แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

นางญาณนธร ปดสาโก ต าแหนงคร วทยฐานะ ครช านาญการ

โรงเรยนเสงสาง ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต ๓๑

แบบฝกทกษะ เรอง การสรางค าในภาษาไทย

วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท ๑

เลมท ๑

ค าประสม

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ภาษาไทยเปนเครองมอสอสารของคนในชาต เราใชภาษาไทยสอความเขาใจซงกน

และกน ใชภาษาประกอบกจกรรมงานตางๆ ทงทเปนสวนตว ครอบครว สงคมและ

ประเทศชาต เปนเครองมอในการเรยนร การบนทกเรองราวจากอดตถงปจจบน ดงนน

การเรยนการสอนภาษาไทย จงตองสอนเพอเปนการสอสาร ใหมนสยรกการอาน การเขยน

ทจะแสวงหาความรและประสบการณตอไป

แบบฝกทกษะ เรอง การเสรางค าในภาษาไทย วชาภาษาไทย รหสวชา ท๒๑๑๐๑

ชนมธยมศกษาปท ๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เลมท ๑ ค าประสม ทจดท าขน ผเขยน

ไดศกษาแนวทางในการจดท าสาระท ๔ หลกการใชภาษา ซงเปนเนอหาสวนหนงตาม

มาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

ผจดท าหวงเปนอยางยงวาแบบฝกทกษะเลมนจะเปนนวตกรรมอยางหนงทจะชวย

สงเสรมใหผเรยนไดท าการฝกฝนจนเกดความช านาญในการใชภาษา อนจะน าไปสการ

พฒนาตนใหเกดประโยชนในการด ารงชวตประจ าวนได

ญาณนธร ปดสาโก

ค าน า

๑

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

หนา

ค าน า ๑

สารบญ ๒

ค าชแจง ๓

บทบาทของคร ๔

บทบาทของนกเรยน ๕

สงทครและนกเรยนตองเตรยม ๖

สาระการเรยนร ๗

ขนตอนการใชแบบฝกทกษะ ๘

แบบทดสอบกอนเรยน ๙

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน ๑๒

ใบความร ๑๓

แบบฝกทกษะท ๑.๑ ๒๐

แบบฝกทกษะท ๑.๒ ๒๑

แบบฝกทกษะท ๑.๓ ๒๒

แบบฝกทกษะท ๑.๔ ๒๓

แบบฝกทกษะท ๑.๕ ๒๔

แบบฝกทกษะท ๑.๖ ๒๕

แบบฝกทกษะท ๑.๗ ๒๖

แบบฝกทกษะท ๑.๘ ๒๗

แบบฝกทกษะท ๑.๙ ๒๘

แบบฝกทกษะท ๑.๑๐ ๒๙

แบบฝกทกษะท ๑.๑๑ ๓๑

แบบฝกทกษะท ๑.๑๒ ๓๒

แบบทดสอบหลงเรยน ๓๓

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน ๓๖

ภาคผนวก ๓๗

บรรณานกรม ๕๒

สารบญ

๒

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจงการใชชดการเรยนร

๑. เอกสารฉบบนเปนแบบฝกทกษะ เรอง การเสรางค าในภาษาไทย วชาภาษาไทย

รหสวชา ท๒๑๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท ๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เลมท ๒ ค าซ า

ประกอบดวย แบบทดสอบกอนเรยน ใบความร แบบฝกทกษะ ๑๒ กจกรรม เฉลยแบบฝก

ทกษะ แบบทดสอบหลงเรยน ดงน

๒. แบบฝกทกษะชดน ประกอบดวย

ค าน า

สารบญ

ค าชแจง

บทบาทของคร

บทบาทของนกเรยน

สงทครและนกเรยนตองเตรยม

สาระการเรยนร

ขนตอนการใชแบบฝกทกษะ

แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

ใบความร

แบบฝกทกษะ

o เฉลยแบบฝกทกษะ

o เฉลยทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน

บรรณานกรม

๓. แบบฝกทกษะน ใชเวลาในการเรยนร ๓ ชวโมง

๓

ค าชแจง

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๔

เพอใหแบบฝกทกษะ วชาภาษาไทย เรอง การสรางค าในภาษาไทย ส าหรบ

ชนมธยมศกษาปท ๑ เลมท ๒ เรอง ค าซ า มประโยชนกบนกเรยนสงสด ครผสอน

ควรปฏบตดงน

๑. แบบฝกทกษะมทงหมด ๑๒ กจกรรม ใชสอนในชวโมงสอนปกต

จ านวน ๓ ชวโมง โดยใหนกเรยนไดท าแบบฝกทกษะเปนรายบคคล

๒. ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอวดความรพนฐานกอนเรยน

ของนกเรยน

๓. หากพบวานกเรยนคนใดยงท าแบบฝกทกษะไมเสรจ ใหน าไปท าเปน

การบานโดยครและผปกครองรวมมอกนคอยดแลตรวจผลงานอยางใกลชด

๔. กรณทนกเรยนขาดเรยนในวนทท าการฝก ครตองใหนกเรยนท าแบบฝก

ทกษะจนครบและในกรณทไมผานเกณฑตามทก าหนด ใหครท าการสอนซอมเสรม

เปนรายบคคลอกครง

๕. เมอนกเรยนท าแบบฝกทกษะเสรจแลว ครตรวจความถกตองและใหแกไข

เมอพบขอบกพรองเปนรายบคคลทนท

๖. หากนกเรยนท าแบบฝกทกษะเสรจกอนเวลาก าหนด ครควรใหนกเรยน

ศกษาใบความรในแบบฝกทกษะเลมตอไป

๗. น าแบบฝกทกษะทนกเรยนท าเสรจเรยบรอย และแกไขถกตองแลว

จดเกบไวทมมผลงานเพอใหนกเรยนไวทบทวนความร

๘. หลงจากนกเรยนท าแบบฝกทกษะเสรจแลว ครตองท าการทดสอบ

หลงเรยน

จากนนจงสรปผลการเรยนรวา นกเรยนมพฒนาการดานการอาน การเขยน

สะกดค าเปนไปตามเกณฑทก าหนดไวหรอไม หากพบวา ไมผานเกณฑ ครควรท า

การสอนซอมเสรมอกครงเปนรายบคคลหรอกลม

บทบาทของคร

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

บทบาทนกเรยน

๕

๑. ฟงค าชแจงจากครตามขนตอนกระบวนการ

๒. ท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน ๑๐ ขอ

๓. ศกษาใบความร และท าแบบฝกทกษะใหครบทกแบบฝกทกษะ โดยไมตองรบรอน

๔. ท าแบบทดสอบทาหลงเรยน จ านวน ๑๐ ขอ

๕. นกเรยนตองซอสตยตอตนเอง โดยไมเปดดเฉลยทายเลมกอนท าแบบทดสอบ

กอนเรยน แบบฝกทกษะและแบบทดสอบหลงเรยน

๖. ครเฉลยค าตอบใหนกเรยนมสวนรวมในการแสดงความคดเหน วาท าไมตนเอง

ตอบขอน ใหเหตผลมาเพอเปนการปลกฝงใหนกเรยนกลาแสดงออก ยอมรบฟง

ความคดเหนผอน

๗. ก าหนดเวลาเรยน ๓ ชวโมง

๘. สรปผลคะแนน

บทบาทของนกเรยน

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

สงทครตองเตรยม

๑. ครตองเตรยมสถานท (หองเรยน)

๒. ครตองเตรยมและตรวจดวาแบบฝกทกษะ เรอง การสรางค าในภาษาไทย

วชาภาษาไทย รหสวชา ท๒๑๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท ๑ กลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย มกจกรรมตางๆ ครบถวนหรอไม

๓. แบบทดสอบกอนเรยน – หลงเรยน พรอมเฉลย ส าหรบนกเรยนทกคน

๔. ปากกา ดนสอ กระดาษ

สงทนกเรยนตองเตรยม

๑. อปกรณการเรยน ปากกา ดนสอ ไมบรรทด

๒. สมดบนทก

๖

สงทครและนกเรยนตองเตรยม

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

แบบฝกทกษะเรอง การสรางค าในภาษาไทย

วชาภาษาไทย รหสวชา ๒๑๑๐๑

ชนมธยมศกษาปท ๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

เลมท ๑ ค าประสม

สาระท ๔ หลกการใชภาษาไทย

มาตรฐาน ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การ

เปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษา

ภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ตวชวด ม.๑/๑ การสรางค าในภาษาไทย

๑. นกเรยนสามารถบอกลกษณะการสรางค าซ าได

๒. นกเรยนสามารถบอกความหมายของค าซ าไดถกตอง

๓. นกเรยนสามารถใชเครองหมายไมยมก (ๆ) ไดถกตอง

๔. นกเรยนสามารถเขยนค าซ าไดถกตอง

๕. นกเรยนสามารถแตงประโยคโดยใชค าซ าได

สาระการเรยนร

จดประสงคการเรยนร

๗

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ท าทดสอบกอนเรยน

ศกษาคมอการใชแบบฝกทกษะ

ด าเนนการใชแบบฝกทกษะ

๑. ศกษาค าชแจง/ค าแนะน า

๒. ท าแบบทดสอบกอนเรยน

๓. ศกษาใบความร

๔. ท าแบบฝกทกษะ

ท าทดสอบหลงเรยน

ผานเกณฑรอยละ ๘๐

ศกษาแบบฝกทกษะเลมตอไป

ไมผานเกณฑรอยละ ๘๐

พบคร ซอมเสรม

๘

ขนตอนการใชแบบฝกทกษะ

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๑. ขอใดเปนค าประสมทกค า

ก. คนครว คนรถ คนเดน

ข. ตาปลา ตาน า ตาช า

ค. รถราง รถขยะ รถเมล

ง. เรอพวง เรอหางยาว เรอผ

๒. ขอใดไมมค าประสม

ก. อนออยตาลหวานลนแลวสนซาก แตลมปากหวานหไมรหาย

ข. แมรกลกลกกรอยวารก คนอนสกหมนแสนไมแมนเหมอน

ค. ลกผชายลายมอนนคอยศ เจาจงอตสาหท าสม าเสมยน

ง. เทยนดอกไมไขขาวมะพราวพรอม น ามนหอมแปงปรงฟงทวหอง

๓. ขอใดมค าประสมมากทสด

ก. ฝงนางนวลบนวอนรอนเวหา

ข. คาดเขมขดนรภยปลอดภยจรงหรอ

ค. ดาวเทยมชวยในการสอสารไดมาก

ง. ภาพเขยนภาพนท าใหชอเสยงเขากระฉอน

แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง ค าประสม ชนมธยมศกษาปท ๑

วชาภาษาไทย รหสวชา ท๒๑๑๐๑ คะแนนเตม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐ นาท

ค าชแจง ๑. ขอสอบมจ านวน ๑๐ ขอ เปนขอสอบ ชนดเลอกตอบ ๔ ตวเลอก

๒. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยวแลวท า

เครองหมายกากบาท (X)

ในกระดาษค าตอบ

๙

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๔. ค าประสมในขอใดแสดงความหมายในทางไมด

ก. ตาไว

ข. หไว

ค. มอไว

ง. ปญญาไว

๕. ขอใดไมใชค าประสม

ก. ไมจมฟน

ข. เรอรบหลวง

ค. น าตาลมะพราว

ง. หมเหดเปดไก

๖. ค าประสมในขอใดเกดจากค ากรยากบค ากรยา

ก. น ากะท วงแขน

ข. มานง บานนอก

ค. ของกลาง ดวงตรา

ง. กนชน ตชง

๗. ค าประสมในขอใดเกดจากค านามกบค าวเศษณ

ก. วากลาว ดถก

ข. มดแดง มาเรว

ค. อยไฟ ไฟฉาย

ง. ยนด วงเรว

๘. ค าประสมในขอใดเกดจากค าไทยแทประสมกบค าภาษาองกฤษ

ก. ถนนหลวง

ข. พวงหรด

ค. บงแทรก

ง. สวนสตว

๑๐

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๙. ค าประสมในขอใดเปนค าวเศษณทเกดจากค าไทยแทกบค าทมาจากภาษาอน

ก. ใจด

ข. ใจราย

ค. ใจกศล

ง. ใจปลาซว

๑๐. ค าในขอใดเปนค าประสมชนดค านามทกค า

ก. หอหมก กนสาด

ข. ทนอน กนท

ค. หวานเยน บกพรอง

ง. บาดตา ขวญหาย

ตงใจท าแบบทดสอบ

กนนะ

๑๑

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน

แบบฝกทกษะ เรอง การสรางค าในภาษาไทย

วชาภาษาไทย รหสวชา ท๒๑๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท ๑

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เลมท ๑ เรอง ค าประสม

ชอ – นามสกล...................................................................ชนมธยมศกษาปท ๑/..... เลขท.......

(ลงชอ)…………………………………………….ผประเมน

(นางญาณนธร ปดสาโก)

วนท…….เดอน…………………..พ.ศ. …………….

เกณฑการประเมน

คะแนนระหวาง ๙-๑๐ อยในเกณฑ ดมาก

คะแนนระหวาง ๗-๘ อยในเกณฑ ด

คะแนนระหวาง ๕-๖ อยในเกณฑ พอใช

คะแนนระหวาง ๐-๔ อยในเกณฑ ปรบปรง

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

คะแนนเตม ๑๐

คะแนนทได

ผลการประเมน

ดมาก

ด

พอใช

ปรบปรง

๑๒

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าประสม คอ ค าทสรางจากค ามลตงแตสองค าขนไป เกดเปนค าใหมม

ความหมายใหม แตยงมเคาของความหมายเดม สวนมากมกเปนการประสมค าระหวาง

ค าไทยกบ ค าไทย แตอาจมค าประสมบางค าทประสมระหวางค าไทยกบค าภาษาอน

เชน

๑๓

ค าไทยประสมกบค าไทย เชน

ไฟ + ฟา เปนค าใหมคอ ไฟฟา

ฝน + หลวง เปนค าใหมคอ ฝนหลวง

รถ + ไฟ เปนค าใหมคอ รถไฟ

ถอ + ทาย เปนค าใหมคอ ถอทาย

ดอก + เบย เปนค าใหมคอ ดอกเบย

ขน + หมาก เปนค าใหมคอ ขนหมาก

ปาก + แขง เปนค าใหมคอ ปากแขง

ค าประสมทมาจากค าภาษาอน ไดแก

เทพ + เจา เปนค าใหมคอ เทพเจา

ราช + วง เปนค าใหมคอ ราชวง

พล +เมอง เปนค าใหมคอ พลเมอง

รถ + เมล เปนค าใหมคอ รถเมล

หอง + โชว เปนค าใหมคอ หองโชว

เคม + ภณฑ เปนค าใหมคอ เคมภณฑ

ใบความร เรอง ค าประสม

การเกดค าประสมในภาษาไทย

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ยงมค าประสมทขนตนดวย นก เครอง ชาง ชาว การ ความ เชน

ชาวนา ชาว + นา

(ประสม) มล + มล

ชางประปา ชาง + ประปา

(ประสม) มล + มล

นกโทษ นก + โทษ

(ประสม) มล + มล

เครองดนตร เครอง + ดนตร

(ประสม) มล + มล

การเรยน การ + เรยน

(ประสม) มล + มล

ความด ความ + ด

(ประสม) มล + มล

๑๔

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๑. เกดจากค ามลตงแตสองค าขนไปมาประสมกน แลวเกดความหมายใหมแตยงมเคา

ความหมายเดมอย เชน

ค าไทยประสมกบค าไทย เชน

ฝนหลวง ดาวเทยม สวนปา สวนง ผสอขาว

ค าไทยประสมกบค าบาล - สนสกฤต เชน

มฤคมาศ ราชโองการ มหกรรมบนเทง พระราชด ารส

ค าประสมทมาจากภาษาองกฤษ เชน

เคมภณฑ โปรแกรมหนง รถทวร เครองคอมพวเตอร

๒. ค ามลทน ามาประสมกนท าหนาทเปนค านาม ค ากรยา ค าวเศษณ ฯลฯ เชน

ค านาม เชน หวใจ รถไฟ หวหนา ขนหมาก

ค ากรยา เชน ดใจ ตอวา ยกเลก ขดคอ เดนเลน

ค าวเศษณ เชน ขเกยจ หวรน มอไว ใจงาย

๓. ค ามลทน ามาประสมกนนน ค าทมความหมายหลกจะอยตน ค าหลงจะเปนค าขยาย

เชน

มาเรว ลกน า ผลผลต เรอพวง แมครว

๔. ค าประสมทยอจากใจความมาก ๆ เชน

ชาวเมอง ยอมาจาก คนทอยในเมอง

ชางทอง ยอมาจาก คนทช านาญในการทอง

ค าประสมชนดน จะมค าตอไปนประกอบอยขางหนา คอ ชาว นก ชาง หมอ การ ความ

ของ ผ ทเครอง เชน

นก นกรอง นกเขยน นกเรยน นกส

ชาว ชาวบาน ชาวเมอง ชาวนา ชาววง

ชาง ชางไม ชางเสรมสวย ชางไฟฟา ชางทาส

หมอ หมอด หมอความ หมอผ หมอนวด

การ การบาน การเมอง การไฟฟา การคลง

ลกษณะของค าประสม

๑๕

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ความ ความด ความชว ความสข ความทกข ความร

ผ ผใหญ ผด ผอ านวยการ ผนอย ผราย

ของ ของใช ของไหว ของเลน ของช ารวย ของกน

เครอง เครองหมาย เครองบน เครองมอ เครองเขยน เครองครว

ท ทนอน ทดน ทเขยบหร ทเทยว ทพก

๕. ค ามลทน ามาประสมกนมาจากค านาม ค าสรรพนาม ค ากรยา ค าวเศษณ และค าบพบท

กได เชน

ค าตงเปนค านามหรอสรรพนาม เชน

พอครว แมบาน พระคณทาน มดแดง ผด บานนอก

ค าตงเปนค ากรยา เชน

ทองจ า ตนเตน กนตว เขาใจ งอกงาม

อวดด ตกต า

ค าตงเปนค าวเศษณ เชน

ด าแดง ออนหวาน สองใจ สามตา หลายใจ

ค าตงเปนบพบท เชน

กลางบาน ขางถนน ตอหนา

๖. ค าทน ามาประสมตองเขยนตางกน เชน

พอ + มด พอมด

๗. ค าทน ามาประสมกนตองมความหมายตางกน เชน

เตา (นาม) + รด (กรยา) เตารด

๘. เมอประสมค าแลวจะไดศพทใหม มความหมายใหมทคลายเนอความเดม เชน

ราว + ตาก + ผา ราวตากผา หมายถง ไมหรอเสนราวเอาไวตากผา

รถ + ดวน รถดวน หมายถง รถทวงดวยความเรวสงเปนพเศษ

๑๖

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๑. ค านาม ประสมกบ ค าวเศษณ เชน มดแดง รถดวน น าแขง หวออน

๒. ค านาม ประสมกบ ค ากรยา เชน ผาไหว ไมเทา มานง ของกนเลน

๓. ค านาม ประสมกบ ค านาม เชน แกงไก น าสม คนไข หบเพลง

๔. ค านาม ประสมกบ ค าบพบท เชน คนกลาง เมองนอก ความหลง เครองใน

๕. ค านาม ประสมกบ ค ากรยา เชน วงเตน ตมย า พมพดด วาดเขยน

๖. ค านาม ประสมกบ ค าคณศพท เชน เสอยด สนสง แกงรอน ชนต า

๗. ค ากรยา ประสมกบ ค านาม เชน กนเสน วางใจ ถอตว นอนใจ

๘. ค าวเศษณ ประสมกบ ค านาม เชน ดใจ หลายใจ แขงขอ ออนใจ

๙. ค าบพบท ประสมกบ ค านาม เชน นอกใจ นอกคอก เหนอหว ใตเทา

๑๐. นอกจากนยงสามารถน าเอาค าภาษาตางประเทศมาประสมกบค าไทยไดอก

ดวย เชน เหยอกน า (องกฤษกบไทย) รถเมล (บาลกบองกฤษ) พวงหรด (ไทยกบองกฤษ)

ตโชว (ไทยกบองกฤษ)

๑. ค าทน ามาประสมกนตองมความหมายใหมเกดเปนศพทใหมขนมา

๒. ค าทน ามาประสมกนแลวไมมความหมายใหม ไมเกดศพทใหมอยางนไมเรยกค า

ประสม อาจเปนวลหรอประโยคกได เชน

ก. หางเสอของเรอล านนหลดแลว หางเสอเปนค าประสมคอ สวนทายเรอ

ข. หางเสอตวนนถกตดจนขาดแลว หางเสอไมเปนค าประสม เพราะมความหมาย

เหมอนเดมคอหางของเสอ

ค. พเลยง คนใหมมาท างานเปนวนแรก พเลยงเปนค าประสมเพราะเกดศพทใหม

มความหมายใหมวา คนดแล คนชวยเหลอ

ง. พเลยงนอง เพราะคณแมไปงานศพ พเลยง ไมเปนค าประสม เพราะไมเกด

ศพทใหม เปนประโยคคอ พ (ประธาน) เลยง (กรยา) นอง (กรรม)

วธสรางค าประสม

ขอสงเกตค าประสม

๑๗

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ทบทวนความเขาใจ

โรงรถ เรออวน ขนหมาก ขาวหมาก น าปลา

นากง กลวยปง ขาวตาก ถวตด ไขทอด

ยาถาย รถเขน น าหวาน แกงจด ยาด า

น าหอม รถดวน เรอเรว พดโบก บกเบก

กนสาด ร าซด แกไข เรยงพมพ ชนบน

คนนอก น าเหนอ ภาคใต หมาใน ของกลาง

ล าไพ ตนหน คณนาย คณพระ ขาประจ า

สายสรอย หวานเยน เปรยวหวาน เขยวหวาน พลเมอง

พวงหรด ตกบาตร

ค าประสมบางค าอาจมโครงสรางเหมอนกบประโยค เชน เกาอโยก หองอดเสยง

โตะเขยนหนงสอ ไมแคะห แตไมสามารถเปนประโยคไดเพราะประธานไมสารถท ากรยาดวย

ตนเองได แตมค าประสมบางคมสารถเปนประโยคได เชน คนเกบขยะ รถบดถนน

พนกงานเกบตว

๑๘

ตวอยางค าประสม

น าเนา ไมใชค าประสม เพราะความหมายไมเปลยนจากค าเดม

หมายถงน าแสดงอาการเนา เปนประโยค

น าคาง เปนค าประสม หมายถง ไอน าในอากาศทถกความเยน

แลวหยาดลงมาคางบนใบไมใบหญา

แมปวย ไมใชค าประสม เพราะความหมายเหมอนค ามลเดม

หมายถง แมปวย เปนประโยค

แมพมพ เปนค าประสม หมายถง แมแบบ

เครองดบ ไมใชค าประสม เพราะความหมายเหมอนค ามลเดม

หมายถงเครองแสดงอาการดบ เปนประโยค

เครองบน เปนค าประสม หมายถง อากาศยานชนดหนง

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

สรป

ค าประสม คอ ค ามลสองค าขนไปประสมกน เกดค าใหม มความหมายใหม

เชน

น า + ยา + ลาง + จาน น ายาลางจาน

ไม + แขวน + เสอ ไมแขวนเสอ

ค ามลสองค าขนไปรวมกนไมเกดค าใหม ไมเกดความหมายใหม

ไมใชค าประสม เชน

หางเสอ หมายถงหางของเสอ เปนวลไมใชค าประสม

หางเสอ หมายถงหางเสอเรอ เปนค าประสม

ผาขาว หมายถงผาสขาว เปนวลไมใชค าประสม

น าขาว หมายถงน าเมา เปนค าประสม

ปตาย หมายถง ปแสดงอาการตาย เปนประโยค

ไมใชค าประสม

ปมา หมายถง ปทะเลชนดหนง เปนค าประสม

พจารณาค าประสม

เปนแลว ลองตอบ

ค าถามนะ

หนตองตอบได

แนนอนคะ

๑๙

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

แบบฝกทกษะท ๑.๑

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมจากลกษณะของการสรางทก าหนดให

ตวอยาง เกดจากค ามลตงแตสองค าขนไปมาประสมกน แลวเกดความหมายใหมแตยงม

เคาความหมายเดมอย เชน เสอผา ผลไม

๑. ค ามลทน ามาประสมกนท าหนาทเปนค าวเศษณ

เชน…………………………………………………………………………………………….

๒. ค ามลทน ามาประสมกนนน ค าทมความหมายหลกจะอยตน ค าหลงจะเปนค าขยาย

เชน…………………………………………………………………………………………….

๓. ค าประสมทยอจากใจความมาก ๆ

เชน…………………………………………………………………………………………….

๔. ค ามลทน ามาประสมกนมาจากค าตงเปนค านามหรอสรรพนาม

เชน…………………………………………………………………………………………….

๕. ค าทน ามาประสมตองเขยนตางกน

เชน…………………………………………………………………………………………….

๖. ค าทน ามาประสมกนตองมความหมายตางกน

เชน…………………………………………………………………………………………….

๗. เมอประสมค าแลวจะไดศพทใหม มความหมายใหมทคลายเนอความเดม

เชน…………………………………………………………………………………………….

เรอง ค าประสม

๒๐

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนบอกวธสรางค าประสมจากค าทก าหนดใหเกดจากค าใดประสมกน

ตวอยาง ถอ + ตว เกดจาก ค ากรยา ประสมกบ ค านาม

๑. รถ + ไฟ …………………………………………………………..

๒. สถาน + โทรทศน …………………………………………………………..

๓. ขด + คอ …………………………………………………………..

๔. ใจ + งาย …………………………………………………………..

๕. เตา + แกส …………………………………………………………..

๖. ตน + เตน …………………………………………………………..

๗. ออน + หวาน …………………………………………………………..

๘. สอง + ใจ …………………………………………………………..

๙. กลาง + บาน …………………………………………………………..

๑๐. มด + แดง …………………………………………………………..

แบบฝกทกษะท ๑.๒

เรอง ค าประสม

๒๑

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมจากค าทก าหนดใหอยางนอยขอละ ๔ ค า

ค า ค าประสม

ขด

กาว

ขม

ตด

แขง

น า

ดาว

ลก

แม

ชาง

แบบฝกทกษะท ๑.๓

เรอง ค าประสม

๒๒

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมโดยหาค ามารวมกบค าทก าหนดให

๑. .....................เตน ...........................ซม ทา...........................

๒. หอง...................... ...........................โรง ..............................ใจ

๓. ของ....................... ลก.......................... ................................ฟา

๔. ..........................หาย ...............................เบา ................................สง

๕. ใจ........................... ..........................เครอง ..............................เชอม

แบบฝกทกษะท ๑.๔

เรอง ค าประสม

๒๓

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนขดเครองหมายถก หนาค าทเปนค าประสมและท าเครองหมาย

กากบาท หนาค าทไมใชค าประสม

……………..๑. คนใช ……………..๒. เตบโต ……………..๓. อกแตก

……………..๔. แขกยาม ……………..๕. พรรณนา ……………..๖. หมอผ

……………..๗. น าใจ ……………..๘. สะดวก ……………..๙. หงตม

……………..๑๐. เงนสด ……………..๑๑. แพรวพราว ……………..๑๒. ตกใจ

……………..๑๓. ฟองน า ……………..๑๔. ปากคอ ……………..๑๕. น าหวาน

แบบฝกทกษะท ๑.๕

เรอง ค าประสม

๒๔

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาค าตอไปน แลวน าค าทเปนค าประสมไปเขยนลงใน

กรอบสเหลยมตามทก าหนดให

ลงแดง เปรยวหวาน วนเสน ใตดน เนอตว

มมมาม ซซา จจ แพรวพราว เทอะทะ

นอกคอก ยมหวาน เพอนฝง ชนบน รวดเรว

เฮฮา พมพ า บากบน ยย เยอะแยะ

ภาคเหนอ นอกทาง ผดเผด หวานเยน ซงหนา

โหรงเหรง ปงปง กกขง ซอตรง พนอง

ค าประสม

.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

....................................................................................................................................

แบบฝกทกษะท ๑.๖

เรอง ค าประสม

๒๕

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนขดเสนใตค าทเปนค าประสม

๑. น าฝน น าอดลม น าเนา ๒. หอหมก หอขนม หอของ

๓. บานนอก บานแม บานสวย ๔. คนใช คนนอน คนมาก

๕. ตนไม ตนหอง ตนมะขาม ๖. ของขวญ ของแพง ของเธอ

๗. ดอกเบย ดอกไม ดอกหอม ๘. ไฟฟา ไฟดบ ไฟสวาง

๙. ลมพด พดลม ลมแรง ๑๐. ปากกา สมด กระเปา

แบบฝกทกษะท ๑.๗

เรอง ค าประสม

๒๖

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท ลงบนชองทเปนค าประสม ในตารางตอไปน

หองน า ไฟฟา ไกฟา พอตา ปากราย

ใจบญ ทนทรพย รถไฟ แขกยาม นกธรรม

แมมด ใตเทา มดโกนหนวด หมอมฉน พระคณเจา

อกแตก หลบนอน ดฉน บนลาง กนอย

หวหมน อยวาย ! ใจเยน โกรธแคน กางเกง

แบบฝกทกษะท ๑.๘

เรอง ค าประสม

๒๗

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมจากปรศนาค าทายอะไรเอย ทขนตนดวย “เจา”

๑. มมาดงเดม เรมขายคนแรก ไปไหนไมแปลก ขายดบขายด ………….…

๒. หรหราร ารวย รปสวยตางหาก ราชาล าบาก แปลงรางเปนกบ …………….

๓. กรมกรมยมพราย อนตรายอยาใกล สาวสาวใสใจ ไกลคนพรรคน ………….....

๔. แถวนพคม ชมนมคนเกง พรรคพวกอวดเบง สงสอนอยหมด …………….

๕. ของดมคา อตสาหสะสม เจาของระทม รบไปแจงความ …………….

๖. พระภมคมครอง ผองภยไกลหาง เปนสขทกอยาง ท าถกวธ ………….…

๗. ใหญในงานน พรบผดชอบ กน อย ถาม ตอบ ครอบแลวทงปวง …………….

๘. ใครกตองเกรง เบงไมขนหรอก ยกเวนแทงออก เขาจายหมดเลย …………….

๙. เมองจนจากมา คาขายแขงขน ก าไรเกบพลน ร ารวยทนตา …………….

๑๐ วดขาอยาแตะ แตแนะธรรมะ กเลสตองละ บ าเพญกศล ................

แบบฝกทกษะท ๑.๙

เรอง ค าประสม

๒๘

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตงประโยคโดยใชค าประสมทก าหนดให

๑. งอกงาม

........................................................................................................................................

๒. ขางถนน

........................................................................................................................................

๓. เตารด

........................................................................................................................................

๔. รถดวน

........................................................................................................................................

๕. ผราย

........................................................................................................................................

แบบฝกทกษะท ๑.๑๐

เรอง ค าประสม

๒๙

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๖. ขนหมาก

........................................................................................................................................

๗. ฝนหลวง

........................................................................................................................................

๘. มหกรรมบนเทง

........................................................................................................................................

๙. หวรน

........................................................................................................................................

๑๐. มาเรว

........................................................................................................................................

๓๐

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตงประโยคโดยใชค าประสม จ านวน ๑๐ ค า

๑......................................................................................................................................

๒......................................................................................................................................

๓......................................................................................................................................

๔......................................................................................................................................

๕......................................................................................................................................

๖......................................................................................................................................

๗.....................................................................................................................................

๘......................................................................................................................................

๙......................................................................................................................................

๑๐....................................................................................................................................

แบบฝกทกษะท ๑.๑๑

เรอง ค าประสม

๓๑

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท X ทบตวอกษร ก ข ค หรอ ง หนา

ค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

จากขอ ๑ - ขอ ๕ ขอใดไมเปนค าประสม

๑. ก. ลกคอ ข. ลกคด ค. ลกคร ง. ลกครง

๒. ก. ลกปด ข.. ลกเปด ค. ลกโปง ง. ลกปน

๓. ก. น ามน ข. น ามอ ค. น ามา ง. น ามนต

๔. ก. มอบวม ข. มอเบา ค. มอออน ง. มอใหม

๕. ก. คอแขง ข. คอตก ค. คอหอย ง. คอหก

จากขอ ๖ - ขอ ๑๐ ขอใดเปนค าประสม

๖. ก. น าลก ข. น าลน ค. น าใจ ง. น าไหล

๗. ก. ลกนก ข. ลกพอ ค. ลกวง ง. ลกเหบ

๘. ก. เสอยาว ข. เสอขาด ค. เสอเกา ง. เสอกก

๙. ก. บานพง ข. บานนอก ค. บานเรา ง. บานฉน

๑๐. ก. เรอรบ ข. เรอราว ค. เรอลม ง. เรอแลน

๓๒

แบบฝกทกษะท ๑.๑๒

เรอง ค าประสม

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๑. ขอใดไมใชค าประสม

ก. ไมจมฟน

ข. เรอรบหลวง

ค. น าตาลมะพราว

ง. หมเหดเปดไก

๒. ขอใดเปนค าประสมทงหมด

ก. ลกน า ถงมอ หวสง

ข. ชางภาพ บากบน ทมต า

ค. สะดวก น าคาง ยางลบ

ง. ไมขด อวนทวม รหส

๓. ค าประสมในขอใดเกดจากค านามกบค าวเศษณ

ก. วากลาว ดถก

ข. มดแดง มาเรว

ค. อยไฟ ไฟฉาย

ง. ยนด วงเรว

แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง ค าประสม ชนมธยมศกษาปท ๑

วชาภาษาไทย รหสวชา ท๒๑๑๐๑ คะแนนเตม ๑๐ คะแนน เวลา ๑๐ นาท

ค าชแจง 1. ขอสอบมจ านวน ๑๐ ขอ เปนขอสอบ ชนดเลอกตอบ ๔ ตวเลอก

2. ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยวแลวท า

เครองหมายกากบาท (X)

ในกระดาษค าตอบ

๓๓

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๔. ขอใดเปนค าประสมทกค า

ก. คนครว คนรถ คนเดน

ข. ตาปลา ตาน า ตาช า

ค. รถราง รถขยะ รถเมล

ง. เรอพวง เรอหางยาว เรอผ

๕. ค าวา “ผาคลมเตยง” ในขอใดเปนค าประสมไดอยางเดยว

ก. ผาคลมเตยงใหญไมมด

ข. หยบผาคลมเตยงหนอย

ค. ฉนเอาผาคลมเตยงใหเขา

ง. ฉนเอาผาคลมเตยงมาใหเขา

๖. ขอใดไมใชค าประสม

ก. ยาดม

ข. ลมใส

ค. มะเรง

ง. ปนลม

๗. ค าประสมในขอใดแสดงความหมายในทางไมด

ก. ตาไว

ข. หไว

ค. มอไว

ง. ปญญาไว

๘. ขอใดมค าประสมมากทสด

ก. ฝงนางนวลบนวอนรอนเวหา

ข. คาดเขมขดนรภยปลอดภยจรงหรอ

ค. ดาวเทยมชวยในการสอสารไดมาก

ง. ภาพเขยนภาพนท าใหชอเสยงเขากระฉอน

๓๔

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๙. ขอใดไมมค าประสม

ก. อนออยตาลหวานลนแลวสนซาก แตลมปากหวานหไมรหาย

ข. แมรกลกลกกรอยวารก คนอนสกหมนแสนไมแมนเหมอน

ค. ลกผชายลายมอนนคอยศ เจาจงอตสาหท าสม าเสมยน

ง. เทยนดอกไมไขขาวมะพราวพรอม น ามนหอมแปงปรงฟงทวหอง

๑๐. ค าประสมในขอใดเปนค าวเศษณทเกดจากค าไทยแทกบค าทมาจากภาษาอน

ก. ใจด

ข. ใจราย

ค. ใจกศล

ง. ใจปลาซว

ไมแอบดเฉลย

กอนนะคะ ^_^

๓๕

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน

เรอง การสรางค าในภาษาไทย

รายวชาภาษาไทย รหสวชา ท๒๑๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท ๑

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย เลมท ๑ เรอง ค าประสม

ชอ – นามสกล...................................................................ชนมธยมศกษาปท ๑/..... เลขท.......

(ลงชอ)…………………………………………….ผประเมน

(นางญาณนธร ปดสาโก)

วนท…….เดอน…………………..พ.ศ. …………….

เกณฑการประเมน

คะแนนระหวาง ๙-๑๐ อยในเกณฑ ดมาก

คะแนนระหวาง ๗-๘ อยในเกณฑ ด

คะแนนระหวาง ๕-๖ อยในเกณฑ พอใช

คะแนนระหวาง ๐-๔ อยในเกณฑ ปรบปรง

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

คะแนนเตม ๑๐

คะแนนทได

ผลการประเมน

ดมาก

ด

พอใช

ปรบปรง

๓๖

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ภาคผนวก

๓๗

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ขอ ค าตอบ ขอ ค าตอบ

1 ง 6 ง

2 ก 7 ข

3 ค 8 ข

4 ค 9 ค

5 ก 10 ก

ขอ ค าตอบ ขอ ค าตอบ

1 ก 6 ค

2 ก 7 ค

3 ข 8 ค

4 ง 9 ก

5 ง 10 ค

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

เรอง ค าประสม

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เรอง ค าประสม

๓๘

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

แแบบฝกทกษะท ๑.๑

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมจากลกษณะของการสรางทก าหนดให

ตวอยาง เกดจากค ามลตงแตสองค าขนไปมาประสมกน แลวเกดความหมายใหมแตยงม

เคาความหมายเดมอย เชน เสอผา ผลไม

๑. ค ามลทน ามาประสมกนท าหนาทเปนค าวเศษณ

เชน หวออน ใจราย

๒. ค ามลทน ามาประสมกนนน ค าทมความหมายหลกจะอยตน ค าหลงจะเปนค าขยาย

เชน บานเรอน แมบาน

๓. ค าประสมทยอจากใจความมาก ๆ

เชน ชางปน ชาวนา

๔. ค ามลทน ามาประสมกนมาจากค าตงเปนค านามหรอสรรพนาม

เชน พอบาน มดด า

๕. ค าทน ามาประสมตองเขยนตางกน

เชน แมมด ผเสอ

๖. ค าทน ามาประสมกนตองมความหมายตางกน

เชน พดลม เทาไฟ

๗. เมอประสมค าแลวจะไดศพทใหม มความหมายใหมทคลายเนอความเดม

เชน รถไฟฟา ไมแขนเสอ

เรอง ค าประสม

๓๙

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนบอกวธสรางค าประสมจากค าทก าหนดใหเกดจากค าใดประสมกน

ตวอยาง ถอ + ตว เกดจาก ค ากรยา ประสมกบ ค านาม

๑. รถ + ไฟ ค านาม ประสมกบ ค านาม

๒. สถาน + โทรทศน ค านาม ประสมกบ ค านาม

๓. ขด + คอ ค ากรยา ประสมกบ ค านาม

๔. ใจ + งาย ค านาม ประสมกบ ค าวเศษณ

๕. เตา + แกส ค านาม ประสมกบ ค านาม

๖. ตน + เตน ค ากรยา ประสมกบ ค ากรยา

๗. ออน + หวาน ค าวเศษณ ประสมกบ ค าวเศษณ

๘. สอง + ใจ ค านาม ประสมกบ ค านาม

๙. กลาง + บาน ค าวเศษณ ประสมกบ ค านาม

๑๐. มด + แดง ค านาม ประสมกบ ค าวเศษณ

แบบฝกทกษะท ๑.๒

เรอง ค าประสม

๔๐

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมจากค าทก าหนดใหอยางนอยขอละ ๔ ค า

ค า ค าประสม

ขด ขดใจ ขดจงหวะ ขดห ขดตา ขดเบา

กาว กาวหนา กาวไกล

ขม ขมขวญ ขมใจ ขมทอง

ตด ตดใจ ตดอาง ตดรางแห

แขง แขงขอ แขงเมอง แขงตว

น า น าตา น าปลา น ามน น าลาย

ดาว ดาวเทยม ดาวจระเข ดาวประกายพรก

ลก ลกนอง ลกน า ลกปลา

แม แมน า แมยานาง แมทนหว

ชาง ชางปน ชางเครอง ชางไฟฟา ชางซอมรองเทา

แบบฝกทกษะท ๑.๓

เรอง ค าประสม

๔๑

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมโดยหาค ามารวมกบค าทก าหนดให

๑. .........ตน............เตน .............น า..............ซม ทา...........เรอ................

๒. หอง......น า................ .............ภาร..............โรง ................น า..............ใจ

๓. ของ.........เลน.............. ลก.........น า................. ................ทอง............ฟา

๔. ............ขาด.............หาย ...........ยอง...................เบา ................ขน..............สง

๕. ใจ........หาย................. .........น ามน............เครอง ...........น า................เชอม

แบบฝกทกษะท ๑.๔

เรอง ค าประสม

๔๒

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนขดเครองหมายถก หนาค าทเปนค าประสมและท าเครองหมาย

กากบาท หนาค าทไมใชค าประสม

………√……..๑. คนใช ………X……..๒. เตบโต ………√……..๓. อกแตก

………√……..๔. แขกยาม ………X……..๕. พรรณนา ………√……..๖. หมอผ

………√……..๗. น าใจ ………X……..๘. สะดวก …………√…..๙. หงตม

………√……..๑๐. เงนสด ………X……..๑๑. แพรวพราว ………√……..๑๒. ตกใจ

………√……..๑๓. ฟองน า ………X……..๑๔. ปากคอ ………√……..๑๕. น าหวาน

แบบฝกทกษะท ๑.๕

เรอง ค าประสม

๔๓

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนพจารณาค าตอไปน แลวน าค าทเปนค าประสมไปเขยนลงใน

กรอบสเหลยมตามทก าหนดให

ลงแดง เปรยวหวาน วนเสน ใตดน เนอตว

มมมาม ซซา จจ แพรวพราว เทอะทะ

นอกคอก ยมหวาน เพอนฝง ชนบน รวดเรว

เฮฮา พมพ า บากบน ยย เยอะแยะ

ภาคเหนอ นอกทาง ผดเผด หวานเยน ซงหนา

โหรงเหรง ปงปง กกขง ซอตรง พนอง

ค าประสม

ลงแดง เปรยวหวาน วนเสน ใตดน

เนอตว นอกคอก ยมหวาน เพอนฝง

ชนบน รวดเรว ภาคเหนอ นอกทาง

ผดเผด หวานเยน ซงหนา เขยวหวาน

แบบฝกทกษะท ๑.๖

เรอง ค าประสม

๔๔

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนขดเสนใตค าทเปนค าประสม

๑. น าฝน น าอดลม น าเนา ๒. หอหมก หอขนม หอของ

๓. บานนอก บานแม บานสวย ๔. คนใช คนนอน คนมาก

๕. ตนไม ตนหอง ตนมะขาม ๖. ของขวญ ของแพง ของเธอ

๗. ดอกเบย ดอกไม ดอกหอม ๘. ไฟฟา ไฟดบ ไฟสวาง

๙. ลมพด พดลม ลมแรง ๑๐. ปากกา สมด กระเปา

แบบฝกทกษะท ๑.๗

เรอง ค าประสม

๔๕

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท ลงบนชองทเปนค าประสม ในตารางตอไปน

หองน า X ไฟฟา X ไกฟา X พอตา X ปากราย X

ใจบญ X ทนทรพย X รถไฟ X แขกยาม X นกธรรม X

แมมด X ใตเทา X มดโกนหนวด X หมอมฉน X พระคณเจา X

อกแตก X หลบนอน X ดฉน บนลาง X กนอย X

หวหมน X อยวาย ! X ใจเยน X โกรธแคน X กางเกง

แบบฝกทกษะท ๑.๘

เรอง ค าประสม

๔๖

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนสรางค าประสมจากปรศนาค าทายอะไรเอย ทขนตนดวย “เจา”

๑. มมาดงเดม เรมขายคนแรก ไปไหนไมแปลก ขายดบขายด เจาเกา

๒. หรหราร ารวย รปสวยตางหาก ราชาล าบาก แปลงรางเปนกบ เจาชาย

๓. กรมกรมยมพราย อนตรายอยาใกล สาวสาวใสใจ ไกลคนพรรคน เจาช

๔. แถวนพคม ชมนมคนเกง พรรคพวกอวดเบง สงสอนอยหมด เจาถน

๕. ของดมคา อตสาหสะสม เจาของระทม รบไปแจงความ เจาทกข

๖. พระภมคมครอง ผองภยไกลหาง เปนสขทกอยาง ท าถกวธ เจาท

๗. ใหญในงานน พรบผดชอบ กน อย ถาม ตอบ ครอบแลวทงปวง เจาภาพ

๘. ใครกตองเกรง เบงไมขนหรอก ยกเวนแทงออก เขาจายหมดเลย เจามอ

๙. เมองจนจากมา คาขายแขงขน ก าไรเกบพลน ร ารวยทนตา เจาสว

๑๐ วดขาอยาแตะ แตแนะธรรมะ กเลสตองละ บ าเพญกศล เจาอาวาส

แบบฝกทกษะท ๑.๙

เรอง ค าประสม

๔๗

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตงประโยคโดยใชค าประสมทก าหนดให

๑. งอกงาม

พอสอนวาการศกษาท าใหชวตเจรญงอกงามขน

๒. ขางถนน

เมอเชาฉนเจอสนขโดนรถชนนอนตายอยขางถนน

๓. เตารด

เราควรใชเตารดรดผาครงละมากๆ เพอประหยดไฟฟา

๔. รถดวน

พสาวขนรถดวนกลบบานทกวน

๕. ผราย

ผรายทลอบวางระเบดถกจบกมไดตงแตเมอคนน

แบบฝกทกษะท ๑.๑๐

เรอง ค าประสม

๔๘

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

๖. ขนหมาก

ขบวนขนหมากแหมาบานเจาสาวเมอเวลา ๐๙.๐๙ น.

๗. ฝนหลวง

ชาวบานไมมน าดมน าใช ท าใหทางราชการตองท าฝนหลวงชวยอยางเรงดวน

๘. มหกรรมบนเทง

ทางจงหวดจดงานมหกรรมบนเทงเพอรณรงคปองกนยาเสพตด

๙. หวรน

เดกชายแดงเปนเดกหวรนผใหญเตอนอะไรไมเคยฟงเลย

๑๐. มาเรว

ในการแขงขนกรฑามมาเรวสนามชวยแจงผลการแขงขนทกองอ านวยการ

๔๙

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนแตงประโยคโดยใชค าประสม จ านวน ๑๐ ค า

๑......................................................................................................................................

๒......................................................................................................................................

๓......................................................................................................................................

๔......................................................................................................................................

๕......................................................................................................................................

๖......................................................................................................................................

๗.....................................................................................................................................

๘......................................................................................................................................

๙......................................................................................................................................

๑๐....................................................................................................................................

(ขนอยกบดลยพนจของคร)

แบบฝกทกษะท ๑.๑๑

เรอง ค าประสม

๕๐

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ค าชแจง ใหนกเรยนท าเครองหมายกากบาท X ทบตวอกษร ก ข ค หรอ ง หนา

ค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

จากขอ ๑ - ขอ ๕ ขอใดไมเปนค าประสม

๑. ก. ลกคอ ข. ลกคด ค. ลกคร ง. ลกครง

๒. ก. ลกปด ข.. ลกเปด ค. ลกโปง ง. ลกปน

๓. ก. น ามน ข. น ามอ ค. น ามา ง. น ามนต

๔. ก. มอบวม ข. มอเบา ค. มอออน ง. มอใหม

๕. ก. คอแขง ข. คอตก ค. คอหอย ง. คอหก

จากขอ ๖ - ขอ ๑๐ ขอใดเปนค าประสม

๖. ก. น าลก ข. น าลน ค. น าใจ ง. น าไหล

๗. ก. ลกนก ข. ลกพอ ค. ลกวง ง. ลกเหบ

๘. ก. เสอยาว ข. เสอขาด ค. เสอเกา ง. เสอกก

๙. ก. บานพง ข. บานนอก ค. บานเรา ง. บานฉน

๑๐. ก. เรอรบ ข. เรอราว ค. เรอลม ง. เรอแลน

๕๑

แบบฝกทกษะท ๑.๑๒

เรอง ค าประสม

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา

ฐะปะนย นาครทรรพ และคณะ. (๒๕๔๘). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ม.๒. (พมพครงท ๗). กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน.

พรทพย ศรสมบรณเวช และคณะ. (๒๕๔๘). ภาษาไทย ม.๒. กรงเทพฯ : พฒนาคณภาพ

วชาการ.

เพญนภา แสงสระศร. (๒๕๔๔). พชต ENTRANCE ภาษาไทย. กรงเทพฯ : PSP.

เพญศร จนทรดวง และสวคนธ จงตระกล. (๒๕๔๗). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย “ภาษาไทย”. กรงเทพฯ : แมค จ ากด.

ราชบณฑตยสถาน. (๒๕๔๖). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒.

กรงเทพฯ : นานมบคสพบลเคชนส.

วชาการ, กรม. กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๔๖). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน

กลมสาระการเรยนรภาษาไทย “วรรณสารศกษา เลม ๑”. (พมพครงท ๒). กรงเทพฯ :

ครสภาลาดพราว.

วพธ โสภวงศ และคณะ. (๒๕๔๘). ภาษาไทยชนมธยมศกษาปท ๒. (พมพครงท ๒).

กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

เสนย วลาวรรณ และคณะ. (๒๕๔๘). หลกการใชภาษาไทย ชวงชนท ๓. กรงเทพฯ :

ไทยวฒนาพานช.

บรรณานกรม

๕๒

แบบฝกทกษะ

หนา หนา

เลมท ๑ ค ำประสม

เรอง การสรางค าในภาษาไทย หนา