ေနာကဆးအေျခအေန1

e,fpyfwav#muf ulnDapmifha&Smufa&; nGefŒaygif;tzGJŒ

ႏစပတလည အစရငခစာ၂၀၁၅ ခႏစ ဇႏၷ၀ါရလ - ဒဇငဘာလ

ႏစပတလည အစရငခစာ၂၀၁၅ ခႏစ ဇႏၷ၀ါရလ - ဒဇငဘာလ 2

ဤအစရငခစာသည (၂၀၁၅)ခႏစ ဇႏၷ၀ါရလမ ဒဇငဘာလအထ လႊမးၿခသညျဖစရာ၊ TBC အစအစဥႏင ပတသက၍ ပထမဥးဆး ႏစပတလည အစရငခစာ ျဖစလာပါသည။ ၎သည TBC ၏ လပငနးဇယားမာ အေသးစတ ရငးျပထားၿပး၊ (၂၀၁၃-၂၀၁၇) ခႏစ၊ ထငးႏငငႏင ျမနမာႏငငဆငရာ ဥးတညခကမားအေပၚ အေျခခထားေသာ အကးရလဒမားဆ ေရ႕ရႈသည တးတကမႈမားက ရငးျပထားပါသည။

(၂၀၁၅) ခႏစအတြငး TBC အစအစဥမား၏ ထေတြ႕သ စစေပါငးသည အမးသား၊ အမးသမးႏင ကေလး ငယမား လဥးေရ (၂၁၁,၀၀၀) နးပါးရသည (ထငးႏငငတြငး ဒကၡသညစခနး ၉ ခတြင ၁၀၃,၀၀၀ ဥးႏင ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငပငး ၿမ႕နယ ၂၄ ၿမ႕နယတြင ၁၀၈,၀၀၀ ဥးျဖစသည)။

(၂၀၁၅) ခႏစအတြငး၌ ျမနမာႏငငမာ အဓက ျဖစရပႀကး ႏစခ ျဖစပြားခသည (ေအာကတဘာလတြင တႏငငလး ပစခတတကခကမႈရပစေရးစာခပ (NCA) လကမတေရးထးျခငးႏင ႏ၀ငဘာလတြင ႏငငတ၀မး ေရြးေကာကပြမား ကငးပျခငးျဖစသည)။ လကမတေရးထးရာတြင လကနကကငအဖြ႕အားလး ပါ၀ငသည မဟတသညတင၊ ဆယစႏစမားခ၍ ၾကာေညာငးခေသာ ျပညတြငးစစ အဆးသတေရးဆ ဥးတညသည အေရးႀကး ေျခလမးတရပအျဖစ တႏငငလး ပစခတတကခကမႈ ရပစေရးစာခပ (NCA) က ႀကဆခၾကသည။ လဥးေရ တစသနးနးပါး မေပးခြငမရခေသာျငားလညး ေရြးေကာကပြျဖစစဥသည အၾကမးဖကမႈႏင ၿခမးေျခာကမႈတ႔ မားစြာကငးစငခသည။ ေနာကဆး၌ အမးသား ဒမကေရစ အဖြ႕ခပ (NLD) က လႊတေတာ ႏစရပစလးမာ အမတေနရာ ၇၉% ျဖင ေတာငၿပ ကမးၿပ အႏငရခသည။

ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငပငး၌၊ အးအမအေျခပကမႈ အသစမား၊ ႀကၾကားႀကၾကားႏင အႏ႔အျပားျဖစပြားေန ဆပငရသည။ အာရ အေ၀းေျပး လမးမႀကးက တရား၀ငဖြငလစရနႀကတငျပငဆငရာ၌ သပငကယပင အျငငးပြားနယေျမမားမာ အခြနေကာကခမႈႏငပတသက၍ သေဘာတညခက မရခဘ၊ ထမေန၍ နယေျမ အခ႕တြင လကကငတကပြမား ျဖစပြားခေၾကာငးေတြ႔ရသည။ ျပညေထာငစ၀နႀကးမားႏင တငးေဒသႀကး ၀နႀကးခပမားက (၂၀၁၆)ခႏစ၊ ဧၿပလ မတငမမာ ခန႔အပမညဟ ေမာမနးထားျခငးမရေခ။ သ႔ျဖစရာ ျပည တြငး ဒကၡသညႏင ျပညပေရာကဒကၡသညမား ေနရပျပနေရးျဖစစဥအေပၚ ရကခတမႈရႏငပါသည။

ထငးႏငင၌ ၿငမးခမးေရးႏင ၿငမ၀ပပျပားေရး အမးသားေကာငစ (National Council for Peace and Order -

NCPO) ၏ လကေအာကတြင စစအပခပေရး ဆကလကရေနၿပး၊ ေရြးေကာကပြမာက (၂၀၁၇)ခႏစအထ ေရႊ႕ဆငးထားခသည။ ဒကၡသညမား စခနးတြငး၀ငေရာကျခငးဆငရာ ေပၚလစက ဆကလကကငသးခ သည။ သ႔ရာတြင အစးရသည ျပည၀ငျခငးႏင နယစပနယေျမမားတြင ဟဟသညသည သြားလာမႈမား အေပၚတြင အထးအာရစကခသည။ ျမနမာႏငငေရြးေကာကပြမားေၾကာင ၾကၾကာမႈျဖစကာ၊ ဒကၡသညမား ေနရပျပနေရးႏင ပတသကေသာ ႏစႏငငအစးရတ႔၏ ေဆြးေႏြးမႈသည တးတကမႈ မရခေခ။ ထငးအစးရက ဒကၡသညမား မမဆႏၵအေလာကသာ ေနရပျပနေစရမညဟေသာ ၎၏ ကတအတငး ဆကလက ရပတည ေနေသာလညး၊ UNHCR ႏင စခနးမားထရ ထငးႏငငတြငးရ ဒကၡသညမားအတြက ၀နေဆာငမႈမား ညႇႏႈငးေရးေကာမတ (CCSDPT - Committee for Coordination Services to Displaced Persons in Thailand) ၏ ေအဂငစအဖြ႕မားဘကမာမ ဒကၡသညမား ျပနလေသာ အခနအတြက အစအစဥတရပက အသင ထားရရန ေမာလငထားၾကသည။

ျမနမာႏငငမ ၀ငေရာကလာသမားကား ပမန၀ငေရာကလာေနဆပငရသည။ ထငးအာဏာပငမားကမ လ ေမာငခသြငးသမားႏင လကနကးသမားက စစဆငရငးလငးေရး လႈပရားမႈ အစအစဥႀကးတရပက စတင ခသည။ ဤႏမနငးမႈေၾကာင လေမာငခသြငးမႈႏင လကနကးမႈမား လး၀ ရပတန႔သြားသညေတာမဟတ

အစရငခစာ အကဥးခပ

ေနာကဆးအေျခအေန3

ေခ။ ထငးႏငငရ ထနးသမးေရး စခနးမားႏင ယာယခလႈေရးစခနးမားတြင လရာေပါငးမားစြာတ႔ ထနးသမး ခေနရ ဆရေနသည။

တဘစ၏ မဟာဗဟာေျမာက ဥးတညခကမားျဖစေသာ အသငျဖစမႈ၊ စးပြားေရးႏင လမႈေရး ဖြ႕ၿဖးတး တကမႈ၊ လသားခငးစာနာမႈဆငရာ အကအည၊ ပါ၀ငေဆာငရြကမႈႏင အပခပေရး၊ ဖြ႔စညးမႈဆငရာ တးတက ေျပာငးလမႈတ႔က အစအစဥအားလးမာ ေပါငးစပထညသြငးထားသည။ ဒကၡသညမားႏင စစဒဏသငေကး ရြာမားအဖ႔ အကးရလဒမား ရရေစရနျဖစသည။ ထငးႏငင၌ (၂၀၁၅) ခႏစအတြငးမာ တဘစသည ပါ၀င ေဆာငရြကေရး (participation) မ လပပငခြငအာဏာေပးေရး (empowerment) နမနာစျပပစသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ခ သည။ ရညရြယခကမာ - ဒကၡသညမားအဖ႔ နယစပတဘကမာ ျပနလညအေျခခေနထငေရးအတြက လအပေသာ ကၽြမးကငမႈမားသာမက၊ ဆးျဖတခကချခငး၊ စမခန႔ခြျခငး၊ ေျမယာအသးခမႈ အစအစဥေရးဆြ ျခငး၊ ေရရညတညတေသာ စကပးေရးလပငနးက လပကငျခငး၊ အေသးစား စးပြားေရးလပငနးမား တည ေထာငျခငးတ႔တြင လကေတြ႕ အေတြ႕အၾကမားကပါ ရရေစရနျဖစသည။

တစႏစတာအတြငးမာ အစအစဥအမးမးမေန၍ သငခနးစာ အမားအျပားရရခပါသည။ ရငးရငးလငးလငး ျမငေတြ႕ရေသာ အေရးႀကး သငခနးစာ တစခကား ဒကၡသညတ႔သည မမတ႔၏ ေန႔စဥဘ၀က စမအပခပရန အသငရ၊ ဆႏၵရသညအျပင၊ စြမးရညပါရၾကၿပး၊ ယခအခါ၌ တဘစက ဆရာသမား/နညးေပးလမးျပ၏ အခနးက႑မ ေဆာငရြကႏငၿပဟ၍ ျဖစသည။ ၎တ႔သည ယခအခါ၌ မမတ႔ ျပနသြားဖြယရသည နယ ေျမမားႏင ပတသကေသာ သတငးအခကအလကမားက တကတကၾကြၾကြ ရာေဖြေနၾကသညအျပင၊ နယ ေျမအာဏာပငမား၊ နယခေကးရြာမားႏင ဆကသြယကာ၊ လထ ကယတငဥးစးေသာ အစအစဥအေရးဆြ ေရးလပငနးမား အေၾကာငး အသေပးေနၾကသည။

(၂၀၁၆) ခႏစဆ ေမာၾကညကာ၊ ထႏစတြင အပစငယမားျဖင ေနရပျပနမႈ စတငလမမညဟ တဘစက ႀကတြကထားၿပး၊ UNHCR အျပင၊ အျခားေအဂငစအဖြ႕မားႏင ညႇႏႈငးကာ ၎တ႔၏ လအပခကမားႏင ပတသက၍ ေဆာငရြကေပးရန အသငျပငထားသည။ တဘစသည ဒကၡသညမား ေနရပျပနေရးအတြက မမအဖြ႕အစညးကယတငႏင ဒကၡသညမားအား ပ၍အသငျဖစေစမညျဖစၿပး၊ မဟာဗဟာ ဥးတညခကမား သ႔ ေရာကရေရးအတြက အေထာကအကျဖစေစေသာ လပေဆာငခကမားႏင အစအစဥမားက ဆကလက ေဖၚေဆာငသြားမညျဖစပါသည။ တဘစသည လကရ ရကၡာခြတမးအတငး ဆကလကေထာကပႏငေရး အတြက တစကမတမတ ေဆာငရြကလကရသညျဖစရာ၊ တထြငဆနးသစမႈႏင သငခနးစာမားမေန၍ သရ လာခေသာ ထေရာကေဆာငေဆာငရြကနညးတ႔က အားေပးသည လပေဆာငခက အသစမား လပေဆာင သြားမညျဖစပါသည။

ဘ႑ာေရးအရဆရပါလင၊ တဘစ ၀ငေငြ၏ ၉၀% သည အစးရေနာကခရေသာ ေထာကပေငြမားမ လာျခငးျဖစပါသည။ (၂၀၁၅) ခႏစ တႏစလးအတြက အမနတကယ သးစြကနကေငြသည စစေပါငး ထငး ဘတေငြ (၇၉၃) သနး ျဖစသည။ ဘတဂကကမ (၈၃၄)သနး ျဖစပါသည။ ဤအခကက တႏစတာအတြငး တဘစ ေဖၚေဆာငခေသာ လပငနးပမာဏ ေလာခေရး/ကနကစားရတ ျဖတေတာကေလာခေရး အစ အမမား (ဆနႏင မးေသြးခြတမးက တစတတပငး ျဖတေတာကမႈ အပါအ၀ငျဖစသည)က ထငဟပေဖၚ ျပေနပါသည။ ထ႔ျပင၊ ေထာကပေသာ ရကၡာ အားလးအတြက ကနစညေစးႏႈနးကလညး လပငနးလညပတ ေရး ဘတဂကမာ ေမာလငထားသညထက နညးခသည။ ၀နထမးဥးေရသည ႏစစမာ (၁၁၃) ဥး ရခရာမ ႏစကနတြင (၁၀၂) ဥးသာ ရခသည။ ဤအခကကလညး လပငနးပမာဏ ေလာခေရး လပေဆာငခက သစမားက ထငဟပျပေနပါသည။

တဘစ၏ (၂၀၁၆) ခႏစအတြက လပငနးလညပတေရး ဘတဂကသည ထငးဘတ (၇၅၅) သနး (အေမရကန ေဒၚလာ ၂၁ - သနး) ျဖစပါသည။

ႏစပတလည အစရငခစာ၂၀၁၅ ခႏစ ဇႏၷ၀ါရလ - ဒဇငဘာလ 4

အခနး ၁။ ေနာကဆး အေျခအေန

ျမနမာႏငင အေျခအေန

သမတသနးစန အစးရသကတမး၏ ေနာကဆးႏစသည ေအာကတဘာလအတြငးက အမညခမသာရေသာ တႏငငလး ပစခတတကခကမႈရပစေရး သေဘာတည ခကႏင ႏ၀ငဘာလအတြငးက ႏငငတ၀မး ေရြးေကာကပြ မားေၾကာင ေပၚလြငထငရားခသည။ ၿငမးခမးေရးျဖစစဥ မာ အားလးပါ၀ငခြငရသညမဟတသညအျပင၊ ႏငငေရး မာ စစတပ၏ အခနးက႑ ဆကလကရေနသညတင အတကအခ အမးသား ဒမကေရစ အဖြ႕ခပက ေရြးေကာကပြမာ အႀကးအကယ အႏငရမႈေၾကာင အမးသားျပနလညသငျမတေရး အလားအလာႏင ပတသက၍ ေမာလငခက ျမငမားလာခသည။

ေရြးေကာကပြမား မဆြယကာလႏင ေရြးေကာကပြသည ရာစႏစ၀ကကာလ အတြငးမာ ယၾကညစတခစရာ အေကာငးဆးျဖစေၾကာငး ႏင အၾကမးဖကမႈ၊ ၿခမးေျခာကမႈတ႔ မားစြာ ကငးစင ေၾကာငး လအမား အသအမတျပခၾကသည။ သ႔ျဖစသည တင၊ လဥးေရ (၁)သနးနးပါးခန႔သည မေပးခြငမရခၾက ေခ။ ဤအခကသည ေရြးေကာကပြ လပငနး၏ တရား၀င ျဖစမႈအေပၚ အဓက ၿခမးေျခာကမႈႀကးျဖစသည။

လကနကကငပဋပကၡ၏ ရကခတမႈခရေသာ မဆႏၵ နယေျမမားရ မရမား ပယဖကခရျခငးေၾကာင မဆႏၵရင (၅၀၀,၀၀၀) ခန႔မာ ထခကခသည။ ကရငျပညနယ၊ ကခငျပညနယ၊ မြနျပညနယႏင ပခးတငးတ႔ရ ၿမ႕နယ မား၏ အစတအပငးမားတြင မရမား ပယဖကခရၿပး၊ ရမးျပညနယ၌မ လးလး ပယဖကခရေသာ ၿမ႕နယေပါငး (၇) ၿမ႕နယရသည။ တရား၀ငအေၾကာငးျပခကက လျခ ေရးႏင သြားလာေရး အခကအခေၾကာငဟဆေသာလညး တငးရငးသား ႏငငေရးပါတမားကမ တငးရငးသားလမးစ မဆႏၵရငမားအား အမနတကယ မေပးခြငရပသမးလေသာ ရညရြယခကေၾကာငျဖစသညဟ ဆၾကသည။

ရခငျပညနယေျမာကပငးရ အမားအားျဖင မမတ႔ကယ မမတ႔ ရဟငဂာဟေခၚေသာ မဆလင (၅၀၀,၀၀၀)ခန႔တ႔ သညလညး (၂၀၁၀ အေထြေထြ ေရြးေကာကပြမားမာ မေပးခြငရခၾကသညတင) မေပးခြငမရခၾကေခ။ ဤသ႔ ျဖစရျခငးမာ ယာယမတပတငကဒျပားမားက ဖကသမး လကျခငးႏင၊ (မေပးခြငက ၁၉၈၂ ခႏစ၊ ႏငငသားျဖစမႈ ဥပေဒႏင ဆကစပေပးေသာ) ဖြ႕စညးအပခပပ အေျခခ ဥပေဒ ခရး၏ စညးမဥးတ႔ေၾကာငျဖစသည။

ေနာကဆး၌ အမးသားဒမကေရစ အဖြ႕ခပက လႊတေတာ ႏစရပစလးမာ အမတေနရာ ၇၉% ျဖင ေတာငၿပ ကမးၿပ အႏငရခသည။ စစတပ ေကာေထာကေနာကခ ျပေပး ထားေသာ ျပညေထာငစႀကခငေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးပါတ (USDP) ကမ ၈% သာ အႏငရခသည။ ရခငအမးသား ပါတ (ANP) ႏင ရမးအမးသား ဒမကေရစ အဖြ႕ခပပါတ (SNLD) တ႔မလြ၍ တငးရငးသား ႏငငေရးပါတမားလညး ျပညေထာငစအဆငႏင ျပညနယအဆငတ႔ ႏစဆငစလး မာ အႏငရမႈ နညးခသည။

အမးသား ဒမကေရစအဖြ႕ခပ (NLD) က ျမနမာစစတပ ႏင အာဏာခြေ၀ယေသာ အစးရတရပဖြ႕စညးရန ေစစပ ေဆြးေႏြးမႈ စတငစဥ၌ ဤေရြးေကာကပြရလဒက NLD ၏ အခြငအာဏာက တးေစခသည။ သ႔ျဖစသညတင ျမနမာ စစတပသည ဖြ႕စညးပအေျခခဥပေဒ ေျပာငးလေရးႏင ပတသကေသာ ၎၏ ဗတနးပါးအာဏာႏင ကာကြယေရး ၀နႀကးဌာန၊ (ကယျပန႔ေသာ အေထြေထြ အပခပေရး ဌာနပါ၀ငသည) ျပညထေရး၀နႀကးဌာနတ႔က ခပကင ထားသည ၎၏ အပခပေရးအာဏာတ႔က ဆကလက ဓာတပ။ Thomson Reuters

ေနာကဆးအေျခအေန5

ထနးသမးထားခသည။ အရပသား အပခပေရးဆသ႔ အာဏာလႊေျပာငးေပးမႈ အခငအမာျဖစေအာင ဆက လက ႀကးပမးေနၾကရာ၌ ႏငငေရးမာ စစတပ၏ အခနး က႑ ဆကလကရေနမႈသည အျငငးပြားဖြယ ပ၍ ပ၍ ျဖစလာေနပါသည။

ၿငမးခမးေရးႏင ပဋပကၡေစစပေဆြးေႏြးပြကာလ (၃)လ ၾကာၿပးေနာကတြင အစးရ ႏင ကရငအမးသား အစညးအရး (KNU) အပါအ၀င လမးစ လကနကကင အဖြ႕ (၈) ဖြ႕တ႔သည (၂၀၁၅)ခႏစ၊ ေအာကတဘာလတြင တႏငငလး ပစခတတကခကမႈ ရပစေရး သေဘာတစာခပ (NCA) က လကမတေရးထးခ ၾကသည။ ဆယစႏစမားႏငခ၍ ၾကာေညာငးခေသာ ျပညတြငးစစ အဆးသတေရးဆ ေရ႕ရႈသည အေရးႀကး ေျခလမးတရပအျဖစ ဤလပေဆာငခကက အမားက ႀကဆခၾကသည။ သ႔ရာတြင သေဘာတစာခပတြင တငးရငးသား လကနကကငအဖြ႕အစညး (EAO) မား အားလး ပါ၀ငသည မဟတေခ။ အျခားတဘက၌လညး

အေသးစတကေသာ နယေျမပငးျခားသတမတမႈမားႏင လကနကကငအဖြ႕မား၏ ကင၀တစညးကမးသတမတခကတ႔လညး ကငးမေနဆရသည။

ပ ၁။ ၁။ မာ ညႊနျပထားသညအတငးပင၊ အစးရက အျခား တငးရငးသား လကနကကင အဖြ႔ (EAO) (၇)ဖြ႔တ႔အား NCA မာ လကမတေရးထးရန ဖတေခၚထား သည။ ထအဖြ႔တ႔သည လကမတထးရာမာ ပါ၀ငခြငမရခ ေသာ ေနာကထပ (EAO) (၆) ဖြ႕တ႔ႏင ေသြးစညးညညြတ ေသာအားျဖင အစးရ၏ ဖတေခၚမႈက ျငငးပယခၾကသည။

တႏငငလး တႏငငလး ပစခတတကခကမႈ ရပစေရး စာခပက လကမတေရးထးၿပး၊ မၾကာမမာပင ပးတြ ၿငမး ခမးေရးေဖၚေဆာငေရးႏင ညႇႏႈငးေရးအဖြ႕ (Joint

Implementation and Coordination Mechanism -JICM) က အဆငျမင အစးရကယစားလယမား၊ အလယအလတ ဆင (EAO) ကယစားလယမားျဖင ဖြ႕စညးခသည။ စစေရးႏင အပစအခတရပစေရးကစၥမားက ေစာငၾကည

ရမးျပည ျပနလညထေထာငေရး ေကာငစ (RCSS)

၀ျပညေသြးစညးညညြတေရးတပမေတာ (UWSA)

အမးသား ဒမကရကတစ မဟာမတတပမေတာ (NDAA)

နာဂလငး အမးသာ ဆရယလစ ေကာငစ - ခတပလနး (NSCN-K)

ကရငန အမးသားတးတကေရး ပါတ (KNPP)

ကခငလြတလပေရး အဖြ႕(KIO)

တအာငး အမးသား လြတေျမာကေရး တပမေတာ (TNLA)

ရခငတပမေတာ (AA)

ျမနမာႏငင အမးသား ဒမကရကတစ မဟာမတတပမေတာ (MNDAA)

လားဟ ဒမကရကတစ အစညးအရး (LDU)

= စစအငအား ၂၀၀

ရမးျပညတးတကေရးပါတ/ ရမးျပညတပမေတာ (SSPP/SSA)

မြနျပညသစပါတ (NMSP)

ကရငအမးသား အစညးအရး (KNU)

ဒမကေရစ အကးျပ ကရငတပမေတာ (DKBA)ျမနမာႏငငလးဆငရာ ေကာငးသားမား ဒမကရကတစ တပဦး (ABSDF)

ခငးအမးသားတပဦး (CNF)

ပအ၀းအမးသား လြတေျမာကေရးအဖြ႔ (PNLO)

ရခင အမးသား လြတေျမာကေရး တပမေတာ (ALP)

ေကအငယ/ကရငအမ းသား လြတေျမာက ေရးတပမေတာ ျငမးခမးေရးေကာငစ

* အရငးအျမစ။ ျမနမာႏငင ၿငမးခမးေရး ေစာငၾကညအဖြ႔ (Myanmar Peace Monitor)

တငးရငးသား ပဋပကၡဆငရာ ေနာကဆးအေျခအေန

ႏစဖကသေဘာတ အပစအခတရပစေရး (တႏငငလးအဆငမာ လကမတထးျခငး

မဟတ)

အမးသားအဆင အပစအခတရပစေရး

အပစအခတရပစေရး မရ

ႏစပတလည အစရငခစာ၂၀၁၅ ခႏစ ဇႏၷ၀ါရလ - ဒဇငဘာလ 6

ေရးအတြက ပးတြေစာငၾကညေရးေကာမတ (Joint

Monitoring Committee - JMC) ကလညးေကာငး၊ ႏငငေရး ေဆြးေႏြးပြမေဘာငမားႏင ျဖစစဥမားက ထနးကြပေရး အတြက ျပညေထာငစ ၿငမးခမးေရးေဆြးေႏြးမႈ ပးတြ ေကာမတ (Union Peace Dialouge Joint Committee -

UPDJC) ကလညးေကာငး ဖြ႔စညးခသည။

ေျပာငးလြယျပငလြယရရန လသည (ဆလသညမာ ႏငငေရးေဆြးေႏြးပြ မေဘာငက ေျပာငးလရနအၾကျပခက မား ရေနႏငေသးသည) ဟေသာ ေဒၚေအာငဆနးစၾကည ၏ စကားေၾကာင ပြဥးထြက ၿငမးခမးေရးည လာခသည အသဗလ တတဆတေနခသည။ ပထမဥးဆးေသာ ျပညနယအဆင ပးတြေစာငၾကညေရး ေကာမတ (JMC)

က ရမးျပညနယမာ ဖြ႔စညးခသည။ သ႔ရာတြင လပငနး အေကာငအထညေပၚလာရန လအေတာၾကာႏငသည အျပင၊ အရပဖက အပစအခတရပစမႈ ေစာငၾကညေရး အဖြ႕မားႏင အဆကအသြယ ေကာငးစြာမရေခ။ ျမနမာ ႏငငအေရ႕ေတာငပငးရ လသားခငးစာနာမႈ အကအည ေပးေရး အေျခအေနလြနခေသာ ႏစအခ႕အတြငးမာ ရမး ျပညနယေျမာကပငးႏင ကခငျပညနယတ႔တြင လကနကကငတကပြမား အရနျမင လာခေသာလညး ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငပငးတခြငတြငမ တကပြမား သသသာသာ ေလာကသြားခသည။ သ႔ျဖစသညတင ဆယစႏစမားႏငခ၍ ျဖစပြားခေသာ ေရရညစစပြေၾကာင အထးသျဖင ရမးျပညနယႏင ကရငျပညနယတ႔တြင ဧရာမမားျပားလေသာ ျပညတြငး ဒကၡသညမား (IDPs) ရေနပါသည။ TBC ၏ ခန႔မနးထားေသာ ျပညတြငး ဒကၡသညဥးေရသည (၄၀၀,၀၀၀) ျဖစၿပး၊ ၎သည အမားဆး ကးကားခရေသာ ကနးဂဏနးျဖစသည။ ျပညတြငးဒကၡသည အမားစအဖ႔ ျပနလညအေျခခ ေနထငရာတြင သ႔မဟတ ေနရပျပနၿပး၊ ပငမ လ႕အဖြ႕ အစညးထသ႔ ျပနလည၀ငေရာကေပါငးစပရာတြင ေရရညတညတေသာ အသကေမြး ၀မးေကာငးမႈမား ရရ ေစေရးအတြက အေျခအေနမား လေလာကစြာ တးတက ေကာငးမြနျခငး မရေသးေခ။ ထ႔ျပင၊ ဆကလကျဖစပြား ေနေသာ လကနကကငတကပြမားေၾကာငေသာလညး ေကာငး၊ အႀကးစား အေျခခ အေဆာကအအ ေဆာက လပေရး စမကနးမားႏင သဘာ၀ေဘးဒဏမားေၾကာင ေသာလညးေကာငး၊ ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငပငး၌ အးအမအေျခပကမႈ အသစမား၊ ႀကၾကားႀကၾကားႏင အႏ႔အျပား ျဖစပြားေနဆပငရသည။ ရမးျပညနယေတာငပငး၌ ျမနမာစစတပက ရမးျပည

တးတကေရးပါတ/ ရမးျပညတပမေတာ - ေျမာကပငး (SSPP/SSA-N) ၏ ၀မဟငး ဌာနခပက ထးစစဆင တကခကမႈေၾကာင ေအာကတဘာလကစ၍ ေကးသးႏင မငးရးၿမ႕နယတ႔ရ အရပသား (၆,၀၀၀)တ႔ အးအမစြန႔ခြာ ထြကေျပးၾကရသည။ ဒကၡသညမားဆသ႔ ႏငငတကာ ေအဂငစအဖြ႕မား ျပတေတာငးျပတေတာငးသာ ၀ငေရာကခြငရသျဖင လသားခငးစာနာမႈ အကအညေပး ေရး ၀နထပ၀နပးက ဘနးႀကးေကာငးမားႏင အရပဖက အဖြ႕အစညးမားက အဓကအားျဖင သယပးခၾကရသည။ ရမးလ႕အခြငအေရး ေဖာငေဒးရငး (SHRF) ကလညး ျမနမာစစတပႏင ရမးျပည ျပနလညထေထာငေရး ေကာငစ/ ရမးျပညတပမေတာ - ေတာငပငး (RCSS/

SSA-S) တ႔အၾကား ျဖစပြားေသာ တကပြမားအေၾကာငး အျပင၊ သလြငျမစေပၚ ေရအားလပစစေရကာတာေဆာက လပရန အၾကျပထားေသာ ေနရာအနး၊ ကြနဟနၿမ႕နယ အတြငးမာ စစတပမားခထားေရးအတြက လသားဒငးမား အသးျပျခငးအေၾကာငး တ႔ကသတငး ေပးပ႔ခသည။

ကရငျပညနယ၌၊ အာရ အေ၀းေျပးလမးမႀကးေပၚရ သပငကယပင အျငငးပြားနယေျမမားတြင အခြနေကာက ခေရးႏင ပတသက၍ အခငးမားမႈေၾကာင ဇလငလ အတြငးက ေကာကရတၿမ႕နယတြင ျမနမာစစတပႏင ၎၏ နယျခားေစာငတပတ႔က တဘက၊ ဒမကေရစ အကးျပ ကရငတပမေတာ (Democratic Karen Benevolent Army

- DKBA) ၏ ကလထးေဘာ (Klo Htoo Baw) အပစက တဘက လကနကကင ပဋပကၡ ျဖစပြားခသည။ ေကးရြာ (၅) ရြာမ ရြာသား (၁,၀၀၀) ခန႔တ႔သည သတငးႏစပါတ ၾကာမ ထြကေျပးတမးေရာငၾကၿပးေနာက၊ ခးယလယကခ ထားရေသာ မမတ႔၏ ေနအမမားမာ ျပနေနၾကသညတြင ေတာငေပၚ စပါးစကခငးမားသ႔ သြားလာေရးမာ ခပခယ ကန႔သတခၾကရသည။ တႏငငလး ပစခတတကခကမႈ ရပစေရး သေဘာတစာခပ (NCA) လကမတေရးထးၿပး ေနာကမာ DKBA မ ခြထြကေသာ အပစႏင ျဖစပြားသည တကပြမားသည ႏစမကနမ လမားအတြငးမာ ဟတႀကး ဆညတညေဆာကရန အဆျပထားေသာ အျငငးပြား နယေျမအနးအထ ဆကလက ျဖစပြားခသည။

ထငးႏငင အေျခအေနထငးႏငင၌လညး အရပသား အပခပေရးဆ ျပနလည ကးေျပာငးေရးသည ေႏာငေႏးေနလကရသည။ အေစာ ဆး (၂၀၁၇) ခႏစ၏ ဒတယ ႏစ၀ကအထပင ေရြးေကာကပြမား ကငးပျဖစလမမညဟ ေမာလင၍

ေနာကဆးအေျခအေန7

မရေခ။ ၿငမးခမးေရးႏင ၿငမ၀ပပျပားေရး အမးသား ေကာငစ (National Council for Peace and Order-NCPO)

က မတလတြင စစအပခပေရးက ရပသမးေပးခေသာ လညး ၾကားျဖတအေျခခဥပေဒ (Interim Constitution) ၏ ပဒ (၄၄)က စစတပခန႔ ၀နႀကးခပအား အကန႔ အသတမရေသာ အာဏာက ဆကလကေပးထားသည။ ပဋညာဥ မၾကမးတခက အမးသားျပျပငေျပာငးလေရး ေကာငစ (Nation Reform Council) က စကတငဘာလ တြင ပယခၿပးေနာက၊ (၂၀၁၆)ခႏစတြင ဆႏၵခယပြမာ တငႏငဖြယရာရသည ယာယအေျခခဥပေဒ မၾကမးက ျပနလညျပငဆငေရးအတြက အေျခခဥပေဒ မၾကမး ေရးဆြေရး ေကာမတထမာ ေကာမတ၀င အေျပာငးအလ လပခသည။

ဒကၡသညမားထငးအစးရသည ဒကၡသညစခနးဆငရာ ေပၚလစက ဆကလကကငသးခသည။ သ႔ရာတြင ျပည၀ငျခငးႏင နယစပနယေျမမားတြင ဟဟသညသည သြားလာမႈမား အေပၚတြင အထးအာရစကခသည။ ထငးအစးရသည မတတသာ၍ တငးျပညေရႊ႕ေျပာငးရျခငးႏင စးပြားေရး အရ တငးျပညေရႊ႕ေျပာငးျခငးက ခြျခားရန ခကခေၾကာငး ႏင၊ တငးျပညေရႊ႕ေျပာငးျခငးႏင မလတငးျပညအတြငး ဖြ႕ၿဖးေရးသည ဆကစပေနေၾကာငး ေအာကတဘာလက၊ ဂနဗာၿမ႕မာ ကငးပခေသာ ကလသမဂၢ အလပအမႈ ေဆာငေကာမတတြင တငျပခသည။ ထငးအစးရသည ဒကၡသညမားအဖ႔ ေဘးကငးၿပး၊ ဂဏသကၡာရေသာ ေနရပျပနမႈျဖစရန အေရးႀကးေၾကာငးကလညး ေဖၚျပခ

သည။ ဒကၡသညမားက ဆကလက ကညေထာကပရငး၊ ၎တ႔၏ အနာဂတအတြက လအပေသာ ကၽြမးကငမႈမား ရရေအာင ၎တ႔အား ႀကတငျပငဆငေပးရနလေၾကာငး ကလညး အေလးထားေဖၚျပခသည။

ထငးအစးရသည ဒကၡသညမား ေနရပျပနေရးႏင ပတသက၍ ျမနမာအစးရထမ မးစမးျပျခငးက ေစာငေမာ လကရသည။ သ႔ရာတြင တကရငးလငးေသာ ေပၚလစ လညး မရေသးသညအျပင၊ ျမနမာႏငငမာ အစးရသစ ဖြ႔စရာလညး ရေနေသးသျဖင ဒကၡသညမားေနရပျပန ေရးႏင ပတသက၍ တငးျပညအစးရႏစရပအၾကား ေဆြးေႏြးမႈသည တးတကမႈမရေခ။ ဒကၡသညမား မမ ဆႏၵအေလာကသာ ေနရပျပနေစရမညဟေသာ ကတက ထငးအစးရက ထပေလာငးေျပာေနေသာျငားလညး UNHCR ႏင စခနးမားထရ CCSDPT ေအဂငစအဖြ႕မား ကမ ဒကၡသညမား ျပနလေသာ အခနအတြက အစအစဥ တရပက အသငထားရရန ေမာလငထားၾကသည။

(၂၀၁၅) ခႏစ၊ ဒဇငဘာလကန၌ စခနးလဥးေရသည (၁၀၃,၈၀၁) ဥးျဖစသည။1 တႏစအတြငးမာ လ(၃,၃၀၀) ဥးတ႔ ျမနမာႏငငတြငးသ႔ ျပနသြားခၾကျပး၊ (၆၂၉၇)ဥး2 တ႔ကမ ကရးယားအပါအ၀င (ကရးယားသ႔ ပထမဥး ဆးအႀကမျဖစသည) တတယႏငငမားသ႔ သြားေရာက အေျခခခသည။ လ (၁,၈၀၀)နးပါးခန႔သည ထငးႏငင

1 TBC စစေဆးအတညျပထားေသာ ဒကၡသည ဥးေရ2 (၂၀၁၅)၊ ဒဇငဘာလမစ၍ IOM အကအညျဖင

ထငးႏငငမ ထြကခြာသြားသမား

ေနျပညေတာရ ျမနမာ အငတာေနရငနယ ကြနဗငးရငးစငတာ (MICC II) တြင ကငးပေသာ တႏငငလး ပစခတတကခကမႈရပစေရး သေဘာတစာခပ (NCA) လကမတေရးထးပြ အခနးအနား။ ဓါတပ - ဧရာ၀တ

ႏစပတလည အစရငခစာ၂၀၁၅ ခႏစ ဇႏၷ၀ါရလ - ဒဇငဘာလ 8

ထမာ အျခားအခြငအလမးမား ရာႀကရန ထြကခြာသြားၾက ေၾကာငး သတငးရရသည။အသားတင ရလဒကား - တႏစအတြငးမာ လဥးေရ ၆% ေလာသြားျခငးျဖစသည။ ႏစစမာ ႀကတြကထားသညထက အနညးငယ ေလာနညးသည။ သ႔ရာတြင လြနခေသာ (၄) ႏစအတြငးက ထမးညႊတမႈအတငးပင ျဖစေနပါသည။

အပစလက ျပနလညအေျခခ ေနထငမႈအတြက ေလာက လႊာမားက ပတထားလကေသာလညး ျပနလညအေျခခ ေနထငေရးအတြက (၂၀၁၆) ခႏစတြင ထြကခြာမညသ ဥးေရသည ႀကတြကထားသညအတငး ျဖစမညဟ ေမာလငရပါသည။ အေၾကာငးမာ အျမနလမးေၾကာငးမ သြားမညသမား (fast track cases) ၏ တတယ အသတ အတြက ကာကြယေစာငေရာကေရး ကစၥက ျမနျမန ထကထက ေဆာငရြကေပးေသာေၾကာငျဖစသည။

ႀကတငျပငဆငမႈUNHCR သည ၎၏ မမဆႏၵအေလာက ေနရပျပနေရး အတြက မဟာဗဟာေျမာက လမးျပေျမပက မတလတြင ျပနလညျပငဆငၿပး၊ ႏ၀ငဘာလတြင အေထာကအကျပမႈ ျဖငျပနျခငးဆငရာ လပထးလပနညးမားက CCSDPT ၏ အစတအပငးမားမ အခကအလကမားျဖင မၾကမးေရးဆြ ခသည။ ဒကၡသညေကာမတမားက ေနရပျပနျခငးးမ လ႕အဖြ႕အစညးထ ျပနလည၀ငေရာကေပါငးစပျခငးအထ ၎တ႔၏ တာ၀နမားအတြက လမးညႊနခကမား ေရးဆြခ သည။ ေနာကလပရမည လပငနးအဆငကား ပါ၀င ပတသကသ အမးမးတ႔၏ လပငနးမားက အစအစဥ တစလးမာ ေပါငးေပးရနျဖစသည။ ထငးအစးရမာ အစ အစဥမၾကမးတရပ ရမညဟ အမားနားလညထားၾက ေသာလညး၊ ဤအစအစဥမၾကမးက အမားသေအာင ချပရနရေသးသည။ ျမနမာႏငင ၿငမးခမးေရး ေဆြးေႏြးပြ

မားတြငလညး ျပညတြငး ဒကၡသညအေရးက ေဆြးေႏြးရန ရေသးသည။ ျပညပေရာက ဒကၡသညမား (refugees) က ‘ျပန၍ၾကညျခငး’ ေသာ လညပတမႈမး အနညးအကဥး ရေနၿပး၊ ေျမယာလျခေရးက ဥးစားေပးကစၥျဖစေနေသာ နယေျမမားတြင နယေျမအာဏာပငမားႏင သြားေရာက ေတြ႕ဆၾကသည။ UNHCR က ျမနမာႏငင အေရ႕ ေတာငပငးဆငရာ တငပငေဆြးေႏြးပြမားႏင အေရ႕ ေတာငပငး လပငနးမားဆငရာ အစညးအေ၀းမားက ကငးပကာ၊ ၿငမးခမးေရးႏင အသကေမြး၀မးေကာငး လပငနးမားမေန၍ ပညာေရးကစၥ၊ ေျမယာကစၥမားအထ ကယျပန႔ေသာ ကစၥမားက တငျပခသည။ UNHCR ႏင UNDP (ကလသမဂၢ ဖြ႕ၿဖးေရး အစအစဥ)တ႔သည ျမနမာ ႏငင အေရ႕ေတာငပငး အလပအဖြ႕တဖြ႕က တညေထာင ခၿပး၊ ထအဖြ႕တြင လသားလၿခေရး၊ ၿငမးခမးမႈ တည ေဆာကေရးႏင ဖြ႕ၿဖးေရးဆငရာ မေဘာငအတြငး တာရညခေသာ ေျဖရငးမႈမားက အေလးထား ေဆာငရြက ရနပါရသည။ သ႔ရာတြင ဤလပထးလပနညးစနစမား (mechanisms) သည အဓကအားျဖင သတငးအခက အလက ေ၀မရာ ေနရာမားအျဖစသာ ရေနဆျဖစၿပး၊ ၀နေဆာငမႈမားက ညႇႏႈငးေရးအတြက မဟတေခ။ ေလာေလာဆယ၌ အဖြ႕အစညးမား အခငးခငး လပငနး ဆငရာ ညႇႏႈငးမႈသည ကယားျပညနယ၊ မြနျပညနယႏင တနသၤာရတငးေဒသႀကးတ႔၌သာရၿပး၊ ကရငျပညနယ၌ လပရနအခကအခ ရေနဆျဖစသည။

ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားမားျမနမာႏငငမာ အခြငအလမးသစမား ပြငလာေသာလညး အလပရာရန ထငးႏငငထသ႔ လအမားအျပား မနမန ၀င ေရာကေနလကပငရေနေသးသည။ လအေတာမားမား အဖ႔ကား စးပြားေရးႀကးထြားမႈ၏ အကးေကးဇးမား ၎တ႔ထသ႔ မေရာကေသးေသာေၾကာငျဖစသည။ အျခား သမားအဖ႔မ ေျမသမးျခငးႏင စးပြားေရး ခၽြတျခကမႈမား ျဖစပြားကာ မသားစမားမာ လပစရာ အသကေမြး၀မး ေကာငး လပငနး မရေသာေၾကာငျဖစသည။ ေကးလက ေတာရြာမား၌ ႏငငရပျခားမ ပ႔ေငြသည မသားစ အမားစ ႀကးအတြက အသကေသြးေၾကာျဖစသည။ ျမနမာႏငင အေရ႕ေတာငပငးသ႔ ႏငငရပျခားမ ပ႔ေငြသည အေမရကန ေဒၚလာ ၂.၂၆ ဘလခန႔ရသညဟ ခန႔မနးရသည။3 မေလးရားနယစပႏင ကပလကစခနးမားအနးတြင လေသ

3 IOM: IOM: Assessing Potential Changes in the Migration Patterns of Myanmar Migrants and their Impacts on Thailand: Supplementary Report

ပ ၁။ ၂။ (၂၀၁၁-၂၀၁၅) စခနး လဦးေရ

(၂၀၁၅)ခႏစအတြငး စခနးမ ထြကသြားသဦးေရ

တတယႏငငမားသ႔ ၆,၂၉၇ ျမနမာႏငငသ႔ ၃,၂၉၃ထငးႏငငသ႔ ၁,၇၇၆

TBC စစေဆးအတညျပထားေသာ ဒကၡသည ဦးေရ

အရငးအျမစ။ TBC လစဥ လဦးေရ အစရငခစာမား

၂၀၁၁၁၄၀,၀၀၀

၁၀၀,၀၀၀

၀

၂၀၁၂ ၂၀၁၃ ၂၀၁၄ ၂၀၁၅

ေနာကဆးအေျခအေန9

အေလာငးမား အစလကအၿပလက ျမႇ ပထားေသာ သခငး ေျမပမားက ေတြ႕ရၿပးေနာကတြင ထငးအာဏာပငမားက ေမလအတြငးမာ လေမာငခဂဏမားက တျမကလညး စစဆငေရးလပခရာ၊ ျမနမာႏငငႏင ဘဂၤလားေဒရႏငင တ႔မလာေသာ ပငလယေရလမးသည ယာယအားျဖင ပတသြားခသည။ မးရာသကနဆးၿပး ‘ရြကလႊငရာသ’ ျပနစခနေနာကပငးမာ ရရေသာ သတငးမားအရ လကန ကးမႈ ႏမနငးေရး လပငနးမားက ထငးႏငငမာေရာ၊ ဘဂၤလားေဒရႏငငမာပါ ဆကလက လပေနသျဖင ေလျဖင ထြကခြာလာသမား၏ ဥးေရသည ယမနႏစက ထက သသသာသာ နညးသြားေၾကာငး သရသည။ သ႔ရာ တြင ထငးႏငငတြငးရ လ၀ငမႈဌာန ထနးသမးေရး စခနး မားႏင ခလႈရာေနရာမားတြင လမားရာႏငခ၍ ရေနဆ ျဖစသည။

မမဆႏၵအေလာကေနရပျပနေရး အစအစဥေရးဆြေရး အလပရေဆြးေႏြးပြမ အပစေဆြးေႏြးပြ