Dr. Rajan Sankaran

DUH

HOMEOPATIJE

3

SADRŽAJ

Sadržaj .............................................................................................................3 Predgovor izdavača za 1. izdanje ................................................................17 Predgovor izdavača za II izdanje ................................................................22 Predgovor, Jošt Kincli ..................................................................................23 Predgovor autora za I izdanje .....................................................................24 Predgovor autora za II izdanje ....................................................................25 Riječi zahvalnosti ..........................................................................................26

I dio: Homeopatska filozofija......................................................................27 1. Šta je homeopatija....................................................................................28

1. Slično se sličnim liječi ................................................................. 28 2. Istraživanje (dokazivanje) lijekova na zdravim ljudima .............. 28 3. Potenciranje.................................................................................. 29 4. Unutrašnji iscjelitelj ..................................................................... 29 5. Holizam (pristup čovjeku kao cjelini).......................................... 29 6. Homeopatski lijekovi ................................................................... 31

Čarobno putovanje..................................................................................... 32 2. Priča o ovoj knjizi ....................................................................................33

Prvi koraci ............................................................................................ 33 Prednost mentalnom i opštem .............................................................. 34 Centralni poremećaj ............................................................................. 35 Komponente: rubrike povezane situacijom.......................................... 35 Korijeni bolesti..................................................................................... 36 Deluzija: šta to zaista znači .................................................................. 36 Razumijevanje mentalnog stanja ......................................................... 36 Zdravlje i viša svrha života .................................................................. 37 Dijeljenje uvida .................................................................................... 37

3. Šta je bolest ...............................................................................................39 Alopatsko stanovište ............................................................................ 39 Lijekovi se razlikuju po karakterističnim simptomima ....................... 40 Mentalno i opšte kao karakteristike ..................................................... 40 Liječenje pacijenta, ne patologije......................................................... 41

4 Sadržaj

Bolest: centar i periferija ..................................................................... 42 Mentalno stanje.................................................................................... 42 Stanje je posljedica situacije ................................................................ 43 Bolest kao stav ..................................................................................... 45

4. Neprikladni stavovi.................................................................................. 46 Porijeklo neprikladnih stavova ............................................................ 47 Korijeni se mogu prenijeti ................................................................... 47 Stvaranje korijena bolesti .................................................................... 49 Tiha i dominirajuća stanja ................................................................... 51 Razlika između tihog stanja i korijena................................................. 53

5. Nesrazmjerne reakcije............................................................................. 55 Nesrazmjerna reakcija i bolesti bez korijena ....................................... 56 Nesrazmjerna reakcija i bolesti s korijenom........................................ 56 Zaključak ............................................................................................. 57

6. Zdravlje i bolest: psihološki i filozofski aspekti .................................... 58 Bolest kao stav ..................................................................................... 58 Uslovi za osjećati se dobro .................................................................. 59 Zdrav čovjek kao instrument duha ...................................................... 60 Blok je obmana (deluzija).................................................................... 61 Osmotrite sami sebe............................................................................. 61 Zdravlje kao adaptacija ........................................................................ 62 Razlika između situacionog stresa i bolesnog stanja ........................... 63 Primjer: Mahatma Gandi i njegov sin Harilal...................................... 64

Ego i deluzija............................................................................................. 65 Deluzija ................................................................................................ 65 Ego ....................................................................................................... 66 Ego i svijest.......................................................................................... 67

7. Prirodni zakon izlječenja ........................................................................ 69 Homeopatija i psihoterapija ................................................................. 71 Prednosti homeopatije nad psihoterapijom.......................................... 71

8. Evolucija homeopatije ............................................................................. 73 Lokalno dejstvo pripravaka ................................................................. 73 Otkriće potenciranja............................................................................. 74 Dinamičko shvatanje bolesti ................................................................ 75 Dva stadija bolesti................................................................................ 76 Vitalna sila ........................................................................................... 77

Sadržaj 5

Dinamičko dejstvo pripravaka ............................................................. 78 P-N-E-I osovina ................................................................................... 78

Centralni poremećaj................................................................................... 79 Važnost centralnog poremećaja ........................................................... 81

Napomene .................................................................................................. 81 Afinitet ............................................................................................. 81 Bakterije i vakcinacija...................................................................... 82 Organska ili klinička homeopatija ................................................... 82 Toksikologija ................................................................................... 82

9. Centralni poremećaj ................................................................................83 Mentalno stanje, a ne mentalni simptomi ............................................ 83 Svaki lijek odgovara različitoj naravi .................................................. 84 Shvatanje stanja uma............................................................................ 86

Prvi princip....................................................................................... 86 Drugi princip (posljedica prvog principa):....................................... 88

Znati šta je u bolesti izlječivo .............................................................. 89 Mentalno stanje a ne mentalni simptomi ............................................. 90 Prvo dolazi do centralnog, a kasnije do lokalnih poremećaja.............. 91 Potencirani lijekovi imaju samo dinamičko dejstvo – ne lokalno ....... 92 Partikularni simptomi zavise od podložnosti – zato su nepotpuni....... 92 Modaliteti predstavljaju centralni poremećaj....................................... 93 Kentovi nepatognomični simptomi ..................................................... 93 Bogerova generalizacija ....................................................................... 94 Beninghauzenovi pratioci (prateće pojave).......................................... 94

Zaključak ................................................................................................... 96 10. Dinamika u bolesti .................................................................................97

Dinamika u toku tretmana ....................................................................... 102 11. Šta je ljekovito u lijeku ........................................................................104

Diferencijacija lijekova ...................................................................... 104 Vođenje slučaja .................................................................................. 105 Sumnje u potpun oporavak ................................................................ 107 Da li lijek izaziva patologiju? ............................................................ 108 Svaki lijek izaziva vlastiti tip centralnog poremećaja........................ 109

12. Naučna dubina homeopatije ...............................................................110 13. Stanje i patologija ................................................................................120

Osjetljivost na patologiju ................................................................... 122

6 Sadržaj

Prognoza ............................................................................................ 123 14. Modaliteti, os jeti i lokacije .................................................................. 124

Modaliteti........................................................................................... 124 Osjeti ili osjećaji ................................................................................ 125 Lokacije ............................................................................................. 125

Lokalizacija kod snažne sklonosti ka patologiji ............................ 125 Lokalizacija koja nije zasnovana na patologiji .............................. 125

15. Pratioci (prateće pojave) ..................................................................... 127 Četiri tipa pratilaca: ................................................................................. 128

16. Kauzacija .............................................................................................. 129 17. Izbor potencije ..................................................................................... 132

Osnove izbora potencije .................................................................... 132 Potencija i deluzija .................................................................................. 134

Praktična primjena ............................................................................. 134 Promjena potencije ............................................................................ 135 Rizik kod „lokalnog“ prepisivanja..................................................... 135 Mala kontroverza: bolest i patologija ................................................ 136

Heringov zakon govori o razvoju patologije ................................. 136 Bolest čine centralni poremećaj i patologija.................................. 137

Razlika između materijalnog i potenciranog lijeka ........................... 138 Izdavački dodatak: tehnička mjerenja potencije ................................ 138

18. Ponavljanje doze .................................................................................. 140 Kako znamo da je dejstvo prethodne doze prestalo? ......................... 140 Zašto se dejstvo doze gubi? ............................................................... 141

Slučajevi u kojima nije potrebno ponavljati dozu su:.................... 141 Koliko vremena prođe prije no što doza prestane djelovati?............. 141 Često ponavljanje doze ...................................................................... 142

Prečesto ponavljanje doze ispravnog lijeka ................................... 142 Ponavljanje doze pogrešnog lijeka ................................................ 142 Da li je potencija prilagođena stanju?............................................ 142 Kašnjenje sa davanjem doze .......................................................... 143

19. Akutni procesi ...................................................................................... 144 Satelitska i odvojena stanja................................................................ 146 Primjeri .............................................................................................. 148

20. Homeopatski pristup dijabetesu......................................................... 151 Staro shvatanje dijabetesa .................................................................. 151

Sadržaj 7

Promjena načina posmatranja ............................................................ 152 Veoma važno otkriće ......................................................................... 152

Značaj Ziperštajnovog otkrića ....................................................... 153 Terapije zvanične (alopatske) medicine............................................. 154

1. Dijeta .......................................................................................... 154 2. Dijabetičarske tablete ................................................................. 154 3. Inzulin ........................................................................................ 154

Ograničenja alopatske terapije ........................................................... 155 Šta je zapravo dijabetes? .................................................................... 155 Homeopatski pristup .......................................................................... 156

21. Slojevi stanja.........................................................................................157 Izdavački dodatak − kompatibilnost stanja ........................................ 159

II Dio: Um (psiha) ........................................................................................161 22. Važnost mentalnog stanja ...................................................................162 23. Komponente..........................................................................................164

Ključ za razumijevanje „uma” lijeka ................................................. 165 Ideja o suštini lijeka i njena ograničenost .......................................... 165

Temperament kao kombinacija crta ........................................................ 165 Jedna crta lijekova zajednička, ostale različite .................................. 166 Ljude opisujemo pomoću parametara ................................................ 167 Karakteristične simptome čini kombinacija komponenti .................. 170 Simptomi sa jednim lijekom su neobične kombinacije komponenti . 171 Primjer: Vidovitost (vančulna percepcija) ......................................... 173

Diferencijacija pomoću emocinalnih pratilaca .............................. 175 Emocije se stapaju s intelektom ..................................................... 175 Phosphorus: Bliskost sa vidovitošću.............................................. 175 Cannabis indica: Radost sa vidovitošću......................................... 176 Medorrhinum: Strah od nesreće ..................................................... 176

Anticipiranje (predosjećanje) događaja ............................................. 177 Medorrhinum: Strah od nesreće ..................................................... 177 Rhus-t, Med, Zinc: Fizički znaci anksioznosti............................... 177 Lycopodium: nedostatak samopouzdanja ...................................... 177

Bavljenje apstrakcijama ..................................................................... 178 Med i Lyc ....................................................................................... 178 Silica: zabrinutost za sopstveni „imidž” ........................................ 178 Ambra: zbunjenost ......................................................................... 179

8 Sadržaj

Psorinum: očaj ............................................................................... 180 Dva tipa mentalnih simptoma ............................................................ 180

1. Osnovni parametri i njihove kombinacije.................................. 180 2. Izrazi parametara ili njihovih kombinacija ................................ 180 Razlika između osnovnog parametra i izraza ................................ 181 Kako diferencirati .......................................................................... 181 Potraga za osnovnim parametrima................................................. 181 Simptomi iz dokazivanja su osnovni parametri ............................. 182 Osnovna osjećanja su pouzdanija .................................................. 182

Ovladavanje komponentama ............................................................. 182 Ideja o komponentama u praksi ......................................................... 183

Rasčlanjivanje simptoma na komponente ............................................... 183 Ne moramo uvijek naći sve komponente lijeka................................. 185 Komponente se pretapaju jedna u drugu ........................................... 186

Primjeri iz slučajeva ................................................................................ 187 24. Deluzije ................................................................................................. 191

Razumijevanje deluzije...................................................................... 191 Kako pacijent izražava deluziju ......................................................... 192 Još izraza............................................................................................ 193 Osjećanja i reakcije ............................................................................ 197 Dvije vrste deluzija ............................................................................ 198

Incidentne (situacione) deluzije ..................................................... 198 Osnovne deluzije ........................................................................... 198 Izrazi i incidentne del. su posljedica osnovnih osjećanja ili del. ... 198

25. Kompenzacija na primjeru auruma .................................................. 202 Transakciona analiza ......................................................................... 205

„Roditeljska“ strana Auruma ......................................................... 205 Komponenta „Dijete“ .................................................................... 206

Analiza simptoma u 19 slučajeva auruma ......................................... 207 „Odgovornost“ u dokazivanjima Auruma ......................................... 210

26. Kompenzacija....................................................................................... 212 Primjer: Lyc i Puls ......................................................................... 213 Primjer: Puls .................................................................................. 213 Primjer: Nit-ac ............................................................................... 214

Prekomjerna kompenzacija................................................................ 215 Kako otkrivamo nekompenzovane simptome?.................................. 215

Sadržaj 9

Znaci kompenzacije ....................................................................... 216 Priroda kompenzacije .............................................................................. 216

Kompenzacija i promjena stanja; primjer Calc i Stram ..................... 217 Uspostavljanje ravnoteže ................................................................... 218 Kompenzacija je poput zategnute opruge koja čeka da se oslobodi .. 218

Kompenzovani simptomi se izražavaju u direktnom obliku ako:.. 219 Tip kompenzacije koji će osoba manifestovati biće u skladu sa: .. 220 Nekompenzovani je simptom koji: ................................................ 220 Kompenzuju se oni simptomi: ....................................................... 220

Dokazivanje lijeka i kompenzacija .................................................... 221 Izbor potencije u kompenzovanim slučajevima................................. 221 Razlika između stvarnih i kompenzovanih simptoma ....................... 222 Razlika između kompenzacije i izraza............................................... 222 Razlika između akutnih i hroničnih lijekova u kompenzaciji............ 223

27. Polariteti unutar lijeka ........................................................................226 Primjer 1: Magnesium muriaticum ................................................ 227 Primjer 2: Sulphur .......................................................................... 227 Primjer 3: Stramonium................................................................... 228

28. Snovi ......................................................................................................229 Snovi otkrivaju nekompenzovana osjećanja ...................................... 229 Snovi su najbliži deluzijama .............................................................. 230 Osnovni i situacioni san ..................................................................... 231 Simboli u snovima ............................................................................. 232 Snovi kao deluzije .............................................................................. 233 Još primjera snova iz slučajeva .......................................................... 235 Koje snove pamtimo?......................................................................... 238

29. Um i tijelo..............................................................................................240 Primjer: China .................................................................................... 240 Veza između tijela i uma.................................................................... 241

Primjer: Chamomilla...................................................................... 241 Tijelo i um pomažu jedno drugom ..................................................... 241

Primjer: Cham ................................................................................ 241 Primjer: Calc .................................................................................. 242 Primjer: Ph-ac ................................................................................ 242 Fizička konstitucija: primjer Phos, Sep, Bar-c............................... 242 Senzitivnost: primjer Op, Staph ..................................................... 242

10 Sadržaj

Fizički ili psihički uzročnici: primjer Arn, Chin, Gels .................. 243 Praktična primjena ideje o jedinstvu tijela i uma............................... 244 Fizički i mentalni aspekti stanja se međusobno potpomažu .............. 245 Ilustracija odnosa uma i tijela na primjerima lijekova....................... 246

1. Sepia .......................................................................................... 246 2. Silica .......................................................................................... 246 3. Arnica ........................................................................................ 247 4. Moschus ..................................................................................... 247 4. Lycopodium ............................................................................... 247

Vitalna sila (svijest) − šire i od uma i od tijela ....................................... 247 30. Repertorij i maštovita upotreba rubrika........................................... 248

Repertoriji i unosi (izvori) ............................................................. 248 Primjeri rubrika ....................................................................................... 249

1. Religiozan (Religious)............................................................... 249

2. Ljubomora (Jelousy) ................................................................. 250 3. Ravnodušnost prema sopstvenom izgledu (Indiff. ) .......... 250 4. Baca stvari (Throws things away) ............................................ 250 5. Monomanija (Monomania) ....................................................... 250 6. Magnetisan, želi biti (Magnetised, desire to be)...................... 250 7. Želi idealnu ženu (Desires woman, ideal) ............................... 251 8. Ubiti, želi (Kill, desire to).......................................................... 251 9. Deluzija, vidi zmije u sebi i oko sebe (Del., sees snakes)..... 251

10. Bijeg, želi pobjeći kroz prozor (Escape, )............................ 252 11. Držanje za osobu ili namještaj (Clinging to p. or f.) ........... 252 12. Pogodba, pogađanje (Bargaining)........................................ 252 13. Mržnja prema osobama koje vrijeđaju............................... 252 14. Tegobe usljed (T/U) (Ailments from, A/F): ......................... 253 15. Rubrike za djecu: ..................................................................... 254 16. Svadljivost se smjenjuje sa pjevanjem (Querrel. ) .......... 254 17. Ludilo (Insanity): ..................................................................... 254

18. Delirijum (Delirium): .............................................................. 255 19. Nestrpljivost prema sopstvenoj djeci (Impatient ): .......... 255 20. Teoretisanje uveče (Theorizing, evening): ........................... 255 21. Plakanje, ode i plače kao da nema prijatelja: ................... 255 22. Strah od visine (Fear oh high places): ................................... 256

Sadržaj 11

23. Konvulzije (Generals, Convulsions): ....................................... 256 24. Vakcinacija, nakon (Generals; Vaccination, after): ............... 256

Prevođenje slučaja u rubrike: primjer ................................................ 257 Posmatranje lijeka kroz rubrike: Stramonium ................................... 259

III dio: Uzimanje slučaja i pronalaženje lijeka ........................................269 31. Suština uzimanja slučaja .....................................................................270

Svrha i metod........................................................................................... 270 Svrha uzimanja slučaja je „otkrivanje slike bolesti”...................... 270 Metod koji pri tom koristimo je individualizacija pacijenata ........ 270 „Isprobavanje“ bez razumijevanja ................................................. 271 Ispravno (profesionalno) uzimanje slučaja .................................... 271

Šta treba liječiti u bolesti? ....................................................................... 271 Svaki lijek proizvodi specifičan centralni poremećaj ........................ 272 Centralni poremećaj je P-N-E-I poremećaj........................................ 272 Lokalne neobičnosti, takođe, ukazuju na centralni poremećaj .......... 273 Otkrivanje centralnog poremećaja u slučaju ...................................... 273

Dvije grupe činilaca koji zamagljuju centralni poremećaj su: ....... 274 Mentalno stanje se mora procijeniti u svjetlu situacije ...................... 274 Karakteristike osobe i karakteristike situacije ................................... 274 Eliminisanje osobina nastalih pod uticajem situacije ........................ 275 Ista osobina, različiti izrazi ................................................................ 276 Eliminacija karakteristika patologije ................................................. 276 Diferencijacija između situacionih, patoloških i originalnih crta ...... 277

Homeopat kao arheolog........................................................................... 278 Otkrivanje slučaja .............................................................................. 280

1. Otkrivanje pozadine slučaja – priča o prošlosti ......................... 280 2. Potvrđivanje utisaka kroz situacije ............................................ 280

32. Uputstva za uzimanje slučaja .............................................................281 1. Postavljajte pitanja koja vode u suprotnom pravcu ................... 281 2. Potrudite se da simptome provjerite preko rođaka i prijatelja ... 281 3. Nikad ne prihvatajte zdravo za gotovo ono što pacijent kaže.... 281 4. Potražite izraze koji se kriju iza simptoma ................................ 281 5. Najvrijedniji su spontano, jasno i intenzivno izraženi simp. ..... 282 6. Mnogo su vredniji simptomi koji se neposredno vide ............... 282 7. Potvrdite bitne parametre kroz situacije iz života pacijenta ...... 282 8. Izbjegavajte direktna pitanja o pacijentovoj naravi ................... 282

12 Sadržaj

9. Pronađite najnovije karakteristične simptome ........................... 282 10. Standardni upitnik.................................................................... 282 11. Izazovite pacijenta da izrazi karakteristične simptome ........... 283 12. Izbjegavati zatrpavanje pitanjima ............................................ 283 13. Povjerenje ................................................................................ 283 14. Pitanja pacijenta su značajnija od onoga šta vi pitate njega .... 283 15. Zamolite pacijenta da opiše svoj tipični dan............................ 283

33. Tehnike uzimanja slučaja ................................................................... 284 1. Posmatranje.................................................................................... 284 2. Način iznošenja tegoba .................................................................. 286 3. Pratioci tegoba ............................................................................... 289 4. Interesovanja i hobiji ..................................................................... 291 5. Pacijentova narav u doba djetinjstva ............................................. 292 6. Tipično ponašanje .......................................................................... 293 7. Reakcije u stvarnim situacijama .................................................... 294 8. Pacijentova centralna osjećanja ..................................................... 295 9. Snovi .............................................................................................. 297 10. Mentalno stanje majke tokom trudnoće....................................... 297 11. Intenzivne i ekstremne situacije koje je pacijent doživio ............ 297 12. Osjećanja koja pacijent stvara u vama ......................................... 298 13. Osobine koje pacijent ne toleriše ili ne razumje .......................... 299

L: Šta to kod drugih osoba ne možete shvatiti? ............................. 299 L: Opišite neku osobu i njene osobine koje ne volite ili mrzite. .. 299 L: Kad se ljutite na samog sebe? ................................................... 299

14. Na šta ukazuje fizičko stanje?...................................................... 300 15. Pacijentova profesija i područje rada........................................... 301

Primjer: homeopati ........................................................................ 301 16. Veze i odnosi sa drugim ljudima ................................................. 301 17. Situacije koje je pacijent kreirao u svom životu .......................... 302 18. Razgovor sa pacijentovim prijateljima i rođacima ...................... 302 19. Najbolja tehnika ........................................................................... 302 20. Način dolaska na kontrole ........................................................... 302

34. Suština uzimanja slučaja..................................................................... 303 Odsustvo predrasuda.......................................................................... 303

Šta nam je potrebno da bismo uzeli slučaj? ................................... 304 35. Opažanje ............................................................................................... 305

Sadržaj 13

36. Iznalaženje slike pacijenta ..................................................................310 37. Izbor lijeka............................................................................................311

Slika pacijenta .................................................................................... 311 Od osnovnih komponenti ka situaciji ................................................ 312 Uklapanje pacijenta u sliku lijeka ...................................................... 313

38. Homeo-psihoterapija ...........................................................................318 Homeo-psihoterapija u praksi.................................................................. 318

Uzimanje slučaja ................................................................................ 318 Homeo-psihoterapija i pitanje potencije lijeka .................................. 322 Prednosti homeo-psihoterapije........................................................... 323 Izdavački dodatak: prednosti homeopatije nad homeo-psihoterap. ... 324

IV dio: Situaciona materia medika ..........................................................325 39. Nastanak i primjena SMM..................................................................326 40. Dolazak do SMM nekog lijeka ............................................................328

Primjer 1: Hura brasiliensis (Hura) .................................................... 328 Primjer 2: Calcarea sulphurica ........................................................... 332 Primjer 3: Baryta carbonica ............................................................... 334 Bekerova metoda razumijevanja lijeka .............................................. 335

Sami osjetite situaciju lijeka .......................................................... 335 41. SMM nekih lijekova.............................................................................340

1. Anacardium ......................................................................................... 340 2. Apis...................................................................................................... 341 3. Argentum nitricum .............................................................................. 342 4. Aurum metallicum ............................................................................... 344 5. Calcarea silicata ................................................................................... 345 6. Carcinosinum....................................................................................... 348 7. Causticum ............................................................................................ 350 8. Chamomilla ......................................................................................... 352 9. China.................................................................................................... 352 10. Crocus sativus.................................................................................... 353 11. Cyclamen ........................................................................................... 354 12. Drosera rotundifolia........................................................................... 354 13. Fluoric acid ........................................................................................ 354 14. Gelsemium......................................................................................... 356 15. Graphites............................................................................................ 356 16. Hyoscyamus ...................................................................................... 360

14 Sadržaj

15. Ignatia ................................................................................................ 360 16. Kali bromatum................................................................................... 362 17. Lac caninum ...................................................................................... 364 18. Lachesis ............................................................................................. 365 19. Lycopodium ...................................................................................... 366 20. Situacije maltretiranja (Croc, Lyss, Staph, Chin, Dros, Hyos) ......... 372 Lyssinum (Hydrophobinum) ................................................................... 372

Poređenje: .......................................................................................... 373 1. Crocus sativus ............................................................................ 373 2. Staphysagria............................................................................... 374 3. China .......................................................................................... 375 4. Drosera....................................................................................... 375 5. Stramonium................................................................................ 375 6. Hyoscyamus............................................................................... 376

21. Natrium carbonicum.......................................................................... 376 22. Nitricum acidum................................................................................ 378 23 – 25 Tri „narkotična“ lijeka (Op, Can-i, Anh) ................................... 378 23. Opium ................................................................................................ 378 24. Cannabis indica ................................................................................. 380 25. Anhalonium ....................................................................................... 380 Situacija narkotičnih lijekova .................................................................. 381 26. Palladium........................................................................................... 381 27. Psorinum............................................................................................ 381

Poređenje: Ph-ac ............................................................................ 383 28. Phosphoricum acidum ....................................................................... 383 29. Rheum ............................................................................................... 383 30. Rhus toxicodendron........................................................................... 383 31. Sepia .................................................................................................. 385 32. Silica .................................................................................................. 385

Poređenje ........................................................................................... 386 1. Palladium ................................................................................... 386 2. Carcinosin .................................................................................. 386 3. Tuberculinum............................................................................. 387 4. Lycopodium ............................................................................... 388 5. Aurum metallicum ..................................................................... 388 6. Baryta carbonica ........................................................................ 389

Sadržaj 15

7. Sulphur ....................................................................................... 389 Neki izrazi Silike................................................................................ 391

33. Staphsagria ........................................................................................ 392 34. Stramonium ....................................................................................... 392 35. Tarentula hispanica............................................................................ 394 36. Thuja .................................................................................................. 395 37. Veratrum album ................................................................................. 396

42. Poređenje lijekova pomoću SMM ......................................................397 Ljubomora: Apis, Lachesis, Hyoscyamus ............................................... 397

A: Pomoću komponenti koje se razlikuju ...................................... 397 B. Pomoću izvornih situacija lijekova (SMM) .............................. 397

43. Odnos među lijekovima .......................................................................400 Komplementarni lijekovi ......................................................................... 400

Sulph : Staph ...................................................................................... 400 Calc : Stram........................................................................................ 400 Staph : Hyos ....................................................................................... 401 Nat-m : Ign ......................................................................................... 401 Thuj : Ars ........................................................................................... 401 Sulph : Acon....................................................................................... 401 Calc : Rhus-t....................................................................................... 402 Sulph : Nux-v ..................................................................................... 402 Lyc : Lach .......................................................................................... 402 Sil : Puls ............................................................................................. 402

Promjena lijeka ili promjena u okviru jednog lijeka ............................... 403 Isti lijek, ali različiti aspekti ............................................................... 403 Razmatranje osnovnih komponenti.................................................... 403

Kako dolazi do promjene stanja .............................................................. 404 Nekompatibilni lijekovi ........................................................................... 406

Caust – Phos....................................................................................... 406 Bry – Calc .......................................................................................... 406 Cham – Nux-v .................................................................................... 407

Bračne i druge veze između osoba .......................................................... 407 44. Rjeđe korišćeni lijekovi .......................................................................408

Calcarea silicata ....................................................................................... 408 Cicuta virosa ............................................................................................ 409 Coffea ...................................................................................................... 410

16 Sadržaj

Elaps ........................................................................................................ 411 Heloderma horridium .............................................................................. 411 Kalium phosphoricum ............................................................................. 411 Manganum............................................................................................... 412 Rheum ..................................................................................................... 412 Salicylic acid ........................................................................................... 413 Taxus baccate .......................................................................................... 414 Vinca minor ............................................................................................. 414 Viola odorata ........................................................................................... 414

Pojmovnik.................................................................................................... 416 Saopštenje čitaocu....................................................................................... 417 Indeks literature, imena i pojmova ........................................................... 418 Indeks lijekova ............................................................................................ 421

Druge knjige dr. Šankarana u ADVAITA izdanju .................................. 424 Ostale knjige dr. Šankarana koje planiramo izdati.................................. 424 Ostale knjige u ADVAITA izdanju......................................................... 425 Knjige drugih izdavača............................................................................ 425

17

PREDGOVOR IZDAVA ČA ZA 1. IZDANJE

Veliko je zadovoljstvo biti u prilici da se homeopatskoj i široj javnosti predstavi ova veličanstvena knjiga. U tom smislu se nadam da će čitalac imati razumijevanje što će ovaj predgovor imati i ličnu notu. Jer radost i vizije o boljoj budućnosti homeopatije kod nas, na radost i homeopata i pacijenata, a nadam se i šire javnosti, prosto prisiljavaju na to. Ovim lijepim osjećanjima smo poneseni svi mi koji smo radili na izradi ovog našeg izdanja, jer je ova knjiga u svima pokrenula nevjerovatno mnogo dobre energije, učvrstila nam vjeru u homeopatiju i otvorila vidike. To je jedinstven slučaj da su svi tražili da prorade tekst još jednom, da ponešto još izbruse, dorade, ali vjerujem, prije svega da uživaju. Jer, upravo se o takvom djelu radi.

Kad sam prije nekoliko godina pročitao ovu knjigu na engleskom, ne samo da sam se oduševio, nego sam upravo tad postao homeopatski entuzijast. Vidio sam da se upravo u homeopatiji krije mudrost koju sam decenijama tražio. Prepoznao sam sintezu psihologije, filozofije i medicine sa duhovnošću, što svim modernim naukama nedostaje, do čega se još nisu uspele, a što je u nekim drugim oblastima ljudskog djelovanja zloupotrijebljeno, oteto od čovjeka i upereno protiv njega, a u ime njega. Kroz jednostavne, ali veoma sofisticirane opaske, koje u neku ruku osvjetljavaju i svrhu homeopatije dr. Šankaran dotiče i samu suštinu življenja. Imao sam utisak da je poslije Hanemana, pa zatim Jorgosa Vitulkasa, dr. Rajan Šankaran još jednom pronašao homeopatiju, osvijetlio njenu ljepotu, njenu uzvišenost i njenu suštinu.

U ovoj je knjizi dr. Šankaran ostvario veliki iskorak, možda prije svega u odnosu na jednu vrstu današnje homeopatske prakse, koja se često pretvara u rutinu, do stepena da su i u homeopatiji mašine počele zamjenjivati i istiskivati čovjeka, umjesto da budu samo korisna pomagala. I sam autor (poglavlje 37.) govori o tome da je jednom pao u iskušenje tako što je na nagovor nekih informatičara razmišljao o mogućnosti da zajedno sa njima napravi homeopatski kompjuterski ekspertni sistem, ali je ubrzo shvatio da se čovjek ne može ni ugraditi ni pretvoriti u mašinu.

Savremenom čovjeku je uspjelo ne samo da mnoge svoje tjelesne funkcije ugradi u mašine, koje su postale jedna vrsta vrlo korisnih „proteza” ili „nastavaka” tjelesnih organa, nego je to učinio i sa nekim psihičkim funkcijama, koje se odnose isključivo na um. To su računari, mašine koje pomažu ljudskom mozgu i koje su praktično proširenje, nadogradnja mozga i kao takve veoma korisne. Neki su se do te mjere zaljubili u te moćne mašine da se govorilo o

18 Predgovor izdavača za I izdanje

sljedećoj generaciji života, koji će umjesto današnjeg, zasnovanog na ugljeniku, biti zasnovan na silicijumu. Riječ je, dakle, o životu robota. Ono što se danas, u doba opsjednutosti tehnikom, zaboravlja je to da um i „umna pamet” nije nešto što je najviše i najmoćnije u čovjeku. Zaboravlja se da je um samo funkcija i sredstvo svijesti. I ne samo da se to zaboravlja, nego je savremeni čovjek svoj centar prebacio iz svijesti u um i time degradirao samog sebe i sveo se na nivo mašine koja gubi trku sa moćnim mašinama. Upravo zbog toga čovjek je postao prijetnja i samom sebi i sveukupnom životu na našoj Planeti. Čovjek je u velikoj mjeri izgubio vezu sa sviješću i tako postao donekle „nesvjesno stvorenje”. Takvo stanje „duha” je prekrasno izrazio pjesnik Branko Miljković u „Očajnoj pesmi”:

„Misao koja ne ume da misli

Zavlada svetom i sad je kasno

Bilo šta reći što bi bilo jasno

Nečitak svet“ A značaj istinske homeopatije i ove knjige upravo leži u iskoraku iz uma u

svijest. Na sličan način kako je to uradio dr. Haneman prije više od dvjesta godina, danas nas dr. Šankaran ponovo vraća iz uma u svijest, u univerzalnost i ljepotu ljudskog bića i života uopšte. I ako postoje rezerve prema njegovom pristupu onda se isključivo radi o neshvatanju razlike između uma i svijesti, o neshvatanju prave suštine homeopatije, zdravlja, bolesti i iscjeljenja; tad se, zapravo, radi o tački posmatranja iz uma, a ne iz svijesti.

Pristup, koji je u ovoj knjizi iznio dr. Šankaran, je pristup čovjeka koji djeluje iz čiste svijesti, iz sopstvenog zdravlja, koji razumije i homeopatiju i zdravlje i bolest i iscjeljenje. Iz takve pozicije se ne manipuliše, nego vidi i zna. I zato je fascinirajuće sa kojom sigurnošću dr. Šankaran pokazuje da je homeopatija veoma egzaktna nauka, da je homeopatsko naučno nasljeđe veoma pouzdano i konzistentno. Za svaku svoju tvrdnju on podastire obilje dokaza iz referentne homeopatske literature (Organon, brojni Repertoriji i Materia medike, itd.) koje uklapa u prekrasne konzistentne analize i uvide.

Imajući u vidu prethodno rečeno, a i neke druge aspekte, o kojima će biti riječi nešto kasnije, smatrao sam da bi bilo dobro da se knjiga priredi tako da čitaocu bude lako uočljivo takvo naučno utemeljenje u homeopatskom nasljeđu, te sam, uz saglasnost samog autora dr. Šankarana, knjigu priredio u dobroj mjeri različito u odnosu na izvornik, ističući citate iz homeopatske literature i rubrike iz Repertorija. Na poseban način su uočljivi slučajevi i „izrazi pacijenata”, kojima dr. Šankaran daje istaknuti značaj i koji sami za sebe predstavljaju posebnu ljepotu i vrijednost. U sljedećoj tabeli dat je pregled stilova teksta koji su korišteni u tu svrhu.

Predgovor izdavača za I izdanje 19

Vrsta ispisa Primjer Vrsta teksta Umanjena slova iste vrste kao glavni tekst. To nikako ne znači da je ovakav tekst od manje važnosti, nego je na taj način istaknut.

„Moja je zla kob to što mi se desilo nešto zbog čega sam izgubio prijatelje …”

Verbalni izraz, riječi pacijenta ili pretpostavljeni izraz kojim bi neki pacijent mogao izraziti simptome, tj. svoje stanje.

Izmijenjen tip ispisa (Arial). Hipokrat Imena autora ili knjiga. Izmijenjen tip ispisa. „Nekada davno...” Citat iz literature. Masna slova. Misija iscjelitelja

je da Naglašeni tekst, u svrhu isticanja važnosti sadržaja.

Izmijenjen tip ispisa (Tahoma)

Nemirna (Restless)

Rubrika iz repertorija.

Kurzivna slova. Padežni nastavci nisu u kurzivu, nego u običnom ispisu.

Thuju, Arsenicum, Homeopatski lijek.

Strelica. � Redirekcija. Ukazivanje iz jedne rubrike na drugu.

Strelica ka dolje � Pogoršanje ili činilac koji dovodi do pogoršanja

Strelica ka gore � Pobojlšanje ili činilac koji dovodi do poboljšanja

Jedan drugi aspekt koji sam imao u vidu priređujući knjigu na ovaj način je

činjenica da većina naših homeopata nisu praktično bili u mogućnosti da se služe Repertorijem, jer ga još nemamo na našim jezicima, te stoga nisu osjetili o kakvoj moćnoj alatki se radi, premda nije savršena. Iako je sasvim izvjesno da ćemo u skoroj budućnosti imati „naš” Repertorij, rubrike su, pored toga što su istaknute, navedene dvojezično – pored prevoda, skoro uvijek je u zagradi dat engleski tekst rubrike, kako bi čitalac mogao lako pronaći te rubrike u Repertoriju na engleskom, ali i da se privikne na engleske nazive nekih rubrika, jer to uvijek može biti od koristi.

Uz to, u toku rada na ovoj knjizi stalno me pratila misao da će ona biti prekretnica u homeopatiji kod nas i da će biti ne samo obični udžbenik, nego udžbenik uz koga se raste i razvija, knjiga koja se nikad ne ostavlja, već čita iznova i iznova, lista, služi kao priručnik, podsjetnik, itd. Uzgred, znam da su neki uspješni evropski homeopati Vitulkasovu Nauku homeopatije čitali i po sedam puta. Vjerujem da će se i Duh homeopatije čitati barem toliko, ako ne i više. Zato sam se trudio da tekst napravim što čitkijim, što preglednijim, kako bi se pojedine vrste informacija mogle što lakše uočiti.

20 Predgovor izdavača za I izdanje

Tome moram dodati još jednu činjenicu da je većina naglašavanja moja, za šta sam, takođe, dobio saglasnost autora. Naime, kao što je dr. Šankaran i napisao u svom predgovoru, a što je više nego evidentno iz izvornika, on sam nije direktno pisao i sređivao knjigu, nego su to činili njegovi saradnici, na osnovu snimljenih predavanja i drugih tekstova. Ja sam mislio da je veoma bitno da se u našem izdanju izvrši donekle drugačiji izbor naglašenog teksta. U tu svrhu su ponekad i sami paragrafi prelomljeni drugačije, ili su dodani posebni podnaslovi. Slična je svrha i komentara, koje sam se usudio dodati.

Nadam se, takođe, da će ova knjiga za mnoge homeopate biti prekretnica ne samo u pristupu homeopatiji, nego i ličnom iskoraku od uma ka svijesti. Vjerujem da nas i sami splet okolnosti koje baštinimo i u kojima sada živimo i radimo usmjerava u tom pravcu. Pored toga što nas ozbiljnost situacije u kojoj živimo inspiriše na pregalaštvo, vjerujem da živeći stoljećima, možda i milenijumima između Istoka i Zapada, duboko u našem biću nosimo mudrost Istoka i pragmatičnost Zapada. Vjerujem da je stoga naša mogućnost da svoj centar iz uma ponovo vratimo u svijest velika i da je upravo to razlog da neki naši homeopati, čak i bez korišćenja obilja literature na stranim jezicima, imaju često impresivne rezultate.

Značenje svijesti kao nečeg univerzalnog i svetog je duboko ugrađeno u sve slavenske jezike (svije-st, sve-st, sve-tost, sve-tlo, sv-jast - sveto jastvo). Zvuči kao prava homeopatska mudrost činjenica da su svi naši glagoli koji se odnose na osjećanja povratni. Dakle, „plašim se“ znači plašim sebe, plašim sam sebe, ili homeopatskim jezikom rečeno imam deluziju da nešto izvan mene nije u redu. Ima još mnogo sličnih primjera u svim slavenskim jezicima.

Kad je o svijesti riječ onda to ne znači samo da problemi u ljudskom zdravlju nastaju usljed toga što um potisne ili zatamni svijest, nego i to da pravi iscjelitelj može to biti jedino ako sam djeluje iz svijesti, tj. iz sopstvenog zdravlja. Jer je samo tako moguće biti „objektivni posmatrač“ o čemu je nekad govorio dr. Haneman, a na šta nas danas podsjeća dr. Šankaran. I oba vele da je to najteži uslov koji se postavlja pred iscjelitelje, tj. homeopate. A to za nas znači obavezu i zadovoljstvo ličnog razvoja i rasta, uz pomoć homeopatije, ali i drugih metoda, pa i uz pomoć ove knjige.

Vjerujem da ćemo tim putem doći do mogućnosti da homeopatiju postavimo na mjesto u našim zajednicama koje joj pripada, možda čak i slično onome kako je to urađeno u zemlji odakle nam dolazi ova knjiga, u Indiji. Tamo se homeopatija studira na medicinskim fakultetima nakon osnovnog dijela studija koji traje dvije godine, kao jedan od tri potpuno ravnopravna smjera (zapadna medicina, tradicionalna ajurvedska medicina i homeopatija).

Dugujemo veliku zahvalnost dr. Šankaranu na ovoj velikoj knjizi i na pristanku da se ona objavi kod nas, kao i na ustupanju svoga dijela od autorskih prava po ugovoru za prvih 250 prodatih primjeraka za razvoj homeopatije u

Predgovor izdavača za I izdanje 21

našim područjima. Time se pridružio drugim velikanima današnje homeopatije: profesoru Vitulkasu i dr. Morisonu, koji su nas pomogli na isti način. Vjerujem da ćemo opravdati i uživati dalju njihovu podršku. Svi oni su i izrazili takvu spremnost.

Pohvale zaslužuju i svi saradnici, koji su s ljubavlju i predano radili na tekstu ove knjige, kao i svi homeopati koji kupuju homeopatske knjige, jer bi bez njih ovaj težak posao bio ne samo besmislen, nego i nemoguć. Vjerujem da ona stara i dobra pjesmica „Zajedno smo i ljepši i jači“ nije samo za djecu, nego za sve koji su u svojim srcima čisti kao djeca. A homeopatija je čisto srce i svijest ili put do toga.

Sarajevo 01. 10. 2001.

Mile Malešević

22

PREDGOVOR IZDAVA ČA ZA II IZDANJE

U odnosu na prvo izdanje, tekst smo dodatno uredili, ispravili uočene greške i prelom prilagodili već ustaljenom ADVAITA stilu, sa dodatnim podnaslovima koji su se onda pojavili i u sadržaju, tako da je sām sadržaj i neka vrsta podsjetnika. Ubačeno je dosta novih fusnota, čija je svrha dotatna pomoć čitaocu da bolje razumije i lakše usvoji tekst. Ista je svrha i tri kratka izdavačka dodatka.

U predgovoru za prvo izdanje sam napisao kako se nadam „da će knjiga biti prekretnica u homeopatiji kod nas“ i sada sam, sa izvjesne vremenske distance, uvjeren da je ona to i bila i da će odsada još dugi niz godina biti jedan od temeljaca homeopatije u nas. To me posebno čini srećnim, jer budi nadu u bolju budućnost. Pored toga što je svoju čitalačku publiku našla u svim ozbiljnim i homeopatije dostojnim školama, knjiga Duh homeopatije je u ova recesijom zahvaćena vremena uz relativno visoku cijenu bila gotovo bestseler knjižare Stubovi kulture u Beogradu. Nekolicina beogradskih univerzitetskih profesora koji nisu uključeni u homeopatiju je podstaknuta ovom knjigom dala podršku našem izdavaštvu, pa tako i homeopatiji. U tom se smislu usuđujem tvrditi kako su knjige u izdanju Udruženja za cjelovito zdravlje ADVAITA, a posebno ova knjiga − Duh homeopatije − dale značajan doprinos razvoju homeopatije, koji je za sada najizraženiji u Srbiji, gdje je pored toga što je zakonski priznata i regulisana, homeopatija na mala vrata ušla i u dio zdravstvenog sistema Srbije.

U Srbiji se homeopatija već počinje praktikovati u okviru domova zdravlja i bolnica. Naravno, to nije zasluga knjiga, nego ljudi od svijesti, duha, razuma, časti i ugleda, prije svega prof. dr. Vuka Stambolovića koji je cijeli svoj radni vijek proveo zagovarajući holističku paradigmu, prava pacijenata itd. Tu su još dvojica profesora čija uloga nije ništa manja. Prof. dr. Miloš Popović je ranih devedesetih pokrenuo prvu školu homeopatije na području ex-Yu zemalja, napisao je prve knjige o homeopatiji i pri Srpskom lekarskom društvu osnovao Sekciju za homeopatiju, pri kojoj i danas radi Škola homeopatije. Prof. dr. Aleksandar Krstić, član Medicinske akademije pri Srpskom lekarskom društvu, je dao veliki doprinos kreiranju svjesnosti o moći i značaju homeopatije, kako u naučnim i krugovima u i oko vlasti, tako i u širokim narodnim masama. Prof. Krstić je i autor knjige Homeopatija i zdravlje. Naravno, čak bi i profesori bili nemoćni da nije bilo doprinosa ljudi iz vlasti. Ostaće zapisano da je u ovom periodu ministar zdravlja Srbije bio prof. dr. Perica Milosavljević

Nadam se da će ovaj svijetli primjer biti podsticajan i za mnoge druge.

Sarajevo 08. 03. 2010. Mile Malešević

23

PREDGOVOR, JOŠT K INCLI

Dr. Sankaran nam je predstavio jedno veoma originalno djelo. No, neke će

njegove tvrdnje izazvati diskusije. Meni se u ovoj knjizi najviše sviđaju njegovi slučajevi i, uvezi s njima, način na koji je dolazio do rješenja, njegov intelektualni rad, gotovo detektivski metodi i fenomenalno poznavanje Repertorija. Sve to zajedno predstavlja klasičnu tehniku, onakvu kakvu nam je prenio Haneman, a koja ne ostavlja nimalo prostora rutini, lijenosti i krutim idejama. Ono što se od homeopata traži je otvoren um, razmišljanje, veoma izoštrena moć opažanja i dobro pamćenje. Sve dok se homeopatijom budemo bavili na taj način, biće joj osigurana svijetla budućnost. Sankt Galen, 24. mart 1991.

Jost Küncli fon Fimmelsberg

24

PREDGOVOR AUTORA ZA I IZDANJE

Ova knjiga je namijenjena ozbiljnim studentima homeopatije i svima onima koji iskreno žele pronaći odgovore na pitanja o zdravlju, bolesti i izlječenju. Ona ne obećava sva rješenja, već predstavlja istraživanja sprovedena tokom proteklih nekoliko godina, a sadrži i opservacije i ideje do kojih sam došao kroz sopstvenu praksu.

Knjiga je podijeljena u četiri dijela. Prvi dio se bavi pitanjem šta je zapravo bolest. Razmatra se porijeklo i

dinamika bolesti, prirodni zakon liječenja i evolucija homeopatske misli zasnovane na tom zakonu, kao i primjena te misli u praksi.

U prvom poglavlju se nalaze i osnovni principi homeopatije, koje sam izložio jednostavnim jezikom, tako da ih i početnik može razumjeti.

Drugo poglavlje prvog dijela koje nosi naslov „Priča o ovoj knjizi”, pruža pogled na cijelu knjigu iz sveobuhvatne, „ptičije” perspektive.

Drugi dio se bavi jednim aspektom homeopatije o kome se mnogo govori, a koji uprkos tome ostaje nejasan – pristupom mentalnom stanju pacijenta. Prati-ćemo moj put ka razumijevanju deluzija i, na koncu, razumijevanju mentalnog stanja kao cjeline. U ovom dijelu se razmatra i povezanost uma i tijela.

Treći dio pokriva „zanatski” aspekt homeopatije, tj. uzimanje slučaja ili proces razumijevanja pacijenta. U ovom dijelu se, prije davanja veoma konkre-tnih i detaljnih savjeta i tehnika, još jednom stavlja naglasak na filozofski aspekt.

Četvrti dio sadrži temelje novog shvatanja uloge lijekova, a u svrhu ilustracije su dati i primjeri nekih lijekova.

U okviru svakog dijela čitalac će naći razmišljanja o raznim praktičnim pitanjima, kao što su značaj patologije, međusobni uticaj lijekova, homeopatska prognoza i homeopatska psihoterapija. Svako poglavlje ilustruju klinički slučajevi i primjeri, čija je svrha bolje razumijevanje materije koja se obrađuje.

Smatram da se uloga učitelja svodi na buđenje učitelja unutar svakog od nas. Ako vas ova knjiga podstakne na posmatranje i razmišljanje, onda će njena svrha biti više nego ostvarena.

Bombaj, 1. mart 1991. Rajan Sankaran

25

PREDGOVOR AUTORA ZA II IZDANJE

Posljednja godina je bila godina moga rasta, kako ličnog tako i u razumijeva-nju homeopatije. Pa ipak, odlučio sam da ne mijenjam ovu knjigu, pošto ona predstavlja moje prve korake na polju homeopatije. Izvršio sam neke male izmjene, ispravio greške, sačinio indeks lijekova i napisao bolji završetak. Zadovoljan sam što ova knjiga predstavlja pravi odraz mojih razmišljanja o homeopatiji.

Bombaj, 1. avgust 1992.

Rajan Sankaran

* * *

„T raged i ja … je . . . ka ko re če Ar is to te l , snaga ko ja b uđe -

n jem sa ža l je n ja , s t ra ha i u ža sa č is t i um od is t ih i s l i č n ih s t ra s t i ; to je s t , sm an ju je ih na p ravu m je ru , u z nekaku v r s tu u ž i tka p r i č i ta n ju i l i g ledan ju dob r ih im i ta c i ja ta kv ih s t ra s t i . N i p r iroda ne o skud i je va u s red s tv im a ko ja po tk r jep l ju ju tu Ar is to te lovu t v rd n ju , je r kad se rad i o t i je lu , s tva r i obo jene m e la nho l i jom ko r i s te se p ro t iv m e la nho l i je , k i se l ina p ro t iv k ise l ine , so za uk la n ja n je s la n ih t je le sn ih te čno s t i . “

Džon Milton (1608 – 1674),

u uvodu svoje knjige Samson Borac

28 I Dio: Homeopatska filozofija

1.

ŠTA JE HOMEOPATIJA

Homeopatija je medicinski sistem koji je osnovao slavni liječnik dr. Samuel Haneman (Hahnemann, 1755 – 1843) iz Njemačke. Zasniva se na principu „slično se sličnim liječi” (klin se klinom izbija), što u praksi znači da neko sredstvo koje kod zdravog čovjeka koji ga uzme izaziva izvjesne posljedice, može ukloniti sve bolesti koje imaju simptome slične tim posljedicama.

Homeopatska praksa zasniva se na određenim temeljnim principima:

1. Slično se sličnim lije či Ako zdrava osoba uzme, naprimjer, dozu arsenika, počeće povraćati, dobiće

vodeni proliv, puls će joj se ubrzati i biće iznemogla. Koža će joj biti hladna, a izraz lica uplašen. Uzet u manjim dozama ili ako se uzima u dužem vremenskom periodu, arsenik izaziva curenje iz nosa, osjećaj težine u glavi, kašalj i zakrčenje (katar) bronhija. I kasnije, nakon izvjesnog vremena od uzimanja arsenika prisutni su specifični poremećaji kože i nerava. Osoba, koja je nekad prije uzela arsenik, osjeća pečenje po cijeloj koži, koje popušta na toploti, često je žedna (pri čemu svaki put može popiti samo malo vode), ima strah od smrti, uznemirenost, a simptomi joj se pogoršavaju oko podneva i oko ponoći.

U skladu sa jednim od homeopatskih zakona koji glasi „slično se liječi sličnim”, mnogobrojni pacijenti sa sličnim simptomima izliječeni su Arsenicom, bez obzira o kojoj bolesti se u svakom konkretnom slučaju radilo (kolera, nazeb, ekcem, astma, itd.). Isti princip pominje staroindijski pjesnik Kavi-Kalidasa: „Shruyate hi pura loke, vishasya visham aushadham.” U prevodu: „U stara

vremena govorilo se da otrov liječi otrov.” Hipokrat je izložio ovaj princip riječima „Similia similibus curentur” („Slično se sličnim liječi”).

2. Istraživanje (dokazivanje) lijekova na zdravim ljudima Lijekovi koji se u homeopatiji koriste testiraju se na zdravim osobama –

dobrovoljcima (dokazivačima), da bi se vidjelo kakve simptome izazivaju. Simptomi svakog lijeka zapisuju se do najmanjeg detalja i čine homeopatsku Materia mediku (zbirku opisa lijekova). Prilikom pronalaženja lijeka za neku bolesnu osobu njeni simptomi se upoređuju sa simptomima različitih lijekova opisanih u Materia medici, kako bi se pronašao samo jedan lijek čiji su simptomi najsličniji onima koje ima pacijent (slično se sličnim liječi).

1 Šta je homeopatija 29

3. Potenciranje Hanemanovi naučni eksperimenti su ga doveli do procesa potenciranja.

Postepeno razrjeđivanje i protresanje lijeka čini njegovo djelovanje izuzetno moćnim, a u isto vrijeme neškodljivim. Ta pojava je u potpunoj suprotnosti s toksičnim lijekovima savremene oficijalne medicine i njihovim „nuspojavama”.

Homeopati koriste potencije u rasponu od čiste matične tinkture do potencije 100.000. Šesta centenzimalna potencija (rastvor poslije 6 faza razblaživanja u odnosu 1: 100) može se grubo opisati kao kap matične tinkture rastvorena u jezeru vode. Koncentracija početne supstance u svakoj sljedećoj fazi rastvaranja 100 puta je manja od prethodne. Zamislite, dakle, rastvor u kome lijek koji se dobije serijom od 100.000 razrijeđenja u odnosu 1:100.

Niko ne može na potpuno zadovoljavajući način objasniti kako homeopatski lijekovi mogu djelovati kad su razblaženi u tako nezamislivoj mjeri. Ipak, rastvori djeluju veoma snažno. Č ini se da se kroz proces potenciranja oslobađa skrivena moć lijeka.

4. Unutrašnji iscjelitelj Homeopatska praksa upućuje liječnika da tijelo posmatra kao cjelinu koja je

mnogo više od skupa njenih različitih sastavnih dijelova. Za razliku od mašine, ono se razvija, obavlja funkcije i „popravlja se” samostalno. U tom smislu, svako u sebi nosi svog sopstvenog liječnika. Liječnici iz daleke prošlosti su poznavali tu prirodnu moć organizma da kontroliše bolest i u vezi s njom smislili su divnu frazu „vis medicatrix naturae” („iscjeliteljska moć prirode”). Moć liječenja je urođena funkcija same životne sile, koju je Haneman zvao vitalnom silom. Bolest predstavlja poremećaj te sile. Od deset ljudi koji pokisnu, samo jedan dobije upalu pluća. Većina bakterija može izazvati bolest jedino ako je iscjeliteljska moć, ili otpornost unutar tijela na niskom nivou. Uklanjajući bakterije (antibioticima i sl.) ne činimo ništa da bismo popravili nedostatak otpornosti. Homeopatska medicina ima za cilj korigovanje poremećene vitalne sile i jačanje moći organizma da se sam izliječi. Ona nema za cilj uklanjanje pojedinačnih simptoma na pojedinim dijelovima tijela, nego je usmjerena na uklanjanje uzroka i vaspostavljanje zdravlja. Prema homeopatskom shvatanju zdravlja i bolesti simptomi su odraz poremećene vitalne sile.

Bolest liči na gitaru raštimovanih žica. Naravno, svi tonovi koje proizvodi takva gitara će biti daleko od skladnih. Nema koristi od napora da se popravi svaki ton ponaosob. Treba ispraviti poremećaj u samom štimovanju.

5. Holizam (pristup čovjeku kao cjelini) Još jedan osnovni princip homeopatije ogleda se u tretiranju pacijenta kao

cjeline i kao individue. Ne postoji lijek protiv odgovarajuće bolesti, već lijek za pacijenta koga treba izliječiti. „Cilj je pacijent, ne bolest”, rekao je slavni Viljem

30 I Dio: Homeopatska filozofija

Osler (sir William Osler). Homeopat uzima u razmatranje sve simptome karakteristične za neku osobu kao pojedinca. I prodavac konfekcije katkad mora mijenjati konfekcijske mjere da bi odjeća odgovarala kupcu. Homeopat individualizuje svoj rad pitanjima u vezi s detaljima iz pacijentove prošlosti i porodične istorije bolesti, u vezi sa pacijentovim apetitom, osjećajem žeđi, redovnosti stolice, navikama u vezi sa spavanjem, itd., a, najvažnije od svega, pitanjima u vezi s njegovim temperamentom.

Danas se sve više prihvata da su um i tijelo međusobno povezani. Holistički pristup bolesti, s naglaskom na njen psihosomatski aspekt, doživljava brz uspon. Haneman je to davno uvidio i naglasio potrebu da se tjelesni i mentalni simp-tomi moraju razmatrati zajedno, pošto skupa čine sliku bolesti. Homeopatska Materia medika obiluje opisima mentalnih simptoma koji su nam pri izboru lijeka od osobitog značaja.

Trenutno postojeći problem pacijenta obično nije izolovana pojava, već dio slijeda problema. Uzimaju se u razmatranje i cijela lična, ali i porodična istorija bolesti, kao i događaji iz djetinjstva, jer se homeopatijom ne liječe samo trenutni simptomi, već ukupni slijed simptoma, pri čemu se sprječava napredovanje bolesti. Djeca pod homeopatskom terapijom izrastaju u zdravije osobe, pošto ih ona oslobađa i od prokletstva lošeg nasljeđa.

Kaže se da je dijete otac čovjeka. Čak i kod veoma male djece možemo primijetiti početke budućih bolesti. Uzmimo za primjer razvoj neke djevojčice koja se, možda, kad je bila beba jako znojila po glavi tokom spavanja, toliko da je jastuk ujutro bio mokar. Možda su joj se fontanele sporo zatvarale, kasno je prohodala i kasno su joj nicali zubi, te je, možda, htjela jesti blato i kredu. Bila je debeljuca, ali bez snage. Zatim su joj se uvećali krajnici. Često se prehla-đivala, što je dodatno uvećalo krajnike. Menstruacija se pojavila prerano i suviše je obilna. Kasnije joj je stalno bilo hladno i nije imala energije. Onda se postepeno razvijao kašalj sa blažim znacima groznice. Dijete želi hladno mlijeko i jaja. Kašalj se dalje pogoršava, a večernja groznica postaje izražena. Na kraju rendgenski snimak otkriva tuberkulozu.

Dakle, tuberkuloza se nije pojavila iznebuha; ona se razvijala od ranog djetinjstva. Svi znaci narušenog zdravlja bili su tu. Oni ukazuju na homeopatski lijek Calcarea carbonica. Da je ovakvom djetetu taj lijek dat u najranijem djetinjstvu, do kasnijih tegoba ne bi ni došlo. No, nikad nije prekasno. Čak i u ovom stadijumu homeopatijom se zdravlje te osobe može ojačati. Mnoga su djeca s problemima uz pomoć homeopatije počela živjeti normalnim životom.

Dobar homeopat uči da bolest posmatra kao proces koji se neprekidno mijenja – počinje u materici i, ukoliko se ne obustavi, završava u grobu. Postoji mnogo metoda kojima se pacijentu može pružiti olakšanje, no ukoliko se ne preduzme nešto u skladu s homeopatskim principima proces bolesti se nastavlja.

1 Šta je homeopatija 31

Ustvari većina, ako ne i sve kurativne terapije (uključujući i psihoterapiju, meditaciju, itd.), zasnovane su (svjesno ili nesvjesno) na principu sličnosti. Homeopati ovaj princip primjenjuju na naučni način i sistematično, koristeći pažljivo dokazivane lijekove.

Ponekad se, u toku homeopatske terapije, kod pacijenata nakratko ponovo pojavljuju bolesti iz njihove prošlosti, u obrnutom redoslijedu, poput filma kad se pusti unazad. Kad se to desi, znamo da lijek djeluje ne samo na trenutno stanje, već i na uzrok tog stanja u prošlosti i tako donosi sigurnost u budućnosti.

Pošto mora obaviti pregled i ustanoviti dijagnozu, homeopat mora poznavati medicinu, anatomiju, fiziologiju, hirurgiju i ginekologiju. Na taj način će poznavati prirodni tok bolesti i dobro sprovesti cijeli slučaj.

No, da bi homeopat mogao izabrati pravi lijek, njegov najvažniji zadatak je da u potpunosti i na pravilan način shvati individualnost svakog svog pacijenta.

6. Homeopatski lijekovi Procesom potenciranja se budi skrivena moć iscjeljivanja koja se nalazi u

supstancama od kojih se prave homeopatski lijekovi. Ovaj proces omogućava da se u homeopatskom liječenju može koristiti sve, od pijeska (Silica) do mjesečine (Luna). Lijekovi se spravljaju od supstanci koje potiču iz različitih oblasti prirode:

Životinjsko carstvo npr. Tarentula (pauk) Cantharis (španska muha) Sepia (sipa) Bufo rana (žaba) Biljno carstvo npr. Aconitum napellus (jedić) Belladonna atropa (otrovno velebilje) Bryonia alba (bijela ugojka, kukovina) Lycopodium (likopodijum, prečica, crvotočina) Mineralno carstvo npr. Sulphur (sumpor) Calcarea carbonica (kalcijum karbonat) Nit-ac (azotna kiselina) Natrium muriaticum (natrijum hlorid, kuhinjska so)

32 I Dio: Homeopatska filozofija

Produkti bolesti (nozodi) npr. Tuberculinum (tuberkuloza) Pyrogen (trulo meso) Hydrophobinum (pljuvačka bijesnog psa) Zdrava tkiva i sekreti (sarkodi) npr. Thyroidinum (štitna žlijezda) Pituitary (hipofiza) Nevidljive sile (imponderabilia) npr. Magnet X – ray (rendgenski zraci)

Čarobno putovanje

Do sada sam samo letimično iznio pogled na cijeli sistem. Da bismo stekli pravu sliku homeopatskog pristupa zdravlju, bolesti i liječenju u daljem tekstu će podrobno biti obrađeni svi aspekti. Vidjećemo kako treba uzimati i obrađivati slučaj, te kako razumjeti individualnost svakog pacijenta, kako shvatiti mehanizam djelovanja lijeka i kako lijekove koristiti u praksi. Krenimo na ovo prekrasno putovanje.

33

2.

PRIČA O OVOJ KNJIZI

Kao studenti homeopatskog koledža ustanovili smo da je homeopatska Materia medika veoma štura, Repertorij sastavljen mehanički, a filozofija zastarjela i izgubljena u teoretisanju. Zapravo, homeopatska filozofija bila nam je najgori predmet, pošto je ama baš nikako nismo mogli povezati sa stvarnošću. Ta predavanja su nam bila tako dosadna da su nas bukvalno morali vući u učionice. To je bio tek početak naših nevolja. Kad smo počeli praksu, pronašli smo različite „škole” razmišljanja, različite pristupe homeopatiji. Neki praktičari su davali kombinacije lijekova, neki samo po jedan tačno određeni lijek, neki su obraćali pažnju samo na patologiju, neki na glavne indikacije, dok su drugi koristili Repertorij. Od ovih posljednjih, neki su primjenjivali Kentov metod, drugi Bogerov, a nekolicina izabranih Beninghauzenov (Bönninghausen). Neki su pridavali važnost mijazmima, drugi su ih kritikovali. Takva situacija samo je povećala našu konfuziju.

Prvi koraci Kad sam završio koledž, počeo sam raditi uz Repertorij pošto sam ga već

poznavao, i slučajeve sam repertorizovao mehanički. Pokušavao sam koristiti karakteristične i posebne simptome uglavnom zato što je u takvim rubrikama navedeno manje lijekova, te je na taj način lakše koristiti Repertorij. Izabrao bih nekoliko karakterističnih simptoma, pogledao odgovarajuće rubrike u Reper-toriju i izabrao lijek koji im je bio zajednički. U nekim slučajevima ovaj sistem je funkcionisao, ali u mnogima nije. Sjećam se jednog od svojih prvih slučajeva: moja baba je imala teškoće pri gutanju, pa sam uzeo sljedeće simptome koje je imala: Krompir ne podnosi (Gen., food, potatoes, aggr., aversion) i Grlo, stane u grlu, jednjaku, pri gutanju (Throat, oesophagus, choking, swallowing), te sam na osnovu njih izabrao lijek Alumina, koji joj je zaista pomogao. No, u mnogim slučajevima ovaj pristup nije dovodio do zadovoljavajućih rezultata, te sam svu svoju energiju uložio u pronalaženje metoda koji bi u svakom slučaju doveo do uspjeha. Znao sam da je klinika najbolja laboratorija koju sam mogao pronaći, a naučni um najbolje oruđe za postizanje tog cilja. Jedini princip koga sam se u potpunosti pridržavao svo to vrijeme, bio je da uvijek koristim samo po jedan lijek ili jedan terapijski metod, i da pri tome sve ostale uslove održavam

34 I Dio: Homeopatska filozofija

konstantnim koliko je god to moguće. To mi je u velikoj mjeri pomoglo da dođem do rezultata.

Prednost mentalnom i opštem Zajedno s kolegom dr. Džaješom Šahom (Jayesh Shah) proučavao sam

naše uspjehe i neuspjehe. Postalo nam je očigledno da smo bili mnogo uspješniji u slučajevima u kojima smo lijek birali na osnovu mentalnog i opšteg stanja, odnosno simptoma, nego u onima u kojima smo se oslanjali na posebne simptome ili izbor lijeka zasnivali na patologiji.

Ovo otkriće prihvatili smo isključivo s praktičnog stanovišta, bez stvarnog razumijevanja uzročnosti pojave, pa smo taj sistem počeli primjenjivati u nekim slučajevima, i to uz veliki oprez. Još se sjećam jednog slučaja vitiliga (detaljnije opisanog u poglavlju 9 - „Centralni poremećaj”). Od pacijentkinje u tom slučaju nisam mogao dobiti opis nijednog simptoma, sem što sàm sām primijetio da se radi o veseloj i pričljivoj osobi. Takođe je bila topla osoba i voljela je da šeta na otvorenom. Pošto sam repertorizovao ove simptome:

1. Govorljivost sa šaljenjem, ruganjem (Loquacity, jesting, with), 2. Hodanje na otvorenom � (Walking, air, in open, ammel.) 3. Toplota generalno � (Warm agg.),

pronašao sam lijek Kali iodatum, koji se uopšte ni ne pominje u rubrici Koža, diskoloracija, bijele mrlje (Skin, discoloration, white, spots).

Bio sam u nedoumici – hoće li taj lijek djelovati? Do tada smo, istina, već birali lijekove na osnovu mentalnog i opšteg stanja, ali smo pazili da svaki lijek pokriva i lokalni problem na koji se pacijent žali. Ovo je bio moj prvi slučaj da lijek uopšte nije pokrivao patologiju. Odlučio sam rizikovati, ignorišući patologiju, i toj ženi dao Kali-i . Lijek je imao čudesne rezultate.

U vezi sa tim slučajem sam sam sebi postavljao gomilu pitanja. Zašto je lijek djelovao? Kako je djelovao? Kako lijek može izliječiti nešto, kad nije poznato da takvu stvar može izazvati, niti izliječiti. Da li se radilo o nekom drugom principu? U isto sam vrijeme shvatio da lijek razblažen preko 12C ne sadrži niti jedan molekul prvobitne supstance; takav rastvor sadrži tek energiju. Pošto ne sadrži nikakvu materijalnu supstancu, lijek ne može direktno izazvati nikakve materijalne promjene u tijelu. Ne može izazvati ni fizičke, ni fiziološke, ni hemijske promjene u tijelu; može samo dovesti do dinamičkih promjena. Na um mi je pala i rečenica: „Potencirani lijekovi imaju samo dinamički učinak.”

Ta rečenica me je uvela u sasvim novi pogled na homeopatiju, i to je bio moj prvi korak ka istinskom shvatanju bolesti. Šta je zapravo dinamički poremećaj? To je najvažnije pitanje. U praksi smo vidjeli kako lijek koji pokriva mentalno i opšte liječi i patologiju, čak i kad se ne pominje u Materia medici. Otkrili smo da su kod pacijenata, kod kojih neki lijek djeluje, većina mentalnih i opštih

120 I Dio: Homeopatska filozofija

13.

STANJE I PATOLOGIJA

Vidjeli smo da se, kad centralni poremećaj prijeđe granicu koju vitalno važni dijelovi tijela mogu tolerisati, jedan dio centralnog poremećaja usmjerava ka lokalnim organima i tu izaziva patologiju. Tip i lokacija patologije zavise od:

1. Prirode samog stanja. Svako stanje bira određeni tip patologije koji mu najviše odgovara. Tako, naprimjer, ako neko ima sklonost ka bradavicama i upali slijepog crijeva, Belladonna će aktivirati upalu slijepog crijeva, jer joj upala više dozvoljava da iskaže svoje karakteristike nego bradavice. Colocynthis će prije izazvati oboljenje crijeva nego nazeb, pošto taj lijek u svojoj naravi ima spazmodične bolove i kolike. Ako umjesto o lijekovima govorimo u terminima karakteristika stanja onda možemo reći da stanje koje odlikuje nasilnost teži da se izrazi u vidu patologije koju, takođe, odlikuje nasilnost. Zincum, sa svojim igranjem mišića i horejom, obično će prije dovesti do pogoršanja stanja kod epilepsije, nego kod ekcema.

Dakle, tip patologije zavisi od prirode stanja, ali ne isključivo od nje; postoji još važnih faktora.

2. Urođene ili stečene sklonosti ka određenoj patologiji. Urođena sklonost je genetski naslijeđena, dok je stečena ona koja se kod neke osobe razvila poslije rođenja. Dakle, mada Bell teži da pogorša stanje kod upale slijepog crijeva, a ne kod bradavica, ako neko nema sklonost ka upali slijepog crijeva, a ima snažnu genetsku sklonost ka bradavicama, Bell nema drugog izbora nego da pogorša stanje kod bradavica.

3. Nivo vitalnosti. Ako je vitalnost snažna, ona patologiji neće dozvoliti da zahvati važnije dijelove, već će je ograničiti na one manje važne.

Tip patologije, dakle, zavisi od veoma os jetljive ravnoteže između prirode stanja, stečene ili urođene sklonosti i nivoa vitalnosti. Iz toga proizilazi da postoje dva tipa patologije:

1. Patologija bez stečene ili urođene sklonosti. To se dešava kod akutnih oboljenja, posebno kod infekcija poput tifusa ili upale pluća, kod kojih je i bez sklonosti ka crijevnim, odnosno plućnim bolestima, virulentnost (spoljašnji uzročnik) dovoljno snažna da stvori patologiju.

2. Patologija s genetskom sklonošću, tj. s urođenom ili stečenom sklonošću. Unutar ovog tipa patologije imamo dvije vrste:

13 Stanje i patologija 121

1. sklonost koja se lako aktivira, i 2. sklonost koja se teže aktivira.

Dakle, jaka sklonost ili sklonost koja se lako aktivira, se aktivira pod uticajem ma kojeg stanja. Ako neko, naprimjer, ima jaku genetsku sklonost ka hipertenziji, gotovo svako stanje (bez obzira da li se radi o npr. Bar-c, Bell ili Hepar) će pogoršavati tu sklonost. Čak i ako stanje nije tako intenzivno, ono će ipak pojačavati patološku sklonost, jer je tako osjetljivo na stimulaciju. S druge strane, ako sklonost nije tako jaka, i ako je nije lako aktivirati, za pojavu patologije potrebno je intenzivno stanje određenog tipa. Naprimjer, ako neko ima manju sklonost ka epilepsiji, neće je aktivirati baš svako stanje; to će uspjeti samo određena stanja, a i tada ona moraju biti visokog intenziteta.

Koliki je značaj shvatanja svega ovoga? Značaj se ogleda u činjenici da, mada neke lijekove povezujemo s određenom patologijom, moramo shvatiti da će kod osobe koja ima jaku stečenu ili urođenu sklonost ka nekoj patologiji, gotovo svako stanje izazvati pogoršanje te patologije. Znači, ne možemo tvrditi da određeni lijek ne može izazvati određenu patologiju i tragati za lijekom koji to može. Naprimjer, drvosječe su obično snažni ljudi, no snaga nije potrebna ako je drvo slabo, ili već napola srušeno. Ako ne želimo da drvo padne, moramo ukloniti drvosječu. Ne vrijedi reći: „Ovaj drvosječa ne može posjeći drvo. On ne može biti krivac, pošto nije dovoljno snažan.” To se dešava kad na osnovu simptoma pronađemo pravi lijek, no onda ga odbacimo smatrajući da on ne može izazvati datu patologiju. Ako je urođena ili stečena sklonost dovoljno jaka, aktiviraće je gotovo svaki dinamički poremećaj, što znači da moramo otkriti unutrašnji dinamički poremećaj i liječenje usmjeriti ka njemu.

Uzmimo za primjer lijek Spigeliu. Spig pokriva mnoge neurotične bolove, a kad to stanje pronađemo kod osobe sklone glavoboljama, ona izaziva netipičnu glavobolju, tj. glavobolju tipičnu za Spig: bol se pomjera iz potiljka u lijevo oko, stvarajući osjećaj kao da će oko iskočiti iz duplje. Spig ima tako veliku moć izazivanja glavobolje da će se čak i kod osobe sa slabijom sklonošću ka glavoboljama pojaviti bol ovog tipa. Recimo, međutim, da Spig stanje postoji kod osobe bez ikakve sklonosti ka glavoboljama – šta se u tom slučaju dešava? To stanje će podstaći tip patologije kojem je ta osoba sklona, recimo, astmu. Kod osobe oboljele od astme možete pronaći mentalno stanje, modalitete ili opšte karakteristike tipične za Spig, no bez glavobolje.

Uzmimo za primjer i Aesculus. On ima kongestiju vena koja kod podložne osobe izaziva tipičan ranjav bol i otečene hemoroide. No, šta ako Aesc stanje nađemo kod osobe bez sklonosti ka hemoroidima, ali sa sklonošću ka konjunktivitisu? U tom slučaju može doći do nateknuća vena u očima umjesto u rektumu. U slučajevima kao što su ova dva, velika je vjerovatnoća da ćete „promašiti” lijek ako po navici Aesc povezujete s hemoroidima, a Spig s glavoboljom.

122 I Dio: Homeopatska filozofija

Znači, možemo napraviti velike greške ako lijek biramo samo na osnovu patologije. Možemo imati slučaj hemoroida čiji lokalni simptomi ukazuju na Aesc, dok pacijent ima opšte centralno Spig stanje. Pošto ima jaku sklonost ka hemoroidima, može ih dobiti, mada se oni obično ne povezuju sa Spig. To se dešava zato što možda u dokazivanju Spig nije učestvovala osoba sa takvom tendencijom. Zato ne znamo da li su se u dokazivanju Spig mogli pojaviti takvi simptomi i da li uopšte ona može pojačati tu sklonost i, ako može, koje lokalne karakteristike izaziva. Čak i kad lokalne karakteristike patologije jasno uka-zuju na lijek, moramo ga potvrditi pratećim stanjima na mentalnom i opštem nivou, inače će zakazati.

Veoma je važno imati na umu da se data patologija može naći u okviru više stanja i lijekova, kao i u različitim oblicima. Ako neki lijekovi nisu uvršteni u listu onih koji uklanjaju datu patologiju, možda se radi o tome da u dokazivanjima takvih lijekova nisu učestvovale osobe koje imaju sklonost ka toj specifičnoj patologiji, ili ti lijekovi nisu kasnije dodani u odgovarajuće liste na osnovu uspjeha tih lijekova kod bolesnika s takvom patologijom. Ako ustanovimo da se mentalni, opšti i karakteristični simptomi uklapaju u sliku lijeka, bezbjednije je dati takav lijek, no neki koji odgovara samo patološkoj slici. Patologija bi nas samo trebala uputiti na istraživanje određenih lijekova i utvrđivanju da li i jedan od njih odgovara datom pacijentu. Najsigurnije je ako se bira lijek koji pokriva mentalno i opšte stanje. Obrnuto, tj. izbor zasnovan na lokalnim simptomima, ili na osnovu patologije, je rizičan i stavlja nas u položaj iz koga ne možemo izvesti nikakve procjene.

Osjetljivost na patologiju Kako određujemo osjetljivost kod sklonosti ka patologiji, tj. kako

određujemo da li će određenu patologiju moći izazvati neka pobuda (poremećaj) relativno slabog, ili relativno jakog intenziteta?

Osjetljivost na patologiju je visoka ukoliko neki poremećaj relativno niskog intenziteta značajno pogoršava patologiju. Naprimjer, ako postoji slab centralni poremećaj, a patološko stanje se pojačava. U takvim slučajevima dominiraju patološki simptomi.

Osjetljivosti na patologiju je niska ukoliko čak i poremećaj relativno visokog intenziteta ne pogoršava patologiju u velikoj mjeri. Primjer, ako postoji jak centralni poremećaj, a patološko stanje se značajno ne pojačava. U takvim slučajevima ne dominiraju patološki simptomi.

64 I Dio: Homeopatska filozofija

sobom i ne smatra da je drugačiji od ostalih. U bolesnom stanju čovjek se osjeća odvojenim i posebnim na negativan način. Da pogledamo jedan pimjer:

Primjer: Mahatma Gandi i njegov sin Harilal Gandi piše u svojoj autobiografiji da je u početku imitirao britanske

običaje, pokušavajući da na neki način postigne jednakost s Britancima. Uprkos tim pokušajima, njegovo samopoštovanje je, vjerovatno, bilo na niskom nivou u trenutku kad mu se rodio sin Harilal. Na putu po Južnoj Africi Gandi je bio izbačen iz vagona za bjelce, što je povećalo njegov osjećaj patnje i nepravde, te on shvata da ukoliko se ne odupre i ne pokaže neposlušnost, ništa se neće promijeniti. Njegove glavne karakter-istike su bile:

• osjetljiv na nepravdu,

• osjetljiv na povređivanje,

• neposlušnost.

Ove karakteristike gotovo su u potpunosti bile opravdane okolnosti-ma, i zato predstavljaju zdravo stanje. Zapravo, znamo da su okolnosti zahtijevale pojavu Gandija mnogo više nego što su one trebale njemu.

Harilalova priča potpuno je drugačija. Rođen s korijenom stanja svog oca (korijen Staphysagria) on je razvio ista osjećanja (nepravde i povrije-đenog ega) koja je imao njegov otac i istu kompulziju (da se bori ili odupre), ali u njegovom životu nije bilo situacionog uzroka da opravda takvo stanje.

Bez sumnje, Harilal je imao strogog oca, no, za razliku od Britanaca, Gandi je prema sinu gajio dobre namjere. Harilal je to lako mogao vidjeti, te nije morao reagovati na loš način. Međutim, korijen u njemu, koji je aktivirala situacija, doveo je do istog stanja čak i u okolnostima u kojima ono nije bilo potrebno.

Harilal se razišao s ocem, postao musliman, odao se piću, nije prisustvovao ni Gandijevoj sahrani, i šest mjeseci poslije smrti oca i sam je umro u bordelu. Imao je iste simptome:

• osjetljiv na nepravdu,

• osjetljiv na povređivanje,

• neposlušnost.

Harilal je reagovao na Gandija na isti način na koji je Gandi reagovao na Britance. Ali, Gandi je bio zdrav, njegovo stanje je proizilazilo iz objektivne situacije, te je on bio u miru sa sobom; nalazio je prostora i za druge. Harilalovo stanje je bilo posljedica njegovih deluzija u vezi sa situacijom. Nije imao nikakvog razloga da se tako osjeća, mada je

6 Zdravlje i bolest:psihološki i filozofski aspekti 65

pokušao sam stvoriti takvu situaciju da bi opravdao svoje osjećanje. Sigurno nije bio u miru sa sobom, što je imalo za posljedicu da je davao vrlo malo prostora drugima.

Ego i deluzija

Ima mnogo situacija koje zahtijevaju reakciju u vidu adaptacije radi opstanka. U tim stvarnim situacijama čovjek se ne osjeća loše jer osjeća spoj sa cijelim svijetom, mada je u lošijem položaju. Čovjek, koji se osjeća izdvojeno, nije obavezno čovjek u lošijem položaju, već čovjek s deluzijom da je u lošijem položaju.

Hrom čovjek ima konkretnu otežavajuću okolnost u poređenju s ostatkom svijeta, ali se nikad ne osjeća odvojenim od svijeta. Osjeća da je jednak sa svima drugima, samo je hrom. Prihvatiće mehanizam opstanka, i dok ga prihvata biće u miru sa sobom. Nije u dobroj situaciji, ali se sam osjeća dobro. Zna da je u osnovi dobro, sem ove određene otežavajuće okolnosti. Nije on u lošem stanju, već je situacija u kojoj se nalazi loša. Situacija je loša, ne on. Mehanizam koji mu dozvoljava da se nosi sa situacijom, ili stav koji adaptacijom prihvata, nije negativna stvar. Pošto se osjeća dobro, ima prostora za druge, ne postavlja drugima uslove, već ih pušta da žive.

Tragedija je, dakle, kad se neko ko nema nikakav nedostatak osjeća lošije od nekoga ko ima nedostatak. Osoba, koja ima obje noge i može hodati i trčati, ali osjeća da je hroma, ima veliki problem. Ona nije svjesna da je njena hromost samo njeno osjećanje. Da je toga svjesna, ne bi se više osjećala hromom. Deluzija je uvijek skrivena (nesvjesna), nikad eksplicitna. Čovjek osjeća da ima neki nedostatak, ali ne zna tačno koji. Svi obrasci ponašanja i reakcije potiču iz skrivene prošlosti.

Deluzija Hrom čovjek, koji se i ponaša kao hrom čovjek, dobije sina, i sin prihvati

obrazac ponašanja hromog čovjeka, mada sam nije hrom. Osjeća kao da ima neki nedostatak, ali ne zna zašto. Od drugih ljudi stalno traži podršku, postavlja uslove; osjeća strahove, opsesije i kompulzije, koje uopšte ne razumije. Uspostavio je obrazac reakcije bez uzroka. Kada osjeća da ima neki nedostatak, a ni sam ne zna zašto, obuzimaju ga teška osjećanja. Osjeća se (mada on sam nije toga svjestan) kao hrom čovjek, a nije hrom; dakle, nešto sigurno nije uredu s njim, ne sa situacijom. Osjeća se sve izolovanijim od ostatka svijeta. Da bi postigao mir s tim osjećanjima, on drugim ljudima postavlja visoke uslove i ne ostavlja im nimalo prostora – ne može im dozvoliti da budu ono što jesu, te ih vidi isključivo u svjetlu onog što mu oni mogu dati ili uzeti.

66 I Dio: Homeopatska filozofija

Ego Bolest se veoma lako kači za ego. Zašto je to tako i koja je posljedica toga?

Ego je dio psihe čovjeka koji ga čini posebnim i izdvojenim; on mu daje osjećaj identiteta. Zdrava uloga ega se sastoji od davanja motivacije čovjeku da nešto sam učini i da napreduje. Krava preživa mirno i uvijek na isti način, bez obzira da li je engleska, indijska, kraljevska ili slugina. Njena posebnost i individual-nost, ime i identitet nju ne zanimaju, pa milionima godina ostaje ista – ne gradi kuće i ne proizvodi nuklearno oružje. Kvalitet njenog mlijeka se ne može promi-jeniti; ona ga sama ne može pasterizovati niti može graditi mljekare. Ovaj prim-jer bi trebao ilustrovati ulogu ega u čovjekovom razvoju – on mu daje osjećaj izdvojenosti. On mu daje i nagon da štiti svoj identitet i da barem bude jednak sa ostalima, ako ne i ispred njih, i upravo to ga tjera da više drži do svog imena i identiteta, nego do života. Čovjek je u stanju zapustiti zdravlje, čak i život, samo da bi zaštitio svoj identitet ili ego. Individualni identitet se brani krvavo – zemlje ratuju i milioni ljudi su već poginuli. Moja vjera, moja zemlja, moje ime, moja porodica – sve je to mnogima često važnije i od samog života.

Kad to shvatimo, uvidimo da kod bolesti postoji obrazac kompulzije i opsesije. U svrhu opstanka čovjek stvara strahove i uslove. Naprimjer, čovjek okružen razbojnicima stiče kompulziju da zaključava vrata noću, kao i strah da će biti opljačkan. Ovaj obrazac se ustaljuje. Ako bude opljačkan, biće siromašan i neće imati šta da jede. Nagon za preživljavanjem stvara oprez: to je zajedničko svim bićima, no ego stvara još veći stres. Ako budem siromašan, šta će biti s mojim imenom i položajem? Šta će drugi misliti o meni? Ova pitanja u vezi s egom postaju jednako važna ili još važnija, što stvara mnogo veći stres. Čovjek sve više osjeća da je u neravnopravnom položaju, dok strah doprinosi da se osjeća izdvojenim, a za sve to je kriv ego.

Životinje nemaju taj problem, te ih bolesti pogađaju samo na nivou borbe za opstanak. Njihov stres je povezan isključivo sa opstankom. Ako neka životinja bude dugo proganjana, kod nje će se pojaviti strah, i taj obrazac se može ustaliti. No, kod nje se neće pojaviti i osjećanje: „Izgubiću položaj zato što me proganjaju, pa

sam zbog toga u posebno lošem položaju”. Ona će jedino osjećati: „Proganjaju me, šta će mi se desiti?” Kod čovjeka se događa mnogo više, pošto ga strahovi stavljaju u ne-povoljan položaj u odnosu na druge. Njegov ego je osjetljiv, lako se pobudi, zato što se stalno trudi da održava korak s drugima – njemu su važni individu-alnost i identitet. Osjećanje čovjeka kojim dominira ego je: „Nisam dobar kao drugi;

neću biti dobro sve dok ne učinim ovo ili ono, a moram bit i dobro”. Zato kod ljudi srećemo više bolesti nego kod životinja. Meterija medika za

životinje bi bila mnogo kraća, jer su one manje izložene stresnim situacijama, koje nisu tako raznovrsne, i sve se isključivo tiču opstanaka.

Kod životinje je jedino važno održati se u nekoj situaciji; kod čovjeka, pak, bitno je održati ego. Žena koja stanuje kod svekra i svekrve trpi uvrede, no