การกระท าและผลในกฎหมายอาญา : ศกษาแนวค าพพากษาของศาลฎกาของไทยและตางประเทศ

โดย

นายพลสทธ จระสนตมโน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นตศาสตรมหาบณฑต สาขากฎหมายอาญา

คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

การกระท าและผลในกฎหมายอาญา : ศกษาแนวค าพพากษาของศาลฎกาของไทยและตางประเทศ

โดย

นายพลสทธ จระสนตมโน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร นตศาสตรมหาบณฑต

สาขากฎหมายอาญา คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ปการศกษา 2558 ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ACTS AND CONSEQUENCES IN CRIMINAL LAW : STUDY ON THE DECISION OF SUPREME COURT

OF THAILAND AND OF THE OTHERS

BY

MR. PHONSIT CHIRASANTIMANO

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF LAWS

CRIMINAL LAW FACULTY OF LAW

THAMMASAT UNIVERSITY ACADEMIC YEAR 2015

COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ การกระท าและผลในกฎหมายอาญา : ศกษาแนวค าพพากษาของศาลฎกาของไทยและตางประเทศ”

ชอผ เขยน นายพลสทธ จระสนตมโน ชอปรญญา นตศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย กฎหมายอาญา

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร. ปกปอง ศรสนท ปการศกษา 2558

บทคดยอ

ในการพจารณาความรบผดอาญาตามโครงสรางความรบผดนนประกอบดวย (1) การกระท า (2) ถาความผดนนตองการผลกตองพจารณาเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล (3) ครบองคประกอบภายนอก (4) ครบองคประกอบภายใน (5) อ านาจกระท า และ (6) เหตยกเวนโทษ โดยในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลเปนตวก าหนดองคประกอบภายนอกของความผดทตองการผล การพสจนวาผลเกดขนจากการกระท าใดจงเปนขอส าคญทตองมหลกคด

วทยานพนธฉบบนมความมงหมายทจะอธบายวธคดวาผลเกดจากการกระท าของผใดวามวธคดหรอมเงอนไขเชนไร ซงโดยทวไปจะใชทฤษฎเงอนไข เวนแตกรณทผลนนจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จงจะใชหลกผลธรรมดา ซงหมายถงผลทบคคลทวไปสามารถคาดหมายไดนนเอง

นอกจากนการน าหลกทฤษฎเงอนไขมาปรบใช โดยทมเหตแทรกแซง กสามารถเปนผลธรรมดาได ถาเหตแทรกแซงหรอเงอนไขนนเปนผลธรรมดาทอาจจะเกดขนไดเชนนน หรอมเหตแทรกแซงทคนทงหลายคาดหมายได

ดงนนการศกษาหลกความสมพนธระหว างการกระท าและผล (Causation) ในกฎหมายอาญา ในวทยานพนธฉบบนไดกระท าโดยรวบรวมคนควาแนวคดและทฤษฎตางๆ ทเกยวกบความสมพนธระหวางการกระท าและผล ตลอดจนหลกเกณฑในทางทฤษฎและค าพพากษาของศาลในเรองทเกยวกบความสมพนธระหวางการกระท าและผล ทงของไทยและของศาลตางประเทศ เพอสามารถทจะน ามาอธบายและใหเหนวาแนวคดของศาลไทยนนมความถกตองสมบรณและมขอนาคดอยางไร รวมถงใหเกดความรความเขาใจอยางชดเจนในปรบใชแนวความคดเชง

(2)

ทฤษฎในเรองการก าหนดความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายอาญา ไมวาจะเปนในเรองทฤษฎเงอนไข ทฤษฎเหตทเหมาะสม ผลโดยตรง ผลธรรมดาแลว ยงจะไดพจารณาถงเหตแทรกแซงทเกดขนระหวางการกระท าทจะกอใหเกดผลตามมา ซงอาจจะเปนผลทเปนเหตรวม เหตเรงและเหตตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลทอาจเปลยนแปลงความรบผดในผลของผกระท าได เพอใหการวนจฉยความรบผดทางอาญาทตองการผลหรอความรบผดทท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขนเพราะผลมวธคดและหลกทฤษฎทชดเจนยงขน โดยสรปแลวในการศกษาจะพบวาในเรองของทฤษฎเงอนไขหรอทศาลไทยเรยกวาผลโดยตรงกบทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอทเรยกวาผลธรรมดา ทจะท าใหผกระท าตองไดรบโทษหนกขนตามมาตรา 63 วาในสวนของกรณทฤษฎเงอนไขหรอผลโดยตรงนน แมผลทเกดจะผดธรรมดาไปบางหากผลไมเกนความตงใจ ผกระท ากจะตองรบผดในผลนน สวนกรณทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอผลธรรมดา เปนเรองพจารณาวาผลของการกระท าจะตองเปนผลทบคคลทวไปสามารถคาดการณได ซงเปนเหตทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 ดงนนทฤษฎเงอนไขกบทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอผลธรรมดา อาจมความใกลเคยงกนเพราะทฤษฎเงอนไขถกจ ากดโดยเหตแทรกแซง ซงบคคลธรรมดาสามารถคาดหมายได ซงกเปนผลธรรมดาอยางหนง แตในกรณทผกระท ามความตงใจใหเกดผลขน กน าเอาทฤษฎเงอนไขมาใชไดเพราะไมใชผลทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนนนเอง ค ำส ำคญ: ทฤษฎเงอนไข, ทฤษฎเหตทเหมาะสม, เหตแทรกแซง, ความสมพนธระหวางการกระท า

และผล

(3)

Thesis Title ACTS AND CONSEQUENCES IN CRIMINAL LAW : STUDY ON THE DECISIONS OF THE SUPREME COURT OF THAILAND AND OF THE OTHERS

Author Mr. Phonsit Chirasantimano Degree Master of Laws Major Field/Faculty/University Criminal Law

Faculty of Law Thammasat University

Thesis Advisor Associate Professor Dr. Pokpong Srisanit Academic Years 2015

ABSTRACT

In compliance with the structure of criminal liabilities, the following elements must be proved: (1) act; (2) causation, if such crime needs consequences; (3) external elements; (4) mental elements (or internal elements); (5) justification and (6) excuse. Causation can be identified as external elements of any offence, and thus, it is essential to consider whether or not consequences are led by such act. A proof of consequences is one of the key elements requiring an accurate principle of law.

This thesis is aimed at illustrating a conceptual framework for the determination of whether a consequence of an individual act has legal methods and specific requirements, known as “the condition theory”. In the event that such a consequence brings about a higher degree of punishment to an offender under section 63 of Penal Code, “the concept of ordinary cause” is required to such an extent that the result can be expected by ordinary persons.

However, the ordinary cause will also occur if there is an intervening cause while applying this condition theory. Such an intervening cause reflects as the ordinary cause which may normally occur or it can be expected by ordinary persons.

At the core of this thesis, it addresses that a study of the causation in the criminal law through compiling and reviewing of the above–mentioned concepts and

(4)

principles is necessary. In order to demonstrate this, the basic principles of the causation and all related decisions of the courts both in Thai and foreign are examined. An evaluation of accuracy and completion of the Thai court’s decisions is made so that the comprehensive understanding of applying the theoretical concepts and the judicial applications of the causation is elaborated. As such, this thesis not only reviews the relevant issues of the causation, namely the condition theory, the adequate cause theory, the principle of direct cause and the ordinary cause, it also puts an emphasis on the intervening cause involving the relationship between acts and consequences. It seems obvious that those intervening causes could lead to combined causes, accelerated causes as well as neutralized causes which may alter liabilities of offenders. This helps to clarify legal methods and principles in relation to an adjudication of criminal liabilities either requiring consequences or making offenders receiving higher punishment.

The study shows that the condition theory, known as the direct cause, and the adequate cause theory which is referred by the Thai courts as the concept of ordinary cause have direct impacts on an offender for obtaining a greater punishment under section 63 of Penal Code. This provision provides further that even if the consequences differ from its normal but not exceeding an intention, such an offender is still entitled to plead guilty.

As for the adequate cause theory (or the concept of ordinary cause), it is necessary to consider whether or not such consequences can be expected by an ordinary person. This ground of offence is applied for severe punishment under section 63.

As such, the condition theory and the adequate cause theory (or the concept of the ordinary cause) may share some similarities. The condition theory is limited by intervening causes which can be expected by ordinary persons, that is the concept of ordinary cause. However, in the case where an offender intends to have such consequences, the condition theory shall also be applied because it does not affect an offender for having higher punishment.

Keywords: condition theory, adequate cause theory, intervening theory, causation

(5)

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “การกระท าและผลในกฎหมายอาญา ศกษาแนวค าพพากษาศาลฎกาของไทยและตางประเทศ” ฉบบนส าเรจเเรยบรออยอวยความวยเหลอ ความรก ความเมตตาและความอนเคราะหอยางยงเากคณาเารยและบคคลอนๆ หลายทาน ซงทงหมนสงผลใหอวทยานพนธฉบบนส าเรจเอวย ผอเขยนตอองขอกราบขอบพระคณไวอ ณ ทน

ผอเขยนขอกราบขอบพระคณ ทานศาสตราเารย ร. ทวเกยรต มนะกนษฐ ทรบเปนประธานกรรมการสอบ รวมทงไอใหอขออค ความรอและใหอค าแนะแนวทางในการปรบปรงแกอไขในการเท าเนอหาของวทยานพนธ และทานรองศาสตราเารย ร.ปกปอง ศรสนท ทไอรบเปนกรรมการและอาเารยทปรกษาวทยานพนธซงไอใหอค าแนะน า ใหอความรอ ขออมล และใหอค าปรกษาตรวเและแกอไขตลอเนใหอค าแนะตางๆ ในวทยานพนธฉบบนอยางใกลอ ขอขอบพระคณ ทานผอวยศาสตราเารย ร. รณกรณ บญม ทกรณารบเปนกรรมการวทยานพนธและไอใหอค าแนะน าทเปนประโยนแกผอเขยน และขอขอบพระคณทานอาเารย ร.สรสทธ แสงวโรเนพฒน ทใหอความกรณารบเปนกรรมการวทยานพนธ และใหอค าแนะน า พรออมทงขออคท เปนประโยน ผอ เขยนขอขอบพระคณในความกรณาของอาเารยทกทานเปนอยางสงอยางหาทเปรยบมไอ

นอกเากนผอเขยนขอกราบขอบพระคณ คณพอสมาย คณแมวนา เระสนตมโนและขอขอบคณบคคลในครอบครวทสงเสรมและใหอการสนบสนนแกผอเขยนเปนอยางมาก รวมทงผอเขยนขอขอบคณ นอองรฏา เกษรางกล และเพอนๆ ทกคนทมสวนส าคญทวยใหอการสนบสนน ขอขอบคณคณธนงศก วเศษรเนา ทเปนบคคลส าคญในการวยใหอค าปรกษา ตลอเนเเอาหนอาทบณฑตศกษา เเอาหนอาทหอองสมสญญาธรรมและคณวราภรณ สใเ ผอทใหอความเมตตาแกใหอขออมลแกผอเขยนในทกเรอง โยเฉพาะอยางยงคณ กานา โลเกศกระว ผอใหอก าลงใเแกผอเขยนตลอระยะเวลาการศกษา ทงยงผลกนใหอผอเขยนกอาวผานความทออแทอและความเหนจเหนอยเนท าใหอวทยานพนธนเสรจเสมบรณอวย

ผอเขยนหวงเปนอยางยงวาวทยานพนธฉบบนเะกอใหอเกประโยนทางการศกษาและ คณความทไอรบเากประโยนเหลานผอเขยนขอมอบแคณาเารยทกทานและบคคลทกลาวมาทงหม นายพลสทธ เระสนตมโน

(6)

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) บทท 1 บทน า 1 1.1 ความเปนมาของปญหา 1 1.2 วตถประสงคและขอบเขตของการศกษา 3

1.3 สมมตฐานของการศกษา 3 1.4 ขอบเขตวธการศกษา 3 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3

บทท 2 หลกการพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผลในความรบผดทางอาญา 5

2.1 ลกษณะความรบผดทางอาญา 5 2.1.1 ความผดทตองการใหผลเกด 5 2.1.2 ความผดทไมจ าตองมผลเกด 6

2.2 แนวคดทฤษฎการพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล 7 2.2.1 ทฤษฎทถอเอาน าหนกแหงเหตเปนประมาณ 8 2.2.2 ทฤษฎทถอเอาคณสมบตแหงเหตเปนประมาณ 9 2.2.3 ทฤษฎเหตใกลชด 9 2.2.4 ทฤษฎเหตทเหมาะสม 10 2.2.5 ทฤษฎเงอนไข 12 2.2.6 ทฤษฎทน ามาปรบใชในประเทศไทย 15

(7)

2.3 แนวคดเรองเหตแทรกแซง 16 2.3.1 เหตแทรกแซงอนเกดจากการกระท าของบคคลอน 17 2.3.2 ผเสยหายกระท าใหเกดเหตแทรกแซง 17 2.3.3 ผกระท าความผดกอเหตแทรกแซง 18 2.3.4 เหตแทรกแซงทเกดจากเหตธรรมชาต 19

2.4 การปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายไทย 20 2.4.1 การปรบใชหลกตามความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญา 21

ทตองน าผลธรรมดามาวนจฉย 2.4.1.1 ความผดเกยวกบการกอใหเกดภยนอนตรายตอประชาชน 21 2.4.1.2 ความผดเกยวกบเพศ 25 2.4.1.3 ความผดเกยวกบชวตรางกาย 29 2.4.1.4 ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง 34 2.4.1.5 ความผดเกยวกบทรพย 38

2.4.2 การปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและ 42 ผลตามแนวค าวนจฉยของศาล

2.4.2.1 การปรบใชหลก “ผลโดยตรง” เมอผลเกดเกนกวาทผกระท าต งใจ 42 2.4.2.2 กรณผลเกดเกนกวาทผกระท าต งใจปรบใชหลก “ผลธรรมดา” 44

2.4.2.3 หลก “เหตแทรกแซง” ทเกดข นใหมแทรกระหวาง 47 การกระท าและผลทเกดข น

บทท 3 ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายตางประเทศ 50

3.1 ทฤษฎเงอนไข 50

3.2 ทฤษฎเหตทเหมาะสม 66 บทท 4 ความรบผดในผล 74 4.1 ความรบผดทเกดข นจากเหตหลายเหต (เหตรวม) 79 4.2 ความรบผดทท าใหผลเกดเรวข น (เหตเรง) 82 4.3 เหตทตดความสมพนธทผกระท าไมตองรบผด (เหตตด) 85

(8)

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ 91 5.1 บทสรป 91 5.2 ขอเสนอแนะ 100 บรรณานกรม 104 ประวตผเขยน 111

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำของปญหำ กฎหมายอาญาเปนบทบญญตทางกฎหมายทใชในการลงโทษผกระท าความผด จงตองพจารณาตวผทกระท าใหเกดผลเปนความผด โดยเฉพาะกรณความรบผดทางอาญาทตองการผล ดงกรณความผดฐานฆาคนตาย ความผดฐานท ารายรางกาย เปนตน การกระท าความผดของบคคลทกอใหเกดผลอาจเกดจากสาเหตหลายเหตซงหากไมแยกแยะใหดแลวยอมไมเปนการยตธรรม หากก าหนดใหบคคลใดบคคลหนงจะตองรบผดในผลอนเกดจากทกๆ เหตทเกยวของเนองจากการกระท าของตน กฎหมายจงตองจ ากดผลเทาทเหนวาเปนการสมควรจะเอาผดแกผกระท าได กรณการพจารณาความรบผดทางอาญาทตองการผล ซงก าหนดใหบคคลตองรบผดในผลของการกระท า กฎหมายตองมการคนหาการกระท าทเปนสาเหตใหเกดผลนน และพจารณาวาการกระท านนมความสมพนธในการกอใหเกดผลหรอไม เนองจากการบงคบลงโทษบคคลในทางอาญา จะท าไดแตเฉพาะบคคลทตองรบผดชอบในผลอนเนองมาจากการกระท าของเขาเทานน ผกระท าไมตองรบผดในผลทเกดขนหากผลนนไมไดเกดจากเจตนาของตน ในเรองหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลนน แทจรงแลวเปนแนวคดซงวาดวยความเปนเหตเปนผล โดยหลกแลวการพจารณาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ไดมการพฒนาจากหลกทฤษฎงายๆ ขยายแนวความคดออกไปสหลกทฤษฎทสามารถแกไขความไมชอบธรรมขนมาได โดยไดเปดโอกาสใหศาลไดใชดลพนจ ในการพจารณาพพากษาเพอความยตธรรมไมใหเกดขอผดพลาดขนในการพจารณาอรรถคด และเพอก าหนดขอบเขตความรบผดทางอาญา ไมใหผกระท าความผดรบผดตอผลรายอนเกดขนจากการกระท าของตน โดยทตนไมมเจตนา ไมอาจคาดเดาผลทเกดขนได หรอหางไกลจากเหตแหงการกระท าเปนอนมาก ผกระท าความผดจงไมสมควรทจะตองรบโทษจากผลอนนน ท าใหเกดความจ าเปนทจะคนหาหลกเกณฑทดทสดมาพจารณาใชในการวนจฉยความรบผดทางอาญา อยางไรกดเราพบวาการพจารณาหลกเกณฑความสมพนธระหวางการกระท าและผลนน เปนเรองทมความซบซอนในการพสจนวา ผกระท าความผดสมควรทจะไดรบโทษหรอไม เนองจากเมอพเคราะหตามแนวการใชการตความของศาลกยงมความคลมเครอไมกระจางชดวา กรณใดผกระท าสมควรจะตองรบผดในผลทตนกระท า หรอกรณใดผกระท าสมควรทจะไดรบโทษหนกขน เพราะผลทเกดขนนนเกนไปกวาเจตนาของเขา หรอกรณใดทจะไมตองรบโทษหนกขนจากการกระท า

2

ความผดของตน แนวค าพพากษาของศาลฎกาจงยงไมมความชดเจนเพยงพอและบางครงยงมความสบสนในการน ามาปรบใชเพอวนจฉยอรรถคด กรณตวอยางค าพพากษาศาลฎกาทมขอเทจจรงวา ผตายถกยงไดรบบาดเจบ และถงแกความตายหลงเกดเหต 9 เดอนเศษ เมอความตายสบเนองมาจากบาดแผลทถกยง แมจะเกดขนเนองจากการรกษาไมดจนบาดแผลตดเชอ กเปนผลธรรมดาอนสบเนองมาจากการกระท าของจ าเลย เมอจ าเลยยงผตายโดยเจตนาฆา จ าเลยจงตองรบผดฐานฆาผตายโดยเจตนา1

จากค าพพากษาฎกาดงกลาวขางตนไดมนกวชาการตงขอสงเกตวา “ขอเทจจรงตามค าพพากษาฎกาเรองน จ าเลยมเจตนาฆาผตายตงแตแรก และในทสดผตายกตายสมเจตนา ความตายจงไมใชผลทท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน การวนจฉยวา ความตายสมพนธกบการกระท าของจ าเลยเพยงใดหรอไม จงไมตองใชหลกผลธรรมดา ตามมาตรา 63 การทศาลฎกาใชค าวาผลธรรมดา จงไมนาจะเปนกรณผลธรรมดาตามความหมายของมาตรา 63”2

นอกจากนยงมตวอยางค าพพากษาอกเรองหนงทอธบายถงปญหาในการใชหลกเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลกลาวคอในแนวค าพพากษาดงกลาวจ าเลยไดมการท ารายจนโจทกไดรบอนตรายสาหสตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 (5) ซงจ าเลยฎกาวาจ าเลยมเจตนาท ารายโจทกเพยง 295 ไมมเจตนาพเศษหรอประสงคตอผลหรอยอมเลงเหนผลวาการท ารายนนจะท าใหโจทกไดรบอนตรายสาหสไดเลย และศาลไดมค าวนจฉยในเรองดงกลาววา ความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 (5) นนแมจ าเลยจะท ารายผเสยหายโดยมไดเจตนาท าใหแทงลก แตเมอผลจากการท ารายนนท าใหหญงตองแทงลกแลว จ าเลยกตองมความผดตามมาตรา 297 (5)3 ซงในทางทฤษฎตองถอการกระท าดงกลาวของจ าเลยทกระท าความผดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 297(5) จะตองเปนผลธรรมดาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 ทเปนผลจากการทจ าเลยท ารายรางกายหญงอนเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 295 ในการศกษาหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผล ไดมการน าเอาทฤษฎเงอนไขและทฤษฎเหตทเหมาะสมมาเปนหลกในการวนจฉยความรบผดทางอาญา แตในค าพพากษาของศาลจะมการปรบใชค าวา “ผลโดยตรง” และ “ผลธรรมดา” แทนการใชค าวาทฤษฎเงอนไขและทฤษฎ

1 ค าพพากษาฎกาท 1478/2528 น. 408 2 เกยรตขจร วจนะสวสด , ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1 , พมพคร งท 10 ,

(กรงเทพมหานคร: ส านกพมพพลสยาม พรนตง (ประเทศไทยจ ากด), 2551), น. 335. 3 ค าพพากษาฎกาท 1001/2547 น. 224.

3

เหตทเหมาะสมในค าพพากษาศาลฎกา ท าใหการพจารณาในกรณของผลทท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนตามมาตรา 63 ไมชดเจนเทาทควร 1.2 วตถประสงคและขอบเขตของกำรศกษำ 1.2.1 ศกษาทฤษฎเงอนไขและทฤษฎเหตทเหมาะสมวาทฤษฎใดทศาลไทยน ามาปรบใช 1.2.2 ศกษาแนวทางในการพจารณาผลของการกระท าความผดทเกดจากเหตแทรกแซงของศาลฎกาไทย 1.2.3 ศกษาวเคราะหค าพพากษาของศาลวามหลกเกณฑในการวนจฉยความรบผดในผลของผกระท าทจะตองรบโทษหนกขน 1.3 สมมตฐำนของกำรศกษำ

การวนจฉยในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลระหวางการรบโทษหนกขนของผกระท าความผดโดยผลของการกระท า กบการรบโทษหนกขนของการกระท าความผดโดยผลของกฎหมาย ไมวาจะเปนทฤษฎเงอนไข ผลธรรมดา หรอผลโดยตรงเปนเรองเดยวกนหรอแตกตางกนอยางไรหรอไม 1.4 ขอบเขตวธกำรศกษำ ในการศกษาวจยครงนจะเปนการศกษาวจยเอกสาร ต ารากฎหมาย บทความทางวชาการ และศกษาบทบญญตทางกฎหมายของทงในประเทศ และตางประเทศ โดยจะมงเนนใน สวนของทฤษฎตางๆ รวมถงการพจารณาศกษาค าพพากษาของศาลฎกาทเกยวของ ทงของกฎหมายไทยและกฎหมายตางประเทศ 1.5 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ 1.5.1 มความเขาใจถงทฤษฎเงอนไขและทฤษฎเหตทเหมาะสมวาทฤษฎใดทเหมาะสมทศาลไทยจะน ามาปรบใชในการพพากษาคด

4

1.5.2 มความเขาใจถงแนวทางการพจารณาความผดของผกระท าและแนวทางในการพจารณาความผดแทจรงของศาลไทย 1.5.3 สามารถวเคราะหค าพพากษาของศาลไทยวามหลกเกณฑในการตดสนความรบผดของผกระท าทจะตองรบโทษหนกขนอยางไร 1.5.4 สามารถน าขอสรปทไดจากการศกษามาเปนแนวทางในการศกษาและพฒนากฎหมายไทยตอไป

5

บทท 2 หลกการพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผลในความรบผดทางอาญา

ในการพจารณาความรบผดทางอาญา เมอไดมการกระท าความผดทางอาญาเกดขนแลว หากเปนความผดทตองการผลตามทกฎหมายบญญตไว กตองพจารณาวาการกระท านนกอใหเกดผลดวยหรอไม จงตองมหลกคดวา ผลเกดขนจากการกระท านนหรอไม เรยกวามความสมพนธระหวางการกระท าและผล หากผลเกดขนจากการกระท าผกระท ากตองรบผดในผลนน หากผลทเกดขนไมมความสมพนธหรอหางไกลจากการกระท า ผกระท ากไมตองรบผดในผลนน อนเปนการวเคราะหถงความสมพนธระหวางการกระท าความผดและผลตามทกฎหมายบญญตไว ซงเกดขนจากการกระท าเชนนน1 จงตองท าความเขาใจลกษณะของความรบผดทางอาญาอนเกยวกบผลกอน แลวจงศกษาทฤษฎทน ามาใช แนวคดเรองเหตแทรกแซง และการปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายไทย 2.1 ลกษณะความรบผดทางอาญา ในประมวลกฎหมายอาญาภาคความผดนน เมอท าการพเคราะหฐานความผดทางอาญาตามทกฎหมายบญญตไว ในประเดนทเกยวของกบความตองการผลทเกดขนสบเนองจากการลงมอกระท าความผด สามารถจ าแนกได 2 ประเภทดงน2 2.1.1 ความผดทตองการใหผลเกด ความผดทตองการผลกคอ ความผดทตองมผลตอเนองซงเกดจากการกระท านน จงจะเปนความผดส าเรจ แมผกระท าความผดจะมไดมเจตนาชวราย แตผลของการกระท ากอใหเกดความเสยหายขน ดงกรณความผดทกระท าโดยไมเจตนา โดยประมาท หรอความผดทผลแหงการกระท าเกดขนเกนกวาเจตนาเหลาน กฎหมายจงตองลงโทษเพอใหรจกระมดระวงและเพอรกษาความเปนระเบยบเรยบรอยของสงคม ผลของการกระท าความผดจงเปนสงทจ าตองน ามาพจารณา

1 หยด แสงอทย, กฎหมายอาญาภาค 1, พมพครงท 21, (กรงเทพมหานคร:

ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2556), น. 59. 2 ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญาภาคทวไป , พมพครงท 16,

(กรงเทพมหานคร: ส านกพมพวญญชน, 2558), น. 57-59.

6 เพราะกฎหมายไดก าหนดความผดไวตามความรายแรงแหงผลทเกดจากการกระท านน3 เชน ความผดฐานฆาคนตายตามมาตรา 288 หากผถกฆาถงแกความตายและความตายสมพนธกบการฆา ผฆากมความผดตามมาตรา 288 แตถาความตายของผถกฆาไมสมพนธกบการฆา ผฆากมความผดเพยงฐานพยายามฆาคนตายตามมาตรา 288 และมาตรา 80 เทานน4 ความผดทตองการผลซงปรากฏตามมาตราอนๆ เชน ความผดฐานฆาคนตายโดยไมเจตนาตามมาตรา 290 ความผดฐานท ารายรบอนตรายสาหสตามมาตรา 297 ความผดฐานกระท าโดยประมาทเปนเหตใหผอนถงแกความตายตามมาตรา 291 หรอความผดฐานกระท าโดยประมาทเปนเหนเหตผอนรบอนตรายสาหสตามมาตรา 3005 2.1.2 ความผดทไมจ าตองมผลเกด ในปจจบนความรบผดทางอาญาบางฐานความผด ไมถอเอาผลของการกระท ามาเปนหลกในการลงโทษผกระท าความผดอาญา เมอมการกระท าสงทกฎหมายบญญตวาเปนความผดขน ไมวาการกระท านนจะกอใหเกดผลความเสยหายขนหรอไมกตาม ผกระท ากคงตองรบผด ทงทมไดมผลอนเปนความเสยหายเกดขน เนองจากการกระท านนๆ ไดแสดงใหเหนถงเจตนาทจะกระท าความผดตอกฎหมาย อนเปนภยตอสงคม กฎหมายจงลงโทษโดยพจารณาจากจตใจของผกระท าเปนส าคญ กฎหมายมไดยดถอเอาผลเสยหายทเกดขนจากการกระท าเปนหลกในการลงโทษ6 ตวอยางเชน ความผดฐานแจงความเทจตอเจาพนกงานตามมาตรา 137 ซงเมอแจงความเทจกเปนความผดแลว เจาพนกงานจะเชอหรอไมเชอถอยค าทแจงกเปนความผดส าเรจ เชนเดยวกบความผดฐานเบกความเทจตอศาลตามมาตรา 177 ศาลจะเชอถอยค าทผกระท าเบกความเทจหรอไม กเปนความผดทส าเรจ แตกรณทเจาหนาทไมเขาใจสงทแจงกเปนความผดฐานพยายามได ความผดทางอาญาทไมตองการผลน กรณจะเหนไดชดเจนยงขน ในความผดฐานทอดทงเดก คนปวยเจบ หรอคนชรา ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 306 และมาตรา 307

3 โกเมน ภทรภรมย . “ความสมพนธระหวางการกระท ากบผลแหงการกระท า”,

บทบณฑตย, ปท 30, น. 104, (2516) 4 เกยรตขจร วจนะสวสด , ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1, พมพคร งท 10,

(กรงเทพมหานคร: ส านกพมพพลสยาม พรนตง (ประเทศไทยจ ากด), 2551), น. 310. 5 หยด แสงอทย, อางแลว เชงอรรถท 1, น. 60. 6 โกเมน ภทรภรมย, อางแลว เชงอรรถท 3, น. 103.

7 เพยงผกระท าไดทอดทงเดกไวในลกษณะตามทกฎหมายบญญตไวกเปนความผดแลว โดยไมจ าตองมผลตอเนองใดๆ เกดขน หากจะมผลตอเนองอยางใดๆ ขนกไมใชความผดฐานน กฎหมายจะก าหนดถงผลทรบอนตรายสาหส ผทอดทงกตองรบผดตามมาตรา 308 เปนตน อนมขอนาสงเกตทนาสนใจวา กรณกฎหมายบญญตความผดทไมตองการผล กฎหมายจะใชถอยค าท านองวา “นาจะเปนอนตราย” (มาตรา 220 , 221 , 225, 231 เปนตน) 7 ภายหลงจากการศกษาลกษณะความผดทางอาญา เราพบวาปญหาทเกดขนจะเปนผลทท าใหผกระท าตองรบผดหรอไม เปนปญหาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผล ซงปญหาดงกลาวจ ากดเฉพาะแตในกรณความผดทตองการผลเทานน โดยไมรวมถงกรณของความผดทไมตองการผล เพราะหากผลทเกดขนเปนผลทถอไดวาเกดจากการกระท าของผกระท าแลว ผกระท ากตองรบผดในความผดฐานส าเรจ หากไมใชผกระท ากรบผดเพยงแคในความผดฐานพยายามกระท าความผด8 ดงนนจงสรปไดวาเฉพาะความผดทจ าตองเกดผลขนจงเปนความผดส าเรจ จงตองพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล สวนความผดทไมจ าตองมผลเกด กเปนความผดส าเรจไดนน ไมจ าตองพจารณาหลกเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ซงกคอ ไมตองพจารณาวา ผลทเกดขนนนเกดจากการกระท านนๆ หรอไม เพราะผลจะเกดขนหรอไมเกดขนกเปนความผดส าเรจเชนกน ดงนน เฉพาะการกระท าความผดซงตองการผลความเสยหายเกดขน จงจะน าการพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาปรบใช9 2.2 แนวคดทฤษฎการพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล ในเรองหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายอาญานนจะตองมผลของการกระท าเกดขนมา ผลของการกระท านสวนใหญจะเปนผลซงกอใหเกดความเสยหายแกทรพยสน บคคลหรอสวนรวม เชน ความผดฐานฆาผอน ผลของการกระท าทเกยวของกบการกระท านคอมคนตาย หรอความผดฐานท ารายรางกาย ผลของการกระท าทเกยวของกบการกระท าน

7 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 2 ,น. 58. 8 สรสทธ แสงวโรจนพฒน, วเคราะหค าพพากษาศาลฎกาดวยหลกกฎหมายอาญา

เยอรมน, (กรงเทพมหานคร: เจรญรฐการพมพ, 2558), น. 33. 9 เพงอาง, น.55.

8 คอการบาดเจบ10 ซงหลกดงกลาวเปนรปแบบของการศกษาถงกลมของความสมพนธระหวางเหตและผลโดยพจารณาสงทเชอมโยงเหตการณตางๆ เขาดวยกน การพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล เปนปญหาทจะตองพจารณาวาผลทเกดขนนน เกดจากการกระท านนๆ หรอไม ผกระท าสมควรตองรบผดในผลแหงการกระท าของตนเพยงใด อนเปนปญหาความสมพนธระหวางการกระท ากบผลแหงการกระท าทมความส าคญอยางยงในการวนจฉยความรบผดทางอาญา อนเนองมาจากการกระท าความผดยอมส าเรจลงไดจะตองมผลเกดขนจากการเคลอนไหวหรอไมเคลอนไหวอรยาบถในพฤตการณนน 11 เพราะผลทกอยางยอมเกดจากแตเหต ดงนนจงมความจ าเปนอยางยงในการทจะศกษาถงลกษณะของทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายอาญามาพเคราะหในแงมมตางๆ เพอใหเกดความเขาใจทถกตอง12 ซงนกนตศาสตรไดวางทฤษฎไวหลายแนวคดดวยกนดงน 2.2.1 ทฤษฎทถอเอาน าหนกแหงเหตเปนประมาณ (The theory of dynamic cause)13 แนวคดของทฤษฎนวางหลกวา ผกระท าการใดๆ ซงเปนการกระท าดงกลาวเปนเหตของการกระท าทมน าหนกมาก และมผลใหเกดผลความเสยหายขน กตองถอวาการกระท าของผนนเปนสาเหตทท าใหเกดผลขน เชน นายแดง ยง นายด าบาดเจบขณะเดนขามถนนถก นายเขยว ขบรถมาดวยความเรวสงชน นายด า ตาย ดงนนการท นายเขยว ขบรถชน นายด า เปนการกระท าทมน าหนกมากทสดทท าให นายด า ถงแกความตาย จงตองถอวาความตายไมไดเกดขนจากการยงของนายแดง แตเกดขนจากการถกรถชนจากการกระท าของนายเขยว ท าใหจากการศกษาจะพบวาทฤษฎนมขอบกพรองเนองจากตวอยางขางตนทไมอาจกลาวไดวาเหตไหนมน าหนกมากกวาเหตไหนท าใหเกดความไมเปนธรรมในการน ามาปรบใชเพอพจารณาวนจฉยความสมพนธระหวางการกระท าและผลในความรบผดของคกรณ

10 ทว เ ก ย รต ม น ะกน ษฐ , กฎหมาย เบ อ งต นทา งธ ร ก จ , พ ม พคร ง ท 1 5 ,

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2556), น. 381-382. 11 จตต ตงศภทย, กฎหมายอาญาภาค 1,พมพครงท 11, (นนทบร : บรษท ศนยการ

พมพเพชรรง จ ากด , 2555), น. 127. 12 ทว เ ก ย รต ม น ะกน ษ ฐ , ม ม มอง ใหม ในกฎหมายอาญา , พม พค ร ง ท 3

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2556), น. 90 - 91. 13 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 2 , น. 59.

9 2.2.2 ทฤษฎทถอเอาคณสมบตแหงเหตเปนประมาณ (The statistic cause)14 หลกการของทฤษฎนวางแนวคดวา จ าตองแยกเหตทมอยกอนออกจากเหตทท าใหเหตทมอยกอนนนสงผลออกมา ตวอยางเชน นายไข เปนโรคโลหตไหลไมหยด อยแลว การท นายไก มาท าใหเกดบาดแผลภายนอกเพยงเลกนอยท าให นายไข โลหตไหลไมหยดท าใหถงแกความตาย การท นายไข เปนโรคโลหตไหลไมหยดอยกอนนนตองแยกออกจากการท ารายซงเปนเหตท าใหโรคนนก าเรบขน กลาวคอการท นายไข เปนโรคอยกอนแลวนน ไมใชเหตแหงความตาย แตเปนเพราะการท ารายของ นายไก ท าใหเกดบาดแผล เปนเหตใหโลหต นายไข ไหลไมหยด จงมความสมพนธระหวางการท ารายและผลคอความตาย อยางไรกดทฤษฎนมขอบกพรองกคอ คงไมมเหตใดทเกดขนมาเองไดโดยรอใหมใครมาท าใหเกดการเปลยนแปลงขน ยงไปกวานนเหตทซอนอยอาจเกดจากการทผอนท าไวกอนแลวกได เชน นายไกเคยถกท ารายมากอน ท าใหบรเวณกระหมอมบางมความออนแอผดปกต เมอถก นายไข มาท ารายซ าเพยงเลกนอย กท าใหแผลเกานนก าเรบขนได การให นายไขตองรบผดในผลทเกดขนตามทฤษฎน จงเกดความไมเปนธรรมตอ นายไข ในการน ามาปรบใชในการพจารณาวนจฉยความสมพนธระหวางการกระท าและผล 2.2.3 ทฤษฎเหตใกลชด (The theory of proximate cause)15 ทฤษฎเหตใกลชดเปนทฤษฎทมหลกพจารณาอยวาการกระท าของจ าเลยเปนการกระท าทใกลชดกบการกระท าความผดทางอาญาหรอไม และการกระท านนเปนการกระท าท มความใกลชดตอผลหรอไม โดยทฤษฎเหตทใกลชดมหลกการวา ใหพจารณาจากการกระท าอนใดกตามของผกระท าความผดทใกลชดตอผลมาเปรยบเทยบความผดทางอาญาทไดกระท าและน ามาพจารณากบขอเทจจรงทเกดขน16 ทฤษฎเหตใกลชดน ก าหนดใหการกระท าอนสดทายกอนจะเกดผลขนเปนเหตส าคญ สวนเหตอนนน ไมเกยวของดวย เชน นายหนง ยง นายสอง ไดบาดเจบ จะถงแกความตายแลว พอด นายสาม มาฟนซ าสงผล นายสอง ถงแกความตายทนท ดงนถอวาการกระท าของ นาย

14 เพงอาง. 15 เพงอาง. 16 ศทธน อยสวสด, “กฎหมายอาญากบความงมงาย” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะ

นตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2554), น. 52.

10 สาม เปนการกระท าทใกลชดกบผล หรอในกรณท นายหนง ยง นายสอง บาดเจบ ขณะทก าลงสง นายสองไปโรงพยาบาล คนขบรถพยาบาลขบโดยประมาทรถคว านายสอง ถงแกความตาย การกระท าของคนขบรถพยาบาลเปนการกระท าทใกลชดกบผล ดงนนในการวนจฉยความรบผดจงจะตองพจารณาวาการกระท าของผกระท าความผดจะตองมการกระท าทครบทงองคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน แลวจงคอยมาพจารณาวาการกระท าของผกระท าความผดของผใดทกระท าทใกลชดทสดทท าใหผเสยหายหรอผตายมความเสยหายหรอถงแกความตาย อยางไรกดทฤษฎนมขอบกพรองในกรณหาก นายหนง ถกท ารายจนเกอบตายแลว นายสองมาพบเขาจงเตะขาเพยงทเดยว นายหนงเลยตาย จะโทษวาผลเกดขนจากการท ารายของ นายสองคงไมถกตองนก ซงท าใหแนวคดในทฤษฎดงกลาวจงจ าเปนทจะเปนเพยงแนวคดหนงในการประกอบค าวนจฉยในการพจารณาความรบผดเทานน 2.2.4 ทฤษฎเหตทเหมาะสม (The adequate cause)17 ทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอทฤษฎผลธรรมดามหลกคดอยวา ในการทจะใหผกระท าการใดๆ รบผดในผลทเกดขน การกระท านนจะตองมความเหมาะสมในการกอใหเกดผลนนๆ ขน โดยในลกษณะของความสมพนธระหวางการกระท าและผลทเกดขนนนจะตองมความเกยวพนกนอยางพอสมควร (reasonable connection)18 ซงจะตองพจารณาจากตวผกระท าและลกษณะของการกระท าวาสามารถท าใหเกดผลเชนนนไดหรอไม กลาวคอวญญชนทวไปสามารถคาดเหนไดหรอไมวาการกระท าดงกลาวจะสงผลเชนไร เชน นายกง ท าราย นายขวด จนสลบแลวทงไวกลางถนน ตอมามรถวงมาทบ นายขวด ถงแกความตาย ดงนตามความคาดเหนของวญญชนทวไปสามารถคาดเหนไดวาการปลอยใหคนเจบสลบอยกลางถนนอาจจะท าใหถกรถทบตายได ดงนนผลในความตายดงกลาวจงเปนผลธรรมดาทเกดขนได แตหากเปนการกระท าทผกระท าเพยงแตขวนหนาเลกนอย และตอมาผเสยหายเปนโรคโลหตไหลไมหยดอยกอน จงถงแกความตาย ซงโดยทวไปการขวนหนาไมท าใหถงแกความตาย เชนนเหตดงกลาวยอมไมใชเหตเหมาะสม ผกระท ากไมตองรบผดในผลนน เนองจากวญญชนคนธรรมดาทวไปไมอาจคาดเหนไดวาการกระท าเพยงขวนหนาจะกอใหเกดผลความ

17 เพงอาง, น. 59. 18 เกยรตขจร วจนะสวสด, อางแลว เชงอรรถท 4 , น. 332.

11 ตายได การปรบใชทฤษฎนจงนยมน ามาใชกบกรณผลของการกระท า ซงท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน19 ในสวนการน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบวนจฉยกบค าพพากษาของศาลไทยนนมอยดวยกน 2 กรณคอ กรณทผลของการกระท าเกดจากเหตแทรกแซง และกรณทผลของการกระท าความผดท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขน ซงสามารถอธบายไดดงตอไปน กรณทผลของการกระท าเกดจากเหตแทรกแซง เหตแทรกแซงเปนเหตการณทเกดขนใหมหลงจากการกระท าความผด โดยในเรองการน าหลกทฤษฎเหตทเหมาะสมมาพจารณาในเรองดงกลาวจะตองวาเหตการณทเกดขนมาใหมหรอเกดขนภายหลงนนเปนเหตทคาดหมายไดหรอไม เพราะหากเปนเหตทคาดหมายไดผกระท าความผดกจะตองรบผดในผลนน เชน นายเอ ท าราย นายบ สลบกลางถนนในเวลากลางคน ตอมา นายซขบรถทบนายบ ถงแกความตาย เชนนการกระท าของ นายเอ ในการท ารายจนสลบกลางถนน เปนเหตทคาดหมายไดวา นายบ อาจจะถกรถทบตายได เชนน นายเอ กตองรบผดในความตายของ นายบ ตามทฤษฎเหตทเหมาะสมในการพจารณาเหตแทรกแซงทเกดขน อยางไรกดหากเหตแทรกแซงดงกลาวทเกดขนเปนเหตทไมอาจคาดหมายไดผกระท ากไมตองรบผดในผลนน เชน นายเอ เขาท าราย นายบ ในบานจนสลบแลวทง นายบไวในบานแลวหนออกมา ตอมาเกดแผนดนไหวจนบาน นายบถลมลงมาทบ นายบ จนถงแกความตาย เชนนหากในพนทดงกลาวไมเคยมเหตแผนดนไหวมากอน และการเกดแผนดนไหวนน นายเอ กไมสามารถคาดได เชนนเมอน าหลกทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบขอเหตแทรกแซง นายเอ กไมตองรบผดในความตายของ นายบ เพราะเหตดงกลาวเปนเหตแทรกแซงทคาดหมายไมได กรณทผลของการกระท าความผดท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขน ปรากฏในประมวลกฎหมายอาญาไทยเรองของผลธรรมดาทบญญตไวในมาตรา 63 และศาลไทยไดน าหลกดงกลาวมาปรบใชในการวนจฉยความรบผดของผกระท าความผดทท าใหผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขน ซงหลกดงกลาวคอเรองผลในทฤษฎเหตทเหมาะสมทผกระท าสามารถคาดเหนไดวาอาจเกดผลนนไดโดยใชหลกตามมาตรฐานของวญญชนเปนหลกในการปรบใชในเรองดงกลาว ดงนนจากการศกษาท าความเขาใจในเรองของทฤษฎเหตทเหมาะสมจงสามารถท าความเขาใจไดวาทฤษฎดงกลาวหมายความถงเหตทเกดขนนนมความเหมาะสมทเพยงพอตามทวญญชนคาดเดาไดวาจะเกดผลอนเปนความผดขนหรอไม เชน หากมการท ารายรางกายกนเพยงโลหต

19 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 2 ,น. 59.

12 ไหล แตผเสยหายเสยชวตเพราะเปนโรคโลหตไหลไมหยด ดงนผกระท ากไมจ าตองรบผดในการกระท าของตนเพราะวญญชนไมอาจคาดหมายไดวาการกระท าดงกลาวจะท าใหผเสยหายถงแกความตาย ในทางกลบกนหากผกระท ารหรอควรไดรวาผเสยหายปวยเปนโรคโลหตไหลไมหยดและยงมการกระท าเชนนผกระท ากจะตองรบผดในความตายดงกลาว ท าใหทฤษฎนเราจงสามารถท าความเขาใจไดมการจ ากดผลตามแนวคดของทฤษฎเงอนไขอนเปนผลทเกดขนจรงตามธรรมชาตใหแคบมากกวาทเปนอยจรง และไดน าหลกวนจฉยความรบผดทวา ผกระท าจะมเจตนาหรอประมาทหรอเขาใจรบรถงพฤตการณอยางไรอนเปนเรองสภาพจตใจไปปะปนกบการพจารณาวนจฉยดงกลาว ท าใหผลตามธรรมดาในทฤษฎนผกระท าความผดจะไดรบโทษหนกขนตามทกฎหมายบญญตไวเฉพาะในบทบญญตทประมวลกฎหมายอาญาไดก าหนดวาเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 เทานน หากเปนกรณอนทอยในบงคบของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 59 จงไมอยในบงคบของมาตรา 63 นนเอง20 2.2.5 ทฤษฎเงอนไข (The condition theory) ทฤษฎเงอนไข (The condition theory) โดยหลกแลวในสวนของทฤษฎเงอนไขไดมแนวคดวา หากผลของการกระท าสมพนธกบการกระท าตามทฤษฎเงอนไข ผกระท าการดงกลาวจะตองรบผดในผลทเกดขน ตามหลกสาระส าคญของทฤษฎนคอ “ถาไมมการกระท าอนใด อนหนงแลว ผลจะไมเกด ถอวาผลเกดจากการกระท าอนนน แมวาผลจะเกดจากการกระท าอนอนๆดวยกตาม ในทางตรงกนขามหากไมมการกระท าอนใดอนหนงแลว ผลกยงเกดอยนนเอง กจะถอวาผลเกดจากการกระท าอนใดอนหนงนนมได”21 ตามทฤษฎนถอวาการกระท าทกๆ อยาง ยอมถอวาเปนเหตทท าใหเกดผลได หากไมมการกระท าเชนนนผลกจะไมเกด แมวาเหตนนจะมอยในตวผกระท าเองกตาม ผลกจะไมเกด อนเปนไปตามหลกเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ซงอธบายถงหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลวา หากไมมเหตเกดขนยอมไมมผลตามมา22 โดยทวไปแลวแนวคดของทฤษฎเงอนไขจะก าหนดให ผกระท าความผดตองรบผดในความเสยหายทเปนผลโดยตรงจากการกระท าของตน ซงการวนจฉยวาการกระท าดงกลาวท

20 จตต ตงศภทย, อางแลว เชงอรรถท 11 , น. 133. 21 เกยรตขจร วจนะสวสด, อางแลว เชงอรรถท 4 , น. 315. 22 ชยภทร นศามณวงศ, “ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายละเมด”,

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น. 95.

13 เกดขนเปนผลโดยตรงจากการกระท าหรอไมนน กตองมาพจารณาวาหากการกระท าดงกลาวเปนผลโดยตรงท เกดจากการกระท าของผกระท าผด ถอวาเปนการกระท าทผ กระท าจะตองรบผด ยกตวอยางขอเทจจรง เชน แดงเดนไปทหวเรอเพอจะขนทาเรอ ไดถกด าคอรซงยนอยททาเรอชกถกใบหนา 1 ท จากนนทงสองตกลงไปในน าทงคและตางชกกนในน าตอไปประมาณ 4 – 5 นาท จงไดเลกกน แดงถกกระแสน าพดไปตดหลกไมไผใกลทเกดเหต มคนชวยแดงขนมาจากน า แดงหมดสตและตายในเวลาตอมาเพราะขาดอากาศหายใจ ความตายของแดงเปนผลโดยตรง จากการกระท าของด า เพราะหากด าไมชกแดงและเมอแดงและด าตกลงไปในน าแลวไมมการท ารายกนตอไปอกแดงคงไมตายเพราะขาดอากาศหายใจ23 ซงจากตวอยางดงกลาวไดอธบายชดเจนวาการกระท าของด าเปนผลโดยตรงตามหลกทฤษฎเงอนไข ในทางตรงกนขามกรณไมมการกระท าเกดขน แตผลรายกยงเกดขนอยด ถอวาผลรายไมไดเกดจากผลโดยตรงจากการกระท าความผด ผกระท าจงไมตองรบผด ยกตวอยาง เชน ผตายเปนคนวกลจรต ขนไปบนเรอนจ าเลย หญงซงอยบนเรอนเขาใจวาเปนคนรายจงรองใหชาวบานชวย ชาวบาน 30-40 คน รวมทงจ าเลยมอาวธปนราว 6-7 กระบอก ไลตามผตายโดยเขาใจวาเปนผราย จ าเลยและชาวบานอก 2 คน ใชปนยงผตายคนละนด ผตายตาย โดยไมปรากฏวากระสนปนทจ าเลยยงจะถกผตาย และเปนเหตใหผตายถงตายเพราะการกระท าของจ าเลย จ าเลยไมผดฐานฆาคนตาย แตผดฐานพยายามฆา24 ซงจากตวอยางดงกลาวเราพบวา แมจ าเลยไดยง หรอไมไดยงไปยงผตาย ผตายกยงจะตองเสยชวตอยด เชนนจะถอวาจ าเลยจะเปนผกระท าผดฐานฆาคนตายไมได เพราะความตายของผตายไมไดเปนผลโดยตรง ซงเกดขนจากการกระท าของจ าเลย ในสวนของความเสยหายทเกดจากการกระท าความผดนน ในความเปนจรงแลวไมจ าเปนทจะตองเกดขนจากการกระท าของผเดยวเปนผกระท า แตอาจเกดจากการกระท าของบคคลหลายคนกได และหากเปนไปในกรณดงกลาวทเกดผกระท าความผดหลายคนทกอใหเกดการกระท าความผดตอผเสยหาย ผกระท าแตละคนกจะตองมความผดในการกระท าเชนเดยวกน เนองจากหากไมมการกระท าของผกระท าคนใดคนหนงเกดขนแลว ผลของการกระท าผดกอาจจะไมเกดขน จงถอวาผกระท าแตละคนมน าหนกในการกอใหเกดความผดขนเทาๆ กน ยกตวอยาง เชน โจทกฟองขอใหลงโทษจ าเลยฐานสมคบกนฆาคนตายโดยเจตนาแตทางพจารณากลบไดความวา ผตายทงสองคนเปนปรปกษคตอสกน จ าเลยเปนพรรคพวกผตายฝายหนง ไดเขาตอสกบผตายอกฝายหนงกบพรรคพวก โดยใจสมครเพราะมการทาทายกนกอน รปคดไมแนวา จ าเลยมเจตนาจะฆากน

23 ค าพพากษาฎกาท 1617/2539 ฎส.7 น. 5. 24 ค าพพากษาฎกาท 121/2493 น. 196.

14 จ าเลยบางคนตางวงมาชวยในทเกดเหต จ าเลยกระท าหนกมอบาง เบามอบาง ควรวางโทษจ าเลยฐานฆาคนตายโดยไมเจตนา จ าเลยคนหนงมไมตะบอง สวนจ าเลยคนอนมขวานและมดซย แตบาดแผลของผตายลวนแตบาดแผลเรยบ แพทยลงความเหนวา ถกของแขงมคม ไมมรอยแผลต ดงนฟงไมไดวาจ าเลยนนไดใชไมตะบองตผตายดวย บดาจ าเลยสมครใจตอสและท ารายผตาย จ าเลยเขาชวยบดาท ารายผตาย ดงนจ าเลยจะแกตววาท าโดยปองกนบดาไมไดจ าเลยเปนฝายผดเหมอนกน25 ซงจากตวอยางขางตนจ าเลยแตละคนจะตองรบผดเฉพาะการกระท าของตนเทานน เพราะเปนกรณตางคนตางเปนผกอใหเกดความเสยหายดงกลาว ส าหรบขอบกพรองในการปรบใชทฤษฎเงอนไขนน กคอค าถามวาผกระท าความผดจะตองรบผดในการกระท าของตนเองมากนอยเพยงใด ซงค าตอบจากทฤษฎเงอนไข กคอหากมการใชอยางเครงครดกอาจท าใหเกดความรบผดอยางกวางขวาง ผกระท าจะตองรบผดในผลเสยหายทเกดขนจากการกระท าของตนอยางไมจ ากด26 ยกตวอยางเชน นายขาว เอาไมตนายเขยวสลบ ท าใหนายเขยวเดนทางไปขนเครองบนไมทนท าใหจะตองเดนทางในเทยวบนถดไป และเทยวบนถดไปนนเกดอบตเหตท าใหนายเขยวถงแกความตาย ท าใหหากใชทฤษฎเงอนไขอยางเครงครดกจะสงผลท าใหนายขาวจะตองรบผดในความตายของนายเขยวดวย ตามหลกแนวคดของทฤษฎเงอนไขทวา ถาไมท าผลไมเกด ผลเกดจากการกระท า อยางไรกดซงหากในกรณนหากนายขาวรอยแลววา เครองบนถดไปของนายเขยวจะเกดอบตเหตท าใหนายเขยวถงแกความตายเชนนกจะไมเกดปญหาในการปรบใชเพราะนายเขยวไดตายสมเจตนาของนายขาว แตทวาหากนายขาวมเพยงเจตนาท ารายนายเขยว กลบตองรบผดในความตายจากการตความอยางเครงครดในทฤษฎเงอนไข กอาจจะท าใหเกดความไมเปนธรรมในการปรบใชกฎหมายได อยางไรกตามในการน าทฤษฎเงอนไขมาปรบใชกยงมขอยกเวนอยนนกคอ (1) กรณทมผกระท าหลายคน และแมไมมการกระท าของผกระท าคนหนง ผลกยงคงเกดขนไดจากการกระท าของผกระท าอกบคคลหนง ซงหากพจารณาถงทฤษฎเงอนไขจะอธบายวาผกระท าหากไดพสจนวาแมไมมการกระท าของตน ผลของการกระท ากยงเกดขนได ตามกฎหมายจะถอไดวาผลทเกดขนนนไมใชผลโดยตรงจากการกระท า แตทวาในอกกรณหนงทการกระท าของผกระท าแตละคนมความเพยงพอในการการทจะกอใหเกดผลได โดยไมตองอาศยการกระท าของผกระท าอกคนหนง ผกระท าแตละคนกจะตองรบผดในผลทเกดขน

25 ค าพพากษาฎกาท 65/2492 น. 54. 26 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 2 , น. 59.

15 (2) ความผดบางฐานตามลกษณะของความผดนนเกดจากการกระท าหลายๆ อนมารวมกน แมวาจะขาดการกระท าอนใดอนหนงไป ความผดนนกยงคงเกดอยเชนนจงถอวาการกระท าทกๆ อนเปนตวกอใหเกดความผดขนมาได27 ดงนนการวนจฉยความรบผดของจ าเลยในคดอาญาจงตองพจารณาวาการทจะน าหลกและแนวคดทฤษฎเงอนไขมาปรบใชเพยงอยางเดยวนนไมสามารถกระท าได เพราะจะเกดปญหาเนองจากทฤษฎเงอนไขนนในสวนของขอบเขตความรบผดจะกวางและไมมขอบเขตทจ ากดและเมอเกดความรบผดและผลขนแลวจ าเลยในคดอาญาจะตองรบผดในทกอยางทเกดขน เชน นายแดงตองการฆานายด าจงเอาขวานใหญไลฟนนายด า นายด าไดวงหนขนเรอแจวของตนเพอหนการไลลาของนายแดงในขณะทก าลงพายเรออยนนไดมลกมะพราวตกลงมาใสหวนายด าเสยชวตทนท ท าใหในกรณขางตนหากใชทฤษฎเงอนไขปรบนายแดงจะตองรบผดในความตายของนายด าตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 288 เนองจากหากไมมการกระท าของนายแดงแลวความตายของนายด ากจะไมเกดขน เนองดวยทฤษฎเงอนไขมองวาหากนายแดงไมไลลานายด า นายด าคงไมแจวเรอไปยงจดทลกมะพราวตกใสหวจนเสยชวตได ท าใหเมอพจารณาถงผล กจะพบวานายแดงจะตองรบผดในความตายของนายด า ทงๆ ทความตายไมไดเกดจากการกระท าของนายด า สงผลใหเกดปญหาความไมเปนธรรมของจากการใชการตความบทบญญตของกฎหมายอาญา ดงนนในเรองของน าทฤษฎมาการปรบใชในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผลนอกจากจะน าน าทฤษฎเงอนไขมาพจารณาแลว ในบางกรณกจะตองน าหลกทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบกบขอเทจจรงดวย ซงในสวนของระบบการใชในกฎหมายไทยกไดมการน าทฤษฎมาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาใชอยางผสมผสานดงทปรากฏในหวขอทจะไดอธบายถดไป 2.2.6 ทฤษฎทน ามาปรบใชในประเทศไทย การพจารณาทฤษฎเงอนไขในปจจบนนน ทฤษฎทนยมน ามาปรบใชกคอ ทฤษฎเงอนไข ซงเปนทฤษฎทมศาลฎกาไทยไดน ามาปรบใชกบการวนจฉยมากทสดเปนทฤษฎทเปนหลกสากลและเปนทยอมรบในทางต าราและในค าพพากษา28 โดยในสวนค าพพากษาฎกามการใชค าวาผลโดยตรงซงเปนการใชหลกทฤษฎผลโดยตรงมาปรบใชนนเอง อกทฤษฎหนงทใชมากคอทฤษฎเหตทเหมาะสมโดยจะเปนทฤษฎทจะน ามาใชประกอบกบทฤษฎเงอนไขในการพจารณาวาการกระท า

27 ชยภทร นศามณวงศ, อางแลว เชงอรรถท 22 , น. 29. 28 เกยรตขจร วจนะสวสด, อางแลว เชงอรรถท 4 , น. 315.

16 และผลนนในสวนทมความเกยวพนทสามารถจะวนจฉยใหผกระท าจะตองรบผดไดพอสมควรหรอไมและจะตองไดรบโทษหนกขนตามผลธรรมดาหรอไม29 นอกจากนในค าพพากษาศาลฎกาในเรองของค าวาผลธรรมดา เมอน าทฤษฎทงสองทนยมใชมาประกอบทฤษฎจะพบวาศาลน าทฤษฎเงอนไขมาพจารณาวาการกระท าของผกระท าความผดเปนสาเหตทท าใหเกดความเสยหายขนหรอไม อนจะท าใหทราบไดวาผลนนได เกดขนจากการกระท าของผใด หลงจากนนตองมาพจารณาตอไปวา การกระท าในสวนนนของเขาถงขนาดท าใหเขาตองรบผดหรอไม อนเปนการน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมาวนจฉย เชน ความผดฐานฆาผอนโดยไมเจตนาตามมาตรา 290 จะตองน าทฤษฎเงอนไขมาพจารณาวาเกดจากการกระท าของใครบาง และควรจะตองดความเหมาะสมหรอเอาผลธรรมดาจากการกระท านนๆ ตามหลกทฤษฎเหตทเหมาะสมมาเปนขอวนจฉยดวย กลาวคอการทบตเพยงเลกนอยตามธรรมดาเปนแตเพยงฟกช า ผกระท ากควรรบผดเพยงแคการท ารายเทานน แมวาผถกท ารายจะถงตายกตาม 2.3 แนวคดเรองเหตแทรกแซง ในความเปนจรงของความสมพนธกนในสงคมของมนษยทงในอดตสบเนองมาจนถงปจจบน เมอผกระท าความผดอาญาไดลงมอกระท าความผดแลว หลงจากการกระท าอาจมเหตอนๆ แทรกเขามามสวนเกยวของกบผลความเสยหาย ซงเกดขนในทายทสดได ในทางทฤษฎเรยกวา “เหตแทรกแซง” อนเปนเหตทเกดขนแทรกระหวางการกระท าและผล อนท าใหผลนนตองเปลยนไป เหตแทรกแซงจงเปนเหตรวมทประกอบกบเหตอนๆ รวมกนแลว มผลกระทบตอความรบผดของผลงมอกระท าความผดในตอนแรก โดยอาจท าใหหลดพนความรบผดกได30 ขอส าคญกคอเหตแทรกแซงตองเกดระหวางการกระท าและผล เชน ก. ใชมดไลฟน ข. ขณะท ข. วงหนนน ค. ไดใชปนยง ข. จนถงแกความตาย การยงของ ค. เปนเหตแทรกแซงในความหมายน อยางไรกด หาก ค. ไดขดหลมอยกอน และ ข. วงหนจนไปตกหลมของ ค. จนไดรบบาดเจบ การขดหลมของ ค. ไมเปนเหตแทรกแซงในความหมายน เนองจากการขดหลมมใชเหตท ค. กอใหเกดขนใหม เหตแทรกแซงนอาจเกดขนไดจากการกระท าของบคคลอน เกดจากผเสยหาย เกดจากตวผกระท าความผดเอง หรอเกดโดยเหตตามธรรมชาตอนๆ ดงทจะกลาวตอไปดงน

29 จตต ตงศภทย, อางแลว เชงอรรถท 11 , น. 133. 30 ทวเกยรต มนะกนษฐ, ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบอางอง , พมพครงท 35

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2559), น. 168.

17 2.3.1 เหตแทรกแซงอนเกดจากการกระท าของบคคลอน เหตแทรกแซงอนเกดจากการกระท าของบคคลอน หากพเคราะหโดยใชหลกความคาดเหนไดของวญญชน ยอมสามารถจ าแนกได 2 กรณดงน กรณแรก เหตแทรกแซงทสามารถท าใหผกระท าตอนแรกหลดพนความรบผด กคอการกระท าของบคคลอนทเปนเหตแทรกแซง เปนกรณทวญญชนไมสามารถคาดเหนได อนเปนเหตตดสมพนธในการกระท า ผกระท าตอนแรกจงไมตองรบผด ตวอยางเชน ก . ท าราย ข. ไดรบบาดเจบสาหส ขณะท ข. ก าลงไปโรงพยาบาลนน คนขบรถพยาบาลขบดวยความประมาท จนเกดอบตเหตขน ท าให ข.ถงแกความตาย ถอวาเปนเหตทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล ก. ไมควรจะตองรบผดในเหตแทรกแซงทเกดขนใหมน กรณทสอง เหตแทรกแซงทท าใหผกระท าตอนแรกจะตองรบผด เปนเหตแทรกแซงทบคคลอนกระท าขน โดยวญญชนสามารถคาดเหนไดวาจะเกดเหตเชนนนขน สงผลใหผกระท าจงยงคงตองรบผดในเหตแทรกแซงทเกดขนใหม ดงเชน กรณนาย ก . ยงนาย ข. ไดรบบาดเจบ แลวทงให ข. นอนอยตรงถนนทมด ตอมา ข. ถกนายด าซงขบรถผานมาทางนนทบตาย ตองถอวาการกระท าของ ก. เปนเหตให ข. ตายแลว แมวาจะเปนเหตเนองจากการกระท าของนายด า เนองจาก ก. ยอมคาดหมายไดอยแลว นาย ก. จงตองรบผดในผลแหงความตาย ซงเกดขนแกนาย ข. 2.3.2 ผเสยหายกระท าใหเกดเหตแทรกแซง กรณผเสยหายท าใหเกดเหตแทรกแซง โดยกระท าใหเกดผลรายแรงขน ท าใหเกดค าถามทนาสนใจวา ผกระท าสมควรจะตองรบผดชอบในเหตแทรกแซงเกดขนหรอไม แยกพจารณาไดดงตอไปน (ก) ผเสยหายฆาตวตายเอง ประเดนผเสยหายฆาตวตายนน กรณผเสยหายไดรบทกขทรมานมาก เราตองพจารณาวาเปนเหตทเกดขนตางหากจากผลของการกระท าของผเสยหายเองหรอไม หรอกลาวไดอกนยหนงวา เหตบาดเจบเชนนจะท าใหเกดมการฆาตวตายหรอไม หากเปนอาการบาดเจบทกขทรมานมากจนถงขนาดท าใหผเสยหายเสยสตควบคมตวเองไมได หรอผเสยหายถกกกขงและกระท าทารณ บบคนทางรางกายและจตใจเปนเวลานานจนทนไมไหว จงตองฆาตวตาย เพอทจะไดหลดพนความทรมาน เชนนความตายเปนผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลย อยางไรกด หากผเสยหายฆาตวตายดวยเหตอสระสามารถตดสนใจดวยตนเองได ผกระท ากไมตองรบผดในผลแหงความตายทเกดขน ตวอยางเชน นายด า ยยงและหาเครองมอให

18 นายขาว ฆาตวตาย ไมถอวาการกระท าเชนนนเปนเหตให นายขาวตาย เนองจาก นายขาว มอสระในการตดสนใจเองวาจะฆาตวตายหรอไมกได นายด า จงไมตองรบผดในความตายของ นายขาว (แต นายด า อาจมความผดฐานยยงเดกใหฆาตวตาย ถาหาก นายขาว อายยงไมเกน 16 ปตามมาตรา 29331 เทานน) (ข) ปฏเสธการรกษา ในเรองการปฏเสธการรกษา เนองจากผเสยหายไมยอมรกษาตวเองเลยหรอรกษาดวยวธไมถกตอง ถอวาเปนผลธรรมดาทวญญชนคาดเหนได จงไมตดสมพนธของผกระท า เปนผลใหผกระท ายงตองรบผดอยเชนเดม เชน ก. ท าราย ข. ตอมา ข. ตายเพราะรกษาไมถกวธ โดยไมยอมไปโรงพยาบาล แตรกษากบหมอไสยศาสตร ก. กยงมความผดฐานฆาคนโดยไมเจตนา (ค) ผเสยหายเสยงภยเอง กรณผเสยหายเสยงภยเองนน หากเปนการกระท าเพอหนภยหรอหลบภย โดยไมมทางเลอกหรอไมมทางเลยงเปนอยางอน หรอจ าตองเสยงภยเพอชวยผอนใหพนจากการกระท าของผกระท าในตอนแรกไดกอขน ถอวาไมเปนการเสยงภยโดยสมครใจ ผกระท าตอนแรก ซงเปนตนเหตของการเสยงภย จงตองรบผดในการกระท าของตน ตวอยาง เชน ก. ไลยง ข. มาจนมมทหนาผา ข. ตดสนใจกระโดดหนาผา เพอหนภย เชนนเปนการเสยงภยโดยไมสมครใจ ก .จงตองรบผดในผลแหงความตายทเกดขนกบ ข. ในทางตรงกนขาม หากผตายเสยงภยเองดวยความสมครใจและไมสมเหตสมผล เนองจากมทางเลอกอนอยอก ผกระท าตอนแรกทกอใหเกดการเสยงภยขน กไมตองรบผด ดงกรณทจ าเลยไมไดขบรถเรว แตอยทางจ ากดบงคบลอหลงเกดตกหลมถนน ผตายกลวไปเองจงกระโดดลงไปจากรถหวกระแทกพนถนนและถงแกความตาย ถอวาเปนการกระโดดรถโดยเสยงภยโดยไมจ าเปน หรอพอจะมทางหลบหนทางอนหรอตอสใหพนภยได แตไมกระท า ผตายกลบเลอกเขาเสยงภยเอง ดงนผกระท าตอนแรกยอมไมตองรบผดในผลทเกดขนจากการเขาเสยงภยของผตายเอง 2.3.3 ผกระท าความผดกอเหตแทรกแซง

31 ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 293 บญญตวา ผใดชวยหรอยยงเดกอายยงไมเกน

สบหกป หรอผซงไม สามารถเขาใจวาการกระท าของตนมสภาพหรอสารส าคญอยางไร หรอไม สามารถบงคบการกระท าของตนได ใหฆาตนเอง ถาการฆาตนเองนนได เกดขนหรอไดมการพยายามฆาตนเอง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ.

19 กรณผกระท าผดอาจเปนผกอใหเกดเหตแทรกแซงขนเอง โดยเปนการกระท าครงทสอง ซงอาจท าใหพจารณาไดวา ผลของการกระท านนไมไดเกดจากการกระท าในครงแรก เชน ก. ใชไมตศรษะ ข. มบาดแผลเลกนอยจน ข. สลบไป โดย ก. เขาใจผดวา ข. ถงแกความตายแลว จงน าเอา ข.ไปโยนทงแมน า เพออ าพรางศพ สงผลท าให ข. ถงแกความตายเพราะจมน า ดงนจากขอเทจจรงดงกลาวยอมพจารณาไดวา หาก ก. ไมท าราย ข. กคงไมเกดเหตเขาใจผดและจบ ข. โยนลงแมน า ดงนนการท ข. ตาย จงเปนผลจากการตของ ก.32 2.3.4 เหตแทรกแซงทเกดจากเหตธรรมชาต เหตแทรกแซงทเกดขนจากเหตธรรมชาต มไดเกดขนจากการกระท าของมนษย เชน ความหนาวเยน ฟาผา เชอโรค เราจะตองพจารณาวาผลทเกดขนนนวญญชนคาดหมายไดหรอไม หากคาดหมายได ผกระท าตอนแรกกตองรบผด ถาคาดหมายไมได ยอมตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล ผกระท าตอนแรกกจะหลดพนความรบผด ตวอยางเชน ก. ท าราย ข. บาดเจบแลวทงไวให ข. นอนสลบอยกลางทงนาในคนทมอากาศหนาวเยนและฝนตกหนก ดงนความหนาวเยนจากอากาศหรอฝนตกหนกยอมเปนทคาดหมายได เมอ ข.ถงแกความตาย ก. ผกระท าจงตองรบผดในผลแหงความตายทเกดขน อยางไรกด หาก ข. ถงแกความตายดวยการถกฟาผา การทฟาจะฟาจะผาบรเวณไหนนน วญญชนไมอาจคาดเหนได ผกระท าจงไมสมควรรบผดในความตายทเกดขนกบ ข. เวนแตในกรณท ก. ไดศกษาและทราบวาจะเกดฟาผาขนในบรเวณดงกลาวเชนน ก. กจะตองรบผดในความตายของ ข. ในกรณทมเหตแทรกแซงเกดขน การพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล ในการคนหาวาผกระท าตอนแรกยงตองรบผดอยหรอไม ตองใชทฤษฎเหตทเหมาะสม โดยพจารณาวาการกระท านนเหมาะสมหรอเปนเหตตามปกตธรรมดาทจะท าใหเกดผลเชนนนขนหรอไม กลาวคอวญญชนคาดหมายไดหรอไม ถาวญญชนคาดหมายผลท เกดขนนนได ยอมไมตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล ผกระท าในตอนแรกกยงคงตองรบผดในผลทเกดขน อยางไรกด พงตองใชความระมดระวงวา หากเปนกรณเหตแทรกแซงทเกดขนจากการกระท าของบคคลอนโดยเจตนาทจะท าใหเกดผลสดทายเชนนนขน ตามปกตแลว ตองถอวาเปนเรองทผกระท าในตอนแรกคาดหมายไมได ผกระท าในตอนแรกจงไมตองรบผดในผลสดทายทเกดขน

32 ค าพพากษาฎกาท 1395/2518 น. 2165.

20 2.4 การปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายไทย ในกฎหมายไทยการพจารณาความรบผดทางอาญาวา การกระท าใดเปนความผดอาญาหรอไม เราจะตองพจารณาดงน33 1) จะตองมการกระท า ตามความหมายของกฎหมาย 2) ในกรณทกฎหมายก าหนดวา การกระท าจะเปนความผดส าเรจตองเกดผลจากการกระท านนๆ กตองมความสมพนธระหวางการกระท าและผล 3) การกระท านนเทาทแสดงออกมาภายนอก มกฎหมายบญญตวาเปนความผด 4) ผกระท าไดกระท าโดยเจตนาหรอประมาท เมอพเคราะหจากแนวทางการพจารณาความรบผดทางอาญา เราจะพบวาหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายไทยนน จะปรบใชเฉพาะความผดทกฎหมายบญญตไวในประมวลกฎหมายอาญาวาจะเปนความผดส าเรจ กตอเมอมผลเกดขนตามทกฎหมายบญญตไว ซงเรยกวา “ความผดทตองการผล” โดยนกนตศาสตรไดก าหนดใหน าทฤษฎเงอนไขมาใชคนวาใครบางเปนผท าใหเกดผล แลวน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมาพจารณาวา ผลทเกดขนนนเหมาะสมทจะท าใหผกระท าความผดตองรบโทษตามทกฎหมายบญญตไวหรอไม โดยเฉพาะกรณผลการกระท าความผดเกดหนกขนไปกวาเจตนา อนท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนตามความรายแรงของผลความเสยหาย ทงๆ ทเขาไมมเจตนากระท าใหเกดผลรายแรงขนเชนนนตามหลกของผลธรรมดา หลกผลธรรมดาก าหนดไวในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 บญญตวา “ถาผลของการกระท าความผดใดท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน ผลของการกระท าความผดนนจะตองเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนได” ดงนผลธรรมดา (Ordinary Consequence) กคอ ผลทท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน คอผลท เกดนอกเหนอความต งใจในตอนแรกของผกระท า34 โดยวญญชนสามารถ “คาดเหน” ได ซงเรองของผลธรรมดาน จะน าไปปรบใชเฉพาะกบกรณความผดทผกระท าตองรบโทษหนกขนเพราะผลจากการกระท าเทานน ไมเกยวกบเจตนาหรอความประมาทของผกระท า ซงสามารถจ าแนกแนวทางการศกษาไดดงน

33 หยด แสงอทย, อางแลว เชงอรรถท 1, น. 50. 34 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 30 , น. 160.

21 2.4.1 การปรบใชหลกตามความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญาทตองน าผลธรรมดามาวนจฉย การปรบใชหลกตามความรบผดตามประมวลกฎหมาย ซงตองน าหลกผลธรรมมาวนจฉย สามารถจ าแนกตามประเภทของความผดไดเปน 6 กลมดงน 2.4.1.1 ความผดเกยวกบการกอใหเกดภยนอนตรายตอประชาชน ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 224 บญญตวา “ถาการกระท าความผดดงกลาวในมาตรา 217 มาตรา 218 มาตรา 221 หรอมาตรา 222 เปนเหตใหบคคลอนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวต ถาเปนเหตใหบคคลอนรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต จ าคก ตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสบปถงยสบป” ในสวนของความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 224 นนมพนฐานมาจากประมวลกฎหมายลกษณะอาญามาตรา 200 ทบญญตวา “ผใดกระท าผดอยางใดใด ทวาในหมวดน35 ถาแลการทกระท านนเปนเหตใหผหนงผใดมบาดเจบหรอทพพลภาพอยางสาหสกด หรอถงแกความตายกด ทานวามนผทกระท าผดนนตองระวางโทษตามสมควรแกเหตดงวาตอไปน คอ (1) ถาเปนเหตแตเพยงบาดเจบหรอทพพลภาพอยางสาหส โดยลงอาญาจ าคกมนตงแตสองปขนไปจนถงสบป และใหปรบตงแตสองรอยบาทขนไปจนถงหาพนบาทดวยอกโสดหนง (2) ถาเปนเหตถงแกความตาย ใหลงอาญาจ าคกมนตงแตหาปขนไปจนถงยสบป และใหปรบตงแตสองรอยบาทขนไปจนถงหาพนบาทดวยอกโสดหนง” ซงเปนความผดทกอใหเกดภยนอนตรายแกประชาชน” เมอไดมการประกาศใชประมวลกฎหมายอาญาขน มาตรา 224 ไดมการแกไขโดยขอ 6 แหงประกาศคณะปฏวต ฉบบท 11 เมอวนท 21 พฤศจกายน 2514 ในการแกไขอตราโทษใหสงขนเพอใหประชาชนไดรบความสงบสขและปลอดภยจากอาชญากรรม ซงประมวลกฎหมายอาญามาตรา 224 ในปจจบนมบทลงโทษทหนกกวากฎหมายลกษณะอาญามาตรา 200 ในการลงโทษผกระท าความผดตามมาตรานและมาตรานอยภายใตบทบญญตของประมวลกฎหมายอาญามาตรา

35 กฎหมายลกษณะอาญาหมวดท 4 ความผดฐานกระท าใหเกดภยนอนตรายแก

สาธารณชนฐานกระท าใหสาธารณชนปราศจากความสะดวกในการไปมาและการสงขาวและของถงกนและฐานกระท าใหสาธารณชนปราศจากความสขสบาย มาตรา 185-201.

22 63 เพราะมาตรา 224 เปนผลของการกระท าความผดทตามธรรมดายอมอาจเกดขนไดในบนปลายของการกระท านนกคอความตายหรอการไดรบอนตรายสาหสจากการกระท าความผดทเกดขนตามมาตรา 217 มาตรา 218 มาตรา 221 หรอมาตรา 222 นอกจากนประมวลกฎหมายอาญามาตรา 224 ไดมการปรบใชโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา36จะพบวาเมอมขอเทจจรง “จ าเลยจดไฟเผารถยนตของ ว. ทจอดอย ผตายนอนอยบนรถถกไฟลวกตามรางกายหลายแหง รงขนกตาย จ าเลยมความผดฐานวางเพลงท าใหคนตาย โดยศาลฎกาไดวนจฉยวาจากขอเทจจรงวาไดเกดเพลงไหมขนในรถยนตส าหรบสงคนโดยสารของนาย ว. ขณะจอดรถอยบรเวณรานอไทย ไฟไดไหมรถยนตนนเสยหายและเปนเหตใหผตายซงนอนอยบนรถยนตคนถกไฟไหม ถกไฟเผาตามรางกายไดรบบาดเจบสาหสและถงแกความตายในวนรงขน เพราะพษบาดแผลทถกเพลงไหมนน ศาลฎกาจงพพากษายนตามศาลอทธรณลงโทษจ าเลยตามกฎหมายลกษณะอาญามาตรา 18537, 187 ตอน 238 ซงใหลงโทษจ าเลยตามมาตรา 18639 ตอนทาย ใหจ าคกตลอดชวต”

36 ค าพพากษาฎกาท 501/2498 น. 351. 37 กฎหมายลกษณะอาญา มาตรา 185 บญญตวา “ถาผ ใดวางเพลงจดไฟเผา

สงหารมทรพยผอน ทานวามนมความผดตองระวางโทษจ าคกตงแตหกเดอนขนไปจนถงเจดป แลใหปรบตงแตหาสบบาทขนไปจนถงพนบาท ดวยอกโสดหนง”

38 กฎหมายลกษณะอาญา มาตรา 187 บญญตวา “ผใดเอาเพลงจดเผาทรพยใดใด โดยลกษณะอนนากลวจะเปนอนตรายแกผคนหรอทรพยของผอน หรอซงผอนมประโยชนเกยวของอยดวย ทานวามนมความผด ตองระวางโทษจ าคกตงแตหกเดอนขนไปจนถงเจดปและใหปรบตงแตหาสบบาทขนไปจนถงพนบาทอกโสดหนง

ถ า เน อ งแต ว าการกระท า เชนว ามาน ได เ กดภยน อนตรายแกผ คน หร ออสงหารมทรพย ดงวาในมาตรา 186 ไซร ทานวามนมความผด ตองระวางโทษตามทบญญตไวในมาตรา 186 นน

ผใดไดตระเตรยมเพอจะกระท าวางเพลงจดเผาทรพย ดงทไดบญญตไวในมาตรา 185 และมาตรา 186 ทานวามนมความผด ตองระวางโทษจ าคกตงแตหกเดอนขนไปจนถงเจดปและปรบไมเกนพนบาทดวยอกโสดหนง”

39 กฎหมายลกษณะอาญา มาตรา 186 บญญตวา “ถาผใดวางเพลงจดเผาทรพยอยางใดอยางหนงเหลานคอ

(1) เผาเคหสถานทคนอยอาศยกด

23 จากค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเมอน ามาปรบกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 224 สามารถชใหเหนไดวามาตรา 224 เปนบทในการลงโทษในผลฉกรรจของมาตรา 217 และมาตรา 218 คอพจารณาในแงของผลของการกรท าโดยไมตองพจารณาถงเจตนาของผกระท า แตพจารณาเพยงวาผลของการกระท านนตามวญญชนสามารถคาดเหนผลไดหรอไมเทานน ซงตามแนววนจฉยของค าพพากษาศาลฎกาสามารถวเคราะหไดวาการกระท าของจ าเลยแมไมมเจตนาทจะท าใหผอนถงแกความตาย แตการทผตายถงแกความตายกเกดจากผลธรรมดาทยอมเกดขนไดจากการกระท าของจ าเลย นอกจากประมวลกฎหมายอาญามาตรา 224 นนในเรองของความผดเกยวกบการกอใหเกดภยนอนตรายตอประชาชนยงมอกเรองทนาสนใจปรากฏอยในประมวลกฎหมายอาญานนกคอมาตรา 238 โดยประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 238 ทบญญตวา “ถาการกระท าความผดตามมาตรา 226 ถงมาตรา 237 เปนเหตใหบคคลอนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตหาปถงยสบป และปรบตงแตหนงหมนบาทถงสหมนบาท ถาเปนเหตใหบคคลอนรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงสบป และปรบตงแตสองพนถงสองหมนบาท ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 238 เปนบทบญญตทก าหนดใหผลแหงการกระท าความผดทผกระท าความผดตามมาตรา 226 ถง มาตรา 237 จะตองรบโทษหนกขนในความตายของผลแหงการกระท าซงไมจ าเปนทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าแตพจารณาถงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63

(2) เผาสาธารณสถาน หรอสถานอนเปนทเคารพในทางศาสนากด (3) เผาปาไมกด (4) เผาสถานทและเรอนแพอยางใดใดอนเปนทเกบ หรอเปนทท าสงของและ

สนคากด (5) เผาอสงหารมทรพยอนใด อนมใชเปนทรพยของมนกด ทานวามนมความผด ตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปขนไปจนตลอดชวตและปรบตง

แตพนบาทขนไปจนถงหมนบาท” ถาการทมนวางเพลงน เปนเหตใหผหนงผใดถงแกความตายไซร ทานใหประหารชวต

มนเสย หรอจ าคกตลอดชวต”

24 เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 238 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา40 จะพบวาเมอมขอเทจจรง “จ าเลยท 1 เปนวศวกรผค านวณโครงสรางการรบน าหนกไวเพยง 4 ชนรวมชนใตดน แตจ าเลยท 1 กลบมาค านวณออกแบบตอเตมอาคารโดยททราบดอยแลววาอาคารเดมรบน าหนกสวนทตอเตมไมไดและยงใชฐานรากและเสาในแนวซซงออกแบบใหรบน าหนกไวเพยง 2 ชนเปนจดเชอมตออาคารเดมและอาคารทตอเตม ซงแตเดมจ าเลยท 1 มไดเปนผออกแบบเมอพบเหนสภาพอาคารกอสรางผดไปจากแปลนเชนนน จ าเปนอยางยงทจะตองหาขอมลทถกตองใหไดมากทสดวาโครงสรางอาคารเดมมนคงแขงแรงพอจะรบน าหนกอาคารในสวนทตอเตมไดอกหรอไม เมอเปนเชนนเมออาคารพงทลายจนเปนเหตใหบคคลอนถงแกความตายกเปนเพราะจ าเลยท 1 ค านวณออกแบบโครงสรางและการรบน าหนกของอาคารไวไมถกตอง ผลทเกดจากขนจงเกดการกระท าของจ าเลยท 1 โดยตรง การกระท าของจ าเลยท 1 จงมความผดตาม ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 227 ประกอบมาตรา 238 เพราะจ าเลยท 1 เปนวศวกรผทรงคณวฒซงไดรบใบอนญาตเปนผประกอบวชาชพวศวกรรมควบคม ยอมมความรความช านาญในการออกแบบและค านวณโครงสรางอาคารอนเปนทเชอถอแกบคคลทวไป การทจ าเลยท 1 รบจางออกแบบค านวณตอเตมและควบคมการกอสรางตอเตมอาคารเกดเหตซงเปนโรงแรมอนเปนอาคารสาธารณะทมประชาชนจ านวนมากมาใชบรการ จ าเลยท 1 จงจะตองใชความระมดระวงและค านงถงความปลอดภยในชวตและทรพยสนของบคคลเหลานนเปนพเศษตามจรรยาบรรณแหงวชาชพ โดยจะตองออกแบบและค านวณโครงสรางใหถกตองตามหลกวชาการ แตจ าเลยท 1 กลบประพฤตผดจรรยาบรรณแหงวชาชพโดยไมใชความระมดระวงเปนพเศษและออกแบบไมถกตองตามหลกเกณฑ อนเปนเหตใหอาคารเกดเหตพงทลายท าใหมผเสยชวตและบาดเจบจ านวนมาก พฤตการณและสภาพความผดของจ าเลยท 1 สมควรลงโทษสถานหนก” จากค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเมอน ามาปรบกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 238 สามารถชใหเหนไดวาจากแนวค าพพากษาดงกลาวจ าเลยท 1 มการกระท าความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 227 ทบญญตวา “ผใดเปนผมวชาชพในการออกแบบ ควบคม หรอท าการกอสรางซอมแซมหรอรอถอน อาคารหรอสงปลกสรางใดๆ ไมปฏบตตามหลกเกณฑ หรอวธการอนพงกระท าการนนๆ โดยประการทนาจะเปนเหตใหเกดอนตรายแกบคคลอน ตองระวางโทษจ าคกไมเกดหาป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ” แตผลของการกระท าความผดของจ าเลยท 1 เขาหลกความรบผดมาตรา 238 ทผลของการกระท าความผดเปนเหตใหบคคลอนถงแกความตายจากการกระท าความผดของตนตามมาตรา 227 ซงเมอพจารณาจากแนว

40 ค าพพากษาฎกาท 3793/2543 ฎส.8 น. 71.

25 ค าพพากษาศาลฎกาจงพบวาความรบผดของจ าเลยท 1 จงเปนความรบผดทจะตองรบโทษหนกขนมากกวาความตงใจของตน อนเปนเหตมาจากผลธรรมดาทท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขนโดยไมจ าตองมเจตนา เพราะการกระท าผดตามมาตรา 227 ของจ าเลยท 1 ตามแนวค าพพากษาทจะท าใหจ าเลยจะตองรบโทษหนกขนตามมาตรา 238 จะเหนเหตผลในการวนจฉยไดวาเพยงแคผลแหงความตายเปนเหตทตามธรรมดายอมสามารถทจะเกดขนไดจากการกระท าความผด กยอมเพยงพอทจะใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขน

2.4.1.2 ความผดเกยวกบเพศ ในเรองความผดเกยวกบเพศนน เรองแรกทจะตองศกษาคอในเรองประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 277 ทว ทบญญตไววา “ถาการกระท าความผดตามมาตรา 276 วรรคหนง หรอมาตรา 277 วรรคหนงหรอวรรคสาม เปนเหตใหผกระท า (1) รบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป และปรบตงแตสามหมนบาทถงสหมนบาท หรอจ าคกตลอดชวต (2) ถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวต” ดงนจงเหนไดวาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ทว เปนบทบญญตทก าหนดใหผลแหงการกระท าความผดทผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขนในความตายของผลแหงการกระท าซงไมจ าเปนทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทพจารณาไดวาผลดงกลาวเปนผลทยอมเกดขนไดหรอเปนผลธรรมดาทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ทว น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา จะพบวาเมอมขอเทจจรงพบวาผเสยหายเปนเดกหญงอาย 8 ป จ าเลยใชอวยวะเพศของจ าเลยใสไปทชองขาใกลอวยวะเพศของผเสยหาย และไดกระท าการในลกษณะของกระท าช าเรา ทบรเวณรทวารหนกของผเสยหาย อวยวะเพศของจ าเลยไมไดเขาไปในอวยวะเพศของผเสยหาย จงเปนเพยงความผดฐานพยายามกระท าช าเราเดกหญงอายไมเกน 13 ป และหลงจากจ าเลยกระท าช าเราผเสยหาย รวมถงจ าเลยและผเสยหายไดใสเสอผาแลว จ าเลยไดตอยเตะผเสยหายจนไดรบอนตรายสาหสการกระท าของจ าเลยดงกลาวมไดกระท า

26 ตอเนองกน แมผเสยหายจะไดรบอนตรายสาหสกมใชผลโดยตรงจากการกระท าช าเราอนเปนเหตใหตองไดรบโทษหนกขนตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 277 ทว41 จากค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเมอน ามาปรบกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ทว สามารถชใหเหนไดวาจากแนวค าพพากษาดงกลาวพบวาแมจ าเลยจะมการท ารายรางกายใหผเสยหายไดรบบาดเจบอนตรายสาหส แตเปนการกระท าทมไดตอเนองจากการกระท าช าเรายอมไมเขาตามมาตรา 277 ทว ซงตามมาตรา 277 ทว จะตองเปนในกรณทผเสยหายไดรบอนตรายสาหสหรอถงแกความตายจากการกระท าช าเราหรอเกยวเนองจากการกระท าช าเราท จะเกดจากเจตนาของผกระท าหรอมไดเกดจากเจตนาแตเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนจากการกระท ากยอมได ยกตวอยางเชน หากจ าเลยไดกระท าช าเราผตายทเปนเดกและไดสอดใสอวยวะเพศของตนอวยวะเพศของผตายจนท าใหผตายอวยวะเพศฉกขาด และอกเสบตดเชอจนถงแกความตาย เชนนจ าเลยกจะตองรบผดในความตายของผเสยหายจากการกระท าช าเราของตนตามมาตรา 277 ทว แมวาจ าเลยจะไมมเจตนาใหผตายถงแกความตายกตาม นอกจากมาตรา 277 ทว แลวยงมอกมาตราทนาสนใจทปรากฏในประมวลกฎหมายอาญา นนกคอมาตรา 277 ตร ทบญญตไววา “ถาการกระท าความผดตามมาตรา 276 วรรคสาม หรอมาตรา 277 วรรคส เปนเหตใหผกระท า (1) รบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวต (2) ถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต”

ดงนนเมอพจารณาศกษาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ตร พบวาเปนบทบญญตทก าหนดใหผลแหงการกระท าความผดทผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขนในความตายของผลแหงการกระท าซงไมจ าเปนทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองผลทตามธรรมดายอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด โดยจะมความแตกตางกบมาตรา 277 ทว กคอในมาตรา 277 ตรจะเปนเรองการโทรมหญงโดยเฉพาะนนเอง เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ตร น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกาจะพบวาเมอมขอเทจจรงปรากฏวาแมโจทกจะไมม

41 ค าพพากษาฎกาท 857/2536 น. 900.

27 ประจกษพยานรเหนวาจ าเลยท 2 รวมขมขนกระท าช าเราและฆาผตายกด แตโจทกมพยานแวดลอมซงลวนแตเหนเหตการณใกลชดกบการตายและการพบศพผตาย เมอฟงประกอบค ารบสารภาพของจ าเลยท 2 ในชนสอบสวนแลว รบฟงไดวาจ าเลยกระท าผดจรง แตการทศาลลางปรบบทลงโทษในขอหาขมขนกระท าช าเราและฆาผตายวาจ าเลยมความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ตรและมาตรา 289 นนไมถกตอง เพราะมาตรา 277 ตรมใชบทความผด แตเปนบททลงโทษหนกขนแกผกระท าความผดตามมาตรา 276 วรรคสอง (ปจจบนเปน 276 วรรคสาม)42 จากค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเมอน ามาปรบกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ตรจะพบวาศาลฎกาไดมการวางหลกการปรบใชมาตรา 277 ตรไวอยางชดเจน โดยใหหลกวามาตรา 277 ตร มใชบทความผดแตเปนบททจะลงโทษหนกขนอนเกดจากผลของการกระท าความผดของจ าเลย ดงนนมาตรา 277 ตรจงเปนบทหนกทใหผกระท าจะตองรบผดหนกขนแมวาจะเจตนาหรอไมกตาม ในเรองความผดทเกยวกบเพศนอกจากในเรองของการกระท าช าเราทปรากฏในมาตรา 277 ทวและ 277 ตรแลว ในเรองความผดฐานอนาจารกมการปรบใชในผลของการกระท าทจะตองท าใหผกระท าตองรบผดหนกขนซงในปรากฏในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 280 ทบญญตไววา “ถาการกระท าความผดตามมาตรา 278 หรอมาตรา 279 เปนเหตใหผกระท า (1) รบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตหาปถงยสบปและปรบตงแตหนงหมนบาทถงสหมนบาท (2) ถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวต” ดงนนเมอพจารณาศกษาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 280 พบวาจะเปนอกบทบญญตหนงในสวนของความผดทเกยวกบเพศทก าหนดใหผลแห งการกระท าความผดทผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขนในความตายของผลแหงการกระท าซงไมจ าเปนทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผดอนาจารตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 278 และ 279 เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 280 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา จะพบวาเมอมขอเทจจรงปรากฏ แมโจทกจะไมมพยานร

42 ค าพพากษาฎกาท 1458/2531 ฎส.8 น. 33.

28 เหนวาจ าเลยเปนคนท ารายผตายโดยตรงแตโจทกกมพยานแวดลอมทใกลชดกบเหตทเกดขนอยางมาก และเมอเจาหนาทต ารวจจบจ าเลยมาได จ าเลยกใหการรบสารภาพทงในชนจบกมและในชนสอบสวนวาไดท ารายและกระท าอนาจารผตายจรง โดยจ าเลยไดกอดปล าทบตแลวจบตวนอนคว าหนาลงกบพนดนโคลนเปนเหตใหดนโคลนเขาปาก ทอทางเดนหายใจและหลอดลม จนผตายถงแกความตาย และจ าเลยยอมเลงเหนอยแลววาจะเปนผลใหถงแกความตายได จ าเลยจงมความผดฐานฆาผตายและกระท าอนาจารเปนเหตใหผตายถงแกความตาย43 จากค าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเมอน ามาปรบกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 280 จะพบวาค าพพากษาฎกาไดอธบายโดยอาศยขอเทจจรงวาผตายโดนกระท าอนาจารจนถงแกความตาย แตยงไมถงกบเปนการกระท าช าเราจนเปนเหตใหถงแกความตายตามมาตรา 277 ตร เพราะผตายถงแกความตายเสยกอนทจะถกกระท าช าเรา จงเปนการกระท าทตอเนองจากการท าอนาจาร และผลของการกระท ากคอความตาย ดงนนจ าเลยจงตองรบผดในการท าอนาจารจนผถกกระท าถงแกความตายซงเปนเหตใหตองรบโทษหนกขน นอกจากค าพพากษาขางตนแลว ยงมค าพพากษาทเกยวของทน ามาปรบกบมาตรา 280 ทสามารถอธบายถงหลกทศาลฎกาไดวนจฉยเกยวกบมาตราดงกลาว โดยค าพพากษาฎกา มขอเทจจรงวา การกระท าของจ าเลยทใชแรงกายและควากรรไกรขจะท ารายผเสยหาย ผเสยหายพยายามยอแยงกรรไกร จงถกกรรไกรบาดมอไดรบบาดเจบ และจ าเลยยงบงคบฉดกระชากลากตวผเสยหายเขาไปในหองน า ลอกประตหองน า ถอดกางเกงชนนอกและกางเกงในของผเสยหายออก แลวจบนมและอวยวะเพศของผเสยหาย ซงถอเปนการกระท าการลวนลามผเสยหายแลว และหลงเกดเหตผเสยหายไดรบบาดเจบมบาดแผลฉกขาดทฝามอขางขวายาวแหงละ 2 เซนตเมตรและ 5 เซนตเมตร บรเวณนวกลาง นวนางและนวกอย ยาวแหงละ 1 เซนตเมตร เอนนวฉกขาดกบบาดแผลฉกขาดทฝามอขางซาย แพทยผตรวจรางกายลงความเหนวาตองใชเวลารกษาตวเกนกวา 20 วน จงถอวาไดรบอนตรายสาหส การกระท าของจ าเลยจงเปนความผดฐานกระท าอนาจารผเสยหายจนเปนเหตใหไดรบอนตรายสาหส ใหลงโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 278 และ 280 (1) 44 ท าใหพจารณาไดวาค าพพากษาดงกลาวไดอธบายถงมาตรา 280 ชดเจนวาแมวาจ าเลยเพยงแคขและอาการบาดเจบของผเสยหายกเกดจากการยอแยงของตวผเสยหายเอง แตเมอผลทเกดขนผเสยหายไดรบอนตรายสาหส จ าเลยแมไมมเจตนาท าราย แตผลของการกระท า

43 ค าพพากษาฎกาท 8/2530 ฎส.1 น. 6. 44 ค าพพากษาฎกาท 6816/2554 ฎส.7 น. 143.

29 อนาจารผเสยหายของจ าเลยเปนทตามธรรมดายอมเกดขนไดจากการใชอาวธของจ าเลยในการขมขผเสยหาย จ าเลยจงตองรบผดในผลทเกดขนแมวาจะเปนการกระท าทเกดขนเกนจากความตงใจกตาม 2.4.1.3 ความผดเกยวกบชวตรางกาย ในเรองความผดเกยวกบชวตรางกายนน เรองแรกทจะตองศกษาคอ ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 290 บญญตไววา “ผใดมไดมเจตนาฆา แตท ารายผอนจนเปนเหตใหผนนถงแกความตาย ตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงสบหาป ถาความผดนนมลกษณะประการหนงประการใดดงทบญญตไวในมาตรา 289 ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงยสบป” ดงนจงเหนไดวาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 290 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนวาแมมไดเจตนาฆาเพยงมเจตนาท ารายแตผกระท ากจะตองรบผดในผลแหงความตายนน ท าใหผลแหงการกระท าความผดทผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขนในความตายของผลแหงการกระท าซงไมจ าเปนทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 290 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา จะพบวาเมอมขอเทจจรง จ าเลยมานงดมสราทบานผตาย แตถกผตายดาวาจงโกรธใชขวานตไปทแขนผตายและไดท ารายผตาย ซงจากค าเบกความของแพทยและรายงานการชนสตรพบวาบาดแผลฉกขาดทศรษะยาว 5 เซนตเมตร กะโหลกศรษะไมแตกและไมปรากฏวามบาดแผลฉกขาดจากสวนใดอก สาเหตการตายไมไดถกท าราย จากการผาชนสตรผตายเปนโรคหลอดเลอดหวใจตบหากเลอดออกมากจะเกดภาวะหวใจลมเหลว ท าใหจากขอเทจจรงจงฟงไดวาจ าเลยมไดมเจตนาฆาแตมเจตนาท ารายผตายเปนเหตใหผตายถงแกความตายเปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 29045 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวไดอธบายถงมาตรา 290 ไดอยางชดเจนวาแมวาจ าเลยมเพยงเจตนาท ารายรวมถงความตายกมไดเกดจากการกระท าของจ าเลย แตเกดจากสภาพรางกายของผตายเองซงมโรคประจ าตวอยกอนจงสงผลใหการท ารายของจ าเลยสงผลใหผตายถงแกความตาย อยางไรกดจ าเลยกจะตองรบผดในความตายของผตายเพราะความตายดงกลาวเปนเกดจากสาเหตทเกดจากการท ารายซงเปนผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลย สวนความตายนน

45 ค าพพากษาฎกาท 11643/2556 ฎส.10 น. 109.

30 เปนผลธรรมดาทยอมเกดขนมาจากการกระท าของจ าเลย ท าใหจ าเลยจงตองรบผดในความตายแมมไดมเจตนากตาม อกมาตราหนงทเกยวกบความผดทเกยวกบชวตรางกายทนาสนใจคอประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 บญญตไววา “ผใดกระท าความผดฐานท ารายรางกาย จนเปนเหตใหผถกกระท ารายรบอนตรายสาหส ตองระวางโทษจ าคกตงแตหกเดอนถงสบป อนตรายสาหสนน คอ (1) ตาบอด หหนวก ลนขาด หรอเสยฆานประสาท (2) เสยอวยวะสบพนธ หรอความสามารถสบพนธ (3) เสยแขน ขา มอ เทา นว หรออวยวะอนใด (4) หนาเสยโฉมอยางตดตว (5) แทงลก (6) จตพการอยางตดตว (7) ทพพลภาพ หรอเจบปวยเรอรงซงอาจถงตลอดชวต (8) ทพพลภาพ หรอปวยเจบดวยอาการทกขเวทนาเกนกวายสบวน หรอจนประกอบกรณยกจตามปกตไมไดเกนกวายสบวน” ดงนจงเหนไดวาประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนวากระท าความผดฐานท ารายรางกายแตผลของการท ารายรางกายท าใหผถ กกระท าไดรบอนตรายสาหส ท าใหผลแหงการกระท าความผดเมอเปนอนตรายสาหสกจะเปนผลทท าใหผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขนในความตายของผลแหงการกระท าซงไมจ าเปนทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการท ารายทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา จะพบวาเมอมขอเทจจรง ผเสยหายกบจ าเลยมปากเสยงกนเกยวกบเรองทผเสยหายไมยอมใหเบยรแกจ าเลยตามทตกลงกนไวซงเปนเรองเลกนอย ไมนาเชอวาจ าเลยถงกบตองการเอาชวตผเสยหาย พฤตการณแหงคดดงกลาวยงฟงไมไดวาจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหายคงฟงไดวาจ าเลยมเพยงเจตนาท ารายรางกายผเสยหายเทานน เมอผเสยหายไดรบอนตราย

31 สาหส จ าเลยจงมความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหผถกกระท ารายรบอนตรายสาหสตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 (8) 46 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวไดอธบายถงประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 ไดอยางชดเจนวามาตรา 297 เปนบทหนกจากมาตรา 295 ทผกระท าความผดจะตองมการกระท าครบตามองคประกอบของมาตรา 295 เสยกอน โดยศาลไดวนจฉยวาเมอจ าเลยมเจตนาท ารายแตเกดผลคอผเสยหายไดรบอนตรายสาหสตามมาตรา 297 ผกระท าความผดกจะตองไดรบความโทษฐานกระท ารายผอนใหไดรบอนตรายสาหสอนเปนผลทผกระท าจะตองรบโทษหนกขนจากการกระท าของตนแมวาจะมเจตนาหรอไมกตาม นอกจากในเรองของความผดตอรางกาย ยงมในเรองของการท าแทงทเมอพจารณาแลวพบวามหลายมาตราทมบทหนกของการกระท าความผดทท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขน ดงตอไปนคอ ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 บญญตไววา “ผใดท าใหหญงแทงลกโดยหญงนนยนยอม ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ าทงปรบ ถาการกระท านนเปนเหตใหหญงรบอนตรายสาหสอยางอนดวย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกไมเกนเจดป หรอปรบไมเกนหนงหมนสพนบาท หรอทงจ าทงปรบ ถาการกระท านนเปนเหตใหหญงถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกไมเกนสบป และปรบไมเกนสองหมนบาท” ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 มการประกาศใชพรอมประมวลกฎหมายอาญา 2499 มผลบงคบใชตงแต 1 มกราคม 2500 และในเรองดงกลาวตงแตมการประกาศใชมานนกยงไมเคยมการแกไขกฎหมายนมากอน และการศกษาถงทมาของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 ทมทมาจากกฎหมายลกษณะอาญามาตรา 261 ทบญญตไววา “ผใดรดลกเขาใหแทง แมวาหญงยนยอมใหมนรดกด ทานวามนมความผด ตองระวางโทษจ าคกตงแตเดอนหนงขนไปจนถงสามปและใหปรบตงแตยสบบาทขนไปจนถงหารอยบาท ดวยอกโสดหนง” ดงนนจากการศกษาถงทมาของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 ทมทมาจากกฎหมายลกษณะอาญามาตรา 261 โดยจะเหนวากฎหมายลกษณะอาญามาตรา 261 มลกษณะทคลายคลงกนกบมาตรา 302 โดยมการปรบเปลยนในรปแบบของโทษทงในเรองของการ

46 ค าพพากษาฎกาท 4210/2556 ฎส.2 น. 197.

32 ก าหนดโทษจ าคกขนสง จนไปถงการก าหนดคาปรบใหสงขนดวย เพอใหเหมาะสมกบสภาวการณในปจจบน ลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนในวรรคสองและวรรคทายวามลกษณะของความผดวาหากท าใหผเสยหายไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ซงผลของความผดในวรรคสองและวรรคทายเปนผลท ไมตองการเจตนาแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการท ารายทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา จะพบวาเมอมขอเทจจรงวาจ าเลยท าใหหญงมครรภแทงโดยเอามอทงสองกดรดลกโดยแรงตงแตลนปลงไป แลวถบทองอก 3 ครง จนหญงชกตาเหลอกอยนาน น าลายออก ดนพดไมได แลวเลยเงยบและตาย มโลหตออกจากห จมก และชองคลอด จ าเลยผดฐานฆาตายโดยไมเจตนา47 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวแมวาไมไดอธบายถงประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 อยางชดเจน เพราะในกฎหมายสมยกอนนนใชกฎหมายลกษณะอาญามาตรา 261 ไมมความผดฐานรดลกจนเปนเหตใหหญงถงแกความตาย หรอรบอนตรายสาหส จงตองลงโทษฐานฆาคนตายโดยเจตนา48 แตเมอน าขอเทจจรงดงกลาวมาปรบกบประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 กจะมผลท าใหจ าเลยจะตองรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 วรรคทาย เนองดวยจ าเลยไดท าแทงโดยหญงนนยนยอมโดยท าใหหญงนนถงแกความตาย ดงนนจากขอเทจจรงขางตนจงสามารถพจารณาไดวาผลของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 302 วรรคสองและวรรคทาย เมอเปนผลธรรมดาทสามารถเกดขนได ผกระท าความผดกจะตองรบผดแมวาจะไมมเจตนากตาม ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 303 บญญตไววา “ผใดท าใหหญงแทงลกโดยหญงนนไมยนยอม ตองระวางโทษจ าคกไมเกนเจดป หรอปรบไมเกนหนงหมนสพนบาท หรอทงจ าทงปรบ ถาการกระท านนเปนเหตใหหญงรบอนตรายสาหสอยางอนดวย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตหนงปถงสบปและปรบตงแตสองพนบาทถงสองหมนบาท

47 ค าพพากษาฎกาท 357/2486 น.660. 48 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 30 , น. 509-510.

33 ถาการกระท านนเปนเหตใหหญงถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตหาปถงยสบป และปรบตงแตหนงหมนบาทถงสหมนบาท” ลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 303 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนในวรรคสองและวรรคทายวามลกษณะของความผดวาหากท าใหผเสยหายไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ซงผลของความผดในวรรคสองและวรรคทายเปนผลทไมตองการเจตนาแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการท ารายทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด ดงนนในการศกษาเกยวกบเรองความผดฐานท าใหแทงลกจะพบวามลกษณะเฉพาะทมการก าหนดบทเฉพาะในความรบผดฐานท าใหผถกท าแทงไดรบอนตรายสาหส โดยไมตองค านงถงเจตนาของผกระท าวาตองการใหผถกกระท าไดรบอนตรายสาหสหรอถงแกชวตหรอไม ทายนในสวนของความผดในเกยวกบรางกายนอกจากจะมมาตราทเกยวกบการท ารายรางกาย และการท าแทงแลว ยงมความผดฐานทอดทงเดก คนปวยเจบหรอคนชราทมลกษณะพเศษเชนเดยวกน โดยเฉพาะในประมวลกฎหมายอาญามาตรา 308 บญญตทไววา “ถาการกระท าความผดตามมาตรา 30649 หรอมาตรา 30750 เปนเหตใหผถกทอดทงถงแกความตาย หรอรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษดงทบญญตไวในมาตรา 290 มาตรา 297 หรอมาตรา 29851 นน”

49 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 306 บญญตไววา “ผใดทอดทงเดกอายยงไมเกนเกา

ปไว ณ ทใด เพอใหเดกนนพนไปเสยจากตน โดยประการทท าใหเดกนนปราศจากผดแล ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามปหรอปรบไมเกนหกพนบาท หรอทงจ าทงปรบ”

50 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 307 บญญตไววา “ผใดมหนาทตามสญญา ตองดแลผซงพงตนเองมไดเพราะอาย ความปวยเจบ กายพการหรอจตพการ ทอดทงผซงพงพาตนเองมไดนนเสยโดยประการทนาจะเปนเหตใหเกดอนตรายแกชวต ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาทหรอทงจ าทงปรบ”

51 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 298 บญญตไววา “ผใดกระท าความผดตามมาตรา 297 ถาความผดนนมลกษณะประการหนงประการใดดงทบญญตไวในมาตรา 289 ตองระวางโทษจ าคกตงแตสองปถงสบป”

34 ลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 308 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนอกมาตราหนงวาหากการกระท าของผกระท าในมาตรา 306 และ 307 เปนลกษณะของความผดวาหากท าใหผถกทอดทงไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขนมากกวาทกฎหมายก าหนดไวในบทความผดไวในมาตรา 308 คอรบโทษในการกระท าความผดตามทก าหนดไวในมาตรา 290 , 297 และมาตรา 298 แลวแตผลทเกดขนเชน หากไดรบอนตรายสาหสกจะตองรบผดในมาตรา 297 นนเอง เปนผลทไมตองการเจตนาแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการท ารายทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด

2.4.1.4 ความผดเกยวกบเสรภาพและชอเสยง ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 310 บญญตไววา “ผใดหนวงเหนยวหรอกกขงผอน หรอกระท าดวยประการใดใหผอนปราศจากเสรภาพในรางกาย ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสามป หรอปรบไมเกนหกพนบาทหรอทงจ าทงปรบ ถาการกระท าความผดตามวรรคแรก เปนเหตใหผถกหนวงเหนยวถกกกขงหรอตองปราศจากเสรภาพในรางกายนนถงแกความตาย หรอรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษดงทบญญตไวในมาตรา 290 มาตรา 297 หรอมาตรา 298 นน” ลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 310 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนในวรรคทายวามลกษณะของความผดวาหากหนวงเหนยวกกขง หรอท าใหปราศจากเสรภาพจนท าใหผเสยหายไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขนตามทบญญตไวในมาตรา 290 297 และมาตรา 298 ซงพจารณาไดวาผลของความรบผดในวรรคทายเปนผลทไมตองการเจตนาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการหนวงเหนยวกกขง กเพยงพอทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน มาตราดงกลาวจงเรองของผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 310 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา จะพบวาเมอมขอเทจจรง ผตายและผเสยหายทงสามถกกกขงและถกท ารายรางกายในลกษณะการทรมานอยในหองพกทเกดเหตเปนระยะเวลาประมาณ 3 เดอน ผเสยหายทงสามและผตายตองตกอยในสภาพถกบบคนทารณทงทางรางกายและจตใจอยางรนแรงตดตอกนเปนเวลานาน การทผตายตดสนใจกระโดดจากหองพกเพอฆาตวตายนนอาจเปนเพราะผตายมสภาพจตใจทเปราะบางกวาผเสยหายอน และไมอาจทนทกขทรมานไดเทากบผเสยหาย

35 อนจงไดตดสนใจกระท าเชนนนเพอใหพนจากการตองทนทกขทรมาน พฤตการณฟงไดวาการตายของผตายมสาเหตโดยตรงมาจากการถกทรมานโดยทารณโหดราย52 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวพจารณาเหนไดวา ผกระท าความผดจะไมตองการใหผตายถงแกความตาย แตเมอผตายถงแกความตายแมวาการกระท านนจะเกดขนจากตวของผตายเอง คอเปนเหตแทรกแซงทเกดจากตวผตายเอง แตเหตนนศาลไดมดลพนจวาเกดจากการถกบบคนทารณทงทางรางกายและจตใจอยางรนแรง การทผตายฆาตวตาย เกดจากการกระท าของผกระท าความผด และความตายกเปนผลธรรมดาทวญญชนคาดหมายได ดงนนผกระท าความผดกตองรบผดในความตายของผตายแมวาจะไมมเจตนาใหผตายถงแกความตายกตาม นอกจากประมวลกฎหมายอาญามาตรา 310 แลว ยงมอกมาตราทส าคญนนคอ ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 312 ทว บญญตไววา “ถาการกระท าความผดตามมาตรา 310 ทว หรอมาตรา 312 เปนการกระท าตอเดกอายยงไมเกนสบหาป ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสามปถงสบป และปรบไมเกนสองหมนบาท ถาการกระท าความผดตามวรรคแรก หรอมาตรา 310 ทว หรอมาตรา 312 เปนเหตใหผถกกระท า (1) รบอนตรายแกกายหรอจตใจ ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตหาปถงสบหาป และปรบไมเกนสามหมนบาท (2) รบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตเจดปถงยสบป (3) ถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต จ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป” จากการศกษาถงความเปนมาประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 312 ทว แรกเรมมไดปรากฏในตอนเรมใชประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2499 แตไดมการเพมเตมโดยมาตรา 4 แหงพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา พ.ศ. 2537 วนท 10 มถนายน 2537 อยางไรกดหากพจารณาศกษาจะพบวาทมาของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 312 ทวไมมการระบชดไวในกฎหมายลกษณะอาญามากอน แตในมาตราดงกลาวไดมเมอสงคมในปจจบนไดมการลอลวงเดกไปท างานในโรงงานและหนวงเหนยวกกขงเดกใหท างานหนกอยาง

52 ค าพพากษาฎกาท 4904/2548 ฎส.7 น. 151.

36 ไรมนษยธรรมอนเปนการกระท าทกระทบกระเทอนความสงบสขในสงคม ท าใหมความจ าเปนทจะตองก าหนดใหการกระท าดงกลาวเปนความผดฐานใหมขนมาเปนพเศษ53 ลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 312 ทว เปนอกบทบญญตหนงทก าหนดชดเจนในวรรคสองทง (1) (2) (3) วามลกษณะของความผดวาหากท าใหผเสยหายไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจ อนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ซงผลของความผดในวรรคสองเปนผลทไมตองการเจตนาแตพจารณาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการท ารายทจะตองท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน จงจะตองเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 จากการกระท าของผกระท าความผด เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 312 ทว น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา พบวาเมอมขอเทจจรง จ าเลยใชงานโจทกรวมซงเปนเดกอาย 14 ปเศษท างานรบใชภายในบาน และใชงานเกนกวาความสามารถและสภาพรางกาย อกทงไมจดอาหาร และจายคาแรงใหเหมาะสมกบสภาพการจาง รวมทงจ ากดสทธเสรภาพของโจทกรวมเพอใหท างานหนกตามความพอใจของจ าเลย อกทงจ าเลยยงไดท ารายรางกายโจทกรวมดวยวธทารณโหดรายโดยอางวาลงโทษ ซงตามกฎหมายจ าเลยไมมสทธกระท าเชนนนได ดงนนการทจ าเลยท ารายโจทกรวมจนเปนเหตใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจ และท ารายโจทกรวมโดยกระท าทารณโหดรายจนเปนเหตใหไดรบอนตรายสาหส เปนการกระท าตอเนองโดยเจนาทแทจรงเพอเอาคนลงเปนทาสหรอใหมฐานะคลายทาสเปนส าคญ การกระท าของจ าเลยจงเปนความผดตมประมวลกฎหมายอาญามาตรา 312 ทว วรรคสอง (1) (2) 54 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวพจารณาเหนไดวากระท าความผดไดมการท ารายผเสยหาย แตการท ารายแมวาผกระท าความผดจะไมเจตนาใหผเสยหายไดรบอนตรายสาหส แตหากผเสยหายไดรบอนตรายสาหสจากการกระท าทเปนผลโดยตรงและผลนนเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนได ผกระท าความผดกจะตองรบผดในผลดงกลาวแมวาไมไดมเจตนากตาม ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 313 บญญตไววา “ผใดเพอใหไดมาซงคาไถ (1) เอาตวเดกอายไมเกนสบหาปไป

53 หมายเหตทายพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 13)

พ.ศ. 2537 54 ค าพพากษาฎกาท 15189/2556 น. 2964.

37 (2) เอาตวบคคลอายกวาสบหาปไป โดยใชอบายหลอกลวง ขเขญใชก าลงประทษราย ใชอ านาจครอบง าผดคลองธรรม หรอใชวธขมขนใจดวยประการอนใด หรอ (3) หนวงเหนยวหรอกกขงบคคลใด ตองระวางโทษจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป และปรบตงแตสามหมนบาทถงสหมนบาท หรอจ าคกตลอดชวต หรอประหารชวต ถาการกระท าความผดตามวรรคแรกเปนเหตใหผถกเอาตวไป ผถกหนวงเหนยว หรอผถกกกขงนนรบอนตรายสาหส หรอเปนการกระท าโดยทรมาน หรอโดยทารณโหดราย จนเปนเหตใหผถกกระท านนรบอนตรายแกกาย หรอจตใจ ผกระท าตองระวางโทษประหารชวตหรอจ าคกตลอดชวต ถาการกระท าความผดนนเปนเหตใหผถกเอาตวไป ผถกหนวงเหนยวหรอผถกกกขงนนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต” เมอพจารณาถงลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 313 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนในวรรคสองและวรรคทายวามลกษณะของความผดวาหากผ ถกเอาตวไป ผถกหนวงเหนยวหรอผถกกกขง ไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ซงพจารณาไดวาผลของความรบผดเปนผลทไมตองการเจตนาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการน าตวไปกกขง และผลทเกดขนกเปนผลทเกดจากการกระท าความผด กเพยงพอทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน มาตราดงกลาวจงเรองของผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 313 น ามาปรบกบโดยดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา พบวาเมอขอเทจจรง จ าเลยทงสองกกขงโจทกรวมแลวสงจดหมายเรยกคาไถไปยงภรยาและบตรของโจทกรวมทประเทศไตหวน จนภรยาของโจทกรวมตกลงจายคาไถใหจ าเลยทงสอง ในระหวางทโจทกรวมถกกกขงจ าเลยทงสองไดมดโจทกไวดวยโซทมอและเทา จนโจทกหมดอสระในการเคลอนไหว จนเปนเหตใหโจทกรวมไมไดรบประทานยาแกโรคเบาหวาน ท าใหอาการก าเรบ มเลอดปนออกมากบอจาระและปสสาวะ ซงเปนการกระท าโดยทรมานจนเปนเหตใหโจทกรวมไดรบอนตรายแกกายแลว เปนความผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 313 วรรคสอง55 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวพจารณาเหนไดวากระท าความผดของจ าเลยทงสองในการกกขงโจทกรวมนน จะเหนไดวาเหตทโจทกรวมไดรบอนตรายแกกายหรอ

55 ค าพพากษาฎกาท 3891/2548 น. 2412.

38 จตใจนนมาจากเหตทเกดจากตวผเสยหายเอง โดยตวโจทกรวมมโรคเบาหวานเปนโรคประจ าตวการทจ าเลยทงสองกกขงโจทกรวมกไมไดมขอเทจจรงวาไดมการท ารายอนใดนอกจากการกกขงใหปราศจากในเสรภาพ อยางไรกดจากค าพพากษาจงเหนไดวาแมวาจ าเลยจะไมมเจตนาทจะท ารายใหโจทกรวมใหไดรบอนตรายแกกาย แตผลทเกดขนเมอพจารณาไดวาเปนผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลย แตจ าเลยกจะตองรบผดในผลนน แมวาจ าเลยจะมไดมเจตนาเลยกตาม 2.4.1.5 ความผดเกยวกบทรพย ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 339 บญญตไววา “ผใดลกทรพยโดยใชก าลงประทษราย หรอขเขญวาในทนใดนนจะใชก าลงประทษราย เพอ (1) ใหความสะดวกแกการลกทรพยหรอการพาทรพยนนไป (2) ใหยนใหซงทรพยนน (3) ยดถอเอาทรพยนนไว (4) ปกปดการกระท าความผดนน หรอ (5) ใหพนจากการจบกม ผนนกระท าความผดฐานชงทรพย ตองระวางโทษจ าคกตงแตหาปถงสบป และปรบตงแตหนงหมนบาทถงสองหมนบาท ถาความผดนนเปนการกระท าทประกอบดวยลกษณะดงทบญญตไวในอนมาตราหนงอนมาตราใดแหงมาตรา 335 หรอเปนการกระท าตอทรพยท เปนโค กระบอ เครองกลหรอเครองจกรทผมอาชพกสกรรมมไวส าหรบประกอบกสกรรม ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงสบหาป และปรบตงแตสองหมนบาทถงสามหมนบาท ถาการชงทรพยเปนเหตใหผอนรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงยสบป และปรบตงแตสองหมนบาทถงสหมนบาท ถาการชงทรพยเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป และปรบตงแตสามหมนบาทถงสหมนบาท ถาการชงทรพยเปนเหตใหผอนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวตหรอจ าคกตลอดชวต” เมอพจารณาถงลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 339 เปนบทบญญตทก าหนดชดเจนในวรรคสาม วรรคสและวรรคทายวามลกษณะของความผดวาหากผถกชงทรพยไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ซงพจารณาไดวาผลของความรบผดเปนผลทไมตองการเจตนาเพยง

39 ผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการน าตวไปกกขง และผลทเกดขนกเปนผลทเกดจากการกระท าความผด กเพยงพอทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน มาตราดงกลาวจงเรองของผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 เมอหลกความรบผดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 339 น ามาปรบกบดลพนจของค าพพากษาของศาลฎกา ทมขอเทจจรงวา จ าเลยใชอาวธมดปลายแหลมจขผเสยหาย แมผเสยหายไดรบบาดแผลทตนแขนซายจากมดของจ าเลยเนองจากอบตเหต จ าเลยไมมเจตนาท ารายผเสยหายกไมใชขอส าคญ เพราะการทจ าเลยจะรบโทษหนกขนดวยเหตทผเสยหายไดรบอนตรายแกกายนน จ าเลยไมจ าตองกระท าโดยมเจตนา เพยงแตพจารณาวาเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนไดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 หรอไมเทานน เมอจ าเลยใชมดปลายแหลมจผเสยหาย การทผเสยหายไดรบอนตรายแกกายจากมดยอมเปนผลธรรมดาทจะเกดขนจากการกระท าของจ าเลย จ าเลยมความผดฐานชงทรพยใหไดรบอนตรายแกกายตามมาตรา 339 วรรคสาม56 จากค าวนจฉยของค าพพากษาดงกลาวพจารณาเหนไดวากระท าความผดของจ าเลยแมวาผลทเกดขนจากการไดรบบาดเจบของผ เสยหายจะไมเกดจากความตงใจทจะท ารายของจ าเลยหรอแมแตจะเปนเพยงอบตเหตทเกดขนกตาม แตเมอผลของการเกดขนเปนผลธรรมดาทสามารถเกดขนไดจากการกระท าของจ าเลยทไดใชอาวธในการชงทรพยจนผเสยหายไดรบบาดเจบ จ าเลยกตองรบผดในผลทเกดขนจากการกระท าของตนแมวาจะเกนกวาความตงใจของจ าเลยกตาม ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 339 ทว บญญตไววา “ถาการชงทรพยไดกระท าตอทรพยตามมาตรา 335 ทว วรรคแรก ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงสบหาปและปรบตงแตสองหมนบาทถงสามหมนบาท ถาการชงทรพยนนเปนการกระท าในสถานทดงทบญญตไวในมาตรา 335 ทว วรรคสองดวย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงยสบป และปรบตงแตสองหมนบาทถงสหมนบาท ถาการชงทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสองเปนเหตใหผอนรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป และปรบตงแตสามหมนบาทถงสหมนบาท ถาการชงทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสองเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวตหรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป

56 ค าพพากษาฎกาท 1867/2553 ฎส.1 น. 173.

40 ถาการชงทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสองเปนเหตใหผอนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต” โดยในสวนของมาตรา 339 ทว เปนในเรองทเหมอนกบมาตรา 339 ทพจารณาผลแหงการกระท าวาหากมการกระท าทท าใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจ หรอไดรบอนตรายสาหส หรอถงแกความตาย ผกระท ากจะตองรบผดแมวาผลจะเกนกวาทตงใจกตาม แตพจารณาเพยงวาผลของการกระท าเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดกเพยงพอแลวโดยมตองพจารณาวามเจตนาหรอไมกตามกเพยงพอทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน มาตราดงกลาวจงเรองของผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 สวนทแตกตางจากมาตรา 339 คอ มาตรา 339 ทว จะเปนในเรองของความคมครองในทรพยและสถานททเกยวกบทางศาสนาหรอเปนทสกการบชาของประชาชน ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 340 บญญตไววา “ผใดชงทรพยโดยรวมกนกระท าความผดดวยกนตงแตสามคนขนไป ผนนกระท าความผดฐานปลนทรพยตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงสบหาป และปรบตงแตสองหมนบาทถงสามหมนบาท ถาในการปลนทรพยผกระท าแมแตคนหนงคนใดมอาวธตดตวไปดวย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบสองปถงยสบป และปรบตงแตสองหมนสพนบาทถงสหมนบาท ถาการปลนทรพยเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป ถาการปลนทรพยไดกระท าโดยแสดงความทารณจนเปนเหตใหผอนรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ใชปนยง ใชวตถระเบด หรอกระท าทรมาน ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวต หรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป ถาการปลนทรพยเปนเหตใหผอนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต” เมอพจารณาถงลกษณะประมวลกฎหมายอาญามาตรา 340 เปนบทบญญตทคลายคลงกบมาตรา 339 ตางกนเพยงจ านวนผกระท าความผดทมจ านวนตงแตสามคนขนไป โดยก าหนดชดเจนใน วรรคสาม วรรคสและวรรคทายวามลกษณะของความผดวาหากผชงทรพยไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ไดรบอนตรายสาหสหรอไดรบอนตรายถงแกความตาย ผกระท าความผดจะตองไดรบโทษหนกขน ซงพจารณาไดวาผลของความรบผดเปนผลทไมตองการเจตนาเพยงผลของการกระท าทเปนผลธรรมดาจากการน าตวไปกกขง และผลทเกดขนกเปนผลทเกดจากการกระท าความผด กเพยงพอทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน มาตราดงกลาวจงเรองของผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63

41 ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 340 ทว บญญตไววา “ถาการปลนทรพยไดกระท าตอทรพยตามมาตรา 335 ทว วรรคแรก ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบปถงยสบป และปรบตงแตสองหมนบาทถงสหมนบาท ถาการปลนทรพยนนเปนการกระท าในสถานทดงทบญญตไวในมาตรา 335 ทว วรรคสองดวย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป และปรบตงแตสามหมนบาทถงสหมนบาท ถาการปลนทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสอง ผกระท าแมแตคนหนงคนใดมอาวธตดตวไปดวย ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวตหรอจ าคกตงแตสบหาปถงยสบป ถาการปลนทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสองเปนเหตใหผอนรบอนตรายสาหส ผกระท าตองระวางโทษจ าคกตลอดชวต ถาการปลนทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสองไดกระท าโดยแสดงความทารณจนเปนเหตใหผอนรบอนตรายแกกายหรอจตใจ ใชปนยง ใชวตถระเบดหรอกระท าทรมาน ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต หรอจ าคกตลอดชวต ถาการปลนทรพยตามวรรคแรกหรอวรรคสองเปนเหตใหผอนถงแกความตาย ผกระท าตองระวางโทษประหารชวต” โดยในสวนของมาตรา 340 ทว เปนในเรองทเหมอนกบมาตรา 340 ทพจารณาผลแหงการกระท าวาหากมการกระท าทท าใหเกดอนตรายแกกายหรอจตใจ หรอไดรบอนตรายสาหส หรอถงแกความตาย ผกระท ากจะตองรบผดแมวาจะไมเจตนากตาม แตพจารณาเพยงวาผลของการกระท าเปนผลธรรมดาทยอมเกดขนไดกเพยงพอแลวโดยมตองพจารณาวามเจตนาหรอไมกตามกเพยงพอทจะท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน มาตราดงกลาวจงเรองของผลธรรมดาทยอมเกดขนไดตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 สวนทแตกตางจากมาตรา 340 คอ มาตรา 340 ทว จะเปนในเรองของความคมครองในทรพยและสถานททเกยวกบทางศาสนาหรอเปนทสกการบชาของประชาชน นอกจากการปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลผานตวบทกฎหมายและค าพพากษาทเกยวของกบตวบทในประมวลกฎหมายอาญาแลว การแบงรปแบบการปรบใชตามหลกของทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผล กชวยทจะอธบายถงค าพพากษาของศาลฎกาไทยไดเปนอยางดในการท าความเขาใจถงพฒนาการใชการตความหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลใหเหมาะสมกบสภาพสงคมไทยในปจจบน ซงมลกษณะดงตอไปน

42 2.4.2 การปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลตามแนวค าวนจฉยของศาลฎกา การปรบใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลของศาลไทยนน ศาลไทยจะปรบใชทฤษฎเงอนไขผานทางค าวา “ผลโดยตรง” ในกรณผลทเกดขนไมไดเกนไปกวาเจตนาของผกระท า และปรบใชค าวา “ผลธรรมดา” กรณผลเกดขนเกนไปกวาเจตนาของผกระท า57 นอกจากนเมอมเหตเกดขนใหมเกดแทรกขนภายหลงระหวางการกระท า ศาลใชค าวา “เหตแทรกแซง” รวมกบหลก “ผลโดยตรง” ในการวนจฉยค าพพากษาของศาลฎกา ซงสามารถจ าแนกไดดงน 2.4.2.1 การปรบใชหลก “ผลโดยตรง” เมอผลเกดเกนกวาทผกระท าต งใจ หลก “ผลโดยตรง” จะปรากฏแนวค าพพากษาของศาลทไดน าไปปรบใช อนจะเหนไดจากแนวค าพพากษาฎกาดงตอไปน ค าพพากษาฎกาท 659/253258 จ าเลยใชของแขงตท ารายผตายมบาดแผลฟกช าด าเขยวทวรางกาย บาดแผลฉกขาดทหวควซายยาวประมาณ 3 เซนตเมตรลก 1 เซนตเมตร บาดแผลถลอกทขากรรไกรและขอศอกซาย กระดกซโครงราว 2 ซ ซงฟงไดวาจ าเลยท ารายผตายโดยมเจตนาฆา แตผตายไดเขารบการรกษาพยาบาลและแพทยเหนวาหากใหผตายรกษาตวตอไปผตายกอาจจะไมถงแกความตาย แตการทญาตผตายกระท าใหการรกษาสนสดลงโดยการดงเครองชวยหายใจและทอชวยหายใจออก แลวพาผตายกลบบานจนผตายถงแกความตายในคนนน ยอมถอไดวาการกระท าดงกลาวเปนผลโดยตรงทท าใหผตายถงแกความตายหาใชเปนผลจากการกระท าของจ าเลยไม ค าพพากษาฎกาท 4563/254359 ศาลฎกาวนจฉยวา "ขณะเกดเหตผตายกบนายไพศาลขนไปบนอาคารโรงเรยนเพอรวมประเวณกน ตอมาจ าเลยทงสามตามขนไปนายไพศาลจงไดผละออกมาจากผตายซงไมไดสวมกางเกงยนหนหลงตดลกกรงระเบยง จ าเลยท 1 ถอดกางเกงเดนเขาไปหาผตายหนหนาชนกนกบผตายเพอขมขนกระท าช าเราผตาย แตผตายไมยนยอมโดยรองวาใหศาลคนเดยวคนอนไมเกยว จ าเลยท 1 พยายามจะขมขนกระท าช าเราผตาย ผตายขดขนจนพลดตก

57 ทวเกยรต มนะกนษฐ, หลกกฎหมายอาญาภาคทวไป, พมพครงท 14 แกไขเพมเตม,

(กรงเทพมหานคร: ส านกพมพวญญชน, 2559), น. 41. 58 ค าพพากษาฎกาท 659/2532 ฎส.12 น. 5. 59 ค าพพากษาฎกาท 4563/2543 ฎส.7 น. 208.

43 ลงไปจากระเบยงอาคารโรงเรยนไดรบบาดเจบและถงแกความตายในเวลาตอมา เหนวาการทจ าเลยท 1 ถอดกางเกงเดนเขาไปเพอขมขนกระท าช าเราผตายในขณะทผตายไมไดสวมกางเกงและยนพงลกกรงระเบยงซงสงเพยงระดบสะโพก โดยผตายมไดยนยอมทจะใหจ าเลยท 1 กระท าช าเรานน จ าเลยท 1 ยอมเลงเหนไดวาหากผตายหลบหลกขดขนมใหจ าเลยท 1 ขมขนกระท าช าเราแลวอาจจะตกลงไปจากระเบยงอาคารโรงเรยนถงแกความตายได เมอผตายดนรนขดขนเพอมใหจ าเลยท 1 ขมขนกระท าช าเราจนผตายพลดตกลงไปจากระเบยงอาคารโรงเรยนจนไดรบบาดเจบและตายในเวลาตอมา จงเปนผลทเกดขนโดยตรงจากการกระท าของจ าเลยท 1 อนเปนการกระท าโดยเจตนาฆาผตาย” ค าพพากษาฎกาท 3039/254760 จ าเลยใชอาวธปนยงผตาย จากการชนสตรพลกศพผตาย ผตายมภาวะปอดบวมแทรกซอนจนถงแกความตาย และเหตทท าใหเกดภาวะปอดบวมแทรกซอนกเนองมาจากสาเหตทผตายไดรบบาดเจบจากการถกยง เหนไดวา แมผตายจะตายเนองจากมอาการภาวะปอดบวมแทรกซอน แตการแทรกซอนดงกลาวกสบเนองโดยตรงจากบาดแผลทถกยงการตายของผตายจงเปนผลโดยตรงจากการยง การกระท าของจ าเลยจงเปนความผดส าเรจมใชเพยงพยายามกระท าความผด ค าพพากษาฎกาท 5201/255561 แมน ากรดจะมใชอาวธโดยสภาพ แตกเปนสารเคมชนดกรดเกลอซงมคณสมบตกดกรอนชนดรนแรงทท าใหเกดอนตรายแกชวต เมอจ าเลยใชราดใสรางกายของผตายจนเปนเหตใหมบาดแผลไหมพองสกลอกเกอบหมด บางสวนดานแขงทบรเวณใบหนา ล าคอ ทรวงอก ลนป แผนหลง บนเอว กนกบ แขนและมอ ซงเปนบาดแผลทปรากฏภายนอกเกอบทวทงรายกายของผตาย ยอมบงชไดวาน ากรดทจ าเลยใชนนมปรมาณไมนอย โดยเฉพาะอยางยงสาเหตการตายของผตายกเนองจากระบบหายใจไหลเวยนโลหตลมเหลวจากสารเคมท าลายผวหนง และผตายกถงแกความตายในคนเกดเหตนเองอนเปนผลโดยตรงมาจากน ากรดซงจ าเลยกระท าไปโดยรส านก และในขณะเดยวกนยอมเลงเหนผลไดวาการกระท าดงกลาวเปนเหตใหผตายถงแกความตายได โดยกอนถงแกความตายนนผตายยอมตองไดรบความล าบากและเจบปวดอยางทรมานแสนสาหสจากบาดแผลทไดรบ จ าเลยจงมความผดฐานฆาผตายโดยทรมานและทารณโหดราย

ตามแนววนจฉยของศาลเกยวกบหลก “ผลโดยตรง” นน ศาลจะพจารณาความเปรยบเทยบระหวางความรายแรงของการกระท าและผลความเสยหายทเกดขน หากการกระท าความผดของจ าเลยเปนผลทถอไดวาเกดจากการกระท าของผกระท าแลว และกอใหเกดผล

60 ค าพพากษาฎกาท 3039/2547 ฎส.7 น. 104. 61 ค าพพากษาฎกาท 5201/2555 ฎส.3 น. 162.

44 รายแรง อนเปนกรณผลเกดขนไมเกนเจตนา ศาลยอมถอวาผลทเกดขนนนเปนผลโดยตรงมาจากการกระท าความผดของจ าเลย จ าเลยจงตองรบผดในผลนน แตหากผลของการกระท าดงกลาวไมไดเกดจากการกระท าแลวผกระท ากจะเพยงรบผดในความผดฐานพยามกระท าความผดในฐานความผดนนๆ 2.4.2.2 กรณผลเกดเกนกวาทผกระท าต งใจปรบใชหลก “ผลธรรมดา” หลก “ผลธรรมดา” จะปรบใชกรณผลเกดเกนกวาทผกระท าตงใจของผกระท าความผด ซงศาลฎกาไดวางแนวค าวนจฉยไวดงน ค าพพากษาศาลฎกาท 1867/255362 จ าเลยใชอาวธมดปลายแหลมจขผเสยหายและเอาโทรศพทเคลอนทของผเสยหายไป เมอการกระท าของจ าเลยเปนเหตใหผเสยหายรบอนตรายแกกายจ าเลยกตองรบโทษหนกขน แมผเสยหายไดรบบาดแผลทตนแขนซายจากมดของจ าเลยเนองจากอบตเหต จ าเลยไมมเจตนาท ารายผเสยหายกไมใชขอส าคญ เพราะการทจ าเลยจะรบโทษหนกขนดวยเหตทผเสยหายรบอนตรายแกกายนน จ าเลยไมจ าตองกระท าโดยมเจตนา เพยงแตพจารณาวาผลทผเสยหายรบอนตรายแกกายนน เปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนไดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 หรอไม เมอจ าเลยใชมดปลายแหลมจผเสยหาย รบอนตรายแกกายจากมดนนจงยอมเปนผลธรรมดาทจะเกดขนจากการกระท าของจ าเลยแลว จ าเลยจงมความผดฐานชงทรพยเปนเหตใหผเสยหายรบอนตรายแกกายตามมาตรา 339 วรรคสาม

ค าพพากษาศาลฎกาท 2559/255563 ผตายถอมดดาบออกไปตอสกบจ าเลยท 1 ถงท ซงมไมทอนเปนอาวธ ฝายจ าเลยมบาดแผลจากการถกฟน ซงอาจเปนบาดแผลจากการตอสกบ อ. และผตายดวยกได บาดแผลของผตายจากการถกท ารายม 4 แหง บาดแผลทท าใหตายมเพยงบาดแผลเดยวคอทศรษะ โดยสาเหตทท าใหตายเนองจากกะโหลกศรษะแตกและเลอดออกใตเยอหมสมองชนใน บาดแผลดงกลาวจงนาจะเกดขณะมการตอสกนการตของจ าเลยท 1 ถงท 3 จงยอมท าไดตามแตจงหวะและโอกาสในการตอสจะอ านวยเทานน ไมอาจท าไดถนดมอ การกระท าของจ าเลยท 1 ถงท 3 จงเปนเพยงเจตนาท ารายเทานน อนเปนการรวมกนท ารายผตายจนเปนเหตใหผตายถงแกความตาย

62 ค าพพากษาฎกาท 1867/2553 ฎส.1 น. 137. 63 ค าพพากษาฎกาท 2559/2555 ฎส.2 น. 126.

45

ค าพพากษาศาลฎกาท 6327/255564 การพเคราะหถงเจตนาของจ าเลยวาประสงคตอผลใหเกดการตาย หรอยอมเลงเหนผลวาผเสยหายอาจถงแกความตายไดนน นอกจากจะพจารณาจากอาวธทจ าเลยใชท ารายผเสยหายและต าแหนงบาดแผลทผเสยหายไดรบแลว ยงตองพจารณาจากพฤตการณในการกระท าของจ าเลยประกอบดวยวาจ าเลยไดท ารายผเสยหายซ าหรอไม หากจ าเลยมโอกาสทจะท ารายซ าไดแตไมกระท า กสอแสดงวาจ าเลยมไดมเจตนาถงกบจะท าใหผเสยหายถงแกความตาย คดนจ าเลยฟนผเสยหายครงเดยว หลงจากผเสยหายถกฟนลมลงจ าเลยยนดผเสยหายอยประมาณ 1 นาท แลวเดนออกไป แสดงวาชวงทผเสยหายลมลงนนจ าเลยอาจใชมดอโตทถออยฟนผเสยหายซ าอกกได แตจ าเลยหาท าเชนนนไม พฤตการณแหงคดจงฟงไมไดวาจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหาย คงฟงไดเพยงวามเจตนาท ารายเทานน เมอผลของการท ารายเปนเหตใหผเสยหายไดรบอนตรายสาหสตองปวยเจบดวยอาการทกขเวทนาเกนกวายสบวนหรอจนประกอบกรณยกจตามปกตไมไดเกนกวายสบวน จ าเลยจงมความผดฐานท ารายรางกายผอนจนเปนเหตให ไดรบอนตรายสาหสตามมาตรา 297

ค าพพากษาศาลฎกาท 1159/255565 ความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหไดรบอนตรายสาหสตาม ป.อ. มาตรา 297 เปนเหตทท าใหผกระท าความผดฐานท ารายรางกายตามมาตรา 295 ตองรบโทษหนกขนเพราะผลทเกดจากการกระท า โดยผทกระท าไมจ าตองมเจตนาตอผลทท าใหตองรบโทษหนกขน ตวการทรวมท ารายผอนแมจะไมมเจตนาใหผนนไดรบอนตรายสาหสหรอมไดเปนผลงมอกระท าใหเกดผลขนกตองรบผดในผลนนดวย

จ าเลยทงสองมากบ ว. และหลบหนไปพรอมกนกบ ว. แสดงวาจ าเลยทงสองมเจตนาท ารายโจทกรวมทงสองรวมกบ ว. เมอผลของการรวมกนท ารายของจ าเลยทงสองเปนเหตใหโจทกท 2 ไดรบอนตรายสาหส จ าเลยทงสองกตองรบโทษหนกขนจากผลของการรวมกนท ารายทท าใหโจทกรวมท 2 ไดรบอนตรายสาหสนนดวย

ค าพพากษาศาลฎกาท 11643/255566 จ าเลยมาบานผตายแลวนงดมสรากบผตาย แตถกผตายดาวาจงโกรธใชขวานตไปทแขนผตายและไดท ารายผตาย ซงเมอพจารณาบาดแผลตามภาพถายหมาย จ.5 แลว เหนวามบาดแผลเปนรอยฉกขาดทศรษะแหงเดยวตามภาพท 38 แพทยผผาชนสตรพลกศพผตายเบกความวา เมอผาบาดแผลฉกขาดทศรษะเหนอหนาผากดานหนาไมพบบาดแผลตอเนอง กะโหลกศรษะไมแตก เนอสมองไมมฟกช า บรเวณบาดแผลดงกลาว

64 ค าพพากษาฎกาท 6327/2555 ฎส.9 น. 64. 65 ค าพพากษาฎกาท 1159/2555 ฎส.10 น. 1. 66 ค าพพากษาฎกาท 11643/2555 ฎส.10 น. 109.

46 ไมมเสนเลอดใหญ สาเหตการตายไมไดเกดจากการถกท าราย จากการทผาหวใจพบวาหลอดเลอดเลยงกลามเนอตบอยางมากเปนโรคหลอดเลอดหวใจตบ ผเปนโรคนหากเลอดออกมากอาจเกดภาวะหวใจลมเหลวไดมากกวาปกต จงระบสาเหตการตายวาเสยชวตดวยระบบหวใจลมเหลว จากค าเบกความของแพทยดงกลาวประกอบภาพถายบาดแผลหมาย จ.5 ภาพท 38 และรายงานการตรวจชนสตรพลกศพเอกสารหมาย จ.24 ระบวาบาดแผลฉกขาดทศรษะยาว 5 เซนตเมตร ขอบแผลไมบวมมากแสดงใหเหนวาจ าเลยใชขวานฟนไมแรงนก กะโหลกศรษะจงไมแตกและไมปรากฏบาดแผลฉกขาดทสวนใดของรางกายอก ขอเทจจรงดงกลาวจ าเลยฟนทศรษะเพยงครงเดยว แมศรษะจะเปนอวยวะทส าคญแตบาดแผลทปรากฏไมรายแรง พฤตการณทจ าเลยฟนไมแรงเชนน หากจ าเลยมเจตนาฆาผตายแลวจ าเลยคงไมฟนเพยงครงเดยวทงทมโอกาสทจะท ารายผตายอยางไรกได เพราะผตายอยบานตามล าพงขอเทจจรงฟงไดวา จ าเลยมไดมเจตนาฆาแตมเจตนาท ารายผตายเปนเหตใหผตายถงแกความตายเปนความผดตาม ป.อ. มาตรา 290

ค าพพากษาศาลฎกาท 4210/255667 ขณะเกดเหตผเสยหายนงอยบนแคร และเมอผเสยหายไดยนเสยงจ าเลยจงหนไปดแสดงใหเหนวาขณะทจ าเลยเดนเขาไปหาผเสยหายนน ผเสยหายยงไมทนรตวหากจ าเลยจะใชของมคมฟนศรษะหรออวยวะส าคญของผเสยหายทนทยอมสามารถกระท าได แตจ าเลยกไมกระท ากลบเรยกใหผเสยหายรตวกอน จ าเลยยนถอของมคมยาวประมาณ 1 แขน การทจ าเลยจะฟนผเสยหายจงตองเงอของมคมขน จงยงฟงไมไดวาจ าเลยเลอกจะฟนทคอของผเสยหาย และพฤตการณดงกลาวกยงฟงไมไดวาจ าเลยเลอกฟนอวยวะส าคญของผเสยหายดวย แมผเสยหายจะไดรบบาดเจบจนกระดกแขนขวาหกกตาม แตไดความจากค าใหการชนสอบสวนของแพทยผตรวจรกษาผเสยหายวา บาดแผลทผเสยหายไดรบไมถงกบท าใหผเสยหายถงแกความตายได และการทจ าเลยจะฟนผเสยหายซ าอกกมใชขอบงชวาจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหาย ผเสยหายกบจ าเลยมปากเสยงกนเกยวกบเรองทผเสยหายไมยอมใหเบยรแกจ าเลยตามทตกลงกนไวซงเปนเรองเลกนอย ไมนาเชอวาจ าเลยถงกบตองเอาชวตผเสยหาย พฤตการณแหงคดดงกลาวยงฟงไมไดวาจ าเลยมเจตนาฆาผเสยหายคงฟงไดวาจ าเลยมเพยงเจตนาท ารายรางกายเทานน เมอผเสยหายไดรบอนตรายสาหส จ าเลยจงมความผดฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหผถกกระท ารายรบอนตรายสาหสตาม ป.อ. 297(8)

ค าพพากษาศาลฎกาท 6379/255668 มลเหตคดนเกดจากความไมพอใจระหวางจ าเลยกบ อ. เปนการเฉพาะตวซงผเสยหายมไดเปนผกอหรอเขาไปมสวนเกยวของ จ าเลยกบ

67 ค าพพากษาฎกาท 4210/2556 ฎส.2 น. 197. 68 ค าพพากษาศาลฎกาท 6379/2556 ฎส.4 น. 96.

47 พวกท ารายผเสยหายเพราะเหนผเสยหายวงไล ช. ไปพรอมกบ อ. ซงเปนเหตการณทเกดขนเฉพาะหนาและอยนอกเหนอความคาดหมายของจ าเลย เมอพจารณาอาวธทจ าเลยกบพวกใชฟนผเสยหาย เปนมดปลายแหลมยาวประมาณ 1 ชวงแขน นบวามขนาดใหญ ประกอบกบบรเวณผเสยหายถกฟนท ารายคอหนาผากและศรษะ ซงเปนอวยวะสวนส าคญหากจ าเลยประสงคตอชวตของผเสยหายยอมตองฟนอยางรนแรง แตบาดแผลทผเสยหายไดรบกลบลกเพยงถงกะโหลกศรษะไมถงกบแตกราว หลงจากถกฟนแลวจ าเลยยงดงตวผเสยหายเขาไปใชเขาตทล าตวอกหลายครงจนผเสยหายตองตะโกนบอกใหพอกอนจะหมดสต หากจ าเลยตองการฆาผเสยหาย กอนจะหลบหนไปจ าเลยนาจะตองฟนผเสยหายซ าอก ทงทสามารถกระท าไดโดยงายเนองจากผเสยหายหมดสตแลว และไมมผใดข ดขวาง พฤตการณแสดงใหเหนวาจ าเลยเพยงตองการท ารายผเสยหายเทานน ทศาลอทธรณภาค 3 ลงโทษจ าเลยฐานท ารายรางกายจนเปนเหตใหผถกกระท าไดรบอนตรายสาหสตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 297 (8) ประกอบมาตรา 83 จงชอบแลว

ตามแนวค าพพากษาของศาล การก าหนดใหจ าเลยตองรบโทษหนกขนตามหลก “ผลธรรมดา” จะตองปรากฏอยางชดเจนวา ผลรายแรงทเกดขนนนมบทบญญตของกฎหมายทก าหนดใหจ าเลยตองรบโทษหนกขน โดยการน าประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 มาเปนตวประสานการปรบใชระหวางทฤษฎเงอนไขกบทฤษฎเหตทเหมาะสมไดอยางลงตว ท าใหการใชการตความเปนธรรม เขาใจได และเหมาะสมกบสภาพสงคมไทย 2.4.2.3 หลก “เหตแทรกแซง” ทเกดข นใหมแทรกระหวางการกระท าและผลทเกดข น การวนจฉยค าพพากษาฎกาของศาลไทย จะปรากฏแนวค าพพากษาเรองเหตแทรกแซงนอยทสดปรากฏตามค าพพากษาฎกาดงตอไปน ค าพพากษาศาลฎกาท 1478/252869 จ าเลยกบพวกรวมกนใชอาวธปนยงผตายถกทดานหลง กระสนปนตดบรเวณไขสนหลงขาด ผตายเปนอมพาตตงแตเอวจนจดเทาและถงแกความตายสบเนองมาจากบาดแผลทถกยงและภาวะตดเชออยางรนแรงหลงจากเกดเหต 9 เดอนเศษ ดงนผตายถงแกความตายสบเนองมาจากบาดแผลทถกยง แมจะเนองจากการรกษาไมดจนบาดแผลตดเชอ กเปนผลธรรมดาอนสบเนองมาจากการกระท าของจ าเลย จ าเลยจงมความผดฐานฆาผตายโดยเจตนา

69 ค าพพากษาศาลฎกาท 1478/2528 น. 405.

48

ค าพพากษาศาลฎกาท 235-237/255570 การทจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 พบผเสยหายโดยบงเอญขณะผเสยหายไปทเกดเหตเพอรบ ป. กลบบาน แลวจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 รมถบ เตะ และกระทบผเสยหายทนท จากนนจงมชาวบานอกจ านวนหนงเขารมเตะและกระทบผเสยหาย และจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 ลากผเสยหายไปรมเตะ และกระทบอกทบรเวณขางบานเลขท 35 โดยไมปรากฏวาผเสยหายถกอาวธมดแทงขณะทจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 เขารมท ารายในตอนแรกหรอหลงจากชาวบานเขารวมรมท ารายแลว จงฟงไมไดวาการใชอาวธมดแทงผเสยหายเกดจากการกระท าของจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 ทงการทชาวบานเขารมท ารายผเสยหายดวยนนกไมไดมการสมคบหรอนดหมายกบจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 มากอน จ าเลยท 1 ท 2 และท 3 ยอมไมอาจเลงเหนหรอคาดหมายไดวาพวกทเขารมท ารายผเสยหายดงกลาวจะมอาวธมดพฤตการณทจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 เพยงแตใชเทาถบเตะและกระทบผเสยหาย ยงไมพอฟงวาจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 มเจตนาฆา จ าเลยท 1 ท 2 และท 3 คงมเพยงเจตนาท าราย การกระท าของจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 จงไมเปนความผดฐานพยายามฆาผอน ผเสยหายถกอาวธมดแทงทบรเวณทอง แพทยใหการรกษาโดยการผาตด หลงจากออกจากโรงพยาบาลแลวตองไปรกษาตวตอทบานโดยตองนอนพกประมาณ 2 เดอน ผลการตรวจชนสตรบาดแผลหรอศพของแพทยระบวา ไดผาตดเยบซอมล าไสและจดทมเลอดออก บาดแผลจะหายในเวลา 3 สปดาห หากไมมสาเหตแทรกซอนแสดงวาเหตทผเสยหายไดรบอนตรายสาหสเพราะตองปวยเจบดวยอาการทกขเวทนาเกนกวายสบวนหรอจนประกอบกรณยกจตามปกตไมไดเกนกวายสบวนนน เกดจากการทผเสยหายถกอาวธมดแทง ไมไดเกดจากการรมถบ เตะและกระทบของจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 ดงนน การทผเสยหายไดรบอนตรายสาหสจงไมไดเปนผลโดยตรงจากการรวมกนท ารายของจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 และไมไดเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนไดจากการรวมกนท ารายของจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 การกระท าของจ าเลยท 1 ท 2 และท 3 จงไมเปนความผดฐานรวมกนท ารายผอนใหไดรบอนตรายสาหส

ค าพพากษาศาลฎกาท 5112-5113/255671 พฤตการณทจ าเลยท 1 ใชมดพราฟนผตายทศรษะทางดานหลง 1 ท แลวจ าเลยท 2 ใชอาวธปนพกยงผตายทบรเวณหนาทอง 1 นด เปนกรณทเกดขนโดยปจจบนทนดวนตอเนองจากการทจ าเลยท 1 เหนเดกชาย อ. ถกแทงแลว ร. พาเดกชาย อ. วงหน โดยม น. และผตายวงตามไป จ าเลยท 1 จงวงเขาไปในบานของ ย. น ามดพราไปฟนผตายทศรษะทางดานหลง 1 ท สวนจ าเลยท 2 กถออาวธปนพกวงออกมาจากบานของ ย. แลวใชอาวธปนนนยงผตาย อนเปนลกษณะทจ าเลยท 1 และ ท 2 ตางคนตางกระท าโดยมไดสมคบกนมา

70 ค าพพากษาศาลฎกาท 235-237/2555 ฎส.3 น. 14. 71 ค าพพากษาศาลฎกาท 5112-5113/2556 ฎส.3 น. 73.

49 กอน เมอขอเทจจรงปรากฏวาผตายถงแกความตายเนองจากเลอดออกจ านวนมากในชองทอง เพราะเสนเลอดด าใหญในชองทองฉกขาด ดงนนเหตทท าใหผตายถงแกความตายจงเกดจากการทจ าเลยท 2 ใชอาวธปนยงผตาย ไมไดเกดจากการทจ าเลยท 1 ใชมดพราฟนผตายทศรษะจ าเลยท 2 จงมความผดฐานฆาผอน สวนการทจ าเลยท 1 ใชมดพราฟนผตายทศรษะซงเปนอวยวะส าคญทอาจท าใหผตายถงแกความตายได เมอผตายไมถงแกความตายเพราะเหตทจ าเลยท 1 ใชมดพราฟนผตายทศรษะ จ าเลยท 1 จงมความผดฐานพยายามฆาผอน ตามแนวค าวนจฉยของศาลไทย การพจารณาเหตแทรกแซง ศาลจะใชหลกพจารณาวาเหตแทรกแซงทเกดขนใหมระหวางการกระท าและผลนน วญญชนคาดหมายไดหรอไม หากคาดหมายได กไมตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล ผกระท าความผดตอนแรกกยงตองรบผดในผลทเกดขน อยางไรกดกรณเหตแทรกแซงทเกดขนใหมหลงจากการกระท าในครงแรก หากเปนการกระท าทผกระท าและวญญชนทวไปไมสามารถคาดเหนผลทจะเกดขนได เหตแทรกแซงดงกลาวกยอมทจะตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล และผกระท าความผดกจะไมตองรบผดในผลทเกดขน สรปในสวนของบทนกไดอธบายถงแนวคด ทฤษฎและค าพพากษาศาลฎกาของไทยในเรองทเกยวกบความสมพนธระหวางการกระท าและผลทไดอธบายถงหลกคดของระบบกฎหมายไทยทไดอธบายถงทฤษฎเงอนไข ทฤษฎเหตทเหมาะสม เหตแทรกแซง รวมถงดลพนจของศาลไทย ในระบบกฎหมายทพบวานอกเหนอจากการพจารณาถงเจตนาของผกระท าอนจะสงผลใหผกระท าจะตองรบผดแลว หากการกระท าดงกลาวของผกระท าไดเกนกวาความตงใจของผกระท าหรอผลดงกลาวแมวาจะมเหตทเขาแทรกแซงอนๆ เขามาแทรกแซงหลงจากการกระท าความผดในครงแรกของผกระท าแมวาเหตนนจะเกนกวาความตงใจของผกระท ากตาม ผกระท าความผดกอาจทจะตองรบผดได หากผลดงกลาวเปนผลทสามารถคาดหมายได แตทวาเหตดงกลาวเปนเหตทไมสามารถคาดหมายไดกจะท าใหผกระท าไมตองรบผดในผลบนปลายนนเอง

50

บทท 3 ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายตางประเทศ

ในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผล (Causation) ในบทนจะท าการศกษาหลกกฎหมายตางประเทศ ในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผล วาในแตละประเทศนนมการน าแนวคด ทฤษฎทเกยวกบความสพพนธระหวางการกระท าและผลมาปรบกบการใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลตดสนความผดเชนไร จงขอน าเสนอดงตอไปน 3.1 ทฤษฎเงอนไข ทฤษฎเงอนไข (The condition theory) เปนแนวคดทอธบายถงการกระท าทเปนเงอนไขธรรมดาทกอใหเกดผลนนๆ ได ซงอธบายไดอยางวาหมายถง “ผลทกอยางยอมเกดแตเหต” ดงนนในเรองดงกลาวจงเปนเรองทส าคญในการศกษาเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล โดยจากการศกษาจะพบวาทฤษฎดงกลาวเกดจากแนวความคดของนกกฎหมายชาวเยอรมน (von BURI) โดยหลกการของทฤษฎนกคอเงอนไขในแตละอยางทท าใหเกดผลยอมเปนเหตทมน าหนกเทากนทงสน โดยไมมการแยกแยะเหตใกล-ไกล หนกหรอเบา และถาในเงอนไขตางๆ ทเกดขนเหลานนมการกระท าของผกระท าเขาไปเกยวของเปนเงอนไขอยดวยกถอเอาเลยวาผกระท าการนนๆ เปนเหตใหเกดผลแมวาจะมเหตอนๆ รวมอยดวยกตามเรยกวา “ถาไมมการกระท านนๆ แลว ผลยอมไมเกด”1 ในหลกของทฤษฎเงอนไขนนมสาระส าคญของแนวคดกคอ การกระท าทกๆ อยางทมารวมกนเปนตนเหตทท าใหเกดผลขน ถาขาดอยางใดอยางหนงไปเสย ผลของการกระท ากจะไมเกดขน กลาวคอ ตองพจารณาใหไดวาถาไมมการกระท าเชนนนแลวผลดงกลาวจะเกดหรอไม ถาไมมการกระท าและผลไมเกดกตองถอวาการกระท าดงกลาวนนมความสมพนธระหวางการกระท าและผล แตถาแมวาไมมการกระท านนผลกยงเกดกถอวาการกระท านนไมมความสมพนธระหวางการกระท าและผล ซงทฤษฎเงอนไขนถอวาหลกของการกระท าเปนเหตทท าใหเกดผล และกลายเปนตนแบบใหมการน าไปปรบใชในการวนจฉยความสมพนธระหวางการกระท าและผลในคดตางๆ ของระบบกฎหมายในประเทศตางๆ นนเอง

1 ท ว เ ก ย ร ต ม น ะกน ษ ฐ , ม ม มอ ง ใหม ใ นกฎหมายอาญา , พม พ ค ร ง ท 3

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2556), น. 91.

51 อยางไรกดแนวคดในทฤษฎดงกลาวกไดมการแพรหลายใชกนอยางทวไป ซงแตละประเทศทใชหลกแนวคดทฤษฎดงกลาวกมการน าหลกไปประยกตใชกบเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลใหเหมาะกบสภาพสงคมและความเปนมาของประเทศ ยกตวอยางเชน การตรวจสอบความสมพนธระหวางการกระท าและผลนนในประเทศองกฤษ ระบบศาลองกฤษไดน าอกหลกหนงมาใชในการตรวจสอบนนกคอ หลก “But-for test” หลก But-for test มค าเรยกในภาษาละตนวา causa sine qua non ค าวา causa หมายถง สงทจ าเปนอยางขาดเสยมได หรอในทางกฎหมายคอ เหตทจ าเปนในการท าใหเกดความเสยหาย ซงในหลกดงกลาวจะเนนวาหากขาดเหตหรอการกระท านไปผลเสยกจะไมเกดขน แมแตในเรองของความประมาท ทจะพจารณาจากความเปนไปไดวาความเสยหายนนยงคงเกดหรอนาจะเกดขนอยนนเองแมวาจะไมมความประมาทของผกระท าใหเกดความเสยหายกตาม ผกระท ากไมตองรบผดในผลทเกดขน ในทางการพจารณาคดของศาลกยงพบวาหากการกระท าของความเสยหายของผเสยหายไมใช But-for test ศาลองกฤษกจะถอวาการฟองรองนนไมมความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอเทจจรงในคด ยกตวอยางเชนในคด 3.1.1 คด R v. Smith2 โดยในคดน อยการเปนผฟองพลทหาร Smith เปนจ าเลยในขอหาฆาตกรรมพลทหาร Creed ผตาย โดยปรากฏขอเทจจรงดงตอไปน จ าเลยและผตายซงเปนเพอนทหารดวยกนไดเกดการตอสกน ผลกคอจ าเลยไดใชมดแทงผตายสองแหง ซงแหงหนงท าใหผตายมเลอดออกใน ผตายไดถกน าสงศนยพยาบาลแตผตายกไดเสยชวตในอก 1 ชวโมงถดมา จ าเลยไดใหการตอสวาความสมพนธระหวางการกระท าและผลของการแทงและความตายทเกดขนไดขาดตอนลงจากการทผตายไดรบการดแลในระหวางทไปถงศนยพยาบาล คอ กรณแรกในขณะทผตายถกน าสงศนยพยาบาล ผตายถกท าตกพน 2 ครง กรณทสอง พนกงานพยาบาลทใหการดแลผตายไมไดตระหนกถงความรายแรงของอาการบาดเจบ และกรณทสาม การรกษาพยาบาลทผตายไดรบเปนการรกษาทไมดและอาจมผลกระทบตอโอกาสทผตายจะหายเปนปกตได ศาลไดตดสนใหจ าเลยตองรบผดในความตายของผตาย เนองจากการกระท าของจ าเลยเปน เหตทมความส าคญและกอใหเกด (Operating and substantial cause) ความตายของผตาย

2 คด R v. Smith (1959, A11 E.R. 193 2 QB 35) see Hart and Honore, Causation in

the Law 2ndedn (1985), p.356.

52 ซงตามขอเทจจรงในคดนเหนชดไดวา ผตายเสยชวตจากการเสยเลอดจากบาดแผลจากการแทงของผกระท าใหเกดความเสยหาย จากขอเทจจรงดงกลาวท าใหศาลในคดนไดตดสนใหจ าเลยตองรบผดในความตายของผตายเนองจากการกระท าของจ าเลยนนเปน But-for ของความตายของผตายนนเอง แมวาจะมเหตอนๆ ทอาจมผลตอความตายของผตายกจะไมมทางเกดขนได ดงนนจ าเลยจงจะตองรบผดตอความตายของผตาย เมอวเคราะหค าพพากษาดงกลาวกจะพบวาการทศาลไดตดสนวาจ าเลยจะตองรบผดในความตายของผตายเพราะการกระท าของจ าเลยเปนเหตทท าใหเกดความตายของผตายคอมการท ารายผตายโดยการแทง ท าใหการกระท าของจ าเลยเปน But-for ซงพจารณาไดวาแมจะมเหตการณอนๆ เขามาแตกไมไดเปนเงอนไขทท าใหจ าเลยไมตองรบผดในความตายของผตายได เพราะผตายถงแกความตายเกดจากเหตทจ าเลยเปนคนกอขน ในกรณทเกดเหตการณขนหลายเหตการณทสงผลตอการเกดผลของการกระท าความผด หรอทเรยกวา Multiple causes ท าใหยากทจะท าการพสจนไดวาเกดขนจากเหตใด ท าใหไมสามารถน าหลก But-for test มาปรบใชกบขอเทจจรงได เพราะพสจนไมไดวาความเสยหายทเกดขน เกดจากการกระท าของผใด ท าใหเกดหลก Multiple causes ขนเพอทจะพจารณาวาเหตใดกอใหเกดความเสยหายมากกวา หรอเปนเหตรวมกนใหเกดความเสยหาย ยกตวอยางเชน 3.1.2 คด R v. White3 คดนอยการเปนผฟอง White ผกระท าความผดเปนจ าเลยในขอหาฆาตกรรมมารดาของเขาเอง คอ จ าเลยไดใสยาเบอหน (potassium cyanide) ลงไปในน าดมของมารดาตน เมอมารดาของจ าเลยไดดมน าทมยาเบอหนผสมแลว มารดาของจ าเลยกไดถงแกความตายทนทดวยอาการหวใจลมเหลว โดยไมไดเกดจากผลของยาเบอหน ศาลไดตดสนวาจ าเลยไมตองรบผดในความตายของมารดา เนองจากการกระท าของจ าเลยไมใชการกระท าทขาดไมไดของความตายของมารดา เพราะมารดาของจ าเลยเกดอาการหวใจลมเหลวกอนทพษของยาเบอหนจะออกฤทธ ดงนนแมจ าเลยจะไมใสสารหนลงไปในน าดมของมารดา มารดาของจ าเลยกตองเสยชวตจากอาการหวใจลมเหลวอยด

3 คด R v. White (1910, 2 KB 124) see Janet Loveless, Complete Criminal

Law : Text, Case, and Materials, Third Edition (New York : Oxford University Press, 2012), p. 66.

53 จากขอเทจจรงในคดนแมวาการกระท าของจ าเลยสามารถมผลท าใหมารดาถงแกความตาย แตจากขอเทจจรงมารดาของจ าเลยไดเสยชวตจากเหตหวใจลมเหลงซงไมใชเหตทเกดจากการกระท าของจ าเลย ความตายของมารดาจ าเลยจงเกดจากเหตหลายเหตและเหตทเกดขนกมผลท าใหการกระท าของจ าเลยไมตองรบผดเพราะความตายของมารดาจ าเลยมไดเกดจากการกระท าของจ าเลย อยางไรกดในกรณ Multiple causes จะตองมความระมดระวงในการปรบใช เพราะหากมการกระท าทเปนเหตเกดขน 2 เหตการณหรอมากกวานนแยกจากกนในความเสยหายเดยวกนกจะตองมความรบผดทงสองกรณ ยกตวอยางเชน นายด า และนายแดง ไดใชปนของตนยงนายขาวมผลโดนจดส าคญในรางกายของ นายขาวในเวลาเดยวกนสงผลท าใหนายขาวถงแกความตายในทนท ดงนนการยงของนายด าและ นายแดงจงสามารถท าใหนายขาวถงแกความตายทงสองกรณ ท าใหหากใชหลก But-for ทงนายด าและนายแดงกอาจจะไมตองรบผดเพราะหากนายแดงไมยงนายขาว นายด ากตองยงนายขาวถงแกความตายอยด เชนนจงไมสามารถใชหลกดงกลาวได จงจ าเปนทจะตองใชหลก Multiple causes ททงคตางกมการกระท าใหนายขาวถงแกความตายเชนเดยวกน แตกตางจากคด R v. White (1910, 2 KB 124) ทมอกเหตการณมาท าใหการกระท าของจ าเลยไมมผลท าใหผตายถงแกความตาย แตในกรณนถอไดวาทงคมการกระท าใหนายขาวถงแกความตายจงจ าเปนทจะตองรบผดตอนายขาวทง 2 การกระท า นอกจากหลก But-for และหลก Multiple cause แลวศาลในประเทศองกฤษยงไดน าหลกความสามารถในการคาดหมายลวงหนา (Reasonable Foresee Ability) มาพจารณาเพอวเคราะหในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลวาการกระท าใดเปนการกระท าทผกระท าจะตองรบผดอนเนองจากการกระท าของตนอนเปนเหตทผกระท าสามารถคาดหมายลวงหนาได แตหาไดใชความระมดระวงอยางสมควรไมมาพจารณา ยกตวอยางเชน 3.1.3 คด Overseas Tankship (U.K.) LTD v. Miller Steamship Co PTY4 คดนจ าเลยเปนเจาของเรอ Wagon Mound โดยในเวลาดงกลาวเรอ Wagon Mound ทจอดอยเทยบทานนไดเกดมน ามนรวลงทาเรอขณะทคนงานก าลงเชอมโลหะอยบนเรอ ประกายไฟจากการเชอมโลหะกระทบน ามนท าใหเกดเพลงลกไหมท าลายเรอทงสามล าและศาลในคด

4 Overseas Tankship (U.K.) LTD v. Miller Steamship Co PTY (1967) 1 AC

617 see Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p.174.

54 ดงกลาวไดตดสนวาจ าเลยทประกอบอาชพวศวกรมได ใชความระมดระวงเพยงพอตามทผประกอบวชาชพพงจะมทจะทราบวามโอกาสทจะเกดไฟไหมจากการทน ามนรวได ในสวนของคดดงกลาวจ าเลยไมอาจหาขออางมายกเวนความผดของตนได เพราะเมอพจารณาถงวจารณญาณของบคคลผประกอบอาชพกจะตองมความระมดระวงมากกวาบคคลอนๆ ในการดแลรกษาไมใหเกดน ามนรวอนน าไปสการกระท าใหเกดความเสยหายแกบคคลอนได ซงหลกดงกลาวนทางประเทศองกฤษไดน าหลก Reasonable Foresee ability (หลกความสามารถในการคาดหมายลวงหนา) ซงเปนหลกทส าคญทศาลประเทศองกฤษไดน ามาใชในการประกอบการวนจฉยความรบผดของจ าเลยอนเกดจากการกระท าของตนอกหลกหนง 3.1.4 คด Smith v. Leech Brain Ltd (1962)5 คดนผตายท างานอยในโรงงานเหลกของจ าเลย ลกจางของจ าเลยไดท าใหโลหะหลอมเหลวกระเดนไปโดนรมฝปากของผตายโดยประมาท ซงแผลนนแมไดรบการรกษาจนหาย แตหลงจากนนผตายกไดเปนมะเรงทรมฝปากจนถงแกความตาย โดยในคดนจ าเลยตอสวาความตายของผตายไมอาจคาดหมายไดจากการทเปนแผลไหมเลกๆ แตศาลในคดดงกลาวไดพจารณาพบวาจ าเลยสามารถคาดหมายถงอาการบาดเจบปวยทรมฝปากซงเกดจากแผลไฟไหมของจ าเลยได ดงนนจ าเลยในคดนกจะตองรบผดตอความตายทเกดขนของจ าเลย แมวาความเสยหายทเกดขนจากแผลไฟไหมนนจะตองขนอยกบสภาพรางกายของผตายดวยกตาม จากคดนจะเหนไดวาความตายของผตายเปนสงทจ าเลยคาดหมายไดนนกคอ แผลทเกดขนเกดจากความประมาทของลกจางจ าเลย เพยงแตวาผลของความเสยหายจากผลดงกลาวนนลกลามจนเปนมะเรงจนถงแกความตาย ซงไมไดเกดจากความผดของผตาย แตเปนเพราะสภาพรางกายของผตายทสงผลใหเกดผลนน ดงนนจงถอวาผลเสยหายทเพมขนจากการบาดเจบจนถงแกความตายเปนสงทคาดหมายไดของจ าเลยดวย จ าเลยจงตองรบผดในผลของความตายนนดวยนนเอง

5 Smith v Leech Brain & Co [1962] 2 QB 405 ด ชยภทร นศามณวงศ,

“ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายละเมด .” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น. 60.

55 3.1.5 คด Robinson v. Post Office (1974)6 คดนขอเทจจรงคอ ผเสยหายเหยยบบนบนไดทเลอะน ามนในทท างานและลนลมท าใหคางของเขาแตกโจทกไดรบการฉดวคซนปองกนโรคบาดทะยกในเวลาตอมาและเกดอาการแพเปนผลใหสมองของเขาไดรบความเสยหาย จ าเลยตอสวาอาการแพทเกดขนไมใช ความผดของจ าเลย ความผดของจ าเลยมเพยงความรบผดเฉพาะกบแผลคางแตกตอนแรกเทานน เมอศาลพจารณากตดสนวาจ าเลยตองรบผดในความเสยหายทเกดขนกบสมองของผเสยหายดวย เพราะการทผเสยหายไดรบวคซนปองกนโรคบาดทะยกนนเปนสงทคาดหมายไดจากการทไดรบแผลจากอาการบาดเจบ จากคดดงกลาวพจารณาไดวาผกระท าความผดจะตองรบผดในความเสยหายทเกดขนหากพสจนไดวาการกระท ากอใหเกดความเสยหายหรอฝาฝนหนาทในการใชความระมดระวงตอผเสยหาย ซงผลของหลกนเหมอนกบหลกผลโดยตรง ตรงทวาผกระท ากอใหเกดความเสยหาย โดยศาลไดน าหลกดงกลาวมาปกปองผเสยหายวาหากสามารถคาดหมายไดวาจะเกดผลไดแมวาจะเนองมาจากสภาพรางกายของผเสยหายเปนตวสงใหผลเกดขนนนเอง จากทไดกลาวมาทงหมดนน กลาวโดยสรปคอเมอมความเสยหายจากการกระท าความผดเกดขน ศาลประเทศองกฤษจะน าหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาปรบใชเพอคนหาและก าหนดความรบผดของผกระท า โดยจะแบงการใชความสมพนธระหวางการกระท าและผลออกเปนสองสวน คอ ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอเทจจรงและความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอกฎหมาย โดยในสวนความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอเทจจรงจะน าหลก But-for test มาใชพสจนวาความเสยหายทเกดขนเปนผลมาจากการกระท าของผกระท าความผดหรอไม แตหลก But-for นนเปนเพยงหลกทใชก าหนดวาปจจยไหนทเปนสาเหตของความเสยหายทผเสยหายไดรบในความเปนจรงเทานน ดงนนในการพจารณาความรบผดจงตองพจารณาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลในขอกฎหมายมาพจารณาดวย โดยศาลประเทศองกฤษจะไดน าหลก Reasonable Foresee ability มาพจารณาวาผลเสยหายเกนกวาเหตแหงการกระท าหรอไม หรอพจารณาวาผลทเกดขนผกระท าความผดสามารถคาดหมายไดหรอไมโดยจะมการพจารณาจากวฒภาวะ ประสบการณ ความร ฯลฯ ของผกระท าความผดมาประกอบการวนจฉยดวย

6 Robinson v Post Office [1974] 1 WLR 1176 ด ชยภทร นศามณวงศ,

“ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายละเมด” (วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น. 61.

56 นอกจากนเมอเกดเหตแทรกแซงขนศาลประเทศองกฤษจะพจารณาโดยจะไมใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลตามปกต แตจะพจารณาถงอทธพลของเหตแทรกแซงทมตอผลแหงความเสยหายทเกดขนควบคไปดวยกนวาเหตดงกลาวสมเหตสมผลหรอไม โดยถาสมเหตสมผลเหตแทรกแซงดงกลาวกไมตดความสมพนธในการกระท าของจ าเลย แตถาไมสมเหตสมผล ผลของความเสยหายของโจทกจ าเลยกไมจ าตองรบผดเพราะเหตแทรกแซงดงกลาวตดความสมพนธในความรบผดของจ าเลยไป นอกจากตวอยางในแนวของค าพพากษาของศาลองกฤษแลว ในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผลของประเทศเยอรมนกไดมการน าหลก condition sine qua non (ซงกคอทฤษฎ But-for test) มาปรบใชกบการหาความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอเทจจรง ซงหลก condition sine qua non หรอหลกเงอนไข มแนวคดทวา หากไมมการกระท าของผกระท าและความเสยหายกยงคงเกดขน การกระท าของผกระท ากไมใชเปนทกอใหเกดความเสยหายนน ยกตวอยางเชน เภสชกรไดท าการแกไขใบสงยาของคนไขโดยไมไดปรกษาแพทยเจาของคนไขมากอน สงผลใหคนไขเสยชวต เชนนตามหลกเงอนไข หากเภสชกรพสจนไดวาแม เภสชกรจะไมไดเปลยนยาใหคนไข แตในทายทสดแพทยเจาของคนไขกตองท าการเปลยนยาตวเดยวกนนนใหกบคนไขและคนไขกจะเสยชวตอยด เชนนเภสชกรกไมตองรบผดเพราะความเสยหายคอความตายทเกดขนของคนไขกตองเกดอยดแมเภสชกรจะไมเปลยนยาใหกตาม7 นอกจากนหลกเงอนไข (condition sine qua non) แมมหลก But-for ทเหมอนกนกบในประเทศทใชกฎหมายแบบ Common law แลวนกกฎหมายของเยอรมนมความพยายามทจะอธบายถงหลกทจะพจารณาวาการกระท าของผกระท าความผดเปนเหตของความเสยหายทเกดขนหรอไมผานแนวคดในหลกของทฤษฎการตดออก (Elimination theory) ทฤษฎการตดออก (Elimination theory) เปนแนวคดของ Glaser นกกฎหมายอาญาชาวออสเตรย ไดวางหลกไววาการกระท าของผกระท าคนใดคนหนงกอใหเกดผลเสยหายนน ถาปรากฏวาเราตดการกระท านนออกจากเหตการณแลวความเสยหายทเกดขนตามมาทหลงยงคงเกดขนเชนเดม ถอวาการกระท าและผลทเกดขนไมไดเกยวของกบผกระท าความผด ในทางกลบกนหากตดการกระท าของผกระท าไปแลว ผลเสยหายนนกไมอาจเกดขนไดหรอผลทตามมาแตกตางโดยสนเชง

7 ชยภทร นศามณวงศ, “ความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายละเมด.”

(วทยานพนธมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2550), น. 84. See Markesinis, B.S. A comparative introduction to the German law of torts, p.83.

57 เชนนถอวาผกระท าความผดมความเชอมโยงกบผลเสยหายทเกดขนและความเสยหายนนเกดขนจากการกระท าของผกระท านนเอง8 อยางไรกดทฤษฎดงกลาวกยงมขอบกพรองนนกคอ หากเกดกรณทผกระท าไดท าการละเวนการกระท าเกดขนหลกทฤษฎการตดออกจะไมสามารถพสจนไดวาการละเวนการกระท านนจะกอใหเกดความเสยหายไดเลย เชนนในกฎหมายเยอรมนจงไดใชหลกทฤษฎการเปร ยบเทยบ (Substitution theory) มาปรบกบขอเทจจรงเพอชวยในการพจารณาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลอกดวย ทฤษฎการ เปร ยบเทยบ (Substitution theory) เปนทฤษฎท ใหน ามาเปรยบเทยบกบผลของความเสยหายวาเมอตดการกระท าความผดออกแลวผลเปนเชนไร ซงหากผลทเกดขนแตกตางกนกแสดงวาการกระท าของผกระท าเปนเหตทสงผลใหเกดความเสยหายนน แตหากวาผลทเกดขนยงคงเปนเชนเดม แสดงใหเหนวาการกระท าของผเสยหายไมไดมสวนเกยวของทสงผลใหเกดความเสยหายนน สงผลใหเมอน าหลกการเปรยบเทยบมาประกอบการวนจฉยควบคไปกบหลกทฤษฎการตดออกมาปรบกบความสมพนธระหวางการกระท าและผลนนคอ เมอเกดเหตการณทมการงดเวนการกระท าขน แลวจงน าผลแหงการงดเวนการกระท านนมาเปรยบเทยบกบกรณทหากวาผกระท านนไดมการกระท าทถกตองตามกฎหมายผลจะแตกตางกนหรอไม หากผลทเกดขนนนไมมความแตกตางกจะแสดงใหเหนวาการกระท างดเวนการกระท าของผกระท าความผดไมไดเปนตวแปรทท าใหเกดผลนนเอง ในทางกลบกนหากผลทเกดขนจากการงดเวนการกระท าของผกระท ามความเปลยนแปลงเนองจากการงดเวนการกระท านนเปนสงทกฎหมายก าหนดถอวาการกระท าของผงดเวนการกระท าความผดมผลใหเกดความเสยหายขนนนเอง9 ยกตวอยางเชน ในกรณทเรอโดยสารไมไดตดตงหวงชชพเอาไวและมผโดยสารในเรอล านนตกเรอจมน าเสยชวต ดงนนการละเวนการกระท าของเจาของเรอหากน ามาเปรยบเทยบกบการกระท าทถกกฎหมาย พบวาหากมการตดตงหวงชชพถกตองตามกฎหมายลกเรอโดยสารกจะสามารถใชหวงชชพนนชวยผทตกน าได เชนนการทเจาของเรอไมตดตงหวงชชพจงเปนการงดเวนการกระท าหนาทตามกฎหมายจงมความผด ซงแนวคดนจะใชหลกในการพจารณามาเปรยบเทยบการกระท าทถกตองตามกฎหมายกบการงดเวนการกระท าวาหากกระท าใหถกตองตามกฎหมายแลวผลจะเกดขนหรอไม ถากระท าตามกฎหมายแลวผลกยงคงเกดขนผกระท า

8 Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p.443. 9 Markesinis, B.S. A comparative introduction to the German law of torts,

p.84.

58 กไมตองรบผดแตถาหากกระท าตามกฎหมายแลวผลกจะไมเกดขน การกระท างดเวนของผกระท าจงมความผดและเปนการงดเวนการกระท าทท าใหผลเกดขนนนเอง ดงนนในเรองของแนวคดทฤษฎตดออกและทฤษฎการเปรยบเทยบนนพบวาทงสองแนวคดถกสรางขนเพอก าหนดขอบเขตของหลก condition sine qua non ใหแคบลงเพอทจะน ามาปรบขอเทจจรงในคด นอกจากแนวคดด งกล าวแลว กฎหมายเยอรมนย ง ไดมแนวคดทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผลแบบทางเลอกมาใชกบขอเทจจรงบางกรณทมความซบซอนจนไมสามารถน าหลกทวไปในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ดงเชนในทางแนวค าพพากษาของประเทศเยอรมนกยงมตวอยางในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอเทจจรงของคดเชนกน ยกตวอยางเชน

3.1.6 คด Lederspray10 คด Lederspray (BGHSt 37,106) คดดงกลาวเปนคดทเกดขนจากการทบรษทท

ผลตน ายาซกผาในประเทศเยอรมนไดมการออกผลตภณฑใหมเขาสตลาด แตผลตภณฑดงกลาวกอใหเกดอนตรายแกลกคาจากการใชผลตภณฑดงกลาว จงมการฟองรองตอคณะกรรมการของบรษทเสยงขางมากจ านวน 7 เสยงจากทง 9 เสยงวาเปนผทลงมตใหขายผลตภณฑดงกลาว

ในกรณน ศาลฎกาเยอรมนตดสนดวยการใหเหตผลวา “การกระท าความผดทเกดขนเปนเรองของทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผลแบบทางเลอก (Alternative Kausalität) แมวาเสยงขางมากจะไมเสยไป หากคณะกรรมการผใดผหนงลงคะแนนเสยงเปนอยางอน แตในทางตรงกนขามผลการลงมตอาจเสยไป หากกรรมการทงหมดลงคะแนนเสยงเปนอยางอน” ซงในเรองดงกลาวขางตน เราจะพบวาศาลฎกาของเยอรมนไดวนจฉยโดยใชหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลแบบทางเลอกทพจารณาวาในทกคะแนนเสยงดงกลาวหากมการเปลยนแปลงการลงมต และการออกวางผลตภณฑดงกลาวกจะไมเกดขน จงมค าตดสนใหคณะกรรมการรบผดในการกระท าดงกลาวของตนจากการลงคะแนนเสยง

ดงนนในสวนของแนวทางค าพพากษาในเรองทฤษฎเงอนไขในความสมพนธระหวางการกระท าและผลของประเทศเยอรมนนนจะพบวาประเทศเยอรมนไดมการน าหลกแนวคดของ condition sine qua non (ซงกคอทฤษฎ But-for test) ประเทศในกลม Common Law มา

10 ศาสตรา โตออน “E-magazine : for-rsu-law : เพอลอวรงสต : ทฤษฎความรบผด

ในทางภาวะวสย, 2552”<http://forrsulaw.blogspot.com/2009/08/blog-post_06.html>

59 ใชปรบกบขอเทจจรงในคดในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล แตอยางไรกดทางกฎหมายเยอรมนกมไดมการน าหลกดงกลาวมาใชทงหมด แตไดมการจ ากดขอบเขตการใชโดยไดมการน าทฤษฎการตดออกและทฤษฎการเปรยบเทยบมาปรบใชกบหลกเพอจ า กดขอบเขตใหแคบลง นอกจากนยงไดมการน าหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลอนๆ มาปรบใชกบขอเทจจรงในคดทมความสลบซบซอนอกดวย

สวนในศาลของประเทศสหรฐอเมรกานน ในเรองทเกยวกบทฤษฎผลโดยตรงทน ามาปรบใชกบการพจารณาวนจฉยคดนน ประเทศสหรฐอเมรกาไดมการน าหลก direct causation (ความสมพนธระหวางการกระท าและผลโดยตรง) มาปรบใชเพอเปนตวตดสนใหผทท าใหเกดความเสยหายจะตองมความรบผดในผลทเกดขน แมวาความเสยหายนนจะไมมเจตนาหรอไมสามารถคาดหมายไดกตาม แตถาผลนนเปนผลทเกดขนโดยตรงจากการกระท าความผดและเปนเหตทใกลชดทมาจากการกระท าของผทท าใหเกดความเสยหาย ซงในการน าหลก direct causation มาใชไดนนจะตองมหลกเกณฑทวาในคดนนๆ จะตองเปนขอเทจจรงในคดทไมมเหตแทรกแซงใดๆ เกดขนระหวางการกระท าของผทท าใหเกดความเสยหายกบผลของความเสยหายทเกดขนกบผเสยหาย เพราะการใชหลกดงกลาวหากมเหตแทรกแซงเขามาคนกลางระหวางการกระท าและผล กจะตองมการน าหลกทอธบายในเรองของการเกดเหตแทรกแซงมาใชพจารณาแทนหลก direct causation โดยสามารถยกตวอยางไดดงกรณคด

3.1.7 คด People v. Stamp11

คดดงกลาวจ าเลยไดเขาปลนธนาคารทผเสยหายท างานอยและไดใชปนเลงไปในทางผเสยหายเพอขมขใหผเสยหายไมใหตอส ตอมาหลงจากจ าเลยไดท าการปลนเสรจและหลบหนไปผเสยหายไดเกดอาการหวใจวายเฉยบพลน และถงแกความตายในเวลาตอมา ซงสาเหตการตายผเชยวชาญไดลงความเหนวาความตายผเสยหายเกดจากอาการทผเสยหายเปนโรคหวใจอยแลวและเกดอาการเครยดจากการทถกขมขท ารายของจ าเลยจงเกดความเครยดซงเปนตวเรงในการเกดอาการหวใจลมเหลว ดงนศาลในประเทศสหรฐอเมรกาไดพจารณาลงความเหนคดดงกลาววาจ าเลยตองรบผดในความตายของผเสยหายจากการกระท าของจ าเลย

ซงในคดดงกลาวจะเหนไดวาศาลไดมดลพนจเกยวกบการกระท าของจ าเลยวาการกระท าดงกลาวของจ าเลยเปนผลโดยตรงทท าใหเกดความตาย โดยเหตการณทจ าเลยเคร ยดจน

11 People v. Stamp, 2 Cal. App. 3d 203 (1969) p498. See http://law.

justia.com/cases/california/court-of-appeal/3d/2/203.html.

60 หวใจลมเหลวเสยชวตนนเปนเหตทสามารถคาดหมายได สงใหจ าเลยจงตองรบผดและยงมคดทนาสนใจพจารณาถงหลกในเรองการน าหลกผลโดยตรงของความสมพนธนนกคอตวอยางในคด

3.1.8 คด People v. Acosta12

ขอเทจจรงในคดคอ จ าเลยไดขโมยรถยนตและไดขบรถหนการจบกมของเจาหนาทต ารวจ ท าใหเมอเจาหนาทต ารวจไดตดตามไป กอใหเกดเหตการณทเฮลคอปเตอรของเจาหนาทต ารวจทตดตามจ าเลยไดชนกนท าใหมผเสยชวตสามราย ซงในคดดงกลาวศาลไดพจารณาและวนจฉยวาการหลบหนของจ าเลยเปนผลโดยตรงทท าใหเฮลคอปเตอรชนกน ดงนนจ าเลยจงตองรบผดในความตายของผเสยชวตทงสามรายจากการกระท าของตนเอง

ซงจากในคดทงสองทไดยกตวอยางมาดงกลาวพจารณาไดวาศาลในประเทศสหรฐอเมรกาไดอธบายเกยวกบเรองของความรบผดในผลโดยตรงจากการกระท าความผดและผลนนเปนเหตทใกลชดจากการกระท าความผดผกระท ากจะตองรบผดตามตวอยางคดทจ าเลยจะตองรบผดในความตายของผตายแมวาจะไมมความตงใจใหผลเกดขนหรอไมสามารถคาดหมายในผลของการกระท านนไดกตาม

นอกจากคดดงกลาวขางตนทศาลในประเทศสหรฐอเมรกาไดมการลงโทษในผลจากการกระท าโดยตรงของผกระท าความผดอนทมไดเกดจากเจตนาแลว ยงมขอเทจจรงทอธบายถงความรบผดของผกระท าความผดอนเกดจากการกระท าของตนซงเปนมเจตนาเพยงท าราย แตผลคอความตายของผทถกกระท าทผกระท าจะตองรบผดในผลโดยตรงจากการกระท าของตนแมวาไม มเจตนากตาม ยกตวอยางเชน ในคด

3.1.9 คด People v. Cobler13

ขอเทจจรงจ าเลยเปนภรรยาของผตาย จ าเลยไดใสสารหนใหผตาย โดยมเจตนาเพยงทจะท าใหผตายมอาการเจบปวยทไมถงแกความตาย อนเกดจากเหตผลทจ าเลยไดอางวาผตาย

12 People v. Acosta, 284 Cal.Rptr. 117 (1991). See บลลงก จระบญศร, เอกสาร

ประกอบค าบรรยายในหวขอ Criminal Law, (กรงเทพมหานคร : โครงการอบรมสงเสรมความรดานภาษาและกฎหมายตางประเทศ ส านกอบรมศกษากฎหมายเนตบณฑตยสภา,2558), น. 18.

13 People v. Cobler, 2 Cal.App.2d 375,37 P.2d 869 (1934). See Wayne R. LaFave. Criminal Law. Fourth Edition. MN : West Group Press, 2003. p.343.

61 ชอบดมสราและเมอมอาการเมาสราจะมทาทางทท าใหจ าเลยเกดอาการตกใจกลวได จ าเลยจงใสสารหนในแกวนมและมอบใหผตายเพอใหผตายดมเพยงเพอทจะท าใหผตายรสกไมสบายและไมตองการดมสรา อยางไรกดเมอผตายดมไปแลวเกดอาการหมดสตหวไปฟาดหนบรเวณเตาผง โดยแพทยไดลงความเหนวาผตายถงแกความตายจากการทสมองไดรบการกระทบกระเทอนอยางแรง เชนนในคดดงกลาวศาลในประเทศสหรฐอเมรกากไดมการพจารณาลงโทษจ าเลยใหฐานะผทลงมอฆาผตาย

ท าใหจากการขอเทจจรงในคดดงกลาวจงพจารณาไดวาแมวาจ าเลยจะมเจตนาเพยงท ารายผตายเทานน แตผลเมอความตายของผตายทลมลงหวกระแทกหนบรเวณเตาผงเกดจากผลโดยตรงจากการวางยาสารหนของจ าเลยทท าใหจ าเลยลมลง ศาลในประเทศสหรฐอเมรกากมองวาจ าเลยกจะตองรบผดในฐานลงมอกระท าใหผตายถงแกความตาย อนเนองมาจากผลของการท ารายของจ าเลยเปนผลโดยตรงทท าใหผตายถงแกความตายนนเอง ท าใหในคดดงกลาวจงเปนตวอยางทชด เจนท สามารถอธบาย ให เหนถ งแนวคดของความสมพนธ ระหว างการกระท าและผล (direct causation) ของประเทศสหรฐอเมรกาไดเปนอยางด นอกจากนในการศกษาระบบกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกานน มการน าหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาปรบใชทมความคลายคลงกบประเทศองกฤษอนเนองมาจากเปนประเทศทใชระบบกฎหมายคอมมอนลอวเชนกน ซงจะแบงการศกษาไดดงตอไปนคอ หลกความเสยหายจากความเสยงภย หรอ Harm within the risk คอ การพสจนวาความเสยหายทเกดขนนนเปนความเสยหายทอยในประเภทของความเสยงภยทผเสยหายมอยหรอไม และพสจนไดวาบคคลไดรบความเสยหายนนอยในกลมทสามารถคาดหมายไดถงภยนอนตรายทจะเกดขนหรอไม โดยหลกคอ ความเสยหายทเกดขนนนจะเปนความเสยหายทท าใหผกระท าความเสยหายตองรบผดในความประมาทกตอเมอเปนความเสยหายทบคคลทเสยหายสามารถคาดเดาไดวาจะรบความเสยหายจากการกระท าของผทท าใหเกดความเสยหาย หรอความเสยหายทเกดขนจะตองอยในกลมของความเสยหายทนาจะเกดดวย ยกตวอยางเชน 3.1.10 คด Rex v. Beech14 คดดงกลาวมขอเทจจรงคอ จ าเลยไดบกเขาไปในบานของผเสยหาย ผเสยหายกลวจงไดไปหลบไปซอนตวอยในหองนอน จ าเลยจงไดใชก าลงพยายามพงประตบกเขาไปในหองนอนของผเสยหาย และดวยความกลวกอนทจ าเลยจะพงประตเขามาได ผเสยหายจงไดหลบหนโดย

14 คด Rex v. Beech (1912) 7 Cr App. R. 197 see http://www.

rjerrard.co.uk/law/articles/assault2.htm.

62 กระโดดหนออกทางหนาตางในหองนอนทมความสงถง 11 Feet (ประมาณ 4 เมตร) ผลจากการกระโดดดงกลาวท าใหผเสยหายไดรบบาดเจบสาหส และจากการกระท าดงกลาวตามขอเทจจรงของจ าเลย ศาลไดวนจฉยวา การทผเสยหายหวาดกลวการกระท าของจ าเลยจงไดกระโดดหนจ าเลยออกทางหนาตาง เปนผลลพธของการกระท าตามธรรมชาตทหมายไดวาผหลบหนพงมการกระท า จ าเลยจงตองรบผดในการท าใหผเสยหายไดรบบาดเจบสาหส 3.1.11 คด Stephenson v. State15 ขอเทจจรงในคดคอ จ าเลยไดลกพาตวและกกขงผตายมาเพอกระท าช าเราทางเพศอยางรนแรงตามนสยกามวปรตของจ าเลย ดงนนจากการถกขมเหงดงกลาวเมอผตายมโอกาสในการไดซอยาพษ ผตายจงไดกลนยาพษเพอปลดชพตนเองเพอหนจากการทจะถกจ าเลยกระท าช าเราทางเพศอยางรนแรงอก และเมอจ าเลยรวาผตายไดกนยาพษจ าเลยกมไดท าการสงรกษาผตายแตกลบปลอยไวจนผตายถงแกความตาย ซงในกรณดงกลาวศาลไดวนจฉยวาจ าเลยจะตองรบผดในความตายของผตายแมการกนยาฆาตวตายดงกลาวจะเกดจากการกระท าของผตายเอง โดยศาลไดพจารณาวาการทผตายไดกลนยาพษเพอปลดชวตของตนเองนนเปนผลทเกดตามธรรมชาตจากแรงกดดนของผตายอนเกดจากการกระท าทารณผตายของจ าเลย และผตายกไมอาจหลบหนจากจ าเลยไปไดเพราะถกจ าเลยควบคมตวอย และหากถกควบคมตวตอไปผตายกจะถกจ าเลยกระท าช าเราทางเพศอยางรนแรงอกซงเปนผลทท าใหจ าเลยจงตองรบผดในความตายของผตายนนเอง ซงจากคดดงกลาวทงสองคดจะพบวาแมจะมเหตทท าใหผเสยหายไดรบบาดเจบหรอถงแกความตายในคดทงสองจะเกดจากตวผเสยหายเอง แตเมอเหตแทรกแซงดงกลาวเปนเหตของความสมพนธอนคาดหมายไดทเกดจากความตองการหลบหนจ าเลยหรอความหวาดกลวทจะถกจ าเลยท ารายอก ท าใหจ าเลยกจะตองรบผดในผลดงกลาวทเกดขนแมวาจ าเลยจะไมไดมการกระท าดงกลาวหรอมเจตนาใหเกดผลดงกลาวกตาม แตเมอผลดงกลาวเปนผลทตามธรรมชาตหรอบคคลทวไปคาดหมายไดวาจะเกดขนจ าเลยกจะตองรบผดในผลอนเกดจากเหตแทรกแซงดงกลาว อยางไรกดกมขอสงเกตวาในกรณทเกดเหตแทรกแซงกไมใชทกกรณทจะท าใหตวผกระท าความผดจะตองรบผดในทกกรณเสมอไป แตในบางกรณเมอเกดเหตแทรกแซงขนผกระท าความผดกอาจจะไมตองมความรบผดได เชนในตวอยางคด

15 คด Stephenson v. State 22 Ill.205 Ind. 141 (1932) see Hart and Honore,

Causation in the Law 2ndedn (1985), p.99.

63 3.1.12 คด Palsgraf v. Long Island Railroad16 มขอเทจจรงคอ ในขณะทรถไฟก าลงเคลอนตว มผโดยสารคนหนงไดพยายามทจะขนรถไฟพรอมสมภาระ จ าเลยซงเปนพนกงานรถไฟไดพบวาผโดยสารทพยายามจะขนรถไฟคนนก าลงจะตกจากรถไฟจงไดเขาไปชวยแตไดท าสมภาระของผโดยสารตกลงบนทางรถไฟ โดยทจ าเลยไมรเลยวาสมภาระนบรรจไปดวยดอกไมไฟ ซงระเบดขน ดอกไมไฟนนไดแตกกระจายไปถงอกฟากหนงของชานชาลาเปนเหตใหโจทกไดรบบาดเจบโดยอางวาเปนความประมาทของลกจางทางรถไฟ โดยศาลตดสนวาการกระท าของพนกงานทางรถไฟทมตอโจทกไมใชการกระท าโดยตรง เพราะไมมทางเลยวาจ าเลยจะสามารถรไดวาในสมภาระนนจะเปนวตถอนตราย ศาลไดอธบายอกวาแมจะเปนผทมความรอบคอบทสดกไมอาจสงเกตไดวาสมภาระนนจะระเบดไปทวสถานและถาจ าเลยรคงไมท าใหโจทกเสยหายเมอไมมการแสดงใหเหนถงการกระท าทกอให เกดความเสยหายแกบคคลหนง และไมมความประมาทจงไมมเหตทจะน าไปสความรบผดได ในเรองของหลกเหตในความเปนจรงนน มหลกการเชนเดยวกบหลก But-for test มาปรบใชโดยพจารณาจากหลกวา “หากไมมการกระท าเชนวานความเสยหายตอผเสยหายกจะไมเกดขน” แตอยางไรกดการน าหลกดงกลาวมาปรบใชในบางสถานการณกไมอาจน ามาปรบไดจงจ าตองมการพจารณาในรายละเอยดซงเรยกวา Substantial Factor ดงนคอ เหตรวม หรอทเรยกวา Concurrent causes คอ สถานการณทมการกระท าสองอยางทแยกจากกนมารวมกนท าใหเกดความเสยหายขนกบบคคลทสาม ความเสยหายทเกดขนไมสามารถแยกออกจากกนไดและผกระท าแตละคนตางๆกมความรบผดในการกระท าของตน แมวาความเสยหายจะไมเกดขนหากวาไมมการกระท าของผกระท าละเมดอกฝายหนง เชน คนงานกอสรางไดขดหลมเพอใชในงานกอสรางใกลถนน และมผขบขรถยนตขบรถเบยดคนเดนฟตบาทจนไปตกหลมดงกลาวเชนนทงคนงานและผขบรถยนตตองรวมรบผดในความบาดเจบของคนเดนถนนรวมกน สวนเหตทส าคญอกเหตหนงเรยกวา เหตทมความส าคญรวม หรอ Sufficient combined causes คอ สถานการณทมการกระท าตงแต 2 การกระท าขนไปทแยกออกจากกน ซงในแตละการกระท ากมความรนแรงทจะท าใหเกดความเสยหายตอผถกกระท าได เชน มกลมผตงคายพกแรมในปา 3 กลม อยในคนละต าแหนงในปา ตอมากองไฟทใชในการพกแรมทง 3 กลมตางไมดบสนท

16 คด Palsgraf v. Long Island Railroad 248 N.Y. 399, 162 N.E. 99 (1928) see

Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p.90.

64 ดวยกนทงหมดจนเกดไฟไหมปาขน เชนนผตงคายพกแรกทง 3 กลมจะตองรวมรบผดในความเสยหายเทาๆ กน หลกดงกลาวไดถกน ามาใชในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลทศาลไดพจารณาขอเทจจรงทเกดขนเพอความเปนธรรมในการพจารณาคด เนองจากขอ เทจจรงดงกลาวมผลท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลขาดตอนลง (breaking the chain of causation) คอ แมวาการกระท าของผกระท าใหเกดความเสยหายจะถกพจารณาวาเปนความผด แตผกระท าให เกดความเสยหายกไมตองรบผดหากเกดเหตการณหรอมการกระท าทมาท าใ หความสมพนธระหวางการกระท าของผกระท าใหเกดความเสยหายและผลเสยนนขาดตอนไป จงเรยกเหตการณนนวา เหตแทรกแซง (a new intervening act) ซงเปนการกระท าเกดขนหลงเหตการณทผกระท าไดกระท าไปสงผลใหมการกระท าใหมและการกระท านนไดกอใหเกดความเสยหายซงท ามผลใหการกระท าของผกระท าเกดความเสยหายมากกวาทควรจะเปน ผลกคอผกระท าใหเกดความเสยหายกไมจ าตองรบผดในความเสยหายนน 3.1.13 คด McKew v. Holland & Cubitts Lyd (1969) 17 ในขอเทจจรงในคดนจ าเลยไดกระท าใหโจทกผเสยหายบาดเจบท ขาขางซายโดยประมาท เปนผลใหโจทกสญเสยการควบคมขาเปนบางครงคราว หลงจากทเกดอบตเหตนน โจทกไดเดนลงบนไดทมขนบนไดทสงชนไปกบหลานสาวโจทก ขาของโจทกเกดบงคบไมไดท าใหโจทกพลดตกบนไดบาดเจบสาหส ศาลไดตดสนวาจ าเลยไมตองรบผดในอาการบาดเจบของโจทก เนองจากการกระท าของโจทกทเดนลงบนไดไปกบหลานสาวของโจทก เปนสงทไมสมเหตสมผลทผทมสภาพรางกายเชนโจทกจะกระท ากนจงถอวาเปนเหตแทรกแซงขนมาใหม ในคดนศาลไดพจารณาจากปจจยในเรองของการกระท าของผเสยหายวาสมเหตสมผลหรอไม โดยในขอเทจจรงนพบวาการกระท าของโจทกไมสมเหตสมผลเพราะการตกบนไดเปนเหตทเกดขนภายหลงจากการกระท าในครงแรกและเปนเหตการณทไมอาจคาดหมายไดวาโจทกจะไดรบบาดเจบจากการตกบนไดดงกลาว จงเปนเหตแทรกแซงทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลของจ าเลย จ าเลยจงไมจ าตองรบผดในความเสยหายของโจทก

17 คด McKew v. Holland&Cubitts LydHL 26, (1969) Hart and Honore,

Causation in the Law 2ndedn (1985), p. 256.

65 3.1.14 คด Cook v. Minneapolis St.P. & S.St.M.R.Co.,18 ในขอเทจจรงในคดคอ จ าเลยท าใหเกดเพลงไหมโดยประมาท และเพลงไหมดงกลาวจะเผาท าลายบานของขาวเสยหายทงหลง ในขณะเดยวกนนนเอง ไดเกดเพลงไหมขนอกดานหนงโดยไมปรากฏเหต เพลงทงสองไดลามมาบรรจบกน จากหลกฐานแสดงวาเพลงไหมแตละราย มความรนแรงพอทจะท าลายบานของขาวไดทงหลง ดงนนศาลจงตดสนใหจ าเลยผทท าใหเกดเพลงไหมไมตองรบผดเพราะการกระท าของจ าเลยแมไมไดประมาทในการท าใหเกดเพลงไหม บานของขาวกคงถกไฟไหมทมาจากอกสายหนงท าลายทงหลงอยด แสดงวาการกระท าของจ าเลยไมใชเงอนไขของการท าลายบานขาวกลาวคอ แมไมมการกระท าของจ าเลยผลกยงเกดอย ผกระท าจงไมตองรบผด19 อยางไรกดจากคดดงกลาวขางตนกไดมคดทมขอเทจจรงทใกลเคยงเกดขนมาอกคอคด Anderson v. Minneapolis St.P. & S.St.M.R.Co.,20 ทศาลไดตดสนในทางกลบกนวา เมอการกระท าของจ าเลยแตเพยงผเดยวกมความสามารถพอทจะกอใหเกดความเสยหายของผเสยหายได การกระท าดงกลาวจงเปนสาระส าคญ (Substantial element) ของการกอใหเกดผล จ าเลยจงตองมความผดทางอาญา แตส าหรบในทางแพง การชดใชคาเสยหายจะตองลดลงเพราะอยางไรเสย ความเสยหายกจะตองเกดอยดจากเพลงไหมในเวลาเดยวกนโดยไมปรากฏเหตนนนนเอง ขอพจารณาดงกลาวไดชชดวา การวนจฉยความรบผดชอบของผกระท า อาจจะมการปะปนกนระหวางกฎหมายอาญากบกฎหมายแพง ซงมวตถประสงคของกฎหมายไมเหมอนกน เพราะในเรองของทางอาญากฎหมายประสงคทจะลงโทษบคคลผกระท าความผด แตในทางแพงเปนการเนนใหชดใชคาเสยหายหรอใหหลบกลายสฐานะเดมกอนทจะมความเสยหายเกดขน ดงนนในคดดงกลาวนแมจะปรากฏวาไมมการกระท าของจ าเลยผลกยงเกดอยด จ าเลยกยงตองรบผดในผลทตนเปนเหตใหเกด

18 คด Cook v. Minneapolis St.P. & S.St.M.R.Co., (1898) 98 wis 624, 74 N.W.

561, 67 Am. St. Rep. 380, Hart and Honoré, Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p.238.

19 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 1 ,น. 98. 20 คด Anderson v. Minneapolis St.P. & S.St.M.R.Co., (1920), 146 Minn. 460,

179 N.W. 45, Hart and Honoré, Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p. 238. See ทวเกยรต มนะกนษฐ. มมมองใหมในกฎหมายอาญา. พมพครงท 3 (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2556), น. 99.

66 ดงนนจากคดทงสองทศาลในประเทศสหรฐอเมรกาไดมการพจารณาจนไดเหนววฒนาการของแนวคดของการเกดเหตรวมซงเปนเหตทเกดขนโดยอาจจะเปนเหตทเกดขนพรอมกนหรอหลงการกระท าความผดกได ซงจากแนวค าวนจฉยดงกลาวไดกลายมาเปนขอสรปของการอธบายการเกดเหตรวมทผกระท าความผดทตงแต 2 ฝายขนไปทกอใหเกดความเสยหายรวมกนจะตองมความรบผดเทาๆ กนในทางอาญา

สรปในสวนของทฤษฎเงอนไขจะเหนไดวาในแตละประเทศไดมการก าหนดหลกแนวคดเรองของผลโดยตรงในการมาพจารณาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลวาการกระท าใดผกระท าจะตองรบผดอนเกดจากการกระท าของตน หรอการกระท าอนใดแมผกระท าไมไดกระท าลงไป แตผลในตอนทายกยงเกดขนอยด ซงในเรองของความรบผดนนไดมการน าหลกเดยวกนมาใชคอแนวคด “ผลทกอยางยอมเกดแตเหต”

อยางไรกดจดทนาสงเกตอกอยางพบวาแนวคดในเรองของทฤษฎเงอนไขในแตละประเทศจะมจดออนทเหมอนกนคอขอบเขตของความรบผดทกวางเกนไป ท าใหในขอเทจจรงบางประการจะท าใหมการรบผดทไมสนสด ซงในแตละประเทศกไดมการปรบใชโดยน าแนวคดในเรองของ เหตแทรกแซงและทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบใชควบคไปกบทฤษฎเงอนไขเพอทจะแกไขจดออนของทฤษฎเงอนไขในการมาปรบใชในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลดงทไดกลาวมาโดยเฉพาะในเรองของเหตแทรกแซงทจากทไดกลาวมาและน ามาปรบกบทฤษฎเงอนไขนนจะเหนไดวาความรบผดทเกดขนผกระท าจะตองรบผดหรอไมนนกจะตองมาพจารณาวามเหตแทรกแซงเขามาแลวท าใหผกระท าจะตองรบผดเพมมากขนหรอไม เพราะในเรองของทฤษฎผลโดยตรงจะไมมจดเรมตนและจดสนสด การใชเหตแทรกแซงเขามาปรบกจะเปนการชวยจ ากดความรบผดใหกระชบขน โดยหากผลทเกดขนจากเหตแทรกแซงทเกดขนเขามาเปนเหตทสามารถคาดหมายโดยวญญชนไดผกระท ากจะตองรบผด แตหากเปนเหตทผดปรกตธรรมดาทจะเกดขนตามมาตรฐานของวญญชนนนผกระท ากไมตองรบผดนนเอง อยางไรกดนอกจากเหตแทรกแซงจะสามารถน ามาปรบกบทฤษฎเงอนไขไดแลวนนยงสามารถน ามาปรบกบทฤษฎเหตทเหมาะสมไดอกดวยซงจะขอกลาวในหวขอถดไป 3.2 ทฤษฎเหตทเหมาะสม ทฤษฎความเทากนแหงเหต (equivalence theory) หรอ sine qua non มหลกแนวคดทวาเมอพสจนไดวาหากไมมการกระท าผดหรอการละเวนการกระท าดงทถกกลาวหา ความเสยหายกจะไมเกดขน ความเสยหายทเกดขนเปนผลจากการกระท าทถกกลาวหาซงผลเสยทเกดขน

67 อาจไมไดเกดขนจากมลเหตหรอการกระท าเพยงอยางเดยว อาจเกดขนจากหลายๆ มลเหตหลายๆ การกระท าได เมอพสจนไดวาความเสยหายทเกดขนเปนผลทเกดขนจากการกระท าทถกกลาวหา แลวผกระท าเปนผทท าใหเกดความเสยหายผกระท ากจะตองรบผดในผลนน เนองจากเหตตางๆทเกดขนเปนเหตทสงผลรวมกนกอใหเกดความเสยหาย จงตองถอวาเหตทกเหตทเกดขนมน าหนกเทากนในการกอใหเกดความเสยหาย ท าใหแนวคดทฤษฎดงกลาวไดมการปรากฏในกฎหมายประเทศตางๆ โดยในสวนของกฎหมายของประเทศฝรงเศสนน ไดปรากฏในสวนของ Causation ซงไดมการนยามก าหนดหลกวธการในการพจารณาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลโดยมประเดนความสมพนธระหวางการกระท าและผลอย 3 ประเดนคอ21 ประเดนทหนงคอ ประเดนเรองหลกทฤษฎความเทากนแหงเหต (equivalence of conditions) ทในกฎหมายของประเทศฝรงเศสไดมการยอมรบในการชงน าหนกในทกเหตการณของการกระท าในการจดการกบความเสยหายทแยกออกจากเหตแหงความชวรายแลวแตกรณ มาเปนตวก าหนดความรบผด ประเดนทสอง คอ ประเดนเรองทฤษฎเหตแหงความใกลชดตอผลทพจารณาถงปจจยทเปนเหตส าคญทใหเกดการกระท าความผดในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ประเดนทสาม คอ ประเดนเรองทฤษฎเหตทเหมาะสม โดยเหตดงกลาวจะมการพจารณาถงปจจยในสภาวะแวดลอมทเหมาะสมทสดอนเปนเหตทท าใหเกดการกระท าความผดมาเปนตวก าหนดความรบผด อยางไรกดในระบบการตดสนของศาลฝรงเศสไดมการปฏเสธทฤษฎเหตแหงความใกลชดตอผล แตมการปรบใชทฤษฎความเทากนแหงเหต และทฤษฎมลเหตทเหมาะสมในการวนจฉยในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลซงสามารถอธบายไดดงตามตวอยางคดตอไปน

21 Catherine Elliott. French Criminal Law, First published (Portland: Willan

Publishing , 2001), pp. 61-62.

68 3.2.1 คด Fonds de garantie automobile v. Hazevis22 ขอเทจจรงในคดนจ าเลยทงหาคนไดเดนทางไปลาสตวพรอมโจทก (Hazevis) ทงหกคนไดแยกเปน 2 กลมคอ กลม Allain, Servoin, Bertho และMaurice เดนผานทงกะหล าปแวดลอมดวยพมไม ในขณะท Fablet และ Hazaevis เดนเลาะแนวไปตามพมไม ซงต าแหนงของ Hazevis เดนอยนนเปนพมไมสงท าใหคนทเหลอมองไมเหนตว Hazevis ในขณะนนไกปาตวหนงไดบนออกมาผานหนา Allain และ Servoin ไปทางท Fablet และ Hazevis ยนอย Servoin ไดยงปนเปนคนแรกอกสองวนาทตอมา Fablet และ Allain กไดยงปนตามมา และในระหวางเสยงปนนดทสองและนดทสาม Hazevis กไดถกลกกระสนปนยงเขาทหนาบาดเจบ จากขอเทจจรงศาลไดพจารณาตามสภาพการณแลวพบวาการจะตดสนวาลกกระสนของบคคลใดทไปโดนผเสยหายคงไมสามารถท าได จงไมสามารถตดสนใหผกระท าทง 5 รบผดไดเพราะจะท าใหจ าเลยเสยหาย จงมความจ าเปนทจะตองพสจนใหไดกอนวาความเสยหายทโจทก (Hazevis) ไดรบเกดจากการยงของจ าเลยคนใด ท าใหในคดดงกลาวโจทกจงจะตองพสจนให ไดวา ความเสยหายทโจทกไดรบเปนผลทเกดจากการกระท าของจ าเลย ดงนนจากตวอยางในคดจะพบวาศาลไมอาจทจะตดสนใหจ าเลยตองรบผดทกระท าตอโจทกไดเพราะโจทกมอาจพสจนไดวาจ าเลยคนใดเปนผท าใหเกดความเสยหายตอโจทกและจากขอเทจจรงกไมอาจทจะสนนษฐานเพอทจะลงโทษจ าเลยทง 5 ใหตองรบผดได เพราะจ าเลยทง 5 มไดมเจตนาทจะท ารายโจทก นอกจากทฤษฎทไดกลาวมาแลวนน ในระบบกฎหมายของฝรงเศสกยงไดมการน าหลกทฤษฎมลเหตทเหมาะสมมาปรบกบขอเทจจรง โดยสามารถอธบายไดดงนคอ ทฤษฎมลเหตเหมาะสม (Adequacy theory) เปนหลกทฤษฎทถอวาเมอมการกระท าใหเกดความเสยหายขน ผกระท าจะตองรบผดกแตเฉพาะในผลทการกระท านนตามปกตยอมเกดขนได ดงนนหากวาการกระท านนกอใหเกดผลทปกตแลวไมควรเกดขน ผกระท าใหเกดความเสยหายไมจ าเปนตองรบผดในความเสยหายทเกดขน ยกตวอยางเชน

22 คด Fonds de garantie automobile v. Hazevis JCP 1971. 2. 16733 see

http://www.utexas.edu/law/academics/centers/transnational/work_new/french/case.php?id=1214

69 3.2.2 คด Époux X v. Mutuelle d'assurance du corp sanitaire français23 ขอเทจจรงในคดน X ซงตงครรภไดมาตรวจภมคมกนโรคหดเยอรมนกบจ าเลย คอ นายแพทย Y และหองทดลอง B โดยความประมาทของนายแพทย Y ไดท าการตรวจผดพลาดและสรปผลวานาง X มภมคมกนโรคหดเยอรมน ตอมานาง X ไดคลอดบตรของตนซงไดตดเชอหดเยอรมนตงแตอยในครรภเปนผลใหมความพการอยางรนแรง นาง X ไดฟองนายแพทย Y และหองทดลอง B เปนจ าเลยใหรบผดตอความเสยหายทเกดขน คดนศาลอทธรณไดวนจฉยคดวนท 5 กมภาพนธ 1999 วาแมวาความเสยหายทเกดขนกบบตรของผเสยหายจะไมไดเปนผลมาจากการกระท าโดยประมาทของผกระท า แตการทผกระท าท าใหเกดความเสยหาย โดยการทบตรของผเสยหายตองมความพการนนเนองจากตดเช อหดเยอรมนในระหวางอยในครรภของโจทก แตจากการทนายแพทย Y และหองทดลอง B บกพรองท าใหบตรของตนพการจงสามารถเรยกคาเสยหายได ซงจากทฤษฎดงกลาวสามารถอธบายถงความสมพนธระหวางการกระท าและผลไดวา แมวาการกระท าโดยประมาทของนายแพทย Y และหองทดลอง B จะไมไดเกดจากความตงใจกตาม แตในเมอผลทเกดขนจากความประมาทของผกระท า และผลดงกลาวทเกดจากความประมาทยอมเปนเหตทสามารถเกดขนได เชนนนายแพทย Y ทด B จงตองรบผดในการกระท าทประมาทของตน อยางไรกดนอกจากประเทศฝรงเศสแลวในสวนของประเทศสหรฐอเมรกาพบวามการน าทฤษฎเหตทเหมาะสมทเรยกวาการน า Substantial Factor (ปจจยส าคญ) ทเปนเหตส าคญมาปรบใชในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลเพอหาผกระท าความผดในคด ยกตวอยางเชน 3.2.3 คด Summer v. Tice (1948) 24 มขอเทจจรงในคดนคอจ าเลยทงสองมาลาสตวดวยความประมาท จ าเลยทงสองไดหนปนไปในทศทางทผโจทก ซงเปนผน าทางยนอย ปนของจ าเลยทงสองเปนปนลกซองท าใหเวลา

23 คด Époux X v. Mutuelle d'assurance du corp sanitaire français

JCP2000II10438see<http://www.utexas.edu/law/academics/centers/transnational/work_new/french/case.php?id=1213>

24 คด Summer v. Tice 33 Cal 2 d ,80 see Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p.423.

70 ยงท าใหลกกระสนแตกกระจาย เศษกระสนพงเขานยนตาของโจทก และเนองจากไมสามารถบอกไดวาเศษกระสนมาจากปนกระบอกไหนศาลจงตดสนวาจ าเลยทงคตองรบผด หลกตามคด Sumer v. Tice นน ไมสามารถน าหลกเหตในความเปนจรงมาปรบใชไดเพราะไมสามารถพจารณาตดสนไดวาความเสยหายเกดจากการกระท าของบคคลใดทท าใหเกดความเสยหาย จงจ าตองมาใชหลก เหตทมความส าคญรวม หรอ Sufficient combined causes ทมหลกแนวคดทวาการพจารณาเรองของความสมพนธจะเปนการพจารณาโดยการน าการกระท ารวมกนมาเปนตวพจารณาวนจฉยคดเพราะหากเปนการกระท าในครงเดยวกนแตไมสามารถแยกไดวาเหตเกดมาจากฝายใดจงตองวนจฉยวาทงสองฝายกระท าความผด 3.2.4 คด Sindell v. Abbott labs (1980) 25 มขอเทจจรงในคดนคอ มารดาของโจทกไดรบยาซงเปนสารประกอบแอสโตรเจน (ฮอรโมนเพศหญง) ชนดหนงชอ DES (Diethylstilbestrol) ในขณะทตงครรภโจทกเพอเปนการปองกนการแทงลกโดยธรรมชาต ตอมาโจทกไดอางวาตนเองปวยเปนโรคมะเรงเนองจากมารดาของโจทกกไดรบยาชนดน และไดฟองบรษทผผลต 5 รายเปนจ าเลยรวมในคดน ศาลไดตดสนยกฟองโจทก โดยใหค าอธบายวา มนเปนไปไมไดทจะระบวาบรษทใดใน 5 บรษททโจทกฟองเปนจ าเลยในคดนเปนผผลตยาดงกลาว เพราะแมวาบรษททโจทกฟองมาจะมอตราผลตยาตวดงกลาวสงถง 90 % ทขายในทองตลาดกตาม แตกยงมอก 195 บรษททผลตยาตวนเชนกน และโจทกกไมสามารถระบถงบรษทใดทมความเปนไปไดทเปนผผลตยาทมารดาโจทกไดรบยาน ซงจากแนวค าวนจฉยของศาลตามคด Sindell v. Abbott labs แมพบวาใชหลก เหตทมความส าคญรวม หรอ Sufficient combined causes แตตามโจทกขอเทจจรงไมสามารถระบไดชดเจนวาเปนบรษทใดทผลตยาตวดงกลาว และกลมบรษททฟองรองมานนแมจะผลตยาตวดงกลาวสงถง 90% ในตลาด แตศาลมองวากยงมโอกาสทมารดาโจทกจะรบยาทผลตจากบรษทอนอกไดจงไดยกฟองในคดดงกลาว

25 คด Sindell v Abbott labs, 26 Cal. 3d 588, 607 P.2d 924, 163 Cal. Rptr.

132 (1980) (Mosk, J.) (4-3 decision), cert. denied, 101 S. Ct. 286 (1980) see Richard P. Murray, Sindell v. Abbott Laboratories: A Market Share Approach to DES Causation, 69 Cal. L. Rev. 1179 (1981). Available at: http:// scholarship.law.berkeley.edu/californialawreview/vol69/iss4/12

71 สรปของทงสองคดคอ คด Sindell v Abbott labs และ คด Sumer v. Tice จะมความแตกตางกนทในคดของ Sumer v. Tice นนจ าเลยทงคมความประมาทตอโจทกและความเสยหายนนสามารถทจะพจารณาไดวาเกดจากบคคลทงสองแตแคมอาจพจารณาไดวาเกดจากบคคลไหนเทานน ซงตางจากคดของ Sindell v. Abbott labs ทไมสามารถทจะระบไดแนชดวาบรษทใดเปนจ าเลยอยางแทจรงเพราะยงอาจเปนไปไดวาผทผลตยาอาจจะเปนบรษทอนทโจทกไมไดฟองกได ในกรณนหากโจทกสามารถยนฟองบรษทในจ าเลยไดทงหมดศาลกอาจทจะรบค าฟองและใหบรษททถกฟองเปนผทพสจนวาตนไมไดเปนผลต ซงหากพสจนไดกมตองรบผดแตถาหากพสจนไมไดกตองรบผดตอโจทกนนเอง นอกจากประเทศสหรฐอเมรกาและประเทศฝรงเศสแลว ในสวนของประเทศองกฤษกไดมแนวคดเรองเหตแทรกแซงทอธบายถงปจจยทท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลขาดตอนลง (Breaking the Chain of Causation) โดยไดน าแนวคดทวาแมผกระท าจะเปนผกอใหเกดการกระท าความผด แตหากผลทเกดขนจากการกระท านนมเหตการณหรอการกระท าบางอยางทท าใหความเสยหายถกตดขาดกน ผกระท ากไมตองรบผดในผลทเกดขนนน 26 อยางไรกดการพจารณาวาเหตทเกดขนใหมจะตดตอนความสมพนธหรอกอใหเกดความเสยหายแทนทการกระท าของผกระท าความผดไดหรอไมนนจะตองมเงอนไขของการกระท าซงสามารถอธบายไดดงตอไปน 3.2.5. คด Topp v. London Country Bus Ltd.27 จ าเลยทเปนบรษทรถโดยสารประจ าทางไดจอดรถไวขางถนนตลอดคน รวมถงไมไดลอกรถและทงกญแจรถไวทรถ แตเนองจากคนขบรถไมไดมาเอารถ รถโดยสารทจอดทงไวจงถกขโมยและคนขโมยไป โชคไมดรถคนดงกลาวทถกขโมยขบเกดไปชนกบผหญงถงแกความตาย โดยในคดนศาลไดตดสนวาจ าเลยไมตองรบผดในการกระท าของบคคลทสาม เพราะมนเปนเรองทไมสามารถคาดเหนไดวาขโมยคนดงกลาวจะขบรถโดยสารคนนนไปชนกบผหญงจนถงแกความตาย ท าใหพจารณาท าความเขาใจไดวาในคดนศาลไดมการพจารณาถงสภาพของจ าเลยทไมมสวนทจะท าใหเกดผลคอความตายของผหญงไดเพราะศาลจงนาจะเหนวาแมรถโดยสารทจอดอยโดยมไดมการลอกกญแจและเสยบกญแจรถคางไว แตในสภาพรถดงกลาวกพจารณาไมไดม

26 ชยภทร นศามณวงศ, อางแลว เชงอรรถท 7 ,น. 62. 27 คด Topp v London Country Bus [1993] 1 WLR 976 Court of Appeal. See

http://www.e-lawresources.co.uk/Topp-v-London-Country-Bus.php.

72 สภาพทเปนอนตรายทจะท าใหมความสมพนธกบความตายของผหญงคนดงกลาวอนเกดจากการกระท าของบคคลทสามได จ าเลยจงไมตองรบผดจากความประมาทของตน 3.2.6 คด Scott v. Shepherd28 ขอเทจจรงในคดดงกลาวคอ จ าเลยไดโยนประทดเขาไปในตลาดและไปตกอยใกลๆ กบแผงรานคาของ A เพอปองกนการบาดเจบทจะเกดขนกบตนเองและความเสยหายตอแผงรานคาทเปนทรพยสนของตน A จงหยบประทดขนและโยนทงไปทอน ปรากฏวาไปโดนโจทกจนไดรบบาดเจบคดนจ าเลยไดอางวามการโยนประทดโดยบคคลสองคน ตวจ าเลยไมควรจะตองรบผดเพราะความเสยหายของโจทกไมไดเกดจากการกระท าโดยตรงของจ าเลย คดนศาลไดพจารณาและตดสนวาการกระท าของ A นนเปนการกระท าทสมเหตสมผลในลกษณะทตอเนองจากการกระท าทผดกฎหมายของจ าเลยเทานน ดงนนการกระท าของ A จงไมใชเหตแทรกแซงทท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลขาดตอนลง โดยจากการวเคราะหคดจะเหนไดวาศาลไดพจารณาเหนวาการกระท าของ A ผ ผ ผ ผ เหตแทรกแซงดงกลาว น ความสมพนธระหวางการกระท าและผลลง ดงนนในสวนของศาลประเทศองกฤษจะพบวาศาลจะมการพจารณาในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอกฎหมาย โดยศาลจะพจารณาถงระยะหางระหวางการกระท าและผลวา ผลเสยหายทเกดขนมความหางไกลเกนกวาทผกระท าความผดจะตองรบผดหรอสามารถสงผลไปถงหรอไม ซงถาผลความเสยหายทเกดขนนนไกลกวาเหต ผกระท ากไมตองรบผดในผลทเกดขนกบผเสยหาย ยกตวอยางเชนการเกดเหตแทรกแซงทศาลจะตองพจารณาวาเหตดงกลาวมผลแหงความเสยหายทเกดขนควบคไปกบอทธพลทเกดขนของเหตแทรกแซงทสงผลให เกดความเสยหายดวยหรอไมนนเอง สรปในเรองของเหตแทรกแซงนนวาในกฎหมายตางประเทศกไดมการพจารณาถงการน าเหตแทรกแซงมาพจารณาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลวาเหตใด

28 คด Scott v. Shepherd 3 Wils KB 403 (1773). See Hart and Honore,

Causation in the Law 2ndedn (1985), p.138.

73 สมควรทจะเปนเหตทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลในความรบผดของผกระท าความผดในตอนแรกอนเนองมาจากการมเหตเขามาแทรกกลางระหวางการกระท าในตอนตนและผลทเกดขน หรอพจารณาเหตใดสมควรทจะท าใหผกระท ากจะตองรบผดแมมเหตเขาแทรกกลางระหวางการกระท าและผลนนเอง ในสวนของทฤษฎเหตทเหมาะสมจะพบวาในกฎหมายประเทศตางๆ กไดมการก าหนดหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในเรองของการรบผดทจะพจารณานอกเหนอไปจากผลโดยตรงในทฤษฎเงอนไข ซงจะมการพจารณาถงความเหมาะสมในการก าหนดความรบผดของบคคลทเกยวของกบขอเทจจรงคด นอกจากนยงมการพจารณาถงเหตตางๆ ทอาจเกดขนมาหลงจากการกระท าแรก ทแนวคดทฤษฎเหตทเหมาะสมจะพจารณาวาผกระท าใดสมควรทจะตองรบผดหรอไมสมควรทจะรบผด และหากรบผดสมควรจะรบผดเทาใดนนเอง ดงนนจากการศกษาท าให เหนวา ในกฎหมายและแนวค าพพากษาของตางประเทศนนศาลจะน าหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาปรบกบขอเทจจรงและขอกฎหมายควบคกน เพอวนจฉยวาการกระท าใดมความสมพนธกบผลทจะใหผกระท าความผดจะตองรบผดโดยตรง รบผดหนกขน หรอใหไมตองรบผดเนองจากผลทเกดขน

74

บทท 4 ความรบผดในผล

ในเรองความรบผดในผล เมอมการพจารณาถงทฤษฎตางๆ ทไดอธบายเกยวกบความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาแลว เราจะพบวาหลกการดงกลาวมขนเพอการคนหาความรบผดชอบของบคคลกบผลทเกดขนวามการกระท าแคไหนจงจะพอด ไมกวางเกนไปจนผเกยวของตองรบผดทกคน หรอไมคบแคบเกนไปจนผเกยวของหลดพนจากความรบผดไปหมด1 โดยเฉพาะในเรองของผลโดยตรงนนไดมการน าหลกในทฤษฎความเทากนแหงเหต (Equivalence theory) หรอ ทฤษฎเงอนไข (The condition theory) โดยหลกแลวในสวนของทฤษฎเงอนไขไดมแนวคดวา หากผลของการกระท าสมพนธกบการกระท าตามทฤษฎเงอนไข ผกระท าการดงกลาวจะตองรบผดในผลทเกดขน ตามหลกสาระส าคญของทฤษฎนคอ “ถาไมมการกระท าอนใด อนหนงแลว ผลจะไมเกด ถอวาผลเกดจากการกระท าอนนน แมวาผลจะเกดจากการกระท าอนอนๆ ดวยกตาม ในทางตรงกนขาม หากไมมการกระท าอนใดอนหนงแลว ผลกยงเกดอยนนเอง กจะถอวาผลเกดจากการกระท าอนใดอนหนงนนมได”2 โดยจากหลกตามทฤษฎนการกระท าทกๆ อยาง ยอมถอวาเปนเหตทท าใหเกดผลได หากไมมการกระท าเชนนนผลกจะไมเกด แมวาเหตนนจะมอยในตวผกระท าเองกตาม ผลกจะไมเกด จงเปนเรองทถกตองและชอบธรรม ดงนนในการอธบายหลกแหงทฤษฎเงอนไขจะอธบายไดดงตอไปน โดยหลกของทฤษฎเงอนไข ผกระท าความผดจะตองรบผดในความเสยหายทเปนผลโดยตรงจากการกระท าของตน ซงการวนจฉยวาการกระท าดงกลาวทเกดขนเปนผลโดยตรงจากการกระท าหรอไมนนกตองมาพจารณาวาหากการกระท าดงกลาวเปนผลโดยตรงทเกดจากการกระท าของผกระท าผดถอวาเปนการกระท าทผกระท าจะตองรบผด ยกตวอยางเชน “แดงเดนไปทหวเรอเพอจะขนทาเรอ ไดถกด าคอรซงยนอยททาเรอชกถกใบหนา 1 ท จากนนทงสองตกลงไปในน าทงคและตางชกกนในน าตอไปประมาณ 4 – 5 นาท จงไดเลกกน แดงถกกระแสน าพดไปตดหลกไมไผใกลทเกดเหต มคนชวยแดงขนมาจากน า แดงหมดสตและตายในเวลาตอมาเพราะขาดอากาศหายใจ ความตายของแดงเปนผลโดยตรง จากการกระท าของด า เพราะหากด าไมชกแดง และเมอแดงและด าตกลงไป

1 ทวเกยรต มนะกนษฐ, ค าอธบายกฎหมายอาญาภาคทวไป , พมพครงท 16,

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2558), น. 71. 2 เกยรตขจร วจนะสวสด , ค าอธบายกฎหมายอาญา ภาค 1, พมพครงท 10,

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพพลสยาม พรนตง (ประเทศไทยจ ากด) , 2551), น. 315.

75 ในน าแลวไมมการท ารายกนตอไปอกแดงคงไมตายเพราะขาดอากาศหายใจ”3 ซงจากตวอยางดงกลาวไดอธบายชดเจนวาการกระท าของด าเปนผลโดยตรงตามหลกทฤษฎเงอนไขท เปนการสงผลใหผกระท าตองรบผด ในทางตรงกนขามแมวาถาไมมการกระท าเกดขนผลรายกยงเกดอยดถอวาผลรายไมไดเปนผลโดยตรงจากการกระท าความผด ผกระท าจงไมตองรบผด ยกตวอยางเชน “แมจ าเลยจะขบรถบรรทกสบลอและรถพวงดวยความเรวสง แตจ าเลยขบรถในทางเดนรถของตนโดยถกตอง สวน ส. มไดจอดรถเพอรอกลบรถในชองกลบรถอยางในภาวะปกตธรรมดา หากแตเปนเพราะรถท ส. ขบเกดเสยการทรงตวแลวหมนเขาไปในทางเดนรถของจ าเลยและขวางรถทจ าเลยขบในระยะกระชนชด ในภาวะเชนนนไมวาจ าเลยจะขบมาในลกษณะเชนใดจ าเลยยอมไมอาจจะหลบหลกเพอมใหชนกบรถท ส. ขบได ดงนน การทจ าเลยขบรถบรรทกสบลอและรถพวงดวยความเรวสงและไมขบใหอยในชองเดนรถดานซายจงมใชเปนผลโดยตรงทท าใหเกดการเฉยวชนกนจ าเลยจงไมมความผดฐานขบรถโดยประมาทและกระท าโดยประมาทเปนเหตใหผอนถงแกความตาย”4 ซงจากตวอยางดงกลาวจะเหนวาแมจ าเลยจะขบรถในชองทางทถกตองและมความระมดระวงเชนใด แตเมอพจารณาการกระท าของผตายแลวพบวาภาวะทเกดขนจ าเลยยอมไมอาจหลบหลกเพอมใหชนกบรถ ผตายกยงจะตองเสยชวตอยด เชนนจะถอวาจ าเลยจะเปนผกระท าผดฐานฆาคนตายไมได เพราะความตายของผตายไมไดเปนผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลย นอกจากในเรองของผลโดยตรงนนไดมการน าหลกในทฤษฎเงอนไขมาปรบแลว ในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลยงมเรองเกยวกบ ความรบผดในผลธรรมดา เปนความรบผดทเกดขนเกนกวาทตงใจ จงไมใชผลตามทตนตงใจไวท าใหไมสามารถน าหลกเรองผลโดยตรงตามแนวทฤษฎเงอนไขมาปรบใชไดแตจะตองน าแนวคดทฤษฎเหตทเหมาะสมเปนทฤษฎทเกดขนมาเพอแกไขขอบกพรองของทฤษฎเงอนไข (Condition Theory) โดยเฉพาะอยางยงขอบเขตทไมจ ากดของทฤษฎเงอนไข ซงตามหลกทฤษฎเหตทเหมาะสมนถอไดวาเหตทท าใหผกระท าตองรบผดนนจะตองเปนเหตทตามวญญชนทวไปคาดไดวาจะท าใหผลทความผดนนตองการเกดขนไดเทานน กลาวคอ จะตองเปนเหตทเพยงพอส าหรบผลนนเทานน ดวยเหตนตามหลกของทฤษฎเหตทเหมาะสมจะอธบายวาเหตทท าใหเกดผลทจะเปนความรบผดจงไมใชทกเหต5

3 ค าพพากษาฎกาท 1617/2539 ฎส.7 น. 5. 4 ค าพพากษาฎกาท 4883/2553 ฎส. 4 น. 192. 5 คณต ณ นคร, “ปญหาการกระท าและผล” วารสารนตศาสตร, ปท 12, ฉบบท 2

น. 116 (ธนวาคม 2524).

76 หลกเกณฑของทฤษฎนจงเปนเรองของความเปนไปได โดยทฤษฎเหตทเหมาะสมเปนทฤษฎทจ ากดผลตามทฤษฎเงอนไขอนเปนผลทเปนจรงตามธรรมชาตใหแคบลง เพราะในการวนจฉยปญหาเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล หากใชแตทฤษฎเงอนไขแตเพยงอยางเดยวกอาจท าใหผกระท าความผดตองรบผดในผลทกอยางทเกดขน ยกตวอยางเชน แดง มเจตนาตองการฆา ด า ใหถงแกความตาย จงไลยง ด า จนท าให ด า ตองหนไปหลบอยใตตนไมซงในขณะนนฝนตกหนกฟาผาตนไมลมทบ ด า จนถงแกความตาย ซงในกรณขางตนหากใชทฤษฎเงอนไข แดง ตองรบผดในความตายของ ด า เพราะหาก แดง ไมไลยง ด า ด า คงไมหนไปหลบอยใตตนไมและจะไมถกตนไมทบตาย ท าใหในกรณดงกลาวขางตนจะไมเปนธรรมตอแดง ท าใหในการวนจฉยเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกรณดงกลาวขางตนจงจะตองน าแนวคดทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบใช ซงมหลกทปรบใชในกรณทผลของการกระท าความผดทท าใหผกระท าตองรบผดหนกขน นนกคอเรอง ผลธรรมดา6 ผลธรรมดา (Ordinary Consequence) คอ ผลทบคคลทวๆ ไปสามารถ “คาดเหนได” เรองผลธรรมดานจะน าไปใชเฉพาะกรณความผดทผกระท าตองรบโทษหนกขนเพราะผลจากการกระท านนไมเกยวกบเจตนาหรอประมาทของผกระท า ซงอธบายไดกคอผลทเกดนอกเหนอเจตนาในตอนแรกของผกระท า หลกดงกลาวจงเปนหลกทน ามาวนจฉยโดยไมตองดวาผกระท าประสงคจะใหเกดผลทหนกขนหรอไม ในทางตรงขามแมผกระท าประสงคใหผลเกด แตหากผลไมเกดผกระท ากรบเทาทผลเกดเทานน7 ดงนนผลธรรมดาทปรากฏในมาตรา 63 ประมวลกฎหมายอาญาจงเปนผลตามทฤษฎเหตทเหมาะสมนนเอง8 ซงเปนทฤษฎหนงทเกดขนจากความพยายามของนกกฎหมายทตองการแกไขขอบกพรองของการวนจฉยคดความรบผดทางอาญาของทฤษฎเงอนไข ทงนเพราะในเรองของทฤษฎเงอนไขจะถอวาเหตทกเหตสามารถขยายไปไดอยางไมมจดสนสด ยกตวอยางเชน ป ยา บดา มารดาของผกระท าความผดกอาจจะตองรบผดดวยเพราะใหก าเนดผกระท าความผดอนเปนเหตทท าใหเกดผลเชนนน จงจ าเปนทจะตองน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมาพจารณาผลทเกดขนเพอตดเอาเหตซงปกตแลวจะไมท าใหเกดผลเชนนนออกไป แลวใหคงเหลอแตเหตทเหมาะสมจรงๆ เทานน

6 เกยรตขจร วจนะสวสด, อางแลว เชงอรรถท 2, น. 332. 7 ทวเกยรต มนะกนษฐ, หลกกฎหมายอาญาภาคทวไป, พมพครงท 14 แกไขเพมเตม

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2559), น. 44. 8 ทวเกยรต มนะกนษฐ , ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบอางอง , พมพครงท 35,

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2559), น. 163-164.

77 ดงนนการศกษาทฤษฎเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลน จงเปนขนตอนทพจารณาวาผลทกฎหมายก าหนดเปนความผดนนเกดจากการกระท าใดเทานน และมความรบผดครอบคลมไปถงจดใด โดยบางกรณอาจจะมการครอบคลมไปกวางมากจนไมอาจหาจดสนสดไดจงจ าเปนทจะตองหาหลกมาเปนตวชวดการก าหนดขอบเขตโดยสามารถน าหลกในเรองของเหตแทรกแซงมาปรบใชใหเหมาะสมกบการกระท าและความสมพนธซงสามารถอธบายถงความหมายของเหตแทรกแซงไดดงนคอ เหตแทรกแซง (Intervening causes) หมายความถง เหตการณทเกดขนหลงจากการกระท าของผกระท าเกดความเสยหายอย ซงสงผลใหเกดความผนแปรขนกบผลเสยหายทผเสยหายไดรบ เมอเหตแทรกแซงเกดขน จะสงผลใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลเปลยนแปลงไปดวย ผทท าความเสยหายสามารถหลดพนจากความรบผดในความเสยหายทเกดขนไดเพราะเหตแทรกแซงกลายเปนเหตใกลชดตอผลแทนการกระท าของจ าเลย อยางไรกดเหตแทรกแซงทจะท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลขาดตอนลงไดนนจะตองเปนเหตแทรกแซงทไมเกยวของกบตวผทกอใหเกดความเสยหายและสงผลถงขนาดทวาเหตดงกลาวท าใหความเสยหายทเกดขนกอนหนาไมมผลทจะท าใหเกดความเสยหายไดเลย ซงจะสงผลใหผกระท าไมตองรบผดของความเสยหายทเกดขนแลว โดยหลกทวไปของการเกดเหตแทรกแซงของกฎหมายในตางประเทศพบวาเกดจากกรณและตวอยางในการปรบใชตางๆ ไดดงตอไปนคอ9 1. เหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของผเสยหาย (Intervening act of the victim himself) ซงจะมลกษณะทผเสยหายกอใหเกดผลขนในบนปลายเพราะสญชาตญาณทจะหลกเลยง ภยนอนตรายรายแรงทผกระท าจะกอใหเกดขนในตอนแรก เชน ถา A ไดมพฤตกรรมขมขและเดนเขาไปหา B โดยมเจตนาเพยงตองการท าราย B แต B กลบกลวและกระโดดหนการขมขจนไดรบบาดเจบจนถงแกความตาย ซงในกรณดงกลาวหาก B ถงแกความตาย A กจะตองรบผดฐานฆาคนตายโดยไมเจตนา10

9 Wayne R. LaFave. Criminal Law, Fourth Edition. MN : West Group Press,

2003, p.344. 10 คด Whaley v. State, 157 Fla. 593, 26 So.2d 656 (1946); คด Patterson v.

State, 181 Ga. 698, 184 S.E. 309 (1936). See Wayne R. LaFave, Criminal Law, Fourth Edition. MN : West Group Press, 2003, p.345 เชงอรรถท 80.

78 2. เหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของบคคลทสาม (Intervening act of a third person) ซงโดยทวไปของเหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของบคคลทสามนนจะเกดจากการกระท าโดยประมาท อนเปนเหตเกดจาการกระท าของผกระท าในตอนแรก ซงถอวาเปนสงทคาดหมายได เชน ก. มเจตนาฆา ข. แตผลของการกระท าในตอนแรกท าให ข. ไดรบบาดเจบเทานน ตอมาแพทยและพยาบาลท าการรกษาโดยประมาทท าให ข. ถงแกความตาย11 หรอในกรณท ก. มเจตนาฆา ข. แตผลของการกระท าแรก ข. ไดรบบาดเจบจนหมดสตไปอยบนถนนในเวลากลางคน และ ค. ไดขบรถมาทบ ข. จนถงแกความตาย เชนนหาก ค. ขบรถมาดวยความประมาท ก. กไมตองรบผดในความตายของ ข. แตในกรณเดยวกนหาก ค. ไมไดขบรถโดยประมาทและ ก. กคาดเดาไมไดวาการทปลอย ข. ไวขางถนนเชนน ข. จะถก ค. ขบรถทบตาย เชนน ก. ตองรบผดฐานฆาคนตายโดยไมเจตนา แตถา ก. คาดเดาไดวาการปลอย ข. หมดสตกลางถนนในเวลากลางคนเชนน ข. จะตองถกรถทบตายอยางแนนอน เชนน ก. กตองรบผดฐานฆา ข. แมวา ข . จะถก ค. ขบรถมาทบตายกตาม12 3. เหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของผกระท าในตอนแรกหรอตวผกระท าความผด (Intervening act of defendant) ลกษณะโดยทวไปของการกระท าดงกลาวจะเกดขนจากการกระท าของจ าเลยทเปนผกระท าความผดในครงแรกแลวมการกระท าความผดทตอจากการกระท าแรกโดยประมาทหรอกระท าโดยไมเจตนาเชน ก. มเจตนาท าราย ข. โดยต ข. จนสลบ ตอมา ก. คดวา ข. ตายแลว จงน า ข. ไปโยนทงน า จน ข. ถงแกความตาย เชนนจะพบวาความตายของ ข. เกดจาก ก. ซงเปนผกระท าในตอนแรก อยางไรกดในกรณดงกลาว ก. จะตองรบผดในฐานใดนนกจะตองพจารณาวา ก. มความประมาทหรอไมในการน า ข . ไปทงน า หากไมประมาท ก. กจะรบผดเพยงฐานท ารายรางกายเทานน แตถาประมาทกจะตองรบผดทงประมาทท าใหผอนถงแกความตายและรบผดฐานไมไดเจตนาฆาแตกระท าใหผอนถงแกความตายนนเอง 4. เหตแทรกแซงทเปนเหตการณซงมใชการกระท าของมนษยหรอเหตการณธรรมชาต (Intervening act of non-human source) จะเปนรปแบบของเหตแทรกแซงทเกดขนจากสงทไมใชฝมอของมนษยมาแทรกแซงระหวางการกระท าในตอนแรกและผลทเกดขน ยกตวอยางเชน ก. ม

11 คด People v. Fite, 627 P.2d 761 (Colo.1981); คด Wright v. State, 374

A.2d 824 (Del.1977). See Wayne R. LaFave, Criminal Law, Fourth Edition, (MN : West Group Press, 2003), p.346 เชงอรรถท 89.

12 คด People v. Fowler, 178 Cal. 657, 174 P.892 (1918). See Wayne R. LaFave, Criminal Law, Fourth Edition, (MN : West Group Press, 2003), p.347 เชงอรรถท 94.

79 เจตนาทจะฆา ข. แตผลของการกระท าแคท าให ข. หมดสตอยกลางทงหญาส าหรบเลยงสตว ตอมากมมาทมากนหญาในทงดงกลาวไดเตะหว ข. จนถงแกความตาย หรอเกดฟาผา หรอหมะตกจนท าให ข ถงแกความตาย เชนนในกรณดงกลาว ก. จะรบผดในฐานฆา ข. ตายกตอเมอไดมการคาดเดาไดวาการปลอยให ข. สลบกลางทงหญาทเลยงสตวนน ก. คาดไดวา จะเกดเหตท มามาท าราย ข. ถงแกความตาย หรอเกดฟาผา หรอเกดหมะตกทท าให ข. ถงแกความตายได เชนน ก. จงจะตองรบผดในความตายทเกดขนของ ข. อยางไรกดในทางกลบกนหากเกดขอเทจจรงทวา ก. ก าลงจะฆา ข. แตกเกดเหตการณทไมคาดฝนไดคอ ข. ถกฟาผาถงแกความตายกอนท ก. จะฆา ข. เชนน ก. กไมจ าเปนทจะตองรบผดในความตายของ ข. เพราะเปนเหตแทรกแซงทเกดจากธรรมชาตทไมอาจคาดหมายได13 เหตแทรกแซงอาจมผลรวมกบเหตอนๆ แลวกอใหเกดผลหรออาจเปนเหตเรงใหเกดผลขนหรออาจเปนเหตทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลทท าใหผกระท าไมตองรบผดอยางเชน ในตวอยาง ฟาผาใสผตาย แผนดนไหว ธรณสบผตาย เปนตน สวนส าหรบเหตแทรกแซงทท าใหตองมความรบผดมากขนนน จะตองเปนเหตแทรกแซงทคาดหมายไดวาเปนผลธรรมดาทตามวญญชนคาดหมายไดวาจะเกดผลเชนนน เชนตวอยางในกรณเหตแทรกแซงทเก ดจากผเสยหายคอ ผเสยหายปลอยแผลไวจนสกปรกจงเกดหนองและเปนพษถงตาย 14 โดยจากกรณดงกลาวท าใหพจารณาพบวาเปนเรองทคาดเหนได ผกระท าใหเกดแผลตองรบผดในผลทเกดขนในบนปลาย ท าใหผกระท าความผดจะตองรบผดหนกขนเกนเจตนา อนเปนผลธรรมดาจากการกระท าความผด จากการศกษาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลจะพบวาเมอเกดเหตแทรกแซงขนและน ามาปรบกบในสวนของการเกดผลโดยตรงจะท าใหสามารถน าเรองเหตแทรกแซงเขาวเคราะหกบความรบผดซงจะท าใหเกดผลทสงผลตอผกระท าความผดในครงแรก ดงนคอ 4.1 ความรบผดทเกดขนจากเหตหลายเหต (เหตรวม) ในสวนของความเสยหายทเกดจากการกระท าความผดนน ในความเปนจรงแลวไมจ าเปนทจะตองเกดขนจากการกระท าของผเดยวเปนผกระท า แตอาจเกดจากการกระท าของบคคลหลายคนกได และหากเปนไปในกรณดงกลาวทเกดผกระท าความผดหลายคนทกอใหเกดการกระท าความผดตอผเสยหาย ผกระท าแตละคนกจะตองมความผดในการกระท าเชนเดยวกน เนองจากหากไมมการกระท าของผกระท าคนใดคนหนงเกดขนแลว ผลของการกระท าผดกอาจจะไมเกดขน เชน การท ารายผอนจนถงแกความตาย เชน เอ กบ บ น าดาบปลายแหลมท าราย ซ โดยหากเอหรอบท าราย ซ

13 Wayne R, LaFave, supra note 9, p.348. 14 ค าพพากษาฎกาท 477/2500 น.257.

80 เพยงฝายเดยวแมบจะเสยเลอดมากแตยงไมถงแกความตาย แตเมอ ซ ถงแกความตายจากการท ารายของคนทงสอง ซงผลของความตายของ ซ คอเสยเลอดมากจากการถกบคคลทงสองท ารายจนถงแกความตาย ซงในความตายของซ ทง เอ และบ ตางจะอางวาตนไมตองรบผดในความตายของซไมไดตามหลกทฤษฎเงอนไข เพราะถาไมมการกระท าของ เอ และ บ ผลกจะไมเกด แต เอและบ กควรจะตองรบผดในความตายของซ เพราะซตายจากการกระท าของเอและบรวมกนจะอางทฤษฎเงอนไขวาถาอกคนไมท าผลไมเกดไมได จงถอวาผกระท าแตละคนมน าหนกในการกอใหเกดความผดขนเทาๆ กน นอกจากนยงมค าพพากษาศาลฎกาทคลายคลงในเรองดงกลาวยนยนแนวคดดงกลาวดวยคอ ยกตวอยางเชน “โจทกฟองขอใหลงโทษจ าเลยฐานสมคบกนฆาคนตายโดยเจตนา แตทางพจารณาไดความวา ผตายทงสองคนเปนปรปกษคตอสกน จ าเลยเปนพรรคพวกผตายฝายหนง ไดเขาตอสกบผตายอกฝายหนงกบพรรคพวก โดยใจสมครเพราะมการทาทายกนกอน รปคดไมแนวา จ าเลยมเจตนาจะฆากน จ าเลยบางคนตางวงมาชวยในทเกดเหต จ าเลยกระท าหนกมอบาง เบามอบาง ควรวางโทษจ าเลยฐานฆาคนตายโดยไมเจตนา จ าเลยคนหนงมไมตะบอง สวนจ าเลยคนอนมขวานและมดซย แตบาดแผลของผตายลวนแตบาดแผลเรยบ แพทยลงความเหนวา ถกของแขงมคม ไมมรอยแผลต ดงนฟงไมไดวาจ าเลยนนไดใชไมตะบองตผตายดวย บดาจ าเลยสมครใจตอสและท ารายผตาย จ าเลยเขาชวยบดาท ารายผตาย ดงนจ าเลยจะแกตววาท าโดยปองกนบดาไมได จ าเลยเปนฝายผดเหมอนกน”15 ดงนนจากตวอยางขางตนหลงจากเกดเหตแทรกแซงขนจ าเลยแตละคนจงจะตองรบผดจากการกระท าของตนเพราะเปนผรวมกนท าใหเกดความเสยหายดงกลาว โดยจ าเลยในแตละคนไมอาจทจะอางไดวาหากพจารณาเพยงการกระท าของตนไมอาจกอใหเกดผลคอความตายได เพราะการกระท าของแตละคนเปนเหตรวมทท าใหเกดนนเอง ความรบผดทเกดขนจากเหตหลายเหตนนเปนความรบผดทมลกษณะทมเหตมากกวา เหตเดยวเปนตวแปรส าคญในการพจารณาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ทจะท าใหเกดผลในบนปลาย ซงในเหตของบางลกษณะเหตกเปนเหตส าคญในการท าใหเกดผลซงเหตดงกลาวนนเมอเกดขนกไมตองไปพจารณาเหตรวมอนๆ แตในบางกรณเหตทเกดขนไม ใชเหตหลกในการกระท าทท าใหเกดผลจงจะตองไปรวมกบเหตอนๆ จงจะสงผลในบนปลายได ท าใหจากการศกษาสามารถแบงความรบผดทเกดขนจากเหตหลายเหตไดโดย นกกฎหมายในประเทศไทยวางหลกการพจารณาเหตทเหมาะสมวาเปนผลทปกตจะเกดขนหรอไม ยกตวอยางเชน นายเอ เปนโรคทแกวหโดยไมมใครทราบมากอน ตอมานายบ มาตบทบองหของนายเอ ท าใหแกวหของนายเอแตกตดเชอจนถงแกความตาย ท าใหการกระท าเชนนจะตองม

15 ค าพพากษาฎกาท 65/2492 น. 54.

81 การพสจนวาผกระท าคอนายบ วากอนหนาทจะตบบองหนายเอ นายบเลงเหนวาการกระท าดงกลาวของตนจะท าใหนายเอตายไดหรอไม ซงหากนายบทราบวานายเอเปนโรคทแกวห และรวาถาตบนายเอจะตองถงแกความตายแนนอน ดงนการกระท าของนายบจงสมพนธกบความตายของนายเอ แตถานายบไมทราบ จะตองถอวาไมมความสมพนธระหวางการกระท าและผลกลาวคอ การกระท าของนายบไมสมพนธกบความตายของนายเอ นายบจะรบผดในการท าใหนายเอบาดเจบเลกนอยๆ เทานน เราจงสามารถท าความเขาใจใน ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 ไดวามาตราดงกลาว จะน ามาใชไดเฉพาะผลของการกระท าความผดทท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขนเทานน โดยจะตองเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนได โดยพจารณาความคาดเหนของวญญชน เมอมการกระท าความผดเกดขนและผลของการกระท านนเกดขนจากเหตหลายเหต จะเปนเฉพาะเหตทตามปกตกอใหเกดผลเชนวานนเทานนทผกระท าการนนตองรบผดชอบ กลาวคอเมอพจารณาแลววาในบรรดาเหตทกอใหเกดผลของการกระท าผดขน ตองพจารณาวาเหตดงกลาวเปนเหตทเปนผลธรรมดาทผกระท าจะตองรบผด หรอเปนเหตทผลของการกระท าความผดนนไมใชผลธรรมดาทผกระท ากไมตองรบผด โดยสรปคอในเรองของความรบผดทเกดขนจากเหตหลายเหตนนการน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบใชจะชวยบรรเทาปญหาของการใชทฤษฎเงอนไขทจะสงผลใหผกระท ารบผดหนกเกนไปได แตอยางไรกดทฤษฎเหตทเหมาะสมดงกลาวกอาจท าใหผกระท าไมตองรบผดในการกระท าบางอยางของตนเองหากใชเพยงทฤษฎเดยว จงมความจ าเปนทจะตองน าทงทฤษฎเงอนไขและทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบใชเพอใหเกดความเปนธรรมตอผกระท าความผดและผเสยหาย นอกจากในค าพพากษาของไทยแลวในตางประเทศกมตวอยางคดทเกดขนจากเหตหลายเหตนนกคอ คด Anderson v. Minneapolis St.P. & S.St.M.R.Co.,16 ทมขอเทจจรงวาไฟปาเกดจากความรบผดของจ าเลยแมวาจะไมมการกระท าใหเกดไฟไหมของจ าเลย ไฟปาจากอกทางหนงการจะมาท าลายพนทดงกลาวอยด แตศาลกใหจ าเลยตองรบผดโดยใหเหตผลวาเมอการกระท าของจ าเลยแตเพยงฝายเดยวกสามารถท าใหเกดความเสยหายไดอยแลวการกระท าของจ าเลยจงเปนสาระส าคญทท าใหเกดความเสยหายและจะตองรบผดในผลดงกลาว

16 คด Anderson v. Minneapolis St.P. & S.St.M.R.Co., (1920), 146 Minn. 460,

179 N.W. 45, Hart and Honoré, Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p. 238. See ทวเกยรต มนะกนษฐ, มมมองใหมในกฎหมายอาญา, พมพครงท 3 (กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2556), น. 99.

82 โดยสรปจากตวอยางตามทไดกลาวมาในทงในคดในประเทศและตางประเทศขางตนจะพบวาหากมการกระท าหลายๆ การกระท าเปนเหตใหเกดผลอนหนงขนแมวาเหตดงกลาวจะเกดหลงจากการกระท าแรกหรอเรยกวาเหตแทรกแซง และถาแตละการกระท านน เพยงพอทจะท าใหเกดผลอนเดยวกนนนไดโดยแตละอนเสรมซงกนและกน กจะพจารณาไดวาการกระท าในแตละสวนเปนเหตรวมทท าใหเกดผลดงกลาวขน โดยไมตองค านงถงการกระท าอนเลย 4.2 ความรบผดทท าใหผลเกดเรวขน (เหตเรง) ในสวนของการกระท าความผดนน อาจจะเกดในกรณทแตละเหตไมเพยงพอใหเกดผล หรอเมอรวมกบเหตอนๆ แลวอาจกลายเปนการเรงผลใหเกดเรวขน ยกตวอยางเชน หากโดนยาเบอจ านวน 4 กรมบคคลทไดรบพษดงกลาวจะตองถงแกความตาย เชนนหาก นายด า วางยาเบอจ านวน 2 กรม และนายเขยวกไดวางยาเบอลงไปอกจ านวน 4 กรม โดยไมไดรวมมอกบนายด าแตอยางใด และนายขาวกไดตายไปเชนนหากพจารณาตามหลกทฤษฎเงอนไขเพยงอยางเดยวนายด ากอาจทจะอางปฏเสธความรบผดทางอาญาฐานฆาผอนได ซงกอาจจะไมเปนธรรมและเกดความแปลกประหลาดตอสงคมได ดงนจงตองชใหชดเจนวาหากนายขาวโดนยาเบอ 4 กรม นายขาวจะเสยชวตในเวลา 3 ชวโมง แตถาหากไดรบยาเบอจ านวน 6 กรม นายขาวจะตายลงภายใน 30 นาท เชนนจงเหนไดวาความตายของนายขาวเกดจากเหตทง 2 เหตรวมกนไมไดเกดจากเหตใดเพยงเหตหนงนนเอง17 ดงนนนายด าผกระท าความผดจะอางวาการกระท าของตนโดยการใสยาพษเพยง 2 กรมไมอาจกอใหเกดผลคอความตายของนายขาวได เพราะผลทเกดขนนายด ามสวนท าใหผลของความตายคอของนายขาวเกดผลเรวขนจากการกระท าของนายด า ดงนนนายด าจงตองรบผดในความตายของนายขาว ซงในเรองดงกลาวในตางประเทศกไดเคยมตวอยางคดเกดขน ยกตวอยางเชน คด People v. Lewis.,18 ทมขอเทจจรงวา จ าเลยและผตายมปากเสยงกน จ าเลยไดยงเขาททองของผตายเปนบาดแผลสาหสทสามารถถงแกความตายได หลงจากนนไมนานผตายกไดน ามดมาเชอดคอตนเองและไดเสยชวตในทนท แพทยไดใหความเหนวาหากผตายไมมการใชมดเชอดคอตนเองแลวผตายจะตองเสยชวตภายใน 1 ชวโมง เชนนศาลจงไดพจารณาแลวเหนวาความตายเกดจากเหตทงสองรวมกน ซงไมสามารถแยกออกจากกนไดและมไดเกดจากเหตหนงเหตใดโดยเฉพาะ ดงนนจ าเลย

17 ทวเกยรต มนะกนษฐ, มมมองใหมในกฎหมายอาญา, (กรงเทพมหานคร: บรษท

ส านกวญญชน จ ากด, 2556), น.100-101. 18 คด People v. Lewis (1889) 124 Cal. 551,57 Pac.470, Hart and Honoré,

Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), pp. 243-244.

83 จงตองรบผดในความตายดงกลาว ซงสอดคลองกบหลกในคด R. v. Mgxwiti.,19ทจ าเลยในคดไดมการเขาท ารายผตายหลงจากทผตายไดรบบาดแผลสาหสใกลถงแกความตายแลว จนท าให ผตายถงแกความตายเรวขน ดงนนจ าเลยจงตองรบผดในความตายของผตายดวย หรอในกรณทเกดจากสภาพทออนแอของผตายมาประกอบกบการกระท าของจ าเลยทไดรวมกนเรงใหผเสยหายถงแกความตายเรวขนกถอไดวาเปนความผด เพราะความตายดงกลาวเกดจากเหตทจ าเลยไดกระท าไปเรงใหความออนแอในตวรางกายของผตายใหตายเรวขน จงท าใหความตายของผตายเกดจากเหตทงสองรวมกนอยางแยกไมออกนนเอง 20 ดงตวอยางค าพพากษาฎกาทมขอเทจจรงคอ จ าเลยใชไมขนาด 3 นวฟต ตผตาย และเมอผตายลมลงจ าเลยกไดเขาไปกระทบซ าและจบศรษะของผตายโขกกบเสาเหลก แมหลงการท ารายผตายไมไดมอาการวาจะถงแกความตายดวยโรคตบแขง แตผตายไดถงแกความตายหลงจากถกท าราย 17 ชวโมง แมแพทยจะระบวาผตายตายดวยโรคตบแขง แตกไมไดยนยนวาการทจ าเลยท ารายผตายไมไดเปนเหตท าใหผตายถงแกความตายเรวขนจงถอไดวาการกระท าของจ าเลยท าใหผตายถงแกความตายเรวขน 21 และสอดคลองกบหลกกฎหมายตางประเทศทมขอเทจจรงวา ผตายไดรบบาดแผลจากการกระท าโดยอบตเหตจากจ าเลย เปนเหตใหบาดแผลดงกลาวไปเรงโรคมะเรงในปอดของผตายท าใหผตายตายเรวขน เพราะเกดจากเหตทจ าเลยไดไปเรงความออนแอทมอยในตวผตาย จงท าใหความตายดงกลาวเกดจากเหตทงสองรวมกนอยางแยกไมออกนนเอง22 ดงนนในเรองของทฤษฎเงอนไขในเรองการกระท าความผดทท าใหเกดผลเรวขนจะตองพจารณาการกระท าทท าใหเกดความตายเปนผลโดยตรงและมการกระท าทเกดขนมากกวาหนงการกระท าหรอเปนผลทเกดขนหลงจากการกระท าในครงแรก และการกระท านนจะตองมสวนทท าใหผลของการกระท าไมวาจะเปนในเรองของความตาย หรอในเรองอนๆ ไดเกดเรวขนกวาทควรจะเปน อยางไรกตามในสวนของเหตทท าใหเกดผลเรวขนนนกมขอสงเกตวาหากเหตทเรงใหเกดผลเปนเหตให

19 คด R. v. Mgxwiti (1954) 124 (1) S.A.370, Hart and Honoré, Hart and

Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p. 387. 20 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 17 ,น.101-102. 21 ค าพพากษาฎกาท 657/2532 น. 505. 22 Crim.2 novembre 1967, B.277; R.S.C. 1969, p.606 obs. Levasseur.

See ทวเกยรต มนะกนษฐ, มมมองใหมในกฎหมายอาญา, (กรงเทพมหานคร: บรษทส านกวญญชน จ ากด, 2556), น.102.

84 ผกระท าจะตองรบผด ในทางกลบกนกมไดจะมความหมายวาหากการกระท ารวมของจ าเลยจะเปนการยดในความตายของผตายยาวออกไปจะท าใหจ าเลยหลดพนความรบผดได ยกตวอยางเชน นายเอ ยงนาย บไดรบบาดเจบจนไมอาจไปขนรถทวรโดยสารไดทนเวลา และบาดแผลดงกลาววาใหนายบถงแกความตายในอก 3 วนตอมา แมวาการทนายบจะขนรถทวรไมทนจะท าใหนายบรอดพนจากความตายอนเนองมาจากรถทวรโดยสารคนดงกลาวเกดอบตเหตเสยชวตทงคนในอก 3 ชวโมงตอมากตาม ท าใหในกรณดงกลาวนายเอกจะตองรบผดในความตายและจะอางไมไดวาเพราะจากการกระท าของตนท าใหนายบมชวตอยนานขน เพราะเมอพจารณาถงเหตกระท าของนายเอจะมเหตกระท าใหนายบตามคอมเจตนาฆานนเอง ในสวนของความรบผดทจะท าใหเกดผลเรวขนนนในสวนของทฤษฎเหตทเหมาะสมกจะตองพจารณาวาเหมอนกบในเรองของทฤษฎเงอนไขวาเปนการกระท าทเปนผลโดยตรงทท าใหเกดผลขนหรอไม แตพจารณาเพมเตมมาวาเหตทเรงขนนนเปนเหตทมความเหมาะสมหรอคาดหมายไดหรอไม ยกตวอยางเชน ในเรองของการวางยาทนายเอ ตองการฆานายบจงไดหลอกใหนายบกนขนมทผสมผงโอวลตนผสมแปงขาวเจาและปนซเมนตผง โดยหวงวาหลงจากการกนขนมดงกลาวนายบจะตองกระหายน าจากการกนขนมและเมอกนน าเขาไปผสมกบผงปนซเมนตกจะท าใหปนซเมนตแขงตวจนท าใหนายบถงแกความตายได หลงจากนายบกนเขาไป ซงหลงจากเหตการณดงกลาวหากนายซกไดน าน าดมมาใหนายบดมโดยไมทราบเรองดงกลาว นายบถงแกความตายโดยทนทจากการทซเมนตแขงตว เชนนแมการกระท าของนายซจะเปนเหตเรงทท าใหนายบถงแกความตายเรวขนแตกเปนเหตทไมอาจคาดหมายไดนายซจงไมตองรบผดในความตายของนายบ ในทางกลบกนหากนายซน าน ามาใหดมโดยทราบเรองดงกลาวแตกระท าไปโดยมไดมการนดหมายกบนายเอ แตหวงวาตองการใหนายบถงแกความตาย เชนนแมนายบจะอางเพยงแควาการกระท าของตนคอน าน าเปลาใหนายบดมไมสามารถท าใหนายบถงแกความตายไดไมได เพราะการกระท าของนายซเปนเหตส าคญทเรงใหผลความตายนายบถงแกความตายเรวขน แมวานายซจะไมน าน ามาใหนายบกตองหาน าดมกตาม โดยสรปในการน าทฤษฎเงอนไขมาปรบกในเรองเหตทท าใหเกดผลเรวขน กสมควรทจะตองพจารณาถงเจตนาของผกระท าดวยวากระท าตามทมงประสงคหรอไม เพราะถาผลของการกระท าดงกลาวไมเกนกวาความตงใจของผกระท า และแมวาจะเกดผลทผดปกตธรรมดาไปบาง ผกระท ากจ าตองรบผดในการกระท าของตนเอง เชนนจากในตวอยางทไดกลาวมาจงเหนไดวาการกระท าทจะเขาลกษณะเปนเหตทเรงใหการความรบผดไดนนจะตองเปนกรณทเปนเหตทมความส าคญอนเปนเหตทท าใหผลเกดเรวขน อยางไรกตามการเหตทเรงใหผลเกดเรวขนนนจะตองเปนเหตทม

85 ความเหมาะสมดวย เพราะหากเหตดงกลาวไมใชเหตทเหมาะสมจะเกดไดแลวนนกไมอาจทจะเปนเหตทท าใหเกดความรบผดจากการกระท าทท าใหเกดผลเรวขนไดนนเอง 4.3 เหตทตดความสมพนธทผกระท าไมตองรบผด (เหตตด) ในเรองของเหตทตดความสมพนธทท าใหผกระท าไมตองรบผดนน เปนเหตทท าใหผกระท าไมตองรบผดในผลสดทายอนเกดจากการทมเหตมาตดความสมพนธ แมวาผลดงกลาวจะเปนผลทเกดขนโดยตรงกตาม ยกตวอยางเชน นายหนงยงนายสองบาดเจบสาหสโดยบาดแผลดงกลาวสงผลใหนายสองก าลงจะตายในไมชา แตกอนทนายสองจะตาย นายสามซงเปนอกบคคลหนงไดเขามายงนายสองซ าทบรเวณศรษะสงผลใหนายสองเสยชวตในทนท ดงนนจากการกระท าของนายสามเปนผทท าใหนายสองตายหาใชการกระท าของนายหนง นายหนงจงไมตองรบผดในความตายของนายสองเพราะการกระท าของนายสามเปนเหตทตดความสมพนธทท าใหการกระท าของนายหนงไมบรรลผล ท าใหจากเหตตวอยางดงกลาวเปนเหตทตดความสมพนธทท าใหผกระท าไมตองรบผดเพราะวาเกดจากเหตผลส าคญทางกฎหมายทวา “มนษยสามารถตายไดเพยงครงเดยวและการตายนนส าคญอยทวาบคคลใดเปนผท าใหตาย”23 ดงนนหากผตายใกลจะตายแลวเพราะถกนายหนงท าราย แตถกนายสองยงใหตายในทนท เชนนนายสองเพยงคนเดยวทจะตองรบผดในความตายของผตาย สวนนายหนงจะรบผดในผลเพยงพยามยามฆาผตายเทานนเพราะหากจะใหนายหนงตองรบผดในความตายของผตายกจะกลายเปนวาการตายของมนษยเพยงครงเดยวแตกลบสงผลใหตองมความรบผดในความตายสองครงซงอาจจะกอใหเกดความไมเปนธรรมขนมาได ซงจากหลกการดงกลาวในสวนของคดในตางประเทศกมหลกการทคลายคลงกน อยางเชนในตวอยางคด People v. Ah Fat;24 ทมขอเทจจรงวา ผตายถกท ารายจนใกลถงแกความตายในอกไมชา การทจ าเลยไดมการกระท าท าใหผตายถงแกความตายโดยทนท จ าเลยกตองรบผดในความตายนนแมวาจะไมมการกระท าของจ าเลยผตายกจะตองตายอยดในเวลาอนใกลนนกตาม นอกจากตวอยางขางตนยงมขอเทจจรงทคลายคลงทเปนเหตตดความสมพนธนน คอ คด State v. Batiste;25 ทมขอเทจจรงวาจ าเลยไดยงถกผตาย 3 นด กระสนถกอวยวะส าคญโดยทะล

23 Kadish and Paulsen, “Criminal Law”, Little, Brown and Co., 1975 p. 307. 24 คด People v. Ah Fat (1874) 48 Cal. 61, Hart and Honoré, Hart and

Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985), p. 343. 25 คด State v. Batiste 410 So. 2d 1055 (La.1982), Le Fave and Scott,

Criminal Law, (West Publishing Co., 1986), p. 281.

86 ปอดและหวใจ แมวาตอจากนนจะมบคคลทสามมายงแสกหนาผตายอกจนผตายถงแกความตายโดยทนท จ าเลยกยงคงตองรบผดฐานฆาผอนโดยเจตนา เพราะในกรณนนนบาดแผลทงสองท าใหผตายถงแกความตายไดจงไมเปนเหตทจะท าใหจ าเลยหลดพนความรบผดไปไดเนองจากเหตเหลานนรวมกนอยางแยกไมออกและไดเรงใหเกดผลเรวขน ดงนนจากการศกษาพบวาในสวนของทฤษฎเงอนไข ถามการน ามาปรบใชจะพบค าถามวา ผกระท าความผดจะตองรบผดในการกระท าของตนเองมากนอยเพยงใด ซงค าตอบจากทฤษฎเงอนไขคอหากมการใชอยางเครงครดกอาจท าใหเกดความรบผดอยางกวางขวาง ผกระท าจะตองรบผดในผลเสยหายทเกดขนจากการกระท าของตนอยางไมจ ากด26 ยกตวอยางเชน นายขาว เอาไมตนายเขยวสลบ ท าใหนายเขยวเดนทางไปขนเครองบนไมทนท าใหจะตองเดนทางในเทยวบนถดไป และเทยวบนถดไปนนเกดอบตเหตท าใหนายเขยวถงแกความตาย ท าใหหากใชทฤษฎเงอนไขอยางเครงครดกจะสงผลท าใหนายขาวจะตองรบผดในความตายของนายเขยวดวย ตามหลก “ถาไมท าผลไมเกด ผลเกดจากการกระท า” ซงหากในกรณนหากนายขาวรอยแลววา เครองบนถดไปของนายเขยวจะเกดอบตเหตท าใหนายเขยวถงแกความตายเชนนกจะไมเกดปญหาในการปรบใชเพราะนายเขยวไดตายสมเจตนาของนายขาว แตทวาหากนายขาวมเพยงเจตนาท ารายนายเขยว แตจะตองรบผดในความตายจากการตความอยางเครงครดในทฤษฎเงอนไขกอาจจะท าใหเกดความไมเหมาะสมในการปรบใชกฎหมายได ในเรองของเหตทตดความสมพนธทผกระท าไมตองรบผดในสวนของทฤษฎเงอนไขนนจะพบวาจะตองเปนการกระท าทสงผลใหเกดขนทนท ไมวาจะเปนการฆากจะตองเปนการฆาทจะตองตายในทนท ไมใชเพยงเปนการท าใหตายเรวขน เพราะหากเปนการกระท าใหผตายถงแกความตายเรวขนการกระท าดงกลาวจะกลายเปนในเรองของเหตทเรงแทน ซงผลของความรบผดกจะแตกตางกนโดยสนเชง ท าใหในเรองของการพจารณาของเหตตดความสมพนธจะพจารณาในผลทสามารถเกดไดเพยงครงเดยว เชนในผลของความตายเพราะในเมอผตายไดเกดความตายไดเพยงครงเดยวท าใหในเรองของการรบผดในความตายของผตายจงไมอาจทจะเกดขนมากกวาหนงครงไดนนเอง ในความเปนจรงเมอมการกระท าเกดขนและการกระท านนมเหตหลายๆ เหตทแทรกเขามาในกระบวนการทกอใหเกดผล และกระบวนการดงกลาวอาจจะมเหตบางเหตทเปนเหตท ส าคญในการตดความสมพนธระหวางการกระท าในตอนแรกกบผลทเกดขน ท าใหในกรณดงกลาวจงจะตองเปนกรณทมเหตผลส าคญในทางกฎหมายมาพจารณาวาการกระท าใดเปนการกระท าทกอใหเกดผล

26 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 1 ,น. 61.

87 สดทายจงเปนเรองทจะพจารณาถงความเหมาะสมของเหตทเกดขนซงจะตองมการน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมารวมพจารณาดวย นอกจากนการพจารณาเหตทตดความสมพนธทผกระท าไมตองรบผดจะตองพจารณาในสวนของเหตแทรกแซงดวย เพราะเหตทจะท าใหเกดผลในการตดสมพนธของผทกระท าใหไมตองรบผด จะตองพจารณาวาเปนพฤตการณทวญญชนคาดหมายไมไดวาการกระท านนจะเกดขน ยกตวอยางเชน นายด า ยงปนใสนายแดงไดรบบาดเจบ จนตองเขารกษาตวในโรงพยาบาลตอมา นายเขยวทโกรธแคนนายแดงอยกอนจงเอามดมากระหน าแทงนายแดงจนถงแกความตายในโรงพยาบาลทนายแดงรกษาตว เชนนนายด าจงรบผดฐานพยายามฆา เพราะเหตแทรกแซงทเกดจากบคคลทสามคอนายเขยว เขามาฆานายแดงเปนเหตทคาดหมายไมได แมวาการทนายแดงจะตองเขารกษาตวทโรงพยาบาลจะเปนผลโดยตรงจากการกระท าของนายด ากตาม และนายด าจะมเจตนาใหนายแดงถงแกความตาย และนายแดงกตามสมเจตนากตาม แตผลของการตายเปนเหตแทรกแซงทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลของนายด า เพราะการตายไมไดเกดจากการกระท าของนายด าโดยตรง และเหตแทรกแซงทเกดขนกไมใชผลธรรมดาทจะท าใหการกระท าของนายด าจะตองรบโทษหนกขน ท าใหนายด าจงมความผดฐานพยายามฆานายแดงเทานนจากการกระท าดงกลาวตามหลกเหตผลส าคญทางกฎหมายทวา “มนษยสามารถตายไดเพยงครงเดยวและการตายนนส าคญอยทวาบคคลใดเปนผท าใหตาย” (ในสวนของนายเขยวรบผดผลโดยตรงตอความตายของนายแดง) นอกจากนในเรองของเหตทตดความรบผดกไดมตวอยางค าพพากษาของศาลฎกาของประเทศไทยทมความใกลเคยงอนขอเทจจรงดงน “จ าเลยไดท ารายผตายมบาดแผลฟกช าด าเขยวทวรางกาย กระดกซโครงราว 2 ซ ฟงไดวาจ าเลยมเจตนาฆา หลงจากทผตายถกท ารายไดมการน าไปรกษาตวทโรงพยาบาลและแพทยทรกษามความเหนวาหากใหผตายรกษาตวในโรงพยาบาลตอไปผตายจะมโอกาสรอดชวตมากกวาถงแกความตาย ดงนนการทญาตผตายท าใหการรกษาสนสดลงแลวพาผตายกลบบานจนผตายถงแกความตาย ยอมถอไดวาเปนผลโดยตรงทท าใหผตายถงแกความตายหาใชเกดจากการกระท าของจ าเลยและการทจะสนนษฐานวาแมผตายไดรบการรกษาพยาบาลกยงตองตายอยดยอมเปนการสนนษฐานใหเปนผลรายแกจ าเลยซงไมอาจกระท าได ดงนนจ าเลยจงมความผดเพยงพยายามฆาผตาย”27 จากขอเทจจรงจากค าพพากษาฎกานพบวาความตายเปนผลโดยตรงจากการกระท าของจ าเลยตามหลกทฤษฎเงอนไข เพราะความตายของผตายเกดจากการท ารายของจ าเลย แตจากขอเทจจรงตามฎกาไมอาจทจะวนจฉยทนทไดวาจ าเลยตองรบผดในความตายของผตายเพราะ

27 ค าพพากษาฎกาท 659/2532 ฎส.12 น. 5.

88 ขอเทจจรงปรากฏชดวาความตายดงกลาวของผตายเกดจากการกระท าของญาตผตายทปฏเสธการรกษาและดงเครองชวยหายใจ ทอชวยหายใจและพากลบบาน การกระท าของญาตผตายจงถอไดวาเปนเหตแทรกแซงจากบคคลทสามทเกดขนหลงการกระท าของจ าเลย ซงจะตองพจารณาวาเหตดงกลาวเปนเหตทคาดหมายไดหรอไม โดยเมอพจารณาจะพบวาผตายก าลงปวยหนกไมอาจเอาเครองชวยออกไดดวยตนเองจงไมมกรณทจะตองวนจฉยวาผตายไมตองการรกษาเองหรอไม และหากผตายไดรบการรกษาจากแพทยตอไปกจะไมตาย ดงนการทญาตผตายปฏเสธการรกษาและพาผตายกลบบานจงเปนเหตแทรกแซงทไมอาจคาดหมายได ท าใหความตายไมสมพนธกบการกระท าของจ าเลย การกระท าดงกลาวของญาต จงเปนเหตทตดความสมพนธอนท าใหผกระท าไมตองรบผดในความตายของผตาย ดงนนจากตวอยางทไดกลาวมาในขางตนในเรองเหตทตดความสมพนธอนมผลท าใหผกระท าไมตองรบผดนน จะตองเปนเหตการณทเกดขนหลงจากการกระท าในคร งแรกและเปนเหตทไมสามารถคาดหมายได กลาวโดยสรปเราพบวา ทฤษฎเงอนไขนอาจจะสงผลดในเรองของการทจะลงโทษผกระท าความผดไดอยางครอบคลม แมวาจะเกดกรณผกระท าความผดหลายคนกตาม แตกระนนการใชทฤษฎเงอนไขมาปรบใชอยางเครงครดเกนไปกอาจจะท าใหผกระท าความผดอาจจะไดรบการลงโทษเกนกวาความผดมากกวาทควรจะเปนเพราะในทฤษฎดงกลาวมขอบกพรองโดยเฉพาะอยางยงคอการหาขอบเขตของความรบผดไมได เชน หากการเกดเหตฆาตกรรมขน หากน าหลกทฤษฎผลโดยตรงมาใชแบบหาขอบเขตมไดปญหาทเกดขนกคอ เชน ผทผลตอาวธ ผขายอาวธ บดา มารดา ป ยา ตา ยาย ของฆาตกรกลวนเปนเงอนไขในการเกดการฆาตกรรมนนขนทงสนและอาจเรอยไปจนถงมนษยคแรกของโลกจนถงพระเจาซงเปนผสรางมนษยขนมา กจะเปนตนเหตของสงทงปวง เลยกลายเปนวาอาจจะไมมใครตองรบผดเลย หรอมฉะนนทกคนทเกยวของกนกจะตองรบผดทงหมดเพราะตามทฤษฎเงอนไขถาขาดเหตอยางหนงอยางใดไปผลกคอการฆาตกรรมกจะไมเกดนนเอง28 นอกจากนแมทฤษฎเงอนไขจะเปนทฤษฎทมขอบกพรองในการน ามาปรบใชกบขอเทจจรงอยบาง แตกเปนทฤษฎทศาลไทยไดมการน ามาปรบใชในการพจารณาคดในรปของค าวา “ผลโดยตรง” กลาวคอ เมอผกระท าความผดลงมอกระท าความผดตามเจตนาจงจะเปนความผด เชน ความผดฐานฆาผอนโดยเจตนา ผกระท าความผดจะตองมเจตนาฆาผอน ซงสามารถน าทฤษฎเงอนไขมาพจารณาไดวาการกระท าดงกลาวนนเปนผลโดยตรงทท าใหเกดผลขนมาหรอไม โดยพจารณาจากหลกของทฤษฎวาถาไมมการกระท านนผลจะเกดขนหรอไม ถาปรากฏวาไมมการกระท านนและผลก

28 ทวเกยรต มนะกนษฐ, อางแลว เชงอรรถท 17, น.94.

89 จะไมเกดขนกถอวาการกระท าดงกลาวเปนผลโดยตรงทท าใหเกดผลถอวาการกระท าดงกลาวมความสมพนธระหวางการกระท าและผล ในการศกษาทฤษฎเงอนไขจงสามารถท าความเขาใจในหลกทฤษฎดงกลาวได โดยพจารณาไดดวยขอพจารณาอยเพยงขอเดยวเพอก าหนดผทตองรบผดคอ “ถาไมมการกระท าแลว ผลเสยหายจะเกดขนหรอไม” กลาวคอ ถาไมมการกระท าผลจะไมเกด กถอไดวาผกระท าเปนผท าใหเกดผลนน ตวอยางเชน การขบรถยนตดวยความเรวสงจนชนขามถนนถงแกความตาย การพจารณาทฤษฎเงอนไขกจะตองพจารณาวาถาไมขบรถยนตดวยความเรวสง ผลในการชนคนขามถนนจนถงแกความตายจะเกดขนหรอไม ถาค าตอบคอไม ดงนนจงพจารณาไดวาการขบรถยนตดวยความเรวสงจงเปนเหตใหชนคนจนถงแกความตาย ในทางกลบกน ถาค าตอบคอใช กลาวคอ แมผกระท าจะไมขบรถยนตดวยความเรวสง ผลในการชนคนขามถนนกยงคงเกดขนมาอยด ซงอาจเกดจากความประมาทของคนขามถนนเอง เชน วงตดหนารถ เปนตน ดงนนการขบรถยนตดวยความเรวสงจงไมเหตทท าใหเกดผล จงไมใชเงอนไขทท าใหเกดผล อยางไรกตามทฤษฎเงอนไขแมจะมขอบกพรองอยบางเพราะในการพจารณาคดของศาลไทยประมวลกฎหมายอาญากมไดมการบญญตเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลไวเปนอยางอนเหมอนกบประเทศตางๆทมไดมการบญญตเรองดงกลาวไวเปนลายลกษณอกษรแตปลอยใหเปนเรองของค าอธบายในทางวชาการ ทางต าราและการวนจฉยของศาล สวนในเรองของปญหาในเรองขอบเขตของทฤษฎเงอนไขทเปนปญหาในการวนจฉย จะถกแกไขดวยทฤษฎทอธบายถงในเรองการกระท าทจะท าใหผกระท ารบโทษหนกขนหรอทเรยกอกอยางหนงวา ผลธรรมดาหรอทฤษฎเหตทเหมาะสมทกฎหมายไดน ามาปรบใชกบทฤษฎเงอนไขเพอความเหมาะสมในวนจฉยคดดวย ในสวนของทฤษฎเหตเหมาะสมจงสามารถท าความเขาใจไดวา นอกจากจะน ามาใชกบผลของการกระท าความผดทผกระท าตองรบโทษหนกขนตามประมวลกฎหมายมาตรา 63 แลว ยงมบางกรณเปนขอยกเวนทตองใชหลกทฤษฎทเหมาะสมอยดวย ไมเฉพาะแตกรณมาตรา 63 เทานน กลาวคอ ในกรณทมเหตเกดขนอกภายหลงการกระท า และเหตนมสวนท าใหเกดผลในบนปลายดวย ท าใหเหตทเกดขนนหมายความเฉพาะเหตการณทเกดขนใหมภายหลงเทานน ปญหาทจะตองคดคอในกรณนเปนเรองของความรบผด คอเจตนาหรอประมาทหรอไม ผกระท าจะตองรบผดหรอไมตองรบผดในผลกตอเมอมเหตเกดขนภายหลงการกระท าอนเปนเหตทผกระท าไมอาจคาดหมายไดหรอไม หรอจะอางเปนเหตไมรบผดในความสมพนธระหวางการกระท าและผลทเกดขนไดหรอไมนน เหตดงกลาวทเกดขนเรยกไดวา เหตแทรกแซง ซงเปนเหตทเกดขนหลงจากการกระท าในครงแรก โดยจากการศกษาจะพบวาทงในเรองของทฤษฎเงอนไข หรอทฤษฎเหตทเหมาะสมทใชกนอยในปจจบนนนเมอน ามาปรบกบเรองเหตแทรกแซงทเกดขนในการวนจฉยความรบผดจะพบวาเหตแทรกแซงท

90 เกดขนจะมลกษณะเพยง 3 ประเภทนนกคอ เหตรวมทท าใหผกระท าในผลนนๆตองรบผดรวมกน เหตเรงทท าใหผกระท าในภายหลงจะตองรบผดจากการกระท าของตนอนเปนการกระท าทท าใหผลเกดเรวขน และเหตตดทมผลท าใหผกระท าในตอนแรกไมตองรบผดในผลของการกระท าทเกดขนจากการกระท าในครงหลงนนเอง ดงนนจากการศกษาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท า และผล โดยท าการศกษาถงค าพพากษาของคดทงในประเทศไทยและในตางประเทศกสามารถพบวาในเรองของความรบผดของผกระท านอกจากจะพจารณาในเรองของโครงสรางความรบผดในสวนของการกระท าและองคประกอบแลว การศกษาในหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลนนกมความส าคญทจะท าใหเกดความเขาใจในการวนจฉยความรบผดของผกระท าความผดวาเหตทเกดขนผกระท าความผดสมควรทจะตองรบผดเทาใดจงจะเกดความเปนธรรมในการพจารณาอรรถคด โดยจากการศกษาจะพบวาเมอท าการศกษาในเรองทฤษฎทส าคญในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลโดยเฉพาะทฤษฎเงอนไข ทฤษฎเหตทเหมาะสมและเหตแทรกแซงกจะท าใหพบวาลกษณะของผลทเกดขนเมอเกดเหตแทรกแซงจะม 3 ลกษณะทสงผลเดนชดคอเหตรวม เหตเรง และเหตตด โดยเหตดงกลาวทเมอน ามาปรบใชกบเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลกจะเปนการอธบายรายละเอยดของเหตแทรกแซงไดอยางชดเจนมากยงขนรวมถงเมอน ามาปรบกบความรบผดของผกระท ากจะเปนการชวยใหเกดความยตธรรมในการปรบใชกบผกระท า ผเสยหายหรอผทเกยววาผใดสมควรทจะตองมความรบผดเทาใด จะตองไดรบโทษหนกขนหรอไม หรอจะตองรบผดในผลของตนทเกดขนเกนกวาเจตนาหรอไม เพอใหเกดความยตธรรมในการวนจฉยคดมากยงขนนนเอง

91

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

การศกษาประเดนเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลนน มการศกษากนอยางแพรหลาย โดยเหนวาการพจารณาตามหลกธรรมชาต หรอหลกการทางวทยาศาสตรไมอาจทจะแกปญหาเรองขอเทจจรงทางกฎหมายได โดยสามารถอธบายจากการศกษาไดคอ 5.1 บทสรป การศกษาท าความเขาใจถงหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลนอกเหนอจากการศกษารปแบบฐานความรบผดแลว การศกษาแนวคดและทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายอาญากมความส าคญเพราะจะชวยใหเกดความเขาใจโดยมทฤษฎทส าคญดงตอไปน ทฤษฎเงอนไข (The condition theory) ทฤษฎเงอนไขโดยหลกแลวในสวนของทฤษฎเงอนไขไดมแนวคดวา หากผลของการกระท าสมพนธกบการกระท าตามทฤษฎเงอนไข ผกระท าการดงกลาวจะตองรบผดในผลทเกดขน ซงในหลกของทฤษฎเงอนไขผกระท าความผดตองรบผดในความเสยหายทเปนผลโดยตรงจากการกระท าของตน แตในทางตรงกนขามกรณไมมการกระท าเกดขน แตผลรายกยงเกดขนอยด ถอวาผลรายไมไดเกดจากผลโดยตรงจากการกระท าความผด ผกระท าจงไมตองรบผดท าใหหลกการของทฤษฎเงอนไขจงเปนหลกการทมความส าคญในการพจารณาความสมพนธระหวางการกระท าและผล ส าหรบขอบกพรองในการปรบใชทฤษฎเงอนไขนน กคอค าถามวาผกระท าความผดจะตองรบผดในการกระท าของตนเองมากนอยเพยงใด ซงค าตอบจากทฤษฎเงอนไข กคอหากมการใชอยางเครงครดกอาจท าใหเกดความรบผดอยางกวางขวาง ผกระท าจะตองรบผดในผลเสยหายทเกดขนจากการกระท าของตนอยางไมจ ากด1 ยกตวอยางเชน นายขาว เอาไมตนายเขยวสลบ ท าใหนายเขยวเดนทางไปขนเครองบนไมทนท าใหจะตองเดนทางในเทยวบนถดไป และเทยวบนถดไปนนเกดอบตเหตท าใหนายเขยวถงแกความตาย ท าใหหากใชทฤษฎเงอนไขอยางเครงครดกจะสงผลท าใหนายขาวจะตองรบผดในความตายของนายเขยวดวย ตามหลกทฤษฎเงอนไข ถาไมท าผลไมเกด ผล

1 ทว เกยรต มนะกนษฐ , ค าอธบายกฎหมายอาญาภาคทวไป , พมพคร งท 16

(กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวญญชน, 2558), น. 61.

92 เกดจากการกระท า ซงหากในกรณนหากนายขาวรอยแลววา เครองบนถดไปของนายเขยวจะเกดอบตเหตท าใหนายเขยวถงแกความตายเชนนกจะไมเกดปญหาในการปรบใชเพราะนายเขยวไดตายสมเจตนาของนายขาว แตทวาหากนายขาวมเพยงเจตนาท ารายนายเขยว กลบตองรบผดในความตายจากการตความอยางเครงครดในทฤษฎเงอนไข กอาจจะท าใหเกดความไมเปนธรรมในการปรบใชกฎหมายไดดงนนการวนจฉยความรบผดของจ าเลยในคดอาญาจงตองพจารณาวาการทจะน าหลกและแนวคดทฤษฎเงอนไขมาปรบใชเพยงอยางเดยวนนไมสามารถกระท าได เพราะจะเกดปญหาเนองจากทฤษฎเงอนไขนนในสวนของขอบเขตความรบผดจะกวางและไมมขอบเขตทจ ากด ทฤษฎเหตทเหมาะสม (The adequate cause) ทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอทฤษฎผลธรรมดามหลกคดอยวา ในการทจะใหผกระท าการใดๆ รบผดในผลทเกดขน การกระท านนจะตองมความเหมาะสมในการกอใหเกดผลนนๆ ขน โดยในลกษณะของความสมพนธระหวางการกระท าและผลทเกดขนนนจะตองมความเกยวพนกนอยางพอสมควร (reasonable connection) ซงจะตองพจารณาจากตวผกระท าและลกษณะของการกระท าวาสามารถท าใหเกดผลเชนนนไดหรอไม กลาวคอวญญชนทวไปสามารถคาดเหนไดหรอไมวาการกระท าดงกลาวจะสงผลเชนไร เชน ท ารายจนสลบแลวทงไวกลางถนน ตอมามรถวงมาทบตาย ดงนเปนผลธรรมดาทเกดขนได แตหากเปนการกระท าทผกระท าเพยงแตขวนหนาเลกนอย และตอมาผเสยหายเปนโรคโลหตไหลไมหยดอยกอน จงถงแกความตาย ซงโดยทวไปการขวนหนาไมท าใหถงแกความตาย เชนนเหตดงกลาวยอมไมใชเหตเหมาะสม ผกระท ากไมตองรบผดในผลนน เนองจากคนทวไปไมอาจคาดเหนไดวาการกระท าเพยงขวนหนาจะกอใหเกดผลความตายได การปรบใชทฤษฎนจงนยมน ามาใชกบกรณผลของการกระท า ซงท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขน ท าใหจากการศกษาทฤษฎนเราจงสามารถเขาใจไดดในการจ ากดผลตามแนวคดของทฤษฎเงอนไขอนเปนผลทเกดขนจรงตามธรรมชาตใหแคบมากกวาทเปนอยจรง และไดน าหลกวนจฉยความรบผดทวา ผกระท าจะมเจตนาหรอประมาทหรอเขาใจรบรถงพฤตการณอยางไรอนเปนเรองสภาพจตใจไปปะปนกบการพจารณาวนจฉยดงกลาว ท าใหผลตามธรรมดาในทฤษฎนผกระท าความผดจะไดรบโทษหนกขนตามทกฎหมายบญญตไวเฉพาะในบทบญญตทประมวลกฎหมายอาญาไดก าหนดวาเปนไปตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 เทานน หากเปนกรณอนทอยในบงคบของประมวลกฎหมายอาญามาตรา 59 จงไมอยในบงคบของมาตรา 63 นนเอง จากการศกษาและท าความเขาใจทฤษฎหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลโดยการศกษาถงทฤษฎเงอนไขและทฤษฎเหตทเหมาะสมพบวารปแบบแนวคดของทฤษฎดงกลาวในกฎหมายไทยจะมการน ารปแบบของทฤษฎทงสองมาปรบใชรวมกน เพราะในสวนของทฤษฎเงอนไขหากน ามาใชเพยงหลกทฤษฎเดยวกอาจจะเกดปญหาได เพราะหลกทฤษฎเงอนไขหากใชโดยไมม

93 ขอบเขตจะเกดปญหาในเรองเกดความรบผดอยางกวาง เชน นายเอ ท ารายนายบบาดเจบ ตอมาระหวางเดนทางนายบเดนไปถกงพษกดตาย เชนนหากใชหลกพจารณาทฤษฎเงอนไขอยางเครงครด นายเอกจะตองรบผดตอความตายของนายบ สงผลใหผกระท าจะตองรบผดในผลเสยหายทเกดขนจากการกระท าของตนอยางไมจ ากด ท าใหจงมความจ าเปนทจะตองน าทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบใชเพอใหเกดความเปนธรรมในการวนจฉยความรบผดทางอาญา ในสวนของเหตแทรกแซงกเปนอกเรองหนงทมความส าคญในการมาปรบใชเพราะเมอผกระท าความผดอาญาไดลงมอกระท าความผดแลว หลงจากการกระท าอาจมเหตอนๆ แทรกเขามามสวนเกยวของกบผลความเสยหาย ซงเกดขนในทายทสดได โดยเหตแทรกแซงอาจจะเกดขนจากหลายสาเหตเชน เกดขนไดจากการกระท าของบคคลอน เกดจากผเสยหาย เกดจากตวผกระท าความผดเอง หรอเกดโดยเหตตามธรรมชาตอนๆ ซงในบางกรณเหตแทรกแซงดงกลาวสามารถทจะตดความสมพนธใหไมตองรบผด นอกจากการศกษาและน าหลกทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายไทยแลวการศกษาแนวค าพพากษาของศาลทปรบใชกบความสมพนธระหวางการกระท าและผลในกฎหมายไทยกมความส าคญ โดยจะพบวาศาลไทยจะปรบใชทฤษฎเงอนไขผานทางค าวา “ผลโดยตรง” ในกรณผลท เกดขนไมได เกนไปกวาเจตนาของผกระท า และปรบใชค าวา “ผลธรรมดา” กรณผลเกดขนเกนไปกวาเจตนาของผกระท า นอกจากนเมอมเหตเกดขนใหมเกดแทรกขนภายหลงระหวางการกระท า ศาลใชค าวา “เหตแทรกแซง” รวมกบหลก “ผลโดยตรง” ในการวนจฉยค าพพากษาของศาลฎกา ซงการศกษาดงกลาวนอกจากจะสามารถท าความเขาใจหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลเพมมากขนแลว ยงเขาใจถงแนวความคดของค าพพากษาทไดวางหลกแนวทางค าวนจฉยในเรองทเกยวกบความสมพนธระหวางการกระท าและผลไดเปนอยางด ในสวนของกฎหมายตางประเทศจากการศกษาพบวาในสวนของกฎหมายประเทศตางๆ ทไดศกษามามแนวคดทใกลเคยงกบกฎหมายของประเทศไทย โดยในสวนของทฤษฎเงอนไขกจ ะพบวาในแตละประเทศมแนวคดทใกลเคยงกน ยกตวอยางเชน ทฤษฎเงอนไข (The condition theory) ในกฎหมายของประเทศองกฤษในเรองทฤษฎเงอนไขกไดมการน าหลก But-for test ซงเปนหลกทอธบายถงเหตจ าเปนทท าใหเกดความเสยหายในเรองทเกยวกบความสมพนธระหวางเหตและผลซง หมายถง สงทจ าเปนอยางขาดเสยมได หรอในทางกฎหมายคอ เหตทจ าเปนในการท าใหเกดความเสยหาย ซงในหลกดงกลาวจะเนนวาหากขาดเหตหรอการกระท านไปผลเสยก จะไมเกดขน แมแตในเรองของความประมาท แตหลกการ But-for test จะเกดปญหาในกรณทเกดเหตการณหลายๆ เหตการณจนพสจนไมไดวาความเสยหายทเกดขน เกดจากการกระท าของผใด

94 อยางไรกดในระบบกฎหมายประเทศองกฤษกไดมการแกไขปญหาดงกลาว โดยไดน าเอาหลก Multiple causes มาปรบในกรณทเกดเหตการณขนหลายเหตการณทสงผลตอการเกดผลของการกระท าความผดเพอทจะพจารณาวาเหตใดกอใหเกดความเสยหายมากกวา หรอเปนเหตรวมกนใหเกดความเสยหาย นอกจากหลก But-for และหลก Multiple cause แลวศาลในประเทศองกฤษยงไดน าหลกความสามารถในการคาดหมายลวงหนา (Reasonable Foresee Ability) มาพจารณาเพอวเคราะหในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลวาการกระท าใดเปนการกระท าทผกระท าจะตองรบผดอนเนองจากการกระท าของตนอนเปนเหตทผกระท าสามารถคาดหมายลวงหนา ได แตหาไดใชความระมดระวงอยางสมควรไมมาพจารณาวาผลเสยหายเกนกวาเหตแหงการกระท าหรอไม หรอพจารณาวาผลทเกดขนผกระท าความผดสามารถคาดหมายไดหรอไมโดยจะมการพจารณาจากวฒภาวะ ประสบการณ ความร ฯลฯ ของผกระท าความผดมาประกอบการวนจฉยดวย ในสวนของทฤษฎเงอนไขทน ามาความสมพนธระหวางการกระท าและผลของประเทศเยอรมนกไดมการน าหลก Condition sine qua non (ซงกคอทฤษฎ But-for test) มาปรบใชกบการหาความสมพนธระหวางการกระท าและผลในทางขอเทจจรง มแนวคดทวา หากไมมการกระท าของผกระท าและความเสยหายกยงคงเกดขน การกระท าของผกระท ากไมใชเปนทกอใหเกดความเสยหายนน อยางไรกดในกฎหมายเยอรมน แมมหลก But-for ทเหมอนกนกบในประเทศทใชกฎหมายแบบ Common law แตนกกฎหมายของเยอรมนมความพยายามทจะอธบายถงหลกทจะพจารณาวาการกระท าของผกระท าความผดเปนเหตของความเสยหายทเกดขนหรอไม โดยผานก าหนดแนวคดในหลกของทฤษฎการตดออก (Elimination theory) ทฤษฎการตดออก (Elimination theory) เปนแนวคดของ Glaser นกกฎหมายอาญาชาวออสเตรย ไดวางหลกไววาการกระท าของผกระท าคนใดคนหนงกอใหเกดผลเสยหายนน ถาปรากฏวาเราตดการกระท านนออกจากเหตการณแลวความเสยหายทเกดขนตามมาทหลงยงคงเกดขนเชนเดม ถอวาการกระท าและผลทเกดขนไมไดเกยวของกบผกระท าความผด ในทางกลบกนหากตดการกระท าของผกระท าไปแลว ผลเสยหายนนกไมอาจเกดขนไดหรอผลทตามมาแตกตางโดยสนเชงเชนนถอวาผกระท าความผดมความเชอมโยงกบผลเสยหายทเกดขนและความเสยหายนนเกดขนจากการกระท าของผกระท านนเอง นอกจากทฤษฎการตดออกแลว นกกฎหมายเยอรมนยงไดน าหลกทฤษฎการเปรยบเทยบ (Substitution theory) เปนทฤษฎทใหน ามาเปรยบเทยบกบผลของความเสยหายวาเมอตดการกระท าความผดออกแลวผลเปนเชนไร ซงหากผลทเกดขนแตกตางกนกแสดงวาการกระท าของผกระท าเปนเหตทสงผลใหเกดความเสยหายนนมาใชควบคกนอกดวย เพอทจะท าให

95 แนวความคดในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลของประเทศเยอรมนมความสมบรณมากยงขน สวนในระบบกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรกานน ในเรองทเกยวกบทฤษฎผลโดยตรงทน ามาปรบใชกบการพจารณาวนจฉยคดนน ประเทศสหรฐอเมรกาไดมการน าหลก Direct causation (ความสมพนธระหวางการกระท าและผลโดยตรง) มาปรบใชเพอเปนตวตดสนใหผทท าใหเกดความเสยหายจะตองมความรบผดในผลทเกดขน แมวาความเสยหายนนจะไมมเจตนาหรอไมสามารถคาดหมายไดกตาม แตถาผลนนเปนผลทเกดขนโดยตรงจากการกระท าความผดและเปนเหตทใกลชดทมาจากการกระท าของผทท าใหเกดความเสยหาย โดยจะพจารณาจากขอเทจจรงเปนหลกวาการกระท าของผกระท าความผดเปนผลทท าใหเกดผลในความเสยหายหรอไมนนเอง ดงนนจากการศกษาจงสามารถสรปไดวาในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผลในเรองของทฤษฎเงอนไขจะเหนวาแนวทางของแตละประเทศไดมการก าหนดหลกแนวคดเรองของผลโดยตรงในการมาพจารณาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลวาการกระท าใดผกระท าจะตองรบผดอนเกดจากการกระท าของตน หรอการกระท าอนใดแมผกระท าไมไดกระท าลงไป แตผลในตอนทายกยงเกดขนอยด ซงในเรองของความรบผดนนไดมการน าหลกเดยวกนมาใชคอแนวคด “ผลทกอยางยอมเกดแตเหต” อยางไรกดแมวาในแตละประเทศจะมแนวคดปลกยอยทมความหลากหลายตามแตละวฒนธรรมและความเปนมาของชาตของตนบาง แตในเรองแนวคดหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลของทฤษฎเงอนไขกมความเหมอนกนคอจะมการพจารณาถงความเปนเหตเปนผลโดยตรงทท าใหเกดผลกระท าในตอนทายในแตละการกระท า ทฤษฎเหตทเหมาะสม (The adequate cause) ทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอทฤษฎผลธรรมดามหลกคดทจะตองพจารณาจากตวผกระท าและลกษณะของการกระท าวาสามารถท าใหเกดผลเชนนนไดหรอไม ท าใหในทฤษฎเหตทเหมาะสมจะมลกษณะของการศกษาความสมพนธระหวางการกระท าและผลทเกดขนนนจะตองมความเกยวพนกนอยางพอสมควร นนกคอ เมอมการพสจนไดวาหากไมมการกระท าผดหรอการละเวนการกระท าดงทถกกลาวหา ความเสยหายกจะไมเกดขน ความเสยหายทเกดขนเปนผลจากการกระท าทถกกลาวหาซงผลเสยทเกดขนอาจไมไดเกดขนจากมลเหตหรอการกระท าเพยงอยางเดยว อาจเกดขนจากหลายๆ มลเหตหลายๆ การกระท าได เมอพสจนไดวาความเสยหายทเกดขนเปนผลทเกดขนจากการกระท าทถกกลาวหา แลวผกระท าใหเกดความเสยหายตองรบผด เนองจากเหตตางๆทเกดขนเปนเหตทสงผลรวมกนกอใหเกดความเสยหายขนจงตองถอวาเหตทกเหตทเกดขนมน าหนกเทากนในการ

96 กอใหเกดความเสยหาย ท าใหในแตละประเทศจงมการน าหลกทฤษฎเหตทเหมาะสมมาปรบใชในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลในประเทศของตน ยกตวอยางเชน สวนระบบกฎหมายของประเทศฝรงเศสนน ในสวนของ Causation นนไดมการนยามก าหนดหลกวธการในการพจารณาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลโดยมประเดนความสมพนธระหวางการกระท าและผลอย 3 ประเดนคอ ประเดนทหนงคอ ประเดนเรองหลกทฤษฎความเทากนแหงเหต (Equivalence of conditions) ทในกฎหมายของประเทศฝรงเศสไดมการยอมรบในการชงน าหนกในทกเหตการณของการกระท าในการจดการกบความเสยหายทแยกออกจากเหตแหงความชวรายแลวแตกรณมาเปนตวก าหนดความรบผด ประเดนทสอง คอ ประเดนเรองทฤษฎเหตแหงความใกลชดตอผลทพจารณาถงปจจยทเปนเหตส าคญทใหเกดการกระท าความผดในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ประเดนทสาม คอ ประเดนเรองทฤษฎเหตทเหมาะสม โดยเหตดงกลาวจะมการพจารณาถงปจจยในสภาวะแวดลอมทเหมาะสมทสดอนเปนเหตทท าใหเกดการกระท าความผดมาเปนตวก าหนดความรบผด อยางไรกดในกฎหมายฝรงเศสนอกจากทฤษฎเหตทเหมาะสมแลว ยงไดมการน าหลกทฤษฎมลเหตทเหมาะสมในการวนจฉยในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล นนกคอ เปนกาน าหลกทฤษฎทถอวาเมอมการกระท าใหเกดความเสยหายขน ผกระท าจะตองรบผดกแตเฉพาะในผลทการกระท านนตามปกตยอมเกดขนได ดงนนหากวาการกระท านนกอใหเกดผลทปกตแลวไมควรเกดขน ผกระท าใหเกดความเสยหายไมจ าเปนตองรบผดในความเสยหายทเกดขนมาเปนตวกรองอกขนหนงในการปรบใชในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผล ในสวนของประเทศสหรฐอเมรกาพบวามการน าทฤษฎเหตทเหมาะสมทมการใชหลก Substantial Factor (ปจจยส าคญ) ทเปนเหตส าคญมาปรบใชในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลเพอหาผกระท าความผดในคดตางๆ โดยจะพจารณาถงความเหมาะทเกดขนวาเหตใดเปนเหตทไดกอใหเกดผลทจะท าใหผกระท าจะตองรบผด อยางไรกดการปรบใชหลกการ Substantial Factor กเกดปญหาเพราะบางกรณมเหตการณทเกดขนแลวยากทจะปรบไดวาเหตใดเปนเหตทมความเหมาะสมทจะท าใหผกระท ารบผดฝายใดจะตองรบผดในผลทเกดขน จงจ าตองมการใชหลก เหตทมความส าคญรวม หรอ Sufficient combined causes มาเปนตวพจารณาวนจฉยคดเพราะเปนหลกทมการกระท าในครงเดยวกนแตไมสามารถแยกไดวาเหตเกดมาจากฝายใดจงตองวนจฉยวาทงสองฝายกระท าความผด

97 ท าใหจากการศกษาในแตละประเทศจงสามารถสรปในสวนของทฤษฎเหตทเหมาะสมจ าพบวาในกฎหมายประเทศตางๆ กไดมการก าหนดหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลในเรองของการรบผดทจะพจารณานอกเหนอไปผลโดยตรงในทฤษฎเงอนไข ซงจะมการพจารณาถงความเหมาะสมในการก าหนดความรบผดของบคคลทเกยวของกบขอเทจจรงคด นอกจากนยงมการพจารณาถงเหตตางๆ ทอาจเกดขนมาหลงจากการกระท าแรก ทแนวคดทฤษฎเหตทเหมาะสมจะพจารณาวาผกระท าใดสมควรทจะตองรบผดหรอไมสมควรทจะรบผด และหากรบผดสมควรจะรบผดเทาใดนนเอง สวนอกประเดนทมความส าคญในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลนนกคอเหตแทรกแซง (Intervening causes) เหตแทรกแซง หมายความถง เหตการณทเกดขนหลงจากการกระท าของผกระท าเกดความเสยหายอย ซงสงผลใหเกดความผนแปรขนกบผลเสยหายทผเสยหายไดรบ เมอเหตแทรกแซงเกดขน จะสงผลใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลเปลยนแปลงไปดวย ผทท าความเสยสามารถหลดพนจากความรบผดในความเสยหายทเกดขนไดเพราะเหตแทรกแซงกลายเปนเหตใกลชดตอผลแทนการกระท าของจ าเลย อยางไรกดเหตแทรกแซงทจะท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลขาดตอนลงไดนนจะตองเปนเหตแทรกแซงทไมเกยวของกบตวผทกอใหเกดความเสยหายและสงผลถงขนาดทวาเหตดงกลาวท าใหความเสยหายทเกดขนกอนหนาไมมผลทจะท าใหเกดความเสยหายไดเลย ซงจะสงผลใหผกระท าไมตองรบผดของความเสยหายทเกดขนแลว ซงจากการศกษาสามารถสรปหลกทวไปของการเกดเหตแทรกแซงของกฎหมายในตางประเทศพบวาเกดจากกรณและตวอยางในการปรบใชตางๆ ไดดงตอไปนคอ 1. เหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของผเสยหาย (Intervening act of the victim himself) ซงจะมลกษณะทผเสยหายกอใหเกดผลขนในบนปลายเพราะสญชาตญาณทจะหลกเลยง ภยนอนตรายรายแรงทผกระท าจะกอใหเกดขนในตอนแรก 2. เหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของบคคลทสาม (Intervening act of a third person) ซงโดยทวไปของเหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของบคคลทสามนนจะเกดจากการกระท าโดยประมาท อนเปนเหตเกดจากการกระท าของผกระท าในตอนแรก ซงถอวาเปนสงทคาดหมายได 3. เหตแทรกแซงทเกดจากการกระท าของผกระท าในตอนแรกหรอตวผกระท าความผด (Intervening act of defendant) ลกษณะโดยทวไปของการกระท าดงกลาวจะเกดขนจากการกระท าของจ าเลยทเปนผกระท าความผดในครงแรกแลวมการกระท าความผดทตอจากการกระท าแรกโดยประมาทหรอกระท าโดยไมเจตนา

98 4. เหตแทรกแซงทเปนเหตการณซงมใชการกระท าของมนษยหรอเหตการณธรรมชาต (Intervening act of non-human source) จะเปนรปแบบของเหตแทรกแซงทเกดขนจากสงทไมใชฝมอของมนษยมาแทรกแซงระหวางการกระท าในตอนแรกและผลทเกดขน อยางไรกดในกฎหมายตางประเทศนนในเรองของเหตแทรกแซงกจะเปนทงเหตทท าใหผกระท าความผดทจะตองรบโทษหนกขนและเหตทตดความรบผด โดยเหตทท าใหผกระท าความผดทจะตองรบโทษหนกขนหรอตองรบโทษกไดมการกลาวมาในขางตนแลว สวนเหตทตดความรบผดนนในกฎหมายในกลมประเทศคอมมอนลอรไดมการน าหลกในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลทศาลไดพจารณาขอเทจจรงทเกดขนเพอความเปนธรรมในการพจารณาคด เนองจากขอเทจจรงดงกลาวมผลท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลขาดตอนลง (breaking the chain of causation) คอ แมวาการกระท าใหเกดความเสยหายจะถกพจารณาวาเปนความผด แตผกระท าให เกดความเสยหายกไมตองรบผดหากเกดเหตการณหรอมการกระท าทมาท าใหความสมพนธระหวางการกระท าของผกระท าใหเกดความเสยหายและผลเสยนนขาดตอนไป จงเรยกเหตการณนนวา เหตแทรกแซง (a new intervening act) ซงเปนการกระท าเกดขนหลงเหตการณทผกระท าไดกระท าไปสงผลใหมการกระท าใหมและการกระท านนไดกอใหเกดความเสยหายซงท ามผลใหการกระท าของผกระท าเกดความเสยหายมากกวาทควรจะเปน ผลกคอผกระท าใหเกดความเสยหายกไมจ าตองรบผดในความเสยหายนน สรปในเรองของเหตแทรกแซงพบวาในกฎหมายตางประเทศกไดมการพจารณาถง การน าเหตแทรกแซงมาพจารณาในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลวาเหตใดสมควรทจะเปนเหตทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลในความรบผดของผกระท าความผดในตอนแรกอนเนองมาจากการมเหตเขามาแทรกกลางระหวางการกระท าในตอนตนและผลทเกดขน หรอพจารณาเหตใดสมควรทจะท าใหผกระท ากจะตองรบผดแมมเหตเขาแทรกกลางระหวางการกระท าและผลนนเอง ดงนนในเรองของการสรปในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผลจะพบปญหาวา ความสมพนธอยางไรถงจะเปนผลโดยตรง ผลธรรมดาเกดขนเฉพาะซงเหมอนหรอตางจากผลโดยตรงหรอไม และเหตแทรกแซงลกษณะใดทเมอเกดขนแลวไดมผลท าใหความสมพนธระหวางการกระท าและผลไดขาดตอนไป ดงนนจากการศกษาจะพบวาในสวนของความสมพนธระหวางการกระท าและผลผกระท าผดจะตองรบผดในการกระท าของตนหรอไมนนทงในเรองของผลโดยตรง ผลธรรมดาและเหตแทรกแซงลวนเปนเรองเดยวกนทจะตองมกระบวนการพจารณาทเปนล าดบขนคอ เมอมการกระท าของผกระท าความผด การกระท านนจะตองมการกระท าทเขาองคประกอบทางกฎหมายอาญา และมความสมพนธระหวางการกระท าและผลทเปนผลโดยตรงทท าใหผลนนเกด

99 ขนมาเสยกอน เชน ในเรองของการท ารายผกระท าจะตองมเจตนาหรอประมาททผลของการกระท านนเปนผลทเกดขนจากการกระท าดงกลาวคอจะตองเปนผลโดยตรง สวนในเรองผลโดยตรงจะขยายใหเปนผลธรรมดาทจะท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขนหรอไมนน กจะตองมาพจารณาวาผลทเกดขนนนเปนผลทตามธรรมดายอมเกดขนไดหรอไมตามหลกประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 ยกตวอยางเชน กรณทเจตนาท ารายแตผลถงแกความตายอนเกดจากการตดเชอจากการรกษาโดยประมาทของแพทย เชนนเหตดงกลาวเปนเหตทตามวญญชนปกตคนธรรมดาคาดหมายไดผกระท าอาจจะตดเชอในกระแสโลหตจนถงแกความตายจากการรกษาทเกดขนจากการกระท าของผกระท าความผดได แตหากในกรณทก าลงวงเขาไปท ารายผตาย ผตายจงไดวงหนและถกฟาผาตายขณะวงหน เชนนแมวาการกระท าและความตายจะเปนผลโดยตรง แตผกระท ากไมตองรบผดทเกดขนในความตายดงกลาวเพราะการทผตายวงหนไปแลวถกฟาผาจนถงแกความตายนน วญญชนปกตคนธรรมดาไมสามารถคาดหมายไดวาการวงหนจะท าใหถกฟาผาจนถงแกความตาย เชนนผกระท ากไมจ าตองรบผดในความตาย สวนในเรองของเหตแทรกแซงนน เปนเหตทเกดขนขณะหรอหลงจากการกระท าในครงแรกของผกระท าซงเหตแทรกแซงจะน ามาปรบกบขอเทจจรงในเรองของความสมพนธระหวางการกระท าและผลไดนน การกระท าในขนแรกจะตองเปนการกระท าทจะตองเปนผลโดยตรงเสยกอน จงจะสามารถน าเหตแทรกแซงมาปรบกบขอเทจจรงไดเพราะหากการกระท าในขนแรกไมใชผลทท าใหเกดโดยตรงในตอนทาย ผกระท ากจะไมตองรบผด ท าใหไมจ าเปนทจะตองน าเรองเหตแทรกแซงมาพจารณา แตถาการกระท าในขนแรกเปนผลโดยตรงทท าใหเกดผลในตอนทายแลว จงคอยมาพจารณาวาการทเหตแทรกแซงเกดขนมานนเปนเหตทท าใหผกระท าความผดจะตองรบโทษหนกขน หรอ เปนเหตทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลทท าใหผกระท าไมตองรบโทษหนกขน ยกตวอยางเชน กรณทเจตนาท ารายแตผลคอความตาย อนเกดจากความประมาทของแพทยทรกษาโดยประมาทจนท าใหคนไขตดเชอ เชนนความประมาทของแพทยเปนเหตแทรกแซงทเกดจากบคคลทสามทเขามาแทรกระหวางการกระท าในขนตนกบผลทเกดขนของผกระท าความผดในขนแรก จงเปนเรองทจะตองมาพจารณาวาเหตแทรกแซงดงกลาวสงผลท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนหรอไมซงในกรณนเหตแทรกแซงดงกลาวเปนเหตแทรกแซงทวญญชนคาดหมายไดวาสามารถเกดขนได ดงนนจงเปนเหตแทรกแซงทไมตดความสมพนธระหวางการกระท าและผล ผกระท าจงจะตองรบผดในความตายของผกระท าแมวาจะไมเจตนากตาม สวนเหตแทรกแซงทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลยกตวอยางในกรณท ฟาผาผตายในขณะทก าลงวงหนอย เชนนเหตฟาผาจงเปนเหตแทรกแซงดงกลาวทเกดขนจากธรรมชาต ทเมอมาพจารณาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลพบวาเปน

100 เหตทตดความสมพนธระหวางการกระท าและผลในตอนแรก เพราะการทเกดฟาผาเปนเหตทไมสามารถคาดเดาไดท าใหผกระท าไมตองรบผดในผลทเกดขนในตอนหลงนนเอง อยางไรกดในเรองของผลธรรมดาทสงผลท าใหผกระท าจะตองรบโทษหนกขนนนจะตองเปนผลทเกนเจตนาของผกระท า เพราะหากผกระท ารดอยแลววาผลจะตองเกดขนกจะเปนผลโดยตรงเชน กรณตดเชอโดยแพทยหากผกระท ารอยแลวหรอคาดไดวาแพทยในโรงพยาบาลดงกลาวมพฤตกรรมประมาททหากผเสยหายโดนกระท าและไปรกษาในโรงพยาบาลนจะตองตายอยางแนนอน หรอ ไลวงโดยรอยแลววาผตายมวตถเหนยวน าฟาผาจงจงใจวงไลกลางทงจนฟาผาผเสยหายจนถงแกความตาย เชนนผลดงกลาวกจะไมใชผลธรรมดาแตจะเปนผลโดยตรงจากการกระท าความผดอนเกดจากเจตนาของผกระท าความผดในตอนแรกนนเอง 5.2 ขอเสนอแนะ จากการศกษาหลกความสมพนธระหวางการกระท าและผลมาพจารณาความรบผดทางอาญาพบวาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลเปนเรองทมความสลบซบซอน ท าใหเกดปญหาในการตความดงทไดกลาวมาในบทขางตน รวมถงหากพจารณาในกฎหมายตางประเทศกจะพบวามในกฎหมายประเทศตางๆ แมจะมความแตกตางกนในเชงรปแบบการว เคราะหพจารณาในปลกยอยแตในเรองของหลกในการพจารณากมความคลายคลงกนทงในระบบกฎหมายคอมมอนลอวและซววลอว ดงนน ไมวาจะเปนทฤษฎเงอนไขหรอทฤษฎเหตทเหมาะสม สามารถแยกวาถาเปนเรองทฤษฎเงอนไขกพจารณาในเรองของผลของการกระท าทเกดขนถาผลของการกระท าไมเกนกวาทผกระท าตงใจใหเกดผกระท ากจะตองรบผดในผลตามความตงใจของตน ยกตวอยางเชน นายไก ไลยงนายไขโดยตองการใหนายไขถงแกความตาย นายไขวงหนนายไกจนสะดดลมหวฟาดพนจนถงแกความตาย นายไกกตองรบผดในผลทเกดขนจากความตายของนายไข เพราะเปนผลทเกดขนแมจะดผดธรรมดาแตกไมเกนความตงใจของนายไกนนเอง สวนทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอผลธรรมดา จะตองเปนเรองผลทเกดขนสามารถคาดการณได ซงสามารถน ามาใชส าหรบเปนเหตเพมโทษตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 เปนผลตามธรรมดาทเกดขนได โดยเมอมการท ารายกน แลวบาดเจบจนถงแกความตายซงหากบคคลทวไปสามารถคาดการณไดกจะเปนเหตผลทจะมาใชเพมโทษผกระท าในกรณทผกระท าไมไดตงใจทจะท าใหผลนนกคอความตายเกดขน เชน นาย ก ตงใจทจะท ารายนาย ข จนนาย ข สลบกลางทงนา ตอมาฝนตกท าใหน าทวมทงนาท าใหนาย ข ถงแกความตาย เชนนนาย ก

101 กตองรบผดในความตายของนาย ข แมวาจะไมไดตงใจใหนาย ข ถงแกความตายกตามตามหลก ผลธรรมดาทวญญชนสามารถเกดขนไดจากการท ารายของนาย ก ทงนการพจารณาการกระท าและผลนน ยงไมตองพจารณาเจตนาหรอประมาทเพราะฉะนนการท าทผลเกนไปกวาทตงใจกตองดวาเปนผลธรรมดาทท าใหตองรบโทษหนกขน ไมวาผกระท าเจตนาหรอประมาทหรอไม ซงตางจากความเขาใจเดมทจะตองดเรองผลทเกนเจตนา แตจากการศกษาพบวาในเรองของการกระท าและผลนนย งไมตองพจารณาถงเจตนาหรอประมาท เชน การท าราย หรอยงเขาบาดเจบ แลวตอมาผเสยหายเปนบาดทะยกถงแกความตายกด หรอท ารายผตายจนตกน าแลวผตายจมน าตายกด กเปนผลธรรมดาทยอมเกดจากกระท านน อยางไรกดถามการท ารายแลวผเสยหายถกฟาผา ซงเปนเรองทไมใชผลธรรมดา เพราะแมวาผกระท าจะกระท าโดยเจตนาหรอประมาทกแลวแตกไมควรจะตองรบโทษหนกขนเพราะอนเกดจากผลทผดธรรมดาแบบน ท าใหจากการศกษาจงพบวาเมอพจารณาถงหลกของทฤษฎเหตทเหมาะสมกบทฤษฎเงอนไขแลวพบวาทงสองทฤษฎกไมไดมความแตกตางกนมากนก เพราะแมทฤษฎเงอนไขอาจจะมขอบกพรองทมผลท าใหบคคลตองรบผดโดยทไมมขดจ ากด แตขอบกพรองนนกถกจ ากดโดยเหตแทรกแซงตามทไดอธบายมาในขางตน เพราะฉะนนเหตแทรกแซงสามารถทจะจ ากดบทบาทของทฤษฎเงอนไขไดกเพราะเหตแทรกแซงนนโดยหลกจะตองเปนสงทคาดหมายได ยกตวอยาง เชน นายเอใชปนยงนายบไดรบบาดเจบ แลวตอมานายบตดเชอโรคแทรกกดหรอวาปอดบวม กด ถา วญญชนคาดหมายไดวาเหตแทรกแซงนนยอมเกดขนไดจากการกระท าในครงแรก กไมตดระหวางความสมพนธและผล อยางนเปนสงทคาดหมายไดกถอวาเมอคาดหมายไดกอาจเพมโทษในฐานะทเปนผลธรรมดาไดเหมอนกน แตถาผกระท ามเจตนาแลว ในแงทฤษฎเงอนไข การพจารณาผลจงเครงครดขน เชน เอาปนไลยงเขาไป แลวผเสยหายเสยงภยโดดน าตายไปเอง หรอวาไปโดดจากรถ ถาผกระท ามเจตนาฆากจะตองรบผดในผลนดวย เพราะถาผกระท ามเจตนาฆาแลว ผลแหงความตายไมไดเกดขนแลวท าใหผกระท าตองรบโทษหนกขนจากทตนตงใจไว สวนในเรองของประมาทถอวาไมไดตงใจใหเกดผล หรอการทเขาไมเจตนาฆาเนยเคาไมตงใจใหเกดผล ตรงนจะตองใชหลกผลธรรมดาเพอความเปนธรรมแกเขา ดงนนจงพบวาทฤษฎเงอนไขกบทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอผลธรรมดา กมความคลายคลงกนเพราะทฤษฎเงอนไขถกจ ากดโดยเหตแทรกแซง ซงเหตแทรกแซงกตองเปนเรองท วญญชนสามารถคาดหมายได ซงกเปนผลธรรมดาอยางหนง แตอยางไรกตามถาผกระท ามความตงใจใหเกดผลขน ตรงนจะตองน าเอาทฤษฎเงอนไขมาใชอยางเครงครด คอแมผลจะผดธรรมดาไปหรอผลจะเกนความคาดหมายไปมาก กถอวาอยในสวนของทฤษฎเงอนไข เพราะไมใชในกรณทท าใหผกระท า

102 ตองรบโทษหนกขนจงไมสามารถน าหลกผลธรรมดาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 63 มาปรบใชได ดงนนจากการศกษาในเรองความสมพนธระหวางการกระท าและผลในเรอง ทฤษฎเงอนไข ผลโดยตรง เหตแทรกแซงและผลธรรมดาจะพบวา ไมวาความสมพนธในแงของทฤษฎเงอนไขกด ทฤษฎเหตท เหมาะสม ผลธรรมดากดในทส ด ผลกขนอยกบทความสมเหตสมผลหรอการคาดหมายไดของเรองวาเหตตางๆ เหลานกอใหเกดผลอยางไรบาง ซงผลทายทสดของการศกษากจะพบวาเหตตางๆ ทเกดขนมาหลงจากการกระท าของผกระท าในครงแรกนนกคอเหตแทรกแซง ซงจะสงใหเกดผลทงสน 3 ประการคอ เหตทเปนการรวมใหเกดการกระท าความผด เหตเรงใหผลของการกระท าความผดเกดเรวขน และเหตทตดความสมพนธใหผกระท าไมตองรบผด โดยเหตทเปนการรวมใหเกดการกระท าความผดนนเปนเหตทเปนสาระส าคญในการใหเกดการกระท าความผดซงผกระท าจะไมสามารถอางเพอไมใหตนตองรบผดได สวนเหตเรงใหผลของการกระท าความผดเกดเรวขนเปนเหตทอธบายถงการกระท าทสงผลใหผกระท าจะตองมความรบผดเพราะการกระท าของตนไดสงผลใหความเสยหายเกดขนมากกวาเดม ซงเหตทไดกลาวมาทงสองนนจะตองอยภายใตหลกทฤษฎเงอนไขคอจะตองเปนการกระท าทเปนผลโดยตรงทท าใหผลดงกลาวเกดขน และจะตองเปนเหตทเหมาะสมคอเปนเหตทมความสมเหตสมผลทท าใหเกดผลของการกระท าความผดได ในสวนของเหตทตดความสมพนธทท าใหผกระท าไมตองรบผด จะตองเปนเหตทเกดข นแลวไมมความสมเหตสมผลในตวของเหตอนจะเปนการท าใหผกระท าจะตองมความรบผดหรออาจจะเรยกอกอยางหนงเปนเปนเหตทเกดขนโดยไมอาจทจะคาดหมายไดนนเอง สรปในเรองของการศกษาการกระท าและผลในกฎหมายอาญาจะเหนวาทฤษฎเงอนไขกบทฤษฎเหตทเหมาะสมหรอผลธรรมดา มหลกในการปรบใชทแตกตางกนเพยงบางสวนเทานนและโดยสวนใหญจะมการปรบใชทเหมอนกนนนกคอจะตองเปนเรองทผลไมวาจะเปนตามทฤษฎเงอนไขหรอผลธรรมดาตามทฤษฎเหตทเหมาะสมจะตองเปนสงทคาดหมายได อยางไรกดในสวนของความตางของทงสองทฤษฎไมวาจะเปนทฤษฎเงอนไขหรอทฤษฎผลธรรมดากตาม โดยในเรองของทฤษฎเงอนไขเมอเกดเหตแทรกแซงทคาดหมายไดผกระท ากตองรบผดในผลนน แตกมบางกรณทมความแตกตางนนกคอ แมผลทเกดขนจะผดปกตหรอผลทผดธรรมดาแตเมอเปนเหตตามหลกทฤษฎเงอนไขผกระท าตองรบโทษหนกขน ในกรณทผตายถงแกความตายเพราะผกระท ามเจตนาฆาอยแลว เชนไลยงตองการจะใหผตายถงแกความตายอย แตกลบมเหตแทรกแซงเขามาแทรกทท าใหเกดความตายขนนนกคอระหวางวงหนถกงพษกดตายเชนนผกระท ากตองรบผดในความตายของผตายแมวาผลดงกลาวจะผดธรรมดากตาม เพราะผลทเกดขนนนไมเกนเจตนาของผกระท าความผด อยางไรกดหากผกระท า

103 ความผดมเจตนาแคตองการท ารายแตผลทเกดขนผเสยหายถกงกดจนถงแกความตาย เชนนใชหลกทฤษฎเงอนไขใหผกระท าตองรบผดในความตายของผตายไมไดเพราะผลของงกดไมใชผลธรรมดา แตในทางกลบกน กรณทผกระท ามเจตนาฆาผตาย ผตายวงหนไปแลวโดนฟาผาตาย โดยหลกแลวทฤษฎเงอนไขผกระท าความผดจะตองรบผดในความตาย แตอยางไรกตามในเหตทฟาผาเกดขนนนเปนเหตแทรกแซงทคาดหมายไมไดจงเปนเหตตดทท าใหผกระท าไมตองรบผด ดงนนจาก การศกษาคนควาในการเขยนวทยานพนธในฉบบน ชวยทจะท าใหเกดความชดเจนในการจดระบบและการท าความเขาใจในระบบความสมพนธระหวางการกระท าและผลของประเทศไทยเปรยบเทยบกบค าวนจฉยและแนวทางทฤษฎของตางประเทศ รวมถงเปนการก าหนดแนวทางในการวางหลกทฤษฎความสมพนธระหวางการกระท าและผลใหเปนแนวทางเดยวกนในระบบกฎหมายไทยและสอดคลองกบแนวทางทฤษฎของตางประเทศอนจะเปนการพฒนาระบบกฎหมายไทยใหสอดคลองกบบรบททางสงคมทเปลยนแปลงไปในปจจบน ผเขยนจงไดท าการน าเสนอหลกกฎหมายมาใชในการวนจฉยหลกผลโดยตรง ผลธรรมดา และเหตแทรกแซง ตามทระบไวในประมวลกฎหมายอาญาเพอเปนการพฒนาระบบทางกฎหมายไทยตอไป

104

บรรณานกรม

หนงสอและบทความในหนงสอ เกยรตขจร วจนะสวสด . ค ำอธบำยกฎหมำยอำญำ ภำค 1. พมพครงท 10. กรงเทพมหำนคร :

ส ำนกพมพพลสยำม พรนตง (ประเทศไทยจ ำกด), 2551.

___________.รวบรวมหมำยเหตทำยค ำพพำกษำศำลฎกำ : กฎหมำยอำญำ. กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพมหำวทยำลยธรรมศำสตร , 2533.

เกยรตขจร วจนะสวสด และ ทวเกยรต มนะกนษฐ. ค ำถำมและแนวค ำตอบกฎหมำยอำญำ. พมพครงท 7 กรงเทพมหำนคร : คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร , 2552.

ไกรฤกษ เกษมสนต . ค ำอธบำยประมวลกฎหมำยอำญำภำคควำมผด มำตรำ 288 ถงมำตรำ 366 . กรงเทพมหำนคร : ส ำนกอบรมศกษำกฎหมำยแหงเนตบณฑตยสภำ , 2550.

คณต ณ นคร. กฎหมำยอำญำภำคควำมผด. พมพครงท 5 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพมหำวทยำลยธรรมศำสตร , 2531.

___________. กฎหมำยอำญำภำคทวไป. พมพครงท 3 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชนจ ำกด , 2551.

___________. ประมวลกฎหมำยอำญำหลกกฎหมำยและพนฐำนกำรเขำใจ . พมพครงท 9 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชนจ ำกด , 2551.

จตต ตงศภทย. กฎหมำยอำญำ ภำค ๑. พมพครงท 11 นนทบร : บรษท ศนยกำรพมพเพชรรง จ ำกด, 2555.

ทวเกยรต มนะกนษฐ. หลกกฎหมำยอำญำภำคทวไป. พมพครงท 14 แกไขเพมเตม กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชน, 2559.

_______________. ประมวลกฎหมำยอำญำฉบบอำงอง. พมพครงท 35 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชน, 2559.

_______________. ค ำอธบำยกฎหมำยอำญำภำคทวไป. พมพครงท 16 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชน, 2558.

105

_______________.หลกกฎหมำยอำญำภำคควำมผด. พมพครงท 11 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพ

วญญชน, 2559.

_______________.มมมองใหมในกฎหมำยอำญำ. พมพครงท 3 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพ วญญชน, 2556.

_______________. กฎหมำยเบองตนทำงธรกจ. พมพครงท 15 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพมหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2556.

บญเพรำะ แสงเทยน . กฎหมำยอำญำ 1 (ภำคบทบญญตทวไป) แนวประยกต. พมพครงท 2 กรงเทพมหำนคร : บรษทวทยพฒน จ ำกด , 2547.

บญชำ พวศรพนธ . กฎหมำยอำญำ (ฉบบตวบทยอ) . กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพพลสยำม , 2548.

บลลงก จระบญศร, เอกสำรประกอบค ำบรรยำยในหวขอ Criminal Law. กรงเทพมหำนคร : โครงกำรอบรมสงเสรมควำมรดำนภำษำและกฎหมำยตำงประเทศ ส ำนกอบรมศกษำกฎหมำยเนตบณฑตยสภำ,2558

ประภำศน อวยชย . ประมวลกฎหมำยอำญำเลมท 2 มำตรำ 59 ถงมำตรำ 106. กรงเทพมหำนคร : สภำสงคมสงเครำะหแหงประเทศไทย ในพระบรมรำชปถมภ , 2545.

พฒน เนยมกญชร . ค ำอธบำยเรยงมำตรำประมวลกฎหมำยอำญำ . พมพครงท 2 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพนตบรรณกำร , 2548.

สมพร พรหมหตำธร . กฎหมำยอำญำฉบบชำวบำน (เลม 1) . กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพนตธรรม , 2547.

สมศกด เอยมพลบใหญ . เกรดกฎหมำยอำญำ มำตรำ 1 – 208 . พมพครงท 6 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพบณฑตอกษร , 2554.

__________________ . เหตบรรเทำโทษ เหตยกเวนควำมรบผด เหตยกเวนโทษ เหตลดหยอนควำมรบผด และกำรรอกำรลงโทษ (ตำมประมวลกฎหมำยอำญำแกไขใหมป 2545). กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพบณฑตอกษร , 2546.

สนท สนนศลป . ค ำอธบำยประมวลกฎหมำยอำญำ แยกองคประกอบครบทกมำตรำ . พมพครงท 2 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพสตรไพศำล , 2552.

106

สถตย ไพเรำะ . ค ำอธบำยประมวลกฎหมำยอำญำ มำตรำ 209 – มำตรำ 287 และมำตรำ 367 –

398 . พมพครงท 3 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกอบรมศกษำกฎหมำยแหงเนตบณฑตยสภำ , 2554.

แสวง บญเฉลมวภำส. หลกกฎหมำยอำญำ. พมพครงท 5 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพ วญญชน, 2551.

สจต ปญญำพฤกษ. หลกอำญำ. พมพครงท 8 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพตนไผ , 2553.

สวฒน ศรพงษสวรรณ. ค ำอธบำยประมวลกฎหมำยอำญำ. พมพครงท 6 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพนตบรรณกำร , 2554.

สรศกด ลขสทธวฒนกล. ปญหำพเศษในกฎหมำยอำญำ. กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชน จ ำกด , 2547.

__________________.ประมวลกฎหมำยอำญำ ฉบบหวเรองเรยงมำตรำแกไขเพมเตมลำสด ตำม พ.ร.บ. แกไขเพมเตมกฎหมำยประมวลอำญำ (ฉบบท 21) พ.ศ. 2551. พมพครงท 5 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชน จ ำกด , 2555.

สรสทธ แสงวโรจนพฒน . ว เครำะหค ำพพำกษำศำลฎกำดวยหลกกฎหมำยอำญำเยอรมน . กรงเทพมหำนคร: ส ำนกพมพเจรญรฐกำรพมพ, 2558.

หยด แสงอทย . กฎหมำยอำญำภำค 1. พมพครงท 21 กรงเทพมหำนคร : บรษทฐำนกำรพมพ จ ำกด , 2556.

____________. กฎหมำยอำญำภำค 2 – 3 . พมพครงท 7 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพมหำวทยำลยธรรมศำสตร , 2538.

____________. ค ำอธบำยกฎหมำยลกษณะอำญำ ร.ศ. 127 . พมพครงท 6 กรงเทพมหำนคร : ส ำนกพมพวญญชน จ ำกด , 2548.

____________. ประมวลกฎหมำยอำญำศกษำทำงค ำพพำกษำศำลฎกำ . พมพครงท 2 กรงเทพมหำนคร : โรงพมพเฟองอกษร , 2511.

107

บทความวารสาร โกเมน ภทรภรมย. “ควำมสมพนธระหวำงกำรกระท ำและผลแหงกำรกระท ำ”. บทบณฑตย. เลมท

30. ตอน 1 (2516) : 104.

คณต ณ นคร. “ปญหำกำรกระท ำและผล.” วำรสำรนตศำสตร ปท 12 ฉบบท 2 , (2524) : 116.

จตต ตงศภทย และเกยรตขจร วจนะสวสด . “สนทนำหลกและปญหำในกฎหมำยอำญำภำคทวไป.” วำรสำรนตศำสตร ปท 16 ฉบบท 2 , (2529) : 1-24.

ทวเกยรต มนะกนษฐ. “ควำมรบผดทำงอำญำโดยบงเอญ.” วำรสำรนตศำสตร ปท 23 ฉบบท 1 , (2536) : 130-139.

_______________. “หมำยเหตเกยวกบทฤษฎเงอนไข.” รวมบทควำมในทำงวชำกำร เนองในโอกำสครบรอบ 84 ป ศำสตรำจำรยจตต ตงศภทย , (2536) : 17-26.

บลลงก จระบญศร. “เอกสำรประกอบค ำบรรยำยในหวขอ Criminal Law” โครงกำรอบรมสงเสรมควำมรดำนภำษำและกฎหมำยตำงประเทศ ส ำนกอบรมศกษำกฎหมำยเนตบณฑตยสภำ , (2558) : 18.

สำยหยด แสงอทย. “ควำมสมพนธระหวำงกำรกระท ำและผลในคดอำญำ.” บทบณฑตย เลมท 11ตอน 5 (2482) : 883-884.

สทธอรรถนฤมนตร, พระ. “ผลใกลหรอไกลกบเหต.” วำรสำรกฎหมำย ปท 4 ฉบบท 1 (2521) : 28.

วทยานพนธ จรงจต บญเชย . “มำตรฐำนกำรพสจนในคดอำญำ.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร

มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2549.

ชยภทร นศำมณวงศ. “ควำมสมพนธระหวำงกำรกระท ำและผลในกฎหมำยละเมด .” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2550.

นรนทร ไทรฟก . “กำรรบโทษหนกขนเนองจำกกำรเพมโทษกบเหตฉกรรจในคดอำญำ ,” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย , 2529.

108

บญหยด พนธเพง . “กำรลงโทษผกระท ำผดทำงอำญำ.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร

มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2502.

พลลำภ กนทำ. “ผลธรรมดำตำมประมวลกฎหมำยอำญำมำตรำ 63 : ศกษำแนวควำมคดและค ำวนจฉยของศำลในประเทศไทย .” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2543.

ศทธน อยสวสด. “กฎหมำยอำญำกบควำมงมงำย.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2554.

สมบต ดำวแจง . “ขอสนนษฐำนควำมรบผดในกฎหมำยอำญำ.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2543.

สรสทธ แสงวโรจนพฒน, “ผลของกำรกระท ำในกฎหมำยอำญำ : ศกษำเฉพำะกรณผลทเปนกำรกออนตรำย.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรรมศำสตร, 2535.

สรเศรษฐ หนำงำน . “นตวธกบกำรวนจฉยควำมผดอำญำของไทย.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร มหำวทยำลยธรกจบณฑตย , 2549.

สเมธ ก ำพลรตน. “กำรพสจนเจตนำในทำงอำญำ.” วทยำนพนธมหำบณฑต คณะนตศำสตร จฬำลงกรณมหำวทยำลย , 2527.

เอกสารอเลกทรอนกส คด Époux X v. Mutuelle d'assurance du corp sanitaire français

JCP2000II10438seehttp://www.utexas.edu/law/academics/centers/transnational/work_new/french/case.php?id=1213

คด Fonds de garantie automobile v. Hazevis JCP 1971. 2. 16733 http://www.utexas.edu/law/academics/centers/transnational/work_new/french/case.php?id=1214

คด People v. Stamp 2 Cal. App. 3d 203 (1969) http:// law.justia.com/cases/california/court-of-appeal/3d/2/203.html.

คด Rex v. Beech (1912) 7 Cr App. R. 197 see http://www.rjerrard.co.uk/law/ articles/assault2.htm.

109

คด Sindell v Abbott labs, 26 Cal. 3d 588, 607 P.2d 924, 163 Cal. Rptr. 132 (1980)

(Mosk, J.) (4-3 decision), cert. denied, 101 S. Ct. 286 (1980) see Richard P. Murray, Sindell v. Abbott Laboratories: A Market Share Approach to DES Causation, 69 Cal. L. Rev. 1179 (1981). Available at: http://scholarship.law.berkeley.edu/californialawreview/vol69/iss4/12

คด Topp v London Country Bus [1993] 1 WLR 976 Court of Appeal. http://www.e-lawresources.co.uk/Topp-v-London-Country-Bus.php.

แนวคดควำมสมพนธระหวำงกำรกระท ำและผล < http://en.wikipedia.org/wiki/Causality>

ศำสตรำ โตออน “E-magazine : for-rsu-law : เพอลอวรงสต : ทฤษฎควำมรบผดในทำงภำวะวสย, 2552.” http://forrsulaw.blogspot.com/2009/08/blog-post_06.html

BOOKS Catherine Elliott. French Criminal Law. First published. (Portland: Willan Publishing , 2001.)

George P. Fletcher. Rethinking Criminal Law. Bostion : Little, Brown and Company Press, 1978.

Hart and Honore, Causation in the Law 2ndedn (1985). Janet Loveless. Complete Criminal Law : Text, Case, and Materials, Third Edition

(New York : Oxford University Press, 2012.)

John Anderson. Criminal Law Guidebook. : Third Edition (Melbourne : Oxford University Press, 2011.)

Kadish and Paulsen, “Criminal Law”, Little, Brown and Co., 1975

Markesinis, B.S. A comparative introduction to the German law of torts,

Wayne R. LaFave. Criminal Law. Fourth Edition. MN : West Group Press, 2003.

110

ARTICLE

Alan Norrie. “A Critique of Criminal Causation.” Modern Law Review 54 (September

1991) : 5

Arthur Leavens. “A Causation Approach to Criminal Omission.” 79 Cal. L. Rev 547 (1988).

Breda Midson. “Teaching Causation in Criminal Law: Learning to think like policy analysis.” 2011 http://www.ler.edu.au/Vol%2020%20PDFs/Midson.pdf

Eric Colvin. “Causation in Criminal Law.” Bond Law Review Vol. 1 Issue 2 Articles 7 (1989)

111

ประวตผเขยน ชอ นายพลสทธ จระสนตมโน วนเดอนปเกด 24 พฤษภาคม 2527 วฒการศกษา ต าแหนง

ปการศกษา 2549 : ศลปศาสตรบณฑต (สงคมวทยา) มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2550 : ศลปศาสตรบณฑต (รฐศาสตร) มหาวทยาลยรามค าแหง ปการศกษา 2552 : บรหารธรกจมหาบณฑต (การตลาด) มหาวทยาลยรามค าแหง ปการศกษา 2555 : นตศาสตรบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร เลขานการตลาการศาลรฐธรรมนญ

ประสบการณท างาน 2556 – ปจจบน : ล ส านกงานศาลรฐธรรมนญ 2554 – 2555 : าทการตลาด บรษท ซพออลล จ ากด (มหาชน) 2552 – 2553 : ธนาคารเกยรตนาคน จ ากด 2549 – 2552 : เจ าหน าทวเคราะหกลยทธธรกจ บรษทเคานเตอรเซอรวส จ ากด