(ฉบบเผยแพร)

รายงานการสรางและการใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

นางกชพร รตนธนากาญจน

ครช านาญการพเศษ

โรงเรยนสตรสรเกศ จงหวดศรสะเกษ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

ชอเรอง รายงานการสรางและการใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ผรายงาน นางกรพร รตนธนากาญจน ปทศกษา ปการศกษา 2558

บทคดยอ

การจดการเรยนรโดยใชโมดลเปนวธการจดการเรยนรทใชเทคโนโลยสอประสมรปแบบหนง โดยมงเนนใหนกเรยนสามารถศกษาและเรยนรไดดวยตนเอง ตามความแตกตางระหวางบคคล การวจยครงนจงมวตถประสงคเพอ (1) ศกษาประสทธภาพของโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 6 ตามเกณฑ 80/80 (2) ศกษาดชนประสทธผลของการเรยนรโดยใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม (3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวาง กอนเรยนและหลงเรยน จากการเรยนรโดยใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม และ (4) ศกษาความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนโดยใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 6 หอง 5 โรงเรยนสตรสรเกศ จงหวดศรสะเกษ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 จ านวน 43 คน ซงไดมาโดยการสมตวอยางแบบกลม (Cluster Random Sampling) เครองมอทใช ในการวจย ไดแก (1) โมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 จ านวน 12 หนวย (2) แผนการจดการเรยนร จ านวน 12 แผน (3) แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 1 ฉบบ จ านวน 40 ขอ มคาความยากตงแต 0.43 ถง 0.77 คาอ านาจจ าแนกตงแต 0.27 ถง 0.60 และคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ 0.89 และ (4) แบบสอบถามความพงพอใจ 1 ฉบบ จ านวน 20 ขอ มคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ 0.96 สถตทใชในการวจย ไดแก รอยละ คาเฉลย และการทดสอบท (t – test) แบบกลมตวอยางไมเปนอสระแกกน (t - test for Dependent Sample)

ผลการวจยสรปได ดงน 1. ประสทธภาพของโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซมกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 มคาเทากบ 82.79/84.28 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 2. ดชนประสทธผลของการ เรยนร โดยใชโมดล รายวชา ว 33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม มคาเทากบ 0.78 ซงหมายถงนกเรยนมความกาวหนาในการเรยนรรอยละ 78 3. นกเรยนทเรยนรโดยใชโดยใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจย โดยมคาเฉลยของผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนและ หลงเรยนเทากบ 14.74 และ 33.19 และสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 2.62 และ 1.80 ตามล าดบ

ข

4. นกเรยนมความพงพอใจตอการเรยนรโดยใชโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม อยในระดบพงพอใจมาก โดยมคาเฉลยของความพงพอใจ 4.22 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 0.75

ตวอยางโมดล รายวชา ว33241 พนธศาสตร หนวยการเรยนรยนและโครโมโซม

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

จดท ำโดย นำงกชพร รตนธนำกำญจน

ต ำแหนง คร วทยฐำนะ ครช ำนำญกำรพเศษ

โรงเรยนสตรสรเกศ จงหวดศรสะเกษ ส ำนกงำนเขตพนทกำรศกษำมธยมศกษำ เขต 28

บทเรยนโมดล

หนวยกำรเรยนร ยนและโครโมโซม รำยวชำ ว33241 พนธศำสตร กลมสำระกำรเรยนรวทยำศำสตร ชนมธยมศกษำปท 6

โมดล

โมดล หนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม รายวชา ว33241 พนธศาสตร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

จดท าโดย

นางกชพร รตนธนากาญจน ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ

โรงเรยนสตรสรเกศ จงหวดศรสะเกษ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 28

ค าน า

โมดล หนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม รายวชา ว33241 พนธศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6 ประกอบดวยโมดล จ านวน 12 หนวย ใชเวลาเรยนหนวยละ 1 ชวโมง โมดลเลมนเปนโมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม ประกอบดวยสวนตาง ๆ ไดแก แบบประเมนตนเองกอนเรยน แผนการเรยนร ใบความร ใบกจกรรม เฉลยกจกรรม แบบประเมนตนเองหลงเรยน เฉลยประเมนตนเองกอนเรยน และเฉลยประเมนตนเองหลงเรยน การจดการเรยนรโดยใชโมดล มงเนนใหนกเรยนศกษาคนควาดวยตนเองเปนรายบคคล โดยการแนะน าและอ านวยความสะดวกจากครผสอน การจดสภาพแวดลอมใหนกเรยนไดเรยนร และใครครวญตามทละนอยตามล าดบขน ไดรวมกจกรรมอยางกระตอรอรน พรอมทงไดรบค าตชม และไดรบประสบการณทเปนความส าเรจและเกดความภาคภมใจ ดงนนการเรยนรโดยใชโมดลนกเรยนควรศกษาแผนการเรยนรใหเขาใจ จากนนจงปฏบตกจกรรมตาง ๆ ทก าหนดใหตามล าดบ ซงจะมผลท าใหนกเรยนประสบผลส าเรจในการเรยนรตามศกยภาพของตนเอง ผจดท าหวงวาโมดลเลมนจะกอใหเกดประโยชนในการเรยนรของนกเรยน นกเรยนสามารถเรยนรและประสบผลส าเรจในการเรยน อกทงยงเปนแนวทางส าหรบครผสอนและผสนใจทวไป กชพร รตนธนากาญจน

ข

สารบญ

เรอง หนา

ค าน า ...................................................................................................................................... ก สารบญ ............................................................................................................................. ...... ข แบบประเมนตนเองกอนเรยน ................................................................................................ 1 กระดาษค าตอบ ..................................................................................................................... 3 แผนการเรยนร โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม ........................................ 4 ใบความร เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม ................................................................... 6 ใบกจกรรม เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม ................................................................ 9 เฉลยกจกรรม ......................................................................................................................... 11 แบบประเมนตนเองหลงเรยน ............................................................................................... 13 กระดาษค าตอบ ..................................................................................................................... 15 เฉลยประเมนตนเองกอนเรยน ............................................................................................... 16 เฉลยประเมนตนเองหลงเรยน ................................................................................................ 17 บรรณานกรม ......................................................................................................................... 18

1

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม ***********************

ค าชแจง 1. แบบประเมนตนเองกอนเรยนมขอสอบ 10 ขอ เวลา 10 นาท คะแนน 10 คะแนน 2. จงเลอกค าตอบทถกตองทสด แลวเขยน ลงในกระดาษค าตอบ 1. นกวทยาศาสตรเชอวายนจากพอแมนาจะมการสงถายสลกดวยกระบวนการในขอใด ก. กระบวนการสบพนธ ข. กระบวนการถายทอดยน ค. กระบวนการสงเคราะหดเอนเอ ง. กระบวนการถายทอดโครโมโซม 2. การแบงเซลลแบบไมโทซสในระยะใดทนวเคลยสแบงจากหนงเซลลเปนสองเซลล ก. โพรเฟส ข. เทโลเฟส ค. แอนาเฟส ง. เมทาเฟส 3. การแบงเซลลแบบไมโทซสจะไดผลทเกดขนอยางไร ก. ยนครงหนงจะมาจากแมและอกครงหนงมาจากพอ ข. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน ค. โครโมโซมมการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขนคนละเซลล ง. เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน 4. การแบงเซลลแบบไมโอซสจะไดผลทเกดขนอยางไร ก. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน ข. การรวมกนระหวางชดโครโมโซมจากเซลลไขและสเปรมจะเปนไปอยางสม ค. โครโมโซมมการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขนคนละเซลล ง. เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน 5. หนวยพนธกรรมตามความคดของเมนเดล มพฤตกรรมการถายทอดสอดคลองกบ พฤตกรรมของสงใด ก. ยน ข. โครโมโซม ค. นวเคลยส ง. เซลลสบพนธ

แบบประเมนตนเองกอนเรยน

2

6. เซลลแฮพลอยด มความหมายตรงกบขอใด ก. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนสองเทาของเซลลเรมตน ข. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน ค. โครโมโซมมการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขนคนละเซลล ง. เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน 7. ใครเปนผเสนอทฤษฎวาดวยโครโมโซมเปนแหลงพนธกรรมของสงมชวต ก. เฟรดรช มเชอร ข. เฟรเดอรก กรฟฟท ค. โรเบรต ฟอยลแกน ง. วอลเตอร ซตตน 8. สนขตวผและตวเมยทตดหางแลวน ามาผสมพนธกน ลกทเกดขนจะมลกษณะอยางไร ก. มหางเฉพาะตวผ ข. มหางเฉพาะตวเมย ค. มหางทงตวผและตวเมย ง. ไมมหางทงตวผและตวเมย 9. จากทฤษฎโครโมโซมในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ยนนาจะเปนสวนหนงของ โครโมโซม เพราะมเหตการณหลายอยางทยนและโครโมโซมสอดคลองกน ยกเวนขอใด ก. ยนม 2 ชด และโครโมโซมม 2 ชด ข. ยนและโครโมโซมสามารถถายทอดไปสรนลกหลาน ค. ขณะแบงเซลลแบบไมโอซส ยนและโครโมโซมจะรวมตวกนเปนเซลลลก ง. ทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตมโครโมโซมจากแมและพอคนละครง ยนครงหนงมาจากแม และอกครงหนงกมาจากพอเชนกน 10. เพราะเหตใดเราจงมลกษณะเหมอนพอและแม ก. เพราะยนม 2 ชด และโครโมโซมม 2 ชด ข. เพราะยนและโครโมโซมสามารถถายทอดไปสรนลกหลาน ค. เพราะโครโมโซมครงหนงมากจากแมและอกครงหนงกมาจากพอ ง. เพราะทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตมโครโมโซมจากแมและพอคนละครง

3

กระดาษค าตอบ ส าหรบการประเมนตนเองกอนเรยน

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม *******************************

ชอ-สกล .................................................... ชนมธยมศกษาปท 6 หอง ........ เลขท .............

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

คะแนนเตม 10 คะแนน ไดคะแนน ............ คะแนน เกณฑผาน : ไดคะแนน 8 คะแนนขนไป สรปผล (........) ผานเกณฑ (........) ไมผานเกณฑ

ลงชอ .................................................. ผตรวจ

4

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

1. สาระส าคญ มทฤษฎยนยนวายนนาจะอยทโครโมโซม ยนเปนหนวยควบคมลกษณะทางพนธกรรม จากพอและแม และสามารถถายทอดไปยงลกไดโดยผานทางโครโมโซมในเซลลสบพนธของพอและแม โดยกระบวนการสบพนธ

2. ผลการเรยนร 2.1 ดานความร เมอนกเรยนเรยนจบโมดลท 1 แลว นกเรยนสามารถ 2.1.1 อธบายการถายทอดยนและโครโมโซมได 2.1.2 ระบหลกฐานทยนยนไดวายนนาจะอยบนโครโมโซม 2.2 ดานทกษะและกระบวนการ นกเรยนสามารถใชกระบวนการสบเสาะหาความร 5 ขน ไดแก (1) ตงประเดนค าถาม หรอสมมตฐาน (สรางความสนใจ) (2) ส ารวจและคนหา (3) อธบายและลงขอสรป (4) ขยายความร (5) ประเมน 2.3 ดานคณลกษณะอนพงประสงค นกเรยนแสดงออกตามคณลกษณะและจตวทยาศาสตร ไดแก 2.3.1 ความสนใจใฝร 2.3.2 ความรบผดชอบ 2.3.3 ความมเหตผล 2.3.4 ความรอบคอบ 2.3.5 ความซอสตย

3. กจกรรมการเรยนร นกเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนรตามขนตอน ดงน 3.1 ประเมนตนเองกอนเรยน โดยท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน คะแนนเตม 10 คะแนน ถานกเรยนไดคะแนนตงแต 8 คะแนนขนไป ใหปรกษาผสอนเพอปฏบตอยางใดอยางหนง ดงน 3.1.1 ศกษาโมดลเพอท าความเขาเพมขน หรอศกษาโมดลเพอพฒนาตนเองไปส การประเมนใหไดคะแนนเตม 10 คะแนน หรอ 3.1.2 ท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน ถานกเรยนไดคะแนนตงแต 8 คะแนนขนไป ใหศกษาโมดลท 2 ตอไป

หมายเหต การตรวจค าตอบกอนเรยน นกเรยนควรน ากระดาษค าตอบตรวจสอบกบเฉลย โดยไมยอนไปดแบบประเมนตนเองกอนเรยนวาถกหรอผดอยางไร และไมควรจ าค าตอบแตละขอ เพราะแบบประเมนตนเองหลงเรยนจะมความแตกตางออกไปจากกอนเรยน

แผนการเรยนร

5

3.2 ศกษาหาความรจากใบความร เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม 3.3 ท ากจกรรมในใบกจกรรม 3.4 ตรวจสอบการท ากจกรรมจากเฉลยกจกรรม 3.5 รวมสรปบทเรยนในระดบชนเรยน (กรณการเรยนในชนเรยนปกต) 3.6 ประเมนตนเองหลงเรยน โดยท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน คะแนนเตม 10 คะแนน 3.7 ตรวจค าตอบจากเฉลยแบบประเมนตนเองหลงเรยน ถานกเรยนไดคะแนนตงแต 8 คะแนนขนไป ถอวาผานเกณฑ 4. สอการเรยนร 4.1 โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม จ านวน 1 ชด/คน 4.2 ภาพแสดงการแบงเซลลแบบไมโทซส พรอมค าอธบาย (ตดไวทปายนเทศ) 4.3 ภาพแสดงความสมพนธระหวางยนและโครโมโซม พรอมค าอธบาย (ตดไวทปายนเทศ) 5. การวดและประเมนผล 5.1 การประเมนกอนเรยน ประเมนจากการท าแบบประเมนตนเองกอนเรยน รวม 10 คะแนน 5.2 การประเมนระหวางเรยน ประเมนจากการท ากจกรรมในใบกจกรรม รวม 10 คะแนน 5.3 การประเมนหลงเรยน ประเมนจากการท าแบบประเมนตนเองหลงเรยน รวม 10 คะแนน หมายเหต การประเมนตนเองหลงเรยน ตองได 8 คะแนนขนไป จงจะผานเกณฑทก าหนด

6. ก าหนดเวลาเรยน ใชเวลา 1 ชวโมง

ในกรณทนกเรยนมผลการประเมนตนเองหลงเรยนไมผานเกณฑ ใหทบทวนบทเรยนในสวนทยงไมคอยเขาใจ หรอขอค าอธบายจากครผสอน เมอเกดความรความเขาใจในเรองดงกลาวดแลว ใหท าแบบประเมนตนเองหลงเรยนอกครง หรอจนกวา จะผานเกณฑทก าหนด

ถาพรอมแลวเรามาเรมตน ศกษาโมดลท 1 ไดเลยครบ

6

ค าชแจง นกเรยนศกษาใบความรโดยใชเวลา 15 นาท เสรจแลวใหท ากจกรรมตอไป

สงมชวตสวนใหญแตละชนดประกอบขนดวยเพศทแตกตางกน คอ เพศผและเพศเมย ในกระบวนการสบพนธของสงมชวตเพอใหไดสงมชวตรนใหมเกดขน เกดจากการปฏสนธระหวางเซลลสบพนธของเพศผ คอ สเปรม และเซลลสบพนธของเพศเมยคอ เซลลไข ซงจะไดเปนไซโกต และมการเจรญเตบโตตอไป ดงนนยนจากพอและแมนาจะมการสงถายสลกดวยกระบวนการดงกลาว นกวทยาศาสตรไดตงขอสงเกตนมาตงแตศตวรรษท 17 นบตงแตมการสงเกตดวยกลองจลทรรศน เหนการรวมตวของสเปรมและเซลลไขของกบและหอยเมน

ในป พ.ศ. 2423 นกวทยาศาสตรได คนพบสยอมนวเคลยส จงพบวาในนวเคลยส มโครงสรางทมลกษณะเปนเสน เรยกวา โครโมโซม สยอมดงกลาวท าใหนกวทยาศาสตรสามารถตดตามการเปลยนแปลงของโครโมโซมขณะทมการแบงเซลล และท าใหรจกการแบงเซลล 2 แบบ คอ การแบงเซลลแบบไมโทซส ซงพบวากระบวนการนเซลลลกทเกดขนจะมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน เรยกวา เซลลดพลอยด ดงภาพท 1.1 และการแบงเซลลแบบไมโอซสทมผลท าใหเซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน เรยกวา เซลลแฮพลอยด ดงภาพท 1.2

ภาพท 1.1 การแบงเซลลแบบไมโทซส ทมา : สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2554 ข: 46

ใบความร โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

ยนจากพอแมถายทอดไปยงลกไดอยางไร

7

ภาพท 1.2 การแบงเซลลแบบไมโอซส ทมา : สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2554 ข: 46

4. การแยกตวของโครโมโซมทเปนคกนไปยงขวเซลลขณะทมการแบงเซลลนน แตละคเกดอยางอสระเชนเดยวกบการแยกตวของแตละแอลลลไปยงเซลลสบพนธ

มหลกฐานอยางไรทยนยนไดวายนนาจะอยบนโครโมโซม

ในป พ.ศ. 2445 วอลเตอร ซตตน (Walter Sutton) เสนอทฤษฎโครโมโซมในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม (chromosome theory of inheritance) โดยเสนอวาสงทเรยกวา แฟกเตอร ทเมนเดลเคยเสนอนน ซงตอมาเรยกวา ยน โดยยนนาจะอยบนโครโมโซม เพราะมเหตการณหลายอยาง ทยนและโครโมโซมมความสอดคลองกน ดงน 1. ยนม 2 ชด และโครโมโซมกม 2 ชด 2. ยนและโครโมโซมสามารถถายทอดไปสรนลกหลาน 3. ขณะทมการแบงเซลลแบบไมโอซส โครโมโซม มการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขน คนละเซลล ซงลกษณะเดยวกนนกเกดขนไดกบยน โดยมการแยกตวของแอลลลทงสองไปยงเซลลสบพนธ

ภาพท 1.3 วอลเตอร ซตตน ทมา : Google image . 2555 : http://www.todayinsci.com

8

5. ขณะเกดการสบพนธ การรวมของเซลลไขและสเปรมเกดเปนไซโกตเปนไปอยางสม ท าใหเกดการรวมกนระหวางชดโครโมโซมจากเซลลไขและสเปรมเปนไปอยางสมดวย ซงเหมอนกบ การทชดของแอลลลทเกดขนในเซลลสบพนธของพอกลบมารวมกนอกครงกบแอลลลในเซลลสบพนธของแม เมอมการสบพนธเปนไปอยางสมเชนกน 6. ทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตจะมโครโมโซมครงหนงจากแมและอกครงหนงจากพอ ซงยนครงหนงกมาจากแมและอกครงหนงกมาจากพอเชนกน ท าใหลกทเกดมาจงมลกษณะแปรผน ไปจากพอและแม

ภาพท 1.4 ความสมพนธระหวางยนกบโครโมโซม ทมา : Google image . 2554 : http://www.vcharkarn.com

สรปไดวา ยนซงเปนหนวยควบคมลกษณะทางพนธกรรมจากพอแมสามารถถายทอด ไปยงลกได โดยผานทางโครโมโซมในเซลลสบพนธของพอแม จากการทโครโมโซมตดสยอมจงท าใหนกวทยาศาสตรตดตามการเปลยนแปลงของโครโมโซมขณะทมการแบงเซลลแบบไมโทซสและไมโอซสซงจะเหนโครโมโซมชดเจนมากในระยะเมทาเฟส และเซลลลกทไดจากการแบงเซลลแบบไมโทซส จะมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลตงตน สวนเซลลลกทไดจากการแบงเซลลแบบไมโอซส มจ านวนลดลงเปนครงหนงจากเซลลตงตน และจากการศกษาทฤษฎถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ตามทวอลเตอร ซตตน เสนอไวจนท าใหทราบวา ยนอยบนโครโมโซม

โครโมโซม

เซนโทรเมอร

ยน

โครมาทด

9

ค าชแจง 1. นกเรยนท ากจกรรมตอไปน (เวลา 10 นาท) 2. กจกรรมม 2 ตอน ใหนกเรยนเลอกท ากจกรรมตอนใดตอนหนงเทานน ตอนท 1 นกเรยนท าแบบฝกหดตอไปน ก. จงตอบค าถามตอไปน (ขอละ 1 คะแนน) 1. เซลลลกทเกดขนจากการแบงเซลลแบบไมโทซส มลกษณะอยางไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. เซลลลกทเกดขนจากการแบงเซลลแบบไมโอซส มลกษณะอยางไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 3. ทฤษฎโครโมโซมในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เสนอวาอยางไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 4. ในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เพราะเหตใดลกทเกดมาจงมลกษณะแปรผนไปจากพอแม ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 5. ขณะเกดการสบพนธ การรวมตวของเซลลไขและสเปรมเกดเปนไซโกตเปนไปในรปแบบใด ......................................................................................................................................................... ข. จงเขยนเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และเขยน หนาขอความทผด (ขอละ 1 คะแนน)

........ 1. การแบงเซลลแบบไมโอซสจะเกดเซลลทเรยกวา เซลลดพลอยด

........ 2. การแบงเซลลแบบไมโทซสจะเกดเซลลทเรยกวา เซลลแฮพลอยด

........ 3. นกวทยาศาสตรเชอวายนจากพอแมนาจะมการสงถายสลกดวยกระบวนการสบพนธ

........ 4. การแบงเซลลแบบไมโทซสในระยะแอนาเฟสนวเคลยสจะแบงจากหนงเซลลเปนสองเซลล

........ 5. เซลลทพฒนาจากไซโกตจะมโครโมโซมและยนครงหนงมาจากแมและครงหนงมาจากพอ

ใบกจกรรม โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

10

ตอนท 2 นกเรยนท าแบบฝกหดตอไปน ก. จงเตมค าลงในชองวาง (ขอละ 1 คะแนน)

เซลลลกทเกดขนจากการแบงเซลลแบบน มลกษณะอยางไร ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ข. จงเตมค าลงในชองวางใหสมบรณ (ขอละ 1 คะแนน) ยนนาจะอยบนโครโมโซม เพราะมเหตการณทยนและโครโมโซมมความสอดคลองกน ดงน

1. ยนม ........ ชด และโครโมโซมกม .............................................................................................. 2. ยนและโครโมโซมสามารถ ............................................................................................................. 3. ขณะทมการแบงเซลลแบบไมโอซส โครโมโซมจะ .................................... และ .......................... ........................................................................................ ซงลกษณะเดยวกนนกเกดขนไดกบยน 4. ขณะเกดการสบพนธ การรวมกนของชดโครโมโซมจากเซลลไขและสเปรมเปนไป ...................... ชดของแอลลลในเซลลสบพนธของพอกบของแม เมอมการสบพนธกเปนไป ............................... 5. ทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตจะมโครโมโซม .............................................................................. ซงยน ............................................................................................................................................. ท าใหลกทเกดมามลกษณะแปรผนไปจากพอและแม

ใบกจกรรม (ตอ) โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

………………… ………………… ……..………… …………….……

11

ค าชแจง 1. นกเรยนท ากจกรรมตอไปน (เวลา 10 นาท) 2. กจกรรมม 2 ตอน ใหนกเรยนเลอกท ากจกรรมตอนใดตอนหนงเทานน ตอนท 1 นกเรยนท าแบบฝกหดตอไปน ก. จงตอบค าถามตอไปน (ขอละ 1 คะแนน) 1. เซลลลกทเกดขนจากการแบงเซลลแบบไมโทซส มลกษณะอยางไร เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน 2. เซลลลกทเกดขนจากการแบงเซลลแบบไมโอซส มลกษณะอยางไร เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน 3. ทฤษฎโครโมโซมในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เสนอวาอยางไร ยนนาจะอยบนโครโมโซม เพราะมเหตการณหลายอยางทยนและโครโมโซมมความสอดคลองกน 4. ในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เพราะเหตใดลกทเกดมาจงมลกษณะแปรผนไปจากพอแม เพราะยนครงหนงมาจากแม และยนอกครงหนงมาจากพอ 5. ขณะเกดการสบพนธ การรวมตวของเซลลไขและสเปรมเกดเปนไซโกตเปนไปในรปแบบใด เปนไปในรปแบบสม ข. จงเขยนเครองหมาย หนาขอความทถกตอง และเขยน หนาขอความทผด (ขอละ 1 คะแนน)

.... 1. การแบงเซลลแบบไมโอซสจะเกดเซลลทเรยกวา เซลลดพลอยด

.... 2. การแบงเซลลแบบไมโทซสจะเกดเซลลทเรยกวา เซลลแฮพลอยด

.. .. 3. นกวทยาศาสตรเชอวายนจากพอแมนาจะมการสงถายสลกดวยกระบวนการสบพนธ

.... 4. การแบงเซลลแบบไมโทซสในระยะแอนาเฟสนวเคลยสจะแบงจากหนงเซลลเปนสองเซลล

.. .. 5. เซลลทพฒนาจากไซโกตจะมโครโมโซมและยนครงหนงมาจากแมและครงหนงมาจากพอ

เฉลยกจกรรม โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

นกเรยนเกงมากทได 8 คะแนนขนไป ถอวาผานเกณฑนะคะ

ขอบคณครบ

12

ตอนท 2 นกเรยนท าแบบฝกหดตอไปน ก. จงเตมค าลงในชองวาง (ขอละ 1 คะแนน)

เซลลลกทเกดขนจากการแบงเซลลแบบน มลกษณะอยางไร เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน

ข. จงเตมค าลงในชองวางใหสมบรณ (ขอละ 1 คะแนน) ยนนาจะอยบนโครโมโซม เพราะมเหตการณทยนและโครโมโซมมความสอดคลองกน ดงน

1. ยนม 2 ชด และโครโมโซมกม 2 ชด 2. ยนและโครโมโซมสามารถ ถายทอดไปสรนลกหลาน 3. ขณะทมการแบงเซลลแบบไมโอซส โครโมโซมจะ มการเขาคกน และ ตางแยกกนไปยง เซลลลกทเกดขนคนละเซลล ซงลกษณะเดยวกนนกเกดขนไดกบยน 4. ขณะเกดการสบพนธ การรวมกนของชดโครโมโซมจากเซลลไขและสเปรมเปนไป อยางสม ชดของแอลลลในเซลลสบพนธของพอกบของแม เมอมการสบพนธกเปนไป อยางสม 5. ทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตจะมโครโมโซม ครงหนงจากแมและอกครงหนงจากพอ ซงยน ครงหนงกมาจากแมและอกครงหนงกมาจากพอเชนกน ท าใหลกทเกดมามลกษณะแปรผนไปจากพอและแม

เฉลยกจกรรม (ตอ) โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

โพรเฟส เมทาเฟส แอนาเฟส เทโลเฟส

ขอบคณครบ นกเรยนเกงมากทได 8 คะแนนขนไป ถอวาผานเกณฑนะคะ

13

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม ***********************

ค าชแจง 1. แบบประเมนตนเองหลงเรยนมขอสอบ 10 ขอ เวลา 10 นาท คะแนน 10 คะแนน 2. จงเลอกค าตอบทถกตองทสด แลวเขยน ลงในกระดาษค าตอบ 1. การแบงเซลลแบบไมโทซสในระยะใดทนวเคลยสแบงจากหนงเซลลเปนสองเซลล ก. โพรเฟส ข. เทโลเฟส ค. แอนาเฟส ง. เมทาเฟส 2. การแบงเซลลแบบไมโทซสจะไดผลทเกดขนอยางไร ก. ยนครงหนงจะมาจากแมและอกครงหนงมาจากพอ ข. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน ค. โครโมโซมมการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขนคนละเซลล ง. เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน 3. การแบงเซลลแบบไมโอซสจะไดผลทเกดขนอยางไร ก. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน ข. การรวมกนระหวางชดโครโมโซมจากเซลลไขและสเปรมจะเปนไปอยางสม ค. โครโมโซมมการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขนคนละเซลล ง. เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน 4. นกวทยาศาสตรเชอวายนจากพอแมนาจะมการสงถายสลกดวยกระบวนการในขอใด ก. กระบวนการสบพนธ ข. กระบวนการถายทอดยน ค. กระบวนการสงเคราะหดเอนเอ ง. กระบวนการถายทอดโครโมโซม 5. เซลลแฮพลอยด มความหมายตรงกบขอใด ก. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนสองเทาของเซลลเรมตน ข. เซลลลกทเกดขนมจ านวนโครโมโซมเปนครงหนงของเซลลเรมตน ค. โครโมโซมมการเขาคกน และตางแยกจากกนไปยงเซลลลกทเกดขนคนละเซลล ง. เซลลลกทเกดขนมโครโมโซมเหมอนกนทงหมด และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตน

แบบประเมนตนเองหลงเรยน

14

6. ใครเปนผเสนอทฤษฎวาดวยโครโมโซมเปนแหลงพนธกรรมของสงมชวต ก. เฟรดรช มเชอร ข. เฟรเดอรก กรฟฟท ค. โรเบรต ฟอยลแกน ง. วอลเตอร ซตตน 7. หนวยพนธกรรมตามความคดของเมนเดล มพฤตกรรมการถายทอดสอดคลองกบ พฤตกรรมของสงใด ก. ยน ข. โครโมโซม ค. นวเคลยส ง. เซลลสบพนธ 8. จากทฤษฎโครโมโซมในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ยนนาจะเปนสวนหนงของ โครโมโซม เพราะมเหตการณหลายอยางทยนและโครโมโซมสอดคลองกน ยกเวนขอใด ก. ยนม 2 ชด และโครโมโซมม 2 ชด ข. ยนและโครโมโซมสามารถถายทอดไปสรนลกหลาน ค. ขณะแบงเซลลแบบไมโอซส ยนและโครโมโซมจะรวมตวกนเปนเซลลลก ง. ทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตมโครโมโซมจากแมและพอคนละครง ยนครงหนงมาจากแม และอกครงหนงกมาจากพอเชนกน 9. เพราะเหตใดเราจงมลกษณะเหมอนพอและแม ก. เพราะยนม 2 ชด และโครโมโซมม 2 ชด ข. เพราะยนและโครโมโซมสามารถถายทอดไปสรนลกหลาน ค. เพราะโครโมโซมครงหนงมากจากแมและอกครงหนงกมาจากพอ ง. เพราะทกเซลลทพฒนามาจากไซโกตมโครโมโซมจากแมและพอคนละครง 10. สนขตวผและตวเมยทตดหางแลวน ามาผสมพนธกน ลกทเกดขนจะมลกษณะอยางไร ก. มหางเฉพาะตวผ ข. มหางเฉพาะตวเมย ค. มหางทงตวผและตวเมย ง. ไมมหางทงตวผและตวเมย

15

กระดาษค าตอบ ส าหรบการประเมนตนเองหลงเรยน

โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม *******************************

ชอ-สกล .................................................... ชนมธยมศกษาปท 6 หอง ........ เลขท .............

ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

คะแนนเตม 10 คะแนน ไดคะแนน ............ คะแนน เกณฑผาน : ไดคะแนน 8 คะแนนขนไป สรปผล (........) ผานเกณฑ (........) ไมผานเกณฑ

ลงชอ .................................................. ผตรวจ

16

ขอ ค าตอบ 1 ก 2 ข 3 ง 4 ก 5 ก 6 ข 7 ง 8 ค 9 ค 10 ข

เฉลยแบบประเมนตนเองกอนเรยน โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

17

ขอ ค าตอบ 1 ข 2 ง 3 ก 4 ก 5 ข 6 ง 7 ก 8 ค 9 ข 10 ค

เฉลยแบบประเมนตนเองหลงเรยน โมดลท 1 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม

บรรณานกรม

เกษม ศรพงษ. ชววทยา ม.6 เลม 5. กรงเทพฯ : ภมบณฑตการพมพ, ม.ป.ป. พงษรตน ด ารงโรจนวฒนา, บรรณาธการ. ชววทยา 1. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : เซนเกจ เลนนง (ประเทศไทย), 2553. มลนธสงเสรมโอลมปกวชาการและพฒนามาตรฐานวทยาศาสตรศกษา ในพระอปถมภ สมเดจพระเจาพนางเธอ เจาฟากลยาณวฒนา กรมหลวงนราธวาสราชนครนทร. ชววทยา สตววทยา 2. พมพครงท 5. กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ, 2552. ศกษาธการ, กระทรวง. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551. สตรสรเกศ, โรงเรยน. หลกสตรโรงเรยนสตรสรเกศ ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2557 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

ศรสะเกษ : โรงเรยนสตรสรเกศ, 2557. (อดส าเนา). สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. คการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว, 2551. . คมอคร รายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 4 ชนมธยมศกษาปท 4-6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2554 ก. . หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 4 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 4-6 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2554 ข. . หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตม ชววทยา เลม 5 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 6. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2550. สมาน แกวไวยทธ. ชววทยา ม.6 เลม 5. กรงเทพฯ : ไฮเอดพบลชชง, ม.ป.ป. Google image. ภาพวาดยนและโครโมโซม. (ออนไลน) 2554. (สบคนเมอ 10 มนาคม 2557). จาก http://www.vcharkarn.com . ภาพวอลเตอร ซตตน. (ออนไลน) 2555. (สบคนเมอ 10 มนาคม 2557). จาก http://www.todayinsci.com