บ ท ท 4

วธการคนหาผสญหาย ( Joint Staff, 1998 ) ไดแก

1) Electronic ใชอปกรณอเลคโทรนกสในการคนหา เชน ใชเรดาห

2) Visual อาศยการมองเหนดวยสายตาจากอากาศยานเปนหลก

3) Maritime เปนการคนหาทางนา

4) Ground การคนหาภาคพนดน อาจ ใชยาน พาหนะ รวมกบการเดน

ภาพท 4.1 เฮลคอปเตอรของหนวย U.S. Coast Guard ในระหวางการฝกซอมกภย (จาก www.salthillairshow.com)

เรมจากการกาหนดพนทคนหา โดยปกตจะเปนการคนหารวมทางภาคพนดนและทางอากาศ หรอทางอากาศและทางนา การกาหนดพนทคนหา มหลายวธการ ดงตอไปน

4.1 การคนหาดวยระบบพกด (Standardized Lat/Long Grid System)

ใชกรณมขอมลชดเจน เปนวธทนยมมาก เปนการใหหนวยภาคพนดนไปวางแผนประกอบภมประเทศจรง ซงจะตองใช GPS แผนท และเขมทศ ประกอบดวย GPS ใหขอมลทละเอยด แตหากปราศจากแผนทแลว จะหาเสนทางเขาถงไดอยางลาบาก เพราะแผนทใหรายละเอยดทจาเปน

เชน เสนระดบชนความสง ลกษณะภมประเทศ และเสนทางคมนาคม เปนตน

ภาพท 4.2 แสดงแผนทระวาง มาตราสวน 1: 50,000

ภาพท 4.3 แสดงภาพของหองนกบนเฮลคอปเตอรและ ภมประเทศเบองลาง (จาก http://www.sunshinecoastdaily.com.au /news/plane-missing-thick-cloud/1565389/)

หากทราบพกดของผประสบภย ชดคนหาสามารถใชฟงกชน Goto ของ GPS เพอนาทางสทหมายได

4.2 การก าหนดจากเสนทาง (Track line)

มกใชกบเรอ หรออากาศยาน ท ร ตนทางและจดหมายปลายทาง หรอลาสดททราบพกด วธการโดยกาหนด จด 2 จด ตามแนวเสนทาง และกาหนดความกวาง

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 7

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 4

จากเสนทตอจดสองจดเปนกรอบการคนหาขนตน เหมาะกบการคนหาดวยอากาศยาน

ภาพท 4.4 แนวเสนทางการบนในการคนหาในตางประเทศ

4.3 การใชจดศนยกลาง (Center point method) ใชกบ พนท ท สามารถกาหนดจดศนยก ลางได เปนพกด การคนหาจะกาหนดเปนรศมออกจากจดศนยกลาง

ภาพท 4.5 แผนทแสดงการส ารวจออกจากศนยกลางคราวละ 1 ไมล

การคนหาออกจากศนยกลางอาจเปนรปสเหลยม

ภาพท 4.6 การคนหาแบบ Square pattern จากจดทพบครงสดทาย

4.4 การคนหาดวยระบบการก าหนดขอบเขต

การคนหาทางน า หรอทางอากาศมกกาหนดขอบเขตการคนหาโดยใชเสนรง (Longitude) สองเสน และเสนแวง (Latitude) สองเสนทขนานกนสวนภาคพนดนมกกาหนดดวยภมประเทศทเปนแนวชดเจน ไดแก ถนน แนว ลานา และเทอกเขา เปนตน หากสามารถตดตอสอสารทางวทย หรอโทรศพท จะสะดวกในการชวยเหลอ การใชทศนะสญญาณ เชน พล ควนส กระจกสะทอนแสง และแผนผาสญญาณชวยใหคนหาไดงายขน

ภาพท 4.7 แสดงขอมลเสนรงและเสนแวงในแผนทระวาง1:50,000

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 8

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 4

การคนภาคพนดนทมความละเอยดมาก คอ การคนหาแบบหนากระดาน(Grid search) ซงเหมาะกบพนทขนาดเลก โดยใชคนจ านวนมาก ยนเปนแถวหนากระดาน หางกนพอสมควร แลวเดนไปพรอมกนเพอคนหาผสญหาย ไมควรหลกเลยงพนทซงรกทบ หรอเปนกอนหน เพราะอาจเดนผานผสญหายไป วธนจะท าใหพบผสญหาย หรอหลกฐานตางๆทน าไปสจดทสามารถพบผสญหายได

การคนหาทางอากาศ มวธการหลก ดงตอไปน (จาก http://www.adesco- uae.com/ secured/ achievements/sarmanual/chapcc12.pdf)

1) Trackline เมอทราบพนทเปาหมาย ใหบนเขาไปยงพนท เมอถงจดเรมคนหา (Commence Search Point, CSP) ในภาพท 4.8 ใหใชเสนทางการบนตาม เสนหลก (Major axis) คอ จากตะวนตกไปตะวนออก (90 องศา) กรณบนแบบไปทางเดยวใหบนตามแนวเสนสด า ซงมความนาจะเปนในการตรวจพบมากทสด

ภาพท 4.8 การคนหาแบบ Trackline

หากท าการบนแบบหลายแนวใหบนตามแนวเสนสแดงจากตะวนตกไปตะวนออก แลวบนกลบจากตะวนออก มาตะวนตก (270 องศา)

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 9

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 4

2) Parallel แบบขนานใชในการครอบคลมพนทขนาดใหญ เมอถงจดเรมคนหาใหบนใชเสนทางการบนตาม เสนหลก (180 องศา) ซงตงฉากกบแนวตะวนตก – ตะวนออก ในภาพท 4.9 เปนการบน 5 แนว หางกน 4 ไมล

ภาพท 4.9 การคนหาแบบ Parallel

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 10

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 4 3) Creep เมอมความนาจะเปนวา เปาหมายอยทดานหนงของพนท ครอบคลมพนทขนาดใหญ เมอถงจด เรมคนหาใหใชเสนทางการบนออกจาก และกลบเขาหา เสนหลกในแนวตะวนตก-ตะวนออก (เสนสแดง)

ภาพท 4.10 การคนหาแบบ Creep

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 11

บ ท ท 4 4) Sector โดยปกตเปนวธแรก เมอไปถงพนททก าหนด ถาไมมการก าหนดเปนอยางอนใหใชวธนเทยวแรกควรบนตามลม บนหางกน 10 ไมลทะเล

ภาพท 4.11 การคนหาแบบ Sector

ภาพท 4.11 การคนหาแบบ Sector

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 12

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 4

ในภาพท 4.11 เรมบนจากจดสแดง ใชเสนทางการบน 90 องศา ระยะทาง 10 ไมลทะเล ใชมม 45 องศา บนอกสองเสนทางกกลบไปสจดแดง จบการคนหาในสวนแรก

เนองจากการใชงานเฮลคอปเตอรมคาใชจายมาก การจะขอใชหรอไม ควรพจารณาจากเหตผลความจ าเปน ขอจ ากดของการใชเฮลคอปเตอร และการวเคราะหความเสยงดวย หากภมประเทศ สภาพปา สภาพของผสญหาย (ไมไดรบบาดเจบ) หรอมภยคกคามตอการใชอากาศยานในการคนหา จ าเปนตองใชการคนหาภาคพนดน (Joint Staff, 1998)

หลงจากคนพบผสญหาย ใหรายงานกลบมายงผบญชาการ ณ ทเกดเหต ( Incident Commander : IC ) เพอประสานการน าสงโรงพยาบาล ตามระบบของสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต

เ ท ค น ค ก า ร ค น ห า 13

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 5

ภาพท 5.4 และ 5.5 แสดงการตดตงรอกกภย

กจกรรมการกภย เปนกจกรรมทมความเส ยง ส าหรบผทไมไดผานการฝกอบรมในระดบทไดมาตรฐาน ตลอดจนตองมสภาพของรางกายและจตใจทพรอมกบภารกจ รวมถงอปกรณทมคณภาพ ไดมาตรฐาน และอยในสภาพด ภารกจกภยอาจท าใหนกกภยไดรบอนตรายเกดการบาดเจบ หรอถงกบเสยชวตได ดงนน คมอเลมนจงเปนเพยงแนวทางการปฏบต เทานน

5.1 การใช highline

เม อ เ ก ดส าธา รณภ ย เ ช น น าป า ไหลหลาก จะท าใหเสนทางคมนาคมเสยหาย ไมสามารถเดนทางมาสพนทปลอดภย การใชวธ highline หรออกชอหนงเรยกวา tylolene traverse ท าใหชวยผประสบภยขามอปสรรคตางๆ รวมถงการชวยผประสบภยทตกไปในปลองถ า การขามชองเขา เปนตน

ภาพท 5.1 สภาพของลานาทเชยวกราก

ภาพท 5.2 การฝกซอมนาผบาดเจบขามลานา

ภาพท 5.3 แสดงการฝกตดตงระบบเชอกในระบบ highline

วธการนใชระบบรอกและหลกกลศาสตรเขามาเกยวของ รอกทใชจะชวยทดแรงในการขามอปสรรคตางๆ เชน ล าน า และหบเหว เปนตน

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย 14

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

บ ท ท 5

การล าเลยงผบาดเจบเพอขามอปสรรคตางๆ มายงพนทปลอดภยโดยการใชเปล SKED ซงเปนผลตภณฑของบรษท SKEDCO ประเทศสหรฐอเมรกา มผลตภณฑส าหรบพลเรอนและทหาร ส าหรบรนมาตรฐาน

ภาพท 5.6 เปล SKED 1 ชด

ผลตจากวสด Low density E-Z glide polyethylene plastic สามารถมวนใหมขนาดเลก น าเคลอนทไปได

ภาพท 5.7 การเตรยมนาผประสบภยขนเปล SKED

เหมาะส าหรบการกภยในถ า บนภเขา และพนทอบอากาศ เปนตน สามารถใชกบเฮลคอปเตอรไดเปนอยางด

ภาพท 5.8 ทดลองนาเปลลงมาจากหนาผา

5.2 การโรยตว (rappeling)

เปนวธการทจะเขาถงจดเกดเหตซงเปนหนาผา บอ/หลมลก หรอพนทซงมความลาดชนสง

ภาพท 5.9 แสดงการโรยตวจากสกเฮลคอปเตอรจาลอง

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย

13

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

15

บ ท ท 5

ใชเทคนคในการท าจดยด เงอนเชอก อปกรณโรยตว และระบบความปลอดภย เปนตนในการฝกจะใชหอสง 34 ฟต เปนมาตรฐาน (สวนใหญใชรวมกบหอโดดรม) เพราะเปนระดบความสงทไดมการศกษาแลววา เปนระดบทคนมความกลวมากทสด คอ ถาสงกวานจะตองลงทนคากอสรางมากกวา ในขณะทความกลวเทาเดม แตในประเทศออสเตรเลย มหอฝกโรยตวของทหารทสง 60 ฟต และ 90 ฟต นกกภยควรไดรบการฝกจากหอโรยตวจนม ความช านาญเสยกอน จงไปโรยตวจากหนาผาจรง

ภาพท 5.10 การโรยตวจากหนาผาหน

ถาไมมหอโรยตวสามารถใชหนาผาจรงทมความสงใกลเคยง 34 ฟต ได เชน ทเขาหลน จงหวดนครนายก

ภาพท 5.11 หนาผา เขาหลน จงหวดนครนายก

วตถประสงค ของการโรยตวกภย (Objective of Rescue Rappel) คอ ผปฏบต ตองควบคมอตราการลง หรอขนเชอก ไดอยางปลอดภย ตองหยดและ เปลยนระบบขนลงได โดยตองท างาน รวมกนเปนทมได อยางปลอดภย (จาก http://www.seaairthai.com/content/view/ 36/45/lang,th/) อปกรณไดแก เชอก Kernmantel ความยาวไมนอยกวา 50 เมตร เขมขดรดสะโพก (harness) หมวกนรภย (helmet) หวงเลข 8 (figure eight) หวงนรภยรปไข (oval-shaped carabiner) และถงมอ

ภาพท 5.12 การฝกซอมผกเงอนเชอกและทดลองการใช Figure 8

การขยบมอขวาทจบเชอกไปทางดานหลง เปนการเบรค ห ร อ ห ย ด ก า ร เ ค ล อ น ท หากขยบมอออกมาทางขวา จะโรยตวได

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย 16

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

ใชส าหรบผกกบจดยด หรอใชผกกบ เขมขดรดสะโพก (Harness) ส าหรบ การปนเขาแบบ top rope และlead climbing (คอ เชอกทผกตเขมขดฯ รอยผานหวงทยดกบหนาผา ปลายอกดาน คนทเปน belayer จบไว หากคนปนพลาด belayer จะดงไวท าใหปลอดภย เปนเลอกทางเทคนค)

บ ท ท 5

ในการปฏบตงานตองใชระบบ buddy system คอ ตองปฏบตงานสองคน เพอชวยเหลอกน การใชอปกรณเหลานเพยงเพอโรยตวลงไปหาผประสบภยเทานน นกกภยจะตองเรยนรการใชอปกรณใหช านาญ และทส าคญคอการผกเงอนเชอกตางๆ ในการปฏบตจะตองหาวตถในธรรมชาตทมความแขงแรงเพอผกเชอก โดยใชเงอนตางๆ ตามตวอยางในภาพภาพดานลาง

1) เงอนบวงสายธน (bowline knot)

2) เงอนเลข 8 (figure eight knot)

3) เงอนเลขแปดสองชน (double loop figure eight)

4) เงอน munter หรอclove hitch

ภาพท 5.13 การประกอบ Figure 8 กบ Carabiner และเชอกโรยตว

เง อนบ ว งสายธน เปนเงอนทไมรด ไมเลอนเขาไปรดกบสงทผก ตวบวงจะคงท

ใ ช ส า ห ร บ จ ด ย ด ส อ ง จ ด อาจเปนตนไมสองตน หรอหมด piton ทฝงในหนาผา สามารถปรบความยาวของหวงได

เปนเงอนทใชรวมกบ carabiner ใชในการหยอนของ หรอดงของขน ใชแทนรอกในกรณจ าเปน

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย 17

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

การฝกซอมควรด าเนนการบนพนราบใหคลองแคลวกอนทจะโรยตวจากหอโรยตวหรอหนาผา

บ ท ท 5

ภาพท 5.14 นกกภยเตรยมพรอมในการโรยตวไปสดานลาง โดยใชอปกรณ Figure 8

5.3 การลงทางดงพรอมเปล

การไตขน-ลงทางดง เปนทกษะขนสงทนกกภยบนภเขาตองสามารถด าเนนการได โดยใชอปกรณแบบพเศษ ทมลกษณะเปนหนามแหลมในการยดเกาะกบปลอกเชอกปนเขา แตตองใชอปกรณ

ภาพท 5.15 แสดงการประกอบอปกรณสาหรบไตขน-ลงทางดง

ลกษณะแบบน สอง อนยดตดบร เ วณหน าอก (Petzl Croll) และแบบทเปนมอจบใชโหนเหนยวตวขนไป รวมกบหวงแถบไนลอนทอยบรเวณเทา และอปกรณ โรยตวแบบอตโนมต ถาเปนของบรษท Petzl เรยกวา Stop ซงเหมาะกบ การโรยตวระยะทางยาวๆ เพราะ ไมบดตว และถาปลอยมอจากคนบงคบจะหยดโดยอตโนมต

ภาพท 5.16 การไตขนทางดงดวย Petzl Ascension และ Croll

ภาพท 5.17 การลงทางดงดวยอปกรณ STOP

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย

17

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

18

บ ท ท 5

ในภาพถดไปเปนการน าผปวยลงทางดงตามหนาผา โดยการใชเปลตะกราแบบโลหะ (basket type stretcher) ใช น กก ภ ย สองคนประคอง เปล ให ค อยๆลง ไปด ว ย ความระมดระวง

ภาพท 5.18 แสดงการนาเปลลงมาตามหนาผา

5.4 การใชเชอกโยนทางนา (throw bag)

กรณทมคนตกน าในล าน า ใหโยนเชอกโยน ใหผประสบภยไดยดเกาะ และผชวยเหลอดงขนจากน า

ภาพท 5.19 เตรยมโยนเชอก

ภาพท 5.20 เชอกโยนในสภาพทเกบเรยบรอย ถงโยนเชอก หรอ throw bag คอถงใสเชอกชวยเหลอฉกเฉนส าหรบกจกรรมทางน า ใชโยนใหคนตกน าจบยดเพอดงขนฝง ใชกบกจกรรมทเกยวกบน าทกชนด เชน ลองแกง เรอยาง เดนปาทตองขามล าน า หรอในพนทปดทมโอกาสเสยง เชน สระวายน า หรอแหลงน าสาธารณะ และยงน ามาใชในการกภย เหตอทกภย น าทวมฉบพลนไดอกดวย วสดใชเชอกน าหนกเบา ไมอมน า ลอยน าไดและรบแรงดงไดมาก มสสดใส มองเหนไดชดเจน (polyethylene) ความยาวประมาณ 15 เมตร (ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดนครนายก, 2555)

ภาพท 5.21 สภาพแบบนทตองใชเชอกโยนในการชวยเหลอ

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย 19

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )

เมอวนท 26 มนาคม 2552 ในภารกจการสนธก าลงเขาจบกมสมาชกกลมปฏบตการ RKK บนเทอกเขาดอรง ต.ปะแต อ.ยะหา จ.ยะลา มเจาหนาทต ารวจทานหนงถกยงทหนาอกดานขวา ไดมการขอเฮลคอปเตอรมา รบ แตเนองจากเปนปาลก มการเลอยตดตนไมเพอท าสนามเฮลคอปเตอรฉกเฉน แตเฮลคอปเตอรของต ารวจกลงไมได เพราะยอดไมสงเกนไป เวลาผานไป 2 ชวโมง หนวยบนเฉพาะกจนาวกโยธ นภาคใต ได ร บสญญาณวทย จ งน าเฮลคอปเตอรกภยมาชวยเหลอ โดยล าเลยงรางของต ารวจทบาดเจบดวยเปลพเศษแบบนกบสายสลง แตเนองจากใชเวลานานราว 3 ชวโมง เ จ าหน าท ต า รวจท านน เ ส ย ช ว ตก อน ถ งโรงพยาบาลศนยจงหวดยะลา (รจ รดา, 2555)

บ ท ท 5

วธการใชโดยโยนดานถงใสเชอกไปใหผประสบภย การโยนใหโยนดกหนาตามทศทางการไหลของน า และจบปลายหวงอกดานไว หากโยนพลาดใหรบสาวเชอกกลบและโยนปลายเชอกอกทางหนงไปอกครง เมอผประสบภยจบยดเชอกไดใหดงเขาหาฝง หรอทปลอดภย การใชเชอกโยนตองฝกโยนใหแมนย าและรวดเรว

ภาพท 5.22 แสดงการโยนเชอก throw bag (จาก www.northshorerescue.com)

เมอใชเชอกเสรจแลวใหผงใหแหง แลวเกบลงในถงอยางเปนระเบยบ เพอความสะดวกในการใชงาน ไมเกดการพนกน ท าใหไมสามารถโยนได

5.5 การใชเฮลคอปเตอร และเปล SKED

เปล SKED มความทนทานมากโดยผานการทดสอบใหรถถงหนก 56 ตน แลนผาน และการทดสอบลากไปตามภมประเทศเปนระยะทาง 10 ไมล ทส าคญเปลนสามารถมวนใหมขนาดเลกเพอสะพายหลงไปตามสถานทตางๆรวมถงในบรเวณทแคบ เชนในถ า เปนตน เปลประเภทนมการออกแบบใหเหมาะสมกบภารกจทางทหาร และพลเรอน

อปกรณส าหรบการก ภยมความส าคญมากเทาๆกบทกษะความช านาญในการใชอปกรณเหลานน ทงยงตองการการท างานทเปนระบบ เชน การใชเปลกบเฮลคอปเตอร ตองรจกวธการใชกวาน การยดเปลกบตะขอของกวาน เปนตน

ภาพท 5.23 การใชเปล SKED ในการกภยบนทสง (จาก www.omirms.com)

เ ท ค น ค ก า ร ก ภ ย 20

ก า ร ค น ห า แ ล ะ ก ภ ย ภ า ค ป า ภ เ ข า ( W i l d e r n e s s S e a r c h a n d R e s c u e )