5-BIOTIČKI ČIMBENICI

8/18/2019 5-BIOTIČKI ČIMBENICI

1/21

Biotički čimbenici

Geobotanika i ekologija bilja


2/21

Biotički čimbenici obuhvaćaju sve utjecaje

koji dolaze od drugih organizama i koji deluju

na određenu vrstu.


3/21

• Biotički čimbenici djeluju

direktno i indirektno,odnosno mijenjajući

intenzitet djelovanja

nekog drugog ekološkog

faktora.

• Sve interakcije biljaka i drugih

organizama možemo podijeliti na

sljedeći način:

• Djelovanje biljaka na biljke

• Djelovanje biljaka na životinje • Djelovanje životinja na biljke

• Djelovanje biljaka na

mikroorganizme

• Djelovanje mikroorganizama na

biljke


4/21

Indirektni utjecaj


5/21

Viscum album - poluparazitizam


6/21

odnos Sp. A Sp. B

Mutualizam + +

Komenzalizam + 0

Parazitizam + -

Predacija + -

Amenzalizam 0 -

Kompeticija - -

• Neposredni utjecaji biljaka na biljke mogu se

podijeliti u nekoliko kategorija:

• epifitizam

• parazitizam

• biokemijski utjecaji

• fiziološki utjecaji

• mehanički utjecaji


7/21

Direktni odnosi između biljaka

Epifite

• Rastu na površinidrugih biljaka

• Koriste prostor

• Velike biomase

Lijane

• Penju se uz biljku

• Postepeno obrastaju

Platycerium bifurcatum


8/21

Cymbidium

findlaysonianumPhalaenopsis fimbriata

Tamus communis

Smilax aspera


9/21

Parazitizam i poluparazitizam

• Parazitske i poluparazitske biljke ostvaruju

kontaktne i fiziološke odnose sa biljkomdomaćinom ostvarujući prednost u razvoju i

izazivajući štetu i na kraju smrt domaćina.

• Holoparaziti

• Hemiparaziti


10/21


11/21

Kompeticija• Konkurentski odnosi za

resurse sredine mogu

postojati između jedinki

iste vrste – intraspecijska

kompeticija, ili između

jedinki različitih vrsta –

interspecijska

kompeticija.


12/21

Odnosi između biljaka i mikroorganizama

• Između biljaka i mikroorganizama (virusa, bakterija i

mikroskopskih gljiva) uspostavljaju se indirektni i direktni

odnosi, negativni (parazitski, fitopatološki) i pozitivni(simbiontski odnosi).


13/21

Mikoriza

Jedan odnajrasprostranjenijih

oblika simbioze je

pojava mikorize u

kojoj biljke i gljivestupaju u specifične

odnose.

Mikoriza može biti

ektomikoriza iendomikoriza.


14/21

• Ektomikoriza se

najčešće javlja na

korjenovima

drvenastih vrsta izrodova Fagus i Pinus,

ali i većina ostalih

biljaka stupa u ovaj

vid odnosa sagljivama.


15/21

Endomikoriza orhideja

• Endomikoriza orhideja je

obligatna za sve vrste iz

• porodice Orchidaceae, a

posebno u periodu kada ne

• mogu samostalno dasintetiziraju organske tvari

• Naime, sjemenke orhideja su

jako sitne i nemaju rezervne

hranljive tvari, tako da se za

njihovo klijanje troše tvarikojima ih opskrbljuje gljiva s

kojom stupaju u endosimbiozu

sa embrijem.


16/21

Korijenske kvržice • Simbiontski odnos se javlja i između nekih kopnenih biljaka, a

posebno iz porodice Fabaceae, i bakterija, pri čemu se na

korijenima formiraju kvržice u koje prodiru bakterije – korijenske

kvržice.


17/21

Korijenske kvržice

• U korijenskim kvržicama bakterija

(fiksator dušika) obezbeđuje biljci dušik

• u vezanom obliku, u kakvom može da ga

apsorbira i koristi, a biljka

• snadbijeva bakteriju spojevima ugljika.


18/21

Odnosi između biljaka i

životinja • Biljke su primarni producenti i nalaze se u

osnovi svih lanaca ishrane.

• Ishrana svih životinja se direktno ili

indirektno zasniva na biljkama.

• Koakcije između biljaka i životinja, više ili

manje trofički uslovljene,

• obuhvaćaju predatorstvo i mutualističke

odnose (zoofilija i zoohorija).


19/21

• Herbivori su životinje

koje se hrane

• biljkama ili delovima

biljaka.

• Mikroorganizmi i sitniježivotinje koji se hrane

biljkama nazivaju se

fitofagni organizmi.

Herbivorija predstavlja

predatorski odnos u

kojem je životinja

predator, a biljka plen


20/21

Fitofagni organizmi

• Neki fitofagni organizmi (najčešće iz reda Cecidomyidae

) izazivaju hipertrofiju tkiva i formiranje posebnih

struktura koje se nazivaju gale,u kojima se naseljava

parazit i tu provodi određen dio svog ciklusa.


21/21

Biljke mesojedi

Javljaju se nastaništima

siromašnim

dušikom, te

hvatajući životinje,produktima njihove

razgradnje

nadoknađuju

potrebe.

Documents

5-BIOTIČKI ČIMBENICI