№26(4192),

7.04.2016, бейсенбі

www.mediaovd.kzГазет 1933 жылдан бастап шығадыГазет 1933 жылдан бастап шығады

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ, ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ГАЗЕТ

ЯдРолЫҚ ҚАУІпСІЗдІК ЖөНІНдЕГІ САММИТ: ІлГЕРІ БАСТАҒАН Жол

СУ ТАСУ АхУАлЫН ТІКҰШАҚпЕН БАҚЫлАдЫӨЗЕКті

ҚАзАҚСТАН пРЕзИДЕНТіНің ЯДРОЛЫҚ ҚАуіпСізДіК ЖөНіНДЕГі САММИТ АЯСЫНДА АҚШ-ТЫң THE HILL АТТЫ КүНДЕЛіКТі САЯСИ ГАзЕТіНДЕ ЖАРИЯЛАНғАН МАҚАЛАСЫ ОСЫЛАй АТАЛАДЫ.

Нұрсұлтан Назарбаевтың пікірінше, іс-шара аясында өткен кездесу-лер қауіпті ядролық материалдар айналымын бақылау мәселесіндегі ынтымақтастықты жаңа деңгейге көтерді, ал АҚШ президенті Барак Обаманың осы саммиттерді шақырудағы көшбасшылығы ядролық қауіпсіздікті нығайту ісіне нақты үлес қосты.

«Дегенмен, саммиттер сериясының қорытындысын шығара отырып, халықаралық қоғамдастық ядролық қатер азаймағанын, керісінше ұлғайып бара жатқанын мойындауы тиіс. Трансұлттық террорлық ұйымдардың өсіп-жетілуі және өңірлік қақтығыстар ескеруге тиіс жаңа проблемаларды туды-руда», – делінген мақалада.

Нұрсұлтан Назарбаев Кеңес Одағынан көлемі жөнінен әлемдегі төртінші ядролық арсеналға ие болып қалған Қазақстанның тәжірибесіне назар ау-дарды.

«Жері ядролық қару сынау үшін полигон ретінде пайдаланылған, 500 ядролық сынақтың нәтижесінде бір жарым миллионнан астам азаматы мен ауқымды территориясы радиацияға ұшыраған еліміздің тарихи тәжірибесі бізді қауіпсіздікті басқаша түсінуге алып келді», – деп атап өтті Қазақстан президенті.

Мемлекет басшысы Қазақстан халқының қолдауы арқасында кеңестік Семей ядролық полигоны жабылғанын, содан кейін еліміз өз аумағындағы барлық ядролық қарудан бас тартқанын айтты.

«Қару және ядролық материалдар қорын жою өңірімізге қауіпсіздік пен тұрақтылық әкелді. Алайда, әлдеқайда берік қауіпсіздік барлық тараптың өзара қауіпсіздігіне бағытталған құрылымдар арқылы ғана қамтамасыз етілуі мүмкін», – делінген мақалада.

Нұрсұлтан Назарбаев мұндай үдеріс Орталық Азияда сенім шараларын жүзеге асырудан басталғанына назар аударды. Бұл ынтымақтастық кейіннен Орталық Азияны ядролық қарудан ада өңір ретінде жариялауға ықпал етті, нәтижесінде өңір барынша тұрақты бола түсті.

«Ядролық қару бұдан былай Орталық Азияда ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету факторы болып саналмайды», – деді Нұрсұлтан Назарбаев.

Мемлекет басшысы еліміздің тәжірибесі ядролық қару мәселесін ба-рынша кеңінен талқылау үшін жағдай жасауға мүмкіндік бергенін айтты. Қазақстанның бірегей тарихы Иранның АҚШ, Ресей, Қытай, Ұлыбритания, Франция және Германиямен ядролық проблема бойынша келісім әзірлеу жөніндегі бастапқы келіссөздеріне септігін тигізді.

Бұл ретте Қазақстан президенті алаңдаушылық тудырып отырған жайттың – қару жасауға мүмкіндік беретін деңгейге дейін уранды байыту ісінің тамы-рына балта шабу қажеттігін айрықша атап өткен. Бұл үшін Қазақстандағы Атом энергиясының халықаралық агенттігі тарапынан төмен байытылған уранның әлемдегі тұңғыш банкі құрылуда, ол ядролық отынды кез келген елге жеткізуді сенімді түрде қамтамасыз етіп, сол арқылы байытуға арналған бағасы қымбат тұратын және тұрақсыздандыратын қондырғыларды әзірлеу мен жасауға деген қажеттілікті жояды.

Нұрсұлтан Назарбаев ядролық сынақтардың барлығына тыйым салу қажеттігін тағы да атап айтты.

«Біріккен Ұлттар Ұйымы 29 тамызды, Семей полигоны жабылған күнді Ядролық сынақтарға қарсы күрестің халықаралық күні деп жариялады. Қазақстандағы ядролық сынақтардың ауыр салдарлары және Ядролық сынақтарға жаппай тыйым салу туралы шарттың (ЯСЖТШ) тезірек күшіне ену қажеттігі туралы біз бастамашылық еткен АТОМ жобасында халықаралық деңгейде айтылған, оның идеяларына 100-ден астам елдің қарапайым тұрғындары қолдау көрсетті», – делінген мақалада.

Жапониямен бірге ЯСЖТШ жөніндегі шолу конференциясының тең төрағасы ретінде Қазақстан бұл мәселе бойынша ілгерілеушілікке қол жеткізу үшін жұмыс жүргізуге ниетті. Нұрсұлтан Назарбаев барлық мемлекеттерді, әсіресе ЯСЖТШ-ның күшіне енуіне ықпал ететін елдерді жауапкершілік та-нытып, тиісті қадамдар жасауға шақырды.

«Сынақтарға тыйым салу барлық мәселені өзінен өзі шешпейді. Бірақ келісімнің күшіне енуі біздің әлемдегі ядролық қаруды жою жөніндегі түпкілікті мақсат жолындағы тағы бір елеулі қадам болмақ», – деп түйіндеді Мемлекет басшысы.

«Қазавияқұтқару» АҚ-тың МИ-8 тікұшағымен су тасқын мен су басып қалуы мүмкін жерлерді көріп шыққан облыс әкімі Ерік Сұлтанов, ііМ ТЖК төрағасының орынбасары Жасұлан Жұмашев, СҚО ТЖД бастығы, азаматтық қорғау полковнигі павел Филиппов су тасқын жағдайына сараптама жүргізді.

Көкшетау қаласының аэродромынан әуеге көтерілген тікұшақ солтүстік-шығысқа бет алды. Тікұшақтағы топ шолу жұмыстарын көктемгі апаттан айрықша көп зардап шеккен Тайынша ауданынан бастады. Жол-жөнекей тікұшақтағылар қар еруінен қатты су тасқынымен күрестің алғы шебі жүргізіліп жатқан Тайынша ауданы орталығы, Донецкое, Ясная поляна, Теңдік, Келлеровка, Красная поляна, Доброженовка ауылдарын шолып, тексеріп шықты. Сонымен қатар, халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және апатқа қарсы әрекет ету бойынша Солтүстік Қазақстан облысы ТЖД мен ііМ ТЖК бөлімшелерінің, жергілікті атқарушы органдардың жұмыс нәтижелеріне және қазіргі ахуалға бағалау жүргізілді. Сондай-ақ, ауданның ең проблемалық су қоймалары – Чаглинка, Қамыстысай өзендері жан-жақты тексерілді.

Одан соң тікұшақ петропавл мен Астананың төтенше жағдай қызметкерлері апат барысымен күрес жүргізіп жатқан су жолының төменгі бетінде орналасқан үйлерді су басу қаупі орын алған Аққайын ауданы мен Смирново ауданы орталығына бет бұрды. Ұшудың қайтар жолы жайылма сулардың басу

Асхат БәКіШЕв, Солтүстік Қазақстан облысы ТЖД

СОЛТүСТіК ҚАзАҚСТАН ОБЛЫСЫНЫң әКіМі ііМ ТөТЕНШЕ ЖАғДАйЛАР КОМИТЕТТің ЖәНЕ өңіРЛіК ТЖ ДЕпАРТАМЕНТіНің өКіЛДЕРіМЕН БіРЛЕСіп, Су ТАСҚЫН ЖАғДАйЫНА МОНИТОРИНГ ЖүРГізу МАҚСАТЫНДА ЕСіЛ өзЕНіН әуЕДЕН ШОЛЫп ШЫҚТЫ.

қаупі астында тұрған Есіл ауданы арқылы Шал ақын ауданының орталығы Сергеевка бағытына қарай созылды.

Сапардың бағдарламасына сәйкес, Сергеевка гидроторабының жұмыс режимін таныстыру, су басуға қарсы жасалған іс-шаралар туралы Шал ақын ауданы әкімінің баяндамасы тыңдалды. Аудан басшысы, СҚО ТЖД және ііМ ТЖК басшылық құрамының өкілдері аудандық жедел әрекет ету жасағын тексеріп, оның көктемгі кезеңдегі ТЖ-лардың туындауына қарсы әрекет ету дайындығын бағалады.

Бұдан кейін МИ-8 әуе көлігі аймақтың негізгі күре су жолының үстімен ұшу жолын жалғастырды. Есіл өзенінің бойымен бағыт алып, төмен орналасқан бірнеше елді мекендердің су тасқыны кезінде су астында қалу қаупін анықтау мақсатында өзен арнасына бақылау жүргізді. Бортта отырған аймақ басшы-сы, ііМ ТЖК бастығының орынбасары мен департамент бастығы жағдайды мұқият зерделеп, табиғи құбылыстың динамикасының толық суретін көрсететін талдау материалдарын қарастырып, аумақтың су астында қалу мүмкіндігі жағдайында халықты қорғау стратегиясын анықтады. Сонымен бірге, мұз қозғалысына қатысты қолайлы жағдай туындату шаралары белгіленді. Бұл өз кезегінде сең жүрген кезеңдерде өзен арналарының кеп-телу ықтималдылығын азайтады.

Ұшақтың көмегімен шолып өту барысында облыс әкімі Ерік Хамзаұлы БАҚ тілшілеріне сұхбат беріп, жергілікті атқарушы органдардың, ііМ ТЖК-нің су басуға қарсы шараларына, табиғи апат салдарынан халықты қорғау бойынша атқарған жұмыстарына ерекше назар аудартты. өңір басшысы маусымдық су тасу жағдайы тиісті орындардың қадағалауында екендігін атап өтіп, төтенше жағдай қызметкерлерінің өз қызметтерін жылдағыдай тиісті деңгейде атқаратындығына сенім білдірді.

ТәуЕЛСізДіГіМізДі ТОйЛАуДА ТАРТЫНЫп ҚАЛМАу КЕРЕК

М е м л е к е т т і к х а т ш ы Г ү л ш а р а Ә б д і қ а л ы қ о в а н ы ң т ө р а ғ а л ы ғ ы м е н Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығын өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссияның бірінші отырысы өтті.

президент Жарлығымен 2016 жылғы 28 нау-рызда тиісті комиссия құрылып, Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығын мерекелеудің «Бірлік пен Жасампаздықтың 25 жылы» тұжырымдамасы, Мемлекеттік комиссия туралы ереже мен оның құрамы бекітілді. Г.әбдіқалықова өз сөзінде Мемлекет басшысының: «Тәуелсіздік жылдары респуб-ликамыз тарихи даму тұрғысынан ғажайып серпіліс жасады. Біздің Қазақстан – Ұлы Дала Елі, Жаңғырған Ұлы Дала Елі! Бұл біздің асқақ аңсарымыз әрі ерекше мақтанышымыз!» де-ген сөзіне тоқталып өтті. Мемлекеттік хат-шы Тәуелсіздіктің 25 жылдығын мерекелеу мемлекеттіліктің одан әрі нығаюына, халықтың бірлігі мен барлық қазақстандықтың «Мәңгілік Ел» құндылықтары аясында топтасуына мүмкіндік беретіндігін айтты. Сондай-ақ, ол Тәуелсіздік мерейтойын мерекелеу бостандық, бірлік, тұрақтылық, жасампаздық, өркендеу сияқты «арқаулы құндылықтарға» негізделетініне ерек-ше мән берді. әрбір ай Тәуелсіздіктің жетістіктері мен «Мәңгілік Ел» құндылықтарының біріне арна-латын болады. Отырыс барысында Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған іс-шараларды дайын-дау және өткізу жөніндегі өзара іс-қимыл мен мемлекеттік органдардың, жұртшылықтың және бұқаралық ақпарат құралдарының жұмысын үйлестірудің негізгі мәселелері талқыланды. Отырыс аясында Мемлекеттік комиссия мүшелері мен шақырылған қонақтар Тәуелсіздіктің 25 жылдығына арналған «Тәуелсіздік тарихы: Қазақстан жолының қарышты қадамдары» атты деректі фотокөрменің ашылу рәсіміне қатысты. Отырысты қорытындылаған Мемлекеттік хатшы жоспарланып отырған іс-шараларды сапалы әрі уақытылы іске асыру қажеттігін айтып, жұмысты әрі қарай ұйымдастыруға байланысты бірқатар нақты тапсырма берді.

«Сандық Қазақстан» бағдарламасын мемлекеттік-жекеменшік серіктестік арқылы жүзеге асыру көзделуде. Бұл ту-ралы Инвестициялар және даму министрі Әсет Исекешев мәлім етті.

«Ақпараттық Қазақстан» бағдарламасы аясын-да «Сандық Қазақстан» атты жаңа бағдарлама қабылданады. Бұл бағдарлама ілкі режимде мемлекеттік-жекеменшік серіктестік арқылы жүзеге асырылатын алғашқы бағдарламалардың бірі болмақ. Мемлекет енді ақпараттық жүйелерді тікелей қаржыландырмайтын болады. Тек стратегиялық және құпия ақпараттық жүйелер қаржыландырылады. Қалғанына мемлекеттік-жекеменшік серіктестік моделі қолданылады», – деп атап өтті министр «Сандық Қазақстан» бағдарламасының қатысушыларымен болған кездесуінде.

«Мағынасы мынада: мемлекет ауылдарға кең жолақты интернетті енгізу тетіктерін жасақтайтын болады. Біз қазір осы міндетті қалай атқаратындығымызды ойластырып жатырмыз. Біздің мақсатымыз ауылдарды жақын жылдары кең жолақты интернетпен қамтамасыз ету», – деп атап өтті ол.

Министрдің айтуынша, негізгі басымдық осы салада жоғары білікті мамандарды даярлауға беріледі. Министр киберқауіпсіздік мәселелері де өте маңызды болатындығын атап өтті.

«Біз бұл мәселеге де үлкен мән беретін бола-мыз. Айта кетерлігі, салаға жеке инвестициялар-ды тартуға негізделген мемлекеттік-жекеменшік серіктестіктің қызметтік моделі басымдыққа ие болады. Біз бұған өзіміздің қазақстандық компаниялардың қатысқанын қалаймыз», – деді ә.Исекешев.

«Сандық Қазақстан» бағдарламасы 2025 жылға дейін межеленген. Оған Huawei, Cisco және Microsoft сынды әлемдік компаниялар қатысуға ниет танытып отыр.

«САНДЫҚ ҚАзАҚСТАН» БАғДАРЛАМАСЫНЫң МАғЫНАСЫ

№ 93 (3970), четверг, 19.12.20132 е-mail: nastraje@mail.ru№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

ЖАҢАЛЫҚТАР

Бетті дайындаған Жадыра МЫРЗАХМЕТОВА

ƏЛЕМ-АҚПАРАТ

Франция

Əзербайжан

Пəкстан

Оқу жылы ұзартылады ма?

Исландия

Екі бірдей жарылыс болды

Топан су бастыП ə к с т а н м у с с о н д ы м а у с ы м н ы ң

басынан-ақ қиындыққа тап болды. Толассыз жауған жауын салдарынан қаза болғандар саны 70 адамнан асты.

Хайбер-Пахтунва провинциясы төтенше жағдайлармен күрес штабының мəлімдеуінше 47 адам көз жұмған. Тағы 37 тұрғын жарақат алған. Кашмир тұрғындары да зардап шек-кен. Лай көшкінінен ажал құшқандар бар. 150 тұрғын үй қираған. Бұл жыл сайын қайталанатын жағдай. Əдетте шілде айы ең қауіпті мезгіл болып есептеледі. Былтыр табиғаттың тосын мінезінен көз жұмғандар саны 340 адамға жеткен еді.

БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРІ ЕРЛАН САҒАДИЕВ ПРЕМЬЕР-МИНИСТРДІҢ ОРЫНБАСА-РЫ ДАРИҒА НАЗАРБАЕВАНЫҢ ОҚУ ЖЫЛЫН 1 ШІЛДЕГЕ ДЕЙІН ҰЗАРТУ ТУРАЛЫ ҰСЫНЫСЫНА ҚАТЫСТЫ ПІКІР БІЛДІРДІ.

«Бұл міндетті түрде қажет болады. Егер біз бес күндік оқу аптасын енгізсек, оқушы тағы 36 күн демалады. Олар осы 36 күнді қалай да оқу керек. Сондықтан да оқу жылын ұзартамыз. Қазіргі кез-де бірінші сынып оқушылары 1 маусымға дейін оқиды деп жоспарланып отыр. Жыл сайын оқу жылы ұзара түседі, жоғарғы сынып оқушылары маусымның ортасына дейін оқиды. Ары қарай оқу жүктемесіне байланысты шешім қабылдаймыз», – деді Сағадиев. «Мұның барлығы жаңа оқу бағдарламасымен де байланысты», – деді ми-нистр. Оның айтуынша, жаңа бағдарламаны енгізу бес күндік оқу аптасына өтуге мəжбүрлейді.

«Біз балалардың білімді əрі бəсекеге қабілетті болғанын қалаймыз. Адам жыл өткен сайын көбірек жұмыс істеп, көбірек оқи түсетінін білеміз. Адамның көп көлемдегі ақпаратты есте сақтауы үшін өзгеріс енгіземіз. Сəйкесінше, бағдарлама да өзгертіліп, бес күндік оқу аптасына көшеміз. Оқу жылы да сəйкесінше екі-екі жарым аптаға ұзартылады», – деді ол.

Еске сала кетейік, бұған дейін Премьер-министрдің орынбасары Дариға Назарбаева жазғы демалыстың 1 шілдеден басталуын дұрыс деп есептейтінін мəлімдеген болатын.

2016 ЖЫЛДЫҢ СОҢЫНА ДЕЙІН «ҚОЛЖЕТІМДІ БАСПАНА-2020» БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ ІЛКІ ЖОБАСЫ АЯСЫНДА АПАТТЫ ЖАҒДАЙДА ТҰРҒАН ЖƏНЕ ЕСКІ 112 ҮЙ БҰЗЫЛАДЫ ДЕП ЖОСПАР-ЛАНУДА. БҰЛ ТУРАЛЫ АСТАНА ТҰРҒЫН ҮЙ ИНСПЕКЦИЯСЫ БАСҚАРМАСЫНЫҢ ЖЕТЕКШІСІ ƏЛИХАН ҚУАТБЕКОВ АЙТТЫ.

Басқарма басшысының айтуынша, 2017 жылға дейін 157 апатты үйде тұрған 2 483 отбасы жаңа үйге қоныстануы керек. «Ілкі жобаға сəйкес, Астананың жергілікті атқарушы органы тұрғын үй қорына талдау жүргізіп, 2017 жылдың соңына дейін апатты жағдайда тұрған көп пəтерлі 228 үй анықталды. Осы күнге дейін 1 000 пəтерді құрайтын 70 үйді бұздық», – дейді Ə.Қуатбеков.

Ілкі жобаның бір жақсысы – үйлер «қайтарым принципі» бойынша салынып жатыр. Яғни, Астанадағы жаңа үйлердің жартысы бұзылған үйлердің тұрғындарына берілсе, жартысы коммерциялық негізде сатылады. Сол сатылған үйлердің қаражаты бағдарламаның одан əрі жүзеге асырылуына жұмсалады.

«Үйлердің қай ауданда орналасатынын елорданың тұрғын үй басқармасы шешеді. Алдын ала мəлімет бойынша, Жағалау тұрғын үй кешенінде, Қобыланды жəне М.Жұмабаев көшелерінде орналасады. Жаңа пəтерлер бұзылған үйлердег і пəтерд ің көлем іне қарай бөлінеді. Бірақ, жаңа пəтер көлемі ескі үйден əлдеқайда үлкен болады. Жаңа үйлерді жекешелендіруге болады», – деді Ə.Қуатбеков.

Апатты жағдайдағы 112 үй бұзылады

ЖҰМЫСТЫҢ САПАСЫН АРТТЫРУ ҮШІН ТҰРАҚТЫ ТҮРДЕ ƏЛЕУМЕТТІК МОНИТОРИНГ ЖҮРГІЗУ ИНСТИТУТЫ ЕНГІЗІЛДІ. БҰЛ ТУРАЛЫ АСТАНАДА ӨТКЕН БРИФИНГТЕ ҚР БАС ПРОКУРАТУРАСЫ КАДР ЖҰМЫСЫ ДЕПАРТАМЕНТІНІҢ АҒА ПРОКУ-РОРЫ ҒАБИТ ƏБДІХАЛЫҚОВ МƏЛІМ ЕТТІ.

«Жаңадан қабылданған «Мемлекетт ік қызмет туралы» Заңға сəйкес, құқық қорғау органдары мемлекеттік қызметтің бірыңғай жүйесіне енгізілді. Сонымен қатар, қызметке кіру төменгі лауазымнан басталады. Бұл ретте тиісті біліктілік талаптары белгіленген. Бірінші кезекте барлық кадрлық үдерістерді ғылымға негізделген əдістермен жоспарлау мен бол-жау іске асырылады. Кадрларға қажеттілікті қанағаттандыру үшін мамандардың тізбесіне қарай қызметкерлерге деген қажеттілік жо-спарланатын болады», – деп тоқталды Ғ. Əбдіхалықов.

Оның сөзіне қарағанда, кадрлық болжамды жүргізу əдістемесі əзірленді жəне бұл құжат ерте кезден бастап қызметкерлерге деген қажеттілікті жоспарлауға бағытталған, соның ішінде арнайы білімі мен дағдысы бар (дінтанушылар, крими-

Сынақ мерзімі – бір жыл

налистер, психологтар мен басқа да мамандар) қызметкерлерді іріктеуге арналып отыр.

«Меритократия қағидасы бойынша бəсекеге қабілеттілік көрсеткіші енгізіледі. Мансаптық өсуге тоқталатын болсақ, бəсекеге қабілеттілік көрсеткіші жоғары қызметкерлер ғана қызмет бабында жоғарылайтын болады. Бұл көрсеткіш əрбір қызметкердің тиімді жұмыс жасап отырғанын көрсететін белгілі бір индикатор арқылы есептеліп шығарылады. Қолайлы моральды-психологиялық ахуалды жасау мақсатында жəне жұмыстың сапасын арттыру үшін тұрақты түрде əлеуметтік мониторинг жүргізу институты енгізілді», – деді аға прокурор.

Сонымен қатар, ол басқа құқық қорғау органда-рымен салыстырғанда прокуратура органдарында қызметке кірудің сынақ мерзімі бір жылға дейін белгіленгенін, бұл ретте бұл мерзім аяқталғаннан кейін аттестаттаудан өтіп, бірінші сыныптық шенін алатынын атап өтті.

Айта кетейік, облыстық жəне аудандық деңгейдегі басшыларды əрбір бес жыл сайын жос-парлы түрде ротациялау белгіленіп отыр, сондай-ақ, ротация жүргізілген қызметкерлерге міндетті түрде қызметтік баспана беру айқындалған.

МƏЖІЛІС ҮКІМЕТПЕН БІРЛЕСІП САПАЛЫ ЗАҢДАР ҚАБЫЛДАУЫ КЕРЕК. КЕШЕ ПАРЛА-МЕНТ МƏЖІЛІСІНІҢ ТӨРАҒАСЫ БАҚТЫҚОЖА ІЗМҰХАМБЕТОВ ПАЛАТАНЫҢ АЛҒАШҚЫ ЖАЛПЫ ОТЫРЫСЫНДА ОСЫЛАЙ МƏЛІМ ЕТТІ. ЖАЛПЫ ОТЫРЫСҚА ПАЛАТАНЫҢ 107 ДЕПУТАТЫНЫҢ 105-І ҚАТЫСТЫ.

Парламенттің басты қызметі – сапалы заңдар қабылдау

«Мəжілістің алтыншы шақырылымы заң шығару жұмысына кірісті. Бірінші кезекте біз Мəжілістің өкілеттіктерін іске асырудың бірінші сессияға арналған негізгі шаралар жоспарын қабылдадық. Елбасымыз атап өткеніндей, елімізді түбегейлі жаңғыртатын ауқымды істерді, жүзеге асырылып жатқан Ұлт Жоспарын одан əрі заңнамалық қамтамасыз ету бізге жүктелді. Бірыңғай салықтық жəне кедендік кодексті, жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалану кодексін қабылдап, бəсекелестік, электроэнергетика жəне мемлекеттік функцияларды бəсекелес ортаға беру саласындағы заңнаманы жетілдіруіміз қажет», – деп атап өтті Мəжіліс спикері. Мəжіліс төрағасы Бақтықожа Ізмұхамбетов жетекшілік еткен отырыста ең алдымен Халықаралық істер, қорғаныс жəне қауіпсіздік комитетінің төрағасы Мəулен Əшімбаев екі бірдей заң жобасы жөнінде қаулы қабылдау қажеттігін баяндады.

«Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Халықаралық Қайта Құру жəне Даму Банкі арасындағы Қазақстан Республикасында офис-тер құру жəне олардың жұмыс істеуі туралы келісімді ратификациялау туралы» заң жобасын

жəне «ҚР мен Македония арасындағы инвес-тицияларды көтермелеу жəне өзара қорғау туралы келісімді ратификациялау туралы» Қазақстан заңының жобасын əзірлеу бойынша қорытынды əзірлеу жөніндегі» құжаттарға қаулы қабылдауларыңызды сұраймын. Бұл екі құжат тараптар арасындағы инвестициялық ахуал мен сауда-əріптестік қарым-қатынасты жақсартуға əсер ететін болады», – деді М. Əшімбаев.

Сонымен қатар, жалпы отырыста Заңнама жəне сот-құқықтық реформа комитетінің төрағасы Нұрлан Əбдіров «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне азаматтық заңнаманы жетілдіру мəселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасымен жұмысты жалғастыру жөнінде сөз сөйлеп, қаулы шығару жөнінде депутаттардың бірауыздан мақұлдауына ие болды.

Күн тəртібіне шығарылған соңғы мəселе «Алтыншы сайланған Парламент Мəжілісінің өкілеттіктерін іске асырудың бірінші сессиясы-на арналған негізгі іс-шаралар жоспары тура-лы» баяндамасы болды. Бұл туралы Мəжіліс төрағасының орынбасары Гүлмира Исимбаева сөз алып, депутаттардың алда атқаруы тиіс жоспар-жобалармен жан-жақты таныстыр-ды. Халық қалаулыларының елдің ішкі жəне сыртқы саясатындағы іс-əрекеттері мен жергілікті жерлердегі сайлаушылар алдындағы міндеттерін атқаруы тиіс шараларын бекітуді отырысқа қатысқан 105 депутаттың барлығы-дерлік құптап дауыс берді.

ҚАЗАҚСТАН 2016 ЖЫЛЫ МҰСЫЛМАН САЯХАТШЫЛАР ҮШІН КӨЗ ТАРТАТЫН ЖƏНЕ ЫҢҒАЙЛЫ ЕЛДЕРДІҢ РЕЙТИНГІНДЕ 16-ОРЫН АЛДЫ. ЗЕРТТЕУ АГЕНТТІГІНІҢ МƏЛІМЕТІНШЕ, ҚАЗАҚСТАН ИРАН МЕН МЫСЫРДЫҢ ОРТАСЫН-ДА ОРНАЛАСТЫ.

Бұл ТМД елдері ішінде үздік көрсеткіш, ал тағы бір ыңғайлы ел саналатын Əзербайжан рей-тингте 23-орынды місе тұтты. Рейтингте 130 ел бар. Бірінші орынды Малайзия сақтап қалды, ал Біріккен Араб Əмірліктері екінші орынға көтеріліп, өткен жылғы көрсеткішін жақсартты. Үштікті Түркия қорытындылады.

Үздік он елдің қатарына Индонезия, Катар, Сауд Арабиясы, Оман, Сингапур, Марокко жəне Иордания кірді. Əдеттегідей, бірінші ондыққа Ислам ынтымақтастығы ұйымына кіретін елдер енді.

Рейтингте қатысушы елдерде мұсылмандардың отбасымен демалуға қолайлылық жағдайы есепке алынды. Сонымен қатар, қызмет сапасы мен сер-вис мүмкіндіктері, оның ішінде халал өнімге деген қолжетімділік есептелді. Талаптардың ішінде туристерді орналастыру жағдайлары мен марке-тинг бағдарламалары да бар. Ал осы жылы ма-мандар əуе хабарламалары мен виза шектеулерін де есепке алыпты.

Халал – туризм бойынша 16-орында

МƏСКЕУДЕ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ АҚЫН ƏЛІМЖАН АХМЕТОВТІҢ «МЕН УАҚЫТША...» ДЕГЕН ӨЛЕҢДЕР ЖИНАҒЫ МЕН ЭССЕСІ ТАНЫСТЫРЫЛ-ДЫ. ШАРАҒА РЕСЕЙЛІК ЖАС АҚЫНДАР МЕН АВТОРЛАР, МƏСКЕУДЕ ОҚИТЫН ҚАЗАҚСТАНДЫҚ СТУДЕНТТЕРДІҢ АРАСЫНДАҒЫ ЖЫРҚҰМАР ЖА-СТАР, СОНДАЙ-АҚ, АСТАНА ТҰРҒЫНДАРЫ МЕН ҚОНАҚТАРЫ ҚАТЫСТЫ.

Таныстырылым бағдарламасында бірқатар өлеңдер оқылды. Жиналғандар автордың өз шығармалары арқылы қазіргі болмысты философиялық пайымдауларын атап өтті. Тұсаукесер бөлімі аяқталғаннан кейін шай үстінде бейресми пікірсайыс өрістеді, автор қонақтардың қойған сұрақтарына жауап қайтарды. Бұл

Францияның оңтүстік-батысындағы өнеркəсіптік аймақта екі жарылыс бол-ды, – деп хабарлайды Lifenews.ru.

Басылымның хабарлауынша, екі жарылыс Францияның оңтүстік-батысындағы Басенс елді мекенінің маңында болған. «Жарылыстың сал-дарынан кəсіпорында өрт шығып, оны сөндіру кезінде екі адам зардап шекті, олар жеңіл жарақат алған», – деп хабарлады BFM-TV.

Мамандандырылған кəс іпорын зиян-ды заттарды тасымалдаумен айналысқан. Қызметкерлерді шұғыл көшіру туралы шешім қабылданды. Төтенше жағдай болған жерде қауіпсіз аймақ құрылды.

Исландия премьері отставкаға кетті

Исландия премьер-министрі Сигмундур Давид Гуннлйгссон «офшорлық дау-дан» кейін отставкаға кетті. Бұл туралы euronews.com ақпарат таратты.

«Панама құжаттарында» келт ір ілген мəліметтерге сəйкес, шенеунік жарымен бірге Wintris офшорлық компаниясының иесі деп көрсетілген.

ICIJ журналистік зерттеулерінен кейін жарияланған жексенбілік баяндамадан соң Исландияда жергілікті халық жаппай наразылық шарасын ұйымдастырып, премьердің отставкаға кетуін талап еткен болатын.

Бұған дейін Сигмундур Давид Гуннлйгссонның өзі ел президентінен парламентті таратуды сұраған еді. Алайда, мемлекет басшысы бұл ұсынысты қолдаған жоқ.

Қос тараптың келісіміЖақында Таулы Қарабах аймағында

жарияланған бітім əлі де сақталып отыр, деп хабарлайды 1tv.

«Жуырда Қарабах пен Əзербайжан əскери күштері түйісетін барлық желінің бойында атысты тоқтату туралы екіжақты келісімге қол жеткізілді. Бүгінгі таңда арадағы бітімді бұзудың бірен-саран фактілері кездесті», – деп мəлімдеді Əзербайжан армиясы. Дегенмен, олар қарсы тараптың бұл əрекетіне əзірге көз жұмып отырғанын атап өтті. Соған қарағанда қос тарап та жанжалды бейбіт жолмен реттеуге бел буған сыңайлы, – деп санайды Ресей СІМ.

Əзірге тараптар бірнеше күн ішінде қанша сарбазынан айырылғанын есептеп жатыр. Əзербайжан 31 əскери қызметшінің қаза тапқанын ресми түрде мəлімдесе, Степанокерт тарапынан 29 адам оққа ұшып, жүзден астамы жараланған.

Қандасымыздың жыр жинағы жарық көрді

автордың алғашқы жинағы. Қарағандылық ақынның өлеңдері философиялық жəне махаббат лирикасынан тұрады.

Ə.Ахметовтің «Мен уақытша...» өлеңдер жинағы мен эссесіне өз пікірін білдірген фило-логия ғылымдарының докторы, Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ профессоры Əсима Ишанова «Болмыстың өткінші екендігі туралы ежелгі əуен қазіргі заманғы өмір үшін күреспен тығыз ұштастырылған, автор экскиздік картинасын-да сезім дабылын жəне қияға құлаш ұрған ой ұшқырлығын көрсете алған» деп атап өтті. Таныстырылымға қатысқан қонақтар автордың қолтаңбасы қойылған кітап даналарын шынайы қызығушылықпен алып жатты.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.2013 3е-mail: nastraje@mail.ru№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

УАҚЫТ ТЫНЫСЫ

РЕСМИ КЕЗДЕСУ

СЛЕТКЕ ДАЙЫНДЫҚ СӨЗ БОЛДЫКЕҢЕС

Алғашқы алқалы отырыс

Жастар орталығымен бірге қолға алынған шараның басты көздегені – көлік руліндегі жастарды жол қозғалысында жауапкершіл ікт і сезінуге, қала көшелеріндегі қауіпсіздік мəселесіне жергілікті тұрғындардың назарын аударту болып саналады.

Қауіпсіздікті дəріптеген ауқымды шара шеңберінде жол сақшылары жүргізушілердің жолда мұқият болу-ларын тағы бір рет еске салып, ба-лаларды тасымалдауда қандай шара қолдануы керектігін түсіндіріп өтті. Сол

Жас өрт сөндірушілер слетінің бас-ты мақсаты – балаларды қауіпсіздік мəдениетіне тəрбиелеу болып табы-лады. Халықаралық жас еріктілер кездесуі өрт сөндіруші-құтқарушы мамандығының беделін арттыру, ба-лаларды ұжымшылдыққа тəрбиелеу, жұмыс тəжірибесімен алмасу үшін жағдай жасайды, сондай-ақ, өзге елдің дəстүрі мен тұрмысын тануға ықпал етеді.

Үш ел арасында өзара іс-қимылды, жас буынның қарым-қатынас жаса-уын жолға қою Саратов облысының мемлекеттік өртті қадағалау қызметінің 85 жылдық мерейтойын мерекелеуі барысында Батыс Қазақстан облысы Төтенше жағдайлар департаменті делагациясының ұсынысы арқасында м ү м к і н б о л д ы . С о л у а қ ы т т а батысқазақстандықтар тəжірибе алма-су, қауіпсіз жүріс-тұрысты тəрбиелеу, өскелең ұрпақты оқыту үшін үшжақты «Жас құтқарушылар» слетін өткізу туралы ойларын ортаға тастаған еді. Бұл идея үш мемлекеттің өрт сөндіру қызметтері тарапынан қолдау тапты.

2014 жылы Гессен жерінің «Жас өрт сөндірушілер» қауымдастығының шақыруымен Орал қаласының жас өрт сөндірушілер құрама командасы Бергштрасс қаласындағы (Германия) халықаралық слетке қатысты. Бұл Саратов жəне Орал қалалары, Гессен жері жас өрт сөндірушілерінің алғашқы үш жақты слеті еді.

Ал елімізде өткен кездесуді Қазақстан халқы Ассамблеясы төрағасының орынбасары Гайса Капаков ашып, қазақ халқының «Өрт – тілсіз жау» мақалының мəніне тоқталып, өрт қауіпсіздігі маңызды мəселелердің бірі болып табылатындықтан ба-лаларды қауіпсіздік дағдыларына үйретудің игі іс екендігін атап өтті. Орал қаласы əкімінің орынбасары

АҚМОЛА ОБЛЫСТЫҚ ІІД-НДЕ КОНСУЛЬТАТИВТІК-КЕҢЕСШІ ОРГАННЫҢ БІРІНШІ ОТЫРЫСЫ ӨТІП, ЖИЫН БАРЫСЫНДА КЕҢЕСТІҢ АЛДАҒЫ ЖҰМЫС ЖОСПАРЫН ҚҰРУ ЖƏНЕ АЗАМАТТАРДЫ ҚАБЫЛДАУ МƏСЕЛЕЛЕРІ СӨЗ БОЛДЫ.

«Институционалды реформаларды жүзеге асырудың 100 нақты қадамы» Ұлт Жоспарының 31-ші қадамы аясында құрылған консультативтік-кеңесші орган Ақмола облыстық ІІД-де жұмысын бастады. Консультативтік-кеңесші орган құрамы азаматтық қоғамның, яки, мемлекеттік емес ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдары өкілдерінен жəне облыстық ІІД басшылығы өкілдерінен жасақталды. Күн тəртібінде кеңесші органның төрағасын сайлау, жұмыс жоспа-рын талқылау жəне азаматтарды қабылдау кестесін бекітуге қатысты үш сұрақ қарастырылды.

Жиын барысында консультативтік-кеңесші органның төрағасы болып бірауыздан Ақмола облыстық ІІД-нің «ІІО жəне Ұлттық ұлан Ардагерлер кеңесінің» төрағасы Дəуітбек Нұрғалиев сайланды. Отырыс кезінде бұл басқосудың мəн-маңыздылығына кеңінен тоқталып өткен облыстық ІІД бастығының орынбасары, полиция полковнигі Бейбіт Əділханов полиция қызметінің жұмысы қарапайым

АТЫРАУ ҚАЛАСЫ ƏКІМДІГІНДЕ ҚАЛА ƏКІМІНІҢ ОРЫНБАСАРЫ ƏДІЛБЕК ЗАЙДУЛЛИННІҢ ТӨРАҒАЛЫҚ ЕТУІМЕН ҚАЛАЛЫҚ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР КОМИССИЯСЫНЫҢ БІРІНШІ ОТЫРЫСЫ ӨТТІ.

Отырыста «2016 жылдың көктемгі су тасқынын апатсыз өткізу жəне оған дайындық мəселесі», «Қала көлемінде төтенше жағдайлардың алдын алу жəне жою» жəне «Қала масштабындағы дала өрттерінің, сондай-ақ, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органы құрылмаған елді мекендердегі өрттердің профилактика-сы жəне сөндіру» бағдарламасы бойынша қала бюджетінен қаржы қарастыру мəселесі жөнінде сұрақтар қаралды.

Бірінші сұрақ бойынша Атырау қаласы Төтенше жағдайлар басқармасының аға инженері Е.Мажитов баяндама жасап, Атырау қаласының бөгеттері мен инженерлік қорғанысының жағдайы туралы мəлімдеді. Қалалық қаржы бөлімінің бастығы отырысқа қатысушылардың қаржы көздерін бөлу бойынша сұрақтарына жауап берді.

Атырау қаласы əкімінің орынбасары Əділбек Жайдарбекұлы төтенше жағдайлар комиссиясының отырысын қорытындылап, Атырау қаласында төтенше жағдайлардың туындау қаупін төмендету жəне алдын алу бағытында нақты тап-сырмалар берді.

Атырау қалалық ТЖБ баспасөз қызметі

ОРАЛ ҚАЛАСЫНДАҒЫ ДОСТЫҚ ҮЙІНІҢ КОНФЕРЕНЦИЯ ЗАЛЫНДА БИЫЛ ЖАЗДА ӨТЕТІН РЕСЕЙ, ГЕРМАНИЯ ЖƏНЕ ҚАЗАҚСТАН ЖАС ӨРТ СӨНДІРУШІЛЕРІНІҢ 3-ХАЛЫҚАРАЛЫҚ СЛЕТІНЕ ДАЙЫНДЫҚ МƏСЕЛЕСІ БОЙЫНША ҮШЖАҚТЫ ЖҰМЫС КЕЗДЕСУІ ӨТТІ.

Ғалым Орынғалиев қонақтар алдында сөз тізгінін алып, атқарылар ортақ шараның маңызына тоқталды. Одан соң Қазақстан халқы Ассамблеясы неміс бірлестігінің өкілі, «Хаймат» неміс мəдени-білім беру орталығының басшысы Эдуард Фрицлер кездесуге қатысушыларға бүгінгі кездесудің та-бысты өтуін тіледі.

Батыс Қазақстан облысы Төтенше жағдайлар департаментінің бастығы, а з ама т тық қор ғ а у полковни г і Марат Кульдиков болса үшжақты ынтымақтастық тұрғысында қол жетк і з ілген нəтижелер туралы қысқаша ақпаратпен таныстырып өтті. Ал, Ресей ТЖМ Саратов облысы бой-ынша бас басқармасының заң бөлімі бастығының орынбасары Владимир Серебряков халықаралық шараның арқалаған жауапкершілігін сөз етті.

Германиядағы əріптестер Клаус Шплидорф жəне Сергею Голод осындай іс-шараларды өткізудің маңыздылығын атап өтіп, алдағы халықаралық слет-те үш елдің жас өрт сөндірушілері шеберлік сабағын көрсетеді деген сенімін білдірді.

« Б і з д і ң е л д е ө р т к ү з е т і н і ң ұйымдастырылуы өзгеше. Ресей мен Қазақстанда өртке қарсы қызмет

ТЖМ, ІІМ құрамына кіреді жəне кəсіби болып табылады. Германияда кəсіби өрт күзетімен қатар, əсіресе, кішігірім қалаларда ерікті өрт сөндіру күзеті кеңінен жолға қойылған. Адам қай жұмысты істесе де, маңайда өрт шықса, дабыл алып, өртті сөндіруге шығады. Германияда ерікт і өрт сөндіруші болу өте беделді. Үш елдің өрт сөндірушілерін қауыштырған негізгі фактор балалар, яғни, жас өрт сөндірушілер болып табылады», – деді Клаус Шплидорф.

2014 жылғы қыркүйекте Батыс Қ а з а қ с т а н о б л ы с ы Т ө т е н ш е жағдайлар департаментінің өкілдері өрт сөндіру ісін дамыту саласында халықаралық байланысты орнату мақсатында Жалпыгермандық ұйым ұйымдастырған Гессен жерінің ерікті өрт сөндірушілерінің конгресіне ба-рып, жиын қорытындысы бойынша 2016 жылғы жазда Батыс Қазақстан облысының Орал қаласында жас өрт сөндірушілер слетін өткізу жөнінде шешім қабылдаған болатын.

Сонымен қатар, кездесу барысын-да Германия, Қазақстан жəне Ресей жас өрт сөндірушілерінің балалар-жасөспірімдер ұйымын одан əрі дамыту жəне қолдау бойынша Гессен жері «Жас өрт сөндірушілер» қауымдастығы Саратов бөлімшесі жəне «Төтенше жағдайлар органдары ардагерлерінің қазақстандық ұйымы» қоғамдық ұйымдарының ынтымақтастығы тура-лы үшжақты меморандумға қол қою талқыланды.

Шара шеңберінде Батыс Қазақстан облысы ардагерлер ұйымының төра ғасы Ермекқали Машанов Клаус Шплидорфке жəне Владимир Серебряковқа «Ардагерлер ұйымына – 45 жыл» медалін табыс етті.

Кездесуден соң қонақтар Достық үйінде орналасқан неміс, орыс, корей, белорусь қоғамдарының этномəдени бірлестіктерінде қонақта болды. Одан кейін құтқарушылардың кə с і би шеберл і г і н шыңдайтын полигонмен, еліміздегі көне өрт сөндіру бөлімімен, өрт-техникалық орталығымен танысты.

Батыс Қазақстан облысы ТЖД баспасөз қызметі

Бұл ретте басбұзарлар мен бұзақылар таса-тасаны, бұта-бұтаны, жықпыл-жықпылды паналап, соңына түскен полицейге немесе қоғамдық тəртіпті күзетушілерден қара үзіп кетуге тырысады.

Мұндай қиындықтардан шығудың жолы оңай табылды. Бұдан былай жол-патрульдік полиция полкі қызметкерлері саябақтарда, көл жағалауларында, көшеде велосипедпен жүре алады. Жуырда Шымкент қаласы əкімінің орын-басары Қайрат Нұртаев орталық саябақта жол-патрульдік полициясы полк қызметкерлеріне велосипед табыс етті.

«Велосипед экологиялық жағынан да, экономикалық жағынан да тиімді. Жол талғамайды. Полицейлердің денсаулықтарын шыңдайды, спортқа деген сүйіспеншіліктерін арттырады. Олар енді қаладағы 5 саябақта, Бадам, Қошқарата өзендері бойында, дендробақта, тағы басқа да жер-лерде велосипедпен жүреді. Елбасымыздың нөлдік төзімділік қағидасын жүзеге асыру үшін мұндай қанатқақты жоба бізге ауадай қажет еді. Тəртіп бар жерде табыс та бар. Қала тыныштығы бəрімізге қымбат. Сондықтан демеушілердің күшімен бізге табыс етілген көлік үшін қала əкімдігіне алғыс айтамыз», – дейді Шымкент қалалық ІІБ ƏПБ жол-патрульдік по-лициясы полк командирінің орынбасары, полиция подполковнигі Ерлан Ермекбаев.

Велосипедке мінген полицейлер саябақ ішінде сап түзеп жүріп өтті. Олар жаңа жағдайда жол талғамайтын, жанармай талап етпейтін көліктерінде жұмыстарының жемісті боларына сенімді.

АЙМАҚ АЙШЫҒЫ

Жол қауіпсіздігі – өмірге деген жауапкершілік

Əсемгүл АЛПЫСҚЫЗЫ, Қарағанды қаласы

ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСТЫҚ ІІД ЖЕРІЛІКТІ ПОЛИЦИЯ ҚЫЗМЕТІ БАСҚАРМАСЫНЫҢ МҰРЫНДЫҚ БОЛУЫМЕН ТАЯУДА ҚАЛА АУМАҒЫНДА «ЖАСТАР ҚАУІПСІЗ ЖОЛ ҚОЗҒАЛЫСЫ ҮШІН» АТТЫ ІС-ШАРА ӨТТІ.

себепті шара қаладағы көлік кептелісі көп болатын Бұхар жырау даңғылында ұйымдастырылды.

Жол ережесін қаншалықты білетінін анықтау үшін жүргізушілерді тоқтатып жол белгілерін сұрап шыққан по-лиция қызметкерлері сауатты, ең бастысы жауапты көлік иелеріне ресейлік «Фэст» компаниясы ұсынған, арнайы сынақтан өткен, балаларға арналған ұстау құрылғыларын сыйға тартты. Жол белгілері қаланың қай көшелерінде орналасқанын еске түсіре

отырып, сақшылар жүргізушілердің қоғам алдындағы жауапкершілігін тағы бір мəрте еске салды.

« А л д ы н а л у ж ұ м ы с т а р ы ө з нəтижесін беруде, себебі өңірдегі по-лиция қызметкерлерін ің табан-ды жұмыстарының арқасында өткен жылдармен салыстырғанда жол қозғалысынан жапа шеккендер саны азайып келеді. Қаладағы жол қозғалысы қауіпсіздігі полиция қызметкерлерінің на-зарынан тыс қалған емес, дегенмен аза-маттар жолда жүру мəдениетін ұстанып, адам өміріне жауапкершілікпен қарауды үйрене түскені абзал», – дейді шараны ұйымдастырған облыстық ІІД Жергілікті полиция қызметінің мамандары.

Жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету – барлық қатысушыларға жүктелетін міндет. Оған басты себеп күнделікті өмірде кездесетін жол ережесін сақтамаудан туындайтын ірі жəне ұсақ жол-көлік оқиғалары. Қарағанды облысы еліміздегі ірі қалалардың бірі болғандықтан жол қозғалысы біршама қиындықтар туғызып жатады. Ең өкініштісі, жол-көлік оқиғаларының с а л д а р ы н а н ж а с б а л а л а р д ы ң өлімінің көбеюі. Көлік оқиғалары тек жүргізушілердің кінəсінен ғана емес, балалардың жолдан дұрыс өтпеуі жəне жолдағы қиын жағдайларда тез əрекет жасамауынан да болып жатады. Соңғы жылдардағы жол-көлік апаты сал-дарынан қаза тапқан балалардың өлім саны мен жарақат алуы полиция қызметкерлерінің ұдайы ескерту шара-ларын өткізіп отыруына себеп болуда.

халық үшін одан əрі ашық болуына консультативтік-кеңесші орган зор септігін тигізетінін атап өтті.

Бірінші жұмыс кеңесінде консультативтік орган мүшелері халық арасында ішкі істер органдарына деген сенімді арттыруға бағытталған ортақ іс-шаралар мен осы бағытта жүзеге асырылатын жұмыс барысын пысықтап, азаматтарды қабылдауға арналған арнайы ККО мүшелерінің қабылдау уақыты белгіленген кестені бекітті. Енді кез келген азамат полиция қызметі бойынша туындаған сауалдарына консультативтік-кеңесші орган мүшелерінен жауап ала алады.

ІІД-нің барлық əкімшілік ғимараттарында азаматтардың шағымдары мен арыздарын қабылдауға арналған жəшіктер орналастырылған. Естеріңізге сала кетейік, жаңадан жасақталып, жұмысы оң жолға қойылған консультативтік-кеңесші органының басты мақсаты – ішкі істер органдары жұмысының ашықтығын қамтамасыз ету жəне халық пен полиция арасында байланысты одан əрі нығайту болып табылады.

Ақмола облыстық ІІД баспасөз қызметі

БАСТАМА

Сақшылар велосипедке мінді

Сабырбек ОЛЖАБАЙ, Шымкент қаласы

ҚОҒАМДАҒЫ КЕЗ КЕЛГЕН КЕЛЕҢСІЗДІКТЕРГЕ ЖОЛ БЕРМЕУ ҮШІН ТƏРТІП САҚШЫЛАРЫ БАРЛЫҚ ҚОЛАЙЛЫ МҮМКІНДІКТЕРДІ ТИІМДІ ПАЙДАЛАНА АЛУЫ ТИІС.

Қаржы қарастыру мəселесі жөнінде

№ 93 (3970), четверг, 19.12.20134 е-mail: nastraje@mail.ru№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

ҚОҒАМ жəне ЗАҢ

ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ЖИЫН ЖЕРГІЛІКТІ ПОЛИЦИЯ

Хабардар болса, қамсыз болмайды

КƏСІБИ ПОЛИЦЕЙЛІК – БІЛІМНІҢ ЖАҢА ДЕҢГЕЙІ

Саламатты өмір салтын дəріптеуге бастама болған шараны емдеу бөлімінің бастығы, əділет капита-ны Сеилхан Таласбаев, фельдшер, əділет лейтенанты Толунай Низамова, мейірбике Анаргул Атамкулова ұйымдастырды.

Алматы қаласының №5 емханасының дəрігерлері: терапевт С.Нұрғалиева, дəрігер мамандар Ж.Сайболатова, Г.Омарбекова, Г.Сағымбекова, психо-лог Г.Абылқасымова бастаған бір топ ақ халатты жандар сотталғандарға тексеру жұмыстарын жүргізді.

Жалпы мұндай дəрігерлік тексеру шарасы мекемеде жылына екі рет жүргізіледі. Бұл бағытта мекеменің емдеу бөлімі Алматы қаласының Туберкулез диспансерімен, СЭС, ЖҚТБ орталығымен, басқа да емханалармен тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеп келеді. Аурулар анықталса дер кезінде ем қабылдау шаралары қолданады.

Медициналық іс-шараның басты мақсаты – сотталғандар арасындағы созылмалы аурулардың алдын алу,

олардың денсаулығын бағалау болып табылады. Жасөспірімдер мен жас-тарды медициналық, психологиялық, əлеуметтік көмекпен қамтамасыз ету, саламатты өмір салтын ұстану дағдыларына баулу да назардан тыс қалған емес.

Емдеу бөлімінің бастығы, əділет капитаны С .Таласбаев шараға қатысқан барлық дəрігерлерге шын жүректен алғыс білдірді. Жоспарға сəйкес осындай іс-шара мекеме-де тұрақты өтетінін айтып өткен ол мекемедег і емдеу бөл ім ін ің жоғарғы жетіст іктері медицина қызметкерлерінің ерен еңбегі мен қызметкерлеріне тиесілі екеніне тоқталды. Соның ішінде, мекеме бастығының орынбасары, əділет подполковнигі Руслан Габибовтың да еңбегі екендігін атай кеткен жөн. Оның денсаулық сақтау ісіне қосқан үлесі зор. Руслан Тəңірбердіұлы медицина бөл ім інде туындаған мəселелердің оң шешімін табуын үнемі қадағалап отырады.

СОЛТҮСТІКҚАЗАҚСТАНДЫҚ ЖОЛ-ПАТРУЛЬДІК ПОЛИЦЕЙЛЕРІ ЕКІ ДӨҢГЕЛЕКТІ КӨЛІК ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ИЕЛЕРІНЕ ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫН ҰСТАНЫП, ЖОЛ ҚАУІПСІЗДІГІ ЕРЕЖЕЛЕРІН САҚТАУДЫ ҚАТАҢ ЕСКЕРТЕДІ.

Тəжірибе көрсеткендей, көктем келіп, күн жылынып, қар шеті сөгілетін кезең жүргізушілер үшін қауіпті маусым. Көктемнің бас кезінде «түске дейін киіз, түстен кейін мүйіз» болып жататын жол үсті күндіз еріген су таңертең жəне кешқұрым көктайғақ болып жатады. Бұл кездерде «жер аяғы ұзарды-ау» деп ойлаған қос дөңгелекті көлік иелері қыс бойы қаңтарылып тұрған скутерлері мен мотоциклдерін айдап шығады.

Облыстық ІІД Жергілікті полиция қызметінің ақпаратынша, өткен жылдың 12 айы ішінде скутер жүргізушілерінің кінəсінен 4 жол-көлік оқиғасы тіркеліп, салдарынан 4 адам жарақат алған. Мотоцикл жүргізушілерінің кінəсінен 3 апат орын алып, 4 жолаушы зардап шеккен. Абырой болғанда, адам өлімі тіркелмеді.

Полицейлер қос дөңгелекті көлік құралдарының иелеріне қауіпсіздік шараларын ұстанып, жол үстінде абай болу-ды ескертеді. Жылдамдық режимін сақтап, маневр жасау ережелерін бұзбаған абзал. Мұны велосипед пен скутер мінетін балалардың ата-аналары да естен шығармауы тиіс.

Солтүстік Қазақстан облыстық ІІД Əкімшілік полиция басқармасының бастығы, полиция подполковнигі Дəурен Қазбеков нақтылағандай, екі дөңгелекті көлік құралдарын, яғни скутерлер мен мотоциклдерді жүргізген уақытта шлем, тізе мен шынтақты қорғайтын арнайы жабындарды кию қажет. Автокөлік жүргізушілері өз кезегінде маневр жа-сау кезінде аса абай болып, велосипедтер мен мотоцикл жүргізушілеріне қарағанда əлдеқайда қорғалғандығын есте сақтау қажет.

Жалпы алғанда, өткен жылы өңір жолдарында 255 жол-көлік оқиғасы тіркеліп, соның салдарынан 45 адам қаза тапса, 314 жолаушы жарақат алған.

Солтүстік Қазақстан облыстық ІІД баспасөз қызметі

Мұндай і с -шаралар институт оқытушыларының педагогикалық шеберліктерін жетілдіруге, тек оқыту ғана емес, сонымен қатар тəрбие үрд іс ін ің жаңа ти імд і əд істер ін кеңейтуге мүмкіндік береді.

Қоғамда соңғы он жылдықта болып жатқан қарқынды өзгерістер салда-ры мемлекетіміздің барлық өмірлік іс-əрекеті саласында, соның ішінде құқық қорғау органдарында да жоғары кəсіби мамандарды дайындауды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін білім берудің жаңа тұжырымдамаларын дай-ындау болып табылды.

Осыған байланысты кəсіби білім беру жүйесінде оқу орындарының профессорлық-оқытушылар құрамы алдында моральдық жəне жауынгерлік қасиеті бар, өзінің кəсіби міндеттерін орындауға икемді жəне дайын, қазіргі жағдайда жеке, қоғамдық жəне мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді шеше алатын білікті полицей кадрларын дайындау міндеті тұр.

Ұйымдастырылған оқу-əдістемелік жиын теориялық жəне тəжірибелік мəселелерді айқындап, оны құқықтық жүйеде жетілдіруге, қазіргі заманғы техникалық құралдарды пайдалану-ды, оқытушылар арасында өзіндік инновациялық белсенді əдістемелерді насихаттауды басты назарда ұстады. Сонымен қатар, оқыту үрдісінде курсанттардың танымдық əрекеттерін арттыру мəселелері, оқу үрдісін ұйымдастырудың тиімді формалары, жекелеген пəндерді оқыту əдістері де қарастырылды.

Форум жұмысы екі кезеңде өтті – пленарлық жəне секциялық отырыс,

Қ о ғ а м д ы б а р л ы қ ж е р -де ақпараттандыру акциясын алғашқылардың бірі болып Түрксіб ауданындағы жергілікті полиция өкілдері қолдады. 2 мыңнан астам жадынама мен ескертпе дайындаған учаскелік инспекторлар бұл күндері адамдар көп жиналатын орындар мен ауданның көрікті жерлерін аралады.

«Хабардар, демек қамсыз емес». Осы қағидатты берік ұстанған тəртіп сақшылары жедел бөлімдерден алынған бұрынғы пəтер жəне қалта ұрыларының фотосуреттері жарияланған жинақты таратудың басты мақсаты да осы – халықты хабардар ету екенін айтуда. Бұл шара барысында азаматтарды өзекті мазмұндағы брошюралармен жəне ескертулермен ақпараттандыру жан-жақты қарастырылған. Осындай көлемде г і а қпара т тық панно арқылы сақтандырылған халық «қалтақағарлардың» құрбанына ай-налмайды. Сонымен бірге, жинақта тəжірибелік кепілдемелер көрсетілген екі ескертпе бар. Онда автокөлік жəне қалта ұрыларынан заттарды қорғау жолы көрсетілген. Панноларда жергілікті жəне криминалды по-лициямен, сондай-ақ, І ІБ-ның кезекші бөлімімен қалай байланысу керектігі де кеңінен түсіндірілген.

Сондай-ақ, бұл ж о л ы б ө л і м ш е қ ы з м е т к е р л е р і п о л и ц и я н ы ң кешенді күштерінің ортақ жиынында А-4 форматындағы өздерінің «танысты-ру кəртішкелерін» а л д ы . О л п а р а қ ш а л а р д а тиісті орындарға і л і н у д е . О н д а

А.БАЙБОЛАТОВА, Ақтөбе қаласы

ІІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ВЕДОМСТВОЛЫҚ БІЛІМ БЕРУДІҢ ӨЗЕКТІ МƏСЕЛЕЛЕРІН ТАЛҚЫЛАУ МАҚСАТЫНДА ІІМ М.БӨКЕНБАЕВ АТЫНДАҒЫ АҚТӨБЕ ЗАҢ ИНСТИТУТЫНДА «САПАЛЫ БІЛІМ – ЗАМАН ТАЛАБЫ» АТТЫ ОҚУ-ƏДІСТЕМЕЛІК ЖИЫН ӨТТІ.

Гүлнəр ЖАМАНҚҰЛОВА, Алматы қаласы

АЛМАТЫНЫҢ ЖЕРГІЛІКТІ ПОЛИЦИЯСЫ АҚПАРАТТЫҚ МАТЕРИАЛ-ДАРМЕН «ҚАРУЛАНЫП», ҚОЛДА БАР ПАРАҚШАЛАРЫН ТҰРҒЫНДАРҒА ТАРАТУДА.

оған институттың профессорлық-оқытушылар құрамы, ғылыми кадр аппараты бөлімдерінің жəне тағы да басқа қызметкерлер қатысты.

Жиынды институт бастығы, полиция полковнигі Сəлімгерей Қаракүшевтің құттықтау сөзін жеткізген институт бастығының орынбасары, полиция полковнигі Д.Дəулетияров ашты. Жиын барысында факультеттер мен кафед-ралар бастықтарының баяндамалары тыңдалды. Оқу-əдістемелік жиынның жалғасы бағдарламаға сəйкес төрт секцияға бөлінді: Кредиттік оқыту технологиясы бойынша оқу үрдісін ұйымдастыру, ЖОО білім алудағы инновациялық оқыту əдістері, жекеле-ген пəндерді оқытудағы жаңа əдістер, ІІО қызметкерлерін кəсіби дайындау мəселелері.

Баяндама тақырыптары қазіргі заманғы білім беру кезеңінде оқу жəне тəрбие үрдісі мəселелері бой-ынша сұрақтарды қамтыды. Кредиттік оқыту технологиясы жүйесі бой-ы н ш а в е д о м с т в о л ы қ ж о ғ а р ы оқу орындарының əлемдік білім беру кеңестігіне бірігуі мəселелері талқыланды. Баяндамашылар болашақ полейцейлерді кəсіби дайындау са-пасы мəселесін көтерді. Сонымен қатар, жиын қатысушыларының на-зары ІІМ-нің əскери, арнайы оқу орындарының қызметінің негізгі бағытын регламенттейтін 2016 жылдың басында күшіне енген Ішкі істер министрлігінің бұйрықтарын оқуға көп көңіл бөлу керектігіне аударды. Бұл бұйрықтар білім беру жүйесінде Қазақстан Республикасы заңдарына сүйене отырып, ведомстволық жоғары оқу орындары қызметінің құқықтық

негізі болып табылады жəне оқу, оқу-əдістемелік, ғылыми-зерттеу, тəрбие жұмыстарының ұйымдастырылу тəртібін анықтайды.

Оқу-əдістемелік жиын қорытындысы бойынша ұсыныстар дайындалды. Атап айтқанда, оқу-əдістемелік жиын қатысушылары барлық білім беру жəне ғылым саласындағы қ ы з м е т к е р л е р д і П р е з и д е н т Н.Назарбаевтың Қазақстан қоғамына қойған стратегиялық міндеттерді б ел сенд і орындау ға қо сылу ға шақырады. Белг іленген мақсат нақты, біздің үйлесімді жұмысымыз ұлттық білім беру жүйесін нығайту жəне дамыту кепілі болып табыла-ды. Кредиттік оқыту технологиясына бет бұруды жалғастыра отырып, оқу үрдісін жетілдіру мен оқу үрдісіне инновациялық көзқарасты енгізу бой-ынша іс-шаралар өткізу қажет. Осы мақсатта факультеттер мен кафедра-лар оқу үрдісін барлық қажетті қайнар көздерімен: оқулықтармен, оқу құралдарымен, белсенді үлестірмелі материалдармен жəне өзіндік жұмыс бойынша нұсқаулармен, желілік білім беру ресурстарына қол жетімді электронды кітаптармен жабдықтау бойынша жұмыстар жүргізуі керек; белсенді жəне интерактивті əдістерді пайдалану үшін жағдай жасауы тиіс.

Оқу үрдісін жетілдіру, оқытылатын пəндердің тəжірибелік бағыттылығын одан əрі күшейту мақсатында кафед-ралар құқық қорғау саласындағы практикалық қызметтегі жұмысын жəне басқа да оқу орындарының қызметкерлерін оқу сабақтарын өткізуге тарту жұмысын белсенді жүргізу қажет деген ұсыныстар да айтылды.

Жиынның жоғары деңгейде өтуіне атсалысқан жеке құрам өкілдері алғыс хаттармен марапатталды. Жиынның қорытындысы есебінде, фотосуреттер мен баяндамалар жинағының жобасы дайындалды.

қызметтік ақпараттар мен ұялы теле-фон нөмірлері көрсетілген», – дейді Түрксіб аудандық ІІБ Жергілікті по-лиция қызметінің бастығы, полиция капитаны Фархат Сыбанбаев.

А қ п а р а т т ы қ н а у қ а н д ы ұйымдастырушылар қылмыспен күресуде мұндай тəсілдің өте тиімді екеніне сенімді. Əрі жаңа ақпараттық технологиялардың интенсивті дамуы ескерілген.

«Ішк і і стер органдарының да уақытпен тең екендігін айта кетуді жөн көріп отырмын. Мұндай түсінік жұмыстары азаматтар үшін, баянда-малардан гөрі, жеңіл қабылданады. Оның үстіне əр материал мазмұнды, онда жақсы кеңестер мен байла-ныс ақпараттары бар. Болашақта қылмыстың алдын алудың жаңа фор-малары мен тəсілдерін тəжірибеге енгізу қарастырылады. Мұндай кез келген жаңалықтар мен əдістердің алдымен ерекшел і г і ескер іл іп , Алматы қаласында қолданылады». Тиімділігі дəлелденген жағдайда жаңа тəсілдер қолданысқа енеді жəне одан əрі жетілдіріледі», – деп атап көрсетті Алматы қалалық ІІД Жергілікті полиция қызметінің бастығы, полиция подполковнигі Жасұлан Байкенов.

Əкімшілік жазаға тартылған аза-мат айыппұл төлеп немесе қамаққа алынады. Қазіргі қоғамның дені айлық жалақыға күн көріп отырған жандар. Ендеше, осындай құқық бұ зушылықтар ға жол бермей , қалтамыздағы ақшамыздан қағылмай, тəртіпті сақтап жүрген абзал емес пе?

Дегенмен, арамызда əкімшілік ж а у а п к е р ш і л і к к е т а р т ы л ы п

ШАРА

Айыппұл төлемеудің жолыИ.ИСКАКОВА, Қарағанды облысы

ҚОҒАМДЫҚ ТƏРТІПТІ БҰЗУ, ҚОҚЫС ЛАҚТЫРУ, ШЕМІШКЕ ШАҒУ, ТЕМЕКІ ҚАЛДЫҒЫН ТАСТАУ СЕКІЛДІ ТОЛЫП ЖАТҚАН ҰСАҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТЫҢ АРТЫ ƏКІМШІЛІК ЖАЗАҒА ƏКЕП СОҚТЫРАТЫНЫ БАРШАҒА МƏЛІМ.

жатқандардың саны көбеймесе азайған емес. Міне, осындай жан-дардан айыппұлдарын өндіріп алу мақсатында Қарағанды қаласының Оңтүстік-шығыс секторы аумағында өткен аптада үш күн бойына «Өндіріп алу» жедел алдын алу шарасы өткізілді. Шараға Қарағанды қалалық Ішкі істер басқармасы Оңтүстік-шығыс полиция бөлімінің əкімшілік полиция

бөлімшесі мен жергілікті полиция қызметі бөлімшесінің қызметкерлері жұмылдырылды.

« Ө н д і р і п а л у » ж е д е л а л -дын алу шарасы кез інде поли-ция қызметкерлері халықпен, оқу орындарының оқушыларымен кезде-сулер ұйымдастырып, əңгіме-сұхбаттар жүргізді. Прокуратура мен сот орын-даушылары біріге отырып, 3 рейдтік шара ұйымдастырды. Осындай рейдтік шара кезінде Қарағанды қалалық Ішкі істер басқармасы Оңтүстік-шығыс полиция бөлімі қызметкерлері 172871 теңге сомасында əкімшілік айыппұл өндір іп алды. «Жұмыс істейтіндер» санаты бойынша 12 ме-кемеге барып, құқық бұзушылардың еңбекақыларынан 118776 теңге сома-сында ақша ұсталатындай етті. Сондай-ақ, жекеменшік сот орындаушыларына мəжбүрлеп өндіріп алу үшін 422079 теңге сомасында 28 қаулы жолданды.

Əкімшілік айыппұлдарды өндіру жұмыстары тек қана жедел ал-дын алу шарасы кезінде ғана емес, үнемі жүргізіліп отырады. Айыппұл төлеп қалтадан қағылғанша, ұсақ бұзақылықтарға жол бермей, тəртіпті сақтайық!

ЖОЛ ҚАУІПСІЗДІГІ

Жол ережесі қатаң ескертілді

Ауырып ем іздегенше...

Е.ЖЕҢІСХАН, ЛА-155/6 мекемесі

АУЫРЫП ЕМ ІЗДЕГЕНШЕ, АУЫРМАЙТЫН ЖОЛ ІЗДЕ. ОСЫ ҚАҒИДАНЫ ҰСТАНҒАН АЛМАТЫ ҚАЛАСЫ ЖƏНЕ АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНЫҢ ЛА-155/6 МЕКЕМЕСІНІҢ БАСШЫЛЫҒЫ ЖАҚЫНДА ЖАСӨСПІРІМДЕРДІ ТƏРБИЕЛЕУ КОЛОНИЯСЫНДА «ДЕНІ САУДЫҢ – ЖАНЫ САУ» ШАРАСЫН ӨТКІЗДІ.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.2013 5е-mail: nastraje@mail.ru№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

ӨЗЕКТІ

Жауынгерлік жəне қызметтік даярлық сабағы барысында ұйымдастырылған кездесу диалог форматында өтті.

Кездесу барысында биылдан бастап енгізілген сыбайлас жемқорлықтың ал-дын алу тетіктері (сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулер жəне тəртіп стан-дарттары, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг, сыбайлас жемқорлық тəуекелдерін талдау жəне т.б), жүргізіліп отырған сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты түсіндіру жəне əр мемлекеттік органда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың жай-күйі туралы ақпараттар кеңінен түсіндірілді.

Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа жол бермеу мақсатында қоғам наза-рына ілінген сыбайлас жемқорлық қылмыстар бойынша бейнероликтер жəне түзеу колонияларында жазаларын өтеп жатқан адамдардың өкініші мен өтініштері жазылған бейнесюжеттер көрсетілді.

Жемқорлық – қоғам үшін əр уақытта да індет. Сондықтан да Мемлекет бас-шысы халыққа Жолдауында сыбайлас жемқорлықпен кесімді күресу мəселесін баса айтқан болатын. Қоғамдық індетпен күрес мəселесі – құқық қорғау жүйесін жаңғыртудағы өзекті мəселе əрі мемлекеттік саясаттың негізгі басым бағыттарының қатарында. Жемқорлықтың соңы мемлекеттің күйреуіне əкеліп соғатыны, халықтың билікке, құқық қорғаушыларға деген сенімін жоғалтары сөзсіз. Соңғы жылдары бұл дертпен күресте қатаң шара қолданылуда. Сыбайлас жемқорлыққа байланысты құқық бұзушылықтың алдын алу, анықтау, олардың жолын кесу жəне ашу бүгінгі таңда негізгі мақсаттардың бірі болып саналады.

Бүгінде сыбайлас жемқорлыққа байланысты жеке құрам арасында заң талап-тарын түсіндіру жұмыстары, сонымен қатар, жедел кеңес жиындары кестеге сай жүйелі түрде өтіп отырады. Сондай-ақ, пара алушылар ғана емес, заңды айна-лып кеткісі келетін пара берушілер де жазаланады. Қарауындағы құқық қорғау қызметкерлері сыбайлас жемқорлыққа жол берген жағдайда бөлім басшылары орындарын босататыны да қатаң ескертілді. Құлқынға емес, қоғамға қызмет етуді басты мақсат етсеңіз, жемқорлық дейтін жегі құрттың бойымызда дендемесі анық.

Асылай ҒҰБАШЕВА, Батыс Қазақстан облысы

ОРАЛ ҚАЛАЛЫҚ ІІБ ЖОЛ-ПАТРУЛЬДІК ПОЛИЦИЯСЫ БАТАЛЬОНЫНЫҢ ЖЕКЕ ҚҰРАМЫ ЖАҚЫНДА СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ ҰЛТТЫҚ БЮРОСЫНЫҢ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ДЕПАРТАМЕНТІ БАСШЫСЫНЫҢ ОРЫНБАСАРЫ С.МУСТАФИНМЕН ЖƏНЕ АСА МАҢЫЗДЫ ІСТЕР ЖӨНІНДЕГІ ОФИЦЕРІ О.КРИВЦОВАМЕН КЕЗДЕСТІ.

ТАЛҚЫ

Даярлық сабағындағы диалог

Қарадай уақытың мен қыруар қаражатыңды жұмсамай-ақ жүргізуші куəлігіне қол жеткізуге болатындығы дүйім жұртты қуантты. Қуантатыны, артық шығын шығармай-ақ жүргізуші куəлігіне қол жеткізу үшін өз білімімен жол қозғалысы ережесі бойынша ем-тихан тапсыруға ұмтылатындардың артатындығы. Алайда, өздігімен ем-тихан тапсыруға ұмтылатындардың с а н ы а р т а т ы н ы н а б ө р к і м і з д і аспанға атып қуануға əлі ерте.

КӨЛІК МЕКТЕБІ КЕРЕК ПЕ?

Жадыра МЫРЗАХМЕТ, Астана қаласы

ЖҮРГІЗУШІ КУƏЛІГІН АЛУ РƏСІМІ ЖЕҢІЛДЕТІЛГЕНІ ТУРАЛЫ ЖАҺАНҒА ЖАРЫСА ЖАРИЯЛАҒАН ЕДІК. КӨЛІК БАСҚАРУ КУƏЛІГІН АЛУ РƏСІМІНЕ ЕНГІЗІЛГЕН ӨЗГЕРІСТЕР ЕЛІМІЗДЕГІ ЖОЛ-КӨЛІК АПАТЫНЫҢ САНЫН АЗАЙТУ ЖОЛЫНДА ЖАСА-ЛЫП ОТЫРҒАН БІРДЕН-БІР БАТЫЛ ҚАДАМ. ОЛАЙ ДЕЙТІНІМІЗ, ОСЫҒАН ДЕЙІН ЕЛІМІЗДЕ ЖҮРГІЗУШІ КУƏЛІГІНЕ ОҚЫТАТЫН АВТОМЕКТЕПТЕР АҚША СОРЫП КЕЛГЕНІМЕН ҚОЙМАЙ, МАҢЫЗДЫ ҚҰЖАТТЫ АЛАР КЕЗДЕ ТАПСЫРАТЫН ЕМТИХАНДЫ СА-ТЫП АЛУҒА ЖОЛ БЕРІП КЕЛГЕНІ ДЕ ЖАСЫРЫН ЕМЕС. БҰЛ ЖАҢАШЫЛДЫҚ ЖОЛ ЕРЕЖЕСІН ЖАТТАП БАС ҚАТЫРМАҚ ТҮГІЛІ ЖҮРГІЗУШІ КУƏЛІГІНЕ САУСАҚ ҚИМЫЛДАТПАЙ ҚОЛ ЖЕТКІЗГІСІ КЕЛЕТІНДЕРДІ ТЫҒЫРЫҚҚА ТІРЕЙТІНІ РАС.

Александр ЯМОРЖИН, «Отан» қоғамдық ұйымы бастығының орын-басары:

– Автомектептердегі оқыту курстарынан өту міндетінің алынып тасталуы төбемізден жай түсірген күтпеген жаңалық болды. Автомектептердің жабылу-ына итермелейтін жаңалық бизнестің бұл түріне салқынын тигізбей қоймайды. Мысалы, жүргізуші курсына жазылу науқаны көктем кезінде қыза түсетін еді, ал қазір былтырғы жылдармен салыстырғанда қызметімізге жүгінетіндердің саны күрт төмендеді. Аз күннің ішінде автомектептердің қызметіне жүгінетіндердің саны қысқарып отыр, сондықтан да ертеңгі жағдайдың қандай болатынын да болжау қиын. Шындығына келгенде, мұндай сынаққа əлі де дайын емес едік. Автомектеп қызметтерінің тоқтап қалуына алып келетін өзгерістерді қанатқақты жүйеде енгізіп барып, тиімділігіне көз жеткізгесін ғана іске қосқандары құптарлық еді. Бұл халықпен санаспай жасалған қадам. Тіпті, осындай өзгерістер болатыны жөнінде біз соңғы күнге дейін бейхабар болып келдік. Өздеріңіз білетіндей, негізінен, автомектептерде А жəне В санаттарына оқиды. Жүк көліктерін басқару үшін С санаты бойынша курстардан өтетіндер тым аз. Дегенмен де, жүргізуші куəлігін алу үшін балаларын автомектептерде оқытуды жөн санайтын ата-аналар табылады деген үміттеміз. Себебі, ата-ана-лар мұның ұшында адам өмірі тұрғандықтан үнемдеп қалуды емес, баласының бас амандығы үшін білікті мамандардан сабақ алуына жағдай жасауы керек.

Оңайбек ƏБДІЛОВ, ішкі істер органының ардагері:– Жүргізуші куəлігінің жарамдылық мерзімі өткеннен кейін емтихан

тапсырмай-ақ айырбастауға қатысты ойымды айтар болсам, айырбастау уақытын өткізіп алғандардың барлығы бірдей емес, он жылдың ішінде өрескел ереже бұзғандардың емтихан тапсырғандары дұрыс деп есептеймін. Меніңше, осы жылдар ішінде ереже бұзбағандар ғана емтиханнан босатылғаны дұрыс. Бұл біріншіден, ереже бұзатын есерсоқтарды жол қозғалысы ережесін қатаң ұстануға ынталандырып, көлікті ұқыпты жүргізіп, ережені бұзбайтын жүргізушілердің санын арттырар еді. Біздің кезімізде, жүргізуші куəлігіне 6 ай оқытып, жол ережесін ғана емес көліктің барлық құрылысын үйрететін. Ол кез-де қазіргідей жүргізуші емес, шопыр деп аталды. Сол кездегі шопырдың бүгінгі жүргізушіден айырмашылығы жер мен көктей. Жүргізуші дегеніміз аяғының астындағы басқышы мен ережені жатқа соғатындар, ал шопыр көліктің жүрегі мен бүйрегінің қай жерде орналасқанына дейін білетін адам.

Қазір автомектептер бизнес көзіне айналып кеткендіктен де болар оқыту сапасына келгенде сүрінеді. Өзімнің қырық жылдан астам жүргізуші өтілім бар. Алысқа бармай-ақ, жақында қызым осындай автомектептердің бірінде оқыту курсынан өтті, бірақ оқыту бағдарламасына көңілі толмады. Бұл аты дардай автомектердің жүргізушілерді дайындау деңгейінің төмендігін айтады. Одан да, жүргізушілер дайындайтын автомектептердің сапасын жақсартуға көп көңіл бөлінген жөн. Сол үшін де бұл міндеттің алынып тасталғанын толық құптаймын. Тəлімгердің білімі жетіп тұрса неліктен рұқсат етпеске?! Автомектеп – біреудің табыс көзіне айналдырып отырған жеке бизнесі. Бірақ, бұл бизнесті банкротқа ұшыратпауды да ойлау керек. Өйткені, бұл қызмет түрі қанша дегенмен де керек.

Бекболат НҰРАЛИЕВ, тəжірибелі жүргізуші: – Осындай оңтайлы шешімдер жемқорлықтың жолын кеседі деп ешкім кепілдік

бере алмайды. Тəжірибесі көп жүргізуші ретінде айтарым, бұл өзгеріс жүргізуші куəлігіне қолжетімділікті арттырғаннан бұрын оны құнсыздандырып жібереді. «Арзанның тұзы татымас» демекші, жүргізуші куəлігінің құны арзандаған сай-ын да бұл құжат көрінген жерде жататын құнсыз дүниеге айналып кете ме деген қауіп бар. Ал осыған дейін жүргізуші куəлігін жол-патрульдік полиция қызметінде тамыр-таныстары барлар алып келсе, енді ХҚКО-да танысы бар-лар емін-еркін сатып ала береді деген күдік те жоқ емес. Мамандандырылған халыққа қызмет көрсету орталығы жемқорлық алаңына айналмасына кім кепілдік бере алады? Əуелде, саудаға салынып келген құжатқа əділ түрде қол жеткізу мүмкін болмай тұр. Өз басымнан өткен жағдайды айтар болсам, маған қырық сұрақтан тұратын теориялық емтиханды тапсыруға бар-жоғы 4 минут берілген-тін. Бұл уақытта жауап беру мүмкін емес екенін қандай ақымақ адам болса да біледі.

Ал жүргізушілер дайындайтын автомектептерде тəлімгерлер толық оқыту бағдарламасын өтеді. Меніңше, апаттық жағдайда əрекет етуден бастап алғашқы медициналық көмек көрсету əдістерін өздігімен үйрену мүмкін емес. Ережені жатқа соғып, жол қозғалыс белгілерін көзін ашпастан айтып беретіндердің теориялық білімдері тəжірибемен ұштаспайды. Сондықтан, олардың дені қарапайым көлігіңнен ақау шыққан жағдайда басқаларға қауіп төндірмес үшін бес метр қашықтықта апаттық белгіні қосу керектігін білмеулері де əбден мүмкін.

СІЗ НЕ ДЕЙСІЗ?

Бұл жемқорлыққа жол беріп кел-ген жекеменшік автомектептердің көлеңкелі қызметтеріне кедергі келтірер, десек те, ақша тықпалауға еті үйренген əпербақандар мұның да амалын тауып кет і п жатса таңғалуға болмайды. Басқасы басқа, жүргізуші куəлігін беруге келгенде жемқорлыққа жол берілмеуі керек. Сондықтан, куəлік беретін мекеме жол қозғалысы ережесі туралы түсінігі жоқ жүргізушіге құжатты қолына ұстатып

жібермес бұрын бəр сəт ойланса екен. Əлде, ажалы көлік апатынан болып жатқандар аз ба?! Кейбіреулердің көлік апатында тілге келместен о дүниелік боп кетуге «көмектесіп» жатқан да тежегіш пен газды шатасты-рып алып жүргендер емес пе? Көліктің басқару тетіктерін айыра алмай басы қатып жүрген жүргізушілер қарапайым ережені біледі дегенге тіптен сену қиын. Тіпті, көліктің басқыш педаль-дарын шатастырып алу үшін арнайы білімнің де керегі жоқ шығар.

Ең сорақысы, бір кездері көлік жүргізуші куəлігін аларда тапсыратын емтихан түгілі дап-дайын куəліктің өзін сатып ала салу «модаға» айналған еді. Бүгінде көлік тізгіндеп жүргендердің тең жартысы жүргізуші куəлігіне автомектептердің есігін ашпай-ақ қол жеткізгендер немесе сыйлыққа алғандардың болуы осының анық мысалы. Ал осыдан кейін-ақ жол қозғалысы ережесінің бетін ашпаған жүргізушілердің жағдайын бағамдай беріңіз. Тіпті, мұны олар мақтаныш көре ме, əйтеуір беттері бүлк етпей, еш қымсынбай, қысылмай айтып отырады. Ал біздің осы сарынды əңгімелерге етіміздің үйреніп кеткені сонша, таң қалмайтын болдық. Мысал келтіріп өтсек, осы біз медицина мамандығы бойынша білім алып жүрген болашақ ақ халатты жаңдарға келгенде азар да безер болып, адамның өміріне араша болатын мамандық иелеріне жоғары оқу орны қабырғасында қалғып-мүлгіп жүрмей, мамандықтарының білгірі болуларын жалбарынып сұраймыз. Күндерд ің б ір күн інде соларға күніміз түсетінін білетіндігімізден. Ал жүргізуші куəлігіне басқа жолмен қол жеткізетіндердің сөзін құптап, қосылып қолдай кетеміз. Қарап отырсақ, оларға артылған жауапкершілік медицина ма-манына жүктелген жауапкершіліктен еш кем емес.

Қайткен күнде де, көлік басқаруға рұқсат ететін куəлікке қол жеткізуге қатысты қалыптасып кеткен түсінікті бұзып шығу оңай болмайын деп тұр. Бəлкім, қит етсе, барлық мəселені ақшамен шешкіс і келіп тұратын халықтың санасына сілкініс керек шығар дейсің. Өйткені, талтаң ба-сып бас қатырғысы жоқ «еркето-

бірдей өресі жетер ме екен? Тіптен, өресін былай қойғанда, бəрінің бірдей өздігінен үйренуге деген құлшынысы, талпынысы күшті бола бермесі анық. Жүргізушілерді дайындап жүрген мамандар да осыны айтады. Олар жол қозғалысы ережесі бойынша теориялық емтиханнан сүрінбей өту үшін тест сұрақтарын тақылдап жаттап алу жеткіліксіз деп отыр. Айтуларынша, интернетте ұсынылып отырған оқыту материалдары тəжірибелі маманның орнын алмастыра алмайды. Өйткені, білікті мамандар жол ережесін кітапта берілген əдіс бойынша оқытумен қатар жол бойында орын алатын жағдайларды курстанттардың көз алдына елестете отырып түсіндіреді.

ƏЛЕМ ТƏЖІРИБЕСІМ и н и с т р л і к п о л и ц и я

қызметкерлер ін і ң ашықтығын , жариялылығын қамтамасыз етумен қатар, бірқатар қызметті қолжетімді етуге көп күш жұмсап келеді. Бұдан бөлек, он жыл өткеннен кейін куəлігін айырбастауды естен шығарғандарға қайтадан емтихан тапсыру міндеті де алынып тасталды. Енді он жылда бір рет ауыстыратын куəлікті айыр-бастар кезде емтихан тапсырудың қажеті жоқ. Ал жаңадан енгізілген жүйе бойынша, рульге отыруға дай-ын жүргізушілер жол полициясын жағаламай, мамандандырылған халыққа қызмет көрсету орталығына барып тапсырады. Мұндай тəжірибе əлемнің қай елдерінде кездеседі?

Жапон елінде біздің елдегідей көлік мектебінде оқып үйренбей-ақ, жергілікті мекемеде өздігіңнен ем-тихан тапсырып, жүргізуші куəлігін алуға болады. Өйткені, Күншығыс елінде жүргізуші куəлігінің құны өте қымбат. Елде көлік мектебінде бір ай оқу ақысы – 400 мың иен. Бұл 5 мың АҚШ долларына тең. Ал автоматты басқару көліг інде жүргізу тəжірибесінен өту құны бұдан шамамен 10 мың иенге ар-зан . Сондықтан да , х алықтың көпшілігі ақша мен уақытын үнемдеу үшін осы мүмкіндікті пайдалануға т ы р ы с қ а н ы м е н , о л а р д ы ң 3 0 пайызға жуығы ғана тестілеуден бірден сүрінбей өтеді екен. Мұнда болашақ жүргізушінің көзінің көру мүмкіндіг іне айрықша назар ау-дарылады. Ерекшелігі сол, мұнда оқушыларға арналған көлік жүргізу куəлігі қарастырылған.

Ал АҚШ-та біздегідей арнайы жол полициясы жоқ. Жол қауіпсіздігін штаттың немесе қаланың полициясы бақылайды. Нью-Йорк қаласында жүргізуші куəлігін алу үшін міндетті түрде көлік жүргізуді оқытатын ар-найы курста оқу керек. Мұнда көлік жүргізуді оқығандығы туралы сер-тификат ең маңызды құжат. Мұндай курстан оқудан мектепте немесе кол-леджде көлік жүргізуді оқығаны ту-ралы дипломы барлар ғана боса-тылады. Бір ерекшелігі, Америкада жүргізуші куəлігін алуға ниет білдірген адам міндетті түрде көз дəрігерінің тексеруінен өтуі тиіс. Ал Австралияда жүрг ізуші куəл іг ін ің болуы өте маңызды. Таңданарлығы, мұндағы алты штаттың жол ережесі бір-біріне мүлде ұқсамайды. Бұл елде көлік жүргізу өтілі үш жыл болмағандарға толыққанды көлік жүргізуші куəлігі берілмейді. Себебі, мұнда жүргізуші куəлігінің үш санаты қатаң түрде қолданысқа енгізілген. Ал елімізде жаңадан енгіз ілген бұл жүйенің қаншалықты тиімді боларын сарапшы-лардан сұрап көрген едік.

тайлар» артық ақшасын үнемдеуді ойлайды дегенге тағы күмəндіміз. Бай-бағландардың баласы жол қозғалысы ережесін жаттап, бас қатырғаннан гөрі он есе құнын төлеп, оңай жол-мен қол жеткізгенді құп көреді десек қателескендігіміз емес. Көбінен көп, кейбір көкелеріміздің балалары жол ережесін өрескел бұзып қана қоймай, адам өміріне қауіп төндіргендеріне қ а р а м а с т а н к ө л і к т і з г і н і н е н түспейтіндерін көріп те жүрміз.

БƏСЕКЕЛЕСТІК БƏСЕҢДЕЙДІШынымен, осы күнге дейін ав-

томектептер беріп келген білімді интернет материалдары алмастыра алады ма?! Бұл сұраққа жауап ретінде ІІМ Əкімшілік полиция комитетінің төрағасы, полиция полковнигі Игорь Лепеханың сөзін келтірсек. Оның мəлімдеуінше, ғаламторда теориялық емтиханды өздігіңнен тапсыру үшін дайындалуға арналған материал-дар жеткілікті. Бұл жол қозғалысы ережесінің теориясына қатысты тест сұрақтарына интернет материалда-рын пайдалана отырып дайындалуға болады деген сөз. Оның үстіне, бүгінде екінің бірінің интернетке кіруге мүмкіндігі бар. Ал интернетте ұсынылатын оқу-əдістемелік матери-алдарды өздігінен меңгеруге бəрінің

О с ы б и з н е с т і д ө ң г е л е т і п отырғандардың бүйірінен соққы болып тиген бұл өзгерістерден кейін автомектептердің қызметіне жүгінетіндердің қарасы азайма-са, артпасы анық. Ал соңғы кездері автомектептердің жаңбырдан кейінгі саңырауқұлақтай қаптап кеткенін көптеп ілінген жарнамалардан білуге болады. Осындай бір жарнама бойынша хабарласқанда білгеніміз, екі жарым айға созылатын оқу ақысы 30 мыңның ар жақ, бер жағын құрайды екен. Айтуынша, бұл баға соңғы жылдардағы тұрақты ақы. Астана қаласында 30 мыңның айналасында. Онымен қоймай, автомектеп басшылығы оқыту кур-сын жүргізетін мамандардың өз ісінің шеберлері екенін айтып сендірді.

Ал осы жүздеген автомектептердің ішінен жаңылыспай жақсы дегенін таңдау – ол бір бөлек жұмыс. Өйткені, саны көп болғанымен барлығы бірдей сын көтере бермейді. Басқа кемшіліктерін айтпағанда, автомек-тептер қазақ тіліне шорқақ. Тіпті, бір Астананың өзінде жүргізуші куəлігіне қазақ тілінде оқытатын автомектептер жоқтың қасы. Қазақ тілінде оқытудан тартыншақтайтын автомектептердің сылтауына құлақ түрсең «техникалық т ілд і тəрж імалау қиын» деген сарындағы сылтауды естисің.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.20136 е-mail: nastraje@mail.ru№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

АРДАГЕР

Тосын таныстық 1975 жылдың ш ілде айының ортасында бол-ды. Ағаны алғаш рет Мəстексай елді мекеніне кіре берістегі жол қиылысында кездестірдім. Мен үшін қолайсыздау жағдайда болған бей-таныс адаммен алғашқы кездесу əлі күнге есімнен кетпейді...

Сол күні Орал қаласынан ауылға келе жатқан едім. Автобустың ішінде жанымда қатар отырған көрші Айдархан ауылына келе жатқан бейтаныс жігіттің портфелімен менің қол портфелім ауысып кеткен екен. Екеуінің сыртқы түстері мен пішіндері бірдей болғандықтан алғашында аңғармаппын. Мен ің сөмкемде төлқұжатым, дипломым жəне əскери билетім бар еді. Үйге келіп əбден орналасқаннан кейін, əлгі портфелді ашсам, ішінде мүлдем басқа қағаздар мен құжаттар жүр. «Бұл не қылған сұмдық!» – деп, ал аң-таң қалайын.

Дереу сол көрші ауылда тұратын бір туыс ағайынның үйіне қонырау шалдым. Тезірек бір туыстың ау-л а с ы н д а т ұ р ғ а н м е м л е к е т т і к «Техпомощь» көлігін сұрап алып, өзім рульге отырып, көрші ауылға тарттым. Бағанағы бейтаныс жігітті тауып алып, портфельді айырбастап алып, кейін қайттым. Ауылға бұрылар күрежол қиылысында мені қасында біздің ауылдың көлік жүргізушісі та-ныс аға бар, орта бойлы, толықша келген, ақсары, қиғаш көзді, қатал жүзді əскери милиция формасын киген адам тоқтатты. Тоқтата са-лысымен бірден менен жүргізушілік куəлігімді талап етіп, аты-жөнімді сұрады. Сасқанымнан атым мен тегімді басқаша атадым. Сол кезде менің автокөлік жүргізушілік куəлігім де жоқ еді. Қасындағы мені танитын аға да мен туралы құлағдар еткен шығар.

Əлгі аға маған қарап тұрып:– Көл і к т і қ ай жерден айдап

шықтың, сол жерге апарып қой! – деді де жөніне кетті. Мен үйге қарай асықтым.

« М е н і н е г е ж і б е р е с а л д ы екен», деп екіұдай күйде ештеңе түсінбей кете бардым. Кейін білсем сол күн і мемлекетт ік автокөлік инспекциясының жол бойында рейд жүріп жатыр екен.

Ал одан соңғы жылдары жол үст індег і əлг і бейтаныс ағамен б ірнеше рет жолымыз түй і с і п , кездесудің, əнгімелесудің сəті түсті. Бірақ, болған жағдай туралы одан сұрай қоймадым. Кейіннен аудан орталығына жұмысқа орналасқан уақытымда əлгі бейтаныс ағаны жиі кездестіре бастадым. Ол кезде қызмет бабымен түйісетін жерлеріміз де ортақ болатын. Əр кездескен сай-ын маған қарап жайдарлы жүзбен жы-миып күліп, ашық сөйлесетін ағаның адамды өзіне баурап алатын бір ғажап мінезі, жайдары бейнесі əр кез көз алдымнан кетпей қойды. Қызмет бабымен жəне жұмыстарымен алдына келген адамдарға ең бірінші кезекте үлкен байыппен, ыждаһаттылықпен

ЖАРҚЫН БЕЙНЕСІ ЖАДЫМЫЗДАӨМІРДЕ БІР-БІРІН МҮЛДЕМ ТАНЫМАЙТЫН АДАМДАР ТҮРЛІ ЖАҒДАЙДА КЕЗДЕСЕ БЕРЕДІ ЕМЕС ПЕ? ОҒАН КӨПТЕГЕН ЖАҒДАЙЛАР, АДАМНЫҢ ЕРКІНЕН ТЫС БОЛАТЫН ОҚИҒАЛАР ДА СЕБЕП БОЛЫП ЖАТАДЫ. АБАЙ МҰҚАШЕВПЕН КЕЗДЕЙСОҚ ТАНЫСТЫҚ. БҰЛ ТАНЫСТЫҚТЫҢ СОҢЫ ДОСТЫҚҚА, ЖОЛДАСТЫҚҚА, ҰЗАҚ ЖЫЛДАР БОЙЫ СЫЙЛАСТЫҚҚА, ТІПТІ, ҚИМАСТЫҚҚА ҰЛАСЫП КЕТЕРІН СОЛ СƏТТЕ СЕЗБЕГЕН ЕДІК.

мəселесін тереңіне жетіп тыңдап алып, сосын ғана жауап беретін.

Т а н ы с а к е л е ə л г і б е й т а н ы с ағамыздың Жаңақала аудандық Ішкі істер бөлімінде мемлекеттік автокөлік инспекциясының аға инспекторы қызметін атқаратын Абай есімді аға екенін білдім. Ал сол күні мені заңның қатаң тезіне алмай, тез босатып қоя бергенін, оның сырты сұсты болса да ішкі жан дүниесі кең, болмысынан ізгі екенін сұрамай-ақ түсінген едім. Бəлкім менің болашақ ізбасар інісі екенімді айтпай-ақ түсінді ме, кім білсін...

Ағаның өмір жолына көз жүгіртсек, өнегеге толы белестерін байқайсың. Абай Хамидоллаұлы 1945 жылдың 13 қарашасында Орынбор облысының Соль Илецк ауданына қарасты Цивилинга кеңшарында дүниеге келген. Орта мектепті орыс тілінде оқып бітіргеннен кейін, 1964-1967 жылдары Кенес əскері қатарына шақырылып, Отан алдындағы боры-шын абыроймен өтеп оралған.

Ал, 1968 жылы Шыңғырлау аудандық «Қазауылшаруашылығытехникасы» өндірістік бірлестігінде автокөлік жүргізуші, 1969 жылы Шыңғырлау аудандық Ішкі істер бөлімінде жол қадағалау инспекторы қызметін атқарады.

Қызметтік саласында біліктілігін жетілдіру үшін 1970 жылы Алматы қаласында ғы КСРО Ішк і і с т ер министрлігінің арнаулы милиция мектебіне курсант болып оқуға қабылданады. 1972 жылы оқу орнын арнаулы орта білімді техникалық заңгер мамандығы бойынша қызыл дипломмен бітіріп, оған қоса лейте-нант əскери атағын алып шығады.

Дипломдық жұмысында Алматы қаласы көшелер і нде г і жол айрықтарында қойылатын жол белгілерінің жалпы автокөлік қозғалысын реттеудег і рөл і мен оны жақсартудың жобала-рын жасап, оны 5 деген бағаға қорғайды.

Ал, 1972 жылдың күзінде оқуды үздік біт іріп қайтадан Батыс Қазақстан облыстық Ішкі істер басқармасына келсе, Тайпақ, Казталовка, Жаңақала ауданда-рына жолдама бар екен. Үш күн ойланып келгенде кадр бөлімінің меңгерушісі: «Сіздің Жаңақала ауданына барғаныңыз жөн бо-лар, өйткені жаңадан құрылған ауданның басшысы Сатқали Сапаров пен аудандық Ішкі істер бөлімінің бастығы Елтай Балбаев жолдастар оқу бітірген маманға сұраныс беріп отыр», – депті.

Сөз жоқ, таңдау Жаңақала ауданына түседі. Осылайша ол 1972 жылдан 1998 жылға дейін

үздіксіз бір мекемеде 25 жылдан астам уақыт мемлекеттік автокөлік инспекциясының аға инспекторы болып, қызмет атқарып, милиция м а й о р ы ш е н і м е н қ ұ р м е т т і зейнеткерлікке шығады.

А б а й а ғ а з е й н е т к е р л і к к е шыққаннан кейін өзінің ұзақ жылдар бойы жинақтаған бай іс-тəжірибесін, күш-жігерін ауданда болашақ көлік жүргізуші кадрларын оқытып, дай-ындау ісіне арнады. Ол 2002 -2009 жылдары №8 Жаңақала кəсіптік мектебінде жол жүру ережесі пəнінен сабақ берсе, 2009 жылдан бастап аға өмірінің соңғы сəттері 2012 жылға дейін Жаңақала колледжі базасы негіз інде, облыстық автомобиль жүргізушілер қоғамы Жаңақала ау-даны бойынша филиалында мыңға жуық жас автокөлік жүргізушілерге дəріс беру ісімен айналысады.

Оқытушылық қызмет атқарған жылдары жаңа «Жол қозғалысы ережесі» кітабы қазақ тіліне аудары-лып баспадан шыққанда, қателіктер кеткендігін айтып, оның өзгертілуін с ұ р а п , А с т а н а ғ а х а т ж о л д а п , ұсыныс-пікір жазған, Орал қаласына облыстық жол полициясына барып, оны компьютер арқылы дəлелдеген де осы кісі еді.

Абай аға өз і қызмет жасаған жылдарда ауданның үш б ір інші басшысымен, бірнеше атқарушы бил і к б а сшыларымен , б арлық ш а р у а ш ы л ы қ , а в т о к ə с і п о р ы н , өндірістік бірлестік мекемелері бас-шыларымен техникалық бөлімшілер меңгерушілері жəне барлық ин-женер маман кадрлармен бірлесе отырып кең көлемде мемлекеттік инспекция жұмысын нəтижелі де та-

бысты жүзеге асыра білді. Талаптар мен міндеттердің жоғары дəрежеде əділ қойылуы нəтижесінде аудан көлемінде автокөліктердің жұмысқа жарамдылығы артып, ауданның барлық техникалары техникалық байқаудан жоғарғы көрсеткіштермен сақадай сай өткізіліп, ауданның ал-дында тұрған күрделі міндеттерді шешуге қабілетті болды. Ол жұмыс істеген ортада ең бірінші кезекте өзіне де, өзгеге де қатаң тəртіпті та-лап ете де білді.

М е м л е к е т т і к и н с п е к ц и я қызметінің дəрежесін абыроймен, жауапкершілікпен жоғарғы деңгейде атқаруды ел алдындағы «міндетім, борышым, парызым» деп білді. Бұл – Абай ағаның жұмыс істеуде алға қойған басты өмірлік ұстанымы еді.

Аға адамдармен сөйлескенде көбіне сөзге сараң, езу тартып көп күлмейтін. Ол қатаң тəртіп иесі ретінде өзі туралы көп сыр шашпайтын, қызметтің құпияларын ішіне сақтауды білетін. Ағамыз қай жерде, қай уақытта, қандай əңгіме қозғау керектігін, басшы-лармен де, қарапайым адам-дармен де қалай сөйлесудің қажеттігін терең түсінген азамат еді.

Өмірде əр нəрсені өз орны-на қоя білген, өзін мақтау, мадақтауды жаны сүймейтін жан-тын. Үнемі жол жүру ережелерін бұзушылармен, ішімдік ішіп, мас күйінде көлік руліне отырған есерлермен ымырасыз күрес жүргізді. Талай адамдардың тағдырын өзгертті . Əбекең берген ақыл-кеңес пен ұсыныстың нəтижесінде замандастары жол қауіпсіздігіне салғырт қараудың өзіне де, отба-сына да, өзгеге де қауіпті екендігін түсінді.

Өзінің қызмет саласын да-мытуда ол бар күш-жігерін, білімін, жинақтаған іс тəжірибесін сарқа пайдаланды. Осы жолда ол талай ұйқысыз түндерді, мазасыз күндерді бастан кешірді.

Абай аға өзінің саналы ғұмырында мемлекеттік қызметті атқару бары-сында əріптестері болған Жаңақала аудандық Ішкі істер бөлімінің бас-шылары: Е.Балбаев, С.Кабдулов, Б.Өтегенов, Х.Саматов, М.Саукенов, М.Макишев, облыстық мемлекеттік автокөлік инспекцияның басшыла-ры: Крайнов, А.Смирнов, И.Назаров, Бондарев, Полонский, Маковский сын-ды басшылармен, аудандық Ішкі істер бөлімінің жауапты қызметкерлері: Ғ.Сарсеков, С.Нысанбаев, А.Досов секілді ел азаматтарымен ұзақ жыл-дар бойы үйлесімді де табысты қызмет атқарды.

Еңбегі де елеусіз қалған жоқ. 1976, 1986 жылдары КСРО Ішкі істер министрлігінің бұйрығымен І, ІІ, ІІІ дəрежелі «Мінсіз қызметі үшін» медальдарымен наградтал-

са, жыл қорытындысы бойынша 1982 жылы суреті «Үздік милиция қызметкері» қатарында облыстық Ішкі істер басқармасының «Құрмет тақтасына» ілінді. 1965 жыл Кенес əскері қатарында қызметін атқарып жүргенде «Женістің 20 жылдығы» медалімен марапатталғаны тағы бар. Облыс əкімшілігінің жəне Ішкі істер басқармасының, ауданның атқарушы билік ұжымдарының құрмет грамо-талары, алғыс хаттарын да бірнеше мəрте салтанатты түрде алды.

А б а й а ғ а ж ұ б а й ы Б е к е т о в а Жұмағаным жеңгемізбен 1975 жылы отбасын құрған. Жұмағаным жеңгей де ауданның сауда саласында та-бысты да абыройлы еңбек еткен адам. Олар отбасында 3 қыз, 1 ұл дүниеге əкеліп, жақсы тəрбие беріп өсірді. Ұрпағының барлығы да

жоғары оқу орындарын бітіріп өмірде өз орындарын тапты. Қыздары: Шолпан – тарихшы-заңгер, Құралай – информатик-қаржыгер, Орынгүл – агроинженер-механик, жалғыз ұлы Жанболат – заңгер, инженер-меха-ник, полиция инспекторы.

Абай аға парасат-пайымы терең өз мамандығын шексіз сүйген, қадірін өз еліне таныта білген, еліне қалтқысыз қызмет етуді міндетім деп есептеген, өзінің адал да нəтижелі атқарған қызметінен жан рахатын тапқан жан. Ол еңбек еткен жеріне тастай батып, судай сіңген азамат.

Абай Хамидоллаұлының бүкіл өмір жолы егемен еліміздің бүгінгі жас ұрпақтарына өнеге, үлгі болып қала бермек. Өзі өмірден өтсе де ағаның жарқын бейнесі жадымызда жатта-лып, əлі күнге дейін ауылымызда аты құрметпен аталады.

Тыныштық ӨТЕШҚАЛИЕВ,Батыс Қазақстан облысы,

Жаңақала ауданы

З е й н е т к е р л і к к е ш ы қ қ а н қ ы з м е т к е р л е р д і д е м а л ы с қ а шығарып салу салтанаты, қаладағы жалпы білім беретін орта мектеп оқушыларының интернационалист-жауынгерлермен кездесу кештерін ұйымдастыру, кəсіби шеберліктерін жастарға үйрету мақсатында кеше ғана демалысқа шыққан аға буынды жас қызметкерлерге тəлімгер етіп тағайындау мақсатында шапқылап жүргені. Барлық мереке-салтанат, кездесулер мен семинарлардың бел ортасында жүреді. Басқармаға жаңадан қызметке орналасқан жастарға ақыл-кеңес ін айтудан да еш жалыққан емес. Əсіресе, к адр жұмысы бөл ім імен қоян -қолтық жұмыс і с теуд і жөн са -найды. Жастардың бойында аға ұ р п а қ қ а қ ұ р м е т п е н қ а р а у д ы , олардың жауынгерлік жəне еңбек ерліктерін мақтаныш тұту сезімін қ алыпта с тыру үш і н тынымсыз еңбектеніп жүрген Мұрат ағамен жуырда əңгімелесудің сəті түсті. Ардагердің қасынан қаумалап жас-

АҒА БУЫННЫҢ АЙТАРЫ МОЛГүламан ИСМАҒҰЛОВА, Орал қаласы

МИЛИЦИЯ ПОДПОЛКОВНИГІ МҰРАТ КУЛОВ 2015 ЖЫЛДЫҢ 1 НАУРЫЗЫНАН БЕРІ ОРАЛ ҚАЛАЛЫҚ ІШКІ ІСТЕР БАСҚАРМАСЫНДАҒЫ ҚАЛАЛЫҚ АРДАГЕРЛЕР КЕҢЕСІНІҢ ТӨРАҒАСЫ БОЛЫП ҚЫЗМЕТ АТҚАРЫП КЕЛЕДІ. ЖАСТАЙЫНАН ЕҢБЕКПЕН ШЫҢДАЛҒАН МҰРАТ БИСЕНҒАЛИҰЛЫНЫҢ ЖҰМЫС КАБИНЕТІНДЕ БЕЙҚАМ ОТЫРҒАНЫН МҮЛДЕ КӨРМЕЙСІЗ.

тар шықпайды. Ішкі істер орга-нында 23 жыл қызмет еткен аға буынның айтары да мол. Осынау ш и р е к ғ а с ы р ғ а ж у ы қ қ ы з м е т өт іл індег і есте қаларлық, өз іне ерекше əсер қалдырған оқиғамен бөлісуін сұраған едік.

М ұ р а т К у л о в т ы ң і ш к і і с т е р органындағы еңбек өт іл і 1971 жылдың жаз айынан басталады екен. Алғашында ол Орал қалалық Ішкі істер бөлімі жол-патрульдік по-лиция батальонының инспекторы лауазымына тағайындалып, алты айдан соң аға инспектор болып уақытпен санаспай еңбек көрігін қыздырған. Ардагер ағаның жадын-да жатталып қалған мына бір оқиға 1972 жылдың тамыз айының соңғы күндерінде болған екен. «Ауа райы жылы, кешқұрым уақыт, күн таласқан алакеуім мезгіл еді», – дейді өткенді бір сəт есіне алған Мұрат аға.

«Мен жылу энерго орталығындағы №17 пошта жəшігі деп аталған бе-кетте қызмет атқарып жүргенмін. Милиция кіші сержанты шеніндегі жас

қызметкермін. Таңғы сағат сегізден кешке дейін жан түршігерліктей оқиға тіркелмеген еді. Кенеттен «02» пультіне сары түсті «Уаз» көлігі адамды қағып өлтірді, адамды басып кетті деген суыт хабар түсті. Оқиғаның мекенжайын анықтап сұрадым. Қайғылы оқиға қазіргі №31 мектеп ауданындағы Почтовая к ө ш е с і н е ж а қ ы н о р н а л а с қ а н т е м і р ж о л б о й ы н д а б о л ғ а н ы н нақтылап білдім. Адамды қаққан көлік жүргізушісі оқиға орнынан ізін

жасырмақ болған. «Жүргізуші қашып кетт і , ұстаңдар дереу, шұғыл!» деген кезекшілердің дауыстары анық естіледі. Ол кезде люлкасы бар қоңыр түсті «Урал» маркалы мотоциклім бар еді. Мотоциклге отыра салысымен дабылды қосып, жол-көлік апаты орын алған оқиға орнына құстай ұшып бардым.

Оқиға орнына келгенде қанды а п а т т ы ң т е м і р ж о л д а н п о й ы з өткеннен кейін болғанын білдім. Іле-шала пойыздың соңынан жаңағы «Уаз» жолдан өтпекші болған. Асыққан əлгі əумесер қашықтау тұста өз жайымен жылжып бара жатқан мүгедекті қаққан. Қатты соққыдан мүгедек оқиға орнында жан тапсырған. Əлгі мүгедектің екі аяғы кесілген, мүлдем жоқ. Мүгедек арбасына отырып, оң жəне сол қолымен екшеп, жерімен қолды тірей жылжиды. Одан басқа лажы қалмаған бейшара мүгедекті қағып өлтірген көлік иесі мас болған екен», – деді өткенді санасында қайта жаңғыртып өткен ардагер.

Мүгедект і қағып өлт ір іп , і з ін жасырмақшы болған жүрг і зуш і Плодовощной ауылына қарай бағыт алып, шаңды бората жылдамдығын үдетеді. Мақсаты – бой тасалап қашып кету. Ізімен қуып, «Уазды» тоқтатқан Мұрат аға жүргізушіні көлік ішінен сыртқа қарай суырып шығарады. Оны мотоциклдің люлкасына отырғызып,

бөлімшеге алып барады. Күдікті ұлты – татар, жасы қырыққа кел-ген з іңг іттей жіг і т ағасы екен. Мұрат Бисенғалиұлы қаскөйді жылу энерго орталығындағы №17 пош-та жəшігі бекетіне жеткізіп, екінші ауысымдағы тəртіп сақшыларына тапсырып кетеді. Қас қылғанда əлгі əккі жолын тауып ол жерден де қашып кетіпті. Алайда, милиция кіші сержанты мотоциклмен қуып жүріп, қаныпезерді қайта ұстап алады. Бұл қанды оқиға бойынша қылмыстық іс қозғалып, тергеу амалдары аяқталған соң əлгі заң алдында жауапқа тар-тылады. Адам өлімімен аяқталған жол-көлік апатына қатысты осынау қылмыстық оқиға 30 минут ішінде ашылған.

«Көздегенім – қылмысты дереу ашу ғана болды. Басқа ешнəрсе ойлама-дым. Əсіресе, адамды қағып кетті, адам өлімі тіркелді дегенде жүрегім мұздап кеткендей болды. Соңынан қызметімді мінсіз əрі адал атқарғаным үшін басшылық тарапынан алғыс хат пен көтермелеу сыйақылары тағайындалды», – дейді ардагер.

Ұрпақтар сабақтастығы, дəстүр мен тəртіп сақшыларының ерлік істерін жариялауды жөн санай-т ы н м и л и ц и я п о д п о л к о в н и г і Мұрат Бисенғалиұлының еңбег і б ү г і н д е е л е у с і з қ а л ғ а н е м е с . Жас буын мен қатарға енді ғана қосылған маманның сен ім і мен алғысынан бөлек ардагер жақында І ІМ-н ің «Ішк і і с тер органының құрметті ардагері» төсбелгісімен марапатталған болатын.

№ 93 (3970), четверг, 19.12.2013 7е-mail: nastraje@mail.ru№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru

СПОРТ

Нұрлан ҚАЛИАКБАРОВ, Алматы облысы ҚАЖД

СОТТАЛҒАНДАР АРАСЫНДА СПОРТПЕН АЙНАЛЫСУДЫ НАСИХАТТАУ, ОЛАРДЫҢ МОРАЛЬДЫҚ ЖАҒДАЙЫНА ОҢ ƏСЕР ЕТІП, ТƏРТІПКЕ, ТҮЗЕЛУ ЖОЛЫНА ТҮСУГЕ ЫҚПАЛ ЕТЕРІ СӨЗСІЗ.

Б.АСҚАРОВА, Павлодар облысы бойынша ҚАЖД

ҚАЗАҚСТАННЫҢ БАРЛЫҚ ТҮЗЕУ МЕКЕМЕЛЕРІНДЕ 2016 ЖЫЛ «ТƏРБИЕ ЖҰМЫСЫ ЖЫЛЫ» ДЕП ЖАРИЯЛАНДЫ. ОСЫ МАҚСАТТА СОТТАЛҒАНДАРДЫ ТҮЗЕУ ЖƏНЕ ҚАЙТА ТƏРБИЕЛЕУ ҮШІН ПАВЛОДАР ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ҚАЖД АП-162/3 РММ-ДЕ АПТАЛЫҚ ӨТТІ. АПТАЛЫҚ ДЕПАРТАМЕНТТЕ КӨПШІЛІК-МƏДЕНИ ІС-ШАРАЛАР ӨТКІЗУ ТУРАЛЫ БЕКІТІЛГЕН ЖОСПАР АЯСЫНДА ҚОЛҒА АЛЫНҒАН ЕДІ.

Д.ҚАБАҚАНОВ, Қарағанды қаласы

ЖАҚЫНДА ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСЫ БОЙЫНША ҚЫЛМЫСТЫҚ АТҚАРУ ДЕПАРТАМЕТІНДЕ ІІМ ҚАЖК БАСТЫҒЫНЫҢ ОРЫНБАСАРЫ, ПОЛИ-ЦИЯ ПОЛКОВНИГІ А.БАЗЫЛБЕКОВТІҢ ТӨРАҒАЛЫҚ ЕТУІМЕН ЖЕДЕЛ ЖИНАЛЫС ӨТТІ.

КӨКТЕМГІ КӨҢІЛДІ САЙЫС АШЫҚ ЕСІК КҮНІ

Спорт айлығы

Ішкі істер министрлігі Есірткі бизнесіне қарсы күрес департаментінің басшылығы мен жеке құрамы департамент бастығы, əділет генерал-майоры Құсетов Сұлтан Тұралинұлына ағасы

ҚҰСЕТОВ Рамазан Тұралинұлыныңқайтыс болуына орай қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

Жедел жиналыстың қорытындысы бойынша 2016 жыл – «Тəрбие жұмысы жылы» деп жарияланды. Осыған байланысты Қарағанды қаласы Октябрь аудандық пробация қызметінің ұйымдастыруымен «Жастар» спорт сарай-ында есепте тұрған тұлғалар арасында шағын футболдан жарыс өткізілді. Оған төрт команда қатысып, қорытындысы бойынша 1-орынды жəне кубокты Жаңа-Майкұдық аймағында есепте тұрған сотталғандар жеңіп алды. Барлық қатысушылар грамоталар жəне медальдармен марапатталды.

Мұндай шаралар қоғамнан оқшаулауға байланысты емес жазаға сотталғандар арасында құқық бұзушылықтар мен қылмыстардың алдын алуда оң нəтиже береді деген сенімдеміз.

Əсіресе, ерлерге арналған ауыр атлетика, армрестлинг жəне қазақша күрес сынды спорт түрлерінен жарыстар өткізудің орны да, мəні де бөлек.

Себебі, спорттық сайыстар сотталғандардың жазасын өтеуден мерзімінен бұрын босауға мүмкіндік береді. Спорттың саламатты өмір салтына бастайтын негізгі жол екенін жазасын өтеп жүргендер де түсініп келеді.

ЛА-155/8 мекемесінде де өткен айда ашық есік күндері ұйымдастырылып, шара аясында бір ай бойына спорттың бірнеше түрі бойынша жарыстар өтті.

Спорттық шаралар мерекелік концерттермен астасып жатты. Мерекелік ша-ралар əдеттегідей көңілді əндермен басталған соң, киіз үй тіккен қызметкерлер арасында ақ тілектер айтылып, көріністер қойылды. Салтанатты бөлім спорттық шараларға ауысып, клуб алдындағы алаңда орнатылған спорттық жабдықтар арқылы ойындар өткізілді. Ауыр атлетика, армрестлинг, қазақша күрестен басқа спортшыларымыз футбол, волейбол, теннис жəне жүгіруден жарысты. Жарыс қорытындысы айлықтың соңғы күндері шығарылып, соның нəтижесінде жүлделі орын алғандар марапатталды. Мекемедегі бұл шара есте қаларлықтай болып өтті.

Есепте тұрған контингент арасында

Түзеу мекемесінде осындай ауқымды іс-шаралар өткізу сотталғандардың мəдени жəне біл ім деңгейлерін арттыруға жағдай жасайды. Олардың көпшілігінде жаңа таланттар ашылады немесе бұрынғы ұмытылғандары еске түсіріледі. Бұл дайындалған спорттық жəне көпшіліктік-мəдени іс-шаралар сотталғандарды қуанышқа бөлеп отыр.

Мекемеде сотталғандардың 10 жасағы бар. Алты күн ішінде олар армрестлингтен, дойбыдан, шахмат-тан, бөренеге бағанаға көтерілуден, бруста сырғудан, кір тасын көтеруден команда болып та, жеке де жарысты. «Көктемгі көңілді сөреде» ептілік, жылдамдық пен мықтылық сынға түсті.

Би алаңында ең үздік ұлттық би конкурсын өткізу кезінде нағыз қызу тартыс болды. Сотталғандар нағыз шеберлік пен қазақтың ұлттық «Қара жорға» жəне Кавказдың «Лезгинка» билерін білетіндерін де көрсетті.

Кескіндеме жəне сурет салудың əуесқойлары да сырт қалған жоқ, əрбір жасақ конкурсқа «Наурыз мейрамына» арналған қабырға газетін ұсынды, конкурстың шарттары бойынша ав-торлар тек қана сурет салып қоймай,

салған туындыларын қорғаулары ке-рек болды.

Мерекелік шараны мекеме бастығы, əділет полковнигі Е.Саспанов салта-натты түрде ашты, оның құттықттау сөздерін ТЖ жөніндегі орынбаса-ры, əділет майоры Д.Б. Капезов те жалғастырды.

Наурыз мейрамына арналған сайыстарға белсенді қатысқандарға, барлық жеңімпаздар, сондай-ақ, мерекелік іс-шараларды дайындауға атсалысқан жазасын өтеушілерге ме-кеме бастығының атынан салтанатты түрде грамоталар табысталып, алғыс жарияланды.

Ə к і м ш і л і к т і ң қ о л д а у ы м е н сотталғандардың күшімен мекеме алаңында 70 адамдық үлкен киіз үй тігілді. Мерекелік концерт кезінде барлық сотталғандарға киіз үйден тəтті тағамдар мен шай жəне ыстық бауырсақ пен наурыз көже ұсынылды. Мерекелік ахуал көктемгі көңіл-күйге жəне тыныштыққа толы болды.

К ү н н і ң е к і н ш і ж а р т ы с ы н -да мерекел і к к онцер т б олды , о н ы с о т т а л ғ а н д а р д ы ң ө з д е р і ұйымдастырды. Əн айту мен би билеу , ə з і л - сықақ к өр і н і с т ер і барлық қатысушыларға ұзақ уақыт ұмытылмайтын мерекелік көңіл-күй сыйлады.

НЫСАНА КӨЗДЕУ

ТАРАЗ ҚАЛАСЫНДА ЖАМБЫЛ ОБЛЫСТЫҚ ІІД ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ АРАСЫНДА ХАЛЫҚ ҚАҺАРМАНЫ Ғ.БАЙТАСОВТЫҢ ТУҒАН КҮНІНЕ АРНАЛЫП, НЫСАНА КӨЗДЕУДЕН ЖАРЫС ҰЙЫМДАСТЫРЫЛДЫ.

Олар: Алматы қалалық ІІД, ІІМ-нің Алматы қаласындағы Оқу орталығы, ҚР ҰҚК Шекара қызметінің академия-сы, ҚР Ұлттық ұланы, ҚР Мемлекеттік қорғаныс қызметі, Алматы қалалық ТЖД «Өрт сөндіру жəне апаттық-құтқару жұмыстары қызметі», Алматы қалалық мамандандырылған күзет қызметі басқармасы, ҚР ІІМ Алматы академиясы жəне ҚР ҰҚК Шекара қызметі командалары.

С п а р т а к и а д а ғ а қ а т ы с қ а н балуандардың ішінде бір самбошы халықаралық дəрежедегі спорт шебері, 19 самбошы спорт шебері, 26 самбошы түрлі жекпе-жектер бойынша спорт

СПОРТТЫҚ САМБО

ВОЛЕЙБОЛ

Спартакиада жеңімпаздары – полицейлер

АЛМАТЫДА СПОРТТЫҚ САМБОДАН ҚАЛАЛЫҚ КЕҢЕСТІҢ ЖЫЛ САЙЫНҒЫ СПАРТАКИАДАСЫ ӨТТІ. ЕЛ ТƏУЕЛСІЗДІГІНІҢ 25 ЖЫЛДЫҒЫНА АРНАЛҒАН БҰЛ ЖАРЫСҚА АЛМАТЫ ГАРНИЗОНЫ АТЫНАН 9 КОМАНДА ҚАТЫСТЫ.

шеберлігіне кандидат болса, 14 адам бірінші разрядты спортшылар.

«Бір күнге созылған жарыс қызықты өтті. Самбошылар 57 келіден ба-стап, 100 келіден астам салмақ дəрежесіне дейінгі аралықта өнер көрсетті. Сайысқа «Динамо» спорт қоғамының өкілдері төрешілік етті. Жарыс қорытындысы бойынша жалпыкомандалық есепте Алматы қалалық Ішкі істер департаментінің командасы бірінші орынды жеңіп алды. ІІМ-нің Алматы қаласындағы Оқу орталығы екінші орынға ие болса, ҚР ҰҚК Шекара қызметінің акаде-миясы үшінші орынға тұрақтады»,

– деді Алматы қалалық ІІД Кадрлық жұмыстар басқармасының бастығы, полиция полковнигі Ораз Жолдасов.

Алматы қалалық ІІД атынан сайысқа шыққан самбошылардың дені намысты қолдан бермеген. Олардың алдыңғы қатарында 57 келі салмақ дəрежесінде өнер көрсетіп, 1-орынды жеңіп алған Медет Сайлаубек, 62 келіде озық шығып, бірінші орынға табан тіреген Айбек Шолпанбеков, 82 келіде биіктен көрінген Ардақ Тұрсынғазы, 90 келі салмақ дəрежесінде бас жүлдені қанжығасына байлаған Райымбек Есдəулетов, осы салмақта 2-орынды місе тұтқан Фаизхан Бөрібеков, 100 келі салмақ бойынша топты жарған Еркебұлан Нұрахметов, 100 келіден жоғары салмақ дəрежесінде 2-орынды жеңіп алған Алмас Сатқынов секілді сайыпқыран сақшылар бар.

Сайыстың бірінші кезеңі айналма жүйе бойынша өткізілді. Бөлінген топтардан бір топ финалға өтуі тиіс болды. Жүлделі орындар үшін ІІД, ҰҚКД, МКД мен ҚАЖД командалары кездесті. Нəтижесінде, үш ойында ең көп ұпай жинап жəне қарсылас топтардан жеңілмеген облыстың Ішкі істер департаментінің тобы чемпион атанды. И.Сүлейманов, Д.Мəкенов, Е.Дружинин, Е.Ұланов, А.Данильчук, Д.Бағыт, К.Шалькин, К.Новокрещёнов өз тобына ұпай алып берді. Жалпыкомандалық екінші орын-

Күш құрылымдар арасында ең үздікСОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫНДА «ДИНАМО» ДЕНЕШЫНЫҚТЫРУ-СПОРТ ҚОҒАМЫНЫҢ ҚЫСҚЫ СПАРТАКИАДАСЫНЫҢ ЕКІНШІ ТҮРІ ВОЛЕЙБОЛДАН ЖАРЫС ӨТТІ. АЛАҢҒА ӨҢІРДІҢ ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАН-ДАРЫНАН КЕЛГЕН 21 КОМАНДА ШЫҚТЫ. КОМАНДАЛАР МЕН ӨТКЕН ЖЫЛДЫҢ ЖҮЛДЕГЕРЛЕРІ 4 ТОПҚА БӨЛІНДІ.

ды Солтүстік Қазақстан облысы бойынша ҰҚКД тобы иеленді. Турнир кестесіндегі үшінші о р ы н Қ ы л м ы с т ы қ а т қ а р у ж ү й е с і д е п а р т а м е н т і н і ң қ ы з м е т к е р л е р і н е бұйырды.

С о н д а й - а қ , Ұлттық ұлан Əскери

институтының, Мемлекеттік кірістер департаментінің, 2032 əскери бөлімінен келген командалар жақсы ойын өрнегін көрсетті. Іс-шара соңында облыстық филиал төрағасының бірінші орынбасары Қайырбек Орымбаев жеңімпаздар мен жүлдегерлерді құттықтап, оларға кубоктар, грамота-лар мен бағалы сыйлықтар табыста-ды. Турнирге қатысқан жалғыз қыз А.Мұқашеваға ерекше сыйлық берілді.

Алдағы уақытта спартакиаданың шешуші кезеңі – ұрыс қаруынан атудан

өтпек. Сайыс үстіміздегі жылдың 3-4 мамырында өтеді.

Солтүстік Қазақстан облыстық ІІД баспасөз қызметі

Қаһарман рухына арналды

Сайысты ұйымдастырған облыстық ІІД Кадр жұмысы басқармасы қызметкерлерінің айтуынша, турнир облыстық ІІД-нің қызметтік қолданбалы спорт түрлерін жетілдіру, жауынгерлік қаруды пайдаланудағы кəсіби дағдыны жоғарылату мен қызмет барысында қолдану əдісін жетілдіру мақсатында өткізілген.

Құралайды көзге атқан мергендер сайысына алаң иелерімен қатар Меркі, Т.Рысқұлов, Байзақ, Қордай, Талас, Сарысу жəне басқа да аудандардан кел-ген 23 команда іріктеліп, 69 қызметкер қатысты. Əр команданың құрамына үш спортшыдан енді, олар тапаншадан нысана көздеді. Жиналған ұпай бой-ынша команданың көрсеткіштері шығарылып, жеке есептегі «сұр мергендер» анықталды.

Турнир қорытындысы бойынша ерлер арасында 1-орын ІІД ЖППБ коман-дасына бұйырса, ІІД ШТАБ командасы 2-орынды иеленді, 3-орынға ІІД ТҚЕБ командасы табан тіреді.

Сонымен қатар, команда арасында жеке көзге түскен сұр мергендер де анықталды, олар – əйелдер арасында Меркі аудандық ІІБ-нің полиция ка-питаны Айжан Адибаева жəне ерлер арасында Қордай аудандық ІІБ-нің по-лиция капитаны Өркен Рахымжанов.

Жамбыл облыстық ІІД баспасөз қызметі

Атырау облысы «Мамандандырылған күзет қызметі басқармасы» мемлекеттік мекемесінің басшылығы мен жеке құрамы мекеменің қаржымен қамтамасыз ету қызметінің бас экономисі Рамзия Сүйешқызы Ибраеваға ағасы

ИБРАЕВ Рамазанныңқайтыс болуына орай қайғысына ортақтасып көңіл айтады.

сөз соңы№26 (4192), бейсенбі, 7.04.2016 е-mail:sakshy@rambler.ru8

ШЫҒАРУШЫ және МЕНШІК ИЕСІ:«Қазақстан Республикасы ішкі істер органдарының Медиа орталығы» ЖШС

Басылым 01.06.2006 жылы ҚР Ақпарат министрлігінде тіркеліп, тіркеу туралы №7355 - Г куәлігі берілді• Автордың пікірі редакцияның көзқарасын білдірмейді• Қолжазба рецензияланбайды және авторға қайтарылмайды• Редакция хаттарға жауап беруге міндетті емес• Ұсынылған материалдағы фактілер үшін автор жауап береді• Фотосуреттердің сапасына редакция жауап береді• Редакцияның келісімінсіз материалдарды көшіріп басуға тыйым салынадыБас директор

Бимаханбет АСАНовКомпьютер және дизайн бөлімінің қызметкері: Ақсая ЖүРКЕНовА Корректор: Нұршакүл ӘШІМБАЕвА Фототілші: Серік ЖолдАСпЕКов

МЕКЕН-ЖАЙЫМЫЗ:010000, Астана қаласы, Брусиловский көшесі, 17/3Телефон: 8(7172) 56-97-58, 56-97-68 (ішкі нөмір 109) Эл. пошта: sakshy@rambler.ru

БІЗдІҢ РЕКвИЗИТТЕР:ИИК - KZ748560000000147459 БИК - KCJBKZKXБИН - 051040005963 КБЕ-16«БанкЦентрКредит» АҚФ РНН 600900114533

Газет «Сақшы» компьютер және дизайн бөлімінде теріліп, қатталды. Басылым «ERNUR» Медиа- холдингі» ЖШС баспаханасында басылды.Индексі: 65395 Таралымы: 13298Тапсырыс: №2416

Нөмірдің кезекшісі: Жадыра МЫРЗАхМЕТовА

РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ: Бас редактор: Бану ӘдІлЖАНовА Ақпарат бөлімінің меңгерушісі: Ғанибет ҒАлЫМБЕКҰлЫ Аға тілшілер: Жадыра МЫРЗАхМЕТовА, Нұрлан оРАЗҒАлИЕвТілшілер: Гүлнәр МАҒЗҰМовА, Айткен ШӘМШІ,Сабырбек олЖАБАЕв

Байқау

Оқу-жаттығу

Мамандығының үздігі

Құрастырған Ескендір ТасболаТовОйлан, тап!

Ендеше

Бартер ... сауым Үлкен қала

... ағаш

Бұрынғы атауы – Шаш

О.Америка елі

... Кауме-нова

Қанішер Сағыз атауы

Ұжым бөлігі Шағын Боксшы

Андре ...

Ақылды Үшінші жақ

Алматыфутзал клубы

«... ұраны» (ән)

Белгілі мультик

АСТАНА ҚАЛАСЫ ТөТЕНШЕ ЖАғДАйЛАР ДЕпАРТАМЕНТіНДЕ «2016 ЖЫЛғЫ АСТАНА ҚАЛАСЫНЫң ТЖД МЕМЛЕКЕТТіК өРТ БАҚЫЛАуДЫң Ең үзДіК ҚЫзМЕТКЕРі» БАйҚАуЫ өз МәРЕСіНЕ ЖЕТТі.

Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары қызметкерлерінің кәсіптік деңгейін жоғарылату, оларды жұмысқа ынталандыру мақсатында өткен апта-да «2016 жылғы Астана қаласы ТЖД Мемлекеттік өрт бақылаудың ең үздік қызметкері» байқауы өткізілген болатын. Сайыс екі бөлімнен тұрды: теориялық және тәжірибелік. Теориялық бөлігі сынақ түрінде өткізілді. Тәжірибелік бөлігі шартты өрт-техникалық тексеріс түрінде өткізілді. өрт-техникалық тексеріс аяқталғаннан кейін, сайысқа қатысатын қызметкерлер тексерістің нәтижесі ту-ралы актін, әкімшілік істі дайындады, тәуекел дәрежесін бағалаудың объективті және субъективті критерийлерін анықтады.

Байқау нәтижелері бойынша Астана қаласы ТЖД Алматы ауданы ТЖБ МөБ бас маманы, азаматтық қорғау подполковнигі Т.Қаерлинов ең үздік қызметкер деп та-нылды. Екінші орынды Астана қаласы ТЖД Есіл ауданының ТЖБ МөБ бас маманы, азаматтық қорғау майоры Р.Миерманов жеңіп алса, үшінші орынды Астана қаласы ТЖД өҚ БжпҚБ МөББ аға инженері, азаматтық қорғау майоры М.Күнтуарова місе тұтты. Жүлделі орын алған қызметкерлер құрмет грамоталарымен марапатталды.

Ал бүгін ііМ Төтенше жағдайлар комитетінде «үздік мемлекеттік өрт бақылау қызметкері» Х Республикалық конкурсы басталмақ. Екі күнге созылатын жарысқа департаменттің намысын қорғау үшін азаматтық қорғау подполковнигі Талған Қаерлинов қатысады. әріптесімізге сәттілік тілейміз!

Астана қаласы ТЖд баспасөз қызметі

Биыл наурыз айында республикалық «Мемлекеттік өрт бақылаудың ең үздік қызметкері» байқауының бірінші кезеңі өтті. Байқауға ТЖД, Тараз қаласы ТЖБ және аудандық ТЖБ-нан 13 қызметкер қатысып, бақтарын сынға салды. Олар теориялық және тәжірибелік

АСТАНА ҚАЛАСЫНЫң өРТ СөНДіРу ҚЫзМЕТіНің ҚЫзМЕТКЕРЛЕРі Л.Н.ГуМИЛЕв АТЫНДАғЫ ЕуРАзИЯ ҰЛТТЫҚ уНИвЕРСИТЕТіНің ОҚу-зЕРТХАНАЛЫҚ КОРпуСЫНДА өРТ-ТАКТИКАЛЫҚ ОҚу-ЖАТТЫғуЫН өТКізДі. ЖАТТЫғуДЫң ТАҚЫРЫБЫ РЕТіНДЕ БіЛіМ БЕРу МЕКЕМЕЛЕРіНДЕГі өРТТЕРДі СөНДіРу МәСЕЛЕСі АЛЫНДЫ.

Оқу-жаттығудың негізгі мақсаты – шартты өртті сөндіру бойын-ша нысанның қызметкерлері мен өрт сөндірушілер арасындағы іс-қимылды пысықтау.

Оқу-жаттығудың жоспарына сәйкес, электр сымдарының қысқа тұйықталуының салдарынан ғимараттың төртінші қабатында орналасқан операторлық бөлмеде сымдар ысып, одан от тұтанып, «тілсіз жау» бөлменің ішкі қабырғалары мен жиһаздарын шарпыған. Температура көтеріліп, түтін қоюлана түседі. От үш жаққа тарайды.

өртті байқаған нысанның қызметкерлері бұл жайында «101» нөміріне хабарлап, электр көздерін ағытады. Бұдан соң қызметкерлер мен студенттерді қауіпсіз жерге шығарып, қолда бар алғашқы құралдармен өртті сөндіруге кіріседі.

Шақырту орнына үшінші нөмір бойынша алғашқы өрт сөндіру бөлімдері келіп жетеді. Құтқарушылар жапа шеккендерді құтқаруға және өртті жоюға кіріседі. Оқу-жаттығуға 6 техника мен жеке құрамның 25 адамы жұмылдырылды.

Астана қаласы ТЖд баспасөз қызметі

п а в л о д а р қ а л а с ы н д а ж е д е л шеберлікті арттыру мақсатында, өрт сөндіру-тактикалық оқу-жаттығу өткізілді. Мұнда негізгі және арнайы 7 техника жұмылдырылды, сонымен қатар жеке құрамның 40 адамы тар-тылды, олардың 19 адамы тікелей өрт сөндіруге қатысты.

Оқу-жаттығудың жоспары бой-ынша қызмет көрсетуші ұжым өрт туралы «101» қызметіне хабарлап, келушілердің және сатушылардың эвакуациясын жүргізіп, өртке қарсы қызмет бөлімшелерін қарсы алуды ұйымдастырды. Бірыңғай-кезекші диспетчерлік қызметтің диспетчері

Игі іс

«Қиын» балалармен танысты

Шараны ұйымдастырушылар осы игі іс арқылы тыңдаушыларға кәмелетке толмағандар арасында құқық бұзушылықтардың алдын алуды, жеткіншектердің қараусыз әрі қадағалаусыз қалуының алдын алуын, ескертуін тәжірибелік жағынан үйретуді мақсат тұтқандарын айтуда.

«Отбасындағы әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларында қиындық туындап, шаңырақтағы әл-ауқаттың төмендеуі, баланың толық отбасында тәрбие алма-уы, рухани құндылықтардың жетіспеуі, отбасындағы келіспеушілік, жанжал, отбасы мүшелерінің өздеріне тиесілі міндеттерін қажетті деңгейде орындай алмауы, балалардың қараусыз, бақылаусыз жүруі – міне, осының барлығы балалар мен жасөспірімдердің тағдырына кесірін тигізбей қоймады. Жастар арасындағы құқық бұзушылықтың өсуіне де түрткі болатын факторлар осы-лар. Болашақ сақшыларды орталыққа алып келіп, мұнда тәрбиеленіп жатқан жеткіншектермен таныстыру, теңдей сөйлесіп, араласулары қылмыстың алдын алу жұмыстарының қыр-сырын білуге көп септігін тигізеді», – дейді шараның пайдасы жайлы әңгімелеген Арнайы пәндер циклының оқытушысы, полиция подполковнигі С.валиулин.

Сондай-ақ, орталық қабырғасында «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының жеткіншектердің қараусыз қалудың алдын алудағы рөлі мен маңызы» тақырыбы бойынша тәжірибелік сабақ өтті. Сабақ барысын-да «Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығы» КММ-ның директоры А.Белгібаев, аға тәрбиеші А.Болатхан, психолог-маман Ж.Жұмажанова, әлеуметтік педагог Ж.Тәженова сынды мамандар тыңдаушыларға білгендерін үйретіп, тәжірибелерімен бөлісті.

Мамандар тыңдаушыларға кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың алдын алу қандай заңнамалар бойынша жүргізілетіні ту-ралы және Кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының қызметі қалай жүргізілетіні жайында әңгімелеп беріп, тыңдаушылардың сұрақтарына жауап берді.

«Кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың өсуіне жол бермеу, әкімшілік полиция жұмысының принципін тәжірибелік жағынан көрсете білу, заң талаптарын орындау мен сақтауды үйрету – жастардың бойында қызметке деген жауапкершілік сезімдерін арттыра түсетін игі істер», – дейді шараға бас- тамашы болған оқытушылардың бірі, полиция майоры А.Қасымов.

іс-шара болашақ полиция қызметінің офицері болатын жастарға адамзатты сүюге, халқына адал болуға және Отанына қалтқысыз қызмет етуге тәрбиелеп, патриоттық рухты арттыруда септік етпек.

ІІМ-нің Астана қаласындағы оқу орталығы

ііМ-Нің АСТАНА ҚАЛАСЫНДАғЫ ОҚу ОРТАЛЫғЫНЫң ОРТА БАСШЫ ҚҰРАМ ЛАуАзЫМДАРЫНЫң 1 ЖәНЕ 2-ОТЫзДЫҚ ТЫңДАуШЫЛАРЫ ТАЯуДА ЕЛОРДА әКіМДіГіНЕ ҚАРАСТЫ «КәМЕЛЕТКЕ ТОЛМАғАНДАРДЫ БЕйіМДЕу ОРТАЛЫғЫ» ғИМАРАТЫНА БАРЫп, МЕКЕМЕНің ТЫНЫС-ТіРШіЛіГіМЕН ТАНЫСЫп ҚАйТТЫ.

GREENWICH-ТЕГІ ШАРТТЫ өРТпАвЛОДАРЛЫҚ өРТ СөНДіРуШіЛЕР GREENWICH ГИпЕРМАРКЕТіНДЕГі ШАРТТЫ өРТТі ЖОйДЫ.

А.ҚҰСАйЫНОвА, павлодар облысы ТЖД

ЖЫЛ САйЫН ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ ТЖД-ДЕ өРТ ҚАуіпСізДіГі САЛАСЫНДАғЫ МЕМЛЕКЕТТіК ҚЫзМЕТКЕРЛЕРДің ЖҰМЫСЫНА ЫНТАСЫН ЖәНЕ өРТ ҚАуіпСізДіГі ТАЛАпТАРЫНЫң ОРЫНДАЛуЫН БАҚЫЛАуДЫң САпАСЫН АРТТЫ-Ру ЖәНЕ БАғАЛАу МАҚСАТЫНДА «МЕМЛЕКЕТТіК өРТ БАҚЫЛАуДЫң Ең үзДіК ҚЫзМЕТКЕРі» АТАғЫНА БАйҚАу БОЛЫп ТҰРАДЫ.

Мадияр ЖАТҚАНБАЕв, Жамбыл облысы ТЖД

шығу кестесіне сәйкес, №2 шақырту бойынша күштер мен құралдарды оқиға орынына бағыттады. Шартты дабыл бойынша келіп жеткен өрт сөндірушілер жауынгерлік тәртіпте орнала сқаннан к ей і н , шарт ты өртті жою үшін оларға оқпандар берілді. Шартты өрт барысында ек інш і және б ір інш і қабаттағы оттың жақын орналасқан каби-неттерге таралу қауіпі туындады. өрт орнына шартты өртті жою үшін қосымша күштер мен құралдар келіп жетті.

Жаттығуды қорытындылай келе, павлодар облысы ТЖ департаментінің «өрт сөндіру және апаттық-құтқару жұмыстары қызметі» ММ бастығы, а з ама т тық қор ғ а у полковни г і А.әлбеков шартты өртті сөндіру бой-ынша өрт сөндірушілердің әрекеттерін кезек-кезекпен толық талдады. Қол жеткізген нәтижелер бойын-ша оқу-жаттығудың басшысы №2, №34 өрт сөндіру бөлімдерінің және №1 мамандандырылған өрт сөндіру бөлімінің қызметкерлері көрсеткен, кәсіби дағдыларға баға берді.

оҚУ оРдАСЫНдАҒЫ ЖАТТЫҒУ

Шешуші кезең сынағы

екі кезең бойынша сынақ тапсырды. Теориялық кезеңде қызметкерлер Қ а з а қ с т а н Р е с п у б л и к а с ы н ы ң нормативтік құқықтық актілері: ҚР «Азаматтық қорғау туралы» заңы, ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы» заңы, ҚР әкімшілік

құқық бұзушылық туралы кодексі, ҚР Кәсіпкерлік кодексі, сонымен қатар, өрт қауіпсіздігіне қойылатын талаптар туралы Техникалық регла-мент және ереже бойынша тесттен өтті. Ал практикалық кезеңде Тараз қаласындағы теміржол стансасында «вокзал Сервис» АҚ ғимаратында шартты өрт-техникалық тексеру жүргізді. Сонымен қатар, 90 минут көлемінде мемлекеттік өрт-бақылау ұйғарымын толтырды. Бұл байқаудың комиссиясы әрбір қатысушысының білім деңгейін анықтау мақсатында сұрақ-жауап өткізу арқылы Астана қаласында өтетін байқаудың екінші кезеңіне баратын үздік үміткерді анықтады.