*Kineziterapijske tehnike, bazične tehnike, transferi,

različite tehnike istezanja,funkcionalno

učenje pokreta

Bazične tehnike:

*Podrazumijevaju svrsishodne lokomotorne radnje u cilju poboljšanja funkcionalnog statusa pacijenta.*Terapijsko sredstvo je pokret koji može biti pasivan, potpomognut, aktivan i aktivan protiv otpora.*Kod terapijskog pokreta razlikujemo 4 faze:-Početni položaj segmenta koji učestvuje u pokretu-Izvršenje pokreta kroz puni obim prema stanju lokomotornog segmenta-Vraćanje u početni položaj-Odmor između dva pokreta

*Osnovni početni položaji za KT tretman*Ležeći ( supinirani ležeći položaj)

*Sjedeći*Klečeći*Stojeći*Viseći

*Ležeći supinirani položaj predstavlja najstabilniji početni položaj*Tijelo je velikom površinom oslonjeno na podlogu, centar gravitacije je nisko postavljen i najveći broj mišića je potpuno relaksiran.*Sjedeći položaj – oslonac je na glutealnom dijelu i zadnjoj strani natkoljenica. Kuk, koljeno i skočni zglob su pod uglom od 90st. Centar gravitacije je nisko postavljen, površina oslonca je relativno velika, te je i stabilnost dobra.

*Klečeći položaj- oslonac je na koljenima, potkoljenicama i prednjoj strani stopala. Tijelo se nalazi u uspravnom položaju od koljena na više, ruke su opružene pored tijela. Centar gravitacije visoko Th12, L1, što uslovljava relativnu nestabilnost.*Stojeći položaj- osnovni antropološki položaj ljudskog tijela,nepovoljan je u pogledu stabilnosti*Težište je u maloj karlici S2, oslonac zavisi od položaja stopala, ali je mali. Veća površina- veća stabilnost.

Viseći položaj- kada se tijelo rukama uhvati za neki oslonac iznad glave. Centar gravitacije je ispod oslonca, te je stabilnost dobra. Kod dužeg vježbanja nije povoljan zbog stalne aktivnosti mišića ramenog pojasa i trakcije mišića i zglobnih struktura.

*Izvedeni položaji iz osnovnih položaja

Izvedeni položaji iz ležećeg položaja:*Ležeći na boku*Ležeći na trbuhu*Ležeći pronirani sa spuštenim gornjim dijelom trupa*Ležeći polukosi u pronaciji ili supinaciji*Ležeći na boku u neutralnoj poziciji

Položaji izvedeni iz sjedećeg položaja su:*Sjedeći sa osloncem naprijed*Napola sjedeći*Sjedeći sa opruženim nogama

Izvedeni položaji iz klečećeg:*Klečeći sjedeći položaj*Sjedeći u stranu*Poluklečeći*Klečeći pronirani položaj

Položaji izvedeni iz stojećeg položaja:

*Stojeći položaj na platformi*Stojeći na jednoj nozi*Stojeći na prstima*Stojeći na petama*Stojeći na spoljnoj strani stopala

*Pasivan pokretIzvodi se spoljnom silom, najčešće snagom terapeuta ili dinamičkih aparata.Indikacije za primjenu:*Mlitava paraliza mišića*Spastična paraliza*Hipertonus neparalizovane muskulature*Rigiditet muskulature*Ograničena pokretljivost u zglobovima ekstremiteta*Ograničena pokretljivost kičmenog stuba*Otoci ekstremiteta*Subluksacija i luksacija zglobova

*Omogućavaju stimulaciju zglobnih, tetivnih i mišićnih receptora. Stimulišu određene zone CNS-a u cilju aferentacije i očuvanju šeme pokreta do uspostavljanja aktivnog pokreta.

*Sprečavaju kod postraumatskih stanja i reumatskih promjena stvaranje intraartikularnih priraslica i fibroznih traka koje ograničavaju funkciju zgloba.

*Aktivno potpomognut pokret

*Ako je mišićna snaga nedovoljna da izvede puni pokret ni po obimu, ni po brzini koristimo aktivno-potpomognute vježbeIndikacije:*Mlitava pareza mišića*Spastična pareza mišića*Hipertonus neparalizovanih mišića*Ogrančena pokretljivost u zglobovima ekstremiteta i kičmenog stuba*Funkcionalni deformiteti

*Aktivan pokretse izvodi kroz kontroliranu, voljno ciljanu aktivnost skeletnih mišića, a protiv sile zemljine teže. Mogu biti aktivne vježbe sa otporom i bez otpora.Ciljevi: -održavanje obima pokreta-održavanje tonusa mišića-održavanje snage mišića-očuvanje neuromišićne koordinacije-poboljšanje funkcije kardiorespiratornog sistema

*Aktivan pokret sa otporom*To je voljni pokret kojem se suprotstavlja sila gravitacije i dodatna spoljna sila. Otpor može pružati ruka terapeuta ili preko pulli aparata i tereta koji se može objektivno dozirati.

Otpor se koristi da bi se:*Povećala snaga mišića*Poboljšala kontrola pokreta*Olakšala sposobnost kontrahovanih mišića*Poboljšao osjećaj pokreta od strane bolesnika*Postigla izdržljivost mišića*Povećao volumen mišića

*Transfer*Transfer predstavlja složenu i za neke pacijente teško savladivu motoričku radnju.*Bočno pomjeranje u krevetu*Okretanje na bok iz ležećeg položaja*Prelaz iz ležećeg leđnog položaja u sjedeći položaj*Bočno pomjeranje u krevetu iz sjedećeg položaja*Pomjeranje unazad iz sjedećeg položaja*Prelaz iz kreveta u kolica*Prelazak iz invalidskih kolica u stolicu*Transfer invalidska kolica- pod*Ustajanje i sjedanje u kolica*Stajanje*Hodanje ( djelimičan oslonac- četverotaktni, trotaktni i dvotaktni hod)*Prelaz na pod iz uspravnog stava i obrnuto

*Tehnike istezanja

*Metode istezanja prema Andersonu- istezanje smanjuje mišićnu zategnutost i poboljšava pokretljivostIma dvije faze:1 faza lako istezanje2 faza dodatno istezanje sa sljedećim izvođenjem:lagano istezanje ( zadržati mišić 10-20 sec. u ovoj poziciji)Lagano dalje istezati do osjećaja jače zategnutostiU ovoj poziciji zadržati mišić 10- 20 sec

*Tehnike izvođenja:*Mišić se isteže do maksimalne granice pokreta, koji ne uslovljava bol*Mišić se maksimalno izometrijski napreže ( statička kontrakcija) u trajanju od 6 sec.*Opuštanje mišića, a odmah slijedi zatezanje mišića od 2-3 sec.*Mišić se isteže oko 8 sec. Bez daljeg pokušaja dodatnog istezanja*Postupak se ponavlja 3-5 puta i to 2x dnevno*Prema Jandi jača se muskulatura u fazama i isteže tonična muskulatura

*U PNF tehnici postoje 2 tehnike istezanja mišićnih

struktura*Hold- Relax tehnika( izdržano opuštanje)*Contract- Relax tehnika

Hold- Relax tehnika*Aktivni i pasivni pokreti antagonističkih mišića, eventualno protiv lakog otpora do granice pokreta*Skraćivanje antagonističkih mišića u trajanju najmanje 5 sec.kroz izometrijske kontrakcije dopušta izvođenje rotatornih pokreta*Opuštanje aktivno i pasivno antagonističkih mišića dopušta dalju aktivnost do granice pokreta

Contract – Relax tehnika*Aktivni i pasivni pokreti antagonističkih mišića, eventualno protiv lakog otpora do granice pokreta*Tonička kontrakcija u tajanju najmanje 5 sec.sa malim pokretom tako da se sva mišićna vlakna kontrahuju*Opuštanje aktivno ili pasivno sa pokretima u agonističkim mišićima. Pokret se nastavlja do granice bola.

Kontrakcija u poziciji najvećeg izduženja kao dio manuelne terapije

*Mišić se isteže lakim povlačenjem*Ide se malo unazad pa se ponovo mišić isteže kroz povlačenje*U ovoj poziciji se mišić maksimalno kontrahuje kroz izometrijsku kontrakciju ( statička kontrakcija) i opušta*Izvođenje traje 30 min. i to 2x dnevno

Tehnika po Evjenth i Hambergu

*Temelji se na činjenici da je i opuštanje mišića srazmjerno kontrakciji, odnosno što je jača kontrakcija stoga je veće opuštanje.

*Funkcionalno učenje pokreta

Tvorac terapijskog koncepta FUNKCIONALNO UČENJE POKRETA Susanne Klein- VogelbachOsnove se nalaze u analizi pokreta svakog pacijenta i upoređivanju sa normalnim obrascem pokreta

Koncept se zasniva na sljedećim pojmovima*Ravni i osovine pokreta*Tjelesne dijagonale*Analiza pokreta pomoću tačaka distancije*Analiza površine oslonca*Ekonomičnost aktiviranja*Funkcija muskulature*Posredovanje pri pokretima*Kriterijumi posmatranja pokreta*Funkcionalni status*Planiranje kineziterapijskog liječenja*Terapijske tehnike*Stabilnost-zadaci sistema stabilizacije

Neutralni ( nulti položaj)Tri ravni koje se analiziraju su:*Transverzalna ( dijeli tijelo na kranijalni i distalni dio, u stajanju stoji horizontalno). Pokreti se odvijaju medijalno i lateralno.*Frontalna ( dijeli tijelo na prednji i zadnji segment, pri stojanju je vertikalna.*Sagitalna ( dijeli tijelo na dvije simetrične polovice- lijeva i desna polovina tijela).

Analiza pokreta pomoću tačaka distancije*Tačka distancije je tačka koja se uzima za posmatranje na krajevima proksimalnog i distalnog segmenta koji imaju istu obrtnu tačku.Analiza površine oslonca*Površina oslonca predstavlja najmanju površinu preko koje se tjelesni dijelovi ili cijelo tijelo oslanja na podlogu. Kod više oslonaca pritisak( tjelesna težina) se ravnomjerno raspoređuje na sve tačke oslonca, a težišna linija nalazi se u sredini ukupne površine oslonca.

Ekonomičnost aktivitetaEkonomičan pokret je pokret gdje se koristi optimalna snaga za postizanje cilja uz minimalno oštećenje materijala. U kliničkom nalazu to se izražava minimalnim promjenama položaja zgloba i finim pokretima kičmenog stuba.Funkcija muskulature: muskulatura ima različite zadatke i prema njima se i mijenja način njihovog rada ( položaj mišića u vezi sa obrtnom tačkom- povećanje pokretljivosti. Povezanost mišićnog rada i tjelesne težine., stabilizirajući mišićni rad- mišići rade statično, način rada višezglobnih mišića i mišićnog skraćenja. Kod distalnog skraćenja, javlja se kompenzatorno proksimalno istezanje.

*Posredovanje pri pokretima- predstava pokreta ( mentalni trening) se izgrađuje kroz ponavljanje i rekapitulaciju pokreta*Kriterijumi posmatranja pokreta služe da se uoči razlika između normalnog i patološkog.*Analiziramo noge, karlicu,grudni koš,glavu,ruke.*Posmatranje obuhvata reakciju ravnoteže*Promjene površine oslonca*Analiza sila protiv pritiska kod oslonca*Aktiviranje sile protiv teže pokretima*Odstupanje od normalnog pokreta i držanja tijela*Ograničenja pokreta*Rasteretni položaj

*Funkcionalni status Funkcionalni problem najčešće nije sadržan u dijagnozi. Podaci o:*Konstitucija*Pokretljivost*Sadržaj funkcije hoda*Statika tijela*Raspodjela težine tijela kod odstupanja od normalnog položaja zglobova*Kondicija, socijalni status,psihička problematika

*Planiranje kineziterapijskog liječenja

*Formulisanje zajedničkog terapijskog cilja*Šta želi pacijent, a šta terapeut?*Primjer nepokretnog pacijenta: šta želi, šta treba da nauči i kakav cilj postavlja terapeut?