dalam amalan gaya hidup sihat melalui aktiviti fizikal • Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti • Menjalankan sesi khidmat nasihat kepada kumpulan sasar/komuniti

ISI KANDUNGAN

TAJUK HALAMAN

PENGENALAN 1

Unit 1: PANDUAN PENGGUNAAN MODUL 2

Unit 2 : PENUBUHAN DAN PELAKSANAAN WELLNESS HUB 4 DI SELURUH MALAYSIA

Unit 3 : PANDUAN UNTUK ANGGOTA KESIHATAN 25

Unit 4 : PANDUAN UNTUK SUKARELAWAN KOMUNITI 26

MODUL LATIHAN 33

LAMPIRAN 42

PENYUMBANG TEKNIKAL MODUL WELLNESS HUB

Panduan Pelaksanaan Wellness Hub

1

PANDUAN PELAKSANAAN WELLNESS HUB

Panduan Pelaksanaan Wellness Hub ini dirangka sebagai panduan :

• Pelaksanaan aktiviti oleh anggota kesihatan.• Pelaksanaan aktiviti oleh sukarelawan komuniti di Wellness Hub.


2

KANDUNGAN MODUL Setiap modul mengandungi unit pembelajaran tertentu yang memberi penekanan kepada elemen cara hidup sihat. Setiap unit pembelajaran terbahagi kepada segmen iaitu pengenalan, objektif pembelajaran, isi kandungan, aktiviti pembelajaran, alat bantu mengajar serta penilaian. Unit-unit pembelajaran yang terkandung di dalam modul-modul berkaitan adalah seperti berikut :


Unit 1 : Panduan penggunaan modul Unit 2 : Penubuhan dan pelaksanaan Wellness Hub di seluruh MalaysiaUnit 3 : Panduan untuk anggota kesihatanUnit 4 : Panduan untuk sukarelawan komuniti

Modul Senaman dan Aktiviti Fizikal

Unit 1 : Pengenalan senaman komunitiUnit 2 : Apa itu senaman?Unit 3 : Senaman yang terdapat di Wellness HubUnit 4 : Kesan bersenam dan risiko kecederaan

Modul Makan Secara Sihat

Unit 1 : Tukar amalan pengambilan pemakananUnit 2 : Amalkan konsep Pinggan Sihat MalaysiaUnit 3 : Pantau Pengurusan MyNutriDiari 2

Modul Berhenti Merokok

Unit 1 : Fakta umum berhenti merokokUnit 2 : Penilaian kesediaan berhenti merokokUnit 3 : Peringkat perubahan tingkah laku

PANDUAN PENGGUNAAN MODUL1UNIT


3

Modul Minda Sihat

Unit 1 : Fakta umum kesihatan mentalUnit 2 : Kenali tanda-tanda masalah kesihatan mentalUnit 3 : Penilaian risikoUnit 4 : Intervensi

Modul Intervensi Pengurusan Berat Badan

I Fit And Eat Right (IFitEr) Unit 1 : Garis Panduan PelaksanaanUnit 2 : Saringan kesihatan dan ujian kecergasanUnit 3 : Modifikasi tingkah lakuUnit 4 : Pelan pemakanan Unit 5 : Pelan latihan senamanUnit 6 : MyLogBookUnit 7 : MyTools

LANGKAH-LANGKAH PENGGUNAAN MODUL

• Setiap anggota kesihatan dan sukarelawan komuniti yang telah dikenal pasti untuk mengendalikan Wellness Hub perlulah diberi pendedahan Garis Panduan Pelaksanaan Wellness Hub serta latihan berkaitan penggunaan modul.

• Anggota kesihatan dan sukarelawan komuniti perlu memahami kandungan modul sebelum mengendalikan aktiviti di Wellness Hub.

• Perhatian perlu diberi kepada setiap objektif pembelajaran yang disenaraikan dalam setiap modul.

• Anggota kesihatan dan sukarelawan komuniti perlulah melalui ujian penilaian pre dan post.


4

PENGENALAN

Wellness Hub merupakan satu infrastruktur yang menyediakan perkhidmatan promosi kesihatan (One Stop Community Centre) kepada komuniti setempat sebagai satu strategi dalam menggalakkan komuniti mengamalkan cara hidup sihat bagi mencapai kesejahteraan hidup. Sehubungan itu, Wellness Hub di setting komuniti diwujudkan bagi memperkukuh aspek kemahiran dan perubahan tingkah laku dalam kalangan komuniti serta memperkasakan penglibatan sukarelawan komuniti Wellness Hub.

Wellness Hub pertama ditubuhkan melalui projek rintis di Klinik Seberang Jaya, Pulau Pinang pada tahun 2004 yang dahulunya dikenali sebagai Pusat Promosi Kesihatan Komuniti (PPKK). Sehingga kini sebanyak 27 Wellness Hub (2020) telah dibangunkan di seluruh negara.

MATLAMAT

Membentuk rangkaian komuniti yang bertindak sebagai penasihat / pendukung kesihatan yang menyokong usaha membudayakan amalan cara hidup sihat dalam kalangan komuniti.

SKOP

Skop Wellness Hub meliputi lima (5) elemen amalan cara hidup sihat iaitu:

i) Senaman dan Kecergasan Fizikal ii) Makan Secara Sihatiii) Tidak Merokokiv) Minda Sihatv) Pengurusan Berat Badan (IFitEr)

KUMPULAN SASAR

i) Komuniti setempatii) Pemimpin setempat

PENUBUHAN DAN PELAKSANAAN WELLNESS HUB DI SELURUH MALAYSIA2

UNIT


5

GLOSARI

1. Anggota kesihatan

Anggota Kesihatan merujuk kepada petugas kesihatan di Wellness Hub (WH).

2. Komuniti

Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) mendefinisikan komuniti sebagai sekumpulan individu yang tinggal dalam satu kawasan geografi yang sama melibatkan perhubungan dua hala sesama ahli. Komuniti berkongsi budaya, norma dan nilai yang sama dalam satu struktur sosial berdasarkan hubungan yang telah dibina sekian lama. Komuniti juga boleh dikategorikan berdasarkan kepada:

• Demografi • Tahap pendidikan • Pekerjaan • Minat dan lain-lain

Contoh-contoh komuniti : • Komuniti sekolah/ pengajian tinggi • Komuniti nelayan • Komuniti tentera • Komuniti kampung

3. Sukarelawan komuniti di Wellness Hub

Sekumpulan ahli komuniti yang aktif dan mampu menjadi penggerak dalam menjayakan aktiviti di Wellness Hub.

Sukarelawan komuniti di Wellness Hub berfungsi sebagai:

i) Rakan kongsi dalam menjayakan Wellness Hub ii) Agen atau sukarelawan promosi kesihatan Wellness Hub iii) Perancang dan melaksanakan aktiviti Wellness Hub

iv) Penjalin kolaborasi bersama pemimpin setempat/persatuan NGO/ kumpulan berpengaruh dalam menjayakan aktiviti Wellness Hub

v) Penggerak dan memperkasakan komuniti untuk turut serta dalam aktiviti Wellness Hub


6

4. Konsep Wellness Hub Definisi Wellness adalah kesejahteraan hidup yang merangkumi kesihatan

fizikal, sosial, emosi, intelektual dan kerohanian. Manakala Wellness Hub merupakan satu infrastruktur yang menyediakan perkhidmatan promosi kesihatan (One Stop Community Centre) kepada komuniti setempat sebagai satu strategi dalam menggalakkan komuniti mengamalkan cara hidup sihat bagi mencapai kesejahteraan hidup.

PERKHIDMATAN DI BAWAH KONSEP WELLNESS HUB:

Penilaian Kesihatan• Penilaian sendiri risiko kesihatan (PSRK)• Penilaian literasi kesihatan

Pakej Kemahiran Cara Hidup Sihat

i. Aktiviti Fizikal/ Senaman • Ujian kecergasan • Aktiviti fizikal berstruktur • Teknik X-Break • Terapi senaman • Pengaktifan BookDoc dan Pencapaian Tier

ii. Makan Cara Sihat • Konsultasi pemakanan sihat • Demonstrasi masakan • Pengaktifan MynutriApps2 • Rujuk Pegawai Sains Pemakanan

iii. Berhenti Merokok • Ujian Fagestrom • Khidmat nasihat berhenti merokok • Rujukan ke Klinik Berhenti Merokok

iv. Minda Sihat • Ujian Depression Anxiety Stress Scale (DASS) • Teknik relaksasi • Terapi minda

Intervensi • Intervensi pengurusan berat badan (IFitEr) • Konsultasi modifikasi tingkah laku kesihatan dan bimbingan cara hidup sihat • Preskripsi senaman

Pusat Sumber

Mini Gimnasium


7

CARTA ALIR PENGURUSAN KLIEN DI WELLNESS HUB


8

CONTOH CADANGAN JAWATANKUASA WELLNESS HUB

Penasihat - Pegawai Kesihatan DaerahPengerusi/Penyelaras - Pegawai Pendidikan KesihatanWellness Hub

Setiausaha - Anggota kesihatan

Ahli Jawatankuasa - Pegawai Perubatan dan Kesihatan

- Pegawai Sains Pemakanan

- Fisioterapi

- Pen. Pegawai Kesihatan Persekitaran

- Pen. Pegawai Perubatan

- Wakil Penduduk

- MPP/MPKK

- Pengerusi rumah ibadat

- Pengerusi KRT

- Pengerusi KOSPEN Daerah

- Pengerusi COMBI Daerah


9

TUGAS DAN TANGGUNGJAWAB JAWATANKUASA WELLNESS HUB

BIL JAWATANKUASA WELLNESS HUB

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB

1. Penasihat • Sebagai penasihat kepada ahli Jawatankuasa• Memastikan aktiviti selaras dengan objektif

Wellness Hub• Memastikan jawatankuasa menjalankan tugas

seperti yang dipersetujui jawatankuasa• Menghadiri perjumpaan atau mesyuarat yang

berkaitan dengan Wellness Hub

2. Pengerusi/PenyelarasWellness Hub

• Mempengerusi semua mesyuarat dan bertanggungjawab atas kesempurnaan semua mesyuarat

• Menyemak minit mesyuarat dan memastikan segala keputusan yang diputuskan diambil tindakan yang sewajarnya

• Menjalankan tugas-tugas lain yang diarahkan oleh penasihat dari semasa ke semasa

• Menyelaras aktiviti Wellness Hub• Merancang dan melaksanakan diagnosa

pendidikan, tingkah laku, sosial untuk pelaksanaan program dan aktiviti bersama ahli-ahli jawatankuasa

• Menguruskan kewangan Wellness Hub


10

• Menghadiri sesi mesyuarat pengurusan/mesyuarat teknikal Wellness Hub

• Membuat pembentangan tentang Wellness Hub• Melaksanakan sesi latihan/bina upaya kepada

komuniti dan pemimpin setempat dalam kemahiran aktiviti fizikal.

• Memantau serta menilai program dan aktiviti

3. Setiausaha • Bekerja dalam satu pasukan bersama AJK lain• Menguruskan surat menyurat• Menghebahkan maklumat dan pekeliling• Mengatur jadual dan memanggil mesyuarat

dengan persetujuan pengerusi• Menyediakan minit mesyuarat serta mengambil

tindakan seperti mana yang telah diluluskan oleh jawatankuasa

• Bertanggungjawab bagi keseluruhan pentadbiran dan perancangan jawatankuasa

• Bertanggungjawab menyediakan laporan aktiviti dan perancangan aktiviti secara berkala atau pada masa yang diperlukan

• Menjalankan tugas-tugas lain yang diarahkan oleh pengerusi dari semasa ke semasa

4. Ahli Jawatankuasa


11

Modul Makan Secara Sihat

• Merancang/ menjalankan program dan aktiviti bersama ahli-ahli jawatankuasa Wellness Hub

• Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti

• Menjalankan sesi khidmat nasihat kepada kumpulan sasar/komuniti

• Menghadiri mesyuarat yang diadakan oleh jawatankuasa

• Membantu memberikan panduan dan tunjuk ajar kepada komuniti

• Memberi maklum balas mengenai status pelaksanaan di bawah jawatankuasa kepada penyelaras

Modul Senaman dan Kecergasan Fizikal

• Merancang/ menjalankan program dan aktiviti bersama ahli-ahli pasukan Wellness Hub

• Meningkatkan pengetahuan dan kemahiran dalam amalan gaya hidup sihat melalui aktiviti fizikal

• Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti

• Menjalankan sesi khidmat nasihat kepada kumpulan sasar/komuniti

• Menghadiri mesyuarat yang diadakan oleh jawatankuasa




12

Modul Berhenti Merokok

• Merancang/ menjalankan program dan aktiviti bersama ahli-ahli pasukan Wellness Hub

• Meningkatkan pengetahuan dan kemahiran klien untuk berhenti merokok secara komprehensif

• Membantu klien berhenti merokok secara komprehensif dan kekal tidak merokok dengan menghadiri setiap temu janji yang ditetapkan dalam tempoh kohort 6 bulan.

• Mengekalkan klien dalam tahap positif untuk mengelakkan relapse



Modul Minda Sihat • Mempromosikan kepentingan kesihatan mental• Menjalankan saringan minda sihat • Mengenal pasti tanda-tanda stres, kemurungan

dan keresahan (anxiety) • Melakukan intervensi minda sihat • Membuat rujukan bagi klien berdasarkan skor

saringan minda sihat• Membantu memberikan panduan dan tunjuk ajar

kepada komuniti• Memberi maklum balas mengenai status

pelaksanaan di bawah jawatankuasa kepada penyelaras


13

Modul Pengurusan Berat Badan (IFitEr)

• Merancang intervensi pengurusan berat badan di Wellness Hub dan setting komuniti.

• Melaksanakan program IFitEr dua (2) kali dalam tempoh setahun

• Menyediakan laporan pencapaian program IFitEr

Latihan dan Outreach

• Merancang untuk mengendalikan latihan dan outreach

• Mengenal pasti jenis latihan dan outreach yang diperlukan dari semasa ke semasa bagi mengukuhkan Wellness Hub

• Menganalisis keberkesanan bagi setiap aktiviti latihan dan outreach yang telah dijalankan

Promosi Wellness Hub

• Menyediakan plan pelaksanaan aktiviti promosi di Wellness Hub

• Mengenal pasti aktiviti kempen promosi bagi memupuk kesedaran cara hidup sihat dan kepentingan Wellness Hub

• Menganalisis keberkesanan aktiviti promosi yang telah dilaksanakan

• Melaporkan status pelaksanaan aktiviti promosi kepada jawatankuasa


14

CADANGAN PELAKSANAAN PAKEJ KEMAHIRAN CARA HIDUP SIHAT

Hari Aktiviti

Isnin Senaman/ pengurusan berat badanSelasa Minda sihatRabu SenamanKhamis Berhenti merokokJumaat Pemakanan sihat

Pengurusan berat badanSabtu Aktiviti 10,000 langkahAhad Penggunaan gimnasium

* Ikut kesesuaian Wellness Hub di negeri masing-masing.

CADANGAN PELAKSANAAN OUTREACH

Cadangan Outreach Cadangan Aktiviti

Program bersama komuniti Promosi Berhenti Merokok dan Speak OutPinggan SihatMinda SihatAktiviti FizikalX-break Penilaian Sendiri Risiko KesihatanPromosi perkhidmatan Wellness Hub*Mengikut keperluan setting outreach

Program bersama KOSPEN/COMBI/NGO/agensi

Pameran kesihatanLawatan rumah ke rumahProgram gotong-royongKarnival kesihatanSaringan kesihatan oleh komuniti


15

Cadangan Outreach Cadangan Aktiviti

Program bersama institusi pendidikan (sekolah/IPTA/IPTS)

Mempromosikan perkhidmatan Wellness Hub (Gimnasium dan Pusat Sumber)Outreach bersama Kelab Doktor Muda/PROSIS

Program bersama rumah ibadat (masjid, kuil, gereja dan lain-lain)

Mempromosikan perkhidmatan Wellness HubCeramah kesihatanPenilaian Sendiri Risiko Kesihatan (PSRK)

Program bersama pemimpin setempat (Parlimen, DUN dan MPKK)

Pameran kesihatanLawatan rumah ke rumahProgram gotong-royongKarnival kesihatan


16

SUMBER MANUSIA DAN KEMUDAHAN DI WELLNESS HUB

1. Sumber Manusia Untuk merealisasikan pelaksanaan Wellness Hub jawatan-jawatan berikut

diperlukan:

Secara khusus atau gunasama

i) Pegawai Pendidikan Kesihatanii) Pegawai Sains Pemakanan (PSP)iii) Penolong Pegawai Perubataniv) Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran v) Jururawat / Jururawat Masyarakatvi) Juru Audio Visualvii) Pembantu Tadbir (Perkeranian)viii) Pekerja Rendah Awamix) Komuniti yang dilatihx) Agensi kerajaan, NGO dan swasta yang berperanan sebagai rakan kongsixi) Pegawai Sambilan Harian *** Anggota kesihatan akan hadir apabila khidmat mereka diperlukan

*** Komuniti yang dilatih akan diberi tanggungjawab dan tugasan untuk merancang dan melaksanakan aktiviti untuk ahli komuniti.

Pasukan Pelaksana boleh terdiri daripada:

• Pegawai Pendidikan Kesihatan (S41/S44) • Pegawai Perubatan (UD44) • Pegawai Sains Pemakanan (C41/ C44) • Penolong Pegawai Perubatan (U29) • Jururawat Terlatih (U29) • Penolong Pegawai Penyelidik (Q29) • Juru Audio Visual (N17) • Pembantu Tadbir (N17) • Pekerja Rendah Awam (R11)/ Pembantu Perawatan Kesihatan (U11)


17

TUGAS DAN TANGGUNGJAWAB SUMBER MANUSIA DI WELLNESS HUB

Pegawai Pendidikan Kesihatan (S41/S44)

• Mengetuai Wellness Hub / Ketua Pentadbir Wellness Hub• Merancang dan melaksanakan diagnosa pendidikan, tingkah laku, sosial bagi

pelaksanaan program dan aktiviti bersama ahli-ahli pasukan• Menguruskan kewangan Wellness Hub• Menghadiri sesi mesyuarat pengurusan/mesyuarat teknikal Wellness Hub• Membuat pembentangan tentang pencapaian Wellness Hub• Melaksanakan sesi latihan/bina upaya kepada komuniti dan pemimpin

setempat dalam kemahiran aktiviti fizikal• Memantau dan menilai program dan aktiviti

Pegawai Perubatan (UD44)

• Merancang program dan aktiviti bersama ahli-ahli pasukan Wellness Hub• Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti• Menjalankan sesi khidmat nasihat kepada kumpulan sasar/komuniti• Membuat pembentangan tentang Wellness Hub• Memantau dan menilai program dan aktiviti

Pegawai Sains Pemakanan (C41/ C44)

• Merancang program dan aktiviti bersama ahli-ahli pasukan Wellness Hub• Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti• Menjalankan sesi khidmat nasihat kepada kumpulan sasar/komuniti• Membuat pembentangan tentang Wellness Hub• Memantau dan menilai program dan aktiviti

Penolong Pegawai Perubatan (U29)

• Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti• Melaksanakan aktiviti-aktiviti promosi dan publisiti Wellness Hub• Melaksanakan saringan kesihatan• Melaksanakan khidmat nasihat kesihatan• Menjalankan aktiviti-aktiviti kecergasan dan aktiviti fizikal yang telah dirancang• Menggerakkan komuniti untuk turut serta dalam aktiviti Wellness Hub• Memantau dan menilai program dan aktiviti


18

Jururawat Terlatih (U29)

• Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti• Melaksanakan aktiviti-aktiviti promosi dan publisiti Wellness Hub• Melaksanakan saringan kesihatan• Melaksanakan khidmat nasihat kesihatan• Menjalankan aktiviti-aktiviti kecergasan dan aktiviti fizikal yang telah dirancang• Menggerakkan komuniti untuk turut serta dalam aktiviti Wellness Hub• Memantau dan menilai program dan aktiviti

Penolong Pegawai Penyelidik (Q29)

• Membantu menggerakkan komuniti untuk turut serta dalam aktiviti Wellnes Hub

• Membantu ahli-ahli pasukan melaksanakan aktiviti promosi dan pendidikan kepada kumpulan sasar/komuniti

• Membantu memantau dan menilai program dan aktiviti• Menyediakan checklist pemantauan• Memastikan sesi pemantauan dilaksanakan • Menyediakan laporan pemantauan dan penilaian program dan aktiviti yang

dijalankan

Juru Audio Visual (N17)

• Mengendali dan menyelenggara peralatan audio visual• Memastikan setiap program dan aktiviti dirakamkan• Menyediakan satu pusat bahan audio visual dan lain-lain berkaitan untuk

rujukan dan kegunaan Wellness Hub serta komuniti setempat• Membantu ahli-ahli pasukan melaksanakan aktiviti promosi dan pendidikan

kepada kumpulan sasar/komuniti

Pembantu Tadbir (N17)

• Membantu urusan pentadbiran pusat• Membantu menguruskan kewangan Wellness Hub• Menyediakan laporan perbelanjaan program dan aktiviti Wellness Hub• Membantu menyediakan laporan tahunan program dan aktiviti Wellness Hub

Pekerja Rendah Awam (R11)/Pembantu Perawatan Kesihatan (U11)

• Membantu dalam menyelenggara keselesaan dan kebersihan pusat dan peralatan yang digunakan


19

2. Kemudahan Infrastruktur

Kemudahan infrastruktur berikut diperlukan dalam melaksanakan Wellness Hub:-

i) 2 bilik konsultansi tingkah laku kesihatan ii) 1 bilik seminariii) 1 studio/mini gimnasiumiv) 1 bilik terapi berkumpulan /perbincanganv) Kaunter pendaftaranvi) Bilik saringanvii) Sudut Penilaian Risiko Kesihatan/ sudut pameran dan informasi

kesihatanviii) Bilik persalinan dan tandas lelaki & perempuanix) Stor /penyimpanan bahan/barangx) 1 ruang dapur sihatxi) Parkirxii) Kawasan lapang/ gelanggangxiii) Sudut refleksologi/ terapi/ taman herba/ pertanian dalam komuniti

3. ProfilKomuniti

a) Menggunakan borang A untuk mendapatkan profail komuniti dan pemetaan lokaliti seperti di Lampiran 1

4. Keperluan Peralatan

i) Kenderaan (mobile outreach)ii) Perabot pejabat dan bilik sumberiii) Peralatan IT b. Pencetak c. Komputer riba d. Pengimbas e. Rangkaian internet f. Skrin projektor g. LCD

iv) Peralatan alat pandang dengar dan telekomunikasi

v) Wifivi) Alat-alat Penilaian Sendiri

Risiko Kesihatanvii) Peralatan Gimnasium

dalaman dan luaranviii) Peralatan pameran interaktifix) Healthy lifestyle gallery


20

CADANGAN PELAN LANTAI BANGUNAN WELLNESS HUB

CADANGAN PELAN LANTAI BAWAH


21

CADANGAN PELAN LANTAI ATAS


22

PENILAIAN

1. Penilaian proses yang diperoleh daripada reten (setiap bulan).

a) Kedatangan i. Bilangan kedatangan ke Wellness Hub • Kedatangan baharu • Kedatangan dirujuk • Kedatangan ulangan ii. Bilangan kedatangan mengikut jantina • Lelaki • Perempuan

iii. Bilangan kedatangan mengikut bangsa • Melayu • Cina • India • Bumiputera Sabah / Sarawak iv. Bilangan kedatangan mengikut umur • < 20 tahun • 20 – 29 tahun • 30 – 39 tahun • 40 – 49 tahun • 50 – 59 tahun • > 60 tahun

b) Rujukan selepas saringan kesihatan i) Klinik berhenti merokok ii) Program minda sihat iii) Program pemakanan iv) Program kecergasan

c) Penilaian impak perlu dijalankan bagi setiap modul pengajaran untuk menentukan tahap pengetahuan, amalan dan sikap komuniti. Perubahan tingkah laku kekal berdasarkan empat elemen cara hidup sihat selepas setahun mengikuti program di Wellness Hub.


23

Modul1-SenamanAktivitifizikal

Jenis Aktiviti Sesi Bilangan(orang)

Catatan

Demontrasi X-Break Proses

Senaman dan aktiviti kecergasan Proses

Penggunaan gimnasium Proses

Jumlah pengaktifan BookDoc Proses

Peratusan Tier BookDoc Impak

Modul 2 - Makan Secara Sihat


Catatan

Penilaian Amalan Pemakanan (Pre/Post)

Impak

Ceramah ProsesDemonstrasi masakan ProsesKhidmat nasihat pemakanan ProsesPerbincangan kumpulan kecil Proses

Modul 3 - Modul Berhenti Merokok


Catatan

Ceramah Proses Demonstrasi ProsesKhidmat nasihat Proses Bil. klien dirujuk ProsesBil. berhenti merokok (6 bulan dari tarikh set quit date)

Outcome Ini adalah perkara yang diukur untuk KBM Wellness Hub/ Klinik Kesihatan


24

Modul 4 - Minda sihat


Keputusan

Saringan minda sihat (Pre)

Normal Ringan Sederhana

Saringan minda sihat (Post)Ceramah

Khidmat nasihat

Urutan stres

Relaksasi

Modul 5 - IFitEr

• Sekurang-kurangnya 60% peserta kekal hingga ke akhir intervensi• Sekurang-kurangnya 70% peserta kekal hingga ke akhir intervensi dapat

meningkatkan tahap kecergasan• Sekurang-kurangnya 70% peserta berjaya menurunkan berat badan di akhir

intervensi • Sekurang-kurangnya 10% peserta berjaya menurunkan sebanyak 10% berat

badan daripada berat badan asal

2. PenilaianProfilKomuniti

- Rujuk Borang A Lampiran 1

3. Penilaian Risiko Sendiri Kesihatan:

i. Melihat perubahan status kesihatan dan kecergasan dalam masa setahun melalui indikator seperti:

a. BMI b. Peratus lemak badan (pilihan) c. Nilai metabolisma (pilihan) d. Tekanan darah e. Kandungan gula dalam darah f. Kandungan kolesterol dalam darah (pilihan) g. Ujian kecergasan


25

OBJEKTIF

Untuk memberi panduan kepada anggota kesihatan yang dilantik khusus dalam merancang dan melaksana aktiviti di Wellness Hub dan dalam komuniti.

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB ANGGOTA KESIHATAN DI WELLNESS HUB

Bil. PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB

1. Melaksanakan diagnosa komuniti melalui Borang A (Profil Komuniti)2. Merancang aktiviti Wellness Hub bersesuaian dengan profil komuniti3. Membentuk jadual pelaksanaan aktiviti Wellness Hub4. Mendaftar setiap kehadiran klien5. Menyimpan rekod klien6. Membuat saringan kesihatan7. Memberi khidmat nasihat kesihatan8. Mencadangkan klien ke unit-unit yang berkenaan (Unit Pemakanan,

Pegawai Perubatan, Unit Fisioterapi) untuk tindakan lanjutan9. Mengumpul data aktiviti Wellness Hub10. Menghantar reten Wellness Hub ke Unit Promosi Kesihatan Negeri

setiap bulan (reten Wellness Hub)11. Menguruskan pelaksanaan aktiviti mengikut skop dalam modul12. Merancang keperluan kewangan dan membuat kajian semula

keperluan kewangan13. Mempromosikan aktiviti Wellness Hub14. Melaksanakan program outreach dalam komuniti15. Advokasi bersama pemimpin setempat/ persatuan/ NGO/ kumpulan

berpengaruh dalam menjayakan aktiviti Wellness Hub16. Penilaian aktiviti

PANDUAN UNTUK ANGGOTA KESIHATAN 3UNIT


26

OBJEKTIF

Untuk memberi panduan kepada sukarelawan komuniti dalam merancang dan melaksanakan aktiviti di Wellness Hub serta di dalam komuniti

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB SUKARELAWAN KOMUNITI

Sukarelawan komuniti di Wellness Hub berfungsi sebagai:

1. Rakan kongsi dalam menjayakan Wellness Hub. Sukarelawan komuniti membantu pelaksanaan aktiviti

i) Pendaftaran klienii) PSRKiii) Ujian kecergasaniv) Khidmat nasihat penggunaan gimnasiumv) Membantu aktiviti fizikal berstruktur (menguruskan tempat, sebagai

jurulatih, mengendalikan Sistem PA).vi) Mengendalikan sauna, urutan stres, taman herba, demontrasi

masakan, ceramah agama dan lain-lain.vii) Memberi input dalam penambahbaikan program Wellness Hub

2. Agen atau sukarelawan promosi kesihatan/ aktiviti Wellness Hub

i) Mempromosi aktiviti Wellness Hub dalam komunitiii) Menjalankan outreach komunitiiii) Membantu menyampaikan mesej kesihatan kepada komuniti

3. Ahli jawatankuasa untuk merancang dan melaksanakan aktiviti Wellness Hub. Sukarelawan komuniti akan bersama anggota kesihatan merancang aktiviti (mendapatkan maklumat keperluan aktiviti, merancang kalendar) dan melaksanakan aktiviti Wellness Hub

i) Mendapatkan klien yang memerlukan modifikasi tingkah laku kesihatan ii) Membantu menyelaras aktiviti iii) Mengenal pasti setting komuniti untuk program outreach

4UNIT

PANDUAN UNTUK SUKARELAWAN KOMUNITI


27

4. Memperkasa komuniti setempat

i) Mengenal pasti ahli komuniti berpotensi mengendalikan aktiviti mengikut skop

ii) Membantu pelaksanaan program bina upaya anjuran Wellness Hub kepada ahli komuniti yang berpotensi

iii) Membantu penilaian program bina upaya

5. Kolaborasi bersama pemimpin setempat/ persatuan / NGO / kumpulan berpengaruh dalam menjayakan aktiviti Wellness Hub

i) Mengenal pasti pemimpin setempat / persatuan / NGO dan kumpulan berpengaruh dan berpotensi

ii) Mengadakan perjumpaan bersama stakeholdersiii) Merancang dan melaksanakan aktiviti Wellness Hubiv) Mendapatkan bantuan sumber

FAKTOR-FAKTOR KELESTARIAN

1. Melibatkan komuniti Wellness Hub2. Merancang aktiviti bersama dengan komuniti3. Pelaksanaan aktiviti secara bersepadu4. Promosi secara besar-besaran dan berterusan5. Pengiktirafan kepada sukarelawan komuniti dalam Wellness Hub6. Menjadikan Wellness Hub milik komuniti (ownership)7. Melibatkan komuniti, agensi, NGO dan swasta sebagai jawatankuasa dalam

Wellness Hub

LAMPIRAN

• Borang profil komuniti - lampiran 1


28

PROFIL WELLNESS HUBNama Wellness Hub : Daerah : Negeri : TermaProfilKomuniti

Liputan Kawasan Profil: 5 km-15 km RadiusLiputan Program Outreach: 15 km-30 km Radius

Peta Kawasan Liputan

Peta:

Carta Organisasi Wellness Hub

Lampiran Carta Organisasi Wellness Hub: (Penglibatan komuniti dalam Jawatankuasa Wellness Hub)

Jenis Bangunan

Kawasan Klinik Bangunan Sendiri dalam Kawasan Klinik Bangunan Sendiri Premis yang disewa (UTC / RTC)

Maklumat Perjawatan Petugas Wellness Hub,Sukarelawan komuniti

Nama Jawatan dan Status Jawatan Bilangan Gred Jawatan (Tetap/Sementara/Kontrak) Jawatan

Koordinat GPS Latitud: Longitud:

Keluasan tanah

Jarak Dari Pusat Bandar Yang Terdekat

Nama Bandar: Jarak (KM) :


29

Kemudahan Fasiliti Wellness Hub

Contoh:

1) Bilik Mesyuarat 2) Bilik Perbincangan3) Bilik Khidmat

Nasihat 4) Pusat Sumber5) Ruang untuk

melaksanakan aktiviti fizikal

6) Stor7) Ruang menunggu8) Lain-lain

Nama Kemudahan Fasiliti Wellness Hub

Penduduk yang menghidap penyakit tidak berjangkit (Non-Communicable Disease – NCD)

Diabetes %

Hipertensi %

Strok/Sakit Jantung %

Asma %

Psikiatri %

Berlebihan Berat Badan %

Merokok %

Lain-lain penyakit %_____________

Purata Kedatangan Klien Ke Wellness Hub

orang (purata setahun)

PROFIL KOMUNITI

Jumlah Penduduk kawasan liputan

Jenis Pekerjaan Penduduk

Senaraikan jenis-jenis pekerjaan penduduk:


30

Bilangan Taman / Kampung Terdekat

• Contact person Taman/ MPKK

sebagai Lampiran

Nama Taman / Kampung Jarak (KM)

Anggaran Jumlah Penduduk Mengikut Bangsa

Jumlah Penduduk Melayu Orang

Jumlah Penduduk Cina Orang

Jumlah Penduduk India Orang

Lain-lain Orang

Populasi Mengikut Kategori Umur

Kanak-kanak (umur 0-9 tahun) %

Remaja (umur 10-19 tahun) %

Dewasa (umur 20-59 tahun) %

Warga Emas (umur 60 tahun dan ke atas) %

Kemudahan Hospital Kerajaan/ Swasta, Klinik Kesihatan Kerajaan/Swasta

Nama Hospital/ Klinik Kesihatan/Klinik Desa Jarak (KM)

Institusi Pendidikan Kerajaan/ Swasta yang Berhampiran

Nama Institusi Jarak (KM)

Agensi Kerajaan/ Swasta yang Berhampiran

Nama Agensi Jarak (KM)


31

Persatuan/ Kelab/ NGO (Contoh: KOSPEN/ COMBI – KKM)

• Contact person Persatuan

sebagai Lampiran

Nama Persatuan/ Kelab/ NGO Agensi berkaitan

TEMPAT TUMPUAN AWAM

Kemudahan Pengangkutan Awam (Contoh: stesen/ hentian bas/ keretapi/ teksi)

Nama Kemudahan/ Pengangkutan Jarak (KM)

Kemudahan Awam (Contoh: balai raya,dewan masyarakat, DUN setempat, UTC,RTC)

Nama Kemudahan Awam Jarak (KM)

Kemudahan Rumah Ibadat

Nama Rumah Ibadat Jarak (KM)

Kemudahan Aktiviti Fizikal dan Rekreasi (Contoh: gimnasium, bukit, tasik, taman permainan, dataran, trek)

Nama Kemudahan Aktiviti Fizikal/Rekreasi Jarak (KM)

Kemudahan Teknologi (Contoh: Wifipercuma, pusat internet Desa)

Nama Kemudahan Teknologi Jarak (KM)


32

Kemudahan Pusat Perniagaan (Contoh: hypermarket, down-town, pasar malam/pagi/ tani)

Nama Kemudahan Pusat Perniagaan Jarak (KM)

Aktiviti Fizikal/ Rekreasi/Sosial sedia ada (Contoh: Tai Chi, Berbasikal, Hiking, Aerobic,

Nama Aktiviti Fizikal/ Rekreasi/Sosial Jarak (KM)

MODUL LATIHAN PANDUAN PELAKSANAAN WELLNESS HUB(WH)


34

A. Tajuk Pengenalan Diri (Ice Breaking)

B. Objektif pembelajaran Pada akhir sesi, peserta akan dapat

i) Memberi peluang kepada peserta berkenalan antara satu sama lain dalam suasana yang menyeronokkan

ii) Mengurangkan rasa malu, rendah diri dan takut apabila berada dalam kelompok yang belum dikenali

iii) Mewujudkan semangat kerja berpasukan

C. Kumpulan sasar

Anggota dan komuniti

D. Aktiviti

Latihan Dalam Kumpulan

i) Buat bulatan besarii) Membentuk kumpulan mengikut bulan lahir/ tarikh lahiriii) Setelah kumpulan diwujudkan, diminta setiap peserta kumpulan

mengenal pasti nama, hobi dan makanan disukai setiap ahli kumpulaniv) Fasilitator akan memilih secara rawak peserta untuk memperkenalkan

setiap ahli dalam kumpulan tersebutv) Setiap kumpulan diminta untuk menyediakan nama dan logo kumpulan vi) Setiap kumpulan dibekalkan dengan tali, penutup mata, pen marker dan

kertas mahjong

1 Unit PANDUAN PELAKSANAAN WELLNESS HUB


35

vii) Setiap peserta diminta untuk menutup mata dan memegang tali, seorang peserta yang tidak menutup mata memberi arahan kepada ahli bagi membentuk nama dan logo kumpulan menggunakan bahan yang diberikan

viii) Akhir sekali, fasilitator akan mempamerkan hasil kerja setiap kumpulan dan meminta wakil peserta untuk pembentangan

E. Masa

45 minit - 1 jam

F. Bahan bantu mengajar

i) Tali ii) Kertas mahjong iii) Pen marker iv) Kain penutup mata


36

A. Tajuk

Profil Komuniti Wellness Hub

B. Objektif pembelajaran Pada akhir sesi, peserta akan dapat

i) Mendapat pengetahuan, melakukan profil komuniti di Lampiran Aii) Memperoleh kemahiran, menjalankan diagnosa komuniti untuk

merancang aktiviti yang bersesuaian

C. Kumpulan sasar

Anggota dan Komuniti

D. Aktiviti:

Role play

Wellness Hub anda terletak di Telok Datok, Kuala Langat. Anda selaku Jawatankuasa Wellness Hub ditugaskan untuk menganalisa profil komuniti dan merancang aktiviti yang bersesuaian mengikut diagnosa komuniti seperti berikut:

i) Kenal pasti orang yang berpengaruh dalam kawasan anda ii) Merancang sumber manusia dan kewangan iii) Merancang aktiviti mengikut sumber sedia ada

2Unit PENUBUHAN DAN PERLAKSANAAN WELLNESS HUB


37

PENUBUHAN DAN PERLAKSANAAN WELLNESS HUB

E. Masa

15 minit – 20 minit


i) Pita masking ii) Kertas mahjong iii) Pen marker


38

A. Tajuk Sumber Manusia dan Kewangan Wellness Hub

B. Objektif pembelajaran

Pada akhir sesi, peserta akan:

i) Dapat pendedahan berkaitan permasalahan di lapangan ii) Memperoleh kemahiran penyelesaian masalah

C. Kumpulan sasar


D. Aktiviti:

Role play

Wellness Hub anda didapati masalah pengurusan sumber manusia dan kewangan untuk menjalankan aktiviti dan kurang sambutan daripada komuniti. Bagaimana anda selaku jawatankuasa berperanan untuk menyelesaikan masalah ini bagi menarik minat komuniti terlibat aktiviti Wellness Hub

Kumpulan anda boleh fokus kepada 1 program (contoh: pengurusan berat badan, pencegahan rokok)

E. Masa

15 minit - 20 minit

F. Bahan bantu mengajar i) Pita masking ii) Kertas mahjong iii) Pen marker


39

A. Tajuk

Penilaian Aktiviti Wellness Hub



i) Berpengetahuan menggunakan SISPEK bagi menghantar data reten aktiviti Wellness Hub

ii) Berkemahiran membuat penilaian proses, outcome, dan indikator impak berkaitan intervensi yang dijalankan Wellness Hub

C. Kumpulan sasar


D. Aktiviti: Ceramah

i) Fasilitator memberikan ceramah berpandukan slaid panduan pelaksanaan Wellness Hub

ii) Fasilitator membincangkan penilaian proses, outcome dan indikator impak mengikut aktiviti/ intervensi dijalankan di Wellness Hub

iii) Boleh membuat perbincangan kumpulan dan soal jawab

E. Masa

15 minit - 20 minit


i) Slide Pelaksanaan Wellness Hubii) Modul Wellness Hub


40

A. Tajuk

Kenali lokasi Wellness Hub, peranan anggota dan komuniti



i) Peserta dapat mengenal pasti lokasi Wellness Hub di seluruh Malaysiaii) Peserta dapat memahami peranan dan tanggungjawab sebagai ahli

jawatankuasa Wellness Hub

C. Kumpulan sasar


D. Aktiviti:

Ceramah

i) Fasilitator memberikan ceramah berpandukan slaid panduan pelaksanaan Wellness Hub

ii) Fasilitator menunjukkan cara mencari informasi berkaitan Wellness Hub dalam infosihat

iii) Boleh membuat perbincangan kumpulan dan soal jawab

E. Masa

15 minit - 20 minit


i) Slide Pelaksanaan Wellness Hub ii) Pautan infosihat iii) Modul Wellness Hub

3Unit PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB ANGGOTA DAN KOMUNITI


41

A. Tajuk

Merancang aktiviti Wellness Hub

B. Objektif pembelajaran Pada akhir sesi, peserta akan:

i) Dapat merancang aktiviti di Wellness Hub dan juga di luar (outreach) Wellness Hub

ii) Dapat memperoleh kemahiran, merancang di setting tertentu berpandukan analisa profil komuniti

C. Kumpulan sasar


D. Aktiviti:

Role play

1. Fasilitator dikehendaki untuk membuat setting setiap kumpulan:

i) Program bersama komuniti ii) Program bersama KOSPEN/COMBI/ NGO serta Agensi iii) Program bersama institusi pendidikan iv) Program bersama rumah ibadat v) Program bersama pemimpin setempat

2. Kumpulan anda dikehendaki menjalankan aktiviti outreach yang telah disenaraikan oleh fasilitator

3. Kumpulan perlu menerangkan dengan jelas perancangan aktiviti bersama komuniti menggunakan sumber yang bersesuaian, kolaborasi dan penilaian aktiviti

E. Masa

15 minit - 20 minit


i) Pita masking ii) Kertas mahjong iii) Pen marker


42

Lampiran

i) Slaid Pelaksanaan Wellness Hub


43

CADANGAN PELAN LANTAI BAWAH

CADANGAN PELAN LANTAI ATAS


44


45


46


47

Penyumbang Teknikal Modul Wellness Hub

11. Pn. Irene Faridah Binti Ismail Pegawai Penerangan (Pendidikan Kesihatan) Pejabat Kesihatan Daerah Batu Pahat

12. En. Azmi Bin Amir Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran Pejabat Kesihatan Daerah Sabak Bernam

13. En. Mohd Fahmi Bin Jamaludin Penolong Pegawai Kesihatan Persekitaran Pejabat Kesihatan Daerah Kuala Langat

1. Pn. Suraiya Syed Mohamed Pengarah Bahagian Pendidikan Kesihatan

2. Dr. Vanitha A/P Subramaniam Ketua Penolong Pengarah Kanan Bahagian Pendidikan Kesihatan

3. En. Munshi Bin Abdullah Ketua Penolong Pengarah Kanan Bahagian Pendidikan Kesihatan

4. Pn. Syarmilla Binti Yusoff Ketua Penolong Pengarah Bahagian Pendidikan Kesihatan

5. En. Mohd Hairmanshah Bin Mohd Shah Penolong Pengarah Kanan Bahagian Pendidikan Kesihatan

6. En. Mohd Izhar Azrin Bin Mohd Shah Penolong Pengarah Bahagian Pendidikan Kesihatan

7. Pn. Mahiran Binti Abu Bakar Ketua Penolong Pengarah Kanan Jabatan Kesihatan Negeri Kedah

8. Pn. Hasmuny Binti Osmat Ketua Penolong Pengarah Jabatan Kesihatan Negeri Perlis

9. En. Hasnor Hadi Bin Asim Ketua Penolong Pengarah Jabatan Kesihatan Negeri Melaka

10. Pn. Siti Suryani Binti Jamri Penolong Pengarah Kanan Jabatan Kesihatan Negeri Sarawak

Modul Garis Panduan Pelaksanaan Wellness Hub

NOTA

Documents

dalam amalan gaya hidup sihat melalui aktiviti fizikal • Memberi sesi pendidikan kepada kumpulan sasar/peserta/komuniti • Menjalankan sesi khidmat nasihat kepada kumpulan sasar/komuniti