Nieuwe Sanitatie

Stefan Mol – onderzoekerstefan.mol@waternet.nl

2

Agenda• Wat is het?• Nut & Noodzaak• In de praktijk• Visie

“Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering merkt, en de laatste generatie die er iets aan kan doen.”

Barack ObamaUN Climate Change Conference 2015Parijs

Wat is Nieuwe Sanitatie?• Efficiëntere zuivering • Schoner oppervlaktewater• Meer biogas• Terugwinning van grondstoffen• Terugwinning van warmte

• Hoe? Afvalwater scheiden aan de bron! ‘grijs en zwart apart’

4

Concentratie

Alles in één pijp: verdund

Grijs en zwart apart: geconcentreerd

Organische stof Beluchting, kost energie

Vergisting tot biogas, levert energie

Nutriënten zoals fosfaat

Hoge vracht naar oppervlakte-water

Grondstoffen-terugwinning

Warmte Te koud door WC spoelwater

Warm genoeg voor WKO

5

Is het wel zo nieuw?

2014: Sneek 250 woningen op Nieuwe Sanitatie2016: Hamburg 5.000 woningen op vacuümriolering

6

Nut & Noodzaak

7

Huidige afvalwaterketen• Grondstoffen: Fosfaat• Energie: Klimaatverandering

8

De afvalwaterketen zit op slotKostenRiolering ~€ 75 ppZuivering ~€ 50 pp

LevensduurRiolering 50-60 jaarZuivering 20 jaar

Als je altijd doet wat je altijd deed…

9

Dus…Het is verstandig om heel goed na te denken over de riolering:

• Riolering is duur• Riolering gaat erg lang mee• Riolering bepaalt of je energie

en grondstoffen kunt terugwinnen

Advies• Grijs en zwart apart!

10

Business caseCentrumeiland: 1.300 woningenVergelijking traditioneel met nieuwTCO (netto contant)

• Besparing 25 M€ in 50 jaar• Besparing 390 €/woning.jaar

Business case 1.300 woningen

hemelwater

grijs waterdouche wtw

voedselrestenvermaler

zwart watervacuümtoilet

riolering

drinkwater

warm tapwater

zuivering

warmte voor WKO

riolering zuivering

totaal

waternetparticulier

warmte

energie

WaterketenInvestering +3,5 M€Kosten +0,2 M€

AGVInvestering +1,5 M€Kosten +0,1 M€

MaatschappijInvestering +2,5 M€Kosten -0,25 M€

Warmte en koudeInvestering -2 M€Kosten -0,5 M€

energie

GemeenteInvestering -0,5 M€Kosten -0,1 M€

12

Duurzaamheid• 0,5 ton CO2 per woning

– Geen gas– Minder elektriciteit– Meer biogas

• 17% van energie-verbruik in huis

• Koers 2025: 50.000 nieuwe woningen = 25.000 ton• CO2 voetafdruk Waternet: 50.000 ton

13

In de praktijk

14

3-traps raket1. Grijs en zwart: apart

2. Warmte terugwinnen

3. (Lokaal) zuiveren

15

1e trap: Grijs en zwart apartVoordelen:- Geringe meer-investering- Opent de deur naar alle voordelen

16

In huis

In de straat

18

2e trap: Warmte terugwinnen

Voordeel:- Positieve business case!

19

In de wijk

20

3e trap: Zuiveren

Voordeel:- zichtbaarheid

21

In de wijk?

22

Visie

23

Koers 2025Kralen rijgen:

• ‘Zwarte ring’ naar rwzi West

• Duurzame warmte in de wijk

24

Succes!