فلسفه سیستم تولید فلسفه سیستم تولید نابناب

چگونه سیستم تولید ناب را اجرا کنیم ؟

دکتر بهرام جلوداری ممقانی

b.jelodari@gmail.com

بهرام جلوداريبهرام جلوداريمدرس دانشگاهمديرعامل شركت مهندسي مشاور تدبير گستردكتري علوم استراتژيك و مديريت كيفيت

داراي گواهينامه هاي تخصصي : مهندسي كيفيت از آلمان

مربي مربيان كيفيت ار آلمان9000 سرمميز استانداردهاي ايزو 14000 سرمميز استانداردهاي ايزو

سر مميز سيستمهاي بهداشتي در مواد غــذايي EFQM ارزياب مورد تاييد بنياد اروپايي مديريت كيفيت

و تولید ناب از ژاپن گواهینامه مدیریت کیفیت

9000 مولف كتب تكنيكهاي نوين مديريت كيفيت و استانداردهاي ايزو 2000 در سال 9000 استانداردهاي ايزواستانداردهاي مديريت ايمني و بهداشت راهنماي مميزي و استقرار مديريت كيفيت جامع 2000 راهنماي استقرار و مميزي ايزو:ISO 9001 راهنماي عملي بهبود مستمراستاندارد مديريت كيفيت در صنايع نفت ، پتروشيمي و گاز طبيعي راهنماي اجراي مدل ( تعالي سازمانEFQM)

معرفيمعرفي

مدرسمدرس

منحنی رشد تولید تویوتا

0

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

6000000

7000000

8000000

9000000

2001 2002 2003 3004 2005 2006

TOYOTA

GM

50نگاهی به کارخانه تویوتا در دهه

پایین بودن کیفیت محصوالتنداشتن مزیت رقابتیمحدودیت جا و مکان برای تولید بیشتر تولید بدون هدفباال بودن قیمت تمام شده محصوالت مسائل پیش روی ژاپن از بعد سیاسی و

اقتصادیورشکستگی تویوتا در تولید کامیوناخراج نیروی انسانی

مبانی رشد کارخانه تویوتاساکیچی تویوتا : طراحی تولید بدون توقف و اتوماسیون• کیچیرو تویوتا : پدر خودروهای ژاپنی ، بنیانگذار تولید به هنگام و کاهش •

اتالف ، سیستم کششی و کانبانTPS تاییچی اوهنو : طراحی سیستم •

متولیان کیفیت

بدلیل کیفیت پایینG1 بحران و ورشکستگی : عدم فروش کامیونهای • نفر از کارکنان به دلیل عدم پذیرش تغییرات 1600 اخراج • باال بودن زمان انطباق تولید محصوالت مورد نیاز بازار•

یاد گیری از بحران ها

مشارکت نزدیک مدیران و برقراری سیستم پیشنهادات و اصول مدیریت بر مبنای کارگاه•کارکنان

طراحی و تولید خودروهای هایبرید• طراحی و تولید خودروهای چند منظوره ترکیبی بنزین و الکل• درصد95 استفاده از مواد قابل بازیافت در تولید تا سقف •

خالقیت

بهینه سازی تامین قطعات از طریق سیستم های هوشمند و کامپیوتری در •سطح جهانی

تامین نیازهای بازار در تعداد مورد نیاز ، سریعتر و تحت سیستم کانبان• توانایی شناخت نیازهای بازار و انجام تغییرات در تولید به میزان پایین•

بازاریابی

منحنی رشد تولید تویوتا

0

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

6000000

7000000

8000000

9000000

2001 2002 2003 3004 2005 2006

TOYOTA

GM

توليد مختلف هاي سيستميد

ول ت

مج

ح

Low

Low High

High

پروژه هاپروژه ها

توليد توليد اياي دستهدسته

توليد انبوهتوليد انبوه

توليد توليد پيوستهپيوسته

Standardization

دستی توليد های مشخصه

- توليد محصول طبق سفارش 1 مشتری - انعطاف زياد2

- کارگران بسيار ماهر 3 - ابزار و ماشين آالت ساده اما 4

چند کاره - حجم پايين توليد 5 - قيمت باالی محصول6 - تقسيم ناچيز در فعاليت ها7

8 - Fitting

مشخصه های توليد انبوه

تعويض پذيری کارگر – 1وجود نيروی غير مستقيم فراوان – 2

وجود محافظين ) بافر( برای مقابله – 3با اختالل

کارگر اضافی - موجودی اضافی -

فضای اضافی - انعطاف کم – 4

ماشين االت وتجهيزات تک منظوره – 5مشارکت ناچيز کارگر در بهبود – 6

فرآيندها

مشخصه های توليد انبوه)ادامه(

قيمت پايين محصول ) نسبت به توليد – 7دستی (

تقسيم کار شديد در مهندسی – 8 - ارتباط کم بين آنها

- ارتباط کم با بخش توليد و کارگاه

زمان آموزش کوتاه– 9

توليد مختلف هاي سيستميد

ول ت

مج

ح

Low

Low High

High

پروژه هاپروژه ها

توليد توليد اياي دستهدسته

توليد انبوهتوليد انبوه

توليد توليد پيوستهپيوسته

Standardization

توليد توليد نابناب

تولید ناب

مشخصه های توليد دستی

- توليد محصول طبق سفارش 1 مشتری

- انعطاف زياد2 - کارگران بسيار ماهر 3

- ابزار و ماشين آالت ساده اما چند 4 کاره

- حجم پايين توليد 5 - قيمت باالی محصول6 - تقسيم ناچيز در فعاليت ها7

8 - Fitting

مشخصه های توليد انبوه

تعويض پذيری کارگر– 1 وجود نيروی غير مستقيم فراوان– 2 وجود محافظين ) بافر( برای مقابله با اختالل– 3

- کارگر اضافی - موجودی اضافی

- فضای اضافی انعطاف کم– 4 ماشين االت وتجهيزات تک منظوره– 5 مشارکت ناچيز کارگر در بهبود فرآيندها– 6 قيمت پايين محصول ) نسبت به توليد – 7

دستی ( تقسيم کار شديد در مهندسی – 8

- ارتباط کم بين آنها - ارتباط کم با بخش توليد و

کارگاه زمان آموزش کوتاه– 9

ظهور توليد ناب

خودرو در شرکت تويوتا تا سال 2685توليد فقط 1950

1950ديدار تويودا از کارخانه فورد در بهار : نتيجه گيری تويودا

عدم امکان نسخه برداری از توليد انبوه بدليل : کوچک بودن بازار داخلی – 1 نياز به انواع وسيله نقليه– 2 عدم امکان خريد گسترده آخرين – 3

تکنولوژی غرب

وجود توليدکنندگان بزرگ خودرو در – 4 جهان

7-11روند رشد فروشگاه

1973 تاسیس 23432 برابر 2004فروش در سال

تریلیون ین هزار 169 برابر 2004سود در سال

میلیون ین 4665تعداد کارکنان 10389تعداد فروشگاههای محلی

16191خارجی تاسیس شعب در پکن2004سال

فلسفه تولید نابدر صورت اضطرار ، کارکنان می بایست خط مونتاژ را متوقف کنند• ماشین آالت در صورت ضرورت می بایست خود به خود متوقف شوند.•بهبود مستمر و شناسایی مداوم مشکالت و پیشگیری از آنها•استفاده از دانش و آگاهی کارکنان به منظور جلوگیری از تحویل محصول •

معیوب تاکید بر مشتری و تامین نیازهای وی•جلوگیری از انتقال ضایعات به فرآیندهای بعدی•

اتوماسیونتضمین کننده کیفیت وکاهش نیروی انسانی

جمع آوری تولید انبوه• تولید براساس نیاز بازار• جمع آوری رهبری تولید ، تولید به هر شکل و تحمیل تولید بر سازمان• برقراری سیستم کششی•کارکنان فرآیندهای بعدی برحسب نیاز به اقالم فرآیندهای قبلی به •

فرآیندهای قبلی مراجعه می کنند جمع آوری تولید مازاد ، موجودی مازاد •انعطاف پذیری در تولید و تغییرات ، تولید با تعداد کمتر •

تولید به هنگامکاهش ضایعات

وبهبود بهره وری

سیستم ارزیابی خودروهای زیست محیطی•ارزیابی عمر محصول و کاهش دی اکسید کربن•

LCA

سياستهاي اصلي توليد ناب

تالش جهت حذف هرگونه اتالف منابع – 1 تکريم انسان– 2

گسترش مرز کارخانه بنحوی که شامل مشتری و تامين – کنندگان شود

مشتری گرايی و انعطاف پذيري الزم جهت پاسخ به نياز – مشتري

گسترش قابليت های نيروی انسانی و بهره گيری از آن – کار گروهی– بهبود مستمر– نگرش و سازماندهي فرآيندي–

اصول تفكر ناب

(value) – تعيين ارزش محصول ازديدگاه مشتري1(value stream) – شناسايي جريان ارزش محصول2

:كليه اعمال ضروري براي جريان ارزش = ورود به بازار( ) از ايده تا جديدارائه يك محصول

)مديريت اطالعات ) از سفارش گيري تا تحويل محصول )تبديل فيزيكي ) از مواد اوليه تا محصول نهايي

(flow) – ايجاد حركت بدون وقفه در اين ارزش3 موانع ايجاد حركت : تفكر دسته و صف + تفكر بخشي

نگر)فانكشن نگر((pull) – ايجاد امكان كشش در زنجيره4

ساخت آن چيزي كه مشتري نياز دارد و سفارشمي دهد

(perfection) – تعقيب كمال5شفافيت + بهبود مستمر

روشهای تولید ناب

5 s کیفیت در فرآیندهای تولید خلق می شود ، تایید کیفیت محصول با نشانگرهای چشمیبکار گیری دوایر کنترل کیفیتایجاد مدیریت کیفیت جامع و طراحی محصول

اتوماسیون

محصول = هماهنگی و برنامه ریزیکارگران = کارکنان ماهر تجهیزات = طراحی جریانی که براساس فرآیند سفارشات

باشدتدوین استانداردهای کاری و زمان سنجیتولید در محموله های کم از طریق کاهش زمان تولید بکارگیری سیستم کانبان ، امکان جابجایی کارکنان تولید

تولید به هنگام

سیستم ارزیابی خودروهای زیست محیطیارزیابی عمر محصول و کاهش دی اکسید کربن

LCA

موداهای هفت گانه

توليد اضافی ) پيش از دريافت تقاضا( - 1انتظار )برای گام بعدی فرآيند يا خرابی ماشين ( - 2

حمل و نقل )غيرضروری مواد( - 3تولید بيش از حد قطعات به خاطر طراحی ضعيف ابزار - 4

يا قطعه (Overprocessing)

مواد اوليه ، نيمه ساخته ، محصول ، در ( - موجودی ها 5راه (

حرکات غيرضروری کارکنان )برای ابزار يا قطعه يا ...( - 6 توليد قطعات معيوب - 7

5Sبکارگیری سیستم بعنوان مبنای تولید ناب

5ایدهs اقالمی که بدان نیازی نیست نبایستی در محیط : کارخانه انبار شوند.

・ Seiri محیط کار را منظم کنید

・ Seiton محیط کار سازماندهی شده باشد

・ Seiso محیط کار را نظافت کنید

・ Seiketsu محیط کار را تمیز نگه دارید

・ Shitsuke برای کارکنان آموزش دهید تا تمیز کارکنند

استفاده از کنترل کیفیت آماری

بکارگیری روشهای علمی و روشهای آماری

رویکرد علمی

تجزیه و تحلیل ساختار کیفیت با استفاده از روشهای اولیه کنترل

کیفیت آماری

استفاده از قدم های حل مساله

استفاده از شبکه های یکپارچه پشتیبانی از روشهای ارتباطات موثر

ایجاد فرصتهایی برای تولید و بکارگیری تکنولوژی و محصول جدید

مدیریت کنترل کیفیت آماری

تهیه گواهینامه های کنترل کیفیت آماری برای کارکنان و تکنیکهای حل

مسائل

آموزشهای اولیه کنترل کیفیت

موجودی ، مشکالت را پنهان می کند

كيفيت پايين

تأمين كننده نامطمئن

خرابيماشين آالت

چيدمانناكارآمد

طراحي بد

آماده سازي طوالني

JITتولید به هنگام ویژگی ها

تولید براساس نیاز بازارتولید براساس اطالعات مشتریتولید اقالم ضروری در زمان مورد نیاز و به مقدار مورد نیازسیستم کششیاقالم مورد نیاز فرآیند بعدی توسط سیستم کانبان مشخص می شودموجودی انبار حذف شودتغییرات محیطی را در نظر بگیرتولید مازاد را به حداقل برسانمحصوالت معیوب تولید نکنTPS+IT انقالب دوم در صنعت است از نقطه نظرات تک تک واحدها استفاده کنمحصول خوب ، ایده خوب ، کارکنان خوب و تولید خوبایجاد سیستم مدیریت مشارکتی ، هر کارمند ساالنه ده پیشنهاد بدهداستفاده از عالئم و نشانگرها برای اطالع رسانی در سطح کارخانه مشارکت داوطلبانه در تیم های بهبود تولید

کیفیت در فرآیند تولید ایجاد می شود

شکایات صفر از طرف مشتریان

شکایت از کیفیت محصول• شکایت از زمان تحویل یا مقدار •

تحویل شکایت از تاخیردر تحویل•

سه اتالف عمده

مراحل تولید را کنترل کنید•در صورت ضرورت خط را متوقف •

کنید ماشین هایی که تولید نمی کنند در •

فرآیندهای مورد نیاز استفاده شود.علل عدم تولید را شناسایی و •

پیشگیری کنید

عدم قبولی اقالم معیوب از فرآیندهای قبلی

عدم تولید اقالم معیوبعدم ارسال محصول معیوب

کارگران چکاری باید انجام دهند؟

تایید فرآیندها از طریق عالئم چشمیو همچنین استفاده از حواس پنجگانه

کانبان سفارش تولیدکانبان برای برگشت اقالم

صفحه نمایش الکترونیکی کانبان

انواع کانبان

در فرآیندهای تولید تکراری بکارگرفته می شود نحوه عملکرد کانبان

شماره محصول ، نام ، محموله ، تعداد تولید در محموله ، شماره کانبان ، نحوه حمل و برنامه زمانبندی

تحویل

اطالعات موجود در کانبان

تولید با عرضه پیوسته ، هماهنگی اطالعات تحویل قانون کانبان

پیشگیری از تحویل محصول معیوب از طریق بکارگیری اتوماسیون

اتالف ناشی از محضول معیوب

سیستم کانبان

نمونه ای از کارت کانبان

محل

شماره محصول

شماره تحویل

نام محصول

شماره رنگ

Unitاستاندارد

Okada KogyoNo.

اطالعات تحویل محصول

مقصد

هدف گذاری در توليد ناب: هدف گذاری در توليد انبوه

به اندازه کافی خوب بودن: هدف گذاری در توليد ناب

رسيدن به کمال در توليد: برخی اهداف توليد ناب

موجودی صفر– 1 ضايعات صفر– 2 - زمان آماده سازی صفر3 حمل و نقل صفر– 4 از کارافتادگی ماشين آالت صفر– 5 ليدتايم صفر– 6 اندازه بچ يک – 7

توليد کششی در برابر توليد فشاری الهام گرفتن اوهنو از سوپرمارکت های آمريکايی: انجام فعاليتها بر مبنای تقاضای توليد کششی

مشتری: انجام فعاليتها بر مبنای پيش بينی توليد فشاری

تقاضا ترکيب کشش و فشار در يک زنجيره عرضه

مرز فعاليتهای کششی و فشاریمثال : شرکت مونتاژ کامپيوتر سفارشی Dell

: کاربرد مفهوم کشش در کارگاه هر ايستگاه ، مشتری ايستگاه قبلی

است

Quality at the source شناسايي و رفع مسائل كيفيتي در سرچشمه آنها

o هيچ كاالي معيوبي نبايد به مرحله بعدي منتقل شود است كار خويش مسئول كيفيت هركسي : Jidoka

اختيار توقف خط توليد توسط كارگر هنگام بروزمسائل

تابلوي آندن : نشانگر محل بروز مشكل و نوع آن طراحي و ساخت ماشين آالت بنحوي كه توليد كاالي

معيوب را اعالم كنند

:Undercapacity schedulingبراي در انتهاي شيفتدرنظر گرفتن زماني

شيفت وآنمسائل بوجود آمده در بررسيهانآشناسايي و رفع علت

ارتباط با تامين کننده در توليد انبوه

طراحی کامل محصول توسط خود – 1شرکت مونتاژ

برگزاری مناقصه و درخواست قيمت – 2 تعيين برنامه زمان بندی تحويل

قطعه تعيين حد کيفی

انتخاب تامين کننده بر اساس قيمت – 3

مشکالت ارتباط در توليد انبوه

عدم اطالع و همکاری تامين کننده در طراحی محصول– 1 نگرش کوتاه مدت – 2 تعداد زياد تامين کنندگان – 3

عدم رده بندی تامين کنندگان به صورتزنجيره

تعدد تامين کنندگان يک قطعه عدم شفافيت در ارتباطها– 4 توليد و تحويل قطعات در محموله های بزرگ– 5 رابطه زورمدارانه – 6

شبکه تامين کنندگان در توليد انبوه

BuyerBuyer

SupplierSupplierSupplierSupplierSupplierSupplier SupplierSupplier

SupplierSupplier

SupplierSupplier

SupplierSupplier

شبکه تامين کنندگان در توليد ناب

Tiered Supplier Network

SupplierSupplier

SupplierSupplier

SupplierSupplier

SupplierSupplierSupplierSupplier SupplierSupplier

BuyerBuyer

SupplierSupplierFirst Tier Supplier

Second Tier Supplier

Third Tier Supplier

ارتباط با تامين کننده در توليد ناب

انتخاب تامين کنندگان رده اول براساس سابقه 1.همکاری وتجربه ای که از عملکرد آنها وجود دارد

طراحی کلی محصول با همکاری تامين کننده2.

طراحی دقيق زيرمجموعه ها توسط تامين کننده 3.با همکاری تامين کنندگان رده های بعدی

راهکارهای توليد ناب در ارتباط با تامين

رده بندی تامين کنندگان – 1 همکاری تامين کننده در طراحی محصول – 2 توجه به فاصله جغرافيايی در انتخاب تامين کننده– 3 سفارش دهی در بچ های کوچک وتحويل مکرر کاال توسط – 4

تامين کننده موقع نياز شفافيت اطالعاتی بين شرکت و تامين کننده– 5 همکاری جهت کاهش هزينه های تامين کننده و در نتيجه کاهش – 6

قيمت ها تسهيل وتسريع حمل و نقل – 7 تسهيل عمليات خريد و سفارش دهی – 8 رابطه بلندمدت با تامين کننده – 9 وجود انجمن های تامين کنندگان ) برای هر رده (– 10 و بازرسي كاالهاي هرتامين - ارزيابي )گريدبندي( تامين كنندگان11

كننده بر اساس گريد- کی رتسو 12

راهکارهای توليد ناب در ساخت محصو ل

(Flexible Resources) منابع منعطف– 1

(Cellular Manufacturing) ساخت سلولی– 2

(Quick Setup) آماده سازی سريع– 3

4 – Quality at the source

(TPM) نگهداری و تعميرات بهره ور فراگير – 5

(Level Scheduling) زمان بندی هموار – 6

(Visual Control) کنترل ديداری – 7

(Kanban) کانبان – 8

(Small_Lot Production) بچ های توليدي کوچک – 9

ساخت سلولي

انواع چيدمان :فراينديمحصولي

تكنول{وژي گ{روهي : اب{زاري در خ{دمتساخت سلولي

نمونه ساخت سلول

ورود

Worker 1

Worker 2Worker

3

خروج

سير ممحصول

مسير كارگر

Machines

آماده سازي سريع (single minute exchange of dies )SMED: رويه كاهش زمان هاي آماده سازي

– مشاهده ، ثبت و تحليل روش آماده سازي1 – جداسازي آماده سازي دروني و بيروني2

دروني : مستلزم توقف ماشين است

بيروني : مستلزم توقف ماشين نيست

– حتي االمكان آماده سازي دروني را به بيروني 3 تبديل كنيد

- فعاليت ها را ساده كنيد 4

فرآيند فروش در توليد انبوه

: ارتباط مراكز فروش با كارخانه سيستم فشاري موجودي زياد مراكز فروش فروشنده مجبور به خريد كااليي است كه طالب آن نيست هماهنگي ضعيف بخش فروش با طراحان محصول

: ارتباط مراكز فروش با مشتري فروشنده عالقه اي به نيازها و خواسته هاي مشتري ندارد وشنده اطالعات كمي از محصول دارد يا ارائه نمي دهدرف نگرش كوتاه مدت نسبت به رابطه با مشتري ه چند بخش سازمانيبواگذاري فرآيند فروش و تحويل

فرآيند فروش در توليد ناب

: ارتباط مراكز فروش با كارخانه سيستم كششي موجودي كم در مراكز فروش فروشنده ، سفارش مشتري را دريافت و به كارخانه ارجاع مي دهد ارتباط نزديك و دائمي فروش با طراحان محصول

: ارتباط مراكز فروش با مشتري نگرش بلندمدت نسبت به رابطه با مشتري

، انجام همه فعاليت هاي فروش و تحويل توسط يك تيم ) سفارش گيري

بيمه ، امور مالي ، تحويل خودرو ( امور فروش خانه به خانه در ژاپن تالش براي ايجاد وفاداري مادام العمر در مشتري نسبت به شركت

تحويل خودروي سفارشي مشتري در محل كار يا سكونت وي

ارتباط پيوسته با خريدار و گزارش مشكالت وي در ارتباط با خودرو نگهداري و بروز آوري اطالعات مربوط به مشتريان و خانواده انها

نتیجه گیری

تولید ناب یک سیستم تولیدی با رویکرد حذف اتالف استتولید ناب یک سیستم تولید به هنگام است تولید ناب بر پایه یک سیستم اتوماسیون استوار است) تولید ناب ، تولید براساس خواسته ها است ) کششیتولید ناب اعتقاد دارد کیفیت در تمامی مراحل تولید بوجود می آید

MITنظرات

قانون خاصی تعریف شده و بصورت فرمول برای تولید ناب وجودندارد

ما برای تغییرات سریع به تولید ناب نیاز داریم

نظر آخرین مدیرعاملآقای هیروشی اوکودا

قویترین سیستم تولید در جهان و قابل انعطاف که آمادگی مقابله با هر تغییری را دارد

رویکرد تولید ناب حذف اتالف استتولید ناب بدون مشارکت همه کارکنان امکان پذیر نیست

رویکرد تولید ناب توسعه منابع انسانی استتولید ناب در یک بستر مهارتی خیلی باال اتفاق می افتد

نظریه یاسئو هوریچی) مشاور تویوتا (

با تشکر و خسته نباشید