รายงานการประเมนโครงการพฒนาหองสมดเพอสงเสรมการเรยนรของนกเรยน

โรงเรยนอนบาลรอยเอด

คำ�นำ�

เอกส�รฉบบน จดทำ�ขนเพอเปนก�รร�ยง�นผลก�รประเมนโครงก�รพฒน�หองสมดเพอ

สงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ไดตระหนกและเหนคณค�ในก�รพฒน�หองสมดเปนแหลงก�รเรยนร ใหสอดคลองต�มแนวก�รจดก�รศกษ� หมวดท 4 แหงพระร�ชบญญตก�รศกษ�แหงช�ต พ.ศ.2542 และยงเปดใหบรก�รแกชมชนใหเปนแหลงศกษ�คนคว�อกท�งหนง

ก�รประเมนโครงก�รครงนมวตถประสงค เพอประเมนด�นสภ�วะแวดลอม ด�นปจจยด�นกระบวนก�รด�นผลผลตและด�นผลกระทบทเกดขนกบก�รดำ�เนนโครงก�ร อนจะเปนส�รสนเทศทสำ�คญในก�รแกปญห� ปรบปรงและพฒน�หองสมดโรงเรยนใหมประสทธภ�พยงขน ส�ระสำ�คญในเอกส�รฉบบนประกอบดวย คว�มเปนม�และคว�มสำ�คญของก�รประเมน หลกก�ร แนวคดทฤษฏเกยวกบหองสมดโรงเรยน ขนตอนก�รดำ�เนนก�รและผลก�รประเมนโครงก�ร

ขอขอบคณผทรงคณวฒทกรณ�ชแนะในก�รจดทำ�ร�ยง�นก�รประเมนโครงก�รใหสมบรณย งข น ขอขอบคณคณะกรรมก�รหองสมด คณะคร นกเรยนและผปกครองทใหคว�มอปก�ระในก�รพฒน�หองสมด และดำ�เนนกจกรรมหองสมดจนประสบผลเปนทน�ภ�คภมใจยง ตลอดจนก�รใหคว�มรวมมอทใหขอมลในก�รจดทำ�ก�รประเมนโครงก�รจนสำ�เรจลงดวยด

สารบญ

บทท หน�1

บทนำา………………………………………………………………………………... 1

คว�มเปนม�และคว�มสำ�คญของก�รประเมน………………………………………. 1

วตถประสงคของก�รประเมน………………………………………………………. 4

นย�มศพทเฉพ�ะ…………………………………………………………………….

5ประโยชนทค�ดว�จะได

รบ…………………………………………………………. 62 เอกสารและงานวจยทเกยวของ……………………………………………………… 7

หลกก�รและแนวคด ทฤษฏทเกยวของกบหองสมด………………………………... 8

คว�มหม�ยของหองสมดโรงเรยน……………………………………………... 8

หน�ทของหองสมดโรงเรยน…………………………………………………... 8

ลกษณะของหองสมดทด………………………………………………………. 9

องคประกอบของหองสมดโรงเรยน…………………………………………… 10

บทบ�ทของบคคลสำ�คญทเกยวของกบหองสมด……………………………… 12

ม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน…………………………………………….. 13

ก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนโดยก�รใชหองสมด………………………... 19

กจกรรมหองสมดโรงเรยน……………………………………………………. 21

ส�ระสำ�คญของโครงก�รทมงประเมน……………………………………………… 23

คว�มเปนม�…………………………………………………………………… 23

วตถประสงค…………………………………………………………………..23

กระบวนก�รดำ�เนนโครงก�ร…………………………………………………. 24

ขนท 1 กำ�หนดม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยน………………………………24

ขนท 2 สำ�รวจสภ�พปจจบนปญห�………………………………………. 25

ขนท 3 ว�งแผนพฒน�……………………………………………………. 27

ขนท 4 ดำ�เนนก�รพฒน�………………………………………………… 32

โครงก�รกอสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น……………………………..32

โครงก�รจดห�หนงสอ สอโสตทศน วสดครภณฑ หองสมด…………. 33บทท หน�

โครงก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด………………….. 34

โครงก�รจดกจกรรมหองสมดต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนร………..36

ขนท 5 ประเมนผล………………………………………………………... 39

ก�รประเมนโครงก�ร…………………………………………………………………

40คว�มหม�ยของก�รประเมน

โครงก�ร………………………………………….. 40วตถประสงคของก�รประเมน

โครงก�ร………………………………………… 41คว�มสำ�คญของก�รประเมน

โครงก�ร………………………………………….. 41ประเภทของก�รประเมน

โครงก�ร……………………………………………… 42รปแบบของก�รประเมน

โครงก�ร……………………………………………… 42รปแบบของก�รประเมนโครงก�รแบบซปป (CIPP Model)

…………………… 43ง�นวจยท

เกยวของ……………………………………………………………………47

ง�นวจยในประเทศ……………………………………………………………... 47

ง�นวจยในต�งประเทศ…………………………………………………………. 47

3 วธดำาเนนการประเมน…………………………………………………………………

49รปแบบก�ร

ประเมน…………………………………………………………….. 49ร�ยก�ร

ประเมน………………………………………………………………….55ประช�กรและกลม

ตวอย�ง……………………………………………………… 56เครองมอทใชในก�ร

ประเมน…………………………………………………… 58ก�รสร�งและพฒน�คณภ�พเครอง

มอ………………………………………….. 60ก�รเกบรวบรวม

ขอมล…………………………………………………………. 63ก�รวเคร�ะห

ขอมล……………………………………………………………... 64เกณฑก�รแปล

ผล………………………………………………………………. 67

4 ผลการประเมนโครงการ………………………………………………………………

70ตอนท 1 ขอมลพนฐ�นของผทเกยวของกบ

โครงก�ร…………………………. 71ตอนท 2 ผลก�รประเมนด�นสภ�วะแวดลอมคว�มเหม�ะสม

ของวตถประสงคโครงก�ร……………………………………………82บทท หน�

ตอนท 3 ผลก�รประเมนคว�มเหม�ะสมของปจจยเบองตน

หรอทรพย�กรดำ�เนนก�รโครงก�ร…………………………………. 85

ตอนท 4 ผลก�รประเมนคว�มเหม�ะสมของกระบวนก�ร ดำ�เนน

โครงก�ร…………………………………………………….. 86ตอนท 5 ผลก�รประเมนผลผลต

โครงก�ร……………………………………. 87ตอนท 6 ผลก�รประเมนผลกระทบ

โครงก�ร………………………………… 127

5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ………………………………………………….. 151

สรปผลก�รประเมน……………………………………………………………. 155

อภปร�ยผล…………………………………………………………………….. 165

ขอเสนอแนะ…………………………………………………………………… 171

บรรณานกรม…………………………………………………………………………………. 172

ภาคผนวก……………………………………………………………………………………. 175

ภ�คผนวก ก โครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน

โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด……………………………………….. 176

ภ�คผนวก ข เครองมอก�รประเมนโครงก�ร………………………………… 194

ภ�คผนวก ค กจกรรมดำ�เนนโครงก�ร……………………………………….. 241

ภ�คผนวก ง ตวอย�งกำ�หนดก�รสอนและแผนก�รสอน……………………... 262

ภ�คผนวก จ ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยน……………………………. 289

ภ�คผนวก ฉ ร�งวลทนกเรยนไดรบ………………………………………….. 294

ภ�คผนวก ช คณะทำ�ง�นและประวตผเขยนร�ยง�น………………………….. 309

ต�ร�ง หน�สารบญตาราง

ต�ร�ง หน�1 แสดงผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1-6

ปก�รศกษ� 2540 – 2542…………………………………………………………….. 3

2 แสดงร�ยละเอยดงบประม�ณก�รจดซอหนงสอ………………………………………26

3 แสดงก�รกำ�หนดวสยทศน ยทธศ�สตรและโครงก�รพฒน�หองสมดโรงเรยน……… 28

4 แสดงร�ยละเอยดโครงก�ร……………………………………………………………. 29

5 แสดงรปแบบแนวท�งประเมนผลก�รดำ�เนนง�นโครงก�รพฒน�หองสมด เพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน…………………………………………………… 50

6 แสดงประช�กรและกลมตวอย�งทเปนคณะกรรมก�รหองสมด……………………… 56

7 แสดงประช�กรและกลมตวอย�งทเปนครผสอน…………………………………….. 57

8 แสดงประช�กรและกลมตวอย�งทเปนครผสอน…………………………………….. 57

9 แสดงจำ�นวนรอยละของคณะกรรมก�รหองสมด จำ�แนกต�มเพศ อ�ย อ�ยร�ชก�ร วฒก�รศกษ�สงสด/ส�ข�วช�เอกทจบ หน�ทปฏบตง�นใน โรงเรยนและคว�มรพนฐ�นหรอคว�มถนดในก�รใชหองสมด………………………. 71

10แสดงจำ�นวนรอยละของครผสอน จำ�แนกต�มเพศ อ�ย อ�ยร�ชก�รวฒก�รศกษ�สงสด/ส�ข�วช�เอกทจบ คว�มเกยวของกบหองสมดชนทสอนและคว�มรพนฐ�นเกยวกบบรรณ�รกษศ�สตรหรอ คว�มถนดในก�รใชหองสมด……………………………………………………… 74

11 แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนกลมตวอย�ง จำ�แนกต�มเพศ อ�ย ระดบชน ทตงบ�นพกอ�ศย และระยะท�งจ�กบ�นพกถงโรงเรยน……………….. 77

12 แสดงจำ�นวนและรอยและของผปกครองนกเรยนกลมตวอย�งจำ�แนกต�มเพศ

อ�ย อ�ชพ ระดบก�รศกษ� คว�มสมพนธกบนกเรยน ระดบชนของนกเรยน ก�รใชหองสมด คว�มคดเหนและก�รใหก�รสนบสนน …………………………… 79

13แสดงค�เฉลยและค�สวนเบยงเบนม�ตรฐ�นของระดบคว�มเหม�ะสมของวตถประสงคโครงก�ร…………………………………………………………..

8214แสดงค�เฉลยและค�สวนเบยงเบนม�ตรฐ�นของระดบคว�มเหม�ะสม ของก�รปจจยเบองตนหรอทรพย�กรในก�รดำ�เนนโครงก�ร

…………………. 5815แสดงค�เฉลยและค�สวนเบยงเบนม�ตรฐ�นของระดบคว�มเหม�ะสม

กระบวนก�รดำ�เนนโครงก�ร………………………………………………………… 86

16แสดงจำ�นวนและค�เฉลยก�รพฒน�หองสมดด�นปจจยต�มเกณฑม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยน จำ�แนกต�มร�ยก�ร………………………………………………. 87

ต�ร�ง หน�

17แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งระดบคณภ�พก�รพฒน�หองสมดด�นปจจยต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน

กอนและหลงดำ�เนนโครงก�ร……………………………………………………….. 9018แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งระดบคณภ�พก�รพฒน�หองสมด

ด�นปจจยต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน กอนและหลงดำ�เนนโครงก�รโดยรวม………………………………………………. 9119แสดงจำ�นวนและค�เฉลยก�รพฒน�หองสมดด�นกระบวนก�รดำ�เนนง�น

ต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดนกเรยนจำ�แนกต�มร�ยก�ร……………………... 92

20แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งระดบคณภ�พก�รพฒน�หองสมดด�นกระบวนก�รต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน

กอนและหลงดำ�เนนโครงก�รโดยรวม……………………………………………….. 9521แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งระดบคณภ�พก�รพฒน�หองสมด

ด�นกระบวนก�รต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน กอนและหลงดำ�เนนโครงก�รโดยรวม……………………………………………….. 9622แสดงจำ�นวนและค�เฉลยก�รพฒน�หองสมดด�นผลผลตต�มเกณฑ

ม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน จำ�แนกต�มร�ยก�ร…………………………………………. 97

23แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งระดบคณภ�พก�รพฒน�หองสมดด�นผลผลตต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน

กอนและหลงดำ�เนนโครงก�ร จำ�แนกต�มร�ยก�ร…………………………………… 9924 แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งระดบคณภ�พก�รพฒน�หอง

สมดด�นผลผลตต�มเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน

กอนและหลงดำ�เนนโครงก�รโดยรวม……………………………………………… 10025แสดงจำ�นวนและรอยละก�รจดประชมชแจงแนวท�งก�รพฒน�หองสมด

จำ�แนกต�มลกษณะก�รจด………………………………………………………….. 101

26แสดงจำ�นวนและรอยละก�รแตงตงมอบหม�ยผรบผดชอบหองสมดจำ�แนกต�มเกณฑพจ�รณ�……………………………………………………………

102

27แสดงจำ�นวนและรอยละก�รประช�สมพนธหองสมด จำ�แนกต�มวธประช�สมพนธ………………………………………………………………………. 102

28แสดงจำ�นวนและรอยละก�รพฒน�เจ�หน�ทหองสมดจำ�แนกต�มวธก�รพฒน�……………………………………………………………..

10329แสดงจำ�นวนและรอยละของโรงเรยนทใหก�รสนบสนนพฒน�หองสมด

ต�ร�ง หน�

จำ�แนกต�มวธก�รสนบสนน………………………………………………………….

10330แสดงจำ�นวนและรอยละของโรงเรยนทจดห�งบประม�ณเพมเตม

จำ�แนกต�มระดบชน………………………………………………………………….

10431แสดงจำ�นวนและรอยละของโรงเรยนทมก�รจดทำ�ต�ร�งก�รใชหองสมด

จำ�แนกต�มระดบชน………………………………………………………………….

10432แสดงจำ�นวนและรอยละของโรงเรยนทใหบรก�รหองสมดแกบคคล

ภ�ยนอกจำ�แนกต�มผรบบรก�ร………………………………………………………………..

10533แสดงจำ�นวนและรอยละของผบรห�รหรอผทไดรบมอบหม�ยเคยม�นเทศ

ตดต�มง�นหองสมด จำ�แนกต�มลกษณะก�รนเทศ………………………………….. 106

34แสดงจำ�นวนและรอยละของ สปอ./สปจ. นเทใหก�รสนบสนน

ก�รดำ�เนนง�นหองสมด จำ�แนกต�มประเภททสนบสนน…………………………… 106

35แสดงจำ�นวนและรอยละของผปกครอง ชมชนและองคกรปกครองทองถนใหก�รสนบสนนหองสมด จำ�แนกต�มประเภททสนบสนน………………………… 107

36แสดงจำ�นวนรอยลของก�รสรปและร�ยง�นผลก�รดำ�เนนง�นหองสมดจำ�แนกต�มลกษณะก�รสรปและร�ยง�น……………………………………………. 107

37แสดงจำ�นวนและรอยละของกระบวนก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รใชหองสมดจำ�แนกต�มลกษณะก�รสรปและร�ยง�น……………………………………………. 108

38แสดงค�เฉลยและสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น คว�มรคว�มเข�ใจเกยวกบก�รใชหองสมดของนกเรยนจำ�แนกร�ยชน………………………………………………….111

39แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนทมคว�มรคว�มเข�ใจเกยวกบก�รใชหองสมด จำ�แนกต�มระดบชน……………………………………………………… 112

40แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนทปฏบตกจกรรมก�รเรยนรในหองสมดจำ�แนกเปนร�ยกจกรรม………………………………………………………………

11441แสดงค�เฉลยคว�มพงพอใจของครผสอนทมตอก�รจดกจกรรมหองสมด

ต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนรจำ�แนกต�มร�ยกจกรรมและร�ยด�น……………. 117

42แสดงค�เฉลยคว�มพงพอใจของนกเรยนทมตอกจกรรมหองสมดต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนรจำ�แนกต�มร�ยกจกรรมและร�ยด�น……………………..120

43แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนเกยวกบนสยในก�รอ�นและศกษ�คนคว�ดวยตนเอง จำ�แนกต�มร�ยก�ร……………………………………………………… 129

44แสดงเปรยบคว�มแตกต�งระหว�งผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1 – 6 จำ�แนกต�มร�ยก�รกลมประสบก�รณ ภ�คเรยนท 2

ต�ร�ง หน�

ปก�รศกษ� 2542 กบปก�รศกษ� 2543…………………………………………….. 132

45แสดงเปรยบคว�มแตกต�งระหว�งผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1 – 6 ภ�คเรยนท 2 ปก�รศกษ� 2542 (กอนดำ�เนนโครงก�ร)กบปก�รศกษ� 2543 (หลงดำ�เนนโครงก�ร)………………………………………… 133

46แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งของค�เฉลยผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 4 – 6 ภ�คเรยนท 2 ปก�รศกษ� 2543ระหว�งกลมทเข�ใชบรก�รหองสมดม�ก (5 ครงขนไป/สปด�ห)จำ�แนกต�มกลมประสบก�รณ…………………………………………………………

13447แสดงเปรยบเทยบคว�มแตกต�งระหว�งค�เฉลยผลสมฤทธท�งก�รเรยน

ของนกเรยน ชนประถมศกษ�ปท 4 – 6 ภ�คเรยนท 2 ปก�รศกษ� 2543ระหว�งกลมทเข�ใชบรก�รหองสมดนอย (1 –2 /สปด�ห)กำ�กลมทเข�ใจบรก�รหองสมดม�ก (5 ครงขนไป/สปด�ห)………………………… 135

48แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนไดอ�นหนงสอนอกเหนอจ�กหนงสอเรยนปกต

จำ�แนกต�ม สถ�นท…………………………………………………………………..

13649แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนไดรบก�รแนะนำ�ใหอ�นหนงสอ

จำ�แนกต�มผใหก�รแนะนำ�…………………………………………………………… 136

50แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนเข�คนคว�ในหองสมดจำ�แนกต�มกลมประสบก�รณ…………………………………………………………

13751แสดงจำ�นวนรอยละของหนงสอทนกเรยนชอบอ�น

จำ�แนกต�มประเภทหนงสอ……………………………………………………………

13752แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนเข�ไปใชบรก�รของหองสมด

จำ�แนกต�มเหตจงใจ…………………………………………………………………..

13853แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนเข�ไปอ�นหนงสอในหองสมด

จำ�แนกต�มจำ�นวนครง………………………………………………………………..

13854แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนทำ�กจกรรมชวงพกกล�งวน

จำ�แนกต�มประเภทกจกรรม…………………………………………………………..

13955แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนททำ�กจกรรมหลงเลกเรยน

จำ�แนกต�มประเภทกจกรรม…………………………………………..………………

13956แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนทชอบอ�นหนงสอในวนทเปดเรยน

จำ�แนกต�มชวงเวล�…………………………………………………………………..

14057แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนทชอบอ�นหนงสอในวนหยดเรยน

ต�ร�ง หน�

จำ�แนกต�มชวงเวล�…………………………………………………………………..

14058แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนทอ�นหนงสอในหนงวน

จำ�แนกต�มจำ�นวนเวล�………………………………………………………………

14159แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนทมหนงสออยในบ�นจำ�แนกต�ม

จำ�นวน………… 14160แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนทมอปสรรคในก�รอ�นหนงสอ

จำ�แนกต�มเหตทเปนอปสรรค……………………………………………………… 142

61แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนทไดรบก�รสงเสรมก�รอ�นจ�กผปกครองจำ�แนกต�มจำ�นวนครง…………………………………………………… 142

62แสดงจำ�นวนรอยละของนกเรยนทไดรบก�รสนบสนนจ�กผปกครองจำ�แนกต�มประเภทกจกรรม………………………………………………………… 143

63แสดงสถตก�รเข�ใชหองสมดของนกเรยนและครผสอนโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ปก�รศกษ� 2542 – 2543 ……………………………….. 146

64แสดงจำ�นวนและรอยละของนกเรยนเกยวกบนสยก�รรกก�รอ�นและศกษ�คนคว�ดวยตนเอง จำ�แนกต�มร�ยก�ร………………………………….. 147

65แสดงจำ�นวนและรอยละของผปกครองทใหคว�มเหนเกยวกบพฤตกรรม

ก�รอ�นและศกษ�คนคว�ของนกเรยน……………………………………………… 149

สารบญแผนภม

แผนภม หน�

1 แสดงกระบวนก�รดำ�เนนโครงก�รพฒน�ก�รเรยนรของนกเรยนโดยใชกจกรรมของหอง

สมด…………………………………………………….. 242 แสดงคว�มสมพนธระหว�งก�รประเมนกบก�รตดสนใจในรปแบบ

ของก�รประเมนแบบซปป (CIPP Model)……………………………………… 453 แสดงรปแบบก�รประเมนแบบซปป (CIPP Model)…………………………………… 464 แสดงรอยละก�รพฒน�หองสมดด�นปจจยต�มเกณฑม�ตรฐ�น

หองสมดโรงเรยน……………………………………………………………….. 895 แสดงรอยละก�รพฒน�หองสมดด�นก�รดำ�เนนง�นต�มเกณฑม�ตรฐ�น

หองสมดโรงเรยน…………………………………………………………………

946 แสดงรอยละก�รพฒน�หองสมดด�นผลผลตต�มเกณฑม�ตรฐ�นหองสด

โรงเรยน………………………………………………………………………….. 987 แสดงรอยละของครทจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนใชหองสมด………………………... 1108 แสดงรอยละของนกเรยนทมคว�มรคว�มเข�ใจเกยวกบก�รใชหองสมด……………….. 1139 แสดงรอยละของนกเรยนทปฏบตกจกรรมก�รเรยนรใหหองสมดโรงเรยน…………….. 11510แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของคณะกรรมก�ร หองสมดตอโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนร

ของนกเรยน……………………………………………………………………….

12411แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของคณะกรรมก�ร

หองสมดตอโครงก�รพฒน�ก�รเรยนรของนกเรยนโดยใชกจกรรมหองสมดโดย

รวม…………………………………………………………………. 12412แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของครผสอน

โครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน…………………….. 125

แผนภม หน�

13แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของครผสอนตอโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยนโดย

รวม…………………………………………………………………………..125

14แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของนกเรยนตอโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของ

นกเรยน…………………12615แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของนกเรยน

ตอโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยนโดย

รวม…………………………………………………………………………..126

16แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของผปกครองตอโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของ

นกเรยน…………………12717แสดงค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ระดบเจตคตของผปกครอง

ตอโครงก�รพฒน�พฒน�ก�รเรยนรของนกเรยนโดยใชกจกรรมหองสมดโดยภ�ร

รวม…………………………………………………………….. 12718แสดงรอยละผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยน ภ�คเรยนท 2 ปก�รศกษ�

2543 จำ�แนกเปนร�ยชน…………………………………………………………. 13019แสดงรอยละผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนเปรยบเทยบระหว�ง

ปก�รศกษ� 2542 กบปก�รศกษ� 2543…………………………………………. 131

20แสดงจำ�นวนนกเรยนโดยรวมทมนสยรกก�รอ�นและศกษ�คนคว�……………………. 14820แสดงจำ�นวนรอยละของผปกครองโดยรวมทมคว�มคดเหนตอพฤตกรรม

ก�รอ�นของนกเรยนโดยปกครอง………………………………………………… 150

บทท 1

บทนำา

ความเปนมาและความสำาคญของการประเมน นกวเคร�ะหอน�คตทมชอเสยงหล�ยคนต�งกฉ�ยภ�พของโลกใน

อน�คตใหเร�เหนแลวว�จะเปนโลกทไรพรมแดน เปนโลกแหงขอมลข�วส�ร เปนโลกแหงเทคโนโลยทก�วหน�และเปลยนแปลงอย�งรวดเรวและรนแรงทงในด�นก�รเมอง เศรษฐกจและสงคม องคประกอบของก�รพฒน�ประเทศทผ�นม�ใชแนวเศรษฐศ�สตร ซงใหคว�มสำ�คญเรองทดน เครองจกร เงนทนและแรงง�น แตสำ�หรบโลกในอนคตคนจะเปนศนยกล�งของก�รพฒน� ฉะนนทรพย�กรทสำ�คญทสดจะอยท องคคว�มร ดงทปเตอรเดรกเกอรไดทำ�น�ยไว แมจะเปน“ ”ยคของขอมลข�วส�รแตขอมลข�วส�ร (Information) กไมสำ�คญเท�กบก�รมคว�มร (Knowledge) และสงคมทพงปร�ถน�กไมใชเปนเพยงสงคมข�วส�รแตตองเปน สงคมแหงก�รเรยนร “ ” (รง แกวแดง. 2541 : 2)

ก�รทจะทำ�ใหประเทศไทยของเร�เปนสงคมแหงก�รเรยนรไดนน กคอ ก�รพฒน� คน ใหไดรบก�รศกษ�สงขน เปลยนแปลงแนวคดในก�รจดก�ร“ ”เรยนก�รสอนทเนนก�รทองจำ�เนอห� ต�มทครบอก สอบวดผลทเนนคว�มร

คว�มจำ� ปฏรปกระบวนก�รเรยนรเสยใหม โดยยดผเรยนเปนสำ�คญ ฝกใหผเรยนไดพฒน�กระบวนก�รคด (Self Learning) วเคร�ะห ก�รแสดงคว�มคดเหนและก�รแสวงห�คว�มรดวยตนเองอย�งตอเนอง ดงนนโรงเรยนจะตองเปลยนแปลงสภ�พเปน ศนยก�รเรยนร “ (Learning Center) กล�วคอ โรงเรยนจะตองจดใหมสอและรปแบบก�รเรยนทหล�กหล�ย โดยเฉพ�ะอย�งยงหองสมดโรงเรยนทใชเปนแหลงก�รเรยนรทสำ�คญในระดบตนๆ

สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต ไดมนโยบ�ยใหโรงเรยนประถมศกษ�ในสงกดมหองสมดเพอก�รเรยนก�รสอนครบทกโรงเรยน โดยจดสรรงบประม�ณใหจดซอหนงสอครภณฑทจำ�เปนสำ�หรบหองสมด ตงแตปงบประม�ณ 2533 เปนตนม� เพอใหทกโรงเรยนส�ม�รถจดหองสมดอย�งเปนระบบและผใชบรก�ร ไดแก นกเรยน บคล�กร ในโรงเรยนและชมชนใชหองสมดไดอย�งคมค� ปงบประม�ณ 2534 จงไดจดทำ�เอกส�รเร อง แนวท�ง“ก�รพฒน�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� แจกทกโรงเรยนใชเปนคมอในก�ร”พฒน�หองสมดไปสม�ตรฐ�นในทสด

ตอม�ปงบประม�ณ 2535 สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต ไดจดทำ�ม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� โดยศกษ�วเคร�ะหม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�ของกระทรวงศกษ�ธก�ร และของสม�คมหองสมดแหงประเทศไทย แลวจงกำ�หนดเกณพม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�ใหเหม�ะสมกบสภ�พหองสมด และสอดคลองกบขน�ดโรงเรยน สงกดสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต (สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต. 2535 : 1) และสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ตไดประก�ศใชเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� 2535 และไดใชเปนเคร องมอประเมนคณภ�พม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยนเปนประจำ�ทกปเปนตนม�

ป พ.ศ. 2542 โรงเรยนอนบ�ลรอยเอดซ งเปนหนวยง�นยอยทสงกดสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต ไดตระหนกและเหนคว�มสำ�คญของหองสมด โรงเรยนจงไดแตงตงคณะกรรมก�รประเมนหองสมดโรงเรยน โดยอ�ศยเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�เปนเครองมอในก�รประเมน ปร�กฎว� ผลก�รประเมนทง 3 ด�น ด�นปจจยมค�

เฉลย 1.45 ซ งเท�กบระดบคณภ�พ 1 ตำ� กว�เกณฑม�ตรฐ�น ด�นกระบวนก�ร มค �เฉลย 1.48 ซ งเท�กบระดบคณภ�พ 1 ตำ�กว�เกณฑม�ตรฐ�นและด�นผลผลตมค�เฉลย 1.63 ซงเท�กบระดบคณภ�พ 1 ตำ�กว�เกณฑม�ตรฐ�น (โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด. 2543 : 4) ประกอบกบก�รศกษ�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนยอนหลง 3 ปก�รศกษ� พบว�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1 – 6 มแนวโนมลดตำ�ลงในบ�งกลมประสบก�รณ ดงปร�กฎ ในร�ยง�นผลก�รปฏบตง�นประจำ�ปก�รศกษ� 2542 ดงนน (โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด . 2543 : 6 – 9)ตาราง 1 แสดงผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1 –6

ปก�รศกษ� 2540 – 2542

กลมประสบก�รณปก�รศกษ� เปรยบเทยบ

2540 2541 2542 2540 ก บ 2541

2541 ก บ 2542

ทกษะภ�ษ�ไทย 84.15 82.32 80.55 -1.83 -1.77ทกษะคณตศ�สตร 80.57 76.83 78.41 -3.74 +1.58ประสบก�รณชวต 82.62 82.74 82.09 +0.12 -0.65สร�งเสรมลกษณะนสย 8.38 86.38 85.79 -2.00 -0.59ก�รง�นและพนฐ�นอ�ชพ 88.08 86.67 84.48 -1.41 -2.19ประสบก�รณพเศษ (ภ�ษ�องกฤษ)

81.28 79.38 74.29 -2.90 -5.09

เฉลยรวม 84.60 82.79 80.93 -1.81 -1.86

จ�กต�ร�ง 1 แสดงใหเหนว�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนปก�รศกษ� 2540 –2542 โดยรวมลดลงทกปก�รศกษ�รอยละ 1.81 และ 1.86 และเมอแยกเปนร�ยกลมเปนประสบก�รณผลสมฤทธท�งก�รเรยนกลดตำ�ลงแทบทกกลมประสบก�รณเชนเดยวกน จ�กสภ�พปญห�ทกล�วม�พอสรปไดว�สภ�พหองสมดโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด มระดบคณภ�พตำ�กว�เกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�ทกด�น และผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนมแนวโนมลดลง ทกปก�รศกษ� ซงถอไดว�เปนสญญ�ณบง

บอกปญห�เชงคณภ�พเปนอย�งยง ท�งโรงเรยนจงไดว�งโครงก�ร พฒน�“หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ขนในป”ก�รศกษ� 2543 ซงประกอบดวยโครงก�รยอย 4 โครงก�ร คอ

1. โครงก�รกอสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น โดยไดรบก�รสนบสนนงบประม�ณจ�กชมชนรวมกนบรจ�ค จ ำ�นวน 1,400,000 บ�ท กอสร�งเปนอ�ค�รเอกเทศถ�วรรบปรบปรงสภ�พแวดลอมเรยบรอยสวยง�ม เพอเปนก�รเทดพระเกยรตแดพระบ�ทสมเดจพระเจ�อยหวททรงประกอบพระร�ชพธสมมงคลทมพระชนม�ยเสมอดวยพระบ�ทสมเดจพระพทธยอดฟ�จฬ�โลกมห�ร�ช ในปก�รศกษ� พ.ศ. 2543 จงใชหองสมดโรงเรยนว� หองสมดสม“มงคล”

2. โครงก�รจดห�หนงสอ สอโสตทศน วสดครภณฑหองสมดโดยไดรบก�รสนบสนนจ�กผปกครอง คร นกเรยนและชมชน บรจ�คหนงสอสงพมพ ครภณฑอย�งเพยงพอ จดตงศนยสอมลตมเดยและคอมพวเตอรเนตเปนสวนหนงไวในหองสมด

3. โครงก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด โดยจดก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมดในกลมทกษะภ�ษ�ไทย ตงแตชนประถมศกษ�ปท 1 – 6 ทกชนเรยน

4. โครงก�รจดกจกรรมหองสมดต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนร โดยจดกจกรรมหองสมดเปนร�ยวน ร�ยสปด�ห ร�ยเดอน ร�ยภ�คเรยน และร�ยป รวมทงสน 20 กจกรรม

โครงก�รพฒน�หองสมดเพ อสงเสรมก�รเรยนร ของน กเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด เปนโครงก�รทมงเนนพฒน�ก�รเรยนรของนกเรยนและก�รจดก�รเรยนก�รสอนของครใหมประสทธภ�พ เพอปลกฝงนสยรกก�รอ�นใฝรใฝเรยน รกก�รศกษ�คนคว�ดวยตนเอง โดยก�รใชหองสมดเปนแหลงก�รเรยนร จะมขอดหรอขอบกพรองอย�งไรนน ปจจยทสงผลตอก�รดำ�เนนก�รมหล�ยประก�ร ไดแก ก�รบรห�รจดก�รของผบรห�รโรงเรยน กระบวนก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนและก�รจดกจกรรมของครผสอน ก�รมสวนของนกเรยน ตลอดจนก�รสนบสนนจ�กผปกรองนกเรยน

เพอใหไดขอมลเกยวกบปจจยทสงผลตอก�รดำ�เนนก�รทงผลกระทบทเกดขนจ�กก�รใชหองสมดอย�งครบถวน จงจำ�เปนตองอ�ศยก�รประเมนอย�งเปนระบบ เพอใหโรงเรยนคณะกรรมก�รดำ�เนนง�นและผเกยวของ เกดคว�มเชอมนในก�รพฒน�หองสมดใหเจรญยงๆ ข นตอไป ดงนนจงทำ�ก�รประเมนโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด เพ อประเมนประสทธผลและผลกระทบของโครงก�รใหได ขอมลส�รสนเทศเกยวกบก�รดำ�เนนง�น ตลอดจนจนปญห�และอปสรรคของก�รดำ�เนนโครงก�ร และนำ�ขอมลม�ปรบปรงแกไขก�รดำ�เนนโครงก�รใหมประสทธภ�พยงขคนตอไป

วตถประสงคของการประเมนก�รประเมนครงนมวตถประสงคเพอประเมนโครงก�รพฒน�หองสมด

เพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด โดมวตถประสงคเฉพ�ะของก�รประเมนดงน

1. เพอศกษ�ขอมลพนฐ�นผเกยวของกบโครงก�ร2. เพอประเมนสภ�วะแวดลอมคว�มเหม�ะสมของวตถประสงค

โครงก�ร3. เพอประเมนคว�มเหม�ะสมด�นปจจยหรอทรพย�กรในก�ร

ดำ�เนนโครงก�ร4. เพอประเมนคว�มเหม�ะสมกระบวนก�รดำ�เนนง�นโครงก�ร5. เพอประเมนผลผลตโครงก�ร6. เพอประเมนผลกระทบตอโครงก�ร

นยามศพทเฉพาะ1. โครงก�ร หม�ยถง โครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�ร

เรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ประกอบดวยโครงก�รยอย จำ�นวน 4 โครงก�ร คอ โครงก�รกอสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น โครงก�รจดห�หนงสอ สอโสตทศน วสดครภณฑหองสมด โครงก�รจดก�รเรยนก�รสอน ก�รใชหองสมดและโครงก�รจดกจกรรมหองสมดต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนร

2. หองสมด หม�ยถง หองสมดสมมงคล โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด สำ�นกง�นก�รประถมศกษ�อำ�เภอเมองรอยเอด ส ำ�นกง�นก�รประถมศกษ�จงหวดรอยเอด

3. เกณฑม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยน หม�ยถง เกณฑม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยนทคณะกรรมก�รหองสมดโรงเรยนอนบ�ลรอยเอดกำ�หนดขน ประกอบดวยด�นปจจย ด�นกระบวนก�รและด�นผลผลต

4. คณะกรรมก�รหองสมด หม�ยถง คณะกรรมก�รหองสมดโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ประกอบดวย ผอำ�นวยก�ร ผชวยผอำ�นวยก�รฝ�ยวช�ก�ร หวหน�ส�ยชน หวหน�กลมประสบก�รณเจ�หน�ทหองสมด และบรรณ�รกษ

5. ครผสอน หม�ยถง ครโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ทไดรบมอบหม�ยใหสอบกลมทกษะภ�ษ�ไทย ช นประถมศกษ�ปท 1 –6 ปก�รศกษ� 2543

6. นกเรยน หม�ยถง นกเรยนโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด กำ�ลงเรยนชนประถมศกษ�ปท 4 – 6 ปก�รศกษ� 2543

7. ผปกครอง หม�ยถง บด� ม�รด� หรอบคคลทไดรบผดชอบนกเรยนทกำ�ลงเรยนชนประถมศกษ�ปท 4 –6 ปก�รศกษ� 2543

8. กจกรรมหองสมด หม�ยถง กจกรรมสงเสรมก�รเรยนรทหองสมด จดขนเปนกจกรรมร�ยวน ร�ยสปด�ห ร�ยเดอน ร�ยภ�คเรยน และร�ยป จำ�นวนทงสน 20 กจกรรมคอ

8.1 ก�รอ�นหนงสอใหฟง8.2 ก�รเสนอข�วประจำ�วน8.3 ร�ยก�รโทรทศนและเสยงต�มส�ย8.4 ภ�ษ�ไทยวนละคำ�8.5 ล�นหนงสอหยดพกรกก�รอ�น8.6 ก�รเล�เรองจ�กหนงสอ8.7 ก�รแขงขนก�รอ�นรอยแกว รอยกรอง8.8 ก�รแขงขนก�รคดล�ยมอ8.9 ก�รแสดงนทรรศก�รหองสมด8.10 ก�รท�ยปญห�จ�กส�ร�นกรมไทย

8.11 ก�รท�ยปญห�เหรยญทองสมองเพชร8.12 ก�รแสดงหนและบทบ�ทสมมต8.13 ก�รประกวดโครงง�น8.14 ก�รประกวดเรยงคว�ม/คำ�ขวญ8.15 ก�รประกวดว�ดภ�พ8.16 ก�รประกวดหนงสอเลมเลก8.17 ก�รจดสปด�หหองสมด8.18 ก�รอภปร�ย/โตว�ท8.19 ยอดนกอ�นแหงป8.20 ก�รแสดงนทรรศก�รวช�ก�ร

9. ผลสมฤทธท�งก�รเรยน หม�ยถง ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1 –6 ภ�คเรยนท 2 ปก�รศกษ� 2542 และ 2543

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. ผลก�รประเมนจะชใหเหนจดเดน และจดดอยของด�นปจจย ด�น

กระบวนก�ร ด�นผลผลตและด�นผลกระทบของโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ซงโรงเรยนส�ม�รถนำ�ขอมลไปใชในก�รบรห�รหองสมดใหมประสทธภ�พสงสดตอไป

2.ไดเอกส�รก�รประเมนโครงก�รอนเปนผลรวมของผลง�นโครงก�รทงด�นปรม�ณ และคณภ�พ เพอเปนขอสนเทศในก�รนเทศก�รพฒน�หองสมดโรงเรยน แกผบรห�ร ครบรรณ�รกษ ครผสอน และเผยแพรแกหนวยง�นอนทสนใจม�ศกษ�ดง�น

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในก�รดำ�เนนก�รประเมนโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยนโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ผประเมนไดศกษ�คนคว�จ�กเอกส�รตลอดจนง�นวจยทเกยวของจะไดจดทำ�โครงก�รขนดงทไดเรยนและนำ�เสนอ ดงน

1. หลกก�ร แนวคด ทฤษฏเกยวกบหองสมด1.1 คว�มหม�ยของหองสมด1.2 หน�ทของหองสมด1.3 ลกษณะของหองสมดทด1.4 องคประกอบของหองสมด1.5 บทบ�ทของผเกยวของกบหองสมด1.6 ม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน1.7 ก�รจดก�รเรยนก�รสอนโดยใชหองสมดโรงเรยน1.8 กจกรรมหองสมด

2. ส�ระสำ�คญของโครงก�รทมงประเมน โครงก�รพฒน�หองสมด“เพอสงเสรมก�ร

เรยนร ของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด2.1 คว�มเปนม�2.2 วตถประสงค2.3 กระบวนก�รดำ�เนนก�ร

3. ก�รประเมนโครงก�ร3.1 คว�มหม�ยของก�รประเมนโครงก�ร3.2 วตถประสงคของก�รประเมนโครงก�ร

3.3 คว�มสำ�คญของก�รประเมนโครงก�ร3.4 ประเภทของก�รประเมนโครงก�ร3.5 รปแบบของก�รประเมนโครงก�ร3.6 รปแบบของก�รประเมนโครงก�รแบบ ซปป (CIPP

Model)4. ง�นวจยเกยวของ

4.1 ง�นวจยในประเทศ4.2 ง�นวจยต�งประเทศ

หลกการ แนวคด และทฤษฏเกยวกบหองสมดความหมายของหองสมดโรงเรยนมนกก�รศกษ�หล�ยท�นไดใหคว�มหม�ยหองสมดไว ดงน

หองสมดโรงเรยนเปนทรวบรวมหนงสอ ว�รส�ร เอกส�ร และสงพมพต�งๆ ตลอดจน โสตทศนวสดทสอดคลองกบหลกสตรในปจจบน เพอเปนก�รสงเสรมก�รสอนของคร และนกเรยนในโรงเรยนใหมประสทธภ�พ (ลมล รตต�กร. 2530 : 16)

หองสมดโรงเรยน หม�ยถง หองสมดของสถ�นศกษ�ทตำ�กว�อดมศกษ� ไดแก หองสมดโรงเรยนอนบ�ล โรงเรยนประถมศกษ� โรงเรยนมธยมศกษ� และโรงเรยนอ�ชวศกษ� เปนตน หองสมดโรงเรยนจะมหนงสอ เอกส�ร สงพมพ และวสดอปกรณต�งๆ ดงนน หองสมดโรงเรยนจงทำ�หน�ทเปนศนยก�รเรยนร (Learning Resource Centers) และเปนองคประกอบสำ�คญของโรงเรยนในก�รจดก�รเรยนก�รสอน (รญจวน อนทรกำ�แหง และนวลจนทร รตน�กร. 2524 : 16)

จ�กคว�มหม�ยทกล�วม�พอสรปไดว� หองสมดโรงเรยนเปนทรวบรวมหนงสอว�รส�รสงพมพและโสตทศนวสดอปกรณต�งๆ เปนศนยก�รเรยนรเพอสงเสรมก�รเรยนก�รสอนใหมประสทธภ�พ

หนาทของหองสมดโรงเรยนหองสมดโรงเรยนทำ�หน�ทเปนสอกล�งด�นวช�ก�ร ดงน

(ภญญ�พร นตยประภ�. 2534 : 15)

1. เปนศนยกล�งก�รอ�น (Reading Center) เพอเปดโอก�สใหนกเรยนไดอ�นหนงสอโดยเสร จะส�ม�รถพฒน�ทกษะและรสนยมไดเปนอย�งด

2. เปนศนยปฏบตก�รโรงเรยนเพอศกษ�วจย (Study Center) เปนก�รเปดโอก�สใหนกเรยนไดคนคว�ห�คว�มรต�มลำ�พงหรอทำ�ง�นเปนกลม

3. เปนศนยกล�งวสด (Materials Center) เพอรวบรวมวสดสงพมพ และวสดไมตพมพสำ�หรบบรก�รครและนกเรยน

4. เป นศ นยกล�งแนะแนวก�รอ �น (Reading Guidance Center) บรก�รแนะแนว ก�รอ�นเปนก�รเปดโอก�สใหนกเรยนไดรบคำ�แนะนำ�เปนร�ยบคคลในเรองต�งๆ เชน ด�นสงคม ก�รศกษ�แบะอ�ชพ

5. เปนศนยกล�งก�รสอน (Instructional Center) ก�รสอนโดยใชวสดอปกรณในหองสมดจะชวยใหนกเรยนไดรบคว�มรกว�งขว�งขน เปนก�รปรบปรงคณภ�พในด�นก�รเรยนก�รสอนของคร โดยหองสมดจดหนงสอไวต�มทครตองก�รใชในก�รสอนต�งๆ

6. เป นศนยกล�งก�รฝกวจ�รณญ�ณในก�รอ�น (Find The Fact) และขย�ยขอบเขตก�รอ�นใหกว�งขว�งยงขน ก�รมวจ�รณญ�ณ ในก�รอ�นทำ�ใหไดประโยชนจ�กก�รคนคว�ม�กขน

ลกษณะของหองสมดทดหองสมดทดควรมก�รจดบรก�รทสนองคว�มตองก�รของผใช

อย�งกว�งขว�ง ผใชไดรบคว�มสะดวกรวดเรว และส�ม�รถใชหองสมดในก�รเพมพนคว�มร และตลอดจนนำ�คว�มรไปประยกตและจดบรก�รดงตอไปน (กลทรพย เกษแมนกจ. 2524 : 71 –72)

1. มหนงสอและวสดสงพมพโสตทศนวสด สำ�หรบใหบรก�รแกผใชอย�งกว�งขว�งทกประเภท

2. มบรก�รใหยมหนงสอ วสดสงพมพ หรอเอกส�ร แกผใชหองสมด

3. จดบรก�รและแนะนำ�ก�รอ�น บรก�รตอบคำ�ถ�ม บรก�รชวยคนคว� เพอใหผใชได

สงทตองก�รโดยเรว และตรงต�มวตถประสงค

4. มหนงสออ�งองซงสงวนไวใชเฉพ�ะในหองสมด หรอใหยมไดในเวล�จำ�กดเพอเปดโอก�สใหผใชไดใชหนงสออ�งองอย�งทวถงกน และควรจดบรก�รหนงสอจองดวย

5. มก�รจดหนงสอเปนหมวดหมต�มระบบส�กลไวในชนเปด เพอใหผใชส�ม�รถหยบไดดวยตนเองโดยสะดวก

6. จดทำ�คมอ หรอเครองมอทชวยอำ�นวยคว�มสะดวกในก�รใชวสดอปกรณของหองสมด เชน บตรร�ยก�ร ร�ยชอหนงสอ คมอก�รใชหองสมด

7. จดบรก�รแนะนำ�หนงสอ หรอหนงสอทน�สนใจ หนงสอทจดห�เข�หองสมดใหมๆ เพอใหผใชบรก�รไดทร�บ

8. จดสถ�นทสะอ�ดเรยบรอย เหม�ะสมเปนหองสมด เพอใหผใชบรก�รไดรบคว�มสะดวกสบ�ยต�มสมควร เชน มแสงแสว�งเพยงพอ มโตะ เก�อนงสบ�ย ปร�ศจ�กเสยงรบกวนทำ�ล�ยสม�ธ มอ�ก�ศถ�ยเทหรอมพดลมระบ�ยอ�ก�ศ

9. จดบรก�รอำ�นวยคว�มสะดวกอนๆ เชน จดสถ�นทพเศษสำ�หรบนกคนคว�วจยในระดบสง บรก�รถ�ยทำ�สำ�เน�หนงสอและภ�พ บรก�รเครองอ�นเอกส�รสำ�เน� เชน ไมโครฟลมและอนๆ บรก�รโทรศพทส�ธ�รณะ ฯลฯ ทงนต�มคว�มจำ�เปนและระดบคว�มตองก�รของผใช

องคประกอบของหองสมดโรงเรยนก�รดำ�เนนง�นหองสมดใหบรรลจดประสงค และเปนไปอย�งม

ประสทธภ�พจะตองอ�ศยองคประกอบสำ�คญของหองสมดหล�ยประก�ร ซงไดแก (สม�น ลอยฟ�. 2544 : 44)

1. อ�ค�รสถ�นท เปนองคประกอบทสำ�คญของหองสมด เพร�ะเปนทรวบรวมสงพมพและโสตทศนวสด เปนสงทผใชหองสมดไดเข�ม�อ�นหนงสอ และศกษ�คนคว� และทำ�กจกรรมต�งๆ ดงนน ก�รจดตงหองสมดจงควรคำ�นงถงสงตอไปน

1.1 สถ�นทตง ควรตงอยในทศนยกล�งซงผใชม�ไดสะดวก ปร�ศจ�กเสยงรบกวนและมแสงสว�งเพยงพอ อ�ก�ศถ�ยเทไดสะดวก และควรเปนทซงส�ม�รถขย�ยออกไปไดในภ�ยหน�

1.2 ลกษณะของอ�ค�ร อ�จจะเปนอ�ค�รเอกเทศ หรอเปนสวนหนงของอ�ค�รกได แตควรออกแบบใหไดประโยชน ทงในก�รใชสอยและคว�มสวยง�ม มคว�มอดทนท�นแขงแรงส�ม�รถรบนำ�หนกทงหนงสอวสด และครภณฑได

1.3 ขน�ดและเนอทของหองสมด ส ำ�หรบหองสมดโรงเรยนมธยมศกษ� กระทรวงศกษ�ธก�ร ไดก ำ�หนดม�ตรฐ�นขนตำ�ไวเม อ พ.ศ.2511 ประก�ศใชเมอวนท 12 กนย�ยน 2512 โรงเรยนมธยมควรมหองสมดขน�ด 2 หองเรยน

2. วสดของหองสมด หม�ยถง สงทหองสมดจดห�ม�ไวเพอบรก�รผใชหองสมด แยกเปน 2 ประเภท คอ

2.1 วสดตพมพ ไดแก หนงสอ ว�รส�ร หนงสอพมพ จลส�ร กฤตภ�ค ซงหองสมดจดห�ม�ใหสอดคลองกบหลกสตร

2.2 วสดไมต พมพ ได แก โสตทศนวสดต �งๆ เชน ภ�พแผนภม แผนท ลกโลก หนจ ำ�ลอง เทปเสยง ภ�พเลอน เคร องฉ�ยภ�พยนตร ฯลฯ เปนตน

3. ครภณฑ หม�ยถง วสดทนท�นต�งๆ ของหองสมดทจะอำ�นวยคว�มสะดวกในก�รเกบหนงสอและใหบรก�รแกผใช ไดแก

3.1 ชนว�งหนงสอ3.2 ชนว�งนตยส�ร และหนงสอพมพ3.3 ตจลส�ร3.4 ตบตรร�ยก�ร3.5ตเกบของ3.6ตและป�ยนทรรศก�ร3.7โตะ และเก�อสำ�หรบนงอ�นหนงสอ3.8โตะทำ�ง�นบรรณ�รกษ

3.9ทรบ จ�ยหนงสอ–3.10 รถเขนหนงสอ3.11 อ�งล�งมอ

นอกจ�กนหองสมดยงจำ�เปนตองมเครองใชต�งๆ ในก�รดำ�เนนง�นอกม�กม�ย เชน ทกนหนงสอ ป�ยตดชนบอกหมวดหม กลองใสบตร อปกรณซอมหนงสอ อปกรณจดนทรรศก�ร วสดอปกรณ ตกแตงหองสมด

4. บคล�กร หม�ยถง ผปฏบตก�รในหองสมด ซงไดแก บรรณ�รกษ พน กง�นพมพด ด เจ �หน �ท น กก�รภ�รโรง ส ำ�หรบหองสมดโรงเรยนมธยมศกษ� กระทรวงศกษ�ธก�ร ไดกำ�หนดม�ตรฐ�นขนตำ� ไวดงน

4.1 คร หรออ�จ�รยท ำ�หน �ท บรรณ�รกษมวฒอย �งต ำ�อนปรญญ�บรรณ�รกษศ�สตร หรอ- ประก�ศนยบตรชนสงวช�เฉพ�ะบรรณ�รกษศ�สตร หรอ- ศลปศ�สตรบณฑต ทเรยนวช�บรรณ�รกษศ�สตรเปนวช�

เอก4.2 ครทำ�หน�ทผ ชวยบรรณ�รกษ ทมวฒประก�ศนยบตร

หลกสตรครบรรณ�รกษของกระทรวงศกษ�ธก�ร4.3 เจ�หน�ทชวยง�นหองสมด มวฒประก�ศนยบตรอ�ชวศก�

ชนสง พมพดด ไดทงภ�ษ�ไทยและภ�ษ�องกฤษ 1 คน5. งบประม�ณ หองสมดโรงเรยนมธยมไดรบงบประม�ณจ�กเงน

บำ�รงก�รศกษ� ค�หนงสอคดเฉลย 12 บ�ทตอนกเรยน 1 คน ค�นตยส�รและค�หนงสอพมพปละ 4,000 บ�ท ค�วสดหองสมดปละ 1,200 บ�ท

6. ก�รบรก�ร หม�ยถง ส งท หองสมดจดใหเพ อสนองคว�มตองก�รของผใชในด�นหนงสอ สงพมพและวสดอนๆ เนองจ�กหองสมดโรงเรยนเปนแหลงสำ�คญ ทจะปลกฝงนสยรกก�รอ�นแกนกเรยนเพอเปนก�รปพนฐ�นไปสก�รศกษ�ในขนสงตอไป หองสมดโรงเรยนจงมงบรก�รแกนกเรยน เพอใหเกดนสยรกก�รอ�นและก�รคนคว� สำ�หรบบรก�รแกครกมงสงเสรมก�รเรยนก�รสอนต�มหลกสตร บรก�รทสำ�คญ

ของหองสมดโรงเรยนไดแก บรก�รใหยมหนงสอ บรก�รหนงสอจองบรก�รตอบคำ�ถ�มและชวยก�รคนคว� บรก�รแนะแนวก�รอ�นเปนตน

บทบาทของบคคลสำาคญทเกยวของกบหองสมดก�รสอนโดยใชหองสมดเปนกระบวนก�รทตองอ�ศยคว�มรวมมอจ�ก

หล�ยฝ�ย ไดแก ผบรห�ร ครผสอน และบรรณ�รกษ ซงบทบ�ทสำ�คญดงตอไปน (กหล�บ ป นล�ยน�ค. 2538 : 12–14)

บทบาทผบรหารสถานศกษา1. ศกษ�วธจะสนบสนนในโรงเรยนทำ�ก�รสอนโดยใชหองสมด2. แตงตงคณะกรรมก�รทำ�ง�น3. ประชมคณะกรมก�รเพอแจงนโยบ�ยและกำ�หนดแนวท�งท

จะปฏบตรวมกบครผสอนอย�งชดเจน

4. แจงร�ยละเอยดวธก�รปฏบตแกคร กำ�หนดระยะเวล�ปฏบตต�มแผน มก�รประช�สมพนธแนะนำ�

5. มอบหม�ยง�นใหผชวยดแลก�รปฏบตอย�งใกลชด เพอร�ยง�ยคว�มก�วหน�ปญห�และอปสรรคทอ�จมขนในก�รทำ�ง�น

6. ตดต�มและประเมนผลเปนระยะๆ เพอแกไขปรบปรงก�รดำ�เนนง�นใหมประสทธภ�พจนเปนทพอใจ

7. ใหขวญและกำ�ลงใจโดยใชคว�มเปนกนเอง ในก�รตดต�มง�นพรอมใหคำ�ปรกษ�คำ�แนะนำ� แกไขปญห�อปสรรคในก�รดำ�เนนง�น

บทบาทครผสอน1. ศกษ�หลกสตรในร�ยวช�ทสอน เพอเลอกเรองทจะสอน

ควรพจ�รณ�ว� จดประสงคใดทจะใชหองสมด2. สำ�รวจหนงสอ เอกส�ร สงพมพ ตลอดจนสอต�งๆ ท

ตองก�รใชดวยตนเองเพอดว�มเพยงพอหรอไม3. ตดตอบรรณ�รกษ เพอใหเตรยมสงพมพ สอต�งๆ ไว

เปนก�รเฉพ�ะและขอจองหองสมดโดยกำ�หนดวนเวล�ไวลวงหน�

4. แนะนำ�วธคนคว�เรองร�วจ�กหนงสอสงต�งๆ แกนกเรยนบทบาทของบรรณารกษ

1. จดห�หนงสอ สงพมพ สอ โสตทศนต�งๆ ต�มคว�มตองก�รของครผสอน

2. ทำ�หน�ทเปนผเชอมโยงระหว�งครผสอน เพอใหนกเรยนทกทกคนไดเข�ใช

หองสมด3. ใหคำ�ปรกษ�แนะนำ�ครผสอนใหรแหลงคนคว�และเกด

คว�มพอใจในก�รใชเครองมอดวยตนเอง4. ศกษ�หลกสตรอย�งละเอยด เพอจดห�หนงสอ สงพมพ

และสอต�งๆ ใหสอดคลองกบร�ยวช�ทเปดสอนในโรงเรยน5. จดเตรยมหนงสอสงพมพ สอต�งๆ ใหพรอมทจะบรก�ร

กอนเปดภ�คเรยน6. จดทำ�เอกส�รบรรณ�นกรมของสอทตองใช โดยมร�ย

ละเอยดต�มกฎเกณฑของก�รทำ�บรรณ�นกรม

มาตรฐานขนตำาหองสมดในโรงเรยน1. คว�มหม�ยและคว�มเปนม�ม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยน (Library Standard) คอ ก�รกำ�หนดคว�มตองก�ร

เบองตนของหองสมดแตละประเภทสำ�หรบเปนแนวท�งแกผบรห�รและบรรณ�รกษในก�รทจะดำ�เนนก�รจดหรอปรบปรงหองสมดใหบรรลเป�หม�ยต�มเกณฑทกำ�หนดไว (เดช เผ�นอย. 2533 : 29)

ในปงบประม�ณ 2535 สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต ไดศกษ�และวเคร�ะหม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�ของกระทรวงศกษ�ธก�รและของสม�คมหองสมดแหงประเทศไทยแลว จงไดกำ�หนดม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถม

ศกษ�ใหเหม�ะสมกบสภ�พหองสมด และสอดคลองกบขน�ดของโรงเรยนในสงกดสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต เพอใหเปนแนวท�งในก�รดำ�เนนง�นหองสมดโรงเรยน ปร�กฎร�ยละเอยดในประก�ศ สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต เร องม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� พ.ศ. 2535 (สำ�นกคณะกรรมก�รก�รศกษ�แหงช�ต. 2535 : 1)

2. เกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต ไดกำ�หนดเกณฑม�ตรฐ�นขนตำ�ของ

หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� เมอวนท 25 สงห�คม 2535 ดงน (สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต. 2535 : 3-9)

เ ก ณฑ ม � ต ร ฐ � น ข น ต ำ� ห อ ง ส ม ด โ ร ง เ ร ย น ปร ะ ถม ศ ก ษ � พ.ศ.2535

ก�รศกษ�ระดบประถมศกษ�เปนก�รศกษ�ขนพนฐ�นเพอปวงชน มงใหผเรยนนำ�ประสบก�รณ ทไดจ�กก�รเรยนไปใชในก�รดำ�นงชวต เพอพฒน�ตนเอง พฒน�อ�ชพและพฒน�สงคมอนเปนร�กฐ�นของก�รสร�งพลเมองใหมคณภ�พ ส�ม�รถพฒน�ชวตใหมนสยรกก�รอ�นและแสวงห�คว�มรดวยตนเองอยเสมอ ทงด�นวช�ก�รและวช�ชพ ต�มคว�มตองก�ร คว�มสนใจ และคว�มถนด ตลอดจนเปนแนวท�งก�รศกษ�ในระดบสงขน

เพอสนองหลกก�รดงกล�ว หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�จกตองมคณภ�พใหม�ตรฐ�นสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รศกษ�แหงช�ต จงไดกำ�หนดม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�แหงช�ตขน สำ�หรบโรงเรยนประถมศกษ�ในสงกดใชเปนแนวท�งในก�รดำ�เนนง�นหองสมดใหไดม�ตรฐ�น

หมวด ก ม�ตรฐ�นทวไปตอนท 1 คว�มมงหม�ย

1. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�เปนหวใจของก�รเรยนก�รสอนและศกษ�คนคว�ททกโรงเรยนตองจดใหมข น เพอคว�มมงหม�ยสำ�คญดงน

1.1 สนองกจกรรมก�รเรยนก�รสอนต�มหลกสตรประถมศกษ�

1.2 ปลกฝงใหน กเรยนมน สยรกก�รอ�นและสนใจศกษ�ห�คว�มรดวยตนเอง

1.3 ใหนกเรยนมทกษะในก�รใชวสดส�รนเทศ1.4 เตรยมนกเรยนใหมประสบก�รณในก�รใชหอง

สมด1.5 เปนแหลงคนคว�ห�รคว�มรของนกเรยน บคล�กร

ในโรงเรยนและชมชนตอนท 2 ภ�รกจและคว�มรบผดชอบ

2. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ�เปนแหลงคว�มรสำ�หรบก�รเรยนก�รสอนก�รศกษ�คนคว�และปลกฝงคณสมบตก�รแสวงห�คว�มรดวยตนเองแกนกเรยน บคล�กรในโรงเรยนและชมชนจงมภ�รกจและคว�มรบผดชอบดงน

2.1 สนบสนนและสงเสรมก�รเรยนก�รสอนต�มหลกสตรประถมศกษ� ตลอดนโยบ�ยและโครงก�รของโรงเรยนและหนวยง�นทเกยวของ

2.2 เตรยมวสดส�รนเทศเพอประโยชนตอก�รศกษ�คนคว�

2.3 จดทำ�เครองมอชวยก�รคนคว�2.4 ใหบรก�รและอำ�นวยคว�มสะดวกแกน กเรยน

บคล�กรในโรงเรยนและชมชนหองสมดใหอยในสภ�พทใชก�รไดดเสมอ

ตอนท 3 ก�รบรห�ร

3. ก�รบรห�รง�นหองสมด ประกอบดวยคณะบคคล ดงตอไปน

3.1 คณะกรรมก�รหองสมด ในโรงเรยนทมนกเรยนตงแต 121 คน ขนไปคณะกรรมก�รหองสมดประกอบดวย

3.1.1 ผบรห�รสถ�นศกษ� เปนทปรกษ�3.1.2 ผ ช ว ยบร ห � ร ฝ � ย ว ช � ก � ร เ ป น

ประธ�น ในกรณทไมม ผชวยผบรห�รฝ�ยวช�ก�ร ใหผบรห�รสถ�นศกษ�เปนประธ�น

3.1.3 ครวช�ก�รโรงเรยน เปนกรรมก�ร3.1.4 ผแทนกรรมก�รศกษ�โรงเรยน 1 คน

เปนกรรมก�ร3.1.5 ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษฝ�ยบรห�ร

และประช�สมพนธ ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ ฝ�ยง�นเทคนค และครทำ�หน�ทบรรณ�รกษฝ�ยบรก�รและกจกรรม เปนกรรมก�ร

3.1.6 ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ ในขอ 1.3.5 ท ผบรห�รสถ�นศก�แตงตงใหเปนหวหน�ง�นหองสมดเปนเลข�นก�ร

ในกรณโรงเรยนทมนกเรยน 120 คนลงม� คณะกรมก�รหองสมดประกอบดวย กรรมก�รต�มขอ 3.1.1 - 3.1.4 ยกเวนขอ 3.1.5 อนโลมใหผบรห�รสถ�นศกษ�กำ�หนดจำ�นวน

3.2 คณะกรรมก�รหองสมด มบทบ�ทและหน�ทดงน3.2.1 เสนอคว�มคดเหนในก�รพฒน�หอง

สมดโรงเรยน3.2.2 ดำ�เนนก�รในสวนทไดรบมอบหม�ยให

รบผดชอบ3.2.3 ใหก�รสนบสนนง�นหองสมดโรงเรยน

ทกรปแบบ

3.3 ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ มบทบ�ทและหน�ทดงน3.3.1 จดทำ�แผนปฏบตก�รประจำ�ปเกยวกบง�น

หองสมด เสนอผบรห�รสถ�นศกษ� เพอขอคว�มเหนชอบ3.3.2 เสนอตวบคคลทจะเปนคณะกรรมก�รหอง

สมดใหผบรห�รสถ�นศกษ�ออกคำ�สงแตงตงคณะกรรมก�รหองสมด3.3.3 ปฏบตง�นด�นเทคนคอย�งถกตองต�ม

หลกวช�บรรณ�รกษศ�สตร3.3.4 ปฏบตง�นด�นบรก�ร เพอใหผใชหอง

สมดไดใชวสดส�รนเทศและบรก�รหองสมดใหผลดมประสทธภ�พ3.3.5 จดกจกรรมเพอชกจงใหนกเรยน ครและ

ผใชบรก�รใชหองสมดอย�งคมค� พฒน�คว�มร คว�มคด มนสยรกก�รอ�นและศกษ�ห�คว�มรดวยตนเอง

3.3.6 สอนก�รใชนกเรยนชวยง�นหองสมดอย�งเปนท�งก�ร และ

แนะนำ�ก�รใชหองสมดแกผใชหองสมด3.3.7 กำ�หนดง�นใหนกเรยนชวยง�นหอง

สมดอย�งเหม�ะสม3.3.8 ประช�สมพนธง�นหองสมดโรงเรยน

ในก�รดำ�เนนง�นหองสมดใหไดผลด ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษควรมวฒท�งบรรณ�รกษศ�สตร วรรณกรรมสำ�หรบเดก หรอส�รนเทศศ�สตรและควรไดรบก�รสงเสรม ดงน

1) มเวล�ทำ�ง�นหองสมด อย�งนอยสปด�หละ 10 ชวโมง2) ใหเข�รบก�รอบรม ศกษ�ห�คว�มรเพมเตมในระดบต�งๆ

รวมทงเข�ประชมท�งวช�ก�รด�นบรรณ�รกษศ�สตร หรอส�รนเทศศ�สตร

3)ไดรบก�รสนบสนนใหมโอก�สศกษ�และดง�นทงภ�ยในประเทศและต�งประเทศ

3.4 นกเรยนชวยง�นหองสมด ง�นหองสมดเปนง�นละเอยด ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ ไมอ�นทำ�ใหครบถวนได ครทำ�หน�ทบรรณ�รกษอ�จเลอกนกเรยนทสมครใจเข�ชวยง�นหองสมดม�ชวยเหลอ นกเรยนชวยง�นหองสมดจะมบทบ�ทในก�รชวยง�นต�งๆ ต�มทไดรบมอบหม�ย เชน ชวยจดเกบหนงสอขนชน บรก�รใหยม คนหนงสอ รกษ�–คว�มสะอ�ด จดโตะ เก�อ ตกแตงหองสมด ฯลฯ–

ตอนท 4 ก�รบรก�รและกจกรรม4. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� ควรใหบรก�รอย�งครบ

ถวน ถกตองและรวดเรวโดยคำ�นงถงคว�มสะอ�ด และคว�มตองก�รของผใชบรก�รเปนสำ�คญ และจดกจกรรมสงเสรมก�รเรยนก�รสอนและก�รศกษ�คนคว�ใหมประสทธภ�พ

4.1 ก�รบรก�ร4.1.1 บรก�รใหอ�นอย�งเสร4.1.2 บรก�รใหคว�มชวยเหลอในก�รอ�น4.1.3 บรก�รยม คน วสดส�รนเทศ–4.1.4 บรก�รจองและยมพเศษชวคร�ว4.1.5 บรก�รแนะนำ�ก�รใชหองสมด4.1.6 บรก�รแนะนำ�ก�รใชวสดส�รนเทศ4.1.7 บรก�รตอบคำ�ถ�มและชวยก�รคนคว�4.1.8 บรก�รจดทำ�บรรณ�นกรมเฉพ�ะเรอง4.1.9 บรก�รชมชน4.1.10 บรก�รอนๆ

4.2 กจกรรมหองสมดกจกรรมหองสมดแบงต�มระยะเวล�ทปฏบตไดเปน 5

ประเภท ดงน4.2.1 กจกรรมร�ยวน เชน ก�รอ�นหนงสอให

นกเรยนฟง ก�รอ�นข�วหน�เส�ธงหรอเสยงต�มส�ย พสอนนอง ภ�ษ�ไทยวนละคำ� ฯลฯ

4.2.2 กจกรรมร�ยสปด�ห เชน ก�รเล�นท�น ก�รเล�เรองจ�กหนงสอ ก�รเลนเกมตนไมพดได ฯลฯ

4.2.3 กจกรรมร�ยเดอน เชน ก�รจดสปด�หส�รนกรม ก�รแสดงหน ก�รท�ยปญห� ก�รประกวดยอดนกอ�น ก�รจดป�ยนเทศ ก�รแสดงบทบ�ทสมมต ฯลฯ

4.2.4 กจกรรมร�ยภ�คเรยน เชน ก�รจดนทรรศก�ร ก�รว�ดภ�พ ก�รประกวดต�ง ฯลฯ

4.2.5 กจกรรมร�ยป เชน ก�รแสดงละคร ก�รอภปร�ย - โตว�ท ก�รจดสปด�หหองสมด ฯลฯ

ในแตละปก�รศกษ� ใหหองสมดโรงเรยนจดกจกรรมทกประเภทดงกล�วข�งตน อย�งนอยประเภทละ 1 กจกรรม และมหลกฐ�นปฏบตง�น

ตอนท 5 วสดส�รนเทศ5. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� ควรมวสดส�รนเทศ ซง

ม 2 ประเภทดงน5.1 วสดตพมพ เชน หนงสอ ว�รส�ร หนงสอพมพ

จลส�ร กฤตภ�ค เปนตน5.2 วสดไมตพมพ เชน รปภ�พ หนจำ�ลอง ของจรง

ของตวอย�ง แผนท ลกโลกของเลนเสรมทกษะ แถบบนทกเสยง สไลด วดทศน เปนตน ในกรณทโรงเรยนใดมเนอทหองสสดไมเพยงพอทจะจดเกบวสดไมตพมพได ใหจดเกบในทเหม�ะสมอย�งเปนระบบ

ตอนท 6 ง�นเทคนค6. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� ควรมก�รดำ�เนนง�น

เทคนคใหครบถวนและถกตองต�มหลกวช�บรรณ�รกษศ�สตร ดงน6.1 ก�รสำ�รวจหนงสอ6.2 ก�รเลอกและจดห�วสดส�รนเทศ6.3 ก�รเตรยมหนงสอ

6.4 ก�รทำ�บตรร�ยก�รหนงสอ6.5 ก�รซอม บำ�รงรกษ�หนงสอ–6.6 ก�รซอม บำ�รงรกษ�หนงสอ–

ตอนท 7 อ�ค�รสถ�นท และครภณฑ7. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� ควรมอ�ค�รสถ�นทและ

ครภณฑ ดงน7.1 มสถ�นทเฉพ�ะเปนสดสวน อ�จอยในอ�ค�รเรยน

หรอเปนอ�ค�รเอกเทศ7.2 มเนอทเพยงพอสำ�หรบก�รจดบรก�รและกจกรรม

ก�รจดเกบวสดส�รนเทศและก�รดำ�เนนง�นของครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ

7.3 อยในททสะดวกแกผใชบรก�รและคำ�นงถงคว�มปลอดภยของผใชบรก�รและทรพยสน ถ�หองสมดอยในอ�ค�รเรยน ไมควรอยสงเกนชนท 2 ของอ�ค�ร

7.4 มบรรย�ก�ศดงดดคว�มสนใจใหเข�ใชบรก�ร มแสงสว�งเพยงพออ�ก�ศถ�ยเทไดสะดวกและไมมสงรบกวน

7.5 ควรมครภณฑทจำ�เปน ไดแก โตะ เก�อสำ�หรบครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ โตะ เก�อ สำ�หรบนงอ�น ชนหนงสอ ชนว�งว�รส�ร ทว�งหนงสอพมพ ตบตรร�ยก�ร ตเหลก 2 บ�น ป�ยนเทศ ทสำ�หรบยม คนหนงสอ ครภณฑและอปกรณซอมหนงสอและทเกบก–ฤตภ�ค ซงมขน�ดและสดสวนเหม�ะสม มคว�มคงทนสะดวกตอก�รเคลอนย�ยและง�ยตอก�รรกษ�คว�มสะอ�ด

หมวด ข ม�ตรฐ�นเชงปรม�ณตอนท 1 วสดส�รนเทศ

1. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� ควรมจ ำ�นวนวสดส�รนเทศ ดงน1.1 วสดตพมพ

1.1.1 มหนงสอ 5 เลม ตอนกเรยน 1 คน โดยจดเฉลยใหม

หนงสอทกประเภท ไดแก หนงสออ�งอง หนงสอส�รคด หนงสอส�รบนเทง หนงสอภ�พ และหนงสออ�นเพมเตม โดยไมนบรวมเอกส�รหลกสตร และจลส�ร

1.1.2 มเอกส�รหลกสตร ไดแก หลกสตร คมอก�รใชหลกสตร คมอ ก�รประเมนผล คมอ/แผนก�รสอน อย�งนอย 1 ชด และมแบบเรยนครบทกชน และครบต�มกลมประสบก�รณทกรมวช�ก�รกำ�หนดอย�งนอย 1 ชด ทงเอกส�รหลกสตรและแบบเรยนไมควรเกน 3 ชด

1.1.3 มว�รส�รวช�ก�ร หรอว�รส�รทวไป ทไดรบเปนประจำ� อย�งนอย 1 ชอ

1.1.4 มหน งสอพมพได ร บ เป นประจ ำ� อย�งนอย 1 ชอ

1.1.5 ม พ จ น � น ก ร ม ฉ บ บร�ชบณฑตยสถ�น อย�งนอย 2 เลม

1.2 วสดไมตพมพ ไดแก แผนทประเทศไทย ลกโลก เกม ของเลนเสรมทกษะ แถบบนทงเสยง สไลด วด ทศน ควรมจำ�นวนเพยงพอกบผใชบรก�ร

ตอนท 2 อ�ค�ร สถ�นท และครภณฑ2. หองสมดโรงเรยนประถมศกษ� ควรมอ�ค�รสถ�นท

และครภณฑสำ�หรบเปนทปฏบตง�น ทนงอ�น ทเกบและใหบรก�รวสดส�รนเทศ ตลอดจนจดกจกรรมต�งๆ อย�งเพยงพอ ดงน

2.1 ขน�ดของหองสมด หองสมดควรมขน�ดไมนอยกว�ครงหองเรยนตอนกเรยนไมเกน 120 คน ขน�ด 1 หองเรยน

ตอนกเรยน 121 – 300 คน ถ�มนกเรยนม�กกว� 300 คนใหเพมขน�ดไดต�มคว�มเหม�ะสม

2.2 ครภณฑหองสมด ควรมดงน2.2.1 โตะ เก�อสำ�หรบครทำ�หน�ทบรรณ�รกษ

อย�งนอย 1 ชด2.2.2 โตะ เก�อสำ�หรบนงอ�น อย�งนอย 1 ท

นง สำ�หรบหองสมดขน�ดครงหองเรยน อย�งนอย 24 ทนง สำ�หรบหองสมดขน�ด 1 หองเรยน ถ�หองสมดมขน�ดใหญกว�หองเรยนใหจดทนงเพมขนไดต�มคว�มเหม�ะสม

2.2.3 ชนหนงสอ ชนว�งว�รส�ร และทว�งหนงสอใหมขน�ดเหม�ะสมและมจำ�นวนเพยงพอสำ�หรบจดเกบหนงสอ ว�รส�ร และหนงพมพ

2.2.4 ตบตรร�ยก�ร อย�งนอยขน�ด 15 ลนชก 1 ต

2.2.5 ตเหลก 2 บ�น สำ�หรบเกบวสดส�รนเทศ อย�งนอย 1 ต

2.2.6 ป�นนเทศ ขน�ด 4 X 4 ฟต 1 ป�ย2.2.7 ทสำ�หรบยม คน หนงสอ – 1 ท2.2.8 ครภณฑและอปกรณซอมหนงสอ อย�ง

นอย 1 ชด2.2.9 ทเกบกฤตภ�ค 1 ท

สรปไดว�ม�ตรฐ�นขนตำ�โรงเรยนประถมศกษ� 2535 ของสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ตแบงเปน 2 หมวด คอ หมวก ก ม�ตรฐ�นทวไป และหมวด ข ม�ตรฐ�นเชงปรม�ณทโรงเรยนนำ�ไปประเมนและพฒน�หองสมดใหไดม�ตรฐ�นทง ระบบคอ

1. ด�นปจจย ประเมนเกยวกบบคล�กร วสดส�รนเทศ อ�ค�รสถ�นทและครภณฑ

2. ด�นกระบวนก�ร ประเมนเกยวกบบทบ�ทหน�ท ของคณะกรรมก�รหองสมด ครทำ�หน�

ทบรรณ�รกษ และนกเรยนชวยง�นหองสมด3. ด�นผลผลต ประเมนภ�พรวมต�มคว�มมงหม�ยสำ�คญของ

หองสมด ในสวนก�รกจกรรมก�รเรยนก�รสอนต�มหลกสตร คว�มมนสยรกก�รอ�น ก�รมทกษะก�รใชวสดส�รนเทศของนกเรยนตลอดจนแหลงคนคว�ของชมชน

การจดกจกรมการเรยนการสอนโดยการใชหองสมดคว�มสำ�คญของหองสมดในก�รเรยนก�รสอนแนวโนมในก�รพฒน�หองสมดโรงเรยนในปจจบนมก�ร

ปรบปรงเปลยนแปลงม�กขนในทกโรงเรยน ทงนเนองจ�กก�รปฏรปก�รศกษ�ทมงเนน จดใหผเรยนไดเลอกเรยนอย�งกว�งขว�ง สงเสรมใหผเรยนไดเรยนรอย�งเตมคว�มส�ม�รถมโอก�สห�ทกษะ คว�มร เปนก�รแสวงห�คว�มรจ�ก แหลงสอ ประสบก�รณต�งๆ รอบตว โดยผ�นก�รสงเกต คด พจ�รณ� ว�งแผน และปฏบตจรงต�มทไดว�งแผน หลงจ�กนนจงวเคร�ะหสงททำ�และผลทเกดขน ปรบปรงแนวท�งปฏบตไดเหม�ะสม จนเกดผลต�มเป�หม�ยแลวจงสรปสร�งบทคว�มรเปนคว�มรของตนเองนำ�ไปใชในสถ�นก�รณเรยนรและสถ�นก�รปญห�ทขนในชวต (สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต. ม.ป.ป. : 29) จ�กแนวดำ�เนนก�รดงกล�วทำ�ใหมองเหนคว�มสำ�คญของแหลงวทย�ก�รคอหองสมดม�กขน เพร�ะหองสมดโรงเรยนเปด โอก�สใหนกเรยนเลอกอ�นหนงสอ ศกษ�คนคว�โดยอสระ นอกเหนอจ�กก�รเรยนในชนเรยน ทำ�ใหนกเรยนมคว�มสขในก�รอ�น มนสยรกก�รคนคว� อนเปนแนวท�งทจะนำ�

ไปสก�รศกษ�ห�คว�มร ตลอดชวตใหเปนทรพย�กรบคคลทมคณภ�พของช�ตตอไป

ขนตอนก�รใชหองสมดเพอก�รเรยนก�รสอนวธดำ�เนนก�รของครผสอน (กหล�บ ป นล�ยน�ค, 2538 :

15 – 16)1. ศกษ�แผนก�รเรยนในร�ยวช�ทจะสอน เพอพจ�รณ�ว�

จดประสงคก�รเรยนรขอใดทจะสอนโดยใชหองสมด2. ศกษ�เนอห�ส�ระทจะสอนโดยใชหองสมดเพอกำ�หนดวธ

ก�รปฏบตไวอย�งชดเจน3. สำ�รวจหนงสอสงพมพและสอต�งๆ ว�มจำ�นวนเพยงพอ

หรอไม4. ว�งแผนรวมกบบรรณ�รกษเกยวกบหนงสอและสอต�งๆ

ว�จะใชจำ�นวนเท�ใด5. ทำ�บนทกก�รสอนต�มแผนก�รสอนอย�งละเอยดเพอ

ดำ�เนนก�รสอนต�มขนตอน6. จองวนทเวล�ทจะใหนกเรยนม�คนคว�ในหองสมดและ

กจกรรมทตองก�รใหบรรณ�รกษรวมมอ7. แจงใหนกเรยนทร�บลวงหน�ว�จะใหนกเรยนเข�คนใน

หองสมดวนเวล�ใดกำ�หนดหวขอและแบงกลมมอบหม�ยง�นต�มแผนทว�งไว

8. ครนำ�นกเรยนเข�หองสมด ต�มวน เวล�ทจองไว โดยดำ�เนนก�รต�มแผน8.1 นกเรยนแยกต�มกลมทกำ�หนดไว แตละกลมม

หนงสอ สอต�งๆ ต�มท บรรณ�รกษเตรยมไว

8.2 ครอธบ�ยจดมงหม�ย ขอบเขตของเรอง และหวขอต�งๆ ทนกเรยน

ตองก�รคนพรอมทงแนะนำ�หนงสอโดยมบรรณ�รกษใหคว�มรวมมอ

8.3 ประเมนผลก�รสอนโดยใชหองสมดต�มลกษณะคว�มเหม�ะสมของร�ย

วช� เชน ร�ยง�นป�กเปล� เขยนร�ยง�นก�รอภปร�ย ก�รวจ�รณ เปนตน8.4 กอนหมดเวล� 5 น�ท ครผสอนใหนกเรยนเกบสง

พมพเพอทกชนดเข�ทเดม

8.5 ครลงน�มในสมดบนทกก�รคนคว�เปนร�ยวช�ซงหองสมดจดไวและนำ�

นกเรยนออกจ�กหองสมดอย�งมระเบยบก�รนำ�นกเรยนเข�หองสมดเพอก�รศกษ�คนคว�น ครผสอน

ตองคอยควบคมดแล คว�มชวยเหลอ ไมควรปลอยนกเรยนไวต�มลำ�พงใหเปนภ�ระหน�ทของบรรณ�รกษ เพร�ะก�รทนกเรยนเข�ใชหองสมดเพอก�รคนคว�นนอยในคว�มรบผดชอบของครผสอนเชนเดยวกบก�รสอนในชนเรยน

กจกรรมหองสมดคว�มหม�ยของกจกรรมหองสมดไดมผใหคว�มหม�ยของกจกรรมหองสมดไวดงนรญจวน อนทรกำ�แหง และนวลจนทร รตน�กร (2524 : 86)

กจกรรมหองสมด หม�ยถง ง�นทหองสมดจดทำ�ขนเปนครงคร�วเพอสงเสรมก�รเรยนก�รสอน กจกรรมสวนใหญจะเปนกจกรรมสงเสรมก�รอ�นและก�รศกษ�คนคว�

มลลก� น�ถเสร (2529 : 9) กล�วว� กจกรรมหองสมด คอง�นทหองสมดจดขนเปนครงคร�วเพอสงเสรมก�รอ�นและเปนก�รเร�ใจใหคนเข�ไปหองสมดม�กขน ก�รจดกจกรรมจะทำ�ใหคนรจกหองสมดและใชหองสมดไดถกตองยงขน กจกรรมหองสมดทนยมจดขนไดแก ก�รจดนทรรศก�ร ก�รเล�นท�น ก�รเล�เรองจ�กหนงสอ ก�รจดหนกระบอก ก�รท�ยปญห�เกยวกบหนงสอ

จ�กคว�มหม�ยของกจกรรมหองสมดทกล�วม� พอสรปไดว�กจกรรมหองสมด หม�ยถงง�นทหองสมดจดขนเพอสงเสรมคว�มรและเร�ใจใหคนสนใจและเข�ม�ใชบรก�รของหองสมดม�กขน ซงอ�จจะจดเปนครงคร�วหรอลกษณะประจำ�ตลอดปกไดต�มคว�มเหม�ะสมและคว�มสนใจของผใชหองสมด

ประเภทกจกรรมหองสมดธ�ด� วชรปรช�พงษ (2527 : 117 –119) ไดเสนอแนะ

กจกรรมต�งๆ ทจดขนในหองสมดโรงเรยน ซงคล�ยคลงกบ อมพร ป นศร และนนทน� เผอกผอง (2515 : 157 – 163) ดงน

1. ก�รเล�นท�น เปนกจกรรมทเหม�ะสมสำ�หรบเดกเลก โดยนำ�เรองจ�กหนงสอม�เล�อ�จนำ�หนงสอม�ใหดขณะเล�ดวยเปนก�รจงใจใหเดกเกดอย�กอ�นและใชบรก�รหองสมด

2. ก�รจดนทรรศก�ร เปนกจกรรมทจงใจใหเดกเข�ม�ใชบรก�รหองสมด ในก�รจดบรก�รควรจะใหมระยะเวล�พอสมควร

3. ก�รวจ�รณหนงสอ ค อ ก�รพจ�รณ�หนงสออย�งละเอยดถงลกษณะก�รเขยนเนอเรอง เพอชใหผอ�นเหนคณค�ของหนงสอเลมนนๆ ก�รวจ�รณหนงสอ ผวจ�รณจะตองมคว�มรคว�มเข�ใจในลกษณะหนงสอทวจ�รณเปนอย�งด เทยงตรงและมเหตผล

4. ก�รจดอภปร�ย ปร�กฎว� หรอสนทน�เร องหนงสอ เปนก�รแนะนำ�หนงสอแกผอ�นทำ�ใหผอ�นมคว�มรอย�งกว�งขว�ง และควรนำ�หนงสอม�แสดงไวดวย

5. ก�รท�ยปญห�กบหนงสอ เปนก�รซกจงคว�มสนใจใหไปอ�นหนงสออกวธหนงในก�รถ�มควรเปนคำ�ถ�มทเหม�ะสมกบคว�มร คว�มส�ม�รถของผตอบ และใหผตอบมโอก�สตอบโดยทวถงทกคนเท�ทจะทำ�ได

6. ก�รจดตงชมรมหองสมด บรรณ�รกษควรสงเสรมกลมนกเรยนทมคว�มสนใจและจดตงเปนชมรมขนม�

7. ก�รจดฉ�ยภ�พยนต ภ�พยนตรทจดฉ�ยควรเปนเร องสงเสรมก�รอ�นหนงสอ หรอประเภทส�รคดทน�สนใจและเปนประโยชนตอก�รศกษ� อ�จใหคว�มบนเทงเปนสวนประกอบ

8. ก�รจดน�ฎกรรมต�งๆ หรอวรรรณกรรมส�ธต หม�ยถง ก�รแสดงต�งๆ เชน ละครโดยเร องจ�กวรรณกรมทมชอเสยงม�จดแสดง

9. ก�รจดร�ยชอหนงสอ เพอสงเสรมหรอชกจงผใชหองสมดไดอ�นหนงสอทดและน�สนใจโดยทำ�ร�ยชอหนงสอเผยแพร

10. ก�รรวบรวมผลง�นเขยนของนกเรยน เปนกจกรรมทครบรรณ�รกษส�ม�รถรวมกบครประจำ�ชน ครประจำ�วช� คดเลอกผลง�นของนกเรยนแลวรวบรวมเปนรปเลม

11. ก�รจดง�นหองสมด เพอใหผปกครองไดตระหนกถงคณค�ของหนงสอและก�รอ�นสำ�หรบเดก โดยใหนกเรยนชวนเพอนและผปกครองรวมกจกรรม

สำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต (2535 : 17 – 18 ) ไดกำ�หนดประเภทของกจกรรมหองสมดเพอชกจงใจใหนกเรยน ครและผใชบรก�รหองสมดอย�งคมค�ม 5 ประเภท ไดแก

1. กจกรรมร�ยวน เชน ก�รอ�นหนงสอใหนกเรยนฟง ก�รอ�นข�วหน�เส�ธงหรอเสยงต�มส�ย พสอนนอง ภ�ษ�ไทยวนละคำ� ฯลฯ

2. กจกรรมร�ยสปด�ห เชน ก�รเล�นท�น ก�รเล�เร องจ�กหนงสอ ก�รเลนเกม ตนไมพดได ฯลฯ

3. กจกรรมร�ยเดอน เชน ก�รจดสปด�หส�ร�นกรม ก�รแสดงหน ก�รท�ยปญห� ก�รประกวดยอดนกอ�น ก�รจดป�ยนเทศ ก�รแสดงบทบ�ทสมมต ฯลฯ

4. กจกรรมร�ยภ�คเรยน เชน ก�รจดนทรรศก�ร ก�รประกวดว�ดภ�พ ก�รประกวดต�งๆ

5. กจกรรมร�ยป เชน ก�รแสดงละคร ก�รอภปร�ย ก�รโตว�ท ก�รจดสปด�หหองสมด ฯลฯ

ก�รจดกจกรรมหองสมดเปนกจกรรมทสงเสรมและก�รกระตนนกเรยนไดรกก�รอ�นศกษ�คนคว� บรรณ�รกษควรระลกถงในก�รจดกจกรรมแตละคร งว�มวตถประสงคอย�งไร จดเพอใครจะจดอย�งไร มก�รเตรยมตวและว�งแผนอย�งรอบคอบเพอใหก�รดำ�เนนง�นเปนไปอย�งร�บรนเกดผลคมค�หองสมดจงควรว�งแผนกจกรรมหองสมดไวตลอดปก�รศกษ�สาระสำาคญของโครงการทมงประเมนโครงการพฒนาหองสมดเพอสงเสรมการเรยนรของนกเรยน โรงเรยนอนบาลรอยเอด

คว�มเปนม�ของโครงก�รโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด เปนโรงเรยนประถมศกษ�ขน�ดใหญ ม

จำ�นวนนกเรยนทงสน 2,810 คน บคล�กรท�งก�รศกษ� 153 คน ตงอยในเขตเทศบ�ลเมองรอยเอด สงกดสำ�นกง�นคณะกรรมก�รประถมศกษ�แหงช�ต กระทรวงศกษ�ธก�ร มแนวนโยบ�ยทจะพฒน�หองสมดโรงเรยนใหเปนแหลงก�รเรยนร ซ งสอดคลองกบพระร�ชบญญตก�รศกษ�แหงช�ต พทธศกร�ช 2542 ม�ตร� 25 “รฐตองสงเสรมก�รดำ�เนนง�นและจดตงแหลงก�รเรยนตลอดชวตทกรปแบบ ไดแกหองสมดประช�ชน พพธภณฑ หอศลป สวนสตว สวนส�ธ�รณะ สวนพฤษศ�สตร อทย�นวทย�ศ�สตรและเทคโนโลย ศนยกฬ�และนนทน�ก�ร แหลงขอมลและแหลงก�รเรยนร อย�งเพยงพอ และมประสทธภ�พ”

ปก�รศกษ� 2542 โรงเรยนไดทำ�ก�รประเมนก�รดำ�เนนง�นหองสมดต�มเกณฑม�ตรฐ�นข นต ำ�หองสมด พบว� หองสมดโรงเรยนมม�ตรฐ�นตำ�กว�เกณฑม�ตรฐ�นทกด�น และผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1 –6 ยอนหลง 3 ปก�รศกษ�มแนวโนมลดตำ�ลง เพอแกไขปญห�ดงกล�ว โรงเรยนจงไดว�ง

แผนนโยบ�พฒน�หองสมด ใหเปนแหลงก�รเรยนร เพอพฒน�ก�รเรยนรของนกเรยนใหมคณภ�พสงขน

วตถประสงคของโครงก�รโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยน

โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด1. เพอพฒน�หองสมดโรงเรยนใหมคณภ�พต�มเกณฑม�ตฐ�น

ขนตำ�โงเรยนประถมศกษ�2. เพอพฒน�หองสมดโรงเรยนเปนแหลงวทยบรก�รใหก บ

นกเรยน บคล�กร และชมชน3. เพอใหครและบคล�กรทเกยวของจดกจกรรมหองสมดสงเสรม

ก�รเรยนร ทกษะและคว�มส�ม�รถพเศษของผเรยนอย�งรอบด�น

4. เพอสงเสรมใหนกเรยนมนสยรกก�รอ�น ใฝร ใฝเรยนอย�งตอเนอง และรจกวธศกษ�คนคว�ดวยตนเอง

5. เพอใหชมชนมสวนรวมในก�รสนบสนนในก�รพฒน�คณภ�พก�รศกษ�

กระบวนก�รดำ�เนนโครงก�รก�รดำ�เนนโครงก�รพฒน�หองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนร ของนกเรยน โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด โรงเรยนดำ�เนนก�รต�มขนตอนอย�งเปนระบบ และก�รพฒน�อย�งตอเนอง ดงกรอบคว�มคดดงนน

ขนท 1

ขนท 2

ขนท 3

กำ�หนดม�ตรฐ�น

สำ�รวจสภ�พปจจบนปญห�

ก�รว�งแผน

ดำ�เนนก�รพฒน� ปรบปรง

โครงก�รกอนสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น

โครงก�รจดห�หนงสอ สอ โสตทศน

โครงก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด

โครงก�รจดกจกรรมหองสมด ต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนรประเมนผล

ขนท 4

ขนท 5แผนภม 1 แสดงกระบวนก�รดำ�เนนโครงก�รหองสมดเพอสงเสรมก�รเรยนรของนกเรยนโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด

ขนท 1 กำ�หนดม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยนโรงเรยนไดกำ�หนดม�ตรฐ�นหองสมดโรงเรยน ดงน1. แตงตงคณะกรรมก�รหองสมด โรงเรยน ประกอบดวย

1) ผอำ�นวยก�รโรงเรยน ป ร ะ ธ � นกรรมก�ร

2) ผชวยผอำ�นวยก�รฝ�ยวช�ก�ร ร อ งประธ�นกรรมก�ร

3) ผแทนคณะกรรมก�รสถ�นศกษ�ขนพนฐ�นกรรมก�ร

4) ผแทนครผสอนทกส�ยชน กรรมก�ร5)ครบรรณ�รกษ

กรรมก�ร/เลข�นก�ร2. คณะกรรมก�รหองสมดโรงเรยนทำ�ก�รศกษ�เกณฑม�ตรฐ�น

หองสมดโรงเรยนจ�กแหลงขอมลทเกยวของดงน1) เกณฑม�ตรฐ�นหองสมดสม�คมหองสมดแหงประเทศไทย2) เกณฑม�ตรฐ�นหองสมดกระทรวงศกษ�ธก�ร

3) เกณฑ ม�ตรฐ�นข นต ำ�หองสม ดโรงเรยนประถมศ กษ � สำ�นกง�นคณะกรรมก�ร

ประถมศกษ�แหงช�ต3. คณะกรรมก�รหองสมดโรงเรยนทำ�ก�รประชมระดมคว�มคดจดทำ�

เกณฑม�ตรฐ�นของหองสมดโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด เปนกรอบแนวท�งในก�รพฒน�

ขนท 2 สำ�รวจสภ�พปจจบนปญห�หองสมดโรงเรยนโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ไดดำ�เนนก�รสำ�รวจสภ�พปจจบนปญห�

จ�กปจจยและแหลงขอมลทเกยวของ ดงน1. ศกษ�วเคร�ะห นโยบ�ย และจดเนนก�รพฒน�หองสมด

โรงเรยน ของสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต2. ศกษ�ผลก�รประเมนหองสมดโรงเรยนเปรยบเทยบกบเกณฑ

ม�ตรฐ�นขนตำ�หองสมดโรงเรยนของสำ�นกง�นคณะกรรมก�รก�รประถมศกษ�แหงช�ต

3. ศกษ�จ�กสถตขอมลปญห�ต�งๆ จ�กก�รดำ�เนนง�นหองสมดโรงเรยน

4. ศกษ�จ�กขอมล ขอเสนอแนะจ�กผบรห�ร คณะคร นกเรยน และผปกครอง

5. ศกษ�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนยอนหลง 3 ปก�รศกษ�

จ�กก�รสำ�รวจสภ�พปจจบนปญห� เพอใหไดขอมลประกอบก�รว�งแผนพฒน� พบว�หองสมดโรงเรยนอนบ�ลรอยเอดมสภ�พปญห�ดงน

1. ด�นอ�ค�รสถ�นท1.1 ขน�ดหองสมด หองสมดมขน�ด 1 หองเรยน 8 x 8 เมตร

ตงอยในอ�ค�รเรยน มพนทไมเพยงพอกบผใชบรก�ร ก�รปฏบตง�นของบรรณ�รกษ และก�รจดกจกรรมหองสมด

1.2 หองสมดตงอยในอ�ค�รเรยนไมเปนเอกเทศ มเสยงรบกวน อ�ก�ศถ�ยเทไมสะดวกบรรย�ก�ศไมดงดดใจใหเข�ใชบรก�ร

1.3 ก�รจดบรรย�ก�ศภ�ยนอกและภ�ยในยงไมเหม�ะสม และเออตอก�รเรยนร

2. ด�นวสด ครภณฑจ�กก�รสำ�รวจขอมลด�นวสด ครภณฑประจำ�หองสมด พบว� โตะ เก�อ สำ�หรบเจ�หน�ท และ

สำ�หรบบรก�รผน งอ�นหนงสอ ช นว�งหนงสอ ทว�งหนงสอ ต บตรร�ยก�ร ป�ยนเทศ ทยม- คน หนงสอ อปกรณซอมหนงสอ ฯลฯ มไมเพยงพอกบก�รปฏบตง�นและใหบรก�ร

3. ด�นวสดส�รนเทศ3.1 วสดสงพมพ ไดแก หนงสอ เอกส�รหลกสตร นตยส�ร

ว�รส�ร หนงสอพมพ พจน�นกรม ฯลฯ มจำ�นวนไมเพยงพอ และไมครบต�มประเภท

3.2 วสดไมตพมพ ไดแก แผนท ของจรง ของจำ�ลอง ลกโลก เกม ของเลนเดก แถบบนทกเสยง สไลด วดทศน สออเลคทรอนคส มจำ�นวนไมเพยงพอ และบ�งร�ยก�รไมม

4. ด�นงบประม�ณหองสมดจ�กก�รศกษ�พบว� หองสมดโรงเรยนไดรบงบประม�ณเพอรบหนงสอเข�หองสมดในแตละ

ปนอยม�ก และโรงเรยนไมไดรบเงนนอกงบประม�ณจ�กแหลงอนม�สนบสนน ทำ�ใหไมส�ม�รถจดซอหนงสอและพฒน�หองสมดใหมคณภ�พต�มเกณฑ ม�ตรฐ�นได ดงแสดงต�ร�งท 2

ต�ร�งท 2 แสดงร�ยละเอยดงบประม�ณจดซอหนงสอหองสมดโรงเรยน ปก�รศกษ� 2541 – 2543ปงบประม�

ณประเภทงบประม�ณ หม�ยเหต

เงนงบ เงนนอกงบ รวม

ประม�ณ ประม�ณ2541 12,500 - 12,5002542 8,000 - 8,0002543 31,465 2,500 33,965รวม 51,965 2,500 54,465

5. ด�นบคล�กร5.1 ครบรรณ�รกษ มเพยง 1 คน วฒปรญญ�ตรส�ข�ภ�ษ�ไทย

ไมจบในส�ข�บรรณ�รกษ ข�ดประสบก�รณและยงปฏบตก�รสอน 18 ชวโมง/สปด�ห ทำ�ใหไมมเวล�ปฏบตง�นในหองสมดโรงเรยน

5.2 คณะกรรมก�รหองสมด โรงเรยนไมดำ�เนนก�รแตงตงคณะกรรมก�รหองสมดในก�รบรห�รง�น

5.3 นกเรยนชวยง�นหองสมด มจำ�นวนนอยและข�ดคว�มสนใจ และคว�มรบผดชอบในก�รปฏบตหน�ท

6. ด�นก�รใหบรก�รหองสมดไมส�ม�รถใหบรก�รด�นต�งๆ ไดเพยงก�รบรก�รใหอ�นเฉพ�ะเวล�พกกล�งวนเนองจ�ก

ขอจำ�กดเร องสถ�นท จำ�นวนวสดครภณฑ วสดส�รนเทศ สอ โสตทศน และบคล�กรไมเพยงพอ

7. ด�นก�รดำ�เนนง�นหองสมด7.1ปญห�ก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด

ปร�กฎว�ครไมไดดำ�เนนก�รสอนอย�งจรงจง ทำ�ใหนกเรยนข�ดทกษะในก�รใชวสดส�รนเทศอย�งถกตอง

7.2 ปญห�ก�รเข�รวมกจกรรมของครผสอนและนกเรยนกลมเป�หม�ยในแตละกจกรรมจำ�นวนนอยม�ก

7.3 ปญห�พฤตกรรมก�รใชหองสมดของนกเรยน7.3.1 นกเรยนไมปฏบตต�มระเบยบขอบงคบของก�รใช

หองสมด เชน เลนเสยงดง สร�งปญห�ใหกบผใชบรก�ร7.3.2 นกเรยนข�ดคว�มสนใจ และไมมนสยในก�รอ�น

จ�กก�รสำ�รวจมนกเรยนม�ใชบรก�รหองสมดเปนประจำ�ทกวนเพยงรอยละ 20 เท�นน

7.4 ด�นผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยน จ�กก�รศกษ�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนชนประถมศกษ�ปท 1-6 ป ก�รศกษ� 2540 –2542 ยอนหลง 3 ปก�รศกษ�ทนำ�เสนอไวแลวในหน� 3 ต�ร�ง 1 พบว� ปก�รศกษ� 2540 ค�เฉลยเท�กบ รอยละ 84.60 ปก�รศกษ� 2541 ค�เฉลยเท�กบรอยละ 82.79 และปก�รศกษ� 2542 ค�เฉลยเท�กบ รอยละ 80.93 ซงจะเหนว�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของนกเรยนโดยรวมมแนวโนมลดตำ�ลงเปนลำ�ดบ

ขนท 3 ก�รว�งแผนพฒน�1. คณะกรรมก�รหองสมดทำ�ก�รวเคร�ะหสภ�พปจจบนปญห�

กำ�หนดวสยทศน โดยใชเทคนค SWOT Analysis ศกษ�จดแขง จดออน โอก�สและอปสรรคม�กำ�หนดวสยทศน (Vision) พนธกจ (Mission) ยทธศ�สตร (Strategy) ม�ตรก�รและโครงก�รกจกรรมต�มลำ�ดบ

ต�ร�ง 3 แสดงก�รกำ�หนดวสยทศน ยทธศ�สตร ม�ตรก�ร และโครงก�รพฒน�หองสมดโรงเรยน

วสยทศน ยทธศ�สตร ม�ตรก�ร โครงก�รภ � ย ใ น ป ก � รศ ก ษ � 2543 โรงเรยน พฒน�ห อ ง ส ม ด เ ป นแหล ง เรยนร ส ม�ตรฐ�นทเปนอ�ค�รเอกเทศจ ด ส ภ � พแวดลอมมวสดส ง พ ม พ ส อ โสตท ศน ท ท นสมยและเพยงพ อ ต ม เ ก ณ ฑ ม�ตรฐ�นหองสมด

1. พ ฒ น � ห อส ม ด ใ ห ม ข น � ด แ ล ะก�รเรยนร

2. ว ส ด ค ร ภ ณ ฑ หนงสอ ส อ โ ส ต ท ศ น หล�กหล�ยแ ล ะ พ อเ พ ย ง โ ด ยก�รรวมพลงของชมชน

3. จดก จกรรมก�รเรยนก�รส อ น ก � ร ใ ช ห อ ง ส ม ดต�มหลกสตร

4. จดก จกรรมห อ ง ส ม ดอย �งหล�ก

1. จ ด ส ร � งอ � ค� ร ห อ งส ม ด ใ ห ม ข น � ดม�ตรฐ�น

2. จ ด ส ภ � พแ ว ด ล อ มภ�ยนอกและภ� ย ใ นห องส ม ด ใ ห เ อ อตอก�รเรยนร

3. จดห�หนงสอ ส อโสตทศน วสด โดยให ชมชนมสวนรวม

4. ครสอนกลมท กษะภ�ษ�ไ ท ย จ ดกจกรรมก�ร

1. โ ค ร ง ก � รก อ ส ร � งอ � ค� ร ห อ งส ม ดม�ตรฐ�น

2. โ ค ร ง ก � รจดห�หนงสอ สอ โสตทศนว ส ด ครภณฑหองสมด

3. โครงก�รจดกจกรรมก�รเ ร ย น ก � รสอน ก�รใช หองสมด

4. โครงก�รจดกจกรรมหองส ม ด ต � มแ น ว ป ฏ ร ปกระบวนก�ร

หล�ยและตอเนอง

เ ร ย น ก � รส อ น ก � ร ใ ช หองสมด

5. จดก จกรรมห อ ง ส ม ดอย �งหล�กห ล � ย ต � มร ะ ย ะ เ ว ล �ตลอดป ก�รศกษ�

เรยนร

2. กำ�หนดร�ยละเอยดโครงก�รคณะกรรมก�รหองสมดว�งโครงก�รพฒน�หองสมด 4 โครงก�ร ร�ยละเอยดดงน

ต�ร�ง 4 แสดงร�ยละเอยดโครงก�รชอโครงก�ร วตถประสงค เป�หม�ย วธดำ�เนนก�ร

1. โครงก�รกอสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น

1. เพอพฒน�หองสมดโรงเรยนใหมขน�ดและสภ�พแวดลอมต�ม

1. ด�นปรม�ณ- กอสร�งอ�ค�ร หองสมดเปน เอกเทศถ�วร อ�ค�ร 1 ชน 8 x 36

1. แตงตงคณะกรรมก�ร

2. กำ�หนดคว�มตองก�รและออกแบบอ�ค�ร

3. เสนอขอคว�ม

เกณฑม�ตรฐ�น

2. เพอใหหองสมดเปนศนยกล�งขอมลวทย�กร ส�รนเทศ ในก�รจดกจกรรมก�รเรยนร

3. เพอเปดโอก�สใหชมชนมสวนรวมสนบสนนในก�รพฒน�คณภ�พก�รศกษ�ทองถน

เมตร2. ด�นคณภ�พ- อ�ค�รหองสมด มสภ�พมนคง แขงแรง ขน�ด เหม�ะสม จด สภ�พแวดลอม เรยบรอยสวยง�ม เออตอก�รจด กจกรรมและให บรก�ร

เหนชอบตอคณะกรรมก�รสถ�นศกษ�

4. จดห�งบประม�ณโดยใหชมชนมสวนรวม

5. ดำ�เนนก�รสอบร�ค�จ�ง

6. ดำ�เนนก�รกอสร�งต�มแบบ

7. ตรวจรบก�รจ�ง8. ประกอบพธเปด

ใชอ�ค�รหองสมด

9. สรป/ประเมนผล

2. โครงก�รจดห�หนงสอสอ โสตทศนวสด ครภณฑ หองสมด

1. เพอจดห�หนงสอ สงพมพ สอ โสตทศน วสด ครภณฑ ประจำ�หองสมดใหเพยงพอกบเกณฑม�ตรฐ�น

1. ด�นปรม�ณ- จดห�หนงสอสงพมพใหครบทกประเภทและมจำ�นวนไมนอยกว� 5 เลม / 1 คน

1. แตงตงคณะกรรมก�รดำ�เนนง�น

2. สำ�รวจคว�มตองก�ร

3. จดห�งบประม�ณ

4. ดำ�เนนก�รจดซอ สงพมพ สอ โสตทศน วสด

ครภณฑ

ต�ร�ง 4 (ตอ)ชอโครงก�ร วตถประสงค เป�หม�ย วธดำ�เนนก�ร

2. เพอใหหองสมดเปนสอกล�งในก�รบรก�รด�นขอมลข�วส�ร คว�มร คว�มบนเทงและก�รพกผอนหยอนใจ

3. เพอเปดโอก�สใหชมชนมสวนรวมสนบสนนในก�รพฒน�คณภ�พก�รศกษ�ของทองถน

- จดห�สอ อเลคทรอนคส และคอมพวเตอร อนเตอรเนต ไมนอยกว� 10 เครอง2. ด�นคณภ�พ- นกเรยน ครและ ชมชน ไดใชหอง สมดเปนแหลง ศกษ�คนคว�

5. จดทำ�ทะเบยนควบคม6. เปดใหบรก�รแกนกเรยน บคล�กรและชมชน7. สรป/ประเมนผล

3. โครงก�รจดก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด

1. เพอสงเสรมใหครผสอนกลมทกษะภ�ษ�ไทย ป.1-6 ดำ�เนนก�รจดก�ร

1. ด�นปรม�ณ- ครผสอนกลม ทกษะภ�ษ�ไทย ทกคนจดก�รเรยน

1. แตงตงคณะกรรมก�รดำ�เนนง�น

2. ว�งแผน3. ประชมชแจงแก

ครผสอนและผ

เรยนก�รสอนก�รใชหองสมดทกชน

2. เพอใหนกเรยนมคว�มร ทกษะและเจตคตทดตอก�รใชหองสมด

3. เพอสงเสรมกระบวนก�รเรยนรและปลกฝงนสยก�รแสวงห�คว�มรดวยตนเอง

ก�รสอนก�รใช หองสมด- นกเรยนระดบ ประถมศกษ� ทกคนไดรบก�ร เรยนรก�รใชหอง สมด

เกยวของ4. วเคร�ะห

หลกสตรจดทำ�กำ�หนดก�รสอนแผนก�รอสน

5. จดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนต�มหลกสตร

6. นเทศตดต�มผลก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอน

ต�ร�ง 4 (ตอ)

ชอโครงก�ร วตถประสงค เป�หม�ย วธดำ�เนนก�ร2. ด�นคณภ�พ- ครผสอนจดกจกรรม ก�รเรยนก�รสอน ก�รใชหองสมดอย�ง

7. วดผลประเมนผล

8. สรปผลก�รดำ�เนนโครงก�ร

มประสทธภ�พ- นกเรยนระดบ ประถมศกษ�ม คว�มร ทกษะและ เจตคตทดตอก�ร ใชหองสมดเพอก�ร แสวงห�คว�มรดวย ตนเอง

4. โครงก�รจดกจกรรมหองสมดต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนร

1. เพอสงเสรมคว�มส�ม�รถพเศษของนกเรยนอย�งรอบด�น

2. เพอเปดโอก�สใหนกเรยนเข�รวมกจกรรมต�มคว�มถนดและคว�มสนใจ

3. เพอสงเสรมใหนกเรยนรจกใชเวล�

1. ด�นปรม�ณ- ครและนกเรยนเข� รวมกจกรรมหองสมด ทกคน- จดกจกรรมหองสมด ต�มระยะเวล�จำ�นวน 20 กจกรรม2. ด�นคณภ�พ- นกเรยนมคว�ม

1. แตงตงคณะกรรมก�ร

2. ว�งแผน3. ประชมชแจงแก

ผเกยวของ4. จดห�วสด

อปกรณ5. ดำ�เนนกนกรรม

ต�มปฏทน- กจกรรมร�ยวน- กจกรรมร�ยสปด�ห- กจกรรมร�ยภ�คเรยน- กจกรรมร�ยป

ว�งใหเกดประโยชน

ส�ม�รถพเศษเพมขน ต�มถนดและคว�ม สนใจ

6. นเทศตดต�มผล7. สรปประเมนผล

ต�ร�ง 4 (ตอ)ชอโครงก�ร วตถประสงค เป�หม�ย วธดำ�เนนก�ร

4. เพอใหครและนกเรยนมกระบวนก�รเรยนรโดยก�รรวมคดปฏบตประเมนผลแลพฒน�ง�น

- ผลสมฤทธท�งก�ร เรยนของนกเรยนสง ขนทกระดบชนทก กลมประสบก�รณ- ครและนกเรยนม เจตคตทดตอก�รจด กจกรรมหองสมด

ขนท 4 ดำ�เนนก�รพฒน�

โรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ไดดำ�เนนก�รพฒน�หองสมดเปนแหลงก�รเรยนร เพอพฒน�ผเรยนเปนสำ�คญ ดำ�เนนก�รต�มแผนง�นโครงก�รทว�งไว ผลก�รดำ�เนนง�นปร�กฎดงน

1. โครงก�รกอสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น1.1กอสร�งอ�ค�รหองสมดเป นเอกเทศถ�วร เป นต ก

คอนกรต 1 ชน ยกพนสง 1 เมตร ขน�ด 8 X 36 เมตร หลงค�โครงเหลกมงดวยกระเบองซแพคโมเนย ประตหน�ต�ง กระจอกอลมเนยมพนปดวยกระเบอง 12’’ x 12” เตมพนทมหองนำ�ในอ�ค�ร 2 หอง แบงพนทใชสอยเปน 3 สวน สวนท 1 หองบรก�รหนงสอ สงพมพ สวนท 2 ศนยศกษ�พฒน�คร และหองทำ�ง�นบรรณ�รกษ สวนท 3 ศนยส ออเลกทรอนคส และคอมพวเตอรเนต

1.2 ปรบปร งสภ�พแวดลอมภ�ยในโดยตงระบบไฟฟ� ประป� ตดตงเครองปรบอ�ก�ศ พดลมเพด�น ผ�นม�นท�สอ�ค�รทงภ�ยในและภ�ยนอก จดสวนหยอมปลกหญ�รอบบรเวณอ�ค�รไดรมรน สวยง�ม เปนทดงดดคว�มสนใจเข�ใชบรก�ร

1.3 ก�รจดห�งบประม�ณ โรงเรยนไดประช�สมพนธเชญชวนใหผปกครอง ชมชน องคกร ปกครองทองถนรวมกนบรจ�คเงนเพอกอนสร�งอ�ค�ร และปรบปรงสภ�พแวดลอม ต�มขอ 1.1 และ 1.2 งบประม�ณทงสน 1,400,000 บ�ท (หนงล�นสแสนบ�ทถวน) โดยไมใชงบประม�ณจ�กท�งร�ชก�รแตอย�งใด (หลกฐ�นอ�งองในภ�คผนวก หน� 242 – 243)

2. โครงก�รจดห�หนงสอ สอ โสตทศน วสด ครภณฑหองสมด2.1 จดห�หนงสอส งพมพ ซ งประกอบดวย หนงสออ�งอง

หนงสอส�รคด หนงสอ

บนเทง หนงสอภ�พ และหนงสออ�นเพมเตม เอกส�รหลกสตร ว�รส�ร และหนงสออ�นเพมเตมอนๆ เข�หองสมด แยกต�มหมวด ดงน

หมวด 000 เบดเตลดทวไปจำ�นวน 356 เลม

หมวด 100 ปรชญ�จำ�นวน 153 เลม

หมวด 200 ศ�สน�จำ�นวน 200 เลม

หมวด 300 สงคมศ�สตรจำ�นวน 380 เลม

หมวด 400 ภ�ษ�ศ�สตร จ ำ� น ว น 540 เลม

หมวด 500 วทย�ศ�สตรทวไป จ ำ� น ว น 400 เลม

หมวด 600 วทย�ศ�สตรประยกตจำ�นวน 130 เลม

หมวด 700 ศลปกรรม จ ำ� น ว น 250 เลม

หมวด 800 วรรณคด จ ำ� น ว น 350 เลม

หมวด 900 ภ ม ศ � ส ต ร แ ล ะ ป ร ะ ว ต ศ � ส ต ร จำ�นวน 300 เลม

รวมหนงสอทงสน จำ�นวน 3,059 เลม มลค� 369,700 เลม (ส�มแสนหกหมนเก�พนเจดรอยบ�ทถวน)

2.2 จดห�สอโสตทศนผลจ�กก�รดำ�เนนง�นจดห�สอโสตทศนประจ ำ�หองสมด ดงร�ยก�รตอไปน

1) โทรทศนสขน�ด 21” จำ�นวน1 เครอง

2) เครองฉ�ยวดทศน จำ�นวน2 เครอง

3) เครองฉ�ย DVD จำ�นวน1 เครอง

4) เครองฉ�ยภ�พข�มศรษะ จำ�นวน1 เครอง

5) เครองฉ�ยสไลด จำ�นวน1 เครอง

6) กลองบนทกภ�พวดทศน จำ�นวน1 เครอง

7) เครองคอมพวเตอร จ ำ� น ว น11 เครอง8) ลกโลก จ ำ� น ว น3 ลก9) แผนท จำ�นวน

1 ชด10) วดทศน จ ำ� น ว น

50 มวน11) แผน CD-ROM จ ำ� น ว น

50 แผน12) แถบบนทกเสยง จ ำ� น ว น

30 ตลบรวมคดเปนมลค�ทงสน 289,600 บ�ท (สองแสนแปดหมนเก�พนหกรอยบ�ทถวน)

2.3 จดห�ครภณฑประจำ�หองสมด

ผลก�รด ำ� เน นก�รจดห�คร ภ ณฑ เพ อ ใช ส ำ�หรบ เจ �หน �ท บรรณ�รกษ และบรก�รดงน

1) เค�นเตอรยม คนหนงสอ– จำ�นวน1 ชด

2) ชนว�งหนงสอ จำ�นวน 15หลง

3) โตะทำ�ง�นบรรณ�รกษ จำ�นวน 3ชด

4) โตะอ�นหนงสอ จำ�นวน 20ตว

5) เก�ออ�นหนงสอ จำ�นวน 1ตว

6) โตะคอมพวเตอร จำ�นวน 10ชด

7) โตะตงถกโลก จำ�นวน 1 ตว8) ตบตรร�ยก�ร 30 ชอง จำ�นวน 1

หลง9) ตเกบเอกส�รชนด 2 บ�น จำ�นวน 4

หลง10) ตเกบเอกส�รชนด 4 ลนชก จ ำ� น ว น

2 หลง11) ป�นนเทศ จำ�นวน

2 แผน12) ชนว�งรองเท�นกเรยน จำ�นวน

2 หลงรวมคดเปนมลค�ทงสน 274,000 บ�ท (สองแสนเจดหมนสพนบ�ทถวน)

2.4 ก�รจดห�งบประม�ณ โรงเรยนอน บ�ลรอยเอด ได ประช�สมพนธเชญชวนให ผปกครองชมชน องคก�รปกครองทองถนรวม

กนบรจ�คเพอจดซอหนงสอ สอ โสตทศนวสด ครภณฑ เพอใชในหองสมดต�มร�ยก�ร ขอ 2.1 – 2.3 จำ�นวนทงสน 933,300 บ�ท (เก�แสนส�มหมนส�มพนส�มรอยบ�ทถวน) โดยไมไดใชงบประม�ณจ�กท�งร�ชก�รแตอย�งใด (เอกส�รอ�งองในภ�คผนวกหน� 244 – 248)

3. โครงก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมดก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด มคว�มสำ�คญเปน

อย�งยง ทจะชวยใหนกเรยนส�ม�รถใชแหลงขอมลส�รนเทศไดอย�งถกตอง และรวดเรวโรงเรยนอนบ�ลรอยเอด ไดดำ�เนนก�รต�มขนตอนดงน

3.1 แตงตงคณะกรรมก�รดำ�เนนง�น ประกอบดวย1) ผอำ�นวยก�รโรงเรยน ประธ�นกรรมก�ร2) หวหน�กลมทกษะภ�ษ�ไทย กรรมก�ร3) ผแทนครทสอนกลมทกษะภ�ษ�ไทย ป.1-6 ชนละ 1 คน กรรมก�ร4) ครบรรณ�รกษกรรมก�ร/เลข�นก�ร

3.2 ประชมชแจงคณะกรรมก�รและผเกยวของ เกยวกบบทบ�ทหน�ท ร�ยละเอยดใน

ก�รดำ�เนนก�รต�มโครงก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนในหองสมด3.3 วเคร�ะหหลกสตรและจดทำ�แผนก�รสอน

1)คณะกรรมก�รดำ�เนนง�นวเคร�ะหหลกสตรจดพมพเปนรปเลม แจกใหครผสอน

ทกคน2)ครผสอนกลมทกษะภ�ษ�ไทยจดทำ�แผนก�รสอนก�รใช

หองสมด เสนอตอผอำ�นวยก�รโรงเรยน เพอตรวจและเสนอแนะใหใชดำ�เนนก�รสอน

3.4 ครผสอนกลมทกษะภ�ษ�ไทยดำ�เนนกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมดต�มกำ�หนดก�รสอน แผนก�รสอนทว�งไว โดยเนนนำ�นกเรยนไปเรยนรโดยก�รปฏบตจรงในหองสมดครผสอนประส�นง�นกบบรรณ�รกษ จดเวล�ในก�รปฏบตจรงไวลวงหน� เพออำ�นวยคว�มสะดวก และใหคว�มรเพมเตม

3.5 นเทศตดต�มผลก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด โดยดำ�เนนก�รแตงตงคณะกรมก�รนเทศ ประกอบดวย

1) ผอำ�นวยก�รโรงเรยน ประธ�นกรรมก�ร 2) ผชวยผอำ�นวยก�รฝ�ยวช�ก�ร รองประธ�นกรรมก�ร 3) หวหน�กลมทกษะภ�ษ�ไทย กรรก�ร 4) ผแทนครทสอนกลมทกษะภ�ษ�ไทย ป.1-6 ชนละ 1 คน กรรมก�ร 5) ครบรรณ�รกษกรรมก�ร/เลข�นก�ร

มหน�ทต ดต�มสนบสนน ชวยเหลอ แนะน ำ�ใหคร จดกระบวนก�รเรยนก�รสอนให

มประสทธภ�พ3.6 สรปและประเมนผล

1. ครผสอนประเมนผลก�รใชหองสมดทงกอนสอน ขณะสอน และหลงสอน

2. คณะกรรมก�รประเมนผลรวมก�รดำ�เนนง�น สรป และร�ยง�นโครงก�ร

(เอกสรอ�งองในภ�คผนวก หน� 263 – 288)

4. โครงก�รจดกจกรรมหองสมดต�มแนวปฏบตกระบวนก�รเรยนรกจกรรมทหองสมดสมมงคล โรงเรยนอนบ�ลรอยเอดจดขน เพอสง

เสรมก�รอ�นของนกเรยน แบงออกเปน 5 ประเภท โดยมกจกรรมในแตละประเภท ประเภทละ 4 กจกรรม รวมทงสน 20 กจกรรมมร�ยละเอยดก�รดำ�เนนง�นดงน

4.1 กจกรรมร�ยวน1) ก�รอ�นหนงสอใหฟงครประจำ�ชนมอบหม�ยใหนกเรยนสบเปลยนหมนเวยนกนยมหนงสอจ�กหงสมดท

นกเรยนสนใจม�อ�นใหเพอนในหองฟงกอนเลกเรยนทกวน วนละ 5 –10 น�ท สรปประเดนสำ�คญนกเรยนรวมกนอภปร�ยขอดทเปนประโยชน

2) ก�รเสนอข�วประจำ�วนนกเรยนตงแตชนประถมศกษ�ปท 1 –6 ทกชนนำ�เสนอข�วในชวงเช�เวล� 08.50 -

9.00 น. ครและนกเรยนรวมกนอภปร�ยถงส�เหตและขอคดเหนทเปนประโยชนสบเปลยนหมนเวยนกน

3) ร�ยก�รโทรทศนและเสยงต�มส�ยนกเรยนในชมรมนกประช�สมพนธในก�รดำ�เนนร�ยก�รเสนอข�วส�รคด ต�มร�ย

ก�รเสยงต�มส�ย และถ�ยทอดโทรทศนวงจรปดจ�กหองสงไปยงทกหองเรยนหรออ�ค�รพเศษ โรงอ�ห�รหองประชมในเวล� 12.00 – 13.00 น.

4) ภ�ษ�ไทยวนละคำ�นกเรยนในชมนมภ�ษ�ไทยนำ�คำ�ย�มม�นำ�เสนอในชวงเวล�กจกรรมหน�เส�ธงทก

วน วนละคำ� ทงก�รอ�น ก�รสะกดและคว�มหม�ย และนำ�ม�ปดไวทป�ยนเทศหน�หองสมด นกเรยนบนทกไวในสมด ครประจำ�ชนตรวจและตดต�มผลง�น

4.2 กจกรรมร�ยสปด�ห1) ล�นหนงสอหยดพกรกก�รอ�นเปนกจกรรมทจดขนเพออำ�นวยคว�มสะดวกเปนแรงจงใจและเร�คว�มสนใจ ทำ�ให

นกเรยนรกก�รอ�นเพมขน ดำ�เนนก�รโดยจดหนงสอใสตะกร� ออกจ�กหองสมดเปนชด ๆ ไปไวในต�มล�นทพกผอนใชเวล�ในตอนกล�งวน และหมนเวยนสบเปลยนตะกร�หนงสอในวนตอๆ ไป

2) ก�รเล�เรองจ�กหนงสอเปนกจกรรมทจด 2 ลกษณะ คอ ก�รแขงขนก�รเล�นท�นสปด�หละ 1 ครง ในเวล�

12.00 –12.30 น. และก�รเล�เรองหรอนท�นประกอบก�รเรยนก�รสอนโดยนกเรยนและครเพอใหเกดคว�มสนกสน�นและสอดแทรกคณธรรม จรยธรรม เปนแนวปฏบตแกนกเรยน

3) ก�รแขงขนก�รอ�นรอยแกว รอยกรองเปนกจกรรมทเปดโอก�สใหนกเรยนไดแสดงออกในด�น

ก�รใชภ�ษ�ต�งถกตอง โดยจดใหมก�รแขงขนก�รอ�นเปนระดบชน คณะกรมก�รจดทำ�สอแผนบทรอยแกวหรอรอยกรอง ทตองก�ร โดยคำ�นงถงต�มคว�มเหม�ะสมของแตละระดบชนแขงขนเปนร�ยสปด�ห ในชวงเวล� 12.00 – 13.00 น.

4) ก�รแขงขนคดล�ยมอเปนกจกรรมสงเสรมทกษะก�รอ�นและก�รเขยนของ

นกเรยนหองสมดส�ม�รถจดขนไดต�มระดบชน หรอในกจกรรมทสำ�คญต�มเร องทกำ�หนดทำ�ใหไดทร�บคว�มส�ม�รถในด�นก�รคดล�ยมอของนกเรยนแตละชนและเปนก�รพฒน�ล�ยมอของนกเรยนในภ�พรวม

4.3 กจกรรมร�ยเดอน

1)ก�รแสดงนทรรศก�รหองสมดเป นก จกรรมท หองสมดจดข นเพ อประช�สมพนธให นกเรยน ผปกครองเหนคว�ม

สำ�คญและคว�มก�วหน� ตลอดจนเปนก�รสร�งคว�มสนใจใหนกเรยนและครผสอนใชหองสมดม�กขน เชนก�รแสดงหนงสอใหม สอโสตทศนททนสมย วจ�รณหนงสอ ร�ยง�นคว�มก�วหน�ของหองสมด จดขนเดอนละ 1 ครง

2)ท�ยปญห�จ�กส�ร�นกรมไทยเปนกจกรรมทสงเสรมก�รอ�นคนคว� โดยคณะกรรมก�รตงคำ�ถ�มจ�กส�ร�นกรม

ไทยปดไวทป�ยนเทศหน�หองสมด หรอฝ�ยนเทศต�มอ�ค�รต�งๆ นกเรยนส�ม�รถคนห�คำ�ตอบไดจ�กส�ร�นกรม และเขยนคำ�ตอบหยอนลงในตรบคำ�ตอบ เฉลยคำ�ตอบ และประก�ศผลผตอบถกตองและมอบร�งวล

3)ก�รตอบปญห�เหรยญทองสมองเพชรเปนกจกรรมทจดข นเพ อสงเสรมใหน กเรยนไดศกษ�คนคว�ไดศกษ�คนคว�ห�คว�ม

รดวยตนเอง โดยคณะกรรมก�รจะแจงกำ�หนดก�รแขงขนลวงหน�คำ�ถ�มและคำ�ตอบม�จ�กหนงสอในหองสมดดำ�เนนก�รในสปด�ห สดท�ยของเดอน ชวงเวล� 12.00 –13.00 น.

4)ก�รแสดงหนและบทบ�ทสมมตเปนกจกรรมหองสมดทคณะกรรมก�ร รวมกบครประจำ�ชน และนกเรยนรวมกน

ว�งแผนกำ�หนดเรองทจะแสดงใหสอดคลองกบวนสำ�คญประเพณและเหตก�รณสำ�คญไวเดอนละ 1 ครง

4.4 กจกรรมร�ยภ�คเรยน

1) ก�รประกวดโครงง�นเปนกจกรรมทสงเสรมก�รคดคนต�มคว�มรคว�มสนใจของนกเรยนโดยประก�ศเชญ

ชวนใหนกเรยนสงโครงง�นเข�ประกวดทงง�นเดยวและง�นกลม ทกกลมประสบก�รณและทกระดบชน จดแสดงโครงง�นไว 1 สปด�ห คณะกรรมก�รประก�ศผลและมอบร�งวลแกผชนะก�รประกวด

2) ก�รประกวดเรยงคว�ม/คำ�ขวญเปนกจกรรมสงเสรมก�รใชภ�ษ� เพมพนทกษะก�รอ�น ก�รคดและก�รเขยนได

เปนอย�งด จดขนในโอก�สสำ�คญและสอดคลองกบเหตก�รณปจจบนจดแขงขนกนเปนระดบชนจดแสดงผลง�นผชนะก�รประกวด ซงเปนแนวท�งหนงในก�รประช�สมพนธหองสมดเพอก�รเรยนก�รสอน

3) ก�รประกวดว�ดภ�พเปนกจกรรมสงเสรมคว�มคดรเรมสร�งสรรคท�งศลปะ และทกษะคว�มส�ม�รถ

พเศษจดขนภ�ครอยละ 1 ครง จดประกวดเปนร�ยชน เปดโอก�สใหเขยนภ�พต�มคว�มสนใจและอสระจดนทรรศก�รผลง�นทชนะก�รประกวดและมอบร�งวลในโอก�สสำ�คญ

4) ก�รประกวดหนงสอเลมเลกจดทำ�ขนโดยมจดมงหม�ยใหนกเรยน ไดถ�ยทอดคว�มรคว�มคดม�เปนเลม ภ�ยใน

เลมอ�จประกอบดวยเรองร�วและภ�พประกอบเขยนคนเดยวหรอหล�ยคนกได ผลง�นก�รประกวดจะมก�รเผยแพรประช�สมพนธ และเกบรวมรวบผลง�นนกเรยนทดไวในหองสมด

4.5 กจกรรมร�ยป1) ก�รจดสปด�หหองสมดเปนกจกรรมทสงเสรมก�รใชหองสมดเปนแหลงก�รเรยนรซงมกจกรรมทหล�ก

หล�ย เชน ก�รแสดงนทรรศก�รหองสมด ก�รประกวดผลง�นท�งวช�ก�รของนกเรยนทกระดบชน ทกกลมประสบก�รณ ก�รบรจ�คหนงสอ ก�รวจ�รณหนงสอ และก�รประกวดยอดนกอ�นแหงป เปนตน ประก�ศผลผชนะก�รประกวดและมอบร�งวลเชดชเกยตใหผชนะและผเข�รวมกจกรรม

2) ก�รอภปร�ย/โตว�ทเปนกจกรรมทจดใหนกเรยนในระดบชนประถมศกษ�ปท 5 –6 ต�มหวขอทคณะ

กรรมก�รไดกำ�หนดขนใหเหม�ะสมกบระดบชนและเหตก�รณในปจจบน เพอสงเสรมก�รคนคว�และทกษะก�รพด ก�รทำ�ง�นเปนกลม จดขน ในวนประชมนกเรยนสดท�ยประจำ�ภ�คเรยนท 2 ของปก�รศกษ�หรอในง�นสปด�หหองสมด

3)ยอดนกอ�นแหงปเปนกจกรรมทหองสมดจดขนเพอสงเสรมและปลกฝงนสยก�รอ�นและศกษ�คนคว�

นกเรยน โดยใหนกเรยนอ�นหนงสอเลมใดแลวใหบนทกลงในสมด วนเดอนปทอ�น ซอหนงสอ ชอผแตง เร องทอ�นและสรปเนอห�ส�ระสำ�คญ คณะกรรมก�รประก�ศผลและมอบร�งวลยอกนกอ�นแหงปในโอก�สทเหม�ะสม

4)ก�รแสดงนทรรศก�รท�งวช�ก�รเปนกจกรรมทท�งโรงเรยนจดข น เพอเป ดโอก�สให โรงเรยน ครผสอน และนก

เรยนได แสดงผลง�น คว�มร คว�มส�ม�รถทกระดบชน ทกกลมประสบก�รณ จดข นในเดอนกมภ�พนธ ป ก�รศกษ�ละ 1 คร ง ประช�สมพนธใหผปกครองและบคคลภ�ยนอกม�เยยมชมผลง�นอย�งกว�งขว�งมทงก�รแสดงนทรรศก�ร แสดงบนเวทของนกเรยน สอ

ก�รเรยนก�รสอนและผลง�นท�งวช�ก�รของคร ตลอดจนผลง�นและคว�มสำ�เรจของโรงเรยนในรอบป (เอกส�รอ�งองในภ�พผนวก หน� 244 – 261)

ขนท 5 ประเมนผลก�รพฒน�ก�รเรยนรของนกเรยนโดยใชก จกรรมหองสมด

โรงเรยนอนบ�ลรอยเอดไดดำ�เนนก�รต�มกระบวนก�รบรห�รง�น โดยไดว�งแผนไว 4 โครงก�รคอ

1. โครงก�รกอนสร�งอ�ค�รหองสมดม�ตรฐ�น2. โครงก�รจดห�หนงสอ สอโสตทศน วสดครภณฑหองสมด3. โครงก�รจดกจกรรมก�รเรยนก�รสอนก�รใชหองสมด4. โครงก�รจดกจกรรหองสมดต�มแนวปฏรปกระบวนก�รเรยนรในขนตอนประเมนผล โรงเรยนไดกำ�หนดขนตอนก�รดำ�เนนง�น ซงแตละขนตอนมร�ย

ละเอยดและผลก�รดำ�เนนง�นโครงก�ร ดงไดนำ�เสนอไวในบทท 3 –4 ของเอกส�รฉบบน

ประเมนโครงการคว�มหม�ยของก�รประเมนโครงก�ร

ก�รประเมนโครงก�ร หม�ยถง กระบวนก�รในก�รกำ�หนดคณค�ของโครงก�ร หรอกจกรรมทกำ�หนดขนในภ�ยในแผนง�น เพอนำ�ไปสก�รตดสนใจเกยวกบโครงก�รนนๆ ว�ด มประสทธภ�พไดผลเพยงใด ไดมนกประเมนโครงก�รหล�ยท�นไดใหคว�มหม�ยของก�รประเมนโครงก�ร ซงไพศ�ล หวงพ�นช (2537 : 5 – 6) ไดอ�งถงไวดงน

ครอนบ�ค (Cronbach) กล�วว� เป นกระบวนก�รเก บรวบรวมขอมลเกยวกบโครงก�รเพอใชขอมลเหล�นนตดสนใจเกยวกบโครงก�รนน

สครฟเวน (Scriven) ไดใหคว�มหม�ยว� เปนก�รตรวจสอบคณค�ของโครงก�ร ซงก�รประเมนตองอ�ศยก�รเกบรวบรวมขอมลจ�กก�รปฏบต เพอนำ�ม�เปรยบเทยบกบเกณฑทกำ�หนดไว

สเตค (Stake) ไดกล�วว� เปนก�รบรรย�ยและตดสนโครงก�ร โดยพจ�รณ�ถงคว�มสอดคลองของขอมลเก ยวก บป จจยเบ องต น กระบวนก�ร และผลทไดรบจ�กโครงก�ร

โพรวส (Provus) ได ใหคว�มหม�ยว� เป นกระบวนก�รท เกยวของกบก�รพจ�รณ� คว�มสอดคลองของสงทเกดขนกบม�ตรฐ�นทกำ�หนดไว และก�รพจ�รณ�ขอบกพรองของโครงก�ร โดยก�รใชขอมลทไมสอดคลองกบม�ตรฐ�นทกำ�หนดไว

อลคน (Alkin) กล�วว�เปนกระบวนก�รศกษ� คนห�คว�มจรง โดยอ�ศยขอมลทเหม�ะสมและก�รวเคร�ะหขอมล เพอก�รสรปร�ยง�น ใหผมอำ�น�จหรอผบรห�รตดสนใจและแสวงห�ท�งเลอกทเหม�ะสม

สตฟเฟลบม (Stufflebeam) ไดใหคว�มหม�ยไวว� เปนกระบวนก�รของก�รพรรณ�ก�รไดม�ตลอดจนก�รเตรยมขอมลหรอขอสนเทศทเปนประโยชนเพอใชตดสนใจ และแสวงห�ท�งเลอกทเหม�ะสม

สมบต สวรรณพทกษ (2528 : 8-9) ไดกล�วว� ก�รประเมนโครงก�ร เปนกระบวนก�รของก�รตดสนคณค�เกยวกบแผนง�นและก�รด ำ� เน นก�รของเร องใดเร องหน ง โดยมจ ดม งหม �ยเพ อปรบปร ง เปลยนแปลง ดำ�เนนก�รตอไป หรอลมเลกโครงก�ร

ประชย เป ยมสมบรณ (2529 : 7) กล�วว� ก�รประเมนโครงก�รในคว�มหม�ยดงเดมมกหม�ยถงกระบวนก�รทมงแสวงห�คำ�ตอบสำ�หรบคำ�ถ�มทว� นโยบ�ย/แผนง�น/โครงก�ร บรรลผลต�มวตถประสงคและเป�ประสงคทกำ�หนดไวแตตนหรอไม ระดบใด

นศ� ช โต (2531 : 9) ได ใหคว�มหม�ยของก�รประเมนโครงก�รว� เปนกจกรรมก�รเกบรวบรวมขอมล ก�รวเคร�ะหคว�มหม�ยขอเทจจรงเกยวกบคว�มตองก�ร ก�รห�แนวท�งวธก�รปรบปรงวธก�ร

จดก�รเกยวกบโครงก�ร และห�ผลทแนใจว�เกดจ�กโครงก�ร เพอเปนก�รเพมคณภ�พ และประสทธภ�พของโครงก�รใหดยงขน