: پێویستمان هاشمی عێراقیهاری به بههیه هایبەت بهیان. ت ی سهرۆكق هاشمی، جێگر تاریرێكیدا بهق، ل�ه وتای ع�ێ�را ك�ۆم�اروه، عێراقه جهنگیادی ساڵی بۆنهی ساڵ له جهنگ،دوای ده« هتیویوسی نو گ�ۆڕان، بهستی پێوی عێراق ئهمڕۆهیه،كی عێراقی ههارێستی به به پێویرادانكانیش لهئارهو ئهگههمو هله« هتیشیویوسی نووب� راو ن�اومهتهكهی حكوه، عهمهلییه رووی اردووه،ێكی شكستخوكی حكومهت مالی عێراقیه ورهكانی وهزیوهی دوای ئهوتی سهدر ردستانی و ره فی كویئتی ئ حكومهته لهشهیان لێكرد. ئهم پاشهكومهتی شهراكهتی خۆیدا به حك كاتی بهپێی ئهوكاتهیونرا، نانی نیشتو، بو لهدایكهولێر ه رێكهوتننامهیفیئتی ئ دوو له زیاتراتێكیش كهتیكهن، ئهوا شهرعیی لێدههكشه پاش دهداتدهست خۆی له پهڕەی عێراق. بڕوانههواشو ه کههولێر ه سلێمانی دهۆکوک کهرکTuesday, No, 28 First Year, March 26, 2013 www.bayanpress.net یەکەم، ساڵی2013/3/26 مە، سێشەم)28( ژمارهەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە، رۆژنامەین پێیان و ڕۆشنبیرااسی سیودێرانی چا كوردیوڵهتی دنی چوار ده وستكر وایه در سهربهخۆیوڵهتێكی دهوهی ل�ه ه ئاسانهۆی وس�ت بكرێت، ئهویش به ك�وردی درهیمهرج و ب�ارودۆخ�ه سیاسییهلوو ه ئهوه.ستبوا دروستاند كه له پارچهكانی كوردور ل. پەیجوایبهت بهیان. ت لهانهییاری زانی ئ� هو بهپێیوه دهستی ت�ای�ب�هت�هرچ��اوهی س��ههكانیون، لهسهر پشك تو كهو)بهیان( ێوان ئاسیاسێڵ كێشه له نای كۆمپانینی و فاروقی مه نیشتییهكێتی یوبراودا،ای نا كۆمپانیپرسی مستهفا، بهر دروست دهبێت. نهیویست كهی�هكرچ�اوه س�هی)بهیان( به بكرێت،شكرا ئا ناوی داواینی نیشتیهكێتیی« گهیاند ڕار له فاروقی مه ن دۆ ملیۆ680 دارهیت كه بیدات به ئیفا دهكا مستههكانیزانجی پشك هكو قای ئهو حزبه، و گشتی فاروقی مه م ئاسیاسێڵ، بهای له كۆمپانیو پارهیهمو ههتی من پێشوی تو مستهفا وماوه نهی من و هیچیانكێتیم داوه یهپێش« شی�ه وتیرچ� اوهی ئ��هو س�ه، سكرتێریل تاڵهبانیهخۆشكهوتنی جه نوانهشكانی، به ڕا نیشتییهكێتی یی گشتیێتی پشكی لهك��را كه یهكوه ده باس ل�ه دهڵێن دوات��ر م ب�ههیه، هسێڵدا ئاسیا مه فاروقی وماوه نه پشكیهكێتی یوه، لێ كڕیونهتههكانیو پشكهموفا ه مستهیگهیاندسێڵ ڕا ئاسیاوهیبهت دوای ئه بهتای و تیان هاوو به دهفرۆشێت پشهكانی لهون دهتوانوازی جیا بهبێ تیان هاووه بكڕن پشكانوهی پشتڕاستكردنه ب�ۆ)ب��هی��ان( وه،یهوبارهی لهاری زانی گرتنی و وهرهواڵهكه هفاوه كرد، مستهی به فاروقی مهیوهندی په به نییه ئامادهیگهیاند ڕاوبراو نا م ب�هیچ لێدوانێك به و هوه م بداتهفۆن وه تهله بدات.دیا تهلهفۆن بۆ می چاودێرێكیوه، دی�ك�ههكیی لهێوانهی ن نێیلم وایه ئهو م پێیوری ئابوارێكفا هۆك مستههكێتی و فاروقی مه یهكانی له بانكوهی ئێستا پاره بۆ ئهوه بو ئهحمهد حاجی م. بهماوهنییدا نه سلێژنهی لی و سهرۆكیی ئابوریرهزا ڕەشید، شانی،زگای سلێ له ئهنجومهنی پارێ ئابوری نهمانی هۆكاریوه ئهوهكاته ڕەتی دهنی وهكانی سلێ بێت له بانك پاره لهمانی پ�اره�ۆك�اری نهه« دهڵێتهی پارهی ئهو كهیهوه ئههكان، بانكهیو پارهی له ههكان، كهمچێته بانك دههكی شێوهیچێت، چونكه بههرده لێیدپرسه بهرایبهت بهت نییه، ڕێكخراوكان هۆكارن بۆی حزبییهیهكێتی ی ڕای گ�رت�ن�ی وهر ب�ۆ)بهیان( ،وهی�هوب�اره ل�هنی نیشتیانی، جوندیزاد ئ��ا ب�هییوهندی پهیهكێتی یی سیاسی مهكتهبی وتهبێژیوبراو نا م ب�ه ك�رد،وهنییه نیشتیو.ست نهبورده تهلهفۆنهكهی بهوەکانوى تۆ لەسەر ڕوودا چا بیروڕا12 سهرۆكی بهرشهلۆنه له نیمارهوه بارهی چی دهڵێت وەرزش8 پریاسکە کۆیه:قامی قائیم حزبهكان دهستوهردهدهنایبهت بهیان. ت س��هی��د ع��وم��هر، كه چ��اپ��وك له ك�ۆی�هی�ه،قامی قائیم�هم�ی�نی49 گرفتهكانیبهتدا لهسهرهكی تا گفتوگۆیدوێ�ت، ئهو ده كۆیههكانیی داخوازی و كۆیه ئێستایت به ئاسانی بڵێت نایهوێهرێمی تی هسهژێر ده كه له ه باشو.ز بوران كه سهویه، یان جا زهرددا����اری ك�����ه ب����ڕی چ�����اپ�����وك م بهو، داب��ووهیستلهكاركێشانه ده ئهگهر وای��ه پێینگه. بێده ئێستا كۆیه ئێستا نهبوایه، كۆیه زان�ك�ۆیوهوه. كی مابووهكی بچوهی بهقهد ناحیو حزبهكان بهبێهموه« وبراو دهڵێت ناباری حكومهتست له كارووازی ده جیانگا پهی له شوێنییش. گلهی» وهردهدهنیوێڵهیره قه س�هدۆشخانهی نهخ و دهكات. پهڕەی ڕۆژ. بڕوانهود سهنگاوی:هحمو موكزانم فهیسبو ناكاربهێنم بههولێریان. ه به ئهندامی سهنگاوی،ودهحمو منی، نیشتیهكێتی یی سیاسی مهكتهبیوك له فهیسبو پ�هڕەی دین كه چهن ڕۆژنامهی بهوه،ته كراوهناوهوه به پهیجێكچهند« گهیاند ڕای)بهیان( وهاوی منه به نهنوك ه له فهیسبو م، بهوهكهنهودهرین ب ناشی قسهیوهیم پێیانهیوهندی دوور و نزیك په من نییهشیه��ا وتیروه��هوب��راو ه ن��اهوه�گ�ای ڕۆژن�ام�هك�هی ئێول�ه ڕێ« زانم ناهنانهت ت منگهیهنم، ڕایده چجایكاربهێنم، بهوكیش فهیسبوهبێڕەم ه په وهی ئهاسی سی مهكتهبی ئهو ئهندامهیكهن، دهرانهنهی ئهو كا وایه ئهوا پێی بهنتوانیوه و نهیای ئهون سیاسیاری نهین،ی ئهو بڕووشێنهتیستهوخۆ كهسای ڕابهن. دهیه شێوهه پهنا بۆ كاری لهو بۆی زیاتر پهیجوردا پهڕەی لهرهوه بخوێنهمە/شەم3 مە/شەم4 مە/شەم5 مە/شەم3 مە/شەم4 مە/شەم5 مە/شەم3 مە/شەم4 مە/شەم5 مە/شەم3 مە/شەم4 مە/شەم5 23 19 26 25 24 18 28 27 23 18 26 25 6 2 11 10 6 4 11 7 5 4 11 9 دینارە)750( ی بایایبهت بهیان. تهفتهیهدا ه ئهمی كۆتای له بڕیاره می ئیسوی یهكگرتو می و ئیس كۆمهڵیی�هكوهون�ه، ك�ۆب�و ل�هس�هر ئاستی ب��ا و گفتوگۆ مهبهستی به ب�دهن ئهنجاماوبهشستێكی ه لیانیی پێكهێن توێكردن تاوهرێمی هویهاتو داردنهكانیهڵبژا ه بۆی سیاسیی مهكتهبی. ئهندامێك كوردستانگهیهنێت ئهوش رایده می ئیسوی یهكگرتو دین ویرژەوهندییستییه لهپێناو به یهكلرهیی بهوهه و جیاكردنهندای میللهتهكهما نییه.انی می و عه ئیس مهكتهبی ئهندامی كهریم، تۆفیقوهیهو باره می، له ئیسی كۆمهڵی سیاسیریهردوو ئهمیدا هیشتنهكهله دان« وتی بهشدارو یهكگرتونداری ئهمی و كۆمهڵخت نییه،كی پێشوهچ بڕیارێبن و هی دهوه بڕیار بدهینه پێكهیه كوه بهگشتی بۆ ئه جیا بین یانهك لیست بین ی شهمێرانی، ئهندامی مهكتهبی حهسهن)بهیان( مییش به ئیسوی یهكگرتوی سیاسیو كه یهكگرتووهینگۆی ئهده« گهیاند ی راهكانهڵبژاردنی ه بهشداریوهۆمهڵ پێكه و كوهیونه بڕیاره كۆبوهر قسهیه ون، ه بكهاریهن بڕیبدهئیی لهسهر بكهین، مه تریهیهنێواندا هزی له و یهكڕیوهونه نزیكبوین،كی دهزانئێمه به چا« شیوبراو وتی ناكردنیكه و دیاریوهونه م شێوازی كۆبو بهستیهكلیا دهبێت، یۆنه و له چ ئاستێكد چێوانحه له نترهوی مههموون؟ ههتا یهكبو هشه رۆژی، بڕیارینی كۆمهڵدایا ئێمه و برا هردووی ه سیاسیه مهكتهبیم پێنجشهمهن بۆ گفتوگۆكردنوه بكونه كۆبوهوڵهو هنابێت ئه« وایه شهمێرانی پێین سهیر بكرێت، بهڵكوره و پی به موئامه ه نزیك، بهو نیازوهبینه ئهگهر ئێمه نزیك ب ردستانه وی كورژەوهندی كه بهوهبینه دهرهی نییه بهوههك نییه، بۆ ئهی هیچ دژیوهبێته جیا بانی می و عه ئیسوهبنهستی كۆدههكلی كۆمهڵ بۆ گفتوگۆ لهسهر یوو یهكگرتووهڕوانی چیتر چای مهكهن تاڵهبان ئیتر هەڵمى ئاو لەبرى ساڵۆن9 گیراوەۆتۆگۆاف: وەر ف. ئاسیاسێڵای كۆمپانیپرسی مستهفا، بهر فاروقی مه ئاسیاسێڵههكانی لهسهر پشكن ئاسیاسێڵ وكێشه له نێوا« » ا دروست دهبێتهكێتید ییز:ەبدولعەز هێمن ع سهلهفییهكان لهگهڵ سهلهفی ساڵح ئاسمان و بهینهیان ڕێسمان گفتوگۆ ل.

ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ژماره‌ 28ـی رۆژنامه‌ی به‌یان رۆژی سێشه‌ممه‌ بڵاوکرایه‌وه‌

Citation preview

Page 1: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

هاشمی: پێویستمان به به هاری عێراقی

هه یه به یان. تایبەت

سه رۆك جێگری هاشمی، تاریق به وتارێكیدا ل��ه ع��ێ��راق، ك��ۆم��اری عێراقه وه، جه نگی ساڵیادی بۆنه ی نووسیویه تی »دوای ده ساڵ له جه نگ، گ��ۆڕان، به پێویستی عێراق ئه مڕۆ پێویستی به به هارێكی عێراقی هه یه ،

هه موو ئه گه ره كانیش له ئارادان«.»له نووسیویشیه تی ن��اوب��راو حكومه ته كه ی عه مه لییه وه ، رووی مالیكی حكومه تێكی شكستخواردووه ، و عێراقیه وه زیره كانی ئه وه ی دوای سه در ره وتی و كوردستانی ئیئتیالفی له ئه م حكومه ته لێكرد. پاشه كشه یان شه راكه تی حكومه تی به خۆیدا كاتی به پێی ئه وكاته ی ناونرا، نیشتامنی بوو، له دایك هه ولێر رێكه وتننامه ی ئیئتیالف دوو له زیاتر كاتێكیش پاشه كشه ی لێده كه ن، ئه وا شه رعیه تی

خۆی له ده ست ده دات«.

بڕوانه الپه ڕەی عێراق.

Tuesday, No, 28که‌رکوک‌‌‌دهۆک‌‌‌سلێمانی‌‌‌هه‌ولێر‌‌‌که‌ش‌و‌هه‌واFirst Year, March 26, 2013

www.bayanpress.net رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە، ژماره )28(، سێشەممە 2013/3/26، ساڵی یەکەم

پێیان ڕۆشنبیران و سیاسی چاودێرانی كوردی ده وڵه تی چوار دروستكردنی وایه سه ربه خۆی ده وڵه تێكی ل��ه وه ی ئاسانرته به هۆی ئه ویش بكرێت، دروس��ت ك��وردی سیاسییه ی ب��ارودۆخ��ه و هه لومه رج ئه و دروستبووه. كوردستاندا پارچه كانی له كه ل. پەیجوور

به یان. تایبه ت

له زانیارییانه ی ئ��ه و به پێی ده ستی ت��ای��ب��ه ت��ه وه س���ه رچ���اوه ی پشكه كانی له سه ر كه وتوون، )به یان( نێوان له كێشه ئاسیاسێڵ كۆمپانیای مه ال فاروقی و نیشتیامنی یه كێتیی مسته فا، به رپرسی كۆمپانیای ناوبراودا،

دروست ده بێت.نه یویست كه س��ه رچ��اوه ی��ه ك )به یان(ی به بكرێت، ئاشكرا ناوی داوای نیشتامنی »یه كێتیی ڕاگه یاند مه ال فاروقی له دۆالر ملیۆن 680مسته فا ده كات كه بیدات به ئیداره ی

گشتیی ئه و حزبه ، وه كو قازانجی پشكه كانی له كۆمپانیای ئاسیاسێڵ، به اڵم فاروقی مه ال مسته فا وتوویه تی من پێشرت هه موو پاره ی

یه كێتیم داوه و هیچیان الی من نه ماوه «.»پێش وتیشی س��ه رچ��اوه ی��ه ئ��ه و سكرتێری تاڵه بانی، جه الل نه خۆشكه وتنی ڕاشكاوانه به نیشتیامنی، یه كێتیی گشتیی له پشكی یه كێتی كه ده ك��را ل��ه وه باس ده ڵێن دوات��ر ب��ه اڵم هه یه ، ئاسیاسێڵدا مه ال فاروقی و نه ماوه پشكی یه كێتی مسته فا هه موو پشكه كانی لێ كڕیونه ته وه ، به تایبه ت دوای ئه وه ی ئاسیاسێڵ ڕایگه یاند و هاوواڵتیان به ده فرۆشێت پشه كانی له و ده توانن جیاوازی به بێ هاوواڵتیان

پشكانه بكڕن«.پشتڕاستكردنه وه ی ب��ۆ )ب��ه ی��ان( هه واڵه كه و وه رگرتنی زانیاریی له وباره یه وه ، په یوه ندیی به فاروقی مه ال مسته فاوه كرد، به نییه ئاماده ڕایگه یاند ناوبراو ب��ه اڵم ته له فۆن وه اڵم بداته وه و هیچ لێدوانێك به

ته له فۆن بۆ میدیا بدات.چاودێرێكی دی��ك��ه وه ، الیه كی له نێوان ملمالنێیه ی ئه و وایه پێی ئابووری هۆكارێك مسته فا مه ال فاروقی و یه كێتی بانكه كانی له پاره ئێستا ئه وه ی بۆ بووه حاجی ئه حمه د به اڵم نه ماوه . سلێامنییدا ڕە شید، شاره زای ئابوری و سه رۆكی لیژنه ی سلێامنی، پارێزگای ئه نجومه نی له ئابوری

ڕە تی ده كاته وه ئه وه هۆكاری نه مانی و سلێامنی بانكه كانی له بێت پاره له پ��اره نه مانی »ه��ۆك��اری ده ڵێت پاره یه ی ئه و كه ئه وه یه بانكه كان، ده چێته بانكه كان، كه مرته له و پاره یه ی به شێوه یه كی لێیده رده چێت، چونكه به رپرسه به تایبه ت نییه ، ڕێكخراو

حزبییه كان هۆكارن بۆی«.یه كێتیی ڕای وه رگ��رت��ن��ی ب��ۆ )به یان( ل��ه وب��اره ی��ه وه ، نیشتیامنی جوندیانی، ئ���ازاد ب��ه په یوه ندیی یه كێتیی سیاسیی مه كته بی وته بێژی ناوبراو ب��ه اڵم ك��رد، نیشتیامنییه وه

ته له فۆنه كه ی به رده ست نه بوو.

چاوى تۆ لەسەر ڕووداوەکان

بیروڕا

12

سه رۆكی به رشه لۆنه له باره ی نیماره وه چی ده ڵێت

وەرزش

8

پریاسکە

قائیمقامی کۆیه :حزبه كان

ده ستوه رده ده نبه یان. تایبه ت

چ���اپ���وك س��ه ی��د ع���وم���ه ر، كه له ك��ۆی��ه ی��ه ، قائیمقامی 49ی��ه م��ی��ن گرفته كان له سه ر تایبه تدا گفتوگۆیه كی ئه و ده دوێ��ت، كۆیه داخوازییه كانی و نایه وێت به ئاسانی بڵێت ئێستای كۆیه هه رێمی ده سه اڵتی له ژێر كه باشرته

زه رددایه ، یان جاران كه سه وز بوو.چ�����اپ�����وك ك�����ه ب����ڕی����اری به اڵم داب��وو، ده ستله كاركێشانه وه ی ئه گه ر وای���ه پێی بێده نگه . ئێستا كۆیه ئێستا نه بوایه ، كۆیه زان��ك��ۆی مابووه وه . بچووكی ناحیه یه كی به قه د ناوبراو ده ڵێت »هه موو حزبه كان به بێ جیاوازی ده ست له كاروباری حكومه ت وه رده ده ن«. گله ییش له شوێنی په یامنگا قه ره وێڵه یی س��ه د نه خۆشخانه ی و

ده كات.بڕوانه الپه ڕە ی ڕۆژ.

مه حموود سه نگاوی: نازانم فه یسبووك

به كاربهێنم

به یان. هه ولێر

ئه ندامی سه نگاوی، مه حموود مه كته بی سیاسیی یه كێتیی نیشتامنی، فه یسبووك له الپ��ه ڕە ی چه ندین كه ڕۆژنامه ی به كراوه ته وه ، به ناوه وه په یجێك »چه ند ڕاگه یاند )به یان(ی منه وه ناوی به هه ن فه یسبووك له به اڵم باڵوده كه نه وه ، ناشیرین قسه ی من دوور و نزیك په یوه ندییم پێیانه وه

نییه «.وتیشی ه���ه روه ه���ا ن���اوب���راو ئێوه وه ڕۆژن��ام��ه ك��ه ی ڕێ��گ��ای »ل��ه نازانم ته نانه ت من ڕایده گه یه نم، چجای به كاربهێنم، فه یسبووكیش

ئه وه ی الپه ڕە م هه بێ«. سیاسی مه كته بی ئه ندامه ی ئه و پێی وایه ئه وانه ی ئه و كارانه ده كه ن، نه یاری سیاسیی ئه ون و نه یانتوانیوه به ڕاسته وخۆ كه سایه تیی ئه و بڕووشێنن، بۆیه په نا بۆ كاری له و شێوه یه ده به ن.

له الپه ڕە ی په یجوردا زیاتر بخوێنه ره وه

5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە5/شەممە4/شەممە3/شەممە 231926 25241828 27231826 2562 11 106411 75411 9

بایی )750( دینارە

به یان. تایبه ت

هه فته یه دا ئه م كۆتایی له بڕیاره ئیسالمی یه كگرتووی و ئیسالمی كۆمه ڵی ك��ۆب��وون��ه وه ی��ه ك ب���ااڵ، ئاستی ل��ه س��ه ر و گفتوگۆ مه به ستی به ب��ده ن ئه نجام لیستێكی هاوبه ش پێكهێنانی تاوتوێكردنی هه رێمی داهاتووی هه ڵبژاردنه كانی بۆ سیاسیی مه كته بی ئه ندامێكی كوردستان. ئه و رایده گه یه نێت ئیسالمیش یه كگرتووی

و دین به رژە وه ندیی له پێناو یه كلیستییه به ره ی جیاكردنه وه ی و میلله ته كه ماندایه

ئیسالمی و عه ملانی نییه .مه كته بی ئه ندامی كه ریم، تۆفیق باره یه وه له و ئیسالمی، كۆمه ڵی سیاسیی ئه میری هه ردوو دانیشتنه كه دا »له وتی به شدار یه كگرتوو ئه مینداری و كۆمه ڵ نییه ، پێشوه خت بڕیارێكی هیچ و ده بن به گشتی بۆ ئه وه یه كه پێكه وه بڕیار بده ین

یه ك لیست بین یان جیا بین«.

حه سه ن شه مێرانی، ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كگرتووی ئیسالمییش به )به یان(

ی راگه یاند »ده نگۆی ئه وه ی كه یه كگرتوو و كۆمه ڵ پێكه وه به شداریی هه ڵبژاردنه كان كۆبوونه وه ی بڕیاره و قسه یه هه ر بكه ن، بڕیاری مه بده ئییه ن بكه ین، له سه ر تری له نێواندا هه یه «. یه كڕیزی نزیكبوونه وه و ده زانین، چاكی به »ئێمه وتیشی ناوبراو به اڵم شێوازی كۆبوونه وه كه و دیاریكردنی چۆنه و له چ ئاستێكدا ده بێت، یه كلیستی

هه تا یه كبوون؟ هه مووی مه تره حه له نێوان رۆژی بڕیاریشه كۆمه ڵدا، برایانی و ئێمه پێنجشه ممه مه كته بی سیاسیی هه ردوو ال

كۆبوونه وه بكه ن بۆ گفتوگۆكردن«.شه مێرانی پێی وایه »نابێت ئه و هه وڵه به ڵكو بكرێت، پیالن سه یر به موئامه ره و ئه گه ر ئێمه نزیك ببینه وه ، به و نیازه نزیك و كوردستانه به رژە وه ندیی كه ده بینه وه دژی هیچ الیه ك نییه ، بۆ ئه وه نییه به ره ی

ئیسالمی و عه ملانی جیا ببێته وه«.

یه‌كگرتوو‌و‌كۆمه‌ڵ‌بۆ‌گفتوگۆ‌له‌سه‌ر‌یه‌كلیستی‌كۆده‌بنه‌وه

چیتر چاوه ڕوانی تاڵه بانی مه كه ن

ئیتر هەڵمى ئاو لەبرى ساڵۆن

9

فاروقی مه ال مسته فا، به رپرسی كۆمپانیای ئاسیاسێڵ. فۆتۆگۆاف: وەرگیراوە

له سه ر پشكه كانی ئاسیاسێڵه

»كێشه له نێوان ئاسیاسێڵ و یه كێتیدا دروست ده بێت«

هێمن عەبدولعەزیز:

سه‌له‌فییه‌كان‌له‌گه‌ڵ‌سه‌له‌فی‌ساڵح‌ئاسمان‌و‌

ڕێسمانیان‌به‌ینه‌ ل. گفتوگۆ

Page 2: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

www.bayanpress.netژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

3

ڕاپۆرت: بەیان. قەندیل

جیاوازتر ئه مساڵ ن���ه ورۆزی هه موو كوردی ڕاب��ردوو، سااڵنی له بۆ ب��اوه ش��ی قه ندیل ك��ۆك��رده وه. پارچه ی چ��وار ه��ه ر هاوواڵتیانی كه رنه ڤاڵێكی و كرده وه كوردستان بناری له )به یان( كرا، ساز ف��راوان

قه ندیله وه ده نگه كان ده گه یه نێت.دوای نۆزده ساڵ زیندانی، ئه مڕۆ یه كێتیی نه ته وه ی كوردم لێره بینی

چاالكوانێكی كه بێشیر، عه زیز باكوری ل��ه په كه كه یه سیاسیی ش��اری دانیشتووی و ك��وردس��ت��ان 19 ئ��ه وه ی »دوای وتی نسێبینه ، ساڵ له زینداندا بووم و له 18 شوێن

كوردستانه ، په رله مانی ئه ندامی ئاهه نگه ئ��ه م به شداربوویه كی جاره »دووه م وتی بوو، نه ته وه ییه دێمه قه ندیل، نه ورۆزی ئه مساڵیش ئه وه ی هه یه ، خۆی تایبه مته ندیی گوشار هه موو سه ملاندی بینیم من په رته وازه كردنی و پیالنه كان و ئه گه ر نابێت، كاریگه ریی ك��ورد هه ر بێت، دروس��ت كاتییش به پشتیوانی كوردستان پارچه ی چوار نه ورۆز كات هیچ نابێت قه ندیلن،

له قه ندیل ببڕێت«.ده شڵێت په رله مانتاره ئ��ه و »ئ���ه م ده وڵ��ه ت��ه ك��وردی��ی��ه ی كه دروست ده بێت هه ر به ڕێوه یه ، گره نتی قه ندیلیش ته نیا ببێت، به وه ش ئاماژە ئه و پاراستنیه تی«. قه ندیل ن���ه ورۆزی »ل��ه ده ك���ات قوربانیدان و تێكۆشان و خه بات ده ب��ی��ن��ی، ن���ه ك راب�������واردن و به داخه وه ب��ه اڵم كاتبه سه ربردن، شه ڕە و ئااڵ خراپه ی نه ریته ئه م په ڕۆ هه بوو كه هیوادارم نه مێنێت، نه مانه وێت، یان مبانه وێت ئێستا گره نتی مانه وه ی هه ولێر و هه رێمی

كوردستان، قه ندیله «.له قه ندیل دووری و غوربه تی

ئازیزان كۆتایی پێ هاتپ��ور، س��ه ی��د ئیسامعیلی دان��ی��ش��ت��ووی ش����اری ب��ۆك��ان��ی هێنده كوردستانه ، رۆژه��ه اڵت��ی به دی ڕووخ��س��اری له خۆشحاڵی ده ریببڕێت، ناتوانێت زمان ده كرا، ن���ه ورۆز دوو ئ��ه و وت��ی »ب��ۆ من جه ژنه ، جه ژنی سه ركه وتن و جه ژنی ئازیزانه . به یه كرتشادبوونه وه ی ماوه ی شه ش ساڵه خزمێكی نزیكم له ئه مڕۆ ب��ه اڵم گه ریالیه ، له ناو

قه ندیل یه كرتمان بینی«.

و ده كه ن تااڵن ماڵیان و ده كوژن كه س ده ست به سه ر خاكیاندا ده گرن«.

شانازییه بۆ ئێمه ی باشوور كه قه ندیل هه ر چوار پارچه ی له باوه ش گرت

شاری گه نجێكی ئه حمه د، حه سه ن باشوور بۆ »شانازییه ده ڵێت سلێامنییه ، ئه مڕۆ چوار پارچه ی كوردستانی له باوه ش گرت. كورد به م شێوه یه بێت، سه ركه وتوو خ��ۆری ك��ه قه ندیله ه��ه ر ده ب��ێ��ت. ئه مه شدا له گه ڵ هه ڵبێت، لێ ئازادیی بێوه فایه ك��وردی ده سه اڵتی به داخه وه جدیی ئاوڕی ئێستا تا قه ندیل، به رانبه ر

لێنه داوه ته وه «.قه نیدمل وه ك پایته خت و ماڵی هه ر چوار

پارچه ی كوردستانم بینی كه هاوكات نوری، مه ال عه بدوڵاڵی

هه بوایه ، باشرت قه ندیل له ئه گه ر ببینێ ، گه نجه ئه و قه ندیل«. بۆ نه ده هاتم من ده یگوت هیتله ر چۆن »وه ك ده شڵێت ئه ڵامنیا ل��ه جیهان ه��ه م��وو ئ��اس��ۆی ئاسۆی كوردیش ئێمه ی الی هه ڵدێت، له قه ندیل پارچه ی كوردستان هه ر چوار

هه ڵدێت«. كراس حه مدۆ، كه گه نجێكی دیكه ی رۆژئاوایه و خه ڵكی كۆبانییه ، له ته نیشت ئه و وه س��ت��اب��وو، ه��اوڕێ��ی��ەوە ته یهانی قسه ك��وردی بە باىش به نه یده وتوانی بۆ هاتووم ن��ه ورۆز بۆ »من وىت بكات، گه ریالكانیش خۆشه ویستیی له قه ندیل، به گه ریال ئه وانه ی هه ڵبژارد، قه ندیلم تیرۆرست ده زانن وه ك ئه مریكا، ده چن بۆ سه دان به خۆیان ماددیی به رژەوه ندیی

»ئێمه ژیامنان له باكوور نییه ، به هه زاران بۆیه ش زی��ن��دان��دان، له ئێمه هه ڤاڵی له قه ندیل چونكه قه ندیل، هاتوومه به رخودانێكی خاوه نی كورددا تێكۆشانی زۆره ، قه ندیل بۆ كورد ناوه ندی تێكۆشانی بۆ كورد كوڕانی و كچان بۆیه ك��ورده ، ناسنامه و واڵتی ئازاد لێره فیداكاریی زۆر ئه مساڵیشی نه ورۆزی گرنگیی ده كه ن«. و گێڕایه وه ئاپۆ« س��ه رۆك »په یامی بۆ وتیشی »ئێمه له باكوور قه ندیل به پیرۆز

ده زانین«.له قه ندیلم باشرت نه بینی بۆی بچم

ته یهان جان، كه گه نجێكی رۆژئاوای كۆبانییه شاری دانیشتوی و كوردستان »هه موو وت��ی حه سه كه ، پارێزگای له مرۆڤێك ده خوازێ بێته قه ندیل و قه ندیل

زیندنی كراوم و ته نیا 51 رۆژە ئازاد كراوم، چوار یه كه مه جاری كورددا مێژووی له ده بینم، به یه كه وه كوردستان پارچه ی ئه مه ش یه كێتیی كوردی ده رخست، بۆیه سه ركه وتنی كه ناڵێكی ئه مساڵ نه ورۆزی ئه م سه ملاندی نیشاندا، دوژم��ن��ان بۆ پارچه پارچه بوونه ی له نێوان ئێمه دا كراوه

هیچ سوودی نه بووه «.پیرۆزیی چیای قه ندیل وای كرد ئه مڕۆ كوردی هه ر چوار پارچه له خۆی بگرێت

ش��ڤ��ی��ن م��ح��ه م��ه د، ل��ه ب��اك��وری كوردستان، دانیشتووی شاری سه رحه ده و ئه ندامی مه جلسی گشتیی به ده په ی ئه و شاره ، كه به هۆی سیاسه تی )به تورككردن(

یه كه م بۆ نه ده زانی، باش كوردیی ە وه وتی ده كات، نه ورۆز قه ندیل دێته جاره

دیدار: زریان جه وهه ر

كۆنسه ی ئه ندامی شنگالی، زه كی كوردستان جڤاكێن كۆما سه رۆكایه تیی )كه جه كه ( له باره ی په یامه كه ی عه بدوڵاڵ ئۆجه النەوە بۆ )به یان( ده دوێت و تیشك

ده خاته سه ر چه ند پرسێكی تایبه ت.په یامه كه ی له سه ر ئێوه ب��ه ی��ان:

ئۆجه الن چیتان هه یه ؟گرنگه زۆر په یامیكی ئه مه شنگالی: بۆ سه رۆكایه تییه پرۆژەیه كی ئاشتی، بۆ دیموكراتییه دروستبوونی و پاشه ڕۆژ پرۆژەین ئه م له گه ڵ ئێمه ش توركیا، له ئ��ه وه ی پێیه تی، زۆرم���ان ب���اوه ڕی و هه نگاوی تا توركیا، بۆ م��اوه ت��ه وه تر پێناكه ین، باوه ڕیان هیچ نه نێن، عه مه لی به ئاشتی بۆ قسه یه ك هه موو ئێمه توركیا ئیستاش تا به اڵم ده زانین، گرنگ و ب��ه رده وام��ه خ��ۆی ئۆپه راسیۆنی له

ئاماده كاریی له شكری ده كات.ده بێ كه وان��ه ب��وو پێتان ب��ه ی��ان: ئۆجه الن ئازاد بكرایه ، ئینجا ئه م په یامه ی كاریگه ریی ل��ه ژێ��ر ئه مه ی��ان ب��دای��ه ،

توركیادایه ؟ئێمه داواكارییه كی ئه وه ش شنگالی: و گفتوگۆ داوای ئاپۆ سه رۆك به اڵم بوو،

دانوستانی كردووه .

پرۆسه ی ئاشتی به دی ده كرێت؟شنگالی: ئه م دیداره ی كۆتایی سه رۆك رۆژهه اڵتی و ئه مریكا و ئه وروپا ئاپۆ، ناوه ڕاست و كوردان به گشتی پشتگیریی كۆتایی ئێمه به به ته نیا ئه مه ش ده كه ن،

نایه ت، ده بێت توركیاش هه نگاو بنێت.چی ده توانێ باشوور ئه ی به یان:

بكات بۆ سه ركه وتنی ئه م پرۆسه یه ؟شنگالی: ئه م پرۆژەیه له گه ڵ باشوور گفتوگۆی له سه ر كراوه ، سیاسه تی ئه وامنان وه رگرتووه و پێشنیاری ئه وانیشی تێدابووه ، دوای ئه وه ئه م په یامه دراوه پشتگیرییه ك پێنج پێشنیاری په یامه له و به شێك هه یه ، )پارتی، باشووره ، سه ره كییه كه ی الیه نه و ئیسالمی كۆمه ڵی گ���ۆڕان، یه كێتی،

یه كگرتووی ئیسالمی( ده گرێته وه .ده تانه وێت باكوور له ئێوه به یان: سه ربه خۆ هه رێمێكی ب��اش��وور وه ك تورك و كورد هاوواڵتییه كی به یان بن،

یه كسانن، رازی ده بن؟ئه مه ده ستپێكه ، ئێستا شنگالی: شه ڕە، وه ستانی ته نیا ئێستا دواڕۆژە، بۆ مافێکی چ نه ته وه یه ك هه ر نا ئه گه ر مافامن هه مان ئێمه ش دەبێت هه یه ، هه بێت، ئه وه ش ده بێ به هه ڵبژاردن بێت، گه ل خۆی چاره نووسی خۆی دیاری بكات.

نامه ی توركیا ئێستا له به ر به یان:

ئۆجه النی بۆ ئێوه نارد، به اڵم بۆردومانیش له ژێر نامه یه ك ئایا ب��وو، ب����ه رده وام

بۆمبباران ده گات به ئێوه ؟ئه مه راسته زۆر به ڵێ ، شنگالی: سیاسه تێكی چه وته كه توركیا هه یه تی، به په رله مانتاردا نامه ده نێرێت و بۆردومانیش

ده كات.ب���ه ی���ان: پ��ێ��ت��ان وان��ی��ی��ه ئ��ه م

ده ستپێشخه رییه ش وه ك نامه كه یه ؟كورد هه موو وایكرد، كه شنگالی:

دوورتر ده خاته وه له پرۆسه ی ئاشتی.كه سه ره تایی هه نگاوی ب��ه ی��ان: ئه م بۆ سه ركه وتنی بینێت توركیا ده بێت

ده ستپێشخه رییه ی ئۆجه الن، چییه ؟ئاگربه ستامن داوای ئێمه شنگالی: توركیا ده بێت به رانبه ریشدا له كردووه ، شه رت و نه كات سه ربازی چاالكیی هیچ

و مه رجی خۆی ئاشكرا بكات.به یان: په یوه ندیتان له گه ڵ یه كێتی و پارتی چۆنه، له كاتێكدا ئه وان له گه ڵ توركیا

دانیشنت و گفتوگۆیان هه یه ؟شنگالی: په یوه ندیامن باشه له گه ڵیان، بۆ ئ��ه وه ش یه كێتی، له گه ڵ تایبه ت به په رله مانتاره كانی كورده ، گه لی یه كێتیی گه یاند، ئه مانی پێشنیاری توركیا كوردی و یه كێتی و پارتی پێشنیاری نامه یه ئه م

الیه نه كانی ئۆپۆزسیۆنیشی تێدایه .

زیندان له دانوستان به اڵم به یان: چۆن ده كرێت؟

و ش���ه رت ده ب���ێ ئ��اخ��ر شنگالی: بكرێت، جێبه جێ ئاپۆ سه رۆك مه رجی ئێمه بكات، ئ��ازاد سه رۆكایه تی ده ب��ێ به س ده خوازین، سه رۆك بۆ ئازادبوون خۆی بۆ مه رجه ی و شه رت ئه م سه رۆك بۆ ئازادی داوای كورده ، هه موو بۆ نییه ، هه موو كورد ده كات، ته نانه ت بۆ هه موو

رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست.جارێك چه ند پێشرت ئێوه به یان: راگه یاندووه ، یه كالیه نه تان ئاگربه ستی نه بووه ، هاتنه پێشێكی هیچ توركیا به اڵم ئه گه ر ئه م جاره ش وه ك رابردوو بوو، چی

ده كه ن؟شنگالی: ئه وكات هیچ ناكرێت، هه تا چاره سه ر هه نگاوی ك��رداری به توركیا نه نێت، ئێمه هه ر وه ك خۆمان ئاماده كاری به ردوامی له تێكۆشان ده بین. ئێمه داوای

ئاشتی ده كه ین.به هیوایه كتان هیچ ئێستا تا به یان: چاره سه ری بۆ هه یه توركیا هاتنه پێشی

دۆزی كورد؟ئێمه ه��ی��وای ن��ه خ��ێ��ر، شنگالی:

هه نگاوی عه مه لییه نه ك قسه .پشتگیرییه كی ه��ی��چ ب���ه ی���ان: و ئۆجه الن په یامه ی له و نێوده وڵه تی

زه كی شنگالی، ئه ندامی كۆنسه ی سه رۆكایه تیی كه جه كه بۆ به یان:

به‌شێكی‌په‌یامەکەی‌ئۆجه‌الن،‌پێشنیاری‌پێنج‌الیه‌نه‌‌سه‌ره‌كییه‌كه‌ی‌كوردستانه‌

تا توركیا به كرداری هه نگاوی چاره سه ر نه نێت، ئێمه له تێكۆشان به ردەوام ده بین

نه‌ورۆز؛‌ته‌نیا‌قه‌ندیلفۆتۆگراف: محەمەد جەمال

Page 3: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

ی

www.bayanpress.net ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

2

ت��ه ه��ا م��ح��ه م��ه د، ل��ێ��پ��ررساوی گشتیی به ڕێوه به رایه تیی راگه یاندنی رایگه یاند ڕاپه ڕینیش ته ندروستیی فه رمانبه رێك هیچ هاتوچۆی »ده رماڵه ی نه بڕاوه ، ته نیا ئه وانه نه بێت كه مۆڵه تیان

هه یه «.جه بار محه مه د، نه قیبی كارمه ندانی ته ندروستیی پارێزگای سلێامنیش بێئاگایی راگه یاند ده رماڵه یه ئه و بڕینی له خۆی نیم، بڕیاره ئه و ئاگاداری »من وتی و ئه و ڕێككردنه وه ی بۆ پێده چێت به اڵم

ده رمااڵنه بێت«.

فه رمانگه كانی له یه كه هه ر ده كرێت، به رانیه ، هه ڵه بجه ته ندروستیی هه ولێر، جۆره هیچ ئه وان راگه یاند )به یان(یان و نه چووه بۆ شێوه یان له و بڕیارێكی

ئاگاداری نین.ق��اس��م ع���ه زی���ز، ب��ه ڕێ��وه ب��ه ری ته ندروستی فه رمانگه ی راگه یاندنی 20 ئه و بڕی »تائێستاش وتی هه ولێر هه زاره ی بۆ هاتوچۆی فه رمانبه ران بڕیار هیچ و فه رمانبه ران ده درێ��ت��ه دراوه، هه زار 20 ئه و نه دانی بۆ نییه بڕیارێك

دیناره «.

هیچ رایگه یاند و ده رب��ڕی بڕیاره له و زانیارییه كی له بڕیارێكی له و جۆره نییه .

حكومه تی ته ندروستیی وه زاره ت��ی هه رێم، زیاتر له 12 هه زار فه رمانبه ری له ناو شاری سلێامنیدا هه یه ، به و پێیه بێت مانگانه نزیكه ی 240 ملیۆن دینار له كۆی گشتیی مووچه ی فه رمانبه ران ده بڕدرێت.

ئه ندامی ف��ه ت��اح، رێ��ب��از دك��ت��ۆر ژینگه و ته ندروستی كاروباری لیژنه ی )به یان(ی به كوردستان، په رله مانی له راگه یاند »بڕینی ئه و بڕە پاره یه هیچ جۆره

موبه ڕیرێكی نییه و نابێت ببڕدرێت«.

فه رمانبه رانی م��ووچ��ه ی بڕینی له سلێامنی پ��ارێ��زگ��ای ته ندروستیی )به یان( زانیارییه كانی به پێی كاتێكدایه دیكه ی فه رمانگه كانی له كام هیچ له سه رف و نه بڕدراوه هه رێمدا شاره كانی

ده كرێت.به ڕێوه به ری محه مه د، میران دكتۆر به سلێامنی ته ندروستیی فه رمانگه ی )به یان(ی راگه یاند »هه ر فه رمانبه رێكامن هاتوچۆی كرێی دیناری هه زار 20 بڕی دانیشتنه كه ی شوێنی به پێی كه هه بووه بۆی خه رج ده كرا، به اڵم به پێی بڕیارێكی

پاره یه ب��ڕە ئ��ه و سلێامنی گه نجینه ی بڕداره وه ، گه نجینه بۆ فه رمانبه رانی خه رج

ناكات«.میران محه مه د وتیشی »به نوورساو بری له كه كردووین ئاگاداری گه نجینه ئه و 20 هه زاره ئۆتۆمبێل بۆ فه رمانبه ران به و ناتوانین ئێمه به اڵم بگرین، كرێ به

په له یه ئۆتۆمبێل دابین بكه ین«.وه زاره ت���ی رێنامییه كانی پێی به پێی به كارمه ندێك هه ر ته ندروستی، شوێنی جوگرافییه كه ی و دوور و نزیكی، بری 20 هه زار دینار ده رماڵه ی بۆ سه رف

به یان. تایبه ت

ده ست زانیارییانه ی ئ��ه و به پێی فه رمانگه ی كه وتوون، )به یان( رۆژنامه ی بڕیارێكی به سلێامنی ته ندروستیی بڕی مانگانه سلێامنی، شاری گه نجینه ی فه رمانبه رێكی هه ر له دینار هه زار 20پارێزگای ن��او ته ندروستی وه زاره ت���ی

سلێامنی ده بڕدرێت.وته بێژی ق���ادر، خ��ال��س دك��ت��ۆر حكومه تی ته ندروستیی وه زاره ت����ی خۆی بێئاگایی ك��وردس��ت��ان هه رێمی

وەزارەىت تەندروستیى حکومەىت هەرێم ئاگادار نییە

فه‌رمانگه‌ی‌ته‌ندروستیی‌سلێمانی‌مانگانه‌‌‌240ملیۆن‌دینار‌له‌‌فه‌رمانبه‌رانی‌ده‌بڕێت

سه رچاوه و وزه و پیشه سازی لیژنه ی كوردستان، په رله مانی رسوشتییه كانی ناسك تۆفیق، وتی »دیاره له كوردستاندا به پێی هه یه ، پااڵوگه زۆر ژماره یه كی سامانه وه زیری كه جاره ی چه ند ئه و باسی ئێمه ل��ه گ��ه ڵ رسوشتییه كان كردووه ، به اڵم ئه وه ی به فه رمی مۆڵه ت ده كرێت، له سه ر مامه ڵه ی و دراوه ته نیا سێ دانه یه ، ئه وی تری به قسه ی ده ڵێت رسوشتییه كان سامانه وه زیری كه هه یه بچووكامن تری پااڵوگه ی 80یانی پێنه دراون، مۆڵه ت و ناشه رعی باش كوالێتییه كه یان دامه زراون خۆیان

نییه ، له به ر ئه وه مۆڵه تیان ناداتێ «.ناسك تۆفیق وتیشی »له به ر ئه وه ی سه رۆكی نافه رمین، پااڵوگانه ی ئه و

ده زگ��ای و ڕاگه یاند ئ��ازادی��ان س��ووری��ای ئه سه دیان چه كداره كانی و موخابه رات ك��اره ، ئ��ه و ئه نجامدانی به ك��رد تاونبار ته قینه وه ی زنجیره یه ك »پێشرتیش كه ته سفییه ی بۆ داوه ئه نجام هاوشێوه یان ئه و كه سانه ی نزیكده بنه وه له وازهێنان له

سوپاكه ی ئه سه د«.سه ربازی ئه نجومه نی ڕاگه یه نراوی په یامێكی چه ند ت��اوان��ه »ئ��ه م ده ڵ��ێ��ت خێرایه وه اڵمێكی یه كه م: گرتووه . له خۆ ك��رده وه ك��ه په كه كه ڕاگ��ه ی��ه ن��راوی ب��ۆ سه ربازییه كانی ڕاگرتووه ، له به ر ئه وه ی بوتی دروستكردنی بۆ هه وڵدان دووه م: كورده . فیتنه و ئاژاوه له نێوان سوپای سوریای ئازاد و برا كورده كامنان. سێیه م: پیشاندانی سوپای له به رچاوی تیرۆریست به ئازاد سووریای

جیهاندا«.بوتی كێ بوو؟

بوو ك��ورد ن��ارساوی شێخێكی بوتی زۆر و عێراق و توركیا و سووریا له كه هه بوو، ناوبانگی جیهان دیكه ی ناوچه ی خوێندنی ب��ووه ، له دایك 1929 ساڵی له ئاینی و زانستیی له قوتابخانه كانی دیمه شق

)به یان( بۆ په رله مان، رسوشتییه كانی وتی »ئه و پااڵوگانه نه وت له حكومه تی پااڵوگه كان هه رێمی كوردستان ده كڕن، هه رێمی حكومه تی و نییه مۆڵه تیان ده وڵه ته ، جێگه ی له كوردستانیش ده زگ��ای له گه ڵ نابێت ده وڵه تیش ن��ای��اس��ای��ی��دا م��ام��ه ڵ��ه ب��ك��ات، ب��ه اڵم نه وتیان به فه رمی هه رێم حكومه تی

پێده فرۆشێت«.ناوبراو وتیشی »په رله مان ئاگاداره په رله مان به اڵم فرۆشتنه ، نه وت له و هێزێكی چونكه پێناكرێت، هیچی گه وره له په رله ماندا هه یه ، به رگری له و ئه و و ده ك��ات حكومه ت سیاسه ته ی

كاره نایاساییانه ی به الوه ئاساییه «.الی خۆیشیه وه ئه ندامێكی دیكه ی

ڤیدیۆییه كاندا، گرته له ده رنه كه وتووه ك��وژراوی به وێنه یه كی هیچ ه��اوك��ات

باڵونه كراوه ته وه «.به هه موو پێوه ره كان تاوانه

سه رۆكی خه تیبی، موعاز ئه حمه د ئۆپۆزسیۆنی سووریا، نیشتیامنیی ئیئتیالفی ئیدانه ی هێرشكردنه سه ر بوتی كرد و وتی به ئیامن مزگه وتی سه ر بۆ »ده ستدرێژی به ه��ه روه ك تاوانه «. پێوه ره كان هه موو »به ڕاگه یاند فه ڕەنسای هه واڵی ئاژانسی تیرۆركردنی ئیدانه ی شێوه یه ك هه موو عه المه دكتۆر ره مه زان بوتی ده كه ین، دین و ڕەوشتامن ڕێگه مان نادات به هیچ شێوه یه ك بیر له كوشنت بكه ینه وه «. خه تیب جه ختی ئه و هه یه ، »گومامنان كه كرده وه له وه ش ئه نجام ده سه اڵته وه الیه ن له ته قینه وه یه

دراوه «.ئه نجومه نی سه ربازییش ئیدانه ی ده كات

ڕژێمه كه ی به یاننامه یه كی له به رانبه ر ئه سه ددا كه ئۆپۆزسیۆنی به كوشتنی بوتی له سه ربازی ئه نجومه نی ده ك��رد، تاوانبار بوتییان كوشتنی چ��وارده وری، و دیمه شق سوپای بێتاوانیی هاوكات ك��رد، ئیدانه

ڕاپۆرت: سه ید نامی

)به یان(، زانیارییه كانی به پێی نایاساییانه ی پ��ااڵوگ��ه ئ��ه و ژم���اره ی ل��ه ه��ه رێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا ه��ه ن، و پ���ااڵوگ���ه 150 گ��ه ی��ش��ت��وون��ه ت��ه له نایاسایی ش��ێ��وه ی ب��ه ن��ه وت��ی��ان پێده فرۆشێت. حكومه ته وه الی��ه ن و پیشه سازی لیژنه ی ئه ندامێكی رسوشتییه كانی س��ه رچ��اوه و وزه هێزێكی رایده گه یه نێت په رله مانیش گه وره له په رله ماندا هه یه ، به رگری له و ئه و و ده ك��ات حكومه ت سیاسه ته ی

كاره نایاساییانه ی به الوه ئاساییه .ئه ندامی ن��وری، م��ه ال عه بدوڵاڵ سه رچاوه و وزه و پیشه سازی لیژنه ی

به یان. ئیالف

سووریا ئۆپۆزسیۆنی الیه نه كانی به رپرسیارێتیی خۆیان له كوشتنی محه مه د ئایینی كه سایه تیی بوتی، ڕەمه زان سه عید ڕانەگه یاند و خوێنه كه شیان خسته ئه ستۆی

رژێمی سووریا.گومان له سه ر ته قینه وه كه

كۆمه اڵیه تییه كانی تۆڕە له وێنه یه ك كه ب��اڵوك��رای��ه وه تویته ر و فه یسبوك ده كه ن به وه ئاماژە سووریا چاالكوانانی كرده وه یه ئ��ه و ل��ه وه ی هه یه گومانیان س��ووره ی��ای چونكه بووبێت، ته قینه وه شتانه ئه و و سپلیت و پانكه و گڵۆپه كان زیانی فه رشه كه ش و نه شكاون هیچی له بوتیش كورسییه كه ی پێنه گه یشتووه ، زیاتر ئه وه ده ڵێن به ڵكو خۆیدایه ، شوێنی له شێواندنی ئه و ناوچه یه ده چێت، ئه مه ش ڕایگه یاند ئه سه د رژێمی كه كاتێكدا له كه س 42 تیایدا و بووه ته قینه وه »ئ��ه وه 85 هاوكات بوتی، نێوانیاندا له ك��وژراون كه س بریندار بوون«. چاالكوانانی سووریاش شوێنێكدا هیچ له بوتی »ته رمی ده ڵێن

»ژماره‌ی‌پااڵوگه‌‌نایاساییه‌كانی‌هه‌رێم‌گه‌یشتوونه‌ته‌‌‌150پااڵوگه‌«

چاالكوانانی‌سووریا‌گومانیان‌له‌‌كوشتی‌بوتی‌هه‌یه‌

نه ك بڕیاری داخستنی دان، هه رێمیش ده توانێ كێ په رله مان، و ئێمه ته نیا قابیله مۆڵه ت، بێ دابنێت پااڵوگه دابنێت پااڵوگه بتوانێت ئاسایی كه سی

بێ مۆڵه ت!«.»به گشتی راشیگه یاند تۆفیق ناسك زۆربه ی كه ل��ه وه ی بێزاره لیژنه كه مان منوونه بۆ نییه ، ئه نجامی ئیشه كامنان سه رۆكایه تی بۆ ده كه ین ن��وورساوێ��ك بابه ته ئه م بۆ به دواداچوون ده ڵێین و ناوه ند وه ك نرخی به نزین با بكه ین، بێت، وه اڵمامن ده ست ناكه وێته وه ، ته نها ئیشه كان زۆرب��ه ی بۆ وانییه، ئه مه بۆ و ناكه وێته وه ده ست وه اڵمه كامنان وایه ، نه وت بابه تی پێده كرێت، موماته ڵه یان

حه ساسه و وه اڵمی جددیی وه رناگرین«.

خوێندن به درێژەدان بۆ دواتر خوێندووه ، ئه زهه ر ل��ه و ك���ردووه میرس ل��ه ڕووی له دك��ت��ۆرای بڕوانامه ی خوێندوویه تی، ساڵی له ئیسالمی شه ریعه تی بنه ماكانی 1965 وه رگرتووه ، خاوه نی زیاتر له 60 كتێبه

له بواره جیاوازه كانی ئایینی ئیسالمدا.ئۆپۆزسیۆنی ڕیزه كانی نێو له بوتی به هۆی لێده گیرا زۆری ڕەخنه ی سووریادا ته موزی له كه به تایبه ت هه ڵوێسته كانی، كرایه مزگه وته كان له یه كێك له 2011دا ده ره وه ، دوای ئه وه ی وتبووی »زۆربه ی ئه و خه ڵكه ی له دوای نوێژی هه ینییه وه ده ڕۆن

بۆ خۆپیشاندان، هیچ له سه ر نوێژ نازانن«.بوتی له ماوه ی ڕابردوودا به وه نارسابوو ده ك��رد ئه سه د رژێمه كه ی له به رگریی شۆڕشگێڕان دژی و ده دان بۆ فه توای و كه سه زانیارییانه ی ئه و به پێی به اڵم بوو، نزیكه كانی دركاندوویانه ، له ماوه ی ڕابردوودا و بووبوویه وه په شیامن هه ڵوێستانه ی له و مالیزیاوه ، سه فه ری بیانووی به ده یویست ئه و واڵته جێبهێڵێت، »هه ر ئه وه ش هۆكار له ئه سه د ڕژێمه كه ی ئ��ه وه ی بۆ ب��ووه

سیناریۆیه كدا كوشتیان«.

شڤان جه باری

مووچه ی نێوان له ج��ی��اوازای مامۆستایانی ئیداره ی سه وز و زه رد له مامۆستایه كیش و ده كرێت كه ركووك مامۆستایانی »وه ك ڕایده گه یه نێت میالكی سلێامنی تا ئێستاش جیاوازیی

مووچه كه مان بۆ سه رف نه كراوه «.شه فیق، ف����اروق م��ام��ۆس��ت��ا كه ركووكی قوتابخانه ی یاریده ده ری و ك��رد گرفته كه ل��ه ب��اس��ی ن���وێ، ڕژێمی ڕووخاندنی دوای »له وتی به عسه وه ، گه ڕاینه وه بۆ كه ركووك بۆ نه وه كانی و قوتابیان به خزمه تكردن كورد له م شاره دا و دوای چه ند ساڵێك و سلێامنی له مامۆستایان مووچه ی ئێمه ی كه چی كرد، زی��ادی هه ولێر به سه ر كه كه ركووك مامۆستایانی مووچه كه مان سلێامنین، میالكی جیاوازیی ئێستاش تا و نه كرد زیادی نه كراوه «. سه رف بۆ مووچه كه مان ئه حمه د كه ركووكی، به رپرسی لیژنه ی مامۆستایان مافی له داكۆكیكردن

به یان. كه ركووك

دك���ت���ۆر س���دی���ق ع���وم���ه ر، به ڕێوەبه ری فه رمانگه ی ته ندروستیی گ��ش��ت��ی��ی ك����ه رك����ووك ئ���ام���اری ن��ه ورۆز ڕۆژی سێ ته ندروستیی ڕۆژنامه ی بۆ مانگی 23ى تا 20 له شێوه یه به م ڕوو، خسته )به یان( كه ركووك شاری هاوواڵتیی 5345«كردووه نه خۆشخانه كانیان سه ردانی ب��ه م��ه ب��ه س��ت��ی چ��اره س��ه ك��ردن��ی كه سیان 3675 و نه خۆشییه كانیان و فریاكه وتن ه��ۆب��ه ی چوونه ته بۆ نه شته رگه رییان كه سیشیان 121ئه نجام دراوه ، هاوكات 203 منداڵیش له منداڵیان 42 و ب��وون له دایك

مامۆستایانی یه كێتیی ڕێكخراوی له پشتڕاست هه واڵه كه ی كوردستان، چه ندین »دوای ڕایگه یاند و كرده وه یاداشت به رزكردنه وه ی و داواك��اری دارای��ی پ���ه روه رده و بۆ وه زاره ت���ی مووچه ی جیاوازیی سه رفكردنی بۆ مامۆستایانی سه ر به ده ڤه ری سلێامنی 700 ژم��اره ی��ان و كه ركووكن له كه تائێستا به اڵم فه رمانبه رن، و مامۆستا بۆیان سه رف نه كراوه «. ناوبراو وتیشی »مامۆستایان له كه ركووك له گه ڵ ئه و نه هامه تییه ی و قوربانیدان هه موو به سه ریان هاتووه ، له بری خزمه تكردن و پاداشتكردنیان، مافه كانی خۆیان لێ

زه وت دەكرێت و نا یاندرێتێ «.مووچه ی ڕێكخستنی ل��ه دوای هه ولێر، و سلێامنی مامۆستایانی جیاوازی مووچه بۆ مامۆستایان خه رج مامۆستایانه ی ئ��ه و ته نانه ت ك��را، ك��ه رك��ووك ك��ه س��ه ر ب��ه ده ڤ���ه ری ته نیا ك��را، خ��ه رج بۆیان هه ولێرن، ده ڤه ری به سه ر مامۆستایانه ی ئه و

سلێامنی بوون بۆیان خه رج نه كراوه .

هه ر بوون، نه شته رگه ییه وه ڕێگای 13 ن��ه ورۆزدا جه ژنی ڕۆژەی 3 له و 3 و ك��ردووه دواییان كۆچی كه س كه سیان كه وتوونه ته ئاوه وه خنكاون 76 و ك��ه رك��وك سه یرانگاكانی له كه سیش ئێسكه كانی گیانیان له كاتی

گه شته كاندا شكاون«.موقه ده م دیكه وه الیه كی له هۆبه ی به رپرسی ئیسامعیل، شوان ڕاگه یاندنی به ڕێوەبه رایه تیی پۆلیسی )به یان(ی به كه ركووك هاتوچۆی هاتوچۆ ڕووداوی »شه ش ڕاگه یاند ن��ه ورۆزدا كاتژمێری 24 م��اوه ی له هه بوون و له ئاكامی رووداوه كانیشدا و داوه ده ست له گیانی كه س یه ك

14 كه سی تریش بریندار بوون«.

مووچه‌ی‌مامۆستایان‌جیاوازیی‌تێداده‌كرێت

به‌یان‌ڕووداوه‌كانی‌نه‌ورۆزی‌شاری‌كه‌ركوك‌ده‌خاته‌‌ڕوو

دانیشتنه كه ی بڕیارانه ی به و دژ ده ركرد وایه پێیان چونكه پارێزگا، ئه نجومه نی

مافه كانیان پێشێل ده كرێت«.كۆپییه كی كه به یاننامه یه كیشدا له عه ره بەكان كه وتووه ، )به یان( ده ست داوای قه ره بووكردنه وه ده كه ن و ئه گه ر و ئ��اژاوه ئ��ه وا نه كرێنه وه قه ره بووش

پشێوی دروست ده بێت له شاره كه .

زه وییه كانی كورد و توركامن داگیر كراوه پێشووه وه ڕژێمی ڕووخانی دوای له و له ن��ه گ��ه ڕاوه ت��ه وه . زه وی دۆن��م ی��ه ك پارێزگای ئه نجومه نی ئاسایی دانیشتنی پێكهاته ی ئاماده بوونی به بێ كه ركووك عه ره بی، به كۆی ده نگ بڕیاردرا له سه ر هه ردوو بۆ زه وییانه ئه و گه ڕانه وه ی

نه ته وه ی كورد و توركامنی شاره كه .

جێبه جێكردنه وه ، ب��واری نه چووه ته نه گه ڕاندنه وه ی هۆی به له وه ش جگه دروست زۆر به ربه ستی زه وییه كانەوە خزمه تگوزاری پڕۆژە به رده م له ده بێت ئه وه ش ناوبراو وه به رهێنانه كان«. و عه ره بییش »كوتله ی كه ڕوو ده خاته بایكۆتی پ��ارێ��زگ��ا ئه نجومه نی ل��ه به یاننامه یه كیان و كرد دانیشتنه كه یان

زه ویی دۆن��م ملیۆن دوو نزیكه ی كه نه ته وه ی كشتوكاڵیی و نیشته جێبوون ساڵه كانی كۆتایی له توركامن و كورد حه سه ن عه لی ب��ڕی��اری ب��ه 1980دا كاروباری به رپرسی ئه وكات كه مه جید سه ر خستبوویه بوو، باكور ناوچه كانی پارێزگای سنوری له ه��اورده عه ره بی ساڵه 35 ل��ه زی��ات��ر ك��ه ك���ه رك���ووك،

داوای‌گه‌ڕاندنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌دوو‌ملیۆن‌دۆنم‌زه‌ویه‌‌دەکرێت‌کە‌عه‌لی‌کیمیایى‌له‌سه‌ر‌عه‌ره‌ب‌تاپۆی‌كردنئ��ی��راه��ی��م خ��ه ل��ی��ل، ئ��ه ن��دام��ی به ك��ه رك��ووك پارێزگای ئه نجومه نی دانیشتنه كه ی »له ڕاگه یاند )به یان(ی له سه ر بڕیارمان پارێزگادا ئه نجومه نی زه وییه كان خ��اوه ن��ی ك��ه داوه ئ��ه وه ق��ه ره ب��وو ب��ك��رێ��ن��ه وه ، ه��اوك��ات ئه م له كه دێ��ت ئ��ه وه دوای له ب��ڕی��اره ش به اڵم پێدراوه ، ده نگی عێراق په رله مانی

شڤان جه باری. كه ركووك

ئه نجومه نی ل��ه ئ���ه وه ی دوای نۆێنه رانی عێراقدا چه ند بڕیارێكی ڕژێمی هه ڵوه شایه وه ، عێراق پێشووی به عسی یه كێك له بڕیارەكانیش به )شئون شیامل( ماده ی به بوو تایبه ت كه ده ب��را، ناو بوو شه ش ژماره بڕیاری ئه ویش ،140

Page 4: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

www.bayanpress.netژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

5

كۆمپانیایه ك ئاڵوگۆڕی پێ كراوه ، دواتر درایه و ئان له ئێستا دواك��ه وت، پرۆژەكه دادگا،

ساتی كردنه وه یداین. ناو شه قامی جێبه جێنه كردنی به یان: بازاڕی كۆیه كه نزیكه ی 500 مه تره ، بۆ چی

ده گه ڕێنیته وه ؟له مێژینه یه ، خه ونێكی ئه وه چاپوك: به رهه ڵستی كراوه ، بۆ كاری جار چه ندین به به نیازین ئێستا نه كراوه ، كه هه بووه دیزاینێك بیكه ن كه كه س نه توانێ ته داخول

بكات، ئه ویش چه ند قۆناغێكی ده وێت. حكومه ت كه سنه زان له به اڵم به یان: الیه كی بازاڕی چۆڵ كرد بۆ ئه و به رهه ڵسته ،

له وێ نه كرا لێره ده كرێت؟ده ك��ه ی��ن چ��ۆڵ��ی ئێمه ش چ��اپ��وك: به رهه ڵستیه كه له سه ر ئه وه بوو ده مانویست بێ هاتووچۆ بۆ ته نها بگرین، شه قامه كان وه ك له ڕانیه و سلێامنی و زۆر شوێن هه یه ، ته نها بۆ هاتوچۆی هاوواڵتیانه ، ئێره ش وا لێ بكه ین، به اڵم به داخه وه ڕاگه یاندن یارمه تیی نه داین ئه گه ر ئه وان یارمه تیی ئێمه یان دابا

زووتر ئه و كاره مان ده كرد.یارمه تیتان به چی ڕاگه یاندن به یان:

بدات؟ڕوویان یه ك ده چوون ئه وان چاپوك: پیشانی خه ڵك ده دا، ڕووه كانی تریان پیشان ده بێ، زیامنه ند خه ڵك ده یانگوت نه ده دا،

نه یانده گوت چه ند قازانجی هه یه . پ��رۆژەی نه كردنی جێبه جێ به یان:

پاركی گه وره ی كۆیه ، بۆ چی ده گه ڕێته وه ؟قۆناغێكه ، چه ند به ئ��ه وه چاپوك: داران��ه ی ئه و دارچاندنه ، یه كه م قۆناغی نه گونجاویی به هۆی ب��وون. وشك چاندرا له ئاو نه بوونی دووه م هۆی ئاووهه وایان. كۆیه ، كه نه مانتوانی داری تر بڕوێنین، به اڵم 200 دۆنم به بودجه ی ئێمه ناكرێت، ئه وه ی

بۆشی دانرابوو لێامن سه رف كرد.به یان: چ ئیجرائاتێكتان كرد بۆ جێبه جێ

نه كردنی شه قامی نێوان كۆیه � هه رمۆته ؟له سه ر ڕوونكردنه وه م زۆر چاپوك: ڕێگه ی له ه��ی��وادارم داوه ، جاده یه ئ��ه و ڕۆژنامه كه تانەوە ئه وه دوا ڕوونكردنه وه بێ، له هه ر شوێنێك كه پرۆژەیه ك فه شه ل دێنێ ، له سه ر حكومه ت ته نها ئیجرائاته و ئیستالمی پێشوو قائیمقامی ن��ه م��ن ن��ه ن��ه ك��ات، تێدا زۆری خه ڵكێكی نه كرد، ئیستالمامن سزادرابایه ، تر خه ڵكی ده بوو كه درا، سزا ده مزانی كه كرد سجن به ڵێنده ره كه م من هه موو تاوانه كه ئه و نییه ، خه ڵكی زۆر ماون سزا بدرێن، به اڵم به ڵگه به رده ست نییه ، بۆیه

زۆر موسته حه قه كان سزا نه دراون.كه حزبین، به رپرسی ئه وانه به یان:

نه توانراوه سزایان بده ن؟ڕەنگه خ��ه ڵ��ك��ه ، ه��ه م��وو چ��اپ��وك:

شاره به و زیاتری گرنگیی یه كێتی هەبوو، ده دا، به به راورد به شاره كانی ترى؟

چاپوك: مام جه الل ده زانێ كۆیه چه ند زیامنه ند بووه له ڕابردوودا، زانكۆی كۆیه ی ئه گه ر نه بووه ، ئاسانی به هه روا كرده وه ، هێنده ی ئێستا كۆیه نه بوایه ، زانكۆیه ئه و لێ ته قته قی وه ك بچووكی ناحیه یه كی كۆیه به ڕۆشنایی زانكۆیه ئه و ده ه��ات. بدۆزێته وه. خۆی پێگه ی وایكرد دای��ه وه ، پاره ی پێشرت ج��اران، له جیاوازه ئێستاش ئێستا ده ك��رد، ته رخانی حزب پرۆژەكان

له الیه ن حكومه ته وه ته رخان ده كرێت.پێم ڕوون��ی به ده م��ه وێ��ت ب��ه ی��ان: بڵێیت، ئایا ئێستا هه مان ئه و گرنگییه ی پێ

ده درێت كه له رابردوودا پێی دراوه ؟دێت ڕۆژنامه نووسێك هه ر چاپوك: له مه به ستیان ده كات، لێ پرسیاره م ئه و بوو، باشرت ج��اران بڵێم ئه گه ر شته ، دوو ده ڵێت، وا بۆیه یه كێتییه قائیمقام ده ڵێن دیسان باشرته ، ئێستا هی بڵێم ئه گه ر خۆ ده ڵێن قائیمقام ده ڵێت پارتی باشرت خزمه ت ده كات له یه كێتی، چونكه سه رده می ئێستا باشرته . ده ك��ات، هه ولێر ئیداره ی پارتی به اڵم من نایخه مه سه ر سه وز و زه رد، هیچ نییه ، پارتی و یه كێتی له ڕەخنه یه كامن ده بێ بۆیه له حكومه ت هه یه ، ڕەخنه مان هه ر له حكومه ت ڕەخنه بگرین و سوپاس

بكه ین.به یان: به اڵم كام سه رده م باشرته ، وه ك

خۆی چۆنه به و شێوه یه پێامن بڵێ ؟به زی��ات��ره ، پ��اره ك��ه ئێستا چ��اپ��وك: گوێره ی ئەوەى پاره كه زیاتره ، جارانی باش

بوو، چونکە جاران پاره كه كه م بوو. له ناو حزب ده ستتێوه ردانی به یان:

فه رمانگه حكومییه كاندا تاچه نده هه یه ؟به بێ چ��اپ��وك: ه��ه م��وو ح��زب��ه ك��ان حكومه ت كاروباری له ده ست جیاوازی فشارمان جۆرێك به هه ریه كه وه رده ده ن، به اڵم یه كێتیم، كادیری من ده ك��ات، لێ نییه هه رچی بیكه م خه ڵكی یه كێتی مه رج كادیره كانی زۆرجار ته نانه ت بێ ، دڵی به خ��وارەوە، ئاستی له ده خه نه سه ر فشارم جار ده ی��ان ئۆپۆزسیۆن حزبه كانی به اڵم بۆ دروست كێشه مان ڕێگه ی خه ڵكەوە له خه ڵكه ، ده ڵێن بپرسیت، لێیان كه ده كه ن، فشاره كان ناڵێم ئه وه ش له گه ڵ نین. ئێمه ڕاسنت یان ناڕاست، به اڵم ئه وه نده داواكاریم ملمالنێی جێگه ی نه بێته حكومه ت هه یه ده ره وه ی له ملمالنێكان با حزبه كان،

حكومه ت بن. له سه ر ملمالنێكه ب���ه اڵم ب��ه ی��ان:

حكومه ته ؟چاپوك: به ڵێ ڕاسته ، به اڵم نه ك له به ر ملمالنێم بێن یه كێتم، كادیری من ئه وه ی

به چاوی بكه ن. لێ ڕێگریم بكه ن، له گه ڵ حكومه ت، نه ك حزبایه تی، هه ڵمسه نگێنی. ده بێ بۆ قائیمقامی، تۆ ئه ی به یان: له سه ر بنه مای حزبیبوون دابرنێیت، له سه ر

بنه مای لێهاتوویی نه بێ ؟هه ر له بووم، سوید له من چاپوك: شاره وانی سه رۆكایه تیی حزبێك شوێنێك به ده ست بهێنێت ، زۆرینه ده بێ و سه رۆكی ئه و شاره وانییه به ده ست ئه و الیه نه وه یه وه .

به یان: به اڵم لێره سه ریش بكه وی، بۆ تۆ نابێ ؟

له ئاستی له پرسیاره ت ئه و چاپوك: من به رزتر بكه .

به یان: تۆ تاكه قائیمقامی یه كێتیت له بوونی به هه ست چه ند تا پارتی، سنووری

جیاوازی ده كه ی له گه ڵ قائیمقامه كانی تر؟داده نیشم، قائیمقام وه ك من چاپوك: نه ك ده كه م، داواكاری ده كه م، كۆبوونه وه من شتێكیش هیچ یه كێتی، كادیری وه ك هه تا تر، قائیمقامه كانی له جیاناكاته وه ئێستا یه ك گرفتم نه بووه به هۆی ئەوەوە کە

یه كێتیم.كۆیه دانیشتوانی چه ند تا به یان: سنووری ك��ه پ����رتۆدۆالرن، س��ودم��ه ن��دی

ناوچه كه بڕێكی زۆری نه وتی تێدایه ؟له سه ر عێراق له پ��رتۆدۆالر چاپوك: تا پارێزگاكانیش ده درێ��ت، پارێزگا ئاستی ئێستا به ده ستیان نه گه یشتووه ، به اڵم ئه گه ر پاره یه ی ئه و بێ، كۆیه نه وتی مه به ستت ئه و ئێستا تا ناحیه كان، و قه زا ده درێته وه شوێنانه ی نه وتی لێ ده به ن هیچی بۆ سه رف هه موو نه وت گه وره كانی تانكه ره ناكه ن، بۆمان نه داوین، تێك لێ ڕێگاوبانه كانیان ده كه نه وه ، قه ره بوومان نه ده كه نه وه ، چاك

تازه خه ریكه ڕێگای ده ره كییان بۆ ده كه ن. سوڵتان هه یبه ت تونێلی ب��ه ی��ان: جێبه جێ پێی حكومه ت ساڵه چه ندین

ناكرێت، بۆچی؟ئاساریشی من تونێله ئ��ه و چاپوك: ئێستا به اڵم بوون، خه ریك پێشرت كه نازانم دوو ڕێگای ده بێ ، قۆناغ چوار به خه ریكه سایدی به پردی حاجه وسودا دێت، ئێستا له

قۆناغی جێبه جێكردندایه .به یان: به اڵم ئه و كۆمپانیا كۆرییه ی كه به جێهێشت، زۆری ئامێری كۆمه ڵێك هات بۆی كه زۆر بودجه یه كی ل��ه وه ش جگه

ته رخان كرابوو، چی لێهات؟س��ه ره وه ئاستی له ئه وانه چاپوك: ده كرێن، من لێی ئاگادار نیم، له وه زاره تدایه، له نه لێره ، نه نییه ، ئه وه لیاتێكی هیچ ئاوه دانكردنه وه ، هیچ زانیاریم له سه ری نییه .چه ندین كۆیه ئاوی پ��رۆژەی به یان:

ساڵه خه ریكن، بۆ جێبه جێ نه كراوه ؟چاپوك: به هۆی ئه وه ی له نێوان چه ند

ب�������ه ی�������ان: ت������ۆ ب�����ڕی�����اری بێده نگ دوایش دا، ده ستله كاركێشانه وه ت

بوویت، بۆچی؟ 2011/7/3 ل���ه م���ن چ���اپ���وك: كرد، پێشكه ش خۆم ده ستله كاركێشانه وه ی به هۆی ئه وه ی كه مرتین بودجه مان هه بوو، هیچ ب��وو، له سه ر داواكاریشم زۆرترین زۆر دوایش نه مابوو، ترم ڕێگه چاره یه كی هه وڵم دا ده ستله كاركێشانه وه كه میان قبوڵ

نه كرد.به یان: بۆچی قبوڵیان نه كرد؟چاپوك: نازانم، له وان بپرسه .

به یان: به اڵم تۆ بێده نگ بوویت؟چ��اپ��وك: ئ��اخ��ر ب��ه ه��ۆی ب��ڕی��اری سێ به ده ستله كاركێشانه وه كه مەوە، وه جبه هاوكاریی باش بۆ كۆیه هات، بۆیه بوو زه نگێك بڕیاره ش ئه و بووم. بێده نگ بۆ حكومه ت كه باشرت گوێامن لێ بگرێت، به ڕێوبه رایه تییه كان، له ئه وكات چونكه

كۆیه په راوێز خرابوو.به یان: له چیدا په راوێز خرابوون؟

گوند 148 كۆی له ئه وكات چاپوك: ته نیا نۆ گوند كاره بای هه بوو، ئێستا هه شت گوند ماوه كاره بای بۆ بچێت ، 375 گۆڕەری دوو له زیاتر توانیامن هات. بۆ كاره بامان گه ڕەك ئاوه ڕۆ و قیرتاوی بۆ بكه ین، له گه ڵ

چه ند باخچه یه ك.. هتد. ڕۆژب���ه رۆژ كۆیه ل��ه ب��ه اڵم ب��ه ی��ان: كه مبوونه وه به ره و گونده كان دانیشتوانی

ده چن؟چاپوك: به پێچه وانه وه ، هه ندێك گوند زیادی هه ندێكیش به اڵم ك��ردووه ، كه می

كردووه ، به پێی گونده .ماڵه كانی ژم��اره ی ڕۆژب��ه ڕۆژ به یان: كۆیه ڕوو له كه مبوونه وه یه ، به پێی داتایه ك بار ماڵ 10 كۆیه له هه فته یه ك هه موو

ده كه ن و كۆیه جێده هێڵن، بۆچی؟چ������اپ������وك: ك������ه ب�����ڕی�����اری ده ستله كاركێشانه وه م دا، هه موو هه فته یه ك ده كرد، كه می كۆیه له ماڵ ده بۆ چوار بار نییه ماڵیش یه ك هه فته ی ئێستا به اڵم بكات، ئه مه ش به هۆی چه ند هۆكارێكەوە � كۆیه ، كه له وانه دووسایدی هه ولێر بوو، هیچ نه بوونی و كار نه كه وتووه ته هێشتا ئێستا به اڵم كۆیه ، له سرتاتیژی پرۆژەیه كی ئه مه ش ده كرێن، جێبه جێ پرۆژە چه ندین ئومێدیان تر كه خه ڵكی جارێكی كرد وای ببێته وه و كۆچ به شاری كۆیه بۆ دروست

نه كه ن.به یان: جیاوازیی كۆیه ی ئێستا له گه ڵ

كۆیه ی پایته ختی تاڵه بانی چییه ؟هه موو جه الل مام جه نابی چاپوك:

شاره كان به یه ك چاو سه یر ده كات.به یان: به اڵم ده وترێت تا دووئیداره یی

شێوه یه كیش هیچ به بێت، ڕۆژنامه نووس ئه و ناكه ین قبوڵ كۆیه بودجه ی له سه ر

پرۆژەیه ده ربچێته وه .شت هه مان ناكه ی هه ست به یان: دووباره بووه ته وه له شه قامی نێوان كۆیه

� سلێامنی؟هه یه وا جاری به اڵم نه خێر، چاپوك: گه وره لێ زۆر شتامن ڕۆژنامه نووسه كان به س هه یه ، كه موكووڕی هه ندێك ده كه ن، بودجه كه ئه وه یه ئێمه گرفتی نییه . زۆر ئینجا پایز، كۆتایی تا نایه ت كاتی خۆی له قیرتاو كه ده ستپێده كات زستان وه رزی به اڵم ده بێته وه ، خراپ سه رما به بكه ین، قیرتاو الیه كامن ڕاگه یاندندا فشاری له ژێر به ڵێنده ره كه ش ب��ووه ، خ��راپ ئێستا ك��رد،

به ڵێنی داوه چاكی بكاته وه .ب��ه ی��ان: ه���ۆى دوورخ��س��ت��ن��ه وه ی كۆیه قه ره وێڵه ییه كه ی سه د نه خۆشخانه له نیگه رانن هاوواڵتیان له زۆر بوو، چى

شوێنه كه ی كه نادیاره ؟هه یه ، ڕام هه مان منیش چ��اپ��وك: به اڵم ك��راوه ، بۆ جوامنان شتی به داخه وه زۆر ك��راون. دروست نه شیاودا شوێنی له شتامن له شوێنی نه شیاوه ، به هۆی نه بوونی بردوویانه ته نه بووه دووساید كه دووساید، ده بوو كه هه بووه، زه وی كه شوێنه ی ئه و له و شوێنانه نه بن، هه م له به ر جوانی، هه م كراویشه ئه وه ی هاوواڵتیان، زه روری��ی بۆ بڕی به كردوین بۆ په یامنگایه كیان نادیاره . یه ك بڕی به ده بێ به اڵم دینار، ملیار نیو ملیار دینار. جاده ی بۆ به ریت، چه ند باشرت

بوو له نزیك بوبایه . ده یانی تریش.دوای له شاره دێرینرتین كۆیه به یان: هه ولێر، به اڵم له گه ڵ ئه و هه موو خزمه ته ی تۆ باسی ده كه ی، كۆیه ناخۆشرتین شار دێته

به رچاو؟چاپوك: به هۆی ئه وه ی له سه ره تاوه له كۆیه ن��ه ك��ردووه ، بۆ دووس��ای��دی��ان سه ره تای حه فتاكانەوە گه مارۆی له سه ره .

كۆمه ڵێك خ��اوه ن��ی ك��ۆی��ه ب��ه ی��ان: شوێنه وار وه ك ده كرێت كه قه یسه رییه ، له ناوچوون به ره و ڕۆژبه رۆژ بكرێن، سه یر

ده چن؟چاپوك: نه خێر جه نابی مام جه الل زوو ئێستا پاراست، هه ندێكیان ڕاگه یشت، پێ كردووه شوێنه وار فه رمانگه ی له داوام��ان و خانوو ده ساڵی نه وت بودجه ی له كه له به اڵم بكه نه وه ، نۆژەن بۆ شوێنه وارمان ناوچه ی شوێنه وارییەوە به ڕووی گرنگیدان زۆر پێنادرێت، گرنگییان هیچ خراپین، زۆر له دواوه ین، تا پێامن بكرێت ده یانپارێزین.

ئاوی ته واونه كردنی پ��رۆژەی به یان: كڵێسه � بۆگد، ئەو پرۆژەیە بۆچی وه ستاوه ؟

چاپوك: ئه گه ر دادگا بۆ ماوه ی هه شت

مانگ ڕاینه گرتبایه ئێستا ته واومان ده كرد.به یان: به هۆی ته واوبونی ڕێگای دۆڵی تر جارێكی كۆیه هاوواڵتیانی سامقوڵی

هه ست به په راوێزخسنت ده كه ن؟پ��رۆژەی ئێمه ناكرێت چ��اپ��وك: دۆڵێكی وا گه وره نه كه ین به وه ی كه ئێره

په راوێز ده خرێت.به یان: به اڵم ڕێگاكه ده چێته سامقوڵی، ڕێگایه كی تر به خوار كۆیه دا دێت کە دوورە بۆ نه كه سێك هیچ ئه وكات كۆیه وه ، لە هه ولێر، نه بۆ سلێامنی نایه ته كۆیه ، هه ست ناكه ن ئه وسا كۆیه وه ك دورگه یه كی دابڕاوی

لێ دێت؟چاپوك: ئینجا ئێمه داواكاریامن هه یه، له گه ڵ ده بێ كه كردووه داوامان ئه وكات بۆ دووسایدێك ڕێگاكه هاتنه ناوه وه ی

هه ردوو ڕێگاكه بكرێت.سوڵتان هه یبه ت ڕێ��گ��ای ب��ه ی��ان: كه ده ڕوانی وای هاوواڵتی نۆژەنكرایه وه ، بكرێته دووساید، ئێستا هیچ گۆڕانكارییه كی بۆ ئه وه ی دوای نه هات، به سه ردا ئه وتۆی

نزیكه ی دوو ساڵ ڕێگاكه گیرا؟گۆڕانكاری چه ندین ئێستا نا چاپوك: كراوه ، هه ندێك شوێن ته نها چوار مه تر پان ته نها مه تر مه تر، 38 بووه ته 12 ئێستا بوو به رد هاتووه ته خوار، كاركردنیش تێیدا ئاسان تا ده كه ین، بۆ ئیناره ی ئێستاش نه بووه ،

چنارۆك 12 مه تر پانی ده كه ین.كۆیه هاوواڵتیانی له زۆر ب��ه ی��ان: شوێنه كانی و ب��اڕ بوونی له نیگه رانن كه سێك ئه گه ر ده ڵێن م��ه ی��خ��واردن��ه وه ، كه ده كات واهه ست بكات كۆیه سه ردانی بۆ مه رشوبخۆره ، هه مووی كۆیه خه ڵكی

دووریان ناخه نه وه له ناوشار؟له ش��اره ، به دینرتین هه ولێر چاپوك: لێیه ، مه یفرۆشی دوكانی كۆاڵنێك هه موو تێدا زیاده ڕۆیی نییه ، ڕێژەیه به و كۆیه ش ده كرێت، هه ندێك ڕێكخراوی ئیسالمی هه ن ئه وه شدا له گه ڵ بیانوو. كردووه ته ئه وه یان ڕێكخراوه ئه و داوای له سه ر شوێنامن سێ ده بێ ده ڵێن ئه وان داخست، ئیسالمییانه ئه و گوتم منیش دابخرێن، باڕەكان هه موو له وێ با عێراق، په رله مانی به رنه داوای��ه ئیسالمین، حزبی 80%ی كه ب��ده ن، بڕیار دابخه ن. مه یفرۆشی شوێنی ده توانن بزانم گه ڕەكێك، و شوێن ه��ه ر بۆ ده یانبه ین

ئیسالمییه كان ده ڵێن نابێ .سنووری له مه سیحییه كان به یان: بوونی به هه ست چه ند تا ئ��ێ��وه دان،

جیاوازی ده كه ن؟ئێمه ناكه ین، جیاوازی هیچ چاپوك: كۆیه خه ڵكی گشتگیرین، پێكهاته یه كی بێدینه كان و دین به پله ئاخر ك��راوه ن،

یه كرتییان قبوڵه .

بەهۆى نەبوونى بەڵگەوە، نەمانتوانیوە موستەحەقەکانى گەندەڵیى پڕۆژەکە سزا بدەین

لەژێر فشارى ڕاگەیاندندا شەقامىکۆیە ـ سلێمانیمان قیرتاو کرد، ئێستاش

زۆرى لێ خراپبووەتەوە

ئەگەر زانکۆى کۆیە نەبوایە، ئێستا هێندەى ناحیەیەکى بچووکمان لێدەهات

شاری كۆیه ده كه وێته ڕۆژهه اڵتی شاری هه ولێر و ژماره ی ده كرێت. مه زه نده كه س هه زار 50 به دانیشتوانه كه ی سێ ده وروبه ره كه شی و پێكهاتووه گ��ه ڕه ك 32 له دێرینه كانی شاره له یه كێكه گونده . 148 و ناحیه كوردستان، شوێنێکى سنوریى نێوان یەکێتى و پارتى 49یه مین كه عومه ر، سه ید چاپوك ئێستاش بووە. لە یەکێتییە قائیمقامى تەنیا و قه زاكه یه قائیمقامی له گه ڵ تایبه ت گفتۆگۆیه كی له زەرد، سنوورى داخوازییه كانی و گرفته كان له سه ر )به یان( دایه وه . پرسیاره كانی وه اڵمی به مشێوه كۆیه ،

گفتوگۆ: زریان جه وهه ر

چاپوك سه ید عومه ر، قائیمقامى كۆیە، بۆ )به یان(:

حزبەکان بێ جیاوازى دەست لە کاروبارى حکومەت وەردەدەن

Page 5: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

4

عێراق دوای ده ساڵ

تا ئێستا ژماره یه ك كاندید تیرۆر كراون

به عسییه كان خۆیان بۆ هه ڵبژاردنه كانی پارێزگای سه اڵحه ددین كاندید ده كه ن

له 2003/3/19، ئه مریكا و به ریتانیا به رمه بنای كۆمه ڵێك به ڵێن و بیانوو، كه دواتر پووچی و ساخته ییان

ده ركه وت، پێشه وایه تیی جه نگێكی سه ربازییان له دژی عێراق كرد. له م

جه نگه دا ئه مریكا به شی خۆی له سه ركێشیی به ركه وت، به اڵم زیانی عێراق به هه موو پێوه ره كان و له

هه موو الیه نه كانی ژیانه وه ، گه وره تر بوو.

عێراق وه كو ده وڵه ت، ئامانجی جه نگه كه ی ئه مریكا بوو.

ئه و به ڕووخاندنی رژێمه كه وه نه وه ستا، به ڵكو ده وڵه ته كه شی

لێك هه ڵوه شاند. ئه مه زیاده ڕۆیی نییه ، خوێندنه وه یه كی بابه تییه بۆ

واقیعێكی تاڵ، كه راپۆرتی رێكخراوه نێونه ته وه ییه كان ئاشكرای ده كه ن.

ته نانه ت هیچ هیوایه كیش به دیموكراسی نه ما، دوای ئه وه ی

پرۆسه ی سیاسی تووشی الدان هات و به هۆی ده سه اڵتی مالیكییه وه

ئه و پرۆسه سیاسییه بووه هۆكارێك بۆ په رده پۆشكردنی ده ستوه ردانی

ده ره كی و به فیڕۆدانی سامان و چه سپاندنی ئیستیبداد و.. تاد.

دوای ده ساڵ له جه نگ، ئه مڕۆ عێراق پێویستیی به گۆڕان، به ڵكو

به رزگاركردن هه یه ، بگره پێویستی به به هارێكی عێراقی هه یه. هه موو

ئه گه ره كانیش سه باره ت به داهاتووی ئه م واڵته له ئارادان، ئه گه ر به خێرایی

ئه م واقیعه له به رچاو نه گیرێت.ئه مڕۆ هه موو عێراقییه كان به هه موو نه ته وه و مه زهه ب و

ئاینه كانه وه ، پێویسته ئه مری واقیع ره تبكه نه وه و دژی شكست و سته م

و گه نده ڵی و جیاكاریی راپه ڕن، دژی له ده ستدانی سه روه ریی و شوناسی

نیشتامنی، دژی بێبه شكردن و هه ژاری و برسێتی، دژی به سیاسییكردنی قه زا و هێزه چه كداره كان، دژی گه شه سه ندنی

دیارده ی ئیستیبداد، دژی هه ڵه كانی حكومه ت.

له رووی عه مه لییه وه ، حكومه ته كه ی مالیكی حكومه تێكی

شكستخواردووه ، دوای ئه وه ی وه زیره كانی عێراقیه و ئیئتیالفی

كوردستانی و ره وتی سه در پاشه كشه یان لێكرد. ئه م حكومه ته له كاتی خۆیدا به حكومه تی شه راكه تی

نیشتامنی ناونرا، ئه وكاته ی به پێی رێكه وتننامه ی هه ولێر له دایك بوو،

كاتێكیش زیاتر له دوو ئیئتیالف پاشه كشه ی لێده كه ن، ئه وا شه رعیه تی

خۆی له ده ست ده دات.به ڵێ، عێراقییه كان شایانی ئه وه ن

گۆڕانكاریی ببینن، به اڵم ئه م هیوایه به دی نایه ت، به هه وڵ و كار و

قوربانییدان نه بێت.هه رچی سه باره ت به كۆمه ڵگه ی

نێوده وڵه تییشه ، كه له رێگه ی راپۆرت و به یاننامه كانه وه چاودێریی

بارودۆخی كاره ساتاویی عێراق ده كه ن، به تایبه تیش راپۆرتی رێكخراوه كانی

لێبوردنی نێوده وڵه تی و هیومان رایتس ۆچ و مافه كانی مرۆڤ، گه لی

عێراق به پێزانینه وه بۆ ئه و رێكخراوانه ده ڕوانێت.. به اڵم راپۆرته كان به ته نها

به س نین، به ڵكو ده بێت میكانیزمی به دواداچوون و چاودێریی هه بێت، كه ئه مه ش ئه ركی نه ته وه یه كگرتووه كانه .

تێبینی: ئه م ستوونه پوخته ی وتارێكی تاریق هاشمییه به بۆنه ی ساڵیادی

جه نگی عێراقه وه .

به یان. گه رمیان

له چوارچێوه ی هه ڵمه تی راگه یاندنی هه ڵبژاردنی ب��ۆ جیاجیاكان لیسته كه عێراق، پارێزگاكانی ئه نجومه نی نیسان مانگی 20ی رۆژی له بڕیاره كاندیدێك چه ند ناوی بدرێت، ئه نجام كه ده كرێن ب��ه دی لیستانه ئەو له نێو له گه ڵ ڕاسته وخۆیان په یوه ندیی پێشرت ئه مه هه بووه ، رووخاو به عسی حیزبی له كاتێكدایه كه به پێی ده ستووری عێراق ڕێگه به حیزبی به عس نادرێ به شداریی پرۆسه ی سیاسیی عێراق بكات، یان هه ر كه سێك كه بانگه شه بۆ ئه و حیزبه بكات.مشعان ك��ه »ئینساف« ب���ه ره ی عێراق پێشووی په رله مانتاری جبوری مه به ستی به ده ك��ات، سه رۆكایه تیی

كۆكردنه وه ی زۆرترین ده نگ له پارێزگای كه سایه تیی چه ندین س��ه اڵح��ه ددی��ن، كۆنه به عسی، یان نزیك له حیزبی به عسی ك��ردووه . كاندید لیسته كه یدا نێو له كه سی دوو ئێستا تا )به یان( رۆژنامه ی كردووه ده ستنیشان كاندیدكراوانه له و كه له نزیكه وه په یوه ندیی ڕاسته وخۆیان ئه وانیش هه بووه ، به عسه وه حیزبی به و العزاوي( صلفیج )مناهل له بریتین هه ردووكیان كه القطمیر(، شاكر )مظر

كاندیدی به ره ی »ئینساف«ن.ئه مه و پێده چێت )مناهل( خوشكی پێشرت كه بێت العزاوي( صلفیج )فاضل به عس حیزبی سه ركردایه تیی ئه ندامی پێدراوه ، پۆستی گرنگی بووه و چه ندین عێراقی موخابه راتی به ڕێوه به ری له وانه له بووه عێراق باڵیۆزی ماوه یه كیش و

پارێزگاری به كراوه دواتریش مۆسكۆ، رۆژی چه ند له ب��ه اڵم س��ه اڵح��ه ددی��ن. هه ڵمه تی ل��ه ن��اوه ك��ه ی راب�����ردوودا الب��راوه ، »ئینساف« ب��ه ره ی بانگه شه ی روونكردنه وه یه ك هیچ ئ��ه وه ی به بێ گومانیش باڵوبكرێته وه ، له وباره یه وه ده ك��رێ��ت ك��ه ل��ه ت��رس��ی ت��ی��رۆر و بۆ البرابێت، ناوه كه ی كاتی، ماوه یه كی

نه ینه وا پارێزگای ه��ه ردوو له چونكه پێنج نزیكه ی ئێستا تا سه اڵحه ددین و هێرش رۆژان��ه ش ك��راون، تیرۆر كاندید بنكه ی و كاندیده كان س��ه ر ده كرێته پۆسته ره كانیان و بانگه شه كانیان

لێده كرێنه وه .هه روه ها )شاكر القطمیر( كه باوكی دڵسۆزی له به ر )مظر(ە ، كاندیدكراو

جێبه جێكردنی ب��ۆ ئ��ه م��ه ك��داری��ی و سااڵنی له به عس، حیزبی فه رمانه كانی پۆستی ه��ه ش��ت��اك��ان، و ح��ه ف��ت��اك��ان

قائیمقامیه تی چه ند قه زایه كی پێدراوه .سه ره تای له باسه جێگای ئ��ه وه ی )15( ع��ێ��راق حكومه تی ئه مساڵه وه له به عسی حیزبی ب��ااڵی كه سایه تیی زۆریان به شێكی كه كرد ئ��ازاد زیندان له وانه ش بوون، تكریت شاری خه ڵكی هاشم حه سه ن ئه مله جید، كه برای عه لی

كیمیایی ئامۆزای سه ددام حسێنه .پشتڕاستكردنه وه ی بۆ )ب��ه ی��ان( جارێك چ��ه ن��د ك��ان��دی��ده ، دوو ئ��ه و به رپرسه له ژماره یه ك به په یوه ندیی پ��ارێ��زگ��ای حیزبییه كانی و ئ��ی��داری یه كێك هیچ به اڵم كرد، سه اڵحه ددینه وه

له و په یوه ندییانه مان وه اڵم نه درانه وه .

ئه مریكا و تیمه كانی مه رگ له عێراقئا: وریا عه لی

و عه ره بی س��ی«ى بی »بی كه ناڵی رۆژنامه ی »گاردیان« ئاشكرایان كرد، كه چۆن »تیمی ئه مریكا یه كگرتووه كانی ویالیه ته مه رگ«ی ره گه زپه رستیی له عێراق راهێناوه ، ئه مریكی، ئه فسه ری سێ به پشتبه سنت به هه یه ، ستیل جه یمس كۆڵۆنێڵ نێویاندا له كه كه سایه تییه كی داخراوه و رۆڵی هه بووه سلڤادۆر، له مه رگدا تیمی له به ناوبانگه و كه له وێ سه ده ها كه سی كوشتووه ، یه كێكی

تریشیان جه نه راڵ ده یڤید پرتایۆسه .س��ی«ى ب��ی »ب��ی لێكۆڵینه وه كه ی عه ره بی و رۆژنامه ی »گاردیان« له فیلمێكی دۆكیومێنتاریدایه ، به ناوی »جه یمس ستیل، كه عێراق«، له داخراوه كه ئه مریكییه پیاوه داگیركردنی ساڵیادی ده یه مین به بۆنه ی

عێراقه وه باڵوكراوه ته وه .فیلمه كه به پشتبه سنت به بروسكه كانی دزه ی ماننگ ب��رادل��ی ك��ه ویكیلیكس، گرتووخانه كانی له ناوبراو كه پێكردوون، ئاشكرای دراوه ، ئه شكه نجه ئه مریكادا به هه ستاوه ئه مریكا چۆن كه ك��ردووه ، عێراقی و مه رگی تیمه كانی چه كداركردنی ناوه نده كانی به گه ڕخستنی بۆ رایهێناون

مه رگه ش تیمی له و باس هه روه ها سزادان. پشتیوانی ئه مریكاوه الیه ن له كه ده كات ماوه ی له ناوه ڕاست ئه مریكای له ده ك��را

سااڵنی هه شتاكاندا.كۆلۆنێڵی ترسێنه رانه ی رۆڵی فیلمه كه ، ستیل جه یمس ئه مریكی خانه نشینكراوی ده ستی و شاره زایه كه كه ڕوو، ده خاته هه بووه له شه ڕەكاندا له سلڤادۆر و نیكاراگوا له به رژەوه ندیی ئه مریكا و چۆن چۆنی رۆڵی بینیوه له راهێنانی هێزه تایبه ته كانی پۆلیسی به رهه مهێنه ری ئۆكینی ماگی عێراقدا. مانگی شه ش م��اوه ی كه ده ڵێت فیلمه كه گه نجه شوێنكه وتنی له ب��ه س��ه رب��ردووه بوون، له سامه ڕا سه رباز كه ئه مریكییه كان، ده رب��اره ی س��ه ره داو ده ركه وتنی دوای له به ڵگه نامه كانی له ئه شكه نجه دانه كان

ویكیلیكسدا.چۆن كه ده رده كه وێت فیلمه كه دا له له ساڵێك دوای له یه كگرتووه كان ویالیه ته تیمی دروستكردنی به هه ستاوه شه ڕكردن، پێكردن مه شق و پۆلیس بۆ ره گه زپه رستی تۆڕەكانی گرتنه ده ستی بۆ پڕچه ككردنیان و هه ر له ناوبردنی مه رگیش تیمی س��زادان، ئه ستۆ، ده گرته داگیركه ر بۆ به رگرییه كی جه نگی هه ڵگیرسانی هۆی ده بووه ئه وه ش

هه ر عێراق، له تكردنی و ره گه زپه رستی )3000( كوشتنی ه��ۆی ب���ووه ئ���ه وه ش

هاوواڵتیی عێراقی له مانگێكدا.له م دۆسیه یه دا، كۆڵۆنێڵ جه یمس ستیل كه زۆر كه س نایناسێت، له دیمه نه ناوازه كاندا عێراق له یه كجاریش ده رناكه وێت، نه بێت له یارمه تیده ره كه ی پاڵیدا له وێنه ی گیراوه ، دروستكردنی تیمی مه رگدا، كۆڵۆنێڵ جه یمس فه رمانی له ژێر راسته وخۆ كه كوفامنه ، و ده ك��ات كار پرتایۆس ده یڤید جه نه راڵ پشتیوانیی دارایی ئه م تیمه تایبه ته ی پۆلیسی

عێراقی ده كات.ستیل جه یمس ك��ه م���ه رگ تیمی »شه ڕی التیندا، ئه مریكای له كرد دروستی كه هه ڵگیرساند، سلڤادۆر له پیس«ی بوون. كه س هه زار 75 نزیكه ی قوربانییانی مه شقكردن به هه ستا ستیل ئه وه ی دوای بۆ سلڤادۆر میلیشاكانی یه كه كانی به چه پگه رادا، ئۆپۆزسیۆنی له گه ڵ شه ڕكردن هه ڵهاتنی هۆی بووه شه ڕە ئه و ه��ه روه ك بۆشیش جۆرج كه س. ملیۆن یه ك نزیكه ی هه ستا به ده ستنیشانكردنی ئه م كه سایه تییه بۆ پرتایۆس ده یڤید له گه ڵ ك��ارك��ردن بۆ پۆلیسی كۆماندۆسی هێزه كانی رێكخستنی عێراقی به هاوكاری له گه ڵ جه یمس كوفامن،

كۆماندۆزی دارایی هێزه كانی پشتیوانیی كه نرخه كه ی كه كرد، سندوقێكدا له عێراقی

ده گاته چه ند ملیار دۆالرێك.بچینه ی له سه ر كۆماندۆز هێزه كانی بۆ هه ڵده بژارد، ئه ندامه كانی ره گه زایه تی تینووبوون كه به در، سوپای وه كو منوونه ، سه ددام له گه ڵ له وانه ی تۆڵه سه ندنه وه بۆ و ئه شكه نجه دان به هاوسۆزبوون، حسێن له ناوبردنی بۆ تیرۆركردنیان، و له ناوبردن و داگ��ی��رك��ه ر ئه مریكای به رگریكارانی جۆری توندترین له سه ر ب��ه رده وام��ب��وون هیچ پێشرت كه دڕندانه ، ئه شكه نجه دانی

كه سێك شتی له و شێوه یه ی نه بینیبوو.له ب��وو ش���اره زا ك��ه ستیل جه یمس بۆ ه��ات كوشتندا، و ئ��ه ش��ك��ه ن��ج��ه دان ئیستخباراتی سه رچاوه یه كی دروستكردنی هێزه كانی سه ركرده ی به رگریكاران. دژی له عێراقی كه سێكی عێراقی، كۆماندۆسی سامه ڕڕا له سابت، عه دنان ن��اوی به بوو و گرتن جێگای كرده شاره كه ی كتێبخانه ی

ئه شكه نجه دان.فیلمه به رهه مهێنه ری ئۆكین، ماگی خه اڵتی ژماره یه ك كه دۆكیۆمێنتارییه كه ، بۆ به ده ستهێناوه ، رۆژنامه وانیدا بواری له به رنامه ی »دیموكراسی ناو« ئاماژەی به وه دا

كه ده سته واژەیه ك هاتووه له به ڵگه نامه كانی ویكیلیكسدا، ئه و ده سته واژەیه بووه ته هۆی ئه وه ی كه فزوڵیی تێدا دروست بكات و ئه و چیرۆكه ی كه تا ئێستا نه گێردڕاوه ته وه له وه ی ئه و بكات. ئاشكرای رووده دات، عێراقدا له بروسكه یه ش كه ویكیلیكس ئاشكرای كردووه ، بریتییه 2011دای���ه ، دووه م��ی ترشینی له frago( ناونیشانی به ده سته واژەیه ك له سه ربازیی فه رمانی بۆ ئاماژەیه كه ،)242رووده كاته و )fragmentary order 242(خۆیان ئه وه ی بۆ ئه مریكییه كان سه ربازه ئه شكه نجه دانانه ی پرۆسه ی له و بكه ن گێل دژی له هه ڵده سنت پێی عێراقییه كان كه frago( ده سته واژەی عێراقییه كان. قوربانییه به ڵگه نامه كانی له جار هه زاره ها به )242ئه وه ش ب��ووه ت��ه وه ، دووب���اره ویكلیكسدا بزانن ئه وه ی بۆ ورووژاند رۆژنامه نووسانی ئه م كه چین سه ربازییانه فه رمانه ئ��ه و له و زیاد ده كه ن، بۆ ئاماژەی ده سته واژانه دووباره بووانه ی كه عه دنان سابیتی جه نه راڵ، ئه وه ش پێده كات، ئاماژەی جار چه ندین ئاماژە ده كات بۆ ئه وه ی كه بابه تێكی گرنگ هه یه بۆ ویكیلیكس و وه ك گه نجینه یه كه له زانیاری، كه له الیه ن باڵیۆزخانه ی ئه مریكاوه

له عێراق نێردراوه بۆ واشنتۆن.

به ره ی »ئینساف«ى مشعان جبوری چه ندین كۆنه به عسی كاندید كردووه .

تاریق هاشمی

www.bayanpress.net

Page 6: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

www.bayanpress.netژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

7

فه‌یسبووك‌شه‌ڕی‌حیزبه‌كان‌گه‌رمتر‌ده‌كات

ده وڵه تی س��ه رده م��ی گ��ۆڕی��وه ، ئااڵیه كی مه حمود مه لیك ب��اش��ووری كوردستانی سپی مانگێكی له بریتبوو كوردستان ئااڵی ته خێتكی له سه ر سووردا بازنه یه كی له ناو س���ه وز، پ��اش��ان ل��ه س��ه رده م��ی ك��ۆم��اری ئااڵی له گه ڵ كوردستان ئااڵی كوردستان، جیاوازتربووه . كه مێك كه وردستان ئێستای دیموكراتی حزبی بۆچی ئه وه ی ده رب��اره ی سه رده می ئااڵكه ی ده ستبه رداری كوردستان ده فته ری ئه ندامێكی بووه ؟ محه مه د قازی پێی كوردستان دیموكراتی حزبی سیاسیی وایه هه ر ئه و ئااڵیه و ته نیا گۆڕانكاریی تێدا ده فته ری ئه ندامی باڵه كی عومه ر ك��راوه . سیاسیی ئه و حزبه، ده ڵێت »ئااڵی كوردستان كوردستانه كۆماری سه رده می ئااڵكه ی هه ر ئه وكات كراوه ، تێدا گۆڕانكاریی كه مێك و ئااڵی كوردستان دروشمی حزبی دیموكراتی ئێستا ب��ه اڵم ب���ووه ، ل��ه س��ه ر كوردستانی ئااڵیه ی ئه و باشوور، كوردستانی په رله مانی دروشمه كانی و ك��ردووه په سه ند ئێستای خۆره كه شی ده ن��ا ن��ه م��اوه ، پێوه حزبی

تێدابووه . جا ئه وه یه كه مجار حزبی ئێمه و ڕێبه ری ئێمه ئه و ئااڵیه ی هه ڵكردووه «.

سه باره ت به وه ی ئه گه ر پارچه كانی كوردستان به جیاجیا بوونه ده وڵه ت، ئااڵكه ی كوردستان ئه ندامه كه ی ده بێت؟ پارچه یان كام بۆ دیموكراتی حزبی سیاسیی ده ف��ت��ه ری كوردستان، ده ڵێت »هه ر پارچه یه ك زوو بوو به ده وڵه ت په رله مانی ئه و به شه ی كوردستان

بڕیاری له سه ر ده دات«.و ڕۆژنامه نووس عه بدولخاق، مه سعوود چاودێری دیاری سیاسی هه رێمیش، پێی وایه هه رێمی له كوردی ده وڵه تی دروستبوونی ئه و نییه ، دیار ئاسۆی عێراق كوردستانی عه ره به كان چۆن وه ك ده كات به وه ئاماژە چه ندین ده وڵه تیان هه یه، ده كرێ كوردیش

چه ند ده وڵه تێك دروست بكات.ئه و ده ڵێت: »زۆر زه حمه ته به یه كجار هه ر چوار پارچه ی كوردستان ده وڵه تێكی كوردیی بۆ هۆكاره كه ی ئه و بكرێت، دروست تێدا واڵتان له ژماره یه ك سنووری تێكچوونی

گه ڕانده وه« .

س��ی��اس��ه مت��ه داران��ی��ش و ڕۆش��ن��ب��ی��ران سه ركرده كانی كوردستان به وه ناوزه د ده كه ن كه ئاماده ی یه كرت قبوڵكردن نین و ئه وه ش ده بێت ڕێگر و سه ره كییه هۆكارێكی سه ربه خۆی ده وڵه تێكی دروستبوونی له نووسه ر، و ڕۆشنبیر سابیر، كامیار كوردی، له چاوپێكه تنێكی تایبه تی ڕۆژنامه ی به یاندا ئاماژە به وه له ژماره 21 دا باڵوكرایه وه كه پارچه كه ی چ��وار ه��ه ر ئه گه ر ده دات، بهێنن به ده ست سه ربه خۆیی كوردستان بگرن یه ك چواریان هه ر ئه بێت ئه سته م سیاسییه كانی سه ركرده بۆ هۆكاره كه شی و

كوردستان ده گه رێنێته وه .ئ��ه رزی »ل��ه س��ه ر ده ڵێت سابیر كامیار سه ربه خۆیی كوردستانه كان ئه گه ر واقیع به ده ست بهێنن، غرووری هیچ سه ركرده یه ك ئه وه نده نه ته وه یی نابێته وه كه دوو پارچه هه ر پارچه، چوار بۆ ئه وه یه كبگرێته وه ، سیاسییه سه ره هه موو ئه و كه ناگونجێت جێگه یان مه نجه ڵێكدا له ڕۆژهه اڵتییه

بێته وه «.

مه حموود سه نگاوی: نازانم فه یسبووك به كاربهێنم، كه چی چه ندین الپه ڕە یان به ناوی منه وه

ئ��ه و جۆره ئ��ه و ڕۆژن��ام��ه ن��ووس��ه پێی و ده زانێ نائیتیكی به ملمالنێیه و كوردستان سیاسییه كانی حیزبه وایه ده زگا هه واڵگرییه كان، بوونه ته هۆكاری ئه وان ناشه ریفانه كه ی ملمالنێ ئه وه ی هاوكات بگوازرێته وه . خه ڵك ناو بۆ پێی سیاسی چاودێری كه ریم، عه لی كه فه سبووك له الپه ڕانه ی ئه و وایه باڵوده كه نه وه، زۆر و گرنگ هه واڵی نییه ، پشت له حیزبیان بڵێین ناكرێ

»ل��ه ڕێ��گ��ای ڕۆژن��ام��ه ك��ه ی ئ��ێ��وه وه نازانم ته نانه ت م��ن ڕای��ده گ��ه ی��ه ن��م چجای به كاربهێنم فه یسبووكیش ئه وه ی الپه ڕەم هه بێ«. ئه و ئه ندامه ی مه كته بی سیاسی پێی وایه ئه وانه ی ئه و و ئه ون نه یاری سیاسیی ده كه ن كارانه كه سایه تی ڕاسته وخۆ به نه یانتوانیوه له و كاری بۆ په نا بۆیه بڕوشێنن، ئه و شێوه یه ده به ن. جێگای باسه به گوێره ی ڕێگای له حیزبه كان زانیاریی هه ندێ

فه یسبووكەوە جیاوازه كانی الپ��ه ڕە كه سایه تییه و حیزب له سه ر زانیاری بڕوای به باڵوده كه نه وه ، نه یاره كانیان به ر په نابردنه رۆژنامه نووسێكیش فه یسبووك بۆ شكاندنی كه سایه تییه كان ده گه ڕێته وه ئ��ه وه بۆ حیزبه كان، و زیاتریش خه ڵكی و كه مه تێچووی كه ماىل هیوا له وباره یه وه ده یبینن. ڕاگه یاند )به یان(ی به ڕۆژنامه نووس ڕێگای له زیاتر حیزبه كان »پێشرت

دژبه یه كیان زانیاریی ڕۆژنامه كانه وه باڵوده كرده وه ، به اڵم ئێستا په نا بۆ تۆڕە

كۆمه اڵیه تییه كان ده به ن«.»فه یسبووك وتی ئه و هه روه ها خه ڵكیش هه م و خێراتره ڕێگایه كی كه سایه تییه كانیش و ده یبنن زیاتر و حیزبه كان ئێستادا له بۆیه ون��ن، له سوود زیاتر هه واڵگرییه كان ده زگا و ملمالنێ بۆ وه رده گ��رن فه یسبووك

شه ڕەكانیان«.

به یان � هه ولێر

تۆڕە ساڵێكه چه ند م��اوه ی به ئینته رنێت كۆمه اڵیه تییه كانی به شێوه یه كی فه یسبووك تایبه ت كوردستان هه رێمی له به رفراوان زۆرب���ه ی و ب��ه ك��ارده ه��ێ��ن��درێ��ت الیه نه و سیاسیی كه سایه تییه تایبه تیان الپ��ه ڕەی سیاسییه كان چاالكییه كانیان و نووسین و هه یه تێیدا باڵوده كه نه وه . ئه وه ی بووه ته شه ڕی چاودێران سه رنجی جێگای سیاسییه كان الیه نه ناڕاسته وخۆی به گوێره ی ی��ه ك��رته. شكاندنی و زۆربه ی ئێستادا له زانیارییه كان و ئه منی ده زگا ته نانه ت و حیزب تایبه تیان به شی هه واڵگرییه كان سه رپه رشتیكردنی بۆ كردووه ته وه له وانن نزیك كه الپ��ه ڕان��ه ی ئه و الیه نه و كه سایه تی ب��ه دژ و

ڕكابه ره كانیان به كاریان ده هێنن.مه حموود سه نگاوی، ئه ندامی یه كێتیی سیاسیی م��ه ك��ت��ه ب��ی یه كێكه كوردستان، نیشتامنیی كه سیاسییانه ی كه سایه تییه له و فه یسبووك له الپ��ه ڕەی چه ندین هاوكات ك��راوه ت��ه وه ، ب��ه ن��اوه وه ناوبراو ڕایده گه یه نێت ئه و خاوه نی ت��ۆڕە ل��ه نییه الپ��ه ڕەی��ه ك هیچ له وباره یه وه كۆمه اڵیه تییه كان، ڕاگه یاند )به یان(ی به سه نگاوی په یجێك چه ند ڕاگه یاندووم »پێیان له فه یسبووك هه یه به ناوی منه وه قسه ی نارشین باڵوده كه نه وه ، به اڵم په یوه ندییم نزیك و دوور من

پێیانه وه نییه «.ن���اوب���راو ه���ه روه ه���ا وت��ی

»به شێك ده ڵێت هه روه ها ناوبراو سیاسی شه ڕی كه الپه ڕانه ی له و ده كه ن و گه رمن، گرووپی سیاسیی ده ك��ه ن، سه رپه رشتییان گ��ه وره له سه ر خراپی كاریگه ریی ئه وه ش به ده بێت«. گۆمه ڵگا تاكه كانی په نابردنەبەر چاودێره ئه و بڕوای بۆ یه كرت شكاندنی له جۆره ئه و ملمالنێی دۆخ��ی ناته ندورستی نێوان له كوردستان له سیاسیی

حیزبه كاندا ده گه ڕێته وه .ج��ێ��ی ب���اس���ه ل���ه م��ان��گ��ی ڕاگه یاندن مه كته بی ڕاب���وردوو، دیموكراتی پارتی ڕۆشنبیری و كوردستان كۆمه ڵێك كه سی چاالكی له ك��ه ك��رد خ��ه اڵت حیزبه كه ی فه یسبووك كۆمه اڵیه تی ت��ۆڕی باڵوده كه نه وه ، پارتی چاالكییه كانی ویستی به یان مه به سته ئه وه بۆ ڕاگه یاندن مه كته بی بۆچوونی ئه و له سه ر پارتی ڕۆشنبیری و به اڵم وه رب��گ��رێ��ت، خه اڵتكردنه وه اڵم����ی پ��ه ی��وه ن��دی��ی��ه ك��ان��ی��ان

نه دایه وه .و حیزب ملمالنێی باسه جێی فه یسبووك له هه واڵگرییه كان ده زگا به كارهێنه رانی له به شێك بێزاریی دیار لێكه وتووه ته وه. فه یسبووكی كه كه سانه ی ل��ه و یه كێكه سابیر ناوبراو بێزاره . حیزبییه ملمالنێ له و »به هۆی ڕاگه یاند )ب��ه ی��ان(ی به په یجی كۆمه ڵێك شه ڕەجنێوی ئه و سێبه ره كانیانەوە و حیزبه كان په یجه زۆرب�����ه ی ن���اچ���ارب���ووم ئه و نه هێڵم«. سیاسییه كان الی خۆم گه نجه پێی وایه باشرته حیزبه كان به شێوه یه كی ته ندروست سوود له تۆڕە نه وه ك وه ربگرن، كۆمه اڵیه تییه كان

شه ڕە په ڕۆی نێوانیان بهێننه ناوی.

په كه كه تا ئێستا ئااڵی كوردستان به هی خۆی نازانێت

‌دروستبوونی‌چوار‌ده‌وڵه‌تی‌كوردی‌ئاسانتره‌‌له‌‌یه‌ك‌ده‌وڵه‌تی‌یه‌كگرتووی‌كوردستان

Page 7: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

www.bayanpress.net ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

6

ب��ه ره و هه نگاونان ده ن��گ��ۆی ماوه یه كه دروستبوونی ده وڵه تێكی كوردی له هه رێمی و ئ��اراوه هاتووه ته باشوور كوردستانی تێڕوانینی ڕۆشنبیران و سیاسی چاودێرانی پێیان زۆرب��ەی��ان هه یه ، ب��ۆی جیاوازیان كوردی ده وڵه تی چوار دروستكردنی وایه سه ربه خۆی ده وڵه تێكی ل��ه وه ی ئاسانرته به هۆی ئه ویش بكرێت، دروست كوردی بارودۆخه سیاسییه ی كه و ئه و هه لومه رج و دروستبووه كوردستاندا پارچه كانی له بۆ كوردیه كانیش نه بوونی سه ركرده ئاماده یه كرت قبوڵ كردن به ڕێگرێكی سه ره كی له به رده م دروستبوونی ده وڵه تێكی سه ربه خۆ

له داهاتوودا، ده زانن.چاودێرانی سیاسیی بارودۆخی هه رێم باس له وه ده كه ن له ئێستادا هه رێمی كوردستانی كه ده نێت هه نگاو ئ��ه وه ب��ه ره و عێراق بكات، دروس��ت سه ربه خۆ ده وڵه تێكی به اڵم دروست بوونی ده وڵه تێكی یه كگرتوو به كوردستان پارچه كه ی چ��وار هه ر كه ئاڵۆز و ئه سته م به ببه ستێته وه، یه كه وه

ناوده به ن، ئه وه ش به هۆی بوونی ژماره یه ك پارچه كانی له یه كه هه ر له سیاسی هێزی

هه رێمدا.پێی سیاسی، چاودێری قوربانیی ع��ارف به ره و عێراق كوردستانی هه رێمی وای��ه ئه وه هه نگاو ده نێت ببێته خاوه ن كیانێكی هه ر ده زانێت دووری به به اڵم سه ربه خۆ، پێکەوە بتوانن كوردستان پارچه كه ی چوار

ببنە ده وڵه تێكی سه ربه خۆ.ڕاگه یاند: )ب��ه ی��ان(ی به قوربانی ع��ارف له كوردستان پارچه كانی له ی��ه ك ه��ه ر پێم ج��ی��اوازدان ، بارودۆخێكی له ئێستا له گه وره ئه وه نده گۆڕانكارییه كی وانییه ناوچه كه دا ڕوو بدات كه هه ر چوار پارچه كه بتوانن ده وڵه تێكی كوردی دروست پێكه وه

بكه ن.ڕەخساوه زه مینه كه ده ڵێت ئه وه ش ئه و »بزوونته وه ی هه رپارچه یه ك له ئه وه ی بۆ بتوانێت ك���ورد گ��ه ل��ی ڕزگ��اری��خ��وازی

ده ستكه وتی باش به ده ست بێنێت«.پارتی ئێستادا له و كوردستان باكووری له

گشتی به )په كه كه ( كوردستان كرێكارانی زۆر و گرتووه به شه دا ئه و به سه ر ده ستی نادات ڕێگه ده كرێت له وه باس جاریش ده ره وه ی له ك��وردی تری پارتێكی هیچ ده سه اڵتی خۆی دروست ببێت، جگه له وه ڕۆژئاواشدا كوردستانی له ده سه اڵته كانی ناوچه كه ی شارێكی چه ند و كردووه زیاد

خستووه ته ژێر ده سه اڵتی خۆیه وه .كرێكارانی پارتی سه رنجه جێگه ی ئه وه ی هه رێمی له كه ئااڵیه ی ئه و كوردستان تری به شه كانی و ع��ێ��راق كوردستانی ك��وردس��ت��ان ئ����ااڵی وه ك ك��وردس��ت��ان و نانێت پ��ێ��دا دان ب��ه رزده ك��رێ��ت��ه وه ئ��ااڵی وه ك ح��زب��ه ك��ه ی تایبه تی ئ��ااڵی له ئه مه ش كه ده كاته وه ، به رز كوردستان به رپرسه له یه كێك پێشووتری لێدوانێكی ڕوونی به به یان، بۆ )په كه كه (دا بااڵكانی ناوه به وه دا دانی تێیدا كه ده رده كه وێت، هه رێمی ئێستای ئااڵیه ی ئه و ئ��ه وان كه كوردستان په سه ند ناكه ن و دانی پێدا نانێن.

چه ند خۆیدا حوكمڕانیی ماوه ی له كورد

»ئه وانه ی له سووریا و ئێرانه وه هاتوون %80یان الیه نی ئابووری كاری تێكردوون بێنه كوردستان«

له ناو به اڵم ڕێكخراو، تاوانی ده ڵێن پێی زۆر زۆر دیارده یه ئه م كوردی كۆمه ڵگای ئه م 2003 ساڵی دوای تا بووه، ده گمه ن و سه ند په ره ی هێواش هێواش دیاده یه زۆر شاره كان هه موو له كوردستاندا له سووریا و ئێران له ئه مانه ش باڵوبووەوە ،

و عێراقه وه دێنه كوردستان«.ب��ه ك��اری��گ��ه ری��ی ئه و س��ه ب��اره ت »كاریگه ریه كی وتی ناوبراو دیارده یه له ڕووه كانه وه ، هه موو له هه یه زۆری و كۆمه اڵیه تی و ته ندروستی ڕووی ئابووری و ڕە وشتییه وه ، ئه مانه كاریگه ری كۆمه ڵگادا، له ناكات چینێك له ته نیا به ڵكو له هه موو چینه كان ده كات، چونكه به كارناهێنن ژنانه ئه و ته نیا باندانه ئه و

له لوبنان و ئه رده ن كردووه نه ك ڕوویان كوردستان

سه باره ت به هاتنی له شفرۆشه كانی به ڕێز كوردستان هه رێمی بۆ سووریا له دۆمیز، كه مپی به رپرسی )خالید( لێدوانێكدا بۆ )به یان( ڕایگه یاند »ئه وانه ی كوردی زۆربه یان كوردستان هاتوونه ته ڕۆژئاوای كوردستانن، كه مرت عه ره ب یاخود له شفرۆش، ئه وانه زیاتر ڕوویان له لوبنان بێنه له وه ی كردووه توركیا و ئه رده ن و هه رێمی كوردستان، تا ئێستا ئێمه حاڵه تی

وامان نه بینیوه «.ه���ه ر س���ه ب���اره ت ب���ه ح��اڵ��ه ت��ی تۆماركردن داوا یاخود ده ستگیركردن پۆلیىس به ڕێوه به ری كه سانه، ئه و له سه ر

له ته لعه ت عەبدولخالق ه��ه ول��ێ��ر، لێدوانێكدا بۆ )به یان( وتی »هیچ حاڵەتێك پارێزگای سنووری له ئێمه ڕووینه داوه ، كه سیش و نییه وام��ان حاڵه تی هه ولێر نه بووه داوا تۆمار بكات له سه ر ئه و كاره «.

باندانه ئ��ه و ب��وون��ی ده رب����اره ی كۆمه ڵگای ب��ه س��ه ر ك��اری��گ��ه ری��ی��ان و كوردییه وه و ئه و ده رهاویشتانه ی كه لێی مامۆستای ن��وری، دكتۆر ده كه وێته وه، زانكۆ و كۆمه ڵناس له لێدوانێكدا به )به یان(

دیاردەیه كی »له شفرۆشی ڕاگه یاند ی واڵته كاندا زۆرب��ه ی له و كۆمه اڵیه تییه هه یه ، به تایبه ت له واڵته دواكه وتووه كان، ئه م شێوه یه ش ده چێته بواری تاوانه وه، به بانده وه بابه تی ده چنه ئه وانه ی تایبه تی

پیشه ی. نه یویست كه ئافره تانه له و یه كێك دایكێكی ته نیا ك��ه بهێرنێت ن���اوی هه یه ، بچووكی برای دوو و په ككه وته 400 مانگانه كه ی خانووه كه یان كرێی كاسبیكردن بۆ دیناره ، هه زار چوارسه د ترافیكه كاندا له بنێشت فرۆشتنی له كاتی له به رانبه ر پاره داوای نیشاندانی سینگی دینار، ه��ه زار 25 به رانبه ر لێده كرێت، ئه و به پاره پێویستبوونی به هۆی ئه ویش كاره ئه نجام ده دات. ئه وه منوونه یه كه كه ده ده ن ئه نجام وا كاری ئافره ت چه ندان یان ڕۆژانه یان، بژێویی به ده ستهێنانی بۆ

كرێی خانووه كانیان.زیاتر س��ووری��ا له شفرۆشه كانی

په یجور: ئاكار شیره یی � هه ولێر

یاسایه ك پ��رۆژە ئ��ه وه ی دوای په ڕله مانی ناو فراكسیۆنێكی له الیه ن )كۆمه ڵ(، فراکسیۆىن كوردستانەوە كرا كوردستان په رله مانی ئاراسته ی له شفرۆشی دی��ارده ی به سه باره ت ده كه ن، به وه وه كار باندانه ی ئه و و كاره وه ، به رنامه ی بخرێته ئه وه ی بۆ كاره ئه و ئ��ه وه ی بیانووی به به اڵم كۆمه ڵگای له ناو و دیارده نه بووه ته زۆرینه ی به ده گمه نه، ك��وردی��دا ئه و په رله مانه وه ئه ندامانی ده نگی

پرۆژە یاسایه ڕە تكرایه وه . له رۆژان��ه ئێمه ئ��ه وه ی به اڵم خ��ه ڵ��ك و ه��ه ن��دێ��ك س��ه رچ��اوه ی ئه و ده یبیستین باوه ڕپێكراوه وه به رزبوونه وه له ڕووی دی��ارده ی��ه كردووه، ئه وانه ی كاری له شفرۆشیش ده كه ن زۆربه یان هاوواڵتیی ده ره وه ی به تایبه ت كوردستانن، هه رێمی خ��وارووی و ن��اوه ڕاس��ت و سووریا هۆشداریی كۆمه ڵناسانیش عێراق. ئه وه ده ده ن بوونی دیارده ی وا له ناو گۆمه ڵگادا كاریگه ی خراپی ده بێ�ت و خێزان شیرازه ی تێكچوونی له سه ر

تێكچوونی په یوه ندیی خێزانی.كوردستانیش هه رێمی ئه وانه ی هه ندێك به پێی كاره له و به ده رنین زیاتر بیانی ئافره تانی س��ه رچ��اوه، ئه و كورد، له وانه ی وه رده گ��رن پاره هه یانه ده كه ن كاره ئه و ئافره تانه ی په یداكردنی و ه��ه ژاری��ی ل��ه ب��ه ر ڕاسترت خێزانی، و خۆی بۆ بژێوییه هۆكاری سه ره كیی ناچارییه . هه شیانه له شفرۆشی باندی ناو كه وتووه ته بووه ته و ئه سته مه ده ربازبوونی و

ئافرەتانی به ڵكو خۆیانن، هی كه به كارده هێنن كوردیش كۆمه ڵگای ئه وانه وه ڕێی له بتوانن ئه وه ی بۆ بازاڕی و هه ڵخه ڵه تێنن تر خه ڵكی

خۆیان خۆشبكه ن«.ڕایده گه یه نێت ن��وری دكتۆر بۆ ڕێ��گ��ه ی��ه ك��ی��ان بێتو »ئ��ه گ��ه ر ئێستا شێوه یه ی به و و نه دۆزرێته وه به رزبوونه وه یه كی له ڕوو هه بن ئه وكات و ده ك���ه ن زۆر یه كجار ده بێت، زۆرت��ر كاریگه رییه كه یان گه نجان له سه ر كاریگه ری زیاتر باڵو نه خۆشی كۆمه ڵێك و ده بێت ده بێته وه وه ك )ئایدز و زه هایمه ر و كاتدا له هه مان تر(، نه خۆشیه كانی به ر بباته په نا ده ك��ات له گه نج وا كۆمه ڵه ڕە وشتێكی تر بۆ ئه وه ی پاره په یدا بكات و بچێته الی ئه و باندانه

و به كاریان بهێنن بۆ خۆیان«. ه��ه ن��دێ��ك ك���ه س ه��ه ی��ه له ناچاریدا توشی ئه م كاره ناڕە وشتییه ئابوورییه وه ڕووی له و ده بێت خۆی پێداویستییه كانی ناتوانێت دابین بكات، ئیرت به دوای دۆزینه وه ی بێت، شێوه یه ك هه ر به پاره وه یه ئه و له و باره یەوه ده ڵێت »ئه وانه له كوردستاندا زۆر كه من و به و شێوه یه یان به زۆر به نین، ئه وانه ی واشن له پیاوه كانیان یان دراون، شوو له گه ڵیان، خراپن داراییه وه ڕووی كردووه شوویان ئافره تانە ئه و یان له ب��چ��ووك��رته زۆر ته مه نیان و هه یه ئافره ت یاخود پیاوه كانیان، كه سوكاری. ده ست له ڕایكردووه به اڵم ئه وانه ی له سووریا و ئێرانه وه هاتون %80یان الیه نی ئابووری كاری كوردستان، بێنه ك��ه وا تێكردوون ڕووی له ئێستا كوردستان چونكه

ئابوورییه وه وه زعی باشه «.

په یجور: ڕێبوار ئه حمه د

له‌شفرۆشی‌له‌‌نێوان‌به‌‌یاساییكردن‌و‌ڕه‌تكردنه‌وه‌یدا

په كه كه تا ئێستا ئااڵی كوردستان به هی خۆی نازانێت

‌دروستبوونی‌چوار‌ده‌وڵه‌تی‌كوردی‌ئاسانتره‌‌له‌‌یه‌ك‌ده‌وڵه‌تی‌یه‌كگرتووی‌كوردستان

Page 8: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

وێنە

جیهانییەکان

حوشترێکى کڕى بە

ملیۆنێک و سێســـــــــــــــــەد هەزار دۆالر

ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

9www.bayanpress.net

یه كسه ر یه ك له براه دره كانم وتی: جا ئه وه چییه ، من یه كێك پێده زانم كه

ـ له ته سكه ره كه یدا ناوی )عیرفان(ە ـ له ڕەگه زنامه كه یدا ناوی )عه فان(ە

نــاوی زانیارییەکەیدا ــارىت ک لــه ـ )عه دنان(ە

نــاوی مامۆستایاندا پێناسی لــه ـ )عوسامن(ە

و ریكۆرده كه ی من شكا له وێدا هه ر شتێك بڵێی ده مگوت دڵخۆشبووم، كۆڵێ

هه بێت له م واڵته دا موسته حیل بێت!وێنە ئــەم موناسەبەتەشەوە بــەو بابەتەدا ئــەم لەگەڵ گونجاوەم با داگــــــرت، وتـــم ببێت، ئەمەش چیى تێدایە؟!

نائیب، سەعد کوڕی عەبدولعەزیز باکووری واڵتی ناوچەی حائیلی ئەمیری بە كڕی حوشرتێکی بێچووە سعودیە، دەکاتە کە سعودی، ریاڵی ملیۆن پێنج ئەمریکی. دۆالری ملیۆن یەک لە زیاتر

شێخ بنەماڵەی لە حوشرتەکەی ناوبراو کە کڕیوە، ئەلتهێمی راشــد بن علیان ڕەسەن وشرتی جۆرە باشرتین خاوەنی حوشرتەشیان ئەم و واڵتەکەن جوانی و لە جۆری فەحلی )کنق(ە کە یەکێکە لە

جۆرە دەگمەنەکان..سایتی زانــیــاریــیــەکــانــی پەپێی حوشرتە بێچووە ئەو نیوز( )ئەلئەمیرە ــەواو ت مانگی دوو هێشتا تەمەنی

نەکردووە.

ئه حۆل نایه ت و ئه حۆڵ خۆی و نامیلكه یه ك دانسقه یه كتێبی چی فرۆشی ریكۆردی ده یشكێنێت، بۆ ئه وه ی بته وێ له بوارێكدا جه ماعه تێكدا له ناو بیزانین، ده گوزێ چی هەریەکەو ئیدی بكه ره وه ، باسێك وه ها

ده رده دڵی خۆى هه ڵده ڕێژێت.كرد: ئه وه م باسی براده ره كانا له ناو پێناسدا سێ له من نــاوی جیاواز ــۆری ج ســێ بــه وامده زانی نـــوورساوه ، ـــــوره ی ئــــه رزا ـــه ك لوه ها دیكه ی شتێكی كه چی ــه وه ، ــت ــێ ــاب ن

له م وتوویه تی: شێتێك ده ڵێن به سه ر دابه شبكه ن پاره گه ر واڵتــه دا ڕەنگه ناكه وێت. من به ر شێته كاندا، ئه و كوڕەچاكه مه به ستی ئه وه بووبێت بۆ به اڵم له من شێترتن. كه هه مووتان من مانای ئه وه ی هه یه كه ئه مه واڵتی هه موو ده شێت و سەیروسەمەرەکان

شتێكی تێدا ڕوو بدات، لێره ئه وه ی له سیاسه تا ده گوزه رێت هیچ

سیاسی مه نتیقێكی قــبــوڵــی نــاكــات، ـــه وه ی بــه نــاوی ئ

فیكره وه و رۆشنبیری و داهێنان ده گوزه رێ، ده ره قه تی نامیلكه یه كی

زیبكه ی له قوتاربوون و ده موچاوت ته نها ــزوان(، ــی)ال ــپ س یــاخــود ڕەش هه ندێك و بكه ئاماده كواڵو ئاوێكی گه اڵی نه عنا یان لیمۆ یان بابونج یاخود و بكه تێكه ڵ بۆنداری گیایه كی هه ر هه ڵمه ی به و بگرن، به سه ردا سه ری ده موچاوت ده بێته وه، به رز لێوه ی كه تاقی ڕێگایه كه ئه مه ش پاكدەبێتەوە،

كراوه ته وه .هه ڵمه ــه م ئ به كارهێنانی بــه زۆر لــه ببێت ـــارت ڕزگ ده تــوانــیــت

مانگ لــه ســه ر كــه كه سه دووه م و كه س، یه كه م و ئــه و پێش دابـــه زی، به له و به ر كه بوو، ئارمسرتۆنگ نیل هه روه ك دابه زی. سه عاتێك، سێیه كی ئارمسرتۆنگ ئاڵدرن، وێنه یه ی ئه م

گرتوویه تی.له )11 )ئه پۆڵۆ گه شتی تاقمی ئاڵدرن، )بز پێكهاتبوون، كه س سێ بز كۆلێنز(. مایكڵ ئارمسرتۆنگ، نیل و په نجا و سه عاتێك نزیكه ی ئاڵدرن چركه حــه وت و سی و خوله ك یه ك

دوو نێوان ده مــه قــاڵــه ی رێــكــه وت به كێشا درێژەی ده مه قاڵه كه بینی، كه سی دیكه ی ئه وی یه كێكیان به شێوه یه ك و كاته دا ــه و ل ــرد، ك بریندار توندی به شوێنی بۆ هــات خێرایی به كه سێك و هه ڵگرت بریندارەکەى و ــه ڕووداوه كبرینداره كه به اڵم نه خۆشخانه ، بۆ بردی دواتر مرد. و دا دواهه ناسه ی ڕێگادا له كرد، تۆمه تبار رزگاركه ری كه سی پۆلیس ئه و كه بوو سه رسوڕمان جێگای ئه وی

ڕایگشتی ــه وه ش ب ــووه ، ب نــادادگــه رانــه كه بـــه وه ی وروژا دژ لــه فــه رەنــســای

داده ورێكی ئه مانه ت پارێز نییه .دادگاییكردندا له كاتی ـــك رۆژێبینی خۆیه وه به رامبه ر له پارێزه رێكی ــاره دی ـ پۆشیبوو ــی ره ش رۆبێكی كه نه بووه ـ یاسایی ڕەش رۆبی له وكاته دا رۆبی بۆچی كرد: پرسیاری دادوه ر بۆیه ره شت پۆشیوه ؟ پارێزه ره كه ش وتی: له به ر ئه وه ی ئه و تاوانه گه وره یه ت بیربخه مه وه

و كردت به رله ئێسته ساڵ چه ند كه بێتاوانێكدا به سه ر سێداره دانت سزای

سه پاند.رۆبی رووداوه وه ، ئه و دوای لە پارێزه ران به رگی فه رمیی به بوو ره ش بۆ گوێزرایه وه له وێشه وه فه ره نسا، له

هه موو واڵتان.

هه روه ك مایه وه . مانگ له سه ر سه ر بۆ گه ڕانه وه یاندا له گه ڵ خۆیاندا له گه ڵ تاقمه ئه و زه وی،

مانگ سه ر به ردی كیلۆگرام )21(له خۆڵه كه ی و چه ند منوونه یه كیان

توێژینه وه كردن مه به ستی به هێنا له سه ریان.

ــه و گــه شــتــه وه نیل ئ ــاره ی ــه ب ل»هه نگاوێكی رایگه یاند ئارمسرتۆنگ گه وره بازێكی بووه مرۆڤێك، بچووكی

به مرۆڤایه تی«.

چاره سه ری بۆ خامنان له زۆرێك گرفته كانی پێستی ده موچاو په نا ده به ن پزیشكی الی ده چنه یان ساڵۆن، بۆ چاره سه ره كه یان له كاتێكدا كه پێست خۆیاندا ماڵه كه ی له و ئاسانه زۆر

ده ستده كه وێت.ماڵه وه له به ڕێز، خامنی به ڵێ پێستی پاككردنه وه ی بۆ ده توانیت

ئه وه ی له وێنه كه دا ده رده كه وێت، رووی له سه ر مرۆڤه دابه زینی یه كه م ئه و .1969/7/21 رۆژی له مانگ، دوای ،)11 )ئه پۆڵۆ ناونرابوو چاالكییه )10 )ئه پۆڵۆ و )8 )ئه پۆڵۆ هــه ردوو توانییان ته نها ئــه وان ــه اڵم ب ــت، دێله ــه ر ب و ببنه وه نزیك مانگ لــه گه ڕانه وه یان بۆ سه ر زه وی، به ده وریدا

بخولێنه وه .له ئاسامنییه ی كه شتییه وانه ئه و وێنه كه دا ده ركه وتووه ، ناوی بز ئاڵدرنه

1791 ساڵی له فه ره نسا، له ـــك ـــێ ـــه ك یدادوه ره ــه لن فه ره نسییه كاــی ــكــۆن ــاڵ لـــه بخۆیدا مــاڵــه كــه ی ـــوو، ـــب ـــشـــت ـــی دانرسوشــتــی تێكه ڵی بووبوو، ده ورو به ره كی

بوو ــه ڕووداوه ك شایه تی كه دادوه ره ی دۆسیه كه دا له بڕیاری خۆیه وه ، ماڵی له ده دا، له به ر ئه وه ی كابرای ڕزگاركه ر هیچ له ده ستی كه به وه ی نه بوو به ڵگه یه كی بووه كه س ته نیا ئه و و نییه تاوانه كه دا به و هۆیه وه له شوێنی ڕووداوه كه دا، كه

بڕیاری له سێداره دانی بۆ ده رچوو. ویژدان، ئازاری ساڵ چه ندین دوای نا خۆیدا هه ڵه كه ی به دانی دادوه ره كه دادگاییكردنه ی ئه و كه كرد ئاشكرای و

تێكچوونی وه كــو دیكه ی كێشه ی میكیاژ پــاشــاموه كــانــی و پێست و ــان ــه ك ــی ــه وری چ ده ردراوه و خانه مردووه كان، به مشێوه یه به هۆی هه ڵمه كه وه گه رمیی پله ی به رزیی ده كرێنه وه پێسته كه كونه كانی باسامن كه ئه وانه ی به ئاسانی و كردن، دێنه ده ره وه . ئه م پرۆسه یه ش و خووله كه به )15( پێویستی ته نها ده توانرێت له هه فته یه كدا دوو جار

تاقی بكرێته وه .

ئا. الس هەورامى

جهانگیر ئەحمەد

ئاشکار تەها

ئه پۆڵۆ 11

بۆچی ڕۆبی

پارێزه ره كان ڕه شه ؟

کەسێک بە پێنج ناوەوە

ئیتر هه ڵمی ئاو له بریی ساڵۆن

سەریاس محەحەد

مه تین

Page 9: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

www.bayanpress.net ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

8

رۆژنامه ی چاوپێكه وتنی ده قی ئه ملۆندۆ دیپۆرتیڤۆی كه ته لۆنی له گه ڵ یانه ی س��ه رۆك��ی رۆسێلی، س��ان��درۆ نیامری به تایبه ت كه به رشه لۆنه دا،

به رازیلی سازی داوه .ئێستا به رشه لۆنه ی ئه ملۆندۆ: پێویستی به یاریزانی نوێیه، وه ك نیامر

سانتۆسه یاریزانی نیامر رۆسێل: له و نییه ترم شتێكی هیچ ،2014 تا

باره وه بیڵێمئه ملۆندۆ: رات چییه له سه ر نیامر، به ڵكو نا، به رشه لۆنه سه رۆكی وه ك

وه ك هانده رێك؟زۆر هانده رێك، وه ك رۆسێل: جیاوازه ، یاریزانێكی نیامر كه روونه رۆناڵدینۆ، رۆم��اری��ۆ، ج��ۆری له ئه و جیاوازن یاریزانانه ئه و مارادۆنا...یه ، خۆشیان به رشه لۆنه هانده رانی و له وانه یه شێوازی تر یانه ی له ده وێن. به اڵم نه بێت، خۆش پێ یاریكردنیان جۆره ئه و هانده ران به رشه لۆنه له

یاریزانانه یان خۆشده وێت.ئ��ه مل��ۆن��دۆ: ب���ه اڵم ب����ه رده وام جیاوازیی زۆر له نێوان نیامر و میسیدا

هه یه ، ئایا وانییه ؟

هه ڵسوكه وىت نیامر له به رازیل زۆر ئاساییە، له و كه ش و هه وای تیایه تی.

به رشه لۆنه وه ره قه ی ئه ملۆندۆ: دیاره به ده ستهێنانی له به كارهێناوه باش خۆی نیامردا، ریاڵ مه درید ناچاری كردووه دوو بۆ به رزبكاته وه بۆنده كه كه هێنده ، مانچسته ر سیتیش كاغه زی ئیداره ی به رده م، سپیی خستووەته به رشه لۆنه له سه ر ئه وه كاردانه وه ی

چی ده بێت؟رۆسێل: هیچ دوو دڵ نین، یاریزانان ئ��ه وه ی له به ر مادده له به ر ته نها ن����ای����ه ن ب��ۆ به رشه لۆنه ، ب��ه ڵ��ك��و ل��ه ب��ه ر

وه رزشیی پڕۆژە ی به بوونیانه متامنه و تیپه كه ی هەروەها به هۆی یانه كه ، یاریزانانه ی ئه و مێژووه كه یەوه یه تی.. ده زانن كه یانه كه مان یانه یه كی ئاسایی بۆ یه كه میان ئامانجی ئه گه ر نییه ، نییه كه یانه پاره بێت، به رشه لۆنه ئه و

پێویست بكات رووی تێبكه ن.ئه ملۆندۆ: له كۆتاییدا ئه گه ر یانه كه یۆرۆ ملیۆن به ده ستنه هێنا، 80 میسیی )بۆ بكه وێت یانه كه ده ست باشه زۆر نێوانیان( رێكه وتنی هه ڵوه شاندنه وه ی

ئایا وانییه ؟نییه كۆمپانیا به رشه لۆنه رۆسێل: و یانه ی تۆپی پێیه ، له به ر ئه وه گرنگیی یه كه می به ده ستهێنانی خاوه ن به هره و

لێهاتووه كانه نه ك پاره .یانه تۆ چه ند بڕوای به ئه ملۆندۆ: هه موو ئاماده یه و ده وێ��ت نیامری

شتێك بكات له پێناویدا؟هه موو من، بڕوانی به رۆسێل:

الیه ك.ئه ملۆندۆ: بایه ر میونخیش؟

بم ئاگادار من ئ��ه وه ی رۆسێل: مادییان توانای یانانه ی ئه و هه موو

باشه ، ده یانه وێت.

رۆسێل: به ڵێ، به شێوه یه كی رسوشتی له الم میسی باشرتین یاریزانی تۆپی پێیه له

مێژوودا و بێوێنه ده مێنێته وه .وه ك كه رۆژێك جوانرتین ئه ملۆندۆ: ب��ردووه، به سه رت به رشه لۆنه سه رۆكی كامه یه ؟ ئایا رۆژی نوێكردنه وه ی بۆنده كه ی

میسییه تا 2018؟رۆسێل: ئه و رۆژە رۆژێكی گه وره بوو.. بوو گه وره كه تریش هه یه به اڵم رۆژێكی كۆتایی یاریی شه وی ئه ویش ژیابم تێیدا وێمبڵی. له بوو ئه ورپا یانه پاڵه وانه كانی به اڵم جوانرتین رۆژێك كه به سه ری ده به م ئه و رۆژە یه كه تیتۆ ڤیالنۆڤا چاك ده بێته وه له نه خۆشییه كه ی، هه روه ك چۆن رۆژێكی له ئه بیدال كاتێك برد به سه ر خۆشامن له و زۆرمان چاكبووه وه .. نه خۆشییه كه ی كێشانە به سه رهات، ئومێد ده كه ین كۆتایی

بێت.سه رقاڵ هانده رانی ئه وه ی ئه ملۆندۆ: كردووه ئەوەیە کە تا چه ند میسی و نیامر

به یه كه وه ده گونجێن؟به رده وام گه وره كان یاریزانه رۆسێل:

له یه ك تێده گه ن.ئه وه شێوه هه مان به ئه ملۆندۆ: له نیامر كه كردووه سه رقاڵ هانده رانی

ئه ستێره بووندا نوقم بووه ؟رۆسێل: من له به رازیل ژیاوم، پێویسته

به رازیل له به رازیلییه كان كلتووری له تا سانتۆسه یاریزانی ئه و تێبگه ین. 2014، به اڵم كاتێك دێت بۆ ئه وروپا به رشه لۆنه یان مه درید، بایه رمیونخ نییه گومانێكم هیچ مانچسه ر، یان ئه ورپادا كلتووری له گه ڵ زوو كه

رادێ���������ت،

كاری چه ندین بریكار كه ده دات، له ده ك��ات، ی��اری��زان بۆ تر تایبه تی ناویاندا ئه نجامدانی بۆندی سپۆنسه ری تایبه تی و هه روه ها په یوه ندیی له گه ڵ له دیدار رێكخستنی و راگه یاندنه كان نێوانیاندا، هه روه ها ئاگاداری ده كاته وه له هه موو رووداو و ئه و هه وااڵنه ی كه یاریزانه وه ئه و ژیانی به په یوه ندییان له هه موو راوێژپێكردنی له گه ڵ هه یه ، ده ره وه ی و یاریگا له گرفتانه ی ئه و هاوكات ده بێت، دروست بۆى یاریگا به دامه زراوه كان و یاریزان په یوه ندیی ده بێت...، ئه وه وه ڕێی له تاكه كانەوە نوێنه رایه تییه كی ی��اری��زان بریكاری له ته نها نه ك ده كات، یاریزان ته واوی نوێكردنه وه و گوێزانه وه یدا قسه بكات.

هه موو »ئ��ه م��ان��ه ده ڵ��ێ��ت و ده ك���ات پاڵه وانانی منن، هه ر كاتێك بچم و هانیان كاتێك هه ر ده ك��ه ن. تۆمار گۆڵ ب��ده م، شوێنێك هه ر بۆ ده یدۆڕێنن«. نه چم، ساڵی ده ڕۆم. میش ب��ڕوات، ئیستقالل له گه ڵیان، ده ره وه بچمه ویستم پ��ار ناده م. رێگات وتی )عه شقی(، مێرده كه م 34 ساڵ له مه وبه ر باری گوزه رامنان به هۆی كه بوو خراپ مێرده كه مه وه وه رگه ڕانی پیاوێك هات و منی برده یانه ی ئیستقالل

و وتی له وێ كار بكه .

ب��ۆی��ه ئ����ه وه ی ده وت��رێ��ت ته نها وت��ووی��ه ت��ی، وێ��ڵ��ش��ێ��ر نییه قسه یه كە و هیچ راستییه كی

و پڕوپاگه نده یه .وێڵشێریش ج��اك بریكاری سیمۆن بایلیفه كه به هه مان شێوه بریكاری ئاالن شیره ری ئه ستێره ی كه نیوكاسڵیشه ، یانه ی پێشوووی و ناوداره كان بریكاره له یه كێكه پێگه یاندن كه رتی له ده كات كار به هره مه نده كاندا. ده رخستنی و پ��ێ��گ��ه ی��ه ك��ی ئ��ه ل��ك��رتۆن��ی��ش كه كردووه ئاشكرای له راپۆرتێكدا وێڵشێر رۆژان له رۆژێك هه رگیز

بێ بریكار نه بووه .

یاریگا، ناو بچمه كاتێك هه ر -گۆرانی و هه ڵده ده م یاریزانه كاندا به ده كه ن، تۆمار گۆڵ »جوانه كان ده ڵێم سه الره كان ده ك��ه ن، تۆمار ئازیزه كان شوێنی له ئه وانیش ده ك��ه ن«. تۆمار »دایكی ده ڵێن: بۆ گۆرانیم خۆگۆڕین ئێمه س���ه روه ری به خێرهاتی، ئێمه منی ب��ه نیكبه خت به خێرهاتی«، گۆڵ جوانه كان بڵێ نه نه ده گ��ووت:

تۆمار ده كه ن. - ته نیا ئیستیقالل، ته نیا شینه كان. شوێنه وه زۆر له ئێستا تا هاتوون به دوامدا و پێیان هانده ری ببه كه گوتوم شتێكت هه موو و ئێمه ب��ۆ ده ك���ه ی���ن، ی��ان��ه ی ئێمه گوتیان ئه بوموسلیم وه ره خۆتین هاوشاریی په روین عه لی ئێمه ، الی هاته الم و وتی: وه ره الی ئێمه )پرسپۆلیس( هه موو ده ك����ه م، ب��ۆ شتێكت خ���ان���ووت ب��ۆ ده گ���رم، م��ان��گ��ان��ه ت ده ده م����ێ ، له گه ڵ ده ره وه ده تبه مه تیپه كه دا، به اڵم من هه موو ئه وانه م ڕە دكردووه ته وه و ساتێكی به نایانگۆڕمه وه ه��ه ر و ئ��ی��س��ت��ی��ق��الل

به شینیش ده مێنمه وه .

هه ردی عه زیز

وێڵشێری جاك ئه وه ی دوای یاریزانی یانه ی ئارسیناڵ رایگه یاند كه ئه و بریكاری نییه و پێویستی هه میشه بۆ چونكه نییه، پێی ده مێنێته وه ، ئارسیناڵ یانه ی له زۆرێك وا هه ست ده كات كه ئه مه هیچ یاریزان ده كرێت و راستییه بریكارێكی نه بێت، چونكه بریكار یاریزان گوێزانه وه ی ئیشی ته نها و نوێكردنه وه ی گرێبه سته له گه ڵ

یانه كه ی.نییه ، شێوه یه ب��ه و ب��ه اڵم ئه وه ته نها یه ك كاره له و كارانه ی ئه نجام بۆی یاریزان بریكاری

: حه مزه عوسامن

شینه ((. ))ن��ه ن��ه ن��اوه ن��اوی��ان مه شهه دییه ساڵه ی 70 پیره ژنێكی تیپی الی��ه ن��گ��ری س��اڵ��ه ه��ای��ه ك��ه ئیستقاللی شینپۆشی پایته ختی ئێرانه و تاڵ یاده وه رییه سه رجه م له گه ڵ و به شداریی تیپه دا ئه م شیرینه كانی به خۆشی هه بووه . یاریگاكاندا له خۆی له دایكبوونی ساڵی ت��ه واوی بیریه تی له دروست به اڵم نازانێت،

واحیدی نیكبه ختی كه ئه وكاته ی )هێرشبه ری ئیستقالل( له كام یاریدا و چه ند گۆڵی له تیپی ئه و كردووه . به رانبه ر ده توانێت ژنێكه ته نیا ی��اری��گ��ای ن���او بێته ت��اران. له ئازادییه وه گفتوگۆی به شێكی كورتی ب��ه ژن��ه ئ��ه و

باڵوده كه ینه وه .منداڵییه وه له -پێ تۆپی ه���ه واداری شینم له وكاته وه بووم. و واده زان���م خ��وداش بوێت. خ��ۆش شینی پۆسته ره كانی سه یری ماڵه كه ی دیواری سه ر

سه رچاوه له زۆرێ��ك وته ی به به رشه لۆنه یانه ی ئ��ه وه ی دوای رۆژنامه وانییه كانی به رازیل و ئیسپانیا گرێبه ستی نیامری یه كال كردۆته وه بۆخۆی، ئێستا ئه و یانه یه چۆته ملمالنه بۆ كڕینی سێرجیۆ ئه گوێرۆ و له

ملمالنه ی یانه ی ریاڵ مه دریددایه بۆ كڕینی ئه و یاریزانه .كه ده كه نه وه دووپاتی مه درید ریاڵ یانه ی له نزیك رۆژنامه كانی ده كڕن سیتی مانچسته ر له ئه گوێرۆ هاویندا پشووی له شاهانه یانه ی به رشه لۆنه به رامبه ردا له ده بێت، بنیزمه یان هیگواین ده ستبه رداری و ده یه وێت ده ستبه رداریی ڤیا ببێت و تا هێنانی نیامر له دوای مۆندیال

ئه گوێرۆ پشتیوانی سه ره كی میسی بێت له هێڵی پێشه وه ی یانه كه .

ده كات ئاشكرای ئینگلیزی ئه ملیرۆری رۆژنامه ی راپۆرتێكیدا له یانه ی ئارسیناڵی ئینگلیزیی نزیكه له كڕینی یۆڤیتیچی مۆنتینیگرۆیی و ئه ستێره ی هێرشبه ری یانه ی فیۆرنتینای ئیتاڵی، به اڵم ئێستا هه ردوو یانه گه وره كه ی میالنۆ )میالن و ئینته ر( چوونه ته ركابه ریی بۆ به ده ستهێنانی ئه و یاریزانه و ئه وه یش هه ڕه شه له ئه نجامدانی گرێبه سته كه ی یانه ی ئارسیناڵ ده كات له گه ڵ ئه و یاریزانه ته مه ن 23 ساڵییه دا كه ئاستێكی

به رز پێشكه ش ده كات.له ئه وپیش تری گ��ه وره ی یانه یه كی چه ند یانه سێ له و جگه هه وڵی به ده ستهێنانیدا كه پێده چێت فیۆرنتینا به رامبه ر 20-25 ملیۆن

یۆرۆ له به رامبه ریدا داوا بكات.

فلیپۆ سكۆالری راهێنه ری به رازیل له میانه ی به رنامه یه كی ته له فزیۆنیدا په یامن ده دات سه ركردایه تی هه ڵبژارده كه ی بكات بۆ به ده ستهێنانی جامی

جیهانی شه شه م بۆ واڵته كه ی له مۆندیالی 2014دا.سكۆالری له گفتوگۆیه كی له گه ڵ به رنامه ی ئیسكوێنتا له ته له فزیۆنی داوای تێدا ئه وه ی بۆ به رنامه یه ده قۆزمه وه »ئه م گلۆبۆی واڵته كه ی وتی كیشوه ره كانی جامی نازناوی هه ردوو له بكه م هانده ران له گه رموكوڕی نازناوی به ده ستهێنانی رێگه ی له ئێمه ،2014 جیهانی جامی و 2013

شه شه می جیهانیدان، ئه وه یش خه ونێكی راسته قینه یه ».بۆ كرد واڵته كه ی سه ركردایه تی 2002دا ساڵی له پێشرت سكۆالری

به ده ستهێنانی نازناوی جامی جیهانیی پێنجه م له مۆندیالی كۆریا و بابان.

سكۆالری‌په‌یمان‌ده‌داتكالسیكۆی‌ئیسپانیا‌له‌سه‌ر‌ئه‌گوێرۆ دوو‌گه‌وره‌كه‌ی‌میالنۆ‌ركابه‌ریی‌ده‌كه‌ن

ته‌نیا‌ژنە‌لە‌ئێراندا‌كه‌‌ده‌توانێت‌بچێتە‌یاریگاكانئایا‌بریكاری‌یاریزان‌چییه‌‌و‌ئیشی‌چییه‌؟

سه‌رۆكی‌به‌رشه‌لۆنه‌‌له‌‌باره‌ی‌نیماره‌وه‌‌چی‌ده‌ڵێت

Page 10: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

كڕین خواستی زۆربوونی به هۆی كچانه وه ، زۆری ب��ازاڕی ڕووكردنه و ده ستربدن حاڵه تی چه ندین ڕۆژان��ه به دی ك��وڕان��ه وه، الی��ه ن له كچان بۆ ئه مه هه ندێك ڕای ب��ه ده ك��رێ��ت. هه ندێكیش نه شیاوه ، دیارده یه كی ڕۆڵیان هه ندێكیان كچان وایه پێیان كاره. ئه م بۆ ڕێخۆشكردن له هه یه دوكانی له زۆری به حاڵه تانه ش ئه م قه ره باڵغه كانی شوێنه و جلوبه رگ

شاردا ڕوو ده ده ن.كڕیارێكی كه محه مه د ئامینه به رده وامی ئه و بازاڕە یه، وتی »گه نجانی ئه م واڵته زۆر خراپ سه ریان لێشێواوه و سه یركردن بۆ شوێنانه ئه و دێنه و چێژوه رگرتن له گۆڕینه وه ی قسه له گه ڵ

كچاندا«. ئامینه ئه وه شی وت كه كاریگه ریی گه نجانی تر واڵت��ان��ی و ته له فزیۆن جاران لێكردووه ، شێوه یه به م ئێمه ی و زۆر ئێستا به اڵم وه ك ئه مه هه بووه ،

به رباڵو نه بووه . 25 ته مه ن كچێكی كه نعان، له رێ پێی وایه زۆربه ی ساڵی خوێندكاره ، كه ئه و كچانه ی زۆرتر ڕوو ده كه نه بازار، له له م و نێچیر ده كرێنه كوڕانه وه الیه ن ڕە نگه جار زۆرترین كچانه ئه و باره دا بڕوای له رێ كوڕانه وه . داوی بكه ونه داخرانی به هۆی دیارده یه ئه م وایه ، له و و ڕووده دات كۆمه اڵیه تییه وه

شوێنانه ی كه كرانه وه هه یه ، ئه م شتانه ڕووناده ن.

یه كێك ق��وت��اب��ی، ن���ازم، چ���اوان ل��ه ه��ۆك��اره ك��ان ب��ۆ ل��ه ب��ه رك��ردن��ی ده گێڕێته وه ، سه رنجڕاكێش جلوبه رگی سه رنجڕاكێش جلوبه رگی »له به ركردنی

راپۆرت: شڤان جەبارى � کەرکووک

به شێك له قوتابیانی زانكۆ پێیان وایه مه ده نی كۆمه ڵگای ڕێكخراوه كانی كه خستنه ڕووی ل��ه ده ك���ه ن زی��اده ڕۆی��ی

دۆسیه ی توندوتیژی دژ به ئافره تان مه ده نیی كۆمه ڵگای ڕێكخراوه كانی تایبه ت به ئافره تان و به شێك له ده زگاكانی ئه وه له سه ر قسه هه میشه ڕاگه یاندن، ژنان به دژ توندوتیژییه كان كه ده كه ن كه ڕایده گه یه نن و هه ڵكشاندایه له ئاماره كانی ئه م دۆسیه یه به رزبووه ته وه بۆ ئاستێكی مه ترسیدار. هاوكات كۆمه ڵگاش به ربه سته له به رده م به ره وپێشربدنی ئاستی ناده ن كه ئافره تان و ڕێگه ش ڕۆشنبیریی هه ر سیاسی. كایه ی له بكه ن به شداری ده كه ن ل��ه وه گله یی زۆرج��اری��ش بۆیه ئافره تان ئێستا كه بااڵیانه ی پۆسته ئه و گرتووه وه ریان كۆتا به ده به ن، به ڕێوه ی حه سه ن، جوان خۆیان. به ده نگی نه ك ئافره تان و مافی مرۆڤ لیژنه ی سه رۆكی كه ركوك، پارێزگای ئه نجوومه نی له »ئه نجوومه نی ڕاگ��ه ی��ان��د: به یانی به كه سه پاندووه ئه وه ی عێراق نوێنه رانی 25%ی ناچاربن سیاسییه كان ئه حزابه پاڵێوراوه كانیان ئافره ت بن و لیسته كانیان

منه تی نه بێت، وا ئه گه ر لێوه رناگیرێت پیاوانی تێدا نییه «.

شه یام مه جید، قوتابیی كۆلێژی یاسا،

باسی له وه كرد كه »ئافره تان خه مساردن، له پاشكۆ ببنه ك��ردووه خۆیان له وایان هه ڵبژاردنه كانیشدا كاتی له و كۆمه ڵگا

متامنه یه كی ئه وتۆیان نه داوه به كۆمه ڵگا پۆست خۆیان ڕە وای ده نگی به تاوه كو ئافره تان ته نانه ت خودی به ده ستبهێنن و

ده نگ به ئافره ت ناده ن«.قۆناغی قوتابیی حه سه نی دی��اری به وه ئ��ام��اژە یاسا، كۆلێژی چ��واره م��ی

وایكردووه كوڕان ئه و كاره ئه نجام بده ن. زۆربه ی كچان له گه ڵ هاوڕێكانیان بچنه ده ره وه باشرته ، به مه كه مرت تووشی ئه و له وه ش باسی چاوان ده بن«. حاڵه تانه كرد كه سه یرانگاكانیش ئه م حاڵه تانه یان خۆیان مۆبایلی ژماره كوڕان و هه یه

و ده نووسن كاغه زێك پارچه له سه ر ئه مه كه كچان، به رده م ده ده نه فڕیی

ئاماژە ی نزیكبوونه وه یه .ك���ارزان، دوك��ان��دارێ��ك��ی ب��ازاڕی كوڕان جار »زۆرب��ه ی ده ڵێت كچانه، بۆ ته نیا ده ده ن، ئه نجام ئه مه هۆ بێ

پڕكردنه وه ی بۆ و خۆیان چێژوه رگرتنی ئه مه تر شوێنی له كه غه ریزه كانیانه وایه پێشی ك��ارزان ده ستناكه وێت«. ئه نجام ك��اره ئ��ه م ئ��ه وان��ه ی زۆرب��ه ی خۆیان ئابڕووی له گوێیان ده ده ن، وه ك و نییه كچان ك��اردان��ه وه ی و

دادگ��ای بۆ سه ردانیاندا له كه ده ك��ات ئاماری كه ده رك��ه وت��ووه بۆی كه ركوك، شێوه یه به و ژنان به دژ توندوتیژییه كان نییه كه ڕێكخراوه كان باسی لێوه ده كه ن، پێی هه روه ها تۆماركراوه . ئامار كه مرتین دابونه ریت ئێمه »ئافره ته كانی كه وایه ڕێگه یان پێنادات بچن هه ر توندوتیژییه ك تۆماری دادگ��ا له ك��راوه ، به رامبه ریان

بكه ن«.عه دنان دكتۆر به رامبه ریشدا له زه نگه نه ، سه رۆكی به شی ڕامیاریی زانكۆی كه ركوك، وتی »پێشێلكردنی مافی ئافره ت ده كرێت زۆر زیاده ڕۆیی و ڕاده یه كه تا ناكرێت، زۆر پیاوانیش و باسی مافه كانی گه وره كردنی ئه م جۆره بابه تانه ش ته نها بۆ

ئه جێندایه كی تایبه تییه «. ڕۆژنامه ی كه ئاماره ی ئه و به پێی كه ركوك، شاری له كۆیكردووه ته وه به یان به ڕێوبردنی له ئافره تان ڕێ��ژە ی له سه ر ناحكومییه كاندا، و حكومی داموده زگا زیاتر له 50 ڕێكخراوی تایبه ت به ئافره تان بوونی هه یه و 23 به ڕێوه به ری فه رمانگه ئافره ت 13 ئ��اف��ره ت��ن، حكومییه كان 3 و پارێزگان ئه نجوومه نی ئه ندامی ئافره تی كه ركوكیش ئه ندامی ئه نجوومه نی

نوێنه رانی عێراقن.

خوویه كی خراپیش گیرۆده ی بوون.شاری گه نجێكی ئه حمه د، سه ردار زۆرب��ه ی كچان وای��ه پێی سلێامنییه، چونكه حاڵه تانه ، ئه م بۆ هۆكارن جار هان كوڕان كه بازاڕ دێنه به شێوه یه ك ده ست و نزیكبوونه وه بۆ ده ده ن ب��ۆ ب���ردن. س����ه ردار ب��اس��ی ئ��ه وه ش ڕاسته وخۆ ناتوانن »كچان ده ك��ات تره وه ڕێگه ی له بۆیه نزیكبكه ونه وه

ئه م كاره ده كه ن«.كچێكی ئ��ه ح��م��ه دی، سومه ییه گه شتیاری ڕۆژهه اڵتییه و ساڵی پار ئه م پێم »زۆر بینیوه سلێامنی له حاڵه ته ی كوڕان شێوه یه به م لێره كه سه یربوو وتیشی سومه ییه ده گه ڕێن«. هه ل له »ده ست بۆ بردنی كچان زیاتر به هۆی نه كرانه وه ی و په یوه ندی داخ��ران��ی كچان و كوڕانه وه ڕووده دات، هه رچه ند كوڕاندا ته واوی به سه ر ئه مه ناكرێت بێت، هه رچۆنێك به اڵم بگشتێرنێت،

دیارده یه كی خراپه «.له گه ڵ ك��ه جه میل ئه ندێشه ب��ازاڕ س��ه ردان��ی پێكه وه هاوڕێكانی پۆلی ئێمه »چ��ۆن ده ڵێت ده ك���ات، به هه مان هه یه ، ب��ازاڕ له كچامنان ئه گه ر كه هه ن كوڕان پۆلی شێوه ش ده ست هه وڵی هه ر بین، پێكه وه ش له گه ڵ نزیكبوونه وه مان و ب��ردن بۆ ئ��ه وه ش باسی ئه ندێشه ده ده ن«. ده كات: ئه و كوڕانه كه من كه به م كاره گرنگ بۆیان شتێك هیچ و هه ڵده سنت نییه ، ته نیا چێژوه رگرتنی خۆیان نه بێت گشتییه كان شوێنه له كامێرا ئه گه ر و

دابرنێت، ئه مه چاره سه ر ده كرێت.

[email protected]ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

11

ڕاپۆرت: ڕە زا هه ورامی

ده‌ستبردن‌بۆ‌كچان‌له‌‌شوێنه‌‌گشتییه‌كان‌په‌ره‌ی‌سه‌ندووه‌!دوكاندارێك: ئه وانه ی ئه م كاره ئه نجام ده ده ن، گوێیان له ئابڕوو و كاردانه وه ی كچان نییه

كوڕێك: كچانیش هه ندێك جار خۆیان هۆكارن

»زیده‌ڕۆیی‌ده‌كرێت‌له‌‌دۆسێی‌توندوتیژی‌دژی‌ژنان«جوان حه سه ن: ده بێت له 25%ی پاڵێوراوه كانی په رله مان ئافره ت بن، ئه وه منه تی پیاوانی تێدا نییه

Page 11: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

ژنانی‌مووچه‌خۆر‌كێشه‌یان‌زیاتره‌پیاوێك:‌له‌‌یه‌كه‌م‌مانگی‌مووچه‌ی‌هاوسه‌ره‌كه‌مدا‌له‌‌یه‌كرت‌جیابووینه‌وه‌

پێگه‌ی‌كۆمه‌اڵیه‌تی،‌پێوه‌رێك‌بۆ‌كرانه‌وه‌ی‌كۆمه‌ڵگه

له‌‌ جگه‌‌ ك��ه‌‌ پێیه‌ی‌ ب��ه‌و‌ ئ��ه‌م��ڕۆ‌سه‌رجه‌م‌ له‌‌ كچانیش‌ و‌ ژن��ان‌ پ��ی��اوان،‌فه‌رمانگه‌كانی‌حكومی‌و‌كه‌رتی‌تایبه‌تدا،‌له‌‌پێناو‌به‌ده‌ستهێنانی‌بژێویی‌ژیاندا‌كار‌مووچه‌یه‌ك‌ كاره‌كه‌یان‌ بری‌ له‌‌ ده‌ك��ه‌ن،‌وه‌رده‌گرن،‌ئایا‌ئه‌و‌مووچه‌یه‌‌كه‌‌ئافره‌تان‌خۆیان‌ وه‌ری��ده‌گ��رن‌ ژن��ان‌ و‌ كچان‌ و‌كه‌سوكاریان؟‌ یان‌ پێوه‌ده‌كه‌ن،‌ مامه‌ڵه‌ی‌ڕوونرتبڵێین‌ یاخود‌ باوك‌ یان‌ برا،‌ وه‌ك:‌ئه‌و‌ بۆچوونی‌ ڕاپۆرته‌دا‌ له‌م‌ پیاوه‌كانیان؟‌مووچه‌كانیان‌ كه‌‌ وه‌رگرتووه‌‌ ژنانه‌مان‌پیاوه‌كانیان‌مامه‌ڵه‌ی‌پێوه‌‌ده‌كه‌ن‌و‌ئه‌وان‌

هیچ‌ده‌سه‌اڵتێكیان‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌نییه‌.س��ه‌ب��ی��ح��ه‌‌ع��ه‌ل��ی��ی‌ف��ه‌رم��ان��ب��ه‌ر،‌مووچه‌كه‌‌ كه‌‌ »م��ن‌ وت��ی‌ ل��ه‌وب��اره‌ی��ه‌وه‌‌و‌ وه‌رده‌گرێت‌ لێم‌ پیاوه‌كه‌م‌ وه‌رده‌گرم،‌

مه‌رجێك‌ به‌‌ لێده‌كات،‌ مه‌رسووفی‌ خۆی‌من‌ ئه‌وه‌ی‌ فه‌رمانبه‌ره‌.‌ من‌ وه‌ك‌ خۆشی‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌ویش‌الی‌خۆیه‌تی. ده‌خۆین‌و‌دوو‌ خ��اوه‌ن��ی‌ ن��اچ��ارم،‌ چیبكه‌م،‌ ئ��ه‌ی‌ژیانی‌ مووچه‌كه‌م‌ له‌به‌ر‌ خۆ‌ منداڵم،‌

هاوسه‌ریی‌خۆم‌تێك‌ناده‌م«.تایبه‌ت‌ كه‌رتی‌ له‌‌ مه‌ولوود،‌ عالیه‌‌ك��ار‌ده‌ك����ات،‌ئ��ه‌و‌ڕای��گ��ه‌ی��ان��د‌»من‌ئیشی‌ هه‌یه‌‌ وا‌ ڕۆژی‌ كرێكاره،‌‌ پیاوه‌كه‌م‌دوو‌ هه‌یه‌‌ واش‌ جاری‌ ده‌ستده‌كه‌وێت،‌ئیرت‌ ده‌ستناكه‌وێ.‌ ئیشی‌ ڕۆژ‌ سێ‌ تا‌كه‌‌ مه‌جبوورم‌ كرێكاره‌،‌ پیاوه‌كه‌شم‌بیخه‌مه‌‌ وه‌ری��ده‌گ��رم،‌ مووچه‌یه‌ی‌ ئه‌و‌مشتیه‌وه‌.‌هه‌رچه‌نده‌‌زۆربه‌ی‌زۆری‌ژنان‌مووچه‌كامنان‌ نین‌ مورتاح‌ خۆشمه‌وه‌،‌ به‌‌بكه‌ن،‌ پێوه‌‌ ته‌عامولی‌ هاوسه‌ره‌كامنان‌به‌اڵم‌بڵێین‌چی،‌ئێستا‌پیاوه‌كه‌م‌ته‌عامولی‌پێدوایستییه‌كانی‌ له‌‌ هه‌ر‌ ده‌كات،‌ پێوه‌‌ژیانی‌ڕۆژانه‌وه‌‌تاكو‌جلكڕین‌و‌شتی‌تر«.فه‌رمانبه‌ر،‌ م��ح��ه‌م��ه‌دی‌ س��ن��وور‌

چه‌مكێكی‌ ‌)Status( پێگه‌‌ چه‌مكی‌زیاتر‌ جاران‌ و‌ كوردیدا‌ زمانی‌ له‌‌ نوێیه‌‌له‌بری‌ئه‌م‌‌زاراوه‌یه‌‌وشه‌كانی‌)مه‌كانه‌ت،‌شه‌خصیات،‌ ساحیب‌ سومعه‌،‌ ساحیب‌پایه‌،‌ و‌ پله‌‌ ساحیب‌ ئۆجاغ،‌ ساحیب‌ده‌هێرنا.‌ به‌كار‌ قه‌در،..هتد(‌ ساحیب‌كۆمه‌اڵیه‌تی،‌به‌پێی‌ناوچه‌‌و‌دیالێكته‌كانی‌به‌كارده‌برا.‌ ال‌ له‌و‌ الو‌ له‌م‌ كوردی‌ زمانی‌زیاتر‌جێگه‌ی‌گرتووه‌‌ ئه‌م‌چه‌مكه‌‌ ئه‌مڕۆ‌گرنگ‌ كۆمه‌ڵناسیی‌ چه‌مكێكی‌ وه‌ك‌ و‌شوێنگه‌یه‌كی‌زانستیی‌هه‌یه‌‌و‌به‌كاربردنی‌بۆ‌ ئاماژە‌یه‌‌ چه‌مكه‌‌ ئه‌م‌ هه‌یه‌.‌ ته‌واوی‌ئه‌و‌ بۆ‌ تاكه‌كان،‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی‌ پێگه‌ی‌شوێنگه‌‌و‌سومعه‌‌و‌ڕێزه‌‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌ی‌دیاریكراودا‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ له‌‌ تاكێك‌ كه‌‌خه‌ڵكانی‌ و‌ كردووه‌‌ داگیری‌ و‌ هه‌یه‌تی‌

ده‌وروبه‌ریشی‌هه‌ستی‌پێده‌كه‌ن.و‌ پله‌‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ پێگه‌ی‌ خ��ودی‌و‌ ڕۆڵ‌ پێی‌ به‌‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌،‌ ڕێزێكی‌فه‌رمانه‌كان‌ و‌ شوێنگه‌‌ و‌ پیشه‌‌ و‌ ئه‌رك‌ده‌بێت،‌ تاك‌هه‌ڵگر‌و‌جێبه‌جێكاریان‌ كه‌‌ده‌درێت‌و‌ده‌به‌خرشێت،‌كه‌‌دواجار‌ڕێز‌و‌سومعه‌ی‌ئه‌و‌تاكه‌‌له‌الیه‌ن‌كه‌سانی‌نێو‌كۆمه‌ڵگه‌وه‌‌ئه‌رزش‌و‌ئاماده‌باشیی‌ده‌بێت‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كاندا‌ په‌یوه‌ندییه‌‌ نێو‌ له‌‌ و‌

ڕە‌نگدانه‌وه‌ی‌ته‌واوی‌ده‌بێت.شوناسی‌ ل��ه‌‌ به‌شێك‌ وه‌ك‌ پێگه‌‌

فه‌رمانبه‌ره‌،‌ ساڵه‌‌ پانزه‌‌ »پیاوه‌كه‌م‌ ‌ وتی‌مووچه‌كه‌ی‌زۆر‌له‌‌مووچه‌كه‌ی‌من‌زیاتره‌،‌كه‌چی‌هه‌ركه‌‌مووچه‌كه‌م‌وه‌رگرت،‌داوای‌هه‌رچه‌نده‌‌ ده‌یده‌مێ.‌ منیش‌ و‌ ده‌كات‌من‌به‌‌مافی‌خۆم‌بووم‌به‌‌فه‌رمانبه‌ر‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌ئه‌م‌پیاوه‌م‌داوام‌بكات،‌من‌كۆلێژم‌هه‌موو‌ كه‌چی‌ دام���ه‌زرام،‌ و‌ ت��ه‌واوك��رد‌

مووچه‌كه‌می‌ده‌وێ«.ئاماژە‌ی‌ مامۆستا،‌ سه‌عیدى‌ له‌نیا‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌ پیاوه‌كه‌م‌ »من‌ كرد‌ به‌وه‌‌مووچه‌یه‌كی‌ و‌ نه‌رسیه‌‌ فه‌رمانگه‌یه‌كه‌،‌له‌‌ هه‌ندێكی‌ منداڵه‌كامنان‌ هه‌یه‌.‌ باشی‌دام��ه‌زراوه‌،‌ تریشامن‌ دوان��ی‌ و‌ زانكۆن‌مووچه‌كه‌م‌ كه‌‌ هه‌ر‌ پیاوه‌كه‌م‌ كه‌چی‌و‌ ده‌ك��ات‌ مووچه‌كه‌م‌ داوای‌ وه‌رگ��رت،‌وتم:‌ ج��ار‌ سێ‌ دوو‌ ده‌ی��ده‌م��ێ.‌ منیش‌ناتده‌مێ،‌خه‌ریكبوو‌كێشه‌‌دروست‌ببێت‌

له‌‌نێوامناندا«.عه‌لی‌جەبارى‌فه‌رمانبه‌ر،‌وتی‌‌»ژن‌و‌پیاو‌فه‌رقی‌چییه؟‌‌پاره‌ی‌پیاو‌هی‌ژنه‌‌و‌

به‌‌ تایبه‌مته‌ندی‌ پێبه‌خشی‌ و‌ ت��اك‌ئه‌وه‌ش‌ ئه‌ژمار،‌ بێته‌‌ ده‌توانرێت‌ تاك،‌جۆری‌ و‌ كۆمه‌ڵگه‌كان‌ و‌ كۆمه‌ڵ‌ دیاره‌‌هۆشیاری‌و‌عه‌قڵی‌جه‌معی‌كۆمه‌ڵگه‌كان‌به‌شداریی‌ته‌واویان‌ده‌بێت‌له‌و‌پرۆسه‌ی‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كه‌وه‌‌ له‌‌ واته‌‌ پێبه‌خشینه‌.‌به‌‌ ده‌گ��ۆڕێ��ت.‌ تر‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ بۆ‌بوترێت‌ ئه‌وه‌‌ ده‌توانرێت‌ تر‌ واتایه‌كی‌ده‌ت��وان��ن‌ كۆمه‌ڵگه‌كانن‌ ئ���ه‌وه‌‌ ك��ه‌‌و‌ ببه‌خشنه‌وه‌‌ به‌رزیی‌ و‌ پێگه‌‌ جۆری‌كۆمه‌ڵگه‌كان‌ هه‌روه‌ها‌ بكه‌ن.‌ دی��اری‌پێگه‌ی‌ پله‌به‌ندیی‌ له‌‌ جۆرێك‌ ده‌توانن‌ده‌ستنیشان‌ و‌ دی���اری‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ئه‌و‌ بێگومان‌ كه‌‌ تاكه‌كانیان،‌ بۆ‌ بكه‌ن‌هه‌یه‌‌ خۆی‌ تایبه‌مته‌ندیی‌ پله‌به‌ندییه‌‌بۆ‌ كه‌‌ پله‌به‌ندییه‌ی‌ له‌و‌ جیاوازتره‌‌ ‌ و‌دیاره‌‌ ده‌كرێت.‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌ چینه‌‌جۆرێك‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ چینی‌ پله‌به‌ندیی‌بۆ‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌‌ ڕێكاری‌ و‌ ڕێكخسنت‌ له‌‌له‌‌ دانه‌كانی‌و‌توێژە‌كانی‌كه‌‌به‌‌جۆرێك‌نایه‌كسانیی‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌ جۆره‌كان‌مانای‌ده‌به‌خشێت!‌كه‌‌ئه‌مه‌ش‌جۆری‌جیاوازی‌قاڵبی‌ ده‌گونجێت‌ منوونه‌‌ بۆ‌ هه‌یه‌،‌له‌‌ وه‌ك‌ خۆ،‌ بگرێته‌‌ ڕە‌سمی‌ ڕێككاری‌ده‌وڵه‌ت‌ هه‌ره‌می‌ ڕێكخستنی‌ شێوازی‌ب��ه‌رچ��اوده‌ك��ه‌وێ��ت.‌ پێكهاته‌كه‌یدا‌ و‌به‌‌ چینی‌ ناڕە‌سمیی‌ ش��ێ��وازی‌ یاخود‌

پاره‌ی‌ژنیش‌هی‌پیاوه‌.‌من‌و‌خێزانه‌كه‌م‌هیالك‌ یه‌ك‌ وه‌ك‌ فه‌رمانبه‌رین،‌ هه‌ردوو‌ده‌بین،‌چیی‌تێدایه‌‌با‌پاره‌مان‌تیكه‌ڵ‌بێ؟‌هی‌ ئه‌ویش‌ بخۆم‌ ژنه‌كه‌م‌ مووچه‌ی‌ من‌

من‌ده‌خوات«.»كه‌‌ كرد‌ له‌وه‌‌ باسی‌ سه‌قزی‌ هیوا‌ژنه‌كه‌م‌ قه‌رزاربووم،‌ زۆر‌ فه‌رمانبه‌ربووم،‌با‌ ق��ه‌رزاری‌ تۆ‌ دامنامه‌زرێنی،‌ بۆ‌ وتی:‌مووچه‌كه‌ی‌ ببێت.‌ ڕزگارمان‌ له‌‌قه‌رزاری‌ده‌ده‌ی��ن‌ تۆش‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ و‌ ده‌خۆین‌ من‌و‌ فه‌الكەتێك‌ به‌هه‌ر‌ ق��ه‌رزدا.‌ هه‌قی‌ به‌‌له‌و‌ دامه‌زراند‌ ژنه‌كه‌شم‌ بوو،‌ واسته‌یه‌ك‌ده‌كرد،‌ تێدا‌ كارم‌ خۆم‌ كه‌‌ فه‌رمانگه‌‌ی‌مووچه‌یدا،‌ یه‌كه‌م‌ وه‌رگرتنی‌ له‌گه‌ڵ‌وه‌رگرتبوو،‌ مووچه‌ی‌ ڕۆژە‌ی‌ ئه‌و‌ واته‌‌ده‌ستی‌ ه���ه‌ردوو‌ و‌ ب���ازاڕ‌ ڕۆش��ت��ب��ووه‌‌له‌كوێ‌ ئه‌مه‌ت‌ وتم:‌ بازن.‌ له‌‌ پڕكردبوو‌بوو؟‌وتی:‌هی‌مووچه‌ی‌خۆمه‌.‌وتم:‌ئه‌ی‌تا‌ پاره‌ی‌چی؟‌ وتی:‌ كوا؟‌ پاره‌كه‌ت‌ باقی‌ئه‌م‌ هه‌قی‌ ده‌بێ‌ من‌ تر‌ مانگی‌ ئه‌ونده‌‌

جۆری‌ و‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ پله‌به‌ندیی‌ پێی‌كۆمه‌اڵیه‌تیی‌ ژیانی‌ شێوازی‌ و‌ قۆناغ‌ده‌كرێت‌ دی��اری‌ ئ��ه‌وه‌ش‌ كۆمه‌ڵگه‌كان‌پله‌به‌ندییان‌ كۆمه‌ڵگه‌‌ چینه‌كانی‌ و‌بۆ‌ دواج���ار‌ كه‌‌ ده‌ستنیشانده‌كرێت.‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌ چینی‌ دیاریكردنی‌ خۆی‌و‌ هه‌میشه‌یی‌ ب��وون��ێ��ك��ی‌ گ��ه‌رچ��ی‌وه‌ك‌ فه‌یله‌سوفان‌ له‌‌ زۆرێ��ك‌ له‌الیه‌ن‌كۆمه‌ڵگه‌كان‌ كۆمه‌اڵیه‌تیی‌ پێویستییه‌كی‌مانای‌ له‌‌هه‌مانكاتدا‌ ئه‌ژمار!‌ هاتووه‌ته‌‌ناعه‌داله‌تیی‌ ب��وون��ی‌ و‌ نایه‌كسانی‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌ده‌به‌خشێت.‌بێگومان‌چینه‌‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كانیش‌بۆخۆیان‌كاریگه‌ریی‌ته‌واویان‌هه‌بووه‌‌و‌هه‌یه‌‌له‌‌دیاریكردنی‌

پێگه‌‌كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌.ومتان‌ وه‌ك‌ كۆمه‌اڵیه‌تییه‌كان‌ پێگه‌‌تر‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ بۆ‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كه‌وه‌‌ له‌‌و‌ ئایین‌ و‌ كولتوور‌ كه‌‌ هه‌یه‌،‌ جیاوازیی‌ته‌نانه‌ت‌ و‌ كۆمه‌ڵگه‌كه‌‌ جۆری‌ و‌ قۆناغ‌و‌ ك��ۆم��ه‌اڵی��ه‌ت��ی‌ و‌ سیاسی‌ سیستمی‌ئابووری،‌كاریگه‌ری‌داده‌نێت‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌

به‌خشینه‌وه‌یه‌.ده‌توانرێت‌ كه‌‌ كۆمه‌ڵگایانه‌ی‌ له‌و‌كراوه‌‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌ بوترێت‌ پێیان‌ ئه‌مڕۆ‌به‌خشینه‌وه‌ی‌ دیموكراتییه‌كان،‌ سیستم‌ و‌پێگه‌‌له‌سه‌ر‌بنه‌مای‌توانا‌تاكه‌كه‌سییه‌كان‌ده‌بێت،‌واته‌‌جۆری‌كار‌و‌ئاستی‌زانستی‌

وتم:‌ تۆده‌خۆین.‌ پاره‌كه‌ی‌ بده‌م،‌ بازنانه‌‌ئاخر‌به‌ڵێنت‌وانه‌بوو،‌وتی:‌به‌ڵێنی‌چی،‌خۆم.‌ مووچه‌ی‌ خاوەنی‌ بوومه‌‌ من‌ تازه‌‌

ئیرت‌له‌یه‌ك‌جیابووینه‌وه‌.توێژە‌ری‌ عه‌بدولكه‌ریم،‌ ش��ادان‌»خودی‌ وىت‌ له‌وباره‌یه‌وه‌ كۆمه‌اڵیه‌تی،‌خۆیان‌ خۆشه‌‌ پێیان‌ ناخه‌وه‌‌ له‌‌ ژن��ان‌مووچه‌كانی‌ له‌باره‌ی‌ بن‌ ئه‌مربیلسه‌رف‌وای‌ متامنه‌‌ كه‌میی‌ ب��ه‌اڵم‌ خۆیانه‌وه‌،‌ته‌عامول‌ كه‌‌ پیاوان‌ هه‌ندێ‌ له‌‌ ك��ردووه‌‌یان‌ بكه‌ن،‌ خێزانه‌كانیانه‌وه‌‌ مووچه‌ی‌ به‌‌یان‌ كردووه‌،‌ وای‌ پیاوه‌كانیان‌ قه‌رزاریی‌خۆ‌به‌‌گه‌وره‌‌زانینی‌پیاوه‌كانیان،‌كه‌‌هه‌ر‌و‌ پیاوان‌ له‌‌ زۆرێكیش‌ ده‌یبه‌ن،‌ زۆر‌ به‌‌مووچه‌خۆرن،‌ هه‌ردووكیان‌ كه‌‌ ئافره‌تان‌هیچ‌جیاوازییه‌ك‌ناكه‌ن‌و‌وه‌ك‌یه‌ك‌پاره‌‌سه‌رف‌ده‌كه‌ن«.‌‌شادان‌وتیشی‌»هه‌ندێ‌له‌‌پیاوان‌داوای‌مووچه‌ی‌هاوسه‌ره‌كانیان‌له‌‌ نییه‌‌ ب��وون��ی‌ متامنه‌‌ ك��ه‌‌ ده‌ك���ه‌ن‌

نێوانیاندا«.

توانای‌ و‌ شاره‌زایی‌ و‌ توانا‌ و‌ بڕوانامه‌‌ و‌خزمه‌تكردن‌و‌ته‌مه‌ن‌و‌ڕە‌گه‌ز‌و‌جۆر‌و‌

خه‌سڵه‌ته‌‌گشتییه‌كانی‌كه‌سێتی.‌كه‌‌ كۆمه‌ڵگایانه‌ی‌ له‌و‌ دیاره‌‌ به‌اڵم‌زاڵه‌‌ تێیاندا‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ ناعه‌داله‌تیی‌دواكه‌وتووه‌كان‌ كۆمه‌ڵگه‌‌ به‌‌ ئه‌مڕۆ‌ و‌تاكه‌كه‌سییه‌كان‌ توانا‌ ده‌نارسێن،‌ زیاتر‌ئه‌وكات‌ ناكرێت،‌ بۆ‌ حیسابێكیان‌ هیچ‌و‌ خزمایه‌تی‌ و‌ خێڵ‌ بنه‌مای‌ له‌سه‌ر‌ماستاوچیه‌تی،‌ و‌ ملكه‌چی‌ و‌ نزیكی‌دابه‌شده‌كرێن‌ ڕۆڵ��ه‌ك��ان‌ ‌و‌ شوێنگه‌له‌‌ دی��اره‌‌ ده‌ك��رێ��ن.‌ دی��اری‌ پێگه‌كان‌ و‌ئه‌گه‌ر‌ ئێمه‌شدا‌ ك��وردی��ی‌ كۆمه‌ڵگه‌ی‌پێوه‌رێك‌ وه‌ك‌ ئاراوه‌‌‌ بێته‌‌ پێگه‌‌ بابه‌تی‌و‌ كۆمه‌ڵگه‌‌ ج��ۆری‌ دی��اری��ك��ردن��ی‌ ب��ۆ‌سیستمی‌ و‌ كۆمه‌ڵگه‌‌ پێشكه‌وتنی‌ ئاستی‌كۆمه‌ڵگه‌،‌ ك��ران��ه‌وه‌ی‌ و‌ دیموكراسی‌كۆمه‌ڵگه‌مان‌ وێرانرتین‌ ده‌بینین‌ ئه‌مڕۆ‌ڕۆڵ‌ دابه‌شكردنی‌ ئێسته‌ش‌ كه‌‌تا‌ هه‌یه‌!‌له‌سه‌ر‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ پێگه‌ی‌ پێدانی‌ و‌و‌ زمانلووسی‌ و‌ ماستاوچێتی‌ بنه‌مای‌..هتد،‌ و‌ بنه‌ماڵه‌‌ نارساویی‌ و‌ خزمایه‌تی‌نه‌كرێت‌ بۆ‌ هه‌ژماری‌ ئه‌وه‌ی‌ ده‌درێت!‌و‌ توانا‌ لێنه‌كرێته‌وه‌،‌ الی‌ فلسێك‌ بایی‌ و‌بۆ‌ مرۆڤ‌ كه‌‌ تاكه‌كه‌سییه‌كانه‌‌ جیاوازییه‌‌و‌ خێڵ‌ له‌‌ و‌ كردوون‌ ده‌سته‌به‌ری‌ خۆی‌

بنه‌ماڵه‌وه‌‌بۆی‌نه‌ماونه‌ته‌وه‌.

‌‌‌كۆمه‌ڵناسیی‌‌‌‌‌‌خۆمانە

شاخ‌و‌شار‌و‌كوردبوونی‌ئێمه‌‌

هه‌میشه‌‌پشتگیریی‌ئه‌و‌بۆچوونه‌م‌كردووه‌‌كه‌‌كوردبوون‌په‌یوەسته‌گییه‌كی‌له‌‌بننه‌هاتووی‌

به‌‌خه‌باتی‌شاخ‌و‌مانه‌وه‌ی‌كورد‌له‌‌شاخه‌وه‌‌هه‌یه‌،‌زۆربه‌ی‌جاریش‌وابیرم‌كردووه‌ته‌وه‌‌به‌‌ئێستاشه‌وه‌،‌كوردبوون‌له‌‌شاخبوونه‌وه‌‌ببینمه‌وه‌.‌ئه‌م‌نهێنییه‌‌چییه‌‌كه‌‌كورد‌هه‌میشه‌‌به‌‌چه‌شنێك،‌

به‌‌شاخه‌وه‌‌په‌یوه‌سته‌؟‌هه‌موان‌له‌‌كۆمه‌ڵی‌جیهانیدا‌پێیان‌وایه‌‌كه‌‌كورد‌نه‌ته‌وه‌یه‌كی‌ئاشتیخوازه‌‌و‌هیچكات‌

نه‌یویستووه‌‌جه‌نگ‌بكاته‌‌ئامانجی‌نه‌ته‌وه‌یی‌خۆی.‌

به‌اڵم‌هه‌میشه‌‌كوردبوون،‌په‌یوه‌ستبوونیش‌بووه‌‌به‌‌خه‌باتی‌چه‌كداری‌و‌مانه‌وه‌‌له‌‌شاخه‌كان‌

و‌بێ‌‌بوونی‌ئه‌و‌خه‌باته‌،‌سه‌رجه‌م‌شۆڕشه‌كانی‌بێئامانج‌ماونه‌ته‌وه‌.‌كه‌واته‌‌

ئه‌وه‌ی‌كوردی‌بۆ‌مانه‌وه‌‌له‌‌شاخ‌هانداوه‌،‌نه‌هاتنه‌پێشه‌وه‌ی‌دراوسێ‌و‌نه‌ته‌وه‌‌سه‌رده‌سته‌كان‌بووه‌‌كه‌‌وه‌ك‌

پێویست‌كوردیان‌وه‌ك‌نه‌ته‌وه‌‌و‌وه‌ك‌گه‌لێكی‌خاوه‌ن‌ماف‌و‌چاره‌نووسی‌

خۆی‌ته‌ماشا‌نه‌كردووه‌.‌بۆچوونێكی‌تریش‌هه‌یه‌‌

كه‌‌كورد‌خۆی‌ئازادیخواز‌بووه‌‌و‌نه‌یهێشتووه‌‌نه‌ته‌وه‌ی‌سه‌رده‌ست‌

بیخاته‌‌ژێر‌ڕكێفی‌خۆیه‌وه‌‌و‌هه‌میشه‌‌مانه‌وه‌ی‌له‌‌شاخه‌كاندا،‌

مانه‌وه‌‌بووه‌‌به‌و‌ئازادییه‌ی‌كه‌‌خۆی‌ویستی‌به‌ده‌ستهێنانی‌هه‌بووه‌،‌

نه‌ك‌له‌الیه‌ن‌سه‌رده‌سته‌كانه‌وه‌‌بۆی‌دیاری‌كرابێت.‌ئه‌مڕۆ‌به‌‌په‌یامه‌كه‌ی‌

ئۆجه‌الن‌ئێمه‌‌ده‌بێت‌ئه‌و‌تێگه‌یشتنه‌‌ده‌ستكاریی‌بكه‌ین‌‌كه‌‌كورد‌ده‌بێت‌

بۆ‌هه‌تایه‌‌ده‌ست‌به‌‌شاخه‌وه‌‌بگرێت‌و‌له‌‌ئه‌گه‌ری‌به‌ده‌ستهێنانی‌مافی‌

ته‌واوه‌تیدا،‌پێویسته‌‌شار‌وێستگه‌ی‌هه‌میشه‌یی‌)نه‌ك‌دووه‌م(ی‌خه‌باتی‌

نه‌ته‌وه‌یی‌كورد‌بێت.‌ئه‌گه‌رچی‌تا‌ئێستاش‌له‌‌

پارچه‌كانی‌تری‌كوردستاندا،‌مانه‌وه‌‌له‌‌شاخ‌و‌بێبه‌شكردنی‌نه‌ته‌وه‌یی‌و‌

سیاسی‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌وایكردووه‌‌كه‌‌شاخه‌كان‌شوێنی‌به‌رهه‌مهێنانی‌گوتاری‌نه‌ته‌وه‌یی‌و‌وه‌ستانه‌وه‌‌و‌به‌رگریكردن‌

بن،‌به‌اڵم‌ئه‌مه‌‌وێستگه‌یه‌كه‌‌كه‌‌داهاتووی‌سه‌رجه‌م‌په‌یوه‌ستبوونی‌

كورد‌به‌‌شاخه‌كانه‌وه‌‌ده‌گۆڕێت.‌ئه‌م‌په‌یامی‌ئاشتی‌و‌به‌شداریكردنه‌ی‌شار،‌

سازشكردن‌نییه‌‌له‌سه‌ر‌به‌جێهێشتنی‌ئه‌و‌په‌یوه‌ستبوونه‌ی‌كه‌‌باسكرا،‌

ئه‌وه‌نده‌‌هه‌یه‌‌كورد‌له‌م‌دۆخه‌دا‌توانیویه‌تی‌له‌‌باكوور،‌تورك‌والێبكات‌

دان‌به‌‌سه‌رجه‌م‌نه‌وتراوه‌كاندا‌له‌باره‌ی‌ئه‌و‌مێژووه‌‌ته‌ڵخه‌وه،‌‌بنێت،‌كه‌‌دۆزی‌خودی‌توركیشی‌له‌‌یه‌كێتی‌ئه‌وروپادا‌

خستووه‌ته‌‌كێشه‌وه‌.‌چونكه‌‌ئه‌گه‌ر‌وانه‌بێت،‌كورد‌له‌و‌پارچه‌یه‌‌و‌به‌‌

تایبه‌تی‌خه‌باتی‌چه‌كداریی‌په‌كه‌كه‌،‌هه‌ر‌زوو‌ده‌یتوانی‌له‌باره‌ی‌داواكانیه‌وه‌‌سازش‌بكات‌و‌ئه‌م‌وه‌ستان‌و‌كۆڵنه‌دانه‌‌

له‌‌خۆیدا،‌وایكردووه‌‌كه‌‌كوردبوون‌بۆ‌قۆناغێكی‌گرنگرتی‌ئه‌مڕۆیی‌شار‌

ئاماده‌بكات.

[email protected] ژماره‌‌)28(،‌سێشه‌ممه‌‌2013/3/26،‌ساڵی‌یەکەم

10

تسێ

ووەین

‌دامن

وس‌ع

انڕای

ڕاپۆرت:‌دڵشاد‌ساڵح‌

ئیرباهیم‌حاجی‌زه‌ڵمی‌‌

Page 12: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

ده س���ت���دان���ان ل��ه س��ه ر ب��ری��ن و هه نگاوی یه كه م ده ستنیشانكردنی، و هۆشیاریی نیشانه ی و چ��اره س��ه ر ئه و ئه گه ر خۆ نیازپاكییه . و دڵسۆزیی په یدابوونی له ده ستی كه كه سه ش ب��ری��ن��ه ك��ه دا ه��ه ی��ه ، پ��ێ ل��ه ه��ه ڵ��ه ی دڵپاكیی و ڕاستیی ئ��ه وا بنێت، خ��ۆی پێچه وانه كه شی ده سه ملێنێت، خ��ۆی

پێچه وانه كه ی ده سه ملێنێت.عه ره ب برایانی بێده نگیی له مه ڕ كاره ساته و چ��ه وس��ان��ه وه ب���اره ی ل��ه بێ ك��وردی ن��ه ت��ه وه ی به رده وامه كانی نوورساوه ، و گوتراوه زۆر شت ئااڵشه وه ، جوغزی له نێو ڕاستییه كه بابه ته ئ��ه و ناوێت«دا پێ ئاماژەی چوارده »مانگی جێی ده بێته وه و هه قێكه كه س به گوتنی

كافر نابێت!

زۆر ئ��ه ن��دازی��ه ك��ی ت��ا وای���ه پێم هه مبه ر له هۆشیاربین هه موومان ئێمه ی نقومبوونه ی و شێوه ژیان ئه م چه ند له م به چێژ، ك��وردی كۆمه ڵگای

ڕاستییه كی تاڵ

نقومبوون له چێژدا تا خنكان

كورد نووسه ری و شاعیر كه م ئاخر و فه له ستین كێشه ی له ئ��اوڕی هه یه له و هه ندێكیان نه دابێته وه ، لوبنان تا پڕژاندوون، قسه یان ئه وه نده بابه ته كوردیی وشه ی به ڕۆیشتوون، جه زائیر وێنه ى »جه میله و واڵتی ئاگر و ژیله «یان

كێشاوه !ڕۆییشی زێ��ده با ئ��ه وه - هه ڵبه ت شانازییه مایه ی كوردان بۆ كرابێت- تێدا و میلله تێكی مسوڵامنی ڕاسته قینه ی دڵ و ده روون پاك، هه ر ئه وه ی لێده وه شێته وه »چ���ی ب��ۆخ��ۆی پ��ێ خ��ۆش��ه ، ب��ۆ ب��را

مسوڵامنه كه شی پێی خۆشبێت«.ئه دی برایانی عه ره ب؟!

هیچ و زانیوه چاكه یان ب��ه و ئایا ك��وردی��ان ن��ال��ه ب��اری ب��اری پارسه نگی داوه ته وه ، جارێك دوو قسه ی خێریان بۆ

كردووه ؟!بێجگه خ��ۆم ب���اری ی��ه ك��ه ئ��ه م��ن ده روێ��ش«ی »مه حمود شیعرێكی له لێی دوای���ی ده ڵ��ێ��ن ك��ه فه له ستینی- شیعرێكی چه ند و بووه ته وه - په شیامن هۆی و ڕەوش ك��ه – »ج��ه واه��ی��ری« له نایه شك پێم هه یه - خۆیان تایبه تیی ئه ده بی عه ره بیدا له سه ر كورد كرابێته وه .

عه ره بی نووسه رێكی بۆیه ش هه ر »دكتۆر وه ك��و ویژدانی به موسوڵامنی

ساڵه ی دوایی كه رووحی كۆمه اڵیه تیبوون هێواش هێواش ئێمه ئینسانیبوونی و به سه رقاڵبوون ده ك��ات، خاش و ورد چێژ و له زه تربدنی هه رچی زیاتری تاكی كه دۆخێك چووه ته كۆمه ڵگایه ، ئه م تیۆرییه كی فه لسه فه و هیچ باوه ڕناكه م تایبه ت به م دیارده یه توانای ته فسیركردن و لێكدانه وه ی هه بێت. ئه مڕۆ كۆمه ڵگای غیابی ئیشكالیه تی ته نها به ك��وردی و ناته ندروست سیاسیی سیسته مێكی بوونی ناعه داله تییه كی ره ها نییه ، به ڵكو مه ترسیدارتر له قه یرانه سیاسی و یاسایی و ئیداری و كارگێڕییه كانی ئه م هه رێمه، بێئه ندازه ی شه یداییه كی و نقومبوون به هاوواڵتیانه و خه ڵك زۆری به شێكی

زی��ات��ر ل��ه س��ێ م��ان��گ ب��ه س��ه ر تێپه ڕی، تاڵه بانیدا نه خۆشكه وتنی ده گه ڕێته وه ، كه ی نییه روونیش هێشتا به ده ب��ی��ن، گوێبیستی ئ��ه وه ی ب��ه اڵم و ته ندروستی تیمی زماىن له تایبه تیش كه ئه وه یه تاڵه بانییه وه ، پزیشكه كانی ناوبراو دوای گه ڕانه وه شی ناتوانێت وه كو له هه ڵبه ته بكات، سیاسی كاری جاران نزیكه ی تاڵه بانی راب��وردووش��دا ساڵی له ژێر عێراق ده ره وه ی له مانگ سێ كۆی ئه گه ر بوو، پزیشكیدا چاودێریی ماوه ی نه خۆشكه وتنیشی ئه ژمار بكرێت، نیوه ی تاڵه بانی ساڵێكدا ماوه ی له ئه وا بردووه به سه ر نه خۆشخانه له ته مه نی

و نه یتوانیوه كاروباره كانی به ڕێوه ببات.له وه خ��ۆی یه كێتی هه رچه نده گه ڕانه وه ی دوای تاڵه بانی كه ببوێرێت سیاسی ك��اری ج��اران وه ك��و ناتوانێت بكات، به اڵم دواجار ده بێت ئه و راستییه

ناوی به كتێبێكی شه نناوی« فه همی كورده كان املسلمین- یتامی »األك���راد زۆر نووسیوه ، مسوڵامنن« هه تیوی م��ه ردان��ه ل��ه س��ه ر ك���ورد ده ك��ات��ه وه و ده كات مسوڵامنان و عه ره ب له گله یی كورد تراجیدیاكانی به ده ره���ه ق كه خه مساردن. ڕایده گه یه نێت كه چاره سه ری په رته وازه ییی مسوڵامنان ئه وه یه هه رچوار كورد و بگرنه وه یه ك كوردستان پارچه ی ببێته ده وڵه تێكی سه ربه خۆ، چونكه كورد

مشورخۆری ڕاسته قینه ی ئیسالمه .هه ر ع��ه ل��ه وی«ش »ه���ادی ئاخر كاره ساتی له عه ره بان بێده نگیی له به ر له تاوانه ئه و ئه نجامدانی و هه ڵه بجه الیه ن سه ددامه وه ، كه خۆی به پێشه وای له حاشای ده زان��ی، ع��ه ره ب نه ته وه ی

عه ره بایه تی كرد!زه قه ڕاستییه له و خ��ۆالدان دی��اره كارێكی حوشرتمه النه یه و هیچ پاساوێكی

چێژوه رگرتنی هه رچی زیاتر و بێسنووره ته نها چێژوه رگرتن ئه مڕۆ ژی��ان، له پێداویستییه كانی زه رووریه تی و گه ده له ئ��ه م��ڕۆ ن��ه گ��رت��ووه ت��ه وه ، ئینسانی پۆشینی بۆ شێوازی پێاڵوه كانه وه ره نگی ره نگی و خانو دیزاینی تا جلوبه رگ، ئۆتۆمۆبیل و مواسه فاتی مۆبایل و جلی ژیانی سه رتاپای و قژ ره نگی تا ژێره وه ، ئه م كۆمه ڵگایه خه رقی دنیایه ك له چێژە زووتێپه ڕ چێژوه رگرتنێكی به اڵم كردووه ، له كۆتا خاڵ بۆ و رووكه شگه را، وه ستان گه یشنت به چێژێكی ره ها، بووەته شتێكی

بیرلێنه كراوه . سیزیف وه ك هه موومان ده بێت وه ك چێژ هه ناسه دان، چركه ی كۆتا تا

قبوڵ بكات و جێگه ی تاڵه بانی پڕبكاته وه ، پۆستی تاڵه بانی جێگه ی له مه به ستیش سكرتێری نه ك كۆماره ، سه رۆكایه تیی هاوپه یامنی، پارتیی و یه كێتی حیزبه كه . زۆرجار رایانگه یاندووه كه پۆستی سه رۆك كۆمار مافی كورده ، له ناو كوردیشدا مافی الیه نه كانی ئێستا تا ئه گه ر یه كێتییه ، به غداد له په رله مانتاریان ئۆپۆزسیۆن كه باشیان به ئه خالقییه وه رووی له هه یه ، نه زانیوه قسه له سه ر پڕكردنه وه ی شوێنی له گه ڵ هه مووشیان بكه ن، تاڵه بانی پۆسته یان ئه و له سه ری تێبینییان بوونی

ڕەگه زپه رستی پاڵپشته كه ی هه ستی نییه ، خۆ ته نگییه ، ب��ه رچ��او و شۆڤێنیزم و سه ره تاییه كانی بنه ما له دزینه وه یه »وإذا به پێچه وانه ی كاركردنه و ئیسالم ئه گه ر قرىب- ذا كان لو و فاعدلوا قلتم با بدوێن، دادپه روه رانه كرد، قسه شتان

له سه ر خزم و كه سی خۆشتان بێت«.هه یه وا ئی ل��ه وه دای��ه ، سه یر جا و ناخواته وه ئاو دڵی بێده نگییه ش به و كه وشه نی »شه یتانی الڵ«یش ده به زێنێ و چه نگه ڕنه ی ئه وه ده كات ڕاستی ئاوه ژوو كه سه ددام بدات پێشان وای و بكاته وه هاو له گه ڵیان ئ��ه وه ی له به ر به عس و زمانن، مه عسووم و بێتاوانن و خه ڵكی دی كیمیایی له هه ڵه بجه داوه ، ئه وه بوو پار له ڕۆژی )3/16(دا كه ناڵی جه زیره - كه به حیساب سه كۆی ئازادیی و بیر جوداییه - وتارێكیدا قوڵه له و كرد كه تنه ی ئه و شتى- رواي��ات و واحد »حدیث به ناوی

خۆمان هێزی له گ��ه وره ت��ر به ردێكی سه ركه وتنیش بێت، ك��ۆڵ��امن��ه وه ب��ه ژیانی ئێستای له مه حاڵه وەیە له والی ئێمه ب��وون��ی ئێمه دا، كۆمه اڵیه تیی و رووحانی عه قاڵنیی كائینێكی وه ك مه عریفی په یوه ستكراوه به ئاماده بوونی له سه رنج ئه گه ر چێژەوه ، ئالیه ته كانی ده ربڕینه واتاداره كه ی »دیكارت« بده ین، من كه واته پ��اره دارم، من بڵێم ده بێت هه م، من چێژ وه رده گرم، كه واته من هه م، بوونی من په یوه سته به شته كانی منه وه . به اڵی دنیای مۆدێرن سه رقاڵبوونه به وه ی چۆن بێئاگابین له پرسه گه وه ره كانی نێو بۆش، زۆر بوونێكی سه رقاڵ گ��ه ردوون، ئاكاری ئه م نقومبوونه وه ی به اڵم ئه وه ی

ئیرت ده بێت به اڵم زانیوه ، كورد مافی به وه اڵمێكی جددیی هاوواڵتیانی كوردستان پۆسته هی كورده ؟ ئه و ئایا كه بده نه وه بۆ كورد پۆستی سه رۆكایه تیی كۆمار ئایا

گرنگه ؟كورد مافی یان نییه ، گرنگ ئه گه ر با به راشكاوی بڵێن داكۆكیكردنیان نییه ، له و پۆسته له رابردوودا هه ڵه بوو، ئه گه ر زیان تاڵه بانیش غیابی به وایه پێشیان به هێز هاوسه نگیی كه وتووه ، كورد به ر به رژەوه ندیی شیعه ته واو بووه ، هه رچی با بكه ن، پرسه ئه و له سه ر قسه زووه

ڕووداوێك و چه ند گێڕانه وه ی جۆراوجۆر و س���ه ددام پیسی پ��ه رێ��زی »ویستی له مه ڕ بێدینه كان و دڕن��ده به عسییه چاووڕاو ته پوتۆزی به هه ڵه بجه تاوانی شۆڤێنیزمی چه وری ده ستی و داپۆشێت دی خه ڵكی له عه ره بی سۆشیالیزمی

هه ڵسوێت!ئاست له ب��وون بێده نگ ئه گه ر و عه یب فه له ستین له زایۆنیزم تاوانی كورد كێشه ی ئاست له ئه وا بێت، تاوان كێشه ی چونكه خراپرته ، و عه یبرت زۆر كورد زۆر له كێشه ی فه له ستین گه وره تره ، نزیكه ی بێت به ناویش ئه گه ر ئ��ه وان ئێمه ی به اڵم له پشته ، ده وڵه تیان بیست كورد »له حه وت ئاسامنان ئه ستێره یه كامن نییه «، واڵته كه مان وه ك به شه خێر دابه ش فه له ستین گه لی قاتی چه ند ك���راوه ،

هه وڵی سڕینه وه و قڕكردمنان دراوه !له زه ره ر بچێ ، نه چووه ئێستاش نیوه شی بگه ڕێته وه هه ر باشه ، ئه و برایانه - ئه گه ر به ڕاستی خۆیان به برا ده زانن- با تۆبه له و بێده نگییه بكه ن و پێ له ڕاستی ڕەوایه پێیان خۆیان بۆ ئ��ه وه ی و بنێن كونی له نه ك ببینن، ڕەوا ئێمه شی به ده رزیی ناسیۆنالیزمی عه ره بییه وه ، به ڵكو له ده القه ی مه زن و ڕوونی ئیسالمه وه له

ئێمه و كێشه كه مان بڕوانن.

جودا چێژپه رستییه ی ل��ه م كۆمه ڵگا تری میلله تانی و كۆمه ڵگا له ده كاته وه خواستنی و ئیستیهالك ئاماده یی دنیا، له هه رێمه له م پێداویستییه ساده ترین ده ره وه، موكین نییه ئێمه بتوانین سفره ی واڵتانی ئه گه ر رابخه ین ن��ان��خ��واردن شتوومه كه وه ساده ترین له نه بن، تر هاورده ی كه ره سه، گه وره ترین تا بیگره هه ڵبه ته هه رێمه یه ، ئ��ه م ده ره وه ی نیازمه ندی گه مژەییه وادا حاڵێكی له دابنێین كۆتایی خاڵی و بین خه یااڵت ئێستامان، ژیانی بااڵیه ی فۆرمه ئه م بۆ ده بێت هه موومان له م راكردنه ئه به دییه بۆ ره شامن الفیتەیه كی تا بین به رده وام

هه ڵده واسن.

چیرت به به تاڵی نه مێنێته وه .ئه گه ر یه كێتیشه ه��ه رچ��ی خۆیه تی، مافی ئ��ه وه وای��ه پێی بكات ده ستپێشخه رییه ك باشرتوایه پڕبكاته وه ، تاڵه بانی شوێنی و حیزبه ئه و سه ركردایه تیی چونكه كه دڵنیان ل��ه وه زۆر راده یه كی تا كاری تر جارێكی ناتوانێت تاڵه بانی بیشیكات ئه گه ر بكات، سیاسی تاڵه بانی سه رۆكایه تیی ماوه ی ئه وا بۆ ناشتوانێت و ماوه ساڵێكی ته نها بكاته وه ، كاندید خۆی تر خولێكی له الیه ن شێوه یه ش له و بڕیارێكی به ڵكو نییه ، له نگی نه ك یه كێتییه وه كوردستان هه رێمی هاوواڵتیانی الی ده بێته لێده كرێت و پێشوازیی كه بۆی شانازییه ك و ده ستكه وت پۆستی ده كاته قوربانی به رژەوه ندیی

گه له كه ی.

له ناو زۆربه ی نه ته وه كان داستان و سه ربورده یه كی ئه فسوناوی هه یه. وه ك

سه روه ری و یادكردنه وه یه كی نه ته وه یی، له ناو كورد و ئارییه كان سه ربورده ی نه ورۆز، له ناو تورك به سه رهاته كانی

تۆران، گه لی هه ڵبژارده الی یه هودییه كان، زه ویی په یامبه ران الی عه ره ب، ئارامی

له ناو ئه رمه نییه كان. به سه ربورده ی واش بیری فاشی له ئیتاڵیا و نازی له ئه ڵامنیا

و شۆڤێنیی فه ره نسی و فاالنژیسی ئیسپانی داڕێژراوه. هه ندێك له و بۆنانه

به مه به ستی ڕەگه زپه رستی و زاڵی و دروستكردنی میلله تی سه رده سته ییه دژ

به میلله تێكی ژێرده سته . هه ندێكی تر وا هۆنراوه ته وه كه نه ته وه حوكمداره كه

ته قدیس بكرێت و له فه رمانیان ده رنه چن، وه ك كاتی خۆی گوایه

باپیرانی ده سه اڵتدارانی ڕۆم له الیه ن خواوه ندانیان به هۆی گورگه وه هێرناون، هه ندێكی تریان بۆ میلله تی ژێرده سته یه

تا ببێته هێامی خه بات و خۆڕاگریی ته كان به به رگری بۆ رزگاریی، بۆنه ی نه ورۆز له م جۆره یه ، تا رزگاریی ئه و

بۆنه یه كاریگه ریی ده بێت، نابێت له و قۆناغه هیچ الیه ك به خراپی وه سفی

بكه ن. له الیه ن چه پ و شیوعییه كانەوە سه رده مانێك به یادێكی ڕەگه زپه رستى

و نه فامیی نه ته وه یی - بۆرجوازی لێكده درایه وه ، له م سه رده مه ش له الی

هه ندێك ئیسالمی به حه رام وه سف ده كرێت، به پێچه وانه وه بۆ ئه و قۆناغه

زۆر پێویسته ، به اڵم ئه وه ی جێی سه رنجه له نێوان كاوه ی ئاسنگه ر و سه الحه ددیینی

ئه یوبی كامیان زیاتر شایسته ی یادكردنه وه یه ؟ كامیان به ڕوونی ناسنامه و

سه روه ریی كوردی تێدایه ؟ »ڤاسیلی نیكیتین« سێ كه سی له مێژوو

به كاریگه ر هه ڵبژاردووه ، »ئه رده شێر، سه الحه ددین، كه ریم خانی زه ند«، ئه وانه به الی كه مەوە دوانیان كوردن، به اڵم هیچ

به ڵگه نامه یه ك به ڕوونی »كوردبوونی كاوه « ناسه ملێنێت، ساغ نه بووه ته وه كاوه

یان زوحاك كامیان كورده ، ئه ویاده ناشێت بڵێین نیشتامنییه ، مادام تایبه ت به كورد و كوردستان نییه ، به ڵكو موڵكی زۆربه ی میلله تانی ئارییه ، هه رچی سه الحه ددینه

تایبه ت موڵكی كورده ، كه چی به شی زۆری كورد واتێگه یه نراوه ئه وه موڵكی كورد

نییه و هه ندێك به خیانه تكاری وه سف ده كه ن.

پته ویی نه ته وایه تی له پته ویی مێژوو و سه ركرده كان و ئایین و كه لتوور و

سه روه ریی نیشتامنی و زمان دێت، ئه وه ی ئێستا له الیه ن رۆشنبیرانی ده سه اڵتی

كوردیەوە ده كرێت، قێزه ونكردنی مێژووی كورد و سه ركرده كانی و ئایینی میلله تی كورده ، له كاتێكدا ده بینین میلله تانی تر

به پێچه وانه وه خیانه تی سه ركرده كانیشیان وه رده چه رخێننه سەر شانازی، سه رنج بده

عه ره ب ناوی له خیانه ته كەى »شه ریف حسێن« ناوه »شۆڕشی گه وره ی عه ره ب«.

چاكرت ئه وه یه یادی نه ورۆزیش بكرێته وه ، به اڵم چه ند قات زیاتر یادی

سه الحه ددین و سه ركه وتنه كان و ته واوی ده وڵه تی گه وره ی ئه یوبی بكرێته وه ،

هه موو ئه وانه مێژوویه كی ته واوكاری كوردستان دروستده كات. هه روه ك له

به ڵگه نامه كانی به ریتانیادا ئاوا وه سفی كورد ده كات » كورد له كۆنه وه به

ئۆقره و به رگری له ئه وروپا تا هیند له به رهه مهینانی سه ركرده ی گه وره گه وره،

به ناوبانگ بووه «.

[email protected] ژماره )28(، سێشه ممه 26 /2013/3، ساڵی یەکەم

12

مسته فای سه یدمینه

هاوڕێ توانا مێرگه سه ری

ئاكۆ كه ریم

یادی كاوه ی ئاسنگه ر یان سه الحه ددین

مه سعود عه بدولخالق

ماوه ی ساڵێكدا تاڵه بانی نیوه ی ته مه نی له نه خۆشخانه به سه ر بردووه و نه یتوانیوه

كاروباره كانی به ڕێوه ببات

كێشه ی كورد زۆر له كێشه ی فه له ستین گه وره تره ، چه ند قاتی ئه وان هه وڵی

سڕینه وه و قڕكردنمان دراوه

چیتر چاوه ڕوانی تاڵه بانی مه كه ن

Page 13: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

د. کامەران محەمەد ئامادەکردىن: بەیان

[email protected]ژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

13

پێوه ره پێوه ر و تاكه ئه و جا ته واوێتی. پیرۆز قورئانی كه جیامه ندێتییە گشتییە داناوه ، بنه ڕەتیی به مرۆڤه كاندا نێوان له )ان ده فه رموێت خوا ته قوایه ، پێوه ری الحجرات، اتقاكم( سورة اللە أكرمكم عند گیانی و به ده ستهاتووه ئه و ته قواش .13ئاكاری و ژیری و كردارییه ی مرۆڤه كانه بۆ چوونه ناو ئه و هێڵه مرۆییه ی كه له ڕێگه ی كه ڕۆچوون. گه وره دا خوای به ندایه تیی حوكم و فه رمان و نه هی و به ها و بنه ما ڕێگه ئه و ده ك��ات. دی��اری خوا بااڵكانی پێكه وه ئافره ت پیاو و به ندایه تییه ش له جیاوازییشیان ده كه ن. تێدا به شداریی هه ندێ حوكمی تایبه ت و گونجاو لەگەڵ ڕۆڵ و شوێنیان له ڕێكخراوی كۆمه اڵیه تیی ڕێكخراوی چوارچێوه ی له یاخود گشتی،

خێزانی تایبه تدایه .به رجه سته كردنی جیهانبینیی كرداری واقیعی له قورئانییه كان ده قه ئیسالم و بێوچانی تێكۆشانێكی ئ��ه رك و ژیاندا ده ستكاریكردنی به پێویستی ده ویست. ئه و خێڵه كیی دواك��ه وت��وو و عه قڵیه تی دید ڕاستكردنه وه ی هەبوو، سه رده مه ده خ��واس��ت. مرۆڤه كانی تێڕوانینی و ن��اخ و به چه مكانه ئ��ه م ده ب��وای��ه بۆیه شۆڕبكرێنه وه ، مرۆڤه كاندا سایكۆلۆجیای ئ��ه و ڕوون���ك���ردن���ه وه و چ��ه س��پ��ان��دن��ی به ڵكو نه بوو، پیاوان بۆ ته نها ڕاستیانه ش بوو، مه به ست ئافره تان خودی زیاتریش چونكه ئه وان خاوه نی كێشه كه و پشكداری ناڵه و ناهه موارییه كان بوون. ئه وه بوو پاش سیانزه ساڵ بانگه وازی ئیسالمی له مه ككه و كۆششكردن بۆ ڕاستكردنه وه ی جیهانبینیی ژیان و گه ردون و به به رامبه ر مرۆڤه كان ده وڵه تی دامه زراندنی پاشانیش مرۆڤ، ئیسالمی له مه دینه و چه سپاندنی پایه كانی بواره كانی به ڕێوه بردنی ڕێكخسنت و و منوونه یه كی ئیسالمی، میتۆدێكی به ژیان مرۆڤایه تیدا كۆمه ڵگه ی ل��ه ن���اوازه ی پێشكه شكرد و هێنایه بوون، به تایبه تیش له

پرسه كانی ئافره تدا.وای ئ��اف��ره ت��ی كۆمه ڵێك ئیسالم گرنگی بواری هه ندێك له كه دروستكرد ئاستی له كه وتن، پیاوان پێشی ژیاندا خۆیاندا سه رده می مه زنه كانی ڕووداوه واتا كردارییانه شێوه یه كی به ب��وون، به رجه سته خۆیاندا له قورئانییه كانیان كه س یه كه م نییه نامۆ بۆیه هه ر ده كرد. »خه دیجه ی هێنا په یامه به و باوه ڕی كه كه كه سیش یه كه م و خوه یلد« كچی له قوربانی »سومه ییه « گیانی خۆی كرده

په یامێكی وه ك ئیسالم ئایینی پانتایی تێكڕایی بۆ خوایی گشتگیری جوگرافی و كۆمه ڵگه كانی مرۆڤ و زه مه ن و قۆناغه مێژوییه جۆربه جۆره كان، میتۆدی هه موو بۆ خۆی تایبه تی دیاریكراو و له مرۆڤ زیندووه كانی دۆزه بابه ت و دۆزه له و یه كێكیش ده رب��ڕی��وه ، ژیاندا دڕندانه ی سته مێكی كه ژیان گرنگانه ی له گه ڵدا ئه نجامدراوه و به په ڵه یه كی ڕەشی پێشێلكاریی دانراوه ، مرۆڤایه تیی مێژووی كۆمه ڵی له الیه ن بووه ئافره ت مافه كانی پیاوانه وه . بۆیه ئیسالم گرنگییه كی ئه وتۆی دا هه ڵه كان تێڕوانینه ڕاستكردنه وه ی به به رقه راركردنی ئافره ت و به به رامبه ر ڕاستییه له سه ر دام��ه زراو په یوه ندییه كی نێوان له مرۆڤ بنچینه ییه كانی رسوشتیی ئه و ڕوونكردنه وه ی ڕەگه زه كه دا، هه ردوو بواره له بوارێك، هه موو له په یوه ندییه به شێوه یه ك كرده ییه كاندا، سایكۆلۆژی و نه یشێوێنن و په ڕگیری تێكچوون و كه په نهانی به گۆشه كانیدا له گۆشه یه ك

نه مێنێته وه .له الیه نی مرۆڤایه تییه وه ئیسالم ئه و ئافره ت و پیاو كه كرد ئاشكرا ڕاستییه ی وه اڵم��ی به مه ش یه كسانن، یه كه یه كی كه دای��ه وه هه اڵنه ی تیۆره ئه و هه موو ئافره تیان به كه مرت له پیاو ته ماشا ده كرد، خلقكم الذي ربكم اتقوا الناس ها أي ]يا وبث زوجها منها وخلق واحدة نفس من منهم رجاال كثريا ونسا و [ سورة النساء، 1. به دیهێنان له تاكه نه فسێك، ئه و سیفه ته یه جیهانبینی له به رده م پیرۆز قورئانی كه

مرۆڤایه تیدا ده یوروژێنێت.بێگومان له ڕووكه شدا ئه مه قسه كردن بوونی رسوشتیی ب��ه س��ه ب��اره ت نییه سه باره ت قسه كردنه به ڵكو مرۆڤایه تی، به رده وامییه كه ی، ڕێگه ده سپێك و به كه یه كه مه ، به دیهێرناوی مه به ست لێره دا الشه یه ك وه ك په روه ردگار سه ره تادا له كرد گیانی خ��ۆی گیانی له به دییهێنا، دوالیزمێتی كه شه دا ل��ه و جا ب��ه ب��ه ردا، به دیهێرناوه دا، له و خودییه رسوشتێكی ئاده م بۆ ئاماژە لێره دا ده بێت بێگومان ئه وه ی بناغه ی له سه ر بكرێت. حه وا و ڕاسته وخۆ په روه ردگار هه ردووكیان كه به دییهێناون، ئه وانیش بناغه ی یه كه م بوون، كه زۆربوونی مرۆڤه كان لێوه ی سه رچاوه ی نیگای گرتووه ، هه ر وه ك بڕگه كه ی دوایی بۆ ده كات )وخلق منها زوجها وبث منهم رجاال كثريا ونسا ء(. له و ڕوانگه یه وه ئیسالم ئافره ت پیاو و بڵێت كه هات ئه وه بۆ

ب��ێ��گ��وم��ان ئ���ه م پ��رۆس��ه م��ه زن��ه قورئانییه كانه ده قه به رجه سته بوونێكی له ب��اس پێكرد. ئ��ام��اژەم��ان پێشرت ك��ه به ده ك���ات، ئ��اف��ره ت��ان كۆمه ڵه یه كی ئافره تانی كۆمه ڵی ئه سمئیش، گوزارشتی ئاماژەكردنه خۆیدا خودی له موسڵمن به كۆمه ڵگا به مه ده نیكردنی پرۆسه ی به

میتۆدێكی ئیسالمییانه .هه ڵوێسته یه ك خۆیه تی جێی لێره دا ئه گه ر بپرسین: خ��ۆم��ان ل��ه بكه ین و ئیسالمدا واقیعی له جیهانبینی و ئافره ت به وشێوه یه بووبێت، ئه وا بۆچی له هه ندێ به رنامه كۆبوونه وه و كۆڕ و ناوه ند و ته له فزیۆنییه كاندا ئیسالم وه ك ئاسته نگێكی به رده م گه شه كردنی ئافره ت وێنا ده كرێت؟ ئه گه ر به وردی و ئه كادیمییانه له و گوتاره نه بوونی زانستی سه ره ڕای ئه وا ڕامبێنین، له بێئاگابوون نه بوون و له گوتاره كه »كه سه رچاوه بنه ڕەتییه كانی مێژووی ئیسالمی به گشتی و شوێنی ئافره ت له و مێژووه دا به تایبه تی«، خودی گوتاره كه ش به ده ست ئه و ده ناڵێنێت، ق��ووڵ��ه وه كێشه یه كی سه رچاوه ی »هه ڵه «ییه وه له كێشه یه ش )1400( له زیاتر ئه گه ر چونكه گرتووه ، ئیسالمدا كۆمه ڵگه ی له ئێستا پێش ساڵ هه وڵی پێكه وه پیاودا له گه ڵ ئافره ت دیاریكراوی بیروباوه ڕێكی سه رخستنی پێناو له خ��ۆی گیانی هاوكات دابێت، هه وڵی به خشیبێت و سه رخستنیدا ئافره تان« »كۆمه ڵه یه كی دامه زراندنی پشتگیریی ئیسالمیش په یامبه ری درابێت، دواكه وتنه ی ئه و ده بوایه ئه وا لێكردبێت، سه رسامی هات ئافره تدا پرسی به سه ر )منطلق(ە شه وه سه ربه ند له و بكردینایه ، هۆكارانه دا ئ��ه و دۆزی��ن��ه وه ی ب���ه دوای س��ه رده م��ی دوای ل��ه ك��ه وێڵبووینایه به سه ر ب��اڵ��ی ی��ه ك��ه م��ه وه ئیسالمیی

كۆمه ڵگه كانی ئه م جیهانه دا كێشا.»فتنه« پشێوی ڕووداوی ل��ێ��ره وه به سه ر خێڵه كی كه لتووری زاڵبوونی و نوورساوه زاڵبوونی ئیسالمیدا، ڕۆشنبیریی ئه زموونی نه مانی ئیرسائیلییه كان، پیاوان زاڵبوونی دروس���ت، ئیسالمیی به سه ر كۆمه ڵگه دا، ملكه چكردنی ئافره تان مافه كانی كه شێواوه ی واقیعه ئه و بۆ بنه ڕەتیی هۆكارگه لێكی ...تاد، زه وتكرد و

دروستكردنی ئه و دۆزه بوون.

به ئه سته م ئافره تانى بزاڤى ئیسالمی ده گه نه ناوه نده كانی بڕیار

پێناو جێبه جێكردنی ده قه قورئانییه كان له واقیعی ژیاندا ئافره ت بووبن!

گرنگ بنه ڕەتیی خاڵێكی ل��ێ��ره دا له سه ر هه ڵوێسته ی ده بێت كه هه یه په یامه ئ��ه و ن��اردن��ی ئ��ه وی��ش بكه ین، ب��وون��ه وه ره وه و به دیهێنه ری الی��ه ن له په یامبه ر، وه ك محه ممه د هه ڵبژاردنی باوه ڕهێنانی خه دیجه وه ك یه كه م باوه ڕدار واقیعیی به رجه سته بوونێكی پاڵپشت، و سه باره ت ئایینه كه كه »یه كه «یه یه ئه و هه ردوو نێوان دژایه تی ئه فسانه یه تیی به ڕەگه ز »پیاو و ئافره ت«ە كه ڕایگه یاند، كه به درێژایی زه مه نه مێژووییه جیاوازه كان له یاسایه كی چه سپاوی بووبوونه كۆمه ڵگه دا

كۆنكرێتكراوی كۆمه اڵیه تی.و ئ��ازا ئافره ته ئه و »سومه ییه «ش هۆشیاره بوو كه له ناو جه رگه ی ده سه اڵتی له كۆمه ڵگه یه ئه و پڕبوونی و خێڵه كیدا سته م و یاخیبووندا، پاش په یربدنی به مافه میانه ی له ژیاندا له رسوشتیيه كانی خۆی ئه بوجه هل و به گژ نوێیه كه دا، په یامه »نا، ڕاگه یاندن پێی هاوڕێكانیدا چووه وه ، بۆ »نا« كۆیالیه تی، بۆ »نا« بۆ سته م، نا«

ته ماشاكردنی بۆ »نا« زینده به چاڵكردن و ئافره ت به دیدێكی نزمرت له پیاوان ...تاد.

ئینب ئه سیر )555-630ك( ڕووداوێكی بۆ ئاماژە كه ده گێڕێته وه ، گرنگ زۆر ڕێكخراوێكی ئافره تان »ئافره تانی مه دینه « ده كات، كه ده سته جه مییه كیان گرتبوو، بۆ داواكردنی مافه كانیان له كۆمه ڵگه ی نوێدا. سه كه نی كوڕی یه زیدی كچی ئه سمئی كۆمه ڵه یه ی ئه و نوێنه رایه تیی ئه نساری ڕۆشتنی له ب��اس ئه سیر ئینب ده ك���رد، )د.خ( پێغه مبه ر الی بۆ ده كات ئه سم ء به نوێنه ری و قسه بێژی ئه و »كۆمه ڵه یه «، اين رسول من ورايئ الله )يا رسول ده ڵێت بقويل، يقلن املسلمني، النسا ء جمعة من بۆ باسه كه ی پاشان رأي��ي…(، مثل وعيل كرد، پێغه مبه ریش له وه اڵمدا پێی فه رموو من ورا ءك واعلمهن اس��م ء، يا »ان��ريف

النسا ء« )1(.

بزافی گوتار و كه ئ��ه وه س��ه ره ڕای خۆیان ته واوی به نه یانتوانی ئیسالمیش ئه و كه ڕزگ��ارب��ك��ه ن هه لومه رجه ل��ه و له دواكه وتووه كۆمه اڵیه تییه كه لتووره هه ر هێناوه . به رهه می ئیسالمدا جیهانی بۆیه به ئاشكرا »غیاب«ی ئافره تان له بزافی ئیسالمیدا به به راورد به و ڕۆڵه ی ئافره ت له به دیده كرێت. گێڕای، ئیسالمدا سه ره تای بزافه له ئافره تان ئه سته م به چونكه ئیسالمییه كاندا ده گه نه ناوه نده كانی بڕیار، له پارێزگاری توانیویانه پیاوان هاوكات ئه زموونی خۆیان به سه ر ئافره تانه وه بكه ن. هه روه ها هه وڵێكی زۆر دراوه و ده درێت كێشه كانی به ئافره ت گرنگیدانه كانی تا سه ره ڕای ئه مه بكه نه وه . چڕ ئافره ته وه پێگه یاندن و بۆ چاودێریكردن الوازی��ی

ئاماده كردنی ئافره تان.ده زانین پێویستی به كۆتاییدا له

بێ پێكده هێنن، ژیان بنه ڕەتی پێكه وه هه بێت »فضل« چاكی یه كێكیان ئه وه ی ئه و ته نانه ت تریاندا. یه كێكی به سه ر یه كسانییه شی »یه كسانیی پیاو و ئافره ت« یه كسانیی بۆ »اصل« بنه ڕەت كردووه ته جیاوازه كان، نه ته وه كۆمه ڵ و و ڕەگه ز زۆربوونه ، حه متیی به رئه نجامێكی كه پێكرد. ئاماژەی دواتر بڕگه كه ی هه روه ك نه فسی یه ك تردا ڕەهه ندێكی له بۆیه هه موو بۆ قورئانیانه یه ڕەتكردنه وه یه كی ڕەگه زی »التمیز«ی جیامه ند الیه نه كانی زمانی و جوگرافی، و ڕەنگی و نه ژادی و ج��ۆراوج��ۆران��ه ڕەگ���ه زه ئ��ه و بێگومان نانوێن، مرۆڤایه تیبوونیدا له قوواڵییه ك كتوپڕانه یه ك��اروب��اره ل��ه و ئ��ه وه به ڵكو »التنوع«، جۆراوجۆرێتیدا هێڵی ل��ه به س��ه ب��اره ت ده نوێنن خ��وا توانای كه چه نده ها به شت یه ك جۆراوجۆركردنی ڕەنگ و تایبه مته ندیی جیاواز، بێئه وه ی له و ڕەسه نه كه ی رسوشته جۆراوجۆرییه ته دا

خۆی ون بكات.یاخود ناكێشێت، سنورێك ئیسالم حه قیقه تی له سه ر ناكات جیاكارییه ك مرۆڤایه تی له نێوان پیاو و ئافره تدا. چونكه ئیسالمدا، تێڕوانینی له ئافره ت پیاو و به رجه سته مرۆڤایه تی ی��ه ك ماهیه تی ئیسالم كه جیامه ندییه ك تاكه ده ك��ه ن. دانی پێدا ده نێت، جیامه ندیی به دیهێنان لەشه وه به په یوه ندیی كه »خ��ل��ق«ە ، هه ر وه ك جیامه ندییه كه ئه ویش هه یه ، خۆی شوێنه واری واقیعی، كاروبارێكی جیامه ندییه ، ئه و پاشان هه یه ، ژیاندا له ده ك��ات دی���اری ت��ر جیامه ندییه كی »وظيفة«یە ئ��ه رك به په یوه ندیی كه هه ریه ك مرۆڤایه تییه كانی كۆمه اڵیه تی و به ب��ه اڵم هه یه ، ئ��اف��ره ت��ه وه و پیاو له یه ك یاخود چاوگه ، یه ك به پشتبه سنت ئه و ئه ویش مرۆڤایه تی، حه قیقه تی ژیانی كاروبارێكی هه موو له كه گیانه یه تایبه ت و هاوبه شیانه وه ده رده چێت. ئه و جیامه ندییه ش ته نها وه ك ومتان »ئه ركی«یە

نه ك جیامه ندییه كی ماهیه تێتی.ئه ركییه جیاوازییه ئ��ه و بێگومان هه ر پێكهێنانی له ڕۆڵێكی هیچ نابێت پیاو و نێوان له فه وقی په یوه ندییه كی هه ردووكیان به ڵكو هه بێت. ئافره تدا له مرۆڤایه تی و ئاستی ی��ه ك له سه ر به و ده وه س��نت، وجوددا یه ك جێگه یه كی ته نیا وه زی��ف��ی جیاوازیی كه وات��ای��ه ی له نه ك »االدوار«، ڕۆڵه كاندا له جیاوازییه له سه ر ڕێسای بووندا و پله كانی شوێن و

له كه بده ین گۆڕانكارییانه به و ئاماژە ده یه ی كۆتایی سه ده ی بیسته م و سه ره تای گ��وت��اری ب��ه س��ه ر بیستویه ك س���ه ده ی ئافره ت، پرسی به سه باره ت ئیسالمیدا سه ده ی كۆتاییه كانی ساڵی ده له هات. به رچاو گه وره و گۆڕانكارییه كی بیسته م له ئه ده بیات و گوتاری ئیسالمیدا سه باره ت له و ده كرێت. به دی ئافره ت كێشه ی به چاالكییه ئ��ه و گرنگانه ش گۆڕانكارییه هۆشیاریی ده ربڕی كه ده سته جه معییه یه خۆی خودی به به رامبه ر ئافره ته زیادی به ڵگه یه ئه مه ده وروب��ه ری، بارودۆخی و به زه روره تی ئافره ت له سه ر هه ستكردنی و نه ته وه كێشه كانی له ئاماده بوونی به ستنی چاالكییانه ش له و كۆمه ڵگه دا. جیهانی له ئافره ت بارودۆخی ن��ه دوه ی كۆنگره ی ،1991 قاهیره له ئیسالمیدا په نابه ر موسڵمنی ئافره تی بۆ جیهانێك ئافره ت شوێنی نه دوه ی ،1994 شارقه له له سیاسه تی ئیسالمی له نێوان ده ركه وتن له كۆمه ڵ ئاكاره كانی و گشتی بواری له ئه سته مبوڵ 1996، مولته قای جیهانی ژنانی چواره م له خه رتوم 1996، كه ڕاگه یاندنی ئافره تی ك��اروب��اره ك��ان��ی ب��ۆ خ��ه رت��وم یه كێتیی دووه می كۆنگره ی لێده رچوو و، ناحكومییه كان ڕێكخراوه بۆ نێوده وڵه تی ،1997 تاران له موسڵمن، ئافره تانی بۆ موسڵمن ئافره تانی بۆ جیهانی كۆنگره ی هه موو س��ه ره ڕای 1997ز)2(. سه نعا له ئافره تییانه ی ناحكومی و ڕێكخراوه ئه و دنیای واڵتانی گۆشه یه كی هه موو له كه بواره له كاركردنن سه رگه رمی ئیسالمدا ئه و بێگومان ژیاندا. جۆراوجۆره كانی گۆڕانكارییه گرنگ و گرنگیدانه به رچاوه ش ئیسالمدا كۆمه ڵگه كانی واقیعی له كه ڕووی���دا، ئ��اف��ره ت دۆزی ب��ه ب��ه رام��ب��ه ر له خۆوه و ڕووكه ش و كتوپڕ ڕووداوێكی گۆڕانێكی به رئه نجامی به ڵكو نه بووه ، بنه ڕەتی و گشتگیری مه زن بوو له فكر و مێژووییه دا ماوه له و كه ئیسالمیدا بزافی گرنگه ش دی��ارده ئه و ده توانین ڕووی��دا. ئیسالمیدا« بزافی و فكر له »گۆڕانكاری و بیر نزیكبوونه وه ی ب��ۆ بگێڕینه وه ده ركه وتنی واقیع و له ئیسالمی بزافی مه نزومه ل��ه نوێخوازییه كان ه��ه وڵ��ه فكرییه كانی بزووتنه ئیسالمییه كان. هه وڵی ب��ه ره و ئیسالمی ك��اری ب��ووژان��دن��ه وه ی تێپه ڕاندنی و شارستانیه تییه كان ئاسۆ ئیسالمیدا فكری له دڵه ڕاوكێیه ی ئه و پێداچونه وه و هه ڵوێسته كردن و هه بوو. بزافه زۆرینه ی كه ناوخۆ هه ڵسه نگاندنی كاروانی بۆ تێپه ڕین پێیدا ئیسالمییه كان كار و نه خشه و به رنامه و داهاتویه تی و ڕۆژ دوای له ڕۆژ هاوكات سرتاتیژیه تیان. ده نگێك ده بێت، بااڵتر ئافره ت ده نگی ده كات بارودۆخی چاككردنی داوای كه و كۆن چه مكه ئه و ئاڕاسته ی ڕەخنه و بوونه ته كه ده كات كالسیكییانه نه ریته كردنیدا هاوبه شی ب��ه رده م له ئاسته نگ هه روه ها گشتییه كاندا. و گرنگ بواره له پاشه كشه كردنی ڕەوتی ته قلیدی له الیه نی فكری و كۆمه اڵیه تییه وه و ئه و دابونه ریته بۆماوه ییانه ش كه په یوه سنت به كێشه كانی و ده ره ك��ی ئاستی له سه ر ئافره تانه وه . به رچاو پێدانێكی گرنگی نێوده وڵه تیش ئه و تێكڕای هەیە، ئافره ت كێشه كانی به سیاسییه كانی مافه له پێدانانه ش گرنگی به دژ جیامه ندی نه هێشتنی و ئافره ت

ئافره تاندا خۆی ده نوێنێت.

په راوێز1� معركة املصطلحات بني الغرب واالسالم،

محمد عمرة، ص 131.2� الفكر االسالمي قرات ومراجعات، زيك

ميالد ، ص122.

تەوەر

له كوردستاندا گوتارێكی نوێی ئیسالمی هاتووەته ئاراوه كه جیاوازه له گوتاره كه ی پێشوو

له م وتاره دا، كامه ران موحه ممه د، پسپۆڕی فه لسه فه ی مێژوو، له ره هه ندێكی مێژوویی و فه لسه فییه وه شیكاری ئه و گۆڕانكارییانه ده كات كه به سه ر دۆزی ئافره تدا هاتووه . له سه ر مێژووی ئیسالم و سه ره تاكانی سه رهه ڵدانی ده وه ستێت، ئه و ئاڵوگۆڕە تاوتوێ ده كات كه ئه و قۆناغه به خۆیه وه بینی له مه ڕ مه سه له ی ئافره ت، ئاماژەش به واقیعی ئێستای دۆزی ئافره تان و ئه و هه واڵنه ده كات كه له و بواره دا هه ن.

- كامه ران محه ممه د، ساڵی 1976 له سلێمانی له دایكبووه .

- ساڵی 2005 ماسته ری له فه لسه فه ی مێژوودا

به ده ستهێناوه .- ساڵی 2012 دكتۆرای

له فه لسه فه ی مێژوودا به ده ستهێناوه .

- چه ند به رهه مێكی چاپكراوی له بواری فه لسه فه ی مێژوو و

فیكردا هه یه .

ئافرەت و پێگەى لەناو فیکرى ئیسالمیدا

Page 14: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

وه اڵمی خۆی كاتی گوایه ده ڵێن ئه وان تۆ ده ڵێن داوه ت��ه وه ، تۆیان كتێبه كه ی قسه ت به زانایان وتووه ، تۆ چی ده ڵێیت؟

بووم منداڵ عه بدولعه زیز: هێمن جا ده ك��رد، ئیشم مامم الی بیرمه به هه مووجار ده چووم بۆ مزگه وتی خانه قا له هه ولێر تا ئاو بۆ موبه ڕیده ی دووكان به رم، پیره مێردێكی لێ بوو نه یده هێشت هه ركه ب��ه ری��ن، مزگه وته كه ل��ه ئ��او سه ددام به قوربانی ده یوت تووڕەبایه ، ده ڵێن؟! س��ه ددام به قسه ئ��ه وه ب��ن، ڕامان مزگه وته كه له ترسان له ئێمه ش

ده كرده ده ره وه !كه هه ر ده كه ن، وا ئه وانه ش ده ی شێخ شوێنكه وتووانی له ڕەخنه ت تۆ ده ڵێن و دێن گرت، مه دخه لی ره بیعی زانایان یان ره بیع، شێخ به قسه ئه وه ب��ه ره ی مبانخه نه ئ��ه وه ی بۆ ده ڵ��ێ��ن؟! له بزانم با ده نا زانایانه وه ، به قسه وتن شێخ باسی خراپ به كتێبه كه دا كوێی ئه وانن ئه وه ئه سڵه ن كردووه ؟ ره بیعم قسه ته عدیله وه و جه رح ناوی به كه ره بیع شێخ هه تا كه ده ڵێن، زانایان به جای چ نه دراوه ، پێ هه قه ی ئه و خۆی به عوسێمین شێخ ئه وه تا به وان، بگات ده سه نێته وه . من له و ئه و هه قه ئاشكرا هاتووم له كتێبه كه مدا به رگریم له زانایان یه كێكی به ئه وانن ئه وه به اڵم كردووه ، ده ڵێن جربین بن عه بدوڵاڵ شێخ وه ك بۆگه ن، به شێخ عه دنان و شێخ ئه حمه د ئه وان دۆزه خ، سه گی ده ڵێن سه لالم ئه گه ر ناهێنن، مردووانیش له واز هه تا بتوانن سه یید قوتب له گۆڕ ده رده هێنن ده ده ن��ه وه ، سێداره ی له تر ده جاری و ئه لبانی شێخ شایه تیی به له كاتێكدا )رحمه الله( ئه وه نده ی سه یید قوتب له مه نهه جی سه له ف گه یشتووه ، هیچ به ناو ئه وان تێنه گه یشتووه . وا سه له فییه ك له كه ڕسته یه ی ئەو له بەر به تایبه ت كتێبی )معامل يف الطريق(دا وتوویه تی: )ال اله اال الله منهج حياة(، ڕقیان له سه ییده ، چونكه یه كه م كه س بووه له دژی وه لی

ئه مره كانی ئه وان قسه ی كردووه .ئه وه ئێمه ین كه به رگری له زانایان چ ده نا ره بیعیشه وه . شێخ به ده كه ین منیان وه اڵم��ی ئ��ه وان ئه گه ر قه یدییه دابێته وه ! كاتێ ئه و نوورساوه م به ده ست عه بدولكه ریم مامۆستا كه گه یشت، پێخۆش زۆرم نووسیبوو، بۆ پێشه كیی من به ڵكو باشه ، شتێكی وت��م: ب��وو، هه ڵه بووبم له ئاست ئه وان؟ به اڵم زۆر هێنده ی خۆیان حوججه ی به داخه وه گوایه ئه وان سه ره تا ك��رده وه ، بێهێز تر ده بینم كه چی داوه ته وه ، منیان وه اڵمی هه ر مه دخه لیزم گێژاوی نوورساوه كه ی ئه وان كه بێامنایانه یه قسه ئه و وه اڵمی زۆر و كه م ده نووسنه وه ! منی بۆ ئێستا له من كه ن��ه داوه به ڵگانه له و خۆیان له وه جگه دامبه زاندوون، كتێبه كه دا دونیایه ك قسه ی بازاڕی و جنێوی بۆ من داهاتوودا له خوا به پشت ڕیزكردووه ، زیاتر كتێبه دا ئه و دووه م��ی به رگی له

ڕوونكردنه وه ده ده م.

ئه ی نافه رموێت )مثل املؤمنني يف توادهم اشتكی إذا الجسد كمثل وتراحمهم عضو منه تداعی سائره بالحمي والسهر(

)متفق عليه(؟ئ�����ه وان ده ی��ان��ت��وان��ی ل��ەگ��ەڵ ئیسالمییه كان ڕێكبكه ون و به ینیان له گه ڵ ڕووب��ه ڕووی حه كیامنه و بكه ن خۆش حیزبه ئه گه ر ببنه وه ، بیدعه كانیان هه بوایه ، هه ڵه یه كیان ئیسالمییه كان بكه ن، گفتوگۆ له گه ڵیان ده یانتوانی له جێی ئه وه ی كاریان ته نها ته بدیعكردنی ده یانتوانی بێت، ئیسالمییه كان حیزبه له ڕێگری و به چاكه ئه مر تر به شێوه ی خراپه بكه ن، باشه به هه جركردنی ئه وان هه جری ساڵه چه ند به چی؟ ده گ��ه ن موبته دیع باس ده كه ن، به س بزانم به مه گه یشنت به چی؟! ئه وان زیاتر ناحه زیان هێنده ی و كردووه دروست خۆیان بۆ زیانیان و بوون نامۆ خه ڵكدا له ناو تر ڕاستی به داوه . خۆیان ده عوه كه ی له ده كرا وه ك چۆن دروسته پیاو هاموشۆی هه بێت، جوله كه كابرایه كی لەگەڵ ئه وانیش هه یبووه ، پێغه مبه ر وه ك

زۆر خۆیان كاره یان به م بۆیه بیانبوایه ، بچووككردووەته وه ، باشه ئه وه تا مامۆستا ده كات، كار كۆمه ڵ له ناو كه الری دلێر دژایه تیكردنی له ن��ه وه س��ت��اوه ب��ه اڵم بیدعه ، مه دخه لییه كانیش ئه گه ر بهاتنایه بپاراستایه ، ئ��ه وان لەگەڵ برایه تییان ئه وه ئه وه ی كه ئێستا ئه وان به گاڵه گاڵ ده یان به نه رمی زۆر ئه وده م ده یكه ن، و برایه تی ده ستی ئه گه ر ئ��ه وان كرد. ده یانتوانی بكردایه ، درێژ دیندارییان له گه وره زۆر پڕۆژەیه كی خاوه ن ببنه له ئه نجومه نێكیان ده ك��را كوردستان، حیزبه ناو سه له فییه كانی هه موو نێوان خۆیان و بێالیه نه كان و ئیسالمییه كان هه موو ئه و ئه وده م بكردایه ، دروست

سه ریه شه شامن له كۆڵ ده بووه وه .ب���ه ی���ان: ره خ���ن���ه ی ئ����ه وه له ئ��ه وان ك��ه ده گیرێت سه له فییه كان سنووره كانی شه ریعه ت له بواری حه اڵڵ ده كه نه وه ، به رته سك زۆر حه رامدا و رای بۆ عه قڵ ده هێڵنه وه ، كه م بوارێكی

ئێوه له وباره وه چییه ؟شت هه ندێ عه بدولعه زیز: هێمن ته ئكید به له شه رعدا، و سابته جێگیره و جیهانبینی به ناوی نییه بۆی كه س بكات، له سه ر قسه یان گه وره بینییه وه كان )وم��ا ده فه رموێت: گ��ه وره خوای الله ورسوله إذا قضی مؤمنة لمؤمن وال أمرهم من الخية لهم يكون أن أمرا ضالال ضل فقد ورسوله الله يعص ومن حه اڵل بواری له كه دیاره به اڵم مبينا(. فیقهییه كاندا باسه له یان حه رامدا، و ئه سڵ وایه بۆ هه ركه سه چۆن هه قی بۆ ڕوونبووه وه ، شوێن ئه و هه قه بكه وێت، و گۆشت قه ت خۆم بۆ من منوونه بۆ به ریتانیا له ئێره ماركێته كانی مریشكی له به ر ح��ه رام��ه ، پێم چونكه ن��اح��ۆم، به اڵم سه رنه بڕاون، حه اڵڵی به ئه وه ی له وه گله ییشم هیچ ده یخۆن، ئ��ه وان ئه وان پشتیان نییه كه ده یخۆن، چونكه كه به ستووه شه رعی ده قی هه ندێ به مسوڵامنان بۆ كیتاب ئه هلی خواردنی خواردنه ئه و من الی ب��ه اڵم دروسته ، ب��واره دا له م بۆیه ناگرێته وه ، گۆشت خۆشم ڕای كێشه وه ، ناكه ومه له گه ڵیان ئینسان كه ئه وه یه ناكه م، گرنگ په سند شوێن ڕوونبووه وه ، بۆ له چیدا هه قی كارێكیش ك��ه بكه وێت. هه قه ئ��ه و ئه وه یه له به ر دیاره ئه قڵ، به گه یشت نییه ، له سه ر شه رعیی ده قێكی هیچ كه ده بینێت، خۆی ڕۆڵی ئه قڵ لێره دا ئیرت هه ر ده رگایه ئه و پێویسته له وكاته دا تریش خه ڵكی تا مبێنێته وه كراوه یی به خۆیان قسه ی و بیركردنه وه هه قی هه بێت. به اڵم ئه وانه ی ده قیان له سه ره ، یان ئیجامع و یه كده نگیی مسوڵامنانیان ئه قڵی كه نییه دروست ئه وه له سه ره ، بۆیه ب��خ��ه ی��ت. ق���ه ول پ��ێ��ش خ���ۆت ده كرێت ئه وانه ی ڕوون نین، یان ده قی گفتوگۆیان نییه ، له سه ر ڕاسته وخۆیان له سه ر بكرێت و یه كده نگییه كیان له سه ر

دروست بكرێت.عه قیده دا ب��واری له ئه گه ر به اڵم ئه وان كه له گه ڵتام، له وه یا بپرسن، لێم وایه ، وایه پێیان كه ده بینن ئه وه هه ر كاتێ نین گفتوگۆ و موناقه شه ئاماده ی كه سه غڵه ت ده بن، له جیدال ده وه سنت و ده ڵێن حه رامه ، ده نا من زۆرم پێخۆش له سه ر پێداگری هێنده ی ئه وان كه بوو یان ده ك��ه ن، حوككام تاعه ی و سه مع له باره ی یان ئه مره وه ، وه لی له باره ی له باره ی یان جیهاده وه ، و خۆپیشاندان حیزبییه وه ی��ان ڕێكخراوه یی ك��اری خۆش پێم هه یه ، نێگه تیڤیان بڕیاری گفتوگۆ دژیاره كانیان لەگەڵ ئه وان بوو بكه ن، له سه ر قسه وباسیان و بكه ن به اڵم الده چ��وون، ته مومژ زۆر ئه وده م به داخه وه ئه وان ناوێرن ئه م كاره بكه ن، بۆیه له ده ره وه ی ئه م گفتوگۆیه شه وه كه قسه یان له سه ر ده كه یت، زوو هه ڵده چن ناتۆره و ناو ده ی��ان و ده ب��ن ت��ووڕە و

ده دۆزنه وه !له باره ی پرسیار دوای��ی��ن ب��ه ی��ان: مه دخه لیزمه وه یه . گێژاوی كتێبه كه ی

له سه ر هه ندێك شتی ساده و په یوه ست وه كو ده كه نەوە، تاكه كانه وه ژیانی به ب��ه اڵم ت��اد، و.. ك��ورت جلی و ری��ش

كێشه كانی كۆمه ڵگه له بیر ده كه ن؟هێمن عه بدولعه زیز: جه ختكردنه وه مه المیحی و جلو به رگ و ڕیش له سه ر من و ب��اش��ه شتێكی ب��ه ن��ده ك��ان ئه وه چونكه ده كه م، لێ ده ستخۆشییان به ڵكو ڕێنامیییه كانی نییه ، ئه وان قسه ی پێغه مبه ره )دروودی خوای له سه ر بێت(، نییه ، ئه وانه بۆ جه ختیان هه ر ئه وانه به چونكه هه یانه ، تریش شتی زۆر بۆ ئه وان كاریان هه ر بڵێین راستی گوناهه زۆر باشیشیان شتی نه خێر نا ئه وه یه ، زۆره ، له دژایه تیكردنی بیدعه به هه موو ڕوونكردنه وه ی هه روه ها جۆره كانیه وه ، كه شه رعییانه ی الی��ه ن��ه ئ��ه و زۆری تایبه ت به نین، ئاشكرا كه س زۆر الی و عیبادات و فیقهییه كان باسه ل��ه زۆر زۆر ل��ه وه من ڕاستی به ئه وانه ، ده ستخۆشییان لێ ده كه م كه من چه نده ناكۆكم له گه ڵیان، به اڵم به راستی ناتوانم

بێئینساف بم له گه ڵیان.

بۆچی ن��ازان��م وت��م، وه ك ب��ه اڵم هێنده خۆیان له گێلیی ده ده ن له ئاست دزی له ئاست حاكمه كانیان، بیدعه ی زوڵم له ئاست گه نده ڵه ییه كانیان، و ئاقار ل��ه دام��وده زگ��اك��ان سته می و موسیبه ته كه ڕاستی به مسوڵامناندا، خوای )دروودی پێغه مبه ر لێره دایه ، )أفضل ده ف��ه رم��وێ��ت: بێت( ل��ه س��ه ر جائر( سلطان عند حق كلمة الجهاد ڕووه وه له م .)1100 الجامع / )صحيح به ڵكو توانیبێتیان، ده كه م ته حه ددایان هه ر وێرابێتیان بچنه به رده م فاڵنه كه س و بڵێن ئاخر تۆ ئه م هه موو لووله تۆپه ت ڕەش خه ڵكه هه موو ئه و ئاڕاسته ی بۆ ئه و بڵێن: پێیان یان كردبوو، رووته و ك��ردووه ، هه تیو بۆ منداڵه تان هه موو بۆچی ئه م هه موو ئافره تانه تان له ئامێزی مێرده كانیان بێبه ش كردووه ؟! ئه مه یه به ئه ی مه دخه لییانه . ئه و گرفتی ڕاستی أخاك )انرص نافه رموێت پێغه مبه ر باشه 97/8(؟ الغليل: )إروا ء مظلوما( أو ظاملا

مامۆستاكانیان بڕیار ده رده كه ن، هه روه ك لێره ده ریان كرد بۆ ته كاندنی به ڕە له بن هۆڵه ندا له سه لالم ئه حمه د شێخ پێی له عه رعور عه دنان شێخ ده ركردنی و ئه وانه م موحازه ره كانیدا. و كۆڕ هه ندێ به نووسین و به ڵگه وه له الیه ، هه روه ك له ئاماژەم مه دخه لیزم(یش )گێژاوی كتێبی شێوه ی له بڕیاریان له سه ره وه پێداون. له دێت، بۆ موحته ره مه وه فه توایه كی به م فیسار و فاڵن مامۆستا خواره وه ش فه توایانه وه به ر ده بنه گیانی ئه و خه ڵكه له كه ئیسالمییه كان، حیزبه دام��اوه ی قوربانیی ئ��ه وان هه ر ڕووداوێكا هه ر

یه كه م بوون.عه ملانی نووسه رێكی چه ند به یان: پێیان وایه سه له فیه ت گونجاوترین جۆری عه ملانیدا، ده وڵه تی له ناو ئایندارییه

بۆچوونی تۆ له وباره یه وه چییه ؟وایه ، به ڵێ عه بدولعه زیز: هێمن بۆ زیانیان چونكه وای���ه ! ئ���ه وان ب��ۆ دۆستمه . دوژمنم دوژمنی نییه . په زه كه مامۆستا و ك��وێ له عه ملانییه ك ده ن��ا ئه و كوێ له ك��وێ ! له عه بدولله تیف كابرای ده بێت بۆ ده گرنه وه ، یه ك دووه به خۆ بكات، ئ��ه و مه دحی عه ملانی و عه بدولله تیف وه ك یه كێكی ته ئكید و دزی و گه نده ڵی به دژن تر كه سانی ئاره قخواردنه وه و خراپه كاری، ئه ی ئه وه باشرتین پێ ئه وانیان عه ملانییه كان خێره و گونجاوترین گرووپه بۆ په یڕەویكردنی

دینداری؟!سه له فی گوتاری ده وترێت به یان: ئیسالمییه كانه هێزه ئاڕاسته ی هێنده ی ئاڕاسته كانیه وه ، و گ��رووپ تێكڕای به نییه ، عه ملانییه كان ئاڕاسته ی هێنده نیو

سه رنجت له سه ر ئه و بۆچوونه چییه ؟ئه وه م من عه بدولعه زیز: هێمن عه ملانییه كان بۆیه شه هه ر ك��رد، باس ئه وانیان پێ قبووڵه ، چونكه ده بینن ئه و وتاره كانیاندا و نووسین له مه دخه لییانه هه ر قه ڵه میان و ده م ڕووی هه میشه من ئیسالمییه كانه . حیزبه به رامبه ر له ئیسالمییه كان حیزبه له به رگری لێره دا ناكه م، ئاگام له وه هه یه ئه وانیش تووشی به اڵم ب��وون، شه رعی هه ڵه ی ده ی��ان ڕەتبكه ینه وه ، سه روبنیان ناكرێت دیاره به دیلن باشرتین ئ��ه وان ئه مڕۆ چونكه خه ڵكی له كاتێكدا گۆڕەپانه كه دا. له ده یانه وێت ك��ورد نه دیوی له خۆ خێر كوردیی ب��ه ه��اری گ��ه الن باقیی وه ك لوقمه ی و بن ئ��ازاد و هه بێت خۆیان زه وتكراوی خۆیان بسه ننه وه ، بۆ ئه وه ش ئه وان كه چی سه را، به رده رکی ده چنه ڕێك له وكاته دا دێنه سه ر شاشه ی حیزبه خۆپیشانده ران دژی له و عه ملانییه كان ه��ه روه ك ده ك���ه ن. قسه و ده دوێ���ن له ئ��ه وه بینیامن، لیبیا له و میرس له له سه ر فه توایان چه ند دیاره سوریاش شێخ عه دنان عه رعور ده ركردووه ، له سه ر ئه و هه ڵوێسته مه ردانه یه ی له به رامبه ر ئه سه د ب��ه ش��ار ب��ۆگ��ه ن��ه ك��ه ی ڕژێ��م��ه

هه یه تی.جه خت سه له فییه كان بۆ به یان:

هه موو به ئ��ه وان جیابووەته وه . لێ مانای حیزبایه تییه وه حیزبین، له هه موو تا ئه گه ر خۆ حیزبیرتن! حیزبییه كیش ئیسالمییه كان حیزبه له ناو ئه ندازه یه ك ڕای جیاواز هه بێت و یه كرت قبووڵكردنیان ئه واندا حیزبه كانی له ئه وه هه بێت، ناخوات! بۆیه ده بینین ڕای جیاجیا هه ر یه كرت موحاسه به ی چۆن ده بیستین و به یه ك س��اردوس��ڕ قسه ی و ده ك���ه ن گله یی عه بدولله تیف مامۆستا ده ڵێن. ده كات، ئه ندامێكی حیزبه كه ی خۆی له دلێر مامۆستا الی چ��ووەت��ه چونكه كه ئاساییه خۆی الی كه چی ك��ه الری، به ین و په یوه ندیی لەگەڵ ئاساییش خۆش و دانیشنت حیزبییه كان چه نده بێت. كۆبوونه وه یان هه یه ، خۆیان ده ئه وه نده هه یانه ، كه چی ناو له وه ی خۆیان ده نێن تێدا مه جلیسی عیلم، كه چه نده عیلمی و غه یبه ت ئه وه نده ده ده خوێندرێ تێدا ته كفیری و ته بدیع و غه یبه تكاری ده درێت، به اڵم فه رقی ئه وه یه كه ئه وان بێرتس كۆبوونه وه ده كه ن، چونكه به ینیان لەگەڵ به رپرسان خۆشه ، به اڵم ئه گه ر دوو ده یان كۆببنه وه ، شوێنێك له مسوڵامن دووب��اره پێ نه خوازراویان سیناریۆی

ده كه نه وه .ڕێك مانایه كه وه هه موو به ئه وان وان، ئیخوان دوه لییه كه ی ته نزیم وه ك له هه ندێ و ره بیع شێخ ل��ه س��ه ره وه

www.bayanpress.netژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

15

خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر: هاوژین عومەر کەریم

[email protected]

بەڕێوەبەرى هونەرى:ڕەوشت محەمەد

[email protected]

بەڕێوەبەرى کارگێڕى:جیهانگیر ئەحمەد

[email protected]

ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت:www.bayanpress.net

E.mail: [email protected]/bayanpres

ئەنداماىن بۆرد:سەاڵح ساالر

ئیدریس سیوەیىلمحەمەد جەمال

ناونیشان: سلێامىن - شەقامى ئیرباهیم پاشا - تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم - شوقەى ژمارە 3. تەلەفۆن: 07480605181 بایی )750( دینارە

رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە

گفتوگۆ

نازانم ئه وان بۆچی هێنده خۆیان له گێلی ئه ده ن له ئاست بیدعه ی حاكمه كانیان؟ به

ڕاستی موسیبه ته كه لێره دایه

ئه وان به هه موو مانایه كه وه ڕێك وه ك ته نزیم دوه لییه كه ی

ئیخوان وان

هێمن عه بدولعه زیز، شاره زا له سه له فیه ت و خاوه نی كتێبی )گێژاوی مه دخه لیزم(، بۆ به یان:

سه‌له‌فییه‌كان‌له‌گه‌ڵ‌ڕەوشت‌و‌تێگه‌یشتنی‌سه‌له‌فی‌ساڵحمان‌ئاسمان‌و‌ڕێسمانیان‌به‌ینه‌

Page 15: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

ده س���ت���دان���ان ل��ه س��ه ر ب��ری��ن و هه نگاوی یه كه م ده ستنیشانكردنی، و هۆشیاریی نیشانه ی و چ��اره س��ه ر ئه و ئه گه ر خۆ نیازپاكییه . و دڵسۆزیی په یدابوونی له ده ستی كه كه سه ش ب��ری��ن��ه ك��ه دا ه��ه ی��ه ، پ��ێ ل��ه ه��ه ڵ��ه ی دڵپاكیی و ڕاستیی ئ��ه وا بنێت، خ��ۆی پێچه وانه كه شی ده سه ملێنێت، خ��ۆی

پێچه وانه كه ی ده سه ملێنێت.عه ره ب برایانی بێده نگیی له مه ڕ كاره ساته و چ��ه وس��ان��ه وه ب���اره ی ل��ه بێ ك��وردی ن��ه ت��ه وه ی به رده وامه كانی نوورساوه ، و گوتراوه زۆر شت ئااڵشه وه ، جوغزی له نێو ڕاستییه كه بابه ته ئ��ه و ناوێت«دا پێ ئاماژەی چوارده »مانگی جێی ده بێته وه و هه قێكه كه س به گوتنی

كافر نابێت!

زۆر ئ��ه ن��دازی��ه ك��ی ت��ا وای���ه پێم هه مبه ر له هۆشیاربین هه موومان ئێمه ی نقومبوونه ی و شێوه ژیان ئه م چه ند له م به چێژ، ك��وردی كۆمه ڵگای

ڕاستییه كی تاڵ

نقومبوون له چێژدا تا خنكان

كورد نووسه ری و شاعیر كه م ئاخر و فه له ستین كێشه ی له ئ��اوڕی هه یه له و هه ندێكیان نه دابێته وه ، لوبنان تا پڕژاندوون، قسه یان ئه وه نده بابه ته كوردیی وشه ی به ڕۆیشتوون، جه زائیر وێنه ى »جه میله و واڵتی ئاگر و ژیله «یان

كێشاوه !ڕۆییشی زێ��ده با ئ��ه وه - هه ڵبه ت شانازییه مایه ی كوردان بۆ كرابێت- تێدا و میلله تێكی مسوڵامنی ڕاسته قینه ی دڵ و ده روون پاك، هه ر ئه وه ی لێده وه شێته وه »چ���ی ب��ۆخ��ۆی پ��ێ خ��ۆش��ه ، ب��ۆ ب��را

مسوڵامنه كه شی پێی خۆشبێت«.ئه دی برایانی عه ره ب؟!

هیچ و زانیوه چاكه یان ب��ه و ئایا ك��وردی��ان ن��ال��ه ب��اری ب��اری پارسه نگی داوه ته وه ، جارێك دوو قسه ی خێریان بۆ

كردووه ؟!بێجگه خ��ۆم ب���اری ی��ه ك��ه ئ��ه م��ن ده روێ��ش«ی »مه حمود شیعرێكی له لێی دوای���ی ده ڵ��ێ��ن ك��ه فه له ستینی- شیعرێكی چه ند و بووه ته وه - په شیامن هۆی و ڕەوش ك��ه – »ج��ه واه��ی��ری« له نایه شك پێم هه یه - خۆیان تایبه تیی ئه ده بی عه ره بیدا له سه ر كورد كرابێته وه .

عه ره بی نووسه رێكی بۆیه ش هه ر »دكتۆر وه ك��و ویژدانی به موسوڵامنی

ساڵه ی دوایی كه رووحی كۆمه اڵیه تیبوون هێواش هێواش ئێمه ئینسانیبوونی و به سه رقاڵبوون ده ك��ات، خاش و ورد چێژ و له زه تربدنی هه رچی زیاتری تاكی كه دۆخێك چووه ته كۆمه ڵگایه ، ئه م تیۆرییه كی فه لسه فه و هیچ باوه ڕناكه م تایبه ت به م دیارده یه توانای ته فسیركردن و لێكدانه وه ی هه بێت. ئه مڕۆ كۆمه ڵگای غیابی ئیشكالیه تی ته نها به ك��وردی و ناته ندروست سیاسیی سیسته مێكی بوونی ناعه داله تییه كی ره ها نییه ، به ڵكو مه ترسیدارتر له قه یرانه سیاسی و یاسایی و ئیداری و كارگێڕییه كانی ئه م هه رێمه، بێئه ندازه ی شه یداییه كی و نقومبوون به هاوواڵتیانه و خه ڵك زۆری به شێكی

زی��ات��ر ل��ه س��ێ م��ان��گ ب��ه س��ه ر تێپه ڕی، تاڵه بانیدا نه خۆشكه وتنی ده گه ڕێته وه ، كه ی نییه روونیش هێشتا به ده ب��ی��ن، گوێبیستی ئ��ه وه ی ب��ه اڵم و ته ندروستی تیمی زماىن له تایبه تیش كه ئه وه یه تاڵه بانییه وه ، پزیشكه كانی ناوبراو دوای گه ڕانه وه شی ناتوانێت وه كو له هه ڵبه ته بكات، سیاسی كاری جاران نزیكه ی تاڵه بانی راب��وردووش��دا ساڵی له ژێر عێراق ده ره وه ی له مانگ سێ كۆی ئه گه ر بوو، پزیشكیدا چاودێریی ماوه ی نه خۆشكه وتنیشی ئه ژمار بكرێت، نیوه ی تاڵه بانی ساڵێكدا ماوه ی له ئه وا بردووه به سه ر نه خۆشخانه له ته مه نی

و نه یتوانیوه كاروباره كانی به ڕێوه ببات.له وه خ��ۆی یه كێتی هه رچه نده گه ڕانه وه ی دوای تاڵه بانی كه ببوێرێت سیاسی ك��اری ج��اران وه ك��و ناتوانێت بكات، به اڵم دواجار ده بێت ئه و راستییه

ناوی به كتێبێكی شه نناوی« فه همی كورده كان املسلمین- یتامی »األك���راد زۆر نووسیوه ، مسوڵامنن« هه تیوی م��ه ردان��ه ل��ه س��ه ر ك���ورد ده ك��ات��ه وه و ده كات مسوڵامنان و عه ره ب له گله یی كورد تراجیدیاكانی به ده ره���ه ق كه خه مساردن. ڕایده گه یه نێت كه چاره سه ری په رته وازه ییی مسوڵامنان ئه وه یه هه رچوار كورد و بگرنه وه یه ك كوردستان پارچه ی ببێته ده وڵه تێكی سه ربه خۆ، چونكه كورد

مشورخۆری ڕاسته قینه ی ئیسالمه .هه ر ع��ه ل��ه وی«ش »ه���ادی ئاخر كاره ساتی له عه ره بان بێده نگیی له به ر له تاوانه ئه و ئه نجامدانی و هه ڵه بجه الیه ن سه ددامه وه ، كه خۆی به پێشه وای له حاشای ده زان��ی، ع��ه ره ب نه ته وه ی

عه ره بایه تی كرد!زه قه ڕاستییه له و خ��ۆالدان دی��اره كارێكی حوشرتمه النه یه و هیچ پاساوێكی

چێژوه رگرتنی هه رچی زیاتر و بێسنووره ته نها چێژوه رگرتن ئه مڕۆ ژی��ان، له پێداویستییه كانی زه رووریه تی و گه ده له ئ��ه م��ڕۆ ن��ه گ��رت��ووه ت��ه وه ، ئینسانی پۆشینی بۆ شێوازی پێاڵوه كانه وه ره نگی ره نگی و خانو دیزاینی تا جلوبه رگ، ئۆتۆمۆبیل و مواسه فاتی مۆبایل و جلی ژیانی سه رتاپای و قژ ره نگی تا ژێره وه ، ئه م كۆمه ڵگایه خه رقی دنیایه ك له چێژە زووتێپه ڕ چێژوه رگرتنێكی به اڵم كردووه ، له كۆتا خاڵ بۆ و رووكه شگه را، وه ستان گه یشنت به چێژێكی ره ها، بووەته شتێكی

بیرلێنه كراوه . سیزیف وه ك هه موومان ده بێت وه ك چێژ هه ناسه دان، چركه ی كۆتا تا

قبوڵ بكات و جێگه ی تاڵه بانی پڕبكاته وه ، پۆستی تاڵه بانی جێگه ی له مه به ستیش سكرتێری نه ك كۆماره ، سه رۆكایه تیی هاوپه یامنی، پارتیی و یه كێتی حیزبه كه . زۆرجار رایانگه یاندووه كه پۆستی سه رۆك كۆمار مافی كورده ، له ناو كوردیشدا مافی الیه نه كانی ئێستا تا ئه گه ر یه كێتییه ، به غداد له په رله مانتاریان ئۆپۆزسیۆن كه باشیان به ئه خالقییه وه رووی له هه یه ، نه زانیوه قسه له سه ر پڕكردنه وه ی شوێنی له گه ڵ هه مووشیان بكه ن، تاڵه بانی پۆسته یان ئه و له سه ری تێبینییان بوونی

ڕەگه زپه رستی پاڵپشته كه ی هه ستی نییه ، خۆ ته نگییه ، ب��ه رچ��او و شۆڤێنیزم و سه ره تاییه كانی بنه ما له دزینه وه یه »وإذا به پێچه وانه ی كاركردنه و ئیسالم ئه گه ر قرىب- ذا كان لو و فاعدلوا قلتم با بدوێن، دادپه روه رانه كرد، قسه شتان

له سه ر خزم و كه سی خۆشتان بێت«.هه یه وا ئی ل��ه وه دای��ه ، سه یر جا و ناخواته وه ئاو دڵی بێده نگییه ش به و كه وشه نی »شه یتانی الڵ«یش ده به زێنێ و چه نگه ڕنه ی ئه وه ده كات ڕاستی ئاوه ژوو كه سه ددام بدات پێشان وای و بكاته وه هاو له گه ڵیان ئ��ه وه ی له به ر به عس و زمانن، مه عسووم و بێتاوانن و خه ڵكی دی كیمیایی له هه ڵه بجه داوه ، ئه وه بوو پار له ڕۆژی )3/16(دا كه ناڵی جه زیره - كه به حیساب سه كۆی ئازادیی و بیر جوداییه - وتارێكیدا قوڵه له و كرد كه تنه ی ئه و شتى- رواي��ات و واحد »حدیث به ناوی

خۆمان هێزی له گ��ه وره ت��ر به ردێكی سه ركه وتنیش بێت، ك��ۆڵ��امن��ه وه ب��ه ژیانی ئێستای له مه حاڵه وەیە له والی ئێمه ب��وون��ی ئێمه دا، كۆمه اڵیه تیی و رووحانی عه قاڵنیی كائینێكی وه ك مه عریفی په یوه ستكراوه به ئاماده بوونی له سه رنج ئه گه ر چێژەوه ، ئالیه ته كانی ده ربڕینه واتاداره كه ی »دیكارت« بده ین، من كه واته پ��اره دارم، من بڵێم ده بێت هه م، من چێژ وه رده گرم، كه واته من هه م، بوونی من په یوه سته به شته كانی منه وه . به اڵی دنیای مۆدێرن سه رقاڵبوونه به وه ی چۆن بێئاگابین له پرسه گه وه ره كانی نێو بۆش، زۆر بوونێكی سه رقاڵ گ��ه ردوون، ئاكاری ئه م نقومبوونه وه ی به اڵم ئه وه ی

ئیرت ده بێت به اڵم زانیوه ، كورد مافی به وه اڵمێكی جددیی هاوواڵتیانی كوردستان پۆسته هی كورده ؟ ئه و ئایا كه بده نه وه بۆ كورد پۆستی سه رۆكایه تیی كۆمار ئایا

گرنگه ؟كورد مافی یان نییه ، گرنگ ئه گه ر با به راشكاوی بڵێن داكۆكیكردنیان نییه ، له و پۆسته له رابردوودا هه ڵه بوو، ئه گه ر زیان تاڵه بانیش غیابی به وایه پێشیان به هێز هاوسه نگیی كه وتووه ، كورد به ر به رژەوه ندیی شیعه ته واو بووه ، هه رچی با بكه ن، پرسه ئه و له سه ر قسه زووه

ڕووداوێك و چه ند گێڕانه وه ی جۆراوجۆر و س���ه ددام پیسی پ��ه رێ��زی »ویستی له مه ڕ بێدینه كان و دڕن��ده به عسییه چاووڕاو ته پوتۆزی به هه ڵه بجه تاوانی شۆڤێنیزمی چه وری ده ستی و داپۆشێت دی خه ڵكی له عه ره بی سۆشیالیزمی

هه ڵسوێت!ئاست له ب��وون بێده نگ ئه گه ر و عه یب فه له ستین له زایۆنیزم تاوانی كورد كێشه ی ئاست له ئه وا بێت، تاوان كێشه ی چونكه خراپرته ، و عه یبرت زۆر كورد زۆر له كێشه ی فه له ستین گه وره تره ، نزیكه ی بێت به ناویش ئه گه ر ئ��ه وان ئێمه ی به اڵم له پشته ، ده وڵه تیان بیست كورد »له حه وت ئاسامنان ئه ستێره یه كامن نییه «، واڵته كه مان وه ك به شه خێر دابه ش فه له ستین گه لی قاتی چه ند ك���راوه ،

هه وڵی سڕینه وه و قڕكردمنان دراوه !له زه ره ر بچێ ، نه چووه ئێستاش نیوه شی بگه ڕێته وه هه ر باشه ، ئه و برایانه - ئه گه ر به ڕاستی خۆیان به برا ده زانن- با تۆبه له و بێده نگییه بكه ن و پێ له ڕاستی ڕەوایه پێیان خۆیان بۆ ئ��ه وه ی و بنێن كونی له نه ك ببینن، ڕەوا ئێمه شی به ده رزیی ناسیۆنالیزمی عه ره بییه وه ، به ڵكو له ده القه ی مه زن و ڕوونی ئیسالمه وه له

ئێمه و كێشه كه مان بڕوانن.

جودا چێژپه رستییه ی ل��ه م كۆمه ڵگا تری میلله تانی و كۆمه ڵگا له ده كاته وه خواستنی و ئیستیهالك ئاماده یی دنیا، له هه رێمه له م پێداویستییه ساده ترین ده ره وه، موكین نییه ئێمه بتوانین سفره ی واڵتانی ئه گه ر رابخه ین ن��ان��خ��واردن شتوومه كه وه ساده ترین له نه بن، تر هاورده ی كه ره سه، گه وره ترین تا بیگره هه ڵبه ته هه رێمه یه ، ئ��ه م ده ره وه ی نیازمه ندی گه مژەییه وادا حاڵێكی له دابنێین كۆتایی خاڵی و بین خه یااڵت ئێستامان، ژیانی بااڵیه ی فۆرمه ئه م بۆ ده بێت هه موومان له م راكردنه ئه به دییه بۆ ره شامن الفیتەیه كی تا بین به رده وام

هه ڵده واسن.

چیرت به به تاڵی نه مێنێته وه .ئه گه ر یه كێتیشه ه��ه رچ��ی خۆیه تی، مافی ئ��ه وه وای��ه پێی بكات ده ستپێشخه رییه ك باشرتوایه پڕبكاته وه ، تاڵه بانی شوێنی و حیزبه ئه و سه ركردایه تیی چونكه كه دڵنیان ل��ه وه زۆر راده یه كی تا كاری تر جارێكی ناتوانێت تاڵه بانی بیشیكات ئه گه ر بكات، سیاسی تاڵه بانی سه رۆكایه تیی ماوه ی ئه وا بۆ ناشتوانێت و ماوه ساڵێكی ته نها بكاته وه ، كاندید خۆی تر خولێكی له الیه ن شێوه یه ش له و بڕیارێكی به ڵكو نییه ، له نگی نه ك یه كێتییه وه كوردستان هه رێمی هاوواڵتیانی الی ده بێته لێده كرێت و پێشوازیی كه بۆی شانازییه ك و ده ستكه وت پۆستی ده كاته قوربانی به رژەوه ندیی

گه له كه ی.

له ناو زۆربه ی نه ته وه كان داستان و سه ربورده یه كی ئه فسوناوی هه یه. وه ك

سه روه ری و یادكردنه وه یه كی نه ته وه یی، له ناو كورد و ئارییه كان سه ربورده ی نه ورۆز، له ناو تورك به سه رهاته كانی

تۆران، گه لی هه ڵبژارده الی یه هودییه كان، زه ویی په یامبه ران الی عه ره ب، ئارامی

له ناو ئه رمه نییه كان. به سه ربورده ی واش بیری فاشی له ئیتاڵیا و نازی له ئه ڵامنیا

و شۆڤێنیی فه ره نسی و فاالنژیسی ئیسپانی داڕێژراوه. هه ندێك له و بۆنانه

به مه به ستی ڕەگه زپه رستی و زاڵی و دروستكردنی میلله تی سه رده سته ییه دژ

به میلله تێكی ژێرده سته . هه ندێكی تر وا هۆنراوه ته وه كه نه ته وه حوكمداره كه

ته قدیس بكرێت و له فه رمانیان ده رنه چن، وه ك كاتی خۆی گوایه

باپیرانی ده سه اڵتدارانی ڕۆم له الیه ن خواوه ندانیان به هۆی گورگه وه هێرناون، هه ندێكی تریان بۆ میلله تی ژێرده سته یه

تا ببێته هێامی خه بات و خۆڕاگریی ته كان به به رگری بۆ رزگاریی، بۆنه ی نه ورۆز له م جۆره یه ، تا رزگاریی ئه و

بۆنه یه كاریگه ریی ده بێت، نابێت له و قۆناغه هیچ الیه ك به خراپی وه سفی

بكه ن. له الیه ن چه پ و شیوعییه كانەوە سه رده مانێك به یادێكی ڕەگه زپه رستى

و نه فامیی نه ته وه یی - بۆرجوازی لێكده درایه وه ، له م سه رده مه ش له الی

هه ندێك ئیسالمی به حه رام وه سف ده كرێت، به پێچه وانه وه بۆ ئه و قۆناغه

زۆر پێویسته ، به اڵم ئه وه ی جێی سه رنجه له نێوان كاوه ی ئاسنگه ر و سه الحه ددیینی

ئه یوبی كامیان زیاتر شایسته ی یادكردنه وه یه ؟ كامیان به ڕوونی ناسنامه و

سه روه ریی كوردی تێدایه ؟ »ڤاسیلی نیكیتین« سێ كه سی له مێژوو

به كاریگه ر هه ڵبژاردووه ، »ئه رده شێر، سه الحه ددین، كه ریم خانی زه ند«، ئه وانه به الی كه مەوە دوانیان كوردن، به اڵم هیچ

به ڵگه نامه یه ك به ڕوونی »كوردبوونی كاوه « ناسه ملێنێت، ساغ نه بووه ته وه كاوه

یان زوحاك كامیان كورده ، ئه ویاده ناشێت بڵێین نیشتامنییه ، مادام تایبه ت به كورد و كوردستان نییه ، به ڵكو موڵكی زۆربه ی میلله تانی ئارییه ، هه رچی سه الحه ددینه

تایبه ت موڵكی كورده ، كه چی به شی زۆری كورد واتێگه یه نراوه ئه وه موڵكی كورد

نییه و هه ندێك به خیانه تكاری وه سف ده كه ن.

پته ویی نه ته وایه تی له پته ویی مێژوو و سه ركرده كان و ئایین و كه لتوور و

سه روه ریی نیشتامنی و زمان دێت، ئه وه ی ئێستا له الیه ن رۆشنبیرانی ده سه اڵتی

كوردیەوە ده كرێت، قێزه ونكردنی مێژووی كورد و سه ركرده كانی و ئایینی میلله تی كورده ، له كاتێكدا ده بینین میلله تانی تر

به پێچه وانه وه خیانه تی سه ركرده كانیشیان وه رده چه رخێننه سەر شانازی، سه رنج بده

عه ره ب ناوی له خیانه ته كەى »شه ریف حسێن« ناوه »شۆڕشی گه وره ی عه ره ب«.

چاكرت ئه وه یه یادی نه ورۆزیش بكرێته وه ، به اڵم چه ند قات زیاتر یادی

سه الحه ددین و سه ركه وتنه كان و ته واوی ده وڵه تی گه وره ی ئه یوبی بكرێته وه ،

هه موو ئه وانه مێژوویه كی ته واوكاری كوردستان دروستده كات. هه روه ك له

به ڵگه نامه كانی به ریتانیادا ئاوا وه سفی كورد ده كات » كورد له كۆنه وه به

ئۆقره و به رگری له ئه وروپا تا هیند له به رهه مهینانی سه ركرده ی گه وره گه وره،

به ناوبانگ بووه «.

[email protected] ژماره )28(، سێشه ممه 26 /2013/3، ساڵی یەکەم

12

مسته فای سه یدمینه

هاوڕێ توانا مێرگه سه ری

ئاكۆ كه ریم

یادی كاوه ی ئاسنگه ر یان سه الحه ددین

مه سعود عه بدولخالق

ماوه ی ساڵێكدا تاڵه بانی نیوه ی ته مه نی له نه خۆشخانه به سه ر بردووه و نه یتوانیوه

كاروباره كانی به ڕێوه ببات

كێشه ی كورد زۆر له كێشه ی فه له ستین گه وره تره ، چه ند قاتی ئه وان هه وڵی

سڕینه وه و قڕكردنمان دراوه

چیتر چاوه ڕوانی تاڵه بانی مه كه ن

Page 16: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

وه اڵمی خۆی كاتی گوایه ده ڵێن ئه وان تۆ ده ڵێن داوه ت��ه وه ، تۆیان كتێبه كه ی قسه ت به زانایان وتووه ، تۆ چی ده ڵێیت؟

بووم منداڵ عه بدولعه زیز: هێمن جا ده ك��رد، ئیشم مامم الی بیرمه به هه مووجار ده چووم بۆ مزگه وتی خانه قا له هه ولێر تا ئاو بۆ موبه ڕیده ی دووكان به رم، پیره مێردێكی لێ بوو نه یده هێشت هه ركه ب��ه ری��ن، مزگه وته كه ل��ه ئ��او سه ددام به قوربانی ده یوت تووڕەبایه ، ده ڵێن؟! س��ه ددام به قسه ئ��ه وه ب��ن، ڕامان مزگه وته كه له ترسان له ئێمه ش

ده كرده ده ره وه !كه هه ر ده كه ن، وا ئه وانه ش ده ی شێخ شوێنكه وتووانی له ڕەخنه ت تۆ ده ڵێن و دێن گرت، مه دخه لی ره بیعی زانایان یان ره بیع، شێخ به قسه ئه وه ب��ه ره ی مبانخه نه ئ��ه وه ی بۆ ده ڵ��ێ��ن؟! له بزانم با ده نا زانایانه وه ، به قسه وتن شێخ باسی خراپ به كتێبه كه دا كوێی ئه وانن ئه وه ئه سڵه ن كردووه ؟ ره بیعم قسه ته عدیله وه و جه رح ناوی به كه ره بیع شێخ هه تا كه ده ڵێن، زانایان به جای چ نه دراوه ، پێ هه قه ی ئه و خۆی به عوسێمین شێخ ئه وه تا به وان، بگات ده سه نێته وه . من له و ئه و هه قه ئاشكرا هاتووم له كتێبه كه مدا به رگریم له زانایان یه كێكی به ئه وانن ئه وه به اڵم كردووه ، ده ڵێن جربین بن عه بدوڵاڵ شێخ وه ك بۆگه ن، به شێخ عه دنان و شێخ ئه حمه د ئه وان دۆزه خ، سه گی ده ڵێن سه لالم ئه گه ر ناهێنن، مردووانیش له واز هه تا بتوانن سه یید قوتب له گۆڕ ده رده هێنن ده ده ن��ه وه ، سێداره ی له تر ده جاری و ئه لبانی شێخ شایه تیی به له كاتێكدا )رحمه الله( ئه وه نده ی سه یید قوتب له مه نهه جی سه له ف گه یشتووه ، هیچ به ناو ئه وان تێنه گه یشتووه . وا سه له فییه ك له كه ڕسته یه ی ئەو له بەر به تایبه ت كتێبی )معامل يف الطريق(دا وتوویه تی: )ال اله اال الله منهج حياة(، ڕقیان له سه ییده ، چونكه یه كه م كه س بووه له دژی وه لی

ئه مره كانی ئه وان قسه ی كردووه .ئه وه ئێمه ین كه به رگری له زانایان چ ده نا ره بیعیشه وه . شێخ به ده كه ین منیان وه اڵم��ی ئ��ه وان ئه گه ر قه یدییه دابێته وه ! كاتێ ئه و نوورساوه م به ده ست عه بدولكه ریم مامۆستا كه گه یشت، پێخۆش زۆرم نووسیبوو، بۆ پێشه كیی من به ڵكو باشه ، شتێكی وت��م: ب��وو، هه ڵه بووبم له ئاست ئه وان؟ به اڵم زۆر هێنده ی خۆیان حوججه ی به داخه وه گوایه ئه وان سه ره تا ك��رده وه ، بێهێز تر ده بینم كه چی داوه ته وه ، منیان وه اڵمی هه ر مه دخه لیزم گێژاوی نوورساوه كه ی ئه وان كه بێامنایانه یه قسه ئه و وه اڵمی زۆر و كه م ده نووسنه وه ! منی بۆ ئێستا له من كه ن��ه داوه به ڵگانه له و خۆیان له وه جگه دامبه زاندوون، كتێبه كه دا دونیایه ك قسه ی بازاڕی و جنێوی بۆ من داهاتوودا له خوا به پشت ڕیزكردووه ، زیاتر كتێبه دا ئه و دووه م��ی به رگی له

ڕوونكردنه وه ده ده م.

ئه ی نافه رموێت )مثل املؤمنني يف توادهم اشتكی إذا الجسد كمثل وتراحمهم عضو منه تداعی سائره بالحمي والسهر(

)متفق عليه(؟ئ�����ه وان ده ی��ان��ت��وان��ی ل��ەگ��ەڵ ئیسالمییه كان ڕێكبكه ون و به ینیان له گه ڵ ڕووب��ه ڕووی حه كیامنه و بكه ن خۆش حیزبه ئه گه ر ببنه وه ، بیدعه كانیان هه بوایه ، هه ڵه یه كیان ئیسالمییه كان بكه ن، گفتوگۆ له گه ڵیان ده یانتوانی له جێی ئه وه ی كاریان ته نها ته بدیعكردنی ده یانتوانی بێت، ئیسالمییه كان حیزبه له ڕێگری و به چاكه ئه مر تر به شێوه ی خراپه بكه ن، باشه به هه جركردنی ئه وان هه جری ساڵه چه ند به چی؟ ده گ��ه ن موبته دیع باس ده كه ن، به س بزانم به مه گه یشنت به چی؟! ئه وان زیاتر ناحه زیان هێنده ی و كردووه دروست خۆیان بۆ زیانیان و بوون نامۆ خه ڵكدا له ناو تر ڕاستی به داوه . خۆیان ده عوه كه ی له ده كرا وه ك چۆن دروسته پیاو هاموشۆی هه بێت، جوله كه كابرایه كی لەگەڵ ئه وانیش هه یبووه ، پێغه مبه ر وه ك

زۆر خۆیان كاره یان به م بۆیه بیانبوایه ، بچووككردووەته وه ، باشه ئه وه تا مامۆستا ده كات، كار كۆمه ڵ له ناو كه الری دلێر دژایه تیكردنی له ن��ه وه س��ت��اوه ب��ه اڵم بیدعه ، مه دخه لییه كانیش ئه گه ر بهاتنایه بپاراستایه ، ئ��ه وان لەگەڵ برایه تییان ئه وه ئه وه ی كه ئێستا ئه وان به گاڵه گاڵ ده یان به نه رمی زۆر ئه وده م ده یكه ن، و برایه تی ده ستی ئه گه ر ئ��ه وان كرد. ده یانتوانی بكردایه ، درێژ دیندارییان له گه وره زۆر پڕۆژەیه كی خاوه ن ببنه له ئه نجومه نێكیان ده ك��را كوردستان، حیزبه ناو سه له فییه كانی هه موو نێوان خۆیان و بێالیه نه كان و ئیسالمییه كان هه موو ئه و ئه وده م بكردایه ، دروست

سه ریه شه شامن له كۆڵ ده بووه وه .ب���ه ی���ان: ره خ���ن���ه ی ئ����ه وه له ئ��ه وان ك��ه ده گیرێت سه له فییه كان سنووره كانی شه ریعه ت له بواری حه اڵڵ ده كه نه وه ، به رته سك زۆر حه رامدا و رای بۆ عه قڵ ده هێڵنه وه ، كه م بوارێكی

ئێوه له وباره وه چییه ؟شت هه ندێ عه بدولعه زیز: هێمن ته ئكید به له شه رعدا، و سابته جێگیره و جیهانبینی به ناوی نییه بۆی كه س بكات، له سه ر قسه یان گه وره بینییه وه كان )وم��ا ده فه رموێت: گ��ه وره خوای الله ورسوله إذا قضی مؤمنة لمؤمن وال أمرهم من الخية لهم يكون أن أمرا ضالال ضل فقد ورسوله الله يعص ومن حه اڵل بواری له كه دیاره به اڵم مبينا(. فیقهییه كاندا باسه له یان حه رامدا، و ئه سڵ وایه بۆ هه ركه سه چۆن هه قی بۆ ڕوونبووه وه ، شوێن ئه و هه قه بكه وێت، و گۆشت قه ت خۆم بۆ من منوونه بۆ به ریتانیا له ئێره ماركێته كانی مریشكی له به ر ح��ه رام��ه ، پێم چونكه ن��اح��ۆم، به اڵم سه رنه بڕاون، حه اڵڵی به ئه وه ی له وه گله ییشم هیچ ده یخۆن، ئ��ه وان ئه وان پشتیان نییه كه ده یخۆن، چونكه كه به ستووه شه رعی ده قی هه ندێ به مسوڵامنان بۆ كیتاب ئه هلی خواردنی خواردنه ئه و من الی ب��ه اڵم دروسته ، ب��واره دا له م بۆیه ناگرێته وه ، گۆشت خۆشم ڕای كێشه وه ، ناكه ومه له گه ڵیان ئینسان كه ئه وه یه ناكه م، گرنگ په سند شوێن ڕوونبووه وه ، بۆ له چیدا هه قی كارێكیش ك��ه بكه وێت. هه قه ئ��ه و ئه وه یه له به ر دیاره ئه قڵ، به گه یشت نییه ، له سه ر شه رعیی ده قێكی هیچ كه ده بینێت، خۆی ڕۆڵی ئه قڵ لێره دا ئیرت هه ر ده رگایه ئه و پێویسته له وكاته دا تریش خه ڵكی تا مبێنێته وه كراوه یی به خۆیان قسه ی و بیركردنه وه هه قی هه بێت. به اڵم ئه وانه ی ده قیان له سه ره ، یان ئیجامع و یه كده نگیی مسوڵامنانیان ئه قڵی كه نییه دروست ئه وه له سه ره ، بۆیه ب��خ��ه ی��ت. ق���ه ول پ��ێ��ش خ���ۆت ده كرێت ئه وانه ی ڕوون نین، یان ده قی گفتوگۆیان نییه ، له سه ر ڕاسته وخۆیان له سه ر بكرێت و یه كده نگییه كیان له سه ر

دروست بكرێت.عه قیده دا ب��واری له ئه گه ر به اڵم ئه وان كه له گه ڵتام، له وه یا بپرسن، لێم وایه ، وایه پێیان كه ده بینن ئه وه هه ر كاتێ نین گفتوگۆ و موناقه شه ئاماده ی كه سه غڵه ت ده بن، له جیدال ده وه سنت و ده ڵێن حه رامه ، ده نا من زۆرم پێخۆش له سه ر پێداگری هێنده ی ئه وان كه بوو یان ده ك��ه ن، حوككام تاعه ی و سه مع له باره ی یان ئه مره وه ، وه لی له باره ی له باره ی یان جیهاده وه ، و خۆپیشاندان حیزبییه وه ی��ان ڕێكخراوه یی ك��اری خۆش پێم هه یه ، نێگه تیڤیان بڕیاری گفتوگۆ دژیاره كانیان لەگەڵ ئه وان بوو بكه ن، له سه ر قسه وباسیان و بكه ن به اڵم الده چ��وون، ته مومژ زۆر ئه وده م به داخه وه ئه وان ناوێرن ئه م كاره بكه ن، بۆیه له ده ره وه ی ئه م گفتوگۆیه شه وه كه قسه یان له سه ر ده كه یت، زوو هه ڵده چن ناتۆره و ناو ده ی��ان و ده ب��ن ت��ووڕە و

ده دۆزنه وه !له باره ی پرسیار دوای��ی��ن ب��ه ی��ان: مه دخه لیزمه وه یه . گێژاوی كتێبه كه ی

له سه ر هه ندێك شتی ساده و په یوه ست وه كو ده كه نەوە، تاكه كانه وه ژیانی به ب��ه اڵم ت��اد، و.. ك��ورت جلی و ری��ش

كێشه كانی كۆمه ڵگه له بیر ده كه ن؟هێمن عه بدولعه زیز: جه ختكردنه وه مه المیحی و جلو به رگ و ڕیش له سه ر من و ب��اش��ه شتێكی ب��ه ن��ده ك��ان ئه وه چونكه ده كه م، لێ ده ستخۆشییان به ڵكو ڕێنامیییه كانی نییه ، ئه وان قسه ی پێغه مبه ره )دروودی خوای له سه ر بێت(، نییه ، ئه وانه بۆ جه ختیان هه ر ئه وانه به چونكه هه یانه ، تریش شتی زۆر بۆ ئه وان كاریان هه ر بڵێین راستی گوناهه زۆر باشیشیان شتی نه خێر نا ئه وه یه ، زۆره ، له دژایه تیكردنی بیدعه به هه موو ڕوونكردنه وه ی هه روه ها جۆره كانیه وه ، كه شه رعییانه ی الی��ه ن��ه ئ��ه و زۆری تایبه ت به نین، ئاشكرا كه س زۆر الی و عیبادات و فیقهییه كان باسه ل��ه زۆر زۆر ل��ه وه من ڕاستی به ئه وانه ، ده ستخۆشییان لێ ده كه م كه من چه نده ناكۆكم له گه ڵیان، به اڵم به راستی ناتوانم

بێئینساف بم له گه ڵیان.

بۆچی ن��ازان��م وت��م، وه ك ب��ه اڵم هێنده خۆیان له گێلیی ده ده ن له ئاست دزی له ئاست حاكمه كانیان، بیدعه ی زوڵم له ئاست گه نده ڵه ییه كانیان، و ئاقار ل��ه دام��وده زگ��اك��ان سته می و موسیبه ته كه ڕاستی به مسوڵامناندا، خوای )دروودی پێغه مبه ر لێره دایه ، )أفضل ده ف��ه رم��وێ��ت: بێت( ل��ه س��ه ر جائر( سلطان عند حق كلمة الجهاد ڕووه وه له م .)1100 الجامع / )صحيح به ڵكو توانیبێتیان، ده كه م ته حه ددایان هه ر وێرابێتیان بچنه به رده م فاڵنه كه س و بڵێن ئاخر تۆ ئه م هه موو لووله تۆپه ت ڕەش خه ڵكه هه موو ئه و ئاڕاسته ی بۆ ئه و بڵێن: پێیان یان كردبوو، رووته و ك��ردووه ، هه تیو بۆ منداڵه تان هه موو بۆچی ئه م هه موو ئافره تانه تان له ئامێزی مێرده كانیان بێبه ش كردووه ؟! ئه مه یه به ئه ی مه دخه لییانه . ئه و گرفتی ڕاستی أخاك )انرص نافه رموێت پێغه مبه ر باشه 97/8(؟ الغليل: )إروا ء مظلوما( أو ظاملا

مامۆستاكانیان بڕیار ده رده كه ن، هه روه ك لێره ده ریان كرد بۆ ته كاندنی به ڕە له بن هۆڵه ندا له سه لالم ئه حمه د شێخ پێی له عه رعور عه دنان شێخ ده ركردنی و ئه وانه م موحازه ره كانیدا. و كۆڕ هه ندێ به نووسین و به ڵگه وه له الیه ، هه روه ك له ئاماژەم مه دخه لیزم(یش )گێژاوی كتێبی شێوه ی له بڕیاریان له سه ره وه پێداون. له دێت، بۆ موحته ره مه وه فه توایه كی به م فیسار و فاڵن مامۆستا خواره وه ش فه توایانه وه به ر ده بنه گیانی ئه و خه ڵكه له كه ئیسالمییه كان، حیزبه دام��اوه ی قوربانیی ئ��ه وان هه ر ڕووداوێكا هه ر

یه كه م بوون.عه ملانی نووسه رێكی چه ند به یان: پێیان وایه سه له فیه ت گونجاوترین جۆری عه ملانیدا، ده وڵه تی له ناو ئایندارییه

بۆچوونی تۆ له وباره یه وه چییه ؟وایه ، به ڵێ عه بدولعه زیز: هێمن بۆ زیانیان چونكه وای���ه ! ئ���ه وان ب��ۆ دۆستمه . دوژمنم دوژمنی نییه . په زه كه مامۆستا و ك��وێ له عه ملانییه ك ده ن��ا ئه و كوێ له ك��وێ ! له عه بدولله تیف كابرای ده بێت بۆ ده گرنه وه ، یه ك دووه به خۆ بكات، ئ��ه و مه دحی عه ملانی و عه بدولله تیف وه ك یه كێكی ته ئكید و دزی و گه نده ڵی به دژن تر كه سانی ئاره قخواردنه وه و خراپه كاری، ئه ی ئه وه باشرتین پێ ئه وانیان عه ملانییه كان خێره و گونجاوترین گرووپه بۆ په یڕەویكردنی

دینداری؟!سه له فی گوتاری ده وترێت به یان: ئیسالمییه كانه هێزه ئاڕاسته ی هێنده ی ئاڕاسته كانیه وه ، و گ��رووپ تێكڕای به نییه ، عه ملانییه كان ئاڕاسته ی هێنده نیو

سه رنجت له سه ر ئه و بۆچوونه چییه ؟ئه وه م من عه بدولعه زیز: هێمن عه ملانییه كان بۆیه شه هه ر ك��رد، باس ئه وانیان پێ قبووڵه ، چونكه ده بینن ئه و وتاره كانیاندا و نووسین له مه دخه لییانه هه ر قه ڵه میان و ده م ڕووی هه میشه من ئیسالمییه كانه . حیزبه به رامبه ر له ئیسالمییه كان حیزبه له به رگری لێره دا ناكه م، ئاگام له وه هه یه ئه وانیش تووشی به اڵم ب��وون، شه رعی هه ڵه ی ده ی��ان ڕەتبكه ینه وه ، سه روبنیان ناكرێت دیاره به دیلن باشرتین ئ��ه وان ئه مڕۆ چونكه خه ڵكی له كاتێكدا گۆڕەپانه كه دا. له ده یانه وێت ك��ورد نه دیوی له خۆ خێر كوردیی ب��ه ه��اری گ��ه الن باقیی وه ك لوقمه ی و بن ئ��ازاد و هه بێت خۆیان زه وتكراوی خۆیان بسه ننه وه ، بۆ ئه وه ش ئه وان كه چی سه را، به رده رکی ده چنه ڕێك له وكاته دا دێنه سه ر شاشه ی حیزبه خۆپیشانده ران دژی له و عه ملانییه كان ه��ه روه ك ده ك���ه ن. قسه و ده دوێ���ن له ئ��ه وه بینیامن، لیبیا له و میرس له له سه ر فه توایان چه ند دیاره سوریاش شێخ عه دنان عه رعور ده ركردووه ، له سه ر ئه و هه ڵوێسته مه ردانه یه ی له به رامبه ر ئه سه د ب��ه ش��ار ب��ۆگ��ه ن��ه ك��ه ی ڕژێ��م��ه

هه یه تی.جه خت سه له فییه كان بۆ به یان:

هه موو به ئ��ه وان جیابووەته وه . لێ مانای حیزبایه تییه وه حیزبین، له هه موو تا ئه گه ر خۆ حیزبیرتن! حیزبییه كیش ئیسالمییه كان حیزبه له ناو ئه ندازه یه ك ڕای جیاواز هه بێت و یه كرت قبووڵكردنیان ئه واندا حیزبه كانی له ئه وه هه بێت، ناخوات! بۆیه ده بینین ڕای جیاجیا هه ر یه كرت موحاسه به ی چۆن ده بیستین و به یه ك س��اردوس��ڕ قسه ی و ده ك���ه ن گله یی عه بدولله تیف مامۆستا ده ڵێن. ده كات، ئه ندامێكی حیزبه كه ی خۆی له دلێر مامۆستا الی چ��ووەت��ه چونكه كه ئاساییه خۆی الی كه چی ك��ه الری، به ین و په یوه ندیی لەگەڵ ئاساییش خۆش و دانیشنت حیزبییه كان چه نده بێت. كۆبوونه وه یان هه یه ، خۆیان ده ئه وه نده هه یانه ، كه چی ناو له وه ی خۆیان ده نێن تێدا مه جلیسی عیلم، كه چه نده عیلمی و غه یبه ت ئه وه نده ده ده خوێندرێ تێدا ته كفیری و ته بدیع و غه یبه تكاری ده درێت، به اڵم فه رقی ئه وه یه كه ئه وان بێرتس كۆبوونه وه ده كه ن، چونكه به ینیان لەگەڵ به رپرسان خۆشه ، به اڵم ئه گه ر دوو ده یان كۆببنه وه ، شوێنێك له مسوڵامن دووب��اره پێ نه خوازراویان سیناریۆی

ده كه نه وه .ڕێك مانایه كه وه هه موو به ئه وان وان، ئیخوان دوه لییه كه ی ته نزیم وه ك له هه ندێ و ره بیع شێخ ل��ه س��ه ره وه

www.bayanpress.netژماره )28(، سێشه ممه 2013/3/26، ساڵی یەکەم

15

خاوەىن ئیمتیاز و سەرنووسەر: هاوژین عومەر کەریم

[email protected]

بەڕێوەبەرى هونەرى:ڕەوشت محەمەد

[email protected]

بەڕێوەبەرى کارگێڕى:جیهانگیر ئەحمەد

[email protected]

ناونیشاىن بەیان لە ئینتەرنێت:www.bayanpress.net

E.mail: [email protected]/bayanpres

ئەنداماىن بۆرد:سەاڵح ساالر

ئیدریس سیوەیىلمحەمەد جەمال

ناونیشان: سلێامىن - شەقامى ئیرباهیم پاشا - تەالرى بنار نهۆمى پێنجەم - شوقەى ژمارە 3. تەلەفۆن: 07480605181 بایی )750( دینارە

رۆژنامەیەکى سیاسیى گشتیى ئەهلییە

گفتوگۆ

نازانم ئه وان بۆچی هێنده خۆیان له گێلی ئه ده ن له ئاست بیدعه ی حاكمه كانیان؟ به

ڕاستی موسیبه ته كه لێره دایه

ئه وان به هه موو مانایه كه وه ڕێك وه ك ته نزیم دوه لییه كه ی

ئیخوان وان

هێمن عه بدولعه زیز، شاره زا له سه له فیه ت و خاوه نی كتێبی )گێژاوی مه دخه لیزم(، بۆ به یان:

سه‌له‌فییه‌كان‌له‌گه‌ڵ‌ڕەوشت‌و‌تێگه‌یشتنی‌سه‌له‌فی‌ساڵحمان‌ئاسمان‌و‌ڕێسمانیان‌به‌ینه‌

Page 17: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

عه بدولعه زیز، هێمن گفتوگۆیه دا له م سه له فیه ت و له ش��اره زا و نووسه ر مه دخه لیزم"، "گێژاوی كتێبی خاوه نی بنه ما سه له فیه ت و چه مكی له باس فكرییه كانی ئه و گرووپه ده كات، چه ندین گرووپه ئه و فكری له مه ڕ ئیشكالییه ت تێڕوانینه كانیان دید و ده خ��ات��ه ڕوو، به په یوه ندییان جۆری شیده كاته وه و ئیسالمی و عه لمانییه كانه وه ده خاته به ر

باس.

گفتوگۆی:‌ئیدریس‌سیوه‌یلی

[email protected] ژماره‌‌)28(،‌سێشه‌ممه‌‌2013/3/26،‌ساڵی‌یەکەم

14

گفتوگۆ

به‌یان:‌سه‌ره‌تا‌ده‌پرسین‌سه‌له‌فیه‌ت‌چییه‌،‌به‌‌كێ‌‌ده‌وترێت‌سه‌له‌فی؟

وش��ه‌ی‌ ع��ه‌ب��دول��ع��ه‌زی��ز:‌ هێمن‌سه‌له‌ف،‌ بۆ‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ سه‌له‌فیه‌ت‌سه‌له‌فیش‌یانی‌پێشین،‌یانی‌ئه‌وانه‌ی‌له‌‌له‌‌ڕووی‌شه‌رعییه‌وه‌‌ به‌اڵم‌ پێشدا‌بوون.‌ده‌گرێته‌وه‌‌ سه‌ده‌یه‌‌ سێ‌‌ ئه‌و‌ سه‌له‌ف‌)دروودی‌ س��ه‌ردارم��ان‌ پێغه‌مبه‌ری‌ كه‌‌گه‌وره‌یی‌ شایه‌تیی‌ بێت(‌ له‌سه‌ر‌ خوای‌ده‌فه‌رموێت:‌ داون،‌وه‌ك‌ بۆ‌ باشرتینی‌ و‌‌ ثم يلونهم،‌ الذين‌ ‌ ثم قرن،‌ الناس‌ ‌ »خيواته‌:‌ مسلم(،‌ )رواە‌ يلونهم«‌ الذين‌دوای��ی‌ منه‌،‌ س��ه‌ده‌ی‌ س��ه‌ده‌‌ باشرتین‌ئه‌وانه‌ی‌به‌دوایاندا‌دێن،‌دوایی‌ئه‌وانه‌ی‌كه‌‌ سه‌ده‌ن‌ سێ‌‌ ئه‌وانه‌‌ دێن.‌ به‌دوایاندا‌له‌سه‌ر‌ خوای‌ )دروودی‌ خوا‌ پێغه‌مبه‌ری‌بێت(‌شایه‌تیی‌باشرتینی‌بۆ‌داون،‌كه‌واته‌‌ئه‌و‌ بۆ‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌ سه‌له‌ف‌ وش��ه‌ی‌كه‌سانه‌‌ ئه‌و‌ سه‌له‌فییش‌ سه‌ده‌یه‌.‌ سێ‌‌سه‌ده‌یه‌‌ سێ‌‌ ئه‌و‌ شوێن‌ كه‌‌ ده‌گرێته‌وه‌‌)دروودی‌ پێغه‌مبه‌ری‌خوا‌ كه‌‌ كه‌وتوون.‌كۆمه‌ڵێك‌ ل��ه‌‌ ب��ێ��ت(‌ ل��ه‌س��ه‌ر‌ خ���وای‌فه‌رمان‌ خۆیدا‌ پیرۆزی‌ ف��ه‌رم��ووده‌ی‌شوێن‌ كه‌‌ ده‌ك��ات‌ شوێنكه‌وتووانی‌ به‌‌شوێنكه‌وتنی‌ بكه‌ون،‌ ساڵح‌ سه‌له‌فی‌

ئه‌وانیش‌شوێنكه‌وتنی‌ئه‌وه‌.ن��ووس��ه‌ران‌ ل��ه‌‌ هه‌ندێك‌ ب��ه‌ی��ان:‌ئیسالمی،‌ ف��ی��ك��ری‌ ش���اره‌زای���ان���ی‌ و‌ناوده‌به‌ن،‌ مه‌دخه‌لی‌ به‌‌ سه‌له‌فییه‌كان‌

ئه‌م‌ناولێنانه‌‌له‌‌سه‌له‌فییه‌كان‌بۆ؟‌سه‌له‌فی‌ عه‌بدولعه‌زیز:‌ هێمن‌به‌وانه‌‌ده‌ڵێن‌كه‌‌شوێن‌ئه‌و‌سێ‌‌سه‌ده‌یه‌‌)دروودی‌ خوا‌ پێغه‌مبه‌ری‌ كه‌‌ كه‌وتوون‌خوای‌له‌سه‌ر‌بێت(‌شایه‌تیی‌باشرتینی‌بۆ‌له‌سه‌رمانه‌‌ هه‌موومان‌ مانایه‌‌ به‌و‌ داون،‌بكه‌وین‌ سه‌ده‌یه‌‌ سێ‌‌ ئه‌و‌ شوێن‌ كه‌‌مه‌رج‌ به‌اڵم‌ دیاریكراو،‌ تاقمێكی‌ نه‌ك‌نییه‌‌ئه‌وه‌ی‌بانگه‌شه‌ی‌شوێنكه‌وتنی‌ئه‌و‌شوێنیان‌ ڕاستی‌ به‌‌ بكات،‌ سه‌ده‌یه‌‌ سێ‌‌و‌ شتێكه‌‌ بانگه‌شه‌‌ چونكه‌‌ ك��ه‌وێ��ت،‌

نییه‌‌ مه‌رج‌ تره‌.‌ شتێكی‌ شوێنكه‌وتنیش‌بكات‌ ڕاس��ت‌ ده‌ك��ات‌ ئیددیعا‌ ئ��ه‌وه‌ی‌ئیاممی‌ وه‌ك‌ ئیددیعاكه‌ی.‌ ل��ەگ��ەڵ‌لێبێت(‌ خوای‌ )ڕەحمه‌تی‌ ئیبنولقه‌ییم‌مردن‌ ده‌ڵێن‌ هه‌ن‌ كه‌س‌ زۆر‌ ده‌ڵێت:‌ده‌یسله‌مێنن‌ به‌‌ك��رده‌وه‌‌ به‌اڵم‌ هه‌قه‌،‌ئه‌ساسێكی‌ و‌ ئه‌سڵ‌ مردنه‌‌ ئ��ه‌و‌ كه‌‌بانگه‌شه‌ی‌ ل��ه‌وان��ه‌ی‌ زۆری���ش‌ نییه‌!‌سه‌له‌فیه‌ت‌ده‌كه‌ن،‌ده‌بینین‌كه‌وتوونه‌ته‌‌ئه‌گه‌ر‌ كه‌‌ سه‌یره‌وه‌،‌ زۆر‌ مه‌هزه‌له‌یه‌كی‌شك‌ وامان‌ نه‌ناسیایه‌،‌ سه‌له‌فامن‌ ئێمه‌‌هیچ‌ چاكه‌كامنان‌ پێشینه‌‌ كه‌‌ ده‌ب��رد‌ئوممه‌ته‌‌ ئ��ه‌م‌ بۆ‌ باشیان‌ پێشینێكی‌

ئیسالمییه‌‌نه‌بووه‌،‌خوا‌په‌نامان‌بدات.پێیان‌ ك��ه‌‌ ب��ه‌وان��ه‌ی��ش‌ س��ه‌ب��اره‌ت‌ده‌زانم‌ وا‌ من‌ مه‌دخه‌لی،‌ ده‌گوترێت‌زیاده‌،‌چونكه‌‌ ئه‌وان‌سه‌رو‌ بۆ‌ ناوه‌‌ ئه‌م‌سه‌له‌ف‌ لەگەڵ‌ جارێك‌ ئه‌گه‌ر‌ ئ��ه‌وان‌له‌گه‌ڵیان‌ الوه‌‌ س��ه‌د‌ ل��ه‌‌ هه‌ڵبكه‌ن،‌مه‌دخه‌لییش‌ به‌‌ سه‌باره‌ت‌ تێده‌كه‌ون.‌شوێن‌ كه‌‌ ده‌گرێته‌وه‌‌ كه‌سانه‌‌ ئه‌و‌ هه‌ر‌شێخ‌ تێگه‌یشتنی‌ و‌ ب��ۆچ��وون‌ و‌ ڕا‌ئه‌و‌ وه‌ك‌ ئه‌وانه‌ی‌ و‌ مه‌دخه‌لی‌ ره‌بیعی‌

خراپرتین‌جۆری‌بیدعه‌وه‌،‌ئه‌ویش‌وه‌الئه‌‌مسوڵامنان،‌ له‌‌ به‌رائه‌ته‌‌ و‌ تاغووتان‌ بۆ‌ده‌فه‌رموێت:‌ باره‌وه‌‌ له‌و‌ گه‌وره‌‌ خوای‌من‌ أوليا‌ء‌ الكافرين‌ المؤمنون‌ يتخذ‌ )ال‌فليس‌ لك‌ ذ يفعل‌ ومن‌ ‌ المؤمنني‌ دون‌من‌الله‌ف‌ش‌ء(.‌ئه‌وان‌گوایه‌‌دژایه‌تیی‌به‌‌ گیانیان‌ به‌اڵم‌هه‌موو‌ ده‌كه‌ن،‌ بیدعه‌‌

له‌كه‌ی‌بیدعه‌‌سووربووەته‌وه‌.مورجیئه‌ن،‌ عه‌قیده‌دا‌ له‌‌ ئ��ه‌وان‌ته‌نها‌ ئیامن‌ ده‌ڵێن:‌ مورجیئه‌‌ چونكه‌‌جه‌هل‌ له‌‌ بریتییه‌‌ كوفریش‌ و‌ ناسینه‌‌فیرعه‌ونیش‌ و‌ ئیبلیس‌ كه‌وابوو‌ خوا،‌ به‌‌وایه‌‌ پێشیان‌ بڕوادارن!‌ هه‌ر‌ قه‌وله‌‌ به‌م‌كه‌وا‌ئیامن‌به‌س‌بریتییه‌‌له‌‌به‌ڕاستدانان‌ئیامنه‌وه‌،‌ جوغزی‌ ناچێته‌‌ كرده‌وه‌ش‌ و‌ئه‌وه‌‌ بڕواداره‌،‌ مادام‌ دڵه‌وه‌‌ له‌‌ كه‌سێك‌ئه‌گه‌ر‌كرده‌وه‌شی‌نه‌بن،‌هه‌ر‌بڕواداره‌‌و‌ئه‌هلی‌به‌هه‌شته‌!‌ئه‌وان‌ڕاسته‌وخۆ‌ئه‌وه‌‌هه‌مان‌ ڕێك‌ ك��رده‌وه‌دا‌ له‌‌ وه‌لێ‌ ناڵێن،‌ئاسایییه‌‌ زۆر‌ بۆیه‌‌ هه‌ڵگرتووه‌!‌ ئه‌وه‌یان‌به‌دڕەوشتی‌ و‌ دامێنپیس‌ كه‌سێكی‌ كه‌‌گه‌نده‌ڵ‌ببێت‌به‌‌وه‌لی‌ئه‌مری‌بڕواداران،‌خۆ‌ ئێ‌‌ ب��ڕوادارم.‌ ده‌ڵێت‌ به‌ده‌م‌ ماده‌م‌بۆچی‌ به‌اڵم‌ بڕوادارین،‌ ده‌ڵێین‌ ئێمه‌ش‌له‌‌ گومڕایی‌ و‌ كوفر‌ تۆمه‌تی‌ ده‌یان‌ به‌‌به‌‌ شه‌هاده‌‌ و‌ ده‌وه‌ستنه‌وه‌‌ ئێمه‌‌ دژی‌كه‌‌ بیدعه‌‌ ئه‌مه‌یه‌‌ دێنن!‌ ئه‌وان‌ شانی‌ده‌نا‌ ناویه‌وه‌،‌ كه‌وتوونه‌ته‌‌ سه‌راوسه‌ر‌المسلمني‌ )أفنجعل‌ ده‌فه‌رموێت:‌ خوا‌

كالمجرمني‌ما‌لكم‌كيف‌تحكمون(.سه‌ره‌كییه‌كانی‌ بنه‌ما‌ ب��ه‌ی��ان:‌

و‌ مه‌نهه‌ج‌ لەگەڵ‌ كه‌‌ من‌ نییه‌،‌ ئیددیعا‌به‌رنامه‌ی‌سه‌له‌ف‌یه‌ك‌نه‌گرمه‌وه‌،‌ئیرت‌بۆ‌

ناوی‌پیرۆزی‌ئه‌وانیش‌ناشیرین‌بكه‌م؟!!به‌یان:‌سه‌له‌فییه‌كان‌ئه‌و‌چه‌مكه‌یان‌به‌رامبه‌ریشدا‌ له‌‌ بڕیوه‌،‌ خۆیاندا‌ به‌سه‌ر‌چه‌ندین‌ دژایه‌تیی‌ بیدعه‌وه‌‌ ن��اوی‌ به‌‌ئه‌و‌ بڕینی‌ ئایا‌ ده‌ك��ه‌ن،‌ دیكه‌‌ چه‌مكی‌له‌‌ نییه‌‌ جۆرێك‌ خۆیاندا‌ به‌سه‌ر‌ ن��اوه‌‌

بیدعه‌‌به‌‌رای‌تۆ؟ئ��ه‌وان‌ ع��ه‌ب��دول��ع��ه‌زی��ز:‌ هێمن‌سه‌له‌فی‌ تێگه‌یشتنی‌ و‌ ڕەوشت‌ لەگەڵ‌به‌ینه‌،‌ ڕێسامنیان‌ و‌ ئاسامن‌ ساڵحامن‌كه‌سێكی‌ مسوڵامنان‌ لەگەڵ‌ ده‌بینین‌بانگخوازێك!!‌ له‌‌ باشرته‌‌ پێ‌‌ زیناكه‌ریان‌یان‌ حیزبییه‌،‌ بانگخوازه‌‌ ئه‌و‌ حسێب‌ به‌‌نییه‌.‌ ئه‌واندا‌ به‌رنامه‌ی‌ و‌ نه‌هج‌ لەگەڵ‌بن‌ ئه‌وه‌‌ به‌نیازی‌ مسوڵامنان‌ كوێ‌‌ له‌‌ڕێگه‌یه‌كی‌ به‌‌ خۆیان‌ تاڵی‌ واقیعی‌ كه‌‌و‌ میرس‌ ئه‌وه‌ی‌ وه‌ك‌ بگۆڕن،‌ ئاشتییانه‌‌ئێستای‌سوریا،‌ده‌بینین‌ لیبیا‌و‌ و‌ تونس‌مسوڵامنان‌ مه‌زڵومیه‌تی‌ له‌‌ پشت‌ ئه‌وان‌ده‌گ��رن،‌ تاغووته‌كان‌ پشتی‌ و‌ ده‌ك��ه‌ن‌كه‌‌ هه‌یه‌‌ ئ��ه‌وه‌ی��ان‌ بیانووی‌ ئ���ه‌وان‌مسوڵامنانن‌ ئه‌مری‌ وه‌لی‌ سه‌ركرده‌كان‌كه‌چی‌ بووه‌ستنه‌وه‌،‌ دژیان‌ له‌‌ نابێت‌ و‌شه‌رعی‌ به‌‌ مورسی‌ موحه‌ممه‌د‌ ئه‌وه‌تا‌هێشتا‌ كه‌چی‌ هه‌ڵبژێرداوه‌،‌ خه‌ڵك‌ الی‌هه‌ر‌له‌به‌ره‌ی‌ئه‌حمه‌د‌شه‌فیقدان‌و‌شین‌بۆ‌موباره‌ك‌ده‌گێڕن‌و‌سوێیان‌بۆ‌به‌ره‌ی‌عه‌ملانییه‌ته‌‌دۆڕاوه‌كه‌ی‌میرس‌ده‌بێته‌وه‌!!‌كه‌وتوونه‌ته‌‌ خۆیان‌ ئ��ه‌وان‌ ڕاستی‌ به‌‌

به‌‌ ئه‌وانه‌ش‌ كه‌وتوون.‌ بیرده‌كه‌نه‌وه‌،‌ئه‌مڕۆدا‌ ئیسالمیی‌ جیهانی‌ له‌‌ ڕاستی‌گشتی‌ به‌‌ مسوڵامنان‌ كێشه‌ی‌ بوونه‌ته‌‌به‌‌ ئوممه‌ته‌‌ ئه‌م‌ چاوساغانی‌ و‌ زانا‌ و‌تایبه‌تی،‌نه‌ك‌هه‌ر‌الی‌غه‌یره‌،‌بگره‌‌له‌ناو‌بووەته‌وه‌‌ لێ‌ پارچه‌یان‌ خۆشیاندا‌ده‌یان‌

و‌له‌توپه‌ت‌بوون!به‌یان:‌ئه‌ی‌ئایا‌دروسته‌‌كه‌سێك‌به‌‌

خۆی‌بڵێت‌سه‌له‌فی؟به‌‌ به‌ڵێ‌ عه‌بدولعه‌زیز:‌ هێمن‌كه‌سه‌‌ ئه‌و‌ مه‌رجه‌‌ به‌و‌ دروسته‌،‌ ته‌ئكید‌پێغه‌مبه‌ری‌ بێت،‌ سه‌له‌فی‌ فیعلی‌ به‌‌به‌‌ بێت(‌ له‌سه‌ر‌ خوای‌ )دروودی‌ خوا‌انا‌ السلف‌ )نعم‌ فه‌رموو‌ كچی‌ فاتیمه‌ی‌ئه‌مه‌‌ منم،‌ تۆ‌ بۆ‌ پێشین‌ باشرتین‌ لك(‌نییه‌‌ قه‌یدێكی‌ چ‌ شه‌رعییه‌،‌ وشه‌یه‌كی‌به‌‌ خۆ‌ به‌اڵم‌ بێنێت،‌ به‌كاری‌ هه‌ركه‌س‌

سه‌له‌فییه‌كان‌ ك��ه‌‌ چین‌ سه‌له‌فیه‌ت‌ج��ه‌خ��ت��ی‌ل��ه‌س��ه‌ر‌ده‌ك���ه‌ن���ه‌وه‌؟‌ئ��ه‌و‌و‌ مه‌نهه‌ج‌ له‌‌ كه‌‌ چین‌ ئیشكالیه‌تانه‌‌

دنیابینیی‌سه‌له‌فیه‌تدا‌هه‌ن؟بنه‌ما‌ ع��ه‌ب��دول��ع��ه‌زی��ز:‌ هێمن‌ئه‌هلی‌ وه‌كو‌ سه‌له‌فیه‌ت‌ سه‌ره‌كییەکاىن‌

عیلم‌باسی‌لێوه‌‌ده‌كه‌ن،‌بریتین‌له‌:به‌سه‌ر‌ نه‌قڵ‌ پێشخستنی‌ یه‌كه‌م:‌و‌ ق��ورئ��ان‌ ل��ه‌‌ بریتییه‌‌ نه‌قل‌ ئ��ه‌ق��ڵ:‌سوننه‌ت.‌دووه‌م:‌ڕەتكردنه‌وه‌ی‌ته‌ئویل:‌یانی‌نابێت‌به‌پێی‌ئه‌قڵی‌خۆت‌ته‌ئویلی‌بۆ‌ ته‌نها‌ ئه‌قڵ‌ به‌ڵكو‌ بكه‌یت،‌ ده‌قه‌كان‌ئه‌مه‌ش‌ كه‌‌ شته‌كانه‌.‌ ته‌حقیقكردنی‌سێیه‌م:‌ نزیكه‌.‌ یه‌كه‌میانه‌وه‌‌ خاڵی‌ له‌‌و‌ كتێب‌ نێوان‌ بخرێته‌‌ نابێت‌ جیاوازیی‌باشرتین‌ سوننه‌ت‌ چونكه‌‌ سوننه‌ته‌وه‌،‌ته‌فسیر‌ پ��ێ‌‌ ق��ورئ��ان��ی‌ ك��ه‌‌ ته‌فسیره‌‌ده‌كرێت،‌یانی‌بۆ‌ده‌رككردن‌به‌‌قورئان،‌ده‌ركپێكردنه‌‌ ئ��ه‌م‌ ه��ۆك��اری‌ باشرتین‌له‌‌ وه‌سه‌تییه‌ت‌ چ���واره‌م:‌ سوننه‌ته‌.‌

بیروباوه‌ڕدا.قسانه‌‌زۆر‌جوانن،‌هه‌ڵقواڵوی‌ ئه‌م‌لەگەڵ‌ هه‌ر‌ منیش‌ سوننه‌تن.‌ و‌ قورئان‌ده‌كه‌مه‌وه‌،‌ له‌سه‌ر‌ داكۆكییان‌ ئ��ه‌وان‌وا‌ ده‌بێت‌ مسوڵامنێك‌ هه‌موو‌ به‌ڵكو‌درۆ‌ من‌ ده‌بێت‌ بۆ‌ به‌اڵم‌ بیربكاته‌وه‌.‌لەگەڵ‌ئه‌و‌ڕاستییانه‌دا‌بكه‌م‌كه‌‌له‌‌الیه‌ك‌بانگه‌شه‌ی‌ئه‌و‌شتانه‌‌بكه‌م‌و‌خۆشم‌كه‌م‌بنه‌ڕەتانه‌‌ ئه‌م‌ كرده‌وه‌كامندا‌ له‌‌ زۆر‌ و‌

ڕەتبكه‌مه‌وه‌!جارێك‌ تا‌ ئه‌وان‌ یه‌كه‌مدا‌ خاڵی‌ له‌‌سه‌دان‌ ده‌ڕۆن،‌ به‌ڕێدا‌ نه‌قڵ‌ لەگەڵ‌ڕێ‌.‌ ده‌ك��ه‌ون��ه‌‌ ئه‌قڵیاندا‌ لەگەڵ‌ ج��ار‌وتراوه‌،‌ نه‌قڵدا‌ كوێی‌ له‌‌ ناڵێن‌ پێم‌ باشه‌‌تۆ‌ تێگه‌یشتنی‌ لەگەڵ‌ كه‌سێك‌ ئه‌گه‌ر‌سه‌له‌فه‌،‌ تێگه‌شتنی‌ حسێب‌ ب��ه‌‌ ك��ه‌‌ڕێگه‌‌ بێت‌ ئاسایی‌ ن��ه‌ك��ه‌وێ��ت،‌ ڕێ��ك‌له‌‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌ بگریته‌به‌ر‌ ناشه‌رعییه‌كان‌ئه‌گه‌ر‌ هه‌تا‌ ڕامباڵیت،‌ خۆتی‌ به‌رده‌می‌بێت؟!‌ كه‌سه‌ش‌ ئه‌و‌ ده‌ستگیركردنی‌ به‌‌

لەگەڵ‌ په‌یوه‌ندیت‌ پێناوه‌دا‌ له‌م‌ هه‌ر‌یان‌ واڵت��ه‌،‌ ئه‌و‌ ده‌سه‌اڵتداری‌ و‌ حاكم‌هه‌بێت؟‌ شاره‌‌ ئه‌و‌ ئاسایشی‌ و‌ ئه‌من‌به‌‌ڕاستی‌ئه‌مه‌‌ته‌حاكومه‌‌به‌‌تاغوت‌كه‌‌يتحاكموا‌ أن‌ )يريدون‌ ده‌فه‌رموێت:‌ خوا‌به(.‌ يكفروا‌ أن‌ أمروا‌ وقد‌ اغوت‌ الط إلی‌مسوڵامنان‌ له‌‌ كه‌میان‌ ئه‌وانه‌‌ بۆ‌ جا‌كه‌سیان‌ ده‌یان‌ ئێستا‌ تا‌ داوه‌؟‌ به‌گرت‌له‌‌ ئیسالمی،‌هه‌تا‌ و‌ له‌‌واڵتانی‌عه‌ره‌بی‌هه‌تا‌ داوه‌!‌ به‌گرت‌ كوردستانی‌خۆشامنا‌جار‌ چه‌ندین‌ ئیمێله‌وه‌‌ ڕێی‌ له‌‌ خۆم‌ بۆ‌جگه‌‌ لێكردووم!‌ به‌گرتدانیان‌ هه‌ڕەشه‌ی‌له‌وه‌‌ده‌بینین‌كه‌‌زیندانه‌كان‌ئه‌وانی‌لێ‌ڕووتی‌ و‌ ڕەش‌ گه‌نجی‌ زۆر‌ بۆ‌ برتازێت،‌مسوڵامن‌بوونه‌ته‌‌هۆتێلی‌پێنج‌ئه‌ستێره‌!ئه‌وانیش،‌ دونیابینیی‌ به‌‌ سه‌باره‌ت‌ده‌ڵێم:‌ئه‌وان‌ته‌نها‌حیزبه‌‌ئیسالمییه‌كان‌خه‌واریجه‌كان‌ و‌ ته‌كفیرییه‌كان‌ ده‌بینن،‌دۆزه‌خ«‌ »كیالبی‌ و‌ قوتب‌ سه‌یید‌ و‌ده‌بینن!‌ته‌نها‌چاویان‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌‌ته‌فسیق‌ و‌ ته‌بدیع‌ ئیسالمییه‌كان‌ چۆن‌دونیابینیی‌ ده‌ن��ا‌ ب��ك��ه‌ن!‌ ته‌كفیر‌ و‌و‌ شه‌لالتی‌ كابرایه‌كی‌ كه‌‌ ئه‌وه‌یه‌‌ ئه‌وان‌سه‌رسه‌ری‌بخه‌نه‌‌سه‌رسه‌ری‌خۆیان‌و‌به‌‌وه‌لی‌ئه‌مری‌مسوڵامنانیان‌بزانن،‌ئه‌وه‌یه‌‌به‌ڕاستی‌جیهانبینی‌و‌دونیابینیی‌ئه‌وان.

كاتێكدا‌ ل��ه‌‌ ده‌وت��رێ��ت‌ ب��ه‌ی��ان:‌سه‌له‌فییه‌كان‌كاری‌سیاسی‌ره‌تده‌كه‌نه‌وه‌،‌گرووپێكدا‌ شێوه‌ی‌ له‌‌ خۆیان‌ ب��ه‌اڵم‌

كارده‌كه‌ن،‌رای‌ئێوه‌‌له‌وباره‌وه‌‌چییه‌؟ڕاسته‌،‌ به‌ڵێ‌ عه‌بدولعه‌زیز:‌ هێمن‌ڕەت��ده‌ك��ه‌ن��ه‌وه‌،‌ سیاسه‌ت‌ به‌حسێب‌گومڕا‌ به‌‌ ئیسالمییه‌كانیش‌ ه��ه‌روه‌ك‌ده‌زانن،‌چونكه‌‌خه‌ریكی‌سیاسه‌تن،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌ و‌ به‌رپرس‌ له‌م‌ ده‌ستخۆشی‌ خۆیان‌به‌رپرس‌ده‌كه‌ن.‌بۆ‌مه‌سه‌له‌ی‌گرووپیش،‌ناكه‌ن،‌ كار‌ گرووپدا‌ له‌یه‌ك‌ قه‌ت‌ ئه‌وان‌بن،‌ گرووپ‌ یه‌ك‌ ناتوانن‌ قه‌ت‌ چونكه‌‌چونكه‌‌له‌ناو‌خۆیاندا‌كه‌س‌ئیعرتاف‌به‌وی‌تر‌ناكات،‌بۆیه‌‌تا‌ئێستا‌ده‌یان‌گرووپیان‌

هێمن‌عه‌بدولعه‌زیز،‌شاره‌زا‌له‌‌سه‌له‌فیه‌ت‌و‌خاوه‌نی‌كتێبی‌)گێژاوی‌مه‌دخه‌لیزم(،‌بۆ‌به‌یان:

سه‌له‌فییه‌كان‌له‌گه‌ڵ‌ڕەوشت‌و‌تێگه‌یشتنی‌سه‌له‌فی‌ساڵحمان‌ئاسمان‌و‌ڕێسمانیان‌به‌ینه‌

ئه وان ته نها چاویان له سه ر ئه وه یه كه چۆن ئیسالمییه كان ته بدیع و ته فسیق

و ته كفیر بكه ن

Page 18: ژماره 28ـی رۆژنامهی بهیان

www.bayanpress.net

www.facebook.com/bayanpres

www.twitter/bayan2press

Tuesday, No.28First Year, March 26, 2013

political general Newspaper

له ئۆپۆزسیۆن و ده سه اڵته وه ، بۆ چه پ و راستله بنه ڕەتدا هیوا به هه ڵبژاردن، ته نها بۆ گۆڕینی ده موچاوه كان به كۆمه ڵێكی دی نییه ، به تایبه تیش ئەو ده موچاوانەی ده ستیان به سه ر ده سه اڵتدا گرتووه ، به ڵكو هیوای سه ره كیی به هه ڵبژاردن، به تایبه تیش الی جه ماوه ر، دروستبوونی هاوپه یامنیی نوێ ، یان روودانی گۆڕانكارییه له دۆخی چه قبه ستووى سیاسی و شێوه ی هاوپه یامنییه كاندا، به

مه رجێك ئه و هاوپه یامنییانه له سه ر بنه مای خزمه تكردنی جه ماوه ر بێت.له ده خوڵقێنێت، سیاسییدا ژیانی له نوێبوونه وه نوێ ، هاوپه یامنیی دروستبوونی الیه كی تریش گۆڕانێكی ئیجابی له پرۆسه ی سیاسی و كاراكردنی هه وڵه كانی چاكسازییدا تا هه رچه نده كوردستانیشه ، هه ڵبژاردنه كانی به سه باره ت هه رچی ده كات. دروست ئێستا ده سه اڵت واده یه كی بۆ به ڕێوه چوونیان دیاری نه كردووه ، بەاڵم هه ر له ئێستاوه ، له هه ڵبژاردن، بۆ دروستبوونی نه خشه ی سیاسیی نوێ ، سیناریۆ پێشنیاركراوه كانی به ر

هێنده ی نه ماوه دۆخێكی سیاسیی نوێ بهێننه ئاراوه .نه خشه ی ل��ه گۆڕانكارییه ك چه ند روودان���ی چ��اوه ڕێ��ی میانه یەدا، ل��ه و هاوپه یامنییه كاندا ده كرێت، گۆڕانێك كه كۆتایی به دووبه ره یی ده سه اڵت و ئۆپۆزسیۆن بهێنێت. له دیارترینی ئه و سیناریۆیانه ش كه تاوتوێ ده كرێن، یه كه م: مانه وه ی یه كلیستی و هاوپه یامنیی نێوان یه كێتی و پارتی. دووه م: دابڕانی یه كێتی و پارتی له یه كرت، له گه ڵ له تریش به شێكی ته نانه ت و گۆڕان و یه كێتی نێوان له هاوپه یامنی دروستبوونی ئۆپۆزسیۆن. سیناریۆی سێیه میش كه ره نگه گۆڕانێكی ئه وتۆ له نه خشه ی سیاسی و جۆری سیستمی سیاسیی ئه م هه رێمه دا دروست نه كات، دروستبوونی یه كلیستیی نێوان الیه نه

ئیسالمییه كانه .به هێزترین ئه گه ریش كه هه نووكه باسی لێوه ده كرێت، دروستبوونی هاوپه یامنیی نێوان یه كێتی و گۆڕان و دابڕانی دوو الیه نه كه ی ده سه اڵته له یه كرت، هه رچه نده هێشتا زووه بۆ باوه ڕهێنان به و جورئه ته سیاسییه ی یه كێتی بۆ هاتنه ده ره وه ی له هاوپه یامنێتیی پارتی، به اڵم رووداوێكی وه ها، گۆڕانێكی ریشه یی له واقیعی سیاسیی هه رێمدا دروست

ده كات، به ڵكو ئه وانی تریش ناچار به پێداچوونه وه ی حساباتی خۆیان ده كات.من وای بۆ ده چم له ئه گه ری هه ڵوه شاندنه وه ی هاوپه یامنیی نێوان دوو زلهێزه كه دا، دروستكردنی بۆ هه وڵ بووه ، نرخێك هه ر به كوردستان، دیموكراتی پارتی الیه نی هاوپه یامنییه ك له گه ڵ ئیسالمییه كاندا بدات و نه خشه ی سیاسی له ناونیشانی ئۆپۆزسیۆن

و ده سه اڵته وه بگۆڕێت بۆ دوو به ره ی راست و چه پ.ره نگه گۆڕانكارییه چاوه ڕوانكراوانه ، ئه و ئه وه ی له گه ڵ بیڵێین، ماوه ته وه ئه وه ی هه ڵگری كۆمه ڵێك ئاماژەی ئیجابی بن، به اڵم قورسه پێشبینی بكرێت كه كێ ده توانێت ده سه اڵت بباته وه ، یان قورسه پێامن وابێت یه كێك له و دوو زلهێزە ته قلیدییه ی كوردستان ئاماده ی ده ستبه رداربوونی ده سه اڵته كه ی بێت. هه ربۆیه له سه ر هه موان پێویسته زۆر به وردی به حساباتی خۆیاندا بچنه وه و دیراسه ی بارودۆخه كه و هه موو پێشهاته كانی

بكه ن، نه بادا قازانج سه ری مایه بخوات.

هاوژین عومه ر

Reklam

بەڵگەنامەکان دەدوێنبزووتنەوەى ئیسالمیى لە کوردستان/ عێراق

1999 � 1987بەرگى یەکەم

ئامادەکردىن:

ئارام قادر � ئیدریس سیوەیىل

له م كتێبه دا، له دووتوێی )340( الپه ڕە دا ده یان ملمالنێ، و شه ڕ »په یوه ندی، له مه ڕ به ڵگه نامه بزووتنه وه ی تێڕوانین«ی و دی��د ڕێكه وتننامه ،

ئیسالمیی خراونه ته ڕوو.بۆ دەستخستنى ئەم کتێبە: 07702455504

به هار وه رزی ئاشنابوونه وه یه له گه ڵ جوانییه كانی سروشت، با ناشرینی نه كه ین.

ده سته ی پاراستن و چاككردنی ژینگه

هاوواڵتی به ڕێز: