ชวประวตมตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ

ชวประวตมตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยายทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ

ISBN 000-000-00000-0-0

พมพครงท ๑ ธนวาคม๒๕๖๒

จ�านวน ๒,๕๐๐เลม

จดพมพโดย กองทนลกษณาลฬหาชวะ

๑/๓ถ.แกวนวรฐซอย๓ต.วดเกต

อ.เมองจ.เชยงใหม๕๐๐๐๐

พมพท

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๓

ค�าน�า

ในโอกาสชาตกาล๑๕๐ปของทานพระอาจารยมนภรทตตเถระในวนท๒๐มกราคม๒๕๖๓

และในโอกาสทองคการยเนสโกประกาศยกยองใหททานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ เปนบคคล

ของโลกสาขาสนตภาพในวาระปพ.ศ.๒๕๖๓-๒๕๖๔กองทนลกษณาลฬหาชวะไดจดท�าหนงสอ

ชดธรรมะแจกเปนธรรมทานจ�านวน๔เลมดงน:-

๑. หนงสอประวตทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ทเขยนโดย ทานอาจารยพระมหาบว

ญาณสมปนโนวดปาบานตาดจงหวดอดรธานเพอเทดเกยรตคณของทาน

๒. หนงสอชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยายของทาน

พระอาจารยมน ภรทตตเถระ ซงน�ามาจากหนงสอทแจกในงานฌาปนกจศพของทานพระอาจารยมน

เมอวนท๓๑มกราคม๒๔๙๓แตเปนฉบบพมพครงท๒(เมอวนท๓๑มกราคม๒๕๒๗)จดพมพ

โดยชมรมพทธศาสน การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ซงกองทนฯ ไดถายเอกสารเพอ

น�ามาจดพมพในครงนจากหองหนงสอหายากส�านกหอสมดแหงชาตกรงเทพมหานคร

ปจจบนมการเผยแพรธรรมะของหลวงปมนทางเวบไซตตางๆ โดยทผอานไมทราบวาเปนธรรมะ

จากตนฉบบจรงหรอไม หนงสอเลมนจงถอวาเปนตนฉบบได เนองจากไดน�ามาจากหนงสอทแจก

ในงานฌาปนกจศพของทานพระอาจารยมน

บางเรองทพมพในหนงสอเลมนไดน�ามาจากหนงสอบรพาจารย พมพครงท ๑ (พฤศจกายน

๒๕๔๓)ในอากาสครบรอบวนมรณภาพของทานพระอาจารยมนภรทตตเถระ๕๐ปเปนการบนทก

ปกณกธรรมและเกรดประวตขององคทานในปจฉมสมย พมพท บรษท ศลปสยามบรรจภณฑและ

การพมพจ�ากดกรงเทพฯ

บางเรองไดน�ามาจากหนงสอบรพาจารย ธรรมปฏปทา และโอวาทธรรมของทานพระอาจารย

มน ภรทตตมหาเถร พมพครงท ๕ (พ.ศ. ๒๕๕๗) พมพแจกเปนธรรมทานในโอกาสปท ๖๕

ในวนครบรอบวนละสงขารของทานพระอาจารยมน (๑๐-๑๑พฤศจกายน๒๕๕๗)พมพทบรษท

ชวนพมพ๕๐จ�ากดกรงเทพฯ

บางเรองน�ามาจากบนทกบนหนแกรนต บนกฏหลวงปมน ทวดปานาคนมตต สกลนครและ

บางเรองน�ามาจากเวบไซต เพอเปนการเผยแพรธรรมะของทานพระอาจารยมน ใหแพรหลายไป

ในหมผสนใจศกษาเพอนอมน�าไปประพฤตปฏบตตาม

ทานอาจารยพระมหาบว ญาณสมปนโน ไดกลาวไวในหนงสอประวตทานพระอาจารยมน

ภรทตตเถระวาทานพระอาจารยมน เปนอาจารยเอกทางดานพฒนาจตใจคน โอวาทขอหนง

ททานพระอาจารยมนเคยกลาวไวใน ภรทตตธรรมโมวาท คอ ทาน ศล ภาวนา ธรรม ทง ๓ น

เปนรากแกวของความเปนมนษย และเปนรากเหงาของพระศาสนา ผเกดมาเปนมนษยตองเปน

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๔

ผเคยสงสมธรรมเหลานมาอยในนสยของผจะมาสวมรางเปนมนษย ทสมบรณดวยมนษยสมบต

อยางแทจรง

๓. หนงสอธรรมะเพอชวตพนทกข ๔ เปนการรวบรวมเทศนาธรรม บรรยายธรรม และ

บทความธรรมะของพระสงฆและฆราวาส เพอแจกเปนธรรมทานแกผสนใจใฝร ใฝศกษาธรรมะ

ไดอาน ไดศกษาแลว นอมน�าไปประพฤตปฏบตตาม ใหเกดประโยชนสงสดแกตนเองและสงคม

ตามทตงความปรารถนาไวคอมนษยสมบตสวรรคสมบตหรอนพพานสมบต

การพมพหนงสอในครงนกองทนฯไดเปดโอกาสใหผทสนใจรวมท�าบญเปนเจาภาพพมพหนงสอ

ชดธรรมะ ๒ เลม (คอ เลม ๑ และ ๒)เพอแจกเปนธรรมทานสามารถสงเงนมารวมสนบสนนการพมพ

ในครงนได และกองทนฯ ไดรบความอนเคราะหจากประธานโครงการหนงสอธรรมะธรรมทานคอ

พระอาจารยน�าชย ชยากโร วดปาพทธพจนาราม อ�าเภอหางดง เชยงใหม ท�าการประชาสมพนธ

โพสตลงในเฟสบคของกลมโครงการธรรมะธรรมทานใหกบกองทนฯดวย

สวนหนงสอชดธรรมะ เลม ๓ (เรองหนงสอธรรมะเพอชวตพนทกข ๔) กองทนลกษณา

ลฬหาชวะจะเปนผจดพมพจ�านวน๑,๐๐๐เลมเพอแจกเปนธรรมทาน

ในการพมพหนงสอธรรมะเพอชวตพนทกข ๔ มเนอหาจ�านวนมาก ท�าใหไมสามารถพมพ

อยในเลมเดยวกนไดกองทนลกษณาลฬหาชวะจงแบงพมพเปน๒เลมคอเลม๑และเลม๒

กองทนลกษณา ลฬหาชวะ ขออนโมนาบญกบทกทานทรวมเปนเจาภาพพมพหนงสอประวต

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถระในครงนเพอแจกเปนธรรมทานใหแกพระภกษสามเณรวดตางๆ

หองสมดและสาธชนทงหลาย

วตถประสงคทกองทนฯ จดพมพหนงสอชดธรรมะ ๓ เลม มดงน :-

๑.ตองการเทดเกยรตคณของทานพระอาจารยมนภรทตตเถร

๒.เพอรกษาตนฉบบค�าสอนของทานพระอาจารยมนภรทตตเถรใหยงคงอยตอไปเรอยๆ

กองทนฯ จงไดน�าตนฉบบหนงสอแจกในงานฌาปนกจศพของทานพระอาจารยมน มาพมพ

เปนครงท ๓ (มกราคม ๒๕๖๓) ตอจากการพมพครงแรก (๓๑ มกราคม ๒๔๙๓) และตอจาก

การพมพครงท๒(๓๑มกราคม๒๕๒๗)

นอกจากนกองทนฯยงไดรวบรวมโอวาทธรรมค�าสอนและขอวตรปฏบตของทานพระอาจารย

มนภรทตตเถรจากแหลงตางๆเทาทสามารถคนไดมาพมพรวมอยในหนงสอเลมนดวย

๓.เพอใหพทธศาสนกชนมโอกาสศกษาธรรมะของพระพทธเจาจากพระสงฆรปอนๆ

ในยค ๔.๐ ผานการอานเทศนาธรรมททางกองทนฯ ไดถอดเทปวดโอจากชอง Youtube

น�าไปสการปฏบตเพอเขาสมรรคผลนพพาน ในชาตปจจบนตามความประสงคของพระพทธองค

ทตองการใหมนษยทกคนพนจากการเวยนวายตายเกดในวฏสงสาร

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๕

การท�าหนงสอธรรมะ แจกเปนธรรมทานนน มอานสงสสงมาก กลาวกนวา “การใหธรรมะ

ชนะการใหทงปวง”เพราะผทไดศกษาเกดความศรทธาแลวนอมน�าไปประพฤตปฏบตตามสามารถ

พนทกขไดจรงและอาจส�าเรจเปนอรยบคคลในพระพทธศาสนาส�าเรจเปนพระโสดาบน

พระสกทาคามพระอนาคามและพระอรหนตไดในทสดตามก�าลงของความศรทธาวรยะสต

สมาธปญญาของแตละบคคล

ชชวด คณารกษ

ประธานกองทนลกษณาลฬหาชวะ

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๑๖

สารบญ

๑.ค�าน�าของประธานกองทนลกษณาฯ ๓

๒.ค�าปรารภของเจาอาวาสวดตางๆทหลวงปมนเคยพกวเวกหรอจ�าพรรษาไดแก

๒.๑พระธรรมธชมน(อมรญาโณทโย) ๗

เจาอาวาสวดปทมวนารามกรงเทพฯ

๒.๒พระราชวสทธนายก(พรมมาจตตภโย) 8

เจาอาวาสวดปาสทธาวาสสกลนคร

๒.๓พระราชวสทธญาณ(ฤทธรงคญาณวโร) ๑๑

เจาอาวาสวดปาดาราภรมยเชยงใหม

๒.๔พระครอบลคณาภรณ ๑๓

เจาอาวาสวดเลยบอบลราชธาน

๒.๕พระครสทธธรรมาภรณ(พระอาจารยพยงชวนปญโญ) ๑๔

เจาอาวาสวดภรทตตถราวาสสกลนคร

๒.๖พระอธการอวานเขมโก ๑๕

เจาอาวาสวดปานาคนมตตสกลนคร

๓.ประวตวด

๓.๑ประวตวดเลยบ ๑๙

๓.๒ประวตวดปทมวนาราม ๓๗

๓.๓ประวตวดเจดยหลวง ๖๐

๓.๔ประวตวดปานาคนมตต ๗8

๓.๕ประวตวดภรทตตถราวาส ๙๓

๓.๖ประวตวดปากลางโนนภ ๑๐๐

๓.๗ประวตวดปาสทธาวาส ๑๐๖

๔.เรองทน�ามาจากหนงสองานฌาปนกจศพพระอาจารยมนภรทตตเถระมดงน:-

๔.๑ชวประวตของพระอาจารยมนภรทตตเถระ ๑๒๐

เขยนโดยพระอรยคณาธาร

๔.๒มตโตทยธรรมเทศนาชดแรก ๑๓๔

บนทกโดยพระภกษวรยงและพระภกษทองค�าญาโณภาโส

๔.๓ธรรมเทศนาชดปจฉมสมยระหวางพ.ศ.๒๔๙๑-๒๔๙๒ ๑๔๗

บนทกโดยพระภกษทองค�าญาโณภาโสและพระภกษวนอตตโม

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๑๗

๔.๔บทประพนธ ๑๖๑

ของพระอาจารยมนภรทตตเถระ

๔.๕บทธรรมบรรยาย ๑๗๒

ของพระอาจารยมนภรทตตเถระ

๕.เรองทไดมาจากวดเจดยหลวง

๕.๑ขนธวมตสะมงคธรรมะ ๒๐๒

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร(ลายมอ)

ลขตครงเมออยวดปทมวนารามกรงเทพฯ

๕.๒ขนธวมตสะมงคธรรมะ ๒๑๕

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร(ตวพมพ)

ลขตครงเมออยวดปทมวนารามกรงเทพฯ

๕.๓Khandha Vimutti and Samangidhamma ๒๒๑ PhraBūridatta(Mun) ByAjahnPaññāvaḍḍho

๕.๔ประวตพระอาจารยปญญาปญญาวฑโฒ ๒๓๕

๕.๕HistoryofLuangPuPanyaPanyawatthoorPhraPeterJohnMorgan ๒๓๙

๖.ขอวตรปฏบตในองคพอแมครอาจารยใหญมนภรทตตเถระ ๒๔๓

จากเวบไซตhttp://www.luangpumun.dra.go.th/best_practices ๗.ภรทตตธมโมวาท ๒๕๔

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร

8.โอวาทธรรมของทานพระอาจารยมนภรทตตเถระทใหไวแกศษยานศษย ๒๖๗

บนทกธรรมโดยหลวงปหลยสจนทสาโร

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร

๙.ประวตอฐทานพระอาจารยมนกลายเปนพระธาต ๒๗8

ทานอาจารยพระมหาบวญาณสมปนโน

๑๐.คตธรรมค�าสอนของพอแมครอาจารยมน ๒8๔

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร

บนทกจากขอความทจารกบนแผนหนแกรนตทอยบนกฏพระอาจารยมนภรทตโต

วดนาคนมตสกลนคร

๑๑.ผลงานหลวงปมน(เทศนอบรมฆราวาสณวดปาหนองผอจ.สกลนคร) ๒8๖

ทานอาจารยพระมหาบวญาณสมปนโน

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๑8

๑๒.เมตตาธรรม ๒๙๒

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร

๑๓.ปกณกธรรม ๓๐๕

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถร

๑๔.เคลอนขบวนไปสความจรง ๓๒๔

ทานอาจารยพระมหาบวญาณสมปนโน

๑๕.ปฏปตตปจฉาวสชนา ๓๓๑

การถาม-ตอบระหวางพระธรรมเจดย(ผถาม)

และทานพระอาจารยมนภรทตตเถร(ผตอบ)

๑๖.อบายแหงวปสสนาอนเปนเครองถายถอนกเลส ๓๖๑

๑๗.รายชอพระเถรานเถระทงพระคณาจารยทเปนศษยานศษยทสบแนวทางปฏปทา ๓๖๔

ทานพระอาจารยมนภรทตตเถระ

๑8.อาจารยธรรมของทานพระอาจารยมนภรทตตเถระ ๓๖8

๑๙.ทานพระอาจารยมนภรทตตมหาเถระแสดงธรรมณวดปาหนองผอสกลนคร ๔๔๙

บนทกธรรมโดยหลวงปหลยสจนทสาโร

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๔๖๐

ค�าขอบคณ

กองทนลกษณาลฬหาชวะขอขอบคณผทใหความรวมมอในการจดท�าหนงสอเลมนจนกระทง

ท�าใหหนงสอเสรจสมบรณไดแก:-

๑.สมเดจพระพทธโฆษาจารย(ประยทธปยตโต)วดญาณเวศกวนนครปฐม

๒.พระธรรมธชมน(อมรญาโณทโย)เจาอาวาสวดปทมวนารามกรงเทพฯ

๓.พระราชวสทธนายก(พรมมาจตตภโย)เจาอาวาสวดปาสทธาวาสสกลนคร

๔.พระราชวสทธญาณ(ฤทธรงคญาณวโร)เจาอาวาสวดปาดาราภรมยเชยงใหม

๕.พระครอบลคณาภรณ(วระชยอรญชโย)เจาอาวาสวดเลยบอบลราชธาน

๖.พระครสทธธรรมาภรณ(พยงชวนปญโญ)เจาอาวาสวดภรทตตถราวาสสกลนคร

๗.พระมหาดวงรตนฐตรตโนป.ธ.๙เจาอาวาสวดบพพารามเชยงใหม

8.พระครพชรปญญาพสทธ(พชรพลปญญาปสโต)วดปาสทธาวาสสกลนคร

๙.พระอธการอวานเขมโกเจาอาวาสวดปานาคนมตตสกลนคร

๑๐.พระอธการชยวฒนฐตญาโณเจาอาวาสวดปากลางโนนภสกลนคร

๑๑.พระอธการน�าชยชยากโร(เตมศรเกยรต)เจาอาวาสวดปาพทธพจนารามเชยงใหม

คณะท�างาน

ทปรกษา อาจารยประคองสวรรณาภา

ประธาน ผศ.ชชวดคณารกษ

รองประธาน อาจารยพรรณรศมปยะพงศววฒน

คณะท�างาน รงทวาบญปน

บญฑตาจรเวชวานช

มทนยามหาวงค

ชนณชดาบญปน

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๑๙

ประวตวดเลยบต�าบลในเมอง อ�าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน

สถานทตง

ตงอยเลขท ๑๑๖ ถนนเขอนธาน ต�าบลในเมอง อ�าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน สงกด

คณะสงฆธรรมยตมเนอท๙ไร๑งาน๓๗ตารางวาจากหลกฐานและบนทกของพระเดชพระคณ

พระโพธญาณมน(สธรภททโย)กลาววาวดนกอตงเมอเดอนพฤศจกายนพ.ศ.๒๓๙๑จ.ศ.๑๒๑๐

ร.ศ.๖๗ปวอกสมฤทธศกตรงกบปลายรชสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหวรชกาลท๓

(ไมพบหลกฐานทเปนเอกสารการขอตง)เปนวดทสรางขนเลยบคเมองในแนวกนแมน�ามลซงตอมา

คอถนนเขอนธานนนเอง

สวนทมาของชอวดนนพระโพธญาณมนทานสนนษฐานไววานาจะเปนวดซงสรางเลยบคเมอง

เพราะลกษณะของแนวรมแมน�ามลซงเปนชนสงแลวจงลาดต�าลงมาทางทศเหนอเปนแองอยระหวาง

แนวถนนศรณรงคในบรเวณซงเรยกขานกนวาหลบยางใหญมหนองน�าอยเรยกวาหนองนกทาอกทง

ยงมชอของถนนเขอนธานปรากฏอยแตกมบางทานสนนษฐานวาชอวดนนอาจมาจากกรยาอาการ

เดนไปตามรมขอบคเมองของหลวงปเสาร

เดมเปนส�านกสงฆสายวปสนา เมอส�านกสงฆแหงนมอายได ๔๔ ป มเจาอาวาสปกครองมา

๑๐ รป จนถงยคทานพระอาจารยทพยเสนา ทพพเสน (แทนทพย) เปนเจาอาวาส หลงจากทาน

มรณภาพลง กไมมพระสงฆองคใดครองส�านกสงฆแหงนอกตอไป จงเปนเหตใหวดเลยบตองรางไป

เปนเวลาเกอบป

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒๐

ในสมยพระยาสงหเทพมาเปนขาหลวงก�ากบราชการเมองอบลราชธานจงใหทาวสทธสารบญช

คอพระอบลกาลประชานจกบเมองแสนอนกรมชางทองจนพรอมดวยญาตวงศพากนมาปฏสงขรณ

วดเลยบขนแลวนมนตพระอาจารยเสารกนตสลเถรพระอาจารยฝายวปสสนามาครองวดหลวงปเสาร

กนตสลเถรไดบกเบกเสรมสรางขนเปนวดธรรมยตเมอพ.ศ.๒๕๓๔ในรชกาลท๕ภายในมพระคร

วเวกพทธกจ (เสาร) เปนเจาอาวาส พรอมดวยภกษสามเณรภายนอกมพระอบลการประชานจ

(บญช พรหมวงศานนท) พระสรพลชยากร (อน) ทาวกรมชางทองจน และสงการจารปจฌา

สงการจารเกษและทายกาไดพรอมกนมศรทธาขยายพนทวดเพมเตมโดยสรางรวรอบวดเสนาสนะ

และถาวรวตถ

ตอมาหลวงปเสารกนสลเถรขอพระราชทานเปนวสงคามสมาโดยทาวสทธสารและเพยเมอง

จนไดกราบบงคมทลพระกรณาเปนวสงคามสมาตามพระราชโองการท8๗/๓๐๓ตงแตวนท๒๖

มนาคม๒๔๓๙ตรงกบรชสมยของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท๕

เสนาสนะและถาวรวตถ

ในวดมเสนาสนะและถาวรวตถดงน:-

พระประธานปนปน ๑องค

(หนาตก๑.๙๙เมตรสง๒.๙๙เมตร)

พทธสมา ๑รป

หอแจก ๑หลง

หอฉน ๑หลง

กฏ ๔หลง

โปงหลอดวยทองส�ารด ๑ลก

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒๑

ตพระไตรปฎกลายรดน�า ๑หลง

มค�าจารกอกษรธรรมวา พระครเสารพรอมดวยสทธวหารกเปนผซอมแปงรจณา ไดจาง

ทาวจนสสราชเปนผเขยนลายโกเมด เจยผผวนางบญตา พรอมใจกน ขอใหขาพระเจาทงหลายไปส

พระนพพาน นพพานปจจยโยโหต...(ขอความลบเลอน)

ธรรมาสน ๒หลง

และยงไดท�าการปลกตนไมในบรเวณวดไดแก:-

ตนมะพราว จ�านวน๒๑๐ตน

ตนหมาก จ�านวน ๖๐ตน

ตนมะมวง จ�านวน๔๐๐ตน

ตนขนน จ�านวน๓๒8ตน

ตนมะปราง จ�านวน ๒๕ตน

ขอพระราชทานวสงคามสมา

หลวงปเสารในฐานะเจาอาวาสกไดขอพระราชทานขอเปนวสงคามสมา โดย ทาวสทธสาร

และเพยเมองจน ไดกราบบงคมทลพระกรณาเปนวสงคามสมาตามพระราชโองการท 8๗/๓๐๓

ตงแตวนท๒๖มนาคมร.ศ.๑๑๕พทธศกราช๒๕๓๕ตรงกบปท๒๔ในรชสมยพระบาทสมเดจ

พระจลจอมเกลาเจาอยหวรชกาลท๕ดงรายละเอยดพระบรมราชโองการพระราชทานวสงคามสมา

วดเลยบ

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒๒

ท ๘๗/๓๐๓

มพระบรมราชโองการประกาศไวแกชนทงปวงวา ทเขตรพระอโบสถวดเลยบแขวงเมอง

อบลราชธาน โดยยาว ๗ วา กวาง ๕ วาทาวสทธสารกบเพยเมองจน กรมการเมองอบลราชธาน ไดให

กราบบงคมทลพระกรณา ขอเปนทวสงคามสมา พระเจาแผนดนสยามไดทรงยนดอนโมทนา อนญาต

แลว โปรดใหกรมการปกก�าหนดใหตามประสงค ทรงพระราชอทศทนนใหเปนวสงคามสมา แยกเปน

แผนกหนงตางหากจาก พระราชอาณาเขตร เปนทวเสศส�าหรบพระสงฆแตจาตทศทงส ท�าสงฆกรรม

อโบสถกรรมเปนตน

พระราชทานตงแต ณ วนท ๒๖ มนาคมรตนโกสนทรศก ๒๙ / ๑๑๕

พระพทธสาสนกาล ๒๔๓๙ พรรษาเปนวนท ๑๐๓๖๓ ในรชกาลปจจบนน

(พระปรมาภไธย)

พฒนาวดเลยบ

หลวงปเสารกนตสโลซงตอมาไดรบสมณศกดเปน“พระครวเวกพทธกจ”นบเปนผทมบทบาท

ส�าคญในการบรณปฏสงขรณวดเลยบทานไดทมเทแรงกายและแรงใจพฒนาวดเรอยมาอาท

ป พ. ศ. ๒๔๓๔ ไดท�าการปน“พระพทธจอมเมอง”ซงเปนพระพทธรปปางมารวชยหนาตก

๑.๙๙เมตรสง๒.๙๙เมตรประดษฐานไวในศาลาการเปรยญ(หอแจก)

ป พ. ศ. ๒๔๓๕ ไดท�าการกอสรางอโบสถ (สมไม) ซงเปนอโบสถขนาดกวาง8 เมตรยาว

๑๒เมตรกอสรางดวยไมหลงคามงสงกะสมเฉลยงโดยรอบ

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒๓

ป พ.ศ. ๒๔๓๖-๒๔๓๗ ไดท�าการแกะสลกพระพทธรป เปนพระไมปางสมาธ ฐานกวาง

๓๒เซนตเมตรยาว๕๒เซนตเมตรสง๒๖.๗เซนตเมตรองคพระหนาตกกวาง๔8.๕เซนตเมตร

สง88.๕เซนตเมตรศลปะรตนโกสนทรอทธพลลาวประดษฐานเปนพระประธานในอโบสถ(สมไม)

และในชวงเดยวกนนกไดท�าการแกะสลกพระพทธรปยน ปางประทานอภย ศลปะรตนโกสนทร

อทธพลลาวดวยอกองคหนง

วดเลยบ ไดรบการพฒนาโดยการน�าของเจาอาวาสรปตอ ๆ มาโดยล�าดบกระทงในป พ.ศ.

๒๕๐๖อโบสถ(สมไม)ทหลวงปเสารสรางไวช�ารดทรดโทรมมากจนไมสามารถซอมแซมได

พระเดชพระคณพระโพธญาณมน(สธรภททโย)เจาอาวาสในสมยนนจงไดรอถอนลงและได

เรมลงมอกอสรางอโบสถหลงใหม

อโบสถหลงใหมมขนาดกวาง๑๕เมตรยาว๓๕เมตรสง๒๗.๕เมตรในวนท๑๖พฤศจกายน

พ.ศ.๒๕๐๖ดวยทนทรพยกอสรางครงแรก8๐,๐๐๐บาทเศษ

การกอสรางไดด�าเนนการเรอยมาเทาททนทรพยจะอ�านวยใหกระทงปพ.ศ.๒๕๐๗

พล.ท.อมพร จนตกานนท ไดน�ากฐนมาทอดถวาย ไดปจจยมาด�าเนนการกอสรางประมาณ

๑๐๐,๐๐๐ บาท และจากทนทรพยของผมจตศรทธาบรจาครวม การกอสรางอโบสถจงแลวเสรจ

สมบรณ

อโบสถหลงใหมท�าการประกอบพธผกพทธสมาฝงลกนมตเมอวนท๒๔กมภาพนธพ.ศ.๒๕๓๒

สนงบประมาณ๑๒ลานบาทเศษโดยอโบสถหลงใหมนไดประดษฐานพระประธานนามวา“พระพทธ

จอมเมอง”ทหลวงปเสารกนตสโลไดท�าการปนไว

ตอมาวดเลยบไดรบพระราชทานวสงคามสมาครงท๒เมอวนท๗พฤศจกายนพ.ศ.๒๕๒๒

ตามประกาศส�านกนายกรฐมนตรโดยก�าหนดเขต กวาง ๔๐ เมตร ยาว 8๐ เมตร ประกาศใน

ราชกจจานเบกษาเลมท๙๖ตอนท๑๙๖

วดเลยบไดมพระภกษสามเณรจ�าพรรษาสบตอมาเปนวดฝายธรรมยตทสบทอดเจตนารมณของ

หลวงปเสารกนตสโลตนธารแหงพระสายกมมฏฐานองคส�าคญสบตอมาจนตราบกระทงปจจบน

สถานทส�าคญในวดเลยบ

๑. เสาพระเจาอโศก

มลเหตทไดสรางเสาศลาจารกพระเจาอโศกมหาราชในครงน เกดจากการเดนทางไป

ประเทศอนเดยของคณสขวช-คณผวผอง รงสตพล จงไดทราบวาเสาพระเจาอโศกนมความส�าคญ

ตอการฟนฟพระพทธศาสนาในยคนมาก เพราะเมอพระพทธศาสนาไดหายไปจากประเทศอนเดย

นานถง๗๐๐ปกระทงคนอนเดยลมไปแลวนนคนในประเทศอนๆกลบรจกพระพทธศาสนาดกวา

คนในแดนภารตะ เมอจะฟนฟกไดอาศยเสาศลาจารกของพระเจาอโศกมหาราชนเปนเครองบงช

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒๔

จดตางๆ เสาพระเจาอโศกนมอาย๒,๐๐๐กวาปมาแลว

หากไมมเสาพระเจาอโศกมหาราชบอกไวกยากทใครจะบอก

วาสถานทแหงนนๆคออะไรเปนศาสนสถานในศาสนาใด

อกประการหนง ดวยดวงใจแหงความจงรกภกดทม

ตอองคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวผทรงเปนพทธมามกะ

และอครศาสนปถมภกทรงมบญญาธการดงพระเจาอโศก

มหาราชยคปจจบน จงสมควรเฉลมพระเกยรตใหปรากฏ

อยในแผนดนนไปอกตราบนานเทานาน

ดวยความเคารพบชาเทดทนทมตอองคหลวงปเสาร

กนตสโล พระมหาเถระรปส�าคญ ซงถอก�าเนดทจงหวด

อบลราชธาน มขอวตรปฏบตอนงดงามเปนทประจกษแก

ชาวโลกในฐานะแมทพธรรมพระกมมฏฐาน และมศษย

อนลอชอคอหลวงปมนภรทตโตไดมาถวายตวเปนศษยณสถานทแหงนจงควรจารกคณงามความด

ลงในเสาศลาจารกไว ณ วดเลยบ อ�าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน อนเปนสถานทหลวงปเสาร

กนตสโลเคยเปนเจาอาวาสเพอประกาศชอเสยงเกยรตคณของทานทงสองใหปรากฏอยในดนแดน

พทธแหงนและเปนแบบอยางแกอนชนคนไทยใหชนชมบชาและปฏบตตามสบไป

ค�าจารกในเสาพระเจาอโศก

ดานหนา

“เราจะครองแผนดนโดยธรรมเพอประโยชนสขแหงมหาชนชาวสยาม”

รชกาลท๙

พระเจาอโศกมหาราชจกรพรรดราชาแหงอนเดย ผทรงเปนพทธมามกะ และทรงอปถมภ

ทกศาสนาพระองคไดทรงปกเสาหนไวในพทธสถาน8๔,๐๐๐เสานอมเปนพทธบชาพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราชรชกาลท๙แหงราชวงศจกรวงศทรงเปนพทธมามกะและ

ทรงอปถมภทกศาสนาท�าใหประชาชนคนไทยอยรวมกนอยางสนตสขดจพระเจาอโศกมหาราช

เสาพระเจาอโศกมหาราชนสรางขนเพอเฉลมฉลองทรงครองสรราชสมบตครบ๖๐ปพระพทธ-

ศกราช๒๕๔๙เพอสบอายพระพทธศาสนา

ดานหลง

“คนไทยเปนศาสนกทดทวกน สวนใหญนบถอพระพทธศาสนาอนเปนศาสนาประจ�าชาต”

รชกาลท๙

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒๕

วดเลยบแหงนพระอาจารยเสาร กนตสโล อยจ�าพรรษาบ�าเพญเพยรนาน๑๐ ป ระหวาง

พ.ศ. ๒๔๓๕-๒๔๔๕ พระอาจารยเปนพระวปสสนากรรมฐานผทรงเกยรตคณ ควรแกการบชา

มปฏปทาควรแกการยดถอมศษยอนลอชอคอพระอาจารยมนภรทตโต

พระอาจารยเสาร กนตสโล เปนทศรทธายงของปวงชนชาวอสาน มอธยาศยชอบสงบวเวก

มงสอนศษยเพอความหลดพน สอนประชาชนใหรกสนต ตามหลกค�าสอนทางพระพทธศาสนา

อนเปนศาสนาประจ�าชาตไทย

บดนพระศรญาณโสภณแหงวดพระราม ๙ กาญจนาภเษก กรงเทพฯพระครอบลคณาภรณ

เจาอาวาสวดเลยบและนายสขวช-นางผวผองรงสตพลเหนสมควรสรางเสาศลาจารกพระเจาอโศก

เปนการเฉลมพระเกยรต พระบาทสมเดจพระเจาอย หวภมพลอดลยเดชมหาราช องคอคร-

ศาสนปถมภกแหงพระราชอาณาจกรไทยทรงครองราชย๖๐ปและประกาศเกยรตคณพระอาจารย

เสารกนตสโลพระอาจารยมนภรทตโตประดษฐานณวดเลยบอ�าเภอเมองจงหวดอบลราชธาน

วนอาทตยท๓ธนวาคม๒๕๔๙เวลา๐๙.๑๙น.

๒. รปเหมอนหลวงปเสาร กนตสโล และเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสาร กนตสโล

มลเหตการณกอสราง

เนองจากวดเลยบเปนวดทมหลวงปเสาร กนตสโล เปนเจาอาวาสรปแรก และมหลวงปมน

ภรทตโตมาศกษาวปสสนาทวดนกบหลวงปเสารกนตสโลเปนเวลานานถง๑๑พรรษาจงกลาวไดวา

วดเลยบเปนสถานทปฐมวปสสนากมมฏฐานแหงแรกของหลวงปมน ภรทตโต โดยมหลวงปเสาร

กนตสโลเปนพอแมครอาจารยคอยประสทธประสาทวชาความร

เจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสาร กนตสโล เจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒๖

เมอพระวระชย อรญชโย หรอ พระครอบลคณาภรณไดรบการแตงตงเปนเจาอาวาสวดเลยบ

อ.เมอง จ.อบลราชธาน สบตอจากอดตเจาอาวาสรปกอนทมรณภาพ (เมอวนท ๒๙ มกราคม

พ.ศ.๒๕๔๒)ในขณะททานมอาย๒๕ปพรรษา๕พระครอบลคณาภรณเปนผทมความศรทธาใน

วตรปฏบตปฏปทาหลวงปเสารกนตสโลและหลวงปมนภรทตโตจงเปนทมาของการสรางเจดยฯ

และรปเหมอนเพอถวายองคหลวงปทงสองใหเปนปชนยสถานและปชนยวตถทส�าคญของวดเพอให

ญาตโยมทเขามาในวดเลยบไดร�าลกถงธรรมะของพระพทธองคททานไดนอมน�ามาสงสอน

๒.๑ การสรางรปเหมอนหลวงปเสาร กนตสโล

การสรางรปเหมอนหลวงปเสารกนตสโลม๔ระยะกลาวคอ

ระยะแรกมการหลอรปเหมอนหลวงปเสารกนตสโลเปนองคทองเหลองและอญเชญมา

ประดษฐานภายในอโบสถรวมกบอฐธาตของทาน(ทรกษาไวตงแตเมอหลวงพอพระโพธญาณมน

เปนเจาอาวาส)

ระยะทสองตอมาในระยะทพระครอบลคณาภรณเปนเจาอาวาสมผสรางรปเหมอนหลวง

ปเสาร กนตสโล เปนหนขผงถวายวด จงมการน�ารปเคารพหลวงปเสาร กนตสโล ทเปนองคเดม

(องคทองเหลอง) ไปถวายใหกบวดบานขาโคม ต.หนองขอน อ.เมอง จ.อบลราชาน เพราะเปนวด

บานเกดของหลวงปเสารกนตสโลซงตอนนนกยงไมมรปเหมอนของทานประดษฐานอย

ระยะทสามรปหนขผงหลวงปเสารทมผสรางถวายขนในระยะทสองไดช�ารดไปตามกาลเวลา

จนตองน�าไปซอม ในระหวางนนพอดมญาตโยมทานหนง มจตศรทธาสรางหนขผงหลวงปเสาร

กนตสโล องคใหมมาถวายวดเลยบ และไดน�ามาประดษฐานในเจดยวหารอนสรณสถานทสราง

ขนใหมแทนองคทช�ารดชวคราว

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒๗

ระยะทส รปปนหนขผงหลวงปเสาร กนตสโล ทประดษฐานในเจดยวหารอนสรณสถานท

สรางขนใหม แทนองคทช�ารดชวคราวนน เจาภาพเขาท�าขนเพอประดษฐานทหอไตรพพธภณฑ

(ซงมตพระไตรปฎก) รวมกบพระพทธรปทหลวงปเสารแกะสลก รวมกบพระพทธรปทกรมสรรพสทธ

ประสงคและเจาจอมมารดาทบทมมาถวาย รวมถงคมภรใบลานสมยเกา แตเนองจากหนขผง

ของหลวงปเสาร กนตสโล องคเดมนนช�ารด และไดน�าไปซอม จงน�ามาประดษฐานไวแทนเปนการ

ชวคราว

ดงนนพระครอบลคณาภรณจงอนญาตใหคณเกศน จรวฒนวงศสรางรปเหมอนหลวงป

เสาร กนตสโล เนอส�ารดขนมา เพอประดษฐานทเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสาร กนตสโล

แทนหนขผงองคเดมทตงไวชวคราวแทนหนขผงองคทช�ารด โดยมอาจารยเดชา สายสมบรณ เปน

ผออกแบบปนและหลอเชนเดยวกบรปเหมอนหลวงปมนภรทตโต

๒.๒ การสรางเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสาร กนตสโล

การกอสรางอนสรณสถานเรมตนขน โดยมนายไพศาล คนผลน เปนเจาภาพทอดกฐน

เพอหาทนทรพยสรางมพธวางศลาฤกษกอสราง เมอวนท๒พฤศจกายนพ.ศ.๒๕๔๕ซงเปนวน

คลายวนเกดหลวงปเสารกนตสโลและเมอวนท๑๙พฤศจกายนพ.ศ.๒๕๔๗ไดมพธฉลองสมโภช

เจดยวหารอนสรณสถาน

ส�าหรบรปทรงของเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสารกนตสโลทพระครอบลคณาภรณ

ออกแบบนนเปนเจดยวหารอนสรณสถานสเหลยมยอมมอนหมายถงจตรารกษคอ๑.ระลกถง

คณพระรตนตรย๒.เจรญเมตตา๓.เจรญอสภและ๔.เจรญมรณสตซงองคหลวงปเสารกนตสโล

ใชเปนหลกธรรมในการปฏบต

ระเบยงโดยรอบ ท�าเปนสเหลยมยอมมขนาด๑๒.๔๐x๑๒.๔๐เมตรเขาในหลกธรรม

อายตนะ๑๒แบงออกเปน๒สวนคอ

๑. อายตนะภายในม๕คอตา๑ห๑จมก๑ลน๑กาย๑ใจ๑

๒. อายตนะภายนอกม๖คอรป๑เสยง๑กลน๑รส๑โผฏฐพพะ๑ธรรมารมณ๑

ตวเลข ๔๐ หมายถง กมมฏฐาน ๔๐ แหงการปฏบตธรรมของหลวงปเสาร กนตสโล

กมมฏฐานคอสงทใชฝกสมาธหรออบายกลวธเหนยวน�าสมาธสงทเอามาก�าหนดเพอใหจตสงบ

สวนตอมาคอตวอาคารซงมขนาดกวาง-ยาวเทากบ๗ x๗ เมตรซงเลข๗น หมายถง

หลกธรรม สปปรสธรรม ๗ คอ ๑. เปนผรจกเหต (ธมมญญตา) ๒. เปนผรจกผล (อตถญญตา)

๓.เปนผรจกตน(อตตญญตา)๔.เปนผรจกประมาณ(มตตญญตา)๕.เปนผรจกกาล(กาลญญตา)

๖.เปนผรจกบรษท(ปรสญญตา)๗.เปนผรจกบคคล(บคคลญญตา)

ส�าหรบผนงอาคาร เปนรปดอกบว ซงเปนสญลกษณแทนเมองอบลราชธานคนทวย ปน

เปนรปไกคอปเกดหลวงปเสารกนตสโลคอประกา

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒8

ในสวนของหนาบนทง ๔ ดานหมายถงหลกธรรมสมมปปธาน ๔คอ

๑. สงวรปธานเพยรระวงหรอเพยรปดกนยบยงบาปอกศลทยงไมเกดมใหเกดขน

๒. ปหานปธานเพยรละหรอเพยรก�าจดบาปอกศลทเกดขนแลว

๓. ภาวนาปธาน เพยรเจรญหรอเพยรกอใหเกดกศลธรรมทยงไมเกดใหเกดขน

๔. อนรกขนาปธาน เพยรรกษากศลธรรมทเกดขนแลวใหตงมนและใหเจรญยงขนไปจน

ไพบลย

หนาบนแตละดานจะบอกถงเรองราวของหลวงปเสารกนตสโลคอ

ทศตะวนออกหมายถงองคหลวงปเสารกนตสโลซงเกดวนจนทร

ทศใต หมายถง องคหลวงปเสาร นนทานคดเลอมใสในคณะธรรมยตทานจงไดญตตเปน

พระภกษฝายธรรมยตโดยมพระเทวธมม(มาว)วดศรทองเปนพระอปชฌายจงมตราคณะธรรมยต

ตดไวเพอแสดงความเลอมใสในคณะธรรมยต

ทศตะวนตก หมายถงองคหลวงปเสารเกดประกา

ทศเหนอ หมายถงหลกธรรมพรหมวหารธรรมเมตตากรณามทตาอเบกขาหลกธรรมน

องคหลวงปเสารปฏบตเพอบรรลธรรมเปนพระปจเจกพทธเจา

ในสวนยอดเจดยวหารอนสรณสถาน เปนยอดแปดเหลยม เขาหลกธรรมอรยมรรค 8

ซงเปนหลกธรรมทองคหลวงปเสารกนตสโลยดเปนแนวทางการปฏบตตนใหบรรลธรรมคอ

๑. สมมาทฏฐ คอความเขาใจถกตอง

๒. สมมาสงกปปะ คอความใฝใจถกตอง

๓. สมมาวาจา คอการพดจาถกตอง

๔. สมมากมมนตะ คอการด�ารงชพถกตอง

๕. สมมาอาชวะ คอการด�ารงอาชพถกตอง

๖. สมมาวายามะ คอความเพยรถกตอง

๗. สมมาสต คอการระลกประจ�าใจถกตอง

๘. สมมาสมาธ คอการตงใจมนถกตอง

การปฏบตธรรมทกขนตอนรวมลงในมรรคอนประกอบดวยองค8

สวนสดทายคอปลยอด เปนกลบ ๓ ชนหมายถงศล สมาธ ปญญา

๓. รปเหมอนหลวงปมน ภรทตโต และเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต

หลงจากการสรางเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสาร กนตสโล เสรจเรยบรอยแลว ในใจ

ของพระครอบลคณาภรณ ยงมอกสงหนงทยงตดคางอยนนคออยากสรางเจดยวหารอนสรณสถาน

และรปเหมอนหลวงปมนภรทตโต เคยงคกน ในฐานะทหลวงปมน เปนศษยเอกหลวงปเสารและ

ครงหนงกเคยมาฝกวปสสนากมมฏฐานอยทวดเลยบแหงน

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒๙

พระครอบลคณาภรณเลาวาเรองการสรางเจดยวหารอนสรณสถานและรปเหมอนหลวงปมน

ภรทตโตนนอยในใจมานานเหมอนกนกไดแตคดความเปนไปไดนนแทบมองไมเหนเพราะวาทาง

วดเพงจะสรางเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสารกนตสโลไปจงไมมก�าลงทรพยจะปรกษากบ

ญาตโยมผมจตศรทธากเกรงจะถกครหาวา“ไดคบจะเอาศอก”

“ตอนนน เมอไมเหนวามวแวว อาตมภาพจงไดแตตงสจจอธษฐานขอบญบารมหลวงปมน

วาถาอาตมาไดมบญวาสนาทจะสรางอนสรณสถานถวายพระเดชพระคณหลวงปมน ภรทตโต

ขอสงทไดตงสจจอธษฐานนนจงเปนจรงและส�าเรจเทอญ การจะท�านนไมไดหวงสงใด เพยงแต

ขอเทดทนพระคณครบาอาจารย ถวายเปน พทธบชา ธรรมบชา สงฆบชา และอาจารยบชา แด

หลวงปมน ภรทตตเถระ”

“ดวยนอมสกการบชาอยางยง เพราะครงหนงในประวตศาสตรสายพระกมมฏฐาน หลวงปมน

ไดมาศกษาวปสสนาธระ ณ สถานทแหงน อนเปนสถานทศกดสทธ สาธชนทงหลายจะไดจารกวา

วดเลยบแหงน ในอดตเปนบอเกดแหงพระอรยสงฆ ผทรงคณคาแหงการเคารพสกการบชา เทดทน

แหงการปฏบต”

เจาอาวาสวดเลยบไดแตเกบเรองนไวในใจไมไดบอกใคร จนกระทงมคณเกศน จรวฒนวงศ

ซงเปนคนจงหวดอบลราชธานและไดมโอกาสมาท�าบญทวดเลยบตงแตยงเปนเดกกบพอแมมากราบ

ขอโอกาสพระครอบลคณาภรณเปนผสรางรปเหมอนหลวงปมนและสรางเจดยวหารอนสรณสถาน

หลวงปมนถวายวดเลยบ

๓.๑ การสรางรปเหมอนหลวงปมน ภรทตโต

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๓๐

ผเปนปฏมากรในการปนรปเหมอนหลวงปมนภรทตโตคออาจารยเดชา สายสมบรณ

เปนอาจารยสอนวชาประตมากรรมวทยาลยชางศลปะสถาบนบณฑตพฒนศลปกรมศลปากร

อาจารยเดชาเปนผทไดเคยรวมงานสรางรปเหมอนเปนพทธบชามาหลายครงเชนการสราง

รปเหมอนพระมหากสสปเถระทวดปาขนตธรรม อ�าเภอบานโฮง จงหวดล�าพน และการสรางรป

แกะสลกหนทรายพระโพธสตวโพธมงคลวดปาวเวกธรรมชานอ�าเภอมวงสามสบจงหวดอบลราชธาน

ในวนท ๒o มกราคมพ.ศ. ๒๕๕๒ มพธเททองหลอรปส�ารด โดยมพระมงคลกตตธาดา

เปนองคประธานในพธณวดเลยบอ�าเภอเมองจงหวดอบลราชธาน เมอหลอเสรจแลวจงอญเชญ

รปเหมอนหลวงปมนไปตกแตงทโรงหลอจนส�าเรจเรยบรอยเปนรปเหมอนทมความสวยงามจากนน

พระครอบลคณาภรณและญาตโยม รวมอญเชญรปเหมอนหลวงปมนไปยงวดเลยบ เมอวนท ๒๓

มนาคมพ.ศ.๒๕๕๓

๓.๒. การสรางเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต

มการวางศลาฤกษ เจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต ในวนท ๒๙ สงหาคม

พ.ศ. ๒๕๕๒ ซงตรงกบขน ๙ ค�า เดอน ๑๐ จากนนกด�าเนนการกอสรางตอทนท โดยทกสง

ทกขนตอนในการท�างานสามารถผานพนไปไดอยางราบรนดวยบารมขององคหลวงปมนภรทตโต

การออกแบบเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต คณะผด�าเนนการกอสราง

ไดปรกษากนวา นาจะมรปแบบทคลายกบเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปเสาร กนตสโล โดย

ตงอยเคยงขางกบเจดยวหารอนสรณสถาน หลวงปเสาร กนตสโล เพยงแตเจดยวหารอนสรณ

สถานทสรางขนใหมน จะมความสงไมเทากน เนองจากเลงเหนวา หลวงปมน ภรทตโต นนเปน

ลกศษย หลวงปเสาร กนตสโล ความสงของเจดยวหารอนสรณสถานจงไมควรจะสงเกนกวา

พอแมครบาอาจารย

เจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต ออกแบบโดย พระครอบลคณาภรณ

เจาอาวาสวดเลยบสรางเปนจตรมข ๔ ดานผนงวหารโดยรอบปนเปนบว ๔ เหลาตวอาคารขนาด

๗x๗เมตรบนได๓ทางจว๔ดานยอดเจดยวหารอนสรณสถานท�าเปนพระธาตพนมสงจาก

ฐานถงยอดฉตร๑๓เมตร

ซงตวเลขทงหมดทปรากฏน ลวนมความหมายแหงการบรรลธรรมขององคหลวงปมน

ดงรายละเอยดตอไปน:-

ระเบยงโดยรอบ ท�าเปนสเหลยมยอมมขนาด๑๒.๔๐x๑๒.๔๐เมตรเขาในหลกธรรม

อายตนะ ๑๒ แบงออกเปน ๒ สวนไดแก:-

๑. อายตนะภายในม๖คอตา๑ห๑จมก๑ลน๑กาย๑ใจ๑

๒. อายตนะภายนอกม๖คอรป๑เสยง๑กลน๑รส๑โผฏฐพพะ๑ธรรมารมณ๑

ส�าหรบเลข ๔๐ หมายถงกมมฏฐาน ๔๐ แหงการปฏบตธรรมของหลวงปมน ซงค�าวา

กมมฏฐานนหมายถงสงทใชฝกสมาธหรออบายกลวธเหนยวน�าสมาธสงทเอามาก�าหนดเพอใหจตสงบ

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๓๑

สวนตอมาคอขนาดความกวาง-ยาว ของตวอาคารก�าหนดขนาดไว๗x๗เมตร

โดยเลข๗นหมายถงหลกธรรมโพชฌงค ๗หมายถงธรรมทเปนองคประกอบเปนเครอง

สนบสนนใหบรรลธรรมหรอตรสรเปนเครองปลกใจใหรใหตนใหเบกบานไมใหกเลสครอบง�าใหมด

บอดหลบใหลหดหหรอฟงซานซงจะประกอบดวยองค๗ประการเรยกวา โพชฌงค ๗คอ

๑. สต มความรสกเตมท (ไมฝนไปหรอมสตวปลาส)

๒. ธมมวจยะ มปญญาชนธรรม (ไมใชคาดคะเนหรอเดา)

๓. วรยะ มความเพยรพยายาม (ไมใชเปนไปโดยบงเอญ)

๔. ปต มความอมใจ (ไมใชท�าดวยความนอยเนอต�าใจ)

๕. ปสสทธ มความสงบใจ (ไมใชปลอยใจใหฟงซาน)

๖. สมาธ ตองมสมาธ (ไมใชเกดจากอาการอยางอน)

๗. อเบกขา ตองปลอยวางอารมณ (ไมใชดวยการยดถอ)

โพชฌงคนอกจากเปนสตรทใชสวดใหคนปกตไดฟงเพอเตอนสตแลวยงสามารถใชสวดให

ผปวยฟงเพอการรจกปลงรจกวางไมยดมนถอมนซงจ�าใหอาการปวยทเลาหรอหายปวยไปไดในทสด

ดงมต�านานกลาวถงโพชฌงคสตรวาครงหนงพระมหากสสปเถระอาพาธหนกพระบรมศาสดาเสดจ

ไปเยยมแลวทรงแสดงโพชฌงคสตรใหฟงพระมหากสสปเถระกหายจากอาการอาพาธ

รตนสมโพชฌงค หรอ จกรแกว ๗ ประการ คอ ๑. จกรแกว ๒. ชางแกว ๓. มาแกว

๔. มณแกว ๕. นางแกว ๖. ขนคลงแกว ๗. ขนพลแกว เปนคบารม เจาจกรพรรด ฉนใด แกว

๗ประการคอ๑.สตแกว๒.ธมมวจยะแกว๓.วรยะแกว๔.ปตแกว๕.ปสสทธแกว๖.สมาธแกว

๗.อเบกขาแกวยอมเปนคบารมขององคพระสมมาสมมาพทธเจาฉนนน

และเปนเครองบรรลธรรมขององคหลวงปมน ภรทตโต ดวยเชนกน นคอทมาของตวเลข

๗x๗เมตรของตวอาคาร

นอกจากนยงมสวนทเปนรปปนประดบวหารโดยพระครอบลคณาภรณไดก�าหนดไวเปน

รปเหลาทวยเทพเทวดาทงหลายทไดมาแสดงอนโมทนาแหงการบรรลธรรมของพระอรยสงฆ

องคหลวงปมนภรทตโต

ส�าหรบผนงตวอาคารรอบนอกปนเปนดอกบว ๔ เหลาไดแก

๑. ดอกบวทอยพนน�าคอพวกทมสตปญญาฉลาดเฉลยวเปนสมมาทฏฐเมอไดฟงธรรมก

สามารถรและเขาใจในเวลาอนรวดเรวเปรยบกบดอกบวเมอตองแสงอาทตยกเบงบานทนทเรยกวา

อคฆฏตญญ

๒. ดอกบวทอยปรมน�าคอพวกทมสตปญญาปานกลางเปนสมมาทฏฐเมอไดฟงธรรมแลว

พจารณาตามและไดรบการฝกฝนเพมเตมจะสามารถรและเขาใจไดในเวลาอนไมชาหากเปนดอกบว

กจะบานในวนถดไปเรยกวาวปจตญญ

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๓๒

๓. ดอกบวทอยใตน�า คอ พวกทมสตปญญานอย แตเปนสมมาทฏฐ เมอไดฟงธรรมแลว

พจารณาตามและไดรบการอบรมฝกฝนเพมอยเสมอ มความขยนหมนเพยรไมยอทอ มสตมน

ประกอบดวยศรทธา ปสาทะ ในทสดกสามารถรและเขาใจได หากเปรยบเปนดอกบว ในวนหนง

ขางหนาซงจะคอยๆโผลขนเบงบานไดเรยกวาเนยยะ

๔. ดอกบวทจมอยกบโคลนตมคอพวกทไรสตปญญาและยงเปนมจฉาทฏฐแมไดฟงธรรม

กไมอาจเขาใจความหมายหรอยงขาดศรทธาปสาทะไรซงความเพยรหากเปรยบกบดอกบวกยงแต

จะตกเปนอาหารของเตาปลาไมมโอกาสขนพนน�าเพอเบงบานเรยกวาปทปรมะ

บวทง ๔ เหลาน จะเปนเครองเตอนสตมนษยวาจะเลอกเปนบวเหลาใด

สวนตอมาคอจตรมข ๔ ดานของวหารหมายถงอรยสจ ๔หรอความจรงทมอย๔ประการ

คอการมอยของทกขเหตแหงทกขความดบทกขและหนทางน�าไปสความดบทกขโดยมรายละเอยด

ของความจรงแตละอยางคอ

๑. ทกขคอการมอยของทกขเกดแกเจบและตายลวนเปนทกขความโศกเศราความ

โกรธความอจฉารษยาความวตกกงวลความกลวและความผดหวงลวนเปนทกขการพลดพราก

จากของทรกกเปนทกข

๒. สมทยคอเหตแหงทกขเพราะอวชชาผคนจงไมสามารถเหนความจรงของชวต

๓. นโรธ คอ ความดบทกข การเขาใจความจรงของชวต น�าไปสการดบความเศราโศก

ทงมวลอนยงใหเกดความสงบและความเบกบาน

๔. มรรค คอหนทางน�าไปสความดบทกข อนไดแกอรยมรรค ๘ ซงไดรบการหลอเลยง

ดวยการด�ารงชวตอยางมสตความมสตน�าไปสสมาธและปญญาซงจะปลดปลอยใหพนจากความทกข

และความโศกเศราทงมวลนเปนหลกแหงการบรรลธรรมหลวงปมน

ตอมาในสวนของหนาบนเลาถงเรองราวของหลวงปมนภรทตโต

ทศตะวนออก แสดงความหมายถง การทองคหลวงปมน ภรทตโต ไดนอมกาย นอมใจ

นอมวาจาถวายตวเปนศษยหลวงปเสารกนตสโลณวดเลยบ

ทศใตหมายถงสมยทหลวงปมนภรทตโตมาถวายตวเปนศษยกบหลวงปเสารณวดเลยบ

ทานไดสบนนมตวา มมาสขาวตวหนงวงมาจากไหนไมทราบ ทานกขนขมาขาวทนท มากพาทาน

วงหอเตมเหยยดไปกลางทง การทหลวงปมน ภรทตโต ไดขมาขาวนน หมายถงการเดนทางไปส

ความบรสทธอยางรวดเรว

ทศเหนอหมายถงมาขาวนนไดพาหลวงปมนภรทตโตไปพบตพระไตรปฎกตงอยตรงหนา

มากหยดลงตรงนนแตหลวงปมนภรทตโตยงมไดเปดตพระไตรปฎกนนทานรสกตวตนขนเสยกอน

การทมาขาวน�าทานไปพบตพระไตรปฎกแตไมไดเปดดตนนคอทานไมไดถงปฏสมภทาญาณถาเปด

ตนนดกจะแตกฉานกวานนเปนเพยงพบตกถงเพยงปฏสมภทานศาสนมการสอนผอนบางเทานน

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๓๓

แสดงใหเหนวาทานสบนนมตนเปนบพนมตบอกความมนใจในการท�าความเพยรของทานเมอแรก

อปสมบท

ทศตะวนตกหมายถงการก�าเนดแหงองคหลวงปมนภรทตโตคอปมะแม

อกสวนส�าคญและโดดเดนของเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต นนคอ

ยอดเจดย โดยก�าหนดรปแบบใหเปน “พระธาตพนม”ดวยมลเหตดงทพระอบลคณาภรณไดเลา

ใหฟงวาครงหนงราวปพ.ศ.๒๔๔๔หลวงปเสารกนตสโลและหลวงปมนภรทตโตธดงคกลบจาก

ประเทศลาวโดยขามมาบรเวณทาขามเพอมายงนครพนมและไดจ�าพรรษาอยบรเวณทปจจบนนคอ

วดพระธาตพนม

“สถานทขณะนนมพระเจดยอยแลว แตเปนบรเวณปารกทบ มตนไมใหญ และเถาวลย

ปกคลมพระเจดย ไมมใครเขาไปบรณะถากถาง เพราะกลวอาถรรพ”

“ชวงทคณะหลวงปเสาร หลวงปมน หยดพกเพอบ�าเพญสมณธรรม ณ บรเวณนน กลางคน

ประมาณ ๔-๕ ทม จะมแสงสเขยวเปนวงกลมขนาดเทาลกมะพราว และมรศมสวางเปนทางผดออก

จากยอดพระเจดย แลวกลอยหางออกไปสดสายตา ถงชวงต ๓-๔ แสงนนจะลอยกลบเขามาจนถง

องคพระเจดยแลวกหายเขาองคพระเจดย”

“เหนดงนน หลวงปเสารจงพดวา “ทพระเจดยนตองมพระบรมสารรกธาตอยางแนนอน

หลงจากนน หลวงปเสารและหลวงปมนจงไดชกชวนชาวบานญาตโยมทงหลายในละแวกนน

มาชวยกนถากถางท�าความสะอาดรอบบรเวณองคพระธาตพนม”พระอบลคณาภรณเลาไว

และนคอ มลเหตทยอดเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต ออกแบบ เปนรป

พระธาตพนม โดยทฐานพระธาตพนมนนเปนดอกบวคว�าบวหงาย หมายถง บรพาจารยหลวงป

เสารและหลวงปมน ซงเปนชาวจงหวดอบลราชธานโดยก�าเนด และไดเจรญรอยตามแหง

องคสมเดจพระสมมาสมพทธเจา

รอบพระธาตปนเปนดอกบวทง ๔ ดาน อนหมายถง ความเจรญงอกงามไพบลยแหง

พระพทธศาสนาตราบเทา๕,๐๐๐วสสา

ปลยอดพระธาตเปนดอกบว ๓ ชน หมายถงพระรตนตรยอนประกอบดวยพระพทธเจา

พระธรรมเจาพระอรยสงฆเจา

ความสงของพระธาตพนมจ�าลอง จากฐานถงยอดฉตร ๑๓ เมตร อนหมายถง ธดงควตร

๑๓ทองคหลวงปมนภรทตโตไดยดหลกในการปฏบตธดงควตรไดแก

๑.ถอการนงหมผาบงสกลเปนวตร

๒.ถอการนงหมผาสามฝนเปนวตร

๓.ถอการบณฑบาตเปนวตร

๔.ถอการบณฑบาตไปโดยล�าดบแถวเปนวตร

๕.ถอการฉนจงหนมอเดยวเปนวตร

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๓๔

๖.ถอการฉนในภาชนะเดยวคอฉนในบาตรเปนวตร

๗.ถอการหามภตตาหารทเขาน�ามาถวายภายหลงเปนวตร

8.ถอการอยปาเปนวตร

๙.ถอการอยโคนตนไมเปนวตร

๑๐.ถอการอพโภกาสทแจงเปนวตร

๑๑.ถอการอยปาชาเปนวตร

๑๒.ถอการอยในเสนาสนะตามมตามไดเปนวตร

๑๓.ถอเนสชชกงคธดงคคอการไมนอนเปนวตร

ดงนนเจดยวหารอนสรณสถานหลวงปมน ภรทตโต มทงความงาม แลวยงมความหมาย

ธรรมอนลกซงทพทธศาสนกชนจงสดบ อกทงยงเปนปชนยสถานทส�าคญแหงหนงในเมอง

อบลราชธาน

พระอบลคณาภรณ กลาวทงทายเกยวกบการกอสรางเจดยวหารอนสรณสถาน เพอบชา

พอแมครบาอาจารยครงนวาหลวงปมน ภรทตโต เปนผมอบกายถวายชวตแดพระพทธศาสนา

ด�าเนนเดนตามทางรอยธรรมพอแมครอาจารยธดงคจารกไปตามวนาปาเขา เพอผลานสงส ในการ

เพมพนบารมธรรมแหงพระบรมศาสดาสมมาสมพทธเจาเพอมรรคผลนพพานเพอสงเคราะหโลกและ

สรรพสตว เปนเนอนาบญแหงพระศาสนา เปนขนพลกลาแหงกองทพพระกมมฏฐานทมคณปการ

อเนกอนนตตราบนรนดรสมย

“ในการกอสรางเจดยวหารอนสรณสถานถวายแดหลวงปเสาร กนตสโล, หลวงปมน ภรทตโต

และรปเหมอน หลวงปเสาร กนตสโล, หลวงปมน ภรทตโต ในครงน เพอบงชใหเหนคณคาแหง

คณความด นอมระลกถงปฏปทาแหงการปฏบต เพอใหอนชนรนหลงไดยดถอเปนแนวทางการ

ปฏบตตามรอยองคทานสบไป และเปนอนสรณสถานระลกถงไววา ครงอดต มพระอรหนตไดมา

บ�าเพญเพยรสมณธรรม ณ สถานทแหงน”

จะเปนเจดยวหารอนสรณสถานทใหผ คนไดมานอมร�าลกถงพระคณของหลวงปเสาร

และหลวงปมน พระอรหนตทเปนพอแมครบาอาจารยสายวปสสนากมมฏฐาน พระภกษทปฏบตด

ปฏบตตรงปฏบตชอบ

เพราะธรรมและคณความดของทานยงสถตอย

อยทวา พทธศาสนกชนทงหลายจะยดเปนหลกปฏบตหรอไม

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๓๕

“การสรางพระพทธรป และรปเหมอนของพระอรยสงฆนน ไมไดมไวเพอใหใครมากราบไหว

ออนวอนบนบานรองขอ เพราะแบบนนไมใชพระพทธศาสนา อยากใหการกราบไหวน�ามาซง พทธา

นสต, ธมมานสต, สงฆานสต ใหเปนการเตอนสต เตอนตน เตอนใจ วาเราเปนชาวพทธ ทยงโชคด

มบญ ไดอยในประเทศทพระพทธศาสนายงหยงรากฝงลก เจรญรงเรอง พระธรรมยงปรากฏชด ยงม

ครบาอาจารยผสงสอน ยงมสงคมทเกอกลการปฏบตธรรม ยงมอยากใหไดนอมร�าลกถงธรรมะของ

พระพทธองคถงบรพาจารย แลวน�ามาเปนกรอบการด�าเนนชวต รกษากาย วาจา ใจ อยางไร ใหอย

ในธรรม อยในความด”

“เพราะการบชาใด ๆ กไมเลศเทา ‘ปฏบตบชา’ ซงเปนการสบทอดพระพทธศาสนา

อยางแทจรง”

“วดเลยบ เปนวดทพอแมครบาอาจารยหลวงปเสารทานมาบรณะ หลวงปมนมาฝากตว

เปนศษย หวงวาการสรางเจดยวหารอนสรณสถานของทานทน จะท�าใหผคนรนหลงไดนอมร�าลกถง

ทานและน�าธรรมะค�าสงสอนไวไปปฏบต”คณเกศนจรวฒนวงศกลาว

สงส�าคญสดทอาจารยเดชา สายสมบรณ ในฐานะผปนรปเหมอนหลวงปเสาร กนตสโล และ

หลวงปมน ภรทตโต อยากเหนคอ การไดมรปเหมอนครบาอาจารยท ปฏบตด ปฏบตตรง ปฏบตชอบ

ใหลกศษยลกหาคนรนหลงไดกราบไหวบชา ร�าลกถงหลกธรรมค�าสอนของครบาอาจารย ซงเปน

หลกธรรมของพระพทธเจา

“และถาน�าไปปฏบตตามจรงในการด�าเนนชวต กจะชวยธ�ารงพระพทธศาสนาไดสบไป”

ล�าดบเจาอาวาส

ล�าดบท รายนาม เรม พ.ศ. สนสด พ.ศ.

๑ พระครวเวกพทธกจ(หลวงปเสารกนตสโล) ๒๔๓๕ ๒๔๔๕

๒ พระมหาเสนามหาเสโน(ไมปรากฏภาพเขยนและภาพถาย) ๒๔๔๕ ๒๔๕๒

๓ พระอาจารยวชตอกษรคมภโร(ขมภรตน)

(ไมปรากฏภาพเขยนและภาพถาย)

๒๔๕๒ ๒๔8๒

๔ พระอาจารยสนธสวโจ ๒๔8๒ ๒๔๙8

๕ พระโพธญาณมน(สธรภททโย) ๒๔๙8 ๒๕๓๑

๖ พระครธรรมธรมาโนชโชตโก(ทรพยานนท) ๒๕๓๓ ๒๕๓๗

๗ พระอธการไพโรจนอทธปาโท(สรพฒน) ๒๕๓๙ ๒๕๔๑

8 พระครอบลคณาภรณ(วระชยอรญชโยบตราช) ๒๕๔๒ ปจจบน

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๓๖

เอกสาร

๑.วดเลยบ อบลราชธาน อารามแหงบรพาจารย.พมพครงท๑โรงพมพมตชนปากเกรดนนทบร

๒๕๕๔:๑๗-๖๙.

๒.http://www.luangpumun.dra.go.th/archives/1432

๓.https://sites.google.com/site/watthaikhoobarn/hiw-phra-9-wad-ni-canghwad-

xublrachthani/wad-leiyb

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒๗8

ประวตอฐทานพระอาจารยมนกลายเปนพระธาต

อฐทานพระอาจารยมน ซงทานไดมรณภาพและท�าฌาปนกจศพทวดปาสทธาวาส จงหวด

สกลนครพระอาจารยสงหเจาอาวาสวดปาสาลวนซงเปนศษยทานพระอาจารยมนและพระอาจารย

สงห ผนไดเปนหวหนาคณะบรรดาพระภกษสามเณรและอบาสกอบาสกาในภาคอสาน มจงหวด

นครราชสมาเปนตนไดไปรวมในงานฌาปนกจศพพ.ศ.๒๔๙๓และไดรบสวนแบงอฐและเถาถาน

เพลงมาแจกใหตามหวหนาวดตางๆเหลอนนกไดแจกใหแกอบาสกอบาสกานายวนและนางทองสก

คมนามล เจาของรานสรผล ประตชมพล นครราชสมา และเจาของโรงแรมสทธผล หลงสถาน

นครราชสมา กไดรบสวนแจกจากพระอาจารยสงหดวย เมอไดรบแจกแลว กไดหาโกศมาสองโกศ

และไดน�าอฐทานพระอาจารยมนใสลงนน แลวน�าไปเกบไวบชาสองแหง คอ ทรานสรผลแหงหนง

โรงแรมสทธผลแหงหนง และไดรบสวนแบงจากพระอาจารยฝน พระอาจารยกงมา มาเพมอก

ตอจากนนกไมไดเปดด

นายวน คมนามล ชาวจงหวดนครราชสมา ซงเปนศษยฝายฆราวาสของทานพระอาจารยมน

ภรทตตเถร ไดน�าผงอฐทานพระอาจารยมน ภรทตตเถร บรรจไวบชาทบาน ตอมาไดแปรสภาพ

กลายเปนพระธาตทานอาจารยพระมหาบวไดพจารณาและนมสการ

จนถงเมอนายวนและนางทองสกคมนามลไดเดนทางไปจงหวดสกลนครไดรบอฐสวนศรษะ

๑ชนของทานพระอาจารยมนจากทานมหาทองสกวดปาสทธาวาสจงหวดสกลนครมาจงไดเปด

โกศเพอบรรจในทอนเดยวกนเมอวนท๑๐พฤศจกายนพ.ศ.๒๔๙๖ตรงกบขน๔ค�าเดอน๑๒

ขณะนนอฐของทานพระอาจารยมนซงมอยเดมไดหายไปเหลออยเพยงเถาและถานไฟและกระจก

เทานนสวนอฐไดหายไป(กลายไปเปนธาตเหมอนธาตสาวก)และมวตถเหมอนกบธาตสาวกทงหลาย

มาแทนทในโกศนนเปนจ�านวน๒๒องคเจาของนกสงสยจงไดสอบถามลกหลานทรวมกนใครได

เอาธาตมาใสเพมเตมหรอไมกไดรบค�าปฏเสธวาไมมใครไปแตะตองเลยจงเกดความสงสยไปเปดโกศ

ทอยโรงแรมสทธผลดจะเปนเชนเดยวกนหรอไม เมอเปดดกเหนเปนธาตเชนเดยวกบทมอยในราน

ศรผลสวนกระดกนนหายไปคงเหลอแตเถาถานไฟเชนเดยวกนอกจงไดเทออกนบดปรากฏวามธาต

จ�านวน ๓๑๕ องค รวมทงสองแหงเปน ๓๓๗ องค เรองนเปนเรองจรงในสมยปจจบนซงใคร ๆ

ไมนกเลยวาจะเปนไปได

ดงนนจงไดพมพประกาศไวเพอทานผสนใจจะไดพสจนดตามหลกฐานทไดอางไวขางบนนน.

เขยนโดยพระมหาบว ญาณสมปนโนไดเขยนเลาไวในหนงสอประวตทานพระอาจารยมนภรทตตเถรเกยวกบอฐทานพระอาจารยมนกลายเปนพระธาต(ศรดาพมพ-ทาน)

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒๗๙

ทานอาจารยพระมหาบวญาณสมปนโน ไดเขยนเลาไวในหนงสอประวตทานพระอาจารยมน

ภรทตตเถรเกยวกบอฐทานพระอาจารยมนกลายเปนพระธาตดงน

...ทานพระอาจารยมนจงเปนพระอาจารยส�าคญองคหนง ทงทยงมชวตอยและลวงลบผาน

ไปแลว เวลายงมชวตอยกเปนจดยบยงผอนคลายความตงเครยดแหงจตใจบรรดาศษยทงพระและ

ฆราวาสเปนอยางดตลอดมา เราพอทราบไดตามทมผมาเลาใหฟง ขณะจตคดจะท�าความชวบาง

ขณะจตก�าลงลกเปนไฟเนองจากเหตการณบางอยางบงคบบางขณะเกดความเคยดแคนอยางสดขด

จะตดสนใจฆาคนอยในนาทนนบาง พอระลกถงทานพระอาจารยมนขนมาไดเทานน เหตการณท

เปนอยภายในเหลานน ราวกบน�าดบไฟ สงบลงทนททนใด และเหนโทษแหงความผดของตวขน

ในขณะนนอยากกมลงกราบองคทานทนททระลกไดสงทคดวาจะท�านนเลยหายราวกะปลดทงนเปน

ฝายฆราวาสเลาใหฟงแมทมไดเลากเขาใจวายงมอยมากและสามารถแกความผดของตวไดในลกษณะ

เดยวกน ดวยอ�านาจความระลกถงทานดวยความเคารพเลอมใส สวนพระทไดรบความยบยงใจ

ไปตามเพศของตนเพราะอ�านาจความเชอความเลอมใสในทานกเขาใจวามจ�านวนไมนอยเชนเดยวกน

เทาททานอบรมคนใหเปนคนดนนนบจ�านวนไมถวน เรมแตวนทานอปสมบทและสงสอนมาจนถง

วนมรณภาพถานบเวลาสงสอนผคนพระเณรกไมต�ากวา๔๐ป ในระหวาง๑ป ถง๔๐ปนนม

พระเณรและฆราวาสมารบการอบรมกบทานมากเพยงไรเฉพาะพระทมหลกฐานมนคงทางดานจตใจ

และขอปฏบตมจ�านวนมากมาย ทานอาจารยเหลานจะเปนคร อาจารยสงสอนผคนพระเณรใหม

หลกยดตอไปในอนาคตซงสบเนองมาจากทานพระอาจารยมนเปนผใหก�าเนดความรทงภายในและ

ภายนอกมากอน มฉะนนกหาทางเดนไมไดแมตวเอง โดยไมตองพดถงการสงสอนคนอนใหเปนคน

ดไดเลยดวยเหตนการวางรากฐานจตใจใหมนคงตอเหตผลอรรถธรรมความถกตองดงามเปนขนๆ

จงเปนงานชนใหญและหนกมากกวางานชนใด ๆ ในโลกทพวกเราเคยท�าและเคยบนกนวายาก ๆ

เพราะงานนนเปนเพยงสงคลอยตามจตใจของผพาด�าเนนเทานน หลกใหญของงานทกแขนงและ

ทกชนอยางแทจรงขนอยกบใจทงสน นอกจากนนยงเกยวกบงานผดถกชวดอกวาใครเปนผบงการ

และพาด�าเนนถาไมใชใจ ถาใจเปนผชขาดและพาด�าเนน ใจไดรบการศกษาอบรมพอทราบเรอง

ของตวเกยวกบความผดถกชวดอยางไรบาง เพยงไร จงจะประคองตวและงานนน ๆ ไปดวยความ

ราบรนชนใจตลอดความปลอดภยอนเกดจากผลงานทตนท�าทกอยางเมอกลาวถงจตใจบรรดาทาน

ทเคยทราบความลกซงหนาบางของทานพระอาจารยมนมาบางแลว จะตองกราบทานอยางสนทใจ

ระลกไวมไดลม ทงเวลาทานยงมชวตอยและเวลาทานจากไปแลว อดระลกถงความกตญญกตเวท

ในทานมไดอยางแนนอนแมชวตจะขาดไปกยอมถวายไปเลย

ทานพระอาจารยมนเปนอาจารยเอกทางดานพฒนาจตใจคนอาจพดไดวาเกอบทวประเทศ

ซงเปนการพฒนาทถกจดส�าคญของโลกดวย เพราะใจทไดรบการพฒนาดวยอรรถดวยธรรมดวย

ดความเสยหายไมคอยม หรออาจพดไดอยางเตมปากวา จตทไดรบการพฒนาเตมทแลวแนใจวา

ความเสยหายไมม ทงงานและผลของงานกเปนทแนใจ โลกทไดรบการพฒนาจตใจไปพรอม ๆ กน

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒8๐

ดวยดยอมเปนโลกทเจรญจรงประชาชนมความสงบสขมใชเจรญแตดานวตถอยางเดยวแตใจรอนเหมอนไฟ มแตการเบยดเบยนท�าลายกน เอารดเอาเปรยบกน ฉอโกงกน เรวยงกวาเจาบอนนขน โลกพระจนทรซงไมผดอะไรกบความเจรญแหงไฟในแดนนรกถายงไมทราบวาแดนนรกมความเจรญ ดวยความรมรอนขนาดไหน กควรดโลกทปราศจากการพฒนาจตใจซงมแตความรงรงไปดวย สงสกปรกทระบายออกจากทอไอเสยคอใจ ความประพฤต การกระท�าทกดานเปนสงขวางโลก ขวางธรรม ขวางห ขวางตา ขวางใจไปหมด ไมมอะไรนาดนาชมเลย เตมไปดวยสงไมพงปรารถนาฉะนน ทานผมความฉลาดแหลมคมจงนยมการพฒนาจตใจกอนพฒนาสงอนใด ซงเปนเพยงบรวารของใจเทานน เมอพฒนาใจดแลว การระบายออกทางกายวาจา ความประพฤต การกระท�าตลอดทกดาน ยอมกลายเปนของสะอาดไปตามสวนใหญคอใจ โลกยอมมความสงบสขสมกบคนฉลาด ดวยจตพฒนาปกครองโลกปกครองตนโดยทางเหตผลอรรถธรรม

ความฉลาดของมนษยทปราศจากธรรม จะฉลาดเพยงไรยงไมควรเปนทไวใจและชมเชยโดย ถายเดยวได แมจะฉลาดแสดงความสามารถขนชมดวงดาว พระอาทตย พระจนทรบนฟาได กยง ไมถอเปนจดส�าคญ ความฉลาด ถายงขนระบายสงทเปนพษเปนภยออกเพอความเดอดรอนแกตน และผอนอยอยางไมส�านกตววาเปนความผดความรความฉลาดนนยงไมอาจเลยภมของสตวเดยรจฉาน ทเคยเปนอยดวยการเบยดเบยนและกดฉกกนกนโดยถอวาเปนความฉลาดและเปนความสขของเขาซงอยในภมนนๆความฉลาดทรบรองกนตามหลกเหตผลทยงตนและโลกใหเจรญนนไมจ�าเปนตองออกใบประกาศนยบตรใหโชวกได แตการระบายออกทางใจและความประพฤตสงกระท�าอนเปนไป เพอตนและโลกไดรบความสขความเยนใจดวยนนถอวาเปนผลงานทออกจากความฉลาดอยางแทจรงและเปนประกาศนยบตรอยในตวพรอมแลว ไมจ�าตองหาใบประกาศมาบงหนาและอวดโลกเพอ อ�านาจในทางผดอยางลกลบซงผลคอความเดอดรอนของผไดรบมไดเปนของลบๆไปดวยแตเปนความทกขรอนอยอยางเปดเผยดงทเหนๆกนอยอยางเตมตารอยอยางเตมใจนอกจากไมพดกนเทานน ทงนหากมใชโทษของการมองขามการพฒนาภายในคอใจแลว ใครจะเชอกนไดลงคอวา การพฒนาแตดานวตถดวยทงใจทรกรงรงดวยสนมคอกเลส ความเหนแกตวและพวกพองของตว ท�าใหโลกเจรญประชาชนอยเยนเปนสขโดยทวกนดงนนอกจากคนตายหมดความรสกดชวทกอยางแลวเทานนจะไมมความขดใจและคดแยงการกระท�าดงทวา เมอน�ามาเทยบระหวางผมการพฒนา ทางใจกบผไมไดพฒนาทางใจเลยการงานและผลของงานตางกนราวฟากบดนฉะนนพระพทธเจา จงไมทรงชมเชยสมาธสมาบตเพอความเหาะเหนเดนอากาศ ด�าดนด�าน�า เหาะขามทะเลตาง ๆ วาเปนผฉลาดเลองลอ แตทรงชมเชยผพยายามฝกอบรมตนโดยวธตาง ๆ เพอความดงามจะเปนทางสมาธสมาบตหรอทางใดกตามดวยความรอบคอบตอการระบายออกทางความประพฤตการกระท�ามใหเกดโทษแกตนและผอนวาเปนผฉลาดเพราะความนาอยของโลกทวไปยอมขนอยกบความสขใจเปนหลกใหญแมรางกายและความเปนอยในดานตางๆจะมอดบางอมบางตามคตธรรมดาของโลกอนจจ� แตกยงนาอย เพราะผพาอยพาไปคอใจ มความสขเทาทควร ไมแผดเผาเรารอนจนท�าใหคด

อยากยายภพยายชาตยายบานเรอนและสถานทอยตางๆ

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒8๑

ปญหาเรองอฐทานพระอาจารยมน ทานพระอาจารยเสาร กลายเปนพระธาต ปรากฏวา

จะกระจายไปในทตาง ๆ จนท�าใหเกดความสงสยกนกม ในระยะอฐทานกลายเปนพระธาตใหม ๆ

บางทานมาถามวาอฐของพระอรหนตกดของสามญชนกดตางกเปนธาตดนชนดเดยวกนสวนอฐ

ของสามญชนท�าไมจงกลายเปนพระธาตไมได เฉพาะอฐของพระอรหนตท�าไมจงกลายเปนพระธาต

ไดทงสองนมความแปลกตางกนอยางไรบางกไดอธบายใหฟงเทาทสามารถแตเพยงโดยยอวาเรองอฐ

นนปญหาสวนใหญขนอยกบใจเปนส�าคญค�าวาจตแมเปนจตเชนเดยวกนแตมอ�านาจและคณสมบต

ตางกนอยมากคอจตของพระอรหนตทานเปนอรยจต เปนจตทบรสทธ สวนจตของสามญชน

เปนเพยงสามญจต เปนจตทมกเลสโสมมตาง ๆ เมอจตผเปนเจาของเขาครองอยในรางใด และ

จตเปนจตประเภทใด รางนนอาจกลายไปตามสภาพของจตผเปนใหญพาใหเปนไป เชนจต

พระอรหนตเปนจตทบรสทธ อาจมอ�านาจซกฟอกธาตขนธใหเปนธาตทบรสทธไปตามสวนของตน

อฐทานจงกลายเปนพระธาตได แตอฐของสามญชนทว ๆ ไป แมจะเปนธาตดนเชนเดยวกน แตจต

ผเปนเจาของเตมไปดวยกเลส และไมมอ�านาจซกฟอกธาตขนธใหเปนของบรสทธได อฐจงกลาย

เปนธาตขนธทบรสทธไปไมได จ�าตองเปนสามญธาตไปตามจตของคนมกเลสอยโดยด หรอจะเรยก

ไปตามภมของจตภมของธาตวา อรยจต อรยธาต และสามญจต สามญธาต กคงไมผด เพราะ

คณสมบตของจต ของธาต ระหวางพระอรหนตกบสามญชนตางกน อฐจ�าตองตางกนอยโดยด

ผส�าเรจเปนพระอรหนตขนมานน ทกองคเวลานพพานแลวอฐตองกลายเปนพระธาตดวยกน

ทงสนดงนขอนผเขยนยงไมแนใจวาจะเปนไปไดอยางนนทกๆ องคเฉพาะจตทานทส�าเรจพระอรหตตภม

เปนจตทบรสทธเตมภมนบแตขณะทส�าเรจ สวนรางกายทเกยวโยงไปถงอฐเวลาถกเผาแลวจะกลาย

เปนพระธาตไดเชนเดยวกนทกองคหรอไม ยงเปนปญหาอยบางระหวางกาลเวลาทบรรลถงวน

ทานนพพานมเวลาสนยาวตางกนองคทบรรลแลวมเวลาทรงขนธอยนาน เวลานพพานแลวอฐยอม

มทางกลายเปนพระธาตไดโดยไมมปญหา เพราะระยะเวลาททรงขนธอย จตทบรสทธกยอมทรงขนธ

เชนเดยวกบความสบตอแหงชวตดวยการท�างานของระบบตาง ๆ ภายในรางกาย มลมหายใจเปนตน

และมการเขาสมาบตประจ�าอรยาบถ ซงเปนการซกฟอกธาตขนธใหบรสทธไปตามสวนของตน

โดยล�าดบดวยในขณะเดยวกน เวลานพพานแลวอฐจงกลายเปนพระธาตดงทเหน ๆ กนอย สวน

องคทบรรลแลวมไดทรงขนธอยนานเทาทควรแลวนพพานไปเสยนน อฐทานจะกลายเปนพระธาต

ไดเหมอนพระอรหนตทงหลายทมโอกาสอยนานหรอไม เปนความไมสนทใจ เพราะจตไมมเวลา

อยกบธาตขนธนานและมไดซกฟอกดวยสมาธสมาบตดงกลาวมา ทานทเปนทนทาภญญา คอรไดชา

คอยเปนคอยไป เชน บ�าเพญไปถงขนอนาคามผลแลวตดอยนานจนกวาจะกาวขนขนอรหตตภมได

คอตองพจารณาทองเทยวไปมาอยในระหวางอรหตมรรคกบอรหตผล จนกวาจตจะช�านช�านาญ

และมก�าลงเตมทจงผานไปได ในขณะทก�าลงพจารณาอยในขนอรหตมรรคเพออรหตผล กเปน

อบายวธซกฟอกธาตขนธในตวดวย เวลานพพานแลวอฐอาจกลายเปนพระธาตได สวนทานท

เปนขปปาภญญา คอรไดเรวและนพพานไปเรวหลงจากบรรลแลว ทานเหลานไมแนใจวาอฐจะ

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒8๒

กลายเปนพระธาตไดหรอประการใด เพราะจตทบรสทธไมมเวลาทรงและซกฟอกธาตขนธอยนาน

เทาทควร สวนสามญจตของสามญชนทว ๆ ไปนน ไมอยในขายทอฐจะควรแปรเปนพระธาตได

ดวยกรณ ใด ๆ จงขอกลาวเทาทกลาวผานมาแลว

นแล ธาตทานพระอาจารยมนเปนความแปลกและอศจรรยดงทน�ามาลง เพอทานผอานได

พจารณาหามลเหตแหงความอศจรรยของพระธาตดงกลาวนตอไปสวนการคนหาหลกฐานและเหตผล

มาพสจนดงทโลกใชกนนนรสกจะพสจนไดยากอาจมองไมเหนรองรอยเลยกไดส�าหรบเรองท�านองน

เพราะสดวสยส�าหรบพวกเราทมกเลสจะตามรไดเพยงแตธาตดนทอยในสวนรางกายทานผบรสทธ

กบอยในตวเรากแสดงใหเหนเปนของแปลกตางกนอยางชดเจนอยแลววาอฐทานกลายเปนพระธาต

ไดอยางประจกษตา สวนรางกายของพวกเราทมกเลส แมมจ�านวนลาน ๆ คน ไมมรายใดสามารถ

เปนไปไดอยางทาน จงควรเรยกไดวาทานเปนบคคลทแปลกตางจากมนษยทงหลายอยมากจน

เทยบกนไมไดยงใจทบรสทธดวยแลวยงเพมความประเสรฐและอศจรรยจนไมมนมตเครองหมาย

ใด ๆ มาเทยบไดเลย เปนจตทโลกทงหลายควรเคารพบชาจรง ๆ จงตองยอมบชากนตามปกต

โลกผมความหยงในชาตของตนประจ�านสยไมคอยยอมลงกบใครหรออะไรไดอยางงาย ๆ แตเมอ

หาทางคดคานไมไดกจ�าตองยอมเพราะอยากเปนคนดเมอเหนของดแลวไมยอมรบกรสกจะโงเกนไป

ไมสมภมเปนมนษยดงทานพระอาจารยมนเปนตนในสมยปจจบนบรรดาพระเณรเถรชทเขาไปถง

องคทานจรงๆ และไดรบค�าแนะน�าสงสอนจากทานจนเปนทเขาใจแลวเทาทสงเกตมายงไมเคยเหน

รายใดจะดอดานหาญสทานดวยทฏฐมานะไมยอมลงกบความจรงทสงสอนเลย เหนแตยอมรบแบบ

เอาชวตเขาแลกไดโดยไมอาลยเสยดายเลยถาเทยบความจรงททานแสดงออกมาจากความบรสทธท

รจรงเหนจรงในธรรมทกขนแตละบทละบาทนนมความถกตองตายตวอยางหาทคานไมไดเชนเดยว

กบผบวกลบคณหารดวยความรสกทถกตองเชยวชาญนนเองเชนหนงบวกกบหนงตองเปนสอง

สองบวกสองตองเปนส เปนตน จะบวกลบคณหารทวขนไปสงเทาไร กมแตความถกตองแมนย�า

ตามหลกวชาไมมผดพลาดคลาดเคลอนจะเปนเดกหรอผใหญบวกลบคณหารเมอถกตองตามหลก

แลวกไมมใครคดคานไดวาผดวสยผทมาคดคานหลกทถกตองแลวแมมจ�านวนมากคนเพยงไรกเทากบ

มาประกาศขายความโงไมเปนทาของตนใหความจรงหวเราะเปลาๆ ฉะนนกฎความถกตองจงไมนยม

วาควรมอยในเดกหรอผใหญหญงชายหรอชาตชนวรรณะใดๆทงสนยอมเปนทยอมรบกนอยาง

หาทคานไมไดหลกธรรมทพระพทธเจาและสาวกผรถงมลความจรงโดยตลอดทวถงแลวยอมสามารถ

แสดงออกไดอยางเตมภมโดยไมมความสะทกสะทานหวนไหวใดๆทงสน

ทานพระอาจารยมนเปนผทรงความรจรงเหนจรงเตมภมนสยวาสนาทานผหนงดงนนบรรดา

ความรทเกยวกบภายในภายนอกททานรเหนอยางประจกษใจจงสามารถแสดงออกไดอยางเตมภม

โดยไมสนใจวาใครจะเชอหรอไมเชอจะต�าหนหรอชมเชยใดๆเลยภมธรรมภายในนบแตศลสมาธ

ปญญาทกขนตลอดถงวมตตพระนพพานทานแสดงออกมาอยางอาจหาญและเปดเผยตามแตผฟง

จะยดไดนอยมากเทาทก�าลงความสามารถจะอ�านวย ธรรมภายนอกเกยวกบเหตการณตาง ๆ ไมม

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒8๓

ประมาณเชน เทวบตร เทวธดาอนทรพรหมภตผชนดตางๆทานกแสดงอยางองอาจกลาหาญ

สดแตผฟงจะพจารณาตามไดหรอไมเพยงไร ผมนสยไปในแนวเดยวกบทานยอมไดรบความเพมพน

สงเสรมหรอตอเตมความรทมอยแลวใหกวางขวางและแมนย�ามากขนท�าใหรวธปฏบตตอวชาแขนง

นนๆดยงขนและปฏบตตอเหตการณตางๆไดสะดวกและทนทวงท

...บรรดาการพฒนาหมชนและการเขาถงประชาชน ควรพดไดวาทานเปนอาจารยเอกในการ

พฒนาจตใจคนใหเขาถงอรรถถงธรรมถงเหตถงผลใหรดรชวอนเปนหลกสากลของการปกครองโลก

เพราะการพฒนาจตใจเปนการพฒนาทถกกบจดศนยกลางของโลกของธรรมอยางแทจรงโลกจะเสอม

พนาศธรรมจะฉบหายตองขนอยกบจตเปนผเสอมฉบหายมากอนการเคลอนไหวคอการท�าจงเปน

ประโยคสงหารโลกท�าลายธรรมตามกนมาถาใจไดรบการอบรมดวยดการเคลอนไหวทางกายวาจา

กเปนประโยคสงเสรมโลกใหเจรญธรรมกรงเรองเปนเงาตามตวกคนทไดรบการอบรมธรรมจนเขาถง

จตใจแลวจะท�าความฉบหายไดลงคอหรอไมเคยเหนมในคตธรรมดาทเปนมาแลวนอกจากความร

ประเภทนกขนทองทองไดคลองปากจ�าไดคลองใจแตธรรมนสยไมเขาถงใจเทานน

ทานเปนผเขาถงจตใจประชาชนพระเณรแทผเคารพเลอมใสทานอยางถงใจแลวแมชวตกยอม

ถวายไดไมอาลยเสยดายทกสงถาลงไดเขาถงใจแลวไมวาดหรอชวยอมเปนแรงผลกดนอยางไมมแรง

ใดๆ เทยบเทาไดในโลก ไมเชนนนคนเราไมกลาท�าความดหรอความชวอยางสมใจไดทท�าไดอยาง

ไมสะทกสะทานและกลวตาย กเพราะใจไดเขาถงสงนน ๆ โดยไมมทางหลบหลกแลว นพดเฉพาะ

ทางดเกยวกบความเคารพเลอมใสในทานพระอาจารยมนวาเปนอยางนนจรง ๆ เทาททราบในวง

ปฏบตดวยกน เฉพาะอยางยงคอพระทธรรมเขาถงใจแลว ทานแสดงความอาจหาญมาก ความเชอ

เลอมใสทานไมมอะไรเทยบไดเลย แมชวตทแสนรกสงวนมาดงเดมยงกลาสละเพอทานไดดวย

ความเชอความเลอมใสทมก�าลงแรง สงนสละไมได สวนชวตสละไดไมยากเลยดงนเพยงเทานกพอ

ทราบไดวาทานเปนเหมอนแมเหลกทดงดดจตใจคนไดอยางอศจรรยทงยงมชวตอยและผานไปแลว

เฉพาะความเคารพรกและเลอมใสในทาน...

เอกสาร

ประกจ มหาแถลง. อฐธาตพระอาจารยมน ภรทตตเถร.บรพาจารย. พมพครงท ๕. กรงเทพฯ :

ชวนพมพ,๒๕๕๗:๑๙๑-๒๐๐.

ชวประวต มตโตทย ธรรมเทศนา บทประพนธ และธรรมบรรยาย๒8๔

คตธรรมค�าสอน

ของ พอ แม คร อาจารยมน

• วาสนานนเปนไปตามอธยาศยคนทมวาสนาในทางทดมาแลวแตคบหาคนพาลวาสนากอาจ

เปนคนพาลไดบางคนวาสนายงออนเมอคบบณฑตวาสนากเลอนขนเปนบณฑตฉะนนบคคล

ควรพยายามคบแตบณฑตเพอเลอนภมวาสนาของตนใหสงขน

• ผเหนคณคาของตว จงเหนคณคาของผอน วามความรสกเชนกน ไมเบยดเบยนท�าลายกน

ผมศลสตยเมอท�าลายขนธไปในสคตในโลกสวรรค ไมตกต�าเพราะอ�านาจศลคมครองรกษาและ

สนบสนนจงควรอยางยงทจะพากนรกษาใหสมบรณธรรมสงสอนแลวจดจ�าใหดปฏบตใหมนคง

จะเปนผทรงคณสมบตทกอยางแนนอน

• คนชว ท�าชวไดงาย และตดใจไมยอมลดละแกไขใหด คนด ท�าดไดงาย และตดใจกลายเปนคน

รกธรรมตลอดไป

• การต�าหนตเตยนผอน ถงเขาจะผดจรงกเปนการกอกวนจตใจตนเอง ใหขนมวไปดวย ความ

เดอดรอนวนวายใจทคดต�าหนผอนจนอยไมเปนสขนนนกปราชญถอเปนความผดและบาปกรรม

ไมมดเลยจะเปนโทษใหทานไดสงไมพงปรารถนามาทรมานอยางไมคาดฝนการกลาวโทษผอน

โดยขาดการไตรตรอง เปนการสงสมโทษและบาปใสตนใหไดรบความทกข จงควรสลดสงเวช

ตอความผดของตน งดความเหนทเปนบาปภยแกตนเสย ความทกขเปนของนาเกลยดนากลว

แตสาเหตทท�าใหทกขท�าไมพอใจสรางขนเอง

• เมอเกดมาอาภพชาต แลวอยาใหใจอาภพอก ผเกดมาชาตนอาภพแลว อยาใหใจอาภพ คดแต

ผลตโทษท�าบาปกรรมอกเลย

• ความยงใหญคอความไมยงยนความไมยงยนเปนสงทยงใหญและแนนอนชวตทยงใหญคอชวต

ทอยดวยทาน ศล เมตตา และกตญญ ชวตทมความด อาจมใชความยงใหญ แตชวตทยงใหญ

ตองอาศยคณธรรมความดเทานน

• สงทลวงไปแลว ไมควรท�าความผกพน เพราะเปนสงทลวงไปแลวอยางแทจรง การกระท�า

การผกพนและหมายมนในสงนนกลบมาเปนปจจบนกเปนไปไมไดผท�าความส�าคญมนหมายนน

เปนสงทไมควรไปยดเหนยวเกยวของเชนกน อดตควรปลอยไวตามอดต อนาคตควรปลอยไว

ตามกาลของมนปจจบนเทานนจะส�าเรจประโยชนไดเพราะอยในฐานะทควรท�าไดไมสดวสย

• คนหว อยเปนปกตสขไมได จงวงหาโนนหาน เจออะไรกควาตดมอมาโดยไมส�านกวาผดหรอถก

ครนแลวสงทความากเผาตวเองใหรอนยงกวาไฟ คนทหลงจงตองแสวงหา ถาไมหลงกไมตองหา

จะหาไปใหล�าบากท�าไมอะไรๆกมอยกบตวเองอยางสมบรณอยแลวจะตนเงาตะครบเงาไปท�าไม

เพราะรแลววาเงาไมใชตวจรงตวจรงคอสจจะทงสทมอยภายในใจอยางสมบรณแลว

ทานพระอาจารยมน ภรทตตเถระ ๒8๕

เอกสาร

บนทกจากขอความทจารกบนแผนหนแกรนตทอยบนกฏพระอาจารยมนภรทตโตวดปานาคนมตต

สกลนคร