Uvod u istoriju umetnostiOsnovni termini

istorija + umetnost = istorija umetnosti prouavanje umetnosti u odnosu na okruenje, ukljuujui: ekonomske odnose istorijske dogaaje drutvene odnose religiju i verovanja tehnoloka dostignua po prirodi, istorija umetnosti je interdisciplinarnaVilendorfska Venera, oko 15. 000.g.p.n.e. i Miloska Venera, oko 150.g.p.n.e.

Tri glavne vrste likovne umetnosti arhitektura skulptura slikarstvo takoe: grafika, tekstil, keramika, dekorativna umetnost, mix-medija, happenings, performans, konceptualna umetnost...

Umetnost = forma + sadraj Svako umetniko delo ima dva segmenta: formu sadraj

forma se odnosi na formalne, spoljne aspekte umetnosti (likovni elementi) kako je delo napravljeno sadraj se odnosi na temu ta je predstavljeno

Posmatranje umetnosti materijal tehnika vizuelni jezik sredstva likovnog uobliavanja - menjanje formalnih elemenata = stil znaenje i kontekst

osnovno opis onoga to se gleda

na osnovu ranije steenih znanja

uoavanje formalnih elemenata, stila Likovna analiza uoava i ralanjuje likovno delo na njegove sastavne elemente

veoma subjektivan, kakva oseanja i asocijacije izaziva, ta se nekome svia ili ne svia na delu

U principu, potreba za rashchlanjivanjem & analizom umjetnichkog djela prva se rodila u knjizhevnosti, dok je likovna umjetnost dugo vremena bila u potpunosti podvedena pod istoriju umjetnosti. Taj pristup - pozitivizam podrazumijeva upravo ove stvari koje su gore pomenute... istorizam, drushtveno-istorijske okolnosti u kojima je djelo nastalo & biografizam, umjetnikovu biografiju. Ovaj princip je dugo vremena bio jedini, najvishe zbog chinjenice da su skoro sve epohe bile 'zhigosane' opshtim karakteristikama koje su upravo bile proizvod drustvenih & istorijskih obiljezhja. Ta paralela izmedju umjetnosti & istorije je svakako imala svojih prednosti, ali takodje & mana... Granica izmedju umjetnosti & nauke je donekle pochela da se gubi, zanemarivale su se estetske vrijednosti djela, a nerijetko su chinjenice iz autorove biografije znale da namecu ako ne netachne, a onda pretjerano jednostrane zakljuchke o djelu. No, ovaj princip se odrzhavao sve do XX vijeka kada je doshlo do procvata u umjetnosti koji se nije mogao svesti pod okrilje bilo kakve faktografije, niti objasniti iskljuchivo kakvom istorijskom chinjenicom. Tada & nauka o umjetnosti, tachnije: teorija umjetnosti, dozhivljava svoj razvoj. Tako se pod uticajem ruske shkole razvija formalni metod koji akcenat stavlja na formu, tjs. oblik umjetnichkog izrazhavanja, tvrdeci kako upravo ona definishe & sadrzhaj (shto je vec bila velika razlika u odnosu na pozitivizam kod koga je sve bilo podredjeno sadrzhaju). Ipak, najveci doprinos formalizma jeste svakako uvjerenje da je umjetnost dinamichka kategorija, te da ni jedna statichka definicija ne mozhe da opstane, kao & poimanje umjetnichke chinjenice kao fakta koji se odrzhava samo unutar umjetnichkog djela. Psiholoshki metod se razvija pod uticajem Sigmunda Frojda; tachnije - njegove teorije o konstituivnim djelovima ljudske psihe: Ego & Alter-Ego. On se vraca na Aristotelovu katarzu, tvrdeci da se do razrjeshenje sukoba dolazi bash kroz umjetnost; bilo da se radi o umjetniku & chinu oslobadjanja, ili o posmatrachu & samoprepoznavanju. Filozofija takodje daje svoj doprinos preko fenomenoloshkog metoda & teorije recepcije koji proistichu direktno iz Huserlovog nachina mishljenja. Ove metode su interesantne jer uvode u teoriju pojam konkretizacije koji podrazumijeva da svako djelo dobija svoj pravi smisao tek kroz dozhivljaj posmatracha. Jedan od teoretichara knjizhevnosti (ne mogu mu se sada sjetiti imena, a muka me da trazhim) govorio o tim tzv. "pasazhima neodredjenosti". & ako se chini da je ovaj posljednji metod negdje najblizhi umjetnichkom poimanju umjetnosti , to ipak nije obavezno tako. Zamislite da stojite ispred egipatske skulpture... Njena chista frontalnost & anatomija koja eto tek shto zavredjuje da se zove ljudskom teshko da ce vas pokrenuti. Tu cete & te kako morati da poznajete istoriju Egipta, polozhaj umjetnika u tom drushtvu, kao & razlog zbog koga je ta skulpura uopshte pravljena. Isto tako je negdje potrebno poznavanje psihoanalize, ako zhelite da sagledate Dalijevo djelo. Znachi, uvijek & svuda: pluralizam metoda! Paul Klee uporedjuje umjetnika sa drvetom. On kazhe da umjetnik crpi iz realnog zhivota jednako kako drvo crpi iz zemlje & iz suncheve toplote, ali da bash kao shto ni plod drveta ne slichi mineralima & sunchevoj energiji, tako ni umjetnichko djelo ne imitira zhivot. Tako da mislim da negdje tu lezhi odgovor - pokushaj da naiskrenije dozhivish ovaj svijet oko sebe & da pokorno od njega uchish... na taj nachin ce se dozhivljaj prenijeti & na posmatracha, & onda ce rijechi, analize, metode, kao & svih shesnaest pitanja biti sasvim suvishni...

Analiza umetnikog dela http://www.youtube.com/watch?v=lRDWt3 butTY&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=TQgBlUSzzM&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=0MCZ9 EuRoC4&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=xYDsWGFGtY&feature=related

KOMPOZICIJA http://www.youtube.com/watch?v=y81HCS aqkYU&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=E8HYtril rRM&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=RU9Dh ZtPUqQ&feature=related http://www.youtube.com/user/draganjascur ?blend=22&ob=5#p/u/0/4Ktp-UPMb5g

CENTAR PANJE http://www.youtube.com/watch?v=qyKk1Vl WvHw&feature=related

BOJA http://www.youtube.com/watch?v=NSJwql HgQxg&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=3AGzV SDYzn4&feature=related

Arhitekturagr. arhitekton - graditelj

Arhitektonska umetnost predstavlja umetnost izgradnje graevine, sa svrhom stvaranja unutranjih organizovanih prostora, namenjenih najrazliitijim ljudskim potrebama Arhitektura je stvaranje prostora vetaki sagraenog od izabranog materijala, sa izmenjenom konstrukcijom, oblikovanog, dekorisanog i obojenog po ukusu odreene epohe Arhitektura je umetnost oblikovanja prostora prema ljudskim potrebama i tenjama

Ima i tehniku i umetniku komponentu Razlika u odnosu na graevinarstvo ono slui da zadovolji potrebe, nema za cilj i izazivanje estetskog oseanja Odraz vremena, vrsto vezana za ivot

Osnovni zakoni: funkcija (namena) konstrukcija (materijal, konstruktivni elementi delovi koji nose i delovi koji su noeni ili kombinacija podupiraa i tavanice, vertikala i horizontala). Konstruktivne elemente moemo podeliti na: - vertikalne: zid, stub, stubac (stub je krunog preseka, stubac etvorougaon); - horizontalne: tavanica, svod, kupola i krov (tavanica horizontalno zatvara gornji deo prostora, a svod oblo). umetniki izraz (ukus epohe...)

plan

Bazilikalni (longitudinalni) plan

Centralni plan

frontalni i boni izgled (fasada)

longitudinalni presek i osnova ili plan

Materijali

oni koji se nalaze u prirodidrvo konstruktivni sistem (paralelno poloene grede kao kod brvnara ili skelet od drveta, obloen daskama ili drugim materijalom) kamen konstruktivni sistem (podupirai i horizontalna greda) opeka konstruktivni sistem (luk i svod)

one koje ovek sam proizvodibeton (ljunak sa peskom + vezivo, najee cement + voda) armirani beton beton uvren elikom elik staklo

KONSTRUKTIVNI SISTEMI

gredni sistem arhitrav

luni sistem luk i svod

Konstruktivni sistem graevine - LUNI

svod

poluobliasti (bavasti) svod

kupolakupola lanterna kalota

prsten/tamburpandantifi

sistem graenja kupole

sferni trougao - pandantif

ugaone trompe - nie

sistem pandantifa

sistem trompi

sistem graenja kupole

stub i stubac

pilaster i polustub

delovi stuba ili stupca

kapitel

stablo stuba

baza ili osnova

Sredstva arhitektonskog uobliavanja: Prostor Masa Povrina Svetlost Boja

Prostor blia okolina zdanja, ambijent u kome je objekat smeten

Frank Lloyd Wright, Kua na vodopadu

Masa sve to vidimo u prostoru, zdanje u celini. Tu se najvie ogleda kreativnost arhitekte. Oblici poivaju na geometrijskim telima i njihovim kombinacijama. to jednostavnije to monumentalnije

D. Bramante, Tempietto

Povrina odreuju oblik mase ali su joj i podreene. To su razliite geometrijske slike ali nisu ravne tu su otvori, ukrasi, boje... Naglaene horizontale ili vertikale- otvori. Svetlost, komunikacija i protok vazduha. Vrata i prozori. Oblici i mesto u celini. Portal. - ukrasi. Uvuene ili izbaene povrine, od razliitog materijala, bojeni... Mogu biti konstruktivni (proraunati, istiu konstruktivne elemente, logini) i dekorativni (oivljavaju povrine, samo radi ukrasa)."Ginger i Fred, Prag

Svetlost pazi se na mesto odakle dolazi, jainu... Da se istaknu ukrasi. Igra svetla-senke da akcentiraju i artikuliu povrine

Hram Nike Apteros

Boja i u enterijeru i u eksterijeru. Ukraavanje. Polihromija nemir. Zavise od mesta, podneblja, raspoloenja...

Crkva Lazarica

Skulptura ili vajarstvo ili plastikaod gr. rei placein oblikovat

Umetnost predstavljanja figura i oblika u reljefu ili u 3 dimenzije u nekom vrstom materijalu Vrsta likovnog izraavanja u nekom vrstom materijalu trodimenzionalnim oblicima i telima Umetnost upljina i masa

Neposredan taktilni utisak, moe se opipati. Namena: - Monumentalna - Dekorativna - Samostalna

Monumentalna nosi opti sadraj ili znaaj, objedinjena sa okolinom (prirodnom ili arhitektonskom). Posmatra se sa vee daljine, radi se u trajnom materijalu, odlikuju je velike mase, otra jasna silueta, bez detalja. Javni spomenici

Donatello, Gattamelata

Dekorativna sastavni deo arhitektonske celine koju dopunjava i ne moe se posmatrati odvojeno, pripada zdanju na kome se nalazi. Najavljuje karakter zdanja, a zavisi od materijala i namene zdanje

Paris, Notre-Dame

Samostalna preputena mati umetnika

Bernini, Apolon i Dafne

Oblici: - Puna plastika - Reljef

Puna plastika - lik u tri dimenzije,omoguava posmatranje sa svih stajnih taaka

Mobil kinetika skulptura

Reljef vezan za ravnu povrinu iz koje izlazi uveoj ili manjoj meri. Izmeu skulpture i slikarstva. - nizak (bas-reljef) - visok - uputen

nizak (bas-reljef)

visok

uputen

MATERIJALI- Meki ili dinamini, lako se oblikuju, ili pokretni: - Vosak - Glina peena glina = terracotta - Majolika i fajans - Porcelan - Polupokretni: - Drvo - Slonovaa - Tvrdi ili statini - Kamen - Kost - Drago kamenje. Geme (urezana slika u negativu) i kameje (ispupeno) - Moderni materijali - Konstrukcija - Kinetika skulptura - Assemblage - Ready-made - Zemljana - Mix media

- meki ili dinamini (pokretni)

Terracotta, Apolon iz Veja

Majolika, Andrea della Robbia, Mudrost

Porcelan, Francuska, 18. veka

- polupokretni

Drvo

Slonovaa

- tvrdi ili statini

kameja

gema

Kamen

Kost

Drago kamenje

- moderni materijali

Ready-maid

terakota, bronza, polister, vetaki pli, lano krzno, koa

TEHNIKE vajanje modelovanje u mekom materijalu, dodavanje materijala (glina) klesanje oduzimanje materijala (kamen, drvo) kovanje (u hladnom ili zagrejanom stanju) livenje najee u bronzi (legura bakra i cinka). - puna bronza za manje dimenzije - tehnika upljeg livenja za vee dimenzije (glineni model se oblepi tankim slojem voska, 2-3 mm, preko se stavi vlaan pesak i malter u koji se stave cevice do voska. Dobije se bezoblina skulptura. U gornje cevi se sipa bronza koja topi vosak i zauzima njegovo mesto, a viak curi kroz donje cevi. Potom se skine omota a ostne uplji kip, od bronze). iskucavanje za manju skulpturu i u primenjenoj umetnosti, sa zadnje strane se iskucava lim ostalo - cizeliranje (poliranje), graviranje, auriranje (tehnika na proboj, delovi se odstranjuju da bi se dobila perforirana povrina), granulacija (kapi zlata ili srebra)...

klesanje

vajanje

tehnika upljeg livenja cire perdu

Sredstva skulptoralnog uobliavanja: volumen povrina svetlost boja tekstura

Volumen je prostorni oblik sa sve tri dimenzije: irinom, duinom i visinom. sastoji se od oblika vrstih tela, razliitih formi i dimenzija, koji se objedinjuju i koje moemo posmatrati kao jasnu celinu. Ima dvostruku ulogu oznaava prostor koji zaprema i jasno ocrtava podruje prostora ne samo ono koje sam zaprema ve i onog koji svojom masom podrazumeva zatvorene i otvorene formeHans (Jean) Arp: Poprsje ene

Zatvorena forma (naglaeno jedinstvo mase) Otvorena forma (delovi su sastavni deo prostora u kome se nalaze)

Michelangelo, David

Bernini, David

Povrina - glatke (jedan volumen, ravne) - hrapave povrine (lome svetlost)

Michelangelo, Rob

Svetlost ima pasivnu ulogu, koristi se ali se ne predstavlja. Osvetljenje dela vano za doivljaj.

A. Rodin, Poljubac

Boja

Maska slona, Cameroon

Tekstura

Meret Oppenheim, Krzneni doruak

Volumen koji je zbijen i ne sadri prostor unutar sebe zovemo masa Puno - prazno. Praznim nazivamo prostor, punim nazivamo masu - prostor i masa su u meusobnom odnosu Tela su uronjena u prostor, prostor moe biti okolo i u telima. Punu plastiku delimo (prema odnosu prostora i volumena) na:- monolitnu masu, - udubljeno-ispupenu masu, - proupljenu masu, - plono istanjenu masu i

Prazno - prostor

- linijski istanjenu masu

MobilPuno prostor ispunjen masom

Monolitna ili apsolutna masa Povrina mase je zaglaena, obrisne linije su napete. Prostor i masa su u ravnotenom, neutralnom odnosu - Masu u koju prostor ne prodire, niti ona prodire u prostor nazivamo zbijena masa.Constantin Brancusi: Muza Jaje

Udubljenoispupena masa Prostor ulazi u udubljujenja u masi, a masa svojim ispupenjima prodire u prostor. Obrisna linija je zbog toga krivudava, odnos mase i prostora je dinamian. - Kada masa svojim izboinama izae u prostor, a prostor ue u ulegnua u masi, govorimo o udubljeno ispupenoj masi (konkavno-konveksnoj).

Hans (Jean) Arp: Poprsje ene, 1953.

Dunja

Proupljena masa- Kada prostor proe kroz masu i slobodno struji njome nazivamo je proupljena masa.

Henry Moore: Leea figura

Plono-istanjena masa Skulptura je nainjena od jedne metalne ploe koja je razrezana i savijena u raznim smerovima. - Oblik kojem je visina vrlo mala skloni smo nazvati plohom - on je ploan. Masu koja ima malu visinu (debljinu) nazivamo plono istanjena masa.

Vojin Baki: Razvijene povrine III, 1960.

Linijski istanjena masa Prostor je stisnuo masu skulpture sa svih strana, tako da izgleda kao linija koja zavrava u prstu kojim lik pokazuje. - Masu koja izgleda kao linija jer ju je prostor stisnuo po visini i po irini, te joj je ostala samo duina nazivamo linijski istanjena masa. To je crta u prostoru.

Alberto Giacometti: ovjek koji pokazuje, 1947

Slikarstvo Vetina da se pomou linije i boje predstave na nekoj povrini pojave koje su viene u stvarnosti ili da se prikau umetnikove vizije. Fenomen slike je veoma sloen.

Materijal: - podloga - pigmenti - vezivo Slikarske tehnike: - crte, akvarel, tempera... - zidno (monumentalno) slikarstvo - al secco - al fresco - mozaik - muzivno slikarstvo - zgrafito - vitra

Teme i motivi u slikarstvu: Tema glavni predmet umetnikog dela, nosi sadraj i ideju. ire znaenje od motiva. Mitoloke, istorijske, religiozne, literarne, alegorijske teme... Motiv obeleje umetnikog dela s obzirom na prikazan sadraj, ustaljen, tipian prikaz nekog likovnog dela. - Portret (pojedinani, dvojni i grupni; en face, profil, tri-etvrt; reprezentativni, naturalistiki, intimni, idealizovani...) - Autoportret - Akt i polukat (nag gornji deo tela) - anr predstave iz svakodnevnog ivota (seoski, gradski, dvorski, vojniki, galantni, satirini...) - Pejsa veduta, marina... - Mrtva priroda - Animalistiko slikarstvo

Sredstva likovnog uobliavanja: Forma - Taka - Linija - Ploha - Povrina Boja Tamno-svetlo Valeri Kompozicija odnos razliitih likovnih elemenata Ekspresija izraz, manifestacija unutranjeg stanja oveka

TakaTaka je oblik bez i jedne naglaene dimenzije: nema ni visinu, ni irinu, ni duinu

Lucio Fontana: Zeleni ovalni koncept, 1963.

Grafika modelacija

Skupljeno - raspreno

Camille Pissaro: Sajam svinja, 1886.

Optiko meanje

Georges Seurat: Ajfelova kula

LinijaLinija je skup taaka u ravnini.

Linija je trag kretanja take.

Osobine linije:1. karakter - debele, tanke, dugake, kratke, otre, isprekidane, izlomljene, jednoline, i sl.

2.

tok - ravne, uglaste, krive (pravilne ili slobodne krive), otvorene ili zatvorene; kaligrafske - raene slobodnom rukom i euklidske izvedene tehnikim pomagalima.

3.

znaenje:

a) Konturne ili obrisne linije b) Teksturne linije c) Strukturne linije

linearno

Henri de Toulouse-Lautrec, Sofa, oko 189496.

Michelangelo, kroki

A. Pevsner linija u prostoru

PlohaPloha je oblik koji ima samo irinu i duinu. Doslovno: svetlosna mrlja ili senka. Slobodnije: trea dimenzija je nenaglaena.

Oblici ili likovi kojima se sluimo na plohi mogu biti: a) geometrijski: kvadrat, pravougaonik, trougao, krug, elipsa itd. b) slobodni ili organski, koji se slobodno razvijaju, bez uoljivog pravila geometrizacije, imaju element sluajnosti u svojoj grai.

plono

Katsukawa Shunsho: Glumac Ichikawa Danjuro V, 1782.

H. Matisse, Plavi akt

PovrinaPovrina je spoljni izgled plohe; povrina je spoljni izgled nekog volumena za koji je povrina uvek vezana.

Povrinu osim okom (vizualno) doivljavamo i dodirom taktilni ili haptiki doivljaj.Osnovna svojstva povrina su tekstura i faktura.

Tekstura

od lat. textura - tkanje, tkanina, sklop, sastav; povezana je s reima tkanje, tekstil, i s reju tekst

Tekstura je karakter povrine i moe biti: - crtaka tekstura, koriste se crtaki elementi - taka i linija; - slikarska (razliita gustina mrlja koje ine povrinu); - plastika (hrapavo ili glatko, taktilna)

A. Durer, Rinoceros

V. van Gogh, Zvijezdana no

C. Brancusi, Muza

FakturaLikovno-tehniki postupak obrade povrine likovnog dela, ili drugim reima umetnikov rukopis. U slikarstvu se to odnosi na nain nanoenja boje kistom koji moe biti: - Impasto (pastuozno): gusti, debeli nanos koji je taktilno osetljiv, i - lazuran namaz: tanak i proziran sloj boje glatke povrine.

50-te godine su vreme enformela (apstraktni ekspresionizam), slikarstva materije

Ordan Petlevski: Crne brazde, 1969.

Vincent Van Gogh: "Autoportret", 1889. i falsifikat

Naela komponovanjaRitamRitam je izmena ili ponavljanje elemenata. Vrste ritmova: a) dominacija egzaktno ponavljanje istog elementa (a-a-a...), b) alternacija (a-b-a-b...), c) varijacija (a-b-c-b-a-b-c...), d) gradacija (kreendo, pojaavanje akcenta, a-A-a-A...), i e) radijacija (radijalno, zrakasto irenje iz jednog centra).

a - a - a - a - a - a -adominacijaGrka, Vojnici u maru, 420.g.p.n.e.

A

A

AA

gradacijaVictor Vasarely; Vega, 1957.

ABABABAB alternacija

varijacijaPaul Klee: Rast; nokturno bilja

radijacija (zraenje)

Trijumfalni luk na trgu Etoile (Zvijezda), Paris

Ravnotea se postie postavljanjem jedne mase prema drugoj bilo bojom, formom, suprotnostima linija i sl, u takvom rasporedu elemenata da oni budu stabilizovani i stavljeni u prividno stanje mira. Matematiki oznaava jednak (uravnoteen) odnos leve i desne strane znaka jednakosti. 3=3 ali i 3=2+1 3=1+1+1 Prema koliinama vrednosti s obe strane ravnoteu delimo na: 1) simetrinu 2) asimetrinu U likovnom izraavanju poznajemo jo i 3) optiku ravnoteu

Ravnotea

Simetrija

2=2

Asimetrija

2=1+1

Optika ravnotea

Hladne boje, tamne boje, degradirane boje

Tople boje, svetle boje, iste boje

uvijanje, sakupljanje, udaljavanje, lake

razvijanje, irenje, pribliavanje, tee

G. Braque, Biljar, 1944.

Kontrast Kontrast je sinonim za suprotnost, odnosno naglaena razliitost. najmanje dva elemenata moramo postaviti u odnos (svetlo-tamno, veliko-malo, dugo-kratko).

Dominacija oblikom, bojom ili veliinom

ravnotea i kontrast

zakon frontaliteta

contrapposto (protivtea)

Razmera i proporcije Zlatni presek - manji deo prema veem odnosi se jednako kao vei deo prema celini A:B=B:(A+B) = 1 : 1,61

BojaBojom nazivamo reakciju fotoosetljivih epia u naem oku na spoljanji nadraaj u obliku svetlosnog zraka. - dugine boje (spektar) - 7 boja: - crvena, narandasta, uta, zelena, plava, modra i ljubiasta

Spektar i Sir Isaac Newton

Reflekcij belog svetla

Boja

a)

svojstva boja:

1. Vrsta boje

- primarne - sekundarne - tercijarne 2. Ton boje - (svetliji, tamniji) 3. Valer - tople i hladne boje

b) c)

efekti boja kontrasti boja

- po Paulu Kleeu: a) komplementarni kontrast b) kontrast krivih parova

- po Johanesu Ittenu: a) kontrast boje prema boji b) kontrast svetlo - tamno c) kontrast toplo - hladno d) komplementarni kontrast e) simultani (istovremeni) kontrast f) kontrast kvaliteta g) kontrast kvantiteta

a) svojstva boje:1. Vrsta boje 2. Ton boje 3. Valer

1. vrsta boje- primarne - sekundarne (I + I = II) - tercijarne (I + II = III)

spektar

Ostwaldov krug boja:

Wilhelm Ostwald traku (niz) spektra zakrivljuje u krunicu. Ima 8 osnovnih boja, svaka po 3 nijanse = 24 boje, ukupno 680 tonova. iste boje zove hromatske, arene boje.Sve boje koje nisu u spektru naziva ahromatske, nearene boje (neboje).

Ne-boje / ahromatske bela, siva, crna

2. ton boje:svetlina boje

- ahromatski tonovi - hromatski tonovi

Dodavanjem ahromatskih boja ista boja se degradira.

Svetlinu boje nazivamo TON

Tonovi plave boje

- isti tonovi, razliite vrste boje

- ista vrsta, razliiti tonovi

Smea nastaje zatamnjivanjem narandaste

ili crvene. Smea je dakle ton, a ne boja. Nema je u dugi, ve nastaje dodavanjem boji crne.

tonska modelacija mekani prelazi iz svetlih u tamne tonove

3. valer Koliina tamnog ili svetlog u jednom tonu nezavisno od njegove bojene vrednosti zove se VALER (intezitet)

Giorgione, Koncert u polju,1509-10.

b) efekti boje

Tople i hladne boje

hladne boje

tople boje

Modulacija senka svetlost

hladno toplo

Modelacija senka svetlost tamno - svetlo

Andre Derain, 1905.

Koloristika modulacija - nema tonova (svetlijih i tamnijih boja), svetlost i tama doarani su toplim i hladnim bojama

senka

svetlo

Hladne boje

Tople boje

Marino Tartaglia, Autoportret

Senka hladne boje

Svetlo tople boje

Komplementarne boje na krugu boja

jedne nasuprot drugih

teko je gledati u njih

Komplementarne boje

-

-

-

Zakon komplementarnih boja i zakon istovremenog kontrasta boja

Zakon rezultanata

Analogne boje na krugu boja susedne, bliske

Analogne (susedne) boje

Komplementarne (suprotne) boje

A. Matisse, Seated Riffian, 1912-13.

c) kontrasti boja

Po Paulu Kleeu:a) komplementarni kontrast b) kontrast krivih parova

Komplementarni parovi:

Krivi parovi:

Komplementarni kontrast

Vincent Van Gogh: Autoportret, 1889.

c) kontrasti boja

Po Johanesu Ittenu:1) kontrast boje prema boji 2) kontrast svetlo - tamno 3) kontrast toplo - hladno 4) komplementarni kontrast 5) simultani (istovremeni) kontrast 6) kontrast kvaliteta 7) kontrast kvantiteta

1. Kontrast boje prema boji

2. Kontrast svetlo - tamno

3. Kontrast toplo - hladno

Henri Matisse: Plavi prozor, 1912

Vincent van Gogh: Noni kafe, 1888.

4. Komplementarni kontrast

5. Sukcesivni kontrast

Albersova veba

6. Kontrast kvaliteta

Joan Miro: Slika

7. Kontrast kvantiteta

Georges Braque: Billiard

Meanje boja: a) b) mehaniko meanje boja supstraktivno meanje (tee crnoj) osnovne boje C, P, optiko meanje boja aditivno meanje (tee beloj) RGB snopovi na televiziji: R red (crvena), G green (zelena), B blue (plava) CMYK u tampi: C cijan (svetloplava), M magenta (crvenoljubiasta), Y yellow (uta), K key (oznaava crnu)

monohromatsko

Michaelangelo, Sikstinska kapela,detalj (medaljon)

Chiaroscuro

Tenebrizam

ProstorProstor je stvarnost u kojoj ivimo i u kojoj se kreemo. Doivljavamo ga kroz tri dimenzije: irinu, duinu i visinu, ali i kroz nizanje doivljenih trenutaka u odreenom trajanju zbog ega moemo dodati i vreme kao etvrtu dimenziju. Privid prostora na plohi perspektiva.

gore

levo

nazad

desno

napreddole

3D prostor

2D prostor

PerspektivePerspektiva (lat. prospicere: videti, razabrati) - nain prikazivanja prostora na slici, iluzija dubine na plohi

Podrazumeva da je neto ispred ili iza, bilo u prostoru, vremenu ili znaenju; ta je vanije. Pogled na stvari pogled na svet

TEHNIKEPREKLAPANJE (RASPORED)RELATIVNA VELIINA VERTIKALAN NIZ ATMOSFERSKA perspektiva LINEARNA perspektiva (1 ili 2 take) i td.

PREKLAPANJE i VERTIKALNO REANJE

iluzija dubine

RELATIVNA VELIINA

SASSETTA, Susret sv. Antonija i sv. Pavla, oko 1440, National Gallery of Art, Washington

1. Semantika (ikonoloka) perspektiva

Bogorodica benediktinki, 1300.

2. Vertikalna perspektiva

Blagovesti I Susrte Marije I Jelisavete, 6. vek, Eufrazijana u Poreu

3. Obrnuta perspektiva

Paolo Veneziano, Roenje Hristovo, 14. vek

4. Linearna ili geometrijska perspektiva

Rafallo, Atinska kola

Masaccio, La Trinit, 6,67x3,17 m, Firenze, Santa Maria Novella

Skraenje

dva oita

Albrecht Drer, Crtanje perspektive pomou mree, 1525.

A. Mantegna, Mrtvi Hrist, tempera na platnu, 68 x 81 cm, Milano, Pinacoteca di Brera

Canaletto (Giovanni Antonio Canal), Rialto, oko 1758-63.

Canaletto (Giovanni Antonio Canal), Trg Rialto, oko 1758-63.

ablja perspektiva

A. Mategna, Sv. Jakova vode na muenje

ptija perspektiva

C. Pissarro, Bulevard Montmartre u zimsko jutro, 1897.

5. Atmosferska ili vazduna perspektiva

Leonardo da Vinci, Bogorodica sa Sv. Anom, 1510.

6. Koloristika perspektivaHLADNE BOJE DALEKO

TOPLE BOJE BLIZU

Pieter Brueghel, etva, 1565.

Henry Matisse, Harmonija u crvenom, 1909.

7. Poliperspektiva

Princip herbarijuma: prilagoavanje tela plohi

Pablo Picasso, Glava ene, 1938.

trompe loeil

KOMPOZICIJA1.Gde je ta? 2. Kakvi su odnosi?

Grafika Grafike tehnike otiskivanje, umnoavanje otiska koji je nanesen na vrstu podlogu raznim alatkama i postupcima - Visoka tampa drvorez i linorez - Ravna tampa litografija - Duboka tampa bakrorez (graviranje), bakropis (radiranje), suva igla, mezzotinta, akvatinta Viebojna grafika

Primenjena umetnost Emalj staklasta masa koja se zagrevanjem tzv. fluksa (meavina praha silikata i karbonata) pretvara u pastu pa se uliva u metalni okvir.- elijasti emalj (cloisene), - izdubljeni (champlv), - iani