แผนการจดการเรยนรท 9

โรงเรยนศรกระนวนวทยาคม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร รายวชาชววทยา 3รหสวชา ว30243 ชนมธยมศกษาปท 5 หนวยการเรยนร เรอง โครงสรางและหนาทของพชดอก เวลา 25 คาบ แผนการจดการเรยนรเรองการคายน าของพช เวลา 3 คาบ

ผสอน นางละมล สายสดตา

1. มาตรฐานการเรยนร/ตวชวด สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของ

ระบบตางๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

มาตรฐานการเรยนรชวงชน ม.4-6 ส ารวจ ตรวจสอบ อภปราย และอธบายการรกษาดลยภาพของพช และน าความรไปใชในชวตประจ าวนและหาความรเพมเตม (ว 1.1-1)

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร

การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน 2. ผลการเรยนร สบคนขอมล ทดลอง อภปราย อธบายและสรปเกยวกบการคายน าของพช

3. จดประสงคการเรยนร 3.1 ดานพทธพสย / ดานความร (K)

3.1.1 นกเรยนสามารถอธบายการคายน าและสรปถงแหลงทเกดการคายน าของพชได 3.1.2 นกเรยนสามารถอธบายกลไกการเปดและปดของปากใบและกระบวนการแลกเปลยน

แกสของพชได

3.1.3 นกเรยนบอกปจจยทมผลตอการเปดและปดของปากใบ และสามรถอธบายเกยวกบปจจยตาง ๆ ทมผลการคายน าของพชได 3.2 ดานทกษะพสย / ดานทกษะ (Process)

3.2.1 นกเรยนใชกระบวนการกลมในการท ากจกรรม 3.2.2 นกเรยนสามารถสบคนขอมลการคายน าของพชได 3.2.3 นกเรยนมทกษะในทดลองศกษาปากใบของพชทมแหลงทอยแตกตางกน และศกษาปจจยทมผลตอการคายน าของพชได 3.3 ดานเจตพสย / ดานเจตคต (A)

3.3.1 นกเรยนมความตงใจและสนใจในการเรยน 3.3.2 นกเรยนมความกระตอรอรนในการท ากจกรรม 3.3.3นกเรยนมสวนรวมและยอมรบฟงความคดเหนของสมาชกในกลม 3.3.4 นกเรยนสามารถปฏบตกจกรรมเสรจตรงเวลา

4. สมรรถนะส าคญ 4.1 ความสามรถในการสอสาร 4.2ความสามารถในการคด 4.3 ความสามารถในการใชเทคโนโลย 4.4 ความสามารถในการใชทกษะชวต 5. คณลกษณะอนพงประสงค 5.1 มวนย 5.2 ใฝเรยนร 5.3 มงมนในการท างาน 5.4 มจตสาธารณะ 6. สาระส าคญ

การคายน า คอการสญเสยน าของพชในรปของไอน า น าสวนใหญระเหยออกทางปากใบ(Stomata) นอกจากนน ายงอาจสญเสยทางผวใบและทางรอยแตกหรอรเลก ๆ บรเวณล าตนทเรยกวาเลนตเซล (Lenticel) ซงเกดไดนอยมาก แตเมอพชอยในสภาพทขาดน าจะสงผลใหปากใบปดดงนนการคายน าทางผวใบและเลนตเซลจะชวยลดอณหภมใหกบพชทผวใบพชมเซลลชนเอพเดอรมส (Epidermis) ปกคลมทงดานบนและดานลาง เอพเดอรมสบางเซลลเปลยนแปลงไปท าหนาทเปนเซลลคม (Guard cell) ซงพชโดยทวไปทางดานลางของใบจะมเซลลคมมากกวาทางดานบน เซลลคมท าหนาทควบคม

การเปดและปดปากใบโดยมกระบวนการสงเคราะหดวยแสงเปนกลไกส าคญทใชในการควบคมการเปดและปดปากใบซงเมอเกดการเปดของปากใบจะท าใหพชเกดการคายน าและท าใหเกดการแลกเปลยนแกส โดยพชสามารถน าแกสคารบอนไดออกไซดมาใชในการสรางอาหารดวยกระบวนการสงเคราะหดวยแสง ซงกระบวนการนจะเกดแกสออกซเจนทจะปลดปลอยออกทางปากใบกลไกของระบบนท าใหเกดแรงดงจากการคายน า (Transpiration pull) ซงเปนแรงทท าใหเกดการล าเลยงน าภายในไซเลม ปจจยทมผลตอการคายน าคอ อณหภม ความชน กระแสลม สภาพน าในดน ความเขมของแสง และแกสคารบอนไดออกไซด กระบวนการจดการเรยนร 7.1 ขนสรางความสนใจ (Engagement ) : เวลา 20 นาท 1. ครแบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4-5 คน (ประกอบดวย 1 เกง : 2-3 ปานกลาง : 1 ออน โดยใชคะแนนผลการเรยนในภาคเรยนท 1 เปนเกณฑในการแบง) แตละกลมเลอกประธาน รองประธาน กรรมการและเลขานการพรอมแบงหนาทรบผดชอบงานในกลม โดยสมาชกแตละคนมหนาท ดงน

ประธาน: ด าเนนการใหสมาชกภายในกลมชวยกนท ากจกรรมตาง ๆ รองประธาน: ชวยประธานในการด าเนนการและรวมกนศกษาอภปราย

แสดงความคดเหนในการท ากจกรรม กรรมการ: รวมกนศกษา อภปราย แสดงความคดเหนในการท ากจกรรม เลขานการ: บนทกการท ากจกรรม รวมกนอภปราย และหนาทอน ๆ ท

ไดรบมอบหมาย 2. ครใหประธานกลมแตละกลมออกมารบชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E) เรอง การคายน าของพชตามจ านวนสมาชกของแตละกลม จากน นใหนกเรยนอานค าแนะน าการใชชดกจกรรมส าหรบนกเรยนใหเขาใจและรวมมอกนปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E)

3. ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เรอง การคายน าของพช โดยใชขอสอบ แบบปรนย 10 ขอ ใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 10 นาท 4. ครตงค าถามเพอทบทวนความรเกยวกบโครงสรางและการเปลยนแปลงของเซลลในชนเอพเดอรมสของใบดงน

โครงสรางของใบประกอบดวยอะไรบาง และโครงสรางชนใดทท าให ใบมสเขยว

แนวค าตอบ : โครงสรางใบประกอบดวย เอพเดอรมส มโซฟลลและกลมมดทอ

ล าเลยง ซงภายในเซลลของชนมโซฟลลมคลอโรพลาสตอยจ านวนมากและภายในคลอโรพลาสตมสารส เชน คลอโรฟลล ท าใหเหนใบไมมสเขยว

เพราะเหตใดดานบนของใบจงมความมนเงามากกวากวาดานลางและ ลกษณะดงกลาวนมประโยชนตอพชอยางไร

แนวค าตอบ : เพราะดานบนมสารควตน (Cutin) เคลอบตลอดผวใบและหนาจน กลายเปนชนควตเคล เพอปองกนการสญเสยน าออกจากใบ

นกเรยนทราบหรอไมวา เซลลเอพเดอรมสของใบมการเปลยนแปลงไป ท าหนาทพเศษอยางไร

แนวค าตอบ : เซลลเอพเดอรมสมการเปลยนแปลงรปรางเพอเปนเซลลคม (Guard cell) เพอควบคมขนาดของปากใบ 5. ครน าชดการทดลองเรองการคายน าของพชทครไดท าการทดลองไวลวงหนาเปนเวลา 45- 60 นาท (ครท าการทดลองโดยน าตนพชทมใบขนาดแตกตางกนมาใสไวในขวดน าจากนนน าถงพลาสตกใสมาครอบแลวน ายางเสนมารดถงพลาสตกใหตดกบปากขวดน าใหแนนอยาใหอากาศเขาออกได จากนนเอาไปตงไวในททมแสงแดดมาก) มาใหนกเรยนสงเกตผลการทดลองครใหนกเรยนแตละกลมบนทกผลการทดลองทสงเกตไดลงในแบบบนทกและรวมกนอภปรายผลการทดลอง จากนนครตงค าถามเพอใหนกเรยนรวมกนอภปรายผลการทดลองทสงเกตไดและทบทวนความรเดมเกยวกบการคายน าของพช ดงน

จากการทดลองนกเรยนสงเกตเหนอะไรบาง แนวค าตอบ : เหนไอน าและหยดน าทเกาะอยดานในของถงพลาสตก ไอน าและหยดน าทเกาะอยดานในของถงเกดขนไดอยางไร

แนวค าตอบ :ไอน าออกจากพชเมอมากระทบความเยนของถงพลาสตกทคลมอยก จะกลายเปนหยดน า

สงทเกดขนนกเรยนคดวาออกมาจากอวยวะสวนใดของพช แนวค าตอบ :ไอน าออกมาจากใบ ปรากฏการณทเกดขนเรยกวาอะไร

แนวค าตอบ :การคายน า หากปลอยใหเวลาผานไปอกสกพก นกเรยนคดวาจะเกดอะไรขน

แนวค าตอบ :พชจะมการคายน าเพมมากขนโดยจะสงเกตไดจากปรมาณไอน าท อยขางในถงพลาสตกจะเพมขนและน าทอยในขวดกจะลดลง 6. ครเปดโอกาสใหนกเรยนรวมกนอภปรายโดยใชความรและประสบการณเดม ซงนกเรยนควรอภปรายและสรปไดวา พชมการคายน าในรปไอน าออกทางปากใบทถกควบคมดวยเซลล

คมซงเปลยนแปลงมาจากเซลลเอพเดอรมสของใบ รวมทงปากใบเปนทางเขาออกของแกสทพชใชในการแลกเปลยนแกส

7. ครตงค าถามเพมเตมเพอเชอมโยงเขาสบทเรยนดงน นกเรยนทราบหรอไมวาไอน าทเกดขนออกมาจากโครงสรางใดไดบาง

และมกลไกในการคายน าอยางไร นกเรยนคดวาการคายน าของพชจะเกดทบรเวณดานบนหรอดานลางของ

ใบมากกวากนเพราะอะไรจงเปนเชนนน หากการทดลองใชตนพชทมจ านวนใบ รปรางและขนาดของใบแตกตาง

จากการทดลองน ผลการทดลองจะยงคงเหมอนเดมหรอไมอยางไร นกเรยนคดวาจ านวนใบ ขนาดและรปรางของใบจะสงผลตอการคายน าของพชอยางไร นกเรยนจะออกแบบการทดลองอยางไรเพอหาศกษาเรองน

พชชนดตาง ๆ ทเจรญอยในสภาพแวดลอมทแตกตางกนจะมอตราการ คายน าเทากนหรอไม เพราะเหตใด

มปจจยใดบางทมผลตอการคายน าของพช 8. ครเปดโอกาสใหนกเรยนแตละกลมไดรวมกนอภปรายเพอแลกเปลยนค าตอบ

โดยค าตอบของนกเรยนอาจจะยงไมลงขอสรปทถกตอง เพอกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ 7.2 ขนส ารวจและคนหา (Exploration) : เวลา 60 นาท 1. ครน าใบพชทเจรญอยในบรเวณทแตกตางกนทงทอยบนบก เชน กหลาบ หวใจสมวง ขาวโพด วานกาบหอย พชทอยปรมน าเชน บวสาย แพงพวยน าคลาน า ผกตบชวา และพชอวบน าหรอพชทนแลง เชน ปานศรนารายณ วานหางจระเข แลวใหนกเรยนชวยกนพจารณาวาสภาพแวดลอมทแตกตางกนอตราการคายน าของพชจะเทากนหรอไม จ านวนปากใบและต าแหนงของปากใบในพชแตละกลมเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร และรวมกนอภปรายวาจ านวนปากใบมผลตอการคายน าของพชอยางไร 2. ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนตงสมมตฐานวาพชทอยในบรเวณทแตกตางกนจะพบปากใบทต าแหนงใด ลกษณะและจ านวนของปากใบเหมอนกนหรอไม จากนนใหนกเรยนแตละกลมออกแบบการทดลองเพอตรวจสอบสมมตฐานจากนนใหนกเรยนศกษาและท าความเขาใจการทดลองตามบตรกจกรรมท 1 ศกษาลกษณะของเซลลคมและปากใบ แลวใหนกเรยนพจารณาวาการทดลองนสามารถน าไปตรวจสอบสมมตฐานทนกเรยนตงไวไดหรอไม และหากมนกเรยนกลมใดบอกวาไมเพยงพอ ครกใหนกเรยนกลมนนเสนอแนะวาควรเพมการทดลองอยางไร

3. ตวแทนกลมรบอปกรณทใชในการทดลอง จากนนครสาธตวธการลอกเยอผวใบ เพอศกษาลกษณะและจ านวนของปากใบ (ครอาจแนะน าการลอกเยอผวใบโดยการใชยาทาเลบชนดใสส าหรบพชทฉกยาก) และแนะน าวธการนบจ านวนปากใบพช เพอใหนกเรยนไดทราบวาบรเวณดานลางหรอดานบนของใบทมจ านวนปากใบมากกวากน รวมถงจ านวนปากใบในพชแตละชนด 4. นกเรยนแตละกลมชวยกนท าการทดลอง ตลอดการทดลองครคอยใหค าแนะน าและชวยเหลอเพอใหนกเรยนสามารถท าการทดลองไดอยางถกตอง เมอนกเรยนท าการทดลองเสรจครใหแตละกลมรวมกนอภปรายผลการทดลอง 5. ครใหนกเรยนชวยกนคดและเสนอวามปจจยใดบางทจะสงผลตอการคายน าของพช จากนนครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนออกแบบการทดลองเพอศกษาวารปรางของใบจะมผลตอการคายน าของพชหรอไม จ านวนใบและความเขมของแสงมผลอยางไรกบการคายน ารวมถงการทผวใบดานบนมความมนเงามากกวาดานลางจะสงผลอยางไรตอการคายน าของพช แลวใหแตละกลมน าเสนอวธการทดลองและชวยกนพจารณาวาวธการทดลองของกลมใดสามารถตรวจ สอบไดวาปจจยตาง ๆ มผลตอการคายน าของพชอยางไร 6. ครใหนกเรยนศกษาการทดลองในบตรกจกรรมท 2 การคายน าของพช ซงแบงออกเปนตอนท 1 รปรางใบกบการคายน า และตอนท 2 สารเคลอบผวกบการคายน าแลวใหนกเรยนรวมกนวเคราะหวาวธการทดลองนสอดคลองกบวธทนกเรยนไดเลอกไวหรอไม วธการทดลองนสามารถตอบค าถามเกยวกบรปรางใบ จ านวนใบ ความเขมของแสง และสารเคลอบผววาสงผลอยางไรตอการคายน าของพช 7. นกเรยนแตละกลมชวยกนท าการทดลองตามบตรกจกรรมท 2 การคายน าของพช ทงตอนท 1 รปรางใบกบการคายน า และตอนท 2 สารเคลอบผวกบการคายน า ตลอดการทดลองครคอยสงเกต พรอมใหค าแนะน าและก าลงใจใหกบนกเรยนเมอนกเรยนท าการทดลองเสรจครใหแตละกลมรวมกนอภปรายผลการทดลองวา รปราง จ านวน ความเขมของแสงและสารเคลอบผวมผลตอการคายน าของพชอยางไร 8. ครใหนกเรยนสบคนขอมลเพมเตมจากบตรเนอหาการคายน าของพช เพอใหนกเรยนไดตรวจสอบวาผลการทดลองของนกเรยนกบความรทนกวทยาศาสตรไดท าการตรวจสอบไวแลว และเพมเตมความรเกยวกบกลไกการเปดปดของปากใบ การคายน าทางผวใบ การคายน าทางเลนตเซล วธการวดการคายน าและปจจยอน ๆ ทนอกเหนอจากทนกเรยนไดท าการทดลอง 9. ครน าทอนไมทมรอยแตกทผวของล าตน (เปนทอนไมทนกเรยนไดเคยใชในการศกษาวงป) และชใหนกเรยนสงเกตรอยแตกทเรยกวาเลนตเซล (หรอครอาจใหนกเรยนศกษาเลนตเซลจากตนไมทมขนาดใหญทอยภายในโรงเรยน)

7.3 ขนอธบายปละลงขอสรป (Explanation) : เวลา 30 นาท 1. ครสมเลอกกลมทจะออกมาน าเสนอผลการทดลองตามบตรกจกรรมท 1 ศกษาลกษณะของเซลลคมและปากใบ 2 กลม การทดลองบตรกจกรรมท 2 การคายน าของพช ตอนท 1 รปรางใบกบการคายน า 2 กลม และตอนท 2 สารเคลอบผวกบการคายน าอก 2 กลมเพอเปรยบเทยบผลการทดลองในแตละเรอง หลงการน าเสนอแตละการทดลองใหกลมทไมไดออกมาน าเสนอซกถามประเดนทสงสยเพอรวมกนสรปเกยวกบลกษณะ รปรางและจ านวนปากใบทพบในแตละบรเวณและในพชแตละชนด ปจจยทมผลตอการคายน าไมวาจะเปนรปรางใบ จ านวนใบ ความเขมของแสงและสารเคลอบผว 2. ครใชค าถามเพอน านกเรยนรวมกนอภปรายเพอสรปเกยวกบการทดลองเรองลกษณะของเซลลคมและปากใบดงน

เซลลคมมลกษณะเปนอยางไร แนวค าตอบ : เซลลคมของพชใบเลยงคมกมรปรางคลายรปไต (Kidney shape หรอ

Elliptical shape) สวนพชใบเลยงเดยวสวนใหญจะมลกษณะเปนรปดรมเบลล (Dumb bell shape) ซงปากใบจะประดวยเซลลคม 2 เซลล ทมผนงเซลลทหนาไมเทากน โดยดานในหรอดานทหนเขาหากนจะหนากวาดานอน และมการเรยงตวของเสนใยเซลลโลส (Cellulose microfibril) ในแนวรศมจงโคงไดเมอเซลลเตงท าใหเกดเปนชองตรงกลาง เรยกวา รปากใบ

เซลลคมแตกตางจากเซลลอน ๆ ในชนเอพเดอรมสอยางไร แนวค าตอบ : เซลลคมแตกตางจากเซลลในชนเอพเดอรมสอน ๆ กนคอ เซลลคมม

รปรางคลายรปไตหรอรปดรมเบลลภายในมคลอโรพลาสต (Chloroplast) จงสามารถสงเคราะหดวยแสงไดสวนเซลลเอพเดอรมสทวๆไปไมมคลอโรพลาสตและมลกษณะคอนขางเหลยม

นกเรยนบอกไดหรอไมวาปากใบทนกเรยนพบเปนปากใบทเปดหรอปด และรปากใบจะมขนาดเทากนหรอไม

แนวค าตอบ :ขนอยกบผลการทดลองของนกเรยน โดยปากใบทเปดจะเหนชอง บรเวณตรงกลางระหวางเซลลคมทง 2 เซลล เนองจากเซลลคมเตง ซงความเตงของเซลลคมเกดจากการออสโมซสของน าเขามาในเซลลคม ถาหากมการออสโมซสของน าเขามามากขนกจะท าใหเซลลคมเตงมากขน ปากใบกจะเปดกวางเพมขนมาก

ความหนาแนนของปากใบทเอพเดอรมสดานบนและเอพเดอรมสดานลาง ของพชแตกตางกนหรอไม

แนวค าตอบ :แตกตางกนขนอยกบชนดของพชแตละกลมทน ามาศกษา ถาเปนพช บกโดยทวๆไป มจ านวนปากใบอยทเอพเดอรมสดานลางมากกวาเอพเดอรมสดานบน สวนพชทอยปรมน ามปากใบเฉพาะทเอพเดอรมสดานบนเทานน และพชทนเปนพชอวบน ามสารควตนเคลอบผวใบดานบนและดานลาง และเอพเดอรมสดานลางจะมจ านวนปากใบมากกวาเอพเดอรมสดานบนเลกนอย มปากใบจ านวนนอยซงเรยงกระจายและไมหนาแนน

ความหนาแนนของปากใบในพชแตละกลมบอกอะไรแกนกเรยนไดบาง แนวค าตอบ :ความหนาแนนของปากใบจะบอกถงอตราการแลกเปลยนแกสและ

การคายน าของพชโดยพชบกทว ๆ ไปจะมความหนาแนนของปากใบมากกวาพชน าและพชทนเนองจากพชบกอยในสภาพแวดลอมทมแกสตางๆและความชนในบรรยากาศนอยจงตองมการแลกเปลยนแกสและการคายน ามากตามไปดวยสวนพชปรมน าผวใบดานบนมความหนาแนนของปากใบมากและผวใบดานลางไมมปากใบ พชอยปรมน าจะไดรบน าอยตลอดเวลา แตไดรบแกสทละลายอยในน านอย การมรปากใบทผวใบมากจะชวยในการคายน าไดรวดเรว และในขณะเดยวกนกจะไดรบแกสทเขามาทางรปากใบจากบรรยากาศมาก โดยเฉพาะแกสออกซเจนเพอใชในกระบวนการเมแทบอลซมของเซลล ดงนนการทพชปรมน ามความหนาแนนของปากใบทผวใบดานบนมาก จงเหมาะสมทจะท าใหพชน าสามารถด ารงชวตอยไดเปนปกต และพชทนแลงเปนพชทขนในสภาพแหงแลง มโครงสรางชวยกกเกบน าไวในเซลลไดมากเรยงกนหลายชน รวมทงผวใบทงดานบนและดานลางยงมสารควตนเคลอบเพอลดการสญเสยน าและจ านวนปากใบทอยบนผวใบดานบนและดานลางนอยมากเมอเทยบกบพชบกทวๆไปและพชน า จากโครงสรางของใบและจ านวนปากใบ จงท าใหพชกลมนสามารถด ารงชวตอยในสภาพแวดลอมแหงแลงทมน านอยไดดงนนความหนาแนนของปากใบในพชสามารถบงบอกถงอตราการแลกเปลยนแกสการคายน าของพชและยงบอกถงสภาพแวดลอมทพชอาศยอย เชน พชทขนในทชมชนจะมจ านวนปากใบมากกวาพชทขนในทแหงแลง 3. ครใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลการสบคนขอมลเกยวกบสวน ประกอบและกลไกการเปดและปดของปากใบ จากนนน าความรทไดจากการอภปรายไปตอบค าถามในบตรค าถามท 1 ปากใบกบการคายน า เมอนกเรยนตอบค าถามเสรจแลวครใชค าถามน านกเรยนอภปรายเพอสรปกลไกการเปดและปดของปากใบ ดงน

ปากใบของพชทเจรญอยในสงแวดลอมตาง ๆ แบงออกเปนกชนด อะไรบาง

แนวค าตอบ :ปากใบสามารถจ าแนกออกเปน 3 ประเภท คอ1) ปากใบแบบ ธรรมดา (Typical stomata) 2) ปากใบแบบจม (Sunken stomata) 3) ปากใบแบบยกสง (Raised stomata)

ปากใบแตละประเภทบอกอะไรแกนกเรยนไดบาง แนวค าตอบ : สามารถบอกแหลงทอยของพชได เนองจากพชมการปรบต าแหนงของ

ปากใบใหเหมาะสมเพอความอยรอดของพชแตละชนด โดยพชทว ๆ ไปทเจรญอยในทมน าอดมสมบรณพอสมควรกจะมเซลลคมอยในระดบเดยวกบเอพเดอรมส สวนพชทอยในทแหงแลง เชนพชทะเลทราย พวกกระบองเพชร พชปาชายเลน (Halophyte) เชน โกงกาง แสม ล าพ เปนตนในสภาพ แวดลอมทมน านอยปากใบจงอยลกเขาไปในเนอใบหรอต ากวาชนของเอพเดอรมสเพอลดการสญเสยน าและในพชทเจรญอยในน าทมน ามากหรอชนแฉะปากใบจงมเซลลคมอยสงกวาระดบชนของเอพเดอรมสเพอชวยใหน าระเหยออกจากปากใบไดเรวขน

เซลลคมท าใหปากใบเปดหรอปดไดอยางไร แนวค าตอบ : การเปดหรอปดของปากใบขนอยกบการเปลยนแปลงของแรงดนเตง

(Turgor pressure) หรอความเตงของเซลลคม โดยเมอน าจากเซลลขางเคยงออสโมซส (Osmosis) เขาสเซลลคม ท าใหเซลลคมมแรงดนเตงมากขน จงดนใหผนงเซลลทางดานนอกโปงออกและมผลท าใหผนงเซลลดานในทหนาถกดงใหโคงตามไปดวย จงเกดชองวางขนระหวางผนงเซลลดานในของเซลลคมเรยกวา รปากใบ (Stomatal pore)ยงเซลลคมมแรงดนเตงมากขนกยงจะท าใหรปากใบเปดกวางมากขน ในทางตรงกนขามถาน าออสโมซสออกจากเซลลคมจะท าใหแรงดนเตงลดลง ท าใหผนงเซลลของเซลลคมหดตวท าใหรปากใบแคบลง และถาสญเสยน ามากปากใบกอาจปดสนทได

กลไกทท าใหน าออสโมซสเขาหรอออกจากเซลลคมเปนอยางไร แนวค าตอบ :ในขณะทมแสงเซลลคมซงภายในมคลอโรพลาสตสามารถท าใหเกด

การสงเคราะหดวยแสงและสรางกรดมาลก (Malic acid) หรอมาเลต (Malate) และปลดปลอย H+ออกนอกเซลลคม ซงมาเลตมประจเปนลบ ท าใหเกดการขนสง K+เขามาภายในเซลลคม และในการสงเคราะหดวยแสงมการสรางน าตาลเพมขนสงผลใหความเขมขนของสารละลายภายในเซลลคมเพมขน น าจากเซลลขางเคยงจงออสโมซสเขามาในเซลลคม แรงดนเตงภายในเซลลคมจงสงมากขนเรอย ๆ ตามประมาณน าทออสโมซสเขาไปท าใหเซลลคมเตงและปากใบเปดสวนในเวลากลางคนหรอเวลาไมมแสงกจะไมมการสงเคราะหดวยแสง ท าใหไมเกดกรดมาลกจงไมมการปลดปลอย H+ออกนอกเซลลคม และน าตาลในเซลลคมถกล าเลยงไปสวนอน ๆ หรอถกเปลยนเปนแปงทไมละลายน า ความเขมขนของเซลลคมลดลง น าจงออสโมซสออกสเซลลขางเคยง แรงดนเตงของเซลลคมลดลง ปากใบจงปด

4. ครน าภาพปากใบของตนพช 2 ตนทมลกษณะปากใบแตกตางกน คอภาพท 1 ภาพปากใบของตนพชทไดรบน าอยางเพยงพอ และภาพท 2 ภาพปากใบของตนพชทขาดน า แลวถามเพอใหนกเรยนรวมกนอภปรายถงปรมาณน าทมผลตอลกษณะปากใบ ดงน

รปากใบของพชทง 2 ตน แตกตางกนอยางไร แนวค าตอบ : ภาพท 1 รปากใบเปด และภาพท 2 ปากใบปด นกเรยนคดวาภาพใดเปนภาพปากใบของตนพชทไดรบน าอยางเพยงพอ

และภาพปากใบของตนพชทขาดน า แนวค าตอบ : ภาพท 1 เปนภาพปากใบของตนพชทไดรบน าอยางเพยงพอ และ ภาพท 2 เปนภาพปากใบของตนพชทขาดน า

ลกษณะของปากใบทแตกตางกนนเปนผลมาจากอะไร แนวค าตอบ :ปรมาณน าภายในตนพชทง 2 ตน ไมเทากน โดยตนพชทไดรบน า

อยางเพยงพอน าจะออสโมซสเขาไปภายในเซลลคม ท าใหเซลลคมเตง ดานในของเซลลคมจะเกดการโคงออกจากนเปนรปากใบ สวนตนพชทขาดน า เซลลคมจะสญเสยความเตง ดานในของเซลลคมจะไมโคงออกจากกนท าใหปากใบปด

นกเรยนคดวาลกษณะของปากใบในพชทง 2 ตน เกยวของกบการควบคม ปรมาณน าภายในตนพชอยางไร แนวค าตอบ : เกยวของคอ ถาหากวาตนพชไดรบน าพยงพอ พชจ าเปนตองมกลไกในการควบคมระดบน าภายในตนพชไมใหมากจนเกนไปโดยการคายน าออกมาทางปากใบ ดงนนการคายน าของพชจงเกยวของกบการเปดและปดของปากใบ สวนตนพชทขาดน าเปนเวลานานจ าเปนตองมกลไกในการควบคมระดบน าภายในตนพชเชนกน เพอใหมการสญเสยน าออกมานอยทสด ปากใบของพชจงปดเพอรกษาปรมาณน าไว เพราะหากพชสญเสยน าออกไปมากจะท าใหพชเหยวและตายในทสด

นกเรยนคดวาตนพชทง 2 ตนน มโอกาสทจะมปากใบแตกตางจากเดม หรอไม และจะเกดจากอะไร

แนวค าตอบ :มหากใหตนท 1 ขาดน า กจะมกลไกในการควบคมระดบน าภายในตนเพอใหมการสญเสยน าออกมานอยทสด ปากใบของพชจงปดเพอรกษาปรมาณน าไว และเพมน าใหแกตนท 2 กจะท าใหปรมาณน าภายในตนท 2 เพมขนเรอย ๆ เพอไมใหน ามากจนเกนไป พชกจะเกดการคายน าออกมาทางปากใบ 5. ครเชองโยงปรมาณน าทพชไดรบทสงผลตอการเปดและปดของปากใบซงจะมผลตอการคายน า และใหนกเรยนชวยกนคดวามปจจยอน ๆ อกหรอไมทมผลตอการคายน าของพช เพอน านกเรยนอภปรายและสรปผลการทดลองเกยวกบรปราง จ านวนใบ ความเขมแสงและสารเคลอบผว ซงเปนปจจยทมผลตอการคายน าของพช โดยใชค าถาม ดงน

รปรางของใบมผลอยางไรกบการคายน าของพชนกเรยนทราบไดอยางไร แนวค าตอบ :ใบแผแบนคายน ามากกวาใบเรยวยาว เพราะสงเกตจากน าในขวด

ของใบทแผแบนมปรมาณคอย ๆ ลดลงมไอน าและหยดน าเพมมากขนภายในถงพลาสตก ซงมากกวาใบทมรปรางเรยวยาว

นกเรยนคดวาเพราะเหตใดจงไดผลการทดลองเชนนน แนวค าตอบ : การทใบของตนฝรงทมลกษณะแผแบนมการคายน าไดมากกวาเปน

เพราะมพนทในการรบแสงไดมากกวา ซงแสงเปนตวชวยท าใหปากใบเปดมากและระเหยน าไดมากเกดการคายน าเพมขน และใบของตนฝรงอาจจะมจ านวนปากใบทมากกวาจงท าใหมชองส าหรบระเหยน ามาก

จ านวนใบมผลตอการคายน าอยางไร นกเรยนสามารถสงเกตจากอะไร แนวค าตอบ : พนทใบทใชในการรบแสงและจ านวนปากใบมผลตอการคายน า

ของพชโดยตนทมใบจ านวนมากกจะมพนทในการรบแสงและจ านวนปากใบมาก การคายน ากจะเกดไดมาก สวนตนทมจ านวนใบนอยกจะมพนทในการรบแสงและมจ านวนปากใบนอย การคายน ากจะเกดไดนอย ซงสงเกตไดจากน าในขวดทมการลดปรมาณแตกตางกน มไอน าและหยดน าเพมขนภายในถงพลาสตกแตกตางกน คอตนท มใบมากปรมาณน าในขวดกจะลดลงมาก ไอน าและหยดน าใน

ถงพลาสตกมมาก สวนตนทมใบนอยลงปรมาณน าในขวดกจะมมาก ไอน าและหยดน าในถงพลาสตกจะมไมมาก

การคายน าของพชสมพนธกบการดดน าของพชอยางไร แนวค าตอบ : พชทมการคายน ามาก การดดน าของพชกจะเพมมากขน ความเขมแสงมผลอยางไรตอการคายน าของพช

แนวค าตอบ : ความเขมแสงสงขนจะท าใหปากใบเปดมากขน เพราะความเขมแสง เกยวของกบอตราการสงเคราะหดวยแสงทมผลตอความเขมขนของสารละลายทอยภายในเซลลคม ดงนนเมอความเขมแสงมากขน เกดการสงเคราะหแสงไดมากขน สารละลายภายในเซลลคมเพมขนน าออสโมซสเขามาในเซลลคมมากขน สงผลใหเซลลคมเตงมากขน รปากใบกวาง ท าใหการคายน าเพมมากขน

เพราะเหตใดใบทมสารเคลอบผวจงคายน าไดนอย แนวค าตอบ : เพราะสารเคลอบผวท าใหไอน าระเหยออกมาไดยาก การเคลอบผวใบดานบนหรอดานลางมผลตอการคายน าของพชมากกวา

กนเพราะเหตใดจงเปนเชนนน แนวค าตอบ : การเคลอบผวใบดานลางจะมผลตอการคายน ามาก เพราะดานลางของใบมปากใบมาก เมอผวดานลางถกเคลอบท าใหไอน าระเหยออกมายากกจะท าใหการคายน าลดลงมากกวาการเคลอบผวใบดานบน 6. ครน านกเรยนอภปรายเพอสรปการคายน าของพชเพมเตม โดยนกเรยนสามารถสรปไดวาการคายน าในรปไอน าเกดขนทางปากใบเปนสวนใหญ เกดขนเพยงเลกนอยทผวใบและเลนตเซล

7. ครเปดโอกาสใหนกเรยนซกถามขอสงสย เรองการคายน าของพช วามสวนใดท ยงไมเขาใจและใหความรในสวนนนเพมเตม 7.4 ขนขยายความร (Elaboration): เวลา 10 นาท 1. นกเรยนแตละกลมเสนอแนวคดในการน าความเขาใจเกยวกบการคายน าของพชไปใชประโยชน

2. ครเพมเตมเนอหาเกยวกบสารชวยลดการคายน าซงแบงออกเปน 2 ประเภท คอ 1) สารทใชเคลอบผวใบ เปนสารทเมอพนไปทใบจะไปเคลอบผวใบไว เชน พลาสตกใส ซลโคลน น ามน ข ผ งทมความหนดต า เปนตน โดยสารเหลานจะแกสคารบอนไดออกไซดผานเขาออกไดโดยสะดวก แตจะไมยอมใหน าผานออกมาได 2) สารทท าใหปากใบปด เปนสารทเมอพนไปทใบท าใหปากใบปดบางสวนหรอท าใหปากใบปดทงหมด เชน Phenylmercuric acetate Abscisic acid (ABA) และแกสคารบอนไดออกไซด (CO2) เปนตน ซงการใชสารไมควรใชในปรมาณทมากเกนไป เพราะจะท าใหปากใบปดหมด สงผลใหอตราการสงเคราะหดวยแสงลดลงหรอหยดชะงกได 3.ครใหนกเรยนศกษาจากบตรกจกรรมท 3 เรยนรเพมเตม

4. ครกลาวถงสภาวะเรอนกระจก เพอใหนกเรยนสามารถน าความรไปอธบาย เหตการณทเกดขนได

ในสภาวะปจจบนทบรรยากาศของโลกมแกสคารบอนไดออกไซด ซง เปนแกสเรอนกระจก ชนดหนงเพมมากขน นกเรยนคดวาจะมผลอยางไรตอพช แนวค าตอบ :อาจมผลกระทบตอพชเนองจากแกสคารบอนไดออกไซดจะสงผลโดยเปนตวกนไมใหรงสคลนสน โดยเฉพาะคลนความรอน ไมสามารถสะทอนออกนอกโลกไดจงถกกกเกบไวในชนบรรยากาศสงผลใหอณหภมในชนบรรยากาศของโลกสงขน ซงอาจสงผลตอเมตาบอลซมของพชทอาจมการเปลยนแปลง เอนไซมบางชนดในพชอาจถกท าลาย ไมสามารถท างานได พชอาจไมเจรญเตบโตและอาจตายได อณหภมซงเปนปจจยหนงในการเปดและปดของปากใบท าใหพชอาจสญเสยน าออกจากตนพชมากขนดวย 7.5 ขนประเมนผล (Evaluation) : เวลา 30 นาท 1. นกเรยนน าความรทไดจากการท ากจกรรมมาใชในการตอบค าถามจากบตรค าถามท 2 การคายน าของพช เพอตรวจสอบความรความเขาใจของนกเรยน

2. นกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เรอง การคายน าของพช โดยใชขอสอบแบบ ปรนย 10 ขอ ใชเวลาในการท าแบบทดสอบ 10 นาท 3. ครและนกเรยนรวมกนเฉลยบตรกจกรรม บตรค าถามแบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน แลวบนทกลงในแบบบนทกคะแนน 4. ครประเมนพฤตกรรมการท างานกลมและคณลกษณะอนพงประสงค 8. ชนงาน / ภาระงาน 8.1 ท าการทดลองตามบตรกจกรรมท 1 และ 2 8.2 การสบคนจากบตรเนอหา 8.3 การตอบค าถามในบตรค าถามท 1 และ 2 8.4 การท าแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน 9. สอและแหลงเรยนร 9.1 หนงสอเรยนรายวชาชววทยาเพมเตม เลม 3 ของ สสวท. 9.2 ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (5E) เรอง การคายน าของพช

10. การวดและประเมนผล

สงทวด และประเมน

วธการวด และประเมน

เครองมอทใชวด และประเมน

เกณฑและประเมนและประเมน

1. ดานความร (Knowledge)

ตรวจบตรกจกรรม ตรวจบตรค าถาม ตรวจแบบทดสอบกอน-หลงเรยน

บตรกจกรรมท 1-2 บตรค าถามท1-2 แบบแบบทดสอบกอน-หลงเรยน

ไดคะแนนแตละกจกรรมไมนอยกวารอยละ 70 จงจะถอวาผานเกณฑ

2. ดานทกษะกระบวนการ (Process)

สงเกตพฤตกรรมการท างานกลม

แบบสงเกตพฤตกรรมการท างานกลม

ไดคะแนนระดบคณภาพ 2 ขนไปจงจะถอวาผานเกณฑ

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (Attitude)

สงเกตพฤตกรรมรายบคคล

แบบประเมนคณลกษณะองพงประสงค

ไดคะแนนระดบคณภาพ 2 ขนไปจงจะถอวาผานเกณฑ

11. บนทกหลงสอน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................. (นางละมล สายสดตา) ครผสอน

12. ความคดเหนของผบงคบบญหาหรอผทไดรบมอบหมาย ความคดเหนของหวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................. (นางสาวนตกรณ ศรพมพสอ) หวหนากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ความคดเหนของรองผอ านวยการฝายบรหารงานกลมวชาการ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

ลงชอ ส.ต.ต...................................... (สชาต สวรรณเลศ)

รองผอ านวยการฝายบรหารงานกลมวชาการ ความคดเหนของผอ านวยการ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

ลงชอ ............................................... (นายธนท ไชยทพย)

ผอ านวยการโรงเรยนศรกระนวนวทยาคม

แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม

รายวชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร แผนการจดการเรยนรเรอง การคายน าของพช ชนมธยมศกษาปท 5

ค าชแจง : ใหผประเมนท าเครองหมาย ในชองทตรงกบความเปนจรง

ท

พฤตกรรมชบง ระดบคะแนน

ท างานทไดรบ มอบหมายอยาง เตมความสามารถ

มสวนรวม ในการท างาน ของกลม

มขนตอนการท างานอยางเปน

ระบบ

ท างาน เสรจทนตาม ก าหนดเวลา

รวม 12

คะแนน ชอ - สกล 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม (ตอ)

รายวชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร แผนการจดการเรยนรเรอง การคายน าของพช ชนมธยมศกษาปท 5

ค าชแจง : ใหผประเมนท าเครองหมาย ในชองทตรงกบความเปนจรง

ท

พฤตกรรมชบง ระดบคะแนน

ท างานทไดรบ มอบหมายอยาง เตมความสามารถ

มสวนรวม ในการท างาน ของกลม

มขนตอนการท างานอยางเปน

ระบบ

ท างาน เสรจทนตาม ก าหนดเวลา

รวม 12

คะแนน ชอ - สกล 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม (ตอ)

รายวชาชววทยา 3 รหสวชา ว30243 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร แผนการจดการเรยนรเรอง การคายน าของพช ชนมธยมศกษาปท 5

ค าชแจง : ใหผประเมนท าเครองหมาย ในชองทตรงกบความเปนจรง

ท

พฤตกรรมชบง ระดบคะแนน

ท างานทไดรบ มอบหมายอยาง เตมความสามารถ

มสวนรวม ในการท างาน ของกลม

มขนตอนการท างานอยางเปน

ระบบ

ท างาน เสรจทนตาม ก าหนดเวลา

รวม 12

คะแนน ชอ - สกล 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

31 32 33 34 35 36 37 38 39

เกณฑการใหคะแนน พฤตกรรมทท าเปนประจ า ให 3 คะแนนพฤตกรรมทท าเปนบางครง ให 2 คะแนน 8 – 12 ปานกลาง พฤตกรรมทท านอยครง ให 1 คะแนน 5 –7 ปรบปรง

เกณฑการประเมนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

10 - 12 ด 5 – 9 ปานกลาง 1 - 4 ปรบปรง

ลงชอ.......................................ผประเมน

(นางละมล สายสดตา) ............../.............................../................

แบบประเมนคณลกษณะอนพงประสงค โรงเรยนศรกระนวนวทยาคมส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 25

ภาคเรยนท.............. ปการศกษา………………

ชอ........................................สกล..........................................ชนมธยมศกษาปท.../....เลขท..........

ค าชแจง: ใหผประเมนสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนแลวขด ลงในชองทตรงกบระดบคะแนน

คณลกษณะ อนพงประสงค

รายการประเมน

ระดบคะแนน

3 2 1 0 1. รกชาต ศาสน กษตรย

1.1 มความรก และภมใจในความเปนชาต 1.2 ปฏบตตนตามหลกของศาสนา 1.3 แสดงออกถงความจงรกภกดตอสถาบนพระมหากษตรย

2.ซอสตยสจรต

2.1 ปฏบตตามระเบยบการสอน และไมลอกการบานหรองานอน 2.2 ประพฤต ปฏบต ตรงตอความเปนจรงตอตนเอง 2.3 ประพฤต ปฏบตตรงตอความเปนจรงตอผอน

3. มวนย

3.1 เขาเรยนตรงเวลา 3.2 แตงกายเรยบรอยเหมาะสมกบกาลเทศะ 3.3 ปฏบตตามกฎระเบยบของหอง

4. ใฝหาความร

4.1 แสวงหาขอมลจากแหลงเรยนรตางๆ 4.2 มการจดบนทกความรอยางเปนระบบ 4.3 สรปความรไดอยางมเหตผล

5.อยอยางพอเพยง

5.1 ใชทรพยสนและสงของของโรงเรยนอยางประหยด 5.2 ใชอปกรณการเรยนอยางประหยดและรคณคา 5.3 ใชจายอยางประหยดและมการเกบออมเงน

6. มงมนในการท างาน 6.1 มความตงใจ และพยายามในการท างานทไดรบมอบหมาย 6.2มความอดทนและไมทอแทตออปสรรคเพอใหงานส าเรจ

7.รกความเปนไทย

7.1 มจตส านกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย 7.2 ใชภาษาไทยในการสอสาร อภปรายไดอยางเหมาะสม

8.มจตสาธารณะ

8.1 รจกการใหเพอสวนรวมและเพอผอน 8.2 การมน าใจหรอการใหความชวยเหลอเพอนในชนเรยน 8.3 อาสาท างานชวยคร

หมายเหต : ใหประเมนชองสขาว

เกณฑการใหคะแนน

- พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและสม าเสมอ ให 3 คะแนน - พฤตกรรมทปฏบตชดเจนและบอยครง ให 2 คะแนน - พฤตกรรมทปฏบตบางครง ให 1 คะแนน

- พฤตกรรมทไมไดปฏบต ให 0 คะแนน

เกณฑการประเมนคณภาพ

ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

13 - 15 ด 8 – 12 ปานกลาง 5 - 7 ผานเกณฑการประเมน 0-10 ไมผานเกณฑการประเมน

ลงชอ.......................................ผประเมน

(นางละมล สายสดตา) ............../.............................../................