1

فرسودهيبافتهاراهبرد جديدي جهت باززنده سازي

بااستفاده از الگوريتم هاي فازي وسيستميشهر

اطالعات مكاني)بافت قديم شهر زنجان: مطالعه موردي(

چكيده

و با محاسبه ميليون130 جمعيت با تخمين1400 در سالو آمار ايران اطالعات بيني پيش رشد نرخ نفر

به فعلي شهرنشيني چهمي شهرها را قطعي براي كنوني برابر مساحت2 حداقل نياز و اگر غالب توسعه سازد

مناطقي. نمايد نياز را مرتفع از اين تواند بخشيمي شهريلهاي دروناما پتانسي افتدمي شهرها اتفاق در حومه

اين اتفاق نه تنها در كالبد.كه امروزه در مقابل نيازهاي جديد زيستي ناكارآمد شده واز درون تهي مي گردند

عد نظريبفاكتور هايي چون. اقتصادي آن نيز متبلور مي گردد–مصنوع بافت بلكه در ويژگي هاي اجتماعي

و تحليل نظريه هاي توسعه كالبدي در بافتهاي قديم شهري اهميت اين بافتها دركالبد شهرها به عنوان،تجزيه

وجود عناصر، اهميت بار فرهنگي اين بافتها، پاسخگويي به نيازهاي جمعيت رو به تزايد،قلب تپنده اقتصادي

ا،و المانهاي با ارزش تاريخي اهميت ولزوم خدمات رساني به اين،ز اين بافتها مشكالت ترافيكي حاصل

و عدم امكان پيشگويي زمان وقوع زلزله،مناطق در زمان بحران از، قطعيت خطر وقوع زلزله لزوم استفاده

و پردازش اطالعاتي ، لزوم احيا وباززنده سازي اين بافتها را دوچندان مي سيستمهاي جديد برنامه ريزي

، تجميع قطعات در ميان راهكاره.سازد اي مختلف احياي بافتهاي قديم شهري، يكي از مهمترين سياستها

متقابل رابطه از بررسي را عبارت شهري ريزي اگر برنامه.فرسوده مي باشد كه داراي ضوابط ويژه اي مي باشد

و مدله سيستم كارگيريبه بررسي اين براي، عملكرد، فضابدانيم انسان و الزم ريزي جديد برنامهايو تكنيكها

و توسعه. است ضروري افزايش شدتبه شهري ريزيو برنامه مديريت براي الزم شهرها، اطالعات با رشد

مسيرهايها زمين، كاربري جمعيتو تراكم، توزيع شهري امكانات وسيع هاي شبكه. شوندميو پيچيده يافته

بر چنان موارد نظير اينو بسياريو عوارض ماليات مديريت، سيستم اورژانس، خدمات شهريو نقل حمل

كهمي ريزي برنامه اين پيچيدگي و اطالعات اين گردآوري براي نوينGISاز جز استفادهاي چاره افزايند

، 1378نژاد، ثنائي( وجود ندارند هريش ريزيو برنامه جديد مديريت هاي تئوري آنها در قالب پردازش

بنابر اين دراين پژوهش تالش مي شود با استفاده از سيستم اطالعات جغرافيايي ضوابط جديدي.)11ص

.جهت شناسايي اين گونه از بافتها ارائه گردد

، بافت قديمي، ،توسعه پيراموني،:كلمات كليدي ، سيستم اطالعات جغرافياييمداخله فازي

2

ن مسئلهبيا

بخش مركزي با بافتهاي كهن آن اعتقاد بر اين است شهر هاي امروزي بدون وجود بافتهاي كهن بي هويت اند اگر

و زندگي در آن جريان نيابد وساير فضاهاي باارزش گذشته محله ها،گذرها،بازارها،چون و احياءنشوند بازشناسي

لبته الزم به ذكر است كه بافت هاي تاريخي لزوماً بافتا. شاهد مرگ تنها شاهدان تاريخ اين كشور خواهيم بود

.فرسوده به حساب نمي آيند مگر اينكه واجد شرايط ذيل باشند

:آشفتگي وناكارآمدي شبكه ارتباطي) الف

:بي هويتي بافتهاي فرسوده)ب

:كيفيت نا مناسب بناها در بافت هاي فرسوده)ج

مي واقعيت اين كالبدي شهر بر محيط طبيعي هاي از توسعهي ناش نامطلوب از اثرات با وجود آگاهي بايد قبول را نيز

با تخمين1400 در سالو آمار ايران اطالعات بيني پيشبه نگاهي ناپذير است اجتناب امري شهري هاي توسعه كرد كه

و با محاسبه ميليون130 جمعيت را براي كنوني برابر مساحت2 حداقلبه نياز فعلي رشد شهرنشيني نرخ نفر شهرها

چهمي قطعي و اگر شهرها در حومه غالب نمايد، توسعه نياز را مرتفع از اين تواند بخشيمي شهري رشد درون سازد

رفتنو از بينوب مرغ زمينهاي تحليل تنها باعثنه زمين ناانديشيده كاربريهاي توسعهكه افتد، جاييمي اتفاق

خود دنبالبه است مقياس افزايش هايي توسعه چنين تنها هدف آنكه گردد بدليلمي حساس هاي اكوسيستم

به شدنو مكانيزه گرائي، تخصص تمركزگرايي كهمي ارمغان را را دچار بحرانو مصنوعي هر دو محيط طبيعي آورد

و زمين صحيح، مكانهاي توسعه مطلوب جهات نمودن مشخص هائي توسعه چنينو هدايت كنترل براي. سازد مي

به اقتصادي- اجتماعي اهداف در راستاي طبيعي حفاظت سياستهاي اعمال شهري هاي زمين توسعه ريزي برنامه نياز

ص1379، بهناز، زاده امين(دارد افزايش داراي قبل تا چند دهه ايران شهري جمعيتو رشد فيزيكي توسعه).94،

به با بروز تحوالت است بوده متعادل اين. را پذيرفتند هائي ودگرگوني تغييرات بزرگ شهرهاي ويژه جديد، شهرها

به دگرگوني به فيزيكيو گسترش جمعيت سريع افزايش شكل ها و زير، سطح است بوده نامتعادل صورتي شهرها

زمينو اختصاص شهري هاي كاربري بينو در حقيقت بوده مسكوني تسلط ساختمانهاي بيشتر تحت شهري ساخت

چنين حالتي رامي توان دراكثر حوزه).419، 1373، دهاقاني( است برقرار نبوده معقولي تناسب شهري هايو سرانه

و امكان ساخت وساز درنواحي هاي شهري كشورصادق دانست با اين وجود تنها گسترش محدوده قانوني شهري

و تخليه جمعيتي بافتهاي قديمي شهري پيرامون شهري همراه باجايگزين شدن اقشار مرفه وباعث فرسودگي

و و اطالعاتي ،طرحهاي تيپ شهرسازانه نميگرددو فاكتورهاي چون مديريت ضعيف شهري وفقر داده هاي آماري

و فرهنگي،-درنظرگيري شاخصهاي اجتماعي عدما با ديد معماري،غالب ضعف امكانات مالي جهت اجراي اقتصادي

عدم وجود نيروي انساني متخص،مشاركت ضعيف مردم در اجراي طرحها همراه با ناتواني آنان درنوسازي طرحها،

ا قبول چنين واقعيتهاي تلخي نيز بافتهايب.بافتهاي مسئله دار شهري نقش اساسي تري را دراين زمينه ايفا مي كنند

و ارزش هستندكه مهمترين آن به قرارزير است و فرسوده هنوز داري اهميت قديمي

و تحليل نظريه هاي توسعه كالبدي در بافتهاي قديم شهري• بعد نظري تجزيه

اهميت اين بافتها دركالبد شهرها به عنوان قلب تپنده اقتصادي•

3

هاي جمعيت رو به تزايدپاسخگويي به نياز•

اهميت بار فرهنگي اين بافتها•

و المانهاي با ارزش تاريخي• :وجود عناصر

: مشكالت ترافيكي حاصل از اين بافتها•

:اهميت ولزوم خدمات رساني به اين مناطق در زمان بحران•

و عدم امكان پيشگويي زمان وقوع زلزله• :قطعيت خطر وقوع زلزله

و پردازش اطالعاتيلزوم استفاده از• سيستمهاي جديد برنامه ريزي

به عنوان يكي از مهمترين كانون هاي جمعيتي غرب ايران از آغاز قرن اخير هجري شمسي رشد زنجانشهر•

، مخصوصاً تا اواخر دهة 1330تا قبل از دهه. آرامي را همساز با تحوالت مهاجرتي آباديهاي تحت نفوذ شروع نمود

و درون كوچي بر مطلوبيت فضائي آن تاثير مي گذاشت اما تبلورات كالبدي هر چند جريا1340 نات برون كوچي

ليدگرگون كنند و مسئله ساز برجسته اي نداشت كن با تحوالت اين دوره كه با تهيه طرح هاي شهرسازي نيزه

و ناموزوني نهاد،مترادف شد و. جريان رشد روبه سرطاني شدن اختالل در ساختار بي قوارگي ساختار فيزيكي

شايد بتوان اولين.اجتماعي از نمودهاي اين رشد سرطاني بود كه در سالهاي اخير به حد غيرقابل انتظاري رسيد

ح به اوايل دوره پهلوي نسبت داد كه جراحي هاي صليبي ناشي از اصالمرحله از شروع ناكارآمدي بافت قديم را

نيز با الگو گيري امكو وشارمندطرحهاي بعدي.اساسي تقسيم نمود را به چهار قسمت شبكه گذرگاهي بافت قديم

پاز طرحهاي توسعه وارداتي به جاي تقليد و يوسته شهر را در اطراف هسته از الگوهاي داخلي، توسعه شديد

و پيشنهاد مي نمايند و بافت قديم اين شهر طراحي مي زنجاننگاه واقع بينانه به بافت كهن شهري.مركزي نشان

و و توسعه هاي پيراموني از دست داده است و عملكرد خود را به نفع اراضي در دهد كه امروزه اين بافت جمعيت

در ميان راهكارهاي مختلف احياي بافتهاي قديم.نمايان شده استناكارايي كالبدي بافت برابر شكل زندگي امروز

، تجميع قطعات بشهري، يكي از مهمترين سياستها اگر.اشد كه داراي ضوابط ويژه اي مي باشد فرسوده مي

ص1379، رهنمائي(، عملكرد، فضا انسان متقابل رابطه از بررسي را عبارت شهري ريزي برنامه اين براي بدانيم)3،

و مدلهاي سيستم كارگيريبه بررسي و توسعه. استو ضروري الزم ريزي جديد برنامهو تكنيكها رها،شه با رشد

وسيع هاي شبكه. شوندميو پيچيده يافته افزايش شدتبه شهري ريزيو برنامه مديريت براي الزم اطالعات

، سيستم اورژانس، خدمات شهريو نقل حمل مسيرهايها زمين، كاربري جمعيتو تراكم، توزيع شهري امكانات

كهمي ريزي برنامه اين بر پيچيدگي چنان موارد نظير اينو بسياريو عوارض ماليات مديريت جزاي چاره افزايند

ريزيو برنامه جديد مديريت هاي تئوري آنها در قالبو پردازش اطالعات اين گردآوري براي نوينGISاز استفاده

ص1378نژاد، ثنائي( وجود ندارند شهري بدراين پژوهشبنابر اين.)11، ا استفاده از سيستم اطالعات تالش مي شود

محدوده مورد مطالعه اين تحقيق شامل.جغرافيايي ضوابط جديدي جهت شناسايي اين گونه از بافتها ارائه گردد

و تفصيلي اين شهر بوده كه بر بافت قديم اين شهر انطباق دارد1منطقه اين از شمال به خيابان. شهري طرح جامع

و شهدا،از غرب يه خيابان هاي فدائيان از) كمربندي خيام(خرداد،از جنوب به خيابان دكتر بهشتي15اسالم،بعثت و

.شرق به بلوار كشاورز محدود مي گردد

4

موضوع ادبيات

و تئوري هاي مختلفي در باب ظهور و نشر افكار و برنامه ريزي باعث گسترش و پيدايش علوم مرتبط با شهرسازي

و توسعة شهري در.گرديده استشهر اوژن ويوله سال اخير از طرف محققان به نامي همچون 150اين نظريات غالبا

تو،)1818-1900( جان راسكين،)1814-1879(لودوك ،)1843-1903( كاميلوسيت،)1836-1914( كاميلو بويي

پاتريك، جيوواني گوستاو،)1911-1987( لودويكو كواروني،)1933( لئوناردو بنه ولو،)1854-1933(لوكا بلترامي

آلدو،)1918-1984( كوين لينچ،)1895( لوئيس مامفورد،)1887-1965( لوكوربوزيه،)1854-1932(گدس

ارائه)1933(ريچارد راجرز) 1913-1975( كنستانتين دوكسيادس،)1936( كريستوفرالكساندر،)1931-1997(راسي

و راهكارها .ي بعضا متضادي استفاده مي كند پرداخته مي شودشده است كه به دو مورد كه در زمانهاي متفاوت

مي 1889به سال» هنر ساختن شهرها« اتريشي بود كه مهمترين اثر وي كتابوشهرسازوسيت معمارلميكا-الف

سيت خواستار.س داردنرنساويشناسانه از شهرهاي قرون وسط زيباييكامالً برداشتييو در اين كتاب. باشد

و اعتقاد شهريساماندهي فضاها براين.تسج بايد از هنر بهرهيبرآن داشت كه در آرايش فضاهاي شهري بود

و بافت هاي و راه حلها اساس بود كه درصدد زنده كردن فضاها درد نموح هنري را مطريكهن شهري برآمد و

و مقصودي،(.كرد هري را عنوانشنين راه حلهايي، طرحهاي تزئينيچقالب ).40تا39ص:1381حبيبي

و شهرسازان موفق بريتانيايي اواخر قرن بيستم است-ب هم.راجرز از معماران ونچ به عقيده وي، فضاهاي شهري

و وشانتزاعي، قابليت بردا تصاوير ذهني ميپذاشتن را دارند، يعني فضاهايي انعطافگتن . باشند ذير

هاپبر و دستورالعمل ، اصول دريايه نظريات ا راجرز ميگل زندومقطع توان دريافت كه هدف وي،ي حرفه اي او

ميي فضاهاي خدمت رسان از طريق فناورو خلقحذير دركليه سطوپانعطاف هاي كامالً تدوين طرح هاي برتر

و روش. ند عملكردي استچوط مورد نظر وي،كاربري مختليكاربر.باشد و بازسازي است ، نوسازي شيوه اقدام

.ضوعي استمو-موضعي اقدام به صورت

به. رددگبه بعد برمي1990ي، به سالها دومتفكرات راجرز در مقطع نعتصدر اين سالها، شدت عالقه راجرز

و و توجه و شهر بيشتر شدهچيپروابط بر وجوه نامحسوسيكاهش يافته است و فضا، ساختمان ها يده بين مردم

ان وي، براي تكميل عقايدش درخصوص تدوين طرح. است ي اش به اينگذير، در اين مرحله از زندپعطافهاي

درپاست كه رمز انعطاف نتيجه رسيده وپذيري م حاصل نمي ايداريپايداري آنها است ر در ارتباط با محيطگشود،

ص(. يرامونپ ).54تا52همان منبع

معاصر در ايران يه سير در پژوهشي با عنوان تحليل فرآيند توسعه شهري 1379در ايران نيزسيدمهدي عزيزي در سال

).46-37،ص1379عزيزي، مهدي،(.تحول سياستهاي مداخله در بافتهاي كهن شهري مي پردازد

زمينه هاي تئوريك صدر الذكرومطالعات نمونه اي كه دربارة شهرهاي دنياو ايراني شده است، الگوي ويژه اي از

و اجتماعي شهرهاي دنيا وايران ترس ـ فضائي و مشكل سازي صفت تحوالت كالبدي يم مي كنند كه مسئله مندي

. بارز آن است

در سيستم اطالعات مكانينواع مدلهاي تلفيق اطالعاتا

5

و انحصاري مجزا مي كند قابليت تلفيق داده ها GIS يكي از مهمترين قابليتهاي كه آن را به عنوان يك سيستم ويژه

از جهت مدلسازي، و تعيين تناسب اراضي چرا كه در نتيجة. طريق ارزش گذاري پهنة سرزمين استمكان يابي

و مكانهاي بهينه انتخاب مي شود و تركيب معيارها، بهترين نقطه جهت استقرار مراكز جهت تركيب معيارها. تلفيق

.مي باشد روشهاي متفاوتي وجود دارد كه مهمترين آنان به قرار زير

يك)ـ منطق بولين1 و :يا منطق صفر

هـ2 :مپوشاني يارويهم گذاريمنطق

:ـ منطق احتماالت3

: ضريب همبستگيـ4

:شبكه هاي عصبي مصنوعي-5

يا-6 و نامعينمنطق فازي عس: منطق تار ر لطفي زادهك اين نظريه براي اولين بار توسط دانشمند ايراني پرفسور

و.شددانشگاه بركلي آمريكا براي اقدام در شرايط عدم اطمينان ارائه استاد اين نظريه قادر است بسياري از مفاهيم

و و متغيرها و زمينه را براي استدالل، كنترل و مبهم هستند صورت بندي رياضي بخشيده سيستم هاي را كه نادقيق

و اشتراك، متمم، ضرب، جمع،. آورد تصميم گيري در شرايط عدم اطمينان فراهم درجة عضويت پذيري، اجتماع

و مجموعه هاي فازي مي توان توابع. سي اين مدل تلفيق محسوب مي شوندگاما توانهاي اسا براي ايجاد اليه ها

به عنوان مثال اگر براي مكان يابي. را به كار برد.... شكل، هايپربوليكS رياضي چون آستانه خطي، سيگموئيدال،

وأت يا گسل مورد بررسي قرار گيرد، تعيين سيسات شهري چون نيروگاه، چند متغير مانند نزديكي به راههاي ارتباطي

.درجة عضويت به شرح زير خواهد بود

با 4000، مقدار فازي نقطه)1( متري از راه ارتباطي برابر با 1000يعني مقدار فازي نقطه و)0(متري از راه برابربراي تمام اليه هاي ديگر همين. بود خواهد46/0 با استفاده از تابع آستانه خطي برابر با 1600مقدار فازي نقطه

و فضاي منطقه ارزش گذاري مي گردد شايد بتوان بزرگترين ضعف اين مدل را وزن دهي. عمليات را پياده سازيو عقايد متفاوتي است، ناميد ترين مدلهاي تلفيق در علوم با اين وجود از كاربردي. غيراستاندارد كه مبتني بر آراء

. كه در اين پژوهش مورد استفاده قرارگرفته استامه ريزي شهري استمختلف از جمله برن

تعيين فرسودگي، ناپايداري بافت قديم براساس استانداردهاي وزرات مسكنبه) سازمان عمران وبهسازي شهري(بر اساس شاخصهاي وزارت مسكن وشهرسازي بافت فرسوده شهري

مي عرصه ازش هايي از محدوده قانوني شهرها اطالق ود كه به دليل فرسودگي كالبدي، عدم برخورداري مناسبو زيرساختهاي شهري آسيب و اقتصادي دسترسي سواره، تأسيسات، خدمات و از ارزش مكاني، محيطي پذير بوده

)١(ا�� �ز → ��� ١٠٠٠ < xا��

=ا����زx

max∆

x-x → ��� ١٠٠٠ < <x

ا��٤٠٠٠

f(x) =

6

و مالكين آنها امكان نوسازي خود به خودي را نداشته ونيز اين بافت. نازلي برخوردارند ها به دليل فقر ساكنين: ويژگيهاي عمومي اين بافتها به شرح زير است.گذاري در آن را ندارند اي جهت سرمايه گذاران انگيزههسرماي

از:ـ عمر ابنيه1 از ها در اين گونه بافت از ساختمان%80بيش مي50ها داراي قدمتي بيش در سال 50باشند يا اگرب آنه گونهسال اخير ساخته شده باشند فاقد استانداردهاي فني هستند ها از ظاهر ساختمان اي كه غير استاندارد بودن

. اي با شدت متوسط را ندارند ها عمدتاً تاب مقاومت در مقابل زلزله ابنيه اين بافت. قابل تشخيص استآن ابنيه مسكوني واقع در اين گونه بافت: بنديـ دانه2 و مساحت عرصه ها به طور متوسط ها عمدتاً زيردانه بودهمي200تر از كم . باشد مترمربعو مصالح به كار رفته در اين گونه بافت:ـ نوع مصالح3 و يا آجر و چوب و آجر ها عمدتاً از انواع خشتي، خشت

و فاقد سيستم سازه و عمودي مي آهن بدون رعايت اتصاالت افقي . باشند اي.ه هستندهاي فرسوده يك يا دو طبق اكثر ابنيه در بافت:ـ تعداد طبقات4اند اغلب از ساختاري نامنظم هاي فرسوده كه عمدتاً بدون طرح قبلي ايجاد شده بافت:هاـ وضعيت دسترسي5

و دسترسي مي برخوردارند بن به گونه. باشد هاي موجود در آنها عمدتاً پياده بست يا با عرض اي كه اكثر معابر آنآن6كمتر از و ضريب نفوذپذيري در .ا كم استه متر بوده

با توجه به اين تعريف وبا بهره گيري از سيستم اطالعات جغرافيايي ،تلفيق متغير ها جهت شناسايي بافتهاي فرسوده:بر اين اساس. استان زنجان نيز قرار گرفته است5انجام گرفته ونقشه حاصله مورد تصويب كميسيون ماده

هكتار 427بلوك با مساحتي نزديك به 741 فوق باشند بلوك شهري زنجان كه واجد يكي از ويژگي هاي1219ازو غير استاندارد، و57بلوك با مساحتي نزديك به 122تقريبا ناپايدار و غير استاندارد بلوك با 356 هكتار كامال ناپايدار

و غير استاندارد هستند190سطحي نزديك به ، به عبارتي بر اساس مصاديق سازمان عمران وبهسا.هكتار ناپايدار زي.هكتار بافت فرسوده بوده كه نيازمند بهسازي ونوسازي است675شهر زنجان داراي

بر283بر اساس اين تعريف، از هكتار جزء بافتهاي فرسوده محسوب 200هكتار محدوده بافت قديم شهر زنجان،بالغ.بلوك آماري پراكنده شده است314شده كه در

مح5در حالي كه مساحت محدوده تنها ازدرصد كل درصد بلوكهاي آماري26دوه شهري زنجان مي باشد اما بيش.درصد كل فضاهاي فرسوده شهري زنجان را در بر مي گيرد29فرسوده وبيش از

):جدول تعيين ميزان فرسودگي بافتهاي شهري زنجان با ضوابط سازمان عمران وبهسازي وانطباق آن با بافت قديم( درصد تمركز در بافت قديم ده شهرمحدو محدوده بافت قديم

ويژگي كيفي تعدادبلوك

درصد

بلوك

مساحت

)هكتار(

درصد

مساحت

ميانگين

مساحت

انحراف

معيار واريانس

تعداد

بلوك

مساحت

)هكتار( مساحت بلوك

و غير استاندارد 65.0 45.9 57.9 122 61839800 7864 6724 18.8 37.7 17.8 56 كامال ناپايدارو غير 22.8 20.8 190 356 25404600 5040 5852 21.6 43.3 23.6 74 استانداردناپايدار

و غير استاندارد 28.0 24.8 427.15 741 50357800 7096 6500 59.6 119.6 58.6 184 تقريبا ناپايدار 29.7 25.8 675 1219 45867400 6667 6359 100 200.6 100 314 مجموع

5 4860 283 مساحت

):نمودار ين ميزان فرسودگي نواحي منطقه با ضوابط سازمان عمران وبهسازيتعي(

7

منطق فازيتعيين فرسودگي، ناپايداري بافت قديم براساسو به همين دليل نيازي به طبقه بندي داده هاي در اين منطق فاصله ها به صورت پيوسته مورد استفاده قرار مي گيرد

م جهت شناسايي پتانسيل.پيوسته نيست و براي مداخله در هاي مداخله در به منظور شناسايي نقاط بالقوه حدوديتهاكيفيت ابنيه كاربري اراضي عرض معبر منطقه بندي تراكمي سازگاري كاربري قدمت متغيرهاي زيادي شامل بافت

و بااز. مورد بررسي قرار گرفت... ابنيه اسكلت ساختمان تعداد طبقات نظام تفكيك قطعات تراكم ساختماني اين رو. متغير كه در جدول زير مالحظه مي شود ماتريس اوليه داده ها شكل گرفت21شناسايي

) جدول مداخله در بافتهاي مورد استفاده جهت اليه:(هر اليه مورد استفاده رديف هر اليه مورد استفاده رديف اليه تعداد كالس اليه تعداد كالس

5 اشغالدرصد سطح611 كيفيت ابنيه1

8)دبستان(فاصله از مراكز آموزشي3312 كاربري اراضي2

11)كودكستان(فاصله از مراكز آموزشي1113 عرض معبر3

98راهنمايي(فاصله از مراكز آموزشي2014 منطقه بندي تراكمي4

و ناسازگاري كاربري5 8)دبيرستان(فاصله از مراكز آموزشي1215 سازگاري

و حرايم تاريخي616ت ابنيهقدم6 3 موقعيت نسبت به آثار

اي917 اسكلت ساختمان7 7 فاصله از پارك هاي محله

اي918 تعداد طبقات8 10 فاصله از پارك هاي ناحيه

8 فاصله از مراكز درماني عمده519 نظام تفكيك قطعات9

ا720 تراكم ساختماني 10 10 متر15ز دسترسي به شبكه ارتباطي بيش

8 نماي ساختمان

هاي مختلف با درجات مختلف اهميت آن رتبه بندي موضوع ذكر شده در كالس21با توجه به نظرات كارشناسي

و) فازي كامل(1عدد مداخله پذيري بر اساس منطق فازي مهمترين اولويت در هر اليهگرديد كه بر اين اساس بايد

هامداخله ناپذير ترين هاي وكتوري بايد براي انطباق براي اين منظور داده.را كسب نمايد) بدون فازي(0عدد مكان

هاي رستري تبديل شوند ترتيب عمليات تبديل داده هاي وكتوري به رستري در زير آورده كامل با منطق فازي به داده

.شده است

ب) Vector(هاي وكتوري در اين مرحله داده-1 با مقادير ) Raster(هاي رستريه دادهكه مقادير گسسته دارند

/Convertو با استفاده از تابع ArcGISدر نرم افزار . Spatial Analystكار توسط تبديل شدند اين پيوسته

Features to Rasterداشتن مقادير نكته مهم در اين تبديل ثابت نگاه. صورت گرفتPixel Size در تبديل

شد1كه با توجه به امكانات سخت افزاري موجود مقدار هاي مختلف به رستر بود اليه . متر مربع انتخاب

8

يك پس از اين مرحله ستون مقادير داده-2 و به هر داده مقداري بين صفر تا ها بر اساس منطق فازي محاسبه

.اختصاص داده شد

تشبكه معابرمانند ) Vector(هاي وكتوري مرحله سوم در اين مرحله داده-3 آن حليل داده كه در ها مقدار فاصله از

و اين فاصله به صورت پيوسته است با استفاده از تابع ها رستري با مقادير به دادهFind Distanceمطرح است

.شوند پيوسته تبديل مي

از-4 و براي فواصل مورد نظر مقادير فواصل فازي سازي ميRaster Calculator در اين مرحله با استفاده شود

.شود يك طيف پيوسته بين صفر تا يك اختصاص داده مي

. متغير تحقيق فروضي به شرح زير مورد بررسي قرارگرفت12 براي بنابراين

كه: كيفيت بناشاخص مداخله پذيري كيفيت ساختمان هاي دارايدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است

و مداخله در بافت بهترين شرايط را براي تخريبي كمترين مداخله ساختمان هاي داراي كيفيت درحال ساخت دارند

و امتيازات بين طبقهنوع كيفيت ساختمان6بر اين اساس. دارندرا در بافتپذيري را طبق فرمول1تا0بندي شدند

بر.منطق فازي به خود اختصاص دادند كالس شامل6بافت از نظر كيفيت ابنيه اي ميزان مداخله پذيري از آنجا كه

و كمترين مقدار عدد صفر است فرمول فازي سازي كالس5مقادير صفر تا ها به صورت در نظر گرفته شده است

.آيد زير در مي

5)()( CircValueCircF =

) جدول فازي سازي كيفيت ابنيه:(

هاي زمين خالي، در اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است كه كاربري:اراضيشاخص مداخله پذيري كاربري

و و كاربري هاي ناحيه يابي پارك بهترين شرايط را براي مكان... فضاي سبز، درماني و همسايگي دارند هاي اي، محلي

و و فضاي سبز كمترين مداخله پذيري را از نظر مكان... تجاري عمده، تجاري خرده، در دست احداث يابي پارك

و امتيازات بين كاربري طبقه31بر اين اساس. دارند را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص1تا0بندي شدند

تا31از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري در كاربري اراضي.دادند در نظر گرفته شده30 كالس شامل مقادير صفر

ا و كمترين مقدار عدد صفر مي ست فرمول فازي سازي كالساست .آيد ها به صورت زير در

31.).(.).( ULValueULF =

9

)جدول ازي سازي كاربري زمينف:(

ي كه عرض معبر هاي در اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است كه كاربري: معبر مجاورشاخص مداخله پذيري

بهبر اين اساس. را هستندمجاور آن ها كمتر است شرايط بهتري براي مداخله را دا بندي طبقه كالس11 كاربري ها

و امتيازات بين از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0شدند

تا11در كاربري اراضي و كمترين مقدار عدد صفر است10 كالس شامل مقادير صفر در نظر گرفته شده است

مي ول فازي سازي كالسفرم .آيد ها به صورت زير در

10)()( WValueWF =

در كاربري هايي راحت تر فرض اساسي اين داده بر اين اصل استوار است كه مداخله: شاخص منطقه بندي تراكمي

نسبت به معابر مي باشد كه ارتفاع آن ها نسبت به معابر مجاورشان بلند تر است تا كاربري هايي كه ارتفاع آن ها

محدوده مورد مطالعه را براساس نسبت ارتفاع ساختمان با كاربريهاي مختلف بر اين اساس.مجاورشان كمتر است

و امتيازات بين طبقه كالس20 معبر مجاور كاربري ها به را طبق فرمول منطق فازي به خود1تا0بندي شدند

پذ.اختصاص دادند كالس شامل مقادير صفر21 با توجه به منطقه بندي تراكمييري از آنجا كه براي ميزان مداخله

و كمترين مقدار عدد صفر است فرمول فازي سازي كالس20تا در در نظر گرفته شده است ها به صورت زير

.آيد مي

20.).(.).( WRValueWRF =

و ناسازگاري كاربري ها: شاخص سازگاري شكل گرفته كاربريي بر اساس نقشه سازگارفرض اصلي اين داده

محدوده مورد مطالعه را براساس ميزان سازگاري آن ها با كاربري هاي مجاور كاربريهاي مختلف بر اين اساس.است

و امتيازات بين طبقه كالس12 به كه. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0بندي شدند از آنجا

ببراي ميزان مداخله پذيري و ناسازگاري با كاربريبا توجه كالس شامل مقادير صفر12هاي همجواره سازگاري

و كمترين مقدار عدد صفر است فرمول فازي سازي كالس11تا در در نظر گرفته شده است ها به صورت زير

.آيد مي

11)()( tyAdaptabiliValuetyAdaptabiliF =

ها: شاخص عمر بنا كاربريهاي مختلف بر اين اساس.ه استبر اساس نقشه عمر بنا شكل گرفتفرض اصلي اين داده

و امتيازات بين طبقه كالس6 محدوده مورد مطالعه براساس ميزان عمر بناي آن ها به را طبق1تا0بندي شدند

6 با توجه به شاخص عمر بنااز آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري.فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند

10

ت و كمترين مقدار عدد صفر است فرمول فازي سازي كالس5ا كالس شامل مقادير صفر ها در نظر گرفته شده است

.آيد به صورت زير در مي

5)()( AntiquityValueAntiquityF =

ها: شاخص اسكلت ساختمان بر اين اساس.بر اساس نقشه اسكلت ساختمان شكل گرفته استفرض اصلي اين داده

بهمحدوده مورد مطالعه براكاربريهاي مختلف و امتيازات بين طبقه كالس9 ساس نوع اسكلت بناي آن ها بندي شدند

با توجه به شاخص از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0

تا9 اسكلت بنا و كمترين مقدار عدد صفر است فرم8 كالس شامل مقادير صفر ول فازي در نظر گرفته شده است

مي سازي كالس .آيد ها به صورت زير در

8)()( StructureValueStructureF =

ها: شاخص تعداد طبقات ساختمان بر. بر اساس نقشه تعداد طبقات ساختمان شكل گرفته استفرض اصلي اين داده

بهكاربريهاي مختلف اين اساس و طبقه كالس11 محدوده مورد مطالعه براساس تعداد طبقات بناي آن ها بندي شدند

با توجه از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0امتيازات بين

تا11 به شاخص تعداد طبقات بنا و كمترين مقدار عدد صفر10 كالس شامل مقادير صفر در نظر گرفته شده است

ميها به صورت زير است فرمول فازي سازي كالس .آيد در

10)()( FloorValueFloorF =

ها: شاخص نظام تفكيك قطعات بر اين. بر اساس نقشه نظام تفكيك قطعات شكل گرفته استفرض اصلي اين داده

بهكاربريهاي مختلف اساس و امتيازات بين طبقه كالس5 محدوده مورد مطالعه براساس مساحت آن ها بندي شدند

با توجه به شاخص از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري.فازي به خود اختصاص دادند را طبق فرمول منطق4تا0

تا5 نظام تفكيك قطعات و كمترين مقدار عدد صفر است4 كالس شامل مقادير صفر در نظر گرفته شده است

مي فرمول فازي سازي كالس .آيد ها به صورت زير در

4)()( AreaValueAreaF =

ها: مانيشاخص تراكم ساخت بر اين اساس. بر اساس نقشه تراكم ساختماني شكل گرفته استفرض اصلي اين داده

بهكاربريهاي مختلف و امتيازات بين طبقه كالس7 محدوده مورد مطالعه براساس تراكم ساختماني آن ها بندي شدند

با توجه به شاخصن مداخله پذيري از آنجا كه براي ميزا. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند7تا0

تا7تراكم ساختماني و كمترين مقدار عدد صفر است فرمول6 كالس شامل مقادير صفر در نظر گرفته شده است

مي فازي سازي كالس .آيد ها به صورت زير در

6)()( DensityValueDensityF =

ها: شاخص درصد سطح اشغال بر اين اساس. ال بنا شكل گرفته استبر اساس نقشه سطح اشغفرض اصلي اين داده

بهكاربريهاي مختلف و امتيازات طبقه كالس5 محدوده مورد مطالعه براساس درصد سطح اشغال آن ها بندي شدند

با توجه به از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند4تا0بين

11

تا كالس5شاخص سطح اشغال و كمترين مقدار عدد صفر است4شامل مقادير صفر در نظر گرفته شده است

مي فرمول فازي سازي كالس .آيد ها به صورت زير در

4)()( OccupancyValueOccupancyF =

و تابع فرض اصلي اين داده ها ): دبستان(شاخص فاصله از مراكز آموزشي بر اساس نقشه مراكز آموزشي

FindDistanceبراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابع.ت شكل گرفته اسFindDistance به نسبت فاصله

كه.از مراكز دبستان فازي سازي مي شود ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است متري از 500 فواصل بيش

بر اين.. پذير نيستند متر مداخله20و فواصل زير را دارندمداخله پذيري در بافت، بهترين شرايط را براي دبستان

و امتيازات بين متر500تا20فواصل بين اساس به1تا0 در طيف فازي قرار گرفتند را طبق فرمول منطق فازي

برحسب1تا0 متر فازي هستند هر نقطه از آن امتيازي بين 500تا40بين از آنجا كه فواصل.خود اختصاص دادند

هافاصله اش از مي طبق فرمولدبستان .دهد زير به خود اختصاص

و تابع فرض اصلي اين داده ها ): كودكستان(شاخص فاصله از مراكز آموزشي بر اساس نقشه مراكز آموزشي

FindDistanceبراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابع. شكل گرفته استFindDistance به نسبت فاصله

ا.از مراكز كودكستان فازي سازي مي شود ازين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است كه در متري 500 فواصل بيش

در متر500فواصل بين صفر تا بر اين اساس. را دارندمداخله پذيري در بافت، بهترين شرايط را براي كودكستاناز

و امتيازات بين آن. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0طيف فازي قرار گرفتند جا كه فواصل از

از1تا0 متر فازي هستند هر نقطه از آن امتيازي بين 500زير ها برحسب فاصله اش طبق فرمول زير به كودكستان

.دهد خود اختصاص مي

ها):راهنمايي(شاخص فاصله از مراكز آموزشي و تابع فرض اصلي اين داده Findبر اساس نقشه مراكز آموزشي

Distanceراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابعب. شكل گرفته استFind Distance به نسبت فاصله از

كه.مراكز آموزشي راهنمايي فازي سازي مي شود ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است 800 فواصل بيش

فو را دارندمداخله پذيري در بافت، بهترين شرايط را براي مراكز آموزشي راهنماييمتري از متر40اصل زيرو

و امتيازات بين متر800تا40فواصل بين بر اين اساس.مداخله پذير نيستند را1تا0 در طيف فازي قرار گرفتند

متر فازي هستند هر نقطه از آن 800تا40بين از آنجا كه فواصل.طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند

از1تا0امتيازي بين ميمراكز آموزشي راهنمايي برحسب فاصله اش .دهد طبق فرمول زير به خود اختصاص

ها):دبيرستان(شاخص فاصله از مراكز آموزشي و تابع فرض اصلي اين داده Findبر اساس نقشه مراكز آموزشي

Distanceبراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابع. شكل گرفته استFind Distance به نسبت فاصله از

كه.اكز دبيرستان فازي سازي مي شودمر ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است متري از 1500 فواصل بيش

متر مداخله پذير50و فواصل زير را دارندمداخله پذيري در بافت، بهترين شرايط را براي مراكز آموزشي دبيرستان

ف متر1500تا50فواصل بين بر اين اساس.نيستند و امتيازات بين در طيف را طبق فرمول1تا0ازي قرار گرفتند

0 متر فازي هستند هر نقطه از آن امتيازي بين 1500تا50بين از آنجا كه فواصل.منطق فازي به خود اختصاص دادند

از1تا ميمراكز آموزشي راهنمايي برحسب فاصله اش .دهد طبق به خود اختصاص

12

و حرايم تاريخيشاخص موقعيت قرار گيري نسبت به ها: آثار بر اساس نقشه حرايم آثار فرض اصلي اين داده

و درجه دو براي آثار. تاريخي شكل گرفته است براين اساس در نقشه حريم آثار تاريخي دو نوع حريم درجه يك

محدودهف كاربريهاي مختل بر اين اساس. تاريخي وجود دارد كه هركدام ضوابط مخصوص به خود را دارا مي باشند

و امتيازات بين طبقه كالس3 مورد مطالعه براساس قرار گيري در حريم آثار تاريخي به را طبق2تا0بندي شدند

با توجه به موقعيت قرارگيري از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري.فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند

و حرايم تاريخي تا كالس شامل مقادي3نسبت به آثار و كمترين مقدار عدد صفر2ر صفر در نظر گرفته شده است

مي است فرمول فازي سازي كالس .آيد ها به صورت زير در

2)..()..( PHPValuePHPF =

ها: شاخص فاصله از پارك هاي محله اي و تابع فرض اصلي اين داده شكل Find Distanceبر اساس پارك ها

به نسبت فاصله از پارك هاي محله Find Distanceد مطالعه به كمك تابع براين اساس محدوده مور. گرفته است

كه.اي فازي سازي مي شود ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است پارك هاي متري از 600 فواصل بيش

از بر اين اساس. را دارندمداخله پذيري در بافت، بهترين شرايط را براي محلي طيف فازيدر متر600فواصل كمتر

و امتيازات بين ازاز آنجا كه فواصل. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0قرار گرفتند 600 كمتر

از1تا0متر فازي هستند هر نقطه از آن امتيازي بين ميپارك هاي محلي برحسب فاصله اش .دهد اختصاص

و تابع داده ها فرض اصلي اين: شاخص فاصله از پارك هاي ناحيه اي شكل Find Distanceبر اساس پارك ها

به نسبت فاصله از پارك هاي ناحيه Find Distanceبراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابع. گرفته است

كه.اي فازي سازي مي شود ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است پارك هاي متري از 1400 فواصل بيش

از بر اين اساس. را دارندمداخله پذيري در بافتبهترين شرايط را براي، ناحيه اي در طيف متر1400فواصل كمتر

و امتيازات بين كمتر از آنجا كه فواصل. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0فازي قرار گرفتند

ازبر1تا0 متر فازي هستند هر نقطه از آن امتيازي بين 1400 از به خود پارك هاي محليحسب فاصله اش

.دهد اختصاص مي

ها: شاخص فاصله از مراكز درماني عمده و تابع فرض اصلي اين داده Findبر اساس نقشه مراكز درماني عمده

Distanceبراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابع. شكل گرفته استFind Distance به نسبت فاصله از

كه.ني عمده فازي سازي مي شودمراكز درما ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است متري 300 فواصل بيش

اياز از را دارندمداخله پذيري در بافت، بهترين شرايط را براي پارك هاي ناحيه متر مداخله50و فواصل كمتر

قر متر3000تا50فواصل بين بر اين اساس.پذير نيستند و امتيازات بين در طيف فازي را طبق1تا0ار گرفتند

متر فازي هستند هر نقطه از آن 3000تا50بين از آنجا كه فواصل.فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند

از1تا0امتيازي بين ميمراكز درماني عمده برحسب فاصله اش .دهد به خود اختصاص

دا: شاخص فاصله از شبكه ارتباطي و تابع ده ها فرض اصلي اين شكل گرفته Find Distanceبر اساس پارك ها

به نسبت فاصله از شبكه ارتباطي فازي Find Distanceبراين اساس محدوده مورد مطالعه به كمك تابع. است

كه.سازي مي شود ازدر اين اليه فرض اصلي بر قرار گرفته است ، بهترين شبكه ارتباطي متري از 300 فواصل بيش

13

ر از بر اين اساس. را دارندمداخله پذيري در بافتا براي شرايط و متر300فواصل كمتر در طيف فازي قرار گرفتند

ازاز آنجا كه فواصل. را طبق فرمول منطق فازي به خود اختصاص دادند1تا0امتيازات بين متر فازي 300 كمتر

از1تا0هستند هر نقطه از آن امتيازي بين ميشبكه ارتباطي برحسب فاصله اش .دهد به خود اختصاص

ها: شاخص نماي ساختمان براين اساس.بر اساس نقشه نماي ساختمان شكل گرفته استفرض اصلي اين داده

بهكاربريهاي مختلف و امتيازات طبقه كالس9 محدوده مورد مطالعه براساس نوع نماي ساختمان آن ها بندي شدند

با توجه به نماي از آنجا كه براي ميزان مداخله پذيري. فازي به خود اختصاص دادند را طبق فرمول منطق8تا0بين

تا9ساختمان ها و كمترين مقدار عدد صفر است8 كالس شامل مقادير صفر . در نظر گرفته شده است

الRaster Calculatorدر اين مرحله با استفاده از ابزار يه هاي اطالعاتي ستون هاي امتيازات مربوط به هر يك از

به21ايجاد شده با يكديگر جمع مي شوند به اين ترتيب مجموع از21 ستون مربوط اليه اطالعاتي در مورد هريك

در.قطعات امتياز هر قطعه را از نظر مداخله پذير بودن نسبت به ساير قطعات مشخص مي كند با كالس بندي داده ها

و عدم مساعد براي مداخل( طبقه متمايز شامل5 ـ تقريباً غير قابل مداخله ـ تقريباً قابل مداخله ـ قابل مداخله ه

و ناحيه, تعريض معابر, امكان لكه گذاري كاربريها) مداخله افزايش تراكم, تغيير كاربريها, طراحي مراكز محله

و جمعيتي . فراهم شده است ...، تجميع قطعات جهت نوسازيساختماني)جدول نه:( ايي مدل فازينتيجه

امتياز شماره كالس ميزان مداخله پذيري

64,646348- 145,74 مساعد براي مداخله

83,548949- 264,646348 قابل مداخله

102,451551- 383,548949 تقريبا قابل مداخله

121,354152- 4102,451551 تقريبا غير قابل مداخله

140,256753- 5121,354152 عدم مداخله پذيري

:نتيجه گيري

14

و بافتهاي تاريخي به طور خاص, يشينه توجه به بافتهاي موجود شهري مي, به طور عام به حدود نيم قرن پيش باز

اين. طي دهه هاي اخير شكلهاي گوناگوني به خود گرفته است, توجه به بافت تاريخي شهرها در سطح جهاني. گردد

و سپس برنامه ريزي هاي توجه از پرداختن به ويژگي هاي و به ابعاد پر دامنه تر فرهنگي صرفاً كالبدي آغاز شده

ـ اقتصادي ارتقاء يافته است افزايش جمعيت. اين جريان در ايران از قدمت كمتري برخوردار بوده است. اجتماعي

و كيفيت توسعه جديد و تغيير امكانات اي, توسعه شتابان شهرنشيني بوده اند كه شرايط از جمله عوامل عمده

و بافتهاي توسعه جديد در دوران متاخر را به وجود آوردند همين تفاوت ميان بافتهاي. متفاوت بين بافتهاي موجود

و قديم و اقتصادي داشته است كه در موارد مختلف راه حلهاي گوناگون در قبال آنها, جديد پيامدهاي اجتماعي

اعاين پژوهش. اختيار شده است و تك نگري صرف به كالبد ساختمان توجيه بر اين تقاد است كه ماهيت تك بعدي

و پيشنهادهاي كالبدي و اصالح و طراحي فضاهاي جديد شهري گر نحوه مداخله در بافتهاي فرسوده همچون تجميع

و لكه گذاري كاربريهاي و داراي پتانسيل الزم براي داخله و جهت شناسايي مناطق بحراني جديد نمي باشد

بديهي است كه امروزه با استفاده از سيستم هاي. پيشنهادي الزم است فاكتورهاي مختلفي در نظر گرفته شود

و تصميم گيري فراهم مي و تحليل داده ها اطالعات جغرافيايي كه توانايي تلفيق داده هاي مختلفي را جهت تجزيه

و ارائه راهبردهاي جديدي جهت مداخله در بافتهاي شهري مخصوصاً بافتهاي مسئله دار نمايد امكان مدلسازي

از اين رو در پژوهش حاضر راهبرد جديدي در چند مرحله جهت مداخله در بافتهاي شهري ارائه. فراهم شده است

.ه استدديرگ

:فهرست منابعو شماعي، علي اج. پوراحمد، احمد تماعي، اثرات توسعه فيزيكي، شهر يزد بر جمعيت بافت قديم شهر، نامة علوم

.18،1380شمارة

و الگوي توسعه فيزيكي شهر سنندج، پايان نامه دوره كارشناسي ارشد دانشگاه تهران،. حبيبي، كيومرث بررسي روند

1380

، ، حبيبي ، مليحه و مقصودي ، تهران،» مرمت شهري« محسن 1381، انتشارات دانشگاه تهران

،دانشگاه تهران ،پايان GISازي بافت كهن شهر زنجان با استفاده از حبيبي ،كيومرث ،توسعه كالبدي، بهسازي ،نوس

، ).چاپ نشده(1385نامه دوره دكتري برنامه ريزي شهري

با.و حبيبي،كيومرثپوراحمد، احمد و الگوي توسعه فيزيكي شهر سنندج ، مجله هنرهاي زيبا دانشگاه GISروند

.1382تهران،شماره زمستان

استهاي مداخله در بافتهاي كهن شهري درايران،مجله هنرهاي زيبا دانشگاه عزيزي،مهدي، سير تحول سي

.7،1379تهران،شماره

و برنامـه ريـزي GISعليمحمدي، عباس؛ جزوة درسي تحليل فضايي مكـاني بـا اسـتفاده از ، دورة دكتـري جغرافيـا

.1381شهري، دانشگاه تهران،

و مقررات شهرس)1382(احسن، مجيد ، تهران معاونت 1378ازي، جلد اول از آغاز تا پايان سال، مجموعه قوانين

و معماري ايران و تحقيقات شهرسازي و معماري مركز مطالعات .38-40، شهرسازي

15

و شهرسازي در ايران، مجموعه مقاالت جشن نامة دكتر محمد حسن گنجي، .1371رهنمايي، محمد تقي؛ شهرنشيني

ز سيماي جمعيتي استان،شهرستان وكل كشور براساس آخرين).1376(نجانسازمان مديريت وبرنامه ريزي استان

.11و10صص. تقسيمات سياسي كشور

و صنعت ايران، مشهدي زاده، ناصر؛ تحليلي از برنامه ريزي شهري در ايران، مركز انتشارات دانشگاه علم

. 1374تهران،

جم).1376(سازمان مديريت وبرنامه ريزي استان زنجان:منبع عيتي استان،شهرستان وكل كشور براساس آخرين سيماي

.11و10صص. تقسيمات سياسي كشور

، كارفرما ، طرح جامع شهر زنجان ،:مهندسين مشاور امكو .1357اداره كل مسكن وشهر سازي استان زنجان

، كارفرما ، طرح تجديد نظر جامع شهر زنجان زنجان اداره كل مسكن وشهر سازي استان:مهندسين مشاور شارمند

،1364.

، كارفرما ، طرح تفصيلي شهر زنجان ،: مهندسين مشاور شارمند .1367اداره كل مسكن وشهر سازي استان زنجان

تعاريف، ساختار، نوع، 84,3,16وزارت مسكن وشهرسازي،دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي ومعماري ايران،مصوبه

و مستندات قانوني مداخله در بافتهاي فرسوده ،مرجع .1384 شهري

مقررات شهرسازي ومعماري وطرحهاي توسعه وعمران مصوب شوراي عالي شهر"وزارت مسكن وشهرسازي

.1379سازي ومعماري ايران،دبير خانه شوراي عالي شهر سازي ومعماري ايران،

1- Aurobindo ogra , Logistics Management and Spatial Planning for Solid Waste Management System using Geographic information System ,urban planning, map Asia conference 2003. 2- Eastman, I.R. Idrisi for windows clarkobs for cartographic Technology and Geographic Analysis Clark University USA, 1995. 7- MC Donell, Karen Kemp, International GIS Dictionary, Milton Road, Cambridge, 1995. 8-Kevin krizek , Joe power, A planners Guide to sustainable development ,American planning Association(APA)1996 9-shri vastava and nathawat , selection of potential waste disposal sites around ranchi urban complex using remote sensing and GIS techniques ,urban planning, map Asia conference 2003. 10-William Hendrix and David buckly, use of GIS for selection of sites for land application of sewage waste, journal of soil and water conservation, 1992.