2015...Mendekotasunaren balorazioa .- Etxez etxeko zerbitzuak, Etxez etxeko laguntza zerbitzua, Atsedenerakoa eta Beti-On Telelaguntzako zerbitzua .- Zaintzaileentzako laguntza zerbitzua,

1

URIBE KOSTAKO ZERBITZU MANKOMUNITATEA

GIZARTE ONGIZATE SAILA 2016ko otsaila

GIZARTE ZERBITZUEN MEMORIA 2015

2

GIZARTE ONGIZATE SAILA

.- Aurkezpena, kokalekua eta arreta emateko ordutegia …....……….....……………………...3

.- Sailaren organigrama……………………...….………………..….………………………....4

.- Datu ekonomikoak, ekonomia arloko laburpena.....................................…………………..5

ZERBITZUAK ETA PRESTAZIO EKONOMIKOAK

- Informazio, balorazio, diagnostiko eta orientazio zerbitzua …………………………………6

- Prestazio ekonomikoak…..………………………………………….……………..………..…10

.- Gizarte Larrialdietarako Laguntzak,GLL eta DBE

.- Gizarteratzeko laguntza bereziak, Gizarteratzeko foru larrialdi-laguntza, Hirugarren

Sektoreko Erakundeak

.- Mankomunitatearen diru-laguntzak, Gizarte-larrialdietarako eta Eguneko arretarako

.- Laburpen taula

- Autonomiarako eta mendekotasunari arreta emateko baliabideak ………………............……16

.- Mendekotasunerako laguntzak, PECEF

.- Mendekotasunaren balorazioa

.- Etxez etxeko zerbitzuak, Etxez etxeko laguntza zerbitzua, Atsedenerakoa eta Beti-On

Telelaguntzako zerbitzua

.- Zaintzaileentzako laguntza zerbitzua, ZAINDUZ

.- Arreta soziosanitarioa emateko zerbitzua

.- Laburpen taula

- Mendekotasunari arreta emateko baliabideak…………........................................................…25

.- Ezgaitasunaren balorazioa

.- Aparkatzeko txartela

.- Laguntza teknikoak, GIZATEK

- Gizarteratzeko baliabideak..……………………..…………………………..…………………28

.- Bazterkeriaren balorazioa

.- Gizarteratzen laguntzeko zerbitzuak, Hirugarren Sektoreko Erakundeak

.- Egoitza harrerako programa

.- Laburpen taula

- Babeserako baliabideak ……………………………………………………………………….32

.- Babesgabetasunaren balorazioa, BALORA

.- Ezgaitasunen fiskaltza

.- Umeen Zerbitzua

- Arreta psiko-soziala eta gizarte-hezkuntzakoa………………………………………………35

.- Gizarte- hezkuntzan esku hartzea, GHEH

.- Laguntza psiko-sozialeko zerbitzua, SEDIM

.- Indarkeriaren biktimei arreta emateko zerbitzua, ARRETA

- Aholkularitza sozio-juridikoa.………………...……………................................................….38

- Droga-mendekotasunari aurrea hartzeko zerbitzua…………………............................………39

3


Gizarte Ongizate Sailaren memoria, 2015ean egindako lanaren laburpena egiten duena.

Mankomunitatearen atal hau Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren oinarrizko prestazioak emateaz arduratzen da, Gizarte Zerbitzuei buruzko 12/2008 Legean ageri direnak, hain zuzen. Horrez gain, EAEko Gizarte Zerbitzuen Plan Estrategikoan bildurako sistema unibertsal modura sendotzeko planetan parte hartzen du.

Alde horretan, gizarte zerbitzuen erabiltzaile diren pertsona, familia eta taldeen beharrizanei erantzuteko informazio, balorazio, diagnostiko eta orientazioaren ardura duten profesionalak gizarte langileak dira.

Kokalekua eta ordutegia

Zerbitzu horien xedea Mankomunitateko udalerrietan bizi diren eta bertan erroldatuta dauden pertsonei arreta ematea da.

ARRETA OINARRIZKO GIZARTE ZERBITZUAN, GIZARTE LANGILEA

UDALERRIA ORDUTEGIA ARRETA EMATEKO LEKUA

BARRIKA

ASTELEHENETAN, 11.00ETATIK 14.00ETARA

BARRIKA UDALETXEA

BERANGO

ASTELEHENETAN, 11.00ETATIK 14.00ETARA ASTEARTE, ASTEAZKEN ETA OSTEGUNETAN

10.00ETATIK 14.00ETARA

BERANGO UDALETXEA

GORLIZ

ASTEARTE, ASTEAZKEN ETA OSTEGUNETAN 10.00ETATIK 14.00ETARA

GORLIZ UDALTZAINGOAREN LOKALA

LEMOIZ

ASTELEHENETAN, 11.00ETATIK 14.00ETARA

LEMOIZ UDALETXEA

PLENTZIA

ASTEARTE, ASTEAZKEN ETA OSTEGUNETAN 10.00ETATIK 14.00ETARA

PLENTZIA UDALETXEA

SOPELA

ASTELEHENETAN, 11.00ETATIK 14.00ETARA ASTEARTE, ASTEAZKEN ETA OSTEGUNETAN

9.30ETIK 14.00ETARA

SOPELA MANKOMUNITATEAREN

EGOITZA

URDULIZ

ASTELEHENETAN, 11.00ETATIK 14.00ETARA ASTEARTEETAN, 10.00ETATIK 14.00ETARA

URDULIZ ERRETIRATUEN ETXEA

AHOLKULARITZA SOZIO-JURIDIKOA, ABOKATUA

UDALERRI GUZTIAK

ASTEARTEETAN, 16.30ETIK 19.30ERA

MANKOMUNITATEAREN EGOITZA

ARRETA PSIKO-SOZIALA, PSIKOLOGOA

UDALERRI GUZTIAK

ASTEAZKEN ETA OSTEGUNETAN 9.00ETATIK 15.00ETARA

MANKOMUNITATEAREN EGOITZA

4

Sailaren organigrama


Batzordeburua

Gizarte Ongizateko Batzordea

Saileko arduradun teknikoa

OGZ Informazio, balorazio, diagnostiko eta orientazio zerbitzua

Gizarte langilea

Administrazio-unitatea

Administrazio-laguntzaileak

PREVEN Droga-

mendekotasunari aurrea

hartzeko zerbitzua

EISE

Gizarte-

hezkuntza

ren arloko

arreta

SEDIM Arreta

psiko-

soziala

EELZ Etxez

etxeko laguntza zerbitzua

SAJ Aholkularitza

sozio-juridikoa

Prebentzio

zerbitzua

Mendetasun

ena

eta

Osasunerako

hezkuntza

ZAINDUZ

Mendekotas

unerako

laguntza

ZERBITZUEN

ETA PRESTAZIO

EKONOMIKOEN

KUDEAKETA

.- Arriskuaren

balorazioa:

Baztertzea

Babesgabetasuna

Mendekotasun

.- Orientazioa, Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistemaren baliabideen eta prestazio ekonomikoen inguruan

Mendekotasuna

ren prebentzioa

eta

sentsibilizazioa

- Tailerrak

- Hitzaldiak eta

-Zaintzaileei

laguntza

psikologikoa

emateko

taldea

Adingabeekin

eta familiekin

esku hartzea.

Esku-

hartze planen

garapena,

familiaren

bizikidetza

hobetzeko

Laguntza

psiko-soziala

Emakumeei,

adingabeei

eta familiei

arreta

ematea

Laguntza

zerbitzua

Mendekotasun

egoeran

dauden edo

egoteko

arriskua duten

pertsonei etxez

etxeko arreta

ematea, funtzio

pertsonalak

zein etxekoak

burutuz

Informazio

juridikoa

emateko

zerbitzua

Familia-

zuzenbideko

informazio

juridikoa.

Doako justizia

eskaera

izapidetzeko

kudeaketa-

lanak

5

Datu ekonomikoak

Gizarte Ongizate Saileko zerbitzu eta prestazioen finantzaketa-iturriak:

o DIRU-LAGUNTZAK Estatuak mendekotasunerako egindako ekarpena, Eusko Jaurlaritzaren diru-laguntza Foru Aldundiaren diru-laguntza

o ZERGAK- BATERAKO ORDAINKETA Zerbitzu batzuetako erabiltzaileen zergak

o UDAL EKARPENAK 2015eko ekonomia laburpena

ZERBITZU ETA PROGRAMAK

GASTUAK

SARRERAK

DIRU-

LAGUNTZAK

BATERAKO

ORDAINKETARE

N ZIOZKO

ZERGAK

UDAL

EKARPENAK

Oinarrizko Gizarte Zerbitzua 393.650,97 €

436.561,29 €

433.000,09 €

Aholkularitza sozio-juridikoa 9.581,77 €

Arreta psiko-soziala 17.592,74 €

Gizarte-hezkuntzaren arloko esku-hartzea

144.888,91 €

C.I.M. Plentzia 7.345,45 €

Eguneko arreta emateko zerbitzua 1.500,00 €

Egoitza harrera 35.187,00 € 11.293,39 €

Administrazioaren arloko laguntza 34.793,00 € 30.516,00 €

Etxez etxeko laguntza zerbitzua 437.080,63 € 130.139,56 € 60.979,73 €

Zainduz programa 11.467,00 €

19.234,81 €

G.L.L. 244.316,07 € 244.316,07 €

Droga-mendekotasunari aurrea hartzeko zerbitzua

65.202,26 € 36.562,86 €

GUZTIRA

1.402.605,80 €

897.330,59 € 72.273,12 €

969.603,71 €

Zeharkako gastuak, MSUK 159.688,38 € 12.529,79 € 147.158,59 €

1.562.294,18 € 982.133,50 € 580.160,68 €

UDALERRIA Gizarte

zerbitzuen ekarpena

Gastu orokorren ekarpena

Udal ekarpena

BARRIKA % 4,21 18.229,30 € 6.195,38 € 24.424,68 €

BERANGO % 18,77 81.274,12 € 27.621,67 € 108.895,78 €

GORLIZ % 15,28 66.162,41 € 22.485,83 € 88.648,25 €

LEMOIZ % 3,29 14.245,70 € 4.841,52 € 19.087,22 €

PLENTZIA % 11,83 51.223,91 € 17.408,86 € 68.632,77 €

SOPELA % 35,56 153.974,83 € 52.329,59 € 206.304,43 €

URDULIZ % 11,06 47.889,81 € 16.275,74 € 64.165,55 €

6

ZERBITZUAK ETA PRESTAZIO EKONOMIKOAK

Informazio, balorazio, diagnostiko eta orientazio zerbitzua

Oinarrizko gizarte zerbitzua lehen mailako arreta emateko zerbitzua da eta gizarte zerbitzuen

euskal zerbitzua osatzen duten gizarte-baliabide eta -prestazioak eskuratzeko atea da:

Helburu hauek ditu:

Pertsonei eta familiei ondorengoei buruzko INFORMAZIOA EMATEA:

Gizarte zerbitzuen euskal zerbitzuaren zerbitzu eta prestazioak, estaltzen dituzten

beharrizanak eta egoerak, nori zuzenduta dauden, haiek jasotzeko baldintzak eta

prozedurak, aplikatutako prezio publikoa, ematen den arreta maila, prestazio eta zerbitzu

desberdinak konbinatzeko aukera.

Pertsona eta familien eskubide eta betebeharrak, beharrizanen balorazio bat eskatzeko

eskubidean zentratuz, eta kasua bada, diagnostiko soziala eta Arreta Pertsonalizaturako

Plana (APP) izateko eskubidea.

Prestazio eta zerbitzu bakoitzaren eta horien modalitateen kostua eta erabiltzaileentzako

dituzten onurak, ez bakarrik ekonomikoki, denborari, osasunari eta lan-kargari dagokienez

ere bai.

BALORATZEA

Pertsona bakoitzaren beharrizanen eta gaitasunen eta haren testuinguruaren hasierako

balorazioa egitea. Balorazio horretan jarraipena egiteko eskatzen duen esku-hartzea behar

duela ondorioztatzen bada, hasierako diagnostiko soziala egitea, ahal den neurrian pertsona

eta familia interesdunen eta horien laguntza-sarearen parte-hartzearekin.

DIAGNOSTIKATZEA

Diagnostikoak hala egitea gomendatzen badu, kasuan erreferentea izango den langile bat

izendatzea, pertsona eta/edo familia erabiltzailearekin batera APP bat egiteko eta horren

kudeaketaz arduratzeko, nahasitako beste sistema eta eragile batzuekin koordinatuz.

APPean aurreikusitako jarduketak martxan jarri beharko ditu eta horien jarraipena egin

beharko du, aldian behin ebaluazioa eginez. Hori guztia kasuaren ardura erreferentziazko

beste langile bati pasatzen ez bazaio, Gizarte Zerbitzuei buruzko Legearen 19. artikuluan

xedatutakoari jarraituz.

ORIENTATZEA

Pertsonari edo pertsonei prestazio ekonomikoari eta/edo zerbitzuari buruzko orientazioa

eskaintzea, edo prestazioen eta zerbitzuen konbinaketari buruzkoa, haien beharrizanei

erantzuteko egokiena zein den jakiteko, eta/edo egoki bada, arreta emateko beste sistema

edo politika batzuetako baliabideetara pasatzea.

7

Taulan datu hauek ageri dira: 2015eko ekitaldian Uribe Kostako Mankomunitateko

Oinarrizko Gizarte Zerbitzuan BULEGOAN EDO ETXEAN EMANDAKO LAGUNTZA,

administrazio-IZAPIDEAK eta artatutako FAMILIAK, aurreko urteekin alderatuta.

2011 2012 2013 2014 2015

Bulegoan emandako laguntza 4.559 5.959 6.537 2.813 2.522

Etxean emandako laguntza 165 264 119

Telefono bidezko arreta 3.245 2.350

Baliabideen izapidetzea 2.176 1.269 1.285 1.530 1.647

Lagundutako familia kopurua 1.676 1.462 1.432 1.597

Erabiltzaile berriak 457 513 560

Datuak udalerriaren arabera

Barri

ka

Bera

ngo

Gorli

z

Lemoi

z

Plen

tzia

Sope

la

Urdul

iz

Bulegoan emandako

laguntza 77 423 501 83 365 819 254

Etxean emandako

laguntza 7 9 36 1 9 48 9

Telefono bidezko arreta 47 367 301 60 274 589 214

Errekurtsoen izapidetzea 48 222 301 60 274 589 214 Lagundutako familia

kopurua 60 267 271 52 241 551 155

Erabiltzaile berriak 29 98 90 19 77 191 56

2015ean gizarte zerbitzuetara LEHEN ALDIZ etorri diren familiak 650 izan direla esan beharra dago. Erabiltzaile guztien % 35 izan dira.

Barrika Berango Gorliz Lemoiz Plentzia Sopela Urduliz

Usuario/as con expediente anterior

51,7 63,3 66,8 63,5 68,0 65,3 63,9

Usuarios/as nuevos/as 48,3 36,7 33,2 36,5 32,0 34,7 36,1

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

Lagundutako familien banaketa ehunekoetan, aurreko ekitaldietan espedientea irekita zuten familiak eta gizarte zerbitzuetara lehen aldiz etorri direnak bereizita.

8

Gizarte zerbitzuetako erabiltzaileek 2015ean egindako kontsultak

Lehen mailako arreta emateko gizarte zerbitzuan, gizarte langileak diagnostiko soziala egiten

du, desberdintasun egoerak desagerrarazteko gizarte-baliabide eta -prestazioetara

orientatzeko.

Erasan maila desberdinen balorazio diagnostikoa egiteko, Gizarte Zerbitzuei buruzko Legea

garatzen duten dekretuen bidez onetsitako tresnak baliatu ahalko dira: BALORA, (230/2011

dekretua), BAZTERKERIAREN DIAGNOSTIKOA (385/2013 dekretua).

Esku-hartze arloak:

Autonomiarekin erlazionatutako beharrizanak, mendekotasunaren prebentzioa

Gizarteratzearekin erlazionatutako beharrizanak, baztertzeko arriskua lantzea

Prestazio ekonomikoak

Laguntzarako eta gizarte-hezkuntzarako baliabideak

Babesik gabe egoteko arrisku-egoerak

Grafikoan kontsultaren arrazoiak bildu dira, ESKU-HARTZE TEKNIKOAK, esku-hartze

arloen arabera banatuta eta aurreko ekitaldikoekin alderatuta. Barne hartzen ditu

informazio eskaerak, kasuaren balorazioa, esku hartzeko banakako plana egitea eta

bilakaeraren jarraipena.

Mendekotasun egoeretan egindako esku-hartze teknikoen kopurua pixka bat murriztu da; oinarrizko

beharrizan ekonomikoei edo laguntzazkoei erantzuteko egindakoak, aldiz, esku-hartze mailarik

handiena eskatzen dutenak dira.

9

Taula honetan EGINDAKO baliabide ESKAEREN eta prestazio sozialen kopurua ageri da,

esku-hartze teknikoekin ALDERATUTA.

Bazterkeria-egoeretarako bideratu diren baliabideak dira esku-hartzearen eta izapidetzearen arteko alderik txikiena erakusten dutenak. Baliabide horiek presazko beharrizan larriei erantzuteko izan behar dira, esate

baterako elikagaiak, jantoki soziala edo ostatua. Gizarte zerbitzuetako erabiltzaileek 2015ean egindako kontsultak, udalerriaren arabera:

Udalerrien araberako grafikoak udalerri bakoitzean egindako esku-hartzearen ezaugarriak erakusten ditu.

Oro har arazo ekonomiko edo pertsonalengatik edo harreman arazoengatik baztertuak izaten ari diren edo

baztertuak izateko arriskuan dauden pertsonen kasuan esku hartu da gehienbat, Barrikan izan ezik. Azken

horretan izan diren esku-hartzeen ehunekorik handiena mendekotasun egoeretan egindakoei dagokie.

10

Prestazio ekonomikoak

Sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistemaren prestazioak.

DSBE, DIRU-SARRERAK BERMATZEKO ERRENTA Abenduaren 23ko 18/2008 Legea eta hori garatzen duen maiatzaren 25eko 147/2010 Dekretua

DIRU-SARRERAK BERMATZEKO ERRENTA aldizkako prestazio ekonomikoa da, bizirik irauteko oinarrizko gastuei aurre egiteko behar besteko ekonomia-baliabiderik ez duten pertsonen beharrizanak asetzeko.

Finantzaketarako EAEko Aurrekontu Orokorrak erabiltzen dira eta Lanbideren enplegu-bulegoak kudeatzen du.

Hauek dira prestazioa jasotzeko bete behar diren oinarrizko baldintzak: gutxienez 23 urte izatea, EAEko udalerriren baten 3 urte edo gehiago erroldatuta eramatea eta diru-sarrera nahikorik ez izatea.

2015eko ekitaldian errenta hori jaso zuten bizikidetza-unitateen kopurua

año 2011 año 2012 año 2013 año 2014 año 2015

Series1 757 817 906 991 1013

0

200

400

600

800

1000

1200

PERCEPTORES RGI

Grafikoak erakusten duenez, aurreko ekitaldiekin alderatuta aurten prestazioa jaso duen pertsona kopuruaren

hazkundea neurritsuagoa izan da.

Familiak Barrika Berango Gorliz Lemoiz Plentzia Sopela Urduliz DSBE

DSBE – pentsioaren osagarria %

2015

27 116 146 24 100 308 87 6

% 18 33

% 22 43

% 23 7

% 22.5 40

% 28,5 54

% 15 22

% 20

33 149 189 31 140 362 109 2014 33 150 177 33 144 360 94 2013 31 149 155 25 145 316 85

Datuak udalerriaren arabera, pentsioak osatzen dituzten DSBE kopurua adierazita.

Gorlizen, Sopelan eta Urdulizen Berangon, Lemoizen eta Plentzian baino pertsona gehiagok jasotzen dute, azken hiru horietan onuradun kopuruak behera egin baitu.

11

Sarrerak Bermatzeko eta Gizarteratzeko Euskal Sistemaren prestazioak.

GIZARTE LARRIALDIETARAKO LAGUNTZAK, GLL Abenduaren 23ko 18/2008 Legea, hori garatzen duen urtarrilaren 18ko 4/2011 Dekretua eta urteko

Aginduak

GIZARTE LARRIALDIETARAKO LAGUNTZAK (GLL) aldizkakoak ez diren prestazio

ekonomikoak dira, diru-laguntza izaerakoak, gastu espezifiko batzuei aurre egiteko behar

adina baliabide ez dauzkaten pertsonentzat.

Halakotzat hartzen dira kontzeptu hauek:

a) Ohiko etxebizitzari edo ostatuari eusteko beharrezko gastuak: alokairua, hipoteka,

mantentzea, oinarrizko ekipamendua.

b) Bizikidetzako unitate ekonomiko independenteko pertsona baten oinarrizko

beharrizanetarako gastuak, baldin eta horiek sistema publikoen bitartez betetzen ez

badira.

Hauek dira prestazioa jasotzeko bete behar diren oinarrizko baldintzak: gutxienez 18 urte

izatea, EAEko udalerriren baten 6 hilabete edo gehiago erroldatuta eramatea eta diru-

sarrera nahikorik ez izatea.

2015ean Gizarte Larrialdietarako 410 Laguntza eman ziren, eta zenbateko osoa

244.316,07 € izan zen. Laguntza horietatik 330 eskari etxebizitzarekin lotutako gastuei

dagozkie, eta 80 eskari oinarrizko beharrizanetarako gastuetarako egin dira.

EMANDAKO GIZARTE LARRIALDIETARAKO LAGUNTZEN URTEKO BILAKAERA

año 2011 año 2012 año 2013 año 2014 año 2015

Series1 261 267 307 420 410

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

Solicitudes AES 2015

12

GLL KONTZEPTUAREN ETA UDALERRIAREN ARABERA

BARRIKA

BERANGO

GORLIZ

LEMOIZ

PLENTZIA

SOPELA

URDULIZ

alokairua 0 5 16 1 9 20 7 58

hipoteka 0 3 8 1 0 18 1 31

mantentzea 5 22 34 10 28 76 26 201

altzariak 0 1 1 0 3 5 2 12

konponketak 1 2 5 0 0 5 3 16

oinarrizko beharrizanak

2 6 13 2 15 26 16 80

zorrak 1 0 3 1 3 0 4 12

GUZTIRA 9 39 80 15 58 149 59 410

Eskari gehien izan dituen kontzeptua etxebizitza mantentzeko gastuak estaltzekoa da, udalerri guztietan errepikatzen den kontzeptu bakarra baita. Kontzeptu hori ez da bateragarria etxebizitzarekin lotutako beste gastu batzuekin, alokairuarekin eta hipotekarekin.

ESKATZEN DUTEN FAMILIAK ETA UDAL BANAKETA EKONOMIKOA

Gizarte larrialdietarako laguntza jasotzeko eskaera aurkeztu duten familien kopurua 217koa izan da.

0

5

10

15

20

25

30

35

40

BARRIKA BERANGO GORLIZ LEMOIZ PLENTZIA SOPELA URDULIZ

2 1 1

7

13

4

13

40

12

4

8

19

2

8

26

12

2

6 52

8

17

5

25 AÑOS 45 AÑOS 64 AÑOS MAS 65

Prestazio ekonomiko horiek eskatu dituzten familien kopurua erakusten du grafikoak, adin-tarteen arabera

banatuta, adierazitako adinera arte.

13

2015EAN OINARRIZKO LAGUNTZAK JASO DITUZTEN FAMILIEN LABURPENA

DSBE GLL DSBE+GLL FAMILIAK GUZTIRA

2015

FAMILIAK GUZTIRA

2014

BARRIKA 33 6 4 35 38

BERANGO 149 21 12 158 164

GORLIZ 189 39 22 206 202

LEMOIZ 31 8 3 36 38

PLENTZIA 140 30 19 151 158

SOPELA 362 84 42 404 402

URDULIZ 109 29 23 115 100

Bildutako datuek erakusten duten legez, diru-sarrerak bermatzeko errentaren euskal sistemaren barruan dauden familien kopurua mantendu egin da edo gora egin du, baina aurreko ekitaldietan baino neurri txikiagoan.

Nabarmentzekoak dira Urdulizko eta Gorlizko datuak. Udalerri horietan, arazo ekonomikoak dituzten familien kopuruak gora egin du nabarmen, % 15 eta % 7, hurrenez hurren.

14

Gizarteratzeko diru-laguntzak

FORU TITULARTASUNEKOAK, gizarteratzeko laguntza bereziak GLB

HIRUGARREN SEKTOREAREN TITULARTASUNEKOAK, Gurutze Gorriaren eta Cáritasen laguntzak

GIZARTERATZEKO LAGUNTZA BEREZIAK

Arreta pertsonalizaturako plan bati (APP) lotutako prestazio ekonomikoak, gizarteratzen

laguntzea helburu dutenak, gizarteratze-prozesuan sozialki erabilgarriak izan daitezkeen

jarduerak barne hartzen dituen diagnostiko soziala egin ostean.

Onuradunek honako baldintzak bete beharko dituzte, besteak beste: 18 eta 23 urte

bitartean izatea eta gutxienez 30 hilabete eramatea Bizkaian erroldatuta. Prestazio horiek

DSBE jasotzen hasi aurreko tartea estaltzen dute, hots, adinaren baldintza bete artekoa.

DIRU-LAGUNTZAK, HIRUGARREN SEKTOREA

Aldizkakoak ez diren laguntza ekonomikoak, premiazko eta unean uneko beharrizan bat

betetzekoak, itzuli behar ez direnak, aurrekontuak aukera ematen badu. Prestazio horiek

jasotzeko, gizarte langileak balorazio egin behar du lehenengo, erakunde desberdinekin

batera.

Gizarte zerbitzuen eta hirugarren sektoreko erakunde horien artean koordinatutako esku-

hartzeak honakoak jasotzea ahalbidetzen du:

diru-laguntzak

laguntza materiala eta gizarteratzeko baliabideen atalean aipatzen den laguntza


GLB, Aldundiarenak

1

Cáritas 1 10 19 6 Gurutze Gorria

2 1

Udalenak 1

Aipatutako erakundeen diru-laguntzak jaso dituzten familien kopurua bildu da taulan, udalerriaren

arabera. Diru-sarrerak bermatzeko errentaren euskal sistemak ezin izan die familia horiei lagundu,

baldintzak betetzen ez zituztelako.

Diru-laguntzak, GLB izan ezik, honako gastuak ordaintzeko erabili dira, besteak beste: hornidura

elektrikoa, garraioaren gastuak, elikagaiak eta garbitzeko produktuak eta legezko egoitza baimena

erregularizatzeko dokumentuen kudeaketa.

15

Uribe Kostako Mankomunitatearen diru-laguntzak

GLL, Gizarte larrialdietarako laguntzak

EAEL, Eguneko arreta emateko laguntzak Diru-laguntzei buruzko ordenantza, 98 zenbakidun BAO, 2013ko maiatzaren 23koa

Bi kontzeptuk osatutako diru-laguntzak

Larrialdi-egoerak, ostatua, dietak eta/edo garraioa estaltzea, ustekabeko

zaurgarritasun egoeretan laguntzeko.

eguneko arreta emateko zerbitzurako diru-laguntza, 60 urtetik gorako

pertsonentzat, beren kabuz moldatzen direnak zein I. graduko mendekotasuna

dutenak. Egunean zehar laguntza pixka bat ematen duten espazioetara joan ahal

izatea da helburua, estimulatzeko, gizarteratzeko eta ohiko inguruan geratzeko.

GIZARTE

LARRIALDIAK

garraioa ordaintzeko emandako

prestazioa

1 pertsona

Gorliz

EGUNEKO ARRETA % 50ean emandako diru-laguntza 1 pertsona

Gorliz

PRESTAZIO EKONOMIKOEN LABURPEN TAULA

Diru-laguntzak jasotzen

dituzten familiak


DSBE-GLL 35 158 206 36 151 404 115

GLL gizarte larrialdiak 1 EAEL 1 GLB 1

Cáritas 1 10 19 6 Gurutze Gorria 2 1

Udalenak 1

16

Autonomiarako eta mendekotasunari arreta emateko baliabideak

Mendekotasunerako arreta

PECEF, Prestazio ekonomikoa familian zaintzeko 39/2006 Legea, abenduaren 14koa, mendekotasun egoeran dauden pertsonei autonomia pertsonal

eta laguntza gehiago emateari buruzkoa.

Prestazio hau jaso ahalko dute honako baldintza orokorrak betetzen dituzten pertsonek: mendekotasun egoeran egotea eta 5 urteko antzinatasuna duen legezko egoitza baimena izatea. Onuradunak prestazio ekonomikoa jaso dezake zaintzaile ez profesionalen arreta izateko, betiere etxebizitzaren bizigarritasun eta bizikidetza baldintza egokiak badaude eta hala ezarrita badu arreta emateko banakako programak. Diru-laguntzaren zenbatekoa besteren laguntza behar duen pertsonaren mendekotasun graduaren eta ahalmen ekonomikoaren araberakoa izango da. Hala, batez bestean honako zenbateko hauek izango dira, mendekotasun graduaren arabera:

I GRADUko mendekotasuna 180 € hilean II GRADUko mendekotasuna 300 € hilean III GRADUko mendekotasuna 500 € hilean

Familian zaintzeagatiko prestazioa ez da bateragarria laguntzako beste prestazio batzuekin, soilik telelaguntzarekin. MENDEKOTASUN EGOERAN DAUDEN ETA PECEF JASOTZEN DUTEN PERTSONEI BURUZKO

DATUAK

Ekitaldia Barrika Berango Gorliz Lemoiz Plentzia Sopela Urduliz

Mendekotasuna

2015 112 215 174 33 154 393 155 2014 99 206 173 38 158 394 149

PECEF 2015 11 66 53 11 28 87 36 2014 8 57 40 10 36 74 33

2015eko ekitaldian besteren laguntza behar duten 290 pertsonek aukeratu dute prestazio ekonomiko hori, beste laguntza-baliabide batzuen ordez. Kopuru hori mendekotasun egoeran dauden pertsonen % 23,5 da eta beraz, 2014ko ekitaldian egon den % 22a gainditu da.

17

Mendekotasunaren ebaluazioa Bizkaiko Foru Aldundiaren 93/2010 Foru Dekretua, uztailaren 20koa

Abenduaren 14ko 39/2006 Legea aplikatuz, udal gizarte zerbitzuek mendekotasuna baloratzeko prozedura abian jartzen dute, esleitutako graduaren araberako baliabide eta prestazioak eskuratzeko. Balorazio hori erabakigarria izango da mendekotasun graduak eta bakoitzari dagozkion baliabideak zehazteko. Baloratutako pertsonak erabakiko du bere egoerara edo lehentasunetara hobeen egokitzen den baliabidea zein den. 2015eko ekitaldian mendekotasunaren balorazioa egiteko edo berrikusteko 290 eskaera izapidetu dira.

BARRIKA

BERANGO

GORLIZ

LEMOIZ

PLENTZIA

SOPELA

URDULIZ

MANKOM.

2015 17 54 45 8 39 83 44 290 2014 16 52 44 8 30 89 29 268

Honako grafikoan mendekotasun egoeran dauden pertsonen ehunekoa ageri da, udalerrietako biztanleria osoaren zein ehuneko hartzen duten, alegia.

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00 7,18

3,05 3,052,66

3,512,92

3,70

18

Etxez etxeko baliabideak Etxez etxeko laguntza zerbitzua, EELZ Ordenantza, 99. zenbakidun BAO, 2013ko maiatzaren 25ekoa

Atseden emateko zerbitzua Lankidetza-hitzarmena Orue Fundazioarekin

Telelaguntza – Beti On 144/2011 Dekretua, ekainaren 28koa

ETXEZ ETXEKO LAGUNTZA ZERBITZUA

Etxez etxeko laguntza zerbitzuak prebentzio izaerako banakako babesa ematen die ongizate fisiko

edo soziala mantendu edo berrezartzeko zailtasunak dauzkaten familia edo pertsonei. Horrela,

haien etxeetan eta ohiko ingurunean jarraitu ahal izan dezatela ahalbidetzen dute, hori

komenigarria eta posiblea den bitartean.

Zerbitzuak arreta pertsonala, higienea, jantziak, elikaduraren eta sendagaien kontrola eta

laguntza eskaintzen ditu, baita etxeko lanak egitea ere, eta egin beharreko zereginak banaka

zehazten dira.

Zerbitzu hori eskuratu ahal dute Mankomunitateko udalerriren batean gutxienez urtebetetik

erroldatuta dauden pertsona guztiek. Mendekotasun graduren bat dagoenean, baldintza hori ez da

eskatzen.

2015eko ekitaldian etxez etxeko laguntza zerbitzuak 82 etxe artatu ditu.

Mendekotasunari arreta emateko baliabideak bateraezin bilakatu zirenetik, etxez etxeko

laguntza zerbitzurako eskaera kopurua nabarmen murriztu da.

2013az geroztik, artatu diren pertsonak mendekotasun egoeran egoteko arriskuan

daudenak eta autonomia gutxi dutenak izan dira gehienbat. Erabiltzaileen talde

horrentzat, eskuratu ahal den laguntza izaerako baliabide bakarra EELZ da.

19

ETXEKO ZAINTZAILEEI ATSEDENA EMATEKO ZERBITZUA

Foru Aldundiak bultzatutako zerbitzu hau Orue Auzolanak garatzen du, udal

gizarte zerbitzuekin batera.

Helburuak honakoak dira:

Zaintzaileari atseden hartzen uztea, aisialdirako edo atsedenerako denbora tarte

bat emanez eta pairatzen duen gainkargaren kontrola eta jarraipena gauzatuz.

Mendekotasun egoeran dagoen pertsonari arreta ematea. Arretarako taldea

fisioterapiaren, erizaintzaren edo psikologiaren arloko prestakuntza jasotako

langileek osatzen dute.

Atseden zerbitzuaren egitekoa gainkarga sindromea –haren sintoma, zantzu eta

ondorioak– aztertzea da, eta bitartean astean hiru orduz mendeko pertsonari arreta

ematen zaio, eta zaintzaile informalari atsedena, zaintzailearen gainkarga arinduko

delakoan.

Zerbitzuaren onuradunak zehazteko hautaketa-irizpideak honako hauek izan

dira:

.- Zaintzailearen gainkarga

.- II edo III graduko mendekotasuna duen eta PECEF jasotzen duen mendeko

pertsona

Programa hitzartu zenetik, onuradunak guztira 61 pertsona izan dira: 30 zaintzaile

eta mendeko 31 pertsona.

2015eko ekitaldia bukatzean, honenbeste pertsona artatu zituen programak:

Udalerri

a


Etxebizit

zak

1 3 2 1 1 2 3

20

TELELAGUNTZA ZERBITZUA, BETI-ON

Erabiltzailearen telefono-linean konektatzen den gailu sinple honi esker erabiltzaileak etengabeko laguntza dauka eguneko 24 orduetan eta urteko egun guztietan.

Gizarte beharrizaneko edo larrialdiko egoeretan berehala esku hartzeko aukera ematen du, eta erabiltzaileen zainketaren ardura hartzen duen gizarte- eta familia-inguruneari ere laguntza ematen dio.

Telelaguntza oinarrizko arreta-zerbitzua da. Beraz, udalaren eskumenekoa da eta zerbitzu horren kudeaketa Eusko Jaurlaritzak dauka eskuordetuta.

Erabiltzaileak 75 urtetik gorako pertsonak dira, baldin eta bakarrik bizi badira, edo 65 urtetik gorakoak, baldin eta mendekotasun egoera aintzatetsirik badaukate, edo mendekotasuna jasateko arriskuan badaude.

Telelaguntza zerbitzu publikoaren prezioa hilean 4 eurokoa da, baina errenta kontuan hartuta ordainketatik salbuesteko eskatu ahal da.

Mankomunitateko udalerrietan telelaguntzako 372 gailu daude instalatuta.

Barrika 14

Berango

90

Gorliz 50

Lemoiz 14

Plentzia

47

Sopela 109

Urduliz 48

0

100

200

300

400

AÑO2011

AÑO2013

AÑO2015

AÑO2011

AÑO2012

AÑO2013

AÑO2014

AÑO2015

Series1 274 289 308 341 372

Nº DE TELEASISTENCIAS INSTALADAS

Zerbitzu hau banakakoa da, hau da, etxebizitza batean zerbitzuaren erabiltzailea izan daitekeen pertsona bat baino gehiago badago, telelaguntza zerbitzu bat eskainiko zaio pertsona bakoitzari. 2015ean zehar telelaguntzarako 95 eskaera berri formalizatu dira.

21

Zainduz programa Bizkaiko Foru Aldundiaren 210/2015 Foru Dekretua, abenduaren 22koa

Programaren helburu orokorra hainbat jarduera, prestazio eta zerbitzu garatzea

da, beren etxeetan bizi diren eta mendekotasun egoeran dauden adineko pertsonei

eta horien familia edo zaintzaileei arreta eta laguntza emateko modu orokorrean.

Helburua zainketa afektiboa eta gertukoa erraztea da, eta pertsona horiek beren

etxeetan geratzea lortzea bizi-kalitatea hobetuz.

Honakoak dira programaren helburuak:

Mendekotasunak okerrera egitea prebenitzea, orientazio ekintzen bidez eta osasungarriak diren ohituretan heziz. Gizartea mendekotasunaren inguruan sentsibilizatzea. Horretarako, herritarrei mendekotasunaren eta haren ondorioen inguruko informazioa ematen zaie. Zaintzaren arloko prestakuntza ematea: zaintzaileari laguntzeko tailerrak, mendeko pertsona zaintzeari eta zaintzaileak bere burua zaintzeari buruzko ikasketa-gunea. Taldeko laguntza psikologikoa ematea, laguntza profesionalarekin, zaintzaileek atsedena har dezaten.

EGIN DIREN EKINTZAK

Azpitaldea Ekintza Kokalekua

Prebentzioa eta

sentsibilizazioa

Elikadura osasungarriari buruzko hitzaldiak Sopela eta Gorliz

Loaren higienea Plentzia eta Berango

Etxean zahartzeari buruzko hitzaldia Plentzia eta Berango

Ezgaitze judizialari buruzko hitzaldia Sopela eta Gorliz

Memoria entrenatzeko gomendioei buruzko

hitzaldia Plentzia eta Berango

Alzheimerrari eta dementziari buruzko hitzaldia Sopela eta Gorliz

Barreterapiari buruzko hitzaldia Plentzia eta Berango

Komunikazioari eta narriadura kognitiboari

buruzko hitzaldia Sopela eta Gorliz

22

Zaintzailearen

prestakuntza

Emozioak kudeatzeari buruzko tailerra Berango eta Gorliz

Erabaki zailak hartzeari buruzko tailerra Berango eta Plentzia

Higienearen eta mobilizazioaren arloko tekniken

tailerra Urduliz

Erlaxaziorako eta antsietatearen kontrolerako

tailerra Sopela eta Gorliz

Galera kognitiboa daukaten pertsonekin

komunikatzeari buruzko tailerra Urduliz eta Plentzia

Laguntza

psikologikoa Laguntza psikologikoko taldea Sopela

Dolu tailerra Sopela

Programa hori erdibana finantzatzen dute Uribe Kostako Mankomunitateak eta

Bizkaiko Foru Aldundiak.

Uribe Kostako Mankomunitateak gizarte zerbitzuetako langileen lan teknikoa

jartzen du programa antolatu eta planifikatzeko, eta Aurrerantz enpresa

arduratzen da programa gauzatzeaz.

Jende ugarik parte hartu du programaren ekintzetan:

Tailerretan izandako parte-hartzea: 44 pertsona

Hitzaldietan izandako parte-hartzea: 230 pertsona

Laguntza psikologikoan izandako parte-hartzea: 25 pertsona

23

Unitate sozio-sanitarioak Arreta soziosanitariorako lerro estrategikoak, Arreta Soziosanitariorako Euskal Kontseiluak

2013ko uztailaren 3an onetsitakoak

Uribe eskualdeko lankidetza soziosanitariorako protokoloa, 2014ko urtarrilaren 24koa

Koordinazio sozio-sanitariorako eredu bat izateak aukera bikoitza ematen du: alde

batetik, gaixotasun kronikoak dituzten edo mendekotasun egoeran dauden pertsonei

arreta emateko baliabide publikoak hobetzeko, eta bestetik, arreta eraginkorragoa

emateko, pertsonetan eta horien beharrizanetan oinarrituz eta zaintzarako kultura berri

bat sortzean zentratuz.

Arreta soziosanitarioak pertsonentzako zaintzen multzoa hartzen du, osasun arazo

larriengatik edo muga funtzionalengatik eta/edo gizartetik baztertuak izateko

arriskuagatik, aldi bereko arreta sanitarioa eta soziala behar dutenak, koordinatua eta

egonkorra, arretaren jarraipen printzipioari egokitua.

HELBURU OROKORRA Osasun arazoak edo arazo funtzionalak dituzten eta/edo gizartetik baztertuak

izateko arriskuan dauden pertsonei laguntzeko orduan lankidetza soziosanitarioan

aritzea, modu sistematizatuan, pertsona horiek osasunaren eta gizartearen arloko

laguntza behar dutenean. Gizartearen eta osasunaren arloan dauden baliabideen

inguruko ezagutza partekatua eta sektore bakoitzak bestean identifikatzen dituen

beharrizanak oinarri hartuta, arreta hobeto eskaini ahal izateko.

Osasun zein gizarte arlotik hauteman daiteke beharrizana. Eragindako pertsonak

oniritzia ematen badu, profesionalak berarekin harremanetan jartzen dira eta esku

hartzeko plan bat egiten da.

Horretarako talde sozio-sanitarioen bilerak egiten dira, etxeetara baterako bisitak

egiten dira, eta informazio esanguratsua elkartrukatzen da zerikusia duten

profesionalen artean (medikua, erizaina eta gizarte langilea).

Ekitaldi honetan zehar, protokolo sozio-sanitariora batu diren pertsona kopurua

honakoa izan da, hauteman dituen arloaren arabera:


GIZARTE ARLOA

0 4 0 0 0 2 2

OSASUN ARLOA

0 4 11 2 6 19 5

24

2015eko ekitaldian, mendekotasun egoeran egoteko arriskuan dauden edo jada

mendekotasun egoeran dauden 65 urtetik gorako 170 adineko pertsonak jaso dute

protokolo sozio-sanitarioak bideratzen duen baterako esku-hartzearen onura.

Baterako esku-hartzeen grafikoa, gizarte langilea – familiako medikua,

2013, 2014 eta 2015eko ekitaldiak

MENDEKOTASUNERAKO PRESTAZIOEN LABURPEN TAULA


Mendekotasun egoeran dauden pertsonak

112 215 174 33 154 393 155

Mendekotasun graduaren balorazio berriak

17 54 45 8 39 83 44

PECEF 11 66 53 11 28 87 36 ATSEDENA EMATEKO

ZERBITZUA 1 3 2 1 1 2 3

EELZ 3 21 15 2 9 26 6 TELELAGUNTZA 14 90 50 14 47 109 48

SOZIO-SANITARIOA 4 22 37 6 28 52 21 ZAINDUZ, psikologikoa 0 8 5 1 0 10 1

ZAINDUZ, tailerrak 0 9 10 2 5 15 3

25

Ezgaitasunari arreta emateko baliabideak

Ezgaitasunaren balorazioa 1856/2009 Errege Dekretua, abenduaren 4koa (311 zenbakidun BAO, 2009ko abenduaren

26koa)

Ezgaitasunaren baloraziorako irizpenak bidea emango du funtzionaltasuna galtzen deneko egoerak arinduko dituzten baliabideak eskuratu ahal izateko. Ezgaitasunak mugikortasunean izan ahal du eragina, edo ez.

Foru Aldundia arduratzen da irizpenak egiteaz, baina Oinarrizko Gizarte Zerbitzuak jarri ahal du abian izapidea. 2015eko ekitaldian zehar formalizatu diren ezgaitasunaren balorazioak

Barrika Berango Gorliz Lemoiz Plentzia Sopela Urduliz 4 18 13 4 7 26 13

Ezgaitasuna onartuta daukaten pertsonei buruzko datuak, Bizkaiko Foru Aldundiko Oinarrizko Zentroak eta Mankomunitateak emanak

EKITALDIA

2011

2012

2013

2014

2015

MANKOMUNITAT

EA

1445

1535

1465

1519

1510

Ezgaitasuna onartuta daukaten pertsonei buruzko datuak, Bizkaiko Foru Aldundiko Oinarrizko Zentroak emanak, udalerri bakoitzean bizi direnak zehaztuta.

26

Aparkatzeko txartela 1056/2014 Errege Dekretua, abenduaren 12koa

Erabilera arautzen duen ordenantza, Mankomunitatearena (128 zenbakidun BAO, 2011ko

uztailaren 6koa)

Agiri pertsonal eta besterenezina da, eta Europa osoan erabili ahal da. Aukera ematen du mugitzeko eragozpenak dauzkaten pertsonentzat erreserbatutako lekuetan aparkatzeko. Udala da txartela egin eta berritzeko eta haren erabilera ona kontrolatzeko eskuduna, eta Udalak betearazi behar ditu Mankomunitateak horretarako egindako ordenantzen araberako zehapenak.

2015eko ekitaldian izapide hauek egin dira, eta udalerri bakoitzean operatiboak direnak taula bakoitzean ageri dira:

Barrika

Berango

Gorliz

Lemoiz

Plentzia

Sopela

Urduliz

Mankomunitat

ea

2015 2 15 5 2 8 10 7 49

GUZ. 10 64 44 7 43 76 43 287

Eskuratzeko baldintzak: Aparkatzeko txartela eskuratu ahal duten pertsonek % 33tik gorako ezgaitasuna

egiaztatu behar dute, eta ibilgailu partikularrean ibiltzea eragozten ez duten

mugikortasun-arazoak izan behar dituzte.

27

Laguntza teknikoak, GIZATEK Abenduaren 23ko 184/2014 Foru Dekretua

Gizatek gizarte zerbitzu publiko bat da; bere xedea da orientazioa ematea jarduteko mugak edo gizartean parte hartzeko murrizketak dakartzan ezgaitasunen bat edo mendekotasun egoeraren bat duten pertsonei, pertsona horiek gizarteratzea eta haien autonomia sustatzea, muga horiek produktu eta metodo teknologikoak aplikatuta konpentsatu edo arindu ahal direnean.

Helburua laguntza-produktu eta metodo teknologiko egokiei buruzko orientazioa eskaintzea da, ezgaitasun motaren edo mendekotasun egoeraren araberakoa, muga horiek konpentsatu edo arintzeko.

Eskaintzen dituen prestazioak

Laguntza-produktuen erakusketa iraunkorra, eta aholkularitza, prestazioak eskuratzeari buruz, laguntza-proiektuak eskuratzeko legokeen finantziazioari buruz edo laguntza-produktuen maileguari buruz.

Oinarrizko gizarte zerbitzuak erabiltzaileak zerbitzu horretara bideratzen ditu batik bat laguntza teknikoetarako eta etxebizitza egokitzeko, hala mendeko pertsonen zaintza eta zaintzaileen lana errazten baitira.

Laguntza-produktuak eskuratzeko laguntza ekonomikoak eskatzeko, interesdunek

baldintza hauek bete behar dituzte:

Gutxienez II graduarekin ebaluatutako mendekotasun egoera batean egotea

edo gutxienez % 33ko ezgaitasuna izatea.

Espainiako edo Europar Batasuneko beste estatu bateko herritartasuna

izatea eta dagokion foru dekretuan ezartzen diren baldintza espezifikoak

betetzea.

Bizkaiko udalerriren batean erroldatuta egotea.

Aurkezteko lekua: Foru Aldundia, Lertsundi kalea, 14. Bilbo

2015eko ekitaldian zehar 26 aholkularitza-eskari jaso dira, eta baliabide horretara bideratu dira.

Barrika

Berango

Gorliz

Lemoiz

Plentzia

Sopela

Urduliz Laguntza

teknikoak 0 4 5 0 1 5 2

Etxebizitza egokitzea

0 1 2 0 0 4 2

28

GIZARTERATZEKO baliabideak

Bazterkeriaren balorazioa Uztailaren 16ko 385/2013 Dekretua, Baloraziorako tresna

85/2014 Foru Dekretua, uztailaren 1ekoa

Pertsona bat gizartetik baztertuta dagoela esaten da pertsona horrek defizit eta

gabezia asko baditu bere bizi-baldintzetan eta bizikidetzan, gabezia horiek

iraunkorrak badira, eta, guztiek batera, gizarte bazterketaren egoera sortzen

badute, zuzeneko lotura duena baliabide pertsonalekin, harremanetarako

baliabideekin eta baliabide materialekin.

Gizarte-bazterkeria egoera, diagnostiko gisa, neur daiteke intentsitateari

dagokionez, ondorengo mailetan:

-Arina: hasierako deserrotze-fasea edo arina (senideekin edo laguntza-sareekin

harreman hauskorra duten pertsonak).

-Ertaina: deserrotze-fase aurreratua (oinarrizko gizarte harremanak eten dituzten

pertsonak).

-Larria: ez dute gizartean parte hartzen, harreman sozial eta afektibo gutxi dituzte

edo ez dute batere harremanik.

Gizarte-bazterkeria egoeraren balorazioa egitea beharrezkoa da Bizkaiko Foru

Aldundiaren Gizarteratze Zerbitzuak kudeatzen dituen zerbitzuetara sarbidea

izateko.

Gizarte-bazterkeria egoera onartzeko prozedura interesdunak edo beraren

ordezkaritza daukan pertsonak eskatuta hasiko da. Prozedura hasteko lehen

mailako laguntza ematen duten gizarte zerbitzuek bigarren mailakoa ematen

dutenei kasuak pasatu behar dizkiete, edo bestela bigarren mailako laguntza

ematen duten gizarte zerbitzuek ikusi behar dute beharrezkoa dela Gizarte-

bazterkeriaren Balioespenerako eta Diagnostikorako Foru Zerbitzuak igorritako

balioespen eta/edo diagnostiko espezializatua izatea.

Formalizatutako balorazioak:

Barrika

Berango

Gorliz

Lemoiz

Plentzia

Sopela

Urduliz 0 2 4 0 0 2 1

29

Gizarteratzen laguntzeko zerbitzuak

Hirugarren sektoreko erakundeekiko lankidetza

Egoitza harrerako programa (EHP)

Elorduy Fundazioarekiko ituna

Prezio publikoaren ordenantza (8 zenbakidun BAO, urtarrilaren 11koa – 196 zenbakidun BAO,

2013ko urriaren 11koa)

Hirugarren sektoreko erakundeekiko lankidetza

Bazterkeria-egoerak eta horiekiko arriskuak epe laburrean edo berehala esku

hartzeko eskatzen dute, momentuko eta presazko beharrizanei erantzuteko.

Osasunaren, hezkuntzaren, justiziaren eta poliziaren arloekin eta hirugarren

sektorea osatzen duten erakundeekin sarean esku hartzean oinarritzen da gizarte-

lana. Erakunde horiek gizartetik baztertzeko arrisku-egoeretan aritzen dira,

gehienbat.

Horietako batzuk lirateke Gurutze Gorria, Sortarazi eta Jangai. Gizarte zerbitzuekin

elkarlanean aritzen dira, zailtasun horiek dituzten pertsonak gizarteratzen

laguntzeko.

Honakoetan parte hartzen dute:

Elikagaien, arroparen, sendagaien, higiene kit-en, hotzetik babesteko

kit-en, eskolarako kit-en eta jostailuen entrega, barik-garraioa eta

laguntza ekonomikoa

Jantoki soziala

Eguneko zentroa

Kafea ematen, berotan sartzeko. Eguneko zentroa baino gutxiago

eskatzen da.

Gizarteratzea, gizartearen eta hezkuntzaren alorreko laguntza

Aldi baterako eta/edo negurako ostatua

Taula honetan jaso da zerbitzu horietako bat edo gehiago jaso dituzten familien

kopurua:

Udalerria BARRIKA BERANGO GORLIZ LEMOIZ PLENTZIA SOPELA URDULIZ

Familia

kopurua

1 28 66 10 52 72 19

30

Jarraian gizarte zerbitzuen eta erakunde desberdinen artean modu koordinatuan

kudeatu diren baliabideen zerrenda egin da.

Elikagaien entrega zein prestazio osagarriak (ekoarroparako txartelak edo

sendagaiak, esaterako) tarte laburretan egiten dira eta urtean behin baino

gehiagotan eskaini daitezke. Gainerako zerbitzuak (laguntza, ostatua edo jantoki

soziala) familia-unitate bakoitzeko izapidetzen dira:

ELIKAGAIAK KIT OSAGARRIAK OSTATUA JANTOKI

SOZIALA GIZARTEAREN ETA

HEZKUNTZAREN

ALOREKO LAGUNTZA

BARRIKA 0 0 0 1 1

BERANGO 28 23 1 3 3

GORLIZ 166 9 3 0 0

LEMOIZ 26 1 0 0 0

PLENTZIA 76 6 0 6 6

SOPELA 128 41 3 6 6

URDULIZ 31 21 0 1 1

Gizartetik baztertuak izateko ARRISKU ARINA EDO ERTAINA duten pertsonei

eskainitako zerbitzuak, intentsitate desberdineko beharrizanetarako:

.- Elikagaiak eta jantoki soziala. Helburua oinarrizko beharrizanak betetzea da,

jatekoak, etxerik ez duten pertsonentzako jantoki eta higiene zerbitzua eta abar, 18

urtetik gorakoentzat.

.- Gizartearen eta hezkuntzaren alorreko laguntza, etxeko indarkeria edo genero-

indarkeria egoeretan dauden, drogak kontsumitzeari uzteko prozesuetan dauden,

edo familiaren edo gizartearen laguntzarik gabe ezintasun pertsonala jasaten

duten pertsonei eskainitako zerbitzuak.

Gizarteratzeko laguntza, arreta pertsonalizatu, integral eta etengabe batean

oinarritutako esku-hartzearen bitartez, autonomia handiagoa lortzeko,

subjektuaren bizi-baldintzak hobetzeko, haren garapenaren testuinguru

batzuetara eta besteetara hobeto egokitzeko eta eragozpenak gainditzeko.

Lagundutako pertsonaren partaidetzarekin esku-hartzea eskaintzea, pertsona

horren beharrizan partikularretara egokituta.

.- Premiazko ostatua. Larrialdi egoeretan edo ezinbesteko kasuetan aldi baterako

mota horretako ostatua baliatu behar da. Familiako edo gizarteko inguruabar

larrietan pertsonak ohikoa ez den bizileku batera joan behar duenean, egoera horri

erantzuna ematen zaio, edo kalean biziz gero edo kalean geratzeko arriskua

egonez gero, bizilekuaren falta estaltzen da.

31

Egoitza harrerako programa (EHP)

.- Harrera iraunkorra, EGOITZA HARRERAKO PROGRAMA (EHP) izenekoa, 60

urtetik gorako pertsonentzat, beren kabuz moldatzen badira edo I graduko

mendekotasuna izanik bazterkeria jasateko arrisku handia badute eta estaldura

hori modu iraunkorrean behar badute. Ostatu hori erabiltzen duten pertsonek

beren beregi egindako ordenantzan ezarrita dagoen prezio publikoko tasa

ordaindu behar dute.

Zerbitzu hori Elorduy Fundazioarekin ezarritako lankidetza-hitzarmenak arautzen

du. Fundazio horrekin 4 bizitoki-plaza hitzartuta daude Elorduy Egoitzan.

EHPri dagokionez, 2015eko ekitaldian 5 pertsonari eman die ostatua.

Horietatik bi pertsona egoitzetan zeuden jada eta bajan eman zitzaien, sartu ziren

momentuan bizi zuten zaurgarritasun egoera gainditu ostean. Egoitza utzi zuten.

Ekitaldi honetan pertsona berri BAT sartu da eta momentu honetan 4 plazetatik 3

okupatuta daude.

GIZARTERATZEKO PRESTAZIOEN LABURPEN TAULA


Gizartetik baztertuak izateko arriskuan dauden pertsonak

1 28 66 10 52 72 19

Bazterkeria graduaren balorazioak

0 2 4 0 0 2 1

PRESAZKO HARRERA 0 1 3 0 0 3 0 JANTOKI SOZIALA 1 3 0 0 6 6 1

LAGUNTZA 1 3 3 0 5 4 0 ELIKAGAI BANAKETA 0 28 166 26 76 128 31

KIT OSAGARRIEN BANAKETA

0 23 9 1 6 41 21

EHZ, Elordui E. 0 1 2 0 0 1 1

32

BABESERAKO baliabideak

Babesgabetasunaren balorazioa, BALORA Azaroaren 8ko 230/2011 Dekretua, BALORA baloraziorako tresna

Euskal Autonomia Erkidegoan haur eta nerabeei arreta eta babesa emateko

udalerri eta lurraldeetako gizarte zerbitzuetan arrisku-egoeren larritasuna

baloratzeko erabiltzen den tresna da BALORA. Euskal Autonomia Erkidegoko

udalerri eta lurraldeetako haur eta nerabeei arreta eta babesa emateko gizarte

zerbitzuek derrigorrez erabili behar dute.

Babesgabetasuna dagoenean, larritasuna baloratu behar da arrisku arina, ertaina,

larria edo babesgabetasuna dagoen erabakitzeko.

“Arrisku” egoerak: "haurraren edo nerabearen garapen pertsonalerako edo

sozialerako kaltegarriak direnak, babesgabetasuntzat ezin jo daitezkeenak eta,

beraz, legez tutoretza bere gain hartzea eskatzen ez dutenak".

“Babesgabetasun” egoerak: “babesgabetasuna dago legeek, adingabekoak

zaintzeko, ezarritako babes betebeharrak urratzeagatik, ezin betetzeagatik edo

behar bezala ez betetzeagatik eratorritako izatezko egoera, haurrak beharrezko

laguntza moral edo materialik gabe geratzen direnean”.

Adingabe baten babesgabetasun arriskuaren maila baloratzeko, lehenik eta behin

adingabeekin eta beren familiekin esku hartzeko baliabide bat aktibatu behar da.

Esku-hartzeen bilakaera prozesuan ere hala egin behar da.

Taula honetan bildu dira arrisku maila altua dagoela ondorioztatu duten

balorazioak. Emaitza horren ondorioz, Umeen Zerbitzuari edo Adingabeen

fiskaltzari pasatu zaizkio kasuak.

Udalerria BARRIKA BERANGO GORLIZ LEMOIZ PLENTZIA SOPELA URDULIZ

Familia

kopurua

2 2 4 0 2 9 1

33

Umeen Foru Zerbitzua 3/2005 Legea, otsailaren 18koa, haurrak eta nerabeak babesteari buruzkoa

26/2015 Lege Organikoa, uztailaren 28koa, haurrak eta nerabeak babesteko sistema

aldatzekoa

Haurren babesgabetasuna gerta daiteke honako hauengatik:

Gurasoek edo tutoreek babes-betebeharrak aldi batez edo betiko ezin bete

izatea (heriotza, kartzelaratzea, ezintasuna dakarren gaixotasun fisiko,

buruko gaixotasun edo toxikomania edo antzeko arrazoiren bat dela kausa).

Gurasoek eta tutoretza dutenek babes-beharrak ez betetzea:

amatasun/aitatasunari uko egitea edo ez onartzea, erabat abandonatzea

edo antzekoak.

Gurasoek eta tutoretza dutenek babeserako betebeharrak ez erabiltzea,

ekintza desegokiaren ondorioz edo ez jardutearen ondorioz:

o Tratu txar fisikoa: gurasoek tartean ezbeharrik izan gabe

egindakoaren ondorioz, haurrak edo nerabeak min fisikoa edo

gaixotasuna jasaten badu, edo horretarako arrisku larrian jartzen

bada.

o Behar fisikoen gaineko zabarkeria (elikadura, osasun fisikoaren

zaintza, jantziak, norberaren higienea, etxebizitzaren higienea).

o Segurtasun beharren gaineko zabarkeria (gainbegiratzea, beste

batzuen aldetik izandako babesgabetasun larriaren kontrako

babesa).

o Hezkuntza beharren gaineko zabarkeria.

o Behar fisikoen gaineko zabarkeria (interakzioa, maitasuna, arauak,

mugak eta balioen transmisioa).

o Tratu txar emozionalak eta emozionalki behar bezala ez zaintzea:

ukatua izatea, irainak, abandonatzeko mehatxuak, bakartzea,

jaramonik ez egitea, estimulurik eza, etxeko indarkeria, jokabide

desegokiak bultzatzea edo baimentzea, gainbabes larria, etab.

o Sexu-abusua

o Abandonatzea, etab.

20 adingabek irekita zuten babeserako espediente eta horietako 6ren kasuan

tutoretza eta/edo adingabeen zaintza kendu da.

Beste 14 kasuak baloratzen ari dira eta bitartean, senideen tutoretzapean bizi dira,

haiekin.

34

Fiskaltza, ezgaitasunak Kode zibila, 199-201 artikuluak eta 215-313 artikuluak

Urriaren 31ko 9/2000 Foru Araua, Bizkaiko Tutoretza Erakundea sortzen duena

Gizarte zerbitzuek ofizioz ezgaitasuna emateko prozesuak hasten dituzte, nork bere burua galtzeko ahalmena galdu duten pertsonen babesa bermatzeko edo tutoreek hauen zeregina betetzen jarraitu ezin dutenean.

Hori egiteko gai diren senideak daudenean, izapide horretan orientabidea eta aholkua ematen da.

Ezgaitasuna emateko eta tutorea esleitzeko prozesu judizial gehienetan, galera kognitiboa duten adinekoak daude eraginpean, galera horrengatik pertsona horiek ez direlako gai haien ondasunak eta haien burua kudeatzeko; bestela, kuradoretza esleitzen da, ondasunak administratzeko soilik balio duen gaitasuna.

Tutoretza edo kuradoretza esleitzea dakarten beste kasu batzuk honako hauek dira: bazterkeria larria jasaten duten pertsonak, drogen edo alkoholaren kontsumoak sorrarazitako ondorio mentalak dauzkaten pertsonak, horren ondorioz jokabide oldarkorrak sortu ahal izaten baitira –edo ez– hirugarren pertsonengana; dena dela, beti norberaren osotasuna bertan behera uzten da.

Legezko tutorerik egon ezean, Bizkaiko Foru Aldundiak bere gain hartzen du tutore-lana Bizkaiko Tutoretza Erakundearen bitartez. Zuzenbide pribatuko erakunde publikoa da, irabaz asmorik gabekoa, izaera juridiko propioarekin eta erabateko ahalmen juridikoarekin.

EZGAITZEKO PROZEDURAK Prozedura hasten duenari dagokionez

LEGEZKO EZGAITASUNA EMATEKO ESPEDIENTEAK

EDO KURADORETZAK

FAMILIA GIZARTE

ZERBITZUAK

BERANGO 1 0

GORLIZ 2 2

LEMOIZ 2 0

PLENTZIA 6 0

SOPELA 15 3

URDULIZ 2 0

Prozesu horiek hasiz gero, eskaria egin duen gizarte langileari hitzordua ematen zaio, dagokion peritu-azterketa egiteko epaiketan ager dadin.

35

Arreta psiko-soziala eta gizarte-hezkuntzakoa

Gizarte-hezkuntzako arreta - EISE

Arreta psiko-soziala - SEDIM

Indarkeriaren biktimei arreta emateko zerbitzua, ARRETA

ARRETA PSIKO-SOZIALA ETA GIZARTE-HEZKUNTZAKOA

Gizarte zerbitzuei buruzko abenduaren 5eko 12/2008 Legearen arabera, gizarte-

hezkuntzako esku-hartzea eta esku-hartze psiko-soziala Oinarrizko Gizarte

Zerbitzuen barnean kokatutako prestazio teknikoa dira, eta, esku-hartze horien

bitartez, gabezia pertsonalak, afektiboak, familiakoak, hezkuntzakoak eta sozialak

prebenitu eta arindu nahi dira.

Beraz, gutxi gorabehera denbora luzeko prozesua litzateke, eta, denbora horretan,

erabiltzaileek ezagutzak, jarrerak, ohiturak edo gaitasun baliagarriak hartuko

dituzte beren kasa moldatzeko edota gizarteratzeko. Halaber, haien ongizatea

sustatzen da, erabateko garapen pertsonala lor dezaten.

Lehen mailako arreta emateko gizarte zerbitzuek aldez aurretik diagnostikatutako

arazoetan modu espezializatuan esku hartzen duten zerbitzuak dira:

UDALERRIA

Seme-alaben eta gurasoen

arteko indarkeria GI/EI

Familiako terapia eta

bitartekaritza

EISE*

SEDIM*

BARRIKA 1 1 0 2 2

BERANGO 0 5 1 5 6

GORLIZ 4 6 3 10 13

LEMOIZ 0 0 0 1 2

PLENTZIA 0 3 2 16 9

SOPELA 1 13 4 20 22

URDULIZ 0 0 1 3 1

36

Seme-alaben eta gurasoen arteko indarkeria: programak gurasoei edo

etxeko beste batzuei eraso egiten dieten nerabeen indarkeriari egiten nahi dio

aurre. Seme-alaben gurasoenganako indarkeria gertatzen den familientzako

programa da. Familia horietan, semeak edo alabak ama edota aitaren gainean edo

beste senideren baten gainean boterea eta kontrola eduki nahi du eta horretarako

kalteak eragiten dizkie. Abusua fisikoa, psikologikoa edo ekonomikoa izan daiteke.

ZUTITU: tratu txarrak eta eraso sexualak gertatzen direnean, familian esku

hartuz laguntza psikologikoa emateko programak emakumeek, gizonek eta

adingabekoek jasandako tratu txarren eta sexu-erasoen ondorioei ekin eta

portaera bortitzak aldatu nahi ditu.

Familiako terapia eta bitartekaritza: profesional espezializatu, inpartzial eta

independentea da familia-bitartekaria; gatazka duten aldeek eskatuta arituko da,

haien artean komunikazio-bideak ireki daitezen ahalbidetzeko, eta, helburu hori

kontuan hartuta, familian bizi dituzten gatazka-egoeretarako konponbide

asebetegarriak lortzearren, negoziazio-prozedura eskainiko die aldeei. Beraz,

bitartekariari ez zaio nahitaez erabakitzeko eta ebazteko ahalmenik esleitu behar.

*EISE: gizarte-hezkuntzan esku hartzeko zerbitzua. Programa honen xede diren pertsonak arrisku egoeran dauden haur eta nerabeak dira, ingurura egokitu ez direnak, jarrera-arazoak edo gizarteratzeko arazoak dituztenak eta gizarte-hezkuntzaren alorrean esku hartuz gero alda daitezkeenak. Era berean, beren kargura gutxienez adingabe edo nerabe bat duten, arrisku faktoreak dituzten eta gizarte-hezkuntzaren alorrean esku hartuz gero alda daitezkeen familiak ere programa honen xede dira.

*SEDIM: emakumeei, adingabeei eta beren familiei arreta psikologikoa

emateko zerbitzua. Erabiltzaileen –adingabeen zein helduen– ebaluazioa,

diagnostikoa eta esku-hartzea gauzatzen dute. Pertsona horiek gizartetik

baztertzeko arriskua sor dezaketen arazoak dituzte, emozioei, pertsonen arteko

harremanei eta komunikazioari dagokienez zailtasunak dituztelako, besteak beste.

*Memoria aurkezten duen zerbitzua

37

INDARKERIAREN BIKTIMEI ARRETA EMATEKO ZERBITZUA, ARRETA

Indarkeriaren biktimekin egindako esku-hartzeak biktima bakoitzarekin

intentsitate eta inplikazio handiz aritzea eskatzen dio Gizarte Langileari, bai

emakumeekin bai adingabeekin, talde horrek jasaten duen zaurgarritasun eta

isolamendu handiarengatik.

Mankomunitateko Berdintasun Sailak indarkeria egoeretan jarduteko protokoloa

bultzatu du. Protokolo horretan ageri denez, Mankomunitateko gizarte zerbitzuek

indarkeria prozesuetan harrera eta laguntza zerbitzua eskaintzen dute, salaketa

aurkeztu aurretik zein ostean. Halaber, biktimari laguntza ematen zaio,

beharrezkoa badu, eta premiazko gizarte-laguntza eskaintzen da.

Oinarrizko gizarte zerbitzuak 2015eko ekitaldian zehar artatu dituen kasuak:


KASUAK 2013 1 9 1 0 3 13 2

KASUAK 2014 0 0 7 0 4 12 3

KASUAK 2015 5 6 11 0 7 11 6

Kasu irekiak 2015/12

1 9 9 0 2 7 3

Indarkeriaren biktima kopuruak izandako hazkundea erakusten du grafikoak.

Poliziaren eremutik, Ertzaintzatik, eratorritako kasuak dira gehienak, gizarte

zerbitzuek artatzeko baimena eman dutenak.

38

Arreta sozio-juridikoa

AHOLKULARITZA JURIDIKOA

Zerbitzuak oinarrizko aholkularitza juridikoa ematen du familia-zuzenbidearen arloan, zalantzak argitzeko, eta beharrezkoa bada, arazorik larrienak konpon ditzakeen norbaitengana bideratzeko.

Honako arloak jorratzen dira:

INDARKERIAREN BIKTIMAK. Ahal den neurrian behintzat, ezkontza edo

bikotea hausten denean familia-gatazkak eta, oro har, familia barruko

indarkeria mota guztiak eragoztea eta arintzea du helburu.

60 URTETIK GORAKO PERTSONAK. Gai hauetan zalantzak argitzeko,

besteak beste: herentziak eta oinordetzak, kontsumoa, banka eta

aseguruak, laguntza judizialari buruzko informazioa, dokumentu

judizialak, ezgaitze judiziala eta tutoretza judiziala.

ATZERRITARRAK. Atzerritarrak erregulatzen laguntzeko, ezusteko

irregulartasunak ekiditeko eta familian bizitzeko eskubidea

erabiltzen laguntzeko aholkularitza.

IRISGARRITASUNARI BURUZKO KONTSULTAK. Espazio, produktu

eta zerbitzuak egokitzeko eta hobetzeko informazioa ematea du

helburu, pertsonen autonomia garatzeko eta haien bizi-kalitatea

hobetzeko.

BIZTANLERIA OROKORREAN ETA DOAKO JUSTIZIAREN

IZAPIDETZEA. Mankomunitateak eskainitako zerbitzua.

UDALERRIA IB

ADINEKO PERTSONA

K

ATZERRITARRAK

EZGAITASUNA *AJZ

BARRIKA 1 0 0 0 2

BERANGO 0 1 0 0 13

GORLIZ 1 0 3 0 6

LEMOIZ 0 1 0 0 0

PLENTZIA 1 0 1 0 7

SOPELA 6 1 6 3 30

URDULIZ 0 0 0 2 6


39



AHOLKUDROGA

KOMUNITATEKO ETA ESKOLAKO PROGRAMAK 18/1998 Legea, droga-mendekotasunaren arloko prebentzioari, laguntzari eta

gizarteratzeari buruzkoa

2011-2015 Euskadiko droga-mendekotasunari buruzko plana

Zerbitzuaren helburua da komunitatearen prebentzio-gaitasuna bultzatzea,

fenomeno hori ez agertzeko ekintzak bideratuz eta osasunaren aldeko jarrera

positiboak sustatuz, hori guztia Plan baten barruan.

Esku-hartzearen arloak hauek dira:

Eskola eremuko prebentzioa, helburua ohitura osasungarriak eta ongizatea bultzatzea da, eta aldi berean, mendekotasunen prebentziorako urratsak egitea.

Familia eremuko prebentzioa, familiei baliabideak ematea mendekotasunak detektatzeko, eta mendekotasun-jokabideak prebenitzeko ohiturak hartzea.

Komunitate eremuko prebentzioa, gizarte-sentsibilizazioa kontsumoaren, mendekotasunaren eta osasunerako hezkuntzaren arloetan.


Documents

2015...Mendekotasunaren balorazioa .- Etxez etxeko zerbitzuak, Etxez etxeko laguntza zerbitzua, Atsedenerakoa eta Beti-On Telelaguntzako zerbitzua .- Zaintzaileentzako laguntza zerbitzua,