295
มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม โดย นางสาวสุพิชา ปทุมานันท์ วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขากฎหมายเอกชน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปีการศึกษา 2558 ลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

  • Upload
    others

  • View
    16

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

มาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

โดย

นางสาวสพชา ปทมานนท

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

นตศาสตรมหาบณฑต สาขากฎหมายเอกชน

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Page 2: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

มาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

โดย

นางสาวสพชา ปทมานนท

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นตศาสตรมหาบณฑต สาขากฎหมายเอกชน

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

Page 3: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

MEASURES TO PROTECT EMPLOYEES’ RIGHT TO PRIVACY IN SOCIAL NETWORKING SITES

BY

MISS SUPICHA PATUMANAN

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER DEGREE OF LAWS

PRIVATE LAW FACULTY OF LAW

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2015

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

Page 4: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม
Page 5: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(1)

หวขอวทยานพนธ มาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

ชอผเขยน นางสาวสพชา ปทมานนท ชอปรญญา นตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย กฎหมายเอกชน

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ศาสตราจารย ดร. วจตรา วเชยรชม ปการศกษา 2558

บทคดยอ

ปจจบนเครอขายสงคมเปนทนยมแพรหลายเพมมากขนเรอย ๆ นายจางจงหนมาตรวจสอบประวตผสมครงานและเฝาตรวจดลกจางผานทางเครอขายสงคมเนองจากเปนวธทสะดวก รวดเรว และประหยด อยางไรกตาม เนองจากเครอขายสงคมเกอบทงหมดในปจจบนไดสรางคณสมบตการตงคาความเปนสวนตวไว ผใชงานเครอขายสงคมจงมกใชการตงคาความเปนสวนตวนเพอจ ากดการเขาถงจากบคคลทไมไดรบอนญาต หากนายจางตองการทจะเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางจงจ าเปนทจะตองขอใหลกจางกระท าการในเครอขายสงคมเพอใหตนสามารถเขาถงได เนองจากเครอขายสงคมถอเปนพนทสวนตวทผใชงานยงอาจคาดหมายในความเปนสวนตวไดหากวาไดมการกระท าในขนตอนเพอรกษาความเปนตวไว และในเครอขายสงคมนยงประกอบดวยขอมลสวนบคคลเปนจ านวนมาก หากลกจางตองกระท าการดงกลาวตามค าขอหรอหรอค าสงของนายจางยอมสงผลกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางเปนอยางมาก ดวยเหตทกฎหมายไทยทบงคบใชในปจจบนยงไมมกฎหมายใดทใหความคมครองลกจางจากการนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมไวเปนการเฉพาะจงกอใหเกดปญหาหลายประการดงตอไปน

1. ในความสมพนธตามสญญาจางแรงงานลกจางซงมอ านาจตอรองนอยกวานายจางมกไมกลาทจะปฏเสธในการกระท าตามค าขอของนายจางเพอในการใหเขาถงเครอขายสงคม และเมอนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได ท าใหลกจางตองระมดระวงการใชงานเครอขายสงคม และไมสามารถใชประโยชนจากเครอขายสงคมไดอยางเตมท ดวยเกรงวานายจางอาจจะพบเหนการกระท าเหลานนและอาจเกดความไมพงพอใจลกจางได ซงกรณดงกลาวสงผลใหลกจางไมสามารถใชงานเครอสงคมของตนไดอยางอสระ

Page 6: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(2)

2. ในการทนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง นายจางอาจกระท าการเกบขอมลสวนบคคลของลกจางทอยในนนเพอน าไปใชประโยชนส าหรบนายจาง เมอพจารณากฎหมายไทยทใหความคมครองขอมลสวนบคคลในปจจบนมเพยงพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 แตกฎหมายฉบบดงกลาวใหความคมครองเฉพาะขอมลสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานรฐเทานน ดงนน ขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางจงปราศจากกฎหมายทใหความคมครองทงในการเกบรวบรวม การใช การเปดเผยขอมลสวนบคคล และการเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจาง

3. เมอนายจางขอใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง กรณเชนนอาจกอใหเกดผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางไดในสองทาง กลาวคอ กรณแรก หากลกจางยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม นายจางอาจพบเหนการกระท าทไมเหมาะสมในเครอขายสงคม และตดสนลกจางจากสงทไดพบเหนนน และกรณทสอง หากลกจางปฏเสธไมกระท าตามค าสงหรอค าขอของนายจางทใหตนกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคม อาจกอใหเกดความรสกทไมดตอนายจางไดเชนกน ซงทงสองกรณลวนอาจกอใหเกดทศนคตทไมดแกนายจางตอลกจาง และสามารถสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางได

จากการศกษากฎหมายตางประเทศพบวาในประเทศสหรฐอเมรกาหลายมลรฐไดมการออกกฎหมายเพอคมครองลกจางจากการทนายจางขอใหลกจางกระท าการใหตนเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง รวมทงชวยคมครองปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทอาจเกดขนจากเครอขายสงคมได นอกจากน กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของ สหราชอาณาจกรและสหพนธสาธารณรฐเยอรมนไดวางหลกการคมครองขอมลสวนบคคลไวอยางชดเจน ซงสามารถชวยคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมได ผเขยนจงเหนสมควรวาประเทศไทยควรน าหลกการของกฎหมายในประเทศตาง ๆ เหลานมาปรบใชในการออกกฎหมาย ทงในสวนของการแกไขเพมเตมพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และการออกกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลเพอชวยแกไขปญหาดงกลาว

ค าส าคญ: เครอขายสงคม, สอสงคม, สทธสวนบคคลของลกจาง

Page 7: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(3)

Thesis Title Measures to Protect Employees’ Right to Privacy in Social Networking Sites

Author Miss Supicha Patumanan Degree Master of Laws Major Field/Faculty/University Private Law

Faculty of Law Thammasat University

Thesis Advisor Professor Wichitra Vichienchom, Ph.D. Academic Years 2015

ABSTRACT

With a growing popularity of social networking, more employers currently rely on social networking sites to have a background check on prospective employees, and to monitor current employees. That is because such a way is cheaper, easier and faster for employers. With the function of privacy settings on the social networking sites, users can prevent other individuals from checking their accounts without permission. Having awareness of such function, employers order employees to set the allowance for the employers’ access to employees’ personal accounts. When social media users take affirmative steps to set their accounts to private, this signifies their intention to have privacy in the social networking sites. They can have an expectation of privacy. Moreover, there is considerable amount of personal information shared on social networks. In the absence of Thai laws to protect employees from being forced to allow employers to access their personal social media accounts, there are many problems arising in Thailand as following:

1. In terms of the employment relationship, there is an unequal balance of power between employers and employees. It is difficult for employees to refuse the employers’ request of gaining access to their social media accounts. In the case where employers can gain access to employees’ personal accounts, employees lose some opportunities to make use of the full potential of social networking sites. That

Page 8: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(4)

is because employees are worried that the feeds they update on the social networking sites will cause negative judgement from the employers.

2. When employers gain access to the employees’ social media account, it is possible for employers to collect employees’ personal information and use it for employers’ own benefits. At present, Official Information Act, B.E. 2540 is the only law which protects personal information in Thailand. The law only applies to personal information which is in the possession of the public sector. There is no law or regulation that specifically regulates employees’ personal information in social networking sites in Thailand. Therefore, employers can access and make use of employees’ personal information in social networking sites without law enforcements on the collection, use, disclosure and retention of employees’ personal information.

3. The problem in the employment relationship may arise in both cases where employees allow employers to access their personal social media accounts or refuse the employers’ requests. Firstly, if employees allow employers to access their social media accounts, there is strong possibility where the employers read employees’ negative posts on the social media sites and judge them based on those negative posts. Secondly, if employees refuse employers to gain access to their social media accounts, it may affect employers’ feelings. Employers’ negative attitudes due to the access to employees’ social media account can cause problems in the employment relationship.

According to the study, there are many states in the United States of America which have enacted laws to protect employees from having to grant employers access to their social media accounts. The laws also include the prevention of the problem of employment relationship caused by social networking sites. Furthermore, there is the legislation in data protection in the United Kingdom and Germany, which protects employees’ social media accounts. This study suggests that the principles of the mentioned laws can be applied as guidelines for the enactment of Thai laws regarding these problems.

Keywords: Social Network, Social Media, Employees’ Right to Privacy

Page 9: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงลงไดดวยความเมตตากรณาและความอนเคราะหจากศาสตราจารย ดร. วจตรา วเชยรชม ทใหเกยรตรบเปนอาจารยทปรกษา และไดสละเวลาอนมคาใหค าแนะน าในการศกษาคนควา รวมทงตรวจทานและชแนะแนวทางแกไขวทยานพนธฉบบนมาโดยตลอดจนกระทงวทยานพนธฉบบนเสรจสมบรณ

ขอขอบพระคณประธานกรรมการสอบวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. พนย ณ นคร และกรรมการสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร. สรศกด มณศร และผชวยศาสตราจารย ดร. ตอพงศ กตตยานพงศ ทไดกรณารบเปนกรรมการสอบวทยานพนธ และไดสละเวลาอนมคาแนะน าแนวทางและชแนะการแกไขขอบกพรองของวทยานพนธฉบบนตงแต การสอบเคาโครงจนกระทงวทยานพนธเสรจสมบรณ

ขอขอบพระคณบดามารดาผใหก าเนด อปการะเลยงด และใหการศกษาเปนอยางด รวมทงขอขอบพระคณสมาชกในครอบครวทใหความชวยเหลอและเปนก าลงใจใหมาโดยตลอด ขอขอบพระคณครบาอาจารยทกทานทไดเคยประสทธประสาทความร ซงวชาความรเหลานลวนเปนพนฐานทไดน ามาใชในการจดท าวทยานพนธฉบบนทงสน

ขอขอบคณเพอน ๆ พ และนองทกคนทใหความชวยเหลอ ใหค าแนะน า และใหก าลงใจตลอดมา โดยเฉพาะอยางยงขอขอบคณคณภทรพร ระดมสทธศาล ทไดใหค าแนะน าและความชวยเหลอตงแตเมอเรมตนคนควาหวขอวทยานพนธตลอดมาจนกระทงวทยานพนธฉบบนเสรจสมบรณ ขอขอบคณทานผพพากษาวรรณสร ศรชยเพชร และทานผพพากษาสมตา ตนธรวงศ ทไดใหค าปรกษาและค าแนะน าดานวชาการ รวมถงขอกฎหมายตาง ๆ ขอขอบคณอาจารยธารดาว วงศเสร ทไดใหค าแนะน าดานภาษาตางประเทศ รวมถงชวยตรวจแกไขค าแปลบทคดยอในวทยานพนธฉบบน ขอขอบคณทานอยการผชวยปยะปาณ ตรยานนท ทไดใหค าแนะน าในการศกษาระดบปรญญาโทตงแตเรมเขาศกษาจนกระทงจดท าวทยานพนธเสรจสมบรณ

ขอขอบพระคณมหาวทยาลยธรรมศาสตรทเปนแหลงประสทธประสาทความร และเปนแหลงคนควาในการศกษาระดบปรญญาโทตลอดหลายปทผานมา ขอขอบคณเจาหนาทมหาวทยาลย เจาหนาทคณะนตศาสตรไดใหความชวยเหลอและอ านวยความสะดวกตลอดการศกษา

Page 10: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(6)

สดทายน หากวทยานพนธฉบบนพอจะเปนประโยชนตอการศกษาอยบาง ผเขยนขอมอบคณความดทงหมดใหแกบคคลทงหลายทไดกลาวมา แตหากวทยานพนธฉบบนมขอบกพรองประการใด ผเขยนตองขออภยและขอนอมรบความบกพรองไวแตเพยงผเดยว

นางสาวสพชา ปทมานนท

Page 11: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(7)

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย (1)

บทคดยอภาษาองกฤษ (3)

กตตกรรมประกาศ (5)

สารบญตาราง (10)

สารบญภาพ (11)

บทท 1 บทน า 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 6 1.3 ขอบเขตการศกษา 6 1.4 วธการศกษา 6 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 7

บทท 2 แนวความคดพนฐานและความเปนมาของเครอขายสงคม และสทธสวนบคคล 8

2.1 ความหมายและความเปนมาของเครอขายสงคม 8 2.1.1 ความหมายของเครอขายสงคม 8 2.1.2 ความเปนมาของเครอขายสงคม 13

2.2 ความหมาย ทฤษฎ และแนวความคดเกยวกบสทธสวนบคคล 17

Page 12: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(8)

2.2.1 ความหมายของสทธสวนบคคล 17

2.2.2 ทฤษฎพนฐานของสทธสวนบคคล 19 2.2.3 แนวความคดเกยวกบสทธสวนบคคล 21

2.2.3.1 แนวความคดวาดวยความเปน “สวนตว” และ “สาธารณะ 21 2.2.3.2 แนวความคดในการคมครองสทธสวนบคคล 24

2.2.4 ขอมลสวนบคคล 28

2.3 ขอบเขตสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 31 2.3.1 ขอบเขตสทธสวนบคคลในเครอขายสงคม 31

2.3.2 ขอบเขตการตรวจดลกจางในเครอขายสงคม 51

บทท 3 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมตามกฎหมายตางประเทศ 65

3.1 การคมครองตามกฎหมายของสหรฐอเมรกา 65

3.1.1 หลกการคมครองสทธสวนบคคล 65

3.1.2 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 69 3.2 การคมครองตามกฎหมายของสหราชอาณาจกร 88

3.2.1 หลกการคมครองสทธสวนบคคล 88

3.2.2 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 91

3.3 การคมครองตามกฎหมายของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน 114 3.3.1 หลกการคมครองสทธสวนบคคล 114

3.3.2 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 116

บทท 4 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมตามกฎหมายไทย 129

4.1 การคมครองสทธสวนบคคลตามหลกกฎหมายรฐธรรมนญ 129 4.2 การคมครองการละเมดสทธสวนบคคล 131 4.3 การคมครองกรณหมนประมาท 137 4.4 การคมครองกรณขอสญญาทไมเปนธรรม 140 4.5 การคมครองขอมลคอมพวเตอร 151 4.6 การคมครองขอมลขาวสารของราชการ 154

Page 13: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(9)

บทท 5 วเคราะหปญหาการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 157

5.1 วเคราะหปญหาเกยวกบสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 157

5.1.1 ปญหาการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง 160 5.1.2 ปญหาการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 172

5.1.3 ปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง 182

5.2 วเคราะหการน ามาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางใน เครอขายสงคมมาบงคบใช 197

5.2.1 การคมครองกรณการใชงานเครอขายสงคมของลกจาง และความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง 197

5.2.2 การคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม 205

5.2.3 การคมครองกรณผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง 213 บทท 6 บทสรปและขอเสนอแนะ 218

6.1 บทสรป 218 6.2 ขอเสนอแนะ 222

บรรณานกรม 225

ภาคผนวก 237

ภาคผนวก ก รางพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. …. 238 ภาคผนวก ข กฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม ในประเทศสหรฐอเมรกา 260

ประวตผเขยน 280

Page 14: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(10)

สารบญตาราง

ตารางท หนา 3.1 ตารางเปรยบเทยบกฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม ของประเทศสหรฐอเมรกา 85 5.1 ขอมลสวนบคคลทมปรากฏอยในเครอขายสงคม (จาก 12 เครอขายสงคม) 174

Page 15: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

(11)

สารบญภาพ

ภาพท หนา 5.1 แผนภมแสดง 10 อนดบเครอขายสงคมทมผใชงานสงสดในประเทศไทย 158 5.2 แผนภมแสดงชวงอายและเพศของผใชงานเฟซบกในประเทศไทย 159 5.3 แผนภมแสดงจ านวนผใชเฟซบกเพศหญงและชายทเปดเผยขอมลสวนบคคลในชอจรง ภาพบคคล วนเดอนปเกด และใชโปรไฟลสาธารณะ 176 5.4 แผนภมแสดงจ านวนผใชเฟซบกเพศหญงและชายทเปดเผยขอมลสวนบคคล ในการตดตอ 176

Page 16: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ความกาวหนาทางเทคโนโลยไดเปลยนการสอสารและปฏสมพนธในสงคม จากการกอก าเนดอนเทอรเนตในชวงปค.ศ. 1970-1980 ท าใหเกดการเขาสงคมออนไลนซงชวยใหคนทวโลกเชอมโยงถงกนไดมากขน เครอขายสงคมไดเรมถอก าเนดขนในป ค.ศ. 1997 ในนามซกสดกรส (SixDegrees.com) และไดมการพฒนาเครอขายสงคมขนมาจ านวนมาก จนกระทงเครอขายสงคมไดเขาสกระแสหลกในปค.ศ. 2003 เครอขายสงคมไดเปลยนแนวทางการสอสารจากการเจอหนากนโดยตรงเปนการสอสารออนไลนมากขน นอกจากเครอขายสงคมจะชวยอ านวยความสะดวกในการสอสาร เครอขายสงคมยงชวยใหคนมพนทสวนตว ชมชนออนไลนนไดจดใหคนทเคยไมมสงคมยอมรบใหมชองทางในการตดตอกบเพอนจากทวโลกทมความสนใจคลายกน ลกษณะโดยปกตของเครอขายสงคมคอการตดตอสอสารของผใชกบคนทพวกเขารจกในชวตจรง ซงไดแก เพอน หรออาจท าความรจกกบคนใหมเลยกได การตดตอสอสารทงหมดกบสมาชกคนอนจะถกแสดงไวในรายชอเพอน ผตดตอ ผชนชอบ เปนตน1 แมวาเครอขายสงคมไดเสรมคณลกษณะทางเทคนคทหลากหลาย แตลกษณะโดยหลกของมนกยงประกอบดวยโปรไฟลทสามารถมองเหนได ซงแสดงทงรายชอเพอนทตดตอกน และขอมลสวนบคคลทมรายละเอยดตาง ๆ หลงจากทเขารวมเครอขายสงคมสมาชกใหมจ าเปนตองสรางโปรไฟลขนมาเพอสรางตวตนทมอย ในการสรางโปรไฟลสมาชกใหมจะถกตงค าถามใหกรอกลงในรปแบบการระบขอมล เชน ชอ อายหรอวนเกด เพศ ภมล าเนาหรอสถานท ศาสนา อาชพ ความสนใจสวนบคคล ขอมลการตดตอ และสวนทเกยวกบตวเอง เปนตน 2 และแมวาปจเจกบคคลจะมความกงวลในความเปนสวนตว แตกยงเขารวมเครอขายสงคมและเปดเผยขอมลสวนบคคลจ านวนมาก

1 Danah M. Boyd & Nicole B. Ellison, “Social network sites: Definition, history, and

scholarship,” 13 Journal of Computer-Mediated Communication (2007). 2 Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu

Arsoy, “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example,” Accessed January 29, 2015, http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_

Page 17: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

2

กลาวไดวาเครอขายสงคมเปนพนทสวนตวของปจเจกบคคลทประกอบไปดวยขอมลสวนบคคลเปนจ านวนมาก3

ปจจบนนายจางหนมานยมตรวจสอบประวตของผสมครงาน และตรวจดพฤตกรรมของลกจางผานทางเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางซงเปนบญชทถกสรางขนเพอใชโดยเฉพาะส าหรบการสอสารสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจางเปนจ านวนมาก เนองจากเปนวธทงาย ประหยด และเขาถงขอมลทนอกเหนอจากประวตทลกจางเคยใหไวแกนายจางไดมาก แตดวยเหตทปจจบนเครอขายสงคมประเภทตาง ๆ อนญาตใหผใชสามารถตงคาความเปนสวนตวไดแตกตางกน บางกรณลกจางอาจตงคาเปนสาธารณะซงบคคลทวไปรวมทงนายจางสามารถเขาถงได แตบางกรณลกจางกอาจตงคาความเปนสวนตวไวโดยจ ากดบคคลทจะสามารถเขาถงเครอขายสงคมของตนได ซงท าใหนายจางจงไมสามารถเขาถงขอมลของลกจางในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดอยางอสระและเปนเหตใหนายจางตองขอหรอสงใหลกจางกระท าการเกยวกบเครอขายสงคมสวนบคคลของตนเพอใหนายจางสามารถเขาถงได ตวอยางเชน นายจางอาจสงใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช เชน ชอผใช รหสผาน แกนายจาง หรอใหลกจางท าวธการอน ๆ เชน ใหลกจางเปดใหดเครอขายสงคมของตนตอหนานายจาง หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวในเครอขายสงคม หรอเพมนายจางเขาไวในรายชอผตดตอกบลกจางในเครอขายสงคม ขอใหลกจางอนทเปนผตดตอกบลกจางเครอขายสงคมออนไลนเปดใหนายจางด เปนตน

แมเครอขายสงคมจะเปนพนทเสมอนจรงในอนเทอรเนตซงแตกตางจากพนททางกายภาพ แตตามบรรทดฐานกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาบคคลยงสามารถคาดหมายความเปนสวนตวในพนทในเครอขายสงคมของตนได หากวาบคคลผใชงานเครอขายสงคมไดกระท าการในขนตอนทเพมขนในการรกษาความเปนสวนตวไว ซงเปรยบเหมอนกบการเดนเขาไปในตโทรศพทและปดประต ดงนน เมอผใชเครอขายสงคมสรางโปรไฟลหรอกลมสวนตวขน จงเปรยบไดเชนเดยวกบวาพวกเขาไดปดประตเสมอนจรงทอยดานหลงพวกเขา บคคลอนทไมไดรบอนญาตยอมไมสามารถมองเหนโปรไฟลหรอกลมของพวกเขาไดอก4 การดหรอเฝาดใด ๆ ทกระท าตอเครอขายสงคมซงเปน

3 Alessandro Acquisti and Ralph Gross, “Imagined Communities: Awareness,

Information Sharing, and Privacy on the Facebook,” quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 2.

4 Adam Pabarcus, “Are 'private' spaces on social networking websites truly private? The extension of intrusion upon seclusion,” William Mitchell Law Review 38, p.407-409 (2011).

Page 18: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

3

พนทเสมอนจรงสวนตวโดยไมไดรบอนญาตยอมถอวาเปนการรกล าความเปนสวนตว ดงนน หากลกจางไดมการกระท าการในขนตอนเพอรกษาความเปนสวนตวในเครอขายสงคมสวนบคคลของตนไว ลกจางยอมอาจคาดหมายในความเปนสวนตวได นอกจากนในเครอขายสงคมนยงประกอบดวยขอมลสวนบคคลเปนจ านวนมาก หากลกจางตองกระท าการดงกลาวตามค าขอหรอหรอค าสงของนายจางเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดยอมสงผลกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางเปนอยางมาก เมอพจารณาถงกฎหมายไทยทบงคบใชในปจจบนยงไมมกฎหมายเฉพาะทบญญตไวเพอการใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางอนสงผลใหเกดปญหาดงตอไปน

1. ปญหาการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง

ในการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางอาจเกดขนได 2 ชวงระยะเวลา กลาวคอ ชวงระยะเวลากอนเขาท าสญญาจางแรงงาน และชวงระยะเวลาหลงท าสญญาจางแรงงาน ซงแยกพจารณาไดวาระยะเวลากอนเขาท าสญญาจางแรงงานแมลกจางจะมหนาทตองเปดเผยขอความจรงแกนายจางเพอไมใหเปนการท ากลฉอฉลในการท าสญญาจางแรงงาน แตนายจางกไมอาจถามค าถามอนกระทบตอขอมลสวนบคคลได เวนแตจะมเหตจ าเปนอยางยง โดยจะตองเปนไปตามหลกเกณฑ คอ ขอมลสวนบคคลนนกระทบตองานอยางชดแจง และไดระบเหตอนเกยวของกบค าถามมาโดยชดแจง และในชวงระยะเวลาหลงเขาท าสญญาจางแรงงาน พจารณาไดวาขอตกลงหรอค าสงของนายจางใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางถอไดวาเปนค าสงทกระทบหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง แตโดยทวไปในความสมพนธระหวางนายจางและลกจางโดยหลกแลวนายจางไมอาจก าหนดเงอนไขใด ๆ อนเปนการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง เวนแตในบางกรณทความประพฤตสวนตวของลกจางอาจสงผลกระทบตอธรกจของนายจางหรองานในหนาทของลกจางได ซงโดยตามแนวค าพพากษาศาลฎกาของไทยศาลมกพจารณาในลกษณะส าคญ 2 ประการ คอ ลกษณะธรกจของนายจางและงานของลกจาง และลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตทลกจางถกจ ากด หากเปนไปตามลกษณะทงสองประการนจงจะถอวานายจางมเหตสมควรทจะก าหนดขอตกลงเพอควบคมความประพฤตหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางได กรณจงตองพจารณาวาทงในสองชวงระยะเวลานลกจางมหนาทตองกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมตามค าขอหรอค าสงหรอไม

อยางไรกตาม แมจะพจารณาไดวาค าขอหรอค าสงของนายจางดงกลาวทอาจเกดขนไดทงสองชวงระยะเวลานลกจางไมมหนาทตองปฏบตตามค าขอหรอค าสงของนายจางทใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางโดยไมถอวาเปนการท ากลฉอฉลใน

Page 19: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

4

สญญาจางแรงงาน และไมใชการทลกจางฝาฝนค าสงของนายจาง แตในความเปนจรงดวยคณลกษณะของเครอขายสงคมทใชงานไดสะดวก รวดเรว และใชไดกบอปกรณสอสารทสามารถพกพาไปไดทกททกเวลา ทงยงมคณสมบตการใชงานของเครอขายสงคมทผใชสามารถเลอกใหบคคลใดบางทจะสามารถเหนเนอหาในเครอขายสงคมของตนได นายจางอาจไมไดถงขนาดออกค าสงหรอขอใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได แตนายจางอาจเพยงแคเสนอแนะ เชญชวน หรอแนะน าใหลกจางกระท าการดงกลาว ลกจางทอยในฐานะทดอยกวานายจางมกไมกลาปฏเสธทจะกระท าตาม และเมอนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจาง ลกจางยอมตองระมดระวงในการใชงานหรอสอสารในเครอขายสงคมเนองจากเกรงวานายจางจะพบเหนการกระท าทไมเหมาะสมและเกดความไมพอใจตนเนองจากเหตน ซงท าใหลกจางไมสามารถใชประโยชนจากเครอขายสงคมซงเปนสอทมคณสมบตทเปนประโยชนมากมายไดอยางเตมทและโดยอสระ

2. ปญหาการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

ในเครอขายสงคมเปนพนททประกอบไปดวยขอมลสวนบคคลของผใชงานเปนจ านวนมาก เนองจากในการเขารวมเครอขายสงคมผใชจ าเปนตองสรางโปรไฟลทเปนของตวเองในการใชงาน ซงในการสรางโปรไฟลสมาชกใหมจะถกตงค าถามใหกรอกลงในรปแบบดวยระบขอมลตาง ๆ ทสวนใหญเปนขอมลสวนบคคล และเครอขายสงคมสวนใหญยงกระตนใหผใชอพโหลดรปภาพโปรไฟล นอกจากนผใชงานกยงไดเปดเผยขอมลในระหวางการใชงานเครอขายสงคมเปนจ านวนมาก แตกฎหมายไทยในปจจบนยงไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจาง และลกจางกมกไมกลาปฏเสธทจะกระท าตามค าขอหรอค าสงของนายจาง สงผลใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมและเกบขอมลสวนบคคลของลกจางทอยในนนเพอน าไปใชประโยชนส าหรบนายจางได ซงพจารณากฎหมายไทยทบงคบใชอยในปจจบนยงไมมกฎหมายใดทใหความคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางเอกชน กลาวคอ พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ซงเปนกฎหมายฉบบเดยวทใหความคมครองขอมลสวนบคคล แตกฎหมายดงกลาวกใหความคมครองเฉพาะขอมลสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานรฐเทานน นอกจากน แมขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมจะจดเปนขอมลคอมพวเตอรตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 แตการทลกจางยนยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตนได ลกจางยอมทราบดอยแลววานายจางตองเขาถงขอมลสวนบคคลของตนในเครอขายสงคมดวย จงเปนการทลกจางยนยอมใหนายจางเขาถงขอมลสวนบคคลของตนได การทนายจางเขาถงขอมลสวนบคคลของลกจางจงหาใชการกระท าความผดในการเขาถงขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบ รวมถงมใชดกรบขอมลโดยมชอบตามพระราชบญญตน

Page 20: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

5 ดงนน ในปจจบนขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมจงยงไมมกฎหมาย

พเศษใดทใหความคมครองไวเปนการเฉพาะเลย นายจางจงสามารถเกบขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางและกระท าการตอขอมลสวนบคคลของลกจางไดโดยปราศจากหลกเกณฑควบคม ซงการทไมมกรอบกฎหมายทใหความคมครองขอมลสวนบคคลนอาจน ามาซงความไมปลอดภยและความไมมมาตรฐานในขอมลสวนบคคลไดทงในประเดนการเกบรวบรวม การใช การเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจาง และการเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจาง

3. ปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง

จากการทนายจางสามารถขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดโดยไมมกฎหมายบญญตคมครองในสวนน ในความเปนจรงลกจางสวนใหญมกไมกลาปฏเสธทจะกระท าตามค าขอหรอค าสงของนายจาง แตกอาจมลกจางบางสวนทไมกระท าการตามทนายจางสงหรอขอ ซงทงสองกรณนลวนกอใหเกดผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางไดทงสองทาง กลาวคอ ในกรณทลกจางยนยอมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ท าใหมความเปนไปไดทนายจางจะพบการกระท าทไมเหมาะสมในเครอขายสงคมของลกจาง หรอเกดความเขาใจทผดพลาดในการสอสาร อนกอใหเกดความรสกและทศนคตทไมดตอลกจาง และในอกทางหนงหากลกจางปฏเสธค าสงหรอค าขอของนายจางดงกลาวน ยอมมความเปนไปไดอยางมากทจะกอใหเกดความรสกทไมดตอนายจาง ในทงสองทางทลกจางเลอกกระท าตามหรอปฏเสธค าขอดงกลาวของนายจางลวนสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางในการท างาน และอาจน ามาซงผลรายแกลกจางได เชน นายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางอนเนองมาจากเครอขายสงคม ซงแมพจารณาไดวานายจางสามารถลงโทษลกจางไดกตอเมอการใชงานเครอขายสงคมของลกจางเขาลกษณะทกฎหมายบญญตใหนายจางสามารถลงโทษลกจางได แตในบางครงการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางอาจเปนเรองทไมเหมาะสมเพยงเลกนอย เปนแตเพยงการกระท าทไมถกใจนายจาง ซงนายจางอาจไมไดถงขนลงโทษลกจาง แตความรสกและทศนคตทไมดตอลกจางเหลาน ยอมกอใหเกดผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง เชน ท าใหหนาทการงานของลกจางไมเจรญกาวหนาเทาทควร หรอเกดบรรยากาศทตงเครยดในการท างาน เปนตน ซงพจารณาไดวาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทอาจเกดขนไดทงสองกรณนลวนมสาเหตมาจากการไมมกฎหมายคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง

Page 21: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

6

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาถงขอบเขตของสทธสวนบคคลของลกจางทมอยในเครอขายสงคม

2. เพอศกษาถงการใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมของตางประเทศ เพอเปนแนวทางในการใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทย

3. เพอเสนอแนะแนวทางในการแกไขปญหาทางกฎหมายทเกยวของกบการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม และสรางมาตรการในการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทย

1.3 ขอบเขตการศกษา

การศกษานจะวเคราะหถงแนวทางในการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทย และศกษากฎหมายตางประเทศท ใหความคมครองลกจางในเรองน เพอน ามาวเคราะหเปรยบเทยบกบกฎหมายไทยในการหาแนวทางคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทย

1.4 วธการศกษา

วธการศกษาวจยในการจดท าวทยานพนธฉบบนใชวธศกษาโดยการวจยเชงคณภาพจากการวจยเอกสาร (Documentary Research) โดยท าการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลจากหนงสอ บทความ ค าพพากษาฎกา รวมทงสบคนขอมลจากสออนเทอรเนตและเวบไซตตาง ๆ เพอน ามาวเคราะหเปรยบเทยบหลกเกณฑของกฎหมาย และหาแนวทางการแกไขปญหาไดอยางครอบคลม

Page 22: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

7

1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอใหทราบถงขอบเขตของสทธสวนบคคลของลกจางทมอยในเครอขายสงคม

2. เพอใหทราบถงหลกเกณฑในการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในตางประเทศ เพอน ามาเปนแนวทางในการใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทย

3. สามารถเสนอแนะแนวทางในการแกไขปญหาทางกฎหมายทเกยวของกบการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม รวมทงการก าหนดมาตรการเพอคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทยตอไป

Page 23: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

8

บทท 2 แนวความคดพนฐานและความเปนมาของเครอขายสงคม

และสทธสวนบคคล

ปจจบนเครอขายสงคมไดกลายเปนชองทางตดตอสอสารทไดรบความนยมอยางแพรหลาย แมกระทงนายจางกไดหนมานยมตรวจสอบประวตของผสมครงาน และตรวจดพฤตกรรมของลกจางผานทางเครอขายสงคมมากขน ดวยเหตทเครอขายสงคมจดเปนพนทสวนตวของลกจางซงประกอบดวยขอมลสวนบคคลเปนจ านวนมาก การทนายจางใชเครอขายสงคมเพอตรวจสอบหรอตรวจดลกจางจงสงผลกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมเปนอยางมาก สทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมจงเปนเรองส าคญทควรมมาตรการคมครองอยางชดเจน อยางไรกตาม เครอขายสงคมเปนเทคโนโลยทเพงไดรบการพฒนามาเมอไมนานนก ในการพจารณาถงขอบเขตของสทธสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางทสมควรตองไดรบความคมครองจงตองพจารณาถงลกษณะของเครอขายสงคมและแนวความคดพนฐานในเรองสทธสวนบคคลประกอบกน ดงนน ในบทนจงขอศกษาถงแนวความคดพนฐานและความเปนมาของเครอขายสงคมและสทธสวนบคคล เพอพจารณาถงขอบเขตของสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

2.1 ความหมายและความเปนมาของเครอขายสงคม

2.1.1 ความหมายของเครอขายสงคม

ปจจบนบรการหลายบรการมการผสานความสามารถของสอสงคมและเครอขายสงคม บรการทอยในกลมสอสงคมนอกจากเนนการน าเขาแฟมเอกสารดจทลหรอเนอหาดจทล ยงสามารถแนะน าเพอนใหสมาชกไดดวย หรอบรการในกลมเครอขายสงคมกเพมความสามารถใหสมาชกน าเขาแฟมเอกสารดจทลหรอเนอหาดจทลไดเชนกน ทงสอสงคมและเครอขายสงคมจงแทบจะแยกจากกนไมไดเสยแลว1 เปนผลให “สอสงคม” (Social Media) และ “เครอขายสงคม” (Social Network) ไดถกน ามาใชในความหมายเดยวกน2

1 Boonlert Aroonpiboon, “Social Media และ Social Network,” สบคนเมอวนท 6

สงหาคม 2557, จาก http://www.thailibrary.in.th/2012/01/10/social-media-social-network/ 2 Susan C. Hudson and Karla K. Roberts (Camp), “Drafting and Implementing an

Effective Social Media Policy,” Texas Wesleyan Law Review 18, p.769 (2012), quoted in Frank J. Cavico, Bahaudin G. Mujtaba, Stephen C. Muffler, and Marissa Samuel, “Social Media and

Page 24: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

9

(1) สอสงคม (Social Media) การใหนยามของ “สอสงคม” (Social Media) ถอเปนเรองยากเพราะธรรมชาตของมนทมรปรางไมแนนอนและประเภทของแพลตฟอรม (Platform) ทมอยางไมจ ากด3

ราชบณฑตยสถานบญญตศพทค าวา “Social Media” ไวเปนภาษาไทย คอ สอสงคม หมายถง สออเลกทรอนกส ซงเปนสอกลางทใหบคคลทวไปมสวนรวมสรางและแลกเปลยนความคดเหนตาง ๆ ผานอนเทอรเนตได สอเหลานเปนของบรษทตาง ๆ ใหบรการผานเวบไซตของตน เชน เฟซบก (Facebook), ไฮไฟฟ (Hi5), ทวตเตอร (Twitter), วกพเดย (Wikipedia)4

โดยทวไปสอสงคมประกอบดวยเครอขายอนเทอรเนตทอยบนฐานของเวบไซตซงผใชสามารถแบงปนขอมลและตดตอสอสารกบผใชอนในลกษณะรวมกลม เปนรปแบบของการสอสารอเลกทรอนกสซงอนญาตใหมปฏสมพนธทผใชสรางขนระหวางผสรางสอและผใช5

สมธกลาววาสอสงคม คอ ค าทใชอธบายการมปฏสมพนธทางสงคมโดยใชเทคโนโลย (เชน อนเทอรเนตและโทรศพทมอถอ) ดวยการผสมผสานกนของค าพด ภาพ วดโอ หรอเสยง องคประกอบส าคญของสอสงคมออนไลนคอมนไมใชสอแบบเชงรบ แตเปนลกษณะปฏสมพนธซงผเขาเยยมชมสามารถสอสารและเขาสงคมไดทงโดยการแบงปนอเมล เอกสาร รปภาพ วดโอ ไฟลเสยง และท าไดในรปแบบทแตกตางกนไดหลายรปแบบ6

เวเนเซยใหนยามของสอสงคมวา “การใหบรการออนไลนหรอไซตใด ๆ ทมงเนนในการสรางเครอขายสงคมหรอความสมพนธทางสงคมทามกลางคนทแบงปนความสนใจกน โดยทวไปไซตเหลานประกอบดวยการแสดงแทนตวตนของผใชแตละคน (โดยทวไปคอขอมลโปรไฟล), ลงกของบคคลนน และการใหบรการเสรมทหลากหลายตางกนซงขนอยกบแตละไซตนน สวนใหญของการใหบรการเหลานจะอยบนฐานของเวบและจดใหมวถทางในการปฏสมพนธบนอนเทอรเนต อยางเชนท

Employment-At-Will: Tort Law and Practical Considerations for Employees, Managers and Organizations,” 11 New Media & Mass Communication (May 2013).

3 Ibid. 4 ราชบณฑตยสถาน, ร รก ภาษาไทย เลม 5 ฉบบราชบณฑตยสถาน, (กรงเทพมหานคร :

บรษท ธนาเพรส จ ากด, 2556), น.138. 5 Susan C. Hudson and Karla K. Roberts (Camp), supra note 2. 6 Michael C. Smith, “Social Media Update,” 58 The Advocate, p.1 (2012), quoted

in Frank J. Cavico, Bahaudin G. Mujtaba, Stephen C. Muffler, and Marissa Samuel, supra note 2.

Page 25: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

10

เฟซบกท า ไซตสอสงคมออนไลนอนญาตใหผใชแบงปนความคด กจกรรม เหตการณ รปภาพ วดโอ และอน ๆ อกมากมายแกคนทสนใจ7

เกลมสกลาววา สอสงคมอนญาตใหผใชตดตอกบเพอนทเคยมอยกอนหนาและสามารถสรางความสมพนธใหบนพนฐานของความสนใจรวมกน ดวยวธการเชนนนจะท าใหมแพลตฟอรมเทคโนโลยทเปนทางเลอกส าหรบการสอสารและการมปฏสมพนธกนในสงคม8

(2) เครอขายสงคม ค าวา “Social Network” ศพททราชบณฑตยสถานบญญตไว คอ เครอขายสงคม

หมายถง กลมบคคลผตดตอสอสารกนโดยผานสอสงคม ซงนอกจากจะสงขาวสารขอมลแลกเปลยนกนแลว ยงอาจจะรวมท ากจกรรมทสนใจดวยกน เชน เลยงรนศษยเกา บรจาคสงของชวยผประสบอทกภย9

เครอขายสงคมเปนการใหบรการทอยบนพนฐานของเครอขายซงอนญาตใหบคคล (1) สรางโปรไฟลสาธารณะหรอกงสาธารณะภายในระบบทจ ากดไว (2) เชอมตอรายชอของผใชอนกบคนทเขาแบงปนการตดตอดวย และ (3) ดและส ารวจรายชอการตดตอของพวกเขาและทผใชอนท าขนภายในระบบนนได ซงธรรมชาตและการตงชอของการตดตอสอสารเหลานอาจแตกตางกนไปตามแตละไซต10

เครอขายสงคมอนญาตใหผใชกอตงความสมพนธกบผใชอนบนฐานของตวตนออนไลนทแตกตางกน11 สงทท าใหเครอขายสงคมมเอกลกษณไมใชแคความสามารถในการท าใหคนไดรจกกบคนแปลกหนา แตยงรวมถงความสามารถในการท าใหผใชเชอมโยงกนและท าใหเครอขายสงคมเปนทมองเหนได สงนสงผลใหการตดตอสอสารระหวางบคคลเกดขน การไดพบปะกนเหลานมกมา

7 Steven J. Venezia, “The Interaction of Social Media and the Law and How to

Survive the Social Media Revolution,” New Hampshire Bar Journal 52, p.24 (2012), quoted in Frank J. Cavico, Bahaudin G. Mujtaba, Stephen C. Muffler, and Marissa Samuel, supra note 2.

8 Jeremy Gelms, “High-Tech Harassment: Employer Liability Under Title VII for Employee Social Media Misconduct,” Washington Law Review 87, p.265 (March 2012), quoted in Frank J. Cavico, Bahaudin G. Mujtaba, Stephen C. Muffler, and Marissa Samuel, supra note 2.

9 ราชบณฑตยสถาน, อางแลว เชงอรรถท 4, น.138. 10 Danah M. Boyd & Nicole B. Ellison, “Social network sites: Definition, history,

and scholarship,” 13 Journal of Computer-Mediated Communication (2007). 11 Jeremy Gelms, “High-Tech Harassment: Employer Liability Under Title VII for

Employee Social Media Misconduct,” Washington Law Review 87, p.265 (March 2012), quoted in Frank J. Cavico, Bahaudin G. Mujtaba, Stephen C. Muffler, and Marissa Samuel, supra note 2.

Page 26: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

11

จาก “สงทเหมอนกนซงเจาตวยงไมร” ซงแตละคนไดแบงปนในการสอสารออฟไลน ในเครอขายสงคมขนาดใหญจ านวนมาก

ในขณะทเครอขายสงคมไดเตมเตมคณสมบตทางเทคนคทหลากหลาย แตแกนหลกของมนจะประกอบดวยโปรไฟลทมองเหนซงแสดงใหเหนรายชอของเพอนทเชอมโยงกนซงเปนผใชของระบบ โปรไฟลเปนหนาทเปนเอกลกษณเฉพาะตวซงบคคลสามารถ “พมพตวเขาลงไปใหมอย” หลงจากทเขารวมเครอขายสงคมบคคลจะตองตอบชดค าถามทมใหตอบใหสมบรณ โปรไฟลจะถกสรางขนโดยใชค าตอบจากค าถามเหลานนซงรวมขอมลตาง ๆ เชน อาย, สถานท, ความสนใจ และเรองเกยวกบตวคนนน ไซตสวนมากจะกระตนใหผใชอพโหลดรปโปรไฟลดวย บางไซตอนญาตใหผใชสามารถปรบปรงโปรไฟลของตนโดยใสเนอหาหลากหลายและแกไขหนาตาและอารมณของโปรไฟลของตนได ตวอยางเชน เฟซบกอนญาตใหผใชเพมแอพพลเคชนเพอปรบแกโปรไฟลของตนได

ความสามารถในการมองเหนโปรไฟลไดแตกตางกนไปตามแตละไซตและขนอยกบดลพนจของผใช โปรไฟลของเฟรนดสเตอรและไทรบ (Tribe.net) จะถกหาพบโดยเครองมอคนหาไดซงท าใหทกคนสามารถมองเหนไดไมวาคนทดนนจะมบญชผใชเครอขายสงคมนนหรอไม แตลง กอนควบคมสงทคนจะมองเหนไดโดยอยบนฐานของบญชผใชทจายเงน ไซตอยางมายสเปซอนญาตใหผใชเลอกวาเขาตองการใหโปรไฟลของเขาเปนสาธารณะหรอใหเฉพาะเพอนเหนไดเทานน เฟซบกจะแตกตางออกไปโดยการตงคาซงผใชจะเปนสวนหนงของเครอขายทสามารถดโปรไฟลของบคคลอนไดถาเจาของโปรไฟลนนอนญาตส าหรบคนในเครอขาย ความสามารถในการมองเหนไดและการเขาถงทหลากหลายไปตามโครงสรางถอเปนสงส าคญทท าใหเครอขายสงคมแตกตางไปจากการใหบรการประเภทอน

หลงจากทเขารวมเครอขายสงคม ผใชพรอมทจะคนหาตวตนของบคคลอนในระบบซงมความสมพนธกบเขา ชอเรยกส าหรบความสมพนธของพวกเขาแตกตางกนไปตามแตไซต ชอเรยกทนยม ไดแก เพอน ผตดตอ และผทชนชอบ เครอขายสงคมสวนใหญตองการใหยนยนความเปนเพอนจากทงสองฝาย แตบางเครอขายกไมใชแบบนน ความเกยวของทางความสมพนธอาจเปนแบบทางเดยวกได โดยใชชอวา ผทชนชอบ หรอผตดตาม แตบางไซตกอาจเรยกวาเพอนไดเชนกน ค าเรยกวา “เพอน” อาจน าไปสความเขาใจผดไดเนองจากการตดตอไมจ าเปนตองหมายถงมตรภาพในความหมายในชวตประจ าวน และเหตผลทคนตดตอกนกแตกตางกนออกไป

การแสดงใหเหนการตดตอสอสารแบบสาธารณะถอเปนองคประกอบส าคญของเครอขายสงคม รายชอเพอนจะมลงกไปยงโปรไฟลของเพอนแตละคน ซงท าใหผเขาชมสามารถคลกตามรายชอเพอนเพอเขาไปส ารวจดได ในไซตสวนใหญรายชอเพอนสามารถมองเหนไดส าหรบคนท

Page 27: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

12

ไดรบอนญาตใหเขาดโปรไฟล แตกยงมขอยกเวน ตวอยางเชน ผใชมายสเปซสามารถซอนการแสดงเพอนได และในลงกอนอนญาตใหผใชเลอกใหไมแสดงเครอขายของตวเอง

เครอขายสงคมสวนใหญจะมกลไกส าหรบผใชงานในการทงขอความไวทโปรไฟลของเพอนของเขา คณสมบตนเกยวของกบการทง “ความคดเหน” แมวาไซตตาง ๆ จะใชชอเรยกทแตกตางกนส าหรบคณสมบตน นอกจากนเครอขายสงคมมกจะมคณสมบตขอความสวนตวซงใกลเคยงกบเวบเมล ในขณะททงขอความสวนตวและความคดเหนเปนทนยมในเครอขายสงคมหลก ๆ เกอบทงหมด แตกไมใชวาเครอขายสงคมจะเปนเชนนนทกกรณ ควคว (QQ) เรมตนดวยการใหบรการขอความดวนของจน ลนาสตอรมเปนไซตชมชน ไซเวลดเปนพนทสนทนาของเกาหล และสกายรอค (Skyrock) ซงเดมมชอวาสกายบลอก (Skyblog) เปนการใหบรการบลอกของฝรงเศสทภายหลงไดเพมเตมคณสมบตเครอขายสงคมเขาไป คลาสเมตซงเปดใชงานในปค.ศ. 1995 เรมมการรองรบรายชอเพอนท เกยวของกนภายหลงจากท เครอขายสงคมออนไลนเปนทนยม เอเชยนอเวนว (AsianAvenue), ไมเกนต (MiGente) และแบลคแพลนเนต (BlackPlanet) ซงเปนไซตชมชนซงจ ากดการท างานเกยวกบเพอซงเปนทนยมมากอนกไดเปดตวขนใหมในปค.ศ. 2005-2006 โดยเพมคณสมบตและโครงสรางของเครอขายสงคม

นอกจากความหลากหลายของโปรไฟล, เพอน, ความคดเหน และขอความสวนตว เครอขายสงคมยงมความใหแทนกตามหลากหลายอยางมากในเรองคณสมบตและฐานผใชงาน บางเครอขายสงคมมความสามารถการแบงปนรปภาพหรอแบงปนวดโอ หรอบางเครอขายสงคมกมเทคโนโลยขอความดวนและบลอกใชงานได ในตว บางเครอข ายสงคมใชงานได เฉพาะในโทรศพทมอถอ (เชน ดอดจบอล) แตเครอขายสงคมทมฐานบนเวบบางอนกรองรบการปฏสมพนธทางโทรศพทมอถอดวย (เชน เฟซบก, มายสเปซ, และไซเวลด) เครอขายสงคมจ านวนมากก าหนดกลมเปาหมายส าหรบขอบเขตทางภมศาสตรและกลมภาษาทใช ตวอยางเชน ออรคตซงเปดตวในสหรฐอเมรกาซงมสวนตอประสานเปนภาษาองกฤษเทานน บางไซตถกออกแบบส าหรบเฉพาะชนชาต, ศาสนา, รสนยมทางเพศ, การเมอง หรอจดประเภทอน ๆ แมกระทงเครอขายสงคมส าหรบสนข (ดอกสเตอร) และแมว (แคทสเตอร) กยงม ถงแมวาเจาของสตวจะเปนผจดการโปรไฟลเองกตาม12

12 Ibid.

Page 28: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

13

2.1.2 ความเปนมาของเครอขายสงคม (1) ยคแรกของเครอขายสงคม เครอขายสงคมแรกเรมมขนในปค.ศ. 1997 คอ ซกสดกรส (SixDegrees) ทอนญาต

ใหผ ใชสรางโปรไฟล รายชอเพอน ท งน คณลกษณะแตละอยางน มมากอนจะมซกสดกรส (SixDegrees) กลาวคอ โปรไฟลมอยในไซตหาคและไซตชมชนจ านวนมาก รายชอเพอนของเอไอเอม (AIM) และไอซคว (ICQ) มอยแต เพอนเหลานนไมสามารถเหนโดยบคคลอนได คลาสเมตส (Classmates) อนญาตใหคนสามารถเขารวมกนได ในโรงเร ยนมธยมศกษาตอนปลายหรอมหาวทยาลย และทองเครอขายส าหรบคนอนทไดเขารวมกน แตผใชกยงไมสามารถสรางโปรไฟลหรอรายชอเพอนไดจนกระทงหลายปตอมาซกสดกรส (SixDegrees) จงเปนเครอขายสงคมแรกทมคณลกษณะเหลาน ซกสดกรส (SixDegrees) น าเสนอตวเองอยางเครองทใชชวยใหคนตดตอกนและสงขอความใหบคคลอน แมซกสดกรส (SixDegrees) จะดงดดผใชงานไดถงหลายลานคน แตกไมสามารถรกษาธรกจไวไดและตองปดตวลงในปค.ศ. 2000 ผใชงานในยคแรกต าหนวาซกสดกรส (SixDegrees) ไมมอะไรใหท าไดมากหลงจากทรบค าขอเปนเพอนแลว และผใชสวนใหญกไมสนใจทจะพบปะคนแปลกหนา

ตงแตปค.ศ. 1997-2001 จ านวนเครองมอชมชนเรมมการผสมผสานทหลากหลายทงโปรไฟลและเพอนทเชอมตอกนอยางสาธารณะ เอเชยนอเวนว (AsianAvenue), แบลคแพลนเนต(BlackPlanet) และ ไมเกนต (MiGente) อนญาตใหผใชสรางโปรไฟลสวนตว โปรไฟลเชยวชาญ และโปรไฟลหาค ผใชสามารถจ าแนกเพอนไดจากโปรไฟลสวนตวของพวกเขาโดยไมตองไดรบอนญาตในการตดตอกอน ในท านองเดยวกนกบไลฟเจอรนล (LiveJournal) หลงจาทเปดตวในปค.ศ. 1999 ไดไมนานกไดมการสอสารทางเดยวบนเพจของผใช ในไลฟเจอรนล (LiveJournal) คนสามารถสรางใหคนอนเปนเพอนเพอใหตดตามวารสารของพวกเขาและจดการการตงคาความเปนสวนตวได ในปค.ศ. 1999 เกาหลมไซตชอไซเวลด (Cyworld) และใสคณสมบตของเครอขายสงคมลงไปในปค.ศ. 2001 ซ งเปน อสระจากไซต อน ๆ ในท านองเดยวกน สว เดนกม เว บชมชนท ช อว าลนารสตอรม (LunarStorm) ทไดปรบปรงตวเองใหทนสมยกลายเปนเครอขายสงคมในปค.ศ. 2000 โดยประกอบไปดวยรายชอเพอน เกสตบก และหนาไดอาร

กระแสเครอขายสงคมล าดบถดไปเรมตนขนในปค.ศ. 2001 เมอไรซ (Ryze) เปดตวขนมาเพอเพมประสทธภาพเครอขายทางธรกจของพวกเขา ผกอตง ไรซ (Ryze) บอกวาเขาแนะน าไซตใหแก เพอนท เปนสมาชกแรกเรมของกลมธรกจและเทคโนโลยซานฟรานซสโก รวมท งผประกอบการและนกลงทน โดยเฉพาะอยางยง คนทอยเบองหลงเครอขายสงคมทง ไรซ (Ryze), ไทรบ (Tribe), ลงกอน (LinkedIn) และเฟรนดสเตอร (Friendster) พวกเขาเชอวาสามารถสงเสรม

Page 29: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

14

กนและกนไดโดยไมตองตอสกน ทายทสดไรซ (Ryze) ไดรบความนยมในมหาชนไทรบ (Tribe) ดงดดฐานผใชทหลงใหลในการเกษตร ลงกอน (LinkedIn) เปนผใหบรการทางธรกจทมอ านาจ และเฟรนดสเตอร (Friendster) กลบกลายเปนทรจกกนวาเปนหนงในความนาผดหวงอยางทสดในประวตศาสตรอนเทอรเนต13

(2) ยคทเครอขายสงคมเขาสกระแสหลก ตงแตปค.ศ. 2003 มเครอขายสงคมทเปดตวขนมาจ านวนมาก เคลย เชอรก (Clay

Shirky) นกวเคราะหซอฟตแวรสงคมไดเรยกเหตการณนวา “แตทวากอกบรการเครอขายสงคมหนง” (YASNS: Yet Another Social Networking Service) สวนใหญ ใชรปแบบไซตทม โปรไฟล เปนศนยกลาง พยายามทจะประสบความส าเรจใหไดเชนเดยวกบ เฟรนดสเตอร (Friendster) หรอวางเปาหมายส าหรบเฉพาะกลม ในขณะทเครอขายสงคมทเปนการจดการทางสงคมเชญชวนผใชอยางกวางขวาง ไซตผเชยวชาญ เชน ลงกอน (LinkedIn), วซเบลพาธ (Visible Path), และซง (Xing) (เดมคอโอเพนบซ (openBC)) มงเนนไปทนกธรกจ เครอขายสงคมทใชความชนชอบเปนศนยกลาง เชน ดอกสเตอร (Dogster) ชวยใหคนทไมรจกกนไดตดตอกนบนพนฐานของความสนใจทแบงปนกน แครท (Care2) ชวยใหนกกจกรรมไดพบปะกนเคาชเซรฟฟง (Couchsurfing) เชอมโยงผคนตงแตนกทองเทยวไปยงคนทนอนอดบนโซฟา และมายเชรช (MyChurch) เชอมโยงโบสถครสเตยนเขากบสมาชกของเขา นอกจากน การทปรากฏการณสอสงคมและเนอหาทผใชสรางขนเกดขน เว บไซตซงมงเนนไปทการแบงปนสอเรมเตมเตมคณสมบตของเครอขายสงคม และกลายเปนเครอขายสงคมเสยเอง ตวอยางนรวมไปถงฟลกร (Flickr) แบงปนรปภาพ, ลาสตเอฟเอม (Last.FM) ลกษณะการฟงเพลง และยทบ (YouTube) แบงปนรปภาพ

ในป ค .ศ . 2003 มายส เปซ (MySpace) ถ ก เป ดต วข น ในซานต า โมน ก า ทแคลฟอรเนย เพอแขงขนกบไซตอน เชน เฟรนดสเตอร (Friendster), ซานกา (Xanga) และ เอเชยนอเวนว (AsianAvenue) ตามททอม แอนเดอรสน (Tom Anderson) ผรวมกอตงไดบอกวา ผกอตงตองการดงดดผใชทไมชอบใจเฟรนดสเตอร (Friendster) หลงจากทมขาวลอวาเฟรนดสเตอรจะรบระบบทมฐานของคาธรรมเนยมมาใช ผใชพากนโพสตขอความในเฟรนดสเตอรเพอกระตนใหคนเขารวมเครอขายสงคมทเปนทางเลอกอน ซงรวมทงไทรบ (Tribe) และมายสเปซ (MySpace) ดวยเหตนมายสเปซจงสามารถเตบโตอยางรวดเรวโดยการรวมเอาผใชทยายมาจากเฟรนดสเตอร วงรอคอนดซงถกเฟรนดสเตอรขบออกจากการใชงานเพราะไมเปนไปตามกฎเรองโปรไฟลเปนกลมทส าคญกลมหนงทกระตนใหคนอนเปลยนเครอขายสงคม

13 Ibid.

Page 30: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

15 แมมายสเปซ (MySpace) ไมไดถกเปดตวขนมาโดยตงใจส าหรบวงดนตรแตกไมได

รงเกยจ วงรอคอนดจากลอสแองเจลลสเรมสรางโปรโฟล และผประชาสมพนธทองถนใชมายสเปซเพอโฆษณาบตรผานวไอพส าหรบคลบทมชอเสยง มายสเปซยงไดตดตอนกดนตรทองถนเพอดวาพวกเขาสามารถสนบสนนวงดนตรไดหรอไม วงดนตรไมใชแหลงเดยวแหงการเตบโตของมายสเปซแตความสมพนธระหวางวงดนตรและแฟนคลบชวยใหมายสเปซขยายกลมผ ใชไดมากกวาเฟรน ดสเตอร (Friendster) ความสมพนธระหวางวงดนตรและแฟนคลบเปนประโยชนรวมกน กลาวคอ วงดนตรตองการทจะสามารถตดตอกบแฟนคลบได ในขณะทแฟนคลบตองการไดรบความสนใจจากวงดนตรทตนชนชอบและใชการตดตอระหวางเพอนแสดงสญญาณของตวตนและความผกพน

วยรนเรมเขารวมมายสเปซ (MySpace) ในปค.ศ. 2004 ซงตางกบผใชงานทอายมากกวา วยรนสวนมากไมเคยใชเฟรนสเตอร (Friendster) บางคนเขารวมมายสเปซเพราะตองการตดตอกบวงดนตรทชนชอบ บางคนไดรบการแนะน าจากสมาชกในครอบครวทอายมากกวา เมอวยรนเรมสมครใชงานพวกเขากกระตนใหเพอนมารวมดวย เมอไซตเตบโตขน ผใชงานเรมแบงแยกอยางชดเจนเปน 3 กลม ไดแก นกดนตรและศลปน, วยรน และคนวยหลงอดมศกษาในสงคมเมอง คนในสองกลมหลงไมตดตอกบอกกลมเวนแตผานวงดนตร เนองจากการไมครอบคลมสอกระแสหลกระหวางปค.ศ. 2004 บคคลภายนอกจงไมคอยสงเกตเหนการเพมขนของผใชงานไซตน

หลงจากนนในเดอนกรกฎาคม ปค.ศ. 2005 นวสคอเปอเรชนซอมายสเปซ (MySpace) ในราคา 580 ลานดอลลารซงสรางความสนใจใหแกสอจ านวนมาก หลงจากนนประเดนเรองความปลอดภยสรางความยงยากใหแกมายสเปซ (MySpace) ไซตนถกโยงในเรองของการมปฏสมพนธทางเพศระหวางผใหญและเดก ความตนตระหนกทางศลธรรมเกยวกบผลาทางเพศแพรกระจายไปอยางรวดเรว แมวาจะมผลการศกษาวาความกงวลเหลานนเกนกวาเหต14

(3) การขยายตวของเครอขายสงคม เครอขายสงคมเพมจ านวนและเตบโตในหมประชากรทวโลก มายสเปซ (MySpace)

ไดรบความสนใจเปนหลกจากสอในสหรฐอเมรกาและประเทศอน เฟรนดสเตอร (Friendster) ไดรบความสนใจในหมเกาะแปซฟค ออรคต (Orkut) กลายเปนเครอขายชนน าในบราซลและเตบโตอยางรวดเรวในอนเดย มกซ (Mixi) ไดรบการยอมรบอยางแพรหลายในญปน ลนารสตอรม (LunarStorm) แพรหลายในสวเดน ไฮฟส (Hyves) เปนทชนชอบในเนเธอรแลนด โกรโน (Grono) กเปนทนยมในโปแลนด สวนไฮไฟว (Hi5) ถกรบมาใชในประเทศทเลกกวาในละตนอเมรกา อเมรกาใต และยโรป และ บโบ (Bebo) เปนทนยมในสหราชอาณาจกร นวซแลนด และออสเตรเลย นอกจากนการ

14 Ibid.

Page 31: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

16

ใหบรการการสอสารและชมชนทเปนทนยมกเรมเสรมคณสมบตของเครอขายสงคมเขามา บรการขอความดวนทชอวา ควคว (QQ) ของประเทศจนกลายมาเปนเครอขายสงคมทใหญทสดทวโลกเมอไดเพมโปรไฟลเขามาและท าใหเพอนสามารถมองเหนได ในขณะทไซเวลด (Cyworld) ซงเปนพนทแสดงความคดเหนผกขาดตลาดเกาหลดวยการน าโฮมเพจและการเปนเพอนมาใช

การใหบรการบลอกกง (Blogging) ซงมคณสมบตของเครอขายสงคมมาเตมเตมท าใหมนเปนทนยม ในสหรฐอเมรกา บลอกกงซงมคณสมบตเครอขายสงคม เชน ซานกา (Xanga), ไลฟเจอรนล (LiveJournal) และ วอกซ (Vox) ดงดดผใชไดอยางกวางขวาง สกายรอค (Skyrock) เปนทนยมในฝรงเศส และวนโดว ไลฟสเปซ (Windows Live Spaces) ครองตลาดไดอยางมากทวโลกซงรวมทงแมกซโก อตาล และสเปน แมวาเครอขายสงคม เชน ควคว (QQ), ออรคต (Orkut) และไลฟสเปซ (Live Spaces) จะเพงขยายใหญไดเทามายสเปซ (MySpace) พวกมนกเรมครอบคลมสอในสหรฐอเมรกาและสอทใชภาษาองกฤษ

เครอขายสงคมหลายเครอขายมลกษณะของการขยายตวของการใชงานในชมชนเฉพาะออกไป โดยเรมแรกเครอขายสงคมถกเปดตวขนมาเพอรองรบเฉพาะกลมกอนทมนจะขยายไปสผ ใช งานในวงกวาง ตวอยางเชน เฟซบก (Facebook) ถกออกแบบมาเพอรองรบเครอขายมหาวทยาลยนนเทานน เฟซบกเรมมขนในชวงตนป ค.ศ. 2004 ในฐานะเครอขายสงคมของมหาวทยาลยฮารวารดเทานน ผทจะเขารวมเปนผใชงานตองมทอยอเมลของฮารวารด (harvard.edu) เมอเฟซบกเรมรองรบสถานศกษาอน ผใชเหลานนกจะตองมทอยอเมลของมหาวทยาลยทเกยวโยงกบสถาบนของเขา ขอเรยกรองซงชวยรกษาไซตใหเปนลกษณะปดและสรางความรสกทใกลชดและเปนชมชนสวนตวแกผใชงาน

ในปค.ศ. 2005 เฟซบกขยายตวรองรบนกเรยนมธยมปลาย , ผเชยวชาญภายในเครอขายองคกร และรองรบผใชทกคนในทสด การเปลยนแปลงไปสการสมครใชงานอยางเปดนไมไดหมายความวาผใชใหมจะสามารถเขาถงผใชในเครอขายปดไดอยางงายดาย เน องจากการจะเขาถงเครอขายองคกรยงตองการทอยตามแอพพรอพรเอต (appropriate.com) ในขณะทการเขาถงเครอขายโรงเรยนมธยมปลายยงตองการการไดรบอนญาตจากผบรหาร เฟซบกแตกตางจากเครอขายสงคมอนทผใชไมสามารถสรางโปรไฟลเตมรปแบบเปดเผยตอผใช อนอยางสาธารณะได อกคณสมบตหนงทท าใหเฟซบกแตกตางจากเครอขายสงคมอนคอความสามารถในการพฒนาแอพพลเคชน (Application) ของผพฒนาภายนอก ซงอนญาตใหผใชจดท าโปรไฟลและปฏบตการอนไดในรปแบบของตวเอง เชน ภาพยนตรทชนชอบและประวตการเดนทาง

อยางไรกตาม เครอขายสงคมบางเครอขายกหาทางจ ากดผใชใหแคบลง ตวอยางเชน อะสมอลลเวลด (aSmallWorld) และบวตฟลพเพล (BeautifulPeople) ตงใจทจะจ ากดการเขาถง

Page 32: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

17

อยางคดสรรและเปนกลมทดกวา ไซตทใชกจกรรมเปนศนยกลางอยางเคาชเซรฟฟง (Couchsurfing) หรอไซตทมงเนนไปทความสมพนธอนดอยางมายเชรช (MyChurch) กถกจ ากดกลมเปาหมายและท าใหดมขนาดเลกกวา ในทสดใครทตองการสรางไซตเครอขายสงคมเฉพาะกลมกสามารถท าไดในนงค (Ning) ซงเปนบรการแพลตฟอรมและโฮสตซงจงใจใหผใชสรางเครอขายสงคมของพวกเขาเอง15

2.2 ความหมาย ทฤษฎ และแนวความคดเกยวกบสทธสวนบคคล

2.2.1 ความหมายของสทธสวนบคคล

สทธสวนบคคล หมายถง สทธประจ าตวของบคคล อนประกอบดวยเสรภาพในรางกาย การด ารงชวต มความเปนสวนตว ซงไดรบความคมครองจากกฎหมายมใหผอนมาลวงเกน

ความเปนสวนตว คอ สถานะทบคคลจะรอดพนจากการสงเกต การรเหน การสบ ความลบ การรบกวนตาง ๆ และมความสนโดษ ไมตดตอสมพนธกบสงคม 16 เปนสทธทตดตวมนษยมาตงแตก าเนดในการทจะสรางปอมปราการก าหนดความเปนตวของตวเอง หรอเปดประตยอมลดความเปนตวของตนเองเมอตองการตดตอสอสารกบผอน หรอเลอกทจะด ารงชวตอยในกรอบของปราการทตนเองสรางขน17 ความเปนสวนตวนเปรยบไดกบความงาม (Beauty) ในแงของความมอย กลาวคอ เปนภาวะขนพนฐานของบคคลทไมตองตอสยอแยงเพอใหไดมาซงความงามนน และไมตองการขอพสจนวาบคคลนนมความงามอยจรงหรอไม สทธดงกลาวนจงเปนพนฐานโดยธรรมชาตของความเปนมนษย ซงแฝงอยในตวตนของบคคลนน ๆ มาแตเกด18

ความเปนสวนตวยงไดมผใหความหมายวาเปนเรองของการประสานซงผลประโยชนของเอกชนหรอองคกรกบสงคมทเขาอาศยอย ในเรองการก าหนดขอบขายของขอมลขาวสารวาเรอง

15 Ibid. 16 ชชพ ปณฑะสร, “การละเมดสทธสวนตว,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2525), น.3. 17 ชนอาร มาลศรประเสรฐ, “การคมครองสทธสวนตวกบการสอสารสนเทศ,” (วทยานพนธ

มหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539), น.10. 18 William H. Marnell, The Right to Know: Media and the Common Good, (New

York : The Seabury Press, 1973), p.145, อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.10.

Page 33: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

18

ใด ในเวลาไหน และวธการอยางไรทพวกเขาจะตดตอสอสารกบบคคลอน 19 และอาจหมายถงการควบคมเกยวกบความรบรของสงคมตอขาวสารในตวผนน20

ความเปนสวนตว จงหมายถงสทธในการก าหนดความเปนตวตนของตนเอง ในการด าเนนชวตและการตดตอสอสารของตนเองกบผอน ค าวา “ความเปนสวนตว” จงมการแปลความไดหลากหลาย เชน หมายถงสทธทจะแตงงาน สทธทจะท าแทง สทธทจะเรยนภาษาอน สทธท จะเปนพวกรกรวมเพศ สทธทจะทดลองยาชนดใหมในการรกษาโรค สทธในการมชวตอย สทธทจะเลอกศาสนาและการเมอง สทธทจะรบอมทองเปนผใหก าเนดเดกทารก เปนตน21

ความหมายของ “สทธสวนบคคล” ยากทจะจ ากดความ จงตองอาศยแนวทางทประเทศตาง ๆ ไดยอมรบคมครองใหอยในความหมายของสทธสวนบคคล โดยการศกษาจากค าพพากษาของศาลเปนสวนใหญ ซงโดยทวไปแลว “สทธสวนบคคล” จะไดแก

ก. สทธสวนบคคลภายนอก คอ ชอ เครองหมาย เครองหมายประจ าตระกล เครองหมายของสมาคม เครองแบบหรอสญลกษณของสมาคม เครองหมายการคา ชอและเครองหมายการคา ตราขอบรษทและหบหอสนคา

ข. สทธสวนบคคลตวเกยวกบเกยรตยศชอเสยง คอ เกยรตยศชอเสยงสวนตว เกยรตยศชอเสยงทางวชาชพหรอการคา

ค. สทธสวนบคคลเกยวกบความลบ คอ ความลบสวนตว สภาพจต สขภาพ ชวตครอบครว ความลบทางวชาชพหรอการคา ความเปนอสระในการด ารงชวต การเปดจดหมายดกฟงโทรศพท สทธในรปภาพของตน สทธทจะไมถกเปดเผยตอสาธารณะ

ง. สทธสวนบคคลภายใน คอ ชวต รางกาย อนามย (ความถกรบกวนทางกาย) และจตใจ (การถกรบกวนทางจตใจ) เสรภาพในการกระท าและการท างานตามใจสมคร22

19 Alan F. Westin, Privacy and Freedom, (New York : Atheneum, 1967), อางถงใน

ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.10. 20 E. Friend, “Privacy,” Yale Law Journal 77, pp.438-475 (1688), อางถงใน ชนอาร

มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.10. 21 Evan Hendricks, Trudy Hayden, and Jack D. Novick, Your Right to Privacy,

(Carbondale : Southern Illinois University Press, 1990), อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.10.

22 ชชพ ปณฑะสร, “การละเมดสทธสวนตว”, (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2525), น.3-4.

Page 34: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

19 2.2.2 ทฤษฎพนฐานของสทธสวนบคคล

(1) ความเปนสวนตวในทางปรชญา

นกปราชญหลายทานพยายามทจะใหค าจ ากดความและก าหนดขอบเขตของความเปน “สวนตว” แตกไมสามารถจะสรปไดวาของทานใดทไดรบการยอมรบทชดเจนทสด อยางไรกด ค าสอนทมกไดรบการกลาวถงเพอเปนแนวทางในการศกษาเสมอคอค าสอนของอรสโตเตล (Aristotle) ซงไดอธบายวา “ความเปนสวนตว” ไดแก เรองเกยวกบรางกายและการด าเนนชวตของสมาชกภายในครอบครวโดยมเจาบานคอผเปนพอหรอผชายทอาวโสเปนเจาบานและเปนผทรงสทธในความเปนสวนตวนน ซงสถานะของความเปนสวนตวในแงปรชญา “ความเปนสวนตว” เปนภาวะพนฐานของบคคลทไมตองตอสยอแยงและไมตองการขอพสจน ความเปนสวนตวเปนสทธขนพนฐานในธรรมชาตของความเปนมนษยซงแฝงอยในตวบคคลนน ๆ มาตงแตเกด

(2) ความเปนสวนตวในทางศาสนา

ขอบเขตของความเปนสวนตวปรากฏในคมภรไบเบลของศาสนาครสตในบทค าสอนเกยวกบศลธรรมของมนษย กลาวคอ อดมและอฟไดกนผลไมตองหามในสวนของพระเจา ท าใหทงสองไดส านกถงความอบอายทตางตองอยในรางกายทเปลอยเปลาโดยปราศจากสงปกปดรางกาย จงไดน าใบไมประดษฐมาปดบงสวนตาง ๆ ของรางกายทไมตองการใหคนอนไดเหน ความเปนสวนตวของบคคลในค าสอนทางศาสนาจงไดแก สงตาง ๆ ทเกยวกบเนอตวรางกายของบคคล สงใดหรอเรองใดกตามทเกยวของกบตวของบคคลถอวาเปนเรอง “สวนตว” ทงสน

(3) ความเปนสวนตวในทฤษฎกฎหมาย

นบจากศตวรรษท 16 เปนตนมา แนวความคดเกยวกบขอบเขตความเปนสวนตวมความชดเจนและเปนรปธรรมมากยงขน ในระยะทแนวความคดเรอง “ความเปนสวนตว” เรมปรากฏเปนรปธรรมมากขนนน ความเปนสวนตว ไดแก เรองเกยวกบเนอตวรางกาย ครอบครวและรวมถงทรพยสนดวย เนองจากในชวงเวลาดงกลาวแนวความคดการแบงขอบเขตระหวาง “สวนตว” กบ “สาธารณะ” มความชดเจนมากยงขน เกดความเชอมนในความเปนสวนตววาเปนสทธของมนษยทสามารถปองกนมใหรฐหรอบคคลใดมาลวงล าดนแดนสวนตวของปจเจกบคคลได กระแสการเรยกรองใหรฐรบรองสทธและประกนสทธเสรภาพ และทรพยสนของประชาชนเกดขนทวไป มการแบงแยกทรพยสนสวนตวออกจากสาธารณะโดยอธบายวาเอกชนยอมมกรรมสทธของตนและมความชอบธรรมทจะหวงแหนทรพยสนและกดกนบคคลอนหรอแมกระทงฝายปกครองไมใหเขาแทรกแซงทรพยสนของตนโดยพลการ ดงค าอธบายของจอหน ลอค (John Locke) ทวาบคคลยอมมเสรภาพในการแสวงหาทรพยสน ทรพยสนไมวาจะไดมาจากสงทไมมเจาของ ทรพยสนทไดมาโดยการใชความร

Page 35: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

20

ความสามารถ หรอทรพยสนทไดมาจากการดดแปลงท าตวทรพยขนใหมจากสงตาง ๆ ในธรรมชาตใหเปนไปตามความตองการของตวเอง ถอวาทรพยนนเปนทรพยสวนตว

ส าหรบขอบเขตของค าวา “สวนตว” นน หากพจารณาจากค าศพทตามตวอกษร ค าวา “สวนตว” หมายถง สภาพความเปนอยเฉพาะตว การแยกตวอยอยางสนโดษภายในทรโหฐานทซงไมมคนอนเขารวมอยดวย การไดอยดวยตวเองหรอเฉพาะภายในครอบครว สวนทแยกออกจากสาธารณะ หรอหากมองในแงของความลบจะหมายถงสวนทตองการไมใหใครเขามารเหนหรอสอดแทรกเขามารวมคด รวมรบรและตดสนใจ เปนเรองทไมเกยวของกบสงคม หรออยางนอยสามารถทจะเลอกใหบคคลใดเขามารวมในความเปนสวนตวของเขา และโดยทปจจบนมการพฒนาเทคโนโลยทเกยวกบการตดตอสอสารและการจดเกบและรวบรวมขอมลโดยทวไป ค าว า “สวนตว” จงไดแก ความสามารถในการคดและตดสนใจไดดวยตนเอง (Self-Determination) ในการควบคมขาวสารของตน การทบคคลจะมความสามารถคดและตดสนใจนไดกตอเมอบคคลมและอยในเขตแดนสวนตว (Private Sphere) ของแตละคน ซงตรงขามกบแดนสาธารณะ (Public Sphere) ซงไดแกขอบเขตทนอกเหนอไปจากพนท “สวนตว” อนเปนเรองเกยวกบการมชวตอยรวมกน และการกระท าทสงผลกระทบตอกนและกน หรอมผลประโยชนรวมกน

อลน เวสตน (Alan F. Westin) อธบายวาภายในขอบเขตของ “สวนตว” สามารถพจารณาไดใน 3 ลกษณะ คอ

1) เปนเรองของการอยอยางสนโดษ (Solitude) ซงเปนการมองในทางกายภาพ คอ เปนการจ ากดการเขาถงโดยบคคลภายนอก

2) เปนความลบเฉพาะบคคล (Secrecy) คอ ขอเทจจรงทสามารถรเหนไดเฉพาะบคคล บคคลภายนอกหรอสาธารณชนไมสามารถเขารวมรเหนได

3) การมอสระในการปกครองตนเอง (Autonomy) บคคลมความสามารถในการคดและตดสนใจเกยวกบกจกรรมตาง ๆ ของตน การมชวตทเปนอสระปราศจากการควบคมโดยรฐ ถอวาเปนสถานะทบคคลอนหรอแมกระทงรฐกไมสามารถเขาไปกาวกายรเหนในการกระท าหรอมความสมพนธกบบคคลในเรองสวนตวของบคคลได

การพจารณาเพอทจะตดสนวาขอเทจจรงใดเปนเรอง “สวนตว” เปนเรองของกฎเกณฑทางวฒนธรรมของสงคมนน ๆ เหตการณหนงเหตการณใดทเกดขนอาจเปนเรองสวนตวในสงคมหนง แตในอกสงคมหนงอาจไมถอวาเรองเหลานนเปนเรองสวนตวเลยกอาจเปนได แตอยางไรกด ไดมความพยายามทจะสรปของเขตของ “ความเปนสวนตว” เพอเปนแนวทางในการพจารณา ไดแก

Page 36: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

21

1) เปนเรองทเกยวกบเนอตวรางกายของบคคล

2) เปนเรองเกยวกบทรพยสนของบคคล

3) เปนเรองเกยวกบครอบครว ไดแก บคคลในครอบครว ความสมพนธของบคคลในครอบครว เพศสมพนธ การเกดหรอการตายของบคคลในครอบครว

4) เปนเรองเกยวกบกจกรรมทางสงคมและวฒนธรรม เชน แนวทางการด าเนนชวต การประกอบอาชพหรอการตดตอสอสาร

5) เปนเรองเกยวกบแนวความคด ทศนคต ความเชอในลทธศาสนาหรอลทธทางการเมอง

6) เปนเรองเกยวกบความสมพนธกบบคคลอน ๆ เชน ความสมพนธกบเพอนบาน เพอนรวมงาน หรอภายในกลมบคคลทตงขน

7) เปนเรองเกยวกบกรณอน ๆ ทอาจถอไดวาเปนเรองสวนตวของบคคล

นอกเหนอจากนตองค านงถงจดมงหมายและแนวความคดในการด ารงชวตของคนในสงคม หรอเบองตนอาจพจารณาจากแนวปฏบตทเปนบรรทดฐานของสงคมวาถอเรองใดเปนเรองสวนตว เรองใดเปนเรองสาธารณะ23

2.2.3 แนวความคดเกยวกบสทธสวนบคคล 2.2.3.1 แนวความคดวาดวยความเปน “สวนตว” และ “สาธารณะ”

ถงแมวาโดยธรรมชาตแลวมนษยตองการอยรวมกนเปนสงคม แตการอยรวมกนในสงคมนนบคคลแตละคนยอมมขอบเขตหรอพนทสวนตวแยกออกตางหากจากสงคมสวนรวม ซงถอเปนวถชวตตามธรรมชาตของมนษยทอาจแบงไดเปน 2 สวน คอ

1) สวนทเปนชวตสาธารณะ (Public Life) คอ การด าเนนชวตทตองมความสมพนธกบผอนหรอตอสาธารณชน

23 นคร เสรรกษ, “การคมครองขอมลสวนบคคล: ขอเสนอเพอพฒนาสทธรบรขอมลขาวสารใน

กระบวนการธรรมรฐไทย,” (วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาสหวทยาการ คณะบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548), น.37-40.

Page 37: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

22

2) สวนทเปนชวตสวนตว (Private Life) คอ การด าเนนชวตดวยตวเอง เปนวถชวตทแยกตางหากออกจากสงคมหรอผอน

การวเคราะหในเรองสทธในความเปนอยสวนตววาจะไดรบการปกปองมากนอยเพยงใด จ าเปนตองอาศยการแบงระหวางเรอง “สวนตว” กบ “สาธารณะ” อนเปนเรองยากล าบากในการแบงแยก แตมความจ าเปนทจะตองท าความเขาใจในเบองตนเพอใหทราบวาเรองสวนตวใดบางจะไดรบการคมครอง หากจะพจารณาอยางงาย ๆ กอาจกลาวไดวาเรองใดเปนเรองสวนตวกยอมไมเปนเรองสาธารณะ และในทางกลบกนเรองใดทเปนเรองสาธารณะกยอมไมไดรบการพจารณาหรอคมครองเชนเดยวกบเรองสวนตว การจะอธบายเรองความเปน “สวนตว” และ “สาธารณะ” ยอมขนอยกบบรบทของสงคมและวฒนธรรมในชวงเวลานน ๆ ดงนน ชวงเวลา (timing) จงเปนปจจยส าคญในการพจารณาวาชวงเวลาหนง ๆ สงคมมองและอธบายเรองความเปน “สวนตว” และ “สาธารณะ” อยางไร

1. การแบงแยกขอบเขตระหวาง “สวนตว” กบ “สาธารณะ” ในสมยโบราณ

นบจากยคหลงการปฏรป (Post Reformation) การศกษาขอบเขตความเปนสวนตวกบสาธารณะอาศยทฤษฎ หรอทฤษฎอ านาจของกษตรยมาจากเบองบนหรอพระเจา (Divine Right of Kings) เปนหลกเกณฑ ในการพจารณาแบ งแยกขอบเขตระหวาง “ส วนตว” กบ “สาธารณะ” โดยทฤษฎนไดกลาวถงขอบเขตของความเปนสาธารณะและความเปนสวนตววา ขอบเขตของความเปนสาธารณะ (Public Sphere) หมายถง พนทสวนทขยายเพมเตมออกไปจากราชอาณาจกรหรอพนทสวนพระองคของกษตรย (Private Domain of Monarch) และกฎหมายมหาชน (Public Law) กหมายถงภาคผนวกของกฎหมายวาดวยพระราชภารกจทเปนเรองสวนพระองคของพระมหากษตรย (Private’s King Law) เรองใดเปนเรองเกยวกบการปกครองของประชาชนในสงคมถอวาเปนเรองสาธารณะ แตหากเรองใดเปนเรองของสภาวะการเปนพลเมอง (Citizenship) ถอวาเปนเรองสวนตว24

ทฤษฎอ านาจของกษตรยมาจากเบองบนหรอพระเจา (Divine Right of Kings) ดงทกลาวมาขางตนนน เกดขนในศตวรรษท 16 หลงจากทมการปฏวตทางศาสนาแลว โดยอธบายเพมเตมไดวา พนทสาธารณะมขอบเขตเทากบพนทสวนตวของกษตรย ในขอบเขตดงกลาวทกคนตองใหความเคารพเพราะถอวาเปนสทธทพระเจาประทานมาใหแกกษตรยเทานน เหตผลทถอวาทรพยสนสวนตวของกษตรยอยในขอบเขตสาธารณะกเนองจากวาทรพยสนของกษตรยมไวเพอพฒนาบานเมอง

24 เพงอาง, น.48.

Page 38: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

23

หรอรฐ ดงนน บทบญญตหรอกฎเกณฑตาง ๆ ทเกยวของหรอใชกบทรพยสนของกษตรยจงแยกออกตางหากจากบทบญญตหรอกฎเกณฑทใชกบทรพยสนของเอกชน นอกจากน ในการปกครองระบอบศกดนากษตรยสามารถประทานทรพยสนหรอศกดนาแกบคคลใดกได และสทธทบคคลหนงบคคลใดไดรบมาจากกษตรยเปนสทธทบคคลทกคนตองใหความเคารพและไมมผใดสามารถกลาวอางสทธนนได25

2. การแบงแยกขอบเขตระหวาง “สวนตว” กบ “สาธารณะ” ในทฤษฎกฎหมายปจจบน

ทฤษฎกฎหมายปจจบนมค าอธบายเกยวกบการแบงแยกขอบเขตระหวาง “สวนตว” กบ “สาธารณะ” อยางหลากหลาย และสวนใหญกอยบนพนฐานทฤษฎของส านกกฎหมายธรรมชาตซงไดรบการพฒนาอยางเปนรปเปนรางในชวงตนศตวรรษท 19 และถงแมวาจะมนกคดชาวตะวนตกไดอธบายเกยวกบการแบงแยกขอบเขตดงกลาวอยมากมาย อาท จอหน ลอค (John Locke), อลน เวสตน (Alan F. Westin) หรอซามเอล วอรเรน (Samuel D. Warren) และหลยส แบรนดส (Louis D. Brandies) แตแนวทางการแบงแยกขอบเขตระหวาง “สวนตว” กบ “สาธารณะ” กไมสามารถพจารณาจากปจจยอยางใดอยางหนงเพยงอยางเดยวได อยางไรกตาม จากการศกษาพบวาขอความคดวาดวยความเปนสวนตวมสาระส าคญ ดงน

1) บรณภาพในทางกายภาพของบคคล กลาวคอ ความเปนสวนตวในทางกายภาพหรอเนอตวรางกายของบคคล ซงเปนสทธเสรภาพขนพนฐานทแสดงใหเหนวามนษยมอสระทจะก าหนดตนเองไดตามเจตจ านงทประสงคเพอสรางสภาพแวดลอมของตนเองหรอพฒนาบคลกภาพของตนเอง ซงการทบคคลจะสามารถใชสทธดงกลาวไดนนแตละบคคลจะตองเคารพในสทธในชวตและรางกาย และเคารพในขอบเขตปรมณฑลสวนบคคลของผอนดวย

2) ขอมลขาวสารบางประการอนมลกษณะเปนสวนตวของบคคล ขอมลขาวสารดงกลาวเปนขอมลขาวสารทไมใชวาใครกจะสามารถเขาถงได เจาของขอมลสามารถเกบเปนความลบหรออยางนอยตองสามารถปฏเสธไมใหน าไปเปดเผยได ซงในความหมายนบคคลตองมความสามารถในการคดและตดสนใจไดดวยตนเอง (Self-Determination) บคคลมสทธทจะก าหนดขอบเขตและตดสนใจเกยวกบขอมลขาวสารอนเกยวกบตนเองวาจะเปดเผยหรอเผยแพรตอสาธารณะหรอบคคลภายนอกใหทราบไดแคไหนเพยงไร และดวยเจตนาทแทจรงมใชเกดจากการหลอกลวง หลง

25 สวลกษณ ขนธปรกษา, “การคมครองสทธในความเปนอยสวนตวในการประยกตใช

เทคโนโลย RFID,” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555), น.39.

Page 39: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

24

ผดหรอรเทาไมถงการณ เพราะการเปดเผยขอมลสวนบคคลบางประการ อาท ขอมลขาวสารทกระทบตอความรสก การเปดเผยอาจกระทบตอสทธเสรภาพ เกยรตยศ ชอเสยง หรอชวตความเปนอยของเจาของขอมลขาวสารนนได

3. การใชสทธในการพฒนาบคลกภาพของตน แนวความคดนเกดจากการยอมรบวาศกดศรความเปนมนษยเปนสงทแตะตองไมได บคคลยอมมสทธทจะพฒนาบคลกภาพของเขา อนไดแก สทธของบคคลทจะใชชอ สทธเหนอชวต รางกาย อนามย เสรภาพและชอเสยงเกยรตคณ เปนตน

ภายในขอบเขต “สวนตว” (Private Sphere) น ปจเจกชนแตละคนยอมมอสระในการกระท าหรอละเวนการกระท าใด ๆ โดยปราศจากขอผกมดทางสงคม บคคลยอมมสทธทจะกดกนปจเจกชนคนอนหรอแมแตรฐไมใหรบกวนหรอลวงละเมดในพนทสวนตวนได26

2.2.3.2 แนวความคดในการคมครองสทธสวนบคคล

ความค ด ใน เร อ งส ท ธ ส วนบ คคล เป น แนวความคดแบบป จ เจกชนน ยม (Individualism) ซงบคคลแตละคนมความส านกวาตนมพลงความคดทสามารถจะก าหนดวถชวตของตนเองไดอยางมอสระ กอใหเกดการเรยกรองใหคมครองสทธเสรภาพสวนบคคล ปจเจกชนนยมนมรากฐานจากความคดของพวกสโตอก (Stoic) ทเชอวามนษยในสภาวะธรรมชาตสมบรณจะด ารงชวตอยางมเหตผล27 การทมนษยจะบรรลนตภาวะดงกลาวได มนษยมความเปนตวของตวเองและรจกการด ารงชวตอยางมเหตผล ความมเหตผลจะชวยใหมนษยรจกแยกวาสงใดเปนความดหรอความชวได แกนแทของความเปนมนษยจงอยทความสามารถทจะใชเหตผลซงเปนพรสวรรคทท าใหมนษยมความแตกตางจากสตวโลกอน ๆ28 ดงนน ปจเจกชนจงมสทธตามธรรมชาต (Natural Rights) ในฐานะทเกดมาเปนมนษย และสทธตามธรรมชาตของมนษยเปนสทธทไมอาจจ าหนายจายโอนหรอถกยกเลกเพกถอนไมวากรณใด ๆ ทงสน โดยนยดงกลาวน สทธตามธรรมชาตของมนษยในฐานะปจเจกชน จงเปนหลกการสงสดทงในทางจรยธรรมและกฎหมาย

26 ศรกล ภพนธ, “ขอความคดวาดวยขอมลขาวสารสวนบคคล,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะ

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548), น.36-37. 27 ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.15. 28 พนส ทศนยานนท, “สทธเสรภาพสวนบคคลของชนชาวไทย,” วารสารนตศาสตร, 3, น.

431, 433 (2524), อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.16.

Page 40: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

25

ความมเหตผลของมนษยไมถกจ ากดดวยเชอชาตหรอเผาพนธ29 จงกอใหเกดระบบทเปนสากลอนเปนพนฐานของกฎหมายธรรมชาตและความยตธรรม มนษยจะใชเหตผลทมในตนเอง แยกแยะไดวาสงใดเปนความดหรอความชวได แกนแทของความเปนมนษยจงอยทความสามารถทจะใชเหตผลซงเปนพรสวรรคทท าใหมนษยแตกตางจากสตวโลกอน ๆ30

เพราะเหตผลทแวดลอมตวมนษยอยเปนกฎเกณฑของจกรวาล ปจเจกชนทเกดมาแลวจงมสทธตามธรรมชาต (Natural Rights) ในฐานะทเกดมาเปนมนษย เปนสทธเฉพาะตว ไมอาจจ าหนาย จาย โอน ยกเลก เพกถอนไมวากรณใด ๆ ซงสทธตามธรรมชาตนเปนแนวความคดวาดวยสทธสวนบคคลของเอกชนวาเกดขนพรอมกบสภาพบคคล และหากมการกาวลวงซงสทธสวนบคคลยอมเปนการหมนศกดศรในความเปนมนษยของผนน โดยในสมยกรกและโรมน สทธสวนบคคลของบคคลมกจะใชกลาวอางเพอเปนขอเรยกรองตอมผมอ านาจในการปกครอง31

ทมาของการใหการคมครองสทธสวนบคคลน สามารถพจารณาไดจากส านกทกอปรไปดวยศลธรรมของมนษยวามนษยมความส านกในความถกตองเหมาะสมตามสทธธรรมชาตทมนษยไดรบมาแตก าเนด โดยพจารณาแนวคดของนกปราชญตงแตสมยกรกทสนบสนนแนวคดของพวกสโตอก ดงน

(1) สมยกรก

พลาโต (Plato) พลาโตเหนวา มนษยประกอบดวยสวนทเปนรปธรรม (Empirie) คอ รางกาย และยงมอกสวนทเปนนามธรรม (Idea) คอ วญญาณหรอจตของมนษยซงกฎหมายทบญญตขน (Positive Law) เพอก าหนดสทธและหนาทนนมลกษณะหยาบเกนกวาทจะน ามาบงคบใชกบมนษยทมความซบซอน จงมเพยงกฎหมายธรรมชาตทมลกษณะเปนศลธรรมมนษยจะส านกรไดเอง32

29 George Wright, “Stoic midwives at the Birth of Jurisprudence,” The American

Journal of Jurisprudence 28, p.154 (1983), อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น. 16.

30 พนส ทศนยานนท, “สทธเสรภาพสวนบคคลของชนชาวไทย,” วารสารนตศาสตร 3, น.431,433 (2524), อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.16.

31 Edgard Bodenheimer, Jurisprudence, p.32-33 อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17.

32 พนจ รตนกล, เพลโตและปญหาเกยวกบคณธรรม (กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2514), น.XL VII, อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.16-17.

Page 41: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

26

อรสโตเตล (Aristotle) อรสโตเตลเปนศษยของพลาโต อรสโตเตลเหนดวยกบความคดของอาจารย แตเหนเพมเตมอกวานอกจากจะมนตรฐแลว ยงตองมกฎหมายเปนเครองก าหนดความยตธรรมทมโดยธรรมชาตนน เหตผลของมนษยเปนสวนหนงของธรรมชาตทเปนกฎหมาย ซงธรรมชาตไดใหความสามารถในการใชเหตผลมาแกมนษยอนแตกตางจากสตวโลกชนดอน ๆ33

(2) สมยโรมน

เมอกรกเสอมความเจรญ โรมนไดกาวขนมารงเรองแทนท นกปราชญชาวโรมนไดรบเอาความคดของกรกในเรองสทธตามธรรมชาต (Natural Right) ไป และไดพฒนาเปนแนวความคดเรอง “กฎหมายธรรมชาต” (Natural Law) เพอรองรบสทธตามธรรมชาต ดงปรากฏในความเหนของปราชญตาง ๆ ดงน

ซเซโร (Cicero) ซเซโรไดกลาวถงกฎหมายธรรมชาตทรองรบสทธธรรมชาตซงหมายรวมถง “สทธสวนบคคล” ไวอยางชดเจนและรดกมวา กฎหมายทแทจรง คอ เหตผลทถกตอง สอดคลองกบธรรมชาต แผซานไปในทกสงทกอยาง สม าเสมอเปนนรนดร กอใหเกดหนาททจะตองท าโดยค าสงหรอหามไมใหกระท าความชวโดยขอหาม เปนหนาทอนศกดสทธทจะตองไมบญญตกฎหมายใหขดแยงกบกฎหมายน เราไมอาจยกเลกหรอท าใหกฎหมายนเสอมลงได อนทจรงแลวไมวาวฒสภาหรอมวลชนกไมมอ านาจปลดปลอยเราใหพนจากกฎหมายน และเราไมจ าตองพงบคคลหรอสงอนใด นอกจากตวเราเองทจะแสดงออกวากฎหมายนนเปนอยางไร หรอตความกฎหมายนนมความหมายวาอยางไร กฎหมายนไมเปนอยางหนงทกรงโรมและเปนอกอยางหนงทกรงเอเธนส เปนอยางหนงในสมยน แตเปนอกอยางหนงในสมยตอมา แตจะยงคงเปนกฎหมายอนหนงอนเดยวไมเปลยนแปลงโดยอนนตกาล และผกพนบงคบทกชาต ทกภาษา ทกยค ทกสมย34

ความหมายของค าวากฎหมายจากค ากลาวของซเซโรคอ กฎหมายทแทจรงคอเหตผลทถกตอง ค าวา “เหตผล” ตามความหมายทางปรชญาของกรกหมายถงระบบทเปนระเบยบ ทมอยเปนอนหนงอนเดยวกนกบระบบจกรวาล จะเรยกวาเปนเหตผลสากลกได สวนเหตผลทมอยในจตใจของมนษยทท าใหมนษยรผดชอบชวดกเปนสวนหนงของเหตผลสากล เมอเหตผลเตบโตเตมท

33 ปรด เกษมทรพย, นตปรชญา, (กรงเทพมหานคร : มตรนราการพมพ, 2531), น. 103-112,

อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.17. 34 ปรด เกษมทรพย, “อ านาจ ความชอบธรรมและขอบเขตของรฐในการบญญตกฎหมายท

จ ากดสทธเสรภาพของประชาชน,” วารสารนตศาสตร (ธรรมศาสตร), น.384, อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.18.

Page 42: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

27

หรอและสมบรณครบถวนแลวกคอสงทเรยกกนวา “ปญญา” ซงจะท าใหเหตผลเปนสามญ เปนสากล และเปนเหตผลอนถกตอง35

(3) ในสมยกลางและสมยฟนฟ (5AD – 16AD)

เหตผลและสตปญญาของมนษยเปนรปธรรม (Content) มากขน การพฒนาของสทธตามธรรมชาต (Natural Rights) โดยพจารณาใหความส าคญในแงมมของ “ปจเจกชน” (Individualism) มากขน36 กลาวคอ ในความสมพนธระหวางเอกชนและรฐนนคลายกบมสญญาทางสงคมวาตางฝายตางมสทธหนาทระหวางกน หากมการละเมดสญญานนจะกอใหเกดความรบผดชอบขนโดยเนนทสทธสวนตวของแตละบคคลเปนหลก ซงรฐจะละเมดไมได หรอหากจะละเมดตองมเหตผลขนพนฐานอยางเพยงพอ37 ทงในดานการเมองทเนนระบบเสรนยม และในดานกฎหมายทเนนเนอหาของกฎหมายธรรมชาตทเปนมโนธรรมในใจคน

ปราชญาเมธทส าคญ ไดแก โทมส อไควนส (Thomas Aquinas), ฮวโก โกรทอส (Hugo Grotius), จอหน ลอค (John Locke), มองเตสกเออ (Montesquieu), เดวด ฮม (David Hume), ฌอง ฌาค รสโซ (Jean Jacque Rousseau) และ อมมานเอล คานท (Immanul Kant) เปนตน ทานเหลานไดแนวความคดทางเดยวกนวา กฎหมายไมจ าเปนทจะตองเปนกฎเกณฑทตองบญญตขนอยางทเรยกกนวากฎหมายบานเมอง (Positive Law) เพราะยงมหลกเกณฑทมไดบญญตขนแตมนษยสามารถรไดดวยเหตและผล โดยทตอมาไดมการเพมเตม “หลกนตธรรม” (The Rule of Law) โดยอลเบรต เวนน ไดซ (Albert Venn Dicey)38

ทานเหลานไดแนวความคดทางเดยวกนวา กฎหมายไมจ าเปนทจะตองเปนกฎเกณฑทตองบญญตขนอยางทเรยกกนวากฎหมายบานเมอง (Positive Law) เพราะยงมหลกเกณฑทมไดบญญตขนแตมนษยสามารถรไดดวยเหตและผล โดยทตอมาไดมการเพมเตม “หลกนตธรรม” (The Rule of Law) โดยอลเบรต เวนน ไดซ (Albert Venn Dicey)

35 ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.18. 36 Edgard Bodenheimer, Jurisprudence, pp. 32-33, อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ,

อางแลว เชงอรรถท 17, น.18. 37 วทต มนตาภรณ, “การศกษาสทธและหนาทในประเทศไทย,” ใน สสทธมนษยชน สทธหรอ

หนาทในประเทศไทยปจจบน, วมลศร ช านาญเวช และวทต มนตาภรณ, บรรณาธการ (กรงเทพมหานคร : โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535), น.225 อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.19.

38 ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.19.

Page 43: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

28

เมอมการปรบใชกฎหมายตามปรชญากฎหมายธรรมชาต ผพพากษาชาวอเมรกน เบนจามน นาธาน คารโดโซ (Benjamin Nathan Cardozo) ไดกลาววา

“กฎแหงธรรมชาตเปนทเขาใจกนวา หมายถงบางสงบางอยางทอยคงทและเปนนรนดรนน หาไดลบลางกฎหมายบานเมอง หากแตไดบรรจลงในกฎหมายบานเมองทไดบญญตขน...ผพพากษาอยภายใตภาระหนาทภายในขอจ ากดแหงอ านาจทเปลยนแปลงไป หนาทนนประกอบดวยความสมพนธระหวางกฎหมายและศลธรรมระหวางค าสอนในทางนตวทยาและเหตผลกบความรสกผดชอบ...”39

ดงนน สาระส าคญของกฎหมายธรรมชาต คอ กฎหมายเปนระบบ เปนเรองของเหตผลและแยกออกจากกฎหมายทมนษยบญญตขนรองรบสทธธรรมชาตนนเอง นกนตศาสตรโรมนถอวากฎหมายธรรมชาตเปนกฎเกณฑทชกน าใหกฎหมายบานเมองคลอยตาม ไมใชเปนกฎหมายสงกวาทมนษยสรางขน (Positive Law) แตอยางไรกตาม โดยทกฎหมายธรรมชาตเปนสงทมนษยรบรไดดวยความมเหตมผลของมนษย มไดมการบญญตไวเปนลายลกษณอกษรชดเจนทใด ปญหาหนงของการบงคบใชกฎหมายธรรมชาตคอ “ความแนนอน” ทมผวจารณเสมอ40

(4) สมยศตวรรษท 19-20

จากจดออนของกฎหมายธรรมชาตทรองรบสทธ คอความไมแนนอน ไดท าใหนกคดในยคนโอคานเทยน (Neo-Kantian) น ไดแก รดลฟ สแตมเลอร (Rudulf Stammler) (1856-1938) และ กสตาฟ ราดบช (Gustav Radbuch) (1878-1949) โดยสแตมเลอรไดอธบายปญหาทถกวจารณวา “ทไมแนนอนนนแทจรงเปน (โดย) ความยตธรรมทเปนความกลมกลนกนอยางมความสมบรณระหวางเอกชน กบ สงคมทเขาอย กฎหมายธรรมชาตจงมบทบาททส าคญตอเอกสารคมครองสทธของเอกชนตาง ๆ41”

2.2.4 ขอมลสวนบคคล

สทธในขอมลสวนบคคลถอเปนสทธสวนบคคลอยางหนง ดงนน กฎหมายใดทใหการรบรองและคมครองสทธสวนตวยอมคมครองขอมลสวนบคคลในฐานะทเปนสทธสวนบคคลดวย การ

39 Benjamin Nathan Cardozo, “The Nature of the Judicial Process,” The Great

Legal Philosophers, p.526, อางถงใน ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.18. 40 ชนอาร มาลศรประเสรฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.19-20. 41 เพงอาง, น.20.

Page 44: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

29

คมครองสทธในขอมลสวนบคคลเปนการพฒนามาจากการคมครองสทธในทางรางกายและสทธในทรพยสน และดวยววฒนาการของกฎหมายไดมการขยายความคมครองไปถงความคด ทศนคต และความเชอถอของบคคลและรวมถงขอมลสวนบคคลดวย42

ขอมลสวนบคคล เปนค าทมความหมายกวางและหลากหลาย ซงในกฎหมายระหวางประเทศและกฎหมายตางประเทศมการใหค านยามทแตกตางกนออกไป

1) ความหมายตามกฎหมายแมแบบ

ก. ความหมายตามแนวทางเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคลแหงยโรป (The EU Directive 95/46/EC)

“ขอมลสวนบคคล” (Personal Data) หมายถง ขอความใด ๆ ทเกยวกบบคคลธรรมดาอนระบตวหรออาจระบตวบคคลนนได ซงบคคลทอาจถกระบตวไดไมวาโดยตรงหรอโดยออมนอาจท าไดโดยการอางองจากหมายเลขเฉพาะของบคคล หรอจากปจจยอน ๆ ทมลกษณะเฉพาะในทางรางกาย จตใจ ฐานะทางเศรษฐกจ เอกลกษณทางวฒนธรรมและสงคมของบคคลนน เปนตน

ประเทศสมาชกของสหภาพยโรป ไดแก ประเทศออสเตรเลย เบลเยยม เดนมารก ฟนแลนด ฝรงเศส เยอรมน กรซ ไอรแลนด อตาล ลกเซมเบอรก เนเธอรแลนด โปรตเกส สเปน สวเดน และสหราชอาณาจกร และประเทศอน ๆ ในยโรปอกหลายประเทศทไมไดเปนสมาชกสหภาพยโรปแตอยในกลมประเทศสมาชกของเขตเศรษฐกจยโรป (EEA) เชน ไอซแลนด และนอรเวย ไดใหสตยาบนกบแนวทางการคมครองขอมลแหงยโรปน

ข. ความหมายโดยองคการความรวมมอทางเศรษฐกจและการพฒนา (Organization for Economic Cooperation and Development: OECD) ซ ง ไ ด ม ก า ร ว า งหลกเกณฑการคมครองขอมลสวนบคคลขนอยางเปนรปธรรมและเปนหลกเกณฑทประเทศสวนใหญใหการยอมรบ คอ แนวปฏบตของ OECD เกยวกบการคมครองความเปนสวนตวและการไหลเวยนขามพรมแดนของขอมลสวนบคคล (OECD Guidelines on the Protection of Privacy and Transborder Flows of Personal Data) โดยไดใหนยามความหมายของค าวาขอมลสวนบคคล” วาหมายถง ขอความใด ๆ อนระบตวหรออาจระบตวบคคลได

42 สวลกษณ ขนธปรกษา, อางแลว เชงอรรถท 25, น.54.

Page 45: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

30

2) ความหมายอยางกวาง

ค านยามของขอมลสวนบคคลในความหมายอยางกวางสวนใหญเปนกฎหมายทบญญตตามแนวทางสากลทวไป โดยจะใหค านยามความหมายอยางกวาง ๆ พอสงเขป ตวอยางของประเทศทใหความหมายของขอมลสวนบคคลอยางกวาง เชน

ก. สหราชอาณาจกร

ตามพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลของประเทศองกฤษไดใหความหมายของ “ขอมลสวนบคคล” (Personal Data) วาหมายถง ขอมลซงประกอบดวยสารสนเทศเกยวกบการด าเนนชวตสวนตวทสามารถบงชใหเหนไดจากสารสนเทศนน รวมถงการแสดงความเหนใด ๆ ทเกยวกบความเปนสวนตว แมจะไมมเครองบงชใด ๆ แสดงถงเจตนาของผใชขอมลในความเปนสวนตวเชนวานน สหราชอาณาจกรไดออกกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 (Data Protection Act 1998: DPA) เพออนวตการตามแนวทางเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคลแหงยโรป (The EU Directive 95/46/EC) โดยกฎหมายฉบบนไดยกเลกกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1984 (Data Protection Act 1984) และมผลใชบงคบตงแต 1 มนาคม ค.ศ. 2000 จนถงปจจบน

ข. ญปน

ตามพระราชบญญตวาดวยการคมครองการประมวลผลขอมลสวนบคคลโดยองคกรฝายบรหารแหงประเทศญปนไดใหความหมายของ “ขอมลสวนบคคล” วาหมายถง ขอมลทเกยวของกบแตละบคคล ซงจ าแนกแตละบคคลออกจากกนโดยชอ วน เดอน ปเกด หรอขอมลอน ๆ ทงทเปนขอความ ตวเลข สญลกษณ รวมทงเครองหมายบงชอน ๆ แสดงถงเจตนาของผใชขอมลในความเปนสวนตวเชนวานน

3) ความหมายอยางแคบ

จากการศกษาการใหค านยามความหมายค าวา “ขอมลสวนบคคล” พบวาสวนใหญประเทศทใหค านยามความหมายไวอยางแคบจะไมมกฎหมายทใชคมครองขอมลสวนบคคลเปนการทวไป โดยทเหนไดชดเจนทสดคอประเทศสหรฐอเมรกาทไมมบทบญญตคมครองขอมลสวนบคคลเพอบงคบใชเปนการทวไป แตในกฎหมายวาดวยความเปนสวนตว ค.ศ. 1974 (Privacy Act 1974) ไดบญญตถง “บนทกขอมลสวนบคคล” โดยไดใหความหมายของ “บนทกขอมลสวนบคคล” วาหมายถง การบนทกใด ๆ การจดเกบรวบรวมหรอการจดกลมขอมลเกยวกบบคคล ซงเกบรกษาไวโดยหนวยงานรฐบาลกลาง โดยรวมถงขอมลเกยวกบการศกษา ขอมลเกยวกบธรกรรมทางการเงน ประวต

Page 46: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

31

การแพทย และประวตอาชญากรรม หรอประวตการท างาน และขอมลนนไดระบชอ หรอหมายเลขประจ าตว สญลกษณ หรอรหสบงชอน ๆ ซงสามารถแสดงไดวาหมายถงบคคลใด เชน ลายนวมอ หรอแผนบนทกเสยง หรอภาพถาย43

ในประเทศไทย พระราชบญญตขอมลขาวสารของทางราชการไดใหค าจ ากดความของค าวา “ขอมลสวนบคคล” (Personal Data) ไวในมาตรา 4 วา “ขอมลสวนบคคล หมายถง ขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของบคคล เชน การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรม หรอประวตการท างาน บรรดาทมชอของผนน หรอมเลขหมายรหส หรอสงบอกลกษณะอนทท าใหรตวผนนได เชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคน หรอรปถายและใหความหมายรวมถงขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวของผทถงแกกรรมแลวดวย”

จากนยามดงกลาวในมาตรา 4 แหงพระราชบญญตขอมลขาวสารของทางราชการ พ.ศ. 2540 ซงเปนกฎหมายฉบบเดยวของไทยทใหนยามของค าวาขอมลสวนบคคลไวอยางชดเจน จะเหนไดวา ขอมลสวนบคคลมไดมงเนนดานใดดานหนงเปนการเฉพาะ แตครอบคลมทกดานทเกยวของกบชวตความเปนอยของบคคล ซงการจดเกบขอมลตาง ๆ เหลานจงเปนสงทมความส าคญทมอาจมองขามได ทงในเรองของรปแบบและวธการจดเกบขอมล44

2.3 ขอบเขตสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

2.3.1 ขอบเขตสทธสวนบคคลในเครอขายสงคม

เนองจากเครอขายสงคมเปนพนทเสมอนจรงในอนเทอรเนตซงแตกตางจากพนททางกายภาพทมแนวทางการคมครองสทธสวนบคคลทพฒนามาอยางยาวนาน เมอเครอขายสงคมมการใชงานอยางแพรหลายและเกดประเดนเกยวกบสทธสวนบคคลมากขนเรอย ๆ จงกอใหเกดพฒนาการทางกฎหมายในการคมครองสทธสวนบคคลในพนทในเครอขายสงคม รวมทงการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในพนทเชนวาน

43 สวลกษณ ขนธปรกษา, อางแลว เชงอรรถท 25, น.55-56. 44 น าทพย บญเกด, “ความรบผดทางอาญากรณละเมดขอมลสวนบคคล : ศกษาเฉพาะกรณ

ขอมลสวนบคคลทจดเกบในระบบคอมพวเตอร,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548), น.13.

Page 47: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

32

หลกในเรองละเมดของกฎหมายคอมมอนลอวในการบกรกความเปนสวนตวและการรกล าการอยโดยแยกตว (Intrusion Upon Seclusion) เกดขนจากความกาวหนาของเทคโนโลย การเกดขนของรปถายดวนและหนงสอพมพท าใหซามเอล วอรเรน (Samuel Warren) และ หลยส แบรนดส (Louis Brandeis) เขยนบทความสมมนาทชอวา สทธสวนบคคล (The Right to Privacy) ขนในปค.ศ. 189045 สทธขนพนฐานทพวกเขาแสวงหาการคมครองคอสทธในการอยโดยล าพง (Right to Be Let Alone)46 หลงจากนนเปนเวลา 70 ป วลเลยม พรอสเซอร (William Prosser) ไดรวบรวมเรองสทธสวนบคคลในกฎหมายคอมมอนลอวออกเปนการละเมดทแตกตางกน 4 ประการ ไดแก (1) การรกล าบนการอยโดยแยกตว (2) การไดมาโดยไมไดรบอนญาต (3) การเผยแพรขอเทจจรงสวนบคคล และ (4) การเปดเผยตอสาธารณะในลกษณะทจะท าใหถกเขาใจผด47 สถาบนกฎหมายแหงสหรฐอเมรกาไดยอมรบเอาการจดแบงหมวดหมของสทธสวนตวนมาไวในบทบญญตวาดวยละเมด (The Restatement (Second) of Torts) ในมาตรา 625A-E (1977) และศาลตาง ๆ สวนใหญไดยอมรบเรองการรกล าบนการอยโดยแยกตว ตามมาตรา 652(B) นมาใช48

ในสมยกอนหลกการรกล าการอยโดยแยกตวถกสรางขนเพอคมครองจากการรกล าเขาไปในบานหรอพนททางกายภาพอนซงปองกนสงทเปนสวนตวของบคคล เชน โรงพยาบาล หรอหองพกในโรงแรม49 อยางไรกตาม การเกดขนของเครอขายสงคมท าใหเกดประเดนในเรองทวาพนทเสมอนจรงสวนตวจะถอวาอยในขอบเขตของการคมครองการรกล าของกฎหมายคอมมอนลอวหรอไม50

45 Samuel D. Warren and Louis D. Brandeis, “The Right to Privacy,” Harvard Law Review (1890), quoted in Adam Pabarcus, “Are 'private' spaces on social networking websites truly private? The extension of intrusion upon seclusion,” William Mitchell Law Review 38, p.399.

46 DANIEL J. SOLOVE, UNDERSTANDING PRIVACY, (MA : Harvard University Press, 2008), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.399.

47 William L. Prosser, “Privacy,” California Law Review 48 (1960), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.399.

48 Adam Pabarcus, supra note 45, pp.399-400. 49 DANIEL J. SOLOVE, UNDERSTANDING PRIVACY, (MA : Harvard University Press,

2008), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.400. 50 Adam Pabarcus, supra note 45, p.400.

Page 48: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

33

1. การปรบใชมมมองภายนอกและภายใน

ในคดทเกยวของกบอนเทอรเนตคอการตดสนขอเทจจรงเกยวกบคด จะมปญหาวาศาลควรตรวจสอบผานความเปนจรงทางกายภาพ (Physical Reality) หรอความเปนจรงเสมอนจรง (Virtual Reality)

ออรน เคอร (Orin Kerr) ไดแบงมมมองตอพนทเสมอนจรงไวอยางมมมองภายใน (Internal Perspective) และมมมองตอพนททางกายภาพอยางมมมองภายนอก (External Perspective) ส าห รบม มมองภายใน ข อ เท จจร ง เป น ไปตามม มมองเสม อน จร ง (Virtual Perspective) ของผใช และส าหรบมมมองภายนอก (External Perspective) ขอเทจจรงเปนไปตามมมมองเบองหลงทวาอนเทอรเนตท างานอยางไร มมมองถอเปนสงส าคญเพราะขอเทจจรงในคดจะแตกตางกนไดอยางมากโดยขนอยกบการเขาถง และสามารถตดสนผลลพธของคดได

การปรบใชมมมองภายในและภายนอกกบเรองการรกล าการอยโดยแยกตวและเครอขายสงคมท าใหเกดชดขอเทจจรงทแตกตางกนสองชด จากมมมองภายใน เครอขายสงคมเปนสถานทมอยจรงทผใชสามารถแบงปนความคด รปภาพ และวดโอ และมปฏสมพนธกบผอน จากมมมองภายนอก เครอขายสงคมเปนเพยงรหสคอมพวเตอร สายเชอมตอ และอปกรณ ตวอยางเชน ถาผใชเครอขายสงคมออนไลนสงขอความไปยงเพอน คอการทผใชไดสงใหคอมพวเตอรสงขอความไปยงผจดบรการอนเตอรเนต (ISP) ของตน ซง ISP จะสงขอความตอไปยง ISP ของเพอนเขา

ในการเลอกมมมองทเหมาะสม เคอร (Kerr) ไดแนะน าใหน าดกฎหมายทน ามาปรบใชส าหรบในการเลอกมมมองภายในหรอภายนอก แตถายงไมไดกใหน าเอามมมองของคกรณฝายทกฎหมายประสงคจะบงคบตอมาปรบใช

วธการเขาถงประการแรก คอ ตองตรวจสอบเจตนารมณของบทบญญตและกฎหมาย และบรรทดฐานแหงคด การเขาถงเชนนจะชวยใหมองเหนถงภายในของการรกล าการอยโดยแยกตว เนองจากกฎหมายละเมดถกใหนยามโดยกฎหมายคอมมอนลอวจงยากตอการตรวจสอบเจตนารมณของบทบญญต อกทงบรรทดฐานแหงคดกไมไดแสดงใหเหนถงเจตนารมณทจะปรบใชมมมองใดมากกวา เนองจากการรกล าการอยโดยแยกตวไมไดถกปรบใชอยางเปนการส าคญตอเรองอนเทอรเนตหรอเครอขายสงคม ดงนน จงตองน าการเขาถงแบบทสองมาปรบใชกบการรกล าการอยโดยแยกตวทเกยวของกบเครอขายสงคม

การเขาถงในแบบทสองเปนไปตามมมมองของบคคลทกฎหมายประสงคจะบงคบตอ แมวาเคอร (Kerr) จะระมดระวงในการใชการเขาถงในแบบทสอง เขากไดอธบายในพนฐานไววากฎหมายถกออกแบบมาใหมอทธพลตอพฤตกรรมของปจเจกบคคลทกฎหมายมงหมายตอ เมอ

Page 49: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

34

กฎหมายบงคบแกการกระท าออฟไลนกจะน ามมมองภายนอกมาปรบใช และเมอกฎหมายบงคบแกการกระท าออนไลนกจะน ามมมองภายในมาปรบใช51

เคอร (Kerr) แสดงตวอยางของความแตกตางระหวางออนไลนและออฟไลนโดยน าเสนอคดสองคดทเกยวของกบบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ซงเปนประโยชนตอเรองการรกล าการอยโดยแยกตว คดแรกคอ United States v. Charbonneau ซงในคดนศาลไดรบเอามมมองภายในมาปรบใช ในคดนชารบอนโน (Charbonneau) ซงเปนตวแทนของ FBI ทปกปดฐานะไดเขาไปในหองสนทนาและปลอมเปนผทชอบเรองชสาวกบเดก จ าเลยเปนสมาชกในหองสนทนานนและสงอเมลซงมภาพอนาจารของเดกใหแกทกคน ศาลพจารณาอเมลเทยบกบการสงโดยระยะไกล และเหนวาเปนเพราะวาตวแทน FBI ไดอยในหองสนทนานนดวย จ าเลยจงไมอาจมความคาดหมายในความเปนสวนตวได แมวาศาลจะไมไดเรยกการเขาถงในแบบนวามมมองภายใน แตศาลกไดใชมมมองของเจาหนาทต ารวจซงเปนบคคลทกฎหมายประสงคจะบงคบมาปรบใช และศาลไดถอวาหองสนทนาเปนหองในทางกายภาพ

คดทสองคอ Bohach v. City of Reno ในคดนศาลไดน ามมมองภายนอกมาปรบใช โบฮช (Bohach) เกยวของกบคดซงเจาหนาทต ารวจใชระบบอลฟาเพจ (Alphapage) ของหนวยงานสงขอความใหแกกน ซงจะปรากฏใหเหนไดในเพจเจอรแสดงผล เจาหนาททราบดอยแลววาระบบจะบนทกและเกบรกษาขอความโดยอตโนมตไวในคอมพวเตอรกลาง เนองจากระบบท างานดวยวธน เมอมงประเดนไปทการกระท าออฟไลนศาลจงพจารณาวาไมถอวามการคนหาตามบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญครงท 4

ในกรณเครอขายสงคมเคอร (Kerr) ไดแสดงใหเหนความแตกตางในทางออฟไลนและออนไลนซงสามารถน ามาปรบใชกบคดการรกล าการอยโดยแยกตวทเกยวกบเครอขายสงคมได เมอจ าเลยรกล าการอยโดยแยกตวในโลกออนไลนของโจทกโดยการใชเครอขายสงคม (ตวอยางเชน เฟซบก, มายสเปซ, ลงคอน, ทวตเตอร เปนตน) ถอวาการกระท าของจ าเลยเปนการกระท าออนไลนและใหน ามมมองภายในมาปรบใช เมอจ าเลยรกล าการอยโดยแยกตวของโจทกโดยไมไดมการลอกอนเขาใชเครอขายสงคม หรอไมไดใชคอมพวเตอรเลย ถอวาการกระท าของจ าเลยเปนการกระท าออฟไลนและใหน ามมมองภายนอกมาปรบใช52

51 Orin S. Kerr, “The Problem of Perspective in Internet IMW,” quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, pp.403-404.

52 Ibid., pp.404-405.

Page 50: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

35

2. การรกล าความเปนสวนตวในพนทเสมอนจรงในอนเทอรเนต

บทบญญตวาดวยละเมดของสหรฐอเมรกา มาตรา 625(B) บญญตไววา “ผใดจงใจรกล าโดยทางกายภาพหรอโดยประการอน ในการอยคนเดยวหรออยโดยแยกตวจากบคคลอน หรอในเรองหรอในความสนใจสวนตว ผนนตองมความรบผดในการรกล าความเปนสวนตวของผอน หากวาการรกล านนสรางความเสยหายอยางรนแรงแกวญญชน”53

คด Kuhn v. Account Control Technology ไดแยกองคประกอบของละเมดออกเปน 3 ประการ คอ 1. การรกล าโดยจงใจ (โดยทางกายภาพหรอโดยประการอน) 2. ในการอยคนเดยวหรอการอยตางหากจากบคคลอนของผอน 3. จะตองสงผลกระทบอยางรนแรงตอวญญชน54

2.1 การรกล าโดยจงใจ (ทางกายภาพหรอโดยประการอน)

การจ าแนกระหวางพนทไซเบอรและพนทจรงในเรองการรกล าการอยโดยแยกตวมงเนนในเรองพนทและหองเสมอนจรง และพนทและหองในโลกความเปนจรง55 ในการจ าแนกเหลาน นกวชาการหลายคนโตแยงวาความเปนสวนตวและการรกล าการอยโดยแยกตวในกฎหมายคอมมอนลอวไมสามารถน ามาใชจดการกบเทคโนโลยเครอขายสงคมไดอยางมประสทธภาพ56 อยางไรกตาม นกวชาการเหลานยงไมไดศกษาตรวจดขอบเขตซงความเปนสวนตวอาจถกสรางขนในเครอขายสงคมอยางถถวน นกวชาการเหลานเพยงแตดทขอมลซงปรากฏอยในโดเมนสาธารณะเทานน57

ในการอดชองวางนจะวเคราะหถงสงทกอใหเกดการรกล าและวธการทกฎหมายควรรวมพนทเสมอนจรงวาเปนสงทสามารถถกรกล าได ซงจะตรวจสอบไดจากความหมายในบทบญญตวาดวยละเมด, บรรทดฐานแหงคด และความสงบเรยบรอยของสงคม58

1) กฎแหงการกระท าทรกล า

องคประกอบประการแรกของการรกล าการอยโดยแยกตว คอ การรกล าโดยจงใจทงทางกายภาพหรอโดยประการอนซงจ าเลยกระท าตอโจทก ในบทบญญตวาดวยละเมดไดระบถง

53 RESTATEMENT (SECOND) OF TORTS §§ 652A-E (1977). 54 Adam Pabarcus, supra note 45, p.399. 55 Ibid., p.405 56 Neil Richards and Daniel Solove, “Prosser's Privacy Law: A Mixed Legacy,”

quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.405. 57 Adam Pabarcus, supra note 45, p.405. 58 Adam Pabarcus, supra note 45, p.406.

Page 51: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

36

สถานการณทเปนการรกล าไว 3 กรณ ไดแก (1) การรกล าทางกายภาพ เชน จ าเลยเขาไปในหองในโรงแรมหรอเขาไปในบานของบคคลอน (2) การรกล าสามารถเกดขนทางความรบรของจ าเลย โดยการลอบดหรอลอบฟงสงทเปนสวนตวของโจทก โดยอาจมหรอไมมการใชเทคโนโลย เชน มองลงมาจากหนาตางดานบนดวยกลองสองทางไกล หรอดกฟงผานสายโทรศพท (3) การรกล าสามารถเกดขนจากการสบสวนหรอตรวจสอบเรองทเปนสวนตวของโจทก เชน การเปดอเมลสวนตว การคนตเซฟหรอกระเปาสตางค การตรวจสอบขอมลบญชธนาคาร การรกล าพนทเสมอนจรงไมถอวาเขากรณแรกของการรกล า ซงจะตองใชบรรทดฐานแหงคดตามกรณท (2) หรอ (3) เขาชวย59

2) บรรทดฐานแหงคดทตความการรกล า

บรรทดฐานแหงคดไดยอมรบในบทบาทของเทคโนโลยทน าพาไปสการรกล าได ในปค.ศ. 2002 ศาลสญจรทเกาไดวเคราะหความเปนสวนตวทเกยวของกบเวบไซตสวนบคคลดวยมมมองของกฎหมายไวในคด Konop v. Hawaiian Airlines, Inc. แตตองพงระลกไววาเปนการท าไดยากเนองจากบทบญญตแหงกฎหมายไดถกบญญตไวกอนยคอนเทอรเนต ในคดนโคนอปไดสรางเวบเพจสวนตวซงมการควบคมการเขาถงเนอหาในเพจโดยการออกชอผใชและพาสเวรดแกผทท างานรวมกน ทไดสงอเมลใหแกเขาส าหรบการเขาถง ในนนมการโพสตขอความวพากษวจารณเกยวกบนายจาง ผท างานในต าแหนงสงไดเขาถงเวบเพจนโดยการใชชอผใชและรหสผานของสมาชกทไดรบอนญาตแลว และโคนอปถกไลออกเนองจากสงทเขาไดโพสต ในการวเคราะหเรองนศาลสญจรทเกาพจารณาวา ไมมขอแตกตางหลกระหวางการลอบฟงของนายจาง และการเขาถงเวบไซตทมการปองกนความปลอดภยเอาไวของโคนอป (Konop) โดยฮาวายเอยน (Hawaiian) เมอเปรยบเทยบกบการลอบฟงจะท าใหการกระท าในการเขาถงกลมสวนตวในเวบไซตเครอขายสงคมถอเปนการรกล าในแบบท (2) ในบทบญญตวาดวยละเมด เมอขอมลสวนบคคลในพนทสวนตวถกลกลอบดหรอฟง

เมอเทคโนโลยไดถกใชเพอการแทรกซมเขาไปในพนทหรอสงทเปนสวนตว ถอวาการรกล าไดเกดขน บทบญญตวาดวยละเมดไดบงชไวเปนพเศษในเรองการใชกลองสองทางไกลเพอมองผานหนาตางชนบน หรอการดกฟงผานสายโทรศพทวาเปนการรกล าการอยโดยแยกตว ศาลไดขยายความมาตรา 652B วารวมถงการใชกลองถายโทรทศนและไมโครโฟนในการรกล าดวย องคประกอบทเหมอนกน คอ เทคโนโลยไดชวยใหมการเขาถงขอมลหรอพนทสวนตว เปาหมายของกฎหมายคอมมอนลอว คอ การขยายความใน บทบญญตวาดวยละเมดใหรวมถงเทคโนโลยทกอใหเกดการรกล าดวย การเปรยบเทยบของศาลสญจรทเกาของกรณการเขาถงเวบไซตสวนตวกบการลอบฟง และการ

59 Ibid., p.406

Page 52: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

37

ขยายความการเขาถงของกฎหมายคอมมอนลอวนแสดงใหเหนวาการแทรกเขาไปในกลมสวนต วในเครอขายสงคมถอวาเปนไปตามองคประกอบของการรกล าโดยจงใจตามมาตรา 652B

นอกจากน การเขาถงโดยปราศจากอ านาจในพนทสวนตวเสมอนจรงควรถอวาเปนการรกล า เพอใหสอดคลองกนกบพนททางกายภาพ ในบทบญญตวาดวยละเมดไดระบวาการเปดจดหมายสวนตวหรอการตรวจสอบขอมลบญชธนาคารสวนตวอาจถอเปนการรกล าได ในท านองเดยวกน การเปดอเมลหรอดขอมลบญชออนไลนของผอนถอวาเปนการรกล าไดเชนเดยวกนกบขอมลทถกเขาถงในรปแบบเอกสาร เนองจากการกระท าในการลอบฟงบทสนทนาสวนตวของบคคลโดยตรงถอเปนการรกล า การรกล าจงควรขยายความถงบทสนทนาออนไลนในพนทเสมอนจรงสวนบคคลดวย

คดนเปนไปตามบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญครงท 4 ไดชใหเหนวาโปรไฟลหรอกลมสวนตวในเครอขายสงคมสมควรไดรบความคมครองความเปนสวนตว การพจารณาวาพนทใดถอวาเปนสวนตวตามบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญครงท 4 หรอไม ตองพจารณามความคาดหมายในความเปนสวนตวทเปนอตวสย (Subjective Expectation of Privacy) ซงสงคมยอมรบวาเปนความคาดหวงทสมเหตผลอยหรอไม ศาลสงไดวางหลกไววาสงใดท เปดเผยตอสาธารณชนไมไดกอใหเกดการคนหา ตวอยางเชน บนทกการโทรศพท ซงถกใชส าหรบบรษทโทรศพทในการตดสนวาเบอรโทรศพทใดตอมาจากบานสวนตว และการตรวจดสายอากาศของบานสวนตว ในท านองเดยวกน หากน าเหตผลนมาปรบใชกบโปรไฟลหรอกลมในเครอขายสงคมซงแบบเปดส าหรบผใชจะถอวาไมความเปนสวนตวทจะไดรบความคมครอง เฟซบกไดระบไวอยางชดแจงวา “เมอคณไดเผยแพรเนอหาหรอขอมลโดยตงคาสาธารณะ หมายความวาคณก าลงอนญาตใหทกคน รวมถงบคคลทไมไดเปนสมาชกเฟซบกสามาถเขาถงและใชขอมลนน และเชอมโยงสงนนเกยวของกบคณได (เชน ชอหรอภาพประจ าตวของคณ) การเปดกวางตอสาธารณะซงโปรไฟลหรอกลมเปดในเวบไซตเครอขายสงคมไดท าใหการคมครองความเปนสวนตวถกยกเวนไป”

อยางไรกตาม ศาลสงไดใหความคมครองพนทสวนตว ถาไดมการด าเนนขนตอนเพอรกษาความเปนสวนตวเอาไว เปรยบเหมอนกบการเดนเขาไปในตโทรศพทและปดประต ดงนน จงสรปไดวาเมอผใชเครอขายสงคมสรางโปรไฟลหรอกลมสวนตวขน มนกเหมอนกบวาพวกเขาไดปดประตเสมอนจรงทอยดานหลงพวกเขา ทกคนรวมทงบคคลทไมใชสมาชกเฟซบกยอมไมสามารถมองเหนโปรไฟลหรอกลมของพวกเขาไดอก การดหรอเฝาดใด ๆ ทในพนทเสมอนจรงสวนตวยอมถอวาเปนการรกล า บรรทดฐานแหงคดนจงไดตความบทบญญตแหงกฎหมาย กฎหมายคอมมอนลอว

Page 53: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

38

บทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ชใหเหนวาพนทเสมอนจรงสวนตวทถกสรางขนบนเครอขายสงคมไดกอใหเกดพนทซงอาจถกรกล าไดขนมา60

3) เหตผลเรองความสงบเรยบรอยในการขยายการรกล าในพนทเสมอนจรง

อนตรายท เกยวของกบการรกล าคอการสอดสองด แดเนยล โซเลฟ (Daniel Solove) อธบายการสอดสองดไวอยางการรวาบคคลหนงก าลงถกมองดอย61 ผลลพธคอการสอดสองดน ามาซงความวตกกงวล ความไมสบายใจ การถกตรวจตรา การถกกดข การรกล าไดคมครองปจเจกบคคลโดยการสรางความรบผดในการบกรกทางสงคมเชนวาน ซงแดเนยล โซเลฟ (Daniel Solove) เชอมโยงเขากบค าวา “สทธในการอยโดยล าพง” (Right to Be Let Alone) ของวอรเรน (Warren) และแบรนดส (Brandeis)62

แนวความคดเรองการสอดสองดกลายเปนสงนากงวลส าหรบผใชเครอขายสงคม ในการส ารวจคนจ านวน 2,500 คน จ านวนเกอบรอยละ 24 กงวลหรอกงวลมากเกยวกบความเปนไปไดทพอแมของพวกเขาจะเขามาดโปรไฟล และเกอบรอยละ 35 กงวลหรอกงวลมากวานายจางของพวกเขาจะสามารถเขาถงโปรไฟลได และรอยละ 43 กงวลเกยวกบคนแปลกหนา63 ผลตอบรบในเชงสามญส านกในเรองความกงวลนนาตระหนกตรงทหากคนมความกงวลวาขอมลของเขาถกเปดเผยออกไป พวกเขากไมควรทจะโพสตลงในเวบไซตเครอขายสงคม แตอยางไรกตาม ถาบคคลตองการทจะแบงปนขอมลในกลมหนงและมมาตรการในการสรางการแยกตางหากจากบคคลอนนอกจากกลม พนทนนกสมควรไดรบการยอมรบตามกฎหมายอยางพนทสวนตว64

แดเนยล โซเลฟ (Daniel Solove) ถกเรองนวาการระบปญหาเรองความเปนสวนตวในอนเทอรเนต กฎหมายควรยอมรบบงคบตอความคาดหวงในสงคมของบคคลในการรกษาความลบ65

60 Ibid., pp.407-409 61 DANIEL J. SOLOVE, UNDERSTANDING PRIVACY, (MA : Harvard University Press,

2008), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.409. 62 Ibid., p.410 63 Avner Levin and Patricia Sánchez Abril, “Two Notions of Privacy Online,”

quoted Adam Pabarcus, supra note 45, p.410. 64 Adam Pabarcus, supra note 45, p.410. 65 DANIEL J. SOLOVE, THE FUTURE OE REPUTATION: GOSSIP, RUMOR, AND

PRIVACY ON THE INTERNET, (New Haven, CT : Yale University Press, 2007), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.410.

Page 54: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

39

ความคาดหวงเชนวานควรไดรบการยอมรบบงคบใหแมวาการสอดสองดจะเปลยนแปลงลกษณะการกระท าไป และเหยออาจไมเคยรถงการรกล าเลย เพราะการคกคามยงคงสงผลตอพฤตกรรมและค าพดอยเนอง ๆ66 ผลกระทบนกอใหเกดทงขอความดานบวกและขอความดานลบพอ ๆ กน เพราะการสอดสองดสงผลกระทบตอค าพดทกรปแบบในอนเทอรเนตจากการรกล า ในขณะทคนตองมความผกพนตอสงทตนไดพดหรอท าลงในเครอขายสงคม การสอดสองดเชนวานไมควรน ามาซงความสญเสยของการพดอยางแทจรง ในเรองความสงบเรยบรอยเมอคนสรางหรอรกษากลมสวนตวในพนทเสมอนจรงในเครอขายสงคม กฎหมายคอมมอนลอว และมาตรา 625B ควรถอวาการเขาถงโดยปราศจากอ านาจเปนการรกล าอยางหนงทจะตองคมครองในการสอดสองดและการคกคามทเกยวของ67

2.2 การอยคนเดยวหรอการอยโดยแยกตว

ในสวนทแลวไดอธบายแลววาพนทเสมอนจรงกสามารถถกรกล าได ประเดนตอมาคอตองพจารณาวามการอยโดยแยกตวในเครอขายสงคมอยางเพยงพอหรอไม

1) กฎของการกอใหเกดการอยโดยแยกตว

บทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ของสหรฐอเมรกา วางหลกไววากรณทจ าเลยจะมความรบผด เขาตองไดรกล าเขาไปใน “พนทสวนตว” หรอ “การอยโดยล าพงอนเปนสวนตวซงโจทกไดกระท าเกยวกบตวเขาหรอเรองของเขา” อยางไรกตาม ไมถอวามความรบผดส าหรบการตรวจสอบสงทมอยในสาธารณะ หรอเปนสวนหนงของบนทกสาธารณะ และไมมความรบผดส าหรบการสงเกตหรอถายภาพบคคลในขณะทอย ในทสาธารณะ แตกระนน บางกรณอาจควรพจารณาวาเปนสวนตวแมอยในพนทสาธารณะ เชน โจทกสวมใสชดชนในหรอไม

โปรไฟลและกลมในเครอขายสงคมทไมมการตงคาความเปนสวนตว ซงกจะถกเปดตอทกคนทคลกเขาไปด ถอวาไมมการอยโดยแยกตวเพราะผ ใชไมไดพยายามปกปดตวเองหรอเรองของเขาอย นอกจากน การโพสตขอมลลงในอนเทอรเนตโดยไมมการด าเนนขนตอนเพอท าใหเปนสวนตวถอวาเปนสาธารณะ บทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ถออยางชดเจนวาการอยโดยแยกตวไมนบรวมการกระท าหรอการตดตอสอสารทถกกระท าขนในสาธารณะ ดงนน การกลาวอางเรองการรกล าความเปนสวนตวจะไมสามารถกระท าไดในกรณของโปรไฟลหรอกลมเปดในเครอขายสงคม

66 DANIELJ. SOLOVE, UNDERSTANDING PRIVACY, (MA : Harvard University Press,

2008), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.410. 67Adam Pabarcus, supra note 45, p.410.

Page 55: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

40

ในเรองกลมสวนตวมประเดนทตองพจารณาสองประการ ประเดนแรก จะถอวาการอยของคนหลายคนในกลมสวนตวเปนขอยกเวนในการการกลาวอางเรองการอยโดยแยกตวของบคคลในกลมหรอไม ประเดนทสอง คอ โดยธรรมชาตของอนเทอรเนตจะถอไดหรอไมวาไมอาจกลาวอางเรองการอยโดยแยกตวแมวาแตละคนจะสามารถรกษาการอยโดยแยกตวในขณะทอยในกลมไดกตาม68

2) บรรทดฐานแหงคดทตความการอยโดยแยกตว

1. การอยโดยแยกตวในกลม

โดยปกตเมอคนเขาสพนทสาธารณะ พวกเขายอมไมมความคาดหวงถงความเปนสวนตวเพราะพวกเขาไดกาวออกจากเขตของการอยโดยแยกตวเสยแลว แตกยงไมถอวาสญเสยการอยโดยแยกตวไปอยางสนเชง ในคด Huskey v. National Broadcasting Co. ทมงานโทรทศนจดท าเรองราวเกยวกบระบบเรอนจ าในอลลนอยส ตากลองไดถายวดโอนกโทษในเรอนจ าซงไมไดใสเสอขณะทก าลงออกก าลงกายในยมของเรอนจ า แตนกโทษผนนกงวลวาบคคลภายนอกเรอนจ าจะเหนรอยสกของเขา แมวาผคมเรอนจ าหรอคนอน ๆ ทเดนผานไปมาจะสามารถเหนเขาได แตศาลใหเหตผลวาขอเทจจรงทวาบคคลหนงสามารถถกมองเหนโดยบคคลอนไมไดหมายความวาบคคลนนจะไมสามารถอยโดยแยกตวไดตามกฎหมาย ศาลไดขยายหลกนในการคมครองคสามภรรยาทไปโรงพยาบาลเปนการสวนตวแตถกท าขาวโดยทมงานขาวโทรทศน หรอกรณบทสนทนาของเหยออบตเหตทางรถยนตในขณะทน าสงเขาไปโรงพยาบาลดวยเฮลคอปเตอร หรอคสามภรรยาทถกบนทกภาพในหองอาหารในรานอาหารสวนบคคล

หลกทวาการมอยของผอนไมท าลายความคมครองการอย โดยแยกตวไดถกน ามาใชบงคบกบสภาพแวดลอมในทท างานดวย ในคด United States v. Mclntyre หวหนาต ารวจในเมองนนไดสงใหเจาหนาทสองคนเขาไปในทท างานของผชวยหวหนา แมวาประตหองของผชวยหวหนาจะเปดอย และเลขานการท างานอยหางไปเพยง 15 ฟตในเวลาทผชวยหวหนาใหบนทกถอยค า แตศาลวางหลกวา “สถานทธรกจไมจ าเปนตองปดมดชดถงจะถอวามระดบความเปนสวนตวทสมเหตผล” ทงความเปนสวนตวทางเสยงและภาพในสถานทท างานลวนไดรบความคมครอง ในคด Doe v. B.P.S. Guard Services, Inc. ผจดการแสดงแฟชนไดสรางพนทแตงตวทใชผามานปดส าหรบนางแบบไวทศนยงานแสดง แตไมรวากลองวดโอเพอความปลอดภยสามารถเหนพนทนนได เมอพนกงานรกษา

68 Ibid., pp.411-412.

Page 56: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

41

ความปลอดภยใชกลองวงจรปดเพอดและบนทกวดโอขณะนางแบบเปลยนเสอผา ศาลเหนวาการกระท านรกล าการอยโดยแยกตวของนางแบบ

การบนทกภาพหรอเสยงในสถานทท างานไมไดรกล าการอยโดยแยกตวของลกจางไปทกกรณ ในคด Marrs v. Marriott Corp. นายจางบนทกวดโอขณะทลกจางก าลงดงลนชกทลอกไวของโตะในพนทเปดของสถานทท างาน และในคด Kemp V. Block ลกจางไดบนทกการโตเถยงอยางรนแรงของตนกบหวหนาในพนทซงผท างานสามารถไดยนได ในทงสองคดนศาลวางหลกวาจ าเลยไมไดรกล าการอยโดยแยกตวของโจทก เนองจากโจทกไมมความเปนสวนตวระหวางผท างานทแบงปนพนทเดยวกน เสนแบงของการอยโดยล าพงภายในกลมนแสดงใหเหนวาการอยโดยแยกตวจะเกดมขนภายในกลมของบคคลเมอมการกระท าอกขนหนงเพอรกษาขอมลภายในกลมนน และผทถกกลาวหาวารกล าเปนคนนอกกลม69

ทงน การอยโดยแยกตวไมจ าเปนตองโดยสนเชง แมวาจะเปนพนทสวนตวทถกถอวาเปนสวนหนงของสถานทท างาน ความเปนสวนตวทางเสยงและภาพภายในสถานทท างานไมจ าเปนตองเปนโดยสนเชง เปรยบไดกบส านกงานสวนตวในสถานต ารวจ หรอสวนในทท างานทถกปดดวยผามานมากกวาจะเปนพนทท างานแบบเปดหรอพนทรวมทแบงปนกน70

2. การอยโดยแยกตวในอนเทอรเนต

จากปรากฏการณใหมแหงเครอขายสงคม ยงไมมศาลใดไดก าหนดระดบทชดเจนวาเมอใดทเวบไซตจะถอวาเปลยนจากเขตสาธารณะเปนเขตสวนตว แตค าพพากษาในเรองอนทไดวางมมมองทมคาไว ใน คอ ในคด United States v. GinesPerez ศาลแขวงในเปอโตรโกไดวางหลกในเรองความสมพนธระหวางความเปนสวนตวกบอนเทอรเนตในคดอาชญากรรม ต ารวจระบตวผตองสงสยโดยใชรปซงถายจากเวบไซตธรกจซงยงอยในระหวางการปรบปรงเวบไซต และยงไมเปดแกสาธารณชน ศาลวางหลกวา ขอเรยกรองเรองความเปนสวนตวไมถอวามแกบคคลซงจดวางขอมลไวบนสอทเปนสาธารณะและไมอาจโตแยงได อยางเชนอนเทอรเนต โดยไมไดมมาตรการใด ๆ ไวปองกนขอมลนน

ศาลอทธรณแหงมนนสโซตาไดใชเหตผลทคลายคลงกนนในคด Yath V. Fairuiew Clinics วางหลกวาขอมลซงจ าเลยโพสตลงในเพจมายสเปซแบบเปดไมจ าเปนตองเปนสาธารณะตามทฤษฎการเผยแพรตอสาธารณะซงขอเทจจรงสวนบคคล โดยขอกลาวอางทเกยวของกบการรกล า

69 Ibid., pp.412-414. 70 Ibid., p.420.

Page 57: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

42

ความเปนสวนตวมก าหนดไวในมาตรา 652D ของบทบญญตวาดวยละเมด ในการท าความเหนทเกยวของ ผพพากษาจอหนสนไดเสนอวาการวเคราะหนจะแตกตางออกไปถากรณนเปนเวบเพจสวนตว แตขอคดเหนหลกไมไดระบประเดนลงไปเพราะไมใชสวนหนงในรปแบบขอเทจจรง เมอเปนกรณเวบไซตทจ ากดไว ศาลอทธรณภาค 9 ในคดโคนอป (Konop) เหนวาการควบคมการเขาถงในอนเทอรเนตโดยการก าหนดตงชอผใชและรหสผานถอวาเพยงพอแลวส าหรบการสรางการอยโดยแยกตวตามขออางเรองความเปนสวนตวตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ทงในศาลทตางกนและบรบททตางกน สงทเหมอนกนทน ามาปรบใชกบความเปนสวนตว คอ โจทกไดด าเนนการอกขนหนงเพอรกษาความเปนสวนตวหรอไม ดงเชนศาลอทธรณภาค 9 ในคดโคนอป (Konop) เหนวาการออกชอผใชและรหสผานมาไมถอวาเพยงพอ เพราะเครอขายสงคมตาง ๆ กลวนตองการชอผใชและรหสผาน ซงเพยงแคนไมถอวาเพยงพอ แตกรณทสอดคลองกนในคดยาธ (Yath) ศาลไดแสดงใหเหนวาเวบเพจสวนตวกเพยงพอทจะกอใหเกดความเปนสวนตวในอนเทอรเนต71

3) เหตผลดานความสงบเรยบรอยในการขยายการอยโดยแยกตวใหรวมไปถงพนทเสมอนจรง

เมอใหพนทออนไลนสวนตวมความคมครองการอยโดยแยกตวจะเปนลดทอนเรองการแอบตดตามและการชนชอบในเฟซบก เมอใชแบบแผนในการเฝาตรวจด และเรองอนตรายทเกยวของ ของโซเลฟ (Solove)72 เจมส กรมเมลแมน (James Grimmelmann) อธบายการแอบตดตามในเฟซบกไววาเปนสงทเกดขนเมอบคคลหนงสอดเขาไปในโปรไฟลของผทถอวาอยนอกเครอขายสงคมของผนน73 คลายคลงกบการทพวกถ ามองแอบมองผานหนาตางในเวลากลางคน ผแอบตดตามในเฟซบกกมองผานหนาตางเสมอนจรงของโปรไฟลหรอกลมของบคคลหนง74

71 Ibid., pp.422-423. 72 DANIELJ. SOLOVE, UNDERSTANDING PRIVACY, (MA : Harvard University Press,

2008), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, pp.423-424. 73 James Grimmelmann, “Saving Facebook,” Iowa Law Review 94 (2009), quoted

in Adam Pabarcus, supra note 45, p.424. 74 Adam Pabarcus, supra note 45, p.424.

Page 58: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

43

การขดกนแหงความเปนสวนตวซงผใชไดเปดเผยขอมลสวนบคคลจ านวนมาก แตยงคงรสกวามความเปนสวนตว75 แสดงใหเหนอยางเดนชดเมอโจทกใหการรบรองผแอบตดตามโดยการตอบรบค าขอเปนเพอนทสงเขามา คนทตอบรบการเปนเพอนและไมไดตงคาความเปนสวนตวอาจสงผลเสยหายในการทขอมลสวนบคคลของเขาสามารถถกเขาถงโดยบคคลภายนอก76 แตพวกเขาอาจไมประหลาดใจกบเรองนเพราะจรง ๆ แลวกคอตวเขาเองทเปนผใหการอนญาต แมแตนายจางกอาจใชประโยชนในกรณทเครอขายสงคมถกเปดไว จากการส ารวจโดยสถาบน โพเนมอน (Ponemon) รายงานวารอยละ 61 ของบรษทผใหบรการงานเชยวชาญ ซงรวมถงส านกงานกฎหมาย ไดใชการคนหาโดยกเกลเกยวกบผสมครงาน และมากกวารอยละ 50 ของบรษทเหลานใชการคนหาทางเครอขายสงคม เชน เฟซบก และมายสเปซ77

ในบทบญญตวาดวยละเมดและบรรทดฐานแหงคดคอนขางจะชวาเมอผใชเครอขายสงคมปลอยใหโปรไฟลหรอกลมเปนแบบเปด กยอมไมอาจกลาวอางการอยโดยแยกตวได แตคนทเขาถงโปรไฟลหรอกลมสวนตว (ทไดถกคมครองไว) โดยไมไดรบอนญาต ถอวาพวกเขาไดรกล าการอยโดยแยกตวในโปรไฟลหรอกลมสวนตวทไดตงคาความเปนสวนตวไว ฝายทกระท าการรกล าไมถอเปนสวนหนงของเครอขายสงคม และโจทกไดด าเนนการอกขนหนงในการรกษาความเปนสวนตวของเขา แมวาการแอบตดตามและการเขาถงทไมไดรบอนญาตอน ๆ ในโปรไฟลหรอกลมจะเปนสงทมองไมเหน ซงท าใหการตดตามตรวจสอบและการกลาวอางเปนไปไดยาก กไมไดหมายความวาการอยโดยแยกตวของโจทกไมมอยจรง การใชงานอนเทอรเนตและเครอขายสงคมซงมแพรหลายอยทกแหงหนไดทาทายความเขมแขงในการคมครองความเปนสวนตวในดนแดนเสมอนจรง และกฎหมายควรตอบสนองในการใหการเยยวยาทเหมาะสมแกโจทก78

75 Avner Levin and Patricia Sánchez Abril, “Two Notions of Privacy Online,”

quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.424. 76 Ibid., p.424. 77 Robert B. Fitzpatrick, “Emerging Employment Law Issues,” quoted in Adam

Pabarcus, supra note 45, p.424. 78 Adam Pabarcus, supra note 45, p.424-425.

Page 59: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

44

2.3 ลวงเกนอยางรนแรงตอวญญชน

ผใชเครอขายสงคมอาจจะสามารถกระท าการรกล าพนทสวนตวเมอโปรไฟลหรอกลมถกสรางใหเปนสวนตว แตการรกล าเชนวานจะเปนสงทลวงเกนอยางรนแรง (Highly Offensive) มาตรฐานการลวงเกนอยางรนแรงคอระดบทสงส าหรบโจทกทจะไดประสบ79

1) กฎในการถอวาลวงเกนอยางรนแรง

กฎหมายคอมมอนลอวก าหนดวาการรกล าตองลวงเกนอยางรนแรงตอวญญชน กรณไมถอวามความรบผดหากการเขารบกวนการอยโดยแยกตวของโจทกไมรายแรง และวญญชนจะตองคดคานการรกล านนอยางจรงจง เชน การเคาะประตบานโจทกหรอการเรยกโจทกแค 2 -3 ครงเพอทวงถามการช าระหนไมถอวาเปนการรกล าทลวงเกนอยางรนแรง เพราะการกระท านไมไดสรางภาระในระดบทมากแกการด ารงอยของโจทก80

2) บรรทดฐานแหงคดทตความการลวงเกนอยางรนแรง

ศาลสงในมลรฐเนวาดาไดวางหลกไวในคด PETA V. Bobby Berosini, Ltd วาสงทจะถอวาเปนการลวงเกนอยางรนแรงจะตองเปนเรองของธรรมเนยมปฏบตและความคาดหวงของสงคม และศาลไดระบองคประกอบทใชในการตดสนวาการรกล านนลวงเกนอยางรนแรงหรอไมวาประกอบดวย ระดบของการรกล า บรบท ลกษณะการกระท าและพฤตการณแวดลอมของการรกล า รวมทงแรงจงใจและวตถประสงคของผรกล า การจดการตอสงทมการรกล า และความคาดหวงของผทความเปนสวนตวถกรกล า ศาลสงในมลรฐแคลฟอรเนยยอมรบในองคประกอบนดวยเชนกน โดยกลาววา “ทกพฤตการณแหงการรกล า รวมถงแรงจงใจและเหตผลของผรกล า ลวนมความเกยวของกบองคประกอบของความรายแรง” ทงศาลสงเนวาดาและศาลสงแคลฟอรเนยใหค าอธบายอยางกวางในเรองขององคประกอบ จากศาลทไดเลอกมากลาวเพยงบางศาลกสามารถเสนอแนะใหเหนไดวาการเขาถงดวยการใชพฤตการณตาง ๆ รวมกนในการวเคราะหองคประกอบของการลวงเกนอยางรนแรง81

3) เหตผลเรองความสงบเรยบรอยในการขยายหลกของ “ลวงเกนอยางรนแรง” ส าหรบพนทเสมอนจรง

ปจจยทใชตดสนวากรณใดลวงเกนอยางรนแรงจ าเปนจะตองมการหาขอเทจจรงตามทศาลตองการเพอใชในการตดสนใจ ปจจยนพฒนามาจากแนวความคดเรองศกดศรสวนบคคล

79 Ibid., p.425. 80 Ibid., pp.425-426. 81 Ibid., p.426.

Page 60: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

45

และการท าความเขาใจถงบทบาทของศกดศรสวนบคคลผานทางพฒนาการของสทธสวนบคคลจะชวยเปนเครองแนะแนวในการตดสนวาสงใดทกอใหเกดการลวงเกนอยางรนแรง

ในปค.ศ. 1890 วอรเรน (Warren) และแบรนดส (Brandies) ให เหตผลไววา “ความตงเครยดและความซบซอนของชวตซงตามมาจากอารยธรรมทกาวหนาไดท าใหเกดความจ าเปนในความสนโดษของโลก และมนษยซงอยภายใตอทธพลทชวยขดเกลาของวฒนธรรมมความออนไหวมากขนตอความเปนสาธารณะ ดงนนการอยคนเดยวและความเปนสวนตวไดกลายมาเปนสงส าคญส าหรบปจเจกบคคล แตในการรกล าความเปนสวนตว องคกรและการประดษฐสมยใหมไดท าใหคนตองประสบความเจบปวดหรอกงวลในจตใจ ยงไปกวาทเปนความบาดเจบทางกายอยางมาก”82

ผลสะทอนทเกดกบสงคมสามารถน ามาปรบใชกบเครอขายสงคมในปจจบนไดอยางพอด วอรเรน (Warren) และแบรนดส (Brandies) เหนวาการพฒนาทางเทคโนโลยท าใหความสนโดษและความเปนสวนตวมความส าคญตอปจเจกบคคลมากขน83

เอดเวรด เบลาสไตน (Edward Bloustein) เหนวาสทธสวนบคคลตามความหมายของ วอร เรน (Warren) และแบรนดส (Brandies) ซ งค มครองศกดศรสวนบคคล ควรเปนแนวความคดพนฐานทศาลน ามาใชในการตดสนคดการรกล าการอยโดยแยกตว เอดเวรด เบลาสไตน (Edward Bloustein) อธบายวา “วฒนธรรมตะวนตกของเราไดใหนยามของความเปนปจเจกบคคลไวอยางการรวมสทธในการเปนอสระจากการรกล าในบางประเภท” การวดการแยกเปนอสระสวนบคคลกบการควบคมสวนบคคลเหนอเงอนไขของการการถกละทงเปนสวนส าคญของเสรภาพสวนบคคลและศกดศรสวนบคคล...” ศาลในคด Shulman v. Grp. W Prods., Inc. ไดใหการวเคราะหการรกล าตามเหตผลของ เอดเวรด เบลาสไตน (Edward Bloustein) ไววาการรกล าตอพนท การสนทนา หรอเรองสวนตว แสดงใหเหนตวอยางของการรกล าความเปนสวนตวไดเปนอยางด ยงไปกวานน การวจยทางสงคมวทยาเสนอวาแมแตเวลาทคนอยในพนทสาธารณะ พวกเขากตองการพนทสวนตวส าหรบความสบาย ความบรรเทา และความผอนคลาย

82 Samuel D. Warren and Louis D. Brandeis, “The Right to Privacy,” Harvard Law

Review (1890), quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.428-429. 83 Avner Levin and Patricia Sánchez Abril, “'Two Notions of Privacy Online,”

quoted in Adam Pabarcus, supra note 45, p.428-429.

Page 61: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

46

คด Pietrylo v. Hillstone

ในปค .ศ . 2006 ไบรอน เพยไทรโล (Brian Pietrylo) เปนพนกงานเส รฟ ในรานอาหารฮสตนซงด าเนนงานโดยกลมรานอาหารฮลสโตนในเมองแฮคเกนแซคในรฐนวเจอรซย ในระหวางทท างานอยทรานอาหารฮสตน เพยไทรโลไดสรางกลมมายสเปซทมชอวาสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) ในเรมแรก เพยไทรโลไดอธบายวตถประสงคของกลมเสปค-เตเตอรไววามขนเพอระบายเกยวกบสงทตองเผชญในการท างานโดยปราศจากสายตาจากภายนอกทคอยสอดสอง กลมนเปนกลมสวนตวโดยสนเชง และสามารถเขารวมกลมไดโดยการไดรบค าเชญเทานน เขาไดเขยนค าโปรยไววา “เรมสนทนาไรสาระกนได” เพยไทรโลเชญทงผทเคยเปนลกจางและลกจางปจจบนเขามาในกลม ซงประกอบดวยคารเรน เซนตจอหน (Karen St. Jean) ซงเปนพนกงานตอนรบ และดอรน มารโน (Doreen Marino) ซงเปนพนกงานเสรฟ สมาชกในกลมไดโพสตเรองทางเพศเกยวกบฝายบรหารและลกคาของฮสตน ลอเลยนเกยวกบการใหบรการลกคาและคณสมบต และการอางองถงเรองความรนแรงและการใชยาเสพตดทผดกฎหมาย ทจน โรดรเกซ (Tijean Rodriguez) ซงเปนผจดการของฮสตนไดสงเซนตจอหนไปทบานของเขาเพอรวมมอค า ระหวางค าวนนนเซนตจอหนไดเขาสบญชมายสเปซและแสดงโพสตในกลมสเปค-เตเตอรแกโรดรเกซ และโรดรเกซไดรายงานเรองนตอฝายบรหารชนสง เซนตจอหนไดมอบชอผใชและรหสผานของเขาใหแกฝายบรหารชนสง หลงจากทผควบคมระดบภมภาคไดอานโพสตดงกลาว เพยไทรโลและมารโนไดฟองคดโดยกลาวอางการบกรกความเปนสวนตว เนองจากฮลลสโตนไดรกล าการอยโดยแยกตว84 ในคดนผบรหารระดบสงไดเขาถงกลมสวนตวโดยการลอคอนเขาใชมายสเปซดวยชอผใชและรหสผานของเซนตจอหน ผบรหารระดบสงไมไดไปยงบรษทไอเอสพ (ISP) เพอใหไดมาซงส าเนาอเลกทรอนกสของสงทถกโพสต ดงนนจงน ามมมองภายในมาปรบใช85

หลกนสามารถน ามาปรบกบคดเพยไทรโล (Pietrylo) ไดวาเพยไทรโลสรางพนทเสมอนจรงทอยโดยแยกตวขนเมอเขาไดใชการตงคาความเปนสวนตวในกลมในมายสเปซ ทางเดยวทจะสามารถเขาถงกลมไดคอตองมค าเชญ นอกจากน มายสเปซและเครอขายสงคมอนตองมชอผใชและรหสผานซงชวยรบรองความปลอดภยวาบคคลหนงจะไมสามารถลงชอเขาใชในฐานะบคคลอนไดโดยไมไดรบอนญาต รวมทงเพยไทรโลไดแสดงวาเจตนาของเขาในการสรางกลมนขนกเพอจดใหมพนทสนทนาส าหรบพดคยเปดเผยกนเกยวกบสงทเกดขนในการท างานโดยทฝายบรหารจะไมรบร

84 Adam Pabarcus, supra note 45, p. 405. 85 Ibid., p. 405.

Page 62: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

47

ขอเทจจรงเหลานสนบสนนวาเพยไทรโลสรางพนทเสมอนจรงทเปนสวนตวขนดวยเหตทกลมนนเปดตอบคคลเฉพาะกลมทจ ากดไว และพนทนไมใชสวนหนงของพนทรวมกนซงมขนาดใหญกวา

นอกจากน การอยโดยแยกตวของพนทเสมอนจรงไมไดถกท าลายไปเพยงเพราะการทสมาชกในกลมคนอนสามารถอานสงทถกโพสตได ในการใชเสนแบงการอยโดยแยกตวภายในกลมในการวเคราะห ความคาดหวงในความเปนสวนตวของเพยไทรโลปรบใชไดเฉพาะกบคนภายนอกกลมเทานน เชนเดยวกบความคาดหวงในความเปนสวนตวของยมในเรอนจ าในคด Huskey v. National Broadcasting Co ดวยเหตทฝายบรหารของภตตาคารฮลลสโตนไมใชสวนหนงในกลมของเพยไทรโล ดงนน เพยไทรโลจงยงมการอยโดยแยกตวจากบคคลอน86

พนทในมายสเปซแตกตางพนทในสถานทท างานแบบเปด แมอาจกลาวไดวาพนทเสมอนจรงทเกยวของกบเพจมายสเปซไดสรางอาณาเขตของพนทรวมกนซงถกแบงปนโดยผท างานรวมกนจ านวนมาก แตอยางไรกตาม กลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) มความเกยวของกบสถานทท างานนอยมาก ไมมหลกฐานอะไรทวากลมมายสเปซถกเขาถงทรานอาหารจากเหตผลทวาเพยไทรโล มารโนเปนพนกงานเสรฟ และเซนตจอหนเปนพนกงานตอนรบ ลกจางสามารถเขาถงคอมพวเตอรทตออนเทอรเนตไดนอยมากระหวางเขากะท างาน นอกจากน เจตนาของ เพยไทโรคอการไดวพากษวจารณเรองทท างานลบหลงฝายบรหาร ซงเปนสงทไมสามารถท าไดอยางอสระทรานอาหารเพราะหวหนาหรอผจดการจะอยในหนาทเสมอ ขอเทจจรงทวาเพยไทรโลแยกไมใหกลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) เกยวของกบรานอาหารเปนสงส าคญเพราะผบรหารขนสงถกลบออกจากพนทน87

แมวาฮลลสโตนอาจโตแยงไดวามความยนยอมโดยชดแจงในการเขาสกลมกลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) เมอเซนตจอหนไดจดชอผใชและรหสผานให แตขอบงคบในบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ของสหรฐอเมรกาในเรองความยนยอมโดยชดแจงสามารถน ามาปรบใชกบการรกล าการอยโดยแยกตว ซงปฏเสธขอโตแยงน ได ดงท ในคด United States v. Madock ศาลไดเคยวางหลกในประเดนนไววาเมอพนทหนงไดถกครอบครองและควบคมโดยบคคลมากกวาหนงคนเพอทวาพวกเขาจะสามารถแบงปนอ านาจรวมกนได ใครกตามในบคคลเหลานนสามารถใหความยนยอมใหตวแทนของรฐเขาคนหาพนทนนได ศาลไดกลาวถงเรองอ านาจรวมกนไววา “อ านาจรวมกนนตงอยบนการใชงานรวมกนในทรพยสนของบคคลหลายคนทเขาใชงานรวมกนหรอควบคมเพอวตถประสงคตาง ๆ ดงนน จงเปนเรองสมเหตสมผลทจะยอมรบวาใครกตามในผทอยรวมกนมสทธทจะอนญาตการเขาดในสทธของเขา และบคคลอนกคาดหมายไดถงความเสยงทบคคล

86 Ibid., p.414. 87 Ibid., pp.419-420.

Page 63: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

48

หนงในนนอาจอนญาตใหพนทรวมกนถกคนหา” และในคด Illinois V. Rodriguez ศาลไดขยายหลกอ านาจรวมกนไปถงบคคลทมอ านาจอยางชดแจงในการใหความยนยอมตอการคนหา ซงอยบนพนฐานทวาขอเทจจรงและสถานการณไดท าใหบคคลทมความระมดระวงอยางวญญชนเชอวามอ านาจเหนอพนทนนหรอไม88

ในคดเพยไทรโล (Pietrylo) ซงสนนษฐานวาเซนตจอหนใหชอผใชและรหสผานโดยปราศจากการบงคบฮลลสโตนอาจกลาวอางไดวาถอวาไดรบความยนยอมจากเซนตจอหนโดยการอนญาตโดยชดแจง หากเปรยบเทยบคด Illinois V. Rodriguez ซงขอเทจจรงทวาบคคลทสามไดกญแจเขาอพารทเมนตถอเปนขอเทจจรงทส าคญทกอใหเกดการอนญาตโดยชดแจง โดยศาลในคดโรดรเกซ (Rodriguez) ยงไดพจารณาอกวาถอยค าของบคคลทสามยงกลาวไววา เธออาศยอยทนนและมเครองตกแตงบานและเสอผาอยในอพารทเมนตนน แตในคด นทชอผใชและรหสผานของเซนตจอหนเปรยบเสมอนกบกญแจซงมอบใหกบฮลลสโตนเพอเขาถงกลมกลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) น ตามขอเทจจรงแลวเซนตจอหนไมใชผกอตงกลมนขน และไมมอภสทธในการจดการใด ๆ หากเพยไทรโลไมไดมอบหมายใหแกเธอ ดงนนเซนตจอหนไมมความสามารถในการควบคมการเปนสมาชกหรอเนอหาในกลม การแกไขรายละเอยดของกลมหรอการตงคา หรอการยายหรอการตองหามสมาชก เธอไมไดมอ านาจรวมในกลมนแตเธอมฐานะเปนแขกในหองเสมอนจรง ซงจ ากดคณลกษณะเหลานไวใหเฉพาะผกอตงกลมเทานน89

เมอวเคราะหเรองชอผใชและรหสผานในฐานะกญแจในบรบทของเครอขายสงคม ในคดเพยไทรโลชอผใชและรหสผานไมไดใหอ านาจโดยชดแจงแก ฮลลสโตนในการเขากลมสเปคเตเตอร (Spec-Tator) เปรยบเทยบโปรไฟลในเฟซบกไดกบโรงแรม ผจดการโรงแรมมกญแจหลกทใชเขาหองไดทกหอง บางหองเปนหองวางทผจดการสามารถเขาไปในหองไดโดยไมละเมดความเปนสวนตวของใคร90 และเปรยบโปรไฟลในเฟซบกเปนโรงแรม ชอผใชและรหสผานเปนกญแจหลก และกลมตาง ๆ ซงผใชเปนสมาชกของกลมเปนหองพกในโรงแรม กลมตาง ๆ ทเปนกลมเปดเปรยบเหมอนกบหองวางซงคนสามารถเขาไปในนนไดโดยไมละเมดตอสทธสวนบคคลของผครอบครอง กลมทเปนสวนตวเปรยบเหมอนกบหองทมผเขาพกแลวซงคนอนไมสามารถเขาไปในหองนนไดไมไดรบอนญาต การถอกญแจไมไดแสดงใหเหนถงการอนญาตใหเขาสพนทซงถกปดลอกไวโดยอตโนมต ชอ

88 Ibid., pp.420-421. 89 Ibid., pp.421-422. 90 William L. Prosser, “Privacy,” California Law Review 48 (1960), quoted in Adam

Pabarcus, supra note 45, p.422.

Page 64: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

49

ผใชและรหสผานจงไมไดแสดงถงการอนญาตโดยอตโนมตใหเขากลมสวนตวในเครอขายสงคม ดงนน การมเพยงแคชอผใชและรหสผานไมเพยงพอทจะถอวาไดรบอนญาตใหเขาสกลมสวนตวในเครอขายสงคม91

ดงนน เนองจากเพยไทรโลไดด าเนนขนตอนเพอรกษากลมมายสเปซใหเปนสวนตวโดยการเชญสมาชกแตละคนมาเขากลมอยางเปนการสวนตว และใหกลมสเปค-เตเตร (Spec-Tator) เปนกลมสวนตว จงถอวากรณของเขาเปนไปตามมาตรฐาน 3 ประการทศาลตาง ๆ ไดวางหลกไว92

ในคดเพยไทรโล (Pietrylo) ฝายบรหารของฮลลสโตนใชชอผใชและรหสผานของสมาชกกลมปจจบนอยางลบ ๆ และจงใจเขาถงกลมเพอเฝาตรวจดและประเมน ถอเปนการกระท าทลวงเกน จากขอเทจจรงแวดลอมการรกล าของฮลลสโตน เมอใชองคประกอบตามแนวทางของศาลเนวาดาและแคลฟอรเนยถอวาเพยงพอทจะถอวาการกระท าของฮลลสโตนเปนการลวงเกนอยางรนแรง93

องคประกอบแรก ระดบแหงการรกล าและการกระท าของฮลลสโตนตามฟองของเพยไทรโล ในคดนฮลลสโตนไดกระท าการรกล าเขาไปในพนทเสมอนจรงอยางสนเชง เพราะฝายบรหารระดบสงใชชอผใชและรหสผานของสมาชกเพอใหสามารถเขาถงไดอยางสมบรณ และสามารถอานสงทถกโพสตไวในกลมสเปคเตเตอร (Spec-Tator) ไดทงหมด ฝายบรหารระดบสงไมไดแคบงเอญพบเวบไซตน แตตดสนใจทจะเขาเวบไซตและดเนอหาในนน

องคประกอบทสอง บรบทและพฤตการณแวดลอมการรกล า ซงกตรงกบคดเพยไทรโลดวยเชนกน ฮลลสโตนไดกระท าการอยางเปนความลบและดวยความจงใจทจะเขาถงกลมสเปค-เตเตอร (Spect-Tator) ซงเปนพนทเสมอนจรงสวนตวทไมมความเกยวของและปฏบตการแยกตางหากจากธรกจของรานอาหาร การกระท าอยางลบ ๆ ของฮลลสโตนอาจถงระดบของการลวงเกนในความเหนของลกขนบางคน

องคประกอบสดทาย มลเหตจงใจและวตถประสงคของฮลลสโตนอาจถกยกเลกเพกถอนไปไดดวยความคาดหวงในความเปนสวนตวของเพยไทรโล วตถประสงคของฮลลสโตนคอการไดดวาลกจางของตนพดเกยวกบรานอาหารวาอยางไรบาง ขอเทจจรงทวาฮลลสโตนไลเพยไทรโลและมารโนออกจากงานชใหเหนวาวตถประสงคในการรกล ากลมสเปค-เตเตอร (Spect-Tator) คอเพอการ

91 Adam Pabarcus, supra note 45, p.422.

92 Ibid., p.423. 93 Ibid., pp.426-427.

Page 65: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

50

ตดสนวาลกจางไดกระท าสงทไมดหรอไม กรณนเสนอใหเหนวาฮลลสโตนเขาไปโดยรวา ไมไดรบเชญ และบรษทก าลงหาลกจางทกระท าความผด

อยางไรกตาม มลเหตจงใจของฮลลสโตนในการควบคมสงท เหนวาอาจเปนพฤตกรรมทลวงเกนจะถกชงน าหนกดวยความคาดหมายในความเปนสวนตวของเพยไทรโลในเรองนน ในขณะทเพยไทรโลยงคงคาดหวงวาทกอยางในกลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) จะยงคงความเปนสวนตว เขากไดเชญคนจ านวนมากเขามาเปนสมาชกของกลมออนไลน ขอมลในอนเทอรเนตสามารถแพรกระจายไดอยางรวดเรวและมระดบความคงทนถาวรทสงตงแตทนททโพสต ตางจากหองสนทนาในกายภาพ ถอยค าทพดออกมาจะไมมตวตนคงอย แตสงทถกโพสตในอนเทอรเนตสามารถคงรกษาอยได ในขณะทแรงจงใจของฮลลสโตนอาจเปนปจจยทเออตอขอกลาวอางของเพยไทรโล แตกตองถกชงน าหนกออกดวยสอทเพยไทรโลเลอกใช94

ในคด เพยไทรโล (Pietrylo) การรกล าของฮลลสโตนอาจถอวาเปนไปตามองคประกอบของการลวงเกนอยางรนแรงไดเมอใชนยามความเปนสวนตวของเบลาสไตน (Bloustein) ซงอยบนพนฐานของการสญเสยการแยกเปนอสระสวนบคคลและการสญเสยการควบคมสวนบคคลในการเลอกวาเมอใดทตองการละทงการอยโดยแยกตว เพยไทรโลไดสรางพนทเพอความผอนคลายและแสวงหาความสบายใจกบเพอนรวมงานอน และโดยแยกจากฝายบรหารในกลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) และเพยไทรโลไดพยายามสรางพนทอสระสวนหนงเพอระบายเรองสวนตว เชน ความรสกของตวเองในสถานทท างาน เมอฝายบรหารระดบสงเขามาในกลมกลมสเปค-เตเตอร (Spec-Tator) ฮลลสโตนไดรกล าการแยกตวเปนอสระของเพยไทโรโดยการบกรกเขาไปในพนทซงเพยไทโรไดสรางไวเพอความสบายใจ ความบรรเทา และความผอนคลายระหวางเพอนรวมงานและเพอน นอกจากน ฝายบรหารระดบสงไดพรากการควบคมสวนบคคลในการละทงความเปนสวนตวของเพยไทรโล ศกดศรสวนบคคลจะสญหายไปทนททผรกล าทะลผานเขาไปในพนทสวนตวเสมอนจรงซงถกสรางขน เพราะเทากบเปนการท าลายการแยกเปนอสระสวนบคคลทจ ากดไว และแยงเอาการควบคมสวนบคคลในการเลอกวาเมอไรและอยางไรทจะละทงการอยโดยแยกตวไป95

การใชศกดศรสวนบคคลเปนแนวทางในการเขาถงกอใหเกดเสนแบงทชดเจนมากขนเมอการรกล าไดลวงเกนอยางรนแรงตอวญญชน เมอจ าเลยรกล าพนท การสนทนา หรอเรองสวนตวซงเปนแหลงของความสบายใจ ความบรรเทา และความผอนคลายของโจทก ถอวาศกดศรสวนบคคลของโจทกถกลวงเกนอยางรนแรง เพยไทรโลไดสรางกลมในมายสเปซสวนตวขนเพอระบายเกยวกบสง

94 Ibid., pp.427-428. 95 Ibid., pp.429-430.

Page 66: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

51

ทเกดขนในการท างานตอลกจางในรานอาหารคนอนนอกความรเหนของฝายบรหาร ฮลลสโตนไดรกล าการสนทนาสวนตวโดยใชชอผใชและรหสผานของเซนตจอหน นอกจากน ฮลลสโตนไดขดขวางความสบายใจ ความบรรเทา และความผอนคลายของเพยไทรโล การกระท านเปนการลวงเกนอยางรนแรงตอศกดศรสวนบคคลของวญญชน96

2.3.2 ขอบเขตการตรวจดลกจางในเครอขายสงคม

ดวยการเตบโตของการใชเทคโนโลยในสถานทท างาน สทธสวนบคคลของลกจางจงกลายเปนความตนตวทางกฎหมายทส าคญส าหรบนายจางและลกจาง ความเปนสวนตวกลายเปนประเดนทางกฎหมายในหลายสาขาของกฎหมาย รวมทงกฎหมายแรงงาน97 ววฒนาการของสทธสวนบคคลเรมขนในบทความปค.ศ. 1890 ท เขยนขนโดยซามเอล วอรเรน (Samuel Warren) และ (Louis Brandeis) ซงกระตนใหศาลรบรองสทธสวนบคคลซงจะชวยคมครองพลเมองจากการถกรกล าโดยสอ98 ซามเอล วอรเรน (Samuel Warren) และ (Louis Brandeis)ไดอธบายถงสทธสวนตวไวในฐานะ “สทธในการอยโดยล าพง” ซงไดมาจากสทธในชวตซงปรากฏอยในหลกกระบวนการนตธรรม (Due Process) ในบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญสหรฐอเมรกาครงท 599 ตงแตนนมาความเปนสวนตวจงปรากฏอยในกฎหมายคอมมอนลอว กฎหมายรฐธรรมนญ และบทบญญตตาง ๆ ภายใตแตละแหลงทใหความคมครองความเปนสวนตว ผทยนยนการคมครองจะตองมความคาดหมายในความเปนสวนตวทสมเหตผล100 ลกจางทยนยนสทธสวนบคคลตามกฎหมายของตนจะตองแสดงใหเหนถงความคาดหมายในความเปนสวนตวทสมเหตผล โดยไมวาแหลงทมาแหงสทธนนจะเปนอยางไร101

เครอขายสงคมไดเหนยวน าใหเกดรปแบบพฤตกรรมใหมระหวางปจเจกบคคลซงท าใหเกดรปแบบความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทเปลยนแปลงไป หากยอนกลบไปเมอ 2 ทศวรรษกอน การทนายจางเฝาตรวจดบทสนทนาของลกจางถอเปนเรองทไรจตส านก แตการ

96 Ibid., p.431. 97 Samuel D. Warren and Louis D. Brandeis, “The Right to Privacy,” Harvard Law

Review (1890), quoted in Lindsay Noyce, “Private Ordering of Employee Privacy: Protecting Employees' Expectations of Privacy with Implied-in-Fact Contracts,” Accessed July 14, 2015, https://works.bepress.com/lindsay_noyce/1/download/

98 Ibid. 99 Ibid. 100 Ibid. 101 Ibid.

Page 67: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

52

สอดสองดลกจางอยางไมหยดยงในยคดจตอลนไดสรางบรรทดฐานใหมขน เพราะการคนหา “รอยเทาดจทล” (Digital Footprint) ของบคคลชวยเปดเผยลกษณะของพฤตกรรมของบคคลทจะชวยใหนายจางน ามาใชตดสนใจวาลกจางเหมาะสมกบองคกรหรอไม ปรากฏการณนไดเนนย าทงตอสทธของนายจางและและสทธของลกจาง เพราะการสอดสองดของนายจางเกยวกบลกจางไดเปดมมมองทางกฎหมายใหมขนมา จากสญลกษณแหงพฤตกรรมทนายจางไดรวบรวม นายจางอาจภาคทณฑ ลงโทษ หรอไลลกจางออก ซงผลทเกดขนตาง ๆ เหลานลวนมผลทางกฎหมายในหลายดาน102

เรองนเทยบเคยงไดกบสทธระหวางผเชาและผใหเชาสถานท ในขณะทผเชามสทธทจะอยโดยล าพง ผใหเชาสถานทยงมสทธทจะสงเกตการณเปนครงคราว และดถงการกระท าทผดสญญาของผเชา ในลกษณะเดยวกน นายจางอาจไมไดเฝาสอดสองลกจ างอยางตอเนองทกอรยาบถ แตสามารถดขอมลเนอหาเวบไซตทลกจางเขาถงโดยอยบนพนฐานของการกระท าทอาจเปนการละเมด103

ดวยความสามารถของเทคโนโลยทขยายตวไปหลากหลายทศทาง วธการสอดสองของนายจางจงเพมตามไปดวย แมวาการสอดสองของนายจางจะยงคงเปนเรองของสองฝายคอนายจางและลกจาง แตการเขาไปอยในโลกดจทลของสงคมกกอใหเกดผลล าดบรองอยางหลกเลยงไมได เมอลกจางไดตดตอกบสมาชกจ านวนมากภายในสงคมดจทลของตน การสอดสองดเชนวานยอมสงผลกระทบตอบคคลอนจ านวนมากทตดตอกบลกจาง ดงนนการสอดสองดลกจางซงทเปนเรองของสองฝายคอนายจางและลกจางกกลายเปนการสอดสองบคคลจ านวนมาก อนสงผลกระทบตอความเปนสวนตวของบคคลทเนองจากเครอขายสงคมของลกจางมขอมลเกยวกบลกจางอยจ านวนมาก ปจจบนนายจางจงนยมใชเครอขายสงคมตรวจสอบลกจางอยางแพรหลาย ในการใชเครอขายสงคมเพอตรวจสอบลกจางอาจเกดขนไดทงในชวงกอนและหลงรบลกจางเขามาท างานแลว ดงน

(1) การตรวจสอบประวตผสมครงานผานทางเครอขายสงคม

โดยทวไปกระบวนการรบสมครงานประกอบไปดวยหลายขนตอน สงแรกทองคกรจะกระท าคอการดงดดผทจะมาเปนลกจาง (ผสมครงาน) เมอองคกรมจ านวนผสมครงานมากพอหรอเมอไดกลมผสมครงานทมคณสมบตตรงตามตองการ องคกรกจะด าเนนการขนตอไป คอ กระบวนการ

102 Saby Ghoshray, “EMPLOYER SURVEILLANCE VERSUS EMPLOYEE PRIVACY: THE

NEW REALITY OF SOCIAL MEDIA AND WORKPLACE PRIVACY,” Northern Kentucky Law Review 40, p.599 (July 2013).

103 Ibid., p.600.

Page 68: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

53

คดกรองและคดเลอก ซงจะตองมการจดเกบและประเมนขอมลเกยวกบผสมครงาน104 องคกรทรบสมครงานอาจใชเครองมอหลายอยางในการคดเลอก เชน ใบรบสมคร การสมภาษณ การทดสอบการจางงาน การประเมน และการตรวจสอบประวต เปนตน105

การตรวจสอบประวตแบบดงเดมจะมงเนนไปทความถกตองตามใบประวตผสมครงาน ประวตอาชญากรรม ประวตหนสน การตรวจสอบการใชยาเสพตด ประวตการศกษา และการตรวจสอบการอางอง จดมงหมายของการตรวจสอบประวตเพอตรวจสอบความถกตองของขอมลและตดสนถงความเหมาะสมของงานกบผสมครงาน ในทางทฤษฎ องคกรทรบสมครงานจะน าขอมลและขอสงเกตทเกยวของกบงานมาใชในการคาดเดาความสามารถของผสมครงานในอนาคตเทานน106 เนองจากการตรวจสอบประวตทกระท าผานองคกรบคคลทสามอาจมคาใชจายสงเพราะตองใชทงเวลาและความพยายามในการส ารวจและตรวจสอบความถกตองของรายละเอยดทกดานของบคคลนน องคกรจงมแนวโนมทจะส ารวจและตรวจสอบความถกตองของรายละเอยดผานทางอนเทอรเนตดวยตวเองโดยการใชเครอขายสงคม ดวยเหตทวธนเปนวธทประหยดและรวดเรวในการรวบรวมขอมลพนฐานของผสมครงาน เรมตนดวยการใชเครองมอคนหา เชน กเกล (Google) หรอยาฮ (Yahoo) องคกรทรบสมครงานสามารถเชอมโยงไปยงโปรไฟล เพราะในหลายเครอขายสงคมไดอนญาตใหเครองมอคนหาในอนเทอรเนตสามารถคนหาชอของผใชงาน และไดท าใหโปรไฟลมปรากฏอยอยางสาธารณะ107

จากการส ารวจโดยหลายองคกรเมอไมนานมานยนยนวามความนยมทเพมมากขนในการทนายจางท าการตรวจสอบประวตออนไลนผานเครอขายสงคม จากการศกษาของแคเรยรบวเดอร (CareerBuilder) ในปค.ศ. 2006 พบวาผจดการฝายการจางงานรอยละ 25 ไดกระท าการคนหาในอนเทอรเนตโดยการใชเครองมอคนหา เชน กเกล และรอยละ 12 เขาดโปรไฟลในเครอขายสงคมของ

104 Robert Gatewood, Hubert S. Feild and Murray Barrick, Human Resource

Selection, (Thomson South-Western, 2008), quoted in Parichat Janthori, “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees,” Accessed July 13, 2015, http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html.

105 Parichat Janthori, supra note 104. 106 Ralf Caers and Vanessa Castelyns, “LinkedIn and Facebook in Belgium: The

Influences and Biases of Social Network Sites in Recruitment and Selection Procedures,” 29 Social Science Computer Review (November 2011), quoted in Parichat Janthori, supra note 104.

107 Parichat Janthori, supra note 104.

Page 69: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

54

ผสมครงาน108 และจากการส ารวจของซดเนอร (Zeidner) ในปค.ศ. 2007 ทไดท าการส ารวจสงคมฝายบรหารทรพยากรบคคลพบวาผเชยวชาญดานดานทรพยากรบคคลรอยละ 50 ท าการคนหาทางอนเทอรเนต (โดยใชกเกลและยาฮ) และรอยละ 40 ทยงไมใชการตรวจสอบออนไลนกลาววาจะใชวธนในอนาคต109 และจากการส ารวจโดยวอลต (Vault) ในปค.ศ. 20009 พบวาแนวโนมเปนไปในทางเดยวกนวานายจางจ านวนรอยละ 44 ไดตรวจสอบเครอขายสงคมเพอหาขอมลของผสมครงาน110 นอกจากนจากการส ารวจออนไลนของแคเรยรบวเดอร (CareerBuilder) ในปค.ศ. 2013 ในสหรฐอเมรกาและแคนาดา ซงส ารวจผจดหางาน 5,518 ราย และผจดการฝายการจางงาน 2,775 ราย จ านวนรอยละ 44 ของผจดการฝายการจางงาน (คอ 1,221 ราย) กลาววาพวกเขาหาขอมลของผสมครงานในเฟซบก และจ านวนรอยละ 27 ตรวจดผสมครงานในบญชผใชทวตเตอร ผลส ารวจนมการเพมขนจากการส ารวจในปค.ศ. 2012 ของ แคเรยรบวเดอร (CareerBuilder) ทผจดการฝายการจางงานมเพยงรอยละ 37 ทกลาววาพวกเขาใชขอมลจากไซตเครอขายสงคมเพอชวยในการตดสนใจของพวกเขา111

ในทางหนง องคกรผรบสมครงานสามารถใชขอมลทมอยในเครอขายสงคมเพอคาดถงลกษณะของผสมครงาน ซงชวยใหองคกรสามารถสรางสมมตฐานเกยวกบบคลกของผสมครงานเพอคาดเดาวาพวกเขาจะท างานใหกบองคกรไดอยางไรบาง และชวยในการตดสนใจวาพวกเขาจะเหมาะสมกบองคกรหรอไม112 แตในอกทางหนง ขอมลในเครอขายสงคมนกสามารถกอใหเกดผล

108 Coreerbuilder.com, “One-in-Five Employers Use Social Networking Sites,”

quoted in Parichat Janthori, supra note 104. 109 Rita Zeidner, “How deep can you probe?,” 52 HR Magazine, (October 2007),

quoted in Parichat Janthori, supra note 104. 110 Vault.com, “Social networking website survey,” quoted in Parichat Janthori,

supra note 104. 111 Grasz J., “New CareerBuilder Study Reveals Nine Lessons for Job Seekers and

Recruiters That May Surprise You,” Accessed June 4, 2015, http://www.careerbuilder.com/share/aboutus/pressreleasesdetail.aspx?sd=10%2F17%2F2013&id=pr785&ed=12%2F31%2F2013

112 P.W.Braddy, A.W. Meade, and CM. Kroutalis, “Online recruiting -The effects of organizational familiarity, website usability, and website attractiveness on viewers' impressions of organizations,” quoted in Parichat Janthori, supra note 104.

Page 70: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

55

ในทางลบ คอการสงผลกระทบตอการตดสนใจในการจางงาน113 จากหลายการศกษาแสดงใหเหนถงความเปนจรงในเรองน เชน ในการศกษาของแคเรยรบวเดอร (CareerBuilder) ในปค.ศ. 2006 พบวานายจางรอยละ 63 ปฏเสธผสมครงานเพราะขอมลทไดพบในเครอขายสงคม114 และจากการศกษาของพคอก (Peacock) ในปค.ศ. 2009 พบวานายจางรอยละ 52 เชอวาขอมลในเครอขายสงคมมผลตอการตดสนใจในการจางงาน115

(2) การเฝาตรวจดลกจางผานทางเครอขายสงคม

เครอขายสงคมไดเหนยวน าใหเกดรปแบบพฤตกรรมใหมระหวางปจเจกบคคลซงท าใหเกดรปแบบความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทเปลยนแปลงไป ยอนกลบไปเมอ 2 ทศวรรษกอน การทนายจางเฝาตรวจดบทสนทนาของลกจางถอเปนเรองทไรจตส านก แตการสอดสองดลกจางอยางไมหยดยงในยคดจตอลนไดสรางบรรทดฐานใหมขน เพราะการคนหา “รอยเทาดจทล” (Digital Footprint) ของบคคลชวยเปดเผยลกษณะของพฤตกรรมของบคคลทจะชวยใหนายจางน ามาใชตดสนใจวาลกจางเหมาะสมกบองคกรหรอไม116

เหตผลทนายจางตองเฝาดการใช เทคโนโลยของลกจางมอยหลายประการ ตวอยางเชน เหตผลในดานผลประโยชนในทางธรกจโดยชอบของนายจาง เพราะผลผลตของลกจางถอเปนสวนขบเคลอนหลกอยางหนงส าหรบการอยรอดทางธรกจ จงกอใหเกดสทธโดยชอบแกนายจางในการเฝาตรวจดลกจาง หรอเหตผลในดานตนทนทางเทคโนโลย และการปองกนไวรส สแปม โฆษณา และปองกนแฮกเกอร เปนตน117 เหตผลในการทนายจางจ าเปนตองใชเครอขายสงคมในการเฝาตรวจดลกจางสามารถกลาวไดในประการส าคญ ดงน

113 Carly Brandenburg, “The newest way to screen job applications - A social

networker's nightmare,” quoted in Parichat Janthori, supra note 104. 114 Careerbuilder.com, “Background Check,” quoted in Parichat Janthori, supra

note 104. 115 Louisa Peacock, “Social networking sites used to checkout job applicants,”

quoted in Parichat Janthori, supra note 104. 116 Saby Ghoshray, “EMPLOYER SURVEILLANCE VERSUS EMPLOYEE PRIVACY : THE

NEW REALITY OF SOCIAL IMEDIA AND WORKPLACE PRIVACY,” Accessed October 10, 2014, http://www.nku.edu/~chase/current/lawreview/index.php

117 C. David Morison and Robert L. Bailey, “Employee Privacy Rights: Employer Monitoring and Investigating Employees’ Electronic Activities and Communications,” Accessed

Page 71: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

56

1. การคมครองทรพยสนทางปญญา

เทคโนโลยท าใหการแลกเปลยนทรพยสนทางปญญาเปนไปไดอยางงายดาย เอกสารมากมายสามารถถกสงตอทางอเมลหรอถกอพโหลดไปยงเซรฟเวอรทอยหางไกล รวมทงทมบไดรฟ เครองเลนเอมพ 3 หรอโทรศพทมอถอสามารถเกบขอมลทรพยสนทางปญญาทงหมดของบรษทไวได ขอเสยคอลกจางสามารถโอนทรพยสนทางปญญาของนายจางไปยงคแขงหรอลกคาโดยไมไดรบอนญาตได ซงในความเปนจรงแลวนายจางไมรถงการกระท านเลย แมวานายจางจะไดด าเนนขนตอนมากขนในการปองกนทรพยสนของตนแตกยงไมสามารถปดกนจากผทอยในวงในได

จากผลการส ารวจของบรษทไซเบอร-อารค ซอฟแวร (Cyber-Ark Software, Ltd.,) ในปค.ศ. 2008 ฝายบรหารดานเทคโนโลยจ านวนรอยละ 88 กลาววาถาวนพรงนตองถกใหออกจากงาน จะน าขอมลทมคาและออนไหวของบรษทไปดวย ซงรวมไปถงรหสผานของผบรหาร ฐานขอมลลกคา แผนการคนควาและพฒนา รายงานทางการเงน แผนการควบรวมกจการ และรายชอรหสผานพเศษของบรษท นอกจากนรอยละ 12 เปดเผยวาตนจะออกจากบรษทโดยไมน าขอมลใดตดตวไป และหนงในสามของบรษททไดท าการส ารวจเชอวาการจารกรรมและการรวไหลของขอมลเปนสงทเกดขนไดทวไป โดยขอมลจะรวไหลจากบรษทไปสคแขงและอาชญากร โดยสวนใหญมกจะผานทางอปกรณเคลอนทความจสง เชน ยเอสบ ไอพอด แบลคเบอร และแลปทอป หรออาจสงทางอเมล นอกจากนหนงในสามเจาหนาทฝายเทคโนโลย118

เทคโนโลยไดเปลยนธรรมชาตของทรพยสนทางปญญา เชน ในการอพเดตทางสงคมกบเพอน ๆ อยางบรสทธใจสามารถกลบกลายเปนความไมเหมาะสมอยางมาก ในบางธรกจการอพเดตแบบนาทตอนาทจากลกจางเกยวกบสถานทอาจเปนสงทด แตในบางธรกจการปฏบตเชนนอาจกอใหเกดความเสยหาย

การเฝาตรวจดกจกรรมทางอเลกทรอนกสของลกจาง ซงรวมทงอเมล การใชงานเวบไซต รปแบบการเขาถงทรพยสนทางปญญา เพอสบสวนการสอสารทสรางหรอยนยนความนา

October 21, 2014, http://www.emlf.org/clientuploads/directory/whitepaper/Morrison_Bailey_11.pdf

118 “Security Survey Reveals Exiting Employees Have The Power,” quoted in C. David Morison and Robert L Bailey, supra note 117.

Page 72: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

57

สงสยซงลกจางโดยเจตนาหรอโดยบงเอญสงหรอก าลงจะสงทรพยสนทางปญญาโดยไมไดรบอนญาต อาจเปนวธทมประสทธภาพในการปองกน หรออยางนอยกมสวนชวยในการแกไขความเสยหาย119

2. การสบสวนและลดการโจมตธรกจของนายจาง

อนเทอรเนตเปนสงทท าใหคนแสดงความคดเหนไดอยางกวางขวางเกนจะคาดเดา ซงกรวมถงการน าเรองของนายจางทงในอดตและปจจบน รวมทงผทจะมาเปนนายจางมาระบายในอนเทอรเนต การน ามาพดนอาจเปนเรองทเกยวของโดยตรงกบสนคา การใหบรการ แนวทางปฏบต และลกคาของนายจาง ในหลายกรณการกระท าเชนนอาจสงผลรายแกธรกจ และนายจางมความจ าเปนโดยชอบธรรมในการสบสวนและหยดยงสงเหลาน120 ไดแก

2.1 ชอเสยงของนายจาง

ปจจบนมเวบไซตทท าขนโดยเฉพาะเพอใชเปนฟอรมส าหรบการระบายเกยวกบงาน และบางไซตกคอนขางรนแรง เหนไดชดเจนวาค ากลาวฝายเดยวอยางเผดรอนของบคคลนรนามทพบไดในไซตเหลานมาจากผสมครงานทถกปฏเสธ ลกจางทไมพอใจ และแมแตคแขงดวย โดยขอความทพบเหลานมแนวโนมทจะมขอมลทไมถกตองซงท าใหนายจางมภาพทไมด ซงนายจางสมควรทจะไดกระท าการสบสวนและหยดยงการปฏบตเชนน121

2.2 ชอเสยงของธรกจ

สงทอาจสรางความเสยหายใหแกธรกจไดมากยงกวาการท าลายชอเสยงของนายจาง คอ การท าลายชอเสยงของธรกจ เชน ผจดหาสนคาและบรการแกลกคา ตวอยางเชน บรษททผลตพซซาเปนสนคาเพยงอยางเดยว วนหนงเกดมพนกงานสองคนไดโพสตวดโอลงในยทบ (YouTube) แสดงใหเหนถงพวกเขาก าลงกระท าสงทไมอนามยตอรายการทลกคาสงผานหนากลอง ในขณะทผจดการก าลงนงอานหนงสอพมพอยดานหลง การกระท านสามารถสรางความเสยหายไดอยางมาก122

119 C. David Morison and Robert L. Bailey, “Employee Privacy Rights: Employer

Monitoring and Investigating Employees’ Electronic Activities and Communications,” supra note 117.

120 Ibid.

121 Ibid. 122 Ibid.

Page 73: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

58

3. การสบสวนการกระท าผดของลกจาง

นอกจากการท าลายชอเสยงของนายจาง นายจางยงอาจเฝาตรวจดกจกรรมทางอเลกทรอนกสของลกจางเพอสบสวนถงการกระท าผดในรปแบบอน ๆ ของลกจาง

3.1 การกระท าผดโดยตรง

นายจางอาจตองการมการสบสวนและหยดยงการกระท าผดในทางอเลกทรอนกสของลกจาง การสบสวนนอาจเกดขนไดในขอบเขตของตวแทนของลกจาง และตองท าใหแนใจวาลกจางของพวกเขาไมไดกลาวอางหรอแสดงออกแทนอยางไมเหมาะสม ซงจะกอใหเกดความรบผดหรอผกพนนายจาง ถานโยบายไดถกวางไวเพอปองกนไมใหสงเหลานเกดขน การเฝาตรวจดถอเปนสงจ าเปนในการสบสวนและหยดยง หรออยางนอยทสดกยงสามารถชวยในการแกไขจากการกระท าผดของลกจาง

กจกรรมตาง ๆ ของลกจางอาจเกยวของกบเรองสวนตวของลกจางเพยงอยางเดยว แตกระนนกยงอาจกอใหเกดความรบผดแกนายจางไดเพราะไดใชเทคโนโลยของนายจางในการกระท านน (เชน เมอลกจางใชระบบคอมพวเตอรของนายจางสงอเมลคกคามหรอละเมด ฉอโกง ดาวนโหลดสงทไมเหมาะสม หรอสงทมลขสทธ เปนตน) นายจางมเหตผลทางการคาในการทจะตองปองกนและหยดยงพฤตกรรมเชนน รวมทงเหตผลในดานความรบผดดวย123

3.2 การกระท าผดทไมใชโดยตรง

ในธรกจทซงชอเสยงและความนบถอสวนบคคลของลกจางถอเปนปจจยส าคญในความส าเรจในการท างานระหวางนายจางกบลกจาง กจกรรมทางอเลกทรอนกสของลกจางทนอกเหนอจากการท างานอาจสงผลในทางลบตอนายจางหรอลดประสทธภาพการท างานของลกจาง การกระท าผดประเภทนมความเกยวของกบการท าลายชอเสยงของนายจาง สนคาหรอลกคานายจาง พฤตกรรมนอกเหนอจากการท างานของลกจางไดรบการยอมรบวาตองเปนไปตามระดบตามขอก าหนดของนายจาง

4. การประเมนความสามารถสวนบคคล การสบสวนการหลบเลยงการท างาน การลกทรพย และกรณอน ๆ

กจกรรมทางอเลกทรอนกสของลกจางอาจเปนสงทรบกวนผลผลตในการท างานของลกจาง จากผลการส ารวจโดยวอลต (Vault) ลกจางรอยละ 25.1 ยอมรบวาใชเวลางาน 10-30 นาท

123 Ibid.

Page 74: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

59

ตอวนในการเขาไซตทไมเกยวของกบการท างาน และลกจางรอยละ 11.9 ยอมรบวาใชเวลามากกวา 1-2 ชวโมงตอวน และลกจางรอยละ 12.6 ยอมรบวาใชเวลามากกวา 2 ชวโมงตอวนเขาไซตทไมเกยวของกบการท างาน

จากผลการส ารวจของอ เม ร ก าออน ไลน (America Online) และซาลาร (Salary.com) ลกจางโดยทวไปยอมรบวาเสยเวลาไปถง 2.09 ชวโมงตอเวลาท างานวนละ 8 ชวโมง ทงนยงไมรวมเวลาพกกลางวนและเวลาพกระหวางการท างาน124 อยางไรกตาม จากผลการส ารวจของอเมรกาออนไลนและซาลารชวาลกจางเสยเวลาไปถงประมาณสองเทาของเวลาทนายจางคาดหมายไว นอกจากน ซาลารยงไดค านวณวานายจางตองจายเงนถง 759 พนลานดอลลารตอปของเงนเดอนใหกบงานทคาดหมาย แตไมใชงานทกระท าไดจรง125

การเฝาตรวจดกจกรรมทางอเลกทรอนกสของลกจางสามารถเปนวธในการวดและประเมนความสามารถของลกจางได รวมทงชวยในการสบสวนถงการโจรกรรมทางอเลกทรอนกส และสบสวนถงการแกลงปวยเพอหลบเลยงการท างานของลกจาง126

การเฝาตรวจดกจกรรมทางอเลกทรอนกสของลกจางสามารถเปนวธในการวดและประเมนความสามารถของลกจางได รวมทงชวยในการสบสวนถงการโจรกรรมทางอเลกทรอนกส และสบสวนถงการแกลงปวยเพอหลบเลยงการท างานของลกจาง127

5. การพจารณาการกระท าทอยภายในขอบเขตของการจางงานของลกจาง

การกระท าของลกจางอยภายในขอบเขตการจางงานหรอไมถอวามความส าคญหลายประการ ถาลกจางไดกระท าการในฐานตวแทนของนายจาง การกระท านนยอมผกพนนายจาง รวมทงถาลกจางท าใหบคคลทสามไดรบบาดเจบในขณะกระท าในขอบเขตการจางงานอาจท าใหนายจางตองมความรบผดดวย ดงนน การกระท าของลกจางอยในขอบเขตการจางงานหรอไมจงมความส าคญตอการพจารณาความรบผดของนายจาง128

124 Leonard Court and Courtney Warmington, “The Workplace Privacy Myth: Why

Electronic Monitoring Is Here to Stay,” 29 Okla. City. U. L. Rev. 15, 18 (2004), quoted in C. David Morison and Robert L. Bailey, supra note 119.

125 Dan Malachowski, “Wasted Time At Work Costing Companies Billions,” quoted in Parichat Janthori, supra note 104.

126 C. David Morison and Robert L. Bailey, supra note 119. 127 C. David Morison and Robert L. Bailey, supra note 119. 128 Ibid.

Page 75: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

60 ในการพจารณาความชอบธรรมในการสอดสองดส าหรบการคนหารอยเทาดจทลของ

ลกจางจะตองขนอยกบขอบเขตของการคนหา ตวอยางเชน การสอดสองดทจะถอวาชอบดวยกฎหมายจะตองมขนอยกบวธทนายจางกระท าการคนหา ในทางกฎหมาย การคนหาทชอบดวยกฎหมายจะตองมขอบเขตทตดสนบนพนฐานของระดบการคมครองของลกจาง ระดบการคมครองของลกจางจะลดต าลงในทนทหากการสอดสองดนนไดถกระท าลงบนคอมพวเตอรทนายจางเปนผออกให โดยจะต ากวาการคนหารอยเทาดจทลของลกจางทถกกระท าลงบนคอมพวเตอรสวนตวนอกเวลางาน แนนอนวารอยเทาดจทลทถกสรางขนโดยเครองมอสวนตวของลกจางจะตองมระดบการคมครองทมากกวา แตหากรอยเทาดจทลของลกจางถกสรางขนโดยคอมพวเตอรทนายจางเปนผออกใหในเวลางานระดบการคนหาจะลดต าลงและเปนผลดตอนายจางมากกวา129

ในเรองความคาดหมายในความเปนสวนตวของปจเจกบคคลในสงคมสมยใหมทปจเจกบคคลจอมจมอยในโลกดจทล สทธในการสอดสองดของนายจางควรจะถกก าหนดโดยชงน าหนกกบความคาดหมายในความเปนสวนตวของบคคลในแตละกรณ ศาลสงไดเคยกลาวไวในคด City of Ontario, Cal. v. Quon วา “การเปลยนแปลงอยางรวดเรวในการสอสารและการสงผานขอมลไมเพยงแตมหลกฐานทเหนไดในตวเทคโนโลยเอง แตยงตอสงทสงคมยอมรบอยางพฤตกรรมทเหมาะสม....โทรศพทมอถอและการสอสารดวยขอความตวอกษรมความแพรหลายอยางมากจนท าใหบางคนอาจเหนวาสงเหลานเปนวธการทส าคญหรอเปนอปกรณทจ าเปนส าหรบการแสดงออกของตวเอง แมกระทงการแสดงลกษณะเฉพาะตนเอง ซงท าใหมคดในเรองความคาดหมายในความเปนสวนตวเพมมากขน”

ขอสงเกตของศาลขางตนนแสดงใหเหนถงมมมองของศาลตอความคาดหมายในความเปนสวนตวของปจเจกบคคล ศาลไดสรางหลกเกณฑไวสองประการ ประการแรก ศาลไดวางขอบเขตและรปแบบของความคาดหมายในความเปนสวนตวของปจเจกบคคลซงระบไวในมมมองของศาลทขยายความคาดหมายของสงคมในโครงสรางพฤตกรรมทยอมรบได ประการทสอง ศาลไดวางหลกความคาดหมายในความเปนสวนตวของปจเจกบคคลบนพนฐานของการหาสงทถอวาจ าเปนส าหรบขอบเขตการแสดงออกของตวเองทขยายออกไป ขอสงเกตของศาลถอวามองการณไกล ศาลเหนวาการจอมจมเขาสโลกดจตอลของปจเจกบคคลและโหมดการสอสารทเปนผลตามมาในฐานะของปจจยพนฐานส าหรบความสามารถของปจเจกบคคลในการแสดงออกของตวเอง130

129 Ibid. 130 Ibid., pp.607-609.

Page 76: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

61 อยางไรกตาม การทไมมบรรทดฐานในเรองเทคโนโลยการสอดสองดท าใหนายจาง

สามารถสะกดรอยเทาดจทลของลกจางไดแทบทกฝกาว จงเปนเรองส าคญทจะตองมระดบการคมครองก าหนดไวอยางสมบรณ ซงจะท าใหการมการพฒนาใหเกดจดทเหมาะสมในการสอดสองดของนายจาง จดทเหมาะสมนอาจถกวางกรอบไดดยงขนดวยแนวทางกฎหมายตามค าพพากษาตามบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ดวยหลกคตซ (Katz doctrine)131

ศาลสงไดรบเอามาตรฐานใหมในคด Katz v. United States มาใชตามแนวผพพากษาฮารลน (Harlan) ซงไดเปดมมมองใหมในการประเมนความเปนสวนตวของปจเจกบคคลจากการโจมตอยางรนแรงโดยความกาวหนาทางเทคโนโลย นอกจากคดการรกล าทบงคบตามกฎหมาย หลกคตซไดกลายมาเปนจดอางองส าหรบการชงน าหนกระหวางความเปนสวนตวของปจเจกบคคลกบผลประโยชนตามกฎหมายทเปนไปตาม บทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ผพพากษาฮารลน (Harlan) ไดแสดงไวอยางชดเจนส าหรบการคมครองตามบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 ตอการคนหาโดยไมสมเหตผลซงสามารถขยายความไปถงการสอดสองดของนายจางได ดงนน หลกคตซท าใหเกดโครงสรางทสมบรณในการประเมนวาความเปนสวนตวของปจเจกบคคลควรจ ากดขอบอ านาจทควบคมไดมากนอยเพยงใด ตามโครงสรางของหลกคตซการละเมดความเปนสวนตวจะถกตดสนผานทางการพสจนสองดาน (Two-Prong Test) ดานแรก ปจเจกบคคลตองแสดงถงความคาดหมายในความเปนสวนตวทเปนอตวสยทแทจรง ดานทสอง ในการทจะถอวาเปนไปตามหลกน จะตองประเมนวาความคาดหมายเชนวานสงคมไดยอมรบวาสมเหตผลดวยหรอไม132

ในการประเมนความคาดหมายในความเปนสวนตวของแตละปจเจกบคคลตองมทงโครงสรางเชงคณภาพและเชงปรมาณ ในเชงคณภาพจะมาจากขอเทจจรงท วาแมวาความคาดหมายของปจเจกบคคลจะเปนเรองอตวสย แตมมมองทเปนอตวสยนจะตองเขากนกบความคาดหมายทแทจรงของปจเจกบคคล มมมองเชงปรมาณนไดมาจากขอเทจจรงทวาวธการตาง ๆ ในการประเมนจะขนอยกบการบงชของสงคม ในความคาดหมายทสมเหตผล ซงเปนโครงสรางทประเมนและบงชไดมากกวา มมมองเชงปรมาณนเปนทยอมรบกนในฐานะโครงสรางทเปนอตวสย ซงตองขนอยกบการบงชความคาดหมายทสมเหตผลของสงคม133

ในการพยายามบงชขอบเขตของความคาดหมายในความเปนสวนตวทแทจรงของปจเจกบคคล เปนเรองส าคญทจะตองพฒนารปแบบขอเทจจรงรองซงแวดลอมรปแบบพฤตกรรมของ

131 Ibid., p.610. 132 Ibid., p.611. 133 Ibid., p.612.

Page 77: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

62

บคคล ดงนน ถาบคคลแสดงออกถงความรสกวาเปนพนททแบงปน ตวอยางเชน มความลงเลในการใชการตงคาความเปนสวนตวทมไวใหใชกบเสนทางการสอสารดจตอลของตน ความคาดหมายในความเปนสวนตวของเขายอมอาจถกถอวามระดบความคาดหมายในความเปนสวนตวทต ากวา ในทางตรงกนขาม หากใชการตงคาความเปนสวนตวทมไวใหใชทงหมด เพอนในเฟซบกของเธอยอมสามารถคาดหมายถงระดบความคาดหมายในความเปนสวนตวของเขาได เชนนแมวาความคาดหมายในความเปนสวนตวของปจเจกบคคลอาจทงเปนอตวสยและถกยอมรบอยภายใตมมมองความคด แตกระนนมนกยงแสดงถงความคาดหมายทแทจรงของปจเจกบคคลทเกยวของ134

ดงนน หากเปนไปตามโครงสรางของความคาดหมายทเปนอตวสยของปจเจกบคคล ยอมเปนไปไดทจะแยกระดบอตวสยภายใตมมมองความคดไดหลากหลาย ระดบเหลานจะถกมองอยางกลไกทถกทงไวตามรอยเทาดจทลของบคคล การบงชรองรอยไมไดเพยงแตเปดเผยเนอหาในชวตของบคคล แตทส าคญยงไปกวานนคอรองรอยนอาจถกใชเปนจดวดเพอประเมนความคาดหมายในความเปนสวนตวของบคคล การประเมนกลไกเหลานอาจตองการการตรวจสอบโปรไฟลดจทลของบคคลเพอประเมนรปแบบของการแลกเปลยนทางดจตอลดวยการถามชดค าถาม เชน บคคลไดแบงปนการสอสารสวนบคคลทเปนสวนตวไปมากนอยเพยงใด บคคลไดแบงปนขอมลสวนบคคลทออนไหวตอสงคมในวงกวางบอยแคไหน หรอบคคลไดใชการตงคาความเปนสวนตวทมอยและเหมาะสมในสงคมดจทลหรอไม

ในการประเมนการยอมรบความคาดหมายในความเปนสวนตวทสมเหตผลทสงคมยอมรบถอเปนเรองทไดรบการถกเถยงอยางกวางขวาง ในยคดจทลความคาดหมายในความเปนสวนตวทสมเหตผลทสงคมยอมรบไดถกท าใหลดนอยลงไดโดยพนฐานจากการตดตอสอสารดจทลซงปจเจกบคคลไดเขารวมโดยการแบงปนขอมลสวนบคคลแกผใหบรการบคคลทสามอยางตอเนอง135

ในยคกอนมเครอขายสงคม ความแตกตางโดยธรรมชาตระหวางความคาดหมายในความเปนสวนตวทเปนอตวสยของปจเจกบคคลและความคาดหมายในความเปนสวนตวทสมเหตผลของสงคมกอใหเกดเครองกนในความไมแนนอนในสายตาของศาลและผพพากษา ในยคโพสตโมเดรน การจอมจมในโลกดจทลทแพรหลายท าใหเครองกนนหายไป ความแตกตางระหวางความคาดหวงในความเปนสวนตวทเปนอตวสยของปจเจกบคคลและความคาดหมายในความเปนสวนตวทสมเหตผล

134 Ibid., p.612. 135 Ibid., p.613.

Page 78: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

63

ของสงคมไดลดนอยถอยลง สงนไดท าใหนายจางมน าหนกมากขนในการสอดสอง เนองจากปจเจกบคคลไดกระท าสงทท าใหระดบความเปนสวนตวลดลงจากทเคยเปนมากอน136

อยางไรกตาม นายจางสามารถกลาวอางความคาดหมายซงอยบนฐานของสงคมของลกจางไดโดยการแสดงกรณบงคบของเหตผลทางธรกจทชอบดวยกฎหมาย ซงท าใหความคาดหมายทสมเหตผลตามทบงชของปจเจกบคคลถอวาไมไดรบการยอมรบตามกฎหมาย โดยการสอดสองดของนายจางควรอยบนพนฐานของกรอบสองประการ ไดแก 1. ผลประโยชนทางธรกจโดยชอบดวยกฎหมายของนายจาง ซงเกยวของกบกจกรรมในเครอขายสงคมของลกจางทอาจกอใหเกดความสญเสยในผลผลต และ 2. นายจางควรมสทธโดยชอบธรรมทจะปองกนตวเองจากความรบผดซงอาจเกดขนได เชน ความรบผดจากลกจางซงมาจากเรองการแลกเปลยนสอสารทไมเหมาะสมกบลกจางอนของนายจาง ความรบผดจากการทลกจางไมท าตามระเบยบขอบงคบของบรษท ในทงสองกรณนายจางควรมสทธโดยชอบธรรมในการสอดสองดลกจาง137

ดงนน การจอมจมเขาสดจทลดวยการใชเครอขายสงคมไดกอใหเกดการสอสารออนไลนอยางแพรหลายระหวางคนแปลกหนาทไดถกนบเปนเพอนในพนทไซเบอร บอยครงท าใหเกดการแบงปนขอมลใกลชดตอคนแปลกหนาทเสมอนเปนเพอนในการแลกเปลยนจ านวนมาก อนเปนเหตใหผลประโยชนในความเปนสวนตวของปจเจกบคคลเลอนหายไป แตเมอเปนกรณตามความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง ในทางกฎหมายความคาดหมายในความเปนสวนตวของลกจางทเปนอตวสยไมอาจถกท าใหกลายเปนสญญากาศได เพยงแตความคาดหมายนจะตองมตรารบรองจากความคาดหมายในความเปนสวนตวของสงคม138 กลาวคอนอกจากลกจางจะตองมความคาดหมายในความเปนสวนตวทเปนอตวสยทแทจรงแลว สงคมจะตองยอมรบวาความคาดหมายในความเปนสวนตวนสมเหตผลดวย แตแมวาลกจางจะมความคาดหมายในความเปนสวนตวทสงคมยอมรบ นายจางกยงอาจกลาวอางความชอบธรรมในการสอดสองดลกจางไดบนพนฐานของประโยชนทางธรกจของนายจาง และการปองกนความรบผดของตวเองทอาจเกดขน

ดงนน ความกาวหนาของเทคโนโลยการตดตอสอสารในเครอขายสงคมสงผลใหนายจางหนมาใชเครอขายสงคมเพอเปนชองทางในการตรวจสอบประวตผสมครงานและเฝาตรวจดลกจาง ผลกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางจงกลายเปนเรองทสงคมเรมตระหนกมากขน ดงจะเหนไดจากกฎหมายตางประเทศทไดยอมรบในการใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางใน

136 Ibid., p.622. 137 Ibid., p.624. 138 Ibid., p.613.

Page 79: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

64

เครอขายสงคม โดยมการวางขอบเขตของสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมเปนพนทเสมอนจรงในอนเทอรเนตซงแตกตางจากพนททางกายภาพ รวมไปถงขอบเขตการสอดสองดลกจางโดยนายจางทถอวากระท าไดโดยชอบ จนกระทงในทสดกฎหมายตางประเทศไดมการพฒนาในการใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมอยางชดเจนมากขน ซงจะไดศกษาถงแนวทางการคมครองตามกฎหมายตางประเทศในบทตอไป

Page 80: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

65

บทท 3 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมตามกฎหมายตางประเทศ

เมอไดศกษาถงแนวคดและทฤษฎเกยวกบเครอขายสงคมและสทธสวนบคคล รวมทง

ขอบเขตสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมแลว ในบทนจะศกษาถงการคมครองสทธสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางตามกฎหมายตางประเทศ รวมทงหลกการคมครองสทธสวนบคคลของประเทศนน โดยผ เขยนได เลอกศกษากฎหมายตางประเทศจ านวน 3 ประเทศ ไดแก สหรฐอเมรกา ซงเปนประเทศเดยวทมกฎหมายคมครองสทธสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไวเปนการเฉพาะ และกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของสหราชอาณาจกร ซงมไดมการออกแนวทางปฏบตในการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางงานเพอเปนแนวทางส าหรบนายจางในการปฏบตตามกฎหมายคมครองขอมล ค.ศ. 1988 รวมทงสหพนธสาธารณรฐเยอรมนทมบทบญญตทคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางไวอยางชดแจงในกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลแหงสหพนธซงเปนกฎหมายทคมครองขอมลสวนบคคลของพลเมองเยอรมน การศกษาถงแนวทางการคมครองของประเทศเหลานมประโยชนอยางยงตอการน ามาใชเปนแนวทางในการพฒนาและปรบปรงการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทยตอไป

3.1 การคมครองตามกฎหมายของสหรฐอเมรกา

3.1.1 หลกการคมครองสทธสวนบคคล

กฎหมายของสหรฐอเมรกาในการคมครองสทธสวนบคคลนนไดปรากฏวามการพฒนาขนในกฎหมายสองฉบบ คอ ในกฎหมายวาดวยละเมดในกฎหมายบทบญญตแกไขเพมเตมรฐธรรมนญฉบบท 4 (Fourth Amendment) และอกฉบบปรากฏในสทธตามรฐธรรมนญ ค.ศ. 1965 โดยทจดเรมตนในการบญญตการใหความคมครองเรองสทธสวนบคคลนนเรมไดรบการกลาวถงและใหความส าคญในทางกฎหมาย ภายหลงจากทนกกฎหมายชอหลยส แบรนดส (Louis D. Brandies) และซามเอล วอรเรน (Sammual D. Warren) ไดเขยนบทความชอสทธในความเปนอยสวนตว (The Right to Privacy) ทตพมพในวารสารกฎหมายฮารวารด (Harvard Law Review) ซงกลาวไววาสอมวลชนก าลงแทรกแซงเขาไปในชวตสวนตวอยางปราศจากขอบเขต เพราะจดประสงคของสอมวลชนคอตองการทจะน าเสนอขอมลขาวสารในหลากหลายรปแบบเพอตอบสนองความ

Page 81: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

66

ตองการและความชอบทแตกตางกนของผอาน และปรากฏวาในคอลมนตาง ๆ กลบเตมไปดวยเรองซบซบนนทาจ านวนมากทกาวลวงเขาไปในความเปนสวนตวเพอตอบสนองความอยากรอยากเหน นกกฎหมายทงสองทานจงไดเสนอแนวทางใหศาลยอมรบหลกการทางกฎหมายในเรองสทธสวนบคคลใหประชาชนสามารถทจะฟองรองตอศาลใหหยดการกระท าการรกล าสทธสวนบคคลและใหไดรบชดเชยคาเสยหายหรอคาสนไหมทดแทนในความเสยหายจากการรายงานขาวในเรองสทธสวนบคคล

หลงจากนนแบรนดส (Brandies) ไดกลายมาเปนผพพากษาศาลสงในสหรฐอเมรกา และไดเขยนความเหนแยงไวในคด Olmstead v. United States ซงคดน เปนคดการดกฟงทางโทรศพทคดแรกทขนสศาลสงวาการใหความคมครองชาวอเมรกนในความเชอ ความคด อารมณและความรสกนนเปนสทธทจะอยอยางสนโดษ ซงเปนสทธทกวางขวางและมคณคาตออารายชนเปนอยางมาก อกทงยงไดอางวาเปนสทธในการอยอยางโดยล าพง (Right to be let alone) เนองจากสทธดงกลาวเปนการใหค าจ ากดความทไดใจความในการคมครองสทธสวนบคคลไดเปนอยางดและครอบคลม

นอกจากนงานเขยนของหลยส แบรนดส (Louis D. Brandies) และซามเอล วอรเรน (Sammual D. Warren) ไดน าไปสการปฏวตแนวความคดในระบบคอมมอนลอวในชวงกลางศตรวรรษท 20 และหลงจากนนดน วลเลยม พรอสเซอร (Dean William Prosser) กน าเอาแนวความคดนนมาสรปและพฒนาเปนหลกการในขอบเขตการละเมดสทธสวนบคคล 4 รปแบบ แนวทางหลกการทพฒนามาจากแนวความคดของ ดน วลเลยม พรอสเซอร ในเรองการละเมดสทธสวนบคคลทไดรบการยอมรบอยางกวางขวางในสหรฐอเมรกา1 หากการกระท าใดขดตอหลกใดหลกหนงยอมถอวาเปนการกระท าอนละเมดตอสทธสวนบคคลของบคคลทศาลจะตองใหการคมครองเยยวยา2 หลกการทง 4 ขอนไดพฒนาและบญญตเปนกฎหมายลกษณะละเมด (Restatement (Second) of Tort) ในมาตรา 652A – 652D24 มผลใชบงคบในประเทศสหรฐอเมรกาจนถงปจจบน ซงแนวทางในการพจารณาวาเปนการละเมดสทธสวนบคคลหรอไมนนประเทศสหรฐอเมรกาไดก าหนดไวในกฎหมายลกษณะละเมด มาตรา 652A-I3 ซงมหลกเกณฑในการพจารณา ดงน

1 ปญจพาณ นรถ, “เสรภาพสอมวลชนกบการละเมดสทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ

ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตวตามรฐธรรมนญ มาตรา 35 วรรคสอง,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555), น.48-49.

2 เพงอาง, น.53. 3 บรรเจด สงคะเนต นนทวชร นวตระกลพสทธ และเรวด ขวญทองยม, “รายงานการศกษาวจย

ฉบบสมบรณ เรอง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรบรองและคมครองสทธในความเปนอยสวนตว (Right

Page 82: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

67

(1) การแสวงหาผลประโยชนจากขอมลสวนตว (Appropriation) คอการใชชอ การแอบอางเปนเจาของในชอของบคคลหรอความเหมอนในเอกลกษณของบคคลเพอแสวงหาผลประโยชนหรอท าไปเพอประโยชนทางการคาจากขอมลสวนตวจากเรองสวนตวดงกลาวโดยไมไดรบความยนยอม

การกระท าละเมดในความผดนเปนหลกการละเมดในความเปนสวนตวทใน 4 หลกทเกาแกทสดและกยงคงมความส าคญมากทสด ความผดตามหลกน คอ การใชชอของบคคล รปภาพ ภาพถาย หรอความเหมอนในเอกลกษณเฉพาะบคคลอน เชนการท าเลยนเสยงลกษณะทาทาง อนท าใหคนทเหนหรอไดยนคดวาเปนตวบคคลนนจรง ๆ ไมใชการท าเลยนแบบบคคลนน ซงการกระท าเลยนแบบหรอการแอบอางนนท าไปเพอประโยชนทางการคา บคคลผแอบอางหรอท าเลยนแบบยอมมความผดละเมดในสทธสวนบคคลของผถกท าเลยนแบบหรอถกแอบอางนน ความส าคญของการท าละเมดในหลกน คอ ตองท าไปเพอแสวงผลประโยชนตอตวเองหรอเพอธรกจการคา

(2) การรกล าสทธสวนบคคล (Intrusion) คอ การรกล าความเปนสวนตวของบคคลในเรองสวนตว หรอกจกรรมสวนตวตาง ๆ โดยไมไดรบอนญาต

การคมครองเพอการละเมดในการรกล าสทธสวนบคคลในสหรฐอเมรกามงเนนไปทความหมายในการไดรบขอมลขาวสารสวนตวมากกวาการเผยแพรขอมลขาวสารนน แตการละเมดนกรวมไปถงการเผยแพรขอมลขาวสารทไดมาโดยไมชอบดวยกฎหมายไปยงสาธารณะชนดวย การไดมาของขอมลทไมชอบดวยกฎหมายน เชน การดกฟงทางโทรศพท การแอบฟงคนคยกน การใชกลองแอบถาย การใชอปกรณลอบฟง การใชเลนสซมระยะไกลแอบถาย การใชกลองถายวดโอลอบถายเขาไปในพนทสวนตวหรอเคหะสถาน รวมทงการไดขอมลมาโดยการหลอกลวง กรณเหลานเพยงแคเปนการไดมาซงขอมลกเปนความผดแลว เพราะถอวาการท าผดนนเกดมาตงแตขอมลสวนตวไดถกเกบมาอยางผดกฎหมายแลว แมไมมการเผยแพรขอมลนนกสามารถฟองรองได ซงประเดนส าคญในการจะพจารณาวาเปนการลวงล าขอมลสวนตวนนอยทการคาดหมายวาจะมสทธสวนบคคล กลาวคอหากโจทกรสกวาการกระท าดงกลาวของโจทกนนอยในภาวะสถานการณหรอสถานททคาดหมายไดวาจะมความเปนสวนตว เชนนศาลจะใหความคมครองโจทกจากการถกละเมดสทธสวนบคคลนน แตถาขอมลทเกดขนไมสามารถคาดหมายไดวามความเปนสวนตวในสภาวการณเชนนน เชนการพดเสยงดงในรานอาหารทมบคคลผานไปมาและสามารถไดยนเรองดงกลาวไดเชนนศาลกไมรบรองวาบคคลนนจะมสทธสวนบคคลและการกระท าของจ าเลยกจะไมเปนการรกล าความเปนสวนตว และถาวาขอมล

to privacy),” สบคนเมอวนท 10 กมภาพนธ 2559, จาก http://www.nhrc.or.th/2012/wb/img_contentpage_attachment/511_file_name_4667.pdf

Page 83: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

68

นนมาจากการบอกเลาจากบคคลทสามกไมผดในเรองนเพราะไมสามารถชไดวาการเกบขอมลไดมาโดยไมชอบดวยกฎหมายโดยวธการใด

(3) การเผยแพรขอมลสวนตวของบคคลอนออกสสาธารณะ (Public Disclosure of Privacy Fact) คอ การเปดเผยขอเทจจรงซงเปนขอมลสวนตวของบคคลตอสาธารณะอนท าใหโจทกตองเสอมเสยชอเสยงหรอไดรบความอบอาย

ความผดในการเผยแพรขอมลในเรองราวความเปนอยสวนตวของบคคลอนออกสสาธารณะ ไมวาจะโดยการตพมพ การประกาศหรอวธการใด ทท าใหขอมลเหลานนปรากฏแกบคคลอน ๆ หรอสาธารณชนจะถอเปนการกระท าละเมดถาหากวาขาวนนท าใหบคคลซงเปนเจาของขอมลตองอบอายหรอเสยหนา และขาวนนไมไดกอใหเกดประโยชนตอสาธารณะ หรอการพดถงเรองอดตและรายละเอยดในชวตสวนตว ท าใหตองอบอายเสยหนา กจะไดรบความคมครองในการถกเผยแพรขอมลเหลานน แตศาลก าหนดวาตองมเหตผลเพยงพอวาเรองทเกดขนในอดตนนสงผลใหเกดความอบอายหรอมผลกระทบตอชวต ชอเสยง อาชพการงานในปจจบน ซงถาหากเรองในอดตไมสมพนธกบเรองในปจจบนกจะไมไดรบความคมครอง และนอกจานถาการเผยแพรนนเปนการเผยแพรขอมลอนเกยวของกบสาธารณะกไมถอเปนความผด สามารถเผยแพรเรองราวนนได เชน การรายงานขาวทแมจะสรางความอบอายและกระทบตอความรสกจากขอมลนนแตถาถกจดเกบโดยการบนทกของสาธารณะ เชนนถอวาไมเปนความผด โดยการพจารณาวาเปนความนาอบอายหรอไมนนพจารณาจากความรสกของวญญชนทวไปกฎหมายไมคมครอง ถาเปนความรสกของบคคลทมความออนไหวไดงาย และนกขาวนนจะไมตองรบผดถาหากวาขาวหรอขอมลทเผยแพรออกไปนนเปนขาวทเคยออกแลว คอการออกขาวซ า ขาวททกคนรอยแลวและไมคมครองคนทเปนภยตอสงคม กฎหมายคมครองเฉพาะคนทเหมาะสมเทานน เชน การออกขาวประวตอาชญากรรมของผรายทกอคดสะเทอนขวญ กฎหมายใหสทธทจะเผยแพรขอมลสวนตวของบคคลดงกลาวได

(4) การเปดเผยเรองราวตอสาธารณะ (False Light in the Public Eye) คอ การเปดเผยเรองราวของบคคลตอสาธารณะท าใหโจทกถกเขาใจผดในสายตาของสาธารณชนจากการเปดเผยเรองราวเหลานน โดยการเผยแพรขาวไปยงสาธารณชนและขาวนนท าใหบคคลอนเกดความเขาใจผดในตวบคคลได ความผดฐานเผยแพรขอมลเทจตอสาธารณชนอนท าใหบคคลถกเขาใจผดมองคประกอบส าคญ 3 ประการ ไดแก

ก. ขอมลทเผยแพรตอสาธารณชนนนตองเปนขอมลเทจ มรายละเอยดผด หรอมขอผดพลาดแตไมใชความผดหลงเพยงเลกนอย

Page 84: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

69

ข. โจทกตองพสจนใหไดวาขอมลทจ าเลยเผยแพรนนท าใหโจทกดไมดในสายตาของบคคลอน และเปนเหตใหโจทกอบอายขายหนาหรอไดรบความทกขทรมานทางจตใจ

ค. การพจารณาวาเปนการท าใหเขาใจผด ตองพจารณาจากมาตรฐานความคดของวญญชนวาเปนการท าใหเขาใจผดหรอไม ดงนน โจทกตองพสจนวาขอมลนนถาวญญชนไดรยอมเขาใจผดไดตามปกตวสยของวญญชนทวไป4

3.1.2 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

ในประเทศสหรฐอเมรกาหลายมลรฐไดออกกฎหมายในระดบมลรฐเพอคมครองลกจางจากการถกนายจางขอรหสผาน หรอขอเขาถง หรอขอดเครอขายสงคมของลกจางดวยวธการตาง ๆ เรมตนในปค.ศ. 2012 ทมลรฐในสหรฐอเมรกา 6 มลรฐ ไดแก แคลฟอรเนย, เดลาแวร, อลลนอยส, แมรแลนด มชแกน และนวเจอรซย ไดบญญตกฎหมายออกเพอคมครองลกจางในกรณน และตอมาในปค.ศ. 2013 ไดออกกฎหมายคมครองในเรองนเพมอก 10 มลรฐ ไดแก อารคนซอส, โคโลราโด, อลลนอยส, เนวาดา, นวเจอรซย, นวเมกซโก, โอรกอน, อทาร, เวอรมอนต และวอชงตน จนกระทงในปค.ศ. 2014 มลรฐอก 7 มลรฐ ไดแก หลยเซยนา, เมนส, นวแฮมปเชยร, โอกลาโฮมา, โรดไอสแลนด, เทนเนสซ และวสคอนซน และในปค.ศ. 2015 อก 9 มลรฐไดบญญตกฎหมายมาเพอคมครองกรณนดวย5 ซงจะไดเลอกกฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางของมลรฐทนาสนใจมาศกษาดงตอไปน

1. มลรฐแมรแลนด

มลรฐแมรแลนดเปนมลรฐแรกทออกกฎหมายจ ากดนายจางในการเขาถงบญชเครอขายสงคมของลกจาง และหามนายจางจากการขอหรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลการเขาถงอยางอนตอบญชผใชสวนบคคลหรอการใหบรการผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกส ซงถกใหการจ ากดความใหหมายถงอปกรณใด ๆ ทใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สงผาน และรบขอมล (ตวอยางเชน คอมพวเตอร, โทรศพท, ตวชวยดจทลสวนบคคล และ

4 ปญจพาณ นรถ, อางแลว เชงอรรถท 1, น.53-56. 5 National Conference of State Legislatures, “ACCESS TO SOCIAL MEDIA

USERNAMES AND PASSWORDS,” Accessed July 17, 2015, http://www.ncsl.org/research/telecommunications-and-information-technology/employer-access-to-social-media-passwords-2013.aspx

Page 85: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

70

อปกรณอนทคลายคลงกน)6 โดยผวาการมลรฐแมรแลนดไดลงนามผานกฎหมายแหงสภา 964 (House Bill 964) เมอวนท 2 พฤษภาคม ค.ศ. 2012 และกฎหมายนมผลบงคบใชเมอวนท 1 กนยายน ค.ศ. 2012 โดยไดแกไขใหเพมมาตรา 3-712 ลงในประมวลกฎหมายแหงแมรแลนด (Annotated Code of Maryland)

ในกฎหมายฉบบนไดก าหนดหามนายจางในการขอหรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนส าหรบการเขาถงบญชสวนตว หรอการใหบรการผ านอปกรณสอสารอเลกทรอนกส7 โดยกฎหมายไดใหค านยามของ “อปกรณสอสารอเลกทรอนกส” ไวใหหมายความถง อปกรณใด ๆ ทใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สงผาน และรบขอมล 8 รวมถง คอมพวเตอร โทรศพท ตวชวยดจทลสวนบคคล และอปกรณอยางอนทใกล เคยงกน9 แตนายจางอาจเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนใดส าหรบการเขาถงบญชทไมใชบญชสวนตว หรอการใหบรการทจดใหมการเขาถงคอมพวเตอรภายในหรอระบบขอมลของนายจางได10

นอกจากนกฎหมายยงไดก าหนดหามนายจางกระท าการท เปนผลรายแกลกจางเนองจากลกจางปฏเสธการกระท าตามนายจางดงทกฎหมายไดก าหนดหามไว กลาวคอ นายจางไมสามารถปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษประการอนใด หรอขมขวาจะปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษประการอนใดแกลกจาง จากการทลกจางปฏเสธในการเปดเผยผใช รหสผาน หรอวธการอนส าหรบการเขาถงบญชสวนตว หรอการใหบรการผานอปกรณสอสารอเลกทรอนกส11 รวมทงกฎหมายไดคมครองไปถงการกระท าทเปนผลรายแกผสมครงาน โดยไดก าหนดหามไมใหนายจางยกเลก หรอปฏเสธการจางผสมครงานเนองจากการทผสมครงานปฏเสธทจะเปดเผยขอมลดงกลาว12

อยางไรกตาม กฎหมายไดก าหนดขอยกเวนไวในกรณทนายจางไดรบขอมลเกยวกบการใชเวบไซตสวนบคคล เวบไซตในอนเทอรเนต บญชทมพนฐานบนเวบ หรอบญชอนในท านองเดยวกนโดยลกจางเพอวตถประสงคทางธรกจ จากการด าเนนการสบสวนเพอวตถประสงคเพอให

6 Linda B. Hollinshead, “Social-Media Privacy and Protection Laws,” 40

Employment Relations Today, p.74 (2013). 7 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (B) (1) 8 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (A) (3) (I) 9 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (A) (3) (II) 10 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (B) (2) 11 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (C) (1) 12 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (C) (2)

Page 86: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

71

มนใจวาเปนไปตามความปลอดภย หรอกฎหมายการเงน หรอขอเรยกรองตามขอก าหนด13 หรอกรณทนายจางไดรบขอมลเกยวกบการดาวนโหลดโดยไมไดรบอนญาตซงขอมลทรพยสนหรอขอมลการเงนของนายจางสเวบไซตสวนบคคล เวบไซตในอนเทอรเนต บญชทอยบนพนฐานของเวบ หรอบญชอนในท านองเดยวกนโดยลกจาง14 ซงกรณเหลานนายจางสามารถขอหรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนส าหรบการเขาถงบญชสวนตว หรอการใหบรการผานอปกรณสอสารอเลกทรอนกสได

2. มลรฐแคลฟอรเนย

เมอวนท 27 กนยายน ค.ศ. 2012 ผวาการมลรฐแคลฟอรเนยไดลงนามในกฎหมายแหงสภา 1844 (Assembly Bill 1844) กฎหมายนมผลบงคบใชเมอวนท 1 มกราคม ค.ศ. 2013 กฎหมายนแกไขประมวลกฎหมายแรงงานแหงมลรฐแคลฟอรเนย ในเรองการคมครองความเปนสวนตวในสอสงคมของลกจาง ซงกฎหมายไดก าหนดนยามค าวา “สอสงคม” (Social Media) ไววาหมายความถง การใหบรการหรอบญชอเลกทรอนกส หรอเนอหาอเลกทรอนกส ซงรวมถงแตไมจ ากดอยเพยง วดโอ ภาพนง บลอก วดโอบลอก พอดแคสต ขอความตวอกษรดวน อเมล การใหบรการและบญชออนไลน หรอโปรไฟลหรอสถานทเวบไซตในอนเทอรเนต15 โดยกฎหมายฉบบนหามนายจางจากการเรยกหรอขอใหผสมครงานหรอลกจาง (1) เปดเผยชอผใชหรอรหสผานเพอวตถประสงคในการเขาถงสอสงคมสวนตว (2) เขาถงสอสงคมสวนตวตอหนานายจาง (3) เปดเผยสอสงคมสวนตวใด ๆ16 เวนแตกรณเปนการขอใหลกจางเปดเผยสอสงคมสวนตว โดยเปนทเชอไดอยางสมเหตผลวามความเกยวของกบการสบสวนขอกลาวหาตอลกจางในการกระท าผดหรอละเมดตอกฎหมายทบงคบใช และขอบงคบ ทงน เครอขายสงคมจะถกใชเพอวตถประสงคในการสบสวนหรอในกระบวนการทเกยวของเทานน17 หรอในกรณทนายจางเรยก หรอขอใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนใดเพอวตถประสงคในการเขาถงอปกรณอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจดให18

13 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (E) (1) 14 HOUSE BILL 964 SECTION 3–712 (E) (2) 15 ASSEMBLY BILL 1844 SECTION 1. Chapter 2.5 (a) 16 ASSEMBLY BILL 1844 SECTION 1. Chapter 2.5 (b) 17 ASSEMBLY BILL 1844 SECTION 1. Chapter 2.5 (c) 18 ASSEMBLY BILL 1844 SECTION 1. Chapter 2.5 (d)

Page 87: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

72

นอกจากนกฎหมายยงไดก าหนดหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางเนองจากการทลกจางไมท าตามค าขอหรอค าสงของนายจางทเปนการละเมดตอบทบญญตน โดยนายจางไมอาจปลด ภาคทณฑ ขมขวาจะปลด หรอภาคทณฑ หรอกระท าการตอบโตผสมครงานหรอลกจางจาก อยางไรกตาม กฎหมายฉบบนไมหามนายจางจากการเลกสญญาจางหรอกระท าการทเปนผลรายอยางอนตอผสมครงานหรอลกจางหากวาเปนการทกฎหมายอนญาต19

3. มลรฐมชแกน

มลรฐมชแกนไดออกกฎหมายแหงสภาเลขท 5523 (HOUSE BILL No. 5523) ซงมผลบงคบใชเมอวนท 28 ธนวาคม ค.ศ. 2012 กฎหมายนก าหนดหามนายจางจากการขอใหผสมครงานหรอลกจางใหการเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลทอนญาตการเขาถงหรอการสงเกตการณของบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของผสมครงานหรอลกจาง20 โดยกฎหมายไดก าหนดนยามของค าวา “บญชอนเทอรเนตสวนบคคล” (Personal Internet Account) ไววาหมายความถง บญชทถกสรางขนผานทางระบบเชอมโยงทกอตงขนโดยการใหบรการทอยบนฐานของอนเทอรเนต ซงเรยกใหผใชใสหรอเกบขอมลการเขาถงผานทางอปกรณอเลกทรอนกสเพอด สราง ใชงาน หรอแกไขขอมลบญช โปรไฟล สงทแสดง การตดตอสอสาร หรอขอมลทถกจดเกบของผใช21

นอกจากนกฎหมายยงไดก าหนดหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางเนองจากการทผสมครงานหรอลกจางไมใหเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลทอนญาตการเขาถงหรอการสงเกตการณของบญชสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจางในอนเทอรเนต โดยหามนายจางปลด ภาคทณฑ ไมจาง หรอลงโทษประการอนแกผสมครงานหรอลกจางอนเนองมาจากสาเหตดงกลาว22

อยางไรกตาม กฎหมายฉบบนไดก าหนดขอยกเวนทนายจางสามารถขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาถงแกนายจาง เพอใหไดการเขาถง หรอการปฏบตการใด ๆ ได หากเปนกรณทอปกรณสอสารอเลกทรอนกสนนนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน หรอบญชหรอการใหบรการนนนายจางเปนผจดหาให หรอไดรบมาเนองจากความสมพนธในการจางงานระหวางลกจาง

19 ASSEMBLY BILL 1844 SECTION 1. Chapter 2.5 (e) 20 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 3 (a). 21 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 2 (d). 22 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 3 (b).

Page 88: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

73

และนายจาง หรอถกใชส าหรบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง23 รวมทงนายจางสามารถภาคทณฑหรอการปลดลกจางได หากเปนกรณทลกจางไดโอนขอมลทรพยสน หรอขอมลทเปนความลบ หรอขอมลการเงนของนายจางเขาสบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจางโดยไมไดรบอนญาตจากนายจาง24

นอกจากนนายจางยงสามารถด าเนนการสบสวนหรอเรยกใหลกจางรวมมอในการสบสวนในกรณทนายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบกจกรรมบนบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง หรอเปนไปเพอวตถประสงคในการท าใหแนใจวาเปนไปตามกฎหมายทบงคบใช ขอเรยกรองตามขอก าหนด หรอขอหามในการกระท าผดทเกยวกบงานของลกจาง หรอในกรณทนายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการโอนขอมลทรพยสน ขอมลทเปนความลบ หรอขอมลการเงนของนายจางไปสบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจางโดยไมไดรบอนญาต25

นอกจากนกฎหมายยงไดก าหนดขอยกเวนไวในกรณอปกรณสอสารอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน หรอเครอขายของนายจาง โดยกฎหมายไมไดจ ากดหรอหามนายจางในการเขาถงของลกจางในบางเวบไซตในขณะทใชอปกรณสอสารอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน หรอในขณะทใชเครอขายหรอแหลงของนายจาง โดยเปนไปตามกฎหมายของรฐหรอรฐบาลกลาง26 และนายจางยงอาจเฝาตรวจด ตรวจทาน หรอเขาถงขอมลอเลกทรอนกสทถกเกบไวในอปกรณสอสารอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน หรอการทองหรอจดเกบในเครอขายของนายจาง โดยเปนไปตามกฎหมายของรฐหรอรฐบาลกลางไดเชนกน27

นอกจากนกฎหมายฉบบนไดตระหนกถงคณสมบตของเครอขายในอนเทอรเนตทอาจมทงขอมลทจ ากดการเขาถงไวและขอมลทเปนสาธารณะ กฎหมายจงไดก าหนดขอยกเวนขอมลเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงสามารถไดมาโดยปราศจากการเขาถงขอมลโดยการถกเรยก หรอมปรากฏอยในโดเมนสาธารณะวานายจางสามารถด หรอเขาถงขอมลในกรณดงกลาวได28

อยางไรกตาม การกระท าความผดตามกฎหมายนผกระท าจะมความรบผดกตอเมอความผดส าเรจแลว หากความผดยงอยในขนพยายามผกระท ายงไมมความรบผดตามกฎหมายนใน

23 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 5 (1) (a). 24 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 5 (1) (b). 25 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 5 (1) (c). 26 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 5 (1) (d). 27 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 5 (1) (e). 28 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 5 (3).

Page 89: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

74

การขอหรอเรยกใหลกจาง หรอผสมครงานใหการเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลซงอนญาตใหเขาถงหรอสงเกตการณบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง หรอผสมครงาน29

ในเรองการฟองคดในการกระท าความผดตามกฎหมายน กฎหมายไดก าหนดใหผทถกกระท าละเมดตามกฎหมายนอาจน าคดไปฟองตอศาลได และอาจไดรบการชดใชความเสยหายไมเกน 1,000 ดอลลาร และคาทนายความทสมเหตผล และคาฤชาธรรมเนยมศาล30 นอกจากนกฎหมายยงไดบญญตใหการกระท าความผดตามกฎหมายนเปนความผดอาญา โดยเปนความผดอาญาทมอตราโทษนอย (Misdemeanor) ซงมโทษปรบไมเกน 1,000 ดอลลาร31

4. มลรฐยทาห

เมอวนท 26 มนาคม ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐยทาหไดลงนามผานกฎหมายแหงสภา 100 (H.B. 100) ซงมผลบงคบใชเมอวนท 14 พฤษภาคม ค.ศ. 2013 กฎหมายฉบบนจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงมลรฐยทาหเพอคมครองความเปนสวนตวในบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของผสมครงานหรอลกจาง โดยกฎหมายไดก าหนดนยามของค าวา “บญชสวนบคคลในอนเทอรเนต” (Personal Internet Account) ไววาหมายความถง บญชผใชออนไลนซงถกใชโดยผสมครงานหรอลกจางโดยเฉพาะส าหรบการสอสารสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง ซงไมรวมถงบญชผใชซงถกสรางขน รกษา ใช หรอเขาถงโดยนายจางหรอผสมครงานส าหรบการสอสารทเกยวของกบธรกจหรอเพอวตถประสงคทางธรกจของนายจาง32

ในกฎหมายฉบบนก าหนดหามนายจางในการขอใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผ ใชและรหสผาน และรหสผาน หรอรหสผานซงอนญาตให เขาถงบญชผ ใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของผสมครงานหรอลกจาง33 รวมทงกฎหมายยงไดหามนายจางกระท าการทเปนผลรายอนไดแก ปลดออก ขมข หรอเลอกปฏบตอยางอนตอลกจางในวธการใด ๆ ซงสงผลตอการจางงานของลกจาง รวมทงคาชดเชย ขอตกลง เงอนไข สถานท สทธ ความคมกน การเลอนต าแหนง หรอสทธ

29 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 7 (2). 30 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 8 (1). 31 HOUSE BILL No. 5523 SECTION 8 (2). 32 H.B. 100 SECTION 34-48-102 (4). 33 H.B. 100 SECTION 34-48-201 (1).

Page 90: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

75

พเศษ34 และหามนายจางไมจางงาน หรอลงโทษอยางอนแกผสมครงานหรอลกจางเนองจากการไมเปดเผยขอมลดงกลาว35

อยางไรกตาม กฎหมายฉบบนไดก าหนดขอยกเวนทนายจางอาจกระท าการทตองหามตามกฎหมายขางตนไดในหลายประการ กลาวคอ ประการแรก นายจางอาจขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใชหรอรหสผานซงถกเรยกเฉพาะเพอการเขาถงอปกรณสอสารอเลกทรอนกสซงถกจดหาโดยหรอจายทงหมดหรอบางสวนโดยนายจาง หรอบญชผใชหรอบรการซงถกจดหาโดยนายจาง หรอไดมาโดยความสมพนธในการจางงานของลกจางกบนายจาง และใชส าหรบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง36 ประการทสอง นายจางอาจภาคทณฑหรอไลลกจางออกเพราะการโอนขอมลทรพยสนหรอขอมลลบ หรอขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจางโดยไมไดรบอนญาตจากนายจาง37 ประการทสาม นายจางอาจท าการสอบสวนหรอเรยกใหลกจางใหความรวมมอในการสอบสวนในกรณทนายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการกระท าบนบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง เพอวตถประสงคในการใหเปนไปตามกฎหมาย ขอก าหนด ขอเรยกรอง หรอขอหามทบงคบใชตอการจงใจกระท าการไมชอบทเกยวของกบการท างานของลกจาง หรอนายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการโอนโดยไมไดรบอนญาตซงขอมลทรพยสน ขอมลซงเปนความลบ ขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผ ใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง38 ประการทส นายจางสามารถจ ากดหรอหามลกจางเขาบางเวบไซตขณะใช อปกรณสอสารอเลกทรอนกสซงจดหาโดย หรอจายทงหมดหรอบางสวนโดยนายจาง หรอขณะใชเครอขายหรอแหลงของนายจาง โดยสอดคลองกบกฎหมายของรฐ หรอรฐบาลกลาง39 ประการทหา นายจางสามารถตรวจด ตรวจสอบ เขาถง หรอสกดกนขอมลอเลกทรอนกสซงถกจดเกบไวในอปกรณสอสารอเลกทรอนกสซงจดหาหรอจายทงหมดหรอบางสวนโดยนางจาง หรอถกจดเกบไวบนเครอขายของนายจาง โดยสอดคลองกบกฎหมายของรฐ หรอรฐบาลกลาง40 ประการทหก นายจางยงสามารถคดกรองผสมครงานหรอลกจางกอนการจางงานหรอตรวจดหรอรกษาการสอสารของลกจางซงกระท าได

34 H.B. 100 SECTION 34-48-102 (1). 35 H.B. 100 SECTION 34-48-201 (2). 36 H.B. 100 SECTION 34-48-202 (1) (a). 37 H.B. 100 SECTION 34-48-202 (1) (b). 38 H.B. 100 SECTION 34-48-202 (1) (c). 39 H.B. 100 SECTION 34-48-202 (1) (d). 40 H.B. 100 SECTION 34-48-202 (1) (e).

Page 91: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

76

ตามกฎหมายทก าหนด41 ประการสดทาย นายจางสามารถด เขาถง หรอใชขอมลเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงไดรบมาโดยปราศจากการกระท าทตองหามกฎหมาย หรอซงมอยในโดเมนสาธารณะ42

ในเรองการฟองคดในการกระท าความผดตามกฎหมายน กฎหมายไดก าหนดใหบคคลผไดรบความเสยหายจากการละเมดตามบทนอาจน าเหตแหงคดตอนายจางนนมาเสนอตอศาลแหงทมเขตอ านาจ และถาศาลพบวามการละเมดตามบทบญญตน ศาลอาจใหคาชดใชแคผไดรบความเสยหายไดไมเกน 500 ดอลลาร43

5. มลรฐนวเมกซโก

เมอวนท 5 เมษายน ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐนวเมกซโกไดลงนามผานกฎหมายแหงสภา 371 (SB 371) และกฎหมายมผลบงคบใชทนท โดยกฎหมายฉบบนจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงมลรฐนวเมกซโก เพอใหความคมครองความเปนสวนตวเวบไซตเครอขายสงคมของผสมครงาน กฎหมายแหงมลรฐนวเมกซโกนมขอสงเกตทแตกตางจากมลรฐอน คอการใหความคมครองตามกฎหมายฉบบนจ ากดเฉพาะกบผสมครงานเทานน

ในกฎหมายไดก าหนดนยามของค าวา “เวบ ไซต เครอขายสงคม” (Social Networking Website) ใหหมายความถง การใหบรการทอยบนฐานของอนเทอรเนตซงอนญาตใหบคคลสามารถกระท าการ (1) สรางโปรไฟลสาธารณะหรอกงสาธารณะภายในระบบทวางขอบเขตไวซงถกสรางขนโดยใหผบรการ (2) สรางรายชอของผใชอนซงพวกเขาแบงปนการสอสารดวยภายในระบบ (3) ดและตดตามรายชอการตดตอของพวกเขาและรายชอเหลานนสรางขนโดยบคคลอนภายในระบบนน44 โดยกฎหมายไดบญญตหามนายจางขอหรอเรยกใหผสมครงานใหรหสผานเพอเขาถงบญชผใชหรอโปรไฟลบนเวบไซตเครอขายสงคมของผสมครงานหรอสงการเขาถงดวยวธใด ๆ ตอบญชผใชหรอโปรไฟลบนเวบไซตเครอขายสงคมของผสมครงาน45

อยางไรกตาม กฎหมายฉบบนไดก าหนดขอยกเวนใหสทธนายจางในการตรวจดการใชอปกรณอเลกทรอนกสของนายจางและอเมลของนายจางโดยตองไมมการขอหรอเรยกใหผ สมคร

41 Internet Employment Privacy Act SECTION 34-48-202 (1) (3). 42 Internet Employment Privacy Act SECTION 34-48-202 (1) (4). 43 Internet Employment Privacy Act SECTION 34-48-301. 44 SB 371 SECTION 1 E. 45 SB 371 SECTION 1 A.

Page 92: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

77

งานใหรหสผานเพอใหสามารถเขาถงบญชผใชหรอโปรไฟลบนเวบไซตเครอขายสงคมของผ สมครงาน และนายจางสามารถก าหนดนโยบายทเกยวของกบการใชอนเทอรเนตในทท างานและการใชอเมลได46 รวมทงหากนายจางไดรบขอมลเกยวกบผทอาจมาเปนลกจางซงมอยในโดเมนสาธารณะกไมถอวาเปนการตองหามตามกฎหมายนเชนกน47

6. มลรฐอารคนซอส

เมอวนท 22 เมษายน ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐอารคนซอสไดลงนามผานกฎหมายแหงสภา 1901 ( HOUSE BILL 1901) และกฎหมายมผลใชบงคบทนท โดยกฎหมายจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงอารคนซอส เพอใหความคมครองความเปนสวนตวในบญชผใชสอสงคมของผสมครงานและลกจาง ในกฎหมายไดก าหนดนยามค าวา “บญชผใชสอสงคม” (Social Media Account) ใหหมายความถงบญชผใชสวนตวโดยสอหรอการใหบรการอเลกทรอนกสทซงผใชอาจสราง, แบงปน หรอดเนอหาทผใชสรางขน เชน วดโอ รปภาพ บลอก พอดแคสต ขอความ อเมล โปรไฟลหรอทตงของเวบไซต เปนตน โดยรวมถงแตไมจ ากดอยเพยงไมจ ากดอยแคบญชผใชทสรางขนในเฟซบก, ทวตเตอร, ลงคอน, มายสเปซ หรออนสตาแกรม แตบญชผใชสอสงคมตามกฎหมายนไมรวมถงบญชผใชทเปดขนโดยลกจางตามค าขอของนายจาง หรอจดใหแกลกจางโดยนายจาง เชน บญชผใชอเมลของบรษท หรอโปรแกรมซอฟตแวรอน ๆ ซงมเพยงนายจางเปนผครอบครองหรอจดการ หรอสรางขนโดยลกจางในนามของนายจาง หรอสรางขนโดยลกจางเพอแสดงตวในฐานะนายจางโดยใชชอ, สญลกษณ หรอเครองหมายการคาของนายจาง48

กฎหมายแหงมลรฐอารคนซอสนหามนายจางจากการเรยก ขอ เสนอแนะ หรอท าใหลกจางปจจบนหรอผทอาจมาเปนลกจางเปดเผยชอผใชหรอรหสผานส าหรบสอสงคมของลกจางหรอผทอาจมาเปนลกจาง หรอเพมลกจาง หวหนา หรอฝายบรหารจดการเขาไปในรายชอหรอผตดตอทตดตอเกยวของกบบญชผใชสอสงคม หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชผใชสอสงคม49 นอกจากนกฎหมายยงไดบญญตหามนายจางในการด าเนนการหรอขมขทจะไลออก

46 SB 371 SECTION 1 B. 47 SB 371 SECTION 1 C. 48 HOUSE BILL 1901 SECTION 1 (a) (3) (A). 49 HOUSE BILL 1901 SECTION 1 (b) (1).

Page 93: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

78

ภาคทณฑ หรอลงโทษลกจางปจจบน หรอยกเลกหรอปฏเสธการจางผสมครงานจากการทผสมครงานหรอลกจางใชสทธของตนตามทกฎหมายไดบญญตหามนายจางกระท าขางตน50

อยางไรกตาม กฎหมายแหงมลรฐอารคนซอสไดก าหนดขอยกเวนทนายจางสามารถกระท าตามทตองหามตามกฎหมายไดในกรณทนายจางท าตามขอก าหนดแหงสาธารณรฐ หรอกฎหมายทองถน กฎ หรอระเบยบ หรอกฎหรอระเบยบขององคกรก ากบดแลตวเอง หรอในกรณทเปนทเชออยางมเหตผลวากจกรรมในบญชผใชสอสงคมของลกจางเกยวของกบการสอบสวนอยางเปนทางการหรอเกยวของกบกระบวนการของนายจางในเรองทลกจางถกกลาวหาวากระท าผดกฎหมายของสาธารณรฐแหงทองถน หรอระเบยบ หรอนโยบายทเปนลายลกษณอกษรของนายจาง แตในการขอใหลกจางเปดเผยชอผใชและรหสผานของลกจาง ขอมลดงกลาวจะสามารถถกน ามาใชเพอวตถประสงคในการสอบสวนอยางเปนทางการหรอกระบวนการทเกยวของเทานน51

นอกจากน ในกรณทนายจางไดชอผใช รหสผาน หรอขอมลการเขาสระบบของบญชผใชสอสงคมของลกจางมาโดยไมไดตงใจจากการใชอปกรณอเลกทรอนกสทจดใหแกลกจาง หรอจากโปรแกรมทใชตรวจดเครอขายของนายจาง นายจางไมมความรบผดในการมขอมลเหลาน แตไมอาจใชขอมลเหลานเพอเขาถงบญชผใชสอสงคมของลกจางได52

7. มลรฐโคโลราโด

เมอวนท 11 พฤษภาคม ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐโคโลราโดไดลงนามผานกฎหมายแหงสภา 13-1046 ( HOUSE BILL 13-1046) และกฎหมายมผลบงคบใชทนท โดยกฎหมายนจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงมลรฐโคโลราโด เพอใหความคมครองความเปนสวนตวในอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนบคคลของผสมครงานและลกจาง ในกฎหมายฉบบนไดก าหนดนยามของค าวา “อปกรณสอสารอเลกทรอนกส” (Electronic Communications Device) ไววาหมายความถงอปกรณทใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สง หรอรบขอมล รวมทงคอมพวเตอร โทรศพท ตวชวยดจทลสวนตว และอปกรณอนทคลายคลงกน53

50 HOUSE BILL 1901 SECTION 1 (c). 51 HOUSE BILL 1901 SECTION 1 (e). 52 HOUSE BILL 1901 SECTION 1 (b) (2). 53 HOUSE BILL 13-1046 SECTION 1 (b).

Page 94: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

79

กฎหมายแหงมลรฐโคโลราโดนหามนายจางจากการแนะน า ขอ หรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผย หรอท าใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนใดเพอเขาถงบญชผใชหรอการใหบรการสวนตวของผสมครงานหรอลกจางผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตวของผสมครงานหรอลกจาง รวมทงนายจางไมอาจบงคบใหลกจางหรอผสมครเพมบคคลใด ๆ รวมทงนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจางซงเกยวของกบบญชผใชสอสงคม หรอเรยก ขอ แนะน า หรอท าใหผสมครงานหรอลกจางเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคม 54 นอกจากนกฎหมายยงไดบญญตหามนายจางในการปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษอยางใด หรอขมขจะปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษอยางใดแกลกจาง หรอยกเลก หรอปฏเสธการจางผสมครงานเพราะเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธไมเปดเผยขอมลใด ๆ ขางตน หรอเพราะเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะเพมนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจาง หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวซงเกยวของกบบญชผใชสอสงคม55

อยางไรกตาม กฎหมายไดก าหนดขอยกเวนทนายจางสามารถกระท าการทตองหามตามกฎหมายไดหากเปนกรณทนายจางท าการสอบสวนเพอใหมนใจวาเปนไปตามความมนคง หรอกฎหมายการเงน หรอขอเรยกรองตามขอบงคบซงมพนฐานตามการไดรบขอมลเกยวกบการใชงานเวบไซตสวนตว เวบไซตในอนเทอรเนต บญชผใชในเวบไซต หรอบญชผใชอนทคลายคลงกนโดยลกจาง เพอวตถประสงคทางธรกจ56 หรอนายจางท าการสอบสวนการสอสารทางอเลกทรอนกสของลกจางซงมพนฐานตามการไดรบขอมลเกยวกบการดาวนโหลดโดยไมไดรบอนญาตของลกจางซงขอมลเกยวกบทรพยสนหรอขอมลการเงนของนายจางเขาสเวบไซตสวนตว เวบไซตในอนเทอรเนต บญชผใชในเวบไซต หรอบญชผใชอนทคลายคลงกนโดยลกจาง57

ทงน กฎหมายไดบญญตใหสทธแกบคคลทไดรบความเสยหายจากการละเมดตอบทบญญตนในการยนขอรองเรยนตอกระทรวงแรงงานและการจางงาน เมอกระทรวงแรงงานสอบสวนตามขอรองเรยนและหาหาขอสรปภายใน 30 วนหลงจากวนรบฟงพยานหลกฐานแลว กระทรวงแรงงานอาจประกาศกฎเกยวกบการลงโทษโดยก าหนดคาปรบจ านวนสงสด 3,000 ดอลลาร

54 HOUSE BILL 13-1046 SECTION 1 (2) (a). 55 HOUSE BILL 13-1046 SECTION 1 (3). 56 HOUSE BILL 13-1046 SECTION 1 (4) (a). 57 HOUSE BILL 13-1046 SECTION 1 (4) (b).

Page 95: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

80

ส าหรบการกระท าผดครงแรก และคาปรบไมเกน 5,000 ดอลลารส าหรบการกระท าผดแตละครงตอมา58

8. มลรฐโอรกอน

เมอวนท 22 พฤษภาคม ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐโอรกอนไดลงนามผานกฎหมายแหงสภา 2654 (House Bill 2654) และกฎหมายนมผลบงคบใชเมอวนท 1 มกราคม ค.ศ. 2014 โดยกฎหมายนจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงมลรฐโอรกอน เพอใหความคมครองความเปนสวนตวในสอสงคมของผสมครงานและลกจาง ในกฎหมายฉบบนไดก าหนดนยามของค าวา “สอสงคม” (Social Media) ไววาหมายความถงสออเลกทรอนกสซงอนญาตใหผใชสราง แบงปน และแสดงใหเหนเนอหาซงผใชสรางขน ซงรวมถงแตไมจ ากดอยแคการอพโหลดหรอดาวนโหลดวดโอ ภาพนง บลอก บลอกวดโอ พอดแคสต ขอความดวน อเมล หรอโปรไฟลหรอสถานท เวบไซตอนเทอรเนต59

กฎหมายแหงมลรฐโอรกอนนหามนายจางจากเรยกหรอขอใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยหรอจดใหเขาถงซงชอผใชและรหสผาน หรอรหสผาน หรอวธการใด ๆ ในการยนยนความแทจรงซงจดใหเขาถงซงบญชผใชสอสงคมสวนบคคล หรอบงคบใหผสมครงานหรอลกจางเพมนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจางซงเกยวของกบเวบไซตเครอขายสงคม หรอบงคบใหผสมครงานหรอลกจางเขาบญชผใชสอสงคมสวนบคคลตอหนานายจางหรอในวธทท าใหนายจางสามารถดเนอหาในบญชผใชสอสงคมสวนบคคลซงสามารถดไดเฉพาะเมอบญชสอสงคมสวนตวนนถกเขาถงโดยชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการยนยนตวตนทแทจรงของผถอบญชนน รวมทงกฎหมายไดก าหนดหามนายจางด าเนนการหรอขวาจะด าเนนการใด ๆ เพอปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษอยางอนแกลกจาง หรอยกเลกหรอปฏเสธทการจางผสมครงานเพราะผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะเปดเผยหรอจดใหเขาถงซงชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนใดในการยนยนตวตนทแทจรงซงเกยวของกบบญชสอสงคมสวนบคคล หรอเพมนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจางซงเกยวของกบเวบไซตสอสงคมหรอเขาถงบญชผใชสอสงคมสวนบคคล60

58 HOUSE BILL 13-1046 SECTION 1 (5). 59 HOUSE BILL 2654 SECTION 2 (7). 60 HOUSE BILL 2654 SECTION 2 (1).

Page 96: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

81

อยางไรกตาม กฎหมายไดก าหนดขอยกเวนทนายจางสามารถเรยกหรอขอใหลกจางเปดเผยชอผใชและรหสผาน หรอรหสผานใด ๆ หรอวธการอนเพอเขาบญชผใชซงจดมไวโดยหรอในนามของนายจาง หรอถกใชในนามของนายจาง61 รวมทงกฎหมายฉบบนไมตดสทธนายจางในการกระท าการสอบสวน เพอวตถประสงคในการใหเปนไปตามกฎหมายทบงคบใช ขอเรยกรองของกฎ หรอขอหามเรองการจงใจประพฤตมชอบของลกจางในการท างานซงอยบนพนฐานของการไดรบโดยนายจางซงขอมลเฉพาะเกยวกบการกระท าของลกจางบนการใหบรการหรอบญชผใชออนไลนสวนบคคล โดยทนายจางตองไมไดเรยกใหลกจางใหชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนในการยนยนตวตนทแทจรงซงจดใหเขาถงบญชผใชสอสงคมสวนบคคลของลกจาง หรอในการกระท าการสอบสวนตามทไดรบอนญาตตามอนมาตรานเพอแบงปนเนอหาซงถกรายงานตอนายจางวาจ าเปนส าหรบนายจางในการตดสนอยางถกตองตามขอเทจจรงในเรองนน แตจะตองไมมการใหชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนทยนยนตวตนทแทจรงซงท าใหเขาถงบญชสอสงคมสวนบคคลของลกจาง62

นอกจากนถานายจางไดรบชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนเพอยนยนตวตนท แทจรงซ งจดให เขาถงบญชผ ใชส อส งคมสวนบคคลของลกจางทางการใช อปกรณอเลกทรอนกสหรอโปรแกรมซงตรวจดการใชงานเครอขายของนายจางหรออปกรณทนายจางจดใหโดยบงเอญ กฎหมายไดบญญตใหนายจางไมมความรบผดในการมขอมลนน แตไมอาจใชขอมลนนเพอเขาถงบญชผใชสอสงคมของลกจาง63

9. มลรฐวอชงตน

เมอวนท 21 พฤษภาคม ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐวอชงตนไดลงนามกฎหมายแหงสภา 5211 (Senate Bill 5211) และกฎหมายนมผลบงคบใชเมอวนท 28 กรกฎาคม ค.ศ. 2013 โดยกฎหมายนจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงมลรฐวอชงตน เพอใหความคมครองความเปนสวนตวกรณทเกยวของกบอปกรณสอสารอเลกทรอนกสของผสมครงานและลกจาง ในกฎหมายฉบบนไดก าหนดนยามของค าวา “อปกรณสอสารอเลกทรอนกส” (Electronic Communications

61 HOUSE BILL 2654 SECTION 2 (2). 62 HOUSE BILL 2654 SECTION 2 (4). 63 HOUSE BILL 2654 SECTION 2 (6).

Page 97: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

82

Device) ไววาหมายความถงอปกรณซงใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สง และรบขอมล รวมทงคอมพวเตอร โทรศพท ตวชวยสญญาณสวนบคคล และอปกรณใกลเคยงอยางอน64

กฎหมายแหงมลรฐวอชงตนนก าหนดหามนายจางจากการกระท าการดงตอไปน

1. ขอ เรยก หรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยขอมลการเขาใชส าหรบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง (ค าวา “ขอมลการเขาใช” ตามนยามของกฎหมายนหมายความวา ชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนในการยนยนตวตนทแทจรงซงคมครองการเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล)65

2. ขอ เรยก หรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของเขาตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได

3. สง หรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเพมบคคลใด รวมทงนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง

4. ขอ เรยก หรอท าใหผสมครงานหรอลกจางเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนได

นอกจากน กฎหมายยงไดก าหนดหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกผสมครงานหรอลกจางเพราะผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะเปดเผยขอมลการเขาใช หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลตอหนานายจาง หรอเพมบคคลใดเขาในบญชรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล หรอเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนได66 กลาวคอ นายจางไมอาจไลออก ภาคทณฑ หรอลงโทษลกจางอยางอน หรอขจะไลออก ภาคทณฑ หรอลงโทษลกจางอยางอน และไมสามารถหรอปฏเสธทจะจางผสมครงาน67 เพราะเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธการกระท าดงกลาว

อยางไรกตาม กฎหมายไดก าหนดขอยกเวนหากเปนกรณทนายจางขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช เพอเขาถงบญชผ ใชหรอการใหบรการซ งถกจดขนเนองจากความสมพนธในการจางงานของลกจางกบนายจาง หรออปกรณสอสารอเลกทรอนกสหรอบญชผใช

64 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (5) (c). 65 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (5) (e). 66 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (1). 67 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (5) (a).

Page 98: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

83

ออนไลนซงนายจางเปนผจายเงนหรอจดหาให68 และการกระท าของนายจางไมถอเปนการตองหามตามกฎหมายหากเปนกรณเครอขายสงคมออนไลน อนทราเนต หรอแพลตฟอรมเทคโนโลยอนซงมงหมายเปนพเศษเพออ านวยความสะดวกในการแลกเปลยนขอมลทเกยวของกบการท างาน การท างานรวมกน หรอการสอสารของลกจางหรอผท างานอน69 และในกรณทเปนไปเพอวตถประสงคของการสอบสวนเกยวกบการกระท าความผดทเกยวของกบการท างานของลกจาง หรอขอกลาวอางเรองการโอนขอมลในทางทรพยสน ขอมลลบ หรอขอมลทางการเงนไปยงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางโดยไมไดรบอนญาต นายจางสามารถขอหรอเรยกใหลกจางแบงปนเนอหาจากบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลได70 รวมทงในกรณทนายจางกระท าการเพอใหเปนไปตามขอก าหนดของรฐ หรอบทบญญตของรฐบาลกลาง กฎหรอระเบยบ บรรทดฐานแหงคด หรอกฎขององคกรก ากบดแลตนเอง71 ไมถอวาเปนการกระท าทตองหามตามกฎหมายน

นอกจากน หากนายจางไดรบขอมลการเขาใชของลกจางโดยบงเอญ ในการใชอปกรณสอสารอเลกทรอนกส หรออปกรณอเลกทรอนกสทนายจางจดหาให หรอโปรแกรมทใชตรวจดเครอขายของลกจาง กฎหมายไดก าหนดใหนายจางไมมความรบผดในการครอบครองขอมลนน แตนายจางไมอาจใชขอมลการเขาใชเพอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได72

ในเรองการฟองคดในการกระท าความผดตามกฎหมายน กฎหมายไดก าหนดใหนายจางหรอผสมครงานผถกละเมดตามกฎหมายนอาจน ามาฟองเปนคดแพงศาลทมเขตอ านาจได โดยศาลอาจใหการบรรเทาทกขตามค าสงศาลหรอตามความเปนจรง และคาเสยหายทแทจรง และคาใชจายและคาทนายความตามความเหมาะสมแกผสมครงานหรอลกจาง73

10. มลรฐเนวาดา

เมอวนท 13 มถนายน ค.ศ. 2013 ผวาการมลรฐเนวาดาไดลงนามกฎหมายแหงสภาเลขท 181 (Assembly Bill No. 181) และกฎหมายนมผลบงคบใชเมอวนท 1 ตลาคม ค.ศ. 2013 โดยกฎหมายนจะถกแกไขเพมเตมลงในประมวลกฎหมายแหงมลรฐเนวาดา เพอใหความคมครอง

68 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (2). 69 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (3) (a). 70 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (2). 71 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (3) (d). 72 SENATE BILL 5211 SECTION 1 (4). 73 SENATE BILL 5211 SECTION 2.

Page 99: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

84

ความเปนสวนตวในบญชผใชเครอขายสงคมของผสมครงานและลกจาง ในกฎหมายฉบบนไดก าหนดนยามของค าวา “บญชสอสงคม” (Social Media Account) ไววาหมายความถงการใหบรการหรอบญชอเลกทรอนกสใด ๆ หรอเนอหาอเลกทรอนกส รวมถงแตไมจ ากดอยเพยง วดโอ รปภาพ บลอก บลอกวดโอ พอดแคสต ขอความดวนและขอความตวอกษร โปรแกรมหรอบรการอเมล การใหบรการออนไลน หรอโปรไฟลเวบไซตในอนเทอรเนต

กฎหมายแหงมลรฐเนวาดานไดก าหนดหามนายจางเรยก ขอ แนะน า หรอท าใหลกจางหรอผทจะมาเปนลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนใดทจดใหมการเขาถงบญชส อสงคมสวนบคคล ทงโดยทางตรงและทางออม รวมทงก าหนดหามนายจางปลด ภาคทณฑ เลอกปฏบตในลกษณะใด ๆ หรอปฏเสธการจางงานหรอการเลอนต าแหนง หรอขทจะด าเนนมาตรการใด ๆ ตอลกจางหรอผทจะมาเปนลกจางทไมยอม ปฏเสธ หรอไมเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนทจดใหมการเขาถงบญชสอสงคมสวนบคคล

อยางไรกตาม กฎหมายนไดก าหนดขอยกเวนท ไมถอวาเปนการกระท าทขดตอกฎหมายหากนายในรฐเนวาดาเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนใดของบญชหรอการใหบรการใดนอกจากบญชสอสงคมสวนบคคล เพอวตถประสงคในการเขาถงคอมพวเตอรหรอระบบขอมลภายในของนายจางเอง และในกรณทนายจางจากการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายของรฐ กฎหมายของรฐบาลกลาง หรอขอบงคบ หรอกฎขององคกรก ากบดแลตนเอง74

อยางไรกตาม กฎหมายนไดก าหนดขอยกเวนท ไมถอวาเปนการกระท าทขดตอกฎหมายหากนายในรฐเนวาดาเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนใดของบญชหรอการใหบรการใดนอกจากบญชสอสงคมสวนบคคล เพอวตถประสงคในการเขาถงคอมพวเตอรหรอระบบขอมลภายในของนายจางเอง และในกรณทนายจางจากการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายของรฐ กฎหมายของรฐบาลกลาง หรอขอบงคบ หรอกฎขององคกรก ากบดแลตนเอง75

เมอน าหลกกฎหมายของท ง 10 มลรฐมาพจารณาพบวาแตละมลรฐลวนมเจตนารมณทมงคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม ซงกฎหมายในแตละรฐ มรายละเอยดทบญญตไวคอนขางคลายคลงกน โดยอาจมขอปลกยอยบางประการทแตกตางกน ดงอาจพจารณาเปรยบเทยบใหชดเจนยงขนไดตามตารางดานลางน

74 ASSEMBLY BILL No. 181 Section 1 Sec. 2. 75 ASSEMBLY BILL No. 181 Section 1 Sec. 2.

Page 100: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

85

ตารางท 3.1 ตารางเปรยบเทยบกฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมของประเทศสหรฐอเมรกา

รายละเอยดของกฎหมาย

ในแตละมลรฐ

แม ร

แลนด

แคลฟอร เนย

ม ช

แกน

ยทาห

นว เมกซโก

อารคน ซอส

โค โล รา โด

โอ ร

กอน

วอ ชง ตน

เน วาดา

การก าหนดนยามค าวาเครอขายสงคม (หรอค าอนในท านองเดยวกน)

×

×

×

×

×

×

×

การใหความคมครองลกจางปจจบน

√ √ √ √ × √ √ √ √ √ การใหความคมครองผสมครงาน

√ √ √ √ √ √ √ √ √ √ การใหความคมครองกรณการเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลโดยนายจาง

ขอก าหนดหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจาง

×

ขอยกเวนในเรองการสอบสวนการกระท าโดยทจรตของลกจาง

×

×

ขอยกเวนกรณขอมลทมปรากฏอยในโดเมนสาธารณะ

×

×

×

×

ขอยกเวนกรณบญชเครอขายสงคมทเกยวของกบธรกจหรอมขนโดยนายจาง

×

ขอยกเวนกรณทนายจางสามารถกระท าไดเพอการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมาย

×

Page 101: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

86

ขอยกเวนกรณทนายจางไดรบขอมลการเขาใชบญชเครอขายสงคมโดยบงเอญ

×

×

×

×

×

เมอน าหลกกฎหมายของมลรฐตาง ๆ มาพจารณาพบวาแตละมลรฐมหลกทคลายคลงกนหลายประการ มลรฐโคโลราโด, แมรแลนด, เนวาดา และวอชงตนอนญาตใหนายจางเรยกใหลกจางจดใหซงชอผใช , รหสผาน หรอขอมลการเขาถงบญชส าหรบบญชทไมใชบญชสวนบคคลเพอใหนายจางสามารถเขาถงคอมพวเตอรหรอระบบขอมลได กฎหมายของมลรฐแคลฟอรเนยอนญาตในการเขาถงทเชอมโยงกบอปกรณทนายจางเปนผจดให มลรฐโอรกอน, มชแกน และยทาหอนญาตการเขาถงทกวางขวางกวา โดยมงเนนทงบญชและอปกรณทนายจางเปนผจดให และอปกรณและบญชทใชในฐานะตวแทนของนายจางหรอเพอวตถประสงคทางธรกจ

กฎหมายในหลายมลรฐยงไดตระหนกถงการคมครองผลประโยชนในธรกจของนายจาง กฎหมายของมลรฐยทาหและมชแกนตระหนกวานายจางอาจเฝาตรวจดขอมลอเลกทรอนกสทถกเกบหรอสงผานเครอขายของบรษท แตกฎหมายของมลรฐวอชงตนกาวหนาไปอกขน โดยยอมรบการทนายจางจะเฝาตรวจดการแลกเปลยนขอมลทเกยวของกบงานบางอยาง โดยขอหามตามกฎหมายจะไมบงคบใชกบเครอขายสงคม , อนทราเนต หรอแพลตฟอรมเทคโนโลยทโดยแรกเรมประสงคใหมเพออ านวยความสะดวกในการแลกเปลยนขอมลทเกยวของกบการท างาน การรวมกนหรอตดตอสอสารของลกจางหรอผท างานอน76

ในเรองการเฝาตรวจดลกจางกฎหมายของมลรฐอลลนอยสและนวเมกซโกยอมรบวานายจางอาจเฝาตรวจดอปกรณอเลกทรอนกสของตนได เชนเดยวกบการทลกจางใชระบบอเมลของนายจาง แตการเฝาตรวจดนจะตองไมมการขอหรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางจดใหซงรหสผานหรอขอมลการเขาถงบญชอนใดในการทจะเขาถงบญชหรอโปรไฟลของเวบไซตเครอขายสงคมของผสมครงานหรอลกจาง77

นอกจากน กฎหมายยงไดวางขอยกเวนเรองการสบสวนเอาไว กฎหมายของมลรฐนวเมกซโก มชแกน เวอรมอนต และเนวาดา ไมมขอยกเวนโดยชดแจงส าหรบการสบสวนของนายจาง อยางไรกตาม กฎหมายของมลรฐอนไดวางขอบเขตในสถานการณตาง ๆ ทนายจางอาจท าการสบสวน

76 Ibid., p.79. 77 Ibid., p.79.

Page 102: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

87

การใชงานเครอขายสงคมของลกจางได เชน มขอสงสยวามการละเมดกฎหมายความมนคงและการเงน ไดแก มลรฐโคโลราโดและแมรแลนด ความไมถกตองของความลบของนายจางและขอมลทรพยสนหรอขอมลดานการเงนของนายจาง ไดแก มลรฐโคโลราโด, แมรแลนด, มชแกน, ยทาห, วอชงตน การละเมดกฎหมายหรอขอบงคบอน ไดแก มลรฐอารคนซอส, แคลฟอรเนย, มชแกรน, โอรกอน, ยทาห, วอชงตน และการกระท าผดของลกจาง ไดแก มลรฐแคลฟอรเนย, มชแกน, โอรกอน, ยทาห, วอชงตน นอกจากน กฎหมายของบางมลรฐไดวางหลกใหนายจางอาจท าการสบสวนจากการไดรบขอมลโดยเฉพาะเจาะจงเกยวกบการใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ไดแก มลรฐโคโลราโดและโอรกอน หรอบนพนฐานของความเชอทมเหตผลของนายจางวาการใชงานเครอขายสงคมสวนบคคลมความเกยวของตามกฎหมายของมลรฐอารคนซอส

ในบางมลรฐกฎหมายไมไดกลาวไววาระหวางการสบสวนนายจางสามารถขอหรอเรยกขอมลการเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลไดหรอไม เชน โคโลราโด , แมรแลนด และมชแกน ในขณะทบางมลรฐ เชน อารคนซอส กฎหมายอนญาตนายจางใหสามารถขอชอผใชและรหสผานเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได หรอในบางมลรฐไดอนญาตใหนายจางขอเขาถงเนอหาในเครอขายสงคมได เชน แคลฟอรเนย หรอแมแตสามารถเรยกใหลกจางแบงปนเนอหาของการใชงานเครอขายสงคมไดในหลายมลรฐ เชน โอรกอน, ยทาห, วอชงตน

แมกฎหมายนจะมวตถประสงคเพอคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคม แตกฎหมายนกไดก าหนดกรอบทคมครองนายจางจากการรบผดไวดวย กฎหมายของมลรฐโอรกอนและยทาหตางมหลกการทคลายคลงกนในการทนายจางไมตองมความรบผดจากการกระท าทไมเกดผลส าเรจในการเรยก หรอขอใหผสมครงานหรอลกจางจดใหซงขอมลการเขาถงบญช การยอมใหสงเกตการณ หรอการเปดเผยขอมลทอนญาตใหเขาถงบญชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง กฎหมายของมลรฐอารคนซอส โอรกอน และวอชงตนไดระบถงกรณทนายจางไดรบขอมลการเขาใชของลกจางมาโดยบงเอญไว โดยทวไป ถานายจางไดรบชอผใช รหสผาน หรอขอมลการเขาถงมาโดยบงเอญในระหวางการเฝาตรวจดเครอขายของบรษท นายจางไมมความรบผดในการครองครองขอมลเหลาน ถานายจางไมไดใชขอมลเหลานในการเขาถงบญชเครอขายสงคมส วนบคคลของลกจาง

นอกจากน กฎหมายในหลายมลรฐไดวางหลกการทคลายคลงกนไววานายจางไมตองหามในการเขาถงขอมลทอยในโดเมนสาธารณะหรอมอยเปนสาธารณะ ทงมลรฐอารคนซอส, อลลนอยส, โอรกอน, มชแกน, นวเมกซโก และยทาห78 ซงเปนการทกฎหมายบญญตไดสอดคลองกบ

78 Ibid., p.80.

Page 103: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

88

ลกษณะของเครอขายสงคมในอนเทอรเนตทอาจมไดทงในกรณทถกจ ากดการเขาถงไวหรอกรณทมปรากฏอยอยางสาธารณะ

3.2 การคมครองตามกฎหมายของสหราชอาณาจกร 3.2.1 หลกการคมครองสทธสวนบคคล

แนวคดเรองสทธสวนบคคลและสทธตามกฎหมายของประเทศองกฤษตองยอนกลบไปในปค.ศ. 1888 ทผพพากษาคลล (Cooley) ไดเบกแนวทางแหงการตระหนกถงความมอยของสทธสวนบคคลโดยใหนยามสทธสวนบคคล คอ สทธทจะมชวตอยตามล าพง (The Right to Be Let Alone) ซงหมายความถง สถานะ หรอสภาพของบคคลในอนทจะแยกตวออกจากสงคม และบคคลอน หรอออกไปจากประโยชนสาธารณะ หรอเปนการแยกไปออกใหอยแบบสนโดษ

หลกสทธสวนบคคลไมเปนทยอมรบในประเทศองกฤษเนองจากเหตผล 2 ประการ คอ ประการทหนง ศาลเหนวาเปนไปไมไดทจะก าหนดใหแนนอนชดเจนวาเรองใดเปนเรองสวนบคคลหรอไม เชน การทหนงสอพมพวจารณเกยวกบชวตสวนตวของนกแสดงซงนกแสดงเขาอาจมความยนดวาการไดลงในคอลมนซบซบในทสดเขากไดรบความสนใจจากสงคม แตการวจารณในท านองเดยวกนถาการกระท าดงกลาวเปนเรองทเกยวกบฐานะการเงนในธนาคารเรองดงกลาวกคงไมนายนดเชนนน ดงนน การรบรองใหมสทธดงกลาวจะเปนการยงยากเพราะไมสามารถก าหนดไดแนนอนชดเจน

ประการทสอง สทธดงกลาวนมความขดแยงโดยตรงกบสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหน เชนถาหากไมอนญาตใหมการวพากษวจารณกจกรรมบางอยางของเพอนบานทผดธรรมชาตโดยเหตผลทวาเปนเรองสวนตวของบคคลกอาจท าใหเกดผลเสยได

นอกจากนการใหความคมครองสทธในความเปนอยสวนตวปรากฏในรฐธรรมนญของรฐอยแลว อกทงผพพากษาในประเทศองกฤษยงเชอมนในระบบการพจารณาวนจฉยคดเกดจากค าพพากษาของศาลและการอธบายใหเหตผลในการพจารณาคดของศาลเปนส าคญ ผทไดรบความเสยหายสามารถไดรบความคมครองและการเยยวยาความเสยหายโดยเปนโจทกฟองไดในกรณใด ๆ ตามกฎหมายลกษณะละเมดในความรบผดตาง ๆ ซงเปนลกษณะส าคญของกฎหมายคอมมอนลอวอยแลว นอกจากนภายใตหลกคอมมอนลอวมแนวความคดในการคมครองและประกนสทธในการตดสนใจ สทธอนเกยวกบความคด เกยวกบความรสกในจตใจ และอารมณของบคคลอยแลว และความเปนสวนตวอาจเปนสวนหนงของสทธทวไปในการปลอดจากการรบกวนของบคคลอนของบคคลซงถอวาเปนสทธในความมตวตนของบคคลประการหนง อยางไรกด ปจจบนในวงการศาลหรอ

Page 104: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

89

นกวชาการตางใหการยอมรบหลกการเคารพสทธในความเปนตวตน (Right to Personality) ตามแนวทฤษฎของประเทศเยอรมนมากขน และในการพจารณาคดแตละครงกไดพยายามน าหลกการดงกลาวมาประกอบการพจารณาและแสดงเหตผลโดยศาลในการใหความคมครองควบคไปกบหลกคอมมอนลอว ซงถอวาเปนววฒนาการทท าใหการคมครองสทธในความเปนอยสวนตวของประเทศองกฤษกวางขวางมากขนและมประสทธภาพมากขน79

เนองจากประเทศองกฤษไมมกฎหมายในเรองสทธสวนบคคล ดงนนเมอเกดการกระท าใดทเปนการบกรกตอสทธสวนบคคลของผหนงผใด ระบบกฎหมายของประเทศองกฤษจะน าเอาหลกกฎหมายในเรองละเมดมาใช ตวอยางเชน ถามผใดเขาไปในเคหสถานสวนบคคลของผอนโดยไมไดรบอนญาต และท าการตดตงกลองวดโอเพอลกลอบบนทกภาพเจาของเคหสถาน ซงการกระท าดงกลาวถอวาเปนการรกล าสทธสวนบคคลของผเปนเจาของเคหสถานนน แตไมสามารถลงโทษผกระท าความผดตอการรกล าซงสทธสวนบคคลได เนองจากไมมกฎหมายบญญตไวเปนการเฉพาะ ดงนนผเสยหายจงกลาวโทษผกระท าผดไดเพยงความผดในฐานบกรกเขามาในเคหสถานโดยมชอบ อยางไรกตาม แมวาในระบบกฎหมายของประเทศองกฤษไมมบทบญญตเฉพาะส าหรบความผดอนเกยวกบสทธสวนบคคลกไมไดเปนปญหาในการลงโทษผกระท าผดตอสทธสวนบคคล เนองจากองคคณะผพพากษาจะน าหลกความรบผดอนทมอยแลวในระบบกฎหมายขององกฤษมาปรบใชไดอยางเหมาะสมกบการกระท าความผดทมลกษณะเปนการรกล าสทธสวนบคคล80 จากการทระบบกฎหมายองกฤษไมยอมรบถงความมอยของสทธสวนบคคล ดงนน เมอเกดกรณการรกล าสทธสวนบคคล ระบบกฎหมายขององกฤษจงหาทางออกเพอเปนการคมครองสทธสวนบคคลของประชาชนโดยการน าหลกกฎหมายแพงอนทมใชในระบบกฎหมายของตนมาเทยบเคยงกบขอเทจจรงแลวปรบใช ซงหลกความรบผดทางแพงทส าคญทศาลมกน ามาใชเทยงเคยงในการพจารณาการกระท าความผดในการรกล าสทธสวนบคคลมดงน

1. บกรก (Trespass) แบงออกเปน 3 ประเภท ไดแก ประเภทแรก คอ บกรกทดน ไดแก การกระท าการเขาไปในทดนสวนบคคลของผอนโดยไมไดรบอนญาต ประเภททสอง คอ บกรกทรพยสน ไดแก การกระท าการเขาถอครองทรพยสนของผอนโดยไมไดรบอนญาต ประเภททสดทาย คอ บกรกบคคล ความผดฐานบกรกถอเปนวธการเยยวยาในทางกฎหมายตอผเสยหายดงเดม แตยงม

79 ศรกล ภพนธ, “ขอความคดวาดวยขอมลขาวสารสวนบคคล,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะ

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2525), น.45-46. 80 พชรนทร เตชะปญญารกษ, “การลกลอบบนทกภาพถาย หรอวดทศนโดยมชอบ,”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2549), น.39.

Page 105: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

90

ขอจ ากดคอการกระท านนตองเปนการกระท าในทางกายภาพกบโจทก หรอตอทรพยสนของโจทก นอกจากนการบกรกทดนและทรพยสน ผทมอ านาจในการองตอศาลจ ากดไวเพยงแคเจาของทดนหรอเจาของกรรมสทธในทรพยสนทชอบดวยกฎหมายเทานน ท าใหความผดฐานบกรกนไมสามารถเยยวยาความเสยหายทเกดขนจากการละเมดสทธสวนบคคลไดในบางกรณ ตวอยางเชน เจาของบานสามารถฟองรองผทกระท าการบกรกเขามาในทพกอาศยของตนได แตแขกทเขาพกไมสามารถฟองรองผทกระท าการบกรกได นอกจากนความผดฐานบกรกยงไมครอบคลมถงกรณการกระท าการลกลอบบนทกภาพถาย หรอวดทศนโดยมชอบทใชกลองบนทกภาพระยะไกลบนทกภาพเขามาในบานของผเสยหายเนองจากผลกลอบบนทกภาพมไดกระท าการใดอนมลกษณะทเปนการบกรกเพราะไมมลกษณะทางกายภาพใดทบกรกเขาไปในตวบาน ผเสยหายจงไมสามารถด าเนนคดใดกบผลกลอบบนทกภาพได

ส าหรบกรณความผดฐานบกรกทกระท าตอบคคลนน ไดแก ความผดฐานท ารายรางกาย การคนตวบคคลโดยมชอบจงถอเปนการกระท าความผดในฐานน ซงรวมถงการบงคบหรอขมขเพอเขาท าการคนตวกถอเปนความผดในฐานนทงสน แตดวยขอจ ากดในลกษณะของความผดทตองเปนการกระท าละเมดทางกายภาพ ดงนน การสะกดรอยตามหรอการตดตามจงไมถอเปนความผดในฐานบกรก

2. การกอใหเกดความเดอดรอนร าคาญ (Nuisance) คอ การกระท าใด ๆ ทเปนการเขาแทรกแซงซงการใชสทธ ตวอยางเชน สทธประโยชนในทดนของผอนจนท าใหเกดความเสยหาย เชน การทเจาหนตดตามทวงหนโดยโทรศพทเขาไปทบานลกหนตลอดเวลาทงกลางวนและกลางคน หรอการทโทรเขาไปทบานผเสยหายตลอดชวงกลางดก เชนนลวนแตเปนการกระท าความผดฐานละเมดกอใหเกดความเดอดรอนร าคาญทงสน แตขอจ ากดของความผดในฐานนกเชนเดยวกบความผดฐานบกรก คอ ผเสยหายจะตองไดรบประโยชนจากทดนนนในฐานะผครอบครองทชอบดวยกฎหมายเทานน

3. การหมนประมาท (Defamation) คอ การทบคคลใดแสดงบทความใด ๆ อนท าใหชอเสยง เกยรตยศของผเสยหายดอยต าลงในความคดของบคคลอน อนเปนผลท าใหผเสยหายถกเกลยดชง ถกหวเราะเยาะเยย หรอถกดหมน หรอเปนเหตใหผเสยหายตกเปนทรงเกยจของสงคม

Page 106: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

91

ความผดฐานหมนประมาทเปนวธเยยวยาผเสยหายจากความเสยหายซงเกดจากถอยค าทกลาวถงความนาเชอถอ หรอเกยรตของเขานนถกท าใหคลาดเคลอนไปจากทเปนจรง และมบางกรณทความผดฐานหมนประมาทไมสามารถปกปองผเสยหายจากการรกล าสทธสวนบคคลได81

นอกจากนในระบบกฎหมายของประเทศองกฤษยงไดน าเอาหลกกฎหมายอน ๆ มาใชเทยบเคยงในการพจารณาคดทมขอเทจจรงเปนการกระท าตอสทธสวนบคคล เชน กฎหมายวาดวยความยตธรรมในความสงบสข ค.ศ. 1361 (The Justice of the Peace Act 1361) ในกรณการลอบดกฟงและถ ามอง ซงรวมถงการใชกลองบนทกภาพทมเลนสซมระยะไกลลอบบนทกภาพผเสยหาย หรอ กฎหมายวาดวยการสมคบคดและการคมครองทรพยสน ค.ศ. 1875 (The Conspiracy and Protection of Property Act 1875) ในการหามมใหบคคลใดท าการเฝาจบตาดบาน หรอสถานทใด ๆ ทผเสยหายอาศยอย เปนตน82 ในสวนของสทธสวนบคคลในขอมลสวนบคคลประเทศองกฤษกไดมการออกกฎหมายเพอคมครอง คอ กฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 (Data Protection Act 1998)

3.2.2 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

ในประเทศองกฤษยงไมไดมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหกระท าการใหเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได แตหากนายจางไดเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง และมการเกบขอมลสวนบคคลของลกจางจากเครอขายสงคมเพอน าไปใชประโยชน ขอมลสวนบคคลของลกจางในสวนนถอเปนขอมลสวนบคคลทไดรบความคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 (Data Protection Act 1998)

กฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 (Data Protection Act 1998) เปนขอบขายของสทธและหนาทซงจะถกวางไวเพอคมครองขอมลสวนบคคล กรอบกฎหมายนใชสรางความสมดลระหวางความตองการทชอบดวยกฎหมายขององคกรในการจดเกบและใชขอมลสวนบคคลเพอวตถประสงคทงในทางธรกจและวตถประสงคอน ๆ กบสทธของปจเจกบคคลทจะไดรบการเคารพในความเปนสวนตวในขอมลสวนบคคลของเขา

81 เพงอาง, น.42-44. 82 เพงอาง, น.46.

Page 107: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

92

หลก 8 ประการของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 มสาระส าคญดงน

1. ขอมลสวนบคคลควรไดรบการประมวลผลโดยเปนธรรมและโดยชอบดวยกฎหมาย โดยเฉพาะอยางยงไมควรประมวลผลหากปราศจากกรณดงตอไปน

ก. เขาเงอนไขทก าหนดไวอยางนอยหนงขอ

ข. ในกรณทเปนขอมลสวนบคคลทออนไหว ตองเขาเงอนไขทก าหนดไวอยางนอยหนงขอ

2. ขอมลสวนบคคลจะไดรบมาเมอวตถประสงคโดยเฉพาะเพอวตถประสงคเฉพาะอยางทชอบดวยกฎหมาย ไมควรประมวลผลในลกษณะทไมสอดคลองกบวตถประสงค และไมควรประมวลผลในวถทางทขดกบวตถประสงคนน

3. ขอมลสวนบคคลจะตองเพยงพอ มความสอดคลอง และมปรมาณทสมพนธกบวตถประสงคในการประมวลผล

4. ขอมลสวนบคคลควรมความถกตองแมนย า และไมลาสมย

5. ขอมลสวนบคคลทถกประมวลผลไมวาเพอวตถประสงคใดไมควรถกเกบรกษาไวนานเกนกวาความจ าเปนเพอวตถประสงคนน

6. ขอมลสวนบคคลจะตองถกประมวลผลอยางสอดคลองกบสทธของเจาของขอมลตามกฎหมายน

7. ขอมลสวนบคคลควรมมาตรการในทางเทคนคและการจดการทเหมาะสมเพอปองกนการประมวลผลขอมลสวนบคคลทปราศจากอ านาจหรอไมชอบดวยกฎหมาย หรอเพอปองกนการสญหายโดยบงเอญ การถกท าลาย หรอความเสยหายตอขอมลสวนบคคล

8. ขอมลสวนบคคลจะไมถกสงตอไปยงประเทศหรอเขตทอย นอกพนทเศรษฐกจยโรป ยกเวนวาประเทศนนหรอเขตเศรษฐกจนนไดรบประกนระดบการคมครองทเพยงพอในสทธและเสรภาพของเจาของขอมลทมตอการประมวลผลขอมลขาวสารสวนบคคล83

83 สณธาน ขนทมณ และด ารงค ทรพยผล, “กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล,” สบคนเมอ

วนท 29 สงหาคม 2557, จาก http://www.coj.go.th/iad/userfiles/file/dataprotection.doc

Page 108: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

93

กฎหมายวาดวยการคมครองขอมลน ามาปรบใชกบการกระท าเฉพาะ คอ การประมวลผลขอมลสวนบคคล มากกวาทจะปรบใชกบบคคลหรอองคกรเฉพาะ ดงนน ไมวาใครกตามท “ประมวลผลขอมล” ผนนจะตองปฏบตตามกฎหมายน และจะตองจดการขอมลสวนบคคลใหเปนไปตามหลกเกณฑการคมครองขอมล กลาวอยางกวาง คอ ถาผใดจดเกบ หรอถอครองขอมลเกยวกบปจเจกบคคลทยงมชวตอนสามารถระบตวตนได หรอถาใช เปดเผย รกษา หรอท าลายขอมลนน ผนนกมความเปนไปไดคอนขางมากวาไดประมวลผลขอมลสวนบคคล ขอบเขตของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลกวางมากเนองจากกฎหมายนปรบใชกบเกอบทกกรณทคณกระท าตอขอมลสวนบคคลของปจเจกบคคล84

1. นยามส าคญตามกฎหมาย

(1) ขอมลสวนบคคล หมายความถงขอมลทเกยวของกบบคคลทมชวตผซงสามารถถกระบตวได

ก. จากขอมลเหลานน หรอ

ข. จากขอมลเหลานนและขอมลอนทอยในความครอบครอง หรอนาจะเขามาอยในความครอบครองของผควบคมขอมล และรวมทงการแสดงออกทางความคดเหนเกยวกบปจเจกบคคล และสงบงชถงเจตนาของผควบคมขอมลหรอบคคลอนทเกยวของกบปจเจกบคคล85

นยามตามกฎหมายของขอมลสวนบคคลรวมถงความคดเหนเกยวกบปจเจกบคคล หรอสงทมเจตนาตอปจเจกบคคลดวย ตวอยางเชน การประเมนหรอความคดเหนของผจดการตอศกยภาพของลกจางระหวางระยะเวลาทดลองงาน ถอวาเปนขอมลสวนบคคลเกยวกบปจเจกบคคล และถาผจดการหมายเหตใหลกจางตองฝกหดแกไข หมายเหตนถอเปนขอมลสวนบคคล เปนตน รวมทงตองระลกไววากรณทสามารถระบตวปจเจกบคคลไดโดยอาศยขอมลทมอยบางสวนกบขอมลอนบางสวน ถอวาขอมลทมอยนเปนขอมลสวนบคคลดวย86

(2) ขอมลท ออนไหว หมายความถงขอมลสวนบคคลทประกอบดวยขอมลดงตอไปน

84 Information Commissioner’s Office, “The Guide to Data Protection,” Accessed

August 18, 2014, http://ico.org.uk/for_organisations/data_protection/the_guide. 85 Data Protection Act 1988 Section 1 (1). 86 Information Commissioner’s Office, supra note 84.

Page 109: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

94

ก. เชอชาตหรอเผาพนธของเจาของขอมล

ข. ความคดเหนทางการเมองของเจาของขอมล

ค. ความเชอทางศาสนาหรอความเชออนในลกษณะเดยวกนของเจาของขอมล

ง. การทเจาของขอมลเปนสมาชกกลมทางการคาใดหรอไม

จ. สขภาพหรออาการทางกายหรอจต

ฉ. ชวตทางเพศของเจาของขอมล

ช. การกระท าความผดหรอการถกกลาวหาวากระท าความผด

ซ. กระบวนการใด ๆ ทเกยวกบความผดทไดกระท าหรอถกกลาวหาวาไดกระท าโดยเจาของขอมล การจ าหนายคดหรอการตดสนของศาลในกระบวนการเชนวาน87

(3) การประมวลผล หมายความวา การไดมา การบนทก หรอการครอบครองขอมลขาวสารหรอขอมล หรอการด าเนนการปฏบตการหรอชดการปฏบตการใด ๆ กบขอมลขาวสารหรอขอมล รวมถงกรณดงตอไปน

ก. การจดระเบยบ การดดแปลง การเปลยนแปลงขอมลขาวสารหรอขอมล

ข. การกคน การปรกษา หรอการใชขอมลขาวสารหรอขอมล

ค. การเปดเผยขอมลขาวสารหรอขอมลโดยการสงผาน การเผยแพร หรอการท าปรากฏมอยโดยประการอน

ง. การจดเรยง การรวมเขาดวยกน การปดกน การลบ หรอการท าลายขอมลขาวสารหรอขอมล88

นยามของการประมวลผลมขอบเขตทกวาง แทบจะทกการกระท าทกระท าตอขอมลถอวาเปนการประมวลผล89

87 Data Protection Act 1988 Section 2. 88 Data Protection Act 1988 Section 1 (1). 89 Information Commissioner’s Office, supra note 84.

Page 110: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

95

(4) เจาของขอมล (Data Subject) หมายความวา ปจเจกบคคลผซงเปนเจาของขอมลสวนบคคล90

กลาวไดวาเจาของขอมลคอปจเจกบคคลผซงขอมลสวนบคคลเกยวกบตน กฎหมายนไมรวมถงเจาของขอมลทตาย หรอไมอาจระบตวบคคลได หรอไมสามารถแยกตวบคคลจากผอนได91

(5) ผประมวลผลขอมล (Data Processor) หมายความวา บคคลใด (นอกจากลกจางของผควบคมขอมล) ซงประมวลผลขอมลในฐานะตวแทนของผควบคมขอมล92

(6) ผควบคมขอมล หมายความวา บคคลผซง (ทงโดยล าพงหรอรวมกนหรอใชรวมกนกบบคคลอน) ตดสนใจถงวตถประสงคในการประมวลผลขอมล หรอจะประมวลผลขอมลชนดใด และดวยวธการอยางไร93

ค าวา “รวมกน” (Jointly) ใชในกรณทบคคลตงแตสองคนขนไป (ตองเปนองคกรเสมอ) กระท าการรวมกนในการตดสนใจถงวตถประสงคและวธการในการประมวลผลขอมล

ค าวา “ใชรวมกน” (In Common) ใชในกรณทบคคลตงแตสองคนขนไปแบงปนแหลงขอมลสวนบคคลทพวกเขาตางประมวลผลอยางอสระดวยกน

หนาทของผควบคมขอมลตามทกฎหมายนก าหนดไวมอยตลอดระยะเวลาทประมวลผลขอมลสวนบคคล เชนเดยวกบสทธของเจาของขอมลทมอยตลอดระยะเวลาทมการประมวลผล ดงนน ผควบคมขอมลตองปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายนตงแตระยะเวลาทไดรบขอมลมาจนกระทงขอมลนนถกสงกลบคน ลบ หรอท าลาย หนาทของผควบคมขอมลยงมไปถงวธการในการก าจดขอมลสวนบคคลเมอไมมความจ าเปนตองเกบรกษาไวแลว โดยจะตองก าจดขอมลอยางปลอดภยและในลกษณะทไมสงผลเสยตอผลประโยชนของปจเจกบคคลทเกยวของ94

2. เงอนไขในการประมวลผลขอมล

หลกการขอท 1 ของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลค.ศ. 1998 ก าหนดใหผควบคมขอมลตองเปนไปตามเงอนไขในการประมวลผลหนงขอหรอมากกวาในการประมวลผลขอมลสวนบคคล เงอนไขหลายขอนเกยวของกบวตถประสงคทผควบคมขอมลประสงคจะใชขอมล ซง

90 Data Protection Act 1988 Section 1 (1). 91 Information Commissioner’s Office, supra note 84. 92 Ibid. 93 Ibid. 94 Ibid.

Page 111: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

96

เงอนไขในการประมวลผลจะน าธรรมชาตของขอมลสวนบคคลมาเปนสงทใชพจารณา กรณทขอมลทถกประมวลผลเปนขอมลสวนบคคลทออนไหว เงอนไขจะยงมความส าคญมากขน ตวอยางเชน ขอมลเกยวกบสขภาพหรออาชญากรรมของปจเจกบคคล

เงอนไขในการประมวลผลอยในบทท 2 และ 3 ของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล หากไมไดเขาขอยกเวนตามกฎหมายน การประมวลผลขอมลสวนบคคลจะตองเปนไปตามเงอนไขอยางนอยหนงขอ ไดแก

(1) ปจเจกบคคลท ขอมลสวนบคคลนนเกยวกบตนใหความยนในการประมวลผล

(2) สงทจ าเปนในการประมวลผล ไดแก

ก. เกยวเนองตามสญญาทเจาของขอมลไดเขาท าไว หรอ

ข. เพราะเจาของขอมลไดถกขอใหท าการบางสงเพอทเขาจะไดเขาท าสญญา

(3) การประมวลผลขอมลเปนเรองทจ าเปนตองกระท าเพราะผควบคมขอมลมหนาทตามกฎหมาย (ยกเวนหนาทตามสญญา)

(4) การประมวลผลเป นเรองท จ าเปนต องกระท าเพราะการค มครองผลประโยชนทส าคญตอชวต (Vital Interests) ของปจเจกบคคล เงอนไขจะน ามาบงคบใชเฉพาะกรณทเกยวกบชวตและการตาย เชน เมอประวตทางการแพทยของปจเจกบคคลถกเปดเผยใหแกฝายฉกเฉนของโรงพยาบาลทท าการรกษาบคคลทประสบอบตเหตทางรถยนต

(5) การประมวลผลเปนเรองทจ าเปนตองกระท าเพราะการบรหารการยตธรรม หรอการกระท าตามบทบญญตแหงกฎหมาย การปกครอง หรอหนาทสาธารณะ

(6) การประมวลผลเปนไปตามเงอนไขของผลประโยชน โดยชอบดวยกฎหมาย95

ส าหรบเงอนไขของผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมาย เนองจากกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลยอมรบวาผควบคมขอมลมเหตผลโดยชอบดวยกฎหมายทจะประมวลผลขอมลสวนบคคลซงเปนกรณท เงอนไขไมไดกลาวถงไว ผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายเปนเงอนไขทม

95 Ibid.

Page 112: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

97

เจตนารมณเพออนญาตการประมวลผลขอมลสวนสวนบคคล โดยผควบคมขอมลตองเปนไปตามขอก าหนดบางประการดวย

ขอก าหนดประการแรกทผควบคมขอมลตองมในการประมวลผลขอมลเพอวตถประสงคเรองเหตผลโดยชอบดวยกฎหมายของผควบคมขอมลหรอบคคลทสามทไดรบการเปดเผยขอมลจากผควบคมขอมล ขอก าหนดประการทสอง (เมอเปนไปตามขอก าหนดแรก) คอผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายจะตองมความสมดลกบผลประโยชนของเจาของขอมลทเกยวของ ไมถอวาเขาเงอนไขเรองผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายหากการประมวลผลไมเปนธรรมเนองจากผลกระทบตอสทธและเสรภาพ หรอผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายของเจาของขอมล แตผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายของผควบคมขอมลไมจ าเปนตองสอดคลองกบของเจาของขอมลจงจะถอวาเปนไปตามเงอนไข อยางไรกตาม หากมความไมลงรอยกนอยางรนแรงระหวางผลประโยชน ผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายของเจาของขอมลถอวามความส าคญเปนล าดบแรก ขอก าหนดประการสดทาย การประมวลผลขอมลตามเงอนไขเรองผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายจะตองเปนธรรมและชอบดวยกฎหมาย และตองเปนไปตามหลกการของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 199896

ในการประมวลผลขอมลสวนบคคลทออนไหว จะตองเปนไปตามเงอนไขอยางนอยหนงขอตามทก าหนดจงจะท าการประมวลผลได เงอนไขเหลานไดแก

(1) ปจเจกบคคลทขอมลนนเกยวของจะตองใหความยนยอมโดยแจงชดในการประมวลผล

(2) การประมวลผลมความจ าเปนเพอใหเปนไปตามกฎหมายแรงงาน

(3) การประมวลผลมความจ าเปนเพอคมครองผลประโยชนทจ าเปนตอชวตของกรณดงน

ก. เจาของขอมล

ข. บคคลอน (ในกรณทเจาของขอมลไมอาจใหความยนยอม หรอมเหตผลทไมอาจไดความยนยอมมา)

(4) การประมวลผลกระท าโดยองคกรทไมแสวงหาผลก าไร และไมเกยวของกบการเปดเผยขอมลตอบคคลทสาม หากไมไดรบความยนยอมจากเจาของขอมล มขอจ ากดพเศษทตองน ามาบงคบใชกบเงอนไขน

96 Ibid.

Page 113: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

98

(5) เจาของขอมลไดกระท าใหขอมลเปนขอมลสาธารณะโดยจงใจ

(6) การประมวลผลมความจ าเปนตอกระบวนการทางกฎหมาย เพอการไดรบค าแนะน าทางกฎหมาย หรอกอตง ใช หรอปกปองสทธตามกฎหมาย

(7) การประมวลผลมความจ าเปนเพอการบรหารความยตธรรม หรอเพอใชบทบญญตแหงกฎหมาย หรอท าหนาทของรฐ

(8) การประมวลผลมความจ าเปนเพอวตถประสงคทางการแพทย และถกใชโดยผเชยวชาญทางการแพทย หรอโดยบคคลใดทมหนาทเชนเดยวกนนอยางเปนความลบ

(9) การประมวลผลมความจ าเปนเพอการเฝาตรวจดในเรองโอกาสทเทาเทยมกน และถกกระท าโดยมการรกษาความปลอดภยตอสทธของเจาของขอมลทเหมาะสม97

ความยนยอมของเจาของขอมลเปนเงอนไขหนงในการประมวลผลขอมลทงการประมวลผลขอมลสวนบคคลและขอมลทออนไหว กฎหมายนไดแยกความแตกตางของความยนยอมไวระหวาง ความยนยอมโดยทวไปส าหรบการเปนไปตามเงอนไขของการประมวลผล และความยนยอมโดยแจงชดส าหรบการเปนไปตามเงอนไขของการประมวลผลขอมลสวนบคคลทออนไหว

ความยนยอมอาจเปนเพยงชวงระยะเวลาหนงและเฉพาะในบางสถานการณ แมวาจะไดมการใหความยนยอมแตกหาใชวาความยนยอมจะมอยตลอดไป ตองพงระลกไววาเจาของขอมลอาจถอนความยนยอมได แตการถอนความยนยอมไมกระทบตอสงทไดกระท าไปในระหวางทเขาใจวาความยนยอมนนยงคงมอย ผควบคมขอมลตองตรวจสอบวาความยนยอมทไดรบมาเพยงพอหรอไมในกรณทความสมพนธทมตอเจาของขอมลเปลยนแปลงไป หรอสถานการณไดเปลยนแปลงไป ทงน ความยนยอมของเจาของขอมลตองชดเจน ตองครอบคลมรายละเอยดเฉพาะของการประมวลผล ชนดของขอมล วตถประสงคในการประมวลผล และองคประกอบพเศษในการประมวลผลทอาจสงผลกระทบตอเจาของขอมล98

คณะกรรมการขอมลขาวสารของประเทศองกฤษซงมหนาทรบผดชอบใหเปนไปตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของประเทศองกฤษไดออกแนวปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางงาน (Employment Practices Code) 4 สวน ซงเกยวของกบทงการเกบขอมลของลกจางและการเฝาตรวจดลกจางในเครอขายสงคม

97 Ibid. 98 Ibid.

Page 114: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

99

แนวทางปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางงาน (Employment Practices Code) ไมมอ านาจบงคบในทางกฎหมาย แตเปนการแสดงความคดเหนของคณะกรรมการถงแนวทางทองคกรสามารถปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 ดงนน ธรกจทปฏบตตามแนวทางปฏบตนกจะชวยจ ากดความเสยงในการละเมดกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 ซงกจะมผลใหโอกาสเกดความเสยหายตอความนาเชอถอของบรษทลดนอยลง99

ขอมลทอยในขอบเขตของแนวทางปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล คอ ขอมลทอยในขอบเขตของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ซงไดแก ขอมลเกยวกบบคคลทถกประมวลผลโดยองคกรในบรบทของการจางงานเกอบทงหมด

ผทไดรบความคมครองตามแนวทางปฏบตน คอ “ผท างาน” ทนายจางอาจจดเกบหรอด าเนนการกบขอมลของเขา ซงอาจเปนทงผททตองการเขามาท างาน ท างานอย หรอเคยท างานดวย กลาวไดวาในแนวทางปฏบตนค าวา “ผท างาน” หมายถง

(1) ผสมครงาน (ทงทไดรบการจางงานและไมไดรบการจางงาน)

(2) ผทเคยสมครงาน (ทงทไดรบการจางงานและไมไดรบการจางงาน)

(3) ลกจาง (ปจจบนและอดต)

(4) พนกงานตวแทน (ปจจบนและอดต)

(5) พนกงานทรบคาแรงตามเวลาการท างาน (ปจจบนและอดต)

(6) พนกงานทมสญญา (ปจจบนและอดต)100

แนวทางปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลแบงออกเปน 4 สวน ไดแก

สวนท 1 การรบสมครงานและการคดเลอก101

99 Chris Walter, “LEGAL BRIEFING Employment Practices Data Protection Code -

Part 2 (Employment Records),” Accessed August 17, 2014, http://www.cov.com/files/publication/cf733abb-d382-4813-a779-2a5df96246b8/presentation/publicationattachment/deef8b7b-e177-490c-8c81-2d73f869f532/oid6089.pdf

100 Information Commissioner’s Office, “The Employment Practices Code,” Accessed August 17, 2014, https://ico.org.uk/Global/~/media/documents/library/Data_Protection/Detailed_specialist_guides/the_employment_practices_code.ashx

Page 115: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

100

กระบวนการของการรบสมครงานการคดเลอกเกยวของในเรองความจ าเปนของนายจางในการเกบรวบรวมใชขอมลเกยวกบผท างาน ขอมลสวนใหญนโดยสวนใหญแลวมกเปนขอมลสวนบคคลและสามารถสงผลกระทบตอความเปนสวนตวของผท างาน แนวทางปฏบตนชวยสรางสมดลระหวางความตองการของนายจางและสทธสวนบคคลของผสมครงาน สวนท 1 ของแนวทางปฏบตนครอบคลมทกดานในกระบวนของการรบสมครงานและการคดเลอก โดยครอบคลมตงแตการโฆษณาต าแหนงวางงานไปจนถงการลบขอมลของผสมครงานทไมไดรบคดเลอกเขาท างาน

1.1 โฆษณา

ในขอนครอบคลมวธการใด ๆ ทใชเพอแจงแกผสมครงานใหทราบถงต าแหนงวางงาน โดยใชสอตาง ๆ เชน หนงสอพมพ, วทย, โทรทศน และอนเทอรเนต โดยนายจางตองแจงแกบคคลทตอบรบตอโฆษณารบสมครงานใหทราบถงชอขององคกรทพวกเขาจะใหขอมลเกยวกบตวเอง และแจงวาขอมลนจะถกใชอยางไรบาง

ในสวนตวแทนผรบสมครงานในนามของนายจางควรระบแสดงตนไวอยางชดเจน และอธบายวาขอมลสวนบคคลทพวกเขาไดรบจะถกน าไปใชและเปดเผย เมอไดรบขอมลของผสมครงานจากตวแทน โดยนายจางจะตองมนใจวาผสมครงานทราบถงชอขององคกรทครอบครองขอมลของพวกเขาในทนททสามารถกระท าได

1.2 ใบสมคร

ในสวนนครอบคลมถงประวตทถกสงมา รวมถงการตอบรบตอโฆษณารบสมครงานอยางเปนทางการมากขน ในการคนหาขอมลสวนบคคลจะตองคนหาขอมลสวนบคคลเฉพาะทเกยวของกบการตดสนใจในการรบสมครงาน โดยตองอธบายถงธรรมชาตและแหลงทมาซงขอมลเกยวกบผสมครงานทไดมานอกเหนอจากขอมลทผสมครงานไดใหมาโดยตรง หากมการเกบรวบรวมขอมลทออนไหวตองมนใจวาเปนไปตามเงอนไขในเรองขอมลทออนไหว และจะตองจดใหมวธการทปลอดภยส าหรบการสงใบสมคร

1.3 การตรวจสอบความถกตอง

ในกระบวนการรบสมครงานจะตองมการอธบายแกลกจางถงธรรมชาตของกระบวนการและวธการยนยนความถกตองทน ามาใชในอยางเรวทสดเทาทจะกระท าไดในกระบวนการรบสมครงาน หากมความจ าเปนตองรกษาความปลอดภยในการสงเอกสารหรอขอมลตอ

101 Ibid.

Page 116: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

101

องคกรหรอบคคลอน ตองไดรบความยนยอมจากผสมครงาน เวนแตมความยนยอมใหสงตอไดไวเปนประการอน

1.4 การคดเลอกผเขารอบ

ในการคดเลอกจะตองมความสม าเสมอในวธการทขอมลสวนบคคลถกใชในกระบวนการของการคดเลอกผสมครทเขารอบส าหรบต าแหนงงานเฉพาะ และแจงใหผสมครงานทราบหากระบบในการคดเลอกผเขารอบโดยอตโนมตเปนพนฐานเดยวทน ามาใชเพอการตดสนใจ

1.5 การสมภาษณ

ในการสมภาษณจะตองกระท าการใหมนใจไดวาขอมลสวนบคคลทถกบนทกและเกบรกษาจากการสมภาษณเกยวของและมความจ าเปนส าหรบกระบวนการรบสมครงาน

1.6 การตรวจสอบกอนการจางงาน

ในชวงระยะเวลากอนการจางงานนายจางจะตองด าเนนการตรวจสอบเฉพาะเมอมความเสยงทส าคญเปนพเศษทเกยวของกบนายจาง ลกคา ฯลฯ และเมอไมมหนทางอนทเหมาะสมและรกล านอยกวาน โดยด าเนนการตรวจสอบผสมครกอนการจางงานเพยงตอผทผานการคดเลอกสรอบทายในกระบวนการรบสมคร และแสดงใหชดเจนตงแตตนของกระบวนการรบสมครงานวาการจะมการตรวจสอบและการตรวจสอบจะด าเนนอยางไร

เมอขอมลทถกเกบรวบรวมเกยวของกบบคคลอนนอกจากผสมครงาน ซงสงผลกระทบตอความเปนสวนตวของบคคลอน ตองมนใจวาบคคลอนทไดรบผลกระทบรถงการน

1.7 การรกษาบนทกการรบสมครงาน

ในการรบสมครงานจะตองก าหนดและยดถอตามระยะเวลาในการเกบบนทกในการรบสมครงานโดยอยบนพนฐานของความจ าเปนในทางธรกจทชดเจน พจารณาขอมลทอยในใบสมครงานอยางระมดระวงในการทจะถายโอนไปสบนทกการจางงานของผสมครงาน ไมเกบรกษาขอมลทไมเกยวของกบความสมพนธในการจางงานทมอยในปจจบน และท าลายขอมลทไดมาโดยการตรวจเลอกโดยเรวทสดเทาทจะกระท าได แตตองภายในเวลา 6 เดอน เวนแตการบนทกผลลพธทไดจากการตรวจเลอกหรอการตรวจสอบความถกตองยงคงเกบรกษาเอาไวได

Page 117: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

102

สวนท 2 บนทกขอมลในการจางงาน102

ในการท าธรกจมกตองมการเกบบนทกขอมลเกยวกบผท างาน บนทกเชนวานประกอบดวยขอมลซงโดยธรรมชาตแลวถอวาเปนสวนตว และสามารถสงผลกระทบตอความเปนสวนตวของผท างานได กฎหมายวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลไมไดหามนายจางจากการเกบ รกษา และใชขอมลเกยวกบผท างาน แตชวยสรางสมดลระหวางความจ าเปนของนายจางทจะตองเกบบนทกขอมลกบสทธของผท างานทจะตองไดรบความเคารพในชวตสวนตวของพวกเขา แนวทางปฏบตนจะไมเพยงชวยใหนายจางปฏบตถกตองตามกฎหมาย แตยงชวยใหนายจางบรหารขอมลทจดเกบไดอยางด

สวนท 2 ของแนวทางปฏบตนครอบคลมทกดานของการเกบ ถอครอง และใชบนทกขอมลการจางงาน ซงมาจากการไดมาซงขอมลนบต งแตผท างานไดรบการจางงานหรอเขาเกยวของจนถงการลบบนทกขอมลของผทเคยท างาน นอกจากน แนวทางปฏบตนยงจดการกบเรองสทธของผสมครงานและผท างานทจะสามารถเขาถงขอมลของพวกเขาทนายจางเกบไว แตในสวนท 2 ไมรวมถงรายละเอยดในการจดเกบและใชขอมลสขภาพซงจะอยในสวนท 4

ในสวนท 2 ของแนวทางปฏบตเพอการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางงานวางแนวทางไวส าหรบเรองตอไปน103

2.1 การเกบรวบรวมและเกบรกษาบนทกขอมลทวไป

ในการเกบรวบรวมขอมลในการจางงานจะตองท ากระท าการใหแนใจวาลกจางทรบเขาท างานใหมรถงธรรมชาตและแหลงขอมลเกยวกบพวกเขาทถกเกบไว รวมถงรวาขอมลนนจะถกใชอยางไร และจะถกเปดเผยตอใครบาง ตองแจงแกลกจางใหมและเตอนลกจางเดมเกยวกบสทธของพวกเขาตามกฎหมายน รวมถงสทธของพวกเขาในการเขาถงขอมลทเกยวกบพวกเขาทถกเกบไว ตองมนใจวามความจ าเปนทชดเจนส าหรบขอมลทถกเกบรวบรวมจากลกจาง และขอมลทถกเกบรวบรวมตรงกบความตองการ

นอกจากน นายจางจะตองมการจดส าเนาขอมลใหแกลกจางแตละคนซงอาจมการเปลยนแปลงได เชน ขอมลบานเลขท ถามลกจางเพอใหตรวจสอบบนทกขอมลในเรองความถกตอง และตองมนใจวาการแกไขทจ าเปนไดถกปรบปรงใหทนสมย

102 Ibid. 103 Ibid.

Page 118: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

103

2.2 ความปลอดภย

ในสวนของความปลอดภยนายจางควรมมาตรฐานความปลอดภยซงน ามาใชกบความเสยงในการเขาถงโดยไมไดรบอนญาต การสญหายโดยบงเอญ การถกท าลาย ความเสยหายของบนทกขอมลการจางงาน และควรกอตงระบบทมความปลอดภย มการควบคมการเขาถง มรหสผาน เพอใหมนใจไดวาพนกงานเทานนทสามารถเขาถงบนทกขอมลการจางงาน ซงพวกเขามความจ าเปนทางธรกจโดยชอบดวยกฎหมายทจะกระท าได ตองมนใจวาถาบนทกขอมลในการจางงานถกน าออกมามนจะตองไดรบการควบคม ตองแนใจวาเฉพาะขอมลทจ าเปนเทานนทจะน าออกมา และมกฎวาดวยความปลอดภยใหพนกงานตองปฏบตตาม

นอกจากน นายจางควรตองพจารณาเรองความเสยงของการสงผานขอมลของลกจางทเปนความลบโดยโทรสารหรออเมล สงผานขอมลเฉพาะเมอเครอขายมความปลอดภยหรอมการจดการทเหมาะสม

2.3 บนทกความเจบปวยและการบาดเจบ

ในการครอบครองและการใชบนทกขอมลความเจบปวยและการบาดเจบจะตองกระท าใหแนใจวาเปนไปตามเงอนไขในเรองขอมลทออนไหว หากเปนไปไดควรเกบบนทกขอมลความเจบปวยและการบาดเจบแยกตางหากจากบนทกการลาและอบตเหต หามใชบนทกขอมลความเจบปวยหากวามบนทกขอมลการลาส าหรบใชไดแทนอยแลว

ในการเปดเผยขอมลจากบนทกความเจบปวยหรอการบาดเจบเกยวกบความปวย สภาพอาการ หรอการบาดเจบ จะกระท าไดเฉพาะกรณทมหนาทตามกฎหมายใหตองกระท า หรอเมอจ าเปนส าหรบกระบวนการทางกฎหมาย หรอเมอลกจางใหความยนยอมอยางชดแจงในการเปดเผย ไมท าใหบนทกขอมลเกยวกบความเจบปวย การบาดเจบ หรอการลาของลกจางปรากฏแกพนกงานอน เวนแตมความจ าเปนแกพนกงานอนในการท างานของพวกเขา

2.4 แผนการบ านาญและประกนชวต

โดยทวไปแผนการบ านาญและประกนชวตมกจะถกควบคมโดยบคคลทสามแตสามารถบรหารจดการภายในได ขอแนะน าในแนวทางปฏบตนจงมงตรงตอนายจางซงเปนฝายหนงในแผนการนมากไปกวามงไปทบรษทประกนหรอผจดสรรบ านาญ

ขอมลสวนบคคลทถกเรยกโดยบคคลทสามเพอจดการแผนจะตองถกจ ากดในการเขาถงในกรณเพอการน าไปใชส าหรบวตถประสงคในการจางงานทวไป และตองจ ากดการแลกเปลยนขอมลกบผจดสรรแผนเพยงนอยทสดเทาทจ าเปนเพอการจดการแผน โดยค านงไววาเปนหนาทในการ

Page 119: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

104

ท าแผน และไมใชขอมลทไดจากทรสตภายในหรอฝายบรหารจดการของแผนการบ านาญเพอวตถประสงคทวไปของการจางงาน

ถาธรกจของนายจางเปนการท าหนาทโบรกเกอร หรอเจาหนาทของนายจางท าหนาทในฐานะเลขานการของกลมส าหรบแผนประกนสขภาพเอกชน นายจางจะตองกระท าใหมนใจวาขอมลสวนบคคลทถกรวบรวมมาไดรบการเกบรกษาจากการเขาถงขอมลทจ ากดและนอยทสด และตองไมใชขอมลสวนบคคลเพอวตถประสงคทวไปในการจางงาน

2.5 การเฝาตรวจดเพอโอกาสทเทาเทยม

ขอมลเกยวกบเผาพนธตนก าเนด ศาสนา หรอเพศวถของลกจางถอเปนขอมลสวนบคคลทออนไหว ดงนน นายจางจะตองมนใจวาการเฝาตรวจดเพอโอกาสทเทาเทยมกนในลกษณะเหลานเปนไปตามเงอนไขในเรองขอมลทออนไหว การใชขอมลซงสามารถระบตวบคคลผเปนลกจางควรเปนกรณเฉพาะเมอมความจ าเปนทจะตองด าเนนการเฝาดเพอโอกาสทเทาเทยมกนในกรณส าคญเทานน หากเปนไปไดในทางปฏบตจะตองเกบรกษาขอมลทไดถกเกบรวบรวมมาไวอยางนรนาม

2.6 การตลาด

ในการใชขอมลสวนบคคลเพอวตถประสงคทางการตลาดจะตองแจงลกจางใหมใหทราบวาองคกรมเจตนาทจะเกบขอมลสวนบคคลเพอการโฆษณาหรอการตลาดจากพวกเขา ใหโอกาสทชดแจงแกลกจางในการคดคาน หรอท าตามเมอไดรบขอคดคานจากลกจาง

ในกรณทนายจางตองการทจะใชรายละเอยดของลกจางปจจบนเพอการตลาดเปนครงแรก รวมทงในกรณทไมไดอธบายแกลกจางไวเมอครงแรกทเขาท างาน หรอกรณทลกจางไมไดคาดหมายไว ลกจางแตละคนจะตองแสดงไวในขอตกลงกอนจงจะมการด าเนนการเชนนได อยางไรกตาม นายจางจะตองไมเปดเผยรายละเอยดของลกจางตอองคกรอนเพอการตลาดของพวกเขา เวนแตวาลกจางแตละคนไดแสดงไวในขอตกลง

2.7 การสบสวนการฉอโกง

ในกรณนายจางทเปนหนวยงานรฐบาลตองใชบนทกขอมลลกจางเพอปองกนและสบสวนการฉอโกง การกระท าเชนนถอวาเกยวของกบการเปรยบเทยบทางอเลกทรอนกสของชดขอมลทครอบครองไวส าหรบวตถประสงคตางกน เพอจ าแนกชชดถงการฉอฉล หรอทเรยกวาการจบคขอมล โดยนายจางจะตองปรกษาลกจาง หรอกลมการคา หรอตวแทนอน ๆ กอนทจะเรมกระท าการจบคขอมล นายจางจะเปดเผยขอมลของลกจางแกองคกรอนเพอการปองกนหรอสบสวนการฉอโกงไมไดเวนแตจะเปนไปตามกรณดงตอไปน

Page 120: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

105

(1) เปนผทกฎหมายบงคบใหตองเปดเผย

(2) เปนทเชอไดวาการไมเปดเผยในกรณเปนพเศษจะเปนการขดตอการปองกนหรอสบสวนอาชญากรรม

(3) การเปดเผยไดถกระบไวในสญญาจางงานของลกจาง

2.8 การเขาถงขอมลเกยวกบตนเองทถกจดเกบไว

ลกจางมสทธในการเขาถงขอมลเกยวกบพวกเขาทถกจดเกบ สทธดงกลาวนเรยกวา สทธในการเขาถงของเจาของขอมล (Subject Access) จะตองมการกอตงระบบทท าใหองคกรสามารถรถงค ารองขอเขาถงขอมลของเจาของขอมล และระบต าแหนงขอมลทงหมดเกยวกบลกจาง เพอทวาจะสามารถตอบสนองไดอยางทนททนใด และไมวาในกรณใดค ารองขอจะตองไดรบการตอบสนองภายใน 40 วนตามปฏทน โดยตองตรวจสอบตวบคคลทมค ารองขอเขาถงขอมลเพอใหแนใจวาขอมลไดถกมอบใหแกบคคลทมสทธ

เมอน าระบบคอมพวเตอรมาใชนายจางจะตองกระท าใหแนใจวาระบบนเปนระบบทสามารถเขาถงขอมลทงหมดทเกยวของกบลกจางแตละคนโดยไมยากล าบากนก

2.9 การอางอง

ในสวนนจะตองมการวางนโยบายของบรษททชดเจนโดยระบวาผใดสามารถใหการอางองแกบรษทไดในสถานการณใด และนโยบายตองถกปรบใชกบการใหเขาถงดวย รวมทงตองใหผทอาจจะมาเปนผตดสนการเขาถงไดทราบถงนโยบายนดวย โดยจะตองไมจดมอบการอางองทเปนความลบเกยวกบลกจาง เวนแตวากรณนนเปนความตองการของลกจางเอง

ในการตอบรบค ารองขอจากลกจางเพอดการอางองเกยวกบตนเอง และการอางองนนท าใหบคคลทสามสามารถถกระบตวไดจะตองมการพจารณาวาวาขอมลใดทถอวาสมเหตผล

2.10 ค ารองขอใหเปดเผยขอมล

ในกรณค ารองขอส าหรบขอมลเกยวกบลกจางรายบคคลจากนอกองคกรของนายจาง กอตงนโยบายการเปดเผยเพอแจงใหพนกงานทราบวาใครนาจะเปนผทรบค าขอส าหรบขอมลของพนกงาน จะมการตอบรบอยางไร และค าขอแบบใดบางทถอวาอยนอกขอก าหนดในนโยบาย

ในกรณทการเปดเผยทถกรองขอเปนเรองเรงดวน การเปดเผยนนจะตองกระท าดวยการตดสนใจอยางระมดระวง โดยพจารณาถงธรรมชาตของขอมลทถกรองขอนน และมความนาจะ

Page 121: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

106

เปนทจะสงผลกระทบตอปจเจกบคคลอนหรอไม และหากการเปดเผยเกยวของกบการโอนขอมลเกยวกบลกจางไปยงประเทศทอยนอกเขตเศรษฐกจยโรป (EEA) ตองแนใจวามการโอนมกฎหมายรองรบ

นอกจากนหลงจากไดรบค ารองขอวาจะตองมการเปดเผยนอกเหนอจากกรณปกตจะตองแจงแกลกจางกอนกระท าการเปดเผยหรอโดยเรวทสดเทาทจะกระท าได เวนแตจะมกฎหมายหามไว หรออาจเปนการกระทบตอการสบสวนทางอาญาหรอภาษ

2.11 การเผยแพรตอสาธารณะและการเปดเผยกรณอน

ในการเผยแพรขอมลเกยวกบลกจางตอสาธารณะจะตองแนใจวาเปนไปตามกรณดงตอไปน

(1) มหนาทตามกฎหมายทตองกระท า

(2) ขอมลนนไมบกรกความเปนสวนตว

(3) ลกจางใหความยนยอมในการเปดเผย

(4) ขอมลนนอยในรปแบบทไมไดระบจ าแนกตวบคคลของลกจาง

เมอขอมลเกยวกบลกจางถกเผยแพรตอสาธารณะบนพนฐานของความยนยอม ตองแนใจวาในขณะทลกจางไดใหความยนยอม ลกจางรถงขอบเขตทขอมลนจะถกเผยแพร และขอมลนจะถกเผยแพรอยางไร และการเผยแพรนมวตถประสงคอะไร

2.12 การควบรวมกจการ และการปรบโครงสรางทางธรกจ

โดยทวไปการควบรวมกจการจะเกยวของกบการเปดเผยขอมลของลกจาง โดยจะเกดขนระหวางการประเมนทรพยสนและความรบผดกอนการตดสนใจสดทายในการควบรวมกจการ เมอไดมการตดสนใจควบรวมกจการกจะตองมการเปดเผยขอมลเกดขน สถานการณเชนนเกดขนในการปรบโครงสรางองคกรธรกจดวยในการโอนการจางงานจากองคกรหนงไปยงอกองคกรหนง

ในกรณขอมลไดถกสงใหแกองคกรอนทมความเกยวของในการควบรวมกจการและการปรบโครงสรางองคกรตองแนใจวาเปนกรณทสามารถกระท าได โดยจะตองกระท าการอยางขอมลทเปนนรนาม โดยตองสงขอมลใหกอนการตดสนใจสดทายในการควบรวมกจการ หลงจากไดสรางความปลอดภยไวแลววาขอมลจะถกใชเพยงเพอการประเมนทรพยสนและความรบผดเทานน ขอมลจะตองถกปฏบตอยางเปนความลบ และจะตองไมถกเปดเผยตอบคคลอน และจะตองถกท าลายหรอสงกลบหลงการใชงาน

Page 122: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

107

นอกจากน ในสวนของบนทกขอมลการจางงานนายจางจะตองแจงแกลกจางวาบนทกขอมลการจางงานของพวกเขาจะถกเปดเผยแกองคกรอนกอนการควบรวมกจการและการปรบโครงสรางองคกรหรอไม เวนแตวาจะไมสามารถกระท าได ถาการควบรวมกจการหรอการปรบโครงสรางองคกรด าเนนตอไปจะตองแนใจวาลกจางไดรถงเนอหาของบนทกขอมลของพวกเขาทจะถกโอนใหแกนายจางใหม นอกจากน นายจางใหมควรจะตองท าใหแนใจวาบนทกขอมลทพวกเขาครอบครองอยอนเปนผลมาจากการควบรวมกจการหรอการปรบโครงสรางองคกรไมมขอมลทเกนความจ าเปน รวมทงขอมลนนถกตองและมความเกยวของ

ในกรณทการควบรวมกจการหรอการปรบโครงสรางองคกรซงเกยวของกบการโอนขอมลเกยวกบลกจางไดกระท าไปสประเทศทอยนอกเขตเศรษฐกจยโรป (EEA) การโอนนนจะตองมพนฐานทางกฎหมายรองรบ

2.13 การภาคทณฑ การรองทกข และการปลดออก

กฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 จะตองถกน ามาปรบใชกบขอมลสวนบคคลทถกประมวลผลในกรณการภาคทณฑ การรองทกข และการปลดออกดวย โดยหามเขาถงหรอใชขอมลทเกบเกยวกบลกจางในกรณทเปนขอมลทเกยวของกบการสอบสวนในการปลดออกหรอรองทกขโดยทการเขาถงหรอการใชในกรณทไมสอดคลองกบวตถประสงคทไดรบขอมลนนมา หรอไมไดสดสวนกบความรายแรงของเรองทอยในการสอบสวน และจะตองกระท าใหแนใจวาการจางงานไดสนสดลงดวยเหตผลทถกบนทกไวอยางถกตอง และบนทกนสะทอนถงสงทลกจางไดรบการบอกกลาวในการสนสดการจางอยางเหมาะสม

2.14 การประมวลผลขอมลภายนอก

ในการประมวลผลขอมลบอยครงทองคกรไมไดประมวลผลขอมลของลกจางทอยในความครอบครองเองทงหมด แตไดใหองคกรอนเปนผประมวลผล องคกรอนเชนวานถอเปนผประมวลผลขอมลตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 ดวยเชนกน ดงนน ผประมวลผลขอมลทเลอกมาตองไดรบเอามาตรการเพอความปลอดภยทเหมาะสมไปใชทงกบในดานเทคโนโลยทน ามาใชและวธการทใชจดการ และควรมสญญาเปนลายลกษณอกษรกบผประมวลผลขอมลทไดเลอกมา โดยสญญามขอก าหนดใหประมวลผลขอมลเพยงเทาทองคกรแนะน า และรกษาความปลอดภยอยางเหมาะสม

ในกรณทการใชขอมลของผประมวลผลขอมลเกยวของกบการโอนขอมลเกยวกบลกจางไปยงประเทศทอยนอกเขตเศรษฐกจยโรป (EEA) การโอนจะตองเปนไปตามหลกพนฐานทเหมาะสม

Page 123: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

108

2.15 การเกบรกษาบนทกขอมล

ในการเกบรกษาบนทกขอมลควรก าหนดเวลาและยดตามเวลาในการรกษาตามมาตรฐานส าหรบขอมลทถกเกบไวเปนบนทกขอมลของลกจางและอดตลกจาง โดยน าความจ าเปนทางธรกจมาใชพจารณา และขอมลเกยวกบลกจางและอดตลกจางจะตองไดรบการท าใหเปนนรนามหากสามารถกระท าได และจะตองมการกระท าการเพอใหแนใจวาบนทกขอมลทตองถกก าจดไดถกท าลายอยางปลอดภยและมประสทธภาพ

สวนท 3 การเฝาตรวจดในการท างาน104

แนวทางปฏบตในสวนนใชกบการกระท าทโดยทวไปหมายถง “การตรวจด” ทก าลงกระท าหรอวางแผนวาจะกระท า กลาวคอ การกระท าในการเกบขอมลเกยวกบผท างานโดยเกบในรปแบบการสงเกตการณ โดยปกตจะดวยการดเพอตรวจถงประสทธภาพและการด าเนนการ การตรวจดนอาจทงโดยตรง โดยออม หรออาจโดยการตรวจสอบผลงานทท าออกมา หรอโดยวธการทางอเลกทรอนกสอยางอน

แนวทางปฏบตในสวนนมขนโดยตรงเพอนายจางในการใชหรอวางแผนรปแบบการตรวจดเปนระบบ ในการทนายจางตรวจดผท างานทงหมดหรอกลมผท างานเฉพาะตามแนวการทม บางครงอาจใชระบบอเลกทรอนกสเพอตรวจขอความอเมล หรอตดตงอปกรณตรวจดไวในพาหนะของบรษท รวมทงในการทนายจางน าการตรวจดมาใชเปนมาตรการระยะสนเพอจดการกบปญหาหรอความตองการเฉพาะ ตวอยางเชน การเฝาดอเมลทถกสงโดยผท างานซงนาสงสยวามการกระท าทไมดในทางเชอชาต หรอตดตงกลองซอนไวเมอผท างานนาสงสยวามการคายาเสพตดในสถานทของนายจาง

3.1 การเฝาตรวจดดวยวธปกต

ในการเฝาตรวจดจะตองมการระบจ าแนกตวบคคลภายในองคกรเพอท าใหแนใจวานโยบายและกระบวนการในการจางงานเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล จดวางระบบเพอตรวจสอบวากระบวนการทวางไวไดรบการปฏบตตาม และจะตองกระท าใหแนใจวาธรกจและผทประมวลผลขอมลเกยวกบลกจางเขาใจถงหนาทของตนในการตองปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล และถาจ าเปนควรแกไขแนวปฏบตในการท างานใหสอดคลองดวย

104 Ibid.

Page 124: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

109

ในประเดนความรบผดทางอาญานายจางจะตองกระท าใหแนใจวาลกจางทกคนไดทราบวาพวกเขาอาจมความรบผดทางอาญาอยางไรบางหากพวกเขาเปดเผยขอมลสวนบคคลคนฝาฝนนโยบายหรอกระบวนการของนายจางโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอ และน าการละเมดกฎหมายคมครองขอมลวางเปนขอก าหนด รวมทงปรกษาลกจาง หรอกลมการคา หรอตวแทนอน เกยวกบการพฒนาและเสรมแนวปฏบตและกระบวนการในการจางงานซงเกยวของกบการประมวลผลขอมลสวนบคคลเกยวกบลกจาง

โดยทวไปถอวาการเฝาตรวจดลกจางเปนการบกรกความเปนสวนตวของลกจาง ซงลกจางมความคาดหมายไดโดยชอบทพวกเขาจะยงรกษาความเปนสวนตวในชวตสวนบคคล และพวกเขายงคงมความเปนสวนตวในสภาพแวดลอมในการท างาน ถานายจางตองการเฝาตรวจดลกจางของตน ควรมวตถประสงคทชดเจน และการจดการในการเฝาตรวจดมเหตผลโดยชอบในดานผลประโยชนทนายจางจะไดรบ ลกจางควรไดทราบถงธรรมชาต ขอบเขต และเหตผลส าหรบการเฝาตรวจด เวนแตวาการเฝาตรวจดนนจะมเหตผลโดยชอบ

นอกจากน ในองคกรจะตองมการจ าแนกระบวาใครในองคกรทมอ านาจในการเฝาตรวจดลกจาง และท าใหแนใจวาพวกเขาทราบดถงหนาทตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล กอนทจะกระท าการเฝาตรวจด ตองแสดงใหชดเจนถงวตถประสงคเบองหลงการเฝาตรวจดและผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ ในการตดสนใจควรดวาผลประโยชนทคาดวาจะไดรบเหมาะสมกบผลรายทจะเกดขนหรอไม ถาการเฝาตรวจดถกใชเพอการบงคบตามกฎหรอมาตรฐานขององคกร ตองท าใหแนใจวากฎหรอมาตรฐานนนไดถกระบไวอยางชดเจนในนโยบายซงกลาวอางถงธรรมชาตและขอบเขตของการเฝาตรวจดทเกยวของ ตองท าใหแนใจวาลกจางไดทราบดถงนโยบายน

ในกรณทมการเขาถงขอมลสวนบคคลในการเฝาตรวจดจะตองกระท าเทาทจ าเปน และตองกระท าตอขอมลสวนบคคลอยางปลอดภยและเปนความลบ รวมทงบคคลทเฝาตรวจดจะตองไดรบการอบรมถงธรรมชาตของขอมลน ถามการเกบขอมลทออนไหวในการเฝาตรวจดตองแนใจวาไดกระท าโดยเปนไปตามเงอนไขเรองขอมลทออนไหว

นอกจากน จะตองรกษาไวซงสทธในการเขาถงขอมลเกยวกบตวเองทถกเกบไวหรอไดรบผานการเฝาตรวจดของลกจาง ระบบการเฝาตรวจดจะตองเปนไปตามสทธของลกจางในเรองนและขอก าหนดอนตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998

ขอมลสวนบคคลทไดเกบรกษาไวซงไมเกยวของกบความสมพนธในการจางงานหรอเกนความจ าเปนจะตองมการก าจด ถามการเกบขอมลทออนไหวจะตองแนใจวากระท าโดยเปนไปตามเงอนไขในการเกบขอมลทออนไหว

Page 125: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

110

3.2 การเฝาตรวจดการตดตอสอสารทางอเลกทรอนกส

ในกรณทนายจางมความตองการทจะเฝาตรวจดการตดตอสอสารทางอเลกทรอนกสอนไดแก การเฝาตรวจดโทรศพท โทรสาร อเมล วอยซเมล การเขาถงอนเทอรเนต และการตดตอสอสารทางอเลกทรอนกสในรปแบบอน ๆ ควรวางนโยบายในการใชงานและสอสารทางอเลกทรอนกสส าหรบลกจาง

ในกรณทมการหรอก าลงจะมการเฝาตรวจดอเมลและอนเทอรเนตของลกจาง ใหพจารณาวาประโยชนทจะไดรบสมเหตผลกบผลรายทจะเกดขนหรอไม ถามความสมเหตผลใหแจงแกลกจางเกยวกบธรรมชาตและเนอหาในการเฝาตรวจดอเมลและการเขาถงอนเทอรเนตทงหมด หากเปนไปไดควรหลกเลยงการเปดอเมล โดยเฉพาะอยางย งเมอเหนชดเจนวาเปนอเมลสวนบคคล หากสามารถกระท าไดตองท าใหแนใจวาผทสงอเมลใหแกลกจางและตวลกจางเองทราบถงการเฝาตรวจด และวตถประสงคเบองหลง

3.3 การเฝาตรวจดวดโอและเสยง

การเฝาตรวจดทางเสยงหมายความถงการบนทกบทสนทนาทกระท าซงหนา ไมใชการบนทกเสยงทางโทรศพท ถาการเฝาตรวจดทางวดโอหรอเสยงไดถกน ามาใชจะตองพจารณาวาผลประโยชนทจะไดรบสมเหตผลกบผลรายทจะเกดขนหรอไม และตองแจงแกลกจางอยางชดเจนวาการเฝาตรวจดทางวดโอหรอเสยงไดถกน ามาใช และน ามาใชท ใดและวธใดบาง รวมทงตองกระท าใหแนใจวาบคคลอนนอกจากลกจาง เชน ลกคาทอาจถกรวมอยในการเฝาตรวจดไดโดยบงเอญ ไดทราบถงการเฝาตรวจด และสาเหตของการเฝาตรวจด

3.4 การเฝาตรวจดอยางลบ ๆ

การเฝาตรวจดอยางลบ ๆ หมายความถง การเฝาตรวจดทถกกระท าขนในลกษณะทถกค านวณใหเปนทแนใจไดวาบคคลทถกเฝาตรวจดนนไมไดรถงการเฝาตรวจดทก าลงด าเนนอย แนวทางปฏบตในขอนครอบคลมทงการเฝาตรวจดทางวดโอหรอเสยงอยางลบ ๆ และการเฝาตรวจดทางอเลกทรอนกสทลกจางไมไดคาดหมายถงการเฝาตรวจดดวย

โดยทวไปฝายบรหารจดการระดบสงควรเปนผใหอนญาตในการเฝาตรวจดอยางลบ ๆ ควรตองมเหตผลในเรองการกระท าทเปนทสงสยวาเปนการกระท าผดทางอาญา หรอการกระท าผดอนในท านองเดยวกน และแจงแกบคคลเกยวกบการเฝาตรวจดจะเปนการชวยในการปองกนหรอสบสวน

Page 126: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

111

3.5 การเฝาตรวจดในยานพาหนะ

ในการใชอปกรณทสามารถบนทกและสงผานขอมล เชน สถานทของยานพาหนะ ระยะทางทครอบคลม และขอมลเกยวกบนสยการขบรถของผใช การเฝาตรวจดความเคลอนไหวของยานพาหนะทถกจดสรรส าหรบผขบขเฉพาะและขอมลเกยวกบการใชงานพาหนะสามารถถกน ามาเชอมโยงกบปจเจกบคคลเฉพาะไดโดยตองอยภายใตขอบเขตของกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลถาการเฝาตรวจดยานพาหนะถกหรอจะถกน ามาใชจะตองพจารณาวาผลประโยชนทจะไดรบสมเหตผลกบผลรายทจะเกดขนหรอไม

3.6 การเฝาตรวจดผานทางขอมลจากบคคลทสาม

นายจางตองมการดแลท เปนพ เศษเมอตองการทจะใชขอมลทบคคลทสามครอบครอง เชน การอางองเครดต หรอขอมลภาษ ในสวนนปรบใชกบขอมลทถอครองโดยนางจางในสวนทไมใชการจางงาน เชน เมอธนาคารเฝาตรวจดบญชธนาคารของลกจาง เมอนายจางตองการไดมาซงขอมลเกยวกบการกระท าความผดทางอาญา การเปดเผยจะตองไดรบผานจากส านกทะเบยนอาชญากรรม กอนทจะท าการเฝาตรวจดซงใชขอมลจากบคคลทสามจะตองแนใจวาผลประโยชนทจะไดรบสมเหตผลกบผลรายทจะเกดขน และตองแจงแกลกจางวาแหลงขอมลใดทจะถกน ามาใชในการตรวจสอบพวกเขา รวมถงสาเหตในการตรวจสอบพวกเขา

นายจางจะตองแนใจวาลกจางทกระท าการเฝาตรวจดซงเกยวของกบขอมลจากบคคลทสามไดรบการฝกหด และควรจดท ากฎเพอปองกนการเปดเผยหรอการใชท ไมเหมาะสมซงขอมลทไดมาผานทางการเฝาตรวจด

สวนท 4 ขอมลเกยวกบสขภาพของลกจาง105

4.1 ขอมลเกยวกบสขภาพของลกจาง

ถามการเกบขอมลสขภาพจะตองแนใจวากระท าโดยเปนไปตามเงอนไขในเรองขอมลทออนไหว ตองระบอยางชดแจงถงวตถประสงคเบองหลงการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสขภาพและผลประโยชนทางธรกจเปนการเฉพาะทจะไดรบ คมครองขอมลเกยวกบสขภาพลกจางดวยมาตรการความปลอดภยทเหมาะสม และตองกระท าใหแนใจวาหากเปนไปไดใหเฉพาะผเชยวชาญดานสขภาพสามารถเขาถงรายละเอยดทางการแพทยได

105 Ibid.

Page 127: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

112

นอกจากน ภายในองคกรจะตองมการจ าแนกวาใครบางภายในองคกรทสามารถใหอนญาตหรอกระท าการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสขภาพของลกจางในนามขององคกร และกระท าใหแนใจวาพวกเขาไดทราบถงหนาทของนายจางภายใตกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล

4.2 แผนสขภาพในทางอาชพ

ในกรณขอมลทเกยวของกบสขภาพของลกจางนายจางจะตองกระท าใหแนใจวาลกจางไดทราบวาขอมลเกยวกบสขภาพของตนจะถกน ามาใชอยางไรบาง และใครบางทสามารถเขาถงขอมลนได และรกษาระดบความลบในการสอสารระหวางลกจางและผเชยวชาญดานสขภาพในการบรการดานสขภาพในอาชพ

4.3 ขอมลจากจากการตรวจและการพสจนทางการแพทย

นายจางตองระลกไวเสมอวาการไดรบความยนยอมจากลกจาง หรอการเปนไปตามเงอนไขเรองขอมลทออนไหวไมเพยงพอทจะมนใจไดวาเพยงพอทจะเปนไปตามกฎหมายคมครองขอมล นายจางยงคงมหนาททจะตองท าใหมนใจวาขอมลทไดรบมาจากการสอบทางการแพทยมความเกยวของ ถกตองแมนย า ทนสมย และถกเกบรกษาอยางปลอดภย

เมอขอมลท ไดรบมาจากการทดสอบทางการแพทยถกใชเพอการบงคบตามกฎระเบยบและมาตรฐานขององคกร ตองแนใจวากฎระเบยบและมาตรฐานนนไดถกก าหนดไวในนโยบายอยางชดเจนโดยทลกจางไดทราบ โดยจะตองรบมาเฉพาะขอมลผานทางการตรวจหรอการทดสอบทางการแพทยของผสมครงานหรอผทจะมาเปนลกจางในจดทเหมาะสมกบกระบวนการรบสมครงาน เชน มความนาจะเปนทจะจางผนนท างาน เปนตน นอกจากน นายจางตองไมรบมาซงตวอยางโดยปดบง หรอไมใชตวอยางหรอผลการทดสอบทมอยกอนแลว หรอขอมลอนทไดมาจากการตรวจสอบทางการแพทยเพอวตถประสงคอนนอกจากวตถประสงคเรมแรกในเวลาทไดรบมา ขอมลทไดมาในการตรวจหรอทดสอบทางการแพทยทไมเกยวของกบวตถประสงคในการตรวจหรอทดสอบจะตองถกลบอยางถาวร

4.4 ขอมลจากการตรวจการใชแอลกอฮอลหรอสารเสพตด

ในการรบขอมลจากการทดสอบยาเสพตดหรอแอลกอฮอลจะตองแน ใจวาผลประโยชนทจะไดรบสมเหตผลกบผลรายทจะเกดขน เวนแตจะเปนการทดสอบตามทกฎหมายก าหนดใหม และตองท าใหมนใจวาเกณฑทน ามาใชในการคดเลอกลกจางส าหรบการทดสอบมเหตผลเหมาะสม มขอมลทเหมาะสม และมการเผยแพรใหลกจางทราบ

Page 128: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

113

ในการรบขอมลผานการตรวจยาเสพตดและแอลกอฮอลจะตองเปนไปตามกรณดงตอไปน

(1) มเทคนคทเพยงพอในการสนบสนนการตดสนใจและความเหนทไดจากขอมล

(2) ยดถอตามกระบวนการทเครงรดในการควบคมคณภาพและความสมบรณ

(3) กระท าโดยบคคลทมคณสมบตรบรองทเหมาะสม และมความสามารถในการทดสอบยาเสพตด

4.5 ขอมลจากการตรวจทางพนธกรรม

นายจางจะตองไมใชการทดสอบทางพนธกรรมเพอใหไดมาซงขอมลทสามารถใชคาดการณถงสขภาพของลกจางในภายหนาได และตองไมยนยนใหลกจางตองเปดเผยผลการทดสอบทางพนธกรรมกอนหนาน และจะตองใชการทดสอบทางพนธกรรมเพยงเพอใหไดมาซงขอมลทชดเจนวาเงอนไขทางพนธกรรมของลกจางทตรวจพบนาจะกอใหเกดความเสยงตอความปลอดภยอยางรายแรงแกลกจางอน หรอเปนทรไดวาสงแวดลอมหรอการปฏบตในการท างานเฉพาะอาจกอใหเกดความเสยงเปนการเฉพาะแกลกจางทมความหลากหลายทางพนธกรรมเปนพเศษ

ถาการทดสอบทางพนธกรรมไดถกน ามาใชเพอใหไดมาซงขอมลส าหรบวตถประสงคในการจางงานนายจางจะตองกระท าใหแนใจวาขอมลนใชงานได และเปนไปตามระดบทมนใจไดถงความถกตองแมนย าและเชอถอได

ในสวนแนวทางปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบ คคลในการจางงาน (Employment Practices Code) ขางตนนแมจะไมมผลบงคบทางกฎหมายในตวเอง แตถอเปนแนวทางซงชวยใหการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล ค.ศ. 1998 มประสทธภาพมากขน รวมทงเปนแนวทางปฏบตทชวยใหนายจางปฏบตตามกฎหมายไดอยางถกตองและเหมาะสม อนจะชวยลดความรบผดของนายจางตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลได

Page 129: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

114

3.3 การคมครองตามกฎหมายของสหพนธสาธารณรฐเยอรมน 3.3.1 หลกการคมครองสทธสวนบคคล

การใหความคมครองสทธขนพนฐานของประชาชนเยอรมนอยบนรากฐานของรฐธรรมนญ เพอใชเปนการปองกนการกระท าของรฐทเปนการละเมดสทธเสรภาพของปจเจกบคคล “สทธในความเปนตวตน” (Personality Right) ไดรบการรบรองและคมครองในฐานะทเปนสทธขนพนฐานในรฐธรรมนญแหงสหพนธสาธารณรฐเยอรมน ในมาตรา 1 และ 2 ของรฐธรรมนญแหงสหพนธสาธารณรฐเยอรมนไดบญญตใหความคมครองศกดศรความเปนมนษย อนเปนหลกการพนฐานของเยอรมน คอ รฐตองเคารพในสทธขนพนฐานของมนษย รฐตองเคารพในสทธขนพนฐาน106 ทปรากฏในกฎหมายพนฐานโดยเฉพาะอยางยงสทธของมนษยทจะพฒนาบคลกภาพของตนโดยเสร ทงสองมาตรานเองกอใหเกดการรบรองสทธในความมตวตนของบคคล ภายใตสทธดงกลาวปจเจกชนมอ านาจในการควบคม พฒนา และแสวงหาประโยชนในความเปนตวตนของเขาเอง และสทธในการไดรบความคมครองขอมลขาวสารสวนบคคล ไดแก จดหมาย หรอวตถทางไปรษณย และการตดตอสอสาร (มาตรา 10) จากการกระท าใดทเปนการแทรกแซงสทธในความมตวตนของบคคล

จากค าพพากษาของศาลรฐธรรมนญแหงสหพนธสาธารณรฐเยอรมนในป ค.ศ. 1954 ในคด BGH 13, 334 (1954) ศาลรฐธรรมนญพจารณาวาสทธในความมตวตนของบคคลประกอบไปดวยสทธสองประการ คอ 1. สทธในความเปนสวนตว และ 2. สทธในการใชประโยชนในชอเสยง รปพรรณ หรอเรยกวาสทธในความมตวตนของตนเอง ซงสทธในการใชชอของบคคลและสทธในรปภาพ ชอเสยงและรปภาพมความส าคญเพราะชอเสยงและรปภาพไมเพยงแตเปนสงทพสจนหรอจ าแนกตวบคคลไดเทานน แตยงเปนสงทแสดงออกถงความเปนตวตนของบคคลดวย ดงนน ชอของบคคลจงพงไดรบความคมครองในฐานะทชอเปนวตถแหงสทธตามสภาพบคคลประการหนง 107 ซงนอกจากชอตว ชอรอง และชอสกลแลวกฎหมายใหความคมครองไปถงชอทใชเรยกขานบคคลเปนอยางอน เชน นามแฝง ฉายา บรรดาศกด หรอราชทนนามทพระมหากษตรยพระราชทานใหตามราชประเพณโบราณ108 กรณท านองเดยวกนนในกรณของรปภาพบคคลยอมมสทธในรปภาพในท านองเดยวกนกบชอ บคคลมสทธทจะไมใหมผใดจ าลองภาพของตนไปท างานเขยน หรอแสดงละคร หรอ

106 บรรเจด สงคะเนต, “หลกประกนสทธและเสรภาพตามรฐธรรมนญฉบบใหม,” วารสาร

กฎหมายปกครอง, เลมท 17, น.31 (สงหาคม 2541). 107 จตต ตงศภทย, ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยบคคล, พมพครงท 6

(กรงเทพมหานคร: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2529), น.28. 108 เพงอาง, น.23.

Page 130: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

115

ถายท าภาพยนตร ซงในความเหนทางกฎหมายเยอรมนถอวาเปนการละเมดสทธในความเปนสวนตวของบคคล109 ค าพพากษาของศาลสงสหพนธสาธารณรฐเยอรมนหลายคดไดรบการตดสนตามแนวทางน เชน คด Herrenreiter (BGHZ 26, 349.) จ าเลยไดจดใหมการโฆษณายาเพมสมรรถภาพทางเพศทจ าเลยไดคดคนหรอปรงยาขนโดยไดน ารปของโจทกซงเปนนกแขงมาไปใชโดยไมไดรบอนญาต ขอเทจจรงปรากฏวาภาพดงกลาวเปนรปตนฉบบทถายไวในการแขงขนขมาและเคยถกเผยแพรในหนงสอพมพ โจทกเรยกใหจ าเลยหยดการใชภาพดงกลาว ถงแมจะเปนภาพของโจทกจรงแตไดมการตกแตงใหดไมรวาเปนโจทก ดงนน ผทไดพบเหนจะไมสามารถจ าไดไมสามารถจ าได คดนศาลตดสนวาจ าเลยมความผดเนองจากการกระท าของจ าเลยเปนการละเมดความเปนตวตนของบคคล ซงกระทบตอศกดศรความเปนมนษยและสทธเสรภาพในการพฒนาบคลกภาพของบคคล อนเปนสทธทบคคลยอมไดรบการเคารพและไดรบความคมครองภายใตรฐธรรมนญ นอกจากน ศาลยงไดอธบายถงหลกสจรต การใชสทธของบคคลตองไมกระทบสทธของบคคลอน และไมเปนปฏปกษตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอหลกเกณฑแหงศลธรรม และนอกจากการไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญแหงรฐแลว ยงเปนสทธทไดรบความคมครองภายใตประมวลกฎหมายแพงภายใตชอหลกการคมครอง “สทธอน ๆ” ตามประมวลกฎหมายแพง

นอกจากนศาลสงแหงสหพนธสาธารณรฐเยอรมนยงเคยมการพจารณาคดเมอวนท 23 พฤษภาคม ค.ศ. 1949 ซงในขณะนนรฐธรรมนญฉบบใหมของเยอรมน (Grundgesetz) ไดมผลบงคบใชแลว เกยวกบขอบเขตการคมครองสทธในความเปนตวตนของบคคล ศาลวนจฉยวาแมวาในคด The Reichsgerich จะไมไดมการแสดงออกอยางชดแจงในหลกการรบรองสทธในความเปนอยสวนตว แตกมอยแลวในหลาย ๆ ค าพพากษา ซงไดน าการคมครองสทธในความเปนสวนตวของบคคลไปปรบใชอยพอสมควร รวมทงการรบรองสทธแหงความเปนมนษย การเคารพในศกดศรของมนษยทกคน สทธในการพฒนาบคลกภาพของบคคลและหลกการทวไปในสทธสวนบคคลไดถกถอวาเปนสทธขนพนฐานทไดรบการรบรองโดยรฐธรรมนญ ดงนน ในกรณทจ าเลยซงเปนบรรณาธการไดเผยแพรบทความทอาจท าใหสาธารณชนเกดความเขาใจผดในตวโจทกอนเกดจากวธการน าเสนอบท หรอละเลยในสวนทเปนสาระส าคญของจดหมายทโจทกไดเสนอตอจ าเลยใหแกไขเนอหาของบทความใหถกตอง ซงเปนสวนไดเสยของโจทกซงมลกษณะเปนการละเมดสทธในความเปนตวตนของโจทก จากค าวนจฉยดงกลาวจะเหนไดวานอกจากการคมครองสทธในความเปนตวตนของบคคลตามรฐธรรมนญแลว ในขณะเดยวกนกไดรบความคมครองในฐานะทเปนสทธอน ๆ ทไดรบความคมครองในประมวลกฎหมายแพง มาตรา 823(1) ในการรบรองสทธและความคมครองศกดศรความเปนมนษย

109 เพงอาง, น.29.

Page 131: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

116

และสทธในการพฒนาบคลกภาพหรอความมตวตนของบคคลในรปภาพและสทธในการใชนามของบคคล รวมถงสทธในขอมลสวนบคคล (Personal Data) และขอมลขาวสารเกยวกบตวบคคลทว ๆ ไปบนพนฐานของมาตรา 826 แหงประมวลกฎหมายแพง บคคลใดจงใจท าใหคนอนไดรบความเสยหายในการละเมดศลธรรมอนดตองชดใชคาเสยหายจากการกระท าดงกลาว110

รปแบบการละเมดสทธเกยวกบบคคลของประเทศสหพนธสาธารณรฐเยอรมนจงสามารถแบงออกเปน 5 กรณ111 คอ

(1) การลวงล าเขาไปในความเปนสวนตวของบคคล ( Intrusion into Private Sphere) เชน การลกลอบถายภาพสวนตวของบคคล

(2) การเผยแพรข อม ลส วนต วของบ คคล (The Publication of Personal Information) เชน การเผยแพรชอ หรอ ขอมลสวนตวของบคคล

(3) การกระท าใหบคคลเสอมเสยชอเสยง (Defamation) กรณนจะมลกษณะทคลายคลงกบการหมนประมาทตามกฎหมายไทย (4) การไขขาวแพรหลายในขอความอนเปนเทจ (False Light) เชน การน าภาพของบคคลไปประกอบขอความทไมตรงกบความจรง เชน น าภาพของบคคลไปประกอบกบยากระตนอารมณทางเพศเพอใหคนทวไปเขาใจวาบคคลในภาพในผเสนอขาย (Presenter) ของยาดงกลาว

(5) การหาประโยชน เชงพาณชยจากสทธเกยวกบบคคล (Appropriation of Personality) เชน การน าภาพของบคคลไปใชประกอบการโฆษณา (แมโฆษณานนจะไมเสอมเสยแตเปนโฆษณาทไมไดรบอนญาตจากบคคลทอยในภาพ)

3.3.2 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

ในระบบกฎหมายเยอรมนยงไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอใหกระท าการใหเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได แตหากนายจางไดเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง และมการเกบขอมลสวนบคคลของลกจางจากเครอขาย

สงคมเพอน าไปใชประโยชน ขอมลสวนบคคลของลกจางในสวนนถอเปนขอมลสวนบคคลทไดรบความคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลแหงสหพนธ (Bundesdatenschutzgesetz : BDSG)

110 ศรกล ภพนธ, อางแลว เชงอรรถท 79, น.51-57. 111 บรรเจด สงคะเนต นนทวชร นวตระกลพสทธ และเรวด ขวญทองยม, อางแลว เชงอรรถท 3.

Page 132: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

117

ขอมลสวนบคคลของลกจางในเยอรมนไดรบการคมครองโดยกฎหมาย BDSG ซงครอบคลมการด าเนนการของขอมลสวนบคคลส าหรบวตถประสงคทางดานพาณชยหรอการจดการ วตถประสงคของ BDSG คอการคมครองสทธสวนบคคลของพลเมองเยอรมนทกคนจากการกระท าตอขอมลสวนบคคลอยางไมถกตอง

การคมครองตามกฎหมาย BDSG ครอบคลมในกรณทผควบคมขอมลอยในเยอรมนและการประมวลผลขอมลไดกระท าในเยอรมนหรอในสหภาพยโรป หรอผควบคมขอมลอยในประเทศอนซงเปนสมาชกสหภาพยโรปแตการเกบรวบรวม การประมวลผล หรอการใชขอมลสวนบคคลไดกระท าโดยสาขาทอยเยอรมน หรอผควบคมขอมลไมไดอยในประเทศซงเปนสมาชกสหภาพยโรป แตไดมการเกบรวบรวม ประมวล หรอใชขอมลสวนบคคลในเยอรมน โดย BDSG มงคมครองการประมวลผลขอมลสวนบคคลโดยทงองคกรของรฐและเอกชน กฎหมายคมครองขอมลของเยอรมนแยกความแตกตางระหวางผควบคมขอมลและผประมวลผลขอมล โดยผควบคมขอมลหมายถงบคคลทเกบรวบรวม ประมวลผล หรอใชขอมลสวนบคคลในนามของบคคลนนเอง หรอสงใหบคคลอนกระท าการเชนวาน ผควบคมขอมลจะมหนาทปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมล แตผประมวลผลขอมลหมายถงบคคลทประมวลผลขอมลในนามของผควบคมขอมล แตหนาทปฏบตใหเปนไปตามขอก าหนดตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลถอเปนหนาทของผควบคมขอมล

ภายใต BDSG “เอกชน” คอ บคคลธรรมดา หรอนตบคคล และองคกรเอกชนตามกฎหมาย สวนค าวา “ขอมลสวนบคคล” รวมถงขอมลตาง ๆ ทเปนสวนตวหรอเรองราวทเปนการระบตวบคคลธรรมดาหรอสามารถใชระบตวบคคลธรรมดา ซงค าวา “ขอมลสวนบคคล” ไดถกใหความหมายไวในมาตรา 3 (1) วาหมายถง ขอมลทเกยวของกบสถานการณสวนบคคลหรอสถานการณทมอยของบคคลธรรมดาทไดระบตวตนหรอสามารถระบตวตนได (เจาของขอมล)

การคมครองขอมลสวนบคคลตาม BDSG มสาระส าคญ ดงน112

(1) ขอบเขตการบงคบใชกฎหมายคมครองขอมล

กฎหมายนใชบงคบแกหนวยงานของรฐทงระดบสหพนธและระดบมลรฐทใชอ านาจตามกฎหมายสหพนธหรอเปนหนวยงานของศาล และใหใชบงคบแกเอกชนซงเกบรวบรวม ใชหรอ ด าเนนการกบขอมลสวนบคคล ไมวาดวยวธทางอเลกทรอนกสหรอไมกตาม113

112 เพงอาง. 113 Bundesdatenschutzgesetz Section 1.

Page 133: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

118

อนง ค าวา “ด าเนนการ” (Process) ไดมบทนยามไวหมายถง การเกบรกษา การแกไขปรบปรง การยบยง การลบ หรอการเปดเผยขอมลสวนบคคลซงการเปดเผยไดอธบายดวยวา หมายถงการเปดเผยตอบคคลทสามหรอการสงผานบคคลทสามหรอสงใหบคคลทสามารถเรยกดได

(2) การเกบรวบรวม ใชและการด าเนนการทชอบดวยกฎหมาย114 ไดแก

1. เปนไปตามกฎหมายนหรอกฎหมายอนหรอไดรบความยนยอมจากเจาของขอมล (Data Subject) ซงหมายถงเจาของขอมลสวนบคคล

2. การเกบรวบรวมโดยปราศจากความยนยอมใหกระท าไดในกรณดงตอไปน

ก. เปนการปฏบตตามกฎหมาย

ข. เปนอ านาจหนาทของฝายปกครอง

ค. การเกบขอมลจากเจาของขอมลโดยตรงจะท าใหขอมลไมถกตอง และไมกอความเสยหายแกเจาของขอมล

3. เมอผควบคมขอมลสวนบคคลท าการเกบรวบรวมจะตองแจงรายละเอยดตอไปน เวนแตเจาของขอมลจะไดทราบอยแลว

ก. ชอหรอสงทบอกใหรวาผควบคมขอมลเปนใคร

ข. วตถประสงคของการเกบรวบรวม การใช และการด าเนนการ

ค. แหลงทมาของขอมลเฉพาะกรณท เจาของขอมลไมรถงการเปดเผยขอมลนน

(3) หลกความยนยอม115

ก. ความยนยอมตองมาจากเจาของขอมลทมอสระในการตดสนใจ ซงกอนตดสนใจเจาของขอมลยอมทราบถงวตถประสงคของการเกบรวบรวม การใช และการด าเนนการ ได และความยนยอมจะตองกระท าเปนหนงสอ เวนแตมสถานการณพเศษอาจกระท าในรปแบบอน ทเหมาะสมได

114 Bundesdatenschutzgesetz Section 4. 115 Bundesdatenschutzgesetz Section 4 a.

Page 134: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

119

ข. ในกรณการวจยทางวทยาศาสตร สถานการณพเศษตาม (ก) รวมถงจะตองแจงถงวตถประสงคของการวจยเปนหนงสอดวย

ค. ในกรณทเปนการเกบรวบรวม การใช หรอการดาเนนการกบขอมลทออนไหว (Sensitive Data) การใหความยนยอมจะตองแสดงใหเหนอยางชดเจนวารวมถงขอมลทออนไหวดวย

(4) การโอนขอมลสวนบคคลไปยงตางประเทศ

ก. หากไมไดโอนไปยงประเทศในกลมสหภาพยโรป หรอ EU และประเทศนนไมมมาตรการคมครองขอมลอยางเพยงพอ กรณถอวาตองหามโอนอยางเดดขาดตามกฎหมาย

ข. หากโอนไปยงประเทศใน EU ใหปฏบตตามมาตรา 15 - 16 และ 28 – 30

ค. มาตรการคมครองขอมลสวนบคคลอยางเพยงพอ ใหค านงถงการก าหนดชนดของขอมล วตถประสงคและระยะเวลาของการด าเนนการกบขอมล ประเทศทมาและ ประเทศปลายทางของขอมล หลกนตธรรม (The Rule of Law) หรอมาตรการรกษาความมนคงปลอดภย แกขอมล

ง. ความรบผดชอบในการโอนโดยชอบดวยกฎหมายนนอยทผซงทาการโอน

จ. ผรบขอมลทโอนจะตองแจงวตถประสงคเพอประโยชนในการโอนขอมล

(5) ขอยกเวนของการโอนไปยงตางประเทศ116

ก. ไดรบความยนยอมจากเจาของขอมล

ข. เปนการปฏบตตามสญญาทท ากบเจาของขอมล หรอเพอปฏบตตามมาตรการตามทเจาของขอมลรองขอเพอใหเปนไปตามสญญาทจะท าขน

ค. เปนการปฏบตตามสญญาระหวางผควบคมขอมลกบผซงไดรบโอนขอมลเพอประโยชนของเจาของขอมล

116 Bundesdatenschutzgesetz Section 4 c.

Page 135: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

120

ง. เพอรกษาประโยชนเกยวกบชวตของเจาของขอมล

จ. อาจอนญาตใหมการโอนไดถาผควบคมขอมลซงเปนผโอนไดแสดงใหเหนวาในประเทศผรบโอนมมาตรการคมครองขอมลสวนบคคลอยางเพยงพอ ซงมาตรการอาจจะก าหนดในสญญากบผรบโอนกได

(6) หนาทของผควบคมขอมลสวนบคคล

ก. เม อจะด าเนนการกบขอมลดวยวธการทางอเลกทรอนกส (Automated Processing) จะตองแจงรายละเอยดของตน เชน ชอของผควบคมขอมล ชอผจดการหรอ ผรบผดชอบ ทอย วตถประสงค ลกษณะของขอมลทด าเนนการ ลกษณะของผรบขอมลทเปดเผยให ระยะเวลาเกบขอมล หรอแผนการโอนขอมลไปยงตางประเทศ117

ข. ผควบคมขอมลตองชดใชคาเสยหายใหแกเจาของขอมลหากด าเนนการกบขอมลโดยไมถกตองหรอฝาฝนกฎหมายน118

ค. ผควบคมขอมลทงทเปนเอกชนและหนวยงานของรฐจะตองจดใหม มาตรการทางเทคนคหรอการจดการองคกรเพอเปนหลกประกนวาจะสามารถปฏบตตามกฎหมายน119

ง. ในกรณการด าเนนการกบขอมลสวนบคคลดวยวธการทางอเลกทรอนกส (Automated Procedure) ผควบคมขอมลสวนบคคลอาจจดใหมกระบวนการเรยกขอมล กลบคนมาไดตามความเหมาะสมเพอโประโยชนของเจาของขอมลหรอเพอประโยชนทางธรกจ120

(7) สทธของเจาของขอมลในขอมลสวนบคคล

(ก) ขอขอมลท เกยวกบตน ขอทราบถงแหลงทถกเปดเผยขอมล รวมทงขอทราบถงวตถประสงคของการเกบรวบรวมขอมลได

117 Bundesdatenschutzgesetz Section 4 e. 118 Bundesdatenschutzgesetz Section 7. 119 Bundesdatenschutzgesetz Section 9. 120 Bundesdatenschutzgesetz Section 10.

Page 136: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

121

(ข) หากขอมลถกเกบรวบรวมโดยเจาของขอมลไมร เจาของขอมลมสทธไดรบแจงถงขอเทจจรงดงกลาวทบนทกไว ชอของผควบคมขอมลสวนบคคลและวตถประสงค รวมทงรายชอผรบขอมลเมอมการเปดเผยขอมลสวนบคคล121

(ค) เจาของขอมลมสทธขอใหแกไขขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนใหถกตอง ซงถาความถกตองอยระหวางการโตแยง ผควบคมขอมลสวนบคคลตองบนทกไวดวย และเจาของขอมลม สทธขอใหยบยงการด าเนนการใด ๆ กบขอมลนนไวกอนได122

(8) หนวยงานผควบคมดแล (Supervisory Authority)123

หนวยงานนมหนาทตดตามตรวจสอบการปฏบตตามกฎหมายนและอาจเปดเผยขอมลใหแกหนวยงานผควบคมดแลอนได รวมถงเปดเผยใหแกหนวยงานตางประเทศทเปนสมาชกสหภาพยโรปเมอหนวยงานนนรองขอความชวยเหลอ เมอมการกระท าความผดหนวยงานนมหนาทรายงานใหหนวยงานสอบสวนและเจาของขอมลทราบเพอด าเนนคด นอกจากน หนวยงานนมอ านาจเรยกใหผควบคมขอมลสวนบคคลจดสงขอมลใด ๆ ทจ าเปนส าหรบการปฏบตตามอ านาจหนาทได

ใน BDSG บญญตถงบทลงโทษและการบงคบใชไวหลายประการเพอใหมนใจถงการปฏบตตามกฎหมาย ถาบคคลถกกระท าละเมดกฎหมายจากการจดเกบ ประมวลผล หรอใชขอมลสวนบคคล ผควบคมหรอองคกรทใหการสนบสนนจะตองชดใชคาเสยหายบคคลผไดรบความเสยหาย เวนแตผควบคมไดกระท าดวยความระมดระวงตามสมควร

แมวา BDSG ไมไดระบประเภทของความเสยหายทไดรบความคมครองไว แตความเสยหายนทจะไดรบการชดใชกรวมทงความเสยหายทางการเงนและความเสยหายทไมใชทางการเงน ถอเปนการกระท าผดอาญาถาบคคลไดกระท าโดยจงใจเพอแลกกบคาตอบแทน หรอเพอแสวงหาประโยชนส าหรบตวเองหรอผอน หรอมวตถประสงคทจะสรางความเสยหายแกบคคลอน บคคลนนมโทษจ าคกไม เกน 2 ปหรอมโทษปรบ เปนอ านาจของรฐเทานนทจะด าเนนคดอาญา หรอคณะกรรมการขอมลสวนบคคลแหงรฐบาลกลางเปนผยนค าฟอง124

121 Bundesdatenschutzgesetz Section 19 a. 122 Bundesdatenschutzgesetz Section 20. 123 Bundesdatenschutzgesetz Section 38.

124 Lauren Locklear, “IN THE WORLD OF SOCIAL MEDIA, WHEN DOES "PRIVATE" MEAN PRIVATE? A CRITIQUE OF GERMANY'S PROPOSED AMENDMENTS TO ITS FEDERAL DATA PROTECTION ACT,” Accessed August 4, 2014, docs.law.gwu.edu/stdg/gwilr/PDFs/44-4/4-%20Locklear.pdf.

Page 137: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

122

ในกรอบความคมครองแหงกฎหมายน ตามมาตรา 4 ไดก าหนดไวใหตองไดรบความยนยอมจากเจาของขอมล แตในความสมพนธทเกยวของตามสญญาจางแรงงาน ในมาตรา 32 แหง BDSG ยงไดวางขอก าหนดพนฐานเพอคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางทตางออกไปในกรณทถอวากฎหมายอนญาตใหในการจดเกบ ประมวลผล และใชขอมลสวนบคคลทเกยวของกบความสมพนธในการจางแรงงาน125

มาตรา 32 บญญตวา “การจดเกบขอมล การประมวลผลและการใชส าหรบวตถประสงคทเกยวกบการจางงาน

(1) ขอมลสวนบคคลของลกจางอาจถกจดเกบ ประมวลผล หรอใชส าหรบวตถประสงคทเกยวกบการจางงานซงจ าเปนส าหรบการตดสนใจในการจางงาน หรอหลงจากจางงานแลวเพอท าสญญาจางแรงงานตอไปหรอสนสดสญญาจางแรงงาน ขอมลสวนบคคลของลกจางอาจถกจดเกบ ประมวลผล หรอใชเพอการสอบสวนการกระท าผดอาญา และลกจางไมไดมผลประโยชนโดยชอบดวยกฎหมายดวยในการจดเกบ ประมวลผล หรอใช และโดยเฉพาะอยางยงเมอชนดและเนอหามความไดสดสวนกบเหตผล

(2) ความในอนมาตรา 1 น ามาปรบใช เมอขอมลสวนบคคลถกจดเกบ ประมวลผล หรอใชโดยปราศจากการชวยเหลอของระบบประมวลผลอตโนมต หรอถกประมวลผล หรอใชในหรอจากระบบเกบเขาแฟมทไมใชระบบอตโนมต หรอถกจดเกบในระบบเกบเขาแฟมส าหรบการประมวลผลหรอใช

(3) ไมสงผลกระทบตอสทธในการมสวนรวมของสภาเจาหนาทลกจาง126”

มาตรา 32 (1) แหง BDSG ไดวางขออนญาตไว 3 ประการ เพอเปนขอยกเวนตามมาตรา 4 ส าหรบกรณทเกยวของบคคลทถกจางแรงงานตามความหมายของค าวา “ลกจาง” ในมาตรา 3 (11) แหง BDSG ดงทไดบญญตไว ดงน

มาตรา 3 (11) บญญตวา “ลกจาง หมายความวา

1. ลกจาง

2. บคคลผถกจางแรงงานเพอวตถประสงคในการฝกหดอาชพ

125 Dipl.-Jur. Falk Hagedorn, “PRIVACY IN THE WORKPLACE NATIONAL REPORT ON GERMANY,” Accessed July 7, 2015, pawproject.eu/en/sites/default/.../web_national_report_germany_en.doc

126 Bundesdatenschutzgesetz Section 32.

Page 138: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

123

3. บคคลผมสวนรวมในมาตรการในการเสรมพวกเขาเขาสตลาดแรงงาน หรอสรางความชดเจนในความสามารถหรอความเหมาะสมกบงาน (มาตรการแกไขฟนฟ)

4. บคคลผถกจางแรงงานทศนยการท างานส าหรบคนพการทไดรบอนญาต

5. บคคลผถกจางแรงงานตามกฎหมายวาดวยการใหบรการอาสาสมครเยาวชน

6. บคคลผเทยบเทากบลกจางเนองจากความอสระทางเศรษฐกจ รวมถงผทรบงานไปท าทบาน และผทมสถานะใกลเคยงกน

7. ผสมครงานหรอผทการจางแรงงานไดสนสดลง

8. ขาราชการ ผพพากษาของรฐบาลกลาง เจาหนาทการทหาร และบคคลในการใหบรการพลเมองทางเลอก127”

บทบญญตตามมาตรา 32 ควบคมการจดเกบ ประมวลผล หรอใชขอมลสวนบคคลของลกจางเฉพาะกรณทไมใชการกระท าดวยระบบอตโนมต ตามถอยค าในมาตรา 32 (1) ทวาตองเปนการปราศจากการชวยเหลอของระบบประมวลผลอตโนมต หรอถกประมวลผล หรอใชในหรอจากระบบเกบเขาแฟมทไมใชระบบอตโนมต หรอถกจดเกบในระบบเกบเขาแฟมส าหรบการประมวลผลหรอใช โดยมาตรา 3 (2) ไดใหความหมายของ “การประมวลผลโดยอตโนมต” ไววาหมายถง การจดเกบ การประมวลผล หรอการใชขอมลสวนบคคลโดยวธการของระบบประมวลผลขอมล128 และไดใหความหมายของ “การระบบเกบเขาแฟมทไมใชโดยอตโนมต” ไววาหมายถง การจดเกบขอมลสวนบคคลทไมอตโนมต ซงใกลเคยงกบไดถกวางโครงสรางไว และสามารถถกเขาถงและประเมนตามลกษณะเฉพาะ129

ใน BDSG มาตรา 3 ไดใหความหมายของการจดเกบ การประมวลผล และการใชไวอยางชดเจน ในอนมาตรา (3) (4) และ (5) ตามล าดบ ดงน

มาตรา 3 (3) บญญตวา “การจดเกบ หมายความวา การไดมาซงขอมลของเจาของขอมล130”

127 Bundesdatenschutzgesetz Section 3 (1). 128 Bundesdatenschutzgesetz Section 3 (2). 129 Bundesdatenschutzgesetz Section 3 (2). 130 Bundesdatenschutzgesetz Section 3 (3).

Page 139: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

124

มาตรา 3 (4) บญญตวา “การประมวลผล หมายความวา การบนทก การเปลยนแปลงแกไข การโอน การปดกน หรอการลบขอมลสวนบคคล โดยเฉพาะเมอไมไดค านงถงกระบวนการทถกน ามาปรบใช

1. การบนทก หมายความวา การเขา การบนทก การเกบรกษาขอมลสวนบคคลไวในสอจดเกบซงท าใหขอมลเหลานสามารถถกน ามาประมวลผลหรอใชในภายหนาได

2. การเปลยนแปลงแกไข หมายความวา การเปลยนในตวขอมลสวนบคคลทถกบนทกไว

3. การโอน หมายความวา การเปดเผยขอมลสวนบคคลทถกบนทกหรอไดมาโดยการประมวลผลขอมลตอบคคลทสาม ในกรณดงน

a) ผานทางการโอนขอมลสวนบคคลไปยงบคคลทสาม

b) โดยบคคลทสามผซงดหรอไดขอมลซงมปรากฏอยส าหรบการดหรอไดรบ

4. การปดกน หมายความวา การระบชขอมลสวนบคคลทถกบนทกไวเพอจ ากดการประมวลผลหรอการใชในภายหนา

5. การลบ หมายความวา การลบขอมลสวนบคคลทถกบนทกไว131”

มาตรา 3 (5) บญญตวา “การใช หมายความวา การใชประโยชนใด ๆ จากขอมลสวนบคคลนอกเหนอจากการประมวลผล132”

แนวความคดตามกฎหมายนมขอบเขตทกวางโดยไมไดก าหนดถงเพยงแคลกจาง แตไดรวมไปถงบคคลอนทถกจางแรงงานส าหรบการฝกหดอาชพ บคคลทสถานะเดยวกนกบลกจาง ผสมครงาน และบคคลทความสมพนธระหวางการจางแรงงานไดสนสดลงแลว ตามมาตรา 32 (1) แหง BDSG การจดเกบ การประมวลผล และการใชทไดรบอนญาตจะตองท าเพอวตถประสงคในความสมพนธตามการจางแรงงาน หมายความวาวตถประสงคในจางแรงงานทไดรบอนญาตอาจเกดขนไดทงจากขอเรยกรองตามบทบญญตแหงกฎหมาย ขอตกลงใหจดเกบ และสญญาจางแรงงาน

131 Bundesdatenschutzgesetz Section 3 (4). 132 Bundesdatenschutzgesetz Section 3 (5).

Page 140: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

125

นอกจากน ในมาตรา 32 (1) ของ BDSG ไดวางขอก าหนดทเขมงวดไวในกรณการอนญาตใหประมวลผลขอมลสวนบคคลเพอการสอบสวนการกระท าผดทางอาญา ตามถอยค าในบทบญญต การกระท าผดอาญานตองเปนความผดทเกยวเนองกบการท างาน133

อยางไรกตาม ไดมแนวความคดในการขยายขอก าหนดใน BDSG ซงเกยวกบความเปนสวนตวของขอมลในสถานทท างานเพอสรางสมดลระหวางคณคาของขอมลส าหรบนายจางกบคณคาของขอมลสวนบคคลของลกจาง วตถประสงคทส าคญทสดของรางกฎหมายนเพอหามนายจางจากการใชเครอขายสงคมในการคนหาผสมครงาน กฎหมายนครอบคลมไปถงการใชสอสงคมออนไลนเพอตรวจสอบประวตและหาขอมลของลกจาง เมอวนท 25 สงหาคม ค.ศ. 2010 คณะรฐมนตรแหงสหพนธสาธารณรฐเยอรมนไดอนมตรางกฎหมายเกยวกบการแกไขกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลแหงสหพนธ (BDSG) โดยไดมการรางกฎหมายเกยวกบการแกไขกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลแหงสหพนธ หลงจากนน รางกฎหมายนเปนทสนใจทงจากฝายลกจางและนายจาง หลงจากการถกเถยงและไดแกไขแลวหลายครง เมอวนท 10 มกราคม ค.ศ. 2013 การแกไขรางกฎหมายเพมเตมไดถกเสนอตอสภาเยอรมน เนองจากยงมประเดนอนอกหลายประเดน การแกไขอนทส าคญจะยงคงมตามมาในการแกไขครงใหม หากไดรบการออกเสยงขางมากจากสภาเยอรมน134

รางกฎหมายดงกลาวครอบคลมเรองทเปนหลกส าคญ 9 ประการ135 ไดแก

1. การคนหาทางอนเทอรเนตของนายจาง

นายจางอาจใชขอมลสาธารณะทพบในการคนหาในเวบ แตอาจใชขอมลจากเครอขายสงคมไดเฉพาะกรณทแพลตฟอรมเครอขายสงคมมวตถประสงคเพอแสดงคณสมบตความเชยวชาญ

133 Dipl.-Jur. Falk Hagedorn, supra note 125.

134 “New developments regarding German draft on employee data protection data,” Accessed August 31, 2014, http://www.osborneclarke.com/connected-insights/publications/new-developments-regarding-german-draft-on-employee-data-protection-data/

135 “German Government Moves on Draft Law Regarding Employee Data Protection,” Accessed August 31, 2014, https://www.huntonprivacyblog.com/2010/10/articles/german-government-moves-on-draft-law-regarding-employee-data-protection/

Page 141: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

126

2. การตรวจทางการแพทย

การประเมนทางการแพทยจะไดรบอนญาตเฉพาะเทาทจ าเปนตอการตดสนใจวาลกจางจะสามารถตอบสนองตอขอเรยกรองของงานไดหรอไม

3. การตรวจขอมลอตโนมต

การตรวจขอมลจะไดรบอนญาตในรปแบบนรนามหรอนามแฝงเพอตรวจหาการกระท าผดทางอาญาหรอการละเมดอยางรายแรงอน ถาการกระท าทไมไดรบอนญาตเปนทส งสย ขอมลอาจเกยวของกบบคคลเฉพาะได นายจางจะตองท าเอกสารเหตการณทตรวจกรอง และแจงใหลกจางทเกยวของทราบหลงการตรวจกรอง

4. โทรทศนวงจรปด

การตรวจดแบบซอนเรนถอเปนสงตองหาม โทรทศนวงจรปดอาจใชไดเฉพาะถาลกจางไดรบการแจงเตอนทเหมาะสม และเฉพาะในพนทพเศษ หรอดวยเหตผลบางอยางเทานน (เชน การควบคมคณภาพ, ความปลอดภยของสงอ านวยความสะดวกหรอทางเขาออก) หามการตรวจดในหองตเกบสงของ หรอพนทคลายคลงกนอยางอน

5. การตดตาม

การเกบขอมลของลกจางผานทางระบบตดตาม (เชน GPS) อนญาตใหกระท าไดเฉพาะในเวลาท างาน และเฉพาะถาการตตามดกระท าเพอใหมนใจในความปลอดภยของลกจาง หรอถกใชเพอการรวมกนของงาน (เชน บรษทขนสง) การตดตามแบบซอนเรนของลกจางถอเปนสงตองหาม

6. ขอมลทางชวมต

ขอมลทางชวมตอาจถกเกบ ประมวลผล หรอใชไดเฉพาะเพอวตถประสงคยนยนความมอ าจาจหรอยนยนตวตนทแทจรง ถาไมมขอพจารณาเรองการคมครองลกจางทวไป

7. การตรวจดโทรศพท อนเทอรเนต และอเมล

ถาบรษทอนญาตใหลกจางใชบรการสอสารทางไกลเพอวตถประสงคทางธรกจเทานน รางกฎหมายแยกระหวางการตรวจดของนายจางทางโทรศพท และการตรวจดอเมลและการใชอนเทอรเนต รางกฎหมายอนญาตใหเกบ ประมวลผล และใชขอมลการสงและเนอหาจากอเมลและการใชอนเทอรเนตไดในกรณทจ าเปนเพอ (1) ท าใหแนใจถงการท างานทเปนระบบของเครอขายและการใหบรการการสอสารทางไกล (2) สงเสรมความปลอดภยของขอมล (3) ชวยใหสะดวกในการเรยก

Page 142: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

127

เกบเงน (4) ตรวจดประสทธภาพและพฤตกรรมในบางโอกาส แตเฉพาะกรณทไมรบกวนความเปนสวนตวของลกจาง ในการตรวจดเพอวตถประสงคในการควบคมประสทธภาพและพฤตกรรมบางโอกาส และเกยวของกบขอมลลกจางเฉพาะ ลกจางทไดรบผลกระทบจะตองไดรบการแจงถงการตรวจดทนททการแจงนนจะไมสงผลในทางรายตอวตถประสงคในการประมวลผลและใชขอมล

การใชโทรศพทอาจถกตรวจดไดเฉพาะเมอมผลประโยชนของนายจางโดยชอบดวยกฎหมาย และถาลกจางและฝายอนทสอสารไดรบการแจงใหทราบและใหความยนยอมในการตรวจดแลว ถาการใชโทรศพทเปนหนงในหนาทการท างานของลกจาง (เชน ตวแทนศนยตอบรบโทรศพท) การตรวจดจะไดรบอนญาตในการตรวจสอบในบางโอกาสโดยไมตองมการแจงลกจางเปนการเฉพาะ โดยทการแจงอยางทวไปเกยวกบการตรวจดตองมการแจงไวลวงหนา และบคคลทสามในการสอสารจะตองไดรบการแจงและใหความยนยอมในการตรวจด หลงจากนนนายจางตองแจงลกจางในเวลาทไมชาเกนไปถงการเกบ ประมวลผล และใชขอมลการโทรศพท

รางกฎหมายไมไดบงคบหรออธบายไวการตรวจดในกรณทนายจางอนญาตโดยแจงชดหรอโดยปรยายใหลกจางใชบรการการสอสารทางไกลในกรณสวนตว

8. ขอตกลงของสภาแรงงาน

บรษทอาจเขาสขอตกลงขอสภาแรงงานได แตขอตกลงนนตองไมลดระดบการคมครองทกฎหมายก าหนด

9. การแจงเตอนการละเมดความปลอดภย

นายจางตองแจงลกจางทไดรบผลกระทบถามการตดสนใจวาขอมลของลกจางจะถกเปดเผยตอบคคลทสามโดยไมชอบดวยกฎหมาย ในกรณทคกคามตอสทธหรอผลประโยชนทไดรบการคมครองของลกจาง นายจางตองแจงเจาหนาทคมครองขอมล

ดงนน จากทไดศกษากฎหมายตางประเทศทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมพบวากฎหมายทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไวเปนการเฉพาะ รวมทงในบางมลรฐไดคมครองไปถงกรณทลกจางอาจไดรบผลรายจากการปฏเสธการกระท าดงกลาวตามค าขอหรอค าสงของนายจาง และกฎหมายทใหความคมครองขอมลสวนบคคลของเยอรมนกไดบญญตใหความคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางไวอยางชดเจน หรอแมในกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลของสหราชอาณาจกรทใหความคมครองขอมลเปนการทวไปกครอบคลมไปถงการคมครองลกจางทเปนเอกชน นอกจากนคณะกรรมการขอมลขาวสารยงไดมการ

Page 143: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

128

ออกแนวปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางแรงงาน ซงเปนแนวทางแกนายจางในการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลไดเปนอยางด จากแนวทางการคมครองตามกฎหมายตางประเทศเหลานทไดรบจากการศกษามานจงสมควรศกษาการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมตามกฎหมายไทยวามแนวทางการคมครองอยางไรและยงมขอบกพรองประการใดบางในบทตอไป

Page 144: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

129

บทท 4 การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมตามกฎหมายไทย

เมอพจารณาบทบญญตแหงกฎหมายไทยทบงคบใชในปจจบนซงมการก าหนด

บทบญญตเกยวกบการรบรองและคมครองสทธสวนบคคลไวหลายฉบบ ตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย และกฎหมายในระดบพระราชบญญต อาจพจารณาแบงแยกประเภทของสทธสวนบคคลตามกฎหมายไทยออกไดเปน 4 ประเภท ไดแก สทธสวนบคคลเกยวกบชวตและรางกาย สทธสวนบคคลเกยวกบการอยหรอพกอาศย สทธสวนบคคลเกยวกบการตดสอสอสาร และสทธสวนบคคลเกยวกบขอมลสวนบคคล1 ในสวนสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมสามารถแยกพจารณาการคมครองในกฎหมายไทยไดดงตอไปน

4.1 การคมครองสทธสวนบคคลตามหลกกฎหมายรฐธรรมนญ

ในประเทศไทยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 เปนรฐธรรมนญฉบบแรกทไดบญญตไวอยางชดเจนในเรองศกดศรความเปนมนษย สทธและเสรภาพ ก าหนดใหรฐทกองคกรใชอ านาจโดยค านงถงศกดศรความเปนมนษย และการใชสทธเสรภาพของบคคลจะตองไมละเมดสทธเสรภาพของบคคลอน รวมทงไดใหหลกประกนของประชาชนชาวไทยทงในระดบปจเจกบคคลและสทธของกลมและชมชนไวอยางกวางขวาง ครอบคลมทกมตอยางไมเคยปรากฏในรฐธรรมนญฉบบใดมากอน2

ในมาตรา 34 แหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยฉบบนไดบญญตรบรองถงสทธในความเปนอยสวนตวไววา “สทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตวยอมไดรบความคมครอง

1 บรรเจด สงคะเนต นนทวชร นวตระกลพสทธ และเรวด ขวญทองยม, “รายงานการศกษาวจยฉบบสมบรณ เรอง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรบรองและคมครองสทธในความเปนอยสวนตว (Right to privacy),” สบคนเมอวนท 10 กมภาพนธ 2559, จาก http://www.nhrc.or.th/2012/wb/img_contentpage_attachment/511_file_name_4667.pdf

2 มานตย จมปา, รฐธรรมนญใหม มอะไรใหม, พมพครงท 2 (กรงเทพมหานคร: โรงพมพเดอนตลา, 2541), น.29.

Page 145: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

130 การกลาวหรอไขขาวแพรหลายซงขอความหรอภาพไมวาดวยวธใดไปยงสาธารณชน

อนเปนการละเมดหรอกระทบสทธของบคคลในครอบครว หรอเกยรตยศ ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตวจะกระท ามได เวนแตเปนกรณทเปนประโยชนตอสาธารณะ”

ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดบญญตรบรองสทธในความเปนอยสวนตวไวในมาตรา 35 วา “สทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง ตลอดจนความเปนอยสวนตวยอมไดรบความคมครอง

การกลาวหรอไขขาวแพรหลายซงขอความหรอภาพไมวาดวยวธใดไปยงสาธารณชนอนเปนการละเมดหรอกระทบถงสทธของบคคลในครอบครว เกยรตยศ ชอเสยง หรอความเปนอยสวนตว จะกระท ามได เวนแตกรณทเปนประโยชนตอสาธารณะ

บคคลยอมมสทธไดรบความคมครองจากการแสวงประโยชนโดยมชอบจากขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ทงน ตามทกฎหมายบญญต”

นอกจากนในมาตรา 36 ในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มสาระส าคญเปนการก าหนดรบรองและคมครองเสรภาพของบคคลในการสอสารถงกนโดยทางทชอบดวยกฎหมาย โดยไดบญญตไววา “บคคลยอมมเสรภาพในการสอสารถงกนโดยทางทชอบดวยกฎหมาย

การตรวจ การกก หรอการเปดเผยสงสอสารทบคคลมตดตอถงกน รวมทง การกระท าดวยประการอนใดเพอใหลวงรถงขอความในสงสอสารทงหลายทบคคลมตดตอถงกน จะกระท ามไดเวนแตโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชนความมนคงของรฐ หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน”

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ไดมบทบญญตทรบรองสทธในความเปนอยสวนตวอกในมาตรา 45 วา “บคคลยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน การพมพ การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน

การจ ากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระท ามได เวนแตอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ เพอคมครองสทธ เสรภาพ เกยรตยศ ชอเสยง สทธในครอบครว หรอความเปนอยสวนตวของบคคลอน หรอเพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนหรอระงบความเสอมทรามทางจตใจหรอสขภาพของประชาชน...”

Page 146: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

131 นอกจากน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ยงไดรบรองขอมล

สวนบคคลไวในมาตรา 56 ดงทไดบญญตไววา “บคคลยอมมสทธไดรบทราบและเขาถงขอมลหรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน แตหากขอมลขาวสารนนเปนขอมลสวนบคคลของผอน บคคลยอมไมมสทธดงกลาว”

ดงนน สทธสวนบคคลไดถกรบรองไวอยางชดแจงในรฐธรรมนญตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 จนถงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ทไดบญญตคมครองสทธสวนบคคลไวในหลายมาตรา

ปจจบนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช 2557 ไดบญญตใหการรบรองสทธ เสรภาพ และความเสมอภาคไวในมาตรา 4 วา “ภายใตบงคบบทบญญตแหงรฐธรรมนญน ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาค บรรดาทชนชาวไทยเคยไดรบการคมครองตามประเพณการปกครองประเทศไทยในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขและตามพนธกรณระหวางประเทศทประเทศไทยมอยแลว ยอมไดรบการคมครองตามรฐธรรมนญน” ดงนน สทธสวนบคคลของลกจางจงเปนสทธทไดรบการรบรองและคมครองไวอยางชดแจงตามรฐธรรมนญอยางตอเนองตลอดมา

4.2 การคมครองการละเมดสทธสวนบคคล

นอกจากรฐธรรมนญทไดบญญตรบรองคมครองสทธสวนบคคลไว กฎหมายระดบรองลงมา อาท ประมวลกฎหมายหรอพระราชบญญตตาง ๆ ของประเทศไทยยงไมไดรบรอง “สทธในความเปนอยสวนตว” ไวเปนการทวไปอยางชดแจง ในทางแพงคงตองอาศยบทบญญตทวไปตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในเรองละเมดมาตรา 4203

ความรบผดเพอละเมดตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยของไทย มาตรา 420 บญญตวา “ผใดจงใจหรอประมาทเลนเลอท าตอบคคลอนโดยผดกฎหมายใหเขาเสยหายถงแกชวตกด แกรางกายกด อนามยกด เสรภาพกด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวาผนนท าละเมดจ าตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน”

3 กลพล พลวน, “สทธในความเปนอยสวนตวกบการคมครองตามกฎหมายไทย,” สบคนเมอ

วนท10 กนยายน 2558, จาก http://www.stat.ago.go.th/บทความลงเวบ/บทท%2016.htm

Page 147: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

132

ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 420 ของไทยมทมาจากประมวลกฎหมายแพงเยอรมน มาตรา 823 ซงตามค าสอนในทางต าราของกฎหมายเยอรมนไดอธบายความหมายของค าวา “สทธอยางหนงอยางใด” วาเปนสทธเดดขาดเทานน

อยางไรกตาม สทธอยางใดอยางหนง ตามมาตรา 420 หาไดมความหมายเฉพาะ “สทธเดดขาด” หรอ “ทรพยสทธ” แตอยางเดยว อยางมาตรา 823 ในกฎหมายเยอรมนไม เพราะประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 420 เปนบทบญญตเดยวทอธบายเรองการกระท าอนเปนละเมดไมเหมอนกบเยอรมนทยงมบทบญญตมาตรา 824 หรอ 826 บญญตถงการละเมดตอสทธอน ๆ ไวดวย ดงนน ค าวาสทธอยางหนงอยางใดในมาตรา 420 จงความหมายความถงการท าใหเกดเสยหายตอ “สทธ” ทงหลายอนมกฎหมายรบรองคมครองให โดยไมจ ากดแตเฉพาะสทธทเปนทรพยสทธ หรอสทธเดดขาดเทานน4

ความเสยหายทเกดแกสทธตาง ๆ ทกฎหมายคมครองนนแบงออกไดเปน 3 ประเภท คอ

1) สทธในบคคลภาพ ซงไดแก ชวต รางกาย อนามย เสรภาพ

2) สทธทางทรพยสน ซงไดแก กรรมสทธหรอสทธทางทรพยสนอน ๆ รวมทงสทธครอบครอง และ

3) สทธอยางใดอยางหนง เชน สทธในชอเสยงเกยรตคณ สทธในการใช ชอ สทธในความเปนอยสวนตว (Right of Privacy) หรอสทธในทางท ามาหาได เปนตน5

ดงนน ค าวา “สทธอยางหนงอยางใด” อาจจะตความอยางกวางวาหมายความรวมถงสทธสวนบคคลตามทกฎหมายบญญตคมครองไวกได

นอกจากนน การกระท าบางอยางทเปนการรงควาน เชน การสะกดรอยการใชกลองสองทางไกลสองดตลอดเวลา การแอบถายภาพบคคล หรอโทรศพทไปหาบอยครงเกนไป การไปยนเฝาหนาบาน ฯลฯ ซงเปนการรบกวนการใชชวตโดยปกตสขของเขาแมจะเปนบคคลสาธารณะกตาม ก

4 สษม ศภนตย, ค าอธบาย กฎหมายลกษณะละเมด, (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพนตบรรณ

การ, 2553), น.36. 5 อนนต จนทรโอภากร, “โครงสรางพนฐานกฎหมายลกษณะละเมด,” ใน รวมบทความใน

โอกาสครบรอบ 60 ป ของดร. ปรด เกษมทรพย. น.101-102, อางถงใน นพรตน สนนพาณชกล, “สทธอยางใดอยางหนงตามบทบญญตมาตรา 420,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2538), น.82-83.

Page 148: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

133

อาจตองรบผดทางแพงตามมาตรา 421 ซงบญญตวา “การใชสทธซงมแตจะใหเกดเสยหายแกบคคลอนนน ทานวาเปนการอนมชอบดวยกฎหมาย” เพราะถอไดวาเปนการละเมดสทธในความเปนอยสวนตวของผอนอยางหนง

โดยทประเทศไทยใชระบบประมวลกฎหมาย ดงนน ทกฝายรวมทงศาลจะตองปฏบตตามทกฎหมายบญญตไวโดยเครงครด ศาลไทยจงไมอาจใชดลพนจสงใหจ าเลยกระท าหรองดเวนกระท าการไดอยางกวางขวางเหมอนศาลในประเทศทใชกฎหมายระบบคอมมอนลอว เชน ศาลองกฤษหรอสหรฐอเมรกา6

องคประกอบตามมาตรา 420 อาจแยกพจารณาได ดงน

(1) “การกระท า” ในความหมายของมาตรา 420 หมายความถงการกระท าของบคคลซงรวมทงการงดเวนกระท าแลวเกดความเสยหายดวย

อยางไรถอวามการกระท าตองเทยบเคยงกบการวนจฉยการกระท าในทางอาญาไดแกการเคลอนไหวของบคคลทจตใจบงคบได7

(2) โดยจงใจหรอประมาทเลนเลอ

“โดยจงใจ” มความหมายคลายกบ “โดยเจตนา” ในทางอาญา แตกตางกนเพยงวาการกระท าโดยจงใจนนหมายถงกระท าโดยรส านกถงการกระท าวาจะเปนผลเสยหายตอบคคลอน แตมไดหมายเลยไปถงวาตองเจาะจงใหเกดผลเสยหายอยางใดอยางหนงขนโดยเฉพาะอยางเชน กระท า “โดยเจตนา” ฉะนนการกระท าโดยเจตนาในทางอาญาจงเปนการกระท า “โดยจงใจ” ในความหมายของมาตรา 420 เสมอ ทงนกเพราะจงใจมความหมายกวางกวาเจตนานนเอง8

1.3 โดยผดกฎหมาย

ค าวา “โดยผดกฎหมาย” เปนค าในมาตรา 420 ท าใหเขาใจวาถาไมมกฎหมายบญญตไวแลวยอมไมเปนละเมด แทจรงแลวค าวา “โดยผดกฎหมาย” นน หมายความวา กระท าลงโดยไมมอ านาจหรอไมมสทธหรอท าโดยมชอบดวยกฎหมาย (Unlawfully) ดงนน แมไมมกฎหมายบญญตไววาการกระท าเชนนนเปนความผด ถาผกระท าไดท าตอบคคลอนจนเขาเสยหายโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอ การกระท านนเปนละเมดได สวนคาเสยหายจะเปนเทาใดเปนเรองทตองน าสบและ

6 กลพล พลวน, อางแลว เชงอรรถท 3. 7 สษม ศภนตย, อางแลว เชงอรรถท 4, น.13. 8 เพงอาง, น.15.

Page 149: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

134

ไมใชประเดนทตองน าสบและไมใชประเดนทท าใหขาดองคประกอบอนเปนละเมด 9 แตถาหากเปนกรณกฎหมายบญญตไววาเปนความผดอยางชดแจง เชน ประมวลกฎหมายอาญา การกระท าผดกฎหมายนนยอมเปนการกระท าโดยมชอบดวยกฎหมายอยในตว10 แตตองพงระวงวาสทธบางอยางเปนสทธทมขอบเขต และถาใชเกนขอบเขตแลวเกดความเสยหายยอมเปนละเมด เชน สทธยดหนวงทรพยของลกหนไวเพอเปนประกนการช าระหน11

ค าวา “โดยผดกฎหมาย” ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 420 กลาวในแงไมมสทธ ซงรวมทงกรณทใชสทธซงมแตใหเกดความเสยหายแกบคคลอนดวย แตยงมขอแกตวอกบางอยางซงท าใหผกระท าไมตองรบผดฐานละเมด ไดแก ความยนยอมของผเสยหายหรอมลเหตโดยเฉพาะท านองเดยวกนอยางอน เพราะถาผเสยหายยนยอมใหกระท าแลว ผกระท ายอมมอ านาจท าได จงไมเปนผดกฎหมายไปในตว

ทวา “ความยนยอมของผเสยหาย” นน ไมใชกรณมความเสยหายอนเนองจากการละเมดเกดขนแลว จะไมเอาคาเสยหายกน ซงกรณเชนนยอมปรบไดดวยการปลดหน

แมหากจะไมถอความหมายปกตธรรมดาของค าวา “ละเมด” ซงหมายถงการลวงเกน กลาวคอเมอยนยอมกนแลว กยอมไมเปนการลวงเกน ไมเปนละเมด แตมหลกกฎหมายทวไปอยวา “ความยนยอมไมท าใหเปนละเมด” หรอภาษตละตนทวา “volenti non fit injuria” (That to which a man consents cannot be considered an injury) หลกทวา ความยนยอมไมท าใหเปนละเมด มความหมายวา บคคลซงยอมตอการกระท าอยางหนง หรอบคคลซงเขาเสยงภยยอมรบความเสยหาย จะฟองคดเกยวกบการกระท าหรอความเสยหายนนมได และจ าเลยยกเปนขอตอสได ในกรณทมการฟองคดเกยวกบการท ารายรางกายหรอทรพยสนหาย ความยนยอมของผเสยหายท าใหผกระท าไมตองรบผดส าหรบ ความเสยหายทเกดขนตอรางกายหรอทรพยสน และถอวาไมมการละเมดเกดขนเลยทเดยว พรอสเซอร (Prosser) มความเหนวาเมอไมมผลประโยชนของสาธารณชนเขามาเกยวของกยอมจะปลอยใหบคคลก าหนดชะตากรรมของตนเอง12

9 เพงอาง, น.28. 10 เพงอาง, น.28-29. 11 เพงอาง, น.31. 12 ไพจตร ปญญพนธ, ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะละเมด และหลก

กฎหมายลกษณะละเมด เรองขอสนนษฐานความผดทางกฎหมาย, (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพนตบรรณการ, 2551), น.22-23.

Page 150: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

135

มความเหนวา หลกกฎหมายทวา “ความยนยอมไมท าใหเปนละเมด” ยอมน ามาใชในกฎหมายไทยไดดวย โดยเหตทวา

1. กฎหมายอาญาอนเปนบทบญญตทบงคบเขมงวดยงกวาทางแพง ยงแยกการกระท าผดออก 2 ประการ ไดแก ความผดตอรฐ คอความผดอนยอมความกนไมได และความผดอนยอมความกนได ซงเปนความผดทผเสยหายจะตองรองทกข เจาพนกงานจงจะน าคดขนฟองรองได เมอผเสยหายถอนค ารองทกข กยอมท าใหสทธน าคดอาญามาฟองระงบไป กฎหมายอาญาซงเปนกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอยของบานเมองโดยแทยงยอมรบความยนยอมของผเสยหาย ท าใหผกระท าผดพนโทษไปได

2. ตามมาตรา 442 ถาความเสยหายเกดขนเพราะความผดอยางหนงอยางใดของผตองเสยหายประกอบดวย ใหน ามาตรา 223 มาใชบงคบโดยอนโลม มาตรา 223 บญญตวา “ถาฝายผเสยหายไดมสวนท าความผดอยางใดอยางหนงกอใหเกดความเสยหายดวยไซร ทานวาหนอนจะตองใชคาสนไหมทดแทนแกฝายผเสยหายมากนอยเพยงใดนนตองอาศยพฤตการณเปนประมาณ ขอส าคญกคอ ความเสยหายนนเกดขนเพราะฝายไหนเปนผกอยงหยอนกวากนเพยงไร” ฯลฯ

ดงนจะเหนไดวา แมในกรณทมความเสยหายเกดขนเพราะความผดของผตองเสยหายประกอบกนดวย เชน โจทกจ าเลยตางกมความประมาทเลนเลอดวยกน (Contributory Negligence) ยงใหพเคราะหดวาฝายใดจะประมาทเลนเลอยงหยอนกวากน ถาหากโจทกประมาทถงรอยละ 60 สวนจ าเลยประมาทเพยงรอยละ 40 โจทกกยอมเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากจ าเลยไมได นอกจากนยงจะตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหแกจ าเลยอก เพราะฝายโจทกประมาทมากกวา (ถาหากจ าเลยฟองแยง กอาจตดสนใหโจทกใชไดเลยทเดยว)

3. ตามมาตรา 5 การใชสทธจะตองกระท าโดยสจรต ฉะนน เมอผเสยหายยอมใหกระท าแลว จะกลบมาเรยกคาสนไหมทดแทนอก ยอมถอไดวาเปนการใชสทธไมสจรต ชอบทจะไมยอมใหเรยกรองกนไดเลยทเดยว13

ความยนยอมตองมอยในขณะท าละเมด ไมใชนตกรรมและไมผกพนผให ความยนยอมวาตองใหความยนยอมอยเชนนนตลอดไป ถาถอวาเปนนตกรรมสญญาเปนมลหน กลาวคอหากมความยนยอมลวงหนาไวโดยสญญา กจะเปนการขดตอกฎหมายและความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชนอยางชดแจง (มาตรา 150) และยงเปนโมฆะตาม มาตรา 373 อกดวย อยางไรกจะเปนความยนยอม ขอบเขตแหงความยนยอม (หมายความวายนยอมกนแคไหน เชน ยอม

13 เพงอาง, น.23-24.

Page 151: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

136

ใหชกตอย หาเปนยนยอมใหแทงกนไม) นน เปนปญหาขอเทจจรงจะตองพเคราะหดเปนเรอง ๆ ไป ไมจ าเปนตองท าเปนหนงสอหรอมหลกฐานเปนหนงสอแตประการใด อาจเปนความยนยอมดวยวาจากได อนง ความยนยอมนนอาจจะยกเลกเพกถอนเสยเมอใดกได เพราะบคคลทแสดงเจตนายอมไมผกพนตามทแสดงเจตนาตลอดไป อาจเปลยนใจบงคบตามสทธของตนได14

1.4 มความเสยหายเกดขนแกชวตทรพยสน สทธอนใดของบคคลอน

ความจรงแลวการกระท าใหเกดเสยหายตอชวต รางกายทรพยสนกลวนเปนการกระท าตอ “สทธ” ของบคคลอนทงสน สงส าคญกคอตองมความเสยหายเกดขน แตความเสยหายนนจะตองชดใชกนเปนจ านวนเทาใด อยางใด เปนอกเรองหนงซงตองวเคราะหตามหลกเรองการชดใชคาสนไหมทดแทน ความเสยหายดงกลาวนตองแนนอนพอทจะเปนมลใหเกดการชดใชทดแทนกนได มใชเปนความเสยหายทคาดหมายวาจะเกดหรอนาจะเกด ทวาตองเปนความเสยหายทแนนอนน มไดหมายความวาตองค านวณไดเปนจ านวนกบาท แตหมายความวาเกดความเสยหายขนจรง ๆ สวนจะเรยกรองใหชดใชกนเปนจ านวนเทาใดนนเปนเรองทตองวากนอกสวนหนง ในชนทจะพเคราะหวามการกระท าอนเปนละเมดเกดขนหรอไมนน พเคราะหแตเพยงวาความเสยหายเกดขนจรงหรอไมเทานน เชน ท าละเมดโดยบกรกเขาไปในเคหสถานของผอน แมไมมอะไรทช ารดเสยหายเหนประจกษกตาม กเปนการละเมดอนถอวาเสยหายอยในตว ในทางตรงขาม ความเสยหายทยงไมแนนอนวาจะเกดขน ไมถอวาละเมด15

สทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมยอมไดรบความคมครองจากการละเมดตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยอยางสทธอยางหนงอยางใด แตหากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได ลกจางยอมกระท าการตามค าขอหรอค าสงของนายจาง ความยนยอมจะกลายเปนประเดนส าคญทตองน ามาพจารณาในเรองการละเมดสทธสวนบคคล ซงพจารณาไดวาการทลกจางกระท าการตามทนายจางสงหรอขอ ถอเปนการทลกจางยนยอมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของตน กรณจงหาใชการละเมดสทธสวนบคคลตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 420 ไม

14 เพงอาง, น.25-26. 15 สษม ศภนตย, อางแลว เชงอรรถท 4, น.34.

Page 152: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

137

4.3 การคมครองกรณหมนประมาท

ในทางคดอาญาไมมกฎหมายบญญตในเรองการละเมดสทธสวนบคคลไวโดยชดแจง การด าเนนคดกบผกระท าการละเมดสทธสวนบคคลมกจะฟองกนในขอหาหมนประมาท16 ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ซงบญญตวา “ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะท าใหผอนนน เสยชอเสยง ถกดหมนหรอถกเกลยดชง ผนนกระท าความผดฐานหมนประมาทตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองพนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ความผดฐานหมนประมาทตามบทบญญตแหงประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๓๒๖ บญญตวา “ผใดใสความผอนตอบคคลทสาม โดยประการทนาจะท าใหผอนนนเสยชอเสยง ถกดหมน หรอถกเกลยดชง ผนนกระท าความผดฐานหมนประมาท ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ความผดฐานหมนประมาทตามมาตรา 326 แห งประมวลกฎหมายอาญาประกอบดวยองคประกอบความผด 6 ประการ ไดแก

องคประกอบขอท 1 ค าวา “ผใด” ในทนเปนไดทงบคคลธรรมดาและนตบคคล ในท านองเดยวกนกบผทถกหมนประมาทกอาจจะเปนไดทงบคคลธรรมดาหรอนตบคคลตางกบบางความผด เชน ความผดฐานฆาผอน ผอนทถกฆานนตองเปนบคคลธรรมดาเทานน ก. ไปบานนาง ข. ขณะทนาง ข. ใกลจะคลอดบตร ก. ไดบอก ค. ทนงอย ณ ทนนวาเดกทอยในทองของนาง ข. เลวมาก เกดมาตองโกงชาตโกงแผนดน ค ากลาวของ ก. เปนความผดฐานหมนประมาทหรอไม การหมนประมาทตองเปนการหมนประมาทบคคล เดกซงอยในครรภมาดารยงไมมสภาพเปนบคคล ดงนน ก. จงไมมความผดฐานหมนประมาทเพราะขาดองคประกอบความผดและกไมมบทบญญตท านองเดยวกบมาตรา 237 ในเรองใสความคนตาย17

องคประกอบขอท 2 ค าวา “ใสความ” เปนถอยค าในกฎหมาย หมายถงการยนยนขอเทจจรงซงอาจเปนความจรงกไดหรอเปนความเทจกได แมแตการเลาเรองทไดยนมาใหกบบคคลอนฟงกอยในความหมายของค าวา “ใสความ”

16 กลพล พลวน, อางแลว เชงอรรถท 3. 17 หมอมหลวงไกรฤกษ เกษมสนต, ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288-มาตรา 366,

(กรงเทพมหานคร : ส านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา, 2553), น.172-173.

Page 153: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

138

เพราะฉะนนการใสความจงไมจ ากดวธ อาจเปนการใชค าพด ใหความหมายหรอแสดงกรยาอาการอยางหนงอยางใดหรอใชภาษาใบ สญลกษณตาง ๆ มปญหาวาการแอบถายภาพคนทรวมประเวณกนแลวน าภาพเหลานนไปใหผอนด เชนนมความผดฐานหมนประมาทหรอไม เหนวาความใสความไมจ าเปนจะตองเปนการใชค าพด การเอาภาพการรวมประเวณของผอนไปแสดงใหบคคลอนดยอมเปนการใสความและนาจะท าใหเสยชอเสยง ยอมเปนความผดฐานหมนประมาทได18

ขอเทจจรงทจะเปนหมนประมาทสามารถสรปเปนแนวทางไดดงน

1. ตองไมใชขอเทจจรงทเปนเพยงแตค าหยาบหรอเปนขอเทจจรงทเปนไปไมไดเพราะฉะนนการดาวาไอเหยเปนแตเพยงค าหยาบเทานน

2. ตองเปนขอเทจจรงทแนนอนไมใชขอเทจจรงทคลมเครอ เลอนลอยหรอกลาวดวยความนอยใจ

3. ขอเทจจรงทกลาวนนตองเปนขอเทจจรงทยนยนในอดตหรอในปจจบนไมใชเปนแตเพยงการคาดคะเนหรอกลาวถงเหตการณในอนาคต

การแสดงความคดเหนบางอยางแมจะเปนการแสดงความคดเหนในอนาคตแตถาฟงแลวท าใหเขาใจวาในปจจบนเปนเชนไร เชนนยอมเปนหมนประมาทได เชนกลาวถงในอนาคตวาเขาจะคดโกง จะประพฤตฉอราษฎรบงหลวง แตเปนทเขาใจวาในปจจบนกโกง เปนตน

กลาวโดยสรปค าหยาบกด ค ากลาวถงสงทเปนไปไมไดกด การกลาวขอความทมลกษณะคลมเครอยงไมชดเจนวาเลว เลวอยางไร ชว ชวอยางไร ศาลฎกาวนจฉยวาเปนขอเทจจรงทยงไมถอวาเปนการใสความ และยงวนจฉยไปในแนวทวาตองเปนการยนยนขอเทจจรงในปจจบนหรอในอดตทผานมาถาเปนการพดหรอการคาดคะเนในอนาคตไมเปนหมนประมาท19

องคประกอบขอท 4 ตองเปนการใสความตอบคคลทสาม ดงนนบคคลทสามจงมความส าคญ ความผดฐานหมนประมาทจะส าเรจกตอเมอบคคลทสามไดทราบขอความและเขาใจขอความ ดงนนถาบคคลทสามไมไดรบขอความหรอหหนวกหรอไมรเรองหรอเปนชาวตางประเทศทไมเขาใจภาษากเปนความผดฐานพยายามหมนประมาท เชน นายด ากลาวกบมสเตอรเอวา นายแดงเปนคนโกงชาตโกงแผนดนโดยเขาใจมสเตอรเอฟงภาษาไทยรเรอง แตปรากฏวามสเตอรเอฟงภาษาไทยไมรเรอง เชนนนายด ามความผดฐานหมนประมาทหรอไม จะเหนไดวาไดมการลงมอกระท าความผดโดยตลอดแลวแตการกระท าไมบรรลผลจงเปนความผดฐานพยายามหมนประมาท เปนเรองมเจตนาทจะ

18 เพงอาง, น.173. 19 เพงอาง, น.174-176.

Page 154: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

139

ใสความเพยงแตเขาใจผดวาฟงภาษาไทยรเรองแตมสเตอรเอฟงภาษาไทยไมรเรองการกระท าไมบรรลผล แตถานายด าพดกบตอไมโดยเขาใจวาเปนมสเตอรเอ ในกรณเชนนไมมบคคลทสามการกระท าขาดองคประกอบจงไมเปนความผด20

องคประกอบขอท 5 โดยประการทนาจะตองท าใหผอน เสยชอเสยง ถกดหมนหรอถกเกลยดชง

องคประกอบขอนเปนพฤตการณประกอบการกระท าตองวนจฉยตามความรสกนกคดของคนทวไปมใชของผกระท า หรอผถกกระท า ถาขอความนนเปนขอความสามญศาลยอมวนจฉยไดเอง21

องคประกอบขอท 6 คอ มเจตนาเปนเจตนาธรรมดา กลาวคอเจตนาทจะใสความ22

ถาเปนการหมนประมาทโดยผานสอมวลชนจะเปนความผดตามมาตรา 328 ซงบญญตไววา “ถาความผดฐานหมนประมาทไดกระท าโดยการโฆษณาดวยเอกสาร ภาพวาด ภาพระบายส ภาพยนตร ภาพหรอตวอกษรทท าใหปรากฏไมวาดวยวธใด ๆ แผนเสยง หรอสงบนทกเสยง บนทกภาพ หรอบนทกอกษรกระท าโดยการกระจายเสยง หรอการกระจายภาพ หรอโดยกระท าการปาวประกาศดวยวธอน ผกระท าตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป และปรบไมเกนสองแสนบาท”

เมอพจารณาในทางกฎหมาย การละเมดโดยน าเรองสวนตวมาเผยแพรนน ไมจ าเปนตองเปนความผดฐานหมนประมาททกกรณ เพราะการน าเรองสวนตวมาเผยแพรหลายครง “มใชเปนการใสความ” แตเพยงน าเรองสวนตวทเขาปกปดมาเผยแพรอยางไมสมควรและโดยไมมสทธกระท าเชนนน เชน น าภาพนกรองนกแสดงหญงคนหนงทถายภาพลบเฉพาะของตนเองมาพมพเผยแพรโดยมไดมการแตงเตมขอความวเคราะหวจารณในลกษณะเปนการใสความ เปนตน อยางไรกดคดหมนประมาทนนเปนคดทยอมความกนได คความจงมกจะตกลงยอมความกนท าใหคดยตกนไปเปนสวนใหญ23

ในการทลกจางยนยอมกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของตนได หากวานายจางไดน าเรองสวนตวของลกจางมาเผยแพรในลกษณะใสความโดยประการทนาจะท าให

20 เพงอาง, น.182-183. 21 เพงอาง, น.183. 22 เพงอาง, น.184. 23 กลพล พลวน, อางแลว เชงอรรถท 3.

Page 155: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

140

ลกจางเสยชอเสยง ถกดหมนหรอถกเกลยดชง ลกจางกสามารถฟองนายจางในความผดฐานหมนประมาทได แตหากวาการเผยแพรเรองสวนตวของลกจางไมใชลกษณะการใสความกหาใชการหมนประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ไม

4.4 การคมครองกรณขอสญญาทไมเปนธรรม

หลกการและแนวคดพนฐานเกยวกบขอสญญาทไมเปนธรรมตามกฎหมายไทยนนอาจพจารณาได 3 กรณ กลาวคอ หลกการและแนวคดพนฐานตามหลกกฎหมายแพงและพาณชย หลกการและแนวคดพนฐานตามกฎหมายวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม และหลกการและแนวคดพนฐานตามมาตรา 14/1 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541

1. การคมครองตามหลกกฎหมายแพงและพาณชย

ในการใชดลพนจของศาลไทยเพอวนจฉยวาขอสญญามลกษณะเปนขอสญญาทไมเปนธรรมหรอไมเพยงใด กอนทจะมกฎหมายวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรมอนเปนกฎหมายเฉพาะ ศาลไดอาศยหลกกฎหมายทบญญตไวในประมวลกฎหมายแพงและพาณชยในการใชดลพนจ ไดแก หลกสจรต (Good Faith) หลกการตความการแสดงเจตนาและการตความสญญา หลกความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน และการตความใหเปนคณแกผตองเสยเปรยบในมลหน

1.1 หลกสจรต

มาตรา 5 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยบญญตวา “ในการใชสทธแหงตนกด ในการช าระหนกดบคคลทกคนตองกระท าโดยสจรต” ไมวาจะเปนกรณทบคคลตกลงท าสญญาเพอกอหนผกพนกบอกฝายหนง หรอเปนกรณมลแหงหนอน ๆ กตามเมอมหนเกดขนนตสมพนธระหวางบคคลทเปนเจาหนและลกหนจะอยบนพนฐานของหลกความซอสตยและความไววางใจ ดงนน การมความสมพนธทางหนจงอยบนพนฐานของความซอสตยและความไววางใจ ดงนน การมความสมพนธทางหนจงอยบนพนฐานของความซอสตยและความไววางใจระหวางบคคลวาจะไมเอารดเอาเปรยบจนเกนไป หากมการเอารดเอาเปรยบกเปนการไมสจรต หลกสจรตจงเปนหลกทจะชวยใหความสมพนธระหวางเจาหนและลกหนเกดความเปนธรรมขนเพอใหการช าระหนเปนไปโดยเปนธรรม

ในกรณสญญาจางแรงงานซงเปนสญญาซงเปนสญญาตางตอบแทน คสญญาตางฝายตางมฐานะเปนเจาหนและลกหนของกนและกน ดงนน ในการพจารณาวาขอสญญาในสญญาจางแรงงานนนเปนธรรมหรอไม จงตองใชหลกสจรตมาประกอบการพจารณาดวย

Page 156: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

141

ลกษณะของหลกสจรตอาจแยกพจารณาไดดงน24

ก. เปนบทกฎหมายเพอความยตธรรม คอ ไมไดก าหนดขอเทจจรงอนเปนองคประกอบหรอผลทางกฎหมายไวอยางแนชด ในการใชหรอตความบทกฎหมายนจ าเปนตองใชดลพนจประกอบเพอเพมเสรมเนอความของกฎหมายใหสมบรณยงขน เพอใหเปนธรรมและเหมาะสมกบพฤตการณแหงคดตามกาลสมย หรอพฤตการณทางเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไป โดยเปนขอยกเวนทท าใหสามารถแกไขหรอปรบแตงนตสมพนธหรอพฒนากฎหมายโดยตลาการได

ข. เปนบทครอบจกรวาล ซงท าหนาทเปนมาตรฐานควบคมการใชสทธหรอความประพฤตของบคคลในทก ๆ เรอง ทงในทางเสรม จ ากด แกไขเนอหาแหงสทธเรยกรอง กลาวโดยเฉพาะส าหรบการตความสญญา เจตนาของคสญญาจะเปนทยอมรบกแตเจตนาอนสจรตเทานน ทงยงอาศยหลกสจรตในทางเสรมเพอใหสญญาสมบรณขน แมในสญญามไดก าหนดหนาทนนไว แตศาลกตความสญญาวามหนาทขางเดยวตามสญญาอยดวย หรอปรงแตงเนอหาสญญาใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไป ตลอดจนใชทางขดขวางการอางสทธตามสญญาโดยไมชอบ แตในกฎหมายไทยศาลฎกาใชในทางคมครองจ าเลยยงกวาโจทกทงนเพราะศาลไทยคนเคยกบสภาษตกฎหมายของหลกอควตทวาโจทกตองมาศาลดวยมอสะอาด

ค. เปนหลกการหรอหลกทวไป ซงปรบใชทวทงระบบกฎหมาย ไมใชเปนกฎหมายทวไป แมเรองใดมกฎหมายเกยวกบเรองนนอยแลว กยงใชเปนมาตรฐานเพอชวาการกระท าตามบทบญญตของกฎหมายนน ไดกระท าโดยไมขดตอหลกความซอสตยและความไววางใจหรอไม

ง. เปนกฎหมายทมเนอความไมชดแจง ไมสามารถท าใหความหมายกระจางแนชด เปนปทสถาน (Norm) ซงไมอาจก าหนดเนอหาโดยชดแจงได หากแตตองขนอยกบพฤตการณแหงกรณทจะตองปรบใชและตองก าหนดในทางทเปนรปธรรม ศาลจงตองวนจฉยหลกสจรต ไปตามพฤตการณเฉพาะแตละคด อยางไรกตามศาลตองไมตดสนไปตามทางทเหนวาเปนธรรมทสดส าหรบตน แตตองพยายามวนจฉยขอก าหนดเรองหลกสจรต ไปในทางภาวะวสยทสดเทาทจะเปนไปได

1.2 หลกการตความการแสดงเจตนาและการตความสญญา25

หลกการตความการแสดงเจตนาประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 171 “ในการตความการแสดงเจตนานน ใหเพงเลงถงเจตนาอนแทจรงยงกวาถอยค าส านวนตามตวอกษร”

24 นายอภชาต คงชาตร, “หลกการตความสญญา,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2545), น.91-94. 25 เพงอาง, น.53-57.

Page 157: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

142

สวนมาตรา 368 ไดก าหนดหลกการตความสญญาไววา “สญญานน ทานใหตความไปตามความประสงคในทางสจรต โดยพเคราะหถงปกตประเพณดวย” ซงหลกกฎหมายดงกลาวนนเปนหลกกฎหมายทรางขนภายใตอทธพลของกฎหมายเยอรมน

จากหลกกฎหมายดงกลาวขางตน แสดงใหเหนวากฎหมายไทยยดหลกทฤษฎเจตนา (Intention Theory) และทฤษฎการแสดงออก (Expression Theory) ประกอบกน

การตความตามมาตรา 171 หมายความวาจะตองตความโดยพจารณามงเนนถงเจตนาอนแทจรง ซงสามารถทจะคนหาไดจากเจตนาทแสดงออกนนเอง “เจตนาอนแทจรง” ในทนจงมใชเจตนาแทจรงทอยภายในใจ เพราะเจตนาทอยภายในนนไมมใครทจะลวงรได นอกจากน เจตนาทอยภายในกอาจไมตรงกบเจตนาทแสดงออกกได ดงนน เจตนาทแทจรงตองเปนเจตนาทแทจรงตามทไดแสดงออกมากกวาทจะค านงถงถอยค าส านวน26

อยางไรกตาม แมหากจะถอวาล าพงบทบญญตมาตรา 171 ถอตามเจตนาทแทจรงเปนใหญ (Willenstheorie) แตการตความสญญามหลกเพมเตมจากหลกการตความการแสดงเจตนาทวไปตามมาตรา 171 กลาวคอ ตองค านงถงความประสงคในทางสจรตตามความในมาตรา 368 ดวย การตความยอมตองตความไปโดยถอความเขาใจของทงสองฝายในเจตนาของกนและกนดวย จงจะเหนไดวาเจตนาภายในทแทจรงดงกลาวกตองอยในกรอบภาวะวสย (Objective) คอตองอาศยมาตรฐานความเขาใจของวญญชนเปนเกณฑ ทงยงตองค านงถงปกตประเพณประกอบการคนหาเจตนาดวย หากมการแสดงเจตนาแลวกฎหมายตองการเจตนาแทจรงไมจ ากดวาจะตองเปนเจตนาแทจรงเทาทพสจนเหนไดจากถอยค าส านวนหรอตวอกษร การคนหาเจตนาทแทจรงไมจ ากดวาจะตองคนหาพสจนกนดวยวธใด กฎหมายไมตองการใหถอตามเจตนาเทาทเหนไดจากกรยาวาจาหรอลายลกษณอกษรภายนอก อาจเปนเรองทจะตองพเคราะหดพฤตการณแหงกรณ ทงนกเพราะบคคลยอมจะใชถอยค าทผดหรอไมตรงกบเจตนาของตนได ซงถาตองใหถอเอาถอยค าทแสดงออกมาแลวส าหรบผซงไมรกฎหมาย ขอผดพลาดอาจมขนไดเสมอ แตถาใหถอเอาเจตนาทแทจรงซงแสดงออกมาแลวจะเหนวายอมจะเกดความยตธรรมแกทกฝายไดดกวา และผตความจะอาศยหลกเกณฑในมาตรา 368 คอ หลกสจรตและปกตประเพณทปฏบตกนในกจการนน ๆ มาประกอบการวนจฉย จะท าใหการวนจฉยนนไมเปนนามธรรม แตเปนการก าหนดเนอหาของเรองใหเปนรปธรรม โดยการปรบหลกสจรตอนเปนหลกทค านงถงการซอสตยและความไววางใจ ตามความสมพนธทางกฎหมายและทางเศรษฐกจพรอมทงผลประโยชนท เกยวของกนของคกรณ ขณะเดยวกน กตองค านงถงปกต

26 ศนนทกรณ (จ าป) โสตถพนธ, ค าอธบาย นตกรรม-สญญา, พมพครงท 11 ปรบปรงใหม

(กรงเทพมหานคร : บรษท ส านกพมพวญญชน จ ากด, 2549), น.320-321.

Page 158: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

143

ประเพณทพงปฏบตตอกน27 ซงค าวา “ปกตประเพณ” ตามความหมายในมาตรา 368 หมายถงประเพณทถอเปนปกตตอเนองกนและเปนประเพณทเกยวเนองกบขอสญญานนเปนประเพณทคสญญาทงสองฝายรด แนนอนเปนแบบอยางเดยวกน ชอบดวยเหตผลอนสมควร และไมขดตอกฎหมาย แตปกตประเพณเปนเพยงหลกปฏบตสบเนองกนมาโดยอาศยความยนยอมของคสญญา ปกตประเพณเชนวานอาจถอปฏบตอยางกวางขวางกได หรอถอปฏบตกนแตเพยงสวนน อยและไมจ าเปนตองเปนประเพณทมมานานแลว ทงนประเพณตามมาตรา 368 นไมไดหมายถงขนบธรรมเนยมหรอจารตประเพณแหงทองถน

1.3 หลกความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน

หลกความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน เปนหลกใหศาลสามารถปฏเสธการมผลบงคบของสญญาไดเลยทเดยว ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 150 ไดบญญตไววา “การใดมวตถประสงคเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน การนนเปนโมฆะ”

“ความสงบเรยบรอยของประชาชน” คอ ขอหามซงสงคมบงคบแกเอกชนเพอสงคมจะไดด ารงอยได เพอคมครองปกปองรกษาเอกชนซงอยในสงคมนนเอง ศลธรรมอนดของประชาชนคอหลกบงคบเกยวกบธรรมเนยมประเพณ ซงอยในระดบสงกวาธรรมเนยมประเพณธรรมดา เพอใหมอยโดยสม าเสมอไมกลบไปกลบมา28

หลกความสงบเรยบรอยนเปนหลกทมความหมายกวางและเปนการยากทจะจ ากดความหมายทตายตวลงไปไดวาอะไรบางทเปนเรองความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนดของประชาชน เปนเรองทศาลจะตองใชวจารณญาณตามพฤตการณและกาลสมย29

27 ดาราพร ถระวฒน, กฎหมายสญญา: สถานะใหมของสญญาในปจจบนและปญหาขอสญญาท

ไมเปนธรรม, พมพครงท 2 แกไขเพมเตม (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2542), น.60. 28 จด เศรษฐบตร, หลกกฎหมายแพงลกษณะนตกรรมและสญญา, พมพครงท 7

(กรงเทพมหานคร: โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555), น.64.

29 นชร แกวยาว, “ขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงาน,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552), น.135.

Page 159: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

144

1.4 หลกการตความใหเปนคณแกผตองเสยเปรยบในมลหน

ในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 11 ไดบญญตไววา “ในกรณทมขอสงสย ใหตความไปในทางทเปนคณแกคกรณฝายซงจะเปนผตองเสยในมลหนนน”

ศาลมบทบาทเขามาเกยวของตามหลกการนเมอเจตนาของคสญญาไมชดเจน ศาลมอ านาจในการตความเจตนาวาควรจะเปนอยางไรในกรณสงสยนน ซงขอสญญาทเปนปญหาใหศาลตองปรบหลกนเพอใชตความสญญา มกเปนขอสญญาทไมชดเจน ไมแนนอน มความเคลอบคลม โดยเฉพาะสญญาส าเรจรป ซงความไมชดเจนทเกดขนจะเกดขนเนองจากผรางสญญามกใชถอยค ากวาง ๆ เพอใหครอบคลมไปทกกรณ เชน การก าหนดในสญญาจางแรงงานใหนายจางมสทธในการโยกยายต าแหนงลกจาง หากลกจางลาออกกอนก าหนดเวลาดงกลาวโดยไมไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรจากนายจาง ถอวาลกจางผดสญญา ตองรบผดชดใชคาเสยหายแกนายจาง เปนตน ซงลกจางบางรายทท าสญญาดวยอาจไมจ าตองไดรบการอบรม เพราะมความรความช านาญมากอนแลว ดงนน เมอใชขอความในสญญาทมลกษณะทวไปจนเกนไปดงกลาว จนบางครงขอก าหนดในสญญาขดแยงกนเอง ศาลจงอาศยอ านาจในการตความทจะขจดความขดแยง ความเคลอบคลมของสญญา ตามมาตรา 171 และมาตรา 368 เพอคนหาเจตนาทแทจรงซงสอดคลองกบหลกสจรตและปกตประเพณ และมาตรา 11 ใหตความไปในทางทเปนคณแกคกรณฝายซงจะเปนผตองเสยในมลหน30

2. การคมครองตามพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม

สญญาจางแรงงานทอยในขอบเขตการบงคบใชกฎหมายวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม อาจพจารณาไดหลายลกษณะ ไดแก สญญาจางแรงงานทเปนสญญาส าเรจรป ขอตกลงในสญญาจางแรงงานทจ ากดสทธการประกอบอาชพการงาน ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความของนายจางทไดท าไวลวงหนาเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดเพอละเมดหรอผดสญญาและความตกลงหรอความยนยอมของลกจางผเสยหายในคดละเมด

(1) สญญาจางแรงงานทเปนสญญาส าเรจรป

มาตรา 3 แหงพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 ไดใหนยามค าวา “สญญาส าเรจรป” ไววาหมายความวา สญญาทท าเปนลายลกษณอกษรโดยมการก าหนดขอสญญาทเปนสาระส าคญไวลวงหนา ไมวาจะท าในรปแบบใด ซงคสญญาฝายหนงฝายใดน ามาใชในการประกอบกจการของตน ดงนน ลกษณะของสญญาส าเรจรปตามกฎหมายจงประกอบดวยลกษณะ 3 ประการ ไดแก เปนสญญาทเปนลายลกษณอกษร มการก าหนดขอสญญาท

30 เพงอาง, น.135-136.

Page 160: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

145

เปนสาระส าคญไวลวงหนา และขอสญญาทถกก าหนดไวลวงหนานนคสญญาฝายหนงไดน ามาใชในการประกอบกจการของตน

ลกษณะของขอสญญาทอาจถอไดวาท าใหคสญญาฝายท เปนผก าหนดสญญาส าเรจรปไดเปรยบคสญญาอกฝายหนง คอ ขอตกลงทมลกษณะหรอมผลใหคสญญาอกฝายหนงปฏบตหรอรบภาระเกนกวาทวญญชนจะพงคาดหมายไดตามปกต ซงตวอยางของขอตกลงลกษณะดงกลาวทเกยวขอกบสญญาจางแรงงาน ไดแก ขอตกลงยกเวนหรอจ ากดความรบผดทเกดจากการผดสญญา ขอตกลงใหตองรบผดหรอภาระมากกวาทกฎหมายก าหนด ขอตกลงใหสญญาสนสดลงโดยไมมเหตผลสมควร หรอใหสทธบอกเลกสญญาไดโดยอกฝายมไดผดสญญาในขอสาระส าคญ และขอตกลงใหสทธทจะไมปฏบตตามสญญาขอใดขอหนง หรอปฏบตในระยะเวลาทลาชาไดโดยไมมเหตอนสมควร การพจารณาวาขอสญญานนเปนการไดเปรยบเกนควรหรอไมนน กฎหมายก าหนดใหน าปจจยตาง ๆ ทระบไวตามมาตรา 10 พระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 มาใชประกอบการพจารณาโดยอนโลม ซงจะขอกลาวถงโดยละเอยดในขอ 2.7 กรอบของการใชดลพนจของศาลเพอแกไขความไมเปนธรรมของขอสญญาตอไป31

(2) ขอสญญาจ ากดสทธการประกอบอาชพการงาน

ขอตกลงในสญญาจางแรงงานทจ ากดสทธการประกอบอาชพการงานถกก าหนดใหศาลมอ านาจตรวจสอบความเปนธรรมของสญญาโดย มาตรา 5 วรรค 1 พระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 ซงขอตกลงดงกลาวตองมลกษณะครบองคประกอบตามทกฎหมายก าหนด คอเปนขอตกลงทท าใหผถกจ ากดสทธหรอเสรภาพตองรบภาระมากกวาทจะพงคาดหมายไดตามปกต หากครบองคประกอบดงกลาวแลวศาลมอ านาจใชดลพนจวนจฉยใหขอสญญานนมผลเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณเทานน

ในการวนจฉยวาขอตกลงดงกลาวท าใหผถกจ ากดสทธหรอเสรภาพตองรบภาระมากกวาทพงคาดหมายไดหรอไม กฎหมายก าหนดใหพเคราะหถงขอบเขตดานพนท ระยะเวลาของการจ ากดสทธหรอเสรภาพ ประกอบกบทางไดเสยทกอยางอนชอบดวยกฎหมายของคสญญา ซงการพจารณาเกยวกบการรบภาระมากกวาปกตหรอรบภาระมากกวาทจะพงคาดหมายไดนนมไดพจารณาความคาดหมายทเปนจรงของผถกก าจดสทธ ซงจะเปนเรองของอตวสย (Subjective) แตเปนความ

31 เพงอาง, น.142-143

Page 161: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

146

คาดหมายในทางภาวะวสย (Objective) อนเปนความคาดหมายตามปกตของบคคลทงหลายทอยในภาวะของการถกจ ากดสทธหรอเสรภาพ32

(3) ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความของนายจางเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดไวลวงหนา

กฎหมายวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรมมบทบญญตทกลาวถงขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดไวลวงหนา ซงอาจพจารณาได 2 ประการ คอ 1. ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดไวลวงหนาทมผลเปนโมฆะ 2. ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดไวลวงหนาทไมเปนโมฆะแตมผลเพยงเทาทเปนธรรม

ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดไวลวงหนาทมผลเปนโมฆะ ไดแก ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความทไดท าไวลวงหนาเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผด เพอละเมดหรอผดสญญาในความเสยหายตอชวต รางกาย หรออนามยของผอนอนเกดจากการกระท าโดยจงใจหรอประมาทเลนเลอของผตกลง ผประกาศ ผแจงความหรอของบคคลอน ซงผตกลง ผประกาศ หรอผแจงความตองรบผดดวยตามมาตรา 8 วรรคหนง กลาวคอการยกเวนหรอจ ากดความรบผดในความเสยหายหรอผทตองรวมรบผดกบผทกอใหเกดความเสยหายไมได ทงน เพราะความเสยหายทงสามประเภทนเปนความเสยหายทมลกษณะทเปนการกระท าโดยตรงตอเนอตวรางกายของคน ซงรฐตองใหความคมครอง ดงนน หากรฐยอมรบขอตกลง หรอประกาศ หรอค าแจงความทเปนการยกเวนหรอจ ากดความรบผดในความเสยหายทงสามประเภทดงกลาวแลว ความปลอดภยในชวต รางกาย และอนามยของคนยอมไมม เพราะเปนการเปดโอกาสใหกลมคนบางกลมแสวงหาประโยชนเพอตนเอง โดยไมสนใจความปลอดภยในชวต รางกาย หรออนามยของผอนเลย

กรณขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดไวลวงหนาทไมเปนโมฆะแตมผลเพยงเทาทเปนธรรม คอ ขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความทไดท าไวลวงหนาเพอยกเวนหรอจ ากดความรบผดในกรณอนตามมาตรา 8 วรรคสอง ไดแก กรณยกเวนหรอจ ากดความรบผดทมใชเพอละเมดหรอผดสญญา เชน การยกเวนหรอจ ากดความรบผดในกรณของการจดการงานนอกสง ลาภมควรได หรอตามบทบญญตของกฎหมายบทใดบทหนงทไมอยในบงคบของมาตรา 8 วรรคหนง เปนตน กรณท 2 เปนกรณยกเวนหรอจ ากดความรบผดทมไดเกดจากความจงใจหรอประมาทเลนเลอ และกรณสดทาย กรณยกเวนหรอจ ากดความรบผดในความเสยหายทมใช

32 ศนนทกรณ (จ าป) โสตถพนธ, อางแลว เชงอรรถท 26, น.421.

Page 162: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

147

ความเสยหายตอชวต รางกาย หรออนามยของบคคลตามมาตรา 8 วรรคหนง เชน ความเสยหายตอชอเสยง ทรพยสน หรอสทธอน ๆ เปนตน เนองจากระดบของความเสยหายทผเสยหายไดรบดงกลาวเมอเทยบกบความเสยหายตามมาตรา 8 วรรคหนงแลวแตกตางกนมาก เพราะมใชเปนการกระท าโดยตรงตอเนอตวรางกายของผเสยหาย กฎหมายจงยอมใหมการตกลงยกเวนหรอจ ากดความรบผดได อยางไรกตาม หากขอตกลง ประกาศ หรอค าแจงความนนมลกษณะเปนการไมยตธรรม หรอเปนการเอาเปรยบผเสยหายเกนควร กฎหมายกใหอ านาจศาลใชดลพนจปรบลดใหพอสมควรแกกรณได

(4) ความตกลงหรอความยนยอมของลกจางผเสยหายในคดละเมด

ความตกลงหรอความยนยอมของลกจางผเสยหายส าหรบการกระท าทตองหามชดแจงโดยกฎหมาย หรอขดตอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน จะน ามาอางเปนเหตยกเวนหรอจ ากดความรบผดเพอละเมดมไดตามมาตรา 19 ซงเปนการจ ากดหลก “ความยนยอมไมเปนละเมด” (volenti non fit injuria) เพอมใหการใชหลกความยนยอมไมเปนละเมดเกนขอบเขตจนท าลายหลกประโยชนสาธารณะซงจะตองอยบนพนฐานของหลกความสงบเรยบรอยทไมเอารดเอาเปรยบกนจนเกนไปนนเอง ซงผลของมาตรา 9 ดงกลาวยอมสงผลกระทบตอแนวค าพพากษาฎกาของไทยทแตเดมเคยวางแนวค าพพากษาไววา ผเสยหายสามารถทจะใหความยนยอมไดอยางอสระในทางแพง จนท าใหมการน าความยนยอมของผเสยหายมาใชเปนขอแกตวอยางแพรหลายจนมลกษณะทไมเปนธรรมแกผเสยหาย แตดวยผลของมาตรา 9 หากความยนยอมของผเสยหายนนมลกษณะเปนการตองหามชดแจงโดยกฎหมาย หรอขดตอความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน แมจะเปนทางแพงกไมสามารถอางความยนยอมนนมายกเวนหรอจ ากดความรบผดทางละเมดไดอกตอไป33

3. การคมครองขอสญญาทไมเปนธรรมตามกฎหมายคมครองแรงงาน

มาตรา 14/1 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เปนบทบญญตทรฐเพมเตมโดยพระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 ซงประกาศในราชกจจานเบกษาเมอวนท 27 กมภาพนธ เปนบทบญญตทมงคมครองความเปนธรรมในสญญาจางแรงงานแกลกจาง เนองจากกฎหมายมไดก าหนดใหสญญาจางแรงงานตองท าเปนหนงสอและมไดก าหนดแบบของสญญาจางแรงงานไว ดงนน ในสภาพความเปนจรง กรณทมการท าสญญาจางแรงงานกนไวเปนหนงสอ นายจางซงมอ านาจตอรองมากกวาและมกเปนฝายจดท าสญญาจางแรงงานขนแตเพยงฝายเดยว อกทงลกจางสวนใหญของประเทศไทยมสถานะทางสงคมและเศรษฐกจทเสยเปรยบฝายนายจาง และบางครงความตองการงานของลกจางมมากกวาความสนใจในเนอหาสาระส าคญของ

33 นชร แกวยาว, อางแลว เชงอรรถท 29, น.144-145.

Page 163: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

148

สญญาจางแรงงาน จงมชองวางเกยวกบสถานะและอ านาจตอรองระหวางนายจางกบลกจางอนเปนคสญญาในสญญาจางแรงงานอยมาก จงพบวาสญญาจางแรงงานทใชกนอยโดยทวไปนน ลกจางมกจะเปนฝายเสยเปรยบและตองรบภาระมากเกนควร แตเนองจากสญญาจางแรงงานเปนสญญาประเภทหนง เมอคสญญาแสดงเจตนาเขาผกพนตามสญญาแลว คสญญาจงตองผกพนตามหลกสญญาตองเปนสญญา ลกจางจะอางภายหลงวาสญญาจางแรงงานดงกลาวไมเปนธรรมกบตนนนไมได 34 จงมกเกดปญหาลกจางถกเอาเปรยบจากขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงานมากขน แมรฐจะพยายามวางมาตรการทางกฎหมายตาง ๆ เพอคมครองลกจางซงออนแอกวาไมใหถกเอาเปรยบจากนายจางซงแขงแรงกวาดวยการมกฎหมายคมครองแรงงาน รวมทงกฎหมายวาดวยขอสญญาไมเปนธรรมดงกลาวมาควบคม แตกยงไมเหมาะสมกบสภาพการณในปจจบนและไมเออประโยชนในการคมครองลกจางเทาทควร35 รฐจงไดแกไขเพมเตมกฎหมายคมครองแรงงานขน ซงกฎหมายดงกลาวไดเพมเตมบทบญญตอนเปนการคมครองลกจางจากสญญาจางแรงงานทไมเปนธรรม โดยมการก าหนดใหศาลมอ านาจสงใหขอตกลงในสญญาจาง ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจาง มผลใชบงคบเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณ ซงบทบญญตมาตรานไดน าแนวคดและแบบอยางมาจากพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 มาตรา 536

พระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 มประเดนทกลาวถงขอสญญาทไมเปนธรรมในสวนทเกยวของกบแรงงานไวในมาตรา 7 โดยกฎหมายก าหนดใหเพมความตอไปนเปนมาตรา 14/1 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 “สญญาจางแรงงานระหวางนายจางกบลกจาง ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควร ใหศาลมอ านาจสงใหสญญาจาง ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงนนมผลใชบงคบเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณ ” ซงหากพจารณาเพยงผวเผนอาจเหนวาบทบญญตดงกลาวซ าซอนกบพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 ซ งบ งคบใชอยกอนแลว แตหากพจารณาใหลกซ งจะเหนวาด วยขอจ ากดของพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 ดงกลาวท าใหไมอาจใหความคมครอง

34 กรมสวสดการแรงงานและคมครองแรงงาน, ค าชแจงพระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท

2) พ.ศ. 2551, น.14, อางถงใน นชร แกวยาว, อางแลว เชงอรรถท 29, น.155. 35 ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา, บนทกหลกการและเหตผลประกอบรางพระราชบญญต

คมครองแรงงาน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551, น.2, อางถงใน นชร แกวยาว, อางแลว เชงอรรถท 29, น.155. 36 เกษมสนต วลาวรรณ, “รายงานพเศษ พระราชบญญตคมครองแรงงาน (ฉบบท 2) พ.ศ.

2551”, วารสารขาวกฎหมายใหม, กมภาพนธ 2551, น. 8, อางถงใน นชร แกวยาว, อางแลว เชงอรรถท 29, น.155.

Page 164: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

149

คสญญาในสญญาจางแรงงานไดครอบคลม ทงน อาจเปนเพราะกฎหมายฉบบดงกลาวไมไดมเจตนารมณทจะคมครองสญญาในสญญาจางแรงงานเปนการเฉพาะเทานน ซงแตกตางจากเจตนารมณของกฎหมายคมครองแรงงานทมงคมครองลกจาง การก าหนดใหศาลมอ านาจสงใหขอตกลงในสญญาจาง ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ ค าสงของนายจางมผลใชบงคบเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณนน จงนาจะสงผลในการคมครองลกจางในประเดนทจะถกเอาเปรยบจากขอสญญาอนไมเปนธรรมไดดยงขน

อยางไรกตาม ดวยบทบญญตมาตราน ไดน าแนวคดและแบบอยางมาจากพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 มาตรา 5 ดงนน สญญาจางแรงงาน ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางกด จะอยในขอบเขตบงคบของบทบญญตมาตรานหรอไม ผเขยนเหนวาหลกเกณฑการพจารณากควรเปนเชนเดยวกนกบมาตรา 5 แหงพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 กลาวคอ จะตองผานการตรวจสอบตามมาตรา 150 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาแลวไมเปนโมฆะ เพราะหากเปนโมฆะเสยแลว สญญาจาง ขอบงคบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางเหลานนกไมมผลบงคบตามกฎหมายอยแลว ไมจ าเปนตองมาพจารณากนอกวาเปนธรรมหรอไม

กรณยงไมถงขนาดทจะตกเปนโมฆะและเมอมการฟองรองเพอบงคบใหเปนไปตามสญญาจาง ขอบงคบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจาง บทบญญตมาตรานกจะท าใหศาลแรงงานมอ านาจสงใหสญญาจางแรงงาน ขอบงคบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางเฉพาะสวนทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควร มผลใชบงคบไดเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณนน

ขอทนาสงเกตกคอบทบญญตมาตรานใหอ านาจศาลใชดลพนจพจารณาสงใหสญญาจางแรงงาน ขอบงคบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจาง มผลใชบงคบไดเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณ ไดเฉพาะกรณทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควรเทานน แตหากเปนกรณทท าใหลกจางไดเปรยบนายจางเกนสมควรเทานน แตหากเปนกรณทท าใหลกจางไดเปรยบนายจางเกนสมควรแลวบทบญญตไมไดใหอ านาจศาลในการทจะมค าสงดงกลาว อาจเปนไปไดวากรณทลกจางจะไดเปรยบนายจางเกนสมควรนนโอกาสทจะเกดขนมนอยมากหรออาจไมมเลย เนองจากนายจางมกเปนผทมอ านาจตอรองเหนอกวาลกจางและเปนผก าหนดเงอนไขตาง ๆ ในสญญา ขอบงคบ ระเบยบ หรอค าสงอยแลวและหากเกดกรณทมขอสญญา ขอบงคบ ระเบยบ หรอค าสงนายจางทท าใหลกจางไดเปรยบนายจางเกนสมควร กจะเปนกรณทกฎหมายถอวานายจางไดใหสวสดการลกจางหรอเปนการแสดงเจตนาโดยอสระของนายจางเองทจะท าเชนนน จงไมจ าเปนท

Page 165: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

150

กฎหมายจะตองก าหนดไวเพอคมครองนายจางแตอยางใด อยางไรกตามหากเกดกรณทท าใหนายจางตองเสยเปรยบเกนสมควรกสามารถหยบยกพระราชบญญตทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 มาใชบงคบได หากขอสญญา ขอบงคบ ระเบยบ หรอค าสงนน เขาองคประกอบทจะอยในบงคบของกฎหมายดงกลาวได

อยางไรกตาม บทบญญตตามมาตรา 14/1 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 นใหอ านาจศาลแรงงานในการพจารณาพพากษาคดทมการฟองรองคดแรงงานตอศาลแรงงานไว ตามมาตรา 8 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มไดใหสทธแกลกจางหรอบคคลใดทจะยนค ารองหรอน าคดขนสศาลเพยงเฉพาะเพอขอใหศาลพจารณาสงโดยยงมไดคดตอกนในศาลแตอยางใด ดงนน หากการน าคดขนสศาลในกรณใดกฎหมายก าหนดขนตอนการปฏบตไวอยางไรกอนทจะมสทธน าคดขนสศาลแรงงานได คกรณกตองปฏบตตามขนตอนนนกอนจะน าคดขนสศาลเลยทนทไมได37

ในกรณขอตกลงหรอค าสงของนายจางใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางถอไดวาเปนการกระทบหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง หากขอตกลงหรอค าสงดงกลาวเขาลกษณะขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงาน ตองพจารณาในเบองตนกอนวาจะปรบใชกฎหมายฉบบใดกอน ซงพจารณาไดวากฎหมายทงสองฉบบตางกเปนกฎหมายพเศษ และมวตถประสงคเพอตรวจสอบความเปนธรรมของสญญาโดยมงคมครองคสญญาทออนแอกวาทงสน แตหากพจารณาจากเจตนารมณของพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 นนมงคมครองลกจางเปนการเฉพาะในหลายกรณ ซงมาตรา 14/1 กเปนการคมครองลกจางจากความไมเปนธรรมของสญญาจางระหวางนายจางกบลกจาง ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางเปนการเฉพาะ ดงนน มาตรา 14/1 จงถอเปนบทกฎหมายเฉพาะเกยวกบการตรวจสอบความเปนธรรมในสญญาจางแรงงานยงกวาบทบญญตในพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 การตรวจสอบความเปนธรรมของสญญาจางแรงงานจงตองปรบใชมาตรา 14/1 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กอน จะตองพจารณาความสมบรณของขอตกลงวาเปนโมฆะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 150 หรอไม หากขอตกลงดงกลาวไมเปนโมฆะจงน ามาพจารณาตามมาตรา 14/1 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 วาเปนขอตกลงทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควรหรอไม ซงศาลมอ านาจใชดลพนจสงปรบลดใหขอตกลงทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควรลงมาเปนขอตกลงทมผลบงคบเพยงเทาทเปนธรรมและ

37 นชร แกวยาว, อางแลว เชงอรรถท 29, น.155-157.

Page 166: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

151

พอสมควรแกกรณ38 ซงกรณขอตกลงหรอค าสงดงกลาวจะถอวาเขาลกษณะขอสญญาทไมเปนธรรมหรอไมจะไดพจารณาในบทท 5 ตอไป

4.5 การคมครองขอมลคอมพวเตอร

กฎหมายทระบความผดทเกยวของกบการใชคอมพวเตอรโดยผดกฎหมาย คอ พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 โดยเกอบทกมาตราของกฎหมายฉบบนระบใหเปนความผดทางอาญาทยอมความไมได39 วตถประสงคของของการบญญตก าหนดความผดในกฎหมายฉบบน คอ ควบคมและลงโทษผกระท าความผดทใชอปกรณคอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอรเปนเครองมอในการกระท าความผด ซงโดยปกตการสงงานหรอใชงานโปรแกรมคอมพวเตอรหรอระบบคอมพวเตอรใหท างานไดนน ผใชคอมพวเตอร (User) ตองมการเขาถง (Access) ขอมลคอมพวเตอร หรอระบบคอมพวเตอรในเบองตน ไมวาโดยทางกายภาพหรอโดยวธการทางอเลกทรอนกส ดงนน การเผยแพร การดกรบ การแกไข เปลยนแปลง ท าลายและสงขอมล หรอการกระท าใดกตามทระบเปนความผดตามกฎหมายฉบบน ผกระท าความผดในทางปฏบตตองเขาถงระบบคอมพวเตอรหรอขอมลคอมพวเตอรเปนขนตอนแรก การระบความผดในแตละมาตราผรางกฎหมายฉบบนจงน าเอาวธการใชคอมพวเตอรดวยวธการตาง ๆ เชน การเขาถง การดกรบ การสงตอ ฯลฯ มาบญญตเปนหลกเกณฑพนฐานในการก าหนดความรบผด40

ความผดฐานเขาถงขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบในพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 มาตรา 7 ไดบญญตวา “ผใดเขาถงโดยมชอบซงขอมลคอมพวเตอรทมมาตรการปองกนการเขาถงโดยเฉพาะ และมาตรการนนมไดมไวส าหรบตน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป หรอปรบไมเกนสหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

ค าวา “ขอมลคอมพวเตอร” ตามมาตรา 3 ของพระราชบญญตน หมายความวา ขอมล ขอความ ค าสง ชดค าสง หรอสงอนใดบรรดาทอยในระบบคอมพวเตอรในสภาพทระบบ

38 เพงอาง, น.156.

39 ไพบลย อมรภญโญเกยรต, ค าอธบาย พ.ร.บ. คอมพวเตอร พ.ศ. 2550, (กรงเทพมหานคร : โปรวชน, 2553), น.10.

40 เพงอาง, น.11.

Page 167: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

152

คอมพวเตอรอาจประมวลผลได และใหความหมายรวมถงขอมลอเลกทรอนกสตามกฎหมายวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกสดวย

ค าวา “ระบบคอมพวเตอร” ตามมาตรา 3 ของพระราชบญญตน หมายความวา อปกรณหรอชดอปกรณคอมพวเตอรทเชอมการท างานเขาดวยกน โดยไดมการก าหนดค าสง ชดค าสง หรอสงอนใด และแนวทางปฏบตงานใหอปกรณหรอชดอปกรณท าหนาทประมวลผลขอมลโดยอตโนมต

“การเขาถง” ในกฎหมายนานาประเทศมรปแบบของการเขาถงมากมาย เชน การกระท าทเปนการใหคอมพวเตอรท างานอยางใดอยางหนง การกระท าทเปนการบกรกเขาไปในคอมพวเตอร การกระท าท เปนการไดมาหรอการกระท าท เปนการควบคมขอมลหรอระบบคอมพวเตอร การเขาถงอาจอธบายไดวา คอการตอบสนองกบคอมพวเตอรโดยวธการใด ๆ กตามไมวาจะเปนทางกายภาพหรอระยะไกลเพอกอใหเกดการท างานของคอมพวเตอร โดยรวมถงการดกรบขอมลคอมพวเตอร โดยรวมถงการดกรบขอมลคอมพวเตอรท เปนการเขาถงในเชงรบดวย และรวมถงการใชคอมพวเตอรเพอประโยชนของตวเองดวย41

การเขาถงอนเปนความผดตามพระราชบญญตนตองเปนการเขาถง “โดยมชอบ” ซงมผอธบายถงค าวา “โดยมชอบ” ตามพระราชบญญตนไว 3 ความหมาย คอ

1) เขาถงโดยปราศจากความยนยอม (Without Consent)

2) เขาถงโดยเกนจากอ านาจหนาททตนไดรบ (Beyond the Scope of Their Authorities)

3) เขาถงโดยไมมกฎหมายใหอ านาจไว (Without Legal Right)42

วตถประสงคของมาตรา 7 น คอ กฎหมายตองการคมครองความลบของขอมล (Confidentiality) ความสมบรณของขอมลคอมพวเตอร (Integrity of Computer Data) และความเปนสวนตว (Privacy Right) ของเจาของระบบคอมพวเตอรหรอเจาของขอมลคอมพวเตอรมใหบคคล

41 ชาตร สงสมพนธ, “อาชญากรรมคอมพวเตอร: ศกษาวเคราะหการเขาถงโดยมชอบ,”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552), น.114, อางถงใน สวลกษณ ขนธปรกษา, “การคมครองสทธในความเปนอยสวนตวในการประยกตใชเทคโนโลย RFID,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555), น.140.

42 พรเพชร วชตชลชย, ค าอธบายพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพดอกเบย, 2550), น.11.

Page 168: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

153

อนสามารถเขาถง (Access) ตรวจสอบหรอดและใชประโยชนจากขอมลคอมพวเตอรดงกลาวโดยไมไดรบอนญาตจากเจาของระบบคอมพวเตอรและ/หรอเจาของขอมลคอมพวเตอร หรอไมมสทธตามกฎหมาย (Without Legal Right)43

นอกจากน ในมาตรา 8 ของพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ยงไดบญญตความผดฐานดกรบขอมลคอมพวเตอรของผอนโดยมชอบ

มาตรา 8 “ผใดกระท าดวยประการใดโดยมชอบดวยวธการทางอเลกทรอนกสเพอดกรบ ไวซ งขอมลคอมพวเตอรของผ อนท อย ระหว างการส งในระบบคอมพวเตอร และขอมลคอมพวเตอรนนมไดมไวเพอสาธารณประโยชนหรอเพอใหบคคลทวไปใชประโยชนได ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

การดกรบขอมลในมาตรานหมายถง การดกรบโดยวธทางเทคนค (Technical Means) เพอลอบดกฟง (Listen) ตรวจสอบ (Monitoring) หรอตดตามเนอหาสาระของขาวสาร (Surveillance) ทสอสารถงกนระหวางบคคล หรอเปนการกระท าเพอใหไดมาซงเนอหาของขอมลโดยตรงหรอโดยการเขาถงและใชระบบคอมพวเตอร หรอการท าใหไดมาซงเนอหาขอมลโดยทางออมดวยการแอบบนทกขอมลทสอสารถงกนดวยอปกรณ อเลกทรอนกส โดยไมค านงวาอปกรณอเลกทรอนกสทใชบนทกขอมลดงกลาวจะตองเชอมตอเขากบสายสญญาณส าหรบสงผานขอมลหรอไม เพราะบางกรณอาจใชอปกรณเชนวานนเพอบนทกการสอสารขอมลทไดสงผานดวยวธแบบไรสายกได เชน การตดตอผานทางโทรศพทเคลอนท การตดตอโดยใชเทคโนโลยไรสายประเภท Wireless LAN เปนตน ซงนอกจากการใชอปกรณอเลกทรอนกสเพอบนทกขอมลทมการสงผานกนแลว ยงรวมถงกรณการใชซอฟตแวร หรอรหสผานตาง ๆ เพอท าการแอบบนทกขอมลทสงผานถงกนดวย โดยวตถประสงคของมาตรา 8 คอเพอคมครองสทธความเปนสวนตวในการตดตอสอสาร (The Right of Privacy of Data Communication) ท านองเดยวกบการใหความคมครองสทธความเปนสวนตวในการตดตอสอสารรปแบบทหามดกฟงหรอแอบบนทกการสนทนาทางโทรศพท44

ขอมลในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางถอไดวาขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมนถอเปนขอมลคอมพวเตอรตามนยามในมาตรา 3 ทไดใหความหมายของขอมลคอมพวเตอรวาหมายถง หมายความวา ขอมล ขอความ ค าสง ชดค าสง หรอสงอนใดบรรดาทอย ในระบบคอมพวเตอรในสภาพทระบบคอมพวเตอรอาจประมวลผลได ซงหากนายจางเขาถงขอมลในเครอขาย

43 ไพบลย อมรภญโญเกยรต, อางแลว เชงอรรถท 39, น.38. 44 พรเพชร วชตชลชย, อางแลว เชงอรรถท 42, น.14-15.

Page 169: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

154

สงคมสวนบคคลของลกจางโดยมชอบ ยอมเปนความผดตามมาตรา 7 รวมทงหากนายจางกระท าดวยประการใดโดยมชอบดวยวธการทางอเลกทรอนกสเพอดกรบไวซงขอมลในเครอขายสงคมสวนบคคลทอยระหวางการสงในระบบคอมพวเตอร ยอมเปนการกระท าความผดในการดกรบโดยมชอบตามมาตรา 8 แหงพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550

4.6 การคมครองขอมลขาวสารของราชการ

พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 มหลกการทส าคญอย 2 ประการ คอ ประการทหนง ใหประชาชนมสทธไดรบร “ขอมลขาวสารของราชการ” โดยมขอยกเวนอนไมตองเปดเผย ประการทสอง คมครองสทธสวนบคคลในสวนทเกยวกบขอมลขาวสารสวนทอยในความควบคมดแลของราชการ45

กฎหมายฉบบนมหลกการคมครองขอมลสวนบคคลดงน

1) หลกการก าหนดวตถประสงค ในการจดเกบ (มาตรา 23 วรรคสอง) หนวยงานของรฐทจดเกบขอมลตองแจงใหเจาของขอมลทราบถงวตถประสงคทจะใชขอมลนน โดยตองแจงใหทราบอยางนอยในขณะทจดเกบขอมล

2) หลกความยนยอม (มาตรา 24) หนวยงานของรฐจะเปดเผยขอมลขาวสารสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของตนตอหนวยงานของรฐแหงอนหรอผอน โดยปราศจากความยนยอมเปนหนงสอของเจาของขอมลทใหไวลวงหนาหรอในขณะนนไมได เวนแตจะเขาขอยกเวนตามทกฎหมายก าหนด เชน การเปดเผยตอเจาหนาทของรฐในหนวยงานของตนเพอการน าไปใชตามอ านาจหนาทของหนวยงานของรฐแหงนน เปนการใชขอมลตามปกตภายในวตถประสงคของการจดใหมระบบขอมลขาวสารสวนบคคลนน เปนการเปดเผยตอหนวยงานของรฐทท างานดานการวางแผนหรอการสถตหรอส ามะโนตาง ๆ ซงมหนาทตองรกษาขอมลขาวสารสวนบคคลไวไมใหเปดเผยตอไปยงผอน เปนการเปดเผยตอเจาหนาทของรฐเพอการปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การสบสวน การสอบสวน หรอการฟองคด ไมวาเปนคดประเภทใดกตาม เปนตน

45 ชาญชย แสวงศกด, สาระนาร พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540,

(กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2540), น.46-47.

Page 170: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

155

3) หลกขอจ ากดในการเกบรวบรวมขอมล (มาตรา 23 วรรคแรก (1)) ขอมลสวนบคคลทจดเกบจะตองเกยวของและจ าเปนเพอการด าเนนการของหนวยงานของรฐใหบรรลวตถประสงคของการจดเกบขอมลเทานน

4) หลกขอจ ากดในการน าไปใช (มาตรา 23 วรรคแรก (1)) หนวยงานของรฐจะตองน าขอมลสวนบคคลไปใชหรอเปดเผยเฉพาะวตถประสงคทก าหนดไว เวนแตไดรบความยนยอมจากเจาของขอมล รวมทงขอมลสวนบคคลทไดน าไปใชแลวกตองเกบรกษาไวในเวลาเทาทจ าเปน หนวยงานของรฐตองยกเลกการจดเกบขอมลนนเมอหมดความจ าเปนแลว

5) หลกคณภาพของขอมล (มาตรา 23 วรรคแรก (2) และ (4)) หนวยงานของรฐตองพยายามเกบขอมลสวนบคคลโดยตรงจากเจาของขอมล โดยเฉพาะอยางยงในกรณทจะกระทบถงประโยชนไดเสยโดยตรงของบคคลนน นอกจากนขอมลสวนบคคลทจดเกบไวโดยหนวยงานของรฐตองถกตองและแกไขใหเปนปจจบนอยตลอดเวลา โดยเจาของขอมลมสทธทจะมค าขอเปนหนงสอใหแกไขหรอลบขอมลทไมถกตอง

6) หลกการรกษาความปลอดภย (มาตรา 23 วรรคแรก (5)) หนวยงานของรฐตองจดใหมวธการรกษาความปลอดภยของขอมลสวนบคคลทจดเกบเพอปองกนมใหขอมลถกน าไปใชโดยไมเหมาะสมหรอเปนผลรายตอเจาของขอมล

7) หลกการมระบบบรหารจดการขอมลทโปรงใส (มาตรา 23 วรรคแรก (3)) หนวยงานของรฐจะตองมระบบบรหารจดการขอมลทโปรงใสและสามารถตรวจสอบได โดยการจดใหมการพมพเกยวกบนโยบายและหลกเกณฑแนวปฏบตของระบบขอมลสวนบคคลของหนวยงานของตนในเรองทกฎหมายก าหนดลงในราชกจจานเบกษา เชน ประเภทของบคคลทมการเกบขอมลไว ประเภทของระบบขอมลสวนบคคล ลกษณะการใชขอมลตามปกต วธการขอตรวจดของเจาของขอมล วธการขอใหแกไขเปลยนแปลงขอมล และแหลงทมาของขอมล เปนตน

8) หลกการมสทธเขาถงขอมลของตน (มาตรา 25 วรรคแรกและวรรคสาม) เจาของมสทธเขาถงขอมลของตนเมอมค าขอเปนหนงสอ รวมทงยงมสทธขอใหหนวยงานแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลสวนบคคลทไมถกตองตามความเปนจรงได

9) หลกการมสทธรองเรยน (มาตรา 13 และมาตรา 25 วรรคส) ในกรณทหนวยงานของรฐไมแกไขเปลยนแปลงหรอลบขอมลสวนบคคลใหตรงตามค าขอทมของเจาของขอมล ใหเจาของมสทธอทธรณตอคณะกรรมการวนจฉยการเปดเผยขอมลขาวสารภายใน 30 วนนบแตวนไดรบแจงค าสงไมยนยอมแกไขเปลยนแปลงขอมลหรอลบขาวสาร

Page 171: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

156

10) หลกการมองคกรก ากบดแลการเปดเผยขอมล กฎหมายไดก าหนดใหมคณะกรรมการขอมลขาวสารของทางราชการเปนองคกรทก ากบดแลการเปดเผยขอมลตามกฎหมายฉบบน

สงเกตไดวาพระราชบญญตฉบบนใชบงคบเฉพาะขอมลสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานรฐเทานน ซงหนวยงานรฐตามพระราชบญญตฉบบนหมายถง ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะทในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด องคกรควบคมการประกอบวชาชพ หนวยงานอสระของรฐและหนวยงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ดงนน พระราชบญญตนจงไมคมครองไปถงขอมลสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของภาคเอกชน ในปจจบนจงยงไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองเปนการทวไปแกขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองของเอกชน เวนแตจะเปนกฎหมายเฉพาะเรอง เชน พระราชบญญตประกอบธรกจขอมลบตรเครดต พ.ศ. 254546

ดงนน กฎหมายไทยทบงคบใชอยในปจจบนไดใหความคมครองสทธสวนบคคลไวในกฎหมายทวไปทงในกฎหมายรฐธรรมนญ ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และประมวลกฎหมายอาญา นอกจากนในสวนของขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองของราชการยงมกฎหมายพเศษท ให ความค มครองค อพระราชบญ ญ ต ข อม ลข าวสารของราชการ พ .ศ . 2540 รวมถ งขอมลคอมพวเตอรทมกฎหมายพเศษทใหความคมครองคอพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 และในสวนของขอสญญาทไมเปนธรรมระหวางนายจางและลกจางทมการคมครองทงตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย พระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 และพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 แตอยางไรกตามในการน ากฎหมายไทยทบงคบใชอยในปจจบนมาปรบใชในการคมครองการทนายจางขอหรอสงให ลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางยงมขอบกพรองทไมอาจคมครองลกจางไดอยางเหมาะสมและครอบคลม ซงจะไดศกษาถงปญหาทเกดขนและวเคราะหเปรยบเทยบกบแนวทางการคมครองของตางประเทศเพอหาแนวทางในการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมในบทตอไป

46 สวลกษณ ขนธปรกษา, อางแลว เชงอรรถท 41, น.133-136.

Page 172: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

157

บทท 5 วเคราะหปญหาการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

จากทไดศกษาถงการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมใน

ประเทศไทยพบปญหาในการคมครองอยหลายประการ สาเหตส าคญของปญหาเหลานสบเนองมาจากในประเทศไทยยงไมมกฎหมายทใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไวเปนการเฉพาะ ในการปรบใชกฎหมายปจจบนเพอการคมครองลกจางในกรณดงกลาวนยงไมสามารถคมครองลกจางไดเทาทควร ดวยสาเหตทสญญาจางแรงงานมความแตกตางจากสญญาประเภทอนโดยมลกษณะเฉพาะในความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทลกจางมอ านาจตอรองทไมเทาเทยมกบนายจาง รวมทงลกษณะของเครอขายสงคมทเปนพนทสวนตวเสมอนจรงในอนเทอรเนตซงแตกตางจากพนททางกายภาพ และยงเปนพนทอนประกอบดวยขอมลสวนบคคลของผใชงานเปนจ านวนมาก อยางไรกตาม เมอไดการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางของตางประเทศ พบวาในบางประเทศมกฎหมายทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมไวเปนการเฉพาะ หรอในบางประเทศมการใหความคมครองขอมลสวนบคคลไวอยางชดเจน ซงเหมาะสมทจะน ามาเปนแนวทางในการใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายในประเทศไทย

5.1 วเคราะหปญหาเกยวกบสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

ปจจบนในประเทศไทยมการใชงานเครอขายสงคมอยางแพรหลาย ซงจากผลการรวบรวมสถต และพฤตกรรมผบรโภคเกยวกบการใชงานอนเทอรเนตและเครอขายสงคมในเดอนมกราคม พ.ศ. 2559 ของวอารโซเชยล (we are social) ซงเปนดจทลเอเจนซในประเทศสงคโปร พบวาในประเทศไทยมผใชงานเครอขายสงคม 38 ลานคน คดเปนรอยละ 56 ของประชากร และมการใชงานเครอขายสงคมผานโทรศพทมอถอ 34 ลานคน คดเปนรอยละ 50 ของประชากรทงหมด โดยเครอขายสงคมทประชากรไทยใชงานมากทสด คอ เฟซบก (Facebook) รอยละ 32 รองลงมา ไดแก ไลน (Line) รอยละ 29, เฟซบก แมสเซนเจอร (Facebook Messenger) รอยละ 28, กเกลพลส (Google+) รอยละ 22, อนสตาแกรม (Instagram) รอยละ 19 ตามล าดบ ทงน ประชากรไทยใชเวลาในแตละวนในการใชงานเครอขายสงคมโดยเฉลยถง 2.52 ชวโมงตอวน จากการส ารวจกลมผใชงานเฟซบกซงเปนเครอขายสงคมทมผใชงานมากทสดในประเทศไทยพบวาชวงอายผใชงาน

Page 173: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

158

จ านวนมากทสดคอ 20-29 ป (รอยละ 37) รองลงมาคอ 30-39 ป (รอยละ 22) 40-29 ป (รอยละ 10) และ 50-59 ป (รอยละ 5) ตามล าดบ1 ดงจะเหนไดตามแผนภมทแสดงไวดานลาง

ภาพท 5.1 แผนภมแสดง 10 อนดบเครอขายสงคมทมผใชงานสงสดในประเทศไทย (ผลส ารวจเดอนมกราคม พ.ศ. 2559)

1 “อพเดทตวเลขผใช Internet และ Social Media ในไทย (ม.ค. 59),” สบคนเมอวนท 10

กมภาพนธ 2559, จาก http://www.marketingoops.com/reports/research/thai-digital-in-2016/

Page 174: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

159 ภาพท 5.2 แผนภมแสดงชวงอายและเพศของผใชงานเฟซบกในประเทศไทย (ผล

ส ารวจเดอนมกราคม พ.ศ. 2559)

ดงนน จากสถตขางตนเหนไดวาการใชงานเครอขายสงคมซงเปนทนยมอยางแพรหลายนกลมผใชงานเครอขายสงคมสวนใหญลวนอยในวยท างานทงสน จากความนยมทแพรหลายนสงผลใหปจจบนนายจางหนมาตรวจสอบลกจางผานทางเครอขายสงคมมากขน ซงวธการนเปนวธททงสะดวก รวดเรว ประหยด และไดขอมลแตกตางจากแหลงขอมลอน เชน ใบประวตลกจาง หรอการสมภาษณลกจางโดยตรง เปนตน แตปจจบนเครอขายสงคมเกอบทงหมดไดสรางคณสมบตการตงคาความเปนสวนตวไวใหผใชงานแตละรายสามารถเลอกตงคาเครอขายสงคมของตนใหจ ากดการแสดงใหปรากฏตอบคคลอนไดตามตองการ หากลกจางไดตงคาความเปนสวนตวจ ากดการเขาถงไวเฉพาะตนเอง หรอเพอนในเครอขายสงคม นายจางยอมไมอาจเขาดเนอหาในเครอขายสงคมของลกจางไดและจ าเปนตองขอใหลกจางกระท าการบางอยางเพอใหตนสามารถเขาดเครอขายสงคมของลกจางได โดยอาจเกดขนไดในหลายลกษณะ เชน การใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช การใหลกจางเขาถงเครอขายสงคมของตนตอหนานายจางในลกษณะทนายจางสามารถดได หรอการใหลกจางเพมนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงท าใหนายจางสามารถดเนอหาในเครอขายสงคมของ

Page 175: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

160

ลกจางได เปนตน เมอพจารณากฎหมายไทยในปจจบนซงยงไมมกฎหมายเฉพาะทบญญตใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดพบวามปญหาดงตอไปน

5.1.1 ปญหาการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง

จากการทเครอขายสงคมในปจจบนมคณสมบตการตงคาความเปนสวนตวเพอจ ากดบคคลทจะสามารถเขาถงเครอขายสงคมของผใชงานแตละคนได หากนายจางตองการเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ซงเปนเครอขายสงคมทลกจางมไวเพอการใชงานสวนตวโดยไมเกยวของกบการท างาน ไมวาจะเพอการตรวจสอบประวตลกจาง หรอสอดสองดพฤตกรรมของลกจาง นายจางจงจ าเปนตองสงใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ไมวาจะดวยการใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช การใหลกจางเขาถงเครอขายสงคมของตนตอหนานายจางในลกษณะทนายจางสามารถดได หรอการใหลกจางเพมนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงท าใหนายจางสามารถดเนอหาในเครอขายสงคมของลกจางได ดงทไดพจารณามาแลวในบทท 2 วาลกจางยงอาจคาดหมายในความเปนสวนตวในเครอขายสงคมซงเปนพนทเสมอนจรงในอนเทอรเนตของตนไดเชนเดยวกบพนททางกายภาพ หากไดมการกระท าในอกขนหนงเพอรกษาความเปนสวนตวไว ดงนน ค าสงในลกษณะดงกลาวของนายจางถอเปนค าสงทกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจาง ในประเดนปญหาการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางจากการขอใหเขาถงเครอขายสงคมโดยนายจางนตองพจารณาในเบองตนกอนวาลกจางมหนาทตองปฏบตตามค าสงดงกลาวของนายจางนหรอไม ซงอาจแบงพจารณาไดเปน 2 ชวงระยะเวลา ไดแก

1. ชวงระยะเวลากอนหรอขณะเขาท าสญญาจางแรงงาน

ในกระบวนการรบสมครงานการคดกรองผสมครงานถอเปนหนงในขนตอนส าคญ ซงจะตองมการจดเกบและประเมนขอมลเกยวกบผสมครงาน การตรวจสอบประวตแบบดงเดมจะมงเนนไปทความถกตองตามใบประวตผสมครงาน ประวตอาชญากรรม ประวตหนสน การตรวจสอบการใชยาเสพตด ประวตการศกษา และการตรวจสอบการอางอง แตการตรวจสอบเหลานอาจมคาใชจายสงเพราะตองใชทงเวลาและความพยายามในการส ารวจและตรวจสอบความถกตองของรายละเอยดทกดานของบคคล ปจจบนนายจางจงหนมาใชวธการตรวจสอบประวตผสมครงานส ารวจและตรวจสอบความถกตองของรายละเอยดผานทางอนเทอรเนตดวยตวเองโดยการใชเครอขายสงคม ดวยเหตทวธนเปนวธทประหยดและรวดเรวในการรวบรวมขอมลพนฐานของผสมครงาน

Page 176: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

161

จากการศกษากฎหมายไทยพบวาในชวงระยะเวลากอนเขาท าสญญาจางแรงงานลกจางมหนาทตองเปดเผยขอความจรงแกนายจาง ศาลฎกาไดเคยมค าพพากษาในเรองนไว คอ ค าพพากษาฎกาท 574/2526 ซงศาลไดวนจฉยไววา ตามระเบยบขอบงคบเกยวกบการก าหนดอตราต าแหนงของเงนเดอนตามต าแหนงคณวฒเอกสารหมาย ล.4 ซงทางสถาบนไดรวบรวมระเบยบตาง ๆ ททางสถาบนไดสงไวตงแตป พ.ศ. 2506 ปรากฏตามเอกสารหมาย ล.25 เปนระเบยบขอบงคบทก าหนดไวกอนทโจทกจะไดเขามาเปนพนกงานสถาบนจ าเลย ตามระเบยบดงกลาวผทจะไดรบเงนเดอนขนท 1 อตราเงนเดอนระหวาง 1,000 ถง 1,300 บาท จะตองจบการศกษาม.ศ.5 และผานการศกษาอบรมอก 2 ป ในชนประกาศนยบตร (ตวอยางเชนไดประกาศนยบตรจากมหาวทยาลยหรอประกาศนยบตรทางเคมปฏบตจากกรมวทยาศาสตร)หรอเทยบเทา ซงเปนต าแหนงเจาหนาทรองหรอชางเทคนคตามเอกสารหมาย ล.25โจทกเขาท างานในต าแหนงผชวยคลงพสดเปนต าแหนงประเภทชางเทคนค ไดรบอตราเงนเดอนครงแรก 1,200 บาท โดยจบการศกษาเพยงมธยมปท 3 และไมเคยศกษาทคณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย การเขามาเปนพนกงานในต าแหนงดงกลาวจงไมถกตองตามอตราต าแหนงทบรรจ เหตทโจทกเขามาไดกเนองมาจากโจทกแจงหรอกลาวเทจเกยวกบคณวฒของโจทก ท าใหกรรมการสมภาษณของสถาบนจ าเลยหลงเชอ หากจ าเลยทราบวาโจทกจบการศกษาเพยงชนมธยมปท 3 จ าเลยจะไมรบโจทกเขาท างานในต าแหนงผชวยคลงพสดดงกลาว คณวฒระดบชนมธยมปท 3 นนถารบโจทกเขาท างานตามระเบยบจะใหเงนเดอนเพยงเดอนละ 700 ถง 775 บาท และถาส าเรจ ม.ศ.5 จะใหเดอนละ 825 ถง 975 บาท เทานน แสดงวาการรบสมครงานถอคณวฒเปนส าคญ ตองมคณวฒตามทก าหนดไวในอตราต าแหนงทจะบรรจนอกจากนนเมอโจทกเขาท างานแลว โจทกยงอางตอจ าเลยยนยนวา โจทกจบชนมธยมปท 8 (ม.ศ.5) และจบการศกษาชนปท 2 วทยาศาสตรการแพทย จฬาลงกรณมหาวทยาลย จนท าใหผบงคบบญชาของโจทกเขาใจผดในคณสมบต เปลยนประเภทพนกงานของโจทกใหสงขนจากผชวยคลงพสดซงเปนต าแหนงเจาหนาทรอง มาเปนหวหนาแผนกคลงพสด มต าแหนงเปนเจาหนาทบรหารท าใหจ าเลยไดรบความเสยหายฉะนนการทจ าเลยทราบขอเทจจรงถงคณสมบตของโจทกและมค าสงใหโจทกออกจากงานไป จงเปนกรณทมเหตผลอนสมควร มใชเปนการเลกจางไมเปนธรรมตามมาตรา 49 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงานพ.ศ. 2522

ค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวแสดงใหเหนวา การใหขอมลอนเปนเทจสามารถเกดขนไดทงขณะกอนเขาท าสญญาและภายหลงท าสญญาจางแรงงานแลว โดยขณะกอนเขาท าสญญาหรอขณะสมครงานลกจางไดแสดงหรอแจงวฒการศกษาและคณสมบตอนเปนเทจใหนายจางทราบ การกระท าดงกลาวเปนเหตใหนายจางหลงเชอและเขาท าสญญาจางแรงงาน ยอมถอเปนการท ากลฉอฉลตอนายจาง นอกจากนนเมอเขาท างานแลวลกจางยงอางตอนายจางโดยยนยนถงวฒการศกษาของตน

Page 177: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

162

จนท าใหนายจางเขาใจผดในคณสมบต เปลยนประเภทพนกงานของโจทกใหสงขน ท าใหนายจางไดรบความเสยหาย ดงนน การทนายจางทราบขอเทจจรงถงคณสมบตของโจทกและมค าสงใหโจทกออกจากงานไป จงเปนกรณทมเหตผลอนสมควร มใชเปนการเลกจางไมเปนธรรม เพราะถอว ามการกระท าอนเปนการหลอกลวงในขณะทเปนลกจางดวย2 จากค าพพากษาฎกาดงกลาวพจารณาไดวาลกจางมหนาทตองเปดเผยขอมลทเปนความจรงแกนายจางทงในชวงเวลากอนเขาท าสญญาจางแรงงานและขณะทท าสญญาจางแรงงานแลว ไมเชนนนอาจเปนการท ากลฉอฉลตอนายจาง

การกระท าของลกจางทจะถอวาเปนการท ากลฉอฉลตอนายจางอาจแบงลกษณะได 2 กรณ กลาวคอ กรณแรก การแสดงเจตนาทเปนกลฉอฉล โดยลกจางกระท าการหลอกลวงนายจางทงดวยการพด ดวยลายลกษณอกษร หรอกระท าการใดออกไปในสงทไมเปนความจรง หรอบางกรณอาจกระท าการหลาย ๆ อยางอนรวมเปนกลฉอฉล การหลอกลวงดงกลาวอาจกระท าโดยการแสดงออกซงขอความอนเปนเทจอยางชดแจง หรอการบดเบอนขอเทจจรงลวงใหนายจางหลงเชอ ตวอยางเชน การสรางหลกฐานปลอมขนมาใชในการสมครงานเพอใหตนมคณสมบตเปนทดงดดความสนใจของนายจาง กรณทสอง คอ การนงทเปนกลฉอฉล ตามทในมาตรา 162 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย ไดบญญตไววากลฉอฉลอาจกระท าไดโดยการนง ดงนน การทลกจางจงใจนงเสยไมยอมบอกความจรงหรอขอคณสมบตใหนายจางทราบ ทงทโดยพฤตการณแลวลกจางมหนาท ควรจะตองบอกความจรงดงกลาว ยอมถอเปนการกระท ากลฉอฉลตอนายจางโดยวธการนง แตอยางไรกตามจะตองปรากฏดวยวาลกจางผท าการหลอกลวงปกปดขอความจรงนนตองไมสจรตและรถงการกระท าของตนวาเปนการหลอกลวงใหนายจางแสดงเจตนาเขาท าสญญาจางแรงงานกบตน หากการไมเปดเผยความจรงเปนเพราะไมรขอความจรงนนกหาใชการกลฉอฉลตอนายจางไม นอกจากนในบางกรณลกจางมสทธทจะนงไดโดยไมเปนกลฉอฉล กลาวคอ การทลกจางจงใจนงเสยไมแสดงขอความจรงใหนายจางทราบนนกไมถอเปนกลฉอฉล เพราะการนงจะเปนกลฉอฉลกตอเมอผทนงมหนาทตองบอกความจรงใหกบอกฝายหนงทราบแตกลบนงเสย แตหากเปนการปกปดขอความจรงในเรองทไมเกยวของกบการท างานของลกจางแมลกจางจะจงใจนงเสยไมบอกขอความจรงทไมไดสงผลกระทบตอการท างานใหนายจาง การนงเฉยในเรองดงกลาวกหาเปนกลฉอฉลไม3

อยางไรกตาม แมลกจางจะมหนาทตามกฎหมายในการตองเปดเผยขอความจรงตอนายจางในการเขาท าสญญาจางแรงงาน แตนายจางกไมอาจจะถามค าถามลกจางไดในทกเรอง ซง

2 ณฐวด ณฐวฒ, “กลฉอฉลในสญญาจางแรงงาน,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555), น.33-34. 3 เพงอาง, น.35-37.

Page 178: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

163

ตามหลกสากลแลวนายจางจะถามไดกแตเฉพาะขอมลอนเกยวของกบงานเทานน หลกการน คอ หากสงทนายจางตองการทราบเปนขอมลสวนบคคลของลกจาง นายจางยอมไมอาจถามค าถามอนกระทบตอขอมลสวนบคคลของลกจางไดอยางเดดขาด เวนแตจะถามไดกตอเมอเปนกรณทจ าเปนอยางยง ซงจะตองเปนไปตามหลกเกณฑ คอ 1. ขอมลสวนบคคลนนกระทบตองานอยางชดแจง และ 2. ระบเหตอนเกยวของกบค าถามมาโดยชดแจง โดยหากจะถามตองพจารณาเสยกอนวาขอมลทตองการทราบนนมความจ าเปนมากนอยเพยงใด หากเหนวาเปนขอมลทส าคญทนายจางจ าเปนตองทราบใหไดเพราะมผลกระทบตอลกษณะงานทนายจางตองการจาง กตองเปนไปตามหลกเกณฑคอขอมลนนกระทบตองานอยางชดแจงและระบเหตแหงอนเกยวของใหชดเจน ซงหากครบหลกเกณฑทงสองประการ นายจางกยอมมสทธถามค าถามกบกระทบตอขอมลสวนบคคลของลกจางได และลกจางไมอาจแสดงขอความอนไมตรงตอความจรง โดยค าถามทเกยวของกบขอมลสวนบคคลของลกจางมหลายประเภท เชน ค าถามเกยวกบการตงครรภ ค าถามเกยวกบชวตสวนตวของลกจาง ค าถามเกยวกบสถานะทางการเงนของลกจาง ค าถามเกยวกบความคดเหนทางการเมอง ค าถามเกยวกบการเลอกปฏบต ค าถามเกยวกบการกระท าผดอาญา ค าถามเกยวกบการถกไลออกจากงานเดม ค าถามเกยวกบสขภาพ ความพการ และยาเสพตด เปนตน4

เมอพจารณาถงการทนายจางขอใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของผสมครงานได แมในเครอขายสงคมของผสมครงานจะมขอมลทส าคญทนายจางจ าเปนตองทราบเพราะมผลกระทบตอลกษณะงานของนายจาง แตในเครอขายสงคมกยงประกอบดวยขอมล อนของลกจางทไมเกยวของกบงานของนายจางอกเปนจ านวนมาก รวมทงเครอขายสงคมเปนพนทสวนตวทลกจางจะแสดงออกในเรองตาง ๆ และเปนชองทางตดตอสอสารไดในตว ยอมเปนเรองทแทบจะเปนไปไมไดทจะควบคมใหนายจางทราบเฉพาะขอมลทจ าเปนอยางยงอนเกยวของกบงานของนายจาง หากนายจางสามารถอางความจ าเปนนเพอเขาถงเครอขายสงคมของผสมครงานไดยอมกระทบตอสทธสวนบคคลของผสมครงานมากเกนสมควร โดยหากนายจางประสงคทจะทราบขอมลทจ าเปนเกยวกบผทจะมาเปนลกจางกสามารถทจะสอบถามโดยตรงหรอตรวจสอบโดยวธการอน ดงนน แมลกจางจะมหนาทตองเปดเผยขอความจรงกอนเขาท าสญญาจางแรงงาน แตลกจางไมมหนาทตองกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของตน แมลกจางจะไมยอมกระท าการดงกลาวกหาใชการไมเปดเผยขอความจรงอนเปนการท ากลฉอฉลในสญญาจางแรงงาน อนจะสงผลใหสญญาเปนโมฆะไม ตวอยางเชน เมอนายจางขอใหผสมครงานเปดเผยชอเครอขายสงคมทตนใชงานอยในปจจบนโดยทเครอขายสงคมไมมความเกยวของกบงานของนายจาง แมวาลกจางจะปกปด

4 เพงอาง, น.98-99.

Page 179: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

164

เครอขายสงคมของตนกไมถอวาลกจางกระท ากลฉอฉล เปนตน ซงรวมถงกรณทลกจางตองเปดเผยขอความจรงหลงท าสญญาจางแรงงานแลว เชน เพอการเลอนต าแหนง การทลกจางไมกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของตนกไมถอเปนการทลกจางกระท ากลฉอฉลดวยเหตผลเชนเดยวกน

อยางไรกตาม แมผสมครงานจะไมมหนาทตองกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของตน แตในความเปนจรงผสมครงานซงตองการเขาท างานกบนายจางมกไมกลาปฏเสธค าขอหรอค าสงในลกษณะนของนายจาง เนองจากกลววาการปฏเสธดงกลาวอาจสงผลตอการทนายจางจะรบเขาท างาน สดทายผสมครงานจงมกยนยอมกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของตนไดโดยวธการตาง ๆ เชน การใหขอมลการเขาถงเครอขายสงคมของตนแกนายจาง การเปลยนการตงคาความเปนสวนตวเพอใหนายจางสามารถดเนอหาในเครอขายสงคมได การเพมนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไวในรายชอผตดตอเพอใหบคคลนนสามารถดเนอหาในเครอขายสงคมได หรอแมแตการเปดเครอขายสงคมของตนตอหนานายจาง เปนตน เหนไดวาการกระท าในลกษณะนกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางเปนอยางมาก

2. ชวงระยะเวลาหลงท าสญญาจางแรงงาน

ในความสมพนธตามสญญาจางแรงงานนายจางยอมมอ านาจบงคบบญชาลกจาง ซงอ านาจบงคบบญชาของนายจางอาจปรากฏในรปของประกาศ ค าสง ระเบยบ หรอขอบงคบเกยวกบการท างานทลกจางจะตองปฏบตตาม ขอบเขตอ านาจบงคบบญชาของนายจางจะมเพยงใดนน กฎหมายมไดก าหนดขอบเขตไวโดยชดแจง แตเนองจากสญญาจางแรงงานเปนสญญาทางแพงอยางหน ง คสญญาจงตองผกพนทจะตองปฏบตตามหลก “สญญาตองเปนสญญา” (Pacta Sunt Servanda) ดงนน นายจางจงมอ านาจบงคบบญชาลกจางภายใตบงคบแหงสญญาจางแรงงานนนเอง หากเปนเรองนอกสญญาจางแรงงานกไมมผลผกพนลกจาง5 ภายใตบงคบของสญญาจางแรงงานอ านาจบงคบบญชาของนายจางตองอยภายในขอบเขตของลกษณะและประเภทของงาน ระยะเวลา และสถานททตกลงกน รวมทงภายในบงคบแหงเงอนไขการจางหรอการท างานอน ๆ อนจะปรากฏตามขอเทจจรงแตละเรอง อยางไรกตาม นายจางจะใชอ านาจบงคบบญชาเหนอลกจางโดยมมาตรฐาน

5 วชย เออองคณากล, “อ านาจบงคบบญชาของนายจาง,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะ

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2523), น.36.

Page 180: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

165

ทต ากวากฎหมายคมครองแรงงานก าหนดไวไมได ในทางกลบกนหากเปนการใชอ านาจบงคบบญชาทมมาตรฐานสงกวาทกฎหมายคมครองแรงงานก าหนดไวกสามารถท าได6

โดยปกตนายจางอาจเฝาตรวจดลกจางไดในกรณทมเหตผลโดยชอบ เชน เหตผลในดานผลประโยชนในทางธรกจโดยชอบของนายจาง หรอตรวจสอบลกจางในการกระท าทจรตตอนายจาง เปนตน ปจจบนการใชงานอนเทอรเนตไดท าใหผ ใชงานท ง รอยเทาดจทล (Digital Footprint) ของบคคลไวซงเปนการเปดเผยลกษณะของพฤตกรรมของบคคล เครอขายสงคมจงไดกลายเปนชองทางใหมส าหรบนายจางในการเฝาตรวจดลกจาง แตดวยคณสมบตของเครอขายสงคมสวนใหญทผใชงานสามารถตงคาความเปนสวนตวได หากนายจางตองการทจะเขาดเครอขายสงคมทลกจางไดตงคาความเปนสวนตวจ ากดการเขาดไว นายจางจ าเปนตองใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางตาง ๆ เพอใหนายจางสามารถเขาดได ซงถอเปนการทนายจางใชอ านาจบงคบบญชาในการใหลกจางปฏบตตามค าสง ซงค าสงดงกลาวน เปนค าสงทกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจาง เนองจากหากพจารณาแลวเครอขายสงคมกถอเปนพนทสวนตวของลกจาง กลาวคอแมเครอขายสงคมจะเปนเพยงพนทเสมอนจรงในอนเทอรเนตแตโดยลกษณะของเครอขายสงคมทมการตงคาจ ากดความเปนสวนตวของผใชงานแตละคนได ผใชงานยอมคาดหมายในความเปนสวนตวในพนทเสมอนจรงในเครอขายสงคมไดเชนเดยวกบพนททางกายภาพ

อยางไรกตาม ความสมพนธตามสญญาจางแรงงานกยงคงตองอยภายในกรอบของการเคารพสทธเสรภาพของบคคล เพราะสทธในเสรภาพของบคคลหมายถงการทบคคลนนมสทธทจะใชเสรภาพของตน จงกอใหเกดความผกพนตอบคคลอนในสงคมทจะตองมหนาททจะไมละเมดการใชเสรภาพของบคคลนนดวย7 สญญาจางแรงงานทมการก าหนดขอตกลงระหวางนายจางและลกจาง ขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางทกระทบหรอเปนการจ ากดสทธเสรภาพของลกจางอาจกอใหเกดความไมเปนธรรมในสญญาได โดยขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงานนอกจากจะไดรบการคมครองตามพระราชบญญตวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 แลว ในพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กไดใหความคมครองขอสญญาทไมเปนธรรมในการจางแรงงานไวในมาตรา 14/1 ดวย

6 วลาสน ปานใจ, “ลกษณะของสญญาจางแรงงาน,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2523), น.22-23. 7 บรรเจด สงคะเนต, หลกพนฐานของสทธ เสรภาพ และศกดศรความเปนมนษย ตาม

รฐธรรมนญใหม, (กรงเทพมหานคร: วญญชน, 2555), น.48.

Page 181: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

166

ในกรณขอตกลงหรอค าสงของนายจางใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางถอไดวาเปนการกระทบหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง ซงโดยทวไปในความสมพนธระหวางนายจางและลกจางโดยหลกแลวนายจางไมอาจก าหนดเงอนไขใด ๆ อนเปนการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง แตในบางกรณความประพฤตสวนตวของลกจางอาจสงผลกระทบตอธรกจของนายจางหรองานในหนาทของลกจางได จากการศกษาแนวค าพพากษาศาลฎกาของไทยในการพจารณาเกยวกบขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงานเกยวกบการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง ศาลฎกามกพจารณาในลกษณะส าคญ 2 ประการ คอ ลกษณะธรกจของนายจางและงานของลกจาง และลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตทลกจางถกจ ากด

1. ลกษณะธรกจของนายจางและงานของลกจาง

ความประพฤตหรอการใชสทธสวนบคคลของลกจางในบางกรณอาจกระทบหรอสงผลเสยหายตอธรกจหรอกจการบางประเภทของนายจางได นายจางยอมมเหตผลสมควรทจะก าหนดเงอนไขบางประการเพอควบคมความประพฤตหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางได เพอคมครองประโยชนในกจการของตนเอง จาการศกษาแนวค าพพากษาศาลฎกาของไทย ศาลไดน าลกษณะธรกจของนายจางมาพจารณาวาความประพฤตหรอการใชสทธสวนบคคลของลกจางทถกควบคมหรอจ ากดนนสงผลกระทบ หรอกอใหเกดความเสยหายตอธรกจของนายจางหรอไม เพอพจารณาวามเหตสมควรทนายจางจะก าหนดขอตกลงเพอควบคมความประพฤตหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางไดหรอไม

นอกจากลกษณะธรกจของนายจางแลวในการวนจฉยวานายจางมเหตสมควรทจะก าหนดขอตกลงเพอควบคมความประพฤตหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางไดหรอไม ศาลยงไดน าลกษณะงานของลกจางมาพจารณาประกอบดวยวาขอตกลงดงกลาวจะสงผลกระทบตองานของลกจาง อนจะสงผลเสยตอธรกจของนายจางหรอไมเพยงใด ตวอยางเชน ค าพพากษาศาลฎกาท 5609/2542 วนจฉยไววา ระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานของโรงแรมจ าเลยวาดวยกฎระเบยบทางวนย ไดก าหนดขนเพอเปนแนวทางใหพนกงานของจ าเลยละเวนหรอหลกเลยงการกระท าอนเปนการกอใหเกดความเสยหายแกชอเสยง ทรพยสนผลประโยชนของโรงแรม หรอการกระท าอนเปนการขดตอศลธรรมประเพณอนดงามพนกงานทกคนของจ าเลยจะตองไมกระท าการฝาฝนระเบยบขอบงคบดงกลาวทงในเวลาท างานหรอนอกเวลาท างาน ขณะทอยภายในหรอภายนอกสถานทท างาน ถาพนกงานกระท าการใดทอาจท าใหจ าเลยผเปนนายจางไดรบความเสยหายแกชอเสยงหรอในทางอนใดแลว จ าเลยยอมมอ านาจพจารณาลงโทษตามระเบยบขอบงคบได

Page 182: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

167

โจทกซงเปนพนกงานของโรงแรมจ าเลยโดยมต าแหนงผจดการแผนกตอนรบมชกบพนกงานชายซงเปนชางประจ าโรงแรมของจ าเลย แมจะไมไดเกดขนภายในบรเวณโรงแรม หรอในเวลาท างานกถอไดวาเปนการไมรกษาเกยรตและเปนการประพฤตชว ซงเปนการละเมดตอศลธรรมอนดอยางรายแรง โดยเฉพาะภรยาของพนกงานชาง ชของโจทกทนพฤตกรรมดงกลาวของสามและโจทกไมไหว จงไดไปตามหาสามถงโรงแรมจ าเลยและรองเรยนตอจ าเลย ในทสดครอบครวตองแตกแยก และเปนทรกนทวไปในหมพนกงานโรงแรมของจ าเลย การกระท าของโจทกและชายชยอมสงผลกระทบโดยตรงตอการปกครองบงคบบญชาพนกงานโรงแรมของจ าเลย รวมทงชอเสยงของโรงแรมจ าเลยดวย เนองจากโจทกมต าแหนงฝายบรหารเปนถงผจดการแผนกตอนรบ แตกลบมความประพฤตชวเปนตวอยางทไมดแกพนกงานอน ๆ การกระท าของโจทกจงเปนการฝาฝนระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานของจ าเลยเปนกรณรายแรงตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ขอ 47(4) จ าเลยเลกจางโจทกเพราะเหตดงกลาว จ าเลยจงไมตองจายคาชดเชยแกโจทก และกรณไมเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 49 จ าเลยไมตองจายคาเสยหายแกโจทก

จากค าพพากษาฎกาดงกลาวพจารณาไดวาลกจางเปนพนกงานในโรงแรมของนายจางมต าแหนงฝายบรหารเปนถงผจดการแผนกตอนรบ ไดมชกบพนกงานชายซงเปนชางประจ าโรงแรมของจ าเลย แมจะไมปรากฏวาเกดขนภายในบรเวณโรงแรม หรอในเวลาท างาน กถอไดวาเปนการไมรกษาเกยรตและประพฤตชว ซงเปนการละเมดตอศลธรรมอนดอยางรายแรง แตลกจางมต าแหนงฝายบรหารเปนถงผจดการแผนกตอนรบกลบมความประพฤตชวเปนตวอยางทไมดแกพนกงานอน ๆ การกระท าของลกจางจงเปนการฝาฝนระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานวาดวยกฎระเบยบทางวนย ซงก าหนดขนเพอเปนแนวทางใหพนกงานของจ าเลยละเวนหรอหลกเลยงการกระท าอนเปนการกอใหเกดความเสยหายแกชอเสยง ทรพยสนผลประโยชนของโรงแรม หรอการกระท าอนเปนการขดตอศลธรรมประเพณอนดงามพนกงานทกคน จากค าพพากษาฎกานแสดงใหเหนวาหากค าสง หรอระเบยบขอบงคบของนายจางเปนการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง แตเมอพจารณาไดวาลกษณะการกระท าของลกจางทนายจางจ ากดสทธสวนบคคลจะสงผลกระทบตองานของลกจางอนสงผลเสยตอธรกจของนายจาง นายจางกสามารถออกระเบยบหรอค าสงในลกษณะนได ดงเชนการมชถอเปนสทธสวนบคคลของลกจาง แตเมอลกจางมต าแหนงระดบผบรหารซงจะเปนแบบอยางทไมดแกลกจางอน ซงจะกอใหเกดความเสยหายแกธรกจของนายจาง ระเบยบขอบงคบของนายจางทหามลกจางมชแมจะอยนอกเวลางานกมผลผกพนใหลกจางตองปฏบตตาม

นอกจากน ในค าพพากษาศาลฎกาท 1108/2534 ไดวนจฉยไววา โจทกอทธรณสรปเปนใจความวา โจทกไมไดฝาฝนระเบยบขอบงคบของจ าเลยเปนกรณรายแรงตามเอกสารหมาย ล.2

Page 183: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

168

ขอ 9.3.5 ซงก าหนดวา "หามพนกงานดมหรอเสพสรา เครองดองของเมา หรอยาเสพตดใด ๆ ในขณะปฏบตงานหรอในบรเวณโรงงานหรอบรษท.....ฯลฯ.... โดยมไดรบอนญาตจากฝายบรหารเปนอนขาด ผใดฝาฝนถอเปนความผด" และขอ 9.8.2ก าหนดวา "การกระท าความผดดงตอไปน บรษทฯ ถอวาเปนความผดทางวนยอยางรายแรง....ดมสรา.....ใบบรเวณบรษทฯ" ระเบยบขอบงคบดงกลา วมขอความระบชดวาจะตองเปนการดมในบรเวณโรงงานเทานน แตโจทกเมาสราจากขางนอกแลวกลบเขาไปท างานจงไมผดระเบยบนน เหนวา ระเบยบขอบงคบของจ าเลยขอ 9.3.5ดงกลาวมความมงหมายทจะหามมใหพนกงานมนเมาสราในขณะปฏบตงานเพอไมใหเกดความเสยหายแกกจการของจ าเลยและผปฏบตงานในสถานทท างานของจ าเลย ดงนน การทโจทกออกไปดมสราหรอเครองดอง ของเมาขางนอกบรษทฯและเมาสรากลบเขาไปท างานในโรงงานหรอบรษทฯ ยอมถอไดวาโจทกเมาสราในขณะปฏบตงานนนเอง ซงถอวาโจทกฝาฝนระเบยบขอบงคบดงกลาว ทโจทกอทธรณวาการฝาฝนระเบยบขอบงคบดงกลาวไมเปนกรณรายแรงนน เหนวา ศาลแรงงานกลางไดฟงขอเทจจรงวางานขบรถเครนยกของหนกทโจทกท าตองใชความระมดระวงอยางสง และเคยมอบตเหตเกยวกบเครนท าใหพนกงานของจ าเลยไดรบบาดเจบสาหสเมอปรากฏวาโจทกเมาสราเขามาปฏบตงานซงตองใชความระมดระวงอยางสงการกระท าของโจทกดงกลาวยอมถอวาเปนการฝาฝนระเบยบขอบงคบในกรณรายแรง ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงานขอ 47(3) จ าเลยจงเลกจางโจทกไดโดยไมตองจายคาชดเชยและไมจ าตองตกเตอนเปนหนงสอกอนดงทโจทกอาง ทงจ าเลยเลกจางโจทกไดโดยมพกตองบอกกลาวลวงหนาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชยมาตรา 853 สวนทโจทกอทธรณวา จ าเลยเลกจางโจทกเปนการเลกจางทไมเปนธรรมนน เหนวา เมอการกระท าของโจทกเปนการฝาฝนระเบยบขอบงคบเปนกรณรายแรงดงไดวนจฉยมาขางตนการทจ าเลยเลกจางโจทกจงมเหตอนสมควร ไมใชการเลกจางทไมเปนธรรมดงทโจทกอาง อทธรณของโจทกฟงไมขน

จากค าพพากษาฎกาดงกลาวพจารณาไดวาลกจางท างานขบรถเครนยกของหนกซงเปนงานทตองใชความระมดระวงอยางสง และลกจางเคยมอบตเหตเกยวกบเครนท าใหพนกงานของนายจางไดรบบาดเจบสาหส ระเบยบขอบงคบเกยวกบการท างานของนายจางก าหนดวา หามพนกงานดมหรอเสพสราในขณะปฏบตงานหรอในบรเวณโรงงานหรอบรษทโดยมไดรบอนญาตจากฝายบรหารเปนอนขาดผใดฝาฝนถอเปนความผดทางวนยอยางรายแรง ลกจางออกไปดมสราขางนอกบรษทแลวเมาสรากลบเขาไปท างานในโรงงานหรอบรษท ยอมถอไดวาลกจางเมาสราในขณะปฏบตงานอนเปนการฝาฝนระเบยบขอบงคบดงกลาวซงมความมงหมายทจะหามมใหพนกงานมนเมาสราในขณะปฏบตงาน เพอไมใหเกดความเสยหายแกกจการของนายจางและผปฏบตงานในสถานทท างานของนายจาง ถอเปนการทลกจางฝาฝนระเบยบขอบงคบในกรณรายแรง จากค าพพากษาศาลฎกานแสดงศาลไดพจารณาถงลกษณะงานของลกจางวาตองใชความระมดระวงอยา งสง การท

Page 184: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

169

นายจางออกระเบยบขอบงคบหามดมสราในเวลาท างานแมจะเปนการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง ระเบยบดงกลาวกยงมผลผกพนใหลกจางตองปฏบตตาม หาใชเปนการทนายจางออกค าสงทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควรอนไมเปนธรรมตอลกจางไม

2. ลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตทถกจ ากด

ลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตทนายจางจะก าหนดขนเพอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางได จะตองสอดคลองและมผลกระทบตอความเสยหายในธรกจของนายจางหรองานของลกจางดวย หากกจกรรมหรอความประพฤตสวนตวของลกจางนนไมสงผลกระทบใด ๆ ตอธรกจนายจางหรองานของลกจางแลวนายจางไมอาจจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางได ตวอยางเชน ในค าพพากษาฎกาท 3503/2527 ไดวนจฉยวา ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรองการคมครองแรงงาน ลงวนท 16 เมษายน 2515 ขอ 46 วรรคสอง แกไขเพมเตมโดย (ฉบบท 6) ลงวนท 31 กรกฎาคม 2521 ขอ 2 ซงใชบงคบอยขณะโจทกออกจากงาน ใหความหมายของค าวาการเลกจางไววา "การทนายจางใหลกจางออกจากงาน ปลดออกจากงาน หรอไลออกจากงาน ฯลฯ" ซงหมายถงการทนายจางใหลกจางออกจากงานไมวากรณใด ๆ ฉะน น การทจ าเลยมหนงสอถงโจทกใหพนจากการเปนคร เนองจากโจทกไปยนใบสมครสอบเขารบราชการโดยไมยนใบลาออกกอนเปนการฝาฝนค าสงของจ าเลย จงเปนการเลกจางตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ตามทกลาวขางตน

จากค าพพากษาฎกาดงกลาวพจารณาไดวาจ าเลยออกค าสงใหครลกจางของจ าเลยทจะไปสมครสอบบรรจเปนขาราชการหรอพนกงานรฐวสาหกจ ตองยนใบลาออกจากการเปนครโรงเรยนจ าเลยกอน โดยจ าเลยอางวาเพอมใหโรงเรยนจ าเลยขาดครสอนตอนกลางปเหนวา เพยงแตครไปสมครสอบเขารบราชการยงหางไกลตอผลทโรงเรยนจ าเลยตองขาดครตอนกลางปมาก ค าสงของจ าเลยดงกลาวเปนการจ ากดสทธทจะแสวงความกาวหนาของลกจางเกนกวาความจ าเปนของจ าเลย จงเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย โจทกไปสมครสอบเพอบรรจเขาเปนขาราชการโดยมไดยนใบลาออกกอน ถอไม ได ว าเป นการฝ าฝนค าส ง อนชอบด วยกฎหมายของจ าเลยตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การคมครองแรงงาน ลงวนท 16 เมษายน2515 ขอ 47(3) จ าเลยเลกจางโจทกในกรณนตองจายคาชดเชยแกโจทก โดยไมตองวนจฉยวาการทโจทกฝาฝนค าสงดงกลาวเปนกรณทรายแรงหรอไมตอไป ค าสงของนายจางทใหลกจางซงเปนครตองลาออกจากการท างานเปนครกบนายจางกอนจงจะสามารถไปสมครสอบบรรจเปนขาราชการหรอพนกงานรฐวสาหกจได โดยถอวาค าสงดงกลาวเปนการจ ากดสทธทจะแสวงหาความกาวหนาของลกจางเกนกวาความจ าเปนของนายจาง จงเปนค าสงทไมชอบดวยกฎหมาย จากแนวค าพพากษาศาลฎกาอาจสรปไดวาค าสงของ

Page 185: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

170

นายจางทกระทบหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางจะใชบงคบไดหรอไมเพยงใดตองพจารณาประกอบกนทงลกษณะธรกจของนายจางและลกษณะงานของลกจาง และลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตทลกจางถกจ ากดดวย แมนายจางมเหตผลสมควรทจะควบคมหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางได แตหากนายจางจ ากดกจกรรมหรอความประพฤตของลกจางมากเกนไป ค าสงของนายจางกไมมผลผกพนใหลกจางตองปฏบตตาม และจะถอวาลกจางผดสญญาจางแรงงาน หรอฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางไมได8

เมอพจารณาถงค าสงของนายจางทใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ค าสงดงกลาวมลกษณะเปนค าสงทกระทบสทธสวนบคคลของลกจาง หากลกจางปฏบตตามค าสงของนายจางโดยกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ขอบเขตทนายจางจะสามารถใชประโยชนจากเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดจะมความแตกตางกนตามแตลกษณะการใหเขาถงของลกจาง แตอยางไรกตามแมวาการทนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดกหาไดตดสทธการใชงานเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไม ลกจางเองกยงสามารถใชงานเครอขายสงคมของตนได จงเหนวาค าสงของนายจางแมจะเปนการกระทบสทธสวนบคคลของลกจาง แตกยงไมถงขนาดทท าใหค าสงดงกลาวเป นโมฆะตามมาตรา 150 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย

เมอค าสงดงกลาวมผลบงคบตามกฎหมายโดยไมตกเปนโมฆะตามมาตรา 150 จงมประเดนตองพจารณาตอไปวาค าสงดงกลาวถอวาไมเปนธรรมหรอไม โดยทวไปเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางซงเปนเครอขายสงคมทลกจางมไวโดยเฉพาะส าหรบการสอสารและใชงานสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง ลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตของลกจางคอการใชงานเครอขายสงคมยอมไมกระทบตอธรกจของนายจางอนจะกอใหเกดความเสยหายโดยตรงแกนายจาง แตถงแมวาการใชงานเครอขายสงคมของลกจางจะเปนไปอยางไมเหมาะสม ซงอาจสงผลเสยหายแกธรกจของนายจาง เชน สงผลเสยตอภาพลกษณขององคกรในฐานะลกจาง การทนายจางจะสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดกหาท าใหนายจางสามารถแกไขเปลยนแปลงการกระท าทไมเหมาะสมทลกจางไดเคยกระท าลงในเครอขายสงคมไดแตอยางใดไม ควรเปนเรองทนายจางจะก าหนดขอบงคบในการท างานทหามลกจางกระท าการทสงผลเสยหายแกธรกจของนายจางมากกวาจะเปนการขอเขาถงเครอขายสงคมของลกจางเพอสอดสองด ดงนน ค าสงของนายจางใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดจงเปนค าสงทจ ากดสทธสวนบคคล

8 นชร แกวยาว, “ขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงาน,” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะ

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552), น.164-172.

Page 186: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

171

ของลกจางเกนสมควร ค าสงในลกษณะนของนายจางจงไมมผลผกพนใหลกจางตองปฏบตตาม โดยไมถอวาเปนการทลกจางฝาฝนค าสงของนายจาง

อยางไรกตาม แมค าสงของนายจางทใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางจะเปนค าสงทไมมผลใหลกจางตองปฏบตตาม แตในความเปนจรงดวยคณลกษณะของเครอขายสงคมทใชงานไดสะดวก รวดเรว และใชไดกบอปกรณสอสารทสามารถพกพาไปไดทกททกเวลา ทงยงมคณสมบตการใชงานของเครอขายสงคมทผใชสามารถเลอกใหบคคลใดบางทจะสามารถเหนเนอหาในเครอขายสงคมของตนได นายจางอาจเพยงแคแนะน าหรอชกชวนใหลกจางท าใหลกจางเปลยนการตงคาความเปนสวนตวของเครอขายสงคมใหอยในลกษณะทนายจางสามารถเหนเนอในนนได โดยการแนะน าหรอชกชวนดงกลาวไมไดถงขนาดเปนการออกค าสง ลกจางซงอยในฐานะทดอยกวานายจางมกไมกลาทจะปฏเสธ หรอในกรณทนายจางพดอยางไมเปนทางการใหลกจางเปดเครอขายสงคมของลกจางใหนายจางดตอหนาโดยไมไดเปนการออกค าสง แตกสงผลใหลกจางล าบากใจทจะไมกระท าการตามค าขอของนายจาง ซงพจารณาไดวานายจางไมอาจไมจ าเปนตองถงขนออกค าสงหรอระเบยบใหลกจางกระท าการเพอใหตนเขาถงหรอดเนอหาในเครอขายสงคม สงผลใหการกระท าของนายจางเชนนจงไมตองดวยลกษณะของขอสญญาทไมเปนธรรมอนลกจางจะไดรบความคมครองจากการเอาเปรยบของนายจาง จงกลาวไดวายงไมมกฎหมายไทยทบญญตใหความคมครองลกจางจากการกระท าในลกษณะนของนายจางแมวากรณดงกลาวจะเปนการกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางเปนอยางมาก เชนนเมอนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได ลกจางยอมเกดความไมสะดวกในการใชงานเครอขายสงคม โดยตองระมดระวงในการใชงานหรอสอสารในเครอขายสงคม ซงประโยชนของเครอขายสงคมนอกจากจะเปนพนทในการแบงปนขอมล การตดตอสอสาร แลวยงเปนพนทส าหรบบคคลทสามารถใชในการระบายอารมณ บน แสดงความคดเหน สรางสรรคผลงาน หรอเพอความผอนคลาย แตดวยสาเหตทลกจางเกรงวานายจางจะพบเหนการกระท าเหลานนและอาจเกดความไมพงพอใจลกจางได ท าใหลกจางไมสามารถใชประโยชนในเครอขายสงคมสวนบคคลของตนไดอยางเตมท ทงทในความเปนจรงแลวเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางถอเปนพนทสวนตวทไมเกยวของกบวตถประสงคในการจางงานของนายจางแตอยางใด ซงปญหาในการทลกจางไมสามารถใชงานเครอขายสงคมของตนไดอยางอสระนเปนผลมาจากการทไมมกฎหมายไทยทบญญตใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง

Page 187: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

172

5.1.2 ปญหาการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

เครอขายสงคมมลกษณะโดยหลกทประกอบดวยโปรไฟลทสามารถมองเหนไดซงแสดงทงรายชอเพอนทตดตอกน9 และขอมลสวนบคคลทมรายละเอยดตาง ๆ หลงจากทเขารวมเครอขายสงคม สมาชกใหมจ าเปนตองสรางโปรไฟลขนมาเพอสรางตวตนทมอย ในการสรางโปรไฟลสมาชกใหมจะถกตงค าถามใหกรอกลงในรปแบบดวยระบขอมล เชน ชอ อายหรอวนเกด เพศ ภมล าเนาหรอสถานท ศาสนา อาชพ ความสนใจสวนบคคล ขอมลการตดตอ และสวนทเกยวกบตวเอง เครอขายสงคมสวนใหญยงกระตนใหผใชอพโหลดรปภาพโปรไฟล นอกจากขอมลทถอวาเปนพนฐานเกยวกบบคคลตาง ๆ ขางตน เชน เฟซบกกระตนใหผใชแสดงรายละเอยดการตดตอ ความสนใจสวนบคคล กจกรรม การท างาน และประวตการศกษาไวเปนสาธารณะ 10 ลกษณะการตดตอสอสารโดยปกตของเครอขายสงคมคอการตดตอสอสารของผใชกบคนทพวกเขารจกในชวตจรง ซงไดแก เพอน หรออาจท าความรจกกบคนใหมเลยกได การตดตอสอสารทงหมดกบสมาชกคนอนจะถกแสดงไวในรายชอเพอน ผตดตอ ผชนชอบ และจะปรากฏใหเหนตอทกคนทไดรบอนญาตใหเขาถงโปรไฟลได รายชอนประกอบดวยลงกเชอมโยงไปยงโปรไฟลของเพอน ผ ตดตอ หรอผชนชอบ การแสดงการตดตอสอสารไวอยางสาธารณะถอเปนองคประกอบทส าคญของเครอขายสงคม11

ผใชงานอนเทอรเนตโดยเฉพาะอยางยงสมาชกเครอขายสงคมไมไดตระหนกถงความเปนสวนตวหรอการสญเสยความเปนสวนตวระหวางการใชงานออนไลนแมวาผบรโภคจะกลาววาพวกเขากงวลในเรองความเปนสวนตว แตเครอขายสงคมทกระตนใหผใชงานเปดเผยและแลกเปลยนขอมล

9 Danah M. Boyd and Nicole B. Ellison, “Social network sites: Definition, history, and scholarship,” 13 Journal of Computer-Mediated Communication (2007).

10 Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example,” Accessed January 29, 2015, http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf.

11 Danah M. Boyd and Nicole B. Ellison, supra note 9.

Page 188: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

173

สวนบคคลกเปนทนยมแพรหลายอยางมาก ผลจากการกระตนท าใหคนเปดเผยขอมลสวนบคคลโดยไมค านงถงการสญเสยความเปนสวนตวอนเปนผลทตามมา12

จากการศกษาของแอคควสต (Acquisti) และกรอส (Gross) ในปค.ศ. 2006 พบวาแมปจเจกบคคลจะมความกงวลในความเปนสวนตว แตกยงเขารวมเครอขายสงคมและเปดเผยขอมลสวนบคคลจ านวนมาก13 ในการศกษาของลฟวงสโตน (Living Stone) ในปค.ศ. 2008 ยงพบอกวาวยรนโดยทวไปกงวลเรองความเปนสวนตวและตงคาโปรไฟลของพวกเขาไวเปนสวนตว แตกไดเปดเผยขอมลทเปนสวนตวตอบคคลหลายรอยคนทอยในรายชอเพอนซงพวกเขารจกเพยงแคผวเผน14

ในปค.ศ. 2009 เอทแอนดท แลบส (AT&T Labs) ไดท าการศกษาวเคราะหการมอยและการเขาถงขอมลในโปรไฟลของผใชเครอขายสงคมในเครอขายสงคมทเปนทนยม 12 เครอขายสงคม ไดแก บโบ (Bebo), ดกก (Digg), เฟซบก (Facebook), เฟรนดสเตอร (Friendster), ไฮไฟว (Hi5), ไอมม (Imeem), ไลฟเจอรนล (LiveJournal), มายสเปซ (MySpace), ออรคต (Orkut), ทวตเตอร (Twitter), ซานกา (Xanga) และลงกอน (LinkedIn) โดยขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมมทงชอ (ชอจรงและนามสกล) ทอย (เมอง) รหสไปรษณย ทตงถนน ทอยอเมล หมายเลขโทรศพท และรปภาพ และในรายงานนยงรวมถงขอมลเกยวกบบคคลทเชอมโยงกบขอมลสวนบคคลขางตน ไดแก เพศ วนเกด อายหรอปเกด โรงเรยน นายจาง เพอน และกจกรรมหรอความสนใจ ซงในรายงานนจ ากดในค าถามทวาผใชถกขอขอมลสวนบคคลเพอลงไวเปนสวนหนงของโปรไฟลเครอขายสงคมหรอไม แมวาผใชจะไมไดลงขอมลสวนบคคลนนไวกตาม แตในการศกษานไมไดลงไปถงวาผใชเครอขายสงคมลงขอมลสวนบคคลอนเพมเตมอกหรอไม15 ซงจากการศกษานไดผลลพธดงตารางท 1 ดานลางน

12 Barbara M. Wildemuth, “The illusion of online privacy,” quoted in Tatjana

Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10. 13 Alessandro Acquisti and Ralph Gross, “Imagined Communities: Awareness,

Information Sharing, and Privacy on the Facebook,” quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

14 Sonia Livingstone, “Taking Risky Opportunities in Youthful Content Creation: Teenagers’ Use of Social Networking Sites for Intimacy,” quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

15 Balachander Krishnamurthy and Craig E. Wills, “On the Leakage of Personally Identifiable Information Via Online Social Networks,” Accessed January 1, 2015, www2.research.att.com/~bala/papers/wosn09.pdf

Page 189: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

174

ตารางท 5.1 ขอมลสวนบคคลทมปรากฏอยในเครอขายสงคม (จาก 12 เครอขายสงคม)16

ขอมลสวนบคคล

ระดบความมอย

ปรากฏเสมอ ปรากฏตามการตงคา

ไมปรากฏตามการตงคา

ไมปรากฏเสมอ

รปภาพสวนบคคล 9 2 1 0

สถานท 5 7 0 0

เพศ 4 6 0 2

ชอ 5 6 1 0

เพอน 1 10 1 0

กจกรรม 2 8 0 2

ชดรปภาพ 0 9 0 3

อาย/ปเกด 2 5 4 1

โรงเรยน 0 8 1 3

นายจาง 0 6 1 5

วนเกด 0 4 7 1

รหสไปรษณย 0 0 10 2

ทอยอเมล 0 0 12 0

หมายเลขโทรศพท 0 0 6 6

เลขทถนน 0 0 4 8

16 Ibid.

Page 190: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

175

ตารางท 5.1 แสดงถงผลลพธของจ านวนเครอขายสงคมในจ านวนของขอมลสวนบคคลทมอย คอลมนแรกชใหเหนจ านวนของเครอขายสงคมซงขอมลสวนบคคลมอยแกผใชเครอขายสงคมทงหมด และผใชไมสามารถจ ากดการเขาถงขอมลสวนบคคลนได ขอมลสวนนอาจมอยแกผทไมใชผใชงานเครอขายสงคมดวย ดงนน ถอวาขอมลสวนนเปนทนากงวลเปนอนดบหนง คอลมนทสองแสดงจ านวนของเครอขายสงคมทขอมลสวนบคคลมอยแกผใชทกคนในเครอขายสงคมผานทางการตงคาความเปนสวนตว แตผใชไมไดจ ากดการเขาถงผานทางการตงคาความเปนสวนตวน คอลมนทสามแสดงจ านวนของเครอขายสงคมทมขอมลสวนบคคลทผใชสามารถเตมเตมลงไปในโปรไฟล แตดวยการตงคาการใชงานขอมลนจะไมแสดงใหปรากฏแกทกคน คอลมนทสแสดงใหเหนถงจ านวนของเครอขายสงคมทขอมลสวนบคคลไมไดเปนสวนหนงของโปรไฟลของผใชงานซงสงผลใหขอมลนไมปรากฏแกบคคลอนเวนแตผใชจะเพมเตมลงในเพจนนเอง

ในแถวตาง ๆ จดเรยงล าดบตามความมอยแกบคคลอนซงเปนเหตใหเกดการรวไหล (รปภาพสวนบคคลมปรากฏอยอยางกวางขวาง ในขณะททตงถนนมปรากฏอยนอยมาก) ปรมาณในสองคอลมนแรกเพมความกงวลในเรองความเปนสวนตวมากขน สงทเดนชดขนคอการตงคาความเปนสวนตวโดยทวไปแลวสามารถอนญาตใหคนแปลกหนาในเครอขายสงคมเขาถงได นอกจากนยงพบวาแมการควบคมความเปนสวนตวจะจ ากดการเขาถงไว แตผใชจ านวนรอยละ 55-90 ในเครอขายสงคมยงรกษาการตงคานไวใหผใชในเครอขายสงคมสามารถเหนขอมลในโปรไฟล และรอยละ 80-97 ใหเฉพาะเพอนทดได สองคอลมนทายแสดงใหเหนวาในบางเครอขายสงคมมความตระหนกถงเนอหาของขอมลสวนบคคลซงอาจเปนทปรากฏแกเครอขายสงคมได17

นอกจากนในปค.ศ. 2010 ไดมการศกษาถงการเปดเผยขอมลสวนบคคลในเฟซบก เนองจากเฟซบกเปนเครอขายสงคมทมความโดดเดนทงในจ านวนสมาชกและปรมาณขอมลในนน ซงในความเปนจรงขอมลเกอบทงหมดลวนเปนขอมลสวนบคคล การศกษานไดท าการส ารวจโปรไฟลในเฟซบกของคนทงเพศชายและหญงจ านวน 131 คน ซงเปนผหญง 68 คน และผชาย 63 คน อายระหวาง 14 ถง 29 ปซงคดเปนคาเฉลย 21 ป 1 เดอน การศกษานประกอบดวยทงสวนของขอมลสวนบคคลและขอมลการตดตอซงสมาชกไดเปดเผยตอสาธารณะหรอเพอนของตน18

17 Ibid. 18 Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and

Aysu Arsoy, supra note 10.

Page 191: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

176

ภาพท 5.3 แผนภมแสดงจ านวนผใชเฟซบกเพศหญงและชายทเปดเผยขอมลสวนบคคลในชอจรง ภาพบคคล วนเดอนปเกด และใชโปรไฟลสาธารณะ

ภาพท 5.4 แผนภมแสดงจ านวนผใชเฟซบกเพศหญงและชายทเปดเผยขอมลสวนบคคลในการตดตอ

0

20

40

60

80

100

ชอจรง ภาพบคคล วนเดอนปเกด โปรไฟลสาธารณะ

หญง

ชาย

0

5

10

15

20

โทรศพทมอถอ ชอขอความดวน ทอย เวบไซต

หญง

ชาย

Page 192: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

177 แผนภมท 5.3 โปรไฟลทไดท าการศกษาสวนใหญสามารถถกเขาถงไดโดยเพอน

เทานน ซงหมายความวามนไมไดเปดกวางตอสมาชกเฟซบกทกคน ในขณะทโปรไฟลทถกตงเปนสาธารณะมจ านวนทนอยกวาคอรอยละ 23.5 ในเพศหญงและรอยละ 20.6 ในเพศชาย ในสวนของรปโปรไฟล ผใชสวนใหญ คอ เพศหญงจ านวนรอยละ 85.3 และเพศชายรอยละ 93.7 ใชรปของตวเองซงสามารถระบถงเพศและอายโดยประมาณของพวกเขาไดเปนรปโปรไฟล ผใชเพยงสวนนอยเลอกใชภาพทไมใชภาพตวเองเปนรปโปรไฟล ตวอยางเชน รปเปนกลมหรอรปตลกซงไมมความเกยวของกบตวบคคล เชน รปการตน หรอรปดารา และมกลมเลกนอยทไมใสรปโปรไฟล นอกจากนผใชสวนใหญใชชอจรงของตนใหสาธารณะรบร มเพยงเลกนอยทใชชอบางสวนรอยละ และไมมผใดใชชอปลอมเลย นอกจากนน ผใชสวนใหญ คอ เพศหญงรอยละ 98.5 และเพศชายทงหมดเปดเผยขอมลวนเกดโดยสมบรณซงประกอบไปดวยวนท เดอน และปทเกด มเพยงสวนนอยทเปดเผยขอมลวนเกดเพยงบางสวนโดยเปดเผยแควนทและเดอนทเกด ไมมผตอบแบบสอบถามทไมเปดเผยขอมลวนเกดเลย

แผนภมท 5.4 แสดงใหเหนวาผใชเฟซบกเปดเผยขอมลสวนบคคลในรปแบบของขอมลรายละเอยดการตดตอมากนอยเพยงใด ผใชสวนใหญไดเปดเผยขอมลเหลานทงโทรศพทมอถอ ขอความดวน ทอย เวบไซตไวเปนสาธารณะ

ผลการศกษาแสดงใหเหนวากลมตวอยางสวนใหญใชชอเตมในโปรไฟล ซงไมไดใชเพยงแคชอจรงหรอชอเลน การใชชอเตมสามารถท าใหผใชถกตดตามรองรอยไดงายในชวตจรง ตวอยางเชน การคนหาในอนเทอรเนตโดยชอจรงสงผลกระทบตอขอมลในชวตจรงของบคคลโดยเฉพาะ เชน โรงเรยนสมยมธยมศกษาตอนปลาย สถานทท างาน ความเชยวชาญ งานอดเรก และกจกรรมอน ๆ นอกจากนถอเปนเรองทส าคญมากเมอพบวากลมตวอยางทงหมดในการศกษาเปดเผยขอมลวนเกดไวในโปรไฟลของพวกเขา แมวาขอมลประเภทนโดยล าพงจะไมอาจสรางภยคกคามตอความเปนสวนตวและความมนคงของสมาชก แตเมอรวมเขากบขอมลสวนบคคลอนทถกเปดเผยไวในโปรไฟลนบวาเปนอนตรายตอการระบจ าแนกตวตนและความเปนสวนตวของสมาชก และอาจรนแรงจนกระทบตอชวตประจ าวน19 นอกจากน ยงมความเปนไปไดวาอาจคนหาเลขทประกนสงคมของคนจากการน าขอมลทพบในโปรไฟลมารวบรวม เชน ชอเตม ขอมลวนเกด และภมล าเนา20

19 Ibid.

20 Alessandro Acquisti and Ralph Gross, “Imagined Communities: Awareness, Information Sharing, and Privacy on the Facebook,” quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

Page 193: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

178 นอกจากน จ านวนครงหนงของกลมตวอยางเปดเผยภมล าเนาของพวกเขาในโปร

ไฟล การเปดเผยขอมลนแสดงใหเหนวากลมทเปดเผยขอมลทสามารถระบตวตนจะเปดเผยขอมลการตดตอไวดวย การเปดเผยขอมลทงประเภทขอมลสวนบคคลและขอมลการตดตอไมเพยงแตท าลายความเปนสวนตวของคน แตยงใหการเขาถงแกคนแปลกหนาอยางเตมรปแบบในการทจะคนหาพวกเขาทงในอนเทอรเนต และทบาน โรงเรยน หรอทท างาน21

อยางไรกตาม แมวาผใชจะตงคาโปรไฟลไวเปนสวนตว แตกมแนวโนมอยางมากทผใชมกจะรบผทไมรจกกนเลยมาเปนเพอน22 ซงเปนผลใหการตงคาเปดเผยขอมลสวนบคคลและขอมลการตดตอในโปรไฟลปรากฏเฉพาะแกเพอนกลายมาอนตรายแทบจะเทยบเทากบการตงคาโปรไฟลเปนสาธารณะ ตวอยางเชน ในการศกษาขางตนทคนสวนใหญใชรปทแสดงหนาของตนในโปรไฟลของเฟซบก ซงรปนสามารถถกจ าแนกระบเพศและอายคราว ๆ ได สงนจงเปนการท าใหสมาชกตกอยในความเสยงในการถกระบถงตวตนในชวตจรงได นอกจากน เบสเมอร (Besmer) และลปฟอรด (Lipford) เหนวาการเขาถงทเพมมากขนในรปโปรไฟลคณภาพสงของบคคลไดน ามาสการน าภาพนนไปใชนอกวตถประสงคของเจาของภาพ ตวอยางเชน รปโปรไฟลสามารถถกดาวนโหลดไดงายและไปปรากฏอยในเวบไซตอนใดกได ซงรวมไปถงเวบไซตอนาจารดวย23 หรอนายจางบางคนตรวจสอบประวตผสมครงานในอนเทอรเนต โดยเฉพาะอยางยงในเฟซบก24

21 Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

22 Sonia Livingstone, “Taking Risky Opportunities in Youthful Content Creation: Teenagers’ Use of Social Networking Sites for Intimacy,” quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

23 Andrew Besmer and Heather Richter Lipford, “Privacy Perceptions of Photo Sharing in Facebook,” quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

24 J. Palank, “Face it: “Book” no secret to employers,” The Washington Times (July 2006), quoted in Tatjana Taraszow, Elena Aristodemou, Georgina Shitta, Yiannis Laouris, and Aysu Arsoy, supra note 10.

Page 194: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

179 จากการทไมมบทบญญตเฉพาะคมครองไมใหนายจางขอใหลกจางกระท าการเพอให

ตนเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได นายจางจงมโอกาสอยางมากทจะอาศยการเขาถงเครอขายสงคมของลกจางนในการเขาถงขอมลในเครอขายสงคมของลกจางและน าขอมลนไปใชประโยชนตาง ๆ เมอพจารณากฎหมายทใหความคมครองขอมลสวนบคคลของไทยในปจจบนพบวามเพยงพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ทใหความคมครองขอมลสวนบคคลไวเปนการเฉพาะ แตกฎหมายฉบบนกใหความคมครองเฉพาะขอมลสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานรฐเทานน ซงหนวยงานรฐตามพระราชบญญตฉบบนหมายถง ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะทในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด องคกรควบคมการประกอบวชาชพ หนวยงานอสระของรฐและหนวยงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ดงนน ในปจจบนจงยงไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองเปนการทวไปแกขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองของเอกชน เวนแตจะเปนกฎหมายเฉพาะเรองทใหความคมครองขอมลสวนบคคลในลกษณะทเปนการคมครองเฉพาะกรณ เชน พระราชบญญตประกอบธรกจขอมลบตรเครดต พ.ศ. 2535 พระราชบญญตประกอบกจการโทรคมนาคม พ.ศ. 2544 และพระราชบญญตการทะเบยนราษฎร พ.ศ. 2534 เปนตน แตกฎหมายเหลานกใหความคมครองเฉพาะในแตละกรณ

นอกจากน เมอพจารณาถงลกษณะของขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมสวนบคคลตามพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 แมจะถอไดวาขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมนถอเปนขอมลคอมพวเตอรตามนยามในมาตรา 3 ทไดใหความหมายของขอมลคอมพวเตอรวาหมายความวา ขอมล ขอความ ค าสง ชดค าสง หรอสงอนใดบรรดาทอยในระบบคอมพวเตอรในสภาพทระบบคอมพวเตอรอาจประมวลผลได แตเมอพจารณาถงการเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดกระท าโดยความยนยอมของลกจางทไดกระท าการตาง ๆ ใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของตนได การเขาถงของนายจางจงมใชการเขาถ งโดยมชอบ อนเปนความผดตามมาตรา 7 แหงพระราชบญญตน รวมทงมใชการดกรบโดยมชอบตามมาตรา 8 เนองจากสาเหตทลกจางไดใหความยนยอมแกนายจางเชนกน

ดงนน เมอขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมยงไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองไวนายจางจงสามารถกระท าการตอขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดโดยปราศจากกรอบกฎหมายทใหความคมครอง ซงขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมทนายจางเขาถงและน ามาใชประโยชน โดยไมมหลกเกณฑควบคมนอาจน ามาซงความไมปลอดภยและความไมมมาตรฐานในขอมลสวนบคคลไดทงในประเดนการเกบรวบรวม การใช การเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจาง และการเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจาง กลาวคอ

Page 195: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

180 1. การเกบรวบรวม การใช และการเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจาง

ในการเกบรวบรวม ใช และเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมโดยไมมกรอบของกฎหมายในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลไว อาจพบปญหาในขอมลสวนบคคลทไดมาจากเครอขายสงคมหลายประการ ประการแรก เรองความถกตองของขอมล ขอมลในเครอขายสงคมมโอกาสทจะเปนขอมลทไมถกตองไดมาก ในเรองนเดอเรค รธส (Derek Ruths) และเจอรเกน เฟฟเฟอร (Jürgen Pfeffer) ไดแสดงความคดเหนวาการน าขอมลในเครอขายสงคมมาใชงานเปนเรองทกระท าไดยาก สาเหตหนงคอการออกแบบของแพลตฟอรมตาง ๆ มผลอยางมากตอการตความมมมองของบคคลอยางผดพลาด ตวอยางเชน ในอนสตาแกรมมปมถกใจทใชเพอแสดงถงระดบความพงพอใจหรอชนชอบ แตในอนสตาแกรมกลบไมมปมไมถกใจหรอปมแสดงความรสกอน ซงท าใหเปนเรองยากทจะบงชความรสกทแทจรง ซงหมายความวาการแบงประเภทขอมลจะตองมความระมดระวง25 นอกจากนยงตองตระหนกถงการโกหกหลอกลวงในอนเทอรเนต ซงในเรองนเจฟฟร แฮนคก (Jeffrey T. Hancook) ไดกลาวถงเหตผลทคนโกหกในอนเทอรเนตวาเปนเหตผลเดยวกนกบทคนโกหกในชวตจรง เชน เพอการสรางชอเสยงใหกบตวเอง หรอเพอใหบรรลเปาหมายบางอยาง มคนเพยงเลกนอยทคดวาสามารถโกหกไดเพราะเปนแคการโกหกในโลกออนไลน ในการโกหกในอนเทอรเนตจะมความจรงอยในนน เพยงแคประมาณรอยละ 1526 หากนายจางเกบขอมลจากเครอขายสงคมของลกจางเพอวตถประสงคเกยวกบการท างานโดยปราศจากกรอบทควบคม ยอมมความเปนไปไดอยางมากทขอมลดงกลาวจะไมถกตองตรงตอความเปนจรง และกอใหเกดความไมเปนธรรมแกลกจาง โดยเฉพาะอยางยงเมอไดน าขอมลไปใชในลกษณะทเปนการประเมนหรอตดสนลกจาง

ประการตอมา ในเรองความทนสมยของขอมลสวนบคคล เชนเดยวกบขอมลในอนเทอรเนตอน ๆ ขอมลในเครอขายสงคมสามารถถกเกบไวไดนานหลายสบปหรอยงกวานน แมวาเวลาจะผานไปนานหลายปขอมลในอนเทอรเนตกยงสามารถถกสบคนได ตวอยางเชน เครองมอคนหา เชน กเกล หรอบงทปฏบตการท าส าเนาทกหนาของดชนและขอมลส าหรบผใช ส าเนาของหนาทตรงกบการคนหาของผใชจะถกเกบไวเปนเวลานานมาก หรอในเฟซบกทแมวาผใชงานจะไดลบบญช

25 Guillaume Scifo, “Social Networks: Reliable or Unreliable Source of Research

Data?,” Accessed February 13, 2016, http://www.atelier.net/en/trends/articles/social-networks-reliable-or-unreliable-source-research-data_432818

26 Marcia Clemmitt, “Internet Accuracy: Is information on the Web reliable?,” Accessed February 13, 2016, www.cqpress.com/docs/cq_researcher_v18-27_internet_accuracy.pdf

Page 196: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

181

ผใชงานของตนไปแลว แตเมอผานไปหลายเดอนหากผใชงานไดลงชอเขาใชงานอกครง บญชผใชงานทไดถกลบไปแลวยงถกเกบรกษาไว สาเหตเนองจากวาเฟซบกไมไดลบขอมลทงไปแตวาเพยงแคท าใหขอมลนนไมปรากฏใหเหน ดงนน ไมวาผใชงานจะไดโพสตขอความ รปภาพ วดโอ หรอเรองราวใด ๆ ลงในเครอขายสงคม สงทถกโพสตเหลานจะคงอยไปอกนานหลายป27 ดงนน แมวาขอมลสวนบคคลของลกจางทอยในเครอขายสงคมจะถกแบงปนไวในอดตทนานมาแลว แตเมอนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางกจะยงสามารถพบขอมลทผานมานานแลวได สงผลใหการเกบขอมลจากเครอขายสงคมมโอกาสทจะไดขอมลทลาสมย และไมตรงกบขอเทจจรงในปจจบนของลกจาง

ประการสดทาย ในเรองขอบเขตของการเกบรวบรวม ใช และเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจาง ซงโดยหลกการตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของตางประเทศการเกบขอมลสวนบคคลของลกจางควรกระท าเทาทจ าเปนตอวตถประสงค ควรเกบขอมลใหนอยทสดเทาทกระท าได รวมทงขอมลสวนบคคลทถกเกบควรมความสอดคลองกบวตถประสงคแหงการน าไปใช แตโดยลกษณะของเครอขายสงคมมขอมลอยมาก เมอปราศจากกรอบของกฎหมายทก าหนดใหการเกบขอมลตองกระท าเทาทจ าเปน จงไมมการควบคมนายจางในการเกบรวบรวม ใช และเป ดเผยขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมใหอยในระดบทเหมาะสม

2. การเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจาง

ความปลอดภยถอเปนเรองส าคญอยางยงในการเกบรกษาขอมล ในการเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจางทไดเกบรวบรวมมาจากเครอขายสงคม ถอเปนเรองจ าเปนทจะตองควบคมวาบคคลใดบางทจะสามารถเขาถงขอมลสวนบคคลของลกจางได ซงหากนายจางไดมอบหมายใหลกจางในองคกรเปนผรบผดชอบเกยวกบขอมลสวนบคคลของลกจาง บคคลทดแลขอมลสวนบคคลควรมความรความเชยวชาญในการจดการ รวมทงควรมมาตรฐานความปลอดภยทจะชวยปองกนขอมลสวนบคคลจากากการเขาถงโดยไมไดรบอนญาต นอกจากน ระยะเวลาทนายจางจะเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจางทไดจากเครอขายสงคมไมควรนานเกนไปกวาความจ าเปนในการใชขอมลนน และไมควรเกบรกษาขอมลทไมเกยวของกบความสมพนธในการจางงานทมอยในปจจบน เมอไมมความจ าเปนตองใชขอมลสวนบคคลของลกจางแลวควรมการท าลายอยางเรวทสดเทาทจะกระท าได โดยการท าลายขอมลสวนบคคลนจะตองกระท าโดยวธการทปลอดภยและดวยความระมดระวง แตดวยเหตทไมกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลทก าหนดกรอบในการเกบรกษาขอมลสวนบคคลของ

27 Dave Taylor, “The Internet doesn’t have a delete key,” Accessed February 13,

2016, http://www.safekids.com/2013/05/22/the-internet-doesnt-have-a-delete-key/

Page 197: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

182

ลกจาง ขอมลของลกจางทถกจดเกบมาจากเครอขายสงคมและน าไปใชประโยชนโดยนายจางจงไมไดรบการปฏบตอยางเหมาะสมและเสยงตอความไมปลอดภยอยางมาก

5.1.3 ปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง

ในปจจบนเครอขายสงคมเปนพนททสะดวกอยางมากส าหรบบคคลในการแสดงความคดเหน น าเสนอตนเอง ตดตอสอสาร หรอแมแตการระบายอารมณ แตในบางครงการกระท าในเครอขายสงคมอาจกระท าขนในขณะทก าลงอารมณออนไหวซงสามารถกลบมาเปนภยแกบคคลไดในภายหลง28 จากการส ารวจของไฟดลอวดอตคอม (FindLaw.com) ในปค.ศ. 2013 ผใชเครอขายสงคมในวยหนมสาวจ านวนมากกวา 1 ใน 4 คดวาสงทพวกเขาไดเคยโพสตไวอาจกลบมาสรางความเสยหายใหกบพวกเขาได จากการส ารวจพบวารอยละ 29 ของผใชงานเฟซบกและเครอขายสงคมอนในชวงอายระหวาง 18-34 ป โพสตรปภาพ ความคดเหน หรอขอมลสวนบคคลอนทพวกเขาเกรงกลววาในวนขางหนาอาจสงผลใหผทจะมาเปนนายจางไมรบพวกเขาเขาท างาน หรออาจท าใหนายจางปจจบนไลพวกเขาออกเมอเหนสงเหลานน และรอยละ 21 ของผ ใชงานเครอขายสงคมในชวงอายเดยวกนนกลาววาพวกเขาไดลบหรอเอารปภาพหรอโพสตอน ๆ ในเครอขายสงคมออก เนองจากพวกเขาเกรงกลววาสงเหลานอาจน ามาซงผลเสยหาย29

อยางไรกตาม แมวาผใชงานจะกลววาสงตาง ๆ ทพวกเขาโพสต หรอแสดงไวในเครอขายสงคมอาจน ามาซงผลรายในภายหลง แตพวกเขากยงอดไมไดทจะโพสตเพอแสดงความรสก โดยเฉพาะอยางยงในเวลาทมความรสกดานลบ เนองจากมคนจ านวนมากทไมสามารถแสดงออกทางอารมณของเขาออกมาทางค าพดไดโดยงาย ปจจบนคนสวนใหญจงหนมาระบายความรสกผานทางเครอขายสงคม แตในการระบายความรสกทเกดขนโดยอารมณชววบเชนนอาจกอใหเกดการแสดง

28 Vignesh Ramanchandran, “1 in 4 Young Adults Regret Social Media Posts,

Survey Says,” Accessed July 11, 2015, http://mashable.com/2013/07/28/social-media-regrets-survey/

29 Michelle Croteau, “A Quarter of Young People Have Facebook or Other Social Media Postings They May Later Regret,” Accessed July 11, 2015, http://company.findlaw.com/press-center/2013/a-quarter-of-young-people-have-facebook-or-other-social-media-pos.html

Page 198: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

183

ความรสกโดยปราศจากการไตรตรอง30 จากรต เชตต (Jagruti Shetty) นกจตวทยาคลนกกลาววา จรงอยวาคนโพสตชวงเวลาทมความสข แตการโพสตแบบนมกไมคอยเปนการโพสตดวยอารมณชววบ โพสตทมความสขสวนใหญจะถกโพสตดวยจตใจทผอนคลายเมอบคคลอยในสภาวะทมความสขในชวงเวลาหนง อยางไรกตาม การระเบดอารมณมจ านวนทมากกวา คนจ านวนถงประมาณรอยละ 65 โพสตในทนทหลงจากไดรบความเจบปวดหรอโกรธ ซงหมายความวาระดบความอดทนไดลดต าลง และเครอขายสงคมท าหนาทเปนตวเรงอารมณของบคคล31

จากการศกษาของแนนซ รอธบารด (Nancy Rothbard) พบวาคนท างานรสกไมคอยสบายใจในการทไดรบค าขอเปนเพอนจากนายจาง การเขามาในเครอขายสงคมของนายจางใหความรสกแกลกจางไมตางกบการทพอแมเขามาในเครอขายสงคมของตน ลกจางเกดความลงเลใจวาควรจะรบนายจางเขาเปนเพอนในเครอขายสงคมหรอไม จากการส ารวจของรสเซล เฮอรเดอร (Russell Herder) พบวามความแตกตางกนของในแตละชวงอาย คนวยหนมสาวระหวางอาย 18-34 ปรอยละ 72 สะดวกใจทจะเปนเพอนกบนายจางในเฟซบก ในขณะทลกจางอายระหวาง 35-54 ปมแนวโนมทจะคดวาการตดตอกบนายจางในเฟซบกเปนเรองทไมเหมาะสม นอกจากน เพศของนายจางมสวนส าคญในการทลกจางจะตกลงใจรบค าขอเปนเพอนหรอไม และในการศกษาของรอธบารด พบวาลกจางมแนวโนมทจะยอมรบค าขอเปนเพอนจากนายจางเพศหญงหากนายจางไดเปดเผยขอมลเกยวกบตวเองในโลกออนไลน อยางไรกตามหากเปนนายจางเพศชายแมวาจะไดเปดเผยขอมลเกยวกบตวเอง แตลกจางกมแนวโนมทจะยอมตดตอกบนายจางชายในพนทเสม อนจรงนอยกวา นอกจากนจากการศกษาของรอดบารดยงพบอกดานหนงทส าคญในการเชอมโยงความแบงแยกระหวางชวตในทท างานและชวตในอนเทอรเนต รอดบารดพบวาบคคลทสามารถผสมผสานภาพลกษณสวนบคคลในโลกออนไลนใหเขากบภาพลกษณความเปนมออาชพไดจะชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพการงาน ตรงกนขามกบผทแสดงออกในโลกออนไลนในลกษณะทไมเปนมออาชพจะน ามาซงผลเสยในหนาทการงานได

จากการทนายจางสามารถขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดโดยไมมกฎหมายคมครองอาจกอใหเกดผลกระทบตอ

30 Srishti Ghosh Shinde, “ Why do people vent on social media?,” Accessed July

12, 2015, http://timesofindia.indiatimes.com/life-style/relationships/man-woman/Why-do-people-vent-on-social-media/articleshow/40579845.cms

31 Ibid.

Page 199: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

184

ความสมพนธระหวางนายจางกบลกจางไดใน 2 ทาง คอ ผลกระทบกรณลกจางยอมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม และผลกระทบกรณลกจางปฏเสธไมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม

1. ผลกระทบกรณลกจางยอมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม

ในการเขารวมสงคมออนไลนกบนายจางสงทกอใหเกดผลเสยแกลกจางไมใช เพยงเรองโพสตทไมเหมาะสม รปภาพทนาอาย หรอเรองความคดเหนตอเรองตาง ๆ ทแตกตางกน แตในสงคมออนไลนไมมการตอบรบดวยกรยาทาทางเชนเดยวกบการตดตอกนแบบตอหนา เชน การพยกหนา การกลอกตา การเหลอบมองนาฬกา เปนตน ซงสงเหลานจะชวยในการประเมนปรมาณและชนดของขอมลทเราเลอกทจะแบงปน การสรางความสมพนธทดในโลกออนไลนเปนเรองยากกวาการสรางความสมพนธแบบเจอหนากน32 และเปนลกษณะการสอสารทกอใหเกดความเขาใจผดหรอตความการสอสารผดไปจากความเปนจรงได ดงนน ในความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทไดมการตดตอสอสารกนในเครอขายสงคมยอมมโอกาสทนายจางจะเกดความรสกหรอมทศนคตทไมดตอลกจาง และอาจน ามาซงผลรายแกลกจางได โดยสามารถจดพฤตกรรมการใชงานเครอขายสงคมทอาจสงผลเสยแกลกจางไดดงน33

(1) การบนเกยวกบเรองงานหรอนายจาง

การบนเรองเกยวกบงานหรอนายจางในเครอขายสงคม หากนายจางไดทราบถงขอความนนยอมท าใหเกดผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง แมสมาชกผใชงานเครอขายสงคมสวนใหญทราบดวาการแสดงความคดเหนในทางลบเกยวกบงานหรอบรษทเปนเรองทเสยงตอการสงผลเสยตออาชพการงาน แตบางคนกยงรสกตองการทจะระบายอารมณกบเพอนและครอบครวเกยวกบงาน หรอเพอนรวมงานของตวเองในเครอขายสงคม โดยทบางคนมนใจในการตงคาความเปนสวนตวท ไดจ ากดเอาไว แตในเครอขายสงคมการตงคาความเปนสวนตวอาจมการเปลยนแปลงโดยไมรตวได ซงผใชงานกตองรบผดชอบตอสงทตวเองไดโพสตไวในเครอขายสงคม

32 Lillian Cunningham, “Should you friend your boss on Facebook?,” Accessed

January 1, 2016, https://www.washingtonpost.com/national/on-leadership/should-you-friend-your-boss-on-facebook/2012/10/25/6a8d5bba-1dff-11e2-ba31-3083ca97c314_story.html

33 J.T. Ripton, “7 Social Media Mistakes That Could Damage Your Career,” Accessed January 1, 2016, http://www.careercast.com/career-news/7-social-media-mistakes-could-damage-your-career

Page 200: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

185 (2) การคดลอกผลงาน

การคดลอกผลงานถอเปนสงทยอมรบไมไดในโลกธรกจ เนองจากการคดลอกผลงานแสดงใหเหนวาบคคลนนขาดความสามารถและเกยจคราน ประเดนเรองการคดลอกผลงานแสดงถงความไมเปนมออาชพตวอยางของการคดลอกผลงาน เชน การโพสตรปภาพทควรใหเครดตแกผถายภาพ หรอการคดลอกบทความทควรใหเครดตแกผเขยน

(3) การใชภาษาวบต

การใชภาษาวบตอาจดไมใชเรองใหญส าหรบการใชงานในเครอขายสงคม อยางไรกตามเรองนอาจสงผลกระทบตองานของผนนได จากผลส ารวจของจอบไวต (Jobvite) พบวารอยละ 66 ของนายจางมองการใชภาษาทผดไวยากรณ หรอการสะกดค าผดในเครอขายสงคมในแงลบ

(4) การแสดงความคดเหนทไมเหมาะสม

การแสดงความคดเหนทกระทบตอบคคลหรอกลมบคคลอาจสงผลกระทบตองานได ตวอยางเชน โปรดวเซอรรายการวทยวอชงตนซงเปนของรฐบาลไดดมสราจนมนเมาและทวตขอความทเหยยดเชอชาต ซงเปนผลใหโปรดวเซอรผนถกไลออกจากงาน

(5) การโพสตภาพทไมเหมาะสม

การโพสตภาพบางอยางอาจไมเหมาะสมกบต าแหนงงานของลกจาง หรอแมวาภาพทลกจางโพสตอาจไมถอวาเปนภาพทเสยหายอยางรายแรง แตภาพเหลานกอาจสรางความรสกหรอการตดสนใจแงลบตอลกจางโดยนายจางได ตวอยางเชน คณครโพสตภาพตวเองโดยในมอถอแกวไวนและเบยร อาจเปนแบบอยางทไมดใหแกนกเรยน และสงผลกระทบตออาชพการงาน

(6) การลอเลยนลกคา

การบนหรอลอเลยนลกคาท าใหลกจางตองไดรบผลเสยจากการกระท าเชนนในระดบเดยวกนกบการบนนายจาง การบนลกคาในเครอขายสงคมท าใหบรษทมภาพลกษณเสยหาย ซงนายจางสวนใหญมกไมสามารถยอมรบการกระท าดงกลาวได ตวอยางเชน ลกจางทเปนพนกงานเสรฟโพสตภาพทปทตนเองไดรบและบนวามมลคานอย อาจท าใหมผลเสยตออาชพของตนได

(7) การโพสตความลบของบรษท

การโพสตขอมลบรษทลงในเครอขายสงคม เชน เฟซบก หรอทวตเตอร กอใหเกดความเสยหายไดเทยบเทากบการน าขอมลสงใหแกสอมวลชน แมวาลกจางจะไดบอกกลาวขอมลนน

Page 201: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

186

อยางเปนความลบ แตกเปนเรองยากทจะควบคมการสงตอขอมลดงกลาว และขอมลบางอยางแมจะเปนขอมลทวไปกอาจถอเปนขอมลทเปนความลบของบรษท ซงไมควรน ามาอภปรายอยางเปดเผย

ดงนน พจารณาไดวาหากลกจางไดกระท าการตามค าขอหรอค าสงของนายจางในการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได ยอมมความเปนไปไดอยางมากทนายจางจะพบเหนการกระท าทไมเหมาะสมของลกจาง หรออาจเกดความเขาใจผดพลาดในการสอสารผานทางเครอขายสงคมระหวางนายจางและลกจาง ซงกรณเหลานลวนสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง และอาจน ามาซงผลรายแกลกจางในการท างานได

2. ผลกระทบกรณลกจางปฏเสธไมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคล

ในอกทางหนงหากลกจางปฏเสธไมกระท าตามค าสงหรอค าขอของนายจางทใหตนกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลได ซงอาจเกดขนไดทงในกรณลกจางไมยอมเปดเผยขอมลการเขาใช ไมเปดเครอขายสงคมใหนายจางด หรอแมแตการไมยอมเพมนายจางเขาเปนเพอนหรอเขาไวในรายชอผตดตอ การปฏเสธค าสงหรอค าขอของนายจางเหลานมความเปนไปไดอยางมากทจะกอใหเกดความรสกทไมดตอนายจาง และสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางในการท างาน จากผลการวจยในปค.ศ. 2011โดยโทคนากะ (Tokunaga) พบวามพฤตกรรม 3 ลกษณะทผใชงานเครอขายสงคมอาจท าลายความรสกของผใชงานเครอขายสงคม และสรางความบาดหมางในความสมพนธตอกนโดยไมไดตงใจ ไดแก34

(1) การปฏเสธหรอเพกเฉยตอค าขอเปนเพอน

การปฏเสธถอเปนหนงในสงทเลวรายทสดทบคคลจะพงกระท าตอกน เกอบทกกรณผใชพยายามทจะหาเหตผลเบองหลงค าขอเปนเปนเพอนทถกปฏเสธหรอเพกเฉยนน แมไมมใครชอบความรสกของการถกปฏเสธ แตในโลกออนไลนบอยครงทบคคลพยายามจะรกษาขอบเขตของพนทบางอยางไวจงตองปฏเสธค าขอเปนเพอน ซงเรองนอาจเปนสงท เขาใจไดยากของบคคลอนในเบองแรก จนกวาจะไดรบการอธบายถงเหตผลในการปฏเสธนน เชน การอธบายตอหนา หรอการอธบายทางอเมล เปนตน

34 John M. Grohol, “What Hurts Your Facebook Friends?,” Accessed January 1,

2016, http://psychcentral.com/blog/archives/2011/03/19/what-hurts-your-facebook-friends/

Page 202: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

187 (2) การลบขอความหรอแทก

การทถกลบความคดเหนของตนบนหนาวอลลหรอหนาโปรไฟลในเครอขายสงคมกเปนการท าใหเสยความรสกไดเชนกน ผลการศกษาไดอธบายถงความรสกของผทพบวาความคดเหนบนหนาวอลลของเพอนไดถกลบทงไววา ล าดบแรก บคคลหนงไดเขยนขอความไวทกระดานขอความของผตดตอซงขอความนนเปนทปรากฏเหนแกคนทวไป ล าดบตอมา หลงจากทกลบเขาไปทหนาโปรไฟลของผตดตอนนอกครง ไมวาจะดวยเหตผลใดกตามบคคลนนไดพบวาขอความไดถกลบทงโดยเจาของ ล าดบสดทาย บคคลนนเกดความไมเขาใจถงเหตผลในการถกลบขอความทง ซงกอใหเกดการตงขอสนนษฐานถงเหตผลทขอความหรอแทกไดถกลบทง แตในบางครงการลบความคดเหนหรอแทกออกกมเหตผลเบองหลงการกระท านน โดยเหตผลหลก ๆ ของการลบสามารถแบงออกไดเปนสองเหตผล ไดแก เหตผลแรกคอคนไมตองการรปภาพทตนดไมด จงมกลบแทกเมอภาพนนมคณภาพต า หรอในภาพนนรปรางหนาตาของตนไมเปนทนาพงใจ และเหตผลอกประการคอคนจะลบแทกเมอรปภาพของตนแสดงถงพฤตกรรมทางสงคมทไมเหมาะสม แตอยางไรกตามเหตการณเชนนอาจกอใหเกดความเขาใจผดแกนายจางหรอเพอนรวมงานในการทความคดเหนหรอแทกไดถกลบทง

(3) ความแตกตางในการจดเพอนใกลชด

ในหลายเครอขายสงคมไดสรางคณสมบตการใชงานการจดรายชอเพอนโปรดท าใหบคคลสามารถจดล าดบเพอนตามความส าคญได แตล าดบรายชอเพอนโปรดทแสดงอยบนหนาโปรไฟลของผใชงานกอาจน ามาสความรสกทไมด โดยลกษณะความใกลชดทไมเทากนกอใหเกดความรสกถงความส าคญทมากนอยแตกตางกน

จากงานวจยขางตนเหนไดวาการเพกเฉยหรอการปฏเสธค าขอเปนเพอนในเครอขายสงคมเปนหนงในการกระท าทกอใหเกดความบาดหมางใจแกกน ดงนน ในการทนายจางขอใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได หรอแมกระทงการขอใหลกจางเพมตนไวในรายชอผตดตอหรอเพอน หากลกจางปฏเสธค าขอดงกลาวของนายจางยอมกใหเกดความบาดหมางในความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง แมวาลกจางจะไมไดตงใจกตาม

ตลอดระยะเวลาทผานมามลกจางจ านวนมากทไดรบผลรายในการท างานอนเนองมาจากการใชงานเครอขายสงคม โดยลกจางบางรายถงขนถกไลออกจากงาน หรอลกจางบางรายตองเผชญกบอปสรรคในการท างาน ดงเชนตวอยางตอไปน

ตวอยางท 1 นายอศวพล จรสเศวตธนาคณ ซงเปนลกจางทดลองงานของบรษท เชยงรายสนธาน จ ากด ไดถกบรษทไมใหผานการทดลองงานเนองจากแสดงความคดเหนทไมเหมาะสมในเฟซบก โดยเมอเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2558 นายอศวพล ซงใชชอในเฟซบกวา Sek

Page 203: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

188

Wissawapol JC แสดงความคดเหนตอเหตการณทสาวชาวเชยงใหมเมาแลวขบเปนเหตใหนกปนจกรยานเสยชวตไปถง 3 ราย โดยนายอศวพลแสดงความคดเหนวา “ถงมนเมากใหมนชนเสาไฟฟาไป ถนนนะไมใชสถานทออกก าลงกายพวกมงไปปนในสนามโรงเรยนโนน อยาท าใหการจราจรตดขด ภาษกไมจาย ขบกนเตมเลนถนน พองเปนเจาของถนนเหรอ เดยวกมประกนชน 1 กอนกจะรดใหหมด ไอพวกชอบโชวห า”

เมอขอความถกแชรออกไปกมผคนจ านวนมากไมพอใจกบขอความดงกลาว และเขามาต าหนนายอศวพลกนเปนจ านวนมาก ซงในขณะนนเขายงอยในชวงทดลองงานกบบรษท สนธาน จ ากด จงมชาวเนตน าขอความของเขาสงตอไปยงบรษทเพอใหเหนถงพฤตกรรมอนไมเหมาะสมของพนกงาน จากนนไมนานบรษทกไดมประกาศอยางเปนทางการในเรองนมใจความวา นายวศวพลยงอยในชวงทดลองงาน มอายงาน 1 เดอน และยงไมไดรบการบรรจเปนพนกงานประจ า การกระท าดงกลาวเปนการแสดงความคดเหนสวนตวของพนกงาน ซงเปนการแสดงทไมเหมาะสม บรษทไดแสดงความรบผดชอบโดยพจารณาใหนายอศวพลไมผานการทดลองงาน35

ตวอยางท 2 กรณนกแสดงสาว สทตตา อดมศลป (ปนปน) อพคลปวดโอความยาว 15 วนาทผานอนสตาแกรม @punpun_sutatta โดยปรากฏภาพนกแสดงซรสเรองฮอรโมน น าโดย ณภทร โชคจนดาชย (ทอป), สทตตา อดมศลป (ปนปน), ธรดนย ศภพนธภญโญ (เจมส), เสฎฐวฒ อนสทธ (ตว) และ ผกามาศ กาญจนบรางกร (เกศ) เตนอยางสนกสนานขณะโดยสารรถไฟระหวางเดนทางไปทองเทยวญปนกบเพอนรวมคายโดยไมเกรงใจผโดยสารอน สงผลใหชาวเนตไมพอใจการกระท าของกลมนกแสดงเหลาน และกลายเปนทวพากษวจารณกนในวงกวาง

ภายหลงในวนท 8 เมษายน 2558 ตนสงกด ไดแก บรษท จเอมเอม ไทหบ จ ากด และบรษท นาดาว บางกอก จ ากด ไดสงพกงานนกแสดงกลมดงกลาว และไดแถลงการณผานทางเฟซบกของบรษทมใจความวา “จากเหตการณการเผยแพรคลปพฤตกรรมอนไมสภาพบนรถไฟสาธารณะทประเทศญปนของนกแสดงทง 5 คนจากละครซรสฮอรโมน วยวาวน ทอป ณภทร โชคจนดาชย, ปนปน สทตตา อดมศลป, เจมส ธรดนย ศภพนธภญโญ, ตว เสฎฐวฒ อนสทธ และเกศ ผกามาศ กาญจนบรางกร เมอปลายสปดาหทผานมา ทาง บรษท จเอมเอม ไท หบ จ ากด และ บรษท นาดาว บางกอก จ ากด ซงเปนตนสงกดของเหลานกแสดงเหนวาการกระท าทเกดขนถอเปนการไมเหมาะสม เพราะขดกบขอควรปฏบตในการใชรถไฟใตดนในประเทศญปน ทอาจน ามาซงความเสอมเสยถงประเทศไทยได เบองตนทาง บรษทฯ ไดประสานไปยงสถานทตไทย ณ กรงโตเกยว ประเทศ

35 เหมยวฟน, “หนมพะเยาโพสตดาคนขจกรยาน แตนนกลบท าใหเขาตกงานแบบทนท,” สบคน

เมอวนท 30 ม.ค. 2559, จาก http://www.catdumb.com/sek-wissawapol-jc/

Page 204: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

189

ญปน เพอท าจดหมายขอโทษถงคนญปน, คนไทยในประเทศญปน และคนไทยทงประเทศ รวมทงถายท าคลปขอโทษของนกแสดงกลมดงกลาวสงถงทางสถานทตฯ เปนทเรยบรอยแลว เพอแสดงความเสยใจ และขออภยกบเหตการณทเกดขน

จากการกระท าทคกคะนองขาดการยงคดของนอง ๆ ซงอาจจะสรางความเสยหายแกภาพลกษณของประเทศไทย ถงแมนอง ๆ จะส านกผด และออกมากลาวขอโทษกบสงทเกดขนไปแลว แตผปกครองของนกแสดงทกคนไดเขามาหารอรวมกบบรษทฯ ถงบทลงโทษทควรจะมกบนอง ๆ ทง 5 คน เพอจะไดไมเปนแบบอยางทไมดแกเยาวชนทวไป และเพอใหทกคนไดกลบไปคดทบทวนและปรบปรงสงทไดกระท าลงไป ทประชมไดขอสรปรวมกนทกฝายดงตอไปน ตว เสฎฐวฒ อนสทธ, เจมส ธรดนย ศภพนธภญโญ และเกศ ผกามาศ กาญจนบรางกร พกการรบงานจากบรษทฯ และงดใช

สอ social media ทกชนดเปนเวลา 3 เดอน ส าหรบ ทอป ณภทร โชคจนดาชย และ ปนปน สทตตา อดมศลป ในฐานะทเปนนกแสดงรนพทท างานในวงการบนเทงมากอน จงควรเรยนรในการแสดงออกอยางเหมาะสมในทสาธารณะ และไมแนะน าหรอตกเตอนรนนองใหเหมาะสม จงถกพกการรบงานจากบรษทฯ และ งดใชสอ social media ทกชนดเปนเวลา 6 เดอน

ทายทสด เพอใหนกทองเทยวไทยทเตรยมตวไปทองเทยวทประเทศญปนไดเรยนรถงวฒนธรรม และขอควรปฏบตในการเดนทางทองเทยวในประเทศญปนมากขน ทางบรษท จเอมเอม ไท หบ จ ากด และ บรษท นาดาว บางกอก จ ากด จงเตรยมจดท าคลปวดโอประชาสมพนธถงขอหาม และมารยาทตางๆ ในการใชพนทสาธารณะในประเทศญปนเพอเผยแพรตอไป”36

ตวอยางท 3 จากนกรองวง เนโกะจมพ ไดแก เนย วรฐฐา อมราพร และ แจม ชรฐฐา อมราพร ไดโพสตภาพเครองดมแอลกอฮอล ลงในอนสตาแกรม จนท าใหส านกงานควบคมเครองดมแอลกอฮอลกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข เรยกเขาพบในวนท 29 ตลาคม น ซงทงสองศลปนดงกลาว ไดรบงานน โดยไมไดปรกษาหรอผานการพจารณากบทางบรษท เบองตนทางตนสงกดอารเอส จงไดเรยกทงเนยและแจม เขามาสอบถามรายละเอยด และตกเตอน พรอมลงโทษเบองตนดวยการระงบงานทงคเปนเวลา 3 เดอน เพอใหทงคไดจดการแกไขปญหา เรองการโพสตเครองดมแอลกอฮอลใหเรยบรอย37 โดยนายศภชย นลวรรณ กรรมการผอ านวยการกลมงานธรกจเพลง บมจ. อารเอส แถลงวา 1.ไมไดแจงใหบรษททราบเพอการกลนกรองตามกระบวนการของบรษท

36 ไทยรฐออนไลน, “จทเอช เขม! พกงาน ทอปแทป ปนปน สงหามเลนโซเชยล 6 เดอน,”

สบคนเมอวนท 30 มกราคม 2559, จาก http://www.thairath.co.th/content/491909 37 “อารเอส สงแบนงาน"เนโกะจมพ" 3 เดอน กรณโพสตแอลกอฮอล,” สบคนเมอวนท 1

กมภาพนธ 2559, จาก http://news.sanook.com/1890438/

Page 205: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

190

ซงบรษทมกฎระเบยบชดเจนอยแลววา การโพสต การถอ หรอการเปนพรเซนเตอรสนคาใดๆ โดยใชภาพลกษณของความเปนศลปน จะตองแจงใหบรษททราบลวงหนา เพอใหบรษทกลนกรองความเหมาะสมในดานตางๆ เสยกอน เพอพจารณาวาเหนควรอนญาต หรอไมอนญาต และ 2. การโพสตในลกษณะเชนน ในโซเชยลทไมสามารถคดกรองกลมเปาหมายได เปนเรองละเอยดออนตอการเกดภาพลกษณในเชงลบ เพราะทงคเปนผทมผตดตามจ านวนมาก รวมทงเยาวชน และหมนเหมตอการกระท าผดกฎหมาย โดยเนยยอมรบวาไดโพสตจรงโดยทไมไดแจงใหบรษททราบ สวนแจมไมไดโพสตเนองจากตวเองไมดมแอลกอฮอล แตยอมรบวาไปรวมงานอเวนตเปดตวน าดมในเครอเดยวกนโดยทไมไดแจงใหบรษททราบเชนกน38

จากตวอยางเหตการณซงนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางขางตน ลวนเปนผลมาจากการใชงานเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางทงสน ซงกอใหเกดประเดนทจะตองพจารณาวานายจางจะสามารถกระท าการทเปนผลรายแกลกจางเพราะสาเหตจากเครอขายสงคมไดหรอไม เพยงใด พจารณาไดวาการกระท าในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางถอเปนการกระท าในทางสวนตวของลกจาง ซงเมอลกจางกระท าการในทางสวนตวอนเปนความผดแลว นายจางสามารถลงโทษลกจางได แตตองลงโทษใหถกตองตามระเบยบ ขอบงคบ ค าสง หรอกฎหมาย ดงนน หากนายจางพจารณาไดความวาลกจางกระท าความผดในเรองใด กตองลงโทษลกจ างเนองจากการกระท าความผดนน จะอางเรองอนมาลงโทษลกจางไมได นอกจากน หากมการก าหนดขนตอนการลงโทษเอาไวนายจางตองลงโทษตามขนตอนทก าหนด จะลงโทษขามขนตอนไมได แตหากไมมขนตอนก าหนดไว การลงโทษยอมเปนไปตามทนายจางเหนสมควรแกกรณ โดยปกตแลวสงทนายจางตองพจารณากอนทจะลงโทษลกจางทกครงคอ การกระท าของลกจางนนตองเปนความผด โดยตองพเคราะหวา (1) เปนการกระท าผดเกยวกบการท างานหรอไม (2) ลกจางกระท าผดในวนท างานหรอเวลาท างานหรอไม และ (3) ลกจางกระท าผดในสถานทท างานหรอไม แตส าหรบการกระท าในทางสวนตวของลกจางทเปนความผดนอาจมลกษณะการพจารณาทแตกตางออกไป เนองจากการกระท าในทางสวนตวทเปนความผดอาจเกดขนในหรอนอกเวลาท างานกได สงทนายจางตองพจารณาจงอาจจะไมสามารถใชหลกเกณฑดงกลาวไดในทกกรณ แตจ าตองพจารณาขอเทจจรงเปนรายกรณไป ตวอยางเชน ลกจางกระท าการในทางสวนตวนอกเวลาท างาน แมการกระท าดงกลาวจะผดกฎหมาย

38 “พกงาน 3 เดอน เนโกะจมพ แจมร าไห โตโพสต! โชวเบยร,” สบคนเมอวนท 1 กมภาพนธ

2559, จาก http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1446087381

Page 206: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

191

อาญา แตกไมอาจถอวาผดสญญาหรอค าสงของนายจาง นายจางจงไมอาจลงโทษลกจางได 39 เชน ลกจางโพสตขอความหมนประมาทผอนในเครอขายสงคมสวนบคคล เปนตน เมอพจารณาไดความวาการกระท าในทางสวนตวของลกจางเปนความผดแลวนายจางยอมมอ านาจทจะลงโทษลกจางได แตอยางไรกตามหากการกระท าของลกจางเปนการกระท าความผดทไมรายแรงหรอไมมผลกระทบตอการท างานใหกบนายจางอยางมนยส าคญ นายจางจะไมสามารถใชวธการลงโทษโดยการเลกจางลกจางได เวนแตลกจางจะไดกระท าความผดเลกนอยนนบอย ๆ40

เมอพจารณากฎหมายไทยทใหความคมครองลกจางตามสญญาจางแรงงาน พบวากฎหมายไดใหความคมครองลกจางจากการกระท าการทเปนผลรายแกลกจางโดยนายจางไวในหลายกรณ ซงการคมครองลกจางตามกฎหมายเหลานลวนสามารถปรบใชในการคมครองการทนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางเนองจากเครอขายสงคมได ตวอยางเชน กรณทนายจางเลกจางลกจางเนองจากเครอขายสงคม หากการเลกจางจากเหตดงกลาวเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ซงพจารณาไดวาแมวาในกฎหมายแรงงานไมวาจะเปนสวนใดรวมตลอดถงกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงานดวยไมไดก าหนดลกษณะของการเลกจางทไมเปนธรรมไวอยางชดเจน มเพยงบทบญญตทก าหนดใหอ านาจศาลแรงงานในการวนจฉยวา เมอศาลเหนวาเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ศาลมอ านาจออกค าสงหรอพพากษาใหเกดผลอยางไรเทานน ดงนน การเลกจางลกษณะใดบางเปนการเลกจางทไมเปนธรรม จงขนอยกบดลพนจของศาลในการพจารณาหรอวนจฉย ซงศาลกไดวนจฉยไวเปนแนวทางใหเหนถงลกษณะของการเลกจางทไมเปนธรรม อนอาจแบงไดเปน 5 ลกษณะ ดงตอไปน 1. การเลกจางโดยไมมเหตผลหรอไมปฏบตตามวธการทประมวลกฎหมายแพงและพาณชยก าหนด 2. การเลกจางโดยฝาฝนกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน 3. การเลกจางโดยฝาฝนกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธ 4. การเลกจางโดยฝาฝนหลกสจรต 5. การเลกจางโดยฝาฝนหลกสญญาตองเปนสญญา

ผลของการเลกจางทไมเปนธรรมจากสาเหตอนเนองมาจากเครอขายสงคม ลกจางทถกเลกจางโดยไมเปนธรรมมสทธยนฟองตอศาลแรงงานไดโดยตรง แมจะมขอตกลงระหวางนายจางกบลกจางตามสญญาจางแรงงานระบวา นายจางและลกจางยนยอมใหฝายใดฝายหนงใชสทธทจะพงมตามสญญาเพอระงบขอพพาทโดยอนญาโตตลาการกอนกตาม ทงน โดยมแนวค าพพากษาของศาลฎกาไดวนจฉยไววา เปนการใชสทธตามมาตรา 49 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธ

39 สนสา สวางเนตร, “การกระท าในทางสวนตวของลกจางและผลในทางกฎหมาย,”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551), น.112. 40 เพงอาง, น.273.

Page 207: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

192

พจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มใชการฟองเกยวกบกรณพพาทซงเกดจากสญญาจางแรงงาน จงไมอยในเงอนไขขอตกลงดงกลาว (ค าพพากษาศาลฎกาท 4038-4039/2545)41 อยางไรกตาม ถากรณเปนการกระท าอนไมเปนธรรม ลกจางไมอาจฟองตอศาลแรงงานโดยตรงได เนองจากกฎหมายวาดวยแรงงานสมพนธไดก าหนดขนตอนไวเฉพาะกอนฟองคด จงตองผานขนตอนโดยตองยนค ารองกลาวหาตอคณะกรรมการแรงงานสมพนธกอน และเมอมค าวนจฉยชขาดของคณะกรรมการดงกลาวแลวไมพอใจ จงเกดสทธในการฟองศาลแรงงานตอไปได ซงเมอมการฟองตอศาลแรงงานไมวาจะเปนการฟองโดยตรงหรอเมอเปนการอทธรณค าวนจฉยชขาดของคณะกรรมการแรงงานสมพนธกรณเปนการ

41 ค าพพากษาศาลฎกาท 4038-4039/2545 สญญาจางระหวางโจทกกบจ าเลยทระบวา

นายจางและลกจางยนยอมใหฝายใดฝายหนงใชสทธใด ๆ ทจะพงมตามสญญานเพอระงบขอพพาทโดยอนญาโตตลาการกอน ถาปรากฏวาไมสามารถระงบขอพพาทไดใหปฏบตตามกฎหมายทเกยวของตอไป เปนผลใหฝายใดฝายหนงจะน าขอพพาทดงกลาวไปฟองตอศาลแรงงานกลางกอนทจะใหอนญาโตตลาการชขาดไมไดตามทพระราชบญญตอนญาโตตลาการ พ.ศ. 2530 มาตรา 10 บญญตไว แตค าฟองของโจทกเปนการอางวาจ าเลยเลกจางโจทกเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ซงเปนการใชสทธตามทพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงานพ.ศ. 2522 มาตรา 49 บญญตไว มใชเปนการฟองเกยวกบกรณพพาทซงเกดจากสญญาจางพนกงานจงไมอยในเงอนไขขอตกลงดงกลาว

พระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522มาตรา 44 และขอก าหนดศาลแรงงานวาดวยการด าเนนกระบวนพจารณาในศาลแรงงานขอ 10 ใหอ านาจศาลแรงงานสอบถามคความแตละฝายวาประสงคจะอางและสบพยานใดบาง แลวจดรายชอและทอยของพยานบคคล สภาพและสถานทเกบของพยานเอกสารหรอพยานวตถไวหรอจะใหคความท าบญชระบพยานยนตอศาลแรงงานในวนนนหรอภายในก าหนด 2 วน กไดหากศาลแรงงานเหนวาพยานทคความน ามาสบยงไมไดขอเทจจรงแหงคดแจงชด ศาลกมอ านาจตามมาตรา 45 ทจะเรยกพยานหลกฐานมาสบไดเอง ซงเปนกรณทมบทบญญตกฎหมายวาดวยวธพจารณาคดแรงงานเปนการเฉพาะแลว ไมอาจน าประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา 87(2) และมาตรา 88 มาอนโลมใชบงคบแกการด าเนนกระบวนพจารณาในศาลแรงงานตามพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 มาตรา 31 ได

กจการของจ าเลยประสบภาวะขาดทนตอเนองนบแตเรมด าเนนกจการในป 2538จนถงป 2542 รวมเปนเงนถง 40 ลานบาท และนอกจากโจทกแลวจ าเลยยงไดเลกจางพนกงานอน ๆ อก 2 คน แตจ าเลยมทนจดทะเบยนด าเนนการถง 208,500,000 บาทประกอบกบจ าเลยทราบดอยแลววาปกตการด าเนนธรกจประกนภยสหกรณอยางเชนกจการของจ าเลยจะขาดทนตอเนองในระยะเวลา 6 ปแรก และไมปรากฏวาภาวะขาดทนของจ าเลยในขณะทเลกจางโจทกกบแนวโนมในการด าเนนกจการของจ าเลยในปตอ ๆ ไปนนจะตองประสบภาวะวกฤตจนถงขนไมอาจด าเนนกจการตอไปไดหากไมแกไขการจดการโดยวธเลกจางโจทก ฉะนนจงตองถอวาการทจ าเลยเลกจางโจทกยงไมมเหตอนสมควรเพยงพอ เปนการเลกจางทไมเปนธรรม

Page 208: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

193

กระท าอนไมเปนธรรม และศาลแรงงานพจารณาแลวเหนวาเปนการเลกจางทไมเปนธรรม ศาลแรงงานกมอ านาจสงอยางหนงอยางใดดงตอไปน

(1) การสงใหนายจางรบลกจางกลบเขาท างานตอไปในอตราคาจางทไดรบในขณะทเลกจาง

เมอศาลพจารณาเหนวานายจางกบลกจางยงสามารถกลบไปท างานรวมกนตอไปได และสงใหนายจางรบลกจางกลบเขาท างานตอไปโดยใหนายจางจายคาจางใหแกลกจางในอตราทลกจางเคยไดรบในขณะทถกเลกจางแลว ศาลยงอาจสงใหนายจางจายคาจางในระหวางทลกจางถกเลกจางซงท าใหลกจางไมไดท างานดวย เนองจากเปนการเลกจางโดยนายจางไมมสทธเลกจางจงตองถอวาไมมการเลกจางเกดขน อนท าใหสญญาจางแรงงานยงคงมอยตลอดระยะเวลาดงกลาว และลกจางไมไดท างานกมสาเหตมาจากนายจางทไมไดสงมอบงานใหท าในขณะทลกจางพรอมทจะช าระหนดวยการท างาน นายจางจงยงตองมหนาทในการช าระหนดวยการจายคาจางตามหลกการช าระหนในสญญาตางตอบแทน อยางไรกตาม ศาลยงไมเคยสงใหมการจายคาจางใหแกลกจางในระหวางทลกจางถกเลกจาง แตเทาทผานมาตงแตมการพจารณาคดดงกลาวในศาลแรงงานศาลไมเคยสงใหมการจายคาจางใหแกลกจางในระหวางทลกจางถกเลกจาง

(2) การสงใหนายจางจายคาเสยหายแทนการรบลกจางกลบเขาท างาน

ถาศาลแรงงานพจารณาเหนวาลกจางกบนายจางไมอาจท างานรวมกนตอไปได ศาลแรงงานตองก าหนดจ านวนคาเสยหายใหนายจางชดใชใหแทนการรบลกจางกลบเขาท างาน โดยศาลตองค านงถงอายของลกจาง ระยะเวลาการท างานของลกจาง ความเดอดรอนทลกจางไดรบเม อถกเลกจาง มลเหตของการเลกจาง และเงนคาชดเชยทลกจางมสทธไดรบ เพอประกอบการพจารณาดวย ซงคาเสยหายดงกลาวไมใชคาสนไหมทดแทนเพอการละเมด และการฟองเรยกคาเสยหายดงกลาวเปนการใชสทธกรณมการเลกจางทไมเปนธรรมตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน ไมใชการฟองเกยวกบสทธตามสญญาจางแรงงาน จงไมใชขอโตแยงสทธตามขอตกลงเรองอนญาโตตลาการในสญญาจางแรงงาน ลกจางจงน าคดมาฟองตอศาลไดโดยไมตองเสนอคดตออนญาโตตลาการเพอวนจฉยชขาดกอน แมจะมขอตกลงในสญญาจางแรงงานใหขอโตแยงซงไมสามารถตกลงกนไดดวยการประนประนอมระหวางคสญญาใหไดรบการชขาดและยตโดยศาลอนญาโตตลาการกตาม ดงนน ในกรณทศาลแรงงานสงใหนายจางจายคาเสยหายแทนการรบลกจางกลบเขาท างานดงกลาว จงท าใหเกดการเลกจางตงแตนายจางไดเลกจางลกจางโดยไมเปนธรรม อนท าใหลกจางเกดสทธจากการถกเลกจางดวย โดยกรณทศาลแรงงานสงใหนายจางจายคาเสยหายแทนการรบกลบเขาท างาน ลกจางมสทธดงตอไปน ไดแก คาเสยหายแทนการรบกลบเขาท างาน (มาตรา

Page 209: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

194

49 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522) คาเสยหายจากการถกเลกจางโดยไมเปนธรรม (ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 215และมาตรา 222) คาจางแทนการบอกกลาวลวงหนาอยางนอย 1 ชวงการจายคาจาง กรณเปนสญญาไมมก าหนดระยะเวลาการจางแนนอน (มาตรา 17 วรรค 3 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541) คาชดเชยกรณลกจางมระยะเวลาการท างานอยางนอยครบ 120 วน (มาตรา118 วรรค 1) เปนตน42

ดงนน หากนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางในกรณทกฎหมายไดบญญตคมครองไว อนเนองมาจากสาเหตทเกยวกบเครอขายสงคม ตวอยางเชน การเลกจางเนองจากเครอขายสงคมดงทไดกลาวมาขางตน ลกจางยอมไดรบการคมครองตามกฎหมายในกรณทนายจางกระท าการทเปนผลรายเนองจากเครอขายสงคมของลกจางเชนกน โดยเปนไปตามทกฎหมายไดบญญตไวในแตละกรณ

จากการศกษาแนวค าพพากษาตงแตอดตจนถงปจจบนยงไมมค าพพากษาทวนจฉยในประเดนทลกจางไดรบผลรายเนองจากกรณทเกยวของกบการเขาถงเครอขายสงคมโดยนายจางไวโดยตรง แตมค าพพากษาศาลฎกาท 2564/2557 ทไดวนจฉยในกรณทลกจางไดรบผลรายในการท างานเนองจากการใชงานเครอขายสงคม ซงกรณดงกลาวลกจางถกนายจางไลออกเนองจากลกจางสนทนาผานเครอขายสงคมในเวลางาน โดยในค าพพากษาศาลฎกาท 2564/2557 ไดวนจฉยไววา โจทกใชเวลาท างานของจ าเลยใชเครองคอมพวเตอรของจ าเลยในเรองสวนตวเปนประจ าเกอบทกวน วนละเปนชวโมง จงเปนการกระท าประการอนไมสมแกการปฏบตหนาทของตนใหลลวงไปโดยถกตองและสจรต จ าเลยจงชอบทจะเลกจางโจทกไดโดยไมตองบอกกลาวลวงหนาตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย มาตรา 583 เปนค าวนจฉยนอกฟองนอกประเดนนน เหนวา บทบญญตมาตราดงกลาวมไดหามมใหนายจางยกเหตอนขนอางในภายหลงนอกจากเหตทระบไวในหนงสอเลกจางมาเปนขอตอสในกรณเลกจางโดยไมตองจายคาสนจางแทนการบอกกลาวลวงหนาและคาเสยหายจากการเลกจางทไมเปนธรรม และการทโจทกใชเวลาท างานของจ าเลยใชเครองคอมพวเตอรของจ าเลยในเรองสวนตวเปนประจ าเกอบทกวน วนละเปนชวโมง ยอมเปนเหตใหงานในหนาทบกพรองและลาชา ต ากวามาตรฐานทจ าเลยตองการและไมสามารถปฏบตงานตามทมอบหมายได จงเปนการกระท าทไมสมแกการปฏบตหนาทของตนใหลลวงไปโดยถกตองและสจรต เหตดงกลาวกอใหเกดผลเชอมโยงกน มใชเรองนอกฟองนอกประเดนแตอยางใด ค าพพากษาของศาลแรงงานกลางชอบดวยกฎหมายแลว อทธรณขอนของโจทกฟงไมขน

42 วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม, ค าอธบายกฎหมายแรงงาน, พมพครงท 3 (กรงเทพมหานคร:

โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2558), น.411-419.

Page 210: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

195 จากค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวพจารณาไดวาลกจางใชเวลาท างานของนายจางใช

เครองคอมพวเตอรของนายจางเลนอนเทอรเนตพดคยในเรองสวนตวและบนทกขอความทางอนเทอรเนตเปนประจ าเกอบทกวน วนละเปนชวโมง ยอมเปนเหตใหงานในหนาทบกพรองและลาชา ต ากวามาตรฐานทนายจางตองการและไมสามารถปฏบตงานตามทมอบหมายได ถอวาลกจางใชเวลาท างานของจ าเลยไปในเรองไมเกยวกบงาน แทนทจะทมเทท างานใหจ าเลยอยางเตมท อกทงลกจางท างานดานบญชจะตองมความละเอยดรอบคอบ มฉะนน จะท าใหนายจางไดรบความเสยหายได จงเปนการกระท าทไมสมแกการปฏบตหนาทของตนใหลลวงไปโดยถกตองและสจรต นายจางชอบทจะเลกจางลกจางไดทนทโดยมพกตองบอกกลาวหนาและไมตองจายคาสนแทนการบอกกลาวลวงหน า และการทลกจางใชเวลาท างานของนายจางท าในเรองสวนตวยอมจะท าใหนายจางไดรบความเสยหายจงเปนการเลกจางทมเหตสมควร ไมเปนการเลกจางทไมเปนธรรม นายจางไมตองจายคาเสยหายจากการเลกจางทไมเปนธรรมใหแกลกจางเชนกน หากน าตามกฎหมายทเกยวของในประเดนตามค าพพากษาศาลฎกานพจารณาไดวา หากการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางเขาลกษณะการกระท าตามมาตรา 583 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย กลาวคอเปนการทลกจางจงใจขดค าสงของนายจางอนชอบดวยกฎหมาย หรอละเลยไมน าพาตอค าสงเชนวานนเปนอาจณ ละทงการงานไปเสย กระท าความผดอยางรายแรง หรอท าประการอนอนไมสมแกการปฏบตหนาทของตนใหลลวงไปโดยถกตองและสจรต ในการใชงานเครอขายสงคมของลกจาง นายจางยอมไลลกจางออกโดยไมตองบอกกลาวลวงหนาหรอใหสนไหมทดแทนได นอกจากน หากการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางเขาลกษณะทนายจางไมตองจายคาชดเชยใหแกลกจางไดตามมาตรา 119 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กลาวคอเปนการทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกนายจาง หรอจงใจท าใหนายจางไดรบความเสยหาย หรอประมาทเลนเลอเปนเหตใหนายจางไดรบความเสยหายอยางรายแรง หรอฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางอนชอบดวยกฎหมายและเปนธรรม และนายจางไดตกเตอนเปนหนงสอแลว เวนแตกรณทรายแรง นายจางไมจ าเปนตองตกเตอน เปนตน ในการใชงานเครอขายสงคมของลกจางทเขาลกษณะเหลานนายจางยอมเลกจางลกจางไดโดยไมตองจายคาชดเชย จงอาจสรปไดวานายจางจะกระท าการทเปนผลรายแกลกจางจากการใชงานเครอขายสงคมของลกจางไดหรอไม ตองพจารณาจากลกษณะการกระท าของลกจางวาเขาลกษณะตามกฎหมายทใหสทธแกนายจางไวหรอไม หากเปนกรณทนายจางมสทธลงโทษลกจางไดนายจางกชอบทจะกระท าไดตามกฎหมาย แตหากเปนกรณทกฎหมายใหความคมครองลกจางไวการกระท าของนายจางทเปนผลรายแกลกจางยอมเปนการกระท าทไมชอบดวยกฎหมาย

จนถงปจจบนแมยงไมมแนวค าพพากษาศาลฎกาของไทยทวนจฉยในประเดนทนายจางลงโทษลกจางอนเนองมาจากการกระท าของลกจางในเครอขายสงคม แตหากพจารณาการ

Page 211: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

196

คมครองลกจางตามกฎหมายไทยและแนวค าพพากษาของศาลฎกา อาจพอสรปไดวากรณทนายจางจะสามารถลงโทษลกจางดวยสาเหตอนเกยวเนองมาจากเครอขายสงคมของลกจางไดหรอไม จะตองพจารณาวากรณดงกลาวกฎหมายไดใหความคมครองลกจางไวหรอไม โดยหากกฎหมายไดบญญตคมครองลกจางจากการกระท าทเปนผลรายไว การกระท าดงกลาวของนายจางยอมเปนการกระท าทไมชอบดวยกฎหมาย หากการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางเขาลกษณะตามกฎหมายทใหสทธแกนายจางทจะสามารถลงโทษลกจางได นายจางกชอบทจะกระท าไดตามกฎหมาย เชน หากการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางเขาลกษณะการกระท าตามมาตรา 583 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณชย กลาวคอเปนการทลกจางจงใจขดค าสงของนายจางอนชอบดวยกฎหมาย หรอละเลยไมน าพาตอค าสงเชนวานนเปนอาจณ ละทงการงานไปเสย กระท าความผดอยางรายแรง หรอท าประการอนอนไมสมแกการปฏบตหนาทของตนใหลลวงไปโดยถกตองและสจรต ในการใชงานเครอขายสงคมของลกจาง นายจางยอมไลลกจางออกโดยไมตองบอกกลาวลวงหนาหรอใหสนไหมทดแทนได หรอหากการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางเขาลกษณะทนายจางไมตองจายคาชดเชยใหแกลกจางไดตามมาตรา 119 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน กลาวคอเปนการทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกนายจาง หรอจงใจท าใหนายจางไดรบความเสยหาย หรอประมาทเลนเลอเปนเหตใหนายจางไดรบความเสยหายอยางรายแรง หรอฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของนายจางอนชอบดวยกฎหมายและเปนธรรม และนายจางไดตกเตอนเปนหนงสอแลว เวนแตกรณทรายแรง นายจางไมจ าเปนตองตกเตอน เปนตน ในการใชงานเครอขายสงคมของลกจางทเขาลกษณะนนายจางยอมเลกจางลกจางไดโดยไมตองจายคาชดเชย เปนตน

อยางไรกตาม การกระท าในเครอขายสงคมของลกจางอาจเปนเพยงเรองเลกนอยทกอใหเกดความรสกทไมดแกนายจาง หรอสรางทศนคตแกนายจางในแงลบตอลกจาง เชน การแสดงทศนคตในเรองตาง ๆ ทแตกตางกน หรอมมมองตอขาวสารทขดแยงกน เปนตน โดยการกระท าของลกจางอาจไมไดถงขนเปนความผดทนายจางจะลงโทษลกจาง เชน การเลกจางลกจางตามกฎหมาย แตสงทลกจางกระท าลงในเครอขายสงคมซงสรางความรสกทไมดหรอทศนคตในทางลบแกนายจางเหลานกอาจสงผลใหการท างานของลกจางไมเจรญกาวหนาเทาทควร หรอเกดบรรยากาศทตงเครยดในการท างาน จงเปนเรองส าคญทเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางทไมไดมไวเพอการท างานควรจะไดรบการคมครองจากการเขาถงของนายจางเพอชวยรกษาความสมพนธอนดระหวางนายจางและลกจาง ทงในแงความรสกทไมดอนเกดจากการไดพบเหนการกระท าทไมถกใจนายจางเมอนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได และความรสกทไมดหากลกจางไมไดกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของตนได

Page 212: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

197

5.2 วเคราะหการน ามาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมมาบงคบใช

ในสวนนจะไดน ากฎหมายตางประเทศมาวเคราะหเพอน าประเดนทนาสนใจมาปรบใชในเปนแนวทางในการวางมาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมเพอแกไขปญหาอนเกดจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได

5.2.1 การคมครองกรณการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง

จากการศกษากฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมของประเทศสหรฐอเมรกาซงเปนประเทศเดยวทไดออกกฎหมายเพอคมครองเร องน พบวากฎหมายดงกลาวมหลกการส าคญหลายประการซงชวยแกปญหาในการทนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจาง ซงหลกการส าคญตาง ๆ ตามกฎหมายสามารถจ าแนกไดดงตอไปน

1. การใหนยามตามกฎหมาย

ในกฎหมายคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคมในหลายมลรฐไดใหนยามความหมายของค าวา “เครอขายสงคม” และค าอน ๆ ทเกยวของและจ าเปนไว ซงนยามถอวาเปนสงส าคญเนองจากเครอขายสงคมถอเปนเทคโนโลยทเพงเกดขนใหม การใหนยามไวอยางชดเจนจะชวยใหการปรบใชกฎหมายเปนไปไดอยางมประสทธภาพ

จากนยามของค าวาเครอขายสงคมของกฎหมายในแตละมลรฐ พจารณาวาการใหนยามทตงอยบนพนฐานของลกษณะและคณสมบตของเครอขายสงคมถอเปนสงส าคญ ดงจะเหนไดจากนยามตามกฎหมายของมลรฐอารคนซอสทใหความหมายไวอยางชดเจนวา บญชเครอขายสงคม หมายความถง บญชผใชสวนตวโดยสอหรอการใหบรการอเลกทรอนกสทซงผใชอาจสราง , แบงปน หรอดเนอหาทผใชสรางขน รวมไปถงกรณตามทยกตวอยางไวในกฎหมายอนไดแก วดโอ รปภาพ บลอก พอดแคสต ขอความ อเมล โปรไฟลหรอสถานทของเวบไซต เปนตน แตกฎหมายกไดระบไวอยางชดเจนวากรณไมไดจ ากดอยเพยงเทาทกฎหมายไดยกตวอยางไว แตยงรวมไปถงกรณอน ๆ ทตองตรงกบความหมายตามนยามขางตน และนยามตามกฎหมายไดแสดงใหเหนถงความเขาใจถงลกษณะเครอขายสงคมไดอยางตามคณสมบตทเปน ดงเชนในนยามตามกฎหมายของมลรฐนวเมกซโกทใหนยามของค าวาเครอขายสงคมไววา “การใหบรการทอยบนฐานของอนเทอรเนตซงอนญาตใหบคคลสามารถกระท าการดงตอไปน (1) สรางโปรไฟลสาธารณะหรอกงสาธารณะภายในระบบทวางขอบเขตไวซงถกสรางขนโดยใหผบรการ (2) สรางรายชอของผใชอนซงพวกเขาแบงปนการสอสารดวยภายในระบบ และ (3) ดและตดตามรายชอการตดตอของพวกเขาและรายชอเหลานนสรางขนโดย

Page 213: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

198

บคคลอนภายในระบบนน” ซงเหนไดวานยามตามกฎหมายสอดคลองกบความหมายและคณสมบตของเครอขายสงคม

เมอพจารณาถงกฎหมายไทยทยงไมมกฎหมายใดกลาวถงเรองเครอขายสงคมไว ในการวางมาตรการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมสมควรทจะก าหนดนยามของค านไวอยางชดเจน ดงเชนกฎหมายของมลรฐยทาหทไดบญญตไวอยางชดเจนโดยใหความหมายของ “บญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนต” วา บญชผใชออนไลนซงถกใชโดยผสมครงานหรอลกจางโดยเฉพาะส าหรบการสอสารสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง43 โดยท “บญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนต” ไมรวมถงบญชผใชซงถกสรางขน รกษา ใช หรอเขาถงโดยนายจางหรอผสมครงานส าหรบการสอสารทเกยวของกบธรกจหรอเพอวตถประสงคทางธรกจของนายจาง44

2. ลกจางทไดรบความคมครอง

ในประเดนเรองการเปดเผยเครอขายสงคมของลกจางตามทไดพจารณามาแลววาอาจเกดขนได 2 ระยะ ทงกอนทลกจางจะเขาท าสญญาจางแรงงานกบนายจางและหลงจากทลกจางเขาท าสญญาจางแรงงานแลว กฎหมายคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคมกไดตระหนกถงการเขาถงเครอขายสงคมของนายจางทเกดจากความตองการหลกสองประการ ไดแก การใชเครอขายสงคมเพอการตรวจสอบประวตผสมครงาน และการใชเครอขายสงคมเพอการสอดสองตรวจตราลกจาง โดยกฎหมายในเกอบทกมลรฐไดบญญตคมครองทงผสมครงานและลกจาง

นอกจากนในบทบญญตทกลาวถงนายจางในหลายมลรฐกไดวางขอบเขตค าวานายจางไวอยางกวางขวางมากขนเพอประโยชนในการคมครองลกจาง โดยใหหมายความรวมถงตวแทน ผแทน หรอผทไดรบมอบหมายจากนายจาง ดงเชนในมาตรา 2 (c) แหงกฎหมายวาดวยการคมครองความเปนสวนตวในอนเทอรเนต (Internet Privacy Protection Act) ของมลรฐมชแกน

3. การกระท าทตองหามตามกฎหมาย

เครอขายสงคมทวไปมคณลกษณะส าคญคอการสรางขอมลส าหรบการเขาถง โดยสวนใหญคอชอผใชและรหสผานซงมเพยงเจาของเครอขายสงคมแตละคนทจะทราบขอมลการเขาถงเครอขายสงคมของตน ขอมลการเขาถงไมเพยงแตเปนสงส าคญส าหรบการเขาใชงานเครอขายสงคม แตยงเปนสงทชวยรกษาความเปนสวนตวของเจาของเครอขายสงคมดวย โดยเฉพาะอยางยงถา

43 Internet Employment Privacy Act Section 4(a) 44 Internet Employment Privacy Act Section 4(b)

Page 214: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

199

เจาของเครอขายสงคมไดมการตงคาความเปนสวนตวตามคณสมบตในการใชงานเครอขายสงคมเอาไว กฎหมายในเกอบทกมลรฐของสหรฐอเมรกากไดตระหนกในประเดนขอมลการเขาถงวาเปนชองทางทนายจางจะใชเพอเขาถงเครอขายสงคมของลกจางเพอวตถประสงคในการตรวจสอบประวตและสอดสองตรวจตราลกจาง นอกจากทกฎหมายจะบญญตหามใหนายจางในการขอ เรยก บงคบ ขมข หรอท าโดยประการใด ๆ ใหลกจางยอมใหนายจางเขาถงแลว กฎหมายยงหามไปถงกรณทนายจางท าใหลกจางยอมเปดเผยขอมลการเขาถงใหแกนายจางดวย ดงเชนกฎหมายของมลรฐมชแกนทไดบญญตหามกรณนไว45 และไดใหนยามของขอมลการเขาถงไวดวยวา หมายความวา ชอผใช รหสผาน ขอมลการเขาใช หรอขอมลความปลอดภยทปองกนการเขาถงของบญชอนเทอรเนตสวนบคคล46

กฎหมายยงไดตระหนกถงลกษณะการใชงานเครอขายสงคมทสามารถเปดใชงานไดสะดวกโดยไมจ ากดสถานท จงไดบญญตคมครองไปถงกรณทนายจางอาจขอใหลกจางเปดเครอขายสงคมใหตนดตอหนา ดงทกฎหมายของมลรฐวอชงตนไดบญญตหามนายจางในการขอ เรยก หรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของเขาตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได47

นอกจากน คณสมบตทโดดเดนของเครอขายสงคมคอการสรางเครอขายผตดตอใชบรรดาผใชงานเครอขายสงคมดวยกน ซงโดยสวนใหญผใชงานทอยในรายชอผตดตอของอกฝายหนงมกสามารถเหนเนอหาในเครอขายสงคมของผทอยรายชอตดตอเดยวกนโดยผานการตงคาความเปนสวนตว กฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมของสหรฐอเมรกากไดตระหนกถงคณสมบตขอนของเครอขายสงคมอนนายจางอาจน ามาใชเปนหนทางในการตรวจสอบและสอดสองลกจางผานทางเครอขายสงคมได กฎหมายในหลายมลรฐจงไดบญญตหามนายจางบงคบใหผสมครงานหรอลกจางเพมนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจางซงเกยวของกบเวบไซตเครอขายสงคม48 หากพจารณาโดยละเอยดจะเหนวากฎหมายบญญตหามไวเฉพาะในกรณทลกจางไมสมครใจในการเพมนายจางเขาไวในรายชอผตดตอ เชน การบงคบ ขอ หรอขเขญ เนองจากเครอขายสงคมเปนสอทสะดวกและรวดเรวในการตดตอสอสาร หากนายจางและลกจางประสงคทจะใชพนทนเพอการตดตอสอสาร โดยเฉพาะอยางยงเพอวตถประสงคในการท างานกควรทจะสามารถใชพนทนตดตอสอสารกนไดหากวาลกจางสมครใจยนยอมดวย

45 Internet Privacy Protection Act Section 3 46 Internet Privacy Protection Act Section 2(a) 47 House Bill 2654 Section 1(b) 48 Senate Bill 2561 Section 2(b)

Page 215: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

200 ปจจบนเครอขายสงคมไดตระหนกถงเรองความเปนสวนตวมากขน จงไดเพม

คณสมบตการตงคาความเปนสวนตวเขามาในการใชงานเครอขายสงคมเพอชวยจ ากดการเขาถงเนอหาในเครอขายสงคมของผใชงาน ซงผใชงานสามารถตงคาใหเนอหาในเครอขายสงคมปรากฏแกเฉพาะผทตนประสงคใหเหนไดเทานน กฎหมายคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคมของสหรฐอเมรกากไดค านงถงคณสมบตของเครอขายสงคมในขอน โดยกฎหมายในหลายรฐไดหามไมใหนายจาง ขอ เรยก หรอท าใหผสมครงานหรอลกจางเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนได49

4. ขอยกเวนในการคมครอง

การคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมถอเปนสงทส าคญ แตสมควรตองระมดระวงมใหบทบญญตทใหความคมครองลกจางเปนผลรายแกนายจางมากเกนไป โดยไมควรเปนการผลกภาระใหนายจางตองเสยงตอการมความรบผดทางกฎหมายอยางไมเปนธรรม

จากการศกษากฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมพบวากฎหมายไดก าหนดขอยกเวนในการคมครองไวแกนายจางหลายประการ ได แก ประการแรก ขอยกเวนเพอการรกษาผลประโยชนของนายจาง กลาวคอนายจางสามารถขอเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดหากมขอสงสยอนมเหตอนควรเชอไดวาลกจางกระท าการทจรตตอนายจาง ดงตวอยางเชนในกฎหมายวาดวยความเปนสวนตวในอนเทอรเนตในการจางงานแหงมลรฐยทาหทไมหามนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางตามกรณทกฎหมายหามไวในการทนายจางจะท าการสอบสวนหรอเรยกใหลกจางใหความรวมมอในการสอบสวนในกรณถานายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการโอนโดยไมไดรบอนญาตซงขอมลทรพยสน ขอมลซงเปนความลบ ขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง50 รวมถงกรณทเครอขายสงคมนนนายจางเปนผจดหาใหหรอเปนเครอขายสงคมทมไวใชเพอการท างาน นายจางยอมมสทธทจะตรวจดวาเครอขายสงคมดงกลาวไดถกใชเพอผลประโยชนในธรกจของตนหรอไม กฎหมายในหลายมลรฐกไดคมครองถงกรณนดวยดงเชนในกฎหมายของมลรฐโอรกอนทก าหนดขอยกเวนใหนายจางอาจเรยกหรอขอใหลกจางเปดเผยชอผใชและรหสผาน หรอรหสผานใด ๆ หรอวธการอนเพอเขาบญชผใชซงจดมไวโดยหรอในนามของนายจาง หรอถกใชในนามของนายจาง51 หรอดงทกฎหมายในมลรฐวอชงตนไดบญญตขอยกเวนไวในกรณเครอขายสงคมซงมงหมายเปนพเศษเพออ านวยความสะดวกในการแลกเปลยน

49 Senate Bill 5211 Section 1(d) 50 H.B. 100 § 34-48-202 (c) (ii) 51 House Bill 2654 Section 2(2)

Page 216: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

201

ขอมลทเกยวของกบการท างาน การท างานรวมกน หรอการสอสารของลกจางหรอผท างานอน52 บญชผใชหรอการใหบรการซงถกจดขนเนองจากความสมพนธในการจางงานของลกจางกบนายจาง53 และอปกรณสอสารอเลกทรอนกสหรอบญชผใชออนไลนซงนายจางเปนผจายเงนหรอจดหาให54

ประการทสอง ขอยกเวนในการปฏบตตามกฎหมาย เนองจากนายจางอาจมหนาทในการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมาย ในเกอบทกมลรฐจงบญญตขอยกเวนทนายจางสามารถขอเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดโดยไมถอวาตองหามตามกฎหมาย ตวอยางเชนกฎหมายของมลรฐเนวาดาทก าหนดไวอยางชดเจนไมหามนายจางจากการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายของรฐ กฎหมายของรฐบาลกลาง55

ประการทสาม ขอยกเวนกรณทมใชการกระท าโดยจงใจ ดวยความสามารถของเทคโนโลยท าใหคอมพวเตอรหรออปกรณอเลกทรอนกสสามารถจดจ าชอผใชและรหสผานไวในระบบได แมวาผใชงานจะไดออกจากระบบอยางสมบรณแลวกตาม ดงนน หากลกจางไดใชอปกรณอเลกทรอนกสของนายจางเขาเครอขายสงคมและอปกรณไดจดจ าขอมลการเขาใชไวโดยอตโนมต ซงอาจท าใหนายจางไดขอมลการเขาใชมาโดยบงเอญ หากจะใหนายจางตองมความรบผดในการนดวยยอมไมเปนธรรม กฎหมายคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคมในหลายมลรฐจงไดบญญตไวอยางชดเจนในกรณดงกลาว ดงเชนกฎหมายของมลรฐอารคนซอสทบญญตใหนายจางไมมความรบผด ถานายจางไดชอผใช รหสผาน หรอขอมลการเขาสระบบของบญชผใชสอสงคมของลกจางมาโดยไมไดตงใจจากการใชอปกรณ อเลกทรอนกสทจดใหแกลกจาง หรอจากโปรแกรมทใชตรวจดเครอขายของนายจาง นายจางไมมความรบผดในการมขอมลเหลาน แตนายจางไมอาจใชขอมลเหลานเพอเขาถงบญชผใชสอสงคมของลกจางได56

5. โทษตามกฎหมายและการเยยวยาความเสยหาย

จากการศกษากฎหมายคมครองความเปนสวนตวในหลายมลรฐพบวามความแตกตางกนในการเยยวยาความเสยหายแกลกจาง ในบางรฐไมไดบญญตถงเรองการเยยวยาเสยหายหรอโทษทนายจางไดรบเอาไว เชน มลรฐนวเมกซโก ในบางรฐไดใหสทธแกผเสยหายจากการกระท าผดตามทกฎหมายบญญตฟองเปนคดแพงได เชน กฎหมายของมลรฐยทาหใหสทธน าคดไปฟองตอ

52 Senate Bill 5211 Section 1(3)(a) 53 Senate Bill 5211 Section 1(3)(b)(i) 54 Senate Bill 5211, Section 1(3)(b)(ii) 55 A.B. 181 Section 2

56 Arkansas Code § 11-2-124 (b)(2)

Page 217: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

202

ศาลทมเขตอ านาจและอาจไดรบการคาชดใชความเสยหายไมเกน 500 ดอลลาร57 ในบางมลรฐไดบญญตใหลกจางไดรบการเยยวยาตามความเสยหายทแทจรง รวมทงไดรบคาใชจายและคาทนายความตามความเหมาะสม58 ในบางรฐไดบญญตใหการกระท าในเรองนถอเปนความผดทางอาญาดวย ดงเชนในมลรฐมชแกนทบญญตใหการกระท าของนายจางเปนความผดอาญาทมอตราโทษนอย (Misdemeanor) โดยมโทษปรบไมเกน 1,000 ดอลลาร59

จากแนวทางทไดวเคราะหกฎหมายตางประเทศทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมไวเปนการเฉพาะขางตน เหนวาสมควรน ามาปรบใชในการวางมาตรการคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคมในประเทศไทยโดยการออกกฎหมายบญญตในเรองนไวอยางชดเจน โดยสามารถกระท าไดดวยการแกไขเพมเตม ไวในกฎหมายคมครองแรงงาน เชนเดยวกบทในหลาย ๆ มลรฐของสหรฐอเมรกาทแกไขเพมเตมบทบญญตคมครองความเปนสวนตวของลกจางในเครอขายสงคมไวในบทบญญตแหงกฎหมายของมลรฐ ซงในประเทศไทยอาจแกไขเพมเตมมาตราทใหความคมครองในเรองนไวในพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 โดยเพมค านยามทเกยวของไวในมาตรา 5 ซงค านยามถอเปนสงทจ าเปนทจะตองบญญตไวอยางชดเจนเนองจากเครอขายสงคมเปนเทคโนโลยทเพงเกดขนใหม และยงไมมกฎหมายของไทยทไดเคยบญญตนยามทเกยวของกบเครอขายสงคมไวเปนการเฉพาะ การบญญตค านยามทจ าเปนและส าคญไวจะชวยใหการปรบใชกฎหมายในการคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมเปนไปอยางมประสทธภาพ

นอกจากน ในสวนของรายละเอยดการคมครองการขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมไวอาจก าหนดแนวทางคมครองไวโดยการแกไขเพมเตมมาตรา 14/2 เพอหามนายจางในการสง เรยก ขอ แนะน า หรอกระท าประการใด ๆ ใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช หรอท าวธการอนใดเพอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของตนตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ซงในการก าหนดหามนายจางจากการกระท าเหลานนอกจากจะหามทงการออกค าสงลกจางแลวยงตองรวมไปถงการแนะน า ชกชวน หรอการแสดงออกอน ๆ ดวย เนองจากตามทไดพจารณาในสวนวเคราะหปญหามาแลววาลกจางไมม

57 Internet Employment Privacy Act § 34-48-101 58 Senate Bill 5211 Section 2(1) 59 Internet Privacy Protection Act Section 8(1)

Page 218: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

203

หนาทตองปฏบตตามค าสงของนายจางในการกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของตน แตในความเปนจรงนายจางกมกจะไมไดใชวธการออกค าสงใหลกจางปฏบตตาม แตการทนายจางเพยงแคชกชวน หรอแนะน าใหลกจางกระท าการดงกลาว ลกจางซงอยในฐานะทมอ านาจตอรองนอยกวานายจางกมกจะไมกลาปฏเสธ ดงนน ในการแกไขเพมเตมกฎหมายเพอคมครองลกจางในกรณนจงตองก าหนดไวใหครอบคลมในกรณตาง ๆ ดงทกลาวมา ทงน ในการแกไขเพมเตมกฎหมายเพอคมครองลกจางในกรณนจะตองระมดระวงมใหบทบญญตทใหความคมครองลกจางเปนผลรายแกนายจางมากเกนไป โดยไมควรเปนการผลกภาระใหนายจางตองเสยงตอการมความรบผดทางกฎหมายอยางไมเปนธรรม ซงพจารณาวาควรก าหนดในสวนของขอยกเวนบางประการทนายจางสามารถกระท าไดไวในมาตรา 14/3 นอกจากน ในการวางมาตรการทางกฎหมายของไทย ผเขยนเหนควรวาควรมการก าหนดโทษแกนายจางทกระท าการฝาฝนบทบญญตทคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมโดยก าหนดใหมโทษปรบทางอาญาแกนายจาง แตในการฝาฝนเชนวานยงไมสมควรใหมบทบญญตใหลกจางไดรบการเยยวยาความเสยหายตามกฎหมายพเศษ เนองจากวาในสวนของกฎหมายแรงงานไดใหความคมครองลกจางไวในไดใหความคมครองลกจางไวในหลายกรณ ซงสามารถน ามาปรบใชในการคมครองลกจางในสวนนได เชน กรณทลกจางถกเลกจางไมเปนธรรมเนองจากการกระท าในเครอขายสงคม ลกจางยอมสามารถใชสทธตามมาตรา 49 แหงพระราชบญญตจดตงศาลแรงงานและวธพจารณาคดแรงงาน พ.ศ. 2522 ได เปนตนและเพมบทก าหนดโทษของการกระท าดงกลาวไวในมาตรา 147 โดยในการแกไขเพมเตมกฎหมายเพอคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมดงทไดกลาวมาอาจก าหนดใหมรายละเอยดดงตอไปน

มาตรา 5 “ในพระราชบญญตน

“บญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล” หมายความวา บญชผใชทถกสรางขนผานทางระบบเชอมโยงทกอตงขนโดยการใหบรการทอยบนฐานของอนเทอรเนต ซงเรยกใหผใชใสหรอเกบขอมลการเขาถงผานทางอปกรณอเลกทรอนกสเพอด สราง ใชงาน หรอแกไขขอมลบญช โปรไฟล สงทแสดง การตดตอสอสาร หรอขอมลทถกจดเกบของผใช ซงถกใชโดยผสมครงานหรอลกจางโดยเฉพาะส าหรบการสอสารสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

บญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลไมรวมถงบญชผใชซงถกสรางขน รกษา ใช หรอเขาถงโดยผสมครงานหรอลกจางส าหรบการสอสารทเกยวของกบธรกจหรอเพอวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

Page 219: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

204 “ขอมลการเขาใช” หมายความวา ชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนใน

การยนยนตวตนทแทจรงซงคมครองการเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล

“การกระท าทเปนผลราย” หมายความวา ยกเลกหรอปฏเสธการจางผสมครงานหรอปลดออก ขมข หรอเลอกปฏบตอยางอนตอลกจางในวธการใด ๆ ซงสงผลตอการจางงานของลกจาง รวมทงคาชดเชย ขอตกลง เงอนไข สถานท สทธ ความคมกน การเลอนต าแหนง หรอสทธพเศษ”

มาตรา 14/2 “นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน

(1) นายจางไมอาจสง เรยก ขอ แนะน า หรอกระท าประการใด ๆ ใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช หรอท าวธการอนใดเพอใหนายจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจางผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตวของผสมครงานหรอลกจาง หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของตนตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคมสวนบคคล

(2) บงคบหรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเพมบคคลใด รวมทงนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง”

มาตรา 14/3 “ความตามมาตรา 14/2 ไมหามนายจากการกระท าในกรณดงตอไปน

(1) ไดขอมลการเขาใชของบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางมาโดยไมไดตงใจจากการใชอปกรณอเลกทรอนกสทจดใหแกลกจาง หรอจากโปรแกรมทใชตรวจดเครอขายของนายจาง นายจางไมมความรบผดในการมขอมลเหลาน แตไมอาจใชขอมลเหลานเพอเขาถงบญชผใชสอสงคมของลกจางได

(2) ตรวจดการใชอปกรณอเลกทรอนกสของนายจางและอเมลของนายจางโดยตองไมมการขอหรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางใหรหสผานเพอใหสามารถเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง

Page 220: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

205 (3) ขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคล

ของลกจางแกนายจาง เพอใหไดการเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางทนายจางเปนผจดหาให หรอไดรบมาเนองจากความสมพนธในการจางงานระหวางลกจางและนายจาง หรอถกใชส าหรบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

(4) การด เขาถง หรอใชขอมลเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงสามารถไดมา หรอมปรากฏอยในโดเมนสาธารณะ โดยทนายจางไมไดกระท าการตามมาตรา 14/2 (1) และ (2)

(5) ท าการสอบสวนหรอเรยกใหลกจางใหความรวมมอในการสอบสวนในกรณดงน

ก. ถานายจางมขอมลอนเชอถอไดเกยวกบการกระท าทไมชอบหรอโดยทจรตของลกจางบนบญชผใชสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจาง

ข. ถานายจางมขอมลอนเชอถอไดวาลกจางโอนขอมลทรพยสน ขอมลซงเปนความลบ ขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผใชสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางโดยไมไดรบอนญาต”

มาตรา 147 “ผใดฝาฝนมาตรา 14/2 หรอ 16 ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท”

5.2.2 การคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม

จากการศกษามาตรการทางกฎหมายในการคมครองขอมลของตางประเทศพบวามประเดนส าคญทสามารถชวยคมครองการกระท าตอขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมโดยนายจางทควรน ามาปรบใชเพอการก าหนดมาตรการคมครองขอมลสวนบคคลในประเทศไทยในประเดนดงตอไปน

1. ขอบเขตของการคมครองขอมลสวนบคคล

หลกการของกฎหมายคมครองขอมลของตางประเทศใชบงคบกบการประมวลผลขอมลสวนบคคลทงหมดหรอแตบางสวน โดยมขอยกเวนตามทกฎหมายก าหนดไว ในกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลของประเทศองกฤษไดวางขอยกเวนในการประมวลผลทไมตองเขาเงอนไขตามทกฎหมายก าหนดไวในการประมวลผลขอมลสวนบคคล เชน การประมวลผลเรองภายในครอบครว

Page 221: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

206 2. ค านยาม

กฎหมายวาดวยการคมครองขอมลของตางประเทศไดใหค านยามทส าคญเอาไว เชน ขอมลสวนบคคล การประมวลผลขอมล ผควบคมขอมล ผประมวลผลขอมล เจาของขอมล เปนตน ซงในค านยามของค าวาประมวลผลขอมลตามกฎหมายองกฤษใหไดใหความหมายไวกวางและครอบคลมตอการกระท าตอขอมลสวนบคคลเกอบทงหมด กลาวคอแทบจะทกการกระท าทกระท าตอขอมลถอวาเปนการประมวลผล ในขณะทกฎหมายคมครองขอมลของเยอรมนไดแยกค านยามออกเปนการจดเกบ การใช และการประมวลผล60 ซงกเปนการคมครองขอมลสวนบคคลไดในทกระยะ และครอบคลมการกระท าตอขอมลสวนบคคลแทบทงหมดเชนเดยวกน

3. สทธของเจาของขอมล

กฎหมายตางประเทศไดบญญตใหเจาของขอมลสวนบคคลควรมสทธทเกยวกบขอมลของตนหลายประการ ไดแก สทธในการเขาถงส าเนาขอมลทประกอบดวยขอมลสวนบคคล สทธในการคดคานการประมวลผลทกอใหเกดความเสยหายหรอความไมสบายใจ หรอนาจะกอใหเกดความเสยหายหรอความไมสบายใจ สทธในการปองกนการประมวลผลเพอการตลาดโดยตรง สทธในการคดคานการใชวธการอตโนมตเพอการตดสนใจ สทธในบางสถานการณในการแกไข ปดกน ลบ หรอท าลายขอมลสวนบคคลทไมถกตอง และสทธในการเรยกรองคาชดใชความเสยหายเพอความเสยหายอนเกดจากการละเมดตามกฎหมาย

4. หนาทของผควบคมขอมล

กฎหมายคมครองขอมลของตางประเทศไดก าหนดหนาทของผควบคมขอมลไวหลายประการ ไดแก

4.1 หนาทในการประมวลผลขอมลใหมคณภาพ

ขอมลสวนบคคลตองถกประมวลผลอยางเปนธรรมและชอบดวยกฎหมาย ขอมลสวนบคคลตองถกจดเกบโดยมวตถประสงคทชดเจนแนนอน ขอมลสวนบคคลตองมความเพยงพอ ไมมากเกนจ าเปน และสอดคลองกบวตถประสงคในการจดเกบ หรอประมวลผลขอมลนน ขอมลสวนบคคลตองมความถกตองและเปนปจจบน ขอมลสวนบคคลท ไมถกตองหรอไมครบถวนตามวตถประสงคของการจดเกบ หรอการประมวลผลตองลบทง หรอแกไขใหถกตอง ขอมลสวนบคคลท

60 Bundesdatenschutzgesetz Section 3(3)-(5)

Page 222: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

207

เกยวของกบลกษณะเฉพาะของเจาของขอมลตองไมถกเกบไวนานเกนความจ าเปนตามวตถประสงคของการเกบ หรอการประมวลผล

4.2 หนาทในการประมวลผลขอมลตามเงอนไขตามกฎหมาย

การประมวลผลขอมลท าไดในกรณทเขาเงอนไขตามทกฎหมายก าหนด หรอเปนไปตามขอยกเวนทสามารถประมวลผลไดโดยไมตองเปนตามเงอนไข

4.3 หนาทเกยวกบการประมวลผลขอมลประเภทพเศษ

กฎหมายไดก าหนดใหใหมการจดประเภทขอมลสวนบคคลทออนไหวเปนขอมลประเภทพเศษ ซงในการประมวลผลขอมลทออนไหวจะมเงอนไขทแตกตางจากการประมวลผลขอมลสวนบคคลธรรมดา

4.4 หนาทในการรกษาความลบและความปลอดภยของขอมล

ผควบคมขอมลจะตองมมาตรการความปลอดภยทเหมาะสมเพอปองกนขอมลทตนถอครองไวจากการถกท าลายหรอสญหายทงโดยบงเอญหรอโดยจงใจ ซงผควบคมขอมลจะตองออกแบบและจดการมาตรการความปอลดภยใหเหมาะสมกบธรรมชาตของขอมลสวนบคคลทถอครอง และอนตรายทอาจเกดขนไดจากการละเมดมาตรการความปลอดภย และจะตองก าหนดตวบคคลในองคกรทมหนาทรบผดชอบมาตรการความปลอดภยของขอมลไวอยางชดเจน และจะตองมมาตรการความปลอดภยทงทางกายภาพและทางเทคนค มการท าส ารองขอมลโดยมนโยบายและกระบวนการทด เจาหนาทผดแลขอมลจะตองไดรบการฝกอบรมอยางดและเปนทไววางใจได และตองมความพรอมในการรบมอกบการละเมดความปลอดภยไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ

5. คณะกรรมการขอมลขาวสาร

คณะกรรมการขอมลขาวสารเปนองคกรอสระซงสนบสนนการคมครองสทธในขอมลขาวสาร ชวยสงเสรมความเปนสวนตวในขอมลของปจเจกบคคล คณะกรรมการขอมลขาวสารมหนาทรบผดชอบทงในสวนของเสรภาพในขอมลและการคมครองขอมล คณะกรรมการมหนาทรบผดชอบในเรองตาง ๆ ทงการสงเสรมการปฏบตทดในการถอขอมลสวนบคคล และใหค าแนะน าและแนวทางในการคมครองขอมล และเกบการลงทะเบยนขององคกรทจะตองแจงเกยวกบการกระท าในการประมวลผลขอมล รวมทงชวยเหลอในการระงบขอพพาทโดยการตดสนวาองคกรไดกระท าการในการประมวลผลขอมลสวนบคคลโดยเปนไปตามกฎหมายหรอไม

จากการศกษาแนวทางของกฎหมายทใหความคมครองขอมลสวนบคคลของตางประเทศพบวามวธการทครอบคลมในการคมครองขอมลสวนบคคลไดมากพอสมควร ควรน ามา

Page 223: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

208

ปรบใชเปนแนวทางของไทยในการออกกฎหมายเฉพาะเพอคมครองขอมลสวนบคคล ซงในกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลนควรออกเปนพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล โดยคมครองขอมลสวนบคคลจากการกระท าตาง ๆ ตอขอมล ซงจะมขอบเขตคมครองไปถงการกระท าของนายจางตอขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางดวย ทงน กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของไทยควรมรายละเอยดดงตอไปน

1. ขอบเขตของการคมครองขอมลสวนบคคล

กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของไทยควรก าหนดให ใชบ งคบแกการประมวลผลขอมลสวนบคคลเพยงสวนหนงสวนใดหรอทงหมดโดยวธการทางอเลกทรอนกส หรอวธอตโนมต หรอโดยวธการอนใดทไมใชวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอตโนมตซงกระท าขนในราชอาณาจกร รวมทงทมการจดเกบไวนอกราชอาณาจกร แตไมใชบงคบกบการประมวลผลขอมลสวนบคคลโดยบคคลธรรมดาเพยงเพอวตถประสงคในการใชสวนบคคล เวนแตจะมวตถประสงคในการเปดเผยขอมลนนโดยทวไปหรอโดยเฉพาะเจาะจง61

2. ค านยาม

“ขอมลสวนบคคล” หมายความวา ขอมลเกยวกบสงเฉพาะตวของบคคล เชน การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรม ประวตการท างาน หรอประวตกจกรรม บรรดาทมชอของบคคลนนหรอมเลขหมาย รหส หรอสงบอกลกษณะอนทท าใหรตวบคคลนนได เชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคน หรอรปถาย และใหหมายความรวมถงขอมลเกยวกบ สงเฉพาะตวของผทถงแกกรรมแลวดวย

“ผควบคมขอมลสวนบคคล” หมายความวา บคคลธรรมดา คณะบคคล นตบคคล หรอหนวยงานของรฐผซงมหนาทรบผดชอบในการรวบรวม ควบคมการใชและการเปดเผยขอมลสวนบคคลตามกฎหมาย

“เจาของขอมลสวนบคคล” ใหหมายความรวมถง

(1) ทายาทหรอคสมรสของเจาของขอมลสวนบคคลในกรณทเจาของขอมลสวนบคคลนนถงแกความตาย

61 ส านกงานเลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต, รางพระราชบญญตวาดวย

การคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตวาดวยอาชญากรรมคอมพวเตอร พ.ศ. ...., (กรงเทพมหานคร: โรงพมพเดอนตลา, 2544), น.87.

Page 224: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

209

(2) ผซงมหนาทเกยวของกบขอมลสวนบคคลของเจาของขอมลสวนบคคล ตามทก าหนดในกฎกระทรวง

3. หลกการคมครองขอมลสวนบคคล

3.1 การเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคล

ผควบคมขอมลสวนบคคลจะกระท าการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผย ขอมลสวนบคคลไมไดหากเจาของขอมลสวนบคคลไมไดใหความยนยอม ในการขอความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล ผควบคมขอมลสวนบคคลตองแจงวตถประสงคของการเกบรวบรวม ใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลไปดวย และการขอความยนยอมนนตองไมเปนการหลอกลวงหรอท าใหเจาของขอมลสวนบคคลเขาใจผดในวตถประสงค ซงเมอไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลแลวผควบคมขอมลสวนบคคลตองท าการเกบรวบรวม ใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลเพอวตถประสงคตามทไดแจงเจาของขอมลสวนบคคลไวกอนหรอขณะทเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยดงกลาว เวนแต เปนกรณตามทกฎหมายบญญตใหผควบคมขอมลสวนบคคลไดรบยกเวนไมตองขอความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล ดงเชนในกรณดงตอไปน

(1) เปนการปฏบตตามกฎหมาย

(2) เปนไปเพอประโยชนของเจาของขอมลสวนบคคล และการขอความยนยอมไมสามารถด าเนนการไดในเวลานน

(3) เปนไปเพอประโยชนทเกยวกบชวต สขภาพ หรอความปลอดภยของเจาของขอมลสวนบคคล

(4) เปนไปเพอประโยชนแกการสอบสวนของพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาหรอการพจารณาพพากษาคดของศาล

(5) เปนไปเพอประโยชนในการศกษาวจยหรอสถตและไดเกบขอมลสวนบคคลเพอการนนไวเปนความลบ ทงน ตองแจงใหส านกงานทราบกอนทจะเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผย ตามหลกเกณฑทส านกงานประกาศก าหนด

ผควบคมขอมลมหนาทดแลรกษาความมนคงปลอดภยมใหขอมลสวนบคคลสญหาย ถกแกไข หรอเปลยนแปลง และมหนาทดแลขอมลสวนบคคลทใช หรอเปดเผยใหมความถกตอง ครบถวน และเปนปจจบน

Page 225: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

210

ในการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลควรมความถกตองแทจรงของขอมลท จดเกบ กฎหมายควรบญญตหามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลท าการเกบรวบรวมขอมลสวนจากแหสงอนทไมใชจากเจาของขอมลสวนบคคลโดยตรง เวนแตในกรณทกฎหมายก าหนดยกเวนใหสามารถกระท าได เชน ขอมลสวนบคคลทเปนสงซงไดจากการดหรอการสงเกตการณจากการแสดง การกฬา หรอ กจกรรมอน ๆ ทคลายคลงกน เมอบคคลทถกเกบรวบรวมขอมลนนไดปรากฏตวหรอเขารวมในกจกรรมนนดวยความสมครใจและกจกรรมนนเปนกจกรรมทเปดเผยตอสาธารณะ หรอเปนสงจ าเปนเพอใชประกอบการพจารณาการตดสนความเหมาะสมของบคคลในการทจะไดรบรางวลเกยรตยศ หรอผลประโยชนอนในลกษณะคลายคลงกน เปนตน

ในการใชขอมลสวนบคคลกฎหมายควรก าหนดหามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลใชขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของตนโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแตเปนขอมลสวนบคคลทกฎหมายยกเวนใหสามารถเกบรวบรวมไดโดยไมตองไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล หรอกรณอนตามทก าหนดไวในกฎหมายอน

ในการเปดเผยขอมลสวนบคคลแกบคคลอนควรมกฎหมายบญญตคมครองไวอยางชดเจนดวย เนองจากการเกบรวบรวมขอมลนนเจาของขอมลไดใหความยนยอมแกผควบคมขอมลสวนบคคล หากผควบคมขอมลสวนบคคลสามารถน าไปเปดเผยแกผ อนไดโดยอสระยอมขดตอเจตนารมณในการคมครองขอมลสวนบคคล ในสวนของการเปดเผยขอมลสวนบคคลกฎหมายควรก าหนดหามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเปดเผยขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของตนโดยไม ไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแตในกรณทกฎหมายก าหนดยกเวนไวใหสามารถเปดเผยได เชน การเปดเผยตอทนายความของผควบคมขอมลสวนบคคลซงไดรบแตงตงใหวาความแทนในคดใดคดหนงหรอไดรบมอบอ านาจทวไปใหกระท าการแทนผควบคมขอมลสวนบคคล หรอเพอวตถประสงคในการเรยกเกบหนซงเจาของขอมลสวนบคคลจะตองช าระใหแกผควบคมขอมลสวนบคคล หรอเปนการเปดเผยแกหนวยงานทมหนาทรกษาขอมลสวนบคคลไวเปนประวตศาสตร หรอเมอเจาหนาทของรฐรองขอในกรณทมเหตอนควรสงสยวาขอมลสวนบคคลนนเกยวของกบความมนคงของประเทศหรอกจการระหวางประเทศ เปนตน นอกจากนการเปดเผยขอมลสวนบคคลไปนอกราชอาณาจกรอาจมเงอนไขทกฎหมายตองก าหนดไวเปนพเศษแตกตางจากการเปดเผยขอมลสวนบคคลในราชอาณาจกร โดยกฎหมายควรก าหนดหามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเปดเผยขอมลสวนบคคลไปนอกราชอาณาจกรโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล ยกเวนแตกรณทกฎหมายก าหนดไวเปนพเศษยกเวนใหสามารถเปดเผยขอมลไปนอกราชอาณาจกรได เชน เพอการด าเนนคดนอกราชอาณาจกร หรอเปนการปฏบตตาม

Page 226: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

211

สญญาทท ากบเจาของขอมลสวนบคคล หรอตามมาตรการทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอเพอใหเปนไปตามสญญาทจะท าขน หรอเพอการปองกนหรอปราบปรามการฟอกเงนหรอการกอการราย เปนตน อยางไรกตาม ควรก าหนดหามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเปดเผยขอมลสวนบคคลไปยงประเทศทมไดมบทบญญตในการใหความคมครองขอมลสวนบคคล หรอมแตบทบญญตของกฎหมายในประเทศนนมมาตรการในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลในสาระส าคญต ากวาบทบญญตแหงพระราชบญญตนโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล หรอในกรณจ าเปนอนตามทกฎหมายก าหนด

3.2 การเกบรกษาและการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคล

กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลควรครอบคลมไปถงในสวนของการเกบรกษาและการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคล โดยผควบคมขอมลสวนบคคลจะสามารถเกบรกษาขอมลสวนบคคลของเจาของ ขอมลสวนบคคลไวไดเทาระยะเวลาทกฎหมายก าหนด หรอเทาทจ าเปนตามวตถประสงคของการเกบรวบรวมของผควบคมขอมลสวนบคคลนน หรอเมอเจาของขอมลสวนบคคลเพกถอนความยนยอม โดยควรก าหนดใหผควบคมขอมลสวนบคคลจดการลบหรอท าลายขอมลสวนบคคลนน หรอท าใหขอมลสวนบคคลนนไมปรากฏชอ หรอสงบอกลกษณะทท าใหรตวเจาของขอมลสวนบคคล ภายในสามสบวนนบแควนทครบก าหนดระยะเวลาหรอหมดความจ าเปน หรอไดรบแจงการเพกถอนความยนยอม

นอกจากนกฎหมายควรก าหนดใหผควบคมขอมลสวนบคคลจดใหมระบบรกษาความมนคงปลอดภย ใหแกขอมลสวนบคคลเพอปองกนมใหมการน าไปใชหรอเปดเผยโดยไมเหมาะสมหรอเปนผลรายตอเจาของขอมลสวนบคคล หรอเพอปองกนการสญหายหรอท าลาย หรอถกเรยกด สบตน เชอมโยง ใช เปดเผย ท าส าเนา หรอเปลยนแปลงโดยไมมสทธหรอไมชอบดวยกฎหมาย

4. สทธของเจาของขอมล

กฎหมายคมครองขอมลควรก าหนดใหเจาของขอมลสวนบคคลมสทธดงตอไปน

4.1 ขอตรวจดขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ขอส าเนาหรอส าเนาทไดรบรองความถกตองของขอมลสวนบคคลดงกลาวได

4.2 ขอใหแจงถงการมอย การใช หรอการเปดเผยขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน

4.3 ขอใหด าเนนการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนใหถกตอง ครบถวน หรอเปนปจจบน

Page 227: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

212

4.4 ขอใหระงบการใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนในกรณทขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนไมถกตองตามความเปนจรง

4.5 ขอใหด าเนนการลบหรอท าลายขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนเมอพนก าหนดระยะเวลาการเกบรกษา หรอทไมเกยวของหรอเกนกวาความจ าเปนตามวตถประสงคในการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลนน หรอไดเพกถอนความยนยอม

4.6 ขอใหเปดเผยถงการไดมาซงขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ในกรณเปนขอมลสวนบคคลทเจาของขอมลสวนบคคลไมไดใหความยนยอมในการเกบรวบรวม

เมอเจาของขอมลสวนบคคลมค าขอในกรณขางตน ควรก าหนดใหผควบคมขอมลสวนบคคลมหนาทด าเนนการใหเปนไปตามค าขอภายในเวลาทเหมาะสมนบแตวนทไตรบค าขอ โดยอาจก าหนดระยะเวลาทแนนอนไวในกฎหมาย ทงนอาจมการก าหนดขอยกเวนทผ ควบคมขอมลสวนบคคลอาจปฏเสธค าขอของเจาของขอมลได เชน การด าเนนการตามค าขอของเจาของขอมลตองเสยคาใชจายมากจนเกนสมควร เปนตน

5. คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล

กฎหมายคมครองขอมลของไทยควรก าหนดใหมการจดตงคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลในการท าหนาทก ากบดแลเพอใหการประมวลผลขอมลสวนบคคลเปนไปตามทกฎหมายก าหนด โดยคณะกรรมการดงกลาวสามารถท าหนาทไดโดยอสระ โดยในกฎหมายควรก าหนดไวถงรปแบบ องคประกอบ คณสมบตของคณะกรรมการ และอ านาจหนาทของคณะกรรมซงควรก าหนดไวอยางกวาง ทงอ านาจทางดานการสนบสนนสงเสรม คมครองปองกน อนไดแก ก าหนดนโยบาย มาตรการ หรอแนวทางการด าเนนการเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคลเพอใหเปนไปตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล ใหค าแนะน าและค าปรกษาเกยวกบการด าเนนการใด ๆ ในการคมครองขอมล สวนบคคล รวมทงสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล หรอเสนอแนะตอคณะรฐมนตรใหมการตราหรอปรบปรงแกไชกฎหมายทเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล เปนตน

6. บทก าหนดโทษ

บทก าหนดโทษอาจมการแบงออกเปน 2 สวน คอ บททวไป และโทษอาญาส าหรบผกระท าความผดตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล

Page 228: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

213

6.1 บททวไป

เปนบทก าหนดโทษกรณนตบคคลเปนผกระท าความผดซ งตองรบโทษตามพระราชบญญตน กรรมการผจดการ ผจดการ หรอบคคลใดซงรบผดชอบในการด าเนนงานของนตบคคลนนตองระวางโทษตามทบญญตไวส าหรบความผดนน ๆ ดวย เวนแตจะพสจนไดวาตนมไดรเหนหรอยนยอมในการกระท าความผดของนตบคคล

6.2 โทษอาญา

ในการกระท าความผดตามพระราชบญญตนถอวาม โทษทางอาญา เชน ความผดฐานเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลโดยไมไดรบความยนยอมหรอไมเขาขอยกเวน หรอความผดฐานไมจดใหมระบบรกษาความมนคงปลอดภยแกขอมลสวนบคคล เปนตน

7. การคมครองในสวนทเกยวกบลกจาง

เมอไดมการจดตงคณะกรรมการขอมลสวนบคคล ควรใหคณะกรรมการขอมลสวนบคคลมหนาทรบผดชอบใหออกแนวปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางงาน เพอเปนแนวทางใหนายจางปฏบตตอขอมลสวนบคคลของลกจางโดยเปนไปตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล โดยแนวทางปฏบตดงกลาวควรมรายละเอยดครอบคลมประเดนตาง ๆ ทสามารถเกดขนไดในการใชขอมลสวนบคคลของลกจางในการจางแรงงาน เพอใหนายจางมความเขาใจตอกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล และปฏบตตามกฎหมายไดอยางถกตอง

ดงนน จากปญหาการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมอนเกดขนจากการทนายจางขอใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดโดยไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครอง หากไดมการออกกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลทคมครองเอกชนเปนการทวไป โดยการออกเปนพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล จะชวยแกไขปญหาดงกลาวได

5.2.3 การคมครองกรณผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง

จากการศกษากฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมพบวากฎหมายดงกลาวสามารถแกไขปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางอนเกดขนเนองจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางไดทงในกรณผลกระทบตอความสมพนธอนเกดจากการทลกจางยนยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตนได และกรณ

Page 229: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

214

ผลกระทบตอความสมพนธอนเกดจากการทลกจางไมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตน

1. กรณผลกระทบตอความสมพนธอนเกดจากการทลกจางยนยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตน

หากลกจางไดกระท าการตามค าขอหรอค าสงของนายจางในการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได ยอมมความเปนไปไดอยางมากทนายจางจะพบเหนการกระท าทไมเหมาะสมของลกจาง หรออาจเกดความเขาใจผดพลาดในการสอสารผานทางเครอขายสงคมระหวางนายจางและลกจาง อนอาจกอใหเกดทศนคตของนายจางทไมดตอลกจาง ซงกรณเหลานลวนสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง และอาจน ามาซ งผลรายแกลกจางในการท างานได เมอพจารณากฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมพบวา กฎหมายไดก าหนดหลกการทชวยคมครองความสมพนธระหวางนายจางและลกจางไดจากสาเหตเรมตนของปญหาน กลาวคอ กฎหมายไดบญญตหามใหนายจางในการขอ เรยก บงคบ ขมข หรอท าโดยประการใด ๆ ใหลกจางยอมใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมแลว กฎหมายยงหามไปถงกรณทนายจางท าใหลกจางยอมเปดเผยขอมลการเขาถงใหแกนายจางดวย รวมถงการหามนายจางในการขอ เรยก หรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของเขาตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได62 นอกจากนกฎหมายในหลายมลรฐจงไดบญญตหามนายจางบงคบใหผสมครงานหรอลกจางเพมนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจางซงเกยวของกบเวบไซตเครอขายสงคม63 เพอคมครองไปถงกรณทนายจางอาจเขาดเนอหาในบญชเครอขายสงคมของลกจางไดโดยการใชประโยชนในการจากคณสมบตของเครอขายสงคมทผใชงานมกตงคาความเปนสวนตวใหเพอนหรอผตดตอเขาถงเนอหาในบญชเครอขายสงคมของตนได ซงพจารณาไดวาการทมกฎหมายบญญตหามกรณเหลานไวยอมเปนการชวยปองกนการทนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดในระดบหนง ซงสงผลตอการทจะลดความเสยงในการน าไปสผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางอนเนองมาจากเครอขายสงคมได

จากแนวทางตามกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาสามารถน ามาปรบใชเพอแกไขปญหาขางตนได โดยอาจแกไขเพมเตมมาตราทใหความคมครองในเรองนไวในพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 14/2 ดงน

62 House Bill 2654 Section 1(b) 63 Senate Bill 2561 Section 2(b)

Page 230: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

215

มาตรา 14/2 “นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน

(1) นายจางไมอาจสง เรยก ขอ แนะน า หรอกระท าประการใด ๆ ใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช หรอท าวธการอนใดเพอใหนายจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจางผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตวของผสมครงานหรอลกจาง หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของตนตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคมสวนบคคล

(2) บงคบหรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเพมบคคลใด รวมทงนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง”

2. กรณผลกระทบตอความสมพนธอนเกดจากการทลกจางไมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตน

หากลกจางปฏเสธไมกระท าตามค าสงหรอค าขอของนายจางทใหตนกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลได ซงอาจเกดขนไดทงในกรณลกจางไมยอมเปดเผยขอมลการเขาใช ไมเปดเครอขายสงคมใหนายจางด หรอแมแตการไมยอมเพมนายจางเขาเปนเพอนหรอเขาไวในรายชอผตดตอ การปฏเสธค าสงหรอค าขอของนายจางเหลานมความเปนไปไดอยางมากทจะกอใหเกดความรสกทไมดตอนายจาง และสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางในการท างาน เมอพจารณากฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมพบวา กฎหมายในเกอบทกมลรฐไดบญญตหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกผสมครงานหรอลกจางดวยสาเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธไมกระท าการใหนายจางเขาถงหรอเขาดเนอหาในเครอขายสงคมของลกจาง เชน การปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษประการอนใด หรอขมขวาจะปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษประการอนใดแกลกจาง หรอยกเลก หรอปฏเสธการจางผสมครงานเนองจากการทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธนายจางในกรณดงกลาว

จากแนวทางตามกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกาสามารถน ามาปรบใชเพอแกไขปญหาขางตนได โดยอาจแกไขเพมเตมมาตราทใหความคมครองในเรองนไวในพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ไวในมาตรา 14/2 (3) ซงตอเนองจากมาตรา 14/2 (1) และ (2) ทไดเสนอไวขางตน โดยอาจบญญตในมาตรา 14/2 (3) ไววา “(3) กระท าการทเปนผลรายแกผสมครงาน

Page 231: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

216

หรอลกจาง เพราะเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะเปดเผยขอมลการเขาใช หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมตอหนานายจาง หรอเพมบคคลใดเขาในบญชรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล หรอเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนไดตาม (1) และ (2) แหงมาตราน”

ดงนน ในมาตรา 14/2 ทอาจชวยแกปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางอนเนองมาจากเครอขายสงคมอาจมการบญญตไวโดยสมบรณไดดงน

มาตรา 14/2 “นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน

(1) นายจางไมอาจสง เรยก ขอ แนะน า หรอกระท าประการใด ๆ ใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช หรอท าวธการอนใดเพอใหนายจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจางผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตวของผสมครงานหรอลกจาง หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของตนตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคมสวนบคคล

(2) บงคบหรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเพมบคคลใด รวมทงนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง

(3) กระท าการทเปนผลรายแกผสมครงานหรอลกจาง เพราะเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะเปดเผยขอมลการเขาใช หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมตอหนานายจาง หรอเพมบคคลใดเขาในบญชรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล หรอเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนไดตาม (1) และ (2) แหงมาตราน”

ดงนน จากการทนายจางขอใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได เพอประโยชนทงในการตรวจสอบประวตผสมครงานและเพอการเฝาตรวจดลกจาง และในปจจบนกฎหมายไทยยงไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองลกจางจากการทนายจางขอใหลกจางกระท าการเชนน สงผลใหเกดปญหาจากเหตดงกลาวหลายประการ ไดแก ปญหาการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง ปญหาการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม และปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง เมอพจารณากฎหมายตางประเทศทงในสวนกฎหมายทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมไวเปน

Page 232: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

217

การเฉพาะ และกฎหมายทใหความคมครองขอมลสวนบคคล พบวากฎหมายเหลานสามารถชวยคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมไดเปนอยางด และเหมาะสมทจะน ามาปรบใชเพอเปนแนวทางในการวางมาตรการทางกฎหมายในประเทศไทยเพอแกไขปญหาทเกดขนเหลาน กลาวคอ การแกไขเพมเตมพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ซงก าหนดหามนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหตนเขาถงเครอขายสงคมของลกจาง และหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกลกจางเนองจากเครอขายสงคม ในสวนนจะชวยคมครองการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง และแกไขปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางได และการออกกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลจะชวยเปนกรอบในการทนายจางจะเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจางทไดมาจากเครอขายสงคมได ซงกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลนยงมความจ าเปนแมวาจะไดมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองสทธสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมดวยแลวกตาม เนองจากในทางปฏบตนายจางยงมเหตจ าเปนทเปนขอยกเวนทนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางได ในการเขาถงขอมลสวนบคคลในกรณเชนนจงมความจ าเปนจะตองมกรอบทชดเจนในการกระท าตอขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม ดงนน ในการแกไขปญหาเหลานควรจงวางมาตรการทางกฎหมายทงสองแนวทางนควบคกนไป

Page 233: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

218

บทท 6 บทสรปและขอเสนอแนะ

6.1 บทสรป ปจจบนเครอขายสงคมมการใชงานแพรหลายอยางมากในประเทศไทย และความนยมทเพมมากขนนเองสงผลใหนายจางหนมาใชเครอขายสงคมเพอการตรวจสอบลกจาง เนองจากเครอขายสงคมเปนชองทางทสะดวก รวดเรว ประหยด และไดขอมลทแตกตางจากการตรวจสอบลกจางดวยวธการดงเดม เชน ใบประวตลกจาง การสมภาษณ การสอบถามลกจางโดยตรง เปนตน โดยการใชงานเครอขายสงคมของนายจางโดยสวนใหญมวตถประสงคหลก 2 ประการ คอ การตรวจสอบประวตผสมครงานในการคดเลอกบคคลเขาท างาน และการเฝาตรวจดลกจางผานทางเครอขายสงคม ซงเครอขายสงคมไดสรางบรรทดฐานในการสอดสองดลกจางขนใหม เพราะการคนหา “รอยเทาดจทล” (Digital Footprint) ของบคคลชวยเปดเผยลกษณะของพฤตกรรมของบคคลไดอยางทไมเคยเปนมากอน แตอยางไรกตามดวยคณสมบตการใชงานของเครอขายสงคมในปจจบนทอนญาตใหผใชงานตงคาความเปนสวนตวเพอจ ากดการเขาถงจากบคคลอนไดตามทผใชงานตองการ เชน เฉพาะเพอน เพอนของเพอน หรอสาธารณะ เปนตน ดวยคณสมบตการตงคาความเปนสวนตวนท าใหนายจางไมสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางทลกจางมไวเพอการใชงานสวนตวโดยไมเกยวของกบวตถประสงคในการท างานไดอยางอสระ จงสงผลใหนายจางสงหรอขอใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงหรอดเนอหาในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได ไมวาจะดวยการสงใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช เปดเครอขายสงคมใหนายจางดตอหนา เปลยนแปลงการตงคาความเปนสวนตว หรอเพมนายจางเขาไวในรายชอผตดตอ เนองจากเครอขายสงคมถอเปนพนทสวนตวทผใชงานยงอาจคาดหมายในความเปนสวนตวไดหากวาไดมการกระท าในขนตอนเพอรกษาความเปนตวไว และในเครอขายสงคมนยงประกอบดวยขอมลสวนบคคลเปนจ านวนมาก หากลกจางตองกระท าการดงกลาวตามค าขอหรอหรอค าสงของนายจางยอมสงผลกระทบตอสทธสวนบคคลของลกจางเปนอยางมาก แตเมอพจารณากฎหมายไทยทบงคบใชในปจจบนยงไมมกฎหมายพเศษทใหความคมครองลกจางจากการขอเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลโดยนายจางไวเปนการเฉพาะ ซงสงผลใหเกดปญหาหลายประการ โดยผเขยนไดวเคราะหถงปญหาทเกดขนจากสาเหตดงกลาวไวดงตอไปน 6.1.1 ปญหาการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง ในการเขาถงเครอขายสงคมของลกจางนายจางอาจสงหรอขอใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมในทงชวงระยะเวลากอนเขาท าสญญาจางแรงงาน และ

Page 234: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

219

หลงจากท าสญญาจางแรงงานกบลกจางแลว โดยพจารณาแยกในสองชวงระยะเวลานไดวา ในชวงระยะเวลากอนหรอขณะเขาท าสญญาจางแรงงานแมลกจางจะมหนาทตองเปดเผยขอความจรงแกนายจางเพอไมใหเปนการท ากลฉอฉลในการท าสญญาจางแรงงาน แตนายจางกไมอาจถามค าถามอนกระทบตอขอมลสวนบคคลได เวนแตจะมเหตจ าเปนอยางยง โดยจะตองเปนไปตามหลกเกณฑ คอ ขอมลสวนบคคลนนกระทบตองานอยางชดแจง และไดระบเหตอนเกยวของกบค าถามมาโดยชดแจง อยางไรกตาม แมวาค าสงของนายจางทใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมเพอทราบขอมลเกยวกบลกจางทมเหตจ าเปนอยางยง แตเครอขายสงคมประกอบดวยขอมลอนของลกจางทไมเกยวของกบงานของนายจางอกเปนจ านวนมาก รวมทงเครอขายสงคมเปนพนทสวนตวทลกจางจะแสดงออกในเรองตาง ๆ และเปนชองทางตดตอสอสารไดในตว ยอมเปนเรองทแทบจะเปนไปไมไดทจะควบคมใหนายจางทราบเฉพาะขอมลทจ าเปนอยางยงอนเกยวของกบงานของนายจาง หากนายจางประสงคทจะทราบขอมลสวนบคคลใดของผทจะมาเปนลกจางทจ าเปนกสามารถทจะสอบถามโดยตรงหรอตรวจสอบโดยวธการอน ลกจางไมมหนาทตองกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของตน แมลกจางจะไมยอมกระท าการ เพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางกหาใชการไมเปดเผยขอความจรงอนเปนการท ากลฉอฉลในสญญาจางแรงงาน ซงรวมถงกรณทลกจางตองไมกระท าการดงกลาวหลงเขาท าสญญาจางแรงงานแลวกหาใชการท ากลฉอฉลไมดวยเหตผลเชนเดยวกน และในชวงระยะเวลาหลงเขาท าสญญาจางแรงงาน ในกรณขอตกลงหรอค าสงของนายจางใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของลกจางถอไดวาเปนค าสงทกระทบหรอจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง ซงโดยทวไปในความสมพนธระหวางนายจางและลกจางโดยหลกแลวนายจางไมอาจก าหนดเงอนไขใด ๆ อนเปนการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจาง แตในบางกรณความประพฤตสวนตวของลกจางอาจสงผลกระทบตอธรกจของนายจางหรองานในหนาทของลกจางได โดยตามแนวค าพพากษาศาลฎกาของไทยศาลมกพจารณาในลกษณะส าคญ 2 ประการ คอ ลกษณะธรกจของนายจางและงานของลกจาง และลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตทลกจางถกจ ากด ซงเมอพจารณาถงค าสงของนายจางทใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ซงลกจางมไวโดยเฉพาะส าหรบการสอสารสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง ลกษณะกจกรรมหรอความประพฤตของลกจางคอการใชงานเครอขายสงคมยอมไมกระทบตอธรกจของนายจางอนจะกอใหเกดความเสยหายโดยตรงแกนายจาง ค าสงของนายจางใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดจงเปนการจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางอนเปนค าสงทท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควร ค าสงในลกษณะนของนายจางจงไมมผลผกพนใหลกจางตองปฏบตตาม โดยไมถอวาเปนการทลกจางฝาฝนค าสงของนายจาง

Page 235: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

220

อยางไรกตาม แมลกจางจะไมตองปฏบตตามค าขอหรอค าสงของนายจางทใหลกจางกระท าการเพอใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจางไดทงชวงระยะเวลากอนหรอขณะเขาท าสญญาจางแรงงานและหลงท าสญญาจางแรงงาน โดยไมถอวาเปนการทลกจางไมเปดเผยขอความจรงอนจะเปนการท ากลฉอฉลในการท าสญญาจางแรงงาน และไมถอวาเปนการฝาฝนค าสงของนายจางดวยเหตทค าสงดงกลาวมลกษณะจ ากดสทธสวนบคคลของลกจางอนท าใหนายจางไดเปรยบลกจางเกนสมควร ซงเขาลกษณะตามมาตรา 14/1 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 แตในความเปนจรงดวยคณลกษณะของเครอขายสงคมทใชงานไดสะดวก รวดเรว และใชไดกบอปกรณสอสารทสามารถพกพาไปไดทกททกเวลา ทงยงมคณสมบตการใชงานของเครอขายสงคมทผใชสามารถเลอกใหบคคลใดบางทจะสามารถเหนเนอหาในเครอขายสงคมของตนได นายจางอาจเพยงแคเสนอแนะโดยทนายจางไมไดถงขนออกค าสงใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได ลกจางทอยในฐานะทดอยกวานายจางจงมกไมกลาปฏเสธทจะกระท าตาม และเมอนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจาง ลกจางยอมเกดความไมสะดวกในการใชงานเครอขายสงคม โดยตองระมดระวงในการใชงานหรอสอสารในเครอขายสงคม ท าใหลกจางไมสามารถใชประโยชนจากเครอขายสงคมซงเปนสอทมคณสมบตทเปนประโยชนมากมายไดอยางเตมท ดวยเกรงวานายจางจะพบเหนการกระท าเหลานนและอาจเกดความไมพงพอใจลกจางได ซงในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางถอเปนพนทสวนตวทไมเกยวของกบวตถประสงคในการจางงานของนายจาง แตลกจางกลบตองสญเสยความเปนอสระในการใชงานเครอขายสงคม ซงเปนปญหาทเกดขนในความเปนจรงอนเปนผลมาจากการทกฎหมายยงไมไดบญญตคมครองไวในกรณน 6.1.2 ปญหาการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม ในการเขารวมเครอขายสงคมผใชจ าเปนตองสรางโปรไฟลทเปนของตวเองในการใชงาน ซงในการสรางโปรไฟลสมาชกใหมจะถกตงค าถามใหกรอกลงในรปแบบดวยระบขอมลตาง ๆ ทสวนใหญเปนขอมลสวนบคคล และเครอขายสงคมสวนใหญยงกระตนใหผใชอพโหลดรปภาพโปรไฟล นอกจากนผใชงานกยงไดเปดเผยขอมลในระหวางการใชงานเครอขายสงคมเปนจ านวนมาก เมอพจารณากฎหมายไทยในปจจบนยงไมมกฎหมายทคมครองลกจางจากการทนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการเพอใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมของลกจาง และลกจางกมกไมกลาปฏเสธทจะกระท าตามค าขอหรอค าสงของนายจาง สงผลใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมและเกบขอมลสวนบคคลของลกจางทอยในนนเพอน าไปใชประโยชนส าหรบนายจางได เมอพจารณากฎหมายไทยทบงคบใชอยในปจจบนทเกยวของกบการคมครองขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคม พบวาพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ซงกฎหมายนไดใหความคมครองขอมลคอมพวเตอรไว แตแมขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมจะจดเปน

Page 236: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

221

ขอมลคอมพวเตอรตามกฎหมายน การทลกจางยนยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตนได ลกจางยอมทราบดอยแลววานายจางตองเขาถงขอมลสวนบคคลของตนในเครอขายสงคมดวย จงเปนการทลกจางยนยอมใหนายจางเขาถงขอมลสวนบคคลของตนได กรณจงหาใชการเขาถงขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบตามมาตรา 7 หรอการดกรบ โดยมชอบตามมาตรา 8 แห งพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 อกทงเมอพจารณากฎหมายไทยทใหความคมครองขอมลสวนบคคลในปจจบนมเพยงพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 กฎหมายฉบบดงกลาวกใหความคมครองเฉพาะขอมลสวนบคคลทอยในความควบคมดแลของหนวยงานรฐเทานน ขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมจงไมอยในขอบเขตความคมครองตามกฎหมายน นายจางจงสามารถเขาถงขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางและกระท าการตอขอมลสวนบคคลของลกจางไดโดยปราศจากกรอบกฎหมายในการควบคมทงในการเกบรวบรวม การใช การเปดเผยขอมลสวนบคคลของลกจาง และการเกบรกษาขอมลสวนบคคลของลกจาง

6.1.3 ปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง ปจจบนนายจางหนมาใชเครอขายสงคมเพอเปนชองทางการตรวจสอบลกจาง และยงไมมกฎหมายไทยทใหความคมครองการขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหตนสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ในความเปนจรงลกจางสวนใหญมกไมกลาปฏเสธทจะกระท าตามค าขอหรอค าสงของนายจาง และอาจมลกจางบางสวนทไมกระท าการตามทนายจางสงหรอขอ ซงทงสองกรณนลวนกอใหเกดผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางไดทงสองทาง กลาวคอ กรณแรก ลกจางยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม เนองจากในการใชงานเครอขายสงคมบอยครงทผใชกระท าสงตาง ๆ ลงในเครอขายโดยไมไดไตรตรองอยางถถวน หรอกระท าในขณะทอารมณออนไหว เชน โกรธ เสยใจ หรอผดหวง และกลายเปนความไมเหมาะสมในการแสดงออกในเครอขายสงคม รวมทงลกษณะการสอสารผานทางเครอขายสงคมทแตกตางจากการสอสารแบบเหนหนาซงกอใหเกดความใจผดไดงาย จงมความเปนไปไดอยางมากทนายจางจะพบเหนการกระท าทไมเหมาะสมในเครอขายสงคม หรอเขาใจผดในการสอสาร จงเกดความรสกทไมดกบลกจาง และกรณทสอง หากลกจางปฏเสธไมกระท าตามค าสงหรอค าขอของนายจางทใหตนกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลได ซงอาจมทงในกรณลกจางไมยอมเปดเผยขอมลการเขาใช ไมเปดเครอขายสงคมใหนายจางด หรอแมแตการไมยอมเพมนายจางเขาเปนเพอนหรอเขาไวในรายชอผตดตอ การปฏเสธค าสงหรอค าขอของนายจางเหลานมความเปนไปไดอยางมากทจะกอใหเกดความรสกทไมดตอนายจาง และสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางในการท างาน ซงทผานมาลกจางจ านวนมากทไดรบผลรายในการท างานอนเนองมาจากการใช

Page 237: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

222

งานเครอขายสงคม โดยลกจางบางรายถงขนถกไลออกจากงาน ผเขยนเหนวากรณนายจางจะลงโทษลกจางจากการกระท าในเครอขายสงคมไดหรอไมเพยงใดควรตองพจารณาตามกฎหมายวาไดบญญตใหสทธแกนายจางในการลงโทษลกจางไวในกรณใดบาง และการกระท าในเครอขายสงคมของลกจางถอเปนกรณทนายจางลงโทษไดตามกฎหมายหรอไม อยางไรกตาม การกระท าในเครอขายสงคมของลกจางอาจเปนเพยงเรองเลกนอยซงเพยงแคกอใหเกดความรสกทไมดแกนายจาง หรอสรางทศนคตแกนายจางในแงลบตอลกจาง โดยนายจางไมไดถงขนกระท าการทเปนผลรายแกลกจาง เชน การเลกจาง หรอพกงานตามกฎหมาย แตความรสกและทศนคตทไมดตอลกจางเหลานยอมกอใหเกดผลกระทบตอความสมพนธระหว างนายจางและลกจาง เชน ท าใหหนาทการงานของลกจางไมเจรญกาวหนาเทาทควร หรอเกดบรรยากาศทตงเครยดในการท างาน เปนตน ซงปญหาทเกดขนนมสาเหตมาจากการไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองการขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางเขาถงเครอข ายสงคมสวนบคคลของลกจาง 6.2 ขอเสนอแนะ จากทไดศกษาปญหาทเกดขนสบเนองจากการการไมมกฎหมายเฉพาะทใหความคมครองการขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ผเขยนเหนสมควรใหมการแกไขเพมเตมกฎหมายโดยแยกเปน 2 มาตรการในการคมครองลกจาง กลาวคอ การคมครองลกจางจากการขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง และการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมบคคล 6.2.1 ขอเสนอแนะในการคมครองกรณการใชงานเครอขายสงคมโดยอสระของลกจาง แนวทางการให ความคมครองในเรองน ควรกระท าโดยการแก ไขเพมเตมพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ดงตอไปน (1) การเพมค านยามทเกยวของไวในมาตรา 5 อนไดแกค าวา บญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล ขอมลการเขาใช และการกระท าทเปนผลราย ซงการก าหนดนยามค าทจ าเปนเหลานไวอยางชดเจนมความส าคญอยางมากในการชวยใหการปรบใชกฎหมายเปนไปไดอยางมประสทธภาพ เนองจากเครอขายสงคมถอเปนเรองใหมทยงไมเคยมกฎหมายใดบญญตถงไวเปนการเฉพาะมากอน (2) การแกไขเพมเตมรายละเอยดการคมครองการขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมไวในมาตรา 14/2 โดยหามนายจางเรยก ขอ หรอแนะน าให

Page 238: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

223

ผสมครงานหรอลกจางเปดเผยขอมลการเขาใช หรอท าวธการอนใดเพอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางหรอผสมครผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตวของผสมครงานหรอลกจาง หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของเขาตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได หรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคมสวนบคคล และหามนายจางบงคบหรอขเขญนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง (3) การก าหนดขอยกเวนการกระท าทเกยวของกบเครอขายสงคมของลกจางทนายจางสามารถกระท าไดไวใน 14/3 ไดแก กรณทนายจางไดขอมลการเขาใชของบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางมาโดยไมไดตงใจ นายจางตรวจดการใชอปกรณอเลกทรอนกสของนายจางและอเมลของนายจาง บญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางนนนายจางเปนผจดหาให หรอไดรบมาเนองจากความสมพนธในการจางงานระหวางลกจางและนายจาง หรอถกใชส าหรบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง ขอมลเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงสามารถไดมา หรอมปรากฏอยในโดเมนสาธารณะ หรอในการท าการสอบสวนหรอเรยกใหลกจางใหความรวมมอในการสอบสวนในกรณทนายจางมขอมลอนเชอถอไดเกยวกบการกระท าทไมชอบหรอโดยทจรตของลกจางบนบญชผใชสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจาง หรอถานายจางมขอมลทเชอถอไดวาลกจางโอนขอมลทรพยสน ขอมลซงเปนความลบ ขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผใชสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางโดยไมไดรบอนญาต (4) การก าหนดบทก าหนดโทษของการกระท าทเปนความผดตามมาตรา 14/2 ไวในมาตรา 147 ซงเปนการเพมเตมจากมาตรา 147 ปจจบนทก าหนดโทษไวเพยงส าหรบการฝาฝนมาตรา 16 6.2.2 ขอเสนอแนะในการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคม ในการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจางในเครอขายสงคมควรมการออกกฎหมายเฉพาะเพอคมครองขอมลสวนบคคล ซงในกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลนควรออกเปนพระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล เพอคมครองขอมลสวนบคคลจากการกระท าตาง ๆ ตอขอมล ซงจะมขอบเขตคมครองไปถงการกระท าของนายจางตอขอมลสวนบคคลในเครอขายสงคมของลกจางดวย โดยกฎหมายนควรมขอบเขตบงคบใชแกการประมวลผลขอมลสวนบคคลเพยงสวนหนงสวนใดหรอทงหมดโดยวธการทางอเลกทรอนกส หรอวธอตโนมต หรอโดยวธการอนใดทไมใชวธการทางอเลกทรอนกสหรอวธการอตโนมตซงกระท าขนในราชอาณาจกร รวมทงทมการจดเกบไวนอกราชอาณาจกร แตไมใชบงคบกบการประมวลผลขอมลสวนบคคลโดยบคคลธรรมดาเพยงเพอวตถประสงคในการใชสวนบคคล เวนแตจะมวตถประสงคในการเปดเผยขอมลนนโดยทวไปหรอโดย

Page 239: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

224

เฉพาะเจาะจง ในหลกการคมครองขอมลควรมการคมครองทงในสวนการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคล และการเกบรกษาและการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคล รวมทงควรก าหนดรบรองสทธของเจาของขอมลใหมสทธทควรไดรบ เชน ขอตรวจดขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ขอส าเนาหรอส าเนาทไดรบรอง ความถกตองของขอมลสวนบคคลดงกลาว เปนตน นอกจากนควรมบทก าหนดโทษแกผกระท าความผดตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลไวอยางชดเจน นอกจากน เพอใหการบงคบใชกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลของไทยมประสทธภาพกฎหมายควรก าหนดใหมการจดตงคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลในการท าหนาทก ากบดแลเพอใหการประมวลผลขอมลสวนบคคลเปนไปตามทกฎหมายก าหนด โดยคณะกรรมการดงกลาวสามารถท าหนาทไดโดยอสระ โดยในกฎหมายควรก าหนดไวถงรปแบบ องคประกอบ คณสมบตของคณะกรรมการ และอ านาจหนาทของคณะกรรมซงควรก าหนดไวอยางกวาง ทงอ านาจทางดานการสนบสนนสงเสรม คมครองปองกน ซงอาจใหคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลเปนผมบทบาทส าคญเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคลของลกจาง โดยใหคณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคลมหนาทรบผดชอบใหออกแนวปฏบตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคลในการจางงาน เพอเปนแนวทางใหนายจางปฏบตตอขอมลสวนบคคลของลกจางโดยเปนไปตามกฎหมายคมครองขอมลสวนบคคลอยางถกตองและครบถวน 6.2.3 ขอเสนอแนะในการคมครองกรณปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง ในการแกไขปญหาผลกระทบตอความสมพนธระหวางนายจางและลกจางอนมสาเหตมาจากเครอขายสงคม ควรตองออกกฎหมายทมรายละเอยดคมครองลกจางทงในกรณทผลกระทบในความสมพนธนเกดขนจากการทลกจางยนยอมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคมของตน และลกจางปฏเสธไมกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม ซงอาจกระท าได โดยการแกไขเพมเตมพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 โดยเพมมาตรา 14/2 ซงมรายละเอยดทงในการหามนายจางขอหรอสงใหลกจางกระท าการใหนายจางเขาถงเครอขายสงคม และหามนายจางกระท าการทเปนผลรายแกผสมครงานหรอลกจาง เพราะเหตทผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะกระท าการใหนายจางสามารถเขาถงเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง ทงน ควรบญญตค าวา “การกระท าทเปนผลราย” เพมเตมไวในมาตรา 5 แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ไวอยางชดเจน

Page 240: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

225

บรรณานกรม

หนงสอและบทความในหนงสอ

จด เศรษฐบตร. แกไขเพมเตมโดย ดาราพร ถระวฒน. หลกกฎหมายแพงลกษณะนตกรรมและสญญา. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร : โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555.

จตต ตงศภทย. ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยวาดวยบคคล. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2529.

ดาราพร ถระวฒน. กฎหมายสญญา: สถานะใหมของสญญาในปจจบนและปญหาขอสญญาทไมเปนธรรม. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2542.

หมอมหลวงไกรฤกษ เกษมสนต. ค าอธบายประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 288 – มาตรา 366. พมพครงท 9. กรงเทพมหานคร : ส านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา, 2557.

ชาญชย แสวงศกด. สาระนาร พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540. กรงเทพมหานคร : วญญชน, 2540.

นคม จนทรวทร. กฎหมายแรงงานแนวคดและปญหา. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2530.

บรรเจด สงคะเนต. หลกพนฐานของสทธ เสรภาพ และศกดศรความเปนมนษย ตามรฐธรรมนญใหม. พมพครงท 4. กรงเทพมหานคร : วญญชน, 2555.

ปรด เกษมทรพย. นตปรชญา. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : มตรนราการพมพ, 2531. พรเพชร วชตชลชย. ค าอธบายพระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.

2550. กรงเทพมหานคร : โรงพมพดอกเบย, 2550. ไพจตร ปญญพนธ. ค าอธบายประมวลกฎหมายแพงและพาณชยลกษณะละเมด และหลกกฎหมาย

ลกษณะละเมด เรองขอสนนษฐานความผดทางกฎหมาย. พมพครงท 12. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพนตบรรณการ, 2550.

ไพบลย อมรภญโญเกยรต. ค าอธบาย พ.ร.บ. คอมพวเตอร พ.ศ. 2550. กรงเทพมหานคร : โปรวชน, 2553.

มานตย จมปา. รฐธรรมนญใหม มอะไรใหม. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : โรงพมพเดอนตลา, 2541.

Page 241: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

226

วจตรา (ฟงลดดา) วเชยรชม. ค าอธบายกฎหมายแรงงาน. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : โครงการต าราและเอกสารประกอบการสอน คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2558.

ศนนทกรณ (จ าป) โสตถพนธ. ค าอธบาย นตกรรม-สญญา. พมพครงท 19. กรงเทพมหานคร : บรษท ส านกพมพวญญชน จ ากด, 2558.

สดาศร วศวงศ. ค าอธบายเกยวกบกฎหมายแรงงานสมพนธ. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพนตบรรณการ, 2553.

สษม ศภนตย. ค าอธบาย กฎหมายลกษณะละเมด. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพนตบรรณการ, 2553.

ส านกงานเลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต. รางพระราชบญญตวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. .... และรางพระราชบญญตวาดวยอาชญากรรมทางคอมพวเตอร พ.ศ. .... กรงเทพมหานคร : โรงพมพเดอนตลา, 2544.

บทความวารสาร บรรเจด สงคะเนต. “หลกประกนสทธและเสรภาพตามรฐธรรมนญฉบบใหม.” วารสารกฎหมาย

ปกครอง. เลมท 17 (2541). ปรด เกษมทรพย. “อ านาจ ความชอบธรรมและขอบเขตของรฐในการบญญตกฎหมายทจ ากดสทธ

เสรภาพของประชาชน.” วารสารนตศาสตร (ธรรมศาสตร). (2523). พนส ทศนยานนท. “สทธเสรภาพสวนบคคลของชนชาวไทย.” วารสารนตศาสตร. 3 (2524). อนนต จนทรโอภากร. “โครงสรางพนฐานกฎหมายลกษณะละเมด.” ใน รวมบทความครบรอบ 60 ป

ดร.ปรด เกษมทรพย, หนา 101-102. กรงเทพมหานคร : พ. เค. พรนตงเฮาส, 2531. วทยานพนธ ชาตร สงสมพนธ. “อาชญากรรมคอมพวเตอร: ศกษาวเคราะหการเขาถงโดยมชอบ.” วทยานพนธ

มหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552. ชนอาร มาลศรประเสรฐ. “การคมครองสทธสวนตวกบการสอสารสนเทศ.” วทยานพนธมหาบณฑต

คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2539. ชชพ ปณฑะสร. “การละเมดสทธสวนตว.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2525.

Page 242: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

227

ณฐวด ณฐวฒ. “กลฉอฉลในสญญาจางแรงงาน.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555.

นคร เสรรกษ. “การคมครองขอมลสวนบคคล: ขอเสนอเพอพฒนาสทธรบรขอมลขาวสารในกระบวนการธรรมรฐไทย.” วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต คณะบณฑตวทยาลย สาขาวชาสหวทยาการ มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548.

นชร แกวยาว. “ขอสญญาทไมเปนธรรมในสญญาจางแรงงาน.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2552.

น าทพย บญเกด. “ความรบผดทางอาญากรณละเมดขอมลสวนบคคล : ศกษาเฉพาะกรณขอมลสวนบคคลทจดเกบในระบบคอมพวเตอร.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548.

พชรนทร เตชะปญญารกษ. “การลกลอบบนทกภาพถาย หรอวดทศนโดยมชอบ.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2549.

วชย เออองคณากล. “อ านาจบงคบบญชาของนายจาง.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2523.

วลาสน ปานใจ. “ลกษณะของสญญาจางแรงงาน.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2523.

สนสา สวางเนตร. “การกระท าในทางสวนตวของลกจางและผลในทางกฎหมาย.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

สวลกษณ ขนธปรกษา. “การคมครองสทธในความเปนอยสวนตวในการประยกตใชเทคโนโลย RFID.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2555.

ศรกล ภพนธ. “ขอความคดวาดวยขอมลขาวสารสวนบคคล.” วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2548.

สออเลกทรอนกส กลพล พลวน. “สทธในความเปนอยสวนตวกบการคมครองตามกฎหมายไทย.” จาก

http://www.stat.ago.go.th/บทความลงเวบ/บทท%2016.htm, 10 กนยายน 2558. ไทยรฐออนไลน. “จทเอช เขม! พกงาน ทอปแทป ปนปน สงหามเลนโซเชยล 6 เดอน.” จาก

http://www.thairath.co.th/content/491909, 30 มกราคม 2559.

Page 243: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

228

บรรเจด สงคะเนต นนทวชร นวตระกลพสทธ และเรวด ขวญทองยม. “รายงานการศกษาวจยฉบบสมบรณ เรอง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรบรองและคมครองสทธในความเปนอยสวนตว (Right to privacy).” จาก http://www.nhrc.or.th/2012/wb/img_contentpage_attachment/511_file_name_4667.pdf, 10 กมภาพนธ 2559.

“พกงาน3เดอน เนโกะจมพ แจมร าไห โตโพสต! โชวเบยร.” จากhttp://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1446087381, 1 กมภาพนธ 2559.

สณธาน ขนทมณ และด ารงค ทรพยผล. “กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล.” จาก http://www.coj.go.th/iad/userfiles/file/dataprotection.doc, 29 สงหาคม 2557.

เหมยวฟน. “หนมพะเยาโพสตดาคนขจกรยาน แตนนกลบท าใหเขาตกงานแบบทนท.” จาก http://www.catdumb.com/sek-wissawapol-jc, 30 ม.ค. 2559.

“อพเดทตวเลขผใช Internet และ Social Media ในไทย (ม.ค. 59). จาก http://www.marketingoops.com/reports/research/thai-digital-in-2016, 10 กมภาพนธ 2559.

“อารเอส สงแบนงาน"เนโกะจมพ" 3 เดอน กรณโพสตแอลกอฮอล.” จาก http://news.sanook.com/1890438/, 1 กมภาพนธ 2559.

Books Alan F. Westin. Privacy and Freedom. New York : Atheneum, 1967. Daniel J. Solove. THE FUTURE OE REPUTATION: GOSSIP, RUMOR, AND PRIVACY ON

THE INTERNET. New Haven, CT : Yale University Press, 2007. Quote in Pabarcus, Adam. “Are 'private' spaces on social networking websites truly private? The extension of intrusion upon seclusion.” William Mitchell Law Review 38. (2011).

Daniel J. Solove. UNDERSTANDING PRIVACY. MA : Harvard University Press, 2008. Quote in Pabarcus, Adam. “Are 'private' spaces on social networking websites truly private? The extension of intrusion upon seclusion.” William Mitchell Law Review 38. (2011).

Page 244: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

229

Evan Hendricks, Trudy Hayden, and Jack D. Novick. Your Right to Privacy. Carbondale : Southern Illinois University Press, 1990.

Journals

Adam Pabarcus. “Are 'private' spaces on social networking websites truly private? The

extension of intrusion upon seclusion.” William Mitchell Law Review 38. (2011).

Avner Levin and Patricia Sánchez Abril. “Two Notions of Privacy Online.” Vanderbilt Journal of Entertainment & Technology Law 11. (2009).

Danah M. Boyd & Nicole B. Ellison. “Social network sites: Definition, history, and scholarship.” 13 Journal of Computer-Mediated Communication. (2007).

E. Friend. “Privacy.” Yale Law Journal 77. (1688). Frank J. Cavico, Bahaudin G. Mujtaba, Stephen C. Muffler, and Marissa Samuel. “Social

Media and Employment-At-Will: Tort Law and Practical Considerations for Employees, Managers and Organizations.” 11 New Media & Mass Communication. (2013).

James Grimmelmann. “Saving Facebook.” Iowa Law Review 94. (2009). Jeremy Gelms. “High-Tech Harassment: Employer Liability Under Title VII for

Employee Social Media Misconduct.” Washington Law Review 87. (2012). Linda B Hollinshead. “Social-Media Privacy and Protection Laws.” 40 Employment

Relations Today. (2013). Orin S Kerr. “The Problem of Perspective in Internet Law.” 91 Georgetown Law

Journal 357. (2003). Richards, Neil M. and Solove, Daniel J. “Prosser's Privacy Law: A Mixed Legacy.”

California Law Review 98. (2010). Saby Ghoshray. “EMPLOYER SURVEILLANCE VERSUS EMPLOYEE PRIVACY: THE NEW

REALITY OF SOCIAL MEDIA AND WORKPLACE PRIVACY.” Northern Kentucky Law Review 40. (2013).

Page 245: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

230

Susan C. Hudson and Karla K. Roberts (Camp). “Drafting and Implementing an Effective Social Media Policy.” Texas Wesleyan Law Review 18. (2012).

Steven J. Venezia. “The Interaction of Social Media and the Law and How to Survive the Social Media Revolution.” New Hampshire Bar Journal 52. (2012).

William L. Prosser. “Privacy.” California Law Review 48. (1960). Wright, George. “Stoic midwives at the Birth of Jurisprudence.” The American Journal

of Jurisprudence 28. (1983). Electronic Media

Alessandro Acquisti and Ralph Gross. “Imagined Communities: Awareness,

Information Sharing, and Privacy on the Facebook.” Quote in Taraszow, Tatjana, Aristodemou, Elena, Shitta, Georgina, Laouris, Yiannis, and Arsoy, Aysu. “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example.” http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf, January 29, 2015.

Andrew Besmer and Heather Richter Lipford. “Privacy Perceptions of Photo Sharing in Facebook.” Quote in Taraszow, Tatjana, Aristodemou, Elena, Shitta, Georgina, Laouris, Yiannis, and Arsoy, Aysu. “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example.” http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf, January 29, 2015.

Page 246: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

231

Balachander Krishnamurthy and Craig E. Wills. “On the Leakage of Personally Identifiable Information Via Online Social Networks.” www2.research.att.com/~bala/papers/wosn09.pdf, January 1, 2015.

Barbara M. Wildemuth. “The illusion of online privacy, quoted in Taraszow,” Tatjana, Aristodemou, Elena, Shitta, Georgina, Laouris, Yiannis, and Arsoy, Aysu. “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example.” http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf, January 29, 2015.

C. David Morison and Robert L. Bailey. “Employee Privacy Rights: Employer Monitoring and Investigating Employees’ Electronic Activities and Communications.” http://www.emlf.org/clientuploads/directory/whitepaper/Morrison_Bailey_11.pdf, October 21, 2014.

Carly Brandenburg. “The newest way to screen job applications - A social networker's nightmare.” Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Careerbuilder.com. “Background Check.” Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Careerbuilder.com. “One-in-Five Employers Use Social Networking Sites.” Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Page 247: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

232

Chris Walter. “LEGAL BRIEFING Employment Practices Data Protection Code - Part 2 (Employment Records).” https://www.cov.com/~/media/files/corporate/.../2002/09/oid6089.ashx, August 17, 2014.

Dan Malachowski. “Wasted Time At Work Costing Companies Billions.” Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Dave Taylor. “The Internet doesn’t have a delete key.” http://www.safekids.com/2013/05/22/the-internet-doesnt-have-a-delete-key/, February 13, 2016.

Dipl.-Jur. Falk Hagedorn. “PRIVACY IN THE WORKPLACE NATIONAL REPORT ON GERMANY.” pawproject.eu/en/sites/default/.../web_national_report_germany_en.doc, July 7, 2015.

“German Government Moves on Draft Law Regarding Employee Data Protection.” https://www.huntonprivacyblog.com/2010/10/articles/german-government-moves-on-draft-law-regarding-employee-data-protection/, August 31, 2014.

Guillaume Scifo. “Social Networks: Reliable or Unreliable Source of Research Data?.” http://www.atelier.net/en/trends/articles/social-networks-reliable-or-unreliable-

source-research-data_432818, February 13, 2016. Information Commissioner’s Office. “The Guide to Data Protection Act.”

http://ico.org.uk/for_organisations/data_protection/the_guide, August 18, 2014.

J. Palank. “Face it: “Book” no secret to employers.” The Washington Times (July 2006) Quote in Taraszow, Tatjana, Aristodemou, Elena, Shitta, Georgina, Laouris, Yiannis, and Arsoy, Aysu. “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example.”

Page 248: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

233

http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf, January 29, 2015.

J.T. Ripton. “7 Social Media Mistakes That Could Damage Your Career.” http://www.careercast.com/career-news/7-social-media-mistakes-could-damage-your-career, January 1, 2016.

Jennifer Grasz. “New CareerBuilder Study Reveals Nine Lessons for Job Seekers and Recruiters That May Surprise You.” http://www.careerbuilder.com/share/aboutus/pressreleasesdetail.aspx?sd=10%2F17%2F2013&id=pr785&ed=12%2F31%2F2013, June 4, 2015.

John M. Grohol. “What Hurts Your Facebook Friends?.” http://psychcentral.com/blog/archives/2011/03/19/what-hurts-your-facebook-friends/, January 1, 2016.

Lauren Locklear. “IN THE WORLD OF SOCIAL MEDIA, WHEN DOES "PRIVATE" MEAN PRIVATE? A CRITIQUE OF GERMANY'S PROPOSED AMENDMENTS TO ITS FEDERAL DATA PROTECTION ACT.” docs.law.gwu.edu/stdg/gwilr/PDFs/44-4/4-%20Locklear.pdf, August 4, 2014.

Leonard Court and Courtney Warmington. “The Workplace Privacy Myth: Why Electronic Monitoring Is Here to Stay.” 29 Okla. City. U. L. Rev. 15. 18 (2004). Quote in C. David Morison and Robert L. Bailey. “Employee Privacy Rights: Employer Monitoring and Investigating Employees’ Electronic Activities and Communications.” http://www.emlf.org/clientuploads/directory/whitepaper/Morrison_Bailey_11.pdf, October 21, 2014.

Lillian Cunningham. “Should you friend your boss on Facebook?.” https://www.washingtonpost.com/national/on-leadership/should-you-friend-your-boss-on-facebook/2012/10/25/6a8d5bba-1dff-11e2-ba31-3083ca97c314_story.html, January 1, 2016.

Page 249: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

234

Louisa Peacock. “Social networking sites used to checkout job applicants, quoted in Parichat Janthori. The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Marcia Clemmitt. “Internet Accuracy: Is information on the Web reliable?.”. www.cqpress.com/docs/cq_researcher_v18-27_internet_accuracy.pdf, February 13, 2016.

Michelle Croteau. “A Quarter of Young People Have Facebook or Other Social Media Postings They May Later Regret.” http://company.findlaw.com/press-center/2013/a-quarter-of-young-people-have-facebook-or-other-social-media-pos.html, July 11, 2015.

National Conference of State Legislatures. “ACCESS TO SOCIAL MEDIA USERNAMES AND PASSWORDS.” http://www.ncsl.org/research/telecommunications-and-information-technology/employer-access-to-social-media-passwords-2013.aspx, July 17, 2015.

“New developments regarding German draft on employee data protection data.” http://www.osborneclarke.com/connected-insights/publications/new-developments-regarding-german-draft-on-employee-data-protection-data/, August 31, 2014.

Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

P.W.Braddy, A.W. Meade, and CM. Kroutalis. “Online recruiting -The effects of organizational familiarity, website usability, and website attractiveness on viewers' impressions of organizations.” Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Page 250: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

235

Ralf Caers and Vanessa Castelyns. “LinkedIn and Facebook in Belgium: The Influences and Biases of Social Network Sites in Recruitment and Selection Procedures.” 29 Social Science Computer Review. (November 2011). Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Rita Zeidner. “How deep can you probe?.” 52 HR Magazine. (October 2007). Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Robert Gatewood, Hubert S. Feild and Murray Barrick. Human Resource Selection. Thomson South-Western, 2008. Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Sonia Livingstone. “Taking Risky Opportunities in Youthful Content Creation: Teenagers’ Use of Social Networking Sites for Intimacy.” Quote in Taraszow, Tatjana, Aristodemou, Elena, Shitta, Georgina, Laouris, Yiannis, and Arsoy, Aysu. “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example.” http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf, January 29, 2015.

“Security Survey Reveals Exiting Employees Have The Power.” Quote in C. David Morison and Robert L. Bailey. “Employee Privacy Rights: Employer Monitoring and Investigating Employees’ Electronic Activities and Communications.”

Page 251: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

236

http://www.emlf.org/clientuploads/directory/whitepaper/Morrison_Bailey_11.pdf, October 21, 2014.

Srishti Ghosh Shinde. “Why do people vent on social media?.” http://timesofindia.indiatimes.com/life-style/relationships/man-woman/Why-do-people-vent-on-social-media/articleshow/40579845.cms, July 12, 2015.

Taraszow, Tatjana, Aristodemou, Elena, Shitta, Georgina, Laouris, Yiannis, and Arsoy, Aysu. “Disclosure of personal and contact information by young people in social networking sites: An analysis using Facebook™ profiles as an example.” http://www.researchgate.net/profile/Yiannis_Laouris/publication/233546212_Disclosure_of_personal_and_contact_information_by_young_people_in_social_networking_sites_An_analysis_using_Facebook_profiles_as_an_example/links/55543c5f08ae6fd2d81f3ae8.pdf, January 29, 2015.

Vault.com. “Social networking website survey.” Quote in Parichat Janthori. “The Legal Aspect of Social Media Employment Background Check and its Implications for Employees.” http://www.thailawforum.com/articles/the-legal-aspect-of-social-media-employment.html, July 13, 2015.

Vignesh Ramanchandran. “1 in 4 Young Adults Regret Social Media Posts, Survey Says.” http://mashable.com/2013/07/28/social-media-regrets-survey/, July 11, 2015.

Page 252: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

237

ภาคผนวก

Page 253: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

238

ภาคผนวก ก ราง

พระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. ....

โดยทเปนการสมควรมกฎหมายวาดวยการคมครองขอมลสวนบคคล พระราชบญญตนมบทบญญตบางประการเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของ

บคคล ซงมาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๓๖ มาตรา ๔๓ มาตรา ๔๕ และมาตรา ๕๖ ของ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา “พระราชบญญตคมครองขอมลสวนบคคล พ.ศ. ….” มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบเมอพนก าหนดหนงรอยแปดสบวนนบแตวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป มาตรา ๓ ในพระราชบญญตน “ขอมลสวนบคคล” หมายความวา ขอมลเกยวกบสงเฉพาะตวของบคคล เชน การศกษา ฐานะการเงน ประวตสขภาพ ประวตอาชญากรรม ประวตการท างาน หรอประวตกจกรรม บรรดาทมชอของบคคลนนหรอมเลขหมาย รหส หรอสงบอกลกษณะอนทท าใหรตวบคคลนนได เชน ลายพมพนวมอ แผนบนทกลกษณะเสยงของคน หรอรปถาย และใหหมายความรวมถงขอมลเกยวกบ สงเฉพาะตวของผทถงแกกรรมแลวดวย “ผควบคมขอมลสวนบคคล” หมายความวา ผซงมหนาทรบผดชอบในการรวบรวม ควบคมการใชและเปดเผยขอมลสวนบคคลตามพระราชบญญตน

“เจาของขอมลสวนบคคล” ใหหมายความรวมถง (๑) ทายาทหรอคสมรสของเจาของขอมลสวนบคคลในกรณทเจาของขอมลสวน

บคคลนนถงแกความตาย (๒) ผซงมหนาทเกยวของกบขอมลสวนบคคลของเจาของขอมลสวนบคคลตามท

ก าหนดในกฎกระทรวง “บคคล” หมายความวา บคคลธรรมดา “คณะกรรมการ” หมายความ คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล

Page 254: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

239 “ส านกงาน” หมายความวา ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ “ผอ านวยการ” หมายความวา ผอ านวยการส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสาร

ของราชการ มาตรา ๔ ในกรณทมกฎหมายวาดวยการใดบญญตเรองใดไวโดยเฉพาะแลวใหบงคบ

ตามบทบญญตแหงกฎหมายวาดวยการนน แตถามเหตอนควร นายกรฐมนตรโดยความเหนชอบของคณะรฐมนตรอาจประกาศใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตนซงรวมถงบทก าหนดโทษทเกยวของไปใชบงคบเปนการเพมเตมหรอแทนทกฎหมายวาดวยการนนได ทงน โดยจะก าหนดระยะเวลาหรอเงอนไขอยางใดไวในประกาศนนกได

ประกาศตามวรรคหนง เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได มาตรา ๕ พระราชบญญตนไมใชบงคบแก (๑) หนวยงานของรฐทอยภายใตบงคบแหงกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของ

ราชการ เวนแตรฐวสาหกจตามกฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ (๒) บคคลหรอนตบคคลทท าการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลเพอประโยชนสวนตน

หรอนตบคคลนนเทานน โดยมใหผอนใชขอมลสวนบคคลนน หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลนนตอผอน (๓) บคคลหรอนตบคคลซงใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทท าการเกบรวบรวมไว

เฉพาะเพอกจการสอมวลชน งานศลปกรรม หรองานวรรณกรรมเทานน การยกเวนไมใหน าบทบญญตแหงพระราชบญญตนมาใชบงคบแกผควบคมขอมล

สวนบคคลในลกษณะใดหรอกจการใดใหตราเปนพระราชกฤษฎกาตามขอเสนอของคณะกรรมการ

หมวด ๑ คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล

มาตรา ๗ ใหมคณะกรรมการคณะหนงเรยกวา “คณะกรรมการคมครองขอมลสวนบคคล” ประกอบดวย (๑) รฐมนตรซงนายกรฐมนตรมอบหมาย เปนประธานกรรมการ (๒) กรรมการโดยต าแหนง ไดแก ปลดส านกนายกรฐมนตร ปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา อธบดกรมคมครองสทธและเสรภาพ และผวาการธนาคารแหงประเทศไทย

Page 255: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

240

(๓) กรรมการซงเปนผแทนคณะกรรมการคมครองผบรโภคหนงคน ผแทนหอการคาไทยหนงคน และผแทนสมาคมธนาคารไทยหนงคน (๔) กรรมการผทรงคณวฒซงนายกรฐมนตรแตงตงจากผซงมความรความเชยวชาญดานกฎหมายและดานเทคโนโลยดานละสองคน ซงอยางนอยตองแตงตงจากภาคเอกชนไมนอยกวากงหนง ใหอ านวยการเปนกรรมการและเลขานการ และใหผอ านวยการแตงตงเจาหนาทของส านกงานไมเกนสองคนเปนผชวยเลขานการ การไดมาซงกรรมการผทรงคณวฒตาม (๔) ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทนายกรฐมนตรประกาศก าหนด มาตรา ๘ กรรมการผทรงคณวฒมวาระการด ารงต าแหนงคราวละสามป ในกรณทกรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนงกอนวาระ ใหผไดรบแตงตงแทนต าแหนงทวางอยในต าแหนงเทากบวาระทเหลออยของกรรมการซงไดแตงตงไวแลว เมอครบก าหนดตามวาระในวรรคหนง หากยงมไดแตงตงกรรมการผทรงคณวฒขนใหม ใหกรรมการผทรงคณวฒซงพนจากต าแหนงตามวาระนนอยในต าแหนงเพอด าเนนงานตอไปจนกวากรรมการผทรงคณวฒซงไดรบแตงตงใหมเขารบหนาท กรรมการผทรงคณวฒซงพนจากต าแหนงตามวาระ อาจไดรบแตงตงอกไดแตจะด ารงต าแหนงตดตอกนเกนสองวาระไมได มาตรา ๙ นอกจากการพนจากต าแหนงตามวาระ กรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนงเมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) นายกรฐมนตรใหออก เพราะบกพรองตอหนาท มความประพฤตเสอมเสย หรอหยอนความสามารถ (๔) เปนบคคลลมละลาย (๕) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ (๖) ไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เวนแตเปนโทษส าหรบความผดทไดกระท าโดยประมาทหรอความผดลหโทษ

Page 256: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

241

มาตรา ๑๐ ในกรณทกรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนงกอนวาระและยงมไดแตงตงกรรมการผทรงคณวฒขนใหม ใหกรรการทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได เมอกรรมการผทรงคณวฒพนจากต าแหนงกอนวาระตามวรรคหนงใหด าเนนการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒใหมภายในสามสบวนนบแตวนทพนจากต าแหนง เวนแตวาระของกรรมการผทรงคณวฒเหลอไมถงหนงรอยแปดสบวนจะไมแตงตงกรรมการผทรงคณวฒแทนกได มาตรา ๑๑ คณะกรรมการมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) ก าหนดนโยบาย มาตรการ หรอแนวทางการด าเนนการเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคลเพอใหเปนไปตามพระราชบญญตน (๒) เสนอความเหนตอนายกรฐมนตรเพอออกกฎกระทรวงหรอประกาศตามพระราชบญญตน (๓) เสนอแนะตอคณะรฐมนตรใหมการตราหรอปรบปรงแกไขกฎหมายทเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล (๔) ใหค าแนะน าและค าปรกษาเกยวกบการด าเนนการใด ๆ ในการคมครองขอมลสวนบคคล รวมทงสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล (๕) ก าหนดหลกเกณฑในการไดรบใบรบรองเพอมสทธใชหรอแสดงเครองหมายรบรองมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคล รวมทงมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคล (๖) ออกระเบยบหรอประกาศเพอปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตน (๗ ) จดท ารายงานเก ยวกบการปฏบตการตามพระราชบญญ ตน เสนอตอคณะรฐมนตรและรฐสภาเปนครงคราวตามความเหมาะสมอยางนอยปละหนงครง และใหประกาศรายงานดงกลาวในราชกจจานเบกษาดวย (๘) ปฏบตการอนใดตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการหรอตามทนายกรฐมนตรหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย มาตรา ๑๒ คณะกรรมการอาจขอใหบคคลทเกยวของมาใหถอยค าหรอใหส งวตถเอกสาร หรอพยานหลกฐานมาเพอประกอบการพจารณาเพอประโยชนในการปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตนได ทงน ตามระเบยบทคณะกรรมการก าหนด มาตรา ๑๓ ใหน าบทบญญตวาดวยคณะกรรมการทมอ านาจด าเนนการพจารณาทางปกครองตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองมาใชบ งคบแกการประชมของ

Page 257: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

242

คณะกรรมการโดยอนโลม ทงน กรรมการผใดมสวนไดเสยไมวาโดยตรงหรอโดยออมในเรองททประชมพจารณา ใหแจงการมสวนไดเสยของตนใหคณะกรรมการทราบลวงหนากอนการประชมและหามมใหผนนเขารวมประชมพจารณาในเรองนน มาตรา ๑๔ คณะกรรมการจะแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาวนจฉยหรอปฏบตอยางใดอยางหนงตามทคณะกรรมการมอบหมายกได ใหน าบทบญญตมาตรา ๑๒ และมาตรา ๑๓ มาใชบงคบกบคณะอนกรรมการดวยโดยอนโลม มาตรา ๑๕ ใหส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการมหนาทปฏบตงานวชาการและธรการใหแกคณะกรรมการและคณะอนกรรมการ รวมทงใหมอ านาจหนาท ดงตอไปน (๑) ประสานงานกบสวนราชการ รฐวสาหกจ องคการมหาชน และหนวยงานอนของรฐเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล (๒) ใหค าปรกษาแกองคกรภาครฐและภาคเอกชนเกยวกบการปฏบตตามพระราชบญญตน (๓) ก าหนดหลกสตรและฝกอบรมการปฏบตหนาทของผควบคมขอมลสวนบคคลลกจาง หรอผรบจาง (๔) จดท าบญชรายชอผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตามมาตรา ๓๔ (๕) ตดตามและประเมนผลการปฏบตตามพระราชบญญตน (๖) ปฏบตการอนใดตามทพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของส านกงาน หรอตามทคณะกรรมการมอบหมาย

หมวด ๒ การคมรองขอมลสวนบคคล

สวนท ๑ บททวไป

Page 258: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

243

มาตรา ๑๖ ผควบคมขอมลสวนบคคลจะกระท าการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลไมไดหากเจาของขอมลสวนบคคลไมไดใหความยนยอม เวนแตบทบญญตแหงพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนบญญตใหกระท าได ในการขอความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล ผควบคมขอมลสวนบคคลตองแจงวตถประสงคของการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลไปดวย และการขอความยนยอมนนตองไมเปนการหลอกลวงหรอท าใหเจาของขอมลสวนบคคลเขาใจผดในวตถประสงคดงกลาว ทงน คณะกรรมการจะใหผควบคมขอมลสวนบคคลขอความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคลตามแบบหรอขอความทคณะกรรมการก าหนดกได เจาของขอมลสวนบคคลจะเพกถอนความยนยอมเสยเมอใดกได เวนแตมกฎหมายหรอสญญาใดจ ากดสทธในการเพกถอน หรอควบคมขอมลสวนบคคลไดท าใหขอมลสวนบคคลไมปรากฏชอหรอสงบอกลกษณะทท าใหรตวเจาของขอมลสวนบคคลแลว ทงน ในกรณทการเพกถอนความยนยอมสงผลกระทบตอเจาของขอมลในเรองใด ผควบคมขอมลสวนบคคลตองแจงใหเจาของขอมลสวนบคคลทราบถงผลกระทบการเพกถอนความยนยอมนน มาตรา ๑๗ ผควบคมขอมลสวนบคคลมหนาทดแลรกษาความมนคงปลอดภยมใหขอมลสวนบคคลสญหาย ถกแกไข หรอเปลยนแปลง และมหนาทดแลขอมลสวนบคคลทใชหรอเปดเผยใหมความถกตอง ครบถวน และเปนปจจบน มาตรา ๑๘ ผควบคมขอมลสวนบคคลตองท าการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลเพอวตถประสงคทไดแจงเจาของขอมลสวนบคคลไวกอนหรอขณะทเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผย การเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทแตกตางไปจากวตถประสงคทไดแจงไวตามวรรคหนงจะกระท ามได เวนแต (๑) ไดแจงวตถประสงคใหมนนใหเจาของขอมลสวนบคคลทราบและไดรบความยนยอมกอนเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยแลว (๒) บทบญญตแหงพระราชบญญตนหรอกฎหมายอนบญญตใหกระท าได การแจงวตถประสงคนนตองแจงใหทราบถงวธการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยดวยโดยชดแจง

Page 259: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

244

มาตรา ๑๙ การเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลในกรณดงตอไปนใหผควบคมขอมลสวนบคคลไดรบยกเวนไมตองขอความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล (๑) เปนการปฏบตตามกฎหมาย (๒) เปนไปเพอประโยชนของเจาของขอมลสวนบคคลและการขอความยนยอมไมสามารถด าเนนการไดในเวลานน (๓) เปนไปเพอประโยชนทเกยวกบชวต สขภาพ หรอความปลอดภยของเจาของขอมลสวนบคคล (๔) เปนไปเพอประโยชนแกการสอบสวนของพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาหรอการพจารณาพพากษาคดของศาล (๕) เปนไปเพอประโยชนในการศกษาวจยหรอสถตและไดเกบขอมลสวนบคคลเพอการนนไวเปนความลบ ทงน ตองแจงใหส านกงานทราบกอนทจะเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยตามหลกเกณฑทส านกงานประกาศก าหนด (๖) กรณอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๒๐ เพอประโยชน ในการใหความค มครองขอมลส วนบ คคลตามพระราชบญญตน ใหคณะกรรมการมอ านาจประกาศก าหนดประมวลจรยธรรมเพอท าลายเมอหมดความจ าเปนตามวตถประสงค การเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทถกตองไมเลอกปฏบต ไมผดกฎหมายหรอวตถประสงค หรอผดไปจากความยนยอมของเจาของขอมลสวนบคคล การจดใหมมาตรฐานขอปฏบตเกยวกบการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทถกตองและเหมาะสมกบกจการของตนเอง หรอประมวลจรยธรรมในเรองอน ๆ ตามทเหนสมควร ประมวลจรยธรรมตามวรรคหนง ใหรวมถงขอก าหนดใด ๆ ตามวรรคหนงส าหรบขอมลสวนบคคลทกระท าดวยคอมพวเตอรหรอเครองมออนใดดวย มาตรา ๒๑ เมอผควบคมขอมลสวนบคคลไดด าเนนการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลแลว ใหผควบคมขอมลสวนบคคลจดท ารายการแสดงการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลไว ณ สถานทท าการ เพอใหเจาของขอมลสวนบคคลสามารถขอตรวจสอบได ความในวรรคหนงมใหน ามาใชบงคบกบการใชหรอเปดเผยขอมลสวนบคคลภายในกจการของผควบคมขอมลสวนบคคลตามวตถประสงคและวธการทไดแจงไวแกเจาของขอมลสวนบคคล โดยมไดเปดเผยขอมลสวนบคคลนนตอผอน

Page 260: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

245

สวนท ๒ การเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล

มาตรา ๒๒ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลท าการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลไมวาจากเจาของขอมลสวนบคคลหรอจากแหลงอนทไมใชจากเจาของขอมลโดยตรงโดยไมไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแต (๑) ไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ (๒) เปนสงซงไดจากการดหรอการสงเกตการณจากการแสดง การกฬา หรอกจกรรมอน ๆ ทคลายคลงกน เมอบคคลทถกเกบรวบรวมขอมลนนไดปรากฏตวหรอเขารวมในกจกรรมนนดวยความสมครใจและกจกรรมนนเปนกจกรรมทเปดเผยตอสาธารณะ (๓) เปนสงจ าเปนเพอใชประกอบการพจารณาการตดสนความเหมาะสมของบคคลในการทจะไดรบรางวลเกยรตยศ หรอผลประโยชนอนในลกษณะคลายคลงกน (๔) เปนการปฏบตตามสญญาทท ากบเจาของขอมลสวนบคคล หรอตามมาตรการทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอเพอใหเปนตามสญญาทจะท าขน (๕) มความจ าเปนอนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด มาตรา ๒๓ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลอนมลกษณะตองหามดงตอไปน (๑) ขอมลทเกยวกบพฤตกรรมทางเพศ ประวตอาชญากรรมหรอการกระท าผดหรอไดรบโทษใด ๆ ประวตสขภาพ แหลงก าเนดของเชอชาตหรอเผา พนธ ความคดเหนทางการเมอง ความเชอในทางศาสนา ทงน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง (๒) ขอมลทอาจเปนผลราย ท าใหเสยชอเสยง หรออาจกอใหเกดความรสกเกยวกบการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมหรอความไมเทาเทยมกนแกบคคลใด ทงน ตามทก าหนดในกฎกระทรวง (๓) ขอมลอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง ใหผควบคมขอมลสวนบคคลเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลอนมลกษณะตองหามตามวรรคหนงไดเมอไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคลหรอในกรณดงตอไปน (๑) ไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ (๒) เปนไปเพอวตถประสงคในทางการแพทยหรอการรกษาพยาบาลบคคลใดและไดเกบขอมลสวนบคคลเพอการนนไวเปนความลบ

Page 261: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

246

(๓) มความจ าเปนอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๒๔ ในการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลใหผควบคมขอมลสวนบคคลแจงตอเจาของขอมลสวนบคคลทราบกอนหรอในขณะทจะด าเนนการถงรายละเอยด ดงตอไปน (๑) ชอ สถานทท าการ และสถานภาพของผควบคมขอมลสวนบคคลวาเปนบคคลหรอนตบคคล และเปนผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตามมาตรา ๓๔ หรอไม (๒) วตถประสงคของการเกบรวบรวมตามหลกเกณฑและวธการทก าหนดไวในมาตรา ๑๘ (๓) ประเภทขอมลสวนบคคลทมการเกบรวบรวมวาเปนขอมลสวนบคคลตามมาตรา ๒๓ หรอไม

สวนท ๓ การใชและการเปดเผยขอมลสวนบคคล

มาตรา ๒๕ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลใชขอมลสวนบคคลทอยในความครองครองหรอควบคมของตนโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแต (๑) เปนขอมลสวนบคคลทเกบรวบรวมไดตามมาตรา ๒๒ (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) และใชขอมลสวนบคคลตามวตถประสงคทเกบรวบรวม (๒) มความจ าเปนอนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด มาตรา ๒๖ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลใชขอมลสวนบคคลทตองหามมใหเกบรวบรวมตามมาตรา ๒๓ วรรคหนง โดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแต (๑) เปนขอมลสวนบคคลทเกบรวบรวมไดตามมาตรา ๒๑ วรรคสอง (๑) หรอ (๒) (๒) มความจ าเปนอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง มาตรา ๒๗ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเปดเผยขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของตนโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแต

Page 262: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

247

(๑) เปดเผยตอทนายความของผควบคมขอมลสวนบคคลซงไดรบแตงตงใหวาความแทนในคดใดคดหนงหรอไดรบมอบอ านาจทวไปใหกระท าการแทนผควบคมขอมลสวนบคคล (๒) เพอวตถประสงคในการเรยกเกบหนซงเจาของขอมลสวนบคคลจะตองช าระใหแกผควบคมขอมลสวนบคคล (๓) เปดเผยแกหนวยงานทมหนาทรกษาขอมลสวนบคคลไวเปนประวตศาสตร (๔) เมอเจาหนาทของรฐรองขอในกรณทมเหตอนควรสงสยวาขอมลสวนบคคลนนเกยวของกบความมนคงของประเทศหรอกจการระหวางประเทศ

(๕) เปนขอมลสวนบคคลทเกบรวบรวมไดตามมาตรา ๒๒ (๑) หรอ (๒) (๖) มความจ าเปนอนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด การเปดเผยขอมลสวนบคคลตามวรรคหนง ผควบคมขอมลสวนบคคลตองเปดเผย

เฉพาะทเกยวของกบเจาของขอมลสวนบคคลนนโดยตรงเทาทจ าเปนและเหมาะสมแกการนน มาตรา ๒๘ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเปดเผยขอมลสวนบคคลไปนอก

ราชอาณาจกรโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแต (๑) ไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ (๑) (๒) หรอ (๓) (๒) เพอการด าเนนคดนอกราชอาณาจกร (๓) เปนการปฏบตตามสญญาทท ากบเจาของขอมลสวนบคคล หรอตามมาตรการท

เจาของขอมลสวนบคคลรองขอเพอใหเปนไปตามสญญาทจะท าขน (๔) เปนผลหรอการปฏบตตามสญญาทท ากบผอนเพอประโยชนขอเจาของขอมล

สวนบคคล (๕) เพอการปองกนหรอปราบปรามการฟอกเงนหรอการกอการราย (๖) มความจ าเปนอนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด การขอความยนยอมตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขท

คณะกรรมการประกาศก าหนด มาตรา ๓๐ หามมใหผควบคมขอมลสวนบคคลเปดเผยขอมลสวนบคคลไปยง

ประเทศทมไดมบทบญญตในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลหรอมแตบทบญญตของกฎหมายในประเทศนนมมาตรการในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลในสาระส าคญต ากวาบทบญญตแหงพระราชบญญตนโดยไมไดรบความยนยอมเปนหนงสอจากเจาของขอมลสวนบคคล เวนแต

(๑) ไดรบยกเวนตามมาตรา ๑๙ (๑) (๒) หรอ (๓)

Page 263: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

248 (๒) มความจ าเปนอนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด การขอความยนยอมตามวรรคหนงและการก าหนดวาบทบญญตของกฎหมายใน

ประเทศตามวรรคหนงมมาตรการในการใหความคมครองขอมลสวนบคคลในสาระส าคญเรองใดต ากวาบทบญญตแหงพระราชบญญตนใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการประกาศก าหนด โดยค านงถงมาตรการคมครองขอมลสวนบคคลอนมลกษณะตองหาม มาตรการเกยวกบการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลตามวตถประสงคทไดแจงไว การเกบรกษาขอมลสวนบคคล และหลกเกณฑในการเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคล

สวนท ๔

การเกบรกษาและการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคล มาตรา ๓๑ ผควบคมขอมลสวนบคคลจะเกบรกษาขอมลสวนบคคลของเจาของ

ขอมลสวนบคคลไวไดเทาระยะเวลาทก าหนดไวในมาตรา ๒๔ (๔) หรอเทาทจ าเปนตามวตถประสงคของการเกบรวบรวมของผควบคมขอมลสวนบคคลนน

เมอพนก าหนดระยะเวลาหรอหมดความจ าเปนตามวตถประสงคของการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลตามวรรคหนง หรอเจาของขอมลสวนบคคลเพกถอนความยนยอม ใหผควบคมขอมลสวนบคคลจดการลบหรอท าลายขอมลสวนบคคลนน หรอท าใหขอมลสวนบคคลนนไมปรากฏชอหรอสงบอกลกษณะทท าใหรตวเจาของขอมลสวนบคคล ภายในสามสบวนนบแตวนทครบก าหนดระยะเวลาหรอหมดความจ าเปน หรอไดรบการแจงเพกถอนความยนยอม แลวแตกรณ

ในกรณทจ าเปนเพอประโยชนในการด าเนนการของผควบคมขอมลสวนบคคลนนทตองเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลดงกลาวไวเพอการศกษาวจยหรอสถต ผควบคมขอมลสวนบคคลจะไมจดการลบหรอท าลายขอมลสวนบคคลนนกได แตตองมหนงสอแจงเจาของขอมลสวนบคคลนนเพอขอความยนยอมเปนหนงสอ

มาตรา ๓๒ ผควบคมขอมลสวนบคคลตองจดใหมระบบรกษาความมนคงปลอดภย

ใหแกขอมลสวนบคคลเพอปองกนมใหมการน าไปใชหรอเปดเผยโดยไมเหมาะสมหรอเปนผลรายตอเจาของขอมลสวนบคคล หรอเพอปองกนการสญหายหรอท าลาย หรอถกเรยกด สบคน เชอมโยง ใช เปดเผย ท าส าเนา หรอเปลยนแปลงโดยไมมสทธหรอไมชอบดวยกฎหมาย โดยอยางนอยตองมหลกเกณฑในการรกษาความมนคงปลอดภยในเรองตอไปน

(๑) การเขาถงและการใชงานสารสนเทศ อปกรณ ระบบ และสถานท

Page 264: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

249 (๒) การจดใหมระบบสารสนเทศและระบบส ารองของสารสนเทศซงอยในสภาพ

พรอมใชงานและจดท าแผนเตรยมพรอมกรณฉกเฉนในกรณทไมสามารถด าเนนการดวยวธการทางอเลกทรอนกสเพอใหสามารถใชงานสารสนเทศไดตามปกตอยางตอเนอง

(๓) การตรวจสอบและประเมนความเสยงดานสารสนเทศอยางสม าเสมอ คณะกรรมการจะประกาศก าหนดใหผควบคมขอมลสวนบคคลตองจดใหมระบบ

รกษาความมนคงปลอดภยอนใดทเหมาะสมหรอมประสทธภาพใหแกขอมลสวนบคคลตามวรรคหนงเพมขนดวยกได

มาตรา ๓๓ ใหผควบคมขอมลสวนบคคลมหนาทในการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวน

บคคลทอยในความครอบครองหรอควบคมดแลของตนใหมความถกตอง ครบถวน หรอเปนปจจบนตามทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอเปนหนงสอ

ในการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคลตามทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอตามวรรคหนง ผควบคมขอมลสวนบคคลจะขอใหเจาของขอมลสวนบคคลนนจดสงเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของเพอประกอบการแกไขเปลยนแปลงกได

ในการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคลตามทเจาของขอมลสวนบคคลรองขอตามวรรคหนง หากตองใชวธการลบหรอท าลายเพอเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลดงกลาวใหม เพอความสะดวกหรอโดยเหตอนทจ าเปน กใหใชวธนนไดแตตองไดรบความยนยอมจากเจาของขอมลสวนบคคล

สวนท ๕

ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชย

มาตรา ๓๔ ในสวนน “ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชย” หมายความวา ผควบคม

ขอมลสวนบคคลซงเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลโดยมวตถประสงคในการประกอบกจการเชงธรกจหรอการพาณชย

“กจการเชงธรกจหรอการพาณชย” หมายความวา กจการทกประเภททเปนการหาผลก าไรหรอรายไดอนมลกษณะตามทก าหนดในกฎกระทรวง

Page 265: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

250 มาตรา ๓๕ ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชย นอกจากตองปฏบต

ตามหลกเกณฑทวไปทบญญตไวในพระราชบญญตนแลว ยงตองปฏบตตามหลกเกณฑทบญญตไวในสวนนดวย

มาตรา ๓๖ ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตองปฏบตดงตอไปน (๑) จดใหมมาตรการคมครองขอมลสวนบคคล ไมวาจะเปนการตงหนวยรบเรอง

รองเรยนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตน หรอรบเรองรองขอเพอแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคลใหถกตอง ครบถวน หรอเปนปจจบน

(๒) จดใหมระบบบรหารจดการความมนคงปลอดภยของขอมลสวนบคคลตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

(๓) ฝกอบรมลกจางหรอผรบจางของตนเพอปฏบตใหเปนไปตามพระราชบญญตน (๔) รายงานการด าเนนงานตามหลกเกณฑ วธการ และแบบทคณะกรรมการ

ประกาศก าหนด

มาตรา ๓๘ ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตองควบคมดแลและรบผดชอบลกจางของคนทงหมด เพอไมใหการกระท าการใดอนเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตนหรอประกาศทออกตามพระราชบญญตน ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตองจดท าบตรประจ าตวลกจางของตนเพอใชแสดงตอเจาของขอมลสวนบคคล มาตรา ๓๙ ในกรณทผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยวาจางผใดใหเกบรวบรวมขอมลสวนบคคลแทนตน ผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตองก าหนดมาตรการคมครองขอมลสวนบคคลในสญญาวาจางไมนอยกวาหลกเกณฑทบญญตไวในพระราชบญญตนหรอประกาศทออกตามพระราชบญญตน มาตรา ๔๐ ในกรณทผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยเลกกจการใหผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยแจงเปนหนงสอใหส านกงานทราบภายในสามสบวนนบแตวนทเลกกจการ

Page 266: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

251

การจดการขอมลสวนบคคลของผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยทเลกกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทคณะกรรมประกาศก าหนด โดยค านงถ งความส าคญหรอคณคาของขอมลสวนบคคลทควรบนทกไวเปนประวตศาสตรหรอคนแกเจาของขอมลสวนบคคล

การเลกกจการตามวรรคหนงใหหมายความรวมถงการควบกจการดวย ในกรณนผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยทควบกจการไมตองปฏบตตามวรรคสอง เวนแตวตถประสงคของกจการใหมทควบเขากนนนไดเปลยนแปลงไปในสาระส าคญ ในกรณเชนวานใหส านกงานแจงใหผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยทควบกจการนนปฏบตตามมาตรา ๑๘

หมวด ๓

สทธของเจาของขอมลสวนบคคล

มาตรา ๔๑ เจาของขอมลสวนบคคลมสทธดงตอไปน (๑) ขอตรวจดขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ขอส าเนาหรอส าเนาทไดรบรองความถกตองของขอมลสวนบคคลดงกลาวได (๒) ขอใหแจงถงการมอย การใช หรอการเปดเผยขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน (๓) ขอใหด าเนนการแกไขเปลยนแปลงขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนใหถกตองครบถวน หรอเปนปจจบน (๔) ขอใหระงบการใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนในกรณทขอมลสวนบคคลทเกยวกบตนไมถกตองตามความเปนจรง (๖) ขอใหเปดเผยถงการไดมาซงขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน ในกรณเปนขอมลสวนบคคลทเจาของขอมลสวนบคคลไมไดใหความยนยอมในการเกบรวบรวม มาตรา ๔๒ ผควบคมขอมลสวนบคคลตองปฏบตตามค าขอตามมาตรา ๔๑ และจะปฏเสธค าขอไดเฉพาะในกรณดงตอไปน (๑) การด าเนนการตามค าขอตามมาตรา ๔๑ (๑) หรอ (๒) นนตองเสยคาใชจายมาจนเกนสมควร (๒) เปนขอมลสวนบคคลทสามารถปฏเสธค าขอไดตามกฎหมาย (๓) กรณอนตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด

Page 267: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

252

ในกรณทผควบคมขอมลสวนบคคลปฏเสธค าขอใชสทธของเจาของขอมลสวนบคคลใหผควบคมขอมลสวนบคคลจดท ารายการแสดงการปฏเสธค าขอดงกลาวพรอมดวยเหตผลไวดวย และใหน าบทบญญตมาตรา ๒๑ มาใชบงคบโดยอนโลม ทงน รายการแสดงการปฏเสธค าขอใหหมายความรวมถงกรณทอยระหวางการโตแยงถงความถกตอง ครบถวน หรอเปนปจจบนของขอมลสวนบคคลดวย เมอเจาของขอมลสวนบคคลมค าขอตามมาตรา ๔๑ และเปนกรณทไมอาจปฏเสธค าขอไดตามวรรคหนง ใหผควบคมขอมลสวนบคคลด าเนนการใหเปนไปตามค าขอภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค าขอ การขยายระยะเวลาด าเนนการใหเปนไปตามค าขอ ใหกระท าไดตามหลกเกณฑทคณะกรรมการประกาศก าหนด ทงน ในกรณทเจาของขอมลสวนบคคลซงมค าขอเปนคนพการผควบคมขอมลสวนบคคลตองด าเนนการใหสามารถใชสทธตามค าขอไดอยางเหมาะสมกบสภาพความพการนน มาตรา ๔๓ ผใดเกบรวบรวม ใช หรอเปดเผยขอมลสวนบคคลโดยฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตนหรอประกาศทออกตามพระราชบญญตน ท าใหเจาของขอมลสวนบคคลไดรบความเสยหาย ผนนตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน เวนแต (๑) ผนนจะพสจนไดวาความเสยหายนนเกดจากเหตสดวสย (๒) เปนการกระท าตามค าสงของเจาหนาทซงปฏบตการตามอ านาจหนาทตามกฎหมาย (๓) เปนการกระท าตามค าสงของเจาหนาทซงปฏบตการตามอ านาจหนาทตามกฎหมาย (๔) ความเสยหายทเกดขนนนเกดจากการกระท าหรอละเวนการกระท าของเจาของขอมลสวนบคคลนนเอง คาสนไหมทดแทนตามวรรคหนง ใหหมายความรวมถงคาใชจายทเจาของขอมลสวนบคคลไดใชจายไปตามความจ าเปนแกการปองกนหรอระงบความเสยหายทเกดขนดวย มาตรา ๔๔ ในกรณทการกระท าตามมาตรา ๔๓ เกดจากการกระท าในทางการทจางของลกจางของผควบคมขอมลสวนบคคล ผควบคมขอมลสวนบคคลตองรวมรบผดกบลกจางดวย ความในวรรคหนงใหน ามาใชบงคบแกการกระท าของผรบจางซงผควบคมขอมลสวนบคคลวาจางใหกระท าการนนแทนตนดวยโดยอนโลม

Page 268: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

253

หมวด ๔ การรองเรยน การตรวจสอบ และการอทธรณ

มาตรา ๔๕ ใหคณะกรรมการแตงตงคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลขนโดยมอ านาจหนาทดงตอไปน (๑) พจารณาเรองรองเรยนตามพระราชบญญตน (๒) ตรวจสอบการกระท าใด ๆ ของผควบคมขอมลสวนบคคลหรอลกจางหรอผรบจางของผควบคมขอมลสวนบคคลเกยวกบขอมลสวนบคคลทกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลสวนบคคล (๓) ไกลเกลยขอพพาทระหวางเจาของขอมลสวนบคคลกบผควบคมขอมลสวนบคคล (๔) รายงานผลการปฏบตงานตามพระราชบญญตนตอคณะกรรมการตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก าหนด (๕) ปฏบตการอนใดตามทพระราชบญญตนก าหนดใหเปนอ านาจหนาทของคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลหรอตามทคณะกรรมการมอบหมาย คณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลตามวรรคหนงจะมจ านวนหลายคณะกไดตามความเชยวชาญในแตละเรองหรอตามทคณะกรรมการเหนสมควร ทงน คณสมบตและลกษณะตองหาม วาระการด ารงต าแหนง การพนจากต าแหนง และการด าเนนงานอนของคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลใหเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด ใหน าบทบญญ ตมาตรา ๑๒ มาตรา ๑๓ และมาตรา ๑๕ มาใชบ งคบกบคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลดวยโดยอนโลม มาตรา ๔๖ เจาของขอมลสวนบคคลทไดรบความเสยหายมสทธรองเรยนตอคณะกรรมการในกรณทผควบคมขอมลสวนบคคล หรอลกจางผรบจางของผควบคมขอมลสวนบคคล ฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตนหรอประกาศทออกตามพระราชบญญตนซงขอมลสวนบคคลทเกยวกบตน การยนค ารองเรยน การสงค ารองเรยนใหคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลวธพจารณาค ารองเรยน ระยะเวลาและการขยายระยะเวลาพจารณาค ารองเรยน การตรวจสอบ การไกลเกลย และการไมรบเรองรองเรยนไวพจารณาหรอการยตเรองรองเรยน ใหเปนไปตามระเบยบทคณะกรรมการประกาศก าหนด

Page 269: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

254

มาตรา ๔๗ ในกรณท เรองรองเรยนตามมาตรา ๔๖ ไมไดปฏบตใหถกตองตามระเบยบทก าหนดไวในมาตรา ๔๖ วรรคสอง หรอเปนเรองรองเรยนทระเบยบนนไดก าหนดไมใหรบไวพจารณา ใหส านกงานมหนงสอแจงไมรบเรองรองเรยนไวพจารณาใหผรองเรยนทราบและรายงานตอคณะกรรมการ เมอคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลพจารณาเรองรองเรยนตามมาตรา ๔๖ หรอตรวจสอบการกระท าใด ๆ ตามมาตรา ๔๕ (๒) แลวเชอไดวา เรองรองเรยนหรอการกระท านนไมเปนความจรง ใหคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลมค าสงยตเรอง ในกรณทคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลพจารณาหรอตรวจสอบตามวรรคสองแลวเชอไดวา เรองรองเรยนหรอการกระท านนเปนความจรง หรอเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตนหรอประกาศทออกตามพระราชบญญตน และกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลสวนบคคล ใหคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลด าเนนการดงตอไปน (๑) หากด าเนนการไกลเกลยไดใหคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลมค าสงยตเรอง (๒) หากไมอาจด าเนนการไกลเกลยไดไมวากรณ ใดกตาม ใหคณะกรรมการตรวจสอบขอมลมอ านาจออกค าสงดงตอไปน (ก) สงใหผควบคมขอมลสวนบคคลปฏบตหรอด าเนนการแกไขการกระท าของตนใหถกตอภายในระยะเวลาทก าหนด (ข) สงหามผควบคมขอมลสวนบคคลกระท าการทกอใหเกดความเสยหายแกเจาของขอมลสวนบคคลหรอใหกระท าการใดเพอระงบความเสยหายนนภายในระยะเวลาทก าหนด ในกรณทผควบคมขอมลสวนบคคลไมยอมด าเนนการตามค าสงตามวรรคสาม (๒) (ก) หรอ (ข) ใหน าบทบญญตเกยวกบการบงคบทางปกครองตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองมาใชบงคบโดยอนโลม ทงน ในกรณทตองมการยด อายด หรอขายทอดตลาดทรพยสนของผควบคมขอมลสวนบคคลเพอบงคบตามหลกเกณฑทก าหนดไวในกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครอง ใหคณะกรรมกาตรวจสอบขอมลสวนบคคลเปนผมอ านาจสงยด อายด หรอขายทอดตลาดทรพยสนเพอการนน การจดท ารายงานตามวรรคหนงหรอค าสงตามวรรคสองหรอวรรคสามใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการประกาศก าหนด ค าสงของคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคล ใหประธานกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลเปนผลงนามแทน

Page 270: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

255

มาตรา ๔๘ ในกรณทมหนงสอไมรบเรองรองเรยนไวพจารณาตามมาตรา ๕๗ วรรคหนง หรอยตเรองตามมาตรา ๔๗ วรรคสอง หรอวรรคสาม (๑) หรอแจงค าสงตามมาตรา ๕๗ วรรคสาม (๒) ใหเจาของขอมลสวนบคคลหรอผควบคมขอมลสวนบคคล แลวแตกรณ มสทธอทธรณตอคณะกรรมการ การอทธรณตามวรรคหนงใหท าเปนหนงสอโดยยนตอส านกงานภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอหรอค าสงดงกลาว การเสนอค าอทธรณตอคณะกรรมการและวธพจารณาอทธรณของคณะกรรมการใหเปนไปตามทก าหนดในกฎกระทรวง ค าวนจฉยอทธรณของคณะกรรมการใหเปนทสด ใหส านกงานมหนงสอแจงค าวนจฉยอทธรณของคณะกรรมการใหผอทธรณและผซงเกยวของทราบภายในสบหาวนนบแตวนทมค าวนจฉยตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการประกาศก าหนด

หมวด ๕ มาตรการสงเสรม

มาตรา ๔๙ ผควบคมขอมลสวนบคคลอาจขอรบการสงเสรมจากส านกงานไดดงตอไปน (๑) การชวยเหลอ แนะน า และใหค าปรกษาในการด าเนนการเกยวกบขอมลสวนบคคลหรอการด าเนนการอนทเกยวของ (๒) การอบรมและพฒนาความรความสามารถของบคลากรซงปฏบตงานเกยวกบขอมลสวนบคคลหรอการด าเนนงานอนทเกยวของ (๓) การขอรบการสงเสรมในเรองอน ๆ ตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด การยนค าขอ การพจารณาค าขอ และการใหการสงเสรมตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการประกาศก าหนด มาตรา ๕๐ ใหมเครองหมายรบรองมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคลเพอใหผควบคมขอมลสวนบคคลทไดรบใบรบรองจากส านกงานมสทธใชหรอแสดงเครองหมายดงกลาว

Page 271: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

256

ผควบคมขอมลสวนบคคลซงประสงคจะมสทธใชหรอแสดงเครองหมายรบรองมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคล ใหยนค าขอรบใบรบรองตอส านกงานตามหลกเกณฑและวธการทผอ านวยการประกาศก าหนด ในการพจารณาค าขอตามวรรคสองใหส านกงานประเมนผลการด าเนนการเกยวกบขอมลสวนบคคลของผควบคมขอมลสวนบคคล หากผควบคมขอมลสวนบคคลด าเนนการเกยวกบขอมลสวนบคคลไดอยางมประสทธภาพและเปนไปตามหลกเกณฑและมาตรฐานทคณะกรรมการประกาศก าหนด ใหส านกงานเสนอตอคณะกรรมการเพอใหความเหนชอบ เมอคณะกรรมการใหความเหนชอบแลว ใหส านกงานออกใบรบรองแกผควบคมขอมลสวนบคคลนน ลกษณะและรายละเอยดของเครองหมายรบรองมาตรฐาน การใชหรอการแสดงเครองหมาย วธการประเมนผล การตรวจสอบมาตรฐาน อตราคาธรรมเนยมการประเมนผลหรอการตรวจสอบมาตรฐาน และการเพกถอนใบรบรองใหเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด ในกรณทคณะกรรมการเพกถอนใบรบรองของผควบคมขอมลสวนบคคลใดใหผควบคมขอมลสวนบคคลนนคนใบรบรองใหแกส านกงานภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแจงการเพกถอน หามมใหผใดใชหรอแสดงเครองหมายรบรองมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคล เวนแตเปนผควบคมขอมลสวนบคคลทไดรบใบรบรองจากส านกงานหรอไดรบการรบรองตามมาตรา ๕๑ มาตรา ๕๑ คณะกรรมการจะประกาศยอมรบการตรวจสอบและรบรองเกยวกบมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคลเพอใหผควบคมขอมลสวนบคคลทไดรบการบรองมสทธใชหรอแสดงเครองหมายรบรองมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคลของผตรวจสอบและรบรองซงเปนหนวยงานอนกได ไมวาหนวยงานนนจะตงอยในประเทศหรอตางประเทศหรอเปนหนวยงานของรฐหรอเอกชนกตาม ทงน ใหผควบคมขอมลสวนบคคลทไดรบการรบรองนนมสทธใชหรอแสดงเครองหมายรบรองมาตรฐานการคมครองขอมลสวนบคคลตามมาตรา ๕๐

หมวด ๖ บทก าหนดโทษ

สวนท ๑ บททวไป

Page 272: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

257

มาตรา ๕๒ ในกรณทผกระท าความผดซงตองรบโทษตามพระราชบญญตนเปนนตบคคล ใหกรรมการผจดการ ผจดการ หรอบคคลใดซงรบผดชอบในการด าเนนงานของนตบคคลนนตองระวางโทษตามทบญญตไวส าหรบความผดนน ๆ ดวย เวนแตจะพสจนไดวาคนนนมไดรเหนหรอยนยอมในการกระท าความผดของนตบคคลนน

สวนท ๒ โทษปรบทางปกครอง

มาตรา ๕๓ ใหผอ านวยการมอ านาจลงโทษปรบทางปกครองตามทก าหนดไวในพระราชบญญตน ในการลงโทษปรบทางปกครอง ใหผอ านวยการค านงถงความรายแรงแหงพฤตกรรมทกระท าผดและความเสยหายทเกดจากการกระท านน และในกรณทเหนสมควร ผอ านวยการอาจมค าเตอนใหผนนด าเนนการใด ๆ เพอแกไขใหถกตองหรอเหมาะสมกอนกได หลกเกณฑในการพจารณาโทษปรบทางปกครองและค าเตอนใหเปนไปตามทคณะกรรมการประกาศก าหนด และถาผถกลงโทษปรบทางปกครองไมยอมช าระคาปรบทางปกครองใหน าบทบญญตเกยวกบการบงคบทางปกครองตามกฎหมายวาดวยวธปฏบตราชการทางปกครองมาใชบงคบโดยอนโลม มาตรา ๕๔ ผ ใดไมมาใหถอยค าหรอสงวตถ เอกสาร หรอพยานหลกฐานแกคณะกรรมการตามาตรา ๑๒ หรอแกคณะอนกรรมการตามมาตรา ๑๒ ซงไดน ามาใชบงคบโดยอนโลมตามมาตรา ๑๔ วรรคสอง หรอแกคณะกรรมการตรวจสอบขอมลสวนบคคลตามมาตรา ๑๒ ซงไดน ามาใชบงคบโดยอนโลมตามมาตรา ๔๕ วรรคสาม หรอผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจ หรอการพาณชยตามมาตรา ๓๔ ผใดไมปฏบตตามมาตรา ๓๘ วรรคสอง ตองระวางโทษปรบทางปกครองไมเกนหาหมนบาท มาตรา ๕๕ ผควบคมขอมลสวนบคคลผใดไมปฏบตตามมาตรา ๑๗ มาตรา ๑๘ มาตรา ๒๑ วรรคหนง มาตรา ๒๔ มาตรา ๓๑ วรรคหนงหรอวรรคสอง มาตรา ๓๓ วรรคหนงหรอวรรคสาม หรอมาตรา ๔๒ วรรคสอง หรอไมใชแบบหรอขอความทคณะกรรมการก าหนดตามมาตรา ๑๖ วรรคสอง หรอไมแจงตามมาตรา ๑๖ วรรคสาม หรอมาตรา ๓๑ วรรคสาม หรอไมปฏบตตามประมวลจรยธรรมทคณะกรรมการประกาศก าหนดตามมาตรา ๒๐ วรรคหนง หรอปฏเสธค าขอโดยไม

Page 273: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

258

เปนไปตามมาตรา ๔๒ วรรคหนง หรอไมด าเนนการใหเปนไปตามค าขอภายในระยะเวลาทก าหนดหรอไมเปนไปตามมาตรา ๔๒ วรรคหนง หรอไมด าเนนการใหเปนไปตามค าขอภายในระยะเวลาทก าหนดหรอไมด าเนนการใหเหมาะสมกบสภาพความพการตามมาตรา ๔๒ วรรคสาม หรอไมคนใบรบรองตามมาตรา ๕๐ วรรคหา หรอผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตามมาตรา ๓๔ ผใดไมปฏบตตามมาตรา ๓๖ วรรคหนง มาตรา ๓๗ (๔) มาตรา ๓๙ หรอมาตรา ๔๐ วรรคหนง หรอไมแจงขอปฏบตตามาตรา ๓๖ วรรคสอง ตองระวางโทษปรบทางปกครองไมเกนหนงแสนบาท

สวนท ๓ โทษอาญา

มาตรา ๕๖ ผควบคมขอมลสวนบคคลผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรา ๒๒ มาตรา ๒๓ วรรคหนง มาตรา ๒๕ มาตรา ๒๖ มาตรา ๒๗ วรรคหนง มาตรา ๓๐ วรรคหนง หรอมาตรา ๓๒ วรรคหนง หรอไมจดใหมระบบรกษาความมนคงปลอดภย เพมขนตามประกาศทออกตามมาตรา ๓๒ วรรคสอง หรอผควบคมขอมลสวนบคคลเชงธรกจหรอการพาณชยตามมาตรา ๓๔ ผใดไมปฏบตตามมาตรา ๓๗ (๑) (๒) หรอ (๓) ตองระวางโทษปรบไมเกนหาแสนบาท มาตรา ๕๗ ผใดฝาฝนมาตรา ๕๐ วรรคหก ตองระวางโทษปรบไมเกนสองแสนบาท มาตรา ๕๘ ผใดกระท าการใด ๆ เกยวกบขอมลสวนบคคลเพอใหตนเองหรอผอนไดรบประโยชนอนไมชอบดวยกฎหมาย หรอเพอใหผอนเสยหาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ ถาการกระท าตามวรรคหน งเปนการเผยแพรขอมลสวนบคคลทางส งพมพวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน หรอสออเลกทรอนกสอน ผกระท าตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ มาตรา ๕๙ บรรดาความผดตามสวนนมโทษปรบสถานเดยว ใหคณะกรรมการเปรยบเทยบทนายกรฐมนตรแตงตงมอ านาจเปรยบเทยบได คณะกรรมการเปรยบเทยบทนายกรฐมนตรแตงตงตามวรรคหนง ใหมจ านวนสามคนซงคนหนงตองเปนพนกงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

Page 274: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

259

เมอผตองหาไดเสยคาปรบตามทเปรยบเทยบแลว ใหถอวาคดเลกกนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

บทเฉพาะกาล มาตรา ๖๐ ในวาระเรมแรก ใหคณะกรรมการประกอบดวยกรรมการตามมาตรา ๗ วรรคหนง (๑) (๒) (๓) และวรรคสอง ใหส านกงานด าเนนการใหมการแตงตงกรรมการผทรงคณวฒภายในถาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ มาตรา ๖๑ ผใดเปนผควบคมขอมลสวนบคคลตามพระราชบญญตนอยกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ใหปฏบตตามบทบญญตแหงพระราชบญญตนหรอประกาศทออกตามพระราชบญญตน เวนแต (๑) ขอมลสวนบคคลทอยในความครอบครองกอนวนทพระราชบญญตนใชบงคบใหไดรบยกเวนไมตองปฏบตตามมาตรา ๑๖ มาตรา ๑๘ มาตรา ๒๒ มาตรา ๒๓ มาตรา ๒๔ และมาตรา ๓๑ เฉพาะในสวนทเกยวกบการเกบรวบรวมขอมลสวนบคคล (๒) การปฏบตตามมาตรา ๓๒ ใหปฏบตตามบทบญญตดงกลาวภายในเกาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

Page 275: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

260

ภาคผนวก ข กฎหมายคมครองสทธสวนบคคลของลกจาง ในเครอขายสงคมในประเทศสหรฐอเมรกา

1. มลรฐแมรแลนด

กฎหมายแหงสภา 964 มาตรา 3-712 (A) (1) ตามมาตรานใหค าทระบไวมความหมายดงตอไปน (2) ผสมครงาน หมายความวา ผสมครเพอการจางงาน (3) (I) อปกรณสอสารอเลกทรอนกส หมายความวา อปกรณใด ๆ ทใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สงผาน และรบขอมล (II) อปกรณสอสารอเลกทรอนกส หมายความรวมถง คอมพวเตอร โทรศพท ตวชวยดจทลสวนบคคล และอปกรณอยางอนทใกลเคยงกน (4) (I) นายจาง หมายความถงกรณดงตอไปน 1. บคคลทเกยวของกบธรกจ อตสาหกรรม งานเชยวชาญ การคา หรอองคกรธรกจอยางอนในสหรฐอเมรกา หรอ 2. หนวยยอยของรฐ หรอรฐบาลทองถน (II) นายจาง หมายความรวมถง ตวแทน ผแทน และผทนายจางมอบหมาย (B) (1) ภายใต (2) ของอนมาตราน นายจางไมอาจขอหรอเรยกใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนส าหรบการเขาถงบญชสวนตว หรอการใหบรการผานอปกรณสอสารอเลกทรอนกส (2) นายจางอาจเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนใดส าหรบการเขาถงบญชทไมใชบญชสวนตว หรอการใหบรการทจดใหมการเขาถงแกคอมพวเตอรภายในหรอระบบขอมลของนายจาง (C) นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน (1) ปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษประการอนใด หรอขมขวาจะปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษประการอนใดแกลกจาง จากการทลกจางปฏเสธในการเปดเผยขอมลใด ๆ ดงทระบไวในอนมาตรา (B) (1) ของมาตราน

Page 276: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

261

(2) ยกเลก หรอปฏเสธการจางผสมครงานเนองจากการทผสมครงานปฏเสธทจะเปดเผยขอมลดงทระบไวในอนมาตรา (B) (1) ของมาตราน (D) ลกจางไมอาจดาวนโหลดขอมลทรพยสนหรอขอมลการเงนของนายจางโดยไมไดรบอนญาตเขาสเวบไซตสวนบคคลของลกจาง เวบไซตในอนเทอรเนต บญชทอยบนฐานเวบ หรอบญชอนในท านองเดยวกน (E) มาตรานไมหามนายจางในกรณดงตอไปน (1) กรณทอยบนพนฐานของการไดรบขอมลเกยวกบการใชเวบไซตสวนบคคล เวบไซตในอนเทอรเนต บญชทมพนฐานบนเวบ หรอบญชอนในท านองเดยวกน โดยลกจางเพอวตถประสงคทางธรกจ จากการด าเนนการสบสวนเพอวตถประสงคเพอใหมนใจวาเปนไปตามความปลอดภย หรอกฎหมายการเงน หรอขอเรยกรองตามขอก าหนด หรอ (2) กรณทอยบนพนฐานของการไดรบขอมลเกยวกบการดาวนโหลดโดยไมไดรบอนญาตซงขอมลทรพยสนหรอขอมลการเงนของนายจางสเวบไซตสวนบคคล เวบไซตในอนเทอรเนต บญชทอยบนพนฐานของเวบ หรอบญชอนในท านองเดยวกนโดยลกจาง จากการสบสวนการกระท าของลกจางตามอนมาตรา (D) ของมาตราน 2. มลรฐแคลฟอรเนย กฎหมายแหงสภา 1844

มาตรา 1 ใหแกไขเพมเตมบทท 2.5 ลงในสวนท 3 ในหมวดท 2 ของประมวลกฎหมายแรงงาน

บทท 2.5 การใชสอสงคมของนายจาง

(a) ตามความในบทน ค าวา “สอสงคม” หมายความวา การใหบรการหรอบญชอเลกทรอนกส หรอเนอหาอเลกทรอนกส ซงรวมถงแตไมจ ากดอยเพยง วดโอ ภาพนง บลอก วดโอบลอก พอดแคสต ขอความตวอกษรดวน อเมล การใหบรการและบญชออนไลน หร อโปรไฟลหรอสถานทเวบไซตในอนเทอรเนต

(b) นายจางไมอาจเรยก หรอขอใหผสมครงานหรอลกจางกระท าการใด ๆ ดงตอไปน

(1) เปดเผยชอผใชหรอรหสผานเพอวตถประสงคในการเขาถงสอสงคมสวนตว

(2) เขาถงสอสงคมสวนตวตอหนานายจาง

Page 277: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

262

(3) เปดเผยสอสงคมสวนตวใด ๆ เวนแตเปนไปตามทบญญตไวในขอยอย (c)

(c) ความในมาตรานไมตดสทธและหนาทของนายจางทมอยในการขอใหลกจางเปดเผยสอสงคมสวนตว โดยเปนทเชอไดอยางสมเหตผลวามความเกยวของกบการสบสวนขอกลาวหาตอลกจางในการกระท าผดหรอละเมดตอกฎหมายทบงคบใช และขอบงคบ ทงน เครอขายสงคมจะถกใชเพอวตถประสงคในการสบสวนหรอในกระบวนการทเกยวของเทานน

(d) ความในมาตรานไมหามนายจางจากการเรยก หรอขอใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนใดเพอวตถประสงคในการเขาถงอปกรณอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจดให

(e) นายจางไมอาจปลด ภาคทณฑ ขมขวาจะปลด หรอภาคทณฑ หรอกระท าการตอบโตผสมครงานหรอลกจางจากการทลกจางไมท าตามค าขอหรอค าสงของนายจางทเปนการละเมดตอมาตราน อยางไรกตาม มาตรานไมหามนายจางจากการเลกสญญาจางหรอกระท าการทเปนผลรายอยางอนตอผสมครงานหรอลกจางหากวาเปนการทกฎหมายอนญาต

มาตรา 2 อยางไรกด คณะกรรมการแรงงาน ผซงเปนหวหนาหนวยบงคบแรงงานพนฐาน ไมถอวามหนาทตองสบสวนหรอตดสนการกระท าทละเมดกฎหมายน 3. มลรฐมชแกน กฎหมายแหงสภาเลขท 5523

มาตรา 1 กฎหมายนเรยกวา “กฎหมายวาดวยการคมครองความเปนสวนตวในอนเทอรเนต”

มาตรา 2 ความหมายตามทใชในกฎหมายนเปนไปดงตอไปน

(a) ขอมลการเขาถง หมายความวา ชอผใช รหสผาน ขอมลการเขาใช หรอขอมลความปลอดภยทปองกนการเขาถงของบญชอนเทอรเนตสวนบคคล

(b) สถาบนการศกษา หมายความวา สถาบนการศกษารฐบาลหรอแอกชน หรอโรงเรยนแยกอสระ หรอหนวยของสถาบนการศกษารฐบาลหรอเอกชน และรวมถงสถานทใหความร โรงเรยนประถมและมธยม หลกสตรเสรม อนบาล โรงเรยนเตรยมกอนอนบาล ระบบโรงเรยน โรงเรยนแขวง โรงเรยนแขวงชนสง ธรกจ การพยาบาล งานเชยวชาญ เลขานการ โรงเรยนเทคนคและการอาชพ การใหบรการทดสอบหรอการจดการทางการศกษารฐบาลหรอเอกชน และตวแทนของ

Page 278: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

263

สถาบนการศกษา สถานบนการศกษาหมายความขยายรวมถงสถาบนรฐบาลหรอเอกชนของการศกษาขนสงจนถงระดบสงสดทมในทางการศกษา

(c) นายจาง หมายความวา บคคล รวมถงหนวยของรฐและรฐบาลทองถน ทเกยวของในธรกจ อตสาหกรรม การคา หรอองคกรธรกจอนในรฐมชแกน และรวมถงตวแทน ผแทน หรอผทไดรบมอบหมายจากนายจาง

(d) บญชอนเทอรเนตสวนบคคล หมายความวา บญชทถกสรางขนผานทางระบบเชอมโยงทกอตงขนโดยการใหบรการทอยบนฐานของอนเทอรเนต ซงเรยกใหผใชใสหรอเกบขอมลการเขาถงผานทางอปกรณอเลกทรอนกสเพอด สราง ใชงาน หรอแกไขขอมลบญช โปรไฟล สงทแสดง การตดตอสอสาร หรอขอมลทถกจดเกบของผใช

มาตรา 3 นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน

(a) ขอใหผสมครงานหรอลกจางใหการเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลทอนญาตการเขาถงหรอการสงเกตการณของบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของผสมครงานหรอลกจาง

(b) ปลด ภาคทณฑ ไมจาง หรอลงโทษประการอนแกผสมครงานหรอลกจางเนองจากการทผสมครงานหรอลกจางไมใหเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลทอนญาตการเขาถงหรอการสงเกตการณของบญชสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจางในอนเทอรเนต

มาตรา 4 สถาบนการศกษาไมอาจกระท าการใด ๆ ดงตอไปน

(a) ขอใหนกเรยนหรอผทจะมาเปนนกเรยนใหการเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลซงอนญาตใหเขาถงหรอสงเกตการณในบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของนกเรยนหรอผทจะมาเปนนกเรยน

(b) ไล ภาคทณฑ ไมรบ หรอลงโทษประการอนใดกบนกเรยนหรอผทจะมาเปนนกเรยน เนองจากการไมใหเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลทอนญาตใหเขาถงหรอสงเกตการณบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของนกเรยนหรอผทจะมาเปนนกเรยน

มาตรา 5 (1) กฎหมายนไมหามนายจางจากการกระท าดงตอไปน

(a) ขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาถงแกนายจาง เพอใหไดการเขาถง หรอการปฏบตการใด ๆ ดงตอไปน

Page 279: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

264

(i) อปกรณสอสารอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน

(ii) บญชหรอการใหบรการทนายจางเปนผจดหาให หรอไดรบมาเนองจากความสมพนธในการจางงานระหวางลกจางและนายจาง หรอถกใชส าหรบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

(b) การภาคทณฑหรอการปลดลกจางเนองจากการทลกจางไดโอนขอมลทรพยสน หรอขอมลทเปนความลบ หรอขอมลการเงนของนายจางเขาสบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจางโดยไมไดรบอนญาตจากนายจาง

(c) ด าเนนการสบสวนหรอเรยกใหลกจางรวมมอในการสบสวนในกรณดงตอไปน

(i) ถานายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบกจกรรมบนบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง เพอวตถประสงคในการท าใหแนใจวาเปนไปตามกฎหมายทบงคบใช ขอเรยกรองตามขอก าหนด หรอขอหามในการกระท าผดทเกยวกบงานของลกจาง

(ii) ถานายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการโอนขอมลทรพยสน ขอมลทเปนความลบ หรอขอมลการเงนของนายจางไปสบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจางโดยไมไดรบอนญาต

(d) จ ากดหรอหามการเขาถงของลกจางในบางเวบไซตในขณะทใชอปกรณสอสารอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน หรอในขณะทใชเครอขายหรอแหลงของนายจาง โดยเปนไปตามกฎหมายของรฐหรอรฐบาลกลาง

(e) การเฝาตรวจด การตรวจทาน หรอการเขาถงขอมลอเลกทรอนกสทถกเกบไวในอปกรณสอสารอเลกทรอนกสทนายจางเปนผจายทงหมดหรอบางสวน หรอการทองหรอจดเกบในเครอขายของนายจาง โดยเปนไปตามกฎหมายของรฐหรอรฐบาลกลาง

(2) กฎหมายนไมหามหรอจ ากดนายจางจากการกระท าตามหนาทในการคดกรองลกจาง หรอผสมครงานกอนการจางงาน หรอการเฝาตรวจด หรอรกษาการสอสารของลกจางตามกฎหมายของรฐบาลกลาง หรอโดยองคกรก ากบดแลตนเอง ตามนยามในมาตรา 3(a) (26) ของกฎหมายวาดวยความมนคงและการแลกเปลยน ค.ศ. 1934

Page 280: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

265

(3) กฎหมายนไมหามหรอจ ากดนายจางจากการด เขาถง หรอใชขอมลเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงสามารถไดมาโดยปราศจากการเขาถงขอมลโดยการถกเรยก หรอมปรากฏอยในโดเมนสาธารณะ

มาตรา 6 (1) กฎหมายน ไมหามสถาบนการศกษาจากการขอหรอเรยกใหนกเรยนเปดเผยขอมลการเขาถงใหแกสถาบนการศกษาเพอใหไดการเขาถงหรอเพอปฏบตการดงตอไปน

(a) อปกรณสอสารอเลกทรอนกสทสถาบนการศกษาเปนผจายทงหมดหรอบางสวน

(b) บญชหรอการใหบรการทสถาบนการศกษาเปนผจดให ซงทงจากไดมาเนองจากการเขารบเขาเปนนกเรยนของสถาบนการศกษา หรอถกใชโดยนกเรยนเพอวตถประสงคทางการศกษา

(2) กฎหมายนไมหามหรอจ ากดสถาบนการศกษาจากการด เขาถง หรอใชขอมลเกยวกบนกเรยนหรอผสมคร ซงเปนขอมลทสามารถถกเขาถงไดโดยปราศจากการเรยกขอมลการเขาถง หรอเปนขอมลทมปรากฏอยในโดเมนสาธารณะ

มาตรา 7 (1) กฎหมายนไมกอใหเกดหนาทแกนายจางหรอสถาบนการศกษาในการคนหาหรอเฝาตรวจดกจกรรมในบญชสวนบคคลในอนเทอรเนต

(2) นายจางหรอสถาบนการศกษาไมมความรบผดตามกฎหมายนจากการกระท าทไมประสบผลส าเรจในการขอหรอเรยกใหลกจาง นกเรยน ผสมครงาน หรอผทจะมาเปนนกเรยนใหการเขาถง อนญาตใหสงเกตการณ หรอเปดเผยขอมลซงอนญาตใหเขาถงหรอสงเกตการณบญชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง นกเรยน ผสมครงาน หรอผทจะมาเปนนกเรยน

มาตรา 8 (1) บคคลทละเมดมาตรา 3 หรอ 4 มความผดอาญาทมอตราโทษนอย โดยมโทษปรบไมเกน 1,000 ดอลลาร

(2) ปจเจกบคคลทถกละเมดตามกฎหมายนอาจน าไปฟองเปนคดการละเมดตามมาตรา 3 หรอ 4 และอาจไดรบการชดใชความเสยหายไมเกน 1 ,000 ดอลลาร และคาทนายความทสมเหตผล และคาฤชาธรรมเนยมศาล ไมเกน 60 วนกอนน าคดมาฟองเรยกคาเสยหาย หรอ 60 วนกอนการเรยกรองคาเสยหาย ปจเจกบคคลอาจมหนงสอแสดงกลาวอางความเสยหายไปยงผกระท าละเมดไมเกนจ านวน 1,000 ดอลลาร หนงสอนตองอางเอกสารทมเหตผลถงเรองการกระท าละเมด หนงสอและเอกสารนอาจถกใชในลกษณะตามกฎหมายเพอเปนประโยชนตอ

Page 281: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

266

กระบวนการในการฟองทางแพง หรอถกสงโดยประทบตราอากรสแตมปครบถวน และระบทอยถงภมล าเนา สถานทท างาน หรอสถานทประกอบธรกจของผกระท าละเมด ค าฟองตามอนมาตรานอาจน าไปฟองตอศาลแขวงททองทการกระท าละเมดทถกกลาวหาเกดขน หรอทองททบคคลทถกฟองมภมล าเนา หรอสถานทประกอบธรกจหลกของบคคลนนตงอย (3) การกระท าของนายจางหรอสถาบนการศกษาเพอใหเปนไปตามขอเรยกรองของกฎหมายของรฐบาลกลางหรอกฎหมายของรฐถอเปนขอโตแยงในการกระท าตามทระบตามกฎหมายนได 4. มลรฐยทาห กฎหมายแหงสภา 100

สวนท 1 ขอก าหนดทวไป

มาตรา 34-58-102 ไดระบถงนยามตามกฎหมายนไวโดยบญญตวา

ตามทใชในกฎหมายนใหเปนไปดงตอไปน

(1) “การกระท าทเปนผลราย” หมายความวา ปลดออก ขมข หรอเลอกปฏบตอยางอนตอลกจางในวธการใด ๆ ซงสงผลตอการจางงานของลกจาง รวมทงคาชดเชย ขอตกลง เงอนไข สถานท สทธ ความคมกน การเลอนต าแหนง หรอสทธพเศษ

(2) “นายจาง” หมายความวา บคคล รวมทงรฐ หรอหนวยยอยทางการเมองของรฐ ซงมผท างานหรอผปฏบตการตงแตหนงคนขนไปถกจางงานอยในธรกจเดยวกน หรอในหรอเกยวกบการกอตงเดยวกน ภายใตสญญาใด ๆ ของการจางโดยชดแจงหรอโดยปรยาย ทงโดยปากเปลาและเปนลายลกษณอกษร

(3) “ตวแทนในการบงคบใชกฎหมาย” หมายความตามทระบไวในมาตรา 53-1-102

(4) (a)“บญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนต” หมายความวา บญชผใชออนไลนซงถกใชโดยผสมครงานหรอลกจางโดยเฉพาะส าหรบการสอสารสวนบคคลซงไมเกยวของกบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

(b)“บญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนต” ไมรวมถงบญชผใชซงถกสรางขน รกษา ใช หรอเขาถงโดยนายจางหรอผสมครงานส าหรบการสอสารทเกยวของกบธรกจหรอเพอวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

Page 282: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

267

สวนท 2 การกระท าทตองหามหรอไมไดรบอนญาต

มาตรา 34-48-201 ระบถงกรณนายจางไมอาจขอใหเปดเผยขอมลซงเกยวของกบบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนต โดยบญญตไววา

นายจางไมอาจกระท าดงตอไปน

(1) ขอใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยชอผใชและรหสผาน และรหสผาน หรอรหสผานซงอนญาตใหเขาถงบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของผสมครงานหรอลกจาง

(2) กระท าการทเปนผลราย ไมจางงาน หรอลงโทษอยางอนแกผสมครงานหรอลกจางเนองจากการไมเปดเผยขอมลตามทระบไวในอนมาตรา (1)

มาตรา 34-48-202 ระบถงการกระท าของนายจางทไดรบอนญาตไว โดยบญญตวา

(1) บทนไมหามนายจางจากการกระท าดงน

(a) ขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใชหรอรหสผานซงถกเรยกเฉพาะเพอการเขาถงดงตอไปน

(i) อปกรณสอสารอเลกทรอนกสซงถกจดหาโดยหรอจายทงหมดหรอบางสวนโดยนายจาง หรอ

(ii) บญชผใชหรอบรการซงถกจดหาโดยนายจาง หรอไดมาโดยความสมพนธในการจางงานของลกจางกบนายจาง และใชส าหรบวตถประสงคทางธรกจของนายจาง

(b) ภาคทณฑหรอไลลกจางออกเพราะการโอนขอมลทรพยสนหรอขอมลลบ หรอขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจางโดยไมไดรบอนญาตจากนายจาง

(c) ท าการสอบสวนหรอเรยกใหลกจางใหความรวมมอในการสอบสวนในกรณดงน

(i) ถานายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการกระท าบนบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง เพอวตถประสงคในการใหเปนไปตามกฎหมาย ขอก าหนด ขอเรยกรอง หรอขอหามทบงคบใชตอการจงใจกระท าการไมชอบทเกยวของกบการท างานของลกจาง

Page 283: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

268

(ii) ถานายจางมขอมลเฉพาะเกยวกบการโอนโดยไมไดรบอนญาตซงขอมลทรพยสน ขอมลซงเปนความลบ ขอมลทางการเงนของนายจางไปยงบญชผใชสวนบคคลในอนเทอรเนตของลกจาง

(d) จ ากดหรอหามลกจางเขาบางเวบไซตขณะใชอปกรณสอสารอเลกทรอนกสซงจดหาโดย หรอจายทงหมดหรอบางสวนโดยนายจาง หรอขณะใชเครอขายหรอแหลงของนายจาง โดยสอดคลองกบกฎหมายของรฐ หรอรฐบาลกลาง หรอ

(e) ตรวจด ตรวจสอบ เขาถง หรอสกดกนขอมลอเลกทรอนกสซงถกจดเกบไวในอปกรณสอสารอเลกทรอนกสซงจดหาหรอจายทงหมดหรอบางสวนโดยนางจาง หรอถกจดเกบไวบนเครอขายของนายจาง โดยสอดคลองกบกฎหมายของรฐ หรอรฐบาลกลาง

(2) ท าการสอบสวนหรอเรยกใหลกจางมสวนรวมในการสอบสวนดงทระบไวในอนมาตรา (1)(c) รวมถงเรยกใหลกจางแบงปนเนอหาทถกรายงานเพอท าการตดสนใจอยางถกตอง

(3) บทนไมหามหรอจ ากดนายจางจากการท าตามหนาทในการคดกรองผสมครงานหรอลกจางกอนการจางงานหรอตรวจดหรอรกษาการสอสารของลกจางซงกระท าไดตามกฎหมายแหงรฐ หรอโดยองคกรก ากบดแลตนเองตามกฎหมายวาดวยการแลกเปลยนและความมนคง 1934 (Securities and Exchange Act of 1934) มาตรา 78c (a)(26) หรอในการสมครงานซงบงคบตามกฎหมาย หรอเจาหนาทบงคบกฎหมายท าการสอบสวนซงกระท าโดยตวแทนบงคบตามกฎหมาย

(4) บทนไมหามหรอจ ากดนายจางในการด เขาถง หรอใชขอมลเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงไดรบมาโดยไมมขอมลตามทระบไวในอนมาตรา 34A-48-201(1) หรอซงมอยในโดเมนสาธารณะ

สวนท 3 การชดใชคาเสยหาย

มาตรา 34-48-301 ระบถงสทธในการฟองคดโดยบญญตวา

(1) บคคลผไดรบความเสยหายจากการละเมดตามบทนอาจน าเหตแหงคดตอนายจางนนมาเสนอตอศาลแหงทมเขตอ านาจ

(2) จากค าฟองตามอนมาตรา (1) ถาศาลพบวามการละเมดบทน ศาลอาจใหคาชดใชแคผไดรบความเสยหายไมเกน 500 ดอลลารได 5. มลรฐนวเมกซโก

Page 284: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

269

กฎหมายแหงสภา 371

มาตรา 1 หามขอเพอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคม

A. เปนการกระท าทผดกฎหมายถานายจางขอหรอเรยกใหผทอาจมาเปนลกจางใหรหสผานเพอเขาถงบญชผใชหรอโปรไฟลบนเวบไซตเครอขายสงคมของผทอาจมาเปนลกจางหรอสงการเขาถงดวยวธใด ๆ ตอบญชผใชหรอโปรไฟลบนเวบไซตเครอขายสงคมของผทอาจมาเปนลกจาง

B. ความในมาตรานไมจ ากดสทธของนายจางในกรณดงตอไปน

(1) มนโยบายทเกยวของกบการใชอนเทอรเนตในทท างานและการใชอเมล และ

(2) ตรวจดการใชอปกรณอเลกทรอนกสของนายจางและอเมลของนายจางโดยตองไมมการขอหรอเรยกใหผทอาจมาเปนลกจางใหรหสผานเพอใหสามารถเขาถงบญชผใชหรอโปรไฟลบนเวบไซตเครอขายสงคมของผทอาจมาเปนลกจาง

C. ความในมาตรานไมหามนายจางจากการไดรบขอมลเกยวกบผทอาจมาเปนลกจางซงมอยในโดเมนสาธารณะ

D. ความในมาตรานไมบงคบใชกบรฐบาล รฐ หรอตวแทนบงคบใชกฎหมายทองถนดวย ความในมาตรานไมหามรฐบาลกลาง รฐ หรอตวแทนบงคบใชกฎหมายทองถน หรอกระทรวงในการตรวจสอบประวตซงเปนการทกฎหมายบงคบ

E. เพอการใชมาตราน “เวบไซตเครอขายสงคม” หมายความวา การใหบรการทอยบนฐานของอนเทอรเนตซงอนญาตใหบคคลสามารถกระท าการดงตอไปน

(1) สรางโปรไฟลสาธารณะหรอกงสาธารณะภายในระบบทวางขอบเขตไวซงถกสรางขนโดยใหผบรการ

(2) สรางรายชอของผใชอนซงพวกเขาแบงปนการสอสารดวยภายในระบบ และ (3) ดและตดตามรายชอการตดตอของพวกเขาและรายชอเหลานนสรางขนโดยบคคลอนภายในระบบนน 6. มลรฐอารคนซอส

Page 285: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

270

กฎหมายแหงสภา 1901

ขอ 11-2-124 ก าหนดครอบคลมทงบญชผใชสอสงคมของลกจางและผทคาดวาจะเปนลกจาง โดยบญญตวา

(a) ตามทใชในกฎหมายนเปนไปดงตอไปน

(1) ลกจาง หมายความวา บคคลทใหบรการหรอใหแรงงานแลกกบคาจางหรอคาตอบแทนอยางอนส าหรบนายจาง

(2) นายจาง หมายความวา บคคลหรอนตบคคลทท าธรกจ , อตสาหกรรม, งานเชยวชาญ, การคา หรอองคกรอนในรฐ หรอหนวยของรฐ หรอราชการทองถน รวมไปถงแตไมจ ากดอยแคนายหนา ตวแทน หรอผทไดรบการแตงตงจากนายจาง และ

(3)(A) บญชผใชสอสงคม หมายความวา บญชผใชสวนตวโดยสอหรอการใหบรการอเลกทรอนกสทซงผใชอาจสราง, แบงปน หรอดเนอหาทผใชสรางขน รวมไปถงแตไมจ ากดอยเพยงกรณดงตอไปน

(i) วดโอ

(ii) รปภาพ

(iii) บลอก

(iv) พอดแคสต

(v) ขอความ

(vi) อเมล

(vii) โปรไฟลหรอทตงของเวบไซต

(B) บญชผใชสอสงคมออนไลน ไมรวมถงบญชผใชในกรณดงตอไปน

(i) เปดขนโดยลกจางตามค าขอของนายจาง

(ii) จดใหแกลกจางโดยนายจาง เชน บญชผ ใชอเมลของบรษท หรอโปรแกรมซอฟตแวรอน ๆ ซงมเพยงนายจางเปนผครอบครองหรอจดการ

(iii) สรางขนโดยลกจางในนามของนายจาง หรอ

Page 286: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

271

(iv) สรางขนโดยลกจางเพอแสดงตวในฐานะนายจางโดยใชชอ, สญลกษณ หรอเครองหมายการคาของนายจาง

(C) บญชผ ใชสอสงคม รวมถงแตไมจ ากดอยแคบญชผ ใชทสรางขนในเฟซบก, ทวตเตอร, ลงคอน, มายสเปซ หรออนสตาแกรม

(b)(1) นายจางตองไมเรยก ขอ เสนอแนะ หรอท าใหลกจางปจจบนหรอผทอาจมาเปนลกจาง

(A) เปดเผยชอผใชหรอรหสผานส าหรบสอสงคมของลกจางหรอผทอาจมาเปนลกจาง

(B) เพมลกจาง หวหนา หรอฝายบรหารจดการเขาไปในรายชอหรอผตดตอทตดตอเกยวของกบบญชผใชสอสงคม

(C) เปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชผใชสอสงคม

(2) ถานายจางไดชอผใช รหสผาน หรอขอมลการเขาสระบบของบญชผใชสอสงคมของลกจางมาโดยไมไดตงใจจากการใชอปกรณอเลกทรอนกสทจดใหแกลกจาง หรอจากโปรแกรมทใชตรวจดเครอขายของนายจาง นายจางไมมความรบผดในการมขอมลเหลานแตไมอาจใชขอมลเหลานเพอเขาถงบญชผใชสอสงคมของลกจางได

(c) หามนายจางกระท าการดงตอไปน

(1) ด าเนนการหรอขมขทจะไลออก, ภาคทณฑ หรอลงโทษลกจางปจจบนจากการทลกจางใชสทธของเขาตามอนมาตรา (b) ของมาตราน หรอ

(2) ยกเลกหรอปฏเสธการจางผทอาจมาเปนลกจางจากการทผทอาจมาเปนลกจางใชสทธของเขาตามอนมาตรา (b) ของมาตรา

(d) มาตรานไมหามนายจางในการดขอมลเกยวกบลกจางปจจบนหรอผทอาจมาเปนลกจางซงมอยอยางสาธารณะใหอนเทอรเนต

(e) มาตรานไมกระทบตอนายจางในกรณดงตอไปน

(1) ตดนายจางจากการท าตามขอก าหนดแหงสาธารณรฐ หรอกฎหมายทองถน กฎ หรอระเบยบ หรอกฎหรอระเบยบขององคกรก ากบดแลตวเอง หรอ

(2)(A) สงผลกระทบตอสทธหรอหนาททมอยของนายจางในการขอใหลกจางเปดเผยชอผใชหรอรหสผานเพอวตถประสงคในการเขาถงบญชผใชสอสงคมถาเปนทเชออยางม

Page 287: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

272

เหตผลวากจกรรมในบญชผใชสอสงคมของลกจางเกยวของกบการสอบสวนอยางเปนทางการหรอเกยวของกบกระบวนการของนายจางในเรองทลกจางถกกลาวหาวากระท าผดกฎหมายของสาธารณรฐแหงทองถน หรอระเบยบ หรอนโยบายทเปนลายลกษณอกษรของนายจาง

(B) ถานายจางใชสทธตามอนมาตรา (e)(2)(A) ของมาตราน ชอผใชและรหสผานของลกจางจะสามารถถกน ามาใชเพอวตถประสงคในการสอบสวนอยางเปนทางการหรอกระบวนการทเกยวของเทานน 7. มลรฐโคโลราโด กฎหมายแหงสภา 13-1046

มาตรา 1 ใหเพมเตม 8-2-127 ลงในบทบญญตแหงโคโลราโดดงน

ขอ 8-2-127 ขอหามนายจางในการเรยกขอเขาถงอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตว นยาม ขอบงคบ

(1) ตามทใชในมาตรานเปนไปดงตอไปน

(a) “ผสมคร” หมายความวา ผสมครงาน

(b) “อปกรณสอสารอเลกทรอนกส” หมายความวา อปกรณทใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สง หรอรบขอมล รวมทงคอมพวเตอร โทรศพท ตวชวยดจตอลสวนตว และอปกรณอนทคลายคลงกน

(c) “นายจาง” หมายความวา บคคลทเกยวของในทางธรกจ อตสาหกรรม งานเชยวชาญ การคา หรอองคกรอนในรฐ หรอหนวยของรฐ หรอราชการทองถน “นายจาง” รวมถงนายหนา ตวแทน หรอผทไดรบมอบหมายจากนายจาง “นายจาง” ไมรวมถงฝายราชทณฑ ฝายราชทณฑแหงทองท หรอตวแทนบงคบใชกฎหมายแหงรฐหรอทองถน

(2)(a) นายจางไมอาจแนะน า ขอ หรอเรยกใหลกจางหรอผสมครเปดเผย หรอท าใหลกจางหรอผสมครเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอวธการอนใดเพอเขาถงบญชผใชหรอการใหบรการสวนตวของลกจางหรอผสมครผานทางอปกรณสอสารอเลกทรอนกสสวนตวของลกจางหรอผสมคร นายจางไมอาจบงคบใหลกจางหรอผสมครเพมบคคลใด ๆ รวมทงนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของลกจางหรอผสมครซงเกยวของกบบญชผใชสอสงคม หรอเรยก ขอ แนะน า หรอท าใหลกจางหรอผสมครเปลยนการตงคาความเปนสวนตวทเกยวของกบบญชเครอขายสงคม

(3) นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน

Page 288: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

273

(a) ปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษอยางใด หรอขมขจะปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษอยางใดแกลกจางจากการทลกจางปฏเสธทจะเปดเผยขอมลใด ๆ ดงทระบไวใน (a) ของ (2) ของมาตราน หรอปฏเสธทจะเพมนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของลกจางหรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวซงเกยวของกบบญชผใชสอสงคม หรอ

(b) ยกเลก หรอปฏเสธการจางผสมครเพราะเหตทผสมครปฏเสธไมเปดเผยขอมลใด ๆ ดงทระบไวใน (a) ของ (2) ของมาตราน หรอปฏเสธทจะเพมนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครหรอเปลยนการตงคาความเปนสวนตวซงเกยวของกบบญชผใชสอสงคม

(4) มาตรานไมหามนายจางในการกระท าดงตอไปน

(a) ท าการสอบสวนเพอใหมนใจวาเปนไปตามความมนคง หรอกฎหมายการเงน หรอขอเรยกรองตามขอบงคบซงมพนฐานตามการไดรบขอมลเกยวกบการใชงานเวบไซตสวนตว เวบไซตในอนเทอรเนต บญชผใชในเวบไซต หรอบญชผใชอนทคลายคลงกนโดยลกจาง เพอวตถประสงคทางธรกจ หรอ

(b) สอบสวนการสอสารทางอเลกทรอนกสของลกจางซงมพนฐานตามการไดรบขอมลเกยวกบการดาวนโหลดโดยไมไดรบอนญาตของลกจางซงขอมลเกยวกบทรพยสนหรอขอมลการเงนของนายจางเขาสเวบไซตสวนตว เวบไซตในอนเทอรเนต บญชผใชในเวบไซต หรอบญชผใชอนทคลายคลงกนโดยลกจาง

(5) บคคลทไดรบความเสยหายจากการละเมดตอมาตรานอาจยนขอรองเรยนตอกระทรวงแรงงานและการจางงาน กระทรวงแรงงานอาจสอบสวนตามขอรองเรยนและประเดนเพอหาขอสรปภายใน 30 วนหลงจากวนรบฟงพยานหลกฐาน กระทรวงแรงงานอาจประกาศกฎทเกยวกบการลงโทษซงรวมถงคาปรบจ านวนสงสด 3,000 ดอลลารส าหรบการกระท าผดครงแรก และคาปรบไมเกน 5,000 ดอลลารส าหรบการกระท าผดแตละครงตอมา

(6) ความในมาตรานไมหามนายจางในการบงคบใชนโยบายภายในทมอยแลวซงไมขดกบมาตราน (7) ความในมาตรานไมหามลกจางเปดเผยขอมลทเปนความลบตามกฎหมายรฐบาลกลางหรอรฐ หรอตามสญญาระหวางนายจางและลกจาง 8. มลรฐโอรกอน กฎหมายแหงสภา 2654

Page 289: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

274

มาตรา 1 ใหเพมมาตรา 2 ของกฎหมายในปค.ศ. 2013 ฉบบนเขาไวและถอเปนสวนหนงของบทบญญตแหงโอรกอน มาตรา 259A

มาตรา 2 (1) ถอเปนการกระท าในการจางงานท ไมชอบดวยกฎหมายของนายจางในกรณดงตอไปน

(a) เรยกหรอขอใหผสมครงานหรอลกจางเปดเผยหรอจดใหเขาถงซงชอผใชและรหสผาน หรอรหสผาน หรอวธการใด ๆ ในการยนยนความแทจรงซงจดใหเขาถงซงบญชผใชสอสงคมสวนบคคล

(b) บงคบใหผสมครงานหรอลกจางเพมนายจางหรอตวแทนของนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานหรอลกจางซงเกยวของกบเวบไซตเครอขายสงคม

(c) เวนแตทระบไวในอนมาตรา (4)(b) ของมาตราน บงคบใหผสมครงานหรอลกจางเขาบญชผใชสอสงคมสวนบคคลตอหนานายจางหรอในวธทท าใหนายจางสามารถดเนอหาในบญชผใชสอสงคมสวนบคคลซงสามารถดไดเฉพาะเมอบญชสอสงคมสวนตวนนถกเขาถงโดยชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการยนยนตวตนทแทจรงของผถอบญชนน

(d) ด าเนนการหรอขวาจะด าเนนการใด ๆ เพอปลด ภาคทณฑ หรอลงโทษอยางอนแกลกจางจากการทลกจางปฏเสธทจะเปดเผยหรอจดใหเขาถงซงชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนเพอยนยนตวตนทแทจรงซงเกยวของกบบญชผใชสอสงคมสวนบคคลของลกจาง หรอเพมนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวขอกบเวบไซตสอสงคม หรอเขาบญชผใชสอสงคมสวนบคคลตามทระบไวในวรรค (c) ของอนมาตราน หรอ

(e) ไมสามารถหรอปฏเสธทการจางผสมครงานเพราะผสมครงานปฏเสธทจะเปดเผยหรอจดใหเขาถงซงชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนใดในการยนยนตวตนทแทจรงซงเกยวของกบบญชสอสงคมสวนบคคล หรอเพมนายจางเขาไปในรายชอผตดตอของผสมครงานซงเกยวของกบเวบไซตสอสงคมหรอเขาถงบญชผใชสอสงคมสวนบคคลดงทระบไวในวรรค (c) ของอนมาตราน

(2) นายจางอาจเรยกหรอขอใหลกจางเปดเผยชอผใชและรหสผาน หรอรหสผานใด ๆ หรอวธการอนเพอเขาบญชผใชซงจดมไวโดยหรอในนามของนายจาง หรอถกใชในนามของนายจาง

(3) นายจางอาจไมถอวามความรบผดในการทไมสามารถขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยขอมลซงระบไวใน อนมาตรา (1)(a) ของมาตรานไดส าเรจ

Page 290: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

275

(4) ความในมาตรานไมหามนายจางจากกรณดงตอไปน

(a) ท าการสอบสวนโดยไมไดเรยกใหลกจางใหชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนในการยนยนตวตนทแทจรงซงจดใหเขาถงบญชผใชสอสงคมสวนบคคลของลกจาง เพอวตถประสงคในการใหเปนไปตามกฎหมายทบงคบใช ขอเรยกรองของกฎ หรอขอหามเรองการจงใจประพฤตมชอบของลกจางในการท างานซงอยบนพนฐานของการไดรบโดยนายจางซงขอมลเฉพาะเกยวกบการกระท าของลกจางบนการใหบรการหรอบญชผใชออนไลนสวนบคคล

(b) ท าการสอบสวนตามทไดรบอนญาตตามอนมาตรานเพอแบงปนเนอหาซงถกรายงานตอนายจางวาจ าเปนส าหรบนายจางในการตดสนอยางถกตองตามขอเทจจรงในเรองนน โดยไมมการใหชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนทยนยนตวตนทแทจรงซงท าใหเขาถงบญชสอสงคมสวนบคคลของลกจาง

(c) ด าเนนตามกฎหมายแหงรฐและรฐบาลกลาง กฎ และขอบงคบ และกฎขององคกรก ากบดแลตนเอง

(5) ความในมาตรานไมหามนายจากจากการเขาถงขอมลซงมอยสาธารณะเกยวกบผสมครงานหรอลกจางซงสามารถเขาถงไดทางบญชผใชออนไลน

(6) ถานายจางไดรบโดยบงเอญซงชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนเพอยนยนตวตนทแทจรงซงจดใหเขาถงบญชผใชสอสงคมสวนบคคลของลกจางทางการใชอปกรณอเลกทรอนกสหรอโปรแกรมซงตรวจดการใชงานเครอขายของนายจางหรออปกรณทนายจางจดให นายจางไมมความรบผดในการมขอมลนนแตไมอาจใชขอมลนนเพอเขาถงบญชผใชสอสงคมของลกจาง

(7) เพอการใชมาตราน “สอสงคม” หมายความวา สออเลกทรอนกสซงอนญาตใหผใชสราง แบงปน และแสดงใหเหนเนอหาซงผใชสรางขน ซงรวมถงแตไมจ ากดอยแคการอพโหลดหรอดาวนโหลดวดโอ ภาพนง บลอก บลอกวดโอ พอดแคสต ขอความดวน อเมล หรอโปรไฟลหรอสถานทเวบไซตอนเทอรเนต 9. มลรฐวอชงตน กฎหมายแหงสภา 5211

มาตรา 1 มาตราใหมนใหเพมลงในบท 49.44 ของประมวลกฎหมายรวบรวมบทบญญตแหงวอชงตน ดงน

Page 291: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

276

(1) นายจางไมอาจกระท าการดงตอไปน

(a) ขอ เรยก หรอขเขญใหลกจางหรอผสมครเปดเผยขอมลการเขาใชส าหรบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง

(b) ขอ เรยก หรอขเขญใหผสมครงานหรอลกจางเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของเขาตอหนานายจางโดยวธการทท าใหนายจางสามารถสงเกตเนอหาของบญชผใชนนได

(c) สงหรอข เขญใหผสมครงานหรอลกจางเพมบคคลใด รวมทงนายจางเขาไวในรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของผสมครงานหรอลกจาง

(d) ขอ เรยก หรอท าใหผสมครงานหรอลกจางเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนได

(e) กระท าการทเปนผลรายแกผสมครงานหรอลกจางเพราะผสมครงานหรอลกจางปฏเสธทจะเปดเผยขอมลการเขาใช หรอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลตอหนานายจาง หรอเพมบคคลใดเขาในบญชรายชอผตดตอซงเกยวของกบบญชผใช เครอขายสงคมสวนบคคล หรอเปลยนการตงคาของบญชผใชเครอขายสงคมซงสงผลใหบคคลทสามสามารถเหนเนอหาในบญชผใชนนได

(2) มาตรานไมใชบงคบกบกรณทนายจางขอหรอเรยกใหลกจางแบงปนเนอหาจากบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลถาเปนไปตามเงอนไขดงน

(a) นายจางขอหรอเรยกเนอหาเพอใชตดสนใจอยางถกตองในการด าเนนการสอบสวน

(b) นายจางตองท าการสอบสวนตามการไดรบขอมลเกยวกบการกระท าของลกจางบนบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจาง

(c) วตถประสงคของการสอบสวนโดยมเงอนไขดงน

(i) เพอใหเปนไปตามกฎหมายทบงคบใช ขอเรยกรองหรอขอบงคบตามกฎเกยวกบการกระท าความผดทเกยวของกบการท างานของลกจาง

Page 292: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

277

(ii) สอบสวนขอกลาวอางเรองการโอนขอมลในทางทรพยสน ขอมลลบ หรอขอมลทางการเงนไปยงบญชผใช เครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางโดยไมไดรบอนญาต

(d) นายจางไมไดขอหรอเรยกใหลกจางใหขอมลการเขาใช

(3) ความในมาตรานไมรวมถงกรณดงตอไปน

(a) ใชบงคบกบเครอขายสงคมออนไลน อนทราเนต หรอแพลตฟอรมเทคโนโลยอนซงมงหมายเปนพเศษเพออ านวยความสะดวกในการแลกเปลยนขอมลทเกยวของกบการท างาน การท างานรวมกน หรอการสอสารของลกจางหรอผท างานอน

(b) หามนายจางจากการขอหรอเรยกใหลกจางเปดเผยขอมลการเขาใชเพอเขาถง

(i) บญชผ ใชห รอการใหบรการซ งถกจดขน เน องจากความสมพนธในการจางงานของลกจางกบนายจาง หรอ

(ii) อปกรณสอสารอเลกทรอนกสหรอบญชผใชออนไลนซงนายจางเปนผจายเงนหรอจดหาให

(c) หามนายจางจากการบงคบใชนโยบายภายในทมอยแลวซงไมขดแยงกบมาตราน หรอ

(d) ไม ให นายจางกระท าให เปนไปตามขอก าหนดของรฐ หรอบทบญญตของรฐบาลกลาง กฎหรอระเบยบ บรรทดฐานแหงคด หรอกฎขององคกรก ากบดแลตนเอง

(4) ถาในการใชอปกรณสอสารอเลกทรอนกส หรออปกรณอเลกทรอนกสทนายจางจดหาให หรอโปรแกรมทใชตรวจดเครอขายของลกจาง นายจางไดรบขอมลการเขาใชของลกจางโดยบงเอญ นายจางไมมความรบผดในการครอบครองขอมลนน แตไมอาจใชขอมลการเขาใชเพอเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคลของลกจางได

(5) เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของมาตรานและมาตรา 2 ของกฎหมายน

(a) “การกระท าทเปนผลราย” หมายความวา ไลออก ภาคทณฑ หรอลงโทษลกจางอยางอน หรอขจะไลออก ภาคทณฑ หรอลงโทษลกจางอยางอน และยกเลกหรอปฏเสธทจะจางลกจาง

(b) “ผสมครงาน” หมายความวา ผทสมครเพอการจางงาน

Page 293: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

278

(c) “อปกรณสอสารอเลกทรอนกส” หมายความวาอปกรณซงใชสญญาณอเลกทรอนกสเพอสราง สง และรบขอมล รวมทงคอมพวเตอร โทรศพท ตวชวยสญญาณสวนบคคล และอปกรณใกลเคยงอยางอน

(d) “นายจาง” หมายความวา บคคล บรษท องคกร หนสวน ทรสตธรกจ ตวแทนกฎหมาย หรอองคกรธรกจอน ซงเกยวของในทางธรกจ อตสาหกรรม งานเชยวชาญ หรอกจกรรมอนในรฐ และจางลกจางตงแตหนงคนขนไป และรวมถงรฐ หรอสถาบนของรฐใด ๆ ตวแทนของรฐ หนวยยอยทางการเมองของรฐ และองคกรปกครองตนเอง หรอองคกรกงปกครองตนเอง “นายจาง” รวมถงตวแทน ผแทน หรอผทไดรบมอบหมายจากนายจาง

(e) “ขอมลการเขาใช” หมายความวา ชอผใชและรหสผาน รหสผาน หรอวธการอนในการยนยนตวตนทแทจรงซงคมครองการเขาถงบญชผใชเครอขายสงคมสวนบคคล

มาตรา 2 มาตราใหมนใหแกไขเพมเตมลงในบท 49.44 ในประมวลกฎหมายแหงวอชงตน ดงน

นายจางหรอผสมครงานผถกละเมดตามมาตรา 1 ของกฎหมายนอาจน ามาฟองเปนคดแพงศาลทมเขตอ านาจ

ศาลอาจด าเนนการดงตอไปน

(1) ใหการบรรเทาทกขตามค าสงศาลหรอตามความเปนจรง คาเสยหายทแทจรง คาปรบเปนจ านวนเงน 500 ดอลลาร และคาใชจายและคาทนายความตามความเหมาะสมแกผสมครงานหรอลกจาง และ

(2) เปนไปตาม 4.84.185 ของประมวลกฎหมายรวบรวมบทบญญตแหงวอชงตน ใหคาเสยหายและคาทนายความตามความเหมาะสมแกฝายทเสยหายจากการถกฟองคดจากการละเมดตามมาตรา 1 ของกฎหมายน ตามค าพพากษาถงทสดและค าวนจฉยเปนลายลกษณอกษรโดยผพพากษาทพจาณาคดวาค าฟองนไมมสาระและถกฟองไมมเหตผลทเหมาะสม

10. มลรฐเนวาดา กฎหมายแหงสภาเลขท 181

มาตรา 2 บญญตวา

1. การกระท าของนายจางในรฐเนวาดาในกรณดงตอไปนถอวาขดตอกฎหมาย

Page 294: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

279

(a) เรยก ขอ แนะน า หรอท าใหลกจางหรอผทจะมาเปนลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนใดทจดใหมการเขาถงบญชสอสงคมสวนบคคล ทงโดยทางตรงและทางออม

(b) ปลด ภาคทณฑ เลอกปฏบตในลกษณะใด ๆ หรอปฏเสธการจางงานหรอการเลอนต าแหนง หรอขทจะด าเนนมาตรการใด ๆ ตอลกจางหรอผทจะมาเปนลกจางทไมยอม ปฏเสธ หรอไมเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนทจดใหมการเขาถงบญชสอสงคมสวนบคคล

2. ไมถอวาเปนการกระท าทขดตอกฎหมายหากนายในรฐเนวาดาเรยกใหลกจางเปดเผยชอผใช รหสผาน หรอขอมลอนใดของบญชหรอการใหบรการใดนอกจากบญชสอสงคมสวนบคคล เพอวตถประสงคในการเขาถงคอมพวเตอรหรอระบบขอมลภายในของนายจางเอง

3. ความในมาตรานไมหามนายจางจากการปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายของรฐ กฎหมายของรฐบาลกลาง หรอขอบงคบ หรอกฎขององคกรก ากบดแลตนเองตามนยามในมาตรา 90.300 ของกฎหมายแหงรฐเนวาดา

4. ตามทใชในมาตราน ค าวา บญชสอสงคม หมายความวาการใหบรการหรอบญชอเลกทรอนกสใด ๆ หรอเนอหาอเลกทรอนกส รวมถงแตไมจ ากดอยเพยง วดโอ รปภาพ บลอก บลอกวดโอ พอดแคสต ขอความดวนและขอความตวอกษร โปรแกรมหรอบรการอเมล การใหบรการออนไลน หรอโปรไฟลเวบไซตในอนเทอรเนต

Page 295: มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วน ...ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2015/TU_2015... · 2018-02-12 · มาตรการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของลูกจ้างในเครือข่ายสังคม

280

ประวตผเขยน

ชอ นางสาวสพชา ปทมานนท วนเดอนปเกด 30 พฤศจกายน 2527 วฒการศกษา ปการศกษา 2549 : นตศาสตรบณฑต

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปการศกษา 2554 : เนตบณฑตไทย (สมยท 64) ส านกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา

ประสบการณท างาน พ.ศ. 2551 : ทนายความ บรษท ชวลต แอนด แอซโซซเอทส จ ากด