1. Het zelfstandig naamwoord...Het vragend voornaamwoord lequel 4. Het werkwoord p. 172 1. De passé simple 2. Het gebruik van de verleden tijden 3. De futur antérieur 4. De conditionnel

1. Hetzelfstandignaamwoord p.166 1. Hetenkelvoudenmeervoudvan

samengesteldezelfstandigenaamwoorden 2. Voorvoegselsenachtervoegsels 3. Demi

2. Vergelijkingen p.167 1. Detrappenvanvergelijking:gelijkheid 2. Onregelmatigevormen

3. Hetpersoonlijkvoornaamwoord p.168 1. Hetpersoonlijkvoornaamwoordalslijdend voorwerpenalsmeewerkendvoorwerp 2. Yenen 3. Deplaatsindezinvandepersoonlijke voornaamwoorden 4. Hetbezittelijkvoornaamwoord 5. Hetbetrekkelijkvoornaamwoord – Qui,que en où – Dont – Lequel / Laquelle – Ce qui en ce que – Celui qu en celui que 6. Hetvragendvoornaamwoordlequel

4. Hetwerkwoord p.172 1. Depassé simple 2. Hetgebruikvandeverledentijden 3. Defutur antérieur 4. Deconditionnel passé 5. Degérondifenhet particpe présent – Degérondif – Het particpe présent 6. Delijdendevorm 7. Desubjonctif – Devormingvandesubjonctif – Hetgebruikvandesubjonctif – Infinitief of subjonctif? 8. Werkwoordelijkeuitdrukkingen 9. Hetgebruikvanhetvoltooiddeelwoord

5. Hoeveelheidsaanduidingenengetallen p.178 1. Onbepaaldehoeveelheden 2. Ragtelwoorden 3. Breuken

6. Plaatsaanduidingen p.179

7. Dezin p.179 1. Devraagzin – Qu’est-ce qui enqu’est-ce que 2. Debetrekkelijkebijzin 3. Devoorwaardelijkezin – Dereëlevoorwaardelijkebijzin – Deirreëlevoorwaardelijkebijzin–heden – Deirreëlevoorwaardelijkebijzin–verleden 4. Deindirecterede – Deweergavevanmededelendezinnenen

vraagzinnen – Detijdenindeindirecterede 5. Deverbindingswoorden

8. Grammaticalebegrippen p.184

9. Werkwoordenoverzicht p.186

cent-soixante-cinq 165

Grammaticaoverzicht

Grammaticaoverzicht

1. Het zelfstandig naamwoord

1.1 Hetenkelvoudenmeervoudvansamengsteldezelfstandigenaamwoorden

Devormingvanhetmeervoudvansamengesteldezelfstandigenaamwoordenhangtafvandewoordsoortendiemetelkaarverbondenzijn.

zelfstandignaamwoord+zelfstandignaamwoordindebetekenisvan‘en’

beidezelfstandigenaamwoordenstaaninhetmeervoud:

lescanapés-litslespaquets-cadeauxlesallers-retours

naderverklarendzelf-standignaamwoord+zelfstandignaamwoord

alleenhetnaderverklarendezelfstandignaamwoordstaatinhetmeervoud:

lestimbres-poste

bijvoeglijknaamwoord+zelfstandignaamwoord

beidewoordenkrijgeneen -s:Uitzonderingen:demi+zelfstandignaamwoord:

lesgrands-parentslessages-femmeslesdemi-journées

werkwoord+zelfstandignaamwoord

hetwerkwoordblijftongewijzigd,hetzelfstandignw.krijgteen-s:somsblijftookhetzelfstandignaamwoordongewijzigd:

lestire-bouchonslesouvre-boîtes

lestrompe-l’œil

zelfstandignaamwoord+ à +werkwoord

hetzelfstandignaamwoordkrijgteen -s:

lessallesàmangerlesmachinesàlaver

zelfstandignaamwoord+ de +naderverklarendzelf-standignaamwoord

alleenhetzelfstandignaamwoordkrijgteen -s:

lessallesdeséjourlesfeuxd’artifice

samenstellingenmetanderewoordsoorten

beidewoordenblijvenonveranderd: lesaprès-midi

1.2 Voorvoegselsenachtervoegsels

Nieuwewoordenkunnenontstaandoorervoor-ofachtervoegselsaantoetevoegen.Voorvoegselshebbeneeneigenbetekenisengevenhetgrondwoorddaarmeeeennieuwebetekenis.

voor-voegsel

dé(s)-in-,im- niet, on-ir-,il-

désagréableintolérant,impossibleirréel,illégal

mal- nietpré- voor-, vooruit-re- her-, weer-

malheureuxprévoirretrouver

Achtervoegselhebbengeeneigenbetekenis,maarveranderenweldewoordsoort.

vormingvanzelfstandignaamwoord vormingvanbijvoeglijknaamwoord

achter-voegsel

-tion-té-ité

créer 1beau 1populaire 1

créationbeautépopularité

-able

-ique

confort 1adorer 1sympathie 1

confortableadorablesympathique

166 cent-soixante-six

Grammaticaoverzicht

1.3 Demi

Demikaneenbijvoeglijknaamwoordofeenonderdeelvaneensamengesteldwoordzijn.Alsbijvoeglijknaamwoordpasthetzichaanhetzelfstandignaamwoordaan:Ilestuneheureetdemie.Monfilsaunanetdemi.Alsonderdeelvaneensamengesteldwoordisdemiechteronveranderlijk:unedemi-heure.

2. Vergelijkingen

2.1 Detrappenvanvergelijking:gelijkheid

Uhebtdevergelijkendetrapmetdevergelijkingswoordenplus/aussi/moins…queendeovertreffendetrap(leplus/lemoins)algezieninVoyages nieuw 2(p.115/116).

Paulestaussisportifquesonfrère,maisonnelevoitpasaussisouventqueluisurlecourtdetennis.

Aussi…quewordtgebruiktbijbijvoeglijkenaamwoordenenbijwoorden(even … als).

Autantquewordtgebruiktbijwerkwoorden(evenveel … als).Bijzelfstandigenaamwoordengebruiktmenautantde.

J’aimelethéâtreautantquelecinéma,maisjen’yvaispasautantquetoi.Jetravailleautantquetoi,maisjenegagnepasautant(d’argentquetoi).

2.2 Onregelmatigevormen

Eenaantalbijvoeglijkenaamwoordenenbijwoordenheefteenonregelmatigevorm.

bijvoeglijknaamw.

bon/ne meilleur/emauvais/e pirepetit moindre

Levinestmeilleurquelabière.Ceprofesseurestlepiredetoutelafac.L’examen,c’estlemoindredemessoucis.

bijwoordbien mieuxbeaucoup pluspeu moins

CarolechantemieuxqueMarie.Danslafamille,c’estPierrequidépenseleplus.Sylvietravaillemoinsquemoi,maisellegagneplus.

Bonenbienkunnenookregelmatigevormenhebben,maarnietincombinatiemetplus:Mongâteauestmoinsbonqueletien. Mijn gebakje is minder lekker dan de jouwe. Jenecuisinepasaussibienquetoi. Ik kook niet zo goed als jij.

Mauvaisenpetitzijnmeestalregelmatig:J’aireçulepluspetitmorceau. Ik heb het kleinste stuk gekregen.

Pireenmoindrewordenvoornamelijkinvasteuitdrukkingengebruikt:C’estlamoindredeschoses. Dat is wel het minste wat er kan gebeuren.Attends-toiaupire! Bereid je op het ergste voor!

cent-soixante-sept 167

Grammaticaoverzicht

3. Het persoonlijk voornaamwoord

3.1 Hetpersoonlijkvoornaamwoordalslijdendvoorwerpenalsmeewerkendvoorwerp

Uhebtdebeklemtoondeenonbeklemtoondepersoonlijkevoornaamwoorden,endepersoonlijkevoor-naamwoordenalslijdendvoorwerpenalsmeewerkendvoorwerpalgezieninVoyages nieuw 1en2.Hiereenoverzicht:

onderwerp lijdendvoorwerp meewerkendvoorwerp beklemtoond

jetuilellenousvousilselles

me,m’te,t’le,l’la,l’nousvouslesles

mejehem, hethaar, hetonsjullie, uhen, zehen, ze

me,m’te,t’luiluinousvousleurleur

mejehemhaaronsjullie, uhun, zehun, ze

moitoiluiellenousvouseuxelles

ikjijhijzijwijjullie, uzijzij

Menkaneenlijdendvoorwerpineenzinvindendoortevragen:Wie …? of Wat …?Tuconnaismonfrère?–Oui,jeleconnais. Vousm’attendez?–Oui,jevousattends.

Alseenlijdendvoorwerpaanhetbeginvandezinstaat,danmoethetdoormiddelvanhetpersoon-lijkvoornaamwoordalslijdendvoorwerpherhaaldworden:Cepullrouge,jeletrouvetrèsbeau.

Hetvoltooiddeelwoordpastzichingeslachtengetalaanhetpersoonlijkvoornaamwoordalslijdendvoorwerpaan: Mesdevoirs,jelesaifaits.–Ettaleçondegrammaire,tul’asaussiapprise?

Menkanhetmeewerkendvoorwerpineenzinvindendoortevragen:Aan wie …? of Voor wie …? Alleeninde3epersoonenkelvoudenmeervoudonderscheidthetpersoonlijkvoornaamwoordalsmeewerkendvoorwerp(lui,leur)zichvanhetpersoonlijkvoornaamwoordalslijdendvoorwerp:Jeleurdonnemonnumérodeportable.

Inontkennendezinnenstaathetpersoonlijkvoornaamwoordtussen neenhetwerkwoord;inzinnenmeteeninfinitiefstaathetdirectvóórdeinfinitief:Ilnel’apasvue.Iln’apaspulavoir.Jeneluiécrispas.Jenepeuxpastedonnersonadresse.

Debeklemtoondevormenkunnenonderwerpzijnofnaeenvoorzetselstaan.Zekunnenookzelfstandig(zonderwerkwoord)gebruiktworden,maarvóóreenwerkwoordkanmendepersoonlijkevoornaamwoordenalsonderwerpnietvervangen.Debeklemtoondevormenstaan:– nac’est:Julienadorelesdesserts.C’esttoujoursluiquienmangeleplus.– inzinnenzonderwerkwoord:Quifaitlacuisinecesoir?–Moi.– navoorzetselszoalspour,chez,avec,sans:Tiens,cesfleurssontpourtoi.– bijvergelijkingen:Tuesplusgrandquelui.

Bijnadrukgebruiktmenzoweldeonbeklemtoondealsdebeklemtoondevorm:Moi,jeprendraisbienunpetitmartini.Debeklemtoondevormkanweggelatenworden,deonbeklemtoondevormniet.

InhetFranswordthetmeewerkendvoorwerpvoorafgegaandoorhetvoorzetsel à.SomshebbenwerkwoordendieinhetNederlandseenlijdendvoorwerpbijzichhebben,inhetFranseenmeewerkendvoorwerp: téléphoneràquelqu’uniemand (op)bellen.

Indebevestigendegebiedendewijswordtdebeklemtoondevormvanhetpersoonlijkvoor-naamwoordgebruikt – me en tewordendanvervangendoor moi en toi: Appelle-moibientôt!Letrainarrive,dépêche-toi!

168 cent-soixante-huit

Grammaticaoverzicht

3.2 Yenen

UhebtyenenalgezieninVoyages nieuw 2(p.118).

Yverwijstnaarbepalingenmetà,chez,dans,sur,sousofen:J’adorelamontagne.J’yvaissouvent.

Bijwerkwoordenmeteenbepalingmetàkandezebepalingeveneensdooryvervangenworden.Tuparticipesàlaréunion?–Non,jen’yparticipepas.

Enverwijstnaarbepalingenmetde,onbepaaldehoeveelhedenenhetonbepaaldlidwoord.

Vousavezunvélo?Tumangesdelaviande?Vousavezparlédepolitique?

Oui,j’enaiun.Non,jen’enmangepas.Oui,onenabeaucoupparlé.

Yenenkomenookinenkelevasteuitdrukkingenvoor:

Çayest!Onyva!

Gelukt!Laten we gaan!, Vooruit!

Jen’enpeuxplus.J’enaiassez.

Ik kan niet meer.Ik heb er genoeg van.

3.3 Plaatsindezinvandepersoonlijkevoornaamwoorden

Ilmeregarde.J’ysuisallésouvent.

Hetpersoonlijkvoornaamwoordalsvoorwerpenyenenstaanvóórdewerkwoordsvorm.

Indeontkennendezinstaathetpersoonlijkvoornaamwoordalsvoorwerpmeestaltussenneenhetwerkwoord.

Indeinfinitiefconstructiestaanhetpersoonlijkvoornaamwoordalsvoorwerpenyofenvóórdeinfinitief.

Indebevestigendegebiedendewijsstaanhetpersoonlijkvoornaamwoordenyofenachterhetwerkwoordenwordtdaarmeeverbondenmeteenstreepje.

Jeneluirépondspas.Jeneleuraipasécrit.

Jenepeuxpast’attendre.Ilnevoulaitpasyaller.

Prends-en!Attendez-moi!

Alservóórdewerkwoordsvormtweepersoonlijkevoornaamwoordenalsvoorwerpstaan,staandezealtijdineenbepaaldevolgorde.

metese

nousvous

lelales

luileur

Depersoonlijkevoornaamwoordenalsmeewerkendvoorwerpme,te,se,nous,vousstaanaltijdvóórdepersoonlijkevoornaamwoordenalslijdendvoorwerple,la,les. Tumemontrestonnouvelappartement? D’accord,jetelemontre.

Quelsbeauxfauteuils! Mamèremelesadonnés.

Depersoonlijkevoornaamwoordenalsmeewerkendvoorwerpluienleurstaanechteraltijdachterdepersoonlijkevoornaamwoordenalslijdendvoorwerp.TumontrestonappartementàNicole?–Jeleluiaidéjàmontré.

Depersoonlijkevoornaamwoordenme,te,se,nous,vouskunnenalleenmetle,la,lesverbondenwordenalszemeewerkendvoorwerpzijn.Alszelijdendvoorwerpzijn,wordthetmeewerkendvoorwerpgevormddooràmeteenbeklemtoondpersoonlijkvoornaamwoord.Ditishetgevalbijwederkerendewerkwoorden.Tuneconnaispasencoremesparents?Jevaisteprésenteràeux.

Yenenkomenaltijdnaanderepersoonlijkevoornaamwoorden. Ilscherchentlagare?Jelesyaccompagne. Tuaimeslecafé?Jet’enprépareun.

I

II

cent-soixante-neuf 169

Grammaticaoverzicht

3.4 Hetbezittelijkvoornaamwoord

Uhebthetbijvoeglijkgebruikvanhetbezittelijkvoornaamwoord–ervolgtdanaltijdeenzelfstandignaamwoord–algezieninVoyages nieuw 1(p.119).Hetbezittelijkvoornaamwoordkanookzelfstandigwordengebruiktalshetheteerdergenoemdezelfstandignaamwoordvervangt.Hetrichtzichingeslachtengetalnaarhetzelfstandignaamwoorddathetvervangt.

bijvoeglijkgebruik zelfstandiggebruik

monpère/mamère mesparentstonpère/tamère tesparentssonpère/samère sesparentsnotrepère/mère nosparentsvotrepère/mère vosparentsleurpère/mère leursparents

lemien/lamienne lesmiens/miennesletien/latienne lestiens/tienneslesien/lasienne lessiens/siennesle/lanôtre lesnôtresle/lavôtre lesvôtresle/laleur lesleurs

Hetzelfstandiggebruiktbezittelijkvoornaamwoordwordtaltijdvoorafgegaandooreenbepaaldlidwoord:C’esttonlivre?–Oui,c’estlemien.

Lesmienswordtookvaakgebruiktindebetekenisvanmijn familie.

3.5 Hetbetrekkelijkvoornaamwoord

3.5.1 Qui,que enoù

Uhebtdebetrekkelijkevoornaamwoordenqui(die, dat),que(die, dat) enoù(waar, waarheen, waarin, waarop) algezieninVoyages nieuw 2 (p.119). Zeverwijzennaarpersonenenzakeninhetenkelvoudofmeervoud.Quiwordtnooitverkort.Vooreenklinkerwordtqueverkorttotqu’.

Cen’estpaslenombred’ingrédientsJemesouviensdelatarteauxfraisesJedétestaislesépinardsJepensesouventauvillageJ’attendsavecimpatiencelemoment

quiquequ’oùoù

faitlavaleurd’unparfum.mamèrepréparait.ellemedonnaitàmanger.mesparentshabitaient.jevaisyretourner.

Quiisaltijdonderwerpvandebetrekkelijkebijzin.

Que/Qu’islijdendvoorwerpvandebetrekkelijkebijzin.Naquevolgtaltijdhetonderwerpvandebetrekkelijkebijzin.

Oùverwijstnaarbepalingenvantijdenplaats.Naoùvolgtaltijdeencompletezin.

3.5.2 Dont

Dontvervangtbepalingenmetde:

Jeannetravailledansuneparfumerie.Jeconnaislelepropriétairedecetteparfumerie.

Jeannetravailledansuneparfumeriedontjeconnaislepropriétaire.

J’airencontréuneamied’enfance.J’étaisamoureuxdecetteamiequandj’avais15ans.

J’airencontréuneamied’enfancedontj’étaisamoureuxquandj’avais15ans.

J’aibesoind’unmédicamenttrèscher. Lemédicamentdontj’aibesoinesttrèscher.

170 cent-soixante-dix

Grammaticaoverzicht

3.5.3 Lequel/ Laquelle

Lequel / laquelle komenvaakvoorincombinatiemeteenvoorzetsel:

voorzetselmannelijkenkelvoud

mannelijkmeervoud

vrouwelijkenkelvoud

vrouwelijkmeervoud

pour,avec,sans,chez,…àde

lequelauquelduquel

lesquelsauxquelsdesquels

laquelleàlaquelledelaquelle

lesquellesauxquellesdesquelles

Lequel en laquellekrijgenincombinatiemetdevoorzetsels à en dedezelfdevormenalsbijdecombinaties àle=au en dele=du:L’hommeàcôtéduquelj’étaisassisvenaitdesÉtats-Unis.De man naast wie ik zat, kwam uit de Verenigde Staten.

Bijpersonenwordtmeestal quigebruiktinplaatsvaneensamengesteldbetrekkelijkvoornaamwoord:C’estunepersonneàlaquelle/àquijepensesouvent.

3.5.4 Ce quience que

Beidewordenvaakgebruiktomietstebenadrukken,waarnaeenzinsdeelmet c’est volgt.Beidewordensamengestelduitceeneenbetrekkelijkvoornaamwoord.

CequiCequi

memanque,c’estletravailenéquipe.meplaîtdans,c’estl’autonomie.

Wat ik mis, is teamwork.Wat ik leuk vind, is de zelfstandigheid.

CequeCeque

j’aime,c’estl’autonomie.jevoudrais,cesontdescollèguessympas.

Waar ik van houd, is de zelfstandigheid.Wat ik zou willen, zijn aardige collega’s.

Cequiisaltijdonderwerpenwordtnooitverkort.

Cequeislijdendvoorwerp,waarnahetonderwerpvolgt.Vooreenklinkerwordthetverkorttot cequ’.

3.5.5 Celui quiencelui que

Uhebtdeaanwijzendevoornaamwoordencelui/celle/ceux/cellesalgezieninVoyages nieuw 2 (p.120).Zeverwijzennaareeneerdergenoemdzelfstandignaamwoord,waarnaeenbetrekkelijkebijzinkanvolgen.

LechampionestCelivreestCeschaussuressont

celuiquiceluiqu’cellesque

gagnelemarathon.onoffreàThéopoursonanniversaire.j’aiachetéeshier.

Alshetaanwijzendvoornaamwoordalslijdendvoorwerpvóóreenwerkwoordindepassécomposéofeenanderevoltooidetijdstaat,danrichthetvoltooiddeelwoordzichingeslachtengetalnaarhetaanwijzendvoornaamwoord.

cent-soixante-et-onze 171

Grammaticaoverzicht

3.6 Hetvragendvoornaamwoordlequel

Uhebtquel/quelle/quels/quellesalgezienin Voyages nieuw 1 (p.119).Ditvragendvoornaamwoordrichtzichingeslachtengetalnaarhetzelfstandignaamwoordwaarhetbijhoort.Hetstaatermeestaldirectvoor.

Hetvragendvoornaamwoordlequelbestaatuithetbepaaldlidwoordenquel.Beidedelenrichtenzichingeslachtengetalnaarhetzelfstandignaamwoordwaarzebijhoren.Devormenzijngelijkaandievandebetrekkelijkevoornaamwoorden(zie3.5.3).

Metlequelkiestmenéénpersoonofvoorwerpuiteengroepalgenoemdepersonenofvoorwerpenuit.

Queldessertmanges-tusouvent?Quelleesttacouleurpréférée?Quelssonttesmeilleurssouvenirsd’école?Ilyaunconcertdejazzetunautrederock.

Parmicesdesserts,lequelpréfères-tu?Laquellechoisistupourtanouvellevoiture?Lesquelsveux-tunousraconter?Auquelveux-tualler?

4. Het werkwoord

InVoyages nieuw 1 en2hebtualenkelebelangrijketijdengezien:deprésent,depassécomposé,deimparfait,deplus-que-parfait,defutur,deconditionnel,degérondifendegebiedendewijs.Uvindtderegelmatigewerkwoordenopp.254;deonregelmatigewerkwoordenstaanopp.187–195.

4.1 Depassé simple

De passésimple heeftdezelfdefunctiealsde passécomposé,maarwordthoofdzakelijkgebruikt inliteraireteksten,historischetekstenofkrantenartikelen.Hetisbelangrijkdatudepassésimple herkentenbegrijpt;uhoefthemnietzelftekunnengebruiken.Hetiswelnuttigtewetenhoede passésimplegevormdwordt.

parler dormir attendre être avoir

jetuil/elle/onnousvousils/elles

parlaiparlasparlaparlâmesparlâtesparlèrent

dormisdormisdormitdormîmesdormîtesdormirent

attendisattendisattenditattendîmesattendîtesattendirent

fusfusfutfûmesfûtesfurent

euseuseuteûmeseûteseurent

Depassésimplewordtgevormduitgaandevandestamvanhetwerkwoord(infinitiefzonderuitgang).Devormenvandepassésimplevoordebelangrijkste(on)regelmatigewerkwoordenstaanopp.195.

172 cent-soixante-douze

Grammaticaoverzicht

4.2 Hetgebruikvandeverledentijden

Depassécomposébeschrijfteenopeenvolgingvanhandelingenofgebeurtenisseninhetverleden,eenmalige,afgeslotenhandelingenofnieuwehandelingen.Quandjesuisdescenduedumétro,j’aitoutdesuiteidentifiélesParisiensetjemesuissentieplusquejamais«provinciale».

Deimparfaitbeschrijftsituatiesentoestandeninhetverleden,gelijktijdigehandelingen,regelmatigterugkerendehandelingenenreedsbegonnenhandelingen.Jerepenseàlatarteauchocolatquematantefaisaitquandnousallionsluirendrevisite.

Doorhetgebruikvandezetijdenwordenbinneneenverhaaldegrenzenvanhetverhaalopdevoorgrond(inde passécomposé)endeachtergrondinformatie(inde imparfait)afgebakend.De imparfait beantwoordtdevraag”Watwaseral?/Hoewasdesituatie?”;de passécomposé beantwoordtdevraag”Watgebeurdeertoen,endaarna?”.Pierreregardaitlatélévisionquandquelqu’unafrappéàlaporte.Quandjesuisrentrédutravail,lesenfantsdormaientdéjà.

De plus-que-parfaitwordtgebruiktomgebeurtenisseninhetverledentebeschrijvendiezichhebbenafgespeeldvóóranderegebeurtenisseninhetverleden.Dezegebeurtenissenliggennogverderinhetverledendangebeurtenissendieinde passécomposé ofinde imparfait weergegevenworden.Avantmesétudes,jen’étaisjamaisvenueàParis.Quandjesuisarrivéeàlamaison,monmarietlesenfantsétaientdéjàsortis.

De passésimplevervangtde passécomposé inliteraireteksten,historischetekstenofkrantenartikelen.Depassésimplebeschrijftgebeurtenissendiegeenbetrekkinghebbenophetheden.Hierdoorkomtdepassésimplehetmeestvoorinde3epersoon(enkelvoudofmeervoud).Leprinceépousalaprincesse.Ilsvécurentheureuxeteurentbeaucoupd’enfants.

4.3 Defutur antérieur

Uhebtalkennisgemaaktmetdefuturproche(aller+infinitief,Voyages nieuw 1, p.127)endefutursimple(Voyages nieuw 2, p.124).Metdezetijdenwordengebeurtenissenbeschrevendiezichindetoekomstzullenafspelen.Daarnaastiserooknogdefuturantérieur.Dezetijdgeeftaandateengebeurtenisindetoekomstafgeslotenzalworden.Dansunan,j’auraiterminémesétudes. Over een jaar heb ik mijn studie afgerond.

avoir+voltooiddeelwoord être+voltooiddeelwoord Defuturantérieurwordtgevormddoordefuturvanêtreofavoirenhetvoltooiddeelwoord.

je/j’ aurai tuaurasil/elle/on aura

faitfortune nous aurons vous aurez ils/ellesauront

meserai installé/e teseras installé/e sesera installé/e(s)nousserons installé(e)s vousserez installé(e)(s) seseront installé(e)s

cent-soixante-treize 173

Grammaticaoverzicht

Naeenbijzinmet quand + futurantérieur staatdehoofdzininde futur.DezevolgordevantijdenstaatinhetFransvast. Quandj’auraifinimontravail,jesortirai. Als ik klaar ben met werken, ga ik uit.

De futurantérieur wordtookgebruiktomeenvermoedenmetbetrekkingtothetverledenuittedrukken. DitwordtinhetNederlandsvaakuitgedruktmet wel endetoekomendetijd:Lucien’estpasvenue?Ellen’aurapasreçul’invitation.Is Lucie niet gekomen? Ze zal de uitnodiging wel niet ontvangen hebben.

4.4 Deconditionnel passé

UhebtdeconditionnelalgezieninVoyages nieuw 2(p.125).Deconditionneldientomwensen,beleefdeverzoeken,mogelijkheden,raadgevingenenvoorstellenuittedrukken.Inhetwerkwoorden-overzichtopp.187staanookdevormenvandeconditionnel.

Deconditionnelpasséwordtgebruiktomraadtegeven. Qu’est-cequetuauraisfaitàmaplace? Wat zou je in mijn plaats gedaan hebben? J’auraisréagicommetoi. Ik zou zoals jij gereageerd hebben.

avoir+voltooiddeelwoord être+voltooiddeelwoord Deconditionnelpasséwordtgevormddoordeconditionnelvanavoirofêtreenhetvoltooiddeelwoord.

je/j’ aurais tuauraisil/elle/on aurait aimé nous aurions vous auriez ils/ellesauraient

serais venu/e serais venu/e serait venu/e(s) serions venu(e)s seriez venu(e)(s) seraient venu(e)s

Mengebruiktdeconditionnelpasséookinvragenmettwijfel.S’iln’étaitpasalléenAmazonie,est-cequ’ilauraiteucettemaladie?Als hij niet naar het Amazonegebied was gegaan, zou hij dan deze ziekte hebben gekregen?

Deconditionnelpassédientookominformeleinformatieuittewisselen.D’aprèssesvoisins,Sophieseseraitmariéecinqfois! Volgens de buren zou Sophie vijf keer getrouwd zijn geweest.

Daarnaastwordtde conditionnelpassé gebruiktindehoofdzinvaneenirreëlevoorwaardelijkezinindeverledentijd(zie7.3.3).Sij’avaissuçaavant,j’auraisréagidemanièredifférente. Als ik dat geweten had, zou ik anders gereageerd hebben.

4.5 Degérondifenhetparticipe présent

4.5.1 Degérondif

InVoyages nieuw 2(p.125)hebtudegérondifalgezien.Degérondifwordtgebruiktomgelijktijdig-heiduittedrukken(terwijl)ofomdemanierwaaropeenhandeling(door te)ofvoorwaarde(als,indien)totstandkomt,weertegeven.Degérondifisonveranderlijkenheeftaltijdbetrekkingophetonderwerpvandezin.De gérondif kaneenhelebijzinvervangen.

Clairetravailleenécoutantlaradio.Enprenantl’autoroute,nousironsplusvite.Enmangeanttropdesucreries,onrisquedetombermalade.

terwijldoor… teals, door… te

174 cent-soixante-quatorze

Grammaticaoverzicht

4.5.2 Hetparticpe présent

Voordevormingvanhetparticipeprésentwordtde1epersoonmeervoudvandeprésentalsuitgangspuntgenomen.Inplaatsvan-onswordt-antachterdestamgeplaatst.Hetparticipeprésentwordtvoornamelijkindeschrijftaalgebruikt.

infinitief 1epers.mv.présent participe présent onregelmatigevormen

allermangerfaire

nousallonsnousmangeonsnousfaisons

allantmangeantfaisant

avoir–ayantêtre–étantsavoir–sachant

Het participeprésent kanwordengebruiktomhetbetrekkelijkvoornaamwoord qui tevervangen.J’aivuunepublicitéproclamant:«Le vélo, c’est rigolo !» Ik heb een reclame gezien die kenbaar maakte: ”Fietsen is leuk!”

Hetkanookeenbijzinvervangendiereden,oorzaak,gevolgoftijdweergeeft:Sachantqu’ilesttoujoursenretard,onferaitmieuxdeluitéléphoner. Omdat we weten dat hij altijd te laat is, kunnen we hem beter even bellen.Regardantparlafenêtre,ilaaperçudeuxpoliciers. Toen/Terwijl hij uit het raam keek, zag hij twee politieagenten.

Degérondifheeftaltijdbetrekkingophetonderwerpvandezin.Hetparticipeprésentkanopeenanderwoordbetrekkinghebben.Vergelijk:J’aivulesenfantsensortantdelamaison. Ik zag de kinderen terwijl ik uit het huis kwam.J’aivulesenfantssortantdelamaison. Ik zag de kinderen uit het huis komen.

4.6 Delijdendevorm

Delijdendevormkanalleengevormdwordenmettransitievewerkwoorden(werkwoordendieeenlijdendvoorwerpbijzichkunnenhebben).Hetlijdendvoorwerpvandebedrijvendezinwordtonderwerpindelijdendezin.

bedrijvendevorm lijdendevorm

Lemécanicienréparelavoiture.OnaenvoyélespaquetsenAfrique.Uninsectem’apiqué/e.Oninviteraaussilesvoisinsàlafête.

Lavoitureestréparéeparlemécanicien.LespaquetsontétéenvoyésenAfrique.J’aiétépiqué/eparuninsecte.Lesvoisinsserontaussiinvitésàlafête.

InhetFransbestaatdelijdendevormuiteenvormvan être enhetvoltooiddeelwoordvanhethoofdwerkwoord.Hetvoltooiddeelwoordrichtzichingeslachtengetalnaarhetonderwerp.Delijdendevormkaninalletijdenvoorkomen.Detijdwaarindelijdendevormstaatisafhankelijkvandetijdindebedrijvendevorm.

Degenediedehandelinguitvoert–hetonderwerpvandebedrijvendezin–wordtnietaltijdindelijdendezingenoemd,maarkanmethetvoorzetsel par aandezinwordentoegevoegd.

InhetFranswordtdelijdendevormvooralindeschrijftaalgebruikt.Indespreektaalgebruiktmendeactievevormmethetonpersoonlijkeonofeenwederkerendeconstructiewanneerdehandelendepersoonnietgenoemdwordt.LaMarseillaiseestenseignéedanslesécoles.1OnenseignelaMarseillaisedanslesécoles.Elleestchantéeavantlesmatchsdefoot.1Ellesechanteavantlesmatchsdefoot.

cent-soixante-quinze 175

Grammaticaoverzicht

4.7 Desubjonctif

4.7.1 Devormingvandesubjonctif

De1e,2e,3epersoonenkelvoudende3epersoonmeervoudvande subjonctif wordenafgeleidvande3epersoonmeervoud présent. De1een2epersoonmeervoudvande subjonctif zijngelijkaande1een2epersoonmeervoudvande imparfait.

aimer finir dormir attendre onregelmatigevormen

queje/j’quetuqu’il/elle/onquenousquevousqu’ils/elles

aimeaimesaimeaimionsaimiezaiment

finissefinissesfinissefinissionsfinissiezfinissent

dormedormesdormedormionsdormiezdorment

attendeattendesattendeattendionsattendiezattendent

êtreavoir(p.254)allerfaire–fassepouvoir–puissesavoir–sache

4.7.2 Hetgebruikvandesubjonctif

Desubjonctif volgtnauitdrukkingenvanwil,wens,gevoel,meningoftwijfelennademeesteonpersoonlijkeuitdrukkingen.Desubjonctifstaatmeestalinbijzinnenmetquenadehiervoorgenoemdeuitdrukkingen.

wenstwijfelgevoelspijtbezorgdheidvoorstelvermoedenmeningonpersoonlijkeuitdrukking

Jevoudraisquetumecomprennes.Jedoutequemesparentssoientd’accord.Jesuisheureuxquetusoislà.Jetrouvedommagequetun’aiespasletempsdevenir.Jecrainsqu’ilsoittroptard.Paulproposequenouspartionsenvacancesenaoût.Ilestpossiblequemamèrevienneceweek-end.Jetrouvenormalquelesfemmessoientpilotes.Ilfautquenousachetionsdupain.Ilestimportantqueturappellestamère.Ilvautmieuxquevousfassiezdesefforts.

Als penser en croire bevestigendwordengebruikt,danvolgtde indicatif;wordenzeontkennendgebruikt,danvolgtde subjonctif:JenecroispasquelesFrançaissoienttrèsdifférentsdesQuébécois.

Nabepaaldevoegwoorden,zoals afinque,bienque,pourque,avantquevolgtde subjonctif.Jevaisluiparleravantqu’elleparte. Ik ga met haar praten, voordat ze vertrekt. Iltravaillebienqu’ilsoitmalade. Hij werkt hoewel hij ziek is.Jevaisfaireuneffortpourquetureviennes. Ik ga m’n best doen opdat je terugkomt.

Quekanookaanhetbeginvandezinstaan.Dandruktdezineenwensofhoopuit.Quetuprenneslabonnedécision! Dat je de goede beslissing neemt!Quevoussoyeztoujoursaussiheureux! Mogen jullie altijd zo gelukkig zijn!

Letop:nahetwerkwoordespérer(hopen) volgtdeindicatif:J’espèrequetuvasbien.J’espèrequemesamissuissesviendrontmevoirbientôt.

176 cent-soixante-seize

Grammaticaoverzicht

4.7.3 Infinitiefof subjonctif?

Metpersoonlijkonderwerp

Ofdesubjonctifofdeinfinitiefgebruiktwordt,hangtafvanhetonderwerpindehoofd-enbijzin.Alshoofd-enbijzinhetzelfdeonderwerphebben,danwordtde subjonctif vervangendooreenconstructiemeteeninfinitief;staanerverschillendeonderwerpendanvolgtque+subjonctif.

infinitiefJesuiscontentd’êtreici.Ilveutprendreletrainde6heures.

Ik ben blij hier te zijn.Ik wil de trein van zes uur nemen.

subjonctifJesuiscontentequetusoisici.Ilveutquejeprenneletrainde6h.

Ik ben blij dat jij er bent.Hij wil dat ik de trein van zes uur neem.

Metonpersoonlijkeuitdrukkingen

Naonpersoonlijkeuitdrukkingenvolgtdeinfinitief,alsdebijzineengeneralisatieinhoudt.Staaterindebijzineenpersoonlijkvoornaamwoordalsonderwerp,danvolgtque+subjonctif:

infinitiefIlvautmieuxattendredemainetpartirtôtlematin.

Het is beter om tot morgen te wachten en dan vroeg te vertrekken.

subjonctifIlvautmieuxquetuattendesdemainetquetupartestôtlematin.

Het is beter dat je tot morgen wacht en dan vroeg vertrekt.

4.8 Werkwoordelijkeuitdrukkingen

HetFranskentenkelewerkwoordendiepreciesaangeveninwelkefaseeenhandelingzichbevindt.Dewerkwoordenkunneninverschillendetijdenstaan.

allerfairesemettreàfaireêtreentraindefairecontinueràfairearrêterdefairevenirdefaire

Jevaisacheterunnouveauportable.Toutlemondes’estmisàcourir.Noussommesentrainderénoverlamaison.Jecontinueàécriredeslettresàlamain.L’andernier,monmariaarrêtédefumer.Letrainvientd’arriver.

gaan doenbeginnen te doenbezig zijn te doendoorgaan te doenophouden te doennet gedaan hebben

Deconstructiemetaller+infinitifgeeftaandateenhandelingophetpuntstaattegebeurenenwordtdefuturprochegenoemd.

Deconstructiemetvenirde+infinitifgeeftaandateenbepaaldegebeurtenisinhetrecenteverledenheeftplaatsgevondenenwordtdepasséimmédiatgenoemd.

cent-soixante-dix-sept 177

Grammaticaoverzicht

4.9 Hetgebruikvanhetvoltooiddeelwoord

InhetFranskaneenvoltooiddeelwoordgebruiktwordenomeenbijzinverkortweertegeven.

betrekkelijkebijzinOnconstruitdesimmeublesdestinésàaccueillirdesimmigrés.Men heeft flats gebouwd die bestemd zijn voor de opvang van immigranten.

bijwoordelijkebijzin

ArrivéeàParis,Jacquelineaprislemétro.Toen Jacqueline in Parijs aankwam, nam ze de metro.

bijzinvanoorzaak,redenofgevolg

Impressionnéparlevillage,ilatoutdesuitevouluyrester.Omdat hij onder de indruk was van het dorp, wilde hij er meteen blijven.

voorwaardelijkebijzin

Traduitennéérlandais,cepoèmeneseraitpassibeau.Als dit gedicht in het Nederlands zou zijn vertaald, zou het niet zo mooi zijn.

5. Hoeveelheidsaanduidingen en getallen

5.1 Onbepaaldehoeveelheden

unedizainedevoituresunedouzained’œufsunevingtainedelivres

een tiental auto’seen twaalftal eiereneen twintigtal boeken

unecentained’enfantsdescentainesdefeuillesdesmilliersdepages

een honderdtal kinderenhonderden bladerenduizenden bladzijden

5.2 Rangtelwoorden

1er lepremier1ère lapremière2e le/ladeuxième2nd(e) lesecond/laseconde3e le/latroisième4e le/laquatrième

5e le/lacinquième6e le/lasixième7e le/laseptième8e le/lahuitième9e le/laneuvième10e le/ladixième

19e le/ladix-neuvième21e le/lavingt-et-unième71e le/lasoixante-et-onzième90e le/laquatre-vingt-dixième100e le/lacentième1000e le/lamillième

Naastdeschrijfwijze3e,4ekomtook3ème,4èmevoor.

Vóóreenklinkerwordtpremieralsdevrouwelijkvormpremièreuitgesproken:lepremier˘

enfant.

Deuxième en second/e kunnenelkaarbijnaaltijdvervangen,behalveinvastebegrippenzoals SecondEmpireoflaSecondeGuerremondiale.

5.3 Breuken

½ undemi¹⁄³ untiers¼ unquart

¹⁄5 uncinquième¹⁄6 unsixième…

Vanaf¹⁄5uncinquième hebbenbreukenenrangtelwoordendezelfdevorm.

178 cent-soixante-dix-huit

Grammaticaoverzicht

6. Plaatsaanduidingen

Omeenplaatsaantegeven,wordenverschillendevoorzetselsgebruikt.DemeestehebtualgezieninVoyages nieuw 1(p.128)en2 (p.130/131).

Voorzetselsomaantegevenwaarmennaartoegaatofwaarmenzichbevindt:

à –namenvanstedenoflandenzonderlidwoord–eilandenalshetlidwoorddeeluitmaaktvandenaam

àParis,àCubaàLaRéunion

au –mannelijkenamenvanlanden auCanada,auMexique

aux –geografischenameninhetmeervoud auxÉtats-Unis,auxPays-Bas

en –vrouwelijkegeografischenamen–landendiemeteenklinkerbeginnen–vrouwelijkeeilanden

enBretagne,enEuropeenAngolaenCorse

dans–mannelijkenamenvanstreken–strekenengebergtesinhetmeervoud

danslePoitou,dansleMididanslesAlpes

Voorzetselsomdegeografischeherkomstaantegeven:

de –vrouwelijkegeografischenamenenbijsteden d’Australie,deFrance,deMarseille

du –mannelijkegeografischenamen duMexique,duBrésil

des –geografischenameninhetmeervoud desAntilles,desÉtats-Unis

Overigegeografischeaanduidingen:

windrichtingen aunord,ausud,àl’est,àl’ouest

overigeplaatsaanduidingen

auborddelamer,surlacôte,àlamontagne,àlacampagne,enville,en/aucentreville

7. De zin

7.1 Devraagzin

UhebtalverschillendevraagzinnengezieninVoyages nieuw 1en2(p.132). Deintonatievraag,diezichalleendoordeintonatievandemededelendezinonderscheidt:

Vousaimezlechocolat?–Oui./Non.

Devraagwoordvraag,waarbijhetvraagwoordaanhetbeginofheteindevandezinstaat:Commenttut’appelles?/Tut’appellescomment?

Devraagmetest-ceque,diedooreenvraagwoordkanwordeningeleid,maarookvaakzondervraagwoordvoorkomt:Est-cequetuasunportable?Pourquoiest-cequetuaimesParis?

Deinversievraag,waarbijhetwerkwoordvoorhetonderwerpgeplaatsis.Alshetwerkwoordinde3epersoonenkelvoudopeenklinkereindigt,wordteen-t-tussengevoegd:Commentallez-vous?Commentva-t-il?

cent-soixante-dix-neuf 179

Grammaticaoverzicht

7.1.1 Qu’est-ce quienqu’est-ce que

onderwerpQu’est-cequiteplaîtdanstontravail?Qu’est-cequis’estpassé?

Wat vind je leuk aan je werk?Wat is er gebeurd?

lijdendvoorwerpQu’est-cequetuaimesdanstontravail?Qu’est-cequ’onfaitcesoir?

Waar houd je van in je werk?Wat doen we vanavond?

Qu’est-cequi en qu’est-ceque vragenaltijdnaareenzaak.Qu’est-cequivraagtnaarhetonderwerp, qu’est-ceque/qu’ vraagtnaarhet(lijdend)voorwerp.

Qu’est-cequi wordtnooitverkort: Qu’est-cequi estarrivéàtonpère?

7.2 Debetrekkelijkebijzin

EenbetrekkelijkebijzinkaninhetFranswordenvervangendooreenandersoortconstructie:

voltooiddeelwoordOnhabitaitdansunquartierappeléparlesFrançais«Gadoueville».OnhabitaitdansunquartierquelesFrançaisappelaient«Gadoueville».

participe présentUnhommeportantunchapeauestentrédanslemagasin.Unhommequiportaitunchapeauestentrédanslemagasin.

bijvoeglijknaamw.+voorzetselvoorwerp

C’estunepersonnehabituéeautravailenéquipe.C’estunepersonnequiesthabituéeautravailenéquipe.

7.3 Devoorwaardelijkezin

Devoorwaardelijkezinheefttweedelen:indebijzinstaatdevoorwaardeenindehoofdzinhetgevolgvandezevoorwaarde.Meestalbegintdebijzinmetsi.Welketijdergebruiktwordt,hangtafvanhoewaarschijnlijkdesprekerhetachtdatdevoorwaardegerealiseerdwordt.

7.3.1 Dereëlevoorwaardelijkebijzin

Indereëlevoorwaardelijkebijzinstaatdebijzininde présent endehoofdzininde présent offutur.

realiseerbarevoorwaarde werkelijkofmogelijkgevolg

Sivouscroyezcela,SiLaurem’appelle,Sijenesuispasaubureau,

vousvoustrompez.jel’inviteraiàdîner.appelle-moiàlamaison.

180 cent-quatre-vingts

Grammaticaoverzicht

7.3.2 Deirreëlevoorwaardelijkebijzin–heden

Indeirreëlevoorwaardelijkebijzin(dieverwijstnaareenmomentinhetheden)staatdebijzininde imparfait endehoofdzininde conditionnel.

eventueelrealiseerbarevoorwaarde mogelijkgevolg

Sivousrestiezpourdîner,SiLaurem’appelait,Sijevivaisdansunegrandeville,

vousferiezplaisiràmafemme.jel’inviteraisàdîner.jesortiraistouslessoirs.

Letop:indesi-zinstaatnooitdefuturofdeconditionnel:Sij’auraisj’avaisplusdetemps,jeferaisduyoga.

7.3.3 Deirreëlevoorwaardelijkebijzin–verleden

Indeirreëlevoorwaardelijkebijzin(dieverwijstnaareenmomentinhetverleden)staatdebijzininde plus-que-parfait endehoofdzininde conditionnelpassé.

nietrealiseerbarevoorwaarde alleengevolgingedachten,onmogelijkgevolg

Sij’avaisencorevingtans,Simamèren’avaitpastravaillé,SiLaurem’avaitappelé,

jeferaisdesétudesdemédecine.jeneseraispasalléeàlacrèche.jel’auraisinvitéeàdîner.

7.4Deindirecterede

7.4.1 Deweergavevanmededelendezinnenenvraagzinnen

Deindirecteredegeeftweerwateenanderpersoongezegdheeft.InhetFransisdewoordvolgordeindedirecteenindirecteredeindetegenwoordigetijdgelijk:

«Jechercheuninterprète.» ”Ik zoek een vertaler.”Ilditqu’ilchercheuninterprète. Hij zegt dat hij een vertaler zoekt.

Eenuitspraakwordtindeindirecteredeingeleidmetbijvoorbeeldeenvandevolgendewerkwoorden:dire,raconter,expliquer,répéter,ajouter+que.«Letrainestarrivéenretard.» 1 Ilexpliquequeletrainestarrivéenretard.

Deindirectevraagwordtindeindirecteredeingeleidmeteenvandevolgendewerkwoorden:demander,vouloirsavoir+si.«Vousvoulezlaisserunmessage?» 1 Elledemandes’ilveutlaisserunmessage.

Begintdevraagindedirecteredemeteenvraagwoord(pourquoi,quand,comment,…),danwordtditvraagwoordindeindirecteredeookgebruikt.«Pourquoin’avez-vouspasappelé?» 1 Ilveutsavoirpourquoinousn’avonspasappelé.

Bijeenbevelwordtde impératif vandedirecteredeindeindirecteredevervangendoorde+infinitif. «Rentreavantminuit!» 1 Illuirappellederentreravantminuit.

cent-quatre-vingt-un 181

Grammaticaoverzicht

Doordewisselingvansprekersperspectiefveranderen,naastdewerkwoordsvormenen-tijden,ookdevoornaamwoordenentijdaanduidingen:

persoonlijkvoornw.werkwoordsvormbezittelijkvoornw.tijdaanduiding

Jesuisauchômage.Jesuisd’originealgérienne.Monpèreavaituneboucherie.Demain,jevaisàLyon.

Nabilracontequ’ilestauchômage.Ilditqu’ilestd’originealgérienne.Ilditquesonpèreavaituneboucherie.Ilditquelelendemain,ilvaàLyon.

7.4.2 Detijdenindeindirecterede

Regelsbepalenhetgebruikvantijdenindeindirecterede.Belangrijkisinwelketijdhetwerkwoord(dire, demander, …) staatdatdeindirecteredeinleidt.Daarbijis’echte’tijdnietpersebepalend.

Alshetwerkwoorddatdeindirecteredeinleidtinde présent staat,danzijndewerkwoordstijdenindedirecteenindirecteredegelijk:Monpèreavaituneboucherie.1Ilditquesonpèreavaituneboucherie.

Alshetwerkwoorddatdeindirecteredeinleidtindepassécomposéofimparfaitstaat,danwordteenaantaltijdenindeindirecteredeeen‘stapteruggezetinhetverleden’:

Ildit: Iladit/Ildisait… tijdverandering

«J’aiunrestauranthalal.»«J’aifaitdespetitsboulots.»«Nousexporteronsbientôt.»

qu’ilavaitunrestauranthalal.qu’ilavaitfaitdespetitsboulots.qu’ilsexporteraientbientôt.

présent1imparfaitpassé comp.1 plus-que-parfaitfutur1conditionnel

Werkwoordendieindeimparfait,plus-que-parfait,conditionnelofsubjonctifstaan,veranderennietindeindirecterede.

7.5 Deverbindingswoorden

Verbindingswoordentussentweezinnenofzinsdelenkunnenvoegwoorden,betrekkelijkevoornaamwoordenofbijwoordenzijn.

toevoeging

et(aussi)enplusounonseulement…,maisaussi

en (ook)bovendienofniet alleen…,maar ook

Ilparleanglaisetaussiespagnol.Enplus,ilapprendlechinois.Onchercheunesecrétaireouuneassistante.Frédéricjouenonseulementdupiano,maisaussidelaguitare.

tegenstelling

ne…ni…niaulieudeaucontraired’uncôté…,del’autre(côté)maismalgrésoit…soit

noch … nochin plaats vanin tegendeelaan de ene kant,aan de andere kantmaarondanksof(wel) …, of(wel)

Monfilsn’anifaimnisoif.Aulieud’alleràl’école,ilresteici.Iln’apasjoué,aucontraireiladormi.D’uncôtémonmariveutmaigrir,del’autre(côté)iln’arrêtepasdemangerduchocolat.Ilestintelligent,maisparesseux.Malgrélacrise,ilatrouvéuntravail.Soittuessage,soittunepeuxpasalleravecnousàlapiscine.

182 cent-quatre-vingt-deux

Grammaticaoverzicht

concessie

bienquepourtantcependantparcontre

hoeweltoch, evenwelniettemin, tochdaarentegen

Ilveutalleràl’écolebienqu’ilsoitmalade.

Ilmangebeaucoup,pourtant/cependantilestmaigre.

Ildortbeaucoup,parcontreilmangepeu.

gevolgtrekking

parconséquentcar

derhalve, bijgevolgwant

Tudorspeu,parconséquenttuesfatigué.Onfermelafenêtrecarilfaitfroid.

tijdindeling

avantdeavantqueaprèsdepuisquedèsqueàpartirdumomentoùàl’époqueoùalorsquejusqu’àcequependantquequandlorsque

voordatvoordatnadatsindszodravanaf dat

toenterwijltotdatterwijltoentoen

Préviens-moiavantdemerendrevisite.Viensavantquelesenfantsdorment.Aprèsavoirmangé,onjoueauxcartes.Depuisquetueslà,jevaismieux.J’iraimoinsbiendèsquetuserasparti.Onestdevenusamisàpartirdumomentoùons’estvussouvent.C’étaitdifférentàl’époqueoùonétaitloin.J’habitaisicialorsquetuétaisàLille.Tuyashabitéjusqu’àcequetupartespourParis.Pendantqu’onparle,lesenfantsjouent.Quand/lorsqu’onaurafinidediscuter,jemettrailesenfantsaulit.

reden/motivatie

commeparcequepuisquevuqueétantdonnéque

aangezien, omdatomdatomdat, aangezienaangezien, omdataangezien, omdat, gezien het feit dat

Commeilpleuvait,onn’estpassorti.Ilnetravaillepasparcequ’ilestmalade.J’aimangéseulpuisquetun’étaispaslà.Vuque/Étantdonnéquelemétroestengrève,jeprendsuntaxi.

doel

pourpourque

omopdat

Vachezlemédecinpourtefairevacciner.Jet’emmènepourquetunesoispasseul.

voorwaarde

mêmesisi

zelfsals

Tuarriverasenretard,mêmesitucours.S’ilpleutdemain,onn’irapasauparc.

verwijzing

concernantquantà

wat … betreftwat … betreft

J’aiunequestionconcernanttontravail.Quantàmontravail,jeletrouvetrèsbon.

tijdvolgorde

(tout)d’abordensuiteenrésuméenfin

(aller)eerstvervolgens, danin het kortten slotte

D’abord,jeprésenteraileprogramme.Ensuite,onauralapremièreréunion.Enrésumé,onabeaucoupappris.Enfin,jevousremerciebeaucoup.

cent-quatre-vingt-trois 183

Grammaticaoverzicht

8. Grammaticale begrippen

Frans voorbeeld Nederlands

accentm é,à,ô accent

actifm, voixactivef Onaconstruitunemaison. bedrijvendevorm

adjectifm – démonstratifm– possessifm

unbonrepas,unevillemodernecepull,cettejupe,ceschaussuresmafille,tonmari,sesenfants

bijvoeglijknaamwoordaanwijzendvoornaamwoordbezittelijkvoornaamwoord

adverbem Ilchantebien. bijwoord

articlem – contracté – défini – indéfini – partitif

Onvadumuséeaucinéma.letennis,lamer,lesparentsuncafé,unemaison,desamisdufromage,delabière

lidwoord – samengetrokken – bepaald – onbepaald – delend

auxiliairem Ilamangé.Elleestvenue. hulpwerkwoord

comparatifm ParisestplusgrandqueBerlin. vergrotende/verkleinendetrap

complémentd’objet– directm– indirectm

J’aimelesport.J’offredesfleursàmavoisine.

voorwerp– lijdend– meewerkend

conditionnelmconditionnelpassém

J’aimeraispartirenvacances.Sijel’avaissu,jeseraisvenue.

voorwaardelijkewijs,o.v.t.t.voltooidvoorwaardelijkewijs,v.v.t.t.

conjonctionf et,mais,car,quand,parceque,… voegwoord

conjugaisonf j’aime,tuaimes,ilaime,… vervoeging

consonnef b,c,d,f,g,h,… medeklinker

déterminantm– indéfinim

mavoiture,cetteidée,laplagechaquejour,quelquesminutes

determinator– onbepaald

discoursindirectm Ilditqu’ilviendrademain. indirecterede

féminin lapetiterue vrouwelijk

futurm – antérieur – proche – simple

Demain,j’auraifiniceprojet.Samedi,jevaisfairelescourses.LetraindeParisauraduretard.

voltooidtegenwoordigtoekomendetijdfutur procheonvoltooidtegenwoordigtoekomendetijd

gérondifm Enattendant,jeprendsuncafé. gérondif

imparfaitm Avant,Jeanportaitdeslunettes. onvoltooidverledentijd

impératifm Viensici!Écoutez-moi! gebiedendewijs

infinitifm aimer,dormir,prendre infinitief,helewerkwoord

inversionfCommentvas-tu?Pourquoia-t-iltéléphoné?

inversie

masculin legrandboulevard mannelijk

négation Ilnepeutpasvenir. ontkenning

nomm, substantifm café,théatre,ville,famille zelfstandignaamwoord

nombreordinalm premier,deuxième,troisième,… rangtelwoord

objet – directm – indirectm

J’aimelesport.J’offredesfleursàmavoisine.

voorwerp– lijdend – meewerkend

184 cent-quatre-vingt-quatre

Grammaticaoverzicht

Frans voorbeeld Nederlands

participe – passém – présentm

Ilamangéetaprèsilestsorti.Jel’aivusortantdelamaison.

deelwoord – voltooid – tegenwoordig

passécomposémJ’airencontréPaul.Ilestvenucematin.

voltooidtegenwoordigetijd

passéimmédiatm LetraindeLyonvientd’arriver. nabijverleden

passifm, voixpassivef Lamaisonaétéconstruite. lijdendevorm

périphraseverbalefLetrainvientd’arriver.Jecontinueàfairedusport.

werkwoordelijkeuitdrukking

phrase– affirmativef – interrogativef

IlhabiteàBordeaux.Commentçava?Vousallezbien?

zin– mededelende – vraag-

plurielm mesenfants,desfruits meervoud

plus-que-parfaitmIlaeuunaccidentcarilétaitpasséaufeurouge.

voltooidverledentijd

prépositionf surlatable,devantlecinéma voorzetsel

présentm Jesuisétudiantetj’habiteàNice. onvoltooidtegenwoordigetijd

pronomm – adverbialm– démonstratif– indéfinim– objetdirect– objetindirect– personnelm– possessif– réfléchi– relatifm

– sujet– tonique

Onyva?Tuenveux?celui,celle,ceux,celleschacun,quelques-unsme,te,le,la,nous,vous,lesme,te,lui,nous,vous,leurje,tu,il,elle,on,nous,vous,ils,elleslemien,lamienne,lesmiens,…me,te,se,nous,vous,seC’estunlivrequimeplaîtetquejevaisacheter.je,tu,il,elle,on,nous,vous,ils,ellesmoi,toi,lui,elle,nous,vous,eux,elles

voornaamwoord– bijwoordelijk– aanwijzend– onbepaald– persoonlijk,alslijdendvoorwerp– persoonlijk,alsmeewerkendvoorwerp– persoonlijk,alsonderwerp– bezittelijk– wederkerend– betrekkelijk

– persoonlijk,alsonderwerp– beklemtoond

pronomcomplément– d’objetdirectm– d’objetindirectm

Tesclés?Jenelesaipas.Jevousdonnemonadresse.

persoonlijkvoornaamwoord– alslijdendvoorwerp– alsmeewerkendvoorwerp

proposition– relativef – subordonnéef

C’estlafemmequej’aime.J’espèrequetuviendrasbientôt.

– betrekkelijkebijzin– bijzin

singulierm unobjet,unepersonne enkelvoud

subjonctif Ilfautquetuprennesuntaxi. aanvoegendewijs

substantifm café,théâtre,ville,famille zelfstandignaamwoord

sujetm Jeanestmédecin.IlhabiteàLyon. onderwerp

superlatifm C’estlaplusbellefêtedemavie. overtreffendetrap

verbem– pronominalm

parler,acheter,dormirselever,s’amuser,sesouvenir

werkwoord– wederkerend

voyellef a,e,i,o,u klinker

cent-quatre-vingt-cinq 185

Grammaticaoverzicht

9. Werkwoordenoverzicht

Opdevolgendepagina’sstaatdevervoegingvandeonregelmatigewerkwoordenuitVoyages 1 – 3 nieuw. Dewerkwoordenstaaninalfabetischevolgorde.Ookregelmatigewerkwoordenmeteenbijzonderheidzijninditoverzichtopgenomen.Inverbandmetdebeschikbareruimtezijnalleenenkelemodelwerkwoordenopgenomen.Andereonregelmatigewerwkoordendieopdezelfdemaniervervoegdworden,staanonderaandepagina’s.

Deweiniggebruiktevormenvandepassésimplestaanopp.195.

Hetoverzichtvandevervoegingvanregelmatigewerkwoordenenhulpwerkwoordenstaatopdelaatstepaginavanditboek(p.254),zodatusneleenwerkwoordsvormkuntopzoeken.

AllewerkwoordenvanVoyages nieuw,dienietinhetoverzichtvoorkomen,wordenvervoegdalsaimer,finir,dormirofvendre(ziep.254).

186 cent-quatre-vingt-six

Werkwoordenoverzicht

Werkwoordenop-ermetbijzonderheden

acheterkopen

appelerroepen/noemen

commencerbeginnen

s’ennuyerzich vervelen

envoyersturen

présent

je/j’tuil/elle/onnousvousils/elles

achèteachètesachèteachetonsachetezachètent

appelleappellesappelleappelonsappelezappellent

commencecommencescommencecommençonscommencezcommencent

m’ennuiet’ennuiess’ennuienousennuyonsvousennuyezs’ennuient

envoieenvoiesenvoieenvoyonsenvoyezenvoient

imparfait


achetaisachetaisachetaitachetionsachetiezachetaient

appelaisappelaisappelaitappelionsappeliezappelaient

commençaiscommençaiscommençaitcommencionscommenciezcommençaient

m’ennuyaist’ennuyaiss’ennuyaitnousennuyionsvousennuyiezs’ennuyaient

envoyaisenvoyaisenvoyaitenvoyionsenvoyiezenvoyaient

futur


achèteraiachèterasachèteraachèteronsachèterezachèteront

appelleraiappellerasappelleraappelleronsappellerezappelleront

commenceraicommencerascommenceracommenceronscommencerezcommenceront

m’ennuierait’ennuierass’ennuieranousennuieronsvousennuierezs’ennuieront

enverraienverrasenverraenverronsenverrezenverront

conditionnel


achèteraisachèteraisachèteraitachèterionsachèteriezachèteraient

appelleraisappelleraisappelleraitappellerionsappelleriezappelleraient

commenceraiscommenceraiscommenceraitcommencerionscommenceriezcommenceraient

m’ennuieraist’ennuieraiss’ennuieraitnousennuierionsvousennuieriezs’ennuieraient

enverraisenverraisenverraitenverrionsenverriezenverraient

subjonctif


achèteachètesachèteachetionsachetiezachètent

appelleappellesappelleappelionsappeliezappellent

commencecommencescommencecommencionscommenciezcommencent

m’ennuiet’ennuiess’ennuienousennuyionsvousennuyiezs’ennuient

envoieenvoiesenvoieenvoyionsenvoyiezenvoient

impératif

tunousvous

achèteachetonsachetez

appelleappelonsappelez

commencecommençonscommencez

ennuie-toiennuyons-nousennuyez-vous

envoieenvoyonsenvoyez

passécomposé j’aiacheté j’aiappelé j’aicommencé jemesuisennuyé/e j’aienvoyé

plus-que-parfait j’avaisacheté j’avaisappelé j’avaiscommencé jem’étaisennuyé/e j’avaisenvoyé

gérondif enachetant enappelant encommençant ens’ennuyant enenvoyant

netzogaan: emmenerseleversepromener

jeterrappeler

prononcer employer

cent-quatre-vingt-sept 187


Werkwoordenop-ermetbijzonderheden Onregelmatigewerkwoorden

mangereten

payer*betalen

préférerdevoorkeur geven aan

s’asseoirgaan zitten

boiredrinken

présent


mangemangesmangemangeonsmangezmangent

paiepaiespaiepayonspayezpaient

préfèrepréfèrespréfèrepréféronspréférezpréfèrent

m’assiedst’assiedss’assiednousasseyonsvousasseyezs’asseyent

boisboisboitbuvonsbuvezboivent

imparfait


mangeaismangeaismangeaitmangionsmangiezmangeaient

payaispayaispayaitpayionspayiezpayaient

préféraispréféraispréféraitpréférionspréfériezpréféraient

m’asseyaist’asseyaiss’asseyaitnousasseyionsvousasseyiezs’asseyaient

buvaisbuvaisbuvaitbuvionsbuviezbuvaient

futur


mangeraimangerasmangeramangeronsmangerezmangeront

paieraipaieraspaierapaieronspaierezpaieront

préféreraipréféreraspréférerapréféreronspréférerezpréféreront

m’assiérait’assiérass’assiéranousassiéronsvousassiérezs’assiéront

boiraiboirasboiraboironsboirezboiront

conditionnel


mangeraismangeraismangeraitmangerionsmangeriezmangeraient

paieraispaieraispaieraitpaierionspaieriezpaieraient

préféreraispréféreraispréféreraitpréférerionspréféreriezpréféreraient

m’assiéraist’assiéraiss’assiéraitnousassiérionsvousassiériezs’assiéraient

boiraisboiraisboiraitboirionsboiriezboiraient

subjonctif


mangemangesmangemangionsmangiezmangent

paiepaiespaiepayionspayiezpaient

préfèrepréfèrespréfèrepréférionspréfériezpréfèrent

m’asseyet’asseyess’asseyenousasseyionsvousasseyiezs’asseyent

boiveboivesboivebuvionsbuviezboivent

impératif

tunousvous

mangemangeonsmangez

paiepayonspayez

préfèrepréféronspréférez

assieds-toiasseyons-nousasseyez-vous

boisbuvonsbuvez

passécomposé j’aimangé j’aipayé j’aipréféré jemesuisassis/e j’aibu

plus-que-parfait j’avaismangé j’avaispayé j’avaispréféré jem’étaisassis/e j’avaisbu

gérondif enmangeant enpayant enpréférant ens’asseyant enbuvant

netzogaan: (é)changercorrigerdéménagervoyager

essayer compléterespérerrépéter

*Devormenvandeprésent,futur,conditionnel,subjonctifenimpératifkunnenookmetygeschrevenworden.

188 cent-quatre-vingt-huit


Onregelmatigewerkwoorden

conduirerijden

connaître*kennen

croiregeloven

croître*groeien

cueillirplukken

présent


conduisconduisconduitconduisonsconduisezconduisent

connaisconnaisconnaîtconnaissonsconnaissezconnaissent

croiscroiscroitcroyonscroyezcroient

croîscroîscroîtcroissonscroissezcroissent

cueillecueillescueillecueillonscueillezcueillent

imparfait


conduisaisconduisaisconduisaitconduisionsconduisiezconduisaient

connaissaisconnaissaisconnaissaitconnaissionsconnaissiezconnaissaient

croyaiscroyaiscroyaitcroyionscroyiezcroyaient

croissaiscroissaiscroissaitcroissionscroissiezcroissaient

cueillaiscueillaiscueillaitcueillionscueilliezcueillaient

futur


conduiraiconduirasconduiraconduironsconduirezconduiront

connaîtraiconnaîtrasconnaîtraconnaîtronsconnaîtrezconnaîtront

croiraicroirascroiracroironscroirezcroiront

croîtraicroîtrascroîtracroîtronscroîtrezcroîtront

cueilleraicueillerascueilleracueilleronscueillerezcueilleront

conditionnel


conduiraisconduiraisconduiraitconduirionsconduiriezconduiraient

connaîtraisconnaîtraisconnaîtraitconnaîtrionsconnaîtriezconnaîtraient

croiraiscroiraiscroiraitcroirionscroiriezcroiraient

croîtraiscroîtraiscroîtraitcroîtrionscroîtriezcroîtraient

cueilleraiscueilleraiscueilleraitcueillerionscueilleriezcueilleraient

subjonctif


conduiseconduisesconduiseconduisionsconduisiezconduisent

connaisseconnaissesconnaisseconnaissionsconnaissiezconnaissent

croiecroiescroiecroyionscroyiezcroient

croissecroissescroissecroissionscroissiezcroissent

cueillecueillescueillecueillionscueilliezcueillent

impératif

tunousvous

conduisconduisonsconduisez

connaisconnaissonsconnaissez

croiscroyonscroyez

croîscroissonscroissez

cueillecueillonscueillez

passécomposé j’aiconduit j’aiconnu j’aicru j’aicrû j’aicueilli

plus-que-parfait j’avaisconduit j’avaisconnu j’avaiscru j’avaiscrû j’avaiscueilli

gérondif enconduisant enconnaissant encroyant encroissant encueillant

netzogaan: réduire accueillir

*Indenieuwespellingblijfthetaccent circonflexeopdelettersi en u staan teronderscheidingvangelijkgeschrevenvormenenverdwijntinalleanderegevallen,behalveindeuitgangenvandepassé simple.

cent-quatre-vingt-neuf 189



devoirmoeten

direzeggen

écrireschrijven

éteindreuitdoen

fairedoen/maken

falloirmoeten

présent


doisdoisdoitdevonsdevezdoivent

disdisditdisonsditesdisent

écrisécrisécritécrivonsécrivezécrivent

éteinséteinséteintéteignonséteignezéteignent

faisfaisfaitfaisonsfaitesfont

ilfaut

imparfait


devaisdevaisdevaitdevionsdeviezdevaient

disaisdisaisdisaitdisionsdisiezdisaient

écrivaisécrivaisécrivaitécrivionsécriviezécrivaient

éteignaiséteignaiséteignaitéteignionséteigniezéteignaient

faisaisfaisaisfaisaitfaisionsfaisiezfaisaient

ilfallait

futur


devraidevrasdevradevronsdevrezdevront

diraidirasdiradironsdirezdiront

écriraiécrirasécriraécrironsécrirezécriront

éteindraiéteindraséteindraéteindronséteindrezéteindront

feraiferasferaferonsferezferont

ilfaudra

conditionnel


devraisdevraisdevraitdevrionsdevriezdevraient

diraisdiraisdiraitdirionsdiriezdiraient

écriraisécriraisécriraitécririonsécririezécriraient

éteindraiséteindraiséteindraitéteindrionséteindriezéteindraient

feraisferaisferaitferionsferiezferaient

ilfaudrait

subjonctif


doivedoivesdoivedevionsdeviezdoivent

disedisesdisedisionsdisiezdisent

écriveécrivesécriveécrivionsécriviezécrivent

éteigneéteigneséteigneéteignionséteigniezéteignent

fassefassesfassefassionsfassiezfassent

qu’ilfaille

impératif

tunousvous

pas d’impératifdisdisonsdites

écrisécrivonsécrivez

éteinséteignonséteignez

faisfaisonsfaites

pasd’impératif

passécomposé j’aidû j’aidit j’aiécrit j’aiéteint j’aifait ilafallu

plus-que-parfait j’avaisdû j’avaisdit j’avaisécrit j’avaiséteint j’avaisfait ilavaitfallu

gérondif endevant endisant enécrivant enéteignant enfaisant —

netzogaan: interdire(maar:vousinterdisez)

décrires’inscrire

atteindre

190 cent-quatre-vingt-dix



fuirvluchten

lirelezen

mettrezetten/leggen

naître*geboren worden

ouvriropenen

partir(weg)gaan

présent


fuisfuisfuitfuyonsfuyezfuient

lislislitlisonslisezlisent

metsmetsmetmettonsmettezmettent

naisnaisnaîtnaissonsnaisseznaissent

ouvreouvresouvreouvronsouvrezouvrent

parsparspartpartonspartezpartent

imparfait


fuyaisfuyaisfuyaitfuyionsfuyiezfuyaient

lisaislisaislisaitlisionslisiezlisaient

mettaismettaismettaitmettionsmettiezmettaient

naissaisnaissaisnaissaitnaissionsnaissieznaissaient

ouvraisouvraisouvraitouvrionsouvriezouvraient

partaispartaispartaitpartionspartiezpartaient

futur


fuiraifuirasfuirafuironsfuirezfuiront

lirailirasliralironslirezliront

mettraimettrasmettramettronsmettrezmettront

naîtrainaîtrasnaîtranaîtronsnaîtreznaîtront

ouvriraiouvrirasouvriraouvrironsouvrirezouvriront

partiraipartiraspartirapartironspartirezpartiront

conditionnel


fuiraisfuiraisfuiraitfuirionsfuiriezfuiraient

liraisliraisliraitlirionsliriezliraient

mettraismettraismettraitmettrionsmettriezmettraient

naîtraisnaîtraisnaîtraitnaîtrionsnaîtrieznaîtraient

ouvriraisouvriraisouvriraitouvririonsouvririezouvriraient

partiraispartiraispartiraitpartirionspartiriezpartiraient

subjonctif


fuiefuiesfuiefuyionsfuyiezfuient

liselisesliselisionslisiezlisent

mettemettesmettemettionsmettiezmettent

naissenaissesnaissenaissionsnaissieznaissent

ouvreouvresouvreouvrionsouvriezouvrent

partepartespartepartionspartiezpartent

impératif

tunousvous

fuisfuyonsfuyez

lislisonslisez

metsmettonsmettez

naisnaissonsnaissez

ouvreouvronsouvrez

parspartonspartez

passécomposé j’aifui j’ailu j’aimis jesuisné/e j’aiouvert jesuisparti/e

plus-que-parfait j’avaisfui j’avaislu j’avaismis j’étaisné/e j’avaisouvert j’étaisparti/e

gérondif enfuyant enlisant enmettant ennaissant enouvrant enpartant

netzogaan: transmettrepermettre

découvriroffrir

sentirsortir

*Indenieuwespellingverdwijnthetaccent circonflexeopdeletteri,behalveindeuitgangenvandepassé simple.

cent-quatre-vingt-onze 191



plaireleuk vinden

pleuvoirregenen

pouvoirkunnen

prendrenemen

recevoirkrijgen

présent


plaisplaisplaît*plaisonsplaisezplaisent

ilpleut

peux**peuxpeutpouvonspouvezpeuvent

prendsprendsprendprenonsprenezprennent

reçoisreçoisreçoitrecevonsrecevezreçoivent

imparfait


plaisaisplaisaisplaisaitplaisionsplaisiezplaisaient

ilpleuvait

pouvaispouvaispouvaitpouvionspouviezpouvaient

prenaisprenaisprenaitprenionspreniezprenaient

recevaisrecevaisrecevaitrecevionsreceviezrecevaient

futur


plairaiplairasplairaplaironsplairezplairont

ilpleuvra

pourraipourraspourrapourronspourrezpourront

prendraiprendrasprendraprendronsprendrezprendront

recevrairecevrasrecevrarecevronsrecevrezrecevront

conditionnel


plairaisplairaisplairaitplairionsplairiezplairaient

ilpleuvrait

pourraispourraispourraitpourrionspourriezpourraient

prendraisprendraisprendraitprendrionsprendriezprendraient

recevraisrecevraisrecevraitrecevrionsrecevriezrecevraient

subjonctif


plaiseplaisesplaiseplaisionsplaisiezplaisent

qu’ilpleuve

puissepuissespuissepuissionspuissiezpuissent

prenneprennesprenneprenionspreniezprennent

reçoivereçoivesreçoiverecevionsreceviezreçoivent

impératif

tunousvous

plaisplaisonsplaisez

pasd’impératif

pasd’impératif

prendsprenonsprenez

reçoisrecevonsrecevez

passécomposé j’aiplu ilaplu j’aipu j’aipris j’aireçu

plus-que-parfait j’avaisplu ilavaitplu j’avaispu j’avaispris j’avaisreçu

gérondif enplaisant enpleuvant enpouvant enprenant enrecevant

netzogaan: apprendrecomprendre

*Indenieuwespellingverdwijnthetaccent circonflexeopdeletteri.**Indeinversievraagwordtpuisinplaatsvanpeuxgebruikt:Puis-je…?Kan ik …?

192 cent-quatre-vingt-douze



rirelachen

savoirweten

servirdienen

suivrevolgen

tenir(vast)houden

vaincreoverwinnen

présent


risrisritrionsriezrient

saissaissaitsavonssavezsavent

sersserssertservonsservezservent

suissuissuitsuivonssuivezsuivent

tienstienstienttenonsteneztiennent

vaincsvaincsvaincvainquonsvainquezvainquent

imparfait


riaisriaisriaitriionsriiezriaient

savaissavaissavaitsavionssaviezsavaient

servaisservaisservaitservionsserviezservaient

suivaissuivaissuivaitsuivionssuiviezsuivaient

tenaistenaistenaittenionstenieztenaient

vainquaisvainquaisvainquaitvainquionsvainquiezvainquaient

futur


rirairirasrirarironsrirezriront

sauraisaurassaurasauronssaurezsauront

serviraiservirasserviraservironsservirezserviront

suivraisuivrassuivrasuivronssuivrezsuivront

tiendraitiendrastiendratiendronstiendreztiendront

vaincraivaincrasvaincravaincronsvaincrezvaincront

conditionnel


riraisriraisriraitririonsririezriraient

sauraissauraissauraitsaurionssauriezsauraient

serviraisserviraisserviraitservirionsserviriezserviraient

suivraissuivraissuivraitsuivrionssuivriezsuivraient

tiendraistiendraistiendraittiendrionstiendrieztiendraient

vaincraisvaincraisvaincraitvaincrionsvaincriezvaincraient

subjonctif


rieriesrieriionsriiezrient

sachesachessachesachionssachiezsachent

serveservesserveservionsserviezservent

suivesuivessuivesuivionssuiviezsuivent

tiennetiennestiennetenionstenieztiennent

vainquevainquesvainquevainquionsvainquiezvainquent

impératif

tunousvous

risrionsriez

sachesachonssachez

sersservonsservez

suissuivonssuivez

tienstenonstenez

vaincsvainquonsvainquez

passécomposé j’airi j’aisu j’aiservi j’aisuivi j’aitenu j’aivaincu

plus-que-parfait j’avaisri j’avaissu j’avaisservi j’avaissuivi j’avaistenu j’avaisvaincu

gérondif enriant ensachant enservant ensuivant entenant envainquant

netzogaan: contenir convaincre

cent-quatre-vingt-treize 193



valoirwaard zijn

venirkomen

vivreleven

voirzien

vouloirwillen

présent


vauxvauxvautvalonsvalezvalent

viensviensvientvenonsvenezviennent

visvisvitvivonsvivezvivent

voisvoisvoitvoyonsvoyezvoient

veuxveuxveutvoulonsvoulezveulent

imparfait


valaisvalaisvalaitvalionsvaliezvalaient

venaisvenaisvenaitvenionsveniezvenaient

vivaisvivaisvivaitvivionsviviezvivaient

voyaisvoyaisvoyaitvoyionsvoyiezvoyaient

voulaisvoulaisvoulaitvoulionsvouliezvoulaient

futur


vaudraivaudrasvaudravaudronsvaudrezvaudront

viendraiviendrasviendraviendronsviendrezviendront

vivraivivrasvivravivronsvivrezvivront

verraiverrasverraverronsverrezverront

voudraivoudrasvoudravoudronsvoudrezvoudront

conditionnel


vaudraisvaudraisvaudraitvaudrionsvaudriezvaudraient

viendraisviendraisviendraitviendrionsviendriezviendraient

vivraisvivraisvivraitvivrionsvivriezvivraient

verraisverraisverraitverrionsverriezverraient

voudraisvoudraisvoudraitvoudrionsvoudriezvoudraient

subjonctif


vaillevaillesvaillevalionsvaliezvaillent

vienneviennesviennevenionsveniezviennent

vivevivesvivevivionsviviezvivent

voievoiesvoievoyionsvoyiezvoient

veuilleveuillesveuillevoulionsvouliezveuillent

impératif

tunousvous

vauxvalonsvalez

viensvenonsvenez

visvivonsvivez

voisvoyonsvoyez

veuillevoulonsveuillez

passécomposé j’aivalu jesuisvenu/e j’aivécu j’aivu j’aivoulu

plus-que-parfait j’avaisvalu j’étaisvenu/e j’avaisvécu j’avaisvu j’avaisvoulu

gérondif envalant envenant envivant envoyant envoulant

netzogaan: convenirdevenirsesouvenir

194 cent-quatre-vingt-quatorze


Depassé simple

Depassésimplewordtalleeninliteraireenhistorischetekstengebruikt.Uhoeftdepassésimplezelfniettelerenoftegebruiken.Hetiswelhandigalsudevormenkuntherkennen.

Hulpwerkwoordenen(on)regelmatigewerkwoorden

hulpwerk-woorden

werkwoor-denop-er

werkwoor-denop-ir

werkw.op-ir(+iss)

werkwoor-denop-re

avoirhebben

êtrezijn

allergaan

aimerhouden van

dormirslapen

finirbeëindigen

vendreverkopen


euseuseuteûmeseûteseurent

fusfusfutfûmesfûtesfurent

allaiallasallaallâmesallâtesallèrent

aimaiaimasaimaaimâmesaimâtesaimèrent

dormisdormisdormitdormîmesdormîtesdormirent

finisfinisfinitfinîmesfinîtesfinirent

vendisvendisvenditvendîmesvendîtesvendirent

Werkwoordenop -ermetbijzonderheden

acheterkopen

commencerbeginnen

envoyersturen

mangereten

payerbetalen


achetaiachetasachetaachetâmesachetâtesachetèrent

commençaicommençascommençacommençâmescommençâtescommencèrent

envoyaienvoyasenvoyaenvoyâmesenvoyâtesenvoyèrent

mangeaimangeasmangeamangeâmesmangeâtesmangèrent

payaipayaspayapayâmespayâtespayèrent


boiredrinken devoirmoeten direzeggen fairedoen falloirmoeten


busbusbutbûmesbûtesburent

dusdusdutdûmesdûtesdurent

disdisditdîmesdîtesdirent

fisfisfitfîmesfîtesfirent

ilfallut

mettrezetten partir(weg)gaan pouvoirkunnen prendrenemen savoirweten


mismismitmîmesmîtesmirent

partispartispartitpartîmespartîtespartirent

puspusputpûmespûtespurent

prisprispritprîmesprîtesprirent

sussussutsûmessûtessurent

tenirhouden venirkomen vivreleven voirzien vouloirwillen


tinstinstinttînmestîntestinrent

vinsvinsvintvînmesvîntesvinrent

vécusvécusvécutvécûmesvécûtesvécurent

visvisvitvîmesvîtesvirent

voulusvoulusvoulutvoulûmesvoulûtesvoulurent

cent-quatre-vingt-quinze 195


Documents

1. Het zelfstandig naamwoord...Het vragend voornaamwoord lequel 4. Het werkwoord p. 172 1. De passé simple 2. Het gebruik van de verleden tijden 3. De futur antérieur 4. De conditionnel