Introductie

1. Hoe zijn we te werk gegaan?2. Presentatie van de feiten3. Foto-contest4. Fake Magazine

In Petto presenteert:

Het onderzoeksrapport FAKE

April 2010

Onderzoek: Michael Debusscher – Cesor

Redactie: Dominique Verschuren – In Petto

M.m.v. Sarah de GraefGeïnspireerd op: mijnkindonline.nl

Onderzoeksrapport FAKE

Twee segmenten:

• Beeldcultuur: Welke prikkels komen er op de jongeren af?:schoonheid, plastische chirurgie, Photoshop (media)

• Zelfbeeld: Hoe gaan ze om met de prikkels die op hen afkomen? Kleding, foto’s, gedrag

Onderzoekspopulatie

• Aantal respondenten: 2375• > 90% tussen 14 en 18 jaar• 2e en 3e graad (met nadruk op 3e graad: 52%)• TSO: 38%, ASO en BSO elk een kwart• Oost-Vlaanderen• Meisje/jongens 50/50

1. FAKEWelke prikkels komen er op de

jongeren af?

Beeldcultuur(Schoonheid, plastische chirurgie, Photoshop)

Schoonheid

Schoonheid

Schoonheid

• Angelina Jolie• Jessica Alba• Beyoncé• Johnny Depp

Wat is schoonheid?

Wat is schoonheid?

• Ogen• Uiterlijk• Haarkleur

“Uiterlijke schoonheid is heel relatief, iemand met mooie ogen en een gaaf gezicht

kan mooi zijn, maar iemand met een bril en een grote neus

is daarom niet lelijker.”

Mooie mensen

• Populairder• Raken makkelijker aan een lief

• Niet gelukkiger• Niet per se oppervlakkiger

Plastische chirurgie

• Jongeren zijn positief over hun eigen uiterlijk (>65%)

• Slechts 6% is ronduit negatief

Desondanks:• 6 op 10 wilt iets veranderd zien• meisjes 70%, jongens 45%

Plastische chirurgie

• Wat willen ze veranderd zien?– Gezicht (neus), lichaamsbouw, gewicht

• Hoe willen ze het veranderen?– Sporten (77%)– Dieet (32%)– Make-up (21%)– Plastische chirurgie (11%)

Plastische chirurgie

• 70% zeker geen plastische chirurgie (pc)

• Dat betekent nog altijd dat op de 10 jongeren 3 misschien wel zouden overwegen om met pc iets aan uiterlijk te veranderen.

Plastische chirurgie

• Hoe ouder de jongeren worden (18+), hoe minder snel ze iets willen veranderen. Maar daarentegen zijn ze wel eerder geneigd om de stap naar de plastische chirurg te zetten.

• Overigens voor een tv-programma als Beautiful is nauwelijks belangstelling

Photoshop

Media

Sociale netwerksites:• Netlog: 76% (veel respondenten rond 14 jaar)• Facebook: 61%• Twitter: 7%• Andere: 17% (Hyves, MSN, Space, YouTube…)• Geen enkele: 10%

Photoshop

Media

(Minimaal) Regelmatig gebruik van traditionele media:• Muziekzenders (MTV, TMF, JIM) : 70%• Weekbladen (Joepie, Flair, GLAM IT, P-Magazine) : 32%• Story, Dag Allemaal, TV-Familie : 25%• Next Topmodel, Project Runaway : 23%• Sportmagazine : 20%• Beautiful, Extreme Makeover : 18%

PhotoshopWie zijn fake?

Photoshop

Wie zijn Fake?

• Paris Hilton • Pamela Anderson• Lady Gaga • Britney Spears

Photoshop

• Een kleine 60% van de jongeren gelooft dat meer dan 90% van alle foto’s in reclame en tijdschriften bewerkt zijn met Photoshop.

• Nog eens bijna 30% zegt dat tussen de 75% en 90% bewerkt is.

Photoshop

• Bijna 90% van de jongeren zegt dat minstens 75% van de foto’s in reclame en tijdschriften niet ‘naturel’ zijn.

• Wat zegt dat over het wereldbeeld van de jongeren? Verwrongen? Of: juist heel kritisch: onderscheid tussen de beeldcultuur en directe omgeving? (zie FAKE Magazine)

Photoshop• Uit onderzoek van Stichting Mijn Kind Online:

Hoe frequenter tieners foto’s maken van zichzelf en hoe meer ze die foto’s bewerken, hoe hoger zij het aandeel gefotoshopte beelden in de media inschatten. Zij zijn dus bewuster van de mate waarin beelden in tijdschriften, op internet en televisie worden gemanipuleerd.

Stichting Mijn Kind Online: “Deze resultaten laten zien dat kinderen ‘mediawijs’ worden door zelf media te leren maken. Het onderzoek onderstreept de noodzaak om al op de basisschool kinderen vaardigheden bij te brengen en zo aandacht te besteden aan mediawijsheid. Je moet zo vroeg mogelijk beginnen.”

• http://mijnkindonline.web-log.nl/mijnkindonline/2009/05/fotoshoppende-t.html

2. Authenticiteit Wat doen ze met de prikkels die op hen afkomen?

‘Ik vind het belangrijk dat je bent wie je bent.’

Zelfbeeld(Kleding, foto’s, gedrag)

Kleding

Eigen stijl: ‘gewoon’, ‘jezelf zijn’.Hoe vertaalt zich dat in de kledingstijl?

Ongeveer 20% hecht belang aan merkkleding. Welke merken?

Kleding

Kleding

Maar bijna dubbel zoveel jongeren zeggen nooit merkkleding te dragen

Kleding

• Jongeren staan onverschillig tegenover leeftijdsgenoten die valse merken dragen (>80% ‘Ik trek me dit niet aan’)

• 13- en 14-jarigen veroordelen leeftijdsgenoten met valse merken nog het meest (circa 10%)

• Hoe ouder hoe onverschilliger (of toleranter?)

Foto’s

• Hoe zien jongeren zichzelf op foto’s?

• Foto’s bijwerken? Alleen de hele foto en niet het uiterlijk van jezelf op de foto (60%)

• 2/3 geniet ervan dat anderen hen kunnen bewonderen op online foto’s

• Men wil graag laten zien hoe men is

Foto’s

• Hoe wil men dan overkomen?

1. Zo dicht mogelijk bij zichzelf staan (75%)2. Mooi (42%)3. Zelfzeker (30%)4. Sexy (15%)5. Populair, iemand met veel vrienden (14%)6. Slim (5%)

Foto’s

• Hoe ouder men wordt, hoe minder men zijn best doet om een pose aan te nemen.

• Onder adolescenten van +18 streeft meer dan 80% ernaar om zichzelf te zijn.

Gedrag

• (Dis-)congruentie:

1/3 van de jongeren zegt zich wel eens anders gedragen dan dat zij zich werkelijk voelen.

• Met name:– ‘Soms lach ik wel mee met de anderen en doe ik vrolijk terwijl ik me

vanbinnen ongelukkig voel.’– ‘Ik heb wel eens geflirt of gekust met iemand die ik eigenlijk niet zo

aantrekkelijk vond.’

Gedrag

• Dit gaat niet op voor:– ‘Ik fake soms door me stoerder voor te doen dan ik in werkelijkheid ben.’

(ruim 11% zegt dit te doen)

Gedrag

• Discrepantie?:

• 1/3 van de jongeren zegt zich wel eens anders gedragen dan dat zij zich werkelijk voelt.

• Stelling: ‘Ik vind het belangrijk dat je bent wie je bent.’ is voor 90% essentieel.

Conclusie

• Zucht naar authenticiteit

• Die zoektocht is soms wat moeilijk (discongruentie)• Dichter bij jezelf naarmate je ouder wordt:

worsteling van de puberteit• Jeugd heel kritisch: onderscheid tussen de

beeldcultuur en de directe omgeving

3. Fake Magazine

Korte resumé:

Bijna 90% van de jongeren zegt dat minstens 75% van de foto’s in reclame en tijdschriften niet

‘naturel’ zijn.

Wat zegt dat over het wereldbeeld van de jongeren?

Fake Magazine

• Wat zegt dat over het wereldbeeld van de jongeren?

• Is die verwrongen? Vervormd wereldbeeld?

• Of juist heel kritisch: onderscheid tussen de beeldcultuur en directe omgeving?

door die fake: omgekeerd evenredige zucht naar authenticiteit

Fake Magazine (glossy)

Fake Magazine

Zucht naar authenticiteit omgekeerd evenredig met de fake die op jongeren afkomt:

• In FAKE Magazine. Meningen over:– Homoseksualiteit en vriendschap– Autotuning– Photoshop– Plastische chirurgie– Drugs– Sterren/celebrities

Fake Magazine

Fake Magazine

Twee korte interviews. Eén over het faken voor de coming out van een holebi.

Thomas: “De tijd dat ik mezelf in de kast stopte, was er veel gepieker en geaarzel, ik was

bang mijn vrienden te verliezen en om nagewezen te worden. Ook begon ik iets te voelen voor jongens in mijn omgeving en was ik steeds bang dat iemand

dat zou ‘ontdekken’. Ik trok een muur om me heen en zette een masker op.”

Fake Magazine

Een meisje dat een ‘vriendin’ niet kon vertrouwen.

Stephanie:“In het begin was ik erg teleurgesteld inhaar dat zij aan het liegen was. Maar nuheb ik zoiets van: laat haar liegen. Ik hebandere en betere vrienden dan zij. Ik hebtegen haar gezegd: ‘Als je zo blijft liegen,

ga je meer vriendinnen kwijtraken danbehouden.’”

Fake Magazine

Fake Magazine

Autotuning: ‘Inhoudsloze Johnny’s of topsporters? Stel je mening bij over tuning.’

“Ik tune mijn auto zowel van binnen als van buiten. Ik heb er succes mee bij de meisjes,” lacht Younes (21), medewerker in een garage. “Maar dat is niet de enige

reden hoor, ik werk ontzettend graag aan auto’s. Ze verdienen het ook er goed uit te zien.”

“Ik vind er echt absoluut niets aan. Wat heb je er nu aan om auto om te vormen tot een rijdende kerstboom? Totaal fake!” (Joris, student communicatiewetenschappen)

Fake Magazine

Fake Magazine

Photoshop laat de werkelijkheid zien(twee reacties van jongeren die geïnterviewd zijn over het fotoshoppen van beelden)

Lynn: “Ik ken genoeg meisjes die heel de tijd zitten te zagen over hun uiterlijk. Die willen er echt uitzien als één of ander model dat ze gezien hebben op de cover van een boekje.”

Anne: “Ik werk wel rode ogen weg, en soms maak ik de kleurenwat helderder, maar dat is al. Ik vind dat je tevreden moet zijn

met hoe je bent. Wat heb je er nu aan om er helemaal anders uitte zien op foto dan in het echt? Je moet gewoon jezelf accepteren zoals je bent.”

Fake Magazine

Fake Magazine

Plastische chirurgie kan mensen gelukkig maken

Joke: “Mijn neefje had een hazenlip en moest onder het mes. Dat is ook plastische chirurgie, maar wel nuttig.

Zelf zou ik het enkel overwegen als het levensnoodzakelijk is en als het mijn leven na een

zwaar ongeval draaglijker kan maken.”

Fake Magazine/plastische chirurgie

Uitspraken in ander perspectief:

• 70% zeker geen plastische chirurgie (pc)

• Dat betekent nog altijd dat op de 10 jongeren 3 misschien wel zouden overwegen om met pc iets aan uiterlijk te veranderen.

Fake Magazine

Fake Magazine

Zijn drugs fake?

Matthias (18):“Vaak heb ik het gevoel dat vriendschappen die onder drugs

ontstaan zijn niet echt zijn. Je krijgt een fake gevoel van geborgenheid en vriendschap, maar eigenlijk is dat niets waard. Als je achteraf nuchter bent besef je het pas. Dat is voor mij het

grootste nadeel van drugs.”

Fake Magazine

Fake Magazine

Hoe fake zijn celebs?

Tim (17): “Wat bekende mensen doen of laten, interesseert mij eigenlijk geen zier. Voor mij zijn ze zeker geen voorbeeldfunctie, ik ben wie ik ben en heb geen bekenden nodig om mij aan te spiegelen.”

“Jongeren willen haast zelf een troostende schouder aanbieden aan hun favoriete ster wanneer deze van zijn of haar voetstuk valt.”

Fake Magazine

Lotte de Bruyne van LADDA, expert in jeugdcultuur, zegt daarover het volgende:

“Jongeren hebben helden, dat is normaal. Maar het is niet zo dat jongeren het gedrag van helden zomaar klakkeloos gaan kopiëren. Dat wordt maar al te vaak

beweerd maar is niet altijd juist. Jongeren vandaag kijken niet meer zo blindelings op

naar helden. Je zou kunnen zeggen dat er eerder een gezond respect is.”

Fake Magazine

Verhouding rapport en magazine:

• Artikels illustreren de integratie van de drie luiken

• Uitzonderlijke timing van rapport en magazine geeft een goede verificatie van het drieluik-systeem:

Fake Magazine

• Magazine geeft een context aan de droge cijfers in het rapport

• Verschaft een kader voor leraren en begeleiders om met de gegevens uit het rapport aan de slag te gaan

• Volgende stap: magazine brengt info terug waar het vandaan komt: bij de jongeren

• Op basis van methodiek verdere discussie over Fake in leven van jongeren