แบบทดสอบก่อนเรียน …pkc.ac.th/main/attachments/article/217/นวัตกรรม... · ... รู้ รายวิชา ว21102 วิทยาศาสตร์

หนา 1 ชดกจกรรมการเรยนร รายวชา ว21102 วทยาศาสตร 2 เรองศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน นางสาววรารตน ชางค า

1 1

2 3 4

แบบทดสอบกอนเรยน เรองศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน

ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบปรนย เลอกตอบ 4 ตวเลอกจ ำนวน 10 ขอ 2. ใหนกเรยนเลอกค ำตอบทถกตองทสดเพยงค ำตอบเดยว ท ำเครองหมำยกำกบำท (X) ลงในกระดำษค ำตอบ 1. เพรำะเหตใดจงกลำววำเซลลเปนหนวยพนฐำนของสงมชวต

ก. เพรำะท ำหนำทรองรบสวนอน ข. เพรำะเปนหนวยของสงมชวตทเลกทสด ค. เพรำะเปนตนก ำเนดของชวต ง. เพรำะเปนสงแรกทถกคนพบ

2. ถำเรำตองกำรดสงทเลกมำกๆ เรำจะเลอกใชอปกรณใดจงจะเหมำะสม ก. กลองโทรทรรศน ข. กลองสองทำงไกล ค. กลองจลทรรศน ง. แวนขยำย

จำกรปใหนกเรยนตอบค ำถำมขอ 3–5 3. จำกภำพ ถำจะตองดเซลลสงมชวตภำยใตกลองจลทรรศนแบบใชแสงจะตองใชหมำยเลขใด มชอเรยกวำอะไร ก. หมำยเลข 1 เลนสใกลตำ ข. หมำยเลข 2 เลนสใกลวตถ ค. หมำยเลข 3 แทนวำงวตถ ง. หมำยเลข 4 ปมปรบภำพหยำบ 4. จำกภำพ ในกำรสองดเซลลสงมชวตถำจะปรบภำพใหชดเจนควรใชหมำยเลขใด มชอเรยกวำอะไร ก. หมำยเลข 1 เลนสใกลตำ ข. หมำยเลข 2 เลนสใกลวตถ ค. หมำยเลข 3 แทนวำงวตถ ง. หมำยเลข 4 ปมปรบภำพหยำบ


5. เมอจะใชกลองจลทรรศนนกเรยนจะวำงแผนสไลดไวทสวนประกอบหมำยเลขใด มชอเรยกวำอะไร ก. หมำยเลข 1 เลนสใกลตำ ข. หมำยเลข 2 เลนสใกลวตถ ค. หมำยเลข 3 แทนวำงวตถ ง. หมำยเลข 4 ปมปรบภำพหยำบ 6. เมอน ำเอำเลนสใกลวตถก ำลงขยำย 40X และเลนสใกลตำก ำลงขยำย 10X ตรวจดวตถ จะสำมำรถขยำยวตถไดเทำใด ก. 100 เทำ ข. 200 เทำ

ค. 300 เทำ ง. 400 เทำ 7. จำกรป เปนสงมชวตชนดหนงมชอวำอยำงไร ก. พำรำมเซยม ข. ยกลนำ ค. อะมบำ ง. วอลวอกซ 8. เซลลของสงมชวตทกชนดมสวนประกอบพนฐำนเหมอนกนตำมขอใด

ก. ผนงเซลล ไซโทรพลำซม นวเคลยส ข. เยอหมเซลล โครโมโซม นวเคลยส ค. เยอหมเซลล ไซโทรพลำซม นวเคลยส ง. ผนงเซลล โครโมโซม เยอหมเซลล

9. สวนประกอบของเซลล หนำท

1. เยอหมเซลล เปนเยอเลอกผำน 2. ไซโทรพลำซม แหลงสรำงพลงงำนแกเซลล 3. คลอโรพลำสต ผลตคลอโรฟลล

ขอใดระบหนำทของสวนประกอบของเซลลไมถกตอง ก. 1, 3 ข. 1, 2 ค. 3 ง. 2

10. สวนประกอบของเซลลพชสวนใดทท ำหนำทคลำยยำม ก. ผนงเซลล ข. เยอหมเซลล ค. ไซโทพลำซม ง. นวเคลยส


สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต มาตรฐาน ว 1.1 เขำใจหนวยพนฐำนของสงมชวต ควำมสมพนธของโครงสรำง และหนำทของระบบตำงๆ ของสงมชวตทท ำงำนสมพนธกน มกระบวนกำรสบเสำะหำควำมร สอสำรสงทเรยนรและน ำควำมรไปใชในกำรด ำรงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

สงเกตและอธบำยรปรำง ลกษณะของเซลลของสงมชวตเซลลเดยวและเซลลของสงมชวต หลำยเซลล (มฐ. ว 1.1 ตวชวดขอ 1)

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนกำรทำงวทยำศำสตรและจตวทยำศำสตรในกำรสบเสำะหำควำมร กำรแกปญหำ รวำปรำกฏกำรณทำงธรรมชำตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สำมำรถอธบำยและตรวจสอบได ภำยใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลำนนๆ เขำใจวำ วทยำศำสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมควำมเกยวของสมพนธกน

ตงค ำถำมทก ำหนดประเดนหรอตวแปรทส ำคญในกำรส ำรวจ ตรวจสอบ หรอศกษำ คนควำเรองทสนใจไดอยำงครอบคลมและเชอถอได (มฐ. ว 8.1 ตวชวดขอ 1) รวบรวมขอมล จดกระท ำขอมลเชงปรมำณและคณภำพ (มฐ. ว 8.1 ตวชวดขอ 4)

สาระและมาตรฐานการเรยนร

สาระการเรยนร


จดประสงคการเรยนร

1. ดำนควำมร (K) 1.1 อธบำยลกษณะและรปรำงของเซลลสงมชวตได

1.2 อธบำยวธกำรใชกลองจลทรรศนได

2. ดำนทกษะกระบวนกำร (P)

2.1 ทดลอง สงเกตผลกำรทดลอง บนทกผล และรำยงำนผลกำรทดลอง เรองศกษำเซลลดวยกลองจลทรรศนได

3. ดำนคณลกษณะ (A)

3.1 นกเรยนมวนย

3.2 นกเรยนมควำมสนใจใฝเรยนร

3.3 นกเรยนมควำมมงมนในกำรท ำงำน

สาระส าคญ

“เซลล” เปนหนวยพนฐำนของสงมชวต คอโครงสรำงทเลกทสดทสำมำรถ

ท ำใหเกดกระบวนกำรพนฐำนของสงมชวตได

รปรำงลกษณะของสงมชวตแบงไดเปน 2 ชนด ไดแก สงมชวตเซลลเดยและ

สงมชวตหลำยเซลล

กลองจลทรรศน เปนเครองมอทใชศกษำสงมชวตทมขนำดเลกทไมสำมำรถ

มองเหนไดดวยตำเปลำ


กจกรรมการเรยนร ชดท 1 ศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน

ขนท 1 สรางความสนใจ (engagement)

นกเรยนคะ วนนครมตวอยำงสงมชวตมำใหด

นกเรยนบอกไดหรอไมวำตวอยำงสงมชวตทเหน

คออะไร และมลกษณะอยำงไร

ทรำบคะ เรยกวำ แมว

ใชคะ ตวอยำงสงมชวตคอ แมวซงเปนสตวหลำยเซลล

สำมำรถมองเหนไดดวยตำเปลำ แตมสตวบำงชนด

ทเรำไมสำมำรถมองเหนไดดวยตำเปลำตองใช

กลองจลทรรศนสองด วนนเรำจะมำศกษำเรองเซลล

และกำรใชกลองจลทรรศนนะคะ

ภำพท 1.1 ตวอยำงสงมชวต ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม


ขนท 2 ส ารวจและคนหา (exploration)

สงมชวตประกอบดวยหนวยทเลกทสดเรยกวำ “เซลล”

ในสงมชวตจ ำพวกพชและสตวลวนเกดขนจำกเซลล

เชอมตอกนเพอท ำหนำทตำงๆ ภำยในเซลล

เพอใหนกเรยนเกดควำมเขำใจในเรองเซลลไดดขน

ใหนกเรยนสบคนขอมลเพมเตมโดย แบงออกเปน 2 กลม

เพอสบคนขอมล ดงนคอ

กลมท 1 สบคนเรองควำมหมำยของเซลล

กลมท 2 สบคนขอมลเรองลกษณะและรปรำง

ของเซลลสงมชวต

แลวน ำขอมลมำอภปรำยหนำชนเรยนคะ

ภำพท 1.2 นกเรยนสบคนขอมล ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม


กลมท 1 รายงานการสบคนขอมล

กอนอนเรำมำรเรองควำมหมำยของเซลลกอน นะคะ


ภำพท 1.4 นกเรยนรำยงำนควำมหมำยของเซลล ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม

สงมชวตทกชนดประกอบดวยหนวยยอยท เลกทสด เรยกวำ “เซลล” (cell) โดยรอเบรต ฮค (Robert Hooke) นกพฤกษศำสตรชำวองกฤษ ไดคนพบเซลลซงมลกษณะเปนชองเลกๆ คลำยรงผ งในจกคอรกดวยกลองจลทรรศนทมก ำลงขยำยต ำจงถอวำ เปนผคนพบเซลลเปนคนแรก

นกสตวศำสตรชำวเยอรมน ชอ ชวนน (Schwann) และ นกพฤกษศำสตรชำวเยอรมน ชอ ชไลเดน (Schleiden) ไดรวมกนตง ทฤษฎเซลล (cell theory) ซงกลำววำ “สงมชวตทงหลำยประกอบดวยเซลลและผลตภณฑของเซลล เซลล คอ หนวยพนฐำนของสงมชวต ทกชนด”

สงมชวตทกชนดจะมโครงสรำงเหมอนกน คอประกอบดวยเซลลซงเซลลของสงมชวตจะประกอบดวยโครงสรำงพนฐำนคลำยกน คอ เยอหมเซลล ไซโทพลำซม และนวเคลยส


กลมท 2 รายงานการสบคนขอมล


ภำพท 1.6 นกเรยนรำยงำนลกษณะและรปรำงของเซลลสงมชวต ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม

ลกษณะและรปรำงของเซลลสงมชวต มลกษณะ

ดงแตกตำงกนตอไปน ครบ

เซลลของสงมชวตเซลลเดยว สงมชวตเซลลเดยวมสวนประกอบเพยง 1 เซลล เซลลมรปรำงและโครงสรำงไมซบซอน และท ำหนำทด ำเนนกจกรรมทงหมดในกำรด ำรงชวตภำยในเซลลเพยงเซลลเดยว เชน กำรยอยอำหำร กำรสบพนธ เปนตน สงมชวตเซลลเดยวมทงพชและสตว เชน อะมบำ พำรำมเซยม ยกลนำ

ภำพท 1.7 ภำพสงมชวตเซลลเดยว ทมำ : http://www.myfirstbrain.com


เซลลของสงมชวตหลายเซลล สงมชวตหลำยเซลลมสวนประกอบมำกกวำ 1 เซลล ประกอบกนเปนสงมชวต โดยแตละเซลลท ำหนำทแตกตำงกน เชน เซลลพช เซลลสตว

เซลลทมลกษณะคลำยกนหรอเปนเซลลชนดเดยวกนมำอยดวยกน ท ำหนำท อยำงเดยวกน เรยกกลมเซลลเหลำนวำ เนอเยอ เชน เซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขำว เซลลคม เปนตน

จำกทนกเรยนสบคน เรองควำมหมำยของเซลลลกษณะและรปรำงของเซลลสงมชวต ไปแลว กจกรรมตอไป ใหนกเรยนสบคนขอมลเรองสวนประกอบกลองจลทรรศน วธกำรใช และกำรรกษำกลองจลทรรศน

ภำพท 1.8 ภำพสงมชวตเซลลเดยว ทมำ : http://www.myfirstbrain.com

ภำพท 1.9 ภำพสงมชวตหลำยเซลล ทมำ : http://www.myfirstbrain.com


จำกกำรสบคนขอมลกลองจลทรรศน มสวนประกอบ

ดงตอไปน

ภำพท 1.10 นกเรยนอธบำยสวนประกอบกลองจลทรรศน ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม

กลองจลทรรศนแบบใชแสง จะชวยขยำยภำพวตถใหมขนำดใหญขน เมอแสงสองผำนไปยงวตถ กจะสำมำรถมองเหนวตถนนได แตวตถทน ำมำสองจะตองมลกษณะบำงมำก สวนประกอบแตละสวนมหนำทตำงๆ ดงน

1. เลนสใกลตำ หนำท ขยำยภำพทไดจำกเลนสใกลวตถ 2. เลนสใกลวตถ หนำท ขยำยภำพของวตถ 3. แทนวำงวตถ หนำท ใชวำงสไลดตวอยำงทตองกำรศกษำ 4. ทหนบสไลด หนำท ปองกนไมใหแผนสไลดเลอนหลดจำกแทนวำงวตถ 5. ฐำนกลอง หนำท รองรบน ำหนกของตวกลอง 6. แขนกลอง หนำท ใชเปนทจบเพอเคลอนยำยกลองจลทรรศน 7. ปมปรบภำพหยำบ หนำท ปรบภำพโดยเปลยนระยะโฟกสของเลนสใกลวตถ

ซงใชปรบหำภำพของวตถ 8. ปมปรบภำพละเอยด หนำท ปรบควำมคมชดของภำพ

ภำพท 1.11 กลองจลทรรศนแบบใชแสง ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม


กลองจลทรรศนสเตอรโอ จะชวยขยำยภำพวตถใหม ขนำดใหญขน เมอแสงสองผำนไปยงวตถ กจะสำมำรถมองเหนวตถนนได แตวตถทน ำมำสองจะตองไมมชวต และภำพทเหนจะเปนภำพ 3 มต

กลองจลทรรศนอเลกตรอน ใชศกษำโครงสรำงภำยในของเซลลโดยล ำแสงอเลกตรอน จะสองผำนเซลล ตวอยำงทจะน ำมำศกษำตองมกำรเตรยมกนพเศษ และบำงมำกและมขนำดเลกมำก เชน ไวรส และไวรอยด

ภำพท 1.12 กลองจลทรรศนสเตอรโอ ทมำ : http://shodensha.co.th/ products/stereo-microscope/

ภำพท 1.13 กลองจลทรรศนอเลกตรอน ทมำ : https://sites.google.com/ microscope-came

วธการใชกลองจลทรรศนแบบใชแสง 1. ตงตวกลองใหตรง และหมนเลนสใกลวตถทมก ำลงขยำยต ำสดใหตรงกบล ำกลอง 2. ปดหลอดไฟใหแสงผำนล ำกลอง 3. น ำสไลดทจะศกษำวำงบนแทนวำงวตถ ใหวตถอยกลำงบรเวณทแสงผำน

แลวคอยๆหมนปมปรบภำพหยำบ ใหล ำกลองเลอนมำอยใกลวตถทจะศกษำใหมำกทสด 4. มองผำนเลนสใกลตำลงตำมล ำกลอง พรอมกบหมนปมปรบภำพอยำงหยำบชำๆ

จนเหนภำพ 5. ถำตองกำรขยำยภำพใหใหญขนใหหมนเลนสใกลวตถทมก ำลงขยำยสงขน

http://shodensha.co.th/

https://sites.google.com/


วธการดแลรกษากลองจลทรรศนแบบใชแสง

1. ใชผำทสะอำดและแหงเชดท ำควำมสะอำดสวนทเปนโลหะ

2. ส ำหรบสวนทเปนเลนสและกระจก ท ำควำมสะอำดโดยใชกระดำษเชดเลนสเทำนน

3. เลอนทหนบสไลดใหตงฉำกกบตวกลอง

4. หมนเลนสใกลวตถทมก ำลงขยำยต ำสดใหอยในแนวล ำกลองแลวเลอนใหอยในระดบทต ำสด

5. ปรบกระจกเงำใหอยในแนวตงฉำกกบพน

6. ใชผำคลมไวเมอเลกใชงำน

7. อยำเกบกลองไวในทชนเพรำะจะท ำใหเลนสขนรำ

จำกทนกเรยนไดสบคนขอมลและรำยงำนเรอง สวนประกอบของกลองจลทรรศน กำรใชกลองจลทรรศน และกำรดแลรกษำกลองจลทรรศนแบบใชแสง ล ำดบตอไปเรำมำท ำกำรทดลอง ตำมใบกจกรรม เรองศกษำเซลลดวยกลองจลทรรศนแบบใชแสง กนนะคะ


กจกรรมท 1

ศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน

ค าถามกอนท ากจกรรม

1. กจกรรมนมจดประสงคอะไร …………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. กลองจลทรรศนชวยในกำรมองเหนวตถอยำงไร …………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

วสดอปกรณ

1. กลองจลทรรศนแบบใชแสง 2. แผนสไลดถำวร 3. สไลดสดจำกพช

วธท ากจกรรม

ภำพท 1.14 เสยบปลก เปดไฟกลองจลทรรศน ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม

ภำพท 1.15 วำงสไลดทแทนวำงวตถ ใชเลนสใกลวตถ 10x เปนเลนสแรกเพอหำภำพทชดเจน ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม


บนทกผลกจกรรม

ตวอยำงสงมชวต ลกษณะภำพทสงเกตได แผนสไลดถำวรเซลลเมดเลอดแดงคน

แผนสไลดสดเซลลสำหรำยหำงกระรอก

แผนสไลดสดเซลลวำนกำบหอย

ภำพท 1.16 มองผำนเลนสใกลตำ ดวยตำทงสองขำง ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม

ภำพท 1.17 ปรบปมปรบภำพหยำบ ทมำ : นำงสำววรำรตน ชำงค ำ ถำยท : โรงเรยนประโคนชยพทยำคม


ค าถามหลงกจกรรม

1. ควรใชเลนสใกลวตถทก ำลงขยำยเทำใดมำใชกอนขณะเรมตนใชงำนกลองจลทรรศน …………………………………………………………………………………….………………………………………

2. กำรสองดภำพจำกกลองจลทรรศนจะหมนปรบปมภำพหยำบหรอปมปรบภำพละเอยดกอน …………………………………………………………………………………….………………………………………

3. หำกเปลยนเลนสใกลวตถจำก 10x เปน 40x ปมปรบภำพทใชไดคอปมปรบภำพใด เพรำะเหตใด …………………………………………………………………………………….………………………………………

สรปผลกจกรรม

…………………………………………………………………………………….……………………………………… …………………………………………………………………………………….……………………………………… …………………………………………………………………………………….……………………………………… …………………………………………………………………………………….………………………………………


แนวตอบกจกรรมท 1


ค าถามกอนท ากจกรรม

1. กจกรรมนมจดประสงคอะไร ศกษำเซลลดวยกลองจลทรรศน a

2. กลองจลทรรศนชวยในกำรมองเหนวตถอยำงไร ชวยขยำยภำพวตถใหมขนำดใหญขน และท ำใหมองเหนวตถขนำดเลกทไมสำมำรถ a มองเหนดวยตำเปลำ a

บนทกผลกจกรรม

ตวอยำงสงมชวต ลกษณะภำพทสงเกตได แผนสไลดถำวรเซลลเมดเลอดแดงคน

แผนสไลดสดเซลลสำหรำยหำงกระรอก

แผนสไลดสดเซลลวำนกำบหอย


ค าถามหลงกจกรรม

1. ควรใชเลนสใกลวตถทก ำลงขยำยเทำใดมำใชกอนขณะเรมตนใชงำนกลองจลทรรศน

ใชเลนสใกลวตถทมก ำลงขยำยต ำทสด คอ 10x x 2. กำรสองดภำพจำกกลองจลทรรศนจะหมนปรบปมภำพหยำบหรอปมปรบภำพละเอยดกอน

ปมปรบภำพหยำบ ก 3. หำกเปลยนเลนสใกลวตถจำก 10x เปน 40x ปมปรบภำพทใชไดคอปมปรบภำพใด เพรำะเหตใด

ปมปรบภำพละเอยด เพรำะ จะปรบภำพใหภำพชดเจนยงขน หำกใชปมปรบภำพหยำบเมอมกำรเปลยนเลนสจะท ำใหภำพทชดเจนหำยไป จะตองแกไขโดยกำรหำภำพท aก ำลงขยำยต ำสดใหมอกครง a

กลองจลทรรศน เปนเครองมอทชวยขยำยขนำดภำพของสงทมขนำดเลกเกนกวำทจะ aมองเหนไดดวยตำเปลำ เชน เซลลพช เซลลสตว a

สรปผลกจกรรม


ขนท 3 อธบายและลงขอสรป (explanation)

นกเรยนทกกลมท ำกจกรรมเสรจเรยบรอยแลว

มำรวมอภปรำยเพอสรปควำมรทไดจำกกำรท ำ

กจกรรม เรอง ศกษำเซลลดวยกลองจลทรรศน

สรปไดวำ สงมชวตทกชนดประกอบดวยหนวยยอยทเลกทสด เรยกวำ “เซลล” (cell)

โดย สงมชวตเซลลเดยวมสวนประกอบเพยงเซลลเดยว กจกรรมตำงๆ เกยวกบกำรด ำรงชวต

เกดขนภำยในเซลลเดยว สวนสงมชวตหลำยเซลลมสวนประกอบเซลลหลำยเซลลมำรวมกนเพอ

ท ำหนำทอยำงเดยวกน เนองจำกเซลลบำงเซลลมขนำดเลกมำก จงท ำใหไมสำมำรถมองเหน

สงมชวตไดชดเจนดวยตำเปลำ ดงนนจงตองใชอปกรณทเรยกวำ กลองจลทรรศน ในกำรศกษำ

โครงสรำงและสวนประกอบของเซลล

จำกกำรท ำกจกรรมท 1 เรองศกษำเซลลดวยกลองจลทรรศน สรปไดวำ

กลองจลทรรศน เปนเครองมอทชวยขยำยขนำดภำพของสงทมขนำดเลกเกนกวำทจะมองเหนได

ดวยตำเปลำ เชน เซลลพช เซลลสตว


ขนท 4 ขยายความร (elaboration)


เซลล (cell) คอ หนวยยอยพนฐำนทเลกทสดของสงมชวต ถงแมอะตอมหรอโมเลกลจะเปนหนวยยอยทเลกกวำแตยงขำดคณสมบตของสงมชวตไปนนกคอควำมสำมำรถในกำรเพมจ ำนวนนนเอง สงมชวตทกชนดประกอบขนจำกเซลล(ยกเวนไวรสและไวรอยด) อำจมตงแตหนงเซลลไปจนถงหลำยลำนเซลล โดยเซลลเพยงหนงเซลลกสำมำรถท ำกจกรรมตำงๆ ได มกำรสรำงและใชพลงงำน รวมไปถงกำรสบพนธเพมจ ำนวน

ชไลเดน และชวำนน (Schleiden and Schwann) ไดเสนอทฤษฎเซลล (Cell theory) ไววำ

1. สงมชวตทกชนดประกอบขนจำกเซลล 2. เซลลเปนหนวยยอยพนฐำนของสงมชวต 3. เซลลทกเซลลจะตองมำจำกเซลลทมอญกอนแลวโดยผำนกำรแบงเซลล

ในป ค.ศ. 1665 รอเบรต ฮค (Robert Hooke) ไดประดษฐกลองจลทรรศนเลนสประกอบ

(Compound microscope) เขำไดใชกลองสองดชนไมคอรกทฝำนบำงๆ และพบวำไมคอรกประกอบดวยชองเลกๆ จ ำนวนมำก เขำเรยกชองเลกๆ นนวำ เซลล (cell แปลวำ หองวำง

ภำพท 1.18 รอเบรต ฮก เปนผคนพบเซลลเปนคนแรก ทมำ : http://www.myfirstbrain.com


ในป ค.ศ. 1672 อนโตน วำน เลเวนฮค (Antoni van Leeuwenhoek) ไดประดษฐ

กลองจลทรรศนเลนสเดยวทมก ำลงขยำยสงถง 300 เทำ ไดเปนคนแรก ไดชอวำเปน “บดำแหงจลชววทยำ” และถอวำเปนนกจลชววทยำคนแรก เขำมชอเสยงจำกกำรพฒนำกลองจลทรรศน และมสวนส ำคญในกำรกอตงสำขำวชำจลชววทยำ เขำเปนคนแรกทสงเกตเหนและสำมำรถบรรยำยองคประกอบของเซลลโดยอำศยกลองจลทรรศนของเขำทสรำงขนดวยมอ นอกจำกนเขำยงเปนคนแรกทบนทกผลสงเกตเสนใยของกลำมเนอ แบคทเรย,เซลลสบพนธเพศผ และกำรไหลของเลอดในหลอดเลอดฝอยเปนผคนพบเซลลจลนทรย

ภำพท 1.19 อนโตน วำน เลเวนฮค ภำพท 1.20 กลองจลทรรศนเลนสเดยว ทมำ : http://www.myfirstbrain.com ทมำ : http://www.myfirstbrain.com

การหาก าลงขยายของกลองจลทรรศน

ก ำลงขยำยกลองจลทรรศน = ก ำลงขยำยของเลนสใกลตำ X ก ำลงขยำยของเลนสใกลวตถ

ตวอยำง เมอใชกลองจลทรรศนสองดวตถ A โดยใชเลนสใกลตำก ำลงขยำย 10 เทำ(10x) และเลนสใกลวตถก ำลงขยำย 100 เทำ (100x) ภำพของวตถ A จะมก ำลงขยำยกเทำ ก ำลงขยำยกลองจลทรรศน = ก ำลงขยำยของเลนสใกลตำ X ก ำลงขยำยของเลนสใกลวตถ

= 10 X 100 = 1,000 เทำ ตอบ ภำพของวตถ A มก ำลงขยำย 1,000 เทำ

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89&action=edit&redlink=1

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%9D%E0%B8%AD%E0%B8%A2

http://www.myfirstbrain.com/


ขนตอนการท ากจกรรมเรอง การใชกลองจลทรรศน

ค าชแจง ใหนกเรยนอำนขอควำมทก ำหนดใหแลวพจำรณำ เพอท ำเครองหมำย หนำขอทคดวำถกตอง และท ำเครองหมำย หนำขอทคดวำไมถกตอง

1. หนวยเลกทสดของพชและของสงมชวต เซลล

2. รอเบรต ฮค คอผทคนพบเซลลเปนคนแรก

3. เครองมอทชวยขยำยขนำดภำพของสงทมขนำดเลก คอ กลองโทรทรรศน

4. โครงสรำงพนฐำนของเซลล คอ เยอหมเซลล คลอโรพลำส และนวเคลยส

5. สงมชวตเซลลเดยวมสวนประกอบเพยง 1 เซลล ด ำเนนกจกรรมภำยในเซลลเพยงเซลลเดยว

6. กลองจลทรรศนจะชวยขยำยภำพวตถใหมขนำดใหญขน

7. กำรใชงำนกลองจลทรรศนจะใชเลนสทมก ำลงขยำยต ำสดเปนเลนสแรก

8. ปมปรบภำพละเอยดใชหมนปรบภำพของวตถกอนใชปมปรบภำพหยำบ

9. เลนสใกลตำของกลองจลทรรศนท ำมำจำกเลนสเวำ

10. กำรมองภำพในกลองจลทรรศนควรลมตำทงสองขำง

ขนท 5 ประเมน (evaluation)

ใหนกเรยนท ำแบบฝกหดเรองศกษำเซลลดวยกลองจลทรรศน

เพอประเมนวำตวเองเขำใจในเรองนมำกนอย เพยงใดนะคะ

แบบฝกหดท 1.1 เรอง ศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน

คะแนนทได

คะแนนเตม 10 คะแนน


ค าชแจง ใหนกเรยนอำนขอควำมทก ำหนดใหแลวพจำรณำ เพอท ำเครองหมำย หนำขอทคดวำถกตอง และท ำเครองหมำย หนำขอทคดวำไมถกตอง

1. หนวยเลกทสดของพชและของสงมชวต เซลล

2. รอเบรต ฮค คอผทคนพบเซลลเปนคนแรก

3. เครองมอทชวยขยำยขนำดภำพของสงทมขนำดเลก คอ กลองโทรทรรศน

4. โครงสรำงพนฐำนของเซลล คอ เยอหมเซลล คลอโรพลำส และนวเคลยส

5. สงมชวตเซลลเดยวมสวนประกอบเพยง 1 เซลล ด ำเนนกจกรรมภำยในเซลลเพยงเซลลเดยว

6. กลองจลทรรศนจะชวยขยำยภำพวตถใหมขนำดใหญขน

7. กำรใชงำนกลองจลทรรศนจะใชเลนสทมก ำลงขยำยต ำสดเปนเลนสแรก

8. ปมปรบภำพละเอยดใชหมนปรบภำพของวตถกอนใชปมปรบภำพหยำบ

9. เลนสใกลตำของกลองจลทรรศนท ำมำจำกเลนสเวำ

10. กำรมองภำพในกลองจลทรรศนควรลมตำทงสองขำง

แนวตอบแบบฝกหดท 1.2 เรอง ศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน




5

ค าชแจง ใหนกเรยนบอกสวนประกอบของกลองจลทรรศน และหนำทของสวนประกอบตำงๆ ใหถกตอง

1 3

4

สวนประกอบของกลองจลทรรศน หนาท

1.

2.

3.

4.

5.

แบบฝกหดท 1.2 เรอง สวนประกอบของกลองจลทรรศน



2


5

ค าชแจง ใหนกเรยนบอกสวนประกอบของกลองจลทรรศน และหนำทของสวนประกอบตำงๆ ใหถกตอง

1 3

4

สวนประกอบของกลองจลทรรศน หนาท 1. เลนสใกลตำ ขยำยภำพทไดจำกเลนสใกลวตถ 2. แทนวำงวตถ ใชวำงสไลดตวอยำงทตองกำรศกษำ 3. เลนสใกลวตถ ขยำยภำพของวตถ 4. ปมปรบภำพหยำบ ปรบภำพโดยเปลยนระยะโฟกสของเลนสใกลวตถ

ซงใชปรบหำภำพของวตถ 5. ปมปรบภำพละเอยด ปรบควำมคมชดของภำพ



2

แนวตอบแบบฝกหดท 1.2 เรอง สวนประกอบของกลองจลทรรศน


1

2 3

4

แบบทดสอบหลงเรยน เรองศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน ค าชแจง 1. แบบทดสอบเปนแบบปรนย เลอกตอบ 4 ตวเลอกจ ำนวน 10 ขอ 2. ใหนกเรยนเลอกค ำตอบทถกตองทสดเพยงค ำตอบเดยว ท ำเครองหมำยกำกบำท (X) ลงในกระดำษค ำตอบ 1. ถำเรำตองกำรดสงทเลกมำกๆ เรำจะเลอกใชอปกรณใดจงจะเหมำะสม

ก. กลองโทรทรรศน ข. กลองสองทำงไกล ค. กลองจลทรรศน ง. แวนขยำย

2. เพรำะเหตใดจงกลำววำเซลลเปนหนวยพนฐำนของสงมชวต ก. เพรำะท ำหนำทรองรบสวนอน ข. เพรำะเปนหนวยของสงมชวตทเลกทสด ค. เพรำะเปนตนก ำเนดของชวต ง. เพรำะเปนสงแรกทถกคนพบ

จำกรปใหนกเรยนตอบค ำถำมขอ 3–5 3. จำกภำพ ถำจะตองดเซลลสงมชวตภำยใตกลองจลทรรศนแบบใชแสงจะตองใชหมำยเลขใด มชอเรยกวำอะไร ก. หมำยเลข 1 เลนสใกลตำ ข. หมำยเลข 2 เลนสใกลวตถ ค. หมำยเลข 3 แทนวำงวตถ ง. หมำยเลข 4 ปมปรบภำพหยำบ 4. จำกภำพ ในกำรสองดเซลลสงมชวตถำจะปรบภำพใหชดเจนควรใชหมำยเลขใด มชอเรยกวำอะไร ก. หมำยเลข 1 เลนสใกลตำ ข. หมำยเลข 2 เลนสใกลวตถ ค. หมำยเลข 3 แทนวำงวตถ ง. หมำยเลข 4 ปมปรบภำพหยำบ


5. เมอจะใชกลองจลทรรศนนกเรยนจะวำงแผนสไลดไวทสวนประกอบหมำยเลขใด มชอเรยกวำอะไร ก. หมำยเลข 1 เลนสใกลตำ ข. หมำยเลข 2 เลนสใกลวตถ ค. หมำยเลข 3 แทนวำงวตถ ง. หมำยเลข 4 ปมปรบภำพหยำบ 6. สวนประกอบของเซลลพชสวนใดทท ำหนำทคลำยยำม

ก. ผนงเซลล ข. เยอหมเซลล ค. ไซโทพลำซม ง. นวเคลยส

7. จำกรป เปนสงมชวตชนดหนงมชอวำอยำงไร ก. พำรำมเซยม ข. ยกลนำ ค. อะมบำ ง. วอลวอกซ 8. เซลลของสงมชวตทกชนดมสวนประกอบพนฐำนเหมอนกนตำมขอใด

ก. ผนงเซลล ไซโทรพลำซม นวเคลยส ข. เยอหมเซลล โครโมโซม นวเคลยส ค. เยอหมเซลล ไซโทรพลำซม นวเคลยส ง. ผนงเซลล โครโมโซม เยอหมเซลล

9. เมอน ำเอำเลนสใกลวตถก ำลงขยำย 40X และเลนสใกลตำก ำลงขยำย 10X ตรวจดวตถ จะสำมำรถขยำยวตถไดเทำใด

ก. 100 เทำ ข. 200 เทำ ค. 300 เทำ ง. 400 เทำ

10. สวนประกอบของเซลล หนำท

1. เยอหมเซลล เปนเยอเลอกผำน 2. ไซโทรพลำซม แหลงสรำงพลงงำนแกเซลล 3. คลอโรพลำสต ผลตคลอโรฟลล

ขอใดระบหนำทของสวนประกอบของเซลลไมถกตอง ก. 1, 3 ข. 1, 2 ค. 3 ง. 2


ชอ……………………………………………………………………….ชน………….เลขท………....กลมท………


ท ำได ……………..


ท ำได ……………..

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

กอนเรยน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7 8 9 10

หลงเรยน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7 8 9 10

สเคานะคะ….นองเชยรอย


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

กอนเรยน

ขอท เฉลย

1 ข

2 ค

3 ก

4 ง

5 ค

6 ง

7 ข

8 ค

9 ง

10 ข

หลงเรยน

ขอท เฉลย

1 ค

2 ข

3 ก

4 ง

5 ค

6 ข

7 ข

8 ค

9 ง

10 ง

คะแนนสอบหลงเรยนเปนอยางไรบางคะ ถายงไมผาน… ลองกลบไปท ากจกรรมใหมอกรอบนะคะ


แบบบนทกคะแนนรายบคคล ชดกจกรรมวชาวทยาศาสตร หนวยของสงมชวตและการด ารงชวต

ชดท 1 เรองศกษาเซลลดวยกลองจลทรรศน

ชอ........................................................ ....................................ชน....................เลขท......... กลมท.......... แบบทดสอบ คะแนนเตม คะแนนทได แบบทดสอบ คะแนนเตม คะแนนทได กอนเรยน 10 หลงเรยน 10

แบบฝกทกษะท คะแนนเตม คะแนนทได ผานเกณฑ 80% ขนไป 1.1 10 ผำน ไมผำน 1.2 10 ผำน ไมผำน

นกเรยนบนทกคะแนนการท าแบบทดสอบ และแบบฝกทกษะลงในชอง “คะแนนทได” พรอมทงประเมนการผานเกณฑ 80% ดวยนะคะ โดยท าเครองหมาย ลงในชองทก าหนดให


บรรณานกรม

ถนด ศรบญเรองและคณะ. วทยาศาสตร ม.1 เลม 1. กรงเทพ: อกษรเจรญทศน, 2547. บญชำ แสนทว. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตร ม. 1 เลม 1. กรงเทพฯ: วฒนำพำนช จ ำกด, 2547. บญชำ แสนทวและคณะ. หนงสอปฏบตการวทยาศาสตร ม. 1 เลม 1. กรงเทพฯ : วฒนำพำนช จ ำกด, 2547. ประดบ นำคแกว. หนงสอเรยนสาระการเรยนรวทยาศาสตร ม.1.กรงเทพฯ: แมค, 2551. ฝำยวชำกำรส ำนกพมพภมบณฑต. คมอ-เตรยมสอบวทยาศาสตร ม. 1.กรงเทพฯ: ภมบณฑตกำรพมพ จ ำกด, 2537. พมพนธ เดชะคปต. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน วทยาศาสตร ม. 1. กรงเทพฯ : บรษทพฒนำคณภำพวชำกำร จ ำกด, 2547. ยพำ วรยศ. วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ชวงชนท 3. กรงเทพฯ: อกษรเจรญทศน, 2547 วชำกำร, กรม. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภำ, 2545. ศกษำธกำร, กระทรวง. สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย. หนงสอ เรยนสาระการเรยนรพนฐานวทยาศาสตร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ครสภำลำดพรำว, 2549. ศกษำธกำร, กระทรวง. สถำบนสงเสรมกำรสอนวทยำศำสตรและเทคโนโลย. มำยเฟรสเบรนดดอทคอม. เซลลและกลองจลทรรศน. (ออนไลน). แหลงทมำ :

http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=18 ซทกเกลดอทคอม. กลองจลทรรศนอเลกตรอน. (ออนไลน). แหลงทมำ : https://sites.google.com/site/nongnapatpalmma/bio-oho-easily/microscope- came โชเดนชำดอทซโอดอททเอช. กลองจลทรรศนสเตอรโอ. (ออนไลน). แหลงทมำ :

http://shodensha.co.th/products/stereo-microscope/

http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=18

https://sites.google.com/site/nongnapatpalmma/bio-oho-easily/microscope-

http://shodensha.co.th/products/stereo-microscope/

Documents

แบบทดสอบก่อนเรียน …pkc.ac.th/main/attachments/article/217/นวัตกรรม... · ... รู้ รายวิชา ว21102 วิทยาศาสตร์