08 Wang Dan Ekonomi Kewangan

8/3/2019 08 Wang Dan Ekonomi Kewangan

1/54

1

KULIAH SEBELAS

WANG DAN EKONOMI KEWANGAN


2/54

Pendahuluan

Wang alat pertukaran

Sebelum mengenalai wang, pertukaran

berlaku secara barangan (barter trade) Pengharaman riba al-fadl antara langkah

kearah peralihan sistem wang dalam Islam

2


3/54

Kelemahan sistem barter menurut

al-Ghazali Masa keperluan seseorang terhadap barang

berbeza2. Contoh: jika tukang rumah tidak

memerlukan beras, maka tidak berlakupertukaran antara perkhidmatan membuat

rumah dengan beras. Begitu apabila tukang

rumah mahukan beras, sedangkan padi

belum dituai, maka tidak boleh berlakupertukaran antara mereka.

3


4/54

Kelemahan sistem barter menurut

al-Ghazali Ketidakadilan dari segi kadar pertukaran dan

mengukur nilai. Apakah nilai yang adil untuk

pertukaran sekor lembu dengan padi?Bagaimana hendak mengetahui kadar

pertukaran tersebut? Keadaan ini boleh

mendedahkan satu pihak kepada kerugian

dan penipuan.

4


5/54

Cadangan al-Ghazali menyelesaikan

masalah pertukaran barter

Kaedah simpanan (gudang) barang.

Digudang timbul peranan pemborong dan

peniaga yang mendapat keuntungandaripada usaha membeli (memborong)

daripada pengeluar dan menjual (runcit)

kepada pembeli dan pengguna akhir.

5


6/54

Cadangan al-Ghazali menyelesaikan

masalah pertukaran barter

Mewujudkan satu alat pertukaran yang tahan

lama dan boleh digunakan secara berterusan.

Dari sinillah muncul idea dan keperluanterhadap matawang. Matawang pertama

dicetak dalam sejaran Islam pada tahun 15H

(636M) yang berbentuk barang tambang

6


7/54

Fungsi wang menurut ahli

ekonomi Alat pertukaran

Pengukur nilai

Penyimpan nilai Media bayaran tertunda

7


8/54

Faktor2 yang menjamin kelangsungan

fungsi wang dalam Islam Pengharaman riba menyebabkan wang tidak

dijadikan komoditi yang turun naik ataubertambah dan berkurang dalam pasaran. Wang

adalah alat pertukaran dan pengukur nilai sahaja Pengenaan zakat menyebabkan wang tidak

dibekukan sehingga menyusutkan nilainya,sebaliknya dilaburkan kedalam pasaran untuk

mengembangkan ekonomi. Kadar susut nilaiwang ialah 2.5% iaitu kadar zakat yangdikenakan.

8


9/54

Kenapa wang menjadi pengukur

nilai yang tidak tetap? Kerana:

1. Kegagalan fungsi wang sebagai alat

pertukaran2. Membenarkan penciptaan wang melalui

penciptaan kredit. Wang melahirkan wang.

9


10/54

Penciptaan kredit ialah:

Lihat slide pg 3203 kuliah 10

Proses pertambahan dalam penawaran wang

melalui penciptaan deposit (simpanan) akaunsemasa (c.a) dalam sistem bank.

Sebahagian daripada deposit c.a yang

diterima oleh bank daripada penyimpan,boleh dipinjamkan dalam bentuk cek yang

akan didepositkan untuk ditunaikan dalam

bank berkenaan atau bank2 lain.

10


11/54

Contoh penciptaan kredit

A menyimpan RM100 dalam c.a bank bank 1.

BNM mengenakan nisbah cadangan wajib 10%.

Maka jumlah wang yang boleh dipinjamkan ialahRM90.

Jika RM 90 yang dipinjamkan, didepositkansemula kedalam bank, maka bank boleh beripinjaman RM81 (RM9 cadangan wajib).

Begitulah seterusnya sehingga wang tercipta 10kali proses penciptaan wang (10%) daripada

jumlah deposit yang asal.

11


12/54

Permintaan wang

Urusniaga (pertukaran)

Pelaburan

Awasan

12


13/54

Kos pemegangan wang

Kos melepas, contohnya: keuntungan pelaburanyang terpaksa dilepaskan kerana memegangwang

Kos zakat 2.5% kerana membekukan wang

Kos tabungan, kesulitan serta kebimbangankecurian, kerosakan dsb

Kos pengorbanan, kerana terpaksamengobankan sebahagian daripada penggunaansemasa.

13


14/54

Ekonomi Islam meminimumkan

kos pemegangan wang melalui Permintaan wang untuk tujuan spekulasi

yang rendah. Bahkan sesetengah fuqahamengharamkan spekulasi matawang.

Permintaan bagi tujuan awasan rendahkerana wujud jaminan kebajikan sosial sepertizakat dan lain2 bantuan kebajikan

Permintaan bagi tujuan urusniaga rendahkerana orang Islam tidak belanja berlebihan(boros dan bazir)

14


15/54

Kebaikan meminimumkan kos

pemegangan wang Menjadikan permintaan jumlah wang untuk

tujuan pemegangan berkurangan

Menggalakkan penggunaan wang bagi tujuanpelaburan

Peningkatan dalam pelaburan menghasilkan

barangan yang mencukupi dalam pasaran

15


16/54

Penawaran wang

Pihak2 yang menawarkan wang:

Bank pusat (kerajaan)

Bank perdagangan Orang ramai (bond, sukuk, saham dsb)

16


17/54

Institusi kewangan dalam

Islam Terbahagi kepada:

Bank

Bukan bank Kebajikan

Pengawas

17


18/54

Bank (perdagangan)

Penawaran wang dalam bank islam

berbentuk pembiayaan bercirikan

perkongsian (PU

R) dan daya pengeluaranwang yang dibiayakan.

Sebaliknya penawaran wang dalam bank

konvensioanl berbentuk hutang yang lebih

lebih menekankan kemampuan penghutangmembayar balik hutang.

18


19/54

Asas bank Islam

Keuntungan melalui pembaiayaan.

Terdapat dua bentuk pembiayaan: ekuiti dan

hutang. Tidak terlibat dengan aktiviti riba dan lain2

aktiviti yang diharamkan.

19


20/54

Pembiayaan Ekuiti

Musharakah perkongsian modal

Mudarabah bank membekalkan modal

kepada usahawan Penyertaan ekuiti bank membeli saham/

menyertai syarikat yang menjalankan projek

tertentu

20


21/54

Pembiayaan Hutang

Murabahah harga kos + keuntungan yang

disebut

Bai; bi thaman ajil jualan harga tertangguh

Salam jualan hadapan/ secara tempahan

Ijarah sewa

Tajiri sewa beli

21


22/54

Sumber modal operasi

perbankan Islam Akaun semasa

Akaun tabungan

Akaun pelaburan

22


23/54

Penggunaan dana dalam

perbankan Islam Keperluan rizab tunai untuk memenuhi

keperluan kecairan oleh para pelanggan

Rizab bank yang disimpan di BNM bagi tujuanmelindungi penyimpan dan juga alat BNMmengawal penawaran wang dalam edaran

Rizab kerajaan untuk membolehkan kerajaan

menjalankan projek2 pelaburan dan sosial untukmenarik minat pelabur swasta

23


24/54

SURATKREDITBANK ISLAM

24


25/54

Surat kredit bank

Merupakan kemudahan atau pembiayaan

perdagangan, khususnya berjangka pendek,

yang diberikan kepada pelanggan yangmenjalankan perdagangan luar negeri

(import)

25


26/54

Jenis2 surat kredit bank

Islam Berasakan wakalah

Berasaskan musharakah

Berasaskan murabahah

26


27/54

Surat kredit berasas wakalah

Pelanggan beritahu bank jenis/ sifat barang yanghendak diimport

Pelanggan bayar harga barang tersebutsepenuhnya dan bank meletakkan wang bayarantersebut dalam akaun deposit wadiah.

Bank mengeluarkan surat kredit yangmenjelaskan pembayaran barang tersebut

menggunakan wang deposit pelanggan. Bank kenakan komisyen dan perbelanjaan

pengurusan kepada pelanggan

27


28/54

Surat kredit berasas

musharakah Sama seperti surat kredit berasaskan wakalah.

Cuma bank berkongsi dengan pelanggan

membayar sebahagian harga tersebut (30:70) Pelanggan menguruskan penjualan barang yag

diterima

Keuntungan dibahagikan dengan bank mengikut

persetujuan Bayaran komisyen dikenakan kepada pelanggan

28


29/54

Surat kredit berasas

murabahah Bayaran harga barang dijelaskan oleh pihak

bank

Bank menjual barang yang telah dibelikepada pelanggan secara murabahah

Bank mengenakan komisyen dan belanja

pengurusan kepada pelanggan

29


30/54

Institusi bukan bank

Terdiri daripada:

Syarikat kewangan

Syarikat pelaburan Syarikat amanah

Syarikat insurans

Koperasi Bank2 simpanan

30


31/54

Syarikat kewangan

Kegiatan utama: membiayai pembelian

barang tahan lama

Kaedah: murabahah dan musharakah(mutanaqisah).

Dana operasi: penjualan saham dan tabungan

pelaburan

Contoh: Finance

31


32/54

Syarikat pelaburan

Kegiatan: projek pelaburan

Kaedah pelaburan: musharakah dan

mudarabah Contoh: Syarikat Pelaburan Islam Berhad

1978 Emiriyah Arab Bersatu

32


33/54

Syarikat amanah

Kegiatan: membeli saham pelbagai syarikat

Contoh: ASB, ASB

33


34/54

Syarikat insurans

Dana operasi: penjualan saham dan caruman

premium

Caruman diagihkan kepada 2 akaun: akaunkhas dan akaun am. Akaun khas berkonseptabarru untuk membayar pampasan. Akaun

am berkonsep mudarabah sebagai pelaburan

Contoh:TNI, STMB,TI, MaybankTakaful

34


35/54

Koperasi

Kegiatan: kebajikan ahli seperti menyediakan

kemudahan pembelian barang, peralatan,

kenderaan dsb. Ahli juga mendapat dividen daripada saham

yang dimiliki

Contoh: KBI, K Muslimin, Bank Rakyat

35


36/54

Bank2 simpanan

Walaupun namanya bank, tetapi ia tidak

tergolong dalam kategori bank, kerana

sumber dana dan kegiatannya yang terhad. Dana: simpanan orangramai dalam bentuk

akaun tabungan sahaja

Kegiatan: pelaburan dan pembiayaan terhad

Contoh:TH, BSN

36


37/54

Institusi kebajikan

KWSP

Pajak gadai

YAPIEM Pejabat zakat

Baitulmal (sekarang)

37


38/54

Institusi pengawas

Bank pusat

Baitulmal (dahulu)

38


39/54

Kaedah2 alternatif kadar

faedah/ riba dalam ekonomiIslam Ujr

Ijarah BBA

Murabahah

Mudarabah

Musyarakah

Bay al-Dayn

Bay al-Inah

Salam

Istisna

Qard Hasan

Wadiah

Wakalah Kafalah

39


40/54

Ujr

Asal: upah kerja

Sekarang: komisyen dan bayaran

perkhidmatan Contoh penggunaan: sekuriti bank, jaminan

penghantaran, cek kembara dll

40


41/54

Ijarah

Asal: sewa

Sekarang: sewabeli, pajakan dan pembiayaan

projek Contoh: pembiayaan kenderaan dan mesin

41


42/54

BBA

Jualan harga tertangguh

Konsep baru yang menggabungkan jualan

barang dan bayaran secara hutang Contoh: pembiayan perumahan, pembiayaan

bon2 kerajaan dan harta komersial

42


43/54

Murabahah

Jualan tambah untung

Harga kos (modal) + kadar untung

Penggunaan: overdraft, surat kredit,pembiayaan kredit eksport

43


44/54

Mudarabah

Pelaburan

Perkongsian antara pemodal dan pengusaha

Peranan terhad pemodal dan pengusaha

44


45/54

Musyarakah

Perkongsian/ syarikat

Perkongsian tidak terhad antara ahli2

45


46/54

Bay al-Dayn

Jualbeli hutang

Contoh pembiayan kredit eksport,

pemfaktoran (ambil alih risiko hutang yangbelum dibayar oleh inst kewangan denganmengenakan bayaran perkhidmatan

tertentu)

46


47/54

Bay al-Inah

Terdapat dua kontrak bagi satu pembelian,

iaitu kontrak tunai dan kontrak tangguh

Penggunaan: pinjaman peribadi dan kadkredit.

47


48/54

Salam

Tempahan/ jualan hadapan

Pembayaran harga didahulukan secara tunai

48


49/54

Istisna

Pembuatan

Pembayaran harga boleh dirunding

49


50/54

Qard Hasan

Pinjaman kebajika tanpa faedah

50


51/54

Wadiah

Simpanan

Penggunaan: deposit tabungan

51


52/54

Wakalah

Wakil/ agen.

Satu pihak (prinsipal) melantik pihak lain bagi

menggnatikan dirinya Penggunaan: surat kredit dan kad kredit

52


53/54

Kafalah

Jaminan/ penjamin

Jaminan satu pihak untuk menanggung

liabiliti pihak tertentu jika dia gagalmelaksanakan tanggung jawab

Penggunaan: jaminan tender, jaminan

simpanan

53


54/54

54

SEKIAN

TERIMA KASIH

Documents

08 Wang Dan Ekonomi Kewangan