38
- Page 1 of 38 1 !, " ## !" !$% $, & ! ! # "# !. #$(! : ! %$ )!, *! ! !$%, $+ ! * *! ( *!# ## , !". * *!-, . $/ # . . #*!# * & $ *$# # /. , !" ’$! ! !. + .! !% . $ $ , ! /. . ) !/" . ( #!" , !" . ( # $.$!$ (/ % /. # $.$! " !". ( *! ! !$% " $. *, $% " *#*!# ## " * ! ( # ! *. , ! -!" ##, ! -! ! *. # $.$!$ & ( # ! , ( # ##. ! " ." !. . # ## !" $.! . ! / #. 0 # &-*!# ## # $.$! -!$ 1", $.$!$, & ( .! # ! 2 . 300 . #! , *$ # $ ! &-*!# ##. ! 1838 .. " *! ! ! 3 ##: - )., 1 – 2,55.1014 ! 255 ! / )!& /; - 61 * – 1,03.1014 ! 103 ! % 2’ !, 3.*.; - 1 $ – 4,1.1013 ! 41 ! .!" 4$, 0* (.

ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 1 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 1

��������� � ����������� ��������

������ ��� �!, "� #��#�� � �� ��!�"� �!$%� � � �$���� , �& �� �� �! �� �����!� ��#� ��� � �' "��# �� �� � ����!����. �#�$(����! ���: �!�� �� ���� � � � � %� $�� � )��!�� �, � *���!� �! �!$%� , �� �$� �+� � �� �!�� � *� ��*��! �� ��(���� ��� *!�#�� � #��#�� �� ������ �� � ,� � ��!�"� �.

��*� ��� �� �*!-������, �.� �$ /���� � ����# ����� �. �.���

#�*�!�#���� ��� *�� � � ����& �$ � *$�# �� #���� � ��/.� � ,� � ��!�"� '$!��� �!� �!���.

� +� – �.!��� � ��!�%� � �� �.� � �� �$�� �$�� � �� , ��!� � ��/. �. ) ��� � �!/"�� . ��(�� � � ��#!�"� , ��!�"�� � � ��. �(� �� �� �#���� $.$!$ ��(�/ ����%�� � �/. �#� $.$! �� ���"� ����!�� �"�.

��(� ���� � *���!� �!

�!$%� � �" � ��$.�� �*� �, �� �� �$ �%� � �� �� ���� �� ����"���� ���* #�*�!�#���� ��� #��#�� � "�� ��� � �*� �!���� – ��(��� � #��� � �!������� �*� �. ��� ��, �!� � �-��!�"� ��� #��#��, !��� �-��!�� �!���� ����� � � �*� . �� �#����� $.$!$ �� �& �� ��(�� �#� �!���� ���� �, �(� �� �� ������ � ��#� ��� � #��#�� �. ��!��� �� ���"� ��.�� ��"� ����!���.

����� .��� � ��#� ��� � #��#�� � ����!�� �"� � �� $.!� �� �. ��!�� � �� � ��� � �/�� ��� �' �#������.

0�� #� �&-*!�#�� � #��#�� #� $.$! � �-��!$� 1", � �� � $.$!$ , �� �& ��(���� �.!��� �� � ��#� ��� �! 2 ��.

300 .��� �#���!� ����� � ������, ��� *$�� �#����� �$��� � ����!�� � � �&-*!�#�� � #��#��.

��! 1838 .. �" � ������� *�!� �����!�� ����!�� �� � � 3 #��#��: - )�.�, 1 ���� – 2,55.10'14 �!� 255 ��!�� �� – �/���� )���!�& � �/��; - 61 ��*�� – 1,03.10'14 �!� 103 ��!�� �� – ���%� 2�����' ����!, �3�.�*��.; - 1 �� ��$� – 4,1.10'13 �!� 41 ��!�� �� – �.!�"��� 4�����$, � 0*��

����(��.

Page 2: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 2 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 2

���!�� �� � .!��

��#� ���, �/� �$#������ �5� � �� ���. )�$+� �!� .!��? – ���� �� ����� ����, "� � �$#�( �� �� ���� �!$%� � ��#���� �!� ��� #� ��� � %� $�� � �$!.����. �.��� ���� � +� �#.!�(�� �� ���$"��� � ��#� ��� 4 � �., � )�.� ��*�� �� $���� � ��#� ��� �! 7 000 ��!

� ���, ���� � �"�! �

464 ��� #��#� �*� ����*�! ���#���� . ��&-��!� “'�$�!��� ��(�/ #��#�� � ! �� �.�! �$ ” – ��#� ��� � � *!�#�� � #��#�� ��!� ��+�*� � ����"���� � �$!*��.

�� ������ ��!��� - ly /ligth year /

�#*�.��&�� �/�*� � �� �� *���� � .!��� "��!� #� ��#� ��� � #��#�� �, �#��#�� � ��, � �� ���� � �� �#�!#�� ���%�,�"� ����%� #� ��#� ��� �� �� � *��#� � ��� !�� .���.

�#� ��� 9 � �!��� ��!�� �� �!� 9,5.10'12 ��, �� �#����� ��� !�� � � �������!� � � ������ ���� 300 000 ��/��� #� 1 #��� .���, � ��� !�� � .��� – ly /Ligth Year /.

7��# ��� !�� � .��� ��#� ��� � � �� ��"���� � �$��� 3 #��#��, � �� � �#���� ����!���� �#.!�(�� ���: - )�.�, 1 ���� – 27 ly; - 61 ��*�� – 11 ly; - 1 �� ��$� – 4,3 ly.

Page 3: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 3 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 3

���&�� ������� ���� �� ��#*��� �� ��� !�� .���, ��#� ��� � �&-*!�#�� � #��#�� 1 �� ��$� ������ #�"���, "� ��� !�� �, �� �.�!� � �5� � "� � �$ /��!� ���"� 4 #��� .���. 0�� ��� !�� �, �#!$"�� �*� ��� � � #��#�� � �� �.� ��.�� � ��. ��*'���� �� & %�!� 8 ��/ �, #� �� �#��� �#� 150 ��!�� ��, �� � ��!� �!$%� .

�.� .!����� �$� �*��� � *�� �, ���� �.!��� � �� � ��� ��� ��� ��� � �#������, � � ����� . �� !���� �"# � $ ��, �� %"�&��# � %�����������-�� # �� �� �� � ����. �!� �-��!�"� *�� � �*!-������, !��� �- ���� �$� ����� �� ��������. “��5�� � � ����� ” �� �� ���"���� � �*!-����, � �� �(�� �� �$+�� ��� �$ /���� � �� � ���! � �� � ���!� . �.!��$ , '�$�!� � �$!*"�� � � ��� ��� � � �.!��, ����� �#�� � ���! .

Page 4: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 4 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 4

���� � - ��

) �� ���� � �� �$����� � /� ��*� +� �-.!��� ����%� #� ��#� ���. �#� ���&�� �.!��� � � ��� !�� � .���, #� /�*� � � �$���� ������$ – ��� � ��� – �������� � �����.

1 %��� � /��/ ��'���(�� ��, �� �� �� ' #���� ��$��� � ��)!� %�! "�"� 1". � ��/.� �/��, �� ���5� #��#�� � ��#� ��� 1 ��, �� #��� � �*� � +� ��

��(�� �� $.$! 1". � ��� � �&� � ��� ��� #��#�� � 1 �� ��$�, ���� �� � ������� /� ����� - ��-�� ���/ ��� ����!��� �� 1" /��$+� ����!���$ � ������� � 0,762"/.

1 �� = 3,26 ly �!���� �!, �� 1 �� ��$� � � ��#� ��� 4,3 ly, �� ��#� ���, �#��#�

"��# �����%� � 1,31 ��. �#� ��� � �&-���� � #��#�� � %�! �*� – ����/� 8!�� �/"� – � 2,66

��., � ����!�� �"�� $.$! – 0,375". 0 30- �� �� �!� 100 ly ����!�� �"� � $.!� � #��#�� � ���!��� � !���, "�

�����!�� �� ��"� � � *!�� � � �� �/�� �!� � .��5��, #� �� ��#� ��� � � ��!�"� � #��#�� �� �#����� � ��/.� �� ��.

�� �. �-��!�"� � .�!�� ��� ��� � ������$ � �/�*� ����%�, #� �� �� �$��(�� ��� � � � ������� ����%�:

1 kpc = 1 000 pc 1 Mpc = 1 000 kpc = 1 000 000 pc

�������#�* ��� !���+� – AU ��� �. . ��#� �&-��!�� ���%��!� �� ���"���� ����� #� ��#� ��� � ���� � #� /�*� �

� �!/(� #� ��+�* � �!$"��� � ��� ���. �� ���"���� ����%� � ���� ��#� ��� ����-�!$%�, �� �$#!�#� �

149 600 000 �� �!� 1 AU = 1,460.10,11 m - 150 000 000 km

���� ��#� ��� ��(�/ �!$%� � �&-*!�#�� � � �. �!�� � ����/��& � ��� �! 0,4 AU, � � %�!� 58 ��!�� ��. 0�� ��#� ��� � ��!��� � .!��� � �!�� � � �!$"��� � ��� ��� ��� / � � 4 ��!����� � 500 ��!�� ��, � 30- �� AU.

�#� ��� � �!$%� , �/� � � �!�� � � �(� �� �� �����!� � "� ��� "��# �� �� � ����!����. ��#� *!�#�� � �� ����"���� �!� ��� �$+�� �� ������ ��� � ,� � ��!�"� � #��#�� � ����!�� �"�� $.$! � �/� � � %�!� 0°,5 �!� 57´,04. ����!�� �"�� $.$! � �!$%� � 8",794. �/� � ��� �/�� #� .. ��+� ����!��� – $.$!$ , �� �& �� ��(�� #���� ����/�.

Page 5: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 5 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 5

.��/�. ���.� �� ����� ������ ��.� �#� ��! ,�#��� �, �& �� #������ � �#������ �

��� !�� �, �� ���"� 0���# ���(. 2 �� ��"� � �� �� �� ���!�.� �. 5��� �

�� ���� �. 2 �� ��� � �� � #����!� ��� #����� �� ���� � � � �� ���� �.

���� �� �!� $�(�"� - ����$ � �� ���� �, �� � ��� !�� � ���.��, ����!� �$�'/ ����%� �!+.

� ��*� � %��� *!��$�� � #��#�� � �� �!(�!� ����� �. �!��$�$ � #��#�� � *�! ��� �.!� “� �”.

0���.�$%��� �� �� 4����', (���! ���# 66 ��� ��..�., ��������! �$!.� "���� � ��� � *����� ���. )��$( & �$#��! ��� � -. � �$#��#��� ����� ����!� �� #��#��. ��� #��#�� � �#"�#�!� �.!���, 4����' ��5�! ���* �� ,������ �!(��� � ���"� 1 000 #��#�� � �� .� ������ � *!��$� – ��� ����! �!��& � ���:

“… & �� ���!� �� ���*�� #��#�� � � �� ������� ���� � �� � � �� � , �� ��� #� *.�� � � ���! �"����…”

���� 4����' � ��� #��#�� �� �!. #� �$��� �$ � �� ��� � � �� ���� � �������! "��!� � #��#�� � � .� ����$! �'� '� '!�� � ��*��� - (m – magnitud� – ���.), '���� ���#���+� *!��$�� ��. �& ��#��!�! #��#�� � � 6 .�/��:

�&-���� � 15 #��#�� *�!� 1-�� #��#�� ��!�"��; �!����+� � 45 �-�!�*� #��#�� *�!� 2-�� #��#�� ��!�"��; #��#�� � 3- � #��#�� ��!�"�� ��"� � ��!� 208 � .. � ��� ��!�� ����� � / "��� �#� ���!� � #��#�� � ��!�"�� �� �#�!#�� �

���.� � �� ���� � �� ����� #� *!��$�� � #��#�� �, � �� #�"���, "� � � *�! ��� '�/���� � 4����'.

�����*� � � #��#�� � � #��#�� ��!�"�� � � !��� ���#�!, �!� �#.!�(�� � ��$� �.!��. 4����' � /� �� �� ���! � �� � �-�$� ,��/!��� � �#/"� ���',�#�!.�" ��&� � � "��5� #����, �#��� �� #�� � )�*��-2�'��.

“��� �.!�� � �” �� ����� � �5� �� �! /��+�� #� *!��$�. �.� ��� �!�*� #��#�� ��� � ��#!�", �-!�� �!����� ��#!��� � � *!��$�� ��, ��� ��� ���� #��#�� �$� �$+� � ��#!��� � *!��$��, � �#.!�(�� �" � ������.

�$+ ��� �� !�� #�*�!�#���� �#����� � ��� �� � � � �� �, �� �*���� 1 �!�� ��"���� ��/5�� �$� ��� � ��� �+�, �� ����� 12 ��� �+� ��/5�� � �*���� 1, ���� !� +� /�� �� ��#!��� �. �� �� �!/"�� �$+ /��+�� �� � �$���� �!/"�&, ��*�� �� �*���� � 1 , � 10 �!�� ��"���� ��/5��.

� ��/.� �/��, #��$ #� ���',�#�!.�"� � � �$#���� ��, ,��/!��� )�*�� � 2�'�� � ���� � 4V666 ���, .!��� :

�� ��!� � � ���#� �!� �� /��!�"��� � .��� ��"� ��.�����, /��+�� ���� �� � ��� �� �"� ��.�����.

�!� �#����� � /��+�� � ����%��! � �� �! �#����� �

���#�+�� ,�� �. ��� ��������� ��� #��#�� ��!�"�� �$� �!����+� � � #�*�!�#�� ��� �

�$+� ��#!��� � *!��$�� � #��#�� �, .�. /��+�� #� �� �! �#����� � ���� � � �� � �$+.

7��# , �� ��"� �#������� � /� ���, "� 5��� � *!��$�� � #��#�� � 1-�� #��#�� ��!�"�� �$� *!��$�� � #��#�� 6- � #��#�� ��!�"�� � 100 �$ �. ��� �(� �� �� #���5� ���

59100 = 2,512

Page 6: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 6 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 6

�.��� 5��� � *!��$�� � ��� #��#��, ��#!�"���+� �� � 1 #��#�� ��!�"�� � �! 2,5 �$ �.

���# 1856 .. �.!�&���� �� �� ���� �.�$ �!/"�!, "� ��#!��� � ��(�/ #��#�� � ��!�"�� m1 � m2 � ��$�#�� � 5��� � �'�� *!��$� �1 � �2 "��# ,��/!� �:

m1 - m2 = - 2,5 lg �1/ �2 � ,��/!� � � �.�$ �!����, "� �!� � �-���� ��� #��#��, !��� � �-

��!�� #��#�� � & ��!�"��.

�� ��� � ���!� � � #��#�� � ��!�"��, �����!�� "��# ,��/!� � � �.�$,

*�!� ���� � 0-�� #��#�� ��!�"�� #� �����!��, ���� � #� � ���� � #��#��, ����� �� ���!� � � #��#�� � ��!�"�� �� ��#��!�!� � �!(� �!� � ��%� �!� "�� :

� ��%� �!� #��#�� ��!�"�� � �&-���� � #��#�� � �*� ����/� - /-1,46 m/; )���� � ��� �� �!�� � � �$+ ��� / - / #��#�� ��!�"��; �/� � � �$!!/"�� � /- 12,7 m/; �!$%� � �&-��� ��� �! � �*� � � .���"��� � ��%� �!� � "��

���!� � � #��#�� � ��!�"�� � /-26,8 m/. � .��� 440 000 �$ � ���"� �$!� � �/�, 16 ��!�� �$ � ���"� �&-�!�*� � #��#�� 6- � #��#�� ��!�"��, ������ � ��� � � 40 ��!�� �$ � ���"� �&-�!�*� � #��#��, �� �(��� #� �$������ � �!�����.

��&-�!�*� � #��#�� � *�� �, �� �.� �� �� �*!-���� �$� �$������ � �#��� �!����� �� 25-26 #��#�� ��!�"��, � �#�, ��.�� ����� ����"����� �!���� “4$*$!” – 30-32 #��#�� ��!�"��.

�!��$�$ � #��#�� � � �$ �� � � ������ #��#�� ��!�"�� �� ����� ��� #� �!�"�� � ��� !�� ���.��, �� �.�!� � �� � � "� � ��&� �� �! ��#� ��� � ����"����� *�� . ��� ���� #��#�� �(� �� � �-*!�# � ��, �.!��� � ��#����. ��� .�.� ��� #��#��, �� �� � �-��!�" ��#� ���, *!��$�$ �� � �$�#������ � �-��!�� � � *!�#�� #��#��.

)!�"�� �, �� "� � ��#� ��� � � ��&� �� �! �!�"�� � ��� !� !$"��� #� ����%� ����� �� ��� ��� � � �*�!- � � #��#�� ��!�"��.

Page 7: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 7 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 7

�������� � ��.� ��� ������� ��.�� �� ��#��� – L

�$!� � ���.��, �� �#!$"�� #��#�� � #� 1-%� ����� %�!� � �� ��$�'� , �� ���"� �&� ��� ��� – L.

)��� � .!��� "��!� �$� �� �� /W/ ��� ��� � � #��#�� � � .�!�� ��� � "�� �� �#��#��� "��# ��� ��� � � �!$%� :

L: = 3,8 . 10'26 W ���� �������, ���� � #��#�� �.�! � �5� �*� - �� � ��� - ��� ��

�#!$"�� �. ���"� ���.�� �!$%� . ��&� � ��� ��� � 500 000 �$ � ���"� �!$"��� � �!�

L = 500 000 L: ���#�� � HD 93 129 � �$#��#��� ��! � �� ��(�� � ��� � � �*� ,

��� ��� � & � L = 3 150 000 L: ���#�� � ������� �� ��$� *�"� ��� �� � �.!���. ��&�� ����� *!��$� �

11m, � ��� ��� � & � 17 500 �$ � �-��!�� ��� ��� � � �!$%� L: = 17 500 L

Page 8: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 8 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 8

�$���1��� '� '!�� � ��*��� - � )����� � #��#�� ��!�"�� /m/ *�'� �.!� �� ��#��� ��&� �� �!� � ���� �

#��#�� �, �� ���!� �������, "� ���"�� #��#�� �� � ����� ��#� ��� ��. �� ���� � ���� ��#� ��� � ���� 10 ��. � �#� /.���� �(�� �� �#"��!�� �!� ��� +� ��� � #��#�� �, �� �� � ��#� ��� 10 �� �!� *�'�� �.!� �� �� �����5�� .. �*�!- � #��#�� ��!�"�� – �.

� � #� �!/"�& �(�� �� #���5�� ,��/!� � � �.�$, ���� ������ #��#�� ��!�"�� m1 � m2 � ��� #��#�� �� ���� �'� � �*�!- � #��#�� ��!�"�� �1 � �2 � ���� ��� �� � �, �� �$#���� #��#�� � �1 � �2, ����� /�!��� #� � ���� ��#� ��� � �����!��� #� ��� ��� � – �$ �� � � ��!�"�� - L1 � L2:

�1 - �2 = - 2,5 lg L1/ L2 �!�� �� ��� �"���� ���*��#/���� � �#� ,��/!�, � �.��� � ��/. #���� �

,��/!� � � �.�$: � = m + 5 – 5 lg r

���� �� ���� ��$#�� � ��(�/ �*�!- � � � � ������ � m #��#�� ��!�"�� � ��� #��#�� � �+ ���"� – �� � �� �#��� �, �(� �� �� �#"��!� ��#� ��� r � ��.

Page 9: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 9 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 9

� ��!�"���&�� ���!� �!$%� � ��#� ��� 10 ��, �.�� � �*�!- � #��#�� ��!�"�� �$#!�#� ��� � 4,8m. � ��#� ���

10 �� *�'�� ��(��!� �5� � #��#�� �� ��� �. � .���%� � � ������ � ��$�$(� � #��#��.

�.�! ��� �� � .�.� ��� #��#��. � ��#� ��� 10 �� � *� .����!� �*� � �" � �� �/� � � �$!!/��. �*�!- � � #��#�� ��!�"�� � �.�! � - 9,5m.

��&-*!�#�� � #��#�� � ��� ��� �!,� �� ��$� � � � = 3m, � ��� ��� � & � �" � �!� � �!$%� - L = 1,1 L:.

��&-���� � #��#�� � �5� �*� - ����/� 8!�� �/"� -1,46m � ���� �&-*!�#�� � � �� #��#��, �#!$"�� 23 �$ � �-�+ �!$%� – L = 23 L:.

�*�!- � � #��#�� ��!�"�� ������ + 19 m � -12 m, ��� ��� � � ��(�/ #��#�� � �� ��#!�"��� � 4 ��!�� �$ �.

Page 10: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 10 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 10

����� �/������ �����(

���� *�#*�&� �, ��$���+� � /���� �! ��#*��#�� ��� !�� � �� !$"�� � "�� *�# �*� �/� �(�� �� ��!�� ��#!�"� .�/�� �-���� #��#��. ) �' ����� �� ��(�� ������ ,�./��…

��#� ,�./��, ��#*��� ��, � �$+�� �/�� ���! � �*� , �� ��� .� �#���!�!� ����.

0�/.� ���� � � ��/.� ������ �� �$#���!� � �#� .�/�� #��#�� �$���� ��/.� ,�./��. ��� ��!�&%� � *�'� ����!� �� ��� ��� ����! � � �*� – ��./� …

���� ,�./�� �� � ��!� � �$������ � #��#�� ��� � �� *+���� � �$#��#���. �� � � ��� /������� �*� , � ��!� �� #����.� �� � ���, #����+� �� �#���� � �$#��#��� �, �� � ��$+� �$� ������ � � �5� � ����5�� ���%�.

0���� � !��(�&��� �!���� �� #���!��!� �*��� � �$� #����� � � �%�, �� �� �#�$!��!� �'�� (�� . � #�����!��� � ���� �� ����!� ����, ��$�#�� � �'�� *� – ��!�, �!�, �!����, ���5� (�� �…

� ��� ����� �� ��� ���� ��� �� ���� �� � ��� ���� � ����� �� ����� �� �. ���� � �� ��� � �� �� �� ��� ����� ���� � ������� ��

���� ���� – ������ ��� �� �.

� �������� ����� �� � �� ������ ��� � �, ���� ����� �� �� ��� �� � ��� �� ���� , ����� � � ����� � �� ������ ������, ��� ����� �� ������� ����� ���� ��� ���� � ������� � ���� !� �- ��� � ����"� �� #���� .

Page 11: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 11 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 11

���� ������ ��$��� ������ �� ����� ����� ������ ��� �� �. � ��� �� � ���%�

������� �����, ��� ���$ ��-��� �� ���� �������� ������������� � ��# ����� ��� � ������ ���, � ��� � ������ �� �, � ��, �� ��� ��?...����� ������ #���� � ������ �

����, �� � � � ��, �� !

Page 12: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 12 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 12

�.�� �� � ��(��!� ��� *. �#���� ��, �$�� ��.� � *+���� �$#��#��� ���, � #��#�� � ����/� �!� ��� � � ���"�!� – � �� – � �� ��� � *.�� �/ :

��5�� ��� ���"� "�� �$#��#��� � ���, 8!�� � ��!� �/"� ��.2��� .

�! �� �� � #��#�� “����” � ���: ; �� ���, < �!�!�� � = �!� ��,

#��#�� � >, ? � �$.!���� � � 42, @ “(�” � ��� � A ���, ����� �/ ����, �� �.!� �!�� � – 1 �� �!.�&#� � B ��!� ����.

�!�� ��! �$��� ���*"� – ����/� �!� 1 8!�� �/"�, �� �.�! ��� �� �� – #�� ��� ��$"�� #� �������� � �!�� �, �#*��#�� #��#�� � C – �.�!, D � E, ,���+� ��/.�� ���� � ���.

0 ���"� *�.� �.� �&* - #��#�� � ��%� – 1 ��!� �/"�. �#.���$ � %�!�� #� �� !.�"� ���!��� �!�� �!/+ � �"�! � ��� �

*�! #�� #� ���� �, "� � ����� #� ���� �� � ��� *�. ) ��� ���, ����� �!�, � ����� � (� , ����! �� ���+/��. ���# + �

������(�� � �� �$*/��!� � ����!� � �# � ����, *�!� #��#�� – ����/�. )#�!� � #� ���%� � /)����/, ����.�!� �!� � � �$.�!� � $�� � +. � ���� �� �� #�#��, +� � $�� � ���!� ���.!���. ��*!/��! �� �����$ , �����! � ��� *!� � ���"�� #�.��!�. �� �� ���$ � ���"� #��#�� � ����/� .")�� ����.

)���� #��, "� ��� �$#��#��� ���(#� # *��.

0���� � .$�%� . ���"�!� ��� �, ���!�� � – ����, ������ �!��� ����#� – ��/���, �.!%� � – � �.�. � ���"�� �#� �/�� #�"��� �� � �$+ – ��"��. ��� � � �$�������, � ����, ���+� � !� ���! � �#� ����.

Page 13: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 13 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 13

�$+� � #��#�� �,�./��%�� �.!�"�� � ���"� �! , ,��%/#� � – ��.��, � #� ��������� ����� � *�!� ��!���� � � ���! )�!���.

������� ��# ����� � � ������ ��� ����� ����� �� ���� ��� ���� � �� � �������� ������ � � ��. &� ��� � �� � ��� ��� ��� �� �� ��� � ���� &���� � �� � � ��� ������ ?...

0�� �&-� ��� � "��5�� %���!�#�%�� – �� �& � �.��� – �!�.�!� � �#� ,�./�� �-�!(� ����$!, ��#���+ �' �/'� ��#�� ��. �� ����� � �� �&%� �� � ��*���� "����, *��$(� �!�'� �!� �!�, � �.�� �� � �� ����� ��(��!� � �� … �!(� ��%����, ���� *��� ����, �!���� "���-*. � '��� �� � �����! � .$�*� ��. �� �� �#� ��%���� �#.!�(�� �*�"�&�, �$.!�� �� !.�� � � ������ �.��� ���"�� /"�� �%� � �� �� �.��!� ���+�� �!�.

�� ��� � 8!��� � ��"��, � � ���"�� �$#��#���, ��!� � ���� ����!� ����, ��$�#�� � �'�� �"� � (�� , *� � ���!��, � �'� � ���*��#� �/! /��. �. �#� ���� �� *!��$� ����#� � � �� �"� .���, ��/.� �� ��(��� � ��!����� "��5�� �/', � ��"� � *�*� ��(�/ �*� � #! � ����� � !�.���.

��5�� ��� ���"� �$#��#��� 8!��� ��"�� /8!���/ ������ � . � ��$�#�! �$� �!��� � !�.���. ��� ��$� �5$! � .�� �, #� �� ���"� �$���. � �.�! ��, ��#���.�! �!�� � � .� �/��! � .�� � �� ���� . �#�����!�%� �#!�#!� ��� ��"�� � �#�!� ����� �!. ��$�$ , �& *�! .!�� -��, '���! ��"�� � � � ����.�! � �!� � � ��� � �!�, �& � �#�!�. � ��"�� � � �(�!� �� �.!� �!� �, �$���!� �� �� ��� � #� �� � �$#��#��� �!� � � ��#������.

�"����(� �$��� ���� #��#�� � E �!���� � ��� �!�� ��*� �� # *���� = ��%��, ����.� � #��� � ��/.�� ��� < �!� �$� ������ ���� – "� ���$.$!��� #��#�� � 1, C, B, ; 8!��� ��"��. �!�# � ��"�� � *�.� � �� $��� !�� � �� �&* �� � �$����� – #��#�� � �!�� – ����� � #��#��"�� �� ����� � �$.�"�� � = - ��"�� �. �� ��!� � ���� #��#�� *��#/�� ������.

����� ���!��� � �$� ,�./�� �, �$#��#��� ��!�� ��"�� *�! ���"� ��!�� � �!�.

���� �!� �, ��"�� �, 8!��� � ��"�� *�!� ���"�� �5�� ��� 4�&�/ � � 4������.

��� �$���� ���*� � %���!�#�%�� �� �.� ��#%�� � �� ���# V666-64 ��� ���� ��� � � ��'�� ���. ) �.� �*� ��� ��� � �� ��#���� .$�!�%� � � .�/�� �.!��� � ��"� �, ���!�� � ��� ����� ��� – %���� '��+�� . 4�!��� ��!�� �� ��!� ��� ��'���!�. ��/., �#�� ������� �� ��$�� ��!�", ��!�". �!��#�� ����� ��!��� .�.� ��� ��$.$!�� � �$�%� � �&-.!���� #��� ���. � �$�'�� � �/ �� 4���� � � �����, ��� ��!���� � #����, � � �# � – ���/� �!� )�!�������� � ��. �� �$*���� �!+ � � ���"�� � ��� � #� ��$.$!��, ��� �� �(�� �� ��#�!(�� �$�'/ �� ��� ��!������ �!/� ��… ��#� .��� �!��� ��� ��� ��, *'��+�+� ¼ %�! #�� �$!*, #�� ���!� (� �!� � � ������ �!--��!- �� �� ����$�� � !�"�

Page 14: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 14 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 14

����!��� �!�. ��'� � �#��� ��!�" ����$#'(��!� �#��� � � �����&��� � ����!��� �!�

�� �����. �� �� #��!�, "� ���� � � �$!*, ���!� �� ���%��!� �/�� #� ����� �!�"�� �� ��, �� ���� � � ���%� � � ��� � �#��.�. �� �� ��!� �#���� � �! 200 ��!� #��#�� � � 5�� � �!�� �, ���"�� �' “� ��� ��+� #��#��” – �� #����� �$������� � �/�� � �!�� �, �� � ����.�$%�� #�"��� �$+ … ��� � � �!��#�&��� +/���� �� #��!� � �� "�� � �*� �� ����� �����!�� #��#�� � ���� ��� � ��#. �� �' �*� � *�! "�����, ��!����, �����, � � �$+ ����� � � �� ���!� ��(� ������ …

0���� � �!��#�&%� �#�!#��!� ����� ��� �, �#�!� �� ��$"�%� � ���*��#� ���.�%�� /����. �� � � ������� �� �$'���!� ������ ��� � ��� ��$� “/���” #� �����!�� � ��� �!(��� � ��� – ���+�� � ����. ��� � *����� ����, "�& ���& *�! ��#� � ���%��!� �"�. ) *��#/��!� � �� �!/��$.!� ��$�'� �� ��*���!� ��� � " �����!�� ��#� ���. �!�� �� ���� � �#��(��!� �$�$�(��� � �!���!� ��� � �� � ��� �. ����$ ��* �! ��� , ��./�. �� �!���!� ������� ��� � � 4���� �, �!��#�&%� � ����!� �$�� � �����. �����"�&�� ���� �� -., � �����!� �!��� � #��#��, �� � ����� �#���!� + �� �#��.�!� ��� �-����. )(��� � #��!�, "� �.� �!��� � #��#�� �� �.� �����!�� ���"�� �� '��# �, �� ������ � +� �� ����� � ������� � 4���� �, .�. ��*��! �� �� ���� �/�� � �. � �# �. ��� � �#� �.��,��� 5���� ���# ��� ��� � � ���� � �� �*!-����!� �!��� � #��#��, *�# ��� � �� �� �#!��� ���# ��/.� � ���. � � ��$ � �� $� � /(� � ���� ����!��� �!� � *�#�.��5 �� �.�!� $����� � ��.

F�! �*� �!��#�&%� � ��#��!�!� � 3 "�� � – -(�, ����� � ������. �� ����� �' � �����!�!� �&-��� �$#��#���. ���#�� � “�� �!#�” �� �$� ���!� �(��� � � �� �������!� /� ��!��� � ��!���. ��&-��( #� -( �*� *�! �(�� ��$� , .!��� � .�/�� #��#�� � ����� � "�� � �*� *�!� �!���� �. ���� *�! �!��� ���� #��#�� � � ���5� � ����.

) #�� � � )�!��� � .�.��,��� ��� �� ���# 4V6 ��� �����&��� � ���%� #� �$��� �$ ��(�� -( #��#� �*�. �� . #���!�� � �#���� ��� �/�� � ���� (�� . �� �� #��#�� � ��� � � -( �*� � �#�$� ��� � ���� �� ��!, ���*� �!� �, �� �+� ��*��, �/��, �����. �� �� �!(� ��.� �� ������ ���� � �$#��#��� �, ��./� +�'�� �� �#�$!�� �*� � �!� � !�� ���, ���- �� � ���!� �, �!���#�� � ���� �….

) ����� � �

���������� #� �$#��#��� �� ������� ����� .�/�� ���� #��#�� � '���� �� ��#�!(���, ���*���+ ,�./�� � ������ , (�� �!� .��& �� !.�� �.

��&-����� � �$#��#��� �� 47 � *�& �

�� � �$#��� ����� 5 '�!��� .���. �� �� ��(�� �*�� 8$�%�� � ��.� � ���� �� �� ���� � .��� .�$%�� � �� !.��.

0 �� �� �.� ��,��� � � �� ��� � ���������� , �� ����!� �� ������ �*� � /.�� � ��� ���!� �! – ��#, ���! �!� ������ �.

Page 15: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 15 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 15

F$���� � �$+ �� �� ��!� �� “�����” ��� � ��� ��. �� ����!� ��� �#%�! �� #���� �#�"���� � ����� �$#��#��� � �����(� ��*!�� �.

) ��� ��.� 1734 .. � �����: “&��� ����� ���� � �������

����� � ���� �� ����� /�.�. � ������ ���/ �� ��% ���� � � � ��� ��� ���% �� V''' ���, ����� �� � (� ��� � ������ ���. �� ���� �� ��� ������ ���� ���� 1627 �. ������ �� �� ������ ����� � ��� �� ������� � �� �, ������������ ������ ��� – ������� �����, ������ ) �� – *�� +� ���� ��. , ��� � ���� ���#���� ����� � ���� �� ����� ��������� � ��� � �� ��������� ������� ��� � ��� ��� ������� ����� � -���� � ���… &� ����� �� ������� �� ��� �� �� � � � �� ����� ������� , � ����� ����� �, � %� ���%� . � �� …”

���� � �/'��%� ��#*��!�, "� ����� ���� ��! ��� � *.'/!� ��, #�+ �� �!$%� *$�� ���"� ��/� 4��� �, ����� ��"� #�!�# *� �#.!�(��! ���: “/��� +� ���� �� ������� �� %�� ����.”

�$� �"�! � 4V666 ��� � #��#�� � ��� � ���! ��"� 117 �$#��#��� *�# ��� .���%� ��(�/ �'. ���! � .�/�� ����� #��#��, �� � �����!� �$� ��� �$#��#��� �.

���� �$� �"�! � 464 ��� *�!� "�� �� !$�� /5� .���%� ��(�/ �$#��#��� �, ��*� � �$�(��� � .���%� � “�"�� �” *!�� � *�!� ��!-"�� �$� �� �!� �$��� �$#��#���.

���# 1919 .. � G���� � �$#���� ��(�/���� �� ���"���� �$-# – ���� ���� ������ �� ��� �.�, �& ���� ��,��%��, �!���,���%�� � ���� � �*��� *�� �. �%� ! � �� '� �"'� '!�

���# 1922 .. � �$���� �� �.��� ��(�/����� �� ���"���� �$-# �$��(�� �����! #� ��#��!�� � �*� � 88 *!�� � � .���%� � �*��� � ����!�!� � ��������, �$ �� � �� �� �,�./��%�� � ���� � �� �� ���� #��#��, ��!� ����� � ���� � �$#��#��� � � �&-��( - ��5��� � ��.� ���"� �� � *$�� ������.

�* � � � "�� ���� � �� � .���%� � �$#��#��� � ���$!(�!� � 1930 ..

0���� �� ����� � , �����$ ���� �� ��� � ������� , ��������� �������� � ������ ��� �� �, ����� ��$��� ����� ���� ��, �� ��� � �,1.

���� � ���� � � "� � .���%� � �$#��#��� � �� ��� � �$��(�� � ���� ��(�/���� �"� #� #������� �� – � !� ���� �#��.

Page 16: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 16 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 16

Page 17: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 17 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 17

# �� �� '� '!� ���#�� � �$+ ��� �$#���� � *#�"���, � �-���� � �� ��� � �*� ��� ����.

�#��� � �� �! 300 ���� #� �! 250 #��#��. ���� #�*�!�(� �!� #��#�� ��� � ��!� ����. �������� �!��� � #��#�� � +� �!����, ���� ��, ���/�� � �!�/��*�. ���#�� � �� �!/"���!� ���� � �� � ��#!�"� ��'�. ���"� �� �.�!� � �� ���� �� ���*���, �-��!� – .�$%�� � !� ����. � ���, 275 #��#�� �$� ��� ���� 80% �� ���*���, 15% - .�$%�� � ��� 5% - !� ����.0 ���� � 4V6 ��� #��#�� � *�!� ���"�� ��� � ���� *�# ��/.� *#�"��� – %�,�� �!� */���.

) �� �!.� �� � !���& #���� �� ��� ��� � � ����5�� ����� �� 4����' � ���"�! #��#�� � ����� ��� �� �$� ,�./�� � � �$#��#��� . ��������, #��#�� � � .$�*� � "� ���$.$!��� /1/, �$��� � � ��5�� � /</ � ..

��������� � ���*��� �� ���� #��� � �� �(��� � � ����� � .$�%� #���� ��!� � #��#�� � #�"���. ���� � � ���� � #��#�� �5� � 8!��� � ��"�� #�/"� ���: 0/*'�, �����, ��.��%, 2��!�, �!� , ��%�� � �!���� �!� ��� �5 – � ��, #�"��� �$+ ��, �� � *#�"�! � !���& – "�� � ,�./�� � � 8!��� � ��"��. �#�!-"��� ��'��" ������� � ���� � ����� �!���� �!� ��� �5, #�+ ���� ��"�� ���*� � ��(��!� � �� ��� �*� �.��*�!� ��%����. �� ���*��� ��-�� ���� �" #�"��� ������� �! � �!����"�� �.

� ����� *�� � �#/"���� � #��#�� �����! � � ��*��! �� *$�� �#��� � ����$� �"�. ���# 1603 .. ������ �� �� H'� ��&�� �$��! �� ��� ��� #�"���. ) ��� � !�� & *�!�#�! #��#�� � � 24- � */��� .�$%�� � �#*/�� �� ���$ � */��� � �$ �� � ��! � *!��$�� � #��#�� �. ��&-���� �

*�!� 1, � �&-�!�*� � – I. �$& �� #��#�� � � �� �$#��#��� ������ � � ��� � *���� �� ���"� 24, ��&�� ���$!(�! �� #�"��� �!����+� � � *!��$� #��#�� � ��!�� !� ���� */���, � ��� �#"������ �� – � ���*��� %�,��. �$& �� � �/� ���.� � � �� �� ���%�� �� #��#�� � � �-����, � ��� � ����� #��#��, �� "/�� �� �! �� ��� ���� �, � ���.� ��!���� �!� � � #�"��� � �!���� " ����� � � #��#�� � � ���!���+� � �� ���� . ��#������ ���!� �#�!-"��� �� �����!, �!/"�!� �� /�*� ��� ���, #���� ��� � � ��5� � #��#�� ��� �.

� �� .��� �-�$� �$���� ���!��� �� �� � �.!�� � ��� �! � 8��/�"�� � *����� ��� 0( 2!��� �� ��#5���! ��� ��� � � ��&��. �& �$� ���! ��& �� �!., �$�$�(�+ 3 000 #��#��, � ���� � ���� ��� � ����� � � �� � ����� � � ���� �$#��#���. ��� �� � ��.� �$#���� � � ���� � #��#�� �. ��������, #��#�� � 61 ��*�� � � 61-� ��� � "�� ��� � �$#��#��� ��*�� � ����$�� � 2!��� ��. ��� � #�"���, "� �$+� � #��#�� � � 61-� ��� � *!��$� � �� �$#��#���. ��� ��� � � ��&�� � ����*� � *!��$�� � #��#�� �, � � 2!��� �� - � ����� � #��#�� � ����� � �!� ��� �!(��� � #��#�� �. �� �� #��#�� J1 � ��&�� � � #��#�� J1 � 2!��� ��.

��!�����"� � �*!-���� � �*� ���!� � ������ ���� ��� *�� � #��#�� � � �� �$#��#���. ) 4- ��� “���� *#�” ������� #��#�� � �� 324 198. ���� %�,��, ����� �#� #��#�� �� � �"�! � *#�"��� �� )D �$��� � */��� � ������ �� �!. – Bonner Durchmustering.

Page 18: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 18 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 18

����������� ����� �� ��.������ �� '!�� �� #

��!� �$� �� � ���� � #���� � �# � ��� � �!-#�� � #� ����� �#.����� � �*��� � ��� �!� �# � � ���(��� � %�!� � �*��� �,��� �$� ���� #���� � '��# �. ��� �� ����� �$� �� � �*��� � �,��� ���� ��� �! � �� � ���� ��� �����"� �������� � ��� � �*!-���� �!� �*���� �������, �$ �� � ��+ � ����� .�.��,��� �$!(��. ) #� ��� �#�$�5�� ����� �&�#���+�( � � �&-���� ����� -(�� '��# � – � �������!� ���"��. �#� ��� �� �#����� � .. ����(� �� �/�� – ���%��!� �!���� � �5�� � #�� �! �!�, �#*��#���+� "�� �*���� ������� ��� �!(���, "� /���$ � " ��� ��� � ����� � �/ �!� � � ���� � �����--..

��� $ , �.� ���� ��� �! �����"� �5�� � � ����(�� �� �/�� � ��� $ � .�� � �/ �/!���%��. � #� ��� � �!����+� � �/!���%�� � ����� #��#�� �!� #� ��#�"� ��� ��,����� – ��!� � � ������ ��� "�� - �� �#����� ���$!(� �!� � � '� '!���� ! ����3� , �� �#�!#�� �� ��� �. )���� "�� �� ��+�� – "��, ��/ � �!� ���/�� � #� �!/"�& �$+ �� ���"� #��#�� � �#*+ �� .��� #� '� '!�� �� # s.

��5�� *� *�"� �� ��� /�� ���� � � ��� � + � �!� ����� ���(��� � �5� � #��#�� � �*� – �!$%� . �� �� �� �!�.� /� ��*� � � �!$"�� �����. ��"�* �� ! ����3� � ��"�* �� �� # - ������� ��"�* �� ! ����3�

� ����(�� �� �/�� �(� �� �� �#���� ��� � � .�� �/!���%�� � %� $�� � �!$"���� ����. ��� ��������� �*!-���� *�"� +� �� #�*�!�(�, "� ���$!(� �!� � � ��+�� , �#���� � �!$"��� � �/!���%�� � ��#!�"�.

Page 19: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 19 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 19

���� "� �� �$� � �! � � ��, � �� �� �$!(� ����� ������ ��� � �!$"���� ���� �# � � #���� � %�!� � #��#�� ��� �� ���� ��+��, ���� � �� ���(� � � �*� � � �� �! �!$%� � ���� � � �!� �� �$� ��. �$ � , �#��� ���� � �� ��#��� � ����%�� � �!� �!(��� � �!$%� ���� #��#�� �, �� *�'�� �.!� �� #�*�!�(��, �� � � ���"�5� ���� � � ��� � ��� �!. �+�� *�"� � ��$! �� $� �� �� #�*�!�(� ����� � �$� ������ � � ��� �!� ��/.� ���� #��#�� � �$#��#���. 4���� ��� � .�/�� �$#��#��� #� !� , ��� �, #��� � � ��!� � � ��(��� � �$+�� ,�� . ���� � 2 �!$"��� ����� � ����� � ���� ��+�� �!� � ��/.� �/�� - �!$"�� ��+�� � �-�$!. #��#� � �! 4 ��/ � - "� � � &� � 3 ��/ � � 56 /� ���� �/ ���/��.

�#� ,�� � *�! �#��� � � ����� � ����!%�, �� ��#��!�!� ��$.� � ��!�� ��� � - ������� �$ � �!$%� � �*��� � �,��� – � 360 ���� "�� � – ���!&��, �����, ������+ �� � ��� � ������ �!$"��� ����� � �*� . ��� �$��� � ����� � � �'� � ��!�����, � �� ���$!(� �!� � � .��� � *�!� �#������ � �*!-���� � �!$%� ���! 360 ���. 0$!(�� � � �� ��� �"���� � ��$(� �$+ � 360°. ��� � � �$�������. �� ������/ � �#��� � ���#'�$ � ���� � ����%� .���/� � #�+ �$!(�� � � ����� ��$(� � ��� 360°. 0$!(�� �� � ����� � ����!��� (��%� � �'� � �!/(*� � #��� � � �*��� .������.

� ���, � ����� .���/� ��!�� ��� � �(� �� �� �$�� ��� 4 ��/ �, �#����� � "�����. ���� � 1 "�� �$ �� � �� 15°.

���� � �� �$� � ��$+� � �!������� �*� � �! �!$%� � #� ���� ��+�� �#����� �����!�� "�� ��. �$*��# #��� � � ���!��, ���(��� � �� �� � �! � �!������� �*� � � �������. � �� ���(� �&-*�� �! �&-��!�"� � "�� – � �!/"�� � ����-�!$%� – �,�!�� � �&-*$�# �! �&-*!�#�� � "�� – �$ �� ����'�!��.

���� � �#����� ��#!�"� � �$!(�� /"�� $%� �*� � � �� � #� �� ����� ������ ��� � �!$%� � ��!�� ��� � �$+ � �������. �#*��� ��, "� � �� ���� � �!$"��� ��+��, �#����� � ��&� �� �! ������ ��� � �!$"���� ���� +� �� ��#!�"��� � ���$!(� �!� . ��+ ���"� – ���� ��+�� � "�� � � �. – "����, ��/ �, ���/�� – +� �� � ��#!�"� ���$!(� �!� .

��� ����� ���& �/�* �#�!#��� � �� ��� �!$"�� ��+�� #� ���� ����%� ����� ��� #� �� ���, ��� � #� �(����� � ��*� �.

Page 20: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 20 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 20

��"�* �� ! ����3� � ��"�* �� �� # - �� !�� ��"�* �� ! ����3� ��� �!$%� � ����� �/ ������ ��� � �*� , ���� � � ��� � + �,

��� /�� *� � � '�� � �#����� ������. �� �� �� �#*�.� �/�*� � �!#��� � �� ��� �!$"�� ����� � ��� ��� �� �� ���� �$!(�� � �!�� ��+ �!$%�, �� �#�!#�� .. �� !�� ��"�+ – "��, ���(�+� �� ������ � �*���� ���� � � *���!�+� � �. " #� ��� �!$"��� .���, ���"�� +� ���"����. ����"���� � .��� � � ��� � � �$������� ��!����. ��� � ����� , �#���! ��(�/ ��� ��!���� �!� ���������� � %� $�� � �!$"���� ���� ���# "�� � � ��!� ������ ��� � �� ������ #� 365,24220 �!� 365 ��� 5 "��� 48 ��/ � 45,9747 ���/��. )�"� �� ��� ������� "� � ����!, ���� �!$"�� ��+��, �$� �+ �� 24 "���, �� ����� "�� �$�$�(� 60 ��/ �, � ����� ��/ � – 60 ���/��.

����$.!�� � � 4- �� #�� � &� � ���"���� � .��� ��� � ��#������ � 1 ��+��, � �/�� #� ����� �! �$!$. ����� "��5��� (�� � ��� � "��5�� � %���!�#�%�� – 100 000 .���. ��� #�"���, "� #� �$!$. ����� "� � � �$������� ��!���� � �� � $"� #� �/"� � *� �� /(��.

���# � ���� 1960 .. � 46 8����!� �,���%�� � ����� � �.!�!�� � ����( *�!� ���� � ���� ��(�/���� ��� ��� ����%� – Si – � � ���� � ���� #� ���/��. �.. 0 # ��!�� � �&�!� � 1/31556925,9747 "�� ���"���� � .���, ���&�� ������� ���� 1900 .���.

� 1967 .��� � ���� #� ���/�� � � ��� ��%��� � �� � � – .. ���#�� � �&�!�. �� �� ��,���� �� �����, ��� � 9 192 631 770 ������ � �#!$"��� ��� �$ �� �� ���'� ��(�/ ��� ���$',�� ��� � �� �$� ��� � � �� � %�#�&-133. ��#� ����� � �#*��� �$#�( �&-*!�# � �,������� � ���/�� � ��� � � � ��� � � ��� �� � �� ��"� � ��� ��� #� �����.

�!�� �� �� �!�%� ��� ������ – ���"���� � .��� � �,������� � ���/��, !�� � �� ��,���� �� !���� ��"�* �� ! ����3� �� ������ ��(�/ ��� ��!���� �!� �/!���%�� � ���� �!$%�, #� /�*� � �� ������ � .�� �, � �!� �/!���%�� – �.� ,�� ��� � "�� �����"� �� '��# � �*���� ������� � ���"�� � � � �&-.!��� ��%� �!� � &� . �.��� � ��� ��� � "�� ��+�� – + �.

�� �, "� � �*!-���� � �#������, � �� ��� �"���� � �#"��!��� ���(�� ���(��� � �� ��� �!$%� � ,�� ��� � "�� � ���� �!$%� � *�� � #������� “%�!� � � #�� �� ”.

4���� �� �� �� # ��

� *�#��#���� � ��!�"�� � � - 5 – ��#!��� � ��(�/ ���� � �� ��� �!$"�� ����� 5 = ��� !�� – ���������

�� �� ��� ������� ���� � � � &� � ���"���� � .���, ��$#�� � ��(�/ �!$"�� � #��#� ��+�� �(� �� �� #���5� ���:

1 �!. ��. = 1 #�. ��. + 3�.56,555� � 1 #�.��. = 1 �!.��. – 3�.55,909�. ���� ��$#�� � ��(�/ ��� ������ � �$ �� � ��� � ���� � �� ����%� � ����!�

#��#� Ks � �!$"�� ������ Kt ��: Kt = 1,002 737 909 3 Ks � Ks = 0,997 269 566 4 Kt �� #�"�� � t ���� ����� � � s –#��#� ����� #� .�.��,��� �$!(�� L, � � S

– #��#� ����� � � T – ���� ����� � 8��/�" � �$+�� ��� , ����� T = t - L, S = s - L, � t = T + L, s = S + L. �� ����� ��� "�� � .�.��,��� �$!(�� L1 � L2 ����� s2 – s1 = L2 – L1 8��,�" �#*��#� /������ �#.!�(�� ���:

Page 21: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 21 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 21

4 �$ � � .��� � ��#!��� � ��(�/ �!$"��� � ������ � 0 – �! 14 ����!, 14 -�, 1 ��� ����� � 24 ��������.

��&-.!��� � &� 5 ��� � 12 ,���/��� - +14 ��/ � � �&-��!�� � 3 ����� - /-/16 ��/ �.

�� �, "� ��,����� � "��# �/!���%��

#��#�, �!$"�� �� ��� � ���� �!$"�� ����� �� ��� #� ���� ��� #��� �

��$�'� � �����!�� .�.��,��� �$!(�� L. ) #� ����$! �#� �� �� �� ��� #� ��� ���"�

� ���� �� #

�!� �������� �(� �� �� ������ � #��� � ��$�'� – !��� �� ��� � � ������ #� ����� ������� – .�. *�#*�& �.. �� � �/�*� � ��� �#�!#��� � ��� ��,���� ����� #� *� �. � *�"� ��*�� �� �� ��� ������� ��� "� �� *� � �!� �� �, ��� �� �� �"� ��� �� ���"���� ��!��� #� ���� �*!-�� �! ���

Page 22: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 22 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 22

4��� ������ �� # – UT �������! � ���� ����� #� .��/�"��� �������, "�� .�.��,��� �$!(��

�� ������ #� 0. ��(��� �� #

�� /�*� � �� �$����� 24 "���� ����, ��#��!�+� #�� �$!* �� ��#�� ��� . �� ,�%��! ����� �$� ����� ��� �� ������ ���� ����� � �$ �� �� %� ��!� �������. �� 8��/�" � #�, ���� #� /!�� – L=0. �!����+� � �� ���# 15° ��� ��/. � ���� #����-�# �. ���� �$!.���� ����� �$� 2-�� "���� ��� �!� � ��� �# " 8��/�". �$& �� ��� ��� � � � ��� � � � ��!��, #� %�!� � � ��� ,�%��! ����� � �� � �$+, #� �$�(���, #����+� #�"� �!� ��� ��� ��� ��!� ,�%��!� ����� �. 7���� � ���� � �� " � �������� �. �$+ #� /�*� � ���.� �!���� �$�(��� � .���%�, #� �� � �� �!�.� ��#��!�� � ��� �.!��� �$�(��� � ��� "���� ���� �!� �!���� "�� ��� � � �/5� � � ��� ���!� � ��� � ��� �!� ��/.� � ���.

� ���, ��� �� ���"���� � �*!-���� �� �!�.� �� �� �������� /������!

� ��� �����, � *�� . ���.� ��*�� �� �� "� � � ��� �����. �#!��� � 2 "��� ��� ����� #� �$!.���� ��*�� �� �� ��� ������� #� #��� � �!��� .��� � � 3 "��� #� !� � � �!���, �.� �� �$��(�� .. !� ����� #� ����� � �!�� ����.�� �. �"� � �� � #� �"�! � ���& � !� ����� �� �$*+��� � ����� � � �� �/*!��/�� � �� ���"���� � �����"�%� #� �$ �� � � .���. �0 # ��!�� �� #

)���� � /������ � #� ���(��� � �!� � � �!$"��� � ��� ��� � �#������� ����!���. �/� � �� �#�!#�� ��"� /������! �����, $& �� ���� � � �. �.!��� �� �$� � �������. �� �� 1960 #� �� ���"���� %�!� � �$���� �,������ �����, �����+ �� � ��,��%�� � #� �,������� ���/��, ����� �-.�� – 1/31 556 925,9747 "�� ���$!(� �!� � � ���"� � .��� #� 12 "��� � 0 �/��� 1900 .. ������� � KT #� ���'� /������! UT �$� �,������ ����� ET, �� �����!� � �*!-���� � �/� � � �!�� � � � � ��� � � +63���/��.:

ET = UT + 6T

Page 23: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 23 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 23

��*'���� � "� �� � ��!� ���� �"� �,�� � �!�.� �$��(��� � �� ����� � ���,��%�� #� �����, � �� /� ��� �� �� ������. � ������� !���

) �� ���� � �� �!�.� �!#��� � �����$�� ��� "��!� � �$#���� �� ��!���� �$� ��� ��� � ������"� �� ����� � �� � � ����%� � � ����!(���. �� �� �� �#�!#�� -!����� �� JD � ����%��, #��"��+� 1 �/��� 4713 . ��..�. � � ��*� "�� #� � ����!� ����� �!�� ��!�� ���� .��/�"� �!���. �%�,�

��� #� %�!� � � �� ���� � ����! ����!�.� ��� $ , �.� ���� �!$%� ��� 1 = 18".40�. �� � �"�! � .. *���!��� .���, �� �� *���� �� ���"���� � ��'�. ��#� � ���� � ��'� �� ��� � �, #� �� �� �����!� ��� � �� ���"���� �� � � � �$� �� �� �����(�� �*!-����� � ����� �. 0�� ��'� � � ����! �� *�!�(� � � � �� �����"�� �$� -!����� �� ��� �!����:

B1900.0 = JD2415020.313 B1950.0 = JD2433282.423 B2000.0 = JD2451544.533

� � +

�/� � � �&� � ,�#� � � ��� � � �� �� ����%. �� �!/"�& �/�� � ����% � ��� ��/. ��� � �/� �. ��� �$!� ���� � !/� � ,�#� ��� " 29,530 59 ��+�� �!� 29 ��� 12 "��� 44 ��/ � � 3 ���/��. ��� � .. ����!�* � # � +.

�� ���"� � .���, � ���"�� ����% ��� "� *�& ��, #� �� � /�*� #� %�!� � � ��!�����. ��5�� ��!���� �� ����� � ���"� � .��� – ����� ���(��� � �!$%� . ����%� � � ��!����� � �$+�� �/�� #� /�*� � � ��#��!�� � .��� � � �-��!�� � ����!�, �������� �� ��� � �!���� !/� � ,�#�, ��� � ��� .. !/� ��!����� ��� ���. � !#�+�

�$+ ��� /�!�� � �$������� ��!���� � � �����%� �. ���.� � �� �$� �!� 5 ���/���� � �� � � +� � – !���, �!� ��

��$� � � � ��� � �$��. �-�$� .. “��!�� �����%�” *�!� #����� � “.!���” – ����� 10 ��+�� – *�� � ��$� � � � ��� � �$%�.

Page 24: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 24 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 24

7��! 7 #�!�.�! �� ���+� � ��!�.�� � � �. ����� ����. 7 �� ������ � � ��� � �*�� ��� �!� � �*� – �!$%� � �/� �, ����/��&, )����, ����, ��� ��, �� /�.

�� 7 ��+�� �!��� � �/� �#�$!�� �!��� � ����� �� � #� +� !��� � ������� � �$!!/��. 7 ��� � � ����� � ��!��� � �� "� �$� � #� +� !��� �$���� �� �$�/'�� � �!����+ �!/��.

���� 7- � �� � ��!� �� �� ��� ����� #� �#������ � ��!�� ������ �����. �����%� � *�!� �#�!#��� � ����� )���! � �� �� �� �!�� �� *�!� �$#���� � �����, .$�%� � ���!�� � �$������ � %���!�#�%��.

0���� � ����!%� ���� �������� � �� � �����%� �. ��+ ���"�, � ��#��!� ��+�� � 24 "���, �� ����� "�� *�! ����� �!� �� ��� ����� � *(�� ��� �*��� ��� �!�: �$���� "�� �$* � � *�! ���� � � �� /�, � ��� – � ��� ��, �� �� – � ����, "� �$� �� – � �!$%� , �� �� – � )����, 5�� �� – � ����/��& � ������ – � �/� �. ��/��� ���$!(���!. ���� #� 8-��� , 15- �� � 22-��� "�� ��+�� � �� .��(�! �� /�. �� �$���� "�� �!����+�� �� ����! ��� � �!$%� . �� �� #� �� *�! ���"� ���!� � � ���� � � �!$%� . ��� � "�� � !�"� �*�� �.!�&�� Sunday – �� � �!$%� .

���$!(���&�� ���/��� � "���� �, ����! ��� � �/� � �� .!��� �!����+�� �� – ����!�� �!� Monday � �.!.

) ��� *�! �� � ����; ����� – � ����/��&; "� �$� $� – � ��� �� � �� $� – � )����.

��������� � �� � �����%� � ��� �!������ � ���� ��� ��!� �-��#!�"� !.���. ���#�"�� �� /�!� ���#�, *�# ��* � ��/ � ���!� � – �.� �+ � �� ����� �!� �!����� � ����2.

�-���!�� – ��!� ��� � ����2 - � ��� �!�� ���#�"djd ���!�, �.� �+ � �� �����.

) ��� � ��� � ��� �� �!�� ���!� �, ����� � ������ �� � � �����%� �, "� �$� $�$ – � 4- � ���� ��, *�� ���!� � � �� $� – �� �� .

��������� � �$* � ���� ����&��� � �/�� "���" �!� �����, #�"���+ �"����, ��&. ��� � �*� �� � ���.� � ����&���� ��!�.�#� ��!����.

Page 25: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 25 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 25

��.������ ����� ����',�! �� !&#��� ��� �!��

0/�� � ��!���� ��� ��!�" � ��� �"� ���#'�. Calendarium #�"��� “��.� � �$!.�� �”. ) 0���� �� *�! ���� !�'�� � � �$!.�� � �� �� �!�+� � �$�� "��! ����%�. �#� �� *�! ���"� calendae.

�-�$� #��"�� �� �� �!�.� ��/. ����$! �$� �$#���� � � � ��$� �"� �/�� ��!���� – �� ��� ���, "� �+� ������"� � ������ ���(��� � �!$%� � �/� � #� �#������ � � ����!� �����. ���� ��+�� , !/� � ,�#� � ���� � � .��5� � ��#� �� #�!�.�!� � ��� � � ��!�����, � �$���� ���� �� �����!� ��#!�"� � ��!����� ��� ���. ���� �����"� �!� �� �*!-���� � �#����� ����� ���"� !/� � ,�#� � �� �����!� ���$!(� �!� � � ����%� ��� � �!����+� ����� ,�#�. ) ��$� �!/"�& ���! ��� �� �� ��$�� %�! *�& ����%� � ��� �!$"��� .���. ) ��� �$#���� � � !/� ��!����� ����� .��� ��#� � #��"��!� � ��#!�"� ����%�.

0�/.� �����"� �!� �� ��� ��!����� � �� ��� ��� � ����� .��5 ���(��� � �!$%� , .��� ����%� � ��*��! �� �� � ��#!�"� ���$!(� �!� � �#*+ �� � �$����� � ������"� � � !/� � ,�#�. ��+ ���"� – /�$�$�5�� ��� � �*!-���� � �#������� ���#�!�, "� ��� � �.� �� �� ���� � %�! "��! ��+�� � �!$"��� � .���. � �!� �$� � �!$"��� � ��!����� #��"��!� �� �� ��#����� � �� ���"���� � #�%�, ��� /��+� � ����� � ��&� � '�� �. ��!�.�! �� �$��(��� � ������ �����!� #� �������� � ��!����� � ��� ���.

�� ��� � � ��!����� �$�$ � �� �� ��� � � "��5�� � %���!�#�%�� � � �����, �!� �'. .&��� ��� �!���

��� � ����� ��!����� ��� ���, #� �� ���� ��� #� �$��� �$ )���!. G��%� � �#/�� �! " �����!�!� ���$!(� �!� � � ����"�� ����%. /��� �$!� ���� � !/� � ,�#� ��� " 29,530 59 ��+�� �!� 29 ��� 12 "��� 44 ��/ � � 3 ���/��. /

0/�� � � � �� ���� .�$%�� �#�� � #�"��� */���! ������ �, �� ���. � ����� � �!/�� , �� � ���� �� �� ���!����� !/� � ,�#�, �/� � ��� �� �� ���� � �!$"��� � !$"�. ����� ��� � �!/�� � ��$#�( �� �� ,������, #� �� �� ,������! ��� $ ���� � – �.� ��� #�!�# �!$%� �(� �� �� #�*�!�(� #� ��!� ��/ � �$���� $��� !/� �$��. �& �!���� � 36 "��� "�� ��� � �!/�� . ��� ����� #��"��! !/�� ����% ��� ���"�� ����� ����, �!#��+� !/� ��!����.

�$& �� ����"�� ����% � ���*!�#� �! 29,5 ��, !/� � ����%� �� ���/��!� / � � 30 – ���"�� �$!�, / � � 29 ��� � .� ���"�!� ���#�. �� �/���� � ��#!��� �, �$!(�+� �� � ��/ � � � ���/�� �, ���!� � ���$!(� �!� �

Page 26: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 26 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 26

!/� � .���, �$� �+� �� 12 ����%� � 354,36706 ��+��. ���*!�#� �!� � � &� %�! *�& �� 354 ���!� � ��� ��� � �$�� "��! ����%�, ��� � � ��� ��� � �$�� "��! � !/� � .��� �����. � ��#!��� � %�!� 10 ��+�� � ���"� � .��� ��#�� ���!� � �/�*� � ��#� � �� �� $��� � ��#!�" ����� ����� !/� .���.

)$����� �� ���� � ,�%��!��, !/� ��!����� ��� +� �� �#�!#�� � �/�%��, �!(��, ����, ����� �, ���, �,.��� � � ��/.���, �$�� ���*!�����+� ��!�.�� � �-�-!��� � .

�� ����!���� � �� � � �/���+� � �� ��#!���, �$����� �� ������ !/� .��� 355 ��� � �����!� �� : ����� � � ��� –

�����+ �� � 8-.��5� ������"� , �.� ������ ��*�� �� �� 2- �, 5 � 7-�� .���. � ���� �, "� �� �#�!��� �� �� �$���� ��"� !/� ��!����, #�+ ���� ���/��� #�"��� � ����� 8 .��� �� �� �� ��� ��+� � "��!� � ����%� � �$� �$ �� � � �� �����%� �. ������ � ���

– ����� �� � 30-.��5� ������"� , �$�$�(�+� 19 ��� � � 11 ������ .���. % ���

�-�-!��� � ��� � ��� �� #� "� �� *�� � !/� � .��� – . . '��(�� . ��"�! & � ��$�#� � �����!��� � ����� �'���� ���� � �����, �� ����� *+���� �� ��!���� � � ��! ���# ��� ����� 622 .. ��..�.

����� �-�-!����� � '��(�� 2006 .��� ������ � 1427 ����, � �"�! & � � 17 ����!.

) ��� � ��� �� ���, �,.��� �, ����� � � �/�%�� ��� !/� � '��(�� �� �#�!#�� � �!$"��� � '��(�� . �� *��� #��"�� �$+� � �� ��"���� �� �, #� �"�! � ����� !/� .��� �� ������ ��� � ��!� ������ ���, � ���$!(� �!� � � .��� � � ���, �!� � ���"���� � – 365 �!� 366 ���.

.&���-��"�* �� ��� �!���

��� � �-�!(� � �� ��"���� �-�$� �$#���!� ��!����� ��� ���. ��� �#� ��!����� ��� ��� !/� � ����%� ���*!�#� �! �� �$.!��/�� �$�

�!$"��� � .���. ��� ���� ������

�/�� ��!���� � ����� )���! �$#���! � ����� � � 666 '�!��!� �� ��..�. �.��� ��(�/ ���� � ��.$� � �,�� ���! ��!� .�����-�$�(���, ����� �$� ��& ��!����. 0�� '�!��!� �� �-�$� %�� 4��/���� *����! .����� �-�$�(��� 0�/��"�� � #� ,�%��!� *�!� �$#���� � ��!����� � ��� ��� � .��� ��.

� 4V666 � !� �� ��.. #��"�!� �"�! ���#�! �� �*��� �� #� �$.!��/��� � !/� � � ���"� � .���, � 6V �.��..�. *�! �$#���� �� ��� %��$!. ���� ������

���# 432 ..��..�. �� ��#��* �! !/-�!$"�� ��!����, ���� � � 86- � !�������. 8��� � � .$�%� � #��"��!� ��� � !� �!$%�� ��, �$� �!� �� 12 !/� ����%�, #��"��+� ����� � �$� �+� �� 29 � 30 ���. �� ���! #������ – �/����&�� 110 ���#� ����%� � 29 ��� � 125 �$!� ����%� � 30 ���, �� �!/"��� 6 940 ��� – " !��� �� �$�$�(�!� � � 19 �!$"��� ���"� .���.

19-.��5�� �� � %��$! �� �$� �! 12 .��� � � 12 !/� ����%� � 7 /�$!(�� – � � 13 ����%�, �� /�$!(�� � .��� *�!� 3- �, 6, 8, 11, 14, 16 � 19 .��� %��$!�.

Page 27: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 27 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 27

8$�%� � �$+ ���!� ��� !� *���. 0 ����� � � �$�� '�!��!� �� ��..� �$*� �� � � 8$�%�� �� "� �!� � ���� � � �!$(� � � !�%� – ��' � �, .��� #� ���#��� � ��!����� � �����!�.

� 6V ��� ��..�. !� *��� �� "� �! �$��� � !�������, �$� �!� �� � 1 -!� 776 ..��..�. !������ ������

� �"�! ����� � �#�!#��!� !/� ��!����. �/-�!$"���� *�! �$���� ���# 499 ..��..�., � ��#��* ��� �/ ���$!(�! %�! ���. �& ��*��! �� �� �$*��#� � �� ��"����� ,�� � ��*(����� � ����� � �.��� �� �*� �. ��� � ��! � 15- �� �� ����%�, ���"� ��. ) "�� � �� �$*� �� �� ���#/�� ����&��� � ���'�, � ����� ����% ��� ��*��! �� *$�� �$���� ��!� � ����% � .��� �. �#������ ����% ��� �� *$�� ���.� �$���� ��!� � �!�.�! �$���� ���� � !/�� �$� �!$"���� ��!����. ����� � �#�!#��!� �� ��� %��$!, ��� ��!� �"�! � .��� � �� � ��-���, $& �� � � �(�!� �� #��"�� � �� � ���!�, ����� � �� $� �����%� �, ����� ��!�.�#� � *���� .

�� �"�! � ����&�� !� *��� �� ������ �� �" �$ ����� � ��� � – ��� � � ����, #��"��+� 7 � ���� 3 761 ..��..�.

��#� �� � �!(� ��!����� ��� ��� � ���.� �����!� �(������ � �#���! �$����� ,�%��! �$#���� �� ��!����. ��"�* � ��� �!��

��� � � �!$"���� ��!���� � ����� �.��� . 8!�� �.��� �� *(�� � � *. � – �!$%� . �.��� ��� � (��%� +� �! �#/"���!� ���(��� �/ � �*� � $!�/��!� *(�� ��� � ��!���. !� ����� ������

�.�� �� � #�*�!�#�!�, "� !� �!$%�� �� �� $���! � �$���� ����/ ��� �#.��� � �&-���� � #��#�� � �*� – ����/�, � ��, ��� � ���"�!� �. ��*�!�#�!�, "� �#� �#.���� �$�����!� � ��#!��� � � ��!, �� #�����!� ���! � � #$��� ��� ���.

�.�� �� � �����!�!� ���$!(� �!� � � ���"���� � .��� � �$��� � ���� � ����/� � ���� �!� � �!$"��� � .��� 365 ��� 12 ����%� – ����� � � 30 ���. 5- � ��� � 365 �*���!� � ���� � .��� � � �� "��� ��!� �� �� � ��(��� � *.�� �, ���#!�#!� �$-#� � �*� � #��� � – �/ � 4�*�. �.�� �� � ��� 3 .��5� ��#�, ��$�#�� �$� ��!��� ����� � �� ��&� , ����� �$�$�(�+ 4 ����%� – ����� � ��#!�� � ��!, ����� � ��� *� � �$*���� � ���! � �.

)���� ����% �� ��!�! � 3 .!��� �����%� � 10 ��� � 6 ��!�� �����%� – � 5 ���. �.��� ��� � (��%� �. �*�� #��!�, "� ��!����� � �� .��� 365 ��� ��

��#����� � �-�$!.� � ���"���� .���, � ���$!(��� � ��!� � !� �� � ��������!� ��,���, #� �� � *$��� ���#�%� � � *.�� �. 0�� ,���� �, �$#��"��+� �� � ���� !�, ����!� �!� ��, "� ��� �� ����� ��!����� � ��� ���. ��� � ���"�! �� �� �$��(�� ���, ����� �!�� ��� � ��!� � ,����. . ��� ������

��� �, �� ��� !� *��� �� ������ ������ ��!���� � �� �" ������ � �� *�� � � �/! � ��. � ��.�5�� ��!���� �� � �� � � 21 ����! 753 ..��..�.

Page 28: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 28 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 28

8��� � #��"��!� �$�� "��! � ����%�, � �� �� ����! �"�! � ��!� �. �$� �!� �� �$���"�! 304 ��� � 10 ����%� *�# �������� – ��� � ����� ���.

���$�� �$� ���� � V666 ��� ��..�. �$���� ����% .��� � ���!�� � ���"�� ���� � – #��� - � "�� � *.� � �&� � ����. ) ��� ����% – ��� � �� - �%���, #�"��� ��# ����� – ����%$ � %$, �( � �$��� � �. ��� �� – #�� - *�! ���"� � *.�� � ��� – ��&�� � � *. 4����� �!� ����/��&; "� �$� �� - � "�� � *.�� � ��, �$��/.� � ��� �� – �� � ����% 1��.

���# V66 ��� ��..�. � ����� � ����!�/� *�!� ������� ��,��� � ��!�����. ��!� �*���� +� 2 ����%� ����� ��� – (�&��� – ���"� � ��/!���� �/�, �$#��%���+ ������� ���! � *$��+� ; 0 ��&��� – �/�� � februaris – �� �����, $& �� � ����� 15 ,���/��� �� �#�$�5��! ��� ������ *��� ���"�� ���. 2�*��/� ���"�!� ���!�� � *.� �� � ��#�� %��� �.

� ��� � �� ����%� *+ 51 ��� ���$!(� �!� � � ��!����� � .��� �� �*!�(�!� � ���"���� �., ��#!��� � 10 ��� ��� +� .� ��!�!�. ��!(�! �� *�"� �� �������� *�� � ��� � � ����%� � – +�� !��� � ��%��� � �"� � - 31 ��� �� ���/��!� �+�� � – "� � – � � 30 ���. ��� ,���/��� *�! ��& �+�� � – �-�$� � ��!� � � ��� �� "� � – 28 ���.

�� ����� 2 .��� *�! ��$��� ��$!� �!� ����% ���/��+� �� ���$( 22 � �!����+�� �$ 23 ���. ���� ����� 4-.��5� ����� �� �$� �! 2 .��� � 355 ��� � 2 /�$!(�� � 377 �!� 378 ���. ��� /�$!(�� � .��� 24 ,���/��� �� *��! 2 �$ �. �$���� �#� �� �� ���"�! 6- � �� ����� �"�! � ��� , � � ��� 6- � � �� ��$� �� ����� �"�! � ��� � �� ���! �-�$� � ����!.��, ����� �� � ���.� ���"��� /�$!(�� � .��� ������. � #� �' �� ��� ��/.� �����!� � �!����+� � ��,��� � ��!����� � ��� ���.

0*!�(���� � ���"���� � .��� �$+�� �� �� ��*��!, ��.� *+�� *�& �� � %��$!� ����5���! � %�! �� ���"���� � .���. �#!��� � �� � �/���!� � � ���!� � ��$ �� � ��� � ��!����� � ��� ��� � .��5� � ��#�.

�� �� �� �#*�.� ��$ �� � ��� ��(�/ ��!����� � �� � � ��!��� � � ������ � ����� � ����� �� �#���!� ���$!(� �!� � � ��$!� �!� � ����%�. ����� � �$��(��!� (��%� �, �� ���.� #!/� ��*���!� �$� ��� � �!�� , ���#�! ��$����&�� �!� /�$!(���&�� .��� � ����� �$*� �� � � �*� ��� � �� �!� �"���� ���� ��� ���. ) ��#/! � � �� ��!����� � .��� �� ��#�!� !��� *$����, "� �� �!/"��! ($ �� � �� �� �!/"� � ���# !� , � ���# #��� �.

4��$ � ������� ��!���� �� ����� �&-��!/"!�� '���� ���#��� )! ��: ����� � �$!���%� ���.� �*�(����!�, ��.� � #��!� � �& �� *�!� �*��� � ��. 3 � ��� ������ – ���� �� �

��� �+�� *+���� ��!���� ��� �"�! �� �!$"���� ��!���� � ����� � ���!��.

�!������ ��!���� �!� .. ���� ���� � � ��� � ������� �$�(���� � �$!����% �!�& F�#��. ���# 46 ..��..�. & �����! � �#�.� �� �#�$�5� ����� � ��,��� � ��!����� � ��� �� �$���� ��� � �$�(�� /����!���. �� ��� � ��!����� � ��� ��� �#�.� ����! �.��� ���� �!$"�� ��!����. 8��� � ��"� �$�$�(�!� 365 ��+��, �� � ����� 4- � ������ .��� �� �*���! 1 �� � *�� � �� � � �� �$#!�#�! � 366. )����� � ����� .���, "�& ����� ��� �� ��!� � 4 *�# � � $�. ) ����� .��� ����% ,���/��� �$�$�(� � 28, � 29 ���.

��� � .��� #��"�� �/���. �+� ��� ����% �!/"�! �*� �� ��� – 1�� – � "��

� �!�& F�#��.

Page 29: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 29 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 29

� �$����� � �� �����!� ��!����� � .��� � � 0,0078 ��+�� �-�$!.� ���"���� �. �� 128 .��� �� � �/��� ��#!��� 1 ��+��, � #� 400 .��� – 3 ��+��. ������ "� ��$! #���!���!� �#������� � � �� ����� � ����� �.$+�� � � ����� � ������� � ���� � �! �� �!(�! �� ��� � �����&��� � � ���.

���# 8 ..��..�. �!����$ � �!�& F�#��, ��./� , ��! ��� � +� ��� ����% – ���&��. � ��� ��� ������ - �� �� �

�#!��� � 1 ��+�� ��(�/ ��!����� � � ���"���� � .��� #� 128 .��� ���# 4V6 ��� ��"� ����!� �$+�� �� �#��� ��� � ��!����� � �� � �� $���� � ��!� �, � �� �� ���"��� �$*� �� *�!� ��$�#�� ��� %$���� ���#�%�. � �� � � � ��!� ������ ���, �������, #����� �.� +� �� $�� )�!����. �����! ����� �� !�%� � � 4��� � �$#������� �� � � ���!� � �!�� �$�� �$!!/�� ��!� �. ��� �!(�! ���� 8��.��& 4666 �� �#���� /��# #� ��,��� � ��!�����. ���%��! �$#����� � ������ #� �#� %�! ��5�!� ��� �� ��$!� �����! #� ������ � .��� � ��� *�!� �� �.� +� �-�*� �$ �� � ��� ��(�/ ��!����� � � ���"���� � .���. )����� ��*�� �� � ����� 4- � .���, "�& ����� ��� �� ��!� � 4 *�# � � $�, ��� ��$.!� � “�����” .���, ���� �� ������ �� ��� �#�, "�� "��! ����� /!� � �� ��!� � 4 *�# � � $�. ������, 400- � .��� � ������, 500- � – �. )����� � 2000- � .���, 1900 � 2100 – � ��.

���� ��#!��� � ��(�/ ���"���� � � ��!����� .��� ��"� *�!� ��� 26 ���/�� � %�! 1 ��+�� �� � �/��� #� %�!� 50 ����. 0�� #� ��5 ����� ����� ��!����� ��� ��� � ��$! �����!��� #� *� �.

)$��(��� � ����( ���� � ��! ���# 1582 .���, �.� *�! ��5� "� �$� $�, 4 � ����, �� �� ���/�� � �/��!� � �� 10 ��� ��#!��� ��(�/ ��!����� � � ���"���� .��� � �!����+�� �� – �� $� – �� *$�� � 5- �, � 15- � � ����.

�� ��� ���# �!����+� � ����� ��� � �! *�! ���� ���"� �����&��� �$�(���.

) �$!.���� ��� � �! �!�.� � �$�(��� /��# %�� 2������ ���# 1916 .���, �.� ��#!��� � ��(�/ ��!����� � � ���"���� .��� ��"� *�!� 13 ��+��. ���# �#� .��� ��#!��� � *�!� #�!�"�� � 31 ��� *�! ��!���� � 1-��, � ����� 14- � ����!.

�# " �����!���� ���$!(��� �� �"� � *�*!�&��� � �$*� �� � ��� %� � �� � � �� � �!, �+ � ���"� ���� � �� �� �� ���#/�� � � � � �!. ������ ������� �� �"� � ��� � 7, ��� � � 21 �/���.

)���� ��!����� ��� ���, �#������ ��� � ������� �� �!� ��� � $%� � ����$�#�� �$� ����$� �"�!� ��� – �� ��"���� �!� �� �"�. � �. #��"�� !� *��� � �$ �� � � ��� ��� � #��"�� ����.

4��� ����� � �!� �� � ��� �$!(�� � ��'� 0����&, (���! ���# V6 ���, �& ������ �!, "� 4��� � � ��� � 25 �������� 753 .. ������ � ��. ���� 754 .��� ��*�� �� � �$��� � (��� � 4��� �. �#� �� �� �� �����!� �� � � � ��(��� � 4��� � ��� ������ '�!.�"���� ��� ��� �#�, "� 0����& � ���! �#�!#��� � � .��� ��� � 0��!� ��, �$� �� *�! ����$�#� ����� !� *��� � ��� *�! �!����� .� �!� � '��� ��� �.

����&��� � ��� ������� � “�$ ����� � ��� �”, �#"��!� #� 1 � ���� 3 761 ..��..�.

�*+���� � � ��!����� ��� ��� ��� ��� � �/�*� ��, � �� � !��� ��� �����!�, "� ���� !� .� #�*�!�#����:

��� � �� � � ����%� � �� ��#!�"�;

Page 30: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 30 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 30

7 �� �� � � �����%� �, �"�! � ����%� #��"�� � ��#!�"� �� �����%� �. ��� � �� � � �����%� � �$����� � "� �$� �� � !/� � ,�#� �� ���$!(� �!� , � ��!������ ����% �" � �!� �$� !/�� ����"� ����% 29,5 ��+��, ��� ��$� �$� ���#'�� � �#� ��!����� ��#$%�, �$������� "��� � *� �� ��� �!, "� ��.� ����� �� �#�����! � !/� � ,�#�. ��!����� � �����%� � ����%� ��� �+ *+ � ������"� � , �!�.�� ���� � �/� �.

��!� � � �"�! � �� � ��!����� .���. ��� � .��� �� $��� � ��#!�"� �� �����%� � � � � ����$�#�� �$� ����� �� ���"��� �$*� ��.

� ���"� �� � #� ��� �� � �� � $"� � "� #� *� � � '�� �. ��.� �#�!#��� � ��!����� ��� ��� ��� ��� � $� � � ����"���� ����� :

�$�� �!/.��� � �-�$� � � � 2-3 ���; "� �$� �� � .��� � – ���� �!� � – �$+ ��� ��#!�"� ���$!(� �!� . ��� ��� #�"��� #� "� �� � �!����� � ������ �.

� * � ��� �!��

�,��� � ��!����� ���� +� �� ����� � � *$��+�. ��� ��� ����!(��� #� .. ��"� ��!�����. ��� �+�� � � �� �!(� �!�, ��"� �� *�$(��� ��#!�"� ����� �. � ���:

�+� ���# 1834 .. � �!���%$ ���� ��� �,�� ����!(�! .��� � �� �� �$� � 364 ��� �!� 52 �$!� �����%�. 365- �� ����� �� �� �� ���� �� � ���� � .��� �, � ��� ������ � .��� 366- �� ����� �� �� � � ���� � -�. �������� � ,����

) ���� � 464 ��� 2���� �� ���"��� *+�� � *���! ��/�� #� �&-�*$� ���� � ��"� ��!����. ���"�!�! . ,������ �� �� ����!�. �/*!��/�� � ���# 1888 .. � �$+ ������(�� ���#� ��. 8��� �, �$� �+� �� 12 ����%� � 364 ���, ��*��! �� �� ��!� � 4 ���� "�� � – ����� ���� �! 91 ��� � 13 �$!� �����%�, ��� "� ����� ���� �! �� #��"�� ��� �$+� �� � �����%� � � ����%�. �-�$� *�! ����!(� #� �� �� � ���!�, ��� � ���� �"�! � �� � .��� �� #��"�� #� �� � �����%� �. ) ����� � � ���!�� ��� �� �#�$�5��!� /��!�� ��. ��� #� �$��(��� �/ � �� $���! �*���� � ���"� �$�(���, �� � � ��! ����� ��� ������ ��� �$#.!��� � *+�� �� � ��!�.�#� � �!� �"���� ����� .

365- � 366- �� �� �� ���� �� ��, ���� ��� ����� 1 �/���. ) /�$�$�5�� ���� ����� � ��!����� � ����!� ����� ���#� � ��

��*��! �� �� ��$��� ��(�/ -� � -!�, ��/.�� – ��(�/ �������� � �/���. ��!����$ � ����!� ��� � � �� �!(�! � (�� �, ����� "� ���# 1954 .. ���

�.��� /�$�$�5�� �� ����� *�! �*�� 4V666 ����� � ��� #� ���*+ /� ��*� � #���� � ��.�5�� ��!����. ���� � ����� � � ���!�� ��� �� �#�$�5��!� /��!�� ��. ��� #� �$��(��� �/ � �� $���! �*���� � ���"� �$�(���, �� � � ��! ����� ��� ������ ��� �$#.!��� � *+�� �� � ��!�.�#� � �!� �"���� ����� . ������� � ������

)�"� ��!����� �� #����!�� �$!*�� ����� . ���# 1947 .. *��/�� � �� ��� �+ �!��� � �/� �� � � H����� �����!�

� ��+��� � ��&� � ���� ��!�+� �/��� � *��.� � �$� � ���. ) ��+��� � �� � $��!� � ��� $%� ��������&��� �$�����, �� �� ��#�!� ��"� ��!����, �& /���� �! ���� ���� � � ����!�. 13-������ ���� ������

���� � � � ��. ��*� �#��#�� ,������ ,�!�, �.-� � � ����� � � 464 ���. �*�$(���� ���� � G���� � �"�! � 44 ��� ������(�� ����� 13- � ����%� �� �$�$�(� 24 ��* � ��� � 4 �"��� – *+ 28 ���. ���� �$+ ��� 1-2 ���#� ��, �� �.� �� ��$��� � �"�! � ����� � � .��� �.

Page 31: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 31 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 31

13 ����%� *�"� � �� ��!� � �$!� *�& ����%�, �� � ��� � $� � �#� ��� ���. 1��� �� ������

���$� ��!���� *� �.$! �� �� �$� � 12 ����%� � � 30 ��� � ��� +� �!/"� 4 ������ "� �$� �� – ����� ���� �! 90 ���. ����%� � �.� �� �� ��#��!� � 5 5�� ����� �!� 6 �� �����, �� � +� �-/�*. ���� �� �!/"��� 5-6 �#!�5� ��� ��� � ��, �� �.� �� �� ��#�����!� ������ �!�� ����� ���� �!.

2����*�� ��� �!���

– ����� �� � ������"� ��!� .���

������ � ����� �� 0���� � ������� %���!�#�%�� � ��� � �% ��� ��

���!� �#�!-"� �! "� %��!�"� ��!�����, �����+� �� � �!$"��� � .���.

-����� ����� ������ *� � �� �&��� ��!���� �� �&��� � %���!�#�%�� � !���

�����,"� ��* � ��/.� ����� ����� �/! /�� �� ��� � �� �(� �� *$�� ���!���� � ���!(��� � ��!����� � ��� ���. �#��� �, "� +� ���# 4V666 ��� ��..�. �� �&%� � /� ���!� ���$!(� �!� � � !/� � .���. �/�� ��!���� �-�$� *�! #���� !/-�!$"��, �& ��� $���! ����%� /�$�$�5�� �/����.

�#�!#��! �� � �*� ��!��� ����� ��!����, ��$�#� �$� ��#� � � ��� �%�� � #� #��"��� � ��� �!� ��/.� #�����!��� ��* �.

�����%� � ���.� ���� � *+���� �� ��!���� �# "� � ���� – �� �&%�, ��%�, �.!%�, ���&%�, �*� %� – �#�!#�� ��� *� �� %��!�"� ��!�����.

F��!� � � �� �&���� ��!���� *'��+� 60 .���, �� ����� .��� � %��$!� ��� ��& &��.!�, � �*� ����$!. 60-.��5�� %��$! �� ��!� � 5 ������ 12 .���, �� ����� .��� � .��� � ��!���� �!: ��5�� �, ����� �, ��.$��, �����, 0����, ���� �, ��, ��%� �, ��&�/� �, ��5�� �, �/"� � ���� � – �� � .. “#��� �!”.

60-.��5�� %��$! �� �$� � � ��� � $!*�, �$ �� ���+� � �� � � �'�� �!� “�*��� �!�”: 0$�� , �.$� , �� �!$ , ���� � � )�� �, �� �� � ��� �$� ��� – �$(� � (���.

�$"� ���� � ��� #��� – #��� � �*��� – #� .��� � ���� #������� � & ��� �*� , ��� � #��� �. ���� �$��� � .��� 60-.��5�� %��$! ����� �� #��� � 0$�� � ��5�� �; � �� � – � 0$�� � ����� �; �� � � – � �.$� � ��.$�� � ..

�� �"�! � %��!�"� � ��� � �#*��� .��� � � ��5�� �, � �"�! & � 2 637 ..��..�. – .��� � � �$#��"��� � ���� !� � !�.������ �!��� �! 4/� 0�.

Page 32: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 32 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 32

����������� �� ������

��� /� ��

�#�!#��� ��/"���� � � �� $� 0*���, �/*!��/��� � ��.� � �/ “���*$!.��� � – ���#'�, �#��, �/! /��” – � �"�

�� ��, "� ���*$!.��� � �� (���!� ��.� � ��&� � �!��� � ���& �!� ���, � *$��! ������ +� � �"�! � 44 ��� ��,. )���! �!� �����. ��#���� ���& �� � /� ��*���! ��.� #� #������ ��! � 4���!�&��� � �!����� ����.� � �&-��"� #� �����-������� � �!���. ) ���� �"��� � ���� �����5� � ������ � "�� � �!��� � ���& � *!�� � �/!.��, ���!���� ��.� ���� */!' �!� */!.��.

�� �&��� �# "�%� �"� , "� � �$��� � ����� � .�. �!����� � *!�� �/!.�� � *�!� ���� � �! �!�����, � �!���� �! � ��� �/�� � ��� #� .�.��,��� *!�� , � #� �!� �"���� ����%� � ��&� � �����.

) ��&� � ���& �� ��#.���"��� ����� �! !�� ��� ��� �, *� ���� ���*$!.��� �, � �#�, *� ���� ��.�5� � '/��� ���� – ./��, / �./�� � ��. ���*$!.��� � �� � �!����� � -(� "�� � ����� �#��, ���!���&�� "�� ��� ��� � � ��.�5� ��� ��� � �.����, �$�� �' ��� �� ������� ������� � ���*���, �������, �� �&��� � ���&��� �# "�%�. �� ��#!��� '/��� � ����, ���+� �/����! �"� � (�� � #������+� �� ����� ���"� �$� �� �$�� �, ����� � *$!.��� �� ���!� #��� � �� � #�����!�� � � ��(� � �.����,�� .��� #� �-����� � ��� � %���!�#��� – � � ��� �� �#�!#��!� ������ � ����� �, � /����!�� �"� � (�� �� ���� �$#�(� �� ���*��#/�� �!� � ����� ���, "� �� �$#���� �����!�� (� �&��� /�*� ��. ���� � �� $ � *$!.��� � *�!� �#�!#��� � � ��(� � �#��� � � .����� � ����� � 5/������ � ��/.� �# "� %���!�#�%�� � #� ��&. � ��/.� � ���, ��� � +��� ����� ������ � ���&, ��#�!(� � -. �/'���, �������� � ��!' � ��.� *�! /��*��� � ��&��� .�����. ����� ��� ������� " �� �� �� �����!� .����� � � ����, �� *�! ������ ���� #� ��#�� �� � #�����!�� .

0�� ���& ��� (���� .!�� -����� ����, � � ���� � �!��� - ������ ����. � � ���� ��� ������ *� � �!� � � #� ��&��� �$ � �� �����!�(�!� �$� -����� � .�/��. �-��� � �� �� ����!� � �. ���� �!�� V-V6 �., � � ��� �.�� ��� � � -. ��!' – ���� �! 4 ���. ��� � ���*$!.��� � � �#��� � #� ��& �� '�!��� .��� �-�� - +� V-V6 �.��..�.

�$���� � ����� � *$!.��� � #� ��& � �� *�!� � -���, � �.!�. �� �� .���!� ����� �#�%�, ���*���+� �&-��"� �#�, �� ��� �� .��� � ��� �$��� ���!� ��� ��� – �����#. ���� � � ����� � *$!.��� �� *�!� � �$���� � � ��� �&-� ��� � �# "� %���!�#�%�� – �!����� �, 5/���-������� � � �����&��� �.

Page 33: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 33 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 33

�� � ������ ���*$!.����� #����� – �� � ���!�& 0����!�

�� ������ ���#'� � �5�� ��� �� �$�� � ��� � .�.��,��� � �������� � �� ��"���� � '����, � � � ��!� ������� #� ���*$!.������ ��!����, ��� �*'��� #� ��� � ��+� .!��� .����� � �#'����+� �� ������ �$� #�����!�� �/! /��. ������ � ��� ��

0�&�� � ��!����� � ��� ��� � ����� � *$!.��� �� ���+� ��� ���� � – ����� � �.*�� ���, *� ���+ ��� ��� ��(�/ ��� � �����&�� ���, �� ���!��� ��� �� �� �����!�!� �$� �# "� ��� � ����� �, � ����%��, ���"�� ����� � � �' ���. ���# 6 �. .�. � �'!/!� � � ����. ) #��� �, �$�� �����!� ���� � *�!� �$����� �� ��� ��� � !� *��� – ������ ��� � �"�! 78 .. .�. – .��� � � ����� � ���� � � ����. �$� ������ � ��� ���&��� � �� ��� �$!. ����� �� ���*�.��!�, �.� ��*��! �� �#"��!� ��� �!(��� � ��� �� ���� �$#��#��� � ��!�� ��� �. �#� �*� #���� �� �$� � 12 �$#��#���, � ���� � � �� �� ���"�!� .��� � 12-.��5�� %��$!.

���� � �#�!#��!� *�&� ��� ��� � ��� 12 �� ���*$!.��� �. ��!����� � �� ��� ��� �� �����!� � �!$"��� � .��� � 12-.��5�� �*� �!� ��� ��� %��$!, � ����� ��/.� ������ – � 12- � #�����! �$#��#���

8��� � ��� - ��5��, �� �� *����! �"�! � ����� � %��$! �� $���!� .���, �.� ��� �� ��!�#�! � �$#��#��� )�!�& � ��.�5� � #��#�� ��� � – �� *�! �$#��#��� ��5��. ��.� � �� ��� ��� � ��� ������ ��� � "�� �!� "�� � �!$%�� ��, �#���&�� ������� ���%���� �, �#!�#�, "� ���# 5/������ � ��'� – ����� 2 300 .��� – "�� � � #�� �!$%�� ��, � *�!� " ��.

��� � �� � � .��� � �� ���/��!� ��� �!����: (��( �*!�%� 1)

Page 34: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 34 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 34

��� �� ��(�� ��� ��!�� ��#!��� � �������� � .��� � � ���*$!.������ � ������ �&���� ��!����, �$!(�+� �� ���� � ��#!��� � � �!� � �����, �� �� *� ��� ���!� ��� � ����.

��� � �� �&���� ��!����, ��� � � ���*$!.������ �� %��$!� 12 .��� ����!� ��� 60-.��5� ����� – �$(�� � (����, �� �� ���/��!� ��� �!����:

III. ���4��4�� �� 60-���7 �� 2�/. 1. �$(�� %��$! (5 ������ ' 12 .���)

����� 0$!(�� �!��� F�� � 1 12 .��� )�� 7��� �$(�� 2 12 .��� �.$ 7���� G���� 3 12 .��� ���� G$! �$(�� 4 12 .��� 0$�� �� G���� 5 12 .��� �� �! ��! �$(��

2. G���� %��$! (5 ������ ' 12 .���) 1 12 .��� )�� 7��� �$(�� 2 12 .��� �.$ 7���� G���� 3 12 .��� ���� G$! �$(�� 4 12 .��� 0$�� �� G���� 5 12 .��� �� �! ��! �$(�� �# "�� http://www.sarakt.org/calendar.htm

1�������� � ����������� � ������

(� �/� /�� � � ��!����� � ����� �$.!�� ��.� � "���*$!.������ ��!����", 8��.� ��$� ��, )��� 1999)

�� ���� � �� � ��M�8� ���� �����0� .�� ���� � �� 8�0������

� ������ ���� �� �� �����

� ������ ���

��� .���

� ��������

����� �

����� � �

�������

����� ��� �!�� �"�� ����

1-� ������"�� #���$�� %� &��

#���$�� %' (����

#���$�% %' )����

2-� ������"�� #���$�* %� (�����

��$��+� 1 ����! � .��� � 0$!(��, �� ���� (0��) 365 ��5�� (����) 365 )! (N �.�) 365 ���� (���$�) 366 ���� (0��) 365 0��� (4�!�) 365 ���� () 365 � (��.) 366 ��&�/� (����) 365 ��� () 365 �� �! (�') 365 �/"� (� ') 366 �# "�� http://www.sarakt.org/calendar.htm

Page 35: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 35 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 35

#���$�+ %' ,�-��

#���$�. %' /�0���

3- ������"�� #���$�1 %� �����

#���$�2 %' !���

#���$�3 %' �����

4- ������"�� #���$��' %� !��

#���$��� %' !���

#���$��� %' &���

�/!�� �� (��� ������ .���)

� ��������

����� �

����� � �����'.�

����� 4�0��

��*�!�(��: �.�(�� (��� .���) � �&-�$��� �� � .��� � � �� ��#.!�(�� �� ��!� ����%. �& � �� *�� �� �� �����%� �. �!���� �!, .��� � �$� � 364+1 ��, �!� " 52 �����%� + 1 �� (364=52'7). �$���� �� � .��� � (�!�� 1) ���.� � ���!� (����!� � �$���� �� �����%� �) � ����� �!����+� �� � ���.� �� ���� � �$+�� �� �����%� �. �� .��� � � ������ (� ����� 4 .���), �!�� ���� � 6-�� ����% �� �*��� "/!��" �� (��' �) - �� � �&-�$!.�� �� � .��� �, 22/23- � -�. /�3��� � �5� � ���� ����%�� – ��� � *�!�� �, *�!���� �, ���� � !�"� �!�/.

� ���, ��!����� � %��$"�������( ��� �!�� ��"�* �� � �����, "� +� �� ����, �� �"� �, "� � #��"��!� �&-�$��� �� 22 �������� – #�� �!$%�� ��, �& ���*$!.��� � ���"�!� �� �!� � �� /� ��/. ��� � ��� , “�& � ��! �.� �*�����” �!� �(�� ��. ��������� �/ ���� “�” – �*���, *(�� ��. � ��/.� � ���, *$!.��� � ���"� ��� �� ��/! �!� ��/! – �. � ����� , � ��!����� – “�” – �*� � “�/!” – .�����, �� �(� �� ������ �� � �$�(����, "� ��� �*� �!�� ����� � ��� �� � ��� #� 12-.��5� � %��!�"� � ��!�����.

0�/. �� � - ��� ���� ����, �& ��/"�� "�"���� � � �./5� ��� ����%��, ���� ��� �����!(��� � ��7����� �� 8�0����� ) � ��M�8� ���� �����0� . �� ��#!��� .� �����!(���, & ��� �, "� �!$"��� � .��� � ���*$!.��� � #��"�� ���.� ��� ����� � �����%� � � +�:

http://protobulgarians.com - � ���%� #� ���*$!.��� �. �#��, ���#'�, �� ��� � ��!�.�� � � � ��, ��.� � �/#���.

)$#���� �$���$ , �� %��'���"� "!�� � * � (��3�� �� 3& 25 ! � ���) � *�! ��(� ���#�� � ��!����� � �� .��� ��� *$!.��� �, ���$� � �.��� ����$!? ��+ & �$����� � (��� � 4��� �? 4��� ����� � %$���� ��.� � � ����!�, "� ��&� �� �!�� �(�� �� � ���/� 4��� � � � �#��� � � "� �� � � 25 �������� (�!���) � �#*��� ���� � F$����. �$��� � 5��� �#��� � � ���� � �.��� ��� � '��� ����� %$���� � �!�������� �� � #� (��� � � 4��� � �$����� � �����.��� ���� ���#�� � �$#��(��+ �� �!$%� – ��� � #�� �!$%�� ��. ����$�#��� � (��� � 4��� � ��� � � %� � �!�������&��� � %$���� �$� �!$"���� ��!���� � ��� � #�� �!$%�� �� �� *����� � ��, "� �&-����� ������ ���� � � � ���� ��� �� �"� �!�, "� �!$%� �� *. �$���� �/�� �$� )��!�� � �� ���"� � "� " � ��� � #�� �!$%�� �� ��� #��"�� �� ���� ��. �.��� 0/'$ � )��!�� � �� �$#��(�� � �*�(���� �� $��� �. ) �#� ��$#��, 2!����� � ��� � “�� ��� � �*� ” ��5�, "� � �����.��� ��� � ����%��

Page 36: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 36 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 36

�!$%� � �#*��#��� �� -5� � ����� � ��!� ������ ���, �� �$( � .!��� *���� � ��� � !� �!$%�� ��, �� � ���% � ��� � ��� ������ ���, � � ��� � #�� �!$%�� �� �� *�*� –�!����%.

) �#�"���� �� ���#��$ � )$#��(��� � �!$%� �� *�!�#��! � + � � 24 ���+/ 25 �������� � � *�! ��$�#� � �/! � �$� �� �� – �!$"���� *. � ����� � ����� – #��� ��&%�, "�& �/! ���� � *�! �$#���� ����� � ���!��. ) 337 .. ������� ���� �!�& I / �$���! � /��# �� � � 25 �������� �� �� � �(��� � 4��� �. �$������� � ���#��� � �!$%� � (��� � 4��� � � �� � .!��� � ��� � /!��� �$� � ������� ������ � �� � � )�!��� � 27 �� ���� 312 .. ����� .. *� �� #� ��, & ����! �$�'/ �!$"���� ���� ��$� � ��%��!� � � ��/� 4��� � � ������ "In hoc signum vinces" (��� �� #�%� � � �*��� �). �!�� �*��� �, �� � � )�!��� ���$#.!���! '��� ��� � �� �$�(��� ��!�.�� � ����� � �������. �$������� � “�#�"�����” ���#�� � �!$%� � �(��� � 4��� � � *�! "�� ���.�� �"� '� � %$���� �, �� � �$#���!�, "� #� �. ��/!��� ���#�� � ��#�����.

����� ���� � ,�� � ���#�� , "� ���#��$ � “.��+ �$*� �$��” (���(.� - �$�� ��"�� -25 ��������) ��� "�"�-�./5� � *$!.��� �(� �� *$�� ��$�#� � ������ ���#�� � �$#��(��+ �� �!$%�. ��� “.��+ �$*� �$��” � !�%� �����! �!$%� , �� , �$.!�� ����� ��� � � ����� � '��, "��# ��� .$ ���#��(�� ��� !�� � �!�� #� '�� �. �#� ���#�� � *�! ��� �&-��/!��� � ���#�%� � � ���� ��� � ��� �+ "/�, "� �� ���+� � ��� "�"�%� � *$!.���, �� �� ����� ����, (���!� � �$���� � �$!. �����.

�� ���"� � ��!����� ����$! � �"�!� � �� � ��!����� � ����� � *$!.���. (�# "�� http://protobulgarians.com

0� �!������ ��!����

����� �� ���*$!.������

��!����

0� �����%� � ����� ���*$!.������

��!����

�� ���"� � ��!����� ����$! � ���

21 0������� 364 – � �� ����!� ��!��� ������ �� � � ��� � .���

22 0������� 365 – � �� ����� 0*��$"�, �#�$�����"� ��, �� � #�� �!$%�� �� – ���#��

23 �������� 1 – �� �� ����!�� �$��� �� � �� � .��� 24 �������� 2 – �� �� ) ��� ) �� �� � �� � .���

25 0������� 3 – � �� ����� ��� � �� - 0� � �$#��(��+ �� �!$%�

���� ��� � ,�� �, "� ����%� � � "�"����� ��!���� �� #��"��!� � 22 "��!, �!���� "� ,�� �"���� �"�! � "�"���� � �� .��� � *�! 22 0�������, ��� 25 0������� � *�! ���#�� � �$#��(��+ �� �!$%�. ) ����%��� *$!.����� ,!�!� �$+ �$+�� �/�� ����� ��� ���#���, ��#�!(�� � �$+� � �� � � � ��* �$�$�(��� – ���(�� (+ � ���+/ 22 ��������) � �$�� ��"�� (+ � ���+/ 25 ��������). �(� �� �� ��/��, "� ���(�� (22 ��������) � *�! �*��$"�� , 365- � �� � ��� � .��� � ��!����� � ����� � *$!.���, ��� � #�� �!$%�� �� � 25 0������� � *�! ��� � �$#��(��+ �� �!$%�. ��#���� ���(�� �!� +� ����� /��#�� � �#!���� � � #� ��, ��"��, "� #� �� � �� ��� � ��#!�"� �#�%�� ����� � ��!� � 364 ��. �$�� ��"��, �$��� � 8/!� /��#�� , "� #� �� #��"�� *$� , *$��+ � �����, �� � .���. �� � � ��� , ������ ��!����� � *���� ����$! � ���#�%� � ���(�� � �$�� ��"�� ��� *$!.��� � �� � �$�(���� � �!(� � �' �� !.�" �$�$�(���, �� �$.!�� [�$!.����� �� !.��. �%��!����"� ��"��. �$� ��� �! ��� � &"��. �#�� �!��� .�/�� 7� + �.��. 1994. �,��, � �. 40 � 154] �� �$� � � "�� ��� � ��(��� � ��� “�!�� *.” - �!$%� .

��� �� ��(��, �" � ���"�� ���� � ���� ��� (�.�� ��, ���%�, ���!��) �� ���#/��!� ���#��� � �$#��(��+ �� �!$%� – 25 ��������, � �� �.��5�

Page 37: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 37 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 37

���#��, #�+ ����� �'�� ��!����, .��� � � #��"��!� �&-"�� ��� � ��!� ������ ���. ��'%� � � �����#�� � *$!.��� �$+ �� "�� ��!� ���#��$ � �$#��(��+ �� �!$%�, �� �.��5� ���#��, #�+ & � � �! � �"�! � �'� � ��!����� .���.

) �'��� � ���*$!.������ ��!���� � �', �� � .��� ���.� � #��"��!� � �����, �$.!�� �*!-���� � ��� �!�� [Barthelemy D. Notes en marge de publications recentes sur les manuscrits de Qumran.— RB. 59, 1952, J 2, pp. 199—203]. ��� ���� � ��$�#� � ,�� �, "� ����� � � �� � �-��� ��, � �& �$.!�� *�*!�� � [��.� � �� �� 1: 14-19] *. � �$ ���! �!$%� . � /� �(� �� �� �����!(�, "� � ���*$!.������ ��!���� ��� �!�� �$�� ��"�� � �$��� � ����� � �$��� � �����%� � .��� �. ) ��$� �!/"�&, �� � �! ���*$!.����� � �.��5� ���#�%� +� �#.!�(�� �$.!�� ����� ���� � �*!�%� �. �#*��� ��, #� �� �� ���(� .�� � '�� �#� �� /(� +� �. ��$!� �!� ���.

)��� , ���"�� ����� �-.�� �� 21 �������� � 25 �������� �� *�!� ���#�"�, ��*�� ,�#�"���� �/�. ��'�� *�& � *+ �� , �!� �� �*��$"� � ���#�"� �� � ��!����� � ����� � �.�� ��. ) ������ ��, � �$+ ����� �� �� "�� ��!� �#��� � � �� /��!��, �&-����!� � �� ����� ��, � �� ����� � ���! ���� �� �� ����$�!�+��� � *��#� � ��� � �� ���!(� . ��#� ����%�� �� �� ���#/�� � �� ����� �� �! �!��� � �$'���� � � '��� ����� � ��'�.

�!� ����� � ���*$!.������ ��!����? �� $� 0*���, �/*!��/��� � ��.� � �/ “���*$!.��� � – ���#'�, �#��, �/! /��”

– � ��"� �"�� � � #�� �!$%�� �� �� ���� �� � �$� )�!�& � ������ 2 500-300

..��..�. ��� � ����� , �.� *� �.$! �� �$#��� ���*$!.������ ��!����, #���� �� �-�$� ���� �.

��� �$����, "� ���*$!.������ ��!���� ��� +� �-����� ��& ����� . 0���� � �� �&%�, �� �� �#���� ��!� ����� �! �$� – ���� ���# 6 ��� – �*��� #���� � ����� � *$!.���, ������*���&�� . *�"� �$� ��� � !/-�!$"��� .���, ��� � #� �"�! � %��$!� .��� � 2 637 .. ��..�. – .��� �, �.� � �!�� ��! �'�� ������ � F� N �-4/���. �.��� "�� � � #�� �!$%�� �� *�!� � �$����� �$#��#��� �*� �!� � 8!�.� ����� ����*$!.������ #����. �� � ���! ��$� ����� ����� � ���*$!.������ ��!����, � �& 12-.��5�� %��$! �� #��"�� � .��� � � 8!�.��, ��!� �� � ���� ����%�� � �� �� �!� ���� � ����+�� � �� � .���?

����.� �(� �� �� ��� � #� ��./�, "� ��!����$ � ���*$!.��� �, #��"��+ � .��� � � ��5�� �, “���”, � �$#���! ���# 5/������ � ��'� �&-���� � ������ 2 612-2 636 .. ��..�. � � #��"��! #�� �!$%�� ��, #� ��#!��� ��!�����, �#�!#�� � 5/������� .��� ��, � �& .��� � #��"��!� !� �!$%�� ��.

“/ ����, ����������� �� ������ � � ��� � � ������ "������ �������. !� ��� � ��� � ������������ , � � "������ . ��� � � ����, ���$ ���� � ���� � �� ������� ����� � � �"��� � ���. ����� �, ����� ���� �� � ��% ���% �� �� ���� �� �� � � � ��� ��� � � ��������� ���������� � �" �� ���� . / ����� ������ �� �� �������� �� ��% � ���� ��� �%�, �� ��%��� ����� ����� �������."

�� $� 0*��� �#*��� ��, ��� �� � ���� ��� � � ���*$!.������ ��!����. ����.� �

�� ���, "� & � �$+�� �/��!, "� � �$#���! ��$�� �� – � #�� � � %���!�#�%�� � – �. ����� �5� � ����5�� ���%� �� �� �����!� � ��!��� � � � ����� ���� � ����� �����!��� �� � �����#�� � �!���, *� ���� ��� "�"�%� � �./5� �. ���� �$����, "� ���*$!.��� � � ��� �� ��!���!� � ��.�5� � #��� ��� ��#�� � ����&��� �/! /��, � ���� � � ��!� �$� ��*� �� � �-��!� ����� � /���!� �/! /��, � ��!� � � ��#��!�� � ��$!� �$#� ���� � ���*$!.������ ��!����.

Page 38: ˇˆ ˙ˇ Page 1 of 38 - BASnewserver.stil.bas.bg/SWS/lectur_1/Astronomy4all_P1.pdf · -ˇˆ ˙ˇ Page 34 of 38 “ ” ˘ ˇ ˆ 34 ˛ ( ˜ ˜ ! ˚ #! ˜˛ ˛ . ˛ ˝˚ *$!. ˚ ˚˛

���� ������� �� � �� ��� � ��� ������ �� ��� �����-�������� Page 38 of 38

������� ������������ � ��������� “� ��� �������” ����� ������ 38

��������� � ����������� .................................................................................................................. 1 �� ����� ................................................................................................................................................................ 1 �)������� 8�0��� - LY /LIGTH YEAR / .................................................................................................................. 2 �� ��� - � .............................................................................................................................................................. 4 ��� �����7���� �0���F� – AU ��� �.�............................................................................................................ 4

.��/�. ���.� �� ����� ������ ��.� ......................................................................... 5

�������� � ��.� ��� ������� ��.��................................................................................ 7 �)������� – L........................................................................................................................................................ 7 ��������� �)��0�� )���7��� - �...................................................................................................................... 8

����� �/������ ................................................................................................................. 10 ���� ��................................................................................................................................................................. 10 �� �0������ �� �M�)��0�� ................................................................................................................................. 15 ����� �� �)��0� .................................................................................................................................................. 17

����������� ����� �� ��.������....................................................................................... 18 �)��0�� ) ��� ...................................................................................................................................................... 18 ��M�7�)� 0������ �� � ��M�7�)� ) ��� - �������� ��M�7�)� 0������ �� ............................................ 18 ��M�7�)� 0������ �� � ��M�7�)� ) ��� - � �0�� ��M�7�)� 0������ ��................................................. 20 � �)����� �� ) ����� ....................................................................................................................................... 20 ������ ) ���....................................................................................................................................................... 21 ���)� ����� ) ��� – UT ................................................................................................................................... 22 ������ ) ���....................................................................................................................................................... 22 �2��� �0�� ) ��� .............................................................................................................................................. 22 �������� 0��� ................................................................................................................................................... 23 ���4� .................................................................................................................................................................... 23 ����F .................................................................................................................................................................... 23 ��0��F�................................................................................................................................................................ 23

��.������ ����� ................................................................................................................................. 25 � ���4�0 �� 0����� �����0� ......................................................................................................................... 25 ����� �����0� � ................................................................................................................................................ 25 ����� � � ��� – ................................................................................................................................................ 26 ������ � ���.................................................................................................................................................... 26 % ���............................................................................................................................................................... 26

�����-��M�7�)� �����0� � ............................................................................................................................. 26 ��� ���� ������ ........................................................................................................................................ 26

��M�7�) �����0� ............................................................................................................................................... 27 !� ����� ������.......................................................................................................................................... 27 . ��� ������ ............................................................................................................................................... 27 3 � ��� ������ – ���� �� �..................................................................................................................... 28 � ��� ��� ������ - �� �� �.................................................................................................................. 29

)�7�� �����0� ................................................................................................................................................... 30 �������� � ,���� ................................................................................................................................... 30 ������� � ������........................................................................................................................................ 30 13-������ ���� ������ ............................................................................................................................... 30 1��� �� ������ ........................................................................................................................................... 31

F����7�� �����0� �.......................................................................................................................................... 31 ������ � ����� �� ..................................................................................................................................... 31 -����� ����� ������................................................................................................................................ 31 ����������� �� ������ ............................................................................................................................... 32 ������ � ��� �� .......................................................................................................................................... 33 1�������� � ����������� � ������ ......................................................................................................... 34