90
4.DBH 4.DBH 4.Gaia: 4.Gaia: XIX.mendea XIX.mendea NAZIOAK ETA INPERIOAK NAZIOAK ETA INPERIOAK

4.dbh Nazioak eta inperioak

Embed Size (px)

DESCRIPTION

4.dbhkoek egindako lana

Citation preview

Page 1: 4.dbh Nazioak eta inperioak

4.DBH4.DBH

4.Gaia:4.Gaia: XIX.mendea XIX.mendea

NAZIOAK ETA INPERIOAKNAZIOAK ETA INPERIOAK

Page 2: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BRITAINIAR INPERIOA ASIAN XIX. BRITAINIAR INPERIOA ASIAN XIX. MENDEANMENDEAN

Urko JambrinaUrko JambrinaAnder MartínezAnder MartínezSaioa De LucasSaioa De Lucas

Page 3: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BRITAINIAR INPERIOA ASIANBRITAINIAR INPERIOA ASIAN

Indiaren konkista.Indiaren konkista. British East India konpainiaren garaipenak British East India konpainiaren garaipenak

eman zion hasiera Asiako britainiar eman zion hasiera Asiako britainiar konkistari. XIX.mendean Indiako kontrola konkistari. XIX.mendean Indiako kontrola zeukan britainiar inperioak.zeukan britainiar inperioak.

Ekarri zituen aldaketa nagusiak trenbide Ekarri zituen aldaketa nagusiak trenbide sare handi baten erainkuntza eta kotoi sare handi baten erainkuntza eta kotoi ekoizpenaren garapena izan zen.ekoizpenaren garapena izan zen.

Page 4: 4.dbh Nazioak eta inperioak

INGALATERRA KOMERTZIO HARREMANAK INGALATERRA KOMERTZIO HARREMANAK TXINANTXINAN

Ingalaterra Txinarekin komertzio Ingalaterra Txinarekin komertzio harremanak izaten saiatu zen, baina harremanak izaten saiatu zen, baina Txinatarrek uko egin zieten, honek opioren Txinatarrek uko egin zieten, honek opioren gerrari hasiera eman zion(1839). gerrari hasiera eman zion(1839). Ingelesek garaitu zuten, eta Txinatarrak Ingelesek garaitu zuten, eta Txinatarrak konprometitu ziren zenbait portu irekitzen: konprometitu ziren zenbait portu irekitzen: Shangai, Ning-Po, Fu-Chou. Shangai, Ning-Po, Fu-Chou.

Txinatik ikatza eta burdina atera zuten .Txinatik ikatza eta burdina atera zuten .

Page 5: 4.dbh Nazioak eta inperioak

INDIAKO DESKOLONIZAZIOAINDIAKO DESKOLONIZAZIOA

Indiako deskolonizazioa luzea eta Indiako deskolonizazioa luzea eta konplexua izan zen. Bigarren Mundu konplexua izan zen. Bigarren Mundu Gerra aurretik hasi zen. Indiaren Gerra aurretik hasi zen. Indiaren independentziak mirestutako bi buruzagi independentziak mirestutako bi buruzagi izan zituen: Mohandas Gandhi eta Pandit izan zituen: Mohandas Gandhi eta Pandit Jawaharlal Nehru. Jawaharlal Nehru. Gandhi British Empire Gandhi British Empire aurkako oposizioa ez-bortitz baten aldeko aurkako oposizioa ez-bortitz baten aldeko apustua egin zuen.apustua egin zuen.

Page 6: 4.dbh Nazioak eta inperioak

INPERIALISMOAINPERIALISMOA

Inperialismoa prozesu global bat da eta Inperialismoa prozesu global bat da eta XIX.mendean asko zabaldu.Inperialismo XIX.mendean asko zabaldu.Inperialismo garaian herrialde batzuek beste batzuei garaian herrialde batzuek beste batzuei beraien nahiak inposatu zieten .beraien nahiak inposatu zieten .

Kultura askoren desagerpena eta Kultura askoren desagerpena eta mendebaldeko kulturaren ezarpena ekarri mendebaldeko kulturaren ezarpena ekarri zuen inperialismoak XIX.mendean.zuen inperialismoak XIX.mendean.

Page 7: 4.dbh Nazioak eta inperioak

GANDHIGANDHI Gandhi izenak “arima handia” esan nahi du. Gandhi izenak “arima handia” esan nahi du.

Zuzenbidea ikasi zuen Londresen.Pertsonaia Zuzenbidea ikasi zuen Londresen.Pertsonaia famatuena izan zen Indiako famatuena izan zen Indiako deskolonizazioan.Gandhik 1943an gose greba deskolonizazioan.Gandhik 1943an gose greba bat egin zuen. Lider batean bihurtu zen eta bat egin zuen. Lider batean bihurtu zen eta jarraitzaile asko izan zituen.jarraitzaile asko izan zituen.

Page 8: 4.dbh Nazioak eta inperioak

GANDHIGANDHI

Independentziaren ondoren, Gandhi Indiako gizartea Independentziaren ondoren, Gandhi Indiako gizartea eraldatzen saiatu zen eta maila beheko kastak eraldatzen saiatu zen eta maila beheko kastak integratzeko ahalegina egin zuen. Gandhiren printzipioek integratzeko ahalegina egin zuen. Gandhiren printzipioek gerora arrazismoaren aurka eta demokraziaren alde gerora arrazismoaren aurka eta demokraziaren alde borroka egin izan duten pertsonaia ugari inspiratu borroka egin izan duten pertsonaia ugari inspiratu zituzten, horien artean Martin Luther King edo Nelson zituzten, horien artean Martin Luther King edo Nelson MandelaMandela..

Page 9: 4.dbh Nazioak eta inperioak

GANDHI MEMORIALAGANDHI MEMORIALA

Gandhiren etxe zaharrean, bera erail zuten leku Gandhiren etxe zaharrean, bera erail zuten leku berean sortu zuten. Etxe museo honetan berean sortu zuten. Etxe museo honetan askotan bere omenez egindako erlijio-errituak askotan bere omenez egindako erlijio-errituak ospatzen dira.10:00etatik – 19:00 etara irekita ospatzen dira.10:00etatik – 19:00 etara irekita dago, eta dohainik da.dago, eta dohainik da.

Page 10: 4.dbh Nazioak eta inperioak

PANDIT JAWAHARLAL PANDIT JAWAHARLAL NEHRUNEHRU

Indiako mugimendu independentistarenIndiako mugimendu independentistaren buruzagi nagusienetariko bat izanik, Indiako buruzagi nagusienetariko bat izanik, Indiako Kongresu Nazionalak 1947an bertako lehendabizikoKongresu Nazionalak 1947an bertako lehendabiziko Lehen Ministro izendatu zuen. 1952koLehen Ministro izendatu zuen. 1952ko hauteskundeetan irabazi zuenean herriak hauteskundeetan irabazi zuenean herriak berretsi zuen. Lerrokatu Gabeko Mugimenduarenberretsi zuen. Lerrokatu Gabeko Mugimenduarensortzailetako bat izanik, Gerra Hotzean nazioarteko sortzailetako bat izanik, Gerra Hotzean nazioarteko politikaririk inportanteenetariko bat ere izan zen. Batzuetan Pandit politikaririk inportanteenetariko bat ere izan zen. Batzuetan Pandit

Nehru ere deitu izan dute.Nehru ere deitu izan dute.

Page 11: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BRITAINIAR ERAIKINAK INDIANBRITAINIAR ERAIKINAK INDIAN

Delhik, Indiako hiriburua, hamalau milioi pertsona inguru biztanle Delhik, Indiako hiriburua, hamalau milioi pertsona inguru biztanle ditu. Azpi-kontinenteko ipar-mendebaldean kokatuta dago. ditu. Azpi-kontinenteko ipar-mendebaldean kokatuta dago.

Hasiera batean eragin handia egin dezake bisitariari bertan dagoen Hasiera batean eragin handia egin dezake bisitariari bertan dagoen mugimendu, zarata, usain … direla eta. Arkitektura eraikin apartak, mugimendu, zarata, usain … direla eta. Arkitektura eraikin apartak, parke eta kale aberatsez eta museo interesgarriak ditu .parke eta kale aberatsez eta museo interesgarriak ditu .

Argazkian: Idazkaritza eraikina, New Delhiko ondare britainiarra. Argazkian: Idazkaritza eraikina, New Delhiko ondare britainiarra. Lucas Abreuren obra daLucas Abreuren obra da

Page 12: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BRITAINIAR KONKISTA BRITAINIAR KONKISTA

Page 13: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BRITAINIAR KONKISTA INDOTXINANBRITAINIAR KONKISTA INDOTXINAN

Page 14: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BRITAINIAR KONKISTA AFRIKANBRITAINIAR KONKISTA AFRIKAN

Page 15: 4.dbh Nazioak eta inperioak

HEGO AFRIKAKO HEGO AFRIKAKO KOLONIZAZIOAKOLONIZAZIOA

Ander BermejoMaitane IglesiasIker Galán

Page 16: 4.dbh Nazioak eta inperioak

EUROPAKO ESPEDIZIOAKEUROPAKO ESPEDIZIOAK

Hego Afrikako historia gutxi ezagutzen da k.a. 500 urtean Hego Afrikako historia gutxi ezagutzen da k.a. 500 urtean

europarrak iritsi arte.europarrak iritsi arte.

Portugesak, Indiara eta Asiara iristeko itsas ibilbide baten bila Portugesak, Indiara eta Asiara iristeko itsas ibilbide baten bila

joan ziren. Aurretik egiten zuten ibilbide luzea eta garestia joan ziren. Aurretik egiten zuten ibilbide luzea eta garestia

ordezkatu zuten.ordezkatu zuten.

1487an Bartolomeu Dias esploratzaileak Esperantza Oneko 1487an Bartolomeu Dias esploratzaileak Esperantza Oneko

lurmuturra inguratu zuen. Hamaika urte geroago, 1498an, Vasco lurmuturra inguratu zuen. Hamaika urte geroago, 1498an, Vasco

da Gama ekialderago joan zen. Indiarako bidean lehorreratu eta da Gama ekialderago joan zen. Indiarako bidean lehorreratu eta

Hego Afrika eta Mozambike esploratu zituen.Hego Afrika eta Mozambike esploratu zituen.

Page 17: 4.dbh Nazioak eta inperioak

PORTUGALDARREN BIDEAKPORTUGALDARREN BIDEAK

Page 18: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Ingelesek 1620an lehenengo bizitoki europarra ezarri zuten Hego Afrikan, baina ez Ingelesek 1620an lehenengo bizitoki europarra ezarri zuten Hego Afrikan, baina ez

zuten lortu.zuten lortu.

Lehen kokapen iraunkorra herbeheretarrek izan zuten. 1652an herbeheretarrak Lehen kokapen iraunkorra herbeheretarrek izan zuten. 1652an herbeheretarrak

Ekialdeko Indien Konpainiaren babespean azpiegiturak eraikitzen hasi ziren, Ekialdeko Indien Konpainiaren babespean azpiegiturak eraikitzen hasi ziren,

Indiarako bidean oso kokagune estrategikoa ez bazen ere. Indiarako bidean oso kokagune estrategikoa ez bazen ere.

Lurmutur Hiria 1657an fundatu zuten holandarrek. Hiri hori garrantzitsuagoa izanda, Lurmutur Hiria 1657an fundatu zuten holandarrek. Hiri hori garrantzitsuagoa izanda,

lehendabiziko esklaboak iristen hasi ziren.lehendabiziko esklaboak iristen hasi ziren.

Frantziako higanotak 1707an ailegatu ziren. Orduko koloniak 2000 biztanle eta 1000 Frantziako higanotak 1707an ailegatu ziren. Orduko koloniak 2000 biztanle eta 1000

esklabo inguru baino ez zituen. XVIII. mendearen hasieran barnealdera sartzeko esklabo inguru baino ez zituen. XVIII. mendearen hasieran barnealdera sartzeko

lehenengo saioak egin ziren, eta, beraz, bantuen aurkako estreinako gatazkak lehenengo saioak egin ziren, eta, beraz, bantuen aurkako estreinako gatazkak

suertatu ziren.suertatu ziren.

Page 19: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 20: 4.dbh Nazioak eta inperioak

ApartheidApartheid hitzak "arrazazko hitzak "arrazazko bereizketa" esan nahi du afrikaansez. bereizketa" esan nahi du afrikaansez.

Gutxiengoan zeuden zurien Gutxiengoan zeuden zurien gobernuek Hegoafrikan aplikatu zuten gobernuek Hegoafrikan aplikatu zuten erregimen sozio-politikoaz aritzeko erregimen sozio-politikoaz aritzeko erabiltzen da batik bat. erabiltzen da batik bat.

Garai luze honetan (1948-1990), Garai luze honetan (1948-1990), biztanle gehienak ziren beltzek pairatu biztanle gehienak ziren beltzek pairatu behar izan zuten giza eskubideen behar izan zuten giza eskubideen murrizte larria.murrizte larria.

Page 21: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Nelson Rolihlahla MandelaNelson Rolihlahla Mandela Hegoafrikako presidente ohia da, lehenengoa Hegoafrikako presidente ohia da, lehenengoa

hauteskunde demokratikoen bidez hautatua. Kargua 1994tik 1999ra bete zuen.hauteskunde demokratikoen bidez hautatua. Kargua 1994tik 1999ra bete zuen.

Gaztetatik apartheid-aren aurkako aktibista izan zen eta African National Gaztetatik apartheid-aren aurkako aktibista izan zen eta African National

Congress alderdiko kide egin zen. Honez gain, alderdiaren beso armatua izango Congress alderdiko kide egin zen. Honez gain, alderdiaren beso armatua izango

zen Umkhonto we Sizw (MK laburduraz) taldeko sortzaile eta buru izan zen. zen Umkhonto we Sizw (MK laburduraz) taldeko sortzaile eta buru izan zen.

Fronte Nazionaleko erregimen ultra eskuindar zuriak sabotaiak eta beste delitu Fronte Nazionaleko erregimen ultra eskuindar zuriak sabotaiak eta beste delitu

batzuk egin izana leporatu zion. batzuk egin izana leporatu zion.

27 urte egin zituen kartzelan, horietako asko Robben Uhartean. 1990 urteko 27 urte egin zituen kartzelan, horietako asko Robben Uhartean. 1990 urteko

otsailaren 11n askatu zuten, eta ordutik Mandelak elkarrizketa eta adiskidetzea otsailaren 11n askatu zuten, eta ordutik Mandelak elkarrizketa eta adiskidetzea

bultzatzeaz gain, arraza ugariko Hegoafrika demokratiko baterako bidearen zati bultzatzeaz gain, arraza ugariko Hegoafrika demokratiko baterako bidearen zati

handi bat zuzendu izan du.handi bat zuzendu izan du.

Page 22: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 23: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Desmond Mpilo TutuDesmond Mpilo Tutu hegoafrikar apezpiku anglikanoa eta apartheidaren aurkako hegoafrikar apezpiku anglikanoa eta apartheidaren aurkako

ekintzailea.ekintzailea.

1966an amaitu zituen Teologia ikasketak Londonen.1966an amaitu zituen Teologia ikasketak Londonen.

1984ko urriaren 16an Bakearen Nobel Saria eskuratu zuen, horrela arraza beltzeko 1984ko urriaren 16an Bakearen Nobel Saria eskuratu zuen, horrela arraza beltzeko

herrikieeen alde egindako lan handia aitortuz.herrikieeen alde egindako lan handia aitortuz.

1994tik aurrera (African National Congress alderdiak hauteskundeak irabazi zituen urtea) 1994tik aurrera (African National Congress alderdiak hauteskundeak irabazi zituen urtea)

Hegoafrikan zen egoera deskribatzeko asmoz, Hegoafrikan zen egoera deskribatzeko asmoz, Rainbow NationRainbow Nation terminoa asmatu zuen terminoa asmatu zuen

(Ortzadar Nazioa). Harrezkero termino hori erabili da Hegoafrikako errealitate multietnikoa (Ortzadar Nazioa). Harrezkero termino hori erabili da Hegoafrikako errealitate multietnikoa

deskribatzeko, etnia askotako pertsonak elkarrekin bakean bizi diren herria.deskribatzeko, etnia askotako pertsonak elkarrekin bakean bizi diren herria.

Euskal Herrian bizi den gatazkaren konponbidea lortzeko lanean ere inplikatu da eta Euskal Herrian bizi den gatazkaren konponbidea lortzeko lanean ere inplikatu da eta

Bruselako Adierazpenaren sinatzaileetakoa da.Bruselako Adierazpenaren sinatzaileetakoa da.

Page 24: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 25: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 26: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 27: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Hegoafrikan, beltzek oraindik Hegoafrikan, beltzek oraindik ez dute lortu era bateko berdintasuna. ez dute lortu era bateko berdintasuna. Lan gogorrenak dituzte osoLan gogorrenak dituzte oso baldintza txarretan. Adibidez, baldintza txarretan. Adibidez, meategietan lan egiten duten beltzek , duela meategietan lan egiten duten beltzek , duela lua hilabete, baldintzak hobetzeko greba egin zuten eta lua hilabete, baldintzak hobetzeko greba egin zuten eta poliziak 44 langile hil zituen. poliziak 44 langile hil zituen.

vamosacambiarelmundo.org/tag/africa-meridional

Page 29: 4.dbh Nazioak eta inperioak

ESKLABUTZAESKLABUTZA AEB-N AEB-N

Irati VillarejoEneritz Vicente

Page 30: 4.dbh Nazioak eta inperioak

ESKLABUEN ARGAZKIAKESKLABUEN ARGAZKIAK

Page 31: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Esklabutza AEBn, 1607. urtean hasi zen. Esklabo gehienak Afrikako beltzak Esklabutza AEBn, 1607. urtean hasi zen. Esklabo gehienak Afrikako beltzak ziren. Beraiekin nahi zutena egiten zuten, txakurrak balira bezala tratatzen ziren. Beraiekin nahi zutena egiten zuten, txakurrak balira bezala tratatzen

zituzten eta saltzen zituzten ere …zituzten eta saltzen zituzten ere …

Page 32: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Horrela eramaten zituzten Horrela eramaten zituzten itsasontzietanitsasontzietan

Page 33: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 34: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 35: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Abraham LincolnAbraham Lincoln

Abraham Lincoln (1809ko otsailaren 12a – 1865ko apirilaren 15a) Estatu Abraham Lincoln (1809ko otsailaren 12a – 1865ko apirilaren 15a) Estatu

Batuetako hamaseigarren presidentea izan zen eta alderdi errepublikanotik Batuetako hamaseigarren presidentea izan zen eta alderdi errepublikanotik

lehenengoa.lehenengoa.

AEBetako esklabotzaren hedapenaren aurkari indartsu gisa, Lincoln 1860an AEBetako esklabotzaren hedapenaren aurkari indartsu gisa, Lincoln 1860an

presidente hautatu zuten. Ameriketako Sezesio gerran Estatu presidente hautatu zuten. Ameriketako Sezesio gerran Estatu

Konfederatuak garaitu ostean nazioaren batasun federala berrezarri zuen Konfederatuak garaitu ostean nazioaren batasun federala berrezarri zuen

eta AEBetan esklabotza amaiararazi zuen. eta AEBetan esklabotza amaiararazi zuen.

Bere hilketa 1865ean AEBetako lehenengo magnizidioa izan zen.Bere hilketa 1865ean AEBetako lehenengo magnizidioa izan zen.

Page 36: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Abraham LincolnAbraham Lincoln

Page 37: 4.dbh Nazioak eta inperioak

MonumentuakMonumentuak

Page 38: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Martin Luther KingMartin Luther King 1929ko Urtarrilaren 15ean jaio zen Tennessee-n (AEBn) 1929ko Urtarrilaren 15ean jaio zen Tennessee-n (AEBn)

eta 1968ko Apirilaren 4an hil zen (James Earl Rayk eta 1968ko Apirilaren 4an hil zen (James Earl Rayk tirokatu zuen). Martin Luther King beltzen giza tirokatu zuen). Martin Luther King beltzen giza eskubideen aldeko ekintzailea izan zen. eskubideen aldeko ekintzailea izan zen. Diskriminazioaren kontra eta beste hainbat oinarrizko Diskriminazioaren kontra eta beste hainbat oinarrizko eskubideren alde martxak antolatu zituen. Apaiza zen.eskubideren alde martxak antolatu zituen. Apaiza zen.

Page 39: 4.dbh Nazioak eta inperioak
Page 40: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Haren hitzaldiakHaren hitzaldiak

Hitzaldi asko eman zituen eta haietatik famatuena “I have a dream” Hitzaldi asko eman zituen eta haietatik famatuena “I have a dream” deiturikoa da.deiturikoa da.

Page 41: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Martin Luther Kingen hitzaldiaMartin Luther Kingen hitzaldia

http://www.youtube.com/watch?v=3edKqBCSP9c

Page 42: 4.dbh Nazioak eta inperioak

M.Luther Kingen erailketaM.Luther Kingen erailketa1968ko apirilaren 4an Memphisera (Tennessee) joan zen 1968ko apirilaren 4an Memphisera (Tennessee) joan zen bertako garbitzaile beltzen alde ipintzeko. Greba egiten ari bertako garbitzaile beltzen alde ipintzeko. Greba egiten ari ziren soldata hobeagoa jasotzeko.ziren soldata hobeagoa jasotzeko.

Page 43: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Bere lagunak logelan zeuden. Tiroak entzun zituztenean, Bere lagunak logelan zeuden. Tiroak entzun zituztenean, korrika joan ziren bera zegoen balkoira, eta lurrean aurkitu korrika joan ziren bera zegoen balkoira, eta lurrean aurkitu

zuten bala batekin eztarrian.zuten bala batekin eztarrian.

Page 44: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Martin Luther Kingen erailketak matxinada handi Martin Luther Kingen erailketak matxinada handi bat eragin zuen AEBetako 60 hiritan. Johnson bat eragin zuen AEBetako 60 hiritan. Johnson

presidenteak bost egun eta gero, dolu egun bat presidenteak bost egun eta gero, dolu egun bat egitea erabaki zuen.egitea erabaki zuen.

Page 45: 4.dbh Nazioak eta inperioak

ROSA PARKSROSA PARKS

Page 46: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Rosa Louise ParksRosa Louise Parks (1913-2005), (1913-2005), Rosa Rosa Louise McCauleyLouise McCauley

Afroamerrikarra zen eta Alabaman jaio zen.Afroamerrikarra zen eta Alabaman jaio zen. Estatu Batuetako Eskubide Zibilen Aldeko Mugimenduko aktibista Estatu Batuetako Eskubide Zibilen Aldeko Mugimenduko aktibista

garrantzitsua izan zen.garrantzitsua izan zen. 1955eko abenduaren 1ean uko egin zion autobusean bere 1955eko abenduaren 1ean uko egin zion autobusean bere

eserlekua gizon zuri bati uzteari. Jende askok esaten du hau izan eserlekua gizon zuri bati uzteari. Jende askok esaten du hau izan zela Eskubide Zibilen Aldeko Mugimendua piztu zuen ekintza. zela Eskubide Zibilen Aldeko Mugimendua piztu zuen ekintza.

Page 47: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Bere ohorezBere ohorez

Page 48: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Gaur egun Gaur egun Afroamerikarrak oraindik diskriminatzen dituzte. Bizi baldintza txarragoak Afroamerikarrak oraindik diskriminatzen dituzte. Bizi baldintza txarragoak

dituzte, haurren heriotza-tasa eta ez alfabetatuen tasa handiagoa da eta dituzte, haurren heriotza-tasa eta ez alfabetatuen tasa handiagoa da eta

diru sarrera txikiagoak dituzte beste estatubatuarrekin konparatuz gero. diru sarrera txikiagoak dituzte beste estatubatuarrekin konparatuz gero.

Hala ere, badira afroamerikar asko bizi baldintza onak dituztenak, adibidez Hala ere, badira afroamerikar asko bizi baldintza onak dituztenak, adibidez

Obama.Obama.

Page 49: 4.dbh Nazioak eta inperioak

ARTE JOERA BERRIAK ARTE JOERA BERRIAK XIX-XXXIX-XX

Inpresionismoa, Inpresionismoa, Espresionismoa, Espresionismoa, Kubismoa, Kubismoa, Surrealismoa.Surrealismoa.

Estibaliz FernándezLaura Pedrón

Page 50: 4.dbh Nazioak eta inperioak

InpresionismoaInpresionismoa InpresionismoaInpresionismoa XIX. mendearen azken herenean Frantzian, Parisen XIX. mendearen azken herenean Frantzian, Parisen

bereziki, sortu eta garatu zen pintura-joera eta estiloa da. Arte modernoaren bereziki, sortu eta garatu zen pintura-joera eta estiloa da. Arte modernoaren mugimendu nagusietakoa izan da. Artista inpresionistak 1860an hasi ziren mugimendu nagusietakoa izan da. Artista inpresionistak 1860an hasi ziren publikoki agertzen.publikoki agertzen.

"Impression, soleil levant""Impression, soleil levant" margoa, mugimenduari izena eman ziona. margoa, mugimenduari izena eman ziona. Claude Monet, 1872.Claude Monet, 1872.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 51: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Inpresionismoaren Inpresionismoaren ezaugarriakezaugarriak

Argiaren efektuak adierazten saiatu ziren. Pintura errealistaren Argiaren efektuak adierazten saiatu ziren. Pintura errealistaren

kontrako erreakzioa ere izan zen, neurri batean. Inpresionistek kontrako erreakzioa ere izan zen, neurri batean. Inpresionistek

paisaiak margotu zituzten batez ere. Estudiotik kanpora atera ziren.paisaiak margotu zituzten batez ere. Estudiotik kanpora atera ziren.

Margolari inpresionista nagusiak: Claude Monet, Edgar Degas , Margolari inpresionista nagusiak: Claude Monet, Edgar Degas ,

Camille Pissarro, Pierre-Auguste Renoir izan ziren.Camille Pissarro, Pierre-Auguste Renoir izan ziren.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 52: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Artistak eta margolan Artistak eta margolan batzuk.batzuk.

Edgar Degas Edgar Degas (1834–1917)(1834–1917) Guri koadroak gustatzen zaizkigu. Baina ikusi dugu Guri koadroak gustatzen zaizkigu. Baina ikusi dugu

koadro guztiak antzekoak direla, emakumeak koadro guztiak antzekoak direla, emakumeak dantzan margotzen dituelako.dantzan margotzen dituelako.

Page 53: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Camille Pissarro 1830-Camille Pissarro 1830-19031903

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Margolan hauetan ikusi dugu pintzelada solteak erabiltzen zituela asko artista honek eta argiak protagonismo handia zeukala, kaleko paisaietan zegoelako.

Page 54: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Pierre-Auguste Renoir Pierre-Auguste Renoir 1841-19191841-1919

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Guri margolan hauek ez zaizkigu asko gustatzen, baina sentimenduak asko islatzen ditu. Gainera, kolore asko erabiltzen ditu, eta emakumeak agertzen dira obra askotan.

Page 55: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Musika inpresionistaMusika inpresionista

Debussy konpositore inpresionista garrantzitsuena izan Debussy konpositore inpresionista garrantzitsuena izan

zen eta obra famatu asko konposatu zituen . Adibidez: zen eta obra famatu asko konposatu zituen . Adibidez:

“Claro de luna” pelikula eta iragarki askotan erabili da “Claro de luna” pelikula eta iragarki askotan erabili da

musika hau. musika hau.

http://www.youtube.com/watch?v=LlvUepMa31o

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 56: 4.dbh Nazioak eta inperioak

EspresionismoaEspresionismoa EspresionismoaEspresionismoa 1905-1925 urteetan Ipar Europan eta, 1905-1925 urteetan Ipar Europan eta,

bereziki, Alemanian zabaldutako abangoardiako arte bereziki, Alemanian zabaldutako abangoardiako arte

mugimendua izan zen. Artearen arlo ezberdinetan garatu mugimendua izan zen. Artearen arlo ezberdinetan garatu

zen, hala nola, margolaritza, arkitektura, literatura, antzerkia, zen, hala nola, margolaritza, arkitektura, literatura, antzerkia,

zinema, musika eta dantza. Espresionismoa Alemanian hasi zinema, musika eta dantza. Espresionismoa Alemanian hasi

zen hedatzen, eta Europa guztira zabaldu zen Lehen Mundu zen hedatzen, eta Europa guztira zabaldu zen Lehen Mundu

Gerraren ondoren.Gerraren ondoren.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 57: 4.dbh Nazioak eta inperioak

MargolanakMargolanakHaien helburua sentimenduak adieraztea zen, psikologia erabiltzen Haien helburua sentimenduak adieraztea zen, psikologia erabiltzen zuten. Pertsonak eta paisaiak margotzen zituzten, eta tristeak eta zuten. Pertsonak eta paisaiak margotzen zituzten, eta tristeak eta desfiguratuak agertzen dira. Kolore nabarmenenak: horia, urdina, desfiguratuak agertzen dira. Kolore nabarmenenak: horia, urdina, berdea eta kontrastea egiten zuten zuria eta beltza ziren.berdea eta kontrastea egiten zuten zuria eta beltza ziren.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 58: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Arkitektura.Arkitektura.Ezaugarriak : formak distortsionatuak agertzen dira eta originaltasuna bilatzen Ezaugarriak : formak distortsionatuak agertzen dira eta originaltasuna bilatzen zuten. Fenomeno naturalak agertzen ziren asko. Gertu zegoen gotiko , zuten. Fenomeno naturalak agertzen ziren asko. Gertu zegoen gotiko , erromanikoa eta rokoko arteengandik.erromanikoa eta rokoko arteengandik.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 59: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Literatura.Literatura.Drama adierazten zuen. Bizitza tristea eta beti Drama adierazten zuen. Bizitza tristea eta beti alde negatiboa ikusten zuten.alde negatiboa ikusten zuten.

Quedamente suena la pétrea construcción:Quedamente suena la pétrea construcción:el jardín de los huérfanos, el jardín de los huérfanos, el oscuro hospital,un barco rojo en el canal.el oscuro hospital,un barco rojo en el canal.Soñando suben y se hunden en lo oscuroSoñando suben y se hunden en lo oscuroseres humanos en putrefacciónseres humanos en putrefaccióny de puertas negruzcasy de puertas negruzcassalen ángeles de frías frentes:salen ángeles de frías frentes:azules, las quejas de muerte de las madres... azules, las quejas de muerte de las madres...

(Georg Trakl: Pre-Infierno)(Georg Trakl: Pre-Infierno)

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 60: 4.dbh Nazioak eta inperioak

antzerkia, zinema, musika eta dantza.antzerkia, zinema, musika eta dantza.

Gaiak berdinak ziren, eta abestiak ere doinu tristeak Gaiak berdinak ziren, eta abestiak ere doinu tristeak izaten zituzten.izaten zituzten.

Musika: Musika: Arnold Schönberg.Arnold Schönberg.http://www.youtube.com/watch?v=d9USHu_XZ4M

Antzerkia: Antzerkia: Bertolt Brecht.Bertolt Brecht.http://www.youtube.com/watch?v=7ny_IH3iOxY

Zinema: Zinema: Hans Janowitz y Carl Mayer.Hans Janowitz y Carl Mayer.http://www.youtube.com/watch?v=apMqknEmlIc

Dantza:Dantza: Mary Wigman.Mary Wigman.http://www.youtube.com/watch?v=9DbwvsM0EZI

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 61: 4.dbh Nazioak eta inperioak

kubismoakubismoa KubismoaKubismoa arte modernoaren mugimendu arte modernoaren mugimendu

abangoardista da, XX. mendeko lehenengo bi abangoardista da, XX. mendeko lehenengo bi hamarkadetan eta Frantzian garatutakoa. hamarkadetan eta Frantzian garatutakoa.

Pablo Picasso, Georges Braque eta Juan Gris Pablo Picasso, Georges Braque eta Juan Gris bultzatzaile nagusiak izan ziren margolaritza eta bultzatzaile nagusiak izan ziren margolaritza eta eskultura arloetan. eskultura arloetan.

Poeten artean, berriz, Guillaume Apollinaire eta Poeten artean, berriz, Guillaume Apollinaire eta Jean Cocteau aipatzekoak dira, besteak beste.Jean Cocteau aipatzekoak dira, besteak beste.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 62: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Ezaugarri nagusiakEzaugarri nagusiak

Sorreran, emozioen eta sentsualitatearen adierazpidea Sorreran, emozioen eta sentsualitatearen adierazpidea

helburutzat zuen aurreko artearen kontrako erreakzio helburutzat zuen aurreko artearen kontrako erreakzio

intelektuala izan zen; hala, kubisten margolaritza intelektuala izan zen; hala, kubisten margolaritza

sistema analitikoa zen, eta hiru dimentsiotako objektuak sistema analitikoa zen, eta hiru dimentsiotako objektuak

zatikatuak eta aldi berean ikuspegi desberdinetatik zatikatuak eta aldi berean ikuspegi desberdinetatik

berriro definituak margotzen zituzten.berriro definituak margotzen zituzten.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 63: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Pablo PicassoPablo PicassoPablo Picasso Málagan jaio zen 1881eko urriaren 25ean. Haren aita José Ruiz Pablo Picasso Málagan jaio zen 1881eko urriaren 25ean. Haren aita José Ruiz Blasco ere Málagan jaioa zen, eta margolari eta marrazkilari aritzen zen. Ama, Blasco ere Málagan jaioa zen, eta margolari eta marrazkilari aritzen zen. Ama, María Picasso Lopez, Málagakoa zen orobat, eta José Ruizen lehengusua.María Picasso Lopez, Málagakoa zen orobat, eta José Ruizen lehengusua.Izen osoa Izen osoa Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Mártir Patricio Clito de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Mártir Patricio Clito Ruiz y PicassoRuiz y Picasso zuen. zuen.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

XX. Mendearen hasieran Parisera joan zen eta bertan abangoardia berriekin erlazionatu zen.1936an Espainiako Gerra Zibila hastean Picassok errepublikanoen alde sendoki egin zuen eta Prado Museoaren zuzendaritza sinbolikoki onartu zuen. 1937an Gernika margolan ezaguna egin zuen, Gernikako bonbardaketa salatzeko. 1939an New York hiriko Arte Modernoaren Museoan Picassoren erakusketa antologikoa antolatu zen.

Page 64: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Haren obra nagusiakHaren obra nagusiak

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 65: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 66: 4.dbh Nazioak eta inperioak

George BraqueGeorge Braque

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 67: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Juan GrisJuan Gris

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 68: 4.dbh Nazioak eta inperioak

SurrealismoaSurrealismoa SurrealismoaSurrealismoa 1920ko hamarkadan sortutako arte 1920ko hamarkadan sortutako arte

modernoaren mugimendua da. André Breton bultzatzaile modernoaren mugimendua da. André Breton bultzatzaile

nagusia izan zen, eta Paris erdigunea. Mugimendua nagusia izan zen, eta Paris erdigunea. Mugimendua

margolaritza, zinema, literatura eta musika arloetan margolaritza, zinema, literatura eta musika arloetan

burutu zen batik bat eta aurreko hamarkadetan burutu zen batik bat eta aurreko hamarkadetan

garatutako kubismoa ordezkatu zuen.garatutako kubismoa ordezkatu zuen.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 69: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Ezaugarri nagusiak.Ezaugarri nagusiak.

Surrealistek ametsa, irudimena, grina, umore beltza eta Surrealistek ametsa, irudimena, grina, umore beltza eta

erotismoa goraipatu zituzten, burgesiaren kulturaren eta erotismoa goraipatu zituzten, burgesiaren kulturaren eta

indarrean zegoen ordenaren zapalkuntza era guztien indarrean zegoen ordenaren zapalkuntza era guztien

aurka borrokatzeko.aurka borrokatzeko.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 70: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Margolari nagusiak: frida kahloMargolari nagusiak: frida kahlo

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 71: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Salvador DalíSalvador Dalí Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí DoménechSalvador Domingo Felipe Jacinto Dalí Doménech

(Figueres, Katalunia, 1904ko maiatzaren 11 — Figueres, (Figueres, Katalunia, 1904ko maiatzaren 11 — Figueres, 1989ko urtarrilaren 23a) margolari, eskultore, 1989ko urtarrilaren 23a) margolari, eskultore, diseinatzaile, idazle eta zinemagile espainiarra izan zen. diseinatzaile, idazle eta zinemagile espainiarra izan zen. Madrilen eta Parisen ikasi zuen, Luis Buñuel, Federico Madrilen eta Parisen ikasi zuen, Luis Buñuel, Federico García Lorca, André Breton eta Pablo Picasso moduko García Lorca, André Breton eta Pablo Picasso moduko egileak ezagutu zituen. Surrealismoaren genio egileak ezagutu zituen. Surrealismoaren genio handienetarikoa izan zen. handienetarikoa izan zen.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

New York-en, “Fith Avenue”-n Dalik biltegi bat dekoratu zuen, baina bere baimen gabe, biltegiko jabeak aldaketak egin zituen. Hori dela eta, Dalik erakusleihoa apurtu zuen eta poliziek Dali atxilotu zuten. Epaileak aske utzi zuen. Izan ere, epaileak egile-eskubideak defendatzen zegoela hartu zuen irizpide. Oso estrabagantea izan zen eta atentzioa deitzea gustoko zuen. Izaera oso bitxia izan zuen. Bere margolanetarako musa eta bikotea Gala izan zen.

Page 72: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Haren obrakHaren obrak

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 73: 4.dbh Nazioak eta inperioak

ArkitekturanArkitekturan

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Hauek dira Salvador Dalíren obrari eskainitako museoak. Bat Floridan dago, eta, bestea, Figuerasen (Girona) dago.

Page 74: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Floridako Museoa.Floridako Museoa.

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 75: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Estibaliz Fernández & Laura Pedrón

Page 76: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Arantza CooteAitziber LarreaAndrea Toca

Page 77: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Arkitekturan eta dekorazioan nabarmendu zen, eta sortu eta handik oso Arkitekturan eta dekorazioan nabarmendu zen, eta sortu eta handik oso

denbora gutxira zabaldu zen hainbat herritara hitzaldi, erakusketa eta, denbora gutxira zabaldu zen hainbat herritara hitzaldi, erakusketa eta,

batez ere, munduan zehar argitaratzen ziren hainbat aldizkariren batez ere, munduan zehar argitaratzen ziren hainbat aldizkariren

bitartez. bitartez.

Industrializazioak ekonomiaren oparotasuna eta burgesiaren Industrializazioak ekonomiaren oparotasuna eta burgesiaren

nagusitasuna ekarri zuen, eta hari esker ezagutu ziren munduan zehar nagusitasuna ekarri zuen, eta hari esker ezagutu ziren munduan zehar

berrikuntza tekniko eta esperientzia artistiko berriak. Horrela lortu zen berrikuntza tekniko eta esperientzia artistiko berriak. Horrela lortu zen

oinarrian bateratua izango zen estilo berri bat sortzea; arte berriaren oinarrian bateratua izango zen estilo berri bat sortzea; arte berriaren

xedea, beraz, estilo bateratu bat finkatzea zen, nahiz eta herrialde xedea, beraz, estilo bateratu bat finkatzea zen, nahiz eta herrialde

bakoitzean ezaugarri bereziak hartu zituen.bakoitzean ezaugarri bereziak hartu zituen.

Page 78: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Art Nouveau Art Nouveau (frantsesez (frantsesez Arte berriaArte berria) XIX. mendearen amaieran eta ) XIX. mendearen amaieran eta

XX. mendearen hasieran Europan eta Ipar Amerikan garatu zen XX. mendearen hasieran Europan eta Ipar Amerikan garatu zen

arte, arkitektura eta diseinu mugimendua da. Arkitekturan eta arte, arkitektura eta diseinu mugimendua da. Arkitekturan eta

dekorazioan nabarmendu zen. dekorazioan nabarmendu zen.

Estetika berri bat sortu zuen, naturan oinarritzen den inspirazioa eta Estetika berri bat sortu zuen, naturan oinarritzen den inspirazioa eta

Industria Iraultzetik eratortzen diren berrikuntzak uztartuz. Industria Iraultzetik eratortzen diren berrikuntzak uztartuz.

Page 79: 4.dbh Nazioak eta inperioak

IngalaterranIngalaterran hasi ziren finkatzen, hura izan baitzen industrializazioaren hasi ziren finkatzen, hura izan baitzen industrializazioaren

kontrako erreakzioa lehenengo zabaldu zen herrialdea. Joera kontrako erreakzioa lehenengo zabaldu zen herrialdea. Joera

modernistan bereziki azpimarratzekoa izan zen modernistan bereziki azpimarratzekoa izan zen WilliamWilliam MorrisMorrise e

(1834-1896). Bere garaiko artelanen itsuskeria eta ustelkeria salatu (1834-1896). Bere garaiko artelanen itsuskeria eta ustelkeria salatu

zuen. Hirien bilakaera neurrigabeari eta makinari leporatu zion zuen. Hirien bilakaera neurrigabeari eta makinari leporatu zion

horren guztiaren errua. Lan banaketa kritikatu zuen, langilea horren guztiaren errua. Lan banaketa kritikatu zuen, langilea

automata soil bihurtzen omen zuelako banaketa horrek, eta Erdi automata soil bihurtzen omen zuelako banaketa horrek, eta Erdi

Aroko eredura itzultzeko beharra aldarrikatu zuen artea eta, aldi Aroko eredura itzultzeko beharra aldarrikatu zuen artea eta, aldi

berean, gizartea eraberritzeko bide gisa. Adb: Etxe gorria.berean, gizartea eraberritzeko bide gisa. Adb: Etxe gorria.

Page 80: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Belgikan Belgikan Victor Horta. Aipagarriak ditu Tassel etxea, Victor Horta. Aipagarriak ditu Tassel etxea, Solvay etxea eta, batez ere, Belgikako alderdi sozialistaren Solvay etxea eta, batez ere, Belgikako alderdi sozialistaren Herriko etxea. Horta arkitektoaz gainera, Van de Velde Herriko etxea. Horta arkitektoaz gainera, Van de Velde nabarmendu zen, teorialari eta artista gisa. Eztabaida latzak nabarmendu zen, teorialari eta artista gisa. Eztabaida latzak sortu zituen bere teoriekin, ez bakarrik Belgikan, baita sortu zituen bere teoriekin, ez bakarrik Belgikan, baita Alemanian ere, han jardun baitzuen 1899az gero. Bere Alemanian ere, han jardun baitzuen 1899az gero. Bere teoriak praktikara eraman eta tapiz, altzari, bitxi zein teoriak praktikara eraman eta tapiz, altzari, bitxi zein dekorazio bikainak osatu zituen.dekorazio bikainak osatu zituen.

Page 81: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Alemanian Alemanian artista gazteen belaunaldi bat sortu artista gazteen belaunaldi bat sortu

zen, Eckmann eta Obrist. Obreei dagokienez, zen, Eckmann eta Obrist. Obreei dagokienez,

bereziki aipagarria izan zen A. Endellek bereziki aipagarria izan zen A. Endellek

Munichen sorturiko Munichen sorturiko ElviraElvira argazki estudioa; izan argazki estudioa; izan

ere, estudio haren fatxadan oskol asimetriko ere, estudio haren fatxadan oskol asimetriko

erraldoi bat dago apaingarri moduan jarria, eta erraldoi bat dago apaingarri moduan jarria, eta

obra hori hartzen da obra hori hartzen da Art NouveauArt Nouveauaren aren

maisulantzat.maisulantzat.

Page 82: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Austriako Austriako Art NouveauArt Nouveauaren aitzindariak aren aitzindariak Ver SacrumVer Sacrum taldearen inguruan taldearen inguruan

bildu ziren, 1897an. Modernista austriar nagusietan aipagarriak dira bildu ziren, 1897an. Modernista austriar nagusietan aipagarriak dira Gustav Gustav

Klimt* Klimt* margolariaz gainera, Olbrich (Sezesioko jauregia; 1898, Viena), margolariaz gainera, Olbrich (Sezesioko jauregia; 1898, Viena),

Hoffmann (Stoclet jauregia; 1905- 1911, Brusel) eta Wagner (1841-1918) Hoffmann (Stoclet jauregia; 1905- 1911, Brusel) eta Wagner (1841-1918)

arkitektoak. arkitektoak.

**Gustav KlimtGustav Klimt margolari sinbolista austriarra eta Vienako Art Nouveau edo margolari sinbolista austriarra eta Vienako Art Nouveau edo

Sezession estiloko kide garrantzitsuenetarikoa izan zen. Bere lan Sezession estiloko kide garrantzitsuenetarikoa izan zen. Bere lan

garrantzitsuenenak artean margolanak, horma-irudiak eta beste motako arte garrantzitsuenenak artean margolanak, horma-irudiak eta beste motako arte

lan asko aurki ditzakegu. Gehien maite eta jorratu zuen gaia, emakumearen lan asko aurki ditzakegu. Gehien maite eta jorratu zuen gaia, emakumearen

gorputza izan zen; beti ere erotismo handiarekin.gorputza izan zen; beti ere erotismo handiarekin.

Page 83: 4.dbh Nazioak eta inperioak

FrantzianFrantzian hainbat jarraitzaile izan zituen Art Nouveauk, batez ere hainbat jarraitzaile izan zituen Art Nouveauk, batez ere arte aplikatuen alorrean. Kontuan hartu beharrekoak dira Galle, arte aplikatuen alorrean. Kontuan hartu beharrekoak dira Galle, beiragintzan, Delaherche, zeramikan, de Feure eta Gaillard beiragintzan, Delaherche, zeramikan, de Feure eta Gaillard altzarigintzan. Arkitekturan Guimard izan zen artista handiena, altzarigintzan. Arkitekturan Guimard izan zen artista handiena, besteak beste, Parisko metroko geltokiak egin zituena (1899-1900). besteak beste, Parisko metroko geltokiak egin zituena (1899-1900). Obra horietan burdina eta beira agertzen dira elkarri loturik. Burdina Obra horietan burdina eta beira agertzen dira elkarri loturik. Burdina bihurriturik agertzen da, eta teknologiaren eta artearen, bihurriturik agertzen da, eta teknologiaren eta artearen, abstrakzioaren eta izadiaren arteko halako batasun bat abstrakzioaren eta izadiaren arteko halako batasun bat nabarmentzen da, Art Nouveauari zegokion bezala.nabarmentzen da, Art Nouveauari zegokion bezala.

Page 84: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Espainia Espainia Katalunia izan zen Art Nouveauak jarraitzaile gehien izan zuen lurraldea, Katalunia izan zen Art Nouveauak jarraitzaile gehien izan zuen lurraldea,

hura baitzen garai hartan Europako joera berrien aurrean jarrera irekiena zuena. hura baitzen garai hartan Europako joera berrien aurrean jarrera irekiena zuena.

Arkitektura modernistaren erakusgarri bikainak osatu ziren han Domenech i Montaner Arkitektura modernistaren erakusgarri bikainak osatu ziren han Domenech i Montaner

(Castell dels Tres Dragons, 1888) eta Puig i Cadalfachen (Casa de les Punres, 1903-(Castell dels Tres Dragons, 1888) eta Puig i Cadalfachen (Casa de les Punres, 1903-

1905).1905).

Batez ere Antoni Gaudi nabarmendu zen.Batez ere Antoni Gaudi nabarmendu zen.

Page 85: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Antoni Gaudí i Cornet arkitekto kataluniarra zen, Art Nouveau edo modernisme estiloko Antoni Gaudí i Cornet arkitekto kataluniarra zen, Art Nouveau edo modernisme estiloko

arkitektura organiko eta ikusgarria eraiki zuelako mundu zabalean ezaguna.arkitektura organiko eta ikusgarria eraiki zuelako mundu zabalean ezaguna.

Gaudiren lehen lanak XIX. mende amaierako estilo neo-gotikoa eta eraikuntza sistema Gaudiren lehen lanak XIX. mende amaierako estilo neo-gotikoa eta eraikuntza sistema

erabili zituen, baina goiz hasi zen estilo eskultoriko berezia sortzen, batez ere Viollet le Duc erabili zituen, baina goiz hasi zen estilo eskultoriko berezia sortzen, batez ere Viollet le Duc

frantziar arkitektoaren eraginpean. Hala ere, maisua laster aurreratu eta itxura berritzaileak frantziar arkitektoaren eraginpean. Hala ere, maisua laster aurreratu eta itxura berritzaileak

hasi zen burutzen: organikoak, irregularrak eta fantastikoak.hasi zen burutzen: organikoak, irregularrak eta fantastikoak.

Eraikuntza sistema berritzaileak erabili zituen, hala nola, arku parabolikoa, uraren Eraikuntza sistema berritzaileak erabili zituen, hala nola, arku parabolikoa, uraren

isurgarritasunean eta izadiaren itxuran oinarritutakoak.isurgarritasunean eta izadiaren itxuran oinarritutakoak.

Oso erlijiosoa zen. Beti izan zien beldur gero eta gehiago agertzen ziren “teknologia Oso erlijiosoa zen. Beti izan zien beldur gero eta gehiago agertzen ziren “teknologia

berriei”. Horregatik hain da ironia tranbia batek harrapatuta hiltzea. berriei”. Horregatik hain da ironia tranbia batek harrapatuta hiltzea.

Page 86: 4.dbh Nazioak eta inperioak

BartzelonaBartzelonaVicens Etxea (Vicens Etxea (Casa VicensCasa Vicens))Güell esparrua (Güell esparrua (Finca GüellFinca Güell))Güell jauregia (Güell jauregia (Palau GüellPalau Güell))TeresianesTeresianes ikastetxea ikastetxea Güell Koloniako kripta (Santa Coloma de Cervelló)Güell Koloniako kripta (Santa Coloma de Cervelló)Calvet Etxea (Calvet Etxea (Casa CalvetCasa Calvet)) Batlló Etxea (Batlló Etxea (Casa BatllóCasa Batlló))Milà Etxea (Milà Etxea (Casa MilàCasa Milà edo edo La PedreraLa Pedrera))Güell parkeaGüell parkeaFamilia Sakratuaren Tenplua (Familia Sakratuaren Tenplua (Temple Expiatori de la Sagrada FamíliaTemple Expiatori de la Sagrada Família), amaitu barik dagoena.), amaitu barik dagoena.BellesguardBellesguardFamilia Sakratuaren Eskolak (Familia Sakratuaren Eskolak (Escoles de la Sagrada Família)Escoles de la Sagrada Família)AstorgaAstorga Astorgako Gotzain-Jauregia (Astorgako Gotzain-Jauregia (Palacio Episcopal de AstorgaPalacio Episcopal de Astorga))MataróMataróMataroko Langile-Kooperatiba (Mataroko Langile-Kooperatiba (Cooperativa Obrera MataronenseCooperativa Obrera Mataronense))Santa Coloma de CervellóSanta Coloma de CervellóGüell Koloniako Kripta (Güell Koloniako Kripta (Cripta de la Colònia GüellCripta de la Colònia Güell))SitgesSitges Garrafeko Güell Upeltegia (Garrafeko Güell Upeltegia (Celler Güell del GarrafCeller Güell del Garraf))Comillas (Kantabria)Comillas (Kantabria)El Capricho jauregiaEl Capricho jauregiaLeónLeónBotines Etxea (Casa Botines)Botines Etxea (Casa Botines)

Page 87: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Bartzelonako monumentu ezagunenetarikoa eta hiriko ikur nagusia da, Bartzelonako monumentu ezagunenetarikoa eta hiriko ikur nagusia da,

modernisme kataluniarraren adibide ederra izanik. Eixampleko barrutian modernisme kataluniarraren adibide ederra izanik. Eixampleko barrutian

kokatuta dago, izen bereko Sagrada Família auzoan.kokatuta dago, izen bereko Sagrada Família auzoan.

Sagrada familiako tenplua tenplo expiatorioa 1882ko martxoaren 19an Sagrada familiako tenplua tenplo expiatorioa 1882ko martxoaren 19an

eraikitzen hasi zen monumentua. 1883ko azken erdialdetik aurrera Gaudík eraikitzen hasi zen monumentua. 1883ko azken erdialdetik aurrera Gaudík

hartu zuen obren kargua hil zenera arte. Handik aurrera elizak obretan hartu zuen obren kargua hil zenera arte. Handik aurrera elizak obretan

jarraitzen du arkitekto askoren eskutik pasatuz. jarraitzen du arkitekto askoren eskutik pasatuz.

"Kataluniako zazpi mirariak" direlakoen artean dago, eta 2005ean UNESCOk "Kataluniako zazpi mirariak" direlakoen artean dago, eta 2005ean UNESCOk

izendatu zuen Gizateriaren Ondare.izendatu zuen Gizateriaren Ondare.

Bi ate desberdin ditu, atzekoa “infernukoa” eta aurrekoa “paradisukoa”.Bi ate desberdin ditu, atzekoa “infernukoa” eta aurrekoa “paradisukoa”.

Page 88: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Bartzelonako iparraldean kokatutako parkea da. Parke honen berezitasunik aipagarriena Bartzelonako iparraldean kokatutako parkea da. Parke honen berezitasunik aipagarriena bere elementu arkitektoniko koloretsuak eta ausartak dira. Antoni Gaudí arkitekto katalanak bere elementu arkitektoniko koloretsuak eta ausartak dira. Antoni Gaudí arkitekto katalanak eraiki zuen. 1900 eta 1914 urteen artean eraikitakoa, 1926.urtean inauguratu zen parke eraiki zuen. 1900 eta 1914 urteen artean eraikitakoa, 1926.urtean inauguratu zen parke publiko gisa.publiko gisa.

Aitzinean etxebizitza batzuk izan ziren. Aitzinean etxebizitza batzuk izan ziren. Antoni Gaudik kontuan hartu zituen lorategi-hiri ingelesak hasierako Parc Güell horren Antoni Gaudik kontuan hartu zituen lorategi-hiri ingelesak hasierako Parc Güell horren

zirriborroak egiteko. Natura eta parkea batera uztartzea zen Gaudíren helburu zirriborroak egiteko. Natura eta parkea batera uztartzea zen Gaudíren helburu nagusienetakoa. Horren erakusgarri dira, esaterako, harriz eraikitako zutabeak, baita enbor, nagusienetakoa. Horren erakusgarri dira, esaterako, harriz eraikitako zutabeak, baita enbor, estalaktita eta kobazulo itxurako zutabeak ere. Angelu zuzenak ez dira inon ere azaltzen.estalaktita eta kobazulo itxurako zutabeak ere. Angelu zuzenak ez dira inon ere azaltzen.

Parkearen izena, Eusebi Güell-en ohorean izan zen. Familia burges baten senide Parkearen izena, Eusebi Güell-en ohorean izan zen. Familia burges baten senide garrantzitsuena. Gaudiren lagun ona izanik, obra asko enkargatu zizkion. Güell jauregia, garrantzitsuena. Gaudiren lagun ona izanik, obra asko enkargatu zizkion. Güell jauregia, Güell bodegak, Güell pabeiloilak eta Güell familiaren kripta.Güell bodegak, Güell pabeiloilak eta Güell familiaren kripta.

Page 89: 4.dbh Nazioak eta inperioak

Antonio Gaudi. La pedrera, Barcelona. Olbrich. Sezesioko jauregia, Antonio Gaudi. La pedrera, Barcelona. Olbrich. Sezesioko jauregia, Vienna.Vienna.

Antonio Gaudi.Antonio Gaudi. Garrafeko Güell Upeltegia Antonio Gaudi. Familia Garrafeko Güell Upeltegia Antonio Gaudi. Familia Sakratuaren Sakratuaren Eskolak Eskolak