XIX ЗУУНЫ УРЛАГ

XIX зууны урлагНийгэм, улс тєрийн тэмцлийг ил тод дvрслэх нь XIX

зууны урлагийн гол шинж болов. Мєн уран сайхны чиг хандлагууд дэлхий дахинаа тvргэн тархах нь энэ vеийн бас нэг онцлог байлаа. XIX зууны урсгалууд бvгд л Францад мэндэлж байсан тул тvvний хєгжлийн vе шатыг францын урлагт бvрэн ажиглах боломжтой. Энэ vед баруун Европт классицизм ноёрхож, урлагийн бvхий л тєрлийг хамарч хамгийн сvvлчийн томоохон хэв маяг болсон юм. XIX зууны дундуур классицизм уран барилга, уран барималд єєрийн байр сууриа улам бэхжvvлж байсан бол уран зураг 1820-иод оны vеэс хvч тvрэн орж ирсэн романтизмийг сонголоо.

XIX Францын зууны урлагXIX зуун бол хүн төрөлхтний асар их хөгжил дэвшил,

өөрчлөлт шинэчлэл, шинжлэх ухааны гайхамшигтай нээлтүүд, түүхийн үйл явдлаар дүүрэн үе билээ.1789 оны Францын хөрөнгөтний хувьсгалаар эхэлсэн хуучин дэглэмийг устган, эрх чөлөө, тэгш эрх, ахан дүүсийн ёсыг эрхэмлэсэн шинэ нийгэм байгуулахын төлөө улс төрийн олон тэмцэлүүд газар сайгүй өрнөж , тэдгээрт эх орон , ард түмнийхээ эрх ашгийг хувийн сонирхолоос дээгүүр тавьдаг хүний дахин давтагдашгүй үнэт чанар илэрч байлаа.

Уран барилгач Шальгрен Жан Франсуа /Бvтээлийн нэр Ёслолын хаалга Он/Байршил 1806-1837. Парис

Уран барилгач Жан Луи Шарль Гарнье (1825-1898 ) Парисын Гранд Опера 1861-1875. Парис Эклектизмийн гол бүтээл.(грек.Eklektikos – шилмэл сонгомол )

Труэр гол дээрх Гараби гүүр 1884 . 500 м

Францын инженер, метал хийцийн мастер Александр Густав Эйфель (1832-1923 ) Бvтээлийн нэр Эйфелийн цамхаг Он/Байршил 1889. Парис

Уран бvтээлч Давид Бvтээлийн нэр Горацичуудын тангараг Он/Байршил 1784. Парис. Лувр

Жак Луи Давид /1748-1825/ Бvтээлийн нэр Маратын vхэл Он/Байршил 1793. Брюссель. Орчин vеийн урлагийн музей

Ж.Л.Давид Наполеон Сен-Бернарын даваан дээр1800 он Үндэсний музей.Версаль

Уран бvтээлч Жерико Бvтээлийн нэр Медуза хєлгийнхєн Он/Байршил 1818-1819. Парис. Лувр

Уран бvтээлч Делакруа Бvтээлийн нэр Тvмнийг эрх чєлєєнд уриалагч Он/Байршил 1830. Парис. Лувр

Уран бvтээлч Т.Руссо Бvтээлийн нэр Фонтембло ойн єглєє Он 1850Уран бvтээлч Коро Бvтээлийн нэр Нантын гvvр Он 1868.

XIX зууны Испанийн урлаг

Уран бvтээлч Ф.Гойя Шvхэр 1777. Yvр цаймагц бид явна Капричос. 1797-1798. IY Карлын гэр бvлийн хєрєг 1800. Ямар их зориг вэє 1810-1820. 1808 оны тавдугаар сарын 2-ны Мадридын бослого 1814. 1808 оны тавдугаар сарын 3-ны шєнє босогчдыг цээрлvvлсэн нь 1814.

XIX зууны Английн урлаг

Уран бvтээлч Ч.Берри Бvтээлийн нэр Парламентын барилга Он/Байршил 1840-1868. Лондон

Уран бvтээлч Ж.Пакстон Бvтээлийн нэр Болор ордон Он/Байршил 1851. Лондон

Уран бvтээлч У.Блейк Бvтээлийн нэр Хvvхэд - баяр баясгалан Он 1789

Уран бvтээлч Ж.Констебл Бvтээлийн нэр Євсний тэрэг Он/Байршил 1821. Лондон. Vндэсний галерей

Уран бvтээлч У.Тернер Бvтээлийн нэр "Эрэлхэг" хєлгийн сvvлчийн аялал 1838Лондонгийн Парламентын барилга шатаж буй нь Он 1835. Бороо, уур, хурд Он 1844

Уран бvтээлч Миллес Бvтээлийн нэр Христ эцэг эхийн гэрт Он/Байршил 1850. Лондон. Тейт галерей

XIX зууны Оросын урлаг

Уран бүтээлээрээ жирийн оросууд ,нэн ялангуяа тариачин хүний бие болон сэтгэлийн сайхныг нээн гаргасан зураач А.Г.Венецианов /1780-1847/ Унтаж байгаа малчин хvv 1821-1822. Санкт-Петербург. Оросын музей

Оросын романтизмийн чиг хандлагын дор хөгжиж байсан түүхийн зургийн гол төлөөлөгч бол зураач К.П.Брюллов /1799-1852/ Түүнийг класицизм романтизмийг хослуулан бүтээж байсан зураач юм.

Зураач К.П.Брюллов Помпейн сvvлчийн 1830-1833. Санкт-Петербург. Оросын музей

Уран бvтээлч П.А.Федотов Бvтээлийн нэр Хошууч сvй тавьсан нь Он/Байршил 1848. Москва. Третьяковын галерей

Уран бvтээлч В.В.Пукарёв Бvтээлийн нэр Тэнцвэргvй хурим Он/Байршил 1862. Москва.

Реалист чиглэлийн үндсийг тавигчдын нэг В.Г.Перов /1833-1882/ Бvтээлийн нэр Гурвал 1866. Москва. Третьяковын галерей

Уран бvтээлч И.Н.Крамской Бvтээлийн нэр Yл таних эмэгтэй Он/Байршил 1883. Санкт-Петербург. Эрмитаж

Оросын алдарт зураач Илья Ефимович Репин /1844-1930/Түүний цөөнгүй бүтээл нь хувьсгалын сэдэвтэй бүтээлүүд байдаг. Репин нийгмийн шударга ёсны төлөө тэмцэгчдийн зан байдал, дүрийг бүтээлдээ илэрхийлэхдээ маш гарамгай байсан юм. Ижил мєрний барлагууд 1870-1873. Санкт-Петербург. Оросын музей

Уран бvтээлч И.Е.Репин Бvтээлийн нэр Хvлээсэнгvй Он/Байршил 1884-1888. Москва. Третьяковын галерей

Уран бvтээлч И.Е.Репин Бvтээлийн нэрТуркийн султанд бичиж буй запорожчууд Он/Байршил1891. Санкт-Петербург. Оросын музей

Уран зураг цуглуулах сонирхолтой нэгэн худалдаачин оросын нийслэлд амьдарч байжээ. Тэрээр цуглуулсан бүтээлүүдээрээ хааяа үзэсгэлэн гаргадаг байж. Хожим 1853 онд энэ үзэсгэлэнгээ байнгын ажиллагаатай галерей болгон ажиллуулсан нь эдүгээгийн Москва ходод буй Третьяковын нэрэмжит уран зургийн галлерей /Третьяковийн галлерей гэж алдаршсан/ юм. Репин энэ галлерейг үндэслэн байгуулсан алдарт цуглуулагч Павел Михайлович Третьяковийнхөргийг өөрийн уран бүтээлдээ мөнхлөн үлдээсэн байна.

Догшин Иван ба түүний хүү Иван

Уран бvтээлч А.К.Саврасов Бvтээлийн нэр1871Москва. Третьяковын галерейТурлиах нисэн ирлээ

Байгалийн зураач далай тэнгис зурдагИ.К.Айвазовский (1817-1900 )

Ес дахь цохилт Он/Байршил 1881.

Байгалийн зураач И.И.Левитан /1860 -1900 /Бvтээлийн нэр Гуравдугаар сар Он/Байршил 1895. Москва. Третьяковын галерей

Иван Иванович Шишкин [1832 – 1898 он]

Дайны сэдэвт / баталист / зураач Василий ВасильевичВерещагин /1842-1904/ Бvтээлийн нэр Дайны vр дvн 1871. Москва. Третьяковын галерей

Оросын түүхийг реалист чиг хандлагаар бүтээж байсан зураач түүхийг ардын туульс, үлгэр домгийн өндөрлөгт гаргаж тавьсанаараа онцлог юм.В.Васнецов /1848-1926/Бvтээлийн нэр Гурван баатар 18981898. Москва. Третьяковын галерей

Зураач В.Суриков /1848-1916/ нь түүхийн бодит үйл явдлыг уран сайхнаар үзүүлдэг байна.