1

สานกหอสมด มหาวทยาลยรงสตปการศกษา 2557

คมอ

2

3

ในชวงหลายทศวรรษทผานมา ทวทงโลกไดหนมาใหความสาคญกบ

การดแลสงแวดลอมอยางจรงจง ดวยตระหนกถงภยพบตทกาลงคบคลาน

เขามาอยางรวดเรว ภาวะโลกรอนและผลจากการเกดภาวะแวดลอม ซงม

เหตมาจากพฤตกรรมของมนษย และเปนอกตนเหตหนงทองคกรทงระดบ

สากลและระดบชาตออกมาเรยกรองใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมการ

บรโภคเพอรกษาโลกใบนไวใหเปนอยอาศยของมนษย และสรรพสตวอก

ยาวนาน

หองสมดเปนหนวยงานททาหนาทรวบรวมความรขององคกร และเปน

พนทสาธารณะทมบคคลมาใชบรการตลอดเวลา จงจาเปนตองใหความสาคญ

กบการดแลสงแวดลอมทงภายในและภายนอกอาคาร ซงหองสมดหลายแหง

กไดดาเนนการและสามารถเปนตนแบบของการกาวเขาสการเปนหองสมด

สเขยวทสมบรณ

สานกหอสมด มหาวทยาลยรงสต กใหความสาคญในเรองการดแล

สงแวดลอม โดยไดนากจกรรม 5ส มาดแลสภาพแวดลอมและสขลกษณะ

ภายในพนททรบผดชอบ ตงแตปการศกษาท 2548 และจะนา ส สงแวดลอม

มาดาเนนการตงแตปการศกษา 2558 เปนตนไป

คานา

4

คมอ 1A3Rs สานกหอสมด มหาวทยาลยรงสตเลมนจะเปนแนวทาง

เบองตนในการดแลและรกษาสงแวดลอมภายในสานกหอสมด และยงเปน

แนวทางในการปรบเปลยนพฤตกรรมการดาเนนชวตของผ เกยวของและ

ผสนใจใหเปนมตรกบสงแวดลอมยงขน

ขอขอบคณสานกงานกองทนสนบสนนการเสรมสรางสขภาพ (สสส)

ทใหงบประมาณสนบสนนการจดทาคมอ 1A3Rs สานกหอสมด มหาวทยาลย

รงสต จนสาเรจเปนรปเลมมา ณ โอกาสน

คณะอนกรรมการกจกรรม 7 ส

สานกหอสมด มหาวทยาลยรงสต

ประจาปการศกษา 2557

5

บทนา.......................................................................... 7

ความหมาย : 1A3Rs................................................... 8

การใชอปกรณสานกงาน............................................ 10

การใชสาธารณปโภค.................................................. 14

การจดการขยะ............................................................ 17

ภาคผนวก................................................................... 20

สารบญ

6

7

บทนา

นบตงแตปการศกษา 2548 ทสานกหอสมดไดนานโยบายและกจกรรม

5ส มาเป นกลไกหน งในการสงเสรมและสนบสนนให การดาเนนการ

ประกนคณภาพการปฏบตงานของสานก หอสมดมประสทธภาพมากยงขน

รวมทงใหทกแผนกของสานกหอสมดนากจกรรม 5ส มาใชเปนเครองมอ

ในการพฒนาคณภาพ บคลากร ระบบงาน และสภาพแวดลอมใหดขน

ตามมาตรฐานการประกนคณภาพของมหาวทยาลย

และตงแตปการศกษา 2557 เปนตนไป สานกหอสมดไดกาหนดใหเพม

อก 2ส คอ สวยงาม และสงแวดลอมเขาไปเปน 7ส เพอทจะพฒนาสการเปน

หองสมดสเขยว (Green Library) ซงเปนกระแสตนตวททกภาคสวนทงรฐและ

เอกชนตระหนกถงความสาคญ อกทงแนวทางการพฒนานจะมสวนชวย

สนบสนนยทธศาสตรท 5 เรองการพฒนาสงแวดลอมในมหาวทยาลยภายใต

โครงการพฒนามหาวทยาลยรงสตสการเปนมหาวทยาลยสรางเสรมสขภาพ

อกทางหนง

คมอ 1A3Rs สานกหอสมด มหาวทยาลยรงสต จงเปนแนวทางท

บคลากรของสานกหอสมด สามารถปฏบตเพอชวยยดอายการใชงานของ

อปกรณและเครองใชไฟฟาของสานกงาน ซงจะชวยลดคาใชจายและปรมาณ

ขยะใหกบองคกร

ทกทานคงทราบดวากจกรรมทเราทาอยในชวตประจาวน ไดกอให

เกดมลพษทสงผลกระทบตอสงแวดลอมหลายประการ เชน อากาศเสย นาเสย

และขยะมลฝอย เปนตน การนาหลกการ 1A3Rs มาประยกตใชในชวต

ประจาวนจนกลายเปนนสย และขยายผลสคนรอบขาง ชมชน และสงคม

จะเปนสวนสาคญในการดแลรกษาสงแวดลอมใหดตลอดไป

8

ความหมาย 1A3Rs

A = Avoid

หมายถง การหลกเลยงหรองดการใชพลงงานอยางฟ มเฟอย เชน

การงดใชวสดสนเปลองหรอสงของเพยงครงเดยวแลวทง อยางกลองโฟม

บรรจอาหารเพราะการผลต บรรจภณฑประเภทนตองใชพลงงานในการผลต

มากมาย อกทงยงเปนวสดทยอยสลายไดยาก นอกจากน ยงควรหลกเลยง

การใชวสดท มสาร CFC (Chlorofluorocarbon) ซงเปนสารสงเคราะห

ทางเคมบางชนด เปนสารททาใหเกดการขบดนในกระปองสเปรย เชน

ยาฆาแมลง นาหอมชนดสเปรยและอนๆ หากมความจาเปนและหลกเลยงได

กควรเลอกใช ผลตภณฑทเปน Non CFC / No CFC หรอมฉลาก Safe Earth

ตดอยกจะเปนการชวยลดมลพษทจะเกดขนกบโลกได

R = Reduce

หมายถง การลดปรมาณการใชวสดสงของตางๆ ทตองใชทรพยากร

ธรรมชาตเปนตวผลตใหนอยลง ควรใชอยางประหยดและรคณคา หรอใช

เทาทจาเปน เชน เปลยนจากการใชถงพลาสตก มาเปนถงผาหรอตะกรา

ในการจบจายซอของแทนหลกเลยงการใชสารเคมภายในบานจาพวกยา

กาจดแมลง และหนมาใชวธการทางธรรมชาต เชน ใชตะไครหอมกนยง

เพราะถาหากมการใชสงของเหลานมากกตองมการผลตมาก

เมอผลตมาก กตองสนเปลองทรพยากรธรรมชาตมาก

ตามไปดวย ถาหากลดปรมาณการใชใหนอยลง

ไดกยอมจะชวยลดปรมาณการใชทรพยากร

ในการผลตใหนอยลงเชนกน

9

R = Reuse

หมายถง การนาวสดสงของทใชแลวมาใชซา รวมทงไมใชหรอไม

สนบสนนการใชผลตภณฑทใชไดเพยงครงเดยวแลวตองทง เชน

การใชกระดาษสองหนา การใชผาเชดหนาแทนการใชกระดาษ

ทชช เพราะกระดาษทชชใชเพยงครงเดยวกตองทง ซงเมอมการ

ปฏบตในลกษณะดงกลาวมากๆ กจะทาใหเกดขยะจานวนมาก และตอง

มการกาจดขยะตามมาอาจจะดวยวธการเผาและเมอมการเผากเกดมลพษ

และสงแวดลอมถกทาลาย

R=Recycle

หมายถง การแปรรปหรอแปรสภาพสงของทไมใชแลวใหสามารถ

นากลบมาใชไดใหม เชน กระดาษ กระปองบรรจนาอดลม ขวดนาดมพลาสตก

เหลก ซงลวนตองใชพลงงานมหาศาลในการผลต และสดทายกลายเปนขยะ

ทกอใหเกดมลพษตอสงแวดลอม ซงหากมการคดแยกประเภทของขยะ

กสามารถนาไปจาหนายเพอสรางรายได และแปรรปขยะเหลานนกลบมา

เปนผลตภณฑซงสามารถนากลบมาใชไดใหม

10

นอกจากหลกการ 1A3Rs ซงเนนในเรองการลด ละ เลกพฤตกรรม

ทสรางปญหามลพษแลว ยงมแนวทางการดแลพนทปฏบตงานและพนทให

บรการใหสงผลกระทบตอสงแวดลอมใหนอยทสด เชน การใชอปกรณ

สานกงาน การใชสาธารณปโภค การกาจดขยะ เปนตน

การใชอปกรณสานกงาน

คอมพวเตอร

1. ปดเครองคอมพวเตอรและถอดปลกออกหลงเลกใชงาน เพอชวย

ลดการใชพลงงาน

2. เลอกใชหนาจอแบน (Flat-screen Monitor) ซงใชพลงงานนอยกวา

และชวย ถนอมสายตา

3. เลอกใชขนาดจอทมขนาดเลกลงกวาเดม ซงใชพลงงานนอยกวา

4. วางแผนงานทตองทา โดยใชคอมพวเตอรใหแลวเสรจในคราว

เดยวกน และ ปดเครองเมอเสรจงาน

5. เลอกซอคอมพวเตอรทผลตภายใตมาตรฐานการประหยดพลง-

งานทมเครองหมาย Energy Star

6. เคร องคอมพวเตอรโนตบ กใชพลงงานนอยกวาแบบตงโตะ

อยางมาก

7. ปดหนาจอเมอไมใชงานเกนกวา 15 นาท หรอตงเวลาใหคอม-

พวเตอรปดเองโดยอตโนมต โดยใช Standby/Sleep mode

8. เลกใช Screen server เพราะไมชวยประหยด

พลงงานและถนอมหนาจอ

9. อพเกรดคอมพวเตอรแทนการซอใหม และบรจาค

คอมพวเตอรทไมใชแลวเพอลดปรมาณการผลตคอมพวเตอรและ

ลดปรมาณขยะอเลกทรอนกส

11

10. เปลยนมาใชวธอานเอกสารฉบบราง และอเมลบนหนาจอแทนการ

พมพออกมาอาน เพอชวยลดการใชกระดาษ

11. เกบเอกสารในรปสาเนาถาวรเทาทจาเปน นอกนนควรเกบในรป

ดจทล

เครองพมพ (Printer)

1. เครองพมพแบบองกเจต ใชพลงงานนอยกวาเครองพมพแบบเลเซอร

80-90%

2. เลอกซอเครองพมพทมระบบประหยดพลงงาน หรอเครองพมพทม

เครองหมาย Energy Star

3. ใชเครองพมพในระบบเครอขาย (Network Printer) สาหรบผ ใช

หลายคน ชวย ประหยดงบประมาณและการดแลรกษา

4. ใชตลบหมก ตลบโทนเนอรแบบเตมได

5. ปดเครองพมพเมอไมใชงาน

6. พมพเอกสารเทาทจาเปน

7. ลดการเวนขอบกระดาษลงจากขนาดมาตรฐาน

8. ควรตรวจทานขอความบนจอภาพ และการจดหนากระดาษ โดยใช

คาสง Print Preview กอนพมพ

9. ใชกระดาษใชแลว (Reused paper) สาหรบพมพเอกสารทไมสาคญ

และเลอกชนดของการพมพ (Mode) เปนแบบประหยด (Economy Fast)

เพอใชหมกนอยลง

12

เครองถายเอกสาร

1. การใชเครองถายเอกสารควรใชอยางประหยด

2. ควรถายเอกสารเทาทจาเปน

3. ไมควรวางเครองถายเอกสารไวในหองทมเครองปรบอากาศ

4. กดป มพกเครอง (Standby Mode) เมอใชงานเสรจ

5. ปดเครองถายเอกสารหลงจากเลกใชงาน และถอดปลกดวยทกครง

กระดาษ

1. ลดการใชกระดาษโดยนากระดาษใชแลว 1 หนามาทาเอกสารสาเนา

หรอเอกสารทไมสาคญทใชภายในหนวยงาน

2. การสงเอกสารภายในสานกงานใหใชการสงเอกสารตอๆ

กนแทนการสาเนาหลายๆ ชด

3. หลกเลยงการใชกระดาษปะหนาโทรสารชนดเตมแผน

แตใชกระดาษขนาดเลกแทน

4. ใชการสงขอมลขาวสารตางๆ ผานระบบคอมพวเตอรหรออเมล

แทนการสงเปนเอกสาร จะชวยลดขนตอนการทางานและพลงงานไดมาก

เครองโทรสาร

1. สงอเมลแทนการสงโทรสาร

2. มจานวนเครองโทรสารเทาทจาเปน

3. ใชตลบหมก ตลบโทนเนอรแบบเตมได

4. ใชกระดาษทใชแลวสาหรบเอกสารรางหรอเอกสารภายใน

13

เครองใชไฟฟา

1. ตดตงกระตกนารอนไวทสวนกลาง

2. ตดตงต เยนไวทสวนกลาง

3. ถอดปลกเครองใชไฟฟาทกชนดเมอเลกใชงาน

4. ตรวจสอบดแลการปดเครองใชไฟฟาทกชนดในแผนก

ลฟต

1. ตดปายคาขวญหรอเชญชวนประหยดการใชไวหนาลฟต และใน

ลฟต

2. เปด-ปดลฟตตามเวลาทาการ

3. เปดลฟตทกชนยกเวนชน 2

4. บารงรกษาตามรอบทกาหนด

โทรศพท

1. ใชโทรศพทระบบเครอขายมหาวทยาลยในการตดตอ

ระหวางหนวยงาน

2. ใชโทรศพทเฉพาะเรองทจาเปน และไมควรใชครงละนานๆ

การสงไปรษณย

1. สงหนงสอสาคญใหสงโดยวธลงทะเบยนธรรมดาหรอทะเบยน

ตอบรบ

2. หากเรองใดสง Fax แลว ไมควรสง EMS

3. สงหนงสอถงหนวยงานทใกลเคยงภายในจงหวด

4. ไมควรสงเอกสารทเปนหนงสอโดยระบบ EMS หากจาเปนตองสง

ควรพจารณาความจาเปนและความเหมาะสม

14

การจดประชม สมมนา และอนๆ

1. หลกเลยงภาชนะทใชแลวทงเลย เชน จานกระดาษ แกวนา กระดาษ

ขวดนาพลาสตก กลองโฟม เพราะสนเปลองทงพลงงานและทรพยากร

ธรรมชาตในการผลต และการกาจดขยะ

2. เลอกใชบรรจภณฑ ภาชนะททาจากวสดธรรมชาต หรอวสดทยอย-

สลายได

3. ลด เลกการบรโภคผลตภณฑทใชแลวทงเลย เชน เครองดมบรรจซอง

4. จดเลยงกลางแจงเพอประหยดไฟฟา

5. เกบและคดแยกประเภทขยะหลงเลกงาน เพอกาจดหรอนาไป

แปรรปเปนผลตภณฑใหม

การใชสาธารณปโภค

ไฟฟา/แสงสวาง

1. เลอกใชอปกรณแสงสวางประสทธภาพสง ไมวาจะเปนหลอดไฟ

บลลาสต และโคมไฟทไดมาตรฐาน

2. ควบคมแสงสวางใหเหมาะสมกบการใชงาน

3. ใชอปกรณตรวจจบการเคลอนไหวเพอเปด-ปดไฟ (Room Utiliza-

tion) สาหรบพนททไมคอยมผใชงาน เชน หองประชม หองเรยน หองนา เปนตน

4. ควรใชแสงธรรมชาตเพอลดการใชไฟฟาในชวงกลางวน

5. ตดตงวงจรควบคมของหลอดไฟแยกสวตชกน เพอใหงายตอการ

ควบคมการใชงาน

6. เลอกใช สออนท งฝาผนง เพดาน และเฟอรน เจอร เพ อเพ ม

ประสทธภาพ ในการสะทอนแสง

7. ปดไฟทกครงเมอไมมคนทางานในหองทางาน

8. เปดไฟเฉพาะดวงทจาเปน

15

9. ทาความสะอาดหลอดไฟฟาอยางนอย 3 เดอน/ครง

10. ปรบพนทในสานกงานใหเหมาะสมกบการใชพลงงาน

เครองปรบอากาศ

1. ตดตงฉนวนกนความรอนโดยรอบหอง

ทมการปรบอากาศ เพอลดการสญเสยพลงงาน

จากการถายเทความรอน เขาภายในอาคาร

2. ใชมลกนสาดปองกนแสงแดดสองกระทบตวอาคาร และบฉนวนกน

ความรอนตามหลงคาและฝาผนง

3. ปลกตนไมรอบๆ อาคาร เพราะตนไมใหญ 1 ตน ใหความเยนกบ

เครองปรบอากาศ 1 ตน หรอความเยนประมาณ 12,000 บทย

4. เปด-ปดเครองปรบอากาศตามเวลาทาการ

5. ปดเครองปรบอากาศกอนเลกใชงาน 30 นาท

6. หากไมมบคลากรอยในหองทางาน ควรปดเครองปรบอากาศทกครง

7. ตงอณหภมเครองปรบอากาศท 25-26 องศาเซลเซยส

8. ทาความสะอาดแผนกรองอากาศเดอนละ 1 ครง

9. ทาความสะอาดแผงระบายความรอนหรอลางเครองปรบอากาศ

ทก ๆ 6 เดอน

10. ไมปลอยใหความเยนรวไหลจากหองทตดตงเครองปรบอากาศ

หรอตดตง และใชอปกรณควบคมการเปดปดประตหองทมเครองปรบอากาศ

11. สาหรบหองประชม เปดเครองปรบอากาศกอนการประชมประมาณ

10-15 นาท และเมอเลกการประชมใหผรบผดชอบปดเครองปรบอากาศทนท

และไมควรเปดเครองปรบอากาศครบทกตว

12. ลดและหลกเลยงการเกบเอกสารหรอวสดอนใดทไมจาเปนตอง

ใชงานในหองทมเครองปรบอากาศ

16

นา

1. เลอกใชสขภณฑประหยดนา

2. เปดนาใหแรงแตพอควร และ ปดกอกนาใหสนทหลงจากใชงานแลว

3. ชวยกนสอดสองดแลการรวไหลซมของนา (หากพบการรวไหล

ใหแจงฝายซอมบารง)

4. ซอมแซมชกโครกหรอกอกนาทชารดเพอไมใหนารว

5. ใชหวกอกนาทมอปกรณควบคมอตราการไหลของนา

6. ใช Sprinkler หรอฝกบวรดนาตนไมแทนการฉดนาดวยสายยาง

และเปด-ปดใหเปนเวลา

7. ไมควรเปดนารดตนไมในสนามหญาทงไวนานๆ จนนาทวมนอง

8. ใชแกวนาหรอภาชนะรองนา ขณะลางหนา ลางมอ หรอลางจาน

ไมควรปลอยใหนาไหลตลอดเวลา

9. ลางมอดวยสบเหลวทไมเขมขนจะลางออกไดงายกวาสบกอน

10. ลางรถดวยฟองนาและรองนาใสถงแทนการใชสายยางฉดนา

โดยตรง

11. จดบนทกปรมาณการใชนาจากมเตอรวดนาแตละเดอน เพอสงเกต

ความผดปกต

12. ดมนาใหหมดแกว อยาทงนาดมโดยไมเกดประโยชนอนใด

17

การจดการขยะ

1. การนาสงของทใชแลวมาใชใหม เชน ถงพลาสตกท

ไมเปรอะเปอนใหเกบไวใชอกครง หรอใชเปนถงใสขยะ

2. ใชกระดาษทงสองหนา ใชกระดาษ Reuse ในการรางเอกสาร

3. นาภาชนะทสามารถใชซาไดในการซอเครองดมแทนการใชถวย

พลาสตก

4. เลกหรอเลยงการใชผลตภณฑทกอใหเกดขยะพษ

5. เลกหรอเลยงการใชผลตภณฑทมสารอนตราย เชน ถานนเกล

แคดเมยม หรอถานราคาถก

6. เลอกใชสารสกดจากธรรมชาต หรอสมนไพรแทนสารเคมสงเคราะห

7. เลอกใชสนคาทมมาตรฐานในการรกษาสงแวดลอมโดยสงเกต

จากฉลากเขยว หรอฉลากสงแวดลอมอนๆ

8. ใชผลตภณฑทมอายการใชงานยาวนาน เชน ถานไฟฉายชนดอด

ประจได หลอดฟลออเรสเซนตทมจานวนชวโมงการใชงานสง

9. แยกประเภทขยะกอนทง เชน ขยะทวไป ขยะกลบนามาใชใหมได

หรอขยะพษ

18

เปลยนนสย เปลยนโลก

การเดนทาง

1. การเดนทางไปปฏงานคนเดยวใหเดนทาง

โดยรถขนสงมวลชน

2. การเดนทางไปปฏบตงานเปนหมคณะควรใชรถของหนวยงาน

ไมควรใชรถ สวนตว

3. บารงรกษารถยนตใหอยในสภาพดอยเสมอ เชน ตรวจเชคลมยาง

นามนเครอง นากลน และไสกรองอากาศ ฯลฯ

4. ขบรถความเรวไมเกน 90 กโลเมตรตอชวโมง

5. ศกษาเสนทางกอนออกเดนทางและเลอกใชเสนทางทใกลทสด

6. หลกเลยงชวโมงเรงดวน

7. ใชโทรศพท/โทรสารในการตดตอกบหนวยงานภายนอก

การรบประทานอาหาร

1. ลดการใชภาชนะทใชแลวทงเลย เชน จาน แกวนาททาจากกระดาษ

พลาสตก ถงพลาสตก และโฟม

2. ลดการรบประทานเนอสตว เพอลดการปลอยกาซคารบอน

3. ลดเศษขยะจากอาหารโดยเตรยมอาหารใหพอดมอ การเชคต เยน

หรอตกบขาวกอนไปจายตลาด นาผกและผลไมทเหลอ

มาแปรรปเปนเครองดมหรอนาซป

4. ปลกผกหรอผลไมรบประทานเองถาทาได

5. หากตองออกไปรบประทานอาหารนอกบาน

หรอททางาน ถาไมไกลมาก ใหเดนหรอขจกรยาน

แทนการขบรถ

19

การแตงกาย

1. เลอกใชเสอผาททาจากเสนใยธรรมชาตทมการปลกทเปนมตรกบ

สงแวดลอม ไมใชสารเคม เชน ยาฆาแมลง ป ยเคม

2. เลอกใชเสอผาทใชสธรรมชาต ไมใชสเคมหรอสารเคมในกระบวน-

การผลต

3. เลอกใชเสอผาทไดรบฉลากดานสงแวดลอม

4. เลอกใชเสอผาทเหมาะสมกบสภาพแวดลอม ควรเลอกเสอผา

ททาใหไมรอน เพอประหยดการใชเครองปรบอากาศ

20

ภาคผนวก

21

การจดการขยะงายๆ ดวยตนเอง

1. ขยะอนทรย

1. ไมควรฝงกลบขยะอนทรย เพราะการยอยสลายในสภาพไร

ออกซเจน ทาใหเกดกาซมเทน ซงเปนกาซเรอนกระจกทสาคญททาใหเกด

ภาวะโลกรอน

2. เศษขยะจากการประกอบอาหารและอาหารทกนเหลอ หากยง

ไมพนวน สามารถนาไปใชเลยงสตวได

3. เปลอกผลไมรสหวานใชทานาหมกชวภาพ อนเตมไปดวยจลนทรย

ทด ใชผสมรดนาตนไมเพมการเตบโต เทลงทอระบายนาฆาจลนทรยไมพง

ประสงค ชวยดบกลน และทาความสะอาด

2. การทานาหมกจลนทรย

การทานาหมกจลนทรยหรอนาหมกชวภาพ คอ

สารละลายทไดจากการ ยอยสลายเศษวสดทเหลอใช

จากสวนตางๆ ของพชหรอสตว ไดแก เศษอาหาร เศษผก

และผลไม โดยผานกระบวนการหมกในสภาพไรอากาศ โดยมจลนทรยทา

หนาทยอยสลาย หลงจากหมกจนไดทแลวจะไดสารละลายสนาตาลเขม

ประกอบดวยธาต อาหาร ไดแก ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแตสเซยม แคลเซยม

แมกนเซยม กามะถน เหลก ทองแดง และแมงกานส ในบางพนทอาจเรยก EM

(อเอม) ขยะหอมหรอนาสกดชวภาพ

ขนตอนการดาเนนงาน

1. เตรยมถงหมกมฝาปด

2. ใสเศษผก ผลไม และนาตาลทรายในอตราสวน 3:1

3. ใชของหนกทบไว 1 วน ชวยใหการหมกดขน

22

4. ทงไวประมาณ 15 วน จะไดเปนหวเชอจลนทรยเขมขน

5. รนนาชวภาพใสภาชนะไวโดยในระยะแรกไมตองปดจกแนน

3. ขยะรไซเคล

กระดาษ เมอใชกระดาษเตมพนททงสองหนาแลว สงทควรทา คอ

1. แยกกระดาษออกจากกองขยะเปนประเภท แลวมดเปนกองๆ

จะขายไดราคาดกวาขายรวมๆ

2. กระดาษไมวาชนเลกชนนอยแคไหน กสามารถนามารไซเคลได

ทงหมด ยกเวนกระดาษทชช กระดาษเคลอบพลาสตก

กลอง UHT

กลองเครองดม UHT ประกอบดวย กระดาษ 75% พลาสตกโพล-

เอทลน 20% และอลมเนยมฟอยล 5% ซงสามารถนาไปรไซเคลเปนกระดาษ

(แยกเยอกระดาษออก) และแผนกรนบอรด (บดอดวสดผสมทงหมดรวมกน

เปนแผน)

1. แกะและดงมมออกใหกลองแบน

2. ตดใหเปนแผน ลางและผงใหแหงเพอไมใหบดเหมน

3. เกบรวบรวมแลวนาไปขายหรอบรจาค

พลาสตก

1. นามาดดแปลงหรอใชซา (โดยไมเปนอนตรายตอสขภาพ)

2. ลางแลวผงใหแหง

3. บบใหแบน เพอประหยดเนอทจดเกบ

4. แยกประเภทเพอรอจาหนาย

23

แกว

แกวเปนขยะทไมยอยสลาย แตนาไปรไซเคลได ขวดแกวขายได

ราคาดกวาเศษแกว โรงงานจะนาไปลางทาความสะอาดและฆาเชอโรคแลว

สามารถนากลบมาใช ใหม ไดอกอยางนอย 30 ครง หากไมแตกหรอบน

เสยกอน เศษแกวจะถกนาไปหลอมผสม กบแกวใหมเพอลดตนทน

โลหะและอโลหะ

โลหะเปนสวนประกอบสงของจานวนมากในบาน ระยะเวลาใน

การยอยสลายประมาณ 80-100 ป การนาโลหะและอโลหะมารไซเคล จะชวย

ลดการใชวตถดบ 9% และชวยการลดการปลอยมลพษสสงแวดลอม ประเภท

โลหะและอโลหะทสามารถนามารไซเคลได คอ เหลก อะลมเนยม ทองเหลอง

ทองแดง สแตนเลส ตะกว

ขยะอเลกทรอนกส (E-waste)

เครองใชไฟฟา คอมพวเตอร โทรศพทมอถอ

เปนสนคาทมรนใหมๆ ออกมาจาหนายอยางรวดเรว

มการซอขาย และโยนทงพวกตกรน กลายเปนขยะ

อเลกทรอนกส ซงสามารถนามารไซเคลสกดเอา

โลหะมคาออกมาใชประโยชนไดมากกวาทเราจะคาดคด

คอมพวเตอร

เครองคอมพวเตอรเกา กอนทงควรศกษาดกอนวามสวนประกอบ

ใดบางทนาไปใชซา(Reuse) หรอรไซเคลได หากยงอยในสภาพทคอนขางด

อาจนาไปบรจาค เพอซอมแซมใหกลบมาใชใหมดกวาการสงไปขาย เพอแยก

เปนชนสวน

24

โทรศพทมอถอ

ขอมลจากกรมควบคมมลพษระบวา โทรศพทมอถอในประเทศ

ไทยมอายการใชงานเฉลย 2 ป แตมอถอรนใหมกทยอยออกมาไมขาดสาย

ทาใหอายการใชงานของมอถอเครองหนงอาจสนกวาทควรเปน โดยมากแลว

มอถอเครองหนงนากลบมา รไซเคลได 80% ชองทางทงายทสด คอนากลบไป

คนรานทซอมา หรอนาไปหยอดลงกลองรบคนมอถอเกาตามจดตางๆ เชน

รานใหบรการเครอขาย หางสรรพสนคาหรอสานกงาน เทศบาล

เครองใชไฟฟา

เครองใชไฟฟาทกชนนามารไซเคลไดไมวาจะเปนโทรทศน ต เยน

เครองเลน ดวด กระตกนารอน ตลาโพง โคมไฟ ไดรเปาผม เซฟทคต เครองทา

นาอน เตาอบ เครองซกผา เตาไฟฟา เครองกรองนา ไมโครเวฟ พดลมดด

อากาศ เตารดหมอหงขาว เครองตดหญา เครองทานาเยน หรอเครองถาย

เอกสาร

ขยะอนตราย

แยกขยะอนตรายออกจากขยะอนๆ โดยในการคดแยกตองระวง

ไมใหขยะอนตรายและสารเคมทบรรจอยสมผสรางกายหรอเขาตา ในปจจบน

ขยะอนตรายบางชนด สามารถนามารไซเคลได เชน หลอดฟลออเรสเซนต

ชนดตรง แบตเตอร ถานไฟฉายอด ประจหรอถานชารจ ภาชนะบรรจสาร

อนตราย ตลบหมกพมพและองคเจต ผาหมก ตลบ ผงหมก เปนตน ซงไมควร

เจาะทาลายหรอแยกชนสวน ควรสงตอใหรานทรบซอหรอสงคนบรษทโดยตรง

25

ขยะทวไปหรอขยะรไซเคลยาก

ขยะทวไปหรอขยะรไซเคลยาก เปนขยะทเกดขนในแตละวนเปน

จานวนมาก ซงสามารถพบเหนไดงาย เชน ถงขนมขบเคยว ซองกาแฟ

พลาสตกหอหม ฟอยลหออาหาร หลอดดดนา ถวยกาแฟกระดาษ เปนตน

ซงในความเปนจรงขยะเหลาน ถาไดรบการคดแยกสามารถนากลบมาใช

ประโยชนไดอก โดยการสงใหโรงเผาปน เพอเปนเชอเพลงทดแทน หรอสงตอให

หนวยงานรบผดชอบนาไปกาจดตอไป

ชองทางการสงตอขยะรไซเคล

กระดาษ พลาสตก แกว โลหะ ขยะอเลกทรอนกส ขยะทวไป

รถซาเลง รานรบซอของเกา สถานรไซเคล หรอธนาคารขยะใกลบาน

หรอตดตอเครอขายรานรบซอขยะเพอรไซเคลวงษพาณชย (สานกงานใหญ

จ.พษณโลก) โทร: 0-5532-1555 หรอ www.wongpanit.com

กลองเครองดม

บ.ไฟเบอรพฒน จากด โทร: 0-2397-9453 หรอ 08-7590-6040

บ.กรนบอรด (ประเทศไทย) จากด โทร: 0-3441-3182

สายดวนเกบกลอง 0-2751-8119

ดรายชอตวแทนรวมรวบกลองเครองดมท www.wongpanit.com

โฟม EPS เพอรไซเคล

เชน โฟมกนกระแทกหมวกกนนอก กลองนาแขงโฟม กลองอาหาร

ทลางสะอาด สมาคมอตสาหกรรมรไซเคลโฟมพลาสตกไทย

โทร : 02-4519349-54

26

หลอดฟลออเรสแซนตชนดตรง

บ.ไทยโตชบาไลทตง จากด โทร: 02-5011425-9

บ.ฟลปสอเลกทรอนกส (ประเทศไทย) จากด

โทร: 02-6528652 (เฉพาะลกคาทสงซอจานวนมาก)

แบตเตอรอปกรณอเลกทรอนกสถานชารจ (Li-ion และ Ni-MH)

กลองรบคนแบตเตอรและถานชารจเกาทแผนกเครองใชไฟฟาตาม

หางสรรพสนคา หรอตดตอ บ.ยมคอรมารเกตตง เซอรวสเซส (ประเทศไทย)

จากด โทร: 02-6781122-26

อะลมเนยมสงบรจาคทาขาเทยม

รบทงหวงเปดกระปอง ตวกระปอง และอลมเนยมทกชนด ตดตอมลนธ

ขาเทยมในสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน โทร: 05-3112271-3 หรอ

02-2265666 ตอ 2600 สานกงานกายอปกรณ รพ.ศรราช โทร: 02-419-431

ขอมลเพมเตม www.prosthesesfoundation.or.th

27

แลกเปลยน แบงปน สงตอ ของไมใชแลว

มมแบงปนในตลาดนดสเขยว

ตกรเจนทเฮาส (ใกล BTS) โถงชนลางทกวนพฤหสบด เวลา 11.00

. น. ตก เอส เอม ทาวเวอร (ใกล BTS พญาไท) ชน 35 ทกวนจนทรท 1

และ 3 ของเดอน เวลา 11.00-17.00 น. ตดตอเครอขายตลาดสเขยว โทร:

0-2622-0955 หรอ www.thaigreenmarket.com

ตลาดนดแบงปนของกลม we change

จดเปนประจาทกเดอน รายละเอยดเพมเตม โทร: 0-2437-9455

หรอ www.wechange555.com

เวบไซตศนยกลางแลกเปลยนสงของ

www.lakkanthailand.com และ www.coolswop.com

โครงการ "คณไมใชเราขอ" มลนธสวนแกว

รบบรจาคสงของสารพดของ เพอนาไปซอมประกอบหรอใชประโยชน

ตอม "ซเปอรมารเกตผยากไร" จาหนายของบรจาคหรอของทซอมแลว ในราคา

ถก ตดตอแผนกรบบรจาค โทร: 0-2595-1946 ตอ 113-118

โครงการ "คอมพวเตอรเพอนอง" มลนธกระจกเงา

รบบรจาคคอมพวเตอรเกาไมใชแลว เพอนาไปซอมแซมหรอประกอบ

ใหมจนใชงานได แลวสงใหเดกนกเรยนในชนบท โทร: 0-2642-1991-2 หรอ

08-3603-5622 หรอ www.com4child.org

28

เอกสารอางอง

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล. "มาตรการและแนวทางปฏบต

ในการประหยดพลงงาน ป 2555." [ออนไลน]. เขาถงไดจาก :

www.eg.mahidol.ac.th 2558.

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. "แผนประหยดพลงงาน." [ออนไลน]. เขาถง

ไดจาก http://www.kps.ku.ac.th/kpsoffice/doc/energy/

2-1energysavingplan.pdf 2558.

สถาบนการบนพลเรอน."นโยบายประหยดพลงงานของสถาบนการบนพลเรอน."

[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.catc.or.th/2013/index.php/

th/document/246-2012-11-28-18-32-03 2558.

อทยานสงแวดลอมสรนธร. "เปลยน "ขยะ" เปนทรพยากร." [ออนไลน]. เขาถง

ไดจาก : http://sirindhornpark.or.th/2014/upload/download/

78afc336_6fa3a6 d2e4cf1260329174_Handbook_SolidWaste.

pdf 2558.