6. bölüm mikrobiyal metabolizma

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    1/27

    1

    6. BLM MKROBYAL

    METABOLZMA

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    2/27

    2

    Anabolizma: Basit molekllerdenkompleks molekllerin sentezlendii enerjigerektiren reaksiyonlardr

    X+Y+ENERJX+ Y reme, gelime, tamir, hareket,vs iin

    gereklidir Bu enerji nereden salanr

    METABOLZMA

    Hcrede meydana gelen tm reaksiyonlara denir

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    3/27

    3

    KATABOLZMA

    Kompleks molekllerin kk molekllereparalanmasyla enerjinin aa ktreaksiyonlardr

    X- YX+ Y+ ENERJ Hcre enerjiyi ATP molekllerinin yksek enerjili

    balarnda tutar ve saklar Bu reaksiyonlarda elektron transferi (oksidasyon

    redksiyon) rol oynar

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    4/27

    4

    METABOLZMA

    Sentez (anabolizma) ve paralanmann(katabolizma) enerjinin transferi veyatketilmesiyle sonulanan daireselreaksiyonlarnn tmdr

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    5/27

    5

    Enerji ve Karbon Kayna Yaayan tm varlklar enerjiye ihtiya duyar Yaayan tm varlklar karbona ihtiya duyar - Neden??? organik molekllerin sentezlenmesi iin

    Mikroorganizmalar enerji ve karbon ihtiyalarn karlama ekilleri asndan eitlilik gsterirler

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    6/27

    6

    Karbonun Elde Edilmesi

    Oto (kendisi): CO2denald karbonla organikmoleklleri sentezler

    Hetero (Dier):Karbonu organikkaynaklardan salar

    Enerjinin Elde Edilmesi

    Foto: Ik enerjisikullanlr

    Kemo: Enerjininkimyasal maddelerdenkarlanmasdr.

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    7/27

    7

    Figure 8.3

    MetabolizmaHcrede meydana gelen tm reaksiyonlardr

    Tm mikroorganizmalar

    norganik CO2= karbon kayna

    OTOTROFLAR

    htiyalarn CO2yi indirgeyerek karlarlar

    Organik bileikler= Karbon kayna

    HETEROTROFLAR

    htiyalarn hazr organik moleklleri kullanartak karlarlar

    Enerji kayna= Ik

    FOTOOTOTROFLAR

    rnek: Yeil slfrPembe slfr

    Siyonabakterleralgler

    Enerji kayna= norganik bileikler

    KEMOOTOTROFLAR

    rnek: Demir, kkrtHidrojen ve azot indirgeyen bakteriler

    Baz arabakteriler

    Enerji Kayna= k

    FOTOHETEROTROFLAR

    rnek:Pembe slfr indirgemeyen bakterilerYeil slfr indirgemeyen bakteriler

    Enerji Kayna= Organik bileik

    KEMOHETEROTROFL

    rnek: ou bakterilerTm protozoallarTm funguslarTm hayvanlar

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    8/27

    8

    Fotoototroflar

    Fotosentez yaparlar

    Genellikle hastala neden olmazlar

    6CO2+6H2O k enerjisi C6H12O6+ 6O2klorofil

    Enerji gne ndan Organik bir enerji kayna retilirKarbon CO2ten Oksijen ise artk rndr

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    9/27

    9

    Kemoheterotroflar

    Patojen mikroorganizmalarnyaklaktamambu snftadr

    Gdalarn (glukoz) katabolizmasnda temel iz yolu kullanrlar

    1. Glikoliziz Oksijen kullanlmaz

    2. Fermentasyon Oksijen kullanlmaz

    3. Aerobik solunum Oksijen kullanlr

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    10/27

    10

    Kemoheterotroflar

    Glikozun oksidasyonunu glikoliziz veyaaerobik solunum ile tamamlarlar

    C6H12O6+ 6O2 6CO2+6H2O+enerji

    Enerji organik bileiklerden Enerji anabolizma yoluyla retilir

    Karbon organik bileiklerden Karbondioksit artk rndr

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    11/27

    11

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    12/27

    12

    Fotosentetik organizmalar (bitkiler veyamikroorganizmalar)

    Kimyasal enerjiyi heterokemotroflar ilebenzer ekilde kullanr

    r: glikozu glikoliziz iz yoluyla metabolizeederler ATP moleklnde depo eder veorganik maddelerin sentezinde kulllanrlar

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    13/27

    13

    METABOLK Z YOLLARI

    Fotosentez ve glikoliziz gibi kimyasaldnmler seri kimyasal reaksiyonlarsonucunda meydana gelir

    Adeta bir zinciri andran bu reaksiyonlaraMetabolik zyollar denir

    A B C D E

    A ilk madde B, C,D ara rnler E ise son

    rndr

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    14/27

    14

    Enzimlerin katalizledii reaksiyonlarda

    -Reaksiyon sonucunda deiime uramazlar

    -Reaksiyon hzn artrrlar -Aktivasyon enerjisini drrler

    -Enzimler reaksiyona gre spesifiktir

    -simlendirme yaplrken substratn sonuna az ekigetirilir

    rnek: Proteaz proteinleri lipaz lipitleri paralayanenzimdir

    ENZMLER

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    15/27

    15

    Teorik olarak ekzotermik reaksiyonlarkendiliinden yrr.

    Ancak bu reaksiyonlarn hz olduka yavatr

    Bu reaksiyonlarn hzn artrmann bir yoluscakl artrmaktr

    Ancak bu seenek canl organizmalar iin uygun

    deildir Dier bir seenek ise aktivasyon enerjisinidrmektir

    ENZMLERN KATALZRLAKTVASYON ENERJS

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    16/27

    16

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    17/27

    17

    Enzimler aktivasyon enerjisini nasldrr

    Aktif kenarEnzimlerin substrata baland yerdir

    Substrate(s) bind in a way thatresembles the

    transition state (a kind of halfway pointin the

    reaction)

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    18/27

    18

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    19/27

    19

    Enzimlerde spesifite

    Enzimlerin aktif kenar reaksiyona girdiisubstrat iin spesifiktir

    Her bir enzim yalnz bir tip reaksiyonu katalizler

    Aktif kenarda enzimle substratn birlemesi veyareaksiyonun gereklemesi iin ek bir kimyasalmaddeye ihtiya vardr

    Bu kimyasal maddelere koenzim veya kofaktr

    denir

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    20/27

    20

    Koenzim ve Kofaktrler

    Koenzim: Protein olmayan bir organik molekldr Bir ou vitaminlerden sentezlenir

    Bu neden baz gdalarn hayati neme sahipolduunu aklar Niasin NADn yapmnda kullanlr-Bu madde aerobik solunumda kritik neme

    sahiptirKofaktr: norganik genellikle metal iyonudur

    (Mg, Zn, vb.)

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    21/27

    21

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    22/27

    22

    Enzim aktivitesine etki edenfaktrler

    Figure 8.6

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    23/27

    23

    Enzim Aktivitesinin nhibisyonu

    Bazen katalitik aktivitenin azaltlmas gerekebilir -Daha iyi substrat elde edilebilecei zaman

    -Yeterli miktarda rn elde edildii zaman

    Rekabeti inhibisyon:-- Enzimin aktif kenarna substrata benzer bir molekl

    balanr ancak enzim bu molekle etki etmez

    -Bu yzden doru substrat aktif kenara balanamaz

    Bu ekilde enzim aktivitesi yavalar veya durur

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    24/27

    24

    Rekabeti nhibisyon

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    25/27

    25

    Allosteriknhibisyon

    Molekl enzimin aktif kenarna deil dnabalanr

    ---Allosterik kenar

    Bu balanma enzimin eklini deitirir ve buyzden aktif kenar fonksiyonunu gremez

    ---Geri besleme inhibisyonu:

    Yeterli miktarda rn elde edildiinde rnallosterik kenara balanr ve daha fazla rnelde edilmesi engellenmi olur

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    26/27

    26

    Allosterik inhibisyon

  • 7/29/2019 6. blm mikrobiyal metabolizma

    27/27

    27

    la veya Toksin nhibisyonu

    Bir ok ila ve zehir hayati neme sahipolan enzim aktivitesini durdurabilir

    Baz durumlarda toksinin veya ilacnetkileim sresine bal olarak etkileimgeri dnml olabilir

    Ancak baz durumlarda sre geriyedn olmayan bir durum alabilir r: kurun ve civa gibi

    Figure 8.8