X

\

I

l

Digitized by the Internet Archive

in 2012

I

http://www.archive.org/details/turrisbabelsiveaOOkirc

te

«———=———=—

Athanasii Kircherie Soc. Jesu

TURRIS BABEL,S I V E

ARCHONTOLOGIAQ.UA

PrimoPrifcorumpo£l diluvium hominum vita ? mores rerumque

geBarum magnitudo,

Sec un doTurrisfabrica civitatumque exjìruólio , confujìo linguarum,

&• inde gentium tranfmigrationis s cum principalium inde enatorum idiomatutn

hifloria , muhiplici eruditone defcnbuntur &• explicantur.

AufpiciisAuguftiffimi&SapientiffimiC^SARis

LEOPOLDI PRIMItJMecwnatis.

AMSTEL0DAM1,Ex Officina JANSSONIO-WAESBERGI AN A. Anno cb bc LXXIX.

Cum VriVilegiis.

JOANNES PAULUS OLIVAPR^EPOSITUS GENERALIS

SO C IET AT IS JES U

Vm opus, quod infcribitur Turris Babel a P. Athana-Sio Kirchero nojlra Societatis Sacerdote compofitum

aliquot ejufdem Societatis Theologi recognoverinty&- in lucem

edì pojfeprobaverìnt , potejlatemfacimus , ut typis mandetury fiita

iis, adquospertinet, videbitur. T>atumcR^mde io Februarii, 1672.

JOANNES PAULUS OLIVA. (L. S.)

Imprimatur,

FR. HYACINTHUS , Libeil. Sacr. Palat. Apoftol. MagifL

SACRATISSIMO

Leopoldo IImperatori femper Augufto,

Justo, Pio, Felici,

Boemia^, Hungari^ Rom. REGL,

TER MAXIMO.ATHANASIUS KIRCHERUS

perennemfelicitatevi precatur.

Oft luóhiofam univerfalis diluvii , atque

| Arca J\(oèmicte cataftrophen > poft tragicumk

generis humani excidium 5 poft orbis ter-

rarum,pereuntiumque rerum omnium

triftiffimam faciem : modo novum pofte-

rioris fasculiftatum, fcenaeque infolentis

paraftafin in theatrum produco Turrim'Babel : Turrim,'m-

quam ? à primevo orbis tyranno , Chami Chufiqac filio

J^rnibrod in campo Sennaar totius humani generis coetu

ibidem adhuc commorante exftruótam : Turrim velex

hoc capite perenni faeculorum decurfu celebrem , ne di-

cam infamem 5 quod temerarius humanae impietatis aufus

fabricam vel ad ultima coelorum confinia exaltandam,

fluita prasfumptione attentaverit. Fabricam dico, quas

realcefe majeftatis divine , dum adculmen rebus huma-nis indebitum arrogantiùs fefe erigerei fulmine coeleftis

vindi6tg deturbata faftum depofuit : &uti fupremum di-

vince poteftatis dominium , veritatemque metuendi ubi-

que Numinis luculento fubverfionis fu& documento* 3 con-

Dedicatio.contentata eft ; ita quoque evidenti lapfus fui graviffimi e-

xemplo omnem poli fé retro fecuturam humani generis

#tatem edocuit, docereque debuiffet, 3\(on effe confilmm

contro, T>ominum : fed omnes animi arrogantis machinas,

fubftruótionefque ambitionis9quantumvis immanes , i-

nanes tamen & infanas effe, eodemque fecum fato peritu-

ras. Quodnam enim poterat vanitatis imbecillitatifque

mundanae luculentius (tatui exemplum pofteritati ob o-

culos, ad comprimendos infahi tumoris impetus ad ever-

tendas faftuofas hominum cogitationes,quàm faftus a-

deo infolens &c ingens , tam levi Dei digito fuppreffus,

quàm moles tam vafta tam citò facileque devaftata > In-

felix illud inaufpicatumque ftolidiffimae arrogàntiae e-

xemplum hìc ego in fcenam produco; atque utinam illud

ita univerfis poffem ftatuere ob oculos ut videant, quàmtragica femper in hoc ambitionis theatro fcenam claudat

cataftrophe > perfpiciantque , non aliam po(Te exfpeótari

coronidem operis quod molitur impietas,quàm cumulumtumulumque y qui auótoremnefariorum moliminum eà-

dem fecum ruinà confepeliat. Id quod neminem oculata

mentis latere poffe crediderim, qui,quod hìc oculis fubji-

cereconatus fum,apprime confideràrit,quantam2^)>/w//-

ci ifti infante mentis pnevaricatores ab ulteriori coepti mo-liminis profecutione coelitùs defiftere coaóti , linguarum

videlicet admirabili confufione inter fefe divifi diffipati-

que y tranfmigrationis gentium populorumque infauftif-

fimi conditores , ac furculi per totum terrarum orbempropagati, quantam, inquam, haec fparfa quaquaverfumlemina infelicitatis, toti humanae pofteritati meffem cala-

mitatum diffeminàrint. 3\(embrodcnim ambitionis oeftro

in tanta mortalium multitudine percitus , & ad haec gi-

ganteo corporis habitu formidabilis , cum virium , tumpotentine fux grandicate confifus , è veftigio avita? reli-

gicnis cultu repudiato3

à paternis Jsfoemi pofterioris

mundi primi monarchi à Deo conftituti, praeceptis rece-

dens , degener & refraótarius , dum divince apotheofeos

titulum impiiffimo faftu attentat > fpretis conculcatifque

divinis humanifque juribus,primus orbem ab hac fcele-

rum

Dedicati o.

rum illuvie non longo abhinc diluvio repurgatum abo-

minanda tyrannidis, idololatriac, atque innumerarum in-

de profluentium deteftandarum peftium labe contamina-

vit. Quam impietatem intuitus , nec non intimo cordis

dolore perculfus ille humani generis reftitutor 3^oeymox

nutu divino feparatis ab impia Chami ftirpe filiis Sem Se

faghetto ^ viam reótam, quam ^^^corruperat , divini

cultùs propagatione redimere quibufeunquepotuitmo-dis non deftitit. Ut vel inde doceamur, nullum ad impe-

riorum regnorumque flatus evertendos impietate vio-

lentiorem effe arietem ; nullum ad eofdemconfervandos

fulciendofque pietate Se religione robuftius dari praefl-

dium. Quocirca utriufque primevi hujus imperii imagi-

nem , ceu prototypon quoddam reliquorum , hifee qui-

bufeunque à me confcripti voluminis lineamentis exhi-

bendam duxi 5 ut reges terrai , mundique dominatores,

quid feeptra purpuramque deceat ,quid dedeceat 5 quid

rationi reéte confonum , quid diffonum 5 quid denique

ad divini moderatoris normam compofìtum atque con-

forme , quid difformesveluti in fpeculo quodam attento

mentis examine contemplentur. Quod quidem non al-

teri meliori jure , quàm tibi Sacratissime Cjesar,qui in republ. Christiana puppim clavumque tenes , dica-

tum ad facros majeftatis pedes eb , quo poflum, fubmi£fiffimas voluntatis obfequio venerabundus depono. Fa-

tieris, Augustissime Imperatore prò tua in omnespietate, clementiaque, laborum meorum fruótus exiguos,

tanquam infima fervituti tu# addiótiffimos fatellites ad

pedes tuos requiefeere5fub cujus ingentis Umbrie pr#-

fldio requiefeit Tax & Felicita* univerfbrum , in cujus

auguftifllmi capitis fpecula indefeffi vigilant excubito-

res Con/ilium & Indujìria , qui duo perfpicacifTimae mentis

tuas oculi vere aquilini nunquam vel minimum remifsà

contentionedefleóhmtaciem à Solts eterni radiis ; fed at-

tentis in omnem partem ftudiis prò Deo & populo affiduè

occupantur. In cujus inconcuflò animi incomparabilis

folio regiam fibi fedem fixerunt paterna hereditatis pars

maxima Tietas& fujlitia : cujus demum, quod rarifTimum

dicebat

Dedicati o.

Tacici. dicebatTjf£ir/ttf , mens tanta? molis non folum capax, fed

major , commiflfam fibi imperii adminiftrationem, quàmexaóte prudenterque ad fremici hujus Archetypi amu£firn conformàrit

,quanta cum fide , 8c fapientia navim

liane inter tot fluóhis tempeftatefque direxerit ? novit or-

bis & admiratur. Quem enim vel denfiffimis ferarum la-

tibulis, vel intimis montium inacceflorum clauftris innu-

tritum latere nunc poffunt vel virtus tua vel nefaria alio-

rum confilia, periculaque nulli unquam xvo audita, qui-

bus caput tuum facrofanótum atque una in te totius Au-

jlrìacx domus vita perfummum nefas fuii attentata > Quis

locus adeo ab orbe noftro terrarum mariumque intervallis

effe poterit abfciffus,quo fama non pervenerit nominis

tui,pietatifque aura fuaviffima ì Quis mundi angulus a-

deò ab omni humanitate alienus , que gens adeò inculta,

quae ad machinationum teterrimarum monftra non ex-

horruerit, quibus tua, imònoftra, bonorumque omnium,quorum tu vita falufque es , incolumitas periclitabatur?

O temporum morumque infamiam ! O faeculi noftri co-

inquinatiffimi fermentum tartareum ! O putidiffima or-

bis exulcerati carcinomata , mundi fatifeentis portenta,

peftes humani generis , viperas infernales , deteftabiles

inquam , imperii Catilinas ; qui flve c<xcx ambitionis

philtro temulenti, five faftuofe mentis furore dementati,

ut Turrìm fuam Habylomcam , id eft confufionis , fumma i-

mis , facra profanis truculento facinore permifeendo, in

aéreis vaniflìme; imaginationis fpatiis fabricarent ?foliaque

Ubi finebafierigerent , ereóta vero àDEoproculcarent :

non meliori, deteriori,inquam,confilio id fé affequi poffe

exiftimàrunt,quàm fi facram illam divina tibi providen-

tia deftinati imperii fabricam tot fasculorum decurfìi fum-ma cum majeftate ab Atlantibus Aujlriacis fuccollatam oc-

cultis machinarum technis funditus everterent , ejufque

ruinis novam fibi concinnarent. Videbantur novi ab in-

feris refufeitati CaliguU,qui uti unicam Romano populo

cervicem optabat , ut ad fitim fuam cruentiffimam abun-

dantiùs explendam caput orbis iétu unico decuffumhu-

mi profterneret : fic ifti longè foediores nequitiae & furo-

ris

Dedicati o.

ris fatellites immani gigantomachia in facrum caput tuum,

caput fcilicet orbis Chriftiani funeftaperfidie ac livoris te-

la omni flagitiorum venenorumquetabe imbuta,rabieque

vefanias cuspidata vibràrunt , ut divino hucufque munereconfervatce domus mas auguftiffimae filum abominabili

aufu abrumperent, ftirpemque facrofanótam per facrile-

gam tui necem radicitùsevellerent. Sed irrito,quem certo

pr£ftolabantur,eventu,folium iftud fupra bafin eucharifti-

camac incomparabili Principum idea Rudolpho tam fo-

lidè fundatum & continuo per tot auguftiffimos nepotes

pietatis , virtutumque omnium cultu ftabilitum, quod ad

extremum mundi fenefeentis folatium divina creduntur

oracula deftinafle,hi BabyIonica impietatis semuli labefa-

ótare conati funt.Quantum enim in tuum exitium funefta

inimicorum odia confpirabant 5 tantum prò tua falute ho-

norum omnium, qui in te vivunt , ftudia vigilabant , pia

fpirabant vota, ardentia fervebant defideria. Quantum hi

portentofi fcelerum architeóti falutem publicam in tuo in-

terim pefTundare; tantum iftorum, imo coelitum piiffimo-

rum curas tuam > vel potius noftram in te reclinantem in-

columitatem firmare omni nifu allaborabant. Adeo vana

funt omnia contra praspotentis T>ei confilium, tum infana

tumentis furentifque animi praefumptione,tum clandefti-

nis infidiarum cuniculis inftruóta machinamenta. Dicohxc non ad tuarum obleótationem aurium

, ( odifti enimhoc genus illecebrarum) fed , quanto prius horrore ad tot

fcelerum monftraomnium obrigefcebant animi; tam nuncdulce piumque eft horum meminiffe ad folatium animo-rum noftrorum > ad aufpicia fereniorum temporum ; adfpem falutis public^ uberiorem , in quam nos erigit tot

coeleftium beneficiorum grata memoria, nulla unquamfaeculorum oblivione delenda. Exinde poft tot triftes rei-

pubi. Chriftianae nebulas, poft extinótas furiarum execra-

bilium faces, laetiora demum omina, nec inani id quidemaugurio, capimus profperitatis. Ad quantum enim orbis

Chriftiani bonum divina te providentiadeftinàrit,utique

haud vani praefagii oftento id mundo in natali tuo innuif-

fé videbaturrfiquidem non deerant complures haud otiofi.

aufpicesquidecoelocaperentomen non obfcurum feli-

* * citatis y

Dedicati o.

citatis 5 eoque te die,videlicet v. idus^wj.nonfruftra mun-do datum augurarentur, quo SS.aprimi& Feliciani aufpicatif-

fima agebatur memoria. Eum dico orbi editum gratulaban-

tur,qui infclicirati temporumfperatam jam dudum felicita-

tem reftitueretjSc rurfum Primi, quod jam diu auditum nonfuerat, femper tamen ingentis fpei argumentum , in Cacfa-

reorum nominum album inferret. Qu$ tam tata ortùs tui

auguftiffimi profcenia , non difparis demum fortuna com-probavit eventus

,quando Leopoldi I. nomine infignitus

inauguratufque Imperator, & quodmyfterio non caret , o-

mnium (fermarne Caefarum Regumque quinquagcfimus,fub

initiali nominis tui litera L Faftos Auguftorum decorafti,ut

mero quodam epilogifmo facrum Imperatorum jubitaum

nonfolùm compleres,fed&aliudmajorifelicitatis aufpicio

ordireris. Quam in fpem fidemq; erexerant jam pridem or-

bem Chriftianum auo-uftiffimae dotes tu#>vivaciffimae indo-

lisfummaalacritas; acerrima ingenii vis; tata mentis fereni-

tas in vultu efflorefcensjmagnarum cogitationumcapax ju-

dicium; in flore aetatis veneranda prudentia; in Principe ju-

vene fenile peótus ; in vere vitaetantaquefortuna indulgen-

za , morum ad omnes modeftias regulas caftigatiffimorum

decentia; omniumque paternarum virtutumin adolefcente

maturitas : & ne laudum tuarum catalogum ad aurium fa-

crarum moleftiffima potius faftidia,quam delitias hic con-

geram, brevi dicam compendio ; fummae dignitati fummadecora & tam fublimi imperio fublimiorem animi tui ma-gnitudinem tefolum Atlantemdeftinaffe, utlnonimperium

tibi, fed tu imperio coronam conferre videreris. His itaque

virtutum praefidiis,ducibufque,quae veluti fulgentiffima to-

tidem fiderà tibi ad excelfum imperialis folii thronum prae-

lucere videbantur, ad tantas reipubl. gubernacula admotus,

ante omnia fapientiffimi patris tui , Sapientissime CLesar,

relitta tibi Politicai Chriftianc documenta intimo cordis

finui imprimere , & nunquam non mentis oculis obver-

fantia ftudiosè excolere coepifti , exaótè circumfpiciendo

non impia illa fallacis Politico dogmata,fed fecuriffima ve-

raque prsefidia;quibus veluti firmamentis folidentur regna,

mundique principatus : quibus tanquam bafibus tutò inni-

tantur diademata,Regumque folia;quibus demum cardini-

bus rerumpublicarum ftatus,imperiorum fecuritas/alufquefub-

Dedicati o.

fubditorum circumvolvantur. Quas quidem firmamenta,

uti divinam illam Tjthagorce Tetraótyn,, id cd^Tietatem^fu-

Jlitiam, Fortitudinem & Sapentiini , cum annexo virtutum o-

mnium , orbis moderatori neceflariarum, comitatu, pro-

ximè refpiciunt ; ita quoque unicè tibi ad fulciendam re-

gnorum tuorum incolumitatem casteris exempli facem

preferendo, fervanda ftabiliendaque cenfuifti. Quse enimtua in virtutum iftiufmodi

,prasfertim Pietatis cultu affi-

duo indefefla fint ftudia , fera? pofteritati commendabuntinfignia,quce nullibi non exflant horum opera monumen-tàque

5per omnes Hwigarite, lìobemice, Aulirla, hasreditaria-

rumque provinciarum angulos ingentibus meritorum ti-

tulis ad omnem asternitatis memoriam indelebili charaóte-

re exarata. Sed angufta funt haec tam auguftae pietati, quae

nequaquam hifce limitibus circumfcribi fé paffa vel ad i-

pfos territorii Romani fines fé extendit; ubi avitg pietatis

infìgnemonumentumj temporum vetuftate poenè colla-

pfum, ecclefiam montemque Deiparas ac divo Eujlacbio fa-

crum , majeftatis tuae zelus propriis fumptibus inftaura-

tum/ubfidiifqueuberrimis inftruótum,perpetuae gentiumillarum devotioni denuò confecravit. Loquentur ifta dete , fi homines tacuerint, reftitutae decori fuo ecclefia^eo

clefiis arae , aris lampades aeterno Auftriace; pietatis igne

collucentes, teftabuntur fervorem iftum, C^sar Piissime,

anathematum, piéturarum , variorumque ornamentorumfplendor ; faxa denique ipfa & coloffi virtutum tanta-

rum muti interpretes atque praecones omni tefte majores.

Quid porro dicam de incredibili,qua polles^artium fcien-

tiarumque divinarumpariter atque humanarumcognitio-ne ?qui ut ad coronas pertingeres,ad kureas tibi viam ftra-

vifti : noras enim quàm fcitiffimè iftiufmodi effatum , Qui

in magno imperiofapienti^ munerefungitur3minimum fapere, nififa-

piat fuper omnes ; ut proinde,quot verba fundis tot leges

condere videaris , non minus Themidis diramine irrefra-

gabiles,quàm opere & exemplo proprio inconcuffas

comprobatafque. Jaótaerant jampridem à te folidatan-

tarum eruditionum fapientiaeque fundamenta ; quan-

do adolefcentiam tuam frequenti hiftoriarum legio-

ne , ftudiofaque rerum prasteritarum indagine non alio

2 fané

EDICATIO.fané fine erudire voluifti 5 nifi ut introfpeótis rerumpu-

blicarum archivis 3 penetratifque regnorum arcanis, im-

perii habenas moderaturus , quid imitandum ,quid fu-

giendum , horum exemplo memoriaque pervideres : at-

que adeò variis humanarum fortium cafibus caufifque

tam ridentis, quàm fòvientis fortunae attente ponderatisi

cautior inftruótiorque evadens , ex preclare utiliterque

veterum geftis quàfacris, quàprofanis, adperfimilium

exercitationem facinorum caperes documenta. Quàmmulta hìc mihi fupereffent dicenda de admirandis animi

dotibus atque prasfidiis,quorum adminiculo ad orbis

molem fine defatigatione fiiftentandam corroborane fed

utut dixero quamplurima,plura tamen fupererunt po-

tiùs venerabunda admiratione fufpicienda, premenda-que fìlentio ; quàm ut ego virtutum fua fat luce paten-

tium amplitudinem jejunas orationis anguftiis compre-hendere me polle confidam. Tacebo hìc infignem velu-

ti abipfomet tibi ^Mercurio infufam eloquenti^ uberta-

tem ; conceffam ab dpolline Mathematices universe , at-

que Harmonicx abfolutiffimam, cum Ethicae animorummoderatricis difciplinaconjunótam

3facultatem; omnem-

que totius fapienti^ apparatum, quo petìus tuum, MagneCìESar

3à Tal/ade ipfa fufficienter obarmauum orbis uni-

verfus fufpicit atque veneratur. Non tamen tacendum

hìc mihi videtur illud incredibile literarum patrocinium

amorque benigniffimus, quo mufas omnes complexus in-

timis vifceribus, hoc etiam addidifti non ita pridem, tam

in laudes tuas magnificum , quàm in publici boni cumu-lum, munus fingulare; quod, qui nihil adeò Caefareo mu-neri neceffarium effe, quàm peregrinarum linguarum ftu-

dium peritiamque noras 5 qua uti tu mirificè inftruótus,

ita & in alios ingentis animi tui divitias transfufurus

,

in Viennenjt tua metropoli orientalium idiomatum athe-

naeum raro exemplo &: indubio Dei inftinóhi fundaverisj

ut vel Cic orientale imperium occidentali , reciproco lin-

guarum commercio > magno utique reip. Chriftianas e-

molumento , cum auguftiffimi nominis tui gloria im.

mortali, junóhim confoederares. Sed nolo temerarius &injuriofus inoperum tantorum magnitudinem ,

quaco-

mnem

Dedic atio.mnemdicentis amplitudinem excedit,imparemcalamumultra extendere; ubi tutius convenientiufque efttantorum

meritorum fplendorem potius conniventibus oculis cura

orbe univerfoadmirari,necontemplator majeftatis oppn-matur à gloria : praefertim cum nec majeftatis tuasmode-ftia id ferat, in animi dignitatifque ingentis magnitudine

demiffiffime,& in tanta animi demiflione TerMaximeCjesak : &c folummcdo illainftituti mei fit ratio, uto-

ftendamtetalemtantumqueCaefarem, unum hujus ope-

ris tutoremlegendum ; cui hoc , aliaque omnia devotif-

fìmx fervitutis me$ pignora non uno ex capite debean-

tur : cùm tu fòlusfisilleaequiffimus rerum arbitcr, qui

partum hunc novum , rerum à primcevis poft diluvium

Regibus ./Egypti geftarum varietate,raritatequeinfolitum

admirabilis fapientias trutinà judicare , vindicareque pof-

iis adverfus obtreótatorum cavillationes,potentiae mas

auétoritate tutum illius novitati prasfidium conferendo.

Accufabit fortafTis nonnemo > quod te Caefarem curis

mundi gravioribus intentum mea interpellare fcriptione

non firn veritus. Vererer utique > nifi celfiffimus idem&humaniffimus ex augufto majeftatis folio perfonx meae

humilitatem, ut interpellareris,gratiofe invitàffes, dubi-

tantem animàfles ? cunótantemfollicitàffes. Hincfadlumeft, ut opus hoc Sac. CxL Majeftatis oculis etfi indignumex fé & anguftum , auguftum tamen vel hoc titulo , di-

gnumque fit vifum, quia Auguftus id juffit, munificentia-

que plufquam regia promotum in lucem publicam evo-

cavit. Unde Munificentissime Cìesar, omnemfive laudem five veniam in fola obfequii gloria collocan-

do, quod mihi dedifti , tibi reddo, opus hoc non tammeum , quàm tuum , quia totum me tuum quantus

quantus fum agnofco : meum id quidem , quod fubfidiis

tuislongemunificentiffimis id meumfecifti. Vale orbis

Chriftianifulcimentum , idea Casfarum, & humani ge-

neris delicium. Hsecdabam^w^ Anno 1676. die 9 fu-mi, Trimo & Feliciano M M. facro

,qui uti Majeftati Tua3

Cxlzvcx exticit genethliacus , ita quoque fit prasfagum

fecutur^ felicitatis tu^e , totiusque reip. Chriftiane fau-

ftum fortunatumque pradudium.**

3 IN-

INDEX CAPITUM OPERIS.Trafatio ad LeBorem. Fol. 3

L I B E R I.

De Rebus poli: Diluvium centum triginta annorum fpatio geflis. 4

III.

CAPUT I.

E exitu Noè filiorumque ex ar-

ca, ibid.

Qtùbus in rebus Noè filiique cum

uxoribus in montibus Je occu-

paVerint. ibid.

De defcenfu Noè cum familia nu-

merosa in monteperatla infub-

montanam regionis planitiem. 6

Noemi ^m^7/0.f,Sem,Cham>

Japheth yjam confiitutos princi-

pes populorum, exhortatio. ibid.

IV. 3)e multiplicatione humani generi*

a Diluvio ujque adTmvis ^edi-

ficaiionem. 8

V. 3)e prima tranfimigratione filiorum

Noè ex monte Ararat in pla-

nioresfiubmontanoe regionis cam~

pos. io

%.\.De lingua ^fieu idiomate,quo im-

L I B E

PRiEFATIO. zyl

SECTIOI. DefabricaTWtf. 26

CAP. I. DeprimdeVorum bominumpojl in-

greffum in terram Sennaar oc-

cupatione irfiudùs. ibid.

Utrum Noè Turris adificationi

praefiensfuerit ; una cum exhor-

tationeNembrod adprogeniem

Cbam<eam , ad inchoandum con-

cepii operis molimen. 28

Nembrodi ad'Tmnmcivitatemque

inchoandam exhortatio ad pro-

gemeifu<z proceres peratla. 29

De altitudine Turris diVerfe opi-

nione*. 32

DEMONSTRATIODe Turris ad Luna Coelum exal-

tajuU cL^uuuctfJiUfite impof-

btlitate. 36

CONSECTARIA.IV. 2)e Turris Nembrodfirma t?

arcbitetlura. 40

IL

III.

mediate pofl diluvium uteban-

tur. ibid.

§i.De vita mortaliumprim^Vorum in

fiubmontana montis Ararat re-

gione multi* annis peratla. nV I. 5)* tempore tranjmigrationis ex

Oriente in terram Sennaar à

Diluvio peratla , ad 132 an-

num ,qui eft ortus Phaleg. 14

Epilogi smusEx quofieriesgenerationumfiliorum

Noè colligi potèfi.

ibid.

VII. Defcriptio terra Sennaar qiiam ex

Oriente advena repererunt deli-

ciis affiuentem. 17

Vili. Quo tempore Nembrod Turris

arcbiteSlus natus Jìt <U? quot

annis Vtxerit. 19

I X. De myflicofenfu , quifub Mofiaica

Turris bifloria continetur. 20

R II.

SECTIO II. De ftupendis& prodigio-

(ìs tum urbium tum turri-

um hortorumque miraculis,

à Nino & à Cbufi filiis& Se-

miramide pofl: mortem ISLem-

£/Wextrucì:is. 42

CAP.I. De Nino ejufque rebmgefiis. ib.

I I. De adificatione Ninive ciVitati*

magna ejufque Vaslitate. 4

5

III. De turri in ciVitate Babylonica à

Nino <sr Semiramide^tfum

fere annis pofi eVerfionem Tur-

ris Nembrodxx extrucìa. 5

1

I V- &? civitate magnificentia pene in-

credibili quam in BabyIone Se-

miramis extruxtt. 5 2

V. De ponte <&r duobus regiis pala-

tiis in oppofitis urbis locis à Se-

miramide extrutlis.5 5

V I. De bortvs penfilibus , a Semira-

mide in Babilonico campo ex-

trutlis, qui <jr inter miracula

mundi numeratafiuere. 5 8

Expo-rt*

INDEX CAPITUM.Expofitio fmgularum partium. 60

VII. De ftupcndis fabrtcarum miraculis,

quafratres Nembrod, Miiraim

e/ufque ?iepotes, ex eadem familia,

Cbus in /Egypto yad'Babylonio-

rum & Affyriorum imitationem

emulationemque exbibuerunt. 64

SECTIO III. De prodigiofìs fabricis

y&gypti, cjuas Chufia progenies

ad imitationem cognatorum

Nembrod , Nini & Semiramide in

regnimi fàabylonia , & JffyrUftupente mundo erexerunt. 66

PRiEFATIO.CAP. I. Vyramides O" Obelifci in ALgy-

pto eretti. ibid.

I I. Delubrum ex unico lapide confru-

cium. 72Totius Symmetria computws. 73

III. Labyrintbi in jfcgypto prodigioja

IX

fabrica. ibid.

I V. Defcriptio exatla, JiVe Ichnogra-

phia Labyrinthi jfcgyptiaapò-

tenda humana fuperioris ,quem

pofleri Chami reges i£gypti mi-

V.

extruxerunt. 78

Superior Labyr'mtbm. 81

Synopjls rerum in Labyrintbo con-

tentarum. ibid.

De tempore quo tanta opera confim-

ela fuerunt. 82

VI. De artificiofis macbinis in Labyrin-

tbo adeos qui ingreffuri erant ter-

rore concutiendos extrutlis. 83

VII. De Labyrintbo in Creta, Lemno,

aliifque Grxciae locis adfimditu-

dinem iflius JEgyptiaci confim-

eli*. 8 j

Vili. Tropologia Epdogiflica Labyriìu

tbi. 86

De Gruecorum fuperbisfabricis mo-

numentifque^ qua* ad imitationem

Sfcgypttorum nullo non tempore

olim in Grascia molitifuni. 88

1. Templum Dianse Ephefiae. ibid.

2. Artemide Caria? ^{egina Mau-

foleum. ibid.

3. Coloffus Rhodius. ibid.

Utrum in bum ufque diem Nem-brodeae Turris adbuc Veftigia

reperiantur. 90De urbibus tum a Nembrod , tunt

a Nino <r Semiramide ad lit-

tora Tigris O" Euphratis ex-

trutlis , eorumque Veftigii* etiam-

num fuperflitibm

.

96XII. Genealogia Noéjapheth, Chàm,

Sem,filiommque. De Ortu Pha-

ìeg O* divi/ione linguarum <&r

gentium. 104

X.

XI

'abili opere ad lacum Mceridis XIII. Quando coeperitregnumNembrod,<!T diVtfiogeìitium. 1 1

1

XIV. Deprogenie Chus, <&* utrum fuerit

Vere colore nigro imbutus. 113

XV- De regno Nembrod , & impietate

ejus <Zjr cur Belus Vocatuójìt. 116

XVI. De coloniis filiorum Sem, Elam O*

Amar. 1 ip

XVII. Utrum & quomodo pojì confujìo*

nem linguarum lingua Hebraica

in domo Heberpermanferit. 121

I B E R III.

Sive

'Prodromus in AtlantemcPolygloffumi

Quo

Per pradufiones quafdam de varietale linguarum & idiomatum diiparatiflìma

genera, qua? una cum idololatria in orbem terrarum occafione primaevae

confufìonis irrepfèrunt, potiflìmum agitur. 1 24

PRiELUSIO.SECTIO I. De inclinatione, corruptio-

ne & interim linguarum. 1 30

CAP. I. De occajìonibusC multiplici eau*

farumferie } qua lingua Variorum

**

regnorumflorentes , tandem omni-

moda corruptionis oblivionifque

damnum paffafunt. ibid.

I L De origine <& introdutlione idololatria

in mundum ratione diVerfìtath

Un*

INDEX Clinguarum morumque , qui apud

gentes differentefque nationes Vi-

gebant. 132

III. De Varietate& moltitudine numero-

rum qui ex confujtone linguarum

& divifwnegtntium natefunt. 133

ANALOGIA rerum à primis mun-

di patriarchìi geftarum , gefìii Ofì-

ridis, Ifidis, Hori parallela. 136

IV. De primeva nominum impojttione.

V. Quenam <s* qualii fuerit prima 0-

mnium linguarum. 148

VI. T)e lingua Samaritana cbarafteri-

buójUtrum Vere AfTyrius aut He-

braeus/tf. 151

§. 1. Decifio litis circa AfTyrium feu

Hebrxum ir Samaritanum

cbaraclerem. 153

TABULA COMBINATORIA , in

qua ex probatifiimis auftoribus prime-

Vorum ebarafterum forma, eorumque 0-

niumj qui ab iit originem duxerunt,fuc-

ceffiVa temporumpropagatone exbiben-

tur-, ex quibm luculenter deducitur omnia

linguarum alphabeta nonnulla in fepru

fcarum literarum Vejìigia tenere. 157

Expofitio Tabuleprecedente. 158

§ 2. De ficlis Hebneorum Samaritano

ebaraftereinfigniw. ibid.

VII. De origine literarum <jrfcriptionii

.

162

VIII. De lingue Hebraeae mira Vi in re*

rum fignificationibws elucefeente,

quam infufam babuitAdam. 164

Combinationesfenfuum, quifub nomini-

bus animaliumlatent. 168

I X. De literis Coptitarum myflidiyquo*

rum lingua efl una ex lingukpri-

migenia. 172

Ab Hebraeis mutuata. 176

VrimeVa literarum yEgyptiarum fa-

brica, & inflitutio fafta ^Tauto

fiVe Mercurio Trifmegifto. 177

X. De lingua Phcenicia una ex lingua

primogeniti. 1 84TABULA, qua ebarafterum Samarita-

norum , cum Ionicis <tsr Copticisy?>e

yEgyptiis comparano inftituitur. 190

A P I T U M.

Exemplum infcriptionu Ionicarum li-

terarum à prijcii Grxcis lapidi in-

cifa. 191

SECT.II. De linguis primigeniis,quas

matres vocant , cju^ poft confufio-

nem 'Babylonicam etiamnum fùper-

ftites in ulìi rùnt. 193

PRiEF ATIO.CAP. I. De lingua Hebraeà linguarum

omniumprima. ibid.

II. De lingua Chaldaica , una expri-

mogenin linguii. 194III. De lingua Samaritana feu Phce-

nicia. 196

I V. De lingua Syriacà. 197

V. De lingua Arabica. 198

VI. De lingua yEthiopicà. 199

VII. De lingua Per(ìcà,yé# yElamiticà.

201

Vili. De lingua yEgyptiacà feu Copta,

quam <jr Veterem Pharaoni-

cam appellami. 203

IX- De lingua Armenicà. 204SECT. III. De linguis Europe primo-

geniis, earumcjue proprietatibus.2oó

CAP. I. De lingue Grxcx origine, ibid.

I I. De lingue Laringe origine, antiqui-

tate, corruptione& reftauratione.

209

III. De Varia qualitate , Vicifitudine <jr

augmento lingue Latina:. 210

Tabule roflrate infcriptio prifea lin-

gua Latiniperatla. ibid.

Columne roflrat* infcriptio. 211

I V- De lingue Germanica origine, prò*

pagatione <jr corruptione. 212

Lingua Germanica Imperiala, ibid.

V. De intimis Septentrionalium re-

gionum linguii. 214

V I. De lingua Illyrica,Dalmaticà,Sla-

vonicà ejufque filiabus. 2 1 j

Tabula chronologica an-

norum poìt diluvium,qua linguarum

ortus& incrementum exponitur. 216

VII. Utrum radices linguarum reperiri

queant ad uniVerfalem linguam

quandam conftituendam . 218

CONCLUSIO. 221

ATHA-

Athanasii Kircheri èSoc. Jesu

TURRIS BABEL,Tomu.s I.

In Libros tres digeftus ;

Quorum

PRIMOResgejìtepofl diluvium adTuxYÌs ufque tfdificationem ;

SECUNDOCivìtatis Turrifyue ereòlio;

TERTIOLinguarum divi/io B5

tranfmigrationis Gentium

Hiftoria continetur.

Foli

Athanasii Kircheri è Societ. Jesu

TURRIS BABEL,LIBER TRIMUS

Continens

Res geftas poft diluvium ad Turrisufque cedificationem.

P R A F A T I OA D

LECTOREM BENEVOLUM.Ojl Aycx Noèmicae y

&• luBuofam £atacly-

\fmi hifioriam modo ordine Mofes D E I famulus

\primo enarrat ^IMoytalium per tres filios Noe,Sem, Cham, Ci> Japhet., centum annorum [pa-

tio peratlam multiplicatìonem > excipit hanc Civi-

tatis Turrite omnibus feculis memorabilis fa-

bricayquamfequitur v'indicantefé DEO OPT. Max. de indomita

filiorum hominum fuperbia &• contumaciaylinguarum confufo y

&*

gentiumtranfmigrationisexordium : qua cuneia Mofes Genefcos

cap. xi. etji quàm brevifimè ,quàm di/linciijlima tamen

y&* ex-

alia rerumyqua? in hoc arduo negotio

3temporumfucceffu acciderunt,

enarratione compiexusper quinque circumflantias pulchrè fané expo-

fuit ; quarum Prima ejl3quinam vide/icet primevi ifli zSMorta-

lium fuerint yqui tum tempori* in mundo vixerint 7 quid egerint

y

'

& quidnam eos ad tranfnigrationem ordiendampermoverit ì Secun-

da yqui* finis in eorum tranfnigratione ad infante molis Turrim

erigendam impu/erit ì Tertia > ad quodnam altitudini* fpatium ex

eorum confilo Turris/e extendere debebat ? Quarta quemfinemfco-

pumque in tanta molis adifidofbiprafixum habuerint ì Quinta de-

niqueyquomodo ab opere

ytemerario aufu incepto

yex Divini«5VV

minis difp licenti'ay

<&•punitione ulterius projequendo ex confufone lin-

guarum defiterhit 5 quomodo vero linguarum confufone perpiexiytan-

dem tranfnigrationem in omnes mundi regionesy

orditi fuerint ì

Qua omnia quàm fufifime in hujus operis contextu demonUrabun-

tur. Divina bonitas ad/it aufibus nofiris yut affumptum tbema aduni-

cam ejus gloriam defderata felicitate profequamur.

A z LIBER

Athanasii KircheriLIBER PRIMUS.

De rebus poft diluvium , centum triginta

annorum fpatio geftis.

CAPUT I.

T>c exitu Noè 5 jìliorumque ex arca.

Cip. I.I aequà mentis trutinà~pri - 1 exiftebant , ex limofx materia utique

jmorum poft diluvium ho-j

defluxu, jam fontium vena: adnecel-

minum actiones pondere- i farium aquae ufom, quod in infimis pla-

mus , reda lane ratio dièta-j

nis non fiebat, citiùs , tempeftiviùfque

re videtur , Filios Noè poft egreflum]aperirentur , campique aifluxu hurni-

ex arca,peradoque DEO de acceptis

|

di agriculturac idonei aptique redde-

beneflciis , fàcrificio , acceptoque de|

rentur , certe Noèmm meliorem, com-

multiplicatione generis Immani, per modioremque , prò fùmma ejus circa

ix arca verba ( Crefcite <ur multiplicammi isr re- rerum naturalium cognitionem peri-

ftatim 7"plcte terram ) praecepto & benedidio- 1 tia , ftationem optare non poterat ;

f(cmdenmt

ne *^*s imPart ita > non ftatim ad infe-!

quamvis vero fàeer textus de hifce ni-

pimì ho- riores montium fundos defcendifTe^fèdj

hil dicat , ratio tamen distare videtur,

in montium planitiebus ad complures|

uti fiiprà dixi , id hoc pado fieri de-

annos haefiffe à vero haud abludit. No- buiffe.

mmes.

Norat enim Noè divino lumine il-

luftratus renafcentis mundi ftatum;

Norat quàm optimè ingentem orbis

tum enim ex Geographia eft , in ple-

rilque editioribus montibus fèmper re-

periri campos longè latèque difrufòs,

quemadmodum ex Alpium , Appen- terraram poft diluvium metamorpho-

nini , caeterorumque montium catenis, fin. Norat denique quamdiù,quot-

™£jf*tfi univerfa Europa vifèndis, experien- que annis , in montibus commoran-extraar- tia nosdocet, pecoribus

,pecudibus,

I

dum foret, donec inframontana pla-

niora loca habitationi hominum apta

forent. Atque hoc pado fadum eft,

ut is in montibus , veluti ftatione tutio-

ri , propagandi humani generis initium

duceret , donec in irnmeniìim exur-

azm non

ftatim in armentiique , uberrimis pafcuis alen-

camporum fa p^ aptos, & opportunos reperi-planttiem

. % r £.. .f r

.f

Tdefcendiflc t n. In limiliDus itaque campis , Noe

{t*Z-~ cum ^us &is conveifatumfuine, ar-

ffle- bitramur.

Cum enim in hujufmodi editiori-

bus planitiebus, quae montium jugis in-

gente filiorum multitudine ad inferio-

rem planitiem fé conferre cogeretur»

CAPUT IL

Quibus in rebus Noè filiique cum uxoribus in montibus

fé occupaverint.

Cap. ILClEitum eft , Noè minime hoc re-

rum ftatu , otiofum fuiffe , fèd

continuò lummacurà , & folli—Noè in

inftruendo

genere kt- citudinc rebus bene gerendis , & arti-mano in i i i \ (T ••

omnibtH bus numano generi adeo necelianis,

perpetuò exercendis diftentum fuirTe; necetfaù»

ac primo quidem , prout DEUS ipfiK^""

praxeperat per verba {Crefcite& mtdti-&cr -

plicamini) filios fùos ad propagationem

faciendam excitaffe ; & quoniam mul-

tipli-

m

Turris Babel L i b. I. 5

Ow. II.1 tiplicationi hominum nil magis con- 1 vium praefèntis occafionc ncceflìtatis,

venit, quàm nutrirne ntorum ubertas,j

agris itatim lèmine fcecundatis vivere

fine qua vitam toleràre non potcrant

neccilìtatc compuliùs , ante omnia a-

Q-rorum colendorum rationem filios

,

per divinitus libi inrulam, uri in Ar-

ca Noe y docuimus , icientiam edocuit,

ut cjuemadmodum ante diluvium in

ufùm ad vitam iùftentandam rebus ne-

cerTariis,providum occonomum ege-

rat, ita quoque poft diluvium, in ex-

colendis poiteris , iiique circa necefla-

riarum rerum ufùm inftruendis , nulli

labori pepercerit , utpote qui univer-

poflit : quomodo enim , fi in arcani

iecum fimilia non tranftuliffet provi-

dentiuniius ceconomus , ftatim lemi-

na prompta haberc potuiffet, cum uni-

vena tellus Iqualorc , limoque ornala

tam citò nil norum ad nonnullos an-

comparandis in arca: animaliumque nos proferre potuiffet,quod idem de

arborum fruótiferarum , vinearumque

plantatione intelligi velim. Quomo-do enim vel unius anni fpatio fine fra-

cì:ibus , fine pane , fine carnibus, ovis,

caeterifque vita: humanae fùftentanda:

fubfidiis vivere potuerint, nemo fen-

iani orbis faciem traniìnigratione utij

fatus concipere poterit. Praeviderat e-

erant repleturi , ita per fùccefììvam ar- ! nim Noè cuncì:a ha:c poft diluvium ne-

tium traditionem a Noè profluentem,

modum & rationem , veluti opulen-

tam hxreditatem confècuti in pofte-

ros propagarent.

Ferraris porrò, cum ad agriculturam exer-a

quarum~ ceiidain , aliis artibus ad terram fùbi-

qm nccef- p-cndam indigerent , is utique primo in

Ferrana arte,quam vel divinitus hau-

ferat , vel prout ante diluvium à Tubal-

cain fabro in omni genere ferri , & aeris,

ceffaria ; nòrat ob triftem & luctuofàm

telluris faciem , omnia lisce dertitu-

ra ; unde vel ipfo Deo distante,prò

renafeentis mundi requifìtione neceCfàriò& rerum omnium fèmina , inftru-

menta agricultoria , & fru&iferarum

arborum germina , racemofque vitium

fècum intra arcani tranftulilTe, ut iis

fine ulteriori prolongatione in ulùmhominum , animaliumque uteretur.

uti Cap. IV. Genejìs habetur, didicerat, Atque haec quidem filios fùos edo- Uxmm

filios lùos exercebat ; inftrumenta non cebat Noè, uxoribus vero cura rerum ti^ntid!'

quidem ex nativis montis fodinis,qua:

tunc temporis needum excoli pote-

rant } lèd ex ferramentis ,qua: lècum

intra arcani in hunc finem attulerat,

fabrefecit , cujulmodi effe potuerunt

vomeres , falces, ferra:, harpagines, fè-

cures, cultri, & fimilia; figulinam quo-

que artem , five plafticam , qua ex ar-

gilla urcei, olla:, concha:,fimiliaque ad

domefticum ulùm conficerentur , tra-

Fabriiis didilfe arbitratimi'. Ad tutandos quo-artis ne- r r n

1 rcefo**, que leie contra tempeitates , caeteral-

que aéris injurias , calàrum , tugurio-

rum domuumque, prout ante dilu-

vium viderat , feceratque, xdificanda-

Agrkui- rum regulas pnefcripfit. Praeterea o-

ccjjìta*. mnis generis legumina , tritici, rarns,

fiìiginifque fementem in agriculturam

intra arcani intuliife , ut poft dilu-

muliebri fèxui propriarum , fi conje-

ctare licitum eft , reli&a ; hifee enim

ad veftium fùbfidium , linum fèrendi,

aquis macerandi , in ftupam carminan-

di , filandi deinde texendique regulas

praeferibebat , lanificio quoque artis

documenta dabat. Praeterea gallina-

rum, pullorumque educationi , ad o-

vorum comparationem, & omnem de-.

nique domefticae lèrvitutis cultum de-

ftinabat. Hoc paéto , ha: prima: mor-talium poft diluvium colonia: impi-

grè lane, qua: à Noèmo didicerant, in e-

xecutionem deduxerunt; & hi quidempofteros lùos confèquenter ipfis com-mendatos vivendi modos alios aliolque

edocebant , ut in fèquentibus demon-

ftrabimus.

A 3 CA-

Capili.

Athanasii KircheriCAPUT III.

T>e defcenfu Noè cumfamilia numero/a in monteperaB

a

3

in fubmontanam regioni* planitieni.

Defcen-

fw Noeex tnonti-

fìdis no

mine in

fignitas.

viEnit tandem tempus,quo Noè,

jam fiìiis lìiis in copioiàm pro-

geniem exurgentibus , inferio-

bm in re- 1CS montium fundos , vaftafque re-

^««M-mones ad habitandum aptas , ab omnimontana, «2 r abodie Per- lqualorc , & humiditate luperrlua ìm-

munes cognovit ; unde deferendone fa-

tta , cùm campos jam in rivos & Ru-

mina diferetos , limoias primo plani-

ties jam herbaram luxuriantium, pa-

fcuommque foecunditate non feraces

tantum , lèd & amoenitate confertas,

iylvarum diftriótus , uti & arbores tumfraétibus onuftas , tum ad caeiùrarii

in materiam xdificiis conftruendis a-

ptam,lylvas quoque variarum animan-

tium copiofa progenie , campoique o-

mni animalium domefticorum gene-

re confertos reperiffet , ibidem perfti-

tit;qui; uti communis eft interpretum

lententia , fuit ingens ille vaftufque

regionum diftrióhis ,qui poftmodum,

ftve Verfia fìve Armenia dieta fuit , hìc

inox incredibili hominum multiplica-

tione auóta , ne confila multitudine

confufùs ordo nafeeretur , Noè parens

omnium , & Rex , in tres partes,jux-

ta trium filiorum, Sem, Cbam Se Japhet,

veluti tribus quafdam , partitus eft , ut

unaqua?que tribus fibi fubditis cumplenitudine poteftatis praeeffet ; & in

difficultatibus , diflìdiilque exortis, ad

Noèmum , veluti ad naturalem totius

orbis haeredem , & arbitrum recurre-

rent. Ne vero in tanta multitudine

hominum , animarum cura negligere-

tur , Noè, uti erat ccelefti lumine iliu-

ftratus , ita quoque ante omnia quàmmaxime neceffarium duxit , ut iis prae-

cepta vitx & difciplinas praeferiberet,

religionis cultum edoceret , morumnormam , atque in Dcum fiducia: &

Triumfiliorum

Sem,Cham,Japher,

intubiti

dijlribtttio,

devotionis affeéhim ingereret ; ritus

in facrificiis inftituendis, juxta prae-

cepta Dei , fùis temporibus ièrvandos

conftitueret, fiquidem fine Divini Nu-minis affftentia in tanta populi varie-

tate nihil reétè conftitui poffe probe

nórat. Unde convocatis in unum ori-

moribus tribuum , talem, qualem no-

bis imaginari poffumus , exhortatio-

nem habuiffe, pie credimus.

Tlayuvtmg Noemiad tres filios , Sem, Cham, Japbet , jam

conftitutos principes populomm.

IN hoc folenni congregationis confeffu , ò

filu, in nomine DEI fanEli Z?gloriofi,

bodie Vos alloquor. Attenete itaque fermo*

nesmeos , auribus percipite Verbo orli mei,

Verha Ventati*, VerbaVita, Verbo falutis,

quafi.

fierVaVeritis , DEXJMfiemperpropi-

tium Vobis babebitis in generationibus Ve-

flrti ;fin , jufium DEI judiciumfiuper Vos,

Vefirafique generationes completum iri , ne

dubitetts. Nbfl'ts infelicem mundi ante di-

luvium ftatum , Vidifiis una mecum gigan-

tum immamtatem ante diluvium , tnexpli-

cabilem hominum in omni fcelerum , flagi-

tiorumquegenereperVerfitatem , qiice natu-

ra limites longè excedens ad eam impietatem

exfiacrilego Setbiana ftirpis cum Camitica

conjugio perVenit, ut Vel DEUM ipfium,

cujm natura Bonito* efit,odmundumperden-

dum , diluVioque uniVerfiali exterminondum

compulent. Meminentis , nifiallor, quo*

modo me quantumVu indignilìimum famu-*

lum fiuum , ex omni carne Veluti unicum,

qui ficuti Vias Domini retlos cum timore

<&r tremore, ab omni ficelerum participatio-

ne alienti* obfierVaffiem , elegerit , ita quo-

que me ad divina jufiiti* pr<eceptum con-

tro impios exequendum defitinaret , arcam-

que

TURRISCap.lll.que ipfo dittante Numine , prò fua infinita

clementia confimi jujsit , qua Vosfilios mc-

os atque uxores Veftras ex omrii generis bu-

mani maffa felettos , a ruma mundi folos

confermare Voluit. Nofiis quanta fide O*

religione in centum annorum fabrica defu-

darim,quot perfecutionum injultus ab im-

pròbis gigantibus fuftinuerim , donec tan-

dem poftfrequentes adeos , de Vicino orbis

excidio babitas exbortationes ,faxis durio-

res inpertinacipeccandi Voluntate perfiften-

tes , ad unum omnes inexfpettato catacly-

fmo perierint . ^ccordammi filli ?nei, quan-

ta à benignifìimo DEO tàm ante tàm intra

arcani una cum omniviVentls natura fub-

ftantia ingrejfum , inclufi , beneficia rece-

perimus ; quàm paterne univerjo pereunte

inundo , nos folos conferì>aVerit , & fua

ineffabili proVidentia , <6r difpofttione no-

bls aftiterit : quomodo me , quid in dtfficul-

tatibus agendum , divina Vocis oraculoin-

ftruxerit : quomodo tandem extinèlo jam

humano genere , nos otto bomines ad mun-

di femen mundique inftaurationem ordien-

dam deftinarit. Qua certe talia funt , qua-

tta a mundi origine ncque Vifa funt , ncque

BABEL L I B. I.

miniftis. Verum enim Vero , cum jamge-

neris bumani per Vos tres filios meos , Sem,

Cham, Japheth^ Veluti unicos mundi ba-

redes , nec non uniVerfe terra , gentium-

queprincipesperattapropagalo in adeò nu-

merofam fobolem exurrexerit , ut unafumul commorari nequeamus. Vos ne in tan-

ta filiorum nepotumque Veftrorum propa-

gatone, confujìo nafeeretur ; Vos , inquam,

Veluti in tribus quafdam diVidendos ceru

fui. Et Sem primogcnitus , quem centum

ante diluvium annos DEI miferatione fuf-cepi , fua jlirpis , filiorum , nepotumque

curambabeat. Japhethpariterprinceps Csr

dominus fit progeniei fua. Cham Vero

in generatione fua , fuo potiatur dominio.

Hoc unicum a Vobis effiagitans , ne fpu-

riis coMmixti conjugiis abutamini , fedu-

nufquifquefua Jlirpis progeniem , paterna

non tirannica adminiftrationegubernet ; ex-

ortas dijìidejitium lites aucìoritate fua co-

bibeat. Cam Vero fine Divini Numinisopitulatione nec regnum , nec regnatores

diu fubfiftere pojitnt , ante omnia eam re-

ligionem Vobis tenendam praferibo , quamde DEO uno. Vero, vivo, mundi conditore,

futuri* feculls Videbuntur , ut proinde ac- i rerumque omnium moderatore Seth, Adaecepta beneficia bujufmodi ineffabilia à DEIbonitate , & mifericordia meritò in cordi-

bu$ noftrls diu nottuque impreffa tenere,

<?3* continua meditationis aftiduitate rumi-

nare debeamus.

Vorrò jam ad beneficiorum , qua pofi e-

grejfum ex arca DEUS OPT. MAX.nobis contulit , copiam & magnitudinem

progrediamur , cum enim prater me , &Vos , uxorefque Veflras , nullm homo Vi-

Vens fupra uniVerfam tellurvs faciem re-

periretur ; cogitate& expendite , quomodo

me unicum mundi dominum & baredem

conftituerit , omnem orbis terrarum pleni-

tudinem meapoteftatifubdiderit , ad omnia

filiuspatres noftros ab origine mundi , tra-

ditone continua ufque aline ab Adamodecimum edocuit , conferVetls , banc inti-

mis cordimi Veftrorum tabulis infcribatisy

ne ejus unquam in Vobis memoria oblitere-

tur ; ab bac enim ultimum attwnum Ve-

ftrarum , <jr Vita bene feliciterque tranfu

genda feopum dependere exiftimetis Velim;

cum enim toto pereunte mundo, prò fua

infinita bonitate <jr mifericordia nos folos

fuperftites effe Voluerit , ideo finefattumfeiatis , ut baite eandem religionis normamquam Vobis prafcripfi , non duntaxat Vos

magno animi fervore colatis , fed &r inden-

ti jollicitudine eam ad filios nepotefque ne-

mundi renafeentis regna, eorumque popu-\potum Veftrorum propagetis. Jgitedumfk-

los gubernandos ine praficere dignatusfit ; ! Iti mei carifsnni , DiVini Numinis cultum

qua de caufa prò tanta beneficiorum immen-\

nullo unquam. tempore intermittatis , ora-

fitate , me addebita* condignafquegratia- \ tiones& fiacrifida , queis DEO nostro nil

rumattiones reddendas ,folennefacrificium \gratius acceptiufque effe poteft, eo modo,

ei , qui nos tantopere dilexit , inftitui/fe me- \ quo mepoft egreffum extra arcam anre vi~

I

*Sftis,

8 AthanasiiCap.III. dtftis , pariferVore, omni fuperfiitwnepro-

fcripta , flatutis temporibus peragite ; pa-

cem <t? concordiam Inter Vos , Veluti Veram

C<r nnicam felicitatis tejferam in Vobis con-

feriate, colite, amate : quafi feceritis,be-

nignifimus DEUS Vos ipfos , atque omnes

operationes Vefiras , Vita, beata longitudi-

ne foecundabit , ad foecunditatem agrorum

pluViamdabit temporibus fuis , borreaVe-

ftra replebuntur frumenti frugumque co -

pia , ohi Vìntane abundantia pentfaria Ve-

fra exuberabunt , omniumque poffefione

honorum beabtmini : fi Vero , quod abfit,

vieis praceptis non obedieritis , fed perVer-

KlRCHERIfé mentis impetu fcelerumque enormitate

in DEUM confurrexeritis , eum de Vobis

mille calamitatimigeneribus obpertinaciam

mentis , profufamque peccandi licentiam y

fé Ymdicaturum prò certo teneatis , quem-

admodum enim divina natura bonitatis&mifericordia fua friem non babet , ita nec

<&r juftitia ejus ; bac feriò expendatis bac

alto petlori infcribatis ; <&r fi quandoque

bac Vobis acciderint , ea me Vobis pradi-

xijfe memineritis. Vivite felices , Verbo-

rum meorum memores ; quod ut fiat bene-

dillo DEI defcendat Juper Vos , & qua

per Vos fieri poffe cogitavi , perfciat.

CAPUT IV.

T>e ^\dultiplicdtione humanìgeneris5a diluvio ufqne <^/Turris

tfdipcationem.

Cab.YSf .

^"""^Onftat ex Genefis cap. ix. per tres

i filios lìios , Sem, Cbam& Japbetb,

^-^genus humanum propagatum

fuiffe fùpra terram. Textus iequitur :

Ifti funtfilli Noe, & ab bis dijfeminatum

efi omne genus bominum fuper uniVerfam

terram : & cap.X. H^e funtfamilia fi-

liorum Noè juxta populos , & nationes

fuas , ab bis diVifie funtgentes in terrapofi

diluvium. Intendit Mofes in hoc capite

demonftrare ,quod ficuti in primor-

<diali mundi ftatu , ex uno Adamo , o-

mne genus humanum ufque ad dilu-

vium , mille fèxcentorum , & quinqua-

ginta fèx annorum tempore , propa-

gatum fuit , ita poft diluvium,quafi

novo rurfus mundi principio ex tri-

bus Noè finis omnem terram, habita-

toribus cultoribulque fuiffe comple-

tam. Tametfi vero numeroiàm qui-

dem progeniem , multiplicemque po-

fteritatem trium filiorum Noè,pri-

snamque originem diverfitatis gen-

tium , regionum, regnorumque lucu-

lenter delcribat ; nemo tamen cenfè-

at , majorem hifce non fuiffe proge-

niem,quàm làcer textus fcribat ; cùm

Mofes hoc loco , non nifi capita , du-

ces , & principes populorum enarret,

reliquis data opera reliétis , ne in enar-

ratane fingulomm minime utili, ut-

pote in infinitum hujuimodi genera-

tionibus fèfè extendentibus , tempus

perderet. Verùm cùm hsec omniaquàm fufiflìmè in Arca Noè profècuti

fuerimus , eò Leótorem remittimus.

Hiftorici non fine ratione miran- Smmi . « . multando

tur , quomodo tam cito , vel intra 275 hominum

annorum fpatium uique ad Turrim <Ba- mtra 2?£

bel, tamimmenla hominum multipli- diluvium

catio,quam & profani fcriptores He-"^/

'

rodotus , 8cDiodorus, aliique complu-

res tradunt, per iòlos tres homines, fi-

lios Noe contingere potuerit. Is mira-

ri definet , ubi excufferit humanae ge-

nerationis hiftorias. Quis nelcit, vel

fòlum Nembrodum Turris fabricato-

rem^ exceptis foeminis, &parvulis,è

lìia fòlùm progenie , in campum du-

xiffe 200000 hominum armatorum;

uti de 'Belo , id eft Nimbrod , Diodorus

narrat. Quis non obftupelcat , NinumNembrodi filium , uti refert Euflachius

Tbejfaloniccnfis in Commentario in Dio-

nyfium Alexandrinum de Situ Urbis^àò. ci-

vitatem NiniVen condendam , centum

qua-

Turris Babel LlB. I. 9

G/>.IVr

.quadraginta millia operamm adhibu- I hi vero per mutua connubia ufque ad

iffe , & hoc inter ducentos nonagin- 60 annos fé propagare potuemnt,juxta

taquinque annos poft diluvium, fi ita- j artis combinatoria regulas , ad 21600

que tanta hominum multitudo , tum animas ; fi enim 60 in 360 duxerimus,

provenient 21600. Hi mrsùs per mu-tua conjugia ufque ad nonagefimumannum facile continua propagatione

pertingere potuemnt ad numerum a-

nimarum 1944000, quod patet ex du-

cili 90 in 21600. Atque ha: proge-

nies a 90 ,poft diluvium ad annum ul-

que 1 20 ,per novomm connubiorum

combinationes pertingere potuemnt

ad 23328000000 , id eft , viginti tria

millia millionum , trecentos , & vigin-

ti oóto milliones;qua? res vix animo

concipi poffet , nifi id ex combinato-

ria? artis regulis evidenter conftaret.

Sed haec in iùbjecto abaco contem-

plare. Primo anno poft diluvium po-

natur , tantum tres filios fuifTe

in bellis gerendis , tum in condendis

urbibus propagari poterat, quanta poft

trecentos & quadringentos annos?cum

jam univerfùs orbis pene efTet habita-

tus. Si enim ponamus , fingulis trice-

nis annis generationes renovari , facile

octingenta millia animarum nafci po-

terant. Sed ut lector hax propiùs per-

fpiciat , ea calculo Arithmetico de-

monftranda duximus.

Ponamus itaque , tres filios Noè pri-

mo ftatim anno poft diluvium , tres fi-

lios , & totidem filias generarle , fin-

gulis vero confèquentibus annis toti-

dem , ufque ad triginta annos , ubijamomnes filii , & fiìia? fìifcipiendis liberis

quàm aptiffimi erant , reperies nume-rum animarum jam ad 360 pervenirle}

Le geni-

tos , mvenies

Caicuius Primis 30 annis poft diluvium tres filios

SfL- genoaffc - —tu kuma- His multiplicatis per 60 annos poft dilu-niadTnv- L

1i i

ris fabri- vium ,producetur

cam.j|js multiplicatis per 90 annos , à diluvio,

dabitur —

- 360 filios& filias.

— 2 1600 progenies liberorum.

1944000 propagatio hominum.Atque hi multiplicati per 120 annos; &

hinc ufque adTumm !Bd/>e/,producent 23328000000 propagatio hominum

.

Non hic ulteriùs procedimus ,cum res propè in infinitum procedat.

Ut proinde nemo miretur , adeò in-

credibiles , Nimbrodi adhuc tempore,

cum humana? ambitionis faftus , de

Monarchia y & fummo rerum domi-

nio obtinendo xftuabat , exercitus co-

a&os fuifTe. Nam Zoroaflrum ,quem

nos Cbamum , avum Kembrod fuifTe , in

Obelifco Vamphilio oftendimus , con-

tra Ninum filium "Kembrod exercitum

2000000, qua? fùnt , vicies centena mil-

lia hominum , duxiuep Diodorus Siculus

//^•3,tradit. Habemus vel ex ipfisfà-

cris literis aliud exemplum ; dum vel

ipfì fanelli interpretes fàtis mirati nonpoffunt

, quomodo ex 70 Iiraélitis, qui

in JEgyptum juffu Jofephi tranfmigrà-

runt, poft 210 annos, intantam pro-

geniem exereverint , ut fèxcenta mil-

lia bellatorum pra?ter parvulos , mu-lieres & fenes , cum Mofe Duce eo-

rum , JEgygptum egrefsa fuerint.

B CA-

Gap. V.

IO Athanasii KircheriCAPUT V.

Deprima Tranfmigratione filiorum Noè ex monte Ararat in

planioresfubmontana regioni* campos.

A

$. I.

De Lingua, féu iàiomate , quo immediate

poft diluvium utebantur.

Ntequam ulteriùs ad confti-

tutum fcopum progrediamo,

primo verba facri textus hìc

adducenda duximus , ut juxta eadem

inflittiti noftri telarti ordiamur. Sic i-

taque Mofes difserit :

Hebrsa dritt DnSTl nriN rtè# pKH Sa 'ìl'l

leSlio.' yw? ynxa nrpn irjpdi oip» oywa ni

:dp iaan

Id eft: .EW d«fóm terra labii unius,<srfer-

monum eorundem ; cumqueproficifcerentur

ex Oriente inVenerunt campum in terra

Sennaar,& babitaVerunt ibi. Grxca le-

, ^rxca &io fic habet : j@t} h 7rcl<T(i » yh %&

éj^jv 7ti$iov h# yv\ ctvvctcìg,ty

kcCIco-

M<rcw c/K«. Ideft: Et erat omnis terra

labium unum, <&r Vox una omnibus ; ts*fa-

Slum eft , cum moVerentur ipfi ab orknta-

libusplagiò,inVen'ere campum in terra Sen-

naar , & babitaVerunt ibi. Chaldaica

lectio fic habet :

chaMaì- nini in SVddi in \vò Ncna-^-w ninica UUio. i

.jon mn Saan tsmaa

Id eft : Eratque omnis terra lingua una,

ér loquela una ; erfatlum est , cumprofi-

cifcerentur inprincipio, <&r inVeniffent cam-

pum in terra Babel , babitaVerunt ibi.

Arabica verfio Tic habet :

A? cJ ^?;A? !?•>%? Ut>^>5 \j*\À»

Id eft : Erat autem totus mundus idioma

unum , <t& loquela eadem ,& cum ipfis quies

effet in Oriente inVenerunt campum in ter-

ra Bagaded, ideft, in BabyIone, tsrfedc*

runt ibi. Hilce textibus confònat Sy-

riaca.

Erat itaque terra labii unius , eorun-

demque verborum , vel ut Gr<eca ha-

bet , erat terra labium unum,& Vox omni-

bus eadem ; vel ut Chaldaica, omnis terra

lingua una,& locutio eadem ; vel denique

uti Arabica ; erat totus mundus idioma

unum,& loquela una. Quid vero per la-

bium intelligendum fìt , exponamus.

Cùm labium formandarum vocum Labium. ~ r r i

!_•' \ quidnotet.

mitmmentum iit , line labus vero voxulla proferii non poflìt; cum nemo nonapertis labiis motiique loqui poflìt ; re-

ótè fané lacer textus prò lingua ponit la-

bium , caufàm prò effeótu. In uniVerfa

itaque terra , vel ut Arabica habet , mtoto mando ( ubi per mundum , totius Im-

mani generis congregationem nomi-

nat ) erat lingua una : id eft , omnes bo-

m'mes,c^uì poft diluvium uique ad tranf.

migrationem , immensa multitudine

le propagàrunt, loquebantur]inguaui

unam.

Unde quaeritur ipYimc>,qualifnam il-g^ 1

^la lingua fuerit ? Relpondeo , fuiffe Un-fueratpofi

guamfantlam, primordialem,quam Noèfiliique , uti per continuarli Patriarcha-

mm traditionem ante diluvium didi-

cerant , ita quoque prorfus eandem do-

cuere filios luos , cum alia praeter hanc

in orbe terrarum non vigeret ; & de

hoc fi quiipiam dubitàrit , is merito in-

iènfàtus videri pofTet. De hoc tamen

merito quis dubitare pofset , utrum

lingua ha?c primeva ab omnibus eo-

dem prorfus tenore,& pronunciatione,

Ipatio centum annorum prolata fuerit;

quare

Babel L i b. I. itTuRRISCab. V. quare ut pi'opofitum mihi dubium pari I

mutuò kfc intellexerint , exiftimamus.

mfto folvatur. I Et hoc pacto iàcer textus facile expli»

cari poterit , uti ex paulò ante di&is

paóto folvatur,

unum Refpondeo ; cum quotidiana nos

^"^7£cxperientiadoceat,nullurn idioma ablingua. **- omnibus alicujus nationis populis tanta

perfezione pronunciari , ut non làltem

à purioris hnguae ulu,qua: in Princi-

pini! aulis viget, nonnihil deflectat ; &luculenter patet in idiomate Italico,

Germanico, Gallico^ Hi/panico, Arabico 11-

milibuique. Creditur in Italia , lingua

patet;quaenam vero illa proprie lin-

gua fuerit , in tertio libro, DbO dante,

expofituri fùmus*

His vero propofìtis,jam ad alte^

ram facri textus partem exponendam

nos accingamus.

§ II.

omnium puriflìmaT^, qua: tamenjx>e Vita mortalium primxVorum in fub-

Mediolanij Genu^e,rBononic€,Ve?ietiis, apud

Samnites , Apulos , Calabros oppidò à pri-

meva puntate dirTert , & tamen una

eademque lingua eft, nimirum in Italia

ufìtata, quam omnes loquuntur , atque

montana monti* Ararat regione, mul-

tis annis peratla.

1V/J Agna hìc controverfìa interin-

terpretes exoritur de tranlmigra-

fèfè mutuò intelligunt indigena;qupd I tionis itinere

,primo ex monte in pia-

item de cxteris cujufvis nationis idio-

matis intelligi velim,ita ut vix inmundolingua reperiatur

, qua: non iuas patia-

tur corruptclas , live id fiat ex vicina-

rum regionum, populorumque con-

fortio , five ex ingenio particularium

provinciarum , & natura loci, live ex

novarum vocum inventione;quod a-

deò verum eft, ut non dicam in provin-

num , deinde in terram Sennaar faci» ;

fìquidem , dum multi capere non po£fùnt 7 cjuomodo populi ex Oriente mo-^

viffe dicantur, cum tamen Armenia nonorientalis , lèd borealis refpe&u terra:

Sennaar exiftat ; verùm cum in hoc nonexiguam Geographia: imperitiam a-

pud fcriptores reperiam , ut làcer tex»

tus illibatus conlervetur, paulò fufìùs

ciis fèparatis , fèd ne in magnis qui- hanc controverfìam decidendam cen-

dem urbibus differentes loquendi mo-di defint , ut experientia nos docuit hìc

%om#.Qu*mm Quseritur itaque, quomodo fàcer

poB%!u- textus , Terra itaque erat labii unius, eo-•tiumiin- nmdemque fèrmonum , intelligendusgitafuent. ^ . r , r *. . .P

iit ? Relpondeo,ruuse quidem linguam

omnibus communem , lèd pronunci-

andi modos ,quos nos dialeótos voca-

mus , differentes ; uti enim in tres tri-

bus juxta generatìones trium filioaim

Noe dividebantur , ita quoque purio-

ris tantum lingua? ulùm apud principes

tribuum , Sem, Cham, Japbeth & filios,

nepotelque eorum remanfìfTe,popu-

larem vero& linguam plebejam ex va-

ria hominum mixtione ,prout in omni-

bus aliis linguis accidere novimus , à

purioris lingua: ufù nonnihil declinàffe

quidem , non tamen tantum , ut non

fìùmus.

Dicimus itaque , nullam in hoc pri-

mevi fgeculi ftatu , nominis locorum

rationem habendam effe , lèd folum-

modò primi montis illius Ararat, quemNoè cum tribus fili is poft diluvium in-

habitavit , & propagatone hominumin immenfùm excrelcente , in valles

tandem montium , ad planiores cani-

pos incolendos defcendit.

Duplex itaque Armenia à Geogra- pupUx« . ,

lr .1 .

J. « ° Armenia,

pnis delcnbitur ; minor una, altera ma-jor. Major illa

,qua: Afa minori ex

occidente contermina eft ; ex borea

GeorgUyfive Cokhidis regioni

,qua:&

Iberia , & Mecrelia dicitur; Mefopota-

miam vero à meridie refpicit. Major ve-

ro ex boreali plaga Adare Cafpium , ab

occidente Armemam minorem, abortii

Ter/idem, à meridie magnani reliquie

B z VerfidU

Athanasii KircheriCap. V.

Primi ho-

mines non

ftattm poft

diluXium

ver[iti ter-

r#w Sen-

naar mo-

"Perunt.

12

Verfidi* partem refpicit ; uti charta hìc

appofìta docet : atque in hac Ararat

mons celeberrimus conftituitur , de

quo cum in Arca Noè quàm uberrime

egerimus , ad eam Lecì:orem relega

-

mus. Jam vero , ut ad inftitutum re-

grediamur , exponendum reftat,quo-

modo tranfmio-ratores illi ex Oriente in

terram Sennaar pervenerint. Quod ut

fcitiùsfiat, ab ovo rem exordiar. _In monte Ararat arcam conftitiffe,

Genejtscap. VII. traditur; Noè vero ex

arca egreffum , uti fùprà oftendimus,

primo planiores montium tra&us ex-

coluiffe , non quidem in uno eodem-

que loco commoratum fèmper , fèd

nunc hìc , nunc illìc prò locorum fera-

citate , & opportunitate perftitifTe •> A-

rarat enim non unum aliquem montemparticularem effe putes, fèdiningen-

tem longè latèque in Orientem conca-

tenatorum montium fèriem extenfùm

effe , Itineraria, Terjtdis ArmenUc^xt

quàm fcitiflìmè defcribunt ,quos mon-

tes CbaU<eus Varapbraftes Vnj ma , id

eft , montes Gordu ; Vtoloniceus vero Gor-

dixos vocat , eofque lùb latitudine 47graduum ponit ,

quemadmodum ex

charta geographica difces. Atque fù-

per , hos longè latéque protenfòs mon-

tes Noè cum hìiis fuis primùm unanimi

interpretum confenfu commoratumagros excoluiffe , filiofque filiomm in

neceffariis artibus inftruxiffe , nulli

dubium effe debet ; donec tandem

poft complurium luftrorum decurfìim,

montium gurguftiis adeò copiofam

progeniem non ferentibus , in planiora

fùbmontanarum regionum loca de-

fcendere compulfus , ibidem veluti in

uberioribus agris ampliorem coloniam

fundaret ; neque quifquam fibi perfùa-

deat , ex eodem loco populos ftatim

tranfmigrationis initium feciffe , lèd

poft plurimos annos,quod vel ex ipfò

contextu hiftoriae luculenter patet,

cum inter aedificationem Turris & di-

luvium , uti paulò poft chorographico

calculo probabimus , 275 annorum

fpacium deftniatur. Patet itaque eos

hofce annos partim in habitatione

montium,partim in planioribus cam-

pis, partim mora in itinere ad campumSennaar faótà confùmpfìfse ;

ponamus

enim, 20 annos in montibus perftitifse,

in planioribus locis 7 j , in itinere vero

verfùs Sennaar,quod fpatium juxta

geographicas relationes,duorum men-

fìum iter eft,quinque annos conlum-

pfìffe, prodibunt centum anni,qui nu-

merus longe abeft ab annis fabricse

Turris.

Quomodo jam ex Araratese plani-

tiei regione , ex Oriente in campum Sen-

naar perveniffe dici poflìt , oftendo.

Certum eft , ingentes fùb monte Ara-

rat campos , in quos ex vallibus mon-tium prodeuntes intràrant, olim for-

fàn fertiliflìmos , hodiè partim ferri-

les, partim fteriles reperìffe , qui cum

in meridionalem plagam longè latè-

que , fere ufque ad Mare Verficum , fùb

longa montium fèrie extendantur; hof.

ce campos , & regiones refpectu ter-

rai Sennaar proprie orientales effe , quis

non videt ? & ex appofìta hìc charta

fàt patet. In hifce itaque regionibus ad

plurimos annos Noèmum cum proge-

nie fùa perftitifTe clàrum eft , eò quodad agros colendos aptiflìmas , & od eli-

vorum hinc inde exurgentium copiam,etiam vineis plantandis peridoneas in-

venerit 5 nam uti leccio facri textus A-rabica habet : <&* fatlum èft , cum illi

tranjmigrarent ex Oriente : ubi aperte

docet , eos in hoc orientali campoquieviffe , id eft , unanimiter perftitif.

fé & inde poftmodum tranfmigratio-

nem orfòs effe. Confirmat haec Stram-

bo Uh. II. cum dicit. cv rou/rn rw AV-

fjSpict ^"oMct [XxpopY), 7roMot P ò^j-

m<hd > bd oig ùJ% oJt67rgA©j (pviTcq

pctoVùùs, 7roMct o" dv\cùM$ , 0/ i$pjbLicrùd? , 01 $ Kj c(pó<^^t Sj^OU^JLOVig.

Sunt autem in Armenia multi montes,

inulti

I .

2*3*3

Turris Babel Lib. I.

Cap. V- multi campi plani in quibus tamen Vitis fa-

ale non nafcitur , multi montimi co?il>alles,

quorum quidem mediocriter aliqui , altqui

Valdèfelicisproventi^. In hujufmodi ita-

que regionibus, quae poftea Media, Ver*

fia &r 'BaSlria ò\6ix fiierunt , cum fùis

Noèmum habitafTe , vincas plantare

,

totius agricultorias artis inititutiones

fiìios fùos docuiffe , nulli dubium else

debet; nifi, cnim eos artibus humanxvita? fìiftentanda? necefsariis imbuifset,

utique tam copiofi hominum coetus

An"iui' vitam trahere non potuifsentj unde di-

fuosinjiru- (pertitis inter lelaboribus, quidam a-

gros aratro ad fèminandum fùbige-

bant, ad frumenti, leguminum , herba-

rumque proventus fèrebant alii ; aliqui

Ugna cafis conftruendis , ad le contra

omnes aèris injurias defendendos, apta

caedebant ; carbones tum in culinge

,

tum alios ufìis faciebant ; alii molito-

res agebant, piftores alii ; non deerant

venatores animalium , ad pelles vefti-

bus confìiendis aptas elaborandas ; un-

de multi ferrariae arti , ad omnis gene-

ris inftrumenta adeò necefsaria unicè

applicabantur ; non deerant figlili in

vafis cretaceis efficiendis , & in forna-

ce coquendis , calce & cemento con-

cita* ficiendo continuò occupati ; iteruminarttbut pò- . . .

* rtijjìmum arte textona tum viri , tum roeminae,

tmfrimal a^ veftes lineas comparandas } & adu homincs corpus decentertegendum infìidabant;utriufque *

. \ r • 1 i

fexus. quomam vero runium , cnordarumque

ad jumentorum hominumque fìibfi-

diumufùs, quàm maxime necefsarius

erat , verifimile eft , illos huic reftia-

riae arti lùmmo ftudio incubuifse , &vel ipfà ratio docet ; foemina? vero re-

licìis diótis artibus robuftioribus,qui-

dam ex ipfis primo gubernandis ani-

malibus , mulgendis vaccis , capris, fi-

milibusque , butyro , caièifque confi-

ciendis occupabantur ; alias gallinarum

pullommque educandorum , ovorum-

13

que colligendorum curam habcbant;

non deerant,qua? in fattoria arte , vi-

delicet veftibus conlùendis , lino in fila

ducendo , maxima vero pars lottine

& culinae minifteriis occupabatur;ple-

raeque una cum diesis artibus segrommforlàn curae , filiorumque educationi

operam fìiam impendebant •> Se ut o-

mnia fine confufione agerentur , hifee

veluti populomm Duces , Sem , Cbam

\

& Japketb, fùb rege omnium Noè, pra?-

erant, qui & finguli juxta tribuum di-

ftributionemfìios habebant praefeótos,

rerumque adminiftratores, quibus cura

annona? , ne iis laboribus impeditis vi-

eta abundantia deeffet , committeba-

tur; & occurrentibus difficultatibus,

non dubito , quin ad eas expediendas,

veluti ad fìipremum humani generis, in

hifee regionibus tunc congregati ca-

put , regem 8c imperatorem , Noèmumrecurrerint ; hic vero convocatis pri-

moribus filiorum nepotumque, quid

nunc , & hic agendum , quid evitan-

dum y veluti publico concilio quodamdecreverit.

Atque ha?c lùnt, quae de primaevo-

rum poft diluvium filiorum hominumvita & aótionibus dicenda duximus ;

& quamvis de hifee nil in fàcris literis

contineatur ; interpretes vero non ni-

fi jeiunè illa tetigerint , reótee tamen

diótamen rationis praeferibere videtur,

hoc ita fieri debuiffe , nifi quis velit

,

omnia caiù tranfàda fuifTe, quod à

Noemi regis iùpremi , & divinitus illu-

ftrati fàpientià alienum effe quis non

videt? uti enim DEUS OPT. MAX.eum in renafeentis mundi inftaurato-

rem elegerat , ita quoque ipfùm etiam

ad lùos innumerabilis multitudinis pò-

pulos inftruendos , regendolque fin-

gularibus & incomparabilibus animi

talentis , ad mundi pondus prò digni-

tate fìiftinendum inftruxerit.

B } CA-

14

Cap.Vl.

A T H A N A S I I KlRCHERI

CAPUT VI.

MoraNoè in

montibm.

Kon Pa-

tini ex

monte

tranfmi-

gratio in

lerram

Sennaar

contigit.

T>e Tempore tranfrnigrationù ex Oriente in terram Sennaar

a diluviopera&o, aduz annuum, qui d? ortus Phaleg.

JEc gentium tranfmigratio

,

quo tempore , aut quo poft di-

luvium anno acciderit , tametfi

fcriptura fileat,quantum tamen ex

chronologorum calculo colligere pos-

fiimus , eam paulò ante 132 annum,

ad ortum Vhaleg filli Heber accidifse,

non inveririmile credimus. Quod ut

luculentius pateat,

Suppono /vv'wio;primacvos à diluvio

homines , fiìios Noè filiorumque ejus,

polì: egrefsum extra arcam, non ftatim

inplanitiem montis, quemadmodumin prsecedentibus quoque innuimus,

defcendilse , fèd per complures annos,

primo in campis montium perftitifse,

ibidemque primo propagationis, agro-

rum colendorum , aliarumque artium

fpecimen dedifse , uiquedum excre-

icente in immenfum filiomm multitu-

dine, iùbmontanis campis ad fruges fe-

rendas jamaptis, in inferiora defcen-

derent.

Suppono fecundò ; certum quoque

& rationi congruum eft , diótam prò-

geniem non ftatim poft deicenlùm

montis, iter in terram Sennaar occcepis-

fe , fèd ad complura luftra in excolen-

dis regionibus,qua? tunc temporis fine

nomine , pofteris vero temporibus , &etiamnum Armenia , Media & Verfia di-

eta? fuerunt, conftitifse ; ubi quoque e-

jus pofferTores non confuse, fèd magnoordine à Noe primo , deinde à tribus

filiis Sem, Cham& Japbetb, gentium ca-

pitibus , regebantur, & a quibus veluti

artium fcientiarumque peritiflìmis , &jam a centum annis ante diluvium in

iis à patre Noè exercitatis, omnem pro-

pagandarum artium ad vitam iùften-

tandam neceflariarum , modum& ra-

tionem procul dubio didicerunt , ne,

antequam in univerfà? terra fèmitas

difpergerentur , iis carerent , fine qui-

bus humana? vita? tranfigenda? ratio

confiftere non poterat , fed de hifce là-

tis in precedenti capite.

Quanto vero tempore in Oriente

fteterint , Torniellus certis ex genealo-

gia filioaim Noè conjecturis colligit,

uti paulò poft videbitur; àeNembrod

tamen,quod eft argumenti noftri u-

nicum inilitutum? quo nimirum anno

natusfit, quando moverit ex Oriente^

quot annis vixerit , cum is unus è tranC

migratoribus fuerit, & Turris archi-

teólus , inveftigandum reftat.

Suppono tentò ; fidum & exaétifiì-

mum Torniellum lecutus, qui annumortus filiorum Noè, per annos à diluvio

ufque ad 1 51 , & 275, fcite lane& pul-

chre defcribit ; verùm ut lector uni-

ca veluti fynopfi , annorum leriem

confpiciat, genealogiam hìc apponen-

damcenfui, ex hac enim dare patet,

quid circa propofitam difficultatem

lentiendum fit.

Epilogismus,

ex quo Series generationum filiorum

Noè colligi poteìt.

1. Poft diluvium itaque anno

primo , vita? Noè 601. natus

eft, opinioneTornielli, alio-

rumque interpretum , JE-lam filius Sem primogenitus,

anno orbis conditi 1657

2. Poft diluvium anno 2. menfè

oótavo, Arpbaxad faìius Sem,

Gomerfapbetbi filius, Se Cbus

filius Cbam, vita? Noè 601

.

oritur ab orbe condito — 1658

3. Poft

TURRIS B A

Cap.V 3 .Poft diluvium anno3 .nati pu-

tantur Magog filius Japhe-

thij ScMcfraim GlmsCham,

vira Noè 603 . ab orbe con-

dito 1Ó59

4. Pofl diluvium anno 4. vira

Noè 604. nati putantur Cha-

naan Se Lud , filli Cbam, an-

no ab orbe condito 1660

5. Poft diluvium anno 5. vira

Noe 605. nati credutimi*

Tbubal filius Japbetb , &Aram filius Sem , & Mofocb,

anno ab orbe condito— 1661

6. Poli diluvium anno 7. vira

Noè 607. natus cenfètur

Tbiras filius Japbetb , anno

ab orbe condito 1663

7. Poli diluvium anno 38. Ar-

pbaxad filius Sem genuit Cai-

nan , vira Noè 638. ab orbe

condito i^48. Poft diluvium anno (58. vira

Noè' 668. Cainan genuit Sa-

le, 8c Cbus Nembrod , anno

ab orbe condito 1714

9. Poft diluvium anno 97. Sale

genuit Heberyvira Noè 697.

anno ab orbe condito — 1753

io. Poft diluvium anno 132. vira

Noè 731. Heber genuit

~Pbak<r. Prima divifio gen-

tium : ab orbe condito— 1788

1 1 . Poft diluvium anno 162. vira

Noè 761. Turris edificano

anno ab orbe condito — 181

8

il. Poft diluvium anno 275. con-

fiamo linguarum , & fècun-

da difperfio gentium, anno

ab orbe condito 193

1

13. Poft diluvium anno 276. re-

gnum NembrodJBabylon.vì-

ra Noè 876. ab orbe cond. 1932

14. Poft diluvium anno 3 50. Noè

moritura anno ab orbe con-

dito 1 2006

1 5. Poft diluvium an. 360. Ntnus

regnat, anno ab orbe cond. 2016

B E L L I B. I. 15

Ex hoc Epilogamo Genealogia lu-

culenter patet, omnes tunc homìncs in

mnndo uique ad ortum Vbahg ih Orien-

te extitiffe , unicam quoque linguam

fuiffe omnibus , uique ad confufionem

linguarum,que contigit anno poli: di-

luvium 275. Trina itaque tranimigra-

tio gentium ex Oriente,paulò ante or-

tum Pbaleg j in adeò immenfàm homi-»

num multitudinem exereverat , ut Noè

divino lumine duétus, ne confufio in

tanta multitudine nalceretur , eam in

tres regiones mundi (ibi notas,juxta

trium filiorum Sem , Cbam Se Japbetb,

tribus dividendam cenfìierit, qua? circa

annum , uti ex tabula patet , circa or-

tum Pbaleg , circa annum fere cente-

firaum trigefimum contigit ; atque

adeò ex precedente genealogifmo pa-

teat , tres filios Noe cum omnibus filiis

filiorum , nepotum ,pronepotum , ab-

nepotumque progenie,poft egreffum

extra arcam , antequam in terram Sen-

naar proficifeerentur,partim in mon-

tanis Ararat recembus,partim in fùb-

montanis regionibus orientalibus na-

tos fuifiè • quorum, qua? in Tabula po-

nuntur nomina , non nifi principes fò-

lùm , & patriarchas , innumerabilium-

que populorum progenitores notant.

Quod ut comprobemus , notan- Bufkx

dum , hoc loco divifionem gentium 'k^'^'

! ,. . . ir 1 1&

• Tf quanto-

dupliciter intelligi debere • pnmam do tmeUì-

quidem ad ortum Tbakg , unde & He-gen Ja'

ber pater ejus nomen filio luo à divifio-

ne indidit ; hoc enim tempore , ut ple-

rique fere interpretes referunt, prima

à Noè divifio gentium facìa eft • unde

hoc loco non lùmenda eft illa divifio,

qua: poft confufionem linguarum con-

tigit , fèd qua? à Noè DEI voluntate ,&quafi ex teftamento Noèmico inftituta

fuit ; altera vero reapfè in conftruftio-

ne Turrli. Qui vero unam cum altera

confundunt, valdè hallucinanair, cumilla vel ipfius Jofepbì teftimonio >^.£ct(T[A.QS £ ckwèw , id eft , diftributio

babitationum dicatur, quando videlicet

Noè

16 Athanasii KircheriQpyi^Koè diftributionem univerfae temie tri-

bus finis lùis , hoc, quo dixi anno , in-

ftituit 5 ha?c vero fit illa,qua? poft con-

fufìonem linguarum in executionem

deduóta foit ,quam proinde Jofepbus

uvyyyoiv afe! rliìù fa&hs&y , id eft,

confufionem linguarum vocat, eò quodconfufio haec cauià fuerit divifionis

gentium; prior quidem fine ulla con-

fufione tranfà&a fuit , non item pofte-

rior ; illa quieta , hsec turbulentisino-

tibus confetta ; illa lùb ortum Phaleg,

hsec lub medio ejuldem tempore con-

tigit 3 & conftat ex authoritate facra?

lcripturx Genefcap.X. V. 25. ubi He-her nomen filio indidit Phaleg, eò quodin diebus ejus divilà fit terra. Qui vero

obftinatiùs confùfionem linguarum

cum priori dieta divifione terrarum

confondunt, fèipfòs confondere viden-

tur , cum confofìo linguarum annopoft diluvium 275. illa vero 132 anno

poft diluvium, dirTerentia 143 anno-

rum contigerit, & hifceverbis innuit

Jofèphus. Tonò Heberus Jeótan tsr

Phalegum genuity qui natus eft dum bab'u

Utiones diflribuerentur. Innumeros hu-

jus fententia? authores hìc adducere

pofTem , nifi vel ipfà ratio divifionis

gentium ita le habere diéfcaret ; unde

Heber hoc nomen Phaleg filio foo nontam inftinótu naturali, quàm propheti-

co indidiffe videtur. Certe in libro,qui

ZDbw *)1D Seder lanino. e&yOrdo feculorum

dicitur, Rab. Jofe hoc paolo dicit : He-ber fuit propheta magnus

,quoniam affla-

tu Spiritusfaneli filimi fuum Phaleg

jmminaYity à futura Videlicet diVifionetn

fine Viùeejm; cui confentit S.Hieron. in

quteftionibus Hebra'icis, &Genebrardus

in chronico : Voeabulo propbetico proVi-

dentiae ditlus eft Phaleg , ut innotefeeret

in bac divifione urbis terrarum plus fuif-

fe divina proVidentiae y quàm Immani con-

fili , aut induflrix.

Phaleg Anno itaque Heberi 24 abfoluto,&doti quo 3 5 ìnchoante , & diluvni32. non an-amo. no I01

^ut j jj

? qui injuftè Gh«<w omi-

ferunt ) natus eft "Phaleg ; quo anno pa-

triarcha Noèmus , cum nepotes foos

jam in tantam exereviffe multitudi-

nem videret, utplurimis coloniisjam

deducendis iufficerent, & ipfe vicinarti

fibi ex hac vita migrationem crederet,

divinam iis de divifione Orbis habita-

bilis mentem aperuit. Qua? pulchrè

fané profèquitur Epiphanius in Anco-

rato. NoVerunt , inquit, omnes Noe, Vi-

rum juftum , qui cum relitlus effet ipfepoft

MuVium , <ts tres filli ejus , ut qui juftus

effet ,<&* filios fuospios efficere conaretur,

ut ne in ea mala inciderent }ficut ii,qui di-

luvio perierunt > non folum per dotlrinam

illispietatempropofuit ,fed <Z?perjusjuran-

dum ab unoquoque eorum beneVolentiam

ergafratrem exegit^ diVidit quidem,Velu-

ti bxres mundi a DEO confiitutus y tri-

busfilm fui* uniVerfum mundumfubfor-

tem miffum y <s unamquamque partem

juxta fovtem fingulis diftribuit '. 0* ipfi

quidem Semprimogenito ceciditfors à Per-

fide & Baótris ufque ad Indiam , & re-

gionem Rhinocurorum, quoefita eìt inter

iEgyptum Paleftinam è regione Ma-ris Rubri ; ipfi Vero Cham obtigit terra

^Rhinocura ufque ad Gades, ad meri-

diem ; tertio Vero filio Japheth obvene-

runt ea qu<e fpetlant ad Aquilonem a Me-dia ufque ad Gades , <sr Rhìnocuros.

Sed hsec omnia fofiùs profècuti fomus

in Arca Noè, lib.^. de DiVifione Gentiumy

ubi & Lector aliam divifionem repe-

riet.

Poft hxc crelcente fingulis annis

hominum multitudine, Noè nihil aliud

agebat, quàm ut illis juxta Domini

prxceptum (crefeite multiplicamini,

<tjr replete terram ) tranfmigrationis tan-

dem initium fùaderet . Accidit tan-

dem, ut five fbllicitatione Noè , five re-

gione orientali hominum incremen-

tum non amplius ferente , commenda-tam à DEO tranfmigrationem auipi-

carentur , ex Oriente videlicet in Oca-

dentem , id eft , in terram,qux poftea

Sennaar vocata fuit. Neque quilpiam

exifti-

Turris Babel Lib. I. 17

Cab VI. exiftimet , huiufìnodi populos , qui ad|

mincs tranfportandos aptiflìmae, jam

PofuhH aliquot milliones-cxcurrebant conti-

mn conti-llliato itinere illam inter orientalem

nuato ut- rnere ex regioncm Perjuùs live Armeni* , &ocddSi'" tcrram Sennaar, intercapedinem emen-tem,/«/ fos faiffe, fèd ubi commodum locumtf/vj mora.

. /y* -i • 1 r -rTma/t0r«>n rcperment, ibidem commoratos rame:

hTue?- C\UIS en^m tantx natìltitudini lùffìcien-

meiiiù locu tem commeatum praebuiflèt, nifi terrae

bonis,quam tranhbant , veluti paratis

jam à natura nutrimentis fùftentari

paratae (ùppeditabantur ;prò jumen-

tis vero , equis, afinis, bobus , armen-

tis,gregibufque tranfvehendis , era-

tes ex validis compactx trabibus moxconficiebantur ; atque hoc pacto , de

loco in locum , de regione in re-

gionem iter fùum prolccuti fuerunt,

non animo quidem inveniendi terram

Sennaar , neque enim de ea,quam

nimirum nullus adhuc homo vivens

valuiffent ; unde verifimile eft , Noè- inhabitàrat , audiverant , neque eammum ducem omnium , in hac mora ad

terras colendas , frucxus coliigendos,

ad animalium jam in infinitum multi-

plicatorum venationem , difpertitis la-

boribiisadfimilia officia coegiffe, ne

praeter ea, quae jam ex riente fccum

tranftulerant , alimenta tantae multi-

dini nutriendfc deeffent.

Injlrtt-

pietitz ad

humante

tanquam itineris terminum intende-

rant ; lèd paulatim caftrametantium

more , de regione , uti dixi , in regio-

nem , ubi commodam reperiffent Ita-

tionem , & rebus necefiariis fcecun-

dam, ibi tentoriis erigendis , cafiique

conftruendis commorabantur , donec

tandem poft multos annos iter profè-

Non deerant hìc inftrumenta o- !quuti , terram illam ? non amoenitate

mnis o-eneris ad ulùm humanum ne- ' tantum confertam , fèd etiam uti rlu-

vkaufumcefl"ària, , cmx abinnumeris jumentis

jam ante, portabantur , & fi quandoque amnes

tranfèundi effent,quorum non pauci

in itinere occurrebant, ftatim Noemi

providentia , lintres , ratefque , ad ho-

minibus maxime irriguam, ita rerum

abundantià feraciflìmam invenirent,

qux poftea terra Sennaar, ab excufiione

dentium ,& 'Babylon , a confufione lin-

guarum dieta fuit.

CAPUT VII.

Defcriptio terne Sennaar ,quam ex Oriente advente repererunt,

deliciis ajfluentem-j.

C.VII.

Colti-

meli;).

COlamella lib. i . Agricultur* , ad

bonitatem alicujus regionis tres

conditiones requirit. Prima eft

,

bonitas climatis; quae ubi benignumex

fiderum afHuxu fitum obtinuerit , ei ex

confèquenti terreftrium glebarum fe-

racitas deefTe non poterat. Secunda eft,

ut continuis fluviorum rivorumque al-

lifionibus ad littora fa&is irrigetur.

Terna eft aéris benignitas , ab omnipaludum, ftagnorumque putrida ex-

halatione prorius immunis ; hifee enim

conditionibus omnis regio beata , &mortalibus indigenis , omnium rerum

ad vitam fìiftinendam necelTariarum

ubertatem & abundantiam cum vitae

diuturnitate fpondet , praefèrtim fi ter-

ra agricolarum induftria , ftudio & la-

bore excolatur. Talem regionem ter-

ram Sennaar non folum fuifie olim , fèd

& etiamnum effe , dicimus Herodoto

tefte apud Auguftinum. AJfyria , inquit, A«gufl«-

ab AfTur filw Sem , appellata fuit ,<&* ta-

metjìin ea raro pluat , non tamenfua fpoiu

te y ut in yEgypto, fed accolarum ingenio

<6r labore tantam adquirit ubertatem_,

ut

ducentena Vulgoy& ubi eximiè ferax , tre-

centena mejje redundet terra, quaterna digi-

torum latitudine tritici iy bordeifoliajunt.

Sefami <&r mdiiproceritas , arborum inflar

C attoU

18 Athanasii KircheriC. VII. tttdtatur. (hi* omniafibi explorata, cun- ! mò enim terra Sennaar, prima omnium^

clantnìs tamen Herodotus memoranda| qux in Mundo poft tranlmigrationem

tSfdkiuts cmfuit , Voluti paruni credibilia iis,qui ea i ex monte Ararat , & ex campis ei lub-

titur,

terra Sen- nonltiderint, tolta panderentur ; palmis Venaar qua r -i 1

• r •

Babele- Jcuntur^ex quibus mei& Vmum conpaunt.

Teftantur & haec omnes ,qui hanc re-

gionem hifee temporibus luftràrunt,

uti Petrus de Falle in futi Itinerariis ; qui

& ait, nullam pene regionem compa-

rali pofTe cum amoenitate hujus loci,

quam antiqui 'Babyloniam , Terfa Se

Ture* hodiè fèagaded dicunt, ob maxi-

morum fluminum Tygris Se Eupbratis

aliorumque innumerorum rivorum,

quibus Terra continue irrigatur , con-

fluxum, tanto cum rerum provenni, ut

alibi nullum ei fimilem fé reperiffe di-

cat. Palmarum primo ingens multitu-

do^nobilioris nota? dactylos profert, in

tanta afHuentia, ut non dicam homi-nes, fod Se animalia,queis fuftententur,

je&is peraófca fuit, àprimaevis homi-

nibus detecta , uti ex XI. Cap. Gen. pa-

tet -

y deinde quoque terra Babel obconfìifionem linguarum, qu£ in Turris

aedificatione accidit, quae Se 'Babylon,

Se à regno Nembrod à Scriptoribus

fiabylonta appellata fuit;poftea quo-

que Cbaldxa, ac tandem obingentem

Nembrodi famam, & rerum geftarum

gloriam , crefoente tum mortalium

ambitione , Ninm filius Nembrod, 'Ba-

byloniam Se Cbald^am lìib uno AJfyrtce

nomine ,& le primum AJJyriorum mo-narcham appellari voluit , imperii fili

lede in NiniVe, quam fundaverat, con-

ftitutà. Hodie vero ex memorabili re-

rum eventu, quo ex Turris aedificatio-

ne, Se linguarum divifìone , seterni no-

quàm copiofiflìma pafeua inveniant : minis gloriam obtinuit , & etiamnumtritici, hordei, avenae , milii , & folàmi

tanta abundantia cernitur , ut fine ad-

miratione adlpici non poflìt ; olivis

abundant, magnamque nobilioris no-

tae copiam conferunt;praeterquam

quòd ex palmis quoque Se felamo olei

non exiguam quantitatem extrahant;

lìint Se ibi optima pafeua, in quibus in-

numerabiles greges , Se armenta ad la-

cìis , butyri , Se optimae carnis ulùm

enutriuntur ; ut proinde Ipeciem quan-

'Babylonia vocatur , ab Hebrxis vero

D'HDD pK Terra Cbaldceorum , Cbuf-dteam appellaverunt j dicitur autemCbaldm ab Hebrds OHbo p« vel

'*WD JSP« Terra Cbufdai , five ChaUdteorumyUti habetur Gen. cap.XI. l>erf.$ i

.

& 'Babylon, quae regia fuit Nabucbo-

donofor Regis Cbald<eorum,\iti Scriptura

eam vocat. Sed haec alibi cum prole-

cuti lìmus , iis non immorabimur.

In hanc igitur regionem Sennaar,

dam , Se reliquias Varadifi (quem in vi- cùm primevi poft diluvium homines

cina MefopotamU regione conftitiffe, ingrellì , omni delitiarum genere re-

in Arca Noè oftendimus^ tum ameeni-

tate , tum ubertate rerum referat. Ve-runi ut propius hanc regionem alpi-

ciat , eam geographicà tabula oculis

lectoris exponendam cenlùi.

v'mrj* Repio itaque , leu terra Sennaar,denomina- i m i i (T Ctiones ter- quam eandem cum 'Babyloma elle , lu-

ne Sen- pra demonftravimus , ab ortu Arme-naar. r > • •

i rmam Se Verfidem relpicit , ab occalu

Arabiam defertam, à meridie Arabi*feli-

cis , Se Sinus Verfici partem , denique a

borea Mefopotamiam , quae diverlorum

nominum perplexitate non caret. Tri-

fertam reperirent , ibidem conlède

-

runt , nullam aliam regionem invenire

le polfe exiftimantes, in qua tantae bea-

titudinis forte fruerentur. Ne vero o-

tiosè vitam tranfigerent, verifimile eft,

illos lìib Noemi omnium patris dire-

elione (eum enim praelèntem tunc

temporis fuilfe , nulli dubium effe de-

bet ) fole ad cafos, Se habitationes aedi-

ficandas accinxilfe , & diftributis offi-

ciis , alios agriculturae à Noè praefe-

ótos , alios annonse congregando , a-

lios aliis artibus ad infinitam pene ho-

minum

Turris Babel Lib. I. 19

C VII. minum multitudinem alcndam , ve- ventum contigifTc ; cum vero Turris

ftiendamque necefTariis , uri primo in

Armenia , & in itinere veriùs terram

Sennaar , conftitutos exercitatofque fu-

ifle ; neque enim ftatim ad primum in

terram Sennaar adventum , eos Turris

fabricam inchoaffe , vel ex ipfo Sacra?

Scripturae textu comprobari potei!:;

certum enim eft , anno poft diluvium

centefimo , trigefimo fecundo ad or-

tum (pbalegy primam gentium divifio-

nem à Noè , ad primum in Sennaar ad-

fabrica^ & divifio linguarum primumanno a diluvio ducentefimo feptuaee-

limo quinto contigent, entannorumab ortu Vbaleg ad Turris fabricam 143,

& tot annis in terra Sennaar vicinifque

regionibus commoratos agrorum cui'

tura? & exercitio incubuifse , luculen-

ter patet; qua? omnia in fèquentibus

ex prodigiofis fabricis, quas hac fècun-

dà Mundi state mortaies moliti funt,

comprobabuntur.

CAPUT Vili.

Quo tempore Nembrod Turris Architeclusnatusjìt,

&• cjuot drink vixertt.

Cviii.QUamdiu vixerit Nembrod, Scri-

ptura filet , ex computi! vero'ne* Ab fàt patet eum ad A-

brabte tempora peivenifsc , unde Rab-

bini more fòlito fabulantur , illum u-

num fuifse ex illis quatuor Regibus

,

qui Sodomiticam Regionem expu-

gnàrint , Amrapbel dicìium , & ex fàcro

Genefis textu probare fé pofse putant.

Cap. xiv. *jL,D 1^ ^{y -^D <-73-)DK »a>3 ^)

.aio "f?Dm n« nanSom : pnj

id eft, Faclum efl in ilio tempore , ut Am-raphel G$ex Sennaar, Arioch (2(ex El-

lalàr , Chedorlohomor $(ex /Elam,

<? Thidal %ex gentium inirent bellum

contra Beraa <]{egem Sedom, &c. In hoc

textu Amrapbel dicitur Rex Sennaar;

in Chaldaica vero paraphrafì legitur

Smì t<hì2. Rex 'Babel quod idem

eft 5 cum vero tempore Abrabx in ter-

ra Sennaar , leu 'Babel alius Rex non fue-

rit , nifi Nembrod j infeaint Amrapbel

alium non fuilse quàm Nembrodum

,

nullo alio tunc temporis , regno pro-

tei* Babylontcum , & Affyriorum exiften-

te , imo contra plerofque melioris no-

ta^ interpretes putant , eundem Nem-

brodum five Amrapbel ab Abrabamo in

fufeepta contra ipfòs expeditione tre-

centorum vernaculorum manu, & Re-

ges illos , & una Amrapbel cxfos occu-

buifse, idque probant ex cap. IV.Gen.

verfui7. PoftquamautemreVerfm eft A-bram à cxde Chedorlahomor <ùr <^e-

gum ? qui cum eo erant in Italie Save. Ve-runi qui haec exacìiùs ad Chronologias

Lydium lapidem redegerit , inveniet,

Nembrodum cum Amrapbel confìindi

minime polse,cum Nembrod& Ninum^

illum quidem 1 22 annis , hunc vero 70ante annis vita functos ex Chronolo-

gifmo colligamus.

Quilnam igitur Amrapbel Rex Sen-

naar & Babel fuerit , difeutiendum re-

ftat. Ego fané, quantum ex ingenii meiimbecillitale affequi pofTum , dicerem,

alium non fuilse^ nifi Niny^e Regis Affy-

riorum, (cujus regni anno 1 8. hsec gefta

funt) proregem quendam , five gu-

bernatorem Babylonu , aut terra? Sen-

naar } fìibditum Regi Niny^e, quem de-

liciis deditum , amoribufque infatua-

tum ^ totius regni curam fìiis primori-

bus, & principibus reliquifse Diodorus

refert ; ad quod una alludere videtur

illud Ifaide cap. X. verf 8. Nunquidnon

principes meifimul %egesfunt , atque ta-

lem fuifse Amrapbel , quod Hebrdi ex-

C 2 plicant

20 Athanasii KircheriCviii. pliant H rw >:£»» /o^cw ;W/ -

cium , vcl ut alii ^àfr "1?19 loquens

ruinam , loquens occultwn , abjconditimi.

Expofitis jam iftis , ad TSLembrodi vita?

annos revertamur.

Cum itacjue is mortuus fuerit 65

anno regni lui , in Turri vero & civi-

tate ardificanda ad minimum 22 annos,

juxta Torniellum , Salianum , Vererium

comumpièrit ; annus vero , quo natus

fuerit , etfì ignoretur, verifimiii tamen

conje&urà putant , illum in Armenia,

à Chws natum , & unum ex tranimigra-

toribus fuiffe in terram,qua? poftea

Sennaar dièta fuit, ad ortum Vbaleg , an-

no poft diluvium 132 ,quo tempore

jam in virum creverat 40 annorum.

Iterum cum ab anno 132 poft dilu-

vium Vbaleg ortum ex Tabulis conftet;

ab hoc vero ad annum confufionis lin-

guarum fluxerint anni 275. manebit

differentia inter annos 132 & 275 an-

norum 143. quibus fi addamus 40 an-

nos,queis ante ortum Vbaleg Nembrod

jem vixifTe diximus, prodibunt 183 anni,

Nembrod. his fi 52 regni ejus annos addamus , ha-

bebimus 235 annos vita? Nembrod.

Cum itaque interpretes plerique in fa-

brica Turris 22 annos , aliqui vero

20 conlumptos fuiffe dicant, lèquitur,

ISlembrodum,quando iniàna? molis ex-

truétionem ordiebatur , annos a?tatis

habuiffe 183. qua? Cbronologicis Tabulis

T ornielli , & Saliani ex sequo refpon-

dent. Si enim ingentis molis fabricam

intime confideremus,plurimos in ea

annos iniìimptos, fateti cogemur ; cùmnemo archite&ura? peritus concipere

pofTit, quomodo tam exigui temporis

ipatio y ftatim ad primum in terram

Sennaar adventum, tanta? molis, fine

ingenti rerum ad fabricam ordinan-

dam neceffariarum apparatu , Turri

exaltanda? lefe accinxerint ; cùm abanno 132 ortus Vbaleg ad TW^faci-

j

enda? initium, anni 123 ,juxta calcu-

lumjampofitum, pra?terlapfi fuerint.

Sed jam audiamus de hifee Salianum,

diligentifììrnum Societatis noftra? fcri-

ptorem. Cum, inquit, linguarum confu-

fionem ftatuamus anno diluirti 275. oporte-

bat , tam apparatum materia totius ad tedi-

ficandum, quàm ipfam conflruclianem rivi-

tatis , <£r Turrìs 20 circiter annos tenuiljey

ncque mtrtt+s requirebat oùhsmole <&* magni-

tudinepropè immenfium , <£7" opere ipfo ma-

gnificentijìimum,& quidem non adconfum-

mationem,& integramperfeclionem operis,

fed ut multum ultra initia promoteretur,

& uthaec confirmemus , nonne ma-gis mirum eft centum annos Noémumcum fiìiis in conftru&ione arca? per-

ftitifTe,quam TSLembrodaeos annos in

a?dificatione Turrls immenfie. Nihil

igiturexeo quod tot anni tribuantur

di&a? aedificationi^blurdumrefùltat.

CAPUT IX.

De rnyjlicofenfu, quifub zSWofaica Turris bijloria continetur.

CapJX. SCala ,quam mentis humana? im-

becillitati , ut ex fenfibilibus ad in-

fenfibiliaafcenderepoiTit, DEUSOPT. MAX. conceflìt , non tantum

corporei mundi fyftema,quod rerum

omnium cognolcibilium rationes con-

tinet , fèd& potiffimum ipfà facra fcri-

ptura eft , in qua ut omnes fapientia? Se

icientia? divina? thelàuri lunt abbondi-

ti, ita quoque omnium eorum, qua? vel

fenfibus objiciuntur, vel ab omni fen-

fùum minifterio abftrada lìint } per-

petua qua?dam analogia eft , variis fèn-

fibus involuta, quadruplici mentis con-

ceptu , vel hiftorico , vel tropologico,

vel allegorico, anagogicoque exprefTa,

fùb quibus ad arcana divinarum litera-

rum fàcramenta , id eft , ex vifibilibus

ad invifibilia , deducimur ,juxta illud

Apoftoli : InVifibtlia enim , inquit,

ipfius

Turris Babel Lib. I.

Cap.lX.ipftus a creatura mundiiperca qua faci'a ,

funt } intelleclu confpiciuntur y id eft , di-

vina fapientia invifibiles mundos , in-

fènfibilefque rerum virtutes, ita corpo-

poreo mundo , rebulque in co exiften-

tibus adaptavit ; ut, quicquid in mundocorporeo obtutui mortalium objicitur,

id àDEO in invifibilibus & intelleélua-

libus mundis làpientiiììmè & fùb modo

21

Hierulalem ciVts effcitur : ita per amorem

feculi j omnis iniquus in BabyIonixftru-*

clura operatur. Ad conftruendum autemfpi-

ritalis Babyloniae adificium perVerftomnes

excmplum illius antiqua Babel imitantur.

Cujus ciVitaùs,ut inquitfcriptura, Autlores

prò faxis lateres , &pro commento bitumai

habuerunt. Ver hoc intell'mtur mundi ama-

tores carnalis Vite conjìruere municipium,

excellentiori exprefTum fìt. Quisnon \quodadVimVentorum, fsrimpetus fluVio-

videt vel in ipla facra fcriptura,quot

apices & nomina , tot myiteria; quot

periodi , tot làcramenta Ugnata effe.

Veruni cùm haec quàm ampliflìmè in

Arte noftra Analogica prolècuti fimus,

eò lectorem remittimus. Poli: Arcani

igitur No'emicam a nobis juxta lènlìim

hiftoricum& myfticum expolìtam, ni-

hil reftat , nifi ut & nlyfticos fenfus in

hiftoria Molaica de Turri 'Babel occur-

rentes pari paéto prolèquamur;quod

primo in fequcnti textu oftendimus.

Cumque profictfcerentur de Oriente

,

inVenerunt campum in terra Sen-

naar & babitaVerunt in eo.

Haec làcri textùs verba pulchrè lane ad

tropologicam& myfticam intelligen-

tiam accommodat S. Gregorio l. de mo-

ralibus,ubi multa tradit utilia dilciplinx

ac vita* Spirituali monita, ac documen-ta,docens eos, qui abjectà cura, ftudio-

que rerum coeleftium , totos dederunt

fe amandis & confè&andisbonister-

renis, fùmmum bonum in comparandapraelèntis vita? felicitate collocantes,

perfìmiles effe eorum,qui ex Oriente

profecì:i, & in campum Sennaar venien-

tes , lateribus & bitumine altiilìmam

aedificare Turrim conati fùnt. Ponams. Gregor. hic verba S. Gregorii ex commentario

ejus in quartum Plàlmum Pcenitentia-

lem excerpta. Exponens enim penul-

timum illius Piarmi verficulum : Beni-

gnefac Domine in bona giuntate tua Sion,

ut tedifìcentur muri Hierulalem, ad huncmodum lèribit : Unufquifqùc bominum

aut Hierulalem aut Babylonis ciVts eft :

ficut enim per amorem DEI fantlus quifque

rum facili impulfu Velociter fit fubruen-

dum.

Legimw porro Veniffe homines illos ex

Oriente , <y in campo Sennaar babitafle,

cùm autem Chriftum Vropbeta quidam

appellaVerit Orientem, dicens : Ecce vir

Oriens nomen ejus. Conftat de Oriente

Veniffe, qui a Chrifto male Vivendo receffe-

runt. Sennaar autem interpretatur excuf-

fio denttum , jìvefattor eorum. In campo

igitur Sennaar babitant , quipoftti non in

celfttudine Virtutum , fed in planine Vitio-

rum, & detraSìionum morfibus proximos

lacerant , & in otwfte Vite Volutabrojaceiu

tes infamiafu* circumquaquefcetorem ex-

balant. Quorum dentes tum DEUS excu~

tit , cùm illorumfatlafimulty Verba con-

fundit : de eo quippefcriptum eft, dentes

peccatorum contrivifti ; & iterum ->

Dominus conteret dentes eorum in

oreiplòrum. Nam de fetore eorum per

alium Vropbetam fcriptum eft > Compu-truemntjumenta in ftercore fuo. Com-

putrefcere jumenta eft carnales homines in

fattore luxurix vitamfinire. Merito autem,

qui in Sennaar babitant de lateribus civi-

tatem oedijìcant,quia qui Voluptatibus car-

nis inferViuntjdefragili materia mentis mu~

tationem attollunt. Qui autem carnalis Vite

abdicatis illecebrisper operafanSìitatis^Vir-

tutum in feipfis fantlificationem oediftcant,

biprofecìo lateres in lapides mutant?qui cum

Efaiapoffunt dicere, Lateres ceciderunt,

lèd quadris lapidibus aedificabimus , la*

teribus quippe cadentibus -, ille cedifìcat lapu

dibus quadris , quicunque carnis lajciviam

difciplin* ftritlwris rigore caftigat ; qui

membrorum legem mentis legefuperat : qui

C 3cor-

22 A T H A N A S I I

Cap.lX. corporti fortitudinem in Virile fpiritus ro-

burexcitat , quajì lateres in faxa , quibus

muri Hieruiàiem azdifcentur , commutat.

Sic Grezonm.CD

Hanc làcri textus memorati perio-

dum Ch'ilo fic interpretatur : Hic obfer-

)>a , inquit,quod non ait eos Venijfe in cam-

pimi in quo manfcrunt , fed inVenijfe cam-

pum ,fcilicet cupide& curiofe ab eis qua?fe-

tum y utpote adinfaniameorum comrnodif-

fimum. Itaprofctlo eft. Infipiens non ali-

mele accipit j Jed ipjejibi qu&rendo mala in-

Venit , non contentilo %k , per quee mifcra

natura nitro incedit, Jed cumulans ea malis

artibm ir execratU. Atque utinampaulìim

ibi commoratm , migraret alio , at ipfe ha-

bitare ibigaudet; dicit enim Scriptum^ quod

indento campo babitaVerunt in eo, fcilicet

tanquam in patria , non tanquam inquilini

regionis externa: \ leVirn enim fuijfet ma-

lum y fi pofquam in peccata inciderant,prò

alienis eaperegrimfque babuijfent , non prò

cognata & domeflic is: Peregrini enimpo-

tuiffent dijcedere y fedibus antea femd ele-

Sfkj immorandum poftea fuit , ex confor-

ilo hominum perVerftfimorum in omne Vi-

tiorum fcelm dilapji. Sapientes enim non

kujus mundi inquilinosfé effe norunt , fed

peregrinos , memores cozlum fibi ciVitatem

effe ac patriam.

Torro , homines illi primevi non con-

tenti bonis terrai7 fed & ambitionis afro

inflati , ex infana Turris fabrtea nomi-

nis immortalitatemfé apud poferos con-

fecuturos Jperabant , ibi infamiam &flultarum mentium molimen pofteris re-

liquerunt , divina VmdiEla in eos confu-

fwne linguarum animadvertente.

Sed audiamus S. Chiyfòftomum

,

ut alia , fìc etiam hoc dilèrtè tra&an-

tem. Nam cum exponeret illa veiba :

Et faciamus nobis nomen. Vide , inquit,

radicem maliy utperpetuar^ inquiunt , me-

moriam confequamur , ut noftri tempori*

memores fintpofleri , tale opus, dum adirne

congregati fumws , faciamus , ut nunquam

oblivioni tradatur. Sunt multi etiam ho-

die , qui illos imitante , cr talibus ope-

KlRCHERIribus celebrali Volunt. Ahi fplendidas do-

mos rfdificant y balneayporticus, ambulato-

nes : quorum fi quem rogaVeris , quare tan-

topere laboret 3 tantoJque fumptws faciat ,

non aliud refpondebit,quam ut immortalem

fui memoriam , celebritatemque nominis re-

linquat. At enim illus rebus non tam laudem,

quam probrum ir crimen fibi parant : nam

dia opera fpeclantes , contumelwfe eos no-

minarti. JÌLdificium boCy inquiunt , eft il-

lius aVari , illius raptoris , illius Yiduarum

& orphanorum fpoliatoris. Igitur hoc non

ejl memoriam ajfequi , fed perpetuis objici

criminibusj& infamari etiam pofl mortem,

<jr fpetlatorum linguai infui accufationem

& blafphemiam acuere. Quid quod hujus-

modi opera 7 nomen & memoriam ejus,

qui fecit aut pojfedit y non diu cuftodiunt.

Etenim fc res habet : Jubinde ab hoc ad

alium tranfeunt , O* ab ilio item in alium.

Et hodie quidem domus dicitur bujus , eros

dicetur alterius. Itaque nos ipfe Vebemen-

ter decipimur , dum putamus nos domi-

nimi quafe perpetuum habere , càm ufi

tantum fruamur , <isrfive Velimus yfeve no-

limus , aliis y ey nonnunquam iis , quos

minime amamus ? aut etiam odtmusyrelin-

quere cogamur.

Si azternam igitur memoriam ama* , ego

tibi Viam monftrabo ? quaz te celebrem omni

feculofaciet ,qui etiam tibifduciam infu-

turo feculo dabit. Liberalitatem tuam, <6r

pecuniarum largitionem inpauperes confer,

reliclis VillisybalneiSyalufqueazd ificiis, rebus

nempe mutis atque inanimatis. Larga elee-

mofyna immortalem Viri memoriam redditi

ficut fcriptum ejl: Difperfity deditpaupe-

ribusyjufitta ejus manet infeculumfecu-

li. Uno die difperfet divitids ? fedjuflitiai

ejus , idefty liberalitatis & mifericordiazy

aiternùm manfura efl memoria. Et rurfus

fcriptum eft. In memoria eterna eritjuftus,

ab auditione mala non timebit. ^etlè ab

auditione mala non timebit. "Hamfecut im-

probi male audiunt apud homines , omnium-

que Yituperatione Cjt4

deteftatione laceran-

te,fic contra boni omniumpredicanone ce-

lebrante. bominemyinquiunt, mifericor-

dem 7

-v

TURRISCap.lX. dem , o benignum, ò manfuetum> bfuaVem,

ò dignum immortalaatc : cujus difperJet di-

Vitice. non eum deferuerunt,fedperpetuò co-

mitantur , ornant tsr tuentur, ac demum in

eterna deducunt tabernacula. Haótenus

ex S. Chryfoftomo.

Romana- Cernuntur hìc %om<e quotidie , in-xumfabri- r r , . l s

* Lcarum>va-lmx fabncarum moles a vetenbus ex-** ftruétarum

;quas fi quaeras , non inve-

nis ; fi inveneris non nifi cadavera femi-

fèpulta infpicis. Putabant ii , exftra-

ctiones aeternùm duraturas fé molili :

Vemm jam vix 1600 anni praeteriere,

cùm non nifi veftigia earum fùperfint.

Moliebantur turres , quarum faftigia

in ccelum tranfeenderent , fed vel con-

fufione mcntium impediti , vel morte

proventi , vel beljorum tumultibus ex-

agitati, quod intenderant , perfìcere

nequierunt. Hoc paclo iniqua morta-

B A B E L L I B. I. 23

rum &fubjìantiaó 0{egum <&* delirio*fi*

liorum hominum ; & hanc putaVi partem

meam,fi uterer labore meo. Et cùm me con-

certiffem ad uniVerfa opera , qude fecerunt

manus me*,& adlabores, in quibmfrufìrafudaVeram , Vidi in omnibus Vanitatem <&r

afflitlionem animi & nihil remanere fub

fole. Ut proinde huc refpicere debeant

ambitiofi gloria? in vanis exftruendis

aedificiis aemulatores , fi aeterna: gloriai

pondus obtinere voluerint , in aedifi-

candis divino honori ecclefiis allabo-

rent ; in xenotrophiis erigendis, pau-

perum pupillorum recipiendorum u-

fibus deftinatis incumbant ; collegia

juventuti in omni virtutum bonarum-

que artium cultu exercitandae erigant.

Atque hae funt Turres non Nembro-daeae , fèd piarum mentium fabricae

,

quarum faftigia ad ccelum ufque per-

lium fors verfat vicitfìtudinis rotam , ut tingant , id eft, quae fcalam praeparent

nihil Cit /labile , firmum Se folidum

.

Quot grandia palatia , viridaria omni

delitiarum genere exftructa videmus,

quorum authores nefeimus ; & uti de

porTeflìone in poffefììones diverfiflìmas

abeunt , ita quoque paulatim oblivio-

ne obliterantur omnia ; ut ne quidem

centum anni tranfèant,quin in alias &

alias familias tranfplantatae , villae,pa-

latia , cujufham primo fuerint , me-moriam perdant. Atque tales funt fì-

miles Nembrodaeis fabricatoribus,qui

fùperbiae oeftro tumidi nominis glo-

riami caducis rerum moliminibus& op-

pidò exiguo tempore duraturis fé con-

fècuturos dum fperant , loco gloriai ae-

ternae felicitatis naufragium patiuntur.

Difcimus haec omnia ex Salomone fà-

pientiflìmo mortalium ; dum vanita-

tem operum fuorum exa&iùs trutinat.

veci. di. Magnificavi opera mea , edificavi mibi do-

' mus magnifica* <jr fabricas magnificen-

tia incredibili,&piantavi Vineasy feci bor-

tos&pomaria & confivi eacuntligeneris

arboribus ; tyextruxi nubi pifeinas aqua~

rum , ut irrigaremfylvam lignorumgermi-

10,11

iis ad aeternae felicitatis apicem , ultra

quam nihil amplius reftat, quod defi-

derari queat. Sed jam inftitutum no-

ftrum profèquamur.

Vbdo difèrtiflìmus Judaeorum putat :Phiio

homines illos , qui aedificando Turrim*M'

celebrali fé apud pofteros cupiebant,

typum & imaginem geflìrTe eorum,

qui fùa ipfi vitia publicant , & flagitiis

nobilitali volunt, ut quemadmodumprobi homines virtutibus& benefaétis,

fic ipfi non quibuflibet , fèd inufitatis

fceleribus acmaleficiis claritatem no-

minis famxque celebritatem affequan-

tur. Traétans igitur Philo verba illa :

Faciamus nobis nomen, priufquam difper*

gamur ; ad hunc modum fcribit : in-

fignem impudentiam ! Cùm enim deberetis

Veftras iniquitates tenebris abdere ? &prte*

textum aliquem Vejìris maleficiis , fi non

Verum, certe Verifmihn quxrere , ne Vel

in bonorum & prudentium Yirorum ojfen-

fionem incurratis , Vel ut effugiatis poenas

confeforum criminum ; audetis Vos in eia-

rifìima luce oflentare , contemptis borni*

num minis , <? fupplicits diVinitus infli-

naniium : coacervavi mibi argentum& au- gendis ? Quin etiam innumerabiles omni

<eVo

24 Athanas. Kircher. Turris Babel Lib. I.

Caù.lX.^' nuntios ac teftes flagitiorum Zefiro-

rum babere Zultió , ut nemo nefciat Ze-

firum nomen. At quale nomen tandem cu-

pitis ? Certe quale fia&is Zefiris conZenit.

Id Zero innumeras continet Zitiorum fipe-

ciesy quas Zobkpofleri exprobrabunt . Inefi

enim Zobispetulantia cum impudentia , con-

temptus cum Violentici , cades cum fiaZi-

tia, cum immoderatis Zoluptatibus immenfia

concupifcentia , cum temeritate infiolentia-,

cum calliditate malitia , cum mendaciisper-

durici , denique cum iniquitate erga bomines,

etiam adverfus DEUM impietas. Egregia

Zerogloriatio y captare celebritatem nominis

ex us , qua celari <y fempiterno > fi fieri

poffiet , filentio obrui deberent. Sunt tamen

etiam bodie , qui Zalde fibi tahbm rebus

placeant > putantes indefie

praclaram apud

bomines exifiimationem acquirere. Sed bi

quamZis improbifilmi -, ultricem tamenfice-

lerum fiuorum DEI jufiitiam pr^fiagientes

<& praZidentes dicunt , Priuiquam diflì-

pemur . Cur igitur peccatis, fi Zefira con-

cilia tsr conatus difiipatum tri fichis ?fied

profittò exemplo borum bominum expofiuìt

nobis Mofes morem infipientium , qui e-

tiam maximis pomis non obfcurè , fied ma-

nifeflè impendentibus , nibilo magis ab in-

jurits <jr maleficiis fibi temperant. Omnuno notifiima junt artes mala

,quasferire

fiolet diZina ultw > <&r Zero pefiimi quoque

cogitant DEUM non ignorare ipfiorum

malefida , necfie

illius pojfie animadzerfio-

nem effugere. Alioquin unde fciebant illi fi

difiipandos effe ? attamen dixerunt ; Priu£

quam difpergamur. Vrofeclò conficien-

tia eos y qui male agunt, intrapetlus ipfum

redarguit , & Zel ipfios DEI contempto-

res fiimulat , ut etiam inZiti coganturin-

telligere , bumanas res diZino confilio &ratione adminifirari , & effie jufiitiam

quandam > qua implacabd'iter infienfia ma-

lis bominibus , nullum eorum ficelws impu-

nitum atque inultum prateritura fit. Sic

Tbilo. Atque hasc funt, quaedemy-ftica hujus argumenti fìgnifìcatione

dicenda ceniùimus; quare jam cala-

mum ad alia convertamus.

ATHA-

25

Athanàsii Kircheri è Societ. Jesu

TURRIS BABEL,LIBER SECUNDUS.

P \M F AT I 0.

'VmpoB Arcam Noemi yTurri Babylonica in rebus

bumanis nilfamofm y&- commemoratane digniusperaBum

legamus , utpote in quo non tantumfacrarum literarum inter-

pretesyfed&- profanifcriptoresy

HiJloriciycPoèta

y Oratorefcjueytum

antiquitateytum doBrina exceUentia celebre*,fumma cum laude, &• ad-

mirattorte ingeniumfuum exercuerint 5 certe &• egoyJlupore &- admi-

rationey dum hacpaulò penitìus expenderemynonfemel impulfus

ythema

tam nobiley<&gloria amplitudine confertum y

calamofubigendum cen~

fui ; &• quamvis ambitioja nomini* gloria y&• toti munao dominando

immodicm ardor ad adeò infante moltsfabricam primos hofce mortalesy

etiam cum omnipotentis Dei indignatione adegerit 5 quia tamen multi

etiam viri omnigena rerum cognitionefublimes capere nonpoffunt y quo-

modo inprimevo pojlerkris mundifeculo ybomines adbuc rudes

y&*

idiota ,&• nullafcientiarum artiumque peritia inJlruBi y tanti molimi-

nis opus, non dicam animo conciperey fedne attentare quidem aufifinU

Hacyinquam

yme impu/erunt

yut quoad liceret

y quantumque anguflaaf'^fjl

mentis mete capacitaipermitteretyhoc argumentum

yquam minutifima

expo/ttioneytum adveritatis rerum abflrufifimarum notitiam

ytum ad

curiofiorum ingeniorum obleBationem in lucem educerem. Contigit ita-

quey

ut cumpoff quatuor circiter luflrorum curricula , thema hoc cele-

herrimum inpublico confejfu advenarum ex toto orbeTatrum Congre-

gationis V1L Societatis Je s u , in Romani Collegii Atheneopublica

demonjlrationeexbibitum, non exiguo applaufu ya nemine non exce-

ptumfuerit yatque adeòplures unicè a me contenderei

yut id admul-

torum utilitatem obleBationemquepublica luci committerem. Quoduti

tunc temporìs a me multiplici occupationum varietate prapedito in exe-

cutionem deduci nonpotuity

ita modòpoB Arcae Noèmicaefacramhiftoriam y

hoc argumentum flupendum de Turri Babylonicayà

Noemi filiis ynepotibus

ypronepotibufque poH diluvium ex/IruBa

y

optimofanèjurey&- quam opportuniffimè Noèmicae Atcxfuccen-

turiandum cenfui. heSor coeptisfaveat.

D SE-

Cap.l.

26 Athanasii Kircheri

Sectio I.

DE FABRICA TURRIS.CAPUT I.

T>e primtevorurn hominumpoH ìngrejfum in terram Sennaar

occupatione , C> Jludiis.

Secl. I.

;On eft verifimile , filios Noè

i poft primam ex Oriente in ter-)

ram Sennaar motionem , fta-

tim confilium de Turri , & civitate ex-

truenda agitane , vel ipfò làcro textu

id teftante, Gen. cap. XI. Verf. z.

*iw pia nypri ìiwan Dipo Dpwai

.db? nè»i

C«w proficifcerentur ex Oriente iriìwie-

runt campum interra Sennaar, <sr habi-

taVerunt ibi. Ubi voces (babitaìerunt ibi)

longam in ea terra moram fa&arn in-

nuunt •> & Grteca, ^cLTùèKWoun c/K«,id

ék , & domibus exftruBis babitaVerunt

ibi. Et ratio Chronologica fàt fuper-

que docet ; fi enim fubitò Turris fa-

bricam aggredì fuiflent, tunc anno 131

ab ortu Pbaleg uique ad confulìonem

linguarum , non nifi viginti circiter an-

ni(pofito, quod tot annis in Turris x-

dificatione laboràrint ) elapfi fuifsent,

quod uti maximum in fàcra chronolo-

gia abiurdum eft , ita illud refutatione

non eget; cùm jam uti lìiprà docuimus,

omnium melioris nora chronologo-

rum , & interpretum conlènfù, lingua-

rum confufio primo anno 275 poft di-

luvium acciderit.

Mora $ Meritò itaque primo quadri poteri :

occupano .-1 *- r .

x.

v

bommum Quid 123 aniiorum ipatio in terra òen-

sennaar. naar egerint ? quibus rebus , feientiis,

artibufque occupati fuerint ? Et quam-

vis facra fcriptura de iis fileat , ratio ta-

men diótare videtur , ingentem horum

hominum multitudinem toto ilio tem-

pore , à Noè omnium Duce , & Rege,

magno ordine gubernatam fuifse.

Quod ita oftendo.

Noemum cum filiis, caeterilque filio- .*£«*»•.1 r\ •

tla 5 W-rum generationibus ex Unente , ut inverano

primo libro oftendimus, movirTe,&di-JÌ°^

redione fìià toti humano generi txmo, cxhikb«nt

fimul congregato prafediise, quem &/e«S«-

omnes tanquam patrem unicum , du-Tu"

ri

cem fàpientifììmum , & Imperatorem,

tum longsevitate vira , tum fortitudine

animi, in lùperandis diffìcultatibus im-perterritum iìimmà reverenda coluifle,

& tantum non adoralse , nulli dubiumelse debet. Hic videns in infinitum pe-

ne filiorum fùorum multitudinem7pro-

pagationifque fbecunditatem , nil aliud

egit, quàm ut eos ad tranfmigratio-

nem , & orbis terrarum inhabitatio-

nem faciendam lùmmà cura& follici-

tudine incitaret , ad praceptum Do-mini complendum , quod erat , de co-

loniis per univerràm terra faciem de-

ducendis,juxta illud : Crefcite& muU

tiplicamini& replete terram. Quae J°fe-

pbus fufiùs in rais de Antiquitatibm Ju-daicis deferibit.

Ut vero majori cum fructu tranjfìni- Potokam

grationis negotium perageretur , vero wtóWfWhaud abfimile eft, fàpientirlìmumvi-^j<r

f-

. . . * , . cutt Noe.rum interim politicam quandam vi-

vendi rationem familiarum capitibus

prafcripfilse ? modumque in exteris

,

quas adituri efsent , regionibus , ad po-

pulos fiios gubernandos, juxta omnerajuftitie normam regulas di&afse. Qiio-

niamverò progenies hominum quoti-

die in magnum exurgebat incremen-

tum,

Cap. I.

Oecono-

miam ftias

cdocuit

Noe.

Artes me-

chankdt

docuit Noèfuos.

Calci*

praparan-

da-, Metal-

forum e-

rtiendorum

fundendo-

vumqtte ar-

tem docuit

Noe.

Magnaprijcorum

in fabricis

prodigiofa

exfìruendis

indufìria

iSfolerùa.

TURRIS B A

tum , ne alendae tanta: multitudini ho-

minum necefsarius commeatus defice-

ret , & ut ad iè contra injurias quoque

aéris defendendos commodè habita-

rent, mox alios cafis, domibus , tento-

riifque extruendis deputasse , alios te-

xendis veftibus ,pdlibus elaborandis

;

alios ad pecorum, pecudum, armento-

rumque , tantopere ad vietimi , vefli-

tumque necefsariorum curam deftina-

tos ruiise ; foeminis vero quemadmo-

dum in libro primo hujus operis tradidi-

mus,cura rerum huic iexui propriarum

relióra. Sic fa&um ed,ut Noemi cura&providentià

,quamdiu curn iis perfti-

tit, nihil innumerabilibus homiiiibus

qua alendis,qua confèrvandis, non di-

cam rerum necefsariarum,fed ne ad lu-

xum quidem quicquam defuerit : quia

vero ad ha:c omnia exequenda , artes

medianica: requirebantur , verifimile

putem, eum metallica artis regulas,

quomodo nimirum ex montium venis

illa eruere , ignifque vi fondere , atque

in omnis generis inflmmenta cudere

deberent,quomodo lapides in calcem

redigere terreftriumque glebarum

proprietatem ad lateres in fornacibus

coquendos ; medicas quoque herba-

rum vires , ad corporum infirmitati-

bus medendum aptas, edocuiffe , vel

inde patet,quod, Diodoro tefte , <Baby-

lonii mox poft 200, aut 300 annos à di-

luvio , adeò rara: magnificentia: fabri-

cas erexerint , ut in admirationem to-

tani etiam pofteritatem rapuerint,dum

capere non potuemnt, quibusautar-

tibus , aut machinis primevi à diluvio

homines adeò ftupenda , & prodigio-

fa: vaftitatis T6^vrifjLa!&,quemadmo-

dum in fèquentibus de Turri , de avi-

tate, & muris, hortis penfilibus à Se-

miramide Nini uxore extru&is , atque

inter fèptem miracula computatis , de-

fcribemus, peregerint. Namuti&ro-

fetmtx&i paulò poftoftendemuseafa-

BEL LlB.II. 27

ne talia fuerunt , ut omnem etiam no- Seti. I.

1 tratium temporum xvo , vel maximis

monarchis , mundique potentatibus

ad fimilia pertingendi ipem elufifle vi-

deantur. Aureas autem Itatuas } quas

Semiramis omnium prima in tempio

Beli erexit,quis non miretur ? Quis

enim aurum èfodinis tam citò eruere,

preparare , nec non fufòria , & pia-

ilica arte in aureas ftatuas transforma-

re,eam docuit? certe nullus alius,quàmNoè

,prout ante diluvium , a Patriar-

chis edidicerat , & per filios fìios ne-

potefque,quos ipfe forfàn etiam ex

icientia ipfì a DEO infusa , circa mo-dum & rationem ejumiodi efficiendi, ,

?rop2^jam dudùm inftruxerat, hiveròfiliis,

nepotibulque fùis ad artem inter fuos

propagandam , pari induflrià commu-nicarunc ; hi poftea uti viribus robu-

fti , diuturniorifque vita: , nec non in-

genio praccellentes erant, ita quoquelive ambitionis ftudio , fìve propagan-

di eterni nominis gloria inftimulati

,

arti à Noi? ipfis tradita:, novasinfùper

artes novis inventionibus au&as , mi-

rum in modum promoverunt ; & pa-

tet ex Gen. cap. XIV. ubi Abraham vi- fuf

ventibus adhuc Sem , Cham & Japheth, ti* ìjiù

dives auri , & argenti fuiffe dicitur.JSJ**

Quid dicam de Chamo ? qui in ^~<iy-

ptum coloniam deducens , mox , uti in

tertio tomo Oedipi declaravimus,pyra-

mides illas ,grandia miracula Memphi

erexifse , nec non infinità auri copia

,

non uti pauperes Alchymiftae fibi fo-

mniant , lapidis philofbphorum bene-

ficio lèd ex fodinis ibidem auro tur-

gentibus, aureilque Nili arenis^ extra-

xiffe retulimus. Alius itaque Author

horum omnium non fuit,quàm Noè,

qui, qua: ante diluvium a patte fuo

Lamech , & avo fuo MathuJala , Adami

protoplafii traditione oretenus acce-

perat , is deinde poft diluvium , 8c

filiis & pofteris communicaverit.

D z CA-

23

Cap. II.

Athanasii Kircheri

CAPUT IL

Seti. I,

Vtrum Noe Turris tedificationiprtefensfuerit : una cum exbor-

tatione Nembrod adprogeniem Chamtearn ad incboan-

dum concepii operis molimen. s

vkLerique interpretes exiftimant,

eum operi àDEO,ob hominumex ftirpe Chami prodeuntium im-

pietatem & fùperbiam , ne improbo,

&DEO OPT. MAX.invifotentamini

annuere videretur, minime praefentem

fuiffe; lèd Nembrodi moliminibus dete-

ctis, inviciniores partes MefopotamU ,

cum progenie fùa Semi , & Japhethi fe-

ceflìfle, ne temerarii moliminis, quod

muralesChameagens faceret,finem videret. E-

qtàbui rat tunc temporis, Chami progenies uni-Nembrod r io- «xt 7 1

infiruUm ta iimul , & inter caeteros Nembrod, ne-erat

- pos Chami,& fextus Chufi filius,giganteà

corporis ftaturà pras omnibus relicjuis

infìgnis in ore omnium ; erat enim mi-

ra facundià praeditus, nec non vulpino

calliditatis attui plenus , cui, fìve robur

corporis , fìve ingenii perfpicacitatem,

fìve denique ambitiofìim dominandi

animum fpe&es , ad fùmma audenda,

nihil deerat : unde , uti faftuofo erat a-

nimo , ita nihil non agebat,quàm ut

concepti moliminis fpecimen exhiben-

do progeniem fìiam à tranfmigratio-

nisjam coeptae negotio , contra Noemi

mentem retardaret. Sed antequam ad

ìnftitutum propofìtx nobis Turris pro-

cedami, primo verba fàcri textus pro-

feramus ; ex hifce enim facile Nem-brodi intentionem intelligemus : verba

fequuntur : Gen. cap. XI. Verf. 3, 4.

tynb ruìbì nnn min- 1™ t^K noxn

ptò nnbn arò vini nzivh n$njMi

nitìitOri rem) non 1

? arò nrr nonni

vtawpii O'obo icjni ^?n^oi ny )h

id eli , Et dixerunt alter ad proximum

fuum; Venite faciamm lateres, <ycoqua-

mus eos igne ; habueruntque lateres profa-

xis ,& bitumenpro cemento (alias leótio-

nes habent, prò luto ) & dixerunt ; Veni-

tefaciamus ?iobis civitatem ,& turrim, cu-

jus culmen pertingat ad calimi, <yfaciamus

ìiobis nomen , antequam dtVidamur in uni-

Verfas terras. Ex hifce verbis colligimus, ****

unum alterum ad grande quoddam brod ad

moliminis fpecimen monrtrandum^/j"^'

follicitaffe ,quod fine capite praeftare

non poterant , utique ipio Nembrod,

qui aftutia fùa , & fimul à natura fibi

infìta facundià , non dicam inftimula-

bat , fèd & eos miris verborum illiciis

veluti fafcinabat ; juxta illud Gen. X.

Verf. 8, io.

vii nvrb'nm i<)n nnoj-rmnV roi

n,nxi ^733 m^oo nuran \nm : pio•nw pya 7tf?2\

Et Chusgenuit Nembrod , ipfe coepit effe

potens interra (vel ut graeca lectio ha-

bet ; ipfe famofus gigas in terra) <tsr ini-

tium regni ejus Babel , & Arach , <ts*

Chalne in terra Sennaar. His igitur ar-

mis inftructus , hocce tenore verbo-

rum eos ad Turris , civitatifque exftru-

étionem , Chamaeae, & Chufìae pater-

na familiae filios cxterofque familise

nepotes, à caeteris familiis Semi& Ja-phethi jam dudum fèparatos

, prò fùm-

ma,qua pollebat authoritate in o-

mnes , allocutum , haud inverifìmile

cenfère debemus : & quamvis haec in

fàcris elogiis non habeantur, Jofephi ta-

men teftimonio , exhortationem ad

fùos faólam,piane ad credendum in_

ducimur eo fere modo ,quo licet dj/-

3pùù7ro7rct(}ùù<; conjectare,,peraótam.

Exhortatio fequitur.

Nem-

TURRIS*" Nembrodi ad Turrim civitatemque in-

choandam exhortatio , ad proge-

nici fux proceres peracìa.

NoViftis, rufallor, nobile,& renaficen-

tis mundi generofafamilia femen , nos à

progenitore noftro Noe, Vrincipes fiuper

umVerfias terrarumfiemitas in diVifione tri-

buum, conHitutos fiuiffe ; ut quam quifque

(Regionemprimo reperirei , eandemfiuofiub-

jugaret imperio. Cum itaque ex orientali

plaga in jubmontanam Ararat longèlate-

què exporreclam planitiem , uniusfiere fie-

culi decurfu , unanimiter ViVentes , tandem

ex Orientali ditla regionis campo , longis

terrarum ambagibus , in hanc,quam Vi-

Exhonatio detió terram appulerimus ; O* jam ob in-Nembrod ;•/ •/ ; • •

de Turri creatbilem bumam generis propagatwnem,extruenda.

qUarn Videtis , in tantum quotidie incremen-

tum offurgere , ut feri Vix poffit , nos ob

anguflos regionis limite

s

, ampliàs confifte-

re, atque una Vivere pofie ; ego de mea perfo-

na a Vobis concepta exifiimatione impulfius,

in hoc nobilijfimo ccetu parentum , cogna-

torumque , quos Veluti principes , tsr orbis

terrarum baredes,quamfiubmififiififimo Vo-

luntatis obfequio reVereor , fufpicio , <Ur 1>e~

nerabundws adoro , confilium , mentemque

meam bodierna die Vobis manifeflandam

cenfui. Magna res , & Vebementer ardua

agitatur , ut proinde matura deliberatone

negotium,quod altoquin non nifi in fium-

mum fiamilia nofitra prajudicium cedere

pofifet y dificutiendum cenfeam.

Contm Nofiis , omnium nostrum parentem

Ac°«a}tt«Noémum confilia agitare , noftris infiti-

cmcitat. tutis oppido contraria-, <tsr proinde nilnon

agityquam ut nos immenfo numero autlos,

bine ad gentium hoc loco congregatarum

tranfmigrationem urgeat, folliatet , <6r o-

mnibus adbibitis machinis ad Voluntatis

Saiianus. fax executionem Violenter inflimulet ; &Tornici- jam a^u filiorum fuorum Semi } <&r Ja-

J,

us-

. phethiprogeniem a noflra Cbamaa fitirpe,

hoc loco Veluti maledicla , nefcio ,quo frivolo inci-

Gen,XI' tamentofeparare nonfit Verecundatus ; nof-

que pari patio ad tranfmigrationem ordu

endam , imo quod intolerandum mibi Vide-

BABEL L I B. I I. 20

tur } armorum mini* ad executionem colere Seti. I.

non cejfet , ut proinde ejm Violente Volita-

tati obfequi , meritò nefas duxerim. Age-

dum itaque fiirps Cbamaa ,fapientià , nec

non Viribus , o* numero Validiffima , ne

Vos finispedici* irretiripermutati* ; ne Vos

Verborum, quibus Veflros animos emollire

tentai , lenocimum terreat. Quis enim no-

Vii, inquamnam regionem orbis terrarum

nobis adbuc incognitam , neque ab ullo mor~>

talium babitatam , nosfit ablegaturus ? de-

mcnspròfeci fioret, qui, quo eundum , non

priùs prudenti deliberatane expenderit

.

Non itaque acquieficamus monitis. In terra,

in quam fortuna rerum arbitra nos confiti*

tuit , perfifitamus. Videte , & confiderate

banc,qua modòfruimini , Sennaar regio-

nem ; intueamini fiummam rerum in Vi-

tlum Vobis necejfariarum ubertatem ; affi-

ate locorum ameenitatem, fluminum fiec-

cundo affluxu campos irrigantiumfirequen-'

iiam ; hoc beat* felicitatis fiolum poffidea-

mm , nomenque noftrum celebremus , an-

tequam cumpropaginis noftr* fitirpe, (fic e-

xigente inevitabile necefifitatis lege ) ab iiu

Vicem fieparemur. Verùm enim Vero , cum

plurimos ex Vobis, prxterlapfi. diluVii metu

perculfios Viderem , ne in hac Vaila plani*

tie , alius fiuccejfu temporis cataclyfimus

cum interitu omnium fiubfiequipoffit ; ecce

egoduxVesler abbac concepti periculi fior-

midine Vos prorfus liberos , <&r immunes

fiore , dummodo meum confilium non detre-

tlaVeritis,pronuncio. Verùm quibufinam

mediis nojfie fiorfian defideraretis ? Atten-

dite , modum bifice Vobis prxficribo. Gvi-

tatem non amplam duntaxat ,fied <&r fiplen-

dore , <&* magnificentia fpetlatififimam ,

una cum immenfa Turris Vaflitate , cujus

culmenpertingat ad codum tedificemus ; fiì-

quidem in hac, fi quandoque inundationum

procella regionem banc inVajerint , in Tur-ri hac , tanquam fialutis noftr<eportu , Vi-

tam tueamur. Et quoniam ad molem tanta

Vafiitatis extruendam , nobis materia nuU

libi deefijfielicijidere adoriamur opus. Ecce

quanta bituminis loco cementi fin copiai

quanta cretoe , argilla, glebaque terre/ìris

\«V 3 opti'

30 Athanasii KircheriCap. II. optimi afifìuentia ? quanta ex confttpatis

fyharum arbonbus , lignorum quantitas?

Accedit flum'mum riVorumque frequentiti;

nec defunt , in tanto numero mortalium

,

qui in hoc infoino , nóVo , <&? inYifo bucuf-

que theatro ordiendo , operam fuam conje-

rant. Eja? agite , eruamm creUz argilUque

copiam , coquamw lateres igne "Valido , fo-

diamus,jaciamufque fundamenta juxta

prototybon bujus a me jani dudum conce

-

ptum, omnium & fingularumpartium-ope-

prxter b<zc circiter tempora , ut nefido , quo Secl. I.

fipiritu dutli , aut impulfì , qui tunc y£»e-

bant bonunes , Arphaxadi exemplumfie-

cuti,qui jam ante annos plufquàm lyp.

trajetlo ITygnfumine , cum uniVerfiapro-

geniefiua in Chaldaeam defeenderat , ipfi

quoque pariter conglobati prcficijcercntur

de Oriente , ut exprejfè traditur Genefcap. XI. verf 2. id efi , non de Armenia,

in cujus uno ex montibus Arca confederata

quia refpecìu BabyIonia* Armenia Aqui-

ris conficiendi proportiones exponens. Age-j

lonamefi non Orientalis , quemadmodum

dum , non otiemur ; accingamm nos ope-\

in Geograpborum Tabulis confipicimus. Sed

ri ; <Zy ne dubitetis , futurum, quin id ad

immortalem nomtnu nofirigloriam , i? ho-

norem jìt redundaturum. Fodiant altiar-

gillam , alii bitumen colligant , comportent

hgnorum fafces alti , alujornaces ad lateres

coquendos , aptas inftruant , infirumenta

utenfilta alti adlaborandum idonea cudant,

jumentorum multitudoprofilo fit , <& inci-

piamus ; ferVeat opus , <£tfummà cura&diltgentia obfierVeùs ea

,qua ego meis archi-

teclts 7 & ipfi Vobis fiacienda^commenda-

~l>erint. HxclSLembrod.

Hifce , & fimilibus hortationibus

corda populomm follicitabat. Quid

plura? facile quodvolebat, imperita

multitudini perlìiadebat , quae com-

muni quodam impetu& concurfìi , uti

fieri vulgo affolet , iplìim fecuta , cce-

perunt fere omnes certatim , non ta-

men confuse , led diftributis officiis

prò diverfàrum artium peritià , qua im-

buebantur , operari, & civitatem, Tur-

n'wque edificare. Veruntamen ne

quicquam ex meo fendi hic adduxiffe

videar, adducam verba Jolephi lib. I.

Ant. apud Torniellum, ubi fìc dicit :

jofephus Cateràm , inquit, quia certuni efi, pr<e-

dicìam linguarum dtVtfionem tunc effe fa-

biani,quando flit Noe civitatem , Tur-

. xìmque adtfcabant , ut exfacro textupau-Vo inferiàs adducendo palam fiet. Vtden-

dum bìcpriùs e/i quanam occafione , <jr quo

potifiimum auclore , bujmmodi adificta

extrui coeperint ,• fuit autem > ut arbitror

bujus adijìcationis occafio talps. Accidit

de partibus Babyloniae Orientalibus , ad

quasprimo eos de Armenia migra(fé

opor-

tet. Cumitaque communi paffu & confili-

fu de prcedicìis regiombus forte nimiùm

montuofis ac mintìs frugiferis , Occidentem

"Verfus ~ì>enirent ut terra* magis feraces >

commodiorefque fibi quarerent , aliquan-

tulum ad Meridiem flettentes , iriì>enerunt

campum ,feu planitiem quandam admodumfpatiofam , quxpoflea Sennaar ? mox Ba-bylonia efi appellata. Hìc cùmaliquan- interni*

ttfpèr confediffent , urgebat , ut arbttror™fjf_

Noè7z//oj- acpoflcros jamValdè admodum tiom ad

multiplicatos , tyauttos , ut adterrasjamgrandum

finguli>$ diVifas , ^r afignatasproperarent/aHa'

cùmque putabat , Valdè id fiore gratum

DEO , qui ipfis ufique ab imito renoVatl

Orbi* denub dixerat : Crefcite , & mul-tiplicamini , & replete terram : &c.tum etiam y quia id multò utilim , zs* adViftum prcefiertim commodius cuntlis fu-turum fiperabat , aedenique, quomamVe-rebatur , ne fi diutiàs fimul morarentur ,

graViora indies inter ipfios difinita , jurgta-

Ve ortrentur. Veràm buie tam fantì<epro-

Vtditque patema mentis intenttoni , ficuti

& aliis bonis atlibusy hofiis humanigene*

ris, quantum poterat ^ obfiare nitebatur,

inprtmis , ut credttur , mediante Nem-brod filio Chus,filit Cham, qui cum c<e~

teros animi , corponfique Viribus antecellere

Vtderetur (erat enim maxtmus y <url>aldè

famofus gigas , ut babetur in textu LXXInterpretum Genef cap. X. ) aliti quoque

omnibus imperare admodum exoptabat,

quod

I

TURRISCab. 1 1. <]uod ut faciliàs ac commodiàs affequeretur,

cunclos fimul retinere molicbatur ; <&r quia

fortafis non audebat aperte communi o-

mnium, qui tunc in bumanis erant, fen-

tenti* adverfari , ac Noemo omniumpa-

renti contradicere , populis callide fuadere

non ceffabat , ut , priufquàm ab inVicem

difcederent , memorandum aliquodfu* po-

tenti* , ac generofitatis monumentum po-

fteris derelinquerent , eifque laudes ac no-

mina ipforum per cunSla j*cula celebrando

occafionem pr*berent. Vtdens autem h*c

piacere populis , <&r advertens in eaplani-

tie terram non lapideam ejfe , fed fatisar-

gillofam, ac tenacem , lateribufque confi-

ciendis aptam , & pr*terea abundare pu-

teis , bitumen large proferentibus > ex tam

prompta *dificandi materia , occafioneque

defumptà , bortabatur omnes , ut unammi-

ter magnam quandam civitatem extruerent,

qu* Veluti aliarum omnium mox in aliis re-

gionibus rtdlficandarum caput , exemplar-

queeffet, & admunimen decoremque , in

ea turres erigerent , unamque pr* c*teris

excitarent tanta crafitudme ; qu* adcoe-

lum attolli poffe Videretur , Vel eluVionis

perfugium , Vel conVeniendi monumentum.

Verfutìa. H*c Vero tam o-randia *dtfic'ta Verfutus

incìdo Nimhrod proponebat, fpecie quidcm ipfo-

retinendo. rumglori* , ac magnificenti* confulerefi-

midans } remerà autem , utpropofitum con-

filiaque fina perficeret , nimirum , ut mul-

titudinem diurnis hujusmodi operibws , fi-

mul occupatam unitamque detineret , &difcefionem ad alias longiores pr*fertim

regiones procraftinaret , Vel etiam prorfus

impediret ; pr*Videbat enim eospoflmodum

commoda } <s* fecuritatem tam ampi*, ac

magnific* civitatis ab ipfismet tot tantifque

laboribus *dificat* non facile deferturos

.

Quare Vebementiùs ccepit cunclos tumper

fe> tum per fu* intentionis fetlatores ad

opus aggrediendum incitare.

Difplicuit autem hoc Domino , quifu-

perbis ipforum conatibus obfiftere non dif-

tulit, fed cognita eorum obftinatione ,

ò*

pertinacia illicò confufis mirabiliter *difi-

cantimi fermonibus , ita ut fé inVicem in*

B A B E L L I B.II. 3r

telligere non poffcnt , eos tandem ab operi- Seti. I.

bus ce/fare > atque ad terras fingulis fami-

liis afignatas difedere coègit. Turris au-

tem inchoata ob Unguarum confufionem Bel

primìim , deinde Babylon cum reliqua ci-

Yitate , er ejus ditione eft appellata. Et

hoc eli:, quod breviter legimusGen.Genxr.

cap. XI. his verbis : Erat autem terra la-

bii unius , & fermonum eorundem. Cum-

que proficifcerentur de Oriente , inVene-

runt campum in terra Sennaar , <&r babi-

taVerunt ineo dixitque alter adproximum

fuum ; lenite faciamm lateres , <sr coqua-

mus eos igni , babueruntque laterespròfà-xis , <& bitumen prò c*mento , tir dixe-

runt : Veniteyfaciamus nobis ciUtatem , ^t-

Turrim, cujus culmenpertingat adcoelum,

& celebremus nomcn ìiofirum, antequam

diUdamur in uniVerfas terras. Defcendit

autem Dominus , ut Videret cfbitatem&<ùr Turrirri;, quam adificabantfila Adam,<jr dixit : Ecce unus eftpopulus& unumlabium omnibus , coeperuntque hoc facere,

nec defiflent a cogitationibusfuis } donec eos

opere compleant. Venite igitur , isr con*

fundamus ibi linguam eorum, ut non au-

diat unufquifque Vocem proximi fui. At*

que ita diVifit eos Dominus ex loco ilio in

uni)>erfas terras , & cejfaVerunt *dificare

ciUtatem. Et ideino l>ocatum eft nomen

ejus Babel,quia ibi confufum efì labium

uniVerf* terr* , & inde difperfit eos Do-

minus fuper faciem cuntlarum regionum.

HucuÌc[ue lacer textus , qui tametfì

,

quifnam dito civitatis acTurris a^di-

ficandae primarius Auctor fuerit^hìc

non commemoret , attamen quod

fuerit Nembrod , aliquatenùs colligi

pofTe videtur ex Gen. cap. X. Vers. 8.

ubi de iplò verba faciens ait : Ipfecoe-

pit effe potens in terra , & pò fi: pauca :

fuit autem principium regni ejus Baby-

lon. Et idem fèntiunt S. Auguflin. li-

bro 16. deCiVit. DEI, cap. IV. &com-muniter Doótores , lècuti Jofepbum,

qui id perfpicuis verbis afTerit,primo

Antiq. cap. 5. hanc eandem hiftoriam jofeph.

ita delcribens : Tres Vero Noè filu,l ' Ant,q*

Semas,

32 AthanasiiCaf. II. Semas, Japhethus,& Chamas, centum

annis ante diluvium muorimi reliciió mon-

tibm planitiem babitare caperunt , O" ali-

le y recenti edam tum cladis memoria,pa-

vidi* nee audeniibws a celfwribus loci* de-

feendere y idem faciendi autlores , & e-

xemplum fuere ; campos quamprimàm co-

lere funt aggrefi , nomen eft Sennaar. Ge-

teràm DEO jubente (fubaudi , minijìe-

rio Noe omnium > qui tumfupererant , pa-

renti* ) ut propagandi , multiplicandique

generisgratta , colonias deducerent , ne in*

ter fé difeordias exercerent , fed multam

terram colendo, frugum copia fruerentur ;

hominesrudes non paruerunt,quamobrem

calamitaiibm implicati , offenfum illum

errore fuo funt experti ; càm etiam fìore-

rent juVentutis multitudine , DEUS rur-

fum de colonia deducenda admonebat ; UH

Vero nonputantesfé ipfius benigniate

ypr*e-

fentibus commodis perfrui , illamque feli-

citatem fuis Viribus acceptam ferentesy di-

tto ejus non fuerunt obedientes }<£r quod

pejm erat , confilium de Coloniis , non fa-

Vorem TSluminis , fed inftdias interpreta*

bantur , Videlicet quofaciliùs difperfi , pof-

fent opprimi. Ad fuperbiam autemy T)El~

que contemptum excitabant eos Nàbrodes,

nepos Chamae/z/// Noe , Vir audax , <&r

manu promptus , docens non DEO , fed

propri* Virtuti, prtefentem felicitatem eos

debere } atque ita paulatim rem ad tyran-

ìiidem trahebat , ratusfore , ut bomines ad

fé deficerent a DEO , fife illis ducemprx-

beret , opem fuam ojferens , contra noVum

aliud diluvium intentantem ; Turrim e-

ìiim fé extedificaturum excelfiorem, quàm

Kiem-brod divi

tiitatem

affettai.

KlRCHERIquo aqua afeendere poffet , <sr infuperma-Secl. I.

jorum fuorum interitumulturum. Vulgus

autem facile Nabrodis placiti* obtempe-

rabat, ignaVum ratus DEO cedere , atque

ita Jirucluram Turris occceperwit , nulli

labori parcentes y nihilque fibi ad diligen-

tiam reliquum facientes. Cùmque ingens

effet operarum numerus, furgebat opus

,

fuper quàmfperaffet aliquis : crafitudo au-

tem erat tanta } ut proceritatem obfcura-

ret ; ftruebant autem lateribus cotlis adfir-

mitatem bitumine ferruminatis. Hanc eo-

rum Vefaniam Videns DEUS , delere qui- •

dem omnes noluit ,quando ne priore quu

dem clade ad meliorem mentemprofeceranty

fedàifidium intereos immifit , linguiseo-

rum Variatis , ita ut ob diVerfitatem fer-

monis mutuò non féintelligerent. Locus

Vero Turris nunc Babylon Vocatur prò-

pter confufam linguam , qua priàs omni-

bus ex oequo darà fuerat ; nam Hebraei

confufiomm nominant Babel. DeTurriautem hac , deque linguis boyninum muta-

tis meminit <& Sibylla bis Verbis : Cum Sibyiia

univerfi homines uno eloquio uteren-y^«/£

tur, Turrim aedificarunt excelfiffimam,£tt*rM,w'

quafì ad coelum per eam afeenfùri;

Dii vero procellis immiflìs Turrim lùb-

verterunt , & lùam cuique linguam

dederunt, quae reiplàfuit , uturbsea

'Babylonis vocabulum acceperit. De lo-

co autem,qui Sennaar in Babylonia no-

minatur ? meminit Heshiaeus hoc modo.

Ajunt Sacerdotes cladis ejus iùperfti- <c

tes Engelii JoVis iàcra ferentes , in Sen- "

naar (BabylonU pervenifTe. Hucuique"

Jofepbus,

CAPUT III.

T>o altitudine Turris diverge opiniones.

Cap.lll. "m JTUlti varia fentiunt de altitudi-

IVr Ine hujus Turris , cùm quàmalta illa fuerit , Mofes non de-

terminet , fed folùm dicat , illos eamad coelum erigere voluirTej fedfenfum

horum verborum exploremus. He-

braeus textus ait :

ì^x^ìi .S'udì iT-i^-nwj hdh n^K'i

•D'ava

Et dixerunt ; Venite7fahkemus nobis civi-

tatem

Turris Babel Lib.II. 33

QhillJatem&Tvimmj cujus cubnenjtertingat quas quindecim cubitis montimi! ca-^Vc/. I.

adcodum, vel ut ad literam exponamus :

ut caput ejusjìt in cado. Cui reipondet

greca lecìio : $&>ti oIkoJ^o^yìg-o)^

ìoufaìg ttÓKìv xj 7W%yov « sVaj n xz-

<Qa7\n 'ìm tQ ùytvè* Chaldara habct :

.x*nv rre ly tdd rram Ideft^Tur-

rim y cujus caput extendatur ad apicem

cceli . Verùm ut hax exa&iùs enu-

cleentur,primo aliorum , deinde

& noftram opinionem lùbjungemus.

Quantum itaque Turris alta efTe po-

tuerit tunc temporis ,quando ab ope-

reperconfufionemlinguarum, cella- ì

ad alia properemus.

cumina fùperafìc ; & Vlinms lib. 5.

c^/;. 22. dicat , reperiri montes 4000

paffuum perpendicularitcr altos, pu-

taverunt ipfùm ISLembrod voluilse qui-

dem attollcre Turrim ad 5ooopalsus,

ubi eò ventum cfl > ut jam declsent tan-

tummodò mille pafsus altitudinis , o-

pus fùifse impeditum. Veruntamenhoc probandum erat

, quod fcilicet

tunc , & non multò priùs ardificatio

fuerit intermiisa. Relinquamus igitur

ea j qu^ fcribi nullo modo pofsunt , &

tus,

tum fuit, fcire, uti paulò ante dixi , non

pofìumus, quoniam neque fcriptura fa-!

era , neque fofepbus, aliufVe probatusj

Autor id afTeveranter affamare aufus i

D.Hie- eft ; nam licet *B. Hieron.fub finem

Comm in libri 5 • commentariorum luorum in Ifaiamifaiam. tradat , a quibufclam dici, eam in alti-

tudine 4000 paffuum tenuiffe. Idem

tamen paulò poft fubjungit : Qu<e de

diEta Turri perbibentur ,pene incredibilia

Herodo- Sideri. Herodotm quoque ab eodem

fàncto Do&ore citatus , tametfi libro

primoy aliquantò ante finem, defaibens

templum Jovis 'Beli , dicat , in eo fuifTe

turrim fòlidam altitudine fimul, & craf-

fitudine ftadii , cui alia rurfus impofìta

turris , & huic fubinde alia ad o&avamufque , non tamen aliarum altitudines

expreffit ; unde fi ( ut ibidem fiippo-

nere videtur) aequalis fingulae erant al-

titudinis , certe verticem lupremae non

4000 , fed mille duntaxat paiTus altam

fuifTe, necefse eft; fiquidem ftadium o-

cìava milliarii pars efTe dicitur. Verumutram Turrim ab Herodoto deferipta ea-

dem fuerit cum Turri ISLembrod in lè-

quentibus decidetur. Opinio autem

eomm,qui putarunt Turrim 'Babelhz-

buifTe 4000 millia palsuum altitudinis,

videtur ex pr^adducxis jofephi verbis

deduéla, ubi de Nabrode ait,quod Tur-

rim fé jedificaturumjaótabat excelfio-

rem,quàm quo aquae diluvii alcendere

pofsent. Cum enim conftet diluvii a-

Ex hujus tam excelfx Turris ardi- Fabula-

firum orìvo

catione , atque item ex memorataw hai

linguarum divifione, perhibentocca-Jurri ^ro

fionem arripuifTe Poé'tas, Ethnicolque

fcriptores , fingendi duas illas fabulas,

quarum meminit Thilo Hebrceorum di-

fèrtiflìmus in exordio libri de Confufionè

Linguarum: alteram de gigantibus cele-

berrimam, quos ferunt , montes mon-

tibus foperimpofùilfe , ut bellum diis

inferrent , fed ab ipfis fulmine deje-

étos : alteram de animalibus irrationa-

libus, qux ajunt olim una cundis com-muni voce inter fé de rebus fuis , ut fò-

lent homines , agere con£ievifTe. Ve-rùm quia lèmel perpetuam juventu-

tem àdiis expetere aula lùnt^ abeifl

dem confufione vocum, poftea efTe

punitos. Sed de Poétis , non eft, quodmirati debeamus

, quandoquidem no-

tum eft , eos ex profefTo , fabulandi

occafiones undequaque venati, nec de-

dignari communiter prò fabulatoribus

haberi;quippe qui largam admodum

in hoc genere licentiam, jam dudumfibi ufùrpaverint

, juxta vulgatum il-

lud Horatii fere in initio Artis Poè-tica?.

Titloribus atque Voètis

Quidlibet audendi femper fuit <equa pò*

tejlas.

Illud magis mirandum ac deploran-

dum eft, quorundam hominum im-

piorum quanta fuerit audacia , ac te-

E meritas.

34 ATHANASIICip.III. meritas, ut refert Virilo , uti faprà , aa-

fi lànt hiftoriam facram calumniaii ,

qaod fabellas contineat praedi&is fi-

miles, fabellas , inquarti, appellare non

lànt veriti , dic~he Turris aedificatio-

nem , & linguarum divifionem patan-

tes, atramqae fabalofàm efse , & fal-

limi j ftaltiflìma namque ipfis vifa eft

cogitatio Turris ftrucndae , cujus cul-

men ad coelam pertingeret , nec- mi-

nùs impoffibilis,quàm prxdi&a mon-

tium fuperimpofitio 5 fed & linguarum

varietatem fèmper extitiffe , perperam

exiftimantes , illud quoque in erroris

lui argumentum afsumunt , incredibi-

le videri ( fi una tantum fuifset homi-

num locutio) potuifse illos fic dere-

pente proprii idiomatis oblivifci , & il-

licò novis atque inauditis vocabulis in-

ternos esplicare conceptus , & prarter-

ea non valebant capere,quomodo

confufio illa linguarum in pcenam fi-

mul } & remediam peccati inducta fa-

erit -, non in poenam,quia naturale else

putabant , diverlòs homines diverfis u-

ti idiomatibus , non in remedium ini-

quitatum , cùm nihilominùs etiam

poli divifas lingaas , viderent infinita

propemodùm fcelera extitiffe , & non

unitatem lingua , lèd propenfionem

iniquorum hominum in malum , ma-

lorum caafàm else,quandoquidem e-

tiam lingua mutilati , nutibas , afpe-

ótibas , aliilque corporis motibus, non

minùs ,quàm verbis improbitatem

cordis proferre nomnt. Et linguae u-

nitas potiùs ad plura bona utilis else vi-

detur , nimiram ad commercia exer-

cenda, ad fcientias edocendas , ad lò-

cietates ftabiliendas, àmicitiafque con-

ciliandas , & his fimilia.

Rtfponf10 Verùm ad haec non operofùm eli

* refpondere. Nam quis non videt , ad-

modum differrc, qua? narrantur à Moy~

fé , ab his,quaz fabulatores confixere?

Etenim montes lùperimponere mon-tibus , & inde cum faperis dimicare

perlpicuè patet , naturaliter ab homi-

KlRCHERInibus fieri nullo modo polfe ; Turrim SeSl. Lvero altiffimam exftruere , facultatem

non excedit humanam. Et quidem

ftultiflìmum eft, fateor,per hujufmo-

di altitudines ad coelum poife confcen-

di ,quod gigantes intendiffe ferun-

tur.

Atque non eo confi lio docet fcri-

ptura , aedificatam effe Turrim Babel,

impofìiit fortaffe calumniatoribus

,

qaod dicitar Gen. cap. xi . verf 4. cujus

culmen pertingat ad coelum. Sed hoc hy-

perbolicè dicìam , omnes facri faten-

tur expofitores. Quid igitur vaftiflìmo

ilio edificio prxtendebant ? Quid a-

liud , nifi humanam gloriam , & no-

men xternum , ut ibidem tangitur il-

lis verbis. Etcelebremus nomennoUrum.

Quamvis fortafse etiam aliqui rudio-

res vere Turrim ad coelum erigi pofse

putarent, aat faltem pofse in fummita-

te illias Turris , à dilavio , fi deinceps

contingeret, feipfòs praefèrvare, prae-

fertim cam fcirent, dilavii aqaas qain-

decim tantum cabitis montiam verti-

ces exceflìfse. Quantum vero differat Soluti»

hiftoria confafionis hamanae loquela?, ajeWmk.

ab ea,qaam in bratis contigifse faba-

lantar , vel ex hoc dignofci poteri:,

qaod loqai hominibas natarale eft

,

bratis aatem neqaaqaam; qaare ma-

nifeftnm eft, fabalofam efse , qaod de

bratoram locatione finxerant ; veriflì-

mam vero,qaod de ano hominam i-

diomate , divinitas pofteà variato , là-

cra teftantar eloqaia.

Porrò divifionem lingaarum non

fèmper extitiffe adverlàs Wdaftrium

oftendemus. Nunc illud tantum affe-

rimus , de fide certifiìmum effe veriflì-

mumque , ante ftraétaram Turris Ba-

bel , unam dantaxat omnibas comma-nem faiffe loqaelam, non plares. Quis

enim credat, populam anam qai ab

ano homine etiam tam vivente de-

fcenderat , fimalqae vere hactenas ha-

bitaverat , diverfà habaiffe idiomata ?

Quod fi dixeris j quomodo igitur po-

tait

Turris Babel Lib.IL. 35

Sed ut ad propofitum nobis arga-Secl. I.

mentum rcdcamus. Certe eos,quod

cogitaverantaìi executioncm duci po£fé . credidifse , Virilo in libello de con-

G/>.IIL ttùt tam c ito j atque adeò multiplici-

ter variari ? Reipondeo , non ex caufìs

naturalibus lùbitam illam accidilse va-

rietatem , lèd omnipotentis DEI vo-

luntate, cui nihil else difficile, nedumimpoflìbile, nemo lànx mentis ed, qui

ignoret. Deinde concedimus , lingua?

unitatem hominibus fàepenumero else

utilirTìmam ; contrà vero diverfitatem,

ad multa incommodimmam. Vcrun-

tamen illud quoque certuni eft , in me-

morato cafù fuilse appofìtiMìmum hu-

manx tranfgreflìonis remedium , nul-

lumque aliud importunius adinveniri

potuilse.

Quis enim nefcit , moltitudini in

malum, aliquod unanimiter conlpiran-

ti,quantum obelse polììt, idiomatis u-

nitas ? quippe qui ad flagitium perpe-

trandum non mediocriter incitare va-

leat ; meritò igitur illis hominibus, qui

Turimi civitatemque sedificare vole-

bant , & in ea fimul habitare , caete-

ralque terrarum regiones incultas re-

linquere ,quod omnimodò erat bono

publico , divinaeque dilpofitioni con-

trarimi! ; meritò inquam, eos Domi-nus confusone linguarum inter fèdi-

vifit, atque inde ad alias terras fèor-

lùm inhabitandas, adegit. Itaque fi re-

età niente lùpradiéfa penfèmus , & cir-

cumftantias temporis , loci, atque in-

tentionis illorum hominum accurate

perpendamus,procul dubio etiam fè-

pofita làcrae narrationis auétoritate

,

necelsarium erit, fateti, divifionem,

multiplicationemque humanorum i-

diomatum > non else fabulolàm , lèd

vere, atque indubitanter divino con-

filio effe fa&am , & juftè in pcenam fu-

perbias , impietatilque D E O prohi-

bente, aedifìcare volentium, inflictam,

nec non iniquam illorum intentionem,

toti humano generi , atque orbi ter -

rarum perniciolam, convenienter tali

remedio fuilse impeditam. Et haec

adverlùs eos,qui prae impietate lèri-

pturas làcras facile refpuunt , breviter

fintdióta. \

Philo /.

"""'deconfuj:

fujione linguarum commemorat , ubi%. «/Sr-

Se ethnicorum fàpientum calumniam m„um i«

quandam adverlùs liane hifì:oiiam th"icOT"m-

Moyfis refutat. Quibus, inquit, majorum

noflrorum inftituta difplicent ; bomines ini*

pii, & tantum ad juftas leges accufandas

diferti , arreptis impietatis anfis biftoriam

banc Mofis de rtdificatione Turris cavil-

lantur , nofque derident. Etiamnum , in*

quiunt , extollitis pr<ecepta Veftra , ut Ve-

ntato regulas ? Ecce [acri , quos Vocatis,

libri fabulas continent , quales Vos aliis re-

ferentibus irridere foletis. Ahi de iifdem

Verbi* facri textus : Ecce unus populus eft, «

tsrunum eft labium, cctperuntque boefa^u

cere , nec defiftent à cogitationibusfuis, do-u

nec eas opere compleant : eos Vero idfepojfte, uquodanimo defignaVerunt, credidifte, often-

dunt. Omnes fere CbakUorum, Arabum,

& Hebrceorum commentarli hoc ipfùmalserunt. %alhag lùper hsec verba.

•ow:i rcwvi ^tioi vjn n« xb ritti

JLdificemus nobis civitatem , Z? Tur-rim , cujus caputpertingat adcoelum : affe-

rit,primaevos illos homines curiofita-

te quadam duétos , ut quidnam cor-

poris Sol & Luna , ex quibus diluvium

proceffiffe putabant , effent , videre o-

culis , & coram pelluftrare polsent.

(3^ambam hoc loco ait, Chami ftirpern Rambam

impiam cum AftrologÌ32 elset dedita, * m'

aftraque , ac fiderà continuò contem-

plata , regni cceleftis decorém mirare-

tur , vehementi quodam dilpofitionis

iftius regni cognolcendaz defiderio ex-

arfifse; \às.m%4mbam in More Nebu* .

Rambam

cbim, ait; Adam ex Luna prodiilse inNebu-

hanc terram, allatis fècum infòlitis fm- chim "

èlibus , & aurearum arborum ramis;

atque liane fivefabulam, fiveopinio-

nem , certe Sab^orum traditionem fu-

ilse conftat. Undefcedereinito, unus

ad alterum clamàrit : Venite -, facia-

tnus nobis civitatem, ^Turrim, cujus

E i cuhnen

36 ATHANASIICapili, culmen pertingat ad coelum ;

videamus,

inquiunt,

qua? ibi rerum fit difpofi-

tio,qua? lcges

,qua? gubernandi ra-

tio : videamus fi modus fìt fatales il-

lorum corporum innuxus fuperandi,

& celebremus hoc facinore omnibus

feculis memorando nomen noftrum

apud pofteros ; operemur dum unità

multitudine populi infinità id pofsu-

mus , ne forte difperfi protinùs yjres

quoque ad id pra?ftandum deficiant.

Unde fabulam illam poftmodum de

gigantibus ortam exiftimamus ,jux-

ta Ovid.

Affè&ajfè ferunt regnimi c&lefle gigari-

tes,

Altacpue congeftos firuxijfe ad fiderà

montes,

Tunc pater omnipotens mijfo perfregjt

olympum

Fulmine, <tsr excuffitfuhjeSlum Pelion

Offe.

E quibus quidem hucufque allegatis

clarè patet, ftolidam gentem, ut* ci-

tati authores volunt , five temeritate,

feu impietate quadam impulfam, hanc

prodigiolàm molem vere affe&affe.

Utrum autem hujufmodi fabricà ,

ullà naturali potentià fieri potuerit,

qualem ipfi pra?tendebant , mathema-

tico ratiocinio demonftrare aggredì

-

mur,pra?fèrtim cùm de hac ipià qua?-

ftione jam dudum a diverfis conmlti,

publico id problemate nos demonftra-

turos else receperimus. Verùm ut cumordine , & fine confufione rerum in o-

pere confufionis procedamus , primo,

ubinam locus Turris fuerit , & fi in

ccelum illam exaltare volebant ,quan-

ta debuerit efse illa Turris ,quot ope-

ra? potuerint in extruótione Turris oc-

cupati fuifse, quanta debuerit erte ma-

teria,quantum temporis in ejuldem

confummatione infùmendum erat ;

concludemus tandem hoc opus tan-

tum abeffe , ut ab ulla naturali poten-

tià fieri potuerit , ut potiùs vel ipfius

natura? da?monumque viribus repu-

KlRCHERIgnaffe , omnes fenfata? mentis viri cre-&#. I.

dere debeant.

In pra?cedentibus formam Turris

Babel à Nembrod extru&a? ,quam no-

bis tum propria conje&ura , & imagi-

natio, tum authorum aliorum autho-

ritas praefcribere potuit , exhibuimus.

Reftat modo , ut, fi Turrim ad Lun<e

fornicem exaltare volebant, quamnamejus formam

,quantam ejus altitudi-

nem , latitudinemque effe oportuerit,

demonftremus.

DEMONSTRATIODe Turris ad Luna? Ccelum exdtand<t>

d£>

tw&u.toLìfì)>e

impoffibilitate.

"Etì Oriente igitur profedi dicuntur,tf%T£*

hoc eft , ex orientali plaga montis A- gratto ex

rarat, ubi magna hoc loco authorum ocdden"

contentio,uti in prsecedentibus dictum JJjJjW*

fuit, dum non capiunt, quomodo ex 0- debeat,

riente venerint, cum mons Ararat , five

Armenia^ ubi priùs fubftiterant , multi-

plicati populi, non orientalis, fèd bore-

alis fit 'Babyloni ; nos è geographica di-

fciplina rem iteratis nonnullis fupradi-

c~tis,ita explicamus. Cum mons Araraty

uti ex chorographia fùprà adducìa pa-

tet, ex occafu in ortum, ut hìc apparet,

longo terrarum tracia , aliis fiioinde

montibus concatenatus excurrat , ho-

mines cùm ab occafu jugis montiumimpediti exitum quaererent nec inveni-

rent , fècundum vallium decurfum ori-

entalem caftrametatos fuifse, magnis

tandem gyris & ambagibus peracìis in

exitu orientali montium in occafùm

flectentes , tandem in planitiem infra

montem inciderunt , ibidemque , uti

in pra?cedentibus docuimus , ad plu-

rimos annos habitaverint , in ea nimi-

rum Regione, qua? pofteà , Media , &Terfia, Tartina , & 'Baclria dièta fuit ; &deinde ad tranfmigrationem gentium

inchoandam , ex hac regione orientali

in hanc planitiem appulfi , campumhunc Sennaar duobus maximis Afi<z flu-

mini-

Turris Babel Lib. IL 37

Capili, minibus , Tigri, 8c Euphrate irriguum,j& bitumini congregando , alii forno- Seti. L

Tum aedificandae aptifTìmum locum cibus ad coquendos lateres , alii prò-

invenerunt. Loco igitur Turris alligna-

to, jam cùm hoc in loco , confuiùm

fit labium univeric-e terree , certe omnes

homines in illa immenfa planitie con-

gregatos fuifse , uti in praecedentibus

oftendimus, conftat.

Qimitur primo , in quantum ho-

mines intra 275 annos ( tantum enim

ipatium temporis inter diluvium , &Turris scdificationem interceffit

)pro-

pagali potuerintrQuamvis vero isprae-

cedentibus^ humani generis multipli-

vifioni, & annona colligendas in tanti

populi fùftentationcm occuparentur.

His quoque ita conftitutis , nunc

quaeritur, (iTurrim «edificare volebant,

cujus culmen pertingeret ad primumcodi fornicem , ut Samaritana leótio

habet , five ad Ccelum Luna,quanta

debuerit efse ejus altitudo : cui quae-

ftioni fàtisfaciemus , fi altitudinem

Lun<e à TW/ geometrico priùs ratio-

cinio demonftremus.

Cum itaque variis rationibus a pe- «^w«*«k

cationem intra 130 annorum ipatium(

ritiffimis Mathematicis 60 milliaria I-

fa&am ad calculum reducere conatus Italica uni gradui terreftri refpondere

merini, hoc tamen loco alium compu- fit comperami ; fiat, ut 1 ad 60, ita 360

tum noftro inftituto magis congruuminimus. Supponamus igitur, totum ge-

nushumanum à tribus paribus conju-

gum (iugulari DEI OPT. MAX. pro-

videntià à diluvio in ièmen fervatis,

prodiifse. Secundò fingulos annos, fin-

ad aliud , factaque operatione juxta

regulam proportionum,prodibit to-

tius terreitris globi ambitus aequino

-

étialis in milliaribus 21600 ; cùm cir-

cumferentiae cujusvis circuii ad diame-

trum juxta Archimedi* demonftratio-

gulos conjuges, vel marem, vel feemi- nem confiftat in proportione tripla ièf.

mana.

nam procrearle & 14 annorum aetatem

conjugio habilem conftitirTe , quibus

pofitis, per certam fingularum cir-

cumftantiarum combinationem , hu^

manum genus propagali potuilse in-

Cakuius venimus ad 9094468 hominum litri-

uoSu. ufque fèxus, quamvis Theophilus *]{ei-

naudus ad 14000000 Turri praeièntes fu-

ùTe, in rais tabulis chronologicis afse-

rat unde nos ad demonftrationem fa-

ciendam magis congruum numerampraedictum , retinemus multo hoc mi-

norem ,quod quamvis alicui forlan

ap£c£$*oìzov videri pofset,pofitis tamen

ponendis hunc numerum prodire ne-

ceffum eft , & non difTonat ab iis, quae

fùpra ex Rabbinis adduximus. Horumigitur medietatem Turri aedificandae

applicemus , videlicet 4547234. veri-

fimile enim eft , munia communitatis

incertas clafses, feuordines fuifte di- [^icam hic modum ^ quomodo Mathe-

(tributa, uti antea didumfuit 3 ita ut

alii aedificandis cafis & tuguriis , alii

caedendis lignis , alii fodiendà argilla,

quiièptima minori vera; vel tripla fù-

perdecupartiente fèptuagefimas pri-

mas , majori vera,& ad invicem fé ha-

beant, ut 21, ad 7. velli, ad 7. Si fiat,

ut 22 ad 7, ita 21600 ad aliud , prodi-

bit diameter Terrae 6872 vel potiùs

6871JL milliarium , cujus dimidium

3436, ejufdem fèmidiameter ; fùperfi-

cies vero globofà terra? habebitur ex

multiplicatione circumferentiae in dia-

metrum, quaeeft, 148456800 millia-

rium ; lòliditas vero hujus habebitur,

fi diametrum terrae in tertiam partem

lùperficiei globofae duxeris,prodibunt

3400155648 milliaria cubica, totius

terreni globi lòliditas.

Inventa itaque lèmidiametro globi ££%$*terreni , habebitur ex conlèquenti ingioi» *wr-

milliaribus Italicis diftantia à centro Zt»$rm*

terrae ufque ad globum lunarem. Nonh ["Pef~. 1 P . eie tS tube.

matici in cognitionem hujulmodi di-

ftantiae Luride , reliquorumque plane-

tarum , à terra ad proprias eorum

3lphae-E

-aSiglSgggBI

TURRIS B ACap.lJX. iphaeras , venerine , cum de iis, Ars no-

ftra Mania Lucu zjr Umbra , cartero-

mmque Aftronomorum opera hujuf-

modi inventionibus piena fìnt , ied di-

ftantias fòlummodò a praeftantiflìmis

Mathematicis , variis oblervationibus

compertas , & ubique paflìm obvias

adducam.

Diftantia itaque à centro terree u£que ad Lunam eft triplex 5 major eft in

apogeo, minor in perigeo , media in

quadraturis Luna conftituta ; nos me-

diani & infimam ad noftrae demon-ftrationis veritatem oftendendam , di-

ftantiam elegimus, quam 56, aut 52

fèmidiametrorum Terne plerique A-ftrononii effe deprehenderant, de qui-

bus vide Tycboncm } I(eplerum , Coperni-

cum?& modernos , 'Blancanum , ^iccìo-

lum alioique innumeros. Sit itaque fè-

midiameter Terra? , quam paulo ante

3436 milliaria Italica continere inveni-

mus. Hoc pofìto , fi 3436 milliaria , in

56 femidiametros, videlicet diftantiam

Luna a Terra, duxeris, habebis quaefì-

tum,nimirum 191416 milliaria Italica,

diftantiam Luna a Terra ; fi vero femi-

diametrì terreftris milliaria, in 51 fèmi-

diametros duxeris,quae eft vicinior ad

Terram diftantia, habebis 178671 mil-

liarium Luna ad Terram diftantiam

inventam.

Atque tot milliarium alta debebat

effe Turrìs noftra , ut ccelum Lunatangeret. Exploratà itaque Turrìs al-

titudine , jam videamus, quantae mo-

lis illa in foliditate fuerit ; & primo qui-

demjuxta opinionem quorundam Au^

thorum Arabum ponamus Turrim

conicam , quam alii quadratam fuiffe

fentiunt, & in diametro fìio , fìveuno

latere , oóto milliaria, id eft, oóto mil-

lia pafluum , fpacium occuparle , erit

quadratum ejus 64 milliarium quadra-

torum, jam vero cum juxta Archimede

rationem, quadratum alicujus diame-

tri ad ejufdem circuii aream fehabe-

at , ut 14 ad 1 1 3 ducìis n in 64,& pro-

B E L L I B. IL 39

duòlo divifo per 14, prodibit area cir- &#. I,

culi 50 (vel accuratiùs 50;) milliarium

quadratorum , live 50000 paffuum;

quae iterum juxta Regulas Archimedi*

de coni , & cylindri dimenfìone in ter-

nani partem altitudinis Turrìs , vide-

licet in 59557 duda dabunt fondita

-

tem totius Turrìs in milliaribus cubi-

cis 2977850.

Praeterea cum milliare unum 5000pedibus geometricis^ qui 1000 paftìbus

aequivalent , conftet, erit juxta regulas

tetragonilmi, & cubi, milliare unumquadratum, pedani 25000000, & cubi-

cum milliare continebit 1 2 5000000000

pedes cubicos. Supponamus jam unius

lateris cocìi quadrati latus pedi geo-

metrico relpondere , & fex quadra-

tos lapides hujufmodi conftituere cu-

bum : utique lapidum dictorum nu-

merus erit 125000000000, ideft, pe-

dum cubicomm , qui duóti in totius

foliditatem Turrìs , dabunt multitudi-

nem laterum cubicomm in hac im-

menfà mole exftruenda requifitorum

37473 1 250ooooooooo5Cum vero in'va-

ria loculamenta , & habitationes tota

Turrìs fìt divifà,à foliditate tota dema-mus millefimam partem, remanebitq;

hic numerus, 374354625000000000,Turrìs vera foliditas

,qui numerus a-

deò immenlùs eft , ut animo vix con-

cipi poflìt; unde ex hujus Turrìs calcu-

latione innumera ablùrda fèquuntur.

CONSECTARIA.Sequitur^wwo. Quod fi (patio tr'tamOnfitl. t,

millium quadringentorum viginti fèx

annorum continue à quatuor millioni-

bus hominum fuifiet laboratum , &Turrìs fingulis fèptimanis uno milliari

circumquaque alcendifset , Turrìs di-

<5to temporis fpatio non fuifset finita.

Seguitarfecundò. Si omnium fylva- Confili. 2;

rum totius orbis terrarum ligna in u-

num locum fùifsent comportata, & to-

tus orbis terrarum in limum , fèu ar-

gillam ceflìfset , & oceanus cum omni-

bus

40 AthanasiiCap.lll. bus maribus & fluviis in bitumen

;nec

ligna ad coquendos latercs , nec ad ar-

gillam orbem terra , nec ad bitumen

. oceanum lufFeóturum fuifse. Novumigitur orbem condere , eumque hoc

duplo majorem ad liane fabricam ex-

pediendam else oportebat.

CcnfeB. 3. Sequitur tentò. Quod fi eques quif.

piam ringulis diebus 30 milliaria in ilio

declivi cochlea? afeenfù confecifset^o-

ctingentorum annorum fpacio, Tur-

ris apicem non attigifset.

ConfcB. 4. Sequitur quarto. Hanc Turrim pon-

dere iuo multis parafangis fìrperafse

Terram; quod ita oftendo. Sit Turris

a b d,globus terra b e d e , centrarti

Mundi o. Si igitur totus terreftris glo-

bus ad hanc fabricam complendam

non erat iufficiens , ergo fi aliunde di-

vinitus fìippeditata materia Turris de-

monftrata? magnitudinis fìiper terram

fuifset elata , necefsarium erat, terram

K I R C II E RItantum extra centrum univerfì , wvpo-SeEi. I.

televiorem exire, quantus erat excel-

fìis ponderis Turris lùpra pondus ter-

rai;quem excefsum juxta Statica: le-

ges cùm nos invenerimus , decem fè-

midiametros conltkuere, conclufìmus,

centrum gravitatis terreni globi non

jam ino, ledin i conftitui, ibique cumcentro mundi congraere ; quod fi ita,

ergo totus terrenus globus extra cen-

trum univerfì , cum mina totius Mun-di extitifset. Leólor examinet fip-uram

hìc appofitam , & verum,quod dixi-

mus, inveniet. Vana itaque fuit, & flui-

ta mortalium prafumptio , tale quid

non dicam cogitare , ièd ne attentare

quidem velie ; ut proinde merito ob

temeritatem DEO hominibufque in-

vifàm , dum cum ccelo bellum inire

praiumptuofius attentarent , DEUSconfufione linguarum tantam temeri-

tatem puniendam cenluerit.

CAPUT IV.

T>e Turris Nembrodforma à&- architettura.

Cap.lV. Ppropinquabat tandem tem-

pus , quo Nembrod in executio-

nem duceret ea , qua? jam mul-

tis annis animo conceperat , àeTurris

altiiììmae, qua? culmine ccelum per-

Prapa- tineeret , fabrica ; quare lèlecìis acci-ratio rerum t> ? >T ni •

«(iTurrimtrlqueundique exrnhnrta paenenomi-

damnecèf- num multitudine architeétis , tum vel

fariarum. maxime qui ex fìia? ftirpis efsent pro-

genie ? omne confìlium fùum illis ape-

ruit, eos in omnibus, qua? di&am fabri-

cam concernerent , exequendis, quàmdiligentiflìmè inftruxit , menfìiras to-

tius fabrica? prafcripfit , modulum, fr-

ve prototypon è ligno , vel argilla effì-

étum , ut lecundum illud iè dirigerent,

oftendit 5 fiquidem verifimile eft , eumuti erat lublimi judicio pollens , tanta?

molis opus non temere , & tumultua-

ria quadam refolutione , fed maturo,

& quàm deliberatiflìmo animo conce-

ptojam à multis annis coniiìio incho-

alTe ; difpertitis itaque architeótis in

certas clalTes,quorum alii fundamen-

tis locandis , latomorumque laboribus

dirigendis pra?fiderent , alii operas in

fodienda argilla , lignis, arboribufque

ca?dendis , ad lateres in fornacibus jaminftruendis , coquendos, occupaban-

tur;quidam operarum , tum in bitu-

mine colligendo , faxifque eruendis

,

tum in inftrumentis ferreis,id efl, mar-

ris, patellis, malleis, cochlearibus,trul-

lis , gnomonibus, harpaginibus , fìmi-

libulque ad fabricam necefsariis inftru-

mentis parandis, curarti habebant; nondeerant

, qui figulis , fabrilque in vafìs

ligneis ad calcem portandam aptis, de-

inde fcalis , machinifque , ad faxa iùb-

levanda , trabibufque ad pegmata ex-

truenda , conficiendis pra?fìderent :

quia vero in tanta laborantium multi-

tudine,

:'m r*tnj Atkjinjh Km

I K I s B\BI I

Turris BabelLie. IL 41

tto.

Cab. 1 1. tudine , èommeatus , five ciborum an-

nona proriùs necelfariaeratj cecono-

mos quoidam vcrifimile eft, conftitu-

tos ruhTc, qui annonam undique & un-

dique coltòam , net non magna ca-

melorum , equorum , afinorumque

mulritudine in conftitutum locum ad-

vectam , operis fiatato tempore diftri-

buerent.

sub qua His itaque per iùos miniftros fingu-

TurrtsA/--lari providentia conftitutis, fabricamna adìfi. ^ e fl- & prm

"

quidem mb forma ro-

tundà , aut , uti alii ientiunt, quadrata,

( nos rotundam feligimus ) fondamen-

ta ponebant,juxta circuitus determi-

natam quantitatem , deinde fìipra ja-

cla fundamenta formam fabricam or-

Prìma diebantur ; & primo quidem,prò pri-

conligla- mo fòlario , five contignatione , am-

bitimi , leu peridromum ad quam vo-

lebant altitudinem exaltabant ,per

quem homines animaliaque bitumine,

lateribufque onufta facile circumìre

poffent , lùis exedris periftiliifque ad

prxcipitationem animalium vitandam

inftruótum ; deinde ad hujus peridromi

planum ab infima Turris bafi , fcala

cochlearis , frve heiix fat lata paraba-

tur ,per quam lùb declivi, & quantum

fieri potuit , deprerTo tramite , facilli-

mus animalibus alceniùs dabatur. Erat

autem haec prima fubftru&io fìibtus

variis cameris , receptaculis , fornici-

bufque fuffulta , tum ad nocìnrnam o-

perarum quietem, tum ad neceffarium

commeatum ibidem recondendum.

Hac veluti prima Turris contignatio-

ne pera&à , fecundam ordiebantur

contignationem ,juxta quantitatem

ipfis placitam , ad quam ex primo pe-

ridromo per fcalam cochloidem , five

helicem , ad fecundam concedebatur

afeeniùs ; & fic a peridromo ad peri-

dromum , atque ex hilce per fcalas co-

chloi'des ad fingulos afeendebatur ul-

que ad eam altitudinem, quam DEUSipfis permilìt , dum confusione lingua-

rum eos à coepto opere defiftere com-

extruxijjeex

refert.

pulit. Vcrùm ut lé&or luculentiùsSe#. I.

Turris fabricam contemplaretur > hic

ejus non genuinam quidem , fed quamconcipere mente noltra poffumus , dc-

lineationcm apponendam ceniùi.

Notandum vero, quod antequamfabricam ordiretur Nembrod, primomanfìoncs, five habitacula, domufqueaedificandas cenfuit , ne tanta multitu-

do hominum femperlùb dio , ornili-

bulque aéris injuriis expofita regione,

commorari cogeretur , lùb forma civi-

tatis extruxit ; atque liane ego arbitrar

civitatem fuille^ de qua Mofes in fàcra

Gene/ì, mentionem facit. Venite facia* $u*nam

mus nobis ciVitatem <jr Turrim. FuifTe£/*w//

autem primo radia quidam , & impo- qmm f*

lita habitacula fine ordine difpofita, Nembrod

fèd cum in architettonica arte

Turris extrudtione plurimùm jam pro-

fecifTent ; tunc enim Nernbrodw fùb

initio Regni fai , eam ad meliorem de-

inde formam & decorem redaótam,ad

Eupbratis Tigrifc^xo. confluxum condi-

dit, quam poft yo circiter annos Semi*

ramis inftaurandam, ftupendis, magni-

ficentiflìmifque fabricis , uti paulò poft

videbitur , condecoravit. Neque pu-

tet le&or, contignationes di&ae Turris

fìib continua fòliditate extruétas, quin

imo , ingentibus intùs aulis , conclavi-

bus reconditoriùque praeditas fuifTe

,

per qua? ex peridromis intra ea undi-

que ingreffus concedebatur. Ad quamvero altitudinem

, propofitam Turrim

exaltàrit Nembrod, antequam ab ope-ris proiècutione defifterent , iàcer tex-

tus filet : lecundum varias vera auto-

rum in praecedentibus allegatorum o-

piniones, alii ad altitudinem montis,

alii ad mille pafTus, non delùnt, qui

ad quatuor millia pafTuum altitudinem

ere&am fuiffe arbitrantur , de quibus

in fèquentibus pluribus agetur. Lecìor

eam,qua? ipfi magis arriferit , ample-

&i poterit. Atque hax de Turris Ba-

bylonica fabrica Mficiant.

F SE-

42

Cap. I.

Athanasii KircheriS e C T I o IL

Setl.ll.

De ftupendis, 8c prodigiofis tum urbium,tum turrium , hortorumque miraculis , à 3Yjno,

& à Cbuji&liis > & Semiramide poft mortem^embroà extruótis.

CAPUT I.

2)e Nino , e/a/^e reto £?$/>.

E Nino,primo Affyrìorum , at- 1 &e ara* nobiles urbes incolebantur , qui*

que adeò totius mundi impe- I bus propter armorum defuetudinem facile

ratore, varice lunt ti\m 2upuà[a-\fuperatis, tributoque impofito ^egem eo-

Myno.croSj tum apUj profanos auótores, nar

Qualti

fuerit Ni-

nus T{ex

rationes. Nos Herodotum^ Dwdorum Si*

culum & Strabonem fecuti ,quid de eo

lèntiamus, paucis aperiamus. Itaque,

quemadmodum in Arca Noe tradidi-

mus, noscredimus, huncNmwwerTeillum , cjuem Sacra Scriptura Genef.

cap. X. Verf. 1 1 . voeat Affur ,qui cum

exercitu exiifTe dicitur de terra Sennaar,

id eft , de 'Babylone , ubi regnaverat pa-

ter ejus y & fùba&is Affyrus , sedificafTe

ìnAffyria civitates ibidem nominatasi

& unam prse cseteris magnam^quam ex

nomine luo appellavit Ninììnn , in qua

de 'Babylom federa regni fui tranftulit,

ac deinceps Affur , hoc eft, Affyrìorum

Rex nuncupari coepit. Cseterasipfìus

Nini res geftas multas admodum , &praclaras hreviter ex Ctefia Cnidio re-

Dìodorus cenlet DiodorasSiculuslib.il. rerum&c" m' antiquaram, cap. i . ubi fie ait : Vrimus

(ì{ex Aftyriorum ,fcriptores natlus est

ISIinus,

qui ejus gefta literis traderent.

Is natura bellicofus , <&r Virtutis appetens,

cum primum robuftifiimos juVenum,plu-

rimorum temporum, armorumufu, ad o-

mnem laborum patientiam , ir bellipericu*

la exercuiffet , coaclo exercitu , Jocietatem

iniit cum Arico Arabum ^ge. Et poft

pauca fùbjungit : Ninus igitur ArabumGtSge affumpto exercitum duxit adverfus

Babylonios Arabia: conterminos. Non-

dumenim condita erat BabyIonia, fed a-*

rum cum fìliis captum interemit. Demde ^-m \ hd-

quibufdam Armenia? urbibus in potefta-1?*^^

tem redaclis , Barzanes T{ex~£$\noViri-Rcges.

bus impar , cum multis donis occurrensy

& fé , <&r regnimi ejus poteflati permi-

fit. Huic NinuSj ynagno ufus animo, Ar-

menia regnum rejlituit , commeatu , <tT

militibus impetratis. In Mediani dem-

de auctis Yiribus tranfgreffus , cum ei

Farnus^ex cum exercitu occurriffetypr^e- Famnm7- ci r r fàgem vi-llo Vittum , cumque uxore , & jeptem p-Bum cruci

liiscafrtum, cruci ajfixit. Vrofperafortu~a$xlt-tptum

na elatum Ninum cupiditas cepit totius'

Afta?,qu* inter Tanaim <&r Nilum ja~

cet y potitinche-ifecunda etenim res, utpiù-

rimum ambitiofas majorum ingerunt cupi-

ditates. Itaque pnefde ex amicis qjuodam

Mediae impofito , jpfe ad reliquam fubji-

ciendam Afìam profeBm , omnem annis

decem & feptem , pr<eter Indos <£r Ba-

<5trianos in poteftatem redevit. Tuvnas £2"-r i i ci it

nctrtiTegio-

Jingulas , ac delnctorum numerum nultus ms fubje-

quidem fcriptor tradidit. Nos, qu,* excel-'"*-'-

lentioraferuntur , Ctefiam Cnidiumyé-

cuti,paucis narrabimus : fubjecit omnes

maritimas } ac propinquas gentes , iEgy-

ptios, Phcenices , ct* interiorem Syriam,

Ciliciam , Pamphiliam , Lyciam, Ca-

riam, Phrygiam, Mifiam, Lydiam,

Troada, <sr Phrygiam ,qu* eft fitper

Hellefpontum,Propontida etiam, ac Bi-

thyniam & Cappadociam , <Hjr gentes

juxta Pontum barbara* ? ufijue ad Ta-naim

Turris Babel Lib.II. 43

naim flumen , fu# ditionis fecit. Adjecit

imperio Cadufìos , Tapyros , Hyrca-

nos , Drangas , Dernicos, Carmanios,

Rhombos , Vorcanios , Parthos, Per-

iàs ,preterea Sufìanos , Cafpiof^we , ad

quos anguftus efl aditus , unae <&/" porte

Calpiae appellantur,plurefque alias, quas

recenfere inftituto opere prolixius ejfet , u

gnobiles nationes. Sic Diodorus , uti fìi-

pra j qui cap. IL ex eodem Ctefia tradit,

eundem Kinum habuifTe in exercitu

fùo , peditum ad decies fèpties centena

millia , equitum millia ducenta , cur-

rus vero falcatos, paulò minùs decem

millibus & fexcentis , & fùperaffe , ac

debellale Zoroaflrem Regem Baftria~

norum,qui cum quadringentis armato-

rum millibus ei obviam venerat. Con- &wrifc«

tigit autem haec Nini de Zoroajìre par- uà z<>-

tavi&oria poft conditam NiniVem yut roafirem-

F 2 ex

Cap. I.

44. ATHANASIIex Diodori Siculi verbis luculenter pa-

tet. Cxterùm hunc Zoroaflrem eun-

dem ftiiise cum CWz filio Noè , tradit

Derofus Anmanus lib III. ^«^. ( ut fcri-

bit foannes Lucidus lib. II. cap. 5. &nosin ObelifcoTampbilio ipfis iubfcribimusj

& caufam fubjungit,quod fèmper ma-

gia: ac veneficii ftudens , Zoroaflris no-

men conlècutus eft, quicquid contrà

dicat TornieUus. Vide belifcum Tam-pbilium.

Verumenim vero in hac , quam re-

tulimus , Diodori hiftorià,quatuor ad-

vertere opoitet. Vrimo , iplumfuppo-

K I R C H E R I

diu eas pofsederit.Nam Abraham tem- Séti. II.

poribus , ncque ipfa JEgyptus , neque

terra Cbanaan videtur fuiise iubjeóta

Regibus Affyriorum 5 fiquidem certum

eft , tunc temporis in A^gypto regnafse

Vbaraonem illuni , ad quem , fame in

Chananaa urgente, profectus eft Abra-

ham , ut deferibitur Genef cap. XII. &apud PaUJìinos Abimelecb

yGen. cap. XX.

& XXVI. & plures alios in urbibus

Chananads Regulos 5 & ab ingreisu

Abrab* in ipiam Chananceam nulla o-

mninò in fiera Genefi invenitur mentio

Nini, aut ullius fùccelsorum ejus, quod

nere,quod Ninus mortuo patre Deh, mirum valdè efset , fi ipfè , aut alius

qui in Dabylone regnaverat , vel à Daby- Rex Affyriorum fuifset dominus terrai

loniis ejeótus fuerit, & ideò eiflem bel-

lum inferre necefse habuerit , vel inde

ultro exierit , ut Regni fedem in Affy-

nani collocaret , ac propterea Dabylomi

id indignè ferentes abipfo defecerint.

Et hoc facrae fcripturae magis confo -

ìllius. Denique fi vera fùnt, qua? de

Nino tradit Diodorus(quemadmodum

maxime credibilia , & recipienda else

alferit Vererius lib. XV. in Genef. num.

149. tanquam non ab ethnicis tantum,

ièdetiam ànoftris & ecclefìafticis au-

nat,qua: Genef. cap. X. Verf. 1 1 . id non

jtoribus approbata

)profectò fàtis va-

obfcurè videtur infinuare his verbis :|

lidum hinc delùmi poteft argumen -

De terra illa egreffus eft Alsur , <sr tedifi- jtum adverfus ipfom Tererium , aliofoue

caVit Ninivem. Alterum eft illud Dio- exiftimantes , de genealogia poftero-

dori, Nondum enim condita erat Babylon,;rum Sem detrahendam effe generation

debere exponi , id eft , nondum enimj

nem Cainan , qua: in lacro textu Gen.

perfecta , & abfoluta erat , eo modo, ! vulgato non reperitur ; & item divi-

iìve inea multitudine, acmunitione, fìonem linguarum poni debere in ortu

atque asdificiorum magnificentià,qua?

poftea à Semiramide ipfius N/w/uxore,

conftructa fuit 5 cum vel è fàcro textuNembrod

pateat Nembrod civitatem & Turrim,prtmus mi '

. n i-i •

orbe archi- veluti primum omnium polt diluvium

mortalium archite&um , aliafque prse-

ter Dabylonenij civitates , Babel, Acbad,

Tbaleg , & ortum Abrabce in anno 70vita: Tbare ; fiquidem hoc pacto po-

ftrema Nini tempora , 120 à diluvio

annum non attigiffent. Nam à diluvio

ad ortum Tbaleg ( dempta generatio-

ne Cainan) computantur tantummodòanni 102 . & à di vifìone linguarum, fi

ErecbjSc Cbalna extruxifse. Unde S.Au-jtunc fada fuit, ad finem regni vkx Ni-

guftinus lib. XVIII. de civit Dei,cap.i. 1 ni , reftant anni duntaxat 1 17. nempeiùb finem de SemiramidehxcveYbafo-\ Ó5,quibus regnavit Delus , & 51 regni

ciens ait ; Hancputant nonnulli condidiffe i Nini, qui faciunt in fùmmà annos 119.

Babylonem ,quam quidem potuit inftau-

jSane in tam brevi annorum curriculo

rare. Quando autem, Vel quomodo condita] nonpoffum fatismirari, genushuma-

fuerit , in XVI. libro diximus ( lìibaudi num ufque adeò multiplicari potuilse,

cap. 4.) fic ille. Praeterea quod ait Dio- 1 utjam tot , tantxque provincia popu-

dorus de sEgypto , ac finitimis Regio- lis repletse efsent , & Reges tam mi-

nibus à Nino iùbactis , videtur exponi meroibs haberent exercitus ; contra

vero admifsà, Se computata generatio-

ne

debere , ita ut vel non piene , vel non

TURRIS BABEL LlB. II. 45

hominum multiplicationcm tantopc-Se## ii #

rejam else auótam , ut Ninus \ & Zo*

roaflres inter le bellantcs, cogere valuc-

rint excrcitus adeò numcrolòs.,quales

in pracedentibus delcripfimus. Sed ut

revertamur aàNimVem ìNino condi-

tam , ne quicquam curiofàram rerumin hoc opere omififse videamur, hìc

urbis deicriptionem lùbjungam.

Cab. I.ne Cainan

, ut apud LXX Interpretes

habetur , & polito, divifionem lingua-

rum incidile inannumi44 vitae Pha-

kg, & nativitatem Jbrabat inijoaeta-

tis Tbare , ut nos facimus,procul du-

bio poftrema Nmi tempora incidunt

non longè ante 400 a diluvio annum,

ut videre eft in tabulis chronologicis;

& tunc multò credibilius eft,potuilse

CAPUT IL

T)e tfdificcttione Ninive civitatis màgnce ejufque vajìitate.

Cap. II:I Egimus ab orbe condito varias

fuilTe civitates ', immenià vaftitate

pra?ditas , lucceffu temporum a

diverfis Regibus extruótas , uti vcvJh.-

gypto de Mempbi , Tbebis , Helwpoli tra-

dunt /Egyptiarum antiquitatum fcri-

ptores , & nos quam fufirlìme Tomo I.

Oedipi oftendimus. Memorat quoquetum Marcus Vaulus Venetus , tum noftri

patres, mira de civitatibus immenfis in

regno Smarum , de quibus lege , fi pla-

cet, Cbinam noftram illupratam •> non de-

fìierunt quoque in Europa lìib veterum

%omanorum Dominio urbes incredibili

magnitudine praedita? , uti %oma, Syra-

cupe, Carthago , & fimiles , & modernis

temporibus

,

%oma , Cairus, Varpiorum

urbs,Londinum^mflelodamum,Ulyppona,

& cantera, fèd quae ad magnitudinem

ISliniVe accefferint , nullam invenio.

Verùmut haec accuratilfimè difcutian-

tur , ab ipfa lacra fcriptura initium lù-

mamus ; Jon<t itaque capitelli. Verf. 3.

fic dicitur : Dn^x 1

? rhm yj; r\n yn nirji

.D'D' nt?^ "\hr\ù Et Ninive fuit urbs

magna DEO , itinere trium dierum ; ubi

Greca fic habet : n Nw&h Iw

7TÓKiq fjLèycthY) 7W 0g(iS litri 7ropéia$

o$Q yì^lì^ùùv Te/ùùV. Et erat Ninive

diritte maglia DEO, quap. itinere Vide,

trium dierum. Chalctaa fic habet :

.pav *<rbn Et Ninive fuit urbs ma-

gna corani Domino , itinere trium die-

rum. Civitas videlicet DEO ; quo

more lòlito Hebr<ei magnum quid in-

montes DEI , montesdicant , ut

altiflimi. Hoc in loco mire le tor- ?aria °-

. • 1 • $im<mes de

quent interpretes , dum magnitudi- Nimves

nem urbis non latis videntur potuiffeva$nate'

comprehendere ; unde variis diverti-

culis , modilque hunc triduani itineris

Jon* tranfitum videntur explicare,

Quidam enim accipiunt prò triduano

itinere totius urbis ambitum ; non-

nulli putant , triduanum iter ita intel-

ligi porTe , ut in omnibus , & fingulis

plateis urbis perluftrandis , tres dies

conlumi debuerint,quo quidem valde

hallucinantur , cùm vel in unica? Ro-mana? urbis plateis percurrendis ,

plus-

quam triduum impendi poffit , non i-

tem in ambitu, qui fpacio lex horarum

facile confici poteft ; neque hìc , ut a-

liquibus placet , iter triduanum à mari

Syri<e , ubi à pilce evomitus fuit fonas,

ulque NiniVen, lumi poteft,cum Phoenix

cum littus plulquàm trecentis milliari-

bus a NiniVe diftet, imo fàcro textui

contrarium videtur,in quo exprelsè di-

citur, Et coepit Jonas introire in civitatem

itinere diei unius. Triduanum itaque iter

emetiendae urbis intelligi debet , ut

quod à primo introitu ejus , unius diei

itinere emenlus erat fonas , illud reéto

itinere totum tribus diebus compleret.

Multa quoque hìc nugantur Rabbini,

F 3dum

46 Athanasii Kircheriintra fuos muros concilila , feddefub-S^.II.Caj>. II. dum Jonam in Mari ^{tibro , feu £>j/-

J^Wwi /•/prrf0 eiedtum dicunt, ut BabyIoni* \i~tn Mari .. J

• • I o T-Rubro jo- cinior cilet, Ica cum rbccniaum ce hry*

i°jjetbrmirn quoad vini grxcarum vocum

tganturi

J

em fonent , neque vim verborum in-

nam evo

rnitum e

Collins

ifvjjiujavtellexerint, error iis ob fòlitam eoram

ignorantiam condonandus ed. Nosi-

gitur reliótis hifee placitis , dicimus

,

veruni Se genuinum facra icripturae

lènfùm intelligi debere lècundum dia-

metralem urbis fitum, ut poftea ex de-

fcriptione patebit : erat enim civitas in

varias plateas divila ,quarum binae

tranlverfàe in longum & latum, praeci-

puum in urbe locum tenebant , in qua

Se magnatum habitationes erant haud

fècùs , ac %om* platea longiflìma,

quam Curfum dicunt , feitè demon-

ftrat. Curfm dicitur, eò quod in ea pre-

cipua urbis fpecìacula , Se principum

ìriagnatumque introitus cumceleber- 90 ftadiorum, dat palsus 11250; quae

rima equitum pompa exhibeantur, uti in milliaria refòluta dabunt 1 1 millia-

urbiis, quorum termini vel ad Vbali-

feosy Sabinos, Tybur, Vr*ncfte? quin & in

Tufculanos montes , Vbljcorumo^s, re-

gnum , Ojlia Tyberma , Se Centumcellas

extendebantur , tede Ammano Marcel-

Uno , intelligi debent, quod de NiniVe

dici nequit ; erat enim civitas validiflì-

mis undique & undique muris claufà,

uti ex Diodoro trademus.

Sit itaque quadrangulae urbis latus *^Tmajus juxta Diodori defcriptionem,>«<*tfw*-

1 50 ftadiorum ,qua? in pafTus tefòlutaiSive,

"

18750 paffuum dant longitudinem;

nam n^pafsus unum ftadium conft-

ciunt. Itaque 18750 paffus per 1000

divifa , dant 1 8 milliaria , Se infùper

75opalsus : atque tot milliarium unius

lateris majoris longitudinem habuifTe

ex calculo conftat; minus vero latus

Se in aliis quoque magnis urbibus fier

fblet ; & talem fuiffe illam trium die-

rum in urbe NiniVe plateam,qua? ur-

bem bifariam dividebat , & per quemJonas , tanquam viam principalem u-

nius diei itinere ingrelsus , Ninivitis

poenitentiam praedicabat. Nam ut re-

étè Ralbag Rabbinus : rb)H yy m*Xi

.'yp S« vgso D'O' y id eft, futi Ni-

nive civitas marna tres dterum ab ex-

tremo ufque ad extremum. Veruni , ut

haec ,qua? dixi , vera else intelli-

gantur , totius urbis ichnographiam,

juxta Diodori deferiptionem , ante ocu-

los leóloris exponendam duxi , ut ex e-

jus forma & figura , longitudine &latitudine , laterum turriumque mul-

titudine , facile quilque incredibilem,

& poenè immenlàm urbis vaftitatem

cognofeat. Quod vero Lucami* de (l{o-

ma dicit :

Una domus urbs eft , urbs oppidaplu-

Romanae rimcl daudlt.urbis ma-

Sirata h°c non ^^^ velim , uti in Latio

cttw Nini- noftro rusè demonftravimus , de(R<wwve.

*

ria , Se infìiper 250 pafTuum longitudi-

nem lateris minoris , eritque ambitus

urbis 480 ftadiorum ; haec latera , mi-

nus Se majus in le duéla dabunt aream

urbis 198 milliarium, exceptis minutis.

Ex hoc calculo conlèquitur primo, Magm-r . ^ T . .

Jn M1J. . tudo Nini-

li murus major NtmVes 18 milliarium ves^La-

longitudinem habuit , illum adacquai^fif*"ièdiftantìam illam, quseeft interno- applicata,

mani Se Tybur ; tot enim milliarium

hujuimodi diftantiam nos frequenti

iftiufmodi itineris experientià compe-rimus, quamvis vulgo 17 milliarium

effe plerique teneant ; cùm vero minus

muri latus , 1 1 milliarium intercape-

dinem invenerimusy habebit murus

eam longitudinem,quse eft inter T)'-

bur Se Tranefte ; fi vero hinc latus ma-jus traducamus

, per Tufculum , ufque

in Albanum, qua: eft diftantia 1 8 mil-

liarium y Se hinc Romani 11 milliar.

habebimus quadrangulum, quod ma-

ximam Latti partem occupabit , cujus

videlicet area continebit milliaria qua-

drata 198 t7?o pafsus quadratos.Unde

patet, NiniVen, maximam fuifTe civi-

tatem,

TURRIS BABEL LlB. II. 47

Cab, II. tatem & integrarci quafi provinciam

Anuria , five Affyr'ne , intra muros lìios

conclufilTe : extra quos muros immen-

ia praeterea fuiiTe luburbia Diodorm cli-

ck ,qua? vel ab ipfò Eufrate, per traila

\QvGxmMefopotamia regionem uique ad

NiniVen pertingebant , quin Se ultra

Tigrim , cui NiniVe adjacebat ad Me-

dorum ac Elimaidvs regionis confinia le

extendiiTe , ex relatione itinerariorum,

rudera vaftiffima,quae etiamnum ibi

ipectantur, uri in ièquentibus videbi-

tur, fat lùperque demonftrant. Nequemirum cuipiam id videri debet , cùmCtefias apud Sabellicum , totani Afiam in

ea condenda a Ninc convocatam , oc-

cupatamque referat : Ninus, Diodoro

teite , habitare eam co'ègit majori exparte

AiTyrios , t? quidem potentiores, ex rcli-

quis Vero nationibus Voluntarios ajfrumpfit,

à nomine Juo urbem Ninam appellans

,

agrospropinquos habitatoribus diViJìt. Ma-jor enim erat 'Babylone, uti Strabo hilce

verbis refert : « 3 N<i?(^ 7roAt) jutet^m

Ul) TY)sBct€vhM(&' , Ù) 7TtoHùù /MuS^Y)

ty\$ Kiì^eicLq , in campo Anuria.

Situs ejus fuit , uti in praecedentibus

diximus , ad occidentale littus T'wris

condita 5 &uti à làcro textu definitili*,

urbs magna trium dierum , ita quoque

longitudinem fuam facile ad Eupbratis

littora extendebat ,& totam paenè Me-

fopotamia latitudinem traniveriàm oc-

cupabat. Tota deinde urbs variis rivis

fomlque irrigabatur , uti Herodotus,

Diodorus , Strabo tradunt , ne deeiTet,

quod humanae vita? tantopere necelTa-

rium foret. Turres in ea fuiiTe 1 500

Diodorus narrat,quas quidem non o-

mnes meenibus infertas fuifTe , vel inde

patet, quod unaTurris ab altera non

nifi 32 pedibus dittare debuerit , uti ex

calculo circuitus urbis 480 ftadiorum,

clarè patebit. Cum itaque Diodorus de

Turribus hifee meenibus- infertis nihil

dicat, verifimile ed, eas partim in mee-

nibus^ iupra portas urbis principales,

partim in praecipuis urbis platearum-

que angulis, partim etiam in fùburbiis

NiniVes extructas fuiiTe. Sedjam ad ea, Seèl. IL

qua: primam ejus fundationem a Nino

lactam concernunt, progrediamur.

Porrò Ninus, uti Cte/ìas Cnidius tra- „Ct<

;

rias

-, .'

e* riGnidi us.

dit apud Sabellicum , Bacìrianis bello

iubaótis , exercitum opulenta praeda

onuftum in Ajfyriam reduxit • brevi in-

de interjecto tempore, cumjam filium

ex Semiramide tuliffet, qui paterno no-

mine & iplè appellatus eft, imperio u-

xori per manus tradito , vita deceflìt.

Prargrandi eli: pyramide fèpultus. Gè- .Vyramìs

fias Cnidius au&or eft, molisaltitudi-}^'SrL

nem novem ftadiorum fuiiTe, (

quae Nini -

1 115 paiTus faciunt) lateraque aliquan-

do Ipaciofiùs evagata • eam media pla-

nine conditam memorant, aliquot Uà-

dia ab urbe Nma diftantem. Regiumid lepulchrum diu poftea luo manfit

veftigio , cum Nina urbs ipla lìib id

tempus intercidilTet , aut certe nonmultò poftquam AJfyriorum Regnumed a Medis everium : fere eadem Stra-

bo dicit de lèpulchro 'Beli in Babylonia,

nifi quod in altitudine ejus dirTerat

.

E?t o (e ò$(ònXx Tct(p(&j dvS-oùi, vuZ

$p x,alè(MctjbL[jtyj& , "Zì^yis 4' dvlòv

actlitmctcTèì/, w cpotoif huu ^Hv^fjLig

rafooua, r o-vj/©--* f«Jl,i q £ udqnr$7fh<foyM. lu& AXètz(tvJ)o& Kxtels

dvoL<r)tébcL<rcij'7ro?*v ^luu'i^yov (e 7roA-

Ay féovQ. (dvrr, fi }] %\is «V dvoued-

S-agoiv fivgtoig dvf&ai <hìoìv fjibuuùùV

i^yov luù.) àV GfotèCpdY) t ìy^eiffiiiv

offiilèXiGoy , cétyfèrifJUL fi n vó<r@> y)

HCM 7èX<#SlY} GWUilSidi itS (èctinhiii &c.Ibi etiam Beli fepultura eft, nunc eVerfa, ?

ù

r

.

ab°*

quodftcijfe Xerxes dicitur. Pyramis qua+pubwa.

dam erat quadrata , ex latere coBiliftruBa,

ftadii altitudine , cujus quodque latus fta-

diumoccupabat; hanc Alexander /«/W.rareVoluit yfedcum multi res labori* efret

isr multi tempori* , [nam ad expurgandam

duntaxat terram decem millibm hominum,

duorum menfium opus erat) quod inceperat,

perficere non Valuit , illieo enim Vel morbus,

Vel

48 A T H A N A S I I

Cap. II. Vel mors eum opprcfiit,pofterorum "Vero ne-

ttiti curàVit,quin etiamreliqua neglettafuni.

Ktulit.

exercitu

IRCHERIInterim autem , reduclo in Afiam5ec7.il.

cumfefuperiores omnes ,gloria.

Ninive

& urbis partem Perite diruerunt , partem ! & rebusgeftis , juper-afte intelligeret , ur- condita.

tempm confumpfit, <Ur Macedonum negli- 1 beni quoque ingentem condere ftatuit ? cui

gentia prafertim, poflquàm Seleucus Ni- !

par magnitudine , neque fuijjèt antea , ne-

canor Seleuciam ad Tigrim condidit

ftadus tantum trecentis a Babylonq dij-

fitam.

Exami- Porrò Pyramidem illam Nini Mau-

™ml nL ^òleo deputatam , novem ftadiorumno eresia.

£uitfc,Ctefia tefte, merito quis dubitare

que ejjet futura. Itaque coatlis undique Vi*

ribus , <zjr bis, qua ad tantum opus Jpecla-

rentjparatis , fupra Euphratem eam con-

didit. Ha?c ex Diodoro ; ubi tamen ei

contradicunt omnes veteres , & mo-derni fcriptores , illam non fupra Eu-

de hyperboliea locutione poffet ; cum|

phratem , {ed fìipra Tigrim fundatam

enim pyramidum menfìira fit , ut al-j

fuiffe ; nifi velimus dicere,quod ejus

titudo unum ex quatuor lateribus x-\

iùburbia à Tigri ufque ad ipfìim Eu-

quet , area di&a? pyramidis neceffariò\

phratem fé extenderint , uti paulò ante,

debuit habere 81 ftadia quadrata , five|& alibi quoque infìnuavimus.

1165615 paffus quadratos,qua? fpa- Ex quibus fatis verifìmiliter dedu- Qmtem-

cium occupant unius milliaris quadra- I ci poffe videtur , NiniVen anno regni

ti,—t- 165615 paffus, qua fané major in!ipfìus Nini circiter vigefìmo , ut di-

pere Nini-

ve condita.

orbe terrarum vifa non fuit. Quicquid

fìt , nos eam inter fabulas ponimus,

cum vel montium pra?celfifIìmorum

altitudinem fìiperaflet,juxta relatio-

nem tamen Diodori exponendam duxi-

mus. Hujus figuram rationi magis

congraam a Strabone relatam vide in

ichnographia NiniVes appofìtam.

Anno itaque regni lui circiter vi-

gefìmo , Ninum condidifTe urbem Ni-nam, five NiniVen , conjicere poffu-

mus , ex his qua? (cripta reliquit Dio-

dorus Siculi^ <ì{crum antiquarum li b. III.

cap.i. ubi de Nino ait, quod poft re-

cuperatum 'Babylonice regnum, poft

fuDacìam Armenia partem , eamquebenigne Regi fùo reftitutam , & occi-

ium Medi* Regem, profperà elatus

fortuna , in animum induxit, totam A-

fiam, qua? inter Tanaim & Nilum jacet,

fuo fubjicere imperio. Quare quodam

ex amicis Media? prafeclo ipfe ad reli-

quam fubjugandam Afiamprofetlus , 0-

tnnem annis decem& feptem , prater In-

dos , <&r Ba&rianos in poteftatem rede-

git; deinde Baótrianis bellum intulit}fedlocorum difficultatem , &r boftium Vim ad

fefe tutandos advertens , rctrocejìit , at-

que in aliud tempm3 expeditionem illam dis-

ótum eft, a?dificari coeptam efse. Siqui-

dem poft tranflatam regni lèdem in

Affyriam & recuperatam (Babyloniamj &devicìaim Media Regem , Afiam annis

decem & feptem jam fùbegerat.

Porrò hujus magnitudinem urbis,

idem Auólor ibidem profèquitur , di-

cens : eam non a?quà laterum dimen-

fìone fuifse fundatam , atque ereótam.

Nam dua? muri partes longiores erant

reliquis , uti paulò ante oftendimus.

Horum latus. 'mqmt.auodlibet, longitudine Magni-

n n vn

1 •' nV tudourbù.

ejtjtadiorum 1 50, bre^wra Vero jtadiis 00.

Et fané Jpe fua nunquam frujlratus eft.

Nulla enim poftmodum urbs tanto ambituy

tantaVe moenium magnificentiaftruclafuit.

Altitudo murorumpedum ejì 100, latitudo,

qua tres currus fimul perambularent ; tur-

res 1 500 ,quarum altitudo pedum eft 100.

Habitare eam coègit majori exparte AfTy-

rios, & quidem potentiores ; ex reliquis

nationibws Voluntarios ajjumpftt , à nomine

fuo urbem Ninam appellans : agrospropin-

quos babitatoribus diYifit. Sic Diodorus.

Congruunt vero , qua? de hujus urbis

amplitudineàdem audor afferuit , cumhis qua? de eadem tradit fcriptura fàcra

Jonae cap. III. vers. 3. illis verbis : Et

Ninive erat c'ùntas magna itinere trium

dierumy

TURRIS B A

Cap 11. dierum, nimirum in diametro. Verifì-|

mile enim eft,fonarti predicando poe-

nitentiam, non circa ambitimi, fed per

medium urbis inceflìlsc ; nam fi fta-

dium, ut perhibent, oclava milliarii

pars eft , utique quadringenta octogin-

ta ftadia faciunt iter óoooo pafiuum,

quod ordinarie pedites triduo aut qua-

triduo conficere lòlent. Unde patet

,

meritò hanc urbem , Genef. cap. X.

Verf. 12. veluti per antonomafiam nun-

cupari magnam.

Per hec item circiter tempora, pro-

babile admodum eft eundem Ninum,

ob ingentem ejus potentiam,& fìiper a-

lios illius temporis Reges eminentiam,

monarche nomine obtento,primam,

que Jjfyriorum dièta eft, Monarchiam

erexifse. Hujus nos , qviemadmodum

& aliarum quoque trium precipuarum

mundi monarchiarum , fingulos Re-

ges iìicceflìvè ,propriis locis , ac tem-

poribus adnotabimus > non quia in-

tendo noftra fit , exterorum Regumchronologiam texere , lèd quoniam

ad noftrum inftitutum ritè ordinan-

dum,plurimùm confert qualis

,qua-

lis ialtem notitia illarum quatuor prin-

cipalium monarchiarum, fèu regno-

$uatuor rum , quorum meminit Daniel, cap. II.

^//^f^^/^S.fubtypo ftatue illius magne,tuam Na-

qUe habebat caput aureum ,pectus &

noforhj°«- brachia de argento , ventrem& femo-Akata.

ra ex XYQ ?& tibias ferreas ; Et cap. VII.

Verf 7,. lub figura quatuor beftiarum

afeendentium de mari. Et Zachar

.

cap. VI. lùb imagine quatuor quadriga-

rum de medio duorum montium e-

neorum egredientium. Hifce enim fi-

militudinibus diverfe eorundem re-

gnorum dirTerentie,proprietatefque

adumbrate funt, dequibus hicagere

opus non eft, quod paucis explicari ne-

queant , & fufiùs eadem proièqui nunc

noftri muneris non fit. Porrò harum

monarchiarum prima fuit Jjfyriorum,

altera Terftrum, atque Medorum, tertia

Grcecorum^o^x^ti^omanorUm : quam-

quam de fecunda , item & tertia ra-

ri E L L I B. 1 1. 49

fius agitur in eadem Danieli* prop/xtia Secì.ll.

cap. Vili, per totum, lub figura arietis,

& hirci,invicempreliantium;& cap.XI.

ubi breviter predicuntur , monarchia:

Terfarum interitus , & regni Gnecorum

exaltatio,& prelia item,que mox inter

Jlexandri Magni lùccefTores iìint exorta;

harum vero quatuor duntaxat monar-

chiarum in fàcris libris fac~ta eft men-tio, non quod poft ipfàs uique ad mun-di finem alia: non efient erigende

,(vi-

demus enim Turcarum imperium poft-

ea Romano fùcceflifTe , & poft ipfùm

probabile eft alia fùrre&ura ;) (ed quia

quatuor ille tantum Cbrifti regnumprecedere debebant,quod in hoc mun-do ulque ad extremam judicii diem , Se

deinceps perpetuò in ccelis duraturum

erat , ut aperte lignificami' cap. Danie-

lis II. Verf. 34. Se 3 5. ubi dicitur , quodlapis, qui percuftìt ftatuam , & contri-

vit quatuorRegna hec,fa<5tus eft monsmagnus, & implevit univerlam terram.

Lapis quippe ille , figura fuit Chriftiy

juxta illud Apoftoli, prima ad Corin-

thios cap. X. verf! 4. Petra autem erat

Chriftus,quod Se apertius declarat

citatus Daniel cap.II.verf44. & 45. ubi

predictam ftatue vifionem exponens:

Sufcitabit, inquam , DEUS cali regnumy

quod in aternum non difiipabitur , <£r alteri

populo non tradetur , ZF comminutispriori*

bus regnis , ipfumftabit in <eternum ; hocvero regnum, aliud non eft, nifi re-

gnum Cbrifti, Se fàncl:e ejus ecclefie.

Itaque ut dixi de predictarum quatuor

monarchiarum Regibus eorumque ju-

gi fùcceffione, quando Icilicet , Se quot

annis finguli regnarle dicantur, agemuspropriis locis.

Verum enim vero, cum hujus argu-

menti inftitutum Nembrodica hiftoria

fuerit , TSLembrodvzm primus in mundoRex fuerit , dum Babylonici regni ini-

tia jecit ; Ninus vero ejus fiìius, patris

exemplum lècutus, primus fuerit Ajfy*

riorum imperii fundator,opere pretium

mefaóturum exiftimavi, fi continua-

tos, ad 1130, vel ad 1140 annos or-

G dine

50 A T H A N A S I I

Cap. II. dine hujus monarchia fùcceffores,

juxta meliorem chronologorum fen-

tentiam , apponerem , ne quicquam

ad noftram inftitutum pertinens omi-

fìfTe videremur , uique ad ultimum

Sardanapalum , cujus tempore Jonas

ob conclamatam Mortalium impieta-

tem in NiniVe poenitentiam praedicavit,

quam cùm acceptaffet Rex , & minas

de fubverfìone urbis,poenitentiam ope-

ribus divertiffet ; accidit, ut lpretis mi-

nis iplè poftea ad vomitum reverlùs,

fceleflum priftinae vita? ftatum repe-

tierit, unde jufto DEI judicio ipfè totus

ISlinus

Semiramis

Zameis TSLinyas

Arim , fècundus AJfyriorum Rex.

Analìus *—-—Xerxes —

—

Armametres •

• —Belocbus

!Baleus —Altbades

Mamitbus «

Mancaleus • __Ipboreus <

——Mamylas

Sparetus —— r

Affades •

Amintbas

(Belothus ,

Bellepares

Lctmprodes •

Sofates .

Lampares •

tpannias . _Sofarmus

Mitreus _—Tautanes u

Tarteus — 1 —Tbineus .

Qarcilus >

Eupalus —

—

.i

Annui

Mundi.

2129

21592I98

2229

22Ó7

2302

*3542386

2416

2446

2466

2496

2536

1576261

1

2636

1666

2707

2718

1758

2803

2822

2849

2881

2921

2982

*995

KlRCHERImollitiei immerfùs inter foeminas hxxxi- Se£l.II.

rià,& libidine oblòrdefcens,à A/e^w ob-

fèffus, cum refugium non reperiret,ex-

trucco rogo , feipfum una cum liberis,

concubinis, & inaeftimabili auri, ar-

genti,pretiofòrumque lapidum copia,

in eum ex deiperatione conjecit, atque

una cum morte ejus imperium AJfy-

riorum Artabe duce ad Medos & Terfas

fub Cyro tranflatum fu.it. Reges AJfyrio-

rum fèquens Tabula monftrat ; ca?-

terarum vero monarchiarum Reges,

uti alienos à noftro inflituto , ita relin-

quendos ceniùimus.

Catalogus tf{egum imperii Ailyrio-

rum, qui omnesferè à Nino ufque

ad ultimum Sardanapalum <£r

fanguinis agnatione bereditatepa~

terna imperium adierwit.

Dilu

473

5°3

54*

573611

646

698

730

760

790810

840

880

920

955980

1010

1051

1072

1102

1147

1166

1193

I22JI265

I326

l 539

Abraham,

lfaacy

Jacob,

&filiorumgefta.

Memphis in jfàgypto.

NafciturA/o/èr.

Meli, Samuel.

Saul.

Tempore DaVidis.

Sardanapalus Salomon.

Jonas propheta.

Duravit imperium AJfyriorum fùb 31 Regibusjuxta Chronicam Eufebii 1 239.

CA-

Mojes egreditur ex JEgypto.

Tempus Judaicum.

Jepbte.

. ., ....

". .'

JB

Capili.

Turris Babel Lib. II. si

CAPUT III.

*De Turri in civitate "BabyIonica a Nino &• Semiramide

centumferè annispojl everjtonem Turris Nembro-dxx extruBa.

Sett.lL

Uemadmodum ambitiolùs x-

ilus , & humanae mentis arro-

"gantia modum nelciunt , ita

quoque Nembrodi exemplum iècuti

"Kinm Se Semiramis ejus uxor 3 ad pri-

meva? magnificentia? fpecimen exhi-

aut annona? , aliilque ufibus , & publi-

cis commoditatibus deftinabantur ; re-

liqua? vero turres leptem,

priori qui-

dem quoad lymmetriam fimiles , ièd

juxta opticas leges in altitudinem,quo-

ad molem prò rata proportione decre-

bendum , & ad perpetuarli nominis I icentes ; fi enim lingula? turres sequales

gloriam immortalitatemque acquiren- priori fuilsent , tota illa turrium mo-

forma

dam , turrim aliam , non quidem ut

multi falsò putant , lùpra derelidae

Turris tZembroda* veftigia^lèd centumcirciter annis poli: divilìonem lingua-

rum , & poft mortem 'Beli) Se urbis Ba-

byIonica?, quam pariter admiranda, &prodigiosa magnificentia , veteri civi-

tate deltractà , novam,quam in lè-

quentibus deicribemus , a?dificavit

,

non ea quidem amplitudine, qua lùam

extruxerat Nembrod , ièd ftriétiori bali

fundatam , in maximam^ uti in figura

patet , altitudinem , maximilque or-

Fabrica namentis conlpicuam. Erat autem ex

oclio turribus conftituta,quarum pri-

ma A B, in circuitu {radium integrarti,

id ed , 115 palTus, five 6% 5 pedes , dia-

meter 39^ paiTus continebat, id eft du-

centos fere pedes , totidemque in alti-

tudine prima? turris;per helicem, five

cochleam , qua univerla moles artifi-

cio miro , & raro implicata , adeò de-

clivi lenique ferebatur afcenlìi, utju-

menta, hominefque nulla difrìcultate

ad ejus faftigium commodè pertinge-

repolsent. Pra?terea in ea lèdilia hinc

inde , eleganti lane opere ita conftitue-

bantur , ut per alcenlùm defatigatis, &placida requies , & amoeniflìmus in to-

tam <Babylonis planitiem , regioneique

circumjacentes prolpe&us lummàlpe-ótantium voluptate pateret 5 interiores

vero conclavium receisus , archiviis,

les facile ad octo ftadiorum , leu 1000

palTuum , aut unius milliaris altitudi-

nem le extuliiset , cujus immenile mo-lis fulcienda? nullum fundamentum

par elTe poterat, nec irruentibus ven-

torum flatibus tanta , & adeò lubtilis

altitudo lùbfiftere potuilset , tam exili

fulcita hypomochlio ; ut proportiona-

liter itaque turres diminuerentur , tota

moles veluti jure quodam requirere vi^

debatur ; neque tamen etiam hoc mo-do lùbfiftere poterat , cum juxta eam,

quam referebat , rationem , vel vehe-

mentiori ventoram flatu ex parte deji-

ci potuerit, uti experientia docet. Ve-runi jam verba Herodoti adducamus,

quibus liane turrim affabrè deferibit:

òv /Ai<rct) 5 tQ UpH 7w%y&> g-tùèog oU

7rv%y®j Sh&iiwi, ygji tTtp(&j..fjLciKa.

Sii tìstù) , fJLZféiS fe òtti® nvqyoòv.

dvdJoctois $\ \g dvìùg ì^oòOm kvxXoò

tàtt noivìcLg c$vr Trvqyng invera 7rz-

7roiY)lctf , fiéarSvU H y.'d % dvcL&cLGi®-'

Ì?i xatfgLytoyYi 3 Hcm S-cokoi dvcL7rout~

<^£JLM e* tIgi KctQifyvTèg dvcLTTcuóov-

tul^ oi dvci&aivovlég. cv i% «raf rsA^li-

tcuoù 7rvpycd> VYiog iTVigx fJLiyag, w^wfivnà xA»'« (jLiyoiKn kÌHolj Sj ìg-fùùfiL

n, Kg) n Tyi.m£cL c^lkìSoa féV(rtY).

G z In

52 Athanasii KircheriCap.lll. hl templi medio Turrisfolida , crajìitudine

fimul , <y altitudinefiadii , cui alia rurfus

fuper impofita turri* , & buie fubinde alia

ad oclaVam ufque. Hi* forinfecus fcaU in

circuitu adbibiu funt , per quas adfingu-

las confeenditur turres. In mediisgradìbus

duElus , felUque in hoc faci* , in quibus

afeenforibus liceatfedere , & conquiefeere;

inpoftrema turri facellum ejì aliud , in quo

leSius eftfplendidèftratus, <&r appofitameiu

fa aurea. Atque haec eft Turris illa Ce-

lebris,quam profani aucìores fatis lau-

dare non poffunt,eamque inter lèptem

mundi miracula ponunt. Miror tamen,

apud Diodorum nihil de hac oótozonia

Turri reperiri , nifi forfan intelligat il-

lud (Beli templum,quod hifee verbis

Turw in deferibit : In urbis medio templum JovitemfU BeL

Belo erexit Semiramis, cujus amplitudt-

nem nequefcriptores propter Vetuftatetn, ne-

que ulla memoria fingulatim tradunt : coyu

fìat tamen , ob illius admirandam altitudu

nem> à Chaldads tum orientem , tum occi-

dentem "Verfus , aHrorum in eo obferVatio*

nes factas. Id ex latere , atque afphalto

fumma arte magnifque expenfis eft confiru-

in fum- Slum, hifummo templi tres ingentes aureas

Tunt>va-ftatms Jovis, Junonis , Opifyue erexit,

riafupet- auarum Tovis adhuc extat longitudine pe*Ux aurea *, J. -n a\ i i '

tfjiatua. aum quadragmta , mule [nabyloniorum ta-

lentorum pondere ; Opis finali pondere in Seti. II.

fella aurea refidet , ad cujus genua duo ad-

flant leones,juxtaqueferpentes argentei in*

genti* magnitudine,ponderi* quilibet eft

talentorum triginta ; Junonisftansfignum

ponderi* otlingentorum talentorum. His

omnibus communi* erat menfa aurea ma*

nufaSìa , longitudine pedum 40 ,& 15 la-

titudine y ponderi* talentorum mùngen-

te : carchefia 2 talentorum 30 , totidem*

que Vafa Vaporaria , utrumque talentorum

300. preeterea tres crateres ex auroquorum

Jovi dicatus talenta mille , <tsr ducenta Ba-

bylonica pendebat, aliorum quilibet talenta

600. qua omniapoftmodum Perfàrum (J{e-

gesfurripuerunt, <&r reliqua ornamenta tum

tempore confumptafunt, tum ab bominibus

deleta. Haec eadem narrat Herodotus

,

Turrim intra templum 'Beli ereótam

oótozoniam, de qua filet Diodorus. In

fùpremitate templi, fìve Turris, aureas

tres ftatuas effe conftitutas ; Herodotus

tamen unam tantum memorat cum le-

ciò, &menfà; ut proinde hanediffe-

rentiam aliunde non proceflìffe , mini

perfùadeam , nifi vel ex variorum au-

clorum veterum leótione , aut relàtio-

ne differenti. Verùm de auri incredibi-

li abundantia in primis iftis mundi fè-

culis, infra pluribus agetur.

CAPUT IV-

2)e civitate magnificentitepcenè incredibilis3 quam in Babylone

Semiramis exjlruxit.

Cap.lV NEmbrodum, antequam Turris

paulò ante memorata ftru&u-

ram aggrederetur ,primo civi-

tatem extruxifie fàcra Genefis refert,

cujus tamen magnitudinem filet fàcer

textusj undeverifimilevidetur, fuiffe

civitatem valde ruditer exftruétam,

domibus ex eadem materia , qua in

Turri extruendà utebatur , obiter con-

fectis ; cùm vero hoc paolo quotidie

experientià duce , in fabricandis majo-

ris momenti muris, turribus, palatii£

que erigendi? , mirificè proficerent

,

utiacri pollentes ingenio, & quotidie

ad novas rerum ad Architecìonicam

fpectantium inventiones , animum ad-

jicerent ; contigit , ut gloriae ambino-ne inftimulati , fabricamm prorfùs in-

fblentium monumenta pofteritati re-

liquerint, quae tam prifei , quàm po-

fteri fcriptores , & hiftorici fàtis mirati

non potuemnt ; talia fùerunt civitates,

Ni?iiVe à Nino in Affyrta , & Semiramide

in 'Babylone extrucìa, quae fidem huma-

nanv,

V

\

f Turris BCap.lV. nam , five lìimptus in eo expenfòs , fi-

ve operamm multitudinem , five deni-

que portentofàm molium conftitutio-

nem Ipedles , fùperare videntur. Neplura

,quam fides mereatur , dicere vi-

dear, adducam hic verba Diodori Siculi:

/«Semi- « Sì ÌZtfilyifjug x<ra cpvcri l&zycthe-

fortitudo 7nj£oÀ@-,

) ?£ <Pi7^U[A%lJ$l)n Ti) SÓ^f] tv

m7j™ (Òi&CLOÌK&»lÓTCL CS^Ti^V V3Tg^6go%,

7foXiVfj3{j è7rè£otXè&>iti£eiv c# tyì (òcl-

(òv7\(t)v!ct , oBiM^dfjLivn Sì cSr nctv-

Tct%óÙ£j/ ty%iTix($m<; xgjj tì^vitcls,

Iti q tIuu a.rt\lw %ofìY)jicw , c^c/l-

OTl4jCtOm

0LfJLÌVfl (TWuiycL^p ©§ aVtfWr ficLoiXticts (w^)c Tiw T^i^yoòv <rtw-

TìhtiWi CtvJ)où)V jUAJejLÓLfcLS Sì&KOoicLS.

Vojl Ninam a Mediis dirutam , quo

tempore Alsyriorum imperio potiti funt,

Semiramis magni mulier animi cupiens Vu

rum rerumglortd excellere,urbem in Baby-

Ionia condidit, accer/ttis widique opifcibm,

& architetti* > esterifque qua ad tantam

rempertinebantjparatis , addidit ad id opus

perficiendum exomni regione hominum Vi-

cies centena millia, fjLv^ol^OLq Sloixooìcts,

qucefaciunt 2000000 hominum. IJrbs ab

utroque latere Euphratis , ut medius inter*

fluat , edificata, cujusmoenia ambitu fa-dia trecenta <sr fexaginta compiettebantur^

frequentibus Turribus , <sr magni*. Erat

tanta operis magnificentia , ut in muri lati-

tudinefex equorum currus unaprodirepof

fent , altitudo incredibilis audientibus , ut

Ctefias Cnidius ait , ut autem Clitar-

, chus y (sr qui cum Alexandro in Afiam

profettifunt , fcripferunt,pedum trecento-

rum fexaginta quinque , addiderunt etiam,

quolibet anni diefladium muri abfolutum,ut

totfitftadiorum circuitus,quot dtes annus

continet. Moenia ex lateribus , & afpbako

fatta yquorum altitudo,uti Ctefias Cnidius

refert , pafuum 50 ; alti pofteriores cubito-

rum 50 effe referunt-Jatitudo amplior^quam

qua duo currus agerentur. Ita Diodorus.

Examen Quod magnum lane & prodigio-SSmavni- r ^- ri i i 1

tudintur- ium opus il ad calculum reducami*,

ÌÌnmfC~ v*x Sui^luam ea

) Su^ Diodorus ex Cte-

A B E L L I B. IL 53

fta Cnidio recitat , vera else fibi perfùa-Se#. II.

dere poteritj led quia res piena curio-

fitatis eft, videamus, num 2000000 ho-

mines in civitate extruenda occupali

potuerint. Mums tefte Diodoro in cir-

cuitu 365 ftadiorum fuit , unum vero

ftadium continet 12j palsus, qui unam

octavam partem milliarii conficiunt.

Ponamus jam, muri latitudinem habe-

re 50 pafsus,& longitudinem unius fta-

dii 1 2 5 palsus ; haec in le ducta, dabunt

aream lùperficialem muri in palfibus,

ita ut fi nnguli homines pafTum prò le

obtinerent in ea muri lùperficie non ni-

fi 3750 conftipati ftare pofTent;quomo-

do igitur vicies centena millia homi-

num?cùm praetereà Diodorus dicat, am-

bitum urbis 365 ftadia habuilse^ qux in

palsus relbluta dabunt 45645 palsus in

circuitu , quorum quarta pars dabit

paflus 11411 & hic numerus quadra-

tus dabit lùperficiem urbis 160881

palsuum quadratorum , quod Ipacium

totidem homines ita implebunt , ut

conlèquenter neque macninae , neque

currus , neque jumenta propter homi-

num conftipationem loeum haberent.

Si itaque 160881 totam urbis lùperfi-

ciem replebant, quomodo vicies cen-

tena millia hominum ,quos Diodorus

in extruenda civitate occupatos fuiffe

dicit, lìibfiftere potuerint, quipoteft

capere, capiat. Nifi tamen dicamus fa-

bros tum omnem extra urbem regio-

nem, tum intra diftributis operis oc-

cupalTe. Multa , hoc loco interpretum

Ipnalmata reperio , quibus aperte in-

terpretes , neque calculum grxcani-

cum , neque architedonicam artem

intellexilTe demonftrant. Sed prolè-

quamur filum hiftoriae Urbis Babylo-

nic<z.

Quid fibi vero velit myfteriolà mu- ,™y 'ri conftruótio, 365 ftadiorum , expo- ««/?«<?«>.

nam. Certum eft , 'Babylonios , & Ckal-HJ oljir-

deeos poft Turris jedificationem , uti w,w&r -

iplè Diodorus teftatur , unicè oblèrvan-

dorum fiderum arti , tum ob perpe-

G 3tuam

S4 Athanasii KircheriCap.iy. tuam Babyionici coeli limpiditatem,lè-

renitatemque , tum ob turrium alti-

tudinem , incubuilse\quoniam vero

annulli in 365 dies divilìim a Noè filiifl

que ( Noèmum enim Aftronomiam

lùos docuilse , fupra ex Jofepbo demon-

ftravimus ) acceperant , uti erant glo-

ria percupidi , ita quoque muri ambi-

tum Pveluti in coeleftem quendam cir-

culum , leu Zodiacum , in 365 ftadia,

quae erant veluti gradus quidam , ad

memoriam lui pofteris exhibendam,

& ut le Aftronomiae inventores often-

derent , divilìim reliquerint. Verilì-

mile quoque eft , eas quae lìngulis die-

bus fecerant , liderum oblèrvationes,

veluti in ephemerides qualdam , late-

ribus inlcriplìlTe , cujus nonnulla ve-

ftigia reperio in Eupolemo vetuftirTìmo

Icriptore apud Eufebium ,qui dicit, A-

brabamum in JEgypto primùm làcerdo^

tes /Egyptios Aftronomiam docuiffe;

& Abrabamum quidem Aftronomiam

calluifte non nego,lèd primum ejus in-

ventorem fuilTe, admittere non pol-

limi cum multò ante Abraham aftro-

rum Icientiam a Cbam, Mifraim, Se Cbus

in JEgyptum illatam& à Mercurio Trif-

municaffe,quem & filios lùos Sem > SeB.ll.

Cbam , Japbetb , uti in prsecedentibus

docuimus y ante & poft diluvium in

Aftronomicis praeceptis inftituifte , &deinde tum per le , tum per filios lùos,

reliquie pofteritati reliquifTe , inde pa-

tet, quod NembrodSeNinus ,\Sc uxor

Semiramis , cum ex praecepto Cbami, So

Cbufi parentis lui eam maxime colue-

rint , & vel ex muro urbis, quem Se-

miramis fundaverat, 365 ftadiorumin

circuitu ad numerum 365 dierum anni

dilpolìtorum , myfticà lìgnificatione

,

luculenter patet. Quae quidem aftro-

rum inlpiciendorum ars deinde in ^£-gyptum a Cbamo traduca magnos nullo

non tempore progrefTus fecit , ut nulla

fere poftea natio extiterit,qua? ab jfà-

gyptiis Aftronomiae fundamenta nonacceperit , uti quàm uberrime in Oedi-

pò de Aflrohgia ALgyptiorum tradidimus,

Se circulus aureus in Tempio Ofyman-

dri in duodecim figna divilùs , Se qua-

drantesin Tabula <Bembina Ipectabiles

cum caeteris inftrumentis uranometris

aperte teftantur. Referunt quoque Sy- Jonithun

ri, Jonkbun Nomi nìium prae omnibus a/,.*/^

aliis aftronomicarum rerum notitiàg*^

megifto , quem Adris ideò vocabant,mi-[

clarum , a parente lùo in Etban terram Syros,

rificè cultam fùifTe , tum in Obelifco|

Cbanaan , ad novas colonias fùndandas

Tampinilo, tum in Oedipo , III Tomo de lamandatum, ubi & primùm populos

Aftrologia ^gyptiorum fufiffimè de- fibi lùbditos notitià artium necelfa-

monftraverimus. Primùm itaque vo- riarum,& potilfimùm aftronomicis di-

fciplinis,quas a parente acceperat, im-

buifte j Abrabamum vero inter caeteros

ab eo inftructum,eam poftea jfàgyptios

docuilse,quamvis hujulmodi Icientiae

traditio majori jure Cbamo , Mifraim ,

&Tauto,\à eft Mercurio Trifmegjfto ad-

lunt omnes veteres lèriptores praelèr-

tim lènlàtiores Rabbini , ^albag, %a-

dac , Henocb ab Adamo Patriarcha VII.

annum in 365 dies, Zodiacum in Tigna

n diftinxilfe. Addunt Rabbini , di-

étum Henocbum, cùm, uti lacra Gehefis

dicit, 365 annos vixiffet , atque lìn-ilcribi debeat. Sed haec pauca admy-

gulis centenis annis , liderum oblèrva- j fteriolam muri Babylonici in 365 fta-

tioni incubuifTet, poft 365 annorum jdiadivifi, &analogi ad 365 dies anni,

Ipacium , raptum fuifte , & ambularle ftruduram explicandam lùfficiant.

Henoch cum D E O , cujus admiranda opera Jam, uti dici lòlet , ad rhombum.r°

°gw' tam ftudiosè oblèrvavilset \ Hcnocbum

|

Porrò erant , tefte 'Diodoro, in dictorfe Twrf.

vero ea , qux iplè ab Adamo inftruórus muro turres 250 numero , quarum èw>M'-

didiciftet , filio lùo MatbufaU tradi- altitudo latitudoque magnificentiam

dille , deinde per Lamech, Noemo com- aequabant murorum ; air vero 2 50 lò-

lum-

TURRIS B A

Qp IV#lummodò turres fondata: fuerint , Dio-

dorus caufàm aflìgnat, ob paludum cir-

cumjaccntium frequentiam , qua: uti

hoftibus omnem aditum pradcinde-

bant , ita quoque iis urbs ab illa , fine

ulla turrium fabrica fatis munita exi-

fteret. Ego autem fi conjecìuris uti li-

citimi fìt, dicercm, non tantum 250

turres , ièd totidem, quot Radia murus

òbtinebat, 365 fcilicet, xdificatas fui£

le , ut illae turres effent veluti fingulo-

rum ftadiorum termini quidam addi-

ftincìionem ftadiorum conftitutae,quae

poftea intra terram paludofàm , fon-

damento debili , & moli foftinenda:

impari , focceffu temporis labefadatx,

vel conciderint, ve! lùbfederint, quem-

admodum experientia nos docet , &architectonicae artis regulx nobis pra:-

fcribunt. Caeterùm fi; vera font, qua:

de hujulmodi urbis conditu Diodoms

& Herodotus tradunt , nos lane tamet-

B E L L I B. 1 1. 5 5

fi fabricam magnam , & ftupendams^.n.fuiffe , exiftimemus , ne tamen nimià

credulitate hax nos adduxiffe quis di-

cere poflìt , rem calculo cxaminandam

cenluimus. Dicititaque primo Diodo*

rus , ad urbis Babylonicce aedificationem

à Semiramide convocata fuiffe vicies

centena millia hominum , Se muri, qui

'Babylonem circumdabat , ambitum 365ftadiorum fuiffe

, qua: divilà per 4 dant

01 ftadia unius lateris urbis,quam He*

rodotm quadratam fuiffe dicit; 91 in le

duótadant 8281 ftadia quadrata, totius

urbis intra murum concilila capacita-

temeli in (èquenti figura patet ; demusjam fingulis ex 2000000 operis,paffum

unum; quomodo itaque 2000000 ho-

mines intra hoc planum , fine impedi-

mento,uti fopra diximus,quomodo tot

domibus, aedificiis , turribus,palatiis,

fanis fabricandis occupatos , confti-

tiffe dici poflìt, sequusjudicet Le&or.

CAPUT V.

T)e Tonte y&• duobus regiis Talatiis in oppofitis urbis locis

y

k Semiramide exjlruBis.

Cab. V. 1 P^E mirabili opere Pontis ,quem

MSemiramis fopra Eupbratem , me--fl---^ dium urbis 'Babylonkce perfluen-

tem erexerat ; audiat lettor , qua: de

eo , & duobus regiis palatiis in oppo-

fitis urbis partibus , extruótis , dicat

Diodo™. Diodorus: His meembusfummo cura uni-

co anno abfolutispontem , quapartefluVius

anguftior fluebat , confiruxit , ftadiorum

quinqucjdcft ózjpajfuum longitudini*, co*

lumnis inprofundo fummo, arte inVicempe*

des duodecim difiantesjaclis , lapides #difi<-

di truncis ferreis immixto junciuris lique-

fattoplumbo conjunxit. Ante columnas ad

impetum aqux feindendum , curfumqueflu-

Vii reprimendum , firmos compofuit angn-

los , quo ab omni aqu<z undique circumflu*

entis Vi tutte effent. Pontem, is triginta pe-

dum latitudine erat , ex cedrinis cyprefi-

nifque conjunxit , opus nulli artepofterius

eorumyqu<e à Semiramidefaclafunt. Ab

utroquefluminii latere murum duxitftadiis

trecentisfexaginta , pari marnimi urbis la-

titudine. %egias juxta flumen ex utroque

Pontis latere duas tedificaYit , quee& afpe*

Slum late urbis prxberent , Ìt effent taiu

quam ciYitatis propugnacula, Euphrate

per medtam urbem , meridiem Verfus fluen*

te. Altera ^egia ad orientem , ad occiden-

tem altera fpefiat, utraque ingenti opere tri-

plici ambitu murorum confimela. Alter

deinde interior efi circuitus , cujus in erudii

adhuc latenbws "Varia animantia^quuequefuocolore , ad natura fimilitudinem expreffa

fu'er. Hujus longitudo ftadiorum efi qua-

draginta, latitudo laterum trecentorum, al>

titudo , ut Ctefias feribity paffuum quin-

quaginta. Turrium altitudo adpaffus fé-ptuaginta eleVatur. Efi& tertius tntimus

circuitHSy qui arcem contmet , trigintafta-

diorum

Cap. V.

56 Athanasii Kircheri

Pons Babylonius à Semiramide conftruéhis,

vel , ut alii , à Nitocrì.

Seft.ll.

kmM

mmmmm§esmmm

DESCRIPTIOPONTIS BABYLONICI.

Pontem hunc (fecundum Dioàorum) 2 fìadiorum longitudine , & 30 pedum latitudine , GH , fic conft/u-

xit Semiramù.

Non fubjecerat arcus > fedeolumnas mira in profundum arte jattas, extruxit, lapides ut firmiùs interfecon-

ne&erentur, uncis ferreis diftrinxit, & plumbo compages illiquato explevit. Columnis vero antequam

1

Iatera fluvium exciperent , angulos (qui rotundum & paulatim ufque ad columnse latitudinern refrce-

natum haberent aquarum decurfum) praeftruxit FC.Columns erant duodenum pedum interftitio DE.

Hae prasgrandibus trabibus obte&se erant , & iis fuperimpofiti atTeres tranfverfi A.

diorum ambitu. Hujus oedificii altitudo la-

titudoque Jiiperattfecundi muri opus. Ine-

rant diVerforum animalium figura in tur*

ribus & muriSy colore quoque, deforma na-

turali. Erat injuper omnisgeneris anirnan-

tium Venatio,quorum magnitudo quatuor

cubitos excedebat. In bis Semiramis con-

fpiciebatur ex equo pardalimjaculata , jux-

taque eam Vir Ninus jaculo leonemfenens

:

Erexerat & portas tres , fuperque eas 'Va-

ria ex nere pofita ornamenta. Ficee regia

excellentior ea } quet ex altera fita erat fìu-

Vii parte , fuity tum magnitudine , tum or-

natu ; Minò enim muri ambitus trigintafta-

mto-

dia ex cotlo latere completlebatur , loco a-

nimalium cenere flatus erant Nini ac Se-

miramidis , pr^efetlorirnique , <sr Jovis

infuper , quem Belum Babylonii Vocant.

Inerant & acies flruBct , Var'ueque Vena-

tiones ad afpicientium Voluptatem. In loco^^BabyIonia? bumiliori lacum quadratimi fograpbm

effodit y cujusfingula Iatera ex latere cotlo, b e d.

afphaltoque cedifcaVit ; ftadia erant ducen-

ta ? profunditaspedum trignita quinque, ad

quam flwnine fuperinduclo ab regia jojpt

utrimque aditum fecit. Ex utraque Vero

parte , ex cotlo laterefornicibus conftru-

ùlis afpbaltum fupertnduxit } ad quatuor

cubi-

Turris BabelLib. IL 57

cubitorum fpifìitudineni . Erant autem

muri fifa latitudine laterum Vigiliti , al-

titudine fupra fornices pedum duodecim.

Septem diebus opere perfeSlo 7 flumen

in priorem curfum reftituit. Statuit àu*

tem ab utraque fojfa parte portas <z*

neas, qu<e ufaue ad Perfàrum regnum

Jìetere.

H CA,

ss

Cap.Vl.

Athanasii Kircheri

CAPUT VI.

Se8.ll

De Hortis TenftUbus 3a Semiramide in Habylonico campo exjlru-

Bis3qui &• inter miracula mundi numeratifuere.

Incredi-

bili! animi

magnitudo# oin Semira-

mide,

Horti

penftles.

TAnta fuit in Semiramide animi

fortitudo , tantus ambitiofì pe-

ctoris ardor, ut requiefcere non

poffe videretur , donec gloriam 'Nini

mariti lui , incredibilium geftoram

memoria , fi non fùperaret , fàltem

^quaret. Fuerat ea primùm auctor de- I que genere confertos fupra palatii fui

ditionis (Batlria urbis , & confequen- teda conderet. Qualis autem hujuk

lium curam dedit ; hic ad animum Se*

miramidis,quem norat, rerum inaudita-

rum , & infòlentium amore tumidum,

fé accommodans, perfuafiffe videtur,

ut ad deleótationem propriam hortos

omni florum^ plantarum, arborum-

ter totius <Baclrianorum regni , de quo

vide Diodorum lib. I. cap. 3. cujus ani-

mum , lupra omnem muliebris condi-

tionis fèxum admiratus ISlinus , eam in

uxorem duxit. Sub hoc primaevi mundiImperatore TSlmo , Semiramis Impera-

trix , fùb foemineo fexu mafculum

,

Martiumque animum induens eagef-

fit,quae non folùm foemineam condi-

tionem fùperaret , fèd & tam ardua,

tam fùblimia vere cts^l^ol j£ ezmrcL

operata fuit , ut , fi fcriptorum veridi-

che relationi fides habenda eft, poftfè

modi ftrucliura efset hifce verbis de-

fcribit Diodorus. Hujus Horti, inquit,

fingula luterà jugeribus quatuor extendun*

tur. JditusVeluti in monte erat, adiftcik

unumfupra alterum extructvs , ut in eo con*

fpectus longè latèque pateret ; teftudines in

folopofita erant , quatotius Hortipondus

fuftmerent ? inde aliafuper alias excrefcen*

tefemper magnitudine, edificata ; nam fu*

periores , in quibus Horti murorum fuper-

ficies continebatur , altitudine jo cubito-

rum eminebant ; earum latitudopedum erat

1 2. muripars magna impenfa extru&a,/pif>

omnium gentilium mulierum \ for- ìfitudine erant pedum 22. [ohm hoc paolo

tiumque heroinarum famam multis c™ftabat : erantpofita lapide* trabes lon*

parafangis reliquiffe videatur. Sed cùm laudinepedum 16 &- 6 latitudine ; fuper

jam in prxcedentibus deTurri odo- ^Pro patimentoftrau arundines afpbalto

zonia , & civitate <Babylonia ab ìpfa ere- empatia, defuper cotti lateres duplici or*

da aduni fit , jam reftat , ut& Hortos dmeg)pf° ftruBi ; tertiò reguU plumbea,

ejus pcnfiles pari paffu defcribamus.

Sic itaque dicit Diodorus lib. III.

cap. 4. Erat isrpenfilvs Hortus juxta ar~

cem , non a Semiramide, fed a quodam

tf{ege Syro poftmodum ingratiam ejusfa-

£lus.\erùm quicquid hic Diodorus fcri-

bat,perperam diótum fuifTe , omnes

fere veteres fcriptores afferunt , cùm

nequa bumiditas ad teftudines manaret ; a-

quarum infuper receptacula,quibus bumor

efflueret. In bocpatimento congefta burnus

profunda, ut magnarum arborum radici-

bus fati* ejfety Hortum efficiebat; ineo

procera omnisgeneris arbores afpetlum ju-

cundum reddtbant ; lumen quoque adeò te-

ftudines inticem prabebant , ut in eis re*

hoc unicum opus Semiramide fuifTe, \gta diVerforia baberentur ; praterea aqua-

credendum fitj cùm Rex ille Syrus,

cujufcunque tandem nominis fuerit, in

aula Regino praecipuus ,quem uti illa

intigni favore profequebatur ita quo-

que condendorum hortorum penfi-

duftws occulte fabricatus rkabat Hortum.

Hucufque Diodorus. Verùm cùm haec

defcriptio obfcurior fit,quàm ut ex ea

vera fàbricae forma concipi poflìt, ejus

hic fcenographiam oculis iedoris, jux-

ta

C-.Jìtcktj-.J-t..- Semente Jt.J1. At/>.m .• Xi '.ir -Cifri .ù-Jin ; tjis

Semiramiclis Axcxs clelriiptio

2U/rùs Juas ex laraavo PoniisH&pow aJfiut'aon mojms vnp-enfis , ntooiti&enti/fcmas Semvjmis cxti~ux.it.Qur ad Oceidsntemjibt erat,jrrout]>iodoiiis

Sievits recmfat;mg !ia&e/>at- artifiùts .Trinata aiaJntus So fiaktorum ,etyo Oraytorum , a&ts ft/ùnartuo/is moenttus ex coda latere- con/trucùts eraf. THo-ris

ad 7o Oravtasjùrae&at-.^ilter fp&Jtk lomftts erat-, in ca^risprimo jr.nu&s ,vraterauaniauoa,in cruda aSuc latrrihis emms aeneric ammaniti eolorunt arti -

/tao adyeriittis femliiudznem s/fic-M , contóte^af-.

"•tùis tandem mur-us , et màmus arcem. cirewnJans , /itera C. ntùattis 30 Stadia complexus tum lonerUuJine , txan lahtuJme niedy fin

s niperatat- . 'Tmprmtts vertano iliic erat- vartorwn piena amman&um , ava" maanituame a. Curitos excedetat . St vtter nac «semiraii

Jtao"

tuis tandem ntunis , et màmus arcem. cirewnJans , [itera C. n#6atus 30 Stadia complexus tum lor-aituJme , txan laatuJme nudy Jiructnram ente

Jupera/at-.

^

/nurrimis venatio iliic erar varioruin piena arzimanJtum , ava1 maanituame/f.

Cufiitosr excedel>at. £t mbrr aac Stymrivans ccmsjn-

ciekitur ex eavo T'arda&n. jaeulans , etprofè ptr ~ì$imxs lanata, -/èrims SLconen. Catterum. interior drcis Jtructura. va'a Znoaoro etJdera-

detvJitù- omffd. -ma. placito J'ictsris Jùh/mutajiar-.

60 À T H A N A SI I K I R C H E R I

quid

Cap.Vl. ta exactum verborum a Diodoro de

ea traditomm tenorem , exhibendam

cenfùi.

Expofitto fiugularuni partimi.

Totius Horti ftruóhira quadra in

circuita 46 jugcrum longitudinem ha-

bebat , ita ut fingula latera in qua-

tuor jugerum fpaciumextenderentur.

jugerum Quid igitur per jugerum hic intelliga-

tur y expendamus. Uti menfùrà? rerum

variis occafionibus inventai iùnt , ita

quoque difficile eft, iis certam&de-

tenninatam meniuram attribuere , ob

menfurarum;, quibus diverfa? nationes

utuntur, varietatera. Sacra fcriptura

dicit , jugera , media pars agri,quam

par boum uno die arare poteft, uti He-

bra?a leccio habet : .Ttw im myn »3fnba

In mediojugeropar boum agri ; cui VUnius

fùbfcribit. Verùm cum dies non horas

a?quales fèmper duodecim , fèd prò di-

verfa ratione folftitiorum climatum-

que , horarum quantitatem fbrtiantur;

hinc quoque dubium exa&e determi-

nari non poteri . Hieronymus Mathe-

maticus , 200 pedibus contineri fcribit;

Quintilianus 200 pedibus in longitudi-

nem , dimidium in latitudinem refert.

pafsus: dant unum ftadium ; erit itaque SeEl. il.

latus unum Horti 800 pedum , id eft,

160 pafsuum,qui unum ftadium , & ,

iniìiper3 5 paffus conficiunt ; hic vero \

numerus pedum fi quadretur , dabit

fexcenta quadraginta millia pedumquadratorum , aream totius horti.

Intra hunc ambitum erant quatuor

area? 400 pedum longitudinis A B P X.

PXLM. LMNO, &NODI. Pri-j

ma elevabatur à terra 12 cubitos , fìve

36 palmos circiter ; fècunda PXLMalta '20 cubitos , fìve 60 palmos ; ter-

na LMNO37 cubitos fìve 3 palmos ;

quarta proxima Eupbrati, 50 cubitos

erat alta , id eft , 1 80 palmos ; atque in

hac area , omnis generis pianta? , flo-

res , arborefque in quincuncem difpo- «

fìtae cernebantur , & amoeniflìmae pe-

ridromides topiario opere, ad umbramcapeftèndam inftructa?. Non deerant

hìc fontium fàlientium jucundiflìmi

profpectus ; aqua? vero per machinas

hydraulicas ex Eupbrate in altum, tumin fontium ufùm , tum adHortumir-

rigandum deducebantur. Atque tota struBu-

ha?c ftruótara fìiftinebatur fornicibus S alci

*

latericiis fibi lato interftitio, arótim-^eW(k-

mis ftri&iftìmifque vinculis fècundum

Varrò lib. 1 . Jugerum , inquit, efi, quod arearum proportionem fibi coha?ren-

quadratos duos aBm habet ; aclus quadra- | tibus ,quorum quilibet arcus, fìve for-

tw,qui isr latus 120 pedes& longus toti- 1 nix 12 habebat pedes diametri NO,

dem. Diodorus lane hoc loco nequa- fornices vero unus ab altero diftabant

quamipfam quadratam horti fìiperfi- 1 22 pedes, uti videre eft in OP. Infù-

ciem , fèd longitudinem tantum unius I perioris Horti parte obftupefcenda illa

jugeri fumpfìlse , vel inde patet,quod fabrica fùpponebatur

,qua? per intex-

ambitum horti in quadro pofiti,per tas fibi fornices ita adornabatur , ut

quatuor jugerum, in qua? lìngula latera cum effet in varia aularum receptacu-

fè extendebant , longitudinem intelle-

xerit,quantum autem unum jugerum

Babylonicum pedibus fècundum unius

lateris longitudinem conftiterit , Hie-

ronymus Matkematicm ducentis pedibus

la diftin&a , fìngula tamen lumen u-

berrimum tum per portarum arcus,

tum per feneftras , fmgula reciperent;

& hoc prò rata altitudinis proportione

eadem fpectabantur in reliquis area-

definit j cum itaque unum latus Horti rum , fìve planorum,primi , fècundi,

quatuor jugerum longitudine confti- & tertii fùbftrudionibus. Neveròpla-

terit , & 200 pedibus unum jugerum, na ha?c cum tempore ex aéris injuriis

fuerit haud dubiè unum latus 800 pe-j

damnum reciperent , illa magnis in-

dum, quiinparTusreduc~tidabunt 160 ftrata mere lapidibus , longitudinis 16

pedum,

Turris Babel Lib. IL 61

Defcriptio-flortorum Semiramidis,qui penfiles ditti funt..

In unolatere civitatis erant horti fufpenfi , fere conjun&i fluvio

Euphrati, qui interfeptem miracula Mundi numcrabantur.Situseorum erat figura; quadrata;, quadringentorum pedum , per

quemlibet angulum, quibus correfponderent fecundus & ter-

tius. AB. AC.Intus erant quatuorAtria vcl Areae, 400 pedum longitudinis, &

100 Iatitudinis,itaut unafupraaliamemineret. EFGH.Prima elevabatur à terra 12 cubitos cumdimidio E.Secunda , viginti cubitos. F.

Tertia, trigintafeptem cubitos cumdimidio. G.Quarta proxima Euphrati , quinquaginta cubitos. Illicextrahe-

baturaqua ab Euphrate certisquibufdammachinis» adirrigan-doshortos. H.

Tota hasc ftruftura fuftinebatur fornicibus latericiis , fibi cohcC-rentibus lsto interftitio fecundum proportionem arearum,quorum quilibet habebac 12 pedes diametri. NO.

Diftabat itaque unus ab altero fornixpedes 22. O.P.Et hoc quidem tam prò fìrmatione intermedia , quam prò com-moditate manfiuncularum quarundam ibi exftru&arum.

Superiora harum tabernarum primo erant inftrata magnis lapidi-bus, longitudinis 16 pedum, & 4 latitudinis ut in prima areavidereeftE.

Secundo, totum illud erat coopertum magnis arundinibus, ut in

fecunda area obfervatur. F.

Tertio, omnes ilhe arundines erant obtecìs magnis laminis plum-

beis, qua; defenderentfomices ab humiditateterrse. G.Quarto tandem , erat fuper omnia hase optima terra , exculta

exquifitis floribus & plantis. H.Gradus à Diodoro non referuntur , fed ex Architettura; regulis

a nobis ita funt concinnati, & literis IKLM. defignati.Feneftra; litera R notata, tot erant apertura, per quas in fingulaa

areas vifere dabatur.

H 3

62 Athanasii KircheriQp.Yl. pedum , & quatuor latitudinis

;qua:

primo arundinibus , deinde magnis la-

minis plumbeis integebantur , ne hu-

miditate terre damnum paterentur,&plana, & fubftrucliones • qua: deinde

per canales oblongos , & plumbeos ad

extra evolvetemi*.

Honorum In luperiori vero plano , diclà jam

Zr'umqZ' arte cooperto , optima , & feraciifima

inftrtioin terra aggerebatur , tanta? altitudinis^

domiti ut&arbores radicesluas commode &uBo

' fine impedimento diftendere poffent.

strabo- Strabo hujulmodi Hortos deferibit

dejcriptio. hoc paclo : Cam Viderent artifices } arbo-

res , quas fupra ultimum planumplantare

Volebant , fufficientem terram habere non

pojfe , omnes fiubfiruBionum columnas,

quos ipfietalosVocat intùs data operava-

cuas reliquijfi , terrefirique gleba repleVifi-

fe y eofine, ut arborumjupraplantatarum

radìces hijcecolumnis ad quadrati prifima-

trt formam confimi!is > jefepaulatim infi*

nuata, firmam confifientiam confequeren-

tur. Addit Diodorus ad irrigandum

Hortum , aquam ex Euphrate flumine

peroccultos canales derivatam fuiiTe,

quod quidem arrificium aliud effe nonpotuit, nifiillud, quo per antlias rota:

beneficio , aquam in turris appofita:

altitudinem elevarent , & hinc per ly-

phones in varios ulus eandem diftri-

buerent. Videfiguram.

Porrò primum planum infimum ita

conftitutum erat, ut per fcalas aicenfùs

daretur ad lecundum , & hinc alia: Ica-

la: ad tertium,& tandem ad fùpremum,

tametfi vero harum fcalarum nulla a-

pud Diodorum mentio fiat , hàctameninduftrià icalas conftitutas y vel ipfius

architeclonica: regula: nobis , fieri de-

builTe dictant. Feneftre litera R. no-

tata: , tot erant apertura: , per quas ad

fìngulas areas proipcclus concedere-

tur. Atque ha:c eli lumptuoia illa Hor-torum penfilium ftrudura

,quamnon

exiguo fttìdio ex Diodori deferiptione^

in hac profetiti delineatione , oculis

curiofi lecloris exponendam rati fu-

mus.Has au&orum veterani lectiones, SeSf. ILcum fingulari adhibito ftudio paulo

exactiùs ponderàfTem inveni multa ve-

ntati non conientanea neque concipi

polTe totius itruclure lymmetriam^ ni-

fi alio modo diiponeretur moles tanta

camerarum , arcuum, peridromidum,

aularum , hortorum , fontiumque va-

rietate, ad omnes opticarum projectio-

num leges exprefla oculis exponeretur

curiofi lecloris ,quod in hac preferiti

fchemate preftitimus in quo preter

proje&ionem opticarn, eadem fere hic

fpectantur., qua: in precedenti fche-

mate.

Non deftitit hìc in Semiramide ma-

gna: mentis ambitioia gloria; fiquidem

preter alias urbes , quas ad nobiliora

Afide flumina , veluti emporia quidamad mercaturam exercendam condidit.

Preterea ex Armenia montibus , inquit

Diodorus , lapidem exlcindi jullìt , lon-

gitudine 1 50 pedum , latitudine vero

ipiiììtudineque 24. hunc magna cur-

ruum multitudine ad flumen delatum,

navique impofitum , 'Babylonem detu-

lit ? inque platea infigniori erexit. Resmirabilis fpeclantibus , quem à for-

ma obelifcum vocant ; inter fèptem

miracula mundi annumeratili*, fuitque

hic primus in orbe obelifcus ,qui Se

poftmodum JEgyptiorum Regibus

,

Cbufi filiis , erigendorum obelifcorum

òriginem dedit , de quibus vide Obeli- obelifcus

ficum Tampbilium y Se Tomum IV Oedipij mid™'»1"

& in fèquentibus. Longitudo hujus^^ lone

lapidis ex uno faxo in obelilcum erTor- mmum qui

mati , fuit , uti ex Diodoro paulò antè^"^allegato conftat , 150 pedum , z^\ixi- maximu*>

tudinis,qui in palmos refbluti dant

altitudinem 215 palmorum, latitudi-

nem 36 palmorum ;qua: quidem vaila

moles multis parafàngis iuperat omnes

obelilcos , qui unquam in yEgypto ,. Se

poftea ^w^w'tranflati , ereótique fue-

runt. Certe obeliicus Thebanus,quem

hodie ante ecclefiam Sancii Joannis

Lateranenfis ereclum videmus , o-

mnium

Turris Babel Lib. IL 63

qui judicio P#w«, in] auditamuniusfàximolemerexerint,le-SeSUU*G/>.VI. mnmrn eommJEgypto inventi funt, maximus fùit,

& Cambyfes , cùm omnia y£-quemfé

raf/0 wia-

gnitudi-

nis hitjus

CÙm Late

ranenfi o

belifco.

gyptwrum monumenta igne , ierroque

coniùmpfiffet , hunc fblum molis re-

Compa- verentia motus, intactum reliquit. Sed

jam unum cum altero comparemus.

Habet Lateranenfìs obelifcus 148 pal-

mos , a bau* ufque ad ultimum pyrami-

dii apicem ; Semirama?us vero 225 pal-

mos; qua? ab invicem fìibducta relin-

quunt 77 palmis longiorem Lateraneiv

fi ; habet preterea Lateranenfìs obe-

liicus unum latusbafìs i4palmorum,

Semirama?us vero 36. qua? dempta ab

invicem , dabit latus bafìs 22 palmis

latius obelifco Lateranenfì ; unde im-

menfàm molem effe debuifse,quis

Quomodo non videt ? quomodo vero, aut qua ra-

Babfe"*ranone

•>quibus machinis per terram

rem deve- à loco montis , ex quo excilùs fuerat,

queljuibw a(l Eupbratis flumen , ad plurima mil-machinù liana deducìus fiierit, quis novit ? & ta-

metfì Qiodorus curribus duétom fuiffe

dicat ; ego certe experientià , in trans-

latione obelifci Vampbilii ex Hippo-

dromo Caracolla in forum Agonale de-

veóti doótos , id curribus minime fieri

potuifse crediderim, fèd magna ingen-

tium fcytalarum agilium molifùppo-

fìtaram agitatione ad flumen promo-

, tum exiftimem ; navibus deinde in ©^hylonem per flumen tranflatum fuiffe

ait , ubi fides iterùm vacillare videtur;

qua? enim navis tanta? moli fìiftinenda?,

quantumvis ventricofa , fìifficiens fui£

let. Dico itaque , neque fluminis prò-

funditatem , neque navis capacitatem

tanta? moli portando proportionatam

dari potuiffe. Accedunt fcopuli flumi-

nis latentes , & fundi ina?qualitas , qui-

bus ingens navis pondus prevalens vel

fubfèdiffet, vel nimio pondere rupta

fuiffet : verifìmile itaque eft , craticula-

ta ingentium arborum contabulatio-

ne, quas crates vocant , more jfàgy-

ptiis {olito in Babylonem deveétum fuif

le. Quibus demùm machinis tam in-

cuori Statica? non imperito expendcn-

dum relinquo ; ut proinde vel ex hifce

recitatis archite&onica? artis fpecimi-

nibus, a 'BabyIonie artificibus , exhibi-

tis , luculenter pateat , eos omnium ar-

tium ad fabricandum neceffariarum ,

videlicet Statica? , Hydraulica?, Opti-

ci, Metallaria? , Sculptoria?, & Plaili-

ca? perfe&am , fine quibus nihil dióìo-

rum monumentorum confici poterat,

notitiam habuiffe , adeoque cum JE-gyptii cum <Babylonii$ demirabiliumo-

pemm exhibitione ,. concertaffe vide-

antur ; vide, qua? de hifce & fìmilibus

in III Tomo Oedipi , de Medianica JF-gy*

ptiorum , ampliffimè egimus.

Reliqua vero gefta Semiramide prò- s™™-

lequitur Diodorm lib. citato , cap. 4. oc 5. w belle.

ubi tradit , eandem magnani Libya?

sEtbiopiacpic partem , in fùam ditio-

nem redegiflè , ac bellum lndis illatum

vario evenni geflìffe , & ubi neceffitas

exigebat , aufù inaudito montes com-planare , & valles impleviffe , Sabellu

cus ex Ctefia refert. Quod & breviter

tangit fufiinm loco citato , ubi plurade

mirabili Regina? hujus virtute , ac pru-

dentià paucis perftringit j atque illud

imprimis , quod ftatim ac orbata ma-rito eft ; illa impubere adhuc immatu-

roque ad bellum filio, ipfà molem bel-

li fùftinendamcenlùitdonec, tandemrebus preclare geftis , fé oftendit ta-

lem, qua? etiam viros virtute antei'ret,

& cui propterea nemo parere detre-

claret.

Anno itaque mundi 1090 , poftre-

mo dièta? Semiramide anno definente,

nimirum fub finem anni 41 vit£ Sara u-

xoris Abrabajizctttt eftjdefuncliam ef.

fé Semiramidem djfyriorum Reginam,fì-

quidem ipfa (tefte Eufebio in Chronic'is)

regnavit poft virum fìium annis qua-

draginta duobus\ quod& tradunt ì)io-

dorus rerum antiquarum lib. 3. in calce ca-

pita quinti; & ex Trogo Tompejo Juftinut

circa initia lib. 1 . fub anno mundi 2049,

quo

64 ATHANASIICap.Vl. quo Chronologi dicunt , eandem re-

gnare coepifTe , eodem nimirum anno,

quo nata eli: Sara , a quo ad hunc an-

num in chronologifmo noftro invenies

pnedi&os duos & quadraginta annos.

MorsSc- Hax Regina qua? de cxtero,propter

Tnjlml.

' S

rerum geilarum gloriam celeberrima,

virtute pluiquàm virili , dotata, infeli-

cem tamen, ac foedum, indecorumque

exitum habuiffe fcribit Juftinus , lupra

citato loco , dic@ns , eam à Nino mino-

re, proprio ejus filio fuifse trucidatam,

quod licet vetula (erat enim duos & lè-

xaginta annos nata , ut tradit ex Ctefia

Diodorus loco citato) infanà ardens libi-

dine, inceftuofum ejus concubitum ex-

petivilTet. Et hoc , tanquam magis re-

ceptum , referunt etiam B. Augujlinm

de ciVit. DEI, lib. l %.fubfinem capiti* 2, &Genebrardus lib. i .fu& Cbronologite , alii-

que au&ores. Tametfì Diodorus iùprà

relatus de obitu ejus agens dicat , quod

ipfa detetlis,quas ei Ninus^er eunuchum

paraVerat, infidiis , omnique injuriajuxta

Ammonis refponfum^ remiffdy cum omnu

bus,filio , ut regi parercnt, profetilo man*

dajfety èvejligio eVanuit^ ad deos > juxta

KlRCHERIOraculi refponfum > ut creditum eft , trans- Seti. ILlata. Sic Diodorus

;qui his poftea qux-

dam fabulofa fubjungit , quibus etiam

prioribus fidem abrogarle videtur.

Anno poftea proximo circiter in- J^ir

^*l ,

choante, praediótae Regina? lucceilit^w Nini.

Zameis,qui & Ntnias , rive Ninus mi-

nor , majoris Nini ac Semiramide filius.,

tertius Ajjyriorum Rex , ut fcriptum re-

liquerunt Eufebius in Cbronic'ts & hifto-

rici proximè allegati , Juflinus & dio-

dorus; quorum poih'emus lib. III. cap. 6.

hujus Regisvitam, morefque, &gu-bernandi rationem , longè diverfam ab

ea,quam haótenus majores lui tenue-

rant , initam, breviter delcribit , addit-

que eundem à pofteris quoque fuis u£que ad Sardanapalum fuilse semulatam;

& idem fere paucis perftringit loco ci-

tato Juflinus , de hoc eodem Nino mi-

nore dicens : Ninias elaborato apareniu

bus imperio contentus, belliftudia depojuity

& Veluti fexum cum matre mutaffet , ra»

rò à Yiris Vifus infeeminarum coetu conte*

nuit. Vofteri quoque ejus exempla fecuti ,

refponfa gentibus per internuncios dabant.

Sic ille.

CAPUT VII.

T>e flupendis fabricarum mìraculis ,qu£ fratres Nembrod,

Mifraim ejufque nepotes , ex eàdem familia Chus in

Agypto , ad Babyloniorum imitationem,

tfmulationemque exhibebant*

C.VII."^ Xiftentibus poft divifìonem lin-

H guarum Chus , ejufque filiis , Mifi

irdtm , Nembrod, eorumque nepo-

tibus fimul in.'Babyloniaj Nembrodcùmpotens viribus , fìve per fòrtem , fìve

per tyrannidem , imperio BabyIonico

potitus effet , fratres ejus, & filii admi-

rati animi magnitudinem , & in extru-

enda immenfa? molis Turri,peritiam,

Nini quoque in Regnis conquirendis

gloriam , civitatifque,quam in A/fy-

ria fundaverat , incomparabilem vaiti-

tatem , fucceffu quoque temporis, fu-

perba? quoque , & prodigiofa? pene

magnificentia? monumenta in Babylo-

nia a Semiramide uxore Nini eretta, am-bitionis cedro perculfì , ut & ipfì ma-gnitudine portentofàrum fabricamm,

nomen fibi immortale compararent;

ftatim,poftquam in JEgyptum forte

ipfis collatam Coloniam pervenilfent,

ea mox attentarunt , quibus (Babylonios

cognatos fi non aequarent , fàltem iis

non cederentj unde ante omnia, exem-

plo

Turris Babel Lib. II. 6S

C. VII. pio SemiramiJis , quam cum Maufò-

leum , five pyramidem inufitata? ma-

gnitudinis , fùpra delcriptam ad a?ter-

nam mariti fui memoriam in Babylo-

nia extruxiffe , obelifcum quoque, quo

major in orbe à poiteris viiùs non e(t,

in precipua Babyloni* platea , cum in-

credibili omnium Ipectantium admira-

shllBi ^one erex e cognoffent. Hifce ma-byionio- gnis moliminibus

,qua? prxlentes ad-

foiifc* bue viderant , vel aliorum relatione in-

evgetìdh. tellexerant , impulfi , & ipfì pyramidi-

bus, & obelifcis totam sEgyptum re-

pleverunt,prsterea fimulacris , fanis,

labyrinthis, fabricifque fide humanafùperioribus, ea prxftiterunt, quse nul-

la unquam humana potentia adequare

valuit. Verùm quxnam ilia fuerint,

quamvis in III Tomo Oedipi quamam-pliflìmè delcripfèrimus , hic tamen eo-

rum nonnulla iterato paucis exponen-

mZflmi-^a c ux * • Quod antequam fiat, cur lòia

Enocbiam vocat, axlificafle, ex OcnefiSeEì.W.

notum eft. Cujijs rei cauia uti ab oc-

cultis DEI judiciis dependet , ita ne-

fas foret , eam humani intelle&us atì-

guftiis comprehendere ; hoc lòlùm

dicere poflumus , Semum & Japbe-

tbum , uti a DEO eledi erant , ita

quoque omnibus aliis ipretis , in hoc

unicum continuò pii parentis follici-

tatione incubuilfe, ut per filios nepo-

telque novis fèmper, novifque fundatis

coloniis, orbem terra? , habitatoribus,

una cum divini cultus propagatione

complerent : Chamxa vero familia,

à lancia ftirpe divifa , & idololatriae

dedita, nil non intendebat, quàmutper inauditas invifàfque fabricarum in-

lanas ftruóturas , operumque magnitu-

dinem divinos fibi apud pofteros, ho-

nores compararent , & proinde tem-

porali hac felicitatis gloria cum sterna

morte commutarent. Verùm cum haec

ha tam ex tribus filiis Cbam , Sem 8c fapbetb, omnia quàm ampliflìme tradita fint ingranata

monumen-ta pofì fé dictionibus fùbje&a , tam ftupenda ta-

liquertty , rr .rreliquerit, r rr

non vero men luccenu tempons opera perege-

Scmi^ rit? ffphetbi vero ftirpem DEO devo-japhethi. tam, nil horum praftitiffe reperiamus ?

Pari padlo cur ante diluvium , nemi-

nem ex Patriarchis , aliquod fingulare

monumentum poli: fé reliquilfe legi-

mus , nifi Cainum à DEO pariter male-

diótum ,- quem tamen omnium pri-

mum , vaftiflìmam urbem , civitatem

inquam gigantum , quam fàcer textus

iiofiro Oedipo JEgyptiaco , leótorem ad

eum remittimus. Reflat iòlùm, ut hìc

nonnulla mirabilium operum exhibi-

tione , fabricarum portento adduca-

mus,exquibus lector colliget, omniumquae mundum pofterum in admiratio-

nem traxerunt,geftorum granditatem

àiòlà Cbami progenie, cui tum BabyIo-

nica terra , tum jfcgyptu* in fòrtem ac-

ciderat, peraótam fuifle. Sed jam ad

rhombum. De Pyramidibus incipia-

mus.

SECTIO

66

Cap. I.

Athanasii Kircheri

S E C T I O III.Setlm.

De prodigiofis fabricis *yEgypi , quasChufìa progenies ad imitationem cognatorum 3\(jwi-

brody3SQni& Semiramidis in regnis "BabyIonia& Affy

ria ftupente mundo in j£gypto erexerunt.

<P (^JE F JT I 0.

\uamvis in tertio tomo OEdipi de hi/ce fyntagmatc

ide Mechanica Agyptiorum quàm uberrime dijferueri-

mus : hoc tamen loco valde opportune ex iis non nihil repetendum cen-

fuì. Sed ad rem.

CAPUT I.

Tyramides &- obelifci in Agypto ere&i.

Magnìfi'

centia ì$

fpkndor

pyrami-

dum.

Herodotus in EU'

terpe.

Dìodorus.

Pyramùomniummaximadefcribiiur

QUanta fuerit pyramidum in

JEgypto a Regibus ere&arum

magnificentia , iplendor , &granditas , ex hoc inter estera colligi-,

tur y quod unanimi fcriptorum conferi-

rti , vel tunc etiam , quando Romano-

rum faftus omnia mundi loca concul-

cabat , inter orbis miracula fuerunt

connumeratae. Et tametfi variis s£gy-

pti locis infolentes hujusmodi turrium

moles confpiciebantur fundat^ : Mem-phiticae tamen inter cseteras potiflì-

mum admirationis argumentum ac ve-

luti mundi miraculum fuerunt. Hero-

dotus, qui, tefte Vlinio citra annum 300

ab urbe condita vixit , haec cumprimis

teftatus in Euterpe , Verum , inquit, in

pyramide bac annos 20 abfumptos , cujus

finguhefrontes faxió dolati* , decentifiime-

que coagmentatis, quorum nullum minus 30

pedum : fiuit autem exflrutla b<ec pyramis

in fpeciem graduum ,quas quidam Jcalas,

quidam arula* 'Vocant. Diodórus 400 an-

nis Herodoto pofterior , & ipfè oculatus

earundem infpector , hoc pacìo illas

deferibit. Oclalms denique Rex Chem-mis (Herodoto Cbeobus) Memphis an-

nos regnaVit 50, ccdificaYitque trium pyra-

unmtnum'mo-

rum.

midum maximam , interfieptemprtzclariffiu

ma opera numeratam.rìdtc Verfus Libyamfipeclant , longè a Memphi ftadiis 120,

à Nilo autem 4^ qua ir artificio , <&r 0-

peris magnitudine mirabilem jìuporem in*

tuentibuspraberent. Earum maxima qua-

tuor ejl laterum , quorum quodlibet ab in/e*

rioriparte jugera feptem continet , altitudo

ampltus,quam fex jugera tollit ; latitudo

quali debet , deduci[

apaulatim ufque adver-

ticem altitudine, continet cubitos 1 j6j. Ex Cubìtut

lapide duro , difjfìcilique ad traclandu)?i,fedpal>

eternimi permanjuro firuSìura omnis con-

fiat. Isiàmferme mille annis , ut ajunt qui-

dam, ut alti tradunt, amplius tribus milltbus

<Zsr quadringentis ad nos ufque ea moles inte-

gra permanfit. Ferunt eos lapides ex Ara-

bia longo admodum itinere adve&os. Agge* ^gg^-

ribus autem fabricata efi , yiondum eo tem-patu 'Irli

pore in'Ventis macbinis. Opus certe mirabile^*?"*'

prxfertim in terra undique arenofa , ubi

nulla neque aggeris , neque Cdefi lapidis funt

l>efiigia , ut non ab bominibus, fed a Diis

tanta molesfiruùla Videatur. Conantur /E-

gyptii mira quidam de bis fabulari exfiale

iir nitro eos fiactos effe aggeres } pofieaque

Nili incremento liquefaBos , abfijue borni-

num laborepenitus defecifife. Verum idpro-

cui

Turris Babel Lìb. IL 67

l %

68 Athanasii Kircheri

Tempusinfum-

ptum in

e jrtt ere-

zione.

zpyra-

mis.

3 bra-mii.

Strato.

1.17.

Cap.l. cui abcH à Cero; nam <&7" multitudine bo-

minum agger eft conftrutlus , & multitu-

dine dektus eft. TSlam 360000 bominum,

ut ajunt , ad id opus deputata funt, quod 20

ferme annis abfioherunt. Deinde deicri-

bit fècundam Pyramidem à Rege Cba-

breo erecìiam ftrucT:urà priori fìmilem,

magnitudine imparem , utpote latis la-

teribus fingulis ftadium tantum com-prehendentibus : pecuniam omnem in

opus prioris impenfàm , in olerà tan-

tum & herbas, mille &lexcentorum

talentorum iumptus exceflìffe dican-

tur. Tertiam Pyramidem My^erinus

Rex erexit , lèd morte praeventus opus

ablblvere non potuit , adeoque magis

architectorum fùmmum ingenium

,

quàm otiofàm pecunia? oftenfìonem

Regum admirari liceat.Meminit& ha-

rum molium Strabo Diodoro fere Syn-

chronus lib. XVII. Quadraginta, incjuit

,

ftadiis ab urbe(M.emphi)mo?itanum quod-

dam eftfiupercilium , in quoftant pyrami-

des multa. Earum tres memorabilesfunt ;

dua inter feptem orbis miracula adnume-

rantur ; fìngula altitudine ftadii , figura

quadrata , altitudinem babentes paulò ma-

jorem quolibet latere & mole fepaululum

excedentes. Et paulo poft. X)lterius in

montis altitudine majori tertia eìt , multò

primis duabus minor majori tamen impen-

fiaftruBa, nam ab ipfis fere fundamentis

ufique poft medium conftat nigro ex lapide,

ex quo mortaria fiaciunt , ab extremis M-thiopiae montibus delato

,qui cum& du*

rus fìt y ir operatu difificilis , reddit opus

fumptuofius. Rhodopis meretriàs , Jhe

Doriche Sepultura. Plinius deinde fìn-

gula exactius trutinans , haec inter alia

profertlib. xxxv. e. n. Dicantur obiter

<&rpyramides in eadem fiLgyipto ,<]{egum

pecunia otiofa & fluita oftentatio yquippe

cum faciendi ea* caufa dplerifque traditur,

ne pecuniam fiucceffioribus , aut amulis in-

fidiantibus praberent , aut neplebs ejfet 0-

tiofia. Multa circa bocCanitas illorum bo-

minum fuit , Veftigiaque complurium in-

choatarum extant. IJna eH in Arfinoite

Plinius.

Nomo y duo in Memphite non procul Setl.lil.

Labyrintboj de quo & ipfio dicemus. To*

t'idem ubi fuit Moeridis lacus, boc efl fojfa

grandis. Sed ^Egyptus inter mira& me-

moranda narrat barum cacumina extrema,

qua eminere dicuntur. %eliqua tres?qua or-

bem terrarumfama impleCere, fané confipi-

cua undique adnaYigantibus, fitte Junt in

parte Africa , monte faxeofterilique , in-

ter Memphin oppidum , <jr quod appellari

diximus Delta } à Nilo mtnus quatuor

milita paffuum , a Memphi^* , Vico ap~

pofito y quem Bufìrin Vocanty a quofunt af-

fati fcandere Ma*. Et paulò poft : Sed

pyramis amplifiima ex Arabicis Lapidici*

\nis confìat, 360000 bominum annis 20 eam

conftruxijfe produntur. Et infra: amplifi

Jìma oclo jugera obtinet foli quatuor angu-

lorum paribm intercalilo per otlingentos 0-

tloginta trespedes fingulorum laterum , aU

titudo àcacuminepedes 25. Haec Vlinius.

Et tametiì citati audores quoad fì-

tum conveniantj vix tamen eft, qui

cum altero in menfùra concordet,

quod factum crediderim obdiveriàm

meniùrarum diverlìs nationibus ufìta-

tarum rationem.

Hilce Neoterici accefferunt py- Petra*

ramidum menfòres , quos inter PetrusBe omu*

Bellonius meritò primum locum ob-

tinet , qui data opera ad pyramides

menfùrandas in JEgyptum conceflìt,

fìc autem dicit. pyramides Vero iEgypti

adeb ureteribus celebrata edito loco funt y

qua procul 40 millium paffuum apparere

incipiunt. Hos ^Egyptii Pharaones nwucupant. Qua quidem magis admiranda Yt-

dentur prope infipicientibus , quàm ab au-

cloribm deficripta fint : nam Yidentur effe

montes immenfia magnitudinis } undeK.o-

manorum fabrica } & antiqua opera ni-

bil accedunt ad barum pyramidum fiplen*

dorem O* magnificentiam. Vofita autem

funt in loco Calde deferto , fieu fiolitudine ,

quatuor milliaribus à Cairo dislante ultra

Nilum tertio lapidis jatlu } & earum am-

plifiima reliquas etiam prafiantia fiuperat,

quam omnes antiqui ficriptores afpetlu mi-

rati*

Turris BabelLibJI.Cap. L rabilem effe finpferunt. Exfirutla eft

Ma gradibus fioris prominoitibus yatque 324

tuiio pyra- paffus in fiwuU ktem babet ; à beifi ufiuèmidùma- 1 '/ J s

1

jor» i Bel- ad cacumen contmet z jogradus ,quorum

l

?"}°Je' [iuguli altitudinem babent quinque fiolea-

rum calcei , noVem pollicum longitudinis

,

adeoqueVafia eft latitudinis bac mole

s

, ut

peritifiimus atque Validifiimus fagittarius

69

finguLeque eandem prorfus altitudinem ob-SeElll\,

tinent, adeò utfiruFiura totius al^itudo ba-

fis fuppofita latitudini squali* omnino Vi-

deatur. Prae omnibus tamen maxime& exaótiflìmè illas obfèrvaffe reperio

Principem Radzivilium in peregrina- Radzìvi-

tionis iux hiftoria fol. 161. Verbaejusms'

quantumvis longiora , adducenda ta-

in ejus fastigio exiìtens , atque fiagittam in men duxi, ut figillatim omnia eluce-

a'èrem emittens , tam Valide eam ejaculari\

lcant. Summo mane, inquit, una ante diem

non pofiit , ut extra molis bafin , fed in i- bora ex bofpitio egrefii ad civitatem Vete»

pfios gradus femper cadati Fafligium ejus rem Venimus, qua à noVa,quarta milliaris

inplanitieni definit i paffus in diametropa

tentemy

in qua jobomines confislere que-

2 reliqu* unt. Alide etiam dua Pyramides fiunt im-fyramtdes. mm ce magnitudinis , fedlongè minorespri-

ma^ & barum trium minima, tertia fini

parte major eft ea , qua apud teìtaceum

montem eft Roma? . Prater bas trespluri-

ma alioe minores bine inde per arenofum ih

ludfolum fparfe funt , plufquàm centum,

quarum ne unica adeo Vitiatafpeclatur , uti

Romana. Hax 'Sellonius. Quas fere con-

Marcus gmunt relationi facta? Marci Grimani

Grimanus antiftitis Aquileienfìs , & poftea Car-

li,. dinalis : me enim uti antiquitatum

perftudiolùs , ita ipièmet , dum in jfc-

gypto , negotiorum causa Venetorum a-

geret, eam menfùseft, eamquecon-

feendit , & ad interiora penetravit. Ty*

ramidis, inquit, bujus commenfm juftis

pajfuum intervalli^,quorum magnitudo

trium palmorum antiquorum modulos ali-

quantulum excefi[feputatur. Singula qua*

arata bafs latera paffus 270 circiter com-

pletluntur ,• uniVerfiaque pyramis ex redi-

Vivo , <ts* prdeduro lapide conflat , ejufque

pracintliones infitti* conVenientem longitu-

dinem extenduntur , itaque toto opere a-

ptantur ac difiponuntur, ut adfummum Ver-

ticem ufque y etfquàm maxime difficilem^

incommodumque praflent afeenfum ; Jìn-

guU enim tripalmarem , ac femis circiter

altitudinem babent^ nec tantum utique prò»

minentis planitiei natia fuerunt , utfican-

dentium Vefiigia iis commode tutoque inniti

pofiint. A bafi autem ufque ad Verticem

200 circiter ac io pracintliones babentur,

parte, inter bortos femper eundo , difìat >

duabus Vero boris pofit exortum folis traje-

ciò Nilo,quinta milliaris parte peratla,

retia adpyramidesperVenimus , de quibus

quoniam ab autloribus multa produntur ,

ego qua ipfemet coram Vidi , breViter amio-

tabo. Confiat omnium tefiimonio. Mem-phim civitatem fiacri*& propbanls litem

celebratam , olim bìc fuiffie , nunc prater

exiguas quafidam Verfius meridiem ruinas,

ejus nulla apparent Veftigia, fieriles arena,

omnia Cooperiunt,pyramides tamen 17 ad-

irne integra confipiciuntur , quarum dua

funt majores , ir tertia a Rhodope mere-

trice confimela , eft inprimis elegans , Vix

tamen 60 aut 70 cubitorum babet altitudi-

nem. Ha trespyramidesfuntpiane integra^

<sr inter miracula mundi commemorante*

Dua majores fiupenda <t? incredibili funt

magnitudine ; 300 babere cubitos dicitura

Intrinfecus habet artificiofos <ùr peramplos

gradus, quibus aque ac extrinfecus ad ipfiam

ufquefummitatem aficenditur;babet <t? con-

camerationesjquarum due majores,unafiupr

a

alteram ereèla, quafepulcbra ^egumM^j-pti continebant ; in inferiori extat etiam ho-

diefepulcbrum fati* magnum, in quo corpus

aliquodfuit repofitum. Torre a quibus^egi*

bus quantofumptiij quoVemodo Vel artificioy

isrnum <ìjudaeis in ^gyptiacaferVitute

confiitutis,(epuod omnibus fiere autloribus

placet) pyramidum ba moles fuerint excita-

ta , Velnum iidem Hebrxi aggeres ^fiofi-

fias yquibus Nilus deducitur ( apparent e-

nbri non natura , fed arte fatta effe omnia)

perfecerint , bifioric'isjudicandum relinquo.

I 3 Illud

70 Athanasii KircheriCap. I. lllud mirari magnopere conienti , cimi

diSla pyramides in fuhlimi monte,qui to-

tu* e VtVofaxo confiat , fint ereSla,quan-

tum tamen è iapidum genere colligitur , ap-

paret ea* non ex ejufdem rupis lapidibus effe

concinnatas , nec facili perVefiigari potefi,

unde aut qua ratione tanta Iapidum conge-

ries eò comportari potuerit , quandoquidem

etiam Nilus exundans tribù* milliari*par-

stupenda tibus a fabrica remotus procurrit, Sednec

magri™ aliudpenetralipotefi, cùm quilibet lapis tres

tudo.

mito*,quemadmodum prioris

, facile Se'Sì-Ut

.

pojfet.

Tertia pyramis ad latus fecunda Ver- Teni*

fus civitatem , efl Rhodopes illius9 cujwdljviptw..

jam meminimu* , tota ex lapide delato , ut

confcendi non poffit ,fabricata , a qua ad

ternum arcùs jacìum etiam Verfus ciVita-,

tem y efl caput collo <tsr bracbiis prominens

ejufdem meretricis feptem cubitorum altitu-

dine , babitu mirabili y ex uno ViVoquefaxo

exfculptum. Volunt nonnulli , quod ex illa Statu<*

Rhodo-cubitos longus <tsr latus , altus Vero piasi majoripyramide quam ingreffifumus

,per pes,

quàm uno fit <&r femis , quo labore &r ar-

tificio in tam altum montem protrabi , 43

ora-

caVernam fubterraneam in rupe excifam y

Ctiium'

quam lapidibus obrutam Vidimus , angufiu*

infummitate collocari potuerit. Maxima ! <3 occultus in caput hocpatebat aditus,atque

omnium pyramis exlapidibus ejufmodife-

Sìis y <3 quadratis i?i formarti montis cu-

jufdam naturali*, fingulari quodam arti-

ficio efi fabricata > <Z3 licet quadrangu-

lari figura , ab ima parte fenfim in cacu-

men confurgat , tamen lapides ifii qua-

drati ita inaquali ordine compofiti arte

mirabili Videntur } ut moles tota montis

a natura formati fpeciem reprafen{et. A-

fcenfus propter Iapidum craffitiem gravi*

ac laborioju*, fccurus tamen efl , <3 licet

pajfu convenienti ufus fueriniy Yix tamen

intra imam & dimidiam borampyramidt*

fummitatem afcendi , ubi planities efl qua-

drata , fpacium decem cubitorum in quali*

betparte compleSìens.

Seawda Secunda pyramis paulb priore minor,

fyramtdU . . r ri i n indefinito, eia gemmum Jagitta -jacìum ab ma dijtaty

ingreffus interior ad Ulani non patet

>

quem tamen occultum effe Volunt, Exte-

riu* ad medium ufque potefl ad illam con-

fcendi , cùm ad eundem modum , ut prior

tllay

lapides babeat compofitos 3 nifi quod

paulb planiores <3 minores fint. A medio

Vero lapides ita complanati furfum afcen-

dunt , ut ultra progredì fit impoffibile

,

quod eo maxime confilio faSìum apparet ;

inde Vero tertia ejufdem pyramidi* pars

,

ujque adfummitatem lapides babet quafi

negleclim {3 inordinate collocatos , ut in

Petrus à

indeoracula edita. Vulgo gentilium exifli-

manteper ipfum capitis os illaproferri. Ha-ctenus ^ad^ivilius

,qui quidem adeò

exactè omnia deicripiit, ut nihil eidem

addi , aut demi pone videatur.

Inter cxteros eafdem pyramides

mira induftrià & curiofitate anno16 16 luftravit illufìrirlìrnus vir Ve-

trus à Valle , omnia & fingula exami- v gl

nando , & cum auótoribus compa-rando , exactè & minutim obfèrva-

vit, à quo & oretenus ( erat enim, dumin vivis effet , inter paucos amicus la-

ne fìngularis ) accepi, qua? & poftea

in Itinerario fuo ,quod hoc anno 1654

primum prodiit , omnia exacliiùs de-

icripfit.

Arabes paulò in eamndem defcri-

ptione differunt. Sed ne quidquam

intermifìffe videamur earum rerum,

quae ad pyramides Ipeclant , hìc eo-*

rum relationes adducam. Ita autem eas

delcripfit Jofepb 'Ben Altipbafi in libro de

biHoria j^Egypti , cui confonant ea, qu^e

Ben Salamas in libro,quiHortus Mi-

rabilium Mundi nominatui*) tradit

Vwamides qu<e funt in /Egypto-, funi Arabum

j , \rr ri foPyr™*maxima , du<t potijjimum qua Junt tìidiiutreU-

fifa ,qu<£ efl Melrs antiqua ad occ'u tt0'

dentalem partem Nili. Dicitur quod ea*

parte inferiori , ita ut nifi feries illa faxo> aedificaVerit Schur filili* Schahaluak^-

rum plana, qua ad aliquot denos cubitos e- Hi Schariak ante diluvium , er dicitur

leVatur y impediret , confcendi ejus Jum- quodHcvmQS^Crìfmcgiiiusobfapientiam

Juaniy

Turris Babel L I b. IL 71

Cab. I.[uhm, qui <ùr bebraicè dicitur Henoch, ts

eft Adris , fuper eum pax, cum fciret fu

turimi diluvium , adificàVtt eam , & repo.

fuit in ea omnia fua bona , <sr libros <ts

Atque ex hifce fufius forfàn , quam Seti. Ili.

par erat, demonftratis dare patct miri*.

fìcum architetti ingenium , tum in

ftruótura mirifica adornanda , tum in

quidquid babebat pretwfi.Eft autem omms \

lapidibus tam vaftis fingulos lìiis locis

pyramis quadrata , <&r polite figura , fi ! admovendis. Res enim fine machinis,

cleVationem perpendicularem fpetles, 317 j

fùmma induftria & prorius Archime-

cubitorum , circumdatur quatuor fuperfi-

ciebus aqualibus latcrum , unumquodque

latus 460 cubitorum. Efl autem eo artifi-

cio ab tngeniofis arcbitetlis firutla , ut ni*

Ini in ea alterationi obnoxium fit,fù>e enim

Trenti Vebementes irruant, five terra motus

concutiant , nil tamen de ea aufertur un-

quam. Saxa fingula , ex quibus confiate

dea conftruótis nequaquam confici po-

terat. At quibus tra&oriis machinis

uium effe putabimus , in lapidibus ex

Arabia montibus tanta intercapedine

diffitis, per tam invia & impedita iti—

nera in locum (latutum advehendis ?

Quis hodierno tempore architeótum nKe™°p<>-

" . • ^ r -\ • ifierorum

repenat, cui ad limile quid attentan- mOk*.

quinque cubitorum Ungfr alta duorum. Di- dum animus fìifficiat ? Eft enim lapidi-

citur habere portas fupra canales occultos

fubterraneas, [iuguli canales longi 20 cubi-

torum , & portas ex lapidibus habent , &canalis orientala refpicit meridiem , & ca-

nalis occidentalis occidentem , per fingulos

adìtus patet in feptem domos , fingula do-

mus feptem planetarum nominibus infì-

gnitafunt, intrinfecus adinVicem difpofita

omms. In fingulis domibus idolum ex auro,

quorum unum manum ori applicatam tenet,

<tylibrum in fronte. Si quis appropinqua-

Verit ei , aperit osfuum ,<&7* indenta eft in

ore ejus claVis catena alligata. Torrò py-ramis orientalis, fepultm eft in ea Sehurid

$(ex. Pyramis occidentalis, in ea fepultm

eft frater ejus Hugith. Vyramis Elma-lum in quafepultus eft Aphrus filius Hu-gith. Sabad recitante quod in una barum

fepultus fu Agathemon ,qui eft Seth

,

<&r in altera Hermes , & Elmalum , &Szab filius Hermis. Hxc ex Rabbia-

neque ex prophanis nec ex facris literis

conftat , ita quoque eam fòlitis eorun-

dem fabulofis narrationibus adfcriben-

dam cenfèo. Vide quae de hifceam-

plius egimus Tom. 1. edipi.

Eiorum

pertigifle

bus , quorum finguli , longitudinis xo credttur <*A

J a TT 1 • tam fin.

pedum^ telte Herodoto , ita coagmen- /*«,/* .

tata , ut fine ulla divifione lapidum m?era'

hunc ulque diem integra perfèveret; in

circuìtu 3532 pedum , cujus lìngula la-

tera tantum fere fpatii occupant,quan-

tum longitudo fori agonalis <I{onue , ut

proinde fabrica hxc omnes fumptuo-

fas ^omanorum fabricas , uti fùntther-

mx, amphitheatra , &c. multispara-

iàngis fìve magnitudinem , five expen-

farum exorbitantiam, five denique ma-*

gnificentiam & ingenium fpeétes , lù-

peràrit.

Hxc dum lcribo, Titus Livius Bura*

tinws , architecl:us infignis , qui data

opera in siEgyptum profecì:us eft , ut o-

mnia antiquitatum monumenta lìim-

mà diligentià inquireret , inquifita de-

linearet , & fic pofteritati thelàurum

concrederet, mihi inter multa alia, hu-

brabam relatione, de qua uti nihil nobis jus quoque pyramidis delineationem

traniìnifit , una cum defèrti in quo re-

peritur,& cryptas iùbterrane2e,in quamaditus ad mumias patet , ichnogra-

phia ,quam hic una cum literis ad me

datis apponendam duxi.

CA-

Cap. IL

71 Athanasii Kircheri

CAPUT IL

T>elubrum ex unico lapide conJlruBum.

Settm.

INter estera JEgyptiorum memo-randa , ab AmafiRege conitituta, &hoc eft } quod delubram quoddam

ex integro & fòlido iàxo trium anno-

rum fpatio , ope duorum millium ho-

minum , ex urbe Elepbantina Sau.0 die-

rum itinere diftante advexerit , de quo

exa&è Herodotus in Euterpe circa fi-

nem. Adbiec^uodnon minimifed maximeadmiror^boc eft. Attulit adificium exfolido

faxo ab urbe Élephantina , in quo afferert»

do triennium confumpferunt duo milita de*

le&orum Virorum^ qui omnes erantpuber*

natores. Jrlujus autem domus extrinjecus ra templi

eft 21 ulnarum longitudo , 14 latitudo >5?n

8 altitudo. Htec eft dimenfio exterior do* \

mus ex uno lapide ; interior autem ejus lon-

gitudo eft iÌ ulnarum feu cubit. latitu*

do 12 , altitudo j. Domus Vero tempio

inVebenda erat magnificentifìima, feu Ve-

ftibulum Minervae , quodin Sai exftruxe-

rat Amafis opere admirando , ataue catera

adificia tunt lapidum , fubflruBionumque

Vaftitate } tum Colofforum Andro-Sphyn-

gumque immanitate longè fuperans , ubi

interalia tres coloffi Videbantur , quorum

medius yjpedum, reliqui duo utrimque eum

fìipantesfingulì 20pedum. Sedcàm ad Ve-

ftibulum di&um monolithum adificium

pertraxijfent, arcbitetlum , tefie Herodo-

tOjfufpiraffe ajunt, Vel diuturni labomper*

ufum, Velutajmtproptervwtem uniuse

gubcr*

TURRIS BABEL L I B. II. 73

nimo concipere poflìt. Fuit haec mo-SeSìUl.

les Ipatio io diemm diflìto advecta

trium annorum tempore , uti di£tum

eft. Quantum vero fìngulis menfì-

bus , diebus , machinis promota fuerit

moles } arithmeticis calculandum re-

linquo.

CapMl.gubernatoribus mole cedente opprejjl , <jr

quafe in defperationem acìum operis ultenus

promovendi, ibidem reliquijfe. Atque h^c

eft admiranda illa fabrica ex integra

rupe, imo monte excilà ,quam quibus

machinis Ipatio 20 dierum ìSai difrìto

promovere potuerint , vix eft,qui a-

Longitudo.

Cubit. li.

leu ped. 42.

Longitudo.

cubit. 3.feuped.6'

Totius Syrmnetrite Computm.

JExterior _t t

Interior. _Latitudo. Altitudo. — Longitudo. Latitudo.

cubit. 14. cubit. 8. —cubit. 18. cubit. 12.

lèuped.28. leu ped.16.— fèuped.30. leu ped. 24.

T>iferentia Interioris e> Exterioris.

Latitudo.

cub. 2. leu ped. 4.

Altitudo.

cubit. 5.

leu ped. io.

Altitudo.

cub. 3. leu ped.6.

Qua? difTerentia

conftituit crallì-

tiem murorum.

Atque ex hifce menlùris facile curiofùs Le&or pondus totius eruet.

CAPUT III.

Labyrintbi in Agypto prodigioja fabrica.

QXJx de Labyrintho JEgyptiaco

fcribunt vetuftillìmi AucWes,'HerodottMj Dwdorus , Stràbo, &

poft hos Vlinius , omnem humanam fi-

dem luperare videntur. Herodotus ad

primum ejus intuitum infinita admira-

tione defixum fuilTe de le teftatur. Dio-

dorus omnibus operibus hominumin-duftria unquam faótis , luperius excel-

lentiulque fuilfe Icribit. Vlinius poten-

tiflìmum humani ingenii opus prxdi-

cat. Operis magnitudo , dilpolìtio &tìimbi

a ~ magnificentia à variis varie exponitur,

magnifi~ neque id mirum cuiquam videri debet,

cùm Labyrinthum ingrellì,quilque

in tanta rerum Ipe&andarum multi-

tudine , id potimmum,quod maxi-

me in admirationem traheret , refe-

rendum putaverit , unde dum nova

lemper & mirabiliora occurrebant lu-

ftranda , facile inde confulìs Ipe&an-

tium animis ex innumeris, utifingu-

Jnexpli-

la diftin&è oblèrvare rìon potueruntj

ita confuse quoque & indiftin&è po-

fteritati illa conlìgnarunt. Certe 2Xe-

dalum hujus àdmiratione fabricx ca-

ptum , inde occalìonem cepilfe alium

Labyrinthum in Lemno condendi (P//-

nius afTerit; tametlì centefimam tan-

tum partem ejus fuerit imitatus , dumlelè ex inextricabili fabricae ftruc~hira

etiam lùmmo quo pollebat ingenio,ex-

plicare non potuerit. Situs eftLaby- Za6>rMrinthus ad Làcum Moeridis verlus Croco* fa*.

dilopolim, tefte Herodoto & Vlinio,quod

& iepulchrum Maridis elfe volunt. Di-

viditur id primum in duodecim juxta

Herodotum , & in lèdecim juxta Vlinium

domicilia, totvidelicet aulas 3 lèupo-

tius ampia receptacula , vaftiflìmaqué

aedificia , quot olirli yfàgyptus univerlà

in Praefeóturas , quas Nomos vocant,

dividebatur. Erant autem , tefte Stra- «

bone, lìngula? aul^Nomorumcolum-^K nis

74 ATHANASIIC III. „ nis ambita?, invicem, continua?, via? ve-

„ rò qua? ad eas tendunt ex adverfo funt

„ muri , qui aulas ordine pofitas cingunt.

„ Ante ingreffam vero portam Crypta?

„ funt multa? ac longa?,qua? inter ih tan-

3 , ta & tam mirifica tortuofitate vias im-

„ plicitas tenent , ut nemo ingredi aulam

„ ullam poflìt ; nec egredi fine duce,in-

„ explicabili nimirum ilio viarum errore

„ deceptus.

vefcripth sunt n'ìc & ccenacula altiffima, por-coenaculo- r . ... ri-rum, porti, ticulque nonagenis gradibus linguasuymque.

cxftruc-fci?columnis ex porphyrite la-

pide fulciti, quos inter Deorum fimu-

lachra, Regum ftatua? & fìimma mon-ftrofàrum imaginum congeries. Qua-

rund^m vero domorum talis eft , ab in-

geniofà architeli inventione fitus &difpofitio, ut mox atque foresearum

aperiuntur , formidabile tonimi audiri

videatur. Dignum vero pra? omnibus

admiratione eli:,quod domorum fin-

gularum tabulata leu teda , uti& cry-

ptarum latitudines ex integris -

9 tefte

Strabone, lapidibus, magnitudinis pror-

fùs infòlentis extructa fint , nullo pror-

fùs nec Ugni , nec alterius materia? in-

terventu. Verbo , totam fabrica? ex-

tenfionem tria millia domorum com-prehendiffe referunt

,qua? vel ingen-

tem urbem acquare poterat. Sed au-

diamus fìngula exaàè deferibentem

in fua Euterpe Herodotwn. Verba e-

jus lìint.

d\*T

La " Regnantibus in ^gypto duodecim

byrimìn „ Regibus ,placitum eft eis aliquod re-

tt"' 5>linquere commune omnibus monu-

„mentum , ex eoque placito fecerunt

„ Labyrinthum paulò fìipra Mozrìdu fta-

gnum , maxime urbem verfùs, qua? di-

citur Crocodiloruniy quam ego afpexi fa-

„ ma majorem : Si quis enim ex Groeco-

„rum narratione muros & operis fpe-

„ ciem ratiocinatur , minus concipiet

,

„ quàm prò labore & fìimptu hujus La-

„ byrinthi , tametfi enim Epbefi tem-

„ plum memoratu dignum eft , he in Sa-

„ mo , tamen Pyramides erant narratio-

r>

•»

KlRCHERIne majores ,

quarum fìngula? multis &" Seciio

magnis operibus GrxcU a?quiparanda?" III.

lìint. Sed eas quoque Labyrinthus an-"

tecellit. Etenim duodecim , cujusau-"

la? font teóto operta?, portisoppofitis"

altrinfècus , fèx ad Aquilonem conti-"

gua?, totidem ad Auftrumvergentes,"

eodem prorfus muro conclufa?. Bifa-"

ria in eo font domicilia , una fùbterra-"

nea, altera fuperiora illis impofita , u- <c

traque tria millia quinquaginta,quo-"

rum ea qua? fùperiora lùnt, ipfividi-"

mus , & qua? afpeximus , enarramus ;

"

fùbterranea vero auditu percepimus :"

nam qui Labyrintho pra?pofiti^£gj/-"

ptiorum, nolebant illa ullo paolo mon-"ftrari

,quod dicerent illic fèpulchra"

effe, tum eorum Regum, qui a?difican-" *

di Labyrinthi fuerunt auétores , tum"fàcrorum crocodilorum j ita de inferio-"

ribus docti comperimus , Superiora ipfi"

afpeximus humanis operibus majora. "

Nam anfraótus fèu egreffus per tetta,"

& regreffus per aulas , uti erant diver-"

fiflìmi, ita infinita me admiratione af-"

ficiebant. Ex aula inconclavia tranfi-"

tur, ex conclavibus in cubicula , è cu-"

biculis in folaria alia , è conclavibus in"

aulas alias. Horam omnium lacunar,"

quemadmodum & parietes , lapideum "

eft , fculptilibus paflìm figuris orna-"

tum, fìngula? aula? maxima ex parte"

digeftae albo lapide , columnarum am-"bitu redimita? , angulo quo finitur La-"byrinthus , adha?ret pyramis quadra- "

ginta paffuum , in qua grandia lùnt in-"

fculpta ammalia, ad quam iter fùb ter-"

ra fit. Ha?c eft deferiptio abHerodoto'

curiofò rerum omnium infpectore &admiratore obfèrvata , cujus deferi-

ptionem fècutus, libenter hic totius

fabrica? rudem fàltem quandam& fìir

perficialem ichnographiam in Oedipo

de jabricis JEgypt. exhibuiffem, fi per

tempus licuifìet , ut lector ex ungue le-

onem colligere , & de pra?ftantia inge-

nii talium operum architeéti conjice-

rcpoffet. Sed id hoc loco opportune,

quantum

a.

nf y?

TURRISCap.lll- tum ex an&oribus citatis conjecturis

obfcuris adequi potuimus, preftandum

centùimùs. Hiice aucìoribus fubfcri-

bit Strabo lib. XVII. rerum sEgyptiarum

„ ièquentibus verbis. Ad ha?c eft Laby-

„ rinthi fabriea , opus haud impar pyra-

w midibus & adjacens Regis (èpultura e-

wjus qui Labyrinthum conftruxit , lo-

j:)qus autem in primo foffa? ingreffuad

n 30 aut 40 ftaaia,procedenti occurrit

„planities qua?dam lub meniàli forma

„ pagum habens , &multorum Regum

})regiam ,

quot prius Pra?fec~tura?, quos

„ tZomos vocant , erant. Nam totidem

w aulx lùnt columnis ambita invicem

w continuata? omnes uno ordine , &uno

„ pariete tanquam parvo quodam muro

„ante fé aulas fitas habent. Via? vero

„qua? ad eas tendunt^ex adverib limt i-

„ pfìus muri, ante regreffus crypta? qui-

„ dem multa?, qua? inter fé vias flexuofas

„ habent, ut nemo peregrinus ingredi

B A B E L L I B. IL 75

ferior , hìc ejus quoque deferiptionem Seft.lU,

ex ipfis Hccatcà oculati teftis apud Dio-

dorum verbis apponemus, quamvise-

go putem Se Labyrinthum & Simcn-

dis maufbleum unum fuilTe , Labyrin-

tho adjedum.

Sepulcbra quoque , inquit Diodoras,

l{egum prijcorum mirabili opere , *& qu#

minime aquari a. pojknspojfent , fuiffea-

junt. (ftjferunt facerdotes ^yfepulcbra re-

gia, quorum ufque ad Ptolcma?um La-

gum 17 tantum fupererant , in eorum li-

brisfcripta contineri , eorumque etiam plu-

rima , quo tempore ad ea loca accefsimus ,

abfumpta erant , Olympiade 180. Nonfo-

lùm Vero ab yEgyptiis facerdotibus hac

traduntur :fed Gì'xci complures ,& in bis

Hecata?us,qui , Ptolema?i Lagi tempo-

re , Thebas profetii , Infiorim ^Egyptias

fcripferunt , nobifeum fentiunt , de priori-

bus enim O^egwnjepulcbrioyin quibus tra-

dìtur Jovis pelliecs conditasfuijje , reticens

, yaulam ullam poflìt, nec egredi fine du- <fingula ;folum regis monumentum , qui Si-

5 , ce, dignum admiratione,quod unius-

|

mendius eft , tradit fuijfe fladiorum de-

„ cujufque domus tabulata ac etiam ciy- 1 cem , cujus in aditu porta erat Vario lapide

„ ptarum latitudines ex lapideis tabulisIconBru&a , w bujus longitudinem duorum

integris, & magnitudine infolita ex- jugerum, altitudmem 45 cubitorum fuiffe

trucca? fìnt, nullo ufquam nec ligni nec ah. ~Pofk banc ingredientibus aderat lapi-

„alterius materia? intetventu. At fìquis deum periftylium quadratum, cujusfingu-

„ tabulatum afeenderit is videbit lapi- la latera jugera quatuor completierentur *

„deum campum magnum ftratum la- In eo prò columnis ammalia erant fita ex

„pidibus, inde incidet iterum in aulas uno lapide 16 cubitorum ad antiquam fior*

„ 27 ordine pofìtas & columnis ex (olito mani fabricata.

lapide innitentes; parietes quoque i- 7"extura omnis fuperior tetli confetla Ma'illtu"

3)

»

*>•>

>> piòs ex lapidibus non minoribus com- ex lapidibus duorum pajjuum latitudine , rum.

3,poiitos. In fine a?dificii quod plus

ftadio occupatur , eft fèpultura qua?-)>

7)

Variifque ftellU coeruleis ornata. Ex bac

deinceps alter erat aditus , (sr in eo porta

dam , pyramis quadrangula cujus f priori fimilU , fed fculptura uberiori. In

„ quodlibet latus fere jugerum & altitu-jingreffu flatus trespofiu erant ingentes u-

do par fèpultura? , nomen eft Imendas,J

nius lapidi* , Memnonis opus, barum una.

vel Simendes , dicunt tot aulas ibi fz-ìfedens , cujuspedismenfura feptem excede-

ctas effe , quot erant Pra?fecì:ura? fìve bat cubitos , estera* JEgypti flatus ma-

„Nomi JEgypti ad quos caufà confìiltan- \gnitudine fuperabat ; dude preterea ufque

„di de rebus magni momenti conveni-jadgenu

ialtera a. dextris , altera a fini-

„ re fòlebant. Ita Strabo. Quia tamen ex [y?rw , fili*, <sr matri , minorespòfiu. HocHecatcei relatione fabriea na?c Ifmendis

[

opus non folùm magnitudine confpicuum

,

Labyrintho minime , fìve magnifken- \fed arte mirabili , & lapidum natura ex-

tiam , fìve vaftitatem fpeótes , eft in- cellens fuit , cum in tanta mole nequefijfu-

I K 2 r4

76 ATHANASIICap.IH. rei quapiam , ncque macula ineffet. Scri-

ptum erat in co.

Rex Regum Ofymandias fìim , fi qua-'

lis fuerim, & ubi jaceam , none ve-

lit , meorum aliquid operum exu-

peret.

Efie quoque & aliud fignum matris fe-runt } unico lapide , cubitorum 20 , habens

fuper caput regina* tres,qua ofienderent,

filiam , uxoremque <zy matrem %egis fuif-

fé. Vofi banc portam & aliud erat peri-

flylion fupcriori nobilius , fculpturis Va-

n^na' riis, inqueis bellum eratcontra Ba&ria-

praiium nos , qui ab eo defecerant , geflum adver-

num tf fus b°s quadringentis millibuspeditum , f-

Zoroa- quitum 20 millibus , in quatuor partes di*

mìffum e? Yifo exercitu , quorum omnium filios(I(e-

préjjuj*' gum gefiffe imperium. Vrima muri pars

obfidionem urbis (feilieet Baóh'ianorum^)

fculptam continebat ab ea parte,qua flu-

Yius muros alluit. %ege deinde cumbofte

congreffo leo una cum eo terribiliterpugna-

bat. Vide figurarci fol. 43. infèrtam. Se-

cundus paries fculptus erat captivis abfque

pudendiSy mambufique} à^{ege duclis^qua

nota erat ilios fui/] e animo Yiles ,<&* cor*

pore imbecilles. Tertium latus fculpturis

Variispiciurifque decoris , ^{egisfacrificia,

triumpbofque deViSìi* boUibus continebat.

In medioperifiylio eratfubdialis ara expuh

eberrimo lapide , & opere excellens, ir ma-

gnitudine miranda. . In ultimo autemparie-

tefatuajacebant dua ingentes ex unico la*

pide cubitorum 27, ad qua* tres experifiylio

aditu* patebant. Ha* prope domm erat co-

lumnis fufpenja , cujus latus quoque duoju-

gera, idefi , dfiopedes ampleclebatur , in

ea flatus lignea baudparVo numero , refe*

rentes eos } qui injudiciisfententia*ferrent.

Vati»j-fc ay um parte muri fculpti 20 numero e-

bterogly-.

*•. .. J

.l J

. ,

fhicisftn- rant , in mediojudicu prtneeps , cujus a col-

fiejrl*'1°fufpenfa Veritas penderet , <dr oculis ef-

fet fubclaufis , librorum cumulo cirewn-

K I R C H E R I

generafuaìngufilipraparata. Sculptus de- Sccl.llì.

inde emineniior cateris ^exVarus colori*

bus aurum argentumque,qua ex aureis ar*

genteifque metallis annuatim accipiebat,

DEO offerens cum infcriptionefumma^

Mina ter decies centenay & ducenta miU

Ha millium.

Sequebatur deinde lacra Bibliotheca

cum infcriptione,

Animi Medicamentum.

Erant deinceps omnium JBgypti deorum omnium

imagines , 1{egis quoque dona ferentis , qua j^JJJ,".

cuique competerent DEO. Pone 'Bibliotbe- magints.

cam domus fìta erat egregiayin qua 20 ef

fent Jovis <s* Junonis letliflernia. %egis

infuper ftatua ? ubi & tf{egis corpusfepul-

tum jacebat. Hanc circumftabant pluri-

ma babitacula , in quibus pitia cerneban-

tur animantia jEgyptia > omnia Jacris a-

pta. Grcumibat monumentum aureus cir-

culus eubitis 365, unius cubiti fpifìitudine,

in quo defcripti erant per fingulos cubitos

dies anni , <&r aftrorum ortus atque occafus,

quidve ea fecundum jfcgyptios aflrologos

obferVata fignificarent. Eum circulumfe-

runt y quo tempore Cambyfès & Perfas

yfcgyptiis imperabant , ablatum. Hoc O-fimandri monumentum non folitm cateris

omnibus fumptuojìus,fed <&r artificio excel

lentius fuit. Hadenus Hecataus apudDiodorum.

In hac infoienti prodigiofi operis Examen

fabrica , tria maxime admiratione ài-^fa^"m

gna occurrunt. Primum eft ftatuarum lium-

tam multiplicium ex unico lapide con-

ftruétarum,quarum fingulx 32 pedumaltitudinem habebant. Excedebat has

multis paralangis in fècundi periftylii

aditu ex tribus media , cujus vel pes fo-

lus fere adaequabat altitudinem earum,

quae loco columnarum lèrviebant , ut-

potè 28 pedum , leu fèptem cubitomm

ftante. Ha imagines pra féferebantjudi* ! longitudinis. Cum itaque pedis lon-

ces integros effe debere, <sr fiolam Veritatem

infipicere. Deinde ambulacrum erat domi-

bw plenum , ineifque diVerfa epularumge-

gitudo fit iùbfèxtupla ad totius altitu-

dinem corporis , erat dida ftatua , (i

ereda ftetiflet (lèdentis enim habitu

fere-

Turris Babel Lib. IL 77

Càp.TXL. ferebatur) 1 68 pedum, quam nc^ho-1poris perfetta proportione , effor-SV&iiL

dim quidem Solis Coloflus adaequaf.j

mandis ; auri quantitatem in unius or-

lèt.Memorantur& alia: dua: proftratae,j

bis cceleftis fabrica , non minori in-

quarumfingukeio8 pedum habcbant ' genii, quàm divitiarum felicitate de-

longitudinem , qua: tamctfi priori ma-j

monftratam. Qua: lane opera fi paulò .w«w

gnitudine cederent,praeftantia tamen ' penitius confiderò, aufimiàn&èafrìr-JStfp-

mare, hoice fummi in^enii homines/'J O 'ni

uti nihil humanarum Icientiarum la-

Circuita

aureus.

lapidis longè fùperabant. Secundò

quadratum aedificium columnis inni-

xum , cujus lingula latera longa 480j

tuit , ita earum ope humanis quoquepedes , columnis 27 ex integro lapidei operibus majora praeftitifTe, cum vel in

unica fabrica efformanda omnes artes

& icientias , Phyficam Se Mathemati-

cam conipirafTe videam. Quis enim

hodierno die fimile quid attentare au-

deat , nifi totius natura: confiiltus , nifi

totius Arithmetica:, Geometria:, Opti-

ci, Aftronomia:, Mechanica:,Statica:,

caeterarumque annexarum artium pe-

ritia ad miraculum prxditus ? Nemo

ttatnze.

nium.

fulcita, quibus in iùperiori tecìo tori

dem refpondebant immenfàe magni-

tudinis ftatua: lignea:. Tertium erat

aureus circulus qui circumdabat Simen-

dis monumentimi, 365 cubitorum,qui

totius anni dies , aftrorumque ortus , &occafùs , aftrologorumque eleótiones,

obfèrvationefque continebat , erant-

que finguli gradus unius cubiti , id eft,

4 pedum , tam in longitudine quàm la- taque miretur totius architestura: ra-

titudine , uti & crafTities, diameter ejus : tionem primo ab J&gyptiis ad Gr^ecos,

ex mathematico ratiocinio 120 circi-

ter cubitorum, id eli:, 480 pedum erat,

ex quo amplitudo loci quem occupa-

bat , fàtis colligi poteft. Praeterea fi

aureus fuit, ut Viodorw memorat , &non ex aere inaurato, tota circuii moles

3650000 , id eft tres milliones , fèxcen-

ta & quinquagìnta millia librarum

pendebat,pofito cubitum lolidum au-

ab his ad %omanos devolutam , in hunc

diem fuam adhuc tueri exiftimatio-

nem.

Nil dicam hic de lacu Mozridis,qui, J^"d

s

js

tefte Herodoto plus admirationis habet, deferiptb.

quàm omnia huc ufque enarrata ope-

ra. Habet is in circuitu tria millia &fèxcenta ftadia , ubi profundiffimus

eft 50 paffuum , humana induftria ad

ri , five cubum aureum , qui 4 pedes 1 aquas Nili ftagnantes tum recipien-

tam in latum,quàm in altum conti-

1 das , tum iifdem deficientibus ad ter-

neat , 10000 libras pendere. Quae resj

ram rigandam excavatus. De ejus mi-

raculo vide citatum Herodotum in Eu*

terpe fingula exa&iiTìmèdeicribentem.

vix animo concipi poteft.

CONSECTARIUM.Hinc collige leótor curiofè , archi-

tecìorum fummam Geometria: tum in

fingulis delineandis pingendifque, tum

in fingulis fabrica: membris rite difpo-

nendis peritiam & induftriam , fcul-

ptorum prodigiofàs ingenii dotes, in

tam enormibus ftatuis, columnilque

ex unico lapide fèrvatà humani cor-

ISIon memoro Tbeban^e civitatis mi-

racula, qua: apud Strabonem, Diodorum,

& paulò ante citatum Herodotum \'u

deantur ,qua: profeóto tanta font , ut

ipfis au&oribus teftibus nihil in hu-

manis rebus majus & excellentius fieri

polfit. Atque ha:c font qua: de Archi-

tettonica JEgy^tiomm dicenda puta-

vimus.

K 3 CA-

Cap.lV.

78 Athanasii Kircheri

CAPUT IV-

DESCRIPTIO EXACTAS I V E

ICHNOGRAPHIALabyrinthi JEgyptiaci

5potentia bumana fuperioris ,

quem poHeri

Chami ^egesAgypti mirabili opere ad Lacum Moeridis

extruxerunL

Settlll.

"Uitae fané tum in Babilonia.,

Grecia , tum %om^^ alibique

'pixxugiofefabricae, quae pro-

inde ab audoribus inter fèptem mi-

racula mundi computata fuerint , re-

cenfèntur , de quibus in praecedentibus

adum eft , lèd quae jEgyptiorum in

vaftis , & admirandis fabricis erigendis

potentiam fìiperarint , nullam invenio.

Atque talis fuit fabrica Labyrinthi,

quem juxta Lacum Mcerides , Cbami

progenies poft eredionem pyrami-

dum , una cum Simandis potentimmi

Regis maufoleo , fundavit, cujusmo-

lemcum apud Herodotum, T)iodorumy

Hecai^um, Strabonem, Tlimimi) legif

lem , tantorum operum admiratione

attonito, magnum jamdudum nonnul-

la ichnographica delineatione tam

immense fabricae conftrudionem ex-

primendi abituanti animo infèdit defi-

derium ; quod uti in Oedipo , de J&*gyptiorum fabricis, fieri non potuit, ita

in hunc locum opportune differendum

cenfùi.

Architedus, ut omnium praeceden-

tium ièculorum monumenta multis,

ut ajunt, parafangis excelleret^ nova

& inaudita inventione non fabricam,

led quae vel integram urbem vaftam

exprimeret, condere eft aggreffus ; in

quo neicio an potius ipfàm fabricae ad-

mirabilem diipofitionem, an archite-

<5li ingenium humano iìiperius obftu-

pefcam. Sed ut ea luculentius expo-

nantur curiofb ledori , fabricam ab

ovo, uti dici folet, exordior.

Erat , ut in hac prxfènti Ichnogra- I.

phia patet , totum opus in quadro ex-

trudum , tefte HecaUo , atque juxta

quatuor mundi partes diipofitum, peri-

ftylio circundabatur ,quod loco co-

lumnarurn, uti Hecat<eus narrat, fulcie-

bant animalia , & ftatuae Deorum ^£-

\gyquorum , ex uno lapide io cubito-

I rum longitudinis ad antiquam formam! fabricatae , & fi uni cubito tres palmos

j

demuS;, fingularum ftatuarum altitudo

!

48 palmorum , & iplùm periftylium,

cum bafi & peridromidibus facile 60

palmorum , ita ut per hujufmodi pe-

ridromia ambulacra fuis balauitris

inftruda , fpedari poffet totius mo-lis congeries. Latus periftylii , tefte

Strabone , ad 800 paffus 5 Tlinius ve-

ro ad mille pafsuum Ipatium extendit;

HecaUus vero decem ftadiorum to-

tius ambitum faifse refert , ita ut ultra

1150 paflus , quos ejus ambimi He*catam tradit , Vlìnìus inlùper jungat

2750 palsus. Quicquid fit , nos certa

menfùra unum hujufmodi latus juxta

Romanam menfùram , Ipatium quodeft à Ponte Sandi Angeli hic %om<z

y

ufque ad S. Petrum& ultra , fi non exi

cemffe , faltem adxquaffe , comperi-

mus,quod in quadrum edudum , in-

gentem urbem effeciffe , luculenter

patet, quin & ipfè Tlinius tria millia

domorum comprehendiffe memorat.

Per dida haec perìftylia circum- 1 1.

quaque aditus erant ad labyrinthum,

quem Strabo in 30 Nomos , leu Praefe-

óturas, Vlimus'm 16, Herodotus in 12,

velu-

X

i.vjtihHiH

sxra

>-^i>^ ^BaBGG8SG@B^BSaSS

>

>i

i nipfffi^

Turrjs Babel L i b. II. 79

Cab.IV. voluti aulas quafdam non fine myfte-

rio diviiùm forunt. Nos Hcrodotum fe-

cuti, eum in npartes, juxta princi-

palcs J&gypti Nomos, (òu Prafccturas

dividendum cenfùimus , eo ordine , ut

lìngule, partes magnitudine cjuidem x-

quales,at juxta myfteria qua: in Nomisfìngulis jEgypti numinibus infignitis,

magnis,& occultis ceremoniis perage-

bantur , ob arcanam Domorum habi-

taculorumque extructionem erTent di-

verfiflìma : cum immenià hujus La-

byrinthi ftructura aliud non exprime-

ret,quàm tcmplum Deorum immor-

talium, quo & Reges,& fé, & ingentes

thefàuros fìios una fècum condi vel-

lent : cffetque haec fabricaquafi epito-

me quidam , & compendium iftius

templi, quod univerfàm jEgyptum, nu-

minum JEgypùorum cultu confertam

effe credebant,quemadmodum in

/. Tomo Oedipi de Nomis sEvyptiorum,

fuse deduximus ,& hìc in expofita ich-

nographia vides. Per periftylia igitur

in omnes 12 Nomos , aditus patet,

quorum I. eft Nomus Ofiris nomi-

ne infignitus. IL Saiticus. III. Cy-

nopolitanus. IV. Crocodilopolita-

nus. V. Bubafticus. Vl-Theoaicus.

VII. Heliopolitanus. Vili. Hermon-

ticus. IX. Memphiticus. X. Atribiti-

cus. XI. Canopicus. XILHeracleo-

politanus. Et in hunc finem fuerunt à

Regibus extru&e , ut unaqueque prae-

cipuos y^gypti il Nomos exprimeret

quos & Herodom aulas vocat , unicui-

que urbi , autNomo proprias, in qui-

bus. fefè facerdotes , ad de rebus , ad

deorum cultum ; tum in iis per appro-

priatas cerimonias peragendum per-

tinentibus , tum ad j£gyptum per nu-

minum tutelarium attraótum magi-

cum, confèrvandam, conferebant.

Et primo quidem notet lettor, No-

mos fingulos, uni ex prxcipuis diis,

quos magno cultu venerabantur , con-

fecratos fuifle; in centro vero aule no-

mici , tum eorundem fìmulacra , tum

Regis talis , & talis,qui Nomo domi-&#.IIt.

nabatur , eótypo, monumento opulen-

tifIìmo,veluti in cimeliarchio quodam,una cum corporibus bai(amo conditis,

repofita fuifle , ad quod per adeò tor-

tuolàs fèmitas adeò intricata differen-

tium domorum habitacula per tot oc-

cultos meandrorum aditus dabatur, ut

qui thelàuris infidiarentur , ex tot tan-

tiique viamm anfracìibus , innumera-

bilium portarum aularumque diferi*

minibus , nec non ex tortuofis pe-

netralium ambagibus , fèfè , tette He-rodoto extricare minime valerent. Dumenim ex camera in cameras , ex xy-

ftis in aulas peramplas, ex his in fa-

na , ex fanis in colymbethras , ex

his in hortos , ex his denique in no-

vos ingentium aularum receffus , ab-

euntes , dum remeare fine duceten-

tarent , tanto utique majoribus fòle er-

roribus involutos reperirent, quanto

plus proceffifTent ; neque putet quis

,

hujufmodi Nomorum itruèturam exi-

guum loci fpatium , uti in precedenti-

bus de periftylio diximus , fèd lingula

Nomorum lateraunam tertiam millia-

ris partem occuparle , uti ex Plinio &HecaUo colligimus , ac proinde haudpalatii cujufdam perampli , fèd haudexigui cujufdam oppidi partem express

ferint. Unde cum tota ftruélura pre-ter centralem Labyrinthum 12 hujus-

modi oppida continuerit , lector colli-

get, qualis debuerit effe tota hec eoa-

cervatorum Nomorum congeries ?

Et quemadmodum per multiplices via-,

rum ambages ex Nomo in Nomum,fine impedimento aditus dabatur, ita

quoque per periftylia nifi per quatuor

portas, neque exitus, neque aditus con-

cedebatur , ut proinde exteri fine duce

viarum gnaro ingreflì,perpetuò vaga-

bundi errorum finem nunquam repe-

rirent;qui vero ad medii, fèu centralis

Labyrinthi penetralia, in quo ceu cen-

tro quodam monumenta duodecimRegum artificiolè extru&a una cum

the-

so Athanasii KircheriCap.YV. thefauris fuis condèbantur ; certo, tan-

to ad eum intricatior dabatur aditus,

quanto majores thefauri in eo conti-

nebantur. Ne vero illi five ab exteris,

impullbs auri ad thefàuros detegendos Secìill.

excitaret, quibus praevifis fepulchra,uti

cimeliarchia inextricabilibus viamm

,

tortuofifque recefììbus ad ea aditimi

fìve ab indigenis auri fame inftigatis! per multiplices labyrinthos itaobftru-

invenirentur , certe neceffaria illi fuit ! xerunt , ut nemo ex inaudita arte con-

tarli inextricabilis ad illos via , ut nimi- ! ftrudis itinerum anfradibus le expedi-

rum introeuntes fine duce abfque ullaJ

re unquam poffet.Atque ideò tefte Heipe exitus , in mortem citius , quam in

thefàuros inciderent. Quoniam vero

neque forma, neque figura hujus la-

byrinthi ab audoribus defcribitur,

nos fingulorum diipofitionem , non

qualis revera fuerit , fed qualis effe po-

tuerit , aut debuerit , ad inauditam fa-

bricx monftruofitatem oftendendam,

eo ,quem vides fchematifmo , omnia

tamen ex Vlinii , Herodoti , Hecaui ,

Strabonis relatione , & mente eorum

omnium ,qui de yEgyptiis rebus fcri-

pferunt extrada hìc exnibenda cenlùi-

mus. Vemm quia video , ledorem in

multis hxfitaturum , & tam barbara

magnificenti^ intentum fcopum*,fivefu

nem noiTe defideraturum.Certè,quan-

tum ex audoribus colligere licuit,il-

lorum finis fuit, quemadmodum pau-

lò ante innuimus, ut efset fepultura Re-

gum , veluti in magnificentimmo , &compendiofo totius S&gypti tempio

,

diis confecrato fub eorum tutela , uf.

que ad definitum metempfychofeos

fatum , incorrupti , illibatique confer-

varentur ; de qua Metempfychofi qui-

dem , five revolutione animarum,

quod eft proprium JEgyptiorum dog-

ma, àquibus & Tytbagoras illudila^

fit , fuse egimus in III. Tomo Oedipi,

Syntavmate de Mumips ; & in ièparato o-

pere , cujus titulus : Spbynx myftagoga ;

five Diatribe de Mumiis bieroglypbicatis.

Quia mos erat ^Egyptiis Regibus,

auri, argenti, & cimeliorum thefàuros,

& quicquid tandem pretiofum habe-

odoto , ftrudura Labyrinthi iubterra-

nea fuit , intra quam nullus Solis radius

incidere poffet , folis accenfis facibus

viarum ducibus penetranda : ficenim

refert : 'Bifaria in eo funt domicilia , una,

fubterranea , altera fuperiora illit impofita^

utraque tria millia quinquaginta domorum,

quorum ea,qme fuperiora funt , Vidimus^

Jubterranea l>erò auditu accepimus. Nani

qui Labyrintbo pr^epojtti jÌLgyptii , nole-

bant illa ullo modo monìtrare , quod dice-

rent , illìc fepulcbra effe , tum eorum (2^e-

gum,

qui Labyrinthi oedifcandi fuerunt

auclores , tum facrorum crocodilorum

.

Nemo igitur putet , fùbterraneum il-

lum Labyrinthum habitatum fuifTe

,

fed fàcerdotibus fìibinde , ad deos fà-

crificiis , variifque ceremoniis in fefto-

rum folemnitatibus , veluti in adytis fa-

cris propitiandos , eum adire confìie-

viffe, ut paulò ante diximus. Ut vero

iftiufmodi ftrudura xternùm duraret,

in ilio nihil ex ligno,calce,terreftrium-

que portionum cumulis , fed immen-fà valtillìmorum lapidum, marmomm-que congerie

, proportionatà tamen

fymmetrià , non obftante viarum mul-

tiplici tortuofitate , conftrudum fuif.

fé ; norant enim omnia prseter duriffi-

ma marmora temporis fùcceflu, cor-

ruptioni patere , uti in Obelifco Tam-pbilio de proprietate faxi

,quo obe-

lifeos extmebant, diximus. Habes hìc,

ledor, fùbterranei Labyrinthi ichno-

graphiam paucis prò dignitate rei ex-

pofitam. Nihil porrò reftat , nifi ut

bricadicamus.

bant, diis confecratos una fecum intraj

nonnihil de fuprapofita Labyrimhi fa

tumbas deponere;quia vero vereban-

tur, ne temporis fuccelTu,thefaurorum

abfconditorum notitia homines fame

TURRISCap.Vf.

i.

2.

Superior Labyrinthus.

De hocLabyrintho ficdicit Herodo-

tus. Ita de inferiori docli comperimus, fu-

periora ipfi afpeximus immani* operibus

majora. ]Sla?n anfratlus feu egrejfus per

tetta , <sr regrejfus per aulas , uti erant di-

Verfifilmi , ita quoque infinita meadmira-

tione afficiebant : ex aula in conciaria tran-

fitur j ex conclaVibus in cubicula , è cubi'

culi* in filaria alia , è conclaYibus in aulas

alias, &c

.

Hanc defcriptionem omninò fimi-

lem fluite , utpote fùpra cujus fonda-

menta conftruebatur , inferiori ichno-

graphia? à nobis adduda? , ut videlicet

inferiorem architeduram , qua? tene-

bris involuta jacebat , ex fùperiori fù-

prapofìta conjedurarent. Erat enim

ita iùperior , uti inferior in i z Nomosdiftributa , utramque enim Herodo-

tus tribus millibus domuum conftitif-

fé narrat. Ichnographiam itaque no-

ftram ita difpofùimus , ut qua? infra

teda effent, fùpra in propatulo pate-

rent.

Synopfis rerum in Labyrintbo conten-

tarum.

Totus Labyrinthus periftylio cir-

cumdabatur fìib forma quadrati , &juxta 4 mundi angulos dilpofìta , uti in

fchematifmo monftrat latus ABCD,& E F G H j latus oppofìtum ; deinde

duo latera pariter opposta, qua? quia

optica projedione exprimere non li-

cuit , fàltem per orthographiam linea-

rem H I , & F G exhibuimus. Cumenim ichnographicws Labyrinthum

exponere vilùm fìt P eaque omnemprojedionem opticam refpuat , uti O-ptici nòrunt, totius molis ambitum fàl-

tem eo, quo licuit , modo exhibuimus.

Duodecim Nomorum diftridus,

quibus Labyrinthus conftabat , inve-

nies fìngulos ordine numeris fùis ex-

preffos una cum genialis figura? fìmu-

Babel L i b. IL 8i

lacro in medio Nomi pofìto , ei videli-.SVt7.llL

cet dealtro , cui Nomus confecratus

erat, qui quidem omnes labyrintha?à

ftrudurà conftabant,quos nos non eà

quidem delineatione^ qua olim confti-

terunt , fed eo modo,quo effe debe-

bant , aut poterant , exhibuimus , ita

tamen , ut quantum ex audoribus col-

ligere licuit , myfticà quadam forma

unicuique Numini congrua confta-

rent ; ubi nota , notam hanc O vel =portas fìgnificare , ex quibus undique

dabatur ingreffus , egreffufque ad in

numeras alias portas aulafque; ipfa? ve-

ro linea? , muros : ha?c vero figura @.fìgnificat fcalas fèu cochlides , ex qui-

bus ex inferiori afcendebatur in fùpe-

riorem Labyrinthum patulum &luci

expofitum.

Medius vero Labyrinthus , is e- 4rat , in quo corpora Regum balfà-

mo condita una cum thefàuris eorum

depofìta erant , pra?terea facrorum

Crocodilorum monumenta exhibet,

quem nos tanquam inacceffum mo-do noftro verifimili conjedura exhi-

buimus.

Periftylia vero ABCD &c. fùpe- j,

riorem Labyrinthum fùftentabant , in

quibus loco columnarum molem ful-

cientium numinum j^gyptiorum fla-

tus , fingulaz cum habitu unicuique

congruo, immodicx magnitudinis fpe-

dabantur, fingulas quoque 48, alii 70

palmorum altitudinis fuiffe conten-

dunt ; erantque in toto ambitu 48 , jux-

ta 48 deorum manfiones,quas in cce-

lefti globo eonftituebant , ut ex Oedipi

fecundo tomo de astrologia jfàgyptiorum

patet.

Qua?ritur tandem , in quem finem 6t

tam grande , tam invifùm , tam admi-

rabile opus , cui fimile neque anterio-

bus , neque pofterioribus feculis , ulla

humana potentia condere potuit , tot

tamque immenfìs fùmptibus extruxe-

rint ? Refpondeo , quod& Vlinius fen-

fìt , otiofàm fuiffe fùperborum primae-

L vorum-

82 Athanasii KircheriCap. IV . vorumque Regum ja&antiam , & bar-

baram , ftultam otiofàmque oftenta-

tionemp qua ad astemi nominis confe-

quendam celebritatem perciti,ne qui£

quam pofterorum le de operum fimi-

lium magnitudine , ftupendifque mo-

libus exftruendis pradumere pofTet , Sect-llh

aut fimilia leperficere polle, nondi-

cam attentare , led ne cogitare quidem

auderet. Nihil igitur reftat,nifì ut i-

pfam labyrinthseae fabricae conftitu-

tionem rufìus exponamus.

CAPUT V.

De tempore3

quo tanta opera conHruBa

fuerunt.

Cap.V. y^\ Usecumque de Babylonicis

l W monumentis à Nembrod , Ni-• no & Semiramide extrudis pau-

lò ante tradidimus , illa intra annum,poft diluvium 275 , quo linguarum di-

vido accidit , ufque ad annum poft di-

luvium 450 perada fuilTe , ex chrono-

logica noftra tabula luculenter con-

ftat. Conftat quoque ex fùpra addu-

dis & probatis , in Turr'u faorica , to-

tum genus humanum una tum in Ba-

bylonis ièu Sennaar regione , tum in vi-

cinis MefopotamU& AJfyria regionibus

colledum fuiflè. Poit contufionem

vero, qua? anno 275 poft diluvium con-

tigit , tum primùm in varias mundipartes genus humanum difperfùm fù-

ifTe. Quia vero Chamo fòrte jfàgyptus

obtigerat , cum univeria familia^ filio-

rumque Chws, Mifraim, Tbutb, innume-

rabili filiorum progenie aftbciata in

deftinatam fibi sfcgypti regionem con-

ceflìt , ubi terram omnium rerum af-

iluentia praeditam invenientes , ex a-

quae Nilotica? fòecunda natura & pro-

prietate , mox in ingentem hominummultitudinem excrevére , cujus ope

freti, dum recordarentur mirabilium

operum à Nembrod , Nino, cognatifque

peradorum in Babylone , & ipfì multi-

tudine hominum armati , ad imitatio-

nem eorum vaftas illas, quas defcri-

pfìmus, pyramides in fepulturam fùo-

rum patrum erexerunt , ad imitatio-

nem Semiramide, quae viro ruo Nino,

ejulque Patri Nembrod, fìve 'Belo, in

Affyria juxta civitatem NiniVcm pyra-

midem quam iupra defcripfimus ,pro-

digiofae altitudinis , una cum obeli-

fco omnium eorum ,qua? hominum

induftria unquam fada iùnt , maximoin Babylone eredo , conftituerat. Quidvero per pyramidum , obelilcorum-

quemyfticas figuras intenderint , fulè

in Obeltfco Vamphilio & Oedipo expofìii-

mus. Vivebattunctemporis in sEvy*

pto vir magni ingenii ex Chananea ftir-

peprognatus, &admirandus tumna-

turalium , tum humanarum divina-

ramque rerum inveftigator,quem

JEgyptii Scòtii , Arabes Adris , Gr^eci^f

igfjdw 7&<?{Aiyisov dixere. Hic ad

nominis immortalitatem confequen-

dam aipirans , myfteria divinitatis quxà Senio vivente adhuc & à Chamo , ex

cujus familia erat , audiverat, per no-

vum & inauditum genus literaturx,

quam hieroglyphicam pofteri dixe-

runt , lymbolis ex univerlàe naturai

gradibus afTumptis , dièta divinitatis

& natura occulta fàcramenta , faxis

in formam obelifcorum eredis aeter-

num duraturis infculpfit, qua? ideo co-

lumnae Hermetis à pofteris dida? fue-

runt. Nam ut redè Jamblichm: Pytha-

goras , Plato <sr Eudoxus omniumfcien-

tiam ex columnk Mercurii didicerunt:

fed quoniam haec omnia in obelifco

quam

o\

Turris Babel LlB.II. 83

Cap. V . quam ampliarne profecnti fuimus , eo

le&orem,remittimus. Hoc pa&opo-

fteri cxempla Patrum lùorum {ecuti,

nihil aliud meditali videbantur ,quam

ut quifque invifis fabricarum monu-

mentis , aeternam nominis gloriam a-

pud pofteros confèqucrctur. Et haec

quidem omnia à Regibus ALgypti 400

annis ante ortum Mojìs gelta fuifle

in openbus noftrls Hìeroglyphicis ad

longum demonftravimus. Quod ve-

ro haec omnia proceflèrint a Regi-

bus jEgypti , Nepotibus Chami , Chus,

Mifraim Se Hermete Cbananceo , mon-

fìrat fèpultura Simendis , ubi memorinauditae vicltoriae, qiiam contra Ba-

Elnanorum Regem Zoroaftrein obtinue-

rat ÌSlinuó , totam hìftoriam in Aulis

ingenti magnificentià exltructis mar-

moreis fàxis inlculpi curavit. Erat in

Éabylone quoque ingens PalatiumM-ni, intra cujus niuros dictì Nini cum.

leone , Se Semiramidis cum tigride con-

certantis fimulachra , cxterarumque^,t<7jji.

ab eo geftarum- rerum lerics inlculpta

confpiciebatur , quam & dictus RexSmendius pariter palatio à fé conilru-

cìo intiil.it. Omnes igitur pyramidum,

obelifoorum , labyrinthorum ftru&u-

ras , una cum arcana hieroglyphicae li-

teraturae deicriptione ante Mofis or-

tum jam conftitirTe , citatis paulò ante

libris , varia au&oritatum farragine

comprobatum reperiet ledor. Nihil

igitur primis iftis poft diluvium ulque

ad Mofeh 800 -eirciter annis , ad magna& ardua aggredienda lùperfui (Te vi-

detur. , nifi vera fides,. Se diyinae reli-

gionis cultusiàqua uti ftirps Cbami , à

DEO quippe maledi&a declinavit , ita

quoque fenertram adomnem fuperfti-

tionem aperiens ,. non.s£gypti folum-

modcr, led univedàm terram\f/<&

JV.noTw^éid^ , five fallòrum ridiculo -

rumque huminum multitudine Se va-

rietatereplevitr

G A P UT VI.

2)e artifidofis machinis in Labyrintho ad eosqtti ingreffluvi

erant terrore concutiendos exflm&isì \

Cap.Vl. AUctores praeterea hifoe varia

junxuTe ferunt terriculamenta,

quibus ingredientes vehementi

terrore percellebantur , & Jrabesc^ii-,

,dem de hifoe Labyrinthaeis meatibus

potifTimum loquuntur , dicunt primo

certis in locis ftatuas fuilfe pofitas,quae

pavimentum dum pede ingredientes

percuterent , ftatuae mox ore & fauci-

bus horrendis , brachiis quoque folu-

tis tamar&è ea ftringerent , utvelfo-

lo amplexu exanimarentur. 2. Aulas

nonnullas eo artificio conftruótas ; ut

vel fola voce prolata per varios reflex

xionum circulos inter fàxeos parietes

faélos foni vox in immenfum aucta

non unam , fod integri exercitus eia-

mantis tumultum referret ; unde ex-

terrefacii explòràfores "dùm fQga fax

vitae confolunt , rriajonbus implexi

erroribus timore exanimes caderent ;

portis quoque apertis nefoio quemhor-rendum fonum percipi

,quo attoniti,

& panico quodam terrore perculfi.abulteriori inquifitione defiftere coge-

rentur ; Strato.praeterea , narrat Thebis

coloflum immerifae grandkatis* fuilse

ad cujus abacum certa hora peregrinus

quidam fonus |>ércmiebatur,quemi-

pfe quoqueTe audiife fatetur , anverò

iftiulìnodi tecbnàlì-na calli , an magi-

co artificio, aut ingenii folertia con-

ftrudum fueiit ,'aliis difoutiendum re-

linquit ; huc pertiijet 'Vtztxtà'Memnonis,

quae orientis folis radiis percuffa , ne-

feio quemiiantionicum fonum edere

L 2 fole-

S4 ATHANASII KlRCHERI

LABTRIìfTHI Jtertus a Daeclalo Arditeti) aifirmam Mgjp.

Ii^ià confinati,^um^oJtea.Jafufofa narrahcmes de Thefeo^Jlmcc

noimtro vtteres Poeta etOratares cc^^errvmtmjecenmt.

f<5^

Turris Babel Lib.IL 8$

Cap.Vl. fòlebat ; in certis quoque Regum fè-

pulchris igneas flammas videri perpe-

tuo lumine praeditas,quod quomodo

fieri potuerit 4. tomo in Oedipo Syntag.

de lucernis Veterum ^Egyptwrum do-

cuimus. Multa fimilia paffim citant

auctores in fìibterraneis jfàgyptiorum Secllli.

adytis Ipe&ari paradoxa lane & incre-

dibilia, qua: omnia in 3. parte edipi

Syntag. de meebanica , & magia y^gy-ptiorum , multiplici auctorum teftimo-

niis confirmata, congeda reperies»

CVII

CAPUT VII.

T>e Labyrintbo in Creta , Lemno > ahifque Grseciae loci*

ad jimilitudinem ifii\u jEgyptiaci confimeli*

\

s^Tupenda noftri ^gyptiaci Laby-

|rinthi moles , vaftitas & magnifi-

centia ita animos exterorum dif-

fulà fama accendit , ut nec Grxci nec

Romani le continere potuerint,quin in

^Egyptum profecti eorum fpecìarent

fabricas quas ab hiftoricis veluti hu-

manis operibus fìiperiores acceperant ;

fùit inter caeteros Grxcice architeótos,

Satyrus , quem alii cum Dedalo con-

fùndunt, qui Plinio tefte , data opera in

yEgyptum jfè contulerunt , ut juxta-

JEgyptiorum molimina fama fùpra x-

thera nota limile quid machinaretur

in Grecia , etenim cum Labyrintha:-

am ftru&uram exa&iùs exploraffet , in

tantorum operum contemplatione a-

nimo ingenioque confulus , nequidem

centefimam partem iftius Labyrinthi

quem in Creta & Lemno infiala conftrue-

re moliebatur , imitatus fit ; uti in prae-

cedentibus ex Plinio recenfùimus, &Vlutarcbus quoque apud Natalem Comi'

tem hoc paéto five hiftoriam live fabu-

lam exponit ; Thefèus , inquit, ante Pi-

rithos focietatem adirne adolefcens in Cre-

tam cum iis navigare Voluit & unus ex

iis , qui quotannis prò morte Androgei ad

Minoém %egem Creta: tributi nomine

mittebantur, quos dicebant in Labyrintbum

inclufos a Minotauro 1>orari;fabulantur

Minotaurum corpus totum habuijfe bo-

minisj at caput boVvs , bic erat in Labyrin-

tbo loco amplifìimo <j* inextricabdi Yiarum

plurimarum ambage,qui faBusfuerat ad

JEgyptiaci iliius Labyrintbi Jormam ad

Crocodilopolim extructi. De Ariadna ve-

ro Mino'ìs filia& Minotauro fabulam^ fi

quis exa&ius quidpiam noiTe defide -

rat isadeat Natalem Comitem aliolque

mythologos,quia omnia quam diffu-

fiftìmè deferipferunt , nos ob nefandas

qua: in iis occurrunt óbfcoenitates ea

coniìilto omittenda cenfìiimus. Hujus

vero Labyrinthi plerique auctores ar-

chiteólum faciunt Dxdalum , Tlinius

potiori voce auctorem facit paulo ante

citatUm Satyrum qui in Creta Se Lemno

extructurus Labyrinthum data ope-

ra in ySgyptum profeétus eft , ut ex ad-

mirabili labyrintlm molis Itrucìura

fimilem conftrueret , five molis vafti-

tatem , five ingenii vim ipe&es,pror-

lus imparem. Certe ex variis relatio-

ne dignis accepi , in Creta in fpatiofò

campo ejusetiamnum veftigia lpecta-

ri ad multa millia paiTuum. linde per-

ingeniofìis P. Cbrijìopborus Grumberge*

ras Societ. noftra: excellens mathema-

ticus , P. ClaYù in re mathematica ohmfòcius & calculator, dato, diametrum

ejus 336 pafTuum fuilfe, ejus capaci-

tatem gyrorumque anfractus atque

tempus in iis percurrendis infùmptum,

demonftrandi occafionem fumpfit

.

Prsefùpponimus autem Satyrum Plini-

anum hujus Labyrinthi architeétum

in eo extruendo non confufò & tumul-

tuario labore ufùm fuiffe , lèd fibi fi-

guram rotundam leu omnium capa-

ciflìmam fèlegifie , atque ingeniofa in-

ventione primo murorum ambitus va-

L 3 riof.

So Athanasii KircheriC. VII. rioique fkxus &reflexus cumiumma

proportione primo in prototypo quo-

ciam expreffifle ,quem & didus Pater

Grumbergerus meliori modo,quo fie-

ri potuit & debuit, hàc pigienti ichno-

graphia exhibendum cenlìiit. Undepartim ex ejus ambitibus Cyclicis,par-

tim exreclis tramitibus ingreffurus ad

centrarti fabricae filo Ariadn* duótus, 5.

horarum fpatio ob inextricabiles erro-

res pertingere vix potuifTe oftendit,qui

vero Labyrinthum fub quadrata for-

ma ftatuunt,illi adytum tam diftìcilem

reddunt,ut fine fili ducili facile exitum

non reperiant. Vide figuram Labyrin-

thi^Egyptiaci mediarci lub quadrata fi-

gura pontam, Cap.IV. inlèrtam: fi quis

vero petat,quam grandem glumum&

quot paffuum effe oportuerit , dico , fi

quis omnesambitus circulares& dire-

àos tramites in paflus re forverà, inve-

niet ÌS4500 & amplius paffus, qua? 4milliaria Italica & 500 paflus efficiunt,

filum itaque 4500 panuum effe debe-

bat, quod chordarum aut filorum con-

glomeratione glomum tam grandem

efficiebat , ut vix ab nomine autju-

mento portati poffet. Quemadmo-dum vero in iEgyptiaco noftro Laby-

rintho praeter eum qui centro totius

fabriege circumdabatur(quem & Sa-

tyrus five Dcedalus in Creta unice imi-

tatus fuerat ) tot Labyrinthi erant

,

quot Prefe&uras feu Nomos eum con- Sechili,

tinuiffe fupra oftendimus , omnia ve-

ro fimul connexa unum Labyrinthum

conficerent , ita quoque adeo inextri-

cabilibus anfraótibus multiplici aula-

rum, porticuum, aliorumque fimilium

gurguftionum tormontate-implicaba-

tur^ ut fi filo Ariadn<eo utivellent, ne

quidem ad redeundum unde venerant

le evolvere per integrum menfem po-

tuerint; & ne centeni quidem homi-

nes aut jumenta chordarum. feu filo-

rum glomos portare luffìcerent, quo

fine fùbfidio Ariadna ab inextricabili-

bus anfraótibus exitus nunquam fpe-

rari poterat. Sed quaeres quomodo fa-

cerdotes Labyrinthi praefides fine er-

rore labyrinthxas tricas vitare potue-

rint , dico hos haud dubiè fimili ichno-

graphica fupra exhibita delineatione

ufos fuilfe atque in omnibus flexuris,

figna 4 mundi partium india nume-

ris aut quibuflibet aliis notis imprefìa

Ruffe, atque hoc ichnographia? modu-

lo,quo eundum , qua? via? tenendo,

tum ad Nomorum centra ubi fèpul-

chra Regum, tum ad centram totius

Labyrinthi^ ubi maufolea regum una

eum Thefauris eorum condita erant,

cognofeerent. Sed ha?c de labyrin-

thads miraculis ad lecìoris curiofita-

tem dièta fufficiunt.

CAPUT Vili.

Tropologia Epilogijlica Labyrinthi,

C Vili"^ TEteres iàpientes per Labyrin-

\/ thum nil aliud videntur figni-

* ficare voluiffe , nifi perplexam

erte, multifque diffìcultatibus implica-

tam vitam hominum , eum ex aliis a-

liae ièmper graviores oriantur ; è qui-

bus nemofe, nifi per fingularem pru-

dentiam& fortitudinem explicare po-

teri ; verum ea non duntaxat in priva-

tati! vitam ) fed in ambitionem homi-

num cadunt , qua? omnia mirificis dif-

fìcultatibus& erroribus font implexa ;

verùm quia diffìcilius eft voluptatum

quàm dirTicultatum cenameli , ideo

Tbefeus tot horrificis monftris trucida-

tis , tot laboribus exantlatis, tot pericu-

lis involutus fuit ut voluptatibus Se ef-

frenato quodam libidinis ceftro perci-

tus , tandem fortia getta infelici fine

conclufèrit. Sed ut ha?c paulo exa&ius

pon-

Turris Babel Lib. II. 87

C Vili, ponderentur ,quid aliud Labyrinthus

exprimit ; nifi mundum in quo vita

mortalium seftuat , dolore fìifpirat , &anxie inquirit ea, qua: ipfi aeterna: ruine_

caufà lùnt.Sunt autem tria potiflìmum,

qua: vitam mortalium inextricabilibus

erroribus involvunt ;quorum primum

eft ih magnatibus ambitio ; in Tenelopes

procis Philomania, in omnibus invidia

vindici:^ focia, quibus infeliciflìmimor-

tales in labyrinthads hujufmodi mea-

tibus exagitati de tricis innumeris in

tricas inevitabiles , fine fpe remedii, in-

volvuntur& implicantur, donec tan-

dem Minotauro devorandi, mifèrando

fine cedant , & fi ambitionis vitium pe-

nitius expendamus , videmus huic de-

ditos vere in labyrinthaeis erroribus

vitam miièrabilem confìimere , utique

pcriculo tanto majori quo grandiori

folio eminuerint , dum enim regna re-

gnis jungere , novos principatus eri-

gere, fùpremam mundi curam pra:ten-

dunt ; ó quot curis , vigiliis , folicitu-

dinibusque injfudandum eft; quot tri-

cis nugifque fé implicant; quot peri-

culis fe(è exponunt,quo terrore per-

celluntur , ne incauti in os Minotauri

tandem incurrant , unde fpem inter&metum

;perpetuum fluctuantes, quan-

to plus in tramitibus fibi conftitutis

provehuntur ,, tanto majoribus errori-

bus involutos fé reperiunt y fine ulla Ipe

conceptam molem ad defideratum fi-

nem perducendi > unde plerumque ra-

bie ex adverfa: fortuna jactu demen-

tati , invidia cedro perciti paulatim

contabefcentes , idem iis quod Tbefeo

contingat. Hifce erroribus jactantur

omnes ii qui poft tot fortium geftorum

fpecimina , tot devidos populos , poft SeSìJll.

tot monftra domita tandem intra ef-

fra:nata:libidinis labyrinthaeas tortuo-

fitates , aberrantes veri Tenelopes pro-

ci mente vacui , in aperto lumine cal-

citate perculfi & idolo venereo perpe-

tuò intenti mentem funeftent , adeo ut

meretricio porcorum inftar luto iricru-

ftati , nihil aliud agitent , non fua nec

fé ipfòs phanatico quodam morbo ca-

tenis ignorantia: & turpitudinis arde

conftridi curare videantur. Atque his

quidem cum nulla evadendi fpes afFul-

geat, quid aliud reftat, nifi , ut Minoi

Tcw£jfJLÓ$(poò in cibum deftinentur.

Hujufmodi Labyrintho fé committunt

omnes ii , qui divitiarum opumqueThefàuris plus a:quo inhiant , omnesinvidia: & vindida: furori dediti jux-

ta illud,

Aurìfacrafames quid non mortalia cogis

Veclora.

In quibus omnibus invidia, vindida,

caet^raeque potentiores animi pertur-

bationes sequo Marte concertant , féd

enim quis tandem à labyrinthads hi£

ce erroribus liber& immunis ftatuen-

dus eft ? nullus alius nifi quem funis A*

riadnce duxerit , quem ego nil aliud e£

fé dixerim,quàm hominem redum,

juftum, prudentem , nec non timore

DEI perculfùm, rerum humanarumcontemptorenr, qui in fblo DEO fpemfùam collocatam habet; hic enim re-

do intentionis filo in hac a:rumnofà

mortalium vita munitus , liber& fine

impedimento féfé evolvere , DEO du-

ce, poterit. Sed haec de Labyrinthis

dida fùfHciunt.

CA-

88 ATHANASII K I R C H E R I

r C A P U T IX.

2> Grsecorum Juperbis fabricis monumentifque yquas ad imita-

tionem Agyptiorum nullo non tempore olim in Grascia

moliti funt.

i . Templum Diana? Ephefiae.

INte'r caeteras fabricas, quarum vete-

res fcriptores mentionem fecerunt,

occurrit i. Templum Diana Epbe-

yLe,inter feptem mundi miracula adnu-

meratum, in quo k tota. Jfta ducentis

& viginti annis laboratum foilTe Vltnius

tradit. In paluftri folo conftitutum fiat,

ne teme motu concuteretur , &nein

lubrico &inftabili tantae molis funda-

menta locarentur , architedus Ctefi-

pbon ante calcatis ea fubftraverat car-

bonibus, deinde velleribus lanae.Tem-

pli longitudo dicitur fuifTe 425 pe-

dum, latitudo zzo, columnae in eo 1 27.

àfingulis Regibus fadae, exquibus3Ó

erant caelatae 5 & quamvis in eo ftatua-

rum iperidromidum ,

periftyliorum

magna fuerit rerum varietas , verunta-

men ad iùblimem archite&onicen^E-

gyptiorum, iplò Herodoto tefte, non per-

tigerunt. Quantum vero ex auctoribus

colligere potuimus , cjus ftru&uram

seri incifàm paffim obviam confulant.

2. Artemifiae Cariae Regina Mau^

(oleum.

Artemifia Regina Caria Maufolo ma-

rito defun&o fepulchrum erexit , inter

orbis miracula annumeratum , cujus

altitudo 25 cubitis in fublime fereba-

tur ,trigintafexeolumniscingebatur,

patebat ab Auftro , & Borea 63 pedes,

totoambitu continebat pedes4ii. I-

pfum ab ortu caelavit Scopas , a Borea

érìax , à meridie Timotbeus ; ab oc-

cafu Leocares. Regina opere nondum

abfoluto fatis conceffit. Artifices ta-

men non recefTerunt , nifi eo confum-

mato. Ab hoc fepulchro omnia Re-

gum Imperatorumque monumentatanquam preciofà Mauiblea vocantur,

ita Vlin. de quo Vropertius 1. 3.

fflec Maujolei dtVesfortunafepulcbri

Mortis ab extrema condttione Vacat.

3. Colojfm %bodius.

Cares Lindius Lyfippi difcipulus , ar-

chiteótus,quae in yfcgypto viderat, ftu-

penda ftatuaaim prodigia , eamm ma-jeftatem imitatums , conftituit fimi-

lem in %bodo tanquam loco perop-

portuno erigere,quem& Colojfum So-

lis appellandum cenfùit, Apollini dica-

tum. Fuit is altus 70 cubitis, id eft 2 1o

palmis, qui poft quinquagefimum fèx-

tum annum terrae motu proftratuse-

tiam jacens miraculo fuit,pauci pol-

licem ejus amplexabantur , majores

erant digiti,quàm pleraeque ftatuae ;

vafti fpecus de fraólis membris in eo

hiabant , fpeótabantur in eo magnae

molis faxa ; ad portum Rhodiorumereótus naves intra crura tranfèuntes

admittebat ; Suldanus yEgypti occu-

pata %bodo ex aere hujus ftatuae' non-

gentos camelos oneraffe traditur ;

iùmptus in eo faóti , duodecim anno-

rum tempore 300 talentis conftitiffe

feruntur , ubi nota haud dubiè erro-

rem magnum irrepfìffe , dum alii uti

Plinti interpretes interpretantur: quemenim Coloffum Solis Tlinius 70 cubi-

torum altum fuifTe tradit , Volaterranus

feptingentorum altum facit cubito-

rum , & contra quem auctores dicunt,

ex aere hujus ftatuae Soldanum jfcgypti

900 camelos, Volaterranus 90 dicit o-

neraffe : hoc enim pacto res credibi-

lior fiet, cum alias altitudinem Colof.

fi juxta Volaterranum fuifTe oportuiffet

2100

Turris Babel Lib. II. 89

C O LO $ S USSoli? apudRbodios

2100 palmorum,qux fere ; milliaris

adxquant,quod à nemine concede-

tur nifi ab imperito , ne dicam ftoli-

do homine : convenientius itaqvte non

900, fed 90 cameios eo oneratos dice-

mus, ut proinde errorem in numeriscontigiffe certum fit. Dicendum igi-

tur > altitudinem 70 cubit. & 90 carne-

M los

90 A T H A N A S I I

Gip.lX. los eo aere oncratos ruiffe. Varii prae-

terea Coloflì a variis fuerunt eredi, de

quibus vide Tlinium , in iEgyptio La-

byrintho jam demonftratum fuit , non

unum ColorTum , fed tot quod peri-

flylia Labyrinthi columnas habebant,

quae omnes deorum ftatuae regumque

fuerunt immenfae altitudinis , & quod

mirum didu lingula ex uno lapide

Thebaico exfculpta. Erat autem una

inter caeteras Herodoto tette , cujus vel

iblus pes longitudinem habebat le-

ptem cubitorum, id eft 21 pedum ; cui

juxta proportionem humani corporis

altitudo congruebat 147 pedum ;quae

fané omnes hujufmodi ColofTorum

moles quae fadae fuerunt unquam, lon-

gè iùperabat. Erexit & in Capitolio

Lucullus ex Apollonia tradudum 30 cu-

bitorum , & conftabat feftertiis 1 50.

Lyfippus magifter Cavetti,Taventi alium

coloiTum erexit 40 cubitorum ; & ne

Nevonem praeteream , aureum is erexit

ColofTum in monte Palatino,'de quo

mira narrant Rom. rerum fcriptores,

quos confale. Sed qui AZgyptios mi-

rabilium operum magnitudine fìipera-

vit invenio neminem ; & vel inde pa-

tet quod nonnulla eorum monumenta

KlRCHERIin hunc ufque diem à 4000 annis du-

rent, caeteris omnibus qua* à Gratis

& Romanis exftruda fuerunt , ne ve-

ftigio quidem relido, deftructis. Fuit

& apud ^omanos theatrum , quod M.jrlmiUus Scauvus in fìia aedilitate extru-

xit 360 columnis confpicuum, cujus

pars fcenae erat ex marmore , media è

vitro, (

quod ego nil aliud fuifle cre-

diderim quàm ex fpeculari materia

compofìtum) columna ima 48 pe-dum ; erant inter columnas fìgna aerea

300 numero , cavea capiebat homi-

num7omillia. Ix.'xVlimus. Innumera

hoc loco , de memorandis <I{omano-

rum monumentis adducere poffem,

verùm cum èa paflìm tum apud P//-

nium , Lipfium aliofque occurrant , ea

confùltò taceo. Mirum tamen ex tamilluftribus monumentis in hunc ufque

diem à 1700 annis nitrii remanfìffe,

ne veftigium quidem , unde libere a£lèverare aufìm , nullum eorum cumjEgyptiis comparali potuiffe , cumplura eorum in hunc ufque diem in-

corrupta , etiam mille & amplius an-

nis ante %omam condita, perfèverare

experiamur.

SeEìm

CAPUT X.

%Jtrum in hunc ufque diem Nembrodaeae Turris adhuc vefligia

reperiantur.

Cab. X. y^VUoties mecum penitiùs rerum

rhumanarum inconftantiam, &\ rx » inevitabilem temporis omnia

confìimentis edacitatem confiderò; to-

ties in mentem venit ,primaevorum a

faeculo hominum inanis , fallax & irri-

ta in tot ac tantis , quae vel ipfàm hu-

manam fidem longè fuperarent , mo-

numentis erigendis , cura ,& follicitu-

do. Arbitrabantur illi,quae condide-

rant , aeternùm perftitura, totum mun-

dum ad tam infolita urbium , turrium,

fabricarumque miracula cum admira-

tione contemplanda confluxurum ; fèd

errabant , necdum ad humanarum re-

rum caducitatem affuefadi. Primis viàjfm-

fyriovum Reges , Nembvod, Ntnm, Semi^°onjiaZ'iavamis, in rerum mirabiliumpatranda-ww* /-'""

rum cogitatone toti erant. Cognatieorum in SEgypto ex eadem Chufia fa-

milia aemuli Babyloriwvum in jEgyptum

appulfi , in erigendis obelilcis , pyra-

midibus , labyrinthis , modum nefcie-

bant. Hos Grteci& Romani iècuti, que-

nam in circis , hippodromis , amphi-theatris, thermis, aquaedudibus eri-

gendis

TURRISCap.X. gendis opera praftiterint , illainhunc

ufque diem vel in ipfis ruinis lemife-

puìta admiramur. Nihil itaque (labi-

le, nihil firmimi & fòlidum nobis tem-

poris fallax & incerta promittit condi-

tio. Sed ut ad inftitutum noftrum re-

vertamur ; fi quis itaque quarrat , ubi-

nam tam lumptuoià & paenè incredi-

bilia 'Babyloiiiorum opera fint , num ve-

ftigia adhuc nonnulla lùperfìnt , i 1 li ni-

hil aliud relponii loco dare porlum

,

nifi illud Seneca?, Ifta fi qu<eras , non in-

ventò ;Ji inVenis , qv.afi dia nunquam fuif-

B A B E L L ì B. IL 9T

piofis acervis occurrant, Nini viàeìi- Seti.III.

cet & Semiramidis magnificenti^ quon-

dam florentis veftigia. Zu^a? q \s®ì

xiyxtn , aMa rùq cv Bci€v?\ùùh , xgjj

N/p« KcAiuy.&JcLvi&p'tg r fòaotXeiov

m ò u$£ Nìv&o tIuÙ NjVov h rn

Aline) ce kUo-olg' « q rara ytwìy wa%

Yig tsi xlia-jiia i (òolSvXcS'v ' àr< 5 c/ft£^-

tyktou!) t? Amcts' nyi r1

Hè/u.i^lju.K^^^

X&W rfò òvBctSvXfàvi ̧yw3 7roMct

fent , comperi*. Et primaevus quidem h ^'Ma $^^ y\£ %l^ fóm

(Babylonis fitus & conìtitutio nos late-f ......^ s'— JS .'. /-«. .'-... ;._) / _-

re non poteft : quorum vero in loco

Illa precise conltituta foerit , meritò

dubitamus ; atque de iis magna inter

geographos , hiftoricolque eft con-

certano : quod idem de civitate Babel,

aliilque intelligi velim. Verumenim

MV^y 0071 T? Yl7l€ipX TCWTYig i^l, TOL Tg

ygj\ Tetyy , (e ìpvfÀCiTùàvxoL<

igio'x&Jcà, kJ

(rvpiyftov i$ e* dwpìg t % vdjo&My £x7\lfJL0ÌXÙùV , (C ÙiùàfVXJùùV bi tto'&ju.oìc,

>(#j hifjLvoug-, H&) ò£m , tfc/Ji yeCp'Jpav,

vero cum ad hujus veritatis cognitio- ! Syros autem à Medis \ nullos alios Syros

nem , nifi ex re 1adone eorum, qui di- intelligunt,quàm eos qui BabyIone ac

età loca, fingulari curiofitate impul-

fì , luitrarunt , atque iumma diligen-

tia examinata poi ieri tati concredide

Nini regiam conftituerunt; quarum alterarti

Ninum urbem, five Ninam Ninus in

Atturia ( (ìc enim Affyria olim voca-

runt ,pervenire nequeamus , ex iis batur ; erat enim proprium Affynis &

felec"tiora quidam depromemus. Dio* > Cbaldais literam S mutare in T , veluti

dorus , uti lùpra didum eft , fìio adhuc i hic Atturia prò Ajjyria ) condidit ; ejus

tempore magnani Turris , civitatiique : Vero uxor, poflquam duxijfet Virum > re*

partem perititiffe refert , quod& HeAgnumque adminiftrajjet , Babylonemw^rodotus innuit, Darium enim 8cCyrum

ì Jìruxit. Hi enim Afìx dominati funt.

Vr^eterea opera Semiramidis adhuc multaìVanaS*.

quA apud Babylonemy«?2£, per uniVer*^,1^^

Cam continentem fparfirn oflenduntur: uti^A's**J

eJ

- • \- v confpici.

dggeres,qui Semiramidis aicuntur , {jrunm.

moenia , «6^ munitionumfabricx, tuborunu

primos ait fuifTe & Turris 8c civitatis

deftruótores, quam poftea Nabucbodo*

nofor Rex inftauratam , regiam fùam

conftituerit , qua: omnia fufìus apud

Jofepbum Nicolaus Damafcenus deferibit.

Inter modernos , qui diétas 'Babylo- ì que in iisyO' aqutfduBùsj&fcaU, &foJf<£

ni^ antiquitates filmina dilige ntia de-|in fluminibus^& lacubus, <&r via <jr poti*

^.p.phi-lcripfèrunt, R.P. Tbilippus, Religio- \tes. Multa hic alia ex Jmmiano, Diony^

chdcJm. lùs ex Oi*d. Reform. Diicalceatorum, [fio , cxterilque geographis , qui hu-iifcakeat.

qU j [^ Itinerario . qux deBabylonicean-' juìmodi antiquitatum Babylonicarum

tàsobfer- tiquitatibus oblervarat , pulcnre ex- mentionem fecerunt , adducere pol-

"Itrabo. p°^ùit omnia. Strabo deinde aperte di- ! lem, qua: brevitatis caula omitto. Ne-cit , omnia in Babyloniis campis adeò que dubium eft quin tempore vete-

erfe antiquitatum veterum, monumen- rum Gracorum , ^omanorumque hifto-

torumque ruderibus conferta, ut vix/ricorum ex iilciem ruderibus plures

palTum conficias , ubi ea non tibi co- adhuc reliquia? extiterint. Nam ut

I M x diro-

92 ATHANASICap. X. chronologi afferunt , poft Sardanapa-

lum, Variutn & Cyrum Verfarum Cbal-

dceorumc^xo. Reges , hujufmodi fabrica-

rum primos devaftatores fuiffe , & Ba-

bylonem vaftiflimo exercitu occuparle,

& NiniVen evertiiTe , reliquaque mo-numenta devaftaffe. De hoc itaque

nullum dubium effe poteft. Quaeritur

itaque , num moderno tempore tam

fìimptuoiarum ftupendarumque fabri-

Anhodk carum reliquia adhuc fuperfint. Va-rudera Ba-nos lane , qui iulcepto in Babylonem j-

«w«SJ.8

tinere > vai"ia de hujufmodi fabricis ob-

lèrvarunt , evolvi ; verùm neminem

hac in parte, qui majori fide&certi-

tudine, reconditiorique eruditione h^c

magnis edam adhibitis fìimptibusob-

fèrvàrit , me reperifTe memini , quamPetrus à i||mum & celeberrimum virum PetrumVallea/»- . ,, ..

*/w rem- de Valle , quocum uti magna mini <J{o-

BabyTonT nM neceflitudo intercefTit , ita quoquecarum. partim ab eo oretenus, partim exe-

jus doctiflìma itinerum à fé confeóto-

rum perioche,qua? hìc adducam, me

didiciHe glorior. Confèntit hifee qua-

fi omnibus Rev. P. Pbilippus de S. Tri*

nitate , Generalis Ordinis Difcalceato-

rum Minifter in fùo Itinerario,quod

in Indiani , & hinc Romani peregit.

Poftquam enim de AffyrU & Chald<e*

fìtu, natura & proprietate, frequen-

tibufque ruderum occurrentium acer-

vis dixit : Caput , inquit , Cbald^ea , leu

metropolis eit Bagadat , ex ameenitate

hortorum ,queis circumdatur, fìc di-

„cì:a; atque eadem eft, qua? nova©^„ bylonia fabricata ex ruinis antiqua , &„ fuit urbs , antequam à Perfis deitruere-

^tur, vaftifììma, iuper littora utriufque

fluminis Eupbrat'is & Tigris extrucìa

,

hodie ab ea parte, qua Eupbratem refpi-

cit, prorfìis vaftata ; altera vero pars lù-

perites etiamnum , magnitudinem ob-

„ tinet fìmilem urbi 'Bononienfe , propter

^palmarum varietatem , hortorumque

jj multitudinem ameeniflìma , reftaurata

„ pofteris temporibus à Regibus Per/Le,

„ qua turribus , qua muris fortiffimis, ex

3)

}>

3>

})

)>

0)

)>

I K I R C H E R I

llateribus cocìis extruótis munita. Iti-Se&Ml

nere pò(tea unius diei infra eandem ur- "

bem antiqua 'Babylonis infczTigrim &"Eupbratem , coacervatorum ruderum"

multitudo Ipecìatur , qua? lìint gran-"

ditatis , & magnificenti^ veteris ©<*-"

bylonis luculentifììma indicia. Refere-"

bant autem Armeni Chriftiani, duces"

noftri, locorum peritimmi , locumfàt"

eminentem, 18 milliaribus àfèagadat"

remotum,quem dicebant ab omnibus "

teneri ruinas Turris fàabel, quod no-"

ftris videbatur valde verifimile ob in- "

gentem bituminis ibidem provenien-"

tiscopiam, quolatomi, utifàcertex-"

tus memorat, in Turris xdificatione u-"

tebantur , & videtur locus multarum "

decempedarum altitudinem adhuc ha- "

bere. Hxc dicl:us Difcalceatorum Gè-"neralis. Plura hic ex Itinerario <Benja'«

mini Hebr<ei > Perfarum Arabumcp&àe.-"

fcriptionibus Abulfede & Geographia"

Nubiana adducere poteram , {ed luffì-

ciet omnium loco Petrus de Valle : cu-

jus verba Italico idiomate ha^c fùnt.

Il giorno abbreffo , ebe erano il di No- Petrus à

U , .• 7 L- 1 lì > I^alleili

vemb. parti la mattinapur al alba , un ho- itinerario

ra e più inauri me^o giorno arrivammo 10™02-

alle ruine di Babel, fatto alle quali pian~

tammo il padiglione per baVer commodità.

di definare , e trattenerfi a Vedere ogni cofa

bene, quanto fojfe bifognato. Girai poi le

ruine de tutte leparti , (ali in cima , carni"

nai dentro, per tutto Vidi, rividi , <jr in con-

clufione quel che troVai , è queflo. In me^o

di una grande e pianifima campagna , Vici-

no circa a me^o miglio , al fumé Eufra-

te_,ebe lapaffa in quelluogo quafi per" Po'*

riS Babel"

nente , fi rilieVa infn boggijopra terra una

gran mole di fabrica rouinata , tutta d'un

majìiccio , o chefoffe cof da principio , co*

me a mepare , ò che le rouine Fhabbiano ca-

gionato, eridottola, come fi Vede a guift di

un monte , di che però non appanfee molto

fegno. La fuaforma e quadra , apunto da

Torre , ò da piramide , rivolta giuflo con

le quattrofaccie all'i quattro angoli del mon-

do , ma fé non ni inganno , ò non procede

dalle

Turris BabelLib. II. 9Ì

ne Ve/ligio, né Jegno. Dentro andando per Scci.lll-

diJopra , fi troiano alcune «rotte , ma tan-

to rouinate , che non fi difcerne , che cofa

Ca'p.X. dalle rotane (che può e'ffer facilmente) ap-

pari I"ce bora alquanto più lunga de Tramon-

tana a Me^o giorno, che da Levante àPo-

Circuhus nente. Il circuito attorno , mifurato allaj

foffero , e di alcune fio anche in dubbio , féTurris.

groffa , è mille e cento trenta quattro pafii.j

fiano cofe fatte con la fabrica , oVero dapoi

Mifiura , fitto, eforma difabrica , che con- da genti di campagna per ricoVrarfivi , il

fronta per àpunto con la piramide , che chi' I che mipare piùverifimile.

ama Straberne Sepoltura di Belo , e che La materia di che è compofia tutta lafa-:

deve effer quella , che nellefiacre lettere è det-

ta la Torre di Nembrotto , nella città di

Babilonia , ò Babel , come in fin hoggi

quefio luogo fi chiama.

E cofa da notare , che dal detto monte

di rouine inpoi , non fi Vede in quel luogo ne

pur figlio di altra cofa , che mofiri efferVi

fiata una citta cofi grande , Vedendofifolo

in alcuni luoghi certi fondamenti in terra di

mura rouinate , cinquanta b feffanta pafii

dal monte lontani. Del reflo il terreno at-

torno e tutto pianifiimo , epare imponibile,

brica , è lapin curiofa cofa , che Vtfia , e da

me fu con diligenza offerVata , rompendola

conpicconi in diVerfi luoghi. Son tutti mat-

toni molto grandi , e grò/fi di terra cruda >

ficcati , come io credo al fole , àguifa della

Tappie di Spagna , e fon murati non con

buona calce , ma pur con terraccia , e per

piùforteto, , tra mattone , e mattone', me*

fcolate con quella terra , che fierVe di calce.

Vifono come àfiolaio certe cannucciepalafiri

fpe^ate , oVero paglie dure da fare fiuoie,

A luogo a luogo poi , Vi fono mejcolati in di*

Turris.

ejferVi fiato corpo di fabrica notabile , non I Verfie parti , maffimamente doVe più impor-

Vedendofine in luogo alcuno reliquie fopra jta per fofiegno , molti mattoni della mede-

terra, fuor che il ma

j"fido egrande , èpur 1 fima grandezza , ma cotti , e fiodi , e mu-

fapiamo quanto le fabriche di Babiloniaj

rati con buona calce , ò con bitume ,però lì

foffero riguardeVoli. Màinfiomma, iltem- crudi fono fien^a dubio affai più. Di tutti

pò lungo fa , e guafia gran cofe , bifogna

anche confederare , che fon circa a quattro

milla anni , òpoco meno , che quella cittàfufabricata , che in tanto à me maraviglio, co-

me fi Veda ,quel che fi Vede , tanto più che

Diodoro Sicolo , il quale è pur antico, di-

ceche alfuo tempo eragià ridotta àpochifi-

Alntuào fimo. V altezza fopra terra del monte

,

Turris. cfjg Jtfft deHe r0uine , è doVe più , è doVe

manco , ma fiottofoprafaràpiù di ogni alto

quefii mattoni , cotti , e crudi, col bitume

attaccato , e di quelle cannuccie , che hanno

in me^o , io hebbi gufilo di pigliarne me*

coper moflrarli in Italia àgli antiquarii cu-

riofi , che certo mipar che fia una bella an-

tichità , facendofi mentione deW ufo in que-

fio paefe di fabricar con bitume in Vece di-

calce , non folo da Giuftino abbreViator di

Trogo nellefabriche di Semiramide, madalla facraficrittura medefima nellafabrica

Pala%%? dt'Napoli. La figura è difforme, à punto di quefia fiejj,a Torre e città Te*

come fogliono haVer tutte le fabrice rouina- 1 difido della quale laficritturafacra à Nenvte : doVefi al^a , doVefi abboffa, doVefco-

j

brotto, O* i profani à Belo attribuifeo-

ficefia , doVepiana , che fipuò fialire , doVe no : onde non male il Bellarmino nella fiua

ha fegni di torrenti per l'acqua delle pioggie

che corre abbaffo , e dentro ancora , di fo-

pra doVe concava, doVe rilevata , infomma

a guifia di un confufo monte.

ISlon fi Vedefcgno alcuno difiala perfia-

lire , ne diporta per entrare , ondefi confer-

ma , che le ficaie erano attorno difuori, e co-

me parti più deboli furon le prime adejfer

rouinate, in modo che non ne apparificepiù

Chronologia Campatagli anni à dietro , che

io Vidi la prima Volta in mano di un Padre

Giefuita in Conftantinopoli , crede che

Belo e Nembrottoy*d« tutto uno, e Stra-

bone con Herodoto , egli altri Ethnici

,

chiamò, come diffi di fopra, Sepoltura di

Belo quefiafleffapiramide , che dagli fini-

tori fiacri Vien detta Torre di Babilonia,

ò di Nembrotto : Hebbigufilo ancora di

M 3 far

9* A T H A N A S I I

Cap. X.far ritrar Babel dal mio pittore inprofpet- I

fr>rf , e là proprio ne fece il difcgno da due

parti , che erano lepiù belle Cedute , e con-

temono tutti quattro i fuoi lati , e nefarà

poi quadri^ con pia diligenza. Che Jia quella

Babel antica, e la Torre di Nembrotto,

non e è dubbio fecondo ?neyperche oltro che

il fito lo dimojìra , dà paefi ancora hoggidì

è conofeiuta per tale > ir in Arabico chia-

mata Volgarmente Babel, come ^-Latini è

fiata chiamata. Ha?c latine fìc fonant :

„ Poftridie , die nimirum 23 NoVem-„bris

yprofedi mane Iole oriente, una

„hora & amplius ante meridiem per-

„venimus ad raderà Babylonis , juxta

„qua? tentoria fiximus , ut commodè„pranderemus , & moraremur ibi do-

„nec omnia dilpexilfemus. Poftea un-

„dique raderà circuivi , in faftigium

„ afeendi, intravi , cunda perfpexi, vidi,

v revidi , & tandem qua? obfèrvavi ha?c

TunTs » ^unt - m medio magna? planitiei, ad di-

Babel- „ midium milliare diftantis ab amne Eu~„phrate, qui mediam interfluit in hoc

„ loco ferme ad Occidentem, hodieque

„ extat grandis moles fabrica? deftruda?,

yy tota in unam maffam confufà , five ab

„ initio talis fuerit , ut mihi videtur , five

„ laplùs raderum eam redegerit in fpe-

„ ciem ,quorum tamen vix ullum appa-

„ret veftigium. Figura eft quadrata , in

„apicem vergens inftar turris fìve py-„ ramidis

,quatuor hedris exadè Ipe-

„ ctantibus ad quatuor mundi plagas,

„ verum nifi fallor , vel nifi laplùs rude-

„ rum fitum mutaverit, fquod facile fieri

„ potuit, ) apparet hodie aliquanto lon-

„ gior à Septentrione verfùs Meridiem,

„quam ab Oriente ad Occidentem.

£r"'-"% Àmbitus eft ferme mille, centum &„triginta quatuor parlùum. Dimenilo-

„ne , fitu & forma fabrica , qua? in api-

„cem vergens Ipeciem pyramidis pra?-

n bet, convenit cum eà, quam Strabo vo-

„ cat Sepulchrum BeliySc quam ferunt effe

„ eam qua? in làcris literis dicitur Turris

jyNimrod<ea , in civitate Babylonue five

yy'Babel, quomodo hodieque locus ifte

p, vocatur.

ce

cc

ce

Turris.

K I R C H E R I

Opera? pretium eft notare , quod à Seti III.

dido monte raderum in ulteriora , ne

"

ullus quidem appareat veftigium rei

<

c

alicujus, qua? oitendat in ifto loco ex- tc

titiffe tam magnam civitatem, & quod cc

tantum inveniantur in quibuldam locis u

nonnulla in terrà fondamenta muro-

"

rum dilapforum,quinquaginta vel le- "

xaginta pallìbus à monte diffitis. Ca?-"

terum tellus circumcirca planiftìma u

eft, & imponìbile videtur, ibi fuiffe"

molem aliquanta? magnitudinis , cum"nullibi ejus lùpra terram inveniantur u

reliquia? , nifi quod malfa feu moles fit"

ingens ; cum tamen feiamus quam fpe- (

danda? fuerint fabrica? Babylonica?.

Verum temporis diuturnitas facit &deftruit magnas res. Confiderandum "

etiam eft, quod circiter quatuor millia "

annorum , vel paulò minus effluxerunt

"

à tempore,quo ifta civitas fiiit exftru-

"

da: mirumque mihi videtur, quàra-"tione adhuc appareant quantula appa- "

rent, idque eo magis,quod Diodorus Si-

culus^Mtoì' antiquus,jam olim fùo tem- '

pore dixerit univerfam molem redu- '

dam fuiffe in minutias. Altitudo mon- "Turris.*

tis,quem dixi raderum , lùpra terram"

hic major , ibi minor eft ; fèd media "

altitudinis a?ftimatio lùperat qua?que "

altiftìma palatia Neapolitana. Figura"eft difformis , cujufmodi lolennis eft "

omnibus a?dificiis diratis : hìc alta , ibi "

humilis: hìc afpera vel gibbofa, ibi"

plana, ubi adfeendi poteft, ibi alvei <c

torrentium aqua? pluvia? delabentis; & "

in interioribus fùperius hìc cava , ibi"

convexa : uno verbo dicam , fimilis eft "

monti confulò. "

Nullum veftigium apparet fcala?"

vel graduum ad afeendendum , nec"porta? ad intrandum,unde credibile eft "

gradus extrorlùm fuifle fitos, & tan-"

quam partes debiliores primo fuilfe"

collapiàs , adeò ut nec vola nec vefti- u

gium eoram ufquam fùperfit. Intro-"

euntibus ex parte lùperiore occurrunt"

qua?dam caverna? , fèd adeò diruta? , ut "

dis-"

uce

cc

Turris Babel Lib. II. 9S

Strabo cum Herodoto , aliiique ethnicis, Secl.llt.

appellavit, ut iùpra dixi , eandem hanc «

pyramidem Sepulchrum 'Beli,qua: là-"

Cap. X. difcerni nequeat quid fuerint ; & de

„ quibuidam mihi dubium eft, fuerintne

„ fatta: cum fabrica , an poftea ab agre-

„ ftibus excavata: in rcfugium, quod mi-j

cris fcriptoribus dicitur Turris Babylo-«-

„ hi verofìmilius videtur. nica, vel Nimrodaa. Curavi quoque Ba- «Mauri*

^ Materia, ex qua univcria fabrica bel a meo pittore delineari pittura icia-"'

, compofita eft, omnium rerum qua: ibi Igraphica, & is ibidem fecit ejus de-"

?Joccurrunt, rarifruna eft

,quam ego di- > lineationem ex duobus profpettibus ,"

?jligenti(Iìmèexaminaviligonevariis in qui pulcherrimum prxbebant fpetta-"

??locis confrattam. Omnes fìint latcres culum, complettentibus omnes qua-"

3jgrandiufculij & crallì, terra: cruda:, fic-

5)cati , ut credo , ad Solem , in modum

)?cefpitum,quos Hifpani Tappias vocant,

J}& cementati iùnt non bona calce

,

^ terra molli tamen, & in majorem fir-

mitatem inter latercs fingulos cum ifta

terra,qua: loco calcis fuit, commixtae

5)funt qnafi per lolaria quidam parva:

tuor hedras, indeque poftea delinea-"

turus eftquatuor majorecumdiligen-"

tia. Quin harc fit illa antiqua Babel, & «

Turris Nimrodaa , nullum mihi du-"bium eft , quia praeter locum fèu fitum "

id demonftrantem , traditio ifta hodie-"

que in regionibus his viget , & arabicè "

vulgo appellami- 'Babel, prout& latine"

yycanna: paluftres comminuta:, velpale^ ,vocatur. Hxc Petrus a Falle, qui & la-"

dura: , ex quibus flunt ftorea:. Deinde terem unum bitumine adhuc paleiique

paflìm in variis locis mixti flint , maxi- arundinaceis mixtum , tanquam fin-

97me ubi majore firmamine opus eft , la-

n teres complures ejufdemmagnitudinis,

3Jfèd cotti & fòlidi , & cementati bona

n calce, vel bitumine , crudi tamen iùnt

yjprocul dubio multo plures. Horum la-

v terum cottorum & crudorum, cum bi-

tumine adhgerente , & iftarum parva-

n rum cannarum inièrtarum,mihi placu-

it mecum portare quafdam particulas,

M eafdemque in Italia oftendere Antiqua-

3Jriis curiofìs , quod revera mihi videtur

?jpulcrum antiquitatis monumentum,modum in iftis regionibus ufitatum

caementandi ifto bitumine loco calcis

J?memorante non fòlum Juftino abbre-

viatore Trogi in fabricis Semiramide,

3)fèd etiam ipfà Sacra Scriptum in fabri-

n ca ejufdem Turris & civitatis, quarum

5)ftrutturam Scriptura Sacra Nimrodo,

yjprofani vero fcriptores Belo attribuunt:

J?unde non male Bellarminus in fìia chro-

?)nologia imprelTa annis fèquentibus,

n quam primo vidi in manibus cujufdam

gulare & antiquitatis primeva: maxi-

mum domini, mufèo meo infèrendum,

ad perpetuarti rei memoriam contulit.

Addam hoc loco aliam magni ponde-

ris obfèrvationem, à Beniamino Hebrao vìxit

in Itinerario fùo de Civitate & Turriien]Tin

2>d£e/,fattam. Sic enim refert. Hinc unoRs Hcbr.

itinere Babel illa antiqua diftat , 30 WÌBm^SqELriunì fpacium complexa , jamque funditus

eVerfa , in qua Nabuchodonofòris regia

ruina adbuc Vifuntur hominibus inaccefi* .

biles propter Varia <sr malefica ferpentum

draconumque ibidem fìabulantium genera.

Mine ad Hilan milliaria jperaguntur ; <&r

bine ^Turrim4- quam divifionisfiliia*

discare cctperunt, qua eo lapidum genere

conjlruebatur, qua arabicè Jagzar dic'u

tur. Fundamenti longitudo z fere milita*

ria continet , latitudo Vero murorum 240cubitorum eft, ubi Vero latifima eft 100

cannas continet. Via funt infpirarumfor*

mam per totum adifcium produ&a , qui-

bus confeenfis è fupremo loco agri fpetlan*

Patris Jeluita: Conftantinopoli , credit tur ad io milliaria in Vaflam regionis pia*

n Belum & Nimrodum effe eundem , Se 1 nitiem. Haec Benjamin.

CA-

96

Cap.Xl.

A T H A N A S I I KIR.CHERI

CAPUT XI.

Sitili.

2> Vrbibus tum a Nembrod , tum a Nino &• Semiramide ad

littora Tigris C^Euphratis extruclis ; eorumque vejigm

etiamnum fuperjlitibus.

E JSfembrod lìc refert Iàcra Ge-

mefis hiftoria Cap. X. l>erf. io.

"pai 70x1 Saa mn^Da rrtf*n *nni

: 1KJ0 p$3 flAai Et fuit pr'mcipium

regni Nembrod in Babel <& Arach&r

Achad & Calna m ferra Sennaar. Cui

Chaldai'ca relpondet: rrrvp^a em mmSan jsìnso rnkai laatì "pNi ^aa

Gra?ca in nominibus nonnihil difFert :

}@jj g$uV5 ^f^w tws ficunheìctg corti?

(òcttcvAw, xgìi òpìfo ^ ^^ct^, k) ^a-

Aaw» ) hv TY\ yYì (TMctdg. Ha?c eft

itaque Tetrapolis , id eft, quatuor ur-

bes, quibus à le extructis,primus no-

minimi poli diluvium dominatus eft

Rex & Imperator. Nembrod. Ubinamvero pra?ter Babylonem loca illa extru-

cta fuefint , cum iàcra fcriptura fileat,

verilìmile putem illa juxta mentem A-

ria Montani , vicina 'Babyloni ad Eu-

pbratem extruóta fuiiTe;quamvis non

inverilrmile fìt , ea quoque partirti ad

Eupbrate?n,partirti ad Tigris orienta-

lem plagam polita 5 Haec enim proprie

ad terram Sennaar videtur pertinere.

Sed cum ha?c line conftitutione loci

intelligi nequeant , lector adeat topo-

graphiam luprapolìtam , ubi genui-

num carum urbium lìtum reperiet.Re-

fert Diodorus Se Semiramim varias con-

didilTe civitates; crè^i^t^ig , inquit,

sxWg ku] oiFhctg TrÓAetg, c^C tv 7To-

TCifJLOV f>1> Ti dJ(pP^iTluJ ìtj tqv Tiy&v,

in quibus emporio, conflruxit eorum qua ex

Media <&r Paratacene ommquepropinqua

regione ferrentur : quorum quidem no-

mina , ctfi incognita huculque péri

manferint, ex infinitis tamen ruderi-

bus, quibus Eupbratis& Tigris littora

conlìta in hunc ulque diein fpeótantur,

iucceiTu temporum aliis aliilque ex ea-

rum minis inftauratis urbibus , facile

cognolci polTunt. Qua? omnia celeber-

rimus Vetrus a Valle , Se luprà allegatus

Vhilippus de S.Trinitate in luis liinerariis

quàm curiofirlìmè obfervarunt : &in Mefopotamia monftrant in hunc uf-

que diem Orpha,qua? fuit patria Abra-

bami , Cbaldceis TJr dieta ; Muffai tu x.u-tum Atty-

deribus Ninive extructa urbs , caeterae- "? Ur>

que Meredin, Diarbecbin, Anna, Hetbjtwwnque

Cbarres morte Craffi Celebris ; Arbela, 'At*'

viótoria Alexandri Magni contra Varium .

memorabilis , aliaeque iftiulmodi ; E- .

.

deffa, Seleucia Se Elemaida urbes fama il- , -.

luftres. Sed de hifee recitantem audia-

mus Vetrum a Valle,qui civitatem Sa-

leiman aliam non fuiffe dicit , nifi quampofteri Tbefipbontem five S'eieueiam no- Thefi-r

. Jf . phono/rw,

minarunt. Hic uti novimus ex Daniele, popa se-

abeo detectus fuit campus cum regioleucia "

palatio "Kabucbodoìiofor , ubi tres pue- Baiatile1 tti • r • •• • Nabucho-ros Hebrxos ìnrornacemignisprojrcidonofor.

jullìt, eòquod ftatuamluam adorare

detrectalfent. Hìc oftenditur Lacus leo- Lacus

num in quem DdwWpròjeétus fuit : hic D^nieiSNtniVes fitus genuinus oftenditur , & .

ejus innumera alia,qua? ex Itinerario

nobis innotuerunt. Proinde verba e-

jus ? tametlì longa , lummopere ta-

men curiofà hìc lubjungenda cenlui-

mus. Poftquam enim de moderna?

'Babylonia,qua? fàagdat dicitur , fitu&

natura diileruiiTet , tandem le ad ra-

derà Mefopotamia babyloni vicina? , ve-

rumque Se genuinum eorum fitum

,

delcribenda accingit.

Con queìli bravi adunque andammo hu

nan^i , e più di un' bora prima di me^o

giorno giungemmo al luogo destinato, che fi

ebuu

Turris Babel Lib. IL 97

Cap.Kì. c^ama Suleiman , creduto fcioccamente

Santo da Machomettani , e par la fatuità

detto mondo ) che in una Meficbita in campa-

gna prefifio à quel luogo è fiepolto . La primacofa chefacemmo , fubitofcefi in terra

, fudi andare à drittura (fienai curarci di Ve*

dere fopra 7fiume un caftelletto moderno,

difihabitato , W abbandonato , come io cre-

do,per le correrie degli Arabi ) à Veder

le rouine di mia gran fabrica , circa un mi-

glio dentro terra, che gli Ebrei di boggi

idioti dicono , che fia il tempio , nel quale

Nabuchodonofòr faceva adorar lafua

flatua c{ oro tanto nominata nelle fiacre

ficritture , e quanto al luogo potrebbe e/fiere,

poiché quella fatua dice il fiacro tefito , che

fin eretta in un campo , non della città , ma

era creficiutapoi ingran città. Il chefie è Ve* Seti.Utro , dunque Seleucia e Tefìfònte erano a-

mendue in un medefimo luogo, il quale perciò

molto bene dagli Arabi era chiamato Me-dain, cioè le due città , quaji di amenduefa-cendo una cofiafiola , e cosi àpunto anche A-gathia,parlando di quel gran Cofi'oe, che

ammalato di defiperatione per una rotta rice-

vuta iviprejfioj Vifin portato à braccia mori-

bondo^pare che amendue Seleucia, e Tefì-

fònte in una fola cofia confionda. Haec

latine fìc vertuntur :

Cum his fàgittariis itaque navigio"

vedi, plufquam horà una ante meri-"

diem pervenimus ad locum deftina-"

tum, qui dicitur Suleiman , àMuham-"medanis ftolidè creditus fànctus

, prò-

"

della provincia di Babilonia , che fin pterque fànctitatem appellatus mun- "

colà poteva ben fitenderfi , ma tuttavia à ' dus, qui in fano quodam eorum cam- "

peftri,propè hunc locum lèpultus eft.meparebbe frano , che infin boggi foffie re-

flato in piedi tanto una cofia tanto anticba,

mafsimamente non efifiendo fiabrica dipietra.

Vero i Mahomettani , à i quali , come apiù

dotti , io più credo , la chiamano AiuànKefra , cioè Atrio de '

Cefari,fabricatofe-

condo loro in Tefìfònte da i <%e di Perfìa

dell' ultima /chiatta , cheefifii

ancora ad i-

mitatione de '

nofiri Imperatori fi conta,

che facevano Cefiari cbiamarfi. È mi dico-

noefifier fabrica famofia , tanto nelle hifito-

rie , quanto nelle Geografìe Perfìane , le

quali ungiorno io ancora procurare di bave-

re , e d' intendere. Da chefi raccoglie ma-

nifieftamente , che quivi era la città di Te-fìfònte , nelle guerre de '

nofiri Imperatori

co'

i Perfìani , òco'i Parthi,fipeffio nomi-

nata. Et io Vi aggiungo di più , cheper con-

fequen^a , Vi era anche Seleucia,perche

Strabone dice chiaramente , che Tefìfòn-

te non era altro , che un borgo di Seleucia,

fabricato da i fy Parthi, àfine di non dare

incommodo à quella città con la numero-

fa lor Corte , e congli eferciti Scithici, che

fi conduceVano apprejfo , quando Venivano à

pa/farVi /' inverno , per efifier quel paefie cal-

do,come lafiate lapaffaVano ò in Hircania,

ò in Ecbatana, ma cheper quefia fpejfia re-

fiden^a della corte loro , Tefìfònte ancora

Simul ac vero in terram defcendimus, "

ante omnia rectà ivimus (negligentes"

parvum caftellum recentioris fabrica?<c

fìtum ad flumen , ab habitatoribus de^"

fertum , ut credo , propter latrocinia "

Arabum ) vilum rudera magnai fa-"

bricae fìta ad diftantiam unius circi-"

ter milliaris à flumine, quod Jud<ei

u

hodierni idiota dicunt fuiflè olim"templum, in quo Nabuchodonofòrjuf."

fìt adorari ftatuam fùam auream tam u

famofam in fàcris literis : & quod ad u

locum attinet, id verum effe poteft,"

quia fàcer textus dicit hanc ftatuam "

fuiffe erectam in campo , non Civita- <c

tis , fèd provincia Babylonicae, qua?

"

potuit eò ufque porrigi : mihi tamen

"

mirum videtur , ufque in hodiernum "

diem tantum reliquum effe rei tam an- "

tiqua?, maxime cùmnon fìtfabricata"

ex petra. Quamobrem potiùs credo u

Muhammedanis , ceu doótioribus, qui "

xdifìcium illud vocant Aiuan %efra ,"

id eft Atrium C^fiarum, dicuntqueex- cc

tructum in loco antiqua? Ctefipbon-"

tis à Regibus Perfide poftrema? prò-"

geniei,qui fernet quoque Caefàres vo- "

cabant ad imitationem noftrorum Im-

"

N pera-"

98 Athanasii KircheriGipXI- peratorum. Dixeruntque mihi fabri- jParthorum multitudinem & apparatimi Seci,IIL

„ cam hanc efle celebrem , tam in hi- omnem recipiat , quintino <&r neceffaria ad

v ftoriis ,quàm in geógraphiis Verficps^ i

ViVendum illisfuppeditet. Ibi Parthorum

„ quas aliquando conabor adipilci & in- I ^{eges in hyeme propter aèris temperiem de-

,tclligere. Ex quibus manifeftò colli- \ gerefolebant : teflate 'Però /'« Hircania £?*5)

gitur , ibi fuifTe civitatem Ctefpbontem,

,> frequentem in hiftoriis de bellis Impe-

v ratoram noftrorum cum Verfu , vel

^cumVarthis. Ego vero amplius addo,

3, quod confèquenter ibi etiam fuerit Se-

?, leucia , quia Strabo dilètte dicir, Ctefi-

vphontem non fuiffe nifi iùburbium Se-

Ecbatanis , (quae hodie Tauris dicitur)

propter antiquam loci adbuc durantem fa-

mam. Hxc ad ValUi obfèrvationem

confirmandam jungenda cenfui. Per-

git porro Vetrus a Valle.

ISLel martirologio Romano ancora àli-

di Aprile fifa memoria di un Santo Simeo-

IcucU , fabricatum à Regibus Partili-j

ne , che fu Vefcouo de amendue quefle cit-

5> cis , ne huic civitati cum numerofa lìia

p? familia graves effent , & cum agmini-

37 bus Scythicis,quas fecum ducebant,

tà Seleucia e Tefìfonte infume , onde il

medefimo fi Viene à confermare. Medain

poi degli Arabi in una Geografia Perfìa-

?7 cum eò in hyberna tenderent , quia|na , che èflimata fra di loro , erèdi buon

,7 regio illa calida eli: 3 quemadmodum

? 7 aeftatem tranfegerant vel in Hyrcania,

7> vel in Ecbatana, fèd Ctcfipbontem tan-

^7 dem ob frequentem ledem familiaz il-

y, lorum , ipfam creviffe in infignem ci-

,7vitatem. Quod fi verum fìt, utique&33 Seleucia & Ctefipbon fìtas fuerint in eo-

37 dem loco , quam propterea -Arabes re-

37 6tilllmè appellaverint Medain-, id eft^

3, Vipolim , ex utraque quafi unam faci-

37 entes civitatem. Agatbias etiam , ubi

3, agit de magno ilio Cofroè, ex defpera-

33 tione propter cladem fui exercitùs ibi

3, acceptam-, morbo occupato, illue mo-

33 ribundum eundem manibus FuifTe de-

„ portatum ait , adeoque 8c hinc liquet

3, eum utramque civitatem , Seleuciam &37 Ctefipbontem in unam contundere. Stra-

bo tamen lib.xvi. valde congruit obfèr-

tioni Tetri de Falle. Sic enim dicit cita-

to loco : 7raActf ySfj òwu « fictSvhàv

luu (jLY}TgÓ7rohi(; £ dòyvgicts , vuju 3 <rs-

Kdlmci « effiì rlw Tiypi Àgyojut^uV

vfhwov 4' Ì0 KtoftYi xlvoi(p(i)V 7\iyo-

[&pn fjLéyctM' tcwtIw <fi' ìttoiQv^

Xeiftathov oi ffi 7rcvpùvcdùùv (èetvi'Aeig)

cf)«^o|wS^oi t§S <r$.X$jKtiùùv , tra /ULYì

xctfgis-aQ{jL&joiif(9 \Wi? o-wÙuh tyv*

Àa Kj s-^UaùTiTtS. Pergit : Hicpa-

gus urbis potentia er magnitudine tft , cum

autore , per quanto intendo , Viene a punto

interpretata Tefìfonte , perduto già forfè

affatto 7 co 7 crefcimento di Tefìfonte , e 7

nome& ogni memoria di Seleucia. Eper-

che di quefte due citta tanto Vicine , che fa-

cevano unfol corpo, Seleucia fi attnbuifce

alla Mefòpotamia , come nel Epitome

Geografica anebe è notato, m imagmope-

ro , ebefleffe nellafponda deflra 3 epiù Oc-

cidentale del Tigre , e Tefìfonte ali in-

contro nella finifìra ali Oriente , doVe èl

Aiuan Kelra, la quale a i %e Parthi, ebe

di la Venivano^fen^a dubbio era lapiù com-

moda. Tutte quefle cofefono andato io rac-

cogliendo } e confrontando dalla Veduta de

i luoghiyda quello che ho intefo ejferne fcrit-

to ne ' libri buoni de ' Mabomettani babi-

tatori boggidi del paefe , e dalle note , che

ho apprefo di me di qualche cofagià da me

letta, fé confrontino poi con tutte le al-

tre biftorie noflre , ini rimetto à chiarirlo

meglio con più commodttày doVe baurb li-

bri-, che qui nonne ho, ne la memoria de'

già letti mi ferVe più che tanto , eper bora

mi contentarò di referir folo quel che Vidi.

id eli:

In Martyrologio Romano etiam"

die ii Aprili*ycelebrami* memoria fan- "

eli cujufdam Simeonis , qui utriufque "

civitatis Seleucia 8c Ctefpbontis fìmul e- "

pifeopus fu.it , unde idem confirmatur. "

Deinde"

Turris BCap.Xl. Deinde Medain Arabum in quadam Geo-

„grapbia Verfica ,qux inter eos magno

„ in pretio eli , & a prillante viro con-

„fcripta dicitur , ut audio , vertitur Cte-

„Jìpbon , forte quia jam tum cum incre-

„ mento CtefipbontisjSeleuciapenims cum

„ nomine omnem memoriam perdide-

„ rat. Et quia ex his duabus civitatibus

„ tam vicinis , ut unum corpus conftitue-

„ rent , Sekucia attribuitur MefopotamU y

„ quomodo etiam in Epitome Gcograpbicà

„ notatum eft , iccircò arbitror , eam fì-

„ tam fuiiTe addextram & occidentalem

„ pattern Tigris , & Ctefìpbontem è regio-

„ ne fìniftra? ad Orientem } ubi eft Aiuan

„ L^efra, qua? Regibus Vartborum, ex illà

y3parte venientibus , dubio procul com-

„ modior erat. Hzec omnia ego ipfe fìris

„ in locis confpexi , & annotavi ea quae

„ audivi de eàrefcripta effe inbonisli-

A B E L L I B. IL 99

bris Mubammedanorum incolarum ho- «S'olii,

dicrnorum iftius regionis , cumque"iis contuli annotationes quafeunque"

antehac a me obièrvatas,quas lempcr "

penes me habeo. Caeterùm fi conve-"

niunt cum omnibus aliis hiftoriis no-"

ftris, fpero me alia occafione eacla-"

riùs expofìmrum,quando ad manus "

habebo libros , quos hìc non habeo ;

"

neque vero memoria librorum jam le-"

ótorum huc multum facit,& propterea"

mihi nunc fufficiet ea duntaxat referre"

quae vidi. Pergit poftea deicribendo

magnum illud templum adhuc Ctefi-

pbonte fàperftes , etfi nonnihil fìicceffu

temporum labefactatum ; & hodie

vocatur à Mabometanis \j**&\ ufo**

d'iman al ebefra , id eft,prima curia

Vartborum , deinde & ^omanorum.

u

U. Aiuan Kefra adunque , come dico-

no i Mahometani,o^ro l Arco di Soli-

man Pac , come più alla groJJa yper la Vi-

cinanza di una cofa all' altra , lo cbiamano

N i alcuni

100 A T H A N A S I I

Cap. XI. alcuni de '

noftri , è una fabricagrandefat-\

ta tutta di mattoni cotti , e buona calce-, conj

muraglie grofiffme , e ricolta con la fac-\

eia ali Oriente , e la (uà facciata , che e la-j

dorata ci alto à bafo con mille feonparti- !

menti de i medefinii mattoni, è lunga da cen-

to e quattordici pafi de ' miei. MaVeVa co-

me apparifee tre navi , all' ufo glelle Chicfé

noflre , delle quali quella di me^o fola refta

inpiedi , & è lunga feffanta duepaffi de*

miei) e larga trenta tre, ma mijuraiallo

peggio , in quel modo che fi poteva,per la

difugualità , <&r impacci del terreno ingom-

brato. Dinanzi in me^o non haportagran-

de , come fi ufa , ma tutta in nave di me^o,

quanto è larga <&r alta , è aperta , di manie-

ra che difuorifi Vede tutta dentrofn in ci-

ma , la qual cofa ha dato occafone à ipae-

fani di chiamar queftafabrica 1' Arco, per-

che con lafua gran Volta,aperta dinanzi, ra-

prefenta à punto lafigura di un grande, ar-

co. Lifaccia dentro nellaparte di dietro. Vi

è una piccola porta in mesfattapur ad ar-

co , & dalle bande Vicino alla facciata da

piedi , Vi fono due altre porte piccole , che I

entravano nelle altre due navi minori , le

quali fono rouinate del tutto come anche è

rouinata parte della Volta , e del muro die-

tro. Ma non occorre che io mi affatichi in

defcriVerla , il mio pittore la dijfegnò con di-

ligenza tutta in proiettiva, e nel quadro,

che ne farà , la Vedrà V. S. ritratta affai

del naturale ; ideft:

„ Àiuan l\efra itaque , ut vocant Mu-

„ hammedani , vel Arcus Soliman Vàc , ut

„ vulgo male quidam noftrum appellant,

„ propter harum rerum propinquitatem^

„ eft ingens fabrica tota exftructa ex la-

^teribus coótis, & bona calce, cum cra£

„ fiflìmis muris, frontifpicio vergente ad

,,01'ientemj quod à raftigio ufque ad

„ fondamenta multiplici ornatu dióto-

„rum laterum confpicuum, & centum

^acquatuordecimpaffus meos longum

P,eft. Tres, ut apparebat , ineofuerunt

„naves,(quo nomine vocantur celle ine-

dia? ,) non fecns ac in templis noftris,

„ quarum media tantum fiiperftes eft, ac

KlRCH ERIfèxaginta duos pafTus meoslonga eft, S'olii.

& ampia triginta tres. Mcniùravi au-"

tem fumma cura,quantum mihi licuit

u

per obftacula & gibbofitates ruderum "

numi fìtorum. In medio par tis ante-cc

rioris non eft magna porta, qualis effeu

lolet, fed navis media , quantaxunque"

latitudinis & altitudinis ut , aperta eft,

"

ita ut ab extra omnia intrò perfpician-<c

tur ufque ad faftigium : unde incoia?"

acceperunt rationem , ob quam lianeu

fabricam vocaverint Arcum, quia per "

fìium magnum fornicem anteriùs a-"

pertum , lpeciem pra?bet magni ar-cC

cus. In poftica parte interiore eft par-cC

va porta in medio fa&a edam arcua- tc

ta , & a lateribus prope fundamentum <£

alias dua? parva? porta? fùnt , qua in-tC

tratur in alias duas naves minores , qua?"

flint penitus collapfa? , prout edam col- "

lapfa eft pars fornicis & muri poftici. cc

Verùm nolui operam impendere in eà

"

deferibenda , fed piétor meus eam de- u

lineavit feiagraphicè cum omni dili- cc

gentià , & in figura quadrata,quam cc

videbis hic naturaliter depi&am. Per- a

git Valla?us.

Vicino à quefla fabrica monflrano un

luogo pieno di rouine , che dicono pur gli

Hebrei, che foffe il lago de i Leoni , ò luo-

go da tenerli le fiere , doVe fa gittato Da-

niele , io le ho tutte per cofe poco fondate^

<&r infomma , per le hiflorie Perfìane fap-

piamo certo effer quella la Città ^//Tefì-

fonte , che comefu affai grande , e magni-

fica , non è miraViglia , che haVeffe molte

fabriche notabili , che hoggi chefono total-

mente diflrutte , è molto diffìcile à poter co-

nofere che cofa fifoffero. Andammo poi

più in là à Veder la Mefchita di Soliman

Pàc, che efabrica di Morifatta di mattoni

antichi , con qualche garbo , mapiccola , e

girando un pc^o per quelle campagne , ol-

tra molte rouine , che. trovammo fparfe in

qua ir in là , di fabrica fimile à quella di

Babel,di mattoni crudi e cannuccieVedem-

mo ancora le rouine della muraglia della cit-

tà , chef Vede effer fiata moltogrande, e fi

cono-

Turris Babel Lib. II. ior

Cap.Xl.-conofcono ancora i-muri ridotti come in

Monticelli di terra, <6r mattoni, che con con-

tinuato giro circondano un fpatio molto

grande di quelle campagne , tanto da quella

banda delfumé , doVe noi eravamo , che e

r

Soliman Tue,quae ed fabrica Maurorum SeclXlh

faóta ex antiquis lateribus ? cum qua-"dam pulchritudine, licct parva; & per-

(C

ambulantcs hos campos , preterirmi-"

ta raderà, quae invenimus paflìm di-"

a la riva Orientale , quanto dall' altra, tal*\

fperfi, quorum fabrica non eft diver-a

che il fumé Veniva a paffare in me^o alla là a fabrica 'Babel , ex latcribus crudis "

città) oVero alle due città, fecondo io di-\& parvis cannis, vidimus etiam rude- cC

ceVa di Copra , fépur ali' bora non correva

per altrafrada , come dicono alcuni pae-

fiani , a i quali per ejfere ignoranti, io dò

poca fede.

E la città , comunque fojfe , chiara co-

fa è , che fa principale , e non ordinaria

,

perche così dimoftrano lejue rottine , e 1fitto.

Sopra 7 fiume , Vi trovai anche muraglie di

buoni mattoni cotti , murati con bitume in

Vece di calce , come fi fcriVe , chefofferoquelli della mura di Semiramide ( quod

verum effe Diodori fùpra adduóti ver-

ba confirmant ) de ' quali mattonipur col

ra mcenium civijatis , unde animad- tC

vertere potuimus eam fuine valde ma- a

gnam,& difeernuntur adhuc muri red-

"

acvti tanquam in colliculos tcrreftres,

"

& lateres, qui continuo ambitu cir-"

cumdant fpatium maximum horum cC

camporum , tam ex hac parte amnis, cc

ubi eramus, quae erat ripa orientalis,

"

quàm ex altera , ita ut amnis mediani

"

civitatem interflueret, vel potiùs in-"

ter ambas civitates , uti fùprà dixi , ni-"

fi forte aimalio alveo fluxerit , ut in-"

colse quidam dicunt, quibus tamen ob

bitume attaccato , conforme al mio folito eorundem ignorantiam non multum

ne prefi , e li porto meco dentro una flato- fìdei tribuo.

la molto benfervati con bombagia , cofa che Et manifeftum eft civitatem , qua-"

più di quattro Volte ha fatto Veder diVerfi ' lifeunque fuit olirò, praecipuam & non "

di queHi paefani ignoranti , che non fannoj

vulgarem fuiffe,quia id demonftrant

"

che cofia fatto le noftre curiofità. Vedutojejus rudera & fìtus. Juxtaamnemin-"

che haVemmo tutte quefte cofie , ritornante \ veni etiam muros ex bonis lateribus

"

mo in barca , e tirandola i barcaiuoli contro coétis , caementatis bono bitumine lo-"

acqua con la corda , tornammo indietro Ver-

fo Baghdad , e quella fera alloggiammo

fiotto la medefima Villa Kierd Haggì Cur-

di , doVe haVeVamo alloggiato la fiera pre-

cedente ; id eft:

Proximè liane fabricam monftrant

„ locum plenum ruderum, quem dicunt

„ Juduei fuiife foffam leonum , vel lo-

„ cum ad detinendas feras , in quem de-

„ jecì:us fuit Daniel ; ego vero id minùs

„verifìmile duco ; & quia ex hiftoriis

„ Perfìcis certo feimus eam fuiife civita-

5>tem Ctefiphontem, quae cum fuerit val-

,> de magna & magnifica , non mirum

.tvideri debet fuiffe ibi multa aedificia

magni momenti, quae fiquidem font o-

mnino deftruóta , difficillimum eft di-

feernere quid fuerint. Deinde ulteriùs

„ progreffi fìxmus ad videndum fanum

>>

co calcis,quales fcribuntur fuiffe in

muris Semiramidis (quod Verum effe Dio-

dori fupra addutli Verba confirmant :Jex

quibus lateribus cum bitumine tamenadhaerente

,prò more meo , quofdam

accepi , eofque mecum portavi in ci-c

ftà optimè munitos goffypio , quapro-"

pter iaepiùs plurimi horum rudium in-"

colamm ridebant, ignorantes caufàm "

noftrae curiontatis. Uthaec omnia vi-"

dimus, denuo afeendimus in navigium, "

quo ànautisope cordae adverfo amne"protraci» , rediimus Bagdadum , & eo-"

dem vefpere pernoctabamus in eodem "

pago IQerd Haggì Curdi, ubi noóte pr^-"

cedente fueramus commorati. Pergitc£

ValLeus civitatem, quam Hella vocant,

quae haud dubiè fuit una ex illis urbi-

bus, quas 2ÀEuphratis littora Sentirà-

N 3 midem

102 A T H A N A S I I

Gp.Xl. niidem ^edificarle fupra oftendimus; non

ipfàm , fèd pofterioribus Jeculis ex rui-

nis veterani urbium extructam ; ubi &mentionem facit fèpulchri E^echielis

Proprietà , & fluminis Cbobar. Sed au-

diamus ejus verba.

Dimorammo in Hella tutto 'lgiorno fre-

quenteper Vederla bene , ty in poche parole

dirò à V. S. che èfunata Hella [opra 7 Eu-

frate^ meta di qua, e la metà di là, e da una

parte alV altrafiipaffia per un ponte -di bar-

che , come quei di Baghdad., ma le barche,

quando io le ho Vedute , non erano più di Ven-

ti quattro, fé bene in tempo di acquagroffia,

Vene bifiognaVa più. Le cafe , fon pur co-

me quelle di Baghdad,fabricate di buoni

mattoni Vecchii,ma bafiififime, che non han-

no fé nonil primo piano al terreno , e tutte

hanno giardino con quantità dì alberi di Va-

ni frutti , e fopra tutto palme in tanta co-

pia , e così alte , chefopravanzando digran

lunga , e ricoprendo' , per dir così , co 7 ra-

mi tutte le cafe ,quando fi Vede la città di

lontano , non pare di Veder una citta, ma

una folta felva di dattili , che certo in quel-

lepianure , efopra quel fiume , e cofa affai

Vaga à Vedere.E città honeftamentegrande,

ha dentro un Caftellopiccolo , ma competen-

temente forte fopra 7fiume, cafe affai buo-

ne, i3* alcuni di bella fabrica , fatti con

architettura , ma troppo furi.

Vi rifiede un Sangiacco , <&r* è fottopo-

fioaWaficia di Baghdad. Fra igiardini

Vene fono alcuni galanti con agrumi, efil-

miligalanterie , come uno , che io ne Vidi,

che è di certe donne , figliuole di un 'Baficia

morto. Fabriche notabili non Vi fiono , ne

reliquie di antichità , tutta Viafi.

può cre-

dere , che anche in tempi antichi tutto quel

paefe intorno all' Eufrate , e tanto Vicino à

Babilonia , foffe /erettamente habitato e

facilmente può effiere che Hella dalle fiefi-

fe rouine% di Babilonia in quel luogo nafcefi-

fe. E mi fu accennato in Hella , maper la

poca intelligenza , che io ho in fin hora del-

la lingua Arabica non X intefi all'hora be-

ne, e perciò non andai à Vederlo, e quando

dopo di efifierne partito ,/' ho fiaputo meglio,

KlRCHERImi è difipiaciuto affiti di non effierVi andato, eSecìlW,

non F haVer Veduto , cioè, che Vicino ad Wt\-

ì^ìne^a giornata,per altra Via diVerfa, da

quelle che io feci , fiVede infili hoggi lafe-

poltura di Ezechiel 'Profeta, doVebene

fipeffo Vanno molti Hebrei per diVotione

,

efià àpuntofopra quell ifieffofiume Cho-bar , ò Chabor , come dicono hoggi gli

Arabi nominato dalla fiacra frittura nel-

le Vifioni di lui , ilqual fiume nafeendo nel-

la Mefbpotamia da una grande e famofa

fontana chiamata (&&v\ u*i? Ras-el-

ain , e erefiuto poi in lungo corfo, final-

mente Verfio quefle parti Viene à metter nel

l' Eufrate. Era in Vero quefla cofa molto

degna di Vederfi, tanto per Ezechiel, che

fu figranVrofieta ,quantoperche nel Mar-

tirologiofi dice , con l

' autorità , come io

credo di fianto Epifanio che V ha fcritto,

che Ezechiel fu fepellito nel fepolcro di

Sem e di Arphaxad,progenitori di A-

brahamo , che è unagrande antichità, main fiomma la mia difgratia , ò traficuragine

che foffe, miprivò di queflo gufilo . Veduto

del reflo che hebbi ogni cofia, e notato quanto

mi parVe ne7

miei /cartafacci la matina di

25 di Novemb. al tardi parti di Hella , e

la fiera andai à dormire nel medefiimo luogo

chiamato Biz-ferchàn , doVe haVeVamo

pur' alloggiato nell andare. Hsec latine

fìc fònant.

Totum diem fequentem moraba- cc

mur in civitate Hella, ut eam probeu

perfpiceremus , brevibuique tibi di-'

cam, eam fìtam effe ad EupbratemJ

mediam interfluentem , & ponte fca-^

pharum junctum , in modum pontis '

Bagdadenfìs; verùm fcaph^ quo tem- (

pore eas videbam, non iùperabant nu- u

merum viginti quatuor, utut flumine fC

alto longè pluribus opus fit. iEdesfì-"

miles funt Bagdadenfibus , extraébe"

ex bonis lateribus vetuftis , fèd humil-"

limis , altitudine faltem sequantibus"

primum planum telluris , omnefque"

adjun&os habent hoitos cum plnrimis"

arboribus variorum fru&uum,& inpri- "

mis palmarum tanta copia , adeoque"

prò-"

ce

«

uu

Turris Babel Lib. IL 103

CapXl. procerarum , ut altitudine longè lùpe-

» rent,& quodammodo cooperiant cum

3>ramis omnia tecìa. Quando civitas

)j procul adlpicitur , non praebet Ipeci-

o-> era civitatis , fèd denfiflimi palmeti

,

55 quod lane in his planis campis , &jux-

??ta hunc amnem jucundifTimum prae-

5)bet lpecìaculum. Civitas ha?c utcun-

5? que magna eft , interiùs munita parvo

tandcmque circa ha?c loca exoneratur Retini

.

in Euphratem. Hoc profectò omnino'

vilu dignum fuerat , tara propter E^e-u

ch'idem, qui fuit tantus Propheta, quàmc<

quia in Martyrologio dicitar , ex auto-"

ritate , ut credo , S. Epipbanii,qui id

"

Icriplìt , quòd Ezechia fuerit ièpultus"

in lèpulchro Senti & Arpbaxadi,prò-"

genitorum Abrabami : qua? lane eft in-"

,) cartello, led làtis valido ad amnem. lìgnis antiquitas. Verùm utdixi, leu"

?> yEdes omnino bona? , & quaedam pul-;infortunium meum , leu negligenza ,

a

55 ere extruòta? , fecundum ieges archite- me privamnt ifto alpe&u. Poftquam"

jj ctura? , led nimis oblcura?.

?» Sedem ibi luam habet quidam San-

^giaccus, eftque lubdita BalTa? Bagda-

ndcnfi. Inter hortos quidam gaudent

5? pomis citreis acidilque aurai'cis ac aliis

jjdeliciis, quorum unum vidi fpeótan-

-» tem ad qualdam feminas , filias alicu-

p?jus Balte mortui. yEdificia alicujus

omnia reliqua videram & notaveram,

qua? digna vilà fùerant, mane die vyNoVembris , lèd aliquanto leriùs profe-

ctus fum Hi'llà & velperi pernoclatum£

ivi in eundem locum appellatimi !S/^-f

fercbàn , ubi etiam diverteramus cuma

illuc iremus.

Atque ha?c lùnt qua? de prifcis 'Bd-

5? momenti nulla lùnt , nec reliquia? an- ì bylonU fabricis dicenda exiftimavi; cer-

55 tiquitatis , tamen credibile eft , olim i tè fané inde concludere poflum , tan-

»omnem hanc regionem circa Eupbra- ta & tara innumerabili hominum mul-

55 tem , adeoque vicinam 'Babylonia , fuif-

55 le populofiflìmam , & facile fieri po-

55 tuit , ut Hello, in hoc loco ex ipfìs rude-

55iibus (BabylonU ortum luum traxerit.

5>Dic~tum quoque mihi fuit in civitate

55 Hella ,quod ad iter dimidia? diei ab

55eadem civitate, fed diversa via ab eà

jjquam fueram ingrelfus , hodieque

55 conlpiciatur lepulchrum E^echielis

5) Proprietà? ; led quia tum nondum latis

titudine fuiffe inhabitatam tum terram

Sennaar , tum Mefiopotamiam , tum uni-

verlàm illam terram ad Sinum ulque

Terficum , ubi Eupbrates magna aqua-

rum mole in id feih evolvit , ut vix paf.

lìmi progrediate , ubi non reftent ve-

tuftorum temporum, urbiumque ve-

ftigia. Totum itaque Eupbrati* , Tugrifique littus , excultum fuit urbibus ,

oppidis , turribus , vicis ; ita ut vel u-

55peritus eram lingua Arabica , utique id niverlà Babylonia regio ulque ad Sinum

55 non latis intellexi, & propterea non ivi

» eò ad id videndum ; deinde vero poft-

55quam abieram , meliùs intellectà re

Verficum verlùs Aultrum, & verfus Bo-ream in Mefopotamiam le extendens u-

nica non immeritò civitas dici potue-

55 valde me pcenituit,quod non eò ive- rit. Quod vel ex ore iftius Vetri à Valle

5jrim & lepulchrum dicium viderim. /curiolìftìrni exploratoris omnium me

55Quo frequentes vadunt plurimi fudai|

audille memini : lìc enim dicit : E ben

55-devotionis caufta , fitumque eft ad ri- \Vero , che è fabricata Bagdad , come tuu

55pamejuldemfluminisc7>0^r, JkuCba~\te le altre terre Vicine da i mattoni buoni,

jrbor , ut vocant Arabes hodierni , epodi e Vecchi dalla Babilonia antica , e dalle al*

55 nominami" à Sacra Scriptura in villo-' tre fabriche , cb ' erano ali ' bora in quefti

55nibus hujus Propheta? : qui amnis ori- paefe , nel quale, benché non fi Vedono Ve-

55 tur in Mefopotamia ex grandi &famo- \ftigi* alcune refiate in piedi di muraglia,

j'fo fonte appellato ò&ÌJ1 u~\j ^as-eL [finon ^}ue e Poc^e

->c^e apprejfo raccon*

»aìh, Se poftea longo tradu augetur,\

tctr°> tuttavia fiotto terra in qualfi Voglia

1 luogo

A—^.

104 A T H A N A S I

Cap. XI. luogo chefi cavi,per moltegiornate intorno,

fi troicaper tutto quantitàgrande di mattoni

buoni &* di muraglie antiche, donde e nata u-

nafavola, chefi conta hoggidifra Mori che

queflopaefefoffe tanto hahitato}che una VoU

ta eJpndofiperduto in Bagdad ungallo ,fàritrovato in Baffora città fopra 7 mare nel

Seno Pertico , lontana di Bagdad '<* 1

2

giornate, fin doì>e dicono che foffe andato

faitandofempre di tetto in tetto. Quefla con-

tinuata quantità di rouinefotto terra in tut-

te le paefe della provincia di Babylonia ,

tanto di quà,e di là,quanto in me^o à i due

fiumi , come anche un piccolo ramo cana-

le tirato dal ' Eufrate , che appreffo à Ba-

gadat Viene à metterfi nel Tigre, id eft :

, Veruni quidem eft , Bagdadum fuif.

,fé extructum , ut & alias terras vicinas

, ex lateribus bonis & vetuftis BabyIonia

„veteris, & ex aliis fabricis, quantum

„ erant in iftis regionibus , in quibus , ut

„ut non appareant ulla veftigia muro-

j,rum reliqua, nifi pauca ilia, de qui-

3>

y>

5?

I KlRCHERIbus poftea agam , nihilominus fìib Xsx-StEijJL

ra, ubicunque foditur , uique ad mul- "

torum dierum itinera circumcirca , in-"

venitur ubique infìgnis copia laterum

"

bonorum, & murorum antiquorum ,"

unde nata eft fabula , quae hodie inter «

Mauros narratur, quod regio illatam"

frequens fuerit habitatoribus , ut ali-"

quando amirTus gallus in Bagdado de-"

nuò fuerit inventus in Baffora > civita-"

te juxta littus maris Sinus Terfici , fìtà à "

(Bagdado ad 1 2 dierum itinera : eoufque "

dicunt eum progrerTum lemper laltan- cc

do de tecì:o in tectum. Haec continua"

quantitas ruderum fìxb terra inomni-"bus regionibus provincia Babylonia, & " '

ultra,& citra,& in medio duorum ilio-"

rum fluviorum, ut & parvus rivulus fèu "

alveus derivatus ex Euphrate,qui prò- "

phBagdadum fé evolvit in Tigrim. Sed

nifce jam praemiflìs , jam ordine filio-

rum Noè gefta profèquamur.

CAPUT XII.

Genealogia Noè>Japheth -, Cham , Senti

filiorumqac.

T>e ortu Phaleg , &• divijtone linguarum &-gentium.

C. XII.Ortus

Phaleg Vconfufio

lingua'

rum.

Caeterum nonnulla rationes de-

monftrant quidem divifìonem

linguarum accidifle multò poft

nativitatem Vhaleg(quod& nos credi-

mus)verùm non ideo confèquitur eam

anno poft diluvium trecentefìmo qua-

dragefìmo contigiffe , ut putant He-

brai,qui annus , fècundum ipfos , fuit

poftremus vitae Vhaleg. Nam fi verum

eft , quod afferunt Eufebius in fui Chro-

nici initio , & B. Hieronymws in Ofea cap.

2& S. Auguflinm lib. XVI. de Gvit. Dei

cap. 17. quos fèquuntur omnes pene

alii doótores ecclefiaftici , nimirum

ISLembrod fuilìe illum , quem gentilitas

appellavit Belum , eundemque regnak

reme.

fé annis fèxaginta quinque poft condi-

tam Babylonem & ei fuccermTe Ni?ium,

in cujus regni anno43,natuseft^>^ Ermesbarn. Procul dubio fi praedicìis annis'" comPu'

340 à diluvio, ad linguarum divido-»r-nem dapfìsj addantur anni 65 regni

1

Beli , & 43 Nini , neceffarium erit po-nete, Abrahamum effe natum anno poft

diluvium 448, quod manifeftè adver-

faretur Scripttirae Sacrae , ex qua Genefcap. XI. Verfiio. ufque ad 27, ubi defcri-

bitur genealogia Sem Rlii Noè, à dilu-

vio ad ortum Abraha juxta computumin hac adjunóta tabula exprerTum, col-

liguntur tantummodo anni ^%i. Si ve-

ro fèquamur eos, qui putant Abraham

natum

1

W . t*t»>K*4 - ' - - - ;- . . - H&V*

)l\.i\ i

..

• - •

..'--

•

. >t

-

«- — ....

.

'' •' '•"/' -

''

' -:- 9 ì %&&'"

v:

-.;•• **

. /.

..•

:'••

,A< '

0"'

.

'

;

.

' %) . ,

...

'

,,-•-.•. i.'

...

,-*.:.„: '

juyuvfjf.

Turris Babel Lib. IL 105

C XII. natum e e anno vita: patris fui 60, & liguntur anni plus quam centum vigin- ScSt.Hi,

generationem Catnan minime compu- ti , fìquidem iplè Tbare natus eft anno

tandam cenfènt , invenies à diluvio|

vita: Pbaleg 122, ut patet ex Tabula

ad ortum Abrah* longè minorem. lìmi- Chronologica. Qiiis igitur non videt,

mam , niminim annos duntaxat 293

Aliud huic limile abfùrdum ex priori

contra afferentes divifìonem lingua-

rum incidiffe in ortum 'Pbaleg, poffe af-

opinione confcqui neceffe eft. Namfi ferri argumentum valdè firmum, ni-

ponamus divifìonem linguarum (qua:

procul dubio fa&aeft, quando (Baby-

lon iedificabatur ) contigiffe in iplo or-

tu Tbaleg, qui ut colligitur loco Genef.

proximè adduóto , natus eft anno poft

mirum, quia hac polita fèntentia , ne-

ceffe eft probabiliorem ac magis re-

ceptam horum temporum chronolo-

giam , à probatiflimis auótoribus edi-

tam , funditus inferire , & nullatenus

diluvium(preterita generatione Cai- poffe cum làcro textu conciliari ? Ita-

nan ) 102. quod pariter ex fùpraferi-

ptis certum eft, Scriptuxae Sacre plu-

rimum adveriari. Quocirca probare

nullo modo pofliimus , id quod ma-gna: fama: auctor, vir alioqui in expen-

denda temporum prefèrtim antiquif

fìmorum ratione accuratiflìmus Itbr.

in Génef. XV. num 148, alferere non du-

bitavit , dicens , nullam afferri poffe

rationem, quae.neceffariò concludati

vel etiam probabiliter demonftret di-

vifìonem linguarum non potuiffe fieri,

quando natus eft Tbakg, qua in re for-

taflìs , ut fit , memoria: lapfù , videtur

(ibi non conftare, quandoquidem ipfè

pluribus in locis & prefèrtim libr.XV.

in Genef. num. 61. 6j & 148. & lib. XVI.num. 236. approbat, recipitque com-munem, quam citavimus, horum tem-

porum hiftoriam , afferentem Nem-brod eundem effe cum eo

,quem gen-

tiles <Belum dixerunt , & eundem a di-

vifìone linguarum regnaffe 65 annis in

(Babylone, qua: fuit initium regni ejus,

ut dicitur Genef. cap. X. Verf. io. Et A-

tm natum effe anno 43 regni

qui immediate fuccefferat ch-

éto Nembrod. Ex quibus profectò(po-

lita divifìone linguarum in anno pri-

mo vita: V.balcg ) fequeretur ipfùm A-

brabamum natum effe 108 vita: ipfìus

Vbakg , quod quàm falfìim fìt , digno-

fei poteft ex Genef. cap. XI. Verf. ?6. uf.

que ad 25; ubi ab ortu Pbaleg^d ortum

brabamum

Nini

que reliétis hifee duabus opinionibus,

dicimus,quod fi vera eft , ut credi-

mus, nuper a nobis relata , & commu-ni docìorum confènfù firmata horumtemporum hiftoria de Nembrod

,quod

fuerit idem cum Se/o, quemadmodumnos quoque infra comprobabimus , &quod regnaverit annis 65. 8càeAbra*

bamo , quod natus fit anno 43 Nini, qui

immediate poft prediótum Nembrod

regnaffe dicitur , neceffarium eft fate-

ri id , quod ab exordio hujus operis

propofùimus : videlicet divifìonem lin-

guarum anno poft diluvium 275 con-

tigiffe, qui annus in noftris tabulis cumanno vita: Pbaleg 144 contigit. Et hac Ferafen*

polita opinione,Torniello tefte, multa /«« pha-

qua: ex aliis duabus fèqui dicebamus, l%- .,

1 • t r i o 1Torniei-

devitantur ablurda , & horum tempo- lus.

rum hiftoria ab ethnicis, atque item

ab ecclefiafticis fcriptoribus tradita,

ac probata optimè cum fàcris annali-

bus congruere deprehendetur , ut qui-

libet in prefènti precipue tabula bre-

viter, facilèque poterit experiri.

Sit e/gò pofitum divifìonem lin-

guarum & populorum faétam fìib me-dium vita: Vbaleg , id eft 144 anno i-

pfius , diluvii autem 275, mukis ratio-

nibus, quas paflim hinc inde infèrtas

reperies , confirmavimus, quibus poli-

tis de r,e ipfà dicendum eft. Cum au-

tem de conftruclione civitatis & Tur-

ris,qua: proxima caufa fuit divifionis

Tbar<e Patris Ahab* , evidenter col- linguarum , in primo anno Tbara di-

O éìum

106 ATHANASII KlRCHERIAnni

Tabula chronographica A£n°Jo

e

à diluvio ufcpe ad tempora Abrah*.

Noe vinum bibens inebriatus eli an.

Poft annos 28

166628

Arphaxad genuit Carnati inch. an.

Poft annos 30

Caitian genuit Sale inch. an.

Poft annos 30

Sale genuit Heber inch. an.

Poli annos 2

-Voé'dicitur genuifle JomthHn an.

Poft annos 32

Heber genuit Pbaleg inch. an.

Poft annos 30

Pbaleg genuit Rbett inch. an.

Poli annos 11

3

Faclaeftiinguarum , gentiumque divido, an.

Regnat Nmbrod, quiSv Beltu in Babylone , an.

Poft annos 24

Noe fertur mififle Jomthun in Etha» , an.

Poft annos 40

Vita.j

A di- 1 Regni Regni Monar- Regni Se-

No'è.\luvio.

IKem- ! 2SZr/>i.

;chia. j mirami-

ùrodfCi- 1

j_4#y-

Ii/w fuper

ve Beli. 1!

riorum.\ Affynos.

61028

16943°

1724

3°

63830

175-4

2

1756

31

668

3°

6982

700

3 2

Regni __sfc.

w»e.j in

Ktmlee.

IO

28

38

30

68

3°

982

100

31

1788 732 .'132

3°1

3° 3°

l8l8j

762 ì l62

113 113 113

1931 875 \Z7S

'93 2

24

19?6

40

Arphaxad & Nembrod, qui St _?f/^ , mortui iunt

in fine an.

Ninus regnat in BabyIone inch. an.

Poft annos 9

Nje moritur fub finem,an.

Poft annos 1 o

Nmm Monarchirminchoat Affyriorum, an.

Moritur PhAleg fubfineman.

Moritur Nacbor Tbar<e pater fub fin. an.

Poft annos 1

2

Abraham nafcitur inch. an.

Poft annos 9

j

Ntr.m Afyriorum Rex moritur fub fin. an.

Semtramis regnat in Nmive , & Sarai miciiux \n

Chaldita inch. an.

Poft annos 41

Semtramis Ajfyriorum Regina dectfiìt.

Regnat Zamets in Ajfyria inch. an.

luftter ànonnullis creditur natus.

Poli annos 13

876 :276

24 ! 24

9OO;300

4°! 4°

1996 940 1340 | 66

Cbodorlahomor fubegit Sodomttas.

Poft annos 3

'997|

9 1

941

9)"°|

34*

9

3f°10

360

37°

37'12

383

9

39*

393

4 l

434

436'3

449

3

1

9

200610

IO

10

2016 20

2026 30

20271%

3'12

2039

9

439

2048 5l

2049

4 l

2090

2091

2092

'3

2ioj

3

:

1

1

IX

12

12

24

9

33

34 1

4 1 4 l

75" 42

76 1

77 2i3 i3

93 if

3 3

Turris Babel Lib. II. 107

Ut quod peccarunt concordi* crimine Setl.lll.

mentis

Confufe damnet melior discordia lin-

gue*

Vide Vrofper. Aquit. de Vocat.gentium. Qtiomeào

C XII. ótum fuerit , reftat ut ex confufione

ipià & hominum difpcrfione in univer-

làs terras, quieftejufdcmconfufionis

erTeótus, dicamus.

^ufia Et primùm quàm jufta fuit ha?c

jufan'is"' poena architeótis iftis inflicìa, & quàmlingua- conlèntanea divina: bonitati ac fapien-rurr.,à Deo _. s

ir

mjeSta, tia?. Qua? enim a parente poena iua-

vior exlpeótari poflit in liberos minus

diesis iuis audientes , quam fine ca?di-

bus , fine mutilatione & plagis, fine

iracunda diflìpatione laboriofi operis,

atque ideò fine objurgatione & quere-

la adigere ad obtemperandum, novali

que colonias deducendas,qua? colo-

nia effent , fi volentes abibant; aut

varia exilia ac deportationes , fi inviti.

Quod fi ha?c eorum culpa vanitas fuit,

non enim fàtis probabilia narrant,qui

hanc fùbftrucìiionis infaniam a culpa

purgare moliuntur , ut videre eft apud

Tofìatum. Sciebant enim jam pridem

fibi à communi parente Noè divinitùs

impetratum , ut in deftinatas fibi pro-

vincias proficifeerentur. Itaque in mo-ra erant , & in culpa

,qua? ex diutur-

na ifta civitatis & turris DEO non gra-

ta molinone crefeebat. Si ergo ha?c

culpa vanitas fuit > nonne fàpienter o-

pus vanitatis & inops fòlida? gloria,

protei* DEI voluntatem fìifceptum, in-

fìrmitate fùa , DEO non fìiftentante

contabefeit. Si fìiperba? mentis elatio?

nonne confufione expianda fuit , ne

fìiperbè unquam gloriofi ifti jaétare

poffent opus, quod imperfeótum irrifi,

confufique reliquiffent. Quoniam domi-

natio imperanti* in lingua eft , inquit Au-

guftinus, ibi damnata eft fuperbia , ut non

intelligereturjubens bombii,qui noluit in-

telligere , ut obediret DEO jubenti. Si 0-

dium DEI hanc arcem erigebat adverfm

DEUM, nonne exarmandi erant inimici,

nonne ex ipfa arce exigendi , & impia coiu

juratio animorum,jufta linguarum diffen*

Jione caftiganda ì Unde Claudius Ma-rius Victor:

Sed age , qua? fuit ifta linguarum******

confufio ? quomodo faóta ? quàm mul- wnfitjì*.

tiplex ? Nam Tbilo in libro de confufione

linguarum , dum hiftoriam fuo more in

tropologiam conatur vertere , negat

confufionem ullam contigiffe lingua-

rum, fèd divifionem. Nam Hebr^ea,

qua? jam erat , in (uà puntate & inte-

gritate perftitit, alia: qua? tum primumnata? font , confuse non fuerunt, ante-

quam effent. An in linguis confufio

non fuit > fèd in hominibus propter re-

pentinam exorientium linguarum va-

rietatem, ut Pererio placet? An con-

fufio linguarum five permixtio idio-

matum fuit, dum in eodem opere di-

vedàrum familiarum homines verfà-

rentur, & mutatis repente linguis , u-

nus férmo vel dialogus effìceretur , in

quo Hebr&A) Graca, Latina, Germanica^

Polonica vocabula mixta, confufaque

reperirentur,quorum nonnulla fingu-

li intelligerent, nemo univerfà ì Sicque

fieret , ut nemo intelligeret Vocem proximi

fui y id eft, alter alterum intelligere

non poffet , ut Lyrano quoque videtur.

An non etiam divifio linguarum re-

élè dicitur ,quandoquidem prò ratio-

ne diverfàrum linguarum àfèinvicem

divifi fùnt hominem ,qui lingua ute-

bantur ?

Quomodo fa&a fìt, explicat Tofta*

j

tus cap. II. Genef ex quo Tererius. Dicol breviter induótam primùm divinitùs in

I

omnibus familiis oblivionem nativa?

• lingua? , id eft , Hcbraide pra?terquam

I

in Heber& Tbaleg , in quibus illa invio-

lata permanfit , tum infèrtam infufàm-

que novam linguam omnibus familiis,

j

prout olim infufà fùerat Marno , & u-

j

xori ejus , adeò ut illam non minus ha-

}berent in promptu , quàm fi eam cum

1 nutricis la&e didiciflent. Minifterio

|O 2 porrò

108 Athanasii KircheriC XII. porrò Angelorum id fadum fuiffe feri- lùnt opera, credibilius eft, neque enim Seti-Ili.

bit Origenes , eorum feilieet,qui ilio-

Mari US,

rum populorum redores futuri erant,

ad quos illa DEI dirigami' oratio : Veni-

te defeendamus <ty confundamus ibi Un-

vuam eorum. Non tamenait, Ite, de-

feendite & confundite , ut praelens in-

telligatur angelis operantibus , tan-

quam praecipuus operans , ut obfèr-

vavit Cajetarws. S. quoque Epipbaniws

hanc linguarum multiplicationem di-

vina infpirationi fèmel iterumque attri-

buii Nec lane humanà induftria fieri

potuiffe,quodlibet integrum idioma,

ex iis etiam,qu?e de Adami lingua fùpra

cum Abulenfi diximus , facile intelligi

ciaudiuspoteft. Sed audi Claud. Mariumhanc

rem eleganti Carmine concinentem :

Dixit <sr intentos operi } molemque leVan~

tes

Mentibus attonita fubjetla obliVio pri -

munì

Intraty & ignota fubit imperfetto lin-

Increpitant operis? fludio cejfante , ma-

giari

Cuntlantesfocios,fedVocem nemo remittit

Non intelletti*, qnodfi quii tentat, inane

Sibilata aut rupti fremitu fermonis an-

helat.

Sic yanum prava fufeeptum mente labo-

rem

T>ejìituitfruftrata manm ;jam nemopro-

pinquum,

Nemo patremfequitur ,quem quifque in-

telligit, addit

Agglomeratane fibi , fociumque adjunge-

re curai.

Dumque perit diVifa hujm cognatio gen*

ti*y

Gentem lingua facit,fparguntur clafibus

tfquis,

Diducìafque petunt Vario fub fidere ter-

ras:

eam Humana induftria paulatimcom-

pararunt. Nec enim item , quod ait,

Gentem lingua facit ; & quod eodem re-

dit ; Nemo propinquum , nemo patremfé*

quitur. Communis enim fèntentia eft

linguas fecundum famiiias à Dominofuiffe diftributas > non ex linguis fami-

iias. Idque docet Mofès cumagitdefiliis Japhetb. Ab bis, inquit, divifefunt

infuU gentium in regionibus fuis , unus*

quifque fecundum linguamfuam&famiii-

asfuas in nationibusfuis , quali dicat, nonfòlum fecundum linguas, fèd etiam fe-

cundum famiiias. Ita etiam de filiis

Cham ait. Hi funt flit Cha.m in cogna-

tionibus& linguis , t&generationibus^ ter-

rifque tir gentibus fuis. Eodem deni-

que modo filios Sem fecundum cogna-

tiones & linguas,& non tantum fecun-

dum linguas diftribuit. Quod fi nemopatrem fèqueretur

, quomodo poffet

ulla familia coalefcere ? quanquam fa-

cile eft explicare Poetam : Nemo pa-

trem fequitur, quatenus feilieet patrem,

fèd quatenus ejufdem linguse focietate

conjundum. Quod porro dióhim eft,

Confundamus ibi linguam eorum , ut non

audiat unujquifque Voccm proximi fui:

abfùrdum effet de fingulis interpretari;

quafi quifque linguam hujufmodilo-

queretur, quam nemo omnium prater

ipfùm intelligeret. Id enim effet nonfèptuaginta duas linguas , fèd quinqua-

ginta millia linguarum introducere,

idque valuiffet non ad multiplicandos

hominum ccetus, & civitates, fèd ad o-

mnes à fé invicem diftrahendos. Mensergo Mofis eft, fadum effe, ut unus-

quifque non intelligat omnes , ut ante/»!//,

folebat , fèd alii alios intelligant, puta

qui fùnt ejufdem familiae ; alios non

intelligant, qui fuerint diverfàe. Per fa-

miiias ergo diftinda? fùnt lingua? , ut

Decifi»

Ita Marius Poeta , in cujus Carmine il- inter eos maneret fòcietas inter quos

lud non fatis probabile , ignotae lingua

imperfedionem fùbiiffe ,perfedam

quippe infufam ab eo , cujus perfeda

lingua? communicatio fèrvata effet.

Sequitur ut aliquid de numero lin- Kummguarum dicamus.Quem fcriptura nus-%M«w»-

quam

TURRISC. Xll.cpam prodit, fèd mmD. Auguftinus,

S. Epipbanius , aliicjue SS. Patres ex

numero familiarum Noè à Mofe com-

B A B E L L I B. IL 109

lo ante 'tywyiTctg & KttycLKcuov'foq SetlAlì,

appellarat.

Idemque repetit barefi 39 , ubi de

memoratarum colligunt. Sic autem di-jgenere Cham ponit duces3i, de ftir-

cit Auguftinus: Exfumilia Japheth,1

pe Sem quindecim , de Japheth vigiliti

quindecim. Ex progenie Cham, unum <sr 1 quinque , ubi totus numerus idem eft,

triginta. Exflirpe Sem, Vigiliti feptem. In < partiales non iidem. Ncc item exi-

fumma igitur, inquit , omnes progeniti de

tribusfiliis Noe/nwf feptuaginta tres,ve\

potius ,quod poftea demonftrabitur,

feptuaginta duas gentes tunc fuiffe

colligitur, non homines. Quod fé de-

monttraturum promittit , exequitur

cap. 1 1 . fequenti , ubi , unam tantum fu-

iffe linguam Heberis <sr Phaleg , licet

omittantur quigentium <jr linguarum prin-

cipe* non fuerunt ,propter tempus in/igni

eVentu notatum. Quia in diebus ejus terra

divifa efi. Priore autem ilio loco fìib-

dit. Vropterea ergo multorum filli non

funt commemorati,quia gentibus aliis na-

fcendo accefferunt , ipfi autem gentesfacere

ìtimes unam linguam , materiam &quafi fèmen fuifTe , ex qua corrupta fe-

ptuaginta duae nafcerentur. Nam He-braa , ut diximus , integra manfit , a-

lix novx nata? funt ; fèd perinde eft, ac

fi dicei-et, prò una natas effe feptua-

ginta duas. Vide etiam Chron. Alexaiu

drinum Graeco-latin. quod cum Epi-

phanio fentit.

Addam & Vrofperum Aquitanicum ,*™$£*

qui etiam eleganter caufàm hujus con- nicus.

fufìonis & multiplicationis linguarum

depingit. Jam Vero , inquit ,procurren-

te humana propagarono augmento , cùm

ipfa mortalium numerofitas de fuis multi-

nequiVerunt. ISlam qua aliadecaufa, cùm plicationibus fuperbiret , &fecundum ela-

fili Japheth otlo numerentur, ex duobusj tionis fu* altitudinem coelo cuperet molem

eorum tantum flù nati commemorante ?

Et cùm flii Cham quatuor nominentur,

ex tribus tantum qui nati funt, adjiciuntur.

Et cum flii Sem nominenturfex , duorum

tantum pofteritas adtexitur; numquidca-

tftjzìin- tori fine fiUis remanferunt ? Abfit hoc

guas fra- credere , fed gentes propter quas comme-die ponere. .

7/ .

<^> L l .* rmorari digm ejjent , non uttque jecerunt,

quia ficut nafcebantur , aliis gentibus ad-

debantur. Ita D. Auguftinus.

Eundem numerum agnofcit Enfi*

bius lib. I. CbronoL Grucce, ubi enumera-

tis omnibus provinciis filiorum Noè,

òfJLX) inquini»? (p?) iSfofiwovfet JVo.

Et Epiphanius , Ergo UH , inquit, Tur-

rim or Babylonem adificant . Sed divi-

no nummi de infana illa molinone difpli-

cuit , ideoque difeipatis illorum linguis, fé*

ptuaginta duas ex una fecit } prò hominum

numero , qui ilio tempore repertus eft , unde

<(? Meropes a Vocis diVifione nuncupati.

Cave putes non fuiffe tunc nifi duos

& feptuaginta viros, ièd tot numerofa-

rum familiarum principes ,quos pau-

immodica conftruEìionis inferere, quàm mi-

rabili* ad cohibendam hanc infolentiamfuit

divina cenfura juftitia ! qua omnem ilio*

rum populorum loquelam , notis fibi inVi-

cem fignificationibus confonantem,feptua-

ginta , & duarum linguarum Varietate con*

Judit , ut ir inter dijfonas Voces operan-

tium pereunte concordia , infuna molitionis

machina folveretur , & habitando orbi ter*

rarum incolas mala congregationis oppor-

tuna fieret difperfio. Denique in eundem

numerum plerique omnes antiqui confenti-

unt. Vide Vererium , qui in hanc fèn-

tentiam etiam Hieronymum, Amobium,

& Origenem citat,quibus Beda de fex

atat. Marianus Scotus, aliique addi pof.

funt jprafèrtim Cbronicon Alexandri-

num , quia eas omnes enumerat.

Caeterum contra hunc numerumPercrJuS4

dubia movet Vererim partim ex di(pa-

ri perfònarum numero , qui in grxcis,

latinifque codicibus reperitur. Graci

enim Latinos tribus perfònis , five fa-

miliis excedunt , & addendo Canaan,

O 3etiam

HO A T H A N A S I I

C XII. etiam quatuor. Partim quia non vi-j

dentili* plures Patres feorfim à filiis nu-

merando ,quafi diverfas ab iis linguas

habuerint , quoniam patres non potue-

runt habere familias , nifi per filios.

Quod fi patres fèorfim a filiis nume-

rentur ,quafi linguas fìias fèorfim ac

familias habuerint,praedióto numero

addendi erunt Sem , Cbam & Japbetb,

imo & ipfe Noè , & fic numerus lingua-

rum ad fèx & fèptuaginta exerefeet.

Partim denique quia aliquorum filio-

rum Sem, Cham & "japbetb nulli filii five

poderi recenfèntur. In progenie Ja~

pbetb quinque ; in Cbam duo ; in Sem

quatuor pmittuntur , de quibus nihil

certi dici poflìt , unicamque finguli

gentem , an nullam , ac plures produ-

xerint , & cum gentibus linguas diftin-

cìas. Et fic numerus hic multum fèm-

per variabitur , & incertus reddetur.

Defendi- Nihilominus fèptuaginta duarumm 72 Un- pin^uarum numerus retinendus vide-

numem; tur , qui non leve habet in Mojìs nar-

ratione fundamentum , cùm in fingu-

lis familiis trium filiorum Noè, fèm-

per lingua cum familiis dittinoti re-

periantur, familias autem tam multi

antiqui , recentiorefque Dolores fè-

ptuaginta duas agnoverint , & ha: ob-

jeétiones facile iolvi polfe videntur.

Dicemus enim diverfìim quidem re-

periri numerum in hebraicis , grsecif

que libris ; led eorum qui adduntur à

Gmcis neque linguas , neque familias

fuiffe diverfas , proptereaque à Mofe

hoc loco prxtermirTos. Secundxob-

je&ioni fatisfieri poteri: , fi dixerimus^

patres quidem non potuiffe habere fa-

milias , nifi per filios,potuiffe tamen

habere per alios ab iis,qui in textu de-

cimi cap. recenfèntur, & per eos diver-

las conftituere familias.

Tertiae non improbabiliter refpon-

detur,quatuor irtos quafi fègregatos

a exteris,& eximios, non habuiffe fin-

gulares linguas , fèd prxter commu-nem

,quam retinuerunt , etiam iis lin-

KlRCHERIguis donatos fuiffe, qua? in familiis à Sellili.

fé ortis reperiebantur , ut fingulis mo-nita falutis dare poffent, & ad quamliberet familiam iè transferre. Quodfèntit etiam Tormellus. Ad poftremum

dicimus eos, quibus filii non attribu-

untur, fingulas duntaxat feciffe fami-

lias,quibus fingula: datx funt lingua?,

ideoque poftremorum peculiarem di-

ftin&ionem neceffariam non fuiffe.

Qua: mens eft D. Auguflini , cujus ver-

ba paulò ante retulimus.

Hac ergo linguarum confufione &hominum perturbatione indu&a :

Non cceptrt ajfurgunt turres , non arma

Juventus

Exercet , portufve autpropugnarla bello

Tuta parant , ,pendent opera interrupta,

mbiteque

Murorum ingentes , aequataque machina

calo.

Nominatim autem Turrim, non fòlùm

ab Architectis reli&am , fèd divinitus

etiam disjectam plerique antiqui prò-

didere. Jofepbus ex Sibylla refert deos

Turrim procellis immiflìs fubvertifTè,

& fùam cuique linguam dediffe ; ve-

runi libro tertio Sibyllinorum verfìium

harc leguntur inter alia :

Flatibus aut "Venti magnani fublime fé<•

rentes

Turrimjecerunt, <&r litem conediarunt

Inter eos , urbemque ideo BabyIona >a-

carunt.

Sed pòfiquam cecidit TuniSjlinguteque

fuerunt

Vocibus interfé diVerfis, terra deinceps

Tota replebatur diVijts regibus. &c.

Quot feilieet coloniis Nembrodo aufpi-

ce , ut dicetur , in fèquentibus, Epipba- £Pipha"

nius quoque initio Vanarii ait , DEUMnon fòlùm hominum divififfe linguas,

unde & Meropes dióti fuerint , fèd Tur-

rim etiam ventorum impetu evertiffe.

Abydenus,qui res Medorum ScA/fyrias Abydc-

fcripfit , apud Eufebium de preparano-r~

ne naec habet. Primos bominesferunt è

terra natos, robore& magnitudine confifos,

dm

nns.

Turris Babel LlB. II. in

C. XII. diis affuiffc, qua fuper cos diruta Turris !que ad Semiramidem

,qua: inchoatam Sect.lll.

acida. Et infra apud eundem ha:c ex i civitatem (Babel incredibili magniti-

Eupolemone. Civitas, inquit, Babylonj

centia ac magnitudine abfolvit. Tur-

ab iis conditaprimum fuerat ,quia diluvio rim vero illam nequaquam altius ex-

eìaferunt , quos omnes gigantes fuife con- tulit, fed aliam mirificè ornatam, in

fiat , fparfos per univerfam terram, poft' tempio, quod (Belo conlècrabat , in-

quam Turris quam cedifcabant , diviniti^ clufit , ut ex Herodoti Clio paulo ante

Tenui- conenffa decida. Et hinc forte Tertullia- retulimus. Cùm itaque templum Beli

nus cpntra Praxean : Filius itaque eH, qui in ipfà urbe Babel à Semiramide exitru-lianus.

ab initio judicaVit , Turrim fuperbifsi -

mani eliderti, lingua]que difperdeus.

Verùm ha?c parimi firma font , hoc

ipfo quod a Mofe non confìrmantur;

genttum.

ctum fuerit , certe Turrim Babel utpo-

te à Babylone remotam, in ea urbe ex-

ftruótam fuiffe , ex iis qua: in prece-

dentibus dixi,patet elTe quàm falfiC

unus aliquis eorum,quos retuli , eam !

fimum.

everfionem , ut videbatur , admodum Sequitur ut de diiperfione morta- tyfr'fr

juftam atque probabilem exeogitavit,|

lium in varias terras agamus^ quas non^

quem reliqui poftea funt lecuti. Cùmìtemere aditas aut uforpatas, (ed ex fòr-

tamen haec nifi à Mofe feire non pò- i

tibus divina voiuntate diftributas , ex

tuiffent. In cujus fcriptis obfcurè tan-j

primo anno Thaleg intelligitur. Hoctum fignificatur eos ab opere deftitif- !

autem tempore inducìa confusione lin-

fe , impedimento linguarum inje&o. Iguarum, quo quemque ibrs & DEUSCaperunt, inquiebat Dominus^oc^- ! tulit , eam terram familiarum princi-

cere , nec defiflent à cogitationibusfuis, do- pes cum fuis occuparunt , ut ait Jofe-

nec eas opere compleant ; nimirum nifi im-\

phus : japbeth Europam , & qua: illi ex

pediero , ficut& fecit.|Afta adjeéta font ; Cham Jfricam & Sy*

riam ; Sem reliquam Afiam , juxta gene-

ralem diftributionem, quam eodem

loco ex Jofepho retulimus. Quod hoc

Cm Nera- Quòd fiquaeras, cur Nembrod, qui

Babylone poft difperfas reliquas gentes Babylone

refluii. fubftitit , cum popularibus fuis , inter-

miffum opus non redintegravit ? Re-

fpondeo cum Pererio , aut opus fuifife

majus , quàm ut à tam paucis homi-

nibus perficipoiTet, aut potius homi-

nes prefèntis prodigii magnitudine at-

que infolentia deterritos , auiòs non

fuiffe opus imperfe&um abfolvere , ne

divinitùs graviori aliqua pcena mulcta-

rentur. VacafTe autem aeckficationem

per annos fere centum , videlicet ut-

loco exactiùs ex Icriptura intelligetur.

Spinofàm porro inbarbaris vocabulis

difputationenx,& magna ex parte cor-

ruptis , utilitas , DEO favente , com-penlabit. Multa enim foripture loca

prefèrtim apud Prophetas } hinc non-

nullam lucem accipere pofìùnt , cui

ut forviamus , ordinem familiarum a

Mofe pofitum , ipfbrumque principum

ab eo nominatorum ièquemur.

CXIII.

CAPUT XIII.

Quando cosperit regnum Nembrod ,&- divijtogentium.

B anno divifionum linguarurn, I candos effe annos regni Nembrod in

ac difcelfionum gentium de ter- Babylone y & urbibus proximis , fùper

ra Sennaar , anno inquam ab or- ! gentem lingua foa: , qua: fola illi re-

be condito 193

1

, & poft diluvium 276 1 manierata ac deinde etiam foper alias

circiter infoquente , credimus aufpi- 1finitimas à fo occupatas ? ut in prece-

denti*

<*

112 Athanasii KircheriC.XIII.dentibus comprobavimus. Porrò ifte

Ne?nbrod,qui idem cum ©e/o, ut loco

proximè citato docuimus , regnavit

in (Babylone annis fexaginta quinque

,

ut tradunt Eufebim in doronico , & B.

Auguflmm lib. XVI. de GVit. Dei cap.

17, &alii. Quis autem vir fueritifte

Nembrod , five Bel , fatis paflìm in

precedentibus iùis locis à nobis di-

cìum fuit.

Per idem quoque tempus-j credi-

bile eft, caeterarum quoque linguarum

principes regnare ccepifle ( non tamen

Ty™n^ tyrannicè ut Nembrod) in gente fua,

& in fingulis regionibus , ad quas pri-

mo incolendas pervenerunt. Puto au-

tem eas non admodum à Babylonia

fuifle remotas, rationabile namque eft

credere priùs proximiores, quàm re-

motiores à prilcis illis gentibus terras

fiiifle cultas. Quanquam non multo

poli, ad declinandam nimis moleftam

ipfius Nembrod tyrannidem,qui non

contentus imperare Babylon'm , alias

quoque finitimas gentes infeflare,ac li-

bi violenter fubjugare nitebatur, pluri-

mos longiùs recefTifTe credimus. Qua-

re ,quemadmodum poftea in primiti-

va Ecclefìa,prima illa perfècutio quas

facta eft Hierofolymis adverfìis Cbrifti

fideles, in caulàfuit, utipfì adfidem

latiùs propagandam dilpergerentur in

varias orbis provincias ,quibus deinde

fcripfìt B. Petrus primam fuam epifto-

lam , nimirum , T>ilechs advenis difper-

fwnis Ponti, Galati*, Cappadocix, Afi<e £?

BitbynU : ita prifcis illis temporibus di-

vina providentia fa&um eft , ut tyran-

nica invado ipfius Nembrod , divinai

ordinationi deferviret , ad populis re-

plendas etiam alias terrarum regiones,

à prioribus illis valde admodum remo-

tas. In quibus deinceps varia regna fùr-

rexifte , dubitandum non eft, preci-

pue vero apud JEgyptios , & item apud

Sicyonios in Grecia , de quibus aliquid

vumg"a- fais locis ex Eufebw tangemus. Nani

de regno Italia, quod Jo. Lucidus in

riortim

Oligli

\fuis tabuli*,ponit ccepiffevigintiqua-M.iit

tuor annis ante Nembrod primum Re-gem Babylonis , adeò irrationabile eft,

ut figmento fimile videatur. Decun-étis autem prifcorum illorum tempo-

rum regnis, ficut nullum aliud tem-

pore prarceftìt regnum Babylonis , ita

nullum ilio majus fuit. Nam non mul-to poft , nempe temporibus Nini , qui

fedem ejus tranftulit in Affyriàm, ufque

adeò excrevit , ut Monarchie Affyrio-

rum nomen acceperit. Quare nos ali-

qua quidem certiora quorundam Eth-

nicorum regnorum initia fuis locis

commemorare non negligemus ; ve-

runtamen fucceflìvam Regum fèriem,

tantummodo hujus , & aliarum mo-narchiarum

, quarum Scriptura Sacra

meminit, hic adnotabimus.

Ab hoc quoque circiter tempore, ^gy-

.

uti fentit Tomiellus , & non prius , fcàg^ùupotius aliquanto poft, oportet inchoa-'"""'

tas effe dynaftias , ièu potentatus j&*gyptiorum , certum eft enim ex fìipra-

diótis , & irrefragabili ipfiusmet Sacrae

Scripture teftimonio, ante divifìonem

linguarum gentes non effe divifas , fèd

poft, neque ullas alias orbis regiones,

preter Armenia»! & Babyloniam , & lo-

ca ad Orientem illis proxima , ab ho-minibus poft diluvium fuiffe inhabita-

tas , nifi ut diximus,poft divifìonem

linguarum. Quod vero nos in Oedipo

Tom. I. etiam mentionem dynaftiammJEgypiiorum amplam fecerimus , etiam

ante diluvium, id non faótum eft, quodita fentiremus, fed fecundum JEgyptio-

rum , Arabum & Manetbonis opinionem,

ubi & mentem meam de dynaftiis fu-

fius apertam reperiet Ledor. Quam-obrem bene Jo. Lucidus Ub. V . de emen*

datione temporum cap. 1. & in fuis tabuli*

primam JEgyptiorum dynaftiam incho-

at ab initio regni Nembrod& Cbaldcw-

rum. Unde neceffarìum videtur affe-

rere , lexdecim illas priores dynaftias,

quas Eufebim in Cbromco ponit prarcef.

ime ortum Abrab*, aut fuifte multò

pau-

<Js**S£*.1

Iv_. .

Vi;

.«•.* f~ :.,

k "-

W1**»*'*?<"

5, .^••^r""

;*Nv-

•?•: «

•'

TURRIS B A

CXIII. pauciores, aut admodum breves. Ete-

1

nim hinc ad nativitatem Abraba com-

1

putantur tantummodo anni centum|

fèptem , ut patet in tabulis , nimiramj

fèxaginta quinque regni ipfìus Nem -j

brod , feu (Beli,qui fuit primus Rex

j

Cbaldaorum , & quadraginta duo regni

Nini ,qui immediate fucceflìt 'Belo

;

natum enim effe Abrabamum anno qua-

dragefìmo tertio regni ipfìus Nini. Un-

de fequitur non potuiffe fìngulas dy-

naftias feptem annos expleviffe* Namuti jam paulò ante exTorniello tradi-

dimus^ fi dynaftiae JEgyptiorum in tem-

pus xdificationis Turris inciderunt,

quomodo textus S. Scripturae verifi-

cabitur ì Cùm id temporis totum ge-

B E L Li B. IL 113

nus humanum in terra Sennaar, 8c vi- SeSì nicinis Mifopotamia locis congregatum

fuerit i Aut quomodo Cbam, LbusSc Ante ài.

Nembrod , qui Turm fabricx omnes jf^JJ"

priefentes fuerunt , needum tranCmi-fonem Un-

grationem orfì, AE<rypti dynaftias in-^XypTus

ftituere & adminiftrare potuerint ,"°"/uit

cum nullus tunc temporis vivens ho-

mo extra Babyloniam five Affyriam re-

periri potuerit,

quis eft,qui capere

poffit ? Dicere igitur cogemur illas

poft Chami in jfcgyptum , qua? eum lòr-

te contingebat , adventum, per filium

Mefraim , primum inftitutas fuiffe. Sed

dehifee quàm rufiflimè actumvidein

l.Tom.Oedipi JEgyptiaci lib.l. ubi per

totum omnia ampie profècuti fùmus»

CAPUT XIV.

T>e progenie Chus, &• utrum fuerit vere colore nìgro

imbutus*

C.XIV.VErùm quia Chus primus yS-

thiops , fìve niger fuiffe credi-

tur, fàltem poft diluvium,nam

antea an fuerint AEtbiopes incertum

eft , libet hoc loco inquirere , num u-

niverfà progenies ejus nigra fuerit, vel

fàltem omnes , qui poftea nigri nati

flint , ab ipfò prodierint ? Et primum

quidem certum eft probari non pof.

fé , cùm potius appareat oppofitum;

conftat enim Nembrod filium Chus ha-

bitaffe cum profapia fùa in terra Sen-

naar , hoc eft , in (Babylonia , fèu Cbal-

daa , ubi nufquam legimus incolas fuif.

fé nigros. Quod fi verum eft , etiàm

confequitur , illam cutis nigredinem

non fèmper neceffariò ex propagatio-

ne generali , ita ut niger vir non poffit

non nifi nigrum filium gignere , cùmjam di&um fìt nigredinem Chus non

fuiffe in omnes ejus pofteros dirfufàm.

An vero omnes nigri ab ipfb Chus ori-

ginem duxerint non facile eft defini-

re , quoniam videtur effe communis

opinio, atrum illum cutis colorem po-

tius ex loci ariditate , & folis aduftio-

ne,quàm ex aliqua alia caufà produ-

ci ; communiter namque videmus in

aridiflìmis , calidiffimilque terrarum

plagis nigros, aut fàltem fùbnigros ho-

mines reperiri ; contra vero y in numi-

dioribus frigidioribufque , admodumalbos. Sed huic opinioni officere vi-

dentur, qua? refert Abrabamus Orteliusy

in tabula; quarta? fui theatri commen-tariolo , nempe in calidioribus quibuf. 2ion _

dam locis , fùo eodem parallelo, atque mnesMfùb eadem coeli conftitutione , alibi «/«*»«S

nafei homines albos , ut in America ; a-4^o/<w

licubi fùbfufci coloris , ut in Abyfiino*

rum regionibus , alicubi nigerrimos

,

uti in regno Congo , Guinea , ca?terifqué

nonnullis Africa regionibus , uti Mo*

nomotapa , Sofala y& qui ad flumen Cua*

wzdhabitant In Abyjìmorum tamen re-

gno non omnes nigri , fèd fùbfufci co-

loris , non obftante meditullio Afri'

c<e fìib aequinocliali conftituto & im-

menfìs caloribus aeftuante, nafèuntur*

Rurlùs in India Orientalis Malabarico

P re«*

H4 Athanasii KircheriC.XIV. regno nigri quoque, uti Calecutbi ce-

lebri emporio. Cur vero in America ni-

gerrimì coloni non nafeantur , etiamfi

calidis & ficcis^etiamfi equatori fìibje-

ctis regionibus , mirum cuipiam videri

poflìt. Conftat demum eos qui inco-

lunt Auftrales Creine. , SicilU , HtfpajiU»

que partes,candidi effe coloris,cùm ta-

men certum fìt eofdem non minus ab

aequinoótiali di(tare , in noftro hoc he-

mifphaerio Aròtico, quàm in Antarti-

co diftet ab eodem ^Equatore extre-

mum iWuàAfricx promontorium, quod

Caput <Boncefpei dicitur , cujus habitato-

res effe nigerrirrìos teftantur Lufitani^

qui in lìiis ad Indias Orientales navigatio-

nibus frequente!* admodum per illas

oras pertranfire coguntur , uti paulò

ante de incolis Monomotapa diximus.

Ex quibus omnibus tria fatis pro-

babiliter colligi poffe videntur. Pri-

mo folis propinquitatem fèu aduftio-

nem , terraeque ariditatem fìmul con-

currentes effe quidem caufas valde ap-

pofìtas ad conlèrvandam , vel etiam

augendam cutis nigredinem, praefèr-

tim in facie , aliiique partibus minime

opertis, ut quotidie fieri videmus in

rufticis, aliiique , qui aeftivo tempo-

re fìib radiis folaribus commorari diu-

tius fòlent • veruntamen non fùfFicere

ad producendos homines naturaliter

nigros , alioqui in omnibus calidiflì-

mis, ficciffimifque regionibus nafee-

rentur homines nigri,quod non ita ef-

fe probant fìiperius narrata. Unde cer-

timmum puto,quemadmodum etiam

Torniellus hoc loco fèntit in corpori-

bus humanis originem nigredinis non

proprie à regionum qualitate , fèd ex

alia caufà provenire , nimirum prima-

rio à ftirpe , fèu generatione & fàngui-

ne parentum : cuiegojunxerimnatu-

ralem alicujus loci conftitutionem u-

nà cum refpe&u ad folem.

Nipedo Secundò probabile admodum e£in Chus e ,

x i-inaturali*, le > quod naturahs humanorum cor-

porum nigredo primo omnium appa-

ruit & ànativitate ingenita fit in ipfo Sect.lll

Chus , tametfì is in terra Sennaar, vel

potius in Armenia natus credatur, qua?

nimiam folis uftionem non patitur. Ethoc ex divina difpofìtione factum ere-

dimus , non quidem in pcenam pater-

na impietatis , & avita? maledidionis,

quandoquidem ex fupradiftis apparetiplum Chus multò ante fuiffe genitum,quàm pater ejus Cbam in premium fuse

impietatis Noéticam maledidionemin filio Canaan accepiffet , fed aliqua

alia de caulà ioli DEO cognita. Quodfi propinquiores caufas nigredinis Chus

indagare velimus , dicere poffumusid contingere potuiffe vel ex vehe- Kìgredo

menti quadam & fixamatrisimagina-'" cVs

tione cujufdam rei nigerrima? in ipfopùtLconceptionis tempore occafionaliter

,w^"'*"

i e .,.1 ttone •"**

excitata, ad limilitudinem ejus, quod '-»"•'>>

in gregibus Jacob accidiffe legimusS^Ge?ief. cap. XXX. ìerf. 37. LycoUbenes^-fané in fuo de Vrodigùs libro , feemina?

cujufdam meminit, qua? uterum ge-

rens dum in pi&ura trium Regum

,

quam cubiculo fùo affìxam tenebat,

Gafparem ex tribus nigerrimum , an-xièquàm fàepiflìmè vehementi imagi-nationis vi confiderans , oculos den-tefque in nigerrimo vultu miraretur,

mox depofìto utero infantem genuif.

fé JEtbiopi fimillimum. Sic acciderepotuiffe dico ex repentino quodamacvehementiflìmo appetitu materno rei

nigerrima?, quem adimplere non va-

luit, quando ipfùm Chus geftabat in

utero , ut videmus contingere in mu-lieribus , qua? maculofòs feetus pari-

unt, quodammodò exprimentes in ipfà

macula colorem rei concupita?, quam

Gr<zci xÌt&v yPicam Latini , Itali la Vo-

glia , dicunt , de qua in Arte magneticay

de magnetifmo imaginationis mulie -

bris fuse & curiose aélum vide. Namfi levior caufà in aliqua cutis par-te , v. g. nigram atque indebitam ef-

ficere poteft, quemadmodum ipfà do-

cet experientia , utique videtur hujuf-

cemodi

TURRISCXIV. cemodi vehementiflìma caufi , tan-

quam multò magis humores commo-vere atque alterare valens , totam pro-

lis cutem, cociem colore quemadmo-

dum naturaliter inficere potuiffe. Ne-

B A B E L Li B.II. 115

nem que dedere vWrftf,gentibus Felici* SetiMI.

Àrabi* propter thus, quod inde ubique

deferri lolet communiter admodumnotis. Hi inter SinumVerficum&Ara-

£/V#w,quod Marc %ubrum vocant, hoc,

que incongruum videri debet,quod eft , Arabiam incoluerunt

;quamquam

jflttra

eauja.

procedentibus poftea temporibus ex

Cbus nigro, & uxore ejus alba procrea-

ti fint filii alii nigri , alii albi,quidam

vero fubfufci, quandoquidem videmus

filios aliquando magis aflìmilari patri,

aliquando matri , & interdum , veluti

ex a?quo , utrique. Tertiò demum cre-

dibile effe, quod de flliis Cfots, quie-

rant nigri aut lubfufci,poftea plures

delegerint fibi ad habitandum regio-

nes valdè calidas & ficcas , tanquam\r*Cplòrum natura: magis accommodatas,

& quandocunque ( ut aliis quoque na-

tionibus faepius contigiffe certiflimum

eft ) de propriis fedibus pulii fùnt , ad

Schabca five Sab<ei,qui ex Scbaba filio

^gma defcenderunt , magis ad Orien-

tem & prope Sinum Verjìcum : Sab<ei ve-

ro, qui ex Saba filio Chm, magis ad Oc-cidentem, & ad Mare %ubrum feu Ara-

bictim inhabitaffe credantur. De Sa-

bteorum divitiis & odoribus vide Pompo*

mura Melarti lib. III. cap. 8. & Strabonem

lib. XVI. quamvis id quoque iatis con-

jicii poflìt , ex auro , aromatibus ac

gemmis pretiofiflìmis, quas attulit Re-gina Saba Salomoni , ut habetur 3 fyz.cap. X. Verf. io. Se x.Varalipom. c.IX. >.o.

HeVila alter filius Cbus , HeViUos bevila

protulit, quos in confinio Ifmaelitarum

alias non valde diflìmilis temperamen- & Amalecitarum prius habitaffe colli-

ti commigrarint. Atque hinc factum gimus, ex Gen. cap. XXV. Verf.18. Ubiefleputo, quòd,tametfi omnes jEtbia*

Jdicitur Ifmaèlitas percuflìffe Amalecitas

pes à Cbus originem traxiffe credantur,

non tamen ineadem orbis plaga, fèd

in diverfis hodie, calidis nimirum &fìccis , nigro colore imbuti reperian-

tur. Utrum autem , quod diximus ac-

cidiffe ipfi Cbus,poftea unquam alicui

alteri contigerit , ut icilicet ex utro-

que parente albo niger aliquis fit ge-

niti! s , neque negare , neque affirmare

audemus : nam licet,quod lemel ac-

cidia alias edam, ni DEUS prohibeat,

accidere poffe videatur> veruntamen

quodid de facto acciderit , incomper-

tum habemus. Si vero id alias conti-

giiTet, certum effet , quod non omnesJEtbiopes de pofteritate Cbus delcen-

diffe affirmari poflìt.

f™Jfo_~Sed jam ad filios ipfius Cbus deve-

rumchus. niamus, de quibus Tormellus in fìiis An-

nalibus ita ratiocinatur,quem nosuti

Saba11 fi- fèriptorem fide di<mum fequemur. Sa-tnts Chus. r

fi- ri rha pnmus inter nlios Cbus receniitus,

ab HeVila , donec venias ad Sur. Opor-

tebat autem de HeViUis poftea pluri-

mos tranfifle in Getuliam, qua? erat A-

frica interioris regio, eremo cohaerens,

lì verum eft , quod ajunt Jofepbus &Beatus Hieronymm, nimirum HeViUos

effe Getulos.

De Sabatba tertio filio Cbus exìfTe a-Sabatha.3.

junt Sabatb<eos,epos putant Arabiam Fé*

licem primùm inlèdilfe. Siquidem illius

regionis metropolis Vtolemceo tefte,£eo-

grapbU lib. VI. cap. 7. Sabatba dieta eft :

deinde tranfiffe creduntur in Africamy

ac prope Meroen clariflìmam Nili infìi-

lam inhabitaffe,proptereaque àjofe-

pbo& B. Hieronymo dici Aftabaros.

O^egma quoque,quartus filius Cbus Regma*.

^egm^eos genuit , qui pariter in Arabia*' chu8.

Felici habitafife cenièntur cum Sabatba

is& Sabiàs, cujus rei fignum eft, quodE^ecbUcap. XXVII. Verf. n. inter ne-

gotiatores Tyri afferentes aromata, la-

& alter Saba, qui Hebraicè potiùs Sebo* I pides pretiofòs & aurum , junguntur

ha dicitur filius %egm<z , nomen origi- 1 Saba & ^egma^ id eft, Saba& <ì{cgm<zi.

P i Qui-

1 16 Athanasii KircheriCXIV. Quidam putant 1{egnMos poftea eam

regionem incoluiffe, quae Carmarita eli-

da eft. Sane de Dadan altero filio %eg-

vht ( nam de primo nomine Saba leu

Schaba jam dicìum eft ) ajunt defeen-

diffe Dedanaos,quos fuilTe finitimos

Idunitfk , conjici poteft ex Jerem. cap.

XLIX. Verf 8. & E^ecb. cap. XXV.Verfi$. ubi progredientes contra Idu-

mceam , videntur eandem cladem com-

munem facere Dedanais. Et E^ecb. cap.

XXVII. Verfi 5. filii Dedan appellantur

negotiatores Tyri , & inter alias natio-

nes non longè a Tyro diftantes , collo-

cari videntur. Quare quidam putàrunt

eos fuilTe primos cultores iìliusSyrU r©«

gionis^quam Vtolemxw libr. V . fìias Geo- SeSì.lll.

grapbia cap. 1 j. Valmirinam vocat. Jofe~

phus Se B. Hieron. Dadaiuws dicunt effe

JEtlnopts occidentales, quod ut verum

fit , oportet iplos pofterioribus tem-

poribus de Afta traje&o Man %ubro,

tranfifTe in Africani, atque ad occiden-

talem pervenifTe jEtbiopiam.

Qui autem fuerint Sabatbacbà ex Sabathaca

Sabatbaca quinto filio Cbus progeniti, chas.

& ubi habitaverint , incertum eft,

quoniam ut ait B. Hieronymus , (]{e~

gnu Se Sabatbacba, paulatim antiqua

vocabula perdidere, &quxnunc prò

veteribus habeant, ignorami'.

CAPUT XV.

De regno Nembrod &- impietate ejusy&• cur Belus

vocatusfi.

cxv.

tius Chus.

Ci£terùm de Nembrod lèxto filio

Cbus Se Cbami nepote Scriptum

Sacra feorlum loquitur ut ait S.

Auguji. libr. XVI. de CiVit. Dei, cap. 3 . vel

quia poft praenominatos filios ac nepo-

tes ipfius Cbus genitus fuerit aut(quod

credibilius eft)propter ejus eminen-

tiam fiipra c«etei4

os. Nam & de ipfb di-

citur : Ipfe ccapit effe potens in terra : Se

poft pauca : Fuit autem principium regni

ejus Babylon <ur Arach O* Achad a?

Callanne, in terra Sennaar: Genef. cap.

X. verf io. Ex quibus verbis tria viden-

tur porte colligi ad hiftoriam noftram

pertinentia. Primum eft annos regni

Nembrod numerari debere ab aedifica-

tione Babylonis jam aliquatenus expe-

dita , nimirum poft divifionem lingua-

rum ac difeeffionem gentium in varias

terrai regiones , tunc enim ceiTave-

runt aedificare civitatem , inquit Genef.

cap.xi. Verf. 8. Quare oportet ipium

Nembrod tunc aut paulo poft regnare

compiile in BabyIone. Alterum eft Scn-

pturam Sacram , cum dicit , Babylon

Se alias memoratas urbes terra Sennaar

fuilTe principium regni ejus , tacite in-

dicare , ipium poftea etiam regnafTe

fùper plures alias urbes : ita enim tex-

tus habent. Tertium eft , Scripturam

Sacram cum de nullius alio regno an-

te meminerit,quodammodo infinuare

ipfùm Nembrod fuilTe primum qui re-

gnare cceperit. Narri, ut Hebr<eus tex-

tus habet. -dm ym ^22 wdSod rvvx-\

.ruTOl Et fuit initium regni ejus inter

Babel <6r Arach & Achad , <jr Cha-

lanne. Cum ìtaque dico regnum ejusj

utique Nembrod Regem ejus fuiiTe quis

negarit? Tametfi poft diluvium cre-

dibile fìt, fingulos illos Principes, qui

fuerunt veluti capita variarum natio-

num & linguarum, regnarle in urbibus

à le conditis eodem tempore , quo re-

gnabat in terra Sennaar ipfè Nembrod. ^f™kf°d

Verùm fi loquamur de Rege, non qua- ranmeam

fi de naturali Principe, fed ut etiam f^mlu'communiter accipitur , prò Tyranno,

qui per vim occupando alienas urbes,

nil aliud curat , nifi per fas nefaique

lùum augere imperium ,procul dubio

dicere poilumus Nembrod primum fu-

iiTe

TuRPvis Babel Lib. IL 117

C XV. iffe Regem tyrannum ,qui fìc regna- eft , quafi Deum colerent , quem erro- Secl.lU.

verit in hoc mundo , iàltem poft dilu- em poftea Ter/* & ChaLhei iecuti funt.

vium. Ipfè enim cum effet potens^ Itaque DEO & homini injuriam fecit

coepit potentiam fùam infubjiciendis!DEO , cjui ci debitum cultum ademit ;

fibi populis, edam ad fé nihil pertinen- homini vero,quia eum dominio inju-

tibus exercere. Et primo quidem do-|

fto oppreflìt , & in errorem decipiendo

minium arripuit fuper eos, qui fecumjinduxit. Ifdorusitemlib.XlV.Etymolo-

in terra Sennaar remanfèrant : nimirum !^wr«»iicribitcundem Nembrod abiifTc

in Babylone, Se in aliis tribus civitatibus i in Ter/idem, ibique Terfas ignem colere

paulo ante commemoratis, Achad, A- docuiffe , Nani omnes (inquit) in illis

racb & Cbalanne. prò quibus interpreta- ! partibus Solerti colunt,

qui ipforum Un-

turB. Hieronymusy Edeffam , Nifibini & \gua S& id eft, DEUS dicitur. Sed &Seleuciam vel certe Ctefiphontem , de qua ; Verfas eum Mythram vocaffe, id eft La-

fùpra. Deinde his non contentus , fini-j

pidem ignitum , fìve Solem >in. I. Tom.

timas nationes invafìt , ac fìibegit : pò- 1Oedipi , cap. de Mythra Perfarum dea-

ftremò etiam remotiores populos, puta \ftro , ejufque facrifciis fuse docuimus.

Terfas& forte item Affyrios , ita ut non Ex quibus omnibus dignofei potei!:,

fòlùm fùper plurimas urbes , fèd fùper

varias quoque provincias ac linguas,

ipfè magnus Rex leu tyrannus evalerit.

quàm procul a veritate aberraverint

Annius & ejus affeclx , dicentes, Neni-

brodmzgis ftuduifTe paci , religionique

^etlè igitur (inquit S. Ifìdorus lib.VII.j

deorum , quàm opulentia? , ideoque

Etymologiarum) appellata eft Nem-j

tranflatum a diis , iùbitò non compa-

hxoàtfuiinterpretatur tyrannusjquiapriori ruiffe. Sed hanc impofturam Annia-

omnium ipfe infuetam arripuit inpopulis ty- \ nam alibi refutavimus.

MotaNembrod

rannidem. Et hoc idem priùs etiam af-

fèruerat B. Hieron. in traditionibus He-

braicis in Genef. Oportet itaque iplùm

Nembrod non fòlum fuiffe robuftum vi-

ribus , fèd etiam ingenio audacem , ac

Quaeri hoc loco poteft , num ifte^^Nembrod fìt ille primus Rex, quem ©e-

lum j feu (Bel ethnici appellarunt ; an

quem gentilitas vócat N'inumi vel fuerit

diverfìis ab iftis ? Certe Berofus ille ab

dominandi cupidiflìmum , & confe- Annio confiftus , tradit Nembrod fuiffe

quenter , ut effe fòlent hujufmodi ho- ilìum, quem Satumum prophani dixere

mines , virum cradeliflìmum , languì- fcriptores,eundemque extitifFe patrem

narium , impium atque rapacem, ut ex (Beli, àvumque Nini, perperam. At Gè-

rardus Mercdtor in fùa Chronologia affir-

mat Nembrod faiffe Ninum , refellitque

prediótam (Berofi Anniani fèntentiam,

dicens eam nullo modo poffe fubfifte-

re ; cum ipfè falfiftìmam amplexus fìt :

nimirum opinionem omnino fìngula-

typo corporis ejus hìc appofito fat pa-

tet. Hinc eft quod poftea ipfìus imita-

tores,qui omnia divina humanaque

jura pervertere ac violare non veren-

tur , regnandi gratia , ex illius nomine,

tyranni, nonReges nuncupari ccepe-

runt. Quod infuper JSfembrod fuerit i rem,& omnibus fere prgecipuis fcripto-

idololatra&gentesfibifubditasadido-j ribus contrariarli. Vide Pererium qui

lolatriam , ne à fè deficerent , adegerit,Ilib. XV. Commentariorum fuorum m Ge~

affiririat Hugo de S. Folclore infuis anno- 1 nefnum.6^. ejus argumenta optimè dif.

tatiombus in Genef ubi ait. Nembrod lolvit. Nam ad id, quod ait Mercator ea

mole corporis& viribus alios fùperans, qux de Nembrod ecclefìaftiei fcribunt

Uoloh- dominium coepit exercere per violen- , aucìores , & Jofeplms \ nimirum quodiriam pi-

tjam ^ induxit homines ad idolola-;fuerit vir valde bellicofùs , at impius

mus indù- ' [...*xit in or- triam , ut ignem ac Solem ,

qui igneus ! & primus qui per vim regnare cceperit,hm'

\P 3 &

118 Athanasii KircheriC XV. & urbes expugnare , ac fibi flibditas

facerc, & hujuimodi alia, prorlus cumhis ,

qux de Nino habentur in genti-

lium hiftoriis , convenire : relponderi

poteft haec multò magis congmere

cum his quae de 'Belo iidem auctores

prodiderunt. Sententiamque Mercato-

ri contrariarci comprobat auctoritate

B. Hieron. fuper cap. II. Ofece , & Eufe-

bii in Chronico. Quorum duo pofte-

riores aperte afferunt, Belum furile pri-

mum Regem AJfyrwrum in Babylone\

& plerique Rabbini Nembrod vocant

•riywruw duo sk torn Sjd jatf nvioj

Nembrod Bel, patrem Nini, ^«/" edifica-

Vit Ninive. His adde quod idem Eufe-

bius lib.lX. depreparatone euangelica c.4.

non procul ab initio,refert ex Alexandro

Hiftorico & Eupolemo,primum in Ba-

bylone Belum regnarle. Ergo idem fuit

Bclm cum Nembrod, quem vel ipfà

Scriptum Sacra primo omnium re-

gnale in Babylonia teftatur. Cum igi-

tur in hac ventate , tum facri , tum ec-

clefiaftici , tum etiam prophanì , anti-

quiffimique fcriptores convenire vi-

deantur , libenter nos quoque eandem

fèqui, amplectique debemus fènten-

tiam,praelertim cùm jam in Obelifco

Vamphilio , Saturnum & Belum Se Nem-brod, unum & eundem effe oftenderi-

mus. Unde fit confèquens, NembrodCut Bei àSe/ononfuirTediverfum. Curautem

Nembrod à gentilibus dictus fit ""7W

'Bel, non penitus exploratum videtur.

Forlàn ab impuro coitu , quo fine di£

crimine utebatur. Vide Guidonem Fa-

briciumin Dizionario Syro-Chaldaico ad

eoceni ^?. Nam etfi non fit impro-

babile , ut quidam putarunt , ipfum fù-

iffe binominem , ac primo quidem

quando natuseftvocatum filine Nem-

brodob corporis robur ,poftea vero ex

quo facìus vir , coepit exercere tyran-

nidem, & ob profulam libidinem dici

crepine Sya Bel Hinc mihi proba-

bilius videtur , ei primo nomen Nem-SeSl.lll.

brod a proprio patre fuifTe impofitum,

qui propnetix dono (quod interdum

etiam malis conceffum conftat ) futu-

ra profpiciens , nominaverit filium

lìium Nembrod , eò quod tunc praevi-

diffet , ab eo tyrannidem in mundo ef-

le introducendam,quemadmodum de

quibufdam aliis hujuimodi prifeorum

patrum prxdi&ionibus non lèmel di-

ctum eft. Nam ut rectè BaalHattu-

rim dicit, Etfuit Nimrod Vocatus Baal,

eò quod ipfe primo inflituiffet cultum deo*

rum quos CD'byn Baalim Vocant . Quic-quid fit : quod vero à lux lingua gen-

tibus Bel ei poftea inditum fuit, quod

apud Syros, Hebreos & reliquos orien- ^Wtales , Bel, dominum , id eft, in omniadominium fonet. An ideo primum ejus

nomen, Nembrod, apud Hebreos tan-

tum ; Belis autem vocabulum in uni-

verlà etiam gentilitate deinceps diffu-

lùm eft ? Certe, quemadmodum ipfi

nomen àifr/impolitum fuit, ficapud

Syros Baltis nomen Veneri impofitum

fuit, quod Amoris effet domina, ut in

Genealogia Deorum. I. Tom. Oedipi expo-

fitum fuit. Quod vero juxta nonnullos

ei à B^^e/civitate ab eo condita nomenBelimpofitum fit,neutiquam approba-

re ponum , cùm urbis Babel etymon à

confufione linguarum inditum fuiffe

unanimi interpretum opinione con-

ftet. Sed ne inutilibus ratiociniis tem-pus teramus, lùffìciatnobis annos re-

gni ejus ab aedificata Babylone, leu à di-

vifione linguarum effe aufpicandos;

haec enim duo eodem circiter tempo-re accidilfe ex fàcra Genefi fàtis aperte

colligi poteft. Videlicet à diluvio an-

no ducentefimo fèptuagefimo fexto,

annos regni Nembrod five Belis dinu-

merare incipiemus. De Regno & Im-

perio Him vide in Arca Noè à nobis

edita.

CA-

CXVL

Turris Babel Lib. IL

CAPUT XVI.

2> Coloniis filiorum Sem y Ehm &• Affiir.

I!9

SeSìllt

R Edeamus nnne ad id , unde di-

gredì fumus , nimirum ad filios

Sem , & ad regiones à fìngulis

primo cultas ac denominatas. Primus,

qui inter ipiòs in facris libris denomi-

nami*, fuit Helam , à quo pofteapro-

diernnt ac denominati funt populi,

Ab Eiam °iuos prophani fcriptores Elim<eos> ec-

primo fili*, clefìaftici autem vocant Elamita** quo-Scmi Eia- • r rimix, ho. rum etiam nt mentio Aclorum cap. II.

cuntur

dt' ^er

f- 9- Hos ajunt incoluiffe eam Per-

Peri*. Jidis partem,qua? magis vergit ad me-

ridiem. Iidem , Abrab* temporibus

,

Regem habebant nomine Codorlabomor

fub quo , ufque ad Sodomiticam re -

gionem excurrentes, eam fibi fùbditam

tenuerunt annis duodecim , ut habe-

A tjnt) tur Gene/, cap. XIV. Ver/'. 4. Ab Elami-

Vxras]"

tis poftmodum exiffe Ter/a*, qui mox

qtus, p«-ere&a monarchia, univerfam illam re-

fììdìsia gionem , ex iplomm nomine, ob e-fuit. ° • -

r1

quorum,qui in ea generabantur, pra?-

ftantiam , Per/idem appellarunt • tradit

OiD.Sus Jofephus I. Antiqua, cap. 7. & ab aliis o-equus: bine mnibus pene hiftoricis jamreceptumSufan urbs n "-,—

. .J r .. * ,

ma fiat, eit; & ex Daniel, cap. Vili. Ver/. 2. etiam

non obicurè colligi poteft • ubi legimus

Sufan caftram(quod deinde fuit fèdes

* Regum Verficomm, ut patet in exordio

libri Hefter) fuiffe in regione Helam.

Muvfi. Alter filius Sem fuit A/fur, à quo po-

'jélundm. ^ea Affyriorum populi propagati funt,

de eorum regio Affyria , nunc corrupto

vocabulo A^imia dièta eli: , Afta majo-

ris provincia,qua? olim hifee terminis

continebatur • a Septentrione Arme-

ni* majoris parte • ab Occafa Mefopota-

mitf fìnibus , medio TygridefluVw, cin-

cia erat : à Meridie Sufianam habebat •

& ab Oriente Mediani , ut docet Vtole-

m*us fu,e Geograpbi* lib. VI. cap. 1. Etdiftabat , uti Torniellus vult, Affyria ab

Jerufalem, verfùs Aquilonem, quinque

grad,iibus , unde valde diverfà erat à

provincia Syrue,qua?nunc italicè So-

na appellami*, & inter alias partiales

provincias, etiam Hierofolymittcam con-

tinebat regionem , fìcut Italia Lombar-

diam. Unum autem praedic-his AJfur

idem fuerit cum ilio , de quo dicitur

Genef. cap. X. Verf. lì. De terra illa (id

eft de Sennaar,qua? eft <Babyloii) egref-

fìis eft Affiir , qui aedificavit ISLiniVem •

apud multos controverfum eft , nobis

tamen videtur abfblutè refponderi po£

t

fé, fuifTe diverfum. Nam certumeft

;

omnium confènfu NiniVem à Nino fuif.

fé conditami & denominatam. Sane N««Af-

Ninus,quem loco citato Scriptura Sa-(^|Jj£

era , ob caulas inferius dicendas vocat byionia i-

AJfur , fuit filius 'Beli, id eft ipfius Nem* Iff^Tbrod, qui regnaverat in terra SennaarJt0 Scnn

& conlequenter erat non de ftirpe Sem,

fèd de progenie Cbam , neque nabita-

bat cum pofteris Sem in Affyria , fèd

cum pofteris Cbam in terra Sennaar : i-

deoque fìgnanter dicit Scriptura , con-

ditorem NiniVe exivifTe de terra Sen-

naar , id eft de propria provincia, qua*:

familiae Nembrod obtigerat tempore di-

vifìonis linguarum , & tranfifTe in Affy-

riam , ibique sedificafTe NiniVem (con-

ftat enim NiniVem in Affyria extitilTe.)

Alioqui ineptè videretur dici de AJfur

filio Sem,quod efTet egreflus de terra

Sennaar. Nam, ut rectè Torniellus fèn-

tit , fìquidem ea non fuerat patria ejus

propria , fèd communis omnibus , 8c

ab ea , non ipfè fòlùm , fèd & omnesalii caeterarum urbium conditores ex-

ierant , excepta fola familia Nembrod,

qua? ibidem remanfèrat , &propterea

tanquam quid fìngulare notatum fuit

de Nino,quod non, ut canteri de fami-

lia fìia , remanfèrit in terra Sennaar, fèd

inde exiens sedificaverit NiniVem , hoc

eft

120 Athanasii KircheriCXVI. e^ nlortuo patre^e/o in$abylo)ie,'vp&

fìibacìis Affyriis , tranftulerit ibi fèdem

regni lui , in civitate à fé edificata , ac

Cut nì- denominata Nintve. Dicitur autem Ni-

w"S

<£w nus ^Pur ? ve^ S11^ » lcuti dicìum eft

Affur« de patre iuo ,

qui Nembrod Se Se/«j- ap-

pellabatur , iplè quoque erat binomi-

nis , ut videntur fènhhe B. Hieronymus,

Se S. Cyrillus fìiper loco Genef. citato; vel

quia poft deviàos Affyrios , Jjfur nun-

cupari voluit, quemadmodum Scipio

iubactis Jfris , Jfricams dici coepit;

vel denique,quia conftat Scripturam

Sacram appellatone Jjfur , hgnihca-

re confueviffe Regem Jjfyriorum-, quo-

cunquealio nomine is vocetur. Itale-

gimus in Piai. LXXXII. Verf. 9. Etenim

AfTur Venit cum illis. Et Éfaiae cap X.

ver£ 5. ^e AfTur Virga furoris mei Se

/he cap. V. ìw/". 13. Et abiit Ephraim

ad y^/«r , hoc eft , ut peteret auxilium

àRege Jffyriorum , & alibi nonfeme],

Atque hoc pacto poteft intelligi, quoddiótum eft. De terra illa egrefTus eft

Jjfur , qui aediheavit NiniVem , id eft

ille Rex Jjfyriorum ,qui condidit 2W-

n'ùmn , ut qui proprio nomine voca-

batur Ninus. Quamvis etiam non in-

congrue dici poflìt;, Jjfur filium Sem

ob impiam progeniem Cbami, Se tyran-

nidem Nembrod , difcerTifte ex terra

Sennaar, ubitunc omnes filii Noè con-

gregati erant , Se in Mefopotamice vicina

regione ad flumen Eupbratem , vel ut a-

liqui volunt verius ad Ttgrim , tum a-

meenitate^tum ubertate loci invitatum^

civitatem qualemcunque tandem sedi-

ficafTe;quam poft multos annos Ninus

poft mortem patris Nembrod, veluti ab

Jjfur hìio Sem , aliis coloniis inftituen-

dis occupato,, dereli&am, fùbjugata fì-

bi Jjfyria, in ampliflìmam formam Se

magniheentiffimam redactam , fèdem

imperii fui conftituerit^ ab eo Jjfur ,

id eft Jjfyriorum Rex Se Imperator no-

minatus.

Arphaxad Tertius filius Semi fuit Jrpbaxad,

S" semi.àSem duobus poft diluvium annis geni-

tus, àquo JofephmSc B. Hieronpnus,Setl.lll.

ille in Antiquitatibusy hic in Hebraicis lo-

cis , aflerunt produrle Cbaldxos. Quodfi verum eft , oportet olim Chald^am

fuifte diftincìam a (Babylonia , quam di-

ximus obtigiffe filiis Nembrod,pofte-

rioribus autem temporibus <Babylo?ìiam

in Cbaldoea extitiffe perhibent. Torni- /ih Ar-

ellus Se (pererius putant de Arphaxad de- ^**fde.feendiffe eos , qui poftea Sujìi dicìi /"«<*««*•

flint : unde Sujtana Provincia nomenaccepit

,qux inter Cbaldctam Se Terfi-

dem pofita dicitur. Quinam vero de

Cainan hìio Arphaxad , & de Sale hìio

Cainan,populi prodierint , ignotum

eft. De Heber autem filio Sale defeen-

dille Hebrxos per lineam Vbaleg, fatis a-

pertè colligitur ex Gen. cap. XI. Verf. 17.

ufque ad hnem capitis. Et infra pro-

babimus ipfòs Hebr&os abipio Heber

fuiffe denominatos. Porrò Hebneos

ufque ad Abrahami tempora habitat

fé in CbakUa , colligi poteft ex Genef.

cap.XV.Verf.?. Se clarius habetury«-

dith cap. V. Verf. 6. Se 7. Et praeterea

certum eft, quod Tbare, qui fuit quin-

tus de pofteris dicìi Heber , venit cumfilio fùo Abrahamo Se Lotb hìio alterius

hlii fui Aran in Mefopotamia urbem no-

mine Haran, hve Charam, Gen. cap. XII.

Verf. 5. Ubi non multò poft venit etiam

Nacbor , alter Abrab<e frater, à quo po-

ftea denominata eft illa urbs Nacbor,

ad quam deinde poft multos annos A-

brabam miht fervum fìium , ut ibi ac-

ciperet uxorem filio fuo Ifaac , quem-

admodum patet legenti cap. Genef p puft

XXIV. Se XXIX. Ibidem namque ipfe£*£Nacbor genuerat de Melcba uxorefìia^W-o6to hlios , & de %oma concubina fùa

quatuor , quorum nomina recenfèntur

Genef. cap. XXII. >erf 20. Inter quos

nominami* Camuel pater Syrorum. Un-

de apparet hlios Nacbor habitatoribus

replevifTe non folùm partem Mefopo-

tarni* , fed etiam SyrU. Abraham autem

de did:a urbe Haran , cum Lotb nepo-

te fuo , venit habitavitque in terra Cbeu

ìiaan

Turris Babel Lib. II. 121

C5tVI.'W^'ipfè, &.poftea filiusejus Ifaac,8c

nepos Jacob, qui licet deinde cumfi-

liis fuis profectus fit in jEgyptum , inde

tamen poft multa tempora redierunt

poderi ejus in terram Chanaan , ubi de-

inceps fùb nomine populi Ifraditici &Judaìci, diu admodum floruerunt , ut

videre eft in libris Jofuey Judicum & <!{?-

gum. De Heber quoque per eandem li-

neam Tbaleg, fùccedentibus tempori*

bus propagati font Tela/gi Gr<ecU popu-

li, & ahi populi, nimirum exduobus

fìliis memorati Lotb , Moab fcilicet&Ammon , Moabita & Ammonite. Et de

Ifmaèle filio Abrabae. ex Agar ancilla , l-

fmaèlite & Agareni, Item de Madian pa-

riter filio Abrab* , & aliis ex Cetura ge-

nitis Madianiti, aliique plures, qui bre-

viter recenfèntur initio capii. XXV. Ge-

ne/. & i. Paralipom. cap. I. Verf. 19. ufque

ad 34. De Efau quoque, cp.i8cEdom,

fratre dicti Jacob prodiere Idum*i. Et

de Amalecb filio Elipba^ filii i?/d« , A*

malecite,& de aliis fìliis Z^iw,alii popu-

li, ut colligi poteft ex Gen. cap.XXXVI.

l>erf.i$. ufque ad finem capitis, quae

cuncia fumma confufione intricata

fùnt. Nam non multo poft, fìcuti pri-

mas linguas , ita etiam hujufmodi re-

gionum diftributiones , confundi cce-

ptas effe certiflìmùm eft. Etenim in-

ordinata regnandi ac dominandi cupi-

do , qu£ primo, ut diximus , excelluit

in Nembrody deinde adpofteros fìios,

nec non& ad alios, per cuncta fere os-

cula pertranfiit> innumeras bellorum

caufàs excitavit , & muitos populos de

propriis fèdibus pulfòs, ad alias com-migrare coégit , & colonias tranfmit-

tere docuit , urbes deftruere , alias 32-

dificare, regna transferre , linguas mi-

Jfcere, & paulatim inufitatas introduce-

re confùetudines, provinciarum termi-

nos immutare , atque regionibus ipfis,

nec non& civitatibus ac locis nova no-

mina imponere,& ut uno verbo dicam,

omnia contundere , ita ut brevi pri-

mx illius diftributionis terrarum, pau-

torrupto •

rum mu-tatili.

ca admodum veftigia remanfèrint. Et-SeBlLhenim certum eft terram Sennaar mox

Succeffa

'Babyloniam fuiffe nuncupatam , &c<Ba- ttr>i?orumt

bylonis Reges regni fedem in AJfymsgnJum!^-

tranftuliffe, ac deinceps multo tempo-jJÈJJJj.

re appellali voluiffe Affyrios, & terram minumque

à Cbananuels,qui erant de ftirpe Cbam,

vi occupatam ac diu poffeffam , tan-

dem ad Hebr^os,qui de Sem defcen-

derant , rediifTe , ac mutato faepius no-

mine aliquando terram Ifra'el, pid<zam>

VaUftinam, terram fanblam erte voca-

tam. Item terram Cbam AEgypti nomenaccepifTe. Pofterioribus vero tempori-

bus univerfàs pene Auftrales Afiat re-

gionesj qua? prius à filiis Sem eulta?, ha-

bitatoribufque repletas fuerant, ab Ale-

xandro Magno, Gr^ecifque qui de Japbetb

prodierant , fuiffe occupatas ac poffefl

fàs, gracamque in eis linguam effe in-

troduciamo Et idem fere factum fuif.

fé per oras Africa Aquilonares , prae-

fèrtim vero in tota Aigypto,quam ta-

men à filiis Cbam primo inhabitatam efc

fé , jam fùpra oftendimus. E converfò

autem in Veloponnefo, quae Gr<ecU pars

eft , nunc italicè Morea vulgo nuncu-»

pata, ad quam olim primo incolendam

diximus perveniffe filios , fèu pofteros

Japbetb , conftat mox floruiffe Lacecbt»

monios, qui& Spartiate five Spartani di-

cuntur, & zLycurgo ipavkev Spartiata,

leges acceperunt } ut videre eft in ejuk

demLycurgiVita apudTlutarcbum. Hosenim de Abrabami fèmine, & confè-

quenter de Sem prodiiffe , aperte tradi-

tur 1 Macbab. cap. XII. Verf. 21. & apud

fofepbum lib. XII. Antiauit. cap. j. & ltbm

XIII. cap. 9. appellantur cognati, fèu de

cognatione Jud<eorum. Sed nimis lon-

gum effet , innumeras ejufmodi alias,

nominum^ populorum, linguarum, re-

gnomm ac provinciarum , urbiumque

mutationes profèqui. Conferat pru-

dens lector veterum libros, tabulafque

geographorum &prifcorumhiftorias,

cum modernis ac recentioribus , & in-

veniet non fblùm nomina urbium &Q^ prò-

*

122 Athanasii KircheriCXVI- provinciarum ac regnomm ; ìèd edam

ipforum terminos , & interdum fitus

quoque prorfùs fuiffe immutatos. Et

quandoque de pluribus parvis regnis

provinciifque fa&a effe pauciora &ampliora

;quandoque vero è contra-

rio magna regna , ingentefque prò - SV&III.

vincias in plures parvas effe divifas

,

ita ut (quantum ad hoc fpe&atj tota

pene terrarum facies videatur varia-

ta, & fùccedentibus temporibus aflì-

duè variari.

CAPUT XVII.

Vtrum &- quomodopojl confujionem linguarum > lingua hebrtea

in domoiicbcrpermanferit.

Cxvn. X eo autem quod Heher& Thaleg

primam linguam retinuifTe cre-Jdantur , deducunt etiam nonnul-

li , iplbs non fuiffe ipfius xdificationis

participes ; alioqui, inquiunt, eadem&ipfà poena mutationis linguae plecti de-

buiffent. Sed hìc advertere oportet^

quod Heber & Vhaleg , tametfi retenta

priori lingua videantur & ipfi quoquo

modo puniti in hoc, quod alia idioma-

ta, ut ereditar, non intelligerent, id ta-

men eis pcenam non intulit , ficutca?-

teris , quoniam divina illa in aedifican-

tes animadverfio , non proprie in i-

pfa linguarum mutatione polita fuit,

(quod enim quis uno magis , quàm al-

tero loquatur idiomate , nullam adfert

pcenam) fèd in eo,quod cum caeteros

intelligere non poffent , in fùfcepto x-

diflcandi confilio & executione per-

fìftere non valerent,quod memora-

tis Heber Se Tbaleg, ne dummolefti-

am ullam , quin magnam adferre po-

terat conlblationem. Exultabant enim

videntesccelitùs impeditam, quami-

pfi graviter averfabantur xdincatio-

nem, &jam tandem impleri (vellent,

nollent ) divinam jumonem , de gen-

tium habitatione varias per orbis par-

tes diffeminanda, quod ipfi , & fànctus

omnium tunc parens Noè , tantopere

exoptaverant , praefèrtim cùm illa fèr-

monum diferetio ipfis infuper , ad vi-

tanda, declinandaque impiorum con-

fortia, admodum commoda effet. Et

haec communiter creditur effe caufa,

cur prima illa omnium antiquiffima

pariter ac nobilirTìma locutio in Heber

transfufa fuerit. Unde etiam colligit S.

Augujìin. lib. XVI. de ciVit. Dei , cap. 1 1

.

quod tametfi evidenter in facro elo-

quio expreflùm non fit , non obfcurè

tamen elici poteft, fuiffe aliquod pium

genus hominum, quando ab impiis Ba*

bylonia condebatur. Quamquam & a- Hebraa

lia adferri poffit caufà, cur potius ìQ'hSmIHeber per lineam Vhaleg , propagandi Abraham,

erant patriarchi & proprietà , & gens}*"

lemme

àDEÓ elecìa in populum fibi peculia-£h'j^s

e

rem, de quo nafeiturus erat Chriftus fé- fot, comì-

cundum carnem, ut eadem primao-^^Tmnium lingua elfet illa,quam deinceps^''-

patriarcharum & prophetarum nonfolùm in ((èrmonibus fìiis, verùm etiam

in fàcris lkteris , cuftodiret auótoritas,

quemadmodum tradit S. Augujìin. lo-

co proximè citato. Cujus rei fignum

eft, quod lingua illa, non in omni pro-

genie ipfius Heber dirfufà eft, fed inea

fòlum, quae linea reóta defeendit ad A-

brabam , cui repromiffìones de Chrifto

venturo faciendas erant. Nec ip(k Abra-

ham potuit eandem linguam in omnesfilios ac pofteros fùos tranfmittere, fèd

tantum in Ifaac& Jacob, & eos, qui de

ipfo poftea defeenderunt , duodecim

patriachas, ex quibus duodecim tribus

Ifra'èl ortae fùnt , quae populum DEI e-

leólum conftituerunt. Neque obftat,

quod Abraham in Chalàaea natus fit, ibi-

que ultra fèptuagefimum v\tx annum

manfèrit, ac deinde in terra Chanaan

habitaverit , quia nihilominus potuit

linguam à majoribus fìiis acceptam,

in

T U R R I S

CxVllAù domo laitem fùa retinere

BABEL LlB. IL 12$

fic-

uti nunc faciunt Hcbrei ubique terra-

rum degentes , Se alix quoque na-

tiones extra proprias

tantes.

Advertendum tamen eft , uti bene

notat ut iupra AbuknfisJinguam Hebrai*

cani antiquitus fuille multo,quàm nunc

fit , perfecliorem atque uberiorem.

Nam ex quo Hebnei in captivitatem

duòli funt , exteriique linguis admifti,

propria quodammodò ulum amifè-

runt, vel làltem magna ex parte adul-

terarunt. Unde poft reditum de Baby-

Ionia , neceffarium fuit conftituere, qui

populo verba legis ,quae Hebrxo ier-

mone puro atque incorrupto tradita

fuerat , interpretarentur. Quare non

mirara eft , fi tempore Salvatoris He-hraica lingua valde miftaerat & voca-

bulis Syriacis atque Cbaldaicis referta, ut

alias ex ipfòmet Euangelio patet. Et ho-

die de puris & antiquis > pene illa tan-

tum remanfèrint , qua? in legis codice

lèrvata itint. Quo fit ut vera ac legiti-

ma Hebraka lingua hodie admodum in-

ops , & manca effe videatur, quippe

qux non nifi exfacris legalibus lioris

addifei porli t. Credimus item cum B.

Augufl. libr. XVIII. de CiVit. Dei, cap. 39.

non vocabula fblùm , lèd etiam lite-

ras , & charaóteres Hebraicos ante divi-

Vbilo Judteus , eo quod inventionem li-Setl.lìh

terarum Hebraicarum Abrabamo tribuit.

Neque item probari debet,quod Eupo-

regiones habi-l lemus ScArtapanus apud Eufebium lib.lX.

de preparatone evangelica , cap. 4. circa

medium relati ìcriplerarìt , nempe Mo*jem literarum inventorem fuifte , eaf-

que primum Judeis tradidiffe , a qui-

bus vicini Vbomices acceperunt , & à

Vbomicibus Greci , fùbaudi per Cad?numy

quin & jfcgyptiis quoque eundem Mo*-

J'em literas dediffe ac propterea ab ipfis

Mercurium appellatami ac prò DEOhabitum. Haec enim & fiquae hujuf.

modi alia ab ethnicis fcriptoribus tra-

dita inveniantur , omnino rejicienda

fìint tanquam falla. Et omnino tenen-

dum eft Hebraicas literas ab iplo pene

mundi initio fuille inventas , non ab

alio ut arbitrar,quàm ab ipib Adamo

omnium fapientimmo. Quod autem

prifei illi literarum charaéteres, pofte-

rioribus poftea temporibus ab Efdra e-

ruditiflìmo icriba nonnihil fuerint im-

mutati ; ac deinde poft multa quoque

alia tempora à quibuldam Rabbinis

,

addita eildem Fuerint punéta , & notu-

la illa?, quibus hodie vocalium vice

utuntur Judceij ad majorem legentium

facilitatene ; de hifee & fimilibus in 3.

libro quam uberrime difeeptabitur. At~

que hxc de familiarum tranfmigratio-

fionem linguarum , communiter apud ) ne furTiciant. Quibus quidem propo-

omnes fuilfe inufù , & pariter cum i- 1 fitis nihil reftat, nifi ut jam magnumdiomate per iplìim Heber & pofteros I illud linguarum idiomatumque argu-

ejus, fucceflìvè ad populum Ifraèliticum mentum ex lua confiifione in ordinem

pervenirle. Quare non eft recipiendus 1 redigamus.

Q. 1 ATHA-

124-

Athanasii Kircheri è Societ. Jesu

TURRIS BABEL,LIBER T E R T I U S,

S I V E

PRODROMUS IN ATLANTEMPOLYGLOSSUM,

Per prcelufiones quafdam , de varietate linguarum &idiomatum difparatiffima genera, quae una cum idolo-

latrià in orbem terrarum occafione primasvae con-

fullonis irrepferunt> potiffimum agitur.

V^jEFJTIUNCULJ.

Offe te velim, leclor5nos fiacre Genefìs hiftoriae de Turri

BabyIonica argumentum ob infittitam pene explicandarum re-

rum multitudinem &- varietatem in tres tomos digefiffé\ quo-

rum primus pariter in tres libros diflint!m e/i. Trimus &•fecundm

continent folummodo Turris fabricam , aliarumque rerum àpojleris

Nembrod tum in Babylonia &- h ffyriaytum in Agypco ge-

ttarum exegefìm. In libro vero tertiobujusprimi tomi,quem Pro-

dromum in Atlantem Polygloffum tnfcrìpjtmus,per prxlitjio-

nes quafdam (®ote ryo$f ct<; deprima linguarum origine,primtevorum-

que idiomatumfontibus , eorumque ortu , declinatone &- interim totali

dicendum cenfuimus^ utifequitur.

PRiELUSIO I.

Onflat ex precedenti libro,

ante Turris exftructionem

terram fuifle labii unius,

eundemque fermonem , e-

andemque linguam omnibus ; ex lin-

gua vero hujus unitate ,jufto DEI ju-

dicio de hujufmodi primxvorum ho-

minum fuperbia DEO fé vindicante

,

confufionem effe natam ,juxta facri

textusverba : Venite isr confundamus ibi

linguam eorum. Jufta profectò, & di-

gna tam impiae eorum hominum fu-

perbia? , atque ad obediendum contu-

macia, haec pcena fuit, convenienf-

que culpae fìipplicium ; nam uti rectè

Divus Auguftinus : quemadmodum impe- o.Augu-

rantis dominatw in lingua ejt , ita quoque

ibidem fuperbia damnata efl , ut non intcL

ligeretur jubens bombii,qui noluit intelli-

ut obediretDEO jubenti. Hoc pa-

tto

gere,

'

Athanas. Kircheri Turris Babel Lib.III. 125

Vt&lu- doillaconfpiratiodifTolutafuit, cum Deinde fi maxime voluiffent, plurimi

fio I. quilque ab eo,quem non intelligeret, ex illis mutare lermonem tot fèculis

abfcedcret, nec le , niii cum quo loqui ! confirmatum, & rationi, atque adeò

poterai aggregare^ & per linguas di-]natura: ipfi maxime confentaneum ,

vifio gentium exorta , diiperiionem in I non potuiffent tamen confèntire, vel

univerfam terra: faciem efFecit , ficuti : in preformata quardam jam idiomata,

DEO placuit,qui hoc modis occultis, I puta , ut Nembrod Se Babylonici cape-

nobifque incomprehenfis operatus eft.jrent ex illa veluti lottinone linguarum,

Quis enim libi imaginari poterit , ex |Cbaldaicam , fon cum lùa prole Ionicam Sotus

adeò repentino cadi hominum con-

{ternationem , & inexfpedatum rei e-

jurgh ventum. Haud dubiè erant,qui dum

ìinlutmm fèrmonem proximi non intelligercnt,

confuftone. fé illudi putantes , non verbis, lèd ver-

beribus pugnilque refponderent ; ex

rixis enim ortis , dum prò bitumine la-

teres , lateres prò ca?mento, fcalas prò

lintribus , inftrumenta ferrea prò fee-

no & paleisj carnes prò calèo , cafèum

prò frudibus porrigerent , in indigna-

tionem verfi, qua fuftibus

,qua uten-

fìlibus inftrumentis egregie libi capita

mmts.

dialedum , Cbanaan Vunicam linguam, alTftu

itemque alii aliam. Nam 71 patriar-^T" "-

cha? omnium gentium,, & populorum, non ho.

filii aut nepotes, aut pronepotes Noè'

enumerantur. Eft enim cernere ftu-

dium,& acrem contentionem in popu-

lis imperiofis dilatandi fùam linguam

una cum potentia & legibus, & rurfùm

in alienas linguas in ardum contra-

hendi , aut penitus abolendi , fi fi-

eri poffit. Angeli autem mali non Cacone-

nwnes nonpotuerunt lua vi eam viciliitudinemy,^™,,,

rebus humanis adeoque animis in - tfktriarf.

1 . _ unamlin-

pertunderent } ut proinde hac prodi- venere, ut tot tamque diffonis vóci-guam in

gioia oborta confufione, fàcrilegos ho-J

bus hadenùs cohabitantes , & mem-.matas

mirium , nefandofque aufùs , DEUS bra unius populi , ac civitatis, mentemjuftè compelcuerit 5 ut qui contra DEI luam exprimerent. Boni quidem an-

voluntatem aedificium illud extruere

conarentur , illi confufione lingua? , à

ccepti operis molimine defiftere co-

gerentur.

Caufe Caulà? vero, de quibus férmo varia-mutattonts

, r *• -r • 1

linguarum. tur , multa: lunt. Divihonis quidem

univerfàlis , ut una lingua toti morta-

lium generi communis par annos

MDCC, & ampliùs a primordio re-

rum ad extrudionem Babylonis feinde-

retur in tot fèrmones dilcretos , audor

eft DEUS , ut hiftoriae probata? mon-ftrant,& ratio facile deprehendit. Nul-

la enim caulà idonea apparet in fun-

dionibus , & in toto ingenio hominis,

ob quam voluerunt homines poft inun-

dationem reparari per tres nlios Noè,

dedita opera fèrmonem ufitatum , &fèculis aliquot inter iplbs probatum

,

totque nominibus utilem & neceffa-

rium mutare , fadoque Ichilmate gra-

vilfimo fefè privare vita? commercio.

geli nec potuerunt , nec voluerunt fine

juftu , atque imperio DEI, hominibus

cladem illam inferre : de ca?teris au-

tem naturis, tam pra?ditis animai quàmexpertibus, quid attinet dicere, qua?

nullum habent acceffum ad mentemhominis , nifi quatenùs forma earam

per fènfùs accipitur ? Conditor igitur,

atque rerum opifex, & architedus vel

nutu fimplici , vel angelorum opera

,

ut Origmi vilìim eft , effecit fèrmonis

humani varietatem , utque hiftoria fà-

cra loquitur , confudit labium a?difi-

cantium 'Babylonem. Oportet autem

,

magnam fuilTe caulàm , ob quamDEUS fàpientilììmus , idemque opti-

mus , qui omnia verbo lùa? potentia?

produxit, & formavit, ut eflentper-

feda, poft annos MDCC, aliquid mu-

tare voluerit in opere longè pra?ftan-

tiftìmo , in homine condito ad imagi-

nem, Se fimilitudinem DEI parentis

Q^ 3omnium,

126 A T H A N A S I

Vrdu- omnium. Audiamus igitur , quid in

fio I. campis Seminar inter fé loquantur ore

uno mutuum exhortantes ad ingens o-

pus aggrediendum , & perfìciendum

collatis viribus , & omnibus facultati-

bus : Venite inquiunt, agite^faciamus no-

bis cùntatem , & Turrim , cujus culmen

attingat ccelum ,&- celebre reddamus no-

firum nomen , antequam dilndamur in u-

?iiverfam terram. At quid Dominus

DEUS dixerat in rerum primordio?

quae fuitipfìus voluntas ? quodconfì-

lium ? quod imperium ? Crejcite, ait,&multiplicamini , & replete terram^ &fub-jicite eam , <jr dominamini pifcibus maris>

& Volatilibus caili , <&r univerjìs animanti-

bus, qu<e mo^entur fuper terram. Etpoft

diluvium eadem repetit , renovatque

Dominus GencJislX. Vosautem erefette,

<jr multiplicamini , & ingredtmini fuper

Makdi- terram , & implete eam. At poftquam

fn cha°-

e Chanaan minimus natu ex nliis Noè,

iiaanfiiiumfùmmà contumelia parentem aftecif-

iixcanfL fet y Sem autem & Japheth dedecus il-

fioms im-]jus operuifTent , coelefti afflata excita-

tus Noe, reparator humani generis ien-

tentiam divinam tulit in filios , & prae-

fàga mente, fata eis fùa praecinuitad

hunc modum: Malediclus Chanaan,yèr-

l>us ferVorum eritjratribusfuis. Benedi'

Elus Dominus DEUS Sem :fit Chanaan

ferVus ejus. Dilatet DEUS Japheth,

<&r babitet in tabernaculis Sem : fitque

Chanaan ferVus ejus. Huic fato, & de-

creto Numinis praepotentis reluctan-

tur BabyIonica molis conditores , fuas

rationes, confilia, voluntates, opem, &omnem operam conjungentes adver-

fùs perfeótiflìmam , & lùpremam ra-

tionem divina voluntatis , ac verbi.

Sed nequicquam repugnant confìlio

Domini exercituum ,qui omnia infpi-

cit , omnia exaudit , omniajudicat, o-

mnia juftifllmis modis gubernat. Quidenim in hiftoria Beati Mofìs fèquitur ?

Defcendit Dominus , ut Yideret civitatem,

& Turrim, quam tedificabant filli Adam,<ty dixit : Ecce, unus eftpopulus > Z? unum

I K'IRCHERIeji labium omnibus : cceperuntque bocface-

re , nec defiftcnt à cogitatiombus fuis ., do*

nec eaó opere compleant. Venite igitur , de-

fcendamus , & confundamus ibi Unguam

eorum , ut non audiat unufquifque Vocern

proximi fui. Atque ita diVifit eos Dominus

ex ilio loco in uniVerfam terram , & cefja-

Veru?it edificare ciYitatem \ O" ideino Vo~

catum eft nomen ejus Babel,quia ibi di-

fperfit eos Dominus fuper faciem cuncla-

rum regionum ; DEUS ergo juftiffimus

& sequiflìmusjudex orbis univerfì , ne-

fando fceleri non unius hominis , fèd

plurimorum , fed omnium hominum,paucis exceptis poenam gravem qui-

dem illam , fèd maxime dignam infli-

xit , & immanem praefùmptionem , in-

juftam , fùperbam, audaciffimam con-

fpirationem edomuit, modum interim

clementiae adhibens in vindicta maxi-

mi fceleris. Non enim fulmine dejicit Maxim»

infanam juxta&impiè meditatamex-^/^tru&ionem : non teme hiatu abfòrberi %«/««rf«• i . punitione,

jubet: non terremota evertit: non ma-teriam lapidis & bituminis prampuit :

non mutavit illius rei naturarci; fèd tan-

tum rationi , cujus vis ampliflìma eft,

quaque hominesadmiranda opera per-

nciunt , etiam maria , & aérem fùpe-

rantes , & in orbes coeleftes penetran-

tes , vincula , & impedimenta injecit,

ut facultas percipiendi & dijudicandi

res cujufque generis , eaque commu-nis, & unica inter omnes populos , di-

verfo tamen modo , alii praeftantior

,

alii vero imbecillior integra remanfe-

rit, reliélus fìt etiam fermo , quo mens,Se cogitationes, & voluntas exprimun-

tur viciflìm , & percipiuntur. Caete-

rùm fermo fufus , & derivatus eft in

multiplices formas loquendi , & fin-

gulares dialecl:os , ut voces eardem va-

rie compofìt^e non idem omnibus fì-

gnificent. Ita quidem 'Babylonici xdi-

ficatores coaóti flint opus inchoatum

adverfànte D E O , fìniftroque aufoi-

cio , defèrere : & fèmpiterna junae

damnationis nota impreffa eft homi-

nibus

Turris Babel Lib. III. 127

Vrdu- nibus in ea parte ,qua caeteras animan-

do I. tes longè antecellunt,qua res fuas o-

mnes perficiunt,qua ad cognitionem

sapenti* fpiritualis natura? pertinent. In quo ju-

t$dtmen> j—Q infig-nitcr confpicitur divina tumtia Deim o

z- . . 1

confufione potentia } tum iapientia , tum bonitas'w*M*rMW

'&juftitia. Quia eripiendo facultatem

hominibus, conjungendi rationes^ con-

filia, judicia, & voluntates fuas^ DEUSfùmmam rationem adhibuit , ut fi-

mul homines mulctaverit poenà gravi,

quam meriti fuerunt , & opus manibus

fuis rectiflìmè formatum non definì

-

xerit , aut transformaverit , ied in mi-

nima portione hominis , vim Numinis

lui inluperabilem declaraverit , & re-

medium , atque mitigationem , Sci-lingua latium poenae concefìerit. Quantum

idioma- . r a« . r , 1. ^~

tumque enim iitboni politum in lingua? com-utih*. munjone ? Jocet experientia : quum

nihil fit efficacius ad conciliandos ho-

mines comitate , & arTabilitate. Rur-

fumvidemus fìlentio dirimi amicitiasp

qua? fèmpiterna? fore exiftimabantur.

In veteri quoque proverbio peripici-

tur, quod memorat Amyclas tacendo

periifie. Et alio proverbio dicuntur ho-

mines obfùrdefòere in aliena lingua.

Oratores etiam divini metum hofti-

lem exaggerant , minitantes hoftem

,

cumquo nonfìt commercium lèrmo-

nis, fapienter omninò Apoftolus Tau-

lus pronunciavit in Epiftola priori ad

Corinthios , Si per linguam non fegnift-

cantem fermonem edtderitis,quomodo in-

telligetur , quod dicitur ? eritis enim in de*

rem loquentes. Tarn multa genera Vocum

funt in mundo , tst, nihilhorum eft mutum.

Itaquefi nefciero vim Vocis , ero ei,qui lo-

quitur } barbarus ; <tsr qui loquitur, in me

barbarus. Non praetereundum eft fi-

s Aug i.lentio etiam Aurelii Auguftini judi-

deciv.Dei. cjum? ^uoc\ profert e. 7. lib. XIX. de

civitate Dei , de fòciali vita loquens :

*Poft ciVitatem , Vel urbem fequitur orbis

terrx, in quo tertium agrumponunt focieta-

tis bumaìue , incipientes à domo > atque in*

de ad urbem , deinde ad orbem terree pro-

gredendo Veniente*. In quoprimum lingua-

rum diVerftas hominem alienai ab borrirne :

narri fi duo fibimct inVicem jiant obVuim ,

nequepreterire ,fedfimulefie aliquà necef-

fitate cogantur > quorum neuter norit lin-

guam alterius, facilms fibi ammalia muta

etiam diVerfi generis,quàm illi , currijìnt

homines ambo, fociantur. Quando enim

, Alienati-

qua fentiunt , inter le communicare non tln abì"~1 n ri V ir 'vlcem ho'

pojsunt , propter Jolam linguarum diVerji-winesigno.

tatern ; nihil prodeft ad confo ciandòs homi^^J"'nes tanta fimilitudo natura , ita ut liben-

tiàs homo fit curri cane fuo > quàm cum ho*

mine alieno. Cui adftipulatur Plinius de

vocis ufù loquens : Tanta , inquit , lo*

quendi Varietas eft , utexternus alieno non

fìt hominis Vice. Ca?terùmeapoena di-

vina? juftitia? ita eft irrogata , ut ani-

mus retinuerit fuas facultates , & po-

tentias omnes , intelligendi vim, ratio-

nem, memoriam, voluntatem, reli-

eta fìt etiam facultas derivandi ratio-

nem , & foras emittendi : relieta iùnt

organa vocis , & fermonis pulmo , la-

tera & mufculi^ arteria, palatum^ gut-

tur, lingua, dentes, labia.,& Ipiritus. In

fpiritu autem formando , & velut in

articulos diftinguendo varietas vocum,

& dilcrepantia fìgnificationum inflitta Mira Dei

eft. Cui rei Dominus remedium con- Vu^T.cemt , ut unus plures dilcat linguas , conciliari.

1 a -n_ a • dis honiini-

duce &magiitra ratione, quam nova bus ex a-

fìibinde gratia , inexhauftus fons o- Jafitate

mnium honorum ngat , & perfundit,

ut medio fermone interprete adhibi-

to rurfùs jungantur , qui Babylonicà

iftà confufìone longiflìmè leparati fue-

rant ; idque commodiùs etiam fìt be-

neficio icripturas , non tam invento

humano, quàm munere divino. Quaratione Mofes fons omnis fàpientiae&fcripta prophetarum hebraicorum,

non perlblos LXX interpretes perve-

nerunt ad Gr*ecos , fèd multo tempore

antea peralios interpretes divina fcri-

pta pervenerunt tum ad Grxcos , tumad alias nationes etiam barbaras, ho-

dieque libri fàcrofàncti leguntur in

omnium

rttatum.

128 A T H A N A S I I

Vrxlu- omnium propè nationum linguis.

fio I- Quod munus diviniffimum velie im-

pedire,quid aliud eft, quàm odiffe di-

vinas dotes, & perfèqui , & bellum ge-

rere cum D E O plufquàm Babyloni-

cum , & Gygantaeum ? Etenim Mejìias

expectatio univerfàrum gentium ve-

niens in mundum , ut reftitueret o-

mnia, omniaque reconciliaret, fud<eos>

Grxcos , <l(omanos,Scjitbasj aliofque po-

pulos inter fé , & cum DEO Patre uni-

verfòs fpiritus fàcri vinculo glutinaret ;

utque gentes junótas in unum popu-

lumfan&um, in unum regnum, civi-

tatem , domum contraheret , fùo fibi

cruore linguam Graecae gentis , & Ro-

mana , quae fapientià,& imperio alias

praecelluerunt , cum lingua veteri He-

brtforum in ara crucis litans prò univer-

MhuhlS mund° confecravit. Quando impo-

crucis, re- fito titulo , & caufae infcriptione in ca-

var'iJìL put Domini Jefu Nazareni declaratum

s"Josm °ù e^>^um *pfum^ omnium gentium

materni promiffum , & exfpe&atum fèrvato-dco/ts"mif. rem > atc

[ue monarcham, & fùmmum,

fi spiritu Eternum, fanótifTimum,optimum,ma-

perapo- ximumque pontincem ; de quo bo-ftolos' phonias luculento vaticinio praemo-

nuit dicens ; Expefta me, dicit Dominus,

in die refurretlionis me<e in futurum ,quia

judicium meum , ut congregem gentes , t?

colligam regna , &* effundamfuper eos indi-

gnationem meam , omnem iramfuroris mei-,

in igne enim %eli mei deVorabitur omnis ter-

ra : quia tunc reddam populis labium eie-

Bum, utinVocent omnes nomen domini,

&ferViant ei humero uno. Porrò Domi-

nus ChriHus pollicetur Marc. XVI. cre-

dentibus in nomen ipfìus , ut loquan-

tur linguis novis j ejufque rei fidem im-

plevit ampliffimè Spiritu fancìo miflb

in difcipulorum ccetum. Namquele-

gatos miffurus adReges &populoso-

mnium linguarum & nationum , qui

non Babylonas conderent, aut caperent

fibi regnorum & imperiorum fèdes

,

aut aliquid molirentur , aut machina-

rentur adverfus feientiam DEI : fed

K I R C H E R I

pertraherent orbem totum in confèn-

fìonem religionis catholicae , utque

conderent civitatem viventis , verique

DEI , cujus fundamentum , & caput,

& lapis angularis , & princeps, eft ipfè

Cbrijius Dominus gloria , indruxit eos

ad eam rem percommodè : non mal-

leis, trulla , perpendiculo, fecuri, ferra;

non gladio, pilo, fàriffa, seneo tormen-

to, fèd Spiritu lancio, fed rerum divi-

narum cognitione , fèd vitae fànótimo-

nia , fèd omnigenis virtutibus , fed lin-

guarum peritià. Itaque dictu mirabi-

le, & flupendum jure merito videri de-

bet y antea rudes & illiteratos homi-nes, quique in vernaculo fèrmone pro-

pemodum infantes erant , fìibitò lo-

quutos omnium populorum , & gen-

tium fèrmone , apud quos faóturi erant

euangelii prseconium ; initioque facto

Hierofolymis , urbe fìta in Monte Sion,

ut Efaias , & Mick&as pradixerunt, II.

& IV .Chriftum annunciant DEI Filium,

& Verbum , & Sapientiam ,& Poten-

tiam , & Juftitiam venifTe in terras

,

conceptum è Spiritu fànóto , natumex virginede domoD^/V, mortuumin cruce , & refùrrexiffe , & afcendiC

fé in ccelos, unde venturus fitjudex vi-

voram & mortuorum, quemque Ifraè-

litica ecclefia audivit concionantem

in monte Sinai, totus mundus velut in

compendium contractus in Hierofoly-

ma } jam carne vera hominisindutum

audit concionantem in monte Sion per

apoftolos, utinillamultitudine, quas

ex orbe univerfò confluxerat , quif-

que audiret legatos Cbriìti patrio ipfb-

rum,& vernaculo fèrmone differentes.

Popofcerunt quidem prima ecclefia? ***"•

Chriftianae tempora opus illud admi-Mrw emo-

ratione & ftupore confèrtum ;quoà lumen"""°

abundè convincit linguarum notitiam,

organum effe tum utile , tum neceffa-

rium Chriftianae Reipublicae confèr-

vandae& amplificando , & donum et

fé minime leve otiofùmque divinae mu-

nificentiae. Quod Apoftolus Vaulus in

Epi-

Turris BabelLib. III. 129

VrAu- Epifi. 1. ad Corintbios docet : Ecclefia|

pax, & humanitas. Quaenam iftaeft

fio I. vero in fòlenni precatione confiteturj

dementia ? quis furor ? ferro , & innu-

ad hunc modum orans : Veni[anele Spi- meris propè inftrumentis ad pernici-

ritus , repletuorum corda fdelium , &r tui em generis humani excogitatis , fi ve-

amoris ignem in eis accende. Qui per di-;

rum dicere oportet , à Satana & malo

Verfitatem linguarum cuntlarum gentes in ' genio agitatis hominibus , mutuò fé

unitatem /idei congregaftt. Quod primo perdere , idque ob res leviculas pie-

ac precipue iàn&is votis petendum eft rumque ? Habemus rationem efTe-

à codefti parente , a quo proficiicitur, 1(Sbricerà operum vere humanorum&

quicquidjure cenlètur titulo boni, & j

cceleftium ; habemus fèrmonemquonon contemnenda eft do&rina , & in- ' res , atque rationes moderate inter nos

ftitutio , fèd adjungendum ftudium a-\

pertractemus , habemus linguam^ or-

ere , diligenfque exercitatio , qua: tria|

ganum excellens , fi ad flnem fùumfi conveniant , & confpirent , ìnge-

nium vel mediocre , & natura nonprorsùs diftoi ta , deinde ars , & pra?-

aptetur; habemus calamum , ftylum,

chartam,qua? lingua? & fèrmonis vi-

cem impleant» Illis conferamus mu-ceptio

, pra?terea ulùs , & exercitatio \tuam fàpientiam DEI , & accipiamus

perficietur in linguarum cognitione, 1oblatam candide : CbriHus enim fù£-

quantum nemo credat ante experi-

menta. Quod univerlùm folidè refe-

fecerit omnibus abundè

omnes beare

Omnes dita-

re omnes reees, &rendum eft ad fìium aucì-orern, qui do-

;

pontifices , denique omnes coha?re -

navit ingenium , animum , occafio-

nem , vires tolerandi laborem , & o-

mnia , ut uno verbo dicam. Undeju-re nihil vindicare nobis liceat, quàmre&um ufùm , fi ftudeamus , ut filius

Maria Virginis , & PEI vivi, in quohabitat omnis plenitudo fàpientia? , &divinitatis corporaliter voce clariftìma

pra?dicetur ubique gentium , & cogni-

tus apprehendatur fincerafide,&Tàn-

étitate, omnibufque ofTiciis Chriftiana?

charitatis exprimatur, ut fapientia &vera cognitio rerum invulgetur , ut va-

leant bona? leges , ut vigeat juftitia, ut

conftet inter homines alma fàncìaque

des , & coniòrtes regni fui aeterni , &filios DEI efficere poteft , & ut ab eo

accipiamus , unicè in votis habet. Per-

fpectà itaque tanta? confufionis causa,

nil reftat , nifi ut jam in hoc libro , de

origine tranfmigrationis gentium , de

primatu linguarum } & deinde de lin-

guarum , & idiomatum multitudine,

& varietate , atque de characterum

,

variommque alphabetorum origine,

& fcriptionis inventione, ea , qua par

elt, à>tei£&ct agamus. DEUS adfit au-

fibus noftris , cujus proprium eft , lin-

guas infantium facere difèrtas.

R SECTIO

.

130 ATHANASII KlRCHERICap. I.

S E C T I O I.

De inclinatione , corruptione, Se interimlinguarum.

CAPUT I.

T)e occalìonibiM, &• multiplici caufarumferie 9qua lingua vario-

rum regnorum florentes ytandem omnimodee corruptionis,

obliviontfque damnumpajfafunt.

SeSl.L

EA eft rerum humanarum incon-

ftans fortunae rota, ut nihil fùb

Iole ftabile , nihil fòlidum, & fir-

mura permittat, quin verlàtilis, cui in-

nititur, fphaerae lubricitate,jam ex alto

in imum , modo ex imo in fùmmum,paulò poft ex dextro in fìniftrum , &ex fìniftro in dextrum, fìifque deque

verfèt omnia , ut proinde aptè huic in-

ftabilitati rerum quadrare videaturil-

lud Poèta* :

Omnia funi bominum tenuipendentiafilo,

Et fubito capi, qua Valuere, ruunt.

Quod & in linguarum varietale, & in-

terim, maxime ex ingenti leculorum

viciflìtudine completum , ut olim fa-

ctum cum admiratione legimus , &prnefenti tempore , adhuc fieri fpeéta-

mus : cujus rei caufàs demonftrare ag-

gredior ;quarum

Caute Prima eft, diverfarum gentium, po-corruptw- . . j«*%«*- pulorumque commixtio ; unde una

gens ab altera, haec etiam ab illa, dum

mutuos loquendi modos (Ibi commu-

nicant , ex duabus mediam quandam

linguam refultare neceffe eft ; haec ve-

ro cumaliis nationum confiniis com-

mercia exercens , in alias,& alias cum

tempore linguas degenerai

Altera caufa mutationis linguarum

eft, imperiorum, monarchiarumque

mutatio; qua factum eft , ut quilibet

monarcha defideret fùam vernaculam

linguam ubique vigere ex omnibus in

rum

I.

unam reductam , ne varietate lingua-

rum quam fìbi quaelibet natio peculia-

rem habebat , fùb occultis idiomatum

machinis in rebelliones motae , ma-gnum monarchico ftatui damnum, u-

nitatis vinculo deftructo, inferrent.

Tertia caufà eft, calamitates publi-

cae regnorum , quibus faepè bello,pe-

fte , fame integra? nationes ita deftru-

untar, ut non nifi paucae mortalium

reliquia? fùpereffe comperiantur ; at-

que hifee conjunctae alise confines na-

tiones, linguas novas reciproca loquen-

di varietate fundent.

Quarta eft , varia in differentia re-

gna, coloniarum introducilo, quo fit,

ut nativa lingua differentibus populis

communicata , adeò ingentem rhuta-

tionem acquirat , ut priftinae linguae

dialectum vix agnofeas : talis eft $oé-

morum lingua, qua? una cum colonia

ex Illyrico traduóta, ex commiftione

linguae Germanie*,& Colonica eam mu-tationem palTa fuit , ut nec Dalmata,

nec Tolonus eam prorsùs intelligat;

talis eft lingua Graca, quae in nonnul-

lis Calabria oppidis hodiè adhuc in u-

fu eft , fed ita transformata , ut Gr<e-

cam diale&um non nifi ex paucis ver-

bis intelligas ; talis eft quorundam in

Andalusia & Melitenfi infula , lingua

Arabica , quarum illa Latini*, Arabi-

c//que , haec Italici*, Arabiafcpxt com-mixta vocabulis , non exiguam corru-

ptionem parla eft.

Quin-

Turris Babel Lib. III. 131

Cap. I. Quinta caufa eft , codi fòlique in-j

mogenitis una , ex ruditate Tua ad per- Seti. Lcertis nationibus conftitutio , qua? ex fecìionem perdu&a , tandem ex ad-

organorum alteratione , uti diverfam ventu Gotborum, Alanorum,Vandalorum

"ngentem corraptionem patta, quater-lingua? alicujus pronunciationem fòr-

tiuntur , ita quoque ex differenti pro-

nunciatione novam linguam conaere

videntur 5 cujuimodi in fequentibus va-

ria exempla producemus. Atque ha?

flint caufa? univerfales , quibus hucuf-

que prima?va? lingua? , corruptionis

damnum paflTa? flint. Sed ha?c omnia

fufiùs deducemus.qu'wxu- Quìntuplex lingua? genus apud 1 Se Hifpani* provinciis oblervàffe me-

guaru'mu- chronographos legimus, quas & non

ftinimcrilD autogenas dicere poffumus,

& fèmper poft BabyIonica? conrufionis

tempus hucufque illibata? manfèrunt ;

videlicet Hebr*a, Gr*ca, Latina , Teu -

tonica, Myrna-, ex quibus, qua?cunque

lingua? in univerfà Europa , Afta & A-

nas alias peperit , Italicam , Gallicani,

Hifpanicam , Lujìtanicam,& ex hiice a-

lias , ex Italie* & Latin* commiftio-

ne, infulares, Sardam & Siculam ; tot au-

tem vel unius Italica lingua? idioma*

te differentes diale&i tandem exur-

rexere, quot provincia? in Italia con-

ftituuntur; quod idem me in Galli*

mini.

Teutonica lingua, quemadmodum n^

ut0'

probatiffimi auétores referunt , àTui-

feone Japbetbi filio , Noè pronepote no-

men lìium obtinuit; qua? ex ruditate

in perfeótionem fummam , imperato-

rum cura reducta , tandem varias fi-

frica , exceptis omninò barbaris idio- I lias , videlicet 'Belgicam, T)anicam, Sue-

matis , de quibus poftea , veluti ex cicam, Anglicam , Scoticam peperit, qua?

equo Trojano prodeuntes, mundum dua?pofterioresocca{ìone5'^vow«wna-

linguarum dialecìx>rumque varietate ta? flint, qui pulfis Vitlonibus univer-

replerunt.

Hebraea. Prima itaque lingua , qua? in domoHeber femper manto, fùcceffu tempo-

rum primo in Cbaldaicam deflexit ; fè~

cundò in Arabicam, fèu Madianiticam ;

tertiò in Samaritanam;quarto in JE-

thiopicam ; quinto in Syriacam , veluti ex

Gr*ca Se Hebr*a mixtam declinavit ;

quantum vero deflexerit , fìio loco di-

cetur.

Secunda fuit Gr*ca,quam nepo-

tes Tbaleg à confusone linguarum fe-

cum in Gr*ciam detulerunt ; unde &pofteri à Tbalecbi familia Velafgi , & Ihu

gua Telajga nomen fùum lottiti flint, uti

fuse in Latii deferiptione oftendimus,&

in Hetruri* deferiptione porrò often-

demus5qua? iterum varias decurfù fè-

Graeca.

fa? infila? fé indigenas fecerunt , unde

& Anglo-Saxones poftea dicati ruerunt.

Qualis vero Saxonica lingua, qualis

modo Anglica fìt, in fèquentibus ape-

riemus.

Reftat Illyrica lingua vetuftiilìma, Wyrica,

qua? ramos fùos in Voloniam, LiOmniam,

MofcoViam, Tartariam ulque in ultimos

Orientis terminos, innumerabili lin-

guarum feetu traduxit ; ex hac enirn

poftea Tunica, 'Bulgariea, Bofnica, Tar-

tarica nata maximam Tartari* magna?

portionem replevit. Ita tamen illa? cor-

rupta? fùnt , ut vix ullum primitiva ve-

ftigium retineant.

Ad Indicas porrò linguas quod atti- ,.

In(iic*

net, prorlus barbaras, &qua?nullam

ad di&as jam linguas afrìnitatem ha-

culorum 4ialecì:os , Atticam , Ionicam , bent , illarum pariter ingens multitu-

jEolicam , Vbrygiam , alialque diverlàs do & diverfìtas reperitur 5 uti fùnt, Ma*

prò conftitutione populorum , tot lin- |laica, Commorina , <Bracbmanica, Peguana,

Latina.

guas ,quot gentes , in Gr*cia fuerunt,

pepererunt.

Porrò Latina at/5$w, fìve ex pri-

Tuncbinenfisj Tibettana, Infularum Pbi-

lippinarum, Japonica, Cirillica, ex qua fere

omnes originem fùam traxerunt, uti ex

R z Lexicis

132 A T H A N A S I

Cap. I. Lexicis & Grammaticis eorum infe-

Ameri- quentibus patebit. In America vero In*

ean£E- dia occidua regionibus , tanta eft di-

verfitas idiomatum , ut noftri patres,

ea ad quingenta facile diverfiflìma i-

diomata reduci poffe tradiderint 5 inter

illas tamen praecipuae font Mexicana,

Peruaìia, 'Brafilica, Magellanica , Clriknfis

Se leptentrionalis America populorum

varise lingua , de quibus pluribus in

fèquentibus. „Africana?.

\n Africa denique , tametfi Abyjìina,

Se Arabica lingua potifTimùm dominen-

tur } habet tamen& ipla immenfàm i-

diomatum varietatem ,quae nullam ad

invicem aftìnitatem obtinent ; uti Qui-

neana, Congana, Angolana, Se eorum po-

pulorum, qui meridianam piagarci ^4-

frica poflìdent , uti font Monomotapa ,

Cafraria , & quae ad flumen Cuama Se

littus Sinus Terfici inhabitant;quse fi

, ad calculum reducere velimus omnia

linguarum neophytarum genera , non

I KlRCHERIut facri textus interpretes putant, uà Seti. Ifeptuaginta duas , fed vel ad mille fè-

ptuaginta facile reduci poffunt. Quxomnes

, qualelcunque tandem fuerint,

corruptionem & ultimam ruinam paf.

fé font, ob caufas paulo ante adduótasj

vel ex nominatione diverlàrum gen-

tium , vel ex communi populorum u-

nitorum fuffragio & confenfu ; dum e-

nim fùccenu temporis primxvae lin-

gua , nominum , verborum , appella-

tionumque vel non ampliùs recorda-

rentur, accidit, ut obliviofa? memo-ria vitio, propria nomina fìngulis re-

bus , prout ipfis varia? phantaimatumIpecies dictabant, impokierint ; eodemprorfos modo, quo in hunc ufque diemimponuntur nomina novis illis rebus,

quae primo non extiterunt , & ex no-

vis variorum inftrumentorum , vafò-

rum , herbarum , plantarum, florum

,

mineralium appellationibus introdu-

ótis patet.

CAPUT IL

T)e origine & introduBione idololatrix inmundum ratione di-

verjitatis linguarum^ morumque qui apudgentes, differen-

tejque nationes vigebant.

ùp.ll HOminem primum Adamum^o-toplaftum , divinis manibus ex

limo terrae n6tum,fa(5tum,juxta

fàcrze Genefis verba , de fide eft 5 fed e-

nim cum poft diluvium, verifimile fit,

innumerabilem hominum multitudi-

nem, qui omnes cùm longa vita, Se in-

genio praeftantes unius lingua elogio

Religìo

pl'rftftitfubnis cultu, quantum perverla Chami pro-

unimiìn- genies , iam àvera difciplina detener

ufque ad illis permilit, vixilie : attamen polt lin-

»"mf~ guarum confufionem ,

quemadmo-dum linguarum idiomatumque diver-

fitate divifi fuére , ita quoque primae-

vae religionis à Nobno ante leparatio-

nem gentium edoctae immemores,paulatim a vero DEI unius cultu , Se

religione deflexemnt , dum quifque exducibus gentium eam fibi religionemfinxerit

, qux fibi maxime congrua vi-

deretur, innumerifque fabulofarum

narrationum commentis , de D E O,mundo, fideribus, de hominibus gefta-

rum rerum gloria illuftribus, confi&is,

introducilo apotheoièos honore colen-

uterentur , fob unius quoque religio- tes , paulatim occultis machinis , fofe

eorum a&ionibus infinuante Satana

,

infatuati , dementatique univerfommundum idololatria? abominatione re-

plerunt. Et tametfi hxc quàm fufiflì-

mè in fecundo Tomo Oedipi demonftra-

verimus , operai pretium me facìurum

exiftimavi , fi nonnulla ex his hoc loco

infererem.

CA-

Capili.

Turris Babel Lib. III.

CAPUT III.

133

Se&.L

T)e varietate &- muhitudine Zh(uminum cjuce ex confa/ione lingua-

rum & divi(ione gentium natte funt.

A Ntemare & terra* (<&r quod tegit

omnia cechini)

Cwn unus adbuc ejfet natura VuU

tus in orbe,

Quem dixere cbaos : rudis indigeflaque

moles

TSLec quicquam nifi pondus iners , conge*

ftaque eodem

Non bene juntlarum discordia femina

rerum,

Obflaretque aliis aliud; cum corpore in uno

Frigida pugnarent calidis,bumentiaficcis,

Mollia cum duris, fine pondere habentia

pondus.

Cum , inquam, fùpremum & immor-tale Numeri in profonda aternitatis a-

byffo propria felicitate contentimi,

nulla adhuc rerum mundialium cura

tangeretur, ecce poli: fecula tandemfelix illa illuxit dies

,quo , ut Vlatonis

verbis utar , in divino DEI immortalis

confilio conclufùm eft , ut mundus ille

indigeftus , atque incompofitus ab in-

formi illa rerum omnium promilcuà

^j^confufìone iqualentium tobu, Vabobu

vindicatus , lucem alpiceret, formis

fplendefceret omnigenis , atque in va-

rias rerum facies abiens;propria? feli-

citatis gaudio perfrueretur. Condo-limi eft , & in opus deduétum. Mun-dus itaque conditur , atque à rerum

commixtarum confùiìone fòlutus

,

mox. in formam exurgit liberaliorem,

virium, proprietatum aliarumque qua-

litatum,qua? fingulis creatis debeban-

tur, diftributionis officium providen-

tiffimo committitur Vrometheo. Vrome-

tbeus leu providentia divina , uti omniadebitis fìiis formis inftruit , ita omnesfàpientiiTìmi provifbris partes explevit.

Mox cedo terra*,& terris abfcidit undas,

Et Uquidumffyijfo fecreVit ab aere codum,

Qu<e poflquam eVolvit, cozcoque exemit a*

cervo,

Dijfociata locis concordipace UgaVit.

Ignea conVexi Vis, <Zsrfinepondere codi

Emicuit, fummaque locum fibi legit in

arce;

Vroximus esì aèr UH levitate, locoque;

Denfior bis tellus , elementaque grandia

traxit,

Et preffa efl gravitate fui circumfluus

humor.

Ultima pojfedit , folidumque co'èrcuit or-

bem,

Tarn freta diffudit, rapidifque tumefcere

Ventis,

Jufìit& ambite circundare littora terree^

Fluminaque obliquis cinxit declivia ripis,

fu/ìit «67* extendi campos,fubfidere Valles,

Fronde tegi fylVas, lapidofosfurgere mon-

tes,

Vix ita limitibus difcreVerat omnia certi*,

Cum qurtprefla diu majfa latuerefub ipfai

Sydera coeperunt totofulgefcere coelo

,

"Ne regioforet ullafuis animalibus orba,

Afra tenent codefle folum,form^que deo*

rum.

Cejferunt nitidis babitandte pifeibus un-

d#,

Terra feras cepit , Volucrtf habitabilis

aer.

)hni<Ccelo itaque terraque formis debitis

jam imbutis, caeterilque omnibus pru-

dentiflìmè difpofìtis

Santlius bis animai, mentifque capacius

altee

Deerat adbuc, Ct4 quoddominari in cheterà

poffet,

jStatus homo eft, five bum divino femine

fecit

Ille opifex rerum, mundi melioris origo,

SiVe recens tellus, fedutlaque nuper ab

alto

R 3 JEthe*

134- A T H A N A S I I

Capili. JEtbere cognati retinebatfemina cadi.

Quattifatus Iapcto miHamftuYialibus un-

dis

finxit in effigtem moderantum cuntla deo*

rum.

Vronaque ahi fpeBent ammalia estera

terram,

Os bominifublime dedita coelumque tueri

Jufiit,& eretlos ad fiderà toliere Vultus.

Homo itaque folus ore iùblimi , ad

codumque eretto intuiti! preditus, di-

vinimi animai nature juxta mortalis

& immortalis conflnium ; ceu fola coe-

leftis pianta in terris conftituta (cujus

radicem conditor hifcè infernis fedi-

bus junxit , comam vero atque perpe-

tuò frondentem verticem fùpra anni

& lòlis viam , fìipra ultimum coeli am-

bitum ad nunquam interituros ambi-

tus relegavitj hic, inquarti, homo cùmlucidiflìma illa mundi lumina , ad qua?

contemplanda , atque in iis fattorem

laudandum creatus erat , curiofiùs in-

tueretur , pulchritudine eorum paula-

tim illettus , vera& retta religionis fè-

mità derelitta , eo dementia? devenit,

ut ea, qua? fili gratià condita effent,

fui veluti conditores crederet , & ùtn-

origoifo'.dìè. veneraretur. Auxit dementiam

hanc traditionum fàlubrium de mun-

di origine à predecejflforibus fattarum

oblivio , qua invalefcente novas de

DEO , de mundo , de hominum pro-

duttione, aliifque rebus opiniones im-

bibit, cùmque cceleftis ille ignis preci-

pua humana? mentis portio ingens^ ad

Numinis alicujus cultum eum inftiga-

ret ; inox vero derelitto DEOadfal-

forum Numinum , unoquoque ex e-

jus familia (Ibi novas idololatria? ratio-

nes comminifeente cultum prolapfùs

eft ; fattumque ut corruptibilia fimu-

lachra prò DEO incorruptibili adorà-

rit , rebufque externis contentus, cùminlènfibile Numen intueri deberet, ad

fenfibilia, & terrena fuerit diftufus. At-

que hujufmodi prevaricationem er-

roremque primùm Hebrai tribuunt

Matrix.

KlRCHERInepotibus Chami , Mifraim videlicet , Seti. I.

CbufiO) Vbutb & Canaano,qui per Aftam Auihns

& Africani univerfam in novas colonias S^J"*difFufì, novas paflìm deorum colonias pogenìes.

introducentes , nova & ridicula dog-

mata mundo pepererunt 5 cujufmodi

lìint, Adamum zLuna prodiirTe. Pro-

phetam inibì ex mafculo & feemina

procreatum , atque in hunc mundumvenientem primum cultum Luna do-

cuifTe. Verùm quoniam ha?c opinio

non ita obvia forfàn multis eft 3 vifum

eft, eam hic ex R. Mofè ^Egyptio,

vulgo Rambam , depromptam addu-

cere , fìc enim dicit in More nebu-

chim.

Ifti fiquidem reliquia funi gentis "Z.Z-

ba?orum ( a Zaba, è progenie Chami or-

to , <sr fìlio Chufii,qui fecundum Jam

Suph, *We/?,Maris Rubri fimyn ad or-

tum , & occafum , atque ad dexteram &Aquilonem littora coluitfic ditla ) quia ifta

gens totam repleVtt terram. Finis autem £?*

perfetlio illius ea ratione ifìis temporibus

pbilofopbantis fuit ,quod putaret creato-

rem effe cozli fpiritum feu animam ;flellas

Vero corpora effe ipfa DEIfubftantia itifor*

matas. Meminit hujus prava? opinio- -Dogmau

nis quoque Abubacer Arabs inexp°-{ rum"

fìtione de auditu. Et ideo quoque credit

tota gens Zaba?orum mundi antiquitatem

(feuy quod idem eft, eternitatem) quoniam

ccelum eftDEUS juxta opinionem eorum.

Et dicunt,quod Adam primo natus eft ex

mafculo & foemina ficuti esteri bominesy

fed honorabant eum multum , <sr dicebant,

quoniam è Luna egreffus ,propbeta <& apo-

ftolus "Lxmxfuit , <ty quodpradicavitgen*

tibusj ut ferVirent Luna? , & quodcom-

pofuit libros de cultu terra. Dixerunt e*

tiam quod Seth contraxit opinionempatris

fui inferVitio Luna? ; narraVerunt etiam de Ridiati*

Adam, quodquando egreffus eft de Luna, Adamo/

& de climate Vicino India? , ad clima Ba-

bylonis profetlurus , multa mirabilia fé-

eum tulerit, feilieet arborem auri

, qua

crefeebat eum ramis , isrfoliis,& arborem

lapidum , {?folta cujufdam arboris Viridis,

qua

TURRIS B A

Cap. III. <JUi€ non comburebantur ab igne , <s dixe-

runt,quod fub ipfius arboris umbra de-

certi milita hominum continebantur , O* aU

tttudo arboris ipfius ad fimilitudinem fila-

tur<£ humana. Attulit fecum etiam duo

folta ,quorum utrunqueduos bomines eoo*

periebat. Intendo Vero eorum in loquendo

de Adam primo , <6r de hominibus,qu<e

attribuuntur ei, futt , credulttatem fuam

de antiquitate mundi ftabtlire , V quod

i?ide provenite coelos Zjr ìlellas else deos.

Atque ha?c eft de primeva homi-

num origine & idololatria Zabaorum

digna lunaticis hominibus opinio , ex

qua velut ex equo quodam Trojano

omnia antiquorum philolophorum de

a?ternitate mundi , de mundorum plu-

ralitate, deaftrorum vita &divinita-

te , de metemplychofi denique ac ani-

marum revolutione ablìirda dogmata,

ad omnem impietatem feneftram ape-

rientia, produrle videntur. Hinc Ada*

mum ejulque progeniem , & nepotes

fijiomm DEI nomine veluti aftrorum

aeternorum , qua? ipfì deos appella-

bant , filios indigitabant, qua? omnia

confirmat Cbronicon Alexandrinum.

Caufa Horum porrò commentorum &i-bujufmodt i ,^ rfabuioja- nanium dehramentorum cauiam ego

arbitrar effe,quod primi illi homines

cum proprio arbitrio relitti nulla cer-

ta lege Icripta ante Mojis tempora te-

nerentur, cùmque proinde certa? qui-

dam lèntentia? de DEO , de creatione

mundi , de diluvio , & fìmilibus rebus

ac mutationibus gravioribus, inter pri-

mos tantum humani generis patriar-

chas referrentur , faótum eft } ut ab

eis veluti à primis hominibus acceptas,

pofteri per manus aliis alii tradiderint,

quibus pofteriora fecula & homines,

uti quique à primis remotiores fuere,

ita lìibinde alia atque alia quoque haud

ablìirda arTmxerunt , donec res ipfa?

tota? in fabularum commenta abierint.

Hinc diverfìtas illa opinionum origi-

nem habebat , inde maxima & rela-

tionum confufìo propè inextricabilis.

mtnes nati

putentur.

rum nar-

rationum,

BELLI B.IIL I3S

yEtbiopes enim , tefte Diodoro, primos SeB. I.

homines in ^Etbiopta veluti in medio

terrarum natos alTerebant : caulàm in

vicinitatem Solis omnium generabi-

lium parentis conjicientes. Tbeodore-

tus ex relatione antiquorum primos

homines in Arcadia natos afterit, jux-

ta illud,

Ante Jovem genttum terra* babuiffe fe-

runtur

Arcades , <&r hunìgensprior illafuit.

Cactus vero & Mercator ex Ariìtide pri-

mam hominum genetricem terram a-

junt fuirTe fòlum Atbenienfe. Arabes

,

quemadmodum videre eft in eorum

Geograpbia, hanc pra?rogativam Ara-

btcefelicis lolo attribuebant.

^Egyptii denique firmiter crede- '«?«<*

bant, primos homines in JEgypto m-p]^"*.

tos ; caulàm hujus aftìgnabant, tum aé-

ris temperiem bonitatemqueundequa-

que perfeéliflìmam, tum Nili foecundi-

tatem multas res naturaliter , & lùapte

Iponte producentis , produc-talquebe-

nigniflìmè conlèrvantis ; auxit opinio-

nem eorum monftrofùs ille fòricum

leu agreftium murium in Thebanoterritorio proventus ,

quorum aliqui

fùperiori lìià parte murium fpeciem re-

ferentes ; & òfAO%6ovè$ adhuc reperie-

bantur. Herodotus narrat , Vfammeti-

cum JEgyptiorum Regem , cùm ingen-

ti defìderio teneretur ad cognolcen-

dum, qua?nam mundi provincia pri-

mos homines produxifkt , illum le-*

quenti induftrià id inveftigare attentar-

le. Duos infantes recens natos ab o-

mni humana: vita? conlùetudine remo-

tos , certo loco inclulòs , & a capra a-

lendos pallori cuidam commendavit,

cum ea clauftri cuftodia , ut omni eos

accedendi aditu interclulò , nec vide-

remec humanà voce loquentem quen-

quam mortalium audire polfent ; libi

indubitanter perlùadens futurum , ut

a?tatem congruam naéti , ejus provin-

cia? ,qua? primos homines mundo de-

dhTet , lingua loquerentur ; itaque poft

certam

U6 ATHANASII KlCapili, certam annorum revolutionem infan-

tes de cavea extracti , mox exporre-

«Stis brachiis identidem in haec verba

prorupere , Becy<Bec : quas vores , ut-

potè peregrinas, cùm nullus adftan-

tium intelligeret , inveftigatione tan-

dem fàótà deprehenfìim eft- , *Bec in

ipbrygum lingua nihil aliud fonare,

quàm panem , conclufit itaque Rex

RCHERIdiesante lumine unum a-Secì.l.rationis

liquod rerum omnium principium;

Numen dico univerfàm rerum obti-

nens moderationem , certo& peculia-

ri religionis ritu ceremoniifque colen-

dum agnòrit. Certum quoque ftatui

debet , nullo unquam tempore, aut

fine DEO facrificium , aut fine facri-

ficio religionem fuifTe , omnibus, cumTfammeticus , in Vhrygia primos homi- fàcerdotio veluti nexu quodam infèpa-

nes fuifTe productos. rabili in unum coèuntibus , adeò ut ho-

Tempus me deficeret, fi fingula- minem religio,religionem facrificium,

rumgentium,dehujufmodiprimaho-| facrificium facerdotium dvafó&ej&mg

minum origine deliria hic adducendajcomitari videantur, quod apparet tum

forent;quare, qui plura defiderat,con-

fìilat 'Berofum, Varronem yÉufebiumy Hie^

ronymtmijPolydorum, Jrtftopbancm, Vere-

rium,Toftelhm,a]iofcp.c : nos hisreli-

cì:is ad eanos, quae primam idolola-

triae originem concernunt, poftlimi-

nio conferamus.

Certum itaque & indubitatum eft,rerum

,

,

* .1 1

principium nullo unquam tempore in hoc mundo

"nhms'ho-baùtte populum adeò barbarum, na-

minumfuit tionem tam peregrinam , clima tam

Primamrerum

infeulptumrude & impolitum

,quempiam deni-

que hominem adeò ferum, fylveftrem,

qui non , vel natura lege , fèu reetse

ex innumera propè religionum ftatim

ab ipfò nafeentis mundi primordio, ad

noftra ufque tempora deducta mul-

titudine, tum exfalforum fimulacro-

rum cultu , diverfis temporibus , di-

verfifque gentibus acpopulis nullo nontempore , confùeto , tum denique i-

pfà JEgyptus maxime oftendit, quam

pras caeteris omnibus ejufmodi fal-

fòrum deorum cultui addi<5tiorem fa-

ille , monftrant infinita propè pan-

tamorphorum numinum multitudo

& varietas ; uti ex fèquenti analogia

patet.

ANALOGIA<]{erum à primis mundi patriarchi* geftarum , geftis Ofiridis , Ifidis,

Typhonis , Hori parallela.

| Conjug;es. £ < Fratres contrariis moribus. 4

Àdamus.

Jared.

Henoch.

ISlo'emus.

Calus.

Ofiris.

Eva.

Tellus feu

ISlioba.

Vefta.

Ifis.

Abel.

Sem.

Saturnus.

Ofiri-sfecundm.

Cain.

Cham.

Nimbrod.

Mars.

Vulcanus.

Typhon.

Seth.

Japheth fèu

Vrometbem.

Sol.

Horus.

Fuerunt hi haliti

Urbium condì -

tores.

Agrorum culto -

1 -0 rcs.Zi

.

-•Artium invento,

res.

| Legislatores.

Matres viven-

tium.

Hominumpro-"2 pagatrices.

g'Deorum mi-N tres.

Bonorumlargi-

trices.—> .

1 Filli Deorum.

Ijuftitiam appe-

tentes.

Sanciitatem fe-

ctantes.

Religionem pro-

pagati tes.

Malorum inve-

itores.

Idololatrixau-

étores.

Bellorumama-tores.

Ca:dem Ipiran-

tes.

E fandto germi.:

ne.

Paternarum vir-|

tutum a'muli.

Juftitia; aman-tes.

Divinitatem meriti.

Cùm

T'URRIS BabelLib. III. 137

Capili. Cùm porrò yEgyptii haec & fimilia de ! Junones, Hercules ; idem quoque, qui u-Sccl. I

primis parentibus perciperent,& vehe-

menter veluti gefta humanarum actio-

num metam longè excedentia fufpice-

rent, nil facilius fuit iuperftitiofc gen-

ti,quàm eos apotheofì quidam exotica

cohoneftare,pra:fertim cùm ut ha?c fa-

cerent, magnum pondus in animis eo-

ms populis eft Hercules , aliis eft Jupi-

ter ; nam Ninus ,qui Chaldxis extitit

Hercules , aliis eft Jupiter, & idem quod

Ninus , qui nomine proprio Affyrius eft

diclus , a quo <& Affyrii appellatifunt. Excjuibus patet , Coelum di&um effe pa-

trem Saturni , & Terrarn matrem , un-

rumhabuerit, egregia illa primorum de JEgyptiorum fabula de OJìride &patrum fàpientia,& rerum naturalium, Ifide , promanarle verifìmile eft , ut

qua pollebant, cognitio, longaque vitaej

bene notat Minutius Felix. Nam illi,

qui vel virtute , ac rerum geftarum

gloria in hoc mundo eminent , aut

qui fubitò ex ignotis parentibus in fù-

blime emergunt , fòlemus è ccelo ce-

cidifle , dicere , quod & probat La-

blàntiws Firmianus auctoritate antiquif.

fimi Trifmegifti , qui cùm diceret, ad-

modum paucos extitifTe , quibus e£fèt perfe&a doctrina , in his Ccelum, Sa*

turnum & Mercurium nominavit. Con-firmat eadem Ennius in Eubemero

, qui

ait , primum in terris imperium ha-

buifle Coelum, ftellarumque nominibus

cognominati fuerint , idem Latlantius

iupracitatus ait, ob nominis fulgorati,

&ad aeternam famam confèquendamid contigiffe , nam Reges cùm eflent

potentiflìmi, parentum fuorum me-

moriam nomine Cedi, Terrxque cele-

brabant , cùm hi priùs aliis nominibus

appellarentui'. Sic 'Berofus y Noam obpreclare gefta , dictum anerit a pofte-

ris Coelum, Janum, Chaos, femen mundi.SerYms vero ait, antiquos Reges no-

mina fibi plerumque vendicarle deo-

rum , rationem aflìgnans Latlantius,

adducit teftem Ciceronem libro de natu-

ra Deorum. Nam cùm ante Cadum &Saturnum nulli fuerint Reges ob ho-

minum raritatem , ipfùm Regem , tx>

tamque pofteritatem ejus fùmmis lau-

dibus , ac novis honoribus jactare cce-

perunt , & deos credere , ob caufas fù-

periùs indicatas , & hoc videtur clari£

fimè demonftrare Xenopbon, cum dicit

Saturnos ditlos, qui nobilium ^egum Ve-

tuftifìmi condiderunt urbes& populos^ac

S prò-

productio. Enocbi quoque de hoc mundo miraculolà tranflatio, fimiliaque

qua: ipfis fabularum condendarum oc-

cafionem praebere poterant, qu£ omniaconfirmabantur incantationibus fre-

quentibus , ac magicis miraculis,quae

impia Cbami progenies divinitatem

per fé aftectans ubique paflìm edebat,

queis ita jEgyptiorum animi percelle-

bantur, ut eos veluti cceleftes deos a-

dorarent , ac rerum omnium mode-ratores fanctè venerarentur. Atquihinc prima illa archìtecturse deorumfundamenta. Hinc origo Jovis , Her-culis , jEfculapii , 'Bacchi , Neptuni, fa-lli , aliorumque deorum , de quibus in

i tomo Oedipi fuse difeeptatum fu.it.

Vemm ne qui(quatti hanc nominumanalogiam , leu xquivocationem à no-

bis confidarci arbitretur , teftes ad-

duco LaSfantium Firmianum & Eufe-

bium,qui eandem nobifeum anerunt,

queis iubfcribit Archilochus gnecus

chronologus. Verùm inter alios ma-xime nobis aftipulatur Xenopbon,cp£.

quis ille fuerit , libro de oequibocis,

cujus verba cum confideratione (ut

aux nos ex fùmmis tricis eruere pof-

fint) digniflìma reperiflem, eahìcadlongum apponere placuit.

jzquì'vo- Saturni , inquit, dicuntur familiarum

mimZde- nobilium regum,

qui urbes condiderunt,

ewm. antiquifttmi. Primogeniti eorum Joves <<5*

Junones 5 Hercules Vero nepotes eorum

fortiftimi ;patres Saturnorum Cceli,

uxores Rheae , Ccelorum, Veftx , quot

ergo Saturni , tot Cceli, Veftae, Rhe^,

ATHANASII K IRC H ERI* 138

Capili, proinde non unum, fcd plures fuijfe Sa-

turnos ,quorum patres ditli funt Cedi ;

filli Vero Joves, &c. Nomina igitur hxc

fuerunt dignitatis & deitatis cujufdam

apud rudes prifeos , ob nominis cele-

britatem inventa. Deinde notat Xe*

nopbon,quod nomina ifta funt relati-

va , ut genitor & genitus , unde Satur-

nia eft is y qui à Cedo Se Vetta five Ter-

ra fuit genitus , & qui ex %bea leu Ope

fòrore fimul & uxore genuit JoVem

Se Junonem. Jupiter vero is ed ,qui

è Saturno Se %hea genitus genuit Her-

lures,Veft<€, JunonesjCpiì fìc dicti font. Seti. Lob facinorum, qux perpetràrunt , fimi-

litudinem , fic plures Zoroastres, Ofiri-

des plures,plures Ifides , Hor'i item, ac

Typbones fuerunt,juxta geftorumana-

logiam , a fabulofa antiquitate con-

ftitutam. Iterum fìcuti M. Vortius Ca*

to, Janum Se Saturnum Scytharum , Se

Affyriorum facit No'èmum , & Cbamumfilium; fìc Italorum Janum, Saturnumque

conftituit Zapho filium Elipba^ fiìii E-faujJofephm 'Ben Corion. Verùm quan-

doquidem ea hiftoria nullibi apud lati-

culem. Ergo ifta nomina funt magis a- nos, quantum quidem cognofeere licu-

3)

3>

naloga,quàm aequivoca, quia de plu-

ribus pofterioribus dici videntur per

habitudinem ad primum Cadum , po-

fteriores Cali] Se ad primam Veftam,

pofteriores , & fìc de exteris. Undeiubjungit: ISLimbrodus Se Saturnus, cujus

filius IdcIus ed fupiter Babylonis , (quse

Se Viodorm notat : melius dixiffet , cu-

jus filius TSlinws , fupiter Affyri.ws eft

nominatus) fimiliter Camefes apud y£-gyptios (quem Hebr^ei Cham , ^Egyptii

Cbem proprio nomine appellant) eft

primus Satumus , cujus primogeniti

Ofiristf O/tris Sclfisy JEgyptiws nimirum Ju-ifis pima,

ptter & Juno ( quem nos fupra Mifrai-

rum ««- mum effe oftendimus , Se uxorem ejus

<I{beam , five Ifin. Item Oftridis filius

Libyus nomine , tefte Vwdoro , sEgy-

ptius fuit Hercules,qui robore corpo-

ris erat admirabilis , & gradu O/ìridi

genereque proximus. Pari ratione^-

pteras Cretenfis fuit primus Saturnus, qui

Cado patri teftes amputaffe dicitur , &filius ejus Jupiter , Junoque primoge-

nita. Alcctus quoque ex Alcmena fuit

mina.

it, extat, vifùm fuit, eam hìc interfere-

re , ut qua ratione hic Janus cum Jano

Oenotrioy leu Aboriginum conciliari pof.

fìt, faciliùs elucefcat. Verba itaque Jo-fèphi Gorionidis funt, ut fequuntur.

In diebm , inquit , illis, Tiaphofilius

Eliphaz, fìlii Eiàu

, fugit de ^Egypto,

quem Jofeph, cùm iret in Hebron ad/èpe*

liendum patrem fuum , cùm contumaciùs in

eum infurgeret , interceptum una cum focus

in iEgyptum duxit : Tfàpho Vero defun-

tlo Jofèph , ex ALgyptofugiens, in Afri-

cani ad Aganiam %egem Cartbaginen-

fem fé contulit , a quo bonorificè exceptus,

tandem pnefes exercitus fatlus in Italiam

penetraVit , ubi dtVinos bonorespromeruity

Janus ditlus. Quod Jofepb hifloriae fè-

riem continuando fequentibus verbis

oftendit, fic autem dicit.

Contigit igitur ut Sapho deperditum Fabula

quodam die Vitulum quxrens, audiret in la-prilla,

tere montis Vocem Vacche, autVitult /tmi-lixNu '

lem , exijiimans itaque Vocem deperditi Vi*

tuli , eam infecutus eft , ufque dum adin-

feriora montis perVentum c/Jet , & eccefé*

mine.

Grxcus Hercules, Se ita dealiis, nam ! fé inpariete montis offert fpelunca quidam

cùm relativa ejus nomina fint , ut poi- ingenti circumfepta faxo , quod cum ejfet

fint uni diverfa convenire , idem enim

eft pater & filius relpectu diverfò-

rum. Idcirco idem- effe poteft Ccelus,

fupiter , Satumus Se Hercules,quo-

rum exempla ponit Xenopbon. Quem-admodum igitur plures memorantur

Coeliy Saturni, Joves, Herculesf^bea^Tel-

amolitus , è Veftigio beftia quidam in an-

tro , Vifu horrenda comparet : beftia Vero,

eo ipfo tempore bove decorando occupata,

ex inedia parte fuperiori bircumjylveftrem,

ex inferiori media , bominis referebat ima*

ginem, quam Sapho mox initopnelio in-

terferita Homines autem Cithim (ìooc eft

Itali)

Turris Babel Lib. III. 139

Cip. III. Itali) opere Zapho comperto dixerunt,j

/^«/c^/ignisinvcntonsfiliojgcnitijde-^^, J g

quid faciemus homtni,

qui belluam adeò functo parente conjugcs faéti, totiim-

Saturnus.

PrimaiEgyptio-

rurn no-

mina Ofi-

ris tflfis.

nobis infeftam interftciens omnes ab inte-

ritu Vindicavit ? & unanimiter tandem

concluferunt , ut dies in anno ejus nomini

confccratus , in memoriam fatli celebrare-

tur , offerentes ci libamina, ir [acrifida,

ac in ^egem elecìum , cùm totani Italiani

ab hoftium infultibus liberajjet, Janum

appellarunt ; exercitus Vero Gundelo-

rum denuò irrumpens in Italiani omnem

circa regionem prada , <ts* fpoliis fubji-

cere conatus ejl. Janus Verofé

ei opponens

totum in fugam conVertit , ac fic totam

terram ab infilitibus hoftium liberavit. Ob

quam caufam Janum [ibi fìlii Cithim in

0{egem elegerunt, <sr expeditione noVafa-

Sia intra filios Thubal - & infiuhs cir-

cumjacentes , omnespaulatim rfjano fub-

jugatefetnt, eum Janum Saturnum^pellantes

; Janum quidem ob interfeclam

belluam hoc nomine injignitam > Satur-

num Vero ob flellam ,quam tunc tempo*

ris Numinis loco colebant Cithim Sab-

thai nomine,quod idem ejl ac Saturnus,

erat autemprimo ^ex tantum Vallis Cam-panile , fed Cethim pojlea tempio in ejus

honorem edificato ioti eum prafiecerunt I-

talia? , regnaVit autem ^ex Janus (unde

a Jano Januenles^) Saturnus 50 annos,

& mortuus ejl , tir in eivitate Gava-

nae (forian Genua) fiepultus, regnaVit

autem pofl eum Janus alter totidem quot

prior annos , adificaVitque & ipfie invai-

le Campania? templum magnum& fiplen-

didum. Atque hucufque fofieph 'Ben Co-

rion , cujus verba ideò hìc ad longum

proferre placuit , quia iis ,qua? ab Ab-

originibus, Se fanigenis primis Italia co-

lonis Petrus Leo Cafiella alTerit , maxi-

me conièntiunt.

Patet igitur ex his , fìcuti primi Afi-

fyriorum urbium fundatores aicSti lunt

Coelij Saturni ; JEgyptiorum Ofirides, hoc

eft Cali leu Saturni yEgyptii-, fic Italorum

primos Reges Janos denominatos elle,

fed ad Ofiridem redeamus. Ofiris ita-

que & Ifis , tede Diodoro > à Saturno

peralTe feruntur s&gypto , eà pruden-

tia & moderatione , ut omnium in le

oculos , animolquc converterent, nampraster leges faluberrimas JEgyptiis da-

tas , agriculturam , ulùm inltrumen-

torum mechanicorum , armorum, vi-

nearum item, atque olearum planta-

tionem docuére , literas quoque caete-

rafque feientias, uti Muficam, Geome-triam, Aftrologiam Mercurio adjuto-

re introduxére primi , ealque fummolemper ftudio coluére.

His itaque fàlubriter inventis , Ofiris

ad majorem gloriam afpirans , ingen-

tem comparavit exercitum , omnium-que rerum cura I/idi uxori commiiTa,

Mercurium prudenti(Tìmum virarti ei

adjunxit in regno gubernando veluti

adjutorem & conilliarium. Herculem

quoque incomparabilis roboris , ac

fortitudinis virum militaribus negotiis

praeficiens , iple rebus Ile prudenter

conftitutis ? eum Apolline fratre lauri

repertore , ac duobus filiis Anube , &Macedone (quorum ille canem , hic lu-

pum infignibus luis ferebant) in expe-

ditionem proficilcens , praeter Vana

(qui poftea divinos honores in jEgypto

conlècutus eli: ) lecum quoque duce-

bat Maronem & Triptolemum , quorumille vinearum colendarum , hic femi-

num terrae mandandorum rationem

callebat j Ofiris edam cùm Mufìca

lummopere recreareturj novem lecumplaltrias

,qux poftea à Gracis Mufk

diótaelunt, una eum earum inftrucì:o-

re Apolline aiTumpflt. Satyros vero ad

plallendum , cantandum , atque ad a-

nimi remillìonem conciliandam aptos

fècum in caftris habuit. Non enim bel-

licolus , aut prxliis,periculilque de -

ditus fuit , lèd otio , & hominum lalu-

ti, quo beneficio prò DEO omnes eumgentes habebant ; s&thiopibus agricul-

turam oftendit , infignibus in ea urbi-

bus a le xdihcms.Nilum quoque longè

S z late-

140 Athanasii KircheriCap.lll. late'que curri maxima hominum pecu-

dumquejaótura exundantem, per Her-

culem intra alveum coarétavit , unde

& fabula de aquila (fìc enim ob velo-

citatem vocabaturj jecur Vrometbei de-

palcente ; erat autem Vrornetbeus Rexiftius territorii , quod tantopere à Nilo

exundante devaltabatur.

His peractis in Arahìam migrans,

hinc ad Indos uique pervenit , -ubi re-

bus preclare geftis inea seftimatione

fuit , ut indigena divinos honores ei

pallini ofTerrent. Hinc dilcedens per

cacteras Afi* provincias, ad extremam

uique Europa?n penetravit, omnia ea,

qua? adinvenerat , docendo : tandem

in JEgyptum remeans, ob facinorum

magnitudinem indeorum ccetumad-

fcriptus eft. } factumque eft , ut fìicce-

dentibus temporibus , cùm fama ejus

crefceret , nominum quoque crefceret

impofitio (nam à conditis urbibus Sa-

turnus , à iùpremo rerum dominio Ju-piter, àvini, oleique inventione (Bac-

cbus leu Dionyfius , Hercules à fùmmafortitudine , ab orbis luftratione Ne-ptunus , à rebus inventis Mercurius, A-pollo ex Mufìcx frequenti traótatione,

& Janus denique à politioris vitae cultu

vocitatus 7T0?,V0V0jLlCtlioLg (e 7roXv(ìéicL$

occafionem praebuit,) atque hoc ita le

haberevatum antiquorum teftimonia

oftendunt , qui Ofirtdem cum omnibus

dictis nominibus paflìm confundunt.

Ac primo quidem Saturnum cum Ofe-

ride Orpbeus inlùo hymno confundit,

quem cum ftyracis iuffìmento conei-

nit his verbis.

Omnes quipartes babitas mundiquegenar*

eba

Abfumis qui cuntta idem , qui rurfus ad'

auges.

Virgilius cum Jano Se Saturno eumeundem facit,cùm hilce verlìbus ludit:

Tibullus quoque Ofiridem cum !Baccho Seti. I.

leu Dionyfio^ eundem effe ièquenti car- Jan"s©•r CL r • Saturnus

mine manireitum iacit. fumiidem

fi per eos

Te canit atque fuumpubes miratur 0{\-^oèmtef

rim, <e^ui\>oùt

Barbara Memphitem piangere dottaHtveT '

boVem.

Vrimus aratra manufokrtifecit Olìris,

Et teneramferrofollieitaUt humum.Vrimus inexperta commifit [emina terr<e,

Vomaque non notis legit ab arboribus.

Hic docuit tenerampalis adjungere miteni,

Hic Vtridem dura cadere falce comam.

Illijucundosprimùm matura fapores

Expreffa incultis una deditpedtbus.

Me liquor docuit Voces inflettere cantu,

MoYit <&/- ad certos nefeia membra mo-

dos.

Bacchus,ey agricola magno confetta dolore

Vettora triflitide dijfoluenda dedit.

Non tibifunt trifies cur<eynon luttus Ofiri,

Sedcborus, &cantus,fedleVis aptusa*

mor.

SedVariifloresj&frons redimita corymbis,

Fufa fedadteneros lutea pallapedes. &c.

Idem igitur Dionyfius eli& Ofiris, hinc

enim & Cbenofyris ab hedera dicìa eft,

hoc eli: Ofiridis pianta. Herculem por-

rò & Baccbum elegantillìmè coniòciat

in quodam epigrammate Antipater

,

hoc trifticho.

Ambo Thebani , gnati Jovis, ambo jlra*

Hic claVa gaudens , Tbyrftger altero*

Vat.

Ambo triumpbantes Variis armifque colunu

nifque,

Hic cerici exuViasyille leonis babet.

Utrique <era crepant ; ~^xmograie Numenutrique

E terra adfuperos ignis utrumque tulit.

Mercurium vero aliolque deos unum

Vitifator curVam ferVans fub imagine conftituere Ofiridem lùpra diximus , Se

fakem,j

infra dicemus, patet igitur hanc noAvo-

Satumufque fenex , Janique bifronfisi- vo{jlclUou> in uno 0//r/^ repraelèntatam,

mago. nil aliud lignificare , nifi unius Solis

multi-

TURRIS B A

Capili. multiplicemJ& variam virtutem,quam

in inferiorem mundum obtinet.

Plerumque enim contingit, ut Ipre-

tis iis , quae lènfibus invia iùnt , ea ve-

ro qua: grata, utilia& benefica lùnt, o-

mni arTectu prolèquatur humana con-

ditio. Permoleftum ccecae gentilitati

videbatur, intelleéhi tantummodo per-

veftigare lùpramundanum Numen

,

non edam vilù ulùrpare. Quapropter,

cum Sole & Luna nihil pulchrius , u-

tiliulque in conlpectum le daret , So-

lem ipfùm Deum & Lunam conju-

gem Deam effe arbitrati iùnt. Tlinius

caeteroquin fabulolàm de diis perlùa-

fìonem irridens , num tamen praeter

Solem Deus fìt , ambigere videtur, un-

de nondelùnt, qui ideò ÀÀt©-' forfan

ab ^x d hebrceo,quod Deum fignifi-

cat, derivatum velint. Certe Macro-

bìus prae caeteris pluribus argumentis

evincere contendi^ deos omnes ad So-

lem referri , idque unum effe numen,

quod lùb varia nominum appellatane

gentes venerentur. Sed ut origo hujus

7roAv6éictq penitius intelligatur , de iis

paulò altius ordiri vilìim fuit.

Primis itaque poft diluvium lècu-

lis , cum fùpremum illud & invifibile

Numen archetypon non caperent,

cceleftium vero corporum imperium

in omnia vita? commoda, uri paulò an-

te diximus , delegatum non fine reli-

gione fufpicerent , neque ab eo , quod

DEO proprie convenit, diftinguerent;

divinitatem temere & lòlo lènlù me-

tientes, haud alium DEUM praeter il-

luni ,qui lucis & tenebrarum , motus

& filentii, noótium dierumque , nec

non annorum viciflìtudines & tempe-

ftates dilpenlàre agnolcebant. Ea de

caula Cbaldaì in primis poft diluvium

temporibus , de vero DEI cultu quemNoè ipfos docuerat , uri libro I. hu-

jus operis dictum fuit , liane iplàm

,

Nembrodo duce cum univerla Cbami

CbuficpiQ familia, lùperftitiolàm philo-

lophiam amplexabantur 5 omnium au-

B E L L I B. III. HItem, [%ambam auótore) maximum Secl> I.

Numen Solem, (jlow t£ vytv* $sòf>

Vìmnìas appellabant ab A^gyptiis fic

edocti;planetas , Se quae lùnt caetera

fiderà , nutum ejus oblèrvantes , uti&JW^xa^og/ct Zodiaci JEgyptii $1*$

(òxhcuxg , id eft , deos confiliarios voca-

bant, planetas vero pctSofotyópiig, hoc

efofeeptro /»y?r«£7oj,quafi accenlòs Solis

confiftorio aflìdentes cenfebant. Hinc

JEgyptiorum prima in diis commentan-

dis fimulacra , quos tamen omnes ad

Ofiridem Se Ifidem , id eft ad Solem Se

Lunam revocabant;qui & virtutes eo-

rum per varias animantium formas

hieroglyphico fchemate indigitabant.

Hoc pac~to per accipitrem Solis Se Lu-

nae vim igneam, five calido-humidam;

per hircum fcecundam : humidam per

crocodilum notabant : & fic de caete-

ris , ut lector in hieroglyphicis noftris

operibus reperiet. Pari ratione diesis

lymbolis , apud Cbaldxos parallela e-

rant (ymbola Solis & Lunae. Quod e-

nim apud JEgyptios erat Ofirìs , apud

Cbaldteos erat Uraus fave Ignis, apud

Verfas Mytbras,apud 'Babylonios 'Belusy

Tbamu^z^uà Hebr<eos,ap\ià Vboenices

Adonis. Cùm enim ob cceleftium cor-

porum inaccelfam intercapedinem, là-

cra ipfis ad votum fieri haud ita com-mode potuerint : lymbola hujulmodi,

quae viderentur imprimis congrua , in

eorum honorem conlècrare aequum

effe judicabant. Neque VbiliHxorum

Draconem figura ex humana& mari-

na fimul mifta , nifi Neptunum, Ampbi-

triten , Oceanum aut Tbetyn , aut holce

omnes , id eft mare (communis enim

unicuique DEO uterque lèxus erat)

veluti magni in naturae arcanis Numi-nis lymbolum notabant. JEgyptios y

HebrrtoSjCbaldrfos, Babylonios, Pbcmices,

Grcecos lècuti, iis omnibus complemen-

tum dederunt , dum innumeras deo-

rum genealogias texunt , in innumeras

una lùperftitiones , unde le extricare

nequierunt , lapfi lùnt : quas tamen

S 3 omnes

142 Athanasii KircheriGy.III. omnes abunius Solis aut Luna? ftirpe

|multiplicem , ac tanquam rerum o-Sccì.

deduxere ; ita quidem ut , Macrobio te- mnium principium aótivum dicebant;

fte , aliifque paulo ante allegatis, Sa- ita Lunam , eandem quidem re , vi ta-

turnus , fupiter , Fiuto, apollo, (Baccbus, men oppidò variam tanquam Solis

Mercurius , Hercules , JEfculapius ,Ne-l conjugcm^ & rerum omnium princi-

ptunus , Vulcanus, Mars yVan, ^Eolus nil pium paflìvum innuebant ; conjugem

I.

inquam Solis,inquam veluti matricem,

omnium generabilium rerum femina

diffundit , ex quo congreffu totius ele-

mentaris mundi , infinita prope rerum

varietas, quam iàtis mirari nonpoffu-

mus , enafcitur. Ut proinde veteres,

quicquid dearum nomine gaudet , ad

Lunam matrem omnium revocave-

aliud fuerint,quàm diverfa? unius Soiis

viitutes & facultates ,quemadmodum

in appofita hic figura apparet. In qua

vides Solis orbem in 1 2 epicyclos^ qua?

1 1 deorum referunt nomina , & una

viitutes uniufcujuique ;quos tamen

Hermes hujus Theoiòphia? conditor

,

nequaquam peculiares deos, fed fùpra-

mundani & archetypi Numinis inefra- rint. Primo fiquidem %hea dicitur, eo

biles virtutes > quas primo in mundum quod Solis influxui ad generationes re-

genialem , & ex hoc in fiderium mun- rum perficiendas , fùbftet . Ceres di-

dum,id eli in Solem,Lunam^ ftellas; & 1 citur, in quantum frugibus pra?eft. Lu-

tandem ex hoc in hyla?um five elemen- dna dicitur, eo quod difcuflìs tenebris

tarem mundum , per vires unicuique benigno lumine inferiora illuftret. Vc-

mundo congruas influit , fignificabat.\ ms> feu A'^oJYtm, eo quod ex nati-

Sol enim in quantum tempora metie-j

va fuse fcecunditatis proprietate omniabatur, annorumque moderator erat, ad generationis appetitum excitet. Ju-Saturnus dicebatur. Ut coeleftium cor- no feu H'^ ab aéris illuminatione , cui

porum & totius mundi re&or, Jupi-) pr2eft, ideò denominatur ; à plantis

ter ? ut radiis omnia illuftrat & pene- 1 &feminibus terra?, quas proferpere fa-

cit , Vroferpina dicitur. Flora, Diana abtrat , Apollo ; Mercuria in quantum vi

fua attrattiva omnium meteororum

caufà efo>Neptunm eft,ob dominium in

mare & flumina. Vinto ob fìibterranea?

ceconomia? adminiftrationem. *Bac-

chusj quia vini& cxterorum liquorum,

fine quibusnil ad maturitatem perve-

nire potenS pra?fès dì.' In quantum de-

inde corroborativa vi pollet , Hercules

appellatur ; Vulcanm vero ab ignea So-

lis vi & efficacia nomen habet;quate-

nus Mars , ob ardorem biliofùm, quem

in animantibus & hominibus excitat.

^fculapius ob falutiferam ,quam in

plantis & herbis excitat Solis virtutem.

Pa;z fcecundam Solis vìitì, qua geneti-

ca fua facultate in omnibus omnia o-

peratur. JEolus denique in quantum

magna vaporimi exhalationumque at-

tracca copia ventos & tempeftates cau-

fàt, denominatur. Porrò quemadmo-dum Solem unum fubflantià , virtute

humecìativa vi Luna? , qua in fylvas&fruticofà loca , & floridos hortos, mi-

rifice influit. Minerva vero a calore lu-

nari, qui ingeniis multum prodeft, no-

men memit. Hecate infera & fubter-

raneaLuna, àcentenis rerum generi-,

bus quas in fùbterraneis locis producit.

Tbetys à mari & fluminibus,nec non abnumida? natura? ceconomia , cui prae-

eft , nomen invenit. 'Bellona à fervore,

quem multiplicata bile in corporibus

producit;quorum quidem omnium

fynopfin , in fèquenti figura contem-

plare : atque adeò omnium hujulmo-

di deorum dearumque multitudinem,

non nifi ex confufione linguarumna-

tam effe cognofcas , dum aliter hof-

ce deos deafque Cbald*iyBabylomi, jfc*

gyptii ; aliter Grata & Latini appellave-

rint. Et JEgyptii quidem primi fuerunt

qui ad Ofiridem & Ifidem omnem mon-flruo-

Turris Babel Li b. III. H3

Quod inter Deos

JEgyptiis eft

Babyloniis, Chaldais

& Hebrais eft

Gracis eft Latin'n eft

Ofim ^3 Wn Tbamu^Bel. %empban

X^©-», Z<fo Saturnus , vcl ^#-

piter.

ArVeris róa Chamos.

pud Moth.

'Baccbus 7toAv6ò-

Hercules noAva-

VVLi@ J.

Chon Sandes Diodas. H^cwàws

BaMoag/c -rotò SjaBeelpbegor

.

ScdTT'p^ Vriapm.

AnubisD^lpDD

E^JK Mercurius.

Horus D\mK Adonti. 4>o?f(^ Apollo.

Serapis *f?D Moloch. H<pe?iù)v ùa$ Fulcanus, Tluto.

Campus, Nilus, JUT1 Dagpn. Fio (retato v ISLeptunus.

Typhon dkvtd j^an

Midras.K'%ng Mars.

Ifiacte ftatuae

geniorum

Q'inn Therapbim

O'JDn Ckamanìm.

&7rolgJ7TCUOl Averrunci lares,

& fimilia.

StóU.

Synonyma Dearum.

Quod vero inter

Deas Jìgyptio-

rum eft

Id eft Hebrau &Orìentalibus

1 Id Gratis eft Id eft Latìnis

7//j- lùperna. nnntry Afiarotb,

Aflarte.

A'^£2$T>] Venus.

Nepbtbe. DTVDYi Derceto. Tg3l>£ Tetbys.

Ifis inferna.

"W/ Atarvata.

P'ofct. Trofierpina.

Illytbia. Hecate triceps.

Ifis coelefbis.

ma^dom'macetli.AVÙLVÌTIS

)

L«wd fupramun-

dana.

i/w multimam-

mia.

piua pidid Sfo-

co^ (Benotby vA5

Inalar.

Mater Deorum.

Cybele.

Atque haec de mukitudine deorum dearumque qui ex confufione linguarum prodierunt,di£la fufficiant; jam ad alia

noftri argumenti propriii.

Sequitur modo Speculum Geneatheologicum) quo quscunque huc ufquc difta funt, exhibentur,

144 ATHANASII KlRCHERI

?lHI

5PECU I.ITM &Tt8tA-TTÌ.TÌQT^OGlCJjm

„ Tj/e o Tz cjIjJjjl jìejCme tj ca i

Hebrasi a Chaldaeis , Graeci ab Agyptiis primo

,

Latini à G&scis accepermrr

,

^ €t qua. J^zarum. J^e^vurnauz aentutum. omnium nomata, ad tnàta,-

t M tem , auà. Sohs , qua, Lunaz , revocata exlrilrentur

Turris Babel Li b. III. HSto.III.ftniofòram deaftrorum , deaftrarum-

que fanaticam turbam revocarunt ; ut

in Obelifco Tampbilio & Oedipo quam dif-

fufiffime demonftravimus ,quem con-

lùlat lettor ;quos Cbalàd , Syri , He-

brrfi, Grrtri& Latini fecuti, qua?que na-

tio proprìis nominibus , fingulis no-Seft. I.

minibus impofitis , univerfum mun-

dum in inextricabilem impietatis i-

dololatrica? confufionem dcduxerunt.

Tabula Synonymologia? deorum prae-

ceflit pag.143.

CAPUT IV.

De primeva nominum impofitione.

Cap.lV. Uà? de vera , fìve recta nomi-

Inum ratione fèntentia? ab au-

ctoribus , praefèrtim à Platone

in Cratylo proponuntur nobis . Prima

eft , -omnibus hominibus' natura inge-

nitam effe , infitamque nominum ra-

tionem , id eft , talia revera effe nomi-

na , qualis fuerit ipfarum rerum na-

tura , non vero ex hominum confti-

tutione.

Nominum Secunda , ex hominum paótis at-tmpofitto . . 1.

primay*. que conventis nomina imponi , neca-

liaeffe, quàm qux fuerint hominumarbitrio atque voluntate conftituta.

Primigenia autem nomina quidamexftare

,qua? à prifcis illis auótoribus

inftituta , & potentià quidem majo-

re humanà caeterorum vocabulorum

fiindamenta fìnt. Inde tamen vocabu-

lorum tantam perturbationem extitif-

fé, ut longis annorum fpatiis obfulcata,

vixacne vix quidem agnofcantur pri-

morum illorum vocabulomm vefti-

gia,qua? in barbaris quibufdam linguis

melius, quàm in Grxca perfpiciantur.

Qua?nam autem illa? barbara? lingua?

fìnt, fìio loco dicetur.

Porrò in conciliandis duabus iftis

fèntentiis , duo fùbfternemus axioma-

ta ex Vlatonis dottrina defùmpta, cer-

tam nimirum efTe ac definitam rerum

naturam , ita ut vere res fùbfiftant, li-

cet varie commutari videantur , & o-

rationem homini tributam efTe intel-

letti & rationis comitem fìve mini-

ftram , ac proinde earum rerum o-

mnium,qua? à fènfibus pcrcepta? ad

intellettum deferuntur,verba efTe ima-

gines atque fìmulachra. Hinc natura?

& inftituti difcrimen perfpici poteft,

alia fiquidem verba natura? decreto,

alia hominum inftitutis atque legibus

dicuntur conftare, quod tamen à letto-

re prudenter intelligi velim , rebus e-

nim ita ut flint conititutis , in hac lin-

guarum perturbatione , fcio non rette

dici , verba <pv&4 imponi, alioquin

eadem omnibus hominibus efTent ver-

ba , idemque ac communis fermo.

Dico tamen, primo ilio rerum creata-

rum initio piane fuifTe confèntaneum

rationi , atque necefTarium , ut verba

certo quodam natura? decreto impo-

nerentur , fìcuti enim vorijULofe re-

rum extra mentem pofitarum , fùnt

rerum ipfarum minime fallaces imagi-

nes , atque aflìmilationes , ita quoque& voces , & fcriptura? debent elle vq^[acltmv illorum in mente noftra ha?-

rentium effigies , & fìmulachra , fiqui-

dem rerum ipfarum vera? fùnt atque

naturales apprehenfiones, quibus res

ipfa? ut fùnt , cognofcuntur , eademratione confèntaneum eft formas ea£dem in omnium hominum fènfibus

imprimi atque adumbrari, ita ut phan-

tafia? minifterio rerum illarum fènfi-

bilium imagines , veluti in cera, in ani-

mo impreffa? relinquantur , ut pulchrè

Plato in Theateto & Sopbifta deduciti

Conceptà igitur atque mentis vi, atque

efficacia rerum cognitio rette& vere,

T non

146 Athanasii Kircheri6*/>.IV. non fucate & imaginariè efformata, certe ex nullo , nifi ex primo homi- Secl. I,

in omnibus hominibus omninò eadem|

ne originem fùam habuiffe credimus,

eft , atque adeò naturalis, quemadmo-

dum res quoque ipie,quarum verba

flint fimulachra , locis & tempori-

bus fpeciem fùam minime mutante

cùm ignis & apud nos , & apud omnes

quem quidem , certiffimum eft , ha-

buiffe efficaciflìmam vim fenfuum

omnium , ipfiuique maxime rationis

liberrimum atque expeditiffimum u-

fum , id eft , vere fuifle philolbphum^

homines pereque urat , ita & de reli-jut in precedenti fcrutinio oitendi-

quis fènfibus conftituendum eft. Ut mus

.

ergo illa dicantur effe tpvari, quefèm- Primum igitur hominem , id eft,

per fui fimilia , nec ex hominum qua- Adamum divina quàdam facilitate , at-

libet opinione alia & alia funt , fed,

que virtute ingenii preditum, primum

eandem vim & propnetatem retinent,

ita omninò videtur fuiffe neceffarium,

ut primigenia quidam vocabula pri-

mordio rerum creatarum ita fuerint

inftituta , ut rerum ipfàrum naturam

vere exprimerent , atque reprefènta-Xatura- rem Qnm prgeterea £) E U S nature

lis nomi-_

I

numimpo- architectus atque princeps naturam

modo'in. voluerit effe rerum creatarum firma-tettgenda. mentum , ac ftabile quoddam leu

fèmpiternum principium , non incon-

grue Tlato DEO veram caufàm àftìgna-

vit,quippe qui uti & res condidit , &

virtute fuà confèrvat , ita& vocabulo-

rum,quibus illarum natura infigni-

retur , aptè inftituendorum rationem

hominibus tribuerit. Cùm enim voyi-

fJLùL^i. rerum cognitarum , Platone tefte,

fìnt dxóvèc atque qm1v7tùò(jlo&, effici-

' tur omnes homines iifdem notitiarum

ideis , id eft , certa & vera caufàrum

in animo conformatone atque cogni-

tione , non temeraria , & incerta in-

dicanone fuiffe imbutos (ita enim

hoc loco idee vocabulum intelligi-

mus ) cum natura in omnibus homi-

nibus vim , atque efficaciam infèrat

ad res percipiendas , atque intelligen-

fuiffe ovofjLdùiTluu , minime dubium,

atque adeò de fide effe paulò poft vi-

debitur. Quod cùm ignoraverit Vlato

(aut certe fi quid ex libris Moyfts refci-

feere potuit , nec purè fàtis cognovit,

nec fàtis libere protulit) ex ipfò vi-

delicet Moyfe verarum originum fèu

antiquitatum au&ore , illud fòlidè &germane percipiendum eft. Ille enimteftatur Adamum primum hominemomnibus animalibus vera & propria

nomina impofùiffe , eamque faculta-

tem à D E O accepiffe. Verba ejus

cito ex Genef cap. IL verf 19. Et for-

maVit T)ominus DEUS ex terra omne

animai agri , ir omne Colatile cali , <&r

adduxit ea ad Adam , ut Yideret, quid

Vocaret ea, &r omne quod VocaVit Adamanim<e VfPentk , ipfum efl nomen ejm

y

appellaYitque Adam nominibusfuis omnia

ammanila , <£r Volatilia codi, & omnembeftiam agri.

Effecit igitur DEUS , ut omniumanimalium nature quafi prefentes o-

culis Adami obverfàrentur , ut illi etfent perfpe&e & cognite , aut certe

miraculolà quàdam ratione omnesanimantes illius oculis revera fùbje-

das , eademque fit vo^cltm iliorum cit , ita ut expedito fenfuum minifte-

efFe&rix , rerum autem per intelle-

élum perceptarum fymbola Se teffere

fùnt verba nature vi conftituta, ex qui-

bus oratio poftmodum componimi".

]am vero ^y^yòv primigeniamque

illam nominum conftitutionem , certe

rio rerum naturas perfpiceret. Exqua folida atque explorata cognitio-

ne , opportuna extitit in Adamo òvo-

(j*aQè<rict$ facultas , fic enim intelligo

illa verba : Et quodeunque nomen in*

didit illi Adam , illi, inquarti, aninué Vi'

Venti,

Turris Babel Lib. III. 147

Cap.W. Venti, fu.it nomen ejus , id eff, fuerunt il-

lis vera , & germana nomina, & rerum

naturis proprie accommodata, non fè-

cundum extriniecam denominatio-

nem , ied elTentialcm quandam ratio-

nem , ita ut proprietates fingulorum

pite fubmijfo , funiliter nominatoti citatus Seti. Lequus

, pratenbat dejetll cervice , ncque

Adami afpetlum fuflinens , idemque cate-

ris contigit. Qua: non ita intelligenda

fùnt , ut nomina , qua: animalibus im-

poiuit Adamus , ea tum primùm à DEOipfìim accepiiTe putetur , fie enim nonanimalium fìngulis nominibus perfe-

tte reiponderent;, atque adeò exipfìsl Adamus , fed DEUSipfeimpofuiffeeis

nominibus fòlis in intrinfècam cujuf- ' nomina diceretur , fed Adamum accc-

r. AbM- que rei naturam facile pervenire quii-|

piile linguam a DEO,quantum ad a-

liam Bai

mis, piam poffet , quibus conièntit R. A-

bram 'Balmis his verbis, qua: ex hebrai-

lia omnia perfèctam , praeter eam par-

tem,qua: animalium nomina conti-

co in latinam linguam à me tranflata net, quam lcilicet integrarli reliquit

fìc fonant. Eft autem differentia magna DEUS folertia: & fàpientiae Adami, vi-

inter linguam fantlam , ir alias lingua*, delicet , ut ipfè per fcientiam ,quam

cùm enim DEU S beneditlus fit autlor Ihu habebat , animalium , & per notitiam

gua fancla , necejfariò nomtnum impofitio plurimarum vocum,quam accepe-

debet ipfis rerum naturis refpondere, quia rat , nomina conderet , atque impo-

fecundum eorum naturas conVeniebat eas

appellare .Qua: confirmantur à W.Aben-

e%ra , (J^albag , ^ambam , Beccbai, ^ab-

both, aliifque in Gene/in commentatori-

bus, quos hoc loco confale.

Meminit quoque hujus impofìtionis

)Alfurcani fi

neret animalibus , (ìngulorum naturis

ritè congruentia, nec eaquidem uno

modo formata , led diverfìs è caufìs

perita , vel ex propria differentia fpe-

cifica , vel ex naturali proprietate, vel

ex motu, vel ex figura , vel ex peculia-

ri aliqua operatione , vel ex aliquo fìn-nominum inprincipioAl/urcam fui Ma-humed importor , ubi dicitur DEUM gulari ac proprio accidente. AtquediótalTe Ada nomina rebus aptè impo- haec prima fuit nominum ógfloVfls à

Adam nenda, his verbis : Creatifque animanti- DEO natura: au&ore inftituta, mini-

nìma ani- bus omnibus , Ventre fectt tua DEUS ad\ fterio Adami. Licet autem & uni rei

'impeti.Adam benedici* memoria, <& docuit u plura vocabula imponerentur , &con-pfum oretenus nomina uniufcujufque,<& Vo

caVit Adam omnia nominibus refponden-

tibusproprietatibus eorum.

Mofès Barcepha Syrus in libro de

Paradifò , dicit Adamum editiore Vara-

difi loco infidentem , auguftaque autborita*

te <&r majeftate , ac tali Vultusfplendore ',

qualem emicuijfeex facie'Mofis fcriptura

teìlatur, Voce, qua fenfu excipi poffet, prò*

mmeiata, fìngulis ammantimi generibus

nomina indidiffe , unumquodque nomina-

tim appellando, illa Vero fubmipis capitibus

prona , nec pra nimio decore, quo ille re-

fplendebat , intueri ipfum audentia fingu-

latim prateribant , <t^ fuis ab ilio appella

tra , unum vocabulum rebus multis fì-

gnificandis aptaretur, id tameneate-

nus factum eft , ut rei natura: ratio po-

ftulabat.

Atque etiam nomina ex variarum

yivmv circumftantiis itafìint impofì-

ta, ut convenirent ipfàrum naturg. Na-tura: enim appellatione non tantum

rei fìibftantia fìgnificatur , fèd acci^

dentium etiam V7rciQ%t$, qua:fùoqui-

dem modo dicitur 7f£(pV}civoui quate_

nus videlicet accidentia rem (wfjLct'ri-

Tov^jiidcil, notant, atque defignant.

Prima igitur nomina ab Adamo reólè

bantur ex ordine nominibus : v. g. cùm fuerunt hunc in modum conflituta, &taurum ille nomine appellarci , continuo is

audito nominefuo tranfibat corani ipfo , ca-

veram rei naturam reprgefèntarunt , ut

minime dubium effe debeat, nomina

T % illa

HS A T H A N A S I

l^.IV. illa veras fuifle rerum definitiones , ac

proinde hucuique dici pofTe , nomi-

na (pva'i fuiffe impofita , videlicet à

fàpientiflìmo 7^ùù%7ihcl^ìì. Namutfà-pienter Tlato in Cratylo.

Nominum igitur impofìtio haud-

quaquam levis & exigua res effe vide-

tur, neque hominum vulgarium hu-

miliumque opus, ac proinde verum di-

cit Cratylus dicens, Natura rebus no-

mina exiftere , nec quemlibet homi-

nem nominum effe artificem , féd il-

lum demum, qui ad aliud nomen re-

fpicit, quod rerum natura? exprimen-

dae , atque repraféntandse peculiariter

quadrata &qui illius nominis literis,

& fyllabis imponere atque accommo-dare poteft. Porrò cum orationis mi-

nifterio humanx fòcietatis ratio atque

commercium conftet , certe humana-rum conceptionum diplomata,& fym-

bola quidam funt, quibus hominum

commercium conférvetur. Itaque u-

tentium confùetudo atque inftitutum

maximi momenti eft , in (òcietate ge-

neris humani , hincque duae exiftunt

nominis definitiones apud Platomm fci-

licet. Nomen eft inftrumentum re-

bus docendis aptunr, atque accommo-

I KlRCHERIdatum , & rerum natura diftincìae re- Seti. I.

praeféntandar,& imitatio, quae vocis fit

minifterio , illius rei , quam quis imi-

tandaminftituit, voce imitatur. Sunt,

autem hoc loco confideranda duplicia

nomina, quaedam prima, quidam fé-

cunda ex primis nata (quibus tamen

omnibus commune eft, ut rei naturam

fùo modo exprimant ) in quorum qui-

dem etymo exquirendo deliramus , fi

primorum illorum nominum fontes i-

gnoremus, quos tamen adire, vera eft

nominum i§vÌTn& Prima quidem illa

nomina à potentia , ut cum Platone lo-

quar , quadarn, quam fit humana, ma-jore impofita , temporis longo ufù ob-

loleta, in barbaris linguis, hoc eft, Ht-braìca , Chaldaica , jÌLgyptiaca , ut Plato

vult, confèrvantur, quarum ignoratio-

nem , cùm vel iplè Plato , veram quo-

que nominum rationem fé ignorare fa-

teatur, ad illas tamen recurrendum ek

fé ait, cum vocabulorum origines i-

gnorantur. Hujus igitur confilio du-

óti ,jam tandem videamus , quaenam

fuerit illa primigenia lingua,quae ma-

trix , ex qua carterae omnes originem

traxerunt.

CAPUT V.

Qutenam &• quali* fueritprima omnium linguarum.

Cap. V.T Inguam Hebr<eam ipfi orbi con-

I dito coaevam , à DEO Optimo Ma-

imguamm ximo inititutam pnmoque tradi-quamm tam parenti y nemo eft , cui non fàtis

compertum fit. Verùm cùm non de-

fint,qui id impugnare audeant , no-

ftram nane féntentiam variis rationi-

bus ftabiliendam duxi.

Harumprima defumitur ab antiqui-

tate & fànétitate , fiquidem eam una

cum natura univerfi auclor indidit, nec

ab impietate ortum cum aliis habuit

communem ; hac enim Adam omniumcreaturarum naturas expreflìt, & o-

Primaratio.

mnibus eis nomina vocavit ; in hac

DEUS ipfè fa?pius per fé , vel per inter>

locutorem cum fuis amicis colloquium

inftituit ; hanc patriarcharum , & pro-

phetarum , ut verbis Auguftini loquar,

non fòlùm in férmonibus fùis , verùm

etiam in fàcris fcripturis cuftodivit au-

ótoritas. Porrò cum Chaldàs omnibusJ%»<luperltitionum pelte contammatis , mio domo

una Thare domo , de qua natus eft A-C9n"Xa-

brabam, veri DEI cultum Dominus <*/«''•

férvàrit, in ea etiam fimul cum fui ob-

férvantia linguam hanc fàn&am tueri

voluitHaeceft, ad quam verus&ge-

nuinus

Turris BCap. V. nuinus fàcra? fcriptura? textus veluti ad

Lydium lapidem comprobaretur , o-

mnium aliarum matrix,qua? omnia

comprobantur ab auctoribus probis &fènfatis, ita quoque fèntiunt SS. PP.Ireriieusj Tertullianus ,

]rigenei, Cypria-

nus , Eufebius, Atbana/ìus, Hieronymus,

Augujttnus , caeterique horum aftipu-

A B E L L I B. III. 149

ces , tot fàcramenta effe etiam ipfi SS. Sefi. I.

PP. teftantur , ut non fine caulà He-

br*i dicant : In lege , Hebra?o Videlicet

fermone confcripta , non efje Vel unam lite-

ram , ex qua non magni montes dependeant.

Qua? vel ipfè Chryfojlomus fùo veluti

calculo approbare videtur his verbis.

Quemadmodum longè gratius eft pomum ,

Secunda

Ratio.

latores. Ita poft Rabbi Judam,omnes\

quod tuismambus ex ipfa arbore decerpfe*

Kabbìni,Elie^ery ^aJJ~i)

(ltalbagì

(l{adak->

>~is, Vinurnjucundius , quod ex eodeprom-

%eccanati , Abarbanel, ^amban , Akiba, pferis dolio , in quo primum condttumfuit >

innumerique alii , quos libenter hoc ita divina Inerme nefcio quidbabent nativa

loco allegarem , nifi veritatem, veli- fragranti* , nefcio quid fpirant fuum &pfis fàcra? hujus lingua? tyronibus jam \genuinum

, fi eofermone legantur^ quo feri-

innotuiffe cognofeerem. I pferunt ii,qui partim ex facro bauferunt

Altera ratto ad rei hujus veritatem ore,partim ejufdem afflati Jpiritu nobis

comprobandam , eli iplà fimplicitas

lingua? , fiquidem omnes vocum hu-

jus lingua? radices trilitera? fùnt , quod

in nulla alia lingua accidit.

tradiderunt. Lingule autem,quibus divi-

na eloquia DEUS nobis concredidit^ tres

fu?it, Hebra?a, Chaldaica , <&r Gra?ca.

Sed pra? ca?teris contraria? fèntentia? fa- Chalda?.

Quemadmodum igitur compofitaj

vere reperio celeberrimum Georgium im^uawm

& mixta pofteriora Iùnt , communi Amiram Patriarcham Antiochenum

,

a

tr

"°

dh!f"philofòphorum confènfù , ipfis ex qui- & Primatem montis Libarti digniffi-Mw-

bus fùnt, & conftant, videlicet firn- mum, qui five patria? lingua? patroci-'

Teniaratio.

ms iùnt, & conftant, videlicet fim-

plicibus clementis , ita cùm ca?tera? o-

mnium linguarum voces fint compo-fìta? , fblius autem lingua? Hebr<e<e vo-

ces fint fimplices , ut paulò poft vide-

bimus, certum eft, primam omnium a-

liarum linguarum ipfàm effe Hebrxam.

Verùm ex nullo clariori figno ha?c ve-

ritas luculentiùs quoque patet,quàm

vel ex ipfa prima?va nominum inltitu-

tione à protoplafto fa&a ,qua? non

Graeca, jrLgyptiacayCbaldaica , aut Syria-

ca, fèd purè Hebroea effe , non alio , nifi

illius lingua? peritomm indigemus te-

ftimonio. Nam ut re&è Abene^ra in

VI. Genefis : Senfus labii unius eft , lin-

gua una, qu<z eft Hebra?a, ideò ipfa lin-

guarum omnium prima , ut teftantur no-

mina , Adam, Eva, Kain, Cham, Seth,

Phaleg , aliaque quotquot infacro textu le-

guntur.

Tenia ratio fùmitur ab arcana, &piena innumeris myfteriis inftitutione

hujus lingua? , in qua quot litera?& a-

pices, tot myfteria, quot fyllaba?& vo-

ram.

nio j five aliquo alio incitamento im-

pulfùs, nefcio , certe in Grammatica fùa

Syriaca Uve Cbaldaica , nihil intentatum

relinquit, quo linguam fùam Syriacam

linguarum omnium principem confti-

tuat , cujus tamen omnia argumenta

eò collimant , ut oftendat , linguam

Syriacam , quam ille omninò cum ChaU

daìca confundit , ideo effe primam o-

mnium aliarum,quia à primis homi-

nibus, hoc eft , Chaldxis proceffit. Ve-rùm ex ejus argumentis fèquitur CbaU

da'icam linguam fere fuiffe Hebrxam,

quod ita oftendo. Noè , & filiis ejus

Sem y Cbam& fapbetb primi poft dilu-

vium humani generis duces fuerunt

Cbald<ei , illam enim regionem inco-

luerunt, qua? jam Armeniam

?Syriam

y

Affyriam, & partem Arabide compre-

hendit, olim fub Chaldaede nomine com-

prehenfàm,ut pra?ter Ariam Montanum,

Adricbomium , 'Beroaldum , plerique alii

affentiuntur fàcrarum literarum com-

mentatores , fèd hi recenfiti duces non

T 3 uteban-

150 A T H A NG*/>. V-utebantur alia lingua, nifi illà, quarn

a primis mundi patriarchis , Adamo,

Setb, Henocb hauièrant , at illa alia non

fuit , quam Hebraa , ergo Cbaldai irti

ufi lùnt lingua Hebraa , id eli , illà lin-

gua ,qua? poft confufionem ca?tera-

rum linguarum fingulari DEI provi-

dentià lòia permanfìt in domo Heber^

àquo&nomen invenit. Sive igitur il-

la lingua primogenia vocetur Cbaldaka

a natione , live Hebraa a tranfitu Abra-

ba , aut ab Hcbero , ut dixi , five à Sy-

ria Syriaca , live a Mefopotamia Mefopota-

ASII KlRCHERIajo fuiffe à principio Cbaldakam , vel ScEì. I.

AJfyriacam, Hebraa vicinam.

Suppono fecundò , omnes idioma-

ticas ab originali , fèu doótrinali aliqua

defcendentes;, eà quoque pofteriores

effe,, ut patet ex linguis Cbaldaka, Syria-

ca, Arabica, JEtbiopica, qua? cùm omnesfilile £mt Hebraa primogenita, tanto

majorem quoque corruptionem una-

qua?que paiTa eft,quanto ab origine

lùa plus recelTerit , quemadmodum &in Graca lingua? dialectis , & in filiabus

Latina linguXjItalica, Gallica,Hifpanicay

mica , certe una & eadem lingua fuit Lufitanica videre eft. His igitur fùp-

à principio ante confufionem lingua- pofìtis , dico Hebraam linguam, quamrum . diverfis lolummodo nominibus^

a diverfis populis, qui eà utebantur^

defumptis dirferens.

Atque ita intelligenda flint verba

textus Arabici , qua? in favorem lìium

citat ex Maronitico iacra? Icripturf co-

Doétores fanc~tam vocant , primam o-

mnium linguarum fuiffe , eandemque

quam DEUS protoplaftis primùm in-

fuderat , qua? etfi ab impia ftirpe Ca'in P'°Pag*-

i

.

1. rr r •

tt0 "nZu*ahquam corruptionem palla ruerit , Hebrsje

lèmper tamen ceu fàcrum & divinum^^"™'

wm.

dice deprompta , id eft ; Et ab bis divi- ! munus in domo Ada^ verorumque ejus

fi funt omnes populi Juper terram poft dilu-', filiorum lècundùm traductionem lùc-

Yium , <&t- diYifa Junt lingua , <? >arietas ceftìvam permanfìt incorruptè , ita ut

ha?c ab Adamo ad Setbum , ab hoc adHenocb) ab Henocb zàNoémum , &abhoc per Arpbaxad ad Heberum ( à quonomen invenit ) & Abrabamum , ab his

ad npatriarchas & Mofen, & deinde

ad alios Reges Ifraèl fùccefììve fuerit

propagata. Si igitur Cbaldakam, five

AJfyriacam linguam adverfàrii ita acci-

piant , ut eandem velint effe cum He-braa , eò quod primi habitatores CbaU

da* alia., ut dictum eft , lingua non fint

ufi, quam Hebraa, primaevà illà& ori-

ginali, bene dicunt. Si vero Cbaldakam

diverlàm elfe velint ab Hebraa , ean-

demque cum idiomatica poft lingua-

rum confufionem in Cbaldaa curren-

tem , dico eandem ita acceptam mini-

me primam linguarum dici debere,

cùm ex corruptione lingua? Hebraa

promananti, & ab origine lùajam de-

fecerit, variaque populorum commix-

tione ac commercio tanto lèmper

majorem corruptelam paiTa fit,quan-

to à fonte rivus exiftit remotior . Dico

tamen

lingua eorum Syriaca. Pra?terquam e-

nim quod non omni tranllatori, nifi

approbato , fides habenda fit , certe i-

pia verba intelligenda effe, ut dixi, fù-

mendo fcilicet Syriam prò Afiyria, qua?

cum Cbaldaa paflìm confùnditur , fic-

ut continens cum contento , luculen-

ter patet. Quod vero Epbrem vocet

linguam Synacam primam linguarum,

& fontem idiomatum , hoc ideo cen-

fèndus eft fecilTe^ quod patria ipfi effet,

& Hebraa maxime vicina ,propinqua-

que. "Veruni ut ha? dua? lèntentia? tan-

dem concilientur

Conciliati- Suppono primo linguam duplicem

faitentù effe lacris iiteris a principio ulùrpatam.de primatuUnam originalem , quam & docìrina-ttiigux-

il i- i•

lem appellare licet,quod in ea pri-

meva fcientiarum tam làcrarum,quam

profanarum inftitutio facìa fit , atque

talem fuilTe Hebraam afferò , ut poftea

pluribus probabimus. Alteram idio-

maticam , five ulùalem , utpote toti

alicui nationi communem , atque hanc

TURRIS B A

Cap.V . tamen , linguam Chaldaìcam iecundum

poft Hebraam inter linguas vetuftatisLingua . o ....

BEL LlB. III. 151

chaidaa ìocum obtinere. Qui haec penitiùs in-

prlmZuttofpexent , facile tamofam hanc He-

locum habet,

imguanmy^ & Qbalddka linguarum de prima-1 1

•

tu contcndentium litcm exortam diri-

met. Syriacam autcm nequaquam ean-

dem cum Cbaldaìca effe , lèd in literis,

& phrafi diftinótam,pofteris tempori-

bus ortam , non alia au&oritate opus

ed, quàm illa Eliti Levita Afcena^i,

utriuique magiftri peritiffimi,quam

in praefatione in iìium Meturgeman

Abraham inde,quoniam abfque dubiopa- Seti. I.

tris noftriprimi locuiifutre,quemadmodum

cani acceperunt ab Adam ufque ad Noèoretenm , O" prirnum ejus fundamentum

fuit Sem fi liw Noè, cum is ejfet transflu-

men,quemadmodum explicatur a Ram-

ban, ir cum ejfent ibi is , Z? fìlli ejus,

egreffus est Abraham inde , erant enim

omnes ulololatra , Urne corrupta efl lin-

gua , <&r focata fuit lingua Aramaea.,

juxta nomen Aram ,qui fuit flius ulti-

mili Sem , juxta quod dicitur, filii Sem,

Elam , & Aflur , & Arphaxad , &fìve Lexicon Cbaldaicum hiice verbis a- Lud , i? Aram , <tsr longius is caie-

R. Elias

in Thisbe,

ftruit.

Dixit Rabbi Samuel filius "Mah/mani :

Ne jìt ViIps in oculis tuis Chaldai'ca lìn-

gua, fiquidem inVenimus in lege , inpro-

pbtfis,w bagiographis, quodDEUS bene-

diciti , cui fit gloria , in lege teftimonium

prabet in prophetis, Jìcut Vifumfuit ets in

bagiograpbn , <£r locuti funt ^egi lingua

Chaldai'ca , & hoc ideò, eh quodbac Vici-

na fit lingua fantiapra omnibus aliis lin-

gua : atque ita fcribit Elie^er : Lin-

gua Chaldai'ca ipfaefì linguafantla cor-

rupta : fama quoque efl ,quod olim ante-

quàm corrumperetur, loquebantur in Syria

Vel Chaldxa lingua fantla fimpliciter.

Ita R. Elias citato loco. Quando vero

illa corrupta fuerit , difficilis quseftio

eft apud auótores , varii varia allegant

tempora , ego cum paulo ante citato

auótore,uti lingua? utriuique, ita tem-

porum & hiftoriarum pentimmo , fen-

do, qui in citato loco ita differit. Quari

igitur poffet, quando lingua Hebraica ,&an temporibuspatmm bete linguafuerit ufi-

tata, <&/" rationem dubitandifuppeditant ha

Voces. Ideò Yidetur mibì coiiì>eniens dicere,

quod adulterata fit , poflquam egreffus eft j mus

m prolongaVit dies 'Vita fua , ideò Vocata

fuit lingua a nomine fuo Aramaea. Et

ingrediente Abraham in terram Ca-

naan,fequebatur is , ir omnes filli ejus

fermonem Cananaeum ,qua fuit lingua

fantlafimpliciter , V etiam cum noftri pa-

tres morarentur in iEgypto , non relique-

runt eam , ficuti dicunt Rabbini noftri.

Tria non mutarunt Ifraèlitae in jEgypto,

nomina fua , Veftimenta fua , <&r linguam

fuam. Patet igitur linguam Hebraam

omnium linguarum fine controverfia

antiquiflìmam^ imo primam ; Syriacam

autem & Chaldaìcam fìve 'Sabylonicam

ejufdem filias effe , omnemque inter

auótores controverfiam de primatu

linguarum motam , fòlummodo ex x-

quivocatione quadam nominum or-

tam effe , ut proinde facile omniumobjectiones foluturus fit , qui noftras

rationes hoc loco allatas probe intel-

lexerit.

Indagata igitur prima mundi lin-

gua , nil jam aliud reftat , nifi ut ejus-

dem formam characterum , fcriben-

dique rationem pari paffu dilcutia-

CA-

152 Athanasii KircheriCap.Vl. Seti. L

CAPUT VI.

T>e lingua Samaritana cbaraclere , utrum vere

Aflyrius aut Hebraeusyfr.

.Emonftrato in praecedentibus

,

!& in belifco Tampinilo , variiC

que argumentis Inabilito He-

bràìca & j&gyptiac* lingua primatu,

oftenfis quoque prima*vorum Fcripto-

mm monumentis , nihil porrò fìiper-

eft, nifi ut, quiiham primaevae iirius

lingua vulgaris chara&er fuerit , de-

monftremus. Magnum fateor, & ab a-

liis,quod feiam, excepto Morino &non-

nullis Rabbinis , non tentatum aggre-

dior argumentum ; audeo tamen , di-

vini Numinis fìibfidio tutus. Etfi non

dubitem multos Ariftarchos futuros, qui

holce meos labores feverioribus obe-

lis fint notaturi ; dum illos interrogane

tes jam multò ante audire videor, &quomodo tu nòfti hujufmodi 'literas

antiquas truffe ? quis te reddidit certio-

rem , ejufmodi literas , quas producisi

non effe maleferiatorum hominum at-

que impoftorum commentum ? At-

que hujufÌTiodi non pauca proferre au-

dio , quibus , dum omnia in dubium

revocant , auctorumque rationes au-

dire detreétant,omnia improbant,cun-

ctaque eorum qui antiquitatis monu-

menta perferutantur, ftudia reprehen-

dunt , defpiciunt , irrident , non alia

ratione obviandum cenfèo , ( ut jam

pridem alius fimilibus refpondebat a-

pud Villalpandum)quàm fi eadem i-

pfòs, qua me veÙicmtAriftarcbj, re-

prehenfione dignos oftendero,quod

credant Scytbas^& Garamantas unquam

extitifle , & fidem habeant referenti-

bus, quodipfi nonviderunt, Conftan-

tinopolim, Calecutum , Japoniam , & reli-

quas celebriores urbes effe , nec minus

effe deceptos , fi vera effe exiftiment,

qua? Hebrxorum grammatici tradunt,

nimirùm literam « fic fcribendairr, fic

autem 3 , &c. At ficuti ftultum omni-

nòeffet, atqué abomni rationisjudi-

cio alienum , hujufmodi rebus fidem

non adhibere , qua? ab omnibus fine

controverfia recepta fùnt , ufùque ac

communi hominum confènfìi invalue-

runt j fic etiam temerarium foret , re-

bus in medium circa pradèntem con-

troverfiam adducendis , nullis autho-

ritatibus comprobandis , fidem dene-

gare. Rationes itaque ac moment%ex-pendat rei pofitas unufquifque

,prius-

quam levitatis , aut deceptionis arguat

eos, qui attentiùs omnia utriufque

partis argumenta expenderunt , & o-

mnes quotquot invenerunt dubitandi

rationes , aliis firmioribus adhibitis

difTolverunt. Haec autem ideò dixe-

rim , ut nemo arbitretur , demon-ftratione mathematica omnium pro-

ponendomm rationes offendere mepoffe , fèd fàtis prudenti , atque in

omni difciplina reconditiorique litera-

tura exercitato viro , me feciffe exifti-

mabo, fi qux à probatis fcriptoribus

confirmata fùnt, proponam , aut animi

mei conje&uras, veluti quidam alle-

gatoram confèótariaproferam, quibus

duóhis fingulas hujus difputationis par-

tes probaverim. Ut igitur ad propofi-

tam quaeftionem propiùs accedamus,

primo ingentem illam de cbaraclere Sa*

maritano,& AJJyrio ?fèu Hebraìco& Ba-

bylonico agitatam controverfiam per

partes examinabimus , & tandem utri-

ufque difeuflìs fèntentiis, quid nos fèn-

tiamus , & quomodo di&a? fèntentiae

conciliari poflìnt, declarabimus.

§ I.

tano

TURRIS È A

Cap.VL § i.

Vecifio litis circa AfTyriacum feu He-

brxum <sr Samaritanum cba-

raBerenu

Rabbino- Quatuor reperio Rabbinomm circa

senti* de propolitam thcfin lententias. Prima

AflyrSo eorum eft,qui dicunt Samaritanum ve-

e? Samari- rurn iUum , & primaevum cbaratlerem

Hebraeum effe. Ita fentiunt Babylonii

Dolores Zutra& HoMrf,trac~tatu San-

hedrin lèc~t i- fol. ii.Scn. Verba al-

lego.

Initio , inquit, data eU lex Irmeli///

fcriptura Hebrxa, <&? lingua (ancia : refti-

tuta efl lex , <tr data iis in diebm Efdra? in

fcriptura Affyriaca,^ lingua Syriacay?>e

Chaldai'ca, <&* deinde expurgata ea , elege*

runt prò ìfaatìe.fcripturam Aflyriacam,

& Unguam fantlam , <s* reliquerunt idio-

tis fcripturam Hebrai'cam , <sr Unguam

Cnalààicam.Quifunt ifti Idiote? %efpon-

det <!{. Chafda, Cuthaei. Qu*eft

fcriptu-

ra Hebrai'ca ? %efpondet iterum Chafda,

fcriptura eft Libonaea. Hujus fententiae

quoque fautor esl (^. Jole in ThalmudHieroiòlymitano lèd.i. traci;. Megil-

la, quem inibì confale, ffiabbi Juda traci:.

Megilla e. i . n. 8. omninò Vult , neotericas

Judxorum Utero* Affyriacas effe ; Sa-

maritarum Vero Hebrai'cas.

Non eft inter libros,& Thephilin, &r

Mezuzoth (id eft frontalia illa,in fron-

tibus ligari lolita Hebr<eis,phylaóteria

dièta in Euangelio) alia differentia, nifi

quod librifcribantur in ornni lingua ; The-

Tphilin autem <&* Mezuzoth non fcriban-

tur nifi in lingua Alìyriaca. %abbi Si-

mon Ben Gamaiiel dicit quoque in libris

non effepermijfum, utfcribantur nifi Gl'I-

ce. Huic lententise fùbfcribunt ThaL

mudici explanatores in Gemara,quam 0-

badias quoque Bartenora infìgnis com-

mentator luo veluti calculo approbat,

cùm dicit.

Sriptura Hebraea,fcriptura eft qu<e Ve-

rat transfumen , ir CutlixifiVe Samari-

tanifcribunt in ea in bunc diem> &c. Seri'

BEL Li B. III. IS3

ptura Vero,qua nosfcribimm libros bodie, Seti. I.

fcriptura AiTyriaca Vocatur. Iifdem pro-

pè verbis eadem affirmat ^ambam. His

adjungimus teftimonium tractatuum

Megilla , Thalmud Hierofolymitanijfetl-.l.

fol.71. coli. Un. io. ubi de charaótere,

& lingua,qua Efdras legem lcriplèrat>

inter alia multa hxc refert.

AiTyriaca eH ipfi (fcil. JLfikx)fcriptu-

ra <sr non lingua , Hebrai'ca eft ipfi lingua

<&? non fcriptura. Selegeruntfibtfcripturam

AiTyriacam & Unguam Hebrxam , &r

cur Vocatur nomen ejus AiTyriaca ? quia

ipfafelix eft infcripturafua. Quae omnia

clariflìmè explicat hoc eodem loco

fol. 194.coi 3. K.Samuel Japbe his verbis.

Vuto autem,quod temporibus Danielis

Jcriptura mutata fuit exfcriptura Hebrai'-

ca, in qua lex datafuit,infcripturam AiTy-

riacam, &Jcriptafuit lex Aflyriàcè in

àiebws Efdrx. Ex quibus omnibus hìc

allatis teftimoniis làtis comprobatur

,

plerolque Rabbinos Samaritanum cba-

ratlerem lìebroeum fuifTe, exiftimàlTe:

etfi inter fé cum tanta ambiguitate lo-

quantur , & in negotio fàt liquido adeò

inconftantes , ut (ibi ipfis non infre-

quenter contradicant } ac proinde quid

putente vix obtineri poflìt.

Altera lèntentia eft eorum , quivo-

lunt, Affyriacum cbaratlerem accepilTe

Efdram ab angelo, fuiffeque ex antiquo

Hebneo in Affyriacum mutatura . Cùmenim populus Ifraèliticus in 'Babylone 70annorum captivitatem lìiftineret , &paulatim uti legis , ita & characteris

oblivifceretur, contigit, inquiunt, ut

eodem tempore angelus 'Baltbafari in

medio convivii apparens,& ièntentiam

à D E O latam in pariete delcribens,

characìeris mutationem introduceret,

& hunc eundem elTe volunt, quo j airi

Judtfi ubivis locorum utuntur.Nec de-

lìint Thalmudiftx, qui velint Danielem

novum illum charaéterem docuiiTeJu-deeos , Efdramciue relieto Cutbàs chara-

ótere Hebr^o^ quem ob irreconciliabile

odium in Cutb<eos? veluti pollutum abo-

V mina^

J

IS4- AthanasiiCap.Vl. minabantur, himc fibi elegiffe

,quo le-

gem fcriberet ; dialeémm vero Hebroe-

am lcgi reftituifTe , Cbaldaìca repudiata,

vax in ipià captivitate plurimùm apud

Hidxos invaluerat. Ita R. fapbe. Et ideò

non videtur,quod mutati© facta (ìt o-

perà Efdr^e, nifi fcriptura* fblius, etfì e-

nim fcriptura angeli fùerit Aramaa , id

eft, Ajfyriaca^ & lingua Arammo,, nihilo-

minus cùm venit Efdras ad defcriben-

dam legem non mutavit formam legis,

fed tantum fcripturam ,qua* renovata

fuit in diebus Danieli*,patetque ex hoc

quod fcriptum eft : <& defcripfit fibi

éxempkrJeu £&Mfùù<nv, id ci\7fcriptu-

ram , qux debebat mutavi : verùm lingua

qua fcripfit , fuit illa Hebrxa,& Tancia,

uti àprincipio &c.Veruntamen & hi va-

cillante opinantur fcripturam illam

non Hebr*amy fèd aliam ab omnibus

diverfàm fuifTe ; in quo tamen itadi-

verfì flint , ut fibi in omnibus contradi-

cere videantur. Ajunt enim quidam,

à Juddis in <Babylo?ie non fuifTe intelle-

ótam , quod Gamatricè Tcripta fuifTet,

id eft fenfu Cabalico fòlis fapientibus

noto, quem vocant literarum videlicet

combinationem , & permutationem.

Verùm auótorem ipfùm R Simeonem

more Rabbinico de iis difTerentem au-

diamus.

'Qua Un- Dick R. Simeon , fcriptura h*c non

Statere eft immutata. Quid eft ? non poterant legere

Jcripfit an-j~cripturam ? dicit ^ab. per Gamatriam

fariac"

1

ipfts fcriptum erat, Jatheth Jatheth, A-

riJ ft»M«-^aC;>

pughamet;quorum interpretatio eft:

tiam ei ì Man, Tekhil, upharfìn. Mane, numera-

um.'

rit DEUS regnum tuum, <Urperfecit illud ;

Tekhil jpojìtus es in fiaterà , & inVentus

es deftciens ; upharfìn, diVifum eft regnum

tuum,<& datum eft Medis &rPerfis;^Sa-

muel ^/^Mamtom^Nankephi Aaltran.

tf{abbi quoque Johanam dixit, Anam, A'

nam , Lakath, Nifrephu. R. ATe dixit.

Nema, Nema, Ketal Phurfìn. Atque

ha* font Tubtilitates Rabbinica ,quas,

dum ex dirTicultatibus emergere non

poffunt3ne nihil dixiffe videantur,com-

KlRCHERIminiTcuntur

, quibus tamen commen- Secl. I.

tis nil infùlfìus efTe poteft. Videant

plura, quibus placent hujufmodi nu-

gamenta , apud Morinum Exercitat. in

Tentat. Samaritanum , ex quo ha*c fere

defumpfìmus.

Tertia fèntentia eorum eft,qui vo-

lunt Afjyriacum cbaraSlerem verum , &genuinum cbaraSlerem tìebraeum TuifTe.

Quarta vero Tententia ab hac difcre-

pans,lùb diftinótione loquitur,ait enimduplicem fuifTe cbaraBerem Hebr^eum

verum, facrum & profanum, hunc (fc.

profanava) Cutbceorum, videlicet Sama-

ritanum , illum vero (facrum) Affyria-

cum fuifTe. De fàcro charactere rur-

fùs diverfà fèntiunt diverfi. Alii affir-

mant fàcro charactere fcriptas tantum

fuifTe duas tabulas , librumque legis,

qui in arca confervabatur , reliquos ve-

ro profano , id eft , Samaritano. Non-nulli dicunt fàcro charactere libros o-

mnes legis , & prophetarum fcriptos

fuifTe , ficuti & ea, qua? vocant fronta-

lia , fìve phylacteria;profano autem

omnia reliqua , qua? ad politicam per-

tinebant. Ita inter alios Rab. Jomtob

Abramides , & R. Jacob in libro,qui in-

titulatur fons fìve oculm Jacob fol. 142.

col. 1 . contra Amoraim 8cTbanaimlih.a.U

mudicos doctores, ut habet Rab Jo-

fepb Albo. Atque hanc fèntentiam prae

omnibus aliis rationi , fùbjectaeque ma-teria* magis confèntaneam effe moxdicam, fòlvit enim omnes difficultates,

ut in fequentibus videbitur.

Difcuflìs itaque Rabbinorum plero-

rumque de hoc negotio tractantium

argumentis & rationibus, jam ut no-

dus hic Gordius tandem fòlvatur, quid

in negotio adeò lubrico reverà ftatuen-

dum fìt, aperiendum eft.

Dico igitur primo, Samariticum cha- Charaftec

raólerem non efTentialiter , fèd acci- nu s quo-

dentaliter tantum ab Ajfyriaco diftin-riaf

gui, quod hic quadratus , elegans > & ajftrat.

decorus , alter autem apices ita for-

met diverfbs , ut tamen literarum at-

que

/naco

TURRIS B A

G^.VI.que charaderum lineamenta (quem-

admodum in noftra Anatomia cha-

raderiftica paulò poft ponenda fuse

declaratur)

quoad fùbilantiam nonj

fìnt diverfà : atque eàdem ratione I

fé habent ,quemadmodum charader

Hebr<eus modernus ad charaderem

^abbinorum , quem currentem parTim

vocant , quorum maxima divertìtas

eft : nam SapbarcUi , five Hebrxi Hi-

fpani alio corrente fcribunt , alio Aske-

ne^jm five Germani , alio Mi^riim five

JLgypt'iiyCithiim five Itali alio

;quos

tamen (non obftante quòd omnesex

uno & eodem charadere Hebroeo pro-

fluxerint) non omnes , quamtumvis

periti , nifi magna praevià exercitatione

legete porTunt;quod etiam in omni-

bus aliis linguis videmus accidere ; ita

enim Gallica Se Italicus charader ma-nuferiptus difficulter à Germani* legi-

tur, & contra, ItalisyGallis,Hifpanis,

Germanica , vel Belgica* charader im-

perceptibilis eft , etiamfi uterque à La-

tino quoad fubftantiam nulla ratione

differat. Ita , inquam , dico fé Affyria-

cum habuiffe ad Samaritanum charade-

Efdras rem» Nam Efdram, cùm fcripturam

ritwvu'm una cum charadere fere oblivioni tra-

esse- ditam ? huncque a primo fùo decorerem ad le- , s f ^ l

i i• r

gem deferì- multum iucceiiu temporum declinal-

fifvae^ videret , ut ftudium legis promove-

rem mn ret , omnefque ad ei aflìduo incumberf-

mremjin dum quovis modo incitaret , Samarita-

puichrw- norum charaderem paulatim degene-

mam ada- rem, prillino luo decori, nitonque unartay,t

' cum lege reftituiffe omninò exiftiman-

dum eft, neque putare debemus , Es-

dram toto coelo diftindum charade-

rem populo tradidiffe, fèd commodio-

rem, elegantioremque, & primogenio

tabularum Mofài'carum charaderi, ut

poftea videbitur, conformiorem; hifee

itaque penficulatius confideratis,

Infero , & dico fècundò, charade-

rem Affyriacum five Efdr^eum in fàcris

fcribendis fuiffe adhibitum ; in pro-

fanis vero Samariticum. Ita Obadias à

BEL L I B. III. 155

Bartenora Commentario in Mifha-.fr&I.

joth, Meièchet jadaim , perek. 4. nu-

mero y.hisverbis.

Scriptum Hebrai ca ea eft, qu<e Venit è

regione trans ftimen, Cuthiim autem, qui

funi Samaritani, cam fcribunt in hunc

ufque diem. Iiraèl autem utebatur ifta fcri-

ptura in rebus profanis , & moneta argen-

tea , qu<£ nane bodie reperitur in mantbus

noftris , & percujfa eft tempore %egumIfraél ,& figliata eadem fcriptura. Seri-*

ptura autem, qua nos fcribimus libros hodie

dieiturfcriptura Affyriaca, eftquefcriptu-

ra tabularum. Vocatur autem Afìyriaca,

quodfelixfet <&rpulcbra,juxta illud : Pro-

pter beatitudinem meam beatam medicent filile. Confirmant haec omnia

alius quidam apud R. Mofem Alafcar

refponfionum e. 24. R. Jebuda Mufcato

commentator libri Co^ri apud Mori-

num. Prae caeteris autem R. Amaria* in

libro intitulato Lumen oculorum e. 58.

poftquam multum ultro citroque dis-

fèruit , tandem inquit , confideratis iisy

quee dicuntur , & praecipiuntur de The-phillin& Mezuzoth, qua fcriptura tan-

tum Aflyriaca fcribi debent , iifque quam

folliate explicantur de Virgulis 0* apiculis

literarum, infert.

Hdec in eam nos opinionem inducunt , ut Aflyria-

ceftimemus cum Meritate <£<r integritate ta-™^^bulas leqis non alia fcriptura datas fui/Te, Hebncus

^ A/T • t n a re •J

1 'ckara&erquam Aiiyriaca. imo Aiiyriacumc-^ei?,«/«o^-

ratlerem Veruni illum Hebrseum antiquum *%££*"

effe ,quo lex in tabulisfcripta eft , eumquefuerunt>

nunquam mutatwn fuiffe , Efdram autem

jam pene ab bominum librorumque memo-

ria abolitum, utpotuit, reftauraìfe autuma-

mus. Neque defunt noftrae fèntentise

fautores , ex melioris nota? Rabbinis

K.Jacob in Oculo lùo ; totum negotium

ex ipfò ^ambam clarè demonftrat , his

verbis :

Ecce certus fum quodfcripfij quodfcri-

ptura tabularum <ur legis,qu<e fuit in arcay

nunquam eft mutata ,^ ita fcripfit Ram-bam in com. Mifhae in trad. Jadaim,

quoniam fcriptura ,qua nosfcribimus , ipft

Vi eft

I$6 Athanasii KircheriCapYl.efl ftriptura Affynaca.,& fcriptura ctiam,' vei'los, fed Samaritanum chara&erem&*7. 1.

qua legem DEUS benedicite'fcripfit , <& Hebraum ab Efdra in meliorem for-

VocaturAlTyriaca <* magnitudine&gloria, mam , & clegantiorem , ad ftudium

feupulchritudine juxta illud : Quoniam legis vecordem populum , vel ipfi

beatam me dicent filix , &fio ditta eìt charaóteris pulchritudine , ut diótum

AlTyriaca ,quod beata fit in fuo ebara- ed , excitandunij mutatura fuilfe. Ac-

Bere. Cui veluti calculo Ilio lubfcri-|

cedit, quod Affyriacus characìer , quo

bit R. Samuel Japbe : vult enim hancj

tabulas legis fcriptas oftendimus , a-

fcripturam tunc temporis minime fuil-|

picibus conftet plenis myfterio , ut&le vulgarem , (ed legalem tantum } & j

totus chara&er, quemadmodum in

phylaéteria ea fcribi lolita, estera veroj

fèquentibus videbitur , myfticus &omnia monumenta , cujufmodi erant

|lymbolicus , quod de Samaritico di-

annales , live hiltoris , & publica mo-

numenta; ficuti & numilmata Samariti-

co charatlere ,qui tunc temporis quali

ci nulla ratione poteri: , utpote apici-

bus nimium à prima lìmplicitate lùa

declivibus praedito. Addo aliud, lì ve-

vulgaris erat, conlcribebantur. Ut velj

ra lìnt,qua? referunt More Zobar , &

hinc appareat verum effe quod fupraj%afii in XXIV caput Exodi , tabulas le- ^j"^'

arlèruimus de charaótere làcro ,& prò-!

gis fuilfe,juxta veterum traditionem, ad Utero*

fano , hunc (profanum) Samariticum il- perforatas , & ex utraque parte legi pò-$&&£?.lum

;(Tacrum) Ajfyriacum fuilfe. Ve- tuiffe , unde conlèquenter intermedia b

!ni tra~

rum verba Auétoris cito , ita enim partes t? finalis , & d miraculo fùlti-

dicit: nebantur , ne excavatae caderent. Un-ISlibilominus propter perfetlionem & de unicum argumentum fùmunt alfe-

rendi legem lòlo AlTyriaco , videlicetfanSlitatem fcripturte illiws in illis diebus

nonfcribebant eam , etiam in libru , in qui-

bm fcribebat ^ex yaut unufquifque prò

fé ipfo , fed fcribebant eos fcriptura He-

brai'ca,quia autem abfcondita erat arca,

obliti funi literarum (idejl , illarum , qua

bit in alpbabeto ponuntur , <t?jìrìales alium

duSlum babent ) cìtm migrarunt in AfTy-

riam; & noVerunt filii Alfur kanc feri*

pturam , ideò acceperunt eamfibi , Vel quod

antea apud eos ejjet , innotuerat enim illis

ex libro facro prxter fcripturam fuam ; Vel

quod illorum fuerat , concupiVerunt. Filli

autem Ilraèl affueVerunteafìmulcum illis

ab ilio tempore <jr deinceps. Et hoc eft,pro-

pter quod dicitur , afcendijfe cum illis de

Amar, fed in diebus ElHrae datum eft illis

Jcribere librum legis , & reliqua bagiogra-

pba, cbaratlere Videlicet AlTyriaco. Qua?

verba ita clara flint, ut noltram lènten-

tiam demonltrare videantur.

Patct igitur denuò characteres hof-

ce nulla ratione elTentialiter fuilTe di-

quadrato ilio & eleganti charactere

furile Icriptam , non Samaritano , cùmejus Mem ^j & Samecb % facile,& fine

ullo miraculo in tabulis confiftentes,

repugnent miraculofe lèripturae, qua

veteres conftanti traditione tabulas le-

gis fcriptas effe volunt.

Verùm nos reliótis Rabbinorumplerorumque fabulofis traditionibus,

ut nollra lòlidiori fùndamento infi-

ftant , à lòlidiori antiquitate incoeptam

inquifitionis noftrs telam ordiamur:in

qua , fi charaóterem Samaritanum eun-

dem cum AJfyriaco demonftraverimus,

uti divina grada ex fèquenti tabula nos

demonftraturos confidimus ; certe fa-

mofillìma? qua^ftioni nullo non tem-

pore agitata finem tandem nos im-

poluilTe meritò gloriali poterimus.

Tabula lèquitur.

Expo-

B A B E L L I B. Ili

Valor

Litero.-

rum.

Character du-

plex myjùaus

ah d.ytgek tra -

Jitus Jxcitur .

Charactertcm.

jrtrrt tronfi

-

iusjiomnu

jLtt&trrtll.

3alms

.

A

CD

«-1

1 1

Charaeterwn vett-

rum Samariianarum

jormaz varia ex

jtummzs extracte

am/aut Autfiorthts

°Y

aj

F

% 3

7 1

1

HhriJus Cfiaracter Sa-rnaritanorTmt ex Vii-

alpanJc nummfcie ex-

tractus

Character Jlopócj

mw leaem. in tabu-

%fe%/k-exva.-riiJ^Ulrmrmrrw?tum£n/u aevrotTwt^

T.f TJ1

TT

X {

$ ^1

Charac-

ter Sy -

riarus.

I

L3

<*

Characttr

yenisSJ;-

Irrawsji-

jtfy-ve

rms

Knkn

H n cn ni \_> * XfXX 1 o

T t °< £ J ;

eh n n n «8 5? n n

T W tt -i <? £ <^ <Ó Dim 5* M /*w A/

C 3) 3 °l 53 3 ~D ^ i*

L V 3 £ £ <£. dei VA /

M M ?7 Z2^ a ^±s a a o &§. ^q "DG

N 7 ^ 3 V ^ J < nu tr» 3 3 un

tyrc y ì.) /

i %> xTs

QKRSch

Th

m*T A°7 "l y

D V ©@ ¥ Wl y3 p (£> *!£>

*** ^ ITT y 3 X

<\3 <I

^w w? cn ?n -i

yy vv"^h X X

wih n n

158 A T H A N A S I I

*'' Expofitio Tabula pracedentis.

Tabula continet 8 columnas , qua-

mm fingulae diverfas literarum formas

continent ;prout infcriptiones colu-

mnarum notant, quae quidem formae

exprimigenia lingua , id eft , Hebraa

alphabeto faam lòrtiuntur originem,

quemadmodum in praecedentibus li-

bertini ex Rabbinomm fententiis do-

cuimus. Caufàverò tantae mutationis

in charaderibus fada multiplex aflì-

gnari poteft; quarum prima eft, varia

apud prifcos orientales icribendi ratio;

aliis ex dextra in laevam contextum

fcripturae proièquentibus ; nonnullis

contra ex laeva in dextram; quibufdam

uti Syris, perpendicularem fcripturae

progrefTum fervantibus;quo factum

eft ut literae nunc inverfg, nunc obliquo

dudu transformatae^ paulatim à genui-

na forma deflexerint. Altera ratio eft,

varietas populorum & gentium , ad

quorum diveda ingenia^ufùs& conlùe-

tudines, diverfìtas in fcribendo quoquenata , infignem literarum varietatem

peperit. Quod adeo vel in hunc uf.

quediemverum comperimi*; utquot

nationes, tot diverfae exiftant chara-

derum formas , five eae Latina , fìve

Hebrdìca, aut Graca, alteriufque cujus-

vis linguai fuerint. Tertia cauia fuit,

velox& expedita Icribendi ratio,ex qua

apud Orientales natum eft charade-

rum genus,quos currentes vocant , id

eft, veloci manu, & volante, uti dici fb-

let, calamo exaratos ; & maxime in ufu

eft apud Syros , Arabes, Verfas , qui

totum fcripturae aut hiftoriae alicujus

contextum, continuato literarum nexu

profèquuntur. Qui modus icribendi,

inter Èuropaeos populos pariterufùm

invenit. Tametfì enim omnes Europae

populi alphabeto utantur, ex latinis

literis demmpto ; Germani tamen , uti

& Galli , in fcribendo , Ar.abum more,

fìngulas literas connettere lolent ; nonalia de caufa , nifi ob expeditiorem

KlRCHERIcommodioremque fcribendirationem.SW?. I.

Ut proinde ex hifee luculenter pateat,

literas Hebraas a Samaritani* non nifi

accidentaliter differre , ex vario vide-

licetfcribendiufu.

§ II.

De Siclk Hebraormn , Samaritano

charaBere infignitis.

Examinata paulo penitius praedida

Rabbinomm in decidenda lite , de

charadere Affyriaco & Samaritano , in-

conftantia , aliam caufàm non reperio,

nifi fìimmam antiquitatis, veterumque

monumentorum ignorantiam,& in eo-

rum inveftigandorum ftudio fupinam

negligentiam , à quorum tamen noti-

tia totius controverfiae ratio dependere

videtur. Unde nos , ut fblidius huic

controverfiae incumberemus , nullum

non movimus lapidem, quo in anti-

quam veterum cnaraderum Hebraìco*

rum notitiam deveniremus , atque ita

detedis nonnullis vetuftatis veftigiis,

iifdem veluti fòlidiori fondamento lèn-

tentiam noftram tutius, certiufque fta-

bilire poffemus. Neque aeftuantis in-

genii molimina fefellit divina provi-

dentia : nam per idem tempus variae

ex Oriente allatae infcriptiones, partim

faxis , partim argenteis impreffae num-mis, infignem mihi praebuere in farno-

fiflìmae lententiae lite decidenda occa-

fionem. Nos de argenteis nummis ve-

terum Hebraorum^ fèu Siclis primo,

deinde quoque de altero inicriptio-

num genere tradabimus.

Inveniuntur hic Romae pallini in n«/»;-

mufaeis, tum Collega Romani a ViUbxxoxum

Ubando olim ex Hifbania allatae , tam*"''?*1 .rr • -r> r 1 f

mai*oceM

clarifiimorum virorum Francifci Gualdi, differen-

te Franafei Angelomi , & inelyti viriD.^l^sa-

Francifci Gotti/redi, non dottrina minus ™a™*rerumque antiquarum notitia ,

quamriaci.

nobilitate comprimis fpettabilis , mo-

netae argentea? vetuftis charaderibus

Hebraorum inicriptae, quos Siclos vo-

cant.

Turris BabelLib. III. 159

Gp.VI.cant. Hujufmodi monetas in Francia|vocàrunt, qua? confùetudo deinde in Seti. I.

quoque variis in locis me vidifle me-

mini, & poftea à Morino in exercitatio-

ne in Pentateuchum Samantanum ex-

cufàs deprehendi . Allato quoque iùnt

alia? ex Oriente a quodam R. Salomone

Allibi,qua? conjunóta? cum iis , quas

ex Siculis& Romanis mufàds hinc inde

collegeram , infìgnem prabuére fuse

differendi materiam. Harum aliqua?

infcripta? fùnt charactere Samaritico,

aliqua? Affyriaco. Quid autem infcri-

ptio facta fìgnifìcet, quid hieroglyphi-

ca in medio characterum polita, quan-

do & ubi imprefTa numifmata, jam

tempus eft, ut aperiamus.

Duonotanda iunt in his numifma-

tis. Primo character,qui Samaritanus

eft , uti moderni docent Samaritani , a

quibus vix in ullo diferepat, ut eos exa-

minanti patebit. Secundò hierogly-

phicaunacum interpretatione chara-

cterum qua? eft prima? quidem faciei,

Siclus Ifràel , fècunda? vero faciei Jeru-

falem [ancia. Sed ut omnia clarirfìmè,

& cum bona methodo declarentur,

primo de Siclo , deinde de fignificatio-

ne hieroglyphicorum dicemus.

sklorum Dicunt Hebrai Siclum , hoc eft à

*SZ ponderando,appendendo,librando, eo

quod pecuniam veteres Hebr<ei, ChaU

dai, Se Syri , non ut , nos numerabant

difcretè,fèdex pondere fùmmam valo-

remque ejus dijudicabant. Vide XXIII.

e. 16. verf Gen. Et appenda AbrahamEphron quadringentos fìclosprubata mo-

netapublica, vel ut alii legunt,prò mer-

catoribus ; vel ut Thargum Onkelos

habet, quod recipiebaturprò mercimoniis

in unaquaqueprovincia. Vide %egum XX.

39. Efdr. Ylll.ij. Efai. XLYl. 6. Et

in novo teftamento , Matthxi XXVI.15. legimus fàcerdotes 30 argenteos

nummos Juda? non numerarle , fed ap-

pendice , unde & Symmacbus illud

Zacb. XI. il. sra.ifJLina'a.v vertit, appen-

dermi. Hebrai igiturpecuniam inponde-

re fuo, & Cbaldxi pecuniam appenjìonum

ufìim quoque %omanorum devenit , ut

dodo (BueUus lib. de affé. Eft autem du- '£$"*+JJ dejiajltcu^

t

plex Siclus Hebrdìcm , facer live eccle- />">/*"»«,

fìafticus , & vulgaris. Sacer proprie ''^

dicitur Siclus fàncìuarii , ad res facras

deputatus, videlicet ad tabernaculi, vel

templi ftructuram,& ornatum , ad fa-

cri minifterii apparatum , & perfectio-

nem, ad Numinis propitiationem, fùi-

que cujufque redemptionem. Profi-

tebantur enim hac Sicli penfìone DEIpeculium fé effe , neque alium habere

Regem,vel Dominum pra?ter DEUM,cui fé ipfbs totos obftrinxerant, & ideò

etiam fantlus Ifraél dicebatur , ut eft

Jer. L I. V.J.

vel pecunia redemptionis,

vel pecuniapropitiationis, feu expiationum^

aliifque nominibus appellatus fuit.

Vulgaris vero in promifeuum ufùmdeputabatur. Ca?terum argenteus -Si-

clus Hebra?orum, quemadmodum ex

voce Gbera, Exod. XXX. V. 1 3 . Lei.V II. Skhit

V. 25. colligitur,quali viginti obolisfafrifa-

conftabat. Eft autem obolus tantum nus-

argenti, quantum pendunt fèxdecim

grana hordei, fìve fèmina fìliqua? com-munis. Unde vigefìma fieli pars eft,

qua?vicena? partes deinde conjun&imponderant32o grana hordei in argen-

to, fìve totidem fìliquas communes,qua? faciunt 24 obolos Atticos , fìve 4denarios Romanos,fèu totidem drach-

mas Atticas, quas ut plurimùm voce

exprimunt. Vide qua? fuse de hifee di-

ximus in Supplemento ad Prodromum Co-

ptum. Et confìrmat noftra R. Mofe li-

bro, qui dicitur Catena CabaU , traci.

de monetis.

Et cognóVimus ex I^abalab,quod Si-

clus facer pendet 3 20 grana bordei inpuro

argento. Hunc autem a?quivalere Jo-fèphus his verbis oftendit : Siclus autem

nummus Hebra?orum qui eft, Atticas ca-

pit draebmas quatuor. Atque hic eft cé-

leberrimus ilìe Siclus Hebr<eorumycpiem

paulò ante tibi propofuimus Samaritico

charaótere infcriptum.

Habet

160 ATHANASII KlRCHERICap.Vl. Habet nummi facies prima umani,

ve sym- feu vafis iftius figuram, qua? menfuramloiicù mi- plenam , five homer manna? capiens e-mtfmatum t

, , , tirfigmis. redo tabernaculo vel tempio ad iecu-

lorum monumentimi , DEI juflu, &Mofis procuratione , ante illius conlpe-

dum,in arca'arTervanda erat propofita,

ita habebatur Exodi XVI v.33. his ver-

bis. Et dixit T)ominus ad Aharon, accipe

Vas unum& mitte ibi Man ,quantum go-

mer caperepotèft , & repone corani Domi-

no ad ferVandum in generatones Veftras :

in Graco prò vale habetur s-ctfLLVoc , in

Cbaldao tsbelucbkb , hoc eft lagenula.

Litera Frarna? impofita, idem eft quod

N Hebra?orum , & fignificat primum,

ac integram Siclum. Ab altera parte

virgam illam mirificam intueri licet,

quam inter plurimas virgas Aharoms

nomine in tentorium conventùs illa-

tam , ut làcerdotalis illius vocatio, hoc

tanquam publico indicio confirmare-

tur , commendareturque,poftero die

populus omnis germen producentem,

florem eminentem explicantemque vi-

dit : itaNum. XVII. v. 8.

Et fequenti die regreffus eft Moylès

adtabernaculumteftimonùj& ecce fioruit

Virga Aharon domui Levi,& turgentibus

gemmis eruperant flores, qui foliis dilatatis

in amygdala deformati funt. Atque hoc

ita effe , & halce duas figuras hierogly-

phicas nihil aliud lignificare, quam vas

Mann* arca? impofitum, & virgam

Abaronis mirificam , ipfimet Juda?i af-

fìrmant. Inftar omnium fit tf{ambam,

qui in Verufcba Mifna ha?c inter alia

refert.

InVeni in Acco , ideH , Ptolemai'de,

in manibusfeniorum terree monetarii argen-

team fignatam fculptura figlili. Ex uno

latere erat Velutifigura Virga amygdalina,

& ex altero Veluti urna. In utroque autem

latere ad marginem fcriptura erat infculpta

admodum manifeft

è. Et oftenderunt fcri-

pturam Cutha?is ufitatamjts* legerunt eam

ftatim, quoniam ipfa eft fcriptura Hebra?a,

qua fuperftesfuit Cuthaeis, ficuti comme-

moratur in Sanhedrin , <y legerunt ex uno Secl. Llatere

, [ Siclus Siclorum ] <&r ex altero

[Jerulàlem landa:] dicebant quoquefigu-

ram effe Virga Aharonis , figuram Vero

fecundam effe urna , in qua erat Manna.

Et fragmentum Samaritana hiftoria?

Vaticana? , ita inter alia habet.

Sunt etiam nobis adirne reliqua numi-

fmataferipta charàtlere Simron ,& ex u-

no latere quafifigura Virga amygdalina A-haron, & ex altero Vas Mannae , & eu-

derunt ea tf^eges Ifraèl.

Dico igitur, hunc nummum feu nu-

misma argenteum , cufùm effe a Regi-

bus Ifraèl ,quo tempore charader Sa-

maritici^ vulgaris erat. Culùm autem

efTe,non excifum,ita certuni ed, ut qui

illud negare conaretur , certo certius

probaret,fe à numifmatum cognitione

ita efTe alienum^ut percufla numifmata

à fufis , aut alia ratione formatis diftin-

guere, aut fecernere nefeiret. Vas au-

tem Mannari virgam AaronióyXim. cumhac fententia, veluti imprefla quidam,

Siclus Ifraèl& Jerufalem San&a, puto eà

intentione à Regibus Ifraèl ette impreC

là , ut Hebrai hoc ulìiali numifmate in-

fpedo immenfa DEI OPT. MAX.beneficia , cùm in delèrto quadraginta

annis pane coelefti palcerentur , & tot

tantifque miraculis confirmarentur,

per vas Manna , & per virgam Aaronis

indicata recolerent , lèque ipfis infcri-

ptionibus populum eledum D E I , à

D E O lèmper fingularibus miraculis

defenlùm effe cognofeerent , civefque

Hierufalem landa? iftius urbis, qua? loci

eminentia, cceli,lòlique felicitate, cun-

das mundi urbes fìiperans , fpeciali à

D E O privilegio ornata effet , ut in ea

templum& domus ejus enet,cultulque

divinus purè & fincerè exerceretur, Syml)0 ,

aeproinde inlpicientes hoc beneficio-^ ««wi-

v t^. i r\ i ilfmatum

rum a DEO eledo populo nullo nonpopuium

tempore pra?ftitorum veluti mnenoly-tt

tff™f''

non quoddam, ut in fervore charitatis,^» t r*-

Ci- n lfitta reco-

hdeique conitantia erga tantum bene-g„ fcenda

fadorem perpetuò confirmarentur.^*"

Veruni

Turris Babel Li b. III. 161

Cap.vi.Schematifmus Sic/oruni omnis generis > qui ohm apudHebrteos in ufu$ett- 1«

erant, una cum interpretationc Samaritana qua infìgnitos reperies , una cum myfieni

fymbolorum fub iis reconditorum expofitione.

Samarit.

Hebr.

Samarit.

Hebr.

Samarit.

Hebr.

Samarit.

Hebr.

Siclus prirnus.

I

K

Expofitio.

Ifraèl Schefol I{edofcba Irufalem

Ifraèl Siclus San&a Jerufalem

Analyfis.

Ifraèl fcehl Hakkedofcba Irufalem.

Ifraèl ficlus Sanala Jerujalem.

Ad lateraW fignificat initialem literam fieli. Litera vero

/^ indicat initialem literam nominis David.

TemporeJudicum III Num. antiquiflimi.

Analyfis.

r*w ^iq w®Mul engbet Mengbabo.

Tempore circumeifionis A pinguedine ejus

IV. Num.

Siclus V.

Analyfis.

nl*jX*sM ^T^S^2 Samarit.

abwrm nnnr»Jerufalem Tacbrutb.

Hebr.

Lyra indicat laudem Dei , cum memoria promiflas

terra; qua; botrum notat femperperfolvendarn.

Jerufalem.

5Jex Salomon

Samarit.

Hebr.

S*w Hpty r\vr\p dWIfraèl ficlus Santi:a Jerufalem.Hic ficlus pofteriorum temporum eft.

Analyfis.

Hp^ mr\ nvn? chmySiclus mediu* SanSla Jerufalem.

Literae vafi impofita; £C W idem iìgnificant ac ficlum

VcCi'ià quo tempore currebat.

Jerufalem DaVid^ex &* fiUw ejus

Civitasjancla. Salomon ^ex.

Si leftor exacìam cognitionem horum ficlorum defi-

deretisadeatII.Tora.Oedipi)part.i.claf.2. fol.87.8c

omnia quam fufiffime ibidem tracìata reperiet.

X

162 A T HANASII KlRCHERICap.Yl. Verùm uti ea omnia in figura illis con-

tigerunt itaquoque eos noftrum fùper-

ccelefte manna } noftrum Sacerdotem

JESUM Chriftum Dominum , panem

vivum j qui de coelo defcendit , facer-

dotem aeternum,qui femel quinque

ficlorum pretio redemptus in tempio,

Redemptor nofter , ac noftrae falutis

pretium effectus eft , fignificaffe credi-

derim , neque aliam ob cauiàm fàn-

cìuarii fido omnem asftimationem fie-

ri pracepiiTe Dominum arbitrarer, SeEi. I.

quàm quod hxc, qua? diximus, ejuf-

modi Sicli infignibus referrentur. Ve-rùm ut lector formam ficlorum peni-

tius cognofcat Synopfin in praeceaenti

Schemate, magis ufitatorum, oculis

eruditi leótoris exponendam cenfùi,

in quorum fingulis Samaritana inferi-

ptio , una cum myfteriorum fignifi-

catione, Hebrako*Samaritana legione

exprimitur.

e. vii.Caput VII.

7)e origine literarum 9&• fcriptìonis.

OMnium doótorum fùrTragiis

neminem è puris hominibus A-

damo majori à DEO Opt. Max.

perfezione majori animi corporifque

dotibus imbutum fiiiffe, conftat. Necrationes ad id oftendendum defùnt ,

cùm enim DEUS omnia ammalia

mundi, quaeque in iuo genere creàrit

perfecta, fècundum corporis rhagni-

tudinem, robur , membrorum propor-

tionem, atque fymmetriam , denique

fècundum potentias quoque exequen-

di & perficiendi omnes aétiones lùas

naturales , certe incongruum videba-

tur fòlum hominem , qui tanta perfe-

zione conditorum animalium rectoi*,

princepfque fùturus erat , in imperfe-

Adam elione relicì:um fùiife. Quemadmo-KT^T-dumigitur DEUS Adamum pra* omni-umque pu- DUS aliis puris hominibus , qui unquam

mìnum futuri erant, excellentibus corporis do-

pZ{f^' nis, utpote immediate lùum opificium

exornavit , ita certe non detuit divina

providentia in exornando eum raris

quibufdam , & mirificis animai donis,

talentis & perfe&ionibus ; (ùnt enim

immediata DEI opera perfe&iffima.

Cùm autem hae perfeótiones ani-

mae naturales nihil aliud fint, quàmfeientiae, Philofopho tefte,confèquens

eft, eum omnium mortalium fcientiflì-

mum fuiffe.

Cùm etiam Adamw totius humani i„fufamgeneris Dottor efTet futurus , certe cancrM -

congruum erat, ut in ìplo produóhonis reumi*mlùae exordio , praeter infufbs feientia-^""'

rum habitus , etiam mirifica quàdamdocendi alios homines facultate im-

bueretur.

Cùm iterum haec inftruótio fieri unguam

non poflìt fine lingua , certum eft eum ritenti*"

lingua quàdam divinitùs eidem infufà "*/''>"•

ufùm effe. Cùm autem praeterea o-

mnia idiomata ex vocibus , verbis, no-

minibus & hsec ex fyllabis conftent,

certum quoque eft, ut paulò poft vide-

bitur1

, Adam primo fùo exordio gram-maticum egiffe , & Lexicon anima-

lium condidiffe ,& auctorem omnis li-

teraturas extitiffe. Quaenam vero haec

lingua primaeva fuerit , qua? voces, qui

charaéteres , qui libri iis confcripti,

tunc in fèquentibus difquiremus , ubi

prius feientiam Adami paulò fufiùs ex-

curTerimus.

Adamw igitur fùpernaturalibus ha- ta«%*

bitibus illuftratus, primo DEUM & Adami -

effe , & virtute fùà omnia condidiffè,

remuneratorem quoque honorum ef-

fe , abfque ulla controverfia credidit,

eandemque fidem liberis fìiis tradidit.

Sacrofànctae Trinitatis myfterium , x-

ternique Verbi humani generis Meflìas

& Redemptoris futuri incarnationem

divina

TURRISC. Vii. divina revelatione accepilfe ,

plerique

SS. Patres credunt. Unde primeva illa

Theologia primordia duxit , & per

Cabalam ad pofteros tranflata , ut in

Cabala Hcbrceorum docuimus, magnumnullo non tempore incrementum (u£

BABEL L I B. III. 163

Pbyfwlo-

na Ada-mi.

rique Rabbinorum. Loco omnium fitSVcF/.L

R. Abarbanel,qui de Adamo in harc ver-

ba erumpit. OmiUa Mebr*a lecitone,

Latinani pono.

CreaVtt autem DEUS hominem inper* R- Abar-

fetlione maxima , eratque Adami corpusane

'

injìar mundi cujufdamparVi , in quo omnia

majori* mundi natura miracula exprefit ;

anima Vero eju* erat tanquam fpeculum di*

làcra Scriptum docet , ubi animalibus !finitati*, plenumfapienti*&fetenti* , ita

nomina naturis cujulque apta impo- ] utfapienti* eju* non numera*,necfini* effet.

fìiirTe memoratur,quod quidem fine

j

Et R. Gerfon in hunc locum vocat Ada- R. Cer-

ablbluta totius natura: feientia fieri ì mum . Adam fapienttfiimu* <sr princepsotu

non potuit, protei* abditas enimani- \ pbilofopborum , immediata* DEI difeipu-

malium,plantarum, lapidum, metallo-j

la* , gnaru* Virium animalium, herbarumy

rum , mineraliumque virtutes , fuper- lignorumque. Mediai* quoque fuit ,<&*

cepit.

Secundò Adamum omnem rerum

naturalium feientiam calluiffe , ipla

norum quoque corporum influxus per-

fectè novit, unde & confummatus Phi-

loiophus, Medicus, AftronomusfuifTe

perhibetur. Atque hoc ita erte poli

SS.PP. plerique profani omnium na-

tionum auctores teftantur. Suidas prae

aliis graphicè Adami excellentiam de-

fcribit his verbis:

Suidas. Kà&mxisprimus homo, DEI manti ef-

fetto* , er ad imaginem &fimilitudinem

Opifici* ,& Conditori*formatus ,jurepri-

ma*fapiens appellaripoteft, utprimo condì*

tumfimulachrum,& imago divinità*pitia

exiftens , omnium graitarumpiena* , <& o-

mnes animi corporifquefenfu*puros, zsr in-

corruptos circumferens. %adii enim qui-

dam , ut ita loquar , ex illtus animo efful-

gente

*

, <£?* divinarmi cogitationum a&io*

numque pieni } per omnem naturam pene*

trantes currebant,fagaciter Jsfine errore

proprium , & cujufque naturapr*cipuum

commodum anteVertentes , & quidquid in

unaquaque rerum natura pr*ftantifiimum

erat, anticipante* : non more hominum,qui

judiciaf*pè cumlapfu } & cum errore te-

mereque faciunt , fed à DEO uniVerfitati*

autlore , qui de rebus omnibus reelè cogno*

feit, &judicaty Velpriufquàm notiones mo*

Veantur ab anima quafiparturiente , <tspa-

aftrologu*, <&r ab ipfo omnes artes irfeten-

ti* profluxerunt. Qnx eadem afTerit

Paraphraftes in Pentateuchum Sama-

ritanum his verbis:

Et plafmaVit DEUS Adamum , re* Fara-

pleVitque ipfumfpiritufapienti* <jr fcien~&!mJLti* y ut inde ad pofteros omnes artes Ortanus.

fetenti* , tanquam exprimofontepromana*

rent. Quibus aftipulans Suidas ait.

Mie enim eft ,qui inVenitfengulis& o«

mnibus canones & regulas , finefque pr<z*

fcribens, ultra quos non tranfirent , adapta-

Vit . Hujus funt artes & liter* , hujus

fetenti* rationales, <& non rationales, hujus

propheti* i? oracula, hujus legesfeript*&non fcript* , hujus omnes inVentiones

,

& quaecunque ad Vttam neceffaria funt.

Omnium eorum ti inVentor eft. Mathe-

maticas quoque icientias calluifTe , ne-

potefque lùos eas docuifle, pulchrè de-

monftrat Genebrardus in Chronico , unde

& illud Ecclefiaftici de ipfo diótum vi-

detur.

Ipfe enimDEUS dedit mihi horum, qu* Adame

funt , feientiam Veram , utfeiam difpofttio*m"fc'us '

nem orbis terrarum , <£r Virtutes elemento-

rumyinitium, <ty confummationem , <sr me*

dietatem temporum , Viciftttudinum permu-

tationesj& confummationes temporum, hu-

riente tales cogitationes. Quibus lane ver- 1 morum mutationes , & dtViftones tempo-

bis nihil melius ad inftitutum noftrum i rum , anni curfus , erftellarum difpofttio-

dici poteft. Huic adftipulantur pie- nesyanimalium natura* , <&r iras beftiarum,

X 2 Vim

164 A T H A N A S I

GfiYli.Vim Ventorutriy t? cogitationes honiinum,

differentias Virgultorum , Virtutes radicum,

& quacunquefunt abfconfa , ir improYifa

didici j omnium enim artifex docuit mefa-pientia.

Praeterea cùm nihil adeò humanogeneri neceffarium fìt, ac elemento-

rum , metallorumque ufus , nemini du-

bium effe debet , Adamum, qui reli-

quum humanum genus de omnibus &fingulis natura fècretis inftruere debe-

bat, ablolutiilìmam omnium horumhabuiffe fcientiam divinitùs infùlàm,

ita ut vim & naturam uniufcujufque

elementi, omniumque eorundem inter

fé combinationem , aliorumque ex his

oiientium mixtomm complexionem,

kg/tiri)/ Yj JboiLyuricw perfecìè noffet.

Metallicorum quoque corporum na-

turas , Se vires , eorundemque genera-

tiones, coagulationefque in terree vi-

feeribus peractas, quemadmodum &eorundem depurationes, fufiones, fixa-

tiones , calcinationes , amalgamatio-

nes , filtrationes , aliofque chimicarum

actionum ufùs humano generi perne-

ceffarios intime penetravit, cùm fine

his humana vita confiftere non poffet.

Sed de his alibi rufius.

Angelus Prarterea Adamum particularis an-

ftruBor. geli affiftentia inftructum , multa circa

particulares rerum effentias & pro-

I KlRCHERIprietates comperiffe , quse ad humani Seti. I.

generis confervationem propagatio-

nemque cumprimis utilia forent, pleri-

que Rabbinorum volunt > ita R. Abra-

ham in Jezfìra.

Dixerunt Rabbini noftrì , benediStx

memoriarfuodpatnbus noftrisfuerunt pr<e*

ceptores ipfe angeli, ^raeceptor Adami fuit

Raziel, Semi filii Noè Jophiel , Abra-

hami Zadkiel, Ifaaci Piliel, Mofìs deni-

que Mitatron. Quidquidfìt, Adamumfine angelorum affiftentia , fìve imme-diato concurfìi divino , certe morta-

lium omnium fàpientiffimum , feientif.

fìmumque ruiffe, quilibet ,qui admira-

bile illud, immediatumque DEI opifi^

cium re&iùs contemplatus fuerit, faci-

le affentietur. Cum igitur talis, ac tan-

tus fuerit Adam , conftitutufque fìt to-

tius veluti quidam naturse Secretarius,

divini ingenii fui defaecatiflìmique ju-

dicii radio cun&a penetrans, certe tan-

tas ingenii dotes minime ab auctore

naturae in fòlum proprium ufùm con-

ceffas credemus , fèd & ut participa-

tis iis, & ceu ex fonte quodam lon-

gè uberrimo in alios derivatis , to-

tum iis fcecundaretur genus huma-num. Qua ratione igitur hujufmodi

divinitùs Adamo datae feientiae ad pò-

fteros fuerint propagata , tempus eft,

ut aperiamus.

CAPUT Vili.

*De lingua Hebrceas mira vi in rerum Jtgnificationibus eluce-

feente , quam infufam babuit Adamus.

C.VIII.Tk JTIrum fané id in lingua He-

l\\ br<ea videri debet , quòd nomi-

na rebus perfette conveniant,

eundemque quomodocunque tranfpo-

fìta , femper fenfìim efficiant. Quodcùm nulla in alia lingua locum habere

comperiamus , meritò ei inter caeteras

linguas principatus debetur. Verùmne quicquam fine ratione afferuiffe vi-

deamur , hujus rei largiffima fpecimi-

na dabimus, ut lector immenfàs divinar

fàpientiae hujus primùm inftitutricis

divitias fùb illa latentes afpiciat, & mi-

retur. Antequam tamen ulteriùs pro-

grediamur^hìc qusedam praefùpponen-

da fùnt, veluti regulae& canones , qui-

bus fulti , & directi licite in fìmili veri-

tatis indagatione uti poffmus.

Suppono igitur primo , non uniche suppfi-

tantùm vocis conftruótionem in He-tmcs'

braìcis

TURRISC.VIII. braìcis nomenclaturis , {ed & multipli-

certi edam repetitionem eoidem di-

verfolque fènius , & conftru&iones

ufurpari pofTe.

Secundò , literas i V n N n , ve-

luti vocales lubinde intelligi , & conib-

nantibus fùbelTe , etiamfì non expri-

mantur ; & quod conionantium fimi-

lis foni lubinde inter le fiat tranfmo-

tatio.

B A B E L L I B. III. I65

dole, difpiceret, t> f-OjT HD ,quid vo- Secl. L

caret ea. vto dinh t> t*rm» TffK Sdì

•W J*<in H'H Et quodeunque appella-

va id Adam anim<e ViVentis , id eft no*

meri ejus . Vel ut pulchrè Onkelos

Metargeman Chaldaeus hoc loco ex-

plicat , addutlis enim ammalibus jubet:

• rvb t^np1 no ntno1

?) ut fpecularetur quo*

modo Vocaret ea.

Nunc igitur videamus , utrum ali-

Tertiò, quòd plenx dictionum de- qua adhuc nomina iuperfìnt in lingua

terminationes fùb verbo etymologicèjHebr<ea , qux animantium indolem,

difpofito non requirantur. i quam indicant, vere adhuc exprimant.

Quarto, quòd vis verborum primo- Certe Rabbini plerique innuunt ali-

geniorum innotefeat varie, fcilicet in qua, veritatem hujus ovo(jLa3s6ivioLS

varia literarum metathefi, live trand|indicantia ; & inter caeteros R.Bec-

pofitione , per variam verborum acce- chai,qui de hac nominum impofìtio-

ptionem, vel aliarti ledionis diftindio- ne , fuà in genefin commentatione

nem, & feparationem {yllabicam , aut

vocum repetitionem directam ; & hac

ratione{ènfus myftici & arcani alicujus

fèries (ùb ipfìs verborum penetralibus

recondita, aliaque fcriptura interna

exprefla elTe demonftratur. His igitur

ita ritè difpolltis,jam videamus, quo-

modo nomina à primevo eorundem

inftitutore rebus fingulis impofita,

vim , quam quodvis poflìdet , ini-

tium ducentes ab animalium nomini-

ita diflèrit : Dicitur in Midras, Fecit

DEUS tran/ire ante Adam omnia amma-

lia ,& VocaVit ea nominibus fuis Or dixit :

nunc buie conventi ut Vocetur n^X, ideft

Leo ; & ad illud , conventi ut hoc Vocetur

mori id eft Afinus; ir adaliud, conve-

nti ut boc Vocetur Dio id eftEquus; Or

fic faciebat de fingulis animantibus : fa

ecce in hoc manifeftaVit maximam fuamfapientiam , ficut is, qui e/Jet fimulacbrum

DEI , Or opus manuum T)omini DEI ex*

bus, deinde à propriis quorundam ho-l celfi ; Or Videtur mibi explicare Mideas,

minum eximiorum appellationibus\ \ quod Adam intellexit in fapientia fua na-

tertiò denique xnigmaticas <\uoYim-, turam cujufvis animanti*,&* VocaVitunum-

mmanomina

impofuit.

dam in facra Scriptura locorum fìgnifi-

cationes Cabalico-analyticaeartis lub-

(ìdio enodare conabimur.

Adam Formatis igiturDomi nus DEUS de

libus bumo cuntlis animantibus terree , Or Vola-

tilibm codi, adduxit ea ad Adam , ut ride-

ret,quid Vocaret ea ; omne enim, quod Vo-

caVit Adam anima ViVentis , hoc eft no-

men ejus. Ecce prima òvofjLoSs^ietq

origo. Nomina igitur rebus non cafu,

{ed {ùmmà ratione impofita patet , ut

quod lbnarent verba , res ipiàe expri-

merent. Adduxit enim DEUS amma-

lia ad Adam fapientia {ìntima praditum

nwtS , ut Videret , id eft , confideratà

cuju{que natura , inclinatione , & in-

quodque nomine fignificante naturam Or

proprietatem memoratam in eo ; literas quo-

que nominum fingulorum nunc contunden-

do , nnne feparando , nuncpermutando ea,

Varie cum naturis , Or proprietatibus ani-

mantium combinavit. Pergit deinde

Becchai:

Et ecce fuerunt nomina notionalia jux* £WLeo-

fri Verbafua. Cognofcens Adam in fapieru Adam fot

tiafuanaturam Leonis,^od nimirum eJf&T?Sfortis , magnus, Or rex animalium , adeò ut

etiam propbeta eum DEO comparaverti,

cum dicat, DEUS ficut Leo rugiet ; impo-

fuit ipfi nomen mN, eh quod Itiera hujus

Vocis tin funt refpirationis Vebementioris ;

Ztr fic ipfa ditlio mN Leo explicatfi*

X 3 gnifi.

.

166 Athanasii KircheriCVIII. gnifcatiomm ejus , tirfic Adam cognoVitJ nomine did , dìwe 7W*V y ì>el tfu^gau-S^. I«

Cm a ui-"*^ Aquilani i« fapientia fua , <po;/ j- dere, quodféfua alacritate exbilaret ; feri- Hac

ìx Adam pfa elfet regina omnium aVium , Volatufauehoc nomen

tJ IJ- * il

Nefra in" cjus fortior omnibus alùs ì>olucribus ,ficuti

didertt. ex operationibus ejuspaté

t

, cum UH fuerit

VOX

ptum quoque eft ,quod àlongè olfaciat />e/-

SuV quo~

lum. Etfic unamquamque rem VocaVit no- primat ria-

mine convenienti nature fue. Etpera&au

cetas decem annorum ,Volatu fefe extollit

jóvoftciloù arici omnium, dixit&[ibi : <&

ufque adtpfamfpberam ignis , <&pr<e mul ego, quo nomine appellabor ì dixit ei DEUS,titudine colorisce inde demtttensprecipitai p^ Adon , eò quod dominws omnium crea-

ci.

in mare , ubi decidentibusplumk Veteribus,

acquirit no^as in prbnam juVentutem reftu

tuta , <s ita fingulis decem annis coufueVit

facere , ufque ad centefimum annum , quo

more fuofpheram ignis repetit , unde tan-

dem feipfam dejiciens in mare , ibi friem

Vite fue ponti. Jta fcribit R. Saadia

Gaun. Et hac ratione Adam cognofeendo

naturam Aquila: , ipfi nomen congruum

viventilocando eam -MI, quoniam prima

l'iterai, nVflJ, ideft ciSum fignificai,fe-

cwida u t 0tt, ideflignem,tertia-\, mi,

ideft fpiritum, utfequttur, VX ,P- rvràJ ,J

mio ideft, cafùs, ignis, fpiritus , <&r fic

nomen ejus declarat mores^ naturam ejus.

Pergit ulterius :

use vox fa rK in nomine "iiDH , Chamor, ideHChamor r

Jr r

quomodo Aiinus , cognoVit per japientiam juam,

'natwam 1u°d ** elfet fatms 5& bajulus pr<e omni-

Afini. bus ceteris animantibus , <& quod aptus efi-

fet ad portanda onera prol>entuum,juxta

proprietatem nominis Chamor,& ideò Vo*

caVit nomen ejus Chamor. Non aliter cog-

noYit infapientiafua naturam Equi , quod

is nimirum effet leYu , <s? mobili* <& hila

turarumfit ,juxta quodferiptum eft , EgoDominus , hoc nomenmeum ; & Vo*

catus eft hoc nomine ufque in hunc diem.

Alii alia in commentariis fìiis refe-

runt; nosexcepto Tbalmud, quascun-

que in Rabbinorum commentariis cir-

ca hoc negotium reperire potuimus,

hic colle&a proponemus , ut ex illis

propofìto fuo magis apta lec~tor excer-

pere pofTit ; inveniet enim multa qua:

admirandam Hebraìce lingule proprie-

tatem commendare poterunt.

Nomen Leonis in lingua landa eft sìgmfi-

n"ìK Arieh, quod refolutum cabalici Z!^

"

no*

methodo, quam Tbemuram vocant,™

fèmper aliquid Leoni congruum pro-

ferìcontinentur enim in hac propofìta

voce lèquentes lènfùs: HXT '«"D Pèr*^

id eft , monflransj fèu incutiens afpetlufuo

formidinem intuentibus : V*n3 TXD, id

eft , illuminans afpetlu fuo ,quia ignes fuo

Vultu quafi lucem jaculatur : 'KID rao,

id eft Vifus ejus ficuti fpeculum : nmaHKT 'XI VX'iD , id eft projiciens ex oculis

fuis fulgorem timom. Quae omnia hac

mini* A»rieh.

riSfpromptufque ad bellum, VocaVitque eumj

paraphrafi continentur, ut fèquitur :

m« -, r Leo.

tmvv \s-d mi

Ì? ±> nvn ^d

{•id eft, «^

Incutiens Ytfu fuo formidinem.

Luce oculorum fuorum illufìrat Viden~

tesfé.

Vifus ejus Jicut fpeculum.

fProjiciens ex eo afpetlum honoris.

Canis.

Vr<e omnibus animantibus cor ubi , vel e-

tiam, tibi animus.

sbo !173t^3 Canis idem ac cor& animus^ ideft, natura

illius eft, effe robufìum^generofum, mo-

bilem , Vi^acem, <sr cordialem.

Legi-

CVIII.

TURRIS1^1

,

1J0

(D»jnp Sjo) tfson n» i^k

B A B E L Li b. III. 167

'

Legitur recto , & retrogrado ordine , SeSì. I.

& fignificat idem , ac fi dixifTet A-

dam : efi qua/i intelletlus itbi. 31

? enim

nunc cor , n\mcanimum,moàòintel-

leBum fònat.

Bos.

id eft, 1

ì

? ideft, ^ Qui efi princeps capitis, cornibus enim,

^& capite praecaeteris animalibuse-

JBos dominatur capite fuo.

(. mmet.

Dia Homo.

no indi « iko a io « ai am « d-ix

bpk Homo vir.

Howogw/,fivevirtusDEI, càm ceciderit , eleVabitur, <& DEUS Wrf«i-

& fortitudo ejus.

Atque ut ad nomen Adami reverta-

mur, fecundum alios lignificar id quo-

que rationalem aeftimationem , vel a£

fimilationem rerum,qux habentur per

difcurfùm : eft enim ix ratio , vel ra-

tionalis , DT vero <efiimatio , vel ajìimi-

latio ; omnis enim ac~his judicii huma-

ni , vel eft de aliqua quidditate rei , vel

fìmilitudine ejus , nam ut rectè Alaba-

firus oftendit , ^eft in Graeco quoque

òiv3p0ò7r@J , quafì dvcL$pi07r(& , id

eft, confiderans cum rattorte , vel ,quomodo

féres babeat ; nam fùb ratione tam cau-

fà rei ,quàm fìmilitudo ejus compre-

henditur. Sic ergo omnia animalia ad-

duxit DEUS ad hominem, id eft, ratio-

nabiliterjudicantem,Òc quicquid hie pre-

dicavit de re qualibet , hoc eft nomen

ejus, vel definitio ; tw enim fignificat

& nomen , & pojitionem , & defiiittionem.

rwn ain »a mfi intra ow Dian hop'i

t'n Ho D« Et VocaVit Adam nomen

uxoris fuct nin HeVa,quia ipfa efi mater

omnium viventium. Sicut D*1K Adam

vocem idem fignificare diximus , ac

generalem aeflimationem reiper difcurfùm,

ita mn HeVa } nihil aliud eft quàm fi-

gnificatio yenunciatio,pròpòfitto : m enim

eft idem ac indeterminata in vero pr<zdi~

catto 8cindicatio rei. Hinc HeVa mater

omnium viventium dicitur ,quia quic-

quid ab intellectu per afTenfùm produ-

cine , fit necefTariò per propofìtionem

aliquam ; nihil enim perféctum ab in-

telleém generatur, nifi per afTenfùm

vel tacitum, vel exprefTum enuncietur*

Quicquid autem verifimile videtur efi

fé intellectui,& per afTenfùm enuncia-

tur , dicitur myfticè vivere . Itaque fic-

uti propofitio indefinite fùmpta con-

tinet in fé omnes propofitionum mo-dos determinabiles , ne HeVa fuit ma-

ter omnium viventium. Vides igitur,

quomodo nomina Hebraica non tan-

tum varios fènfùs fècundùm literas ac-

ceptos, fèd& parabolicos, allegorico^,

que includat. Infinita hujus generis

me adducere pofTem , verùm ut& Le-

ttori inveniendi materiam relinqua-

mus , hìc plerorumque animalium no-

mina varia metathefeos combinatone

refbluta proponere voluimus , ut 8c

methodum refblutionis difeat curiofùs

Le&or , & fimul ex nominibus varios

fènfùs , diótorum animalium naturis

congruos, elicere poflìt,

Com-

C. Vili.

168 Athanasii KircheriCombinationes fenfuum

5 qui fub nominibusanimalium latent.

Seti. I.

oo W $os. wnfflrcus. 7** Elepbas. "K$ Aquila. *-?*Serl>M. W ) Vardus.3Cf )ytf domino f»o Vfffì Òb eHa ^k onr 1

B"pa

y&) filutus nw epi ptf jvjH< 1mfà I

Omnia hac' f nomina ia

3c/>

O

#"n operatttr

jj»p vertice

*-)&

é1J0

1^1

^N' n?a

rò Dn

f 6 ipatns

contentafignifica-

tiva lunt.

35'e

yy*\ capitù fui »j-|^& fic de caiteris. fft b>ji ^^ ra-ì .

3SA

33Jn Locufla. ^ V'itulm. OfcO Monoceros. ^n LJrfa. • DJ Camelus.

C*-• Jan h> i*xr\ m DVJ3

*- •

rtn

aro

naa

t7\

Sa pria

*rai

an

^^a

S;aOmnia figni-

1 ficativa.

»-t

e Jna «6 j<na na ra>3 ma jtf? 1KD iia ja

1

?

Nomina 4 literarum , animantibus impofita ab Adamo.

ìtik Leo. -)ian ^««j

.

Tin Sus. ITron Cicoria. 3*ìpV5c:or^/W."

oo3o*3'

man

nain I*

nrn

*nn

nn35"p

nnon

onnn

TTDin

3•—

•

D

TV o

3P^ f

Omnia (igni-

ficativa.

bo nn« § ia*in ©3 ?Tn

*-» •

O3

HD1TI •— •

3np^; f

•

3a-*>

171K |o3

onn s ipnOco

3O

niD^nnin

3O

mia |- nnr §. nnnD 3.5" rop 1

«1fi

e3•

co

tuo zi mia jco"

3J

nnno

nmro

Vt

u-razi

Ktn ^ •vino ~. imn

atro m jw? kam » nna & Tnr Si nTno •wp »wn ti

8

ima ^ nrn5" nnno

ri =nrp r

nav'

nani'

mr mno»BSÌ"•

^pna |

HHT enro UPP nnìD' p^ia

(TW inai nn* HD-tlT p^a

ink* mai nrir nion* TjOT

IKiT Dmi ttm* onm» ynp3

«Ti* nani nn* nnoT n^pa

Mnn lam rm HTIDT rpan

'*on oinn *?m rrom pjon

nitri man mi HD'ni aj5n

-van inai 'nn nn^Di pan

kth onn nn non'i rapi

wn navi mn nnon arpi

Atque

T U R R I S

CVIII. Atque haec flint paradigmata me-

tathefèos nominum quorundam ani-

malium,qua: curioiò leòtori propo-

nenda duximus , ut artificium cabali-

cum viderct ; ut cùm litera? nominis

alicujus quomodocunque tranfpofita:

fìgnificationem iùam lortiantur, quàmmulta & magna , cùm circa nomina,

tùm circa integros fènfùs , erui poMìnr,

ex hoc veluti ex ungue leonem intelli-

geret. Significationem fingulorum no-

minum data opera non pofìiimus , ut

leòtori aliquid ad inveniendum relin-

B a b e l Li b.III. 1698 -7 fi 5 4 5 l *

: ntt? r\wn e en ne rve rr 'neI 2- } 4

Pofuit mihi DEUS aliam plantationem< 6 7 8

prò Abel, quem eVul/ìt Kain.

Hoc loco accipimus #fl prò Abel;

ed enim Tofcb idem quod eVulfor , cu-

juimodi Abelem filine , nomen ejus

oftendit; fiquidem DEO intentusno-

vit omnium rerum, prxter DEUM,va-nitatem. ScbaVat autem prò Inaili lùmi-

mus,quia hic umbris , & fimilitudini-

bus rerum caducarum,dum venatus eft

verum bonum perdidit; cujus loco Seth

Sett.l.

queremus;ut lettor quoque videret,

jfubftitutus eft. Videsigitur, quàm in

quanta lub Hebra'ias nominibus vis la-|nomine Seth pulchrè totus contextus

teat, & quàm varia, & multiplex ligni-

ficano , ut proinde hìc quoque qui-

dam nomina propria , una cum myfti-

ca fìgnifìcatione eorundem explicanda

cenlìiimus. In Genefi ita legitur de

nomine Seth : Et Adam comoVit uxo-

rem fuam , <&r peperit filium , & VocaVit

nomen ejus htf, quia pofuit mihi DEUSaliud femenpro Abel, quem occidit Kain.

Nomen ntf derivami- à verbo aie , id

eft defeendit; fìgnificat quoque ne pian-

tam , & ponere , & (prò) f»8&^ retro-

grade , reVellereydijfohere , & me febei-

Vat y acquale fìgnificat , ita ut combina-

no metathefèos hujus nominis totam

hanc fìib fé reducat fèntentiam.

citatus contineatur. Porrò Gen.XVIII.

veri. 6. de nomine Abraham ita legitur :

"pe rmi o-ok n,ae n« nw top' *òi

o^ai : ypim D'u pr\ sa o erro»na «npn ì^S nne** nei : inv> ^aa: noe me »a ne noe Nec w/m* vom-

tóa* ;/o;we» ta/wz Abram,yèi diceris

Abraham,quia patrem multitudinis Pen-

tium dedi te,& (ì{eges exient ex te ; Sarai

quoque uxor tua non Vocabitur Sarai , fed

Sara erit nomen ejus. Nomen Abram fì-

gnificat patrem excelfum , patrem creden~

tium , cujus nomen varie combinatoro,

ac cabalico artificio refòlutum,prseter

innumeros alios fenfus, hunc fèquen-

tem reddit.

o-dk dìtok

kvpp nan %efox\t Deus

ornata in Abraham13 n*mn O* o/?eW/> *w eo

Om m 3K P^^re w^gwo <&r alto

nj-oaro yzrw^' infpeculo

mnDD quòdbreVi (citò)

3*1 niNa ^H' Vew/Vf /«x magna

j-nìa Dna </e oxe//o ài Syriam

Dm Di 1"D feilieet ^to éy&r magnus , cy ex-

WOn -fcfilius Creatoris, feilieet Chriftus

Orna' «ini & ijfe UberaVit eos, fcil. filios ho-

minumxnaa ab amaritudine ( peccati

)

tino ^^ /'»/?&( fcil. diaboli

)

nanna a makdi&o.

nDXD in fide

Dm3« Abraham.

Anagogica quoque tranflatione ita

exponi poteft ex Alabaftro. Quia ficuti

5*Tfìgnificat centrum, 8c pnnapium 0-

mnis expanfionis , fìve corporea?, fìve in-

telledualis ; fìc Abraham centrum eft

multitudinis nationum , vei catholica-

Y rum

170 Athanasii KircheriC. Vili, rum gentium ,

quia \m id valet ; eft

enim on multorum hominum confet-

ta, & totalis denotano, unde jinn quafi

pax , id ed: fidelis multitudo catholi-

ca iùb uno complexu apprehenfa, quia

fuit Abraham pater omnium. Et di-

gnum ed obfervatu , quod patriarcha

Abraham figura fuit non iblùm Chrifti,

verùm etiam Vetri apoftolorum prin-

cipis : ficut enim Abraham juffus eft à

D E O patriarci & cognationercrrelin-

quere , fìc imperavit Chriftus Vetro ,

ut reli&is omnibus fèqueretur fé • &quemadmodùm diu fterilis fuerat Sara

uxor Abrahami , Tic etiam ecclefìa gen-

tium,qua? Vetro in conjugium deftina-

batur , nondum filios pepererat, & ve-

luti nomen Abrami mutatum eft in A-

braham ^ id eft , centrum multitudinis

catholicae gentium , fìc Simeoni indita

eft appellano Cephas^ ideft, cardo ex-

panfionis , fìve centrum univerfse dirTu-

fionis. Significat quoque Abraham Dk

Dii fcil. Tatrem %omanum : fìcuti enim

ei promifìum ,quod in fèmine ejus be-

nedicerentur omnes nationes terrai ; ita

in Vetro,quod fùper illum , & fèdem

fùam aedificaretur domus omnium, qui

benedicìionem in Chrifto confeque-

rentur. Et quemadmodùm SV^eabla-

tum eft opprobrium fterilitatis,per

nominis mutationem , & interpofitio-

^ywxLex Vetus.

J-?** ym t<bw Qui non audiYit DEUM.J-TB'an K^K Nifi per umbras t? fimi-

litudines.

Pari ratione deprehendemus in

ipfis nominibus duodecim filiorum

Jacob > Cabalico refòlutis artificio , ra-

nem litetae n • ita Ecclefìa: dempta e&Setl. I.

immunditiae ignominia per crucis in-

terpoliti contactum,quando omnes

nationes fub unius lintei velamine ad

Tetrum demiffar funt, & à DEO fanóti-

ficata?, & prò ecclefìa gentilium appel-

lata eft ecclefìa catholica. Qui Caba-licum artificium propofitum penitiùs

rimatus fuerit, percipiet quoque in no-

minibus, pnv ^-Wnvx^Ifmdel&Ifaac,

rationem utriufque teftamenti , vete-

ris& novi ; fìib nominibus autem duo-

rum fratrum Jacob& Efau clarè repra^

fentatum videbit ftatum ecclefiae ca-

tholicae in hoc mundo , & initium tri-

umphantis. Nam quemadmodùm fyn-

agoga fé habuit ad ecclefìam , ut Lfmael ad Ifaac , ita ecclefìa praefèns ad

futuram in confuminatione hujus mun-di fé habet , ut Efau ad facob : ita Ala*

baft. Itaque fynagoga dicitur habuiffe

umbram rerum futurarum , non ipfàm

imaginem : ecclefia habet imaginerrc,

non autem ipfàm ipeciem veritatis, fcà

fìib Chriftianae religionis ca?remoniis,

& totius catholicae docìrinae velamen-

to , adhuc reconditur , donec veniat

Jacob , qui appellami* D<n5 fimplex &

perfetlus, qui dicitur apud Efdram finis

hujus faeculi , & initium fèquentis im-

mortalitatis, ut fequitur.

prw Lex noVa.

JT pror Fecit mihi rifum DEUS , id eft,

legegratiae laetificavit.

pnr Corridebit mecum , id eft , con-

verfabitur DEUS incarnatus.

npnx <Pura Veritas hac eft,

tiones ipfàs , ob quas nomina ipfis

impofita , ut fequitur.

pitti

Turris Babel Lib. III. 171

CVIII

Reuben.

'n nari

Nili

Vtdit

DEUShumili-

tatem

meam

& Vir

dil'mt

me.

Simeon.

TV)

*b

Levi •

audiVit

Deus*! copulabi-

tur

quod ex-

ofa

Vir meus

ad me,

& pofiuit

mihi tif

quia pro-

duxi ei

filios.

etiam

hunc.1

mirr

Juda.

min

rr

mia

Deum

laudo,

Domino

confitte*

bor.

Seti. I,

PDan.

sr

Jan

4P

P

IlTachar.

^nzs •ui

"Itl'N

Nephtali. Gad. Afèr.

judicaVit TV lutlata ^3 TDfieliciter

ncw

me funi Venit

DEUS tAdsj contendi* 'jncNt?

£7* exd«' que VTJ opera

divit ^n&D cum ejus

in cemuldy

afifliElio' »nVn3Ji <spr<z-< »*M Vitlrix

ne mea,

& dedit

mihi

Valui.

»1»

ego

in forore

rriw*

filium.mea.

(Beata

quia

beatam

me du

cent

multerei

Zàbulon.

mihi

* DEUSnaer

ptf

mercedem

meam

quia dedi

ego

*]2& |ancillam

meam

;>/ro

meo.

»jfrap manebit

mecum

Vir meus

quia prò-

duxi

ei fex

W3 |/z/«v.

Jofèph.

pamBenjamin.

1SDK abflulit

mihiP

'n DEUS

defeSlum

addat

mihi

n' DEUSt]D1D addens

alium

t)DVfiofepk

filius

dexter<e

filius

meus

a Domi*

no.

Haecferè ex Alabafiro. Multa hoc I quàmini^r^, nomina rebus perfe-

loco fimilia adducere poilemus, verùm ere convenire, & literis eorum quomo-quia de illis in Cabala Hebraorum fuse dolibet tranfpofìtis accepta, fènfùs fìios

tra&avimus } hìc iis diutiùs inhaerere|

rei, quam denotante convenientes ape-

noluimus. Sufficiat hoc loco, quod

j

rirej quod lane fi ullum aliud, ingens

nobis propofitum erat , demonftraffe, tum antiquitatis, tum pra?ftantix di&#in nulla aliarum linguarum praeter- lingua argumentum eft.

Y z CA.

172 Athanasii KircheriCap.lX. Seti. I.

CAPUT IX.

T)e Uteri* Coptitarum myjlicisyquorum lingua efl una ex

lingua primigeniis.

HAbent Copvu in univerlum li-

teras XXXII. quarum figuras,

nomina,poteftates,in fronte hu-

jus operis praefixas contemplare, atque

hifce alphabetum lùum conflant,quod

quidem cum veterum jfcgyptiorum al-

phabeto idem , fi paucas literas dem-

pfèris, effe in Prodromo oitenium eft.

Quemadmodum vero prilci Hebrai

alphabetum fùum difponere lòlebant,

ut ipfe literas , lua myfticà conftarent

fignificatione , & elementa literarum,

rerum omnium oftenderent elementa,

uti in Hebrrforum Cabala fuse explanavit

Oedipus , ita sEgyptii veteres degeneres

cxteroquin à vera Hebr<eorum propa-

gine, proavorum tamen, unde defcen-

derant , veluti fimise, eo fùas literas or-

dine dilpolìierunt, ut literarum, chara-

cterumque figurai diverge quidem eli

fènt , fignificatio autem cum Hebrxis

in omnibus effet arcanorum prorfùsa-

naloga. Hofce veteres myftagogos le-

cuti iùnt polteriores CoptiU yc\ui retento

alphabeto veterum parallela quadam

ratione multa fané, quae {àcrofan&a: fi-

dei noftrx myfteria concernunt, fub

hujuimodi literarum figuris , numeris,

& myfticis fignificationibus ita abdi-

derunt , ut hoc iplb prifcam illam hie-

rophanticam fapientiam in omnibus fé

afTectaffe innuerint, quod & magnus

ille Dwnyfìus Areopagita , in myfiicis fuis

libris de DiYin. noni. cap. 9. hilce & fimi-

libus verbis paflìm indicat : Mentemfcilicet relpondere capiti , opinionem

cervici,pectori animum, cupiditatem

ventri, crura vero & pedes naturam de-

notare. Qux omnia ex mente sEgy-

ptiorum hierophantarum dièta in Oedi-

poTrafi. de Ineroglypbkispartium Imma-

ni corporisfymbolis fuse oftendimus.

Quid aliud baculus ille Tauticus S.

Automi ^Egyptii manibus in fimilitu-

dinem T literae efformatus denotat,

nifi anfatam illam Serapidis crucem, fiu

lutis normam , rectitudinis fymbolum,

& futura? veluti vita? myfticam teffe-

ram, de quibus Vrodromum fufius tra-

ctantem confale.

Siquidem characteres myfticos ve-

terum , cum primi illi y£gypt. Patres

infigni rerum divinamm notitia inftru-

cti confiderantes magnam cum noftris

fidei myfteriis affinitatem haberede^

prehenderent , eos in ufùm quoque fà^

cris fuis ftudiis, quibus unicè incumbe-

bant, tranftuliflè. Epiftola? quidamS.Pacbomii & Theodori ejus difcipuli,

quorum meminit Gennadius Maffilien-

fis lcriptor pervetuflus , ad diveda y£-gypti monafteria exarata?

,quas non ita

pridem detectas, prò fìio erga Rem-

publicam literariam affectu , mecumcommunicavit infignis ille Luca* HoUfienius philologus clariffimus: in quibus

veterum fcribendi rationem prorlùs

obfèrvare videtur, dum nunclatentis

arcana divinitatis, nunc occultum ani-

morum cum DEO nexum > nunc vita?

fetóè, beatèque inftituenda? rationem

abftrafiflìmis lane metaphoris,parabo-

lilque intiicatiflìmis, nunc ex forma, &figura literarum,jam ex numeris fub eo

latentibus, iùbinde ex ipla literarum fi-

gnificatione delumptis,ita appofitè de-

lcribit , ut JEgyptiorum hierophantam, Monachi

leu Vytbagoram quendam Samium , fùa ^fJCeru&antem fymbola te legere diceres.

tu! b

;er°-

Meminit hujus arcana? ieribendi ratio- dochinam

nis S. Cyrillus in quadam epifl. adS. Leo-™""™^

nem Tapam, & So^omenus libro 3. bifl.^m.

Eccles. e. 23. ubi ait in tabula Vachomii,

quam ab angelo accepiffe fertur , feri-

ptum

TURRIS BABEL LlB. III. 173

Cap.lX. ptumfuiffe: Totum conventum in 24.|tum vocatuseft;, omnia in fimplicitate, &#. I.

claiTesjuffu angeli diftinétum effe, & I & fìnceritatc , cum intentione reóta

fingulas claiTes fingulis literis graecis fine ullo ad proprium commodum,vocatas, juflìiTe quoque, ut v. g. fimpli-

ciores vocarentur et vel 1, vafri autem

feu verfipelles £ vel g, ut alii aliarum

literarum notis appellarentur,prout

forma literae rationem vitae clafhs cu-

jufvis aptè videretur exprimere. In

vita S. Pachomii ita legitur. Traceptum

quoque erat , utjuxta numerum elemento-

rum,& graecarum literarum, Viginti qua-

tuor monacborum turma conftituerentur,

ita ut fìngulis turmis imponerentur fingu-

larum nomina literarum , id efl ab a.,&deinceps ufque ad m , ut cum interrogaret

quis Arcbimandritam de aliquo ; in multiti

dine tanta facili refponfìone cognofceret Vg.

cum diceret qualis effet ci, >e/£, <& rur*

fus A , Vel (r , proprio quodam figno no-

minis litera , uniufcuiufque turma mores

exprimeret,fimplicioribus,& innocentiori-

bus et, t. nomen imponens , difficilioribus

autem J competenter accommodans , ita ut

prò modo conVerfationis , <(sr pracepti, fìn-

gulis turmis?literarum elementa concinna-

rent ,folisfpiritualibus bac ipfa qua figni-

Specimen fiCarentur fctre ^^ìlttbus. VerÙm Ut

Afatk* lcctor aliquod fàltem hujus reconditailtfctpltna r . ,

l. r r \ • • r

ab iEgy- icnptionis, ejuique iolutionis lpecimen

mIhZ'o- vi^eat ?viftim fuit hìc unicum tantum

myftarum paradigma proponere : quod ex pri-

«JwjTnia S.Tacbomii epiftola decerpfìmus^iatum. fic enjm jn qUadam epiftola ad Cor-

nelium Archimandritam monafterii

Mocban^a fcribit Pachomius. Fac o-

pus Jauda. Pone Delda ante oculostuos,

ut bene fìt anima tu*. Cane km, ne forte

Fac cfpus faculum tibi cantet iùù. Ne oblivifcaris

jauda.JjQtlendarum &c. Numquid Kalenda?

funt Pafcha ? & fìc de aliis , qua? nos

fùbfidio lingua? Copte ita interpreta-

mur.Expofab j)um igitur in epiftolis fìiis dicit Ab-

" bas Pachomius Opus fac Jauda , vir fan-

c~tus nihil aliud intelligit , nifi quod ei,

qui ad eminentem vitae religiofae fta-

utilitatemque refpeóni peragenda fìnt.

Quod enim juovotg inter numeros , id

Jota inter literas i£gyptiacas , è qua,fJu

au

T^a

veluti omnium minima, caeterae omnesliterae componuntur,ita (incera& reéta

intentio humilifque coram DEO con-

verfàtio , caeteramm aélionum , opera-

tionumque altiflimarum in fpirituali

edificio adhibendarum primum veluti

fundamentum eft, cantera omnia com-ponens. Unde non immeritò pueris id

làn&us vir applicabat, qui cum impoi-

luti ab hoc fkculo,nihil adhuc ex falfis

mundanarum rerum illecebris gufta-

verint, puro naturae inftinéhi , fine ullo

dolo , fuco , ac praepofterae intentionis

verfutia peragere iolent, cùm praeterea

Jota lingua ^Egyptiaca , nihil aliud,

quam parvulum denotet, an non appo-

fitè ad illud coeleftis magiftri , epipho-

nema } nifi efficiamini ut parVuli , non

intrabitis in regnum cctlorum , alludit?

Atque hoc primum eft, quod tamen

fufius aliis enodandum relinquo.

Cum porro in eadem epiftola dicit „^% 2 -

a ; ir- Pone Apone A anteoculos tuos, ut bene Jit anima ante ocu-

tua, nihil aliud denotare videtur , nifi u^benc'

perfedam divinarum virtutum imita- fit anima5

tionem , juxta illud : Eftote perfettive-

utipater Vefter cceleslis perfetlus eft, quodfit per unionem iliam, conformitatem-

que intelleótus , voluntatifque noftrae

cum divina. Cùm enim Platone tefte

A figurarum omnium prima fit , quod

reliquas omnes figuras, id eft, omniumentium perfeótiones

,quae funt veluti

numeri quidam , & figura?, componat,

& in quam omnes refolvantur , certe

fiamma ratione à prifeis patribusid prò

divinae effentia? fymbolo, divinarum-

que perfedionum emanationumque

archetypo aiTumptum fuit , uti fufiùs

in noftra Geometria bieroglypbica often-

dimus.

4

Y igi-

174 Athanasii Kircheri

AUeg. 3Canen

-

dum x.u

ì

Cap. IX. A igitur ante oculos ponendum eft 5

id eft , divinarum perfeòtionum fpecu-

lum , & juxta id reliquie omnes ope-

rationes ordinandi, ut bene iìt animai,

ut nimirum per continuam ejus con-

templationem mereantur fieri confor-

mes imaginis filii lui. Siquidem nihil

dignius elle poteft, quàm ut homo

conditoris lui fit imitator , & lecun-

dum modum propose facultatis exe-

cutor : ut pulchre demonftrat Angeli-

cus Doótor opulc. 65.

Cum porrò finceris DEI fervis cor-

ruptibilis carnis pondere preflìs nec

gufimi- dum a(i ftabilem illam alterna? bea-

nte** titudinis , perfeótaeque unionis cumDEO connexionem afcendere liceat,

hinc canendum ym fìiadet , ne fàecu-

lum impudentiflìmum iùù ipfis canata

eft autem kùù in lingua ^Egyptiaca

nihil aliud nifi vox lugentis , ficuti Ioh

vox intense gaudentis , dum per conti-

nuos gemitus , & lachrymas ad diledi

prafèntiam , & intuitivam fruitionem

afpirant, dum omnia hujus mundi ar-

bitrantur ut ftercora , dummodo Chri-

ftum lucrifaciant , iuxta illud cceleftis

magiftri. Sed quia b#c locutusfum l>obis?

triftitia impleVit cor Vejìrum , fed triftitia

Zefiro. conVerteiur in gaudium , videlicet

ubi poft an'umnolàm hujus vita? ulù-

ram verse , & alterna: beatitudinis cen-

trum fueritis conlècuti.

Kalencte. Vqk I{alendtvs intelligit vocationem

ad ftatum religiolùm ex fieculari con-

versione : dicebatur autem K^alenda,

eò cpod lialmdis menfium } five prima

die uniufcujuique menfis memoria hu-

jus tam infignis beneficii celebraretur,

quam conltietudinem adhuc in i£gy-

ptiacis monafteriis vigere audio,vocat-

que T , eò quod hujufmodi vocatio,

làlutis,quam T notat , pignus quod-

dam , & fignaculum fit , quo filii DEI,

& commenfales Chrifti diftingueren-

tur a filiis tenebrarum mundi hujus.

Per H beta autem Pafcha illud intelli-

git, quo in regno ccelorum amici DEI

edent,& bibent fuper menfam Chrifti, Seti. I.

replebunturque ab ubertate domusDEI, & torrente voluptatis potabun-

tur, videlicet inbeatiftimisillisseterni-

tatis atriis.

Atque hacc lunt,qua? breviter le-

pori circa myfticas literas S. Vacbomii

indicare volui, certe iplà genuina verba

libenter hoc loco apponerem. Verùmcum plura ex praeiupponant ad myfti-

cum alphabetum , charaéterumque

arcanorum rationes Ipedantia, quam

ut hoc loco , ubi quantum fieri poteft:

lucrinoti effe conamur,prò temporis

anguftia trattari queant , ne res ex fe,

& liia natura obfcuras coaólà quàdambrevitate majori caligine involvere-

mus , ea confùltius Oedipo illi noftro

fido aenigmatum interpreti relèrvare

vifùm eft , ubi abfconditos harum epi-

ftolarum thefauros DEI gratia non

integre eruturos confidimus.

De literis igitur nunc ad ipfàm lin- £'"£"*a r

i• Coptseo-

guam Coptitarum tranleamus , de onusto,

etymo cum fàtis fuperque in Prodromo

tractatum fit , id tantum breviter hocloco difeutiendum reftat. Utrum lin-

gua Graeca ab ipfis JEgyptiis procelle-

rit, utrum non ? Certe literas ab JEgy*

ptiis primum per Cadmum ad Grxcos

tranflatas , ex Herodoto in Terpficbore&Timone patet, unde Se conlenlìis ille

vetuftiftìmus totius GrxcU iatis con-

vincit literas à Cadmo Gr<ecos accepik

le, neque caufa eft , cui* rem tam ma-nifeftam, aut negemus, zutT^et^e ne-

ganti affentiamur ,qui duplici argu-

mento probare nititur,Grecar ante Cad-

mum literas habuiffe priores, quod ora-

culum redditum fuerit Cadmo. Alte-

ro argumento ,quod Belleropbon an*

tiquior Cadmo fcriptas tabellas de fùa

caede attulit, utrumque argumentum

futile eft,& à Poètis utrumque fidami.

Quare Cadmxas literse vocatse , fi

Cadmo au&ori accepta? non referuntur ?

Et fi Cadmus auctor eft , aut faltem pri-

mus do&or , & index earum in Gr<zciay

quo-

TURRIS B A

Ctìt/?.IX. quoinodo ante Cadmum literas habucrc

Grrtc't , cùm vctuftiores nufquam re-

perti fìnt in vetcrum monumentis

,

quarn ea, qua? mtpL&SL y^^aUsf.vocabantur , quibus omnibus fubfcri-

bit Clemens Alexandrinus libr. I. Stroni.

Unde etiam Herodotus fcribit littcras

fuifTe vocatas Tboenicias : fuifTe autem

Sm tem- Cadmum & Tbamicem ^Egyptios S. Hie-fmLihera ronym tis teftatur temporibus videlicet

gratis tra.Jofue, Cadmum , una cum fratre Vbami-

ce Tbebis JEgyptiorum , unde oriundi

erant , in Syrtam profeétum fuifTe , ut

verifìmile fìt tempore Otbonielis è Tboe-

nicia in Gneciam veniffe , atque ibi in

memoriam Tbebarwn i£gyptiarum ?

TTbebas Boeotias condidifTe , reli&a fra-

tri Vbmiici Pbamicia, a quo & nomenobtinuit. yEgyptii xxtem viri literas a-

lias,quàm quas à puero in JEgypto di-

dicerant tradere non potuere. Cadmum

igitur fuifTe primum illum,qui Gnecos

literis ^Egyptiis perfeótè imbuit , nulli

dubium effe debet. FuifTe autem ante

Cadmum fèmen quoddam , fèu rudi-

mentum aliquod harum literarum,non

tamen zValamede, aut (Belleropbonte> \xt

multi perperam conjiciunt , {ed à pri-

mo Atbenienfium Rege Cecrope jactum

( unde fabula poftea emerfèrit literas

Grcecos habuifTe ante Cadmum) verifì-

mile eft, fiquidem Cecrops & ipfè ALgy-

ptius , Cadmo uno fere fa?culo antiquior

& Moyfe, tefte Eufebio, uvy^^v^y

ideo T^et^a tefte àHpvng diótus fuit,

quod Graecam & yEgyptiacam lin-

guam ex a?quo calleret , hunc etiam

jèaÀaT^&j/ ex JEgypto in Gr^ciam,

una cum aiiis ceremoniis tranftuliffe,

auótor eft Vaufania*, de quo& Tzetzes

ita canit.

Cecrops Vrimus omnium in Attica Cecrops

Valtuudo Kf?x ? & prtmus qui Vocatur oìcpvns , eo

eJus- quod magnitudinem Virorum duorum in lon-

gum baberet , <jr quod Graecae , & ^E,gy-

ptiaca? lingule peritus ejfet.

Literas igitur Gracas ab jEgyptiis

primum profe&as , ex dictis patet , de

BELLI B. III. 175

quibus in Oedipo fufiflìme. Utram au- Seti. I.

tem lingua Gr<eca quoque ab JEgyptia

proccfTerit , meritò quilpiam dubitare

pofTet, affirmativam in Prodromo capi-

te 4 afTerueram. Vcrùm quotidiana ex- zìtirua

perientia inftrudior tandem comperi, CoPta;5*

-

J >r ceptis lite-

linguam yEgyptiacam ex matribus w-mmiiiam

nam aV5$w, cùm nulla alia affini- "ùrnc"*-

tatem,quantum quidem ex idiotifmo,£

f^£conjugatione , & inclinatione nomi-^«».

num colligere licuit, habere, neque

nos movere debent vocabula éM&u*-

<TfLLov redolentia, vocefque Grecanica?

paflìm in lexico occurrentes. Siqui-

dem hujufmodi vocum cum Copticis

vocabulis commiftionem primum A-

lexandri Magni , & reliquorum ex Vto-

lemaica ftirpe prodeuntium %egum JE-

zypto potiuntium temporibus , ex fre-

quenti , quod ipfìs cum Gra?cis ultrò,

citroque commeantibus trecentorum

& amplius annorum ipatio intercede-

bat commercio contigifTe , in Oedipo

fuse docemus , & CoptiU circa id a meconfulti id ipfùm afììrmant.

Non itaque verba mea in Prodromo

Copto hoc fenlù intelligi velim, quali

afTeram, Gr^cam linguam ad ^Zgyptiam

eà fé ratione habere , ut Cbaldcea. v. g.

lingua ad Hebr^am, aut Italica ad Lati-

nam , fìcuti quidam opinati fùnt,qua-

rum hanc Latin* , illam Hebraìc* lin-

gua? filiam efTe, nemo nifi di&arumlinguarum imperitus inficiabitur : nonenim fèntio Grxcam ab jfcgyptia origi-

nem fuam immediate traxiffe , multò

minus Grcecam Hnga2im,sEgyptiam cor-

ruptam dicendam arbitror. Sed totam

fìmilitudinem utriufque ad invicem

ex vocum commiftione , ut dixi conti-

gifTe , is noverit , qui unam cum altera

còtg/fesp&J? contulerit. PofTunt enim

aliquse lingua? iifdem vocibus alteri lin-

gua? applicatis uti , etiamfì ipfa? quoad

fìibftantiam toto, ut aiunt,coelo difere-

pentiita Germanica multas voces Lati-

nas }Italica*, Gallica* fuis interfèrit. La-

tina quoque Gneca vocabula libens fùf-

cipit,

176 Athanasii KircheriCap.lX. cipit , cura tamen utraque diverfifìì-

ma fit ab iis linguis , a quibus mutua-

tur , qua fufiùs alibi trattata reperies.

Quiin & lingua Co/>to non Gratis tan-

tum vocabulis, led 8c Latbiis, 8c Ara-

bici*, Hebrakis 7 Samaritajlifque, ex vici-

narum, ut reor, nationum confortio

utitur, qua omnia Lexicon hoc no-

ftrum per ièquentia paradigmata de-

clarat.

Ab Hebrais mutuata ha CoptaVoces.

lan Gbomer. TuvcojMop^73*^ Siclus. csvcXoc

%<°- ^u*P*Tti.ee&N

^ Samaritanis /;^ mutuo accenta.

(fl^2& CreaYit. «t^ms^

JV>2.&£2 Nablum. tta.&Xa. '

SQ£fr£ Libra. X'S'Tpì

A Latinis Jequentes.

SUHp^TUXpiON Vratorium.

iuvco*tfp&rT(Mp Procurator.

^k^Xau Cella.

VCiCTpOU Caftrum.

mcvc*,XXs. Scala.

I\S*TOX£DC Tomus.

nr^^pTDc Cbarta.

^pr2.N^*.p£. Centenarius.

o^vcàp^XXoc Cartallus.

T&&DD TaVo.

SHTDJt€^.piDW Codex rationum

Et fìc de cateris quam plurimis ,

qua in hoc opere paflìm occurrerunt,

itatuendum clt. Manet igitur, linguali!

jEgyptiam excepto charaóterc toto eco

lo a Graca diverfam effe. Reftat hoc Seti. I.

loco dilucidandum , quomodo haclingua apud iolos Coptitas manlerit,

contigit idea, qua fequitur, relatio-

ne Coptitarum. Linguam Coptam vide-

licet maxime fiorume tempore Se/ìris,

id eft Sefoflris Regis yEgypti , eam ve-

ro declinarle in occaium poft Cambyfisy

uti in univerfam JEgyptum fibi iùb-

jugatam , ita & in antiquitatum , lite-

rarumque monumenta favientis ty-

rannidem , atque liane Ruffe primamcladem. Altera clades , quaabhomi-num memoria eam pane abolevit, fuit

Gracorum in J&gyptios imperituri , no-

biliffimaque bibliotheca Alexandria^

per incendium omnibus faculis deplo-

randum interitus,quo praftantiflimo-

rum lingua Copta confcriptorum codi-

cum , innumera perierunt excmplaria,

nec quicquam remanfìt deinde , nifi

paucula inter facerdotes, & patriorum

rituum feótatores quidam velini alTu-

menta ex tam celebri naufragio reli-

c~ta. Deficientibus vero paulatim la-

cerdotibus , ritibuique jìlgyptiis , ita

quoque hac lingua paulatim defecit,

ut vix ejufdem veftigium amplius lu-

perelfe videretur , donec poft ialutife-

rum Chrifti adventum gentiles yE^y-pt'u luce facri euangelii illuftrati , reli-

étas veluti tabulas, patria inquam lin-

gua fragmenta colligentes , ut potue-

runt in integrum , ne lingua primava,

ac tot , tantilque fapientia notis insi-

gnita prorlus pelfum iret, redimere co-

nati lunt,quam & in album docìrina-

lium idiomatum referentes, ea in la-

cris ecclefiafticiique codicibus conlcri-

bendis impofterum ufifunt. Curveròiolam Coptam , non Arabicam , aut Gra-

eam in fàcrorum ulùm reiervaverint,

caufa fuit, partim iumma erga patrium

idioma affectio partim ut hac lingua

nativa ecclefia ./£gyptiaca a cateris ec-

clefìis Orientalium veluti nota quà-

dam diftingueretur , neve Chriftiana

fidei myfteria , ab infidelibus contami-

naren-

TURRISCap.lK. narentur , ea (ìib lingua propria con-

futa) abdere vilùm fuit. Quod & Sy-

ros Maronitas in lume diem characte-

re luo IQtrfuni facere notius eft, quam

BABEL L I B. III. 177

fpeéfcantes nomenclatura: feitiflìme utiSecì. I.

proponuntur, ita eos non ab Coptitis ex-

cogitatas , fed ex ipfis veterum aucìo-

:um authographis excerptas certius

dici debeat. Porrò utrum hodierna die 1eit., quam dici debeat. Quin&cata-

prifeorum adhuc codices , veteri hac logus paucorum quorundam, una cumlingua de profana literatura tractantes

j

catalogo patriarcharum , è celebriori-

lùperfìnt , meritò quifpiam dubitarej

hxxssEgypti potiflìmum ex Medrafe Cay*

poffet , certe uri nulla res me tam du- ri Bibliophylacio, extractus, & %omambium perplexumque tenuit, quam hoc à Peirefcio ante 7 circiter annos tranC

ipfùm, ita nihil majori quoque cura, & miffus fùfficienter declarat. Verùm ut

diligentia inquifiviffe me memini,quo curiofìs antiquitatum ftudiofìs aliquam

^ftuantis ingenii fluctuatione id tan-

dem confecutus videor , ut curiofò le-

pori aliquid jam certi me adferre poli

fé confidarli. Nani hujufmodi vete-

rum vetere lingua conlcriptorum co-

dicum exemplaria in JEgypto adhuc

fùperefTe, prgeterquam quod frequen-

ti cum yEgyptiis commercio mihi in-

notuerit, vel ipfà. Scala magna fàtfìi-

perque teftatur, in quo omnium rerum

ad Theologiam , Medicinam , Phyfì-

cam , Metaphyfìcam , aliarumque ar-

tium , ac feientiarum profemonem

ad inaccefTos hujufmodi librorum the-

fàuros inquirendos occafionem praebe-

rem , eorum titulos a me è Copto tradu-

ctos in Prodromo Copto confìderet. Au-

ótorum ut plerumque in Orientalium

monumentis fieri confùevit (eftenim

proprium Coptitarum prophanorum au-

ctorum nomina filere) nomina non in-

veni adjunéta, fèd librorum titulos tan-

tùm^utde quibus finguli tractantjlecto-.

ri innotefeeret, excerptos ,quos citato

loco vide. Jam Coptiticum alphabetum,

commune & myfticum deferibamus.

Trimteva literarum JEgyptiarum fabrica 7 &- injlitutiofaBa

à Txatofeve Mercurio Trifmegifto.

Charahler ZoograpbusX Figura literarum Vidgaris.

I.

dicitur7 ideft,

Bonus Daemon.

Grcecorum ad eas affinitas.

IL

e*

dicitur, idefty

Norma.

III.

2*.

dicitur, id eft,

Bonus ager.

in.

178

Cap.lX:

IV.

X.

XI.

XII.

XIII.

Athanasii Kircheri

Proceffus inferiorum ad

fuperiora

fymbolum ed.

O

dicitur , id est

"Mundi Dominus.

\z.fe& dicitur,

Proceffus fùperioram

ad inferiora.

XProceffus animae mundi

ava (ù XCtTCò.

Lunae fymbolum.

O magnum.

dicitur , id eft

Villo.'

B

dicitur , id ejìy

Fcecunditas.

C

dicitur , id efly

Vita.

dicitur yidefl,

Litera Thoth.

O

X

2

cr2

B £aa

0eThita.

Seti. I.

XIV.

Turris Babel Lib. IH. 179

Q/>.IX.

XIV.dicitur , ui eìt,

Amor.

XV.

xvi.

JUt

Aqua, literaeft

dicitur , id efly

Catena.

XVII. NN

Litera^idem eri, ac pro-

cefTus rerum elemen-

tarium , im è. xcltùù,

fi ve vegetabilium proceflUs.

XVIII. pxve/.oteyix.iì ae^cLy^Figuradefìimpta ex har-

pagone,quo Ofiridis cor-

pus ex undis extractum.

XIX.XX.

XXI.

*-p rQ* JL

o Sol.

tf^Luna.

Litera Tbotb five Tauti

DEI,/W^Mercurii.

Thau Hebraeorum.

<I> <p

MfJLÌ

E |ì

N ti

Pt ~può

O2

Seci.l,

Primus itaque chara&er fèu lite-

ra , ex divaricatione pedum Ibidis , &roftro ejufdem tranrverfim inferto, in-

venta , kyaftos AcufjLùùv dicebatur, id

eft, bonus ^wo?z,initialibusliterisiub

una comprehenfis : hic enim prxter

dictarum vocum capitales , ut dixi, li-

teras ejus quoque portionis figuram

,

quam A pafTim uve s^X'^tv C°-

pticè y hoc eft , bonum agrum vocant,

exprimit ; atque hujus generis litera-

rum , ut plurimum ex tribus , vel per-

fèx , vel papyri ramufculis (ìve thyrfìs,

in figuram prim^e literx alphabeti-

cx , quam fic exhibebant , adaptatis

compofìtam in lolemnitatibus Coma-fìarum T>eoru??i ftatutis , ac potiffimum

Mercurio iSifzó^cpa > ex cujus avis fi-

gura inventa erat, prxferebatur, quam& Hieralpham vocabant , fèd jam fin-

gulas alphabeti hieroglyphici literas

fubjungamus.

Zi I. Hic

A

180 Athanasii KircheriCap.lX. I. Hic character idem fìgnificat

,quod Kyaftos Aai- $?&> t

f&fàv, id eft , bonus genius , & componimi* ex initialibus

literis A &A. Si enim producimi' A litera, fiet A,

quod in fé monogrammaticè continet A & A, inveni-

tur autem h^c litera hieroglyphica in omnibus ferè^S-

gyptiacis inlcriptionibus,potimmum in Obelifco 'Barberino,

Latera?ienJi,Flamimo,Mabutaoy Mediceo, ut infra iùis locis

dicetur^ quam & Hieralpham impofterum vocabimus.

IL

-III.

IV.

V.

Hic charaóter /Egyptiacè v&juzt, ideftNorwrf,

dicitur , "& proprie gamma Graecoram literam expri-

mit ,quo quidem hieroglyphicè nihil aliud indicami*,

quam fymmetria rerum hujus univerfi • unde mun-

di fenfibilis moderatoris Hori manibus paftìm infertus

fpeótatur : quemadmodum enim norma , Civcgnomone,

omnia juftà menfurà& proportione difponuntur in Ar~

cbiteBonicis operationibus , ita univerfi genius in mundi

ienfibilis fabrica , omnibus juftam dat proportionem,

menfìiram, pondus.

Charaóter hic s^X-STi dicitur y id eft, bonus agery

& eam jEgjpti partem, quam AeÀ^ vocant , indicat-

quia ea regio prae omnibus aliis sEgypti provinciis,

tum maxime fàlubris , tum rerum omnium humanogeneri neceflariarum ferax eft , ex Ibidis ibidem paflìm

ftabulantis incerTu invenms : quia vero honorum o-

mnium ubertas à fùpremis potentiis influitur in haec in-

feriora, aptè eam per pyramidalem , elementum ex di»

varicatione Ibidis pedum inventum , exprimebant.

Ibis apertura roftri, quam inftrumentum circini di-

xerunt, occafìonem ipfìs praebuit inveniendi literam Y,

quo charaótere procefTum inferiorum ad fìiperiora re-

<àè indicabant, à centro nimirum ad circumferentiamj

Ibis enim dum una roftri parte in arena infixa , alterius

circumducìione nefcio quid circulare in arena relin-

queret , uti in animalium obfèrvandis actionibus ftu1

-

diofìflìmi, ita & circini inftrumentum, & centri ad cir-

cumferentiam motus occafìonem inde ipfòs reperirle,

mirum non eft.

Charaóter hic o$'r*J"

dicitur,quod i£gyptiacè i-

dem eft , ac Dominus Orbis , arquivalet Grxcorum O mi-

cron : ex Ibide pariter emanavit. Ibis fiquidem fubinde

collum ita torquet, ut circulum imitari videatur ;quod

cùm notarent ^£gyptii , à Mercurio in Ibin transforma-

to, de infìgni quopiam myfterio fé moneri , fùperftitio-

fìùs perfùadebant, ac proinde ipfì o<$T"Ynomenimpo-

fuerunt,quod idem eft, ac Mundi Dominus : alludit ad

hoc Vlutarcbus libi de O/iride & Ifide , dum nomen Om~

pbis (verius dices Ophta ) explicat.r

' * VLHazc

Cap.lX.

VI.

TURRIS BABEL L I B. III. 181

Hec litera jEgyptiis Xi&^i. elicimi*, & precedenti Seti. I.

oppofita ed , fìcut enim praecedens proceflum inferio-

rum ad iìiperiora, ita hec lìiperiorum ad infcriora pro-

ceflum indicat. Conftituitur autem ex divaricatione

pedum Ibidis , ex qua sEgyptti primùm /Egyptiaci cu-

biti , uti in Mecharitca diximus, menfùram in arena prò-

greflu /£/W/> imprefTam invenerunt,que fùolocopul-

chrè ex variis auótoribus probavimus. Invenitur autem

paffim hoc fignum inter hieroglyphica , ut iuo loco di-

cetur, refpondetque hec litera *m foolu&i'ùL Gnecorum

& Coptitarum.

Ex binis precedentibus literis nafeitur compofita li-

VII. tera decadica, live veriùs decuflfis, qua yEgyptii proceC

fùm anime Mundi àm <£ kcltùì exprefTerunt , ex Ibidis

geftibus pariter inventa • Ibis enim divaricatis pedibus

confiftens , & aperto roftro , & collo dorfò innitentc,

dum aperto ore crepitat , liane figuram exprimit. Vi-

de que de hoc numerico hieroglyphico fufiùs difTerui-

mus in Arithmetica hieroglyphica. Refpondet autem

hec litera to y Grxcorum aut Latinorum X.

Vili.

IX.

Boris caput exprimit hic chara&er , & JEgyptiis i-

dem fìgnifìcat ac litera *s quamquam nonnulli quoque

hanc literam prò cu Vel « accipiant • sEgpytiorum ta-

men fèntentiae veriùs ftandum exiftimo , cum ad caput

Bovis cornutum litera •« propiùs accedat. Notat au-

tem conjunótionem Solis& Lwice , ita quidem , ut ca-

put 'Bo'Vis Solerti , cornua vero Lunam fìgnificent. Ve-runi cùm de his paffim toto hoc opere diétum fit , ad

loca propria leótorem remittimus.

Hicchara&er tfutt, dicitur, id eft, Fifa, & re-

fpondet literae Coptitarun (T^& t$2 Gnecorum ex capi-

te Accipitris fuit inventus, qui cum acutiffimi vifùs (ìt,

rectè literam hanc ifti Numini, quod vifù omnia mundireceptacula penetraret , id eft , Soli confècrarunt. Sol

enim difrufione radiorum omnia fovet, animat, con-

fervatjuxtaillud : tiìu&fì ttclvt ityopctg, tfcy ttclvt

\tsqxw<;,

Zi X. Clu-

182

.IX.

X.

Athanasii KircheriCharacter hic iEgyptiacè *.t*im dicitur, id eft, Fa- Seft. I.

cundttas ; eft enim ex Arktis capite,quod Amun voca-

bant, dedu&us, qui cum fcecunditatis iymbolum fit,re-

ctè is capite Arktis cornibus in & literam tortis exhibe-

tur.Unde & colligo hoc nomen £ uectti* comportimi

erle^ex & videlicet& ferrai,

quali diceres,B litera Am-

monis. Verum de hilce vide ,quae in proprio Hiero-

grammatifmo OèeùfciPatnfbilii fufius egimus.

XII.

Hic charaóter yEgyptiacè 7WT&., id eft , Vita, di-

citur , nam uti in Hierogrammatifmo Serpentis docui-

mus , fuit jfcgyptiis Serpens fymbolum vitae : linde mi-

rum non eft , ex Serpentis tortuofò corpore hanc ori-

ginem &am traxilTe \ fèd de hoc vide citatimi locum.

Hic chara&er jEgyptiis e*/**^ id eft, litera Tan-

ti dicitur, & hieroglyphicè nihil aliud fìgnificat, quàmvitam mundi, quam Serpens circulo incluiùs notat.Spe-

ctatur autem nujulmodi hieroglyphicum paflìm in 0-

belifcis , c^terilque monumentis ifegyptiacis, uti fìiis lo-

cis oftendcmus.

XIII.

XIV.

XV.

Ex precedenti charactere natus eft praefèns chara-

1 cler , quem ^Egyptii $*«Xo id eft , Amorem vocant, o-

ftendit enim, omnia mundi membra ,per vitam univer-

falem , amore conne&i ; unde & Sphaera amoris indigi-

tatur , de qua pluribus tum in Obelifco Vamphilio, tum in

Prodromo , aliifque hujus Operis locis egimus.

Hic chara&er JEgypiiis jmuw id eft, Aam dicitur,

quiafluxum aquse exprimit , atqueadeo KV&Lofaytnòp

t£ bìal(&> o-v{jl£o?\qv eft , refpondetque M Coptita-

runij Grxcorum , Latinorumo^x^ quo inter hieroglyphi-

ca nihil occurrit frequentius.

Hic chara&er jEgyptiis j&tfSTi id eft , Catena dir

citar, eo quod Catenam circulis connexam exprimat,

& eft w&LùT&ybtM ^(th^lq t^ <òtw (rvfJiSotev , uti

Pfellus mZoroafìre<eVhilofophÌ4 expofitione docet, &refpondet Grsecorum §.

XVÌ.

Turris Babel Lib. III.

Cap.lX. XVI. Haec litera idem eft ac rerum

' elementarium procefTus ava èxcìtùù

, quam figurarti , cùm folio

$$7 bel. Vampi? . ampie expofuc-

rimus , fùpervacaneum effe ratus

foni, iis hic diutiùs immorali.

183

K Setl.l.

/PyMHis rea»,

A G

XVII.

pK.v&oteyiKov tu cteTTcty^y cv^SoT^v eir., ideò &

\ harpagonis figura deferipta fuit,quo Ofìridis corpus à

Typbone in fluenta Nili conjecì:um , ab Ifi extraàum.

fuit y frequentiflìmumque eft. inter hieroglyphica , &p Coptum , Grtec«wzque exprimit. Quare hax de eo pau-

ca iufrìciant.

XVIIL Ha: duae litera: x.veA0?\9yizct t£ ihla , è t* <rt7\hjbY\$

vvfAMo'KiL, quid reprxfèntent, ex ipibrum figuris cogno-

feitur , nimirum Solem 8c Lunam , & eadem iunt ? ac o& e Coptitkrt litera?. Videntur ha: literas in pervetufto

fragmento ab immortalis memoria: viro Nicolao Verei-

few tranfmifTo,quod hic apponam , ubi vides quatuor

ftatuas fèrpenti in circulum contorto inclufàs, cumcharaóteribus e, & figura in medio |0C| qua: tametfi in

Supplemento Prodromi , & Obelifco Vampbilio expofoeri-

mus , ea tamen hoc loco veluti proprio uberiùs expo-

nenda duximus.

XIX.

TtfLitera T2.&^s, ideft, Tbotb ièu Mercurii dicitur.,

& T Hebraorum , Gr#corumopz T exactè refpondet,

de quo integro tra&atu vide Obelifcum Tampbilium ; ut

proinde foperfluum fit de eodem fufius hic agere.

Atque hx font 22 literae,quarum in

confcribendis , confignandifque rebus

ad commune hominum commercium

pertinentibus ufùs erat,qua: & fimul

hieroglyphicis infcriptionibus fèrvie-

bant. Ex quibus manifeftè patet , lite-

ras has , utpote qua: myfteriosà qua-

dam ftrudurà conikbant,hieroglyphi-

corum quoque ufom habuifle ? atque

iifdem nomina integra concinnata hie-

roglyphicis infcriptionibus infermile,

qua: uti in Obelifco Vampbilio fol. 147 u-

bertim probata font , & in fèquentibus

interpretationibus foo loco,& tempore

demonftraturi fomus , fic eadem hoc

loco iterare fopervacaneum duximus.

CA.

Cap. X.

184- Athanasii Kircheri

CAPUT X.

De lingua Phoenicia, una ex linguis primigenia.

Secl.l.

Pboznicia regio fuit , & mine eft,

quae montis Libarti occiduam pia-

garti, Tripolini, Sidonem,Tyrum,

Berrboeam , comprehendit. Dièta fuit

Pboznicia à Phomice , fratre Cadmi,qui

colonias novas quaefìturi , in hunc ma-

ris tra&um ex yEgypto, ( erant enim

natione jEgyptiij ut in praecedentibus

docuimus ) appulerunt : & Phoenix

quidem , operum magnitudine clai'us,

Se ingenii perfpicaciffimi fàgacitate, u-

ti omnium Aramaorum , Cbananaorum-

que oculos in admirationem trahebat,

ita quoque rerum potitus dominio,

principem le totius nationis conftituit;

àcujus nomine regio poftea Vboenicia

appellationem apud pofteros fortita

fuit. Cadmus vero frater ejus , relieto

dominio fratti fuo Pbcenici , novaminIoniam, live Graciam , coloniam moli-

tus, iis characteres, literalque, quas fè-

cum ex yEgypto attulerat, primus com-

municavit,qua? deinde Coptica nomina-

ta fùnt , vel ut Graci dicunt, zu^/ulcuo.

ygc/ifjLfJLoflgi. Sed haec uti in aliis operi-

bus meis, Supplemento Prodromi , Oedipo,

Se Obelifco Pampbilio , uti & in hoc pig-

ienti opere ubertim egimus , ita ea dif-

fufìùs deferibere , fìipervacaneum cen-

fùi. Reftat itaque folùm hoc loco de-

monftranda differentia inter Tboenicias,

Coptas , Gracas, Se Samaritanas literas;

etfi enim paucos melegiffe memine-

rim,qui de hujulmodi abftrulò lite-

raturae negotio nodum difficultatis at-

tigerint , atque adeò confufì in tanto

antiquitatis labyrintho , ventati non

congrua protulerint; mearum partium

effe ratus finn , dirficultatem diffolve-

re , & quoad fieri poteft , rem diluci-

dare. Difficukas itaque in hoc confì-

itit , quod nonnulli Tbamicias , Se Sama-

ritanas literas , eafdem prorfus effefibi

perlìiadeant , atque una eafdem cumCbananaorum lingua & literis confiin-

dant 5 atque adeò ex multiplici aucto-

ritate veterum id comprobare fé poffe

putant , in quibus utrum puncìum dif-

ficultatis tangant , tum videbitur , ubi

priùs dictas veterum fcriptorum aucto-

ritates , ad veritatem confirmandam

ab iis adducìas , ad incudem reduxe-

rimus.

Jofepbi, inquiunt, Se S. Hieronymi

fèntentiae maxime favet Gracorum ce-

leberrima illa traditio , Cadmum è Pbce-

nicia literas primùm in Gradarti attulif.

fé , literalque Gracas majufculas ,qui-

bus fòlis olim utebantur tam Graci,

quàm Latini , effe Pboenicias,quibus

poftmodum Graci quafdam addide-

runt, ut linguai fùae naturalem pronun-

ciationem iis exprimerent , atque ex-

colerent. Id lib.i. teftatur Herodo-tus graecorum hiftoricorum antiquiflì-

mus , dum Pbcenices , inquit,qui cum

Cadmo advenerunt, &c. cum alias multas

doclrinas in Graeciam introduxere , tum

Vero literas,qua apud Graecos, ut mibi Vi-

detur y antea nonfuerant : prima quidem il-

la extiterunt,quibus omnes Phcenices u-

tuntur : progrejju Vero temporis una cum

fono mutaVerunt modulum prijlinum. Hocautem potiffimùm probat exantiquis

infcriptionibus fìiperftitibus. Quin ipfe

Vidi d^WThebas 'Baotias inifinenti A-.

pollinis tempio literas Cadmaas in tripodi-

bus quibufdam incifas , magna exparte coru

fimiles Ionicis. Refert Herodotus eodemloco tres ejufmodi infcriptiones. Ea-

dem 'PliniUentcnnalib. VII. cap. j6. Se

Aristotele referente Plinio. Idem etiam

paucis verbis lib. V. cap. 12. Ipfa gens

Phcenicum ingloria magna literarum in-

veri-

TURRIS B A

Cap.X. tentionis, ^ fyderum , naValiumque , (sr

bellicorum ortium. Tacitus Annal. lib.

II. Fama eft, Cadmum elafe Phcenicum

Veclum , rudibus adbuc Gnxcomm popu-

lis artis ejus ( literaram ) auclorem fu-

Jofepbus m\t\olib.l. contro, Appionem

teftatur , Gracorum hiftoricos,qui fì-

bimetipfìs literaram uiùm quàm ve-

tuftiflìmum vendicare volunt , eum à

Vbamiabus & Cadmo repetere. Hoc re-

fert Eufebiusj & probat Uh, X. cop. 7. de

pra?parat. Euangelica. Idem quoque

teftatur Appion Grammaticus , acerri-

mus Juda?orum hoftis : Qui literarum,

inquit , formam , O* rationem tradidit

Cadmus, non nifi multispoft atatibus per-

Venit in Bceotiam , ut ex eo refert idem

Eufebius , ejufdem libri cap. n. i? 12.

Aliud citat ex eodem Appione teftimo-

nium S. Irenaus lib. I. cap. 12. Greci féa Cadmo primùm fex <ts* decem Utero*

accepiffe conjitcntur , oc poflea temporis

progrejfu nunc afpiratas , nunc duplices in-

Ventjfe. Voftremum Vero omnium Palame-

dem longas adjeciffe tradunt. Clemens

Alexand. Stromat. lib. I. paulò ante

medium : Cadmus literarum apud Gra?-

cos inVentor, Pboenicius erat o$gv yi Cpoi-

vixeiot tu. y^ifji/u.o& H^'JV)©-» xt-

Ktoofyypyttpet. Hoc Epbori teftimonio

confirmat Diodorus Siculus, initio, lib. 3.

dum exquodam antiquo hiftorico re-

fert , Cadmum primùm literas in Gra-

ciam è Tboenicia detuliffe , & hinc vul-

go di&as effe Vboznicias , atque etiam

Pelajgicasyeò quod primi Velafgi iis fìnt

ufi. Hinc Timon anttquus Poèta Qqi-

vixixòL crvfjLctfo xafyov . Idem Hefy-

cbius in voce Qoivixi&j & Suidas in

eadem di&ione, & in Cadmo Ouintus

Curtius lib. 4. de Tyriis : Hac gens li-

teras prima , aut docuit , aut didicit.

Hifce aftipulatur Morinus in opufeu-

lo Hebrxo-Samaritico. Si ftleret , in-

quit , biftoria , idem eYulenter demon-

ftraretur tam ex ipfis literorum nomini

-

B E L Li B. III. 185

bus , qtue Syriaca/«wf ,quàm ex ipfoSecì.l,

literaram ordine , qui eft utnfque unus

<tsr idem. Hoc outem de literis mojoribus

intelligendum eft ,qua ontiquitus tan-

tum ufurpabantur , non outem de mino-

ribus,qua celeris fcriptionis caufa poft-

modum indenta Junt. Quidquid fit , de

iftius inVentionis tempore , experientià cer-

tuni efl , omnes mormoreas injcriptiones

literis mojufculis effe infculptas : prate-

rea codices omnes ante mille annos itfdem

quoque cbaratlenbus efje deferiptos > iriVe-

niri quoque nonnullos boc tempore pofte-

riores. Hoc pafsim teflantur Antiquarii

Viri docli } Muret. in Epift. 40. Seneca?;

Lipfìus cap. de pronunciat : Lingua?

Latina? ; Leo Allatius , animadverf.

in Antiquit. Etrufcas. Vidimus ejufmo-

di nonnullos Roma? in bibliotbeca Vati-

cana ) Parifìis in Regia , aliifque biblio-

tbecis.

Verùm Jofepbus Scaliger Animadver-

fwnibus in Cbronicon Eufebii poft notam

MDC XVII. ulteriùs progreditur.

Scribit enim alphabetum Samaritanunt

idem effe quod Vbomicium ; ideò aflìi-

mit antiquas Ionum literas , Samarita-

nas truffe , idque demonftrat ex dua-

bus antiquis columnis in Via Appia

erToflìs , indeque in hortos Farnefianos

deportatis , in quibus litera? Ionica ve-

teres fùnt incila? , anno Urbis condita?

441. Ex illa infèriptione alphabetum

conftruit,quod columnatim opponit

alphabeto Samaritano , Graco hodier-

no , & Latino , ut loco citato quifque

conlpicere poteft. Ex literaram irta-

rum oculari comparatione colligit,

Gracas ex Samaritanis ortas , & è Gra*

cis Latino*. Latina* literas è Gratis or-

tas effe, piane certum eft. Hoc arllr-

mat Tacitus Annal. II. Forma literis

latinis qua Veterrimis Gra?corum , five

Etrafcos eos Demaratus Corinthius do-

cueritjfiì>e Evander Aborigenes ; ambo

enim Gra?ci erant. Plinius id af<

5 ,

vJ/<ot

demonftrat Yh. VII. cap. 58. Veteres lite-

ras gra?cas fuijfe eafdem pene ,qua nunc

A a funi

186 Athanasii KircheriGip. X.funt latina , inebrio erit Delphica tabu-

la antiqui aris , qua eft bodie in palatio,

dono principimi Minerva dicata. Ideo

paulò ante dixerat : Gmtium confenfus

tacitus primus omnium confiiraYit , ut

Ionum literis ùterentur. Nec quishoc

diffiteri poteft, cùm oculi fint hujus

rei teftes. Majufculae enim Latino-

rum literae Gracis majufculis funt fì-

millimae. Hifce refpondet Morinus

,

plurimum dubius , & anceps , Scali-

geri tamen placito perperam adha^re-

re videtur , fic enim dicit. At non

ita certum ed , charaóteres Samari-

tanos efTe Vbainicios > neque tanta eft

fìmilitudo Gracorum cum Samarita-

nis , ut ex ea fòla colligi poffit , ut

vult Scaliger , charaóterem Samariti-

cum , & Vbccnicium effe eundem ; ea

tamen eft, quae meo judicio rem pro-

babilem reddit , & multò probabi-

liorem , fi confìderemus id , quod o-

mnes confitentur , ante primum tem-

pli excidium , Ifraelitarum omnium

,

hoc eft,Judaorum , & Samaritano-

rum eundem fuiffe characterem, eum-

que fuifTe , qui nunc dicitur Sama-

ritanus. Nam cum undique Tyru & Su

donii ab Ifraelkis circumdarentur, an-

guftumque admodum efTet eorum ter-

ritorium , nec exeo , nifi per Ifrae-

litarum regionem excedere porTent,

nec illud ingredi , probabile eft , o-

mnes eorum charaétere ufòs , li-

ve ab Ifraèlitis Vbcenices , & Cbana-

nai , illum acceperint docente eos

Ahrabamo , fìve Israelita à Cbanana-

is , quod multò probabilius exiftimo.

Hoc edam fùaderi poteft Cboerillian-

tiquiflìmi Poetai teftimonio ,quod

referunt Jofepbus lib. I. contra Appio-

nem , & Eufebius lib. IX. de prapa-

rat. Euangel. qui de Judais verba fa-

ciens , ait 7 eos lingua loqui Vboz-

nicia.

Hoc admodum probabiliter confirma- Seti. I.

ri poteft ex eo,quod fcribit S. Augu-

ftin. in expofìtione inchoata Epift. ad

Rom. ante medium : Interrogati ruJti-

et noftri , quid fint , Punicè refpondentes

Chanani , corruptà fcilicet, ficut in tali-

bus folci, una l'itera, quid aliudrefpondcnt,

quàm Chananan. TbmiicesikChananaos

indigitabant , hocque erat ipfìs tamconfùetum , ut Vlmnices ruftici fé ipfòs

non aliter vocarent 3 quàm Cbananaos.

Qui igitur erant Gracis& Latims Tboc-

nices, fibi erant Chananai. Unde ibidem

S. Auguft. Chananxa enim, hoc eft, Pu-nica mulier de finibus Tyri & Sidonis

egrefia &c.

Teftimonio S. Auguftini piane con-

forme eft, quod refert Procopius lib. II.

de 'Bello Vandalico , duas fuo tempore

fùperfuiffe columnas in urbe Tingita-

na,quibus infcriptum erat lingua, &

chara&ere Vbmiiciis. Nosfugimus afa-eie Jefu pradonis filli Nave. Pboenices

igitur erant, & regione, & lingua &nomine Chananai : quis dubitabit Se

charaótere ? Videtur Morinus in ea- 7» opu.

demfententia effe cum Scaligero, fedÈS-fallitur. »

Sed dimiffa hac quseftione Vbmiicios

chara&eres fuifTe Samaritanos, quam

praecedentia teftimonia certo confir-

mare videntur , afTumamus quod tamefficacibus & antiquis argumentis de-

monftratumeft, quodque communisfama ab ultima antiquitate in hunc u£que diem invariata nobis tradidit : Gra-cos fcilicet à Vboenicibus literas fùas ac-

cepifTe , ex eo necefTariò confequitur

alphabetum Hebra'icum, fèu Vbamicium

non fècus ac Gracum ex literis , confò-

nantibus , & vocalibus effe compofi-tum. Quemadmodum enim Latini

,

^ufiiy Dalmata, Servii , aliique populi

literas fuas a Gracis mutuantes , Gra-

cam fcribendi rationem fècuti fìint:

quemadmodum iterum Itali , Galli

,

Htfpani , Germani , caeterique Europai

literas fuas à Latinis mutuati , Latinam

feri-

maritano.

TURRIS B A

Cap. X. fcribendi rationem amplectuntur ; ita

Gricci literis acceptis à Tboenicibusy Cad-

mo & Tbcuiice JEgyptiis acceptis, cjuam

nos Coptam dicimus , non à Samarita-

ni*, five HÒYctis literis , fìve literarum

formam fpectes , live fcribendi con-

trariam rationem , eorum procui du-

bio fcribendi rationem à Tbamicibus ac-

ceptam imitati font. Itaque à pofte-

riori licet argumentari , Cadmus,qui

literas Tbomicias in Crociani dctulit,vo-

cales literas Grcecis dedit, erantergò

Thozmabus vocales litera,quibus jun-

ctis cum confònantibus fyllabae > & di-

ótiones componebantur. Infìiper ei-

dem argumento innixus colliget Tbo?-

nices praeter vicinorum morem voca-

les literas ubique confònantibus ad-

junxifle , non lblùm ut Hebnei , cùmdiótiones incipiebant , aut finiebant,

vel cùm radicales erant, aut nominumformativa? , vel pronominum vicem

fuftinebant. Unde enim ita complete

fcribere didiciffent Cjr<eci , nifi à !P/w-

nicibus , à quibus 8c literas , & vocales,

& eorum nomina acceperant ?

Confimili exemplo, contraria ta-

men ratione id illuftrabo : Turche, 'Per-

fa, Tartarij ab Arabibus literas cum fù-

perftitione acceperunt : ideo eodem

modo, quo Arabes fcribunt. Tres tan-

tum vocales prxter literas agnofcunt ;

figuras habent 28, quas inter nullam a-

gnofeunt vocalem , licet iis non fecùs

quàm Hebr^ei non fint deftituti. Vo-cales iftas literas in mediis dictionibus

raro collocane Unde hoc ? quia ab A-

rabibus ita fùnt edoéli , à quibus literas

acceperunt. Valifla eft igitur confe-

quentia > cùm è Grxco fcribendi modoThomicius colligitur. His accedit voca-

lium eadem utrobique fèdes, & eadem

figura duarum prsefèrtim , de quibus

ambigi poffet : E , ut n quinto loco

pofita eft , nihilque aliud eft E Samari-

tanum , quàm E (jr^cum feu noftrum,

à dextera in finiftram fcriptum. Si pa-

gir xnverfam refpicias nihil prorsùs

BEL Li B. III. 187

ab E Gr<eco Se Latino,quod hic vides, SeEl. I,

differet. Eadem ratio quarta vocalis

V Aiti illius figura Samaritana ad vo-

calem proximè accedit , locus illius

in alphabeto Hcbrako , Samaritano , Se

Syriaco eft 16 , in Gr<*co 1 j„ Sed fi poft

Epjilon inieras g , quod vocat Scaliger

olmm^ov (ScTy, vultque effeantiquum

jEolum digamma , leu f, erit ejus ea-

dem proprie fèdes in alphabeto (}r<eco>

quae in Hcbra'ico, & Samaritano. De tri-

bus exteris nihil neceffe eft dicere.

Hunc (Pboenicum fcribendi moremconfirmare videtur folybius hiftor. lib.

3. cùm enim quas copias Hannibal in

Hifpaniis reliquifTet in Italiani profe-

cìurus , multaque alia minute admo-

dum defcripfifiet , fibi objicit : Nemi-

nem ita figillatim ifta deferibere po-

tuiffe , nifi aut ipfè ea feciffet , aut fin-

xiffet. Refpondet fé ea collegiffe ex

jEnea fabula ab Hannibak eo tempore

deferipta ,quando erat in Italia. Hinc

apparet Tolybium linguam Punicam fìve

Vhaeniciam non ignoraffe ; Phomicum

enim colonia erant Cartbaginenfes.Nu£quam autem Volybius maxima iftiusà

Latinis, & Grcecis in fcribendo varie-

tatis , nec hoc loco, qui huic comme-morando erat idoneus, nec alibi, men-

tionem facit. Unde fané colligere eft,

nullum inter Grxcos , Lati?iofcpe , &Cartbaginenfes , feu Pbosnices in fcriben-

di ratione diferimen fuiffe. Si enim hu-

jufmodi aliquod fuiffet , filentio rem

tam notabilem data hàc occafione non

involviffet Volybius , cùm Hiftoria? fuse

magna pars in rerum à^omanis cumCartkagmenfibus geftarum enarratione

confiftat. Sanhflauius poèta comicus

hinc occafionem aliquam illudendi

Pcenulo fio , aut aliquod feomma in

eum ejaculandi ad plebis rifùm com-

movendum captaffet.

Denique id colligi poteftex S. Au-

gufl'mo. Eunice faltem mediocriter in-

telligebat, ut exmultis fcriptorume-

jus locis probatur , fèd praefèrtim ex

A a 2 ferm.

188 A T H A N A S I I

OfL^Ltsaa. 24. de verbis Apoftoli, ubire-

laturus proverbium Punicum praefàtur.

fé latine relaturum, eò quod, inquir, non

omnespunicè noftis, deinaedicit, prover-

bium effe apud eos antiquum. Quas

loquendi forma manifeftè arguit, eumpunicè intellexilfe 5 Punica enim lingua

erat vernacula pagis & oppidis regio-

nis , in qua natus & educatus fuit , &cujus tandem epifeopus renunciatus

eli. At nullibi S. AuvuHinus mentio-

nem facit fcriptionis Punica àdextra

adfiniftram, & propter vocalium ab-

fèntiam tam ancipitis.

Ecce leótor , hx funt rationes ,qui-

bus paulò ante citati auótores putant le

demonftrare poffe , charaóterem Sa-

maritanum 8c Ionium , live Gracum eun-

dem effe; quam lententiam nulla ra-

tione fubfiftere polle, fìc oftendo.

Dico enim primo, certuni elfe&

indubitatum , linguam Samaritanam

eandem effe cum Hebraa & Affyria

lingua , lolummodò dialeóto differen-

tem \ charaóterem vero Samaritanum,

& AJfyriunì non fpecie quidem a lingua

Hebraa , fed tantum charaóteribus ex

differenti manu fcribendo & diótas li-

teras formando , natis differre. Quxomnia cùm in praecedentibus uberri-

me ex univerfis Rabbinorum monu-

mentis demonftraverimus , iis hic im-

morari nolumus.

Dico fècundò. Si lingua Graca ab

Hebraa , & Samaritana origine-m fùam

invenit, idoftendi deberet ; attamen

cùm in univerfae lingua Graca ambi-

tu , ne quidem unicum Samaritana lin-

gua veftigium reperiatur , clarè patet,

linguam Gracam ad linguam Samarita-

nam affinitatem non habere.

Dico temo, Neque charaóteres Sa-

maritanos ullumad lingua Graca cha-

raóteres indicium praebere, quod ita o-

ftendo fi charaóteres Grati a Samarita-

nis defeenderunt, deberent utique eun-

dem fcribendi modum tenere Grati;

(èdnunc totum contrarium nos docet

KlRCHERIexperientia; nam Hebraa, ejufque filixSetl.l.

Samaritana , Cbaldaka, Siriaca, leu Ara-

maa à dextra ad laevam fcribunt, Gra-

ti vero contrario motu, ex laeva ad dex-

tram fcriptitare fòlent & inde làt pa-

tet , Samaritanum charaóterem cumIonio Graco eundem effe non polfe.

Quod vero urgent , Pbmiices Samarita-

nam , leu Cbananaam linguam calluilfe,

quamque poftea in Cartbaginem Africa

fub nomine Tunica lingua* propaga-

rint , id quoque libenter , uti poftea

demonftrabitur, ipfis concedimus ; fed

& charaóteres Samaritanos , cum Gra-

tis , & Cartilagine ulìtatis , eofdem effe,

doleo me in hoc iplìs fùbfcribere nonpolfe. Verumtamen ut veritas quàmluculentiflìmè pateat, quinam fint cha-

raóteres illi Cadmai , quibus Grati Io-

nes ex Phoznicia adduótis primo ufi funt,

reftat demonftrandum.

Omnes auótoritates paulò ante ex

veterum monumentis adduótae aper-

tiflìmè monftrant, literas à Cadmo Pbcc-

nicis fratte in Graciam primùm allatas

fuilfe, quod nos ubique paflìm docui-

mus y & adverfàriis in hoc confènti-

mus , fed Cadmaeos hofee charaóte-

res, quos totius antiquitatis conlènlùs

exinde kcl^^oucl y^pLfjLùL^L dicit,eo£

dem cum Samaritanis effe ob caulàs

jam praedictas, conftanter nego,& hocpaóto offendo.

In prxcedentibus docuimus, Cad*

mum & Pbomicem fratres fuiffe Aigypto

oriundos, qui novas colonias funda-

turi , in Pbamiciam, qua? tunc tempo-

ris terra Aram , live Aramaa , pars ter-

ree Canaan dicebattfr, a Pbcenice, po-

ftea ab Aramais in Regem alfumpto,

Tbomitia nomen obtinuit : Cadmus ita-

que regno fratti reliclo una cum literis

& characl:eribus JEgypiiacis, quas ad-

didicerat , in Ioniam Grada profeélus,

didas literas primus indigenis com-

municavit j charaóteres itaque Gracos

docuit, non Samaritanos , noiiPLeeni*

ces P fèd JEgyptios ,quos nos Coptos vo-

camus,

TURRIS BABELLlB. III. 189

Cap.X. camus, à Copto urbe prima , àqua^£-j quamhabeat, fedcoadis audoritati-,SV<fj?. I.

gyptus nomen meruit , uti in Prodro- ibus omnia fé probare poffe putat. Fal-

mo oftendimus. Qualelham hi cha-

ra&eres facrint , fi quxres , dico, sE-gyptios prifcos , uti ex fé, & fuà natura

ad abftrufiora proni erant , ita quo-

que ea qux fcribebant,per fymbo-

licas literas denotaffe •> unde duplex

alphabetum in ufù habebant ; unummyfticum ex animalium ipfis facrorum

motibus , membrorumque agitaticne,

fàgaci industria compofitum , quod &hieroglyphicum appellabant ; aite-

fa omnia ; cum ex predi&is clarè pa-

teat , Samaritanos charaóteres,praeter-

quàm quod a dextra ad lxvam formen-

tur , è contraria parte Gr<eci , uti He-

brarorum alphabetum, non nifi n lite-

risconftare, folis coniònantibus , fine

vocalibus 5 Graci vero 28 charaóteri-

bus,quibus Ionicum alphabetum con-

ftat , utuntur, una cum coniònantibus,

vocalibus ei infèrtis : accediti quod or-

do iiterarum Samaritanarwn , ab ordi-

rum vulgare , quo in rebus publicis u- ne Iiterarum lonkarum,plurimììm dif-

tebantur , cujus tamen literae ab Hie- jferat : deberet autem concordare , fi

roglyphicis , leu myftici Alphabeti li-

teris non dilcrepabant, prout lector

ex utroque alphabeto in precedenti-

bus pofito videre poterit. Atque hu-

jufmodi literae fuerunt illae,quas vete-

res xctfycuoL yp^cfj,fia& dicebant;

qux uti myfteriis conferta exiftima-

bantur, ita quoque Cadmus ea, veluti Ii-

terarum novamp& infòlitam formam,dignam judicabat

, qu<e Grcecis curio-

fìoribus communicarentur. Nequequilquam fibi perfuadeat , uti nonnul-

li,qui prifcae literaturas haud periti

,

ex fimilitudine Iiterarum , non Grxcos

Ioni* li terse a Samaritanis , five Vbozni-

ciis delùmptae fuiffent; putat enim Theo*

nido* literas eafdem Ruffe cum Sama-

ritanis, quod tametfi concedi poflìt

,

non exiguam tamen difficultatem pati-

tur placitum Scaligeri ; cum enim P/,<r-

nix non Jramceus^bananceus^ aut Sama~

ritanus fuerit , fèd jEgyptius natione ;

multò vero fimiliuseft, eumnec Ara-

nixam , aut Samaritanam linguam, mul-

tò minùs charaéteres noviffe ; undenon tam a Vbamicia , cui dominabatur,

^b cenidi, quàm à Cadmo Cadm^ei , cum

uterque Jhgyptius fuerit, dicti fuerunt.

ab JEzyptiis , fed jEgyptios a Grecisti- \Verùm , ut qualunque hucufque di-

terasprimùmaccepirtefentiunt;quods

&a unt> luculentiùs cognofeantur,

uti omnium Veterum confenfùi con- ^c alphabetum utrumque ; Samarita-

tradicit , ita quoque explodendi fùnt.

Sed hifee propofitis , utrum alphabe-

tum Samaritanum Ionico alphabeto re-

rpondeat, videamus.

Jofepbws Scaliger utrumque in fuis a-

nimadvcrjìonibus in Eufebium ponit , at-

que operose nimis offendere conatur,

literas Samaritanas Ioniis omninò re-

fpondere, quod ut probet, dici vix po-

teri:,quàm coaótè, quàm anxiè omnia

ex antiquis infcriptionibus, prxfèrtim

ex inferiptione in ViaAppia repertà,

comprovare nitatur ; fèd non aliud, ni-

fi aèrem verberat : primo enim , uti

comparanti literas cum literis patet,

nihil quod exa&è fimilitudinem ali-

num & Gr<zcum Ionium,prout Scaliger

in fuis animadverfionibus defcribit,ap-

ponendum cenfùi, queis & alphabe-

tum Cadmteum , id eft, ALgyptio-Copturn

una exhibemus, ut ex comparatione Ii-

terarum unius Alphabeti , cum alte-

rius facla, quaenam ad Alphabeti Ioni-

ci literas maxime concordent , xquuslecìor cognoièat, 8c inveniet , non &*-

maritanum, fèd Cadm<eumy five ^Egy-

ptiiun, & ordine, & numero, literarum-

que fimilitudine , Ionio exadè refpon-

dere , exceptis paucis , qua? pofteris

temporibus alphabeto Copto accide-

runt.

Aa TA-

190 ATHANASII KlRCHERI°^ X - TABULA,

Qua cbaraBerum Samaritanorum cum lonicis &• Copticis

five Agyptiis comparalo infiituitur.

Seti. I.

X,tirrjt Tornea 2,ttrr/zSa

, rc AAA a A ^£/k Se- A9 B £ B B v^U M T^

1 r^„ y J. J. Gromma > G

3-1

D A b A A -a«£& *C D^ n e e ? E

X S F e ZT\ Sa /ft 5

^ 2 ? X 2, Zyck 3 Hhm H j/ H Hnù /n I

^ 0© B e e e r/nùt V T

fTT I / i i ita 3 eh

3 K X K K x*Me 7 VZ AL X A A Z/2«^ l L^y !MM ic V €£ Mi 3 Mb ^ :nt v isr n ^- ti ^r

^ & ? ? ^ £xz' 2 s

D O o tf V Aa r n II II TT; ZI Pk

Tn ^ A PP ^ m Ts

* q q d C C >Szra« Ì Q<\ RP £ T P je. *v Rw 5SC <r uity ,W<? AAA ^ck

a- T r T ^K 3& A ThYV¥ Y4><£ 4 <J> (£ <d^

¥ Y Y^ *i

Atque haec eft comparano chara-

cterum Samaritanorum,quos Scaliger

'Pbcenkios vocat, cum lonicis veterani

Groecorum literis, ex quibus colligit,&demonftrare conatur. Ionico* characte-

res eofdem effe cum Tbceniciis fìve Sa-

maritanis ; in quo valdè hallucinatur.

Quis enim diligenti adhibita compa-

ratone , vel minimum veftigium repe-

riat charaólerum Samaritanorum cumlon'u

TURRISCaj). X. Ionicis ? Si quis fingularum literarum

ab eo inftitutam expofitionem penirius

examinaverit , is aperte & luculenter

inveniet , nihil ad ejus propofìtum de-

monftrandum fùbfiftere : nequequo-

ad (ìgnificationem , ncque quoad fì-

militudinem literarum, neque demumquoad modum Icribendi Samaritanis

proprium , uti paulò ante dietimi fuit.

Veruni ut hax ad veritatis lineam re-

fi A B E L Li b. III. 191

ducantur , apponam hoc loco inferi-SeSt. I.

ptionem, quo mirificè triumphat Scali-

ger, quove demonitrare fé iputatjomcos

charaóteres , eoldem cimi Samaritanis

leu Pbomiciis eflTe. Infcriptio Iomcarum

literarum,quas Herodotus fìmiles effe

dixit Tbamictis , lapidi india , ex via

Appia in hortos Farnefianos tranflata

fuit; ubi ctiamnum ipectatur, atque

hxc ed:

Exemplum infcriptionis Ionicarum literarum a prifeis

Grascis lapidi incifa.

ODENI. ®EMITON. METAKINESAI. EK. TO. TRIO-

niO. HO. EST IN. Eni. TO. TRITO. EN TEI. HODOI.

TEI. Anni AI. EN. TOI. HEPOAO. A^POI. Ov^AP. AOION.TOI. KINESANTI. MAPTVS AAIMON ENHODIA;KAI. HOI. KIONES. AEMETPOC. KAI. KOPEC.ANA®EMA. KAI. X®ONION. ®EON. KAI.Ideft, Nemini liceat movere (transferre) ex hoc trivio, quodeìtjuxtatertium } fei-

licet lapidem , in Via Jppia, in agro Herodi ; melius tamen erit , meliu* efi ei qui

moVerit , es~t enimfub protezione dxmonis Viarum. Et canes Cereris } &puelU anatbe*

ma, ir deorum terrejìrium.

Jam videamus , an hiice literis prifeorum Ionum , literx Samaritana , live

VhomicU reipondeant :

Ecce liane inicriptionem Vbceniciis,

leu Samaritanis charaóteribus exara-

tam , infcriptioni Ionicis literis deferi-

ptam iùpponimus, ut lettor excom-paratione unius cum altero , colligat,

quàm falfum fìt , quod Scaliger tam au-

daóìer de identitate Ionicarum litera-

rum cum Vbomkiis afferuit. Cui enim

fùffìciet animus , ad legenda ea , quxtoto, ut ajunt, codo diifonant ?

Primo enim icribendi modus Sama-

ritanis ufitatus eli à dextra ad finiftram,

nantibus , uti Hebrxorum, Syrorumcpo.

alphabetum monftrat, componitur.

Tertiò,, uti di&a alphabeta in omni-

bus effentialibus diferepant , ita nulla

quoque literarum utriuique ad invi-

cem collatarum fìmilitudo allignar!

poteft;quod tamen, ut probaret Scali-.

£er,alphabetum Samaritanum, (ìve Vboz-

nicium Ionico junxit , ut fimilitudinem

characterum evolveret,quam in ie-

quentibus ex variis veterum infcriptio-

nibus, vano labore, & oppidò coa&à Cu

Hebrceorum more ; contra charaóteres militudine dcmonftrat. Quid itaque

Ionici, a Ixva ad dextram

Secundò , Ionum alphabetum voca-

libus conftat & conlbhantibus ; Sama-

ritanum lolis } (ine vocalibus , coniò-

nos de hac controverfìa ièntiamus,par-

tim in praecedentibus diximus , & hocetiam loco paulò fufìùs dilucidiuique

expofituri fùmus.

Nota

192 Athanasii KircheriCajj. X. Nota itacjue lettor

,quando cha-

ratteres leu literae Ionica , %a<Pju,cuct

y^LpLyLoagi, vocantur , ab auttoribus

,

illa Pbamicia , feu Samaritana dici mini-

me poffe , ut ex paulò ante diesis lucu-

lenter patet, fed Cadmia litere pro-

prie vocantur ex,quas JEgyptias, fìve

negare non porte, quamvis de literis, ò.SeB. I.

Pboenicibus acceptis, nulla prorlùs apud

veteres fiat mentio. Id itaque intelli-

gendum exiftimem de lingua Pbamicia,

nondeliteris ; cùm enim lingua com-munis tempore Pbamicis Arammo, , lin-

gua Hebraic* dialettus fuerit , uti Sy-

Coptas vocamus, quas Cadmus & Phoenix riaca, Cananea, & Samaritana,toti paflìm

fratres, JEgyptii, novas colonias fonda- terre Canaan, feu PaUft'm* ufùalis; cer-

turi, fècum ex ALgypto in Pboeniciam at-

tulerant, ubi& Pbornia relitta colonia

apud Syros , fèu Aramaos fondando re-

gioni primum nomen dedit Thtenici*;

Cadmus vero ad Iona* progrefTus , ibi-

dem primum myfticum jfcgyptiorum

alphabetum,quod una cum fcribendi

modo àjuventute in sEgypto didicerat,

tradidit. Atque hec funt proprie kcl^-

ficCid illa y ^ifjLfjLOL^cp^ per abufùm,

à fratre Cadmi , Pbomicc, pofteri Pbomi-

cia dixerunt. Sed hec meliùs intelligi

non poterunt, quàm comparando fìn-

gulas literas lonum cum Coptis, fìve Cad-

mais in precedenti tabula pofitis, & in-

venies , ovum ovo non tam effe fonile,

quàm Ionica* Copti* , fingulatim in-

ter le collatas. Si vero quis dixerit, jE-gyptios àGracis, non Gracos abjEgy-

ptiis accepiffe literas, is fibi confèquen-

ter contradicit ; cùmjam in preceden-

tibus ex omni antiquitate oftenderi-

mus, Cadmum JE^gyptium j£gyptias\i-

teras Ionibus primum multis ante Ilium

setatibus attulifTe , & myfticum >4^-ptiorum alphabetum fàt iuperque de-

monftrat, quod non nifi ex facroram a-

nimalium motibus & geftibus deiùm-

ptum , atque vel ante ipfùm Moyfen in

ufo Ruffe , variis in Oedipo locis expo-

fuimus. Reftat altera diffìcultas hoc

loco enodanda, qu£ eft de Pboniciorum

colonia in Africam , & Cartbaginem tra-

ducila^ ubi Pboenicia lingua locutos foit

fé, ex Plauto, Plinio, Divo Augujlino, fìi-

prà citatis conftat, nec non ex infcripti-

onibus ad Gaditanum littus repertis

Africam , & Cartbaginem traduttam nos Xm Pbcmicum feu "Punica.

tè colonia Pbomicum in Africam tranfla-

ta , alia lingua uti non poterant, quàmeà, quam ab ineunte pueritie aitate di-

dicerant. Quemadmodum itaque Cad-

mile lonicos charatteres tantummodò,non vero linguam

,quam Pelafgi, prò-

genies Pbakg in Graciam 300 fere an-

nis poft diluvium , introduxerant , ita

Pbomices Afm non literas, fed linguam

fòlummodò communicàiunt ; unde &à Phcenicibm Pomi, & Punì, ficuti & lin-

gua Penicia& Punica corruptis vocibus

poftea appellati funt.Extant apud Pian*

tum nonnulla hujus lingue veftigia,

qu£ ad Tentenna? mee confirmationem

hìc addutta, exponenda cenfùi. Sic

autem loquitur Plautm. Introducit Poe-

num loquentem.

Ny Tbalonim Valon uth fi coratbifima

confa

Cbim facb ebunitb mumis tbyalmytlaba-

ri imifebi

Lipho canetbytb bymicby adudin Bynuthi

Byrnarob Syllo bomaolmin uby myfiftobo

Bytblim motbyn noblotby nelecbanti da-

mafeon

Iffidele brimtyfelyth cbilis ebon, tem, lipb

IJtbynim Ifdibur tb'mno cutbnu Agora-

docles

TJbe manet iby cbyrs lycoebfitb nafo

P>inni id cbil Jubili gubilim lafibh tbim

'Bodoalit berain niu nus tini moneotb lu-

fim

Ex anolim Volami*.

Quorum interpretationem alia

-

rumque infcriptionum curiofùs lettor

quam amplifììmè deferiptam reperiet

Dico itaque, coloniam Pbomicum in in Atlante polygloffo, fyntagmate de Lin-

SECTIO

Turris Babel Li b.III. 193

Cab I o * Seci.lLLa?' L S E C T I O 1 1.

De linguis primigeniis, quas matres vocant, quoque poft

confuflonem Babylonicam etiamnum fuperftites

in ufu flint.

P R i£ F A T I O.

Onjlitutum eH nobis in hoc tertio libro tantummodo de primi-

Igeniis linguis quas dottrinala vocant, agere, &• de carum vide-

licet origine, antiquitate, propagatone 5&• corruptione

,per quafdam

fcitu neceffarias annotatones velutiprodromo quodam rerum in Atlan-

te fecuturo exponendarumpreludere : Itaque lettorem hìcprimo nota-

re velimy

tria potifimum linguarumgenera a tanta linguarum confu-

sone , Ci> corruptione, utique divino quodam nutih immunia rejlitiffe,

qu<e&- ea de caufa quoque in facrofanttx crucis troph^o S-doiv6p&-

K& Chriftus mundi dominus &* redemptor, titulo impofeto confecra-

tafidelibm commendavityfueruntque Hebraea,/^ vernacula Chrifti

Syriaca, Graeca> Latina, una cum earundemjìliabus , ut videlicet

per hafce magnalia T>ei ,&* facrofantti euangelii veritas

5univer/o

mundo patefceret ,&• facrofanttte mijfe facrifìcium ubique iis veluti

privilegio jingulari bonoratis legeretur. Vocantnrpreterea dottrinale

s

oh idiomatis difltnttionem y eòquodtum in facris i&- profani* confcri-

bendis, a dottoribus tantum ubique locorum ufurpentur. Quamvis vero

lingua Hebrseas in catholka ecclefanullm in facris fit ufus; infiliabus

tamen, Chaldaica, Syriaca, ALthiopica, &- Arabica/?™ ritu,

&- confuetudine dittarumgentiumyearum ujus infacris permittitur^uti

Romr,fii Maronita Syriaca, & Arabica,Chaldaei/^ì., A-byffini Athiopica ,

folennioribus fe/lisjuxta ritus fuos, in hunc

ufque diemperagunt. Sedjam adparticularia dittamm linguarum ex-

ponenda , calamum convertamus.

CAPUT I.

T)e lingua Hebrxa linguarum omniumprima.

HEbr^eam linguam primigeniam,|

ex ipfis primsevis nominibus, à DEO in

& à DEO Opt. Max. protopla-j

facrafiia Genefi expofìtis , quarti lucu-

ftis infitam, ac proinde mundoj

lentiflìmè patet ; ut proinde nimiùmcoevam , nec non divino eloquio ex-

|

audax, ne dicam temerarius cenferi de-

ornatam, jure uti dixi primigeniam ef-

fe , omnium S S. interpretum docto-

rumque communis ièntentia eft 5 & vel

beat, qui contrarium ièntiat. Verùmcùm hxc in precedenti capite depri-

matu linguarum fuse tradiderimus , eò

Bb ledo-

194- ATHANASII KlRCHERICap. I. ledorem relegamus. Quod vero Goro-

j

citati uique ad divifionem linguamm Seti. II.

Goropius piuS <Becanus 'Bekicam lineuam primam 276 annis una cum univerfa generisR<— r ^ - & ~-- r ',

. i-i- rriumani congregata multitudine unìunt

;juxta facra? Genefis cap. I. erTatum;

Bd|in

Ca

S

m omnium linguarum dicat fuiife, is illud

ìkTam non tam ver^ fe 11^^ > Suàm lepido

jocofeaje- quodam ingenti luiu aiTeruhTe , exifti-

mandus eit ; cùm idem & majori jure

de Germanico idiomate, cujus Belgica fi-

lia quidam eit , dici poftìt , cùm vix

ulla monofyllaba vox appellativa in

Germanica occurrat, qua? non ad aliqua

monoiyllaba Hebraica reduci-pofìit ,

quod & in aliis linguis experientia nos

Erat enim tunc terra labii unius , eorun*

demque fermonum Scc. Duravit itaque

lingua landa ab orbis origine , uique

ad divifionem linguarum , annis 1932.

Poftea vero ex illa aDEO juftis de cau-

fis immifTa confufione } illa pariter in

varia, & difTerentia idiomata diitrada,

maximam confufionem paffa fuit , in-

docet. Prima igitur omnium lingua eitJtegrà tamen in domo Heber uique ad

Hebraica;qua? lingua landa dicitur

,

quia hàc DEUS mundi opifex primus

Abrabam,Moyfen,J\iàices &c. in iynago-

ga magna Rabbinornm uique ad Chri-

omnium Adamum & Evam appropria- ftum , Se ultra adhuc exiitente , ad nos

tis nominibus allocutus eli , cui eàdem

Protoplaitus & Eva, DEO interrogan-

ti de lapiìi relpondere.

Ha?c eit prima lingua, qua primi

tandem pervenit myiteriis confertiflì-

ma; de quibus vide , fi placet, Hebr<eo-

rum Cabalam,quam in II Tomo OedU

pi J£gyptiaci quàm fuiìiTimè defcripfi;

patriarchi ab Adamo ad Noèmum, con- de quo , uri iìipra dixi , nulli dubium

tinua iucceflìone ufi iìint , uti ex nomi-

nibus, Adam-, Eva, Gain, Setb, Enos, Cai-

nan, Melalael, Jared, Enoch, Mathufalem,

Lamechj Noè, qua? omnia purè Hebrai'-

ca nomina iùnt, patet. Hàcpoitdilu-

eife debet > nifi ei foriàn , qui ex U-topia quandam linguam delatam,

tunc temporis viguiife , fibi impru-

dentiùs, ne dicam Itolidiùs periuaiè-

rit. Sed jam qua ratione, quave oc-

vium Noè , Se tres filii, Sem, Cbam, fa-j

canone illa in alia idiomata declinarit,

pheth, in ea ante& poli diluvium exer- I videamus.

CAPUT IL

T)e lingua Chaldaica , um exprimogeniis linguis.

Cap .11. Abylonia portio Afiyri* , ad Tigris

l& Euphratis confluxum, uti iù-

periori libro dicium fuit, natu-

ralem in terra fitum habet, primorum

poit diluvium hominum , atque adeò

totius Immani generis colonia fuit, ibi-

dem una congregata, labii unius , eju£

demque lingua? , videlicet ex omnibus

cMd?canngu *s primogenita ;

qua? tamen poit

in 5 pin. confufìonem ex fimplici Hebrxa , iuc-

"lofdi™' c u temporis in quintuplicem diale-

v>Jt- dum^ Chalda'ìcam, Syriacam,S'amarita-

nani , Arabicam , JEthiopbicam degene-

rava. Et Nembrodi quidem ibboles in

(Babyloniam , Se AJJyriam difTuia, pri-

mam fubiit Hebne* lingua? corruptio-

nem , uti iupra de Nino Se Ajfur oiten-

dimus, & nomina Regum tum Afly-

riorum , quorum ièdes in NtniVe } tumRegum Cbaldrtorum

,quorum iedes

in Babylonia , iat demonitrant . Cer-

tuni itaque eit , Chalda'ìcam five Baby-

lonicam linguam una cum AJJyriorum

monarchia femper , & affidua ar-

tium, icientiarumque cultura , legum-

que ac jurium , fine quibus nullum

imperium confiitere poteft, promul-

gatione excultam longè lateque iùa

pomoeria protuliiTe j fic enim natu-

ra comparatum eft , ut is , uti Se iupra

docui-

Turris Babel Lib. III. *9S

Cab. II. docuimus,pcnes qucm eft fùmma im-

perii orbis terramm adminillratio

,

cum legibus quoque & edi&is iùam

linguam populis fibi fubditis tribuat

,

aut iàltem y fi non continuò in omni-

bus provinciis ,quibus princeps impe-

rat , ipfius idioma ceu vernaculum o-

mnium ore verfàri jubcat, & fenfim ta-

men eò irrepfìt, ut radicem luam quàm

latilTimè dirTudcrit , uti ex Alexandri

Macedoni* a6tis , ^omanorumo^Q Cae-

farum hiftoria luculentiflìmè patet.

Tametfi vero hodiè tanta librorum

copia in chaldaifmo non extet ,quan-

ta in hellenifmo, latinoque fèrmone,

credibile tamen eft,prima? monar-

chia? tam late paientis idioma, non mi-

nori,quàm alia duo , iplendoris, ele-

gantiarum , nominum verborumque

opulentià inftructum filine ; fed quod

lùmmopere deplorandum eft , injurià

temporum, maximam veterani mo-numentorum partem antiquiulma? lin-

guarum , Chaldaic* thefàuros , fummoReipublica? literaria? damno penine.

Qiiis enim dubitaret , quin Medi , Se

Verfa ,qui clavem imperii

,quam ab

JJJyriis , ut in precedenti libro diótum

fuit, vi & armis occupaverant, alter-

nis tenuerunt, eorum quoque libros

ex archiviis publicis expilaverint ? cer-

te Alexandrum Affyrwrum , Medo - Ver-

farumc^ae literaria monumenta , ad bi-

bliothecam Alexandrinam pò(tea in-

cendio deftructam , augendam fìis-

• tulifTe , Francifcus Vicm Mirandulanm

quàm diftin&iflìmè in iuo de doctrina?

Ariftote- veritate libro refert. Addit Ariftotelem

J*chSu alexandri magiftrum in comparata bi-

daicis mo- bliotheca , fuppreffis auótorum nomi-numentit ., r •

i

accepit. nibus,quali mercem interpolatam in

proprios ufùs convertirle , quin vel

ipfè Ckarcbm Ariftotelicae difciplinaeSy&IL

haud ignobilis alumnns , in libro de fo-

miti* id claris verbis oftendit ; ahi enim

Ariftoteles difcebtaret cum Hyperochi-

de Juda?o } qui ab altioribus A fi a? locis ad

maritimi civitates defeendensj pbilofopbi^

amore ad Ariftotelem Venit , ipfernetfa-

teti nonfit Verecundatus , plurafeab eo ac*

cepiffe ,quàm is a fé

acceperit : ita Cle-

archus. Quin vel ipfè Plato magni fe-

cit Chalditorum monumenta in ino ALcibiade , ac maximopere commendatmagiara Zoroaflns , quam nil aliud e£

fé tradit , nifi divini cultus feientiam,

qua & 'Perfarum Reges erudiebantur

ut ad Reipublica? mundana? exemplar,

fuam ipfi Rempublicam ritè admini-

ftrare difeerent ; iuccentorefque aftro-

logia? facit : verùm cùm ha?c tum fu-

prà, tum in II. Tomo edipi fiifius de-

lcripfèrimus , eò lectorem ablegamusj

•ubi & de Sanchatboniate, & Berojo,pri-

fcis Cbalddeorum fàcerdotibus , aliif-

que plura ex Jofepbo , Augitftmo , Vto-

lemaeo , Laclantio, Juftino , Ammonio

traduntur. Quidquid igitur hodie ex

lingua Cbalda'ìcai-e&at, id totum par-

tira ex prophetia Danielis extra&um

fuit,partim ex Tbargumim 'Babylonico

& Hierojolymitano, quorum aucìores

fuerunt ^. Onkelos , & Jonatba* 'Ben

U^jel , qui paraphraftica expofitio-

ne Biblia in linguam Cbaldaicam tran-

ftulerunt.

Cbaldaicam itaque linguam , fècun- chaidar-

dam poft Hebraam ftatuimus , im-^Jt"^*mediate poft confufìonem ex Hebrxa t°fi He-

1- r -^ • i

braeam.corruptam , ut jam iepius ìnculca-

vimus. Tertiam ex Hebrai'ca fili-

am conilituiraus Cbanan^eam , five Sa-

maritìcam,quam alii Tbamiciam di-

cunt.

Bb i CA-

Cap. III.

196 Athanasii Kircheri

CAPUT III.

2> lingua Samaritana^ Thoenicia.

sesi.u.

Diferen-

tia inter

Hcbrsos$$ Sama-ritanos.

Secla He-bra'orum

tripkx.

Superili-

fio in obfer-

'vandodie

falbatbi.

SAmaria Ptokmao^ tractus fudaa, &in eo ejufdem nominis urbs, civili-

bus tumultibus vallata, 2bHero-

de reftaurata, tandem Sebajìe dièta fuit.

De Samantanorum (Indio, moribus, in-

genio , S. Epipbanius in Panario fìc {cri-

bit : Samaritae/iVe Samaritani a Judaeis

erantfeparati , non templum, nonjacrijì^

eia aut cerimonia* cum illis habebant coni*

munta ; quinque tantum UbrosìsAoyCisle-

gebant \prophetas} ac estera Jacrafcriptu-

rat Volumina rejiciebant , mortuorum refur-

reclionem una cum Spiritufanflo negabant.

Erat autem Judxorum gens in tres fe&as

divtfa ; prima fetla affecla Effeni dice-

bantur; fecunda Sebuad qui cum ErTenis

in omnibus concordabant, praterquam quod

tempora foknnium feftivitatum mutarent;

tenia fetla Gortheni , pediffequi appella-

bantur à Sebufaeis in temporum digeslio*

ne diferepantes ; ex quibus pojìea orta eft

quartafeSla ,qua fautores Dofìthei dice-

bantur a reliquis feSl'i* prorjus diffentien^

tes : nam refurretlionem mortuorum pron-

tebantur ; ab animatis abftinebant. Sab-

bathum adeò fùperftitiosè fervabant

,

ut quo in loco & ftatu reperiebantur,

immobiles permanerent, donec dici

majeftas tranfiffet ; uti dicit Origenes

l. 4. 'Ztfe* ^X®v * Samaritas vero cumJudais odio incredibili dirTediffe, prae-

ter eum locum à S. Joanne in Euangelio

de muliere Samaritana cum Cbrifto

colloquente , allegatum , omnes He-

braorum, Rabbinorumque libri teftan-

tur. Diffidium originem indehabuit,

quod templum , à Samaritani* in mon-

te Gari^tm in defpeótum templi Hiero-

folymitani aedificatum, JudaizbAle-

xandro Magno Macedone , obtenta fa-

cultate deftruxiffent , vel ex eo capite,

quod facra profanis mifeentes,juxta

gentilium morem, Venerem iìib colum-

bi forma adorarent. Vide, qua* de

hifee pluribus in I Tomo Oedipi , de Diis

Samantanorum tranfegimus.

Quibus autem literis fcriberent, aut Lingua

linguam profiterentur , Divus Hiero- ulnJll-

nymus in praefatione adlibros Reeum maritan0"

J• 1 V • ...

, ,. ° rum.

paucis dehnit ; Vigniti <&r duas literas y

ait , effe apud Hebraeos , Syrorum quo-

que lingua teftatur , quse Hebraa linguae

magna ex parte confinis eft ; nam & i-

pfì viginti duo dementa habent > eo-

dem fere fono , ièd diverfis characte-

ribus ; Samaritani vero pentateuchum

Moyfis totidem literis fcriptitant, figu-

ris tantum & apicibus diicrepantibus,

certumque eft Efdram poft captam

Hierofolymam & inftaurationem fìib

Zorobabele , alias literas reperiffe,qui-

bus & nunc utimur,cum ad illud ufque

tempus iidem Samantanorum Hebrao-

rurnque charaderes remanfèrint. Ve-rùm de hifee vide fufìùs tractatum in

IL Tomo Atlanti* polygloffi , & in prsece-

dentibus, ubi de lingua Samaritana am-plius egimus.

Dixi fùprà , linguam Samaritanamt

Etw>»fT . A „9 itteratum

elle eandem cum Lbananaa, propagata samarita-

à Canaan , unde regio Canaan nomen narum '

habet , in undecim filios divifa, inter

quos Se Samaraus nominatur , Samaria Samarsus

fundator; conftatenim Cbanaan Cbami**™*}*

filium , ftatim poft confufìonem eampartem occupaffe cum undecim fiìiis,

quae à nomine fuo innumeris fere locis

fàcrx fcripturx , terra Canaan , & à po-

fteris Valaftina , five terra fanóta dida

fuit; fueruntque poft divifionem pri-

mi hujus partis orbis incola: , fìquidemFflfì(lat0,

& indepatet, quod Abraham p. poft r" tlrbiu»>

divifionem gentium annis , ex Cbaldaa Canaan,

in terram Canaan profeótus dicatur.

QLiemadmodum igitur illi undecim

filli Canaan,quifque fibi locum ad in-

habi-

Turris Babel Lib. III. 197

Caj>. III. habitandum elegit , ita quoque urbi-

bus extructis ,quiique nomina ipfis

impoiìiit : Sidon urbs à Sidone primo-

genito Cbanaan extructa nomen dedit

populis Stdonm ; Hetbai urbem He-

bron ; Jebufai , Jebus , qua: poftea Je-

rufalem dieta fuir ; Amorrbai urbem Ca*

desbarne ad Libanum 3 & plures alias in

terra Cbanaan ; HeVai montem Herman

in Mefpba ; Aracai urbem Arcas, poftea

Tripolini dictam ad radices montis Lu

barn, &fic decaeteris; SamarausvevoSeEl.il.

nomen dedit Samaria in tribù 'Benja-

min , à quibus lingua, quam Samariti-

cam dicimus, nomen aflumpfit;quam-

vis vero una & eadem lingua fuerit Cha*

nanaa & Cbaldaka .,h.xc tamen tanquam

in medio terra? Canaan (ita,peculiare

pofteris temporibus dedit nomen lin-

gua: Samara* , occafione difiidii orti

inter fudaos , & Samaritanos , de quo

paulò ante.

CAPUT IV.

T>e lingua Syriaca.

TAnta eft C?ograpboru?n de Syria,

ejufque lingua concertano , ut

cui fùbfcribas vix comperias.

Sunt qui univerfam Syriam cum Affy-

ria, Babylonia, & univerfa terra Cbanaan

confundunt. Sunt qui cum Pbomicia i-

piàm eandem effe putent. Non de-

fùnt qui Syriam in Afiam minorem ex-

tendunt , quorum quidem iententiam

referre fìipervacaneum effe ratus fìim,

cum illudnihil aliud eflet, quam in-

genia incredibilibus errorum nebulis

orTundere ; relictis itaque aliorum

fententiis, nos ftrictè Syriam hoc paolo

una cum Syriaca lingua proprie dieta,

delcribimus.

Syria proprie dieta,qua: & in fa-

cris literis Ola Aram , ab Aram filio

Sem ,primo ejus pofTerTore , à quo &

lingua Aramaa dieta fuit , & quam-

vis illa à Cbaldaka , Cbananaa & Sa-

maritana , nifi characteribus , vix in

alio differat ; ex invafione tamen re-

gni Gracorum, lub Alexandro Macedo-

ne , nonnullam corruptionem paffa

fuit, uti ex nominibus Gratis, qua: in

linguam Syriacam irrepferunt , fat fìi-

ttlZ'

He-

perque patet : txterùm eadem pror-

lus eft cum Aramaa , Cbaldaka , Cba-

nanaa , Vbomicia, ut fuo locodicetur.

Characteribus dirTert dbHebratf, uti^''«?«*• r -\ i • Syriacaìnrenus patebit , ex quorum tamen ,jUom0<io

forma facile colligimus , Syros ex He-Wm*u*brais characteribus onginem lumplil- braca, &

fé. Aramaa dicitur, eòquod in fàcrisSf1

literis Syria paflìm D-i« Aram dicitur,

ab Aram filio Sem, uti dixi, qui primus

ejus pofTefTor fuit, fic dieta. DifFert

igitur lingua Syriaca à Cbaldaka, Sa-

maritana , live Cbananaa, tum diale-

tto , tum literis , haud fècus ac lin-

gua Tufca in Italia , à Romana , Nea-politana , Mediolanenfi , Sicula ; qua:

tametfi quoad dialectum dirTerant,

Itali tamen omnes & fé intelligunt, &exercent commercia , & fibi ipfìs mu-tua negotia communicant , quamvis

una fit purior inter illas , qua curia:

utuntur , fiditi Hebraa inter prima:-

vos mortales. Fuit autem lingua Sy-

riaca vernacula Chrifti Salvatoris no-

ftri7uti ex varii< S. Euangelii nomi-

nibus patet.

Bb 3 CA-

Cap. V.

kS

JobArabia

natui.

in

19% Athanasii Kircheri

CAPUT V.I

7)c Lingua Arabica.

5a7.II.

" r0n minor Geographorum de

Arabia fitu , controversa eft,

ut proinde pigeat me , inutili

labore , hoc loco recitare infuperabi-

lem nominum ,quibus eam appellare

lòlent , confufionem •> nos communi

lèntentia? infiftentes triplicem faci-

mus Arabiam ; Defertam , Vetraam,

& Felicem : prima Pale/lina confinis

eft; fècunda monti Sinai adjacet: ter-

tia, littus maris Erytbrai ,quod Hebrai,

<*)1D D* Jam fupb , ab arundinum, qui-

bus fqualet , copia , dicunt. Turca id

{£2*J6 c>». bacbar corfun , mare clau-

lùm vocant , eò quod ad fretum Aden,

quafì occlufìim videatur. In fàcris lit-

teris Amalecitica dicitur , a primis Ama-

lecitarum habitatoribus ;plerique fàcra-

rum literarum interpretes eam quoque

Ifmaeltticam appellant , eò quod ejus

primus poffenor fuerit Ifmael , filius

Abraba ex ferva ejus Agar genitus ; un-

de & lingua Arabica in hunc ufque

diem , apud Orientales fcriptores lin-

gua Ifmaelitica , & Hagarena dicitur.

Sed hifce paucis pr^mifììs ,jam ad lin-

guam ejus enodandam procedamus.

Arabica lingua, uti eft filia fpuria

Hebraa , ita quoque femper lingua

Cbaldaìca coleva fuit ,quemadmodum

fcitè docet D. Hieronymus in praefa-

tione ad lib. Job. Habitaffe, inquit, Job

in Hus in finibus Idumxae , zjr Arabia

fcrtur , eratque ei ante nomen Johab ; <£r

accepit uxorem Arabiftam } qua genuit ei

filimi ,quem Voca^it Ennon ; erat autem

ipfe filini quidem Zaro, de Efau/7///j-, fi-

lius 5 de matre Vero Bofì'a, ita utfit quintus

ab Abraham. Etbtfunt ^ges, qui regna-

Verunt in Edom , in qua ir ipfe regnaVit.

Hac autem tranflatio nullum de Veteribus

fequitur interprctem , fed ex ipfo Hebrai'-

co , Arabico^*? fermone , & interdum

Syro , nunc Verba , nuncfenfus , nuncfr

mul utrumque refert. Ita D.Hieron. A-deòtamen poftexecrandi MabiwiedÌ4

y

impoftoris nequiffimi datam legem in

Alcorano praefcriptam , eulta fuit, ut

nulla lingua nec hodiè , nec ufquamolim in tot Orbis partibus , illa uiùm

majorem invenerit : irrupit illa in Afri-

cani univerfam, protei" Nubianam , A-

bafinam fìve AEtbiopiam ; habet illa A-

fiam totam à noftris littoribus in ulti-

mos ufque Orientis terminos diffufa;

intravit illa Arcbipelagum , & vel ipfàs

infulas Moluccas,quas Tbilippinas vo-

cant , inter quas Celebes inlùla prae-

grandis Mabumedanorum Regis fubeft

imperio. In Europa tenet Graciam, Ma-

cedoniam , Tbraciam , Daciam , pattern

Hungaria ? SerViam & lBofnam yomnef.

que hodiè ab Adriatico fìnu , ufque ad

Vontum Euxinum , interjacentes regio-

nes. Hujus beneficio folius quifpiam

ex Europa,per Tartaria , Afta utriuf.

que , Indiaque regiones fine interpre-

te in Cbinam ulque iter iìifcipere poteft.

Cum enim omnem Orientem Reges, Arabica

&Imperatores Verfia, Syria, ArabiaJÌZJZ4/nV^,partemque EuroLafao fìibiecif enten

' ®r - ' -ri r L °cctdentem

ient imperio, ejuiaemqueiemperreli-rfijfM/i.

gionis , videlicet Mahumedanae lèqua-

ces fuerint , cujus leges & ftatuta cumnon nifi Alcoranus

,quem & Alpburcan

Terfa vocant , contineret; omnesejus

interpretes , Arabicam linguam puram,

& elegantem, qua fcriptus fuit ab im-

poftore Mabumede , calluiffe , & eti-

amnum praeter linguam vulgarem, cal-

iere neceffe fit , ut proinde fcpe mira-

tusfim, cur DEUS OPT. MAX. do-

cìrinam tam impiam , & prorfùs aAo-

yov in tantum incrementum exerefce-

re permiferit. Verùm qui novit ab-

feondita DEI judicia , circa multa alia,

qua:

TURRIS BABELLl B.IIL 199

Cap.V. qua? fàcr£ hiftoria? nosdocent, ismi- pbarabium, Gebrumc\\\\vì\covà{r\covf-Secl.\\,

rari cefTabit. Arabica itaque lingua ita

pofterioribus fèculis floruit^ ut lemper

pha?um, & innumeros alios, quos alibi

citavimus ; & quamvis lingua Arabica

Arabes habuerint icriptores eminentil- .fit Hebraa quoad inflexiones nomi-

fimos in omni poene fcientiarum gene- Inum, & conjugationes verboram , no-

re;quorum monumenta fi hoc loco minumque etymologiam,vicina,habet

reccnière vellem , id elTet , librum li-

bro jungere.

scripmes Quis enim nefcit celeberrimos icri-

aUkr- ptores, Abm Sina medicorum princi-

tmi - pem , Abenràsj vulgo AVerroem Arifto-

telicorum operum iùbtiliffìmum in-

terpretem, Abenragel , Aben Ma^ar , Al-

tamen alia quamplurima nomina, qua?

Cbaldaicam ScSyriacam lapiunt,- adeòque

verborum nominumque opulentià foe-

cunda ed: , ut lingua? Graca non cedat,

rive elegantiam } five copiam fpectes.

Qualis autem fuerit Fbanicia lingua,

jam iupra expofìtum fuit.

CAPUT VI.

T>e Lingua Athiopica.

Cap.Vl. / A tbiopia proprie illa regio Afr'u

f~~\ i fc* eft intima , totius Africa

yttVio-

1°

'meditullium , quam & Abaf-P ,iE

* Jìam vocant geographi , lìib dominio

Magni Negufcb, five Imperatoris Abyf-

finorum ; terminaturque Montibus Lu-na a Meridie ; a Septentrione infida,

Meroe ; ab Oriente Mari Erytbr<eo ; ab

lì,&ftu-Occidente , Congo Se Angola ; Nilo , cu-

mìnu™. jus fons in monte Bedui vifitur , qui &

qua efficit.J ,. . .

x

ex radice ejus ingentem aquarum mo-lem , per flumen fat amplum in Bed

lacum , quem aliqui perperam Zaire

dicunt , evomit \ Se bine in varias par-

tes diviiùs , crìa maxima flumina gene-

rat , quorum prior eri Nilus,qui in-

gentibus terrarum ambagibus, tandem

ingenti aliorum fluminum augmento

ditatus , per Catadupa in JEgyptum pra?-

cipitatur : alter eft Niger, qui maxi-

mam Occidentalis Ai tbiopia partem

irrigans, tandem in fubterraneos mea-

tus devolutus , deinde poft triduani iti—

neris fpatium elu&atus , & priftina? li-

bertari reftitutus , in Oceanum occi-

dentalem devolvimi'. Tertius fluvius

eft Zaire,qui meridiana? Africa occi-

duam regionem,per vaftam iblitudi-

nem in Angola , oceano illabitur. Dequo vide chartam hic appofitam. In

hujus meditullio mons eft > Amara no-

mine , in quo Imperator cum aula fùa

commoratur , viginti ièptem regno-

rum dominus;qui tametfì religione

fèmper Chriftianus extiterit, à peftife-

ra tamen Dwfcori doCtnnì corruptus,

in lua pertinacia perftitit , & prò Im-

peratorum ingenio, jam Ecclefìa? Ca-

tholica? Romana? unitus, modo ad vo-

mitum reverfùs , fidem unicè ìàlutife-

ram iùfeeptam rejecit. Sed ha?c pauca

de jEtbiopia fìtu fufficiant; qui plu-

ra noffe cupit , de hifee conlùlat To*

mum I Ocdipi noftri JEgyptiaci , ubi deorigine Nili fuse egimus , & quomodoin ipfiusImperatoris Zelacbrifii pra?fèn-

ria anno iói y , una cum noftris Patri*

bus, fons Nili verus, Se hucufque inco-

gnitus, dete&us fuit.

Ad antiquitatem jEtbiopia } &pri- Antiqui.

mt , colonos quod attinet, dico^11" *

Cbami filium Cbus primum hujus regio-

nis pofTerTorem fuiffe , idque vel ex u

,

pfis lacris literis patet , ubi terra Cbus

paflìm JEtbiopia dicitur , & terra Cu-

fiim,ten2LsEtbiopu?n dicitur; nam quodinArca Noè fufìus oftendimus^id in hocprselènti volumine degenerem Cbami

progeniem poft divifionem gentium

univerfàm Africam , (uo imperio fibi

iùb~

200 ATHANASII KlRCHERICab.Vl.fatyeàffè clarefed paucis demonftra-

Coloni

pimi JE-

thiopije

(ju'mam ?

bimus ; ita ut Mifraim, sEgyptum ; Cbus

yEtbiopiam mediterraneam ; $but ve-

ro totum illum Africa tra&um, ab JE-

vybto ad Gaditanas fauces mari mediter-

raneo adjacentem occupaverit ; & con-

firmatur ex hiftoria jEtbiopum Abyfsi-

norum, qua: refert, fèx Reges poft Cbus,

regni iùcceffores , jEtbiopU praefui£

ufcjue ad falutis noftra: ortum, quorum Seti. IL

nomina , & annos regiminis qui volet,

confulat Marinum %omanum in deferi-

tone JEtbiopia. Cazterùm prae omni-

bus, qui Aitinopia five Abyffinorum

hiftoriam defcripfèrunt , au&oribus,

merito fùo palmam praefert fàpienti£

fimus Vatriarcba JLtbiopia è Societate Hiftoria

noftra, Alpbonfus Kunnes,qui opere^°£

fè° &feptimum fèdemfuam in Civita-J

Tanè dignifììmo , & reconditis eradi- ès<w.Jefa

te Caxumo conftituiiTe ,quosteferre tionibus conferto , univerfam ^Etbio- chTStht-

ob chronologiae incertitudinem , de\pia hiftoriam lingua Luftanica com-°Piae-

confiifam hiftoria relationem potiùsj

plexus,qualunque ctWoVlws in Abaf-

fìlentio fìipprimendum ceniui , quam ^fia vidit , & in vetuftiflìmis archivio-

tempus in monftruofrs nominibus te-

rere. Certitudinem, quam habere po£

fìimus ex archivio Abyffinorum , hxc

eft : quod Makeda, vel ut aliivolunt,

Nicaula Regina sEtbiopia,quam &Regina

eademeum lib. IV Regum Sabam vocat, ad fapien-

Saba- tiam Salomoìiis tentandam magno cum

comitatu pervenerit Hierofolymam ; at-

que ex diuturna cum Rege confuetu-

dine fufeeperit filium ,quem -Melici?

appellava: ; alii DaVid nominatum vo-

lunt : hic primus in meliorem politici

flatus formam 19 annorum ,quibus

vixit , fpacio, reduxit;poft hunc lècu-

ti funt alii 11 Reges , ufque ad Cbri

rum monumentis legit , feitè fané con-

fcripfit.

Hifce itaque praemiflìs, jam ad ra-

tionem lingua: jEthiopica exponen-

dam progrediamur : de qua quid ipfè-

met in eorundem codicum Abyjfinorum

evolutione obfervàrim y candide le-

ttori proponam. Dico itaque AEtbio-

picam linguam , totam ex Cbaldaica, aut

Hebraa lingua,aut Syra, nec non Arabi*

caL,ob Arabum Erytbrai maris incolarum

confinitatem , compofìtam effe : ita

ut, quihafce linguas probe càlluerit,

non adeò magno labore sEtbiopica lin-

gua: notitiam acquirere pollìt : alpha-

ftum. Referuntur praefuifTe regno jE- , betum tantummodò toto , ut ajunt,

juditha tbiopia tunc temporis Reginam Judi-j

ccelo , à charaóteribus Hebrais , Goal- ^Ethio-

'

tbam nomine, eandemque effe, qua: Uaicis , Syriacis & Arabicis differt:cae-^w*"

per eunuchum Candacis Regina: Hie* terùm inflexio nominum verborum-^

ReginaJE

thiopiae>

quamCandacis

dicuni. &in

rofolyma in JEtbiopiam reducem , l

à fan&o Vbilippo difcipulo CbriHt i

via, uti tfrAtlorumVll. baptizatum,

poftea converfa, nec non ardentiflìmo

erentt-

utitur.

que conjugationes eaedem fere lunt, ut«f/i con-

in Atlante Volygloffo Tuo loco dicetur.Jr^f°

Quomodo vero Hebraa, Cbalda'ìca, aut"À*'°He-

Syriaca lingua in jEtbiopiam in prinei- I-U& Ara-

zelo gloria: Cbrisìi accenfa primo le-|

pio divifìonis gentium pervenerit, e-bibus*

gem Cbrifti Salvatoris , magnificen- nodandum reftat. Certum eft itaque,

tiffimà ecclefià in ejus honorem S.Ma- Cbami progeniem, aliam poft confu-

ria in Sion extructà ,propagaverit ; : fionem linguam , plurimùm ab He-

cui poftea S. Mattbaus apoftolus fuc-jbraa & Cbaldàìca differentem , in JE-

cedens univerfum regnum euangelica gjptum , & reliquam Africam contulifl

prasdicatione , & fànguinis effufìone; fé , cùm Hebraa fòla in domo Heber

Cbnfto fubjugaverit , qui cum euan-j

permanferit. Qui nodus ut folvatur,

gelium Tua Hebraica lingua confcripfe-

rit ; JEtbiopes id poftea magno femper

in honore,& veneratone confèrvàrint,

iciendum eft,plurimos ex progenie

Sem & Japbetb pofteris temporibus

Chamaea: progeniei commixtos fuiiTe,

prò-

TURRISG^.VI.proutingeniorum fimilitudo, &arTe-

<5tiones mortalium lècum ferre folent,

qui Hebraa , & Cbaldaìca lingua inftru-

cti ,poftea potiti rerum in sEtbiopia

linguam fuam ibidem colonia inftitu-

tà propagarint ; nam uti in Oedipo o-

ftendimus, habebant Cbamai populi,

ideft, jEgyptii linguam yEgyptiacam,

quam & Pbaraonicam dicebant, abo-

mnibus caeteris linguis oppidò difTe-

rentem , cum enim Jofepb Cbaldaìca

lingua inftruótus in sEgyptum, a fratri-

bus iuis venditus duceretur , dicit fa-

era fcriptura , linguam ,quam non inteU

B A B E L Li B.III. 2or

lexit audiVit ; quamvis poftea {ucceiTuv5W7.IL

temporum alii & alii Hebraa & Cbal-

daìca lingua: periti illue concelTerint,

linguamque propagarint. De linguis

vero extra A^tbwpiam , Abafiina, barba-

risa peregrinis poftea loquemur. At-

que hxc funt quae de Atbwpia llatu&lingua dicenda putavimus. Qui hifto-

riaLSs&thiopia relationes fufiùs defide-

derabit , is adeat fuprà citatum venera-

bilem Patriarcham Alpbonfum Nwi-

ne^ , P. Alvare^j, T.Godignum} Marinum

(fìomanum, Tenethum, & innumeros ali-

oSj qui de JEtbiopici* rebus fcripferunt.

CAPUT VII.

2> lingua Perfica , feti islamitica.

C.VII.

Perfia»

deferiptio.

PErfia à voce ^? , id eft , equus,

àbonitate equorum, quos produ-

citi, Tic di<fta,olim JL lam, à primo

ejus pofTefTore A. lam filio Sem , & ne-

pote Noe , nomenobtinuit ; unde &"Perfa tum à làcris, tum profanis Icri-

vtonbus A- lamifarum nomine clarue-

runt. Perfa itaque quondam , lìib

primaevis poft divifionem gentium

colonis } qui totam pene Ajìam difper-

titis regnorum juribus occuparunt , uti

in praecedentibus docuimus , lubdita

fuit. Hodierno vero tempore plurima

in le regna continet , magno Sopbi Im-

peratori Perfarum (ubjecìa ;quorum

prior eft ipfà Verfia , & pertingit à Mari \

Cafpio ad Perjìcumu&pe Sinum , cujus

Metropolis eft Siro* , olim Perfopofo,

vel uti alii volunt , Cyropolis , a lède Cyri

Regis , Affyriorum domitoris fic vocita-

ta , & magnifica? ruderum reliquia id

latis teftantur , uti & Itineraria per Per-

fiam tranfaóta referunt ; fequitur hanc

Tauri*,qux olim Ecbatena dicebatur,

regni Media caput , veterum monu-

mentis celeberrima ; tenia Perfa urbs

caput Regni Partbia eft Efpabanum, fe-

des modo Regis Perfarum , feque ex-

tendit ad regni Mogoris ulque impe-

rium , continetque regnum Candabar,

India confine ex parte orientali, ex Oc-

cidente Armeniam majorem ;praeterea

Iberiam, olim Colcbidem, quam hodiè

Georgiam vocant , regionem tenet. Se-

quitur hoc regnum Gbilon Mari Cafpio

adjacens, (èrico confertiflìmum ;poft-

ea I\orafan , in bina regna , Margianamy

& Ariam divifa. Sunt praeterea alia re-

gna huic magno Sopbi {ùbjecta , uti Lo*

reftan , Turcbifan > inlula Ormus , nobi-

litino emporio , nec non precioiarum

mercium ubertate confetta; pofteris

à Cjro, Vario , èc Alexandri Magni tem-

poribus,poftea ingentes vicilììtudines

perpeffa, vicinorum dominatorum po-

tentià , & viribus devicìa, praeiertim

Turcarum violentià monarcnicum fta-

tum perdidit, ulque ad Ifina'elem Sopbi U™**}

filium Xeque Aidaryqui vir ftrenuus , 8cjtaurat0T

magnanimus, ortus exArdoVilla civi-pgfg™

tate regni Gbilon, videns totam provin-

ciam Turcarum tyrannide oppreffam,

nullum non lapidem movit , ut eam in

priftinam libertatem , abjeóìo Turca-

rum jugo , reftitueret

zelotes patria

aftu , ita quod fieri pofìe cogitaverat,

confecit ; abfolutus iftius regni domi-

C e nus >

,qui utivirerat

& vulpino callidus

202 Athanasii KircheriC VII.

Cha Ab-

feas Sophi

zRex Per

fia? impe-

rium am-fliafit.

Lingua

Perfica

quatti olirti

fuerit.

nus ; atquc adeò primus familix Re-

gum Pofa ,qui &>/>/>/ dicuntur. Hic

fatis cedens fùccefforem habuit filium

fìium Cba Abbas , qui intra breve tem-

.pus ad iupremum Perdei imperii cul-

men aicendit , receptis omnibus iis re-

gnis,qxxx. Regi Partborum priùs a cir-

cumjacentibus Regibus violenta inva-

sone fuerant ablata ; fedemque lùam

incredibili urbis hominumque msm-mento Efpabani fixit ; & eadem felici-

tate , vivente adhuc patre in potefta-

tem reda&à Siro* metropoli Perfia,

nec non regno Loriflan, viótricia armo-

rum trophxa a Mari Cafpio ad ulque Si-

num Terfcum extendit ; nec hifee con-

tentus in Medium regnum vaftifììmum

movens exercitum , Tauris , olim Ec-

lutenus , fui juris fecit 5 deinde movens

•in feptentrionale regnum Colcbidem leu

Iberiam Armenia majori junófram, Eaby-

hniam , Mefopotamiam > aliaque inter-

media regna lùo fubdidit imperio ; re-

gnum quoque Candabur , quod magni

Mogoris monarchie imperio fìibdeba-

tur , expugnavit ; tandem in obfìdio-

ne 'BaJJbra Arabia felicis urbis ad Eu-

pbratis finum ferficum fitae, & ipfe mor-

tis obfidione cindus, vita ceflìt, relido

imperii fucceflore uno ex nepotibus

lùis ,• corpus ejus Arduillam commu-

ne omnium Regum Perfia Sopbo-

rum fepulcrum , tranflatum fuit ; urbs

eft, in qua ob merita ffmaelis Sophie pri-

mi , ut dixi imperii Terfici fundatoris,

Regum Sopborum cadavera in hunc

ufquediem, magna fòlennitate depo-

ni lolent. Hifce itaque prolixiùs, quàm

par eft,prolatis ,

jam ad lingua ferfi-

ca conditionem exponendam progrc-

diamur.

Duplex hoc loco ftatus Perfidis con-

(ìderari poteft ; vel à primsevis poft di-

vifionem gentium temporibus , ufque

ad Jlexandrum Macedonem ; Se lìib hifee Sefl. II.

Regibus Afyriorum & CbaldaorumfbaU

daicam linguam, fìve quod idem eft,

Affyriorum viguiffe, velipfà facraferi-

ptura in Danieli s propbetia teitatur , ubi

fere nihil , nifi de Cbaldaìca lingua pro-

fertur. Nulli itaque dubium effe debet, Cmu^tìà

de Cbaldaìca lingua ufìi , qui tunc tem- Sexporis vigebat per omnia regna Chaldai* ™fl£e

e*

Regibus , uti Nabucbodonofor , 'Baltba-porum re-

fari ejus filio, &poftea Dario Affuero ì

'voutlom

carterifque fìibjeda : accidit tamen , ut

Alexander Macedo vaftà Gracorum mul-

titudine 7 Dario interfedo , omnia im-perio ejus fubjeda, in fùam poteftatem

redigeret,quo facto , Graci commixti

Chaldais , aliarumque diverfarum gen-

tium nationibus , Chaldaa corrupta à

fìio genuino ftatu paulatim in varias

dirferentium populorum linguas divifà

deflexerit : fecuti poft Alexandri obi-

tum %omum } & poft hofee Turca, lin-

guas in tot genera mutarunt, quotre-

gna,nationes & provincias Perfarum te-

nebat imperium ; & hodiernus monar-

chicusPerfarum ftatus luculenter docet,

fìquidem primaeva Cbuldaorum lingua

lingua Graca, Latina, Arabica , Tunica& 7 artarica varie corrupta fuitjhodier-

na enim Verfarum lingua à Turturis re-

gnum Verfia invadentibus , Turturicu

eft , commixtis nominibus Arabicis , obAlcorunum , qui uti purè Arubica lingua

à Mabumede confcriptus eft, ita quo-que nemo prò viro literato & dodo ha-

betur in regno Perfidis, qui eam non

calleat , ut poftea ex ejus inftitutioni-

bus patebit ,• in reliquis vero regnis,

Tartaria, Candubur, Loriftun , Gorgijìan,

Armeniu } Corafun, Carmunia,Sumurcan-

da , bmnes ita differentes flint , ut

una gens alteram intelligere non po£fìt. Atque hacc de lingua TerficaM-ficiant.

CA-

C.V1II.

Turris Babel L i b. III.

CAPUT Vili.

T)e lingua Agyptiaca, feu Copta3quam &- veterem

Pharaonicam appellamus.

203

Soci. IL

/ ^Gypttts regio Africa omnium/li antiquiflìma eli , & in lacris

Ifceris non lolùm, lèd & apud

profanos lèriptores nullo non tempo-

re , celeberrima fuit , cujus fitus , &conlHtutio uti omnibus nota eli, ita

quoque ulteriorem ejus delcriptionem

hic omittendam ceniùi,

praefèrtim

cùm eam in Oedipo quàm uberrime de-

fcriplerimus. Hodie in yfcgypto domi-- natur lingua pura Arabica , exceptàCo-

ptà, qua monachi

, quos Coptitas vo-

cant j in lacris utuntur ; & ab hac , ut-

pote omnium , ut dixi regionum anti-

quiffima , & à finis, Cbam, Cbus, Se Mi*

fraim , à quo sEgyptus nomen accepit

primùm eulta fuit. Nam fàcrae literae

quando nominis j£gypti faciuntmen-

piml?m tionem > illam lèmper nomine p«

HfxMgy- DnvD terram Mifraim nominant,quam

T'wwhie drabesy Cbaldtei, Syri fequuntur, polì: di-

ejtu m fa- vifionem Pentium primùm introdu-cm ben/ b l

Mifraim cium nomen; Pbaraomcam appellamus,

eo quod primi Reges JE-gypti > Tbaraon

prima? dignitatis nomine appellali vo-

luerint ; eli autem Vbaraon idem quod

moderator rerum , uti hoc tempore o-

mnes Imperatores Romanorum Cx-fares , à primo ejus imperii Romanifundatore Julio tifare denominantur

Cxlàres, 8e Reges Verfidis ab IJmaele,

primo inllitutore, Sopbi. Ettametlìin

Trodromo Copto , & in Tomo integro,

quod Onomafticwn Copto - Arabico - hatu

numyfìve jjEgyptiacam^ leu Pharaonicam

linguam reftitutam inlcriplìmus , de hu-

jus lingua: origine , antiquitate, & cor-

ruptione quàm fufìllìmè egerimus,

nonnulla tamen ibidem omilTa hìc ap-

ponenda cenlìiimus.

Lìngua Certuni eli: , ex nominibus j£gy*

ognuna™ ptiacis hanc linguam fuiffe unam ex pri-

mogeneis linguis, à filiisOWz, ChiM,*11 alÌM

Se Mifraim polì divifioncm gentium tem babà.

in JLgyptum tranflatam , & propaga-

tane ; Se quamvis illa nullam prorlùs

lìmilitudinem ad Hebraam , Cbaldaì-

ca??ijSyriaca??i,Arabicamj Se JLtbiopicam^

lingua Hebrtfce filias habeat , mutuata

tamen videtur denominationem lite-

rarum alphabeti lui à lingua? Hebne<e,

aliarumque linguarum confinium al-

phabeto, quemadmodum ex alpha-

oeto infra fuo loco ponendo patet , li-

teris ab illis , & characteribus toto cce-

lo difTerentibus 5 cum vero dictum al-

phabetum Copticum 32 literas habeat,

omnes reliqua?, praeter 22 Hebrais prò-

prias, lìiccefTu temporis adjunótae vi-

dentur, vel vocalium loco , veUEgji'

ptiacrt pronunciationis ritè formando

causa. Duravit autem lingua <Pbarao* ,

mmti°

nica, leu Jilgyptiaca, vel Copta , ulque ad gyptiac»

Cambyfis tempora , qui JELgypto lùbju-^ Co '

gatà, devaftatà, làcerdotibus,& hiero-

manthis occilìs, nec non obelilcis,cun-fes regni

ctilque lacris hieroglyphicorum mo-^yJ[

numentis proflratis Se difTra&is, totam/fr-

s^gyptiorum religionem in nihilum

quafi reduxit , ulque ad tempora Ale-

xandre Macedoni*, qui regno potitus

JEgyptiorum , expullìs Verfarmi luper-

Ititibus, totumlùae fecit poteftatis, li-

bertate perampla iis , lìqui adhuc re-

perirentur, hieromyftis làcerdotibus,

veteris religionis lùae inftituta exercen-

di, relidà. Hoc pado, veluti poli meC-

lem collec~tis pauculis tritici fpicis, lin-

gua Copta inltaurata quidem fuit, ita ta-

men , ut perpetuo Grxcorum commer-cio , magna ex parte corrupta , loco

yEgyptiorum,quorum inopia labora-

bant nominum, ex Groeca luppleverint,

ita tamen i£gyptiacae Grammatica

Ce 2 adapta-

io-

e<ver-

204- Athanasii KircheriCVIII. adaptatà , ut neullum quidem Graco*

rum declinationis nominum, aut ver-

borum conjugationis veftigium re-

tinuerit;quemadinodùrn infra ex'm-SeSÌ.11.

ftitutionibus ejus in Atlante polyglnjjo

patebit.

CAPUT IX.

2> lingua Armenica.

Cap.lX. Uemadmodum ab Afa linguis

'prima:vis initium duximusPo-

-lyglottias noftra: • ita hìc reli-

quas in Oriente linguas ordine profè-

quamur, qua? tametfi toto, utajunt,

coelo, ab Hcbraic* lingua: hucufque

declarata loquela, & charaóteribus dif-

ferant , uti iùnt Armenka , Georgiana,

Tartanca^Turcica , quia tamen & ha:

magna progenie ex corruptione unius

cum altera foecunda: lùnt , illas ordine

deicribemus.

Armenia: Armenia , magna Afa majoris por-tejcrytio.

tjQ ^ dividimi* in Majorem Se Minor-em,

qua: prima tunc iub unius regni Vcrfa-

rum imperio fubdebatur, poiteris ta-

men temporibus a Rege Vcrfarum 'denv

pta , Mabumetani , Se Turaci juris faóta

Fuit ; contingit haec Afa minoris,quam

Anatoliam vocant, terminos abOcca-

fù , ab Ortu Armeniam majorem • à Se-

ptentrione Mecreliam , five Gcorgiam, Lberiam , olim Colchidem ; à Meridie Me*

fopotamU partem ; Major ab Occafù A-

ftam minorem ; ab Ortu Per/idem ; a Se-

ptentrione Mare Cafauni , & montemArarat

,quem in Arca Noe uberrime

defcripfimus ,- à Meridie regiones , &deferta ufque ad Sinum Perjìcum con-

terminata. Armenia etymon fìium ob-

tinuit ab Aram filio Sem , primo ejus

pofTeffore, quafì diceres , Arameniam;

quicquid alii dicant tura hiftorici, tum

geographi de etymo hujus nominis,

infinitis litibus inter fé di(lìdentes,quos

confale. Hxchodie magno Terfarum

Regi paret; regnum quafi totum Chri-

Patnar- ftiana religione colitur, per Patriar-e" cham proprium

, qui in NafcbeVan ur-

be y ad radices montis Ararat , refidet-

niorum.

qui quamvis pluries ecclefia: Romana?fuerit unitus, femper tamen ad fchi-

fma reverius } lui juris & arbitrii in ec-

clefìa Armenorum gubernanda effe ma-

luit, quàm Romana: ecclefia: catho-

lica: , & orthodoxa: legibus humili

mentis obfequio fé iubjicere. Linguamhabent proriùs & loquela & charac~tc«

ribus àca:teris Orientalibus diverfam-.

Se quamvis non exiguam huic operam

olim impenderim , ne ullum tamen e-

jus veftigium in Hebr^ayCbaldaìca, Sy-

riacaque fundatum , me reperire potuif-

fé fateor , uti in inlìitutionibus ejus fè-

cuturis patebit.

Lingua Georgiana proprie utuntur Georgia-

Cnriltianae legis cultores n , qui Me*

creliam leu Iberiam } quam Georgiani , o-

lim Colcbidem vocant ; eftque regio in-

ter mare Euxinum , Se Cafauni interje-

óla , nec non Caucafèis montibus fìib-

jecSla • Georgiani nonnulli appellatane

fùifle autumant à S. Georgio , gloriofo

Cbrifti martyre , iftius regionis ape-

rtolo ; linguam habent ex Tartarica,

& Armenica compofitam, charactei-

bus tamen ab Armenicis oppidò dif-

Ferentem , de qua fìio loco in fequen-

tibus , ubi inftitutiones ejus produ-

cemus.

Tartarica lingua, univerlàm Tarta-^

}

in mo '

t t Tartarici.

nani magnam occupat,quamvis ìnnu-

meris idiotifmis diverfa , prò varia vi-

delicet vicinorum Regum in eam ir-

ruzione, eifdemque iùbjugatione fa-

ccia,qua lingua quoque primeva va-

rie corrupta in diverfiflìmas linguas, in

Indias uique propagatas abiit. Regcs

enim Indofan ^ five Mogor,cxTartaria

tranfmigratores femper eam unicè ccu

nati-

Turris Babel Lib. III. 205

fùm tamen Tartaricum fìib ipfìs htcn- Seti. II.

tem , ex lingua: imperitià penetrare

non licuit ; haucì fecus , ac fi quis cha-

Cap.lX. nativam tcnuere;quamvis ea poft le-

gem Mahumetis in iilud imperium in-

troductam ex Arabie* miftura linguae

non exiguam corraptionem pafla, a raóìeribus latinis fcribcret cujufcun-

finceritate Tua deflexerit. Verùm de 1 que akerius linguae ignotae idioma. In-

Hayton hjfce confùle Haitonem Armenum in lu | numera hoc loco apponere poffem ad

M. l'auius bro de Tartari*? regiombus, Marami Tau- 1 liane materiam pertinenza 5 verùmVcnetus. t^ yenetUìn ^ & noftram Chimm illu- quieadilucidiùsnoffecupit, \sChinam

flratam , in quibus fuse de hitee egi

mus. Hodie Tartari utuntur adhuc ve-

teri fuà lingua , (ed charaderes,quos

olim obtinuerant a facerdotibus Chal-

d*'is j qui primi in Tartariam magnani

fub magno Cbam Imperatore, fidem

Chrillianam introdnxerant , in hunc

ufque diem,quemadmodum in China

noitra illuflrata docuimus , coniervant.

EAiBum Extat in noftro mufeo ingens tabula,

narum" ex China ad me tranfmiffa

,qua Rex,

Ta"ar!" feu Imperator Tartari* , cum univer-

co-Sinico 1 ....tharaHete {uni Sinarum regnum in quindecim re-

gna divifùm fùo fubjeciiTet dominio

& jurisdi&ioni, lìib duplici lingua Tar*

tanca , & Chinenfi,promulgationem

legis Chrift-ianx ; templorum, fèu ec-

clefìarum ritu Chriftiano extruenda-

cotijcn

ptum.

noftram Illuftratam , paulò ante cita-

tam contuì at.

Tunica lingua, tametfi multis va-

riilque gentium confufionibus corni-

pta , tota tamen ex Tartarica lingua

originem invenit. Certum enim ed:

,

& omnium geographorum hiftorico-

rumque teftimoniis comprobatum

Turca* primos omnium ^Tartari*

regione,quam Turastan ex lepten-

trionalis plagx regione , à quo & no-

men obtinuére, profeòtos, per Mare

Hircanum , portas Cafpias penetran-

tes inciteriores Armeni*, & Ajì* mi-

noris regiones innumerabili hominummultitudine irrumpentes , illudluife-

cifTe juris ; & tandem quoque impiamMahometis legem amplexos fuilTe cum

rum, liberrimam toti iìio imperio, quoj

magno Chriitian^e Reipublicx detri-

vaftius orbis terrarum hodiè non con-!mento ; 7W//que à Regione Turchi-

tinet, permiffionem quàm dementili ìftan, unde eruperant , impofìtum no-

fìmè concedit. Et Tartarica quidemj

men in hunc ufque diem reliquilfe.

tabula , non aliis, quàm Chalda'ìcis cha- 1 Vide de hifee LeonclaVium , JoVium,

raóteibus , altera Sinicis , eo fine in- ! Auguftinum Curionem , Lambinum , li-,

(cripta fuit , ut in utroque imperio,j

bris de origine Turcarum. Porrò lin-

& Tartarico , & Sinico , mentem Im-j

guani Turcicam , ex Tartarica ,<

Bofni*

peratoris quifque fuà lingua intellige- ca , nec non Arabica commixtam , in

re pollìt. Characìeres quidem ChaU ejus inftitutionibus fècuturis oftende-

daicos fine ulla dirficultate iegi , fèn- mus.

Ce 3 SECTIO

Cap. L

205 Athanasii Kircheri

Sectio III.

De lingais Europa primigeniis , earumqueproprietatibus.

CAPUT I.

T)e lingua Grxcx origine.

Se£?.lll.

Ti*Empus haud dubiè perdam , fi

de argumento tam vallo , tam

celebri,& antiquo novum quid-

piam,in quo à magni ingenii viris jam à

bis fere mille annis, afTatim delùdatum

fuit, adferre me polle izregQowss-ipcòs

mini perfùafèro. Triaitaque cumpri-

mis confideranda occurrunt;primum

eft , lingua? (jr<€c<e origo , & antiqui-

tas ; lecundum, hujus linguai excel-

lentia & dignitas , tertium eft propa-

gano, cultus, ejulque jamming vici-

nai nova per viros doótos fa&a , in-

ftauratio.

Lìngua Ad prjmum quod attinet , nulli du-

naexpr!- bìum eA*e debet ,quin haec una ex pri-

migmiu ; mogeniis linguis ,poli Hebraeam filiali

ejus dimi- ° . \ r i

ta* &pr*- que ejus , mento lecundum inter o-fi»ntia.

nines }inguas locum potfìdeat ; verifi-

mile enim eft,polì: divifionem lingua-

rum , à filiis Japbetb ,qui Turris ruinae

praefèntes adfuerunt in divifionegen-

tium , hac lingua utique divino nutu

beatis eam in primam obviam regio-

nem , qua? poftea Grecia di&a fuit,

tranflatam fuifTe, quae quidem fùcceflu

temporis tantos progrefTus fecit,quos

iàtis in hunc ulque diem mirari non

pofTumus.

Et primum quidem hujus lingua?

propagatorem fuifTe Ivan , quem & a-

lii lonen vocant , filium Japbetb , à cu-

jus nomine Ionia pofteà Grecia , Ionia

communi Arabum , Hebrxorum , Cbal-

dczorumopxo. Icriptorum teftimonio di-

eta fuit ; cui fubfcribit 'Bibliander in li-

bro^ linguarum proprietatibus ; centum,

viquit j hiftoria ìàcra Genefis lacit filios

Japbetb , Magog, Madai, JaVan, Mofocb,

Tbyras ; nepotes vero fuirTe ex Gomero,

Afcene^, ^ipbat& Tbogorma ; ex JaVan

autem 'Elifa , Tbarfis , Cetbim & Doda-

nim ; ab hilce divifaefùnt infùlse gen-

tium in regionibus lùis, unulquifque

lecundum linguam lùam , & familiam

in nationibus luis. Ab Iì>ane itaque fi-

lio Japbetb Grxcos originem luam ob-

tinuiffe , Hecateus apud Strabonem a£

lèrit ,• confirmat ha?c Vlutarcbus in The*

feo ; de hoc igitur nemo dubitet. Se-

cutus fuit Ivani fuccelfu temporis qui-

dam nomine Telajgus,qui occupata

Peloponnefo nomine ei indito à fùo no-

mine Velafgiam appellavit. Quis vero

hic 'Pelajgus fuerit, paucis enodan-

dum duxi . Dico itaque hunc unumfuirTe ex domo Heber

,qui dum feli-

ces in regnis occupandis fecreta cogna-

torum JaVan , nepotumque fìicceffus

audiret , & iplè heroi'co fpiritu agi-

tatus , nomine Phaleg filii Heber , cui

divifionis linguarum nomen impofi-

tum fuit j infignitus , five frater *Pba-

leg , five nepos fuerit,perinde ed , in

Peloponnefum abiens , à luo nomine Pe-

lagiali vocavit , quali diceret oud 5

?*)

id e&jgentem Phaleg ; qua? poftea cor-

rupta, Tela/gia dièta fuit , & populi Te-

lafgrt , id eft,populares Phaleg, & Pau-

fanias , Uh. 8. de Arcadicis id haud ob-

Icurè innuit : ubi dicit , venifTe in Ar*

cadiam hominem quendam Velafgeàì-

6ìum,quem poftea Gorici filium Jo-

Vis , & Niobd,qua? idem juxta acqui-

voca Xenopbonùs lùnt , ac Noè, Se uxo-

re (RJjea prognatumj virum excellen-

tem

Turris Babel Li b.III. 207

Gtp. I. cem nobili forma pra?dicum , ingenio

& viribus pollcntem,quem Arcades ex

fplendidis corporis, animicjue talentis

impulfi in Ducem Regemque fìium

affumplèrinc , qui & eos, cumrudio-

res enent , nec ingenio , nec induftrià,

ad humanam vitam commodè tranfi-

gendam pollerent , ad politioris vira?

cultum traduxerit ; unde memores be-

neficiorum à nomine ejus(

Pbalefge,pz\i'SeSì.lU,

latim univerfàm Grdciam Tela/giam,

& incolas 'Pelajgos nominarent. Ac-

que hi primi fuerunc,qui coloniam in

Italiani , ubi Aborigenes& Stccani domi-

nabantur, craduxerunc. Qua? omniain Latto noftro de Latini agri antiquitati-

bus quàm ampliiTìme proiècuci lùmus,

ad quas leótorem remircimus.

CAPUT II.

T>e lingua Grcecx dignitate &• excellentia.

Cap. II. £^Ed jam de origine lingua? Grane

^^làtis prolocuri , pergamus ad le-

cundum punclum lingua? Gr<ene,

quod eli: hujus lingua? dignitas , & ex-

cellencia , qua? ramos iuos in cancam

celficudinem , amplicudinemque ex-

tendic, ucquocquoc in orbe cerrarum

lingua? viguerunc unquam , fìve ele-

gantiam , five dicendi fplendorera, fi-

ve denique verborum, nominumqueubertatem Ipeétes';, ha?c unica mericò

palmam pra?ripuerit. Quamvis autem

prima?vi Gran corrupco jam ex aliis

linguis barbaris idiomace ufi fuerint,

varia ramen, & ingeniosè excogicata

carmina , variis nominibus in unumcoagmencatis pangebanc , quibus mo-

res hominum miris làrcafmis cavilla-

bancur ; cujulmodi ed lequens :

OtygVOL VCL tiO'&oF) pMy XCl8siLTm%Q'

ljcLX.xvfyeiQl gytyoi "tenetedL$ncu-

mhautt

TCU7Z?\0yt0t

Met^tKVè^ OL7TCLV0U\ <£ (TV?7\CtSo TT^jOI

Kct&yflctj

Quos aliqui moderni fic vercunc , jfed

perperam :

Siloni Capefones , Vibri(fa afper-amenti

Mantico barbicoU ex terebro patina

flampedutique lucernttui juffaremaniteli

ISloFllatentiVori , nociidolojìudii

Tullipremopagi 1, futclo capttotrica

(]^umi^eraucupid<.e,nugicanoicrcpi.

Hofce fecucus Anìhphanes ex Comcedia

latina (Plauti, gra?cis fuis poémacibus in-

fèruic ièquentia:

TSLttgipolyloquides , argenti extenebronides

Techmloquidesynummorumexpalponides>

Ubi vides vel unum nomen ex tribus a-

liis compoficum ; uci Nugipolyloquides,

homines in nugas multum loquaces;

argencum ex cenebris fodiences , dolo-

se loquenres, & nummos mira arce ex-

corquences. Ucrum aucem calis fùe*» smptorts

rie in principio, non aufim dicere, cùm te 'fxX"'

fcriptoribus ancebellum Trojanumc2L^iurnTro'

reamus : quamvis plures exiltiment,

Linnm , Orphea& Muf<eum poft Mofem, *-inLM»

l

Lr... . ,/ -f J 'Orpheus,

mulcoance i/« excidmm cempore exi- Mufaeu?.

ftences , hymnos fùos de Diis , lingua

Graca quàm eleganciflìmè Icripfìfle,

quos eriamnum cum admiracione le*

gimus; quos fècuci fune poftea eempo»

ribus fequencibus Vemodocus, Vhtemus,

Eptmentdes Cretenfis , Arifteus Pròcana»

fius , Asbolus , Centaurus, Ifatis, Drimon,

Orus Samienfis , Vrotenidas Athenienfis

,

Pbilammon , Tbamire, A?npbion, Onbaiuttus Tbrecanienfisy Syagrius^Dares Tbryx^

quos omnes Gra?cos ieripeores ance

Homerum floraiflè, Solinus, Tariamo

ScSuim

4

Athanasii KircheriLap. 1

1

Homerus,

Hefiodus

SS Euripi-

des.

Herodo-tus.

Gracci do

Flores.

208

& Suidas teftantur ; imo Homerum poe-

ticam liti hiftoriam ex quodam Eueclo

& Cornino, quorum hic poèta heroicus,

dtfcipulus 'Palamedis , durante adhuc

"Troiana obfidione, hiftoriam ejus con-

fcripfit ,quam multùm Homero pro-

ruifò,S«/V^arTerit. Poi! hofceitaque

furrexit Homerus , centum fere annis

poft captum Ilium, divini ingeniive-

nam tanto altiùs extulit poéfi lane ad-

miranda,quantum ramos altius'extol-

lit intér viburna cyprefTus, de quo plu-

ra vide tranfoóta in noftro Latto. Secu-

tus hunc Hefiodus, aliique, qui Gracam

linguam ingeniofis operibus egregie

promoverunt. Poft hos lècutus eli He-

rodotus , primus hiftoricorum parens,

quo nullus aliorum hiftoricorum vete-

res & inacceftas jEgyptiorum ,rBabylo<

niorum, Medorum & 'Berfarum antiqui-

tates fcitiùs defcripfit , fi ei quidem fi-

des habenda fit quam in enneade Mu-forum Ionico ftylo pofteritati reliquit

hiftoriae ; cujus exemplum fecuti in

Athenienfìum polypxdias orcheftra

fuccefferunt in omni fcientiarum ge-

nere coryphxi, Socrates, Tlato, Arifiote-

les, univerfoe philofòphie. capita ; in ma-

thematum cultu , Euclides, Archimede*,

Apollonius Verg<eus;tTL medicorum athe-

nxOj Hippocrates, Theophraftus, Galenus;

ex jurisconfultis , Lycurgus , Solon, Cri*

tias ; ex hiftoricis Tbucydides, Vaufanias,

Diodorus Siculus ; ex rhetoribus, Demo-

flbenes , Ifocrates , Lucianus, Heliodorus,

aliique, uti & ex poétis , quorum mul-

timelo vix fùb numerum cadit;qui o-

mnes ftylo Graeco elegantiftìmo , &u-berrimo commemoratas feientias, bo-

narumque artium ftudia promovére.

Sileo hicfon&orum Patrum, JuHini,

Atbanafii , Cyrilli, 'Bafilii, Cbryfoftomi, E-

piphanii , & Gregoriorum in profèquen-

|

dis ftylo grecofone pereleganti Chri-S>t7.III.

ftianas fidei dogmatis aequitatem ; in

interpretandis lacrarum literarum ièn-

fibus perfpicaciam ; in hxrefibus extir-

pandis zelum , & conftantiam;quo-

rum quidem focris,piiique laboribus

ac~t.um eft , ut per univerfom Europam

Grucce lingua ftudium ; uti in omnibusardentiftìmum afTcctum excitavit^ ita

longe lateque diffufùm innumeros

mox invenerit hujus liugux cultores.

Cum enim id Turcarum Mabumedano- ìn?*™<*-

I -A A •">t0reS "*"

rumore truculenta, qua Craciam de-guagTtc*.

ftruótis & templis,& gymnafìis,biblio-

thecifque exuftis , invaièrunt, illud mi-

rum in modum debilitaftet ; non de-

fuerunt tamen eximii viri , qui Reipu-

blicae literariae bono impulfi , illud in

Italiam primo , deinde in csteras Euro- •

p<e partes tranfplantàrint, cujufmodi in-

ter alios principales fuerunt (Bejjarion

Card. Emanuel Chryfoloras, La/carts *By-

zantinus, (jeorgius Trapezuntius, fo~

annes Argyropylus, Cbalcondylas, qui be-

neficio principum,potifììmum magno-rum ducum Hetruria, (de quorum ge-

ftis vide noftram Hetruriam ì advocati

jmagnifque ftipendiis adjuti, non fblùmfcriptis lìiis Italiam illuftrarunt : lèd ex

, Grada libris manuicriptis magno nu-

mero aiportatis , animos literatorum

vehementi defiderio eas in Latinam

linguam tranfvertendi , accenderunt

,

quorum quidem ftudio accidit, ut con-

fìderato emolumento per totam Euro-

pam in omnibus paffim Icholis linguai

Graca ftudium publicà prelezione, in-

numeros in hunc ulque diem excitave-

rint lingua Graca affeclas,& propaga-

tores, ita-ut ut doótorum numero viro-

rum hodie non accenleatur,qui (jracam

linguam ignoràrit. Sed haec de Graca

lingua origine lùfficiant.

CA-

Cap. IL

Turris BabelLib. III.

CAPUT IL

209

Sedili.

T)e lingua Latina origine, antiquitate , corruzione ^ &reslauratione.

Antiqui'

tas lingua:

Latina:.LAtiìia lingua à Latto fic dida , in-

digena? vero Latini, fìve Aborige-

nes , de cujus firn , & habitatori-

bus cum integro Tomo y quod LA-TIUM, fìve de Latini Agri antiquitatibus

infcripfìmus , jam quàm ampliflìmè

adum fìt, fupervacaneum effe ratas

film, ea hoc loco reiterare. Quare ad

lingua? Latin* originem & antiquita-

tem deicribendam , tanquam argu-

mento nobis propofìto propriara, ca-

lamum convertamus. Et primo qui-

dem ad literas , & charaderes quod

attinet ; non defuerunt Plinio , & Soli-

no teflibus,qui Nicostratam , fìve Car*

mentam Euandri matrem , charaderes

& Latinam linguam ex Arcadia in Ita*

liam primo tranituliffe,putàrint. Alii

ex tPbalifcorum regione ab Hercule in

Latium allatam arbitrantur. Dionyfius

Halicamajjaus , Euandrum ait ex Arca-

dia profugum hujus benefìcii audorem

fuiffe in\ Italia. Alii aliter rem narrant.

Quicquid fìt , nos pofthabitis aliorum

opinionibus,quid nobis videatur , &

quomodo hujufmodi opinionum con-

geries concordanda fìt , paulò fufìùs

exponemus.Cadmus Cadmum , & Vbcenicem ortu s^gy*

nixGrs- ptios fuiffe , S. Hieronymus teftatur:

^olmrumTemporibus , inquit

, Jofùe , Cadmusuna cum fratre fuo Phcenice Thebis

/Egyptiorum , unde oriundi erant , in

Syriam profctlos ejje , <sr tempore Otho-

nielis fudicis Ifraélitici è Phcenicia in

Graeciam Venijfe , atque ibi in memo-

r'iam Thebarum yEgyptiarum Thebas

Bceotias condidijfe , relicìa fratri Phoe-

nici Syria,qua deinde ab ejus nomine

Phcenicia? nomen obtinuit. JEgyptias

itaque literas ,quas in ^Egypto a juven-

tute didicerat, Gratis communicavit;

nam ut in lingua? Copta Onomaftico

docuimus, erat ingcnium JEgyptiorum

à natura ad omnia fìia myfteriofis for-

mis & fìgnificationibus obumbrandaproclive

, quemadmodum ex eommmyftico alphabeto patet ; unde veri-

fimile eli: Mifraim Cbus fìlium primum^gypti Rege^ aut Trifmegiftum ejus

conliliarium , notas ipfìs literas , Se

charaderes lingua? Hebraa, in alias

more ipfìs {olito , fìguras ingeniosè ex-

cogitatas transformaffe , uti in Oedipo

fuse expofuimus , hos poftea à Cadmo,

tanquam fìngulare quidpiam , in Gra-

ciam allatos juris communis ferirle

,

fùnt enim plera?que litera? adeò Gra-

tis fìmiles , ut fi odo exceperis, pofte-

ris temporibus 22 propriis adjundas,

exadà fìmilitudine in omnibus j Gra-tis correfpondeant. Verùm ad hocdemonftrandum , nihii requiri vide-

tur , nifi ut utriufque alphabetum

,

quod in pra?cedentibus exhibuimus,

confìilas.

Aque ha?c eft differentia alphabe-

torum Copti , fìve JEgyptiaci , & Gra*

ci ; ex quo apparet , ab jEgyptiis,

vel per Cadmum , vel etiam per Ina*

ebum, qui & Pboroneus dicitur , aut

Cres à regno Creta , cujus primus Rexfuit, utrumque JLLgyptium , ad Gracos

tranflatos fuiffe charaderes ; vixit au-

tem Inacbus poft diluvium anno 2100.

Cadmus vero pofl: diluvium 2400 anno.

Verùm de hifee in pra?cedentibus u-

berius.

Cum itaque Grati literas ab J&gy-

ptiis acceperint , & Latini à Gratis,

certe latinas literas inde originem fìim-

fìffe quam clariflìmè fuo loco patebit.

Dd CA-

Capili

210 ATHANASII KlRCHERI

CAPUT III.

T)e varia qualitate , vicifìitudine , &* augmento lingua

Latina?.

SeSlMl.

Varius

flatus Ita.-

\m varia-

ih Un.?uam La-tinam.

CErtumeft, linguam Latinam ab

initio non ftatim ad ultimarci

lùam perfectionem perugine;

quare hoc loco triplicem linguae fia-

timi confìderamus : prifcum , Roma-norum , & pofterum mixtum. Vrifcam

linguam vocamus ,qua? tempore Ve-

lajgorum , Euandri , Turni , Aborigenum

in Latio ; %omanam vero linguam vo-

camus, qua? paulò poli: confìilatus

Romani initium ufque ad declinatio-

nem imperii Romani , ejufque mo-narchia ex Occidente in Orientem

tranflatione , ufque ad Gotborum ad-

ventum duravit;pofteram, qua? à bar-

baris corrupta in varias diale&os , I-

talicam , Gallicani , Hifpanicam ,qua?

lùnt Latin* lingua? filile , abiit iLati-

na fòlummodò inter doctos remanen-

te ufque ad ha?c tempora. Si ita-

que prifcam confìderemus , illa uti-

que tempore Velafgorum^ Euandri,Tur-

ni , FaunicpLQ à Romana lingua mul-

tùm diftitit , cujus argumento funt

verfùs & carmina fàcerdotum Salio-

rum numinum ; haec enim tefte Dio-

nyfio Halicarnajpeo , vix, ac ne vix qui-

dem filo tempore à quoquam intelli-

gebantur, utpote qua? cum Graca 8c

Latina Aborigenum commixta , legenti-

bus inextricabilem difficultatem ad-

ferebat ; idem de verfìbus deorum,

& legibus regni à Numa Pompilio com-pofìtis , & promulgatis , qua? vix à pò-

fteris ^omanis intelligebantur , & Ta-

bula ^{ojlrata , tempore Confulum in

Capitolio Romano etiamnùm fùperftes,

infcriptio fat teftatur.

TABULA ROSTRATA

Infcriptio prifca lingua Latina peraUa.

SEd liane noftram interpretatio-

nem genuinam effe , duo magna?

confìderationis antiquitatum monu-menta quàm luculentiflìmè demon-ftrant : quorum primum eft. Tabella

Columna ^oflrata fragmentum , in Ca-

pitolio in hunc ufque diem fùperftes,

ex quo vera horum numerorum ra-

tio petenda eft, quam ad majorem

veritatis atteftationem hìc apponen-

dam duxi , cujus defeóhim Tetrus Ci-

acconius fìipplevit in proprio de hu-

jus columna? interpretatione edito li-

bello.

Giù-

Cap.W.

Turris Babel Lib. III.

Qolumn^ Tarata Infcriptkx

211

&&1II.

C.Bilios. M. F. aduorsom. Cartacinienseis. en. Siceliad rem. Cerens. ecest.

ANOs. cocnatos. Popli. Romani, artisumad obfèdeone D. eXEMET. LE-

CIONeis. Cartacinienseis. omneis mAXIMOSQVE MAGISTRaTOS-Lucaes bouebous. relideis noVEM. CASTREIS. EXFOCIONT. MA-CELam. moenitam. vrbem pVCNANDOD. CEPET. ENQVE. EO-

DEM. MACestratod. profpere rEM. NAVEBOS. MARID. CONSOL.PRIMOS. Ceset. resmecosque cLASESQVE. NAVALES. PRIMOS.

ORNAVET. PArauetque. diebous. LX. cVMQVE. EIS. NAVE-BOVS. CLASEIS. POENICAS. OMnis. paratasse. sVMAS. COPI-

AS. CARTACINIENSIS. PRAESENTEd. maxumod DICTATO-RED. OlorOM. IN. ALTOD. MaRID. PVCnandod uicet. xxxQVE.

NAueis. cepeT. CVM. SOCIEIS. SEPTEm. res momque. ducis quin

res mOSQVE. TRIRESMOSQVE. NAVEIS. Xx. depreset. auroM.

CAPTOM. NVMEI. ©. ® • © DCC.

arcenTOM.CAPTOM. PRAEDA.NVMEI. cccboD. e craue. CAPTOM.*> <—

AES. cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd-\ r-

cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd

cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd cccIddd pondod triompOQVE

NAVALED. PRAEDAD. POPLOM. romanom. donauet captiuos.

CARTACINIenseis. inceNVOS. Duxet. ante, curom. primosque. Con-

Ibi. de. sicelEIs. claseque. C A R Tacinienfeom. triompauet. earom. re-

rom. erco. S. P- C^R. ei hance columnam. p.

In hac prifcae Latina lìngua barba-

ries una cum exotico numerandi mo-

do clarè apparet , dum enim expedi-

tionem C. Dmllù Confùlis contra Car*

tbannenfes refert in Sicilia,praedam

quoque ex parta vi&oria reportatam

quàm exa&immè , tum quoad naves,

tum quoad monetam , aurum, argen-

tum , xnea , defcribit , ubi & inter

c^teras figuras millenarii haec nota

CD cd cd ter occurrit , una cum DCC,qu£ numerum 3700 conftituit. Sed

hujusnotae originem fupravideexpo-

fitam : deinde vigefies femel repetit

hanc notam cccIddd ; & quoniamil-

la 100000 numerum conftituit , hic

in li du&us dat 2100000 numerumin aere ? cupro , pondus. Contigit

autem hax vi&oria C. Duillii con-

tra Cartbaginenfes anno Urbis condi-

ta CDXCIII.493.

Primi igitur, qui ad linguam Lati*

nam excolendam fé accinxerunt , fue-

runt Tlautus , Accius^ QacuYius, Ennius,

N*W#j,veteres Poètae; quos fècuti iùnt

Oratores , Cato> Sifennas , Quadrigarius,

Antius 3 Varrò , Quintilianus, Julius Ce-

far , Cicero ; Hiftorici, poft Lùium, ~Plu

nium , Florum , Solinum , innumeri ahi

jam noti , quorum ftudio , cura & la-

Dd 2 bore

212 A T H A N A S I I

Capili, bore velati exculta Latina lingua adj

knT* perfè&ionis apicem pertigit. Veruna

Latin* uti viciiTitudo temporum incerta eft,

orrupm. ^ inftabilis , ita quoque tum ex mo-

narchi^ a Cons~iantino in Orientem 'By*

^antiurti tranflatse ingenti mutatione,

tum ex inundatione barbarorum , Go-

tborum , Herulorum, Vandalorum , Hun-

norum, Longobardorum in totam quali

Europam difmla, dum Galliam , Hifpa-

niam violenter irruunt , ex linguarum

barbararum cum Latina,quae princi-

perà locum in Italia, Gallia, Hifpania

KlRCHERIpriùs tenebat, commixtione, à fu a pri- SetiMI.

ma puntate defleótens , Italicam, Galli*

cam, & Hifpanicam peperit , Latina lin-

gua folummodò inter viros doctos re-

manente. Quomodo vero hx lingua

inter lèdifTerant, in fèquentibus paté-

bit. Verùm cum multitudo doctorum,

qui de lingua Latina fcriplerunt , vix

fub numerum cadat, ad eos leótorem

remittimus ; noftrum erat , oriffinem

ejus,propagationem & corruptionem

hìc prò nobis propofito argumento

paucis demonftrare.

CAPUT IV.

De lingua Germanica origine, propagatone, &• corruzione.

NUlli dubium effe debet , Ger-

mano* ab Afcane^ filio Japbetb,

qui in divisone gentium in lè-

ptentrionales partes lèreceperat, de-

nominatos fuiffe, & unanimi Hebr^o-

rum opinione ftabilitur, qui in hunc uf-

Gè™*-* que diem , Germaniam W3&K, &' indi-

ma. Afce-genas otjdcn Afcbena^jm , vocant,

w Ge" uti pluribus teftatur in fua Thifbe \ab.

Elias , ubi le Askena^i vocat, id eli, or-

tu Germanum ; quoniam vero Tuifcon

pronepos Noè una cum Afkene^, divi-

fìs dominiorum juribus hancce terra-

rum portionem vaftillìmam primo in-

habitabant , hinc ab ejus nomine Ger-

mania, Tuifconia, leu Tbeutonia , & Ger*

mani Teutones , in hunc ulque diem ap-

pellati fiierunt ; à robore vero & Mar-

tio fpiritUj quo vigebant,Gerwd«/,id eft^

earmonn. Garmanni, quafì diceres^ totos viros, vel

Xtttmnn. Allentami , id eft, omnes viri , etymon

vocis {èrtiti font , de quibus vide !Bibti*

andrum , Tritbemium, AVentmum , Ger-

manos Icriptores.

Lingua Germanica hnperialis.

Germa- I {odie ad tantam perfectionem Im-nica: /in-

,

Ji r . r

gua cui- peratorum cultu exaitata fuit , ut live

tUi- ubertatenr>& copiamjfive elegantiam,

& in rebus genuine exprimendis aptitu-

dinem Ipectes nulli alteri lingua cedere

videatur , idque innumeri auctores

,

Theologi,Hiitorici^Phyfìci,Chymici,

Medici,Mathematici^Poéta?,Oratores

qui omnis generis artes,& lcientias,lin-

guà Germanica excultas publicae luci

dederunt, apprimè teftantur.Ad diale-

etos ejus , quod attinet , illse in Germa-

nia adeò differentes lunt , totque in-

veniuntur, quot differentes provincia,

& regna in ea inveniuntur,quod Se Ita-

lia, Gallio, & Hifpanice ulìi venit.

Filix autem, quas peperit, font (Bel- mìiìut*

gica, Anglica, Scotica, IDanica, Suecica.Q*"*

(Belgica & Hollandica communicat cum «"«e«*i

proximis Colonienfibus} ScWeftpbalis. AnSglica originem lùam fumpfit à Saxonu

bus,qui expulfis Valliis inlulam occu-

parunt, Saxonica in Wallicam veterem

iubflitutà : unde & in hunc ÒìzmAnglo.

Saxones dicuntur : vide de hilce Bedam.

Totus denique Septentrio linguae Ger-

maniche ulùm recipit,qui tamen [uc-

ceflu temporis ita deflexit , ut vix ta-

men , nifi frequenti ulìi & confìietudi-

ne le mutuò intelligant. Sed de hilce

luo loco.

Lingua Hollandica filia Germanie*

adeò hodiò dilatata fuit , ut vel in ulti-

mis

Turris Babel Lib. III. 213

Cap.l V. rais finibas terra ,quin & in medimi- 1 bus diverfiflìma utimr. Quod ut expli-5>#ju,

rSJì'm ^° Indwum) 'Batavia nova, quam Geo-1cetur ; dico Hungaricam linguam pror-

ius efle Geticam , leu Scytbicam,quod

innuere videtur Mattbias Michou in iuis

graphi JaVa vocant , non audias nifi

lingua Germano - Satanica loquentes

,

qua: procul dubio (ùccefTu temporum,

barbararum hujuimodi regionum lin-

guis commixta, novas femper& novas

ìpurias parturiet.Conltat lingua Germa-

nica tot ac tantis monofyllabis, ut non

deregionibus Septentrionalibus com-

mentariis : Juhres , leu Jubri, de Jubra

terra Scytbia SeptentrionalifTìma jux-

ta ac frigidi (lima, utpote za Mangia*

ciale fìta, joomilliar. Germanicorumnullas integras periodos non nifi mo- a Mofcua MofcoVia metropoli dillìtà

,

nofyllabis vocabulis congeftas proferre I defeenderunt , & invenerunt terram

fòleat, v. g. 3>c0 Vóli Wìit Dir M(l) ()au£ ' planam ad Meridiem in regionem Go-

Qefyn/mkpmiti>ivtcbmwil/miU$ki\t tein beit fyab : & fimilia. Conftat

& polylyllabis vocibus verborum no-

minumque,quàm elegantiflìmè con-

textis,qua? quidem nulli nifi dieta: lin-

gua: peritis patent. Verùm de elemen-

tis, articulis nominum,pronominibuf-

que fùo loco amplius.

Ca:terùm cantera: lingua? ex Germa-

nica , tanto majorem corruptionem

parta: fùnt, quanto magis ad Septen-

trionem accefTerunt , Anglica, & Scoti-

ca, uti & 'Belgica ex vicina Gallia , pluri-

ma verba Gallica fax inièruerunt , a-

deoque ex Gallica , & Germanica com-

porta: videntui% radicali tamen Germa-

nico lemper retento. Danica , NortVe-

ma , Suecica adeò deflexerunt , a ma-

terna indole , ut vix intelligantur , uti

fùo loco oftendetur. Eft & in Se-

ptentrione lingua,quam %unicam vo-

cant , & verbis , & chara&eribus

differens 5 de qua pariter in fèquen-

tibus.

Linguam Boèmicam in meditullio

Germania ulurpatam, S'ch'ironica lingua:

filiam effe, uti& Polonicam ,& MofcóVu

ticam, non eft quod memorem , utpote

ex Dalmatia illue introduótam : cum o-

mnìbus hujuimodi regiones nota: fìnt,

eorumque idioma , inftituta, & mores

paflìm explicentur à Geographis ; una

lane confideratione digna occurrit

Hangaria , qua: tametfi inter diélas re-

giones medium fere locum , fitum-

que obtineat , lingua tamen ab omni-

tborum in Scytbia , ubi modo Tartari

ZaValenfcs degunt, qui poftea dum At~

tila Hunnorum, & Varnioni* Rex ingen-

tes exercitus ad intentam expeditio-

nem cogeret , & hi è fède fùa moven-

tes , ad ripam Danubii confèderunt ; &cum tota Pannonia SclaVorum jurifdi-

ctioni fùbefifet, Juhri bello moto poft

abitum Attila SclaVos omnes ferètru-

cidarunt , terramque in hunc ufque

diem poffederunt, reliquis SclaVis in fi-

nibus Tannonia regiones inhabitanti-

bus. Itaque Jubri à regione Scytbia fic

dicti , de qua oriundi exierunt , nomi-

nati flint > quos poftea Sciavi Hugros,

& vicina: nationes Hungaros vocarunt;

unde profe&ò diverfìtas lingua: Hun-garica luculenter patet

, quam HugriScytba (ècum , tanquam vernaculam,

& nulli alteri permixtam ex Tartaria

in Hungariam tranftulére , in huncufque diem durantem. Si quis vero me-liorem Hungarorum originem oftende-

rit , huic non diffìculter fubfcribemus.

Termini vero Hungaria nec non lin-

guarum diverfìtas à Georgio Vernerò lib.

de Aauis mineralibus Hungaria fic de-

fcribuntur. 'Pannonia appellatione noneam tantum comprehendo Danubii

ripam , cùm qua ea, qua: dieta eft

fècunda Pannonia, ab Arabone fiuvio?

qui Ptolemao eft "Marabo , nunc vulgo

^aba, ad SaVum excurrit 5 fèd quicquid

prxtQYezHungari in altera Danubii ripa

tenent , quod quidem latiflìmè patet.

Tenet enim tot&mja^ygnm Metanafla-

D d 3rum

214 ATHANASICip.lW rum regionem, quam Vtolemaus flumi-

nib. Danubio, Tibifco, ac montibus Sar*

maiicis fìnit. Sunt autem montes Sar-

matici y qui Hungaros à ^utenis , Volo-

nìsj MoraVis, Silcjìis, & eà Auftria parte,

qux ci tra Danubium eft, dirimunt. Adquos pertinet Carpatbus, ita utjam vul-

gata appellatane , omnis tracìus Sar*

maticorum montium Carpatbus vocetur,

quanquam mihi Ptolemai delcriptio-

nem intuenti, Carpatbus iifdem, quibus

Dacia finibus videtur terminali. Porrò

extat nunc quoque Ja^ygum natio in-

ter Hungaros ,quos ipfi voce decurta-

ta fa^ vocant,ac retinent iidem etianv

num linguam luam avitam , & parti-

cularem, Hungarica diflìmillimam, at-

que eas fedes,quas ~Plinù defcriptione

quondam tenuerunt , nimirum cam-

pos , & plana, Dacis, ut idem ait,pul-

I KlRCHERIfis ad Tatiffum amnem , quemegode-SVc?.IIL

traótà prima lyllabà Tiffiim , vel , ut

nunc vulgo vocant,T/^twaccipio. Is

vero Tibifcus eft Vtolemao , limes vete-

ris Dacia , cujus cultiflìma pars eft

Tranjfyfoania, provincia multis habita-

toribus frequens. Nam eam & Germa-

ìli,quos appellant Saxonas, & Hunga~

ri, 8c Hwigarorutn anticpùfàrrìi dióti Si-

culi,qui lingua lùà lùnt Zekheli , & ad

hujus imitationem à quibufdam vo-

cantur Ceculi , incolunt , ut omittam

pervetuftas %omanorum reliquias^/d-

cbos , qui frequentes ibidem vicos , &pagos nabent : potiuntur tamen rerum

Hungari , & penes eos impernimeli:

eoque fit, ut Tranfylvani quoque Hwi~

garorum nomine cenfèantur. Verùmde elementis hujus lingua in II Tomo

Atlantis (polyglojìi.

C A 2 U T V.

T)e intimis Septentrionalium regionum linguìs.

s

tììa.

Eptentrionalis mundi pars , quam"'

' ^^Geographi Scandiam , live Scandi-

sìtus ha- ^-^naViam vocant , in varias regiones1l

nunu

gt°'dividimi*, ut funt Finlandia, Succia, Lap-

pia , Scricfinnia , Finmarcbia , "Norvegia,

Finlandia. Gotbia. Finlandia ex Oriente connnis

Schricfin- e^ MofcóVia ; ex Occidente Suecia ; ex

Septentrione Scricjinniam ,& Lappiam;

ex Meridie LiVoniam relpicit , 8càSue*

eia diftinguitur Sinu Bodnico ; à Fin-

landia , cujus metropolis Viburgum eft,

& ex parte Orientali habet emporium

MofcoVitica jurildiótionis Michael arc-

angelo dictum toto lèptentrione cele-

berrimum: & Germanicè§dttfailt>/di-

citur, id eft pulchra regio; & haec regio

linguam ex Suecica& MofcoVitica com-

poìitam tenet. Scricfinnia inter Lappiam

& Finmarcbiam media eft; incola: Scric-

firmi dicuntur , a calceis ligneis , cha-

lybeata lamina lìifTultis,quibus celer-

rimo motu per glaciales , & nive indu-

ratos campos , flumina, lacuique con-

gelate^ ex uno loco in alterum promo-

ventur, & apud BataVos, 'Belga/que pa£

firn ^CÌ$C6fcl)0S vocantur- lingua u-

tuntur GwHrtwcdjCorruptiffima tamen. Fimnar,

Finmarchia,Qp\?£\ diceres,§dmtiarC/exc

Oriente relpicit Lappiam ; ex Occiden-

te Oceanum Septentrionalem , cujus me-tropolis eft Nortcap , eftque ultimus

terminus habitati Septentrionis ; ISlor*

Tbegiam relpicit ex Meridie ; à Septen-

trione Feiga^hetum , & NoVam Zeni*

blam. Norvegia?quali diceres, JÌOtt- Norvegia-

tt>C^/id eft,/7/^ Septentrionis, Dania Re-

gis jurisdidioni lìibeft , ejulque me-

tropolis olim Nidrofia, Trunden vulgo,

lèdes epifcopalis , totius Septentrionis

domicilium erat , uti Iplendidse eccle-

Cix adhuc ibidem lùperftitis veftigia

làt oftendunt : hodiè Bergen totius Se-

ptentrionis nobilillìmum emporium in

Norvegia , Celebris urbs eft ; & relpicit

ex Septentrione Finmarcbiam ; ex Ori-

ente Sueciam ; ex Qccalu Oceanum ; ex

Meri-

TURRIS B A

Cap.V Meridie, interfluo mari Daniam, Se Go~

Succia, tbiam. Suecia nobiliffimum regnum, &j

rerum geftarum gloria celeberrimum, i

à Septentrione Lappiam; ex Ortu Sinum

'Bodnicum ; ex Meridie Mare 'Baltbtcum;

exOccafa Gotbtam. Atque omnes hx

vaftiflìma? regiones idiomate utuntur

ex Vanico , Suecico, Anglico adeò corru-

pto , ut vix a Germanis inteligi poflìnt.

Caeterùm ex aliquibus hilce regio-

nibus plereque perpetuo damnare ge-

lu , nec frumentam, neque fruótus fe-

runt, neque pecoribus alendis apre, fb-

lo aqua? potu,& pifeibus iole exficcatis,

vivunt 5 exceptis iis partibus , in quibus

aliunde panis, vinum, cerevifìa, & car-

nes infumare advehuntur. Pecuniam

non habent , lèd fola commutatione

pellium , pifciumque, mercimonia fìia

exercent.

Kang'fi' Habent in Labbia certum cervorumrijumenta, rt\ r *1

seri-orum genus , quos '/{angtjeros vocant, quibusforma.

ioco equorum , afìnorum , boumque

BELLI B. III. 215

utuntur, & uti veloci(rlmocurfùpol-&#.HI.

lent, ita quoque trahis alligati longiflì-

ma itinera breviffimo tempore confi-

ciunt. In nonnullis quoque locis nondefùnt urfi pregrandes , & albo pilo

prediti 5 item vulpes , & lynces ; can-

tera animalia domeftica ob frigoris

atrocitatem , ibidem fìibfìftere nonpoffunt ; de quibus lege Itineraria va-

riorum ; Olaum Magnum , in multis ta-

men fùfpec~re fidei. Scripfìt de hifee,

dum hax fcribo , librum de Septen-

trionalium partium natura & proprie-

tate , Franafeus Nerius Italus } Raven-nas , Sacerdos religione & zelo anima-

rum confpicuus , amicus inter paucos

fingularis, qui Sueciam , Daniam , Nor-

Vegiam, Lappiam, Finmarcbiam ufque ad

ultimum habitati Septentrionis termi-

num , Nordcap dictum , ipfèmet quàmcuriofiffimè luftravit , & qua? obferva-

vit,publica? luci tradidit. Verùm de

hifee fufìùs in fequentibus.

CAPUT VI.

T>e lingua Illyrica , Dalmaticay Slavonica , ejufqae

filiabus.

Cap.Vì. 'Tllyris , hodiè SlaVonia , vel Dalmatia,

I antiquitus Tbrada, à Tbyras nepoteEtymon

Thracise.

Japheth dieta , qui primus hujus re-

gionis pofTerTor fuit;quamvis nonnulli

Elifan trattemi ipfius primum hujus re-

gionis colonum , ex vicina Grecia huc

motum fuiffe exiftiment. Nos ex Rab-

binorum fententia, Tbraciam, à Tbyras,

quafì diceres Tbyraciam, etymon fìium

fìimpfìffe, verifìmiliùs credimus. Qua-

lisnam lingua illa à Tbyras in Tbraaam

tradurla fuerit, difficile eft conjicere.

Hoc conftat, hanc pofteris tempori-

bus poit Chriftum ex Grxco, Latino-Ita-

lico , imo & Germanico idiomate , tan-

dem in propriam , & naturalem lin-

guam , ab omnibus differentem dege-

nerarle. Habet tamen complures dia-

lectos , diverfìs nationibus proprias ;

& quamvis hodiè , quae olim Tbracia,

vel ZerVia dicebatur , in innumeras re-

giones divifà fit, una tamen hac lingua

utuntur omnes regiones fub Tbracia,

five Illyria comprehenfà? 5 cujuimodi Myrìc»

funt ZerYi, Dalmate, <Bofni, Croate, J^*fl*fcij VaUaYiy Walacbi, fodoli, Daci,& co-

lonia? Boèmorum , MoraVorum , Volono*

1 rum , & MofcoYitarum ; de quibus (BiblL

under. Vide de hifee quàm copiofìfE.

me tractantes , Gefnerum , Sigifmundum

ab Herberflein 7 Mattbiam Micbou Polo-

num, & Boémumfcriptorem Sigifmuru

dum Gelenium.

Ex hifee patet , linguam Illyricam,

fìve SdaVonicam , (Boèmicamì

(Polonicam,

Litbvanicam , MofcoYiticam, & qua? in

aula Conflantinopolitana maxime in

ufìi eft, unam & eandem effe linguam,

fòlum-*

216 ATHANASIICap.Vl. folummodò diverfìs , prò conditione

diverfàrum regionum , dialedis cor-

ruptam , utpoce qux omnibus cxteris

linguis communem corruptionis fòr-

tem , cum tempore fiibiit. Sed relictis

hifce , ad literas & chara&eres expli-

candos progrediamur.

jtìph*- Duplex Illyrici habent alphabetum li-

lyric*//«- terarum iis propriarum ,queis in libris

sua- confcribendis utuntur. Prius, exceptis

alicpiibiisfiracorum alphabetoka rimi-

le, utvix frt litera , quse non Graxumquid fapiat , & hoc dicitur à Cyrillo epi-

KlRCHERIfcopo Vdegradenfi compofìtum ; alte-Se&III.

rum Divo Hieronymo attribuitur ; dequo 'Btbliander : verùm de hifce vide

ampliiìime adum in fèquenti libro, de

prinapiis lingua Illirica , alphabetifque

variis quibus utantur Dalmata, Nihil

porrò reftat, nifi ut ad meliorem lecìo-

ris inftruclionem , apponamus chro-

nologiam annorum poli: diluvium ? ut

quo tempore quifque ex citatis hucu£que auctoribus Hebrais, (jracis , Lati-

nis, vixerit, innotefcat.

TABULA CHRONOLOGICAaAnnorum pojl diluvium

,qua linguarum ortus ,

&• ìncremen-

tum exponitur.

Annomundi.

i656.

Poft diluvi-

um anno

I984.

2O06.

H58.

*373-

2493.

2600.

2700.

2800.

2000.

3000.

3100.

3200.

Diluvium.

Divifio linguarum. Abraham. Cres Rex Creta. Incendium Sodomiti-

cum. Regnum Sicyonium in Grada. Regnum ArgiVorum. RegnumAfyriorum. Regnum j&gyptiorum. Trifmegijìus.

Noè moritur, fìib quojam orbis inhabitabatur , urbes condebantur.

Inacbus , Tboroneus ArgiVorum Reo-es.

Sem moritur. Tribus Ifrael dominantur, Deorum regnum fabulo-

lìim.

Mofes nafcitur. Amenopbis Rex jEgyptiorum. Cecrops Rex Atbenienfìs.

Lingua Graca initium.

Mofes moritur. Jofue , & Judices. Cadmus, Phoenix, Orpbeus.

Debora prophetifTa Judaa. Ticu* Saturni faMus. Ilium conditur. Sicanì,

Latti, Aborigines.

Gedeon , & caeteri Judices. Faunus Rex. Tyrus conditur. Velafgorum

in Italiam expeditio , & lingua (jraca commixta Latina. Sicani , &Aborigines expelluntur ex Italia.

Judices. Jephte filia madami*. Heli nafcitur. Incendium Trojanum.

JEneas. Turnus. Lucumones in Hetruria. Sampfon apud Pbiliftaos.

KegcsHebrai. Saul , David , & esteri. Samuel o\mt. Homerus^ nafci-

tur , anno mundi 2060. & non longè polì: Hefiodus. Templum Sa*

lomonis abfòlutum. Cultus lingule Graca.

Reges fuda. Acbab. Regni AJJyriorum finis fùb Sardanapalo. Joìias

pra?dicavit TSLiniYiti*. Reges Alba. Elias 5079. Helifatis. Carthago

conditur 3098. Lingua Vhamicia in Africa viget.

Reges Juda & Ifrael. Vcrfarum regnum fùb Cyro, & 'Babylon fìib CbaU

dais Regibus.

Reges Juda, & Ifrael Captivitas Hebraorum in Babylonc. Olympiadum

initium anno 3208. ^otnulus nafcitur 3x14. Roma condita 3230.

3300.

Turris Babel Lib. III. 217

e vii. 3300.

3400.

3500.

Tranfmigratio BabyIonica. Kabucbodonofor. 'Daniel. Alba enciàmm. Seti.IH.

Tbales Milefìus. Stefichorus. Gtraca lingua: ftudium promovetur.

Salatimi. Zorobabel. Finis fervitutis Babylonicas, 70 annorum , 3446.

Darius. Cyrus.Tarquinius Superbus. Confìiles Romani 3473- Tberc*

cydes'Pjtbagora pi'xccptov. Poèta: vetcres. jfàfckyhs. Vindarus. Ana*

xagoras. Lingua: Latina ruditas.

3Ó00.

37oo.

3800.

5900.

Xerxes. Furius Camillus. Vejorum obfidio. ^oma capta à Gallis. Hero*

dotai nafeitur 3 501. Tbucydides. Socrates nafeitur 3 5 15. Tlato. Me*

Uffus. Simonides. Etnpcdocles. Diogenes Cynicus. Ariftoteles nafeitur

3565. Alexander Magnus nalcitur 3 59 5. Varius. Vemofthenes. Calip*

pivs. Demetrius Vhalercus.

Alexander Magnus moritur 362.5- Regnum iEgyptium Vtolemaorum.

Scipio Africanns. Incipit cultura lingua: Latina:.

Ennius poeta nafeitur 3712. Eerentius. Arcbimedcs. Hannibal. Canneti*

fìs pugna 3707.

Machabai prò fide trucidati. Judas. Macbabaus bella gerit. Vacu-

Vms. Vlotius Gallus 3 primus legit Rhetoricam in lingua Latina.

Accius poèta. Lucrctius. Marius&cSylla. Bella civilia. Cicero^ècCn.

fpompejus nafeitur.

Jofephj foacbim, Anna, beatifììma Deipara nafeitur. JESUS Cbriftus fi-

lius DEI anno 3984. Bellum Triumvirorum. M. Tullius Cicero. Ju-lius Cafar, & Monarchia Romanorum Ca:fàrum. OYidius. Hora*

tius. Virgilio florent. Cultus latina: lingua: magno incremento pro-

pagata.

S.S. Patres Eufebius Cxfarienfis, A*

tbanafius , Gregorius Nazianzenus,

Anno Chrifti. Ab anno primo ufque

ad 100. florent Tibullus , Catullo

,

Propertiusy Vionyfius Halicamajjaus.

Vbilo, Orojìus, Lucano, Cornelim Ta*

citusj Valerio Fiacco^JuVenalis, Mar*

tialis , Plinio, Tediano ,poèta:, fùb

Auguflo ufque ad Trajanum.

Ab Anno Chrifti 100 ufque ad 200.

£ib Trajano , Adriano, Antonino, &c.

ufque ad SeVerum floruerunt, Fiutar*

ebusj Paufanias, Fa^orinus , Vtole-

maus , Galeno, Juftinus Martyr, Ar*

rbianus , Max. TTyrius , Luciano, A*

tbenaus, Apukjus, Gallus.

Ab anno 200 ufque ad 300. fìib Impe-

ratore Caracolla ufque ad Diocletia*

num floraère !PbiloFtratus, Appiano,

Cafìiodorus, Plotino, Cenforino, Tor-

pbyriusj Lampridim, Tertulliano.

Ab anno Chrifti 300 adufque 400. Con*

ftantinus Magnus , & Chriftiana: re-

ligionis propagator , floruére Ju*

Vencus Presbyter, Libanio,Tbemi*

jìiws j Claudiano, Aufonius, Synefius

,

Epipbaniusy Ambrofius , Cbryfojìomus,

Mieroyiy mo, Auguftinus.

Ab anno 400 ufque ad 500. imperium

Romanum ex Occidente in Orien-

tem tranflatum , Barbarorum inva-

ilo ; atque huc ufque Latina lingua

pura in Italia viguit , fèd a Gotbis, A*

lanis , Vandalis , Humus , Longobardi*

corrupta in varia idiomata Italicam,

Gallicani , Hifpanicam, aliafque de-

generava , Latina lingua fblummo-

do inter literatos permanfit. Sed

hifee fàt& in genere quidem expo-

fitis , jam ad IV. Librum, pra:ci-

pnum hujus operis argumentumprogrediamur , in quo linguas & i-

diomata ex primaeva illa rerum

confofione in ordinem redigere no-

bis propofitum eft. DEUS O. M.Spiritus fan&i Trcuf&^ÓTX grada

aufibus noftris adfìt.

Ee Veram»*

218 Athanasii Kircheriftionem examinabimus ; & deinde no- Seci.llL

ftram de univeriàli lingua intentionem

in curiofi leótoris gratiam apponemus.

Cap.Yl. Verum antequam opus Atlantispo*

lygloffi arduum ordiamur, hoc loco ce-

lebrem illam de univeriàli lingua qua?-

CAPUT VII.

XJtrum rtidices lìngmrum referivi cjueant ad univerfalem quan-

dam linguam con/tituendam.

C. VII /^"^Oropl111^5 varia quadam perfùa-Cfione delufi prima?varunr lin-

guarum radices conftitui & afli-

gnari poffe , ex quibus univerfalis lin-

gua confici poffitjetiamnumcredidere.

Cum itaque à multis ea de re confùltus

fuerim,poti(Tìmum h. Ferdinando III. Im-

peratore Mecoenate munificentiffimo,

qui mi in aliis ita & de hoc clientis fui

judicium more fòlito experiri non fuit

dedignatus : ( nam quid de hoc propo-

sto univerialis lingua? argumento fèn-

tirem , (ibi exponi pra?cepit : ) uti-

que Caefàreo percullus imperio , ut

laudabili Ca?faris curiofitati quovis

modo fàtisfacerem , a primis princi-

piis propofitum mihi dubium , fingu-

lari ftudio & diligentia adhihita , eno-

dandum cenlùi. Sed vix dum ccepe-

ram , cum ecce , ut verum fatear , i-

dem mihi accidiffe videtur,quod ty-

potheta? ,qui plura librorum folia

,

compofìtione peraóla, jam typis pra?lo

deftinata in promptu habet. Verumnefcio quo cafu diffolutis ligaminibus

typi Iparfim per terram diffipati , nul-

lum proriìis veri fenfus veftigium relin-

quunt , neque ad priftinam formam

prototypi jam perditi reduci queunt.

Pari prorlìis modo accidit in infinita

illa prope linguarum & idiomatum

multitudine & varietate, qua? ab origi-

ne mundi hucufque ob inacceffam an-

tiquitatis vetuftatem , ob tot imperio-

rum mutationes, tot populorum diver-

forum commixtionem , inter tot deni-

que rerum humanarum viciffitudines

& corruptclas expofita? fuerunt , ut

proinde minime fieri pofTe exiftimem,

aut fundamentum omnibus linguis

commune reperiri poffe?credam.Quot

enim in lingua Chaldaìca, Syriaca, Ambi*

ca & J&tlnopka verbaoccurrunt, qua?

nullam prorlìis ad primariam linguam

quam nos Hebratam efTe determinavi-

mus, ( exceptis iis qua? ab ea demana-

runtj fimilitudinem obtinent ? toto-

queutajunt ccelo difTerunt ? Quis ro-

go vel unicum verbum in lingua He*

broea ca?terifque reperiet ? quod ad lin-

guam Grecavi , ne dicam Latinam ali-

quam affinitatem habeat ? fi vero non-

nulla? voces occurrerint,qua? tametfi

quoad fonum quandam fimilitudinem

polliceantur, illa? fignificatione tamen

prorfus contrarium exhibeant. Hac i-

taque diligentia pra?miffa , & combi-

natoria? artis amuffi applicata , dico te-

merarium , ne dicam ftolidum eorumefTe tentamentum

, qui in hoc negotio

adeo arduo & viribus humanis lìipe-

riori aliquid fé pra?ftare pofTe pra?fum-

ptuofius credunt. Definant itaque \ìu-

jufmodi imperiti rerum indagatores

pifcari in aere ranasj qua? fine alis vola-

re cenfènt. Sifyphi faxum volvant , at-

que inutili labore revolvant , omnem-que humanam in hifce éxplorandis

induftriam vanam irritamque fé com-

perturos certo fibi perfuadeant. Ho-rum numero jungi pofTunt omnes ii qui

linguam Germantcam , aut quamvis a-

liam ex Hebraìcis verbis vocibufque

conftitutam demonftrare fé pofTe exi-

ftimant. Quos inter meritò primum

locum obtinet Gorop'nvs 'Becanus , qui

'Belgicam linguam libro integro prima?-

vam illam veramque Hebr^orum lin-

guam

TURRIS B A

C VII. guam aut faltcm mediate ab ea deri-

vatali! conatur demonftrarc ; miratus

flim equidem virum cacteroquin eru-

ditiflimurn, in re adeò ludicra , tot bo-

nos dies horafque confùmpfirTe. Quis

enim nefeit, in omnibus pene linguis

nonnullas voces JrLebr#is quoad ionum

fìmiles reperiri } quarum tamen genui-

nam fignificationem ut exprimat dici

vix poteri:,quam violenter quam co-

atte,ut quoad lènfùm Hebraex refpon-

deant, detorquere conetur. Et certe

mihi periuadeo virum judicio pollen-

tem difficultates occurrentes non po-

tuifTe non praevidifTe. Ut proinde ne

ejus exiftimationi nonnullo praejudicio

effe videar, eum non tam veritate con-

victum , id fènfiffe , quam ingenii lu-

xuriantis jeftu abreptum ad iagacita-

tem fubtilitatemque ingenii oftentan-

dam fìmiliaeffutiiffe arbitrer.

Sedhifce jam fatis expofitis , reftat

ut hoc modo alium univerfalis lingua

modum delcribam, qui ad Caefàris po-

ftulationem noviter detectus fuit : &dicitur Po/^ra^w univerfalis-, qua quif-

que tametfi non nifi vernacula lingua

BEL L I B. III. 219

inftru&us, cum omnibus tamen popu-iV#.III#

lis & nationibusj per literas reciproco

commercio , mentem fuam aperire

polle demonftratur, quod&jam du-

dum ad multorum lbllicitationem non

nifi paucis tantum exemplaribus im-

preflis publici juris fecimus. Eft vere

univerfalis methodus qua quis fuam al-

teri intentionem quacumque lingua

communicare pofTit ; fateor fané illud

ab omnibus antequam in lucem edere-

tur velut incredibile& quafi cw^^o^ov

habitum mille. Sed edito jam opere,

poftquam in praxin id redegerunt mul-

ti ex magnatibus , tum enimvero illud

non dicam ql^wu(&v , fèd vel maximefocile compererunt. Quo cum primis

relexandi animi caufa Ferdinanda III.

Cablar& LeopoldusGuilielmus Archidux

ufifuerunt; uti in fronte 'PolygrapbU,

ex litera ad lectorem data contefta-

ta rei veritas demonftratur. Quin &Alexander VII. glor. mem. fummusPontifex comperta veritate adeo ipfi

arrifit artificium ; ut inventori annuae

penfionis minerval allignare non fit

dedignatus.

CONCLUSI O.

HOrrendos tandem cataclyfmi fluctus eludati invifàm ftupendamque

mundi cataftrophen , ob [enórmia filiorum hominum vindice DEO il-

latam cum tremore confpeximus,qua finita ex monte Ararat in fùbmonta-

nos campos , itinere directo , tandem in terram Sennaar appulimus. Turrim, e-

jufque portentolàm fabricam dimenìi uti intercurrente linguarum confufione

imperfectam incompletamque reliquimus ; ita quoque ex confufò fèrmonumcommercio , novorum femper novorumque idiomatum argumentum exor-

tum ; mire ad id profèquendum , animum meum fòllicitavit. Verum cum id

primi hujus tomi limites longè excedere videretur , opera? pretium me factu-

rum exiftimavi , fi in auxiliarem adminiculationem , Atlantem adfeifeerem , ut

is Geocofmo univerfi orbis terrarum linguis confpicuo humeris fùppofitis vi-

rium mearum imbecillitatem , ea qua fieri poffet induftria fùblevaret. Quodtandem afpirante divini Numinis gratia accidit , eo modo , quo lector in fe-

cuturis , fiio tempore , duobus Tomis in 72 linguarum , juxta 72 tribus trium

filiorum Noè difparatiflima genera divifis peraétum videbit. Vale lector& lì in

hilèe quidpiam admiratione dignum occurrerit, id unicè D. O. M. qui fblus in-

fantium iinguas facit effe dilèrtas , adlcribas velim.

Laus DEO Virginique MATRI.E e z IN-

INDEX RERUM,in hoc opere contentarum : in quo

Numerus paginam denotai , a columnam priorem , b pofteriorem.

A.

Bimelech tf^r tf/WPal«eftinos

tempore Abraham i. 44. a, b.

Aborigines. 216. expelluntur

ex Italia. ibid.

Abrahamus«d/w <»»»«> rfgwi Nini. 43. io4-b.

ioj-.a. anno vita patris fui. óo.ioj-.a.

106. ir 3. a. ex ejus/emine qui poptdipro-

cl/erunt. 120. b.

Abubacer de prava opinione,qua juit Za-

bsorum. i34-b.

Abydenus dslapfu Turris. iio.b.

Abyffìna lingua. 132.3.

Accius Poeta. 217-

Achab. 21 6.

Achad Hieronymo EdefTa. 117. a.

Adamus p'imus ;»*,&$ w«. 14^. b. five pri-

ntus animantibus nomina impofuit. 147. a.

i6f.a. omnium purorum hominum perfe-

ttijfimus, &fcientiffimus. 162. a. infujam

concreatamque feitntiam habuit. ibid. b.

linguam habuit par iter fibi infujam. ibid.

ejus theologia. ibid. phyhologta. 163. a. 0-

mnifeius. 1 6 2. a. 1 6 3. b. ejus inflrutlpr An-

gelus. 164.3. eum ex luna prodiijje fuit Sa.-

baeorum traditio. 3J- b. 1 34. a.

Adonis vide Ofiris.

Adris arabicè & gracè Hermes Trifmegi-

flus dteitur iEgyptiorum Thoyrh. 8 2.b.

JEgyptiaca lingua. Vide Coptica. Ejus pri-

matus. 15-2. a.

iEgyptJaci regni initium. 112. b.

.iEgyptiarum literarum primeva fabrica &. tnftitutio. 1 77 &feqq.

iEgyptii Simia Babyloniorum in obelijcis

erigenda. 6$". a. crtdebantprimos homines

in iEgypto natos. 1 3 f.b. C£J* <?x qua caujà.

ibid. monachi fequebantur hieroglyphi-

cam doclr/nam veterum JEgyptiorum.

172. b.

iEgyptus non fuit habitata ante d/vijìonem &conjujìonem linguarum. 1 1 3 b. Primorum

hominum genetrix fecundum iEgyptios.

135-. b. A primo Rege Mifraim ditta.

203. a.

islamitica lingua. Vide Perfica.

iEmilius Scaurus infuàadilitate extruxit a-

/WRomanos theatrum $6ocolumniscon-

Jpicuum. 90. b.

iEneas 216.

eolica dialeflus lingua? Grxcx. 1 31. a.

Aire ColofiiSolis quotcameli onerati fuerint.

88. b. 89. a, b. 90. a.

Aèris benigni tas requifita adbonitatem regio-

ms. 17. a.

iEfchylus. 217.

iEthiopes primos homines in iEthiopia veluti

in medio terrarum natos afierebant , & exqua caufà. 1 3 y b.

iEthiopia prìmorum hominum genetrix fe-cundum iEthiopes. ibid. ejus deferiptio.

19 9.a. antiquitas.'ibià.b. coloniprimi qui-

nam. 200. a.

iEthiopica//'»g«dfxHebr3ea. 1 31. a. 2oo.b.

a qua differtcharacieribus & modoferiben-

di.*

ibid.

iEthiopicum alphabetum diverfifìimum ab

Hebraico. ibid.

Africana lingua. 132.3.

Agareni. Vide Ifmael.

Agriculturanecefjitas. f. a.

AivanKefra. 97 b. 99. a, b. 100. a.

Albae excidium. 2 1 7.

Alcoranus lingua Arabicapura confcriptus a

Mahumede. 198. b. 202. b.

Alexander Magnus nafeitur. 2 1 7. moritur.

ibid.

Allegoriarum iEgyptiarum expofitio. 173.3.

& feqq.

Alphabetum IEthiopicum diverfijjìmum ab

Hebraico. 200. b. Copticum commune &myflicum. 1 77. & feqq. Dalmatarum va-

ria. 216. b. lllyricum duplex ; alterumCyrilli , alterum Hieronymi. 2itf.a,b.

Samaritanum non e(l idem quod Phce-nicium. i8y. b.

Altitudo luna a terra. 37. b. triplex : major in

apogao, minor inperigneo, media in quadra-

tura. 39. a. Turris quanta debuerit efie

ufque adcaelum luna.3 7. b.

Amalech^/«j-Eliphaz,7f///Efau,tf^«oA-

malecitae. 121. a.

Amara «wj. i99-b.

Amafis RexJEgypù advexittemplum mono-

lithum. 7 2. a.

Ambrofìus^n?/. 217.

Amenophis tffxiEgyptiorum. 21 6.

Americana: lingua. 132.3.

Ammon jilius Loth , à quo Ammonita.121. a.

Amraphel Rex Sennaar. 19. a. Rabbini fa-

lulantur eum ejje Nembrodum. ibid. fuit

prorexNinyx Regis Affyriorum , five gu-

/<?r«d*0rBabylonis, aut terra Sennaar.

19. b.

Amftelodamum urbs incredibilimagnitudi-

ne pradita. 45" a.

Analogia rerum aprimis mundipatriarchi* gè-

Jla-

INDEX RERUM.Jtarum

, geflis Ofiridis, Ifidis, Typhonis,Hori parallela. 136.

Anaxagoras. 217.

Angelus qua lingua & charatlere fcripferit in

pariete Balthafaris fententiam ei à Deo la-

tam. J 5"4 a -

Anglica linguafilia Teutonica;. 1 3 r.b.

Angolana lingua. 132.3.

Anna. 217.

Appianus fìoret. ibid.

Apulejus fìoret. ibid.

Aquila eur hebraìce dieatur Nefra. 1 66. a.

Arabes putabant Arabiam feliccm primo-

rum hominum genetrìcem. 1 3 j-.b. jeripto-

res celeberrimi. 199. a. eorum relatio de

pyramidibus JEgypti. 70. b.

Arabia tripkx; Deferta, Petraea £9 Felix.

198. a. Deferta fuus. ibid. Petrose fi-

tus. ibid. Felix primorum hominum gene-trix Jccundum Arabes. 1 3 5-. b. ejusfì-

tus. 19.8. a. Amalecitica £y Ifmaèlitica

ditta. ibid.

Arabica lingua, in AndaluziaawwixjtaLa-tinis Arabicifpi? vocibus, in Melitenfi

injulacommixtavocabulis Iralicis Arabi-

cifyue. 1 3ob. £\x Hebraica. 131. a. r 98.a.

per totum Orìentem ^ Occidentem dif-

fufa. 198. a. pura dominatur i«i£gypto.

203. a.

ArachHieronymoNifibis. 11 3. a.

hx.2iX.2X non efìunusmonsparticularis, fed in-

gens concatenatorum montiumferies. 1 2. a.

Arcadia primorum hominum genetrix,fecun-

dum Theodoretum ex relatione antiquo-

rum. i3$\b.

Archimedes. 217.

Architettura Turris Nembrod. 40. 4.1

.

ArcusSoìiman Pac. ioo.a,b. 101. a,b.

Arifìides Athenienfe folum primam terram

hominum genttricem afferit. 13F b-

Ariftoteles nafeitur. 216. multa ex Chal-

daicis monumentis accepit. xyf.a..

Armenia duplex: minor& major. Minoris

jitus. Majoris/;V«i-. 1 i.b. Defcriptio. 204.

a. etymon ab Aramfilio Sem. ibid. Arme-nica lingua. 204,205'.

Armenorum Patriarchi Jedes in Nafche-

van. 204. a.

Arphaxad tertiusfilius Semi, r 20. a. natus

duobus annispoft diluvium, ibid. à quopro-

di erun / Chaldaei ^ Sufii. 120. b.

Arrhianusy?<?re7. 217.

ArtapanusJov//* a Mofe l'iterarum inven-

tore literas accepijje Judaeos & jEgyptios,

# JudsisPhcenices, àPhcenicibusGrse-j

cos. 123. b.

Artemifta Regina Caria; Maufolo marito

dcfuntlo fepulcrum e rexit, a quo omnia Re-

gum Imperatorumque monumenta predofaMaufolea vocantur. 8 8 . a , b.

Artes quas fuos docuit Noe. 27. a. earumpro-

pagatio. ibid.b.

sì[fiMus cur hebraìce dieaturChamor. 166. a.

Aflur fecundus filius Semi , à quo Aflyrii.

119 . a. diverfus ab Aflur egre[fo de Baby-

Ionia, qui tcdificavit "Niniycn. 119. b.

Ailyria e/I terra Sennaar. iS.b. qua nunc

corruptè h7Àxx\\idicitur,fitus. 11 9. a.

AfTyriacus charatler. Vide charatìer.

Aflyriorum Reges dieli Affar. 1 20. a. cata-

logus à Nino ujque ad ultìmum Sardana-

palum. fo. eorum imperium duravit Jub

32 Regibus annos 1239. ibid.

Athanafius./zW<f/. 217.

Athenxus Jloret. ibid.

Athenienfe folum primòs homines produxit

/mW/iw Ariftidem. I3fb.Attica dialttius lingua. Gricx. 1 3 1 . a.

Atribiticus nomus. 7 9. a.

Aula labyrinthaa terrorem incutientes. 83.8.

Auguftinus de numero linguarum.ìyy.d,. fìo-

ret. 217.

Auri abundantia primis feculis. 27. b.

Aufonius fìoret. 2 1 7.

B.

D Abylon urbs magnificentìapene incredi-

*-* bilis # Semiramide c0«<5///-<7. 93. a. ejus

magnitudinis& operarum examen. 5 3. a,

b. rudera an hodie fuperfint. 9 2. a.

Babylonia ejì terra Sennaar. 1 8. b.

Babylonica lingua. Vide Chaldaica. Ejus

charatler. Vide Characler.

BabyIonico regno nullum necantiquius nec ma-ì»*> ii2.b.

Baculus Tautìcus S. Antonii. 172.D.Bagdadum extrutlum ex lateribus bonis &

vetuflis Babyloniae veteris,tkc. 1 04. a.

Batavica lingua. 21 3. a.

Becanus (Goropius) probat linguam Bel-

gicam omniumprimamfuijfe. 194. a.

Belgica lingua omnium primafecundùm Go-ropium Becanum. 194. a. jilia Germa-nica?. 131.0. 194. a.

Bella civiltà. 217.Bellonius ( Petrus ) de pyramidibus i£gy-

pti. (58. b.

Bellum Triumvirorum. 217.

Bclus idem qui Nembrod. 82. b. 104. a.

iof.a.b. 112. a. ejus Jepultura. 47. b.

templum. 5-2. a. Vide Ofìris.

Ben Sa.la.xnas de pyramidibus JEgyipti. 70 b.

Beniamini Tudelenfis obfervatio de civita-

/f<^Turri Babel. 97. b,

Berofus Annianus vult Zoroaftrem fuifje

Chamfìlium Noe. 44. a.

Bibliothecafacra Ifmendii. 76. b.

Boémica lingua ex Illyrico tradutla , £g?

//'//£«# Germanica; acPolonicx ita com~

E e 3mixta t

INDEXmixta , ut nec Dalmata , nec Polonuseam prorfus itttelligat. 130.I). filia Scla-

vonicse. 2 13. a.

Bofaicz lingua ex llìyrica. 131.0.Bubafticus nomus. 79-2.

Bulgari ca lingua ex Illyrica. 1 3 1 . b.

Buratinus(Titus Livius)pyramidem Mem-pliiticam delineavit. 71. b.

Brachmanica lingua. 1 3 1 . b.

Brafilica lingua."

132.3.Briax Maufoleum Artemifix Cariae Regina

à borea calavit. 8 8. a.

^^Admus literas primùm ad Grsecos ahV-'iEgyptiis, ipfe iÉgyptius exijtens, attu-

//£. 174. b. J7f-a. 184. a, b. i8j\ a.

209.3. 21(5.

Cadmaa l'itera quo tempore Graecis tradita.

17 T a. dilla etiam Phceniciae, item Pe-

lafgiae. 1 8 s- a. diverfa fuerunt a Sama-ritanis. i8 8.b.

Cafrarienfìs lingua. 132.3.

Caì'nsn generatio Jecundum quofdam minime

computanda.iof.a. genuitSaìe. 106.

Cairus urhs incredibili magnitudinepradita.

45% 3.

Calcis praparanda artem fuos docuit Noe.

27.3.

Calculuspropagationisgeneris humani ad.Tm-tisfabricam. 9. 37.3.

Calippus. 217.

Cambyfes regniJEgyptiommeverfor.20 3.b.jChinica lingua

Cannenjis pugna. 217.

Csnopicus nomus. 79- a.

Captività^ Hebrxorum in Bsbylone. 216.

ejtu finis. 217.

Csres architeclus Coloflì Rhodii feu Solis.

88. b.

C3rthaginenfesPhcenicum colonia. i87.b.

Carthago urhs incredibili magnitudine pra-

dtta. 4f.a. conditur. 2j6.

Csflìodorus fioret. 217.

Catalogus Regum Aflyriorum à Nino ufque

<3</«/?iw«wSard3nap3lum. yo.

C3tullus ^/-(ft. 2.17.

Caufauniverfales quinque corruptionìs lingua-

rum : 1 . diverfarum gentium populorumque

commixtio. 2. imperiorum monarchiarum-

que mutatio. 1 30.3. 3. calamitatespublica

regnorum. 4. varia in dijferentia regna co-

loniarum introducilo. 1 30. b. 5". ccelifoli-

que in certis nationihus conftitutio. 1 3 1 . 3.

Cecrops Rex Athenienfis. 216. t^V**"»-©*

Ég" altitudo ejits. 175.%.

Cenforinus75W£. 217.

Cli3 Abas So\>\\\fecundus Rex Perfiae impe-

rium ampliavit. 202.3.

Chabreus Rex iEgypti erexit fecundam py-

ramidem. 6.8.

RERUM.Chabor/fa Chóbzr fiuvius. 103. a.

Chalanne Hieronymo Seleucia- 1 1 7. a.

Chald$a£>

/?/'£,/'/-flSennaar. i8.b.

Chzìàxìah Arphaxad. 120. a.

Chaldai'ca lingua ex Hebrxà , ejufque diale-

clus- 131. a. prima linguarum ànonnullis

perperam traditur. 14.9. b- fecundum in

primatu linguarum locum habet- iyi. a.

i9J"-b.

Chamaea familia cur tam grandia monumenta

poft fé reliquerit, non vero familia Semi,fe'Japheth. 6f. a.

Chamus Noè filius Zoroaftres ditlus. 9 a.

44.3. ejus progenies authores ìdololatria.

i3J\b.Chanan:ea //#£«*• Vide Ssmaritana-

Characler lingua Samaritana? , utrum vere

AfTyrius aut Hebrxus, fit. i^.&feqq.Afiyriacae feu Hebra'ics. 1 5-3. 3. &feq.Babylonicae- 15-43. Samaritanus acci-

dentaliter tantum ah AfTyriaco differt.

1 5"4. b. AfTyriacusyn/e Efdrsus in/acris

Jcribendis fuit adhibitus ; in profanis vero

Samariticus- 155- a. Aflyriacus He-bra:us verus efi , quo tabula legis fcripta

fuerunt . ibid. Samaritanus in SiclisHe-

brasorum- i?8.b.

Chemmis Diodoro ; at Herodoto ditlus

Cheobus oclavus Rex iEgypti adificavit

triumpyramidum maximam , interfeptem

praclarifiima opera numeratam. 66. a, b.

Chilenfis lingua. 132. 3.

1 3 1 . b.

Chobarfeu Chaborfiuvius. 103.3.

Chodoriahomor Ja^fg/f Sodomitas. 106.

Chriftus/>er titulum Crucis , reduxit per va-

riai linguai , populos in unitatem , die Pen-

tecofies miffo Spiritu fanelo fuper Apofto-

los. 12 8. a.

Chryfoftomusj'zW/. 217. ejusfenfusmyfli-

cus hiftoria Turris- 22. a, b. 2 3. a.

Chufi progenies, & utrum fuerit vere colore

nigro imbuta , velfaltem , an omnes,qui

poftea nigri natifunt, ah ipfo prodierint,

1 1 3 , & feq. nigredo naturalis< 1 1 4, 3. un-

de. 114-b. altera caufa. 11 $\ a* genealo-

gia, ny.a.b.Cicero. 217.

Circulus aureus qui circumdabat Simendismonumentum. 77-Z-

Civitas quanam fuerit , quam facer textus

Nembrod extruxiffe refert. 41. b.

Claudius Msrius Victor de confusone lin-

guarum. 107. b. 108.3.

Claudianus floret. 217.

Climatis bonitas requifita ad bonitatem regio-

nis. 17. a.

Cn.Pcrr>.pejus»rf/aY#/\ 217.

Colonia filiorum Sem , Elam & Aflur ,119.

&feq.

Colotfi

INDEX RERUM.Co loffi iEstyptiaci omnes alios mirabilium ope-

rum magnitudine fuoerantes .90. a. Capi-

tolilius./&</. Palatinus./tó Rhodiusjfa

Solis, Apollini dicatus. 88. b. ejus altnu-

do , Acque eà diverfa (ententia Plinii C5"

Volaterrani. ibid. Tarentinus. 90. a.

Thebanus/^rfgr/www Jonum edcns. 8 3.b.

Columna rojt ratte infcriptio. 211.

Columna 127 in tempio Dianae Ephefia-t%.

a. 36 Maufolei Artemifiae Carice Regina?.

ibid.

Computus totius Symmetria templi monolithi.

73-

Commor ina //«£«<*. i3i.b.

Conciliatio duarum fententiarum de primati*

linguarum. 1 fo. a.

Condìfiones tres requifita adbonitatem alicu-

jus regionis. 17. a.

Confufìn linguarum. 1 04. & feqq. 216. ideft,

A. M. 1931. 1 j-.b. accidit a. 275- pòfi di-

luvium, iof.b. iotf. quomodofatta. i07-b.

caufa. 1 2 j- . a. auttorfolus Deus, non homi-

nes. r 2 f . b. cacodamones efìe non poterant.

ibid. radixmaledittio Noe i» Canaan yf-

lium Cham. 1 26. a. gravisfedjufta & ma-

xime d/gna pana. 107. a. 126. b- inqueea

maxima DEI clementia. 1 26. 1 27. a. _p-

pientia, potentia,bonitas,jufìitia. 127. a.

C£? providentia. 1 27. b. i» eajurgia & ri-

se*. i2j\a.

Congana/i«g#j. 1 32. a.

Confettaria quatuor abfurda ex poffibilitate

Turris ujque ad cxlum luna erigenda. 39-b.

40. a.

Confettarium ex deferiptione fabrica Ifmen-

dis. 77-a.

Conftantinus Magnus. 217.

Conjules Romani. ibid.

Coptica lingua una ex primigeniis , ejufque

litera myjtica. 1 72. & feqq. 1 7 f • b. origo.

i74.b quomodocorrupta. 175". b. i7<J.a,b.

alphabetum commune @ mydicum. 177. &feqq. adnullas alias affinititem habet. 203.

a, b. char atteres ab Hebra'icis toto cesio dif-

ferunt. 203. b. duratio. ibid.

Corruptionis linguarum caufa quinque. 130.

a,b. ijr.a.

Cres RexCtztx. 216.

Crocodilopolitanus nomus. 79. a.

Crocodilorumfacrorumfepulcra feu monumenta

in medio feu fubterraneo labyrintho. 8 o b.

81. b.

Ctefias Cnidius refert Pyramidem Nini

fuifé molem altitudtnis novemjladiorum.)

47, b.

Cr.ct{\^\\on olim, pofleaSo\.t\acÌ2L ditta. 96. b.

97. b. 98. a, b.

Ctedphon architeclus templi Diana; Ephe-ft£. 8 8. a.

Cuamenfis //#£#</. 132.3.

Cubitus unus trium palmorum.

Cynopolitanus nomus.

Cyrus.

D.

66. b.

79-a.

217.

P\ Adan alter filius Regmx , à quo Deda-*-** nxi. ii<5. a.

Dxdalus admiratione labyrinthi iEgyptiaci

captus,al/umin'Lcmnoccndidit.7ì.b. ar-

chitcttus labyrinthi Cretenfis. 8 f. a, b.

Dalmatia velSlàvonia. oltmTlvtacia. ditta.

zi 5. a.

Dalmatica lingua, ibid. ejus alphabetum.

Vide Alphabetum.Dànic2i linguaJilia Teutonica;. 1 3 1 .b.

Daniel. 217.

Darius. ibid.

Debora prophetijfa Judarae. 2

1

6.

Dedanaeorum fitus. iióa,b.

Delubrum ex unico lapide confiruttum. 7 2.a ,b.

ejus menfura. 72. b.

Demetrius Phalereus. 217.

Demonfiratio de Turris ad lunaz cosium exai-

tando impo(fibilitate. 36. a. 37. 39. 40.

Demofthenes. 217.

Deorum JEgyptiorum 48 manfiones , ima-

gines & jtatua. 76. b. 8i.b.

Defcriptio ccenaculorum portìcuumque laby-

rinthi iEgyptiaci. 74. a. honorum penfi-

lium Semiramidis. 61. a , b. labyrinthi

iEgyptiaci. 78. &feqq. lacus Mceridis.

77. b. pontis Babylonici a Semiramidefupra Éuphratem extrutti. ff, f6. terra

Sennaar. i7.&feqq.DEUM omnes homines femper agnoverunt.

136. a b.

Dialetti lingua graca, iEolica, Attica, Io-

nica, Phrygia. 131. a.

Dialetti varia anfuerint in linguaprimordiali

feu primava. ir. a.

Differentia exterioris & interioris dimenfio-

nis templi monolithi. 7 3

.

Diluvium. 2

1

6Diodorus Siculus deferibit resgeftas Nini.

42. a, b. 43. quando ait eum fubegiffe JE-

gyptum , ac finìtimas regiones ,tntelligen-

dum ideft velnonpiene , vel dicendum eumnon diu eas poffediffe. 44. a, b. ait turres

15-00 in minibus fuìffe ,quas non omnes

minibus infertasfuifjeputandum efl. 47. a.

nihil habet de Turri Nini & Semiram idis

otìozonià , nifi forte id intelligat per Beli

templum. f2. a. de urbe Semiramidis.

5 3. a. refellitur eum ait 2000000 hominumoccupata fuifje in extruenda urbe Semira-

midea. f 3. a,b. ff.b. item eum ait muros

urbis Babylonici continuile tantum 2 j-o

turres. f'4. b. de ponte fupra Éuphratem,deque duobus regiis Palatiisin oppojttis ur-

bis

INDEXbis locis extruclis ^Semiramide, jy. $6.

S7. ^Hortopenfili. 5-8. a, b. refellitur

ehm ait Hortumpenfilem non a Semira-

mide, feda quodam Rege Syvopojìmodumin gratìam ejus faèium. ibid. refellitur ehmait lapìdem obelifci Semiramasi curruummoltitudine adflumen, indeque navi impofl-

tum Babylonem delatum fuifie. 62. b.

6 3. a. refelliturfcribens de exceflu Semi-ramidis. 64. a. depiramide Memphiticaomnium maxima. <S6.a,b. de labyrintho i£-

gyptaico. 73. a. ex Hecata0.7s.b- 7<J.a,b.

de mìraculis Thebana civitatis. 77. b.

DiogenesCynicus. "217.

Dionyfius Halicarnaflàeus floret. ibid.

Divi/io prima gentium contigit A. M. 1 7 8 %

.

1 f. a, b. fecunda A. M. 1 9 3 1 . 1 f . a. 1 04.

& feqq. 206 . 1 r 1 . b. quando cceperit. ni.Divifionem linguarum nonfemperfuiffe often-

ditur.i\.b. Vide Confufio.

Dogmatapbilofophorum. Vide Opiniones.Dofithei féttatores. ijxs.a.

TJ Cbatenae nunc Tauris dittai , regni Me-*-' di«Bcr^«/. 201. a. 202. a.

Edittum Regis Sinarum Tartarico -Sinico

charattere confcriptum. 204. b.

Edom. Vide Efau.

Eiam primiu filius Sem , <ì £#o Elamita?.

1 19. a.

Elamitarumyfrw , qui à prophanisfcrìptori-

bus vocantur Elimaei, ex quibus exierunt

Perfae. ibid.

Elias. 2id.

Elimaei. Vide Elamita.

Empedocles. 217-

Ennius Poèta nafeitur. ibid.

Epilogifmus Genealogia, ex quo feries gene-

rationum filiorum Noe colligipoteft. 1 4. b.

ir. a.

Epiphanius de numero linguarum. 109. a, b.

deTxanis dejetìione. no.b. floret. 217.

Equus curhebraicè dicaturSus. i<S<5.a,b.

Efau/f/iw Ifaac, àquoldumxi. 1 21. a.

Efdraus charatler. Vide chara&er.

Efdras non invertii novumcharatìerem ad le-

gem deferibendam ; fed veterem nonnihil

degenerem in pulchriorem formam adapta-

vit. iJT-a.

Effeni. 196. a.

Etymon literarum Samaritanarum. 196.0.

Eupolemon^ /<*/>/« Turris. in. a.

Eupolemus fcripfit a Mofe literarum inven-

tore Judaeos @ JEgyìptios accepiffe literas,

a Judseis Phcenices . à Phcenicibus Grae-

cos. 123. b.

Eufebius de numero linguarum. 109. a. flo-

ret. 217.

R E R U M.

I

Examen trium mìrabiliumin fabricaìfmeti'

dis. 76. b. 77. a.

Exemplum infcrìptionìs lonicarum litera-

rum a prifeis Gracis lapidi inafa- t 9 1

.

Exercitus Nini contra Zoroaftrem 1 700000peditum , 200000 equitum

, paulo mìnus

ioóqo curruum falcjtorum. 43. b.

Exhortatio Nembrod d^/Turrim civitatem-

que inchoandam adprogeniei fua proceres-

29. a, b. 30. a.

Expofitio Allegoriarum iEgyptiarum. 1 7 3.a.

& feqq.

Expofltiofingularumpartium hortorum penfl-

lium. 60.

Ezechielis propheta fepulcrum. i03.a,b.

F.

T^Jbula de Ariadna Minoì's///^ & Mi-*- notauro. 87. b.

Fabula de animalibus ìrrationalihus,qua a-

junt olim communi voce inter fé de rebus

fuis , ut Jolent homines , agereconjuevijfe,

origo exTmùprodiit. 3 3-b.

Fabula de aquilajecur Promethei depafeente

origo. 140. a.

Fabula degigantibus montes montibus fluper-

imponentibus, ut bellum diis inferrent ,fed

ab ipflsfulmine dejettis, origo ex Tuuipro-diit. 33 .b. 36. a.

Fabularum iEgyptiorum de Ofiride & Ifide

137. b.

j.a.

216.

217.

S- a.

ibid.

origo.

Fabrilis artis neceffitas.

Faunus Rex.

Favorinus floret.

Ferrarla artis neceflitas.

Figulina ars a Noe tradita.

Filiorum trium Noè in tribus dijìributto, d.a.

Finlandia? //«*. 214. a.

Finlandica lingua ex Suecica^Mofcovi-tica compofita- ibid.

Fi n marchia? yz/w- 2i4.b.

Fiamma ignea in quibufdam Regum iEgypti

fepulcris. 8f. a.

Fluviorum rìvorumque irrigatio requiflta adbonitatem regionis. 17. a.

Forma Turris Nembrod rotunda, fecundumalias quadrata. 41. a.

Furius Camillus. 217.

G.

^"^Alenus. 217.^-* Gallica lìngua ex Latina

,peperit plu-

rima^ dialettos- 1 3 1. b.

GàWus floret. 217.

Gedeon. 216.

Genealogiafiliorum, nepotumque Noe. 1 4. b.

17. a. io4.&feq.

Georgizdefcriptio.204.-b. etymon. ibid.

Geor-

INDEXGeorgiana lìngua. 204. a , b. compofita ex

Tartarica @" Armonica- ibid. ejuschara-

fleres ab Armenicìsditf'erunt. ibid. ea u-

tuntur Chriftiani incoia? Mecvelìx feu Ibe-

ùx,alias Georgia, oltm Colchidis. 204.0.

Germanica lingua. Vide Teutonica.

Germanorum denominano ab Afca.ne7.Ji/io

Japheth- 212. a.

(Jlolus Ariadnceus labyrinthì Crete nfis quan-

tus efìe debuerit. 86. a.

Gortheni. 196. a.

Graeca lingua ,corruptifìma in nonnullis Cala-

bria oppidis. 1 3o.b. peperit dialettos Atti-

cam, Ionicam,i£olicam, Phrygiam, &c.

1 3 1 .a. an al'iEgyptiisprocederti, 1 74-b.f-

jus orilo £9 aniiquitas. 206, 207 .una exprì-

tnigeniis.roi.2L. ejus digmtjs&excellentia.

207 ,20% infìauratores- 208 b. initium.2\6.

Graeci a Phoenicibus literasfuas acceperunt.

174. b. 175". a. 184. a, b. 185-. a. 186. b

fcriptoresanteexcidiumTTo)anum.207.b.

poft excidium Trojanum- 208. a.

Gracorum fuperba? fabricaz monumentaque

ad imitationem iEgyptiorunv extrutta .

88,89,90.

Gregorius Nazianzenusj?^^. 217.

Gregorii fenfus myjlicus hiftoria Turris.

21. a,b. 22. a.

Grimanus (Marcus) de pyramidibus Mgy-pti. 69. a, b.

H.TLJAnnibal. 217.**- -*Heber propheta magnus. 16. a. genuit

Phaleg. 1 06. ab eo defcenduniWebx.xi.20h.

Hebraea lingua utrum & quomodo poli confu-

Jìonem linguarum , in domo Heber per-

manferit- 122. x2z.xyo.z. 194.a. 200. b.

ab Heber ad Abraham continua feriepro-

pagata fuit. 1 22. b. primo deflexit in diale-

ttum Chaldaì'cam , fecundb in Arabicam

feu Madianiticam , tertiò in Samarita-

nam , quarto in iEthiopicam ,quinto in

Syriacam, veluti ex Grasca (0 Hebrjea

rnixtam. 1 3 1 . a. 1 94. a. in domo Thareconfervata fuit- 148. b. prima fuit omnium

linguarum. 148. a. 1 fo. b. 193,194. a.

protoplajlis à Deo injufa. «yo.b- 193. a.

tjuspropagano adpofleros . ibid. charatler.

Vide characì:er. Ejus mira vis in rerum Jì-

gnijfcationibus elucefcens, quam infufam

habuit Adamus. i64.&feqq.

HebraJorum/^z triplex- 196. a.

Hecatxus de fabrica Ifmendis , feu monu-

mento Otìmandri- 7/.a.7<5.a,b.

Heli nafcitur. 216.

lleliopolitanus nomus. 79. a.

Heliopolis immenfa? vaftitatis cìvitas inJE-

gypto. 4;. a.

Helifeus. 216.

Hella^rocK/^/'^Semiramide^Euphra-tis littora ex/Ir uffa. 1 1 .b. 1 02 ,a,b. 1 o 3 .a.

R E R U M.Henoch aftrologus. f4-a.

Heracleopolitanus nomus. 79. a.

Hermes Trifmegiflus hebrakè dicìturHe-

noch,& ejt Adris Arabum.iEgyptiorumThoyth. 7 1 .a. 8 2.b. auttor hieroglyphico-

rum.ibid. ì^liùaimiconfliarius. 209.b.

Hermonticus nomus- 79- a.

Herodoti ex fententia Turris altitudo fuit

1 000 pafìuum. 3 3 .a- ipfe «tf/rd/Turrim in-

tra templum helierettamottozoniam. fi.b.

de pyramide Memphitica omnium maxi-

ma. 66. a. de tempio monolitho. 7 z.z,b. di

labyrintho JEgyptiaco. 7 3. 2.. 74-a,b. 80.b.

8 1 .a. delacu Mceridis. 77.b. de miracuiis

Thcbanae ctvitatis ibid. nafcitur. 217.

Heshiaeus de Sennaax in BabyIonia. 32. b.

Hefiodus nafcitur. 2x6.

Hevilàfecundus Chufi filius ,a quo'WesiXxi.

iif.b.

Hevilaeorum/taj. ' ibid.

Hieroglyphicavariainftatuisl{~metìdii. 76.2.

Hieronymus ait,à quibujdam dici , altitudi-

nem'luxxisfuijfe 4000 pajfuum. 3 3. a. fio-

ret- 217.

Hieronymus mathematicajugerum 2Cope-

dibus contineri fcribit. 60. a.

Hifpanica lingua ex Latina peperit pluri-

mas dialettos. 1 3 1 . b

.

Hiftoria Mofa ica de Turri myjlicofenju ex-

ponitur. 20, 24.

Hiftoria de muliere, qua? ex fola ìmaginatione

peperit infantemMxhìo^ifimillimum .1

1

4.b.

Homerus nafcitur. 216.

Horatius fioret. 217.Horti penfiles à Semiramide in Babylonico

campo extrulli , & inter feptem miracula

mundi numerati. $$,60,61,62. eorumde-liciaz , arborumque inferito in fupremo do-

mus tetto. 62. a.

Hungarica lingua ejl Geliva feu Scythica.

2,1 3. b.

I.

JAnus & Saturnusfunt iidemfiper eosNo£intelligatur,fin aquivocè, dtverjj. 1 40. b.

Japonica lingua. 1 3 1 . b.

Ichnographia labyrinthìJEgyptiaà. 78. & feq.

ldololatriaz origo f§ introducilo in mundum.132. a, b. 134. a. auttores Chami proge-

nies. i34.b.Idumxi. Vide Efau.

Jephte///'<7 mattatur. 3.16.

Jefus Chriftus///w Dei. 217Ignis Chalda»orum. VideUxxus.Ilium conditur. 7.16.

Illyrica lingua produxit ramosfuos i#Polo-niam, Lithvaniam, Mofcoviam, Tarta-riam ; ex hac porro nata Turcica, Bulga-ria, Bofnica, Tartarica-

13 1. b- 21 5-.

a.'

ejus dialetti. 2 1 y. b. alphabetum. Vide al-

phabetum. 216. a.

Illyris. Vide Tliracia.

F f Ima"

*

INDEXImacines omnium iEgypti deorum. 7 6 b.

Inachus Argivorum Rex. 216.

Incendium Sodomiticum. 216. Trojanum.ibid.

Jnconftantia rerum humanarum. 90. b.

Indica? lingua. 1 3 1 . b.

Jnftrumenta adhumana vita ufumparata jamante tranfmigrationem. 1 7 . a.

Jnventio diametri globi terreni , unàcumeir-

culo, fuperficie & cubo- 3 7. b.

Joachim. 217.

Job in Arabia natus. 198. a.

Jonas pradicavit Ninivitìs. 216.

Ionica diabetius lingua Grece. 1-5-1- a.

Jonithunjf/iaj Noe aftrologus juxtaRabbi-

nos &Syros. J4-b-

Jofeph. 217-

Jofeph Ben Altiphafi de pyramìdibus iEgy-

pti. 70. b.

Jofephus Gorionides defabula de Jano primo

Italia? numine. • 138. b. 139. a.

Jofue. 21 6.

Ifis & Ofiris prima iEgyptiorum numina.

138. a. 1 39. a.

Ifmacl Abrahxflius ex Agar , à quo Ifmae

lite & Agareni. 121. b.

Ifmaél Sophi inftaurator imperii Perftci.

201. b.

Ifmendis fubrica. 75 a,b. 76. a,b.

Ifraelita? tria non mutarunt in i£gypto#, no-

mina, vejìimenta, linguam.ifi.b. eorum

600000 bellatoium , prater parvulos,mu-

lieres & fenes , cum Mofe duce eorum, ex

iEgypto egre([a funt. y.b. omnium (ffSa-

maritanorum ante primum templi exci-

dium fuit charatler ,qui nunc dicitur Sa-

maritani^. . i8<5.a.

Italica lingua ex Latina, peperit plurimas

dialeclos- 1 3 1 . b.

Ivanprim us propagator lingua Gzxcx.206.cL.

Judei. Fide Israelite.

Judas Machabarus bella gerii. 217.

Juditha Regina iEthiopie ,quam Càndacis

dicunt. 200. a.

Jugerum quid Jit in deferiptione hortorum

penfilium. tfo.a.

Julius Cefar. 217-

Jupiter à nonnullis ereditar natus A. M.2092. 106.

Juftinus Mnnyt Jloret. 217.

Juvenalis/0^ ibid.

Juvencus prefbyter fioret. ibid.

LAbiumquìdnotet- io. b.

Labyrinthi in iEgyptO prodigiosa fabrica.

73. & feqq. magnificentia inexplicabi-

lis. 7 3. a. fitus- 73. b. deferiptio exaula

feuichnographia. 78.&feq. fuperioris

fabrica. Zi. a. materia. 8o.b. extruendi

finis. 80. a. 81. b. 82. a, b.

Labyrinthi in Creta, Lemno , aliijque Gre-

R E R U M.cise locis ad (imilitudinem JEgyptiaci con-

(Irutli. 85-, 8<J.

Lacedemoni* cognati Judeorum. 121. b.

Laxus leonum Danielis- 9<£.b. ioi.a.

Lacus Mceridis. 77. b.

Lampridius./zW^. 217.

Latina lingua uvis$,ù peperit Italicam, Gal-

licani , Hifpanicam , Lufitanicam ; &porrò ex Italica; ^ Latine comm/fiione

prodierunt ìnfulares, Sarda (^ Sicula.i 31.

b. ejus origo, antiquitas,corruptio (§ rejtau-

ratio. 209. cumcharatleribus tfNiccftrata

five Carmenta Euandri matre ex Arca-

dia /«Italiani primo travjlata. 209. a. fe-

cundum alios ab Hercule ex Phalifcorum

regione, ib. ejus varia qualitdi,vicijJitudo,

(0 augmentum.2 1 o. triplexflatus :prifcus,

Romanorum & pofterus mixtus- 2io.a.

prima corruptio. 2 1 2. a.

Latine l'itera a Gracis ortafunt . 1 8 f .b. 1 8 6 .a.

Latiniprimifcriptores : Poèta yOratores, Hi-

florici. 2ii.b.

Legis tabulai perforata* fuifje Rabbini tra-

dunt. ijtf-b.

Leocur Hebraice dicatur Arieh.idf.b.iód.b-

Leocares Maufoleum Artemide Carie Re-

gina ab occafucalavit. 8 8. a.

Libaniusy?0/-<?/. 217.

Lingua Abyffina, iEgyptiaca , JElamitica,

JEthiopica, Anglica, Angolana, Ara-

bica, Armenica,Babylonica Batavica,

Belgica, Boemica, Bofnica,Braeh mani-

ca , Bulgarica, Brafilica , Cafrarienfis,

Chalda'ica , Chananea, Chilenfis, Chi-

nica,Commorina, Congana,Coptica,Cuamenfìs, Danica, Gallica , Georgia-

na, Germanica, Greca, Hebrea. Vide

Abyffina, JEgyptiaca, &c.Lingua primafuitìriebrxa. 148. a. 1 yo.b. ejus

ratio prima, ibid. ftcutida.i^y.a. tenia.

149. a, b. duplex a principio usurpata. Ori-

ginalisfeu dotlrinalis , & illajuit Hebrea.Altera idiomatica hve ufualis , ìllaquejuit

Chalda'ica vel Aflyriaca , Hebraa vici-

na, i^o. a,b.

Lingua primordialis feu primava an varias

habuerit dhletlos. 11. a.

Lingua qua immediatepòfi diluvium utebantur

erat [ancia lingua. io. a, b. & feqq.

Lingua univerfaln impojfibilis. 2 1 8 . a , b.

Lingua idiomatica omnes ab originali feu do-

ttrinali aliqua defeendentes , ea quoquepo-

Jlerioresfunt. 1 fo.b. Europe primigenia,

earumque proprietates- 206. & feqq. Se-

ptentrionalium regionum. 214.

Lingua idiomatumque communionis utilitas.

172- a.

Linguarum numerus . io8.b. 109. a. ignorai

tia homines ab invicem alienantur. 127. va-

rietatis emolumentum. i2 8.b. corruptio-

nis caufa quinque. 1 3 o. a, b. 1 3 1 . a. univer-

Jalium

*

INDEX RERUM.falium quintuplex genus :Hebr2ea, Grsc-

ca, Latina, Teutonica, lllyrica. 1 31. a.

Utero: abiEgyptiisper Cadmum aàGixcostranciata- 1 :-/\. b- quotempore. i75"a.

L'itera: Coptitarum myjìica. 172- & feqq.

17 7- &feqq.L'iterarum ($ Jcriptionis origo- 162.

Lithvanica lingua ex lllyrica. 1 3 1 . b.

L'itera Latina? a Graxis orto: funt. 1 8 7. b.

186. a.

Londinum urls incredibili magnitudinepra-

vità. 45". a.

LucanusyiWf. 217Lucianusy/*?/-^. ibid.

Lucretius. ibid.

Lucullus erexit in Capìtolio ColoiTum. 90. a.

Lucumones in Hetruria. 216.

Lunas altitudo a terra. 37. b. trip/ex: minor

inperigao, major in apogao, media in qua-

dratura. 39-a.

Lufitanica//ffgtftffx Latina. 1 31. b.

Ly fippus erexit Coloflum Tarenti. 90. a.

M.

TV/ff • Tullius Cicero. 217.**** Machabaei prò fide trucidati. ibid.

Machina: artificiofa in labyrintho. 83,85".

Macrobius contendit deos omnes ad foiem

referri. 141. a.

Madian filius Abrahae ex Cethura, unde

Madianiti. 121. a.

Madianitica////j7tfd. Vide Arabica.

Makeda. Vide Nicaula.

Ma "ica lìngua. 131. b.

Maria Deipara nafciiur. 217.

Marius. ibid.

MartialisTTW/. ibid.

Maufolea Regum iEgypti una cum thefauris

eorum condita erant ad centrum lubyrin-

thi. 86. b.

Maufoleum Artemide Cariai Regina:. 8 8. a.

ejus altitudo, ambitus, columna. ibid

.

Maufoleum Simandispotenti'fimi Regis. 7?

.

a,b. 7<*.a,b. 78. a.

MaXimusTyrius floret. 217.

Mechanicas artesfuos edocuit Noe. 27. a.

Medain Arabum. 98. a. 99. a.

MeUfius . 217.

Memnonisy?a/#rf. 83. b.

Memphis immenja vaflìtatis cìvitas in i£gy-

pto. 45". a.

Memphitica pyramides in JEgypto pra ca-

teris admirationis argumentum ac veluti

mundi miraculum fuerunt. 66. Si.

Memphiticusnomus. 79a.Metallorum eruendorum fundendorumque ar-

iemfuos edocuit Noè. 27. a,

Mexicana lingua. 132.3.

Miracula Thebana civitatìs- 77. b.

Miùaim primus Rex iEgypti. 203.8.

Moobfilius Loth, à quo Moabita?. 1 21 . a.

Monachi Algyptti. Vide iEgyptii

.

Monarchia Romanorum Caefarum. 217.

Monarchia quatuor perftatuam Nabuchodo-noforis indicata. 49. a. prima AfTyrio-

nim,/fc«w^Perfarum ©Mcdorum.^r-tia Grarcorum, quarta Romanorum. ibid.

1 Monomorapenfis lingua. 1 32. a.

! Mofcovitica lingua ex lllyrica. 1 31 .b. fi-

lia Sclavonicae. 213.3.

|

Mofes nafcitur, moritur. 216.

Mofes ALgyptius de Sabxorum opinìonibus.

l

Multiplicatio humani generis , a diluvio ufque

ad Turris adificationem. 8 & feqq*

Multitudo quanta hominum intra 275" an-

nos pofl diluvium nafci potuerit.%.b. ni-

imirum ad 23328000000 hominum. <).vel

9094468. 37. a.

Murus urbisBzbylonìcxcontinelat i6?fta-

dia.f^.b. & $6jturres.jf.2L.fecundùm

Diodorum. 5-4. b. 25-0.

Myflerioja muri urbis Semiramide^ confiru-

ciio exfiderum obfervatione . f 3-b. f4.a,b.

Myftica l'itera Coptitarum . 1 72.& feqq.

Myflica pyramidum obelijcorumque figura.

82. b.

Myfticusfenfus, quifub Mofa'ica Turris hiflo-

riacontinetur. 20.& feqq.

Mythras. VideOkùs.Myzerinus Rex iEgypti tertiampyramidem

erexit. 6 8 . a.

N."^TAbuchodonoforis flatua quatuor mo-"*- ^ narchias indicai. 49. a. palatium. 96,b.Nachor Tharae pater moritur. 1 06.

Nembrodus Turris fabricator, exceptis f<z-

minis & parvulis, èfua folùm progenie, in

campum duxit 200000 hominum armato-rum. 8. b. /extusfilius ChuSt 1 16. Si. quo

tempore natusfit, & quotannis vixerit.iy,

20. ad Abraham tempora pervenit. 19. a.

in Armenia a Chus natus , unus ex tranf-

migratoribus in terram Sennaar. 20. a.

dote s naturale

s

.28 .a. follicitatio adTur-risjabricam.28. b.Exhortatio adprogenieifua proceres ad Tmrìm civitatemque in-

choandam.2$.Si,b. 30.a- verfutia in po-

puloretinendo. 31. a. divinitatemaftettat.

32. a. primusin orbe architeclus. 44.a. a-dtficavit Babel , Arach , Achad, Calna.96 . a. fuccefiitei Ninus. 1 o4.b. a divifione

linguarum regnava 6 y atinos. 1 oy. a. mor-tuus. 106. 216. in Babylone cur reftitit.

1 1 1 . a. regnum ejus quando caperit. in.idem qui Belus. 82. b. 104. a. ioy.a.b.1 1 2.a. 1 1 7.b. fe' cur Bel dicìus. 1 i%.si.pri-

musrcxprimufque tyrannicam vitam pro-

Jeflus e/I. niJ.b. ejus regni anni eumerarìdebent ab adifica tione Babylonis. 116. a.

Fi 2 mores

INDEXrnores. 117. a. fuit idolo/atra

,primujque

idololatriam induxit in orbem. ibid. impu-

ro co/tufine discrimine utebatur. 1 1 8. a.

Nero erexit aureum coloffum in monte Pala-

tino. 90. a.

Nicaula feu Makeda Regina JEthiopiae ca-

detto cum Saba. 200. a.

Nili ortus, &fluminum qua efficit. 1 99. a.

Niniven Nino c<7»*//ta. 42. b. 48. b. ejiu de-

fcriptio, adificatio, vaflitas. 4f. & feq. ma-

gnitudine omnes urbes tam veteres quàm

modemasfuperat. 4f.a. de ejus vaftitate

'varia opiniones. 45". b. ejiu magnitudmis&'forma demonjìratio. 46 .b. 48.b. magni-

tudo comparata cum Romana urbis magni-j

tudine.i\.6.z. cum amplitudine Latii. 46. b.

condita non fupra Euphratem , fed fupra

Tigrim.48.b- quo tempore, ibid. ejus ve-

ftigia. 96. b. fitus genuinus. ibid.

Ninus Nembrodi7f//«j ad civitatem Nini-

ven condendam adhibuit 140000 opera-

rum. 8.b. 9. a. Rex Affyriorum qualis fue-

rit. 42. a. de ejus rebus geftis.42. &feq.

fcripturaeumvocat Affur. 42.a. np.b. 00"

c#r. 1 2o.a. Niniven adificavit, @ eòfedem

regnifui de BabyIone tran/iulit, ac deinde

AfTyriorum Rex nuncupari ccepit. 42. a.

f;«j Ìé7/<j adverfus varios Reges. i+2.b. Far-

num Regem Medias vittum , cumque uxore

&feptem filiiscaptum, cruci affixit. ibid.

quanam regìones fibi fubjecerit. ibid: in

exercitufuo habuit 1700000peditum,equi-

tum 200000 , currus falcatos paulb minus

10500.43. b. fuperavit Zoroaflrem Re-

gem Baclrianorum-iW. idquepoftcondi-

tam Niniven. ibid. cum Semiramide ex-

truxit Turrim in civitate Babylonicà. y 1

.

rnoritur. 106.

Ninus minor. Ti^Ninyas-

Ninyas, qui ^Zameis, © Ninus minor,

NinimajorisdcSemiramidis jf/i#.f , ter-

tius Rex Babel/f« Aflyriorumd4.b. 106.

Nitoctis fecundùm quofdam extruxit Pontem

Babylonicum. $6.

Noe filiorumque ejus exitus ex Arca. 4. a,b.

non ftatim in plana defcenderunt. ibid. fed

in montibus haferunt. ibid. 14. a. eorun-

dem cum uxoribus in montibus occupa tJo-

nes. 4. a, b. y. a, b. Noe inftruebat genus

humanum in omnibus neceffariis procuran-

dis. 4. a, b. nimirum docebat artem ferra-

riam,fabrilem,jìgulinam & agriculturam.

y. a. 1 3. a. defcenfus in fubmontanam re-

gionis planìtiem, hodie Perfidem dittam.

<5.a. iWMediam (§ Baclriam. 13. a- vel

Armeniam. 14. a- & Parthiam. 36. b.

non ftatim pofl defcenfum , iter in terram

Sennaar occceperunt. 12. a. 14. a- populus

non continuato itinere ex Oriente in Occi-

dentem, fed cum mora multorum annorum

Rerum.in intermediis locis conflitit. 17. a. Noepoliticam vivendi rationem fuos edocuit.

26. b. (0 (economiam, artes mechanicas,

calcis praparanda , metallorum eruendo-

rum fundendorumque artem. 27. a. utrum

Tunisadificationiprafensfuerit.2%. a. b.

vinum bibens inebriatus ejl. 106. genuiffe

dicitur Jonitliun- ibid. fertur mifijje Joni-

thun/» Ethan. /£/*/- rnoritur. ibid.

Nomi duodecim Mgyiptiorum. 79. a. 81. a, b.

eorum ufus. ibid. finguliuni expracìpuis

diis confecrati. ibid.

Nominum primava impofitio- 145". naturalis

quomodointelligenda- 145. a.

Norvegia fitus. 2 1 4. b. 2 1 y. a.

Numerus jzlinguarum pracishpòfitus diffici-

/if.109. a- defenditur. no. a.

Numinumvarietas t£> multitudo ex confusone

linguarum & divi/ione gentium nata. 133.

& feqq.

Numifmata Hebrarorum antiquìffima docent

differentiam charatteris Samaritani &Affyriaci- jj8.b.

O.

f~\Belifci in JEgypto eretti. 66.

^-*Obelifcorum myftica figura. 82. b.

Obelifcus Babylone a Semiramide erettus,

omnium qui unquam fuer antprimus £§* ma-

ximus. 62. b- 82. Thebanus omnium qui

in iEgypto inventi funi maximus. 62.b.

53. a. Semiramaei five Babylonici cum

Lateranenfi comparatio. 6$. a. Semira-

miEUS quomoào Babylonem devettus fit,

ibique quibus machinis erettus. ibid.

Oeconomiam fuos edocuitNo'è. 27. a.

Olympiadum initium. 216.

Opinionum de aternitate mundi, de mundorumpluralitate, de ajìrorum vita & divinità-

te , demetempfychofi & animarum revolu-

tione erigo. i3f.a. caufa hujujmodifabu-

lofarum narrationum. ibid.

Origovariorumregnorum. ri 2. a. fabularum.

3 3. b. 36. a. 1 35-. a. 137. b. 140. a. litera-

rum & fcriptionis. 162. lingua Copta?.

174.. b.

Oro fius fioret. 217.

Orpheus. 215.

Ofiris & Ifis prima iEgyptiorum numina.

1 3 8. a. 139. a. eundem Ofiridem cum Bac-

cho /ftfDionyfio eundem facitTibuMus.

140. b- eundem conftituere Mercurium,aliofque deos. 140. b. idem qui Chaldaeo-

rum XJixusfive Ignis , Perfarum My-thras.BabyloniorumBelus.Hebrxorum

Thamuz,Phoenicum Adonis. 141. b.

Ofiris nomus. 79-2.

Ofymandiae Kegis epitaphium. 76.1.

Ovidius fioret. 217.

P. Pacu-

INDEXP.

pAcuvius. 217.A

Palatici duo regia à Semiramide extrutta

in oppofttis urbisBabylonicxlocis.f6,f7.

Pannonias deferiptio. 213.0.

n»&i,tms Noe adtres filios Sem , Cham, Ja-

pheth, jam conjtitutos principes populo-

rum. 6.b. 7. a, b. 3.a,b.

Parifiorum urls incredibili magnitudinepra-dita. 45*. b.

Patriarchi Armenorum fedes in Nafche-van. 204. a.

PaufaniasT^W/. 217.Pedianus fioret. ibid.

Peguana lingua. 1 3 1 . b.

Pelafgicae litera Cadmara. 1 8 y. a.

Pelafgorum in Italiam expeditio. 2.16.

Pelafgusoc-^mtfHeber. 2o<5.b.

Pererius dubia movet contra numerum 7 2 lin-

guarum. i09.b.

Perifiylia [uperiorem labyrinthum iEgypti-um fujìentantia. 81. b.

Perfx ditti à Paras , i. e. equus. 1 1 9. a.

Perfia unde dilla- 201 . a. ejus dejerip fio.ibid.

Perficalingua qualis olimfuerit. 202. a,b. e-

jus corruptio. 202. b.

Peruana lingua. 132.3.Phaleg ortus quando & quo anno.i 6. Si. 1 04. a.

genuit Rheu. 106. moritur. ibid. a quo

Pelafgi. 121. a.

Pharao Rex iEgypti tempore Abrahami.44. b- idem quod moderator rerum. 203.3.

Pharaonica lingua, vide Copti ca.

PherecydesPythagorae/>^cr/>*0/\ 217.

Philippinarum injularum lingua. 1 3 1 . b.

Philippus de S.Trinitate de Babylonia?

antiquitatibus. 9* . b. de Babylonis, Tur-

rita*? Babel ruderibus. 92. a, b.

Vhilonisfenfus myfticus hifloria*Tmr:is.22.a.

23. b. 24.a,b. ipfe refutat calumniam eth-

nicorum.if.b. inventionem l'iterarum He-braicarum Abrahamo tribuit. 123.3.

fioret. 217.Philojophorum abfurdorum dogmatum origo.

135-. 3.

Philoftr3tusj?0r<?/. 217.

Phcenices//^<?wCli3n3naei. i8<5.b.

Phoenicia lingua una exprimigeniis. 1 84. &feqq. in Àfrica vìget. 216. Fide Sama-ritana..

Phceniciae regionis deferiptio. 1 84. a.

Ph<Enici3e///^#C3dm2a% i8f.3.

Phoenix. 216.

Phoroneus Argivorum Rex. ibid.

Phrygia primorum hominum genetrixfecun-dum Pfammetichum. 136.3.

Phrygia dialeclus lingua Graecae. 131.3.

Picus Saturni filius. 2 1 6.

Pindarus. 217.Plato magni fecit Chaldaeorum monumenta.

i9?.b. fioret. 217,

RERUM.Plinius depyramidibus iEgypti. 6 8. a, b. de

labyrintho Algyptiaco. 73. a. ambigere vi'

detur , num prazter Solem Deusfit. 1 41 . a.

fioret. 217.

Plotinus^r<ff. ibid.

Plotius Gallus, primus legit Rbetoricam in

linguahatina. ibid.

Plutarchus//W/. ibid.

Politicam vivendi rationemfuos edocuitNo'é.

26. b.

Polonica lìngua ex Illyrica. 131. b. filia

Sclavonicce. 21 3. a.

Polygraphia univerfalis. 219.3.

Pontis Babylonici fupra Euphratem à Se-

miramide extrutti deferiptio. $$, ?6.

Porphyrius//0/-iff. 217.

Praparatio rerum <M/Turrim adificandam

neceffariarum. 40. a.

Primevafeuprimordiali* lingua. 1 o.b. 1 1 . 3.

Primavorum hominum utriujque fexus occu-

pationes. 1 3. 3, b. poft ingrejfum in terram

Sennaar occupationes &/tudia. 26. & feq.

Primi homines nati in iEthiopia fecundùm/Erhiopes ,fecundùm aliosin Arcadia, t/f/

infoio Athenienfi,i/d in Arabia felice,vel

in iEgypto. i3f.b. vel in Phrygis. 1 36.3.

Primum rerumprincipium femper animis ho-

minum fuit injculptum. 1 36. a.

Propertius jWé^. 217.

Profper Aquitanicus de numero linguarum.

109. b.

PfammetichuSift?xiEgypti ex quodam ex-

perimento conclufitprimos homines in Phry-gia natosfuiffe. 136. a.

Ptolemaeus j*zWj. 217.Pyramis Memphitic3 omnium maxima de-

fcribitur ab Herodoto ^Diodoro.tfó.3. e~

retta fuit aggeribus conftipatis.óó.b. in ejus

eretlione quantum temporis fuerit infum-ptum.6%.a.magnìtudo deferìpta ÀBellonio.69.3. fecunda.6%. 70. 3. /<?/7itf.6 8.3.70.b.

Pyramides in iEgypto eretta. 66.& feq. fo-

rum magnificentia &fplendor. 66.a. Mern-phiticaj prie cateris admiratìonis argu-

mentum ac veluti mundi miraculum fue-

runt. ibid.

Pyramis immenfa altitudini* 9 fladiorum fé-pukhrum Nini. 47. b. examinatur. 48. a.

Pyramidum myflicafigura. 8 2. b.

o,QUineana lingua. 1 32. a.

Quintilianus 200 pedibus intongitudi-

nem , dìmidio in latitudinem jugerumdeferibit. do. a.

R.

F* Abbini fabulanturNembwdumefieAm-*~^ raphel. 19. a. in mari rubro Jonam e-

vomitum effe nugantur. 4.6. a. eorum

fententia de chat-attere Afìyriaco &Ff 3 S3IT13-

'

INDEXSamaritano quatuo: prima. i y $.a.fecunda.

ij-j.b. 1 f 4-a. tertia & quarta. 1 5"4 b. tra-

dunt legis tabulai fuifjeperforatoi. 1 56 . b.

Radziviliu's depyramldlbus iEgypti. 69. b.

Rangiferl jumen'ta cervorum forma In Lap-

pia. 2if. a,b.

Regina quartusfilius Chus, à £#0 Regma*i.

11 f.b.

Regm«eorum//«j. ibid.

/teg«i AfTyriorum finis fub Sardanapalo.

216.

Regnum iEgyptiorum , Argivorum , AfTy-

riorum , Perfarum , Sicyonium in Gras-

cia. 2.VS.

^««wiEgyptiumPtolemaeorurn. 217.

Regum iEgypti fepulcra in medio feufubter-

raneo labyrintho. 8o.a,b. 8 1. b. in nomo-

rum centris. 86. b.

Reinaudus (Theophilus) ah 14000000^0-

minumTmn prafentes fuifje. 37- a.

Religioprimevaper(lititjubunlus lingua do-

minio ujque adconfufionem. 1 32. a.

Reliquia. Vide Veftigia.

Refponfio ad 2 oljeft. impiorum ,qui Turris

adificatlonem fabulojam effe exiftlmant.

34-a,b.

Rhodopes Jìatua , oraculum. 70- b.

Roma condita.zi 6. ca/>/a àGallis.217. urbs

incredibili magnitudine prò. dita. 4f.a. ejus

magnitudo comparata cumNinive. 46. a.

Romanarumfabricarumvanitaj. 23. a.

Romulus n ìfcltur. 7.16.

Rudera. Vide Velli già.

Runica lingua Septentrlonalls. 21 3, a.

SAba primut filius Chus , a quo fé. altero

Saba/Z/oRegmae Sabasi. iif.a,b

Sabaeorum fitus. ibid.

Sabaeorum ridicula &fabulofatraditio,Ada-

ttiumexLunàprodiifle. 3f.b. 134D. falfa

dogmata ; creatorem ejje coeli Jpiritum feu

animam: ftellas corpora ipfa DElfubftantià

informata : calum &ftellas effe deos : mun-

dum aternum : Adamum natum ex mafcu-

lo fé? foemina ,prophetam fé" apoflolum Lu-

nx , pradicaffe gentlbus$utfervirentLu-

ns ; & compofulffe libros de cultu terra :

fa; Lunafecum attuliffe arhorem auri,qua

crefcebat cum ramis fé" foliis , arlorem la-

pidum, fé" folla cujufdam arboris viridis,

qua non comburebantur igni : fub cujus ar-

boris umbra io< 00 bomlnum contineban-

tur : arborifque altltuàinem aquaffeftatu-

ram hummarn : attuliffe quoque fecum duo

folla, quorum utrumque duos bomlnes coope-

riebat : Sethum contraxiffe opinionem pa-

tris fui infervitio hunx. 1 34. b. 1 35*. a.

Sabatha /?/-/;« ; jllus Chus, tf-poSabathaei.

ny.b.

R E R U M.

Sabathacorum fitus. ibid

Sabathaca quintus filius Chus , à quo Saba-

thachaei. nó.b.Salticus nomus. 79. a.

Salathiel. 217.

Sale genuit Heber. 1 06.

Samaraus Samaria? /««^/or. i$><5.b. i97-b.

Samaria; defcriptio. 196. a.

Samaritana lingua fxHebraea. T3i.a. ejus

characler. Vide charafter- Eadem cum He-braea féjf Aflyria , folummodo dialetto dif-

ferens. 18 8. a.

Samaritanorum dogmata. 196. a-

Samaritanum alpbabetum non idem quod

Phcenicium. i8f b. commune omnium

Judasorum ante primum templi excidium.

186. a.

Samaritanus characler & Aflyrìus nondif-

fertfpecle à lingua Hebraea. 188. a. ejus

nulla communio cum ebaraelere Grasce,

ibid. confians 22 literis. 1 96. b.

Sampfon apud Philiftaos. 216.

Samuel obiit. ibid.

Sarai nafeitur in Chaldasa. 1 06.

Sarda lingua ex commifilone Latina fé" Ita-

lica. 131.D.

Saturnus. T39.a. fé? Janus funt iidem fiper

eos Noe intellìgatur,finaquivocè,diverfi.

i4o.b.

Satyrus auclor labyrinthi Cretenfis. 8 f . a, b.

Saul. 216.

Saxorum fìupenda magnitudo. 70. a.

Scaliger (Jofephus) refellitur, dicens alpba-

betum Samaritanum idemefie quodPhoz-

nicium. i8f.b &feqq.Scenographia borforumpenfilium. 60. a.

Schaba^//«i Regmae. i uy.a.Schab32orum//«j. ibid.

Schematifmus Siclorum omnis generis, qulo-

llm apud Hebraeos in ufu erant , una cuminterpretationt Samaritana qua infignitos

reperies , fé? ntyfterilfiymbolorumfubiis re-

condltorum expofitione. itfi.

Scipio Africanus. 217.

Scopas Maujoleum Artemide Cariae Regi-

na ab ortu celavit. 8 8 . a.

Scotica linguafi/ia Teutonica. 1 3 1 . b.

Scriefinnise fitus. 2 14. a.

Scricfinnica lingua ejl Germanica corru-

ptlfilma. 214. b.

Sebuasi. 196. a.

Seleuciao//w dilla Cteflphon, nunc Sulei-

man. 96. b. 98. a, b.

Sem moritur. x\6.

Semiramidem conàidiffe Babylonemy»^dam afjerere alt Auguftinus. 44 a. cum

Nino extruxlt Turrim In clvltate Baby-

Ionica, fi. In eafortitudo fosminà major.

f 3. a. condidit urbem magnlficentla pene

incredibile in Babylonia. n-a. pontem

Baby-

INDEXBabylonicum fupra Euphratem & duo

regia palatici in oppofitis urbis locis . y j , yó

,

5*7. in ea incredibile animi magnitudo.

f8.a. extruxit hortos pen/iks. ibid. au-

tìor fuit deditionis Ballria urbis, & conje-

quenter totius Baftrianorum regni, ibid.

erexit in AfTyria juxta Niniven viro fuo

Nino, ejuJquepatnNembrod,pyramidem,una cumobelijco BabyIone, qui & primus

£*> maximcts omnium qui unquam juerunt.

6i.b. 8 2.b. (jusg'ftj in bello. <5 3 b. dejun-

#<jA.M. 2090. ibid. 10(5. mors injamis.

64. a. nimìrum à Nino minore,propriofilio

trucidata , fexaqinta duos annos nata, poft-

quam ejus concubitum expetivifet . ibid.

de antiquitatibus Baby loniae. 9 1 . a, b.

Sennaar terra defcriptio. 1 7. a. gradita omni-

bus conditionibus requifitis adbonitatem a-

licujus regionis. 1 7. b. ubertas & felicitas.

1 8. a. Babel dicitar, ibid. diverfa deno-

minationes. ibid. fitus. ibid. dilla primo

terra Babel, Babylon, Babylonia, deinde

Chaldsea, tandem AfTyria. i8.b. 121. b.

Stptentnonalium regionum lingua ex Dani-ca,Suecica, Anglica aétfbcommixta, ut

. vix à Germanis intelligi pojìnt. 214, 21 j\

fitus & defcriptio. ibid.

Sibylla de confusone linguarum , & Turris

deftrullione. 32.K no.b.Sicani. 216. expelluntur exItalia. ibid.

Sicli HebrjEorum Samaritano charallere in-

Jìgnitì. i^8.b. veterum qualitas. if9.a.duplex ,facer (ive ecclefiafticus ®" vulgaris.

I5'9. b. fucerproprie dicitur Siclus Sanllu-

arii. ibid. Vulgarisfive profanus inpromi-

fcuum ufum deputabatur. ibid. argentei

valor. ibid. figurai fymbolica. \6o. a,b.

Sicula //7?g«d ex commiflione Latinae fé? Ita-

lica. 131. b.

Simendis maufoleum feumonimentum. 7 j- .a,

b. 7<5.a,b.

Sìmonides. 217.

Slavonia x^/ Dalmatia 0///» Thracia *//#<*.

2iy. a.

Slavonica lingua, ibid. e/#j jf//# Boèmi-ca, Polonica, Mofcovitica. 21 3. a.

Socrates nafcitur. 217.

Sol idololatrarum omnium deus. i40.b. 141. a.

Solidità*: Turris ufque ad coslum luna erigen-

da quanta ejfe dtbuerit.3 9. a.

Solis propinquttasJeu aduflio , terraque aridi-

tas non fufficit adproducendos homines na-

turaliter nigros. 114.3.

Spartani/^ Spartiate. Vide Lacedaemonii.Speculum geneatheologicum. 144.Statua numinum iEgyptiorum. 8i.b. laby-

rinthaa terroremincutìentes. 83,3.Statuarum Simendii magnitudo. 7j\b.

Stefichorus. 217.Stzabo defepulcro Beli in Babylonia. 47. b.

RERUM.48. a. ejus mira defcriptìo honorum pen-

filum. 62. a. de pyramidibus iEgypti.

68. a. de labyrinthoJE.gy\>tiaco. 73. a, b.

74. a,7j.a. demiraculis Thebanacivita-

tis.77.b. de Colofìo Thebano. 83. b. de

Seleucia^Ctefiphonte. 98. a.

Struttura hortorumpenjilium arcubus& areis

Jlupendj. 6o.b.

Succix defcriptìo. 2 15*. a.

Suecica lingua filia Teutonica. 1 3 1 .b.

'< Suieiman. Vide Scleucia.'< Superjlitio in obfervando die [abbathi. 1 96. a.

j

Sufan dilla à Sus equus. 1 1 9 . a.

Sufiana provincia jitus. ibid.

Sufii ab Arphaxad. 1 20. a.

Sylla. 217.

Synefìus^/zW/. ibid.

Synonymologia parallela deorum dearumque.

143.

Synopfis rerum in labyrintho contentarum.

81. a, b.

Syracufas urbs incredibili magnitudine pra-

dita. 4fa.Syriaca lingua ex Hebraea, veluti ex Graeca

^Hebraea mìxta. 131. a. non fuit prima.

i49.b. ij-o. a. charalleribus differt à lin-

gua Hebraea. 197.K fuit vernacula Jefu

Chrifti. ibid.

T.' I

K

Abula charallerum Samaritanorum, Io-

•* nicorum 0? Copticorum live i£gy-ptiorum. i9°«

Tabula Chronographicaà diluvio ufque adtem-pora Abraham '

1 06.

Tabula Chronologica annorum pofi diluvium.

21 6.

Tacitus (Cornelius)j?0/r/. 217.Tarquinius Superbus. ibid.

Tartarica lingua orlllyrica. 1 3 t. b. 204. a,

b, 20^. a,b.

Tauris ohm Ecbatena dilla. 201. a. 202. a.

Templum Dianae Ephefiae. 8 8. a. ejuslongi-

tudo, latitudo, columna. ibid.

Templum monolithum. Vide Delubrum.Templum Salomonis abfolutum. 216.

Tempus tranfmigrationis ex oriente in terram

Sennaar à diluvio peralla, ad 132 annum,

qui ejl ortus Phaleg. 14. & feqq.

Tempus infumptum in />yn?w////j- Memphiti-

cx maxima e. ^ione.6%.2i. quo opera fuamiranda conjti vtk e runt iEgyptii. 82,83.

Terentius. 217,

Tertullianus de e1iJ20neT.mns.111.SL. flo-

ret. 217.

Teutonica lingua filia Belgica, Danica,Suecica, Anglica, Scotica. 131.D. origo,

propagatio,corruptio. 212,213,214. efi

Imperialis. 21 2. a. ejus cultns. ibid. mi-

Jluria cum aliis. 1 1 2. b.

Thales Milefius • 217.

Tha-

INDEXThamuz. Vide Ofiris.

Theatrum Romanum iEmilii Scauri 360 co-

lumnis cpnfpicuum. 90. b.

Thebae immenfa vaftitatis civitas in iEgy-

pto. 45"-a.

Thebaìcus nomus. 79- a -

Thebana civitatis miracula. 7 7 . b.

ThemiftiusTW/. 217.

Theodoretus f# relatione antiquorum pri-

mos homines /«Arcadia «^.r afferit. 1 3 $\b.

Thoyth iEgyptiorum , Arabibus Adris,

GraecisHermesTrifmegiftus^crt#r.S2.b.

Thracix etymon ,qua nunc Slavonia vel Dal-

mata dicitur. 2 1 f 3T

Thracica//tfg#d £xGr£ca, Latino-Italica,

Germanica commixta. 21 j. a. f/«j «»w-

^/«rfi dialetti. ibid.

Thucydides. 217.

Tibettana lingua. 1 3 1 . b.

Tibullus/or^/. 217.

Timotheus Maufoleum Artemifias Cariac

Regina a meridie calava. 8 8 . a.

Tranjmigratio prima filiorum Noe ex monte

Ararat in planiores fubmontana regionis

campos. 1 o. & feq.

Tranfmigratio Babylonica. 2

1

7.

Tropologia epilogijlica labyrinthi. 86. b.

Tunchinenfis lingua. 1 3 1 . b.

Turcarum imperium fucceffit imperio Roma-

no. 49. b..

Turcica //ȣ#<* fxlllyrica. i3i.b. 204. a. ex

Tartarica. 20 7. b. ex Tartarica, Bofhi-

ca (f? Arabica commixta. ibid.

Turnus. 2I <*-

Turris Babel feu Nembrodaeae adificatio A.

M.1818.1T a. <fe f/#J altitudine diverfa

opiniones. 3 2 & feq. adificationem impiifa-

buiofam effe llaterant. 34. a. altitudo quan-

ta debuerit effe ufque adcoelum luna. 37. b.

& foliditas. 39. a. forma & architettura.

40. & feq. ejusvefligiautruminhunc ufque

diemreperiantur.yo,?}. eorumfitus.^^.Z.

ambitus. ibid. altitudo. 94.b- materia.? ? .a.

delineatio. 9 f . b. »0» folum ab architettis

relitta,féd etiam divinitus difjetta. t iob.

Turris in civitate Babylonica à Nino ^Semi-

ramide centum fere annis poft everfwnem

Turris Nembrodacae ex trutta, s i,f 2. */«i

fabricaforma, fi.a. refertur interfeptem

mundi miracula. f 2. a.

Turris i» tew/>/o Beli.f 2. a. /» ejusfummitate

varia fupellex aurea & (tatua, ibid. & b.

RERUM.Tufca lingua in Italia omniumpurijjìma. 1 1 .a.

Tyrus conditur. 2.16.

V.

\ J Alachi Romanorum reliquia- 2 1 4-b.

* Valerius Yìd.cc\xsfloret. 217.

Valle (Petrus à) de Pyramidihus iEgypti.

job.de ruderibusjeu reliquiis Babylonis.

94 & feq. de Suleiman antedetto Seleucia

£p tf//wCtefiphonte.97.a. </?Hella.ior.

b. io2.b. de fèpulcro Ezechielis. i0 3.a,b.

de Chobar/è» Chaborfluvio. 1 03. a.

Varronis defcriptio jugeri. 60. a.

V ejorum obfidio. 2.17.

Vejligia Turris Nembrodaeas num hodieq; ex-

tent. 90, 9

f

.varia in fabricis Semiramidisconfpiciebantur tempore Strabon is. 9 1 . b.

Veterum incomparabilis peritia ingenium.

' 77 ' b '

Vicifìitudo & inconflantia rerum humanarum.

90. b.

Virgiliusj7W/. 217.

Vita mortalium primavorum in fubmontana

mentis Ararat regione multis annisperatta.

1 1 b. & {eq.

,Ulyfipona urbsjy credibili magnitudine {tra-

dita. 4f.a.

Unufquifque hominum aut Hierufalem , aut

' Babylonis civis efl. 21. a.

Ur civitatis Affyriae vefligia. 96. b.

Uraeus. Vide Ofiris.

Vtilitas lingua idiomatumque communionis.

127.3-

Vxorum Noe &filiorum ejus cura& dilige»'

tia circa vinum, lanam,gallinas,pullos, ova,

&c. f.b. 13. a, b. 27. a.

X."V" Enophon de aquivocatione nomìnum deo-^ rum.

Xerxes.

Z.

^ Abaci. Vide Sabati.

^-'Zameis. Vide Ninyas.

Zervia, olim Thracia ditta.

Zona torrida non ubique hominès omnes nìgros

producit. ri3.b.

Zoroaftres Rex Bacìrianorum, avusNem-brodi contra Ninum flium Nembrodiexercitum 2000000 hominum duxit. 9. a.

2W40000043. b. ejl idem cumCbzmofi-lio Noe- 9 . a. 44. a. ejus magia commenda-

tur a Platone. i9f b.

Zorobabel. 2 1 7.

137. a,b.

217.

21 f.b.

Errata ita emendanda.

pAg.8.b. lin8.poft expmdatif adde pun£t:um. P.n.bJ.39. prò Major kg Minor. P. ix.a. 1. 13. /<£*fuper hos. P.37.b- 1-39-

leg 340065-0+3100. P-47.a. 1 i+.leg (tei{ui. ibid. 1. 38.Turres Stc. dele ufque ad b 1. 1. fuifle.b. I.16 leg. àv%6t. 1. 18 leg.

<ll?, Pj'3.a. àl.antepen deleuJqueadbA+i. P.^a.l. 9vcluti Scc.deltufque adì. i4.oftendercnt. b. <» 1-4-5" dele ufque adfi•

tuia capiti*, l 131.3. 1.i, 1. leg inccriis. Pi 33.amarg. leg. IPOl P 147.^1.41,43 leg %*f<&%£ovy. P.i7ia.16 prohu-

jus'peris leg. Oedipi ^gyptiaci. P. 174. b I. 1 1 .leg. nos. P- 177. b. I.4. leg. autographis. P.ipi.b. l.z Se 3> l*g- qua C^quavc.

P. 1 94. a. in marg. 1. 9. leg. Hebrxa. P. 106. b. I. 1 3. leg. Ivanem. P. 108. b. 1 40. leg. ita ut.

FINIS.

i

*f

VS».'

'**!

y!

"^TW

Jt *1

%KPk,.5!l' '

•mjCX

%^- ÌL " *

V