44. Resistivity logs and Inddddddd ddddความต้�านทานไฟฟ�า (electrical resistivit

y) ของว�ต้ถุ�เป็�นความสามารถุในการต้�านทานการไหลของกระแสไฟฟ�าผ่�านว�ต้ถุ�น� นๆ ชั้� นห#นซึ่%&งเป็�นแหล�งก�กเก'บน) าม�นจะไม�สามารถุน)าไฟฟ�าได้� เน,&องจากท� งเม'ด้ต้ะกอนและสารไฮโด้รคาร/บอนไม�น)าไฟฟ�า กระแสไฟฟ�าจะไหลผ่�านชั้� นห#นได้�ก'ต้�อเม,&อม0น) าท0&ม0สารละลายอย2�ในชั้�องว�างของเน, อห#น

ความเข�มข�นของสารละลายเป็�นต้�วก)าหนด้ความสามารถุในการต้�านทานการไหลของ

กระแสไฟฟ�า โด้ยท0&สารละลายท0&ม0ความเข�มข�นมากจะม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าต้)&าหร,อ

น)าไฟฟ�าได้�ด้0 ในชั้� นห#นท0&ม0ความพร�นส2งท0&อ#&มต้�วด้�วยน) าจะม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�า

ต้)&า ด้�งน� นการว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าจ%งเป็�นว#ธี0การหน%&งในการศึ%กษาถุ%งค�าความ

อ#&มต้�วด้�วยน) าของชั้� นห#น

ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#น สามารถุว�ด้ได้�จากการเป็ล0&ยนแป็ลงค�ากระแสไฟฟ�า

(current variations) โด้ยใชั้�เคร,&องม,อ electrical devices หร,อ ว�ด้จากค�าการ

เป็ล0&ยนแป็ลงค�ากระแสไฟฟ�าเหน0&ยวน)า (induced current variation) โด้ยใชั้�

เคร,&องม,อ induction devices

441. . Formation factor anddddddddd

ร2ป็ร�างและขนาด้ของเม'ด้ต้ะกอน การค�ด้ขนาด้ การเชั้,&อมป็ระสาน ม0ความส)าค�ญอย�างมาก

ก�บการก)าหนด้ค�าความพร�นและการกระจาย ต้�วของความพร�น ส�มป็ระส#ทธี#8ความซึ่%มได้� ความอ#&มต้�วด้�วยน) า

ส)าหร�บ clean formation ส�ด้ส�วนระหว�างค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นท0&อ#&มต้�วด้�วยน) า 100 % (R

0 ) ก�บค�าความ

ต้�านทานไฟฟ�าของน) าท0&อย2�ในชั้�องว�างท� งหมด้ของชั้� นห#นน� น (Rw ) อ�ต้ราส�วนน0 เร0ยกว�า formation factor (F) ซึ่%&งค)านวณได้�จากสมการ

wR

RF 0

ในชั้� นห#นท0&ม0ค�าความพร�นส2ง ค�าความต้�านทานไฟฟ�า 0R จะม0ค�าลด้ลง ซึ่%&งม0ผ่ลให�ค�า formation factor ม0ค�าลด้ลงด้�วย ด้�งน� นค�า formation factor เป็�นส�ด้ส�วนผ่กผ่�นก�บค�าความพร�น สมการของ Archie แสด้งให�เห'นถุ%งความส�มพ�นธี/ระหว�าง formation factor (F)และ ความพร�น ( ), ด้�งน0

m

aF

เม,&อ a = ค�าคงท0& ระหว�าง - 06 20

ข% นก�บชั้น#ด้ของห#น m = cementation factor (หร,อ

tortuosity factor หร,อ porosity exponent) ม0ค�าระหว�าง - 10 30. .

ข% นก�บ ชั้น#ด้ของต้ะกอน ร2ป็ร�างของชั้�องว�างระหว�างเม'ด้ต้ะกอน ความพร�นและการกระจายต้�วของความพร�น การเชั้,&อมป็ระสาน และ การกด้ท�บ

m = 13. ส)าหร�บ unconsolidatedsandstones

= - 1415. . ส)าหร�บ very slightly cemented

= - 1517 ส)าหร�บ slightlycemented

=- 1819. ส)าหร�บ moderately

cemented = - 2022. . ส)าหร�บ highly

cemented

ส)าหร�บชั้� นห#นเน, อไม�แน�น (uncompacted formation) (Humble formula)

หร,อ

ส)าหร�บชั้� นห#นเน, อแน�น (compactedformation)

15.2

62.0

F

0.2

81.0

F

0.2

0.1

F

อย�างไรก'ด้0เคยม0ผ่2�เสนอความส�มพ�นธี/ระหว�างค�า a และ m ด้�งน0

ส)าหร�บ sands

ส)าหร�บ carbonate rocks

am log29.18.1

am log9.003.2

Formation factor โด้ยท�&วไป็ม0ค�าอย2�ระหว�าง 5ถุ%ง 500 ในชั้� นห#นทรายท0&ซึ่%มน) าได้�ด้0ม0ค�า F ป็ระมาณ 10 ส�วนชั้� นห#นป็2นท0&น) าซึ่%มผ่�านได้�ยากจะม0ค�า Fป็ระมาณ 300 ถุ%ง 400

442. . Water saturation

ค�าความอ#&มต้�ว (saturation ) ด้�วยของเหลวใด้ๆ ของชั้� นห#น เป็�นส�ด้ส�วนของชั้�องว�างท0&ม0ของเหลวน� นๆบรรจ�อย2�เท0ยบก�บชั้�องว�างท� งหมด้ท0&ม0อย2�ในเน, อห#น

เน,&องจากค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นม0ความส�มพ�นธี/ก�บค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) า (Sw) ของชั้� นห#นน� นๆด้�วย โด้ยท0& ค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) าเป็�นส�ด้ส�วนของชั้�องว�างท0&ม0น) าบรรจ�อย2� ส�วนท0&เหล,อ - (1 Sw)จ%งเป็�นส�ด้ส�วนของชั้�องว�างท0&ม0สารไฮโด้รคาร/บอนบรรจ�อย2� ส)าหร�บ clean fo

rmation ค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) า (Sw)ของชั้� นห#น ค)านวณจากสมการค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) าของ Archie ด้�งน0

n

t

n

t

ww R

R

R

FRS 0

เม,&อ n = saturation exponentม0ค�าอย2�ระหว�าง - 1222. . แต้�ใชั้�ค�า

ป็ระมาณ 20หร,อ =หร,อ =หร,อ =

เม,&อ k = ค�าส�มป็ระส#ทธี#8ความซึ่%มได้� (millidarcies)

P = ค�าความเค'ม (thousandsppm)

kRw log325.0log515.0904.0

wRlog519.0347.1

Plog442.0095.1

ในส�วนของ flushed zone ค)านวณค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) า (mud filtrate, Sx

o) จากสมการ

เม,&อ Rmf = ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของ mud filtrate

Rxo = ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของ flushed zone

n

xo

mfxo R

FRS

พ#จารณาอ�ต้ราส�วนระหว�างค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) าใน virgin zone และ flushed zone เป็�นไป็ต้ามสมการ

2/1

/

/

wmf

txo

xo

w

RR

RR

S

S

สมการเหล�าน0 ม0ความเหมาะสมส)าหร�บการค)านวณค�าต้�างๆ ในชั้� นห#นท0&เป็�น clean formation ซึ่%&งม0การกระจายต้�วของความพร�นด้0 ในชั้� นห#นท0&ม0รอยแต้กหร,อร2 สมการเหล�าน0 ก'ย�งสามารถุใชั้�ได้�แต้�ความแม�นย)าอาจคลาด้เคล,&อนได้�บ�าง

443. . Sxo and ddddddddddd ddddddddddค�า Sxo ม0ความค)าค�ญมากในการบอกถุ%งป็ร#มาณของ

สารไฮโด้รคาร/บอนท0&สามารถุเคล,&อนท0&ได้� เน,&องจากว�าเม,&อ mud filtrate แทรกต้�วเข�าไป็ในชั้� นห#น ม�นจะเข�าไป็แทนท0&ท� งในส�วนท0&เป็�นน) าในชั้� นห#นและส�วนของสารไฮโด้รคาร/บอนท0&เคล,&อนท0&ได้� ค�า Sxo ม0ค�าเท�าก�บ (

-1 Srh ) เม,&อ Srh เป็�นส�ด้ส�วนของสารไฮโด้รคาร/บอนท0&เหล,ออย2� (residual hydrocarbon saturatio

n) ค�า Srh ข% นอย2�ก�บความหน,ด้ของสารไฮโด้รคาร/บอน โด้ยค�า Srh ม0ค�าเพ#&มข% นต้ามความหน,ด้ของสารไฮโด้รคาร/บอน

ในขณะเม,&อชั้� นห#นอย2�ในสภาพป็กต้# ย�งไม�เก#ด้การแทรกต้�วของ mud filtrate ส�ด้ส�วนของสารไฮโด้รคาร/บอนม0ค�าเท�าก�บ (1-Sw ) หล�งจากเก#ด้การแทรกต้�วของ mud filtrate ไป็แทนท0&ของเหลวในชั้� นห#น ส�ด้ส�วนของสารไฮโด้รคาร/บอนม0ค�าเท�าก�บ (1-Sxo ) ความแต้กต้�างของค�าท� งสองค,อป็ร#มาณสารไฮโด้รคาร/บอนท0&เคล,&อนท0&ได้�ซึ่%&งเท�าก�บ (Sxo-Sw ) เป็อร/เซึ่'นต้/ของสารไฮโด้รคาร/บอนท0&เคล,&อนท0&ได้�หาได้�จากสมการ

w

wxomoved S

SSOOIP

1

%

ค�าท0&ค)านวณได้�สามารถุน)าไป็ใชั้�ในการก)าหนด้ความสามารถุในการให�สารไฮโด้รคาร/บอนของชั้� นห#น

444. . Resistivity of clays

แร�ด้#นซึ่%&งเป็�นส�วนป็ระกอบหล�กของห#นด้#นด้าน และย�ง อาจแทรกอย2�ต้ามชั้�องว�างระหว�างเม'ด้ต้ะกอน ท)าให�ค�า

ความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นเป็ล0&ยนแป็ลงได้� การเป็ล0&ยนแป็ลงค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นท0&ม0แร�ด้#นแทรกอย2�หร,อค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� น

ห#นด้#นด้านท0&ม0ค�าต้)&าเน,&องจากว�า แร�ด้#นสามารถุน)า ไฟฟ�าได้� ความสามารถุในการน)าไฟฟ�าของแร�ด้#นจะข% น

ก�บชั้น#ด้ของแร�ด้#น และพ, นท0&ผ่#วของแร�ด้#น การน)า ไฟฟ�าของแร�ด้#นเก#ด้ได้� 2 ล�กษณะ ค,อ การน)าไฟฟ�า

เน,&องจากน) าท0&อย2�ในโครงสร�างของแร�ด้#นและ โครงสร�างของแร�ด้#นเอง

โครงสร�างของแร�ด้#นเป็�นชั้� นของ silicate ซึ่%&งม0ผ่#วเป็�นป็ระจ�ลบ ท)าให�ป็ระจ�บวกของอ#ออนต้�างๆมาล�อมรอบและจ�บต้�วก�บโมเลก�ลของน) าท0&ล�อมรอบ Na+ อ0กชั้� นหน%&ง น) าท0&ล�อมรอบแร�ด้#นเหล�าน0 เร0ยกว�า bound water

445. . Resistivity devices

การว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นเป็�นข�อม2ลพ, นฐานส)าหร�บการป็ระเม#นศึ�กยภาพของชั้� นห#นส)าหร�บ

การเป็�นแหล�งก�กเก'บป็>โต้รเล0ยม หล�กการง�ายๆส)าหร�บเคร,&องม,อค,อการส�งกระแสไฟฟ�าเข�าไป็ในชั้� น

ห#น และว�ด้การต้อบสนองของชั้� นห#นท0&ม0ต้�อกระแส ไฟฟ�าท0&ส�งเข�าไป็ โด้ยใชั้�ต้�วร�บส�ญญาณไฟฟ�าซึ่%&งม0ค�า

ระยะห�างระหว�างต้�วส�งกระแสไฟฟ�าก�บต้�วร�บ ส�ญญาณไฟฟ�าท0&คงท0&ค�าหน%&ง ค�าระยะห�างระหว�างต้�ว

ส�งกระแสไฟฟ�าก�บต้�วร�บส�ญญาณไฟฟ�าจะเป็�นต้�วก)าหนด้ความล%กท0&เคร,&องม,อจะสามารถุว�ด้เข�าไป็ในชั้� น

ห#นได้�

Resistivity devices เป็�นเคร,&องม,อชั้น#ด้แรกท0&ถุ2กน)ามาใชั้�ในการส)ารวจหย�&งธีรณ0ในหล�มเจาะ โด้ยออกแบบให�สามารถุว�ด้ค�าความผ่#ด้ป็กต้#ของความต้�านทานไฟฟ�าใต้�ผ่#วด้#นท0&สอด้คล�องก�บล�กษณะโครงสร�างทางธีรณ0ว#ทยาหร,อบร#เวณท0&ม0การสะสมต้�วของส#นแรโลหะ ในส�วนของการน)ามาใชั้�ในการส)ารวจหย�&งธีรณ0ในหล�มเจาะในป็?จจ�บ�น เคร,&องม,อถุ2กออกแบบให�สามารถุท)างานได้�เฉพาะในหล�มเจาะท0&ม0น) าโคลนแบบ conductive mud (salt mud) เท�าน� น ส�วนหล�มเจาะท0&ม0น) าโคลนแบบ -non

- conductive mud (oil based mud และ fr- eshwater based mud) ใชั้�ไม�ได้�

- 4451. . . Non focuseddddd-ddddddd dddddเคร,&องม,อน0 ใชั้�ส)าหร�บว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�า

ของชั้� นห#น R t ในบร#เวณ virgin zoneเคร,&องม,อถุ2กออกแบบโด้ยใชั้�หล�กการง�ายๆ ป็ระกอบด้�วย ข� วกระแสไฟฟ�า 2 ข� วส)าหร�บใชั้�ส�งกระแสไฟฟ�าท0&ม0ความเข�มคงท0&เข�าไป็ในชั้� นห#น เป็�นผ่ลให�เก#ด้ความต้�างศึ�กย/ไฟฟ�าข% น ซึ่%&งสามารถุว�ด้ค�าความต้�างศึ�กย/ไฟฟ�าน0 ได้�โด้ยใชั้�ข� วศึ�กย/ไฟฟ�า 2 ข� ว น)าค�าท0&ว�ด้ได้�ไป็ค)านวณหาค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#น

ป็?จจ�ยท0&ม0ผ่ลกระทบต้�อค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นท0&ว�ด้ได้�เคร,&องม,อน0 ได้�แก� ความต้�านทานไฟฟ�าของน) าโคลน ความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นด้#นด้านในบร#เวณใกล�เค0ยง ขนาด้ของหล�มเจาะ ความหนาของชั้� นห#น ความล%กของ invasionzone

สภาพแวด้ล�อมท0&เหมาะสมท0&จะท)าให�เคร,&องม,อสามารถุอ�านค�า Rt ได้�ถุ2กต้�องควรจะเป็�นด้�งน0

1. ขนาด้ของเส�นผ่�าศึ2นย/กลางของหล�มเจาะควรจะน�อยกว�า 12”

2. ความหนาของชั้� นห#นควรจะมากกว�า 15’

3. ความล%กของ invasion zone ควรจะน�อยกว�า 40”

1. Normal configuration

Normal devices ป็ระกอบด้�วยข� วกระแสไฟฟ�า (current electrode) 2 ข� ว และ ข� วศึ�กย/ไฟฟ�า (potential electrode) 2 ข� ว ในข� วกระแสไฟฟ�าข� วหน%&ง (A) และข� วศึ�กย/ไฟฟ�าข� วหน%&ง (M) ต้#ด้ต้� งอย2�บนเคร,&องม,อท0&หย�อนลงไป็ในหล�มเจาะ ส�วนทางทฤษฎี0 ข� วท0&เหล,ออ0ก 2 ข� วจะอย2�บนผ่#วด้#น (B, N) แต้�ในทางป็ฏิ#บ�ต้# ข� วศึ�กย/ไฟฟ�าท� งสองข� ว (M, N) จะวางอย2�บนเคร,&องม,อเหน,อข� วกระแสไฟฟ�า (A) เน,&องจากความจ)าเป็�นท0&ต้�องการให�เก#ด้การเหน0&ยวน)าไฟฟ�าข% น

ระยะห�างระหว�างข� วกระแสไฟฟ�า (A) ก�บข� วศึ�กย/ไฟฟ�าต้�วท0&อย2�ใกล� (M) ม0ค�าเท�าก�บ 16 น# ว ส)าหร�บ short normal และ 64 น# ว ส)าหร�บ long normal ความต้�านทานไฟฟ�าของน) าโคลนและขนาด้ของหล�มเจาะ ม0ผ่ลอย�างมากก�บความสามารถุในการว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของ Normal devices

2. Lateral and inverseconfigurationLateral device ป็ระกอบด้�วยข� วกระแส

ไฟฟ�า 2 ข� ว และ ข� วศึ�กย/ไฟฟ�า 2 ข� วเชั้�นก�น แต้�การจ�ด้วางข� วไฟฟ�าแต้กต้�างก�น ในทางทฤษฎี0 ข� วกระแสไฟฟ�าหน%&งข� ว (A) และข� วศึ�กย/ไฟฟ�า 2 ข� ว (M, N) จะถุ2กต้#ด้ต้� งอย2�บนเคร,&องม,อ โด้ยให�ข� วกระแสไฟฟ�า (A) อย2�เหน,อข� วศึ�กย/ไฟฟ�าท� งสอง ส�วนข� วกระแสไฟฟ�าอ0กข� วหน%&ง (B) จะอย2�บนผ่#วด้#น

ในทางป็ฏิ#บ�ต้# ม0การสล�บต้)าแหน�งระหว�างข� วกระแสไฟฟ�าและข� วศึ�กย/ไฟฟ�า โด้ยเอาข� วกระแสไฟฟ�า 2 ข� ว ต้#ด้ต้� งไว�บนเคร,&องม,อและข� วศึ�กย/ไฟฟ�า 2 ข� วต้#ด้ต้� งไว�เหน,อข� วกระแสไฟฟ�า ก)าหนด้ให�ระยะห�างระหว�างจ�ด้ก%&งกลางของข� วกระแสไฟฟ�า (O) ก�บข� วศึ�กย/ไฟฟ�าต้�วใกล� (M) ม0ค�าเท�าก�บ 18

ฟ�ต้ 8น# ว

3. Rt from the log

ค�า Rt จาก log เป็�นการเป็ร0ยบเท0ยบค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นก�บค�าความต้�านทานไฟฟ�าของน) าโคลนและบร#เวณรอบๆชั้� นห#น ชั้� นห#นสามารถุแบ�งออกได้�เป็�น 3 กล��ม โด้ยอาศึ�ยค�าอ�ต้ราส�วนของ R

16/R m ด้�งน0

1 . R16

/Rm 10< : เป็�นชั้� นห#นท0&ม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าต้)&า เคร,&องม,อท0&เหมาะสมส)าหร�บการศึ%กษาค�า Rt ค,อ Short normal และ Long normal

2 10. < R16

/ m R 50 เป็�นชั้� นห#นท0&ม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าป็านกลาง

Long normal เหมาะส)าหร�บค�าอ�ต้ราส�วน R

16/Rm 20 แล

ะ Lateral log เหมาะส)าหร�บค�าอ�ต้ราส�วน R16

/Rm 20>

3. R16

/Rm 50> : เป็�นชั้� นห#นท0&ม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าส2ง Lateral logเหมาะส)าหร�บการหาค�า R t

-4452. . . Focused long spaci ng t ool s

เคร,&องม,อถุ2กออกแบบให�สามารถุบ�งค�บท#ศึทาง การเด้#นทางของกระแสไฟฟ�า ให�ไหลเข�าไป็ใน

ชั้� นห#นเป็�นบร#เวณแคบๆ ท)าให�สามารถุแก�ไขป็?ญหาท0&เก#ด้จากการรบกวนของกระแสไฟฟ�าจากชั้� นห#นบร#เวณใกล�เค0ยงเม,&อชั้� นห#นม0ความ

หนาน�อย และชั้�วยในการก)าหนด้ขอบเขต้ รอยต้�อของชั้� นห#นได้�ถุ2กต้�องแม�นย)ามากข% น

เคร,&องม,อป็ระเภทน0 เหมาะส)าหร�บการว�ด้ค�าในบร#เวณท0&ม0ค�า Rt/Rm ส2ง (salt mud และ/หร,อ highly resistive formations) หร,อ ม0ความแต้กต้�างของค�าความต้�านทานไฟฟ�าระหว�างชั้� นห#นส2ง (Rt/Rs หร,อ Rs/Rt ) นอกจากน� นย�งเหมาะส)าหร�บชั้� นห#นท0&ม0ความหนาน�อยถุ%งป็านกลาง ความสามารถุในการต้รวจสอบของเคร,&องม,อม0ท� งระด้�บล%ก ระด้�บป็านกลาง และ ระด้�บต้, น ท)าให�สามารถุว�ด้ได้�ท� งค�า Rt และ Rxo

1. Induction logs

Induction logs ออกแบบให�ใชั้�ว�ด้ค�าความน)าไฟฟ�าของชั้� นห#นในท0&ระยะล%กในบร#เวณ virgin zone โด้ยไม�ให�ม0ผ่ลกระทบจาก invasion zone เคร,&องม,อป็ระกอบด้�วยขด้ลวด้ 2 ชั้�ด้ เร0ยกว�า ขด้ลวด้ป็ล�อยกระแส (transmitter coil) และ ขด้ลวด้ร�บส�ญญาณ (receiving coil) ม0ระยะห�าง 40 น# ว

(6FF40) หร,อ 28 น# ว (6FF28) กระแสไฟฟ�าสล�บความถุ0&ส2ง (20 kHz) ถุ2กส�งไป็ย�งขด้ลวด้ป็ล�อยกระแส ท)าให�เก#ด้สนามแม�เหล'กป็ฐมภ2ม#ข% นม0ความเข�มของสนามแม�เหล'กท0&คงท0& ไป็เหน0&ยวน)าให�เก#ด้กระแสไฟฟ�าท�ต้#ยภ2ม#ข% นในชั้� นห#น

ความเข�มของกระแสไฟฟ�าท�ต้#ยภ2ม#ท0&เก#ด้ข% นเป็�นส�ด้ส�วนก�บค�าการน)าไฟฟ�าของชั้� นห#นและพ, นท0&หน�าต้�ด้ของชั้� นห#นท0&ถุ2กรบกวนด้�วยกระแสไฟฟ�าเหน0&ยว

น)า ค�าการน)าไฟฟ�าของชั้� นห#นก)าหนด้ได้�จาก ป็ร#มาณกระแสไฟฟ�าท0&สามารถุไหลได้�ในชั้� นห#น ชั้� น

ห#นท0&ม0ค�าการน)าไฟฟ�าส2งแสด้งว�าม0กระแสไฟฟ�า ท�ต้#ยภ2ม#เก#ด้ข% นในชั้� นห#นมาก และม0ค�าความ

ต้�านทานกระแสไฟฟ�าต้)&า กระแสไฟฟ�าท�ต้#ยภ2ม#น0 จะไป็เหน0&ยวน)าให�เก#ด้ส�ญญาณข% นในขด้ลวด้ร�บ

ส�ญญาณ ส�ญญาณท0&ร�บได้�จะถุ2กเป็ล0&ยนไป็เป็�นค�าการน)าไฟฟ�าและบ�นท%กเป็�นค�าการน)าไฟฟ�าป็รากฏิของชั้� นห#น

ส�วนความเข�มของส�ญญาณจะเป็�นส�ด้ส�วนก�บป็ร#มาณกระแสไฟฟ�าและค�า

การน)าไฟฟ�า ชั้� นห#นท0&ม0ค�าการน)าไฟฟ�า ต้)&าหร,อความต้�านทานไฟฟ�าส2ง

ส�ญญาณท0&ว�ด้ได้�อาจม0ค�าต้)&ามากจนใน บางคร� งไม�สามารถุว�ด้ได้� ซึ่%&งม�กพบ

เม,&อข� นห#นม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าท0& ป็ระมาณ 150 โอห/ม-เมต้ร

ข�อด้0อ�นหน%&งของ Induction tools ค,อ สามารถุว�ด้ได้�ท� งในหล�มเป็ล�าท0&ไม�ม0น) าโคลน หร,อหล�มท0&ม0น) าโคลนแบบ non-conductive mud (oil-based mud และ freshwater-based mud) ในกรณ0ท0&น) าโคลนเป็�นแบบ conductive mud (salt mud) ต้�องม0การแก�ค�าในกรณ0ท0&ต้�องการน)าค�าท0&ว�ด้ได้�มาค)านวณ

เน,&องจาก Induction logs ใชั้�ว�ด้ค�าการน)าไฟฟ�าของชั้� นห#น แทนท0&จะว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�า ด้�งน� น Induction logs จ%งเหมาะส)าหร�บชั้� นห#นท0&ม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าต้)&า เชั้�นชั้� นห#นทรายท0&ม0ความพร�นส2ง มากกว�าชั้� นห#นป็2นท0&ม0ความพร�นต้)&า นอกจากน� นสภาพท0&เหมาะสมท0&จะใชั้� Induction logs ค,อ

1. อ�ต้ราส�วนของ Rmf/Rw มากกว�า 3 2. ค�า Rt น�อยกว�า 150 โอห/ม-เมต้ร

3. ความหนาของชั้� นห#นมากกว�า 30 ฟ�ต้

2. Laterologs

Laterologs หร,อ Guard logs ถุ2กพ�ฒนาข% นเพ,&อใชั้�ในการว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นท0&การเจาะใชั้�น) าโคลนแบบ salt

mud ม0หล�กการค,อการบ�งค�บท#ศึทางของกระแสไฟฟ�าท0&ส�งจากข� วกระแสไฟฟ�าเข�าไป็ในชั้� นห#น ให�ม0ล�กษณะท0&ต้� งฉากก�บชั้� นห#น โด้ยก)าหนด้ให�ค�ากระแสม0ค�าคงท0&และว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�า

การบ�งค�บท#ศึทางของกระแสไฟฟ�าท0&ส�งจากข� วกระแสไฟฟ�าท)าได้�โด้ยการสร�างกระแสไฟฟ�าจากข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า (guard

electrode) ให�กระแสไฟฟ�าเก#ด้ข% นเฉพาะบร#เวณแคบๆ ความกว�างของบร#เวณน0 จะข% นอย2�ก�บระยะห�างและการจ�ด้วางข� วควบค�ม เป็�นการป็�องก�บผ่ลกระทบท0&เก#ด้จากหล�มเจาะและชั้� นห#นข�างเค0ยง

Laterologs เหมาะสมท0&จะใชั้�ในสภาพท0& 1. อ�ต้ราส�วนของ Rmf/Rw น�อยกว�า 3

2. เส�นผ่�าศึ2นย/กลางของหล�มเจาะน�อยกว�า 16 น# ว

3. ค�าความต้�านทานไฟฟ�าของชั้� นห#นมากกว�า 150 โอห/ม-เมต้ร 4. ความหนาของชั้� นห#นอาจม0ค�าน�อยกว�า 10 ฟ�ต้

- dd-d77

กระแสไฟฟ�าความเข�มคงท0&ถุ2กส�งออกมาจากข� วกระแสไฟฟ�า (A0

) ซึ่%&งอย2�ต้รงกลาง จะถุ2กควบค�มด้�วยข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า 2 ข� วท0&อย2�ด้�านนอกส�ด้ (A

1 , A2

) ซึ่%&งอย2�ห�างก�น 80 น# ว ข� วบ�งค�บความต้�างศึ�กย/ไฟฟ�า (monitor elec

2trode) ค2� (M1

-M2

, M1

-’ M2

’) ท0&อย2�ระหว�างข� วกระแสไฟฟ�าและข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า ซึ่%&งจะพยายามให�ความต้�างศึ�กย/ไฟฟ�าระหว�าง M

1-M1

’ และ M2

-M2

’ ม0ค�าเป็�นศึ2นย/ ท)าให�กระแสไฟฟ�าท0&ถุ2กส�งออกมาจากข� วกระแสไฟฟ�า A

0 เก#ด้เป็�นแถุบในแนวราบแทรกเข�าไป็ในชั้� นห#นได้�

ความกว�างของแถุบกระแสไฟฟ�าเท�าก�บระยะห�างจ�ด้ก%&งกลางระหว�าง ระหว�าง M

1-M1

’(O1

) และ M2

-M2

’ (O2

) โด้ยป็กต้#ม0ค�าเท�าก�บ 32 น# ว Laterolog 7 เหมาะส)าหร�บชั้� นห#นท0&ต้�านทานไฟฟ�า

- -3 3Laterolog , LL

กระแสไฟฟ�าความเข�มคงท0&ส�งออกมาจากข� วกระแสไฟฟ�า (A0

) ซึ่%&งอย2�ต้รงกลาง จะถุ2กบ�งค�บด้�วยข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า (bucking electrode) 2 ข� ว (A

1 , A2

) ม0ระยะห�าง 5 ฟ�ต้ ท0&ป็ระกอบอย2�ด้�านบนและด้�านล�างของข� วกระแสไฟฟ�า ท)าให�กระแสไฟฟ�าท0&ถุ2กส�งออกมาจากข� วกระแสไฟฟ�า A

0 เก#ด้เป็�นแถุบในแนวราบแทรกเข�าไป็ใน

ชั้� นห#น ความกว�างของแถุบกระแสไฟฟ�าถุ2กควบค�มด้�วยระยะห�างระหว�างข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า ป็กต้#ม0ค�าป็ระมาณ 12 น# ว :ซึ่%&งให�ค�าความละเอ0ยด้ในการว�ด้ด้0กว�า - 7LL R 3 เหมาะส)าหร�บชั้� นห#นท0&น)าไฟฟ�าได้�ด้0

- dd-d88

เคร,&องม,อถุ2กออกแบบไว�ส)าหร�บการว�ด้ค�าระยะต้, น ล�กษณะเหม,อนก�บ - 7Laterolog แต้�ระยะห�างระหว�างข� วม0ค�าน�อยกว�า ระยะห�างระหว�างข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า 2 ข� วท0&อย2�ด้�านนอกส�ด้ 1 2(A , A )น�อยกว�า 40 น# ว ความกว�างของแถุบกระแสไฟฟ�าป็ระมาณ 14 น# ว สามารถุให�รายละเอ0ยด้ในแนวด้#&งได้�ด้0กว�า - 3LL และ -R 7 แต้�ก'ได้�ร�บอ#ทธี#พลจาก หล�มเจาะและ RRRRRRR RRRR มากเชั้�นก�น

dddd ddddddddd dddddเคร,&องม,อออกแบบส)าหร�บว�ด้ค�าในชั้� นห#นท� งท0&ระยะล%ก

(Laterolog Deep-LLd) และระยะต้, น (Laterolog shallow-LLs) เคร,&องม,อป็ระกอบด้�วยข� วไฟฟ�า 9 ข� ว หล�กการท�&วไป็เชั้�นเด้0ยวก�บ Laterolog-7 แต้�ม0ข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�า 2 ค2� (A1 -A1 ’, A2 -A2 ’) อย2�ด้�านนอกส�ด้ ท)าให�สามารถุควบค�มท#ศึทางของกระแสไฟฟ�าได้�ด้0ข% น ในการว�ด้ค�าท� งท0&ระด้�บล%กและระด้�บต้, นน� น ใชั้�ข� วไฟฟ�าต้�างๆร�วมก�น ความกว�างของแถุบกระแสไฟฟ�าท0&ส�งเข�าไป็ในชั้� นห#นก'เท�าก�น ป็ระมาณ 2 ฟ�ต้ แต้�ต้�างก�นท0&ต้)าแหน�งโฟก�สของกระแส เพ,&อให�เก#ด้ความแต้กต้�างในด้�านความล%กท0&ต้�องการว�ด้

ในการว�ด้ค�าท0&ระด้�บล%กอาศึ�ยข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�าค2�ไกล (A2 -A2 ’) ซึ่%&งอย2�ห�างก�นป็ระมาณ 28 ฟ�ต้ เป็�นต้�วชั้�วยในการควบค�มท#ศึทางการไหลของกระแสไฟฟ�า ในขณะท0&การว�ด้ค�าท0&ระด้�บต้, นอาศึ�ยข� วบ�งค�บกระแสไฟฟ�าค2�ใกล� (A1 -A1 ’) เป็�นต้�วควบค�มการไหลของกระแส

3. Spherically focused logdddddเคร,&องม,อออกแบบให�ว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าระยะ

ต้, น , Rxo , แก�ไขป็?ญหาชั้� นห#นท0&ม0ค�าความต้�านทานไฟฟ�าส2ง และม0ความสามารถุในการว�ด้ค�าต้ามแนวด้#&งได้�ด้0 เคร,&องม,อป็ระกอบด้�วย ข� วกระแสไฟฟ�า 1ข� ว (A

0 ) อย2�ต้รงกลาง และข� วควบค�ม 4 ค2�

-(M0 M0

’, A1

-A1

’, M1

-M1

’, M2

-M2

’)ป็ระกบอย2� เพ,&อให�กระแสไฟฟ�าเก#ด้ล�กษณะเป็�นทรงกลมรอบข� วกระแสไฟฟ�า

-4453. . . Non focused mi cr ot ool s

dddddddd dddd1

ว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าท0&ระยะล%ก 2 ระยะ เพ,&อใชั้�ในการก)าหนด้ต้)าแหน�งของชั้� นห#นน) าซึ่%มผ่�านได้� เคร,&องม,อป็ระกอบด้�วยข� วไฟฟ�า

3 ข� ว วางเป็�นเส�นต้รงบน oil-filled rubber pad ม0แขนไฮโด้รล#คส/ด้�นให� pad ส�มผ่�สก�บผ่น�งหล�มเจาะ ระยะห�างระหว�างข� วไฟฟ�าแต้�ละข� วเท�าก�บ 1 น# ว

หล�กการท�&วไป็เหม,อน normal devices ม0ข� วกระแสไฟฟ�า 1 ข� ว (A

0 ) อย2�ด้�าน

ล�างส�ด้ และข� วศึ�กย/ไฟฟ�าอ0ก 2 ข� ว (M1 , M2

) วางอย2�ด้�านบน Microlog สามารถุท)างานได้�เป็�น 2 ล�กษณะค,อ 2-in. micronormal (R2” ) และ 1-in. microinverse (R1” x 1” ) สามารถุว�ด้ค�าความต้�านทานของชั้� นห#นท0&ม0ความหนาน�อยได้�ด้0

เน,&องจากเคร,&องม,อส�มผ่�สก�บผ่น�งของหล�มเจาะ ด้�งน� นผ่ลกระทบจากความต้�านทานไฟฟ�าของน) าโคลนจ%งไม�ม0ผ่ลก�บเคร,&องม,อ แต้�อาจม0ผ่ลกระทบจาก mud cakeเน,&องจากเคร,&องม,อว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าท0&ระยะต้, น และอาจม0ผ่ลกระทบเน,&องจากความขร�ขระของผ่ล�งหล�มเจาะท0&ท)าให�เคร,&องม,อไม�ส�มผ่�สก�บผ่น�งของหล�มเจาะ

Micrologs เหมาะสมท0&จะใชั้�ในสภาพท0& 1. อ�ต้ราส�วนของ Rxo/Rmc น�อยกว�า

15

2. ความล%กของ invasion zoneมากกว�า 4 น# ว

3. ความหนาของ mud cake น�อยกว�า 05. น# ว

4454. . . Focused mi cr ot ool s

( Mi cr or esi st i vi t y devi ceddว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าใน flushed zone, Rxo

และใชั้�ในการก)าหนด้ต้)าแหน�งของชั้� นห#นน) าซึ่%มผ่�านได้� ม0ความละเอ0ยด้ในการว�ด้ค�าในแนวด้#&งส2งมากกว�าเคร,&องม,อ resistivity อ,&นๆ เน,&องจากว�า flushed zone ม0ความล%กไม�มากน�ก ด้�งน� น Microresistivity devices จ%งถุ2กจ)าก�ด้ให�ว�ด้ค�าความต้�านทานไฟฟ�าเฉพาะบร#เวณระยะต้, นๆ เท�าน� น และต้�องไม�ม0ผ่ลกระทบมาจากค�า Rt หร,อ

ในกรณ0ท0& invasion zone ล%กมาก เคร,&องม,อต้�องสามารถุอ�านค�า Rxo โด้ยไม�ม0ผ่ลกระทบจากค�า Rmc ข� วไฟฟ�าต้�างๆต้#ด้ต้� งบน pad ม0แขนไฮโด้รล#คเป็�นต้�วด้�นให� pad ส�มผ่�สก�บผ่น�งของหล�มเจาะ

Microresistivity devices ย�งสามารถุใชั้�ป็ระโยชั้น/ได้�อ0กหลายล�กษณะเชั้�น

1. หาความส�มพ�นธี/ระหว�างหล�มเจาะ 2 . หาค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) าใน flushed zone,

Sxo

3 . หาค�าความอ#&มต้�วด้�วยน) าม�นคงค�าง (residual oil)

4 . หาความสามารถุในการเคล,&อนต้�วของสารไฮโด้รคาร/บอน (hydrocarbon movability) 5. หาความหนาแน�นของสารไฮโด้รคาร/บอน 6. หาความล%กของ invasion zone

1. Microlaterolog (MLL) ใชั้�ส)าหร�บว�ด้ค�า Rxo ในบร#เวณท0&ม0อ�ต้ราส�วน

Rxo/Rmc ส2ง หล�กการของเคร,&องม,อโด้ยท�&วไป็เชั้�นเด้0ยวก�บ - 7LL แต้�ใชั้�ข� วไฟฟ�าเพ0ยง 4 ข� ว ต้#ด้ต้� งอย2�บน - oil filled rubber pad ข� วกระแสไฟฟ�าข� วหน%&ง (A

0 ) ต้#ด้ต้� งอย2�ต้รงกลาง

ล�อมรอบด้�วยข� วควบค�ม 3 ข� ว (M1

, M2

, A

1 ) ท0&วางเป็�นวงกลมล�อมรอบข� วกระแสไฟฟ�า

เคร,&องม,อถุ2กด้�นให�ต้#ด้ก�บผ่น�งบ�อ

ขณะท)าการว�ด้ค�ากระแสไฟฟ�าถุ2กส�งออกจาก ข� วกระแสไฟฟ�า A0 ในขณะเด้0ยวก�บท0&ข� ว

ควบค�ม A1 ก'ป็ล�อยกระแสไฟฟ�าไป็ท)าให� ความต้�างศึ�กย/ระหว�างข� ว M1 และ M2 ม0

ค�าเท�าก�บศึ2นย/ กระแสไฟฟ�าท0&ป็ล�อยออก จากข� วกระแสไฟฟ�า A0 จะถุ2กบ0บให�ไหล

เข�าไป็ในชั้� นห#น

2.Mi cr opr oxi mi t y l ogdddd หล�กการของเคร,&องม,อโด้ยท�&วไป็เชั้�นเด้0ยวก�บ

- LL 3 แต้�ใชั้�ข� วไฟฟ�าแบบส0&เหล0&ยมต้#ด้ต้� งอย2�บน solid rubber pad ความหนาของ m

ud cake ควรม0ค�าน�อยกว�า 075 น# ว เคร,&องม,อถุ2กด้�นให�ต้#ด้ก�บผ่น�งบ�อขณะท)าการว�ด้ค�า ความละเอ0ยด้ในการว�ด้ป็ระมาณ 6น# ว ในกรณ0ท0&ชั้� นห#นม0ความหนามากกว�า 1ฟ�ต้ ไม�ต้�องม0การแก�ค�า

ข�อพ%งระว�งในการใชั้�ค�าท0&ได้�จาก Microproximity log ในกรณ0ท0&ความหนาของ invaded zone มากกว�า

40 น# ว Microproximity log จะว�ด้ค�า Rxo ได้�โด้ยต้รง แต้�เม,&อ invaded zone ม0ค�าน�อยกว�า 40 น# ว ค�าท0&อ�านได้�จาก Microproximity log อาจใกล�เค0ยงก�บค�า Rxo หร,ออาจได้�ค�าใกล�เค0ยงก�บค�า Rt ถุ�าความหนาของ invaded zone ม0ค�าน�อยมาก

3. Microspherically focused ddd dddddd หล�กการเหม,อนก�บ spherically focused log แต้�ย�อ

ให�ม0ขนาด้เล'กลง ต้#ด้ต้� งอย2�บน flexible rubber pad ม0ข�อด้0ท0&สามารถุใชั้�ร�วมก�บเคร,&องม,ออ,&นๆได้� เชั้�น DLL และ DIL นอกจากน� นย�งแก�ไขข�อด้�อยของ

Microlaterolog ท0&ม0ความไวต้�อค�าความหนาของ mud cake ท0&มากกว�า 38/ น# ว ซึ่%&งให�ผ่ลการว�ด้ค�าท0&ผ่#ด้พลาด้ได้�เม,&อค�า Rxo/Rmc ม0ค�าส2ง และย�งแก�ไขข�อด้�อยของ Microproximity log ซึ่%&งจะให�ผ่ลการว�ด้ท0&ด้0เม,&อความหนาของ invaded zone มากกว�า

40 น# ว

กระแสไฟฟ�าท0&ป็ล�อยออกจากข� วไฟฟ�า A0 ม0กระแสไฟฟ�าท0&ไหลเข�าไป็ในชั้� นของ mud cake ซึ่%&งไหลอย2�ระหว�างข� วไฟฟ�า A0 และ A1 และม0บางส�วนท0&ไหลเข�าไป็ในชั้� นห#น ท#ศึทางการไหลของกระแสไฟฟ�าถุ2กควบค�มโด้ยท)าให� ความต้�างศึ�กย/ไฟฟ�าท0&บร#เวณข� วต้รวจสอบ (monitor electrode) ม0ค�าเป็�นศึ2นย/