ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТЫ

СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰБЫРЛАР МЕН ФИТИНГІЛЕР

1-бөлім Жалпы ережелер

ТРУБЫ ПОЛИЭТИЛЕНОВЫЕ И ФИТИНГИ ДЛЯ ВОДОСНАБЖЕНИЯ Часть 1

Общие положения

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

(ISO 4427-1:2007 Polyethylene (PE) pipes for water supply. Specifications. IDT)

Рсеми басылым

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті

(Мемстандарт)

Астана

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТЫ

СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰБЫРЛАР МЕН ФИТИНГІЛЕР

1-бөлім

Жалпы ережелер

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

(ISO 4427-1:2007 Polyethylene (PE) pipes for water supply. Specifications. IDT)

Рсеми басылым

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті

(Мемстандарт)

Астана

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

II

Алғысөз

1 Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетінің «Қазақстан стандарттау және сертификаттау институты» Республикалық мемлекеттік кәсіпорны ӘЗІРЛЕП ЕНГІЗДІ

2 Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитеті Төрағасының 2014 жылғы «20» қарашадағы №238-од бұйрығымен БЕКІТІЛІП ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛДІ.

3 Осы стандарт идентичен по отношению к международному стандарту ISO 4427-1:2007, Polyethylene (PE) pipes for water supply. Specifications (Сумен жабдықтауға арналған полиэтилен құбырлар мен фитингілер. 1-бөлім. Жалпы ережелер) халықаралық стандартқа қатысты бірдей.

ISO 4427-1:2007 халықаралық стандартын ISO /ТК 138 «Сұйықтықтарды тасымалдауға арналған пластмасса құбырлар, фитингілер мен вентильдер» Техникалық комитеті, SC 2 «Сумен жабдықтауға арналған пластмассадан жасалған құбырлар мен фитингтер» ішкі комитеті әзірледі.

Ағылшын тілінен (en) аударылды. Осы ұлттық стандартты әзірлеуге негіз болған және сілтемелер берілген

халықаралық стандарттардың ресми нұсқалары Бірыңғай мемлекеттік

нормативтік-техникалық құжаттар қорында бар. Стандарттың «Нормативтік сілтемелер» тарауында және мәтінінде

сілтемелік халықаралық стандарттар өзектендірілген. Ұлттық стандарттардың сілтемелік халықаралық стандарттарға

сәйкестігі туралы мәліметтер Д.А қосымшасында берілген. Сәйкестік дәрежесі – бірдей (IDT). 4 БІРІНШІ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 2019жыл ТЕКСЕРУ КЕЗЕҢДІЛІГІ 5 жыл

5 ҚР СТ ISO 4427-2004 ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ Осы стандартқа енгізілетін өзгерістер туралы ақпарат жыл сайын басып

шығарылатын «Стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар» ақпараттық сілтемесіне, ал өзгерістер мен түзетулердің мәтіні ай сайын басып шығарылатын «Ұлттық стандарттар» ақпараттық сілтемесіне жарияланады. Осы стандарт қайта қаралған (ауыстырылған) немесе жойылған жағдайда, тиісті хабарлама ай сайын басып шығарылатын «Ұлттық стандарттар» ақпараттық сілтемесіне жарияланады

Осы стандарт Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті рұқсатынсыз ресми басылым ретінде толықтай немесе бөлшектеліп басылып шығарыла, көбейтіле және таратыла алмайды

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

1

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТЫ

СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰБЫРЛАР МЕН ФИТИНГІЛЕР

1-бөлім

Жалпы ережелер

Енгізілген күні 2016.01.01

1 Қолданылу саласы Осы стандарт су тасымалдайтын құбыржолдарға, оның ішінде

шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға, сондай-ақ басқа сұйық заттарды тасуға арналған полиэтилен құбырларға қолданылады. Сондай-ақ осы стандарт құбырлардың параметрлеріне, оларды бақылау әдістеріне қойылатын талаптарды және сынақтар өткізу үшін пайдаланылатын нормативтік құжаттарға сілтемелерді анықтайды.

ISO 4427 басқа бөлімдерімен бірге полиэтилен құбырларға, олардың қосылыстарының жалғастықтарына, сондай-ақ төмендегідей жағдайларда пайдалануға арналған басқа материалдардың бұйымдарымен қосылған механикалық қосылыстарға қолданылады:

а) 25*105 Па (25 бар*) дейін және қоса алғандағы ең жоғары жұмыс қысымы (ЖЖҚ);

b) эталон температура ретінде 20 °C жұмыс температурасы. Ескертпе – 20 °С жоғары және 40 °С дейінгі тұрақты температуралы орындарда

пайдалану үшін А қосымшасын қараңыз. 2 Нормативтік сілтемелер Осы стандартта мынадай нормативтік құжаттарға сілтемелер

пайдаланылды: ISO 3:1973 Preferred numbers. Series of preferred numbers (Дұрыс сандар.

Дұрыс сандар қатары). ISO 472:2013 Plastics. Vocabulary (Пластмассалар. Сөздік). ISO 1043-1:2011 Plastics. Symbols and abbreviated terms. Part 1. Basic

polymers and their special characteristics (Пластмассалар. Шартты белгіленулер және аббревиатуралар. 1-бөлім. Негізгі полимерлер және олардың арнайы сипаттамалары).

Ресми басылым

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

2

ISO 1133:2011 Plastics. Determination of the melt mass-flow rate (MFR) and the melt volume-flow rate (MVR) of thermoplastics (Пластмассалар. Салмағы (MFR) және көлемі (MVR) бойынша термопласттардың балқуының ағу индексін анықтау.

ISO 1133-1:2011 Plastics. Determination of the melt mass flow rate (MFR) and melt volume flow rate (MVR) of thermoplastics. Part 1. Standard method (Пластмассалар. Салмағы (MFR) және көлемі (MVR) бойынша термопласттардың балқуының ағу индексін анықтау. 1-бөлім. Стандартты әдіс).

ISO 1167-1;2006 Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 1. General method (Аққыш орталарды беруге арналған құбырлар, жалғастықтар мен тораптар. Ішкі қысымға төзімділігін анықтау. 1-бөлім. Жалпы әдіс).

ISO 1167-2:2006 Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 2. Preparation of pipe test pieces (Аққыш орталарды беруге арналған құбырлар, жалғастықтар мен тораптар. Ішкі қысымға төзімділігін анықтау. 2-бөлім. Құбыр кесінділерін сынауға дайындау).

ISO 1183-2:2004 Plastics. Methods for determining the density of non-cellular plastics. Part 2. Density gradient column method (Пластмассалар. Кеуексіз пластмассалардың тығыздығын анықтау әдістері. 2-бөлім. Градиентті бағанның көмегімен тығыздығын анықтау).

ISO 4065:1996 Thermoplastic pipes. Universal wall thickness table (Термопласт құбырлар. Қабырға қалыңдығы мәндерінің әмбебап кестесі).

ISO 4427-2:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes (Сумен жабдықтауға арналған полиэтилен құбырлар мен жалғастықтар. 2-бөлім. Құбырлар).

ISO 4427-3:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 3. Fittings (Сумен жабдықтауға арналған полиэтилен құбырлар мен жалғастықтар. 3-бөлім. Жалғастықтар).

ISO 4427-5:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 5. Fitness for purpose of the system (Сумен жабдықтауға арналған полиэтилен құбырлар мен жалғастықтар. 5-бөлім. Жүйе мақсаттары үшін жарамдылығы).

ISO 6259-1:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 1. General test method (Термопласт құбырлар. Созу кезінде механикалық қасиеттерін анықтау. 1-бөлім. Жалпы сынау әдістері).

ISO 6259-3:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 3. Polyolefin pipes (Термопласт құбырлар. Созу кезінде механикалық қасиеттерін анықтау. 3-бөлім. Полиолефин құбырлар).

ISO 6964:1986 Polyolefin pipes and fittings. Determination of carbon black content by calcinatio. Test method and basic specification (Полиолефин

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

3

құбырлар мен жалғастықтар. Пиролизді тесуарқылы ыс мөлшерін анықтау. Сынау әдістері және жалпы техникалық шарттар).

ISO 9080:2012 Plastics piping and ducting systems. Determination of the long-term hydrostatic strength of thermoplastics materials in pipe form by extrapolation (Құбыржолдардың және арналардың пластмасса жүйелері. Экстраполяциялау әдісімен құбырларға арналған термопластик материалдардың ұзақ гидростатикалық беріктігі шегін анықтау).

ISO 11357-6:2008 Plastics. Differential scanning calorimetry (DSC). Part 6. Determination of oxidation induction time (isothermal OIT) and oxidation induction temperature (dynamic OIT) (Пластмассалар. Дифференциалдық сканирлеу калориметриясы. 6-бөлім. Қышқылдану индукцясы уақытын анықтау).

ISO 11414:2009 Plastics pipes and fittings. Preparation of polyethylene (PE) pipe/pipe or pipe/ fitting test piece assemblies by butt fusion (Пластмасса құбырлар мен жалғастықтар. Құбыр/құбыр немесе құбыр/жалғастық полиэтилен бұйымдарының түйіспесін дәнекерлеу әдісімен сынақ жинақтарын дайындау).

ISO 12162:2009 Thermoplastics materials for pipes and fittings for pressure applications. Classification, designation and design coefficient (Қыспақ құбырлар мен жалғастықтарға арналған термотілімше материалдар. Жіктеу, белгілену және жалпы пайдалану (есептік) коэффициент).

ISO 13479:2009 Polyolefin pipes for the conveyance of fluids. Determination of resistance to crack propagation. Test method for slow crack growth on notched pipes (Ағымдағы орталарды тасымалдауға арналған полиолефин құбырлар. Сызаттар түсуге төзімділігін анықтау. Сызаттар жайлап түсе бастаған жағдайда кесу арқылы құбырларда сынау әдісі).

ISO 13761:1996 Plastics pipes and fittings. Pressure reduction factors for polyethylene pipeline systems for use at temperatures above 20°C (Пластмасса құбырлар мен жалғастықтар. 20 °C жоғары температураларда пайдаланылатын полиэтилен құбыржол желілеріне арналған қысымның төмендеу коэффициенттері).

ISO 13953:2001 Polyethylene (PE) pipes and fittings. Determination of the tensile strength and failure mode of test pieces from a butt-fused joint (Полиэтилен құбырлар мен жалғастықтар. Түйістіріп дәнекерленген қосылыстан іріктеп алынған сынауға арналған үлгілердің созылуға беріктігі шегін анықтау және зақымдалу түрі).

ISO 13954:1997 Plastics pipes and fittings. Peel decohesion test for polyethylene (PE) electrofusion assemblies of nominal outside diameter greater than or equal to 90 mm (Пластмасса құбырлар мен жалғастықтар. Қабыршақтануға сынау).

ISO 15512:2008 Plastics. Determination of water content (Пластмассалар. Су мөлшерін анықтау).

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

4

ISO 16871:2003 Plastics piping and ducting systems. Plastics pipes and fittings. Method for exposure to direct (natural) weathering (Пластмасса құбыржолдары мен арналарының жүйелері. Пластмасса құбырлар мен жалғастықтар. Табиғи атмосфералық жағдайларда ұстау кезінде атмосфералық төзімділігін анықтау әдісі).

ISO 18553:2002 Method for the assessment of the degree of pigment or carbon black dispersion in polyolefin pipes, fittings and compounds. Amendment 1 (Полиолефин құбырлар, жалғастықтар мен қосылыстар. Пигменттің немесе көміртек ысының дисперсиялығы дәрежесін бағалау әдісі).

EN 12099:1997 Plastics piping systems. Polyethylene piping materials and components. Determination of volatile content (Пластмасса құбыржолдар. Полиэтилен құбырларға арналған материалдар мен бұйымдар. Ұшпа заттардың мөлшерін анықтау).

3 Терминдер, анықтмалар, шартты белгіленулер мен қысқартылған терминдер

3.1 Терминдер мен анықтамалар Осы стандартта ISO 3, ISO 472 және ISO 1043-1 бойынша терминдер,

сондай-ақ тиісті белгіленулері мен анықтамалары бар мынадай терминдер қолданылады:

3.1.1 Геометриялық сипаттамалар 3.1.1.1 Номинал өлшем (nominal size); DN: Сыртқы диаметрге жататын

миллиметрмен (мм) берілген өндірістік өлшемге шамамен тең дөңгелектелген сан болып табылатын бұрамалы қосылыстардан басқа, бұйым өлшемінің сандық белгіленуі.

3.1.1.2 Номинал өлшем (nominal size); DN/OD: Сыртқы диаметрге қатысты номинал өлшем

3.1.1.3 Номинал сыртқы диаметр (nominal outside diameter); dn: DN/OD номинал өлшеміне жататын миллиметрмен берілген белгіленген сыртқы диаметр.

3.1.1.4 Кез келген нүктедегі сыртқы диаметр (outside diameter at any point); dе: Құбырдың кез келген көлденең қимасындағы 0,1 мм дейін үлкен жағына дөңгелектелген сыртқы диаметр.

3.1.1.5 Орташа сыртқы диаметр (mean outside diameter); dеm: Кез келген көлденең қимадағы құбырдың немесе құбыр қонышының π (= 3,142)-ге бөлінген, 0,1 мм дейін үлкен жағына дөңгелектелген өлшенген сыртқы периметрі.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

5

3.1.1.6 Ең аз орташа сыртқы диаметр (minimum mean outside diameter); dem,min: Құбырдың немесе құбыр қонышының орташа сыртқы диаметрінің осы номинал өлшем үшін көрсетілген ең аз мәні.

3.1.1.7 Ең көп орташа сыртқы диаметр (maximum mean outside diameter); dem max: Орташа сыртқы диаметрдің осы номинал өлшем үшін көрсетілген ең жоғары мәні.

3.1.1.8 Сопақтық (out-of-roundness): Құбырдың немесе құбыр қонышының бір көлденең қимадағы өлшенген ең жоғары сыртқы диаметрі мен ең аз өлшенген сыртқы диаметрі арасындағы айырмашылық.

3.1.1.9 Қабырғасының номинал қалыңдығы (nominal wall thickness); en: ISO 4065 бойынша құбырдың немесе құбыр қонышының қабырғасының кез келген нүктедегі ең аз жол берілетін қалыңдығына сәйкес келетін белгіленген қалыңдығы.

3.1.1.9 Кез келген нүктедегі қабырға қалыңдығы (wall thickness at any point); e: Бұйым қабырғасының миллиметрмен берілген өндірістік өлшемге шамамен тең дөңгелектелген сан болып табылатын қалыңдығы.

3.1.1.10 Кез келген нүктедегі қабырға қалыңдығы (wall thickness at any point); e: Бұйым айнласындағы кез келген нүктедегі қабырғаның өлшенген қалыңдығы.

3.1.1.11 Кез келген нүктедегі қабырғаның ең аз қалыңдығы (minimum wall thickness at any point); emin: Бұйым айнласындағы кез келген нүктедегі қабырға қалыңдығының ең аз мәні.

3.1.1.12 Кез келген нүктедегі қабырғаның ең үлкен қалыңдығы (maximum wall thickness at any point); emax: Бұйым айнласындағы кез келген нүктедегі қабырға қалыңдығының ең үлкен мәні.

3.1.1.13 Қабырғаның орташа қалыңдығы (mean wall thickness); (em): Қабырға қалыңдығының өлшенген ең аз және ең үлкен мәндерін есепке ала отырып, құрауыштың бір көлденең қимасындағы бұйым айналасына дұрыс орналасқан бірнеше өлшеудің орташа арифметикалық мәні.

3.1.1.14 Құбырлар сериясы (pipe series); S: ISO 4065-ке сәйкес келетін құбыр белгіленуі үшін өлшемсіз сан.

Ескертпе - Құбыр серияларының, S, және өлшемдердің стандартты арақатынасы,

SDR, арасындағы арақатынас ISO 4065-тен алынған мына формуламен анықталады:

S = SDR−12 (1)

3.1.1.15 Өлшемдердің стандартты арақатынасы (standard dimension

ratio) (SDR): Құбырдың номинал сыртқы диаметрінің (DN) қабырғаның, en

құбырдың немесе жалғастық қонышының номинал қалыңдығына қатынасы. 3.1.1.16 Рұқсат (tolerance): Шаманың берілген мәнінен жол берілетін ең

жоғары және жол берілетін ең аз мәндер арасындағы айырмашылық ретінде көрсетілген жол берілетін ауытқуы.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

6

3.1.2 Пайдалану шарттары 3.1.2.1 Номинал қысым (nominal pressure); PN: Анықтамалық

мақсаттарда, құбыржол бұйымдарының механикалық сипаттамаларына қатысты пайдаланылатын шартты белгілену.

Ескертпе – Су жеткізетін плстик құбыржолдар үшін, номинал қысым ең аз есептік

коэффициент негізінде 20°С-та су ұстап тұратын Паскальмен (бар) көрсетілген ең жоғары үзіліссіз жұмыс қысымына сәйкес келеді.

3.1.2.2 Ең жоғары жұмыс қысымы (maximum operating pressure); MOP: Құбыржолдар жүйелеріндегі сұйықтықтың Паскальмен (бар) берілген, үзіліссіз пайдалану кезінде рұқсат етілген ең жоғары тиімді қысымы.

Осы анықтама құбыр бұйымының физикалық және механикалық сипаттамаларын есепке алады.

Ескертпе – Осы көрсеткіш мына формуламен есептеледі:

MOP = 20(MRS)Cx[(SDR)−1] (2)

3.1.2.3 Жол берілетін жұмыс қысымы (allowable operating pressure);

PFA: Пайдалану процесінде бұйымды үнемі ұстап тұруға қабілетті ең жоғары гидростатикалық қысым.

3.1.3 Материалға қойылатын талаптар

3.1.3.1 50 жылға 20°С температурада болжам жасалған

гидростатикалық беріктігінің төменгі сенімді аралығы (lower confidence limit of the predicted hydrostatic strength at 20 °C for 50 years); (σLРL): Судың ішкі қысымымен 50 жылға 20°С температурада болжам жасалатын гидростатикалық беріктігінің төменгі сенімді аралығының 97,5 % білдіретін, материал қасиеті ретінде қарастырылатын, мегапаскальмен берілген кернеу өлшемдерімен бірге мәні.

3.1.3.2 Ең аз талап етілетін беріктік (MRS) (minimum required strength): σLP. мәніне байланысты R10 қатарының немесе R20 қатарының жақын төменгі мәніне дейін дөңгелектелген σLPL мәні.

Ескертпе - R10 және R20 қатарлары ISO 3 және ISO 497-ге сәйкес Ренард қатарының

мәндері болып табылады. 3.1.3.3 Есептік кернеу (design stress); (σs): MRS-ті C коэффициентіне

бөлу арқылы алынған және R20 қатарындағы жақын ең аз мәнге дейін дөңгелектелген, осы қолдануға арналған, мегапаскальмен көрсетілген жол берілетін кернеу.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

7

Ескертпе – Былай өрнектеледі:

σs = MRSC (3)

3.1.3.4 Жалпы пайдалану (есептік) коэффициенті (C) (overall service (design) coefficient): Төменгі сенім аралығында берілгендерден басқа құбыржол бұйымдарын пайдалану шарттары, сондай-ақ олардың қасиеттері назарға алынатын, 1 артық мәнді коэффициент.

3.1.3.5 Массасы бойынша балқу аққыштығының индексі (MFR) (melt mass-flow rate): Берілген температура және жүктеме кезінде балқыған материалдың тұтқырлығына қатысты ISO 1133-ке сәйкес өлшенген мән.

3.2 Белгіленулер және қысқарған сөздер (Шартты белгіленулер) C жалпы пайдалану (есептік) коэффициенті dem орташа сыртқы диаметр Dem min ең аз орташа сыртқы диаметр dem max ең жоғары орташа сыртқы диаметр de кез келген нүктедегі сыртқы диаметр dn номинал сыртқы диаметр Е жалғастықтың немесе клапанның кез келген нүктесіндегі қабырға

қалыңдығы e қабырға қалыңдығы (кез келген нүктеде) em қабырғаның орташа қалыңдығы emax қабырғаның ең үлкен қалыңдығы (кез келген нүктеде) emin қабырғаның ең кіші қалыңдығы (кез келген нүктеде) en қабырғаның номинал қалыңдығы σLPL 50 жылға 20 °C температурада төменгі сенімді аралық σs есептік кернеу Ескертпе - ISO 4427-дегі de, e, emin және emax шартты белгіленулері ISO 11922-1-де

пайдаланылатын dey, ey, ey,min және ey,max, тиісінше балама. 3.3 Қысқарған терминдер DN/OD сыртқы диаметрмен байланысты номинал өлшем MFR массасы бойынша балқу аққыштығының индексі MRS ең аз талап етілетін беріктік OIT қышқылдану индукциясының уақыты PE полиэтилен PFA жол берілетін жұмыс қысымы PN номинал қысым S құбырлар сериясы SDR стандартты өлшемдік қатынас

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

8

4 Материал 4.1 Композиция

Құбырлар мен жалғастықтар жасалатын композиция ISO 4427-нің

қолданылатын бөлімдеріне сәйкес өнімді өндіру және түпкілікті пайдалану үшін қажетті қоспаларды базалық полимер полиэтиленге қосу арқылы жасалады.

Барлық қоспалар біркелкі таратылуға тиіс.

Ескертпе - ПЭ 32-ден жасалған материалдардан жасалған бұйымдарға ISO 4427 қолданылмайды.

4.2 Түсі 4.2.1 Жалпы ережелер Құбырлар мен жалғастықтардың түсі көк немесе қара түсті болуға тиіс. Жабынның сыртқы қабатының материалы көк немесе қара болған

жағдайда, басқа түстер мен толтырылмаған композициялар жабынды құбырлар үшін рұқсат етіледі (ISO 4427-2, B қосымшасын қараңыз).

4.2.2 Ыс толған композиция Қара композиция өндірісінде пайдаланылатын ыста 10 Нм-нен 25 Нм

дейінгі бөлшектерінің орташа (алғашқы) өлшемі болуға тиіс. 4.3 Қайта пайдалану үшін қайта өңделген және жарамды

материалды пайдалану Меншікті өндіру кезінде түзілетін сол маркадағы қайта өңделген

полиэтиленді пайдаланып және ISO 4427 талаптарына сәйкестігіне сынақтан өткен өнімді ала отырып құбырларды жасап шығаруға жол беріледі.

Сыртқы көздерден алынған қайта өңделген материал және қайта пайдалануға жарамды материал пайдаланылмауға тиіс.

4.4 Құрастырылымның физикалық сипаттамалары

Құбырларды, жалғастықтар мен клапандарды жасау үшін

пайдаланылатын композиция 1-кестеде және 2-кестеде жазылған талаптарға сәйкес келуге тиіс.

Ескертпе – Сызаттардың тез таралуына төзімділігі жөніндегі ақпарат В қосымшасында берілген.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

9

1-кесте – Түйіршік түріндегі ПЭ құрастырымының сипаттамалары

Сипаттама Талапa Сынау параметрлері Сынау

әдісі параметр мәні

Құрастырылым тығыздығы

≥ 930 кг/м3

Сынақ температура 23 °C ISO 1183-2

Үлгі саны ISO 1183-2 бойынша

Ыстың мөлшері (тек қара композиция)

Салмағы бойынша

(2-ден 2,5-ке дейін) %

ISO 6964 бойынша ISO 6964

Ыс дисперсиясы (тек қара

композиция) ≤ 3 сұрып ISO 18553 c бойынша ISO 18553

Дақ дисперсиясы (тек көк

композиция) ≤ 3 сұрып ISO 18553 c бойынша ISO 18553

Су мөлшері d ≤ 300 мг/кг Сынауға арналған үлгілердің саны b

1 ISO 15512

Ұшпа заттардың мөлшері

≤ 350 мг/кг Сынауға арналған үлгілердің саны b

1 EN 12099

Қышқылдану индукциясының

уақыты

≥ 20 мин

Сынақ температурасы

200 °C e ISO 11357-6

Сынауға арналған үлгілердің саны b

3

ПЭ 40 үшін массасы бойынша балқудың аққыштық индексі

(MFR)

0,2-ден 1,4 г/10 дейін мин кем емес тағайындалған

мәннен f макс.ауытқу ±

20 %

Жүктеме 2,16 кг

ISO 1133, D шарты

Сынақ температурасы

190 °C

Уақыт 10 кем емес

Сынауға арналған үлгілердің саны b

ISO 1133 бойынша

ПЭ 63 үшін массасы бойынша балқудың аққыштық индексі

(MFR)

0,2-ден 1,4 г/10 дейін мин кем емес тағайындалған

мәннен f макс.ауытқу ±

20 %

Жүктеме 5 кг

ISO 1133, T шарты

Сынақ температурасы

190 °C

Уақыт

10 кем емес

Сынауға арналған үлгілердің саны b

ISO 1133 бойынша

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

10

1-кестенің соңы

ПЭ 80 және ПЭ 100 үшін массасы

бойынша балқудың аққыштық индексі

(MFR)

0,20-дан 1,40 г/10 дейін мин f g тағайындалған

мәннен макс.ауытқу ±

20 %

Жүктеме 5 кг

ISO 1133-1

Сынақ температурасы

190 °C

Уақыт 10 мин

Сынауға арналған үлгілердің саны b

ISO 1133-1 бойынша

a Осы талаптарға сәйкестікті компзицияны дайындаушы дәлелдеуге тиіс. b Сынауға арналған үлгілердің берілген саны осы кестеде сипатталған сипаттамалардың мәндерін

белгілеу үшін қажетті сан болуға тиіс. Өндірістік бақылау және технологиялық процестерді басқару үшін қажетті сынауға арналған үлгілердің саны қолданыстағы сынақтық нормативтік құжаттардың негізінде жасалған құбыр өнімдерін дайындаушының сынақ зертханасының әдістемелерінде көрсетілуге тиіс.

c Дау туындаған жағдайда, ыс дисперсиясы мен дақ дисперсиясы үшін сынауға арналған үлгілер сығу әдісінің көмегімен алынуға тиіс.

d Егер ұшпа заттардың айқындалған мөлшері көрсетілген талапқа сәйкес келмесе ғана қолданылады. Дау туындаған жағдайда, ылғал мөлшеріне арналған талап қолданылады. Осы талап құбыр өнімін өндіру процесінде полиэтиленді өндіру сатысында шикізатты өндірушіге және тұтынушыға қатысты (егер шикізат ылғал болса, пайдаланар алдында кептіру талап етіледі).

e 200°С температурада нәтижелермен айқын салыстыру орын алған жағдайда, сынақ 210°С температурада жанама тест ретінде өткізіледі. Дау туындаған жағдайда, сынау температурасы 200 °С құрауға тиіс.

f Композицияны өндіруші көрсеткен тағайындалған мән. g 0,15 ≤ MFR < 0,20 тағайындалған мәнді материалдарды енгізуге болады, бұл жағдайда 4.5 Дәнекерлеу

бойынша үйлесімділігі тармақшасына назар аудару керек. Тағайындалған мәннен ең жоғары төменгі ауытқу нәтижесінде MFR ең аз мәні 0,15-тен кем болмауға тиіс.

2-кесте – Құбыр түріндегі ПЭ құрыстырылымының сипаттамалары

Сипаттама Талапa Сынақ параметрлері Сынақ

әдісі параметр мәні

Түйістіріп дәнекерлеу үшін созу кезіндегі

беріктік шегі b

Істен шығуға сынау:

беріктігі жоғары - өтеді

нәзік - өтпейді

Құбыр диаметрі 110 мм

ISO 13953

Құбыр диаметрлерінің

қатынасы

SDR 11

Сынау температурасы

23 °C

Сынауға арналған үлгілердің саны c

ISO 13953 бойынша

Өлшемі 110 мм немесе 125 мм SDR 11

құбыр сызатының жайлап өсуі

Сынау уақытында істен

шықпай

Сынау температурасы 80 °C

ISO 13479

Мыналарды сынаудың ішкі

қысымы: ПЭ 63 ПЭ 80 ПЭ 100

6,4*105 Па (6,4 бар) 8,0*105 (8,0 бар) 9,2*105 (9,2 бар)

Сынау уақыты 500 ч Сынау типі Судағы су

Сынауға арналған үлгілердің саны

c

ISO 13479 бойынша

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

11

2-кестенің соңы Су сапасына әсері Согласно существующим национальным правилам

Атмосфералық әсерлерге төзімділігі e

Атмосфералық әсерге ұшыраған үлгілер мынаған ие болуға тиіс:

Жиынтық күн радиациясы

≥ 3,5 ГДж/м2 d ISO 16871

a) Электрофузиялық жалғастырғыштың

қабыршақтануы

Нәзік бұзылу үлесі: ≤ 33,3 %

Температура 23 °C

ISO 13954 Жинау процедурасы

f

b) Үзілу кезіндегі салыстырмалы ұзару

ISO 4427-2 бойынша, 5-кесте ISO 6259-1 ISO 6259-3

c) 80 °C кезіндегі гидростатикалық

беріктік ISO 4427-2 бойынша, 3-кесте ISO 1167-1

Ескертпе - 105 Па (1 бар) = 0,1 МПа = 105 Пa; 1 МПа = 1 Н/мм2. a Осы талаптарға сәйкестікті компзицияны дайындаушы дәлелдеуге тиіс. b ISO 11414-ке сәйкес, 23 °C кезінде қалыпты жағдайларда үлгілерді дайындау. c Сыналатын үлгілердің көрсетілген саны кестеде сипатталған сипаттамалар үшін мәнін белгілеуге

қажетті санды білдіреді. Өндірістік бақылау және технологиялық процестерді басқару үшін қажетті сынауға арналған үлгілердің саны дайындаушының сапа жоспарында көрсетілуге тиіс.

d 3,5 ГДж/м2 мәні 50 градус ендігімен қатар кү сәулесінің жыл сайынғы әсерін білдіреді. Бұл мән ұлттық стандарттар мен қағидаларда қабылдана алады.

e Тек көк композиция. f Анықтау керек.

4.5 Дәнекерлеу бойынша үйлесімділігі

Мыналар қолданылады: а) Полиэтилен композициясын дайындаушы 1-кесте бойынша

шикізаттың әрбір топтамасының қасиеттері 2-кесте бойынша құбырдың түйістіріп дәнекерлеген түйіскен жерін созу кезінде беріктігіне жасалған сынақтан өткен дәнекерлеуді қамтамасыз ететініне кепілдік беруге тиіс;

b) 1-кесте бойынша полиэтилена композициясы бөлшектердің жақсы дәнекерленетінін қамтамасыз етуге тиіс. Қажет жағдайда полиэтиленді дайындаушы 2-кестеге сәйкес дәнекерлеу жігінің беріктігін сынау нәтижелерін ұсынады.

4.6 Жіктеу және белгілену Композициялар 3-кестеге сәйкес материалдың типімен (ПЭ) және ең аз

талап етілетін беріктік деңгейімен (MRS) таңбаланады. Композицияда 3-кестеде көрсетілген мәндерге тең MRS болуға тиіс.

MRS мәні және композицияны жіктеу ISO 12162-ге сәйкес σLPL –ден анықталуға тиіс. σLPL ISO 9080-ге сәйкес талдаумен, ISO 1167-1-ге сәйкес өткізілген сынақтардың гидростатикалық қысымымен анықталады.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

12

ISO 9080-ге сәйкес ПЭ 100 материалдарының ұзақ гидростатикалық беріктігін анықтау кезінде, 80 °C-тао 5 000 сағатқа дейін қисық экстраполяциялауда иінді анықтау тиімді емес.

ISO 9080-ге сәйкес композицияны жіктеу композицияны өндіруші тарапынан сертификатталуға тиіс.

Ескертпе – Егер жалғастықтар құбыр сияқты бір композициядан жасалған болса,

онда материалды жіктеу құбырға арналғанмен бірдей болады. Егер композиция жалғастықтарды өндіруде пайдалануға ғана арналса,

композиция ISO 1167-2-ге сәйкес дайындалған сынақ үлгілерін пайдаланумен жіктеледі.

3-кесте – Материалды белгілеу және ең жоғары есептік кернеудің тиісті мәндері

Белгіленуі Ең аз талап етілетін кернеу (MRS)

МПа σs

МПа ПЭ 100 10,0 8,0

ПЭ 80 8,0 6,3

ПЭ 63 6,3 5,0

ПЭ 40 4,0 3,2 Есептік кернеу, σs, жалпы пайдалану (есептік) коэффициентін, C = 1,25, қолдану арқылы MRS-тен

анықталады. Ескертпе – С барынша жоғары мән пайдаланылады; мысалы, егер C = 1,6, бұл ПЭ 80 материалдары үшін

5,0 МПа есептік кернеуді береді. С барынша жоғары мәнін сондай-ақ ПЭ барынша жоғары класты таңдау жолымен алуға болады.

5 Тұрмыста пайдалану үшін су таситын құбырлардың су сапасына

әсері Полиэтиленнен жасалған бұйымдар суға тиген кезде тасымалданатын

суды лайландырмауға немесе түссіздендірмеуге тиіс, судың органолептикалық қасиеттерін нашарлатпауға тиіс (жағымсыз дәм немесе иіс пайда болуы) және микроағзалардың өсуіне жол бермеуге тиіс.

Ауыз суға тиген кезде химиялық заттар мен биологиялық реагенттерді өлшеу судың органолептикалық/физикалық қасиеттеріне сәйкес келуге тиіс, әрбір жағдайда барынша қатаң талаптарға сәйкес, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДҰ) және/немесе ЕС98/83/ЕС Кеңес Директивасы ұсынған ең жоғары мәндерден аспауға тиіс.

Сондай-ақ ұлттық қағидалардың талаптарына назар аудару керек.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

13

A қосымшасы (ақпараттық)

Қысымды төмендету коэффициенттері

Егер ПЭ құбыржолдары жүйесі 20 °С жоғары және 40 °C дейінгі

тұрақты температурада үзіліссіз пайдаланылуға тиіс болса, қысымды төмендету коэффициенті, А.1 кестесінде көрсетілгендей, ПЭ 80 және ПЭ 100 үшін қолданыла алады. ПЭ 40 және ПЭ 63 коэффициенттері үшін ISO 13761 қараңыз.

A.1 кестесі - ПЭ 80 және ПЭ 100 үшін қысымды төмендету коэффициенттері

Температура a b

°C Коэффициент

20 1,00

30 0,87

40 0,74 Ескертпе – Егер ISO 9080 бойынша талдау аз төмендету қолданылатынын көрсетпесе, онда бұл жағдайда

барынша жоғары коэффициенттер және, сондықтан барынша жоғары қысымдар қолданылады. a Әрбір қадам арасындағы басқа температуралар үшін интерполяцияға рұқсат етіледі (сондай-ақ ISO

13761 қараңыз). b Барынша жоғары температуралар үшін, композицияны өндірушіге жүгініңіз.

Ескертпе – Жол берілетін жұмыс қысымы (PFA) мына формуламен анықталады: PFA = fT x fA x PN (4) мұнда: fT - A. 1 кестесіне сәйкес коэффициент; fA – қолдануға байланысты (fA = 1 су беру үшін), номинал параметрлерді төмендету

коэффициенті (немесе номинал мәнді арттыру факторы); PN – номинал қысым.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

14

B қосымшасы (ақпараттық)

Сызаттардың тез таралуына кедергі

B.1 Жалпы ережелер

Сызаттардың тез таралуы (RCP) қысыммен құбыржол бойы арқылы

жоғары жылдамдықпен (шамамен 300 м/с) таралатын төмен икемді сызаттарды пайда болуы болып табылады. Сызаттардың таралуы немесе тұрып қалуы сұйықтықтағы қысымды түсіретін жылдамдыққа өз кезінде әсер ететін аққыш ортаның ішкі қысымына байланысты сызаттың ұшар басындағы ақаулану энергиясына байланысты.

Егер ішінде су бар құбыржолда бұзылу пайда болса, онда сұйықтық, егер құбыржолда ауа немес газ толып тұрса, энергияның сығылуына және бөлінуіне бейім емес. Осылайша тасымалданатын сұйықтық ретінде су болатын құбыржол ішінде тез таралатын сызаттың пайда болуы екіталай.

Шындығында, далада (FS) сынау және құбыржол құбырларында S4 RCP сынау, егер құбыр толығымен толып тұрса, сызат таралуы мүмкін еместігін көрсетті [6]. Бірақ (<3°С) төмен температурада ішінде су да, ауа да бар үлкен диаметрлі құбырларда жасалған сынақ ауа қалтасы ішінде құбырдың жоғарғы бөлігі бойына таралатынын көрсетті, бірақ тыныш күйде ауа қысымынан басқа, ұстау үшін барынша жоғары қысымдар қажет [6] [7]. Таралуын ұстап тұратын қысым ауаның қамтылған көлемі азаятын кезде ұлғаяды, сондықтан қамтылған ауа көлемінің қысқаруы қауіп-қатерді азайтады. Осылайша, құбыржолда осы құбылыстың туындау қаупі барынша төмен болады деген қорытынды жасауға болады және белгілі бір ілеспе шарттардың үйлесуін, яғни жоғары қысыммен үлкен диаметрлі құбырда ауа қалтасы орналасқан орында және төмен температуралар жағдайында тез таралатын сызаттың пайда болуын талап етеді.

Полиэтилен сужолы құбырына арналған еуропалық стандарттарды әзірлеу кезінде[9], RCP-ті қабырға қалыңдығы >32 мм-лік құбырлар үшін ғана ескеру керектігі шешілді. Сынақтар құбырлардың заманауи композициясының көпшілігі RCP-ге төзімді екенін және сызаттардың жайлап өсуіне төзімділігі жоғары екенін көрсетті, бұл бұзылудың пайда болу қаупін айтарлықтай азайтады. Шарттарды және талаптардың үлгілерін [8] және [9] сілтемелерінен табуға болады.

B.2 Пайда болу RCP пайда болуы соққыдан зақымдалу, қабырға бойымен сызат көбею

немесе дәнекерлеу режимдерін бұзу кезінде және/немесе қоршаған

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

15

жағдайларды сақтамаған кезінде алынған сызаттың пайда болу нәтижесі болады.

RCP құбылысы болат құбыржолдарды және, кейбір жағдайларда, пластмасса құбыржолдарды қоса алғанда, әртүрлі материалдардан жасалған құбыржолдарда тіркелді.

B.3 Таралуды/ұстап тұруды реттейтін параметрлер Жарықшалар пайда болған кезде RCP анықтайтын параметрлер мыналар

болып табылады: а) ішкі қысым, b) құбыржол температурасы, c) берілетін сұйықтық дикомпрессиясының жылдамдығы (В.1-ді

қараңыз), және d) құбыр материалының бұзылуы кезіндегі тұтқырлық. B. 4 Сынау әдістері Белгілі бір материалдағы құбырлардың RCP тұрақтылығы құбыр

диаметрінің және қабырға қалыңдығының ұлғаюы арқылы артады. Бұл қауіп-қатер төндірмес үшін жүйені әзірлеуді қамтамасыз ету мақсатында тәжірибе жүзінде тексерілді. Стандартты сынау әдістері ПЭ құбырлары үшін жарияланды: S4 сынау ISO 13477 бойынша және FS сынау ISO 13478 бойынша.

Осы сынақтар тез таралатын сызаттардың пайда болуы үшін, яғни сынау арқылы құбырда үшкір ұштар пайда болуы және өткір жүзінің әсері және, кең көлемді сынақ жасалған жағдайда, -70 °C дейін құбырды салқындату үшін төтенше жағдайларды талап етеді.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

16

Д. А қосымшасы (ақпараттық)

Д.А.1 кестесі – Ұлттық стандарттардың сілтемелік халықаралық

стандарттарға сәйкестігі туралы мәліметтер

Халықаралық стандарттың, халықаралық стандарттың

белгіленуі және атауы

Сәйкестік деңгейі

Мемлекеттік стандарттың белгіленуі және атауы

ISO 1133:2011 IDT ҚР СТ ISO 1133-2005 ISO 1167-1:2006 IDT ҚР СТ ISO 1167-2005 ISO 1167-2:2006 IDT ҚР СТ ISO 1167-2005 ISO 4427-1:2007 IDT ҚР СТ ISO 4427-2004 ISO 4427-5:2007 IDT ҚР СТ ISO 4427-2004 ISO 6259-1:1997 IDT ҚР СТ ISO 6259-3-2005

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

17

Библиография

[1] ISO 497:1973. Бірінші және екніші жақындаудың ықтимал сандары мен осы сандары бар қатары. Таңдау және қолдану ережесі (Guide to the choice of series of preferred numbers and of series containing more rounded values of preferred numbers).

[2] ISO 11922-1. Аққыш орталарда тасымалдауға арналған термопластикалық материалдардан жасалған құбырлар. Өлшемдері мен шектері. 1-бөлім: Метриялық топтама (Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids - Dimensions and tolerances - Part 1: Metric series).

[3] ISO 13477. Аққыш орталарда тасымалдауға арналған термопласттардан жасалған құбырлар. Сызаттардың тез таралуына (RCP) тұрақтылығын анықтау. Қысқа бағдарлама бойынша белгіленген режимде сынау (S4 сынау) (Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids. Determination of resistance to rapid crack propagation (RCP). Small-scale steady-state test (S4 test).

[4] ISO 13478. Аққыш орталарда тасымалдауға арналған термопласттардан жасалған құбырлар. Жырылулардың жылдам таралуына төзімділігін анықтау. Далада сынау (Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids. Determination of resistance to rapid crack propagation (RCP). Fullscale test (FST).

[5] Грейг М., Полиэтилен құбырларда гидростатикалық қысыммен сызаттардың тез таралуы, Пластмасса және каучук институты, VII Пластмасса құбырлары жөніндегі конференция, қыркүйек 1988ж. (GREIG, M., Rapid crack propagation in hydrostatically pressurized polyethylene pipe, Plastics and Rubber Institute Plastics Pipes VII Conference, September 1988).

[6] Гриншилдс C., Пластмасса құбырлардың тез нәзік бұзылуы. 1-бөлім. Қысым арқылы сумен пластиктерді, резеңкелерді және композицияларды өңдеу және қолдану, 1997, 26-том, № 9, 387-б. (GREENSHIELDS, C.J., Fast brittle fracture of plastics pipes. Part 1. Water pressurised, plastics, rubber and composites processing and applications, 1997, Vol. 26, No. 9, p. 387).

[7] EN 12201-1. Сумен жабдықтауға, кептіруге және ағын суларды қысыммен айдауға арналған пластмасса құбыржол жүйелері. Полиэтилен. 1-бөлім. Жалпы. (EN 12201-1. Plastics piping systems for water supply. Polyethylene (PE). Part 1. General).

[8] EN 13244-1. Жалпы мақсаттағы су, кептіру және кәріз үшін қысымдағы жерасты және жерүсті жүйелеріне арналған пластмасса құбыржол жүйелері. Полиэтилен. 1-бөлім. Жалпы мәселелер. (EN 13244-1, Plastics piping systems for buried and above ground pressure systems for water for general purposes, drainage and sewerage. Polyethylene (PE). Part 1. General).

[9] CEN/TS 12201-7. Сумен жабдықтауға арналған пластмасса құбыржол жүйелері. Полиэтилен (ПЭ). 7-бөлім. Сәйкестікті бағалау жөніндегі нұсқау.

ҚР СТ ISO 4427-1-2014

18

(CEN/TS 12201-7, Plastics piping systems for water supply. Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

[10] CEN/TS 13244-7. Жалпы мақсаттағы суды, кептіру және кәріз суларын беретін жерасты және жерүсті қыспақ жүйелерге арналған пластик құбыржол жүйелері. Полиэтилен. 7-бөлім. Сәйкестікті бағалау жөніндегі нұсқау. (CEN/TS 13244-7, Plastics piping systems for buried and above-ground pressure systems for water for general purposes, drainage and sewerage. Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

[11] Ауызсу сапасы жөніндегі нұсқау, 1-том. Ұсыныстар, ВОЗ, Женева, 1984 (Guidelines for drinking water quality, Volume 1. Recommendations, WHO, Geneva, 1984).

[12] Тұрмыстық қолдануға арналған су сапасы туралы 1998 жылғы 3 қарашадағы ЕС 98/83/ЕС Кеңес директивасы, Еуропа бірлестігінің ресми журналы (EC Council Directive 98/83/EC of 3 November 1998 on the quality of water intended for human consumption, Official Journal of the European Communities).

ӘОЖ 678.5 – 462:006,354 МСЖ 23.040.45; 23.040.20; 91.140.60; 93.025

Түйін сөздер: құбырлар, жалғастық, полиэтилен, сумен жабдықтау, құбыржолдар

НАЦИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

ТРУБЫ ПОЛИЭТИЛЕНОВЫЕ И ФИТИНГИ ДЛЯ ВОДОСНАБЖЕНИЯ

Часть 1

Общие положения

СТ РК ISO 4427-1-2014

(ISO 4427-1:2007 Polyethylene (PE) pipes for water supply. Specifications. IDT)

Издание официальное

Комитет технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

(Госстандарт)

Астана

СТ РК ISO 4427-1-2014

II

Предисловие

1 ПОДГОТОВЛЕН И ВНЕСЕН Республиканским государственным предприятием «Казахстанский институт стандартизации и сертификации» Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

2 УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ Приказом Председателя Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 20 ноября 2014 года № 238-од

3 Настоящий стандарт идентичен по отношению к международному стандарту ISO 4427-1:2007, Polyethylene (PE) pipes for water supply. Specifications (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения. Часть 1. Общие положения).

Международный стандарт ISO 4427-1:2007 разработан техническим комитетом ISO/ТК 138 «Пластмассовые трубы, фитинги и вентили для транспортировки жидкостей», подкомитетом SC 2 «Трубы и фитинги из пластмасс для водоснабжения».

Перевод с английского (en). Официальные версии международных стандартов, на основе которых

разработан настоящий национальный стандарт и на которые даны ссылки, имеются в Едином государственном фонде нормативных - технических документов.

В разделе «Нормативные ссылки» и тексте стандарта ссылочные международные стандарты актуализированы.

Сведения о соответствии национальных стандартов ссылочным международным стандартам, приведены в дополнительном Приложении Д.А.

Степень соответствия – идентичная (IDT)

4 СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ 2019 год ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРКИ 5 лет

5 ВВЕДЕН ВЗАМЕН СТ РК ISO 4427-2004

Информация об изменениях к настоящему стандарту публикуется в ежегодно издаваемом информационном указателе «Нормативные документы по стандартизации», а текст изменений и поправок – в ежемесячно издаваемых информационных указателях «Национальные стандарты». В случае пересмотра (замены) или отмены настоящего стандарта соответствующее уведомление будет опубликовано в ежемесячно издаваемом информационном указателе «Национальные стандарты»

Настоящий стандарт не может быть полностью или частично

воспроизведен, тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

СТ РК ISO 4427-1-2014

1

НАЦИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН ТРУБЫ ПОЛИЭТИЛЕНОВЫЕ И ФИТИНГИ ДЛЯ ВОДОСНАБЖЕНИЯ

Часть 1

Общие положения Дата введения 2016.01.01

1 Область применения Настоящий стандарт распространяется на трубы из полиэтилена,

предназначенные для трубопроводов, транспортирующих воду, в том числе для хозяйственно-питьевого водоснабжения, а также другие жидкие вещества. Также настоящий стандарт определяет требования к параметрам труб, методам их контроля и ссылки на нормативные документы, необходимые и используемые для проведения испытаний.

В сочетании с другими частями ISO 4427 применим к полиэтиленовым трубам, фитингам их соединениям, а также к механическим соединениям с изделиями других материалов, предназначенных для использования при следующих условиях:

а) максимальное рабочее давление (МРД) до и включая 25*105 Па (25 бар*);

b) рабочая температура 20 °C в качестве эталонной температуры. Примечание - Для использования в местах с постоянной температурой выше 20 °С и

до 40 °С, см. приложение A. 2 Нормативные ссылки В настоящем стандарте использованы ссылки на следующие

нормативные документы: ISO 3:1973 Preferred numbers. Series of preferred numbers

(Предпочтительные числа. Ряды предпочтительных чисел). ISO 472:2013 Plastics. Vocabulary (Пластмассы. Словарь). ISO 1043-1:2011 Plastics. Symbols and abbreviated terms. Part 1. Basic

polymers and their special characteristics (Пластмассы. Условные обозначения и аббревиатуры. Часть 1. Основные полимеры и их специальные характеристики).

Издание официальное

СТ РК ISO 4427-1-2014

2

ISO 1133:2011 Plastics. Determination of the melt mass-flow rate (MFR) and the melt volume-flow rate (MVR) of thermoplastics (Пластмассы. Определение индекса текучести расплава термопластов по массе (MFR) и по объему (MVR).

ISO 1133-1:2011 Plastics. Determination of the melt mass flow rate (MFR) and melt volume flow rate (MVR) of thermoplastics. Part 1. Standard method (Пластмассы. Определение индекса текучести расплава термопластов по массе (MFR) и по объему (MVR). Часть 1. Стандартный метод).

ISO 1167-1;2006 Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 1. General method (Трубы, фитинги и узлы для передачи текучих сред. Определение стойкости к внутреннему давлению. Часть 1. Общий метод).

ISO 1167-2:2006 Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 2. Preparation of pipe test pieces (Трубы, фитинги и узлы для передачи текучих сред. Определение стойкости к внутреннему давлению. Часть 2. Приготовление кусков труб к испытаниям).

ISO 1183-2:2004 Plastics. Methods for determining the density of non-cellular plastics. Part 2. Density gradient column method (Пластмассы. Методы определения плотности непористых пластмас. Часть 2. Определение плотности с помощью градиентной колонки).

ISO 4065:1996 Thermoplastic pipes. Universal wall thickness table (Трубы из термопластов. Универсальная таблица значений толщины стенки).

ISO 4427-2:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения. Часть 2. Трубы).

ISO 4427-3:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 3. Fittings (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжени. Часть 3. Фитинги).

ISO 4427-5:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 5. Fitness for purpose of the system (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжени. Часть 5. Пригодность для целей системы).

ISO 6259-1:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 1. General test method (Трубы из термопласто. Определение механических свойств при растяжении. Часть 1. Общие методы испытаний).

ISO 6259-3:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 3. Polyolefin pipes (Трубы из термопластов. Определение механических свойств при растяжении. Часть 3. Полиолефиновые трубы).

ISO 6964:1986 Polyolefin pipes and fittings. Determination of carbon black content by calcinatio. Test method and basic specification (Трубы и фитинги полиолефиновые. Определение содержания сажи путем прокаливания пиролиза. Метод испытания и общие технические условия).

СТ РК ISO 4427-1-2014

3

ISO 9080:2012 Plastics piping and ducting systems. Determination of the long-term hydrostatic strength of thermoplastics materials in pipe form by extrapolation (Системы трубопроводов и каналов пластмассовые. Определение предела длительной гидростатической прочности термопластичных материалов для труб методом экстраполяции).

ISO 11357-6:2008 Plastics. Differential scanning calorimetry (DSC). Part 6. Determination of oxidation induction time (isothermal OIT) and oxidation induction temperature (dynamic OIT) (Пластмассы. Дифференциальная сканирующая калориметрия. Часть 6. Определение времени окислительной индукции).

ISO 11414:2009 Plastics pipes and fittings. Preparation of polyethylene (PE) pipe/pipe or pipe/ fitting test piece assemblies by butt fusion (Трубы и фитинги пластмассовые. Приготовление испытательных сборок методом сварки встык полиэтиленовых изделиев труба/труба или труба/фитинги).

ISO 12162:2009 Thermoplastics materials for pipes and fittings for pressure applications. Classification, designation and design coefficient (Материалы термопластичные для напорных труб и фитингов. Классификация, обозначение и общий эксплуатационный (расчетный) коэффициент).

ISO 13479:2009 Polyolefin pipes for the conveyance of fluids. Determination of resistance to crack propagation. Test method for slow crack growth on notched pipes (Трубы полиолефиновые для транспортирования текучих сред. Определение стойкости к развитию трещин. Метод испытания на трубах с надрезом в случае медленного развития трещин).

ISO 13761:1996 Plastics pipes and fittings. Pressure reduction factors for polyethylene pipeline systems for use at temperatures above 20°C (Пластмассовые трубы и фитинги. Коэффициенты понижения давления для полиэтиленовых трубопроводных сетей, используемых при температурах свыше 20 °C).

ISO 13953:2001 Polyethylene (PE) pipes and fittings. Determination of the tensile strength and failure mode of test pieces from a butt-fused joint (Трубы и фитинги полиэтиленовые. Определение предела прочности на растяжение и вид повреждения образцов для испытания, отобранных из соединения, сваренного встык).

ISO 13954:1997 Plastics pipes and fittings. Peel decohesion test for polyethylene (PE) electrofusion assemblies of nominal outside diameter greater than or equal to 90 mm (Пластмассовые трубы и фитинги. Испытание на отслаивание).

ISO 15512:2008 Plastics. Determination of water content (Пластмассы. Определение содержания воды).

ISO 16871:2003 Plastics piping and ducting systems. Plastics pipes and fittings. Method for exposure to direct (natural) weathering (Системы пластмассовых трубопроводов и каналов. Пластмассовые трубы и фитинги.

СТ РК ISO 4427-1-2014

4

Метод определения атмосферостойкости при выдерживании в естественных атмосферных условиях).

ISO 18553:2002 Method for the assessment of the degree of pigment or carbon black dispersion in polyolefin pipes, fittings and compounds. Amendment 1 (Трубы, фитинги и соединения полиолефиновые. Метод оценки степени дисперсности пигмента или углеродной сажи).

EN 12099:1997 Plastics piping systems. Polyethylene piping materials and components. Determination of volatile content (Трубопроводы пластмассовые. Материалы и изделия для полиэтиленовых труб. Определение содержания летучих веществ).

3 Термины, определения, условные обозначения и сокращенные термины

3.1 Термины и определения В настоящем стандарте применяются термины по ISO 3, ISO 472 и

ISO 1043-1, а также следующие термины с соответствующими обозначениями и определениями:

3.1.1 Геометрические характеристики 3.1.1.1 Номинальный размер (nominal size); DN: Числовое

обозначение размера изделия, кроме резьбовых соединений, которое является округленным числом, примерно равным производственному размеру в миллиметрах (мм), относящиеся к наружному диаметру.

3.1.1.2 Номинальный размер (nominal size); DN/OD: Номинальный размер, относящийся к наружному диаметру (мм).

3.1.1.3 Номинальный наружный диаметр (nominal outside diameter); dn: Установленный наружный диаметр в миллиметрах, относящийся к номинальному размеру DN/OD.

3.1.1.4 Наружный диаметр в любой точке (outside diameter at any point); dе: Наружный диаметр в любом в любом поперечном сечении трубы, округленный в большую сторону до 0,1 мм.

3.1.1.5 Средний наружный диаметр (mean outside diameter); dеm: Измеренный наружный периметр трубы или раструба фитинга в любом поперечном сечении, деленный на π (= 3,142), округленное в большую сторону до 0,1 мм.

3.1.1.6 Минимальный средний наружный диаметр (minimum mean outside diameter); dem,min: Минимальное значение среднего наружного диаметра трубы или раструба фитинга, указанное для данного номинального размера.

СТ РК ISO 4427-1-2014

5

3.1.1.7 Максимальный средний наружный диаметр (maximum mean outside diameter); dem max: Максимальное значение среднего наружного диаметра, указанное для данного номинального размера.

3.1.1.8 Овальность (out-of-roundness): Разность между измеренным максимальным наружным диаметром и минимальным измеренным наружным диаметром в одном поперечном сечении трубы или раструба фитинга.

3.1.1.9 Номинальная толщина стенки (nominal wall thickness); en: Установленная толщина стенки трубы или раструба фитинга согласно ISO 4065 и соответствующая минимально допустимой толщине стенки в любой точке.

3.1.1.9 Толщина стенки в любой точке (wall thickness at any point); e: Толщина стенки изделия, являющаяся округленным числом, примерно равным производственному размеру в миллиметрах.

3.1.1.10 Толщина стенки в любой точке (wall thickness at any point); e: Измеренная толщина стенки в любой точке по окружности изделия.

3.1.1.11 Минимальная толщина стенки в любой точке (minimum wall thickness at any point); emin: Минимальное значение толщины стенки, в любой точке по окружности изделия.

3.1.1.12 Максимальная толщина стенки в любой точке (maximum wall thickness at any point); emax: Максимальное значение толщины стенки, в любой точке по окружности изделия.

3.1.1.13 Средняя толщина стенки (mean wall thickness); (em): Среднее арифметическое значение нескольких измерений, правильно расположенных по окружности изделия в одном поперечном сечении компонента, с учетом измеренных минимальных и максимальных значения толщины стенки.

3.1.1.14 Серия труб (pipe series); S: Безразмерное число для обозначения трубы, соответствующее ISO 4065.

Примечание - Соотношение между серией труб, S, и стандартным соотношением

размеров, SDR, определяется следующей формулой из ISO 4065:

𝐒 = 𝐒𝐃𝐑−𝟏𝟐 (1)

3.1.1.15 Стандартное соотношение размеров (standard dimension

ratio) (SDR): Отношение номинального наружного диаметра (DN) трубы к номинальной толщине стенки, en трубы или раструба фитинга.

3.1.1.16 Допуск (tolerance): Допустимое отклонение от заданного значения величины, выраженное как разница между допустимыми максимальными и допустимыми минимальными значениями.

СТ РК ISO 4427-1-2014

6

3.1.2 Условия эксплуатации 3.1.2.1 Номинальное давление (nominal pressure); PN: Условное

обозначение, используемое в справочных целях, относительно механических характеристик изделия трубопроводов.

Примечание - Для пластиковых трубопроводов, переносящих воду, номинальное

давление соответствует максимальному непрерывному рабочему давлению, выраженному в Паскалях (барах), которое может поддерживаться водой при 20°С на основе минимального расчетного коэффициента.

3.1.2.2 Максимальное рабочее давление (maximum operating pressure); MOP: Максимальное эффективное давление жидкости в системе трубопроводов в Паскалях (барах), которое разрешено при непрерывном использовании.

Данное определение учитывает физические и механические характеристики изделия трубопроводов.

Примечание – Данный показатель рассчитывается по следующей формуле:

MOP = 20(MRS)Cx[(SDR)−1] (2)

3.1.2.3 Допустимое рабочее давление (allowable operating pressure);

PFA: Максимальное гидростатическое давление, которое изделие способно выдерживать постоянно в процессе эксплуатации.

3.1.3 Требования к материалу

3.1.3.1 Нижний доверительный интервал прогнозируемой

гидростатической прочности при 20°С на 50 лет (lower confidence limit of the predicted hydrostatic strength at 20 °C for 50 years); (σLРL): Значение с размерами напряжения в мегапаскалях, которое может рассматриваться как свойство материала, которое представляет собой 97,5 % нижнего доверительного интервала прогнозируемой гидростатической прочности при 20°С на 50 лет с внутренним давлением воды.

3.1.3.2 Минимальная требуемая прочность (MRS) (minimum required strength): Значение σLPL округленное до ближайшего нижнего значения ряда R10 или ряда R20, в зависимости от значения σLPL.

Примечание - Ряды R10 и R20 являются значениями ряда Ренард в соответствии с

ISO 3 и ISO 497. 3.1.3.3 Расчетное напряжение (design stress); (σs): Допустимое

напряжение, выраженное в мегапаскалях, для данного применения,

СТ РК ISO 4427-1-2014

7

получаемое путем деления MRS на коэффициент C и округляемое до ближайшего меньшего значения в ряде R20.

Примечание - Выражается так:

σs = 𝐌𝐑𝐒𝐂 (3)

3.1.3.4 Общий эксплуатационный (расчетный) коэффициент (C)

(overall service (design) coefficient): Коэффициент со значением больше 1, который принимает во внимание условия эксплуатации, а также свойства изделиев трубопровода, кроме тех, которые представлены в нижнем доверительном интервале.

3.1.3.5 Индекс текучести расплава по массе (MFR) (melt mass-flow rate): Значение относительно вязкости расплавленного материала при заданной температуре и нагрузке, измеренное в соответствии с ISO 1133.

3.2 Обозначения и сокращения (Условные обозначения) C общий эксплуатационный (расчетный) коэффициент dem средний наружный диаметр Dem min минимальный средний наружный диаметр dem max максимальный средний наружный диаметр de наружный диаметр на любой точке dn номинальный наружный диаметр Е толщина стенки в любой точке корпуса фитинга или клапана e толщина стенки (в любой точке) em средняя толщина стенки emax максимальная толщина стенки (в любой точке) emin минимальная толщина стенки (в любой точке) en номинальная толщина стенки σLPL нижний доверительный интервал при 20 °C на 50 лет σs расчетное напряжение Примечание - Условные обозначения de, e, emin и emax в ISO 4427 эквивалентны dey, ey,

ey,min и ey,max, соответственно, используемые в ISO 11922-1. 3.3 Сокращенные термины DN/OD номинальный размер, связанный с наружным диаметром MFR индекс текучести расплава по массе MRS минимальная требуемая прочность OIT время окислительной индукции PE полиэтилен PFA допустимое рабочее давление

СТ РК ISO 4427-1-2014

8

PN номинальное давление S серия труб SDR стандартное размерное отношение 4 Материал 4.1 Композиция

Композиция, из которого производится трубы и фитинги,

изготавливается путем добавления к базовому полимеру полиэтилена только те добавки, которые необходимы для производства и конечного использования продукции, в соответствии с применимыми частями ISO 4427.

Все добавки должны быть равномерно распределены.

Примечание - На изделия, изготовленные из материалов из ПЭ 32, ISO 4427 не распространяется.

4.2 Цвет 4.2.1 Общие положения Цвет труб и фитингов должен быть синего или черного цвета. Другие цвета и не наполненные композиции разрешаются для трубы с

покрытием при условии, что материал внешнего слоя покрытия синий или черный (см. ISO 4427-2, приложение B).

4.2.2 Саженаполненная композиция Сажа, используемая в производстве черной композиции, должна иметь

средний (первичный) размер частиц 10 Нм до 25 Нм. 4.3 Использование переработанного и пригодного для повторного

использования материала Допускается изготовлять трубы с использованием переработанного

полиэтилена той же марки, образующегося при собственном производстве, и получением продукции, прошедшей испытания на соответствия с требованиям ISO 4427.

Переработанный материал из внешних источников и пригодный для повторного использования материал не должны использоваться.

СТ РК ISO 4427-1-2014

9

4.4 Физические характеристики композиции

Композиция, используемая для изготовления труб, фитингов и клапанов, должна соответствовать требованиям, изложенным в таблице 1 и таблице 2.

Примечание - Информация по устойчивости к быстрому распространению трещин

приводится в приложении B.

Таблица 1 - Характеристики композиции ПЭ в виде гранул

Характеристика Требованиеa Параметры испытаний Метод

испытания параметр значение

Плотность композиции

≥ 930 кг/м3

Температура испытания 23 °C ISO 1183-2

Количество образцов по ISO 1183-2

Содержание сажи (только черная композиция)

(2 до 2,5) % по массе

по ISO 6964 ISO 6964

Сажевая дисперсия (только черная композиция)

≤ 3 сорт по ISO 18553 c ISO 18553

Пигментная дисперсия (только синяя композиция)

≤ 3 сорт по ISO 18553 c ISO 18553

Содержание воды d ≤ 300 мг/кг Количество образцов для испытания b

1 ISO 15512

Содержание летучих веществ

≤ 350 мг/кг Количество образцов для испытания b

1 EN 12099

Время окислительной

индукции

≥ 20 мин

Температура испытания 200 °C e

ISO 11357-6 Количество образцов

для испытания b 3

Индекс текучести расплава по массе (MFR) для ПЭ 40

0,2 до 1,4 г/10 мин не менее макс.отклонение ± 20 % от назначенного

значения f

Нагрузка 2,16 кг

ISO 1133, условие D

Температура испытания

190 °C

Время 10 не менее

Количество образцов для испытания b

По ISO 1133

Индекс текучести расплава по массе (MFR) для ПЭ 63

0,2 до 1,4 г/10 мин не менее макс.отклонение ± 20 % от назначенного

значенияf

Нагрузка 5 кг

ISO 1133, условие T

Температура испытания

190 °C

Время 10 не менее Количество образцов

для испытания b по ISO 1133

СТ РК ISO 4427-1-2014

10

Окончание таблицы 1

Индекс текучести расплава по массе (MFR) для ПЭ 80 и

ПЭ 100

0,20 до 1,40 г/10 мин f g

макс. отклонение ±

20 % от назначенного

значения

Нагрузка 5 кг

ISO 1133-1

Температура испытания

190 °C

Время 10 мин

Количество образцов для испытания b

По ISO 1133-1

a Соответствие этим требованиям должно быть доказано изготовителем композиции. b Приведенное количество образцов для испытания является , необходимым для установления значения

характеристик, описанных в этой таблице. Количество образцов для испытания, необходимых для производственного контроля и управления технологическими процессами, должно быть указано в методиках испытательной лаборатории изготовителя трубной продукции на основании действующих испытательных нормативных документов.

c В случае возникновения спора, образцы для испытания для сажевой дисперсии и пигментной дисперсии должны быть получены с помощью метода сжатия

d Применяется, только если обнаруженное содержание летучих веществ не соответствует указанному требованию. В случае возникновения спора, применяется требование на содержание влаги. Данное требование относится к производителю сырья на стадии производства и к потребителю полиэтилена в процессе производства трубной продукции (если сырье влажное, требуется сушка перед использованием).

e Испытание может быть проведено как косвенный тест при 210°С при условии, что существует четкая сопоставление с результатами при 200°С. В случае возникновения спора, температура испытания должна составлять 200 °С.

f Назначенное значение, указанное производителем композиции. g Материалы назначенного значения 0,15 ≤ MFR < 0,20 можно ввести, в таком случае следует обратить

внимание на подпункт 4.5 Совместимость по сварке. Наименьшее значение MFR в результате максимального нижнего отклонения от назначенного значения не должно быть меньше 0,15.

Таблица 2 - Характеристики композиции ПЭ в виде трубы

Характеристика Требованиеa Параметры испытаний Метод

испыта-ния параметр значение

Предел прочности при растяжении для стыковой сварки b

Испытание на отказ:

Высокопрочный - проходит

хрупкий - не проходит

Диаметр трубы 110 мм

ISO 13953

Отношение диаметров труб

SDR 11

Температура испытания

23 °C

Количество образцов для испытания c

По ISO 13953

Медленный рост трещины трубы

размером 110 мм или 125 мм SDR 11

Без отказа во время

испытания

Температура испытания 80 °C

ISO 13479

Внутреннее давление

испытания: ПЭ 63 ПЭ 80 ПЭ 100

6,4*105 Па (6,4 бар) 8,0*105 (8,0 бар) 9,2*105 (9,2 бар)

Время испытания 500 ч Тип испытания Вода в воде

Количество образцов для испытания c

По ISO 13479

СТ РК ISO 4427-1-2014

11

Окончание таблицы 2 Влияние на качество

воды Согласно существующим национальным правилам

Устойчивость к атмосферным воздействиям e

Подверженные атмосферному воздействию

образцы должны обладать:

Суммарная солнечная радиация

≥ 3,5 ГДж/м2 d ISO 16871

a) Отслаивание электрофузионной

муфты

Доля хрупкого разрушения: ≤

33,3 %

Температура 23 °C ISO 13954 Процедура сборки f

b) Относительное удлинение при

разрыве По ISO 4427-2, таблица 5

ISO 6259-1 ISO 6259-3

c) Гидростатическая прочность при 80 °C

По ISO 4427-2, таблица 3 ISO 1167-1

Примечание - 105 Па (1 бар) = 0,1 МПа = 105 Пa; 1 МПа = 1 Н/мм2. a Соответствие этим требованиям должно быть доказано изготовителем композиции. b Подготовка образцов в соответствии с ISO 11414, нормальных условиях при 23 °C. c Указанное количество испытываемых образцов означает количество, необходимое для установления

значения для описанных в таблице характеристик. Количество образцов, необходимых для производственного контроля и управления технологическими процессами, должно быть указано в плане качества изготовителя.

d Значение 3,5 ГДж/м2 представляет собой ежегодное воздействие солнечных лучей рядом с широтой 50 градус. Это значение может быть принято в национальных стандартах и правилах.

e Только синяя композиция. f Следует определить.

4.5 Совместимость по сварке

Применяется следующее: а) Изготовитель композиции полиэтилена должен гарантировать , что

свойства каждой партия сырья по таблице 1 обеспечивают сварку выдержав испытания на прочность при растяжении стыковой сварки стыка труб по таблице 2;

b) Композиция полиэтилена согласно таблице 1 должна обеспечивать хорошую свариваемость деталей. При необходимости изготовитель полиэтилена представляет результаты испытаний прочности сварного шва в соответствии с таблицей 2.

4.6 Классификация и обозначение Композиции обозначаются типом материала (ПЭ) и уровнем

минимальной требуемой прочности (MRS) в соответствии с таблицей 3. Композиция должна иметь MRS, равную значениям, указанным в

Таблице 3. Значение MRS и классификация композиции должны быть определены от σLPL в соответствии с ISO 12162. σLPL определяется анализом, в соответствии с ISO 9080, испытаний гидростатическим давлением, проведенных в соответствии с ISO 1167-1.

СТ РК ISO 4427-1-2014

12

При определении длительной гидростатической прочности материалов ПЭ 100 в соответствии с ISO 9080, определение колена на кривой экстраполяции в 80 °C до 5 000 ч неприемлемо.

Классификация композиции в соответствии с ISO 9080 должна быть сертифицирована производителем композиции.

Примечание - Если фитинги изготовлены из одной композиции, что и труба, то

классификация материала будет такой же, что и для трубы. Если композиция предназначена только для использования в

производстве фитингов, композиция классифицируется с использованием испытательных образцов, подготовленных в соответствии с ISO 1167-2.

Таблица 3 - Обозначение материала и соответствующие значения

максимального расчетного напряжения

Обозначение Минимальное требуемое напряжение (MRS) МПа

σs

МПа ПЭ 100 10,0 8,0

ПЭ 80 8,0 6,3

ПЭ 63 6,3 5,0

ПЭ 40 4,0 3,2 Расчетное напряжение, σs, определяется от MRS применением общего эксплуатационного

(расчетного) коэффициента, C = 1,25. Примечание - Может использоваться более высокое значение C; например, если C = 1,6, это дает

расчётное напряжение в 5,0 МПа для материалов ПЭ 80. Более высокое значение C можно также получить путем выбора более высокого класса ПЭ.

5 Влияние на качество воды труб, транспортирующих воду для

бытового использования Изделия, изготовленные из полиэтилена, при контакте с водой не

должны вызывать помутнение или обесцвечивание транспортируемой воды, не должны ухудшать органолептические свойства воды (появление неприятного вкуса или запаха) и не должны вызывать рост микроорганизмов.

Измерения химических веществ и биологических реагентов при контакте с питьевой водой должны соответствовать органолептическим/физическим свойствам воды, не должны превышать максимальные значения, рекомендованные Всемирной организацией здравоохранения (ВОЗ) и/или Директивой Совета ЕС 98/83/ЕС, по более жестким требованиям в каждом случае.

Также следует обратить внимание на требования национальных правил.

СТ РК ISO 4427-1-2014

13

Приложение A (информационное)

Коэффициенты снижения давления

Если система трубопроводов ПЭ должна эксплуатироваться непрерывно

при постоянной температуре выше 20 °С и до 40 °C, коэффициент снижения давления, как указано в таблице A.1, может применяться для ПЭ 80 и ПЭ 100. Для коэффициентов для ПЭ 40 и ПЭ 63 см. ISO 13761.

Таблица A. 1 - Коэффициенты снижения давления для ПЭ 80 и ПЭ 100

Температура a b

°C Коэффициент

20 1,00

30 0,87

40 0,74 Примечание - Если анализ по ISO 9080 не показывает, что применимо меньшее снижение, то в этом

случае более высокие коэффициенты и, следовательно, более высокие давления могут применяться. a Для других температур между каждым шагом разрешается интерполяция (см. также ISO 13761). b Для более высоких температур, обратитесь к производителю композиции.

Примечание - Допустимое рабочее давление (PFA) определяют следующей

формулой: PFA = fT x fA x PN (4) где: fT - коэффициент в соответствии с таблицей A. 1; fA - коэффициент снижения номинальных параметров (или фактор повышения

номинального значения), связанный с применением (для передачи воды fA = 1); PN - номинальное давление.

СТ РК ISO 4427-1-2014

14

Приложение B (информационное)

Сопротивление быстрому распространению трещин

B.1 Общие положения

Быстрое распространение трещин (RCP) является образованием

трещины низкой пластичности, распространяющейся на высокой скорости (приблизительно 300 м/с) вдоль трубопровода под давлением. Распространение или задержание трещины зависит от энергии деформации в вершине трещины, которая зависит от внутреннего давления текучей среды, которое, в свою очередь влияет на скорость, при которой снижается давление в жидкости.

Если разрушение произошло в трубопроводе с водой, то жидкость не подвержена сжатию и выделению энергии, как если бы трубопровод был наполнен воздухом или газом. Таким образом, образование быстро распространяющейся трещины гораздо менее вероятно в трубопроводе, где транспортирующей жидкостью выступает вода.

Действительно, полевые (FS) испытания и испытания S4 RCP на водопроводных трубах показали, что распространение отсутствует, если труба полностью заполнена [6]. Однако испытания на трубах большого диаметра, содержащие как воду, так и воздух при низкой температуре (<3°С) показали, что трещина может распространяться вдоль верхней части трубы внутри воздушного кармана, но необходимы более высокие давления для сдерживания распространения, кроме давления воздуха в покое [6] [7]. Давление, сдерживающее распространение, увеличивается, когда захваченный объем воздуха уменьшается, следовательно, сокращение объема захваченного воздуха снижает риск. Таким образом, можно сделать вывод, что риск возникновения этого явления в водопроводе является крайне низким и требует совпадения определенных сопутствующих условий, то есть образование быстро-распространяющейся трещины в месте расположения воздушного кармана в трубе большого диаметра под высоким давлением и в условиях низких температур.

В разработке европейских стандартов для полиэтиленовой водопроводной трубы,[9], было решено, что RCP нужно учитывать только для труб с толщиной стенки >32 мм. Испытания показали, что большинство современных композиции труб устойчивы к RCP и имеют высокую устойчивость к медленному росту трещин, что значительно уменьшает риск образования разрушений. Условия и примеры требований можно найти в ссылках [8] и [9].

СТ РК ISO 4427-1-2014

15

B.2 Образование Образование RCP может быть результатом повреждения от удара,

увеличение трещины по стенке или возникновения трещины, полученной при нарушении режимов сварки и/или при несоблюдении окружающих условий.

Явление RCP было зарегистрировано в трубопроводах различных материалов, включая стальных и, в нескольких случаях, пластмассовых трубопроводах.

B.3 Параметры, регулирующие распространение/задержание Параметры, определяющие RCP, при образовании трещины являются а) внутреннее давление, b) температура трубопровода, c) скорость декомпрессии передаваемой жидкости (см. В.1), и d) вязкость при разрушении материала трубы. B. 4 Методы испытаний Устойчивость труб в определенном материале к RCP возрастает с

увеличением диаметра трубы и толщины стенки. Это экспериментально проверено для обеспечения разработки системы для исключения риска. Стандартные методы испытаний опубликованы для ПЭ труб: S4 испытания по ISO 13477 и FS испытания по ISO 13478.

Эти испытания требуют экстремальных условий для образования быстрораспространяющейся трещины, т.е. образование острых насечек в трубе под испытанием и воздействие острым лезвием, и, в случае полномасштабного испытания, охлаждения трубы с образованием до -70 °C.

СТ РК ISO 4427-1-2014

16

Приложение Д. А. (информационное)

Таблица Д.А.1 – Сведения о соответствии национальных стандартов

ссылочным международных стандартов

Обозначение и наименование международного стандарта, международного документа

Степень соответствия

Обозначение и наименование государственного стандарта

ISO 1133:2011 IDT СТ РК ISO 1133-2005 ISO 1167-1:2006 IDT СТ РК ISO 1167-2005 ISO 1167-2:2006 IDT СТ РК ISO 1167-2005 ISO 4427-1:2007 IDT СТ РК ISO 4427-2004 ISO 4427-5:2007 IDT СТ РК ISO 4427-2004 ISO 6259-1:1997 IDT СТ РК ISO 6259-3-2005

СТ РК ISO 4427-1-2014

17

Библиография

[1] ISO 497:1973. Предпочтительные числа первого и второго приближений и ряды, содержащие эти числа. Правила выбора и применения (Guide to the choice of series of preferred numbers and of series containing more rounded values of preferred numbers).

[2] ISO 11922-1. Трубы из термопластических материалов для транспортировки текучих сред. Размеры и допуски. Часть 1: Метрическая серия (Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids - Dimensions and tolerances - Part 1: Metric series).

[3] ISO 13477. Трубы из термопластов для транспортирования текучих сред. Определение стойкости к быстрому распространению трещин (RCP). Испытание в установившемся режиме по укороченной программе (испытание S4) (Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids. Determination of resistance to rapid crack propagation (RCP). Small-scale steady-state test (S4 test).

[4] ISO 13478. Трубы из термопластов для транспортирования текучих сред. Определение стойкости к быстрому развитию трещин. Полевые испытания (Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids. Determination of resistance to rapid crack propagation (RCP). Fullscale test (FST).

[5] Грейг М., Быстрое распространение трещин в полиэтиленовых трубах под гидростатическим давлением, Институт пластмассы и каучука, VII Конференция по пластмассовым трубам, сентябрь 1988г. (GREIG, M., Rapid crack propagation in hydrostatically pressurized polyethylene pipe, Plastics and Rubber Institute Plastics Pipes VII Conference, September 1988).

[6] Гриншилдс C., Быстрая хрупкое разрушение пластмассовых труб. Часть 1. Обработка и применение пластиков, резины и композиции с водой под давлением, 1997, том 26, № 9, с. 387. (GREENSHIELDS, C.J., Fast brittle fracture of plastics pipes. Part 1. Water pressurised, plastics, rubber and composites processing and applications, 1997, Vol. 26, No. 9, p. 387).

[7] EN 12201-1. Пластмассовые трубопроводные системы для водоснабжения, дренажа и откачки сточных вод под давлением. Полиэтилен. Часть 1. Общее. (EN 12201-1. Plastics piping systems for water supply. Polyethylene (PE). Part 1. General).

[8] EN 13244-1. Системы пластмассовых трубопроводов для подземных и надземных систем под давлением для воды общего назначения, дренажа и канализации. Полиэтилен. Часть 1. Общие вопросы. (EN 13244-1, Plastics piping systems for buried and above ground pressure systems for water for general purposes, drainage and sewerage. Polyethylene (PE). Part 1. General).

[9] CEN/TS 12201-7. Системы пластмассовых трубопроводов для водоснабжения. Полиэтилен (ПЭ). Часть 7. Руководство по оценке соответствия. (CEN/TS 12201-7, Plastics piping systems for water supply. Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

СТ РК ISO 4427-1-2014

18

[10] CEN/TS 13244-7. Системы пластиковых трубопроводов для подземных и надземных напорных систем подачи воды общего назначения, дренажных и сточных вод. Полиэтилен. Часть 7. Руководство по оценке соответствия. (CEN/TS 13244-7, Plastics piping systems for buried and above-ground pressure systems for water for general purposes, drainage and sewerage. Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

[11] Руководство по качеству питьевой воды, том 1. Рекомендации, ВОЗ, Женева, 1984 (Guidelines for drinking water quality, Volume 1. Recommendations, WHO, Geneva, 1984).

[12] Директивы Совета ЕС 98/83/ЕС от 3 ноября 1998 года о качестве воды для бытового использования, Официальный журнал Европейских сообществ (EC Council Directive 98/83/EC of 3 November 1998 on the quality of water intended for human consumption, Official Journal of the European Communities).

УДК 678.5 – 462:006,354 МКС 23.040.45; 23.040.20; 91.140.60; 93.025

Ключевые слова: трубы, фитинги, полиэтиленовые, водоснабжение, трубопроводы

Басуға ___________ ж. қол қойылды Пішімі 60х84 1/16

Қағазы офсеттік. Қаріп түрі «КZ Times New Roman»,

«Times New Roman»

Шартты баспа табағы 1,86. Таралымы ____ дана. Тапсырыс ____

__________________________________________________________________

«Қазақстан стандарттау жəне сертификаттау институты»

республикалық мемлекеттік кəсіпорны

010000, Астана қаласы, Орынбор көшесі, 11 үй,

«Эталон орталығы» ғимараты

Тел.: 8 (7172) 79 33 24

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТЫ

Сумен қамтамасыз етуге арналған құбырлар мен фитингілер 2-бөлім

ҚҰБЫРЛАР

Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения Часть 2 ТРУБЫ

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

(ISO 4427-2:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes.IDT)

Ресми басылым

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті

(Мемстандарт)

Астана

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТЫ

Сумен қамтамасыз етуге арналған құбырлар мен фитингілер

2-бөлім

ҚҰБЫРЛАР

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

(ISO 4427-2:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes.IDT)

Ресми басылым

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті

(Мемстандарт)

Астана

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

II

Алғысөз

1 Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитетінің «Қазақстан стандарттау және сертификаттау институты» Республикалық мемлекеттік кәсіпорны ӘЗІРЛЕП ЕНГІЗДІ

2 Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігі Техникалық реттеу және метрология комитеті Төрағасының 2014 жылғы «20» қарашадағы №238-од бұйрығымен БЕКІТІЛІП ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗІЛДІ

3 Осы стандарт ISO4427-2:2007, Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes (Сумен жабдықтауға арналған полиэтилен құбырлар мен фитингілер. 2-бөлім. Құбырлар) халықаралық стандартқа қатысты түрлендірілген.

ISO 4427-2:2007 халықаралық стандарты ISO /ТК 138 «Сұйықтықтарды тасымалдауға арналған пластмасса құбырлар, фитингілер мен вентильдер» Техникалық комитеті, SC 2 «Сумен жабдықтауға арналған пластмассадан жасалған құбырлар мен фитингтер» ішкі комитетімен әзірленген.

Ағылшын тілінен (en) аударылған. Осы ұлттық стандарт негізделіп әзірленген және сілтемелер берілген

халықаралық стандарттардың ресми нұсқалары Бірыңғай мемлекеттік

нормативтік-техникалық құжаттар қорында бар. «Нормативтік сілтемелер» тарауында және стандарттың мәтінінде

сілтемелік халықаралық стандарттар өзектелген. Ұлттық стандарттардың сілтемелік халықаралық стандарттарға

сәйкестігі туралы мәліметтер Д.А қосымшасында берілген. Сәйкестік дәрежесі – бірдей (IDT).

4 БІРІНШІ ТЕКСЕРУ МЕРЗІМІ 2019жыл ТЕКСЕРУ КЕЗЕҢДІЛІГІ 5 жыл

5 ҚР СТ ISO 4427-2004 ОРНЫНА ЕНГІЗІЛДІ Осы стандартқа енгізілетін өзгерістер туралы ақпарат жыл сайын басып

шығарылатын «Стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар» ақпараттық сілтемесіне, ал өзгерістер мен түзетулердің мәтіні ай сайын басып шығарылатын «Ұлттық стандарттар» ақпараттық сілтемесіне жарияланады. Осы стандарт қайта қаралған (ауыстырылған) немесе жойылған жағдайда, тиісті хабарлама ай сайын басып шығарылатын «Ұлттық стандарттар» ақпараттық сілтемесіне жарияланады

Осы стандарт Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму

министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитеті рұқсатынсыз ресми басылым ретінде толықтай немесе бөлшектеліп басылып шығарыла, көбейтіле және таратыла алмайды

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

1

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ СТАНДАРТЫ

СУМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ АРНАЛҒАН ҚҰБЫРЛАР МЕН ФИТИНГІЛЕР

1-бөлім

Жалпы ережелер

Енгізілген күні 2016.01.01

1 Қолданылу саласы Осы стандарт суды тасымалдайтын құбыржолдарға арналған, оның

ішінде шаруашылық-ауыз сумен қамтамасыз етуге арналған полиэтиленнен жасалған құбырларға, сондай-ақ басқа сұйық заттарға таралады.. Сондай-ақ осы стандарт құбыр параметрлеріне, оларды бақылау әдістеріне қойылатын талаптарды және сынақ жүргізу үшін қажетті және қолданылатын нормативтік құжаттарға сілтемелерді анықтайды.

Осы стандарт сілтеме жасалатын сынақ әдістері үшін сынақ параметрлерін анықтауға арналған.

Осы стандарт полиэтилен (ПЭ) құбырларға, олардың қосылыстарына, ПЭ-нен жасалған бұйымдары бар қосылыстарға, сондай-ақ мынадай жағдайда қолдануға арналған басқа материалдардан жасалған бұйымдары бар механикалық қосылыстарға қолданылады:

-ең жоғарғы жұмыс қысымы (ЕЖҚ) 25*105 Па(25 бар*) дейін және қоса алғанда;

-эталон температурасы ретінде 20 °C жұмыс температурасы. Ескертпе - 20°С жоғары және 40°С дейін тұрақты температурасы бар орындарда

қолдану үшін, ІSO 4427-1:2007, А қосымшасын қараңыз. Осы стандарт арынды құбырлардың мынадай типтеріне таралады: - полиэтиленнен жасалған құбырлар (номинал сыртқы диаметрі dn),

оның ішінде таңбаланған жолақтары бар; - құбырдың сыртқы және/немесе ішкі беттерінде қоса экструзияланған

қабаттары бар полиэтиленнен жасалған құбырлар (номинал сыртқы диаметрі dn), мұнда барлық қабаттардың А қосымшасына сәйкес ең жоғарғы ұзақ беріктігінің біркелкі деңгейі (MRS) бар;

- А қосымшасына сәйкес құбырдың сыртқы бетіне термопласттан жасалған қосымша қорғаныш қабықшасы бар полиэтиленнен жасалған құбыр (номинал сыртқы диаметрі dn).

Ресми басылым

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

2

2 Нормативтік сілтемелер Осы стандартта мынадай нормативтік құжаттарға сілтемелер

қолданылған: ISO 1133:2011Plastics. Determination of the melt mass-flow rate (MFR) and

the melt volume-flow rate (MVR) of thermoplastics (Пластмассалар. Салмағы (MFR) бойынша және көлемі (MVR) бойынша термопласттардың балқуының аққыштық индексін анықтау).

ISO 1167-1:2006Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 1. General method (Аққыш ортаны беруге арналған құбырлар, фитингілер және тораптар. Ішкі қысымға төзімділігін анықтау. 1-бөлім. Жалпы әдіс).

ISO 1167-2:2006Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 2. Preparation of pipe test pieces (Аққыш ортаны беруге арналған құбырлар, фитингілер және тораптар. Ішкі қысымға төзімділігін анықтау. 2-бөлім. Құбыр үлгілерін сынаққа дайындау).

ISO 2505:2005Thermoplastics pipes. Longitudinal reversion. Test method and parameters (Термопласттардан жасалған құбырлар. Ұзындықты өзгерту. Анықтау әдістері және параметрлері).

ISO 3126:2005Plastics piping systems. Plastics components. Determination of dimensions (Пластмассалардан жасалқан құбыржолдар. Құбыржолдың пластмасса элементтері. Өлшемдерін анықтау).

ISO 4065:1996 Thermoplastic pipes. Universal wall thickness table (Термопласттардан жасалған құбырлар. Қабырға қалыңдығы мәнінің әмбебап кестесі).

ISO 4427-1:2007Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 1.General (Сумен қамтамасыз етуге арналған арналған полиэтилен құбырлар мен фитингілер. 1-бөлім. Жалпы ережелер).

ISO 4427-5:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 5. Fitness for purpose of the system (Сумен қамтамасыз етуге арналған арналған полиэтилен құбырлар мен фитингілер. 5-бөлім. Жүйенің мақсаттары үшін жарамдылығы).

ISO 4433-1:1997 Thermoplastics pipes. Resistance to liquid chemicals. Classification. Part 1. Immersion test method (Термопласттардан жасалған құбырлар. Сұйық химикаттардың әсеріне төзімділігі. Жіктеу. 1-бөлім. Батыру арқылы сынау әдісі).

ISO 4433-2:1997 Thermoplastics pipes. Resistance to liquid chemicals. Classification. Part 2. Polyolefin pipes (Термопласттардан жасалған құбырлар. Сұйық химикаттардың әсеріне төзімділігі. Жіктеу. 2-бөлім. Полиолефинді құбырлар).

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

3

ISO 6259-1:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 1. General test method (Термопласттардан жасалған құбырлар. Созылу кезінде механикалық сипаттарын анықтау. 1-бөлім. Жалпы сынақ әдістері).

ISO 6259-3:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 3. Polyolefin pipes (Термопласттардан жасалған құбырлар. Созылу кезінде механикалық сипаттарын анықтау. 3-бөлім. Полиолефинді құбырлар).

ISO 11357-6:2008Plastics. Differential scanning calorimetry (DSC). Part 6. Determination of oxidation induction time (isothermal OIT) and oxidation induction temperature (dynamic OIT) (Пластмассалар. Дифференциалды сканирлеуші калориметрия. 6-бөлім. Тотыққыш индукция уақытын анықтау).

ISO 11922-1:1997 Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids. Dimensions and tolerances. Part 1. Metric series (Аққыш ортаны тасымалдауға арналған термопластикалық материалдардан жасалған құбырлар. Өлшемдер мен шақтамалар. Метрикалық орта).

3 Терминдер, анықтамалар, шартты белгіленулер мен қысқарған

терминдер Осы стандартта ISO 4427-1 келтірілген терминдер мен анықтамалар,

шартты белгіленулер мен қысқарған сөздер қолданылады. 4 Материал 4.1 Композиция Құбыр дайындалып жатқан полиэтилен композициясы ISO4427-1

талаптарына сәйкес келуге тиіс. 4.2 Сәйкестендіруге арналған композиция Қажетіне қарай таңбалау жолақтарына және қоса экструдирленген

қабаттары үшін қолданылатын композиция (5.2 қараңыз) құбыр өндірісі үшін қолданылған негізгі полимердің сол типінен алынған полиэтилен полимерден дайындалуға тиіс.

Сәйкестендіру мақсаттары үшін қолданылатын қоса экструдирленген қабаттар үшін А қосымшасы қолданылады.

5 Жалпы сипаттамалар 5.1 Сыртқы түрі

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

4

Ұлғайтып көрсететін аспапсыз қарау кезінде құбырлардың ішкі және сыртқы бету тегіс, жырықсыз, қабыршақсыз және құбырдың немесе жалғастықтың тұтастығын бұзуы мүмкін басқа беттік ақауларсыз таза болуға тиіс. Құбыр ұштары құбыр осіне тік бұрыштап ұқыптап кесілуге тиіс.

5.2 Түсі Құбырлар көк немесе қара түсті немесе көк жолақтары бар қара түсті

болуға тиіс. А қосымшасына сәйкес жабыны бар құбыр үшін бұл талап жабынға жатады.

Көк құбырлар немесе көк жолақтары бар қара құбырлар тек ауыз суға арналған.

Жерасты құрылыстары үшін барлық көк бұйымдар және қара емес қабаттары бар бұйымдар тура ультракүлгін жарықтан қорғалуға тиіс.

5.3 Су сапасына әсері Ұлттық ережелер, сондай-ақ ISO 4427-1 5-бөлімі талаптарына көңіл

аударған жөн. 6 Геометриялық сипаттамалар 6.1 Өлшеу Құбыр өлшемдері ISO 3126 сәйкес анықталады. Дау туындаған

жағдайда, өлшемдерді өлшеу кем дегенде 4 сағат (23±2)0 кезінде дайындаған және кондиционерлегеннен кейін 24 сағаттан ерте емес жүзеге асырылады.

6.2 Орташа сыртқы диаметр және сопақтық Орташа сыртқы диаметрлер, dem, және сопақтық 1-кестеге сәйкес келуге

тиіс.

1-кесте – Орташа сыртқы диаметрлер және сопақтық Өлшемдері миллиметрмен

Номинал өлшем DN/OD

Номинал сыртқы диаметр

dn

Орташа сыртқы диаметр a Ең жоғарғы сопақтық b

dem мин

dem макс

16 20 25 32

16 20 25 32

16,0 20,0 25,0 32,0

16,3 20,3 25,3 32,3

1,2 1,2 1,2 1,3

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

5

1-кестесінің жалғасы

40 50 63 75

40 50 63 75

40,0 50,0 63,0 75,0

40,4 50,4 63,4 75,5

1,4 1,4 1,5 1,6

90 110 125 140

90 110 125 140

90,0 110,0 125,0 140,0

90,6 110,7 125,8 140,9

1,8 2,2 2,5 2,8

160 180 200 225

160 180 200 225

160,0 180,0 200,0 225,0

161,0 181,1 201,2 226,4

3,2 3,6 4,0 4,5

250 280 315 355

250 280 315 355

250,0 280,0 315,0 355,0

251,5 281,7 316,9 357,2

5,0 9,8 11,1 12,5

400 450 500 560

400 450 500 560

400,0 450,0 500,0 560,0

402,4 452,7 503,0 563,4

14,0 15,6 17,5 19,6

630 710 800 900

630 710 800 900

630,0 710,0 800,1 900,1

633,8 716,4 807,2 908,1

22,1 — — —

1 000 1 200 1 400 1 600

1 000 1 200 1 400 1 600

1 000,0 1 200,0 1 400,0 1 600,0

1 009,0 1 210,8 c

1 412,6 c

1 614,4 c

— — — —

1 800 2 000

1 800 2 000

1 800,0 2 000,0

1 816,2 c 2 018,0 c

— —

≥ 710 диаметрлі орам түтік үшін және тік кесінділер үшін ең жоғарғы сопақтық 1 өндіруші мен 1 сатып алушы арасында келісілуге тиіс.

aISO 11922-1:1997 бойынша, В маркасы, ≤ 630 өлшемдері және А маркасы ≥ 710 өлшемдері үшін. bISO 11922-1:1997 бойынша, N маркасы, ≤ 630 өлшемдері, өндіріс сәтінде қолданылады. cШақтама 0,009 dem ретінде есептеледі және ISO 11922-1:1997 А маркасына сәйкес келмейді.

Ескертпе - ISO 11922-1 сәйкес шақтама жолы жағдайға байланысты мынадай үлгіде

есептеледі. a) А маркасы: 0,009dn 0,3 мм ең төмен мәнімен және 10,0 мм ең жоғарғы

мәнімен 0,01 мм дейін үлкен жағына жуық мәніне дейін дөңгелектейді.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

6

b) В маркасы: 0,006dn 0,3 мм ең төмен мәнімен және 4,0 мм ең жоғарғы мәнімен 0,1 мм дейін үлкен жағына жуық мәнге дейін дөңгелектейді.

c) N маркасы: -≤ 75 мм (0,008 dn + 1) мм диаметрлері үшін, -≤ 90 мм и ≤ 250 мм (0,02 dn) мм диаметрлері үшін, - >250 мм (0,035 dn) мм диаметрлері үшін 0,1 мм дейін жуық мәнге

дейін дөңгелектейді. 6.3 Қабырға қалыңдықтары және олардың шақтамалары Қабырға қалыңдығы 2-кестеге сәйкес келуге тиіс. Ескертпе - PN, MRS, S және SDR арасындағы өзара байланыс В қосымшасында

келтіріледі.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

7

2-кесте – Қабырғалар қалыңдығы

Құбырлар сериясы

SDR 6 SDR 7,4 SDR 9 SDR 11 SDR 13,6 SDR 17

S 2,5 S 3,2 S 4 S 5 S 6,3 S 8

Номинал қысым (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 — PN 10 PN 8 — PN 5 PN 4

ПЭ 63 — — — PN 10 PN 8 —

ПЭ 80 PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10 PN 8

ПЭ 100 — PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10

Номи-нал өлшем

Қабырға қалыңдығыb мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

16 3,0 3,4 2,3 c 2,7 2,0 c 2,3 — — — — — —

20 3,4 3,9 3,0 3,4 2,3 c 2,7 2,0 c 2 3 — — — —

25 4,2 4,8 3,5 4,0 3,0 3,4 2,3 c 2,7 2 0 c 2 3 — —

32 5,4 6,1 4,4 5,0 3,6 4,1 3,0 3,4 2,4 2,8 2 0 c 2 3

40 6,7 7,5 5,5 6,2 4,5 5,1 3,7 4,2 3,0 3,5 2,4 2,8

50 8,3 9,3 6,9 7,7 5,6 6,3 4,6 5,2 3,7 4,2 3,0 3,4

63 10,5 11,7 8,6 9,6 7,1 8,0 5,8 6,5 4,7 5,3 3,8 4,3

75 12,5 13,9 10,3 11,5 8,4 9,4 6,8 7,6 5,6 6,3 4,5 5,1

90 15,0 16,7 12,3 13,7 10,1 11,3 8,2 9,2 6,7 7,5 5,4 6,1

110 18,3 20,3 15,1 16,8 12,3 13,7 10,0 11,1 8,1 9,1 6,6 7,4

125 20,8 23,0 17,1 19,0 14,0 15,6 11,4 12,7 9,2 10,3 7,4 8,3

140 23,3 25,8 19,2 21,3 15,7 17,4 12,7 14,1 10,3 11,5 8,3 9,3

160 26,6 29,4 21,9 24,2 17,9 19,8 14,6 16,2 11,8 13,1 9,5 10,6

180 29,9 33,0 24,6 27,2 20,1 22,3 16,4 18,2 13,3 14,8 10,7 11,9

200 33,2 36,7 27,4 30,3 22,4 24,8 18,2 20,2 14,7 16,3 11,9 13,2

225 37,4 41,3 30,8 34,0 25,2 27,9 20,5 22,7 16,6 18,4 13,4 14,9

250 41,5 45,8 34,2 37,8 27,9 30,8 22,7 25,1 18,4 20,4 14,8 16,4

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

8

2-кестенің жалғасы

Құбырлар сериясы

SDR 6 SDR 7,4 SDR 9 SDR 11 SDR 13,6 SDR 17

S 2,5 S 3,2 S 4 S 5 S 6,3 S 8

Номинал қысым (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 — PN 10 PN 8 — PN 5 PN 4

ПЭ 63 — — — PN 10 PN 8 —

ПЭ 80 PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10 PN 8

ПЭ 100 — PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10

Номи-нал өлшемі

Қабырға қалыңдығыb мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

280 46,5 51,3 38,3 42,3 31,3 34,6 25,4 28,1 20,6 22,8 16,6 18,4

315 52,3 57,7 43,1 47,6 35,2 38,9 28,6 31,6 23,2 25,7 18,7 20,7

355 59,0 65,0 48,5 53,5 39,7 43,8 32,2 35,6 26,1 28,9 21,1 23,4

400 - - 54 60,3 44 49,3 36,3 40,1 29,4 32,5 23 26,2

450 - - 61,5 67,8 50,3 55,5 40,9 45,1 33,1 36,6 26,7 29,5

500 - - - - 55,8 61,5 45,4 50,1 36,8 40,6 29,7 32,8

560 - - - - 62,5 68,9 50,8 56,0 41,2 45,5 33,2 36,7

630 - - - - 70,3 77,5 57,2 63,1 46,3 51,1 37,4 41,3

710 - - - - 79,3 87,4 64,5 71,1 52,2 57,6 42,1 46,5

800 - - - - 89,3 98,4 72,6 80,0 58,8 64,8 47,4 52,3

900 - - - - - - 81,7 90,0 66,2 73,0 53,3 58,8

1 000 - - - - - - 90,2 99,4 72,5 79,9 59,3 65,4

1 200 - - - - - - - - 88,2 97,2 67,9 74,8

1 400 - - - - - - - - 102,9 113,3 82,4 90,8

1 600 - - - - - - - - 117,6 129,5 94,1 103,7

1 800 - - - - - - - - - - 105,9 116,6

2 000 - - - - - - - - - - 117,6 129,5

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

9

2-кестенің жалғасы

Құбырлар сериясы

SDR 21 SDR 26 SDR 33 SDR 41

S 10 S 12,5 S 16 S 20

Номинал қысым(PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 PN 3,2 PN 2,5 — —

ПЭ 63 PN 5 PN 4 PN 3,2 PN 2,5

ПЭ 80 PN 6 d PN 5 PN 4 PN 3,2

ПЭ 100 PN 8 PN 6 c PN 5 PN 4

Номи-нал өлшем

Қабырға қалыңдығыb мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

16 20 25 32

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

40 50 63 75

2,0 c

2,4 3,0 3,6

2,3 2,8 3,4 4,1

— 2,0 2,5 2,9

— 2 3 2,9 3,3

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

90 110 125 140

4,3 5,3 6,0 6,7

4,9 6,0 6,7 7,5

3,5 4,2 4,8 5,4

4,0 4,8 5,4 6,1

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

160 180 200 225

7,7 8,6 9,6 10,8

8,6 9,6 10,7 12,0

6,2 6,9 7,7 8,6

7,0 7,7 8,6 9,6

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

250 280 315 355

11,9 13,4 15,0 16,9

13,2 14,9 16,6 18,7

9,6 10,7 12,1 13,6

10,7 11,9 13,5 15,1

— — 9

10,9

— —

10,8 12,1

— — 7,7 8,7

— — 8 6 9,7

400 450 500 560

19,1 21,5 23,9 26,7

21,2 23,8 26,4 29,5

15,3 17,2 19,1 21,4

17,0 19,1 21,2 23,7

12,3 13,8 15,3 17,2

13,7 15,3 17,0 19,1

9,8 11,0 12,3 13,7

10,9 12,2 13,7 15,2

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

10

22-кестенің соңы Құбырлар сериясы

SDR 21 SDR 26 SDR 33 SDR 41

S 10 S 12,5 S 16 S 20

Номинал қысым (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 PN 3,2 PN 2,5 — —

ПЭ 63 PN 5 PN 4 PN 3,2 PN 2,5

ПЭ 80 PN 6 d PN 5 PN 4 PN 3,2

ПЭ 100 PN 8 PN 6 c PN 5 PN 4

Номи-нал өлшем

Қабырға қалыңдығыb мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

630 710 800 900

30,0 33,9 38,1 42,9

33,1 37,4 42,1 47,3

24,1 27,2 30,6 34,4

26,7 30,1 33,8 38,3

19,3 21,8 24,5 27,6

21,4 24,1 27,1 30,5

15,4 17,4 19,6 22,0

17,1 19,3 21,7 24,3

1 000 1 200 1 400 1 600

47,7 57,2 66,7 76,2

52,6 63,1 73,5 84,0

38,2 45,9 53,5 61,2

42,2 50,6 59,0 67,5

30,6 36,7 42,9 49,0

33,5 40,5 47,3 54,0

24,5 29,4 34,3 39,2

27,1 32,5 37,9 43,3

1 800 2 000

85,7 95,2

94,4 104,9

69,1 76,9

76,2 84,7

54,5 60,6

60,1 66,8

43,8 48,8

48,3 53,8

Ескертпе - 105 Па (1 бар) = 0,1 МПа = 105 Па; 1 МПа = 1 Н/мм2. a PN мәні C = 1,25 негізделген. bISO 11922-1:1997 бойынша шақтамалар, 0,1 мм жуық мәнге дейін дөңгелектелген (0,1 emin+ 0,1) мм

бойынша есептелген V маркасы. e>30 мм үшін кейбір қосымшалар үшін, ISO 11922-1:1997, Т маркасы 0,1 мм жуық мәнге дейін дөңгелектелген 0,15 emin есептелген шақтамалар қолданылуы мүмкін.

c ISO 4065 бойынша emin есептік мән 2,0, 2,3 немесе 3,0 жуық мәндерге дейін дөңгелектейді. Белгілі бір ұлттық талаптар үшін қолданылады. Тәжірибелік ұғымдарға сүйене отырып, электр балқытылған қосылыстар мен қаптау қосымшалары үшін 3,0 мм қабырға қалыңдығы ұсынылады.

dНақты есептік мәндер – ПЭ 100 үшін 6,4*105 Па(6,4 бар) және ПЭ 80 үшін 6,3*105 Па (6,3 бар).

6.4 Құбыр орамы Құбырлар бүгілу және оралу секілді жергілікті түрдің өзгеруінің алдын

алу үшін оралуы тиіс. Орамның ең төмен ішкі диаметрі 18dn кем болмауға тиіс.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

11

6.5 Ұзындықтар Нақты орамға оралған немесе құбырдың тіке кесіктеріне қатысты,

сонымен қатар олардың рұқсаттарына қатысты талаптар белгіленбеген. Олар тұтынушы мен дайындаушы арасындағы келісім бойынша берілетін құбыр кесіктеріне арналған.

7 Механикалық сипаттамалар 7.1 Ұсталым Сынақтың сәйкес әдісінде басқасы көрсетілмеген болса, сыналатын

үлгілер 4 сағат ішінде сынаққа дейін (23± 2) °С температурада болуға тиіс. 7.2 Талаптар Үлгілерді 3-кестеге сәйкес сынайды. Құбыр үлгілерін сынаған кезде 3-

кестеде көрсетілген механикалық сипаттамалар мен талаптарды ұстану мақсатында әдістемеге жүгінген жөн.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

12

3-кесте– Механикалық сипаттамалар

Сипаттамалар Талаптар Сынақ параметрлері Сынақ әдістері

Параметрлер Мән

20 °C кезіндегі гидростатистикал

ық дәлдік

Сынақ барысында

қандай да бір сынақ үлгісі

бұзылмауға тиіс

Бітеуіш Ұсталым уақыты Сыналатын үлгі

мөлшеріb

Сынақ түрі Сынақ температурасы

Сынақ уақыты Құбыр беті

(қабырғасы) бойынша кернеу:

a) aтүр ISO 1167-1 бойынша

3

Судағы су

20 °C

100 сағ

ISO 1167-1

ISO 1167-2

ПЭ 40

7,0 МПа

ПЭ63

8,0 МПа

ПЭ80

10,0 МПа

ПЭ100 12,4 МПа

80°Скезіндегі гидростатистикалық дәлдік

Сынақ барысында

қандай да бір сынақ үлгісі

бұзылмауға тиіс

Бітеуіш Ұсталым уақыты Сыналатын үлгі

мөлшеріb

Сынақ түрі Сынақ температурасы

Сынақ уақыты Құбыр беті

(қабырғасы) бойынша кернеу:

a) aтүр ISO 1167-1 бойынша

3

Судағы су

80 °C

ISO 1167-1

ISO 1167-2 165 сағc

ПЭ 40 2,5 МПа

ПЭ 63 3,5 МПа

ПЭ 80 ПЭ 100

4,5 МПа 5,4 МПа

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

13

3-кестенің соңы

Сипаттамалар Талаптар Сынақ параметрлері Сынақ әдістері

Параметрлер мәндер

80 °C кезіндегі

гидростатистикалық тұрақтылық

Сынақ барысында

қандай да бір сынақ үлгісі

бұзылмауға тиіс

Бітеуіш Ұсталым уақыты Сыналатын үлгі

мөлшеріb

Сынақ түрі Сынақ температурасы

Сынақ уақыты Құбыр беті

(қабырғасы) бойынша кернеу:

a) aтүр ISO 1167-1 бойынша

3

Судағы су

80 °C

1 000 сағ ISO 1167-1

ISO 1167-2

ПЭ 40 2,0 МПа

ПЭ 63 3,2 МПа

ПЭ 80 4,0 МПа

ПЭ 100 5,0 МПа

Ескертпе –жарықтың ақырын өсіміне нормативтік қарсылық құбыр түрінде материалдың өлшенген қасиеті ретінде ISO 4427-1 қарастырылады.

aтүрb) бітеуіштер ≥ 500 мм диаметрлі топтаманы шығаруды рұқсат етуге арналған сынақта қолданылады.

bсыналатын үлгілердің көрсетілген мөлшері осы кестеге сипатталған сипаттамаға арналған мәндерді белгілеуге арналған мөлшерді көрсетеді. Технологиялық процестерді басқару мен өндірістік бақылауға қажетті үлгі мөлшері дайындаушының сапа жоспарында көрсетілуге тиіс.

cуақытынан бұрынғы сынғыш емес бұзылулар назарға алынбауға тиіс. қайталама тексеріс процедурасын 7.3 қараңыздар.

7.3 80 °C температурада бас тарту жағдайындағы қайталама сынақ 165 сағаттан кем сынғыш режиміндегі сыну теріс нәтижені көрсетеді,

бірақ та, егер үлгі 165 сағат барысында иілімді режиміндегі сынақ кезінде 165 сағаттан өткеннен бұрын бұзылатын болса, 4-кестеде көрсетілген кернеу / уақыт кезеңдерінің көмегімен жолдан таңдап алынған кернеуге қажетті ең төмен уақытқа қол жеткізу үшін төменгі кернеумен қайталама сынақ жүргізіледі.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

14

4-кесте-80°C кезіндегі гидростатистикалық тұрақтылықты қайталама тестілеуге арналған сынақ параметрлері

ПЭ 40 ПЭ 63 ПЭ 80 ПЭ 100

Кернеу МПа

Сынақ уақыты сағ

Кернеу МПа

Сынақ уақыты сағ

Кернеу МПа

Сынақ уақыты

сағ

Кернеу МПа

Сынақ уақыты сағ

2,5 165 3,5 165 4,5 165 5,4 165

2,4 230 3,4 295 4,4 233 5,3 256

2,3 323 3,3 538 4,3 331 5,2 399

2,2 463 3,2 1 000 4,2 474 5,1 629

2,1 675 4,1 685 5,0 1 000

2,0 1 000 4,0 1 000

8 Физикалық сипаттамалар 8.1 Ұсталым Сынақтың сәйкес әдісінде басқасы көрсетілмеген болса, сыналатын

үлгілер сынаққа дейін (23± 2) °С температурада болуға тиіс. 8.2 Техникалық талаптар

Дайын үлгілерді қолданылатын нормативтік құжаттарға сілтемені ескере

отырып, 5-кестеде көрсетілген параметрлер мен әдістерге сәйкестігін тексереді. Сынақ өткізу барысында 5-кестеде көрсетілген физикалық талаптарды ұстанған жөн.

5-кесте– Физикалық сипаттамалар – Барлық құбырлар

сипаттамалар Талап-

тар Сынақ параметрлері Сынақ

әдістері параметрлер мән

e≤ 5 мм арналған ажырау кезіндегі

салыстырмалы созылу ≥350 %

Сыналатын үлгі қалпы Сынақ кезіндегі айналымдар Сыналатын үлгі мөлшері b

2 түр 100

мм/мин ISO 6259 бойынша

ISO 6259-1 ISO 6259-3

5 мм <e≤ 12 мм арналған ажырау

кезіндегі салыстырмалы созылу

≥350 % Сыналатын үлгі қалпы

Сынақ кезіндегі айналымдар Сыналатын үлгі мөлшері b

1 aтүр 50 мм/мин ISO 6259 бойынша

ISO 6259-1 ISO 6259-3

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

15

5-кестенің соңы Сыналатын үлгі қалпы

Сынақ кезіндегі айналымдар Сыналатын үлгі мөлшері b

Сыналатын үлгі қалпы Сынақ кезіндегі айналымдар

Сыналатын үлгі мөлшері b

1 a түр

25 мм/мин

e>12 мм арналған ажырау кезіндегі

салыстырмалы созылу

≥350 % ISO 6259 бойынша

3 a түр

10 мм/мин ISO 6259

бойынша

ISO 6259-1 ISO 6259-3

Қызғаннан кейінгі ұзындықтың өзгерісі

≤ 3 % Беттің

ықпалысыз

Сыналатын үлгі қалпы мен мөлшері c

ISO 2505 бойынша

Сынақ температурасы: ПЭ 40

ПЭ 63, ПЭ 80, ПЭ 100 уақыт

100±2°C 110 ±2 °C ISO 2505

қарау

ISO 2505

ПЭ 40 арналған MFR салмақ бойынша

балқытпаның аққыштық индексі

± 20 % dөңдеу арқылы MFR өзгерісі

Жүктеме Сынақ температурасы

Уақыт Сыналатын үлгімөлшеріb

2,16 кг 190 °C 10 мин

ISO 1133 бойынша

ISO 1133 D шарт

ПЭ 63, ПЭ 80, ПЭ 100 арналған MFR салмақ

бойынша балқытпаның аққыштық индексі

± 20 % d өңдеу

арқылы MFR

өзгерісі

Жүктеме Сынақ температурасы

Уақыт Сыналатын үлгімөлшері b

5,0 кг 190 °C 10 мин

ISO 1133 бойынша

ISO 1133 D шарт

Қышқылдану индукциясының уақыты (жылуға

төзімділік)

≥ 20 мин Сынақ температурасы

Сыналатын үлгімөлшеріbf 200 °C

e 3 ISO 11357-6

Су сапасына ықпал Ұлттық ережелер қолданылады

aМүмкіндігінше, механикалық өңдеуі бар 2 сынақ үлгісі қабырға қалыңдығы ≤ 25 мм құбырлар үшін қолданылады. Сынақты егер талаптар үлгіні ажыратусыз орындалған болып табылса, тоқтатуға болады.

bсыналатын үлгілердің көрсетілген мөлшері осы кестеге сипатталған сипаттамаға арналған мәндерді белгілеуге арналған мөлшерді көрсетеді. Технологиялық процестерді басқару мен өндірістік бақылауға қажетті үлгі мөлшері қазіргі сынақтық нормативтік құжаттар негізінде құбыр өнімін дайындаушының сынақ зертханасының әдістемесінде көрсетілуге тиіс.

cСыртқы диаметрі> 200 мм құбырлар үшін көлденең кесілген кесіктер қолданылады.

dҚолданылатын композицияда өлшенген мәнге қатысты құбырда өлшенген мәндер.

eсынақтар 200 ° С кезіндегі сынақ нәтижелерінің нақты салыстырылуы бар жағдайда 210 ° С температурада тікелей емес сынақтар ретінде жүргізіледі. Дау туындаған жағдайда эталонды температура - 200 °C.

fҮлгілерді қабырғаның ішкі бетінен алған жөн.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

16

9 Химиялық заттармен байланысқан кездегі құбырлардың химиялық сипаттамалары

Полиэтиленнен жасалған құбырлар мен фитингтердің химиялық төзімділігін бағалау үшін ISO 4433-1 жәнеISO 4433-2 басшылыққа алу қажет.

Ескертпе –Полиэтилен құбырлардың химиялық заттарға кедергісі жөніндегі

нұсқаулық ISO/TR 10358 [1]берілген. 10 Эксплуатациялық сипаттамаларға қойылатын талаптар

Құбырды жинақтаған кезде құбырлар мен фитингтерді әзірлеуге арналған талаптарды, сондай-ақ, байланыстарға арналған ISO 4427-5 талаптарын ескерген жөн.

11 Таңбалау

11.1 Жалпы ережелер Таңбалау сызаттар немесе бұзылудың басқа түрлеріне әкелмейтіндей,

барлық құбырларға тұрақты және анық таңбалау жағылауы тиіс. Сонымен қатар, қарапайым сақтау, атмосфералық шарттардың әсері, тасымалдау, қондыру және пайдалану таңбалаудың анықтылығына әсер етпеуге тиіс.

Егер мөртаңба қолданылса, басылған таңбалау түсі өнімнің негізгі түсінен ерекшеленуге тиіс. Таңбалау өлшемі, оны үлкейтпей оқитындай болға тиіс.

11.2 Құбырларды ең төмен талап етілетін таңбалау Ең төмен талап етілетін таңбалау 6-кестеге сәйкес келіп, 1 метрге бірден

кем емес жиілікпен жағылуға тиіс.

6-кесте–Ең төмен талап етілетін таңбалау Аспект Таңбалау

Стандарт нөмірі ISO4427 Өндірушіні сәйкестендіру Атауы немесе шартты белгіленуі Өлшемдері(dnxen) мыс. 110 x 10 SDRсериялары (DNүшін > 32) мыс.SDR 11 Материал мен белгіленуі мыс. ПЭ 80 Номинал қысым, Па (бар) мыс.PN 12,5 Өндірген күні мыс. 0204a

Орамдар жүйелі түрде метражда таңбаланып, орамда қалған ұзындық көрсетілуге тиіс.

Егер құбыр ауыз суға арналса, «су» сөзі немесе «W» коды, сондай-ақ, қамтылуы мүмкін.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

17

А қосымшасы

(міндетті)

Көп қабатты құбырлар

А. 1 Жалпы ережелер Осы қосымша су жіберуге арналған қабатты полиэтилен (ПЭ)

құбырлардың қосымша геометриялық, механикалық және физикалық қасиеттерін белгілейді. Таңбалауға қойылатын қосымша талаптар A.3.4 берілген.

Қабатты құбырлардың екі типі: а) құбырдың сыртқы бетінде бірдей MRS дәрежелі, бірге

экструзияланатын қара немесе пигменттік қабаты бар ПЭ құбырлар (жалпы диаметріdn) (A.2 қараңыз);

b) құбырдың сыртқы бетінде жалғаспаған, тұтас, термопластик қосымша қабаты бар («жабынды құбырлар») ПЭ құбырлар (сыртқа диаметрі dn), осылайша, жалпы сыртқы диаметрі dn+ 2ecoating(A.3 қараңыз) болады.

Ескертпе –Қабатты құбырлардың басқа типтері басқа стандарттарды қамтылуы

мүмкін (мысалы, [3] және [4] Анықтамалықтары). A. 2 Түсті сәйкестендіру қабаты бар құбырлар A. 2.1 Геометриялық сипаттамалары Түсті сәйкестендіру қабатын қоса, құбырдың геометриялық

сипаттамалары 6-тарауға сәйкес болуы тиіс. A. 2.2 Механикалық сипаттамалары Түсті сәйкестендіру қабатын қоса, құбырдың механикалық

сипаттамалары 7-тарауға сәйкес болуға тиіс. A. 2.3 Физикалық сипаттамалары Физикалық сипаттамалары 8-тарауға сәйкес болуы тиіс. Балқытпаның

термотөзімділігі (OIT) мен аққыштық көрсеткішіне қойылатын талаптар бөлек қабаттарға сәйкес қолданылады. Бойлық жылу қайта вулканизация құбырға, соның ішінде түсті сәйкестендіру қабатына қолданылады.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

18

A. 2.4 Таңбалау Түсті сәйкестендіру қабаттары бар құбырларды таңбалау 11-тарауға

сәйкес қолданылады. A. 3 Жабынды құбыр A. 3.1 Геометриялық сипаттамалар Жабыннан басқа құбырлардың геометриялық сипаттамалары 6-тарауға

сәйкес келуі тиіс.

A. 3.2 Механикалық сипаттамалар Жабыннан басқа құбырлардың механикалық сипаттамалары 7-тарауға

сәйкес келуі тиіс. Жабын 7-тарауға сәйкес келетін құбыр сипаттамаларына теріс әсерін тигізбеуі тиіс.

Құбырды, жабынды есепке алмай, сынақтан өткізген жөн. Егер құбыр тіркелген жабынмен бірге сыналса, таңдалған шарттар құбырдың сынақ кезінде белгіленген кернеулеріне әсер ететінін қамтамасыз еткен жөн. Қарама-қайшылық пайда боған жағдайда, құбыр жабынды ескермей сыналуы тиіс.

A. 3.3 Физикалық сипаттамалар Жабын ескерілмейтін құбырдың физикалық сипаттамалары 8-тарауға

сәйкес келуі тиіс. Жабын құбырға немесе керісінше зиянды әсерін тигізбеуі тиіс.

A. 3.4 Таңбалау Таңбалау жабынға қолданылып, 11-тарауға сәйкес болуы тиіс. Сонымен қатар, жабынның пайдалану барысында жабынды құбырдан

жабынсыз құбырды анық ерекшелейтін таңбалауы болуы тиіс (мысалы, жалпақ түсті жолақтар арқылы). Жабын таңбалауында, сондай-ақ, жабынды дәнекерлеуге немесе механикалық жалғауға дейін алып тастау қажеттілігі туралы ескерту болуы тиіс.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

19

В қосымшасы (ақпараттық)

PN, MRS, S және SDR арасындағы өзара байланыс

Номинал қысым, PN, есептік кернеу, σs, және S/SDR қатарлары

арасындағы өзара байланыс келесі формуламен анықталады:

PN=10σsS немесеPN=

20σsSDR−1 (1)

PN, MRS, S и SDRжәнеσs= 𝑀𝑅𝑆𝐶 арасындағы өзара байланыс мысалдары

В.1-кестесінде берілген, мұнда C = 1,25. Ескертпе –В.1-кестесінде берілген номинал қысымдар (PN)C = 1,25 жалпы есептік

коэффициентті қолдануға негізделген. Алайда, С үшін одан жоғары мән қажет болса, PN мәндерін әр материал классы үшін жоғарыда берілген формулаларды қолданып және анықталған есептік кернеу, σs, негізінде қайта есептеу қажет. C үшін жоғары мәнді, сондай-ақ, PNжоғары классын таңдау арқылы алуға болады.

В.1-кесте–20 °C (C = 1,25) кезінде PN, MRS, S және SDR арасындағы өзара байланыс

мысалдары

SDR S

Материал классы үшін номинал қысым 105 Па (бар)

ПЭ 40 ПЭ 63 ПЭ 80 ПЭ 100 41 20 — 2 5 3 2 4

33 16 — 3,2 4 5 26 12,5 2 5 4 5 6 a

21 10 3,2 5 6 a 8 17 8 4 6 a 8 10

13,6 6,3 5 8 10 12,5

11 5 10 12,5 16 9 4 8 — 16 20

7,4 3,2 10 — 20 25 6 2,5 — — 25 — Ескертпе –105 Па (1 бар) = 0,1 МПа = 105Pa; 1 МПа = 1 Н/мм2. aІс жүзіндегі есептік мәндер –6,4*105 Па (6,4 бар) ПЭ 100 үшін және 6,3*105 Па (6,3 бар) ПЭ 80 және ПЭ

63 үшін.

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

20

Д. А. қосымшасы (ақпараттық)

Д.А.1-кесте – Ұлттық стандарттардың сілтемелік халықаралық стандарттарға

сәйкестігі туралы мәліметтер

Халықаралық стандарт, халықаралық құжаттың

белгіленуі және атауы

Сәйкестік дәрежесі

Мемлекеттік стандарттың белгіленуі және атауы

ISO 1133:2011 IDT ҚР СТISO 1133-2005 ISO 1167-1:2006 IDT ҚР СТ ISO 1167-2005 ISO 1167-2:2006 IDT ҚР СТ ISO 1167-2005 ISO 4427-1:2007 IDT ҚР СТ ISO 4427-2004 ISO 4427-5:2007 IDT ҚР СТISO 4427-2004 ISO 6259-1:1997 IDT ҚР СТ ISO 6259-3-2005 ISO 11922-1:1997 IDT ҚР СТ ISO 11922-1:2005

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

21

Библиография

[1] ISO/TR 10358. Пластмасса құбырлар мен фитингтер. Химиялық төзімділігі бойынша жіктеудің құрама кестесі (ISO/TR 10358. Plastics pipes and fittings. Combined chemical-resistance classification table).

[2] ISO 18553. Полиолефин құбырлар, фитингтер мен байланыстар. Пигмент немесе көміртек күйенің дисперсиялық дәрежесін бағалау әдісі (ISO 18553. Method for the assessment of the degree of pigment or carbon black dispersion in polyolefin pipes, fittings and compounds).

[3] ISO 21003-2*. Ғимарат ішінде ыстық және салқын сумен жабдықтау қондырғыларына арналған көп қабатты құбырлар жүйесі. 2-бөлім. Құбырлар (ISO 21003-22), Multilayer piping systems for hot and cold water installations inside buildings. Part 2.Pipes).

[4] ISO 21004. Пластмасса құбырларының жүйелері. Су жіберуге арналған термопластик негізіндегі көп қабатты құбырлар мен олардың байланыстары (ISO 21004, Plastics piping systems. Multilayer pipes and their joints, based on thermoplastics, for water supply).

[5] CEN/TS 12201-7. Сумен жабдықтауға арналған пластмасса құбырларының жүйесі – Полиэтилен (ПЭ). 7-бөлім. Сәйкестікті бағалау жөніндегі нұсқаулық (CEN/TS 12201-7, Plastics piping systems for water supply- Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

[6] CEN/TS 13244-7. Жалпы қолданыстағы су, сусіңгіш және ағын суларды жер асты және жер үсті арынды жіберу жүйелеріне арналған пластик құбырлардың жүйелері – Полиэтилен (ПЭ).7-бөлім. Сәйкестікті бағалау жөніндегі нұсқаулық (CEN/TS 13244-7, Plastics piping systems for buried and above-ground pressure systems for water for general purposes, drainage and sewerage - Polyethylene (PE).Part 7.Guidance for the assessment of conformity).

ҚР СТ ISO 4427-2-2014

22

ӘОЖ 678.5 – 462:006,354 МСЖ 23.040.20; 91.140.60; 93.025

Түйін сөздер: құбырлар, фитингтер, полиэтилен, сумен қамтамасыз ету, су құбырлары

НАЦИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения

Часть 2

ТРУБЫ

СТ РК ISO 4427-2-2014

(ISO 4427-2:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes. IDT)

Издание официальное

Комитет технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

(Госстандарт)

Астана

СТ РК ISO 4427-2-2014

II

Предисловие

1 ПОДГОТОВЛЕН И ВНЕСЕН Республиканским государственным предприятием «Казахстанский институт стандартизации и сертификации» Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

2 УТВЕРЖДЕН И ВВЕДЕН В ДЕЙСТВИЕ Приказом Председателя Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан от «20» ноября 2014 года № 238-од.

3 Настоящий стандарт модифицирован по отношению к международному стандарту ISO 4427-2:2007, Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 2. Pipes (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения. Часть 2. Трубы).

Международный стандарт ISO 4427-2:2007 разработан техническим комитетом ISO /ТК 138 «Пластмассовые трубы, фитинги и вентили для транспортировки жидкостей», подкомитетом SC 2 «Трубы и фитинги из пластмасс для водоснабжения».

Перевод с английского (en). Официальные версии международных стандартов, на основе которых

разработан настоящий национальный стандарт и на которые даны ссылки, имеются в Едином государственном фонде нормативно - технических документов.

В разделе «Нормативные ссылки» и тексте стандарта ссылочные международные стандарты актуализированы.

Сведения о соответствии национальных стандартов ссылочным международным стандартам, приведены в дополнительном Приложении Д.А.

Степень соответствия – идентичная (IDT).

4 СРОК ПЕРВОЙ ПРОВЕРКИ 2019 год ПЕРИОДИЧНОСТЬ ПРОВЕРК 5 лет

5 ВВЕДЕН ВЗАМЕН СТ РК ISO 4427-2004 Информация об изменениях к настоящему стандарту публикуется в ежегодно

издаваемом информационном указателе «Нормативные документы по стандартизации», а текст изменений и поправок – в ежемесячно издаваемых информационных указателях «Национальные стандарты». В случае пересмотра (замены) или отмены настоящего стандарта соответствующее уведомление будет опубликовано в ежемесячно издаваемом информационном указателе «Национальные стандарты»

Настоящий стандарт не может быть полностью или частично воспроизведен, тиражирован и распространен в качестве официального издания без разрешения Комитета технического регулирования и метрологии Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан

СТ РК ISO 4427-2-2014

1

НАЦИОНАЛЬНЫЙ СТАНДАРТ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения

Часть 2

ТРУБЫ Дата введения 2016.01.01

1 Область применения Настоящий стандарт распространяется на трубы из полиэтилена,

предназначенные для трубопроводов, транспортирующих воду, в том числе для хозяйственно-питьевого водоснабжения, а также другие жидкие вещества. Также настоящий стандарт определяет требования к параметрам труб, методам их контроля и ссылки на нормативные документы, необходимые и используемые для проведения испытаний.

Настоящий стандарт предназначен для определения параметров испытаний для методов испытаний, на которые ссылается.

Настоящий стандарт применяется к полиэтиленовым (ПЭ) трубам, их соединениям, к соединениям с изделиями из ПЭ, а также к механическим соединениям с изделиями из других материалов, предназначенным для использования при следующих условиях:

- максимальное рабочее давление (MOP) до и включая 25*105 Па (25 бар*);

- рабочая температура 20 °C в качестве эталонной температуры. Примечание - Для использования в местах с постоянной температурой выше 20 °С и

до 40 °С, см. ISO 4427-1:2007, приложение A. Настоящий стандарт распространяется на следующие типы напорных

труб: - трубы из полиэтилена (номинальным наружным диаметром dn), в том

числе с маркировочными полосами; - трубы из полиэтилена с соэкструзионными слоями на наружной и/или

внутренней поверхностях трубы (номинальным наружным диаметром dn), где все слои имеют одинаковый уровень минимальной длительной прочности (MRS) в соответствии с приложением А;

- трубы из полиэтилена (номинальным наружным диаметром dn) с дополнительной защитной оболочкой из термопласта на наружной поверхности трубы в соответствии с приложением А.

Издание официальное

СТ РК ISO 4427-2-2014

2

2 Нормативные ссылки В настоящем стандарте использованы ссылки на следующие

нормативные документы: ISO 1133:2011 Plastics. Determination of the melt mass-flow rate (MFR) and

the melt volume-flow rate (MVR) of thermoplastics (Пластмассы. Определение индекса текучести расплава термопластов по массе (MFR) и по объему (MVR).

ISO 1167-1:2006 Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 1. General method (Трубы, фитинги и узлы для передачи текучих сред. Определение стойкости к внутреннему давлению. Часть 1. Общий метод).

ISO 1167-2:2006 Thermoplastics pipes, fittings and assemblies for the conveyance of fluids. Determination of the resistance to internal pressure. Part 2. Preparation of pipe test pieces (Трубы, фитинги и узлы для передачи текучих сред. Определение стойкости к внутреннему давлению. Часть 2. Подготовка образцов труб к испытаниям).

ISO 2505:2005 Thermoplastics pipes. Longitudinal reversion. Test method and parameters (Трубы из термопластов. Изменение длины. Метод определения и параметры).

ISO 3126:2005 Plastics piping systems. Plastics components. Determination of dimensions (Трубопроводы из пластмасс. Пластмассовые элементы трубопровода. Определение размеров).

ISO 4065:1996 Thermoplastic pipes. Universal wall thickness table (Трубы из термопластов. Универсальная таблица значений толщины стенки).

ISO 4427-1:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 1. General (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения. Часть 1. Общие положения).

ISO 4427-5:2007 Plastics piping systems. Polyethylene (PE) pipes and fittings for water supply. Part 5. Fitness for purpose of the system (Трубы полиэтиленовые и фитинги для водоснабжения. Часть 5. Пригодность для целей системы).

ISO 4433-1:1997 Thermoplastics pipes. Resistance to liquid chemicals. Classification. Part 1. Immersion test method (Трубы из термопластов. Устойчивость к воздействию жидких химикатов. Классификация. Часть 1. Метод испытания погружением).

ISO 4433-2:1997 Thermoplastics pipes. Resistance to liquid chemicals. Classification. Part 2. Polyolefin pipes (Трубы из термопластов. Устойчивость к воздействию жидких химикатов. Классификация. Часть 2. Полиолефиновые трубы).

ISO 6259-1:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 1. General test method (Трубы из термопласто. Определение механических свойств при растяжении. Часть 1. Общие методы испытаний).

СТ РК ISO 4427-2-2014

3

ISO 6259-3:1997 Thermoplastics pipes. Determination of tensile properties. Part 3. Polyolefin pipes (Трубы из термопластов. Определение механических свойств при растяжении. Часть 3. Полиолефиновые трубы).

ISO 11357-6:2008 Plastics. Differential scanning calorimetry (DSC). Part 6. Determination of oxidation induction time (isothermal OIT) and oxidation induction temperature (dynamic OIT) (Пластмассы. Дифференциальная сканирующая калориметрия. Часть 6. Определение времени окислительной индукции).

ISO 11922-1:1997 Thermoplastics pipes for the conveyance of fluids. Dimensions and tolerances. Part 1. Metric series (Трубы из термопластичных материалов для транспортировки текучих сред. Размеры и допуски. Метрическая серия).

3 Термины, определения, условные обозначения и сокращенные

термины В настоящем стандарте применяются термины и определения, условные

обозначения и сокращения, приведенные в ISO 4427-1 4 Материал 4.1 Композиция Композиция полиэтилена, из которого изготавливаются трубы, должна

соответствовать требованиям ISO 4427-1. 4.2 Композиция для идентификации При необходимости, композиция, используемая для маркировочных

полос и соэкструдированных слоев (см. 5.2), должна изготавливаться из полиэтиленового полимера, полученного из того же типа основного полимера, что и использовался в композиции для производства труб.

Для соэкструдированных слоев, используемых для целей идентификации, применяется приложение А.

5 Общие характеристики 5.1 Внешний вид При осмотре без увеличительных приборов, внутренние и внешние

поверхности труб должны быть гладкими, чистыми без задира, раковин и других поверхностных дефектов, таких, которые могут нарушить

СТ РК ISO 4427-2-2014

4

целостность трубы или фитинга. Концы труб должны быть аккуратно обрезаны под прямым углом к оси трубы.

5.2 Цвет Трубы должны быть синего или черного цвета, или черного с синими

полосами. Для труб с покрытием в соответствии с приложением А, это требование относится к покрытию.

Синие трубы или черные трубы с синими полосами предназначены только для питьевой воды.

Для надземных сооружений все синие изделия и изделия с нечерными слоями должны быть защищены от прямого ультрафиолетового света.

5.3 Влияние на качество воды Следует обратить внимание на требования национальных правил, а

также раздела 5 ISO 4427-1. 6 Геометрические характеристики 6.1 Измерения Размеры труб определяются в соответствии с ISO 3126. В случае

возникновения спора, измерения размеров осуществляется не ранее чем за 24 часа после изготовления и кондиционирования при (23±2)0 не менее 4 часов

6.2 Средний наружный диаметр и овальность Средние наружные диаметры, dem, и овальность должны быть в

соответствии с Таблицей 1.

Таблица 1 - Средние наружные диаметры и овальность Размеры в миллиметрах

Номинальный размер DN/OD

Номинальный наружный диаметр

dn

Средний наружный диаметр a Максимальная

овальность b

dem мин

dem макс

16 20 25 32

16 20 25 32

16,0 20,0 25,0 32,0

16,3 20,3 25,3 32,3

1,2 1,2 1,2 1,3

СТ РК ISO 4427-2-2014

5

Окончание таблицы 1

40 50 63 75

40 50 63 75

40,0 50,0 63,0 75,0

40,4 50,4 63,4 75,5

1,4 1,4 1,5 1,6

90 110 125 140

90 110 125 140

90,0 110,0 125,0 140,0

90,6 110,7 125,8 140,9

1,8 2,2 2,5 2,8

160 180 200 225

160 180 200 225

160,0 180,0 200,0 225,0

161,0 181,1 201,2 226,4

3,2 3,6 4,0 4,5

250 280 315 355

250 280 315 355

250,0 280,0 315,0 355,0

251,5 281,7 316,9 357,2

5,0 9,8 11,1 12,5

400 450 500 560

400 450 500 560

400,0 450,0 500,0 560,0

402,4 452,7 503,0 563,4

14,0 15,6 17,5 19,6

630 710 800 900

630 710 800 900

630,0 710,0 800,1 900,1

633,8 716,4 807,2 908,1

22,1 — — —

1 000 1 200 1 400 1 600

1 000 1 200 1 400 1 600

1 000,0 1 200,0 1 400,0 1 600,0

1 009,0 1 210,8 c

1 412,6 c

1 614,4 c

— — — —

1 800 2 000

1 800 2 000

1 800,0 2 000,0

1 816,2 c 2 018,0 c

— —

Для змеевика и для прямых отрезков диаметром ≥ 710, максимальная овальность должна быть согласована между 1 производителем и покупателем 1

a По ISO 11922-1:1997, марка B, для размеров ≤ 630 и марки A для размеров ≥ 710. b По ISO 11922-1:1997, марка N, для размеров ≤ 630, измеряется в момент производства. c Допуск рассчитывается как 0,009 dem и не соответствует марке A в ISO 11922-1:1997.

Примечание - Поля допуска в соответствии с ISO 11922-1 рассчитываются

следующим образом в зависимости от обстоятельств.

СТ РК ISO 4427-2-2014

6

a) Марка A: 0,009dn округляется до ближайшего значения в большую сторону до 0,1 мм с минимальным значением 0,3 мм и максимальным значением 10,0 мм.

b) Марка B: 0,006dn округляется до ближайшего значения в большую сторону до 0,1 мм с минимальным значением 0,3 мм и максимальным значением 4,0 мм.

c) Марка N: - Для диаметров ≤ 75 мм (0,008 dn + 1) мм, - Для диаметров ≤ 90 мм и ≤ 250 мм (0,02 dn) мм, - Для диаметров > 250 мм (0,035 dn) мм, округляется до

ближайшего значения до 0,1 мм. 6.3 Толщины стенок и их допуски Толщина стенок должна быть в соответствии с таблицей 2. Примечание - Взаимосвязь между PN, MRS, S и SDR приводится в приложении B.

СТ РК ISO 4427-2-2014

7

Таблица 2 - Толщины стенок

Серия труб

SDR 6 SDR 7,4 SDR 9 SDR 11 SDR 13,6 SDR 17

S 2,5 S 3,2 S 4 S 5 S 6,3 S 8

Номинальное давление (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 — PN 10 PN 8 — PN 5 PN 4

ПЭ 63 — — — PN 10 PN 8 —

ПЭ 80 PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10 PN 8

ПЭ 100 — PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10

Номинальный размер

Толщина стенки b мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

16 3,0 3,4 2,3 c 2,7 2,0 c 2,3 — — — — — —

20 3,4 3,9 3,0 3,4 2,3 c 2,7 2,0 c 2 3 — — — —

25 4,2 4,8 3,5 4,0 3,0 3,4 2,3 c 2,7 2 0 c 2 3 — —

32 5,4 6,1 4,4 5,0 3,6 4,1 3,0 3,4 2,4 2,8 2 0 c 2 3

40 6,7 7,5 5,5 6,2 4,5 5,1 3,7 4,2 3,0 3,5 2,4 2,8

50 8,3 9,3 6,9 7,7 5,6 6,3 4,6 5,2 3,7 4,2 3,0 3,4

63 10,5 11,7 8,6 9,6 7,1 8,0 5,8 6,5 4,7 5,3 3,8 4,3

75 12,5 13,9 10,3 11,5 8,4 9,4 6,8 7,6 5,6 6,3 4,5 5,1

90 15,0 16,7 12,3 13,7 10,1 11,3 8,2 9,2 6,7 7,5 5,4 6,1

110 18,3 20,3 15,1 16,8 12,3 13,7 10,0 11,1 8,1 9,1 6,6 7,4

125 20,8 23,0 17,1 19,0 14,0 15,6 11,4 12,7 9,2 10,3 7,4 8,3

140 23,3 25,8 19,2 21,3 15,7 17,4 12,7 14,1 10,3 11,5 8,3 9,3

160 26,6 29,4 21,9 24,2 17,9 19,8 14,6 16,2 11,8 13,1 9,5 10,6

180 29,9 33,0 24,6 27,2 20,1 22,3 16,4 18,2 13,3 14,8 10,7 11,9

200 33,2 36,7 27,4 30,3 22,4 24,8 18,2 20,2 14,7 16,3 11,9 13,2

225 37,4 41,3 30,8 34,0 25,2 27,9 20,5 22,7 16,6 18,4 13,4 14,9

250 41,5 45,8 34,2 37,8 27,9 30,8 22,7 25,1 18,4 20,4 14,8 16,4

СТ РК ISO 4427-2-2014

8

Продолжение таблицы 2

Серия труб

SDR 6 SDR 7,4 SDR 9 SDR 11 SDR 13,6 SDR 17

S 2,5 S 3,2 S 4 S 5 S 6,3 S 8

Номинальное давление (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 — PN 10 PN 8 — PN 5 PN 4

ПЭ 63 — — — PN 10 PN 8 —

ПЭ 80 PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10 PN 8

ПЭ 100 — PN 25 PN 20 PN 16 PN 12,5 PN 10

Номинальный размер

Толщина стенки b мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

280 46,5 51,3 38,3 42,3 31,3 34,6 25,4 28,1 20,6 22,8 16,6 18,4

315 52,3 57,7 43,1 47,6 35,2 38,9 28,6 31,6 23,2 25,7 18,7 20,7

355 59,0 65,0 48,5 53,5 39,7 43,8 32,2 35,6 26,1 28,9 21,1 23,4

400 - - 54 60,3 44 49,3 36,3 40,1 29,4 32,5 23 26,2

450 - - 61,5 67,8 50,3 55,5 40,9 45,1 33,1 36,6 26,7 29,5

500 - - - - 55,8 61,5 45,4 50,1 36,8 40,6 29,7 32,8

560 - - - - 62,5 68,9 50,8 56,0 41,2 45,5 33,2 36,7

630 - - - - 70,3 77,5 57,2 63,1 46,3 51,1 37,4 41,3

710 - - - - 79,3 87,4 64,5 71,1 52,2 57,6 42,1 46,5

800 - - - - 89,3 98,4 72,6 80,0 58,8 64,8 47,4 52,3

900 - - - - - - 81,7 90,0 66,2 73,0 53,3 58,8

1 000 - - - - - - 90,2 99,4 72,5 79,9 59,3 65,4

1 200 - - - - - - - - 88,2 97,2 67,9 74,8

1 400 - - - - - - - - 102,9 113,3 82,4 90,8

1 600 - - - - - - - - 117,6 129,5 94,1 103,7

1 800 - - - - - - - - - - 105,9 116,6

2 000 - - - - - - - - - - 117,6 129,5

СТ РК ISO 4427-2-2014

9

Продолжение таблицы 2

Серия труб

SDR 21 SDR 26 SDR 33 SDR 41

S 10 S 12,5 S 16 S 20

Номинальное давление (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 PN 3,2 PN 2,5 — —

ПЭ 63 PN 5 PN 4 PN 3,2 PN 2,5

ПЭ 80 PN 6 d PN 5 PN 4 PN 3,2

ПЭ 100 PN 8 PN 6 c PN 5 PN 4

Номинальный размер

Толщина стенки b мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

16 20 25 32

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

40 50 63 75

2,0 c

2,4 3,0 3,6

2,3 2,8 3,4 4,1

— 2,0 2,5 2,9

— 2 3 2,9 3,3

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

90 110 125 140

4,3 5,3 6,0 6,7

4,9 6,0 6,7 7,5

3,5 4,2 4,8 5,4

4,0 4,8 5,4 6,1

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

160 180 200 225

7,7 8,6 9,6 10,8

8,6 9,6 10,7 12,0

6,2 6,9 7,7 8,6

7,0 7,7 8,6 9,6

— — — —

— — — —

— — — —

— — — —

250 280 315 355

11,9 13,4 15,0 16,9

13,2 14,9 16,6 18,7

9,6 10,7 12,1 13,6

10,7 11,9 13,5 15,1

— — 9

10,9

— —

10,8 12,1

— — 7,7 8,7

— — 8 6 9,7

400 450 500 560

19,1 21,5 23,9 26,7

21,2 23,8 26,4 29,5

15,3 17,2 19,1 21,4

17,0 19,1 21,2 23,7

12,3 13,8 15,3 17,2

13,7 15,3 17,0 19,1

9,8 11,0 12,3 13,7

10,9 12,2 13,7 15,2

СТ РК ISO 4427-2-2014

10

Окончание таблицы 2 Серия труб

SDR 21 SDR 26 SDR 33 SDR 41

S 10 S 12,5 S 16 S 20

Номинальное давление (PN) a

105 Па (бар) ПЭ 40 PN 3,2 PN 2,5 — —

ПЭ 63 PN 5 PN 4 PN 3,2 PN 2,5

ПЭ 80 PN 6 d PN 5 PN 4 PN 3,2

ПЭ 100 PN 8 PN 6 c PN 5 PN 4

Номинальный размер

Толщина стенки b мм

eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс eмин eмакс

630 710 800 900

30,0 33,9 38,1 42,9

33,1 37,4 42,1 47,3

24,1 27,2 30,6 34,4

26,7 30,1 33,8 38,3

19,3 21,8 24,5 27,6

21,4 24,1 27,1 30,5

15,4 17,4 19,6 22,0

17,1 19,3 21,7 24,3

1 000 1 200 1 400 1 600

47,7 57,2 66,7 76,2

52,6 63,1 73,5 84,0

38,2 45,9 53,5 61,2

42,2 50,6 59,0 67,5

30,6 36,7 42,9 49,0

33,5 40,5 47,3 54,0

24,5 29,4 34,3 39,2

27,1 32,5 37,9 43,3

1 800 2 000

85,7 95,2

94,4 104,9

69,1 76,9

76,2 84,7

54,5 60,6

60,1 66,8

43,8 48,8

48,3 53,8

Примечание - 105 Па (1 бар) = 0,1 МПа = 105 Па; 1 МПа = 1 Н/мм2. a значения PN основаны на C = 1,25. b Допуски по ISO 11922-1:1997, марка V, рассчитанные по (0,1 emin + 0,1) мм, округленные до

ближайшего значения 0,1 мм. Для некоторых приложений для e > 30 мм, ISO 11922-1:1997, марка T, могут использоваться допуски, рассчитанные из 0,15 emin, округленные до ближайшего значения 0,1 мм.

c Расчетное значение emin по ISO 4065 округляется до ближайшего значения 2,0, 2,3 или 3,0. Применяется для удовлетворения определенных национальных требований. Исходя из практических соображений, для электроплавких соединений и облицовочных приложений рекомендуется толщина стенки 3,0 мм.

d Фактические расчетные значения – 6,4*105 Па(6,4 бар) для ПЭ 100 и 6,3*105 Па (6,3 бар) для ПЭ 80.

6.4 Бухта труб Труба должна быть смотана таким образом, чтобы предотвратить

локальную деформацию, например изгиб и скручивание. Минимальный внутренний диаметр бухты должен быть не менее 18dn.

СТ РК ISO 4427-2-2014

11

6.5 Длины Не установлены требования по отношению определенных длин

смотанных в бухту или прямых отрезков труб, а также допусков по ним. Они необходимы для отрезков труб, которые предоставляются по соглашению между потребителем и изготовителем.

7 Механические характеристики 7.1 Выдержка Если иное не указано в соответствующем методе испытания,

испытательные образцы должны быть выдержаны при температуре (23± 2) °С до испытания, не менее 4 часов.

7.2 Требования Испытание образцов проводят в соответствии с таблицей 3. При

проведении испытаний образцов труб необходимо соблюдать методику с целью соблюдения механических характеристик и параметров, указанных в таблице 3.

СТ РК ISO 4427-2-2014

12

Таблица 3 - Механические характеристики

Характеристики Требования Параметры испытания Метод(ы) испытания

Параметры Значение

Гидростатическая прочность при 20 °C

Без разрушения какого-либо

испытательного образца во время

испытания

Заглушки Время выдержки

Количество испытательных

образцов b

Вид испытания Температура испытания

Время испытания Напряжение по поверхности (в

стенке) трубы для:

Тип a) a

По ISO 1167-1

3

Вода-в-воде

20 °C 100 ч

ISO 1167-1

ISO 1167-2

ПЭ 40

7,0 МПа

ПЭ 63

8,0 МПа

ПЭ 80

10,0 МПа

ПЭ 100 12,4 МПа

Гидростатическая прочность при

80°С

Без отказов какого-либо

испытательного образца во время

испытания

Заглушки Время выдержки

Количество испытательных

образцов b

Вид испытания Температура испытания

Тип a) a

По ISO 1167-1 3

Вода-в-воде

80 °C

ISO 1167-1

ISO 1167-2

Время испытания 165 ч c

Напряжение по поверхности (в

стенке) трубы для:

ПЭ 40 2,5 МПа

ПЭ 63 3,5 МПа

ПЭ 80 ПЭ 100

4,5 МПа 5,4 МПа

СТ РК ISO 4427-2-2014

13

Окончание Таблицы 3

Характеристики Требования Параметры испытания Метод(ы) испытания Параметры Значение

Гидростатическая прочность

при 80 °C

Без отказов какого-либо

испытательного образца во время

испытания

Заглушки Время выдержки

Количество испытательных

образцов b

Вид испытания Температура испытания

Тип a) a

По ISO 1167-1 3

Вода-в-воде

80 °C

Время испытания 1 000 ч ISO 1167-1

Напряжение по поверхности (в

стенке) трубы для:

ISO 1167-2

ПЭ 40 2,0 МПа

ПЭ 63 3,2 МПа

ПЭ 80 4,0 МПа

ПЭ 100 5,0 МПа

Примечание - Нормативное сопротивление к медленному росту трещины рассматривается в ISO 4427-1 в качестве измеренного свойств материала в виде трубы.

a Тип b) заглушки могут использоваться для испытаний для разрешения на выпуск партии для диаметров ≥ 500 мм.

b Указанное количество испытательных образцов указывает на количество, необходимое для установления значения для характеристики, описанной в этой таблице. Количество образцов, необходимых для производственного контроля и управления технологическими процессами, должно указываться в плане качества изготовителя.

c преждевременные нехрупкие разрушения не должны приниматься во внимание. Процедуры повторной проверки см. в 7.3.

7.3 Повторное испытание в случае отказа при 80 °C Излом в хрупком режиме менее чем за 165 ч представляет собой

отрицательный результат, однако, если образец при испытании в течение 165 ч в пластичном режиме разрушается менее чем за 165 ч, проводится повторное испытание с выбором более низкого напряжения, с тем чтобы достичь минимального требуемого времени для выбранного напряжения, полученного из линии при помощи моментов напряжения/времени, указанных в таблице 4.

СТ РК ISO 4427-2-2014

14

Таблица 4 - Параметры испытаний для повторного тестирования гидростатической прочности при 80°C

ПЭ 40 ПЭ 63 ПЭ 80 ПЭ 100

Напряжение МПа

Время испытания

ч

Напряжение МПа

Время испытания

ч

Напряжение

МПа

Время испытан

ия ч

Напряжение МПа

Время испытания

ч

2,5 165 3,5 165 4,5 165 5,4 165

2,4 230 3,4 295 4,4 233 5,3 256

2,3 323 3,3 538 4,3 331 5,2 399

2,2 463 3,2 1 000 4,2 474 5,1 629

2,1 675 4,1 685 5,0 1 000

2,0 1 000 4,0 1 000

8 Физические характеристики 8.1 Выдержка Если иное не указано в соответствующем методе испытания,

испытательные образцы выдерживаются при температуре (23 ± 2) °С до проведения испытания.

8.2 Технические требования Подготовленные образцы испытываются на соответствии параметров и

методов, указанных в таблице 5 с учетом ссылок на применяемые нормативные документы. При проведении испытаний необходимо выдерживать представленные в таблице 5 физические требования.

Таблица 5 - Физические характеристики - Все трубы

Характеристики Требования

Параметры испытания Метод(ы) испытания Параметры Значение

Относительное удлинение при

разрыве для e ≤ 5 мм ≥350 %

Форма испытательного образца Обороты при испытании

Количество испытательных образцовb

Тип 2 100

мм/мин По ISO

6259

ISO 6259-1 ISO 6259-3

Относительное удлинение при

разрыве для 5 мм < e ≤ 12 мм

≥350 %

Форма испытательного образца Обороты при испытании

Количество испытательных образцовb

Тип 1 a

50 мм/мин По ISO

6259

ISO 6259-1 ISO 6259-3

СТ РК ISO 4427-2-2014

15

Окончание таблицы 5 Форма испытательного образца

Обороты при испытании Количество испытательных

образцовb

Форма испытательного образца Обороты при испытании

Количество испытательных образцовb

Тип 1 a

25 мм/мин

Относительное удлинение при

разрыве для e > 12 мм

≥350 % По ISO 6259

Тип 3 a

10 мм/мин По ISO

6259

ISO 6259-1 ISO 6259-3

Изменение длины после прогрева

≤ 3 % Без

влияния на

поверхность

Форма и Количество испытательных образцовc

По ISO 2505

Температура испытания: ПЭ 40

ПЭ 63, ПЭ 80, ПЭ 100 Время

100±2°C 110 ±2 °C См. ISO

2505

ISO 2505

Индекс текучести расплава по массе

MFR для ПЭ 40

Изменение MFR обработкой ± 20 % d

Нагрузка Температура испытания

Время Количество испытательных

образцовb

2,16 кг 190 °C 10 мин По ISO

1133

ISO 1133 условие D

Индекс текучести расплава по массе

MFR для ПЭ 63, ПЭ 80, ПЭ 100

Изменение MFR обработкой ± 20

% d

Нагрузка Температура испытания

Время Количество испытательных

образцовb

5,0 кг 190 °C 10 мин По ISO

1133

ISO 1133Услови

е D

Время окислительной индукции

(термостабильность) ≥ 20 мин

Температура испытания Количество испытательных

образцов b f 200 °C

e 3 ISO 11357-6

Влияние на качество воды

Применяются национальные правила

a По возможности, 2 испытательных образца с механической обработкой могут использоваться для труб с толщиной стенки ≤ 25 мм. Испытание можно быть прекратить, если считается, что требование выполнено без продолжения разрыва образца.

b Указанное количество испытательных образцов обозначает количество, необходимое для установления значения характеристики, описанной в этой таблице. Количество образцов, необходимых для производственного контроля и управления технологическими процессами, должно быть указано в методиках испытательной лаборатории изготовителя трубной продукции на основании действующих испытательных нормативных документов.

c Для труб с наружным диаметром > 200 мм можно использовать отрезки, срезанные продольно. d Значение, измеренные на трубе по отношению к значению, измеренному на используемой композиции. e Испытание может проводиться как непрямое испытание при 210 ° С при условии, что существует

четкое сопоставление результатов испытания при 200 ° С В случае возникновения спора , эталонная температура - 200 °C.

f Образцы следует брать с внутренней поверхности стенки.

СТ РК ISO 4427-2-2014

16

9 Химические характеристики труб при контакте с химическими веществами

Для оценки химической стойкости труб и фитингов из полиэтилена

необходимо руководствоваться ISO 4433-1 и ISO 4433-2. Примечание - Руководство по сопротивлению полиэтиленовых труб химическим

веществам приводится в ISO/TR 10358 [1] 10 Требования к эксплуатационным характеристикам При монтаже трубопровода необходимо учитывать как требования для

изготовления труб и фитингов, так и требования ISO 4427-5 для соединений. 11 Маркировка 11.1 Общие положения На все трубы должна наноситься постоянная и четкая маркировка таким

образом, чтобы маркировка не приводила к трещинам или другим видам разрушения. А также обычное хранение, воздействие атмосферных условий, транспортировка, установка и использование не имели влияния на четкость маркировки.

Если используется печать, цвет напечатанной маркировки должен отличаться от основного цвета продукта. Маркировка должна быть такой, чтобы ее можно было прочесть без увеличения.

11.2 Минимальная требуемая маркировка труб Минимальная требуемая маркировка должна быть в соответствии с

Таблицей 6 с частотой маркировки не менее одной на 1 метр.

Таблица 6 - Минимальная требуемая маркировка Аспект Маркировка

Номер стандарта ISO 4427

Идентификация производителя Название или условное обозначение

Размеры (dn x en) напр. 110 x 10

Серии SDR (для DN > 32) напр. SDR 11

Материал и обозначение напр. ПЭ 80

Номинальное давление в Паскаль (бар) напр. PN 12,5

Дата производства напр. 0204a

Бухты должны быть помечены последовательно в метражах с указанием оставшейся длины в бухте. Слово «вода» или код «W» также могут быть включены, если труба предназначена для питьевой воды.

СТ РК ISO 4427-2-2014

17

Приложение A (обязательное)

Многослойные трубы

А. 1 Общие положения Настоящее приложение устанавливает дополнительные геометрические,

механические и физические свойства слоистых полиэтиленовых (ПЭ) труб, предназначенных для передачи воды. Дополнительные требования к маркировке приведены в A.3.4.

Два типа слоистых труб: а) ПЭ трубы с соэкструдируемым черным или пигментным слоем с

одинаковой степенью MRS на внешней стороне трубы (общий диаметр dn) (см. A.2);

b) ПЭ трубы (наружный диаметр dn) с несвязанным, сплошным, термопластичным дополнительным слоем на внешней стороне трубы («трубы с покрытием») и, таким образом, обладающие общим наружным диаметром dn + 2ecoating (см. A.3).

Примечание - Другие типы слоистых труб могут охватываться в других стандартах (например, Справочники [3] и [4]).

A. 2 Трубы с цветным идентификационным слоем A. 2.1 Геометрические характеристики Геометрические характеристики трубы, включая цветной

идентификационный слой, должны быть в соответствии с Разделом 6. A. 2.2 Механические характеристики Механические характеристики трубы, включая цветной

идентификационный слой, должны быть в соответствии с Разделом 7. A. 2.3 Физические характеристики Физические характеристики должны быть в соответствии с Пунктом 8.

Требования к термоустойчивости (OIT) и к показателю текучести расплава применяются соответственно к отдельным слоям. Продольная тепловая перевулканизация применяется к трубе, включая цветной идентификационный слой.

A. 2.4 Маркировка

СТ РК ISO 4427-2-2014

18

Маркировка труб с цветными идентификационными слоями используются в соответствии с Разделом 11.

A. 3 Труба с покрытием A. 3.1 Геометрические характеристики Геометрические характеристики труб, за исключением покрытия,

должны быть в соответствии с Разделом 6.

A. 3.2 Механические характеристики Механические характеристики трубы, за исключением покрытия,

должны быть в соответствии с Разделом 7. Покрытие не должно иметь отрицательное влияние на характеристики трубы, соответствующие Разделу 7.

Предпочтительно проведение испытания трубы без учета покрытия. Если труба испытывается с прилагаемым покрытием, следует обеспечить, что выбранные условия приведут к воздействию трубы указанным напряжениям пи испытании. В случае возникновения спора, труба должна испытываться без учета ее покрытия.

A. 3.3 Физические характеристики Физические характеристики трубы без учета покрытия должны быть в

соответствии с Разделом 8. Покрытие не должно оказывать вредное воздействие на трубу или наоборот.

A. 3.4 Маркировка Маркировка должна применяться к покрытию и должна быть в

соответствии с Разделом 11. Кроме того, покрытие должно быть с маркировкой, четко различающей

трубу от трубы без покрытия в процессе эксплуатации (например, путем широких цветовых полос). На покрытии также должна быть маркировка с предупреждением, что покрытие следует удалить до сварки и механического соединения.

СТ РК ISO 4427-2-2014

19

Приложение В (информационное)

Взаимосвязь между PN, MRS, S и SDR

Взаимосвязь между номинальным давлением, PN, расчетным

напряжением, σs, и рядами S/SDR определяется следующей формулой:

PN=10σs S или PN=

20σs SDR−1 (1)

Примеры взаимосвязи между PN, MRS, S и SDR и σs = 𝑀𝑅𝑆𝐶 приведены в

таблице В.1, где C = 1,25. Примечание - Номинальные давления (PN), приведенные в Таблице В.1, основаны

на использовании общего расчетного коэффициента C = 1,25. Однако если требуется более высокое значение для C, значения PN следует пересчитать с использованием вышеприведенных формул и на основе определенного расчетного напряжения, σs, для каждого класса материала. Более высокое значение для C можно также получить путем выбора более высокого класса PN.

Таблица В. 1 - Примеры взаимосвязи между PN, MRS, S и SDR при 20 °C (C = 1,25)

SDR S

Номинальное давление для класса материала 105 Па (бар)

ПЭ 40 ПЭ 63 ПЭ 80 ПЭ 100 41 20 — 2 5 3 2 4

33 16 — 3,2 4 5 26 12,5 2 5 4 5 6 a

21 10 3,2 5 6 a 8 17 8 4 6 a 8 10

13,6 6,3 5 8 10 12,5

11 5 10 12,5 16 9 4 8 — 16 20

7,4 3,2 10 — 20 25 6 2,5 — — 25 — Примечание - 105 Па (1 бар) = 0,1 МПа = 105 Pa; 1 МПа = 1 Н/мм2. a Фактические расчетные значения - 6,4*105 Па (6,4 бар) для ПЭ 100 и 6,3*105 Па (6,3 бар) для ПЭ 80 и

ПЭ 63.

СТ РК ISO 4427-2-2014

20

Приложение Д. А. (информационное)

Таблица Д.А.1 – Сведения о соответствии национальных

стандартов ссылочным международных стандартов

Обозначение и наименование международного стандарта, международного документа

Степень соответствия

Обозначение и наименование государственного стандарта

ISO 1133:2011 IDT СТ РК ISO 1133-2005 ISO 1167-1:2006 IDT СТ РК ISO 1167-2005 ISO 1167-2:2006 IDT СТ РК ISO 1167-2005 ISO 4427-1:2007 IDT СТ РК ISO 4427-2004 ISO 4427-5:2007 IDT СТ РК ISO 4427-2004 ISO 6259-1:1997 IDT СТ РК ISO 6259-3-2005 ISO 11922-1:1997 IDT СТ РК ISO 11922-1:2005

СТ РК ISO 4427-2-2014

21

Библиография

[1] ISO/TR 10358. Трубы и фитинги пластмассовые. Сводная таблица классификации по химической стойкости (ISO/TR 10358. Plastics pipes and fittings. Combined chemical-resistance classification table).

[2] ISO 18553. Трубы, фитинги и соединения полиолефиновые. Метод оценки степени дисперсности пигмента или углеродной сажи (ISO 18553. Method for the assessment of the degree of pigment or carbon black dispersion in polyolefin pipes, fittings and compounds).

[3] ISO 21003-2*. Системы многослойных трубопроводов для установок горячего и холодного водоснабжения внутри зданий. Часть 2. Трубы (ISO 21003-22), Multilayer piping systems for hot and cold water installations inside buildings. Part 2. Pipes).

[4] ISO 21004. Системы пластмассовых трубопроводов. Многослойные трубы и их соединения на основе термопластиков для подачи воды (ISO 21004, Plastics piping systems. Multilayer pipes and their joints, based on thermoplastics, for water supply).

[5] CEN/TS 12201-7. Системы пластмассовых трубопроводов для водоснабжения - Полиэтилен (ПЭ). Часть 7. Руководство по оценке соответствия (CEN/TS 12201-7, Plastics piping systems for water supply- Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

[6] CEN/TS 13244-7. Системы пластиковых трубопроводов для подземных и надземных напорных систем подачи воды общего назначения, дренажных и сточных вод – Полиэтилен (ПЭ). Часть 7. Руководство по оценке соответствия (CEN/TS 13244-7, Plastics piping systems for buried and above-ground pressure systems for water for general purposes, drainage and sewerage - Polyethylene (PE). Part 7. Guidance for the assessment of conformity).

СТ РК ISO 4427-2-2014

22

УДК 678.5 – 462:006,354 МКС 23.040.20; 91.140.60; 93.025

Ключевые слова: трубы, фитинги, полиэтиленовые, водоснабжение, водопроводы

Басуға ___________ ж. қол қойылды Пішімі 60х84 1/16

Қағазы офсеттік. Қаріп түрі «КZ Times New Roman»,

«Times New Roman»

Шартты баспа табағы 1,86. Таралымы ____ дана. Тапсырыс ____

__________________________________________________________________

«Қазақстан стандарттау жəне сертификаттау институты»

республикалық мемлекеттік кəсіпорны

010000, Астана қаласы, Орынбор көшесі, 11 үй,

«Эталон орталығы» ғимараты

Тел.: 8 (7172) 79 33 24