สารบญ

Swine Acute Diarrhea Syndrome Coronavirus (SADS-Cov) 2

สรปสภาวะโรคสตวในภาคตะวนตก 5

สรปผลการตรวจวเคราะหคณภาพสนคาปศสตว 6

กจกรรม ศวพ.ภาคตะวนตก 7

จดหมายขาว ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

Veterinary Research and Development Center (Western Region) Newsletter ปท 17 ฉบบท 4 ประจ าเดอน มกราคม 2563

บรรณาธการ สวสด ครบท านผ ต ดตาม จดหมายขาวศวพ. ภ า ค ต ะ ว น ต ก เ ร า ม ส า ร ะ น า ร ม า น า เ ส น อ ไ ด แ ก Swine acute diarrhoea syndrome coronavirus SADS-CoV ตอดวยสรปสภาวะโรคสตว สรปผลการตรวจวเคราะหคณภาพสนคาปศสตว และกจกรรมชาว ศวพ.ตะวนตกครบ

2

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

Swine Acute Diarrhea Syndrome Coronavirus (SADS-Cov) สพ.ญ.ศรนทพย เขมทอง

จากการระบาดของเชอไวรสโคโรนาสายพนธใหม 2019-Novel CoV หรอ COVID-19 ทเมองอฮนในสาธารณรฐประชาชนจน และแพรกระจายไปทวโลก ท าใหมการตนตวถงโรคทเกดจากไวรสโคโรนามากขน ส าหรบในวงการการเลยงสกรเชอไวรสโคโรนาทส าคญทกอโรคในสกร และสรางความสญเสยทางเศรษฐกจแกเกษตรกรผเลยง ไดแก Porcine epidemic diarrhoea virus (PEDV), Transmissible gastroenteritis virus (TGEV) และ Porcine deltacoronavirus (PDCoV) โดยกอใหเกดโรคในระบบทางเดนอาหารของสกร นอกจากนในป 2560 มการคนพบเชอโคโรนาทท าใหเกดอาการทองเสยอยางรนแรงในลกสกรทางตอนใตของจน สงผลท าใหมสกรตายเกอบ 25,000 ตว โดยเชอไวรสโคโรนาสายพนธใหม ชอวา Swine acute diarrhoea syndrome coronavirus หรอ SADS-CoV เชอไวรสชนดนมความเชอมโยงกบ novel HKU2-related coronavirus ซงพบไดในคางคาวเกอกมา (Rhinolophus spp.) โดยจากการถอดรหสพนธกรรมพบวา SADS-CoV มรหสพนธกรรมคลายคลงกนมากถง 96-98 เปอรเซนต กบเชอไวรสโคโรนา HKU2 ในคางคาวเกอกมา ทแยกไดจากพนทเดยวกน แตกลไกจากตดเชอจากคางคาวมาสสกรยงไมทราบแนชด

สาเหต เกดจากเชอ SADS-CoV ซงอยใน Alphacoronavirus เชนเดยวกบโรค TGEV และ PEDV เปน Single stranded RNA

ภาพ A ภาพจากกลองจลทรรศนอเลกตรอนแสดงใหเหนเชอไวรสโคโรนาทแยกไดจากสกรปวย (Bar=100nm) (ทมา: Pan et al, 2017)

A

การตดตอ เชอไวรสถกขบออกมาพรอมอจจาระ การตดตอจงมก

ผานทางการกนอาหารทปนเปอนเชอไวรสดงกลาว รวมทงเชอไวรสทปนเปอนตดมากบวสดอปกรณตางๆ และยานพาหนะ

3

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

อาการปวย อาการคลายคลงกบการตดเชอไวรสโคโรนาตวอนๆ คอ สกรมอาการเบออาหาร ทองเสย ถายเหลวเปนน า อาเจยน

มภาวะขาดน าอยางรนแรง น าหนกลดอยางรวดเรว ออนแรง อาการของโรคมกเกดรนแรงและกอใหเกดการตายในสกรแรกเกด โดยเฉพาะลกสกรทเกดจากแมทไมมภมคมกน ลกสกรทตดเชอจะตายใน 2 -6 วนหลงจากทแสดงอาการ อตราการตายในลกสกรทอายนอยกวา 5 วน สงถง 90 เปอรเซนต ในขณะทลกสกรทอายมากกวา 8 วน จะพบอตราการตายลดลงเหลอเพยง 5% จากการทดลองใหเชอในลกสกรสขภาพด และปลอดจากโรคทางระบบทางเดนอาหารอนๆ พบวาหลงจากไดรบเชอวนท 2-4 ลกสกรจ านวน 50 เปอรเซนตแสดงอาการถายเหลวเปนน า น าหนกลดลงอยางรวดเรว เมอท าการผาซากพบรอยโรคทล าไสเลก โดยผนงล าไสบาง เมอตรวจดดวยกลองจลทรรศนพบลกษณะรอยโรคทางจลพยาธวทยาคอ พบการฝอของวลลย (villus atrophy) ภาพ B แสดงลกสกรมอาการถายเหลวเปนน า ภาพ C แสดงลกษณะของล าไสเลกสกรทตดเชอ มผนงล าไสบางและภายในมมอจจาระสเหลอง (ทมา: Pan et al, 2017)

ภาพ D แสดงลกษณะทางจลพยาธวทยาของล าไสเลกลกสกรทไมไดรบเชอ ภาพ E แสดงลกษณะทางจลพยาธวทยาของล าไสเลกลกสกรหลงจากทไดรบเชอ SADS-CoV เปนเวลา 4 วน พบการฝอของวลลย (villus atrophy) (ทมา: Zhou et al., 2018)

E D

C B

4

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

ภาพ F แสดงลกษณะของล าไสเลกลกสกรทไมไดรบเชอ ยอมสดวยวธทางอมมโนฮสโตเคม ไมพบการตดสเฉพาะของไวรส ภาพ G แสดงลกษณะของล าไสเลกลกสกรทไดรบเชอ SADS-CoV ยอมสดวยวธทางอมมโนฮสโตเคม แสดงการตดสเฉพาะของไวรสภายในเซลลบผวล าไส (ทมา: Zhou et al., 2018) การรกษา ไมมการรกษาทจ าเพาะ การควบคมและปองกนโรค

จดการดานสขาภบาล ความสะอาดของอปกรณเครองใช รองเทา เสอผาและยานพาหนะเขาออกในฟาร ม ปจจบนยงไมพบโรคนในประเทศอนๆ

การสรางภมคมกนใหแมสกร โดยการน าล าไสลกสกรทตดเชอใหแมสกรกน การตรวจวนจฉย

วนจฉยจากลกษณะอาการปวย รวมกบการตรวจพสจนแยกเชอไวรส SADS-CoV ดวยวธ RT-PCR นอกจากนแลวอาจตรวจแอนตเจนของเชอโดยใชวธ immunofluorescence และ immunoelectron microscopy ทงโรคนสามารถหาแอนตบอดตอโรคโดยการตรวจทางซรมดวยวธ ELISA การตดตอสคน

ยงไมพบการตดตอสคน ชวงทมการระบาดของ SADS-CoV ในประเทศจน มการตรวจหาแอนตบอดของคนงานฟารมทมความใกลชดกบสกรปวย จ านวน 35 คน ผลไมพบแอนตบอดตอเชอไวรสดงกลาว เอกสารอางอง Pan, Y., Tian, X., Qin, P., Wang, B., Zhao, P., Yang Y.L., Wang, L., Wang, D., Song, Y., Zhang, X. and Huang, Y.

2017. Discovery of a novel swine enteric alphacoronavirus (SeACoV) in southern China. Vet. Mi-crobiol. 211: 15-21.

Zhou, P., Fan, H., Lan, T., Yang, X.L., Shi, W.F., Zhang, W., Zhu, Y., et al. 2018. Fatal swine acute diarrhoea syndrome caused by an HKU2-related coronavirus of bat origin. Nature 556: 255-258.

G F

5

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

สรปสภาวะโรคสตวในภาคตะวนตก ในระหวางระหวางวนท 23 ธนวาคม ถง 22 มกราคม 2563 หองปฏบตการศนยวจยและพฒนาการสตวแพทย ภาคตะวนตก ตรวจพบโรคสตว ซงสรปจาก Case ทสงตรวจดงน

แหลงขอมล: วก.8 กลมระบาดวทยาและสารสนเทศ

โรค ชนดสตว จ านวน

สตวในฝง ปวย ตาย

จ านวนเกษตรกร

ต าบลทเกดโรค

อ าเภอทเกดโรค

จงหวด สงตรวจ ตรวจพบ

Brucellosis แพะเนอ 107 - - 1 ทาขาม สามพราน นครปฐม 107 1

Rabies สนข 6 1 1 1 โคกหมอ

เมองราชบร

ราชบร 1 1

- 1 1 1 ทาราบ เมอง

ราชบร ราชบร 1 1

6

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

รายการตรวจวเคราะห จ านวน

ตวอยาง ผานเกณฑ

ไมผาน

เกณฑ รายการตรวจวเคราะห

จ านวน

ตวอยาง ผานเกณฑ

ไมผาน

เกณฑ

ตรวจวเคราะหคณภาพอาหารสตว ตรวจวเคราะหคณภาพน านม Chlortetracycline 79 79 0 pH 12 12 0

Oxytetracycline 79 79 0 FP 12 5 7

Zoalene 79 79 0 MBT 12 10 2

Roxarsone 79 79 0 Escherichia coli * 12 - -

Nitrovin 79 79 0 Coliform 12 11 1

Nitrofurantoin 79 79 0 Total bacterial count 12 10 2

Nitrofurazone 79 79 0 LPC 12 12 0

Furaltadone 79 79 0 Antibiotic 12 12 0

Furazolidone 79 79 0 %Fat 1,353 1,215 138

ตรวจวเคราะหคณภาพเน อสตว %Protein 1,353 1,175 178

Salmonella spp. 20 20 0 %Lactose * 1,353 - -

ยาตานจลชพตกคาง 20 18 2 %SNF 1,353 841 512

Total bacterial count 20 19 1 %TS* 1,353 821 532

Coliform 20 19 1 Somatic cell count 1,353 814 539

Escherichia coli 20 20 0

Faecal Streptococcus 20 20 0 ตรวจวเคราะหน าเสย Staphylococcus aureus 20 20 0 pH 8 8 0

BOD 8 5 3 ตรวจวเคราะหสารเบตาอะโกรนสต β-agonist - ปสสาวะ COD 8 0 8 467 456 11

β-agonist - เน อสตว 0 0 0 TKN 8 2 6

Ractopamine 21 21 0 TSS 8 2 6

ในระหวางวนท 1 ธนวาคม - 31 ธนวาคม 2562

ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก ไดปฏบตงานตรวจสอบคณภาพสนคาปศสตว ดงน

สรปผลการตรวจวเคราะหคณภาพสนคาปศสตว

แหลงขอมล : หองรบตวอยาง กลมตรวจสอคณภาพสนคาปศสตว * ตรวจแตไมมเกณฑมาตรฐาน

7

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

วนท 8 มกราคม 2563 ผอ.สภาพร จวงพานช พรอมดวยเจาหนาทของศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตกทกคน รวมกนจดกจกรรมท าบญเลยงพระ รบประทานอาหารรวมกน กจกรรมสนทนาการกฬาฮาเฮ พรอมทงจบฉลากของขวญเนองในวนขนปใหม

8

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

วนท 9 มกราคม 2563 นางสาวเสาวลกษณ พาดวง นางสาวศรนทพย เขมทอง นายกฤษขจร พฒนะพชย และ นายสมชาย กองศรเรอง เปนตวแทนศนยฯ มอบขนมใหกบนกเรยนโรงเรยนบานหนองตาพด และโรงเรยนวดระฆงทอง อ าเภอโพธาราม จงหวดราชบร เพอสนบสนนกจกรรมวนเดกแหงชาต ประจ าป 2563

9

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

วนท 20-31 มกราคม 2563 เจาหนาทศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตกไดรวมกนปลกไมดอกไมประดบ เพอปรบปรงทศนยภาพของศนยฯ บรเวณทางเขาศนยฯ และดานหนาอาคารชนสตร

10

จดหมายขาว ฉบบท 5 (มกราคม 2563) ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

วนท 29 มกราคม 2563 ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก ไดจดประชมซกซอมความเขาใจหลกเกณฑในการจดท าผลงานวชาการ ส าหรบนกวชาการในพนทปศสตวเขต 7 ณ หองประชมศนยฯ โดยนกวชาการไดรบฟงบรรยายแนวทางการท าแบบสอบถามตามหลกการ KAP สอบถามปญหา และขอสงสยตางๆ ทงนเพอใชเปนเครองมอในการท างานวจย/งานวชาการทเกยวของกบการปศสตวตอไป

สงบทความ งานวจย ขอคดเหนเสนอแนะ หรอสอบถามปญหาสขภาพสตวไดท บรรณาธการจดหมายขาว ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

ต ปณ. 18 อ.จอมบง จ.ราชบร 70150 โทร. 0-3291-9575-6 โทรสาร 0-3291-9575-6 ตอ 114

http://www.facebook.com/vrd.ratchaburi, E-mail: newswestern2@gmail.com

ทปรกษา สพ.ญ.สภาพร จวงพานช ผอ านวยการศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

บรรณาธการ นายธต จะนะจนา

กองบรรณาธการ นางเพชรรตน เปยมสขศานต น.สพ.ตระการศกด แพไธสง สพ.ญ.เสาวลกษณ พาดวง

น.ส.สภาพร มบญ น.ส.สายทธ บญสงข น.ส.ศรจนทร วงษมข นายกฤษขจร พฒนะพชย น.ส.กตตยา ไพบลยกลกร

Veterinary Research and Development Center (Western Region) Newsletter ศนยวจยและพฒนาการสตวแพทยภาคตะวนตก

ปท 17 ฉบบท 4 ประจ าเดอน มกราคม 2563 ISSN: 1685-5493

จดหมายขาว