Ο Τζίμης Πανούσηςσχολιάζει... ...σελ. 11

Κάποτε το κανάλι της Πούντας ήταν στεριά. ...σελ. 3

το πρώτο free press του νησιού είναι γεγονός!

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΤΕΥΧΟΣ 004

Πήραμε συνέντευξη από τις Άδειες Τσέπες. ...σελ. 6

ΚαλόΚαλοκαίρι!

πηγ

ή: o

ptik

o

Κάθε τέτοια εποχή το νησί γίνεται μια σχεδία του Αιγαίου, όμοια με εκείνες τις φαντεζί διαφημίσεις, που πλέει έχοντας απάνω της το πιο τρελό και multi culti πάρτι. Με την πρώτη ματιά στον πεζόδρομο και τις οχυρωμένες ακτογραμμές νομίζει κανείς ότι η Ελλάδα έσβησε τα χρέη της και σώθηκε, ότι η κρίση είναι μια έννοια παρελθοντική, ότι εδώ γράφεται με άλλη ορθογραφία. Κι έρχεται ένα γιαούρτωμα δημοσίου προ-σώπου να υπενθυμίσει ότι κάτι δεν πάει καλά. Οι πιο αδύναμοι και μικροί ηγέτες που είχε ποτέ η Ευρώπη κρεμάνε σιγά σιγά μια θηλιά που κανείς δεν ξέρει, καθώς σφίγγει, ποιους λαούς θα στραγγαλίσει. Το βέβαιο είναι ότι δεν φταίει ο Έλληνας μόνο. Ακόμα κι αν βουλιάξουμε, ας θυμηθούμε ότι δεν είμαστε η πιο άτυχη γενιά της χώρας μας, αλλά κι ότι αλλάζει όλος ο κόσμος τόσο συθέμελα, που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι είναι μακροπρόθεσμα επωφελές. Καλό καλοκαίρι σε όλους.

Τρίζουν κάθε τέτοια εποχή οι δεί-κτες του Χρόνου, σκαλώνουν στα ξεραμένα άνθη σα γρανάζια και η κυκλική τους πορεία γίνεται δύ-σκολος ανήφορος. Λαχανιασμένη αναπηδά η ψυχή στα πιο απόκρη-μνα μονοπάτια και στους πιο αχα-νείς ορίζοντες, σε μια ατελείωτη συνδιαλλαγή με το γητευτή ήλιο, που νωχελικά, σχεδόν ασάλευτα κατηφορίζει τη μέρα στο πέλαγος. Σιφνέικος, Λιβάδια, Ακονητός, Μοναστήρια, Δεσποτικό, παιδιά όλα του βράχου και του πελάγους. Μνήμες που ανασταίνει το φως κι η πέτρα, ήχοι και χρώματα αγκα-λιασμένα σ΄ ένα χαρούμενο πα-νηγύρι. Σα μεγάλο φωτοκύτταρο μαζεύει απάνω στο πρόσωπο όλος ο ήλιος καθώς τελεύει η μέρα. Ετούτη η εποχή έρχεται γλυκά, με τις πιο μελιστάλαχτες αχτίδες και τον πιο φωτοΰφαντο ιστό, ριγεί τις σκοτεινές γωνιές του κορμιού και θερμαίνει τα χειμερινά ηλιοστάσια. Δραπετεύεις. Ήρωας και δραπέ-της. Δραπέτης και άγιος. Άγιος και ήρωας. Ήρωας και αμαρτωλός. Αμαρτωλός...

Ένας γλάρος ξεκουράζει το ανά-λαφρο κορμί του πάνω στον ουρα-νό ενός ψαροκάϊκου. Φυσά μέχρι μέσα, στις ψυχές. Ξεσκονίζεται το αμπάρι από την Αθηναϊκή σκόνη και αποτραβιώνται τα ασφάλτινα νήματα -απλωμένα απ΄ άκρη σ΄ άκρη, για να μετράς, θαρρείς, τις πατημασιές και το ανάστημα στην πόλη. Εδώ δε χρειάζεται τίποτ΄ άλλο πέρα από μια καλή θέση στον

ήλιο και λίγο γαλάζιο στο βλέμμα. Κι όσο κερνάς χρόνο και συναι-σθήματα τόσο σου φανερώνει η θάλασσα τα κρυφά της δώρα. Από δω ψηλά γλιστρά κάτω στα πόδια σου, στα αιώνια βράχια μιας από-μακρης γης. Μια μαζεύεις το σχοι-νί, μια το ξετυλίγεις. Μια ανοίγεις πανιά, μια αφήνεσαι στο ρεύμα. Κυλά εμπρός στα νηστικά μάτια το αιώνιο Αιγαίο ποτάμι, μια μεγάλη φλέβα που ξεκινάει απ΄ τα βάθη της μνήμης και δεν καταλήγει που-θενά. Μόνο κυλάει, σα ζωή. Βαθιά στ΄ αλώνια της ψυχής ακούγεται ο λεπτός μεταλλικός ήχος καθώς εφαρμόζει σε μια σπάνια συγκυ-ρία το διάνυσμα, η αποστολή, ο χρόνος κι η διάθεση. Κλείνεις τα μάτια. Τ΄ ανοίγεις ξανά: το θέαμα εμπρός σου ξετυλίγεται σαν απ΄ την αρχή, σαν καινούριο...Όσα κι αν ζούμε, θα πεθαίνουμε πάντα με το ίδιο αχόρταγο βλέμμα που γεν-νηθήκαμε. Και η Αντίπαρος θα έχει πάντα ένα τρόπο να σε προσκαλεί σα μια Σειρήνα, που αναρωτιέσαι χρόνια τώρα τι ακριβώς την κάνει τόσο ελκυστική.

Κάθε ξημέρωμα σηκώνεται αντι-κριστή στο χάραμα η αυλαία του καλοκαιριού. Οι κυράδες ανοίγουν τα παράθυρα στη διάπλατη μέρα, τα ξενυχτισμένα αγόρια και κορί-τσια κοιτάζονται με μονοσήμαντο νόημα, οι ψαράδες βάζουν μπρος τα φρεσκοβαμμένα τους καΐκια. Εί-ναι ώρα να ξεφορτωθούμε κλειστά σεντούκια, χοντρά σκονισμένα πα-νωφόρια της μνήμης, υποσχέσεις

μιας νέας αρχής, πολλών νέων αρχών, απείρων νέων αρχών, όλες στο ίδιο διάνυσμα και με όμοιο τέλος. Είναι ώρα να ντυθούμε τη σκιά του καλού και να φορτώ-σουμε στη σχεδία μας πηγαιμούς δίχως νόημα, αποφάσεις της μιας ψυχοστιγμής. Το καλοκαίρι είναι εδώ ολόγυμνο, ολοφώτεινο, κορμί που στροβιλίζεται στο κύμα. Δεξιά κι αριστερά σκιές, νερά, μουσικές, κορμιά. Ξαποσταίνεις.

Το κάθε τέλος είναι μια μικρή ευ-τυχία που μόλις γεννιέται, ψιθυρί-ζεις. Ό,τι ζήσαμε ζήσαμε. Τα άλλα, αυτά που δεν προφθάσαμε, τα βλέπουμε τα βράδια να έρχονται απρόσκλητα, σαν πτήσεις χωρίς φτερά, σαν καταδύσεις χωρίς οξυ-γόνο, σα φονιάδες, σαν εραστές, σαν πεζοπόροι. Και δίπλα τους, ήρωες που δεν είναι σαν τους φίλους μας, εχθροί που δε μας αξίζουνε, έρωτες που τινάξανε τις στάχτες τους, κόσμοι που ποτέ δε θα ταξιδέψουμε. Μένουν λοιπόν ετούτες εδώ οι αλκοολικές νύχτες, οι ηλιόκαυτες μέρες, τα άφιλτρα φεγγάρια, τα ιδρωμένα πρωϊνά, να μετράνε όλα το χρόνο σαν αίσθη-ση. Σαν εκπνοή μετά από βαθιά ανάσα που κράταγε μέσα αιώνες.

Είναι γνωστές ετούτες οι αξίες. Σ΄ αυτόν τον κόσμο ανήκουμε, το νιώ-θουμε μα δεν το ομολογούμε. Μα ήδη αρχίζει σιγά σιγά να υφαίνεται -με τη λεπτή κλωστή των αναγκών- το ρούχο της επιστροφής σου. Με τούτα χορταίνεις ολόκληρος νομί-ζεις, έστω για όσο κρατήσει. Και του χρόνου θα ξέρεις ότι μια ματιά στο γαλάζιο και μια θέση στον ήλιο είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί ποτέ να στο απαγορεύσει.

Ματιά στο γαλάζιο

02

Πηγή: μάγος Γίσσπορ

Κυκλάδες: Όταν η θαλάσσια στάθμη ανεβαίνει

Κάποτε η Αντίπαρος κι η Πάρος ήταν ένα ενιαίο νησί

Οι υποθαλάσσιες έρευνες δεικνύουν ότι μεταξύ Πάρου και Αντίπαρου υπάρχει τείχος, που άρχισε να κτίζεται όταν η στάθμη της θάλασσας ανέβαινε και οι κάτοικοι άρχισαν να χάνουν την επαφή με την «αντίπερα» όχθη. Έτσι δημιουργήθηκε σιγά σιγά μια λιθοδομή, είδος γέφυρας-τείχους.

Το υποθαλάσσιο τείχος Πάρου-Αντιπάρου

Πρίν από 11.000 - 11.500 χρόνια η Πάρος με τη Νάξο ήταν ενωμένες. Το μέγιστο βάθος ανάμεσά τους σήμερα είναι 35 μέτρα. Το εικονιζόμενο στε-νό μεταξύ Πάρου – Αντιπάρου ήταν ακόμα στεριά πολύ πιό πρόσφατα στο χρόνο, έως 7.200 χρόνια πρίν. Τότε, άρχισε να δημιουργειται ένα παλιρροϊ-κό, θαλάσσιο «ποταμάκι», όπως στο στενό του Ευ-ρίπου. Έτσι εξηγείται και η πολύ μεγάλη αλιευτική δραστηριότητα στο Σάλιαγκο, χωρίς χρήση αγκι-στριών αλλά με την χρήση καμακιών και διβαριώνΟι τέσσερις σταυροί στο κέντρο της παρακάτω φωτογραφίας υποδεικνύουν μιά ξέρα. Το αμέσως από πάνω νησί είναι το Ρεμματονήσι, «νησί Γουλαν-δρή» και πιό πάνω ο Σάλιαγκος, όπου έχει πιστο-ποιηθεί μιά από τις αρχαιότερες παρουσίες ανθρώ-που στο νότιο Αιγαίο, τουλάχιστον από το 6.400 χρόνια πριν, οπότε υπολογίζεται ότι υπήρχε εκεί μιά σχετικά μεγάλη για εκείνα τα χρόνια αποικία περί-που 300 ανθρώπων, υποστηρίζει ο Colin Renfrew (τώρα Λόρδος), που έκανε τις ανασκαφές εκεί και στο Πυργάκι το 1964 και που τώρα κανει ανασκα-φές στην Κέρο. Το στενό ανάμεσα στην Πάρο, δε-ξιά, και την Αντίπαρο, αριστερά. Οι περιβάλλουσες γραμμές είναι οι ισοβαθείς των 5 μέτρων. Πολύ πρόσφατα στον γεωλογικό χρόνο, 7.200 χρόνια πριν, τα νησιά αυτά ήταν ενωμένα.Υπάρχει κι ένα τείχος, ολότελα σκεπασμένο από τα νερά, που ενώνει την Πάρο με την Αντίπαρο (Από την Πούντα δεξιά στον παραπάνω χάρτη, μέσω της ξέρας, πάει αριστερά.) Το τείχος είναι σε τέτοιο βά-θος, λογικά θα έπρεπε να είχε αρχίσει να χτίζεται την εποχή πριν την ακμή του Σάλιαγκου. Δηλαδή, όταν άρχισαν να χάνουν την επαφή με την αντίπε-ρα «όχθη», άρχισαν να τοποθετούν μεγάλες πέ-τρες στο κατακλυζόμενο στενό και όπως ανέβαινε η στάθμη της θάλασσας, προσέθεταν και άλλες

Έτσι δημιουργήθηκε σιγά-σιγά μιά λιθοδομή, ένα τείχος-γέφυρα. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Βρέθη-καν και κάποιες ασυνέχειες στο τείχος.Όταν ανέσκαψε ο Colin Renfrew το Σάλιαγκo, ενώ βρήκε απίστευτα πολλά κιλά υπολειμμάτων τροφής από τη θάλασσα, δεν βρήκε ούτε ένα αγκίστρι. Βρήκε κόκκαλα από μεγάλους τόννους μήκους 1.5μ, κόκκαλα από φάλαινα και χιλιάδες όστρακα. Ενώ σε άλλους αρχαίους παραθαλάσ-σιους οικισμούς (Φτελιά Μυκόνου, Μαρουλάς Κύθνου) έχουν βρεθεί πολλά αγκίστρια διαφόρων ειδών, εδώ, ούτε ένα! Μόνο πολλές αιχμές βελών και δοράτων απο οψιανό λίθο Μήλου.

03

Το ελαφρά οφιοειδές αρχαίο «τεί-χος»-γέφυρα, στο μέσο της φωτο-γραφίας, που ένωνε την Πάρο με την Αντίπαρο, τώρα κάτω από τα νερά του Αιγαίου.Οι περιοχές με

πιό σκούρο χρώμα είναι φυκιάδες Ποσειδωνίας. Η φωτογραφία έχει

ληφθεί από ελικόπτερο. Το βάθος της θάλασσας εδώ είναι

5,50 - 6 μέτρα. Η διατομή του τείχους είναι σχήματος τραπεζίου.

Η στέψη της λιθορριπής αυτής βρίσκεται στα -3 μέτρα.

Οι πέτρες κατα μέσο όρο έχουν βάρος, όσο μπορεί να σηκώσει και

να κουβαλήσει ένας άνθρωπος, περίπου 25-30 κιλά.

Αυτή η στάνη ήταν ιδιαίτερη, δεν έμοιαζε με τις άλλες. Το εντυ-πωσιακό τρίγλυφο στην είσοδό της δεν περνούσε απαρατήρητο από κανένα έμπειρο μάτι, ούτε βέβαια το μεγάλο γείσο. Ηταν η πρώτη εικόνα που αντίκρισε ο αρχαιολόγος Γιάννος Κου-ράγιος πριν από 15 χρόνια στο νησάκι του Δεσποτικού, δυτικά από την Αντίπαρο και ανατολικά της Σίφνου, όταν έφτασε με την Ντόλλη Γουλανδρή. Το ακατοί-κητο νησί ήταν κατάλληλο για βοσκή πολύ περισσότερο η θέση Μάντρα την οποία ερεύνησε ο αρχαιολόγος Ν. Ζαφειρόπου-λος για δύο ημέρες στα τέλη της δεκαετίας του ’50. Παλαιότεροι περιηγητές είχαν κάνει λόγο για αρχαία κατάλοιπα και πράγματι η μάντρα γύρω από τη στάνη των κατσικιών και το τυροκομείο ήταν γεμάτη από αρχιτεκτονικά μέλη.Ενα χρόνο αργότερα, το 1997, ξεκίνησαν (με τη βοήθεια του υπουργείου Αιγαίου) οι ανασκα-φές στο νησάκι του Δεσποτικού, Πρεπέσινθος όπως ονομαζόταν στην αρχαιότητα κάτω από δύ-σκολες συνθήκες, αλλά με εντυ-πωσιακά αποτελέσματα. Η θέση Μάντρα ήταν χρυσωρυχείο, ιδιαίτερα η... στάνη. Γιατί όπως έδειξαν οι ανασκαφές, εκεί στην αρχαϊκή περίοδο λειτουργούσε σημαντικό Ιερό με πανελλήνια ακτινοβολία, με λατρεμένες θε-ότητες τον Απόλλωνα και την αδερφή του την Αρτέμιδα, ενώ στα κλασικά χρόνια προστέθηκε και η λατρεία της θεάς Εστίας, με την επωνυμία Ισθμία. Δώδεκα

κτίρια ήρθαν στο φως και πολλά εντυπωσιακά αναθήματα που έφερναν εκεί προσκυνητές απ’ όλη την Ελλάδα για να τα αφιε-ρώσουν στους θεούς. Τα κτίρια Α1 και Α2 ήταν οι λατρευτικοί χώροι του ναού χτισμένοι από τοπικό μάρμαρο, ενώ στα δι-πλανά δωμάτια φτιαγμένα από σχιστόλιθο, λειτουργούσε το εστιατόριο. Στο πρώτο δωμάτιο του Ιερού περίμεναν τον ανα-σκαφέα και όλους αυτούς τους εθελοντές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια που βοηθούν αυτά τα χρόνια, 600 αντικείμενα κάτω από το δάπεδο. Κορινθιακά ει-δώλια και αγγεία, χρυσά, ελεφα-ντοστέινες πόρπες, αγαλματίδια από φαγεντιανή, εισηγμένα από την Αίγυπτο, σφραγιδόλιθοι από ημιπολύτιμες πέτρες, σιδερένια και μολύβδινα αντικείμενα, ξίφη, γεωργικά εργαλεία από διαφορε-τικές χρονικές περιόδους, εισα-γόμενα φαγιάνς, ακόμη και ένα αυγό στρουθοκαμήλου που βρέ-θηκε κομματιασμένο ανάμεσα στις σχιστόπλακες του δαπέδου. Τα περισσότερα χρονολογούνται στο β΄ μισό του 7ου έως το α΄ μισό του 6ου αι. π.Χ., βρέθηκαν όμως και πρωιμότερες λατρευ-τικές προσφορές. Το δαιδαλικό ειδώλιο γυναικείας θεότητας, το οποίο τώρα θαυμάζουμε στο μουσείο της Πάρου, ήταν από τα εντυπωσιακότερα ευρήματα που ήρθαν στο φως. Για τον ανασκα-φέα Γιάννο Κουράγιο ένα από τα πιο συγκινητικά αφού διασώζει τα αποτυπώματα του αγγειοπλά-στη που το έφτιαξε.

Εντυπωσιακά ευρήματα

Για το ευρύ κοινό που μαθαίνει κάθε καλοκαίρι τι «βγάζει» η αλώ-βητη τουριστικά γη του νησιού, το Δεσποτικό έχει μείνει ως το νησί των κούρων. Μαρμάρινα αγάλ-ματα που κοσμούσαν το Ιερό, λαμπρά αναθήματα που είχαν υποστεί καταστροφές από την αρχαιότητα, κατακερματισμένα μέλη αποτελούν το εντυπωσιακό υλικό το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του ύστερου συγκροτήματος που χτίστηκε πάνω σε τμήμα του κτιρίου Α και του νότιου συγκροτήματος. Πάνω από 30 τμήματα αρχα-ϊκών κούρων και θραύσματα αγαλμάτων χρησιμοποιήθηκαν για οικοδομικό υλικό. Κορμοί πόδια, μηροί, κνήμες, αστράγα-λοι, βραχίονες και ωμοπλάτες εξαιρετικής ποιότητας, σμιλεμέ-να από παριανό μάρμαρο -από-δειξη της λαμπρότητας και του πλούτου του ιερού αυτού- τοπο-θετήθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετούν το νέο κτίσμα.Τώρα αποκαλύπτονται ένα ένα. Οπως δεκάδες βάσεις αγαλμά-των, πλίνθοι, άπειρα θραύσματα. Ο Γ. Κουράγιος το παρομοιάζει με λατομείο. Ετσι το αντιμετώ-πιζαν οι επόμενοι παίρνοντας το υλικό που χρειάζονταν για οικοδομική χρήση. Γι’ αυτό τον λόγο το πρώτο κεφάλι αρχαϊκού κούρου που βρέθηκε το 2002 ήταν σε λιθοσωρό στα ύστερα κτίσματα παρότι τεχνοτροπικά θα μπορούσε να συγκριθεί με κεφάλι κούρου που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της οδού Πατησίων με την κόμη να συγκρατεί ταινία που δένει πίσω με το γνωστό «ηράκλειον άμμα». Αυτός του Δεσποτικού ανήκει

Στάνες με αρχαίαΟι ανασκαφές στο Δεσποτικό αποκάλυψαν ένα σημαντικό ιερό και αρχαϊκά αγάλματα Της Γιώτας Συκκα

04

μάλλον σε σφίγγα, διότι το «ηρά-κλειον άμμα» δεν είναι ακριβώς στο κέντρο του κεφαλιού στην πίσω πλευρά, αλλά προς τα δε-ξιά. Ενα άλλο κεφάλι κούρου που σώζεται ώς την αρχή του λαιμού βρέθηκε εντοιχισμένο με το κεφάλι προς τα κάτω κι άλλο, σφηνομένο σε πέτρες, λειασμέ-νο για να στηρίξει τον στροφέα μιας πόρτας. Τα χέρια του είχαν κοπεί με χοντρό βελόνι παρότι η ομορφιά του παραπέμπει σε έργα της Ανατολικής Ελλάδας (Μίλητο, Σάμο, Ρόδο), ενώ στον

ίδιο τοίχο σε άλλο όμως σημείο, βρέθηκε χτισμένη και η βάση του. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα ευρήματα της μιας χρο-νιάς ταυτίζονται με εκείνα της επόμενης. Οπως έγινε και φέ-τος από τον ανασκαφέα και την επιστημονική του ομάδα (Κορνη-λία Νταϊφά, Σπύρο Πετρόπουλο, Θανάση Γκαρώνη).Η φετινή έρευνα επικεντρώθηκε στο λουτρό του Ιερού. Η έρευνα στο κτίριο Ε και στο παρακείμενο ναόσχημο οικοδόμημα αποκά-λυψε εντοιχισμένο στο κατώφλι,

σε δεύτερη χρήση τον άνω κορ-μό -χωρίς το κεφάλι- αρχαϊκού κούρου. Ο κούρος σώζεται από την απαρχή του λαιμού ώς τη μέση, λείπουν τα χέρια από το ύψος των ώμων σώζεται όμως το αριστερό χέρι λυγισμένο στον θώρακα. Αποκάλυψη σημαντική αφού είναι χαρακτηριστικό γνώ-ρισμα των αρχαϊκών κούρων, απαντάται μόνο στα παριανά ερ-γαστήρια (ευρηματικότητα των καλλιτεχνών της Πάρου οι οποί-οι προσπάθησαν να αποδώσουν την τρίτη διάσταση) και κυρίως γιατί πρόκειται για το τρίτο γλυπτό αυτής της κατηγορίας κούρων μετά τον ημίεργο που θαυμάζου-με στο Μουσείο της Πάρου και εκείνον της Garlsberg Glyptotek της Κοπεγχάγης. Και για έναν ακόμη λόγο: επιβεβαιώνει την παριανή ταυτότητα του Ιερού.Το εύρημα συνανήκει με το κάτω κορμό κούρου που είχε βρεθεί εντοιχισμένος πριν από εξι χρό-νια, ενώ στο ίδιο γλυπτό πρέπει να αποδοθεί και το κεφάλι που βρέθηκε πέρυσι στην ανασκα-φή. Τι προκύπτει; Οτι το ναόσχη-μο οικοδόμημα χτίστηκε στην ύστερη αρχαϊκή περίοδο μετά τη βίαιη καταστροφή των αρχαϊκών κούρων. Είναι σίγουρο ότι η γη στο Δεσποτικό έχει πολλά να δώ-σει ακόμη, λέει με βεβαιότητα ο Γιάννος Κουράγιος. Αν αυτό για την αρχαιολογική κοινότητα είναι δελεαστικό για το ευρύ κοι-νό δεν σημαίνει τίποτα εφόσον δεν μπορεί να δει από κοντά τα μυστικά του Δεσποτικού. Να ξεδιαλύνει το μυστήριο ιστορικό παζλ αυτής της πράσινης από κέδρους νησίδας που γνώρισε ακμή και καταστροφές.

Πηγή: Καθημερινή

στο νησί των κούρων

05

Επάνω: Αναπαράσταση του ιερού. Κάτω: Το σπουδαιότερο φετινό εύρημα των ανασκαφών

Αν χάσατε το τετραήμερο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ «CineDoc» στο σινέ Ωλίαρος τότε μάλλον πρέπει να αναζητήσετε με την πρώτη ευκαιρία να δείτε μερικές από τις πολύ ενδιαφέρουσες ταινίες που προβλήθηκαν. Οι διοργανωτές (Anemon, ο νεο-σύστατος Πολιτιστικός Σύλλογος Αντιπάρου «Εν πλω» και ο θερινός κινηματογράφους Ωλίαρος) επέλεξαν ένα θέμα για κάθε μία βραδιά, με έξτρα δρώμενα και τοπικούς μεζέδες, κάθε μέρα σχετι-ζόμενους με τη θεματική βραδιά. Ξεχωρίσαμε το El sistema» (Το σύστημα), την «Ταξιδιάρα Ψυχή», το «Colossi of Love» («Τα καμάκια»)», «Το κάλεσμα του βουνού», το ««Kings of pastry», και φυσικά τη συναυλία των Empty Pockets, που για μισή ώρα έδειξαν ότι και η τοπική νεολαία ψάχνει επιτυχη-μένα τις δικές της διεξόδους. Το σινέ Ωλίαρος, σε

συνεργασία με το νεοσύστατο πολιτιστικό σύλλογο «Εν Πλω», θα συνεχίσει τις -άνευ εισόδου- προβο-λές όλη σχεδόν την περίοδο του Αυγούστου, με ταινίες κλασικές. Μπορείτε να ενημερωθείτε από τις σχετικές αφίσες στο νησί.

Είδαμε το «CineDoc» στο σινέ Ωλίαρος

06

> Πώς προέκυψε το όνομα της μπάντας;Όταν ήταν μικρός ένα από τα μέλη του γκρουπ, ό,τι έβρι-σκε και του άρεσε το έβαζε στις τσέπες του. Έτσι τον φω-νάζανε "pockets", δηλαδή "τσέπες". Μας το είπε, το συ-ζητήσαμε και αποφασίσαμε να ονομαστούμε "Pockets". Ένας από μας σκέφτηκε με βάση την οικονομική κρίση τη λέξη "empty" και όλο μαζί έγινε "empty pockets".

> Τι μουσική παίζετε;Έντεχνο ροκ. Μπορεί να είμαστε από νησί, οπότε σαν παι-διά κι εμείς ακούμε και χορεύουμε και άλλα είδη, όπως νησιώτικα. Αυτό όμως δεν μας επηρεάζει στο να ακούμε ξένη και ελληνική έντεχνη και ροκ μουσική.

> Ποια είναι η ιστορία της μπάντας μέχρι σήμερα;Το συγκρότημα υπήρχε επτά μήνες χωρίς φωνητικά. Εδώ και ένα μήνα μπήκαν και δύο φωνές και γίναμε κανονική μπάντα. Από μία πρόταση του Γιάννη Παντελάκη, που μας ενθουσίασε και ανταποκριθήκαμε αμέσως, ξεκίνησε και η πρόσφατη συναυλία στο σινεμά.

> Γράφετε δικά σας κομμάτια; Όχι ακόμα, αλλά το σκεφτόμαστε.

> Υπάρχει frontman στους Empty Pockets;Όλοι είμαστε το ίδιο. Δεν έχουμε αρχηγό, ούτε θέλουμε.

> Σπουδάζετε μουσική; Οι κιθαρίστες, ο μπασίστας και ο ντράμερ κάνουν μαθήμα-τα. Τα κορίτσια που τραγουδάνε όχι, αλλά έχουν μία μικρή βοήθεια από ανθρώπους που γνωρίζουν μουσική.

> Ποια η εμπειρία σας από το πρώτο σας live;Ο ενθουσιασμός μας και πριν και μετά το live ήταν μεγά-λος. Όλος ο κόπος, η αγωνία, η ανυπομονησία μας είχανε αίσιο τέλος. Η χαρά μας έφτασε στο αποκορύφωμα όταν όλοι οι θεατές ήρθαν και μας έδωσαν συγχαρητήρια.

> Τι όνειρο έχουν οι empty Pockets;Να δημιουργήσουμε ένα σχολικό συγκρότημα, έτσι ώστε να συνεισφέρουμε στο σχολικό ταμείο.(...και να σας δούμε και σε κανένα Schoolwave, λέμε εμείς του Ωφλίαρου...)

To γκρουπ θα το βρείτε στο facebook στη διεύθυνση http://tinyurl.com/adeiestsepes

Οι Άδειες Τσέπες είναι έξι: Πατέλη Άννα (φωνή), Παλαιολόγου Ευαγγελία (φωνή), Πατέλης Βασίλης (ντραμς), Καμπάσης Γιάννης (μπάσο), Καμπάσης Πα-ναγιώτης (κιθάρα), Τζόνυ-Pockets-Βιάζης (κιθάρα).

Αδειες τσέπεςγεμάτες ψυχές

Το «κουτί - χώρος» που δημιουργήθη-κε μέσα σε ένα μεγαλύτερο «κουτί - κάστρο» ενσωματώνει αρκετά «κουτιά - ιδέες» με στόχο να δώσει μια φρέσκια πινελιά καλλιτεχνικής έκφρασης στον οικισμό. Έως τις 31/8 στο Κάστρο Αντι-πάρου σ' ένα ειδικά διαμορφωμένο χώρο θα λειτουργεί η έκθεση - παρου-σίαση με προτάσεις αρχιτεκτονικής δημιουργίας, γραφιστικής και υλικών. Το «κουτί» αποτελεί ένα παζλ ιδεών δυο νέων δημιουργών, της Τατιάνας Κοντούλη (γραφιστική) και Δάφνης Παπαϊωάννου (αρχιτεκτονική).

Donjon: Ο κεντρικός πύργος ενός κάστρου, το βασικότε-ρο στοιχείο μιας οχύρωσης. Έτσι, και στο κάστρο της Αντιπάρου ο πύργος αποτε-λεί τον πυρήνα του οχυρω-μένου οικισμού. Το αρχικό συγκρότημα του κάστρου, που περιελάμβανε τον πύρ-γο και τον τετράγωνο πε-ρίβολο των περιμετρικών κτισμάτων, κατασκευάστη-κε τον 15ο αιώνα από τους Ενετούς στα πλαίσια της γενικότερης κυριαρχίας τους στις Κυκλάδες. Δεν είναι γνωστά πολλά στοι-χεία για το πως πραγματικά ήταν ο πύργος τότε και τι χρήσεις εξυπηρετούσε. Τα Donjon της εποχής σε ολόκληρη την Ευρώπη λειτουργούσαν άλλοτε ως οχυρωμένες κατοικίες των αρχόντων και άλλο-τε ως αμυντικοί πύργοι και έσχατα καταφύγια. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για έναν ισχυρό πύρ-γο με πολύ χοντρούς τοίχους και είναι αρκετά πιθανό η κατασκευή του να έγινε βάσει οργανωμένου σχε-διασμού, όπως και το υπόλοιπο κάστρο. Τα κύρια υλικά κατασκευ-ής του πύργου είναι αργοί λίθοι, λαξευτό μάρμαρο και σχιστόπλα-κες, υλικά που συναντάμε και στο εξωτερικό τείχος του κάστρου. Σήμερα, από τον πύργο σώζονται μόνο η κολουροκωνική βάση του, διαμέτρου 18 μέτρων, και τμήμα του κυλινδρικού κορμού του, διαμέτρου 12,5 μέτρων. Ο κορμός διακόπτεται από δύο προεξέχοντες ορθογώνι-

ους όγκους στην δυτική και βόρεια πλευρά του, όπου ο πύργος είναι ελεύθερος. Οι άλλες δύο πλευρές του δεν είναι εμφανείς λόγω των κτι-σμάτων που κατασκευάστηκαν κολλητά του. Η επάνω επιφά-νειά του είναι καλυμμένη από βλάστηση και μία δεξαμενή ύδρευσης που κατασκευάστη-κε πριν μερικές δεκαετίες. Το ύψος του σωζόμενου πύρ-γου δεν ξεπερνά τα 6 μέτρα

και δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια πηγή που να μας βοηθάει να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα για το αρ-χικό ύψος του, εκτός από τις μαρτυρίες κάποιων κατοίκων που τον θυμούνται γύρω στα 10 μέτρα. Βέβαια, η έλλειψη στοιχείων δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Για ακόμη μία φορά η εγκατάλειψη και η αδιαφορία των αρμοδίων έχει αφήσει στο έλεος της φθοράς του χρόνου και του ανθρώπου ολόκληρη

την περιοχή του κάστρου και του ξώπυργου, τα σημαντικότερα μνη-μεία του οικισμού της Αντιπάρου.

Το Donjon της Αντιπάρου

Δάφνη Παπαϊωάννου Αρχιτέκτων

Σημείωση: Κάποια από τα στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο προέρ-

χονται από την μελέτη της Μάρως Φιλίππα - Αποστόλου, «Το κάστρο

της Αντιπάρου», Αθήνα 1978

IN A

Εάν κάποιος

έχει αναμνήσεις από τον πύργο

ή παλιά φωτογραφία, ας

επικοινωνήσει με το περιοδικό.

Πάνω Φηρά

Σάλιαγκος

Άγιος Σπυρίδωνας

Κάτω Φηρά

Θεολόγος

Ψαραλυκή Α’

Πούντα

Ψαραλυκή B’

Ψαραλυκή Γ’(Παναγιά)

Γλυφά

Απάντηµα

Παντιερονήσια

Όρµος Σώστης

Πεταλίδα

Φανερωµένη

Επιτάφιος

Όρµος Δεσποτικού

Σιφνέικος Γυαλός

Λειβάδια

ΑκονητόςΧριστός

Σταυρός

Προφήτης Ηλίας

Σπήλαιο

Μοναστήρια

Τσιµιτίρι

Κάβος Τράχηλας

Στρογγυλό

Λιβάδι

N

W E

S

δρόµοςµονοπάτι

ψηλότερο σηµείο

λιµάνια

παραλίες

εκκλησάκια

08

Η ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ

στο flickr http://tiny.cc/ofliaros3

στο facebook http://tiny.cc/ofliaros4

Δύο μεγάλες συλλογές από φωτογραφίες κάθε είδους

της σύγχρονης αλλά και της μανταλενικής Αντιπάρου.

Η Αντίπαρος φοράει τον ποδηλατικό εξοπλισμό της και σας κα-λεί να πάρετε μέρος στον 1ο αγώνα ορεινής ποδηλασίας στις 3 Σεπτεμβρίου στις 4μμ, με αφετηρία τον κάμπο του νησιού, και τερματισμό, μέσα από μία μαγευτική διαδρομή 20χλμ, στο λιμάνι της Αντιπάρου. Διοργάνωση: Ναυτικός Όμιλος Αντιπά-ρου - με την υποστήριξη του Δήμου Αντιπάρου και των επαγγελ-ματιών του νησιού. Διαδρομή: (Αφετηρία) Κάμπος - Ακονητός - Κάμπος - Τσιγκούρα - Αγ.Παρασκευή - Προφ.Ηλίας - Περιφε-ρειακός - παραλία Α΄Ψαραλυκής - Λιμάνι (Τερματισμός).

1ος αγώναςορεινής ποδηλασίας

Η συντακτική ομάδα δέχεται υποδείξεις,σχόλια και, κυρίως, κείμενά σας στην

ηλεκτρονική διεύθυνση ofliaros@gmail.com. Παράλληλα μπορείτε να διαβάσετε

τον κάθε νέο και παλιό «Ωφλίαρο» εδώ: http://ofliaros.blogspot.com/.

09

Κάθε χρόνο και πιο επιτυχημέ-νοι, οι αθλητικοί αγώνες των 10 και 2 χλμ στα πλαίσια των εκδη-λώσεων της Αγ. Μαρίνας, φιλο-

ξένησαν πλήθος αθλητών και φί-λων του τρεξίματος. Ξεχώρισαν οι κλασικές πλέον μεταμφιέσεις των Ιταλών και Νορβηγών φίλων

του νησιού, καθώς και οι υψη-λές επιδόσεις στα 10χλμ -για τα δεδομένα των αγώνων. Και του χρόνου ακόμα καλύτερα.

Συμμετοχή ικανοποιητική, καιρός ιδανικός για πάλη στα κύματα, αλλά διάθεση φωτεινή μέσα κι έξω από το νερό. Ο Ναυτικός Όμιλος σε συ-νεργασία με το Δήμο Αντιπάρου έκανε ένα βήμα ακόμα προς το μακρινό του όνειρο: να γίνει η συ-γκεκριμένη εκδήλωση κομβικό γεγονός όχι μόνο του νησιού αλλά και των Κυκλάδων, ίσως κι ακόμα ευρύτερα. Κάθε χρόνο οι οργανωτικές δυσκολίες παρακάμπτονται ευκολότερα και η εμπειρία που προστίθεται κάνει όσους πίστεψαν από την αρχή στο διάπλου Πούντας - Αντιπάρου ακόμα πιο αισιό-

δοξους. Ασφαλώς συγχαρητήρια αξίζουν άφθονα στο Ναυτικό Όμιλο, το Δήμο Αντιπάρου αλλά και στους πολλούς εθελοντές που έσπευσαν να βοη-θήσουν στην απαιτητική διοργάνωση. Συγκινητική η παρουσία κάποιων που έκαναν αληθινή υπέρβα-ση για να διασχίσουν το κανάλι. Ξεκινήστε προπό-νηση για του χρόνου και αναλογιστείτε, μέσα στο φρενήρη ρυθμό της αυγουστιάτικης Αντιπάρου, ότι ο Ιούλιος αποτελεί εδώ και λίγα χρόνια τον κα-λύτερο μήνα για να επισκεφτεί κανείς το νησί το καλοκαίρι.

Εκδηλώσεις Αγίας Μαρίνας

Κολυμβητικός Διάπλους 2011

10

Κάντε το γύρο του νησιού με ένα εκδρομικό καΐκι (αναχωρούν κάθε πρωί από το λιμάνι) ή νοικιάζοντας ένα σκάφος στο τέρμα της προκυμαίας.

Δοκιμάστε την εμπειρία του windsurfing και του kitesurfing, μόλις 5 λεπτά μακριά από το σημείο που δένουν τα φερρυ στην Πόύντα.

Κάντε καγιάκ στον Άη Γιώργη και παίξτε μπητς βόλλευ στην δέυτερη Ψαραλυκή.

Φυσικά αν βαρεθείτε την όμορφη ρουτίνα του νησιού μπορείτε να εκδράμετε στο κοντινα νησιά (Πάρος, Μύκονος, Τήνος, Σαντορίνη, Κουφονήσια, Σίφνος - ειδικά για Μύκονο δεν θα δεχόμαστε επιστροφές, αρκετούς Μυκονόπληκτους έχει φέτος το νησί μας).

Νοικιάστε αυτοκίνητο, δίκυκλο ή, ακόμα καλύτερα ποδήλατο. Το νησί προσφέρεται για ποδηλασία.

Επισκεφθείτε το Σπήλαιο.

Απολαύστε το ηλιοβασίλεμα στο Σιφνέικο Γυαλό.

Επισκεφθείτε το Δεσποτικό με το ιερό του Απόλλωνα στα βόρεια και την μοναδική παραλία Λιβάδι στα νότια. Ο καπετάν Σαργός (Γιώργος Μαριάνος) θα σας μεταφέρει από και προς τα εκεί. Ζητήστε του να σας πάει μέχρι τον Επιτάφιο και το ηφαιστειογενές σκηνικό στα νότια του νησιού, εκεί όπου ακούγονται μόνο τα χνώτα του βοριά.

Πόσοι από εσάς, τους επισκέπτες του Αυγούστου, γνωρίζετε ότι το νησί είναι ένας ζωντανός πληθυ-σμός και το χειμώνα; Η τελευταία πληθυσμιακή απογραφή έδειξε ότι στο νησί διαμένουν μόνιμα 1190 κάτοικοι, δηλαδή μία αύξηση 15% σχεδόν από την απογραφή του 2001. Μήπως είναι ώρα, εν μέσω κρίσης, να μετακομίσετε μόνιμα εδώ;

Η πρώτη εκδήλωση της ομάδας Φίλων Ν. Καζα-ντζάκη Αντιπάρου-Πάρου είναι μια προβολή της ταινίας Aλέξης Ζορμπάς, την Πέμπτη 18 Αυγού-στου στις 21.30 στο Σινέ Ωλίαρος.

Συμβουλές-tips για τους επισκέπτες

Απογραφή πληθυσμού

Ζορμπάς στις 18/08

Μη χάσω!

πηγή: optiko

πηγ

ή: o

ptik

o

11

(Είμαστε πραγματικά ένα κράτος με δύναμη ώστε να μπορέσουμε να επιβάλλουμε απόψεις; Θα γίνουμε μια επαρχία, στην οποία θα μας διοικεί η Ευρώπη και θα έχουμε μια ψευδαίσθηση ότι συνδι-οικούμεθα στην Ευρώπη. Λοιπόν αυτό δεν είναι μια σκλαβιά; Του-λάχιστον με τα κριτήρια που είχαμε επί τουρκοκρατίας. Και πάλι οι εξαιρέσεις υπήρξαν και αναπτύχθηκαν στον ευρωπαϊκό χώρο. Το ίδιο θα συμβεί και τώρα. Μόνο που δε θα ζουν στην Αθήνα και θα ζουν στον ευ-ρωπαϊκό χώρο. Μα ποιός από εμάς δε θα το έκανε αν είχε τις δυνατότητες έστω και πριν από 20 χρόνια... Υπάρχει καμιά εγγύηση σωστής αναπτύξεως μέσα στον τόπο αυτό; Ποτέ. Αλλά βέβαια ο τόπος μας προχωράει πάντα με τις εξαιρέσεις. Έτσι θα προχωρήσουν και στο μέλλον. Περί τουρκοκρατίας λοιπόν, ασφαλώς θα είναι μια μορφή της ευρωπαϊκής μας θητείας, που βέβαια δε θα μπορέσουμε ποτέ να απαλλαγούμε ούτε να ελευθερωθούμε, διότι θα είναι μια επιλογή μας, ενώ επί τουρκοκρατίας έγινε μια υποταγή μας. Αυτή είναι η διαφορά. )

Μάνος Χατζιδάκις

είπαν...

BΛEΠEIΣ Σ' EKEINO TO BOYNO ENA MIKPO KEPAΣI; O MΠEOΣ MOY ΣTOΝ KOYΓIA ΣOY KONTEYEI NA ΓEPAΣEI...

ΔIEΦΘAPMENOI ΠOΛITIKOI, ΔIEΦΘAPMENOI APXIEPEIΣ, ΔIEΦΘAPMENOI AΘΛHTIKOI ΠAPAΓONTEΣ MAΣ ZMΠPΩXNOYN ΣTON KAIAΔA THΣ EYPΩΠHΣ, KAT' ENTOΛH TΩN AΦENTIKΩN TOYΣ, TΩN TZOΓAΔOPΩN TPAΠEZITΩN.

ΣΦHKOΦΩΛIA TOIOYTΩN AΠATEΩNΩN H MIKPH ANTIΠAPOΣ, ΠOY EΓINE KOTZAM ΔHMOΣ KAΛΛIKPATIKOΣ, ME PAΓKOYΣION MΠONOYΣ. O AΛBEPTOΣ TOY MONAKO, O AΛOΓOΣKOYΦHΣ, O KAPABEΛAΣ, O EΞOΛOΘPEYTHΣ TOY ΣΩPOY KAI ΠPΩHN OIKONOMIKOΣ ΣYMBOYΛOΣ TOY ΣHMITH ΣTA MAΓEIPEMATA ΓIA TH MOIPAIA EIΣOΔO ΣTHN ONE, OΠΩΣ KAI O KAPATZAΦEPIKOΣNOPBHΓOΣ ΔOΛOΦONOΣ, EINAI MEPIKOI AΠO TOYΣ -EΠOIKOYΣ-ΠAPAΘEPIΣTEΣ, ΠOY EΠIΛEΓOYN THN ANTIΠAPO ΓIA KAΠOIO ΣKOTEINO KAI ΠEPIEPΓO ΛOΓO.

MAYPEΣ MOYPEΣ, YΣTEPIKEΣ ΠPOΣΩΠIKOTHTEΣ, TYΠOY MEΓAΛOY AΛEΞANΔPOY, KAPΛOMAΓNOY, MΠAPMΠAPOΣA κ.ά. ΠAPEΔΩΣAN TH ΣKYTAΛH ΣTA NEOTEPA MEΛH THΣ ΣTOAΣ TΩN AΠOBPAΣMATΩN.

NA ΣHMEIΩΣΩ KΛEINΟNTAΣ, OTI H EΠIKΙNΔΥNH KOTA, ΠOY EBAΛE THN YΠOΓPAΦH THΣ ΣTH MNHMONIAKH TAΦOΠΛAKA THΣ EΛΛAΔAΣ, ΠPOΣΠAΘEI NA KΛEIΣEI THN TPITH ΨAPAΛYKH ΩΣ ΠPAIBET MΠHTΣ!

στον Ωφλίαροαρθρογραφεί και πάλι

Ο Τζίμης Πανούσης

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΛΛΟ1 κιλό κολοκυθάκια τριμμένα στο χοντρό τρίφτη1 φλιτζάνι του τσαγιού φρυγανιά ή αντίστοιχο αλεύρι1 κρεμμύδι τριμμένοΛίγο άνηθο και μαϊντανόΛάδι για το τηγάνισμαΑλάτι και πιπέρι

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΑνακατεύουμε όλα τα υλικά και τόση φρυγανιά (ή αλεύ-ρι) όση χρειάζεται για να σμίξουν. Παίρνουμε κουτα-λιές από το μείγμα και τηγανίζουμε τους κεφτέδες σε καυτό λάδι. Τους βγάζουμε με τρυπητή κουτάλα πάνω σε χαρτοπετσέτα, για να ρουφήξει το λάδι.

Πηγή: «Μαεροτσκαλίσματα», μια έκδοση του Συλλόγου Γυναικών με τοπικές συνταγές.

Πωλείται σε πολλά εμπορικά μαγαζιά του νησιού.

κολοκυθοκεφτέδεςΚΑΤΙ ΜΑΓΕΙΡΕΥΕΤΑΙ... ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΠΑΡΟ

Η φωτογραφία ανασύρει από το παρελθόν μία εμβληματική μορφή του νησιού, τον καπετάν Πιπίνο, έναν αγέρωχο και φι-λόξενο Ζορμπά του Αιγαίου. Το όνομά του ήταν για δεκαετίες συνώνυμο του Δεσποτικού και του Άη Γιώργη, ενώ στο θρυ-λικό κουτούκι του σέρβιρε μόνο κακαβιά με θέα. Ακόμα τον στολίζουν φήμες για τη μυθική του δύναμη (λένε ότι πήγαινε κωπηλατώντας μέχρι τη Σίφνο συχνά, αλλά και ότι κουβάλησε κάποτε τη βάρκα στην πλάτη του και ανέβηκε όλο το Δεσπο-τικό). Αν αυτός ο επιβλητικός ψαράς ζούσε σήμερα, θα είχε πολλά να αναθεματίσει αντικρίζοντας την αλλαγή που έφερε στο νησί του ο χρόνος κι ο «πολιτισμός», αλλά και να μας διδά-ξει από τις εμπειρίες του στη θάλασσα.

Καπετάν Πιπίνος

χρήσιμα κι αχρείαστα τηλέφωνα λιμεναρχείο� 2284061485αστυνομία 2284061202ιατρείο� 22840/61219-28202δήμος� 2284061570 φαρμακείο� 2284061111ΚΕΠ 2284028314

ραδιοφωνικοί σταθμοίSIFNOS�Radioactive�91,3

www.radioactivefm.gr 2284032320ΗΧΩ�FM�102,1

www.parosradio.gr 22840235972284024197

καραβάκι ΓΙΑ Παροικιά 9.00, 9.30, 10.45, 11.20, 12.30, 12.50, 13.45, 16.00, 17.30, 18.00, 19.00, 19.30

καραβάκι ΑΠΟ Παροικιά 10.00, 10.40, 11.40, 12.10, 13.00, 13.30, 14.30, 16.35, 18.10, 18.50, 19.35, 20.30 ferry boat για τον ΑύγουστοΑπό�Αντίπαρο�για�Πούντα:07:00 - 07:45 - 08:15 - 08:45 - 09:15 - 09:45 - 10:00 - 10:20 - 10:40 - 11:00 - 11:20 - 11:40 - 12:00 - 12:20 - 12:40 - 13:00 - 13:20 - 13:40 - 14:00 - 14:20 - 14:40 -15:00 - 15:15 - 15:45 - 16:15 - 16:45 - 17:15 -17:45 - 18:15 - 18:45 - 19:15 - 19:45 - 20:15 - 20:45 - 21:15 - 21:45 - 22:15 - 23:15 - 00:15 - 01:15 - 02:15Από�Πούντα�για�Αντίπαρο:�07:15 - 08:00 - 08:30 - 09:00 - 09:30 - 10:00 - 10:20 - 10:40 - 11:00 - 11:20 - 11:40 - 12:00 - 12:20 - 12:40 - 13:00 - 13:20 - 13:40 - 14:00 - 14:20 - 14:40 - 15:00 - 15:30 - 16:00 - 16:30 - 17:00 - 17:30 - 18:00 - 18:30 - 19:00 - 19:30 - 20:00 - 20:30 - 21:00 - 21:30 - 22:00 - 22:30 - 23:30 - 00:30 - 01:30 - 02:30

δρομολόγια λεωφορείων Νο�4�-�ΑΠΟ�ΠΑΡΟΙΚΙΑ�ΠΡΟΣ�ΠΟΥΝΤΑ07:05* - 09:10 - 10:10 - 11:10 -12:10 - 13:10 - 14:10 - 15:10 - 16:10 - 17:10 - 18:10 - 19:10 -20:10 - 21:10 - 22:15 - 23:10 - 00:10 – 02:10ΑΠΟ�ΠΟΥΝΤΑ�ΠΡΟΣ�ΠΑΡΟΙΚΙΑ07:50 - 09:25 - 10:25 - 11:25 - 12:25 - 14:25^ - 15:25 - 16:25^ - 17:25 - 18:25 - 19:25 - 20:25 - 21:25 - 22:25 - 23:25 - 00:25 – 02:25^

*=Μέσω Βουτάκου-Αλυκής^=Μέσω Αλυκή-Βουτάκου

τα ιστολόγια του νησιού www.antipariafwni.blogspot.comwww.antiparos-dimotiko.blogspot.comwww.antiparios.blogspot.comwww.antiparos-blog.blogspot.comwww.optiko.wordpress.com

καλλιτεχνική επιμέλεια: Τατιάνα Κοντούλη

πηγή: Ωλίαρος