2008 - Driestar educatief · Hoofdstuk 4 Voorzieningen 33 Hoofdstuk 5 Financiën 39 RESULTATEN Hoofdstuk 6 Hogeschool 47 Hoofdstuk 7 Lectoraten 67 Hoofdstuk 8 Onderwijsadvies 75

Driestar educatief, Burg. Jamessingel 2, 2803 PD Gouda, postbus 368, 2800 AJ Gouda tel.: (0182) 540 333 fax: (0182) 538 449 e-mail: [email protected] www.driestar-educatief.nl

Voor vitaal christelijk onderwijs

2008jaarverslag2008

Colofon

Tekst : CollegevanBestuur,WilcoMoenenHeleenVerkade

Eindredactie: JoséMudde

Ontwerp : ArtworX,Maartensdijk

Druk : Torendruk,Nijkerk

Gouda,maart2009

Informatieoverdeinhoudvanditjaarverslagkuntuopvragenbij

Driestar educatief,telefoon(0182)540333.

Zieookdewebsitewww.driestar-educatief.nl.

D r i e s ta r e D u c at i e f

jaarverslag 2008

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 82

Voorwoord 3

BerichtvandeRaadvanToezicht 5

Organisatieenleeswijzer 7

ORGANISATIE Hoofdstuk1 Strategieenbeleid 9

Hoofdstuk2 Bestuurentoezicht 15

Hoofdstuk3 Personeel 23

Hoofdstuk4 Voorzieningen 33

Hoofdstuk5 Financiën 39

RESULTATEN Hoofdstuk6 Hogeschool 47

Hoofdstuk7 Lectoraten 67

Hoofdstuk8 Onderwijsadvies 75

Hoofdstuk9 Hulpverlening 83

BIJLAGEN Bijlage1 SamenstellingenbezoldigingCollegevanBestuurenRaadvanToezicht 90

Bijlage2 OverzichtopleidingenhogeschoolDriestar educatief 91

i n h o u D

D r i e s ta r e D u c at i e f �

Vooruligthetjaarverslag2008vanDriestar educatief,datikumetveelgenoegenpresenteer.

Driestar educatiefheeftalsmissie(aankomende)lerarenenscholenteinspireren,vormenenondersteunenomgoedreformatorischenprotestants-

christelijkonderwijstegeven.HetafgelopenjaarhebbenwijvanuitDriestar educatiefgeprobeerdaandezemissieeenkrachtigebijdrageteleve-

ren,samenmethetonderwijsveldenonzeachterban.Hetafgelopen jaarwastevensheteerste jaarvanuitvoeringvanhetnieuwestrategisch

beleidsplan2008-2011‘Lerendonderweg’.Deeersteetappeisafgelegdopdeleerpadendiezijnuitgestippeldtot2011.Indenavolgendehoofd-

stukkenkuntudeconcreteresultatenlezen.InhetbijzonderwilikhiernoemendesuccesvolverlopenvisitatievanzoweldeHogeschoolalsde

afdelingBegeleiding.

Inditjaarverslagleggenweverantwoordingafoverhetbeleidendeactiviteitenvan2008,zoalsvastgelegdinhetophetnieuwestrategischbeleid

gebaseerdejaarbeleidsplanendebegrotingvanDriestar educatief.

Inhetonderwijsbeleidkwamdeafgelopenperiodedenadruksteedsmeerteliggenopkwaliteitvanhetonderwijs,professionalisering,diversiteit

enexcellentie.Dekwaliteitvandeleraardoeterweertoe.DitzijnontwikkelingendiepassenbijdestrategieenhetbeleidvanDriestar educatief.

Hetnieuwsin2008werdlangzaammaarzekerbeheerstdoordekredietcrisisendatzalzichnaarverwachtingin2009voortzetten.Degeschiede-

nis leertdatopzulkemomentendebelangstellingvooronderwijsgroeitendestudenteninstroomwellichtzoukunnenaantrekken.Doordeze

ontwikkelingenwordenweals Driestar educatiefnogmeeraangesprokenenuitgedaagdomonze identiteit,kwaliteitenprofessionaliteituit te

dragenenonzemissieteverwezenlijken.

2008waseenintensiefjaar.Zonderdeinzetvanonzemedewerkerswarenonzeactiviteitennietgeslaagd.Netalsvoorgaandejarenwilikhenop

dezeplaatsdanookspeciaalbedanken.OnzegezamenlijkedankgaatuitnaardeHeereGod,Diedemogelijkhedenendekrachtgafomonswerk

teverrichten.VanHemmogenwehetookindetoekomstverwachten.

DitjaarverslagverschijntinhetCalvijnjaar.EengoederedenomditvoorwoordteeindigenmeteenwijzelesvanCalvijnuitdeCatechismusvan

1536:“Debelangrijkstezorginonslevenmoetzijn,datwijGodzoekenmeteenvolkomenliefdevanonsharttotHem,entestrevenomnergens

rusttevindendanalleeninHem.”

Drs. L.N. (Rens) Rottier,

College van Bestuur

v o o r w o o r D

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�


AlgemeenDeRaadvanToezichtheefttottaaktoezichttehoudenophetbeleidvanhetCollegevanBestuurvanDriestar educatiefenopdealgemenegang

van zaken binnen de instelling, alsmede het bewaken van de doelstelling en de grondslag. De Raad van Toezicht verzorgt dit interne toezicht

conformdeprincipesvandebinnendeHBO-raadvastgesteldebranchecodegovernance.

DeRaadvanToezichtheeftkennisgenomenvanhetnavolgendeverslagdatdoorhetCollegevanBestuurisopgesteldenheeftditgoedgekeurd.

SamenstellingDeRaadvanToezichtbestondin2008uitdevolgendepersonen:

n drs.G.Honkoop,voorzittervandeRaadvanBestuurvanEleos;

n ing.D.Boers,lidvandeRaadvanBestuurvanVolkerWessels;

n drs.G.Boonzaaijer,registeraccountant;

n ds.G.Clements,predikantGereformeerdeGemeenteteGouda;

n dr.A.Goudriaan,universitairdocentaandeFaculteitderGodgeleerdheidvandeVrijeUniversiteitteAmsterdam;

n dr.H.Paul,inspecteur-generaalbijhetministerievanVROM;

n drs.P.J.Vergunst,algemeensecretarisvandeGereformeerdeBond.

DeRaadheeftper31december2008afscheidgenomenvandeheerBoers,dietekennenhadgegeventerugtewillentreden.Wijzijnhemerken-

telijkvoorzijninzetenbetrokkenheidbijDriestar educatief.

Voordeontstanevacatureiseenprofielschetsopgesteldenheeftwervingplaatsgevonden.Indecemberisdeheering.J.L.Pieper,ManagerProjects

&OperationSupportbijEvidesWaterbedrijf,alsnieuwlidbenoemd.

Branchecode governanceHet College van Bestuur en de Raad van Toezicht hebben bij de bestuurlijke inrichting en verrichting de bepalingen van de eerder genoemde

branchecodeinachtgenomen.ZowerktdeRaadmeteenauditcommissie(drs.G.Boonzaaijerening.D.Boers)omdebesluitvormingopfinanci-

eelterreinvoortebereideneneenremuneratiecommissie(drs.G.Honkoopendr.H.Paul).Debranchecodeisverwerktindestatuteneninhet

bestuursreglement.Zoisindestatuteneenaantalwezenlijkebeginselenvangoedbestuurvastgelegd.DeledenvandeRaadvanToezichtenhet

CollegevanBestuurzijnverplichtzichteonthoudenvanbemoeienissendieertoeleidendatzijpersoonlijkbetrokkenzijnbijleveringen,aanne-

mingenendienstenvoordestichting.Bepaaldemetnamegenoemdefunctieszijnonverenigbaarmethetlidmaatschapvandezeorganen.Verder

zijndeledenvandeRaadvanToezichtstatutairverplichtnevenfunctiestemelden.

B e r i c h t va n D e r a a D va n t o e z i c h t

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�

De Raad in 2008 DeRaadvanToezichtisin2008zesmaalplenairbijeengeweestinbijzijnvanhetCollegevanBestuur,waarvaneenmaalmetdemedezeggenschaps-

raadeneenmaalmetdeaccountant.InzijndecembervergaderingheeftdeRaadvanToezichtzonderhetCollegevanBestuurvergaderd,omhet

functionerenvandeRaadvanToezichtenhetfunctionerenvanhetCollegevanBestuurteevalueren.IndatkaderheeftdeRaadzijnwaardering

uitgesprokenvoordewijzewaarophetCollegevanBestuurrapporteert,informeertenbijstrategischediscussiesadviesvraagt,alsmededeinstel-

lingbestuurt.

DeRaadvanToezichtheefteind2007zevenonderwerpengedefinieerdwaarhijzichinzijntoezichthoudendetaakmetnameopwilrichten.Dit

betreftidentiteit,strategischbeleid,personeelsbeleid,financieelbeleid,onderwijsenmarkt,begeleidingenmaatschappelijkondernemen.Deze

onderwerpenzijnwaarmogelijkopgenomenindejaaragendavan2008.Aandehandvandezeonderwerpenzijntijdensderegulierevergaderin-

genonderanderedevolgendethema’saandeordegeweest:

n hettevredenheidsonderzoekgehoudenonderdemedewerkersenklantenvandeinstelling;

n risicomanagement;

n evaluatiesamenwerkingsverbanden;

n hetjaarbeleidsplan2008-2009;

n dejaarrekening2007,het(sociaal)jaarverslag2007endebegroting2009.

Tot slotDoordeinzetvanhetCollegevanBestuur,demedewerkersendestudentenzijnonzedoelenvoor2008bereikt,maar“ZodeHeerehethuisniet

bouwt,tevergeefsarbeidendebouwliedendaaraan.”Het iseenbekendversuitPsalm127.Binnenonzeorganisatiezettenwealsvakbekwame

mensenonzetalentenintendienstevanonzemissie.AlsinstrumentmogenweeenwerktuigzijninGodshand.

Drs. G. (Gerard) Honkoop,

voorzitter Raad van Toezicht


o r g a n i s at i e

LeeswijzerDriestar educatiefmaaktinhaarbeleidscyclusgebruikvanhetINK-managementmodel.Netalsvoorgaandejarenisookditjaarverslaggeschreven

volgensdeindelingvanditmodel.Deondersteunendeprocessenwordenbeschreveninheteerstedeel(Organisatie,hoofdstukken1-5).Deresul-

taatgebiedenwordenbeschreveninhettweededeel(Resultaat,hoofdstukken6-9).

TevredenheidwordtbijDriestar educatiefgemetenmetvijfpuntsschalen.Internerapportageszijndaaropgebaseerd.Voorhetjaarverslagwerden

decijferstotnutoegetransformeerdnaareentienpuntsschaal.Metingangvanhetjaarverslagover2008wordenderesultatenechterzonderdeze

transformatiesweergegeven.Descoresmoetenduswordengelezentegendeachtergrondvaneenvijfpuntsschaal.

* Dedirecteurbegeleidingheeftmet

ingangvan1oktober2008elders

een benoeming aanvaard. Zijn

functieisvanwegeeenaanstaande

wijzigingindeorganisatiestructuur

nietingevuld.Zievooreennadere

toelichtingHoofdstuk2:Bestuuren

toezicht.

Directeur opleiding Directeur begeleiding*

OnderwijsadviesPO/VOPabo LVO Hulpverlening

Bestuur & management

Facilitair bedrijfStaf

VertrouwenspersonenMR

OC OC

College van Bestuur

Raad van Toezicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 88

o r g a n i s at i e


OrganisatieprofielDriestar educatiefiseenchristelijkkenniscentrumvooronderwijs,opleidingenbegeleiding,enbestaatuitdevolgendeonderdelen:

HogeschoolLerarenopleidingprimaironderwijs(Pabo)

Lerarenopleidingenvoortgezetonderwijs(LVO)

Hbo-pedagogiek

MasterSpecialEducationalNeeds(insamenwerkingmetdeHogeschoolUtrecht)

MasterLeren&Innoveren(start1september2009,insamenwerkingmetde

ChristelijkeHogeschoolEdeendeGereformeerdeHogeschoolZwolle)

BegeleidingOnderwijsadviesprimaironderwijs(OAPO)

Onderwijsadviesvoortgezetonderwijs(OAVO)

Hulpverlening(HV)

Bestuurenmanagement(B&M)

Strategisch beleidsplan 2008-2011 ‘Lerend onderweg’Driestar educatiefmaaktdeeluitvaneenmaatschappijdiesterkinbewegingis.Doorindividualiseringenmondialiseringiserbijdeconsument

(klant,student)eentoenemendekeuzebehoefte.Ditvraagtomhetslagvaardigontwikkelenvankwalitatiefhoogstaandeopleidingenenproduc-

ten.Kennis iseenbelangrijkemaatschappelijkefactor,die inonzekennisgerichtesamenlevingvansteedsgrotereeconomischewaardeis.Voor

onderwijsinstellingenalsDriestar educatiefiserdeuitdagingomenerzijdsintespelenopdevraagvanstudentenenscholendoormaatwerken

persoonlijkeaandacht,enanderzijdsteinvesterenintoekomstgerichtekennisontwikkelingdieverdergaatdandehuidigevraagvanscholen.

Injanuari2008heefthetCollegevanBestuurvanDriestar educatiefhetnieuwstrategischbeleidsplan2008-2011‘Lerendonderweg’gepresenteerd,

waarin beschreven ishoe Driestar educatiefdekomende jaren wil reagerenop deze uitdaging.Behalveonze missie, identiteit, kernwaarden en

visiewordendaarinookdevijfleerpadenvanDriestar educatiefvoordekomendejarenbenoemd.Bijelkleerpadiseenroutekaartopgenomenen

eenbeschrijvingvandeeindbestemming(verwachteresultatenin2011).

h o o f D s t u k 11 Strategie en beleid

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 810

MissieDriestar educatief iseenonderwijsinstellingmeteenmissie.Wezijnernietvooronszelf. Inhetstrategischbeleidsplan2008-2011isdemissieals

volgtgeformuleerd:

Driestar educatiefinspireert,vormtenondersteunt(aankomende)lerarenenscholen

omgoedreformatorischenprotestants-christelijkonderwijstegeven.

Onsideaaliseenschool:

n diedekernopdrachtvanchristelijkonderwijsgestaltegeeft;

n waargeïnspireerdechristelijkelerarenwerken;

n waarleerlingenwerkenininspirerendeleeromgevingen;

n waarleerlingendiedatnodighebbenextrazorgenaandachtontvangen;

n diegoedbestuurdengeleidwordt;

n dieouderszietalsbelangrijkstepartnerenhenondersteuntbijdeopvoeding.

Identiteit en kernwaardenDeBijbel isvooronsdenkenenhandelennorm, richtsnoeren inspiratiebron.Onze

christelijke identiteit vormt de vaste kern die de pedagogische en organisatorische

aspectenbepaalt.VoormedewerkersvanDriestar educatiefgeldteenvijftalkernwaardenalspraktischeuitwerkingvandezeidentiteit:toewijding,

betrouwbaarheid,wijsheid,bewogenheidenmoed.Dekernwaardengevenrichtingaanonspersoonlijkgedrag,onssamenwerkenenaanonze

presentie als organisatie. In elke afdeling hebben in 2008 bijeenkomsten plaatsgevonden teneinde de kernwaarden te vertalen naar de eigen

beroepspraktijk.Studentenenklantenwordenbevraagdopdeherkenningvandezekernwaardeninonsonderwijsenonzedienstverlening. In

hetpersoneelsbeleidhebbendekernwaardeneensturenderol.Zewordenaandeordegesteldtijdensdesollicitatieprocedure,indegesprekscy-

clusenininwerktrajecten.Deborgingvandekernwaardenindeorganisatievraagtookin2009nogaandacht.

Visie op uitvoering missieDriestar educatiefgeefthaarmissievorminvierdomeinen(zie`Uitgelicht’):

n christelijkleraarschap;

n inspirerendeleeromgeving;

n opvoedingenzorg;

n bestuurenmanagement.

Dekennisdieweontwikkelenenaanbiedenaandescholen,isvooralgerichtopdezevierdomeinen.Indeschooldiewevoorogenhebben,staan

deessentiesvanchristelijkleraarschapcentraal.Leerlingenwerkenerininspirerendeleeromgevingen.Erisveelaandachtvooropvoedingvanen

zorgaanleerlingeneneengoedeleidingdoorbestuurenmanagement.

D r i e s ta r e D u c at i e f 11

Werealiserenonzemissiedoordevolgendeactiviteitenbinnengenoemdedomeinen:

n hetopleidenenprofessionaliserenvanchristelijkeleraren;

n hetbegeleidenenadviserenvanscholen,hunbestuurdersenleiders;

n hetondersteunenvandezorgvoorleerlingenindeonderwijs-enopvoedingssituatie;

n hetontwikkelenvankennisoveronderwijs,opvoedingenidentiteit;

n hetsamenwerkenmetonderwijsinstellingeninenbuitenNederland;

n hetadviserenvanouders,kerkenradenenjeugdbondenmetbetrekkingtotopvoedingssituaties.

LeerpadenMetonsstrategischbeleidbepalenweonzeplaatsindehuidigemaatschappelijkecontext.Daarnaastbevathetonzeverwachtingenenambities

voor2011.Hetstrategischbeleidsplanbeschrijft,naastbovengenoemdemissieenvisie,devijfleerpadenvanDriestar educatiefvoordekomende

jaren.Bijelkleerpadiseenroutekaartopgenomeneneenbeschrijvingvandeeindbestemming.Inditjaarverslagzalbijdeverantwoordingvan

hetgevoerdebeleidin2008wordenaangegevenwelkevorderingenopwelkleerpadhetbetreft.

Leerpad 1 – Identiteit en imagoDriestar educatiefstaatvoordeuitdagingominvullingtegevenaandeeigen(uitgesproken) identiteit inrelatietotdetijdendeomgeving

waarinwegeplaatstzijn.Wekiezendaarbijnietzondermeervoordeveiligheidvanhetbekende,maarwillenookvernieuwendnadenken

overonzeplekindesamenleving.

Leerpad 2 – Inhoud en kwaliteitVanuithaarvisieoponderwijsrichtDriestar educatiefhaarlerarenopleidingenenedu-

catieve dienstverlening op vier kennisgebieden: christelijk leraarschap, inspirerende

leeromgeving,opvoedingenzorg,enbestuurenmanagement.Dezeinhoudelijkefo-

cusbepaaltdestrategischeagendavoor2008-2011.

Leerpad 3 – Professionalisering en kennisdelingDekwaliteitvanDriestar educatiefisafhankelijkvandeprofessioneleontwikkelingen

houdingvandeeigendocenten,onderwijsadviseursenorthopedagogen.Driestar edu-

catiefinvesteertdaarominpersoonlijkeontwikkelingvanmedewerkers,enindeher-

kenbaarheidvanonzekwaliteitendoordeaanstellingvan‘boegbeelden’.

Leerpad 4 – Samenwerking en internationaliseringWanneerditmeerwaardeoplevertvooronzeklanten,zalDriestar educatiefkiezenvoor

samenwerkingmetanderepartnersen instellingen,omzoeendekkendenpassend

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 812

aanbodtekunnengaranderen.Daarnaasthebbenverbeteringvanhetinternationaleonderwijsprogrammaenuitbreidingvanhetinternatio-

nalenetwerkdekomendejarenprioriteit.

Leerpad 5 – Student- en klantgerichtheidDirectcontacttussendemedewerkervanDriestar educatiefendeklantofdestudent,iseenessentiëlevoorwaardevoorkwaliteit.Daaromzal

Driestar educatiefinvesterenindifferentiatiemogelijkhedenvoorstudentenenklanten,goedeaansluitingopdearbeidsmarktvraagenhoge

kwaliteitvandestudieloopbaanbegeleiding.

Meer informatie over het strategisch beleid van Driestar educatiefEenbrochuremetdevolledigetekstvanhetstrategischbeleidsplan2008-2011isoptevragenbijWilcoMoen

(PR&communicatie,[email protected],(0182)540331).

uitgelicht

D r i e s ta r e D u c at i e f 1�

Christelijk leraarschapDriestar educatief leidt leraren op voor de

basisschool en het voortgezet onderwijs.

Daarnaast geven we begeleiding en na-

scholingaanlerarenenteamsindescholen.

Wezoekeninonsonderwijsenonzedienst-

verleningnaardeessentievanhetchriste-

lijkeleraarschap:dewerkelijkheidteontslui-

ten voor studenten en leerlingen en hun

zicht te geven op de zin van het bestaan.

Datvraagtompersoonlijkebetrokkenheid

vandeleraaropGodsWoord.Hetstempelt

ookdeomgangmetdeleerling–gerichtop

hethartvanhetkind,bescheiden,blijmoe-

digenmetpassievoorhetvak.

Inspirerende leeromgevingBinnen Driestar educatief krijgt de leerom-

gevingveelaandacht.Werichtenonsopde

ontwikkeling van inspirerende leeromge-

vingen,gebaseerdopleerinhoudenenleer-

ervaringenmeteenvormendewaarde.We

helpen scholen en leraren om concepten

eenplaatstegevenindeschoolontwikke-

lingenonderwijspraktijk.Onzeleerconcep-

ten doen een beroep op de hele mens en

opzijnnatuurlijkeplezierinleren.Onside-

aalisonderwijsdatdiepgangheeft,endat

studentenenleerlingeninspireertomecht

betrokken te raken op de onderwerpen

waarzeaanwerken.

Opvoeding en zorgGoede zorg binnen het onderwijs is een

primairedoelstellingvanDriestar educatief.

Binnen de lerarenopleidingen wordt daar-

omveelaandachtbesteedaandevaardig-

heden en instrumenten om jongeren en

kinderen tehelpen inhunsociaal-emotio-

nele vorming en verstandelijke ontwikke-

ling.Driestar educatiefondersteuntbegelei-

ders, leraren en teams in primair en

voortgezet onderwijs om hun handelings-

bekwaamheidteversterken.Daarnaastad-

viseren we bij de inrichting en uitvoering

vanhulpverleningstrajecten.

Bestuur en managementGoedbestuurenmanagementzijncruciaal

voordelevensbeschouwelijkeidentiteit,de

continuïteitendekwaliteitvanhetonder-

wijs. Driestar educatief zet zich in voor de

ontwikkelingvanleiderschapenbezintzich

voortdurendopderelatietussenchristen-

zijnenleidinggeven.Daarnaastondersteu-

nen we directies en besturen om in het

leidenvandescholendegoededingenop

degoedemaniertedoen.•

De vier domeinen waarin de missie van Driestar educatief wordt vormgegeven

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 81�


IndithoofdstukwordenverschillendeaspectenvanbestuurentoezichtbijDriestar educatief

beschrevenengekoppeldaandeontwikkelingendiein2008hebbenplaatsgevonden.

College van Bestuur Ookin2008wasereeneenhoofdigCollegevanBestuur.HetCollegevanBestuuroverlegt

driewekelijks met de directeuren van Hogeschool en Begeleiding in de bestuur-directie

vergadering(bdv).Daarnaastvindtéénkeerindezeswekenoverlegplaatsmetdeverschil-

lendeleidinggevendeninhetcentraalmanagementteam(cmt).Indezeoverleggenwordt

onderanderehetstrategischbeleidvanDriestar educatiefmedegeïnitieerd,voorbereiden

geëvalueerdenwordendejaarbeleidsplannenbesprokenenopelkaarafgestemd.In2008

iservoorgekozenomeenjaarbeleidsplanmeteenlooptijdvananderhalfjaaroptestellen

(augustus2008-december2009),teneindedeplanningvanhetbeleid(percursusjaar)en

definanciëleplanning(perkalenderjaar)beteropelkaaraantesluiten.

In2008hebbenbestuur,directieenmanagementintensiefmetelkaargesprokenoverde

vraaghoedeorganisatiehetbestbestuurdenaangestuurdkanworden.Eriseenkeusgemaaktomdeprofessionelecultuurverderterealiseren.

Dithoudtonderandereindatweeigenaarschapstimulerendoordeverantwoordelijkheidzodichtmogelijkbijhetprimaireprocesteleggen.Ook

zijnmanagersintegraalverantwoordelijkvoorhunresultaatverantwoordelijkeafdelingen.

Dezekeuzeleiddetotverschuivingenindetakenenverantwoordelijkhedenvandedirectierichtingdemanagers.Daarnaastaanvaarddeééndi-

rectielidindeloopvanhetjaarelderseenbenoemingendeanderedirecteur,tevenslector,gaftekennenzijnlectoraatenkenniscentrumuitte

willenbouwen.Inverbandmetbovenstaandeontwikkelingenisindetweedehelftvan2008,naoverlegmetdeRaadvanToezichtendemedezeg-

genschapsraad,beslotendedirectielaagnietopnieuwintevullen.Driestar educatiefgaatovertoteentwee-lagen-structuurvaneenCollegevan

Bestuurendaaronderdemanagersvandeverschillendeafdelingen.

VanwegedezewijzigingindeorganisatiestructuurishetbesluitgenomenomhetCollegevanBestuuruittebreidenmetéénpersoon.Eind2008

isdewervinggestart.Naarverwachtingzalmedio2009denieuwestructuurendeuitbreidingvanhetCollegevanBestuurzijngerealiseerd.

2h o o f D s t u k 2 Bestuur en toezicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 81�

Raad van ToezichtDeRaadvanToezichthoudttoezichtophetbeleidvanhetCollegevanBestuurenopdealgemenegangvanzakenbinnenDriestar educatief.Bij

devervullingvanhuntakenrichtenhetCollegevanBestuurendeRaadvanToezichtzichnaarhetbelangvandeinstelling,conformdebranche-

codegovernancehogescholenvandeHBO-raad.Destatutenenhetbestuursreglementzijninlijnmetdezebranchecode.Relevanteinformatieis

conformderichtlijnengepubliceerdoponzewebsite(www.driestar-educatief.nl/algemeen>organisatie>corporategovernance).Inhetbericht

vandeRaadvanToezichtinditjaarverslagwordtverantwoordingafgelegdoverdetoepassingvandebranchecode.In2008zijnterondersteuning

vanhetuitoefenenvanhettoezichtdevolgendeonderwerpenvantoezichtvastgesteld.Dezeonderwerpenkomenverspreidoverdeverschil-

lendevergaderingenelkjaaraandeorde.Peronderwerpwordentoezichtskadersvastgesteld.Deonderliggendethema’s(cursief)kunnenelkjaar

verschillen.Voorhetjaarverslagwarendehierondergenoemdethema’sindeplanningopgenomen.

1. Identiteit2. Strategisch beleid meerjarenvisie, samenwerking, fusie, overname, starten/beëindigen opleidingen; relatie met HBO-raad en dergelijke, profilering extern, ontwik-

kelingen departement

3. Personeelsbeleid medewerkertevredenheid, cultuur, ziekteverzuim, leeftijdsopbouw en kwaliteit van management, beschikbaarheid competenties in relatie tot

doelen

4. Financieel beleid financiële planning, resultaten, financial control, risicomanagement (incl. klachten)

5. Onderwijs en Markt imago, student (incl. tevredenheid), afstudeerders, alumni en product (presentatie van een product of productgroep)

6. Begeleiding (advies en hulpverlening) markt (afnemersgroepen, marktaandeel, tevredenheid) en product (presentatie van product of productgroep)

7. Maatschappelijk ondernemen homoseksualiteit, gemengde school

HetCollegevanBestuurmaaktsinds2008deeluitvaneenoverlegtussenidentitairverwanteinstellingenteneindeeenkaderteontwikkelenvoor

hettoezichtopidentiteit.

Zie voor de samenstelling en bezoldiging van Raad van Toezicht en het College van Bestuur bijlage 1.

Risicomanagement ConformdebranchecodegovernancehogescholenishetCollegevanBestuurverantwoordelijkvoorhetbeheersenvanrisico’sverbondenaande

instellingsactiviteiten.HetCollegevanBestuurverplichtzichditaandeRaadvanToezichtinzichtelijktemaken.In2008isaandeRaadvanToezicht

eendocumentvoorgelegdwaarinrisico’szijnweergegevendieDriestar educatiefkunnenbedreigenbijhetbehalenvanhaardoelstellingen,als-


mededemaatregelendiegenomenwordenomgenoemderisico’stebeheersen.Ditrisicomanagementzalookdeelgaanuitmakenvandema-

nagementrapportages.

Horizontale verantwoording en dialoogDriestar educatiefhechtveelbelangaanhetafleggenvanverantwoordingaanenhet indialoogzijnmethaaromgeving.Eenvandemanieren

waaropdeze‘horizontaleverantwoordingendialoog’plaatsvindt,isdoorklantenenstudentenintensieftebetrekkenbijdeontwikkelingvanhet

opleidings-enproductaanbod,enbijde(strategische)koersbepalingvandeorganisatie.Voorbeeldenvandezewerkwijzewarendeverschillende

klanten- en studentenpanels die meewerkten aan de totstandkoming van het strategisch beleidsplan 2008-2011, en de klankbordgroepen die

vanuitdeberoepspraktijkeenadviesrolhebbenbijdevernieuwingvandeopleidingenenproducten.Eenenanderisookvastgelegdinhetvoor-

noemde strategisch beleidsplan. Onder leerpad 1, identiteit en imago, staat als resultaat voor 2011 beschreven dat de strategische agenda en

doorwerkingvandemissieenvisiejaarlijkswordengeëvalueerddooreenklankbordgroepvanmedewerkers,studentenenklantenendatjaarlijks

overlegwordtgevoerdmethettoeleverendeenafnemendescholenveldoverdeonderwijsarbeidsmarkt.

Devolgendeoverleggenkunnenwordenonderscheiden.Vierkeerperjaarvindtoverlegplaatsmetdejaargroepenvanstudenten, inhetzoge-

noemdeklassenvertegenwoordigersoverleg.Depaboheefteenopleidingscommissiewaarin,naastinterneleden,ookexterneledenzittinghebben.

Eenmaalindedriejaarkrijgendriecohortenalumnieenuitgebreidevragenlijst.Hunwordtgevraagddeopleidingtebeoordeleninrelatiemetde

onderwijspraktijkwaarinzewerkzaamzijn.Ookvindtopstructurelebasisoverlegplaatsmetderesonansgroephogeschool.Daarinzijnvertegen-

woordigddriebovenschoolsedirecteurenuithetprimaironderwijsendrierectorenuithetvoortgezetonderwijs.In2008isdezegroeptweemaal

bijeengeweest,waarbijonderanderedevisitatie,demastersendetoekomstvandelerarenopleidingencentraalstonden.Daarnaastkanworden

genoemdhetArbeidsvoorwaarden&Personeelsbeleid-overlegvanhet

DORVO(DirectieoverlegReformatorischVoortgezetOnderwijs)waarbij

ookDriestar educatiefaanwezigis,dewerkveldcommissiehbo-pedago-

giekendewerkveldraadplegingvoordeontwikkelingvandemaster

Leren & Innoveren. Bij de afdeling Begeleiding onderhouden we op

structurelebasiscontactmetdeklantendoorhetformerenvanklan-

tenteamsenhetwerkenmetcontactpersonen.

MedezeggenschapsraadPer1januari2008zijndeondernemingsraadvandemedewerkersdie

vielenonderdecao-obd(onderwijsadviseursenhulpverleners)ende

medezeggenschapsraadvandehogeschool(vanmedewerkersenstu-

denten)samengevoegdtotéénmedezeggenschapsraad(MR).Dereden

hiervoorwasdeovergangvanallemedewerkersnaardecao-hbo(zie

hoofdstuk3).Doordezesamenvoegingzijnhetbestuurlijkoverlegen

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 818

debestuurlijkebesluitvormingvereenvoudigdenisdeeffectiviteitvandemedezeggenschapverbeterd.DeMRheeftinzijnjaarverslagover2008

aangegevendatdezesamenvoegingeenbeterzichtophettotalebeleidheeftgegeven.DeMRbestaatuitzestienleden,vanwiedehelftgekozen

wordtuitendoordepersoneelsgeledingendeanderehelftuitendoordestudentgeleding.DeMRisin2008zesmaalbijeengekomen.Deperso-

neelsgeledingendestudentengeldingzijndaarnaastdriemaalbijeengekomeninafzonderlijkevergaderingen. InhetverslagjaarisdeMRnauw

betrokkengeweestbijenheeftmeegedachtoverdewijzigingenindeorganisatiestructuur,dieeerderindithoofdstukstaanbeschreven.Daarnaast

heefthettevredenheidsonderzoekveelstoftotoverleggegeven.HetCollegevanBestuurwasopdezevergaderingentelkens(gedeeltelijk)aan-

wezigofvertegenwoordigd,voortoelichtingofvragenbeantwoording.VoorafgaandaandevergaderingenwaseroverlegtussenhetCollegevan

Bestuurendevoorzittersvande raadofgeleding.AllebeleidsstukkenwordendoorhetCollegevanBestuurvoorgelegdaandemedezeggen-

schapsraadmethetverzoekominstemmingofadvies.Ookin2008ishetoverlegtussenmedezeggenschapsraadenCollegevanBestuurconstruc-

tiefenplezierigverlopen.TevensheefteengoedoverlegplaatsgevondenmetdeRaadvanToezicht.

KwaliteitszorgDriestar educatief staatvoorhoogwaardigonderwijsenadviesenhoogwaardigehulpverleningendiensten.Dekwaliteitdaarvanmoet inonze

organisatiewordengehandhaafd.Iederemedewerkerheeftdeverantwoordelijkheidomdekwaliteitvandewerkzaamhedenzichtbaartemaken.

Hetoordeeloverdeeigenkwaliteitbepaaltdemedewerkernietuitsluitendzelf.Ookde ‘ander’ (leidinggevende,collega,medewerker,student,

klant)heefthierineenbelangrijkestem.

Omdekwaliteitvandeactiviteitenzichtbaartemakenenteborgen,hanteertDriestar educatiefeenkwaliteitszorgsysteem.DitisdoordeDienst

Kwaliteitszorg ontwikkeld in samenwerking metdeChristelijkeHogeschoolEdeendeGereformeerde HogeschoolZwolle. Volgens dit systeem

wordenregelmatigonderzoekengedaan.Deresultatenwordengerapporteerdenerworden

verbeteracties opgezet. De Dienst Kwaliteitszorg ondersteunt medewerkers bij het doen

vanonderzoek,doetonderzoekopverzoekenneemtzelfinitiatieven.

KlachtenDriestar educatiefachthetvangrootbelangdatstudenten,medewerkersofklantenbijeen

geschilofklachtgehoorvindenenkunnenrekenenopeenonafhankelijkenrechtvaardig

oordeel.IndereglementenenalgemenevoorwaardenvanDriestar educatiefstaatbeschre-

venwaareenbezwaar tegeneenbesluit,ofeenklachtovereenbepaaldehandelwijzeof

situatiekanwordeningediend.In2008zijnzevenklachtenontvangen.Dezezijnvolgensde

geldendeprocedure afgehandeld.Het College vanberoep voor deexamensheeft in het

verslagjaargeenberoepschriftenontvangen.In2008iseenplanvanaanpakgemaaktom

tekomentoteencentraalklachtenloketbinnenDriestar educatief.Ditplanzalin2009ge-

implementeerdworden.


VertrouwenspersonenBinnenDriestar educatiefzijninhetkadervandeklachtenregelingongewenstgedrag

driemedewerkersaangesteldalsvertrouwenspersonen.Erisookeenexternevertrou-

wenspersoon benoemd, dat wil zeggen iemand die niet verbonden is aan Driestar

educatief.

Devertrouwenspersonenvandehogeschoolhebbenzichookin2008gepresenteerd

tijdensdeintroductievannieuwestudenten.Eriseenbrochuregemaaktwaarinhun

werkwordttoegelicht.

In2008zijngeenklachteningediendopgrondvandeklachtenregelingongewenst

gedrag.

Samenwerking

Internationale contactenDriestar educatiefislidvandeInternationalAssociationforthePromotionofChristianHigherEducation(IAPCHE)envanhetEuropeanForumfor

FreedominEducation(EFFE).

Metonderstaandeinstellingenzijnsamenwerkingsovereenkomstenuitgewerktinonderwijsprogramma’swaarindeuitwisselingvandocentenen

studentenenhetdelenvankenniscentraalstaan:

n North-WestUniversiteitinPotchefstroom(Zuid-Afrika);

n EötvösLorándUniversiteitteBoedapest(Hongarije);

n GasparKárolyUniversiteitteBoedapest(Hongarije);

n PädagogischeHochschuleteHeidelberg(Duitsland);

n PädagogischeFachhochschuleNord-WestSchweizteLiestal(Zwitserland);

n LerarenopleidingTirguMures(Roemenië).

In het kader van stage en internationale uitwisseling zijn er naast bovengenoemde formele programma’s contacten met onderwijsinstellingen

wereldwijd.Eenoverzichtvandezecontactenistevindenopdewebsite(www.driestar-educatief.nl/algemeen>internationaal).

Bestuurlijke samenwerkingDehogeschoolwerktsamenmetelfopleidingsscholenvoorprimairenvoortgezetonderwijs.In2008iseensamenwerkingsovereenkomstgeslo-

tenmetdeGuidodeBrèsscholengemeenschapteAmersfoortendeStichtingEvangelischBijbelgetrouwVoortgezetOnderwijsteUtrecht.Ook

wordtsamengewerktmetMBO-onderwijsinstellingenterbevorderingvandedoorstromingindeberoepskolom.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 820

Op grond van de bestuurlijke overeenkomst tussen de Gereformeerde

HogeschoolinZwolle(GH-GPC)endeChristelijkeHogeschoolEde(CHE)

is in2008desamenwerkingsovereenkomstaangaandedeMasterLeren

&Innoverenopgesteld.Dezeovereenkomstzalnaarverwachtingbegin

2009wordenondertekend.

Innovember2008isdecoöperatieOnderwijszorgNederlandopgericht,

waarookDriestar educatiefdeelvanuitmaakt.Ditbetrefteensamenwer-

king tussen verschillende onderwijsadviesbureaus die onder één label

diagnoseenbehandelingophetgebiedvandyslexieaanbieden.

In2008iseeneindgekomenaandesamenwerkingtussendeopleidingen

voor leraar voortgezet onderwijs (LVO) van Driestar educatief en Hoge-

school Utrecht (Instituut Archimedes) voor een aantal studierichtingen.

EenbeleidswijzigingbijdeHogeschoolUtrechttenaanzienvansamen-

werkinglaghieraantengrondslag.

Bestuurlijke betrokkenheidDriestar educatief is lidvandeHBO-raad(brancheorganisatiehogescholen)envanEDventure(brancheorganisatiebegeleidingsdiensten).Leden

vanbestuur,directieenmanagement zijnopbestuurlijkvlakactief indiverse (branche)organisatiesvoorhetchristelijkonderwijsenhethoger

onderwijs.Debestuurdersvandekleinehogescholen,waaronder Driestar educatief,ontmoetenelkaar inhetzogenoemdeEde-beraad.Driestar

educatiefmaaktookdeeluitvanDORVO(DirectieoverlegReformatorischVoortgezetOnderwijs).LedenvanhetCollegevanBestuur,directieen

managementontvangengeeninkomstenuitdezebestuurlijkenevenactiviteiten.

Overige samenwerkingsverbandenNaastbovenstaandesamenwerkingsverbandenheeftDriestar educatiefvoorverschillendetrajectenovereenkomstengeslotenmetdiverseandere

partners (culturele instellingen,gemeenten,uitgeverijen,scholen,educatieveorganisaties).Bijdezeovereenkomstenzijndebepalingenvande

NotitieHelderheidinachtgenomen.Allesamenwerkingsverbandenwordenjaarlijksgeëvalueerdenbeoordeeldopkansenenrisico’s.


Ja a r v e r s l ag 2 0 0 82 2


PersoneelsbeleidOmopelkvandeinhetstrategischbeleidsplangenoemdevijf leerpadenderesultatenvoor2011tekunnenbereiken, isdebetrokkenheidvan

medewerkersvangrootbelang.HetpersoneelsbeleidvanDriestar educatiefisdaaromgerichtopdeprofessioneleontwikkelingvandemedewer-

kersendaarmeevandeorganisatieendedienstverlening.Concreetbetekentditdatmedewerkersgestimuleerdwordenom(1)kennisenvaar-

dighedenteonderhoudenenteverwerven,(2)verantwoordelijkheidtenemenvoordeeigenprofessioneleontwikkeling,(3)zichbinnendeprofes-

sionelerolteontwikkelenalsexperten(4)intercollegiaalvanelkaarteleren.

OmdatDriestar educatiefveelwaardehechtaanhaaruitgesprokenchristelijkeidentiteitenaaneenhogekwaliteitvandeopleidingenendedienst-

verlening,isdepersoonlijkeenprofessioneleontwikkelingvanmedewerkersgekoppeldaandekernwaardenendemissievanDriestar educatief,

zoalsverwoordinhoofdstuk1.

In2008hebbenophetgebiedvanpersoneelsbeleiddevolgendeontwikkelingenplaatsge-

vonden,waarmeevoortgangisgeboektopleerpad3,‘professionaliseringenkennisdeling’.

Scholing en professionalisering, kennisdeling en kennisontwikkeling

• Driestar educatiefheeftalsorganisatiedoeldatverschillendelangdurigeleertrajecten

wordenontwikkeld,waarinmedewerkersmetenvanelkaarkunnenleren.Voorde

professionele rollen (docent, adviseur, hulpverlener, studieloopbaanbegeleider,

coach, leidinggevende) worden zogenoemde werkplaatsen ingericht, en voor de

vakcomponentafdelingsoverstijgendeexpertiseteams.Eenwerkplaatsiseentwee-

jarigeintensieveleerroutewaarinmedewerkersopbasisvaneenactieplanhunkwa-

liteitenenvaardighedenverderkunnenontwikkelen,metbehulpvancoaching-on-

thejob,intervisieenleerbijeenkomsten.Eenexpertiseteamisgeorganiseerdrondom

eenvakinhoudelijkthemaenbestaatuitmedewerkersuitdeverschillendeafdelingenvandeorganisatie.Hetdoelvaneenexpertiseteam

isomdekennisvanmedewerkersvanDriestar educatiefbinnenéénteamsamentebrengen,tedelenenteontwikkelenenzodoendede

h o o f D s t u k �3Personeel

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 82�

synergietussendeverschillendeafdelingentevergroten.Daarnaastiseenexpertiseteambijvoorbeeldverantwoordelijkvoorproductont-

wikkelingen-revisering,zowelvanlesmodulesalsvanhetaanbodvandeafdelingBegeleiding.

• In2008heeftnaariederstevredenheidvoordeeerstemaaldewerkplaatsvoorleidinggevendenplaatsgevonden.Erzijnvoorbereidingen

getroffenominseptember2009eenwerkplaatsvooronderwijsadviseurstestarten.

• In2008zijnexpertiseteamsgestartvoorzorgenJongekind,nadatin2007alexpertiseteamswarenbegonnenvoorICT,taalenrekenen.

De medewerkers van de afdeling Onderwijsadvies en Hulpverlening maken inmiddels allen deel uit van een expertiseteam. Binnen de

afdelingHulpverleningbestaanooknogexpertiseteamsdiezijngeformeerdrondthema’sdiespecifiekdieafdelingraken(zieookhoofd-

stuk9,Hulpverlening).Erwordenvoorbereidingengetroffenommedewerkersvandehogeschoolookallendeel te latenuitmakenvan

dezeexpertiseteams,zodatkennisdelingenkennisontwikkelingbinnendeorganisatiewordengeoptimaliseerd.Deexpertiseteamshebben

in2008onderanderedevolgenderesultatengeboekt:hetexpertiseteamrekenenorganiseerteenrekendag,eenonderwijsadviseurgeeft

lesbijdehogeschooleneendocentgeeftcursusseninhetveld.Voortskentdeorganisatieexpertisecentravoor‘exemplarischonderwijs’,

‘OGO’en‘handschriftontwikkeling’.Hetdoelvaneenexpertisecentrumishetverlenenvantheoretischeenpraktischeondersteuningaan

onderwijsinstellingen.Eenexpertisecentrumisinvergelijkingmeteenexpertiseteammeernaarbuitengericht.

• Het leeftijdsbewustpersoneelsbeleid,datwil zeggen: beleidvoor iedere fase inde loopbaan,heeft verder vormgekregen.Het project

‘Lerendoejesamen’(duolerenvanoudereenjongeremedewerkers)isnaeenpilotfase,in2008standaardopgenomeninhetcursusaan-

bod. Daarnaast is in november 2008 een nieuwe pilot gestart

metdenaam‘Deuitdaging’,bedoeldvoormedewerkersdiezich

willenheroriënterenophunloopbaan.

• Ookhet faciliterenvanhetbehalenvanmastersenvergroten

vanonderzoeksvaardighedenheeftin2008vruchtenafgewor-

pen: er zijn negen medewerkers gestart met het behalen van

eenmaster.Daarnaast iswederom,naastdedriediealeerder

gestartwaren,ééndocentindegelegenheidgesteldomtegaan

promoveren.

• In2008heeftwervingplaatsgevondenvoorde‘Driestar educatief

TalentClass’.Dit iseentweejarig leer-werktrajectmetalsdoel

jongetalentvollemensenaantetrekkenendezegerichtensnel

zichtelatenontwikkelenbinnenDriestar educatief.Natweejaar

kan–bijeengoedeofuitstekendebeoordeling–eenvasteaan-


stelling in een functie volgen die past bij de ambities van de

deelnemerendeverwachtingenenbehoeftesvandeorgani-

satie. Inapril2009zullenvierdeelnemersaandeTalentClass

beginnen.

• Er is in 2008 subsidie van Zestor, het arbeidsmarkt- en oplei-

dingsfonds hbo, ontvangen voor het uitvoeren van de werk-

plaatsvoorleidinggevendenenvoorvierpersoneninhetkader

van‘eenloopbaanlangprofessional’.MetdieregelingwilZes-

tor stimuleren dat hbo-professionals in staat worden gesteld

omzichblijvendteontwikkelen.

• Driestar educatief heeft een aparte opleidingsmodule voor

nieuwemedewerkers,dieookin2008dooreenaantalgroepen

nieuwkomersisgevolgd.Diemodulebiedteenkadervoorhet

inwerken in de organisatie en in de eigen afdeling. Voor elke

nieuwemedewerkerwordteenpersoonlijkeleerrouteontworpen,afgestemdopdeeigenrolbinnenDriestar educatiefenopdekennisen

ervaringdiehijalheeft.Nieuwemedewerkerswordengekoppeldaaneenervarencollega.Daarnaastbevatderouteintervisiebijeenkom-

sten,gezamenlijkescholingsmomentenenbijeenkomstenwaarinwordtkennisgemaaktmethetstrategischbeleidenhetpersoneelsbeleid.

DerouteisingebedindegesprekscyclusvanDriestar educatief,diebestaatuiteenplanningsgesprek,eenevaluatiegesprek,eenfunctio-

neringsgesprekeneenbeoordelingsmoment.Deopleidingstrektzichuitovereenperiodevaneenjaar(100uurbijfulltimedienstverband),

enwordtafgeslotenmeteenpresentatieaandegroepenaandeeigenleidinggevende.Dedeelnemerszijnzeerpositiefoverhetvolgen

vandezemodule.

MeerjarenformatieplanIn2008isinoverlegmetdemanagerseenmeerjarenformatieplanvoorhetpersoneelsbeleidtotstandgekomen.Ditstukgeeftinzichtindekwan-

titatieveenkwalitatieveinzetvanpersoneelvoordekomendejaren(bijvoorbeeldaantallenfunctiesperschaal,ervaringenopleidingsniveau).Dit

plansluitaanophetnieuwestrategischbeleidsplanvanDriestar educatiefdatinjanuari2008isgepresenteerd.Directieenmanagerskunnenhet

meerjarenformatieplangebruikenomafgewogenbeslissingentenemenrondwervingenselectie,professionaliseringenloopbaanontwikkeling

vanmedewerkers.

Overgang afdeling Begeleiding naar cao-hboPer1januari2008heefteenharmonisatieplaatsgevondenvanhetcao-beleidbinnenDriestar educatief.Allemedewerkerszijnondergebrachtin

decao-hbo.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 82�

Beoordelen en belonenIn2008isde, insamenwerkingmetdeP&O-afdelingenvandeChristelijke

HogeschoolEdeendeGereformeerdeHogeschoolZwolleontwikkelde,ge-

sprekscyclus‘beoordelenenbelonen’uitgevoerdbijdeHogeschoolende

afdeling Onderwijsadvies. Dedeelnemers zijnpositiefenervaren datmet

dezegesprekscyclusmeerengerichtergestuurdkanwordenopresultaten

enontwikkeling.Bovendienwordtdegesprekscyclusgeborgdindeorga-

nisatie.Aandehandvandeevaluatievindenkleineaanpassingenplaatsen

zaldezebeoordelings-enbeloningssystematiekin2009ookwordentoepast

bijdeafdelingHulpverlening(zie‘Uitgelicht’).

MedewerkertevredenheidNetalsvoorgaandejarenheeftDriestar educatiefeind2008eenmedewer-

kertevredenheidsonderzoek(‘Enquêtewelbevinden’)uitgevoerdbinnenalle

afdelingenenopleidingen.Deresponsbedroeg65%(tegenover63%in2007).UitderesultatenblijktdatmedewerkersvanDriestar educatiefzich

nogsteedszeerbetrokkenvoelenbijdeidentiteitendewaardenvandeinstelling(95%tegenover90%in2007).Ditduidtopeengroteinterne

bindingaandekernwaardenendemissievanDriestar educatief.Verderisereenhogetevredenheidwaarhetgaatomdeinhoudvanhetwerk,het

plezierinhetwerkenhetpersoonlijkwelbevindenvanmedewerkers.Ookdecollegialesfeerscoortopnieuwhoog.

Inhetstrategischbeleidsplanisinhetkadervanleerpad3,professionaliseringenkennisdeling,alsdoelaangegevendatin2011demedewerker-

tevredenheidsterkisverbeterdopinternecommunicatie,intercollegialefeedback,helderheidinbesluitvormingenzichgewaardeerdwetendoor

hetmanagement.Opaldezeonderdelenisin2008detevredenheidscorebehoorlijktoegenomen,maarhetblijvenbelangrijkeverbeter-/ontwik-

kelpuntenopdewegnaar2011.

Salaris- en HR-systeem Verderzijnin2008devoorbereidingenafgerondvoordeimplementatievaneennieuwsalaris-enHR-systeem,datmetingangvan1januari2009

isingevoerd.Hetjaar2009zalgebruiktwordenomuitditsysteemmanagementinformatieteverstrekken.


Personeel 2008 in cijfers

n P E R S O N E E L ( A A N TA L )

nP E R S O N E E L ( F T E )

255 264275

0

50

100

150

200

250

300

2005 2006 2007 2008

Aantal medewerkers

257

Mannen Vrouwen

OP

OOP

totaal

106

35

141

(57,9%)

(38,0%)

(51,3%)

77

57

134

(42,1%)

(62,0%)

(48,7%)

167,9175,5 175,7

0

50

100

150

200

2005 2006 2007 2008

Aantal medewerkers

171,4

Toelichting:

Uit bovenstaande tabellen

blijktdathettotaalftevande

organisatie nagenoeg het-

zelfdeisgebleven;hetaantal

medewerkersismetelfperso-

nentoegenomen,waarbijhet

opvaltdatditalleendecate-

gorievrouwenbetreft.Onder

OPwordtverstaanonderwij-

zendpersoneelenonderOOP

wordtverstaanonderwijson-

dersteunendpersoneel.

Mannen Vrouwen

OP

OOP

totaal

68,49

29,36

97,85

(59,5%)

(48,9%)

(55,8%)

46,98

30,87

77,85

(40,5%)

(51,1%)

(44,2%)

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 828

n F T E

n P E R C E N TA G E S I N S T R O O M E N U I T S T R O O M

Afdelingscategorie

Pabo + lectoraten + master SEN

LVO

LVO (HBO-pedagogiek)

Begeleiding (secretariaat)

Bestuur& Management

Onderwijsadvies PO

Onderwijsadvies VO

Hulpverlening

Facilitair Bedrijf

Directie en Staf

Internaat

Fte

60,19

12,83

1,27

1

9,49

17,53

5,87

25,65

28,26

12,48

1,13

ManFte Vrouw Totaal %

< 0,3 33 19 52 19 %

0,3 - 0,5 14 38 52 19 %

0,5 - 0,7 9 31 40 14 %

0,7 - 1 85 46 131 48 %

Totaal 141 134 275 100 %

n V E R D E L I N G F U L LT I M E – P A R T T I M E

Toelichting:

De trend dat de percentages fulltime en parttime dichter bij elkaar komen te

liggen,blijktduidelijkuitbovenstaandetabel. In2008ishetaantalparttimers

bijdeorganisatietoegenomentenopzichtevanhetaantalfulltimers.

Fte %

Instroom 11,38 6,48 %

Uitstroom 8,53 4,85 %

Toelichting: Uitstroombestaatuitvertrekkendemedewerkers.Instroombestaatuitnieuwe

medewerkerseninternewisselingentussenafdelingen.


n L E E F T I J D S O P B O U W P E R S O N E E E L

n V E R Z U I M P E R S O N E E L

2007 2008 Doelstelling Landelijk hbo (2007)

Langverzuim 3,48% 2,23% <4% 4,5%

Kortverzuim 1,26% 2,78% - -

Toelichting:

Metlangverzuimwordtbedoeld:verzuimlangerdaneenmaand.Hetlangdurigverzuimwordtgrotendeelsveroorzaaktdoorziektedienietgerelateerdisaandewerkverhoudingenof

werkdruk.

DedoelstellingenmetbetrekkingtothetziekteverzuimbinnenDriestar educatiefzijnin2008opnieuwgehaald.Ditisdeelshetgevolgvaneengoedingerichtarbobeleid.Indeverschil-

lendegebouwenenkantorenvanDriestar educatiefwordtgewerktmetafzonderlijkearbocommissies,omdatarbobeleidsamenhangtmetdehuisvesting.In2007heefteenrisicoinven-

tarisatieen-evaluatie(RIE)plaatsgevondenvoordeHogeschool,nadateerderaleenRIEvoordeafdelingenOnderwijsadviesenHulpverleningwasgehouden(in2006).Dezeinventari-

satieszijnverwerktineenactieplan.

Man Vrouw Totaal %

< 25 1 10 11 4,0 %

25 - 34 15 42 57 20,7 %

35 - 44 29 43 72 26,2 %

45 - 54 59 29 88 32,0 %

55 - 59 26 9 35 12,7 %

60 > 11 1 12 4,4 %

Totaal 141 134 275 100 %Toelichting:

DegemiddeldeleeftijdvandemedewerkersvanDriestar educatiefis43,19jaar.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�0

n V E R D E L I N G O V E R S A L A R I S S C H A L E N

n G E B R U I K S E C U N D A I R E A R B E I D S V O O R W A A R D E N

ManOP

VrouwOP

ManOOP

VrouwOOP

Mantotaal

Vrouwtotaal

Schaal 1-5

Schaal 6-8

Schaal 9-11

Schaal 12-13

Schaal 14 >

-

-

66

40

1

-

-

71

6

-

3

7

9

11

3

33

16

6

2

-

3

7

75

51

4

33

16

77

8

-

Toelichting:

Hetmanagementvandeorganisatieisopgenomenbijhetonderwijs

ondersteunendpersoneel.

ADSL-regeling

Spaarloonregeling

Levensloopregeling

Telewerkregeling

BAPO-regeling

SOP-regeling

Regeling fietsplan

20,36 %

46,18 %

2,5 %

3,6 %

0,3 %

3,5 %

2,5 %

uitgelicht

D r i e s ta r e D u c at i e f �1

Beoordelen en belonen is in het bedrijfs-leven al een tijdje ingeburgerd. In het onderwijs is het nog geen gemeengoed. Driestar educatief heeft er echter al de nodige ervaringen mee opgedaan. Bin-nen onze organisatie heeft beoordelen en belonen een plaats gekregen in de gesprekscyclus met het personeel vanaf cursusjaar 2007-2008.

Concreteaanleidingommetbeoordelenen

belonen te starten, was om een goede in-

vullingtegevenaandegesprekscyclusvan

plannings-enbeoordelingsgesprekkenmet

medewerkers.W.(Thea)deMots,manager

Personeel en Organisatie: “Wij wilden de

gesprekkenkoppelenaandewaarderingen

ontwikkeling van onze medewerkers. Ook

zijnwehiermeegoedinstaatominvulling

tegevenaandeafsprakenbinnendecao.”

ReflectieMedewerkerswetendenieuwegesprekscy-

clustewaarderen,omdatzenubeterefeed-

back krijgen. “Het draait om het gegeven

datmedewerkerszelfverantwoordelijkzijn

voor hun eigen ontwikkeling in relatie tot

deorganisatie”,onderbouwtDeMots.Me-

dewerkersschrijveneenzelfevaluatiewaar-

meezijeenreflectiegevenophoezehun

werkdoen.Indemeestegevallenwijktdeze

eigenevaluatienietafvandebeoordeling

van de leidinggevende. “Zij zijn zo volop

betrokken bij hun eigen loopbaanontwik-

keling. Het is dan ook gebleken dat de

nieuwegesprekscyclusechtaanzettotwe-

derzijdsgesprekeneengezamenlijknaden-

kenoverdetoekomstmogelijkheden.”

Proeftraject en leerpuntenBij het proeftraject was een aantal mede-

werkersbetrokken.Methenzijndebeoor-

delingsgesprekken op proef uitgevoerd.

Aandehandvandeuitkomstenwerddui-

delijkofdecyclusopeengoedemanierwas

vormgegeven. De gesprekken werden op

een prettige manier gevoerd door de we-

derzijdseaandachtvoorelkaar.Belangrijke

leerpunten lagen in de koppeling met de

afdelingsplannen. “In de afdelingsplannen

wordt een afdelingsontwikkeling opgeno-

men.Hetwerkthetsterkstealsdezeontwik-

kelingookbijdepersoonlijkegroeivande

medewerkerterugkomt.”

Uitwisselen van ervaringenDe nieuwe cyclus sluit op termijn ook aan

bijhetaanbrengenvanfunctiedifferentiatie.

Medewerkerszullendandoorgerichteop-

leidingenscholingtoegroeiennaarandere

functies. De kennis die Driestar educatief

hiermee heeft opgedaan, wordt ook ver-

taald naar het scholenveld. De Mots: “We

hebben bijvoorbeeld al een bijeenkomst

georganiseerdvoorpersoneelsfunctionaris-

sen uit het voortgezet onderwijs, met wie

we onze ervaringen hebben uitgewisseld.

Daarnaasthebbenweeenpilotgestartmet

eenaantalscholenvoorprimaironderwijs.

Datisuiteindelijktochhetmooiste:samen

verderkomen.”•

Loopbaanontwikkeling staat voorop

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�2

D r i e s ta r e D u c at i e f ��

h o o f D s t u k � Voorzieningen4Deinhetstrategischbeleidsplan2008-2011beschrevenleerpadenkunnenalleenafgelegdwordenalsdevoorzieningenbinnenDriestar educatief

opordezijn.In2008hebbenindatkaderverschillendeontwikkelingenplaatsgevondenwaarmeevoortgangisgeboektopleerpad5,student-en

klantgerichtheid.

HuisvestingDriestar educatiefisgevestigdopverschillendelocaties:deHogeschoolinGouda,deafdelingBegeleidinginRidderkerk.Daarnaastisereenregio-

kantoorinKapelleensinds1januari2008ookeenkantoorinBarneveld.HetregiokantoorinApeldoornisin2008geslotenendemedewerkers

zijnverhuisdnaardenieuwelocatielangsdeA1inBarneveld.Dezelocatieisin2008ookaldiversemalengebruiktvoororganisatiebredeactivi-

teiten.Hetgebouw,metonderandereeengrotevergaderruimte,leentzichdaarprimavoor.Bovendienisdelocatiegoedbereikbaarvooronze

klanteninhetnoordenenmiddenvanhetland.

Driestar educatiefwerkt samenmetdegemeenteGoudaeneenaantalandere

onderwijsinstellingenaandetotstandkomingvaneenbreedonderwijsparkinde

SpoorzonevanGouda. Indezeplannen,waarvande realisatiegepland isvoor

2012,isruimtevoordecollega’svandeafdelingBegeleiding,vooreenuitbreiding

vandefaciliteitenvoordehogeschool(werkplekken,onderwijswerkplaats/media-

theek,onderwijsfaciliteiten)envoordebouwvaneengrootaantalstudenten-

woningen. De nieuwbouwplannen bieden optimale ondersteuning van onze

organisatiealskenniscentrumvoorhetonderwijs.Denoodzaakvandezeplannen

isgroot,omdathetaantalwerkplekkengroeit.Redenwaaromin2008eenPorta-

kabinisgeplaatstvoortijdelijkehuisvestinginGouda.

Deuitbreidingvandehuisvestingsluitaanbijhetnieuwestrategischbeleidsplan,

waarin studenten klantgerichtheid in onderwijs en dienstverlening centraal

staan (zie ‘Uitgelicht’). Nadat in 2007 het programma van eisen was afgerond,

heeft in 2008 de politieke besluitvorming plaatsgevonden. Op 2 juli 2008 hebben de gemeente Gouda, woningcorporatie Mozaïek Wonen en

Driestar educatiefeenprojectgrondovereenkomstgetekend.OokisdeovereenkomstmetdeVandenBergGroepgetekend.Ditisdearchitectvan

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� �

degezamenlijkebouwplannen.Viaeenaantalinteractieveworkshopsmetdebouwcommissieendestuurgroepisin2008gewerktaanderuim-

telijkevertalingvanhetprogrammavaneisen.

Samen BouwenBijdeondertekeningvandeovereenkomstenpresenteerdearchitectDick

van de Merwe ook het beeldmerk van de nieuwbouw, dat model staat

voordeambitievandeplannen.HetlogoSamenBouwenmaaktduidelijk

datdenieuwbouweenlandmarkisvoorhetonderwijsparkindeSpoor-

zone.Detweekleurengevenaandaterdynamische interactie is tussen

onderwijsenstudentenhuisvesting.

Naarverwachtingkanin2010–bijhetschrijvenvanditverslagzijnwemetdegemeenteingesprekovereenmogelijkevertragingindeaanleg

vandeinfrastructuurvan1,5jaar–gestartkanwordenmetdebouw.Meerinformatieopwww.goudagroeit.nl.

Inverbandmetbovenstaandeontwikkelingenheeftop1juli2008deverkoopplaatsgevondenvanhetpandinRidderkerk.Totdeopleveringvan

denieuwbouwinGouda,zullenweditgebouwblijvenhuren.

n P L A N N I N G N I E U W B O U W

n K O S T E N H U I S V E S T I N G ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009

w er k el i J k B e g r o ot B e g r o ot

Kostenhuisvesting 1.179 1.112 1.140

%totaleomzet 6,52 6,56 6,47

Facilitair bedrijfDeservicedienstenvanDriestar educatiefzijnondergebrachtinhetFacilitairbedrijf.HetFacilitairbedrijfbestaatuitvierunits,dieondersteuning

bieden op de verschillende locaties aan de diverse afdelingen. In 2008 is veel aandacht besteed aan de vergroting van de klantgerichtheid en

verbeteringvandeonderlingeafstemmingvandediensten.

2007-2008 2008-2009 2009 2009 2010-2012 2012-2013

Conceptontwerp Definitief ontwerp Bestek Aanbesteding Bouw Inrichting


n K O S T E N F A C I L I TA I R B E D R I J F ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009


KostenFacilitairbedrijf 3.620 3.476 4.067

%totaleomzet 20,01 20,51 23,10

n T E V R E D E N H E I D F A C I L I T E I T E N

2008 Doelstelling

Tevredenheidpersoneel 3,8 3,75

Tevredenheidstudenten 3,92 3,75

ICTDeprocessenophetgebiedvanfinanciën,projecten,relaties(CRM),P&Oenlogistiekzijnbinnen

Driestar educatiefgeïntegreerdineen(webbased)bedrijfsinformatiesysteem.In2007iseennieuw

studentenadministratie- en studentenvolgsysteem geïmplementeerd (TrajectPlanner). Deze soft-

wareapplicatiewordtsindsbegin2008gebruiktalsdigitaleleeromgevingvoorstudenten,alscom-

municatiemiddel richtingstudentenenalscijfer-, tentamen-enroosterprogramma.Verderzijn in

2008devoorbereidingenafgerondvoordeimplementatievaneennieuwsalaris-enHR-systeemen

vanStudielink(aanmeldingsapplicatieInformatieBeheerGroep).Sinds2007isinhethelegebouw

van de hogeschool draadloos internet beschikbaar voor studenten. In 2008 zijn alle college-/les-

ruimtesvoorzienvansmartboardsenzijnallewerkplekkenvoorzienvannieuwecomputers.Driestar

educatiefhechtveelwaardeaanhetalumnibeleid.In2008isditgeborgdineeninformatiesysteem

enopdewebsite,zodatderelatiemetoud-studentenkanwordenvoortgezet.

n K O S T E N I C T ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009


KostenICT 929 1.021 1.312


uitgelicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8��

Onderwijswerkplaats en mediatheekSpeerpuntin2008wasdedoorontwikkelingvanderolvankenniscentrumdoorondermeersamenwerkingmetdebibliothekenopderegiokan-

torenendeverdereuitbouwvandigitaleondersteuningaancollega’s, studentenenderden (onderanderescholen).Ook isergestartmeteen

geheelnieuwaanbodvoorbasisscholenindevormvanprojectkoffers.Detotalecollectiebevatinmiddels41.000uitleenbareitems.

n K O S T E N M E D I AT H E E K ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009


Kostenmediatheek 381 390 440


Het Facilitair bedrijf ondersteunt de ontwikkeling van Driestar educatief als kenniscentrum. Het samenbrengen van medewerkers en het bevorderen van kenniscirculatie is het hoofddoel. De Spoorzone in Gouda biedt daarvoor uit-stekende mogelijkheden.

Driestar educatiefgingin2008vanstartmet

deingebruiknamevanhetnieuwekantoor

inBarneveld.Metditgunstiggelegenkan-

toorheeftDriestar educatiefvoldoendemo-

gelijkheden om trainingen en kleine con-

gressentehoudenvoorderegionoordoost-

enmidden-Nederland.DeVerenigingvoor

GereformeerdSchoolonderwijs(VGS)kocht

medio2008hetgezamenlijkekantoorpand

in Ridderkerk. Tot de verhuizing van het

Driestar educatief-personeel uit Ridderkerk

naar Gouda, zal Driestar educatief een ge-

deeltevanhetpandhurenvandeVGS.

Integratie en visieRichtinggevend voor de aan- en verkoop

vandekantoorpandenisonzehuisvestings-

visie. “We kiezen voor duidelijke regionale

aanwezigheid”,aldusC.M.(Kees)Codée,ma-

nagerFacilitairbedrijfvanDriestar educatief.

“Hetgaatonsdaarbijomdeintegratievan

onzeafdelingen.Expertiseteamswaarincol-

lega’svandiverseafdelingenplaatsnemen,

zijn daarvan een mooi voorbeeld. De ge-

bouwenenfaciliteitenmoetendatvolledig

ondersteunen.Daaromzijnweookergblij

metdeontwikkelingenrondomdeGoudse

Spoorzoneendeideeëndieonzearchitect,

deVandenBergGroep,heeft.”

SpoorzoneVoordekomendejarenstaathetrealiseren

van een nieuw gebouw in Gouda op de

planning.Driestar educatiefwilinhetnieuwe

panddeonderwijs-enstudentenfaciliteiten

uitbreiden.Bovendienwordtdehuidige

Gouda is trots op Driestar educatief


studentenflat vervangen door een nieuwe

studentenwoontoren. De oplevering staat

geplandvoor2012.Degemeentevindtde

plannen een positieve ontwikkeling voor

het onderwijspark in de Spoorzone. Bij de

ondertekening van de projectgrondover-

eenkomstop2juli2008gavendewethou-

ders Kastelein en Menkveld aan dat zij er

trots op zijn een hogeschool als Driestar

educatiefindestadtehebbenenzijonder-

steunendeuitbreidingdanookvanharte.

Codée: “De gemeente denkt constructief

mee. Momenteel is er kans op een vertra-

ging. Samen met de gemeente gaan we

daardanoverinonderhandeling.”

Seminars en congressenMet de uitbreiding van het gebouw richt

Driestar educatiefzichookophetfaciliteren

vanseminarsencongressen.“Wijgaanonze

faciliteitenmeerterbeschikkingstellenaan

organisatiesenscholen”,meldtCodée.“Mo-

menteelhebbenwedaarvoorookeenaan-

talmogelijkheden,maardatwillenwegraag

uitbreiden. Bereikbaarheid is daarbij een

kernpunt.MettreinstationGoudanaastde

deur,eengoedeverbindingnaarLeidenvia

deRijnGouwelijnenvoldoendeparkeerge-

legenheid hebben we dan een pracht van

eenlocatie.”•

Ondertekeningvandeprojectovereenkomst

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�8


h o o f D s t u k �5Financiën

Financieel beleidBinnenDriestar educatiefzijndeprocessenvandebeleidscyclusendefinanciëlekadersgestandaardiseerdvooralleonderdelenvandeorganisa-

tievolgenshetINK-managementmodel(ziewww.ink.nl).Binnenalleonderdelenvandeorganisatiewordtgewerktmeteeneenduidigfinancieel

beleid.Managerszijn,binnenbepaaldekaders,resultaatverantwoordelijkvoorhunafdeling,ookwelgenoemdresultaatverantwoordelijkeeenheid.

In2008isditnogverdergeïmplementeerddooreenverdergaandefinanciëleanalyseindemanagementrapportagesoptenemen.Ditzorgtvoor

eenmeereffectieveinzetvanmedewerkersenmiddelenenvoortoenamevandekwaliteitvandedienstenendeklanttevredenheid.Indeafde-

lingenOnderwijsadviesenHulpverleningwordtgestuurdophetbehalenvanomzetdoelen(declarabiliteit).

Financieel resultaat

n R E S U LTA AT 2 0 0 8 ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009


Rijksbijdrage 8.885 8.321 8.147

Collegegelden 1.834 1.871 1.819

Contractactiviteiten 5.370 5.737 6.226

Overigeopbrengsten 2.002 1.022 1.416

Totaal baten 18.091 16.951 17.608

Personelelasten 12.405 12.502 13.909

Afschrijvingen 746 840 726

Huisvestingslasten 747 640 762

Overigeinstellingslasten 2.422 2.227 2.531

Totaal lasten 16.320 16.209 17.928

Saldobatenenlasten 1.771 742 -320

Financiëlebatenenlasten 414 170 375

Resultaat voor belasting 2.185 912 55

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� 0

n v e R v O L G R E S U LTA AT 2 0 0 8 ( x € 1 . 0 0 0 )

Vennootschapsbelasting 0 0 13

Resultaat na belasting 2.185 912 42

2008 2008 2009


Rentabiliteit 12,08% 5,38% 0,31%

n R E S U LTA AT P E R 3 1 D E C E M B E R 2 0 0 8 ( P E R R E S U LTA AT V E R A N T W O O R D E L I J K E E E N H E I D x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009


Hogeschool 1.828 930 195

Begeleiding -57 91 46

Facilitairbedrijf 592 0 0

Overigeprivateactiviteiten -178 -109 -199

Resultaat na belasting 2.185 912 42

Begroting 2009Debegroting2009vertoonteenpositiefverwachtresultaatvan€42.000.VoordeHogeschooliseenpositiefresultaatbegrootvan€195.000en

voorBegeleidingvan€46.000.Deoverigeprivateactiviteitenvertoneneentekortvan€199.000.

Debegroteresultatenwordenbeïnvloeddoorlagerestudentenaantallen,deopzetvannieuweopleidingen(masters)endeinvesteringinproduc-

tenenprofessionaliseringvanmedewerkers.Demeerjarenbegrotingvertoontvoordejaren2010en2011eennegatiefresultaat.Hierbijspelen,

Toelichting:HetresultaatvandeHogeschoolishogerdanbegrootdoorhogere(eenmalige)rijksbijdrageenhogereoverigeopbrengsten.Tevenszijndepersonelelastenlageromdatinternepro-

jectennietzijnuitgevoerd.Erzijnookminderkostengemaaktvoorkwaliteitszorg,PRencommunicatie.DeafdelingBegeleidingheefteenlagerresultaatdanbegroot.Ditwordtveroor-

zaaktdoorinvesteringeninproductenenprofessionaliseringvanmedewerkers.

HetresultaatvanhetFacilitairbedrijfbetreftdeboekwinstbijverkoopvaneengebouw.

OnderdeoverigeprivateactiviteitenvallendeonbekostigdeopleidingHbo-pedagogiekendehuisvestingvoorstudenten.Dekostenzijnhogerdoorinzetvanmeerpersoneelbijde

opleidingendoorsubsidiëringvaneenexternonderzoekstraject.Dekostenvandeondersteundedienstenwordendoorbelastaandeprimaireprocessen.Dezekostenwaren€83.000

lagerdanindebegrotingopgenomen.


naastgenoemdeontwikkelingen,deontwikkelingvanhetprojectSpoorzoneendeverwachtewijzigingvandebekostigingvandeHogeschool

in2011eenrol.

Balans

n B A L A N S P E R 3 1 D E C E M B E R 2 0 0 8 ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009

w er k el i J k pr o g n ose pr o g n ose

Materiëlevasteactiva 6.170 6.193 6.463

Financiëlevasteactiva 1.276 1.283 783

Voorraden 78 40 40

Vorderingen 2.398 2.550 2.550

Liquidemiddelen 10.649 10.085 10.342

Totaal activa 20.571 20.151 20.178

Algemenereserve 9.981 15.737 10.150

Bestemmingsreserve 5.629 0 5.629

Totaal eigen vermogen 15.610 15.737 15.779

Voorzieningen 820 714 699

Langlopendeschulden 0 0 0

Kortlopendeschulden 4.141 3.700 3.700

Totaal passiva 20.571 20.151 20.178

Dealgemenereservestijgtdoortoevoegingvanhetresultaatmet€2.185.000enbedraagt€9.981.000.Uitdealgemenereserveiseenbestem-

mingsreservegevormdvan€5.629.000voordeontwikkelingvannieuwbouwinGouda(projectSpoorzone).

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�2

Vermogen en liquiditeit

n V E R M O G E N S P O S I T I E E N L I q U I D I T E I T S P O S I T I E ( C U R R E N T R AT I O )

2008 2008 2009

w er k el i J k pr o g n ose pr o g n ose

Solvabiliteit 0,76 0,78 0,78

Liquiditeit 3,17 3,43 3,50

Uitdezeratio’sblijktdegezondefinanciëlepositievanDriestar educatief.Inhetfinancieelbeleidzijnvoorgenoemderatio’salswaardengenoemd

minimaal0,30respectievelijkminimaal1,0.

BeleggingsbeleidIn2008zijngeenobligatiesaangekochtofverkocht.Eris€8.500.000,-vastgezetopeendepositorekening.Deeffectenbetreffenobligatieleningen

meteenbeurswaardeper31december2008van€1.235.000.Deresterendelooptijdvarieertvan1tot3jaar.Hierbijisrekeninggehoudenmetde

bouwplannenvoordeperiode2010-2012.

DoelmatigheidUitdejaarrekeningendebijbehorendeaccountantsverklaringblijktdatereendoelmatigeenrechtmatigeinzetvanpubliekemiddelenisgeweest

in2008.

Rechtmatigheid (‘Notitie helderheid’)Inaansluitingopde jaarrekeningvolgthierondereenverantwoordingvoordeaanwendingvanpubliekegeldenvoordehogeschool.Hierbijwordt

aangeslotenbijdethema’suitdenotitie‘HelderheidindebekostigingvanhetHogerOnderwijs’.

n Geldstromen Driestar educatiefheeftindejaarrekeningeenduidelijkonderscheidgemaakttussenpubliekeenprivategeldstromen(contractactiviteiten,

studentenhuisvesting,onbekostigdeopleidingen).

n Opleiding van studenten van andere hogescholen DeafdelingLVOwerktenindeeerstehelftvan2008samenmetHogeschoolUtrechtvooreenaantalstudierichtingen,omzoeenbreed

scalaaanopleidingenaanonswerkveldtekunnenaanbieden.Dekernvandeopleiding,hetvakdeel,werdverzorgddoordeHogeschool

Utrecht,waar de studenten ook ingeschreven staan. Het pedagogisch-didactisch programma wordt doorhogeschool Driestar educatief

verzorgd.

n Opleiding medewerkers hogeschool In2008waséénmedewerkervandehogeschoolingeschrevenalsstudentLVO(leraarvoortgezetonderwijs)


n Rijksbijdrage en private activiteiten DehogeschoolbesteedtdeRijksbijdrageaanhetonderwijsendeondersteuningvan

hetonderwijsaandehogeschool.DemiddelenuitdeRijksbijdragewordennietaan-

gewend voor private activiteiten. De hogeschool verzorgt als kennisinstituut con-

tractactiviteitenwaarbijinternedocentenbetrokkenzijn.Dezeactiviteitenzijnin2008

kostenneutraaluitgevoerd.Hetzelfdegeldtvoordeinzetvanpersoneelbijdesamen-

werkingmetanderepartnersbinnenhethogeronderwijs.

n Uitbesteding Dehogeschoolheeftgeenonderwijsprogramma’suitbesteedaanprivateorganisaties.

n Maatwerktrajecten De hogeschool heeft geen publieke middelen aangewend voor de organisatie van

maatwerktrajectenvoorbedrijvenoforganisaties.

n Uitwisselingsovereenkomsten Erwarenin2008geenstudenteningeschrevenopbasisvanuitwisselingsovereenkomsten.

Letter of representationDejaarrekeningvan2008bevateenLetterofrepresentation,waarinhetinstellingsbestuurvanDriestar educatiefverklaart:

n dattenbehoevevandeaccountantsverklaring,bedoeldinartikel2.9,derdelid,vandeWetophethogeronderwijsenwetenschappelijk

onderzoek,allebijhembekendeinformatieisverstrektaandeinstellingsaccountant,en

n dathetinstellingsbestuurnietbetrokkenisgeweestbijonregelmatigheden.Hieronderwordtinelkgevalverstaanhandelendatinstrijd

ismetwet-enregelgevingofanderegedragingen,dieeropgerichtzijndehoogtevanderijksbijdragevandeinstellingoponeigenlijke

maniertebeïnvloeden(bijv.doorbepaaldegroepenstudententenonrechtemeetetellen).

uitgelicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� �

Voor het goed functioneren van Driestar educatief is het van groot belang dat de instelling financieel gezond is. Het op orde houden van de financiën behoort tot het takenpakket van A. (Ton) Voorwinden, ma-nager Financiën.

DefinanciënvanDriestar educatiefzijnindrie

geldstromenonderteverdelen,teweten:de

hogeschool, de afdeling Onderwijsbegelei-

ding en de overige private activiteiten. De

kostenvandeondersteunendediensten(Fa-

cilitair bedrijf, bestuur en staf) worden aan

dezeafdelingentoegerekend.

Collegegelden en rijksbijdrage“VoorhetgeheelvanDriestar educatiefgeldt

datdegrootstekostenpostdesalariskosten

zijn. Dat betekent ook dat de urenverant-

woording per afdeling erg van belang is”,

steltVoorwinden.Hijlichtverderdeinkom-

stenenuitgaventoe:“Deinkomstenvande

hogeschool bestaan uit collegegelden en

rijksbijdrage.Decollegegeldenwordenge-

incasseerdbijdebetreffendestudenten.De

rijksbijdragewordtontvangenvanhetminis-

terievanOCW.Derijksbijdrageisgebaseerd

opdestudentenaantallenenhetstudieren-

dementvantweejarenvoorafgaandaanhet

boekjaar.”

Scholen verder helpenDeadviseursvandeafdelingBegeleidingver-

richten adviserende en coachende werk-

zaamheden voor scholen. De jaaromzet

wordtnagenoeggeheelgerealiseerd inhet

primairenvoortgezetonderwijs.Deactivitei-

tenvoorhetprimaironderwijswordendeels

gefinancierd door gemeenten, die hiermee

eenimpulsgevenaanhet lokaleonderwijs-

beleid.Voorwinden:“Delaatstejarenishetal

dannietbetalenvanbtwinhetonderwijseen

belangrijkonderwerp.OokvoorDriestar edu-

catief.Ditthemaspeeltvooralbijdeafdeling

Begeleiding waar bij alle diensten bepaald

moetwordenoferbtwinrekeninggebracht

wordtofdatereenvrijstellinggeldt”.

Meten en sturenOnderdeoverigeprivateactiviteitenvallen

de opleiding hbo-pedagogiek, waarvoor

geenrijksbijdragevanhetministeriewordt

ontvangen,endehuisvestingvoorstuden-

ten.Demanagerszijnintegraalverantwoor-

delijkvoorhunafdeling.Zijrapporterenelke

viermaandenaanhetbestuur.Hierbijspelen

definanciënuiteraardookeenrol.Opbasis

vandezerapportageswordterzonodigbij-

gestuurd.•

Financiële stromen


Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� �

r e s u ltat e n


Algemeen

Visie en beroepskwalificatiesStudentendiebijDriestar educatiefhunopleidingtotleraarvolgen,beschikkenaanheteindevanhunstudienietalleenoverdebekwaamheden

dienodigzijnvoorgoedonderwijs,deSBL-bekwaamheidseisen(StichtingBeroepskwaliteitLeraren),maarookoverdemotivatieomontwikkelin-

genbinnenhetonderwijsinverbandtebrengenmetdechristelijkeidentiteitvandeschoolwaarzijgaanwerken.Destudentenzijninstaatom

huneigenonderwijsvormtegevenvanuitverschillendeinvalshoeken.EenleraardiebijDriestar educatiefisafgestudeerd,kangebruikmakenvan

uiteenlopendeonderwijsconceptenenmaaktdaarbijverantwoordekeuzesinpedagogisch-didactischopzicht.Dezeberoepsgerichtheidbinnen

deopleidingenbereiktDriestar educatiefdoorinhaaronderwijsontwikkelingsamentewerkenmethetonderwijsveld.Inonsonderwijsiserniet

alleenaandachtvoordecognitieveaspectenvanhetleren,maarjuistookvoorhetlerenbinnenhet

totaalvanonsmens-zijn.Wijgelovendathart,hoofdenhandeneeneenheidvormen.

Driestar educatiefverzorgthetvolgendeonderwijsaanbod:

n leraarbasisonderwijs;

n leraarvoortgezetonderwijsalgemeneeconomie(tweedegraad);

n leraarvoortgezetonderwijsDuits(tweedegraad);

n leraarvoortgezetonderwijsEngels(tweedegraad);

n leraarvoortgezetonderwijsgeschiedenis(eersteentweedegraad);

n leraarvoortgezetonderwijsNederlands(tweedegraad);

n leraarvoortgezetonderwijswiskunde(tweedegraad);

n hbo-pedagogiek;

n masteropleidingSpecialEducationalNeeds(insamenwerkingmetHogeschoolUtrecht);

Inseptember2009wordt,insamenwerkingmetdelerarenopleidingenvanChristelijkeHogeschoolEdeendeGereformeerdeHogeschoolZwolle,

gestartmetdemasteropleidingLeren&Innoveren.DezeopleidingisgeaccrediteerddoordeNVAO(Nederlands-VlaamseAccreditatieorganisatie)

enbegin2009heefthetministerievanOnderwijs,CultuurenWetenschapdebekostigingsaanvraaggehonoreerd.

h o o f D s t u k �6Hogeschool

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� 8

De opleidingen nader toegelichtBijdeonderstaandebeschrijvingvandekarakteristiekenvandediverseopleidingen,staathetberoepsbeeldvoordechristelijke leraarcentraal

zoalsverwoordinhetvisiedocument‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’,datDriestar educatiefheeftopgesteld.

Opleiding leraar basisonderwijs (pabo)Deeindtermenvandeopleidingenbinnenhogeschool Driestar educatief zijngegroepeerd ronddrie leerlijneneneenstudie-enstagebegelei-

dingslijn.Binnenleerlijn2endebegeleidingslijnontwikkeltdestudentkennis,vaardighedenenbekwaamhedendiedirectopdeberoepspraktijk

gerichtzijn.Dezekennis,vaardighedenenbekwaamhedenhebbenzoveelmogelijkeenrelatiemetde

competentiesdiemomenteelbinnendeberoepsgroepwordengehanteerdenkunneninconcreetgedrag

zichtbaarworden.Leerlijn1isgerichtopeenbewustepositiebepalingalschristenindemaatschappijen

cultuur,metreflectieopdehistorieenhetverantwoordenvaneigenkeuzeshierin.Leerlijn3isvolledig

gerichtopvakinhoudenenvakdidactieken.Vakconceptenzijndaarbijmederichtinggevend.Binnende

studie-enstagebegeleidingslijnvindtreflectieplaatsopelementenuitdedrieleerlijnen.Bovendienleert

destudentsamenwerkenineenteamenwordtzijnomgevingsbewustzijngestimuleerd.

Indezecurriculumopbouwisereendirecterelatietussendeeigenchristelijkepedagogiekendepraktijk

vandeberoepsvorming,zoalsdie in leerlijn2vanhetcurriculumwordtvormgegeven.Rondomzeven

pedagogische thema’s (relatie, gezag, uniciteit, verantwoordelijkheid, leeromgeving, ontwikkeling en

organisatie)zijnpedagogisch-didactischeateliersontworpendiedepedagogischegrondlijnenverken-

nen,dezebenoemen,enzedaarnapraktischtoepassendoormiddelvanvakdidactischeateliers.Studen-

tendoenindezeatelierspedagogischekennisopenvolgendaarnaasttrainingendiehenhelpenomdevaardighedenteontwikkelendietotde

essentievanhetdesbetreffendethemabehoren.Dezevaardighedenzijnrelevantvoordestagedieeropvolgtenkomenovereenmetdecompe-

tentiesdiegevraagdwordenvaneengoedeleraarbasisonderwijs.

Opleidingen leraar voortgezet onderwijs (LVO)Omdedoorstromingtussendeopleidingentebevorderen,gebruiktDriestar educatiefvoorLVOenpabohetzelfdeonderwijsconcept.Binnenhet

pedagogisch-didactischeprogrammavandeLVO-opleidingen wordtdaaromeveneens gewerktmet deeerdergenoemde zevenpedagogische

thema’s.Bijdeinkleuringvandepedagogischethema’swordtnadrukkelijkuitgegaanvandechristelijkevisieopdewerkelijkheid,waarbijonder

meerindemoduleboekeneninhetonderwijsexplicietaandachtisvoorBijbelsenoties.Omstudentenstartbekwaamtemaken,zijnbinnende

opleidingenvierniveausgeformuleerddiestudentendienentebehalenaanheteindevaniederleerjaar.Studentenzijndanrespectievelijkhoofd-

fasebekwaam,basisbekwaam,lio-bekwaamen–uiteindelijk–startbekwaam.BijhetonderwijsbinnendeeltijdopleidingenvanLVOwordtbewust

gebruikgemaaktvan de praktijkervaringvan de docenten, van wiede meesten in het voortgezet onderwijswerkzaam zijn. Decombinatie van

innovatieveonderwijskundigevernieuwingendeinzetvandeskundigenuitdeonderwijspraktijkzorgtervoordatonzeopleidingenvoorleraar

voortgezetonderwijsgoedaansluitenbijdeeisenvanhetberoepenbijdewensenvanhetwerkveld.


Driestar educatiefbiedtzestweedegraadsopleidingenaanvoor(toekomstige)lerareninhetvoortgezetonderwijs:Nederlands,Duits,Engels,ge-

schiedenis,wiskundeeneconomie.AlleLVO-opleidingenvanDriestar educatiefzijnookduaaltevolgen.Deeerstegraadsopleidinggeschiedenis

isin2008beeïndigd.

Hbo-pedagogiekInde(deeltijd)opleidingpedagogiekwordtdestudentopgeleidtotopvoedkundige.Dehbo-pedagoogbiedtouders,lerarenenandereopvoeders

ondersteuningbijhetopvoedenvankinderenenjongeren.IndeopleidingpedagogiekvanDriestar educatiefisveelaandachtvoortheoretische

achtergrondenvanopvoedingsvraagstukken.Uittevredenheidsonderzoekblijktdatstudentenditwaarderen.VanwegedeidentiteitvanDriestar

educatiefkrijgtdechristelijkepedagogiekruimeaandacht.Daarnaast isbinnendeopleidingookveelaandachtvoordepraktischekantvande

pedagogiek.Vandaardatbinnendeopleidingeengrootaantalvaardigheidsmodulesisopgenomen,zoalsgesprekstechnieken.Iniederleerjaar

vandezedeeltijdopleidingisruimtegemaaktvooreenveldwerkoriëntatie.Ditbiedtdestudentdegelegenheidomeenindruktekrijgenvanhet

werkvaneenpedagoogindeopvoedingspraktijk.Bijdeplanningendeinvullingvandezeveldwerkoriëntatiesheeftdestudentveelruimtevoor

eeneigeninbreng.Eenafgestudeerdehbo-pedagoogisstartbekwaamomopvoedersteondersteuneninhunopvoedendetaak.Enkelefuncties

dieaansluitenopdepedagogiekopleiding,zijn:cursusontwikkelaar,decaan,jeugdhulpverlener,kinderopvangpedagoog,opvoedingsvoorlichter,

preventiemedewerker,schooluitvaladviseureninternbegeleider.Methetbachelordiplomaopzakkunnenstudentenbovendiendoorstromennaar

een masteropleiding aan een hogeschool of universiteit (wo:

pedagogischewetenschappen,hbo:MasterofEducation,Ho-

gereKaderopleidingPedagogiek).NetalsbijdeLVO-opleidin-

genwordthetonderwijsverzorgddoormensenuitdepraktijk.

Uitevaluatiesblijktdanookdatdeopleidinggoedaansluitbij

dewensenvanhetwerkveld.

Master Special Educational Needs (SEN)Driestar educatiefverzorgtinsamenwerkingmetdeHogeschool

Utrecht de masteropleiding Special Educational Needs (SEN).

StudentenkunnenvanuitDriestar educatiefdoorstromennaar

dezeviadeHogeschoolUtrechtbekostigdemaster.

Meerenmeerwordtduidelijkdateengroeiendaantalleerlin-

gen behoefte heeft aan speciale onderwijszorg. Daarnaast

spelendelandelijkeontwikkelingenrondompassendeninclu-

siefonderwijseengroterol,waarbijvanelkeleraarmeerkennis

enleerkrachtvaardighedenwordengevraagdomhetkindmet

specifiekeleer-engedragsproblemengoedtebegeleiden.De

MasterSENwil lerarenhelpenomdezeverdiepingsslagtemaken.Het iseeneenjarigeopleiding(oftweejaar indeeltijd),waarbijdoorDriestar

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�0

educatieftotnutoedrieleerrouteswordenaangeboden:gedragsproblemen,leerwegondersteuning/praktijkonderwijsenSchoolVideoInteractie-

begeleiding.(Zievoorverdereinfo:www.driestar-educatief.nl/hogeschool>masteropleidingen>MasterSEN.)

Resultaten in 2008

Studenttevredenheid: Keuzegids Hoger Onderwijs JaarlijksverschijnteennieuweuitgavevandeKeuzegidsHogerOnderwijs.Dezegidsbevateensystematischekwaliteitsvergelijkingvanverwante

opleidingeninhethogeronderwijs.

• In2008komtdeopleidingpabovanDriestar educatiefalstopperuitdebus,netalsvoorgaandejaren.Indemetingwordtdepabo“hoog-

vlieger”genoemdenstaatdeopleidingopeengedeeldetweedeplaatsmeteentotaalscorevan90punten.In2007werdnogdederde

plaatsingenomen.

• Voordekeuzegidszijnintotaalmeerdanduizendhbo-opleidingenbeoordeeld.Aandehanddaarvanisvoor2008eenoverzichtgemaakt

vantwintigtopopleidingeninhethbo.Depaboheeftindielijsteengedeeldevierdeplaats.

• Deopleidinghbo-pedagogiekvanDriestar educatiefneemtdetweedeplaatsininhetoverzichtvandelandelijkehbo-pedagogiekopleidingen.

• DeLVO-opleidingenzijnnietopgenomenindekeuzegids,omdatdezequastudentenaantaltekleinzijn.

Visitatie, accreditatie en erkenningIn2008zijndiverseonderdelenbinnendehogeschoolgevisiteerd,geaccrediteerdoferkend(zie‘Uitgelicht’).Dezeprocessenwerdengecoördineerd

vanuit het accreditatieberaad, waarin de opleidingsmanagers en de manager kwaliteitszorg de voortgang van de voorbereiding op de betref-

fendebezoekenbewaakten.

Lerarenopleiding basisonderwijs (pabo) en de Lerarenopleidingen Voortgezet Onderwijs (LVO) algemene economie, Duits, Engels, Geschiedenis, Nederlands, wiskunde

Inseptember2008heefteenvisitatieteamvanCertikedeenvisitatieuitgevoerdbijdepaboendezeslerarenopleidingen.Dedoelstellingwaseen

toetsinguittevoerenvandekwaliteitvandeopleidingen,gerelateerdaanhetNVAO-accreditatiekader.Hetvisitatieteamheeftvastgestelddatde

opleidingenruimvoldoenaanhetgenoemdeaccreditatiekader.Inhetonderzoeksverslagisopgenomendatnaastdechristelijkegrondslag,on-

derscheidendekenmerkenvandehogeschoolzijn:

• deaandachtvoorhetwelbevindenvandestudentenenhetpersoonlijkcontacttussenstudentenendocenten,

• eenprogrammametsamenhangendiepgangnaasteenduidelijkerelatiemetdeberoepspraktijken

• hetaanbiedenvankeuzemogelijkhedenwaardoordetalentenvanstudententothunrechtkunnenkomen.

Daarnaastwerddekwaliteitvandedocentenbenadrukt.

Hieronderzijndebevindingenvanhetvisitatieteamweergegeven.Steedszijninde‘blokken’deNVAO-criteriaaangegevendiebijhetbetreffende

onderwerpenfacethorenenwordtvervolgenseenbeoordelingtenaanzienvanhetbetreffendefacetgegeven.


n O V E R Z I C H T V A N C E R T I K E D - B E O O R D E L I N G E N V A N D E O P L E I D I N G P A B O

Onderwerp en facet Voltijd, deeltijd en duaal

Doelstellingen opleiding Positief

Domeinspecifiekeeisen goed

Niveau:bachelor voldoende

Oriëntatiehbo goed

Programma Positief

Eisenhbo goed

Relatiedoelstellingen/inhoud excelllent

Samenhangprogramma goed

Studielast voldoende

Instroom voldoende

Duur voldoende

Afstemmingvormgeving/inhoud goed

Beoordelingentoetsing voldoende

Inzet van personeel Positief

Eisenhbo goed

Kwantiteitpersoneel voldoende

Kwaliteitpersoneel excellent

Voorzieningen Positief

Materiëlevoorzieningen goed

Studiebegeleiding goed

Interne kwaliteitszorg Postitief

Evaluatieresultaten goed

Maatregelentotverbetering goed

Betrekkenvanmedewerkers,studenten,alumnienberoepenveld goed

Resultaten Resultaten

Gerealiseerdniveau goed

Onderwijsrendement goed

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�2

n O V E R Z I C H T V A N C E R T I K E D - B E O O R D E L I N G E N V A N D E O P L E I D I N G E N L V O

Onderwerp en facet Voltijd, deeltijd en duaal

Doelstellingen opleiding Positief

Domeinspecifiekeeisen goed

Niveau:bachelor voldoende

Oriëntatiehbo goed

Programma Positief

Eisenhbo voldoende

Relatiedoelstellingen/inhoud goed

Samenhangprogramma goed

Studielast voldoende

Instroom goed

Duur voldoende

Afstemmingvormgeving/inhoud goed

Beoordelingentoetsing goed

Inzet van personeel Positief

Eisenhbo excellent

Kwantiteitpersoneel voldoende

Kwaliteitpersoneel goed

Voorzieningen Positief

Materiëlevoorzieningen voldoende

Studiebegeleiding goed

Interne kwaliteitszorg Postitief

Evaluatieresultaten goed

Maatregelentotverbetering goed

Betrekkenvanmedewerkers,studenten,alumnienberoepenveld goed

Resultaten Resultaten

Gerealiseerdniveau goed

Onderwijsrendement goed

Opleiding hbo-pedagogiekIn 2008 is de opleiding hbo-pedagogiek geaccrediteerd door de NVAO. Certiked heeft als validerende en beoordelende instantie het feitelijke

onderzoeknaardekwaliteitverricht,dataandebasisstaatvanhetbesluitdatdeNVAOheeftgenomen.Certikedwaszeerpositiefoverdekwali-


teitvandedocenten,hetstudieklimaat,hetdidactischeconcept,detoetsingendeinhoudvanhetonderwijsprogrammaendestudieloopbaan-

begeleidinginhetnieuwecurriculum.Ookopdeoverigeonderdelenvandeaccreditatieontvingdeopleidingeenpositievebeoordeling.

EVCEriseenuitgebreidtrajectingerichtvoordetoetsingvaneerderverworvencompetenties(EVC)bijstudentenenzij-instromers.Driestar educatief

ziethetalsuitdagingomzij-instromerseenopleidingopmaattekunnenbieden.In2008heefteenvisitatiedoorCertikedplaatsgevondenwaar-

bijdeEVC-procedureisbeoordeeld.DebevindingenwarendermatepositiefdatDriestar educatiefwederomzalwordengeregistreerdalserkend

EVC-aanbieder.InmiddelszijnzevenEVC-trajecteningeschreveninhetlandelijkEVC-register(ziewww.evc-register.nl).

Master Leren & InnoverenDriestar educatiefendelerarenopleidingenvandeChristelijkeHogeschoolEdeendeGereformeerdeHogeschoolZwollebiedenperseptember

2009denieuwehbo-masterLeren&Innoverenaan.DaartoeisdeaanvraagToetsNieuweOpleidingingediendbijdeNVAO.Deopleidingiseind

2008 positief beoordeeld door Certiked en inmiddels geaccrediteerd door de NVAO. In 2008 is ook de bekostigingsaanvraag van de opleiding

voorbereid.Dezeisbegin2009gehonoreerddoorhetministerievanOC&W.OpdewebsitevanDriestar educatief(Hogeschool>Masteropleidingen

>MasterLeren&Innoveren)isderubriekInspiratorterugtevinden.Indezerubriekbelichtdestudieleidervandemasterregelmatigactueleon-

derwerpendietemakenhebbenmetleren,innoveren,metonderwijsonderzoekofchristelijkonderwijs.

Opleiding in wording: master Instructional LeaderschipIn2008heeftDriestar educatief insamenwerkingmetanderehogescholengewerktaandeontwikkelingvandemasterInstructionalLeadership.

Ditgebeurdeineersteinstantiebinnenhetsamenwerkingsverbandvanzevenhogescholen,genaamdOctaaf.Eind2008heeftdeRaadvanToezicht

van Octaaf besloten dit samenwerkingsverband op te heffen. Een vijftal hogescholen, waaronder Driestar educatief, heeft de samenwerking in

anderverbandvoortgezet.Inmiddelsiseensamenwerkingsovereenkomstindemaak,waarinwordtvastgelegdopwelketermijnenonderwelke

voorwaardendehogescholendezemasterontwikkeldengeaccrediteerdwillenhebben.

Supervisie In2008isinsamenwerkingmetdelerarenopleidingvandeChristelijkeHogeschoolEdegestartmeteenopleidingtotsupervisorinhetonderwijs.

Deeerstecursusgroepheeftheteerstecursusjaarmetsuccesafgerond.

Meester in je vak‘Meesterinjevak’ishetantwoordvandeLVOvanDriestar educatiefopdegrotetekortenaangoedelerareninhetvoortgezetonderwijs.Hetis

eenleerroutevoorjongerendienahetvwoeenuniversitaireopleidingwillencombinerenmeteenlerarenopleidingophbo-niveau.In2008ishet

eerstestudiejaargestartmetzeventienstudenten.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� �

OpleidingsscholenBinnendeLVOendepabowordteendeelvandeopleidingverzorgdopzogenoemdeopleidingsscholen.DeLVO-opleidingenwerkensamenmet

11opleidingsscholen.InhetverslagjaarisdesamenwerkingmetdeGuidodeBrèsscholengemeenschapteAmersfoortendeEvangelischeSchool

DePassiebekrachtigdmeteenformelesamenwerkingsovereenkomst.HetCalvijnCollegeteGoesheeft,naeenaudittraject,alseeneersteeen

officieelKeurmerkOpleidingsschoolgekregen.Ditgeeftrechtophetopdeopleidingsschooluitvoerenvaneenbehoorlijkdeelvanhetpedago-

gisch-didactischprogrammavanhetcurriculumvoorallesoortenstudentenenzij-instromersdoorzogenoemdeopleidingsdocenten.Deandere

scholen hebben een reguliere jaarcertificering behaald. In cursusjaar 2007-2008 zijn verkennende besprekingen uitgevoerd met de opleidings-

scholenovereenmogelijkedoorgroeinaareenonderzoeksschool.Metéénschool iseenexperimentgestartwaarinstudenten,hogeschoolen

VO-schoolparticiperen.

Ook binnen de pabo wordt al gedurende een aantal jaren veel aandacht besteed aan de (door)ontwikkeling van de opleidingsschool. Jaarlijks

worden lerarenbasisonderwijsopgeleidenvervolgensgecertificeerdtotzogenoemdeveldopleidersom(startende) leerkrachtenenstudenten

(lerareninopleiding)binnenhuneigenschooltebegeleideninhunpersoonlijke-eninhunprofessioneleontwikkeling.Ookzijnzijcontactpersoon

ronddestagerichtingdepabo.DezeveldopleiderskunnensolliciterennaareenfunctiealsStudieLoopbaanBegeleider(SLB-er)bijdehogeschool.

Tevensvolgenzenascholingomhuncertificeringgeldigtehouden.In2008werddetrendzichtbaardatveldopleiderssteedsvakerbetrokkenzijn

bijmeerdereopleidingsscholen.Ookdeopleidingsscholenmoetenwordengecertificeerd. Insamenspraakmethetwerkveldis inhetachterlig-

gendejaareenkadergeformuleerdwaareenopleidingsschoolaanmoetvoldoen.Deelnemendescholenwordennaaraanleidingvanhetkader

in2009gevisiteerd.

In2008werden349studentenbegeleiddoor38veldopleidersdieverbondenzijnmet97scholen.Zowelmetdeveldopleidersalsdescholenzijn

overeenkomstengesloten.

InternationaliseringDriestar educatiefwil als kenniscentrum op het terrein vanonderwijs en opvoeding ook internationaal laten zien waar het ons in het christelijk

onderwijsomgaat.Samenmetandereinstitutenbezinnenweonsopdevraaghoedechristelijkeidentiteitgestaltekankrijgen.

BinnenDriestar educatiefneemtinternationaliseringeensteedsbelangrijkerplaatsin.Ditkomtooknaarvoreninhetstrategischbeleidsplan2008-

2011,waarvanhetvierdeleerpadluidt:samenwerkingeninternationalisering.Terinvullingvanditleerpadisin2008hetbeleidsplaninternationa-

liseringvastgesteld.Daarinstaatverwoorddathetinternationaleonderwijsprogrammaendeuitbreidingvanhetinternationalenetwerkprioriteit

hebben. In 2008 is hieraan, onder andere, invulling gegeven door het sluiten van eensamenwerkingsovereenkomst met Northwest University,

Potchefstroom(Zuid-Afrika).Desamenwerkingbetreftuitwisselingvanstudentenendocenten,alsmedesamenwerkingophetgebiedvanken-

nisontwikkelingenonderzoek.Daarnaastheeftin2008eensuccesvolleuitwisselingplaatsgevondenmetstudentenendocentenvandeuniversi-

teitNagykörösinHongarije.DeHongarenhebbeneenweekcursusgevolgdoveronderwijsindegroepen1en2,waarbijdiverseonderwerpenaan

deordekwamen,zoalsklassenmanagement,rekenenvoorkleutersenBijbelverhalen.


Eenanderebelangrijkeontwikkelingisdatmetingangvanhetcursusjaar2008-2009deinternationalewerkweekeenverplichtonderdeelisvan

eenminor.Dezewerkweekstaatgrotendeelsinhettekenvansamenwerkingmetonderwijsinstellingenindetebezoekenlanden,waardoorie-

derestudenteenbepaaldaantalstudiepuntenaaninternationaliseringbesteedtenbetrokkenisbijhetonderwerpinternationalisering.

Engelstalig programma en Deltaplan Engels Inhetstrategischbeleidsplan2008-2011isinhetkadervanhetvierdeleerpad,samenwerkingeninternationalisering,alsresultaatvoor2011aan-

gegevendatonzeopleidingenindeminorfaseeenEngelstaligprogrammaaanbieden.Opwegnaarditresultaatisin2008het‘DeltaplanEngels’

gepresenteerd.Ditprojectplanbestaatuitdevolgendeonderdelen:het‘upgraden’vanonzeeigenopleidingenpaboenLVOenhetbegeleiden

vanprimairenvoortgezetonderwijsbijhetgevenvanhetvakEngels.

Terinvullingvandezeonderdelenisin2008bijdepaboeenscholingvaneengroepdocentenenstudentengestart,dieleidttoteenCambridge-

certificate,namelijkhetC.A.E..DitgeeftaandatEngelsopeenzeerhoogniveauwordtbeheerst.VoordeLVO-opleidingenisin2008gestartmet

eenprojectdathethelecurriculummeersamenhangendmaakt,enwaarbijalle leerlijneneenimpulskrijgen.Tevenszalheteindniveauvande

studentenEngelswordenverhoogdtothetniveauvanheteerdergenoemdeCambridge-certificate.

Hetbegeleidenvanscholenbestaatuithetbiedenvanhulpbijhetontwikkelenenuit-

stippelenvanleerlijnenenbijhetontwikkelenvanmateriaal.VerderkanDriestar educatief

basisscholenbegeleidendiehetzogenoemde‘EarlyBird’-keurmerkwillenhalen,Datkeur-

merkiseenwaarborgdathetgevenvanEngelsopdebetreffendebasisschoolaanhoge

kwaliteitseisenvoldoet.

HonoursprogrammaIndepabovanDriestar educatiefwordensindsenkelejarenverbredings-enverdiepings-

mogelijkhedenaangebodenvoorstudentendiemeerwillenhalenuithunstudie.Stu-

dentenkunnenzichinschrijvenvoorkleinschaligealternatievestudietrajectenwaarineen

groterberoepwordtgedaanopzelfstandigheid,studiezinen intellectuelevermogens.

Hetdoelhiervanisomtegemoettekomenaanvariatiebinnendestudentenpopulatie

enuitdagingtebiedenaanstudentendiemeerdanhetreguliereprogrammaaankunnen.

In2008 isbeslotenopmeerstructurelebasiseenzogenoemd ‘honoursprogramma’ te

ontwikkelenvoordepabo.InverbandhiermeeisopgrondvandeSubsidieregelingSi-

riusProgrammaExcellentieinhethogeronderwijs,subsidieaangevraagdbijhetminis-

terievanOnderwijs,CultuurenWetenschap,teneindeexcellentieindehogeschooltebevorderen.Eriseenprojectgroepingesteldomditin2009

uittewerken.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8��

Bijdeuitwerkingvanhetexcellentieprogrammawillenwerechtdoenaandeeigenheid

enveelzijdigheidvanhettalentvandeindividuelestudentenenwillenwestudenten

betermakenindekernvanhunvak.Hetgaatomlerarendiebovenhetniveauvande

startbekwameleraaruitstijgen.Zebezittenpedagogisch-didactischekwaliteitenom

innovatieve leeromgevingen te ontwerpen, waarin rijke (leer-) ontmoetingen plaats

kunnenvinden.Daarnaastzijnzeook instaatomoptermijneen leidenderolopte

pakkeninonderwijsvernieuwingen,waarbijzeooklerenomgaanmetweerstanden.

Inhethonoursprogrammamakenstudentenopeenbredereendieperemanierkennis

methetberoep,waarbijhet leren inkleine leergemeenschappenonder leidingvan

eenexperteenbelangrijkeplaatsinneemt.Daaruitblijktdatweexcellerennietalseen

individueleaangelegenheidwillenopvatten,maaralseenmanierominvullingtege-

venaanbegrippenalsdienstbaarheidenverantwoordelijkheid.

Handicap en studieDriestar educatiefachthetvanbelangdatookstudentenmeteenfunctiebeperking,handicapofchronischeziektehunopleidingkunnenvolgen

opdehogeschool.Erzijndiversevoorzieningengetroffenvoordezestudenten,waaronderdemogelijkheidaanpassingeninhetopleidingspro-

grammatemaken.Inverbandhiermeezijntweecoördinatorenvoorstudie&functiebeperkingaangesteld.Gedurendedeperiode2006-2008heeft

Driestar educatiefsubsidieontvangenvanhetministerievanOnderwijs,CultuurenWetenschap.Metbehulpvandezesubsidie iseenActieplan

aanpakbelemmeringenvoorstudentenmeteenfunctiebeperkingopgesteld.Opbasisvanditactieplanisdeexpertiseoverenbegeleidingvan

studenten met dyslexie verbeterd, de begeleiding van studenten met psychische problematiek geïntensiveerd en de toegankelijkheid van de

zorgstructuurbinnendehogeschoolverbeterd.Heteindverslagisbegin2009overhandigdaanhetministerievanOnderwijs,CultuurenWeten-

schap.

Kennisdeling Inhetkadervankennisontwikkelingen-delinghebbenin2008docentendeelgenomenaaneenbasiscursusonderzoeksvaardighedeneniseen

projectgroepingerichtteneindehetschrijvenvaneigenpublicatiesvoorgebruikonderstudentendanwelteropenbarepublicatietebevorderen.

Ditprojectisvoorspoedigverlopenenheefteenstimulansgegevenaandeprofessioneleontwikkelingvanmedewerkers.Desamenwerkingmet

enafstemmingtussendelectoratenverlooptsteedsbeter.Delectoratenhebbendirectcontactmetdeopleidingendoorhetverzorgenvanlessen,

hetbegeleidenvanstudentenenhetsamenwerkenmetdocenten.Tevensisin2008eengrootaantaldocentendeelgaanuitmakenvanexpertise-

teams(zieookhoofdstuk3,Personeel).

Alumnibeleid Vanuitdehogeschooliseenprojectplanopgesteldomhetalumnibeleiduittebouwen.Ditzalin2009wordengeïmplementeerd.Hetuiteinde-

lijkedoelisdathetalumnibeleidwordtgekoppeldaansystematischonderzoeknaardebelangenvandeopleidingenendeeducatievedienstver-


leningvanDriestar educatiefendeverschillendebelangenvangroepenalumniindeeerstevijfjaarnadiplomering.

StudentenwervingIn2008heeftDriestar educatiefdeaanwezigheidtijdensstudiebeurzenenvoorlichtingsavondenopscholenvoorvoortgezetonderwijsgeïntensi-

veerd. In2008iseenduidelijkengerichtpr-enmarketingbeleidgevoerdomhetonderdeelhogeschoolvanDriestar educatiefbeterennadruk-

kelijkervoorhetvoetlichttehalen.Ditbleekbijvoorbeeldindeadvertentiecampagne.Deopleidingenwerdenhierinbewustwat‘steviger’neer-

gezet,metmeeraandachtvoordeaspectendievoormannelijkestudentenaantrekkelijkzijn.Uitevaluatieblijktdathetaanbiedenvanopendagen,

meeloopdagenenvoorlichtingsavondenopdehogeschoolzelfstudentenhetmeestaanspreekt.DaarominvesteertDriestar educatiefindezevorm

vanstudentenwerving,doormiddelvanhetaanbiedenvanworkshopsengastcolleges:zoervarenstudentenopwelkemanierhetonderwijsop

dehogeschoolwordtgegevenénofdestudieechtbijhenpast.

Hogeschool in cijfers

Studentinstroom en studierendement

n A A N TA L S T U D E N T E N ( P E I L D AT U M 1 O K T O B E R 2 0 0 8 )

2008 2007 2006 2005 2004

Hogeschool 1328 1426 1527 1490 1352

Voltijd 811 890 956 948 923

Deeltijd 445 471 488 460 429

Duaal 72 65 83 82 -

Pabo 938 1033 1139 1132 1079

Voltijd 811 890 956 948 923

Deeltijd 125 139 163 154 156

Duaal 2 4 20 30 -

LVO 390 393 388 358 273

Deeltijd 320 332 325 306 273

Duaal 70 61 63 52 -

Toelichting:

1. Decijfersvandedualestudentenvandepabozijnindejaren2003-2004opgenomenindecijfersvanvoltijd.Vanaf2005isditgecorrigeerdenzijndezecijfersafzonderlijkweergegeven.

2.DecijfersvandedualestudentenvandeLVOzijnindejaren2003-2004opgenomenindecijfersvandeeltijd.Vanaf2005isditgecorrigeerdenzijndezecijfersafzonderlijkweergegeven.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�8

n A A N TA L S T U D E N T E N : L E E F T I J D

2008 2007 2006 2005

Hogeschool 1328 1426 1527 1490

<20 563 604 660 672

20-24 510 545 563 524

25-29 96 105 119 121

30> 159 172 185 173

pabo 938 1033 1139 1132

<20 497 543 592 621

20-24 386 422 457 412

25-29 29 32 39 46

30> 26 36 51 53

LVO 390 393 388 358

<20 66 61 68 51

20-24 124 123 106 112

25-29 67 73 80 75

30> 133 136 134 120


n A A N TA L S T U D E N T E N : V O O R O P L E I D I N G

2008 2007 2006 2005

Hogeschool 1328 1426 1527 1490

Havo 681 749 783 761

Mbo 300 323 379 332

Vwo 135 138 162 168

Ho 120 131 111 151

Overig 92 85 92 78

pabo 938 1033 1139 1132

Havo 565 627 668 663

Mbo 219 245 304 268

Vwo 87 88 109 124

Ho 30 43 20 35

Overig 37 30 38 42

LVO 390 393 388 358

Havo 116 122 115 98

Mbo 81 78 75 64

Vwo 48 50 53 44

Ho 90 88 91 116

Overig 55 55 54 36

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� 0

n I N S T R O O M : V O LT I J D , D E E LT I J D , D U A A L

2008 2007 2006 2005 2004

Hogeschool 370 391 432 447 418

Voltijd 224 234 267 307 268

Deeltijd 123 129 139 122 115

Duaal 23 28 26 18 35

Pabo 254 268 306 344 312

Voltijd 224 234 267 307 268

Deeltijd 30 34 39 37 30

Duaal 0 0 0 0 14

LVO 116 123 126 103 106

Deeltijd 93 107 109 85 85

Duaal 23 16 17 18 21

n I N S T R O O M : V O O R O P L E I D I N G

2008 2007 2006 2005 2004

Hogeschool 370 391 432 447 418

Havo 158 198 200 216 209

Mbo 112 83 131 116 106

Vwo 37 50 46 42 52

Ho 33 36 24 58 37

Overig 30 24 31 15 14

Pabo 254 268 306 344 312

Havo 129 160 159 187 174

Mbo 84 60 105 99 82

Vwo 23 32 29 33 39

Ho 1 12 4 16 11

Overig 17 4 9 9 6

LVO 116 123 126 103 106

Havo 29 38 41 29 35

Mbo 28 23 26 17 24

Vwo 14 18 17 9 13


n v e R v O L G I N S T R O O M : V O O R O P L E I D I N G

Ho 32 24 20 42 26

Overig 13 20 22 6 8

n S T U D I E R E N D E M E N T

2008 2007 2006 2005 2004

Rendementhoofdfase 75% 77% 71% 79% 84%

Rendementpropedeuse 67% 67% 65% 63% 79%

Ontwikkeling rendementHetrelatiefhogeafstudeerrendementhangtsamenmetdeopbouwvandeopleidingen.Deopleidingenbestaanuitduidelijkafgebakendeon-

derwijseenheden (‘betekenisvolle gehelen’), waarin de student lang en intensief metéénonderdeelbezig is en zodoendegrondig leert. Naast

theoretischeverdiepingiserveelaandachtvooreengoedevoorbereidingopdepraktijkvanhetlesgeven.Daarbijstaandevormingvandeper-

soonlijkeidentiteitendeontwikkelingvangavenentalentencentraal.Voordatdestudentmetzijnstageals ‘leraarinopleiding’kanbeginnen,

moethijeenbepaaldaantalstudiepuntenhebbenbehaald.Ditblijkteenbovengemiddeldpositieveuitwerkingtehebbenopde inzetomhet

studieprogrammaoptijdaf te ronden.Daarnaastblijktuit tevredenheidsonderzoekdatde intensievepersoonlijkestudie-enstagebegeleiding

bijdraagttoteenpositievestudiehoudingbijstudenten.

n B I N D E N D A F W I J Z E N D S T U D I E A D V I E S

2008 2007

AantalBASpabo 13 23

AantalBASLVO 0 -

Toelichting:

1. Rendementgegevensper31augustus2008,in%vaninstroom

2.Rendementhoofdfase:%studenten,opleidingbehaaldbinnenvijfjaar

3.Propedeuserendement:%studenten,propedeusebehaaldbinnentweejaar

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�2

n S T U D E N T T E V R E D E N H E I D H O G E S C H O O L

2004 2005 2006 2007 2008 Doelstelling

Studenttevredenheid 3,8 3,7 3,75 3,75 4,1 3,5

Toelichting:

Driestar educatiefvindthetbelangrijkdatstudententevredenzijnoverdehogeschool.Gedurendeiedercursusjaarwordenerdiverseonderzoekengedaanomdietevredenheidtepeilen.

Overalleaspectenvandehogeschoolkunnenstudentenhunoordeelgeven.Ookwordthungevraagdsuggestiestegevenvooreventueleverbeteringen.Jaarlijkskrijgenstudentenin

iedergevaleengrotevragenlijstdieheelbreedisopgezet(dejaarevaluatie).Opeenvijfpuntsschaalkunnenstudentenhunmatevantevredenheidaangeven.Zie‘Uitgelicht’.

Meerderekerenperjaar,naiedereonderwijsperiode,pratenvertegenwoordigersuitallegroepenmetonsoverdeopleiding.Daarbijwordenookdetevredenheidscijfersbesproken.Naar

aanleidingvandiebesprekingenwordenverbeteringendoorgevoerdalsdatnodigis.Zozijnwevoortdurendbezigdeopleidingenteverbeterenentevernieuwen.

uitgelicht


Om het niveau van de opleidingen te ga-randeren, vroeg hogeschool Driestar educatief in 2008 accreditatie aan bij de NVAO. De NVAO toetst in Nederland en Vlaanderen de kwaliteit van het onder-wijs. Een visitatiecommissie van een on-afhankelijke instantie oordeelde dat onze opleidingen ruim aan de maatsta-ven voldoen. Met het visitatierapport als bewijs heeft de hogeschool nu officieel de accreditatie aangevraagd. B. (Bert) Kalkman, directeur Opleiding, is tevre-den: “Wij zijn erg trots op onze docenten. De visitatiecommissie zag hen zelfs als excellent. Dat is het hoogst haalbare en de commissie merkte dan ook op dat zij zelden of nooit deze beoordeling geeft.”

In het hoger beroepsonderwijs wordt elke

zes jaargekekenofeenopleidingnogaan

destandaardsvoldoetenofhetniveauvan

deopleidingoppeil is.Deafgelopenperi-

odezijndepaboendelerarenopleidingen

voorvoortgezetonderwijsvanhogeschool

Driestar educatiefgetestophunkwaliteiten.

Het panel dat het onderzoek uitvoerde,

kwamtotdeconclusiedatdekwaliteitvan

alleopleidingengoedvoorelkaaris,waarbij

de docenten zelfs het predicaat ‘excellent’

kregen.

Beroepsbeeld christelijke leraarIndeopleidingenzitheelsterkhetberoeps-

beeld verweven dat beschreven is in het

boekje‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’.

Kalkman ziet het alsof de studenten een

spiegelwordtvoorgehoudendoordehoge-

school en het werkveld. “Je spiegelt je als

student om je te ontwikkelen. Docenten

zorgenervoordathetberoepsbeeldvoort-

durend zichtbaar is in ons onderwijspro-

gramma.”Hetboekjebleekeeneyeopener

tezijnvoorleraren.“Hetberoepsbeeldvan

dechristelijke leraargeefthuntaalenma-

teriaal in handen bij wat ze intuïtief doen.

Daardoorkomtdeeigenheidvanhetchris-

telijkonderwijsnadrukkelijknaarvoren.”

OnderscheidendDeopleidingenvanhogeschoolDriestar edu-

catiefonderscheidenzichdoorhet feitdat

hetberoepsbeeldvandechristelijke leraar

gezamenlijkmethetonderwijsveldisuitge-

dacht.Vervolgenspassenstudentendatook

toeindepraktijk.Kalkman:“Wijkiezeninhet

kader van de leeromgeving voor samen-

hang. We zoeken daarin naar echt contact

tussenleraarenleerling.Daarbijzoekenwe

degrenzenopvanwatmagenkan,enwaar-

inweonzeeigenheidprofileren.”

Master Leren & InnoverenHogeschool Driestar educatief wil door het

ontwikkelenvaneenmasteropleidingiden-

titeitmetkwaliteitverbinden.Daarmeericht

dehogeschoolzichopmensendiealinhet

onderwijs werkzaam zijn. “Leraren beter

makeninhunberoep,daardraaithetom”,

aldusKalkman.“Eenmastergetuigtvanin-

houdelijk vakmanschap. Samen met de

ChristelijkeHogeschoolEdeendeGerefor-

meerdeHogeschoolhebbenwedaaromde

master Leren & Innoveren ontwikkeld.” In-

middelsheeftdeNVAOdenieuweopleiding

officieelerkend.Demasteropleidinggaatin

september2009vanstart.•

Gouda staat voor kwaliteit

uitgelicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� �

Studenten zien hogeschool Driestar edu-catief als een hogeschool die eruit springt. Er is een open sfeer onder stu-denten en docenten en de betrokken-heid is groot. Willem Buitenhuis en Mar-tine Veldhuis zijn aan het woord. Beiden waren drie jaar lid van de studentenme-dezeggenschapsraad.

Identiteit en vorming nemen een belang-

rijke plaats in binnen het opleidingspro-

grammavandehogeschool.Dezezijnge-

bundeldinleerlijn1:persoonlijkevorming.

Willem:“Achterafgezienvindikditeenvan

debesteaspectenvandeopleiding.Vakken

als Filosofie en Godsdienst staan centraal.

Hiermee ontwikkel je je eigen mening. Je

ontmoetheeldiversemensenenvisies.Dat

sterktenvormt.Ikontdektedatachterrati-

oneeldenkenookeenvormvangeloofzit.”

Martine trekt dit door naar de rol van de

leerkracht.“Jehebtechteenverantwoorde-

lijkheidomdekinderenoverGodtevertel-

len.Zezijnaanjoutoevertrouwd.”Zevindt

datjekritischnaarjezelfmoetzijn:“Alsleer-

krachthebjedetaakomjegezichttelaten

zienenbredergeoriënteerdtezijn.Jegaat

voordekinderen,maarhetisbelangrijkwie

jijbentvoordekinderen.”

Ervaringen Binnendemedezeggenschapraad hebben

beidenheelwatervaringenopgedaan.Mar-

tine vindt het belangrijk om realistisch te

blijven,ookalsertegengesteldebelangen

spelen.“Alsmedezeggenschapsraadhebje

daarineeneigenverantwoordelijkheid.Vi-

sieomvooreengoedeorganisatietegaan

isnodig.Eerderhebbenwijaangegevendat

meeraandachtvoorEngelsnoodzakelijkis.

Nu is er veel meer aandacht voor Engels:

studenten kunnen op taalcursus en er zijn

ideeënombijbepaaldemodulesEngelsals

voertaal te kiezen.” Voor Willem was mee-

denken met strategisch beleid nieuw. “Je

hebtverschillendekerentemakenmetuit-

eenlopendemeningeneninzichten.Ineen

organisatie staan nooit alle gezichten de-

zelfdekantop.Jemoetelkaarscherphou-

den. Binnenin moet er altijd gewerkt wor-

denaanverbetering.”

Leerkracht om te blijven lerenOverhetwerkenalsleerkrachtheeftWillem

welideeën.“Jegaatdoenwaarvoorjebent

opgeleid. Eerst stoot je een paar keer je

hoofdenjezultdanmoetenreflecterenop

jezelf.Eenhechtebandmeteengroepkin-

derenishetechtewerk.”“Jebentleerkracht

omteblijvenleren”,zegtMartine.“Meteen

rugzakvolpersoonlijkevorming,kennisen

pedagogisch-dadactische vaardigheden

beniktoegerustomleerkrachtteworden.”

ZesluitafmeteenspreukvanSeneca,een

Romeinse filosoof: ‘Non scolae, sed vitae

dicimus’. “Wij leren niet voor school, maar

voorhetleven.”•

“Je bent leerkracht om te blijven leren”

uitgelicht


Driestar educatief hecht waarde aan het oordeel van haar stakeholders. De be-langrijkste zijn de studenten, docenten, alumni en het afnemende werkveld, of-tewel de scholen. Al deze groepen wor-den systematisch en periodiek bij de kwaliteitszorg betrokken. “Hun mening over allerlei aspecten van de opleiding wordt regelmatig gevraagd”, aldus N.A. (Nico) Broer, manager kwaliteitszorg.

Broer:“Detabelleninditjaarverslagzijnhet

resultaatvandievragenlijstenenonderzoe-

ken.Devragenlijstenwordenmetdegroot-

stezorgvuldigheidopgesteld,zodatopeen

adequatewijzenaardegoededingenwordt

gevraagd.Zoveelmogelijkwordenallebe-

langhebbendenhierbijbetrokken.Meestal

bevattendevragenlijstenvijfpuntsschalen.

Wezijnpastevredenmeteengemiddelde

scorediehogerisdan3,5.Gemiddeldendie

lagerliggen,wordenbeschouwdalsonvol-

doendeenvormenaanleidingtotgesprek,

nadere analyse en mogelijke verbeterac-

ties.”

Studenten“Uitdegegevensvan2008blijktdatstuden-

tentevredenzijnoveronzehogeschool.Ze

hebben het naar hun zin (welbevinden:

4,13).Deidentiteitvandehogeschoolscoort

zeer hoog (4,09). Studenten zijn ook heel

tevredenoverdeondersteunendediensten,

zoals de bibliotheek en de catering (3,77).

Over de docenten oordelen de studenten

zeer positief (3,75). Vergeleken met deze

cijfers is de tevredenheid over de stages

(3,54)enallerleiaspectenvanhetprogram-

ma(3,53)ietsmindergroot.Daaraanwordt

dan ook voortdurend aandacht besteed”,

aldusBroer.

WerkveldOnderzoekonderdirectieledenvanscholen

waardeafgelopenjarenalumnivandeho-

geschoolzijnbenoemd,maaktduidelijkdat

zij tevreden zijn over het niveau van de

startbekwaamheid van onze afgestudeer-

den. Het basisonderwijs gafeen scorevan

3,87 en het voortgezet onderwijs 3,60. De

directeurenreagereneveneenspositiefop

stellingendiebetrekkinghebbenopdebe-

roepsvisiezoalsdieindeopleidingaande

orde komt. Op de stelling: ‘De collega gaf

blijkvaneenduidelijkevisieophetberoep’,

gafhetwerkveldLVOeenscorevan4,00en

hetwerkveldpaboeenscorevan3,87.

BeroepsbeeldBroervultaan:“Naasthetinvullenvanvra-

genlijstenishetwerkveldooknauwbetrok-

kengeweestbijdetotstandkomingvanhet

strategischbeleidplanenhetberoepsbeeld

zoalsvastgelegd inhetvisiedocument ‘Es-

senties van christelijk leraarschap’. Deze

documenten zijn beide het resultaat van

eenuitgebreiderondganglangstalrijkever-

tegenwoordigers van de beroepspraktijk.

Hetvisitatieteamoordeeldehieroverdathet

beroepsbeeldstevigverankerdisinhetaf-

nemendeberoepenveld.”•

Betrokkenheid en oordeel stakeholders belangrijkvoor Driestar educatief

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� �


AlgemeenHogescholenhoudenzichbehalvemetonderwijsookbezigmetkennisontwikkelingentoegepastonderzoek.Driestar educatiefziethetalsopdracht

omzichinbreedverbandtotkennispartnerteontwikkelenvoordeberoepspraktijkbinnenhetonderwijs.Lectorenenhunkenniskringenvervul-

lenindezepositioneringalskenniscentrumeenbelangrijkerol.

Lectorenhebbenalstaakomkennisteontwikkelenopvoorafvastgesteldegebieden,ininteractiemetdeberoepspraktijk(scholen,leraren,an-

dereopvoeders),metwetenschappelijkeinstitutenenmetdocentenenstudentenbinnendeeigenhogeschoolenindebreedtevanhet(hoger)

beroepsonderwijs.Lectoratenlatenzichalsvolgttyperen:

n dynamisch:kennisontwikkelenenlerenismeereenprocesdaneenproduct;

n interactief en innovatief: een innovatief proces van geïnteresseerde mensen binnen en

buitendemurenvandehogeschool;

n maatschappijbetrokken:eenzichtbarebijdrageleverenaanmaatschappelijkevragen.

Inhetstrategischbeleidsplan2008-2011,bijleerpad2,inhoudenkwaliteit,staanalsdoelstellingen

voor2011aangegevendatelkdomeineenlectorofcoördinatorheeftendathetonderzoekvan

lectoratenisverwevenmetopleidingenenbegeleiding.

Driestar educatief heeft inmiddels twee lectoraten: het lectoraat ‘Onderwijs & Identiteit’ en het

lectoraat‘PedagogiekenDidactiekvanhetExemplarischOnderwijs’.

Lectoraat Onderwijs & IdentiteitDriestar educatiefpositioneertzich inhetonderwijsveldalscentrumvoorkennisontwikkelingen

alsinnovatiepartnervoorgoedchristelijkonderwijs.HetlectoraatOnderwijs&Identiteitheefthierineenaanjagenderol.Indekenniskringrond

hetlectoraatwordtsamengewerktmetverschillendepartnersuithetchristelijkhogeronderwijs.Erisdaarnaasteenintensievesamenwerkingmet

universiteiteninbinnen-enbuitenland(ondermeerdeVrijeUniversiteit,UniversiteitvoorHumanistiek,NorthWestUniversityinZuid-Afrikaende

GàspàrKàrolyUniversiteitinHongarije)enmetandereinstantiesenonderwijsinstellingen(PO,VO,mbo,non-profit)(zie‘Uitgelicht’).Hetlectoraat

isonderdeelvanhetkenniscentrumDriestar educatief.DaaromzijndecontractactiviteitenondergebrachtbijdeafdelingOnderwijsadvies.

h o o f D s t u k �7Lectoraten

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� 8

HetlectoraatOnderwijs&Identiteitheeftin2007goedkeuringgekregenvandeStichtingKennisontwikkelinghbo(SKO)vooreentweedetermijn.

Dr.A.(Bram)deMuynckgeeftleidingaanhetlectoraatendekenniskring.Hetlectoraathoudtzichinonderzoek,curriculumendienstverlening

bezigmetderelatievandelevensbeschouwelijkeidentiteitmetdealledaagsepraktijkvanhetonderwijs.Specifiekopditgebiedwilhetdegeza-

menlijkeontwikkelingvankennis indeopleidingenhetwerkveldbevorderenenstroomlijnen.Hetgaatdanbijvoorbeeldomdevraaghoede

levensbeschouwelijkeidentiteittotuitingkomtindeorganisatievandeschoolenhethandelenvandeleraar.Hetlectoraatwilookbijdragenaan

dekennisontwikkelingbinnendeopleidingenvanDriestar educatiefinhetalgemeen.

DoelstellingHetlectoraatrichtzichbinnenhethogeronderwijsophetkennis-enonderzoeksthemalerenenopvoeden,metalssubthemaidentiteit. Inhet

onderzoekconcentreerthetlectoraatzichopdepersoonenhethandelenvandeleraar.Hetlectoraatisbijvoorbeeldgeïnteresseerdindevraag

hoeopvattingenoveronderwijszichontwikkelenenhoedezeverbandhoudenmetdeeigenchristelijkelevensbeschouwingvandeleraar.Tegen

deachtergronddaarvanhoudthet lectoraatzichookbezigmetnieuwereonderwijsconcepten, deontvangstervanendefilosofieachterdeze

vernieuwingen. Een tweede aandachtsgebied naast de vorming van de christelijke leraar is de identiteitsontwikkeling van de scholen. Met de

keuzevoorditonderwerpsluitDriestar educatiefaanbijdebehoeftevanprotestants-christelijkeenreformatorischescholenomactieftewerken

aanhunidentiteit.Defocusvanhetlectoraatzalhierbijliggenophettastbaarmakenvandelevensbe-

schouwelijke identiteit in de teams. Daarnaast kunnen verbindingen worden gelegd met bijvoorbeeld

hetbesturenvandescholen,hetpersoneelsbeleid,dekeuzevanlesmethodenofderelatiemetdeou-

ders.

DoelgroepHetlectoraatrichtzichopdocenteninhethbo,mbo,VOenPO.Dewerkwijzeiszogekozendatdocenten,

studentenenonderzoekersvaninstellingenindezeonderwijssectorenaanhetonderzoekkunnendeel-

nemen.Hetlectoraatstreefternaardatiederdeelprojecteenklankbordgroepheeft,dievantijdtottijd

meedenktoverdevoortgangenmeepraatoverdeinhoud.Totnutoezijndeervaringendaarmeepositief.

Debetrokkenheidvanmeedenkersenmeelezersbijdeprojectenishoog.

NetwerkDelectorparticipeertineenlectorennetwerkophetgebiedvanidentiteitvanhetonderwijs,gecoördi-

neerddoordeBesturenraadPCOteVoorburg,eninhetlandelijkenetwerkvanlectoreninhetHogerPedagogischOnderwijs.Verderbetrekthet

lectoraatexpertisevanverschillendehogescholenenuniversiteiten.

Resultaten in 2008

• Op10april2008 isde lectorgepromoveerd indepedagogiek.Zijndissertatiedraagtals titel: ‘Eengoddelijkberoep.Spiritualiteit inde

beroepspraktijk van leraren in het orthodox-protestantse basisonderwijs’. De Muynck heeft onderzoek gedaan in gereformeerd-vrijge-

uitgelicht


maakteeninreformatorischescholen.Hijisnagegaanwatdeaardisvandespiritualiteitvanlerarenenhoedezedoorwerktindepraktijk

vanhetonderwijs.

• De lector issamenmeteenlidvandekenniskring intensiefbetrokkenbijdeontwikkelingvankennislijnen indepabo-minoren.Debij-

dragevanhetlectoraatheeftervoorgezorgddatermeersamenhangontstaatinhetafstudeerwerkvandeminoren.Hetontwikkelings-

traject van minoren gaat samen op met scholing en counseling van de docenten op het gebied van methodologie en zal een vervolg

krijgenin2009.

• DelectorheeftalsprojectleidereenbijdragegeleverdaanvisieontwikkelingmetbetrekkingtotbegeleidingenbinnenDriester educatief

(stagebegeleiding,mentoraat,coachingensupervisie).Verderdachthijmeeineenprojectgroep‘inspirerendpersoneelsbeleid’,dieinput

geeftvoorhetontwikkelenvaneenorganisatiebreedconceptoverhetpersoneelsbeleidvanscholen.

• EriseenverkennendonderzoekuitgevoerdonderstudentenenmedewerkersvanDriestar educatiefnaarinspiratieenspiritualiteitinhet

leraarschap.

• Er is een visiedocument geschreven onder de titel ‘Leraarworden, leraarzijn’. In dit document wordtde onderliggende theorie van de

lectoraatsprojectensamengevat.DitdocumentisinmiddelsookinhetEngelsbeschikbaar.

• Als resultaat van onderzoek binnen het lectoraat zijn twee boeken verschenen. Van de hand van drs. Hans Bakker verscheen het boek

‘Ontwikkelingsgerichtonderwijsindechristelijkebasisschool’.CornelisVreugdenhilschreefhetboek‘Kinderenlerengeloven’.Daarnaast

zijndiverseconferentiesenstudiedagengeorganiseerd.

Meerinformatie?Ziewww.onderwijsenidentiteit.nl.

Uit internationale contacten met christe-lijke lerarenopleidingen in Hongarije en Zuid-Afrika bleek dat de vormingscultu-ren voor studenten en leraren verschil-lend zijn. Er zijn wel overeenkomsten: studenten zijn sterk gericht op studiege-noten, ze maken veel gebruik van internet en sociale netwerksites. De vraag die het

lectoraat Onderwijs & Identiteit zich stelt, is hoe deze zaken de beroepsidentiteit en de levensbeschouwelijke identiteit van aanstaande leraren beïnvloeden.

Het oorspronkelijke idee voor het onder-

zoek kwam uit de vakgroep Godsdienst.

Dezevakgroepvroegzichafwelke impact

het vak op de godsdienstige vorming van

aanstaandelerarenheeft.Indegesprekken

metandere afdelingenvan Driestar educa-

tiefkwamduidelijkdebehoeftenaarvoren

om het onderzoek breder te trekken. A.

(Bram)deMuynck,lectorOnderwijs&Iden-

titeit licht toe: “Levensbeschouwelijke vor-

mingvanlerareninopleidingvindtnietal-

leen plaats tijdens godsdienstlessen, maar

ooktijdensstagesenbuitenlandervarin-

Wat drijft een geïnspireerde leraar?

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�0

Lectoraat Pedagogiek en Didactiek van het Exemplarisch OnderwijsDrs.B.(Bert)KalkmangeeftleidingaanhetlectoraatPedagogiekenDidactiekvanhetExemplarischOnderwijs.Ditlectoraatvormthetmiddelpunt

vankennisoverhetexemplarischonderwijs.Driestar educatiefzietexemplarischonderwijsalseenkansomdechristelijkeidentiteit,pedagogiek

endidactiekmetelkaarteverbinden.Hetonderwijsconceptheeftdiepgangeninspireertleerlingenombetrokkenterakenopdeonderwerpen

waarzemeebezigzijn.Hetonderwijsconcentreertzichopverschijnselendierepresentatiefzijnvooreenvakgebiedendieeenrijkeecologische,

cultuurhistorischeofmaatschappelijkecontexthebben.Hetheefteengrotevormendewaardevoorkindereninhunverschillendeontwikkelings-

fasen.

DoelstellingHetlectoraatrichtzichbinnenhethogeronderwijsophetkennis-enonderzoeksthemalerenenopvoeden,metalssubthemaonderwijsenin-

novatie.Delectorendekenniskringwillenkennisenproductenontwikkelenwaarmeechristelijkescholengestimuleerdwordeneenzienswijze,

denkwijzeenwerkwijzemetbetrekkingtotdeomgangmetdescheppingswerkelijkheidendaaraanontleendnatuur-encultuurverschijnselente

lerenhanteren,diehetmogelijkmakenidentiteitenvormgevingvanonderwijsopeennatuurlijkewijzeteintegreren.

gen.Juistverrassendegebeurtenissenbren-

genveelteweeg.”

Aanzet tot antwoordenHet lectoraat probeert te ontdekken wat

leerkrachtendaadwerkelijkbezieltenwaar-

doorzeeenchristelijkeleerkrachtworden.

“Watwerkterdoorhunpersoonheenzodat

zealseenchristelijkeleraarvoordeklasko-

mentestaan?”,specificeertDeMuynck.Een

kwantitatiefonderzoekdat isopgezetmet

eenaantalinternationalepartnersmoeteen

aanzet geven tot de antwoorden. Met de

resultaten kan de lerarenopleiding vervol-

gens weer aan de slag. Docenten van de

pabowordenookbevraagd.“Hetisinteres-

sant om te bezien welke beelden bij hen

levenenofdezekloppenmetwaterdaad-

werkelijkbijstudentengebeurt.”

Inspirerend en tegendraadsBegin2008werddoorhetlectoraateensa-

menwerkingsconferentie georganiseerd

waarbijookmensenuitKoreaenZuid-Afrika

aanwezigwaren.Zijhebbeneenbelangrijke

bijdragegeleverdaanhettheoretischedeel

van het onderzoek. De resultaten van een

vooronderzoekdathetlectoraatonderstu-

dentenenmedewerkersvanDriestar educa-

tief uitvoerde, lieten zien dat de theorie

mooi op de praktijk aansluit. “Een inspire-

rendeleraardoetvaaknietwatinhetboek-

jestaat,maarhijdoet juistwat jenietver-

wacht,hettegendraadse.”

Putten uit bronnen“Na het kwantitatieve onderzoek kunnen

we vergelijkingen maken tussen verschil-

lendelandenenverschillendedoelgroepen.

Deverdiepingsslagwordtdaarnaeenkwa-

litatief onderzoek met interviews”, schetst

De Muynck. “Dan gaat het vooral om de

vraaghoestudentenallesbelevenwaterop

henafkomt.Voordocentenopde leraren-

opleidingishetbelangrijkomtewetenhoe

studenten in hun belevingswereld de le-

vensbeschouwelijkebronnen(deBijbel,de

christelijke belijdenis) een plaats geven. In

hetcurriculumkanhieropingespeeldwor-

den.Wehopendathethenhelptomaan-

staandelerarentebegeleideninhetputten

uitdezebronnen.”•


DoelgroepHetlectoraatrichtzichophetberoepsdomeinleraarprimaironderwijs(PO,pabo)enleraarvoortgezetonderwijs(VO,LVO).Hetaccentvalthierbij

op(toekomstige)lerarendiewerkenmetleerlingenindeleeftijdsgroepvan4totenmet15jaar.

NetwerkHetlectoraat isonderdeelvanhetexpertisecentrumvoorexemplarischonderwijs,waarproductontwikkelingenprofessionaliseringvanleraren

centraalstaan,enwerktsamenmetscholeninhetprimairenvoortgezetonderwijs.InEuropeesverbandbestaannauwecontactenmethoogle-

rarenendocentenbinnenuniversiteiten,hogescholenenandereinsti-

tutendieopdezevormvanonderwijsbetrokkenzijn.Dezecontacten

resultereninbijdragenaansymposia,publicaties,professionaliserings-

programma’senuitwisselingsprogramma’stussendocentenenstuden-

ten.Doorhet lectoraatwordteeneigenperiodiekuitgegeven: ‘Artifi-

cium’.

Resultaten in 2008

• Binnen pabo en LVO is de minor exemplarisch onderwijs/on-

derwijskunst definitief geïmplementeerd. Het lectoraat biedt

structureelondersteuningbijdeverdereontwikkelingenuit-

voering.

• In2008zijndevoorbereidingengestartvooreenexempelover

Calvijneneenexempelmuzikalevorminggenaamd ‘detrou-

badour’.

• In het kader van VTB-Pro, een scholingsarrangement weten-

schap en techniek voor leerkrachten en pabo-studenten, is

Driestar educatiefeengesubsidieerdprojectgestartvoor‘wetenschapentechniek’.Descholingwordtverzorgddoorhetexpertisecentrum

voorexemplarischonderwijs(zie‘Uitgelicht’).

• Erzijndiversescholingsdagengeorganiseerdvoorlerarenvanscholendiewerkenmetexemplarischonderwijs.Daarnaasthebbenschool-

teamsbegeleidinggekregenindevormvanteam-intervisie.

• In2008heeftDriestar educatiefterzakevanhetexpertisecentrumexemplarischonderwijseensamenwerkingsovereenkomstgeslotenmet

GeorgeAvenueC.V..Ditsocialventuring-fondsinvesteertinbedrijveneninitiatievendieopeenondernemendemaniereenmaatschap-

pelijkdoelnastreven.

Meerinformatie?Ziewww.exemplarischonderwijs.nl.

uitgelicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�2

Wat hebben Anne Frank en techniek met elkaar te maken? Beide onderwerpen zijn thematieken voor de kenniskring van het lectoraat Exemplarisch onderwijs. Boven-dien heeft het lectoraat de ervaringen uit het exempel van Anne Frank gebruikt om het project Wetenschap en Techniek van VTB-Pro succesvol op te zetten.

InhetprojectAnneFrankgaathetnietal-

leen om het levend houden van de herin-

neringenaandeTweedeWereldoorlog.De

problematiek van uitsluiting die toen een

rol speelde, is nog steeds actueel. De sa-

menlevingdieernuis,ismededankzijtoen

tot stand gekomen. “We willen kinderen

inzichtgevenindekwetsbaarheidvaneen

democratieenlatenzienwelkegevarenons

samenlevenbedreigen.DewereldvanAnne

functioneert als spiegel. Het exempel (sa-

menhangende onderwijscompositie) pro-

beertvoordekinderendeproblematiekvan

vrijheidenuitsluitingtoepasbaartemaken

voor nu”, legt lector B. (Bert) Kalkman uit.

Metditexempelheefthetlectoraatookeen

inhoudelijkebijdragegeleverdaandeinter-

nationale Wagenscheintagung in Zwitser-

land.“Hetdelenvankennisdaarlevertwe-

derzijdseinspiratieop.”

Onderzoekend lerenOminteressevoorwetenschapentechniek

testimuleren,maaktVTB-Prohetmogelijk

datvijfduizendleerkrachtenenvijfduizend

aanstaande leerkrachten zich hiermee in-

tensief gaan bezighouden in het basison-

derwijs. Het gaat daarbij niet om techniek

en wetenschap op een hoog en abstract

niveau. Het draait juist om het stellen van

vragen,nieuwsgierigheidenonderzoekend

leren.HetlectoraatExemplarischonderwijs

van hogeschool Driestar educatief neemt

ookdeelaandit landelijkeWetenschapen

Techniek(W&T)-project.

Schoolontwikkeling“Wezijnbijnaeenbeetjeovervallendoorde

grotehoeveelheidleerkrachtendiemeewil-

len doen met ons scholingsarrangement

voor W&T”, vertelt Kalkman. “In 2008 heb-

ben zich ruim 150 leerkrachten ingeschre-

ven,vanwieerruim125gesubsidieerdzijn.

Dezeprofessionaliseringvande leerkrach-

tensluitgoedaanopdeschoolontwikkeling

vandedeelnemendescholen.Exemplarisch

onderwijsvormtdaneenuitstekend‘voer-

tuig’ om dicht bij de leraar te komen. De

uitgangspunten van VTB-Pro (vragen stel-

len,nieuwsgierigheidenonderzoekendle-

ren) komen daarbij overeen met die van

exemplarischonderwijs.”

ToegankelijkDeontwikkelingvanhetexempeloverAnne

Frank bracht nieuwe mogelijkheden. Er

werdgestartmeteendigitalebeeldbanken

eigen leermaterialen. “Deze weg slaan we

nuookinmetW&T”,zegtKalkmanenthou-

siast.“Naasthetscholingsarrangementvoor

leraren, gaan we ook met vijftien scholen

aandeslag.Dankzijnieuwewebtechnolo-

giekunnenwemaatwerkinleermateriaalen

scholingaangaanbieden.Daarmeemaken

wehetconceptvanexemplarischonderwijs

heel toegankelijk voor een veelheid aan

scholen.”•

Anne Frank en techniek


Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8��


Bestuur en management

Onderwijsadvies Primair onderwijs

Onderwijsadvies Voortgezet onderwijs

Visie en uitgangspuntenIn2008heeftDriestar educatiefhetboekje‘Pijlersvaneenlerendeschool’uitge-

geven.HetiseenweergavevanhoewijbinnenDriestar educatiefaankijkentegen

de kenmerken van een professionele en lerende school. Scholen hebben een

unieketaakenverantwoordelijkheid:onderwijsgevenaanleerlingen.Hetisvan

belangomdaarbijgoedchristelijkonderwijsvoorogentehouden.Bestuuren

managementvanscholendienen,dooradequaattereagerenopkansenenrisi-

co’s,koerstehouden.TenaanzienvanhetbeleidsvoerendvermogenonderscheidtDriestar educatiefdevolgendepijlers:

1. goedbestuurineenveranderendecontext;

2. lerendleiderschapineenprofessionelecultuur;

3. duurzameontwikkelingineendynamischeomgeving;

4. kwaliteitverbeterenenborgen;

5. samenhangbereikendoorsamenteleren.

Bijdeinrichtingvaneenadvies-ofondersteuningstrajectwordtgekozenvooreenconceptuelebenadering,uitgaandevanbovengenoemdepijlers

vaneenlerendeschool.

HetonderwijsadviesvanDriestar educatiefwordtonderscheideninenerzijdsprimaironderwijs (PO)envoortgezetonderwijs (VO)enanderzijds

bestuurenmanagement.

h o o f D s t u k 88Onderwijsadvies

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8��

OnderwijsadviesVObegeleidtinnovatietrajectenbinnenhetvoortgezetonderwijs.Hetaanbodisafgestemdopdealgemenevragenentrends

vandehuidigeonderwijspraktijk.Ditwordtaltijdinsamenspraakmetdeklantopmaatgemaakt.OnderwijsadviesPOadviseertenbegeleidthet

basisonderwijsbijhetnadenkenoverenhetimplementerenvandeinhoudelijkebasisvakken,verschillendeonderwijsconcepten,depedagogische

opdrachtvandeschoolendejuisteinzetvanICT.DeafdelingBestuurenmanagementheefteentrajectontwikkeldomhetbeleidsvoerendver-

mogenvanscholenteversterken.

Certificering: ISO, CEDEO en keurmerk EDventure Driestar educatief(afdelingBegeleiding:OnderwijsadviesenHulpverlening)heeftin2008opnieuwhetISO-kwaliteitscertificaatontvangen.Door

decertificerendeinstantieismetnamegeletopdekwaliteitvandebeleidscyclus,deinterneprocessen,debedrijfsvoeringendeinrichtingvan

dekwaliteitszorg.Alspositievepuntenzijngenoemd:

n eriseengoederelatietussenstrategische,tactischeenoperationeleplannen;

n klantgerichtheidiseenintegraalonderdeelvandeorganisatiecultuur;

n medewerkerskrijgenveelruimtevoorpersoonlijkeontwikkeling;

n deuitwisselingtussenopleidingenwordtinexpertiseteamsgoedvormgegeven;

n demanierwaaropnieuweontwikkelingenwordenopgepakt,isadequaatenzorg-

vuldig.

Aandachtspuntisdedocumentregistratieenhetdocumentbeheer.

In2007heeftCEDEOinopdrachtvanDriestar educatiefeenklanttevredenheidsonderzoek

uitgevoerdbijonzeopdrachtgevers.CEDEOiseenonafhankelijkekeuringsinstantiediede

kwaliteitvandienstverlenersinNederlandmeet,waarborgtencertificeert.Hiervoorwordt

eenhogenormgehanteerd:tenminste80%vandeklantenmoettevredenofzeertevreden

zijn.Driestar educatiefheeftdezenormruimschootsgehaaldmeteenpercentagevan93%,

enisdaaromsinds1januari2008eenCEDEO-gecertificeerdonderwijsadviesbureau.Beide

certificatentezamengevenbovendienhetrechtomhetkeurmerkvandebrancheorganisatieEDventuretevoeren.

Resultaten 2008 Aandehandvande leerpadenuithetstrategischbeleidsplan ‘Lerendonderweg’heeftdeafdelingOnderwijsadvies in2008,onderandere,de

volgenderesultatengeboekt:

n Opderoutekaartvanleerpad3,professionaliseringenkennisdeling,vanhetstrategischbeleidsplan2008isaangegevendatdekomende

periodedekennisdelingtussendeHogeschoolendeafdelingBegeleiding(OnderwijsadviesenHulpverlening)bevorderdmoetwordenen

dekennisontwikkelinggestimuleerdmoetworden.Omditvormtegeven, isgekozenvoorhetoprichtenvanvakinhoudelijke,afdelings-

overstijgendeexpertiseteams.In2008zijnexpertiseteamsgestartvoorZorgenJongekind.DemedewerkersvandeafdelingOnderwijsad-


viesenHulpverleningmakeninmiddelsallendeeluitvaneenexpertise-

team. Binnen een expertiseteam zijn ook duo’s geformeerd van een

begeleidereneenopleider (zieoverditonderwerphoofdstuk3,Perso-

neel).

n Hetvisiedocumentoverhetberoepsbeeldvoordechristelijke leraardat

Driestar educatief samen met scholen uit het voortgezet en het primair

onderwijsin2006heeftopgesteld(gepubliceerdinhetboekje‘Essenties

van christelijk leraarschap’), bleek ook in 2008 voor scholen een goede

stimulansomsamenmetDriestar educatiefnatedenkenoverdeberoeps-

praktijkopschool.In2008zijnverschillendetrajectengestartnaaraanlei-

dingvanditberoepsbeeld,inhetprimaireninhetvoortgezetonderwijs.

n EenbelangrijkedoelstellingvanOnderwijsadviesPOisommeerconcep-

tuelesamenhangaantebrengeninhetaanbodenommeerklantgericht

tegaanwerken.In2008isditingevulddoorinoverlegmetdeklantente

komentoteensamenhangendenintegraalpakketvanbegeleidingvoordelangeretermijn.Daarbijrichtenweonsminderophetaanbie-

denvanlosseproducten.Eenvoorbeeldvaneenonderwijsconceptbijdeimplementatiewaarvanwescholenbegeleiden,ishet‘beteke-

nisvolcurriculum’(zie‘Uitgelicht’).

n In2008isopnieuwveelaandachtgegevenaandeontwikkelingvaneigenlesmethodenvoorhetreformatorischonderwijs,onderandere

voorNederlands, literatuur,geschiedenisenmuziek(zie ‘Uitgelicht’).Voorsommigemethodeniserookbelangstellingvanprotestants-

christelijkeofevangelischescholen.Weverwachtendatdedigitaliseringvanhetonderwijsconsequentieszalhebbenvoordemethode-

ontwikkeling.Daaromhebbenweinitiatievengenomenomookopditgebiedmeerexpertiseteontwikkelen.

n EenspeerpuntisdeprofessionaliseringvandocenteninhetVO.Metnamevoordezomer-enwintercursusbasisvaardighedenvanlesgeven

endementoraatscursussenwaserweerveelanimo.Ookvanuithetmiddelbaarberoepsonderwijsontstaatermeerbelangstellingvoorde

begeleidingvanDriestar educatief.

n Het aantal basisscholen dat gebruikmaakt van het door Driestar educatief ontwikkelde pedagogisch expertsysteem ZIEN!PO is in 2008

uitgebreid;begin2009maakten255scholenergebruikvanvoormeerdan50.000leerlingen.

n Bestuurenmanagementheeftin2008diversedirectiesenbesturengeadviseerdenondersteundominhetleidenvanscholendegoede

dingen op de goede manier te doen. Dit wordt mede vormgegeven door coaching (zie ‘Uitgelicht’) en het aanbieden van leergangen,

bijvoorbeeldhetManagementOntwikkelTraject.Ineenaantalgevallenheeftinprobleemsituatiestijdelijkovernamevanhetmanagement

plaatsgevonden, tot tevredenheidvandeklant.Hetversterkenvanhet integraal leiderschap indeschool,medevanuitchristen-zijnen

leidinggeven,isin2008eenbelangrijkspeerpuntgeweestenzaldatookin2009zijn.

n Tevensisin2008deprojectgroepInspirerendpersoneelsbeleidgestart.Dezeprojectgroepontwikkeltvisieendienstenophetterreinvan

integraalpersoneelsbeleid.DeprojectgroepdoetditmetdelectorOnderwijs&Identiteitenklanten.Dezewerkvormsluitaanbijdeorga-

nisatiebrededoordenkingvanbegeleidingsvormen(advisering–videobegeleiding–coaching–supervisie).

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8�8

Onderwijsadvies in cijfers

n K L A N T T E V R E D E N H E I D B E S T U U R E N M A N A G E M E N T E N O N D E R W I J S A D V I E S P O

2004 2005 2006 2007 2008 Doelstelling

Klanttevredenheid 4,2 4,3 4,3 4,3 4,7 4,0

2008

Behalenvandoelstelling(en) 4,72

Vormgevingmateriaal 4,82

Presentatieadvies 4,84

Inhoudadvies 4,87

Afstemmingadviseringopvragenklant 4,78

Hulpbijverdereimplementatie 4,67

Bijdrageaanprofessionaliseringklant 4,70

n K L A N T T E V R E D E N H E I D C U R S U S S E N O N D E R W I J S A D V I E S V O

2004 2005 2006 2007 2008 Doelstelling

Klanttevredenheid - - - 4,1 4,2 4,0

2008

Informatievoorzieningvooraf 3,1

Presentatiecursussen 4,3

Betrokkenheiddocent 4,5

Deskundigheiddocent 4,5

Afstemmingcursussenoppraktijk 4,4

Vormgevingcursus 4,1

Verwachtpositiefeffectopberoepspraktijk 4,3

Toelichting:DeklanttevredenheidvanhetonderwijsadviesinhetVOisin2007voorheteerstafzonderlijkgemeten.

uitgelicht


Op tientallen scholen worden in de on-derbouw betekenisvolle thema’s opgezet en wordt binnen zo’n thema ontwikke-lingsgericht gewerkt. In deze gedachte-gang staat de (brede) ontwikkeling van kinderen centraal. Deze manier van wer-ken wordt vanaf groep 3 vervangen door een methodische werkwijze, waarbij niet zozeer de ontwikkeling van kinderen, maar de leerstof centraal staat.

Deze leerstofgerichte manier van werken

wordtdelaatstejarenookindemidden-en

bovenbouw ter discussie gesteld. J. (Jan)

Verburg,projectleiderBetekenisvolcurricu-

lum:“Demeerwaardevanontwikkelingsge-

richtonderwijsisbeproefdenbewezenen

schoolteams willen dit graag een vervolg

geven in de school. Zij voelen echter de

spanning als dit wordt gecombineerd met

hetmethodischewerken.”

Integreren van zaakvakken De nadruk in dit zogeheten ‘betekenisvol

curriculum’ligtmomenteelopdegroepen

4totenmet8,omdatdeontwikkelinginde

groepen1en2(en3)opveelscholengoed

ingang isgezet. “Werichtenons ineerste

instantieophetintegrerenvandezaakvak-

kenenminderoprekenenentaal.Erzijnwel

vaardigheden vanuit lezen en taal die we

betrekkeninhetthema.Hierbijkanbijvoor-

beeldgedachtwordenaanhetschrijvenvan

verhalenenbrieven.Maardemethodelijnen

vanrekenenentaallatenweintact.Tijdens

het werken aan een betekenisvol thema

komt van alles tot leven: het kasteel, een

stam inAfrika, gevonden voorwerpen, het

tuincentrum,maarniethetminstdekinde-

renzelf”,aldusVerburg.

Drie fasenDewegnaareenbetekenisvolcurriculumis

een proces dat uit drie fasen bestaat. Ver-

burg: “In de eerste fase richten we ons op

devisievormingopbetekenisvolwerken,de

basisvoorwaardenenhetopzettenvaneen

thema. Om leerkrachten te ondersteunen,

is een aantal (beproefde) thema’s ontwik-

kelddatgebruiktkanworden.Indetweede

fasestaatdebegeleidenderolvandeleer-

krachtcentraal.Opensituatiesbiedenveel

kansenomkinderenverdertehelpeninhun

ontwikkeling.Indezefasebestedenwena-

drukkelijk aandacht aan de integratie van

methodedoelen vanuit wereldoriëntatie.

Omdatdeinvoeringvanbetekenisvolwer-

ken niet vanzelf gaat, gebruiken we team-

bijeenkomsten om elkaar met behulp van

intervisie te ondersteunen.”Alsderde fase

staat het vastleggen van een thematische

lijncentraalenhetkunnenherkennenvan

ontwikkelingssignalerendegegevens.Bijdit

laatsteonderdeelkanhetpedagogischleer-

lingvolgsysteemZIEN!eenbelangrijkhulp-

middelzijn.

PlannenVoordekomendeperiodeiseenaantalac-

tiviteitenopgezet.Verburgzietmooiedin-

gengebeuren:“OpD.V.1april2009houden

we in het oosten van het land een studie-

dag. Daarnaast willen we een klankbord-

groepoprichtenvanuithetbasisonderwijs

engaanweverdermethetontwikkelenvan

gebruiksklarethema’svoordescholen.Te-

vensrichtenweeenwebsiteinomdeont-

wikkeling van het betekenisvol curriculum

verderteondersteunen.”•

Onderwijsadvies primair onderwijs Betekenisvol curriculum in de midden- en bovenbouw

uitgelicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 88 0

Vanaf de oprichting is binnen de reforma-torische scholen nagedacht over het ont-wikkelen van eigen methoden. Dat is niet zo verwonderlijk, omdat de noodzaak en de wens van eigen scholen alles te maken hebben met het scheppen van mogelijk-heden om het onderwijsproces meer identiteitsgebonden in te vullen. De in-vloed van de moderne seculiere levens-praktijk en de vertolking van discutabele opvattingen is meer en meer merkbaar, de kritiek van het thuisfront groter en de roep om eigen lesboeken sterker. ‘Litera-tuur in zicht!’ is de laatst verschenen me-thode.

Meestal ontwikkelt Driestar educatief een

nieuwemethodeinopdrachtvandegeza-

menlijke reformatorische scholen voor

voortgezetonderwijs (VO).ViahetDORVO

(DirectieoverlegReformatorischVoortgezet

Onderwijs) wordt deze opdracht gegeven

alsergeengeschiktemethodeopdemarkt

is en als het niet mogelijk is om een be-

staande methode aan te passen. Daarbij

moetenminimaalvijfvandezevenscholen

hetinitiatiefsteunen.

Identiteit en kwaliteitDemethodeswordenontwikkeldvoorhet

christelijkonderwijseninhetbijzonderhet

reformatorischVO.Ookprotestants-christe-

lijke, gereformeerde en rooms-katholieke

scholenhebbenbelangstelling.A.(Arie)van

Groningen,onderwijsadviseur,geeftaandat

de doelgroepgerichtheid vooropstaat: “In

eerste instantie maken wij methodes voor

dereformatorischescholen,waarbijidenti-

teitniettenkostemaggaanvandekwaliteit.

Levensbeschouwelijkeuitgangspuntenzijn

belangrijk, maar het leermiddel moet ook

inhoudelijkendidactischgoedzijn.”

Literatuur in zicht!InmiddelsisookvoorhetvakNederlandsin

detweedefaseeeneigenmethodeontwik-

keld: Literatuur in zicht! Dit was een uniek

initiatiefvandocentendieverontrustwaren

over het tekstaanbod in seculiere metho-

den, de kritiekloze aansluiting bij het mo-

dernelevensgevoel,degeringschattingvan

literatuur van voor 1900 en het ontbreken

vanaandachtvoorchristelijkeauteurs.Van

Groningen:“Bijdeinvoeringvandetweede

fasewasnoggestelddatontwikkelingvan

eigen methoden voor de bovenbouw van

havo en vwo niet noodzakelijk was, maar

tienjaarlaterligtereencompleteleergang

literatuur.”

Just CareEen methode voor literatuuronderwijs is

echter niet het enige. Driestar educatief

heeftookmethodengemaaktvoorgeschie-

denis,Nederlands,enmuziek indeonder-

bouwvanhetvoortgezetonderwijs.Ookis

erinmiddelsvoordebovenbouwhavo/vwo

enhetmboeenthemaboekoverHuwelijk

& Gezin beschikbaar en wordt er hard ge-

werktaaneeneigenmethodemaatschap-

pijleervoorhetvmbo.“MetWoordenDaad,

TearenZOAhebbenweinhetgezamenlijke

projectJustCarelesbrievenenprojectvoor-

stellenontwikkeld”,vultVanGroningenaan.

“Hetdoelvanditlesmateriaalisdatjonge-

ren zich nog meer bewust worden van de

armoede in de derde wereld en hopelijk

breidt het aantal mogelijkheden om voor

hunverrenaasteietstedoenzichaanmer-

kelijkuit.ZoligterbijDriestar educatiefeen

breedscalaaanmogelijkhedendiewijscho-

lenenorganisatieskunnenbieden.”•

Onderwijsadvies voorgezet onderwijs Methodeontwikkeling voor het voortgezet onderwijs

uitgelicht


Goed leiderschap is cruciaal voor een or-ganisatie. In de visie van Driestar educa-tief is een organisatie dan ook het meest geholpen door te werken aan een sterke leidinggevende. Dit kan door advies- en coachingsgesprekken, maar supervisie-trajecten sorteren ook zeker effect.

Supervisieiseenpersoonsgerichtebegelei-

dingsvorm.Dezemethodischeaanpakricht

zichopreflectie.“Daarmeezitsupervisieop

eendieperelaagdancoaching”,steltA.W.A.

(Bram) ter Harmsel, manager afdeling Be-

stuur en Management. “Wij zijn met deze

trajecten gestart omdat deze methodiek

meer nog dan coaching de relatie tussen

persoonenwerkinkaartbrengt.”

PraktischAdvies-encoachingstrajectenkennenvaak

eenpraktischeinsteek:‘Hoekanikeenzaak

aanpakken?’of‘Leermijnieuwevaardighe-

den’. Zo kan een leidinggevende moeite

hebbenmethetgoedleidenvanvergade-

ringen.Ineersteinstantiewordterdange-

werkt aan de techniek van vergaderen:

agenda’sopstellen,overzichtbewaren,en-

zovoorts.Metcoachingsgesprekkenkaner

daarnagewerktwordenaanhetleidenvan

discussies.Zokaneenleidinggevendeleren

doorvragen,zodathijbijvoorbeeldechttot

dekernvanhetprobleemkankomen.

Diepere laagLeidinggevendenenlerarenkunnenechter

last hebben van belemmeringen op be-

paalde gebieden. Het eigen gedachtepa-

troonkandanstorendwerken.TerHarmsel:

“Metsupervisiekanjedandiebelemmerin-

genaanpakkendoorjeteconcentrerenop

deoorsprongvandebelemmeringendaar-

na op het aanpakken daarvan. Ik heb bij-

voorbeeldtrajectengedaanmetleidersen

lerarendiehetstellenvanprioriteitenmoei-

lijkvinden,nietdurvenconfronteren,mede-

werkersgeenruimtedurvengeven,ofvoor

zichzelfwetendatzemethungewonema-

nier van werken hun loopbaan niet gaan

voltooien. Als je daarover in gesprek gaat,

brengt dat zaken teweeg die mensen zelf

nogniet(h)erkenden.”Reactiesvanklanten

zijn veelzeggend over de diepere laag die

supervisieheeft:“Ditsupervisietrajectdoet

veelmeermetje.Watiknuontwikkel,ver-

andertmijookalspersoon.Dezepersoon-

lijkeveranderingisopverschillendeniveaus

toe tepassen:zowel inmijnprivélevenals

inmijnwerkbinnendeschool.”Welkaneen

supervisietrajectvolgensTerHarmselzwaar

zijn: “Ikkrijgweleensde reactie terug dat

het trajectconfronterend is.Somsmoeten

wedaneenstapjeterugdoen.”

De hele school geholpenMeteensupervisietrajectwordteenkwali-

teitsslaggemaakt.TerHarmselisovertuigd:

“Een leraar die een supervisietraject heeft

doorlopen,kentzichzelfbeterenwordtdus

eenbetereleraar.Eenleiderisbeterinstaat

om zichzelf te leiden en kan dus anderen

ookbeterleiden.Hijkentookzijnkwalitei-

tenbeterenweetdezegerichtintezetten.

Eenschoolheefteengoedeleidernodigom

sterkteworden.Hetisprachtigalsjenaeen

trajectterugkrijgtdatmenzichsterkervoelt,

eenenormstuk ruimteervaartendurft los

telaten.Daarmeehelpjedeheleschool.”•

Bestuur en management Een sterke school heeft een sterke leider

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 882


Visie en uitgangspuntenDeafdelingHulpverleningvanDriestar educatiefleverteenbijdrageaandeleerlingenzorginscholenvoorprimairenvoortgezetonderwijs.Doel-

stellingvandehulpverleningisvanuiteenpedagogischeaanpakstagnaties

inonderwijsenopvoedingtevoorkomen,tebegeleidenofoptelossen.Er

wordtonderscheidgemaakttussendirecteenindirectehulpverlening.Di-

rectehulpverleningisgerichtopdeleerlingzelf.Hetgaatdanomleerlingen

diedreigentestagnereninhunschoolloopbaanofpersoonlijkheidsontwik-

keling.Dehulpdiewordtgeboden,vindtplaatsinsamenhangmethetop-

voedings-enonderwijsprocesvanouders/opvoedersendocenten(contex-

tueel). Daarnaast biedt Driestar educatief indirecte hulpverlening. De

begeleidingrichtzichdaarbijniet indeeersteplaatsopde leerling,maar

opdelerarenenopvoeders.Indehulpverleningwordtgebruikgemaaktvan

curatieveenpreventievemiddelen.

Dehulpverleninginhetprimaironderwijsbestaatuithetversterkenvande

zorgstructuurindeschool,onderanderedoorconsultatiesvoorleerkrachten

enbegeleiders.Omleerlingenzogoedmogelijktekunnenhelpenbijeven-

tuele(leer)problemen,hebbendehulpverlenersonderzoekenentestentot

hunbeschikking.Dehulpverleningsactiviteiteninhetvoortgezetonderwijszijn,naasthetversterkenvanzorgadviesteams,vooralgerichtophet

directbegeleidenvanleerlingen.Tevenszijnonzemedewerkerswerkzaaminhetspeciaal(basis)onderwijs.

Resultaten in 2008Aandehandvandeleerpadenuithetstrategischbeleidsplan‘Lerendonderweg’heeftdeafdelingHulpverleningin2008,onderandere,devol-

genderesultatengeboekt:

n Een belangrijke ontwikkeling voor de afdeling Hulpverlening is de invoering van ‘Passend Onderwijs’. Passend Onderwijs houdt in dat

schoolbesturendeverantwoordelijkheidhebbenomeenkwalitatiefgoedarrangementvanonderwijsenzorgaantebiedenaandeouders

h o o f D s t u k �9Hulpverlening

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 88 �

vanelkeleerlingdiebijhunschoolwordtaangemeldofalisingeschreven.DeafdelingHulpverleninghelptscholenmetdeontwikkeling

vandezezorgstructuur.Driestar educatiefheeftinhetverslagjaarveelaandachtgeschonkenaandeontwikkelingvanexpertiseoverhet

onderwijsaanleerlingenmetspecifiekeproblematiekenPassendOnderwijs.Debegeleidingstrajectenraken,inlijnmetleerpad2uithet

strategischbeleidsplan(inhoudenkwaliteit),zodoendesteedsbeterafgestemdopdebrederebegeleidingsvraag.

n Daarnaastisverdergewerktaandeinvoeringvanhandelingsgerichteprocesdiagnostiek(HGPD),eenwerkwijzewaarmeekinderenineen

zorgtrajectopeenpraktischemanierstapsgewijswordengeholpen.Opeenaantalscholenlopenpilotsmetdezenieuwediagnostiek.Ook

gaven we nascholingscursussen over dit onderwerp aan intern

begeleiders(IB’ers)enleerkrachten.Ditpastallemaalopdeweg

richting het in 2011 gewenste resultaat dat HGPD-breed wordt

gehanteerd in de onderwijsbegeleiding (leerpad 2, inhoud en

kwaliteit).

n In2008starttenweverdermethetgebruikvandeDSMIV-clas-

sificatiesystematiek voor de diagnostiek van persoonlijkheids-

stoornissen, ontwikkelingsstoornissen, ADHD en autisme. Deze

systematiek is belangrijk voor scholen voor het aanvragen van

rugzakfinanciering voor zorgleerlingen. Nu hulpverleners van

Driestar educatiefdeclassificatieszelfuitvoeren,wordtdewacht-

tijd aanzienlijk bekort. Overigens kiest Driestar educatief alleen

voordezeclassificatiesalsditinhetkadervandeonderwijsvoor-

zieningenzinvolis.Onzemedewerkerswordenbijdeuitvoering

vandeclassificatiesgecoachtdoordechristelijkeGGZ-instelling

Eleos.

n VanhetpedagogischexpertsysteemZIEN!VOisinhetverslagjaar

eendemo-versieontwikkeld.Descholendiehetaangaat,oriënterenzichopaanschaf.

n Een andere belangrijke nieuwe ontwikkelingvoor Driestar educatief is het biedenvan zorg die wordt bekostigd uit de zorgverzekering.

Hierbijgaathetomdeeerstelijnspsychologiediesinds2008onderdeelisvanhetbasispakketendediagnoseenbehandelingvandyslexie,

diein2009istoegevoegd.VoordyslexierichttenwesamenmetandereonderwijsadviesdienstendecoöperatieOnderwijszorgNederland

op.(Zie‘Uitgelicht’.)

n Peraugustus2008zijndenieuweafsprakenoverdesamenwerkingtussenDriestar educatiefendeSamenwerkingsverbandenWSNS(Weer

SamenNaarSchool)ingegaan.DezehoudenindatdehulpverlenersindienstvanDriestar educatiefzijngeblevenendatcoördinerendeen

ondersteunendemedewerkerswerkzaamzijnineennieuwopgerichtecentraledienstvandesamenwerkingsverbanden.Ookinhetvoort-

gezetonderwijswerdnagedachtoverdetoekomstvandezorg.Demeestescholengavendevoorkeuraanvoortzettingvandebestaande

situatie,waarindezorgwordtingekochtbijDriestar educatief.Eénschoolnamdehulpverlenerineigendienst.

n De banden met Eleos en de Stichting Geformeerde Jeugdzorg (SGJ) werden in het verslagjaar verder verstevigd. Wij streven naar een


nauwesamenwerkingophetgebiedvanpreventie,diagnostiek,begeleiding

enintervisie.

n EenwerkgroepvanDriestar educatiefheeftin2008eendocumentgeschreven

omscholenteondersteuneninhetbesluitvormingsprocesronddeovergang

vangroep2naargroep3.Hetdocumentkanalsleidraaddienenombijindivi-

duele leerlingen een ontwikkelingsprofiel op te stellen, zowel didactisch als

sociaal-emotioneel,zodatscholenweloverwogeneenovergangsbeslissingkun-

nennemen.

n Er is gekozen voor de clustering van kennis in zogenoemde ‘expertiseteams

hulpverlening’,diebestaanuitmedewerkersvandeafdelingHulpverlening.In

2008 zijn binnen de afdeling zes expertiseteams gestart: didactiek, licht ver-

standelijk gehandicapten, vaardigheden, sociaal-emotioneel, diagnostiek- en

begeleidingsvaardighedenenpuberproblematiek.Inzo’nteamisdekennis-en

productontwikkelingopdatgebiedgeorganiseerd,watdetoegankelijkheidnogmeerheeftverhoogdenwaarmeedoelgerichtactiekan

wordenondernomen.Hierdoorzullenscholennogmeerprofessionaliteitbemerken.

Hulpverlening primair onderwijs in cijfers

n V E R H O U D I N G C O N S U LTAT I E S / O N D E R Z O E K E N H U L P V E R L E N I N G P R I M A I R O N D E R W I J S ( I N U R E N )

2005 2006 2007 2008

Consultaties 6406 6667 6152 5997

Geplandeconsultaties 6000(94%) 6424(96%) 5973(97%) 5949(99%)

Ongeplandeconsultaties 406(6%) 243(4%) 179(3%) 48(1%)

Onderzoeken 5667 5622 4850 4182

Dyslexietrajecten - - 591 468

Toelichting:Verhoudinggeplande/ongeplandeconsultaties:bijdeinzetvanorthopedagogenisernauwelijksmeersprakevanongeplandeconsultaties.Alsgevolgvandespecifiekeproblematiek

verlooptdediagnostiekenbegeleidingvanmetnamedyslexiedoordeschoolbegeleidersnogwelvooreendeelongepland.

Onderzoeken:eenvandespeerpuntenvanDriestar educatief isdatermeeraandachtmoetzijnvooradviesenbegeleidingvanleerkrachtenendaterminderingezetmoetwordenop

onderzoek.Ditkrijgtondermeergestalteviahandelingsgerichteprocesdiagnostiek(HGPD).Dedalingvanhetaantalurendatinhetverslagjaarisbesteedaanonderzoek,isdaarmeein

lijn.Doordezewerkwijzezullendegeplandeconsultatiesnaarverwachtinggaanstijgen.

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 88 �

n K L A N T T E V R E D E N H E I D C O N S U LTAT I E S ( P R I M A I R O N D E R W I J S )

2005 2006 2007 2008 Doelstelling

Klanttevredenheidscholen 4,3 4,1 4,0 4,7 4,0

2008

Hetmakenvanafsprakenoverdetaakverdeling 4,7

Hetaansluitenbijdehulpvraagvandeschool 4,7

Hetomgaanmetnieuwevragentijdenshetwerk 4,8

Hetinzichtgevenindeleerlingproblematiek 4,7

Hetgevenvanrelevantehandelingssuggesties 4,6

Hethulpbiedenbijhetnemenvanbeslissingen 4,7

Hetpraktischondersteunenvanleraren/IB’ers 4,8

n K L A N T T E V R E D E N H E I D P S y C H O L O G I S C H E E N P E D A G O G I S C H - D I D A C T I S C H E O N D E R Z O E K E N ( P R I M A I R O N D E R W I J S )

2005 2006 2007 2008 Doelstelling


Klanttevredenheidouders 4,2 4,3 3,9 4,5 4,0

2008

s ch o o l o u D er /o p vo eD er

Hetformulerenvandeleerlingproblematiek 4,7 4,7

Hetverwerkenvandegespreksinformatie 4,9 4,9

Hetinzichtgevenindeleerlingproblematiek 4,7 4,8

Hetgevenvanhandelingssuggesties(school/ouders) 4,6 4,5

Hetbetrekkenvanschoolbijverderezorg 4,8 4,7

Dehelderheidvandeonderzoeksprocedure 4,7 4,7

Desfeertijdensdegesprekken 4,9 4,8

Dehelderheidvanhetverslag 4,9 4,8

Demondelingetoelichtingbijhetverslag 4,8 4,7

Detijdsduurvanhetheletraject 3,1 3,1

Degebodennazorgnahetonderzoek 4,8 4,7


Hulpverlening en begeleiding voortgezet onderwijs in cijfers

n K L A N T T E V R E D E N H E I D H U L P V E R L E N I N G ( V O O R T G E Z E T O N D E R W I J S )

2005 2006 2007 2008 Doelstelling


2008

Ondersteuningleerling 4,7

Ondersteuningoverigebetrokkenenopschool 4,8

Probleemverheldering 4,8

Bereikbaarheidorthopedagoog/psycholoog 4,6

Duidelijkheidoverbegeleidingstraject 4,6

Nakomenvanafspraken 4,8

Inzichtgeveninproblematiek 4,8

Betrekkenvanoudersinhulpverlening 4,7

Bijdrageaanbeleidm.b.t.zorgstructuur 4,8

n O M V A N G B E G E L E I D I N G ( V O O R T G E Z E T O N D E R W I J S , I N A A N TA L L E N )

2007 2008

Consultaties 1011 1114

Leerlingeninbegeleiding 400 287

Contactmomentenmetleerlingen 1404 1021

Contactmomentenmetouders 819 469

Aantalverwijzingen 113 83

Toelichting:

Opeenvandescholenisdehulpverleningtijdelijkdooreenderdeingevuldinverbandmetziekte.Eenandereschoolheeftdeorthopedagoogineigendienstgenomen.Dezeontwik-

kelingenverklarendedalingincontactenmetleerlingen.Verderkanhierindetrendwordenteruggelezendatscholenzelfsterkerwordenophetgebiedvandeleerlingbegeleidingen

datdebijdragenvandeorthopedagogenverschuivenvandedirecteleerlingbegeleidingnaardeinzetindezorgadviesteams.

uitgelicht

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 88 8

n A A R D P R O B L E M AT I E K ( V O O R T G E Z E T O N D E R W I J S )

2008

Leren 23%

School 22%

Gezin 19%

Psychiatrisch 19%

Sociaal-emotioneel 14%

Gezondheid 3%

Dyslexie en eerstelijnspsychologie in de zorgverzekering

Vanaf 1 januari 2009 kunnen ouders voor diagnostiek en behandeling van ernstig dyslectische kinderen een beroep doen op hun zorgverzekering. De basisscholen hebben een poortwachtersfunctie. Zij mogen ouders doorverwijzen naar de hulpverlener, maar moeten het vermoe-den van dyslexie goed onderbouwen. De regeling geldt nu voor kinderen van 7 en 8 jaar, maar wordt de komende jaren uit-gebreid tot 12 jaar.

J.(Jaap)Braaksma,managerHulpverlening

van Driestar educatief, is blij met deze ont-

wikkeling.“Inbijnaelkeklaszitweleenkind

met dyslexie. De handicap kan de school-

prestaties ernstig beïnvloeden. Deze jon-

gensenmeisjesverdienennatuurlijkextra

aandacht. Ikverwachtdatdoordenieuwe

wetgeving meer kinderen de behandeling

zullenkrijgendiezenodighebben,endaar-

dooronderwijskunnenvolgendatpastbij

hun cognitieve mogelijkheden. Wij willen

daargraagaanbijdragen.”

Onderwijszorg NederlandDriestar educatiefwildescholenondersteu-

nenbijhunpoortwachtersfunctieenouders

enkinderenvandienstzijnmetdiagnostiek

enbehandeling.MetdiagnostiekheeftDrie-

star educatiefveelervaring,behandelingis

eennieuwedienstverlening.Driestar educa-

tiefisdaaromlidgewordenvanOnderwijs-

zorgNederland,eencoöperatievantwintig

onderwijsadviesbureaus.“Onderwijsadvies-

bureaus werken dagelijks intensief samen

metscholen.Dat iseengrootvoordeelbij

deaanpakvandyslexie.Doordebundeling

vankennisenkrachtenkunnenwekwalita-

tiefgoedezorgbieden.”

Dediagnoseenbehandelinggebeurtonder

verantwoordelijkheid van deskundige GZ-

psychologenoforthopedagogen.Erwordt

standaardgewerktmetgevalideerdeenin-

dividuelebehandelplannen.Driestar educa-

tief onderzoekt de mogelijkheid om ook

mensen uit het onderwijsveld een bij-


dragetelatenleverenaandebehandeling.

EerstelijnspsychologieZorgrondomdyslexieisniethetenigewat

Driestar educatiefaanbiedtmetvergoeding

vanuit de zorgverzekering. Enkele GZ-psy-

chologen zijn bezig met pilots eerstelijns-

psychologie voor kinderen met lichte tot

matige psychologische problemen. Kinde-

renopdebasisschoolhelpenzevooraldoor

aandeoudershandvattentegevenvoorde

omgang met hun kind. In het voortgezet

onderwijs hebben ze meer consulten met

dejongerenzelf.Descholenfaciliterendeze

hulpvooreendeel,omdatzehierinmooie

kansenzienomdezorgopschoolenthuis

goedaftestemmen.

Alsdepilotssuccesvolzijn,wilDriestar edu-

catiefdeeerstelijnspsychologieuitbreiden.

“Dit zal een groeiproces zijn. Verzekeraars

stelleneisenaandeopleidingenregistratie

vandebehandelaarswaaraanwenogniet

overal voldoen. Inmiddels hebben wij ons

scholingsbeleid aangepast en hebben we

opleidingsplaatsen om zelf mensen op te

leidentotorthopedagoog-generalistof,sa-

menmetEleos,totGZ-psycholoog.”•

Ja a r v e r s l ag 2 0 0 8� 0

Samenstelling en bezoldiging College van Bestuur en Raad van Toezicht

Samenstelling College van BestuurHetinstellingsbestuurvanDriestar educatiefwordtgevormddoorhetCollegevanBestuur:

• drs.L.N.(Rens)Rottier

Dedirectiebestaatuitdrs.B.(Bert)Kalkman(directeuronderwijs)en,tot1oktober2008,J.F.(Jan)Voorthuijzen(directeurbegeleiding).

Samenstelling Raad van ToezichtDesamenstellingvandeRaadvanToezichtwasin2008alsvolgt:

• drs.G.Honkoop,voorzittervandeRaadvanBestuurvanEleos(voorzittervandeRaadvanToezicht,GereformeerdeGemeente);

• ing.D.Boers,lidvandeRaadvanBestuurvanVolkerWessels(HersteldHervormdeKerk);

• drs.G.Boonzaaijer,registeraccountant(OudGereformeerdeGemeente);

• ds.G.Clements,predikant(GereformeerdeGemeente);

• dr.A.Goudriaan,universitairdocentaandeFaculteitderGodgeleerdheidvandeVrijeUniversiteitteAmsterdam(PKN–GereformeerdeBond);

• dr.H.Paul,inspecteur-generaalbijhetministerievanVROM(GereformeerdeGemeente);

• drs.P.J.Vergunst,algemeensecretarisGereformeerdeBond(PKN–GereformeerdeBond).

Bezoldiging College van Bestuur en vergoedingen Raad van ToezichtDeloonkostenvanhetCollegevanbestuur(1,0fte)bedroegin2008€122.211.

AandeRaadvanToezicht,bestaandeuitzevenleden,werdeenvergoedingbetaaldvan€25.300.

n K O S T E N B E S T U U R E N S TA F ( x € 1 . 0 0 0 )

2008 2008 2009


KostenBestuurenstaf 1.136 1.364 1.419


B i J l a g e 1


B i J l a g e 2Overzicht bachelor- en masteropleidingen hogeschool Driestar educatief

Bachelor

Voltijd Deeltijd Duaal

Educatie

Leraarbasisonderwijs • • •Leraarvoortgezetonderwijsalgemeneeconomie(tweedegraad) • •LeraarvoortgezetonderwijsDuits(tweedegraad) • •LeraarvoortgezetonderwijsEngels(tweedegraad) • •Leraarvoortgezetonderwijsgeschiedenis(tweedegraad) • •LeraarvoortgezetonderwijsNederlands(tweedegraad) • •Leraarvoortgezetonderwijswiskunde(tweedegraad) • •Leraarvoortgezetonderwijsgeschiedenis(tweedegraad) • •Gedrag en maatschappij

Pedagogiek •

Master (deeltijd)n deMasteropleidingSpecialEducationalNeeds(insamenwerkingmetdeHogeschoolUtrecht)

n deMasteropleidingLereneninnoveren(vanafseptember2009,insamenwerkingmetdelerarenopleidingenvandeChristelijkeHogeschool

EdeendeGereformeerdeHogeschoolZwolle)

Colofon

Tekst : CollegevanBestuur,WilcoMoenenHeleenVerkade

Eindredactie: JoséMudde

Ontwerp : ArtworX,Maartensdijk

Druk : Torendruk,Nijkerk

Gouda,maart2009

Informatieoverdeinhoudvanditjaarverslagkuntuopvragenbij

Driestar educatief,telefoon(0182)540333.

Zieookdewebsitewww.driestar-educatief.nl.

Driestar educatief, Burg. Jamessingel 2, 2803 PD Gouda, postbus 368, 2800 AJ Gouda tel.: (0182) 540 333 fax: (0182) 538 449 e-mail: [email protected] www.driestar-educatief.nl

Voor vitaal christelijk onderwijs

2008jaarverslag2008

Documents

2008 - Driestar educatief · Hoofdstuk 4 Voorzieningen 33 Hoofdstuk 5 Financiën 39 RESULTATEN Hoofdstuk 6 Hogeschool 47 Hoofdstuk 7 Lectoraten 67 Hoofdstuk 8 Onderwijsadvies 75