4 Membincangkan Dan Menganalisis Warisan Kesultanan Melayu Melaka Terhadap[1]

7/23/2019 4 Membincangkan Dan Menganalisis Warisan Kesultanan Melayu Melaka Terhadap[1]

1/26

Membincangkan danMembincangkan dan

menganalisis warisanmenganalisis warisanKesultanan Melayu MelakaKesultanan Melayu Melaka

terhadap sistem pemerintahanterhadap sistem pemerintahan

masa kinimasa kini


2/26

PengenalanPengenalan

Melaka adalah antara Kerajaan yang kuat pernahMelaka adalah antara Kerajaan yang kuat pernahditubuhkan sekitar abad 15 hingga 16.ditubuhkan sekitar abad 15 hingga 16.

Empayar Melaka mula jatuh apabila MelakaEmpayar Melaka mula jatuh apabila Melakadiserang Portugis dan dijajah sekitar tahun 1511diserang Portugis dan dijajah sekitar tahun 1511di bawah pemerintahan Sultan Mahmud Syah.di bawah pemerintahan Sultan Mahmud Syah.

Berikutan itu terdapat beberapa warisanBerikutan itu terdapat beberapa warisankesultanan Melayu Melaka yang mana sedikitkesultanan Melayu Melaka yang mana sedikit

sebanyak diadaptasikan dalam sistemsebanyak diadaptasikan dalam sistempentadbiran undang!undang dan "gama padapentadbiran undang!undang dan "gama padanegeri!negeri naungan Melaka.negeri!negeri naungan Melaka.


3/26

Sistem PentadbiranSistem Pentadbiran

Kerajaan PerakKera

jaan Perak Menggunakan sistem #ipatan dalam dalamMenggunakan sistem #ipatan dalam dalam

pentadbiran melibatkan$!pentadbiran melibatkan$!

a%Bendaharaa%Bendaharab%&rang Kaya Besarb%&rang Kaya Besar

'% (emenggung'% (emenggung

d% Menterid% Menteri

)ikatakan pada abad ke 1*+awatan)ikatakan pada abad ke 1*+awatanBendahara ini telah dijadikan satu jawatanBendahara ini telah dijadikan satu jawatantingkat ke tiga selepas ,aja Muda dantingkat ke tiga selepas ,aja Muda dandipanggil gelaran Sultan -airul Kabir.dipanggil gelaran Sultan -airul Kabir.


4/26

Bendahara adalah wair yang besar.Bendahara adalah wair yang besar.

Kapit ,aja Muda dan Sultan dalamKapit ,aja Muda dan Sultan dalam

pentadbiran negeri.pentadbiran negeri. Pemangku Sultan apabila Sultan mangkat.Pemangku Sultan apabila Sultan mangkat.

Bertanggungjawab melantik Sultan baru.Bertanggungjawab melantik Sultan baru.

(ugas &rang Kaya Besar pula adalah(ugas &rang Kaya Besar pula adalahmenyelenggara istana dan membalasmenyelenggara istana dan membalas

surat!surat bagi pihak Sultan.surat!surat bagi pihak Sultan.

(emenggung pula bertugas sebagai Ketua(emenggung pula bertugas sebagai Ketua

Mukim Kota #ama .Mukim Kota #ama .

Menteri pula berkuasa penuh di #arut.Menteri pula berkuasa penuh di #arut.


5/26

Sultan adalah ketua /egeri tetapiSultan adalah ketua /egeri tetapi

kekuasaan politik dalam negerikekuasaan politik dalam negeri

didominasi lebih kepada paradidominasi lebih kepada para

pembesar.pembesar.

Pembesar!pembesar Perak berkuasaPembesar!pembesar Perak berkuasa

memilih bakal!bakal Sultan danmemilih bakal!bakal Sultan dan

menjatuhkan seseorang Sultan yangmenjatuhkan seseorang Sultan yang

tidak digemari.tidak digemari.

0ni kerana kekuasaan ekonomi0ni kerana kekuasaan ekonomisesuatu daerah dikuasai pembesar.sesuatu daerah dikuasai pembesar.


6/26

Sistem PentadbiranSistem Pentadbiran

Kerajaan +ohorKera

jaan +ohor

Merupakan kerajaan yang wujud selepasMerupakan kerajaan yang wujud selepas

kejatuhan Melaka pada tahun 1511.kejatuhan Melaka pada tahun 1511.

(erbahagi kepada era iaitu $(erbahagi kepada era iaitu $"%"% Kesultanan +ohor #ama 21511!1633%Kesultanan +ohor #ama 21511!1633%

B%B% +ohor!,iau 21633!1*55%+ohor!,iau 21633!1*55%

4%4% +ohor Moden 2"bad ke!13m%+ohor Moden 2"bad ke!13m%


7/26

)ari aspek pentadbiran Kerajaan)ari aspek pentadbiran Kerajaan+ohor di era pemerintahan Maharaja+ohor di era pemerintahan Maharaja

"bu Bakar memerintah dengan"bu Bakar memerintah dengannasihat +emaah menteri dannasihat +emaah menteri danMesyuarat Kerajaan yang manaMesyuarat Kerajaan yang manakedua badan ini disebut +emaahkedua badan ini disebut +emaahPangkuan /egeriPangkuan /egeri

(ahun 1*35 ndang ndang (ubuh(ahun 1*35 ndang ndang (ubuhkerajaan +ohor menetapkan ungsikerajaan +ohor menetapkan ungsi

Mesyuarat Kerajaan iaitu$!Mesyuarat Kerajaan iaitu$!1.1. (imbalan yang am kepada kerajaan(imbalan yang am kepada kerajaan

7.7. )ewan Keadilan.)ewan Keadilan.


8/26

+emaah menteri pula terdiri daripada+emaah menteri pula terdiri daripada

Pegawai Kanan yang menjadi ahliPegawai Kanan yang menjadi ahli

Mesyuarat Kerajaan adalah dilantik olehMesyuarat Kerajaan adalah dilantik olehSultan.Sultan.

Sistem ini diperkemaskan lagi pada 1**8!Sistem ini diperkemaskan lagi pada 1**8!

an.an.

)idalam 9asa 15:16 ndang ndang)idalam 9asa 15:16 ndang ndang(ubuh Kerajaan +ohor "hli +emaah(ubuh Kerajaan +ohor "hli +emaah

menteri dan Mesyuarat Kerajaan dilarangmenteri dan Mesyuarat Kerajaan dilarang

menyerahkan negeri kepada orang lain.0nimenyerahkan negeri kepada orang lain.0ni

adalah satu mekanisme penting terhadapadalah satu mekanisme penting terhadap

an'aman penjajahan.an'aman penjajahan.


9/26

Sistem Jemaah Menteri KelantanSistem Jemaah Menteri Kelantan

Sistem +emaah Menteri KelantanSistem +emaah Menteri Kelantan )iamalkan sejak pemerintahan)iamalkan sejak pemerintahan

Sultan Muhammad 11 21*81!1*6%Sultan Muhammad 11 21*81!1*6%

Baginda melantik beberapa orangBaginda melantik beberapa orangpembesar bagi membantupembesar bagi membantupentadbiran bagindapentadbiran baginda

Sultan Muhammad 11 membentukSultan Muhammad 11 membentuk

Sistem +emaahMenteri bagiSistem +emaahMenteri bagimeli'inkan pentadbiran danmeli'inkan pentadbiran danpemerintahan kelantanpemerintahan kelantan


10/26

;olongan /ik dan -an bantu kukuhkan kewibawaan;olongan /ik dan -an bantu kukuhkan kewibawaan

Sultan Muhammad 11 enggan memberi taat setiaSultan Muhammad 11 enggan memberi taat setia

yang tidak berbelah bagiyang tidak berbelah bagi Sistem +emaah Menteri mempunyai bidang tugasSistem +emaah Menteri mempunyai bidang tugas

masing!masingmasing!masing

Sejak 1*


11/26

JawatanJawatan TugasTugas

Jemaah Penasihat RajaJemaah Penasihat Raja Mengurus perkara an urusan penting yang bukanMengurus perkara an urusan penting yang bukanrahsiarahsia

Jemaah Menteri IstanaJemaah Menteri Istana Mengurus istiadat diraja dan istiadat rasmi diMengurus istiadat diraja dan istiadat rasmi diseluruh negeri Kelantanseluruh negeri Kelantan

Jemaah Menteri KeadilanJemaah Menteri Keadilandan Kehakimandan Kehakiman

Mengendalikan urusan penting keadilan danMengendalikan urusan penting keadilan dankehakimankehakiman

Jemaah Menteri DalamJemaah Menteri Dalam

NegeriNegeriMenjaga keamanan negeriMenjaga keamanan negeri

Jemaah Menteri LuarJemaah Menteri Luar Mengurus dasar dan hal ehwal luar negeriMengurus dasar dan hal ehwal luar negeri

Jemaah MenteriJemaah Menteri

PerbendaharaanPerbendaharaan

Mengendalikan asar dan hal ehwal luar negeriMengendalikan asar dan hal ehwal luar negeri

Jemaah MenteriJemaah MenteriPeperanganPeperangan

Mengurus pertahanan dan keamanan negeriMengurus pertahanan dan keamanan negeri

Jemaah MenteriJemaah MenteriPentabiran danPentabiran dan

Pengimarahan NegeriPengimarahan Negeri

Menguruskan kemajuan dan pembangunanMenguruskan kemajuan dan pembangunannegerinegeri


12/26

Sistem Pentadbiran NegeriSistem Pentadbiran Negeri

SembilanSembilan Setelah kedatangan ,aja MelewarSetelah kedatangan ,aja Melewar

akhir kurun ke!1*M.akhir kurun ke!1*M. /ama asal /aning/ama asal /aning )ibuka oleh orang Melayu dari Pagar)ibuka oleh orang Melayu dari Pagar

,uyong 2Minangkabau%,uyong 2Minangkabau% "sal nama diambil sempena 3"sal nama diambil sempena 3

tempat yang didiami 3 puak di negeritempat yang didiami 3 puak di negerisembilan 2semua tempat dibuka olehsembilan 2semua tempat dibuka olehorang melayu minangkabau%orang melayu minangkabau%


13/26

Konsep Pentadbiran NegeriKonsep Pentadbiran Negeri

SembilanSembilan


14/26

Ketua pemerintahKetua pemerintah

=ang )ipertuan Besar . (unku Besar ,adin=ang )ipertuan Besar . (unku Besar ,adin

Undang ketua luakUndang ketua luak

< ketua luak memilih yang dipertuan besar. #uak< ketua luak memilih yang dipertuan besar. #uakadalah unit kawasan pentadbiran dari segi adat diadalah unit kawasan pentadbiran dari segi adat di

mana ada empat luak utama iaitu ,embauSungaimana ada empat luak utama iaitu ,embauSungaijong +ohol dan +elebu. Setiap luak diketuai olehjong +ohol dan +elebu. Setiap luak diketuai olehseorang ndang.seorang ndang.

Lembaga -ketua sukuLembaga -ketua suku Suku dibentuk oleh beberapa perut yangSuku dibentuk oleh beberapa perut yang

menjadikan keluarga berkenaan semakin besar.menjadikan keluarga berkenaan semakin besar.

)iketuai oleh seorang ketua yang digelar )ato>)iketuai oleh seorang ketua yang digelar )ato>#embaga.#embaga.


15/26

Buapak ketua sukuBuapak ketua sukuSetiap perut mempunyai seorang ketua yangSetiap perut mempunyai seorang ketua yang

digelar Buapak. Buapak ini dipilih oleh anak!anakdigelar Buapak. Buapak ini dipilih oleh anak!anakbuah di dalam keluaga perut berkenaanbuah di dalam keluaga perut berkenaan

Anak buah/PerutAnak buah/Perut Perut adalah unit terke'il. Sosio politik terke'il diPerut adalah unit terke'il. Sosio politik terke'il di

mana anggota sesuatu perut itu adalah berasalmana anggota sesuatu perut itu adalah berasal

daripada moyang 2keturunan perempuan% yangdaripada moyang 2keturunan perempuan% yang

sama. Mereka ini sangat rapat dan laimnyasama. Mereka ini sangat rapat dan laimnyamereka tinggal disuatu perkampungan ataumereka tinggal disuatu perkampungan atau

kawasan yang samakawasan yang sama


16/26

Yang ipertuan Ag!ng "a#aYang ipertuan Ag!ng "a#aBerperlembagaanBerperlembagaan

Malaysia mengamalkan Sistem )emokrasiMalaysia mengamalkan Sistem )emokrasiBerparlimen di bawah pentadbiran ,ajaBerparlimen di bawah pentadbiran ,ajaBerperlembagaan dengan =ang )ipertuanBerperlembagaan dengan =ang )ipertuan"gong2=)P"% sebagai ketua negara."gong2=)P"% sebagai ketua negara.

=)P" adalah lambang perpaduan dan=)P" adalah lambang perpaduan danlambang taat setia rakyat.lambang taat setia rakyat.

=)P" tidak berwarisan keturunan. Baginda=)P" tidak berwarisan keturunan. Bagindahendaklah berasal dari raja salah sebuahhendaklah berasal dari raja salah sebuah

negeri dan dipilih se'ara rahsia oleh Majlisnegeri dan dipilih se'ara rahsia oleh Majlis,aja! ,aja selama 5 tahun.,aja! ,aja selama 5 tahun.


17/26

)alam menjalankan kuasa dan tugas Baginda)alam menjalankan kuasa dan tugas Bagindadikehendaki menurut nasihat +emaah Menteri.dikehendaki menurut nasihat +emaah Menteri.

Baginda tidak boleh dipe'at oleh +emaah MenteriBaginda tidak boleh dipe'at oleh +emaah Menteri

atau Parlimen.Kuasa peme'atan terletak padaatau Parlimen.Kuasa peme'atan terletak padaMajlis ,aja!,aja.Majlis ,aja!,aja.

=)P" hendaklah atas nasihat Perdana Menteri=)P" hendaklah atas nasihat Perdana Menterimelantik Menteri dan (imbalan Menteri.melantik Menteri dan (imbalan Menteri.

Beliau juga turut melantik Peguam negara danBeliau juga turut melantik Peguam negara danPanglima "ngkatan (entera.Panglima "ngkatan (entera. "ntara kewajipan =)P" lain adalah melindungi"ntara kewajipan =)P" lain adalah melindungi

kedudukan orang ?orang melayu dan Bumiputerakedudukan orang ?orang melayu dan Bumiputeradi Sabah dan Sarawak di samping kepentingandi Sabah dan Sarawak di samping kepentingan

yang sah bagi kaum!kaum lain.yang sah bagi kaum!kaum lain. =)P" turut mempunyai kuasa pengampunan atas=)P" turut mempunyai kuasa pengampunan atas

nasihat #embaga Pengampunan.nasihat #embaga Pengampunan.


18/26

Sistem Perwarisan TakhtaSistem Perwarisan Takhta

PerakPerak )alam sistem politik negeri Perak apabila)alam sistem politik negeri Perak apabila

Sultan mangkat Sultan baru akan dilantikSultan mangkat Sultan baru akan dilantiksebelum jenaah baginda dikebumikan.sebelum jenaah baginda dikebumikan.

Sebelum dilantik seseorang Sultan ituSebelum dilantik seseorang Sultan itumesti memenuhi kriteria dimana Sultanmesti memenuhi kriteria dimana Sultanhendaklah waris negeri yang berhak kehendaklah waris negeri yang berhak ke

atas kerajaan Perak baik budi bi'ara danatas kerajaan Perak baik budi bi'ara danmendapat sokongan daripada pembesarmendapat sokongan daripada pembesarpembesar.pembesar.


19/26

Sistem perwarisan adalah$Sistem perwarisan adalah$

"% ,aja Muda"% ,aja Muda

B% ,aja BendaharaB% ,aja Bendahara4% ,aja )ihilir4% ,aja )ihilir (etapi sistem ini tidaklah mutlak dan(etapi sistem ini tidaklah mutlak dan

tidak boleh diubah.tidak boleh diubah. )alam hal ini pembesar sebenarnya)alam hal ini pembesar sebenarnya

memainkan peranan dalam melantikmemainkan peranan dalam melantikSultan.Sultan.

/atijahnya berlaku pergelutan kuasa di/atijahnya berlaku pergelutan kuasa dikalangan pentadbir dan berlanjutankalangan pentadbir dan berlanjutanhingga 1*@


20/26

$!h!r$!h!r Berlaku perubahan drastik sewaktu eraBerlaku perubahan drastik sewaktu era

pemerintahan Sultan "bu Bakar.pemerintahan Sultan "bu Bakar.

Sistem Perwarisan takhta kerajaan +ohorSistem Perwarisan takhta kerajaan +ohorberubah dengan$!berubah dengan$!

"% (engku Mahkota +ohor"% (engku Mahkota +ohor

B% ,aja BendaharaB% ,aja Bendahara

'% (emenggung +ohor'% (emenggung +ohor Perubahan ini dilaksanakan pada 71hb MeiPerubahan ini dilaksanakan pada 71hb Mei

13*1.13*1.


21/26

Undang UndangUndang Undang

ndang ndang 33 Perakndang ndang 33 Perak

)iperkenalkan pada "bad ke 1@.)iperkenalkan pada "bad ke 1@.

Mengandungi 33 9asa yang boleh dikategorikanMengandungi 33 9asa yang boleh dikategorikan

kepada < skop$kepada < skop$

a% (ugas dan (anggungjawab Pemerintaha% (ugas dan (anggungjawab Pemerintah

b% Peraturan "dat istiadatb% Peraturan "dat istiadat

'% Perkara berkaitan dengan jenayah'% Perkara berkaitan dengan jenayah

d% Perkara berkaitan dengand% Perkara berkaitan dengan

kekeluargaankekeluargaan


22/26

Undang Undang tubuh %erengganu &'&&Undang Undang tubuh %erengganu &'&&

)ikenali juga dengan AItqn al-mulk bi tadlalsulk.

)iperkenalkan pada 7 /oember 1311 atasperintah Sultan Cainal "bidin 000 21**1! 131*%.

Memperuntukkan 7 jemaah iaitu$a% +emaah Menteri

b% +emaah Mesyuarat /egeri )igubal khusus untuk melawan pengaruh barat

untuk mendominasi (erengganu. Memokuskan pada 7 aspek$!

a% Pengaruh 0slam dalam penggubalan undang!undang. b% Kuasa Sultan dalam pelantikan dan penolakan

'alon ke jawatan Menteri Besar.


23/26

Undang-Undang %ubuh Kera#aan $!h!r &(')Undang-Undang %ubuh Kera#aan $!h!r &(')

)iperkenalkan oleh Sultan "bu Bakar)iperkenalkan oleh Sultan "bu Bakar

(ujuan utama menghalang British menguasai(ujuan utama menghalang British menguasai

negerinegeri

"ntara kandungan $"ntara kandungan $

a% Pewaris tahtaa% Pewaris tahta

b% pengiktiraan orang melayu sebagai rakyatb% pengiktiraan orang melayu sebagai rakyatjohorjohor

'% agama 0slam sebagai agama rasmi'% agama 0slam sebagai agama rasmi


24/26

Sultan memerintah negeriSultan memerintah negeri

)ibantu oleh 16 orang "hli Mensyuarat kerajaan)ibantu oleh 16 orang "hli Mensyuarat kerajaan

yang terdiri daripada $yang terdiri daripada $

5 orang kerabat diraja5 orang kerabat diraja

* orang ketua!ketua jabatan yang kanan* orang ketua!ketua jabatan yang kanan

orang tokoh agama orang tokoh agama

"ntara jawatan dalam undang tubuh kerajaan johor"ntara jawatan dalam undang tubuh kerajaan johor

ialah $ialah $

Menteri merangkap bendahari kerajaanMenteri merangkap bendahari kerajaan

Setiausaha kerajaanSetiausaha kerajaan

Dakim johorDakim johor

Pesuruhjaya polisPesuruhjaya polis


25/26

KedahKedah

Menitikberatkan unsur 0slam dalam undang!Menitikberatkan unsur 0slam dalam undang!

undang. Sbg 'th$undang. Sbg 'th$

1.1. 9asal 18 2d% di dalam Bab Majlis Mesyuarat9asal 18 2d% di dalam Bab Majlis MesyuaratMengangkat ,aja memperuntukkan seorangMengangkat ,aja memperuntukkan seorangdaripada lima orang lelaki yang mengangkatdaripada lima orang lelaki yang mengangkat

,aja adalah =ang )i Pertua majlis "gama 0slam,aja adalah =ang )i Pertua majlis "gama 0slam/egeri Kedah./egeri Kedah.

7.7. 9asal 1127% menyentuh pemilihan ,aja9asal 1127% menyentuh pemilihan ,ajahendaklah tertakluk kepada Dukum Syarak iaituhendaklah tertakluk kepada Dukum Syarak iaitusyarat memilih bakal ,aja mestilah seseorangsyarat memilih bakal ,aja mestilah seseorang

yang tidak mempunyai siat keji yangyang tidak mempunyai siat keji yangbertentangan dengan hukum Syarak.bertentangan dengan hukum Syarak.

.. 9asal 1@21% memperuntukkan ,aja mestilah9asal 1@21% memperuntukkan ,aja mestilahrakyat Kedah yang berketurunan ,aja Kedahrakyat Kedah yang berketurunan ,aja Kedahberbangsa Melayu dan beragama 0slam yangberbangsa Melayu dan beragama 0slam yangbermahab "hli Sunnah -al +amaahbermahab "hli Sunnah -al +amaah


26/26

9asal 1*2a% memperuntukkan tegahan diangkat9asal 1*2a% memperuntukkan tegahan diangkatpemangku Sultan atau "hli +emaah Pemangkupemangku Sultan atau "hli +emaah PemangkuSultan yang bukannya berbangsa MelayuSultan yang bukannya berbangsa Melayu

beragama 0slam "hli Sunnah -al +amaahberagama 0slam "hli Sunnah -al +amaah 9asal 7@ juga memperturutkan waris takhta9asal 7@ juga memperturutkan waris takhta

hendaklah seorang lelaki Melayu berketurunanhendaklah seorang lelaki Melayu berketurunan,aja dan beragama 0slam "hli Sunnah -al,aja dan beragama 0slam "hli Sunnah -al+amaah.+amaah.

9asal 527% di dalam Bahagian 0009asal 527% di dalam Bahagian 000memperuntukkan jawatan Menteri Besar adalahmemperuntukkan jawatan Menteri Besar adalahhanya untuk orang Melayu beragama 0slam.hanya untuk orang Melayu beragama 0slam.

9asal 6 27% 2a% juga memperuntukkan jawatan9asal 6 27% 2a% juga memperuntukkan jawatan

Setiausaha Kerajaan /egeri mestilah seorangSetiausaha Kerajaan /egeri mestilah seorangMelayu beragama 0slam.Melayu beragama 0slam.

Documents

4 Membincangkan Dan Menganalisis Warisan Kesultanan Melayu Melaka Terhadap[1]