2557 - department.utcc.ac.thdepartment.utcc.ac.th/library/onlinethesis/259392.pdfการศึกษาการสร้างศูนย์การขนส่งและกระจายสินค้าที่เป็น

การศกษาการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการ

แบบเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

ภสนนท วงศสวสด

การศกษาคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต กลมวชาการจดการโลจสตกส

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย ปการศกษา 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยหอการคาไทย

การศกษาการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการ

แบบเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

นางสาวภสนนท วงศสวสด

การศกษาคนควาอสระเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต กลมวชาการจดการโลจสตกส

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย ปการศกษา 2557

ลขสทธของมหาวทยาลยหอการคาไทย

หวขอการศกษาคนควาอสระ การศกษาการสรางศนยการขนสงและกระจาย สนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจตอการคา ชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

ชอผศกษา นางสาวภสนนท วงศสวสด

ปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต

กลมวชา การจดการโลจสตกส

อาจารยทปรกษา ผชวยศาสตราจารย ดร.วชรว จนทรประกายกล

ปการศกษา 2557

บทคดยอ

จากการศกษาและวเคราะหปญหาตางๆของการผานพธการศลกากรของดานศลกากร

จงหวดหนองคายแลวไดพบวาการลงบนทกขอมลดวยลายมอนนเปนกระบวนการทท าใหเสยเวลานานทสด ซงการลงบนทกขอมลดวยลายมอกเพอการตรวจสอบยอนกลบเมอเกดปญหา แตปจจบนกรมศลกากรมฐานขอมลเหลานนอยในระบบ Paperless แลว จงเหนวาควรยกเลกกระบวนการดงกลาว ใหเปลยนมาเปนการยนและตรวจสอบเอกสารของผเขามาใชบรการแทน ปญหาทส าคญอกหนงขอพบวาจดใหบรการนนอยไกลกน หางกนหลายกโลเมตร การผานพธการฯมความซบซอน ทงยงไมสามารถอ านวยความสะดวกใหแกผใชบรการไดอยางแทจรง ผศกษาจงท าการปรบลดกระบวนการ ลดระยะทางลง โดยไดท าการปรบปรงระบบจ าลองฯใหเปนรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ ทงนไดค านงถงประโยชนสงสดในอนาคต หลงจากท าการจ าลองสถานการณแลวพบวาระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนลดลง 7.3042 นาท ระยะเวลาเดนทางเฉลยลดลง 24.0776 นาท ระยะเวลารอคอยเฉลยลดลง 39.2966 นาท และระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทอยในระบบลดลงไปถง 70.6774 นาท

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาอสระเรองนส าเรจไดดวยความกรณาจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.วชรว จนทรประกายกล อาจารยทปรกษาการศกษาคนควาอสระ ผชวยศาสตราจารย รจนาฎ ไกรปญญาพงศ (ประธานกรรมการสอบการศกษาคนควาอสระ) และรองศาสตราจารย ดร.สถาพร อมรสวสดวฒนา (กรรมการสอบการศกษาคนควาอสระ) ทไดใหความกรณาแนะน า ตรวจตราและแกไขเนอหา ตลอดจนใหก าลงใจในการท าการศกษาคนควาอสระ

ขอบคณบดามารดาทอบรมสงสอนและใหก าลงใจในการศกษาเลาเรยน รวมไปถงเจาหนาทดานศลกากร จงหวดหนองคาย ผทไดใหความชวยเหลอในขอมลเพอประกอบการศกษาคนควาอสระ

สารบญ

หนา

บทคดยอ .......................................................................................................................... ง

กตกรรมประกาศ ………………………………………………....…………………………….. จ

สารบญ ………………..………………..………………..………………..…………………..... ฉ

สารบญตาราง …………………………………………………………………………………... ซ

สารบญแผนภม ……………………………….……………………………...……………….... ฌ

สารบญภาพ …………………………….………………………………………………………. ญ

บทท

1. บทน า ……………………………..………………………………………………... 1

การคาชายแดน ……………………….…................................……………. 1

จงหวดหนองคาย …………………..……........................…….………........ 6

ปญหาและความส าคญของปญหา ............................................................. 7

ผลกระทบจากปญหา ................................................................................ 8

วตถประสงคของการศกษา …………………….………………….…………. 9

ขอบเขตของการศกษา ............................................................................. 9

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ………………..……………..………………..... 10

2. แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ …………...……………………....…..... 11

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ……….………..…………………….…..….. 11

งานวจยทเกยวของ …………….…………………………………………… 18

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3. ระเบยบวธการศกษาและผลการศกษา ………...……………………..………… 23

เครองมอทใชในการศกษา ...................................................................... 23

การเกบรวบรวมขอมล ............................................................................ 24

การวเคราะหปญหาการบรการของการคาชายแดนจงหวดหนองคาย ........ 24

ขนตอนการผานพธการศลกากรฯ ………………………..………………… 31

แนวทางการแกปญหา …………….......……...….…………………..…….. 36

4. ผลการวเคราะหขอมล ………............................………………………….…… 37

การพยากรณหาจ านวนรถบรรทกสนคาขาออก ……………...…………… 37

การสรางแบบจ าลองสถานการณดวยโปรแกรม Arena ………………...… 42

รปแบบการขนสงสนคาผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย ……………… 56

รปแบบของศนยการขนสงฯทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ …………..…. 57

วเคราะหสถานททมความเหมาะสมในการจดตง …………...…….…......... 59

5. สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ ….….......…...………….…… 63

สรปผลการศกษา ………………….……......……..………..….…………... 63

อภปรายผล ………………………..………………………………………… 64

ขอเสนอแนะ …………………...….…………………......…..……………... 65

บรรณานกรม ………….….…………………………….……...………………………………. 66

ภาคผนวก …………….……………….……….…………………………………………….... 68

ประวตผศกษา …………….…………….……………………………………………….......... 74

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1. ดลการคาชายแดนของประเทศไทย ....................................................................... 2

2. มลคาการคาชายแดน (สงออก) (2554 - 2557) ………………………….................. 4

3. มลคาการคาชายแดน (น าเขา) (2554 - 2557) ………………..………….….………. 5

4. ขนตอนการผานพธการฯขาออก ตรวจสอบสนคาโดยเจาหนาทศลกากร ……........ 32

5. ขนตอนการผานพธการฯขาออก ตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย …................ 34

6. จ านวนรถบรรทกสนคาขาออกทผานดานศลกากรฯ รายเดอน …………................ 38

7. จ านวนรถบรรทกสนคาขาออกทผานดานศลกากร รายไตรมาส ….......…………… 39

8. ค านวนหาคา xx และคา xy ……………………………………............................... 40

9. คาพยากรณของจ านวนรถบรรทก (y) ………………………….............................. 41

10. สรปการแจกแจงของการวเคราะหขอมลน าเขา …………………………………….. 45

11. ขนตอนการผานพธการศลกากรฯ หลงจากปรบปรงกระบวนการ ……………........ 54

12. ขนตอนการผานพธการศลกากรฯ ตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย ….............. 55

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา

1. เปรยบเทยบดลการคาชายแดนของประเทศไทย (2554 - 2557) …………...………. 3

2. มลคาการคาชายแดนไทย - สปป.ลาว (สงออก) (2554 - 2557) ……………………. 4

3. มลคาการคาชายแดนไทย - สปป.ลาว (สงออก) (2554 - 2557) ……………...…….. 5

4. จ านวนรถบรรทกสนคาทผานเขา - ออกดานศลกากรหนองคาย ………………….. 25

5. คาพยากรณของจ านวนรถบรรทก (y) สนสดไตรมาส 4 / 2563 …………….…..…. 42

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1. แผนทประเทศทมเขตแดนตดตอกบราชอาณาจกรไทย …………………..…………. 1

2. พนทอ าเภอในจงหวดหนองคาย ……………………………………………………… 7

3. รถบรรทกสนคาทจอดรมทางสญจร เพอรอเขาดานตรวจฯ …………………………. 8

4. ขนตอนการผานพธการศลกากร (สงออก) …………………………………..……… 17

5. แผนทแสดงเสนทางจากดานศลกากร ………………………………………………. 26

6. แสดงรปแบบการใหบรการการคาชายแดนและการคาผานแดนในปจจบน ……….. 28

7. แผนทแสดงหนวยงานตางๆทเกยวของกบการผานพธการศลกากรในปจจบน …… 28

8. รปแบบการคาชายแดนฯ ในรปแบบการบรการแบบเบดเสรจ …………...………… 29

9. แบบจ าลองสถานการณขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน …………. 42

10. การสรางโมดลชอ “Truck Arrivals” …………………………………………………. 43

11. ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงเวลาเฉลยในแตละกระบวนการ .................. 46

12. ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงระยะเวลารอคอย ………………..…………. 47

13. ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงขอมลสรประยะเวลาเฉลยของรถบรรทก …. 47

14. แบบจ าลองสถานการณการผานพธการฯในรปแบบศนยบรการแบบเบดเสรจ ……. 49

15. ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงระยะเวลารอคอยในแตละกระบวนการ …… 51

16. ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงระยะเวลาเฉลยของรถบรรทก …………….. 52

17. รปแบบการขนสงสนคาในปจจบน …………...……………………………………… 56

18. รปแบบการขนสงสนคาทควรปรบเปลยน …………………………………………… 57

19. แผนทแสดงระยะทางจากจด X-ray รถบรรทกสนคา ………………………………. 59

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

20. เครอง X-ray รถบรรทกสนคา แบบ Relocatable (กงเคลอนยาย) ......................... 60

21. แผนทแสดงระยะทางจากสถานรถไฟนาทา - ดานพรมแดน จงหวดหนองคาย ...... 61

ฎ

บทท 1

บทน ำ

1.1 กำรคำชำยแดน

การคาชายแดน คอ การคาขายบรเวณแนวชายแดนกบประเทศทมเขตแดนตดกบราชอาณาจกรไทยเทานน ไดแก สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร ราชอาณาจกรกมพชา และประเทศมาเลเซย

ภาพท 1 แผนทประเทศทมเขตแดนตดตอกบราชอาณาจกรไทย

ทมา : www.oknation.net

2

โดยมการน าเขาและสงออกผานทางจดผานแดนทถกจดตงขนอยางเปนทางการตามประกาศกระทรวงมหาดไทย ภายใตพระราชบญญตตรวจคนเขาเมอง ไดแก จดผอนปรนการคา จดผานแดนชวคราว จดผานแดนถาวร โดยประเทศไทยมจดผานแดนไปยงประเทศตางๆทงสประเทศ รวม 90 จด กระจายอยใน 25 จงหวดตามแนวชายแดน แบงไดดงน

จดผานแดนไปยงสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว 47 จด

จดผานแดนไปยงสาธารณรฐแหงสหภาพเมยนมาร 18 จด

จดผานแดนไปยงราชอาณาจกรกมพชา 16 จด

จดผานแดนไปยงประเทศมาเลเซย 9 จด

มลคาการคาชายแดนระหวางประเทศไทยกบทกประเทศทมเขตแดนตดตอกนนนมแนวโนมสงขนอยางตอเนอง เนองจากการพฒนาเสนทางการคมนาคมทเชอมโยงระหวางกน โดยเฉพาะไทย - สปป.ลาว , ไทย - กมพชา ทมดลการคาชายแดนเพมขน และสวนหนงยงเปนผลมาจากการพฒนาทางดานเศรษฐกจของทงสองประเทศ

ตารางท 1 ดลการคาชายแดนของประเทศไทย

ดลการคาชายแดน (หนวย : ลานบาท)

ประเทศ 2554 2555 2556 2557 สปป.ลาว 60,588.75 86,102.08 85,073.60 96,810.73 เมยนมาร - 43,176.74 - 40,520.21 - 37,967.18 - 26,373.89 กมพชา 54,153.26 67,753.97 74,339.49 78,986.60 มาเลเซย 198,072.94 90,115.59 74,700.45 42,328.92

ทมา : ศนยบรการขอมลการคาชายแดนไทยกบประเทศเพอนบาน กรมการคาตางประเทศ

3

แผนภมท 1 เปรยบเทยบดลการคาชายแดนของประเทศไทย (2554 - 2557) ทมา : ศนยบรการขอมลการคาชายแดนไทยกบประเทศเพอนบาน กรมการคาตางประเทศ

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวาการคาชายแดนทส าคญและมอตรามลคาการคาเฉลยสงสดในปจจบน คอ การคาชายแดนไทย - สปป.ลาว โดยในป พ.ศ.2557 มมลคาการคาสงถง 151,063.69 ลานบาท แบงไดเปนมลคาการสงออก 123,937.21 ลานบาท และมลคาการน าเขา 27,126.48 ลานบาท ซงดานชายแดนทมมลคาการน าเขาและสงออกสงสด ไดแก

1. ดานศลกากรหนองคาย มมลคาการคารวม 60,128.36 ลานบาท ซงมมลคาการสงออกมากทสด คอ 58,631.06 ลานบาท คดเปนรอยละ 47.31 ของการสงออกชายแดนไปสปป.ลาว

2. ดานศลกากรมกดาหาร มมลคาการคารวม 39,325.17 ลานบาท ซงมมลคาการน าเขามากทสด คอ 22,553.70 ลานบาท คดเปนรอยละ 83.14 ของการน าเขาชายแดนจากสปป.ลาว

โดยมลคาการคาชายแดนไทย - สปป.ลาว ตงแตป พ.ศ.2554 - 2557 จะแสดงในตารางและแผนภมดงตอไปน

4

ตารางท 2 มลคาการคาชายแดน (สงออก) (2554 - 2557)


แผนภมท 2 มลคาการคาชายแดนไทย - สปป.ลาว (สงออก) (2554 - 2557)


ดานศลกากร 2554 2555 2556 2557

ดานศลกากรหนองคาย 43,604.97 61,349.80 56,044.83 58,631.06 ดานศลกากรมกดาหาร 9,665.35 12,006.95 11,978.75 16,771.47 ดานศลกากรพบลมงสาหาร 8,225.50 9,396.45 10,542.76 13,766.97 ดานศลกากรทาล 2,205.26 4,507.93 8,613.60 8,067.54 ดานศลกากรเชยงแสน 3,531.06 4,823.87 6,808.94 8,186.22 ดานศลกากรทงชาง 2,592.86 4,422.27 4,262.36 6,326.19 ดานศลกากรเชยงของ 3,276.71 4,265.94 4,031.02 4,761.66 ดานศลกากรนครพนม 2,918.00 3,111.18 2,413.71 4,205.92 ดานศลกากรเขมราฐ 1,367.00 1,757.85 2,347.42 1,413.51 ดานศลกากรบงกาฬ 3,146.18 2,734.00 1,064.67 1,383.55 ดานศลกากรเชยงคาน 591.87 682.99 497.33 423.12

รวม 81,124.77 109,059.22 108,605.38 123,937.21

หนวย : ลานบาท

5

ตารางท 3 มลคาการคาชายแดน (น าเขา) (2554 - 2557)


แผนภมท 3 มลคาการคาชายแดนไทย - สปป.ลาว (น าเขา) (2554 - 2557)


ดานศลกากร 2554 2555 2556 2557

ดานศลกากรหนองคาย 978.08 1,998.73 1,198.53 1,497.30 ดานศลกากรมกดาหาร 15,836.36 16,670.24 18,462.75 22,553.70 ดานศลกากรพบลมงสาหาร 1,136.69 1,628.72 1,519.40 1,523.43 ดานศลกากรทาล 829.25 721.65 639.93 206.20 ดานศลกากรเชยงแสน 33.58 19.57 14.49 17.43 ดานศลกากรทงชาง 268.12 187.23 131.08 61.48 ดานศลกากรเชยงของ 475.44 540.08 446.42 93.40 ดานศลกากรนครพนม 529.42 510.31 486.85 219.64 ดานศลกากรเขมราฐ 14.44 23.10 50.29 105.20 ดานศลกากรบงกาฬ 277.35 530.65 407.94 605.72 ดานศลกากรเชยงคาน 157.26 126.86 174.11 242.98

รวม 20,536.02 22,957.14 23,531.78 27,126.48


6

ทงนผศกษามความสนใจและเหนวาการคาชายแดนจงหวดหนองคายนนควรน ามาศกษาวเคราะห เนองจากเปนดานชายแดนทมมลคาการสงออกไปยงสปป.ลาวสงทสด ซงน ารายไดเขาสประเทศไทยปละหลายหมนลานบาท อกทงยงชวยผลกดนการขยายตวเศรษฐกจของประเทศ ชวยสรางงาน สรางอาชพ และสงเสรมความเปนอยของคนในชาต แตในขณะเดยวกนจงหวดหนองคายกประสบปญหาทเปนอปสรรคตอการคา

1.2 จงหวดหนองคำย

จงหวดหนองคายเปนจงหวดชายแดน ตงอยทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน หางจากกรงเทพมหานคร 615 กโลเมตร มเนอทประมาณ 3,026.53 ตารางกโลเมตร ถอไดวาเปนจงหวดทมขนาดคอนขางเลก เพราะมขนาดใหญเปนอนดบท 61 ของประเทศ

ลกษณะทางภมศาสตรของจงหวดหนองคาย คอ มชายแดนเปนแมน าโขงคนยาว ประมาณ 210 กโลเมตร อยตรงขามกบนครหลวงเวยงจนทน และแขวงบอลค าไซ ของสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ซงมการตดตอทางการคาผานชองทางการคาจ านวน 6 แหง โดยแบงไดดงน

จดผานแดนถาวร 2 แหง ดานสะพานมตรภาพไทย - ลาว

ดานพรมแดนทาเรอหนองคาย (ดานทาเสดจ)

จดผอนปรน 4 แหง บานมวง อ าเภอสงคม

บานหมอ อ าเภอศรเชยงใหม

บานจมพล อ าเภอโพนพสย

บานเปงจาน อ าเภอรตนวาป

7

ภาพท 2 พนทอ าเภอในจงหวดหนองคาย ทมา : www.nongkhai.go.th

1.3 ปญหำและควำมส ำคญของปญหำ

การคาชายแดนจงหวดหนองคายถอวามความส าคญมากทสดระหวางไทยและสปป.ลาว เนองจากมการกอสรางสะพานมตรภาพ เพอเชอมตอการขนสงระหวางไทย - ลาวเปนแหงแรก เพอชวยสงเสรมเศรษฐกจของทงสองประเทศ ซงแตเดมการขนสงสนคาเขา - ออก จะใชแพขนานยนต และนบจากป พ.ศ.2537 ทเปดใชสะพานครงแรก ไดท าใหเกดมลคาการคา 4,800 ลานบาท โดยในป พ.ศ.2536 กอนเปดใชสะพาน มมลคาการคาเพยง 3,600 ลานบาท ซงเพมขนถง 1,200 ลานบาท และในปจจบนจงหวดหนองคายยงเปนจดทมปรมาณรถบรรทกสนคาผานเขาออกมากทสด ซงยอมกอใหเกดปญหาดานการตดขดทางจราจร ปญหาอบตเหตบนทองถนน อกทงยงมปญหาทสงผลกระทบโดยตรงตอการคาขายและการผานเขาออก ไดแก ปญหาหนวยงานทเกยวของตอการผานพธการศลกากรไมไดอยในบรเวณเดยวกน ปญหาการขาดแคลนจดพกรถบรรทกสนคาทรอเขาดานตรวจฯ และการขาดสงอ านวยความสะดวกตอผใชบรการ รวมไปถงระยะเวลาเปด - ปดท าการของดานตรวจฯไทยและสปป.ลาวไมตรงกน จงควรปรบปรงและพฒนาเพอใหเกดประสทธภาพสงสด ซงปจจบนการขนสงดวยรถบรรทกนนมตนทนทคอนขางสง หากการขนสงสนคาผานเขาออกมความลาชา กยอมสงผลเสยตอผประกอบการในประเทศ เชน คาเชอเพลง คาแรงงานคนขบรถและเดกทายรถ รวมไปถงการสญเสยโอกาสการใชประโยชนจากรถบรรทก เปนตน

8

1.4 ผลกระทบจำกปญหำ

รถบรรทกสนคาตองจอดเรยงกนรมทางสญจรเปนจ านวนมาก เพอรอการตรวจปลอยสนคา เนองจากจดพกรถบรรทกสนคาในบรเวณพนทดานมไมเพยงพอตอความตองการของผใชงาน ท าใหเกดปญหาดานอบตเหตจากการจราจร และไมมการจดแบงบรเวณ Safety ของพนทจอดรถ ท าใหรถบรรทกสนคาจอดเรยงตามระยะเวลาการมาถงดานฯหรอตามอ าเภอใจของผขบข อกทงหนวยงานทเกยวของตอการผานพธการศลกากรไมไดอยในบรเวณเดยวกน โดยจดใหบรการเอกซเรยอยหางจากดานศลกากรและดานพรมแดนเปนระยะทางหลายกโลเมตร จงท าใหรถบรรทกสนคาทตองตรวจโดยเครองเอกซเรยตองวนรถไปเพอตรวจเอกซเรยสนคากอน กอนจะกลบมารบการตรวจปลอยสนคาทดานศลกากร จงท าใหเกดความลาชาในการผานพรมแดน อตราการใหบรการของเจาหนาทศลกากรลดลง เกดแถวคอยสะสม เสยเวลาสญเปลา ระยะเวลาเปด - ปดท าการของดานตรวจฯไทยและสปป.ลาวไมตรงกน และยงท าใหเกดคาใชจายอนๆตามมา

ภาพท 3 รถบรรทกสนคาทจอดรมทางสญจร เพอรอเขาดานตรวจฯ

9

1.5 วตถประสงคของกำรศกษำ

ในการศกษาการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย มวตถประสงคดงนคอ

เพอศกษาวเคราะหรปแบบการใหบรการแบบเบดเสรจของการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

เพอวเคราะหและวางรปแบบสถานทจดตงศนยการขนสงและกระจายสนคา จงหวดหนองคาย ทเปนการบรการแบบเบดเสรจ

เพอสรางแบบจ าลองในการเปรยบเทยบรปแบบการใหบรการของการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

1.6 ขอบเขตของกำรศกษำ

ศกษาและวเคราะหปญหาการคาชายแดนและการคาผานแดนในปจจบนของจงหวดหนองคาย เพอสรางแบบจ าลองสถานการณเปรยบเทยบการผานพธการศลกากร ระหวางรปแบบปจจบนกบรปแบบของศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ

10

1.7 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1. สามารถเพมประสทธภาพของการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย ทงในดานความสะดวกและรวดเรวในการใหบรการทจะเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ

2. สามารถแยกแยะขอดขอเสยของศนยการขนสงและกระจายสนคา จงหวดหนองคายทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ ผานทางแบบจ าลอง

3. เพอชวยลดความซบซอนของการผานพธการศลกากรและการตรวจปลอยสนคา

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงำนวจยทเกยวของ

ในการศกษาวเคราะหครงนทมวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพการคาชายแดนจงหวดหนองคาย โดยมศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจมาอ านวยความสะดวก โดยการสรางแบบจ าลองเพอเปรยบเทยบรปแบบการใหบรการของการคาชายแดน ระหวางรปแบบปจจบนและรปแบบใหมทจะเกดขน ผศกษาจงไดท าการคนควาหาแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ และน ามาทบทวนเพอใชเปนกรอบพนฐานในการประกอบแนวทางการศกษา โดยแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ มดงน

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 การจ าลองสถานการณ (Simulation)

2.1.2 การบรการแบบเบดเสรจ (One Stop Service)

2.1.3 หนวยงานทเกยวของกบการตรวจปลอยสนคา

2.1.4 พธการศลกากร : พธการสงออก

2.1.5 จ านวนรถบรรทกสนคาทผานเขา-ออกดานศลกากรหนองคาย

2.2 งานวจยทเกยวของ

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 การจ าลองสถานการณ (Simulation) คอ การสรางแบบจ าลองทเสมอนสถานการณจรง แลวท าการทดลองเพอศกษาพฤตกรรมทเกดขนและเปลยนแปลงไปของแบบจ าลองนนๆ

12

ภายใตขอจ ากดทก าหนดไว และวเคราะหผลลพธทเกดขนเพอน าไปใชในการตดสนใจแกไขปญหาในสถานการณจรง (Kelton,etal., 2003) กลาววาการจ าลองสถานการณ คอ การรวบรวมวธการ ขนตอนตางๆทใชเพอจ าลองพฤตกรรมหรอสถานการณจรง โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรเขามาชวยในการศกษาการไหลของกจกรรมในรปแบบตางๆ และท าการวเคราะหหารปแบบทถกตองจากโปรแกรมคอมพวเตอรเพอน าไปปรบปรงในอนาคต และ (Maria, 1997) ยงกลาวอกวาการปฏบตงานจรงนนไมสามารถทดลองหรอปรบเปลยนกระบวนการท างานใดๆจนกวาจะทราบถงประโยชนทตามมา ดงนนการจ าลองสถานการณจะชวยใหสามารถวเคราะหสภาพปจจบน และชวยหาแนวทางทเหมาะสม กอนน าไปใชกบสถานการณหรอการปฏบตงานจรง โดยเปนการชวยลดความเสยงในการเกดความผดพลาดลงได ปจจบนซอฟตแวรทชวยในการจ าลองสถานการณจะแบงได 2 รปแบบ คอ Simulation Languages และ Application - Oriented Simulator โดย Simulation Languages นนมการใชงานทยงยาก แตในขณะเดยวกนกมความยดหยนมากกวา Application - Oriented Simulator

ทงน การจ าลองสถานการณไดถกน ามาใชเพอเปนการชวยสนบสนนในการตดสนใจและการแกปญหาตางๆอยทวไป โดยอาจมสาเหตมาจากสถานการณในปจจบนนนมความซบซอนสง จงตองอาศยตวชวยมาชวยหาทางเลอกทดทสด อกทงยงอยภายใตสภาวะทมความเสยงและความไมแนนอนในทกๆอตสาหกรรมและทกธรกจบรการ

2.1.2 การบรการแบบเบดเสรจ (One Stop Service) คอ การน าหนวยงานทเกยวของทงหมดมารวมเพอใหบรการอยในสถานทเดยวกน โดยจะอยในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนท หรอเสรจในขนตอน/จดใหบรการเดยว โดยมวตถประสงคเพอใหการใหบรการนนมความสะดวกและรวดเรวยงขน รปแบบของการบรการแบบเบดเสรจทส าคญมดงน

การน าหลายๆหนวยงานมารวมเพอใหบรการอยในสถานทเดยวกน โดยเปนการน างานทมหลายขนตอนหรอหลายหนวยงานมาท างานรวมอยในสถานทเดยวกน เพอใหสามารถสงตองานไดทนท เพอชวยลดระยะเวลาของการใหบรการลง

กระจายอ านาจมาใหหนวยงานหนงท าหนาทใหบรการแบบเบดเสรจ โดยเปนการกระจายอ านาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานหนงเปนผใหบรการแทนทงหมด โดยมเจาหนาทเพยงคนเดยวท าหนาทใหบรการเบดเสรจ

13

การปรบปรงและออกแบบการใหบรการใหม โดยอาจใชวธการตดขนตอนทไมจ าเปน ยบรวมขนตอน (Reprocess) หรอการสรางใหม (Redesign) เพอใหประสทธภาพการใหบรการสงขน เชน

- การปรบปรงงานใหงาย (Work Simplification) ทใหความส าคญตอหลกการพนฐาน 4 ประการ ไดแก การขจด การรวม การจดการใหม และการท าใหงายขน

- ก า ร ร อ ป รบ ร ะ บ บ ( Reengineering) (Michael Hammer and James Champy) ทมการออกแบบธรกจใหมอยางใหญ (dramatic) แบบปฏวต (radical) โดยมองครอบคลมธรกจทงระบบ (entire business system) ใหความส าคญตอตวชวดผลการปฏบตงานทส าคญ คอ ตนทน คณภาพ เงนลงทน การบรการ และความรวดเรวในการด าเนนงาน

การใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท โดยเปนการใหบรการแบบทไมมเจาหนาทคอยอ านวยความสะดวกและใหบรการ โดยผใชบรการสามารถตดตอกบเวบไซตทหนวยงานนนๆไดจดท าขนมาตามกระบวนการและวธการทก าหนดไวจนกระทงบรการแลวเสรจ

2.1.3 หนวยงานทเกยวของกบการตรวจปลอยสนคา ทควรจดใหอยในจดบรการ/สถานทเดยวกนเพอใหบรการแบบเบดเสรจ ณ ดานชายแดน ไดแก

ดานศลกากร ดานตรวจสตวน า / กรมประมง ดานกกกนสตว / กรมปศสตว ดานตรวจพช / ศนยตรวจสอบสารตกคาง / กรมวชาการเกษตร กรมควบคมโรค กรมปาไม กรมอทยานแหงชาตสตวปาและพนธพช กรมสรรพากร กรมสรรพสามต กรมธรกจพลงงาน

14

กรมเชอเพลงธรรมชาต ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

2.1.4 พธการศลกากร : พธการสงออก (กรมศลกากร) การสงออกสนคาผสงออกจะตองปฏบตตามกฎหมาย ระเบยบและประกาศทกรมศลกากรและหนวยงานอนๆทเกยวของในการสงออกก าหนดไวใหครบถวน โดยมค าแนะน าในการจดเตรยมเอกสารและปฏบตตามขนตอนพธการศลกากรในการสงออกสนคา ดงน

1. ประเภทใบขนสนคาขาออก : เปนแบบพมพทกรมศลกากรก าหนดใหผสงออกตองยนตอกรมศลกากรในการสงออกสนคา ซงจ าแนกออกเปน 4 ประเภท ตามลกษณะการสงออก ดงน

แบบ กศก. 101/1 คอ ใบขนสนคาขาออก ใชส าหรบการสงออกในกรณตอไปน

- การสงออกสนคาทวไป

- การสงออกของสวนบคคลและเอกสทธ

- การสงออกสนคาประเภทสงเสรมการลงทน (BOI)

- การสงออกสนคาจากคลงสนคาทณฑบน

- การสงออกสนคาทขอชดเชยคาภาษอากร

- การสงออกสนคาทขอคนอากรตามมาตรา19 ทว

- การสงออกสนคาทตองการใบสทธน ากลบ

- การสงสนคากลบออกไป (RE - EXPORT)

แบบ กศก.103 คอ ค ารองขอผอนผนรบของ/สงของออกไปกอน ใชส าหรบการขอสงสนคาออกไปกอนปฏบตพธการใบขนสนคาขาออกในลกษณะทกรมศลกากรก าหนดไว ในประมวลระเบยบปฏบตศลกากร พ.ศ. 2544

แบบ A.T.A. Carnet คอ ใบขนสนคาส าหรบน าของเขาหรอสงของออกชวคราวใชส าหรบพธการสงของออกชวคราวในลกษณะทก าหนดในอนสญญา

15

ใบขนสนคาพเศษส าหรบรถยนตและจกรยานยนตน าเขาหรอสงออกชวคราวใชส าหรบการสงออกรถยนตและจกรยานยนตชวคราว

2. เอกสารทผสงออกควรจดเตรยมในการสงออกสนคา

ใบขนสนคาขาออก (ตนฉบบและส าเนา 1 ฉบบ)

บญชราคาสนคา : Invoice (2 ฉบบ)

แบบธรกจตางประเทศ : Foreign Transaction Form (ธต.1) (2 ฉบบ) กรณสนคาสงออกมราคา FOB เกน 500,000 บาท

ใบอนญาตสงออกหรอเอกสารอนใดส าหรบสนคาควบคมการสงออก

เอกสารอน ๆ (ถาม)

3. ขนตอนการปฏบตพธการสงออกสนคา

ผสงออกหรอตวแทนสงขอมลใบขนสนคาขาออกและบญชราคาสนคา (INVOICE) ทกรายการมายงกรมศลกากร โดยผานบรษทผใหบรการระบบแลกเปลยนขอมลอเลกทรอนกส

เมอระบบของกรมศลกากรไดตรวจสอบขอมลในใบขนสนคาขาออกทสงมานนถกตองครบถวนแลวจะออกเลขทใบขนสนคาขาออกและตรวจสอบเงอนไขตางๆทกรมศลกากรก าหนดไว เพอจดกลมใบขนสนคาขาออกเปน 2 ประเภท ดงตอไปนและแจงกลบไปยงผสงออกหรอตวแทน เพอจดพมพใบขนสนคา

- ใบขนสนคาขาออกทตองตรวจสอบพธการ (Red Line) ส าหรบใบขนสนคาประเภทนผสงออกหรอตวแทนตองน าใบขนสนคาไปตดตอกบหนวยงานประเมนอากรของทาทผานพธการ

- ใบขนสนคาขาออกทไมตองตรวจสอบพธการ (Green Line) ส าหรบใบขนสนคาขาออกประเภทนผสงออกสามารถช าระคาอากร(ถาม) และด าเนนการน าสนคาไปตรวจปลอยเพอสงออกไดเลยโดยไมตองไปพบเจาหนาทประเมนอากร

16

4. ขอมลเพมเตม

ถาสนคาทสงออกเปนสนคาทประสงคจะน ากลบเขามาในประเทศไทยอกภายในหนงป โดยขอยกเวนอากรขาเขาใหเพมคฉบบใบขนสนคาขาออกอก 1 ฉบบ เพอใชเปนหลกฐานในการน าสนคากลบเขามาทเรยกวา “ใบสทธน ากลบ”

การสงน ามนหรอผลตภณฑน ามนทผลตในราชอาณาจกรไปจ าหนายยงตางประเทศและผสงออกตองการขอคนภาษน ามนของกรมสรรพสามต ใหเพมคฉบบใบขนสนคาขาออกอก 1 ฉบบและเขยนหรอประทบตรายางมขอความวา “ขอคนภาษน ามนหรอผลตภณฑน ามน” ไวตอนบนใบขนสนคาขาออกและคฉบบ

การสงออกทผสงออกประสงคจะไดเอกสารสงออกจากกรมศลกากรเพอขอรบเงนชดเชยอากร จะตองยนคฉบบใบขนสนคาขาออกอก 1 ฉบบ ซงมลกษณะพเศษ คอ มสน าเงนทมมทง 4 มม

สนคาสงออกทขอคนอากรตามมาตรา 19 ทว จะตองยนใบแนบใบขนสนคาขาออก เพอขอคนอากรตามมาตรา 19 ทว

สถานทส าหรบตรวจสนคาขาออก มดงน - ทาศลกสถาน (ทากองตรวจสนคาขาออกเดม) หรอ ณ ท าเนยบทาเรอทไดรบอนมต

ส าหรบการน าเขา – สงออก - งานตรวจคอนเทนเนอรและสถานตรวจสอบขาออก (Main Gate) ฝายตรวจสนคาท

2 ภายในบรเวณทาเรอกรงเทพ - สถานตรวจและบรรจสนคาเขาคอนเทนเนอร เพอการสงออก (สตส. LCY.) - ส าหรบขาว แร ยาง ณ โรงเกบขาว โรงสขาว โรงเกบแร โรงเกบ ยาง อนไดรบ

อนมตตามมาตรา 7(4) แหง พ.ร.บ.ศลกากร พ.ศ. 2469 - โรงพกสนคาส าหรบตรวจของขาเขาและบรรจของขาออกทขนสงโดยระบบคอนเทน

เนอร นอกเขตทาท าเนยบทาเรอ (รพท. หรอ INLAND CONTAINER DEPOT) - ท าเนยบทาเรอเอกชน - เขตอตสาหกรรมสงออกตางๆ - โรงงานหรอสถานประกอบการของผสงออก - ดานศลกากรภมภาคตาง ๆ

17

ภาพท 4 ขนตอนการผานพธการศลกากร (สงออก)

ทมา : กรมศลกากร

18

2.1.5 จ านวนรถบรรทกสนคาทผานเขา-ออกดานศลกากรหนองคาย (กรมศลกากร)

พ.ศ.2551 จ านวนรถเขา 14,745 คน จ านวนรถออก 50,371 คน พ.ศ.2552 จ านวนรถเขา 22,068 คน จ านวนรถออก 64,856 คน พ.ศ.2553 จ านวนรถเขา 24,639 คน จ านวนรถออก 78,600 คน พ.ศ.2554 จ านวนรถเขา 21,958 คน จ านวนรถออก 80,984 คน พ.ศ.2555 จ านวนรถเขา 20,716 คน จ านวนรถออก 99,969 คน พ.ศ.2556 จ านวนรถเขา 18,444 คน จ านวนรถออก 113,492 คน พ.ศ.2557 จ านวนรถเขา 17,534 คน จ านวนรถออก 94,311 คน พ.ศ.2558 จ านวนรถเขา 6,132 คน จ านวนรถออก 36,363 คน

(ตลาคม 2557 - มกราคม 2558)

2.2 งำนวจยทเกยวของ

(ภคน คมภรานนท, 2548) การสงเสรมการขนสงตสนคาคอนเทนเนอรทางรถไฟ ระหวางสถานบรรจและแยกสนคากลอง ลาดกระบง กบทาเรอแหลมฉบง งานวจยนไดศกษาศกยภาพการบรหารจดการของการรถไฟฯ กระบวนการด าเนนการและปญหาตางๆของการขนสงตคอนเทนเนอร และไดศกษาแนวทางเพอสนบสนนใหขนสงตคอนเทนเนอรผานทางรถไฟใหมากขน โดยสรางแบบจ าลองสถานการณในการจดการขนสงตคอนเทนเนอรแบบปจจบนทมปรมาณการเดนรถไฟเฉลย 5,093 ขบวน/ป เปรยบเทยบกบแบบจ าลองสถานการณทสรางขนใหม ผลการวจยพบวาถาเพมรางรถไฟเพยง 1 ราง จากสถานฉะเชงเทรา - ศรราชา และเพมเทยวการเดนรถไฟทบรรทกตคอนเทนเนอร จะเพมปรมาณการเดนรถไฟไดมากถง 7,589 ขบวน/ป และท าใหปรมาณการขนสงตคอนเทนเนอรเพมขน 424.76 TEU/ป หรอคดเปนรอยละ 49.01

(ปฎภาณ สจจโสภณ, 2550) การวเคราะหหาทรพยากรทเหมาะสมในการขนสงสนคาทางรางส าหรบเสนทางสถานบรรจและแยกสนคากลองลาดกระบง - ทาเรอแหลมฉบง งานวจยนไดศกษาวเคราะหเพอหาระดบของหวรถจกรและระบบรางทเหมาะสม โดยใชการพยากรณแบบการท าใหเรยบเอกซโปเนนเชยลแบบโฮลทวนเตอร และน าผลทไดมาสรางแบบจ าลอง

19

สถานการณระบบการเดนรถในรปแบบตางๆ ผลการวจยพบวาการใชหวรถจกรจ านวน 11 หว ภายใตการเดนรถบนระบบรางคเปนทางเลอกทดทสด โดยสามารถตอบสนองตอความตองการของลกคาไดดทสด อยภายใตความคมคาของระดบการใชประโยชนของทรพยากรทสงทสด

(ปานหทย นตลทธ, 2552) การประยกตใช RFID เพอเพมประสทธภาพระบบควบคมการเขา - ออกประตตรวจสอบอตโนมต (e-Gate) โดยใชแบบจ าลองสถานการณ กรณศกษาทาเรอกรงเทพ การทาเรอแหงประเทศไทย งานวจยนไดศกษากระบวนการท างานของระบบควบคมการเขา-ออกประตของทาเรอกรงเทพ โดยไดประยกตใช RFID เพอควบคมการเขา-ออกแบบอตโนมต (e-Gate) และสรางแบบจ าลองสถานการณเปรยบเทยบประสทธภาพการท างาน ผลการวจยพบวาการควบคมระบบการเขา-ออกแบบอตโนมตดวยระยะเวลา UNIF (30,40) วนาท ท าใหระยะเวลาด าเนนการรวมเฉลยของรถบรรทกทอยในระบบต าสด จากนนวเคราะหเพอหาระดบทรพยากรทเหมาะสมทสด พบวาควรเพมจ านวนปนจนหนาทา 20A และ 20AB 1 คน และเพมจ านวนชองประตตรวจสอบขาเขา 1 ชอง เพมจ านวนรถคานยกเคลอน 1 คน ลดจ านวนรถหวลากภายใน 20A ลง 4 คน เพมจ านวนรถหวลากภายใน 20AB ขน 2 คน ลดจ านวนรถหวลากภายใน 20B ลง 4 คน เพมจ านวนรถหวลากภายใน 20C ขน 4 คน ระดบทรพยากรดงกลาวจะท าใหระยะเวลารอคอยของรถบรรทกผใชบรการต าสดท 0.256 นาท

(วรธน แสงศกดา, 2554) การจดสรรพนทการจดวางสนคาภายในคลงสนคาโดยใชแบบ จ าลองสถานการณ กรณศกษาอตสาหกรรมอาหารกระปอง งานวจยนไดศกษาและปญหาคลงสนคาทมพนทในการจดวางสนคาแตละชนดไมแนนอน อกทงยงตองปรบเปลยนตามสถานการณ โดยมการเปลยนระบบการจดวางสนคาเดมดวยการประยกตใช ABC Analysis และใชการจ าลองสถานการณ ผลการวจยพบวาสามารถลดเวลาในการเดนทางไปหยบสนคาได 8% ลดเวลาในการขนสนคาไปยงรถสงสนคา 4 % และสามารถก าหนดพนทส าหรบวางสนคาแตละชนดไดแนนอน

(กรกรณย - จตตชย, 2554) การพฒนาสงอ านวยความสะดวกทางการคาทมตอมลคาการคาขามแดนและผานแดนของไทย งานวจยนไดสรางแบบจ าลองเพอหาผลกระทบของการพฒนาสงอ านวยความสะดวกบรเวณดานชายแดนตางๆ ผลการวจยพบวาการลดเวลาในพธการ

20

ศลกากร การมระบบ EDI มาใชในพธการศลกากรของประเทศทมเขตแดนตดกบไทย และการลดระดบการคอรปชน นนสามารถชวยเพมมลคาการสงออกสนคาขามแดนและผานแดนจากไทยไปยงประเทศเพอนบานได และจากการจ าลองผลกระทบจะพบวาหากมการใช ASEAN Single Window Inspection จะท าใหมลคาการสงออกสนคาผานพรมแดนของไทยเพมขน 308.88 ลานบาท แตหากมการน าระบบ EDI มาใชในประเทศเพอนบานดวย มลคาการสงออกจะเพมสงถง 723.97 ลานบาท

(ศจรตน ตระกลเรองศร, 2554) วเคราะหศกยภาพและปญหาการคาชายแดน ไทย - พมา กรณศกษาจงหวดแมฮองสอน งานวจยนไดศกษาถงนโยบายผลกดนบรเวณจดผอนปรนทางการคาชายแดน บรเวณ อ.ขนยวม จ.แมฮองสอน เพอใหเปนดานถาวรส าหรบการคาและการทองเทยวในอนาคต และศกษาถงสภาพการคาชายแดน รวมไปถงปญหาและอปสรรคตอการคาชายแดนไทย - พมา ผลการวจยพบวาสภาพการคาชายแดนไทย - พมา ใน จ.แมฮองสอน มปญหาขาดดลการคาถง 57.45 ลานบาท จากการจดระเบยบการคาชายแดน บานหวยผง แตไทยมความไดเปรยบในการสงออกรถยนต อปกรณและสวนประกอบ ในดานปญหาและอปสรรคพบวามาตรฐานดานการเงนการธนาคารของพมายงอยในระดบต ามาก การด าเนนนโนบายตางๆยงคงผกขาดโดยรฐบาล ท าใหตนทนการด าเนนงานนนคอนขางสง

(พพฒน นนทนาธรณ, 2555) การศกษาความเหมาะสมการจดตงดานศลกากร ณ บานพน ารอน อ าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร งานวจยนไดศกษาและพจารณาผลกระทบของสภาพแวดลอมภายนอกทมผลตอประเทศไทยและกาญจนบรหากจดตงดานศลกากรฯ และศกษาการจดการชายแดนทเนนอ านวยความสะดวกทางการคา แตมการควบคมความมนคงและการบรหารความเสยง ผลการวจยพบวาขนาดของดานศลกากรทเหมาะสม ณ บานพน ารอน จงหวดกาญจนบร เพอรองรบการขยายตวของเศรษฐกจเชอมโยงฝงตะวนตก (ทวาย) และรองรบการเขารวมประชาคมเศรษฐกจอาเซยนทจะสงผลใหบานพน ารอนยกระดบเปนจดผานแดนถาวร แบบ Super Gateway ควรมพนทส าหรบกอสรางดานศลกากรฯ เพอรองรบการขยายตวในระยะเวลา 20 ป ไมควรต ากวา 480 ไร โดยโครงสรางพนฐานทส าคญ ไดแก อาคารทท าการดานพรมแดน(ส าหรบหนวย CIQ) ศนยปฏบตการ X-ray รถบรรทกสนคาขาเขา อาคารตรวจปลอยสนคาขาเขา ลานจอดรถบรรทกสนคาขาเขา (ส าหรบสนคาทวไป สนคาอนตราย และสนคาทบรรทกตหองเยน) อาคารตรวจสอบสนคาขาเขา (Checking Post) อาคารทท าการ

21

ดานศลกากร อาคารตรวจปลอยสนคาขาออก ลานบรรจและตรวจปลอยสนคาขาออก ลานส าหรบรถบรรทกสนคาทปฏบตพธการแลวเสรจ ลานจอดรถบรรทกสนคาอนตราย อาคารเกบของกลาง อาคารตรวจสอบสนคาขาออก (Checking Post) อาคารบานพกขาราชการ พนทส าหรบกอสรางถนนภายในโครงการ และรวมถงเตรยมพนทส าหรบกอสรางสถานรวมส าหรบรถไฟรางคขนสงตบรรทกสนคาในอนาคต

(นสยา ขนทอง, 2556) การศกษาการคาชายแดนไทย - มาเลเซย ผานดานศลกากรสะเดา และดานศลกากรปาดงเบซาร อ.สะเดา จ.สงขลา งานวจยนไดศกษาถงสถานการณการคาชายแดนระหวางไทย - มาเลเซย ผลการวจยพบวาการคาผานจดผานดานถาวรทงสองแหง มมลคาการคาโดยรวมในชวง 5 ปทผานมา (2550-2555) 2,126,218.04 ลานบาท โดยไทยเกนดลการคา 87,804.71 ลานบาท และแมวาไทยจะมการสงออกสนคาไปยงมาเลเชยมากวาการน าเขาสนคาจากมาเลเชย แตการสงออกสนคาไปยงมาเลเชยนนมข นตอนอปสรรคมากมาย ไมเหมอนสนคามาเลเชยทเขามาในประเทศไทยไดคอนขางสะดวก และยงมสาเหตจากการทผสงออกสนคาของไทยจ านวนมากยงขาดความเขาใจในขนตอนและพธการทางศลกากร จงเกดความลาชา เอกสารไมครบ ไมเขาใจภาษาองกฤษ รวมถงสนคาบางชนดไมไดคณภาพ ไมมตราเครองหมายฮาลาล เปนตน และสวนดานการเปด-ปดดานบรเวณชายแดนไทย-มาเลเซย มผลกระทบเลกนอยตอธรกจการคาบรเวณชายแดน เนองจากการปดเปดดานบรเวณดงกลาวมการปดเปดเปนเวลาอยางสม าเสมอ สรางความมนใจกบผประกอบธรกจการคา ไมตองกงวลดานการกกตนสนคา และการทรฐบาลไทยและมาเลเชยยงไมตกลงท าการเปดดานถาวรตลอด 24 ชวโมงนนมาจากเหตผลหลายประการ เชน เรองความปลอดภยในชวตและทรพยสน ความไดเปรยบเสยเปรยบทางการคา การแพรกระจายของยาเสพตด การกอการรายขามชาต และขณะเดยวกนทางหนวยงานทเกยวของทงของไทยและมาเลเซย ไดมการเตรยมความพรอมทจะเปดดานใหม คอ ดานประกอบ อ าเภอนาทว จงหวดสงขลา

(สภาวด ผลพนธ - เกรยงไกร แกวตระกลพงษ - สมพงษ เจษฎาธรรมสถต - เสาวลกษณ ยองรมย - ไฉไล กองทอง, 2557) การจ าลองสถานการณดานโลจสตกสของกระบวนการเกบเกยวและคดบรรจเสาวรสหวาน กรณศกษาพนทขยายผลโครงการหลวงบรเวณลมน าปงตอนบน งานวจยนไดศกษารปแบบของกระบวนการเกบเกยวและคดบรรจเสาวรสหวาน และศกษาแนวทางการสงเสรมเกษตรกรใหสามารถเกบเกยวและคดบรรจเสาวรสหวานไดอยางมประสทธภาพ

22

โดยสามารถลดตนทนการด าเนนงานทสงเกนความจ าเปน และไดท าการทดสอบประสทธภาพการท างาน รวมทงศกษาถงตวแปรทางดานเวลาทเกยวของ รวมไปถงการพฒนาแบบจ าลองดานโลจสตกสของการเกบเกยวและการคดบรรจ ผลการวจยพบวาประสทธภาพการเกบเกยว คอ 1.17 นาท/กโลกรม และการคดบรรจเสาวรสหวาน คอ 4.31 นาท/กโลกรม โดยกระบวนการคดบรรจจะใชเวลานานทสด และใชพนกงานจ านวน 7 คน ท าใหมตนทนคดบรรจเทากบ 1.49 บาท/กโลกรม ซงหากมการเพมจ านวนพนกงานในการคดบรรจเปน 8 คน , 9 คน , 10 คน จะท าใหเวลาในการคดบรรจเสาวรสหวานลดลงรอยละ 12.5 , 22.22 และ 30 ตามล าดบ และมตนทนเพมขน 0.21 บาท/กโลกรม และหากคาจางแรงงานเพมขนเปน 300 บาท/วน จะท าใหตนทนในการคดบรรจเพมขน 0.3 บาท/กโลกรม

(มธรดา สมยกล, 2557) แนวทางการพฒนาเศรษฐกจการคาชายแดน กรณศกษาตลาดมตรภาพชายแดนไทย-กมพชา งานวจยนไดศกษาถงแนวทางการพฒนาเศรษฐกจการคาชายแดนไทย-กมพชาจากประชาชนผมสวนไดสวนเสยทอาศยอยในบรเวณตลาดมตรภาพชายแดนไทย-กมพชา ผลการวจยพบวาหากบรเวณตลาดมตรภาพชายแดนไทย-กมพชาไดพฒนาจดเปนเขตเศรษฐกจพเศษจะสามารถดงดดนกลงทนชาวไทยเขามาคาขายในบรเวณดงกลาวไดมากขน ท าใหมลคาการคาสงขน แตทงนควรมการปรบปรงเรองการจดเกบภาษ ขนตอนการน าสนคาผานแดนใหมความสะดวก งาย และรวดเรว ปรบปรงแผนผงของตลาดมตรภาพชายแดนไทย-กมพชา และควรเพมเตมในเรองของสงอ านวยความสะดวกทจ าเปนตางๆ เชน สถานทจอดรถ หองสขา ศนยอาหาร เพอใหบรการแกนกทองเทยวทจะมจ านวนมากขน รวมไปถงการจดตงศนยประชาสมพนธขอมลเกยวกบตลาดมตรภาพชายแดนไทย-กมพชา

บทท 3

ระเบยบวธกำรศกษำ

การศกษาวเคราะหครง นผศกษาไดม ง เ นนการสรางแบบจ าลองสถานการณ เพอเปรยบเทยบรปแบบการใหบรการของการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย ระหวางรปแบบปจจบนและรปแบบใหมทจะถกพฒนาใหเปนศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ การศกษาครงนผศกษาไดออกเกบขอมลภาคสนามในพนทจรงดวยตนเอง โดยใชวธการสงเกต สอบถาม สมภาษณ จากผปฏบตงานในพนทและจากหนวยงานทเกยวของ และน าขอมลทไดรบมาวเคราะหถงปญหาทแทจรง ทงนผลทไดรบจากการศกษาเพอแสดงใหเหนถงความแตกตางของรปแบบการใหบรการของการคาชายแดนและการคาผานแดน และสามารถแยกแยะขอดขอเสยของการพฒนาโครงการฯ ผานทางแบบจ าลอง โดยมขนตอนการศกษา ดงน

3.1 เครองมอทใชในการศกษา

3.2 การเกบรวบรวมขอมล

3.3 การวเคราะหปญหารปแบบการใหบรการของการคาชายแดน จงหวดหนองคาย

3.4 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก

3.5 แนวทางการแกปญหา

3.1 เครองมอทใชในกำรศกษำ

เครองมอทใชในการศกษาวเคราะหครงนจะใชการจ าลองสถานการณ (Simulation) โดยเปนการสรางแบบจ าลองผานซอฟตแวรทางคอมพวเตอร ซงผศกษาเลอกใชซอฟตแวร Arena®

(version : 13.00.00) เปนการจ าลองเพอเปรยบเทยบรปแบบการใหบรการของการคาชายแดน จงหวดหนองคาย ในรปแบบปจจบนกบรปแบบใหมทก าลงจะพฒนาใหเปนศนยการขนสงและ

24

กระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ ภายใตขอจ ากดทก าหนดไว ทงนเพอศกษาและวเคราะหถงรปแบบทเปลยนแปลงไปและประโยชนตางๆทเกดขน กอนน ามาประยกตใชกบการตดสนใจในสถานการณจรง

3.2 กำรเกบรวบรวมขอมล

การศกษาวเคราะหครงนผศกษาไดท าการคนควาและรวบรวมขอมลอยางละเอยด จากบทความ วารสาร เอกสารการประชม วทยานพนธ สารนพนธ ทงยงไดมาจากการสงเกต สอบถาม และสมภาษณ เพอน ามาชวยวเคราะหถงสาเหต ลกษณะของปญหา และเพอเปนแนวทางในการแกไขปญหานนๆตอไป โดยขอมลทผศกษาไดคนควาและรวบรวมมาสามารถแบงไดดงน

3.2.1 ขอมลปฐมภม (Primary Data) ไดมาจากการสงเกต สอบถาม และสมภาษณถงปญหาตางๆ ทงจากเจาหนาทภาครฐฯและเอกชนทท างานอยในพนท ผทมสวนเกยวของกบการด าเนนงาน รวมไปถงผใชบรการทขนสงสนคาผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย

3.2.2 ขอมลทตยภม (Secondary Data) ไดมาจากการศกษาคนควาหลกการ ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบการจ าลองสถานการณ การบรการแบบเบดเสรจ หนวยงานทเกยวของกบการตรวจปลอยสนคา ณ ดานศลกากร พธการศลกากร และจ านวนรถบรรทกทผานเขาออกดานศลกากร จงหวดหนองคาย

3.3 กำรวเครำะหปญหำรปแบบกำรใหบรกำรของกำรคำชำยแดน จงหวดหนองคำย

การคาชายแดนจงหวดหนองคายนบไดวามบทบาทส าคญทสดระหวางการคาของไทย - สปป.ลาว เนองจากจงหวดหนองคายมดลการคาระหวางประเทศสงทสดอยางตอเนอง โดยมมลคาการสงออกสงสดจากจงหวดทงหมดทมการสงออกไปยง สปป.ลาว และภายในป 2557 จงหวดหนองคายมมลคาการสงออกสงถง 58,631.06 ลานบาท ซงเพมขนจากป 2556 ทมมลคาการสงออกเทากบ 56,004.83 ลานบาท คดเปนรอยละ 4.61 โดยดานศลกากร จงหวดหนองคาย เปนดานฯทางบกทรถยนต รถบรรทก และรถไฟสามารถขามไปมาระหวางไทย - สปป.ลาวได

25

โดยผานสะพานมตรภาพไทย - ลาว (แหงท 1) และการคาชายแดนทผานดานฯ จงหวดหนองคายน นสวนใหญจะนยมใชรถบรรทก ในการบรรทกสนคาผานเขาออกประเทศ ในปจจบนจงหวดหนองคายยงเปนเสนทางทรถบรรทกสนคานยมผานมากทสด โดยจ านวนรถบรรทกสนคาทผานเขา - ออกดานศลกากรหนองคาย มดงน

พ.ศ.2551 จ านวนรถเขา 14,745 คน จ านวนรถออก 50,371 คน พ.ศ.2552 จ านวนรถเขา 22,068 คน จ านวนรถออก 64,856 คน พ.ศ.2553 จ านวนรถเขา 24,639 คน จ านวนรถออก 78,600 คน พ.ศ.2554 จ านวนรถเขา 21,958 คน จ านวนรถออก 80,984 คน พ.ศ.2555 จ านวนรถเขา 20,716 คน จ านวนรถออก 99,969 คน พ.ศ.2556 จ านวนรถเขา 18,444 คน จ านวนรถออก 113,492 คน พ.ศ.2557 จ านวนรถเขา 17,534 คน จ านวนรถออก 94,311 คน พ.ศ.2558 จ านวนรถเขา 6,132 คน จ านวนรถออก 36,363 คน

(ตลาคม 2557 - มกราคม 2558)

แผนภมท 4 จ านวนรถบรรทกสนคาทผานเขา - ออกดานศลกากรหนองคาย (2551 - 2558)

ทมา : กรมศลกากร

โดยสะพานมตรภาพไทย - ลาวแหงอนๆ เชน สะพานมตรภาพไทย - ลาว (แหงท 2) จงหวดมกดาหาร - แขวงสวรรณเขต , สะพานมตรภาพไทย - ลาว (แหงท 3) จงหวดนครพนม -

26

แขวงค ามวน , สะพานมตรภาพไทย - ลาว (แหงท 4) จงหวดเชยงราย - แขวงบอแกว นนไมไดมผลกระทบท าใหปรมาณรถบรรทกทผานเขาออกทางดานฯจงหวดหนองคายลดลง เนองจากผใหบรการขนสงสวนใหญยงคงนยมใชดานฯหนองคายในการขนสงสนคาไปยงเวยงจนทนมากกวาดานอนๆ เพราะจงหวดหนองคายอยหางจากเวยงจนทน เพยง 22 กโลเมตร เปนเสนทางเชอมตอระหวางไทย - เวยงจนทนทส นทสด โดยการขนสงและกระจายสนคาไปยงพนทอนๆ ภายใน สปป.ลาว จะตองไดรบอนญาตจากทางเมองหลวงกอน และเวยงจนทนซงเปนเมองหลวงของ สปป.ลาว มอ านาจในการตดสนใจเกยวกบระบบศลกากรของประเทศสงสด ดวยเหตนจงท าใหเสนทางหนองคาย - เวยงจนทนมปรมาณรถบรรทกสนคาผานเขาออกมากทสด เพราะสะดวกทสดในการผานเขาไปเพอขออนญาตกอนกระจายสนคาตอไป

ในขณะเดยวกนผลจากการคาชายแดน จงหวดหนองคาย ทมอตราการขยายตวอยางตอเนอง ไดสงผลใหบรเวณดานศลกากรและดานพรมแดน หนองคาย เกดความแออดและมการจราจรตดขดเปนอยางมาก ท าใหรถบรรทกสนคาตองจอดเรยงกนเปนจ านวนมาก บางชวงเวลาเกดแถวคอยสะสมยาวหลายกโลเมตร และจดใหบรการเอกซเรยอย หางจากดานศลกากร 9.2 กโลเมตร และหางจากดานพรมแดน 1.8 กโลเมตร

ภาพท 5 แผนทแสดงเสนทางจากดานศลกากร จดใหบรการเอกซเรย และดานพรมแดน ทมา : https://maps.google.co.th/

27

ท าใหรถบรรทกสนคาขาออกทมสนคาทตองตรวจโดยเครองเอกซเรยตองวนรถกลบไปเพอตรวจเอกซเรยสนคากอน แลวจงกลบมาทดานศลกากรอกครงหนง เพอใหนายตรวจฯท าการตรวจปลอยสนคา กอนทจะผานไปยงดานพรมแดนตอไป ทงนจงท าใหเกดความลาชาในการผานพรมแดน และปญหาดานความปลอดภยบนทองถนน โดยจ านวนสถตการรบแจงคดอบตเหตการจราจรทางบก จงหวดหนองคาย ปงบประมาณ 2550 - 2556 ไดเกดอบตเหตกบคนและยานพาหนะ รวม 585 ครง (เฉลย : 84 ครง/ป) ซงมผเสยชวต 484 ราย และบาดเจบ 301 ราย (เฉลย : เสยชวต 70 ราย และบาดเจบ 43 ราย / ป) จากจ านวนอบตเหตทงหมด เปนอบตเหตทเกดกบรถบรรทก 26 ครง

อกทงยงมปญหาทสงผลกระทบโดยตรงตอการผานเขาออกประเทศ ไดแก ปญหาการขาดแคลนจดพกรถบรรทกสนคาทรอเขาดานตรวจฯ ปญหาดานการขาดแคลนโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวกทจ าเปนตอผใชบรการ เชน ลานตรวจสนคาทมจ านวนไมเพยงพอตอความตองการใชงาน เปนตน และยงมปญหาอนๆทเกดจากความลาชาในการผานพธการศลกากร และท าใหเกดคาใชจายตามมาอก เชน คาธรรมเนยมลวงเวลาท าการของดานฯ คาลวงเวลาคนขบรถและเดกทายรถ เนองมาจากระยะเวลาเปด - ปดท าการของดานตรวจฯไทยและสปป.ลาวไมตรงกน คาปรบกรณสงคนตคอนเทนเนอรไมตรงตามก าหนด ตนทนจากการเสยโอกาสทรถบรรทกตองจอดคอยเปนระยะเวลานานเพอผานดานฯ

จากปญหาการผานพธการศลกากรทพบในปจจบน ส าหรบการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย พบวาผใชบรการจะตองตดตอกบหนวยงานทเกยวของหลายหนวยงาน หลายขนตอนในการขออนญาตและตรวจสอบเพอใหถกตองตามกฎหมาย ขนอยกบประเภทของสนคาทจะผานพธการศลกากร

28

ภาพท 6 แสดงรปแบบการใหบรการการคาชายแดนและการคาผานแดนในปจจบน

ภาพท 7 แผนทแสดงหนวยงานตางๆทเกยวของกบการผานพธการศลกากรในปจจบน ทมา : https://maps.google.co.th/

29

จากการวเคราะหปญหาทกลาวมาขางตน ผศกษาจงไดเลงเหนความส าคญของการศกษาการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ หากการกอสรางแลวเสรจ จะท าใหสนคาสามารถผานเขา - ออกระหวางไทย - สปป.ลาวไดงายขน เปรยบเสมอนเปนศนยกลางของสนคาน าเขาสงออก ซงจะเปนการรวบรวมและกระจายสนคา เพอสงตอไปยงปลายทางตางๆ ทงในประเทศและตางประเทศ และสามารถเอออ านวยประโยชนตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ อกทงยงเปนการเชอมโยงการคาและเศรษฐกจระหวางไทย - สปป.ลาว รวมไปถงจนตอนใตอกดวย

ทงนโครงการกอสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทจงหวดหนองคายจะเนนทรปแบบการใหบรการแบบเบดเสรจ โดยสามารถใหบรการตรวจสอบเอกสาร รบช าระคาธรรมเนยมการผานพธการศลกากร การตรวจปลอยสนคา การตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย การออกหรอตรวจสอบใบอนญาตตางๆของแตละหนวยงาน โดยใหหนวยงานทเกยวของกบการน าเขาและสงออก มาปฏบตงานรวมกน ณ จดเดยวแบบเบดเสรจเพออ านวยความสะดวกและรวดเรวใหแกผใชบรการมากทสด

ภาพท 8 แสดงรปแบบการคาชายแดนและการคาผานแดน ในรปแบบการบรการแบบเบดเสรจ

30

เพอแกไขปญหาความลาชาในการผานแดนและลดความแออดของการจราจรบรเวณหนาดานฯ โดยจะเปนการรวมอ านาจการบรหารและจดหนวยงานทเกยวของกบการตรวจปลอยสนคามารวมเพอใหบรการอยในสถานทเดยวกนและมแผนการปรบปรงระบบการยนเอกสารส าหรบยานพาหนะในการเขาออกดวยระบบอเลกทรอนกส เพอลดเวลาการใหบรการ โดยหนวยงานทเกยวของกบการตรวจปลอยสนคาทควรจดใหอยในจดบรการ/สถานทเดยวกนเพอใหบรการแบบเบดเสรจ ณ ดานชายแดน ไดแก ดานศลกากร ดานตรวจสตวน า ดานกกกนสตว ดานตรวจพช ดานอาหารและยา ส านกงานสรรพสามต เปนตน

ทงนโครงการจดตงศนยการขนสงและกระจายสนคาทจะอยในรปแบบการใหบรการแบบเบดเสรจนน มวตถประสงคหลกทจะยกระดบจงหวดหนองคาย เพอสงเสรมศกยภาพทางการแขงขนดานเศรษฐกจ การคา การลงทนของจงหวด เพอเปนการอ านวยความสะดวกในการล าเลยงสนคาเขา - ออก ซงแตเดมจงหวดหนองคายเปรยบเสมอนเปนทางผานในการน าสนคาเขา - ออกนอกประเทศเทานน ท าใหรายไดทเกดจากกจกรรมโลจสตกสของจงหวดเพมสงขน อกทงเปนการสงเสรมใหสามารถใชประโยชนจากการขนสงไดอยางเตมรปแบบ โดยจะเปนศนยกลางดานโลจสตกสของภมภาค ซงสามารถชวยลดตนทนคาขนสงและตนทนอนๆทเกยวของลงไดมาก เนองจากในปจจบนประเทศไทยถกจดวาเปนประเทศทมตนทนโลจสตกสสงมากเมอเทยบกบประเทศอนๆทพฒนาแลว

โครงการจดตงศนยการขนสงและกระจายสนคาทอยใกลบรเวณแนวชายแดน จงหวดหนองคาย ซงมลกษณะพเศษคอมลกษณะภมประเทศทอดยาวขนานไปกบล าน าโขงตดตอกบ สปป.ลาว มวตถประสงคเพอสงเสรม สนบสนน และอ านวยความสะดวก รวมทงการใหสทธพเศษในการด าเนนกจการตางๆ รวมทงเพอประโยชนในการพฒนาใหเปนตนแบบการบรหารจดการทด โดยเนนการพฒนาพนทเพอการลงทนรวมระหวางประเทศ ในลกษณะการเปนฐานเศรษฐกจและประตการคาส สปป.ลาว ซงทงหมดนกเปนการเออประโยชนตอประชาชนในจงหวดหนองคายทงสน ท าใหเศรษฐกจของจงหวดหนองคายดขน เนองจากจะเปนการไหลรวมการคา การบรการ และการลงทนทงจากจงหวดใกลเคยงและจาก สปป.ลาว อกทงจงหวดหนองคายยงมจดเดนในดานการทองเทยว เชงนเวศน ประเพณ วฒนธรรมและศาสนาทส าคญ เชน งานบญบงไฟพญานาค ทจะเปนการดงดดใหเกดการจบจายใชสอยภายในจงหวดมากขน

31

3.4 ขนตอนกำรผำนพธกำรศลกำกร กำรคำชำยแดนขำออก

ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก ในปจจบนแบงไดดงน

ขนตอนการผานพธการศลกากร (ตรวจสอบสนคาโดยเจาหนาทศลกากร)

ขนตอนการผานพธการศลกากร (ตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย)

ซงในกระบวนการตางๆของทง 2 รปแบบนน ลวนมความซบซอน ท าใหการผานพธการศลกากรมความลาชา รวมไปถงสถานทตงของดานศลกากร จดใหบรการเอกซเรย ดานพรมแดน ยงอยไกลกน ท าใหตองเสยเวลาในการเดนทาง

โดยขนตอนการผานพธการศลกากร (Flow Process Chart) แสดงในตาราง ดงตอไปน

ตารางท 4 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก (ตรวจสอบสนคาโดยเจาหนาทศลกากร)

ล าดบ ขนตอนการท างาน เวลาเฉลย (นาท)

ผปฏบตงาน จ านวนพนกงาน

ปฏบตงาน

เคลอนยาย

รอคอย

ตรวจสอบ

จดเกบ

ระยะทาง (กม.)

1 เจาหนาท Shipping กรอกขอมลลงในสมดบนทกของศลกากร

04.20 - 1 -

2 รอคอยช าระคาธรรมเนยมผานพธการ 0.31 - - 0.005

3 ช าระคาธรรมเนยมผานพธการ (200 บาท / ใบขนสนคา 1 ฉบบ)

0.51 เจาหนาทการเงน

2 -

4 เจาหนาท Shipping น าเอกสารทงหมดไปทหองงานตรวจปลอยสนคา

0.19 - - 0.010

5 เจาหนาทศลกากรตรวจสอบเอกสาร 02.11 ศลกากร 1 -

6 เจาหนาท Shipping และเจาหนาทศลกากรไปยงรถบรรทกสนคา

0.50 ศลกากร 1 0.030

7 เจาหนาทศลกากรตรวจสอบสนคาบนรถบรรทก

03.28 ศลกากร 1 -

8 เจาหนาทศลกากรรบรองการตรวจปลอยสนคาในเอกสาร

0.21 ศลกากร 1 -

9 รถบรรทกเคลอนไปยงดานพรมแดน หนองคาย

07.55 - - 4.600

10 รอคอยน าเอกสารสงใหกบเจาหนาทศลการกษ (ใบก ากบการขนยายสนคา)

01.08 - - 0.007

ตารางท 4 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก (ตรวจสอบสนคาโดยเจาหนาทศลกากร) (ตอ)

ล าดบ ขนตอนการท างาน เวลาเฉลย (นาท)




รอคอย


จดเกบ


11 เจาหนาท Shipping น าเอกสารสงใหกบเจาหนาทศลการกษ

01.26 ศลกากร 1 0.002

12 เจาหนาทศลกากรรบบรรทกสนคา 0.46 ศลกากร 1 0.002 13 รถบรรทกขามสะพานมตรภาพไทย - ลาว 0.00 - - 1.100

รวมระยะเวลาการท างาน 21.66 จ านวนกจกรรม 3 4 2 2 2 5.756

ระยะเวลาของกจกรรม 1.18 8.24 1.39 5.39 5.46 21.66

ตาราง 5 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก (ตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย)

ล าดบ ขนตอนการท างาน เวลา (นาท)




รอคอย


จดเกบ


1 เจาหนาท Shipping กรอกขอมลลงในสมดบนทกของศลกากร

06.41 - 1 -

2 รอคอยช าระคาธรรมเนยมผานพธการ 0.42 - - 0.005



1 -


0.17 - - 0.010

5 เจาหนาทศลกากรตรวจสอบเอกสารและสงตรวจสนคาโดยเครอง x-ray

02.19 ศลกากร 1 -

6 รถบรรทกเคลอนไปยงลานตรวจปลอยสนคาผานแดน (เพอ x-ray)

15.59 ศลกากร 1 9.100

7 รอคอยเพอน ารถบรรทกสนคาผานเขาเครอง x-ray

02.33 ศลกากร 1 -

8 เจาหนาท Shipping น าเอกสารสงใหกบเจาหนาททประจ าจด x-ray

0.13 ศลกากร 1 0.010

9 รถบรรทกสนคาผานเขาเครอง x-ray 03.02 ศลกากร 1 -

ตาราง 5 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก (ตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย) (ตอ)

10 รถบรรทกสนคาออกจากเครอง x-ray และขบมายงจดจอด

01.25 - - 0.100

11 รอคอยรบเอกสารคน 0.18 - - 12 รถบรรทกสนคากลบมาทดานศลกากร 15.31 - - 5.500


0.19 - - 0.010

14 เจาหนาทศลกากรรบรองการตรวจปลอยสนคาในเอกสาร

01.47 ศลกากร 1 -

15 รถบรรทกเคลอนไปยงดานพรมแดน หนองคาย

15.14 - - 4.600

16 รอคอยน าเอกสารสงใหกบเจาหนาทศลการกษ (ใบก ากบการขนยายสนคา)

0.39 - - 0.007

17 เจาหนาท Shipping น าเอกสารสงใหกบเจาหนาทศลการกษ

0.59 ศลกากร 5 0.002

18 เจาหนาทศลกากรรบบรรทกสนคา 0.47 ศลกากร 1 0.002 19 รถบรรทกขามสะพานมตรภาพไทย - ลาว 0.00 - - 1.100

รวมระยะเวลาการท างาน จ านวนกจกรรม 3 8 4 2 2 20.446

ระยะเวลาของกจกรรม 2.96 48.18 3.32 5.21 7.00 67.07

36

3.5 แนวทำงกำรแกปญหำ

ก าหนดหนวยงานตางๆ ทควรใหบรการทดานศลกากร เพออ านวยความสะดวกกบผขนสงสนคาผานดานฯ ไดมากทสด

วางรปแบบการใหบรการของดานศลกากรและโครงสรางพนฐานทจ าเปนตอการบรการ เชน จดเอกซเรย จดชงน าหนก จดจอดรถบรรทกสนคาเพอรอเขาดานตรวจ ทสามารถอ านวยความสะดวกใหแกผรบบรการและผใหบรการ ไดอยางมประสทธภาพและรวดเรวมากทสด

สรางแบบจ าลองสถานการณเพอเปรยบเทยบรปแบบการใหบรการของดานศลกากรรปแบบปจจบนกบรปแบบใหมทจะเปนศนยการบรการแบบเบดเสรจ

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

จากการวเคราะหปญหาในการผานพธการฯดานศลกากร จงหวดหนองคาย พบวาปญหาตางๆนนควรน ามาทบทวนและปรบปรงแกไข เพอใหการผานพธการศลกากรเปนไปดวยความสะดวกและรวดเรวทงตอผใหบรการและผรบบรการ แตเนองจากวาปญหาทเกดขนนนไมใชเรองทจะแกไขไดงายๆ และไมสามารถแกไดภายในเวลาเพยงไมกวน อกทงการแกปญหาตางๆ จะตองมการลงทน ไมวาจะเปนเงน บคคลากร ทรพยากรตางๆ และระบบเทคโนโลย ผศกษาจงน าการจ าลองสถานการณเขามาชวย เพอใหมองเหนขอด - ขอเสย ของการปรบปรงปญหาดงกลาวกอนทจะท าการเปลยนแปลงจรง

ในบทนจงกลาวถงการวเคราะหและการจ าลองสถานการณดวยโปรแกรม Arena เพอเปรยบเทยบและใหเหนถงความแตกตางของการผานพธการศลกากรในรปแบบปจจบนและรปแบบของการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย สามารถแบงรปแบบการวเคราะหไดดงน

4.1 การพยากรณหาจ านวนรถบรรทกสนคาขาออกผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย ในอนาคต

การพยากรณหาจ านวนรถบรรทกสนคาขาออกผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย เพอใหทราบถงแนวโนมของจ านวนรถบรรทกสนคาในอนาคตและเพอเปนขอมลสนบสนนการวเคราะหการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ โดยมวธการดงน คอ

1. ขอมลจ านวนรถบรรทกสนคาขาออกทผานดานฯ จงหวดหนองคาย รายเดอนยอนหลงตงแตป 2553 - ไตรมาส 1 / ป 2558 ทแสดงในตารางดงตอไปน

38

ตารางท 6 จ านวนรถบรรทกสนคาขาออกทผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย รายเดอน (2553 - ไตรมาส 1 / 2558)

เดอน จ านวนรถบรรทกสนคาขาออก

2553 2554 2555 2556 2557 2558

ต.ค. 6273 5107 4803 5939 7054 7436

พ.ย. 5420 5339 5337 6608 6191 5917

ธ.ค. 4196 6293 7283 6481 6148 7433

ม.ค. 5011 5370 5201 7523 6694

ก.พ. 5377 4343 6640 5989 6313

ม.ค. 6724 6756 8464 6225 6572

เม.ย. 4747 4938 6070 5251 5738

พ.ค. 5078 5282 5327 7750 8319

ม.ย. 5606 6429 7544 5970 6210

ก.ค. 6502 4099 5669 5078 6575

ส.ค. 4882 4745 7114 6742 5706

ก.ย. 6247 6121 5749 5328 5529

ทมา : ดานศลกากร จงหวดหนองคาย

39

2. น าขอมลดงกลาวมารวมเปนไตรมาส เนองจากขอมลทเปนรายเดอนนนมความแปรปรวนมาก ซงจะท าใหการพยากรณมความคลาดเคลอน จงน ามารวมเปนไตรมาส โดยจะไดทงสน 21 ไตรมาส ดงตารางตอไปน

ตารางท 7 จ านวนรถบรรทกสนคาขาออกทผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย (แสดงเปน ไตรมาส) (2553 - ไตรมาส 1 / 2558)

ป ไตรมาส จ านวนรถ (คน) ป ไตรมาส จ านวนรถ (คน)

2553

1 15889

2556

13 19028 2 17112 14 19737 3 15431 15 18971 4 17631 16 17148

2554

5 16739

2557

17 19393 6 16469 18 19579 7 16649 19 20267 8 14965 20 17810

2555

9 17423

2558

21 20786 10 20305 11 18941 12 18532

40

3. ท าการวเคราะหทางสถตดวยโปรแกรม Microsoft Excel เพอใหไดสมการเสนตรง y = a + bx โดย y = จ านวนรถบรรทก , a = จดตดแกน x , b = ความชนของกราฟ , x = ตวแปรตน (ไตรมาส) ซงคา y และคา x มในขอมลอยแลว จงตองค านวนคา xy และคา xx เพมเตม เพอค านวนหาคาจดตดแกน x (a) และคาความชนของกราฟ (b) ตอไป โดยแสดงดงตารางตอไปน

ตารางท 8 ค านวนหาคา xx และคา xy

Year Period (x) Export Trucks (y) xy xx

2553

1 15889 15889 1 2 17112 34224 4 3 15431 46293 9 4 17631 70524 16

2554

5 16739 83695 25 6 16469 98814 36 7 16649 116543 49 8 14965 119720 64

2555

9 17423 156807 81 10 20305 203050 100 11 18941 208351 121 12 18532 222384 144

2556

13 19028 247364 169 14 19737 276318 196 15 18971 284565 225 16 17148 274368 256

2557

17 19393 329681 289 18 19579 352422 324 19 20267 385073 361 20 17810 356200 400

2558 21 20786 436506 441 Total 231 378805 4318791 3311

41

4. ค านวนหาคา a และคา b

b = (21*4318791) – (231*378805) / (21*3311) – (231*231) (21*4318791)

b = 3190656 / 16170 b = 197

a = 378805 – (197*231) / 21

a = 333224 / 21 a = 15868

5. แทนคาลงในสมการเสนตรง y = a + bx เพอหาคาพยากรณของจ านวนรถบรรทก (y) สนสด ไตรมาส 4 ป 2563 รวมทงสน 44 ไตรมาส โดยแสดงดงตารางตอไปน

ตารางท 9 คาพยากรณของจ านวนรถบรรทก (y) (ไตรมาส 2 / 2558 – ไตรมาส 4 / 2563)

ป ไตรมาส (x) คาพยากรณ (y) ป ไตรมาส คาพยากรณ

2558

2561

33 22369 22 20202 34 22566 23 20399 35 22763 24 20596 36 22960

2559

25 20793

2562

37 23157 26 20990 38 23354 27 21187 39 23551 28 21384 40 23748

2560

29 21581

2563

41 23945 30 21778 42 24142 31 21975 43 24339 32 22172 44 24536

หลงจากแทนคาลงในสมการแลว พบวามจ านวนรถบรรทกสนคาทผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง โดยในไตรมาสสดทายของป 2563 คาพยากรณจ านวนรถบรรทกจะสงถง 24,536 คน ดวยคาสมประสทธการตดสนใจ เทากบ 91.10%

42

จงสามารถน ามาสนบสนนการวเคราะหการสรางศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ เนองจากจ านวนรถบรรทกมแนวโนมจะเพมสงขนอยางตอเนอง

แผนภมท 5 คาพยากรณของจ านวนรถบรรทก (y) สนสดไตรมาส 4 / 2563

4.2 การสรางแบบจ าลองสถานการณดวยโปรแกรม Arena

การสรางแบบจ าลองสถานการณ ผศกษาไดแบงการจ าลองสถานการณออกเปน 2 สวน โดยแบงไดเปน 1.ขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน 2.ขนตอนการผานพธการศลกากรในรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ

1. ขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน

แบบจ าลองสถานการณนสรางขนตามขนตอนจรงของการผานพธการศลกากร จงหวดหนองคายในปจจบน โดยขอมลท input ลงในแบบจ าลองไมวาจะเปนเวลาในแตละกระบวนการ หรอจ านวนทรพยากรตางๆทใช จะไดมาจากการเกบขอมลจรง

ภาพท 9 แบบจ าลองสถานการณขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน

43

จากภาพท 9 เรมตนจากการสรางชนงานเขามาในระบบดวยการสรางโมดล (Create) ชอ “Truck Arrivals” และสรางโมดลตางๆเชอมกนอยางตอเนอง เพอแทนขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน โดยโมดลตางๆมทง “Route” “Station” “Process” “Decide” “Delay” และ “Dispose”

ภาพท 10 การสรางโมดลชอ “Truck Arrivals”

จากภาพท 10 การสรางชนงานเขามาในระบบดวยโมดลชอ “Truck Arrivals” ซงแทนการเขามาของรถบรรทกสนคาดวยเวลาเฉลยแบบ Random (Expo) 4 นาท (เวลาเฉลยจากการเกบขอมล)

โดยขนตอน (โมดล) ตางๆของแบบจ าลองสถานการณขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน จะแสดงเรยงเปนล าดบไดดงน

1. Truck Arrival - - > โมดล : Create

2. Station Custom - - > โมดล : Station

3. Fill Form - - > โมดล : Process

4. Route to Pay - - > โมดล : Route

5. Station Pay Fee - - > โมดล : Station

6. Pay - - > โมดล : Process

7. Route to Check Document - - > โมดล : Route

8. Station Check Document - - > โมดล : Station

44

9. Check Document - - > โมดล : Process

10. Decide - - > โมดล : Decide

10.1 Route to Xray - - > โมดล : Route

10.2 Station Xray - - > โมดล : Station

10.3 Offer Document - - > โมดล : Process

10.4 Xray - - > โมดล : Process

10.5 Route to Custom - - > โมดล : Route

10.6 Station Custom for Check - - > โมดล : Station

10.7 Check Document form Xray - - > โมดล : Process

10.8 Route to Border - - > โมดล : Route

10.9 Route to Check Truck - - > โมดล : Route

10.10 Station Parking Lot - - > โมดล : Station

10.11 Check Truck - - > โมดล : Process

10.12 Route to Border - - > โมดล : Route

11. Station Boundary - - > โมดล : Station

12. Offer Document at Bridge - - > โมดล : Process

13. Official Check Document - - > โมดล : Process

14. Load Confirm - - > โมดล : Route

15. Dispose - - > โมดล : Dispose

45

1.1 การวเคราะหขอมลน าเขา (input) ในแตละกระบวนการ (Process) ดวยโปรแกรม Arena โดยหลงจากสรางตวแบบจ าลองสถานการณแลว จ าเปนจะตองมการน าขอมลรบเขาใสใหกบระบบจ าลอง เพอใชในการวเคราะหระบบ ซงจะตองตรวจสอบความถกตองของขอมลกอน มฉะนนผลลพธอาจไมถกตองตามสถานการณจรง

โดยในสวนนจะท าการวเคราะหขอมลดวย Input Analyzer ทเปนเครองมอมาตรฐานของโปรแกรม Arena ซงเครองมอนสามารถใชเพอทดสอบคาการแจกแจงของขอมลทปอนใสเขาไป เพอทดสอบคาการแจกแจงทเหมาะสม และเวลาทใชในกระบวนการทกขนตอนจะถกแปลงใหอยในรปการแจกแจงทางสถต เพอใชเปนขอมลน าเขาในการสรางแบบจ าลอง ซงผลการแจกแจงขอมลออกมาเปนดงตอไปน

ตารางท 10 สรปการแจกแจงของการวเคราะหขอมลน าเขา

กระบวนการ (Process) Distribution Expression

Fill Form Triangular TRIA(1, 2.71, 9) Pay Normal NORM(1.19, 0.499) Check Document Triangular TRIA(2, 3.37, 4.73) Offer Document Beta 2.18+1.54*BETA(1.21,1.37) Xray Beta 2.32+1.17*BETA(0.81,0.762) Check Document from Xray Beta 3+2.77 * BETA(0.452, 1.09) Check Truck Triangular TRIA(3, 4.83, 7.97) Official Check Document Beta 2.07+1.65*BETA(0.864,1.24) Load Confirm Lognormal 1 + LOGN(0.869, 0.876)

หลงจากวเคราะหขอมลการน าเขาดวยเครองมอ Input Analyzer ของโปรแกรม Arena แลว จะน าคา Expression ใสลงไปในแตละกระบวนการ (Process) เพอท าการรน (Run) แบบจ าลองสถานการณตอไป

1.2 การก าหนดรปแบบการรน (Run) แบบจ าลองสถานการณ โดยจะก าหนดเปนระบบทมการสนสด (Terminating System) เนองจากเวลาท าการของดานศลกากร จงหวดหนองคายไมได

46

เปดตลอด 24 ชวโมง ชวงเชาเปดท าการเวลา 06.00 น. - 12.00 น. ชวงบายเปดท าการเวลา 13.00 น. - 22.00 น. รวมเวลาทงสน 15 ชวโมง และก าหนดผลรายงานใหแสดงในหนวย “นาท”

1.3 ผลรายงานจากโปรแกรม (Report)

ภาพท 11 ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงเวลาเฉลยในแตละกระบวนการ (ปจจบน)

จากภาพดงกลาวแสดงใหเหนถงเวลาเฉลย เวลาต าสด และเวลาสงสดในแตละกระบวนการของการผานพธการศลกากร โดยจะเหนไดวากระบวนการ Check Truck (การตรวจสอบรถบรรทก) นนมระยะเวลาเฉลยสงสด คอ 5.3325 นาท และกระบวนการ Fill Form (บนทกขอมลดวยลายมอ) นนจะมผใชบรการนานทสด คอ 8.6765 นาท

47

ภาพท 12 ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงระยะเวลารอคอยในแตละกระบวนการ

จากภาพดงกลาวแสดงใหเหนถงระยะเวลารอคอยในแตละกระบวนการ โดยจะเหนไดวา กระบวนการ Fill Form (กรอกเอกสาร) นนมระยะเวลารอคอยเฉลยสงสด คอ 38.6512 นาท

ภาพท 13 ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงขอมลสรประยะเวลาเฉลยของรถบรรทก

จากภาพดงกลาวแสดงใหเหนถงเวลาเฉลย เวลาต าสด และเวลาสงสดของรถบรรทกสนคาทใชบรการทดานศลกากร จงหวดหนองคาย ระยะเวลารอคอย ระยะเวลาเดนทาง และระยะเวลา

48

ทงหมดทอยในระบบ โดยจะเหนไดวาเวลาเฉลยของรถบรรทกสนคาทอยในระบบ คอ 87.1263 นาท เวลาสงสด คอ 154.92 นาท ระยะเวลาเดนทางเฉลย 24.5465 นาท เวลาสงสด คอ 52.2827 ระยะเวลารอคอยเฉลย 42.2518 นาท เวลาสงสด คอ 86.6583 นาท และระยะเวลาทใชบรการทดานศลกากรเฉลย คอ 20.3280 นาท เวลาสงสด คอ 30.1003 นาท

ผศกษาจงน าผลรายงานจากโปรแกรมมาวเคราะหไดวาระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนมเพยง 23.33% จากระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทรถบรรทกอยในระบบ โดยสวนทเหลอนนเปนระยะเวลารอคอยทสงถง 48.49% และระยะเวลาเดนทาง 28.17%

ผศกษาจงไดท าการจ าลองสถานการณดวยเวลาการใหบรการเทาเดม คอ 15 ชวโมง / 900 นาท (06.00 น. – 12.00 น. และ 13.00 น. – 22.00 น.) เพอใหสอดคลองกบสถานการณจรงในปจจบน โดยท าการจ าลองฯในหลายๆวธ ทงการเพม ลด และโยกยายผใหบรการ (Resource) บางวธกสามารถลดระยะเวลาการรอคอยลงไปไดบางในบางจด แตบางวธกลบไปเพมการรอคอยในจดอนแทน ดงนนจงไดวเคราะหถงสภาพปญหาทแทจรงในปจจบนพบวาการลงบนทกขอมลดวยลายมอ (Fill Form) นนเปนกระบวนการผานพธการศลกากรส าหรบรถบรรทกสนคาทกคน แตเปนกระบวนการทท าใหเสยเวลานาน เกดการรอคอยแทบจะตลอดเวลา ทงนการลงบนทกขอมลดวยลายมอ กเพอการตรวจสอบยอนกลบเมอเกดปญหา แตในปจจบนทางกรมศลกากรมฐานขอมลเหลานน ซงกคอใบขนสนคาขาออกอยในระบบ Paperless อยแลว โดยสามารถเชอมโยงกบดานศลกากรไดทงหมดทวประเทศ อกทงขอมลยงมความปลอดภยสง เนองจากกอนสงขอมลทกครงจะตองมการลงลายเซนอเลกทรอนกส และขอมลจะถกเขารหส จะมเพยงกรมศลกากรเทานนทสามารถเปดอานได จงมความเหนวาควรยกเลกกระบวนการดงกลาว ใหเปลยนมาเปนการยนและตรวจสอบเอกสารของผเขามาใชบรการแทน

ปญหาทส าคญอกหนงขอของการผานพธการศลกากรจงหวดหนองคาย พบวาจดใหบรการนนอยไกลกน แตละจดอยหางกนหลายกโลเมตร และกระบวนการตางๆยงมความซบซอน รถบรรทกตองวงวนไปมา ท าใหการผานพธฯมความลาชามาก ผศกษาจงตดสนใจท าการปรบลดกระบวนการ ลดระยะทาง โดยปรบปรงระบบจ าลองฯใหเปนรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ ทงนไดค านงถงประโยชนสงสดในอนาคต เนองจากมลคาการคาชายแดนของ

49

จงหวดหนองคาย - สปป.ลาว มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง รถบรรทกสนคาทจะเขามาใหบรการ ณ ดานศลกากรจะมากขนเชนกน

ทงนผศกษาจงเลงเหนความส าคญของการจดตงศนยบรการเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย (One Stop Service ; OSS) ทสามารถท าใหการบรการ

ตรวจปลอยสนคา การออกหรอตรวจสอบใบอนญาต นนเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว โดยใหหนวยงานทเกยวของกบการน าเขาและสงออก มาปฏบตงานรวมกน ณ จดเดยวแบบเบดเสรจ ผใชบรการเพยงยนเอกสารใหถกตองและครบถวน กสามารถผานระบบงานทซบซอนของหนวยงานตางๆในคราวเดยว โดยระบบจะเชอมโยงขอมลของผใชบรการและขอมลสนคาทจะผานพธการศลกากร เขากบงานของสวนราชการทเกยวของทนท ซงเปนการชวยลดขนตอนการท างานหรอรวมขนตอนตางๆของหลายหนวยงานเขาไวดวยกน ทงยงเปนการกระจายอ านาจใหแกหนวยงานใดหนวยงานหนง ท าหนาทในการใหบรการแบบเบดเ สรจ โดยมหนวยงานทเกยวของดงน ดานศลกากร กรมสรรพสามต ดานกกกนสตว ดานตรวจสตวน า ดานตรวจพช ดานอาหารและยา โดยจะแสดงขนตอนการผานพธการศลกากรในรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ ดงตอไปน

2. ขนตอนการผานพธการศลกากรในรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ

แบบจ าลองสถานการณนคอแบบจ าลองทท าการรวมหนวยงานทเกยวของกบการผานพธการศลกากรเขาดวยกน โดยสามารถใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว ซงเวลาทใชด าเนนการของแตละกระบวนการจะเทยบกบเวลาทปฏบตงานจรงในแบบจ าลองรปแบบปจจบน เพยงแตลดกระบวนการในการด าเนนพธการศลกากร ลดระยะเวลาการเดนทางเนองจากมการรวมหนวยงานทเกยวของเขาดวยกน

ภาพท 14 แบบจ าลองสถานการณการผานพธการฯในรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ

50

โดยขนตอนตางๆของแบบจ าลองสถานการณขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ จะแสดงดงน

1. Truck Arrivals - - > โมดล : Create

2. Station Custom - - > โมดล : Station

3. Offer and Check Document - - > โมดล : Process

4. Route To Pay Custom Fee - - > โมดล : Route

5. Station Pay - - > โมดล : Station

6. Pay Custom Fee - - > โมดล : Process

7. Decide - - > โมดล : Decide

7.1 Route to check truck - - > โมดล : Route

7.2 Station parking lot - - > โมดล : Station

7.3 Check Truck - - > โมดล : Process

7.4 Release Confirm - - > โมดล : Process

7.5 Route To Xray - - > โมดล : Route

7.6 Station Xray - - > โมดล : Station

7.7 Xray Truck - - > โมดล : Process

7.8 Release Confirm - - > โมดล : Dispose

2.1 การวเคราะหขอมลน าเขา ( input) ในแตละกระบวนการ (Process) จะใชการอางองจากแบบจ าลองสถานการณในขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน ทเปนผลการแจกแจงขอมลดวย Input Analyzer เนองจากจะไดคาทตรงตามสถานการณจรงมากทสด ยกเวนกระบวนการยนและตรวจสอบเอกสาร (Offer and Check Document) เพยงกระบวนการเดยว ทเปนกระบวนการแรกของการผานพธการศลกากรในรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ

51

โดยจะใชการก าหนดระยะเวลาแบบ Uniform ทก าหนดดวยระยะเวลาต าสดและสงสด คอ 180 วนาท และ 300 วนาท ตามล าดบ ซงก าหนดมาจากระยะเวลาการตรวจสอบเอกสารของผมาใชบรการทดานศลกากร จงหวดหนองคาย ทมการตรวจสอบเอกสารดวยตนเองกอนทจะเรมกระบวนการแรกทเปนรปแบบปจจบน

2.2 การก าหนดรปแบบการรนแบบจ าลองสถานการณ โดยจะก าหนดเปนระบบทมการสนสด (Terminating System) เชนเดยวกบแบบจ าลองสถานการณในขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบน เนองจากเวลาท าการของดานศลกากร จงหวดหนองคายไมไดเปดตลอด 24 ชวโมง ชวงเชาเปดท าการเวลา 06.00 น. - 12.00 น. ชวงบายเปดท าการเวลา 13.00 น. - 22.00 น. รวมเวลาทงสน 15 ชวโมง และก าหนดผลรายงานใหแสดงในหนวย “นาท” ทงนเพอใหไดผลรายงานจากโปรแกรมทสามารถเทยบเคยงกบสถานการณจรงไดมากทสด

2.3 ผลรายงานจากโปรแกรม (Report)

ภาพท 15 ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงระยะเวลารอคอยในแตละกระบวนการ

52

จากภาพดงกลาวแสดงใหเหนถงระยะเวลารอคอย ทงเวลาเฉลย เวลาต าสด และเวลาสงสดในแตละกระบวนการของการผานพธการศลกากร โดยจะเหนไดวากระบวนการ Xray Truck (ตรวจสอบรถบรรทกดวยเครองเอกซเรย) มระยะเวลารอคอยเฉลยสงสดเพยง 7.4022 นาท

ภาพท 16 ผลรายงานจากโปรแกรม Arena แสดงขอมลสรประยะเวลาเฉลยของรถบรรทก

จากภาพดงกลาวแสดงใหเหนถงเวลาเฉลย เวลาต าสด และเวลาสงสดของรถบรรทกสนคาทใชบรการทดานศลกากร จงหวดหนองคาย โดยจะเหนไดวาเวลาเฉลยของรถบรรทกสนคาทอยในระบบ คอ 16.4489 นาท เวลาสงสด คอ 46.4680 นาท ซงไดลดระยะทางการเคลอนทของรถบรรทกสนคาทแตเดมเปนการเคลอนทในระยะทางหลายกโลเมตร โดยจะเปนการเคลอนทภายในศนยบรการแบบเบดเสรจเทานน ระยะเวลาเดนทางเฉลยจงอยท 0.4689 นาท เวลาสงสด คอ 0.7198 นาท ระยะเวลารอคอยเฉลย 2.9552 นาท เวลาสงสด คอ 30.5557 นาท และระยะเวลาทใชบรการทดานศลกากรเฉลย คอ 13.0248 นาท เวลาสงสด คอ 16.6870 นาท

53

ผศกษาจงน าผลรายงานจากโปรแกรมมาวเคราะหไดวาระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนอยท 79.18% จากระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทอยในระบบ โดยสวนทเหลอนนเปนระยะเวลาเดนทาง 2.85% ทเกดขนในศนยบรการแบบเบดเสรจ และเกดระยะเวลารอคอย 17.96%

หลงจากนนผศกษาจงน าผลรายงานจากโปรแกรมทง 2 แบบจ าลองมาเปรยบเทยบกน ไดพบวาระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนลดลง 7.3042 นาท ระยะเวลาเดนทางเฉลยลดลง 24.0776 นาท ระยะเวลารอคอยเฉลยลดลง 39.2966 นาท และระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทอยในระบบลดลงไปถง 70.6774 นาท

ตาราง 11 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก (ตรวจสอบสนคาโดยเจาหนาทศลกากร) หลงจากปรบปรงกระบวนการ





รอคอย


จดเกบ


1 เจาหนาท Shipping ยนเอกสาร - ศลกากร 1 - 2 เจาหนาทศลกากรตรวจสอบเอกสาร 3.00 ศลกากร 1 -



2 0.005

4 เจาหนาทศลกากรตรวจสอบสนคา 5.00 ศลกากร 1 0.010

5 เจาหนาทศลกากรรบรองการตรวจปลอยและรบบรรทกสนคา


6 รถบรรทกขามสะพานมตรภาพไทย - ลาว 0.00 - - 6.100

รวมระยะเวลาการท างาน 10.00 จ านวนกจกรรม 2 1 - 2 1 6.115

ระยะเวลาของกจกรรม 2.00 0 0 8.00 0 10.00

ตาราง 12 ขนตอนการผานพธการศลกากร การคาชายแดนขาออก (ตรวจสอบสนคาโดยเครองเอกซเรย) หลงจากปรบปรงกระบวนการ





รอคอย


จดเกบ


1 เจาหนาท Shipping ยนเอกสาร - ศลกากร 1 - 2 เจาหนาทศลกากรตรวจสอบเอกสาร 3.00 ศลกากร 1 -



2 0.005

4 รถบรรทกเคลอนไปยงจด x-ray 00.10 - - 0.020 5 รถบรรทกสนคาผานเขาเครอง x-ray 5.00 ศลกากร 1 -

6 เจาหนาทศลกากรรบรองการตรวจปลอยและรบบรรทกสนคา


7 รถบรรทกขามสะพานมตรภาพไทย - ลาว 0.00 - - 6.100

รวมระยะเวลาการท างาน 10.10 จ านวนกจกรรม 2 2 - 2 1 6.125

ระยะเวลาของกจกรรม 2.00 00.10 0 8.00 0 10.10

56

4.3 รปแบบการขนสงสนคาผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย

ปจจบน

ภาพท 17 รปแบบการขนสงสนคาในปจจบน

รปแบบการขนสงสนคานเปนรปแบบทมความเสมอภาคกนทง 2 ประเทศ แตทงนจะเกดประโยชนไดกบทง 2 ฝายกตอเมอสามารถบงคบหรอออกกฎระเบยบทสามารถปฏบตรวมกนไดเปนอยางด ซงปจจบนนบวาเปนไปไดยากมาก ประเทศทมก าลงมากกวาจะไดเปรยบ (ไทย) และจะท าลายระบบ Logistics ของอกประเทศหนงทดอยกวา (ลาว)

แตในทางกลบกนความเจรญไมไดเกดขนทชายแดนไทย ชายแดนจะไมสามารถเปน Hub ทส าคญได เนองจากปจจบนลาวมองเหนการสรางงานและรายไดในฝงของตน โดยไดท าใหสนคาไหลรวมไปยงฝงลาว ดวยการกนใหรถหนกของไทยตองหยดท CCA (Common Control Area) ลาวกอนทจะเขาไปสงสนคาในประเทศตอไป ผประกอบการไทยจงเสยทงเวลาและคาใชจายตามมาอกมาก และกนรถหนกลาวใหหยดท CCA ลาวเชนกน และใหรถเปลาไทยเขาไปเปลยนถายสนคาจาก CCA ลาวและน ากลบเขาฝงไทย อกทงในปจจบนรถเปลาจากลาวทเขามาเพอบรรทกสนคาจากฝงไทยมสดสวนเกอบเทากบรถบรรทกสนคาไทยทออกจากไทยไปยงลาว โดยตงแตป 2551 - 2558 (ต.ค.2557-พ.ค.2558) มจ านวนรถเทยวเปลาจากลาวเขามายงฝงไทยดงน 45,951 คน 47,414 คน 59,616 คน 61,257 คน 77,369 คน 70,748 คน

57

76,569 คน 53,408 คน ตามล าดบ ดวยเหตนความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจงเกดขนทลาวทงสน ผศกษาจงวเคราะหและเหนวาควรปรบเปลยนรปแบบของการขนสงสนคาดงน เพราะหากปลอยใหเปนอยางนตอไปนานๆเขา ลาวอาจมอ านาจเหนอไทยในแถบชายแดน

ภาพท 18 รปแบบการขนสงสนคาทควรปรบเปลยน

รปแบบการขนสงสนคานจะเกดความเสมอภาคกนทงไทยและลาว กจกรรมทกอยางจะเกดขนเทาๆกนในทง 2 ประเทศ และจะไมกอใหเกดการไหลรวมของสนคาและเศรษฐกจไปยงประเทศใดประเทศหนงเทานน ชายแดนสามารถพฒนาใหเปน Hub ทส าคญในการขนสงได และจะเกดการสรางงาน สรางรายไดใหกบทองถนอยางชดเจน อกทงยงงายตอการปฏบตและควบคม

4.4 รปแบบของศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

ควรจดพนทไวใกลดานชายแดนฯ เพราะพนททใชมลกษณะจ าเพาะ ใชพนทและเครองมอทไมมากนก

58

ควรเลอกสถานทและขนาดทจดตงใหสามารถรองรบระบบ Logistics ของประเทศ และรถบรรทกสนคาทจะเพมขนสงในอนาคต

ควรเลอกสถานทใหมความเหมาะสมกบวตถประสงคของงานและความจ าเปนทตองการ โดยไมกระทบตอสงแวดลอมรอบขาง

ควรใชพนททดานชายแดนฯ ใหเกดประโยชนทางดานพาณชยกรรมใหมากทสด เชน ตลาดการคาชายแดน เพอเปนการสรางงาน สรางรายไดใหกบทองถน

จดพนทส าหรบตรวจสนคาและบคคลแยกสวนจากกนอยางชดเจน เนองจากมรปแบบการใหบรการและการตรวจสอบทไมเหมอนกน

จดเตรยมพนทและบรหารจดการโดยรฐบาลอยางชดเจน ทงยงเปนงานทเปนจดเดน สรางภาพลกษณอนดงามแกภาครฐบาล

เนองจากดานชายแดนฯ เปรยบเสมอนเปนหนาตางของประเทศ จงควรดแลและใสใจเปนพเศษส าหรบความสะอาด ความสะดวก ความปลอดภย ความสวยงาม ความมระเบยบ ไมพลกพลาน มบรรยากาศทด และเจาหนาททใหบรการทกคนสามารถปฏบตหนาทไดอยางดทสด เกดประสทธภาพมากทสด

โครงสรางพนฐานทจ าเปน :

- ลานจอดรถขนาดใหญ สามารถรองรบปรมาณรถบรรทกสนคาทจะเพมขนในอนาคต

- อาคารท าการทรวมหนวยงานทเกยวของกบการผานพธการศลกากรเขาไวดวยกน

- เครองเอกซเรยรถบรรทกสนคา

ส าหรบอปกรณทชวยในการขนถายนนไมมความจ าเปนตอดานศลกากรหนองคาย เนองจากการทน ารถบรรทกสนคาเขาไปสงสนคายงประเทศลาว จะเขาไป ณ จดพกสนคาในระยะทางไมเกน 15 กโลเมตร จงไมเปนปญหาในการขนสง และไมคมกบคาใชจายในกจกรรมการเปลยนถายตสนคา

59

4.5 วเคราะหสถานททมความเหมาะสมในการจดตงศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย

1. จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2)

ภาพท 19 แผนทแสดงระยะทางจากจด X-ray รถบรรทกสนคา - ดานพรมแดน จงหวดหนองคาย

ขอด :

- จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) อยใกลกบดานพรมแดน จงหวดหนองคาย มระยะทางประมาณ 1.8 กโลเมตร

- เสนทางการจราจร ระหวางจด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) - ดานพรมแดน จงหวดหนองคายเปนเสนทางตรง ไมคดเคยว มความสะดวกในการสญจร

- จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) ตงอยบนถนนสายหลกทมงหนาสดานพรมแดน จงหวดหนองคาย

- จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) มพนทประมาณ 22 ไร ซงเพยงพอตอการจดตงศนยการขนสงและกระจายสนคาทเปนศนยบรการแบบเบดเสรจ

จด X-ray รถบรรทกสนคา

60

- จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) มอาคารทท าการของดานศลกากรทสามารถใชงานได ทงยงสามารถปรบปรงใหเปนศนยบรการแบบเบดเสรจไดโดยงาย

- จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) มเครอง X-ray รถบรรทกสนคา แบบ Relocatable

(กงเคลอนยาย) ทตดตงและสามารถใชงานไดอยแลว

ภาพท 20 เครอง X-ray รถบรรทกสนคา แบบ Relocatable (กงเคลอนยาย)

ทงนวตถประสงคของการใชเครอง X-ray รถบรรทกสนคา กเพอ X-ray ตคอนเทนเนอรสนคาใหมความเทยงตรง โปรงใส สามารถตรวจสอบได และเพอเพมประสทธภาพการตรวจสอบสนคาทขนสงดวยการบรรจในตคอนเทนเนอร รวมไปถงการปองกนการลกลอบหรอหลกเลยงการจดเกบภาษอากร ทงยงชวยลดปญหาการเรยกรองผลประโยชนจากการเปดตรวจสนคาดวยเจาหนาทศลกากรตามปกต

ขอเสย :

- พนท 22 ไร อาจไมเพยงพอตอการรองรบระบบ Logistics ในอนาคต เนองจากหากมการพฒนาน าการขนสงสนคาทางรางเขามาใช พนทตรงบรเวณนกไมสามารถรองรบได

61

2. สถานรถไฟนาทา

ภาพท 21 แผนทแสดงระยะทางจากสถานรถไฟนาทา - ดานพรมแดน จงหวดหนองคาย

ขอด :

- พนทบรเวณสถานรถไฟนาทามความกวางขวางมาก โดยมเนอทประมาณ 300 ไร ซงสามารถรองรบการพฒนาระบบ Logistics ในอนาคตของประเทศไดเปนอยางด

- หากในอนาคตจะมการพฒนาพนทบรเวณนใหเปน ICD (Inland Container Depot) พนทนกสามารถรองรบได เนองจากเปนพนททมสถานและรางรถไฟทสามารถใชงานได ทงยงเปนเสนทางทเชอมตอ (ทางราง) ไปยงสถานรถไฟทานาแลง ทตงอยทเวยงจนทน สปป.ลาว

ขอเสย :

- คาใชจายในการกอสรางโครงการสงมาก เนองจากยงเปนพนทวาง และหากในอนาคตจะพฒนาใหเปน ICD จะมตนทนในการกอสรางประมาณ 2,000 ลานบาท จากการประมาณการของการรถไฟแหงประเทศไทย

62

- สถานรถไฟนาทาอยหางจากดานพรมแดน จงหวดหนองคาย ดวยระยะทางทส นทสด คอ 5.3 กโลเมตร ซงมระยะทางไกลกวา จด X-ray รถบรรทกสนคา (ดาน 2) ประมาณ 3.5 กโลเมตร ทงยงไมไดตงอยบนถนนสายหลก

- การพฒนาพนทดงกลาวใหเปน ICD ในการเชอมตอการขนสงสนคาทางราง ระหวางไทย - สปป.ลาว นนจะตองมองคประกอบทส าคญคอรางรถไฟทเชอมเขตแดนของทง 2 ประเทศเขาดวยกน ซงในปจจบนรางรถไฟนนอยบนสะพานมตรภาพไทย-ลาว แหงท 1 แตการสญจรคอนขางจะล าบาก เนองจากเปนทางทจะตองใชรวมกบยานพาหนะอนๆ ใชงานพรอมกนไมได กลาวคอ การขนสงทางรางระหวางไทย - สปป.ลาว ยงไมเอออ านวยเทาทควร

บทท 5

สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ

ในการศกษาวเคราะหครงนทมวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพการคาชายแดนจงหวดหนองคาย โดยมศนยการขนสงและกระจายสนคาท เปนศนยบรการแบบเบดเสรจมาอ านวยความสะดวก โดยการสรางแบบจ าลองเพอเปรยบเทยบรปแบบการใหบรการของการคาชายแดน ระหวางรปแบบปจจบนและรปแบบใหมทจะเกดขน

สรปผลการศกษา

ผศกษาไดน าผลรายงานจากโปรแกรมทง 2 แบบจ าลองมาเปรยบเทยบกน ไดพบวาแบบจ าลองสถานการณขนตอนการผานพธการศลกากรรปแบบปจจบนมเวลาเฉลยของรถบรรทกสนคาทอยในระบบ คอ 87.1263 นาท เวลาสงสด คอ 154.92 นาท ระยะเวลาเดนทางเฉลย 24.5465 นาท เวลาสงสด คอ 52.2827 ระยะเวลารอคอยเฉลย 42.2518 นาท เวลาสงสด คอ 86.6583 นาท และระยะเวลาทใชบรการทดานศลกากรเฉลย คอ 20.3280 นาท เวลาสงสด คอ 30.1003 นาท กลาวคอ ระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนมเพยง 23.33% จากระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทรถบรรทกอยในระบบ โดยสวนทเหลอนนเปนระยะเวลารอคอยทสงถง 48.49% และระยะเวลาเดนทาง 28.17%

และส าหรบแบบจ าลองสถานการณขนตอนการผานพธการศลกากรในรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจมเวลาเฉลยของรถบรรทกสนคาทอยในระบบ คอ 16.4489 นาท เวลาสงสด คอ 46.4680 นาท ซงไดลดระยะทางการเคลอนทของรถบรรทกสนคาทแตเดมเปนการเคลอนทในระยะทางหลายกโลเมตร โดยจะเปนการเคลอนทภายในศนยบรการแบบเบดเสรจเทานน ระยะเวลาเดนทางเฉลยจงอยท 0.4689 นาท เวลาสงสด คอ 0.7198 นาท ระยะเวลารอคอยเฉลย 2.9552 นาท เวลาสงสด คอ 30.5557 นาท และระยะเวลาทใชบรการทดานศลกากรเฉลย คอ 13.0248 นาท เวลาสงสด คอ 16.6870 นาท กลาวคอ ระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนอยท 79.18% จากระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทอยในระบบ โดยสวนทเหลอนนเปนระยะเวลาเดนทาง 2.85% ทเกดขนในศนยบรการแบบเบดเสรจ

64

และเกดระยะเวลารอคอย 17.96%

ผลรายงานจากโปรแกรมทง 2 แบบจ าลองเปรยบเทยบกน พบวาระยะเวลาเฉลยทใชบรการทดานศลกากรของรถบรรทกแตละคนนนลดลง 7.3042 นาท ระยะเวลาเดนทางเฉลยลดลง 24.0776 นาท ระยะเวลารอคอยเฉลยลดลง 39.2966 นาท และระยะเวลาเฉลยรวมทงหมดทอยในระบบลดลงไปถง 70.6774 นาท

อภปรายผล

หลงจากศกษาและวเคราะหปญหาตางๆของการผานพธการศลกากรของดานศลกากร จงหวดหนองคายแลว ผศกษาจงไดท าการจ าลองสถานการณดวยเวลาการใหบรการเทาเดม คอ 15 ชวโมง / 900 นาท (เวลาท าการ 06.00 น. – 12.00 น. และ 13.00 น. – 22.00 น.) เพอใหสอดคลองกบสถานการณจรงในปจจบนมากทสด โดยท าการจ าลองฯในหลายๆวธ ทงการเพม ลด และโยกยายผใหบรการ (Resource) ซงบางวธกสามารถลดระยะเวลาการรอคอยลงไปไดบางในบางจด แตบางวธกลบไปเพมการรอคอยในจดอนแทน ดงนนผศกษาจงไดวเคราะหถงสภาพปญหาทแทจรงในปจจบนจงพบวาการลงบนทกขอมลดวยลายมอ (Fill Form) นนเปนกระบวนการผานพธการศลกากรส าหรบรถบรรทกสนคาทกคน แตเปนกระบวนการทท าใหเสยเวลานาน เกดการรอคอยแทบจะตลอดเวลา ทงนการลงบนทกขอมลดวยลายมอ กเพอการตรวจสอบยอนกลบเมอเกดปญหา แตในปจจบนทางกรมศลกากรมฐานขอมลเหลานน ซงกคอใบขนสนคาขาออกอยในระบบ Paperless อยแลว โดยสามารถเชอมโยงกบดานศลกากรไดทงหมดทวประเทศ อกทงขอมลยงมความปลอดภยสง จงมความเหนวาควรยกเลกกระบวนการดงกลาว ใหเปลยนมาเปนการยนและตรวจสอบเอกสารของผเขามาใชบรการแทน

ปญหาทส าคญอกหนงขอของการผานพธการศลกากรจงหวดหนองคาย พบวาจดใหบรการนนอยไกลกน แตละจดอยหางกนหลายกโลเมตร และกระบวนการตางๆยงมความซบซอน รถบรรทกตองวงวนไปมา ท าใหการผานพธฯมความลาชามาก ผศกษาจงตดสนใจท าการปรบลดกระบวนการ ลดระยะทาง โดยปรบปรงระบบจ าลองฯใหเปนรปแบบของศนยบรการแบบเบดเสรจ ทงนไดค านงถงประโยชนสงสดในอนาคต เนองจากมลคาการคาชายแดนของจงหวดหนองคาย - สปป.ลาว มแนวโนมสงขนอยางตอเนอง รถบรรทกสนคาทจะเขามาใหบรการ ณ ดานศลกากรจะมากขนเชนกน

65

ทงนผศกษาจงเลงเหนความส าคญของการจดตงศนยบรการเบดเสรจตอการคาชายแดนและการคาผานแดน จงหวดหนองคาย (One Stop Service ; OSS) ทสามารถท าใหการบรการตรวจปลอยสนคา การออกหรอตรวจสอบใบอนญาต นนเปนไปดวยความสะดวก รวดเรว โดยใหหนวยงานทเกยวของกบการน าเขาและสงออก มาปฏบตง านรวมกน ณ จดเดยวแบบเบดเสรจ ผใชบรการเพยงยนเอกสารใหถกตองและครบถวน กสามารถผานระบบงานทซบซอนของหนวยงานตางๆในคราวเดยว โดยระบบจะเชอมโยงขอมลของผใชบรการและขอมลสนคาทจะผานพธการศลกากร เขากบงานของสวนราชการทเกยวของทนท ซงเปนการชวยลดขนตอนการท างานหรอรวมขนตอนตางๆของหลายหนวยงานเขาไวดวยกน ทงยงเปนการกระจายอ านาจใหแกหนวยงานใดหนวยงานหนง ท าหนาทในการใหบรการแบบเบดเสรจ โดยมหนวยงานทเกยวของดงน ดานศลกากร กรมสรรพสามต ดานกกกนสตว ดานตรวจสตวน า ดานตรวจพช ดานอาหารและยา ทงนเพอใหกจกรรมโลจสตกสของจงหวดหนองคายขบเคลอนไปไดอยางรวดเรว ท าใหสนคาทงขาเขาและขาออกไปสจดหมายปลายทางในเวลาอนสนทสด ทงยงสามารถเพมประสทธภาพการคาชายแดนจงหวดหนองคายไดอกดวย

ขอเสนอแนะ

จากการศกษาครงน เปนเพยงแนวคดของผศกษาในการแกไขปญหาจากปญหาจรง ซงเปนเพยงทางเลอกหนงเพอชวยสนบสนนการตดสนใจในการแกปญหาเทานน และในการศกษาปญหาตางๆ รวมไปถงการเกบขอมลจรงเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจ ควรมระยะเวลาในการเกบขอมลใหมากยงขน จะท าใหไดทราบถงขอมลทแทจรง เกดความคลาดเคลอนนอยลงเนองจากผศกษามเวลาคอนขางจ ากด อกทงขอมลบางอยางทเปนความลบของทางราชการไมสามารถเปดเผยได จงเปนอปสรรคส าคญในการศกษา

บรรณานกรม

ภาษาไทย

เกรยงไกร แกวตระกลพงษ - ไฉไล กองทอง - สมพงษ เจษฎาธรรมสถต - สภาวด ผลพนธ - เสาวลกษณ ยองรมย. 2557. “การจ าลองสถานการณดานโลจสตกสของกระบวนการ เกบเกยวและคดบรรจเสาวรสหวาน กรณศกษาพนทขยายผลโครงการหลวงบรเวณ ลมน าปงตอนบน.” มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. http://www.research.rmutt.ac.th/?p=11331

นลตรา ไทยประเสรฐ . 2555. การอ านวยความสะดวกทางการคาทมผลตอการขนสง สนคาขามแดนและผานแดน [ออนไลน ]. เขาถงไดจาก : - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - http://prp.trf.or.th/ContentView.aspx?id=180&page=1 นสยา ขนทอง. 2556. “การศกษาการคาชายแดนไทย - มาเลเซย ผานดานศลกากรสะเดาและ ดานศลกากรปาดงเบซาร อ.สะเดา จ.สงขลา.” มหาวทยาลยรามค าแหง. 202.41.160.20/eco/PDF/นสยา%20ขนทอง.pdf ปฎภาณ สจจโสภณ. 2550. “การวเคราะหหาทรพยากรทเหมาะสมในการขนสงสนคาทางราง ส าหรบเสนทางจากสถานบรรจและแยกสนคากลองลาดกระบงถงทาเรอแหลมฉบง.” มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. http://dric.nrct.go.th/bookdetail.php?book_id=199094 ปานหทย นตลทธ. 2552. “การประยกตใช RFID เพอเพมประสทธภาพระบบควบคมการเขา ออกประตตรวจสอบอตโนมต (e-Gate) โดยใชแบบจ าลองสถานการณ กรณศกษาทาเรอ กรงเทพ การทาเรอแหงประเทศไทย.” มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร. http://logisticscorner.com/index.php?option=com_content&view=article&id=240

67

บรรณานกรม (ตอ)

พพฒน นนทนาธรณ . 2555. “การศกษาความเหมาะสมการจดต งด านศลกากร ณ บานพน ารอน อ า เภอเมอง จงหวดกาญจนบร .” มหาวทยาลยเกษตรศาสตร . http://search.customs.go.th/TQESPreview/display.aspx?id=9F37AE024BD5F4C4 2123ED9D6F994521&q ภคน คมภรานนท . 2548. “การสง เสรมการขนสงต สนคาคอนเทน เนอรทางรถไฟ ระหว า งสถา นบรรจ และแยกสนคากล องลาดกระบง กบท า เ รอแหลมฉบง .” การจดการดานโลจสตกส จฬาลงกรณมหาวทยาลย. http://dric.nrct.go.th/bookdetail.php?book_id=175636

มธรดา สมยกล . 2557. “แนวทางการพฒนาเศรษฐกจการคาชายแดน กรณศกษาตลาด มตรภาพชายแดนไทย-กมพชา .” สาขาวชาพฒนศกษา มหาวทยาลยศลปากร . http://journal.oas.psu.ac.th/index.php/asj/article/view/557

วรธน แสงศกดา. 2554. “การจดสรรพนทการจดวางสนคาภายในคลงสนคาโดยใชแบบจ าลอง สถานการณ กรณศกษาอตสาหกรรมอาหารกระปอง.” มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอม เกลาธนบร. http://www.logisticscorner.com/index.php?option=com_content&view=article&id283 2:thesis-2555&catid=59:warehouse-management&Itemid=76

ศจรตน ตระกลเรองศร. 2554. “วเคราะหศกยภาพและปญหาการคาชายแดน ไทย - พมา ก รณ ศกษาจงหวดแม ฮ อ งสอน .” มหาวทยาลย เ ชย ง ใหม . - - - - - - - - - - - - - - - - http://library.cmu.ac.th/faculty/econ/Exer751409/2554/Exer2554_no240

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

สถตรถบรรทกสนคาและรถบรรทกเปลาทผานเขาออกดานศลกากร จงหวดหนองคาย (2551 - 2558)

ปงบประมาณ รถบรรทกสนคา รถบรรทกเปลา

เขา (คน) ออก (คน) เขา (คน) ออก (คน)

2551 14,745 50,371 45,951 7,877

รวม 65,116 53,828

2552 22,068 64,856 47,414 7,889

รวม 86,924 55,303

2553 24,639 78,600 59,616 5,591

รวม 103,239 65,207

2554 21,958 80,984 61,257 5,263

รวม 102,942 66,520

2555 20,716 99,969 77,369 4,461

รวม 120,685 81,830

2556 18,444 113,492 70,748 4,805

รวม 131,936 75,553

2557 17,534 94,311 76,569 4,047

รวม 111,845 80,616

2558 (ต.ค.57 - พ.ค.58) 11,401 72,748 53,408 2,157

รวม 84,149 55,565

ภาคผนวก ข

สถตมลคาสนคาน าเขา-สงออกและมลคาสนคาผานแดน ผานดานศลกากร จงหวดหนองคาย (2551 - 2558)

ปงบประมาณ มลคาการน าเขา มลคาการสงออก มลคารวม

2551 1,851.773 28,623.868 30,475.641 2552 2,032.385 29,282.551 31,314.936 2553 2,849.899 35,270.136 38,120.035 2554 2,582.021 41,470.071 44,052.092 2555 3,428.287 59,547.037 62,975.324 2556 3,432.836 55,661.313 59,094.149 2557 3,328.163 58,266.157 61,548.217 2558

(ต.ค.57- พ.ค.58) 1,834.99 37,257.12 39,092.109


ปงบประมาณ สนคาผานแดนจาก สปป.ลาว ไปประเทศทสาม

มลคาสนคาผานแดนจาก ประเทศทสามไป สปป.ลาว

มลคารวม

2551 11,883.538 10,950.360 22,833.898 2552 21,128.149 13,966.915 35,095.064 2553 27,354.016 14,633.774 41,987.790 2554 24,028.849 19,265.804 43,294.652 2555 24,826.938 25,069.795 49,896.733 2556 23,279.114 20,259.568 43,538.682 2557 22,076.830 19,452.053 41,528.883 2558

(ต.ค.57 - พ.ค.58) 15,716.800 14,738.579 30,455.379


ภาคผนวก ค

โอกาสการคาและการลงทนจากการคาชายแดนผานจงหวดหนองคาย

การคาชายแดนมแนวโนมทจะมบทบาทมากขน โดยเฉพาะเมอ AEC ก าลงจะเรมตนอยางเตมรปแบบ ในป 2558 จงเปนโอกาสการคาและการลงทนของผประกอบการไทยทจะสามารถขยายฐานทางธรกจ ประกอบกบมการพฒนาระบบการคมนาคมขนสงเชอมโยงระหวางภมภาค ทรจกในนามของ GMS Economic Corridors (ระเบยงเศรษฐกจอนภมภาคลมแมน าโขง) จากสถตการคาชายแดนไทยกบสปป.ลาว ป 2555 มมลคาการคารวม 132,016 ลานบาท เพมขนจากปทผานมารอยละ 29.86 ส าหรบการคาชายแดนทผานดานศลกากรหนองคาย ป 2555 มมลคาการคารวม 65,373 ลานบาท คดเปนสดสวนรอยละ 49.52 ของมลคาการคาชายแดนทงหมดทไทยท าการคากบสปป.ลาว เพมขนรอยละ 40.61 ไทยไดดลการคา 57,586 ลานบาท เพมขนจากปทผานมา 15,874 ลานบาท คดเปนรอยละ 38.06 มอตราการขยายตวเฉลย 3 ป (2553 - 2555) รอยละ 25.71

ส าหรบสถานการณการคาชายแดน ป 2556 ครงปแรก (ม.ค.-ก.ค.) การคาชายแดนไทยกบสปป.ลาวหดตว รอยละ 2.69 มทศทางเดยวกบการคาชายแดนของจงหวดหนองคายทหดตวรอยละ 13.96 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน เปนผลจากการแขงคาของคาเงนบาท การสงออกสนคาชายแดน ป 2555 มมลคาการสงออกทงสน 61,479 ลานบาท เพมขนจากปทผานมา 17,377 ลานบาท คดเปนรอยละ 39.40 อตราการขยายตวเฉลย 3 ปยอนหลง เทากบรอยละ 26.09

สนคาสงออกส าคญ ไดแก น ามนเชอเพลงและผลตภณฑน ามน (สดสวนรอยละ 22.77) รถยนต (สดสวนรอยละ 10.65) เครองคอมพวเตอรและสวนประกอบคอมพวเตอร (สดสวนรอยละ 9.61) รถ(เครองจกรกลหนก) (สดสวนรอยละ 5.98) เหลก ลกเหลก เหลกขอออยและผลตภณฑท าดวยเหลก (สดสวนรอยละ 1.73) เปนตน

การน าเขาสนคาชายแดน ป 2555 มมลคาการน าเขาทงสน 3,894 ลานบาท เพมขนจากปทผานมา 1,503 ลานบาท คดเปนรอยละ 62.86 อตราการขยายตวเฉลย 3 ปยอนหลงเทากบรอยละ 23.01 สนคาน าเขาส าคญ ไดแก ถงเปลาส าหรบบรรจแกส (สดสวนรอยละ 20.89)

72

ซลคอนเมทล (BOI) (สดสวนรอยละ 14.54) รถยนต (สดสวนรอยละ 12.74) ไมและผลตภณฑจากไม (สดสวนรอยละ 7.74) ชดสายไฟรถยนตส าเรจรป (สดสวนรอยละ 7.31) ผา-เสอผา (สดสวนรอยละ 4.14) เปนตน

ธรกจทมโอกาสขยายการสงออกผานชองทางการคาชายแดน

1. สนคาในกลมอปโภคและบรโภค โดยปจจบนสปป. ลาวมการน าเขาสนคากลมนจากไทยผานจดผานแดนคอนขางมาก เนองจากผลตภณฑจากไทยเหลานเปนทนยมในกลมผบรโภคในประเทศเพอนบาน อาท 1.กลมอาหารและเครองดม เชน เครองดมประเภทไมมแอลกอฮอล บะหมกงส าเรจรป น าตาลทราย อาหารสดและอาหารสดแชแขง เปนตน 2.กลมผลตภณฑท าความสะอาดรางกาย ถนอมผวพรรณ และเครองส าอาง เปนตน

2. กลมสนคาเครองจกรกลประเภทตางๆ เปนสนคาสงออกเปนอนดบท 4 มสดสวนคดเปนรอยละ 6.07 ของมลคาการสงออกทงหมด เนองจากประเทศเพอนบานของไทยเปนประเทศก าลงพฒนาท าใหมความตองการใชเครองจกรกลเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะเครองจกรทใชในการกอสราง รถตก รถขด เครองจกรกลในภาคการเกษตร

3. กลมสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส อาท เครองคอมพวเตอร อปกรณ และสวนประกอบเปนสนคาสงออกเปนอนดบท 3 มสดสวนคดเปนรอยละ 9.39 ของมลคาก ารสงออกทงหมด เนองจากตลาดในสปป.ลาวยงอยในชวงเรมตนและอตราการครอบครองสนคาเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสในสปป.ลาวยงอยในระดบต า

ธรกจทมโอกาสเตบโตตามแนวการคาชายแดนในอนาคต

1.อตสาหกรรมโลจสตกส การพฒนาโครงสรางพนฐานและเสนทางคมนาคมทเชอมโยงถงกนอยางสะดวกรวดเรวขน โดยเฉพาะในจงหวดหนองคาย มกดาหาร นครพนม และอกแหงทก าลงจะกอสรางเสรจคอทเชยงราย ซงจงหวดเหลานเปนประตตามแนวเสนทางระเบยงเศรษฐกจในภมภาคทเชอมการคมนาคมระหวางไทย ลาว พมา เวยดนาม และจน เปนเสนทางการขนสงส าคญระหวางประเทศในภมภาคอาเซยน การผอนคลายกฎระเบยบดานการคมนาคมขนสงขามพรมแดนภายใตกรอบ AEC ยงเออใหเกดกจกรรมการคมนาคมขนสงเพมมากขน จงเปนโอกาสของธรกจโลจสตกสของจงหวดหนองคายทจะไดรบผลดจากความตองการใชบรการโลจสตกส

73

ส าหรบการปรบตวของผประกอบการธรกจขนสงสนคาตามแนวชายแดนจะตองเรงปรบการด าเนนธรกจใหมความเปนสากลมากขน เพอใหแขงขนกบผประกอบการรายใหญได เชน การพฒนาระบบการตดตามและตรวจสอบสนคา การพฒนาและปรบปรงการใหบรการขนสงสนคา และการหาพนธมตรทางธรกจในประเทศเพอนบาน เปนตน

2. ธรกจคลงสนคา เปนธรกจทมาพรอมกบการเตบโตของธรกจขนสง เนองจากปรมาณการขนสงทมปรมาณเพมสงขน ซงผประกอบการควรค านงถงในการท าธรกจคลงสนคา คอ การพฒนาคลงสนคาใหสอดคลองกบประเภทสนคา เชน สนคาเกษตรจะตองการคลงสนคาประเภทไซโลและหองเยนทสามารถจดเกบสนคาใหเกบรกษาไดเปนเวลานาน

3. ธรกจอสงหารมทรพยขยายตวสง ราคาทดน สงกอสราง อาคารพาณชยปรบราคาสงขนหลายเทาตว เหนไดจากเครองชส าคญ คอ พนทไดรบอนญาตกอสรางเพอการพาณชยในจงหวดหนองคายเพมขนรอยละ 2.50 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน

4. ธรกจคาปลก ส าหรบการท าธรกจคาปลกและคาสงตามแนวชายแดน เพอขายสนคาใหกบลกคาทมาจากสปป.ลาวนน ผประกอบการอาจตองศกษาความตองการซอสนคาของกลมลกคาในสปป.ลาวใหมากขน เพอหาสนคาทสามารถตอบสนองความตองการของผบรโภคกลมนนๆ ได ธรกจคาปลกทองถนอาจไดรบผลกระทบจากการทผประกอบการธรกจคาปลกรายใหญเขามาเปดสาขาในจงหวดหนองคาย โดยเฉพาะกลมคอนวเนยนสโตร ดสเคานสโตร และหางสรรพสนคา เพอเจาะกลมเปาหมายลกคาในพนทและเพอตอบสนองกลมลกคาจากสปป.ลาว ทเดนทางเขามาทองเทยวหรอจบจายใชสอยในประเทศไทยดวย

ประวตผศกษา

นางสาวภสนนท วงศสวสด เกดวนท 21 มกราคม 2534 วฒการศกษาระดบ ป ร ญ ญ า ต ร ค ณ ะ บ ร ห า ร ธ ร ก จ ส า ข า ก า ร บ ร ห า ร ธ ร ก จ ร ะ ห ว า ง ป ร ะ เ ท ศ มหาวทยาลยหอการคาไทย ส า เ รจการศกษาเม อ ป พ .ศ . 2555 และ เขาศกษาต อ ในระดบปรญญาโท หลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต กลมวชาการจดการโลจสตกส บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย ในปการศกษา 2556

Documents

2557 - department.utcc.ac.thdepartment.utcc.ac.th/library/onlinethesis/259392.pdfการศึกษาการสร้างศูนย์การขนส่งและกระจายสินค้าที่เป็น