บทนำ�

คว�มสำ�คญภาษาไทยเปนเอกลกษณของชาต เปนสมบตทางวฒนธรรมอน

กอใหเกดความเปนเอกภาพ และเสรมสรางบคลกภาพของคนในชาตใหมความเปนไทย เปนเครองมอในการตดตอสอสารเพอสรางความเขาใจและความสมพนธทดตอกน ทำาใหสามารถประกอบกจธรการงานและดำารงชวตรวมกนในสงคมประชาธปไตยไดอยางสนตสข เปนเครองมอในการแสวงหาความร ประสบการณจากแหลงขอมลสารสนเทศตางๆ เพอพฒนาความร ความคด วเคราะห วจารณ และสรางสรรคใหทนตอการเปลยนแปลงทางสงคมและความกาวหนาทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ตลอดจนนำาไปใชในการพฒนาอาชพใหม ความมนคงทางเศรษฐกจ นอกจากนยงเปนสอแสดงภมปญญาของบรรพบรษดานวฒนธรรม ประเพณ และสนทรยภาพ เปนสมบตลำาคาควรแกการเรยนรและอนรกษและสบสานใหคงอยคชาตไทยตลอดไป

ก�รเรยนรภ�ษ�ไทยภาษาไทยเปนทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใช

ภาษาเพอการสอสารเรยนร เพอชนชมและเพอนำาไปใชในชวตจรง

๑. ก�รอ�น : การอานออกเสยงคำา ประโยค การอานบทรอยแกว คำาประพนธชนดตางๆ การอานในใจ เพอสรางความเขาใจ และการคดวเคราะห สงเคราะหความรจากสงทอาน เพอนำาไปปรบใชในชวตประจำาวน

1

๒. ก�รเขยน : การเขยนสะกดตามอกขระวธ การเขยนสอสารโดยใชถอยคำา และรปแบบตางๆ ของการเขยนซงรวมถงการเรยงความ ยอความ เขยนรายงานชนดตางๆ การเขยนตามจนตนาการ วเคราะหวจารณและเขยนเชงสรางสรรค

๓. ก�รฟง ก�รด และก�รพด : การฟง และดอยางมวจารณญาณ การพดแสดงความคดเหน ความรสก พดลำาดบเรองราวตางๆ อยางเปนเหตเปนผล การพดในโอกาสตางๆ ทงเปนแบบเปนทางการและไมเปนทางการ และการพดเพอโนมนาวใจ

๔. หลกก�รใชภ�ษ�ไทย : ธรรมชาตและกฎเกณฑของภาษาไทย การใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบโอกาส และบคคล การแตงบทประพนธประเภทตางๆ อทธพลของภาษาตางประเทศในภาษาไทย

๕. วรรณคดและวรรณกรรม : วเคราะหวรรณคดและวรรณกรรม เพอศกษาขอมลแนวความคด และความเพลดเพลน การเรยนรทำาความเขาใจบทเหรองเลนของเดก เพลงพนบานทเปนภมปญญามคณคาของไทย ซงไดถายทอดความรสกนกคด คานยมขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดตและความงดงามของภาษา เพอใหเกดความซาบซงและภมใจในบรรพบรษทไดสงสมสบทอดมาจนถงปจจบน

วสยทศน

ภาษาไทยเปนเครองมอการสอสารของคนในชาต ใชทำาความเขาใจกนและใชภาษาประกอบกจการงานทงสวนตน ครอบครว และ

2

กจกรรมในสงคมและประเทศชาต ภาษาไทยยงเปนเครองมอ การเรยนร การบนทกเรองราวจากอดตถงปจจบน และยงเปนวฒนธรรมของชาต ดงนน การเรยน การสอนภาษาไทยจงตองสอนภาษาไทยเพอการสอสารและสอนภาษาไทยใหแกคนรกการอาน การเขยน ทจะแสวงหาความรและประสบการณ บนทกความรและขอมลขาวสาร ใชภาษาไทยไดถกตองในฐานะเปนวฒนธรรมทางภาษาใหผเรยนเกดความชนชม ซาบซง และภมใจในภาษาไทย เหนคณคาของวรรณคด และวรรณกรรม ตลอดจนภมปญญาทางภาษาของบรรพบรษทไดสรางสรรคผลงาน ซงเปนสวนเสรมสรางความงดงามในชวต

ภาษาเปนสอของความคด ผเรยนทมภาษาใชกวางขวาง มประมวลคำาในการใชพด ฟง อาน เขยนมาก ผเรยนจะคดไดกวางขวาง ลกซง และสรางเสรมความชาญฉลาด สามารถคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา และวนจฉยอยางมเหตผล ดงนน การสอนภาษาไทยจำาเปนตองเสรมสรางผเรยน ขยายประมวลคำา ทงการพด การฟง การอาน และการเขยนใหมาก เพอใหผเรยนใชภาษาในการคดสรางสรรค คดวพากษวจารณ คดตดสนใจแกปญหา วนจฉยเรองราวและสงเสรมใหผเรยนใชภาษาอยางมเหตผล ใชภาษาในเชงสรางสรรค และใชภาษาอยางสละสลวย ซงจะชวย สรางเสรมบคลกภาพของผใชภาษาใหเกดความนาเชอถอ

ภาษาไทยเปนวชาทกษะทตองฝกฝนจนเกดความชำานาญในการใชภาษาเพอการสอสาร การอานและการฟงเปนทกษะของการรบรเรองราว ความรและประสบการณ การพดและการเขยนเปนทกษะของการแสดงออกดวยการแสดงความคดเหน ความเหน ความรและประสบการณ สวนการดเปนการรบรขอมลขาวสารจากสอตางๆ ทงโทรทศน ภาพยนตร ละคร คอมพวเตอร ตลอดจนการตน และสามารถแสดงทศนะ ขอมล ขาวสาร

3

ดวยการพดและการเขยน การดจงเปนการเรยนรและการแสดงทศนะของตน และการดนบวนจะมความสำาคญและมอทธพลตอการดำาเนนชวต ผเรยนจะตองประเมนสงทดและใชการดใหเปนประโยชนในการหาความร การเรยนภาษาไทยจงตองเรยนเพอ การสอสาร ใหผเรยนสามารถรบรขอมลขาวสารไดอยางพนจพเคราะห สามารถเลอกคำา เรยบเรยงความคด ความรใหชดเจน ใชภาษาไดถกตองตามหลกภาษา ใชถอยคำาตรงตามความหมาย ถกตองตามฐานะของบคคลและสถานการณอยางมประสทธภาพ

ภาษาไทยมสวนทเปนเนอหาสาระ ไดแก กฎเกณฑทางภาษาหรอหลกการใชภาษา ผใชภาษาจะตองรหลกภาษาไทยและใชไดถกตอง สวนวรรณคดและวรรณกรรม ตลอดจนบทรองเลนเพลงกลอมเดก ปรศนาคำาทาย เพลงพนบาน วรรณกรรมพนบานทเปนคตชน หรอภมปญญาทางภาษาทถายทอดความรสกนกคด คานยม ขนบธรรมเนยมประเพณ เรองราวของสงคมในอดต ความงดงามของภาษาในบทประพนธทงรอยแกวและรอยกรอง เปนสวนทเปนเนอหาสาระชวยใหเกดความซาบซง และความภาคภมใจในสงทบรรพบรษไดสงสมและบอกกลาวถงความด ความงามการประพฤตตนไวในวรรณคดและในคตชน ซงสบทอดมาจนถงปจจบน

คณภ�พผเรยน

จบชนประถมศกษ�ปท 3

4

อานออกเสยงคำา คำาคลองจอง ขอความ เรองสน ๆ และบทรอยกรองงาย ๆ ไดถกตอง คลองแคลว เขาใจความหมายของคำาและขอความทอาน ตงคำาถามเชงเหตผล ลำาดบเหตการณ คาดคะเนเหตการณ สรปความร ขอคดจากเรองทอาน ปฏบตตามคำาสง คำาอธบายจากเรองทอานได เขาใจความหมายของขอมลจากแผนภาพ แผนทและแผนภม อานหนงสออยางสมำาเสมอ และมมารยาทใน การอาน

มทกษะในการคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทด เขยนบรรยาย บนทกประจำาวน เขยนจดหมายลาคร เขยนเรองเกยวกบประสบการณ เขยนเรองตามจนตนาการ และมมารยาทในการเขยน

เลารายละเอยดและบอกสาระสำาคญ ตงคำาถาม ตอบคำาถาม รวมทงพดแสดง ความคดเหน ความรสกเกยวกบเรองทฟงและด พดสอสาร เลาประสบการณ และพดแนะนำาหรอพดเชญชวนใหผอนปฏบตตาม และมมารยาทในการฟง ด และพด

สะกดคำาและเขาใจความหมายของคำา ความแตกตางของคำาและพยางค หนาทของคำาในประโยค มทกษะการใชพจนานกรมในการคนหาความหมายของคำา แตงประโยคงาย ๆ แตงคำาคลองจอง แตงคำาขวญ และเลอกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถนไดเหมาะสมกบกาลเทศะ

เขาใจและสรปขอคดทไดจากการอานวรรณคดและวรรณกรรมเพอนำาไปใชในชวตประจำาวนของทองถน รองบทรองเลนสำาหรบเดกในทองถน ทองจำาบทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจได

5

โครงสร�งเวล�เรยนกลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย

ไดกำาหนดโครงสรางเวลาเรยน และสดสวนในกลมสาระการเรยนร ภาษาไทย ดงน

กลมส�ระก�ร

เรยนรภ�ษ�ไทย

สดสวนเวล�เรยน ชวโมง/สปด�ห

ป .๑

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๒

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๓

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๔

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๕

ช ว โม ง /สปด�ห

ป .๖

ช ว โม ง /สปด�ห

สาระการ

เรยนรพนฐาน

๒๐๐ ๕

๒๐๐ ๕

๒๐๐ ๕

๑๖๐ ๔

๑๖๐ ๔

๑๖๐ ๔

รวม ๒๐๐

๕ ๒๐๐

๕ ๒๐๐

๕ ๑๖๐

๔ ๑๖๐

๔ ๑๖๐

๔

6

ส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนร

ส�ระสาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรภาษาไทย ประกอบ

ดวย1.การอาน2.การเขยน3.การฟง การด และการพด4.หลกการใชภาษา5.วรรณคด และวรรณกรรม

7

ส�ระและม�ตรฐ�นก�รเรยนร ส�ระท ๑ : ก�รอ�น

มาตรฐาน ท ๑.๑ : ใชกระบวนการอานสรางความร และความคด เพอนำาไปใชตดสนใจ แกปญหาในการดำาเนนชวตและมนสยรกการอาน

ส�ระท ๒ : ก�รเขยน มาตรฐาน ท ๒.๑ : ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร

เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเร องราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางมประสทธภาพ

ส�ระท ๓ : ก�รฟง ก�รด และก�รพด มาตรฐาน ท ๓ .๑ : สามารถเล อกฟงและดอยางม

วจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ส�ระท ๔ : หลกก�รใชภ�ษ�ไทย มาตรฐาน ท ๔.๑ : เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษา

ไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลงของภาษาภมปญญาทางภาษาและรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ส�ระท ๕ : วรรณคดและวรรณกรรม มาตรฐาน ท ๕.๑ : เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณ

วรรณคดและ วรรณกรรมไทยอยางเหนคณคาและนำามาประยกตใชในชวตจรง

8

คว�มสมพนธระหว�งตวชวด และส�ระก�รเรยนรชนประถมศกษ�ปท ๓

ส�ระท ๑ ก�รอ�นม�ตรฐ�น ท ๑.๑ ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดเพอนำาไปใชตดสนใจแกปญหา

ในการดำาเนนชวต และมนสยรกการอาน

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๓ ๑. อานออกเสยงคำา

ขอความ เรองสนๆ และบทรอยกรองงายๆ ไดถกตอง คลองแคลว๒. อธบายความหมายของคำาและขอความทอาน

การอานออกเสยงและการบอกความหมายของคำา คำาคลองจอง ขอความ และบทรอยกรองงายๆ ทประกอบดวยคำาพนฐานเพมจาก ป.๒ ไมนอยกวา ๑,๒๐๐ คำา รวมทงคำาทเรยนรในกลมสาระการเรยนรอน ประกอบดวย - คำาทมตวการนต - คำาทม รร - คำาทมพยญชนะและสระไมออกเสยง - คำาพอง - คำาพเศษอนๆ เชน คำาทใช ฑ ฤ ฤๅ

๓. ตงคำาถามและตอบ การอานจบใจความจากสอตางๆ

9

คำาถามเชงเหตผลเกยวกบเรองทอาน

เชน - นทานหรอเรองเกยวกบทองถน

๔. ลำาดบเหตการณและคาดคะเนเหตการณจากเรองทอานโดยระบเหตผลประกอบ๕. สรปความรและขอคดจากเรองทอานเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน

- เรองเลาสนๆ - บทเพลงและบทรอยกรอง - บทเรยนในกลมสาระการเรยนร อน - ขาวและเหตการณในชวตประจำาวนในทองถนและชมชน

๖. อานหนงสอตามความสนใจ อยางสมำาเสมอและนำาเสนอเรองทอาน

การอานหนงสอตามความสนใจ เชน - หนงสอทนกเรยนสนใจและเหมาะสมกบวย - หนงสอทครและนกเรยนกำาหนดรวมกน

๗. อานขอเขยนเชงอธบายและปฏบตตามคำาสงหรอขอแนะนำา

การอานขอเขยนเชงอธบาย และปฏบตตามคำาสงหรอขอแนะนำา - คำาแนะนำาตางๆ ในชวตประจำาวน - ประกาศ ปายโฆษณา และคำาขวญ

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.3 ๘. อธบายความหมาย

ของขอมลจากแผนภาพ แผนท และแผนภม

การอานขอมลจากแผนภาพ แผนท และแผนภม มารยาทในการอาน เชน

10

๙. มมารยาทในการอาน - ไมอานเสยงดงรบกวนผอน - ไมเลนกนขณะทอาน - ไมทำาลายหนงสอ - ไมควรแยงอานหรอชะโงกหนาไปอานขณะทผอนกำาลงอาน

ส�ระท ๒ ก�รเขยนม�ตรฐ�น ท ๒.๑ ใชกระบวนการเขยนเขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยนเรองราว

ในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควา

อยางมประสทธภาพ

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๓ ๑. คดลายมอตวบรรจง

เตมบรรทด การคดลายมอตวบรรจงเตมบรรทดตามรปแบบการเขยน ตวอกษรไทย

๒ เขยนบรรยายเกยวกบสงใดสงหนง

ไดอยางชดเจน

การเขยนบรรยายเกยวกบลกษณะของ คน สตว สงของ สถานท

๓. เขยนบนทกประจำาวน การเขยนบนทกประจำาวน๔. เขยนจดหมายลาคร การเขยนจดหมายลาคร๕. เขยนเรองตามจนตนาการ

การเขยนเรองตามจนตนาการจากคำา ภาพ และหวขอทกำาหนด

๖. มมารยาทในการเขยน มารยาทในการเขยน เชน - เขยนใหอานงาย สะอาด ไมขด

11

ฆา - ไมขดเขยนในทสาธารณะ - ใชภาษาเขยนเหมาะสมกบเวลา สถานท และบคคล - ไมเขยนลอเลยนผอนหรอทำาใหผอนเสยหาย

ส�ระท ๓ ก�รฟง ก�รด และก�รพดม�ตรฐ�น ท ๓.๑ สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร ความคด และ

ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๓ ๑. เลารายละเอยด

เกยวกบเรองทฟงและด ทงทเปนความรและความบนเทง๒. บอกสาระสำาคญจากการฟงและการด๓. ตงคำาถามและตอบคำาถามเกยวกบเรองทฟงและด

การจบใจความและพดแสดงความคดเหนและความรสกจากเรองทฟงและด ทงทเปนความร และความบนเทง เชน - เรองเลาและสารคดสำาหรบเดก - นทาน การตน เรองขบขน - รายการสำาหรบเดก - ขาวและเหตการณในชวต

12

๔. พดแสดงความคดเหนและความรสกจากเรองทฟงและด

ประจำาวน - เพลง

๕. พดสอสารไดชดเจนตรงตามวตถประสงค

การพดสอสารในชวตประจำาวน เชน - การแนะนำาตนเอง - การแนะนำาสถานทในโรงเรยนและในชมชน - การแนะนำา/เชญชวนเกยวกบการปฏบตตนในดานตางๆ เชน การรกษาความสะอาดของรางกาย - การเลาประสบการณในชวตประจำาวน - การพดในโอกาสตางๆ เชน การพดขอรอง การพดทกทาย การกลาวขอบคณ และขอโทษ การพดปฏเสธ และการพดซกถาม

๖. มมารยาทในการฟง การด และการพด

มารยาทในการฟง เชน - ตงใจฟง ตามองผพด - ไมรบกวนผอนขณะทฟง - ไมควรนำาอาหารหรอเครองดมไปรบประทานขณะทฟง - ไมแสดงกรยาทไมเหมาะสม เชน โห ฮา หาว

13

- ใหเกยรตผพดดวยการปรบมอ - ไมพดสอดแทรกขณะทฟง มารยาทในการด เชน - ตงใจด - ไมสงเสยงดงหรอแสดงอาการรบกวนสมาธของผอน

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.3 มารยาทในการพด เชน

- ใชถอยคำาและกรยาทสภาพ เหมาะสมกบกาลเทศะ - ใชนำาเสยงนมนวล - ไมพดสอดแทรกในขณะทผอนกำาลงพด - ไมพดลอเลยนใหผอนไดรบความอบอายหรอเสยหาย

ส�ระท ๔ หลกก�รใชภ�ษ�ไทยม�ตรฐ�น ท ๔.๑ เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของภาษาและพลง ของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๓ ๑. เขยนสะกดคำาและ การสะกดคำา การแจกลก และ

14

บอกความหมายของคำา การอานเปนคำา มาตราตวสะกดทตรงตาม

มาตราและไมตรงตามมาตรา การผนอกษรกลาง อกษรสง และอกษรตำา คำาทมพยญชนะควบกลำา คำาทมอกษรนำา คำาทประวสรรชนยและคำาทไมประวสรรชนย คำาทม ฤ ฤๅ คำาทใช บน บรร คำาทใช รร คำาทมตวการนต ความหมายของคำา

2. ระบชนดและหนาทของคำาในประโยค

ชนดของคำา ไดแก - คำานาม - คำาสรรพนาม - คำากรยา

3. ใชพจนานกรมคนหาความหมายของคำา

การใชพจนานกรม

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.3 4. แตงประโยคงายๆ การแตงประโยคเพอการ

สอสาร ไดแก

15

- ประโยคบอกเลา - ประโยคปฏเสธ - ประโยคคำาถาม - ประโยคขอรอง - ประโยคคำาสง

๖. แตงคำาคลองจองและคำาขวญ

คำาคลองจอง คำาขวญ

๗. เลอกใชภาษาไทยมาตรฐานและภาษาถนไดเหมาะสมกบกาลเทศะ

ภาษาไทยมาตรฐาน ภาษาถน

ส�ระท ๕ วรรณคดและวรรณกรรมม�ตรฐ�น ท ๕.๑ เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทยอยางเหนคณคา

และนำามาประยกตใชในชวตจรง

ชน ตวชวด ส�ระก�รเรยนรป.๓ ๑. ระบขอคดทไดจาก

การอานวรรณกรรมเพอนำาไปใชในชวตประจำาวน๒. รจกเพลงพนบานและเพลงกลอมเดก เพอปลกฝง

วรรณคด วรรณกรรม และเพลงพนบาน - นทานหรอเรองในทองถน - เรองสนงายๆ ปรศนาคำาทาย - บทรอยกรอง - เพลงพนบาน - เพลงกลอมเดก

16

ความชนชมวฒนธรรมทองถน๓. แสดงความคดเหนเกยวกบวรรณคดทอาน

- วรรณกรรมและวรรณคดในบทเรยนและ ตามความสนใจ

๔. ทองจำาบทอาขยานตามทกำาหนดและบทรอยกรองทมคณคาตามความสนใจ

บทอาขยานและบทรอยกรองทมคณคา - บทอาขยานตามทกำาหนด - บทรอยกรองตามความสนใจ

17

คำ�อธบ�ยร�ยวช�

รหสวช� ท ๑๓๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ร�ยวช�พนฐ�น กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท ๓ เวล� ๒๐๐ ชวโมง

18

ฝกการอานสะกดคำาทไมตรงตามมาตราตวสะกดอานและเขยนคำาทใชการนตอกษรควบกลำาและอกษรนำา การผนวรรณยกต อกษรควบกลำา และอกษรนำาการอานออกเสยงไดถกตองตามอกขรวธอานไดคลองและเรว จำาคำาไดแมนยำาและกวาดสายตาในการอาน เขาใจความหมายของคำา และขอความทอาน เขาใจความสำาคญและรายละเอยดของเรองทอานยาวขนและมหลายเหตการณ โดยหาคำาสำาคญของประโยคและขอความ การใชแผนภาพโครงเรองหรอแผนภาพความคดพฒนาความเขาใจการอานและสรปใจความสำาคญการใชคำาถามถามเนอหาเรองทอาน ตงคำาถามหรอตอบคำาถามแสดงความรความเขาใจการอานหรอคาดคะเนเหตการณเรองราวทอานการอานในใจและการอานออกเสยงบทรอยแกวและบทรอยกรองไดรวดเรวถกตองตามลกษณะคำาประพนธและอกขรวธการจำาบทรอยกรองทไพเราะ รจกเลอกอานหนงสอทเปนประโยชน ความร ความบนเทง มมารยาทในการอานและนสยรกการอาน

ฝกปฏบตตนในการเขยนสะกดคำาตามคำาบอก การสะกดคำาใหม การแตงประโยคโดยใช คำาใหม จำานวน ๑,๒๐๐ คำา การเขยนประโยคโดยกำาหนดคำา การเขยนประโยคโดยกำาหนดภาพและ การเขยนเรยงความ การปรบปรงขอเขยนใหสมบรณ การจดบนทกความร ประสบการณและเรองราวในชวตประจำาวน

เพอใหมความรความเขาใจใชความรความคดจากการเขยน เขยนแสดงความคดเหน สามารถนำาการเขยนไปใชประโยชนในชวตจรงไดมนสยทดและรกการเขยน

ฝกการฟง การด และการพด การจบใจความสำาคญ สงทฟงและดการเขาใจเนอเรองการใชถอยคำา นำาเสยง และกรยาทาทางการ

19

แสดงทรรศนะเรองทฟงและด การตงคำาถาม การตอบคำาถาม การสนทนา การแสดงความคดเหน การเลาเรอง การถายทอดความร ความคดความรสกและประสบการณการใชถอยคำาเหมาะสมแกเรองอยางสรางสรรคตามหลกการพด มมารยาททดในการฟง การด และการพด

เพอใหเขาใจสงทฟง ด และพด สามารถจบใจความสำาคญอยางถกตอง แสดงความคดเหนจากเรองทฟง พดเลาเรองได แสดงทรรศนะเรองทฟงและด สนทนาโตตอบแสดงความคดเหน พดเลาเรองถายทอดความรความคด ความรสก ประสบการณจากสงทไดฟงและดได ใชถอยคำาเหมาะแกเรองอยางสรางสรรคตามหลกการพด มมารยาทในการฟงการดและการพดทด

ฝกอานและเขยนสะกดคำาตามหลกเกณฑของภาษา โดยนำาเสยงพยญชนะ สระ วรรณยกต มาประสมเปนคำาอานและเขยนบอกความหมายและหนาทของคำา กลมคำา และประโยค เรยงลำาดบในประโยค และเรยงประโยคตามลำาดบความคดเปนขอความใชภาษาสภาพในการสอสารแลกเปลยนความคดเหนโดยเขาใจภาษาไทยกลางและภาษาถน ใชคำาคลองจองแตงบทรอยกรอง เลนปรศนาคำาทาย บทรองเลนในทองถนทหลากหลาย ใชทกษะทางภาษาเปนเครองมอการเรยนการแสวงหาความรและการทำางานรวมกบผอน ใชเทคโนโลยการสอสารพฒนาการเขยน เขาใจความแตกตางของภาษาพดและภาษาเขยน ใชภาษาไดเหมาะสมกบบคคลและสถานการณ ใชภาษาในกลมสาระการเรยนรอนๆ พฒนาการอานและการเขยนและนำาตวเลขไทยมาใชในชวตประจำาวน

20

เพอใหสามารถนำาหลกการทางภาษาไปใชพฒนาความรความคดอยางมวจารณญาณใชภาษาทเหมาะสมกบกาลเทศะบคคลสอความไดอยางถกตองและชดเจนในการดำารงชวตจรงพรอมทงใชภาษาพดและภาษาเขยนไดถกตองและสรางสรรค

การอานนทานเรองสนสารคด บทรอยกรอง บทความ บทละคร มความรและขอคดจากสงทอาน

รหสตวชวดท ๑.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖, ป.๓/๗,

ป.๓/๘, ป.๓/๙ท ๒.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖ท ๓.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖ท ๔.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔, ป.๓/๕, ป.๓/๖ท ๕.๑ ป.๓/๑, ป.๓/๒, ป.๓/๓, ป.๓/๔

รวมทงหมด ๓๑ ตวชวด

21

กำ�หนดหนวยก�รเรยนร

รหสวช� ท๑๓๑๐๑ กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท ๓ จำ�นวน ๒๐๐ ชวโมง

ภ�คเรยนท

หนวยก�ร

เรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนรจำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

1

12

1734

1756

17789

17

ปฏบตการสายลบจวแตเดกซอไวเรองท 1 กระตายไมตนตมปานมคณอาหารดชวมสขเรองท 2 แมไกอยในตะกราทำาด...อยาหวนไหวพลงงานคอชวตเรองท 3 เดกเอยเดกนอยความฝนเปนจรงไดภมใจภาษาไทยของเราคดไป รไป

13869947

1069758

ภาษาพาทภาษาพาท

วรรณคดลำานำาภาษาพาทภาษาพาท

วรรณคดลำานำาภาษาพาทภาษาพาท

วรรณคดลำานำาภาษาพาทภาษาพาทภาษาพาท

วรรณคดลำานำา

22

เรองท 4 ลกแกะของซาฟยะห

รวมเวล�เรยน ภ�คท 1

101

2

1011171213171415181816

นอกเมอง...ในกรงสงขาว...เลาเรองเรองท 5 กาเหวาทกลางกรงประชาธปไตยใบเลกของดในตำาบลเรองท 6 ธนดอกไมกบเจาชายนอยธรรมชาตเจาเอยเลนคำาทายเรอง มวชาอยกบตว กลวอะไรเรอง หญงเกง ชายกลาบนทกความหลง

98869475887

ภาษาพาทภาษาพาท

วรรณคดลำานำาภาษาพาทภาษาพาท

วรรณคดลำานำาภาษาพาทภาษาพาท

วรรณกรรมปฏสมพนธวรรณกรรมปฏสมพนธภาษาพาท

ภ�คเรยนท

หนวยก�ร

เรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนรจำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

1818

เรอง เจาทรามสงวนเรอง คาของคน

76

วรรณกรรมปฏสมพนธวรรณกรรมปฏสมพนธ

23

18 เรอง จนตนาการ 7 วรรณกรรมปฏสมพนธ

รวมเวล�เรยน ภ�คท 2

๙๙

รวมเวล�เรยนตลอดปก�รศกษ�

200

24

กำ�หนดแผนก�รจดก�รเรยนร

รหสวช� ท.13101 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ชนประถมศกษ�ปท 3 จำ�นวน ๒๐๐ ชวโมง

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)จำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

1ปฏบตการสายลบจว

123

456789

อานในใจเรอง ปฏบตการสายลบจวการวเคราะหแผนภาพโครงเรองอานออกเสยงบทเรยน เรอง ปฏบตการสายลบจวอกษรสง อกษรกลาง และอกษรตำาสระเสยงเดยว สระประสมการผนวรรณยกต

(13)121

๒12112

25

ประโยคทผพดใชถอยคำาสภาพอานเสรม เรอง มดดำา มดแดงการแสดงบทบาทสมมต

2แตเดกซอไว 10

11121314

อานในใจเรอง แตเดกซอไวอานเพม เตมความหมายอานออกเสยงเรอง แตเดกซอไวคำาทมตวสะกดและคำาทไมมตวสะกดอานเสรม เรอง เทพารกษกบคนตดตนไม

(8)22211

3ปานมคณ 15

161718

อานในใจ เรอง ปานมคณการวเคราะหแผนภาพโครงเรองอานออกเสยง เรอง ปานมคณมาตรากง กน เกย

(9)2211

26

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)จำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

192021

มาตราเกอว กก กด กบ ก กาคำาทมไมฑณฑฆาต

อานเสรม เรอง ปาชายเลน

111

4อาหารดชว

มสข

2223242526

2728

อานในใจ เรอง อาหารดชวมสขการวเคราะหแผนภาพโครงเรองอานออกเสยง เรอง อาหารดชวมสขการผนวรรณยกตคำาทประวสรรชนย และไมประวสรรชนยประโยคอานเสรม เรอง อาหารเพอสขภาพ

(9)12121

11

5ทำาด...อยา 29 อานออกเสยง เรอง

(7)2

27

หวนไหว3031323334

ทำาด...อยาหวนไหวคำาเปนคำาตายคำาราชาศพทคำาคลองจองกลอนสอานเสรม เรอง ไตรตรองกอนเชอ

11111

6พลงงานคอ

ชวต

353637383940

41

อานในใจ เรอง พลงงานคอชวตการวเคราะหแผนภาพโครงเรองอานออกเสยง เรอง พลงงานคอชวตคำาควบกลำาอกษรนำาคำาแบบเรยงพยางค และเลยนแบบอกษรนำาประโยค

(10)221111

1

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)จำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

42 อานเสรม เรอง ใช 1

28

โทรทศนใหประหยดคาไฟฟา

7ความฝน

เปนจรงได

434445

46474849

อานในใจ เรอง ความฝนเปนจรงไดการวเคราะหแผนภาพโครงเรองอานออกเสยง เรอง ความฝนเปนจรงไดคำาทม ฤ ฤๅคำาทใชบน บรรคำาทใช รร (ร หน)อานเสรม เรอง มนษยกบการบน

(9)221

1111

8ภมใจภาษา

ไทยของเรา

50

5152535455

อานในใจ เรอง ภมใจภาษาไทยของเราคำาพองเสยงคำาพองรปคำาทมตวอกษรไมออกเสยงภาษาไทยถน

(7)๒

11111

29

อานเสรม เรอง ในโลกนมอะไรเปนไทยแท

9คดไป รไป 56

57585960

อานออกเสยง เรอง คดไป รไปคำาทมเครองหมายฑณฑฆาตภาษาตางประเทศในประเทศไทยอานเสรม เรอง พาราลมปกเกมสการเลาเรองจากการฟงและการอาน

(5)11111

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)จำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

10นอกเมอง

ในกรง

61

62

อานออกเสยง เรอง นอกเมอง

(9)2

2

30

6364

ในกรงการวเคราะหแผนภาพโครงเรองคำานาม คำาสรรพนาม คำากรยาการพดและเขยนบรรยาย

22

65อานเสรมบทเรยน เรอง ความสข

1

อยทไหน11สง

ขาว...เลาเรอง

6667686970

อานออกเสยงเรอง สงขาว...เลาเรองการเขยนจดหมายลาปวยการเขยนจดหมายลากจประโยคคำาถาม ประโยคปฏเสธอานเสรม เรอง กรยาวาจาด

(8)22211

12ประชาธปไต

ยใบเลก

71727374

อานในใจ เรอง ประชาธปไตยใบเลกคำากรยา

(6)2111

31

75 คำาทใช และ มำา คำาทใช ใ ไ ไ ย และ – – –

ยอานเสรม เรอง ประชาธปไตย...อะไรหนอ

1

13ของดในตำาบล

76777879808182

อานในใจ เรอง ของดในตำาบลคำาวเศษณการตงคำาถามและตอบคำาถามประโยคบอกเลา ประโยคปฏเสธการอวยพรการอานขอมลแผนทอานเสรม เรอง เมองไทยใหญอดม

(9)2211111

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)จำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

14ธรรมชาต 83 อานในใจ เรอง

(7)2

32

เจาเอย 8485

ธรรมชาตเจาเอยกลมคำาหรอวลประโยคคำาสง/ประโยคขอรอง

23

15เลนคำาทาย 88

899091

อานในใจ เรอง เลนคำาทายคตพจน คำาขวญ และสำานวนการใชพจนานกรมอานเสรม เรอง นำาขนใหรบตก

(5)1121

16บนทกความ

หลง

92939495

อานเรอง บนทกความหลงการใชเครองหมายตาง ๆการบนทกเหตการณประจำาวนอานเสรม เรอง เทยวกรงเกา

(7)2221

17วรรณคด

ลำานำา

96

97

เรองท 1 กระตายไมตนตม

อานออกเสยง เรอง

(6)2

2

33

9899

กระตายไมตนตมสำานวนทเกยวกบกระตายอานเรองกระตายตนตมอานเรองกระตายแหยเสอ

11

100

101102

เรองท 2 แมไกอยในตะกรา

อานออกเสยงเรอง แมไกอยในตะกราคำาบอกเสยงอานเสรมเพมความร โอเอวหารราย

(4)2

11

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)จำ�นวนชวโมง

หม�ยเหต

103104

เรองท 3 เดกเอยเดกนอย

อานออกเสยง เรอง เดก

(6)22

34

เอยเดกนอยกลอนดอกสรอย

105106

กาพยสรางคนางค 28 พทธศาสนสภาษต

11

107

108109

110111112

เรองท 4 ลกแกะของซาฟยะห

อานออกเสยง เรอง ลกแกะของซาฟยะหเดกเลยงแกะอานบทรอยกรอง เรอง หมาปากบลกแกะคำาบอกสจากธรรมชาตดาวประกายพรกป นนำาเปนตว

(8)2

21

111

113114

115116117

เรองท 5 กาเหวาทกลางกรง

อานในใจ เรอง กาเหวาทกลางกรงการอานออกเสยง เรอง กาเหวาทกลางกรงการวเคราะหแผนภาพ

(8)22

211

35

โครงเรองเพลงกลอมเดกอานเสรมเพมความร เรอง วดพระแกว และสำาเพง

118

119120

เรองท 6 ธนดอกไมกบเจาชายนอย

อานออกเสยงเรอง ธนดอกไมกบเจาชายนอยการเลานทานการวาดภาพ เรอง ไชยเชษฐ

(4)2

11

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)

จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

18วรรณกรรมปฏสมพนธ

121122123124

125

เรอง มวชาอยกบตวกลวอะไร

เลนกบคำา “ความร”สภาษตเพลงรองเลนของเดกจำาจผลไม

(8)1111

1

36

126127128

บทกลอนหนงสองสาม อ.นำาพนองทงเจด และเจดวนเจดสนทานลกโซทมาของการนบวนเรองเลารวมสมยวรรณกรรมของเพอนบทปฏสมพนธ

111

129130131

132133134135

136

เรอง หญงเกง ชายกลา

เลนกบคำา “เกง”บทดอกสรอยมดแดงบทเพลงกลอมเดก แมไปไรเกบไขมาหาบทดอกสรอยเจาการะเกดวรรณกรรมรวมสมย เรอง คนเกงตำานานเมอง กอนศลากบพนธขาววรรณกรรมของเพอน

(8)111

1111

1

37

ผหญงกเกงสผชายไดบทปฏสมพนธ

137138139140141142143

เรอง เจาทรามสงวนเลนกบคำา “ความงาม”เพลงกลอมเดกเรองเลารวมสมยบทเพลงรำาวงงามแสงเดอนบทกลอนใหคตสอนใจตำานานนานาชาต ไกฟาพญาลอบทปฏสมพนธ

(7)1111111

หนวยก�รเรยนรท

ชอหนวยก�รเรยนร

แผนก�รจด

ก�รเรยนรครงท

ส�ระก�รเรยนร (ยอย)

จำ�นวน

ชวโมง

หม�ยเหต

144145146147

148149

เรอง คาของคนเลนกบคำา “คณคา”เพลงพนบานแมนำานทานสอนใจ เรอง มดงามนทานนานาชาต เรอง เจาหญง

(6)1111

11

38

ถงกระดาษการเดนทางของแสงแดดตอนเชาบทปฏสมพนธ

150151152153154155156

เรอง จนตนาการเลนกบคำา ฝน“ ”เพลงพษฐานใครกน...ทำาความฝนหายไปบทเพลงนทานหงหอยกอนฝนบอปลาบทปฏสมพนธ

(7)1111111

รวมเวล�เรยนตลอดปก�รศกษ�

200

39

บรรณ�นกรม

กระทรวงศกษาธการ. แบบฝกหด : ร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ทกษะภ�ษ�

ชนประถมศกษ�ปท 3 เลม 1 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551. พมพครงท 5. กรเทพมหานคร : โรงพมพ

สกสค. ลาดพราว, ๒๕๕ 6.--------------. แบบฝกหด : ร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ทกษะภ�ษ�

ชนประถมศกษ�ปท 3 เลม 2 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช 2551. พมพครงท 5 : โรงพมพ สกสค. ลาดพราว,

๒๕๕ 6.--------------. หนงสอเรยนร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต ภ�ษ�พ�ท ชนประถม-

ศกษ�ปท 3 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�

ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ สกสค.

ลาดพราว, ๒๕ 56.--------------. หนงสอเรยนร�ยวช�พนฐ�นภ�ษ�ไทย ชดภ�ษ�เพอชวต วรรณคดลำ�นำ�

40

ชนประถมศกษ�ปท 3 กลมส�ระก�รเรยนรภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�ง

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. พมพครงท 3 กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

สกสค. ลาดพราว, ๒๕ 53.--------------. หนงสอเรยนส�ระก�รเรยนรพนฐ�น ชดภ�ษ�เพอชวต วรรณกรรมปฏสมพนธ

ชวงชนท ๑ ชนประถมศกษ�ปท ๑ ๓ กลมส�ระก�รเรยนร–ภ�ษ�ไทย หลกสตร

ก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔. กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา

ลาดพราว, ๒๕๔๘.––––––. เอกส�รประกอบหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔ แนวท�งก�รวดและ

ประเมนผลก�รเรยน ต�มหลกสตรก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕๔๔.

กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว, ๒๕๔๕.สำานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. กระทรวงศกษาธการ. ตวชวดและส�ระก�รเรยนร

แกนกล�ง กลมส�ระก�รเรยนร ภ�ษ�ไทย ต�มหลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น

พทธศกร�ช ๒๕ 51. กรงเทพมหานคร : สำานกวชาการและมาตรฐาน

การศกษา, 2552.––––––. หลกสตรแกนกล�งก�รศกษ�ขนพนฐ�น พทธศกร�ช ๒๕ 51. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2552.

41

42

อภธ�นศพท

กระบวนก�รเขยนกระบวนการเขยนเปนการคดเรองทจะเขยนและรวบรวมความร

ในการเขยน กระบวนการเขยน ม ๕ ขน ดงน๑. ก�รเตรยมก�รเขยน เปนขนเตรยมพรอมทจะเขยนโดย

เลอกหวขอเรองทจะเขยนบนพนฐานของประสบการณ กำาหนดรปแบบการเขยน รวบรวมความคดในการเขยน อาจใชวธการอานหนงสอ สนทนา จดหมวดหมความคด โดยเขยนเปนแผนภาพความคด จดบนทกความคดทจะเขยนเปนรปหวขอเรองใหญ หวขอยอย และรายละเอยดคราวๆ

๒. ก�รยกร�งขอเขยน เมอเตรยมหวขอเรองและความคดรปแบบการเขยนแลว ใหนำาความคดมาเขยนตามรปแบบทกำาหนดเปนการยกรางขอเขยน โดยคำานงถงวาจะเขยนใหใครอาน จะใชภาษาอยางไรใหเหมาะสมกบเรองและเหมาะกบผอน จะเรมตนเขยนอยางไร มหวขอเรองอยางไร ลำาดบความคดอยางไร เชอมโยงความคดอยางไร

๓. ก�รปรบปรงขอเขยน เมอเขยนยกรางแลวอานทบทวนเรองทเขยน ปรบปรงเรองทเขยนเพมเตมความคดใหสมบรณ แกไข

43

ภาษา สำานวนโวหาร นำาไปใหเพอนหรอผอนอาน นำาขอเสนอแนะมาปรบปรงอกครง

๔. ก�รบรรณ�ธก�รกจ นำาขอเขยนทปรบปรงแลวมาตรวจทานคำาผด แกไขใหถกตอง แลวอานตรวจทานแกไขขอเขยนอกครง แกไขขอผดพลาดทงภาษา ความคด และการเวนวรรคตอน

๕. ก�รเขยนใหสมบรณ นำาเรองทแกไขปรบปรงแลวมาเขยนเรองใหสมบรณ จดพมพวาดรปประกอบ เขยนใหสมบรณดวยลายมอทสวยงามเปนระเบยบ เมอพมพหรอเขยนแลวตรวจทานอกครงใหสมบรณกอนจดทำารปเลม

กระบวนก�รคดการฟง การพด การอาน และการเขยน เปนกระบวนการคด คน

ทจะคดไดดตองเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด บคคลทจะคดไดดจะตองมความรและประสบการณพนฐานในการคด บคคลจะมความสามารถในการรวบรวมขอมล ขอเทจจรง วเคราะห สงเคราะห และประเมนคา จะตองมความรและประสบการณพนฐานทนำามาชวยในการคดทงสน การสอนใหคดควรใหผเรยนรจกคดเลอกขอมล ถายทอด รวบรวม และจำาขอมลตางๆ สมองของมนษยจะเปนผบรโภคขอมลขาวสารและสามารถแปลความขอมลขาวสาร และสามารถนำามาใชอางอง การเปนผฟง ผพด ผอาน และผเขยนทด จะตองสอนใหเปนผบรโภคขอมลขาวสารทดและเปนนกคดทดดวย กระบวนการสอนภาษาจงตองสอนใหผเรยนเปนผรบรขอมลขาวสารและมทกษะการคด นำาขอมลขาวสารทไดจากการฟง และการอานนำามาสการฝกทกษะการคด นำาการฟง การพด การอาน และการเขยน มาสอนในรปแบบบรณาการทกษะ ตวอยาง เชน การเขยนเปนกระบวนการคดในการวเคราะห การแยกแยะการสงเคราะห

44

การประเมนคา การสรางสรรค ผเขยนจะนำาความรและประสบการณสการคด และแสดงออกตามความคดของตนเสมอ ตองเปนผอานและผฟงเพอรบรขาวสารทจะนำามาวเคราะหและสามารถแสดงทรรศนะได

กระบวนก�รอ�นการอานเปนกระบวนการซงผอานสรางความหมายหรอพฒนา

การตความระหวางการอานผอานจะตองรหวขอเรอง รจดประสงคของการอาน มความรทางภาษาทใกลเคยงกบภาษาทใชในหนงสอทอาน โดยใชประสบการณเดมเปนประสบการณทำาความเขาใจกบเรองทอาน กระบวนการอานมดงน

๑. ก�รเตรยมก�รอ�น ผอานจะตองอานชอเรอง หวขอยอยจากสารบญเรอง อานคำานำาใหทราบจดมงหมายของหนงสอ ตงจดประสงคของการอานจะอานเพอความเพลดเพลนหรออานเพอหาความร วางแผนการอานโดยอานหนงสอตอนใดตอนหนงวาความยากงายอยางไร หนงสอมความยากมากนอยเพยงใด รปแบบของหนงสอเปนอยางไร เหมาะกบผอานประเภทใด เดาความวาเปนเรองเกยวกบอะไร เตรยมสมด ดนสอ สำาหรบจดบนทกขอความหรอเนอเรองทสำาคญขณะอาน

๒. ก�รอ�น ผอานจะอานหนงสอใหตลอดเลมหรอเฉพาะตอนทตองการอาน ขณะอานผอานจะใชความรจากการอานคำา ความหมายของคำามาใชในการอาน รวมทงการรจกแบงวรรคตอนดวย

45

การอานเรวจะมสวนชวยใหผอานเขาใจเรองไดดกวาผอานชา ซงจะสะกดคำาอานหรออานยอนไปยอนมา ผอานจะใชบรบทหรอคำาแวดลอมชวยในการตความหมายของคำาเพอทำาความเขาใจเรองทอาน

๓. ก�รแสดงคว�มคดเหน ผอานจะจดบนทกขอความทมความสำาคญ หรอเขยนแสดงความคดเหน ตความขอความทอาน อานซำาในตอนทไมเขาใจเพอทำาความเขาใจใหถกตองขยายความคดจากการอาน จบคกบเพอนสนทนาแลกเปลยนความคดเหน ตงขอสงเกตจากเรองทอานถาเปนการอานบทกลอนจะตองอานทำานองเสนาะดงๆ เพอฟงเสยงการอานและเกดจนตนาการ

๔. ก�รอ�นสำ�รวจ ผอานจะอานซำาโดยเลอกอานตอนใดตอนหนง ตรวจสอบคำาและภาษาทใช สำารวจโครงเรองของหนงสอเปรยบเทยบหนงสอทอานกบหนงสอทเคยอาน สำารวจและเชอมโยงเหตการณในเรองและการลำาดบเรอง และสำารวจคำาสำาคญทใชในหนงสอ

๕. ก�รขย�ยคว�มคด ผอานจะสะทอนความเขาใจในการอาน บนทกขอคดเหน คณคาของเรอง เชอมโยงเรองราวในเรองกบชวตจรง ความรสกจากการอาน จดทำาโครงงานหลกการอานเชน วาดภาพ เขยนบทละคร เขยนบนทกรายงานการอาน อานเรองอนๆ ทผเขยนคนเดยวกนแตงอานเรองเพมเตม เรองทเกยวโยงกบเรองทอาน เพอใหไดความรทชดเจนและกวางขวางขน

ก�รเขยนเชงสร�งสรรคการเขยนเชงสรางสรรคเปนการเขยนโดยใชความร

ประสบการณ และจนตนาการใน การเขยน เชน การเขยนเรยงความ นทาน เรองสน นวนยาย และบทรอยกรอง การเขยนเชงสรางสรรค

46

ผเขยนจะตองมความคดด มจนตนาการด มคลงคำาอยางหลากหลาย สามารถนำาคำามาใชในการเขยน ตองใชเทคนคการเขยน และใชถอยคำาอยางสละสลวย

ก�รดการดเปนการรบสารจากสอภาพและเสยง และแสดงทรรศนะได

จากการรบรสาร ตความแปลความ วเคราะห และประเมนคณคาสารจากสอ เชน การดโทรทศน การดคอมพวเตอร การดละครการดภาพยนตร การดหนงสอการตน (แมไมมเสยงแตมถอยคำาอานแทนเสยงพด) ผดจะตองรบรสารจากการดและนำามาวเคราะห ตความ และประเมนคณคาของสารทเปนเนอเรองโดยใชหลกการพจารณาวรรณคดหรอการวเคราะหวรรณคดเบองตน เชน แนวคดของเรอง ฉากทประกอบเรองสมเหตสมผล กรยาทาทาง และการแสดงออกของตวละครมความสมจรงกบบทบาท โครงเรอง เพลงแสง ส เสยง ทใชประกอบการแสดงใหอารมณแกผดสมจรงและสอดคลองกบยคสมยของเหตการณทจำาลองสบทละคร คณคาทางจรยธรรม คณธรรม และคณคาทางสงคมทมอทธพลตอผดหรอผชมถาเปนการดขาวและเหตการณ หรอการอภปราย การใชความรหรอเรองทเปนสารคด การโฆษณาทางสอจะตองพจารณาเนอหาสาระวาสมควรเชอถอไดหรอไม เปนการโฆษณาชวนเชอหรอไมความคดสำาคญและมอทธพลตอการเรยนรมาก และการดละครเวท ละครโทรทศน ดขาวทางโทรทศน

47

จะเปนประโยชนไดรบความสนกสนาน ตองดและวเคราะห ประเมนคา สามารถแสดงทรรศนะของตนไดอยางมเหตผล

ก�รตคว�มการตความเปนการใชความรและประสบการณของผอานและ

การใชบรบท ไดแก คำาทแวดลอมขอความ ทำาความเขาใจขอความหรอกำาหนดความหมายของคำาใหถกตอง พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. ๒๕๒๕ ใหความหมายวา การตความหมาย ช หรอกำาหนดความหมาย ใหความหมายหรออธบาย ใชหรอปรบใหเขาใจเจตนา และความมงหมายเพอความถกตอง

ก�รเปลยนแปลงของภ�ษ�ภาษายอมมการเปลยนแปลงไปตามกาลเวลา คำาคำาหนงในสมย

หนงเขยนอยางหนง อกสมยหนง เขยนอกอยางหนง คำาวา ประเทศ แตเดมเขยน ประเทษ คำาวา ปกษใต แตเดมเขยน ปกใต ในปจจบนเขยน ปกษใต คำาวา ลมลก แตกอนเขยน ลมฦก ภาษาจงมการเปลยนแปลง ทงความหมายและการเขยน บางครงคำาบางคำา เชน คำาวา หลอน เปนคำาสรรพนามแสดงถงคำาพด สรรพนามบรษท ๓ ทเปนคำาสภาพ แตเดยวนคำาวา หลอน มความหมายในเชงดแคลน เปนตน

ก�รสร�งสรรคการสรางสรรค คอ การรจกเลอกความร ประสบการณทมอย

เดมมาเปนพนฐานในการสรางความร ความคดใหม หรอสงแปลกใหมทมคณภาพและมประสทธภาพสงกวาเดม บคคลทจะมความสามารถในการสรางสรรคจะตองเปนบคคลทมความคดอสระอยเสมอ มความเชอมนในตนเอง

48

มองโลกในแงด คดไตรตรอง ไมตดสนใจสงใดงายๆ การสรางสรรคของมนษยจะเกยวเนองกนกบความคด การพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค ซงจะตองมการคดเชงสรางสรรคเปนพนฐาน ความคดเชงสรางสรรคเปนความคดทพฒนามาจากความรและประสบการณเดม ซงเปนปจจยพนฐานของการพด การเขยน และการกระทำาเชงสรางสรรค การพดและการเขยนเชงสรางสรรคเปน การแสดงออกทางภาษาทใชภาษาขดเกลาใหไพเราะ งดงาม เหมาะสม ถกตองตามเนอหาทพดและเขยน การกระทำาเชงสรางสรรคเปนการกระทำาทไมซำาแบบเดมและคดคนใหมแปลกไปจากเดม และเปนประโยชนทสงขน

ขอมลส�รสนเทศขอมลสารสนเทศ หมายถง เรองราว ขอเทจจรง ขอมล หรอสง

ใดสงหนงทสามารถสอความหมายดวยการพดบอกเลา บนทกเปนเอกสาร รายงาน หนงสอ แผนท แผนภาพ ภาพถายบนทกดวยเสยงและภาพ บนทกดวยเครองคอมพวเตอร เปนการเกบเรองราวตางๆ บนทกไวเปนหลกฐานดวยวธตางๆ

คว�มหม�ยของคำ�คำาทใชในการตดตอสอสารมความหมายแบงไดเปน ๓ ลกษณะ

คอ๑. คว�มหม�ยโดยตรง เปนความหมายทใชพดจากนตรงตาม

ความหมาย คำาหนงๆ นน

49

อาจมความหมายไดหลายความหมาย เชน คำาวา กา อาจมความหมายถง ภาชนะใสนำา หรออาจหมายถงนกชนดหนง ตวสดำา รอง กา กา เปนความหมายโดยตรง

๒. คว�มหม�ยแฝง คำาอาจมความหมายแฝงเพมจากความหมายโดยตรง มกเปนความหมายเกยวกบความรสก เชน คำาวา ขเหนยว กบ ประหยด หมายถง ไมใชจายอยางสรยสราย เปนความหมายตรง แตความรสกตางกน ประหยดเปนสงด แตขเหนยวเปนสงไมด

๓. คว�มหม�ยในบรบท คำาบางคำามความหมายตรง เมอรวมกบคำาอนจะมความหมายเพมเตม กวางขน หรอแคบลงได เชน คำาวา ด เดกด หมายถง วานอนสอนงาย เสยงด หมายถง ไพเราะดนสอด หมายถง เขยนไดด สขภาพด หมายถง ไมมโรค ความหมายบรบทเปนความหมายเชนเดยวกบความหมายแฝง

คณค�ของง�นประพนธเมอผอานอานวรรณคดหรอวรรณกรรมแลวจะตองประเมน

งานประพนธ ใหเหนคณคาของงานประพนธ ทำาใหผอานอานอยางสนก และไดรบประโยชนจาการอานงานประพนธ คณคาของงานประพนธแบงไดเปน ๒ ประการ คอ

๑. คณค�ด�นวรรณศลป ถาอานบทรอยกรองกจะพจารณากลวธการแตง การเลอกเฟนถอยคำามาใชไดไพเราะ มความคดสรางสรรค และใหความสะเทอนอารมณ ถาเปนบทรอยแกวประเภทสารคด รปแบบการเขยนจะเหมาะสมกบเนอเรอง วธการนำาเสนอนาสนใจ เนอหามความถกตอง ใชภาษาสละสลวยชดเจน การนำาเสนอมความคดสรางสรรค ถาเปนรอยแกวประเภทบนเทงคด องคประกอบของเรองไมวาเรองสน นวนยาย นทาน จะมแกนเรอง โครงเรอง ตวละครมความสมพนธกน กลวธการแตงแปลกใหม นาสนใจ ปมขดแยง

50

ในการแตงสรางความสะเทอนอารมณ การใชถอยคำาสรางภาพไดชดเจน คำาพดในเรองเหมาะสมกบบคลกของตวละครมความคดสรางสรรคเกยวกบชวตและสงคม

๒. คณค�ด�นสงคม เปนคณคาทางดานวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศลปะ ชวตความเปนอยของมนษย และคณคาทางจรยธรรม คณคาดานสงคม เปนคณคาทผอานจะเขาใจชวตทงในโลกทศนและชวทศน เขาใจการดำาเนนชวตและเขาใจเพอนมนษยดขน เนอหายอมเกยวของกบการชวยจรรโลงใจแกผอาน ชวยพฒนาสงคม ชวยอนรกษสงมคณคาของชาตบานเมองและสนบสนนคานยมอนดงาม

โครงง�นโครงงานเปนการจดการเรยนรวธหนงทสงเสรมใหผเรยนเรยน

ดวยการคนควา ลงมอปฏบตจรงในลกษณะของการสำารวจ คนควา ทดลอง ประดษฐคดคน ผเรยนจะรวบรวมขอมล นำามาวเคราะห ทดสอบเพอแกปญหาของใจ ผเรยนจะนำาความรจากชนเรยนมาบรณาการในการแกปญหา คนหาคำาตอบ เปนกระบวนการคนพบนำาไปสการเรยนร ผเรยนจะเกดทกษะการทำางานรวมกบผอน ทกษะ การจดการ ผสอนจะเขาใจผเรยน เหนรปแบบการเรยนร การคด วธการทำางานของผเรยน จาก การสงเกตการณทำางานของผเรยน การเรยนแบบโครงงานเปนการเรยนแบบศกษาคนควาวธการหนง แตเปนการศกษาคนควาทใชกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหา เปนการพฒนาผเรยนใหเปนคนมเหตผล สรปเรองราวอยางมกฎเกณฑ ทำางานอยางมระบบ การเรยนแบบโครงงานไมใชการศกษาคนควาจดทำารายงานเพยงอยางเดยว ตองมการวเคราะหขอมลและมการสรปผล

51

ทกษะก�รสอส�รทกษะการสอสาร ไดแก ทกษะการพด การฟง การอาน และการ

เขยน ซงเปนเครองมอของการสงสารและการรบสาร การสงสาร ไดแก การสงความร ความเชอ ความคด ความรสกดวยการพดและการเขยน สวนการรบสาร ไดแก การรบความร ความเชอ ความคด ดวยการอานและการฟงการฝกทกษะการสอสารจงเปนการฝกทกษะการพด การฟง การอาน และการเขยน ใหสามารถรบสารและสงสารอยางมประสทธภาพ

ธรรมช�ตของภ�ษ�ธรรมชาตของภาษาเปนคณสมบตของภาษาทสำาคญ ม

คณสมบตพอสรปได คอ ประก�รทหนง ทกภาษาจะประกอบดวยเสยงและความหมาย

โดยมระเบยบแบบแผนหรอกฎเกณฑในการใชอยางเปนระบบ ประก�รทสอง ภาษามพลงในการงอกงามมรสนสด หมายถง

มนษยสามารถใชภาษาสอความหมายไดโดยไมสนสด ประก�รทส�ม ภาษาเปนเรองของการใชสญลกษณรวมกน

หรอสมมตรวมกน และมการรบรสญลกษณหรอสมมตรวมกน เพอสรางความเขาใจตรงกน

ประก�รทส ภาษาสามารถใชภาษาพดในการตดตอสอสาร ไมจำากดเพศของผสงสาร ไมวาหญง ชาย เดก ผใหญ สามารถผลดกนในการสงสารและรบสารได

ประก�รทห� ภาษาพดยอมใชไดทงในปจจบน อดตและอนาคต ไมจำากดเวลาและสถานท ประก�รทหก ภาษาเปนเครองมอการถายทอดวฒนธรรม และ

วชาความรนานาประการ ทำาใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมและการสรางสรรคสงใหม

52

แนวคดในวรรณกรรมแนวคดในวรรณกรรมหรอแนวเรองในวรรณกรรมเปนความ

คดสำาคญในการผกเรองใหดำาเนนเรองไปตามแนวคด หรอเปนความคดทสอดแทรกในเรองใหญ แนวคดยอมเกยวของกบมนษยและสงคม เปนสารทผเขยนสงใหผอาน เชน ความดยอมชนะความชว ทำาดไดดทำาชวไดชว ความยตธรรมทำาใหโลกสนตสข คนเราพนความตายไปไมได เปนตน ฉะนนแนวคดเปนสารทผเขยนตองการสงใหผอนทราบ เชน ความด ความยตธรรม ความรก เปนตน

บรบทบรบทเปนคำาทแวดลอมขอความทอาน ผอานจะใชความรสก

และประสบการณมากำาหนดความหมายหรอความเขาใจ โดยนำาคำาแวดลอมมาชวยประกอบความรและประสบการณ เพอทำาความเขาใจหรอความหมายของคำา

พลงของภ�ษ�ภาษาเปนเครองมอในการดำารงชวตของมนษย มนษยจง

สามารถเรยนรภาษาเพอ การดำารงชวตเปนเครองมอของการสอสารและสามารถพฒนาภาษาของตนได ภาษาชวยใหคนรจกคดและแสดงออกของความคดดวยการพด การเขยน และการกระทำาซงเปนผลจากการคด ถาไมมภาษาคนจะคดไมได ถาคนมภาษานอย มคำาศพทนอย ความคดของคนกจะแคบไมกวางไกล คนทใชภาษาไดดจะมความคดดดวย คนจะใชความคดและแสดงออกทางความคดเปนภาษา ซงสงผลไปส การกระทำา ผลของการกระทำาสงผลไปสความคด ซงเปนพลงของภาษา ภาษาจงมบทบาทสำาคญตอมนษย ชวยใหมนษยพฒนาความคด ชวยดำารงสงคมใหมนษยอยรวมกนในสงคมอยางสงบสข ม

53

ไมตรตอกน ชวยเหลอกนดวยการใชภาษาตดตอสอสารกน ชวยใหคนปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม ภาษาชวยใหมนษยเกดการพฒนา ใชภาษาในการแลกเปลยนความคดเหน การอภปรายโตแยงเพอนำาไปสผลสรป มนษยใชภาษาในการเรยนร จดบนทกความร แสวงหาความร และชวยจรรโลงใจดวยการอานบทกลอน รองเพลง ภาษายงมพลงในตวของมนเอง เพราะภาพยอมประกอบดวยเสยงและความหมาย การใชภาษาใชถอยคำาทำาใหเกดความรสกตอผรบสาร ใหเกดความจงเกลยดจงชงหรอเกดความชนชอบ ความรกยอมเกดจากภาษาทงสน ทนำาไปสผลสรปทมประสทธภาพ

ภ�ษ�ถนภาษาถนเปนภาษาพนเมองหรอภาษาทใชในทองถน ซงเปน

ภาษาดงเดมของชาวพนบานทใชพดจากนในหมเหลาของตน บางครงจะใชคำาทมความหมายตางกนไปเฉพาะถน บางครงคำาทใชพดจากนเปนคำาเดยว ความหมายตางกนแลวยงใชสำาเนยงทตางกน จงมคำากลาวทวา สำาเนยงบอกภาษา สำาเนยงจะบอกวาเปนภาษาอะไร และผพดเปน“ ”คนถนใด อยางไรกตามภาษาถนในประเทศไทยไมวาจะเปนภาษาถนเหนอ ถนอสาน ถนใต สามารถสอสารเขาใจกนได เพยงแตสำาเนยงแตกตางกนไปเทานน

ภ�ษ�ไทยม�ตรฐ�นภาษาไทยมาตรฐานหรอบางทเรยกวา ภาษาไทยกลางหรอภาษา

ราชการ เปนภาษาทใชสอสารกนทวประเทศและเปนภาษาทใชในการเรยนการสอน เพอใหคนไทยสามารถใชภาษาราชการในการตดตอสอสารสรางความเปนชาตไทย ภาษาไทยมาตรฐานกคอภาษาทใชกนในเมองหลวง

54

ทใชตดตอกนทงประเทศ มคำาและสำาเนยงภาษาทเปนมาตรฐาน ตองพดใหชดถอยชดคำาไดตามมาตรฐานของภาษาไทย ภาษากลางหรอภาษาไทยมาตรฐานมความสำาคญในการสรางความเปนปกแผนวรรณคดมการถายทอดกนมาเปนวรรณคดประจำาชาตจะใชภาษาทเปนภาษาไทยมาตรฐานในการสรางสรรคงานประพนธ ทำาใหวรรณคดเปนเครองมอในการศกษาภาษาไทยมาตรฐานได

ภ�ษ�พดกบภ�ษ�เขยนภาษาพดเปนภาษาทใชพดจากน ไมเปนแบบแผนภาษา ไม

พถพถนในการใชแตใชสอสารกนไดด สรางความรสกทเปนกนเอง ใชในหมเพอนฝง ในครอบครว และตดตอสอสารกนอยางไมเปนทางการ การใชภาษาพดจะใชภาษาทเปนกนเองและสภาพ ขณะเดยวกนกคำานงวาพดกบบคคลทมฐานะตางกน การใชถอยคำากตางกนไปดวย ไมคำานงถงหลกภาษาหรอระเบยบแบบแผนการใชภาษามากนก สวนภาษาเขยนเปนภาษาทใชเครงครดตอการใชถอยคำา และคำานงถงหลกภาษา เพอใชในการสอสารใหถกตองและใชในการเขยนมากกวาพด ตองใชถอยคำาทสภาพ เขยนใหเปนประโยค เลอกใชถอยคำาทเหมาะสมกบสถานการณในการสอสาร เปนภาษาทใชในพธการตางๆ เชน การกลาวรายงานกลาวปราศรย กลาวสดด การประชมอภปราย การปาฐกถา จะระมดระวงการใชคำาทไมจำาเปนหรอคำาฟมเฟอย หรอการเลนคำาจนกลายเปนการพดหรอเขยนเลนๆ

ภมปญญ�ทองถน

55

ภมปญญาทองถน (Local Wisdom) บางครงเรยกวา ภมปญญาชาวบาน เปนกระบวนทศน(Paradigm) ของคนในทองถนทมความสมพนธระหวางคนกบคน คนกบธรรมชาต เพอความอยรอดแตคนในทองถนจะสรางความรจากประสบการณและจากการปฏบต เปนความร ความคด ทนำามาใชในทองถนของตนเพอการดำารงชวตทเหมาะสมและสอดคลองกบธรรมชาต ผรจงกลายเปนปราชญชาวบานทมความรเกยวกบภาษา ยารกษาโรคและการดำาเนนชวตในหมบานอยางสงบสข

ภมปญญ�ท�งภ�ษ�ภมปญญาทางภาษาเปนความรทางภาษา วรรณกรรมทองถน

บทเพลง สภาษต คำาพงเพยในแตละทองถน ทไดใชภาษาในการสรางสรรคผลงานตางๆ เพอใชประโยชนในกจกรรมทางสงคมทตางกน โดยนำาภมปญญาทางภาษาในการสงสอนอบรมพธการตางๆ การบนเทงหรอการละเลนมการแตงเปนคำาประพนธในรปแบบตางๆ ทงนทาน นทานปรมปรา ตำานาน บทเพลง บทรองเลนบทเหกลอม บทสวดตางๆ บททำาขวญ เพอประโยชนทางสงคมและเปนสวนหนงของวฒนธรรมประจำาถน

ระดบภ�ษ�ภาษาเปนวฒนธรรมทคนในสงคมจะตองใชภาษาใหถกตองกบ

สถานการณและโอกาสทใชภาษา บคคลและประชมชน การใชภาษาจงแบงออกเปนระดบของ

56

การใชภาษาไดหลายรปแบบตำาราแตละเลมจะแบงระดบภาษาแตกตางกนตามลกษณะของสมพนธภาพของบคคลและสถานการณการแบงระดบภาษาประมวลไดดงน

๑. ก�รแบงระดบภ�ษ�ทเปนท�งก�รและไมเปนท�งก�ร๑.๑ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทเปนแบบแผน เชน การ

ใชภาษาในการประชมในการกลาวสนทรพจน เปนตน๑.๒ ภาษาทไมเปนทางการหรอภาษาทไมเปนแบบแผน เชน

การใชภาษาในการสนทนาการใชภาษาในการเขยนจดหมายถงผคนเคย การใชภาษาในการเลาเรองหรอประสบการณ เปนตน

๒. ก�รแบงระดบภ�ษ�ทเปนพธก�รกบระดบภ�ษ�ทไมเปนพธก�ร การแบงภาษาแบบนเปนการแบงภาษาตามความสมพนธระหวางบคคลเปนระดบ ดงน

๒.๑ ภาษาระดบพธการ เปนภาษาแบบแผน๒.๒ ภาษาระดบกงพธการ เปนภาษากงแบบแผน๒.๓ ภาษาระดบทไมเปนพธการ เปนภาษาไมเปนแบบแผน

๓. ก�รแบงระดบภ�ษ�ต�มสภ�พแวดลอม โดยแบงระดบภาษาในระดบยอยเปน ๕ ระดบ คอ

๓.๑ ภาษาระดบพธการ เชน การกลาวปราศรย การกลาวเปดงาน

๓.๒ ภาษาระดบทางการ เชน การรายงาน การอภปราย๓.๓ ภาษาระดบกงทางการ เชน การประชมอภปราย การ

ปาฐกถา๓.๔ ภาษาระดบการสนทนา เชน การสนทนากบบคคลอยาง

เปนทางการ

57

๓.๕ ภาษาระดบกนเอง เชน การสนทนาพดคยในหมเพอนฝงในครอบครว

วจ�รณญ�ณวจารณญาณ หมายถง การใชความร ความคด ทำาความเขาใจ

เรองใดเรองหนงอยางมเหตผลการมวจารณญาณตองอาศยประสบการณในการพจารณาตดสนสารดวยความรอบคอบ และอยาง ชาญฉลาด เปนเหตเปนผล

ลกษณะก�รจดทำ�แผนก�รจดก�รเรยนร

1. สอดคลองกบจดมงหม�ยของหลกสตรการจดกจกรรมการเรยนรตองสอดคลองกบจดมงหมาย

ของหลกสตรแกนกลาง การ ศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมงพฒนาผเรยนใหเปนคนดมปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ กำาหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน

58

1) มคณธรรม จรยธรรมและคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนย และปฏบตตนตามหลกธรรมของพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

2) มความรอนเปนสากล และมความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลยและทกษะชวต

3) มสขภาพกาย และสขภาพจตทด4) มความรกชาต มจตสำานกในความเปนพลเมองไทยตาม

ระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5) มจตสำานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทำาประโยชน และสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

2. ก�รจดกจกรรมสอดแทรกทกษะกระบวนก�รคด1) หวใจสำาคญประการหนงของการปฏรปการศกษาตาม

แนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต คอ การเปลยนแปลงกระบวนการเรยนร โดยมงใหผเรยนคดเปน วเคราะหเปน และสรางองคความรใหได ซงจะสงผลใหบคคลสามารถเรยนรไดอยางตอเนอง และเตมตามศกยภาพแหงตน ดงปรากฏในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 หมวด 4 มาตรา 24 ซงเกยวของกบสาระในกระบวนการเรยนรทครและสถานศกษาจะตองนำาไปสการปฏบต โดยปรบเปลยนกระบวนการเรยนรแบบเดมทเนนการทองจำา ทำาตาม โดยมครเปนศนยกลาง มาเปนกระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ โดยเอาชวตจรงของผเรยนเปนตวตง เนนกระบวนการ

59

เรยนรจากการปฏบตจรง เนนการฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการ การจำาลองสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา ทงนเพอใหผเรยน คดเปน ทำาเปน รกการอาน และเกดการ ใฝรอยางตอเนอง

2) พฒนาผเรยนใหสอดคลองกบกลมตวบงชพนฐานตามตวบงชท 4 ผเรยนคดเปน ทำาเปน หมายถง ผเรยนมความสามารถดานการคดวเคราะห คดสงเคราะห คดสรางสรรค คดอยางมวจารญาณ คดเปนระบบ และสามารถปรบตวเขากบสงคม ประกอบดวยตวบงชยอย 2 ตว คอ

– ผเรยนมความสามารถดานการคด– ผเรยนมความสามารถในการปรบตวเขากบสงคม

3. ก�รออกแบบก�รจดกจกรรมก�รเรยนรในการจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญ เพอให

ผเรยนมความร มความเขาใจ มพฤตกรรม หรอวถชวตประชาธปไตย มเจตคต คานยม และศรทธาการปกครองระบอบประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขนน จำาเปนตองใชวธการจดกจกรรมการเรยนรแบบมสวนรวมทเหมาะสมกบวยวฒของผเรยนในรปแบบทหลากหลาย ไดแก

-การเลนเกมและการสงเกตการณตามกฎกตกา-การฟงนทานและรวมแสดงความคดเหน-การแสดงบทบาทสมมต และรวมอภปราย-การวาดภาพ การเลาเรองจากภาพ การเขยนบรรยายโดยเสร

60

- การสำารวจสภาพปจจบนของหองเรยน โรงเรยน ตลอดจนชมชน ทองถน และ

ประเทศ-การศกษาเอกสารและตอบประเดนคำาถาม การวพากษ การวจารณขาวสารขอมล-การฝกปฏบต ฝกการวเคราะหจากสถานการณตาง ๆ

ในการจดกจกรรมการเรยนรความเปนพลเมองทเนนใหผเรยนตระหนกถงความสำาคญของการดำาเนนชวตตามวถประชาธปไตยนน ผสอนควรใหผเรยนไดฝกฝนทกษะทจะนำาไปสการมทศนคต คานยม เจตคตทด ตอวถชวตประชาธปไตย โดยผสอนใหโอกาสและเวลากบผเรยนทกคนไดมสวนรวมกบกจกรรม ไดแก

– ฝกฝนทกษะการคดวเคราะหจากสถานการณจรงดวยการตงประเดนคำาถามทเหมาะสมกบวยของผเรยน

– สงเกต และเปรยบเทยบความเหมอนและความตางของการดำาเนนชวตในสงคมโดยใชเหตผล และเคารพในความแตกตาง

– ฝกฝนการแกไขความขดแยงดวยการฟงและการสอสารอยางสนต

– ฝกฝนและเหนคณคาของการปฏบตตามกฎกตกา ระเบยบของสงคม โดยเรมตงแตกฎกตกาของเกม กฎกตกาของครอบครว กฎระเบยบของโรงเรยน

4. เนนกระบวนก�รกลมในก�รจดกจกรรมก�รเรยนร

61

ความเปนพลเมองทเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมและเปนพลเมองในสงคมประชาธปไตยนน ผสอนควรสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนพฤตกรรมประชาธปไตยในสงคมอยางจรงจง เพอใหนกเรยนปฏบตกจกรรม การทำางานระบบกลมไดอยางมประสทธภาพ รจกเปนผนำา ผตามทด มความรบผดชอบ มการวางแผน เกดความสามคคในหมคณะ เปนการฝกใหนกเรยนมวนยและสามารถดำาเนนชวตตามวถชวตประชาธปไตย

5. พฒน�ผเรยนโดยเนนคณธรรม จรยธรรมเนนคณธรรม จรยธรรมตามคณลกษณะอนพงประสงค ใน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และคานยม 12 ประการ ตามนโยบายของรฐบาล ทปลกฝงใหเยาวชน รกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ซอสตย สจรต เสยสละ อดทน มความกตญญ มวนย ใฝเรยนร รกความเปนไทย มงมนในการทำางาน อยอยางพอเพยง เออเฟ อเผอแผ มจตเมตตา ชวยเหลอ สามคคและมจตสาธารณะ เปนตน

6. สอดแทรกกจกรรมก�รเรยนรเพอสร�งคว�มเปนพลเมอง ในระบอบประช�ธปไตย ทมคณสมบต 6 ขอ

1)มอสรภาพและพงตนเองได2)เคารพสทธของผอน3)เคารพความแตกตาง4)เคารพความเสมอภาค5)เคารพกตกา กฎหมาย

62

6)รบผดชอบตอสงคม

7. รปแบบของแผนก�รจดก�รเรยนร

แผนก�รจดก�รเรยนร ครงท..........

1. ม�ตรฐ�นก�รเรยนร...............................................................................................................

2. จำ�นวน................ชวโมง

3. ส�ระสำ�คญ.................................................................................

..............................................................................

63

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

4. จดประสงคก�รเรยนร 4.1........................................ (มฐ. ป......./........) 4.2........................................ (พฐ. ป......./........) 4.3........................................ (มฐ. ป......./........)

5. ส�ระก�รเรยนร.................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

..............................................................................

6. คณธรรม จรยธรรมทตองก�รพฒน�

6.1 ........................................................................................................................................

6.2 ........................................................................................................................................

6.3 ........................................................................................................................................

ฯลฯ

64

7. กจกรรมก�รเรยนร

7.1 ........................................................................................................................................

7.2 ........................................................................................................................................

7.3 ........................................................................................................................................

ฯลฯ

8. ก�รประเมนผล

กจกรรม / พฤตกรรม / ผลง�น

ทตองก�รประเมนวธการ เครองมอประเมน

9. สอก�รเรยนร

9.1 ......................................................................................................................................

65

9.2 ......................................................................................................................................

9.3 ......................................................................................................................................

ฯลฯ

10. บนทกผลหลงสอน.................................................................................

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

.............................................................................. 10.1 ผลการสอน

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................... 10.2 ปญหาอปสรรค/แนวทางแกไขปญหา

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................... 10.3 ขอเสนอแนะ

...............................................................................................................................................................

66

...............................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................

ลงชอ.........................................................

(.......................................................)

ภ�คผนวก8. วดและประเมนผลระหว�งเรยน ดำาเนนการ ดงน

1) ในระหวางจดกจกรรมการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร มการวดและประเมนผลการเรยนรของแตละแผนการจดการเรยนร โดยตรวจคำาตอบ แบบฝกหด ใบงาน บตรงาน ใบความร และ/หรอการสงเกตพฤตกรรมตามแบบสำารวจ เชน แบบประเมนผล การสงเกตพฤตกรรม การทำางานระบบกลม แบบประเมนผลการสงเกตพฤตกรรมการรวมกจกรรม แบบประเมนผลการสงเกตพฤตกรรมการเลนเกม เปนตน

2) วดและประเมนผลหลงเรยน เมอเรยนจบบทเรยนทกหนวยการเรยนร จะทำาการวดและประเมนผล โดยใชแบบทดสอบชดเดยวกบแบบทดสอบกอนเรยน

67