แพทยเวชศาสตรครอบครว เครอขายรวมพฒนาศกยภาพผน าการสรางสขภาวะแนวใหม

รวมกบ โรงพยาบาลทองผาภมลงส ารวจสขภาวะชาวบานคลตลาง

8 กนยายน 2556

รายงานโดย มลนธนตธรรมสงแวดลอม

เมอวนท 6-8 ก.ย. มลนตธรรมสงแวดลอม ไดรวมกบ เครอขายพฒนาศกยภาพผน าการสรางสขภาวะ

คณะแพทยเวชศาสตรครอบครว โรงพยาบาลรามาธบด คณะแพทยจากโรงพยาบาลทองผาภม กลม

ดนสอส และกรนพช เอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอลงหมบานคลตลาง ต าบลชะแล อ าเภอทองผาภม

จงหวดกาญจนบร

การลงหมบานในครงนเกดขนเนองจาก พญ.ฉนทนา ผดงทศ จากส านกโรคจากการประกอบอาชพและ

สงแวดลอม พญ.สายพณ หตถรตน จากโรงพยาบาลรามาธบด และมลนธนตธรรมสงแวดลอม เหน

รวมกนวา จากปญหาการปนเปอนของสารตะกวในล าหวยคลต ทหมบานคลตลาง ทเกดขนตงแตราว

พ.ศ. 2540 และไดน าไปสความเจบปวยทงคนและสตว เปนกรณตวอยางของปญหาสขภาพในพนท

สงแวดลอมปนเปอนสารพษ ทชดเจน และจนถงปจจบน ยงคงมตะกวอยในล าหวยคลต ดงตามทศาล

ปกครองสงสดไดมค าพพากษา ใหกรมควบคมมลพษ เขาไปฟนฟล าหวยคลตและตดตามตรวจสอบ

คณภาพสงแวดลอม เมอวนท 10 ม.ค. 56

และแมทางดานสาธารณสขแมจะยงไมเกดกลไกใหมๆ ทจะแกไขปญหาสขภาพในพนทส งแวดลอม

ปนเปอนมลพษ แตการเขาไปถอดบทเรยนเพอใหรวาอะไรคอปจจยความเสยงตอสขภาพชาวบานใน

ปจจบนกจะเปนประโยชนอยางมากตอการขบเคลอนงานการแกไขปญหา หรอเยยวยาฟนฟสขภาพ ของ

ชาวบานคลตไดตอไป

และนนจงเปนแนวคดทท าใหเกดการความรวมมอและการลงหมบานคลตลางรวมกนในครงน

พวกเรามาท าอะไรกน

วนท 6 ก.ย. เครอขายพฒนาศกยภาพผน าการสรางสขภาวะ มลนธนตธรรมสงแวดลอม กลมดนสอส

และกรนพช เอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดเดนทางเขาถงหมบานในชวงเยน หลงจากรบประทานอาหาร

เยนรวมกน เราจงลอมวงพดคย เพอท าความรจกกน และถายทอดประสบการณของแตละทานทเคยรบร

หรอเกยวของกบปญหาคลต นอกจากนเราไดรวมกนวางแผนกจกรรมของวนตอไป

จะเยยมบานอยางไรใหครอบคลมทงหมบาน

วนท 7 ก.ย. ชวงเชาในระหวางทรอ ทมแพทยเวชศาสตร

ครอบครว และโรงพยาบาลทองผาภมเดนทางเขามาสมทบ

เราไดลอมวงคยรวมกบชาวบาน ทศาลาวดคลตลาง เพอ

แนะน าตวใหชาวบานไดรจกและชแจงถงวตถประสงคของการ

เดนทางมาครงน หลงจากนนทางมลนธนตธรรมสงแวดลอมได

รายงานความคบหนาของการตดตามการบงคบคด วา กรม

ควบคมมลพษก าลงจดท าโครงการเพอจดจางนกวชาการจาก

มหาวทยาลยขอนแกนเพอใหเขามาศกษาเรองการฟนฟล าหวยค

ลต นอกจากนเราไดวางแผนรวมกบชาวบานวาจะเดนทางเยยม

ชาวบานไดอยางไรจงจะครอบคลมมากทสดเทาทจะเปนไปได โดย

ไดใชแผนทหมบานทคณจรนนท บรรเทาทกข นกศกษาปรญญาโท

ไดท าไวเมอป 2547 มาประกอบการวางแผน จนสดทายเราจงไดขอ สรปวา การ

เดนทางเยยมชาวบานจะแบงออกเปน 6 กลม หลงจากนนเราจงออกเดนทางส ารวจตามพนททได

จดแบงไว

เมอทมแพทยเวชศาสตรครอบครว และจากโรงพยาบาลทองาภมเดนทางมาถง เราจงลอมวงคยเพอรวม

ทมและกระจายคนไปตามกลมตางๆอกครง

และหลงจากแบงกลมกนครงน เราจงแยกยายกนออกเดนทางเยยมชาวบาน และนดหมายทจะกลบมา

รวมตวกนทเรอนพกในตอนเยน

ชวงกลางคน เราไดลอมวงคยกนเพอรายงานขอมลทแตละกลมไดจากการเยยมบาน และประมวลเขา

ดวยกนเพอประเมนวาปจจยเสยงตอสขภาพของชาวบานในปจจบนคออะไร และแนวทางปองกนและ

แกไขคออะไร พรอมทงวางแผนการพดคยกบชาวบานในวนรงขนตอไป

คนขอมลใหชาวบาน รภยความเสยงเพอปองกนตนเอง

วนท 8 ก.ย. เราไดตงวงคยกบชาวบานทศาลาวดคลตลาง โดย พญ.สายพณ หตถรตน ไดเปนตวแทนใน

การน าเสนอขอคนพบทไดจากการออกเยยมชาวบานของทมแพทย วา ความเสยงทก าลงคกคาม

สขภาพของชาวบานคอ 1. การปวยเปนโรคมาลาเรย เพราะจากการสอบถามจงพบวาชาวบานเจบปวย

ดวยโรคนเกอบทกบานและเจบปวยกนหลายครงตอป 2. อนตรายจากการใชสารเคมเพอท าการเกษตร

เนองจากมการใชสารเคมเพอท าการเกษตรปรมาณมาก และทส าคญชาวบานยงมความเชอทผดและไม

ปองกนตนเองจากสารเคมอยางเพยงพอ

ดาน นพ. สทนต พมพออน จากโรงพยาบาลทองผาภมกลาววา การเดนทางเขาหมบานคลตในครงน

เปนประโยชนอยางมากตอการท างาน เพราะท าใหรวาควรจะตองท าอะไรเพมเตมบางเพอใหชาวบานได

เขาถงบรการดานสขภาพ โดยหลงจากนจะน าเรองการจดรถบรการเคลอนทมาถงท เกรงกระเวยเขา

ปรกษากบผบรหารของโรงพยาบาล พรอมแนะน าใหชาวบานทมรถยนตและมความพรอมสมครเขาเปน

อาสาสมครปอเตกตงกบโรงพยาบาล เพราะจะสามารถเบกคาเดนทางบางสวนกบโรงพยาบาลได สวน

เรองเครองตรวจครรภและตรวจโรคมาลาเรยทชาวบานอยากมไวใชในหมบาน จะน าไปประสานงานกบผ

ทเกยวของตอไป

หลงจากรวมพดคยแลกเปลยนกบชาวบานเสรจเราจงไดกลบไปเกบของทเรอนพกและถายภาพหม

รวมกน

การลงหมบานคลตรวมกนครงน เกดขนได เพราะบคลากรดานสาธารณสขทท างานเพอปกปองและ

รกษาสขภาพมาอยางยาวนาน ไดยดมนในเจตนารมณทแนวแนรวมกน วาการดแลและรกษาสขภาพ

ของประชาชนในพนทส งแวดลอมปนเปอน เปนเรองส าคญทไมควรมองขาม และถงแมแตละทานจะม

ความเชยวชาญและเครองมอในการแกไขปญหาทแตกตางกน แตความส าเรจจากการท างานรวมกน

จนถงวนสดทายกสะทอนใหเหนวามไดเปนอปสรรคแตอยางใดเลย