สารบญ

เรอง หนา

หวขอกจกรรมในโครงการวจยชมชน 5 กจกรรม……………………………………1

ความหมายของเกษตรอนทรย......................................................................2

GAP (จเอพ)………………………………………………………………………………………3

PGS (พจเอส)………………………………………………………………………………….…5

GI (จไอ)........................................................................................................7

กจกรรมท 1 การสรางความเขมแขงของกลมเกษตรกรดวยนวตกรรมทาง

ตลาด………………………………………………………………………………………………..8

- การเขยนแผนธรกจ................................................................10

- การสรางและพฒนาชองทางการจดจ าหนาย……………………..11

- การสรางและพฒนาตราสนคา………………………………............12

- การตรวจสอบยอนกลบ..........................................................13

กจกรรมท 2 การถายทอดองคความรเรองการผลตชาอนทรยและการจดการ

ตลาดหวงโซการผลตในระดบชมชน……………………………………………………..15

- การแบงเขตของใบชาและขนตอนการผลตชา........................17

- การใชประโยชนจากตนชา………………………………………………18

- การท าปยจากมลไสเดอน.......................................................19

- การตดแตงกงตนชา................................................................20

- การท าปยน าหมกชวภาพและการท าสารชวะภณฑก าจดวชพช

………………………………………………………………………………….…21

- หวงโซการผลตในระดบชมชน………………………………………….21

- สภาพปญหาของหวงโซในแตละการผลต…………………………..22

กจกรรมท 3 การพฒนาชมชนดวยการสงเสรมอตลกษณขาวประจ าทองถน:

กรณศกษาขาวหอมลานนา………………………………………………………………….23

- การถายทอดเทคโนโลยขาวพนธด (ขาวหอมลานนา)………….24

- การผลตเมลดพนธขาว............................................................25

กจกรรมท 4 กลยทธการตลาดเพอเพมมลคาของขาวพนธพนเมองอนทรย

และพฒนาความเขมแขงของกลมเกษตรกรอาหารปลอดภย........................27

- รปแบบการรบรองการผลตขาวอนทรย..................................29

- ขบวนการขอรบรอง……………………………………………………….30

- การออกแบบตราสนคาและบรรจภณฑ…………………………….31

- ลกษณะของบรรจภณฑ…………………………………………………..35

- กลยทธในการบรรจภณฑ………………………………………………..36

กจกรรมท 5 การสงเสรมและพฒนาการปลกผกตามวถเกษตรอนทรย เพอ

เสรมสรางสขภาพและเศรษฐกจชมชนอยางยงยน จงหวดก าแพงเพชร……..37

- การค านวณตนทนและการวางแผนธรกจการเกษตรอนทรย..38

- ประเภทของวตถดบ……………………………………………………….39

- ประเภทของคาแรงงาน…………………………………………………..40

- ประเภทของคาใชจายในการผลต…………………………………….41

โครงการ การพฒนาความเขมแขงของกลมเกษตรกร

เพอสรางระบบการผลตเกษตรเพออาหารปลอดภย

โครงการวจยเพอชมชน เปนการเอานวตกรรม องคความรพรอมใชไปแกปญหาของชมชน ขยายผลเชงพนท โดยแบงกจกรรมออกเปน 5 กจกรรม ไดแก

เกษตรอนทรย (Organic Agriculture)

สหพนธ เกษตรอนทร ยนานาชาต ( International Federation of Organic Agriculture Movements) หรอ IFOM ไดใหความหมายของเกษตรอนทรยไววา

“เปนระบบเกษตรทผลตอาหารและเสนใยดวยความย งยนทางสงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจ โดยเนนทหลกการปรบปรงบ ารงดน การเคารพตอศกยภาพทางธรรมชาตของพช สตว และนเวศการเกษตร

เกษตรอนทรยจงลดการใชปจจยจากภายนอก และหลกเลยงการใชสารสงเคราะห แตในขณะเดยวกนกพยายามประยกตใชธรรมชาตในการเพมผลผลต และพฒนาความตานทานตอโรคของพชและสตวเลยง หลกการเกษตรอนทรยนเปนหลกการสากลทสอดคลองกบเงอนไขทางดานสภาพภมอากาศ เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมทองถนดวย”

1 2

การสรางความเขมแขงของกลมเกษตรกรดวยนวตกรรมทางตลาด (มหาวทยาลยแมโจ)

การถายทอดองคความรเรองการผลตชาอนทรยและการจดการตลาดหวงโซการผลตในระดบชมชน (มหาวทยาลยแมฟาหลวง)

การพฒนาชมชนดวยการสงเสรมอตลกษณขาวประจ าทองถน: กรณศกษาขาวหอมลานนา

(มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา ล าปาง)

กลยทธการตลาดเพอเพมมลคาของขาวพนธพนเมองอนทรย และพฒนาความเขมแขงของกลมเกษตรกรอาหารปลอดภย (มหาวทยาลยนอรท-เชยงใหม)

การสงเสรมและพฒนาการปลกผกเพอสขภาพโดยใชเกษตรอนทรย เพอเสรมสรางเศรษฐกจชมชนอยางยงยนจงหวดก าแพงเพชร (มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร)

1

5. การบนทกขอมล - การจดการเพอใหไดผลตผลคณภาพ - การส ารวจและการปองกนจ ากดศตรพช - การใชวตถอนตรายทางการเกษตร 6. การผลตใหปลอดภยจากศตรพช

7. การจดการกระบวนการผลตเพอใหไดผลตผล

คณภาพ ตามแผนควบคมการผลต

8. การเกบเกยวและการปฏบตหลงการเกบเกยว

GAP (จเอพ) ยอมาจาก Good Agriculture Practice คอ

การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบพช โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณมงใหเกดกระบวนการผลตทไดผลตผลปลอดภย ปลอดจากศตรพชและคณภาพเปนทพงพอใจของผบรโภค ประกอบดวย

เกษตรกรไดอะไรจากมาตรฐาน GAP ?

GAP

4

1. แหลงน า ไมมการปนเปอนวตถอนตรายและจลนทรย

2. พนทปลก ไมมเชอโรค ไมมสารพษในดน

3. หามใชวตถอนตรายทางการเกษตร หรอ

ใชตามค าแนะน าของกรมวชาการเกษตร 4. การเกบรกษาและขนยายผลตผลภายในแปลง

ปราศจากการปนเปอนสงอนตราย

เกษตรกรและผบรโภครบประทานผลตภณฑทปลอดภยมคณภาพ มสขภาพแขงแรง

ไดการรบรองระบบการผลตและผลผลตทเปนท ยอมรบและเปนทตองการของตลาด

มรายไดมากขนและรายไดสม าเสมอ จากผลผลตทมมาตรฐาน

3

PGS (พจเอส) Participatory Guarantee System คอ

ระบบประกนคณภาพในระดบทองถน โดยการรบรองเกษตรกรผผลตขนอยกบการมสวนรวมของผมสวนเกยวของ และตงอยบนฐานของความเชอถอ เครอขายทางสงคม และการแลกเปลยนความร หรอกคอ "ชมชนรบรอง"

ท าไมตอง PGS ?

PGS ท าไดอยางไร? 1. รวมกลมผผลตเกษตรอนทรย มรปแบบการ

ท าการเกษตรใกลเคยงกน หรอ อยบรเวณหมบานใกลกน 5 รายขนไปรวมตวกน

2. การยอมรบและไดการสนบสนน เชน

หนวยราชการ องคกรอสระ สถาบนในทองถน และผบรโภค เปนตน มการจดท าแนวทางปฏบตและกฎเกณฑในการควบคมสมาชก

3. ลงทะเบยนขอรบการรบรองจากองคกรกลาง

ทจดระบบ

5

PGS

หนวยตรวจรบรอง

หรอ

การรบรองโดยบคคลทสาม

ไมตอบโจทยการท าเกษตรอนทรยพนบาน การกลาวอางสนคาเปน “อนทรย” จะตอง

ปฏบตตามหลกสากล ท าใหสนคาคาขายไดทวโลก แตมคาใชจายในการตรวจรบรองสงและมระบบทซบซอน

เกษตรกรรายยอย ไมสามารถเข าถ งมาตรฐาน รวมทงไมสามารถเขาสตลาดได

PGS

หรอ

ชมชนรบรอง

ทางเลอกในการรบรองผลตผลเกษตรอนทรย เขาถงตลาดได สงเสรมการตลาดภายใน

ประเทศ รวมทงท าใหหวงโซการตลาดสนลง เหมาะสมกบทองถน เกดเศรษฐกจหมนเวยน ชมชนองคกรทองถนไดมสวนรวมในการ

ก าหนดกฎเกณฑตางๆรวมกน

5 6

GI (จ ไ อ ) Geographical Indications ค อ ส ง บ ง ช ท า ง

ภมศาสตร สงอนใดทใชเรยกหรอใชแทนแหลงภมศาสตร และสามารถบงบอกวาสนคาทเกดจากแหลงภมศาสตรนนเปนสนคาทมคณภาพ มชอเสยง หรอมคณลกษณะเฉพาะของแหลงภมศาสตรดงกลาว และจไอยงเปนทรพยสนทางปญญาประเภทหนง

เกษตรกรไดอะไรจากมาตรฐาน GI ?

การรกษาเอกลกษณ พฒนาและคงไวซงคณภาพ สรางมลคาเพมใหกบสนคา ปองกนการลอกเลยนแบบจากคแขงทางการคาในพนทอน

7

8

GI รวมกลม เพอศกษาความเปนไปไดและ

รวบรวมขอมลทจะขอรบความคมครอง

ราง ค าขอขนทะเบยน (แบบ สช.01) และ จดท า คมอปฏบตงาน

ตรวจสอบและขนทะเบยนตามกฎหมาย (กรมทรพยสนทางปญญา)

ตรวจสอบและ

ขนทะเบยนตามกฎหมาย

การบรหารจดการ

การประชาสมพนธและการตลาด

ขอใชตราสญลกษณ GI ไทย

(การควบคมการใชGI)

ชอเสยงของสนคา คณภาพ /ลกษณะ

พเศษวธการผลต ความเชอมโยงสนคา

กบแหลงภมศาสตร ขอบเขตพนทแหลง

ภมศาสตร

ควบคมอตโนมต ควบคมภายใน ควบคมภายนอก

http://www.clinictech.most.go.th/online/filemanager/fileclinic/F1/files/gi1.pdf

9

7

กจกรรมท 1

การสรางความเขมแขงของกลมเกษตรกร ดวยนวตกรรมทางตลาด

. . . . . การด าเนนงานดานการตลาดสนคาผลตภณฑของชมชน ย งประสบปญหาดานการวางแผนการผลตทสอดคลองกบความตองการของผบรโภคและการจดการดานการบรหารงานการตลาด ชมชนตองการองคความรเรองการท าแผนธรกจอยางงาย ทกลมเกษตรกรสามารถน าไปปฏบตใชไดจรง กลมเกษตรกรสามารถเรยนร ท าความเขาใจและน าไปเขยนแผนธรกจของกลมได

การเขยนแผนธรกจ (Business Model Canvas)

เปนเครองมอทใชในการอธบายภาพรวมธรกจ การประเมนธรกจของ Business Model Canvas มอย 9 อยาง และแบงไดเปน 4 กลอง ดงน

10

Customer Segment กลมลกคา เปน ตลาดเฉพาะกลม หรอ ตลาดมวลชน

Customer Relationships การสรางและรกษาความสมพนธกบลกคา

Channels ชองทางการเขาถงสนคา

Value Propositions คณคาของสนคาและบรการทท าใหลกคาเลอกซอสนคา

Cost Structure ตนทนการผลต Revenue Streams ชองทางการเขามา

ของรายไดของธรกจ

Key Partners กลมคนอนๆทเกยวของกบธรกจ

Key Activities สงทตองท าเพอขบเคลอนธรกจ

Key Resource ทรพยากรทจ าเปน

WHO

ใคร

WHAT

อะไร

MONEY

เงน

HOW

อยางไร

9

การสรางและพฒนาชองทางการจดจ าหนาย

การสรางและพฒนาตราสนคา

การออกแบบชอสญลกษณ ทบงบอกวาสนคาเปนของกลมเกษตรกรใด มความแตกตางโดดเดนจากคแขงขนอยางไร ซงการมตราสนคาจะท าใหผบรโภคหรอผซอมความเชอมนในผลตภณฑการเกษตรนน ๆ

ตวอยาง : ตราสนคาและฉลากบรรจภณฑ

ตรา ฉลากบรรจภณฑ

11 12

ขนท 1 : สนคา / เงนทน / ก าไร

ขนท 2 : เชคขนาดกลมลกคาออนไลน

ขนท 3 : สรางเวบไซต WordPressและ ระบบท าการตลาด

ขนท 4 : ใช Facebook Fanpage และ Line

ขนท 5 : วดผล Google Marketing

ขนท 6 : ตงเปาหมาย (Goal) และ ตวชวด (KPI)

การจดการชองทางกระจายสนคาและสถานท จ ด จ าหน า ย เ พอ ใหผลตภณฑการเกษตรหรอสนคาของกลมสามารถขายใหแกกลมเปาหมายการตลาดไดดวยความสะดวกและองคความรดานการประชาสมพนธ ซ ง เปน ใช เคร อ งมอ การส อสาร การตลาดตาง ๆ แจงขาวสารไปยงผซอใหเกดความเขาใจ ความเชอมน

และเกดการซอผลตภณฑของ

กลมเกษตรกร

11

การตรวจสอบยอนกลบ (Traceability)

ระบบทจดท าขนเพอใหผบรโภคเกดความมนใจในการซอผลตภณฑการเกษตรเพอการบรโภควาสนคาทซอไมมสงปนเปอน มความปลอดภย โดยสามารถตรวจสอบเสนทางของอาหารนน ๆ ได และชวยลดความสญเสยในการเรยกคนสนคาของกลมเกษตรกร ใหเรยกคนไดอยางถกตอง แมนย า และรวดเรวในปรมาณทควรจะเปน

กลมเกษตรกรสามารถน าความรทไดรบจากการฝกอบรมมาสรางระบบการตรวจสอบยอนกลบ โดยใช QR Code และสรางเครองมอสอสารทางการตลาด 2 เครองมอ ไดแก แผนพบ และสอออนไลน

ตรา ฉลากบรรจภณฑ

14

แผนพบ

QR code

13

13

สอออนไลน

กจกรรมท 2

การถายทอดองคความรเรองการผลตชาอนทรยและการจดการตลาดหวงโซการผลตในระดบชมชน

. . . . .

ปจจบนชาเปนพชเศรษฐกจใหมทมศกยภาพทดแทนพชเศรษฐกจอนๆ ทใหผลตอบแทนต า เนองจากความตองการของตลาดชาทงในและตางประเทศมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง การบรโภคชาในประเทศเพมมากขนโดยเฉลยรอยละ 2 ตอป ดงนนวตถดบชาจงเปนทตองการของตลาดมากขนเชนกน ผลผลตชาแหงบางสวนตองน าเขาจากตางประเทศเนองจากปรมาณผลผลตไมเพยงพอ

ชา จดเปน “อาหารก าหนดคณภาพและมาตรฐาน”

ตามพรบ. อาหาร พ.ศ. 2522

ตองปฏบตตามเกณฑ GMP ทวไป ในการผลตและบรรจ ตองยนขอเลขสารบบอาหาร (เลข อย.) ตองขนทะเบยนต ารบอาหารและขออนญาตใชฉลากอาหาร

GMP :Good Manufacturing Practice

หลกเกณฑและวธการทดในการผลตอาหาร

16

สถานท• ทตง อาคาร

• สขาภบาล

การผลต

• อปกรณ ความสะอาด

• การควบคม

คน• สขลกษณะ

• เอกสาร

15

การแบงเกรดของใบชา

ขนตอนการผลตชา

การใชประโยชนจากตนชา

17 18 17

การท าปยจากมลไสเดอน

การบ ารงดนและการปรบปรงคณภาพของดนโดยใชมลของไสเดอนดนจากขยะอนทรย โดยเลยงไสเดอนในกลองพลาสตก

สวนประกอบไดแก มลววแหง เศษใบไมแหง ใสลงไปในกลองรดน าใหชมพอหมาด แลวน าไสเดอนใสลงในกลอง น าเศษผกผลไมเปนอาหารใหแกไสเดอน ใชเวลาในการยอยสลายเปนปย ประมาณ 1 เดอน จงสามารถน าน าทไดจากมลไสเดอนและปยทหมกในกลอง

การตดแตงกงตนชา

20

การตดแตงกงตนชา ตดจากโคนตนขนมาท

ความสง 50 เซนตเมตร โดยการใชเลอยตดกง

เนองจากเลอยจะไมท าใหตนชาเกดบาดแผล

จากการตดเหมอนกบการใชมดตดโดยตรง

มลววแหง เศษใบไม

แหง 1

เดอน

ไสเดอน

50

เซ

นต

เม

ตร

เลอย

19

การท าปยน าหมกชวภาพ และการท าสารชวะภณฑก าจดวชพช

หวงโซการผลตในระดบชมชน

เครอขายของความเชอมโยงทางธรกจทเกยวของกบการจดหาสนคาและบรการทเปนความตองการของผบรโภคคนสดทาย โดยปจจยการผลต ทรพยากรและสงแวดลอม เกษตรกร กระบวนการผลตและผลผลต การแปรรป ผบรโภค การตลาด และการกระจายสนคา ถอไดวาเปนปจจยทส าคญทอาจสงผลใหเกดความยงยนในการพฒนา การเกษตรในระดบชมชน

สภาพปญหาของแตละหวงโซการผลต

9 22

การท าน าหมก วตถดบมดงน หวเชอ EM กากน าตาล น าซาวขาว ผลไมตางๆเชน มะละกอ มะมวง สบปะรด เปนตน ใชเวลาหมกประมาณ 2 สปดาห กสามารถน าไปใชงาน

สารชวะภณฑก าจดวชพช ประกอบดวย เกลอ สารจบใบหรอน ายาลางจาน และน าหมกชวภาพน ามาผสมกบน า ใชฉดพนวชพชเวลาแดดจด วชพชจะเหยวเฉาภายในเวลา 1-3 ชวโมง และจะแหงตายเนาเปอยไปภายใน 1-5 วน

โครงสรางพนฐานและการขนสง

• การขนสงยงยากเนองจากผลผลตทออกเปนฤดกาล

• เกษตรกรขาดองคความรในดานการขนสง

• ราคาน ามนและกาซธรรมชาตสงขน

ปจจยการผลตทรพยากรและสงแวดลอม

• หนสนของเกษตรกร

• ไมมทดนท ากน น าไมเพยงพอ

• ปญหาดนเสอมโทรมจากการใชสารเคมตดตอกน

กระบวนการผลตและผลผลต

• ยงใชปจจยการผลตเขมขน เชน ปยเคมและยาฆาแมลง

• ปญหาดานสขภาวะจากการใชสารเคม

• คนรนใหมไมสบทอดกจการของครอบครว

แปรรปสนคา

• มนอยและขาดการรวมกลมเพอแปรรปสนคาเกษตร

• ไมรวธกระบวนการแปรรปผลผลตใหถกสขลกษณะ

ผบรโภค การตลาดและการกระจาย

สนคา

• ยงขาดความรและใหความส าคญกบภาคการตลาด

• เกษตรกรไมมสวนในการก าหนดราคาตลาด

• ตลาดสนคาเกษตรอนทรยยงมนอย

21

กจกรรมท 3

การพฒนาชมชนดวยการสงเสรมอตลกษณขาวประจ าทองถน: กรณศกษาขาวหอมลานนา

. . . . . ตลาดการคาขาวในปจจบนมการแขงขนทสงมาก ประเทศสงออกขาว

ยกษใหญอยางประเทศไทย จน เวยดนาม ตางพฒนาคณภาพขาว คณคา

ทางโภชนาการการแปรรปผลตภณฑ บรรจภณฑ ตลอดจนการรกษา

รากฐานภมปญญาทเปนอตลกษณของทองถนในการเพาะปลกขาวเอาไว

ซงในปจจบนในประเทศไทยมการพฒนาพนธขาวหลายพนธตามพเศษ

ของลกษณะภมศาสตรของแตละพนท กอเกดเปนเอกลกษณเฉพาะของ

ผลตภณฑขาวในแตละพนทของไทย

กลมเกษตรกรในอ าเภอเมองปานและอ าเภอแจหม จงหวดล าปาง

ตองการพนธขาวทมคณภาพและคณคาทางโภชนาการสง การน าขาว

พนธใหม คอ“ขาวหอมลานนา” ซงเปนขาวลกผสมระหวางขาวหอมนล

กบขาวปาพนธ Oryza nivara ใหชมชนทดลองปลกในน าแรธรรมชาต

ตามหลกการปฏบตทางการเกษตรทด

การถายทอดเทคโนโลยขาวพนธด (ขาวหอมลานนา)

ขาวเจาหอมลานนา เปนขาวนาสวน ไมไวแสง ปลกไดตลอดทงป แตก

กอด ล าตนแขงแรง ทนตอโรคและแมลง มกลนหอม ใบและล าตนมส

เขยวอมมวง สเมลดมสมวงเขม ใหผลผลต 400 - 700 กโลกรมตอไร

เมลดขาวอดมไปดวยคณคาทางโภชนาการ จากการวเคราะหพบวา

ขาวหอมลานนามสาร GABA วตามนบ 1 ธาตเหลกและแคลเซยม และ

โปรตนทสง ซงชวยบ ารงสมอง หวใจ กลามเนอ ระบบหมนเวยนโลหต

รวมทงชวยตอตานอนมลอสระ และปองกนการสะสมไขมนในรางกาย

21 24

เมลดขาว : ขาวกลอง และขาวสาร ขาวพนธหอมลานนา

ลกษณะของตนขาวหอมลานนา

23

การผลตเมลดพนธขาวพนธดเพอการพฒนาชมชน

การไดมาของเมลดพนธทมคณภาพ

การตรวจตดขาวปน

การเกบเกยวและการท าความสะอาด

การเกบรกษา

การผลตเมลดพนธ

แบงพนทแปลงส าหรบผลตเมลดพนธและตรวจคดพนธปน 5 ระยะ ดงน

1. ระยะตนกลาหรอระยะในแปลงกลา

ตองตรวจดตนกลาทมลกษณะผดปกตหรอตนกลาเปน

โรค ถาเหนตนกลาดงกลาวอยในแปลงใหท าการถอนทง

2. ระยะแตกกอ

ตรวจดลกษณะการแตกกอ การชใบ สของสวนตาง ๆ

ของใบและตน ความสง เปนตน โดยใหตดทงทงกอ

3. ระยะออกดอก

ตรวจความสงต าของตนขาวในระยะออกดอก อายของ

การออกดอก การออกดอกไมสม าเสมอ ลกษณะ สและ

ขนาดของดอก เกศรตวผและเกสรตวเมย ใหตดทงทงกอ

4. ระยะขาวโนมรวง

อยในระยะการสรางแปงในเมลด รวงขาวจะเรมโนมรวง

เพราะเมลดมน าหนกมากขน เมอมบางรวงโนมลงไม

สม าเสมอ หรอไมพรอมกนใหตดทงทงกอ

5. ระยะสกแก หรอระยะเมลดแก

ขาวเมอแกจด รวงจะเรมเหลอง ใหตรวจดลกษณะของ

รวงและเมลดใหตรงตามพนธ รวมทงความผดปกตจาก

โรคหรอแมลงรบกวนใหตดทงทงกอ

หมายเหต ตดทงทงกอ กรณไมตรงตามพนธ !!!

23 26 25

กจกรรมท 4

กลยทธการตลาดเพอเพมมลคาของขาวพนธพนเมองอนทรย และพฒนาความเขมแขงของกลมเกษตรกร

อาหารปลอดภย

. . . . . ปจจบนชาวบานปลกขาวพนธพนเมองแบบธรรมชาต ไมพงพาสารเคม แตยงไมไดรบการตรวจสอบ รบรองและขนทะเบยนเปนผไดการรบรองขาวอนทรยจากกองตรวจสอบรบรองมาตรฐานขาวและผลตภณฑ กรมการขาว ปญหาทชมชนประสบในขณะนคอ มขาวเปลอกเหลออยเปนจ านวนมาก ตองรอพอคาคนกลางหรอชมชนใกลเคยงมารบซอในชมชน ขาวเมอเกบไวนานจะยงเกาและราคายงต าลง

ดงนนโครงการนจะชวยเพมมลคาผลตภณฑขาวพนเมองในยงฉางและธนาคารขาวของชมชน โดยการแปรรปขาวเปลอกเปนขาวสารหรอขาวกลอง น าไปแพคสญญากาศ ออกแบบบรรจภณฑใหไดมาตรฐาน สวยงาม สรางชอและตราสนคา และวางแผนการตลาด

พนทปลก

หางไกลมลภาวะ คดเลอกขาวพนธด

ใชเมลดพนธทผลต

ดวยระบบอนทรย ไมเผาตอซงและ

ปรบปรงดนดวยวตถอนทรย

ใชปยอนทรย มการเตรยมดน โดยไถกลบฟาง และอนทรยวตถอนๆ

ควบคมการใชน าและ

ปองกนการปนเปอน

สารเคม โดยท าคนดน

หรอปลกไมพมบนคนนา ใชวธกล วธเขตกรรม

ในการก าจดวชพช จดการศตรพชดวยระบบ IPM

ไมใชสารเคม

เกบเกยวในระยะทเหมาะสม (พลบพลง)

แปรรปจากขาวทผลตแบบอนทรย ------------------การสขาวแยกจาก

ขาวทวไปและคดบรรจ

ปลกขาวโดยวธปกด า, ท านาหวาน,โยนกลา, นาหยอด

ลดความชนต ากวา 14% จดเกบแยกจากขาว

ทผลตวธอน

1

2

3 4

5

6

7 8

9

10

11

12

13

28 27

ขบวนการขอรบรอง 30 29

สงทสามารถจบตองได สมผสได

เหนไดดวยตาเปลา

ผลตภณฑ

(Product) สงทจบตองไมได แตรสกได

ค ว า ม ร ส ก ห ร อ ค ว า มประทบใจของผบรโภคตอสนคายหอนนๆ ท งจากล ก ษ ณ ะ ภ า ย น อก ข อ งสนคาและบรรจภณฑ

ตราสนคา

(Brand)

การออกแบบตราสนคาและบรรจภณฑ ตราสนคา (Brand) แสดงถง ชอสนคาหรอส งทบงบอกความเปน

ผลตภณฑทแตกตางจากของผอน (อตลกษณ) อาจอยในรปของ

ค า (Word)

สญลกษณ (Symbol or Logo)

การออกแบบ (Design)

ส (Color) อยางใดอยางหนงหรอหลายๆอยางรวมกน

ลกษณะของชอตราสนคาทด (Characteristic of Good Brand)

แสดงลกษณะบางอยางของผลตภณฑ : ประโยชนหรอการท างาน งายตอการออกเสยงสะกดและจดจ า สามารถปรบใชกบผลตภณฑใหมทจะปรบเขาไปในสายผลตภณฑได สามารถน าไปจดทะเบยนเพอใหไดรบการคมครองทางกฎหมายได มความหมายดสรางภาพพจนตราสนคา (Product image) ได ไมท าใหผบรโภคสบสนหรอเขาใจผด มลกษณะเฉพาะของตวเอง มจดเดน สรางความแตกตางให

ผลตภณฑ

ตวอยาง การออกแบบตราสนคาผลตภณฑขาวกลอง

แบบท 4 ไดรบเลอกมความหมายทสอถงขาวและชนเผาปกาเกอะญอ

“ผลตภณฑเดยวกน แตความรสกตางกน”

แบบท 1 แบบท 2 แบบท 3 แบบท 4

32 31

ปายฉลาก (Label) เปนสวนหนงของสนคาทใหขอมลเกยวกบสนคาหรอผขาย ตวอยาง ปายฉลากผลตภณฑขาวกลองจะจดท าในขนาด 250 กรม และ

1 กโลกรม โดยบรรจในถงสญญากาศ

รปแบบฉลาก : มการน าชอตราสนคา เครองหมายตราสนคาและสโลแกน มาใสในฉลากรปหยดน าพนหลงสฟา เนองจากผลตภณฑขาวปาตงงามเปนทผลตภณฑทเกดขนมาจากนวตกรรมจากการจดการน า ตามแนวพระราชด ารฯ เพอธนาคารอาหารชมชน

ฉลากดานหลง

ระบ - คณลกษณะและคณสมบตขาว - ขอมลและคณคาโภชนาการ - เรองราวความเปนมาของขาว - วธการหง - วธการเกบรกษา ฉลากดานหนา

ขนาด 1 กโลกรม

ฉลากดานหนา ขนาด 250 กรม

34 33

การบรรจภณฑ (Packaging)

กจกรรมในการออกแบบและผลตภาชนะบรรจหรอสงหอหมผลตภณฑ

ลกษณะของบรรจภณฑ ม 3 ลกษณะ คอ

กลยทธการบรรจภณฑ

บรรจภณฑเพอการขนสง

บรรจภณฑขนทสอง

บรรจภณฑ

ขนแรก

บรรจภณฑนนเหมาะสมทจะบรรจสนคา ( Put in )

สนคาเมอวางบนชนแลวโดดเดน ( Put up )

สนคาเมอน าเอามาใชแลวเกบสะดวก ( Put away )

บรรจภณฑสวยงาม ( Prettiness )

สามารถเชญชวนใหใช ( Pleading )

บรรจภณฑสามารถสะทอนต าแหนงของสนคา ( Positioning )

บรรจภณฑสามารถสะทอนบคลกภาพของสนคา ( Personality)

บรรจภณฑสามารถปกปองสนคา ( Protection )

บรรจภณฑมความสะดวกตอการใชงาน ( Practicality )

บรรจภณฑสามารถท าก าไรไดมากขน ( Profitability )

บรรจภณฑสามารถใชในการสงเสรมการตลาด (Promotion)

บอกถงวธการใชสนคา ( Preaching )

สามารถดแลรกษาสงแวดลอม ( Preservation )

1

36 35

บรรจภณฑนเปนบรรจภณฑท

อย ชนในสดตดกบตวอาหาร

มผวสมผสกบอาหารโดยตรง

เชน กระปอง ขวดแกว เปนตน

บรรจภณฑทรวบรวมบรรจ

ภณฑชนแรกเขาดวยกน เพอ

เหตผลในการปองกนหรอจด

จ าหนายสนคาไดมากขน

บรรจภณฑเพอการขนสง เปน

บรรจภณฑทปองกนสนคา

ระหวางการขนสง ควรมขอมล

ล ะ เ อ ย ด บ น บ ร ร จ ภ ณ ฑ

เพอชวยใหการขนสงเปนไป

อยางสะดวกและถกตอง

กจกรรมท 5

การสงเสรมและพฒนาการปลกผกตามวถเกษตรอนทรย เพอเสรมสรางสขภาพและเศรษฐกจชมชนอยางยงยน

จงหวดก าแพงเพชร . . . . .

มงเนนการสงเสรมเกษตรกรในพนทเปาหมายใหปลกผกเพอสขภาพ ลดการใชสารเคม โดยผานกระบวนการบรหารจดการกลม การพฒนากระบวนการดานการผลต ดานการตลาด การบญชการเงน และดานผลกระทบทางเศรษฐกจของเกษตรกร ส าหรบองคความรเรองการบรหารจดการการผลตเกษตรอนทรยเพอสขภาพ

การค านวณตนทนและการวางแผนธรกจการเกษตรอนทรย ตนทนตางๆทเกดขนจะมความแตกตางกน ขนอยกบวตถประสงคของการน าตนทนไปใช สวนประกอบของตนทนทใชในการผลตสนคาหรอผล ต ภณ ฑ แ ต ล ะ ชน ด ( Cost of a Manufactured Product)ประกอบดวย

5

38 37

วตถดบ

(Materials)

คาแรงงาน

(Labor)

คาใชจายการผลต

(Manufacturing Overhead)

แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1) วตถดบทางตรง (Direct materials) วตถดบหลกทใชในการผลต และสามารถระบไดชดเจนวาใชปรมาณและตนทนเทาใด รวมทงจดเปนวตถดบสวนใหญทใชในการผลตสนคาชนดนนๆ

2) ว ต ถ ด บ ท า ง อ อ ม ( Indirect materials) วตถดบตางๆ ท เกยวของโดยทางออมกบการผลตสนคา อาจจะถกเรยกวา “วสดโรงงาน” ซงจะถอเปนคาใชจายการผลตชนดหนง เชน ตะป กาว น ามนหลอลนเครองจกร เปนตน

คาจางหรอผลตอบแทนทจายใหลกจาง หรอคนงานทท าหนาทเกยวของกบการผลตสนคา แบงออกเปน 2 ชนด คอ

1) คาแรงงานทางตรง (Direct labor) คาแรงงานตางๆทจายใหแกคนงานหรอลกจางทท าหนาทเกยวกบการผลตสนคาส าเรจรปโดยตรง และจดเปนคาแรงงานสวนส าคญในการแปรรปวตถดบใหเปนสนคาส าเรจรป เชน คนงานทท างานเกยวกบการควบคมเครองจกรในการผลต พนกงานในสายการประกอบ เปนตน

2) คาแรงงานทางออม ( Indirect labor) เชน เงนเดอนผควบคมโรงงาน เงนเดอนพนกงานท าความสะอาดเครองจกร และโรงงาน พนกงานตรวจสอบคณภาพ ชางซอมบ ารง ตลอดจนตนทนทเกยวของกบคนงาน เชน คาภาษทออกใหลกจาง สวสดการตางๆ เปนตน ซงคาแรงงานทางออมเหลานจะถอเปนสวนหนงของคาใชจายการผลต

คาแรงงาน

(Labor)

วตถดบ

(Materials)

40 39

แหลงรวบรวมคาใชจายตางๆทเกยวของกบการผลตสนคา เชน คาใชจายการผลตทางออมอนๆทเกยวกบการด าเนนการผลตในโรงงานเทานน ไดแก คาน า คาไฟ คาเชา คาเสอมราคา คาประกนภย คาภาษ เปนตน

คาใชจายการผลตถอเปนทรวมคาใชจายในการผลตทางออมตางๆ (Cost pool of indirect manufacturing costs)

ต น ท น ผ ล ต ท า ง อ อม ( Indirect Costs) บางครงเรยกวา “การจ าแนกตนทนตามพฤตกรรมของตนทน” (Cost Behavior) คอ การวเคราะหจ านวนของตนทนทจะมการเปลยนแปลงไปตามปรมาณการผลต

คาใชจายการผลต

(Manufacturing Overhead)

41