2.Metodika Oblici Rada

7/28/2019 2.Metodika Oblici Rada

1/18

OBLICI RADA U NASTAVI

nedjelja, 7. april 2013 1


2/18

Pojam i podjela oblika nastave

Pod oblikom nastavnog rada podrazumijeva se nain aktivnostinastavnika i uenika, a karakterie ih odgovarajua vrstasocioloke organiziranosti. Oblici nastavnog rada razvrstavaju sena : frontalni, grupni, rad u parovima(tandem), individualni.

Oblici nastavnog rada predstavljaju iri organizacionio-radniokvir od nastavnih metoda jer se u jednom obliku nastavnog radamogu primjenjivati razliite metode (vie njih).

Veliki broj savremenih didaktiara uzima kao kriterij za podijelu,

vrstu, karakter, i raspodijelu aktivnosti izmeu nastavnika iuenika u nastavnom procesu i na osnovu toga oblike rada dijeli udvije kategorije : neposredne i posredne.

2


3/18

Neposredni oblici nastave

U neposredne oblike rada u nastavi ubrajaju se oni oblici u kojimanastavnik prenosi znanje i direktno rukovodi nastavnimprocesomna klasian nain.

Nastavnik je glavni i esto jedini nosilac rada na asu. On izlaegradivo, pokazuje predmete i slike, objanjava ih. Nastavnik samutvruje cilj i pravi plan rada, bira nastavne metode i sredstva kojae koristiti, sam realizuje plan.

Neposredni oblici nastave su ekonominiji od posrednih oblika.Njima se podstie, kod uenika, razvoj takmiarskog duha i

jednostavniji su za organizaciju.Nedostatak je to nastava prilagoava prosjenom ueniku i to suzapostavljene individualne sposobnosti uenika.

3


4/18

Posredni (indirektni) oblici nastave

Posredni oblici nastavnog rada razvili su se iz tihog rada koji sepraktikovao u kombinovanim odjeljenjima malih kola.

Jednom odjeljenju nastavnik je davao zadatke za tihi rad, a sadrugim odjeljenjem ja on radio (izlagao im sadraje).

U posrednim oblicima nastave nastavnik radi, usmjerava ikontrolie obrazovni process posrednim sredstvima u koja seubraja : opa organizacija rada, pripremanje posebnih zadataka,radnih i kontrolnih listova, upustava.Znaaj ovoga oblika rada je to se poveava samostalnost uenika u

radu i to se uvode u samouenje.Dr. Vladimir Poljak, (1985) oblike nastavnog rada klasificira sobzirom na brojane formacije uenika i to :frontalni rad, samostalni rad (grupni rad,rad u parovima iindividualni rad).

4


5/18

Razredno-predmetni sistem

Tvorac razredno predmetnog sistema je J. A. Komenski.

Pojava razredno-asovnog sistema nastave imala je velikepogodnosti u odnosu na raniji nain rada.

Precizno ja utvrena kolska godina, hronoloka dob polaznika,nastavni as, nain rada sa uenicima, raspored asova..i sl.

Uveden je red i sistematinost u nastavni rad. Rad se odvijaofrontalnim oblikom rada. Broj uenika se kretao i do 100 dok jedanas od 35 do 40 uenika u odjeljenju.

Pojavili su se brojni pravci koji su kritikovali frontalni obliknastavnog rada i razredno-predmetni sistem u nastavi.

5


6/18

Frontalni oblik rada u nastavi

U frontalnom obliku rada nastavnik istovremeno radi sa cijelimodjeljenjem, obraa se cijelom odjeljenju, tumai nastavno gradivo ,objanjava ga , demonstrira cijelom odjeljenju istovremeno.Pitanja postavlja cijelom odjeljenju a uenik koji odgovarana napitanje radi to pred cijelim odjeljenjem. Uenici sluaju i prateizlaganje nastavnika ili drugu vrstu rada, a prate i odgovore svojihdrugova.Obzirom da se radi zajedniki ovaj oblik rada u nastavi se naziva jo ikolektivnim oblikom rada.Nastavnik je u direktnom odnosu sa uenicima i s nastavnimsadrajem, ustvari je posrednik izmeu uenika i nastavnih sadraja.Postoje dva naina frontalnog oblika rada i to :vezani i slobodni.Uvezanomnainu rada dominantna je uloga nastavnika, a uslobodnom uenicima se daje vea sloboda i insistira se na njihovojaktivnosti.

6


7/18

Frontalni oblik rada u nastavi

Frontalni oblik rada nalazi svoje korijene jo kod starih Helena.

Svoju punu afirmaciju doivljava pojavom J. A. Komenskog injegovog razredno-predmetnog sitema.

Osnovni elementi tog sistema jesu razred(odjeljenje) i as.

Razredje sainjavala stalna grupa uenika.

Nastavni aspredstavljao je vremensku jedinicu u kojoj serealizovao nastavni as.Svaki razred ja imao poseban nastavni program, a program jednograzreda realizovao se za jednu kolsku godinu.

nedjelja, 7. april 2013 BrkiDemail 7


8/18

Prednosti i nedostaci frontalnog oblika rada

Prednosti frontalnog oblika rada su :ekonominost (nastavnik radi sa cijelim odjeljenjem), direktno rukovodstvo nastavnika cijelim odjeljenjem,razvija se takmiarski duh, a djeluje i odgojno.

Neodostaci frontalnog oblika rada su brojni, npr :Tekoe individualizacije gdje bi teina i tempo rada biliprilagoeni individualnosti uenika ,Stepen usvojenosti nastavnih sadraja moe se provjeravati samokod jednog odreenog broja uenika, leteim propitivanjem,

Nema direktne komunikacije izmeu uenika zbog ometanja,Nemogue je akrivirati sve uenike,Ovakav rad izaziva monotoniju.

8


9/18

Grupni rad u nastaviGrupni oblik rada izvodi se tako to nastavnik unutar uenikog

kolektiva formira manje grupe uenika koje samostalno rade naodreenim zadacima i s rezultatima upoznaju nastavnika(kolektiv)Organizacija grupnog rada provodi se na sljedei nain :Najprije nastavnik upozna sa programom rada sve uenike,odnosno sa konkretnim zadacima koje e grupe rijeavati.

Programe rada nastavnik unaprijed pripremi za svaku grupu.Upozna uenike sa programom rada, tehnikama rada, uputi ih uupotrebu razliitih izvora i ostalog materijala, u naine rada kakoe evidentirati rad, upozna ih sa eventulanim opasnostima.Poslije podjele zadataka grupe prelaze u samostalan rad, nastavnik

obilazi grupe, kontrolira rad, daje dopunska sredstva,savjetuje,podstie uenike na rad, odgovara na uenika pitanja.Nakon zavretka rada predstavnik grupe izvjetava o rezultatimarada svoje grupe.



10/18

Vrste i veliine grupeprijateljske grupe,

radne grupe, grupe za igru, grupe po mjestu stanovanja,grupe sa specijalnim sposobnostima (talentirani uenici);grupe za unapreivanje slabijih uenika (bolji uenici);pomagake grupe (bolji uenici i oni snalaljivi); interesne grupe,osnovne grupe (prosjeni uenici);specijalne grupe (najbolji uenici );

homogene grupe(uenici slinih znanja i sposobnosti);heterogene grupe(uenici razliitog nivoa znanja i psiho-fizikihsposobnosti );grupe za unapreenje (slabiji uenici ).

10


11/18

Za pravilnu organizaciju veoma vana je i veliina grupe. najbolji rezultatise postiu u grupi sa 3-4 lana a optimalna veliina grupe je od 3-6 do 5-7

lanova.U grupnom obliku rada susreu se etiri faze : pripremna; operativna; verifikativna i

aplikativna.Uenici u grupi mogu imati razliite uloge to zavisi od : uzrasta uenika,od elja i interesa, postavljenih ciljeva i zadataka koji se ele ostvariti i odafiniteta nastavnika za primjenu ovog oblika rada.grupe se mogu kombinirati na tri naina i to :

odozgo (nastavnik bira kriterije,broj grupa, rasporeuje uenike );odozdo (uenici biraju kriterije );simultano-kombinovani(kombinacija prethodna 2 naina).

11


12/18

Svaku grupu karakteriu : aktivnost, integracija, i osjeaji.

Za uspjeni rad grupa i postizanje rezultata vaan je pravilan izbor voagrupa. U praksi su do sada postojala tri tipa voa :

autokratski(voa jedini poznaje plan, sam odluuje,pravi se da svezna, grupe ga ne vole,slabi rezulati grupe );

demokratski (sve odluke donose zajedno, komunikacija je dvosmjerna

i viesmjerna )lese-fer(voa daje grupi da radi ta hoe, nema reda nisistema,rezultati su loi ).

Operativna faza predstavlja centralnu aktivnost svake grupe i svih grupau odjeljenju.

Uverifikativnojfazi organizuju se razliita vrednovanja .Aplikativnafaza podrazumijeva praktinu primjenu grupnih aktivnosti.

12


13/18

Rad u paru (tandem)Rad u paru je takav oblik rada u kome dobiveni zadatak izvravajudvojica uenika. Prema Verneru Lustenbergu rad u paru nosi sasobom dvije podjednake opasnosti,moe se doi do potpunog

jedinstvau miljenjima, ilimoe doi do potpunog neslaganja.Rad u parovima moe se promatrati sa vie aspekata, i to :pedagokog(prihvaanje pozitivnih uzora, upoznavanjeefikasnijih metoda i tehnika uenja, omoguava usporeivanjepostignutog rada i tempa );psiholokog( povoljna radna atmosfera, bra adaptacija nakolu, naputanje egocentrinih stavova, razvijanje sposobnostirazumjevanja );

didaktikog( bre se dolazi do rezultata, motivie uenike narad,ukljuuje povuenije uenike, nastava je humanija i privlanijaza uenike );socijalnog(zbliavanje uenika, razvija se ljubav, panja iprijateljstvo ).

13


14/18

Postoje razliiti modeli rada u parovima :instruktivni rad ( bolji uenik pomae slabijem ueniku );

zajedniko (kooperativno) uenjeindividualno uenje u paru (zadatak je da se uenici pripreme zazajedniki (kooperativni) rad.zajedniki stvaralaki rad u paru ( razvijanje stvaralakih sposobnostikod uenika

meusobno vrednovanje ;zajedniko vrednovanje ;istraivanje u tandemu.Primjena rada u tandem (paru) prua mogunost uspostavljanja raliitih

vidova interakcijskih odnosa i raznovrsnih oblika komunikacije.

Rad u parovima prolazi kroz tri faze :pripremnu fazu ;fazu samostalnog istraivakog rada ;faza prezentacije.

14


15/18

Prednosti rada u parovima

povoljno utie na razvoj drugarskih odnosa i socijalizaciju;

parovi mogu doi do izraaja;vaan je i izvan nastave (domai rad);

nalazi primjenu u svim nastavnim oblastima, predmetimai sl.

uspjeno se kombinira sa svim oblicima rad u nastavi.

Nedostaci rada u parovima

Kod primjene rada u parovima nastavnik dobro mora poznavatispecifinosti ovog oblika rada, da dobro poznaje sposobnostiuenika i da osposobi uenike za uspjean rad u parovima.

Sastavljanje parova je veoma osjetljivo pitanje i pri tome nastavnikmora voditi rauna da li se oni meusobno slau i dopunjuju, kakav

je njihov uspjeh, da li su iskljuivi i tolerantni, da li zanajusuraivatiitd.



16/18

Individualni oblik rada u nastavi

Individualni oblik nastavnog rada ja takav oblik rada u kome svakiuenik u odjeljenju radi samostalno postavljeni zadatak.

U toku organizacije individualnog oblika rada treba voditi rauna osljedeem :

da se racionalno iskoristi vrijeme;

o psihofizikim mogunostima uenika;

da se zadaci rjeavaju samostalno;

da se daje povratna informacija.

Postoje razliite tehnike individualnog rada sa uenicima.

Vrste individualnog rada sa uenicima su :

nastavnikov rad sa pojedincem;

svi uenici rade na istom zadatku;

rad svih uenika na razliitim zadacima.nedjelja, 7. april 2013 BrkiDemail 16


17/18

Ovakvi oblici rada se najvie primjenjuju u programiranoj nastavi.takoe u uenik regulira vlastite aktivnosti, npr (uenje,temporada, primjena u praksi..itd).

Prednosti individualnog oblika rada :

uenik se osamostaljuje;

nastavnik stie realnu sliku o znanju pojedinaca;mogunost realnog sagledavanja od strane uenika (poreenje saradovima drugih uenika)tedi se nastavno vrijeme;

uenici se preputaju svome vlastitom znanju i vlastitojsposobnosti.

17


18/18

Masovni oblik rada

Masovni oblik rada namijenjen je veoj grupi kandidata, jednojkoli ili veem broju kola.

Ovaj oblik rada ima svoje vrijednosti, i to :

pedagoke( brzo se stiu znanja, vrsta povezanost teorije iprakse, uz pomo slike i tona uenika znanja stiu na trajnojosnovi);

psiholoke (motiviranost, povoljna radna atmosfera);didaktike (koriste se raznovrsni izvori znanja, savremenatehnika sredstva..i dr).

18

Documents

2.Metodika Oblici Rada