BB EE TT II DD AA GG OO

OO DD OO LL AA RR EE NN BB EE HH AA RR RR AA

UU RR OO LL AA -- KK OO SS TT AA KK OO

HH II TT ZZ AA JJ AA RR DD UU NN II AA NN ::JJ OO NN JJ OO SS EE BB AA UU GG AA RR TT EE

LL AA GG UU NN DD UU ZZ UU KK EE RR EE LL EE HH II AA KK EE TT AA NN EE TT AA BB II DD AA LL II AA RR GG AA ZZ KK II AA KK .. a ar rg g

a az zk k

i ia a: :

l li id d

i ia a a a

v ve ei ir r

o oEZET

Z AS

MATU

…NNEESSKKAA--MMUUTT II LL TTAALLDDEE HHOONNEETTAAKKOO SSEE II LLAAGGUUNNEENN II ZZEENNAA??BB AA DD AA KK II ZZ UU LL AA ?? BB AA ,, II DD AA TT ZZ II OO RR RR II TT XX OO BB AA TT EE AA NN ,, ZZ UU RR EE II ZZ EE NN -- AA BB II ZZ EE NN EE TT AA TT EE LL EE FF OO NN OO ZZ EE NN BB AA KK II AA RR EE KK II NNBB AA TT EE RR AA ,, EE TT AA BB OO TT AA DD AA NN BB OO LL II NN -- ZZ UU LL OO KK UU LL TT UU RR EE LL KK AA RR TT EE KK OO GG UU TT UU NN OO NN TT ZZ II RR AA((OO RR AA II NN DD II KK EE ZZ AA LL DD AA KK II ZZ UU NN OO NN DD AA GG OO EE NN ?? BB AA ,, KK UU LL TT UU RR EE TT XX EE AA NN ,, NN OO NN BB EE SS TT EE LL AA !! )) EE DD OO BB II DD AA LL II EE RR AA NN TT ZZ UU NN AAdanbolin@topagunea.com-- EE RR AA ,, OO TT SS AA II LL AA RR EE NN 1122 AA BB AA II NN OO LL EE HH EE NN ..

ASMATZAILE GUZTIEN ARTEAN BI PERTSONENTZAT HAMAIKETAKO BAT ZOZKETATUKO DUGU.

AA uu rr rr ee kk oo zz ee nn bb aa kk ii aa nn aa gg ee rr tt zz ee nn zz ii rr ee nn ee tt aa kk oo bb aa tt zz uu ee nn ii zz ee nn aa kk :: AA gg uu ss tt ii nn GG aa zz tt aa ññ aa gg aa ,, GG rr ee gg oo rr ii oo EE tt xx aa nn ii zz ee tt aa KK aa rr ll oo ss OO rr bb ee gg oo zz oo (( ee rr rr ee gg ee aa kk )) ,,JJ oo ss ee AA nn tt oo nn ii oo ee tt aa JJ aa bb ii ee rr CC ee ss tt oo nn aa ,, dd oo nn EE mm ee tt ee rr ii oo II ss aa ss tt ii ,, II ññ aa kk ii EE tt xx aa nn ii zz ,, MM aa nn oo ll oo AA ll tt uu nn aa (( ii nn gg uu rr uu aa nn )) JJ ee ss uu ss GG oo ii kk oo ee tt xx ee aa ee tt aa RR aa mm oo nnEE tt xx aa ii dd ee (( bb ee ll tt zz ee zz )) ..

ASMATZAILEEN ARTEAN ZOZKETA EGINDA, MM AA RR II AA NN AA SS TT II LL LL EE RR OO SS I TOKATU ZAIO HAMAIKETAKOA.

Z O R I O N A K ! ! !

……

dabilenHARRIA.Hondartza bateko itsas bazte-rrean olatuen indarrez txili-purdika dabilen harria daddaannbbooll iinn. DDaabbii lleennaa, ibilbideduna.2000ko maiatzean erein eta biliburu eta hainbat lanez gain36 zenbaki eman dituena. As-paldiko kontu edo argazkiak,herritarrei elkarrizketak, he-rriko bitxikeria nahiz kontuserioagoak... 50 kolaboratzaile baino gehia-go ditu, batzuek finagoak bes-teak behin edo behin idatzi dutenak. 170 bazkide, gehienak herrikoak eta kanpo-an bizi diren herritarrak besteak. 1400 ale (urtetik urtera gehiago ezta Jaxone?)herrian eta auzoetan banatzeaz gain kultur etxe eta bestelako erakundeetara bi-daltzen direnak. BBoorroobbiillaa. Esfera perfektua inoiz izango ez den arren, hutsegiteetatik ikasi etadenborarekin borobiltzen joan den harria. Egin gabe utzi beharrean gaizki egin-dakotik ikasteko ausardia izan duena. Bere txiki eta ahulean hausnartuz ahaliketa gurdi gehienetara igo dena; kalean dugun HITZA proiektua, argazki artxiboa,eta euskararen inguruko jarduera eta partehartze zabala; Euskara Aholku Ba-tzordea, euskalgintzako taldea... GGoorroollddiioorriikk ggaabbeeaa. Zenbaiten ustetan deskafeinatuegiak, kontu askotan sar-tzen ez garelako, beste batzuentzat berriz liskarreroak, sestra bila gabiltzalakoan.Denon gustua egiterik ez dago, horren desberdinak gara zorionez!

Neguko itsaso haserreak ohi baino gorago eta itsasotik urrunago utzi du itsaser-tzean zebilen harri borobila. Hiru urte hauetan aldizkaria sendotuz joan da etaegonkortasuna lortu du. Hilero aldizkaria ateratzea posible dela erakutsi dugueta guztia borondatez lanean jardun duen talde batek egindako txapela kentzekomoduko lanari esker.

Itsasgorak jo du bere goi muturra eta harritik aldenduz doaz olatuak. Ondo me-rezitako oporrak eman behar dizkiegu lan guzti hau egin dutenei. Baina ezin du-gu harria goroldioak estaltzen utzi. Denon artean joan behar dugu harria boro-biltzen. Herritarren laguntzarik gabe ez baita posible aldizkari hau aurrera ate-ratzea. Itsasoa zabala da, benetan lagundu nahi duenak lagunduko du. Lagundezala, ez dago eta idazten jakin beharrik.

Hurrengo itsasgoraren zain

JJOONNEE BBEERRGGAARRAA

34 6 8 101215 16 18 19II NN KK EE SS TT AA EE NN BB II DD OO AA

UU RR OO LL AA -- KK OO SS TT AA KK OO

HH II TT ZZ AA

DD AA NN BB OO LL II NN ZZ UU LL OO

BB EE TT II DD AA GG OO

OO DD OO LL AA RR EE NN BB EE HH AA RR RR AA

JJ AA RR DD UU NN II AA NN

JJ OO NN JJ OO SS EE BB AA UU GG AA RR TT EE

SS MM SS

PP OO RR RR UU SS AA LL DD AA

arg i tara tza i l ea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 147 123 e-mail: danbolin@topagunea.com

danbo l in : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Margari Eizagirre, Joxeba Larrañaga, Onintza Irureta, Alazne Olaizola

d ise inua e ta maketaz ioa : Eneko Aristii npr imateg ia : Gertu (Oñati). l ege gorda i lua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429

dd aa nn bb oo ll ii nn E K E Z D U B E R E G A I N H A R T Z E N A L D I Z K A R I A N A D I E R A Z I TA KO E S A N E N E TA I R I T Z I E N E R A N T Z U K I Z U N A

UU DD AA LL EE TT II KK

AA GG EE NN DD AA

Neri erregeek ekarri didate.Game Boy Advance SP

makinita, "A todo gas-2"bideoa eta Super Mario

Bross-en jokoa. Kepa Larrañaga 7 urte

Harro egon gaitezke. Zenbat aukera dagoen gu bizi garen le-kuan! Kalera jaistearekin batera, kotxerik hartu beharrik gabe,gure hankak lanean jarriz. Oso urrutira joan gabe, buelta batemanez, toki berriak ezagutzeko aukera franko dago. Batzuen-tzako ezer berririk ez, besteentzako ia behin ere izan gabeko to-kiak. Hala ere, denok ezagutuko ditugu, aditzez, eta onena dabeti egongo direla gure zain nahi ditugunean bisitatzeko.Aldapa igo nahi bada, Akuara joan gaitezke: bailara laua izan arren, gorago igotzeko bi-de asko dago. Esate baterako, Ertxiñako gurutzera ordubeteko bidea dago, eta galtzadazaharretik Santa Engraziara joan eta etorri, bi orduko ibilbidea. Han jende gutxi ikusikodugu, isiltasuna eta bakea dira nagusi.Beste aukera bat bainuetxea da. Hori bide motza dugu; askori luzea irudituko zaie, or-dea, eta esango dute "nola joango haiz bainuetxeraino", hamar minutu bakarrik direne-an. Hara joateko hiru bide daude: zaharrena Benta Peligro-koa. Hark badu bere historia:garai batean ostatua izan omen zen eta arriskutsua, nonbait, izenak dioen bezala. Bestebi bideak ibai ondotik doaz. Alde handia dago eguneko zein ordutan joan: goizean goizibiltzen direnak gu jaikitzerako aspaldi egina dute buelta. Arratsaldean gazte asko ikusi-ko ditugu lasterka, gero dutxa bat hartu eta berriak sentituko dira. Edozein modutaraere, nahitaez erantzun behar diegu hotelean dauden kanpotar eta, batez ere, jubilatuengalderei; ezingo diegu esan zestoarrak ez garenik.Sastarrain Baserri Eskolara ere paseo ederra daukagu, Olalde baserria atzean utzita;Ekaingo erreplikaren obrak berdin jarraitzen du, kanpoko estruktura bukatuta dagoelaematen du, baina hala ere barruan ez da ezer egin. Handik Agittako errotaraino, erreka-zulo sakon batean sartzen gara, neguan hotz handia egiten du eta, aldiz, udaran joatea

freskagarria da. Aurrerako segi nahi izanez gero, Goiltzibar baserrirakonorabidea ere har dezakegu. Izarraitz igotzeko aukera ere badugu, baina

orduan paseoa baino mendi irteera baten itxura izango luke.Azkenik, Iraetako bide-gorria ere hortxe dugu: lehen trenbidea zena,

orain pasealeku bihurtu da. Beraz, azaldutako ibilbide guztieta-tik bi eginda ia hamar kilometroko txangoa izango da. Ezzaigu gaizki etorriko ariketa pixka bat gabonetako gehie-

gikerien ondoren. Ibilaldiak txakur baten laguntasunare-kin egin ditzakegu, gure herrian asko daude eta. Ez zaigu,

ez, atzean geratuko. GGOORRKKAA AALLTTUUNNAA

Z E I N I Z A N D A / D I R A E K A R R I D I Z U T E N / D I Z K I Z U T E NO P A R I P O L I T E N A / K ?

oinez Patinak, "El Señor de losAnillos" jokoaordenadorerako eta"Cluedo", umeen mahaijolas bat. Maider Eg iguren11 urte

Pistolekin eta … jolasteko"bideo joko" bat eta…,

gero…, maleta bat,jostailuak gordetzeko

maleta bat. Dena txukun-txukun edukitzeko maleta

bat. Nagore Armendar i z8 urte

n b i d o aZaindu maite duzun hori! Horrela bukatu zuen Margarik zutabe hau azken alean, Ru-perren leloa bere eginez. Gabonetako izpirituak eraginda ote?Neu ere, zuek bezala, aritu nintzen 2004ko asmo onen ze-

rrenda osatzen. "Hau egingo dut, beste hau ere bai, eta aurtenbai egingo dudala hau, …". Egin beharrekoak, lehenengo; etaegin behar ez ditudanak, ondoren. Urtarrilaren 8an, Erregeekinbatera, hurrengo urtera arte urruntzen diren konpromisoak.Hain zaila da horiek guztiak betetzea, aurrera ateratzea, egiabihurtzea! Hain zaila non erabaki eta berehala hasten garen ho-rregatik nekatzen.Gure buruari gehiegi eskatzen diogula nago. Gehiegi eskatu,ezin bete, etsi…elkarri lotutako katea-mailak dira.Ariketa horrek masokismo puntu bat ere badu. Izan ere, urtero-urtero errepikatzen dugun erritoa da, eta ondorengo etsipena,erritoaren azken unea besterik ez da, aspaldiko lagun zaharra.Baina ez, horrelako planak egiten ditugunean zintzo jokatzendugu, eta dugun onena eta bi emateko eta egiteko prest egotengara. Baina gero, ezin bete.Bi astez, eta bakar-bakarrik bi astez, gure buruarekin konforme,gustura. Urteko gainontzeko 50 aste damutzen eta gure buruazuritzen ematen ditugu.Oso ondo, ados, oso diagnostiko ona, eta orain zer? Psikologo eta psikoanalista batzuek diote utopia, beteko ez direnamets horiek direla bizitzaren motorra. Eta, hortaz, oso inportan-tea dela horiek ezinezkoak izatea; bestela, lortuz gero, bizitzarenmotorra erregairik gabe gelditzen dela.Ez naute konbentzitzen. Juxtu kontrakoa esango nuke nik: horre-la funtzionatzen dugulako dugu hainbeste amesgaizto, buruko-min eta, beraien hitzak erabiliz, frustrazio.Teoria batek balio ez duenean, beste teoria bat eraiki behar da

hori ordezkatzeko. Nik nirea asmatu dut eta, izenik ezdiot jarriko, badaezpada, baten batek aldez aurretik as-matu badu, ez pentsatzeko plagiatu egin diodanik.Ruperren leloari buelta ematerik balego, "maita zaintzenduzun hori". Hots, egiten duguna eta garena, egiten du-gulako eta garelako maitatzeko kapaz bagina, eta egitendugunaz disfrutatuko bagenu, segundoz segundo, goza-tuz, beste ezeren beharrik gabe, bestela izango zen kon-tua. Lortuz gero, buruhauste bat gutxiago gabonzahar-gauean eta ondorengoetan.Gabonetako agurrak ere aldatuko lirateke: "datorrenahau bezain ona izan dadila!"Hobeto pentsatuta, Ruper alde batera utziko dut eta An-jeren hitzak berreskuratuko ditut (banekien nik nire teo-ria ez zela hain berria izango!):

Maita nazazu gutxio,goza nazazu gehiago!

Ez gaizki ulertu, mesedez, ni euskarari buruz ari naiz…Zer pentsatu duzue, bada? NNOORRAA PPAALLMMIITTAANNOO

Neri "Ping-Pong" jolastekopilotak eta palak gustatu

zaizkit gehien. Eta ez dakit zergehiago Ane Mantxo la 7 urte

Neri gehien gustatu zaidana"Barbara" izan da, panpina

handi-handi bat. Eta ezdakit zer gehiago esan. Irati

Artetxe 6 urte

5Hiru gurpil dituenmikropatina gustatu zaitgehien. Horrekin parkean,plazan, eta … ibiltzeko.Ekarri didaten beste denaere gustatu zait, bainamikropatina gehien.Liher Azagirre 11 urte

Telebista eta bideoaparailuak eta radio-kontroleko auto bat.Va len t in Onopr iyenko10 urte

E

DANBOLIN IAZTIK ARI DA AZTERTZEN UROLA-KOSTA

ESKUALDEAN EUSKARAZKO EGUNKARIA SORTZEAREN

PROIEKTUA, BAILARAKO EUSKARA ELKARTEEKIN ETA

BERRIA-REN ENPRESA EUSKARAZKO KOMUNIKAZIO

TALDEAREKIN (EKT) BATERA —LEHEN

EGUNKARIAREKIN BATERA—. URTEKO BAZKIDE

BATZARREAN, DANBOLINEK HORRETAZ INFORMATU ETA

IRITZIA ESKATU ZUEN, ETA PROIEKTUA ONTZAT JO ZEN.HAINBAT BILERAREN ONDOREN, PROIEKTUA ADOSTUTA

DAGO TXAPARRO (ZARAUTZ), BALEIKE (ZUMAIA),ARTZAPE (GETARIA), UZTARRIA (AZPEITITA),DANBOLIN-ZULO ETA EKTREN ARTEAN; MAXIXATZEN

(AZKOITIA) ETA KARKARA (ORIO) ELKARTEAK EZ DIRA

ORAINGOZ ENPRESAN SARTU, BAINA HERRI HORIETAN

BADAUDE JADA HITZA-REN ALDEKO TALDEAK ETA HASI

DIRA LANEAN.

N o i z ?0 zenbakia urtarrilaren 17an jaso zenutenzuen etxeetan eta lehenengo zenbakia otsai-laren bukaera aldera banatuko da. Behinhau atera ondoren egunero-egunero izangoduzuen zuen etxeetan astelehenetan ezik.

Z e r g a t i k ? Gabezia. Urola-Kosta eskualdea aldizkari as-koko herria den arren prentsan herri infor-mazioa ez da egunero euskaraz jorratzen.Erdarazkoak dira erreferentzia.Hutsunea estali. Hutsune hori estali beharradute euskarazko hedabideek.

H e l b u r u a k .* Euskararen normalizazioa. Euskararen he-dapenerako eta normalizaziorako.* Estrategikoa. Euskarazko herri komunika-bideen arloan aurrerapauso estrategikoakemateko (euskaldunok ere prentsan herrikoberri euskaraz eta egunero jasotzeko).* Eskualdeko mailakoa. Eskualde mailakokomunikabideak osatzeko.* Erreferentzialtasuna. Euskarazko egunka-riak erreferentzialtasuna lortzeko.

P r o d u k t u a r e n e z a u g a r r i a k . * Formatoa. Egunkariarena.* Kazetaritza. Estandarra; kalitatea, aniztasu-na eta zerbitzua helburu dituena.* Izena. Urola-Kostako Hitza.* Hizkuntza. Eskualdeko euskara batua. Ber-tako lexikoarekin, joskerekin…* Maiztasuna. Egunero, astelehenetan izanezik (hilabeteko oporrak; zehazteke dagooraindik zein hilabetetan izango diren).* Zenbaki kopurua. Urtean 285.* Orrialdeak. Egunero zortzi (hasteko).* Informazioa. Urola-Kosta eskualdekoa. 11herrietakoa: Azkoitia, Azpeitia, Beizama,Errezil, Zestoa, Aizarnazabal, Zumaia, Geta-ria, Zarautz, Orio eta Aia.* Irakurleak. Lehen bi-hiru asteetan deneibanatuko zaie Hitza, eta ondoren, nahi due-nak jasoko du egunkaria. Izena ematen due-nari pegatina bat jarriko zaio bere etxekopostontzian banatzaileak egunkaria non ba-natu jakiteko. Etxerainoko banaketa izango

‘Uro la -Kos ta H i t za ’ euskarazko egunkar iaren sorrera

da eta auzoetara okinen bidez iritsiko da.Zestoako aurreikuspena: egunero gutxi go-rabehera 500 aleko tirada herrian (horietatik150 inguru Danbolinen Zestoako harpideakdira, eta aurreneko egunetik Hitza-ko harpi-de bihurtuko dira, ezezkorik jaso ezean).

E n p r e s a k o p a r t a i d e a k . * Urola-Kostako euskara elkarteek.%45.* Bertako Hedabideak-ek (EKTkoa).%35.* Urola-Kostako gizarte eragileek. %20. Zes-toako kasuan Erralla Bertso Eskola sartu daoraingoz baina nahi duten guztiek izangodute aukera.

H a u e z d a l e h e n e n g o H i t z a .- Tolosaldekoa. 2001eko abenduan sortu zenhango herri egunkaria. Egunero 7.500 ale ba-natzen dira, etxeraino, bertako erreferenteda, ia udal gehienek laguntzen dute, komer-tzialki oso ondo doa, ordaindutako harpide-tzak (borondatekoa) harrera bikaina du.- Oarsoaldekoa. 2003ko ekainean sortu da.Jadanik 5.100 aleko tirada. Harrera ona uda-letan (hiruk diru laguntza ematen diote eta

beste batek beste kontzeptu batean).Oraindik goiz da balorazio komer-

tziala egiteko. Ordaindutakoharpidetza (borondatekoa)kanpaina ez dute hasi.- Lea-Artibai eta Mutrikukoa.Azaroaren 11n sortu zen.-‘Hitza’ bakoitza. Hitza bakoi-tzaren enpresa, independenteada besteekiko. Eta danbolinherri aldizkaria? Hitza sortuta-koan, Zestoa, Beizama eta Ai-zarnazabalek egunkariko orribat beteko dute. Banaketa haumalgua da, albisteen arabera ba-koitzari dagokion zatia alda dai-tekeelarik. Herriko prentsan herriinformazioa egunero eta euskarazjorratzeko orduan, Danbolin herri

aldizkaria ez da erreferente izango, hi-labetekaria baita, baina Hitza bai. Be-

raz, Danbolinek errealitate berrira egokitubeharko du. Bere ezaugarriak kontutan har-tuta aldaketa handirik ez du izango gai etaatalen aldetik, agian erreportaia luzeagoakegiten hasiko da edo zenbait gai sakonagolantzen. Denborak berak erakutsiko du bi-dea nola egin.

Tolosaldean biztanle kopuruari dagokioneanZestoaren antzekoak diren herri txiki askodago, Anoeta (2.500), Zizurkil (2.000), Villa-bona (4.500)... eta egunero eman dute zer-baiten berri. Gurean ez gara gutxiago izan-go. Kontuan izan behar dugu auzo askokoherria dela gurea, eta bere xumean, jendeamugitzea kostatzen bada ere, gauza asko an-tolatzen dira. Danbolinek laguntza eskaini-ko badio ere, Urola-Kostako Hitzako kazeta-ri batek helduko dio eguneroko jardunari.

Z u r e i r i t z i a n a h i g e n u k e . Proiektuan jende askok hartu dugu parte,baina batez ere herri aldizkarietan gabiltza-nok. Gure kasuan, Danbolinek hartu du ar-dura. Orain, herritarrei jakinarazteko orduairitsi da. 0 alea eskuetan izanda zuen iritziajakin nahi genuke, zuen kezka eta galdereierantzun… Gu informazioa emateko prestgaude. Horretarako otsailaren 11n KulturEtxean elkartuko gara arratsaldeko20:00etan. Han espero zaituztegu.

E g u n e r o - e g u n e r o i d a z t e k o a d i n a b e r r i r i k e m a n -g o a l d u Z e s -t o a k ?

7 H i t za ’

GipuzkoakoKrosa Urtarrilaren 18an bigarrenurtez jarraian ospatu zen Gipuzkoako Krosa Zestoan. Iazeguraldi txarra egin bazuen aurtengoa ez da hobea izan, ate-rruneak izan baziren ere tartean behin kazkabarra ere bota-tzen zuen Zubiaurreko belardietan. Bezperatik jarrita zutenkarpari ere haizeak dantzatu ederra eman zion. Hala ere, an-tolatzaileek eskerrak eman nahi dizkie EAJri karpa hau uzte-agatik. Herritarren parte hartzea iazkoaren antzekoa izan

zen. Aipatzekoa da 12. postuan geldituko zela zirudienarren, Lander Zabalak izugarrizko zaparradapean egindakoEsprinta. 8.postua lortu zuen.

Euskara lardaskatzekomanerak Kike Amonarriz, Asisko Ur-meneta eta Antton Olariagak emandako hi-tzaldia ez zen behar bezala atera. "Euskara lar-daskatzeko manerak" lelopean eman beharzuten hitzaldia ordu laurdenean eman baitzu-ten. Izan ere, berriki Dominique Oihenartekegindako ikerketak deskubritu baitituzte, etaemozioaren emozioz, ikerketa hauen berrieman ziguten prestatuko hitzaldia alde baterautziz. Horrela, euskaldunok mundu osoko zi-bilizazio guztien sortzaileak izan ginela ente-ratzeaz gain, gure sexu hiztegia zabaldu eta

madarikazio berriak botatzen ere ikasi genuen. Koio-tera hurbildu ginenok barre eginez ikasteko paradaezin hobea izan genuen.

Z A H A R R A K B E R R I T O U RSORO PERI EGUNEAN UZTAPIDE PLAZAN PAIA, SILVEIRA ETA URANGA,ALGORTA, LESAKA,ETA AZPEITIKO BERTSOLARIEK BERAIEN PROIEKTUA

AURKEZTU ZUTEN.UZTAPIDE ETA TXIRRITAK BEZALA TABERNETAN EGIN NAHI DUTE BER-TSOTAN JENDEA KULTUR ETXE ETA ZINEMA ARETOETARA ERAKARTZEN

SAIATU BEHARREAN. SAIOA EGIN ETA ETXERA JOAN ORDEZ, HERRI GI-ROAN JARRAITZEA GUSTATZEN

OMEN ZAIE ETA HORRELA EGIN

ZUTEN ZESTOAN ERE. KALEAN

BERTSO POTEOAN IBILI ONDOREN,GAZTETXERA JOAN BAITZIREN BAZ-KALTZERA ETA BAITA GIRO EDERRA

JARRI ERE.

gai librean .Doinua: Habanera

Egilea: AAiittoorr UUnnaannuuee

HARROBITIKAN HASITA

TXIRIBOGA DEGU MUGA

PAIOPETIKAN HASITA

KATIAPEA HELMUGA

KAXPARKOTIKAN BEHERA

ZELAI BERDE ETA URA

HEMEN BADA GUDARIRIK

ETA HEMEN BADA GUDA

GUZTIA DA IRAETABALDIN BAZENUTEN DUDA

BIZITZA BERA DA HEMEN

OHITUA ETA KULTURA

IKUSI, EZAGUTZEKO

BEHAR ZENUKE INGURA

JAIAK OSPATZEKO ORDUA

HONA JADANIK HELDU DA

d a n b o l i n z u l o

AArrggaazzkkiiaa:: JJoossuu AAllzzeellaaii

S O R O P E R I A K . San Esteban egunean Danbolin-zulo elkartekook bazkide be-rriak lortzeko asmoz jarritako mahaiaz gain, argazki ar-txiboko irudi batzuk plazaratu genituen. Oraingoan erejende ugari hurbildu zaigu argazkiak ikustera. Eta horiikusita berriz dei egitendiegu herritarrei be-raien argazki zaharrakekartzeko, zuen argaz-kiz osatzen baitugu gu-re artxiboa. Bestalde,bazkide egiteko edo-zein une da egokia. Ba-dakizue non gauden.

Bulegoa eta postontzia KulturEtxean eta gure telefonoa: 943 1471 23.

9

hitz

etap

itzOrain arte eskolako astekariak bezala izena zuen "gaztegiro" txokoan gure eskolako la-

nak aurkezten genituen. Baina hemendik aurrera (Begoña Gaztañagak, Amaiur Aristik,Aitzol Astiazaran eta Joseba Regilek ) "hitz eta pitz" izendatuko dugu atala eta gure lanezbeteko dugu txoko hau. Gure inguruko eta adineko kontuez arituko gara bertan: elkarrizke-tak, idazlanak, gure iritziak... Gu zuen gustuko gauzak egiten ahaleginduko gara. Gureadineko norbaitek gurekin idaztea nahiko balu etor dadila gugana.

GAZTETXOENTZAKO ESTREINALDIAKBUSCANDO A NEMO:

2003an egin zen Andrew Stantonen gidaritzapean 100 minutuko film hau. Ospe handiaizan du azkenaldi honetan, oso ona omen da. Edozein adineko ikusleentzako egina. Filmhonek bi arrainen istorioa kontatzen du.

EL SEÑOR DE LOS ANILLOS (El retorno del rey )2003an egin zen Peter Jacksonen gidaritzapean 210 minutuko film hau. 13 urtetik gora-

ko ikusleentzako filma da. El señor de los anillos filmaren 3. zatia da, azkenekoa.EL ÚLTIMO SAMURAI:Edward Zwicken gidaritzapean egindakoa da 154 minutuko film hau. Edozein adineko

ikusleentzako dago egina.ELF:2003an egin zen Jon Favreuren gidaritzapean 95 minutuko film hau. Edozein adineko

ikusleentzat dago egina film hau ere. Iparburuko iratxo baten istorioa kontatzen du.

Zinea

BB EEGGOOÑÑAA GGAAZZTTAAÑÑAAGGAA EE TT AA AAMMAAIIUURR AARRIISSTTII

behar handihonenkontzientziaaspaldi zabalduzen EuskalHerrian etaZestoan ez dira

atzean geratu. Karmele KortaZestoako Odol EmaileenElkarteko ordezkariarekin hitzegin dugu herriko elkartearenberri eman diezagun.

Arratsaldeko seiak aldean iristen diramedikua eta bost erizainak Zestoako

osasun zentrora. Zain dituzte elkartekoak.Herritarrak etortzerako tresneria eta tokiaprestatzen dute. Emailea etorri ahala proze-dura beti berdina da: lehenengo tentsioahartu eta ondoren, medikuak hainbat galde-ra egiten du emaileak odola eman dezakeenala ez jakiteko. Baliteke aldi hartan ematerikez izatea eta hurrengo txandara arte itxaronbeharko du. Emaileei 400 cl odol aterakodizkiote eta ondoren, basokada bat ur edate-ko gomendatzen du medikuak. Duela gutxi

medikuntzan gainerakoalorretan bezalaxeaurrerapen handiak

egin dira eta osasunzentrora edo ospitalerajoaten garen bakoitzeanhorren lekuko gara.Odolaren alorrean ere,mila ikerketa egin dituzte,baina lehen bezala orainere bizirauteko edoindarberritzeko odolabehar duenak beste norbaitenabehar du. Badirudi odol poltsekbeti prest egon behar dutelagaixoarentzat, badirudi odolbankuak berez betetzen direla,baina ez da hala. Zorionez,

arte ardoa edatea eta ogitartekoa jatea zenohikoena, orain berriz, lehenengo ura eda-ten da eta ondoren, elkarteak prestatutakotxorizo ogitartekoak eta ardoa datoz.

Karmeleri ea zestoarrak emaile onak ga-ren galdetu diogu eta baietz erantzun

digu segituan. Gipuzkoako emaitza onene-tarikoak lortzen dira, beti ere proportzioakontuan hartuta (biztanle kopurua etaemaileak kalkulatuta). Hala ere, azkenekourtean odol poltsa gutxiago jaso dituzte.Emaile kopurua ez da jaitsi, baina bai ate-raldiak. Azken urteko jaitsialdia zergatikgertatu den galdetu diogu Karmeleri: "Os-tiraletan tokatu izan dira ateraldiak etabaita jai egunak hurbil direla ere. Emailea-ren ustez, odola ateratzeak ez du beti le-hentasuna eta egun arraroak jarriz gero ka-le errazago egiten dute". Elkartekoek igar-tzen diote noiz etorriko den jende gutxi,adibidez, udan eguraldi ona egiten duene-an. Horrelako egunak txarrak direla dioMari Karme-nek, hau da,15-20 bitartekoateraldiak. Ko-puru ona ate-raldiko 35 pol-tsa jasotzea li-tzateke. Egunikonenean 68odol ateraketaegin zituzten. Egun hartarako kanpaina be-rezia prestatua zuten.

Jendeak odola zergatik ematen duen edoez duen galdetu diogu Karmeleri. Ez

Z e s t o a k o O d o l E m a i l e e n E l k a r t e aBeti dago odolaren beharra

2004ko odol ateraldiakMartxoak 22Maiatzak 18Uztailak 15Irailak 16Azaroak 11

emateko arrazoi nagu-sia orratzari beldurraomen da. Batzuk lehenateraldian zorabiatuegiten dira eta bigarrenateraldirik ez dute egi-ten. Beste batzuk zora-biatu arren joan egitendira. Odola aterata ahulgeratuko dela uste due-nik ere bada. Odolaematen duten askok be-rriz, ohituraz egiten du-tela aitortzen du Kar-melek. Etxekoren bat daaskotan odol emaileedo lagunen bat joan daodola ematera eta ho-rrela animatzen da jen-dea. Herritarrak asko-tan, "ohituraz joaten dira odola ateratzera,batik bat aspaldi hasi zirenak, egiten dutenekintzaren balioaz gehiegi pentsatu gabe.Gazteak ere ez dira oso konsziente egitendutenaz". Gipuzkoako Odol Emaileen el-kartetik ordea, etengabe ematen dizkieteeskerrak bai odol emaileei eta baita herrie-tako elkarteei ere, azken finean, herritarrenborondaterik gabe odolik ez zelako egon-go. Emaile izatea uzten dutenen arrazoiakbi dira nagusi: batetik, erretiroa hartu dute-nak (ezin du odolik eman 65 urtetik gora-koak) eta aldi baterako gaixotasunen batduenak edo ebakuntzaren bat izan duenak.

Dena den, 2004ko urterako ohiko zortziateraldietatik seira jaitsi dute maizta-

suna. Zestoarrak alfertu garen galdetu dio-gu Karmeleri eta horregatik gutxitu al du-ten ateratzeko egun kopurua: "Lehen esan

dudan bezala, 2003ko urtean ateraldiak gu-txitu dira, baina iazko kontua da beheraka-da, gainerakoan herritarrak leialak dira.Aurten ateraldiak egun gutxiagotan kon-tzentratu nahi ditugu aldiko jende gehiagopilatu dadin. Beraz, herritarrei dei egiten

diegu ateraldien maiztasuna jaitsibadugu ere, guztien zain gaudela.Gutxi kostatzen da eta lortzen denahandia da".

Zestoako Odol Emaileen Elkartea zainduzu eta odola ateratzeko baldintzak

betetzen ez badituzu ere, laguntzeko modugehiago badira. Santa Ageda eguna segi-

tuan iritsiko da eta urtero bezala koplakantari aterako da hainbat herritar. Dirubilketa hainbat urtetan bezala herriko OdolEmaileen Elkartearentzako egingo da. El-karteak diru laguntzak behar ditu, aurtenere txorizo ogitarteko asko prestatzeko as-motan baitira.

ONINTZA IRURETA

Elkartearen antolaketa Herrietako elkarteak bailarakaantolatzen dira. Zestoakoa Urola-Kostakoan sartzen da, azkoitiar,azpeitiar, zumaiar, getariar,zarauztar, itziartar etaArroabehekoekin batera. Bitxia daArroabehearen kasua. Auzoa izanarren, elkarte propioa du eta Zestoatik aparte funtzionatzen du. Bailarabakoitzeko ordezkariak Gipuzkoako Odol Emaileen Elkartearekin jartzen diraharremanetan. Bilera horietan egiten dira urteko planak, balantzeak, kanpainenprestaketa...Orain, Zestoako elkartean, Maria Anjeles Altuna, Nieves Arakistain, Amapolaeta Karmele ari dira lanean, baina urteetan hainbat herritar arduratu daelkartea bideratzeaz, hala nola, Pello Alberdi, Juanita Barrena, Tomas Etxabe(elkarteko ordezkari izandakoak) eta Jose Luis Etxabe, Jesus Goikoetxea,Rosarito Andres, Joxe Iriondo eta Jose Luis Etxeberria. Karmelek esan diguelkartean parte hartu duten guztiez gain Santa Agedako lan taldeaz ez ahaztekoeta ezta ere odol ateraldiak dauden bakoitzean medikuari eta erizainei afarigoxoa prestatzen dieten Garaizabal ahizpetaz.

Zestoako odolemaileen datuak

••550000 herritarrek daukateodol emaile karneta elkarteasortu zenetik.

••229955 odol emaile daude ak-tiboan 116655 gizonezko eta113300 emakumezko.

••112200 herritarrek jasotzendute odola ateratzeko egitenzaien deialdia.

••4400--4455 emailek ematen duodola ateraldi bakoitzean ba-tez beste.

••22000022aann: 197 herritarrekeman zuten odola eta 321odol poltsa jaso ziren zortziateralditan.

••22000033aann: 173 herritarrekeman zuten odola eta 285odol poltsa jaso ziren zazpiateralditan.

••ZZeessttooaarrrreenn ooddooll mmoottaakk::00 ++ 128 zestoar00 -- 39 AA ++ 86AA -- 31BB ++ 7BB -- 3AABB++ 1

••5500 ooddooll aatteerraallddii bbaaiinnooggeehhiiaaggoo eeggiinn ddiittuuzztteennhheerrrriittaarrrraakk::Jose Mari Goenaga, ImanolEtxabe, Jose Manuel Errasti,Jose Luis Mendizabal eta Jesus Goikoetxea.

••2255 aatteerraallddiittiikk ggoorraa::104. Horietatik 71k odolaematen jarraitzen dute.

••EEmmaaiillee bbeerrrriiaakk::2000n 6, 2001ean 15,2002an 13 eta 2003an 7.

l e e n E l k a r t e aen beharra

ak

11

1155 uurrttee bbeettee zzeenniittuuee--nneeaann,, iirrtteeeerraakkoo eegguunnaaggeerrttuu zzeeggooeellaa eettaa zzeerrsseennttiittzzeenn zzeennuueenn ggaallddeettuuggeenniizzuunn DDaannbboolliinneettiikk..EErraannttzzuunnaa:: ""KKeezzkkaarriikk eettaabbeelldduurrrriikk eezz bbaaiinnaa ssee--gguurrttaassuunn ffaallttaa eeddoo zzaallaann--ttzzaa hhaannddiiaakk,, ggaalldduuttaakkoosseennttiimmeenndduu eettaa hhaarrrreemmaa--nnaakk nnoollaa bbeerrrreesskkuurraattuu,,llaannaa......bbaaiinnaa aauurrrreerraa eeggii--tteekkoo ggooggoozz eettaa aasskkoo iikkaa--ssiittaa......""UUssttee zzeennuueenn bbeezzaallaaiizzaann aall ddaa iittzzuulleerraa??

Pittin bat ildo horretan. Ni-retzat zailena izan da harre-man mundu hori garatzea.Herri desberdin batean koka-tu behar izan dut. Inguruneafektiboa ere espetxetik gara-tu dut. Norberak gainera ide-alizatu egiten du harremansare hori, etxe ingurukoa, bi-kotea, seme-alabekikoa. Etaorain eguneroko bizimoduanmenperatzen ez dudan errea-litate batekin aurkitzen naiz.Espetxean, hango miseriei au-rre egiteko kanpora begira-tzen saiatzen zara, baina ezda nik pentsatzen nuen beza-

Sei egun Madrileninkomunikatutaegon ondoren epaile-ak espetxeratzekoagindua zuen. Tor-turak salatu zituen.Hamasei urte Espai-niako hainbat espe-txeetan pasa ondo-ren, 2003ko uztaila-ren 3an utzi zutenaske, 60 hilabete bal-dintzapeko askata-

sunean zerama-tzalarik. Ia zazpihilabete pasa di-ra ordutik eta

nola doakion ja-kin nahian elka-rrizketa egin diogu.

Hona hemengure jardu-

narenemai-

tza.

on JosebaUgarteZinkunegi

Guardia Zibilakatxilotu zuen 1987koekainaren 16an.

“ez da nikpentsatzennuenbezala...”la. Irudikatutakoa borobilazen, horrela behar nuelakohan barruan, eta ahazturiknintzen errealitatearen zorroz-tasunarekin.

Nire belaunaldiari dagokio-nez, denak ‘en reposo’ bezaladaude. Ez ditut ikusten kalegiroan, ezta eremu politiko etasozialean ere, pixka bat ‘asen-tatuta’ daude. Gizarte osoa be-zala, kontsumo parametroetanmurgilduak.

Egia da 16 urte pasa dituda-la kartzelan eta bitarte hori eradesberdinean eratu dugulakanpoan eta barruan. Bakoi-tzak bere bizi ildoa jorratu du.Baina,tira! Harremanak birsor-tzeko izango ditugu aukeraoraindik ere.

ZZeeiinn ddaa oorraaiinn zzuurreeeegguunneerrookkoo bbiizziimmoodduuaa??

Ba orain, etxeko lanak egin,umeak ikastolara eraman, baz-karia prestatu, erosketakegin… ikastaro bat egiten ereari naiz eta hari ere denboraeskaini…Eguerdian umeak ja-so berriro…eta arratsaldeantarte bat geratzen zait, ba ko-rrika egiteko, bileraren baterajoateko. Lehentasuna, etxe-fa-milia inguruan integratu etaelkar ezagutzari eman diogu(Maika eta biok).

Barruan izaten genuen den-bora eta kalekoa neurtu berdinegiten dira, baina kalekoa as-koz arinagoa da, heldu ezinaedo. Hangoa berriz astunagoada, denbora gehiena zuretzakoduzu eta. Osasun aldetik kirolpixka bat egin, osasun menta-larentzat pittin bat ikasi…den-bora zeuk menperatzen duzu-naren sentsazioa duzu.

PPrreessooeenn eeggooeerraarrii ppiixxkkaabbaatt hheelldduuzz,, eezziinn aaiippaattuuggaabbee uuttzzii eeuusskkaall pprreessoo

J ardunia-n jonjosebaugarte

31

ppoolliittiikkooeeii eezzaarrrrii zzaaiieenn ssaa--kkaabbaannaakkeettaa ppoolliittiikkaa eettaabbiizzii bbaallddiinnttzzeenn ggooggoorrttzzeeaa..NNoollaa bbiizzii iizzaann dduuzzuu zzuukkhhoorrii gguuzzttiiaa??

Dispertsioak izugarrizkoeragina izan du kolektiboan.Gu elkarrekin ginela etsaiariaurre egiteko gure taktikakantolatzen genituen. Disper-tsioarekin hori asko aldatuda, prozesua askoz motela-goa da. Kordobako modulubatera botatzen zaituzte etaagian beste kide batekin ja-rriko zaituzte edo bakarrik,edo ehun tipo arruntekin.Behartuta zaude erdarazegitera. Ez duzu politikazhitz egiten, ezta egunean pa-satzen diren kontuez ere; ba-ti ez dakit ze falta zaiola,besteak zigarroa behar duelaeta horrelako huskeriez bai-zik. Gero, dispertsioak dau-kana da bakardadearen sen-tsazio astuna, niri ikaragarripisutsua egin zait. Gehien-bat Jaenen, han bakar baka-rrik nengoen, lagunik ga-be…bi urte pasa nituen ho-rrela eta hura oso gogorraizan zen. Fase desberdinakezagutu ditugu. Kolektiboaelkarrekin ginenekoa, etahalako batean Espainiakoespetxe guztietara barreiatu

gintuztenekoa. Orain nahiz etaespetxe berean zortzi edo be-deratzi lagun egon, ez zarabeste kideekin ikusten, espetxebarneko dispertsioa ezarri du-te. Bakarrik zaude eta gainera,isolamendu lekuetan, eztaarruntekin ere ez zara ikusten.Edozer gauza egin ahal duteeta ez duzu inolako babesik.

Kalekoarekin lotuta doa, ezkerabertzalearen ilegalizazioabarnean ere nabaritzen da. Ba-rrua gogortu egin da kalea go-gortu egin delako.

PP gobernura igo zenean,ikusten zen Euskal Herriarenkontrako salto bat bazetorrela.Poliki-poliki hasi ziren denalegez kanpo jartzen, Gestorak,Jarrai... Harritu ez ginen harri-tu, gehien harritzen gaituenada ze ganora gutxi egon denhorri erantzuteko. Ez ezkerabertzaleak bakarrik, baizik gi-zarte osoak. Egoera antidemo-kratiko bat sortzen ari da etagizarteak ez badu erantzu-

ten…orain guri tokatu zaigu,baina lehenago edo geroagoegongo dira jarrerak beraienkontrakoak. Eta barrutik ezin-tasun eta etsipen puntu bate-kin bizi duzu hori guztia. Betiere, pentsatuz guk traiektoriabat dugula, beti aurre eginizan diogula eta beraz itxaro-penari ateak itxi gabe.

AAzzkkeenn bboollaaddaann hhaaiinnbbaattppllaann aaggeerrttuu ddiirraa,, ggaattaazz--kkaarreenn kkoonnppoonnbbiiddeeaarreennaauurrrreeaann pprrooppoossaammeenn ddeess--bbeerrddiinnaakk eeddoo,, zzeeiinn iirriittzziidduuzzuu hhoorriieenn iinngguurruuaann??

DGatazkaren konponbidea-ren bila orobat bat ikusten dut,egia da hor daudela Ibarretxe-

ren plana eta abar, baina... Nirikoiuntura honek 78-79ko bide-gurutze hartan sartu ginene-koa gogorarazten dit. Autono-mia bai autonomia ez, inde-pendentziaren bila joan ezjoan, sortu zen giro hura.Orain egoera ez da berdinabaina bidegurutze bat ikustendut. Euskal herritarrok erabakibatzuk hartu behar ditugu etaez dakit jendea konturatzenden. Aurreko bidegurutzeaninposatu zizkiguten baldintzaantidemokratikoek gure gene-razioa borroka armatua erabil-tzera bultzatu zuen eta pentsa-tu orain non gauden 25 urteeta gero, azkenean EzkerAbertzaleari arrazoia emateko.Hau da, marko politiko honekinongo heldu lekurik ez duelaeta hau ez dela irtenbidea bu-rujabetza lortzeko. Eta badiru-di denok garela konponbidea-ren aldekoak

baina ziur izan ezker aber-tzalea, suposatzen ari zaionkostuarengatik (ilegalizazioak,milaka torturatu, kartzelaratu,hildako,erbesteratu...),ildo horizintzoki jorratzeko prest dago-ela.

EEttaa zzeeiinn ddaa bbaa kkoonnppoonn--bbiiddeerraakkoo ffoorrmmuullaa??

Nabaria da, bakoitzak berealdetik ezin dugula konpondu.Egungo markoa gainditzeko,elkarrizketa eta aldaketarakoborondate politikoa ezinbeste-koak dira. Ezin dena egin daIbarretxek sartu nahi diguna,edo hau edo batere ez, aurkez-pena hori da. Guk onartzenduguna da formula, herriarigaldeketa egitearekin ados,

(...)

HHaaiinnbbaatt hheerrrriittaarr eettaa llaagguunneeaann oorrooiiggaarrrriiaakk eettaa ooppaarriiaakkjjaassoo zziittuueenn,, bbaaiittaa bbeerree kkooaaddrriillaarreennaakk eerree..

(...) baina formulahorren barnean proposamenpolítiko anitzagoak egon be-har dute, berea bai, baina bestebatzuenak ere bai. Zailtasunakhortik datoz, baina adostekoborondatea baldin badago,konponbidea aurki dezakegu-la iruditzen zait. 98ko proze-sua ere hor dago, Lizarra Ga-razi itxaropen une bat izanzen, orain ere agian horrelakozerbait, garbi dago herri ho-nen zati handi batek hori alda-rrikatzen duela.

BBeessttee ssuu eetteenn bbaatt??Akordio politiko bat ados-

ten bada eragile politikoen ar-tean koiuntura hau gainditze-ko, su etena atzetik zuzenenetorriko litzateke, zalantzarikez dut gainera. Erakunde ar-matuak beti onartu du hori,eta gainera uste dut hori bul-tzatzen ari dela.

BBaarrrruuaann uuttzziittaakkooaa nnoollaaggooggoorraattzzeenn dduuzzuu,, zzee hhaa--rrrreemmaann dduuzzuu eessppeettxxeekkoollaagguunneekkiinn??

Niri gertatzen zait historiabeste era batera bizi izan du-dala. Niri espetxea tokatu egin

zait eta nik han bizitzea lortudut. Ez dut zuek duzuen lasti-ma sentsaziorik. Hurrengourratsa Itziar ateratzea izangoda eta gero Juan Mari etorrikozaigu eta hori guretzat izuga-rria izango da. Baikorra naiz,neuk bizi izan dudalako etabadakidalako menperatzendutela egoera hori. Zuek asko-tan presoen kasurik gogorre-nak ezagutzen dituzue…bainapresoek beren bizia antolatudute horri aurre egiteko.Arauak badirela? Bai, bainaarau horiek puskatzen dira,kalean puskatzen diren bezala.

Harremana mantentzendut, kostatzen zait, ez pentsabaina mantendu bai, nola ezba?

AAuurrrreerraa bbeeggiirraa nnoollaaiikkuusstteenn zzaarraa?? BBaaddaakkiigguullaauuggaarrrreenn hhaauurrrraa iizzaannggoodduuzzuueellaa…… bbeessttee hhiirruurraakkkkaarrttzzeellaann zzeeuunnddeellaa iizzaannzzeenniittuuzztteenn..

Ondo, baina beldur pixkabatekin, ez dakit eta zeren au-rrean kokatu behar dudan.Beste hirurak hor daude etanahiko ondo integratu naizetxera, baina hau niretzat es-perientzia berri bat izango da.Ziurtasunik eza nabaritzendut, horrelako egoera batiinoiz ez diodalako aurre egin.Baina orokorrean ilusioz, nos-ki. Betor beraz, Unax!

Agurtzeko aipamen etaagur berezi bat, isilean borro-kan dabiltzan guztiei, Zestoarpreso eta errefuxiatuei, hau da,Kontxi, Mikel, Marian, Antton,Izaskun eta bereziki Juan Marieta Itziar koadrilako kide etalagunei. Laster denak hemenizango diren itxaropenarekin,besarkada bero bana guztiei.

EELLKKAARRRRIIZZKKEETTAA BBUUKKAATTUU

AARRRREENN BBEERRRRIIKKEETTAANN JJAARRRRAAIITTUU

GGEENNUUEENN EETTAA HHOONNAA HHEEMMEENN

BBEESSTTEE ZZEENNBBAAIITT KKOONNTTUU...ZESTOAKO EUSKARA GALDU

DUT, NAHASTE-BORRASTE BAT DAU-KAT, KONTZIENTE NAIZ KANPOTIK

ESAN DIDATELAKO. BAINA NEU EZ

NAIZ ASKOTAN JABETZEN. BARRUAN

HIZKERA ASKO NAHASTEN DIRA ETA

DENETIK HARTZEN DA PIXKA BAT.HORI BA,I NITXIOK, ZITXION HO-RIEK MANTENDU DITUGU.

.BISITAK. EZIN INOLA ERE

AIPATU GABE UTZI. GURE KASUAN

GAINERA ASTERO-ASTERO IZAN DI-TUGU, BADIRA PRESOAK BISITATZE-KO JENDERIK EZ ETA HILEAN BEHIN

JASOTZEN DITUZTENAK, HORI OSO

GOGORRA DA. AZKEN FINEAN,KANPOAREKIKO HARREMAN GUZTIA

ESKUTITZ ETA BISITEN BIDEZ GARA-TZEN DUZU. GENERAZIO DESBERDI-NAK EZAGUTU DITUGU, GURE ADI-NEKOAK, GAZTEAK...BENETAN ES-KERTZEKOA DA EGIN DEN LAN

GUZTIA.

.DANBOLIN. BAI, JASOTZEN

NUEN ETA GUSTURA GAINERA. HE-RRIKO BERRI IZATEKO, JENDEAREN

KEZKAK EZAGUTZEKO, OSO INPOR-TANTEA. ANIMO ETA EUTSI HORRI.

.MMAARRGGAARRII EEIIZZAAGGIIRRRREE

JJoonn JJoosseebbaa UUggaarrttee 22000033kkoo uuzzttaaiillaarreenn 55eeaann eeggiinn zziittzzaaiioonnoonnggii eettoorrrriiaann,, bbeerree llaagguunn pprreessoo oohhiieezz iinngguurraattuuttaa

51

HHaauueexxeekk ddaattuuaakk.74 erantzun

Gizonezkoak: 30 (%40,54)

Emakumezkoak: 44 (%59,46)

25 urte bitartekoak:38 (%51,35)

26 urtetik gorakoak36 (%48,65)

* Txata edo berriketa: sarearen bitartez, internauta bati beste internauta batzuekin era interaktiboan eta denbora

errealean, teklatuaren bidez solasean aritzeko aukera ematen dion komunikazio-sistema. (UZEI)

Aspaldi honetan asko hitz egiten dapatrikako telefonoaz. Hitz egiteaz gain,entzun ere entzuten da; izan ere, gauregun oso zaila da pi-pi-pirik gabeko toki-

rik aurkitzea. Batzuentzat aurrerapen izugarria ekarri digu ditxosozko telefonoak, haientzat ezin-besteko lantresna, erosotasuna eta, zergatik ez, denbora-pasa ere bihurtu da.

Halere, patrikakoak baditu kontrakoak, eta ez dira gutxi, horien kexa nagusiak dira, alde ba-tetik telefonotxoak sortzen duen mendekotasuna –atsedena hartzen dugunean ere, mendian edohondartzan esate baterako, soinean eramaten dugu--; eta, bestetik, erabilerak dakarren gastua.

Guraso eta irakasleen artean –eta gehienek erabiltzen duten arren--, kezka berezia sortu dupatrikakoak. Izan ere, hasieran interneteko txatarekin* , eta orain sakelako telefonoekin, hizkun-tza berria sortu da: ziberhizkuntza. Hain zuzen ere, txateatzean azkarrago "hitz egiteko", eta telefo-nozko mezuak merkeagoak ateratzeko sortu den hizkuntza. Horrela, testuak laburtu, hitzei bo-kalak kendu eta hitzen ordez irudiak erabiltzea dira horretarako erabiltzen diren bideak.. Horrenadibide ezaguna Kmk’03 jaiaren "euskrz 2zi ny dt" leloa.

Zein da kezka? Ea moda berri honek ahaztaraziko digun "behar den moduan" idazten. Den-borak esango du; bada, moda izan ala ez, hori geldiarazterik ez dago.

Eta zestoarrok? Zenbat erabiltzen dugu segapotoa? Eta ziberhizkuntza? Hori jakiteko inkestatxiki bat egin dugu. Zientifikoa ez bada ere, oso txikia eta era informalean egin dugulako, haus-nartzeko bidea ematen digu.

s m s

••ZZEESSTTOOAANN,, 22TTIIKK 11EE KK BBAADDUU SSEEGGAAPPOOTTOOAA

Inkestan galdetu genuen zenbat lagun bizi diren etxe berean, eta denon artean zenbat segapoto duten. Guztira, 300 lagun eta 153sakelako (%51)

••GGAAZZTTEEEEKK GGEEHHIIAAGGOO HHEELLDDUUEEKK BBAAIINNOO

25 urte bitartekoen artean, 29k badu patrikakoa (%76,32). Helduagoen artean, berriz, 21ek badu (%58,33)

••NNEESSKKAA GGEEHHIIAAGGOOKK BBIIDDAALLTTZZEENN DDIITTUU MMEEZZUUAAKK MMUUTTIILLEEKK BBAAIINNOO

Nesken %92k SMS mezuak bidaltzen dituen bitartean, mutilen %55k soilik erabiltzen du sistema hau.

••BBII MMEEZZUU EEGGUUNNEEAANN,, 1100 BBAATT AASSTTEEAANN

Honetan, datu antzekoak eman dira nesken eta mutilen artean.

••ZZIIBBEERRHHIIZZKKUUNNTTZZAA:: NNEESSKKEEKK GGEEHHIIAAGGOO ((EETTAA MMEERRKKEEAAGGOO))Nesken %25ek eta mutilen %6k erabiltzen du hizkuntza berria.

••EEUUSSKKAARRAA:: MMUUTTIILLEEKK GGEEHHIIAAGGOO

Mutilen 100 mezutik 80tan erabiltzen da euskara; nesken 100 mezutik , ordea, 74tan erabiltzen da euskara.

BBAAII :: ppaattrriikkaakkooaa,, ssaakkeellaakkooaa,, sseeggaappoottooaa... hainbat izen erabiltzen dira euskaraz.EEZZ:: "Mugikorra" eta "mobila", halaber, ez dira egokiak. Izan ere, tramankulutxo horrek ez du berez mugitzeko gaitasunik.

NNoorraa ppaallmmiittaannoo

“ J O T A N A G O ”"Indarrik gabenago. Zergatikgertatzen zait hau?"

Seguru asko, gutako gehienak sentitu garanoizbait horrelako egoeran. Eta, jakina, egoerahorretan dagoen pertsonak horrela sentitzekonahikoa arrazoi izaten du.

Zein arrazoi?Batzuetan, arrazoi fisikoak "ikusten" ditugu,

gure gorputzean ez ohiko arrastoak nabaritzenditugulako (infekzioren bat, handitasunen bat,degenerazio prozesuren bat, anemia....). Egu-neroko lanetan gabiltzanean, gure gorputza zi-kintzen eta intoxikatzen joan delako gertatzenda hori guztia, eta gaixotzen garenean senti-tzen dugun indar falta eta nekeari esker, atse-den gehiago hartzen dugu eta, horrela, gurebarneko garbiketa lanetarako energia gelditu-ko zaio gorputzari, nahiz eta gu ez ohartu ho-rretaz (2003ko Urtarrileko eta Otsaileko Dan-bolingo aleetan azaldu nuen bezala, gure gor-putzean energia banatu egiten da eginbeharreko lanak burutzeko).

Energia berreskuratzeko bideak ere baditu-gu, (atsedena, asaskaketa, naturarekiko,gizon

eta emakumeekiko errespetuaren zainketa,..)eta gastatzen dugun energia, berreskuratzenduguna baino gehiago bada, AHULDUTA,NEKATUTA, bukatuko dugu.

Ahuleriara, ordea, bat-batean edo poliki-po-liki iritsi gaitezke.

- Kolpe batean eta eraso batengatik: elikagaibaten intoxikazioagatik, betekadagatik, droga

baten gaindosiagatik, insolazio edo izozketa-gatik, istripu bategatik, ebakuntza jasan izana-gatik, maratoia egitegatik eta abar. Horrelakozerbait gertatzen denean, gure gorputza ondobadago, hobeto babestuko da erasoaren aurre-an ahulduta badago baino.

- Poliki-poliki eta eraso txikien pilaketarenondorioz. Urtetan pilatzen joaten dira erasotxikiak eta azkena, edalontziak gainezka egiteaeragiten duen tantoa besterik ez bada ere, on-doezaren eragile ikusten dugu. Adibidez: ezdugu lanik bilatzen, dirurik gabe gaude, ezer-tarako balio ez dugula sentitzen dugu, lur jotagaude, ez dugu ariketa fisikorik egiten, erre-tzen jarraitzen dugu, edozein gauza jan etaedaten dugu.... "Egun batean", parranda bate-an, ohi baino gehiago jan eta/edo gehiagoedan dugu... eta biriketako-mina harrapatu du-gu. Ez dugu ahaztu behar elementu toxikoakpilatzen joaten direla. Zigarro bat erretzea ezda biriketako minbizia eragiteko nahikoa, bai-na bai 20 urtez egunean 20 zigarro erretzea.Berdin gertatzen da uneoro jasaten dugun ku-tsadura, tratu txar psikologiko eta abarrekinere; urteekin endekapenezko (degenerativo)gaixotasunak eragin ditzakete. Gerta liteke, be-raz, gure ondoezaren eragileren bat, orain delaurte asko gertatutako zerbait izatea. Gizakia-ren buruaren ikertzaileek baieztatzen dute bi-zitzako zazpi lehen urtetan izandako esperien-tziek, heldutan izan genitzaken buru osasune-ko arazoak eragin ditzaketela.

Guzti hau kontutan hartuta, uler genezake,tarteka "JOTA" sentitzea mesedegarri dela, al-de batetik, atsedena hartzera bultzatuko gai-tuelako, eta bestetik, aurrera begira, gure bizi-

tzan eta gure inguruan zer aldagenezaken pentsatzera bultzagaitzakeelako. Geure buruarenaurka joatea izango litzateke,neke sentipena ezkutatzeko bi-zigarriak hartzea; endekapenez-ko gaixotasunak indarra hartu-ko bailuke eta gure bizitzarenaurka joango baikinateke.

ITZIAR LARRAÑAGA

("CUIDATE COMPA" ENEKO LANDABURURENLIBURUTIK HARTUTA)

TT TT AA KK UU NN PP AA

Sortu zenetik bi urte pasa diren honetanTtakunpa taldeak txalaparta eta perkusioauztartuz CD bat grabatu du beraien musi-ka ahalik eta gehien ezagutzera ematekoasmoz. Grabaketa lanak Hernialdeko Txe-

pe estudioan egin zituzten azaroan baina oraindik otsaila arte gutxienez itxaron beharko dugu be-rauen lana ezagutzeko, orduan jarriko baitute salgai taberna eta ohiko lekuetan.Lurralde ezberdinetako usaina duen disko hone-tan zazpi kantu aurkituko ditugu, guztiak eretaldekideek sortutako musika eta letrez osatuak.Erraiak izeneko lehen kantan buleria izenekoflamenko erritmoak suma daitezke EA! Cadiztartaldearekin egindako saiakeren arrastoak. Zirra-ra eta Mamaie, Karibeko kantaren moldaketanherriko Amalda abesbatzaren parte hartzea izandute, Nerea Ugarte zuzendariak egin dituelarikahotsari zegozkion konponketa lanak. Eta badiraerritmo afrikarreko kantak ere, zuzenean, dan-tza afrikarretan oinarritutako koreografiez osa-tzen direnak.40 kontzertu inguru eman dituzte Euskal Herriosoan zehar, Bilboko jaietan, Tolosako inauterie-tan…baina oraindik jotzeko gogo handiz omendaude. Garbi dago zuzeneko kontzertuetan go-zatu egiten dutela eta baita entzuleek ere, be-rauen behin eta berrizko diskoa grabatzeko es-kariak ere bultzatu dituzte lan hau hartzera.Du-darik gabe sorpresa bat baino gehiago gordetzendituen lan bat izango da.

NN UU KK EE

Zestoa, Azkoitiaeta Zumaiako kide-ak biltzen dituen

laukote honek, orain urtebete inguru elkartu zi-ren egun ezagutzen den NUKE osatu arte. Au-rretik beste bateriajole batekin jardun bazutenere, Aratz zestoarra izango da azkenean lan ho-rietaz arduratu dena, Xuban (baxua), Egoitz (ki-tarra) eta Oihanekin (ahotsa) batera.Entsegulekua Azpeitian dute, Zubi-Zar-en hainzuzen ere. Zenbait kontzertu eman ostean, ma-keta bat grabatzea erabaki zuten. Horretarako,eta zituzten ezagutza eta baliabideez lagundu-rik, Zestoako Kultur Aretoan grabatzea erabakizuten. Udalaren baimena jaso ostean, mikrofo-noak, instrumen-tuak, kableak,mahaiak, ordena-gailuak,... areto-an montatu eta

bi asteburu luzetan grabatu zuten.Maketa kaleratzeko, ordea, ez zi-tzaizkien nahikoak iruditu grabatu-tako 6 abestiak, eta bideoklip batmontatu zuten. Honela, CD-an ber-tan aurki daitekeen aplikazio txikibat egin zuten ordenagailu bidezikusteko, bideoklipa barne. Maketa-ren salneurria 5 eurotakoa da.Esan digutenez, kitarrajole berri bat hasi da be-raikin eta kontzertuak emateko gogo biziz omendaude.Beraiekin harremanetan jartzeko 655784822 zen-bakira deitu eta Ohian-etaz galdetu.

harremanetarako: www. ttakunpa.com edo 670040 086

Z e r E n t z u n7

1

mantentzeko kontserbaziokoentitate urbanistikoa sortzekobeharrari dagokiona da.

Beraz, aipaturiko aldake-tarako dokumentua Gi-

puzkoako Foru Aldundiari he-laraztea erabaki zen, berau az-tertu ondoren behin betikoonarpenaren inguruan dago-kion erabakia har dezan.

••SSAANNTTAA KKUUTTZZ EEGGIIKKAARRIITTZZAA

UUNNIITTAATTEEKKOO BBIIRRPPAARRTTZZEE--LLAAZZIIOO PPRROOIIEEKKTTUUAA HHAASSIIEERRAA BBAATTEEZZ OONNAARRTTZZEEKKOO PPRROOPPOO--SSAAMMEENNAA:: 2003ko apirilaren 24an burutu zen Udal Ba-tzarrean behin betikoz onartu zen Zestoako Planea-menduko Arau Susidiarioen Alde Zaharreko SantaKutz Egikaritza Unitatea garatzeko aurreikusitakokonpentsazio jarduketa sistemaren ordez kooperazio-koa ezartzea. Landutako Birpartzelazio ProiektuaIdazkaritzaren aldetik informatua izan da eta Hirigin-tza Batzordeak aldeko iritzia luzatu du.

Honela, Birpartzelazio Proiektua hasiera batezonartzen da eta dokumentu hau jendaurrean

ipintzea hamabost eguneko epean, horretarako Gi-puzkoako Aldizkari Ofizialean, prentsan eta Udale-txeko iragarki taulan iragarkiak argitaratuz, alegazio-ak aurkeztu ahal izateko. Interesatuei ere entzunaldiepea irekiko zaie, jakinarazpen pertsonalen bidez etahamabost eguneko epean.

••AARRRROOAABBEEKKOO SSAANNSSIINNEE--NNEEAA--EERRRREEKKAA IINNDDUUSS--

TTRRII GGUUNNEEKKOO PPLLAANN PPAARRTTZZIIAA--LLAARREENN AALLDDAAKKEETTAARRAAKKOO EERRAA--BBAAKKII OOSSAAGGAARRRRIIAA

BBAAIIEEZZTTAATTZZEEAA:: Udal Batza-rrak 2003ko urtarrilaren30ean hartutako behin behi-neko onarpenaren erabaki osagarria hartu zueneta ondoren irekitako informazio publiko epeanez zen inongo alegaziorik aurkeztu. Erabaki osa-garri horren helburua dokumentu urbanistiko ho-rretan jasotako ordenazioa Eusko Jaurlaritzako UrZuzendaritzaren irizpideetara egokitzea izan da,hau da, industri gunea zeharkatzen dituzten erre-ken joan-etorri naturala mantentzea. Plan Partzia-laren aldaketarako dokumentuan barneratuko li-tzatekeen aldaketa bakarra, industri gunearen ur-banizazioko bigarren faseari dagokion eremua

Badirudi Iraetan...

Geure teilatuari

harrikau d a l e -t i k

2003ko abenduaren17an udal batzarrakjorratu zituen,zenbait gai:

...danbolinek ez duelairakurlerik

9ot SSAAIILLAA

04 AASSTTEEAAZZKKEENNAA

Santa Ageda bezpe-ra.

07 --0088 AASSTTEEBBUURRUUAA

Agiro mendi taldeakantolatuta, fondoko eskiaegitera Sonport-era.

06 OOSSTTIIRRAALLAA

Argizulo etxe-barne-tegian bertso afaria.21:30ean. Bertsolariak Erra-lla Bertso Eskolako kideak.Gai jartzaile:etxekoak.•Gurutze Jubila-tu Etxean mus txapelketairekia gaueko 22:00etan.Bikoteko 20 euro eta ira-bazlearentzat txapela etabildutako diruaren erdia.

11 AASSTTEEAAZZKKEENNAA

20:00etan KulturEtxean Urola-Kostako HI-TZA egunkariaren aur-kezpena.

13 OOSSTTIIRRAALLAA

Gurutze Jubilatu eta Pentsiodunen elkarteakAstigarragako Alorrenea sagardotegian bazkaria.Bazkaldu aurretik Donostiako Aquarium-a bisitatu-ko dute. Irteera 9:00etan Gurutzetik.

21 LLAARRUUNNBBAATTAA

Inauteriak. Mozorrotzeko gaia: umeen ipui-nak (Errauskine, Edurnezuri, Zazpi ipotxak... etabeste milaka ipuin). Gomendatzen da koadrila ba-koitzak ipuin bat hartzea ardatz gisa: koadrila batTxanogorritxu ipuineko pertsonaiez jantzita... Larun-batean eta asteartean umeentzako musika, txokolata-da, txaranga eta abar.

••Bai Euskarari akordioaren jarraipena eta biga-rren fasea aurrera eramateko pertsona bat be-

har da. Interesatuak udaleko euskara teknikariarekinjarri harremanetan; 943 147 010 (Nora).

ur TTAARRRRIILLAA

24 LLAARRUUNNBBAATTAA

Wadna taldeak Sa-hararako janari bilketa egin-go du. Izan ere, gorde zutenjanariaren %60 hondatu eginbaitzaie sahararrei. Egoerabiziki gordin horretan azu-krea, arroza, lekaleak, olioaeta atunaz gain, dirulagun-tza eskatzen dute elikagaihoriek bidali ahal izateko.• “Espainiari ez” ekime-nak deituta ekitaldia plazaneguerdiko 12:45ean. Txala-partari eta bertsolariekin ha-siko da ekitaldia, ondorenmanifestua irakurri eta ar-gazki erraldoia aterako da.Amaitzeko luntxa.

26 AASSTTEELLEEHHEENNAA

19:00etan EBPNren(Euskara Biziberritzeko PlanNagusia) aurkezpena Udaletxeko arreto nagusian.

santa Ines jaiakIIRRAAEETTAA

21 AASSTTEEAAZZKKEENNAA

10:00etan txupinazoa. 11:00etan Meza Nagusia.14:00etan bazkide bazkaria Gure Ordeka Elkartean.

23 OOSSTTIIRRAALLAA

XV. Mus Txapelketa Azkarra Bekoetxe meren-deroan 22:30ean.

24 LLAARRUUNNBBAATTAA

14:30ean baba-jan herrikoia. 17:00etan Poxpolo,Mokolo eta Konpainia pailazoak eta ondoren txokolata-da. 23:30ean dantzaldia Lehio taldearekin.

25 IIGGAANNDDEEAA

10:30ean Zestoako Musika Banda eta 11:00etaneskuzko pilota partida: Amutxa-“Txikito de Iraeta”, Pe-ñagarikano II.aren aurka. Ondoren, Aitzol/Egoitz - Ai-mar/Otxua. Palaz, berriz, Eneritz/Olatz - Margari Lo-rea. Eta berriro eskuz, Ertxin/Odriozola -Etxeberria/Felix. 18:00etan herri kirolak: Zelai, MirenUrkiola eta Mugerza anaiak harri jasotzen, aizkoran,lasto jasotzen eta txingekin.

a g e n -d a

1

2 0 0 4 a nz u r ep u b l i z i t a t e ae g i n n a h ib a d u z uddeeiittuu:: 994433 114477 112233 tteelleeffoonnoorraa eeddoo iiddaattzzii ddaannbboolliinn@@ttooppaagguunneeaa..ccoomm hheellbbiiddeerraa