21
S U D D H I P A R I T A D สุทธิปริทัศน์ 7 การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น�าทางวิชาการ ของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน Development of the Instructional Leadership Indicators for the Basic Education School Principals วิณัฐธพัชร์ โพธิ์เพชร* Vinutthaput Phophet* *นักศึกษาหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสยาม *Student of Doctor of Philosophy in Educational Administration program , Siam University.

การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 7

การพฒนาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการ ของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

Development of the Instructional Leadership Indicators for the Basic Education School Principals

วณฐธพชรโพธเพชร*VinutthaputPhophet*

*นกศกษาหลกสตรปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชาการบรหารการศกษาบณฑตวทยาลยมหาวทยาลยสยาม*StudentofDoctorofPhilosophyinEducationalAdministrationprogram,SiamUniversity.

Page 2: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 8

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ1.สรางตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน 2. ทดสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสรางตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหาร สถานศกษาขนพนฐานกบขอมลเชงประจกษ 3. ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานการด�าเนนการวจยม3ขนตอนคอ1.ศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของและจดสนทนากลมผเชยวชาญจ�านวน20คนเพอก�าหนดกรอบโครงสรางเชงทฤษฎ2.ทดสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสรางตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานกบขอมลเชงประจกษโดยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองดวยโปรแกรมลสเรล (LISREL Version 8.72) ตวอยาง คอ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและบคคลทเกยวของ จ�านวน 441 คน ก�าหนดขนาดตวอยางโดยใชสตรของยามาเน (Yamane) สมตวอยางแบบหลายขนตอนเครองมอทใชเปนแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา5ระดบ3.ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน โดยการน�าตวบงชมาสรางเปนแบบประเมนและและน�าไปสอบถามความคดเหนเชงประเมนจากตวอยางจ�านวน50คนผลการวจยพบวา 1. ตวบงชขององคประกอบภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานจ�านวน55ตวบงชจ�าแนกเปน6ดานคอดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธการพฒนา คณภาพผเรยนจ�านวน9ตวบงชดานการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนจ�านวน13ตวบงชดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการจ�านวน9ตวบงชดานการสงเสรมการวจยนวตกรรมและเทคโนโลยจ�านวน8ตวบงชดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการสอนจ�านวน8ตวบงชและดานการนเทศก�ากบตดตามการสอนจ�านวน8ตวบงช2.ผลการทดสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสรางภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวา มความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษอยางมนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 (คา Chi-square=2646.65 คา df=1405 คาP-value=0.081คาGFI=0.96คาAGFI=0.92คาRMSEA=0.064)ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองพบวาองคประกอบทง6ดานเปนองคประกอบส�าคญของภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานโดยองคประกอบทมคาน�าหนกสงสดคอดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ3.ผลการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวาตวบงชจ�านวน55ตวบงชมความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ

ค�าส�าคญ:ตวบงชภาวะผน�าทางวชาการผบรหารสถานศกษา

Page 3: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 9

Abstract

The purpose of this researchwas to develop the instructional leadership indicators for theBasicEducationschoolprincipals.Thestudyconsistedof3stages. The first stage was the studying of factors and indicators about the instructional leadership through the literature reviews, the related researchesand thespecialists’focus group discussion. The second stagewas the field researchmainly testing thetheoreticalmodeloftheinstructionalleadershipindicatorswiththeempiricaldata.Thesampleswerecomprisedof441personswhomwerederivedbythemulti-stagerandomsampling.Theinstrumentusedwasa5pointscalequestionnaire.ThecollecteddatawasanalyzedbytheSecond–OrderConfirmatory factoranalysisbyLISREL (version8.72.. The last onewas to have a criterion-related validation of the instructional leadership indicators by using such questionnaire to evaluate the secondary schoolprincipalsinthe5secondaryschoolsby50samples,asapurposivesample. The findings were ; 1. Fifty five instructional leadership indicators were obtained:9indicatorsofSettingvisionandlearnerdevelopmentstrategies,13indicatorsof Development of the school curriculum and instruction, 9 indicators of Academic ClimatePromotion,8indicatorsofResearch,InnovationandTechnologyPromotion,8indicators ofDevelopmentof transformation teacher leadership, and8 indicators ofSupervision,monitoring,andassessment.2.Theresultsofthestructuralvaliditytestingshowedthesignificantlycorrelatedwiththeempiricaldata.(Chi-square=2646.65,df=1405, P-value = 0.081, GFI = 0.96, AGFI = 0.92, RMSEA = 0.064) The results of the second-orderconfirmatoryfactoranalysisshowedthatthesixfactors:(1.Settingvisionand learner development strategies, (2. Development of the school curriculum and instruction,(3.AcademicClimatePromotion,(4.Research,InnovationandTechnology Promotion,(5.Developmentoftransformationteacherleadershipand(6.Supervision, monitoring,andassessmentweretheimportantinstructionalleadershipfactorsfortheBasicEducationschoolprincipals.Thefactorthathadthehighestvalueoffactorloadingwas Academic Climate Promotion. 3. The result of the study on criterion-related validityoftheinstructionalleadershipindicatorsfortheBasicEducationschoolprincipalsshowedthat55indicatorshadhighcriterion–relatedvalidityvalue.

Keywords:indicators,instructionalleadership,principals

Page 4: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 10

บทน�า “การศกษาจะน�าไปสการสรางความเขมแขงของประชาชนประชาชนทมความเขมแขงและมความร คอทนทมพลงในการตอสความความยากจน”(กระทรวงศกษาธการ,2555:1) การปฏรปการศกษาของประเทศไทยภายใตพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542และทแกไขเพมเตม (ฉบบท2)พ.ศ.2545และฉบบท3พ.ศ.2553รวมทงนโยบายดานการศกษาของรฐบาลในยคตางๆจนถงปจจบนซงไดใหความส�าคญดานการพฒนาการศกษามาโดยตลอดการปฏรปการศกษาประสบความส�าเรจดานการปรบโครงสรางหนวยงานใหมเอกภาพมากขนมระบบการประกนคณภาพการศกษาทชดเจนนอกจากนนส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานซงรบผดชอบการจดการศกษาขนพนฐาน ไดเรงพฒนาคณภาพการศกษาระดบขนพนฐานในมตตางๆอยางเรงดวนเชนการพฒนาคณภาพผเรยนดานความร ความสามารถในการอาน การเขยน การคดค�านวณและทกษะการคดวเคราะหการพฒนาครและบคลากรทางการศกษา การปรบปรงพฒนาหลกสตร เทคนควธการเรยนการสอนและสอการเรยนการสอน ตลอดจนการปรบปรงการบรหารจดการใหมประสทธภาพ มการจดโอกาสในการไดรบการศกษาฟร 15 ปอยางมคณภาพ รวมทงการเรงรดการลงทนดานการศกษาและการเรยนรอยางบรณาการในทกระดบการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐาน(ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน,2553:2-3) การปฏรปการศกษาของประเทศไทยพบวายงมปญหาดานคณภาพทตองเรงพฒนาโดยเฉพาะดานคณภาพผเรยน ซงปรากฏในเอกสารและงานวจยของหนวยงานตางๆ เชน ผลการประเมนระดบนานาชาตในประเทศสมาชกของ

องคกรเพอความรวมมอและพฒนาเศรษฐกจ (Organization for Economic CooperationandDevelopment:OECD)ในวชาวทยาศาสตรคณตศาสตรและการอาน โดยโครงการส�ารวจความรและทกษะการเรยนของเดกอาย 15 ป(Programme for International Student Assessment:PISA)ในปพ.ศ.2549–2552พบวาประเทศไทยไดคะแนนเฉลยต�ากวาประเทศเพอนบานในกลมอาเซยนทเขารวมโครงการแทบทกประเทศ อกทงนกเรยนไทยอาย 15 ป เขยนสะกดและใชค�าผดมากทสด ไมสามารถแยกแยะระหวางภาษาพดกบภาษาเขยน เรยงประโยคไมเปนเรยบเรยงความคดลงเปนการเขยนไมไดและผลการประเมนผลสมฤทธทางคณตศาสตรและวทยาศาสตรในโครงการ PISA 2552 ยงคงไดคะแนนต�ากวาครง อย ทอนดบ 44 จาก 53ประเทศซงการทประเทศไทยมผลคะแนนการสอบPISA ต�า ท�าใหนานาชาตมองประเทศไทยวาเปนประเทศทมคณภาพการศกษาต�า ซงมผลตอภาพลกษณของประเทศไทยมากโดยเฉพาะความนาเชอถอและการดงดดการลงทนจากตางชาต สวนผลการประเมนของโครงการศกษาแนวโนมการจดการศกษาคณตศาสตร และวทยาศาสตรระหวางประเทศของTIMSS2007ซงประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนระดบประถมศกษาปท4และระดบมธยมศกษาปท2พ.ศ.2550จาก59ประเทศพบวาผเรยนระดบมธยมศกษาปท2ของไทยมากกวาครงมความรและทกษะอยในระดบต�า (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา,2554:8) เมอพจารณาจากการประเมนผลการจดการศกษาจากหนวยงานตางๆ ในประเทศ เชนผลการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษาสงกดส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

Page 5: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 11

ในรอบแรก (พ.ศ.2544-2548) และรอบทสอง(พ.ศ.2549-2553)โดยส�านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา(องคการมหาชน)พบวาคณภาพการศกษาไทยยงมปญหาในทกๆดานนอกจากนน เมอศกษาจากผลวเคราะหการทดสอบทางการศกษาแหงชาตขนพนฐานหรอ O-NETในระดบประถมศกษาปท3มธยมศกษาปท3และมธยมศกษาปท6ยอนหลง6ปตงแตปพ.ศ.2549-2554 ใน 5 รายวชาหลก คอวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาไทย ภาษาตาง ประเทศและสงคมศกษาของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (สทศ.)ชชดวาผลสมฤทธทาง การเรยนของนกเรยนทกชวงชนต�ากวารอยละ50(ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา,2554) ขอมลขางตนชใหเหนในสภาวะวกฤตในเชงปรมาณและในเชงคณภาพในระบบการศกษาของไทยในภาพรวมของประเทศซงไมสามารถตอบสนองความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจไมบรรลเปาหมายตามเจตนารมณแหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542และทแกไขเพมเตม(ฉบบท2)พ.ศ.2545รวมทงเปาหมายการจดการศกษาในระดบตางๆซงนกการศกษาหลายทานไดใหความเหนวาการแกปญหาและการพฒนาคณภาพการศกษาของประเทศไทยจะตองเรมมาจากการแกปญหาในระดบฐานรากคอสถานศกษาและผทมบทบาทส�าคญกคอผบรหารสถานศกษาซงเปนปจจยส�าคญในการแกไขและพฒนาคณภาพการศกษานอกจากการแกไขปญหาคณภาพผเรยนและพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามมาตรฐานการเรยนร ของหลกสตรแลว ผ บรหารยงมบทบาทส� าคญในการพฒนาคณภาพการศกษาให สอดคลองกบนโยบายดานการศกษาทส�าคญของประเทศ เชน นโยบายในการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552-2561) การเตรยม

ผเรยนใหมความรและทกษะทสอดรบกบการเขาสประชาคมอาเซยน(ASEANCOMMUNITY)ในปพ.ศ. 2558 (ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา,2554) นโยบายของกระทรวงศกษาธการทไดน�าผลการประเมนโครงการPISAมาใชเปนตวบงชขอหน งของความส� า เร จ ในการจ ดการ ศกษา(ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน,2555) รวมทงการด�าเนนการตามจดเนนการพฒนาคณภาพผเรยนในสวนของระดบการศกษาขนพนฐาน(ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554) เพอใหบรรลเปาหมายดงกลาว ผบรหารสถานศกษาจะตองมความรความเขาใจและใหความส�าคญกบการบรหารงานวชาการและจ�าเปนตองมภาวะผน�าทางวชาการเพอทจะชวย สงเสรมประสทธภาพของโรงเรยนและเปนเงอนไขส�าคญของการปฏรปการศกษา ภาวะผน�าเปนคณลกษณะส�าคญของการจดการในโรงเรยนทมประสทธ ผล (Sammons , H i l lman & Mortimore,1995)และเปนศนยกลางของการปฏรปโรงเรยนเปนปจจยในการสรางความส�าเรจทางผลผลตทางการศกษา(Hopkins,Ainscow&West, 1994) และภาวะผน�าทสงผลตอความมประสทธผลของโรงเรยนและสามารถชวยแกปญหาคณภาพการศกษาคอการทผบรหารสถานศกษาแสดงออกถงพฤตกรรมภาวะผ น�าทางวชาการอยางชดเจน(Bert,1992;Beareatal,1995;สเทพพงศศรวฒน,2546) จากการศกษาภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาซงไดมนกการศกษาไดก�าหนดพฤตกรรมภาวะผน�าทางวชาการไวหลากหลายแตยงไมมเครองมอชวดทชดเจนผวจยจงมความสนใจในการพฒนาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานทก�าลงเผชญภาวะวกฤตปญหาคณภาพการศกษาและจะตองบรหาร

Page 6: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 12

สถานศกษาใหมความสอดคลองกบนโยบายดานการศกษาของประเทศในระดบตางๆ และผลจากการวจยจะเปนแนวทางการพฒนาภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานตอไป

วตถประสงคการวจย การวจยครงนมวตถประสงคเพอ1.สรางตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน 2. ทดสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสรางตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาขนพนฐานกบขอมลเชงประจกษ 3. ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผ น�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน

วธการด�าเนนงานวจย 1. ประชากรและตวอยาง ประชากรในการวจยครงน คอ ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาและบคคลทเกยวของกบการบรหารงานของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาทวประเทศ จ�านวน 116,988 คน ตวอยางจ�านวน441 คน ก�าหนดขนาดตวอยางโดยใชสตรของยามาเน (Yamane’) ซงผ วจยไดด�าเนนการส มตวอย างแบบหลายขนตอน (Mult i-stage Random Sampling) คอ 1. ส มแบบพนท (ClusterorAreaSampling)โดยเลอกเขตพนทการศกษากระจายในทกภาคของประเทศ5ภาคคอภาคกลางภาคใตภาคตะวนออกภาคตะวนเฉยงเหนอและภาคเหนอ 2. ส มตวอยางแบบก�าหนดสดสวน(Quotarandomsampling)โดยก� าหนดสดส วนของตวอย างในแต ละภาค 3. ส มตวอยางแบบเฉพาะ เจาะจง เพอเลอก ผใหขอมล

2. วธด�าเนนการวจย วธการด�าเนน การวจยม 3ขนตอนคอ1.ศกษาเอกสาร งานวจยเวบไซตทเกยวของกบภาวะผน�าทางวชาการทงในประเทศและในตางประเทศ น�ามาสงเคราะหเนอหา และก�าหนดรางองคประกอบและตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเบองตนและด�าเนนการจดสนทนากลมผเชยวชาญ ดานการบรหารการศกษาขนพนฐาน จ�านวน 20 คน น�าผลจากการสนทนากลมมาก�าหนดโครงสรางเชงทฤษฎตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาขนพนฐาน2.ทดสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสราง ตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานกบข อมลเชงประจกษ โดยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสองดวยโปรแกรมลสเรล(LISRELVersion8.72)เครองมอทใช เป นแบบสอบถามความคดเหน ซงเป นแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา5ระดบตามแนวคดของลเครท(Likert)ผลจากการด�าเนนการท�าใหได ตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน3.ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ (Criterion-related Validity) ของตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน โดยการน�าตวบงชทไดจากขนตอนท 2 มาสรางเปนแบบประเมนพฤตกรรมภาวะผ น�าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาขนพนฐาน และน�าไปสอบถามจากตวอยางใหมทไมซ�ากบตวอยางเดมในสถานศกษาขนพนฐานระดบมธยมศกษา 5 แหง จ�านวน50คนวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของผลการประเมนภาวะผน�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน และน�าคาเฉลยของผลการประเมนมาเปรยบเทยบกบเกณฑการแปล

Page 7: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 13

ผลเพออธบายความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานโดยถอวาตวบงชทมคาเฉลยจากการประเมนสง เปนตวบงชทมความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธสง

สรปและอภปรายผลการวจย ผลการวจย มดงน 1. ผลการสรางตวบงชภาวะผ น�าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาขนพนฐานจ�าแนกเปน6องคประกอบและตวบงชจ�านวน55ตวบงช คอ 1. ดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธการพฒนาคณภาพผเรยนจ�านวน9ตวบงช2.ดานการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนจ�านวน13ตวบงช3.ดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ จ�านวน 9 ตวบ งช 4. ดานการสงเสรมการวจย นวตกรรมและเทคโนโลยจ�านวน8ตวบงช5.ดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการสอนจ�านวน8ตวบงชและ6.ดานการนเทศก�ากบตดตามการสอนจ�านวน8ตวบงช 2. ผลการทดสอบโมเดลโครงสรางตว บงชภาวะผ น�าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษอยางมนยส�าคญทางสถตท.05โดยพจารณาไดจากคา Chi-square= 2646.65 คาDf=1405คาP-value=0.081คาGFI=0.96คาAGFI=0.92และคาRMSEA=0.064แสดงวาโมเดลโครงสรางตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษผลการวเคราะหโมเดลองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง พบวา คาน�าหนกองคประกอบมาตรฐานขององคประกอบภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานทง

6ดานมคาในทางบวกคาน�าหนกมาตรฐานทกคามนยส�าคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาองคประกอบทง 6 ดานเปนองคประกอบส�าคญของภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน องคประกอบทมคาน�าหนกองคประกอบสงสดคอดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการผลการวเคราะหเชงยนยนอนดบสองดวยโปรแกรมลสเรล(LISRELversion8.72)ดงตารางท1และภาพท1

Page 8: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 14

ตารางท 1 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

องคประกอบน�าหนกองค

ประกอบ

สมประสทธ

การพยากรณ

ความคลาด

เคลอน

ของตวบงช

1.ดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธการพฒนาคณภาพผเรยน

(VS)

0.86 0.73 0.27

2.ดานการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน(CDI) 0.96 0.92 0.08

3.ดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ(ACP) 0.98 0.96 0.04

4.ดานการสงเสรมการวจยนวตกรรมและเทคโนโลย(ITP) 0.90 0.81 0.19

5.ดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการสอน(TL) 0.92 0.85 0.15

6.ดานการนเทศก�ากบตดตามการสอน(SMA) 0.93 0.87 0.13

Chi-Square=2646.65 Df=1405 P-value=0.081

GFI=0.96 AGFI=0.92 RMSEA=0.064

*P<0.05*มนยส�าคญทางสถตท.05

Page 9: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 15

ภาพท 1แสดงผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบสอง

Page 10: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 16

3. ผลการตรวจสอบความเทยงตรง เชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน จ�านวน 55 ตวบงช มความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ

อภปรายผล ในการวจยครงนผวจยอภปรายผลใน2ประเดนตามผลการวจยดงน 1.ผลการวจยพบวาองคประกอบทง6ดานคอดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธการพฒนาคณภาพผเรยนดานการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน ด านการส งเสรมบรรยากาศทางวชาการ ดานการสงเสรมการวจยนวตกรรมและเทคโนโลย ดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการเรยนการสอน และดานการนเทศ ก�ากบ ตดตามการสอน เปนองคประกอบทส�าคญของภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน และผลการวจยทพบวา โมเดลโครงสรางเชงเสนตวบงชภาวะผน�า ทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ผลการศกษาสอดคลองกบการศกษาของไกศษฏเปลรนทร(2552) ซงไดศกษาเรอง การพฒนาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการส�าหรบผบรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวา 1. ตวบงชภาวะผน�าทางวชาการส�าหรบผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน มจ�านวน60ตวบงชประกอบดวยตวบงชการก�าหนดวสยทศนเปาหมายและพนธกจการเรยนรตวบงชการบรหารจดการหลกสตรและการสอนตวบงชการพฒนานกเรยนตวบงชการพฒนาครและตวบงชการสรางบรรยากาศการเรยนร2.ผลการทดสอบความสอดคลองของโมเดลโครงสรางภาวะผน�าทาง

วชาการส�าหรบผบรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวามความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ เนองจากคณภาพผ เรยนเปนตวชวดโรงเรยนทมความเปนเลศ โรงเรยนทมความเปนเลศนนผบรหารจะมภาวะผน�าทางวชาการอยางเดนชด ผบรหารทมภาวะผน�าทางวชาการจะชวยใหโรงเรยนสามารถบรหารจดการและสรางสรรคมวลประสบการณให ผ เรยนได เรยนร เ กดประสบการณและพฒนาอยางตอเนอง (Boyd, 2002: 15) ผลการวจยนชใหเหนวา ผบรหารทมภาวะผน�าทางวชาการสามารถแสดงพฤตกรรมตามองคประกอบและตวบงชดงน 1. การก�าหนดวสยทศนและกลยทธในการพฒนาคณภาพผเรยน2.การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน 3. การสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ 4. การสงเสรมการวจยนวตกรรมและเทคโนโลย5.การพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการสอน และ 6. การนเทศ ก�ากบตดตามการสอน โดยผบรหารจะตองเชอมโยงภาระงานตามองคประกอบเหลานใหมความสอดคลองสมพนธกนเพอการพฒนาการเรยนรผเรยน จากผลการวจยน เมอพจารณาในแตองคประกอบมขออภปรายส�าคญดงน องคประกอบ 1 ดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธการพฒนาคณภาพผเรยน เนองจากวสยทศนชวยใหมองภาพอนาคตของผเรยนทคาดหวงไดชดเจนน�าไปสการปฏบตงานทเปนจรงไดอยางมทศทางและจะเปนการประกนและสรางความเชอมนแกผปกครองนกเรยนและผมสวนไดเสยผบรหารทมภาวะผน�าทางวชาการจะก�าหนดวสยทศนของโรงเรยนบนพนฐานของการใหความส�าคญสงสดตอการเรยนรการตงความคาดหวงสงในคณภาพผเรยน (Hallinger, Bickman,& Davis, 1996;

Page 11: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 17

Halversonetal.,2007)รวมทงขอมลสารสนเทศและบรบทของการเปลยนแปลงตางๆ ทสงผล กระทบตอคณภาพผเรยนบทบาททส�าคญทเกยวเนองและเปนกระบวนทตองด�าเนนการหลงจากการก�าหนดวสยทศนและการเผยแพรวสยทศนแลวคอการก�าหนดกลยทธ เปาหมายแผนงานและโครงการทสอดคลองกบวสยทศน ซงกคอการน�าวสยทศนลงสการปฏบตนนเองการก�าหนดกลยทธการพฒนาผเรยนชวยใหผบรหารสามารถก�าหนดทศทางและ ภารกจ การด�าเนนงานการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนในชนเรยนใหชดเจน น�าไปสการปฏบตทเปนรปธรรม ตวบงช ทมคาน�าหนกองคประกอบมาตรฐานสงสดในดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธ การพฒนาคณภาพผเรยนคอยกระดบความคาดหวงดานผลสมฤทธทางการเรยนไวในระดบสงและก�าหนดกลยทธเปาหมายตวชวดเพอพฒนาคณภาพการเรยนรของผเรยนไวชดเจน ชใหเหนวา ความเปนเลศทางวชาการถอวาเปนแรงจงใจทส�าคญมากในโรงเรยน (Hoy&Hoy, 2003)ผบรหารทมภาวะผน�าทางวชาการจะตงความคาดหวงในผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนในระดบสง (Supovitz&Poglinco,2001)การก�าหนดความคาดหวงสงตงอยบนพนฐานความเชอวา เดกทกคนเปนผมความสามารถในการเรยนรและสามารถพฒนาตนเองได โรงเรยนตองมงมนพยายามใหนกเรยนทกคนมโอกาสประสบความส�าเรจสงสดทกคนมแนวทางส�าหรบหนทางสความส�าเรจแกนกเรยนอย างชด เจน (Sammons , H i l lman & Mortimore, 1995) สวนการก�าหนดกลยทธ เปาหมาย ตวชวด เพอพฒนาคณภาพการเรยนรของผเรยนไวชดเจน สอดคลองกบ ลอกและเลธแฮม(Locke&Latham,1990)ระบวาการตงเปาหมายเปนวธการทมประสทธผลในการเพมแรง

จงใจและเพมผลการปฏบตงาน ชวยเพมความสนใจทจะใหไดงานท�าใหความพยายามขยายไปสกจกรรมทมเปาหมายลกษณะเดยวกน องคประกอบท 2 ด านการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน ผลการวจย แสดงใหเหนวา การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนเปนบทบาททส�าคญของผบรหารสถานศกษา สอดคลองกบแนวคดลกษณะของโรงเรยนทมประสทธผล ทพบวาผบรหารจะมภาวะผน�าทเขมแขง(StrongLeadership)ในดานหลกสตรดานการสอนและการวดและประเมนผลดวย(Beareetal.,1995)ส�าหรบในดานการพฒนาหลกสตร ไซบสและเวนเดล(SyboutsandWendel,1994:19)ระบวา ผ บรหารทมภาวะผน�าทางวชาการจะมงใหความสนใจในการประยกตปรบเปลยนและพฒนาหลกสตรทางวชาการทมประสทธผลสวนดานการพฒนากระบวนการจดการเรยนการสอนนนเนองจากกระบวนการจดการเรยนร เปนกลไกส�าคญในการพฒนาผเรยนใหบรรลความมงหมายในการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพ.ศ.2542และทแกไขเพมเตม(ฉบบท2) พ.ศ.2545 ซงกระบวนการดงกลาวยดหลกวา ผเรยนทกคนมความส�าคญสามารถทจะเรยนรไดกระบวนการเรยนรตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาไดตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ ดงท ฮเวอร(Hoover,1998)กลาววาหวใจส�าคญของภาวะผน�าทางวชาการคอกระบวนการทกขนตอนตองน�าไปส การเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนส�าคญตวบงชทมคาน�าหนกองคประกอบมาตรฐานสงสดของดานการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนคอตดตามความกาวหนาในการเรยนวนจฉยและก�าจดอปสรรคในการเรยนรของผเรยน

Page 12: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 18

อยางตอเนองเนองจากการตดตามความกาวหนาของนกเรยนมความเชอมโยงกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน(Sheppard,1996)ผบรหารจงตองมการตดตาม ตรวจสอบ ความกาวหนาของนกเรยนอยางสม�าเสมอเพอน�าผลมาปรบปรงผเรยน(Lunenberg&Ornstien,1996:348)ซงสอดคลองกบคงส(King,2002)ใหความเหนวาผน�าทางวชาการจะมพฤตกรรมทมงเนนการพนจพ จ า ร ณ า ข อ ม ล ผ ล ก า ร เ ร ย น ร ข อ ง ผเรยนและใหความสนใจเปนอยางมากในขอมลทเปนจดออนของผเรยนและน�าขอมลนนมาปรบปรงการจดการเรยนการสอนแกปญหาผเรยนหรอขจดปญหาดานการจดการเรยนการสอนของคร ใหความสนใจตออปสรรคของการเรยนร ร จกนกเรยนทจ�าเปนตองเขาแทรกแซงเพอแกไขและใชการแทรกแซงอยางมประสทธผล องคประกอบท 3 ดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ องคประกอบท 3 ดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ ซงเปนองคประกอบทมค าน� าหนกมาตรฐานสงสด เนองจากการมบรรยากาศทดของโรงเรยนจงเปนปจจยทมผลตอประสทธผลของโรงเรยน (Hoy & Hoy, 2001)บรรยากาศทางวชาการเป นบรรยากาศของโรงเรยนทสงเสรมการเรยนร ของนกเรยนและสามารถจงใจให นกเรยนสนใจในการเรยนร (Goodenow,&Crady,1997;Krug,1992)ดงค�ากลาวทวา เมอบรรยากาศของโรงเรยนเปนบรรยากาศทแสดงวาเหนคณคาของการเรยนรและเปนบรรยากาศทสงเสรมใหบรรลผลส�าเรจได จงเปนการยากทจะไมเรยนร (Krug, 1992)สอดคลองกบผลการศกษาของโอโดแนลและไวท(O’Donnell&White,2005)ทพบวาครรบรวา

พฤตกรรมของผบรหารโรงเรยนทเนนการพฒนาบรรยากาศการเรยนรของโรงเรยนเปนตวชใหเหนผลสมฤทธของนกเรยน ตวบงชทมคาน�าหนกองคประกอบมาตรฐานสงสดของดานการสงเสรม บรรยากาศทางวชาการคอรวมกบครในการสรางบรรยากาศในการเรยนทมความทาทายสงเพอ สงเสรมใหนกเรยนบรรลมาตรฐานการเรยนขนสงเนองจากบรรยากาศทมความทาทายสงจะเปนแรงกระตน สามารถจงใจใหนกเรยนมความมงมนความพยายามในการเรยนร การสรางบรรยากาศทมความทาทายสง เปนการสรางบรรยากาศเชงบวกซงผบรหารจะมบทบาทในการชวยดงพลงงานของนกเรยนและคร(Krug,1992)บรรยากาศเชงบวกยงสงผลตอการจงใจใหนกเรยนสนใจในการเรยนรมากขน (Goodenow & Grady, 1997)ท�าใหทงครและนกเรยนมความเอาใจใสตอการท�างานหนกและตอความส�าเรจทางวชาการ(Hoy&Hoy,2003)ผบรหารจงมหนาทในการรวมมอกบครผสอนในการสรางบรรยากาศทมความทาทายในการจดการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนไดแสดงความสามารถอยางเตมศกยภาพและไดรบการสงเสรมใหมโอกาสมสวนรวมในการจดการเรยนร โดยการพดคยและการร วมมอในการปรบปรงการสอนในหองเรยนทส งผลตอการพฒนาการสอนของครและสงผลตอการเรยนร ของผเรยน(Marzano,2007)

องคประกอบท 4 ดานการสงเสรมการวจย นวตกรรมและเทคโนโลย ในประเดนของบทบาทผบรหารในดานการสงเสรมการวจยโดยเฉพาะอยางยงการวจยในชนเรยนมความส�าคญตอการพฒนาการศกษา ดงทพยงศกดจนทรสรนทร(2541:11)ไดกลาววา การพฒนางานวจยในชนเรยนเปรยบเสมอน

Page 13: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 19

ลมหายใจทจ�าเปนของชวตยงในยคทการพฒนา การศกษาไทยอยในทามกลางความเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงในแงบวกและแงลบอนมผลเชอมโยงมาจากบรบทสงคมโลกการวจยจะเขามามสวนชวยใหการพฒนาการศกษาใหสามารถกาวไปขางหนาไดอยางมนคงและสามารถแขงขนกบนานาประเทศไดอยางมศกดศร นอกจากนน ยงท�าใหการเรยนการสอนเกดการพฒนาและครสามารถน�าผลงานวจยไปประกอบการขอรบการประเมนเพอเลอนต�าแหนงและวทยฐานะทสงขน (สวมล วองวาณช, 2550: 15) สอดคลองกบ จกรพรรด วะทา(2550)ทกลาววาการวจยในชนเรยนชวยใหครมวฒนธรรมการท�างานอยางเปนระบบมองเหน ภาพของงานตลอดแนวมการตดสนใจเลอกทาง เลอกอยางมเหตผลและสามารถพฒนาการท�างานไปสความเปนครมออาชพ(ProfessionalTeacher)การท�าวจยของครเพอพฒนาการเรยนรจงกอใหเกดการสรางองคความรอยางตอเนองและเชอมโยงตลอดเวลา สงผลใหโรงเรยนไดมการพฒนา วชาชพครอยางแทจรง ในบทบาทดานการพฒนานวตกรรมเนองจากในปจจบนโลกมการเปลยนแปลงในทกดานอยางรวดเรว การศกษาจงจ�าเปนตองมการพฒนาเปลยนแปลงอกทงเพอแกไขปญหาทางดานการศกษาจงจ�าเปนตองมการพฒนานวตกรรมการศกษาทจะน�ามาใชเพอแกไขปญหาทางดานการศกษาในบางเรอง ซงผ บรหารมบทบาทในการจดหาและสนบสนนใหมการน�านวตกรรมและวธก า ร ห ร อ ก ร ะ บ ว น ก า ร ป ฏ บ ต ท ด ท ส ด (BestPractices)ในการเรยนการสอนตลอดจนการจดหาและสนบสนนใหมการน�าขอมลสถตมาใชเพอพฒนาการเรยนการสอน(Weber,1996) สวนดานเทคโนโลยซงมความส�าคญตอการเรยนรของนกเรยนผบรหารทมความสามารถ

ในการน�าเทคโนโลยมาใชในการบรหารและการจดการเรยนร จะสงผลใหโรงเรยนประสบความส�าเรจดงทฟลานาแกนและจาคอบเซน(Flanagan,& Jacobsen, 2003) ระบถงภาวะผ น� า เชง เทคโนโลยวาเปนพฤตกรรมของผน�าทมความแนวแนมนคงตอภารกจในการจดประสบการณการเรยนร ใหกบนกเรยนโดยมการใชเทคโนโลยทเหมาะสม มวสยทศน ทก�าหนดให มการใช เทคโนโลยส�าหรบการศกษารวมทงจดใหมการใชเทคโนโลยในโอกาสตางๆนกเรยนทกคนสามารถเขาถงบรการไดเทาเทยมกน ตวบ ง ช ทมค าน�าหนกองค ประกอบมาตรฐานสงสดของดานสงเสรมการวจยนวตกรรมและเทคโนโลย คอ สงเสรมการจดกจกรรมทพฒนาทกษะกระบวนการคดและทกษะการใชเทคโนโลยใหแกครและนกเรยนอยางตอเนองเนองจากทกษะกระบวนการคดและทกษะการใชเทคโนโลยเปนทกษะส�าคญทเปนเปาหมายในการพฒนาคณภาพผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานพทธศกราช2551(กระทรวงศกษาธการ,2551)สอดคลองกบแนวทางการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง(พ.ศ.2552-2561)ขอเสนอในเชงยทธศาสตรการบรหารจดการศกษายคใหมโดยประเดนหนงทมความส�าคญของระบบการศกษาและการเรยนรทตองการปฏรปโดยเรงดวนคอการพฒนาคณภาพคนไทยยคใหม ใหมนสยใฝเรยนร สามารถเรยนรดวยตนเองและ แสวงหาความรอยางตอเนอง มความสามารถในการคดวเคราะหสอสารอยางมประสทธภาพอยรวมในสงคมอยางมความสข มความสามารถและสมรรถนะทางทกษะความรทจ�าเปนตอการด�ารงชพ รวมทงมโอกาสในการเรยนรทเทาเทยมและเสมอภาค

Page 14: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 20

องคประกอบท 5 ดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการเรยนการสอน กญแจสความส�าเรจของนกเรยนคอการมครทมประสทธผลโรงเรยนทผบรหารมภาวะผน�าทางวชาการ และครทมศกยภาพในการจดการเรยนการสอนจะส งผลต อคณภาพผ เร ยน (Hallinger & Heck, 1996) โรงเรยนทมครทมประสทธผล สามารถปรบปรงและพฒนาผลลพธทางดานวชาการของนกเรยนไดดและผบรหารทมประสทธผลจะเปนศนยกลางของการคดรเรมการสนบสนบสนนครและเป นผ น� า ให เกดการเปลยนแปลงในโรงเรยน(Murphyetal.,2006)การทผบรหารโรงเรยนสงเสรมการพฒนาครกคอการส งเสรมการเรยนร ของนกเรยนเช นกน (Drago-Severson, 2004) การมภาวะผน�าทาง วชาการของผ บรหาร จงมอทธพลอยางยงตอ พฤตกรรมของครในหองเรยน จะสงผลใหครเกด การเปลยนแปลงทศนคต ปรบเปลยนพฤตกรรม ในการเรยนการสอน พฒนาตนเองและวชาชพ น�าไปสการเปนครทมภาวะผน�าการเปลยนแปลง ทางการสอน(Blasé&Blasé,2001)ตวบงชทมคาน�าหนกองคประกอบมาตรฐานสงสดของดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการสอนคอสงเสรมและสนบสนนผมความรความสามารถในแตละดานใหเปนผน�าดานการจดการเรยนรและเปดโอกาสใหแสดงความเปนผน�าไดอยางเตมทซงคณลกษณะเดนของครผน�าคอความนาเชอถอและความสมพนธจากการไดรวมคดรวมท�างานกบเพอนคร ครผน�าจะใชคณลกษณะนในการสรางอทธพล(Influence)เพอชกน�าใหเพอนครมารวมทมไปสเปาหมายทตองการ กอใหเกดการสรางความรวมมอระหวางครดวยกน ซงจะเปนกญแจส�าคญในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของน ก เร ยน สอดคล อ งก บผลกา ร ว จ ย ขอ ง

โจนส (Jones, 2007) ทสรปวา ภาวะผน�าของ ครเกดจากผบรหารและสงผลกระทบตอระดบ ความส�าเรจของโรงเรยน และชใหเหนวาผบรหาร สามารถสรางศกยภาพดานภาวะผน�าของครใน โรงเรยนโดยการใหโอกาสและสนบสนนภาวะผน�าของครโดยสรางความเขมแขงในบทบาทของคร องคประกอบท 6 บทบาทดานการนเทศ ก�ากบ ตดตามการสอน ผ บรหารมอทธพลตอการเรยนร ของ ผเรยนผานการมปฏสมพนธกบผสอน (Quinn,2002: 447) ผบรหารโรงเรยนทมภาวะผน�าทางวชาการมอทธพลตอพฤตกรรมของครในหองเรยนท�าใหเกดผลอยางมากตอครในดานความรสกและพฤตกรรม (Blasé & Blasé, 2001) ซงหาก ผบรหารแสดงบทบาทเหลานอยางเดนชด ยอม สงผลใหครไดปรบปรงการเรยนการสอนและสงผลตอคณภาพผเรยนดวย ผบรหารโรงเรยนจงตองมการนเทศก�ากบตดตามการจดการเรยนการสอนอยางใกลชดตวบงชทมคาน�าหนกองคประกอบมาตรฐานสงสดของดานการนเทศก�ากบตดตามการสอน คอใหความสนใจในพฤตกรรมการสอนของครโดยการเยยมชนเรยนการสงเกตการสอนและประเมนการสอนของครและใหขอมลยอนกลบเนองจากการเขาเยยมหองเรยนและการสงเกตการสอนและการประเมนการสอนเพอใหมนใจวาการสอนในหองเรยนตรงตามเปาหมายของโรงเรยน (Alig-Mielcarek & Hoy, 2005) ผลการศกษาสอดคลองกบเจนทลคซและมวโต(Gentilucci&Muto, 2007) ซงไดศกษาและพบวาพฤตกรรมภาวะผ น�าทางวชาการของผ บรหารโรงเรยน มอทธพลโดยตรงและสงมาก พฤตกรรมสวนหนงไดแกการเขาสงเกตการในหองเรยนการเขาเยยม ช น เร ย น นอกจากน น เ บลซและ เบลซ

Page 15: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 21

(Blasé&Blasé,1999)ชใหเหนวาเมอผน�าทางวชาการก�ากบตดตามและสะทอนผลกระบวน การเรยนการสอน ท�าใหมการสะทอนผลจากครมากขนชวยใหครมการใชแนวความคดใหมมากขนมกลยทธการสอนหลากหลายมากขน มการตอบสนองตอความหลากหลายของนกเรยนมการเตรยมบทเรยนและวางแผนอยางระมดระวงมากขน ครกลาเสยงมากขนและใสใจกบกระบวนการสอนมากขนและครใชดลยพนจอยางมออาชพเพอเปลยนแปลงการปฏบตในหองเรยนครยงแสดงใหเ ห น ผ ลก ร ะทบทา งบ วกท เ ป น แร ง จ ง ใจ ความพงพอใจ ความเชอมน และความร สกปลอดภย 2.ผลตรวจสอบความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธของตวบงชภาวะผ น�าทางวชาการของ ผบรหารสถานศกษาขนพนฐานพบวาตวบงชภาวะผ น�าทางวชาการของผ บรหารสถานศกษาขน พนฐาน จ�านวน 55 ตวบงชมความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธอภปรายผลดงน จากผลการวจยทพบวาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานทผ วจยไดพฒนาขนมความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธ จงสามารถน�าไปเปนเครองมอวดระดบ ภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐานในระดบมธยมศกษาได เนองจากทก ตวบงชมคาเฉลยระดบความเทยงตรงอยในระดบ มากทสดทกขอ องค ประกอบทมค าเฉลยสงสด คอ องคประกอบท2ดานการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนและองคประกอบท3ดาน การสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ ซงผลการวด ความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธมความสอดคลองกบผลการว เ คราะห เช งย นย นอ น ดบสอง 1 องคประกอบ คอ ดานการสงเสรมบรรยากาศ ทางวชาการ ส วนการพฒนาหลกสตรและ

การจดการเรยนการสอนเปนพฤตกรรมทผบรหารแสดงออกมาอยางเดนชดเชนกนเพราะการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนเปนหวใจส�าคญของการพฒนาคณภาพผเรยน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน�าผลการวจยไปใช 1.ผลการวจยทพบวาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย ดานการก�าหนดวสยทศนและกลยทธการพฒนาคณภาพผ เรยน การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอนดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการดานการสงเสรมวจยนวตกรรมและเทคโนโลยดานการพฒนาครผน�าการเปลยนแปลงทางการสอน ดานการนเทศก�ากบตดตามการสอนผบรหารสถานศกษาจงควรแสดงพฤตกรรมภาวะผน�าทางวชาการโดยปฏบตตามตวบ งช ตามผลการวจยน อย างจร ง จ ง นอกจากนนองคประกอบและตวบงชทไดจากการวจยครงน ยงเปนประโยชนตอผบรหารในสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน ระดบอาชวะศกษา หรอผบรหารในหนวยงานทางการศกษาอนๆทมความประสงคจะพฒนาคณภาพการเรยนรของผเรยนน�าไปเปนแนวทางในการพฒนาภาวะผน�าทางวชาการไดเปนอยางด 2. ข อค นพบจากการวจย จากการ วเคราะหองค ประกอบเชงยนยนอนดบสอง (Second-orderconfirmativefactoranalysis)ทพบวา องคประกอบ ทมคาน�าหนกปจจยสงสดคอองคประกอบท3ดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการสอดคลองกบผลการวดความเทยงตรงเชงเกณฑสมพนธทพบวาผบรหารแสดงพฤตกรรมดานนอย างเด นชดเช นกน แสดงให เหนว าบรรยากาศทางวชาการ มความส�าคญในการ

Page 16: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 22

พฒนาคณภาพการเรยนร ของผเรยน ผ บรหารสถานศกษาจงควรใหความส�าคญในดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการเปนอยางมากและตวบงชทไดจากการวจยสามารถน�าไปปฏบตไดจรงในสถานศกษา สงผลใหเกดแรงจงใจใหครมความมงมนในการจดการเรยนการสอนนกเรยนมความสนใจในการเรยนร และสามารถเรยนรไดตลอดเวลาอยางมความสขนอกจากนนผปกครองและผมสวนไดเสย (Stakeholders) มความมนใจในคณภาพของโรงเรยนยนดใหการสนบสนนสงเสรมกจการของสถานศกษาอยางเตมก�าลง ผบรหารอาจก�าหนดเปนนโยบายส�าคญของโรงเรยนในการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการของโรงเรยนสรางความร ความเขาใจและแนวทางในการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการทชดเจนใหแกครนกเรยนและผมสวนเกยวของทราบ 3. ข อค นพบจากการวจย จากการว เคราะหองค ประกอบเชงยนยนอนดบแรก ทพบวาตวบงชพฒนาครใหมสมรรถนะดานภาษาตางประเทศ มคาน�าหนกองคประกอบต�ากวาเกณฑ แสดงใหเหนวา การพฒนาครใหมทกษะดานภาษาตางประเทศ อาจยงไมมความจ�าเปนทจะตองพฒนาครทกคนในโรงเรยนใหมทกษะภาษาตางประเทศซงผบรหารอาจจดล�าดบความส�าคญของกลมครทมความจ�าเปนตองไดรบการพฒนาทกษะภาษาตางประเทศกอนเชนครผสอนในกลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศครทไดรบมอบหมายใหจดการเรยนการสอนในรายวชาอนๆเปนภาษาองกฤษ ตามโครงการหองเรยนพเศษตางๆ รวมทงครทมความพรอมและสมครใจเขารวมพฒนาทกษะดานภาษาตางประเทศนอกจากนผบรหารยงจ�าเปนตองสรางความตระหนกใหครเหนความส�าคญของการสอสารดวยภาษาตางประเทศโดยเฉพาะอยางยงภาษาองกฤษเนองจาก

ประเทศไทยจะเขาส ประชาคมอาเซยน ในป พ.ศ 2558 ซงภาษาองกฤษถกก�าหนดใหเปน ภาษากลางส�าหรบประชาคมอาเซยนครจงควรจะตองมทกษะในการใชภาษาองกฤษพนฐานดวยเชนกนนอกจากนนภาษาองกฤษยงเปนภาษาสากลการมทกษะทางดานภาษาองกฤษ จะชวยใหเกดการสอสารทมประสทธภาพสามารถพฒนาตนเองโดยการศกษาหาความรจากต�ารา สอในรปแบบตางๆ สรางสงคมแหงการเรยนรไดอยางตอเนอง ผบรหารจงควรมการสงเสรมใหครมทกษะดานภาษาตางประเทศดวยถงแมอาจมอปสรรคแตกสามารถท�าใหเกดการพฒนาทกษะทางดานภาษาไดอยางตอเนอง ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป การว จยคร งน ได ด�าเนนการภายใต ขอบเขตทผ วจยไดก�าหนดไวในบรบทของการบรหารสถานศกษาขนพนฐานระดบมธยมศกษาดงนนผวจยจงเสนอแนวทางบางประการทอาจเปนประโยชนในการวจยในครงตอไปในประเดนทเกยวของกบภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานดงน 1.ในการศกษาทพบวาองคประกอบทมคาน�าหนกมากทสดคอองคประกอบท3ดานการสงเสรมบรรยากาศทางวชาการ อาจมการวจย เชงลกในเรองรปแบบการจดบรรยากาศทางวชาการเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนในวชาทผลสมฤทธยงไม เป นทน าพอใจ เช น วชาวทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาตางประเทศเปนตน 2.เนองจากตวบงชภาวะผน�าทางวชาการมความส�าคญในฐานะท เป นป จจยส�าคญในคณภาพของโรงเรยนคณภาพของผบรหารและครและคณภาพของผเรยนจงอาจมการศกษาวจยในเชงลกเพอศกษาตวบงชภาวะผ น�าทางวชาการ

Page 17: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 23

ทสงผลตอคณภาพดานตางๆ เหลานเพอเปนการขยายแนวคดเกยวกบภาวะผน�าทางวชาการของ ผ อ�านวยการสถานศกษาขนพนฐานใหมความครอบคลมมากขน 3. ควรมการศกษาเพอพฒนารปแบบภาวะผน�าทางวชาการหรอการพฒนาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานทสอดคลองกบแนวทางการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง(พ.ศ.2552-2561)

Page 18: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 24

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ.(2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ:โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.กระทรวงศกษาธการ.(2555). นโยบายและยทธศาสตรการพฒนาการศกษาของกระทรวง ศกษาธการ พ.ศ. 2555–2558. กรงเทพฯ: โรงพมพชมชนสหกรณการเกษตรแหง ประเทศไทย.ไกศษฏเปลรนทร.(2552).การพฒนาตวบงชภาวะผน�าทางวชาการส�าหรบผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน(ปรญญานพนธปรญญาดษฎบณฑต).ขอนแกน:มหาวทยาลยขอนแกน.จกรพรรดวะทา.(2550).การประชมวชาการ “การวจยในชนเรยน” ครงท 4 ประจ�าป 2550. กรงเทพฯ:ศรอนนตการพมพ.พยงศกดจนทรสรนทร.(2541).การวจยในชนเรยน.วารสารวชาการ, 1(18),2-21. ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.(2553).สพฐ.54.กรงเทพฯ:อชาหง.ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.(2554).ระบบการก�ากบตดตามและประเมนผล การด�าเนนงานตามจดเนนการพฒนาคณภาพผเรยน ตามนโยบายในการปฏรปการศกษา ในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2551-2561). ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.(2555).แผนปฏบตการส�านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐานปงบประมาณ พ.ศ. 2555.สบคน20กมภาพนธ2555, จากwww.obec.co.th ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2554). การบรรยายทางวชาการเพอสรางความตระหนก เรอง การกาวสประชาคมอาเซยน. กรงเทพฯ: พมพดการพมพ.ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2554).คมอสรางความร ความเขาใจแกผบรหาร คร และนกเรยนเพอเตรยมความพรอมรองรบการประเมนตามโครงการวจย นานาชาต (PISA&TIMSS).กรงเทพฯ:พรกหวานกราฟฟก.ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2554).นโยบายและยทธศาสตรการขบเคลอนการปฏรป การศกษาในทศวรรษทสองดานการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการเรยนรและเรยนร. กรงเทพฯ:ว.ท.ซ.คอมมวนเคชน .ส�านกงานเลขาธการสภาการศกษา.(2554). สรปความสามารถในการแขงขนของประเทศไทย

จาก World Competitiveness Yearbook (IMD) 2011. สบคน 25 สงหาคม 2554,

จาก http://www.onec.go.th สบคน20กมภาพนธ 2555จาก,www.obec.co.th.

สเทพพงศศรวฒน.(2546).ภาวะผน�า: ทฤษฎและปฏบต. กรงเทพฯ: บคสลงค. สวมลวองวาณช.(2550).การวจยปฏบตการในชนเรยน(พมพครงท10).กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 19: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 25

Alig-Mielcarek,JanaM.,&W.K.Hoy.(2005). A Theoretical and Empirical Analysis of

the Nature, Meaning, and Influence of Instructional Leadership. RetrievedJune3,2011,fromhttp://72.14.235.104/search?q=cache:P2iwpAZ4GAw

Beare,H.,CaidwellBrainJ.,&Millkan,RossH.1995. Creating an Excellent School.

London:Routledge.

Blas.,J.,&Blas.,J.(1999).Principals’instructionalleadershipandteacher development:Teachers’perspective.Educational Administration Quarterly, 35(3),349-378.Blas.,J.,&Blas.,J.(2001).Empowering Teachers: What Successful Principals Do.ThousandOaks:CorwinPress.Blas.,J.,&Blas.,J.(2001).Theteacher’sprincipal.Journal of Staff Development, 22(1),

22-25. Boyd,P.W.(2002). Educational leadership.Califirnia:ABC-CLIO.

CreemersBert.(1992).The Effective Classroom. London:Cassell.Drago-Severson,E.(2004). Helping teachers learn: Principal leadership for adult growth

and development.ThousandOaks,CA:CorwinPress.

Flanagan,L.,&Jacobsen,M.(2003). Technologyleadershipforthetwenty-firstcentury

principal. Journal of Educational Administration, 41(2),124-142.

Gentilucci,JamesL.,&Muto,CindyC.(2007). Principals’influenceonacademic

achievement:TheStudentperspective. NASSP Bulletin, 91(3),19-236. RetrievedSeptember15,2011,fromhttp://bul.sagepub.com/cgi/content/

abstract/91/3/219 Goodenow,C.,&Crady,K.E.(1997).Therelationshipofschoolbelongingandfriends’

valuestoacademicmotivationamongurbanadolescentstudents.Journal

of Experimental Education,62,60–71.

Hallinger,P.,&Heck,R.(1996).Reassessingtheprincipal’sroleinschooleffectiveness: Areviewoftheempiricalresearch,1980-1995. Educational Administration

Quartelry, 32(1), 5-44.Hallinger,P.,Bickman,L.,&Davis,K.(inpress).(1996).School context, principal

leadership and student achieve.

Halverson,R.,Grigg,J.,Prichett.,&Thomas,C. (2007). Thenewinstructional leadership: Creatingdata-driveninstructionalsystemsinschool. Journal of School

Leadership, 17(2),159-194.

Page 20: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 26

Hoover,I. J.(1998). Leadershipinthe21Century. Principal Management, 9(2),1-3.

Hopkins,D.,Ainscow,M.,&West,M.(1994).School improvement in an era of change.London:Cassell.Hoy,A.W.,&W.K.Hoy.(2001).Educational administration(5thed.).NewYork:

McGraw–Hills.

Hoy,A.W.,&W.K.Hoy.(2003).Instructional leadership: A Learning-centred

guide. Boston:AllynandBacon.

King,Deborah.(2002).TheChangingshapeofleadership.Educational Leadership, 59(8),

61-63.

Krug,S.(1992).Instructionalleadership:AConstructivistperspective. Education

Administration Quarterly, 28(3),430-443.

Locke,E.,&Latham,G.(1990).A theory of goal setting and task performance.

EnglewoodCliffs:NJ:PrenticeHall.

Lunenberg,F.C.,Ornstein,AC.(1996). Educational administration.Belmont:Wadsworth

Publishing.

Marzano,R.J.(2003).What works in schools.Alexandria,VA:Associationfor

SupervisionandCurriculumDevelopment.

Murphy,J.,Stephen,E.,Ellen,G.,&Andrew,P.(2006).Learning-centered

leadership: Conceptual Foundation. NewYork:TheWallaceFoundation.

O’Donnel,R.J.,&White,G.P.(2005).Withintheaccountabilityera:Principals’

instructionalleadershipbehavioursandstudentachievement.NASSP Bulletin,

89(645),56-71.

Quinn,D.M.(2002).TheImpactofprincipalleadershipbehavioursoninstructional

practicesandstudentsengagement. Journal of Education Administration,

40(5),447-487.

Rahim,JamalJones.(2007).Theprincipal’sroleinbuildingteacherleadership capacityinhighperformanceelementaryschool:Aqualitativecase

study.RetrievedAugust20,2011,fromhttp://scholarcommons.usf.edu

Sammons,P.,Hillman,J.,&Mortimore,P.(1995).Key characteristics of effective

schools: A Review of school effectiveness research. London,England:

InternationalSchoolEffectiveness&ImprovementCentre,UniversityofLondon.

Sheppard,B.(1996).Exploringthetransformationalnatureofinstructionalleadership.

The Alberta Journal of Educational Research, XLII(4),325-344.

Page 21: การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้น า ......การพ ฒนาต วบ งช ภาวะผ น าทางว ชาการ ของผ

S U D D H I P A R I T A D

ส ทธ ป ร ท ศน 27

Supovitz,J.A.,&Poglinco,S.M.(2001).Instructional leadership in a standards-based

reform.Philadelphia:ConsortiumforPolicyResearchinEducation.

Sybouts,W.,&Wendel,F.C.(1994).The Training and development of principals.

London:GreenwoodPress.

Weber,J.(1996).Leadingtheinstructionalprogram.InS.,Smith.&P.,Piele(Eds.),

School leadership.(253-278).ClearinghouseofEducationalManagement.

Eugene,Oregon.