คมอส ำหรบผหญง ส ำหรบกำรรกษำโรคมะเรงเตำนม

กรมบรกำรดำนสขภำพรฐแคลฟอรเนย แผนกกำรตรวจหำและกำรรกษำโรคมะเรง

January 2016

บทน ำ ................................................................... 2

กำรขอควำมคดเหนทสอง ........................................................... 3

ขอมลเพมเตม ...................................................................... 3

เกยวกบมะเรงเตำนม ...................................................................... 5

มะเรงเตำนมคออะไร? ............................................................. 5

อะไรคอสำเหตของมะเรงเตำนม? ................................................... 5

มะเรงเตำนมพบบอยแคไหน? ...................................................... 6

ประเภทของมะเรงมดลก .................................................................. 7

มะเรงเตำนมแบบไมลกลำม ......................................................... 7

มะเรงเตำนมแบบลกลำม ............................................................ 7

มะเรงเตำนมประเภททพบไมบอย ................................................... 8

ระยะของมะเรงเตำนม ..................................................................... 9

กำรทดสอบเพมเตม ................................................................ 10

ประเภทของกำรรกษำ ..................................................................... 14

กำรรกษำเฉพำะทและกำรรกษำในทกระบบของรำงกำย............................... 14

กำรรกษำดวยยำเสรมและกำรรกษำดวยยำกอนผำตดหรอฉำยรงส ............................ 14

กำรผำตด ................................................................................. 15

กำรผำตดแบบอนรกษเตำนม ........................................................ 15

กำรตดเตำนม ...................................................................... 16

กำรผำตดตอมน ำเหลองออกไปบำงสวน ............................................. 17

กำรรกษำดวยรงส ......................................................................... 18

กำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอก ..................................................... 18

กำรรกษำดวยรงสแบบภำยใน ....................................................... 20

กำรรกษำดวยเคมบ ำบด .................................................................... 21

กำรรกษำดวยฮอรโมน .................................................................... 22

สารบญ

ยำบลอกฮอรโมน ................................................................... 22

ยำลดระดบฮอรโมน ................................................................. 23

กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง ........................................................... 24

กำรทดลองทำงคลนก ...................................................................... 25

กำรรกษำแบบเสรม ........................................................................ 27

กำรรกษำตำมระยะ ........................................................................ 29

มะเรงเตำนมก ำเรบ .................................................................. 31

กำรผำตดสรำงเตำนมใหม .................................................................. 32

กำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเตำนมเทยม .............................................. 32

กำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเน อเยอของตวเอง .......................... 33

กำรสรำงหวนมและฐำนหวนมใหม ................................... 34

เตำนมเทยม ......................................................... 35

กำรตดตำมผลหลงกำรรกษำ ........................................... 36

ค ำทควรร ................................................................ 38

2

บทน ำ

รฐแคลฟอรเนยก ำหนดใหแพทยของคณมอบคมอฉบบนใหกบคณหำกคณไดรบกำรวนจฉยวำเปนมะเรงเตำนม คมอฉบบนจะใหขอมลเกยวกบกำรรกษำประเภทตำง ๆ ทคณสำมำรถเลอกรกษำได

กำรทคณรวำมวธกำรรกษำใดบำงจะชวยใหคณไดตดสนใจดวยตวคณเองวำคณจะเลอกวธรกษำประเภทใด

ในขณะทคณอำนคมอฉบบนอยำลมวำคมอฉบบนไมไดมจดประสงคเพอใชแทนค ำแนะน ำของแพทยของคณแตคณสำมำรถใชคมอฉบบนเปนอกแหลงขอมลหนงทใหคณไดเรยนร เกยวกบตวเลอกตำง ๆ แพทยของคณและสมำชกคนอน ๆ ในทมงำนดแลสขภำพของคณจะชวยตดสนใจวำแผนกำรกษำใดดทสดส ำหรบคณ

ส ำหรบผหญงบำงคนควรจะเรมกำรรกษำทนท แตส ำหรบผปวยทเพงไดรบกำรวนจฉยสวนมำกควรใชเวลำในกำรเลอกวธกำรรกษำทดทสด อำนขอมลทงหมดในคมอฉบบนอยำงละเอยดโดยปฏบตตำมค ำแนะน ำตอไปน

• อำนสวนตำง ๆ ในคมอตำมทคณตองกำร คณไมจ ำเปนตองอำนทงหมดในครงเดยว

• ใหเพอนหรอสมำชกในครอบครวอำนคมอกบคณ เพอนและครอบครวของคณจะเปนแรงสนบสนนทส ำคญ

• ดควำมหมำยของค ำทคณไมรควำมหมำยใน ค ำทควรร ดำนหลงคมอ เตรยมปำกกำหรอดนสอไวส ำหรบจดขอมล

• เขยนค ำถำมไวถำมแพทยกอนทคณจะนดพบแพทย คมอฉบบนจะใหค ำแนะน ำวำคณควรจะถำมอะไร

• พำเพอนและสมำชกในครอบครวไปดวยเมอคณไปพบแพทยเพอชวยจ ำสงทแพทยพด ชวยถำม หรอชวยฟงไปกบคณ

• หำกคณไมเขำใจสงทแพทยของคณพด ขอใหแพทยอธบำยให ชดเจน บอกใหแพทยของคณพดในภำษำทคณเขำใจ

• เกบบนทกและเอกสำรของคณใหเปนระเบยบ แฟมแบบแบงเอกสำรจะชวยใหคณสำมำรถเกบเอกสำรส ำคญไดอยำงเปนระเบยบเพอใหงำยตอกำรคนหำเมอคณตองกำร

• พกสมดบนทกเลมเลก ๆ ในกระเปำของคณไวจดค ำถำมและควำมคดของคณ

• ตดสนใจวำคณตองกำรขอมลมำกนอยแคไหน ผหญงบำงคน

คยกบแพทยของคณและสมาชกในทมดแลสขภาพของคณเกยวกบความจ าเปนดานการแพทยและขอกงวลของคณ พวกเขาเปนผเช ยวชาญในการชวยเหลอผหญงทเปนมะเรงเตานม

3

ตองกำรรทกอยำงเกยวกบมะเรงเตำนมในขณะทคนอน ๆ ไมตองกำรรรำยละเอยด เลอกวธทดทสดส ำหรบคณ

การขอความคดเหนทสอง

กอนทจะเรมกำรรกษำ คณอำจตองกำรควำมคดเหนทสอง ควำมคดเหนทสองเปนกำรยนยนกำรวนจฉยมะเรงหรอแผนกำรรกษำ และมนกเปนสทธของคณดวย

บรษทประกนสวนมำกจะยอมจำยเงนส ำหรบกำรขอควำมคดเหนทสอง อยำงไรกตำมกอนทจะนดพบแพทยอกทำนหนงตรวจสอบใหแนใจวำคณสำมำรถเบกคำใชจำยจำกประกนของคณได กรมธรรมอำจระบวำคณตองเลอกผใหบรกำรสขภำพในรำยชอทระบไวหรอไดรบกำรสงตอจำกแพทยของคณเทำนน แพทยคนเคยกบกำรทผปวนจะขอควำมคดเหนทสองและยนดทจะใหขอมลเกยวกบกำรขอควำมคดเหนทสอง

ขอมลเพมเตม

คมอฉบบนคอจดเรมตนในกำรเรยนรวธกำรรกษำตำง ๆ แตอำจจะไมรวมถงวธกำรรกษำทงหมดหรอระบผลขำงเคยงหรอปญหำทเกดขนทงหมดทคณจ ำเปนตองร หำกคณตองกำรขอมลเพมเตมคณสำมำรถตดตอสมำคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกำ หรอสถำบนมะเรงแหงชำต เนอหำและบรกำรสวนมำกจะเปนภำษำองกฤษและภำษำสเปน หำกคณตองกำรภำษำอน ๆ สมำคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกำสำมำรถชวยคณหำขอมลทคณตองกำรได

สมาคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกา หรอ American Cancer Society (ACS)

โทร 1 800-227-2345 หรอไปท

www.cancer.org ACS จะใหขอมลเกยวกบมะเรงในทก ๆ ดำนผำนบรกำรสำยดวน เวบไซต และสงพมพ คณยงสำมำรถสอบถำมขอมลเกยวกบกจกรรม ขำวสำร และโปรแกรม

พเศษตำง ๆ ได เชน Reach to Recovery

และ Look Good Feel Better โปรแกรมเหลำนมอำสำสมครทเชยวชำญคอยใหกำรสนบสนนและชวยเหลอผหญงทเปนโรคมะเรงเตำนมกอน ระหวำง และหลงจำกกำรรกษำ

คดค าถามไวกอนทจะโทรไปสอบถาม เขยนค าถามลงในกระดาษกอนทจะโทรและเตรยมพรอมทจะจดขอมล

4

สถาบนมะเรงแหงชาต หรอ National Cancer Institute (NCI)

โทร 1 800-422-6237 หรอไปทเวบไซต

www.cancer.gov. ผเชยวชำญดำนขอมลของ NCI จะคอยใหควำม

ชวยเหลอคณผำนสำยดวนหรอผำน LiveHelp บนเวบไซตของ NCI

(โปรดสงเกตวำ LiveHelp เปนบรกำรเฉพำะภำษำองกฤษเทำนน)

ผหญงบางคนอาจตองการคยกบผหญงทเคยไดรบการรกษามะเรงเตานมมาแลว สมาคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกาและสถาบนมะเรงแหงชาตสามารถชวยคณไดในการตดตอบคคลหรอกลมสนบสนนในพนทของคณได

5

เกยวกบ มะเรงเตำนม

มะเรงเตานมคออะไร?

เตำนมของผหญงประกอบไปดวยเนอเยอไขมน ตอมน ำนม (ตอมทผลตน ำนม) และทอ (ทอทสงน ำนมไปทหวนม) มะเรงเตำนมกอตวขนเมอเซลลในเตำนมผดปกตและเรมโตและแบงตวอยำงไมสำมำรถควบคมได หำกไมไดรบกำรรกษำเซลลทผดปกตเหลำนอำจลกลำมและท ำใหเนอเยอบรเวณใกลเคยงเสยหำยได มนอำจจะลกลำมไปยงสวนอน ๆ ของรำงกำยผำนกระแสเลอดหรอผำนระบบน ำเหลองได

อะไรคอสาเหตของมะเรงเตานม?

เรำยงไมรวำสำเหตของมะเรงเตำนมคออะไรหรอท ำไมผหญงบำงคนเปนและคนอน ๆ ไมเปนซงยงคงเปนเรองทมกำรวจยกนอยำงตอเนอง แตเรำร

วำ:

• ผหญงเปนมะเรงเตำนมมำกกวำผชำย (ประมำณ 99% ของผทเปนมะเรงเตำนมเปนผหญง)

• ผหญงสงวยเปนมะเรงเตำนมมำกกวำผหญงสำว (เกอบ 80% ของผทเปนมะเรงเตำนมเปนผหญงอำยมำกกวำ 50 ป)

• ผหญงสวนมำกทเปนมะเรงเตำนมไมมสมำชกในครอบครวทเปน

มะเรงเตำนม (นอยกวำ 15% ของผทเปนมะเรงเตำนมมสมำชกในครอบครวทเปนมะเรงเตำนม)

• ผหญงสวนมำกทเปนมะเรงเตำนมไมมปจจยเสยงนอกจำกอำยทมำกขนและกำรเปนผหญง (ปจจยเสยงคอส งทเพมโอกำสทจะเปนมะเรงเตำนม)

เรำยงรวำมะเรงเตำนมไมไดมสำเหตมำจำกคำเฟอน ผลตภณฑระงบเหงอ บรำแบบมโครงเสรมใตอก กำรท ำแทง สยอมผม กำรบำดเจบทเตำนม หรอกำรอำศยอยใกลสำยไฟฟำ และมะเรงเตำนมไมใชโรคตดตอ คณจะไมสำมำรถตดโรคมะเรงเตำนมจำกผอ นได

มะเรงเตานมพบบอยแคไหน?

มะเรงเตำนมเปนมะเรงทพบบอยทสดเปนอนดบทสองในผหญง รองมำจำกมะเรงผวหนง

• 1 ใน 8 คนของผหญงทมอำยถง 80 ปมโอกำสเปนมะเรงเตำนมได

6

ในขณะทมชวตอย

• ในแคลฟอรเนยผหญงประมำณ 25,000 คนไดรบกำรวนจฉยวำเปนมะเรงเตำนมในแตละป

• ในสหรฐอเมรกำผหญงประมำณ 230,000 คนไดรบกำรวนจฉยวำเปนมะเรงเตำนมในแตละป

• ปจจบนมผรอดชวตจำกมะเรงเตำนมประมำณ 2.8 คนในสหรฐอเมรกำ

7

กำรรจกประเภทตำง ๆ ของมะเรงเตำนมจะชวยใหคณเขำใจวธกำรรกษำ

ของคณ มะเรงมสองประเภทหลก ๆ:

• แบบไมลกลำม

• แบบลกลำม

มะเรงเตานมแบบไมลกลาม

มะเรงเตำนมทไมกระจำยไปจำกจดเรมตนในเตำนมเรยกวำมะเรงแบบไมลกลำมหรอมะเรง

ระยะตน ๆ หรอ carcinoma in situ

(carcinoma คอรปแบบของมะเรง และ “in

situ” หมำยถง ณ สถำนท) คณอำจจะไดยนเกยวกบมะเรงระยะตน ๆ สองประเภท ซงหนงในสองประเภทไมใชมะเรงจรง

มะเรงตอมน านม หรอ Lobular Carcinoma in Situ (LCIS) คอ

สภำวะทพบเซลลทผดปกตในตอมน ำนม แมวำจะเรยกวำมะเรงแต LCIS ไมถอวำเปนมะเรงจรง มนเปนเพยงสญญำณเตอนวำผปวยมควำมเสยงท

จะเปนมะเรงเตำนมมำกขน LCIS ไมจ ำเปนตองมกำรรกษำ แตควรตรวจตดตำมผลเพอดกำรเปลยนแปลง แพทยของคณอำจบอกใหคณพจำรณำกำรบ ำบดบำงอยำงเพอชวยลดควำมเสยงของคณ

มะเรงเตานมระยะศนย หรอ Ductal Carcinoma in Situ (DCIS) คอมะเรงแบบไมลกลำมทพบในทอน ำนมของเตำนมและไมกระจำยไปนอก

ทอน ำนม อยำงไรกตำมในบำงรำย DCIS จะคอย ๆ เปลยนเปนมะเรงเตำนมแบบลกลำมไดหำกไมไดรบกำรรกษำ เนองจำกเรำไมรวำกอนเนอช นใดจะกลำยเปนมะเรงเตำนมแบบลกลำมจงแนะน ำใหผำตดเอำเนอรำยออก

และตำมดวยกำรรกษำดวยรงส ประมำณ 20% ของมะเรงเตำนมทไดรบ

กำรวนจฉยใหมจะเปน DCIS

มะเรงเตานมแบบลกลาม

มะเรงเตำนมแบบลกลำม (แทรกซม) คอมะเรงทกระจำยจำกจดเรมตนใน

เตำนมไปยงเนอเยอใกลเคยง ประมำณ 80% ของมะเรงเตำนมทงหมดเปนแบบลกลำมซงมหลำยประเภท

มะเรงระยะศนยแบบลกลาม หรอ Invasive Ductal Carcinoma

(IDC) คอมะเรงเตำนมแบบลกลำมทพบบอยทสด ชอของมนอธบำยให เหนวำมะเรงทเรมจำกทอน ำนมไดทะลผนงทอน ำนมและลกลำมไปยงเนอเยอใกลเคยง มนอำจจะลกลำมหรอไมลกลำมไปยงตอมน ำเหลอง

ใกลเคยงหรอสวนอน ๆ ของรำงกำยกได ประมำณ 80% ของมะเรงเตำนม

แบบลกลำมคอ IDC

ประเภทของ มะเรงเตำนม

รอยละแปดสบเกาของผหญงทไดรบการวนจฉยวาเปนมะเรงเตานมสามารถคาดหวงผลการรกษาทตองการไดตามขอมลจากสมาคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกา

8

มะเรงตอมน านมแบบลกลาม หรอ Invasive Lobular Carcinoma

(ILC) คอมะเรงทเรมและลกลำมจำกตอมน ำนมไปยงเนอเยอใกลเคยง

เชนเดยวกบ IDC มนอำจจะกระจำยหรอไมกระจำยไปยงตอมน ำนมหรอ

สวนอน ๆของรำงกำยกได ประมำณ 10% ของมะเรงเตำนมแบบลกลำมคอมะเรงประเภทน

มะเรงเตานมประเภททพบไมคอยบอย

มะเรงเตำนมแบบลกลำมประเภทอน ๆ จะเกดขนกบผหญงไมกคน เชน มะเรงเตำ

นมแบบอกเสบซงมประมำณ 1% ถง 3% ของผปวยทงหมดทเพงไดรบกำรวนจฉย ประเภทมะเรงทพบไมบอยอน ๆ บำงครงเรยกวำ “ประเภทพเศษ” ประกอบไปดวยมะเรงไขกระดก มะเรงทอน ำเหลอง มะเรงมวซนส มะเรงพำพลลำร มะเรงไครบรฟอรม มะเรงเตำนมเมตะพลำสตก และมะเรงตอน ำลำย และอน ๆ อกมำกมำย มะเรงเตำนมของผหญงอำจจะผสมกนได หมำยถง อำจมลกษณะพเศษของมะเรงมำกกวำหนงประเภทได โดยทวไปกำรรกษำมะเรงเตำนมประเภทพเศษเหลำนมเปนวธกำร

เดยวกนกบมะเรงทอน ำนมแบบลกลำม - แมบำงประเภท เชน มะเรงเตำนมแบบอกเสบตองมกำรรกษำเชงรกทนท

มะเรงเตานมแบบอกเสบ

มะเรงเตำนมแบบอกเสบ หรอ

Inflammatory Breast Cancer

(IBC) คอมะเรงแบบลกลำมทพบไมบอยและเตบโตไดอยำงรวดเรวทมกจะเกดขนอยำงทนท อำกำรหลกของมนคอเตำนมบวมและแดง (เศษสำมสวนสของเตำนม) ผวเตำนมอำจจะมรอยบมเหมอนผวสม บำงครงเตำนมอำจมกอนทสำมำรถรสกไดในระหวำงกำรตรวจรำงกำยแตสวนมำกจะไมสำมำรถรสกได

IBC มโอกำสกระจำยไปยงสวนอน ๆ ของรำงกำยไดมำกกวำมะเรงเตำนมประเภทอน ๆ ดวยเหตนเองมะเรงประเภทนจงจ ำเปนตองมกำรรกษำเชงรก

9

กำรระบระยะของมะเรงเตำนมเปนระบบกำรใหคะแนนทอธบำยถงขอบเขตของมะเรงในรำงกำยทคณและแพทยของคณสำมำรถน ำไปใชในกำรตดสนใจวำจะรกษำดวยวธใด (ดกำรรกษำ

ตำมระยะ หนำ 29) ระยะของมะเรงยงถกน ำไปใชคำดกำรณวำมะเรงเตำนมจะตอบสนองกบกำรรกษำอยำงไร

ระยะของมะเรงเตำนมขนอยกบ:

• เปนมะเรงแบบลกลำมหรอแบบไมลกลำม

• ขนำดของมะเรง

• เปนมะเรงในตอมน ำเหลองหรอไม

• มะเรงไดกระจำยไปยงสวนอน ๆ ของรำงกำยหรอยง

ขอมลส ำหรบกำรระบระยะไดมำจำกผลกำรตรวจรำงกำย กำรตดเนอตรวจ และกำรตรวจดวยภำพของคณ (เรยกวำระยะกำรตรวจทำงคลนก) และจำกผลของกำรผำตดเพอเอำเนอรำยออก (เรยกวำระยะพยำธวทยำ) อำจมกำรตรวจเลอดดวยกได

ระยะทใชตวเลขโรมน

มะเรงเตำนมมระยะหลก ๆ หำระยะ คอ ระยะ 0 1 2 3 และ 4 (ระยะ 1 2

และ 3 ถกแบงออกเปนประเภทยอย ๆ) ระยะ 0 คอมะเรงเตำนมแบบไม

ลกลำม ระยะ 1 คอมะเรงเตำนมแบบลกลำม

นอกจำกระยะทใชตวเลขโรมนแลวแพทยของคณอำจใชระยะ TNM:

T คอ ขนำดของเนองอก หรอ Tumor

ระยะของ มะเรงเตำนม

ขอมลทคณควรทราบ

กำรกระจำยของมะเรงเตำนมบำงครงแบงเปนแบบเฉพำะจด แบบเฉพำะบรเวณ หรอแบบกระจำยได

มะเรงเฉพาะจด จะไมกระจำยออกไปนอกเตำนม

มะเรงเฉพาะบรเวณ จะกระจำยไปยงตอน ำเหลอง โดยปกตจะกระจำยไปยงตอมน ำเหลองใตรกแร

มะเรงแบบกระจายได จะกระจำยไปยงสวนอน ๆ ของรำงกำยผำนกระแสเลอดหรอระบบน ำเหลอง

ไมวามะเรงเตานมของคณจะเปนประเภทใดหรออยในระยะใด คณสามารถรกษามนได

10

N คอ มตอมน ำเหลอง หรอ Node ในบรเวณนนเกยวของหรอไม

M คอ กำรแพรกระจำย หรอ Metastasis (กำรกระจำยของมะเรงไปยงสวนตำง ๆ ของรำงกำยทอยไกล)

ด ระยะของมะเรงเตำนม หนำ 12 ส ำหรบขอมลโดยละเอยดเกยวกบระยะของมะเรงเตำนม

การทดสอบเพมเตม

มกำรทดสอบใหหองปฏบตกำรทใหขอมลเพมเตมเกยวกบมะเรงของคณ ขอมลเพมเตมและระยะของมะเรงจะชวยใหคณและแพทยของคณตดสนเลอกแผนกำรรกษำทดทสด

การทดสอบตวรบฮอรโมน: กำรทดสอบนจะแสดงวำมตวรบเอสโตรเจนและ/หรอโปรเจสเตอโรนในเซลลมะเรงของคณหรอไม มะเรงเตำนมทมตวรบฮอรโมนชนดใดชนดหนงหรอทงสองชนดเรยกวำมะเรงเตำนมทมตวรบฮอรโมน มะเรงเตำนมทมตวรบฮอรโมนจ ำเปนตองใชฮอรโมน (เอสโตรเจนหรอโปรเจนเตอโรน) เพอกำรเตบโต มะเรงเตำนมทงหมด

- ทงแบบลกลำมและไมลกลำม - ควรไดรบกำรทดสอบวำมตวรบฮอรโมนหรอไม มกำรรกษำทจะชวยหยดฮอรโมนไมใหมะเรงเตบโตได

(ดกำรรกษำดวยฮอรโมน หนำ 22)

มะเรงเตำนมประมำณ 2 ในสำม 3 รำยเปนแบบมตวรบฮอรโมน

การทดสอบตวรบ HER2: กำร

ทดสอบนจะวดสำรทเรยกวำ HER2

(หรอ HER2/neu) ในมะเรงเตำนมแบบลกลำม เซลลมะเรงเตำนมทม

โปรตน HER2 บนพนผวมำกเปนพเศษเรยกวำมะเรงเตำนมแบบม

HER2 เชนเดยวกบตวรบฮอรโมน มกำรรกษำทจะชวยหยดกำรเตบโตของเซลลมะเรงเหลำนและไมใหมนกระจำยไปยงสวนอน ๆ ของรำงกำย

ได (ด กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง หนำ 24) ผหญงทเปนมะเรงเตำ

นมประมำณ 1 ใน 5 รำยเปนมะเรงแบบม HER2

การทดสอบการแสดงออกของยน: กำรทดสอบนจะดรปแบบตำง ๆ ของขนในเซลลมะเรง แพทยหลำยคนใชกำรทดสอบนเพอชวยวำงแผนกำรรกษำและประเมนควำมเสยงของกำรกระจำยของมะเรงหรอกำรกลบมำอกครงของมะเรง แตกไมใชกำรทดสอบทจ ำเปนในทกรำย สอบถำมแพทยวำคณจ ำเปนตองท ำกำรทดสอบกำรแสดงออกของยนหรอไม

มะเรงเตานมแบบไมมตวรบท งสามประเภท

มะเรงเตำนมแบบไมมตวรบทงสำมประเภทคอมะเรงเตำนมทไมมตวรบฮอรโมนทงสองประเภท (เอสโตรเจน

และโปรเจสเตอโรน) และ HER2 เนองจำกเซลลมะเรงไมมตวรบทงสำมนกำรรกษำดวยยำฮอรโมน (เชน สำรยบยงทำมอกซเฟนหรออโรมำเทส) หรอยำรกษำแบบเจำะจง

เซลลมะเรง (เชน ยำ trastuzumab) จะไมสำมำรถหยดกำรเตบโตของมะเรงได แตจ ำเปนตองใชเคมบ ำบดแทน แมวำจะอยในระยะแรก ๆ กตำม

มะเรงเตำนมประมำณ 15% เปนแบบไมมตวรบทงสำมประเภท

11

การทดสอบพนธกรรม: ขนอยกบประวตดำนกำรแพทยและประวตของครอบครวของคณ แพทยของคณอำจแนะน ำใหท ำกำรทดสอบพนธกรรมได กำรทดสอบพนธกรรมจะตรวจสอบดเอนเอของคณเพอดวำคณเปนมะเรงเตำนมทำงกรรมพนธหรอไม (มะเรงทสงทอดจำกพอแมไปสลก) ผลกำรทดสอบอำจถกน ำไปใชในกำรวำงแผนกำรรกษำได

มะเรงเตำนมเพยงแค 5% ถง 10% เทำนนทเปนมะเรงเตำนมทำงกรรมพนธ

ค าถามส าหรบแพทยของคณ...

* ฉนเปนมะเรงเตำนมประเภทใด?

* มะเรงเตำนมของฉนอยในระยะใด?

* มะเรงเตำนมของฉนอยในระดบใด?

* มะเรงเตำนมของฉนมตวรบฮอรโมนหรอไม?

* มะเรงของฉนไดรบกำรทดสอบวำม HER2 แลวหรอยง?

* กำรทดสอบพนธกรรมจะเปนประโยชนส ำหรบฉนหรอครอบครวของฉนหรอไม?

* ฉนตองท ำกำรทดสอบอน ๆ อกหรอไม?

* ถำฉนตองกำรควำมคดเหนทสองฉนจะตองท ำอยำงไร?

* ฉนมตวเลอกในกำรรกษำอะไรบำง?

* คณแนะน ำกำรรกษำแบบใดและท ำไม?

* ฉนตองเรมรกษำเมอใด?

* มะเรงของฉนจะตอบสนองตอกำรรกษำอยำงไร?

* กำรรกษำมคำใชจำยประมำณเทำไหร?

* ฉนสำมำรถเบกประกนได หรอไม?

* มผรอดชวตจำกมะเรงเตำนมทรกษำดวยวธเหลำนทฉนสำมำรถคยดวยไดหรอไม?

* ฉนจะตองโทรหำใครหำกฉนมค ำถำมเพมเตม?

12

ระยะตำง ๆ ของมะเรงเตำนม

ระยะ 0

ไมมหลกฐำนของมะเรงทกระจำยจำกจดเรมในเตำนม มะเรงระยะ 0 ไมมกำรลกลำมไปยงเนอเยอใกลเคยง

ระยะ 1A

เนองอกบรเวณเตำนมมขนำด 2 ซม. หรอเลกกวำ และไมพบมะเรงในตอมน ำเหลอง

ระยะ 1B

เนองอกบรเวณเตำนมมขนำด 2 ซม. หรอเลกกวำ (หรอไมมเนองอก) และ

พบกลมเซลลมะเรงขนำดเลก (ระหวำง 0.2 และ 2.00 มม.) ในตอม

น ำเหลองใตรกแร 1 ถง 3 ตอม

ระยะ 2A

เนองอกบรเวณเตำนมมขนำด 2 ซม. หรอเลกกวำ (หรอไมมเนองอก) และ

พบมะเรง (ใหญกวำ 2.0 มม.) ในตอมน ำเหลองใตรกแร 1 ถง 3 ตอม หรอในตอมน ำเหลองใกลกระดกหนำอก

หรอ

มเนองอกระหวำง 2 และ 5 ซม. และไมพบมะเรงในตอน ำเหลอง

ระยะ 2B

เนองอกบรเวณเตำนมมขนำด 2 และ 5 ซม. และเซลลมะเรงกลมเลก ๆ

(ระหวำง 0.2 และ 2.00 มม.) ในตอมน ำเหลอง

หรอ

พบเนองอกระหวำง 2 หรอ 5 ซม. และ มะเรงในตอมน ำเหลองใตรกแร 1 ถง

3 ตอม หรอในตอมน ำเหลองใกลกระดกหนำอก

หรอ

มเนองอกขนำดใหญกวำ 5 ซม. และไมพบมะเรงในตอน ำเหลอง

ระยะ 3A

เนองอกบรเวณเตำนมทกขนำด (หรอไมพบเนองอก) และ พบมะเรงในตอม

น ำเหลองใตรกแร 4 ถง 9 ตอม หรอในตอมน ำเหลองใกลกระดกหนำอก

หรอ

มเนองอกขนำดใหญกวำ 5 ซม. และ เซลลมะเรงกลมเลก ๆ (ระหวำง 0.2

และ 2.00 มม.) ในตอมน ำเหลอง หรอ

มเนองอกขนำดใหญกวำ 5 ซม. และ พบมะเรงในตอมน ำเหลองใตรกแร 1

ถง 3 ตอม หรอในตอมน ำเหลองใกลกระดกหนำอก

13

ระยะ 3B

เนองอกบรเวณเตำนมทกขนำด (หรอไมพบเนองอก) และ มะเรงไดกระจำยไปทผนงอกและ/หรอผวของเตำนมและท ำใหเกดอำกำรบวมหรอเปนแผล

และอำจพบมะเรงในตอมน ำเหลองใตรกแรไดถง 9 ตอม หรอตอมน ำเหลองใกลกระดกหนำอก

(มะเรงเตำนมแบบอกเสบเปนมะเรงทอยในระยะ 3B เปนอยำงต ำ แตอำจอย

ในระยะ 3C หรอระยะ 4 กได)

ระยะ 3C

เนองอกบรเวณเตำนมทกขนำด (หรอไมพบเนองอก) และ มะเรงไดกระจำยไปทผวของเตำนมและท ำใหเกดอำกำรบวมหรอเปนแผลและ/หรอได กระจำยไปทผนงอก

และพบมะเรงในตอมน ำเหลองใตรกแรตงแต 10 ตอมขนไป หรอตอมน ำเหลองเหนอหรอใตกระดกไหปลำรำ หรอในตอมน ำเหลองใตรกแรและตอมน ำเหลองใกลกระดกหนำอก

ระยะ 4

เนองอกบรเวณเตำนมทกขนำด และ พบมะเรงในสวนอน ๆ ของรำงกำย สวนมำกในกระดก ปอด ตบ หรอสมอง

1 cm

2 ซม.

ขนำดจรงหนวยเปนเซนตเมตร:

5 ซม.

14

มกำรรกษำมะเรงเตำนมหลก ๆ หำประเภท กำรเลอกวธรกษำและล ำดบกำรรกษำขนอยกบสถำนกำรณเฉพำะของผหญงแตละคน

• กำรผำตด

• กำรรกษำดวยรงส

• เคมบ ำบด

• กำรรกษำดวยฮอรโมน

• กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง

ปจจยหลำยอยำงจะกระทบแผนกำรรกษำของคณ ซงรวมถงระยะของ

มะเรงของคณ มะเรงแบบมตวรบฮอรโมนหรอแบบม HER2 ผลของกำรทดสอบกำรแสดงออกของยน และ/หรอกำรทดสอบตำง ๆ เพอดวำมะเรงของคณเปนแบบกรรมพนธหรอไม อำยและสถำนกำรณหมดระดของคณ และสขภำพโดยรวมของคณ วถชวตและสงทคณชอบเปนกำรสวนตวกเปนปจจยทส ำคญในกำรวำงแผนกำรรกษำดวยเชนกน

การรกษาเฉพาะทและการรกษาในทกระบบของรางกาย

กำรรกษำมะเรงถกจดอยในกลมกำรรกษำเฉพำะทหรอกำรรกษำในทกระบบของรำงกำย

การรกษาเฉพาะท ถกใชเพอก ำจดหรอท ำลำยมะเรงโดยตรงในททพบมน ซงพนทขนำดเลก ๆ รอบ ๆ เนองอกจะไดรบผลกระทบไปดวย กำรผำตดและกำรรกษำดวยรงสเปนตวอยำงของกำรรกษำเฉพำะท

การรกษาในทกระบบของรางกาย ประกอบไปดวยกำรรกษำทสงไปทวรำงกำยเพอไปใหถงเซลลมะเรงในทก ๆ ท เคมบ ำบด กำรรกษำดวยฮอรโมน และกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงเปนตวอยำงของกำรรกษำในทกระบบของรำงกำย

การรกษาดวยยาเสรมและการรกษาดวยยากอนผาตดหรอฉายรงส

กำรรกษำดวยยำเสรมและกำรรกษำดวยยำกอนผำตดหรอฉำยรงสคอกำรรกษำทอำจไดรบกอนและ/หรอหลงกำรรกษำหลก (โดยปกตคอกำรผำตด)

การรกษาดวยยากอนผาตดหรอฉายรงส ถกใชกอนกำรผำตดเพอลดขนำดของมะเรง กำรลดขนำดของมะเรงจะท ำใหผหญงบำงคนทเปนมะเรงขนำดใหญสำมำรถเลอกกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมแทนทกำรตดเตำนมได กำรรกษำดวยยำกอนผำตดหรอฉำยรงสยงท ำใหแพทยสำมำรถเหนผลของยำบำงตวหรอยำหลำยตวผสมกนในผปวยแตละรำยได

การรกษาดวยยาเสรมคอกำรรกษำทใชหลงกำรผำตดเพอลดควำมเสยงทมะเรงจะกลบมำอก แมวำจะดเหมอนวำมะเรงจะหมดไปแลวบำงครง

ผหญงสวนมากจะตองรบการผาตดและการรกษาอน ๆ อกอยางนอยหนงประเภท

กำรรกษำ ประเภทของ

15

แพทยจะแนะน ำใหใชกำรรกษำดวยยำเสรมเปนมำตรกำรเพอควำมปลอดภยเพมเตมในบำงกรณทเซลลมะเรงหนเขำไปในกระแสเลอด ถำปลอยทงไวนำนเซลลเหลำนอำจกระจำยมะเรงไปจดอน ๆ ในรำงกำยได กำรรกษำดวยยำเสรมจะชวยลดควำมเสยงน

ทงกำรรกษำดวยยำกอนผำตดหรอฉำยรงสและกำรรกษำดวยยำเสรมส ำหรบมะเรงเตำนมอำจรวมถงเคมบ ำบด กำรรกษำดวยฮอรโมน กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง และ/หรอกำรรกษำดวยรงส กำรรกษำเหลำนอำจถกน ำไปใชเปนกำรรกษำหลกได (แทนกำรผำตด) ส ำหรบผหญงทไดรบกำรวนจฉยวำเปนมะเรงเตำนมระยะลกลำม

กำรผำตด

กำรผำตดเปนกำรรกษำทพบบอยทสดส ำหรบมะเรงเตำนม กำรผำตดใช เปนกำรตดตอมน ำเหลองใตรกแรทงหรอตดเปนตวอยำง (หรอทเรยกวำตอน ำเหลองทรกแร) จดประสงคของกำรตดตอน ำเหลองทงคอเพอดวำมะเรงไดกระจำยไปนอกเตำนมหรอไม (ด กำรตดตอน ำเหลองทง หนำ 17)

กำรผำตดเพอก ำจดมะเรงมสองประเภทหลก ๆ:

• กำรผำตดแบบอนรกษเตำนม

• กำรตดเตำนม

การผาตดแบบอนรกษเตานม

กำรผำตดแบบอนรกษเตำนม (หรอเรยกวำ กำรตดเฉพำะกอนมะเรงออก หรอกำรตดเตำนมบำงสวน) จะก ำจดมะเรงไปพรอม ๆ กบขอบของเนอเยอทปกตขนำดเลก ๆ (เรยกวำสวนทไมไดเปนมะเรงหรอสวนทสะอำด) เปำหมำของกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมคอกำรรกษำเตำนมให ไดมำกทสดเทำทจะท ำไดในขณะทก ำจดมะเรงทงหมด ในระหวำงกรผำตดมะเรงแบบลกลำมอำจมกำรตดตอน ำเหลองใตรกแรทงหนงตอมหรอมำกกวำทงเพอดวำมะเรงไดกระจำยไปนอกเตำนมหรอไม (ด กำรตดตอน ำเหลองทง หนำ 17) กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมมกจะตำมดวยกำรรกษำดวยรงสเพอชวยท ำลำยเซลลมะเรงทเหลออย

ผหญงทมมะเรงเตำนมในพนทขนำดเลกทสำมำรถรกษำดวยรงสไดมกจะเลอกกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม (แทนกำรตดเตำนม) กำรศกษำวจยไดแสดงใหเหนหลำยครงวำกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมทตำมดวยกำรรกษำดวยรงสมประสทธภำพเทำกบกำรตดเตำนมส ำหรบมะเรงเตำนมระยะแรก

ปญหาทอาจเกดขนได

กำรผำตดแบบอนรกษเตำนม

16

กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมอำจท ำใหเกดกำรบวม ปวด และเจบเตำนมชวครำวได อำจมแผลเปนตรงบรเวณทผำตด อำจมกำรตดเชอของแผล แผลหำยชำ มปฏกรยำตอยำสลบ และอำกำรเลอดออกมำกเกนไปจำกกำรผำตดทกประเภทไดแตพบไมบอยนก บำงครงจ ำเปนตองมกำรผำตดอกครง (เรยกวำกำรตดซ ำ) หำกกำรผำตดครงแรกไมสำมำรถก ำจดมะเรงไดทงหมด (เรยกวำสวนทเปนบวก) ขนอยกบปรมำณเนอเยอทถกตดออกกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมอำจท ำใหเกดแผลเปนขนำดเลกและมกจะท ำใหเกดรอยเวำ (รอยบม) ในเตำนม ผหญงสวนมำกสำมำรถท ำเตำนมใหมไดแตไมคอยจะจ ำเปนทจะตองมกำรผำตดประเภทน (ดกำรผำตดสรำงเตำนมใหม หนำ 32) กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมทมกำรตดตอมน ำเหลองทงอำจสงผลใหเกดอำกำรชำบรเวณตนแขนและบรเวณรกแร ท ำใหแขนหรอไหลเคลอนไหวไดนอยลง และ/หรอแขนบวมได (ด เกยวกบภำวะบวมน ำเหลอง หนำ 19)

การตดเตานม

กำรตดเตำนมคอกำรผำตดทจะตดเตำนมทงหมดทงเพอรกษำมะเรงเตำนม มประเภทหลก ๆ สองประเภท

การตดเตานมท งหมด (หรอเรยกวำกำรตดเฉพำะเตำนมออก) จะตดเตำนมออกซงรวมถงหวนมแตจะไมตดตอน ำเหลองใตรกแรออก วธนมกใช

ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมระยะศนย หรอ DCIS ทมพนทขนำดใหญหรอหลำยพนท และใชเพอลดควำมเสยงในผหญงทมโอกำสสงทจะเปนมะเรงเตำนม (เรยกวำกำรตดเตำนมเพอปองกนโรค) กำรตดเนอเยอเตำนมทงเกอบทงหมดโดยเหลอเซลลเตำนมไวสองสำมเซลลทอำจกลำยเปนมะเรงได

การตดเตานม ตอมน าเหลอง และกลามเนอหนาอกบางสวนออกจะตดเตำนมออก รวมถงหวนม ตอมน ำเหลองใตรกแรบำงสวน และเนอเยอเหนอกลำมเนอหนำอก กำรตดเตำนมเปนวธทจ ำเปนหำกพบมะเรงมำกกวำหนงจดในเตำนม หรอหำกมะเรงมขนำดใหญมำกเมอเทยบกบขนำดของเตำนม แพทยมกจะแนะน ำวธนส ำหรบผหญงทไมสำมำรถหรอไมตองกำรรกษำดวยรงสหลงกำรผำตด นอกจำกนผหญงบำงคนทสำมำรถเลอกกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมอำจจะเลอกกำรตดเตำนมกได

ผหญงสวนมำกทเลอกกำรตดเตำนมสำมำรถท ำกำรผำตดสรำงเตำนมใหมได ขนอยกบประเภทของกำรผำตดกำรสรำงเตำนมใหมผปวยสำมำรถท ำหรอเรมกำรผำตดสรำงเตำนมใหมในเวลำเดยวกนทท ำกำรตดเตำนมได

(เรยกวำกำรสรำงเตำนมใหมทนท) หรอในเวลำอนได (กำรสรำงเตำนมใหมในภำยหลง) ส ำหรบผหญงทมแผนทจะสรำงเตำนมใหมทนท อำจใช วธกำรสงวนผวหนงเมอท ำกำรตดเตำนมทงหมดหรอ กำรตดเตำนมท งหมด (เฉพำะเตำนม) กำรตดเตำนม ตอมน ำเหลอง และกลำมเน อหนำอกบำงสวนออก

17

กำรตดเตำนม ตอมน ำเหลอง และกลำมเนอหนำอกบำงสวนออก โดยปกตกำรสรำงเตำนมใหมไมจ ำเปนส ำหรบผหญงทท ำกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม

ปญหาทอาจเกดขนได

ควำมเสยงทมำพรอมกบกำรตดเตำนมนนเหมอนกนกบกำรผำตดใหญอน ๆ ซงรวมถงกำรตดเชอ ปญหำเกยวกบกำรหำยเปนปกตของแผล อำกำรเลอดไหลอยำงผดปกต และควำมเสยงของเลอดแขงตว ยำสลบจะมควำมเสยงมำกกวำยำชำเฉพำะจดแตกยงเปนควำมเสยงทต ำมำก เชนเดยวกบกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม กำรตดเตำนมทมกำรตดตอมน ำเหลองทงอำจสงผลใหเกดอำกำรชำทตนแขนและบรเวณ ท ำใหแขนหรอไหลเคลอนไหวไดนอยลง และ/หรอแขนบวมได (ด เกยวกบภำวะบวมน ำเหลอง หนำ 19)

การตดตอน าเหลอง

กำรตดตอมน ำเหลองทงสำมำรถท ำไดกบกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมหรอกำรตดเตำนมกได มสองประเภทหลก ๆ

การตดตอมน าเหลองทรกแร หรอ Axillary Lymph Node

Dissection (ALND) จะตดตอมน ำเหลอง (โดยปกตตงแต 10 ตอมขนไป) ทงจำกบรเวณรกแร หลงจำกนนตอน ำเหลองจะถกตรวจสอบใตกลองจลทรรศนเพอดวำมเซลลมะเรงหรอไม หำกพบมะเรงแสดงวำเซลลมะเรงอำจกระจำยไปยงสวนอน ๆ ของรำงกำยแลวกได

การผาตดตอมน าเหลองเซนตเนล หรอ Sentinel Lymph Node

Biopsy (SLNB) เปนวธกำรใหมแบบสองกลองเพอดวำมะเรงไดกระจำย

ไปแลวหรอยง SLNB จะตดตอมน ำเหลองออก 1 ถง 3 ตอม (เรยกวำตอมเซนตเนล) กอน ทเปนไปไดมำกทสดมเซลลมะเรง หำกไมพบเซลลมะเรงในตอมเซนตเนลผเชยวชำญสวนมำกเชอวำควำมเสยงท

มะเรงจะกระจำยไปสวนอน ๆ ของรำงกำยนนต ำมำก SLNB สำมำรถ

น ำไปใชกบผหญงบำงคนทมเนองอกขนำด 5 ซม. หรอเลกกวำและมตอมน ำเหลองทรสกปกตกอนกำรผำตดได

ปญหาทอาจเกดขนได

นอกจำกควำมเสยงปกตของกำรผำตด (กำรตดเชอ ปญหำเกยวกบกำรหำยเปนปกตของแผล ปญหำเกยวกบยำสลบ ฯลฯ) ขอกงวลหลกของ ALND คอภำวะบวมจำกน ำเหลอง ผลขำงเคยงอน ๆ ทอำจเกดขนไดคออำกำรชำทตนแขน (อำจเปนแบบชวครำวหรอถำวรกได) และกำรเคลอนไหวบรเวณแขนและ/หรอไหลลดลง เนองจำก SLBN ตดตอมน ำเหลองนอยกวำ ALND ควำมเสยงทจะเกดปญหำทอำจเกดขนไดซ งรวมถงภำวะบวกจำกน ำเหลองจงต ำกวำมำก

กำรรกษำดวยรงส

กำรรกษำดวยรงส คอกำรรกษำเฉพำะททใชท ำลำยเซลลมะเรงทอำจเหลออยหลงกำรผำตด สวนมำกจะใชวธน หลงจำกกำรผำตดแบบอนรกษเตำนมเพอลดควำมเสยงของกำรกลบมำของมะเรง อำจใชวธน หลงจำกกำรตด

18

เตำนมไดดวยหำกเน องอกมขนำดใหญกวำ 5 ซม. หรอพบมะเรงในตอมน ำเหลอง กำรรกษำดวยรงสยงใชเพอรกษำมะเรงทกระจำยไปสวนอน ๆ ของรำงกำยแลวดวย กำรฉำยรงสไมใชส ำหรบผหญงทก ำลงมครรภ

กำรรกษำดวยรงสมสองประเภทหลก ๆ:

• กำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอก

• กำรรกษำดวยรงสแบบภำยใน

การรกษาดวยรงสแบบภายนอก

กำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอกจะสงรงสพลงงำนสงไปทบรเวณเตำนม

และบำงครงสงไปท (อำนตอหนำ 20) ตอมน ำเหลองใตรกแร รงสจะถกสงไปจำกเครองทอยภำยนอกรำงกำยทเรยกวำเครองเรงอนภำค กำรรกษำดวยวธนจะไมเจบ ซงจะเหมอนกบกำรเอกซเรย และเปนกำรรกษำ

ส ำหรบผปวยนอก กำรรกษำจะใหวนละครง 5 วนตอสปดำห นเปนกำรรกษำดวยรงสทใชบอยทสดส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนม

การฉายรงสมะเรงเตานมเฉพาะสวน หรอ Accelerated Partial

Breast Irradiation (APBI) คอวธใหมทจะฉำยรงสปรมำณมำกขนในแต

ละวนไปยงสวนทเลกลงของเตำนม APBI สำมำรถใหไดจำกกำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอกหรอทใชบอยกวำคอดวยวธกำรวำงวสดกมมนตรงสภำยในรำงกำย (เรยกวำกำรรกษำดวยรงสแบบภำยใน) โดยปกตผปวยจะ

ไดรบกำรรกษำดวย APBI วนละสองครงโดยใชวธกำรรกษำดวยรงสแบบ

ภำยนอกหรอแบบภำยในและปกตจะเสรจใน 1 สปดำห ผหญงทตองกำร

เรยนรเพมเตมเกยวกบ APBI ควรคยกบแพทยของตน

การฉายรงสระหวางการผาตด หรอ Intraoperative Radiation

Therapy (IORT) เปนอกประเภทหนงของกำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอกทเปนกำรฉำยรงสครงเดยวระหวำงกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม

หลงจำกมะเรงถกตดทงแลว IORT เปนวธใหมดวยเชนกนและมเพยงบำงศนยรกษำมะเรงเทำนนทสำมำรถรกษำดวยวธนได

ปจจบนแพทยยงไมเหนดวยวำ IORT เปนวธกำรรกษำทดเทำกบกำรกำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอกแบบดงเดมส ำหรบผหญงทท ำกำรผำตดเอำเฉพำะเนองอกออก ปจจบนก ำลงมกำรวจยเพมเตม

ปญหาทอาจเกดขนได

ผลขำงเคยงทพบบอยทสดของกำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอกคอควำมเหนอยลำ (ควำมออนเพลย) ผลขำงเคยงอน ๆ อำจรวมถงผวหนงเปลยนแปลง เชน อำกำรบวม รอยแดง อำกำรคน หรออำกำรแหงในบรเวณทไดรบกำรรกษำ เมอใกลจะรกษำเสรจผวหนงอำจจะรสกเจบหรอชนได ส ำหรบผหญงบำงคนหนำอกทไดรบกำรรกษำอำจแขงขนหรอเลกลงได และอำจมควำมรสกออนไหวมำกขนหรอนอยลงไดดวยเชนกน โดยเฉพำะอยำงยงในบรเวณหวนม กำรฉำยรงสไปยงตอมน ำเหลองใต รกแรอำจเพมโอกำสทอำจเกดภำวะบวมจำกน ำเหลองได (ด เกยวกบภำวะบวมจำกน ำเหลอง หนำ 19)

เปาหมายของการรกษาดวยรงสคอการท าลายเซลลมะเรงโดยสรางความเสยหายตอเนอเย อปกตใหนอยทสดเทาทจะท าได

19

เกยวกบภำวะบวมจำกน ำเหลอง

ตอมน ำเหลองมอยทวรำงกำยซงรวมถง คอ หนำอก หนำทอง ขำหนบ และรกแร

ตอมน ำเหลองเปนสวนหนงของระบบน ำเหลองซงจะกรองของเสยและวสดแปลกปลอมจำกของเหลง

(ทเรยกวำน ำเหลอง) เพอชวยตอตำนกำรตดเช อและเช อโรค

กำรตดตอมน ำเหลองใตรกแรท งหรอกำรฉำยรงสไปทใตรกแรอำจท ำใหกำรไหลของน ำเหลองตำมปกตหยดลงได

เมอน ำเหลองไมไหลมนจะสะสมในเน อเยอและท ำใหบวมได อำกำรบวมน - ทอำจเกดข นทมอ ขอมอ ขอศอก

หรอท งแขนได - เรยกวำภำวะบวมจำกน ำเหลอง

ภำวะบวมจำกน ำเหลองอำจเรมไมนำนหลงจำกกำรรกษำหรอหลำยปตอมำกได

อำกำรมต งแตเลกนอยไปจนถงข นรนแรง

ปจจบนเรำไมสำมำรถรไดวำใครจะมภำวะบวมจำกน ำเหลองหรอเมอไหรจะมภำวะน เกดข นได

อยำงไรกตำมคณสำมำรถท ำสงตอไปน เพอลดควำมเสยงได:

• ปองกนตวเองจำกกำรลมและกระดกหก ดแลแขนทไดรบผลกระทบเปนพเศษ

• หลกเลยงอณหภมรอนจดหรอเยนจด ซงรวมถงแผนท ำควำมรอนและถงน ำแขง

• หลกเลยงแผลไหม ซงรวมถงอำกำรไหมแดด

• หลกเลยงไมใหผวของแขนทไดรบผลกระทบถกแทง ซงรวมถงกำรฉดยำ กำรเจำะเลอด กำรฝงเขม กำรถกสตวกด

และแผลถลอก

• หลกเลยงกำรบบรด ซงรวมถงปลอกแขนวดควำมดนโลหต เครองประดบและเส อผำทแนนเกนไป

สำยรดยกทรงหรอเส อช นในบำง ๆ และสะพำยกระเปำหนก ๆ บนไหลทไดรบผลกระทบ

• หลกเลยงอำกำรเคลดและกำรใชแรงมำกเกนไปโดยกำรท ำใหรำงกำยของคณกลบมำแขงแกรงเหมอนเดมโดยกำร

คอย ๆ ออกก ำลงกำย

• ถำมแพทยของคณวำคณควรใสปลอกรดกลำมเน อแขนในบำงสถำกำรณ เชน ในกำรเดนทำงดวยเครองบนหรอไม

• รกษำอนำมยทดทก ๆ วน รกษำควำมสะอำดของแขนทไดรบผลกระทบและท ำใหแหงอยเสมอ

สงทส ำคญ! คณควรรำยงำนใหแพทยของคณทรำบทนทเกยวกบอำกำรบวมหรอควำมรสกแนนหรอหนกทมอ ขอมอ

ขอศอก ไหล หรอท งแขน ภำวะบวมจำกน ำเหลองสำมำรถรกษำไดงำยข นเมอมนเพงเรมตน

เพอเรยนรเพมเตมเกยวกบกำรปองกนและกำรรกษำภำวะบวมจำกน ำเหลอง

คยกบแพทยของคณและนกบ ำบดภำวะบวมจำกน ำเหลอทไดรบกำรรบรอง

คณสำมำรถตดตอเครอขำยภำวะบวมจำกน ำเหลองแหงชำตไดโดยโทร 1 800-541-3259 หรอไปทเวบไซต

www.lymphnet.org

20

การรกษาดวยรงสแบบภายใน

กำรรกษำดวยรงสแบบภำยใน (หรอทเรยกวำกำรรกษำดวยรงสระยะใกล) เปนอกวธหนงในกำรฉำยรงส วสดกมมนตรงส (ทอยในหลอดเลก ๆ) จะถกใสไวรำงกำยใกล ๆ บรเวณทตดมะเรงทง วธนมกจะใชกบกำรรกษำรงสแบบภำยนอกเพอเพมรงสไปทบรเวณทมเนองอก วธนสำมำรถใชเปนวธเดยวไดดวยเชนกน แพทยของคณจะพจำรณำขนำดและจดของมะเรงเพอตดสนวำกำรรกษำดวยรงสแบบภำยในเปนวธทเหมำะสมส ำหรบคณหรอไม

ปญหาทอาจเกดขนได

เมอเทยบกบกำรรกษำดวยรงสแบบภำยนอกแบบดงเดมแลวผลขำงเคยงของกำรรกษำดวยรงสแบบภำยในนนโดยทวไปแลวนอยกวำและเบำกวำเนองจำกมระยะกำรรกษำทสนกวำ ผลขำงเคยงอำจรวมถงรอยแดง รอยช ำ เจบเตำนม และกำรตดเชอ

เคมบ ำบด

เคมบ ำบดเปนกำรรกษำในทกระบบของรำงกำยโดยใชยำท ำลำยหรอท ำใหเซลลมะเรงเตบโตชำลงในทกทในรำงกำย เคมบ ำบดอำจใหทำงปำก (ยำเมด) หรอกำรฉดเขำเสนเลอด (ไอว) เคมบ ำบดจะใหซ ำ ๆ กน เชน ครงละสปดำหหรอทก ๆ สองสปดำห และมกจะใชเวลำหลำยเดอน ตำรำงกำรรกษำของผหญงแตละคนจะตำงกนขนอยกบยำทใช

เคมบ ำบดใชไดหลำยวธเพอรกษำมะเรงเตำนม:

• กอนกำรผำตด เพอท ำใหมะเรงขนำดใหญเลกลง

• หลงกำรผำตด เพอลดควำมเสยงของกำรกลบมำของมะเรง

• หลงหรอแทนกำรผำตด เพอรกษำมะเรงทไดกระจำยไปแลว

ยำเคมบ ำบดทใชบอยทสดส ำหรบกำรรกษำมะเรงเตำนมระยะแรกคอ ยำแอนทรำไซคลน (เชน ยำดอกโซรบซน หรอยำเอพรบซซน) และยำแทกซแซน (เชน ยำแพคลแทกเซล หรอยำดอกเซแทกเซล) ยำเหลำนสำมำรถใชรวมกบยำอน ๆ ได เชน ยำฟลออโรยรำซล ยำซยโคลฟอสฟำไมด หรอยำคำรโบพลำตน มะเรงเตำนมระยะสดทำยมกจะไดรบกำรรกษำดวยยำเคมบ ำบดชนดเดยวแมวำยำหลำยชนดรวมกนจะสำมำรถใชได

ปญหาทอาจเกดขนได

ผลขำงเคยงของเคมบ ำบดขนอยกบยำทใช ปรมำณ ระยะเวลำในกำรรกษำโดยรวม และผหญงแตละคน ผลขำงเคยงทพบบอยทสดคออำกำรออนแรงและควำมลำ คลนไสและอำเจยน เบออำหำร น ำหนกเปลยน เลบเปลยน และผมรวง (ผมจะขนใหมหลงจำกกำรรกษำ) แผลในปำก ทองรวง หรอทองผกเปนอำกำรทพบนอยกวำ มควำมเปนไปไดมำกกวำทจะเกดกำรตดเชอในระหวำงกำรรกษำ ผปวยควรระมดระวงเปนพเศษเพอหลกเลยงสถำนกำรณทเพมควำมเสยงน เปนไปไดทจะมกำรเปลยนแปลงระยะสน-ระยะยำวในกำรใชควำมคดและควำมจ ำ ยำเคมบ ำบดบำงตวอำจ

21

ท ำใหเกดควำมเสยหำยทมผลเปนระยะเวลำนำนตอหวใจ ปอด ตบ และไตได แพทยจะคอยเฝำดผลขำงเคยงเหลำนอยำงใกลชด ในผหญงสำวเคมบ ำบดอำจท ำใหไมสำมำรถมลกไดหรอหมดระดกอนเวลำ ผหญงทยงไมหมดระดควรพดคยกบแพทยเกยวกบกำรคมก ำเนดและวำงแผนส ำหรบกำรตงครรภในอนำคตกอนทจะเรมกำรรกษำ

กำรรกษำดวยฮอรโมน

กำรรกษำดวยฮอรโมนเปนกำรรกษำในทกระบบของรำงกำยทใชวธกำรบลอกหรอลดปรมำณฮอรโมนในรำงกำย วธใชส ำหรบผหญงทมะเรงเตำนมตองใชฮอรโมนเพอเตบโต (เรยกวำมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน) กำรรกษำดวยฮอรโมนมกจะใชหลงจำกกำรผำตด (กำรรกษำดวยยำเสรม) เพอลดควำมเสยงของกำรกลบมำของมะเรงแตกสำมำรถใชกอนผำตดได (กำรรกษำดวยยำกอนผำตดหรอฉำยรงส) วธนยงใชเพอรกษำมะเรงเตำนมทกลบมำหลงจำกกำรรกษำหรอมะเรงเตำนมทไดกระจำยไปแลว

กำรรกษำดวยฮอรโมนมหลำยประเภท บำงประเภทบลอกตวรบฮอรโมนในเซลลมะเรงเตำนมในขณะทยำตวอน ๆ จะลดปรมำณฮอรโมนในรำงกำย กำรรกษำทมประสทธภำพมำกทสดคอกำรใชกำรรกษำดวยฮอรโมนมำกกวำหนงประเภทเปนระยะเวลำหลำยป

ยาทบลอกฮอรโมน

ยำ tamoxifen (Nolvadex) เปนกำรรกษำดวยฮอรโมนทใชบอยทสดในกำรรกษำมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน มนจะหยดหรอท ำใหมะเรงโตชำลงโดยกำรบลอกผลกระทบของฮอรโมนตอเซลลมะเรง เมอใช

หลงจำกกำรผำตดยำ tamoxifen จะลดควำมเสยงของกำรกลบมำของมะเรงไดประมำณครงหนง มนยงชวยผหญงทมะเรงไดกระจำยไปแลวและผหญงทมควำมเสยงทจะเปนมะเรงเตำนมสงกวำผหญงทวไป ไมแนะน ำ

ใหใชส ำหรบผหญงทตดเตำนมส ำหรบ DCIS ทมตวรบฮอรโมนเนองจำก

ควำมเสยงทมะเรงจะลกลำมหรอ DCIS จะเกดขนอกไดนนต ำมำก ยำก

tamoxifen เปนยำเมดส ำหรบรบประทำน

ยำ tamoxifen สำมำรถใชส ำหรบผหญงทอยในชวงกอนหมดรดหรอ

(ยงคงมประจ ำเดอน) หรอหลงหมดระด (ประจ ำเดอนหมดแลว) ผหญงท

เรมใชยำ tamoxifen กอนหมดระดสำมำรถเปลยนไปใชสำรยบยงอะโรมำเตสไดหลงจำกทหมดระด

ยำ toremifene (Fareston) เปนยำบลอกฮอรโมนตวใหมส ำหรบรกษำมะเรงเตำนมทไดกระจำยไปแลว มนจะไมไดผลหำกผปวยเคยใชยำ

tamoxifen แลวไมไดผล ยำ fulvestrant (Faslodex) สำมำรถใชส ำหรบ

ผหญงทมะเรงไดหยดตอบสนองตอยำ tamoxifen หรอสำรยบยงอะโรมำเตส

เคมบ าบดของผหญงแตละคนจะตางกนและเปนไปไดท จะใชยาทแตกตางกน

22

ยาทลดระดบฮอรโมน

สำรยบยงอะโรมำเตส หรอ Aromatase inhibitors (AIs) เปนยำทลด

ปรมำณฮอรโมนในรำงกำย ไมเหมอนกบยำ tamoxifen สำรยบยงอะโรมำเตสสำมำรถใชไดเฉพำะผหญงหลงหมดระดแลวเทำนน ปจจบนมยำ

AI สำมตวส ำหรบรกษำมะเรงเตำนม คอ ยำ anastrozole (Arimidex) ยำ

letrozole (Femara) และยำ exemestane (Aromasin) กำรใชยำเหลำน

หลงจำกทใชยำ tamoxifen สำมำรถชวยลดควำมเสยงของกำรกลบมำ

ของมะเรงได เชนเดยวกบยำ tamoxifen AI เปนยำเมดส ำหรบรบประทำนทกวน

ปญหาทอาจเกดขนได

ผลขำงเคยงของกำรรกษำดวยฮอรโมนขนอยกบยำทใช

โดยทวไปกำรรกษำดวยฮอรโมนสำมำรถท ำใหเกดผลขำงเคยงส ำหรบผ หยงทหมดระดแลวได (รสกรอนวบวำบ น ำหนกเพม อวยวะเพศหญงแหง ปวดศรษะ หงดหงดงำย ผมบำง ฯลฯ) ผลขำงเคยงทเกดขนไมบอยแตรำยแรงของยำ คอ เปนลม ตบเปนพษ ปญหำเกยวกบกำรมลก และปญหำเกยวกบกำรมองเหน เชน ตอ ยำ Tamoxifen ยงสำมำรถเพมควำมเสยงทจะเกดมะเรงในมดลกไดอกดวย ยำ Tamoxifen ยำ toremifene และยำ fulvestrant ไมใชกบผหญงทตงครรภ โดยทวไปสำรยบยงอะโรมำเตสจะมผลขำงเคยงทรำยแรงนอยกวำ ปญหำทอำจเกดขนไดคอ ทองไสปนปวน คอเลสเตอรอลสงขน ขอตดแขงหรอปวดขอ และอำจสญเสยควำมแขงแรงของกระดกได ผลขำงเคยงทเกดขนไมบอยแตรำยแรงของ AI คอ ปญหำเกยวกบหวใจ AI จะไมเพมควำมเสยงของกำรเกดมะเรงในมดลกและไมคอยจะท ำให เกดเลอดแขงตว

กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง

กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงเปนกำรรกษำในทกระบบของรำงกำย

แบบใหมทจะบลอกกำรท ำงำนของสำรบำงอยำงในเซลล เชน HER2 ทอำจท ำใหมะเรงเตบโตและกระจำยได โดยปกตยำทใชในกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงจะใหทำงฉดเขำเสนเลอดและมกจะชวยผหญงทเปน

มะเรงเตำนมทม HER2 มำกเกนไป (เรยกวำมะเรงเตำนมแบบม HER2)

เมอใชกบเคมบ ำบด ยำ trastuzumab (Herceptin) จะลดควำมเสยงของกำรกลบมำของมะเรงหลงผำตดได มนยงลดขนำดหรอท ำใหมะเรงเตำนม

แบบป HER2 ทไดกระจำยไปแลวเตบโตชำลงได

ยำรกษำดวยฮอรโมนทพบบอย

ชอยำสำมญ ชอยหอ

Tamoxifen Nolvadex

Toremifene Fareston

Fulvestrant Faslodex

Anastrozole Arimidex

Letrozole Femara

Exemestane Aromasin

23

ยำ pertuzumab (Perjeta) เปนยำรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงอกตวหนงท

สำมำรถใชพรอมกบยำ trastuzumab และเคมบ ำบดไดทงมะเรงระยะแรกกอนผำตดหรอส ำหรบรกษำมะเรงเตำนมระยะสดทำย ยำ lapatinib (Tykerb) และยำ ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla) เปนยำอกสองตวทปจจบนใช ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมแบบม HER2 ระยะสดทำย ยำเจำะจงเซลลมะเรงอน ๆ ก ำลงอยในขนตอนกำรศกษำวจยในกำรทดลองทำงคลนก (ดกำรทดลองทำงคลนก หนำ 25).

ปญหาทอาจเกดขนได

ผลขำงเคยงของกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงขนอยกบยำทใช อำกำรทพบบอยคออำกำรคลำยกบกำรเปนหวด เชน เปนไข หนำวสน และคลนไสเมอใชยำ trastuzumab โดยเฉพำะอยำงยงเมอใชยำครงแรก ทเกดขนไมบอยนกคอกำรท ำใหหวใจเสยหำยอยำงรนแรง เมอใชรวมกบเคมบ ำบด ยำ trastuzumab อำจเพมควำมเสยงของผลขำงเคยงอน ๆได เชนกน เชน เลอดจำง และ/หรอกำรตดเชอ เปนไปไดทจะมปญหำเกยวกบกำรหำยใจอยำงรนแรงหรอทอำจเปนอนตรำยถงชวตไดแตพบไมบอย ผลขำงเคยงทพบบอยของยำ pertuzumab รวมถง ทองรวง ผมรวง คลนไส ออนลำ ผนแดง และจ ำนวนเซลลเมดเลอดขำวต ำเมอใหยำรวมกบยำ trastuzumab และเคมบ ำบด ผลขำงเคยงทคลำยกนอำจเกดขนกบยำ ado-trastuzumab emtansine ผลขำงเคยงทพบบอยทสดของยำ lapatinib รวมถงทองรวง คลนไส อำเจยน ผนแดง และระคำยเคองฝำมอและฝำเทำ บำงรำยยำ lapatinib อำจท ำใหเกดปญหำตบหรอกำรท ำงำนของหวใจลดลง กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงไมควรใช ระหวำงตงครรภ

สงทคณควรทรำบ:

กำรรกษำดวยฮอรโมนไมเหมอนกบกำรรกษำดวยฮอรโมน

ทดแทน หรอ HRT

HRT ใชส ำหรบผหญงบำงคนเพอชวยลดอำกำรรอนวบวำบและอำกำรอน ๆ ของผหญงทมดระดแลว

HRT ไมแนะน ำใหใชกบผหญงทเปนมะเรงเตำนม

24

กำรทดลองทำงคลนก

กำรทดลองทำงคลนกเปนกำรศกษำวจยททดสอบยำใหม ๆ และเครองมอแพทยใหม ๆ จดประสงคของกำรทดลองทำงคลนกคอกำรหำวธทดกวำและปลอดภยกวำเพอปองกน ตรวจหำ วนจฉย และรกษำโรค

กำรรกษำแตละวธในคมอฉบบนใชเวลำกำรทดลองอยำงละเอยด (อำนตอหนำ 27) ในกำรทดลองทำงคลนกกอนทจะกลำยเปนกำรรกษำมำตรฐำน (หรอทเรยกวำมำตรฐำนของกำรดแล)

คนทเขำรวมในกำรทดลองทำงคลนกมโอกำสไดรบประโยชนจำกกำรรกษำใหม ๆ กอนทจะน ำไปรกษำอยำงแพรหลำย คนทเขำรวมในกำรทดลองทำงคลนกยงชวยผอ นโดยกำรเขำรวมในกำรวจยทำงกำรแพทยอกดวย แตกำรรกษำทก ำลงมกำรทดสอบกยงคงมควำมเสยงบำงอยำง

กำรเลอกทจะรบกำรรกษำผำนกำรทดลองทำงคลนกเปนตวเลอกส ำหรบผหญงบำงคนทเปนมะเรงเตำนม แตละกำรศกษำวจยมกฎส ำหรบผทจะลงทะเบยนขนอยกบปจจยตำง ๆ เชน อำย ระยะและประเภทของมะเรง และกำรรกษำกอนหนำน เมอลงทะเบยนแลวผปวยจะถกตดตำมในระหวำงและหลงจำกกำรรกษำ ผปวยสำมำรถออกจำกกำรทดลองเมอใดกไดและดวยเหตผลใดกได

หำกคณสนใจทจะเรยนรเกยวกบกำรทดลองทำงคลนกส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมสถำบนสขภำพแหงชำตมฐำนขอมลทคณสำมำรถศกษำไดทเวบไซต

http://ClinicalTrials.gov สมำคมโรคมะเรงแหงสหรฐอเมรกำและสถำบนมะเรงแหงชำตยงสำมำรถตอบค ำถำมทวไปเกยวกบกำรทดลองทำงคลนกของ

คณได(ขอมลส ำหรบตดตอ

ด หนำ 3 และ 4)

กำรรกษำแบบเสรม

กำรรกษำแบบเสรมรวมถงผลตภณฑและวธกำรรกษำตำง ๆ มำกมำยทปจจบนไมถอวำเปนสวนหนงของกำรดแลทำงกำรแพทยมำตรฐำน สวนมำกยงไมไดผำนกำรทดลองทำงคลนกและยงไมมกำรพสจนทำงวทยำศำสตรวำมประสทธภำพในกำรรกษำมะเรง อยำงไรกตำมกำรรกษำแบบเสรมบำงอยำงสำมำรถน ำมำใชพรอมกบกำรรกษำมำตรฐำนเพอชวยบรหำรจดกำรอำกำรและผลขำงเคยงตำง ๆ ตวอยำงของกำรลดควำมเครยดคอกำรฝงเขมเพอลดกำรเจบปวด ขงเพอแกคลนไส และโยคะหรอนงสมำธ

เนองจำกกำรรกษำแบบเสรมบำงอยำงไดรบกำรพสจนแลววำมประโยชนส ำหรบผปวยโรคมะเรงศนยกำรแพทยชนน ำหลำยแหงจงไดเรมม

ยำทใขในกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงทพบบอย ชอยำสำมญ ชอยหอ

Trastuzumab Herceptin

Pertuzumab Perjeta

Lapatinib Tykerb

Ado-trastuzumab emtansine Kadcyla

25

โปรแกรมทผสมผสำมกำรรกษำมำตรฐำนกบกำรรกษำแบบเสรมบำงอยำง (เรยกวำกำรรกษำแบบผสมผสำนหรอโปรแกรมกำรรกษำแบบผสมผสำน) ในขณะเดยวกนบรษทประกนขนำดใหญบำงแหงไดเรมคมครองวธกำรรกษำบำงวธทไดรบกำรยอมรบมำกขน แตกำรรกษำแบบเสรมสวนมำกยงคงไมไดอยในควำมคมครองของประกน

ผหญงทคดทใชกำรรกษำแบบเสรมควรคยกบแพทยของตน ผลตภณฑบำงอยำงทอำจดเหมอนปลอดภย เชน สมนไพรหรออำหำรเสรม อำจขดขวำงกำรรกษำมะเรงของคณได เชน เซนตจอหนเวรต สมนไพรทใชรกษำโรคซมเศรำอำจลดควำมสำมำรถในกำรตอสกบเนองอกของยำเคมบ ำบดบำงตวได บอกแพทยของคณเสมอเกยวกบผลตภณฑหรอกำรรกษำทคณคดทจะใชหรอสอบถำมเกยวกบควำมปลอดภย ประสทธภำพ และปฏกรยำทอำจเกดขนไดกบกำรรกษำและยำในปจจบนของคณ (ตำมค ำสงแพทยและทไมมค ำสงแพทย)

ส ำหรบขอมลเพมเตม สถำบนมะเรงแหงชำตมคมอฟรทช อวำ ยำเสรมและ

ยำทำงเลอก: คมอส ำหรบคนทเปน

มะเรง (Thinking About

Complementary and Alternative

Medicine: A Guide for People with

Cancer)(ขอมลส ำหรบตดตอ ดหนำ 4)

ค าถามส าหรบแพทยของคณ...

* ฉนจะตองไดรบกำรรกษำกประเภท?

* กำรรกษำแตละประเภทมประโยชนแบะควำมเสยงอะไรบำง?

* มผลขำงเคยงทอำจเกดขนได อะไรบำง?

* ผลขำงเคยงเหลำนนจะเกดขนเมอไหร?

* มผลขำงเคยงทฉนควรรำยงำนทนทหรอไม?

* ฉนจะบรหำรจดกำรผลขำงเคยงอยำงไร?

* คณมประสบกำรณในกำรรกษำเหลำนมำกแคไหน?

* ฉนจะไดรบกำรรกษำแรกเมอไหร?

* กำรรกษำแตละประเภทจะใช

เวลำนำนเทำใด?

* เรำจะรไดอยำงไรวำกำรรกษำไดผล?

* ฉนจ ำเปนตองมบำงคนอยกบฉนหลงจำกกำรรกษำหรอไม?

* ฉนจะตดตอผประกอบวชำชพดำนสขภำพนอกเวลำท ำกำรได อยำงไร?

* มกำรทดลองทำงคลนกทจะเหมำะสมกบฉนหรอไม?

* กำรรกษำมคำใชจำยเทำไหร?

ฉนจะเบกประกนไดหรอไม?

26

ทมงำนดแลสขภำพของคณ

ผประกอบวชำชพดำนสขภำพหนงคนไมสำมำรถใหบรกำรทกประเภททคณจ ำเปนได ตอไปนคอรำยชอผเชยวชำญทสำมำรถเปนสวนหนงของทมงำนดแลสขภำพของคณได คณสำมำรถอำนรำยละเอยดของผเชยวชำญเหลำนไดในสวน ค ำทควรร ในดำนหลงของคมอ

• วสญญแพทย

• ผจดกำรผปวยรำยกรณ

• พยำบำลผเชยวชำญทำงคลนก

• นกบ ำบดอำกำรบวมน ำเหลอง

• นกกจกรรมบ ำบด

• นกวทยำเนองอก

• พยำบำลโรคมะเรง

• นกพยำธวทยำ

• ผสนบสนนผปวย

• ผแนะน ำผปวย

• นกกำยภำพบ ำบด

• ศลยแพทยตกแตง

• ผใหบรกำรปฐมภม

• นกจตวทยำ

• แพทยรงสรกษำ

• นกบ ำบดดวยรงส

• รงสแพทย

• นกรงสเทคนค

• นกโภชนำบ ำบด

• นกสงคมสงเครำะห

• ศลยแพทย

27

28

สงทคณควรทรำบ

คณควรรวำกำรรกษำแบบเสรมกบกำรรกษำทำงเลอกตำงกนอยำงไร

กำรรกษำแบบเสรมใชพรอมกนกบกำรรกษำมำตรฐำน

กำรรกษำทำงเลอกใชแทนกำรรกษำมำตรฐำน การรกษาทางเลอกไมปลอดภยส าหรบคนทเปนมะเรง

กำรรกษำแบบเสรมบำงอยำงอำจท ำใหเกดอนตรำยไดดวยเชนกน แตหำกเลอกหรอใชภำยใตค ำแนะน ำของแพทยกำรรกษำแบบเสรมบำงอยำงอำจท ำใหคณภำพชวตของคณดขนได

29

การรกษา ตำมระยะ

ระยะของมะเรงเตำนมของผหญงใชเปนแนวทำงในกำรตดสนใจเกยวกบกำรรกษำ สวนนจะแสดงใหคณเหนตวเลอกกำรรกษำทวไปส ำหรบแตละระยะ แผนกำรรกษำของคณอำจแตกตำงออกไปได คณและแพทยของคณจะตดสนใจวำแผนใดดทสดส ำหรบสถำนกำรณของคณ

ระยะ 0 (DCIS)

• กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมตำมดวยกำรฉำยรงส หรอ

• กำรตดเตำนมทงหมด หรอ

• กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมโดยไมมกำรฉำยรงส (ส ำหรบผหญงในกลมยอย)

กำรรกษำในทกระบบของรำงกำยหลงจำกผำตดอำจรวมถงกำร

รกษำตอไปน:

• กำรรกษำดวยฮอรโมน (ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน)

ระยะ 1A และ 1B

• กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมตำมดวยกำรฉำยรงส หรอ

• กำรตดเตำนมทงหมด หรอ

• กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมโดยไมมกำรฉำยรงส (ส ำหรบผหญงในกลมยอย)

และ

• กำรผำตดตอมน ำเหลองเซนตเนล (SLNB) หรอ กำรตดตอม

น ำเหลองทรกแร (ALND)

กำรรกษำในทกระบบของรำงกำยหลงจำกผำตดอำจรวมถงกำร

รกษำตอไปนหนงประเภทหรอมำกกวำได:

• เคมบ ำบด

• กำรรกษำดวยฮอรโมน ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน)

• กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง (ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำ

นมแบบม HER2)

30

ระยะ 2A 2B 3A และ 3C ทผาตดได

• กำรผำตดแบบอนรกษเตำนมตำมดวยกำรฉำยรงส พรอมกบกำรรกษำในทกระบบของรำงกำยกอนผำตดถำเปนไปได หรอ

• กำรตดเตำนมทงหมด พรอมกบกำรรกษำในทกระบบของรำงกำยกอนผำตดทเปนไปได ตำมดวยกำรฉำยรงสถำเปนไปได

และ

• กำรผำตดตอมน ำเหลองเซนตเนล (SLNB) หรอ กำรตดตอม

น ำเหลองทรกแร (ALND) ตำมดวยกำรฉำยรงสไปทตอมน ำเหลองใกลเตำนมและผนงหนำอกถำเปนไปได

กำรรกษำในทกระบบของรำงกำยหลงจำกผำตดอำจรวมถงกำร

รกษำตอไปนหนงประเภทหรอมำกกวำได:

• เคมบ ำบด

• กำรรกษำดวยฮอรโมน ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน)

• กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง (ส ำหรบผหญงทเปนมะเรง

เตำนมแบบม HER2)

ระยะ 3B และ 3C ทไมสามารถผาตดได

• กำรตดเตำนมทงหมดตำมดวยกำรฉำยรงส พรอมกบกำรรกษำในทกระบบของรำงกำยกอนผำตด

และ

• กำรตดตอมน ำเหลองทรกแร (ALND) ตำมดวยกำรฉำยรงสไปทตอมน ำเหลองใกลเตำนมและผนงหนำอกถำเปนไปได

กำรรกษำในทกระบบของรำงกำยหลงจำกผำตดอำจรวมถงกำร

รกษำตอไปนหนงประเภทหรอมำกกวำได:

• เคมบ ำบด

• กำรรกษำดวยฮอรโมน ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน)

• กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง (ส ำหรบผหญงทเปนมะเรงเตำ

นมแบบม HER2)

31

ระยะ 4

ระยะ 4 คอ มะเรงเตำนมระยะแพรกระจำย มวธรกษำทสำมำรถชะลอกำรเตบโตของมะเรงและบรรเทำอำกำรตำง ๆ ได ผปวยสำมำรถใช

วธกำรรกษำตอไปนไดอยำงนอยหนงวธ:

• กำรผำตด

• กำรตดตอมน ำเหลองทง

• กำรฉำยรงส

• เคมบ ำบด

• กำรรกษำดวยฮอรโมน

• กำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง

• ยำบสฟอสโฟเนต

ไมวำมะเรงเตำนมของคณจะอยในระยะใดคณสำมำรถพจำรณำใชกำรทดลองทำงคลนกททดสอบยำตำนมะเรงตวใหม ๆ กำรใชยำสตรผสมใหม ๆ และวธกำรรกษำใหม ๆ ได สอบถำมแพทยของคณวำกำรทดลองทำงคลนกเหมำะส ำหรบคณหรอไม

มะเรงเตานมก าเรบ

มะเรงเตำนมทกลบมำอกครงหลงจำกกำรรกษำครงแรกเรยกวำมะเรงเตำนมก ำเรบ แมวำมนสำมำรถเกดขนไดตลอดเวลำกำรก ำเรบของโรค

สวนมำกจะเกดขนภำยใน 3 ถง 5 ป มะเรงเตำนมอำจก ำเรบเฉพำะจด เฉพำะบรเวณ หรออำจะก ำเรบในสวนของรำงกำยทหำงออกไปได กำรรกษำมะเรงเตำนมก ำเรบขนอยกบบรเวณทมกำรก ำเรบและกำรรกษำครงแรก

ส ำหรบมะเรงเตำนมใด ๆ ทก ำเรบหรอไดกระจำยไปแลวเซลลมะเรงควร

ถกน ำไปทดสอบซ ำเพอดสถำนะของตวรบฮอรโมนและ HER2 เนองจำกอำจไมเหมอนกบมะเรงตวเดมได มะเรงทพบในเตำนมดำนตรงกนขำมไมใชกำรก ำเรบ มนเปนมะเรงเตำนมตวใหมทจ ำเปนตองมกำรทดสอบและแผนกำรรกษำทแยกไปจำกมะเรงเตำนมตวเดม

32

การผาตด สรำงเตำนมใหม

กำรผำตดสรำงเตำนมใหมเปนกำรผำตดเพอสรำงรปทรงของเตำนมใหมหลงจำกกำรตดเตำนม โดยปกตจะไมจ ำเปนส ำหรบผหญงทไดรบกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม (กำรผำตดเอำเฉพำะเนองอกออก)

กำรผำตดสรำงเตำนมใหมสำมำรถท ำไปพรอม ๆ กนกบกำรตดเตำนมได (กำรสรำงใหมทนท) หรอหลำยสปดำหหรอหลำยปหลงจำกกำรตดเตำนม (กำรสรำงใหมในภำยหลง) ในทงสองกรณผปวยควรคยกบแพทยของคณเกยวกบตวเลอกของคณกอนทจะท ำกำรตดเตำนม ตวเลอกของคณอำจสงผลตอจดทจะท ำกำรผำตดและปรมำณผวหนงทจะรกษำไวในระหวำงกำรผำตด

กำรผำตดสรำงเตำนมใหมมสองประเภทหลก ๆ:

• กำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเตำนมเทยม

• กำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเนอเยอของคณเอง (โดยใชหรอไม

ใชเตำนมเทยม)

ศลยแพทยตกแตงของคณจะอธบำยตวเลอกทดทสดส ำหรบอำย สขภำพโดยรวม ประเภทของรำงกำย วถชวต ประวตกำรรกษำ และเปำหมำยสวนตวของคณ

การสรางเตานมใหมโดยใชเตานมเทยม

กำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเตำนมเทยมเปนวธกำรผำตดทงำยทสดและมกจะเรมในตอนทท ำกำรตดเตำนม ส ำหรบผหญงสวนใหญแลวมสองขนตอน ขนตอนแรกคอกำรวำงถงขยำยเนอเยอชวครำวไวใต ผวหนงและกลำมเนอหนำอก ในอกสองสำมสปดำหหรอสองสำมเดอนตอมำถงขยำยเนอเยอจะคอยถกเตมดวยน ำเกลอผำนวำลวขนำดเลกใตผวหนง เมอเนอเยอถกยดออกเพยงพอส ำหรบเตำนมเทยมแลวขนตอนทสองคอกำรใสเตำนมเทยมทท ำจำกถงน ำเกลอหรอเจลซลโคนแทนทถงขยำยเนอเยอ

การผาตดสรางเตานมใหมสามารถชวยใหผหญงรสกดข นไดหลงจากการตดเตานม

หลงกำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเตำนมเทยม หลงกำรตดเตำนม

33

ปญหาทอาจเกดขนได

นอกจำกควำมเสยงทเกยวของกบกำรผำตดทงหมดแลว ปญหำทอำจเกดขนไดกบกำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเตำนมเทยมคอเตำนมเทยมแตก (ถงเตำนมเทยมแตก) และกำรเกดพงผดรด (เปนแผลเปนรอบ ๆ เตำนมเทยม) ในขณะทเตำนมซลโคนคำดวำจะอยไดอยำงนอย 10 ป อำจจ ำเปนตองมผำตดกำรเปลยนเตำนมเทยมอกอยำงนอยหนงครงในอนำคตได อำจจ ำเปนตองท ำกำรทดสอบจำกภำพดวย MRI หำกสงสยวำเตำนมเทยมแตก ประกนอำจจะครอบคลมหรอไมครอบคลมกำรทดสอบเหลำน

การสรางเตานมใหมโดยใชเนอเยอของตวเอง

กำรสรำงเตำนมใหมโดยใชเนอเยอของตวเองเพอสรำงรปทรงของเตำนม เนอเยอทไดมำจำกทองหรอหลง หรอกนในบำงกรณจะถกยำยมำทหนำอกทจะถกใชเพอสรำงรปทรงของเตำนมใหม กำรผำตดสรำงเตำนมใหมโดยใชเนอเยอบำงครงอำจรวมถงกำรใชเตำนมเทยม

วธทพบบอยมำกทสดสองวธคอ กำรผำตดเสรมสรำงเตำนมดวยเนอเยอบรเวณหนำทอง

หรอ TRAM flap

(transverse rectus

abdominis flap) และ กำรผำตดสรำงเตำนมใหมโดยใชกลำมเนอและไขมนบรเวณหลง หรอ

LAT flap (latissimus

dorsi flap) โดยท TRAM

flap จะใชเนอเยอจำก

ทองสวนลำง และ LAT flap จะใชเนอเยอจำกหลงสวนบน ตวเลอกในกำรสรำงเตำนมใหมอน ๆ ทใชเนอเยอจำกกนหรอตนขำดำนในสำมำรถใช ส ำหรบผหญงบำงคนได (เชน ผหญงทผอมมำก) โดยปกตจะไมแนะน ำกำรสรำงเตำนมใหมดวยเนอเยอส ำหรบผหญงทสบบหร เปนโรคเบำหวำน หรอเปนโรคหลอดเลอดหรอโรคระบบเนอเยอเกยวพน

ปญหาทอาจเกดขนได

กำรผำตดสรำงเตำนมใหมโดยใชเนอเยอเปนกำรผำตดใหญ แผลผำตดขนำดใหญ ควำมเจบปวด อำกำรบวม และรอยช ำหลงผำตดเปนปญหำทพบบอย อำกำรออนแรงของบรเวณทกลำมเนอถกตดออกไปกเปนอกปญหำหนงทพบบอยเชนกน โรคแทรกซอน - เชน เลอดไหลมำกเกนไป แผลเปนเยอะเกนไป ของเหลวสะสม และปญหำเกยวกบกำรหำยเปนปกตของแผล ซ งรวมถงแผนเนอเยอลมเหลว - ไมใชปญหำทเกดขนบอยแตกเปนไปได โอกำสทผลของกำรผำตดตกแตงจะออกมำไมเปนทนำพอใจตำมทคำดหวงไวนนเปนไปไดเสมอในกำรผำตดสรำงเตำนมใหม เตำนมทสรำงใหมจะไมมรปลกษณหรอควำมรสกเหมอนเตำนมทถกตดออกไปจนแยกไมออก

ในกำรผำตด TRAM flap น แผนผวหนง ไขมน และกลำมเน อจะถกยำยไปบรเวณหนำอกเพอสรำงรปทรงเคำนม หวนมและฐำนหวนมจะถกสรำงใหมหลงจำก เตำนมใหมไดพกฟนสกระยะหนง

34

การสรางหวนมและฐานหวนมใหม

บำงครงสำมำรถรกษำหวนมของผหญงเองไวไดในระหวำงกำรตดเตำนมแตสวนมำกหวนมและฐำนหวนม (พนทคล ำ ๆ รอบหวนม) จะถกตดออกไป กำรสรำงหวนมและฐำนหวนมใหมเปนตวเลอกวำจะสรำงใหมโดยใชหวนมเทยมหรอเนอเยอส ำหรบสรำงเตำนมใหมทดธรรมชำตมำกทสดเทำทจะท ำได

โดยปกตกำรสรำงหวนมใหมจะท ำเปนผปวยนอกโดยใชยำชำเฉพำะจดหลงจำกทเตำนมทสรำงใหมไดมเวลำ

พกฟนสกระยะหนง (ประมำณ 2 ถง 4 เดอน) มหลำยวธในกำรสรำงหวนมและฐำนหวนมใหม วธทคลำยกบกำรสกลำยบนผวหนงมกจะถกน ำมำใชเพอฐำนหวนมมสเหมอนธรรมชำตมำกทสด

การหาศลยแพทยตกแตง

ขอใหแพทยของคณสงตอไปยงศลยแพทยตกแตงทมประสบกำรณในกำรผำตดเฉพำะดำนทคณตองกำร ตรวจสอบใหแนใจวำศลยแพทยประสบควำมส ำเรจในกำรผำตดใหกบผหญงหลำยคนแลว สมำคมศลยแพทย

ตกแตงแหงสหรฐอเมรกำ หรอ ASPS สำมำรถสงตอผปวยไปยงศลยแพทยตกแตงทไดรบกำรรบรองจำก

คณะกรรมกำรในพนทของคณได (1

800-514-5058)

เตานมเทยม

เตำนมเทยมเปนรปทรงทสวมใสใต เสอผำเพอใหไดรปทรงของเตำนม สำมำรถใชส ำหรบผหญงทจะท ำกำรผำตดสรำงเตำนมใหมในภำยหลงหรอตดสนใจทจะไมท ำกำรผำตดเพมเตม รปทรงทท ำตำมตองกำรสำมำรถให ควำมรสกเหมอนกบเนอเยอเตำนมมำกและมน ำหนกเหมอนเตำนมธรรมชำตของผหญง เตำนมเทยมบำงชนสำมำรถตดโดยตรงกบผวหนงไดและแบบอนจะ

ค าถามส าหรบแพทยของคณ...

* ฉนควรเลอกกำรผำตดสรำงเตำนมใหมประเภทใดและท ำไม?

* ฉนควรเรมกำรผำตดสรำงเตำนมใหมเมอใด?

* ฉนควรคำดหวงผลอยำงไร?

* ฉนจะมแผลเปนหรอไม ตรงจดใด ใหญขนำดไหน?

* เตำนมขำงทสรำงใหมจะเหมอนกบเตำนมอกขำงหนงหรอไม?

* เตำนมทสรำงใหมจะมกำรเปลยนแปลงอยำงไรบำงในอนำคต?

* ฉนจะตองผำตดกครง?

* กำรผำตดมควำมเสยงอะไรบำงในขณะผำตดและหลงจำกกำรผำนตด?

* ฉนจะตองนอนพกทโรงพยำบำลกคน? ฉนตองมคนชวยเมอฉนกลบบำนแลวหรอไม?

* ฉนตองใชเวลำนำนเทำไหรกวำแผลจะหำยเปนปกต?

* กำรผำตดสรำงเตำนมใหมจะกระทบกำรรกษำอน ๆ ของฉนหรอไม?

* คณท ำกำรผำตดสรำงเตำนมใหมมำกครงแลว?

* ขอดภำพถำยของผหญงทคณท ำกำรผำตดสรำงเตำนมใหมให ไดหรอไม?

* ฉนขอคณกบผหญงคนอน ๆ ทไดรบกำรผำตดแบบเดยวกนได หรอไม?

35

ถกใสไวในกระเปำของยกทรงพเศษ มเตำนมเทยมบำงสวนส ำหรบผหญง

ทตดเตำนมออกเฉพำะบำงสวนเทำนน โปรแกรม Reach to Recovery ของสมำคมมะเรงแหงสหรฐอเมรกำจะใหขอมลเกยวกบประเภทของเตำ

นมเทยมและผจ ำหนำย (ขอมลส ำหรบตดตอ ดหนำ 3)

พ.ร.บ. สทธของผหญงทเปนมะเรงและสขภาพของผหญงป 1998

ทงกฎหมำยของรฐบำลกลำงและรฐแคลฟอรเนยมบทบญญตส ำหรบผปวยมะเรงเตำนมทเลอกกำรผำตดสรำงเตำนมใหม ส ำหรบผหญงสวนมำกทประกนชวตครอบคลมกำรตดเตำนม กำรผำตดสรำงเตำนมใหมซงรวมถงกำรผำตดใหเหมอนกบเตำนมธรรมชำตกอยภำยใตควำมคมครองเหมอนกน บทบญญตนครอบคลมไปถงผหญงทเลอกเตำนมเทยมภำยนอกรำงกำย ผหญงทไดรบควำมคมครองจำก “แผนของโบสถ” หรอ “แผนของรฐบำล” ควรตรวจสอบกบผบรหำรแผนของตน บำงแผนทเปนแผนของโบสถหรอแผนของรฐบำลอำจไมอยภำยใตพ.ร.บ. สทธของผหญงทเปนมะเรงและสขภำพของผหญงกได

ส ำหรบขอมลเพมเตมโทรไปทกรมแรงงำน

สหรฐฯ (DOL) ท 1 866-487-2365 หรอไปทเวบไซต www.dol.gov/

ebsa/publications/whcra.html เพอดหรอพมพเอกสำรของ DOL ทช อวำ สทธของคณหลงจำกกำรตดเตำนม

ผหญงบางคนพอใจในรปรางของตวเองหลงจากการตดเตานมและไมตองการท าการผาตดสรางเตานมใหมหรอเตานมเทยม การเลอกทจะผาตดสรางเตานมใหม เตานมเทยม หรอไมท าอะไรเลยเปนการตดสนใจสวนตว

36

การตดตามผล หลงกำรรกษำ

ผหญงทจบกำรรกษำมะเรงเตำนมแลวจะยงคงมำพบแพทยของตนเปนประจ ำ ในสำมปแรกหลงกำรรกษำโดยปกตคณจะมำพบแพทยของคณ

ทก 3 ถง 6 เดอน หลงจำกนนทก ๆ 6 ถง 12 เดอนในอกสองปถดไป หลงจำกนนปละครง

ในระหวำงกำรมำพบแพทยนคณควรตรวจเตำนมอยำงละเอยดซงรวมถงกำรสมผสตอมน ำเหลองและกำรมองหำกำรเปลยนแปลงใด ๆ ทสำมำรถเหนไดดวยตำเปลำ แพทยของคณจะถำมวำคณมอำกำรอะไรหรอไม อำจมกำรสงใหสงเนอเยอไปตรวจสอบและกำรทดสอบภำพ ผหญงท

รบประทำนยำ tamoxifen ควรตรวจเชงกรำนทก ๆ ป ผปวยทรกษำดวยสำรตอตำนอะโรมำเตสควรไดรบกำรทดสอบควำมหนำแนนของกระดกกอน ระหวำง และหลงกำรรกษำ

ผหญงเกอบทกคนทไดรบกำรรกษำมะเรงเตำนมจะตองตรวจเตำนมดวยกำรเอกซเรยอยำงตอเนองเปนประจ ำ ในบำงรำยแพทยจะแนะน ำใหท ำ

กำรสรำงภำพดวยเรโซแนนซแมเหลก หรอ MRI ดวย คณสำมำรถเลอกทจะตรวจเตำนมดวยตนเองทก ๆ เดอนดวยกได ผใหบรกำรปฐมภมของคณสำมำรถแสดงใหคณเหนวธกำรทถกตองในกำรตรวจกำรเปลยนแปลงของเตำนมได

รำยงำนสงตอไปนใหแพทยของคณทรำบทนทเพอใหสำมำรถแกไข

ปญหำทอำจเกดขนได:

• กอนเนอกอนใหมในเตำนมหรอบนผนงหนำอก

• กอนเนอกอนใหมในรกแรหรอในคอ

• กำรเปลยนแปลงรปรำงของเตำนม

• ผนแดงบนผวหนง อำกำรบวม หรอผวหนงเปลยนสบรเวณเตำนมหรอหนำอก

• สำรคดหลงผดปกตไหลออกจำกหวนมเอง (ของเหลวทออกมำจำกหวนมโดยไมมอะไรสมผส กระตน หรอท ำใหเตำนมของคณระคำยเคอง)

แจงใหแพทยของคณทรำบเกยวกบกำรกำรเปลยนแปลงใด ๆ ในสขภำพทวไปทนททคณสำมำรถท ำได อยำรอใหถงวนนดพบตดตำมผลเพอรำยงำนอำกำรเบออำหำรหรอน ำหนกลดแบบกะทนหน เลอดออกมำจำกอวยวะเพศหญงอยำงผดปกต หรอระดบพลงงำนเปลยนแปลงอยำงเหนไดชด คณควรรำยงำนปญหำตำง ๆ เชน สำยตำพรำมว ปวดศรษะแบบทไมเคยเปนมำกอนหรอตลอดเวลำ เจบหนำอก

จดประสงคของการตดตามผลหลงการรกษาคอเพอตดตามและบรหารจดการผลกระทบระยะยาวหรอผลกระทบทเกดขนในภายหลงของการรกษาและเพอตรวจสอบหาสญญาณทแสดงวามะเรงอาจจะกลบมาแลวหรอไม

37

หำยใจล ำบำก ไอเรอรง ปญหำกำรยอยอำหำรตอเนอง ปวดหลง หรออำกำรปวดตลอดเวลำและไมสำมำรถอธบำยไดใหแพทยของคณทรำบดวย ในขณะทอำกำรเหลำนอำจเกดขนดวยเหตผลตำง ๆ ทอำจจะไมใชมะเรงแตคณกควรทจะตรวจสอบกบผใหบรกำรปฐมภมของคณทนททสำมำรถท ำได

นอกจำกกำรมำพบแพทยตำมนดและกำรรำยงำนอำกำรทผดปกตแลวคณควรคยกบแพทยของคณเกยวกบแผนส ำหรบสนบสนนกำรหำยจำกโรคจนเปนปกตและสขภำพในอนำคตของคณ อำหำรทเหมำะสมและกำรออกก ำลงกำยพอสมควรสำมำรถชวยใหคณมก ำลงและพลงงำนกลบคนมำได เหมอนเดม กลมสนบสนนสำมำรถให กำรสนบสนนและค ำแนะน ำดำนควำมรสกได

ค าถามส าหรบแพทยของคณ...

* ฉนควรมำพบแพทยเพอตดตำมผลหลงกำรรกษำบอยแคไหน?

* ฉนจะตองพบใครส ำหรบกำรตดตำมผลหลงกำรรกษำของฉน?

* จะเกดอะไรขนในระหวำงกำรตดตำมผลหลงกำรรกษำของฉน?

* ฉนควรท ำกำรทดสอบอะไรบำงส ำหรบกำรตดตำมผลหลงกำรรกษำ ถำม?

* ฉนจ ำเปนตองท ำกำรทดสอบเหลำนบอยแคไหน?

* โอกำสทมะเรงเตำนมของฉนจะกลบมำหรอโอกำสทฉนจะเปนมะเรงประเภทอนมมำกนอยแคไหน?

* ฉนควรเฝำระวงอำกำรอะไร?

* หำกฉนมอำกำรเหลำนฉนควรโทรหำใคร?

* กำรรกษำทฉนไดรบมผลกระทบระยะยำวและผลกระทบทเกดขนภำยหลงอะไรบำง?

* ฉนจะขอส ำเนำรำยงำนกำรรกษำของฉนไดอยำงไร?

* ฉนจะสำมำรถรกษำสขภำพของฉนไดอยำงไร?

* ฉนจะหำกลมสนบสนนได อยำงไร?

38

ค าทควร ร

ชองทอง พนทของรำงกำยระหวำงหนำอกกบสะโพก ทอง

การรกษาดวยยาเสรม กำรรกษำหลงจำกกำรรกษำหลก (โดยปกตคอกำรผำตด) เพอลดควำมเสยงทมะเรงจะกลบมำอก กำรรกษำดวยยำเสรมอำจรวมถงเคมบ ำบด กำรรกษำดวยรงส กำรรกษำดวยฮอรโมน และ/หรอกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง

ยาชา ยำทใชเพอท ำใหผปวยไมรสกเจบในระหวำงผำตด

วสญญแพทย แพทยทเชยวชำญในกำรใหยำทท ำใหผปวยไมรสกเจบในระหวำงผำตด

สารยบย งอะโรมาเตส ยำทลดประมำณฮอโมนในรำงกำย ประเภทของกำรรกษำดวยฮอรโมนส ำหรบผหญงทหมดระดแลวทเปนมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมน

การตดตอมน าเหลองทรกแร (ALND) กำรผำตดเพอน ำตอมน ำเหลองออกจำกบรเวณรกแร

ตอมน าเหลองทรกแร ตอมน ำเหลองบรเวณรกแร

รงสรกษาระยะใกล กำรรกษำดวยรงสทวำงวสดกมมนตรงสโดยตรงเขำไปในหรอใกลกบมะเรง หรอทเรยกวำกำรรกษำดวยรงสแบบภำยใน

ถงเตานมเทยม ถงน ำเกลอหรอซลโคนทวำงไวใตผวหนงและกลำมเนอหนำอกดวยกำรผำตดเพอสรำงรปทรงเตำนมหลงกำรตดเตำนม

เตานมเทยม รปทรงภำยนอกทสวมใสใตเสอผำเพอใหเหมอนกบรปรำงของเตำนม

การสรางเตานมใหม กำรผำตดเพอสรำงรปรำงของเตำนมใหมหลงกำรตดเตำนม

การผาตดแบบอนรกษเตานม กำรผำตดทตดมะเรงออกพรอมกบเนอเยอปกตเลกนอยรอบ ๆ มะเรง หรอทเรยกวำกำรผำตดเอำเฉพำะเนองอกออกหรอกำรตดเตำนมบำงสวน

มะเรง ค ำทใชส ำหรบโรคทเซลลเตบโตผดปกตและแบงตวอยำงไมสำมำรถควบคมได

ระดบของมะเรง ระบบใหคะแนนเพออธบำยวำเซลลมะเรงทผดปกตมลกษณะอยำงไรใตกลองจลทรรศน กำรจดระดบจะใหขอมลวำเซลลมะเรงจะเตบโตและแบงตวเรวแคไหน

ระยะของมะเรง ระบบใหคะแนนเพออธบำยขอบเขตของมะเรง โดยเฉพำะอธบำยวำมะเรงไดกระจำยไปจำกจดเรมตนไปยงสวนตำง ๆ ของรำงกำยแลวหรอยง

มะเรงเยอบ มะเรงทเรมจำกผวหนงหรอในเนอเยอทอยภำยในหรอภำยนอกอวยวะภำยใน

39

มะเรงระยะเร มแรก มะเรงทยงคงอยในททมนเรมในตอนแรก มนยงไมไดกระจำยไปยงเนอเยอใกลเคยง

ผจดการผปวยรายกรณ ผทชวยในกำรวำงแผน ประสำนงำน ตดตำม และประเมนบรกำรดำนกำรแพทยส ำหรบผปวย

เคมบ าบด กำรรกษำดวยยำทท ำลำยหรอชะลอกำรเตบโตของเซลลมะเรง

สวนทสะอาด ขอบของเนอเยอปกตและสมบรณรอบ ๆ มะเรง หรอทเรยกวำสวนทเปนลบหรอทสะอำด

พยาบาลผเชยวชาญทางคลนก พยำบำลทไดรบกำรอบรมและกำรศกษำสงกวำระดบพยำบำลพนฐำนเพอท ำงำนกบผปวยบำงกลม เชน ผหญงทเปนมะเรงเตำนม

การวนจฉย กำรระบโรค เชน มะเรงเตำนม

ทอ ทอเลก ๆ ทน ำของเหลวในรำงกำย เชน น ำตำ ทอเตำนมจะน ำน ำจำกตอมน ำนมไปยงหวนม

มะเรงเตานมระยะศนย (DCIS) มะเรงทพบในทอน ำนมของเตำนมและยงไมไดกระจำยไปนอกทอน ำนม

ความออนลา ควำมรสกเหนอย อำจเกดจำกกำรรกษำมะเรงบำงอยำง

ยน หนวยพนฐำนของเซลลทสงตอลกษณะสบสำยพนธจำกพอแมไปยงลก

การทดสอบการแสดงออกของยน กำรทดสอบทดลกษณะพเศษของยนของเซลลมะเรงเพอชวยวำงแผนกำรรกษำและเพอประเมนควำมเสยงทมะเรงจะกลบมำอก

HER2 โปรตนทเกยวของกบกำรเตบโตของเซลลมะเรง หรอทเรยกวำ

HER2/neu

HER2-บวก มะเรงเตำนมทมโปรตน HER2 บนพนผวของเซลลมำกเปนพเศษ

การรกษาดวยฮอรโมน ประเภทของกำรรกษำทบลอกหรอลดฮอรโมนในรำงกำยเพอชะลอหรอหยดกำรเตบโตของมะเรงเตำนม หรอทเรยกวำกำรรกษำดวยฮอรโมน

ตวรบฮอรโมน-บวก มะเรงเตำนมทอำศยฮอรโมนเพศหญง เอสโตรเจน

และ/หรอโปรเจสเตอโรนเพอเตบโต หรอทเรยกวำฮอรโมน-บวก

ฮอรโมน สำรเคมทผลตโดยตอมตำง ๆ ในรำงกำยทควบคมกำรท ำงำนของเซลลหรออวยวะบำงอยำง

มะเรงเตานมแบบลกลาม มะเรงทไดกระจำยไปจำกจดเรมตนในเตำนมไปในเนอเยอใกลเคยง หรอทเรยกวำมะเรงเตำนมแบบแทรกซม

มะเรงทอน านมแบบลกลาม มะเรงทเรมจำกทอน ำนมและไดทะลผนงทอน ำนมออกไป หรอทเรยกวำมะเรงทอน ำนมแบบแทรกซม

มะเรงตอมน านมแบบลกลาม มะเรงทเรมจำกตอมน ำนมและไดกระจำย

40

ไปยงเนอเยอใกลเคยง หรอทเรยกวำมะเรงตอมน ำนมแบบแทรกซม

มะเรงตอมน านม (LCIS) สภำวะทพบเซลลทผดปกตภำยในตอมน ำนมซงไมถอวำเปนมะเรงทแทจรง

ตอมน านม ตอมทเหมอนถงขนำดเลกภำยในเตำมนมทผลตน ำนม

การรกษาเฉพาะจด กำรรกษำทใชเพอก ำจดหรอท ำลำยมะเรงในททพบ ซงรวมถงมะเรงและพนทเลก ๆ รอบ ๆ มะเรง กำรผำตดและกำรรกษำดวยรงสเปนตวอยำงของกำรรกษำเฉพำะจด

การผาตดเอาเฉพาะเนองอกออก กำรผำตดเพอเอำมะเรงเตำนมและเนอเยอปกตจ ำนวนเลกนอยรอบ ๆ มะเรงเตำนมออก หรอทเรยกวำกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม

น าเหลอง ของเหลวทเดนทำงผำนระบบน ำเหลอง มนจะน ำพำเซลลทชวยตอสกบกำรตดเชอและโรค หรอทเรยกวำน ำเหลอง

ตอมน าเหลอง กอนเนอเยอเลก ๆ ทมรปรำงเหมอนถวทจะกรองน ำเหลอง หรอทเรยกวำตอมน ำเหลอง

ระบบน าเหลอง ระบบน ำเหลองจะกรองของเสยและสงแปลกปลอมจำกของเหลว (เรยกวำน ำเหลอง) เพอชวยตอสกำรตดเชอและโรค ระบบน ำเหลองรประกอบไปดวยตอมน ำเหลอง น ำเหลอง และทอน ำเหลอง

บวมน าเหลอง ภำวะทของเหลวสะสมในเนอเยอมำกเกนไปและท ำให บวมในพนททไดรบผลกระทบ

นกบ าบดภาวะบวมน าเหลอง ผประกอบวชำชพดำนสขภำพทไดรบกำรศกษำและกำรอบรมในกำรดแลและบรหำรจดกำรภำวะบวมน ำเหลอง

การสรางภาพดวยเรโซแนนซแมเหลก (MRI) ขนตอนทใชแมเหลกททรงพลงเพอสรำงภำพอยำงละเอยดของพนทภำยในรำงกำย

การตดเตานม กำรผำตดเพอตดเตำนมออก กำรตดเตำนมมหลำยประเภททจะตดเนอเยอและตอมน ำเหลองออกในปรมำณทแตกตำงกน

การแพรกระจายของเนอราย กำรกระจำยของมะเรงจำกจดเรมตนไปยงสวนตำง ๆ ของรำงกำยทอยไกลออกไป

การตดเตานม ตอมน าเหลอง และกลามเนอหนาอกบางสวนออก กำรผำตดเพอตดเตำนมออก ซงรวมถงหวนม ตอมน ำเหลองทรกแรและเนอเยอบนกลำมเนอหนำอกบำงสวน

สวนทเปนลบ ขอบของเนอเยอทปกตและสมบรณรอบ ๆ มะเรง หรอทเรยกวำสวนทสะอำดหรอไมเปนมะเรง

การรกษาดวยยากอนผาตดหรอฉายรงส กำรรกษำกอนกำรรกษำหลก (โดยปกตคอกำรผำตด) เพอลดขนำดมะเรง อำจรวมถงเคมบ ำบด กำรรกษำดวยรงส กำรรกษำดวยฮอรโมน และหรอกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรง

มะเรงเตานมแบบไมลกลาม มะเรงเตำนมทยงไมไดกระจำยไปจำกจดเรมตนในเตำนมไปยงเนอเยอใกลเคยง

41

นกกจกรรมบ าบด ผประกอบวชำชพดำนสขภำพทชวยผปวยสำมำรถท ำกจกรรมตำง ๆ ดวยตนเองไดในกำรใชชวตประจ ำวนโดยกำรเคลอนไหว กำรออกก ำลงกำย กำรนวด และวธอน ๆ

นกวทยาเนองอก แพทยทเชยวชำญในกำรศกษำและรกษำมะเรง

วทยาเนองอก สำขำของกำรแพทยทเกยวของกบกำรศกษำและรกษำมะเรง

พยาบาลผปวยมะเรง พยำบำลทเชยวชำญในกำรดแลคนทเปนมะเรง

นกสงคมสงเคราะหเกยวกบมะเรง ผประกอบวชำชพทเชยวชำญในกำรชวยผปวยโรคมะเรงและครอบครวเกยวกบควำมรสกและปญหำเชงปฏบตตำง ๆ

การตดเตานมบางสวน กำรผำตดทตดมะเรงออกไปพรอมเนอเยอปกตรอบ ๆ มะเรงปรมำณเลกนอย หรอทเรยกวำกำรผำตดแบบอนรกษเตำนม

นกพยาธวทยา แพทยทระบโรคโดยกำรดทเซลลและตวอยำงเนอเยอใต กลองจลทรรศน

ผสนบสนนผปวย ผทชวยผปวยท ำงำนกบผอ นทมผลกระทบตอสขภำพของผปวยซงรวมถงแพทย บรษทประกน นำยจำง ผจดกำรผปวยรำยกรณ และทนำย

ผแนะน าผปวย ผทใหกำรสนบสนนและค ำแนะน ำกบผปวยดวยกำรเขำถงบรกำรดำนกำรแพทย ชวยก ำจดอปสรรคเพอใหไดรบกำรดแลในเวลำทเหมำะสมและมคณภำพ

นกกายภาพบ าบด ผประกอบวชำชพทชวยผปวยกลบมำแขงแรงและเคลอนไหวไดเหมอนเดมหลงกำรผำตดโดยใชกำรออกก ำลงกำย กำรนวด และวธอน ๆ

ศลยแพทยตกแตง แพทยทท ำกำรผำตดเพอเปลยนหรอท ำใหเตำนมดดข นหลงกำรรกษำมะเรง

สวนทเปนบวก ขอบของเนอเยอรอบ ๆ เนองอกทผำตดออกทพบเซลลมะเรง

ผใหบรการปฐมภม (PCP) แพทยทดแลผปวยทวไปและสงตอและ

ประสำนงำนกบแพทยเฉพำะทำง ซง PCP อำจเปนผชวยแพทย (PA)

พยำบำลเวชปฏบต (NP) หรอพยำบำลผดงครรภ (CNMW)

การพยากรณโรค ค ำศพททำงกำรแพทยส ำหรบอธบำยอำกำรตำง ๆ ของโรคทคำดกำรณไวหรอกำรตอบสนองทคำดกำรณไวของโรคตอกำรรกษำ

การตดเตานมเพอการปองกน กำรผำตดเพอลดควำมเสยงของกำรเกดมะเรงเตำนมโดยกำรตดเตำนมออกหนงขำงหรอทงสองขำงกอนทจะเกดโรค หรอทเรยกวำกำรตดเตำนมเชงปองกน

นกจตวทยา ผประกอบวชำชพทไดรบกำรศกษำและกำรอบรมเพอใหกำรดแลสขภำพดำนจตใจ

42

นกมะเรงวทยารงส แพทยทเชยวชำญในกำรใชรงส (เอกซเรยพลงงำนสง) เพอรกษำมะเรง

นกรงสบ าบด ชำงเทคนคกำรแพทยทท ำงำนกบนกมะเรงวทยำรงสทเชยวชำญในกำรรกษำดวยรงส

การรกษาดวยรงส กำรใชรงสพลงงำนสงเพอท ำลำยเซลลมะเรงและลดขนำดเนองอก

รงสแพทย แพทยทเชยวชำญในกำรสรำงและตควำมภำพของรำงกำยทสรำงจำกเอกซเรย คลนเสยง หรอพลงงำนประเภทอน ๆ

นกรงสเทคนค ชำงเทคนคกำรแพทยทเชยวชำญในกำรเอกซเรยผปวยเพอสรำงภำพและตรวจสอบคณภำพของภำพเอกซเรย

การก าเรบ มะเรงทกลบมำกหลงจำกกำรรกษำครงแรก

การผาตดซ า กำรผำตดเพอเปดจดทผำตดเอำเฉพำะเนองอกออกอกครงเพอเอำเนอเยอออกอกเพอใหแนใจวำไมมมะเรงแลว (สวนทสะอำด)

นกโภชนาบ าบด ผประกอบวชำชพทเชยวชำญดำนโภชนำกำรและกำรบรหำรจดกำรอำหำรเพอสงเสรมสขภำพทด

ปจจยเสยง ทกสงทเพมโอกำสทจะเกดโรค เชน ในกรณของมะเรงเตำนมคอกำรเปนผหญงหรอกำรมอำยมำกขน

ตอมเซนตเนล ตอมน ำเหลองตอมแรกทเปนไปไดทมะเรงจะกระจำยออกไป

ผลขางเคยง สงทไมตองกำรใหเกดขนจำกกำรรกษำมะเรง เชน คลนไส และอำกำรออนเพลย

นกสงคมสงเคราะห ผประกอบวชำชพทเชยวชำญในกำรชวยเหลอผปวยและครอบครวจดกำรกบควำมรสกและปญหำในทำงปฏบตตำง ๆ

มาตรฐานการดแล กำรรกษำทไดรบกำรยอมรบโดยผเชยวชำญดำนกำรแพทยวำเปนกำรรกษำทเหมำะสมส ำหรบโรคบำงประเภท หรอทเรยกวำกำรปฏบตทด มำตรฐำนกำรดแลดำนกำรแพทย และกำรรกษำมำตรฐำน

ศลยแพทย แพทยทท ำกำรผำตด เชน กำรผำตดเอำเฉพำะเนองอกออกหรอกำรตดเตำนม

การรกษาในทกระบบของรางกาย กำรรกษำทถกสงไปทวรำงกำยเพอใหถงเซลลมะเรงไมวำมนจะอยจดใดกตำม สำมำรถใหยำไดทำงปำกหรอโดยตรงเขำไปในกระแสเลอด เคมบ ำบด กำรรกษำดวยฮอรโมน และกำรรกษำแบบเจำะจงเซลลมะเรงเปนตวอยำงทงหมดของกำรรกษำในทกระบบของรำงกำย

ยา tamoxifen (Nolvadex) ยำทใชรกษษมะเรงเตำนมแบบมตวรบฮอรโมนและเพอปองกนมะเรงเตำนมในผหญงทมควำมเสยงสงทจะเปนมะเรงเตำนม

การรกษาแบบเจาะจงเซลลมะเรง ประเภทของกำรรกษำทใชยำและ

43

สำรอน ๆ เพอระบและโจมตเซลลมะเรงบำงประเภททจะเปนอนตรำยตอเซลลปกตนอยลง

การสรางเตานมใหมโดยใชเนอเยอ ประเภทของกำรสรำงเตำนมใหมทเนอเยอถกยำยมำจำกสวนอนของรำงกำยไปทหนำอกเพอสรำงรปทรงของเตำนม

ระยะ TNM ระบบระยะมะเรงทชตวอกษร T N และ M ซงหมำยถงเนองอก ตอม และกำรแพรกระจำยของเนอรำย แตละตวอกษรจะตำมดวยตวเลขเพออธบำยระยะของมะเรง

การตดเตานมท งหมด กำรผำตดทตดเตำนมออกซงรวมถงหวนม แตไมตดตอมน ำเหลองทรกแรออก หรอทเรยกวำกำรตดเอำเฉพำะเตำนมออก

ยา trastuzumab (Herceptin) ยำทใชรกษำมะเรงเตำนมแบบม

HER2

เนองอก กอนเนอเยอทผดปกต เนองอกอำจเปนแบบไมรำย (ไมใชมะเรง) หรอแบบรำย (เปนมะเรง) มะเรงเปนเนองอกประเภทหนง

เอกซเรย รปแบบทมพลงงำนสงของรงสทใชตรวจหำหรอรกษำมะเรง

44

45

“มะเรงอำจจะปลน

ควำมเชอวำ

จะมพรงนไปอกตลอดกำลไปจำกคณได

แตส งทคณจะไดรบจำกมน

คอคณจะไดเหน

วำทกวนเปนวนทมคำ

เปนของขวญทตองใชอยำงฉลำดและใหคมคำ

ไมมใครจะแยงมนไมจำกคณได”

~ สถำบนโรคมะเรงแหงชำต

คมอส ำหรบผหญงส ำหรบกำรรกษำมะเรงเตำนม

มกรำคม 2016

ลขสทธ© 2016

กรมบรกำรดำนสขภำพรฐแคลฟอรเนย แผนกกำรตรวจหำและกำรรกษำโรคมะเรง

จดพมพโดย

กรมบรกำรดำนสขภำพรฐแคลฟอรเนย

แผนกกำรตรวจหำและกำรรกษำโรคมะเรง

PO Box 997417, MS 4600

Sacramento, CA 95899-7471

จดท ำโดย สถำบนเพอสำธำรณสข

บณฑตวทยำลยดำนสำธำรณสข มหำวทยำลยรฐซำนดเอโก

กรมบรกำรดำนสขภำพรฐแคลฟอรเนยขอขอบคณผเชยวชำญดำนกำรแพทยและผสนบสนนมะเรงเตำนมทก ๆ ทำน

ทชวยจดท ำคมอฉบบน

กฎหมำยก ำหนดใหแพทยในรฐแคลฟอรเนยมอบคมอฉบบน ใหกบผปวยทไดรบกำรวนจฉยวำเปนมะเรงเตำนม หรอกอนตดเน อเยอไปตรวจแลวแต

แพทยจะเลอก และเพอตองบนทกไวในขอมลของผปวยวำผปวยไดรบคมอแลว คมอฉบบน เปนขอมลเกยวกบตวเลอกในกำรรกษำส ำหรบผปวยมะเรง

เตำนม (H&S §109275) คอมอฉบบน ไมมคำใชจำยใด ๆ คณสำมำรถขอคมอไดโดยสงโทรสำรไปท (916) 263-2497 โดยคณ

สำมำรถสงเปนชดต งแต 25 ฉบบข นไปสงสดหนงกลอง (กลองละ 250 ฉบบ)