ล ัง พ ร ะ ปีที่ 3 ฉบับ ... · ประสบการณ์ตรงในการพัฒนาตามแนวประยุกต์เศรษฐกิจ

อานตอหนา 2

สบสานแนวพระราชดำร

มลนธปดทองหลงพร

ะ

ปท 3 ฉบบท 39 เดอนกนยายน 2560“สาระเพอการพฒนาชนบทอยางยงยน”

ปดทอง-เมองเพชรจดเสวนาฯครงท 2จดประกายความคด สรางชมชนยงยน

สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ

สบสานแนวพระราชดำาร รวมกบจงหวดเพชรบรและ

มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร จดเสวนา “เวทแลกเปลยน

เรยนรเพอการพฒนาชมชนอยางยงยน จงหวดเพชรบร

ครงท 2” สานตองานพอสอน เปดมมมอง จดประกาย

ความคด นำา 3 ชมชนเขมแขงตวอยางรวมแลกเปลยน

ประสบการณตรงในการพฒนาตามแนวประยกตเศรษฐกจ

พอเพยง สรางเครอขายครวเรอนอยรอด ชมชนอยได และ

เชอมโยงสชมชนภายนอกอยางยงยน

2

ขาว สบสานแนวพระราช

ดำร มลนธปดทองหลง

พระ


มลนธปดทองหลงพระ

สาระ...เพอการพฒนาชนบทตามแนวพระราชดำาร

เจาของ : มลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร

สำานกงานปลดสำานกนายกรฐมนตร ทำาเนยบรฐบาล เลขท 1 ถนนนครปฐม เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300

: สถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร

อาคารสยามทาวเวอร ชน 26 เลขท 989 ถนนพระราม 1 แขวงปทมวน เขตปทมวน กรงเทพฯ 10330

โทรศพท 0-2611-5000 โทรสาร 0-2658-1413

ทปรกษา : หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล, นายการณย ศภกจวเลขการ, นายพพฒน เลศกตตสข

บรรณาธการ : นายธนยนนท ธนนทปพฒน ผชวยบรรณาธการ : นายสชาต ถนอม

ผจดทำา : บรษท แอรบอรน พรนต จำากด 1519/21 ซอยลาดพราว 41/1 ถนนลาดพราว แขวงสามเสนนอก

เขตหวยขวาง กรงเทพมหานคร 10310

โทรศพท 0-2939-9700 โทรสาร 0-2512-2208 E-mail : [email protected]

www.pidthong.org

www.twitter.com pidthong

www.facebook.com/pidthong

www.youtube.com/pidthongchannel

ปดทองฯ รวมเมองเพชรฯ ตอจากหนา 1

ปดทองฯ รวมเมองเพชร

เมอวนท 17 สงหาคม 2560 ทหองประชมวทยาภรมย 1 ตก

วทยาภรมย มหาวทยาลยราชภฏเพชรบร สถาบนสงเสรมและพฒนา

กจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร รวมกบจงหวด

เพชรบรและมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร จดเสวนา “เวทแลกเปลยน

เรยนรเพอการพฒนาชมชนอยางยงยน จงหวดเพชรบร ครงท 2”

เพอใหเปนพนทแบงปนประสบการณเรยนรรวมกนของชาวบานถง

แนวทางการพฒนา ปญหาทตองเผชญ และวธการแกไขของชมชน

ทประสบผลสำาเรจในการเอาชนะปญหาและอปสรรคตางๆ โดยม

นางฉตรพร ราษฎรดษด ผวาราชการจงหวดเพชรบร นายการณย

ศภกจวเลขการ ผอำานวยการสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรม

ปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร ผศ. ดร.เสนาะ กลนงาม

อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร ผแทนสวนราชการ รฐวสาหกจ

นสต นกศกษา และตวแทนชมชนจาก 8 อำาเภอ ในจงหวดเพชรบร

เขารวมงาน

โดยภายในงานกอนการเสวนาแลกเปลยนประสบการณการ

พฒนาชมชนจาก 3 ตวแทนชมชนเขมแขง นางฉตรพร ราษฎรดษด ผวา

ราชการจงหวดเพชรบร ไดกลาวปาฐกถาพเศษในหวขอ “การพฒนา

ชมชนเขมแขงตามแนวพระราชดำาร” เพอจดประกายความคดเรอง

การพฒนาชมชนใหแกผเขารวมงาน และการบรรยายพเศษในหวขอ

3



พระ




“แนวทางการรวมกลมอยางยงยน” โดย ผศ. ดร.อรพรรณ คงมาลย

อาจารยประจำาวทยาลยนวตกรรม มหาวทยาลยธรรมศาสตร

จากนนเปนการเปดประสบการณการพฒนาชมชนจาก 3 ตวแทน

ชมชนเขมแขง ซงประกอบดวย นายสาคร แกวมณ รองประธาน

กลมอนรกษทรพยากรธรรมชาตทางทะเล ตำาบลบางขนไทร อำาเภอ

บานแหลม ทมความโดดเดนจากการรวมกลมอนรกษ ฟนฟ และ

ปองกนการบกรกจากนายทนไมใหเขามาทำาลายทรพยากรชายฝงทะเล

อนเปนแหลงสรางรายไดของชมชน เนองจากเปนแหลงกำาเนด

หอยแครงแหลงใหญของประเทศ นางสาวดษฎ ปรชากร ผอำานวยการ

กองสวสดการสงคม องคการบรหารสวนตำาบลบานในดง อำาเภอทายาง

ตวแทนจากชมชนบานในดงทมความโดดเดนดานการรวมกลมพงพา

ตนเองของคนในชมชน โดยมองคการบรหารสวนตำาบลบานในดง

เปนศนยกลางการประสานงานรวมกบฝายตางๆ ในการพฒนา

คณภาพชวตของคนในชมชน จนสามารถสรางผลตภณฑ เชน ปย

อนทรย และกลวยหอมทอง สำาหรบใชในชมชนและสงขายทงในและ

ตางประเทศ และนายชชาต วรรณขำา ผใหญบานนำาทรพย ตำาบล

แกงกระจาน อำาเภอแกงกระจาน ทมาพดคยแลกเปลยนประสบการณ

การพฒนาชมชน จนกลายเปนตวอยางของชมชนเขมแขงทคนในชมชน

ไดรวมกนลกขนมากำาหนดทศทาง เปาหมายในการพฒนาหมบาน

ดวยตนเอง โดยการทำาแผนชมชน ศกษาปญหา หาความร หลงจาก

ทผนำาชมชนเหนวาโครงการพฒนาตางๆ ทเขามาในหมบานไมตรงกบ

ความตองการของชาวบาน โดยเรมตนจากการรวมกลมออมทรพยเพอ

เปนแหลงเงนทน ซงปจจบนมยอดเงนสะสมกวา 66 ลานบาท ทกบาน

มการทำาบญชครวเรอนจนไดรบรางวลชมชนคนรกการทำาบญช

ดานนายการณย ศภกจวเลขการ ผอำานวยการสถาบนสงเสรม

และพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร กลาว

วา การจดเวทแลกเปลยนฯ เพชรบร ในครงน เปาหมายการทำางาน

เพอ “สานตองานพอสอน” สงเสรมการรวมกลมสรางชมชนใหเขมแขง

พฒนาตนเองไดดวยความร ภมปญญา คณธรรม จรยธรรม เพอ

เปนรากฐานการพฒนาประเทศอยางยงยนตามปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยงและทฤษฎใหม ซงเปนหลกการพฒนาทมลำาดบขนตอน

เรมจากครวเรอนพงพาตนเองได ไปสชมชนรวมกลมพงตนเองได และ

เรมออกไปสภายนอกชมชนเพอเชอมโยงแหลงทน องคความร และ

เทคโนโลยใหมๆ ในการพฒนาทองถนของตนเองอยางยงยน.

นางฉตรพร ราษฎรดษด ผวาราชการจงหวดเพชรบร

ผศ. ดร.เสนาะ กลนงาม อธการบดมหาวทยาลยราชภฏเพชรบร

4



พระ




หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล กลาวในการเปนประธานเปดงาน

สมมนา “CSR 360 องศา รวมใจ นำาไทยยงยน” แนะทกภาคสวนรวม

แกไขปญหาความเหลอมลำาและสรางสรรคใหสงคมยงยนได หากรวม

กนลงมอทำาดวยความตอเนอง จรงจง และจรงใจ

เมอวนท 23 สงหาคม 2560 ทผานมา หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล

เลขาธการมลนธปดทองหลงพระ สบสานแนวพระราชดำาร ไดรบเกยรต

เปนประธานในการเปดงานสมมนา “CSR 360 องศา รวมใจ นำาไทย

ยงยน” ซงจดโดยหนงสอพมพประชาชาตธรกจ ในเครอมตชน ณ หอง

บอลรม ศนยการประชมแหงชาตสรกต กรงเทพมหานคร ภายในงาน

มตวแทนจากภาคธรกจชนนำาตางๆ และประชาชนใหความสนใจเขา

รวมในการสมมนาและสนใจรบฟงจำานวนมาก

ทงน หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล ไดกลาวในฐานะประธาน

เปดงานสมมนา “CSR 360 องศา รวมใจ นำาไทยยงยน” วาโลกกำาลง

ใหความสนใจกบเรอง SDGS - SuStainable Development GoalS

หรอการพฒนาคณภาพชวตของคนทกคนในทกมตอยางยงยน อยาง

จรงจง โดยมแนวทางสำาคญคอความรวมมอระหวางภาครฐ เอกชน

และประชาชน ขณะเดยวกน โลกกำาลงถกเขยาดวยปรากฏการณ

poSt-truth คอ การเอาความชอบและไมชอบเปนทตง มากกวา

คดวเคราะหขอดขอเสยทแทจรงดวยเหตและผล จงเกดความวนวาย

ความขดแยงรนแรง และไมสงบทวทกมมโลก

“สาเหตหนงกคอ ‘ความเหลอมลำาในสงคม’ ททำาใหประชาชนรสก

ถกละทง ถกมองขาม ขาดโอกาสพนฐานทไมเทากน เมอสะสมมานานเขา

จงเอาความรสกเปนใหญ สงผลใหเกดการเผชญหนา ความตงเครยด

และบานเมองทแตกแยกกวาเดม” หมอนราชวงศดศนดดา ดศกล กลาว

‘ม.ร.ว. ดศนดดา’ ช CSR สรางสรรคสงคมได

แนะทกภาคสวนรวมลงมอทำาจรง

หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล

โดยในชวงกลางของการกลาวเปดงานสมมนา เลขาธการมลนธ

ปดทองหลงพระฯ ยงไดกลาวถงแนวทางการแกไขปญหาความ

เหลอมลำาทเกดขนในสงคมไทยวา “หลายทานอาจมองวาความ

เหลอมลำาเปนเรองของภาครฐทตองแกไข แตผมไมคดอยางนน

ประเทศไทยมคนเกอบ 70 ลานคน ‘เราทกคน’ จงตองลกขนมาทำา

ลกขนมาชวยกนตามกำาลงและความสามารถ หรอถนดของแตละคน

สงคมบนโลกนไมไดมแครฐกบประชาชน แตยงมกลมธรกจ กลมทาง

สงคมตางๆ ทมสวนทำาใหสงคมดขนหรอเลวลง”

5



พระ




ตนมาชวยอยางเปนระบบ จนบรรลเปาหมายทตงไว หากทานนกธรกจ

พนกงานบรษท หรอแมแตสอมวลชนชวยกน ผมมนใจวากระแส CSR

จะรนแรงและเปลยนสงคมของเราใหดขนไดอยางรวดเรว”

“ดงนน ผอยในแวดวงธรกจ ไมวาจะเปนเจานาย ผบรหาร หรอพนกงาน

จงมสวนสำาคญอยางมากทจะแสดงบทบาทในฐานะผลงมอทำา

อยางสรางสรรคและจรงจง จนพฒนาเปนเครอขายความรวมมอ

ของผทพดจรงและลงมอทำาจรง”

หมอมราชวงศดศนดดา ดศกล กลาว

ในปจจบน ภาคธรกจนนไดเขาไปมสวนในการแกปญหาและ

พฒนาประเทศหลายรปแบบ รวมเรยกวา Corporate SoCial

reSponSibility : CSr หรอความรบผดชอบตอสงคม

“เมอเรยกวา CSR หรอความรบผดชอบตอสงคม จงเปนหนาท

อยางหนงทตองทำา ไมใชทำาเพอประชาสมพนธสนคา หรอแกไขภาพ

ลกษณของบรษท” หมอมราชวงศดศนดดากลาว

และยงไดกลาวตอไปอกวา “ความรบผดชอบตอสงคมจงตองเอา

ปญหาและความตองการของสงคมเปนทตง จากนนเอาทรพยากรของ

6

รายงานความกาวหนาปดทองหลงพระฯ สบสานแนวพระราช


พระ




พนทตนแบบจงหวดนาน

ทมสนบสนนโครงการซอมแซมฯ ลงพนทตดตามการใชวสด

อปกรณ โครงการซอมแซมฯ ระยะท 2 ป 2560 บรเวณฝายนำาจางใต

บานนามน ตำาบลบอสวก พบวาคงเหลอกลองเกเบยน 10 กลอง โดยทาง

ผใหญบานไดใหผใชนำานำาไปซอมแซมฝายทชำารด 8 กลอง จากนนได

รวมประชมกบทมสำารวจจฬาลงกรณมหาวทยาลย พรอมผนำาชมชนใน

พนทโครงการซอมแซมฯ ป 2557-2559 เพอวางแผนการลงพนทตดตาม

ประเมนผล จำานวน 74 โครงการ ในพนทตำาบลยอด ชนแดน และ

นาไรหลวงดวย

อำาเภอสองแคว

ในสวนของการปลกขาวกำาพนธลมผวของเกษตรกรตำาบลยอด

เมอวนท 20 มถนายน 2560 นน คาดวาจะเกบผลผลตไดประมาณ

วนท 20 พฤศจกายน 2560 โดยมเกษตรกรปลกทงสน 22 ราย พนท

ปลกจำานวน 71 ไร 2 งาน ทางดานกลมวสาหกจชมชนผปลกมะนาว

บานยอด สามารถรวบรวมผลผลตสงใหบรษท สยามแมคโคร จำากด

ครงท 47 ได 3,998 กก. มสมาชกเกบผลผลตมะนาวมาขายใหกบกลม

จำานวนทงสน 62 ราย

อำาเภอทาวงผา

ในพนทอำาเภอทาวงผา สำานกงานเกษตรอำาเภอทาวงผาไดจด

โครงการฝกอบรมเกษตรกรโครงการสงเสรมและพฒนาอาชพ

เกษตรกรในพนท คทช. ป 2560 โดยมเปาหมายเกษตรกร 154 คน

(บานนำาปาก และบานหวยธน) วตถประสงคเพอสงเสรมกระบวนการ

เรยนรใหแกเกษตรกรในพนท เพอการปรบเปลยนสอาชพทยงยน

ตามแนวทางการจดการปาเสอมสภาพบนพนทเขาสงชน (เขาหวโลน)

7



พระ




โครงการบรหารจดการนำาอยางยงยน อางเกบนำาหวยคลาย อนเนองมาจากพระราชดำาร จงหวดอดรธาน

คณะกรรมการกลมผใชนำาและทมปฏบตงานอดรธานสรปผล

การดำาเนนงานชวงปลกขาวป 2560 ณ ศนยประสานงาน

โครงการฯ โดยจากการดำาเนนงานทผานมา คณะกรรมการพบวา

ชวงการปลกพชหลงนาและชวงทำานาเกดการปลอยปละละเลย

หนาทการเปด-ปดนำาไมปฏบตตามปฏทน เกษตรกรบางรายยง

ลกลอบใชนำา สงผลใหมบางพนทไมไดรบนำา ทางมตทประชมได

ลงความเหนวา ใหคณะกรรมการลงตดตามเกษตรกรผใชนำาแตละโซน

อยางตอเนอง จดบนทกผใชนำา และใหเจาของแปลงนาเซนรบทราบ

เดอนละ 1 ครงตอรอบทำานา เพอเปนหลกฐานเกบเงนคาบำารงตอไป

และจะใชกฎระเบยบกบผใชนำาอยางเครงครด หากพบผกระทำา

ความผดจะทำาการลอกวาลวนำาทนท พรอมกบทำาหนงสอตกเตอน

เกษตรกรทไมปฏบตตามกฎระเบยบตอไป

ดานการเกษตร ทมสงเสรมลงพนทปรกษากลมการตลาดและ

แมคาในชมชนเรองปลกพชผก (ผกสวนครว) เพอใหสอดคลองกบความ

ตองการของตลาด ซงเปนแนวทางในการขบเคลอนกลมการตลาดให

มการดำาเนนงานอยางตอเนอง โดยสรปขอมลความตองการของกลม

การตลาดและแมคาในชมชนมดงน

1. กลมการตลาดรบไดชนดละ 10 กก./สปดาห

2. แมคาในชมชนรบไดชนดละ 5 กก./วน

3. มสมาชกเขารวมกจกรรม 30 ราย

แผนงานระยะตอไป จะทำาการนดสมาชกประชมวางแผนการผลต

และจดปฏทนการปลกใหตรงกบความตองการของตลาดตอไป

โครงการพนทตนแบบบรณาการแกไขปญหา และพฒนาพนทตำาบลแกนมะกรด อำาเภอบานไร จงหวดอทยธาน

ทมปดทองหลงพระฯ ลงพนทรวมกบสถานพฒนาทดนจงหวด

อทยธาน วางแผนการแกปญหาดนพนทเสยงภย ดนถลม โซนหม 3

บานใหม ปาแฝก พนทรวม 961 ไร เพอแกปญหาดนโคลนถลมและ

การกกเกบนำาไวในพนท โดยมแผนงานดงน

สำารวจความตองการของเกษตรกรทสนใจ ขดแปลงขนบนไดเพอ

ปองกนดนถลม จดหาแหลงนำาในพนทดวยการขดบอเพอเพมแหลงนำา

สรางฝายอนรกษในพนทแปลงเพอชะลอการไหลของนำา โดยจะเรม

ดำาเนนการตามแผนงานในปงบประมาณ 2561 น

จากนนทมปฏบตงานไดลงพนทตดตามการเจรญเตบโตของ

ขาวโพดเลยงสตวแบบลดตนทน เพอเพมผลผลต โดยมสมาชก

จำานวน 13 ราย พบวาขาวโพดอยในสภาพเกณฑทด แตมปญหา

ทพบ คอ ขาวโพดเหลอง เนองจากเปนพนทนำาขง สภาพดนไมม

ธาตอาหาร ตนขาวโพดยงเตบโตไมเตมท และฝนตกบอย ทำาให

ตนขาวโพดนอกนำาจนทำาใหตนขาวโพดเหลอง วธแกไข คอ ใหใสปย

ทำารนสตร 27-12-6 จะทำาใหตนขาวโพดและใบเขยว และแนะนำาให

เกษตรกรใสปยยเรยสตร 46-0-0 บรเวณทตนขาวโพดเหลอง และ

ใสปยยเรยสตร 46-0-0 ชวงทตนขาวโพดตงทองเพอชวยบำารง

สวนใบ กานใบของขาวโพด จะชวยใหใบเขยวเรว และชวยการ

สงเคราะหแสงเพอการเจรญเตบโตไดด

8



พระ




9



พระ




โครงการพฒนาแกมลงหนองเลงเปอย อนเนองมาจากพระราชดำาร อำาเภอรองคำา-กมลาไสย จงหวดกาฬสนธ

เนองจากปรมาณนำาในเขอนลำาปาวมจำานวนมาก ชลประทาน

ลำาปาวมความกงวลวาปรมาณทเพมขนเรอยๆ อาจสงผลใหเขอน

มการชำารดเสยหาย จงไดมการระบายนำาเพอรองรบปรมาณนำาทไหล

มาจากจงหวดอดรธานและเทอกเขาภพาน และปองกนการชำารด

ของเขอน ปรมาณการปลอยนำาเฉลยวนละ 30 ลาน ลบ.ม. จงทำาใหนำา

ทไหลมาจากเขอนลำาปาวเขาทวมพนทปลายนำา คอหนองเลงเปอย

ซงบรเวณรอบหนองเลงเปอยฯ และตลอดแนวลำานำาปาว นำาไดเขาทวม

แปลงเกษตรของชาวบานเปนวงกวาง ระหวางอำาเภอรองคำา-อำาเภอ

กมลาไสย จากการลงพนทวดปรมาณนำาปจจบน ระดบนำาขงในพนท

การเกษตรของชาวบานประมาณ 50-100 เซนตเมตร คาดวามวลนำา

ปรมาณมากจากเขอนลำาปาวยงคงไหลเขาหนองเลงเปอยฯ อยางตอเนอง

อยางไรกด จากการทนำาทวมในพนทหนองเลงเปอยฯ จงไดมการ

ดสถตนำาทวมบรเวณหนองเลงเปอยจากขอมลแผนท และเปรยบเทยบ

ระหวางป 2554-2560 ปรมาณพนททไดรบผลกระทบ จากขอมล

ดงกลาวพบวา ป 2560 ปรมาณพนททนำาทวมลดลง 799 ไร

สำาหรบเกษตรกรทไดรบผลกระทบจากนำาทวม ทมปฏบตงานได

ประชมหารอแนวทางชวยเหลอใน 3 ระยะ คอ 1. ระยะเรงดวน (ระหวาง

นำาทวม) เนนการพฒนาเพอลดรายจายในครวเรอน และการสราง

รายไดโดยการปลกพชระยะสนหรอพชนำาชดเชยรายไดทสญเสยไป

2. ระยะปานกลาง (หลงนำาลด) คาดวานำาจะลดลงประมาณเดอน

พฤศจกายน 2560 ซงเปนชวงฤดกาลปลกพชหลงนาประจำาป จง

กำาหนดชนดพชหลงนาจากพชทชาวบานมประสบการณปลกมาแลว

ไดแก พรก ถวลสง ขาวโพดหวาน และขาวโพดเลยงสตว พรอม

ประสานตลาดรองรบผลผลต จดทำาแผนการตลาด มาตรฐานสนคา

และการจำาหนาย 3. ระยะยาว (หลงนำาลด) คอการพฒนาและซอมแซม

โครงสรางพนฐานของหนองเลงเปอยทเสยหาย โดยใชกระบวนการตาม

คมอ 8 ขนตอนของกรมชลประทาน และการฟนฟทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอม เชน นำาเสยจากนำาทขงในแปลงนา คณภาพนำาใน

หนองเลงเปอย ตลอดจนระบบนำาทใชจากหนองเลงเปอย และปญหา

นำาเสยในชมชน เปนตน

10



พระ




โครงการแผนพฒนาชนบทเชงพนทประยกต ตามแนวพระราชดำาร บานบางกลอย - บานโปงลก ตำาบลหวยแมเพรยง อำาเภอแกงกระจาน จงหวดเพชรบร

เจาหนาทปดทองฯ อสพ. และชาวบานโปงลก บางกลอย รวมกบ

ทมอาจารยจากมหาวทยาลยพระจอมเกลาธนบร ทำาการเดนสายไฟ

เพอเตรยมการตอแบตเตอรชดใหมจำานวน 120 ลก สวนแบตเตอรชด

เกาจะนำามาเกบรกษาไวทสำานกงานปดทองฯ เพอใชประโยชนสวนรวม

ในพนทตอไป

จากนน เจาหนาทปดทองฯ อสพ. และชาวบาน ชวยกนเดนทอ

pe สงนำาขนสระ 1,000 ลบ.ม. และสระ 1,800 ลบ.ม. เพอตอหวสบ

เพมเตมอกฝงละ 1 หวสบ ใหนำาพอใชตามเปาทชาวบานตองการ

ซงดำาเนนการแลวเสรจพรอมใชงาน

ในสวนของการขดวางแนวสายไฟเขาปมฝงบานบางกลอย 2 สาย

นน ทมอาจารย มจธ. ชวยกนตดตงปมสบนำาขนสระบางกลอย จำานวน

2 ตว ประกอบตดเขากบแพ หลงจากตดตงเสรจไดทำาการทดลองสบ

นำาเขาสระซงปมทำางานไดปกต

สรปความคบหนาทมปฏบตงานในพนททมสงเสรมดานการเกษตร

ม.1 บานบางกลอย ม.2 บานโปงลก ซงเจาหนาทปดทองฯ และ อสพ.

ลงพนทเกบขอมลรายไดทเรยนของเกษตรกรทไดไปจำาหนายทเรยน

ในตลาด สำารวจได 6 ราย รวมเปนเงน 1,575,500 บาท

11

บทความ สบสานแนวพระราช


พระ




∗∗ แมเวลาน สถานการณนำาทวมบรเวณพนทรอบหนอง

เลงเปอยยงไมเขาสภาวะปกตนก แตชาวบานเลงเปอยพลก

วกฤตใหเปนโอกาส นำาทวมกออกหาปลามาจำาหนาย นำามาก

ปลาเยอะ กผลตอปกรณทำาประมงมาทดแทนรายไดหลก บางรายรบทรพยสงถงวนละ

เกอบ 1,000 บาท บอกไดคำาเดยววา สดยอดดด ∗∗ ขาวดจา ขาวด โครงการพฒนา

และจดหานำาในตำาบลทงโปง อำาเภออบลรตน จงหวดขอนแกน แจงมาวา โครงการตอทอ

สงนำาคลองจระเขระบบเดมมความกาวหนาไปรอยละ 95 แลว ทมงานทกภาคสวนรวม

แรงรวมใจผลกดนงานใหเสรจไวแบบน ตองปรบมอใหดงๆ เลยเดอคะ เดออออ

∗∗ เดนสายออกรานกนอยางตอเนองกบกลมแปรรปผลตภณฑนครยาง ทนำาสนคาเดน

อยางกลวยกรอบไปจดจำาหนายในทอำาเภอยมจดขน ไมเพยงเทานน ยงเดนหนาหาตลาด

สำาหรบขายสงผลตภณฑอกดวย ขอใหขายดบขายด ปงปงไปเลยจา ∗∗ ทมเจาหนาท

ปดทองหลงพระฯ และอสพ. พนทตำาบลแกนมะกรด อำาเภอบานไร จงหวดอทยธาน เขา

รวมกจกรรมการแขงขนกฬาพนบาน ตำาบลแกนมะกรด เพอเปนการอนรกษกฬาพนบาน

และวฒนธรรมทองถน เชน กฬายงสะบา กฬายงหนาไม กฬาเปาลกดอก กฬาวงขาหยง

และกฬาขวางสาก โดยมชาวบานจากหมบานภเหมน ตำาบลทองหลาง อำาเภอหวยคต

ซงเปนชาวบานกะเหรยงโป และชาวบานจากหมบานพบอนไดเขามารวมกจกรรมนดวย

∗∗ มหาวทยาลยธรรมศาสตร

นำาโดย ผศ. ดร.อรพรรณ คงมาลย

ดร.อญณฐา ดษฐานนท และ

น.ส.โชนตา วงศเลศวาทก ไดลง

พนทวสาหกจชมชนชววถ ต.นำา

เกยน อ.ภเวยง จ.นาน เพอใหการ

อบรม “เฟซบก มารเกตตง” แก

น.ส.ศรนนท สารมณฐ ผจดการ

วสาหกจชมชนชววถ นางนทราพร

ชยวร รองผจก. น.ส.ศภลกษณ งานคำาอาย พนกงานขาย และ น.ส.ฐานมาศ มหาวงศนนท เจาหนาทธรการ โดยเปนการสานตอ “โครงการตลาดนด

ความด” ภายใตโครงการ “สานตอ งานพอสอน” รำาลกวนทรงราชยของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ทมลนธปดทองหลงพระ

สบสานแนวพระราชดำารและสำานกงานสงเสรมการจดประชมและนทรรศการ (tCeb) ไดรวมกนเปดโครงการไปเมอเดอนมถนายนทผานมา

∆ การแขงขนกฬาพนบาน ตำาบลแกนมะกรด∆ กลมแปรรปผลตภณฑนครยาง

ตวอยางชมชนตวอยาง

ชมชน

บทความ

12






หนงในแนวทางการแกปญหา

การบกรกทำาลายพนทปา ซงเปน

ปญหาสำาคญของชาต นนกคอการ

ทำาใหประชาชนในพนทอยรวมกบปาไดอยางเปนสข ทงสองฝาย

ตองสามารถพงพงกนได ซงแนวทางของชาวบาน หม 7 บานแควง

ต.พระพทธบาท อ.เชยงกลาง จ.นาน เปนอกหนงตวอยางทนาสนใจ

โดยชาวบานไดรวมกนปลกปา ดแลปา ใชประโยชนจากปา และนำา

รายไดสวนหนงทไดจากการขายผลตภณฑของชมชน ซงมสวนผสม

ของสมนไพรจากปา กลบไปใชดแลปาอยางยงยน

ชมชนบานแควงมพนทชมชน 40 ไร ตดกบลำานำานานและผนปา

ธรรมชาตประมาณ 1,500 ไร ในอดตชาวบานในพนททำาไรเลอนลอย

ทำาใหปาไมและสงแวดลอมถกทำาลายลง สดทายแลวผลกระทบกกลบ

มาตกทชาวบาน ซงตองเผชญกบความแหงแลงและอดอยาก จนกระทง

ป พ.ศ. 2525 ผนำาชมชนไดเรมพดคยกบชาวบาน เพอรวมกนพลกฟน

ผนปาแหงนขนมา พรอมชวยกนดแลปกปกรกษา และรวมกนบรหาร

จดการใชประโยชนจากผนปาแหงน

หลงจากใชเวลารวมตวกนอนรกษผนปาเพยงไมนาน ความเขยว

ชอมของผนปาและความชมชนกลบคนมา ทำาใหชาวบานสามารถเขาไป

หาของปามาดำารงชพ มนำาไวสำาหรบบรโภคและเพาะปลกพชตางๆ

ทงนาขาว พชสวน และยาสบ ซงถอเปนพชททำารายไดหลกใหกบ

ชาวบานทน

นายสงวาลย สโรพนธ ผใหญบาน หม 7 กลาววา ชมชนบานแควง

ไดรวมกบชมชนอนๆ รอบปาสงวนแหงชาตลมนำายาว-นำาสวด ดแล

รกษาปารวมกนกวา 3,000 ไร พรอมดำาเนนการพฒนาปาในรปแบบ

การจดการของปา ชมชนบานแควงเนอทประมาณ 1,500 ไร ตอมา

ในป 2548 ไดรวมกบหนวยงานทเกยวของ จดตงคณะกรรมการให

ชมชนเขามามสวนรวมสำารวจแนวเขตใหม ทบทวนกตกาและจดทำา

แผนขอขนทะเบยนปาชมชนกบกรมปาไม ทำาใหชมชนบานแควงม

การพงพงและใชประโยชนจากปาชมชนทงทางตรงและทางออมได

ตลอดทงป

“หลงจากทเราไดปาไดนำากลบคนมา จากนกจะตองดแลรกษา

และพฒนาใหมความสมบรณ โดยในสวนของปาไดหยดการปลก

"กลมสบสมนไพรบานแควง" อนรกษภมปญญา อนรกษปาอยางยงยน

13



พระ




ขาวโพดและหนมาปลกตนเมดมะมวงหมพานตทดแทน ขณะทเรอง

ของนำาไดอนรกษนำาในลำาหวยและของบประมาณเพอสรางทกกเกบนำา

ขนาดเลก เพอใหชาวบานไวใชเพาะปลกและใชในชวงฤดแลง โดยขอ

งบประมาณไปตงแตป พ.ศ. 2558 จนถงปจจบนยงไมมความคบหนา”

เมอปากลบมาอดมสมบรณทำาใหชาวบานมความเปนอยทดขน

มรายไดจากหลายสวน ทงทำานา ทำาไร และเกบของปาออกจำาหนาย

ทสำาคญในปายงมสมนไพรมากมาย ทงยงมโครงการภมร พลงสตร

พลงรกษสงแวดลอม เขามาเสรมบทบาทของผหญงในชมชน จงทำาให

แมบานและสตรบานแควงไดจดตงกลมแปรรปสมนไพรบานแควงขน

โดยนำาสมนไพรในทองถนผสมผสานกบภมปญญาดงเดม สราง

ผลตภณฑทมคณภาพและเปนมตรตอสงแวดลอม โดยเรมจากทำาสบ

มะเฟองและสบเหงอกปลาหมอซงเปนสมนไพรทมประโยชนมากมาย

ซงในระยะแรกไดผลตใชในครวเรอนเปนหลก เมอผลตอบรบด จงได

ทดลองวางขายในชมชนตนเองและชมชนอนๆ ดวย

นางสนธยา สโรพนธ ประธานกลมสมนไพรบานแควง กลาววา

ทางกลมไดเรมผลตสบมาตงแตชวงปลายปทผานมา และเรมวาง

จำาหนายในชวงตนป ซงผลตอบรบเปนทนาพอใจ มยอดขายกวา 420

กอนแลว สรางรายไดเสรมใหกบชาวบานไดจำานวนหนง ทสำาคญทาง

กลมจะหกเงนจากยอดขายสบกอนละ 1 บาท นำากลบไปใชสนบสนน

พฒนา และฟนฟผนปา ทเปนตนกำาเนดของสมนไพรเหลาน ผานทาง

โครงการตางๆ ทงเรองการทำาแนวกนไฟ การดบไฟปา รวมถงการ

ซอมแซมฝายมชวต

สวนแผนงานในอนาคต ทางกลมตงเปาวาจะตอยอดผลตภณฑ

ชมชนเพมขนอกหลายชนด โดยในสวนของสบอาจจะเพมผลตภณฑ

ใหมอก 1-2 ชนด นอกจากนนยงอยากจะผลตยาสระผมและครมบำารง

ผวจากสมนไพรพนบาน รวมถงอยากจะพฒนาบรรจภณฑของสบ

สมนไพรใหมความสวยงาม นาสนใจ และใหไดมาตรฐานกวาน

นอกจากนนยงอยากจะขยายตลาดใหกวางมากขนกวาเดม เพอทจะ

สรางรายไดใหมากขน

“ทางกลมยอมรบวายงเปนนองใหมทเพงเรมดำาเนนการ ทำาใหยง

ไมมความรในเรองตางๆ ทดพอ จงอยากใหหนวยงานทเกยวของเขา

มาสนบสนนและใหความร เพอพฒนาและตอยอดผลตภณฑของกลม

ใหดยงขน เพราะเชอวาสมนไพรทนำามาทำาผลตภณฑมคณภาพและม

ประโยชนตอผใช ทสำาคญยงจะเปนการสรางรายไดเสรมใหกบชาวบาน

และยงมเงนนำากลบไปอนรกษปาและระบบนเวศใหสมบรณมากขน”

ประธานกลมสมนไพรบานแควงกลาวทงทาย

บทความ

14






ปนฝน เดอะบณฑต ป 4นำา คอ ชวต

จากทแนะนำาทง 6 ทมไปแลว เรามาทำาความรจกกบโครงการ

ทเหลออกทง 4 สถาบน กบปนฝน เดอะบณฑต ป 4 ตอน “นำาคอชวต”

เพอใหนสตสรางประโยชนแกชมชนและแกไขปญหาสงคมในดาน

เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมอยางยงยน อยารอชา เรา

ไปทำาความรจกกบ 4 สถาบนสดทายทเขารอบในซซนน

เรมกนทมหาวทยาลยสยาม กบโครงการ the river of Kings

สายนำาเดยวกน สายนำาของพอ สายนำาแหงชวต : ตามรอยพระยคลบาท

ศาสตรแหงนำา ซงมสถานทดำาเนนงาน คอ ชมชนคลองบางหลวง

(ตลาดนำาคลองบางหลวง)-คลองบางจาก เขตภาษเจรญ กรงเทพมหานคร

โดยโครงการนเปนโครงการทพฒนาตอเนองมาจากโครงการนกศกษา

พฒนาชมชน เพอขยายผลการพฒนาชมชน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง ทมแนวคดจากปญหาความเสอมโทรมของคณภาพนำา

และคลองตางๆ ในกรงเทพฯ นบวนยงทวความรนแรงขน ซงม

ผลกระทบตอสขภาพอนามย การอปโภคบรโภค และการประกอบอาชพ

รวมทงยงสงผลกระทบตอสภาพทางเศรษฐกจ สงคม และระบบ

นเวศวทยาของสงมชวต โดยนองๆ มหาวทยาลยสยามจะนำาระบบ

เทคนคหรอวธการทางธรรมชาตมาใชในการบรหารจดการทรพยากร

นำาของชมชน ซงจะใชวธการบำาบดนำาเสย โดยม 3 วธหลกๆ ไดแก

แบบ oxidation pond แบบ constructed wetland และแบบใช

พชรมนำาในการกรองนำาเสยในการแกปญหามลพษในนำา

ตอกนทมหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กบโครงการการฟนฟและ

อนรกษคลองภาษเจรญในภาคครวเรอนและตลาดนำาหนองพะอง

อยางยงยน ตามรอยพอ กลมเปาหมายคอชมชนบานหนองพะอง

เยาวชนและเดกในบรเวณพนทใกลเคยง ซงจากการสำารวจพบวา คลอง

ภาษเจรญมความหนาแนนของชมชนและมกจกรรมทกอใหเกดนำาเสย

ทหลากหลาย โดยเฉพาะบรเวณทจะบรรจบแมนำาทาจน ลกษณะทาง

กายภาพของนำาในคลองนนยงพบวามสภาพไมพงประสงคทงในเรอง

ของสและกลน โดยจะกระตนใหเกดการตนตวกบเยาวชน โรงเรยนใน

พนท และนำาทมเยาวชนเขารวมสงตอความร ความเขาใจกบคน

ในชมชนในบรเวณตลาดหนองพะอง ดวยการสรางกจกรรมยอยท

หลากหลาย เยาวชนสามารถทำาได และเปนประโยชนตอชมชน ไดแก

การสรางความตระหนกและเขาใจถงปญหานำาเสย การใหความรใน

ตอน

15



พระ




การนำาเศษอาหารมาผลตนำาหมกชวภาพเพอจดการนำาเสย การใชถง

ดกไขมนและนำาไขมนทไดมาแปรรป การใชผกตบชวาเพอบำาบดนำาเสย

สำาหรบวทยาลยชมชนตราด มากบโครงการปนฝน ปนนำา ชวย

กนทำาเพอชมชน สถานทดำาเนนโครงการคอหมบานตกตก ต.สะตอ

อ.เขาสมง จ.ตราด นองๆ ไดแนวคดโครงการจากสถานการณภยแลง

ในจงหวดตราด 2 ปทผานมา ทพนท ต.สะตอ ประสบปญหาภยแลง

อยางตอเนอง แมจงหวดตราดจะมฝนตกชกและมอางเกบนำา แตยง

ขาดการบรหารจดการทจะนำานำาเหลานมาใช จงตองแกปญหาในเรอง

การกระจายนำามาใหพนททไดรบผลกระทบโดยเรว วธแกปญหา คอ

การทำาอางหมบานใหเปนธนาคารเกบสำารองนำาไวใหพอใชในหนาแลง

ทำาอางนำาหรอแกมลง การสบทอยนำาเพอเตมนำาใหแหลงนำาทใชผลต

ประปา การเพมประสทธภาพของฝายและอางเกบนำาเดมใหเกบนำาได

มากขน การควบคมนำาในลำานำา เชน การปดประตระบายนำาเพอเกบ

นำาไวใชในหนาแลง และการเพมประสทธภาพของฝายและอางเกบนำา

เดมใหเกบนำาไดมากขน

สดทายกบวทยาลยชมชนตาก กบโครงการสรางฝายมชวตบาน

หวยหนฝน ต.แมปะ อ.แมสอด จ.ตาก สถานทดำาเนนการคอบรเวณ

บานหวยหนฝน ต.แมปะ อ.แมสอด จ.ตาก ซงหวยหนฝนนนเปนปา

ตนนำาลำาธารสำาคญแหงหนงทไหลหลอเลยงชมชน ต.แมปะ ปจจบน

ประชาชนมการบกรกตดไมทำาลายปาเพอทำาการเกษตรเชงเดยว พนท

ทเคยอดมสมบรณในอดตกลบกลายเปนแหงขอดในฤดแลง จงมการ

รวมกบประชาชน หนวยงานทเกยวของ นกศกษา ศษยเกา ศษยปจจบน

และคณะอาจารยศนยบรการวชาการอำาเภอแมสอด จดสรางฝายมชวต

ในพนทลำาหวยปางมโนราห บานหวยหนฝน พฒนาคณภาพชวตของ

ประชาชนในหมบานหวยหนฝน ฟนฟและรกษาระบบนเวศของผนปา

ตนนำาลำาธารของอำาเภอแมสอด

สำาหรบรายการปนฝน เดอะบณฑต ป 4 จะออกอากาศทางชอง

noW26 ในเดอนกนยายนน สามารถตดตามขอมลขาวสารและใหกำาลง

ใจนองๆ ทง 10 มหาวทยาลยทเขารอบไดทาง www.facebook.com/

punfunthebundid/ และ http://www.now26.tv/

บทความ

16






กรมชลประทานขบเคลอนศาสตรพระราชาพฒนาแหลงนำาตาม

พระราชดำาร ตามกรอบการลงนามบนทกความเขาใจ (MOU) ระหวาง

กรมชลประทานกบสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระ

สบสานแนวพระราชดำาร โดยกระทรวงมหาดไทยอนมตแลว 8 โครงการ

ในพนทจงหวดเชยงราย งบประมาณ 2,778,597 บาท

ดร.สมเกยรต ประจำาวงษ รองอธบดกรมชลประทาน และคณะ

พรอมดวยนายการณย ศภกจวเลขการ ผอำานวยการสถาบนฯ และ

ทปรกษาสถาบนฯ พรอมดวยตวแทนภาครฐ กลมผใชนำา ลงพนท

อางเกบนำาแมมอญ อนเนองมาจากพระราชดำาร บานปาซางใต หมท

2 ตำาบลโปงแพร อำาเภอแมลาว จงหวดเชยงราย รวมประชมหารอ

แนวทางการพฒนาตอยอดเสรมระบบสงนำาเดมใหสามารถสงนำาเขา

พนทการเกษตรทงในฤดฝนและฤดแลง และขอเสนอแนะและแนวทาง

การพฒนาปรบปรงและตอยอดใหสามารถใชประโยชนจากแหลงนำา

ตามพระราชดำารของรชกาลท 9 ไดเตมประสทธภาพ

ดานนายสมเกยรตกลาววา สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ

บดนทรเทพยวรางกร รชกาลท 10 ทรงใหความสำาคญในเรองการพฒนา

แหลงนำา ไดมพระราชกระแสใหเรงจดงานโครงการอนเนองมาจาก

พระราชดำารในพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช

บรมนาถบพตร ใหแลวเสรจเพอบรรเทาความเดอดรอนของราษฎรได

ตามพระราชประสงค

อนง การลงพนทในจงหวดเชยงรายครงน เปนการขบเคลอนตาม

กรอบการลงนามบนทกความเขาใจ (mou) ระหวางกรมชลประทาน

กบสถาบนสงเสรมและพฒนากจกรรมปดทองหลงพระฯ โดย

หลงจากการลงพนทและประชมรวมกบผวาราชการจงหวดเชยงราย

เรยบรอยแลว ชลประทานจงหวดเชยงรายรวมมอกบเจาหนาท

ฝายปกครองจดทำาโครงการซอมแซม

และเสรมศกยภาพแหลงนำาใหผวาราชการ

จงหวดเชยงรายเหนชอบ พรอมเสนอ

กระทรวงมหาดไทย บดน ไดรบอนมต

จากกระทรวงมหาดไทยแลว จำานวน 8

โครงการ เปนเงน 2,778,597 บาท

โดยกระทรวงมหาดไทยแจงวา จะรบ

โอนเงนใหจงหวดดำาเนนการใหแลวเสรจ

ภายในเดอนกนยายน 2560 น

กรมชลประทานขบเคลอน

ศาสตรพระราชาพฒนาแหลงนำา เรมแลว 8 โครงการ งบประมาณ 2.7 ลาน

16

Documents

ล ัง พ ร ะ ปีที่ 3 ฉบับ ... · ประสบการณ์ตรงในการพัฒนาตามแนวประยุกต์เศรษฐกิจ