1 Istorija Arh i Naseljavanja 1

ISTORIJA ARHITEKTURE I NASELJAVANJA 1

2013/2014.

Doc dr. Gordana Milošević-Jevtić

• Asist. dr. Renata Jadrešin-Milić

• Kabinet 232

ISTORIJA ARHITEKTURE I NASELJAVANJA 1 - 2013/2014.

TERMINSKI PLAN NASTAVE

Obavezni predmet - jednom nedeljno dva časa

Petak 14 – 16 h, konsultacije 16-17 h

Nastava traje 15 radnih nedelja

Kolokvijum : 11 nedelja 30 bodova

Ispit 70 bodova

Ukupno 100 bodova


I

Građevine profanog – svetovnog karaktera

Građevine sakralnog – kultnog karaktera

II

Građevine privatnog i

Društveno-javnog karaktera


•OBAVEZNA LITERATURA

Traktenberg, M., Hajman, I.: Arhitektura od preistorije do

postmodernizma, Građevinska knjiga, Beograd 2006.

Műller, W., Gunther, V.: Atlas arhitekture 1, Građevinska knjiga,

Bеоgrad, 2005.

Milić, B.: Razvoj grada kroz stoljeća, Knjiga 1, Školska knjiga, Zagreb

Несторовић, Историја старог века, Београд 1951.

Maksimović, B.: Istorija Urbanizma: Stari i srednji vek, Beograd, 1972.

ISTORIJA ARHITEKTURE I NASELJAVANJA 1 - 2013/2014

•ПРЕПОРУЧЕНА ЛИТЕРАТУРА:

Kostof, S.: A History of Architecture, Settings and Rituals, Oxford

University Press, 1995.

Куртовић-Фолић, Н.: Развој архитектуре, Књига 1, Архитектонски

факултет, Београд, 2001. (библиотека АФ)

Ljera, R.R.: Kratka istorija arhitekture, Tabernakl, Sremska Mitrovica,

2009.

ISTORIJA ARHITEKTURE I NASELJAVANJA 1 - 2013/2014 - Uvod u metodologiju istraživanja

Zašto je potrebno izučavanje i elementarno znanje iz oblasti istorije arhitekture, graditeljstva i naseljavanja ?

“… ni nauka bez talenta, ni talenat bez nauke ne mogu stvoriti savršena umetnika, zato arhitekta mora da bude i pismen i vešt u crtanju, dobar poznavalac geometrije, da zna istoriju, da je slušao filozofe i upoznavao muziku, da nije neznalica u medicini, da se razume u pravna pitanja i da ima znanja i iz astrologije i o nebeskim zakonima.”

Vitruvius Pollio Marcus, rimski arhitekta iz I veka BC


• Osnovne delatnosti arhitekte-složena disciplina (naučna, likovna, estetska tehnička):

• arhitekt projektant i urbanista ;

• istoričar arhitekture, odnosno teoretičar i kritičar i

• arhitekta konzervator

• Istorija arhitekture i projektovanje:

• oblici i forme, proporcije, razmeravanje


Pomoćne discipline u istraživanju istorije arhitekture i (naseljavanja) :

• ISTORIJSKI IZVORI,

Osnovni izvori za saznanja o egipatskoj civilizaciji dugo vremena bili

su tekstovi iz Biblije kao i tekstovi antičkih istoričara

Herodot-a, Strabon-a, Manet-a (na grčkom napisao istoriju

faraonskog Egipta).

Istorije

Plinije Stariji u delu Naturalis historia

ostavio niz beležaka o građevinama i graditeljstvu

Plinije Mlađi o ostavio zapise o vrtovima

Biografije

(Konstantinova biografija Vita de Constantini, Anonymus Valesianus o izgradnji Naisusa)


Panagirici

Prokopije iz Cezareje u delu O građevinama ostavio je brojne podatke graditeljskoj delatnosti Justinijana, kao i neki drugi istoričari vizantijskog doba koji su opisivali varvarska plemena i ostavili nam podatke o načinu života ovih plemena.

Vitruvius Pollio Marcus, De architectura.

arhitekta i teoretičar antičkog Rima, služio pod Julijem Cezarom,

između 46 i 30. g. p. n.e.,

Posveta Oktavijanu Avgustu

Veliki uticaj na arhitekte i umetnike renesansnog doba.


Pomoćne discipline u istraživanju istorije arhitekture i (naseljavanja) :

Ostali izvori

• literarni izvori,

• likovni izvori (gravire, crteži, planovi na opekama, Trajanov stub ..)

• putopisi,

• itenerari,

• arheologija


•Arheologija i postojeće nasleđe;

Arheologija i primena novih tehnologija u rekonstrukciji arhitekture

i naselja

-avionski snimci

-fotogrametrija i geodetska snimanja

-geofizička snimanja (geoelketrična, geomagnetska, georadarska

ispitivanja)

- arheološka istraživanja

Sveoubuhvatnost arhitekture i obrazovanje arhitekte-

u prošlosti i danas

Potreba za proučavanjem arhitekture prošlosti – renesansa

U doba renesanse, pored velikog broja izgradjenih gradjevina

bio je napisan i veliki broj teoretskih radova.


• Ćenino Ćenini “Trattato della pittura”,

• Lorenco Giberti “Comentarii”

• Leon Battista Alberti “De Re Aedificatoria libri X”

• Leonardo da Vinci “Trattato della pittura”

• Vinjola “Regole delli cinque ordini d’Archhitettura”

• Andrea Palladio “I quattro libri del Architettura”


METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA

• Tri nivoa saznanja o arhitekturi (Kristijan Norberg-Šulc)

Opis pojedinačnog dela– sastoji se od analize osnovnih karakteristika jednog objekta, vrednovanja njegove arhitekture i pojedinačnog opredeljivanja njegovog mesta u opštoj istoriji arhitekture

Istorijski razvoj arhitekture – mora biti u neposrednoj vezi sa istorijom, istorijom stilova i istorijom građenja

Teorija arhitekture – na osnovu večeg broja analizovanih primera mogu se doneti opšti stavovi koji se dalje primenjuju i na ostale druge objekte.


ISTORIJA ARHITEKTURE - ISTORIJSKI RAZVOJ ARHITEKTURE

• 1 - Istorija arhitektonskih programa – sastavani deo istorije arhitekture

• -društveni i socijalni odnosi tokom istorije u pojedinim civilizacijama utiču na arhitektonski program, te se povratno na osnovu ostataka arhitekture celovitije mogu rekonstruisati i rešiti pojedini istorijski problemi

• 2 - Istorija graditeljskih sistema – predstavlja osnovnu filozofiju građenja u pojedinim periodima ili na pojedinim geografskim područjima

• -u istoriji graditeljskih sistema najbolje se sagledava materijalizacija ideja i veština izvođenja.


ISTORIJA ARHITEKTURE - ISTORIJSKI RAZVOJ ARHITEKTURE

• 3 - Istorija stilova - razvoj određenih elementa, delova i celina jednog

objekta sa posebnim osvrtom na poreklo i razvojni put

• 4 - Istorija semantičkih odnosa - se odnosi na problem primene i

promene određene forme i njihov simbolizam u arhitekturi


METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA - Hronologija

• Najjednostavniji način je hronološka (vremenska) sistematizacija

svega što je ikada građeno i svodi se na prosto izlaganje događaja

• Podela graditeljskog nasleđa u skladu sa opštom podelom istorije na

• stari,

• srednji i

• novi vek

ISTORIJA Direktan učesnik u kreiranju arhitekture kroz stil i

formu - Pomoć u čitanju i tumačenju arhitekture


METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA - Hronologija

• Hronologija u okviru jednog većeg istorijskog perioda

• Hronologija građenja u okviru jednog naselja ili objekta

• Proučavanje tipova objekata u dužem hronološkom periodu

• Proučavanje tipova objekata u određenom vremenskom

(hronološkom) periodu


METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA

I

Građevine profanog (svetovnog) karaktera

Građevine sakralnog (kultnog) karaktera

II

Građevine privatnog i

Društveno-javnog karaktera

Documents

1 Istorija Arh i Naseljavanja 1