http://water.rid.go.th/hydhome/

ปท 1 ฉบบท 7 ประจ ำเดอน ตลำคม 2556 ส ำนกบรหำรจดกำรน ำและอทกวทยำ กรมชลประทำน

ประเพณภำคอสำน และวฒนธรรมประเพณภำคอสำน

กำรบรหำรเวลำ

ลกษณะกำยภำพลมน ำช - โขง

ชำงส ำรวจเกำกบเครองมอวดปรมำณน ำสมยใหม

พำยหมนเขตรอน(TROPICAL CYCLONE)

หนำ 1-4

หนำ 5-8

หนำ 9-12

หนำ 13-15

หนำ 16-20

ประเพณภำคอสำน และวฒนธรรมประเพณภำคอสำน ภาคอสาน หรอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ตอนเหนอ และตะวนออกของภาค โดยทางดานใตจรดชายแดนกมพชาทางตะวนตกมเทอกเขาเพชรบรณ และเทอกเขาดงพญาเยนเปนแนวกนแยกจากภาคเหนอ และภาคกลาง ซงเทอกเขาทสงทสดในภาคอสานคอ ยอดภกระดง ซงเปนตนก าเนดของแมน าสายส าคญของชาวอสาน เชน ล าตะคอง แมน าช และแมน ามลอสาน มเนอทประมาณ 170,000 ตารางกโลเมตร ซงเทยบไดกบหนงในสามของพนททงหมดของประเทศไทย ประกอบดวยจงหวดตาง ๆ กวา 20 จงหวด ดงน จงหวดนครราชสมา จงหวดกาฬสนธ จงหวดขอนแกน จงหวดชยภม จงหวดนครพนม จงหวดบรรมย จงหวดบงกาฬ จงหวดมหาสารคาม จงหวดมกดาหาร จงหวดยโสธร จงหวดรอยเอด จงหวดเลย จงหวดสกลนคร จงหวดสรนทร จงหวดศรสะเกษ จงหวดหนองคาย จงหวดหนองบวล าภ จงหวดอดรธาน จงหวดอบลราชธาน จงหวดอ านาจเจรญ

ทงนในเรองของภาษาทใชในภาคอสานนน อาจแตกตางกนไปในแตละพนท อาท ภาษาหลกทใชคอ ภาษาอสาน ซงถอวาเปนภาษาลาวส าเนยงหนงแตในตวเมองใหญ ๆ มกนยมใชภาษากลางขณะทบรเวณอสานใตนยมใชภาษาเขมร และยงมภาษาถนอน ๆ เชน ภาษาภไท ภาษาโส ภาษาไทยโคราช เปนตน

เนองดวยภาคอสาน เปนภาคทมเอกลกษณทางวฒนธรรมทโดดเดน ไมวาจะเปนเรองของอาหารการกน ดนตรพนบาน นทานพนบาน และศลปะการฟอนร า ดงน

1

อาหารประจ าภาค

ในปจจบน อาหารจากภาคอสานถอเปนอาหารยอดนยมทแพรหลาย ทงในประเทศ และตางประเทศ ซงเมนททกคนคนเคยกนด ไดแก เมนสมต า โดยเฉพาะสมต าไทย ทสามารถรบประทานไดทกท ทกเวลา เนองจากสมต า มสวนประกอบหลกคอผก และสามารถรบประทานคกบขาวเหนยว ขาวสวย

นอกจากเมนสมต าแลว อาหารอสานทไดรบความนยมเปนอยางมาก ไดแก ลาบ กอย ขาวจ

2

ส าหรบเพลงพนบานของภาคอสานนน จะมทวงท านองแตกตางกนตามแตละพนท โดยจะแบงเปนพนทใหญ ๆ ไดแก อสานเหนอ และอสานใตซงเพลงพนบานของภาคอสานมกจะสอดแทรกแงคดเกยวกบวถชวต และความเปนอยของคนในพนทไวอยางชดเจน และสามารถแบงประเภทของเพลงพนบาน ไดดงน

- กลมอสานเหนอ ไดแก หมอล า ซงแบงได 5 ชนด คอ หมอล าพนหมอล ากลอน หมอล าหม หมอล าเพลน หมอล าผฟา

- กลมอสานใต ไดแก กนตรม เจรยง เพลงโคราช

3

นทานพนบาน

นทานพนบานของภาคอสาน ตางมรปแบบทงนทานขนาดสน และนทานขนาดยาว โดยบางเรองอาจหยบยกเรองใกลตวมาเลา ขณะทบางเรองเปนนทานทสอดแทรกจนตนาการ โดยเฉพาะเรองอภนหารตาง ๆ ซงนอกจากจะใหประโยชนดานความบนเทงแลว นทานพนบานของภาคอสานมกสอดแทรกคตธรรมค าสอน เพอใหผฟงไดตระหนกถงการใชชวตใหมากขน ทงน นทานพนบานของภาคอสานทเปนทรจกกนอยางแพรหลาย อาท แกวหนามา อทยเทว นางสบสอง ปลาบทอง กลองขาวนอยฆาแมนางผมหอม ผาแดงนางไอทงกลารองไห ขลนางอว ฯลฯ เนองจากภมประเทศภาคอสานเปนทราบสง คอนขางแหงแลง เพราะพนดนไมเกบน า ฤดแลงจะกนดาร ฤดฝนน าจะทวม แตชาวอสานกมอาชพ ท าไรท านา และเปนคนรกสนก ดงนนจงสามารถรองร าท าเพลง และฟอนร าไดทกโอกาสทงน การแสดงของภาคอสานมกเกดจากกจวตรประจ าวน หรอประจ าฤดกาล

4

การบรหารเวลา

สำเหตทท ำใหเสยเวลำในกำรปฏบตงำนทมกจะพบอยเปนประจ ำมหลำกประกำรลองส ำรวจตวเองตำมรำยกำรจ ำนวน 39 ขอ ดงตอไปน คอ 1. ขาดการมอบหมายงานใหผอนท า 2. ชอบผอนผน ผลดวนประกนพรงในการท างาน 3. ขาดการวางแผนก าหนดวธการปฏบตของงานทจะท าลวงหนา 4. ไมไดก าหนดวตถประสงค เปาหมายในการท างานทชดเจน 5. ไมมการก าหนดแผนการปฏบตงานประจ าวนและสปดาห 6. เสยเวลาใหกบงานอน ๆ ทไมมความส าคญมากเกนไป 7. ไมไดล าดบความส าคญกอนหรอหลงหรอความเรงดวนของงาน 8. ไมไดก าหนดระยะเวลาทจะตองท าใหเสรจในแตละงาน 9. ชอบท างานหลายอยางพรอมกน ทง ๆ ทงานอนยงไมเสรจ 10. ชอบกาวกายการท างานของคนอน แทนทจะสนใจ ใสใจท างานของตนเอง 11. ขาดระบบการควบคมตดตามงานทมประสทธผล 12. มทศนคตเชงลบหรอไมชอบงานทท า 13. ขาดการสอนงานผใตบงคบบญชาใหสามารถท างานได 14. ขาดการปรบปรงงานพฒนางาน

5

15. ใหความส าคญกบรายละเอยดปลกยอยของงานมากเกนไป 16. ไมกลา ลงเลในการตดสนใจ 17. เสยเวลากบการแกปญหาการท างานของผใตบงคบบญชามากไป 18. ใชเวลาพกรบประทานอาหารกลางวนนานเกนไป 19. เสยเวลากบการพดคยกบบคคลอนในเรองไรสาระมากไป 20. เสยเวลากบการคนหาและจดเกบเอกสารมากเกนไป 21. พดคยโทรศพทนานเกนไป 22. ใชเวลากบการอาน และโตตอบหนงสอหรอจดหมายมากไป 23. ใชเวลาอานหนงสอพมพ วารสาร สงพมพในระหวางเวลามากเกนไป 24. มโทรศพทเขามามากเกนไป 25. ขาดขอมลของหนวยงานทตองมการตดตอกนอยเสมอ 26. ไมกลาปฏเสธกบการขอรอง ขอความชวยเหลอจากคนอน 27. มคนอนมารบกวน หรอขดจงหวะบอยในขณะทก าลงท างาน 28. ชอบเดนไปตดตองานดวยตวเองในทกเรอง 29. มเพอนรวมงานทไมรงาน หรอท างานขาดประสทธภาพในการท างาน 30. ใชเวลากบงานกจกรรมทางสงคมมากเกนไป 31. ขาดความตงใจ หรอใจลอย ไมมสมาธในการท างาน 32. ใชเวลามากในการประชมแตละครง แตละสปดาห 33. จดการประชมทง ๆ ทไมมความจ าเปนจะตองประชมกได 34. เรมและเลกประชมเกนเวลานดหมายเสมอ 35. ไมชอบน าเทคโนโลยมาชวยการท างาน 36. มกตนสายเสมอ 37. ลงมอท างานเอง เพราะคนอน ๆ ท างานไมไดดงใจเราเปนประจ า 38. ไมไดสรางตวตายตวแทน 39. ไมไดวางเปาหมายของตวเองในการท างานในแตละป

6

เมอส ารวจตวเองแลวพบวามหลายขอทเปนปญหาท าใหเราเสยเวลา อยาลงเลใจจงเรมขจดเสยแตเนน ๆ หากพบมากกวา 20 ขอ จงเรมดวยหาเวลาทบทวนตวเองและปฏวตครงใหญเพอความเปลยนแปลงทดขน เพราะหากขจดสงทท าใหเสยเวลาลงไปจะท าใหมเวลาท างานทควรท ามากยงขนซงสงผลตอประสทธภาพในการใชเวลานนเองการเพมความเรวในการท างาน : เพมจดแขงเพอท าลายจดออน นอกจากแกไขสาเหตทท าใหเสยเวลาในการปฏบตงาน ยงมวธการทจะชวย ใหเรานนสามารถท างานบรรลความส าเรจไดโดยการเพมความเรวในการท างานหรอเพมความส าเรจในการจดการงานใหแลวเสรจ ซงพนกงานทกคนทงฝายบรหาร ฝายปฏบตการตองรวมมอกนเปนทมในการเพมความเรวในการท างานโดยมวธการ ทพงปฏบตดงตอไปน 1. ขยน ขยนหมนเพยรไมยอทอตอสงขวางกนโดย “ใจจดใจจอไมยอทอ ตออปสรรค” 2. รอบคอบ มความรอบคอบละเอยดถถวนในทกดานโดย “ปดทาง ขอผดพลาดปดโอกาสความสญเสย” 3. รอบรและลมลก ตองแสวงหาพลงสตปญญามาสกบปญหาและการ พฒนางานโดย “รบางสงในทกเรอง รทกเรองในบางสง” 4. สงาน การทมเท เอาจรงเอาจง และมพลงใจทดโดยคดเสมอวา “งานหนกไมเคยฆาคน คนนแหละจะฆางาน” 5. สอสารด เครองมออนทรงพลงในการท างานรวมกนโดย “อาน ฟง พด เขยน ตองเรยนกนไมรจบ” 6. มหลกการ การมหลกการเพอท างานเปนวธการของผทเจรญแลวโดย “หลกยดทเปนเหตเปนผล ยอมเสยคนไมยอมเสยหลกการ” 7. ท างานไมพลาด การคดวางแผนอยางชาญฉลาดปองกนความผดพลาด โดย “ครงแรกและทกครงไมพลาด ถาท าอยางฉลาดจะไมพลาดเลย”

7

8. ไมขาด P.D.C.A. (PLAN DO CHECK ACTION) วงจรการแสวง หาคณภาพทดกวาดวยการศกษาวจยตองอยในความคดและการปฏบต โดย “แสวงหาสงใหมทด ทงชวตองวจย” 9. รวมฮาเฮหยอนใจใหพลง มนษยมชวตจตใจและความรสก ตองการ การเสรมพลงใจและกายใหแขงแกรงโดย “ใหรางวลกบชวต เพอพชต ความเครยด” ประสทธภาพในการบรหารเวลา : เพอประสทธผลของงาน การบรหารเวลาเปนเครองมอในการสรางประสทธผลของงาน และเมองานไดประสทธผลเทากบเราไดใชเวลาใหเกดประสทธภาพสงสด วธการมดงน

1. มจดยนตวเองเรองเวลา จงก าหนดกรอบเพอก ากบการท างานทกอยางดวยเวลาเสมอ 2. คนหาวธการใหม ๆ จงคดคนหาวธการใหม ๆ เพอลดเวลา หรอใชเวลาเทาเดมแตไดปรมาณและคณภาพมากขน 3. ใสใจพฒนางาน จงพฒนางานใหกาวล าเสมอ 4. มงมนสานตอความคด จงพยายามสานตอความคดใหเปนจรงและปรากฏเหนไดในทางปฏบตงาน 5. จตใจอยกบงาน จงมสมาธกบงานเสมอ 6. ตนและองคการกาวหนา จงสรรสรางพฒนาตน องคการใหมงสความส าเรจตามททกฝายปรารถนาอยางไมลดละ

8

ลกษณะกายภาพลมน าช - โขง ศนยอทกวทยาและบรหารน าภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน รบผดชอบการส ารวจขอมลอต-อทกวทยาของสาขาล าน าโขง ตงแตจงหวดเลย – หนองคาย – บงกาฬ – หนองบวล าภ – อดรธาน – สกลนคร และมกดาหาร รวมทงล าน าชและสาขา ตลอดล าน า ตงแตจงหวดชยภม – ขอนแกน – มหาสารคาม – กาฬสนธ – รอยเอด และยโสธร

สภาพโดยทวไปของสาขาล าน าโขงเปนล าน าสน ๆ เชน ล าน าเลย ล าน าหวยหลวง เปนตน สวนล าน าสงครามคอนขางยาวมล าน าสาขาส าคญ 2 สาย คอ ล าน ายาม และ ล าน าอน ตงแตตอนกลางจนถงตอนทายของล าน าจะเปนทลมต าประกอบกบตลงล าน าต า ท าใหเกดน าลนตลงไดงาย สวนใหญจะเปนพนทปาละเมาะมพนทเกษตรบางประมาณ 10 - 20 เปอรเซนต ในชวงฤดฝนจะเกดปญหาน าทวมขงเนองจากฝนทตกในพนท และน าโขงเออเขามาในล าน าสงครามมากกวา 5 กโลเมตร

9

ส าหรบลมน าช ซงเปนล าน าทยาวทสดในประเทศไทย สภาพโดยทวไปทางตอนบนจะเปนทราบสง และบางชวงเปนทลมต า ม แกง หนองน า เปนทเกบกกน าในชวงฤดฝนไวหลายแหง เชน บงละหาน อ.จตรส จ.ชยภม ความจ 25 ลาน ลบ.ม. บงกดเคา อ.มญจาคร จ.ขอนแกน ความจ 22 ลาน ลบ.ม. หนองกรองแกว อ.ชนบท จ.ขอนแกน ความจ 14 ลาน ลบ.ม. แกงละวา อ.บานไผ จ.ขอนแกน ความจ 36 ลาน ลบ.ม. และแกงน าตอน อ.เมอง จ.ขอนแกน ความจ 12 ลาน ลบ.ม.

ล าน าชเปนล าน าทยาว แตบนล าน าชไมมอางเกบน าหรอเขอน เพอเกบกกน าคงมแตฝายตลอดล าน า โดยมฝายยาง 3 ฝาย คอ ฝายบตตาม อ.บานเขวา จ.ชยภม ฝายกระฮาคนอย อ.เมอง จ.ชยภม และฝายแกงสนามนาง อ.เมอง จ.ชยภม และยงมฝายคอนกรตทมประตปด - เปดเพอควบคมน าอก 6 ฝาย คอ ฝายชนบท อ.มญจาคร จ.ขอนแกน, ฝายมหาสารคาม อ.โกสมพสย จ.มหาสารคาม, ฝายวงยาง อ.ฆองชย จ.กาฬสนธ, ฝายรอยเอด อ.เชยงขวญ จ.รอยเอด, ฝายพนมไพร -ยโสธร อ.พนมไพร จ.ยโสธร และฝายธาตนอย อ.เของใน จ.อบลรตน ในล าน าสาขาของล าน าชมอางเกบน า 3 สาขา คอ ล าน าพอง ม เขอนอบลรตน อ.อบลรตน จ.ขอนแกน ความจ 2,263 ลาน ลบ.ม. ล าน าปาว เขอนล าปาว อ.เมอง จ.กาฬสนธ ความจ 1,980 ลาน ลบ.ม. และน าเชญ มเขอนจฬาภรณ อ.คอนสาร จ.ชยภม ความจ 188 ลาน ลบ.ม.

10

ลกษณะกายภาพของล าน าชทางตอนกลางตงแต จ.มหาสารคาม ลงไปจนถงลมน ามล ท จ.อบลราชธาน จะเปนทลมต า ตลงไมสงมากนกท าใหเกดน าลนตลงไดงาย และพนทน าทวมขงสวนใหญจะเปนบรเวณลมน าตาง ๆ เชน ลมน าพอง - ช จ.ขอนแกน ลมน าล าปาว - ช จ.รอยเอด ลมน ายง - ช จ.รอยเอด และลมน าช – มล จ.อบลราชธาน

ตวอยางขอมลปรมาณน าฝน - น าทา ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน ในดานขอมลน าฝน ท

สชป.6 อ.เมอง จ.ขอนแกน ปรมาณน าฝนรายปเฉลยประมาณ1,272 มม. (พ.ศ. 2520 - 2555) ปทมฝนรายปสงสดคอป พ.ศ. 2543 ปรมาณฝน 1,909.2 มม. และปทมฝนรายปต าสด คอ ป พ.ศ. 2520 ปรมาณฝน 847.9 มม.เมอเปรยบเทยบกบ 2 ปทผานมา จะเหนวาปรมาณน าฝนทวดไดตอปคอนขางนอย

11

ส าหรบขอมลน าทาทสถาน E.9 ล าน าช อ.มญจาคร จ.ขอนแกน มปรมาณน ารายปเฉลย 1,728.59 ลาน ลบ.ม. (พ.ศ.2510 - 2555) ปทมปรมาณน ารายปสงสดคอป พ.ศ. 2521 ปรมาณน า 4,799.93 ลาน ลบ.ม. และปทมปรมาณน ารายปต าสด คอป พ.ศ. 2540 ปรมาณ 346.70 ลาน ลบ.ม. ในระยะ 5 ป ทผานมา ป พ.ศ. 2554 เกดน าทวมในหลายพนท แตในป พ.ศ. 2555 - 2556 หลายพนทขาดแคลนน า น าในล าน าชแหงขอด มการกกล าน าเปนชวง ๆ เพอสบน าไปใชในการเกษตรกรรม

สวนขอมลอน ๆ สามารถดไดในเวบไซตของศนยอทกวทยาและบรหารน าภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน www.hydro-3.com และ หวขอทส าคญ คอ ขอมลระดบน ารายชวโมง - ขอมลเสนชนน าฝนรายวน (เฉพาะวนทฝนตกสงสด) - แผนทประกอบขอมลมทงระดบน าและปรมาณน าทแสดงเปนกราฟของลมน าเลยและลมน าช

12

ชางส ารวจเกากบเครองมอวดปรมาณน าสมยใหม การส ารวจขอมลทางอทกวทยา โดยเฉพาะการส ารวจขอมลอตราการไหลของน าหรอปรมาณน าทไหลในล าน าในแตละวนาท – นาท – ชวโมง – วน – เดอน – ป อยางตอเนองเพอใหทราบปรมาณน าทไหลผาน ณ จด ๆ หนง วามมาก – นอย เพยงใด ซงจะเปนประโยชนในการบรหารจดการน าไดอยางถกตอง โดยวตถประสงคหลก คอ ตองการเกบน าในฤดน าหลากทมมากเกนความจ าเปน ไวใชในฤดแลงทขาดแคลนน า ตงแตอดตจนถงปจจบน ( 2556 ) เครองมอในการส ารวจหาอตราการไหลของน ายงเปนเครองมอเกาแบบ Current Meter ซงใชงานมามากกวา 60 ป แลวใชกนไป ซอมกนไป

ขอมลทไดอาจจะคลาดเคลอนไปตามอายการใชงานของเครองมอ แตปจจบน ( ป 2554 เปนตนมา ) ไดมเครองมอส ารวจอตราการไหลของน าแบบทนสมยขน ความถกตอง มมากกวา ใชเวลาในการส ารวจหาขอมลนอยกวาท าใหการปฏบตงานในภาคสนามเปนไปดวยความสะดวกและรวดเรวขน แตทงนทงนน เครองมอสมยใหมดงกลาวยงมไมพอกบการใชงาน ประกอบกบชางส ารวจรนเกายงศกษาและใชงานยงไมคลอง หาจดบกพรองหรอขอด – ขอเสย ยงไมครบ แตกมความพยายามจะ

13

ศกษาและเปรยบเทยบขอมลทส ารวจไดทงเครองมอแบบเกาและแบบใหมดวยความมานะ ใฝร เพอจะใหไดขอมลทถกตองทสด จากการใชเครองมอสมยใหมทเรยกวา River Surveyor เปรยบเทยบกบเครองมอสมยเกาทเรยกวา Current Meter จากสถานส ารวจปรมาณน าตาง ๆในลมน าช และสาขาล าน าโขง ณ จดส ารวจเดยวกน แตเวลาทส ารวจตางกนเลกนอย ขอมลทไดจากหลาย ๆ สถานพบวา 1.ในดานพนทขอบเปยกและขอมลความเรวของกระแสน า ขอมลทไดจากการส ารวจดวยเครองมอสมยใหม จะไดพนททละเอยดและถกตองมากกวาในขณะทการส ารวจพนทดวยเครองมอสมยเกา เปนการค านวณหาพนทในแตละชองแบบหยาบ ๆ

2.ผลรวมของขอมลอตราการไหลของน าทไดจากการส ารวจแตละครงขอมลทส ารวจไดจากเครองมอสมยใหม จะไดคาทมากกวาขอมลทส ารวจดวยเครองมอสมยเกา ทเปนเชนนอาจจะเปนเพราะวา เครองมอสมยเกาทมอายการใชงานมานาน ถงแมยงใชงานไดอยแตความฝดของเครองมอท าใหการวดความเรวของกระแสน าไดนอยลง ดงนนเมอค านวณออกมาเปนอตราการไหลทงหมดแลวจงท าใหไดคาทนอยกวา โดยประมาณ 3% ของเครองมอสมยใหม

14

3. ขอดของเครองมอสมยใหม คอ ประหยดเวลาในการส ารวจขอมลในแตละครง จะเหนไดจาก เมอใชเครองมอสมยเกา ใชเวลาในการส ารวจและหาอตราการไหลของน าในแตละจด แตละสถานมากกวา 3 ชวโมง โดยทความกวางของล าน าประมาณ 30 เมตร แตในขณะทใชเครองมอสมยใหมส ารวจ จะใชเวลาเพยง 30 - 45 นาท เทานน (ทงทท าการส ารวจอยางนอย 3 ครง ในแตละจด เพอหาคาเฉลยทถกตอง) ปจจบน ชางส ารวจขอมลทางอทกวทยาเรมขาดแคลน เนองจากชะลอการบรรจแตงตงขาราชการใหม ทดแทนขาราชการและลกจางประจ าทเกษยณไปแลว ท าใหความสมบรณของขอมลลดลงอยางมาก เปนทนาเสยดายหนวยงานอทกวทยา ทก ๆ คนจะบอกวาเปนหนวยงานทส าคญ แตสงอ านวยความสะดวกทงอตราก าลง อปกรณและเครองมอในการปฏบตงาน พรอมทงยานพาหนะทจะใชในการส ารวจขอมล มไมเพยงพอ อนาคตกรมชลประทานคงจะตองจางบรษททปรกษามาท าการส ารวจขอมลตอไปเปนแนแท เพราะปจจบน ชางส ารวจทมความช านาญงานไดเกษยณไปหมดแลว คงเหลอแตลกจางชวคราวรนใหม ๆ ทประสบการณยงนอยเกนไป เมอเกดอทกภยกไมสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาได แมปจจบนน จะมระบบโทรมาตรทสามารถตรวจวดขอมลทเปนปจจบนทนกาลได แตเครองมอกไมสามารถท างานได 100 เปอรเชนต ดงทคาดการณกนเอาไว ความคลาดเคลอนของขอมลระหวางของจรงกบเครองมอทตรวจวดไดเกดขนไดทกเมอ โดยเฉพาะในฤดน าหลาก อปกรณตรวจวดมกจะขดของอยเปนประจ า เพราะกงไม ตนไม ทลอยมากบกระแสน าเกดการกระแทกอปกรณท าใหคลาดเคลอนและเสยหายได และในฤดแลง ภายหลงเกดอทกภยไปแลว บรเวณตนน า ล าธาร มการกดเซาะทองน าและตลง ท าใหหน ดน ทราย มาตกตะกอนทบถมบรเวณทมอปกรณส ารวจขอมลอย กท าใหขอมลผดพลาดไดอกเชนกน เมอเปนเชนน ขอมลทางอทกวทยาจะถกตองสมบรณไดอยางไร ??? สามารถน าไปคาดการณ พยากรณ หรอเตอนภยไดอยางถกตองแนหรอ ??? นเปนแตเพยงความรสกนกคดของชางส ารวจเกา ๆ แก ๆ คนหนงเทานน.......

15

พายหมนเขตรอน (TROPICAL CYCLONE)

พายหมนเขตรอน คอค าทวๆไปทใชส าหรบเรยกพายหมนทเกดเหนอทะเลหรอมหาสมทรในเขตรอนบรเวณทพายหมนปกคลมแคบกวาบรเวณพายหมนในเขตอบอน พายดงกลาวเมออยในสภาพทเจรญเตบโตเตมทจะเปนพายทมความรนแรงทสดชนดหนงในบรรดาพายทเกดขนในโลก มเสนผาศนยกลางไมใหญนกประมาณตงแต 100 กโลเมตรขนไป เกดขนพรอมกบลมทพดรนแรงมาก มลมพดเวยนเขาหาศนยกลางในทางทวนเขมนาฬกาในซกโลกเหนอ สวนซกโลกใตลมจะพดเวยนเขาหาศนยกลางในทางเดยวกบเขมนาฬกา ยงใกลศนยกลางลมจะหมนเกอบเปนวงกลมและมความเรวสงทสดบางครงมความเรวลมเกนกวา 300 กโลเมตรตอชวโมง (175 นอต) ความกดอากาศต าสดทบรเวณศนยกลางบางครงต ากวา 900 เฮกโตปาสคาล (hPa) มลกษณะอากาศรายเกดขน มฝนตกหนกมาก บางครงมพายฟาคะนอง ฝนและเมฆมลกษณะไมเหมอนกนนกในแตละลก สวนใหญเปนแนวโคงหมนเขาหาศนยกลาง มเมฆควมลส และควมโลนบสทมฝนอยดวย เกดคลนสงใหญในทะเลและน าขนสง ตรงบรเวณศนยกลางพายมลกษณะคลายกบตาเปนวงกลมมองเหนไดจากภาพถายดาวเทยมเรยกวา "ตาพาย" เสนผาศนยกลางตาพายเพยงแคเปนสบๆกโลเมตรเทานน (ประมาณ 15-60 กโลเมตร) ภายในตาพายนอากาศแจมใส มเมฆบางเลกนอย ลมพดออน พายหมนเขตรอนมชอเรยกตางกนตามบรเวณทเกดขน เชน ในอาว เบงกอล และในมหาสมทรอนเดยเรยกวา "ไซโคลน" (CYCLONE) ในมหาสมทรแอตแลนตกเหนอ ทะเลแครบเบยน อาวเมกซโกและทางดานทะเลฝงตะวนตกของเมกซโกเรยกวา "เฮอรรเคน" (HURRICANE) ในมหาสมทรแปซฟกเหนอดานตะวนตกกบมหาสมทรแปซฟกใตและทะเลจนใตเรยกวา "ไตฝน" (TYPHOON)

16

ตามขอตกลงระหวางประเทศ ไดแบงพายหมนเขตรอนตามความรนแรง ของพายดงน

1. พายดเปรสชน ( DEPRESSION ) มความเรวลมสงสดใกลศนยกลาง ไมถง 34 นอต ( 63 กโลเมตรตอชวโมง ) 2. พายโซนรอน (TROPICAL STORM) มความเรวลมสงสดใกลศนยกลาง 34 นอต ( 63 กโลเมตรตอชวโมง ) ขนไปแตไมถง 64 นอต (118 กโลเมตรตอชวโมง) 3. ไตฝนหรอเฮอรรเคน (TYPHOON OR HURRICANE) มความเรวลม สงสดใกลศนยกลาง ตงแต 64 นอตขนไป (118 กโลเมตรตอชวโมง)

17

18

19

20

จลสารส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา วตถประสงค 1. สรางแหลงรวบรวมและจดระบบ องคความรทกระจดกระจายอยในแตละสวนใหอยในท เดยวกน งายตอการคนควา และน าไปใชประโยชน 2. เผยแพรขอมล ขาวสาร และองคความรของหนวยงานภายในส านกใหกบผอานทงภายใน และ ภายนอกองคกร เสรมประสทธภาพการสอสาร และการแลกเปลยนระหวางบคลากร ของหนวยงานในองคกร 3. เปนชองทางในการเผยแพรผลงานทางวชาการ และน าเสนอแนวคดทเปนประโยชน และ สรางสรรค

ทปรกษำ : ผอ านวยการส านกบรหารจดการน าและอทกวทยา ผอ านวยการสวนบรหารจดการน า ผอ านวยการสวนอทกวทยา ผอ านวยการสวนการใชน าชลประทาน ผอ านวยการสวนปรบปรงบ ารงรกษา ผอ านวยการสวนความปลอดภยเขอน ผอ านวยการศนยอทกวทยาและบรหารน าฯ

คณะท างาน : ฝำยเผยแพรกำรใชน ำชลประทำน

สถานทตดตอ : ส ำนกบรหำรจดกำรน ำและอทกวทยำ กรมชลประทำน โทร 0-2241-2360 Fax.0-2241-2360 http://water.rid.go.th/hydhome/ ฝายเผยแพรการใชน าชลประทาน โทร 0-2241-4794 Fax 0-2241-4794 E-mail: drweewan@hotmail.com

ศนยอทกวทยาและบรหารน าภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน http://www.hydro-3.com/webmail โทร ๐-๔๓๒๒-๓๕๖๕