ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas

Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo

Tomo LI Blg. 3

Pebrero 7, 2020

www.cpp.ph

EDITORYAL

Hungkag ang astani Duterte laban sa VFA

Kamakailan ay inulit na naman ni Pres. Rodrigo Duterte ang kan-yang pagmamaktol sa gubyerno ng US. Nitong huli, inanunsyoniya na itutulak niya ang pagbabasura sa Visiting Forces

Agreement (VFA). Gagawin daw niya ito sa loob ng isang buwan, kunghindi aayusin ng US ang visa o papeles ng masugid niyang tagapalak-pak, ngayo'y senador, na si Ronald "Bato" dela Rosa.

Hindi raw siya nagbibiro, aniDuterte. Pero, kung titingnan angmga pangyayari sa likod nito, patina ang dati na niyang mga patut-sada sa US, makikitang hindi ser-yoso si Duterte. Hungkag ang pag-aasta niyang ibasura ang VFA. Pu-mopostura siya hindi para sa ha-ngaring itaguyod ang pambansangkalayaan ng Pilipinas, kundi parasa makasariling interes sa puliti-ka.

Ang pagpoposturang ito ni Du-terte ay hindi malayo sa pag-aas-tang makabayan ni Marcos noongdekada 1970 at pagbabantangibasura ang Military Bases Agree-

ment. Ito'y kasunduan noong1946 na nagbigay sa US ng pribi-lehiyo na magbase militar sa ma-higit 50,000 ektarya sa Clark, Su-bic at marami pang lugar. Peroang asta noon ni Marcos ay nauwilamang sa tawaran para sa masmalaking bayad-upa ng US atpaghingi ng mas malaking ayudangmilitar bilang pagsuporta sa kan-yang batas militar.

Sa estilong-Marcos, ginagamitni Duterte ang usapin ng pamban-sang kasarinlan na pandekorasyonpara tabingan ang kanyang pan-sariling interes. Una, karugtong

"Hungkag...," sundan sa pahina 2

5 sundalo patay

sa armadong

aksyon ng BHB

LIMANG SUNDALO ANG nasawi saaksyong militar na inilunsad ngBagong Hukbong Bayan (BHB)-Mindoro noong Enero 26. Binigwa-san ng BHB ang pwersa ng 4th IBsa Sityo Kianay, Barangay Naibu-an, San Jose, Occidental Mindoro.

Ayon kay Ka Madaay Gasic,tagapagsalita ng BHB-Mindoro,ang armadong aksyon ay tugon satumitinding nakapokus na opera-syong militar sa Timog Mindoro.Nagsimula ang pananalasa ng mi-litar noong Enero 11 sa Bulalacao,Oriental Mindoro at sa mga bayanng Magsaysay at San Jose saOccidental Mindoro.

Sagot din ang opensiba saRetooled Community SupportProgram Operations na ginaga-mit ng AFP para linlangin at ta-kutin ang mga mamamayan ngMindoro.

Pebrero 7 , 2020 ANG BAYAN2

Nilalaman

Editoryal: Hungkag ang asta ni Duterte

laban sa VFA 1

Armadong aksyon ng BHB-Mindoro 1

Dakilain at tularan ang FQS 3

Pandarambong sa FSMR 3

Atake sa mga drayber ng Angkas, habal 5

Trapik sa Pilipinas 5

Laban, manggagawa 6

Largadong FMO sa Southern Tagalog 8

Hustisya para kay Randy Malayao 8

19 na magsasaka, iligal na inaresto 9

Sangtwaryo, sinalakay ng mga paramilitar 9

Ika-33 taon ng Mendiola Massacre 11

Proyektong Aerotropolis, pasakit 10

Pondong paniktik ng DICT, kinundena 10

Ang Ang Bayan ay ini la lathala dalawang beses bawat buwan

ng Komite Sentral ng Partido Komunista ng Pi l ipinas

ng pag-aasta niyang "lilipat na sapanig ng China at Russia," gina-gamit niya ang astang kontra-VFApara itulak ang US na magbigay ngmas marami at bagong mga ar-mas, helikopter, bomba, at ibapang kagamitan para sa brutal nagera ng panunupil ng AFP laban samasang Pilipino at sa huwad na"gera kontra-droga." Sa bagay naito, pwede niyang makuha ang su-porta ng mga maka-US na upisyalng AFP. Ikalawa, ginagamit niyaitong baraha upang palakihin angkanyang halaga at salagin angpang-iipit sa kanya ng ilang gruposa US na kumokontra sa kanya ka-tuwang ang mga kalaban niya sapulitika.

Kung mayroong kahit gahiblangpagkamakabayan si Duterte, sa-na'y matagal na niyang ibinasuraang VFA at pinalayas ang mga sun-dalong Amerikano at mga pasilidadmilitar nila sa Pilipinas. Nagbubu-lag-bulagan si Duterte sa ginagawang mga Amerikano sa Fort Magsay-

say, Clark, Subic, Villamor Air Ba-se, Mactan Air Base, Lumbia Air-port, Camp Ranao, Camp Bautista,Carlito Cunanan Naval Station,Camp Navarro at iba pang lugar.Ang mga kampong ito'y sentro ngkanilang panghihimasok. Dito silanag-eespiya, nagpapalipad ng mgadrone, nagsasanay ng mga sunda-long Pilipino para sa kanilang pa-kikialam sa mga panloob nausapin ng Pilipinas sa tabing ng"kontra-terorismo."

Para sa sambayanang Pilipi-nong naghahangad ng tunay nakalayaan mula sa neokolonyal napaghahari-harian ng US, mauuwilamang sa wala ang asta ngayon niDuterte kontra sa VFA. Paglipas ngpanahon, mababaon lang ito sa li-mot tulad ng deklarasyon niyanoon na ititigil na ang Balikatan"war exercises" at tatapusin angEDCA.

Syempre, ang aktwal na kalala-basan ng astang kontra-VFA ni Du-terte ay depende kung papaano niyalalaruin ang barahang ito. Maaari

itong humantong sa simpleng "pag-rebyu," bagong negosasyon o ba-gong kasunduan, o pagbibigay ngUS ng simpleng pabuya kay Duterte(tulad ng hinihingi niyang visa parakay Bato). Pero may risgo rin itongumigkas sa kanya lalo na kung hindikaagad kumagat ang US, mapasob-ra ang kanyang pag-aasta na mag-papalakas sa loob ng ilang upisyalng AFP, kasabwat ng mga pwersangpanseguridad ng US at lokal naoposisyon, na sipain siya sa poder.Anu't anuman, sa pinakasaligan,hindi binabago o mababago ng pag-aasta ni Duterte ang dominasyonng US sa pulitika sa bansa.

Matagal nang isinisigaw ngsambayanang Pilipino ang pagba-basura sa VFA, at iba pang di pan-tay na tratadong militar sa pagitanng US at Pilipinas. Kabilang ditoang Mutual Defense Treaty ng1951 at ang Enhanced DefenseCooperation Agreement (EDCA) ng2014.

Lahat ng kasunduang ito aynagbibigay ng kapangyarihan atkarapatan sa militar ng US sa Pili-pinas at pawang yumuyurak sa ka-sarinlan ng Pilipinas. Ang mga ka-sunduang ito'y malaking sampal sapambansang integridad ng mga Pi-lipino.

Sa ilalim ng VFA, sa partikular,buong laya ang paglabas-masok ngmga sundalong Amerikano sa ban-sa. Hindi man lamang pwedenginspeksyunin ang kanilang sasakyankung nagdadala ng mga sandatangnukleyar para ipatupad ang probi-syon ng konstitusyon ng Pilipinas.Ang mga sundalong Amerikano nanakagawa ng krimen ay agad na bi-nibigyang-proteksyon ng gubyer-nong US at, kung di dahil sa ingayat protesta, ay pinalulusot sa kani-lang pananagutan.

Ang mga kasunduang ito, patina ang paghahari ng mga dayu-hang kapitalista at bangko sa eko-nomya ng bansa, ang pinakama-tingkad na palatandaan ng neoko-lonyal na pang-aapi sa bansang

Tomo LI Blg. 3 | Pebrero 7, 2020

ANG

instagram.com/progressiveviews

@prwc_info

cppinformationbureau@gmail.com

Ang Ang Bayan ay ini la labas sa

wikang Pi l ipino, Bisaya, I loco,

Hi l igaynon, Waray at Ingles.

Tumatanggap ang Ang Bayan ng

mga kontribusyon sa anyo ng mga

artikulo at bal ita. Hinihikayat din ang

mga mambabasa na magpaabot ng

mga puna at rekomendasyon sa

ikauunlad ng ating pahayagan.

"Hungkag...," mula sa pahina 1

"Hungkag...," sundan sa pahina 3

ANG BAYAN Pebrero 7 , 2020 3

panya sa agribines ng mapagsa-mantalang mga iskema gaya ng sis-temang leasehold at growership paramapalawak ang kani-kanilang plan-tasyon. Sa ilalim ng sistemang lea-sehold, inuupahan ng kumpanya angmga lupang pribado o publiko paragawing plantasyon, madalas sa na-pakababang presyo. Ang growershipnaman ay sistema kung saan nag-papatanim ang kumpanya sa mgapribadong indibidwal. Sagot ng ka-pitalista ang lahat ng gastos peroobligadong ibenta sa kumpanya angprodukto sa presyong dikta nito.

Sa kaso ng Dole Philippines Inc.(Dolefil), lokal na subsidyaryo ngmultinasyunal na Dole Food Companyna nakabase sa US, tinatayang lu-mawak tungong 70,000 ektarya angsaklaw ng operasyon nito dahil sapagpapatupad ng nasabing mga is-kema. Ito ay kahit mayroon lamangminamantine na 9,364-ektaryangbaseng plantasyon ang kumpanya.

Mula 2014, walang puknat angmga operasyong kombat ng TaskForce Central ng 6th ID sa Sultan

Dakilain at tularan ang diwa ng FQS—JMS

Sa ika-50 taong anibersaryo ng First Quarter Storm (FQS), ginunita ngiba't ibang organisasyon ang kabuluhan nito sa kasaysayan ng rebolu-

syonaryong kilusan. Simula Enero 26, inilunsad ang serye ng mga aktibidad sapangunguna ng FQS Movement. Ayon kay Prop. Jose Maria Sison, dakila atnapapanahong tungkuling gunitain ang FQS ng 1970 at tularan ang mga ak-tibista na lumahok sa daluyong na ito sa pamamagitan ng mga mobilisasyon,talakayan at iba pang pagtitipon.

Iba't ibang mukha ng pandarambong sa FSMR

Inianak ng FQS ang maramingkabataang aktibista at grupo ng mgakabataan. Naging susi ito sa pagmu-mulat, pag-oorganisa at pagpapaki-los ng mga kabataan. Pinasigabo nilaang pagsusulong ng pambansa-de-mokratikong kilusan at nanguna sagawaing masa sa hanay ng mgamanggagawa, magsasaka, katutubo,kabataan, kababaihan at mga prupe-syunal. Pinalakas din nila ang hanayng Partido Komunista ng Pilipinas.

Pagbabahagi pa ni Sison, mabilis

na dumami ang kasapian ng Partido,Bagong Hukbong Bayan at iba pangpangmasang organisasyon bilang re-sulta ng FQS. Nang ideklara ang ba-tas militar noong Setyembre 21,1972, malaking bilang ng mga akti-bista ang lihim na kumilos at lumahoksa paglaban sa pasistang rehimen.

Bukod sa talakayan, nagtipondin ang mga beterano at bagongmga aktibista sa Mendiola noongEnero 30 upang alalahanin ang ika-

Mahigit tatlong taon na ang mga kampanyang panunupil ng Armed Forcesof the Philippines (AFP) sa Far South Mindanao Region (FSMR). Naglu-

lunsad ito ng sustenido at papatinding mga operasyong militar sa mga prubin-sya sa rehiyon para ipagtanggol ang panghihimasok at pandarambong ng mgamultinasyunal at lokal na kumpanya sa agribisnes at mina.

Sa tabing ng CommunitySupport Program, kinukubkob ngmilitar ang agrikultural na mga ko-munidad at mga kagubatan parapadaliin ang pangangamkam ng lu-pa. Tinatakot at ginigipit ang mgamagsasaka, laluna ang mga mara-lita, para supilin ang kanilang pag-laban. Ang tumatangging magbigayng kanilang lupain ay inaakusa-hang mga terorista at dinarahas.

Pangangamkam ng mga kumpanyasa agribisnes

Agresibong pinalalawak ng mgakumpanya sa agribisnes ang mgaplantasyon sa pamamagitan ng iba'tibang porma ng pangangamkam nglupa at mga iskema sa pagtatanimng mga produktong pang-eksport.Kasabay nito, dagsa naman ang mgakumpanya sa mina.

Nagpapatupad ang mga kum-

"FSMR...," sundan sa pahina 4

"Dakilain...," sundan sa pahina 4

Pilipinas. Ang dayong pagsaklotsa ekonomya at militar, at angpakikipagsabwatan ng iilangtraydor sa dayong mga imper-yalista ang pangunahing salikkung bakit ito nananatiling at-rasado at naghihirap ang mgaPilipino, at nabubundat angmga oligarko, panginoongmaylupa at malalaking korap naburukrata.

Marapat na paalingawnga-win ng sambayanang Pilipinoang kanilang sigaw para ibasuraang VFA at lahat ng di pantayna tratadong militar. Dapatmagkaisa ang lahat ng nagma-mahal sa kalayaan at singilinang rehimeng Duterte sa pag-kakanulo nito sa kasarinlan ngPilipinas.

"Hungkag...," mula sa pahina 2

Pebrero 7 , 2020 ANG BAYAN4

Kudarat para bigyang daan angekspansyon ng mga plantasyon. Saunang taon ng panliligalig nito, luma-wak nang mahigit pitong beses (mula220 ektarya tungong 1,574) ang mgaplantasyon ng saging ng mga multi-nasyunal pa lamang. Sa sumunod natatlong taon ay lumawak pa ito nang70% (tungong 2,677 ektarya). Kabi-lang sa nakinabang rito ang Dolefil atSumifru Philippines Corporation (lokalna subsidyaryo naman ng multina-syunal na Sumitomo Corp. na naka-base sa Japan).

Malawakan ding ipinaloob ngNestlé Philippines ang mga lupangagrikultural sa mga konsesyon parasa pagtatanim ng kapeng pang-eksport. Kontrolado nito ang ma-yorya ng produksyon ng kape sabuong Sultan Kudarat, na ikalawangpinakamalaking prubinsyang nag-poprodyus ng kape sa buong bansa.Dagdag pa rito, humigit-kumulangsa 12,000 ektarya ng mga planta-syon ng kape rin ang kontrolado ngM&S Company at SilviculturalIndustries Inc., mga kumpanyangpag-aari ng pamilyang Consunji.

Naging mabilis din ang paglawakng mga plantasyon ng rubber (goma)at oil palm sa rehiyon sa nagdaangdekada. Lumawak ang kabuuang er-ya ng mga plantasyon ng rubber mu-la 31,235 ektarya noong 2009 tu-ngong 63,500 noong 2018. Tinata-yang 91% nito o 58,000 ektarya angmatatagpuan sa North Cotabato.

Sa kabilang banda, lumawak na-

man mula 14,609 ektarya noong 2010tungong 20,500 noong 2018 ang ka-buuang erya ng mga plantasyon ng oilpalm. Kalahati nito o 10,105 ektaryaang matatagpuan sa Sultan Kudarat.

Kabilang sa mga pinakaapekta-dong lugar sa rehiyon ang BarangayNed sa Lake Sebu, South Cotabato.Ang barangay at mga kanugnog nitoay target ng pagpapalawak ng mgamultinasyunal na plantasyon. Itinu-turing ng reaksyunaryong lokal napamahalaan ang lugar bilang pina-kamainam na sonang pang-agribis-nes sa lalawigan. Ang Ned ang pina-kamalawak na barangay sa buongbansa na sumasaklaw sa 41,200 ek-taryang lupain. Bahagi ito ng lupangninuno ng mga Lumad na T'boli, Ti-ruray, Ubo at Manobo.

Panghihimasok ng minaSa rehiyon, ang mga reserbang

mineral tulad ng ginto, tanso at ironay matatagpuan sa mga prubinsyang North Cotabato (Pigcawayan atMagpet), Sultan Kudarat (Kalaman-sig, Palimbang, Bagumbayan at Co-lumbio), South Cotabato (Tampa-kan, Lake Sebu at T'boli) at Sara-ngani Province (Maitum, Kiamba,Maasim at Glan).

Mahigit 30 multinasyunal at lo-kal na kumpanya ang kasalukuyangnag-oopereyt o kaya'y nag-aayos ngaplikasyon para sa malawakang pag-mimina sa nabanggit na mga lugar.Umaabot na sa 224,103 ektarya angeryang saklaw ng operasyon ng mgakumpanyang ito.

Sampu sa mga kumpanyang itoang ginawaran na ng mga kontratapara mag-opereyt sa 63,559 ektar-yang lupain ng rehiyon. Gayunman,ang Sagittarius Mines Inc. lang angginawaran ng reaksunaryong gub-yerno ng Financial and TechnicalAssistance Agreement para sa28,539 ektaryang konsesyon nito saTampakan. (Basahin ang kaugnay naartikulo sa Ang Bayan, Oktubre 7,2019). Apat na kumpanya namanang may Mineral Production SharingAgreement (MPSA) para sa limangkonsesyon na may kabuuang lawakna 17,439 ektarya. Pinahintulutandin ng reaksyunaryong estado angeksplorasyon ng apat na kumpanyasa 17,579 ektaryang lupain.

Bukod sa mga nabanggit ay maynilalakad pang 27 aplikasyon sapagmimina na sasaklaw sa 160,544ektarya. Binubuo ito ng apat namga aplikasyon para sa MPSA nasumasaklaw sa 10,323 ektarya, at23 aplikasyon para sa explorationpermit na sumasaklaw ng aabot sa150,221 ektarya.

Laganap din ang pang-aagaw ngmga dayuhang kumpanya sa opera-syon ng mina sa rehiyon. Sa kabun-dukan ng Daguma, Sultan Kudarat,walang kaabog-abog na inagaw ngkumpanyang Korean na General Re-sources Co., Ltd. (GRCO) ang mina-han ng mga maliitang minero. Kasa-lukuyang nag-oopereyt ang subsid-yaryo nitong GRCO Isulan MiningCorporation sa 4,500 ektarya sa Ba-

"FSMR...," mula sa pahina 3

50 taon ng "Battle of Mendiola." Isaitong pagkilos ng may 10,000 kaba-taang estudyante laban sa pasismong diktadurang US-Marcos. Bilangtugon sa kanilang rali, dinahas ngMetrocom ang libu-libong aktibista.Sinagot naman ito ng mas malalakipang protesta ng mga mag-aaral atmanggagawa sa Malacañang.

Nagsama-sama sa aktibidad angmga matatanda at nakababatangaktibista. Para sa kanila, ang mis-mong dahilan ng FQS ay nagpapatu-loy at mas matindi pa sa ilalim ng re-

himeng Duterte. Ayon kay Prof. JudyTaguiwalo, aktibista at isa sa mgalumahok sa FQS, malinaw na halim-bawa nito ang Executive Order 70 nanakadisenyo upang sikilin ang kara-patan ng mamamayan.

Naglunsad din ng programa saBantayog ng mga Bayani sa QuezonCity noong Enero 26. Binigyang-pu-gay ang lahat ng kabataan at sektorna nanguna sa kilusang bayan labansa diktadurang Marcos. Kinilala rinang pakikibaka ng kasalukuyang he-nerasyon para sa tunay na demokra-sya at kalayaan, at inihayag ang

pagsuporta sa pagpapatuloy ng usa-pang pangkapayapaan sa pagitan ngNDFP at GRP at panawagang pala-yain ang mga bilanggong pulitikal.

Dumalo rito ang mga kaanak ngmga martir at bayani noong batasmilitar na sina Rizalina Ilagan,Emmanuel Lacaba, Antonio Zumel,Ma. Lorena Barros at Edgar Jopson.

Pumutok ang FQS noong Enero26, 1970 at nagtapos noong Marso1970. Malaki ang naging papel nitosa dumaluyong na kilusang masahanggang sa mapatalsik ang dikta-dor na si Marcos.

"Dakilain...," mula sa pahina 3

"FSMR...," sundan sa pahina 5

ANG BAYAN Pebrero 7 , 2020 5

Transpor-tationFranchisingand Regu-latory Board(LTFRB) angAngkas natanggalin satrabaho ang17,000 sa mgadrayber nito. Itoay para umano maging patas samga bagong opereytor ng mgamotorsiklong taxi. Kabilang samga ito ang JoyRide at Move Itna kapwa nagsimula ng kani-kanilang mga operasyon noongEnero. Sa ngalan ng "kumpeti-syon," nilimita ng LTFRB tu-ngong 10,000 ang maksimumna bilang ng mga drayber namaaaring magtrabaho sa kadakumpanya.

Walang naging mekanismoang LTFRB para tiyakin na ma-

Atake sa kabuhayan ng mga drayberng Angkas at habal-habal

Dahil sa kawalan ng maayos na sistema ng pampublikong transportasyon sabuong bansa, maraming komyuter ang natutulak na tumangkilik sa serbisyo

ng mga drayber ng mga motorsiklong taxi sa kalunsuran at habal-habal sa kana-yunan. Imbis na paunlarin ang nabubulok nang sistema ng transportasyon, inuunang rehimeng Duterte ang pag-atake sa kabuhayan ng mga drayber na nais lamangna magtrabaho at tumulong sa mga komyuter. Patunay ito ng pagiging sagad-sa-garing kontra-mamamayan ng rehimen at kawalan ng malasakit sa kapakanan ngnakararami.

Atake sa mga drayberng Angkas

Araw-araw na kalbaryo ang di-naranas ng mga komyuter dahil sanapakatinding trapik at bulok na sis-tema ng pampublikong transporta-syon. Para makaiwas sa trapik, ma-rami sa Metro Manila at Metro Cebuang umaasa sa serbisyo ng Angkas,isang kumpanyang nag-oopereyt ngmga motorsiklong taxi. Tinatangkilikito ng mga komyuter dahil mas ma-daling makamaniobra at makalusotsa masisikip na mga kalsada. Mala-king bagay ito para sa mga komyuterdahil nakatitipid sila ng oras at pa-masahe.

Noong Disyembre 2016 lamangitinatag ang Angkas subalit mabilisna lumawak ang operasyon nito ka-sabay ng pagsidhi ng problema satrapik. Dahil sa kawalan ng sapat atdisenteng oportunidad sa trabaho,marami ang na-engganyo namagtrabaho sa kumpanya lalupa'trelatibong malaki ang kinikita ngmga pultaym na drayber nito (u-maabot P1,500 kada araw). NoongDisyembre 2019 ay umabot na sa27,000 ang kabuuang bilang ng mgadrayber ng kumpanya.

Imbis na suportahan ng rehimenang mga drayber, noong Disyembre2019 ay inutusan ng Land "Atake...," sundan sa pahina 6

rangay Kinayaw, Bagumbayan.Pumasok din sa lugar ang mga

kumpanyang Chinese na Epochina Mi-ning Corporation at Xin Lin Interna-tional Mining Corporation. Aabot sa4,549 ektarya ang pinagsamang lawakng mga konsesyon ng nasabing mgakumpanya. Ang Xin Lin Mining ay sub-sidyaryo ng Shanghai Xin Lin Interna-tional Trading Company Ltd., isa sapinakamalaking taga-eksport ng mgaproduktong asero ng bansang China.

Kasalukuyan namang pinupro-seso ang aplikasyon ng kumpanyangBritish na Alphaville Mineral Reso-urces, Inc. para sa eksplorasyon ngginto, tanso at pilak sa 16,133 ek-tarya sa mga bayan ng Tulunan,North Cotabato at Columbio, SultanKudarat.

"FSMR...," mula sa pahina 4Trapik sa Pilipinas,

ikalawang pinakamatindi sa mundo

PUMANGALAWA ANG METRO Manila sa listahan ng mga lunsod sa buongmundo na may pinakamasahol na problema sa trapik. Ito ay ayon saTraffic Index 2019, isang ulat na inilabas noong nakaraang buwan ngkumpanyang German na TomTom. Ang nasabing ulat ay tumatalakay sasidhi ng problema sa trapik sa 416 na mayor na mga sentrong urban saiba't ibang panig ng mundo.

Inilahad sa ulat na umaabot na sa 71% ang abereyds na tantos ngsidhi ng problema sa trapik sa mga kalsada ng Metro Manila. Anito,tinatayang 257 oras ang nawala sa kada motorista noong nakaraangtaon dahil sa pagkaipit nila sa trapik. Paliwanag nito, ang 30-minutongbyahe tuwing umaga ay nagiging 59 minuto dahil sa sikip ng mga kal-sada. Samantala, ang parehong byahe ay nagiging 68 minuto namantuwing gabi.

Pinakamasikip ang mga kalsada tuwing "rush hour" (alas-8 hanggangalas-9 ng umaga, at alas-6 hanggang alas-7 ng gabi). Ang abereyds na tan-tos ng trapik ay pumapalo sa 128% tuwing gabi, at 95% tuwing umaga. Ru-mururok ito tungong 143% tuwing Biyernes ng alas-6 hanggang alas-7 nggabi.

Pebrero 7 , 2020 ANG BAYAN6

sasalo ng mga bagong kumpanyaang mga tinanggal. Ang malawa-kang tanggalan sa Angkas ay ham-balos hindi lamang sa kabuhayan ngmga drayber at kanilang mga pa-milya kundi pati na rin sa daan-da-anlibong mamamayan na umaasa sakanilang serbisyo.

Hindi ito ang unang pagkakata-on na pinagdiskitahan ng rehimenang mga drayber ng Angkas. Unanang kinansela ng LTFRB ang permitng Angkas noong Nobyembre 2017dahil nilalabag umano ng kanilangserbisyo ang batas trapiko. NoongMayo 2019 na lamang pansaman-talang pinayagan na muling mama-sada ang mga drayber nito. Naka-takdang mapaso ang mga permit ngAngkas, JoyRide at Move It sa su-sunod na buwan. Magreresulta itosa pagmasaker sa hindi bababa sa30,000 trabaho sa Metro Manila palamang.

Atake sa mga drayberng habal-habal

Bago pa man mauso ang ser-bisyo ng mga motorsiklong taxi,matagal nang patok sa masanganakpawis ang serbisyo ng mgadrayber ng habal-habal. Ang ha-bal-habal at "skylab" ay palasakna mga katawagan sa mga motor-siklong ginagamit bilang pampub-likong transportasyon sa kanayu-nan at maging sa mga bayan nakulang ang pampublikong trans-portasyon. Praktikal ang gamit ngmga ito laluna sa liblib na mgakomunidad na may makikipot,matatarik o di kaya'y masusukalna daang hindi kayang bagtasin ngmga traysikel at malalaking sa-sakyan.

May dalawang tipo ng habal-habal. Una ay yaong may naka-dugtong na tablang kahoy sa upu-an. Maaari itong magsakay nanghanggang sa limang pasahero. Angikalawang tipo naman ay yaongmay pakpak o dalawang tablangkahoy sa parehong tagiliran.Maaari itong makapagsakay nanghanggang sa 13 pasahero.

"Atake...," mula sa pahina 5 Kadalasan ding ginagamit ngmga residenteng magsasaka angmga habal-habal para sa transpor-tasyon ng kanilang mga produktopatungo sa mga pamilihan. Ginaga-mit din ang mga ito para ikarga angkanilang mga bagahe at magingmga alagang hayop.

Ang mga drayber ng habal-ha-bal ay maituturing na bahagi ngmalaproletaryado sa kanayunan.Dahil sa kakulangan ng kita at laga-nap na pangangamkam at pagpapa-lit-gamit ng lupa, maraming magsa-saka ang natutulak na maghanap ngdagdag na mapagkakakitaan. Kabi-lang sa mga alternatibong pinagku-kunan ng kita ng maraming magsa-saka ang pamamasada ng habal-ha-bal.

Bagamat tinatangkilik ng ma-sa, mahigpit itong ipinagbabawalng reaksyunaryong gubyerno dahillabag umano sa batas trapiko angpamamamasada ng habal-habal.Kalakhan din ng mga habal-habalsa mga prubinsya ay hindi naipare-rehistro sa LTFRB dahil sa napaka-mahal at napakakumplikadongproseso ng aplikasyon. Dahil ditoay madalas na dinadakip ang mgadrayber at kinukumpiska ang kani-lang mga motorsiklo. Umaabot saP5,000 ang multang ipinababayadsa mga drayber ng habal-habal.Madalas din silang mabiktima ngpangongotong ng mga sundalo atpulis sa mga tsekpoynt.

Dagdag na pasakit sa mgadrayber ang baku-bakong mga kal-sada sa kanayunan na mabilis nasumisira sa mga pyesa ng kanilangmga habal-habal. Pabigat din angwalang tigil na pagsirit ng presyong petrolyo at iba pangmga bilihin na higit pangnagpapaliit ng kanilangkakarampot na kita.

Ang gipit na kalaga-yang ito ang nagtutulaksa mga drayber namagbuklod at makibaka.Nag-oorganisa sila ngmga asosasyon sa iba'tibang mga barangay paraipaglaban ang kanilang karapatan

sa kabuhayan. Ang mga asosa-syong ito rin ang nagtatakda ngmga patakaran sa pamamasadakagaya ng pag-iistandardisa ngpamasahe, pagtitiyak sa kaligtasanng mga pasahero at iba pa. Angmga asosasyon din ay namomobi-lisa sa panahon ng mga sakuna atkagipitan sa mga baryo. Naninin-digan ang mga drayber na ang ka-nilang pagparoo't parito sa mgakalsada ay bahagi ng kanilangpang-araw-araw na hanap-buhayat obligasyon na magbigay ng ser-bisyo sa kanilang mga kababaryo.

Gayunpaman, maging sila aybiktima ng mga pasistang panunu-pil ng mga armadong pwersa ngestado. Layunin nito na patahimi-kin ang mga drayber at supilin angkanilang lehitimong paglaban parasa kabuhayan. Kabilang sa mga pi-nakahuling kaso ng panunupil samga drayber ang pagpaslang ngmga elemento ng 3rd ID kay LitoItao, awditor ng Guihulngan CityHabal-habal United Operators andDrivers Association noong Hunyo2019 sa Negros Oriental. Parabigyang katwiran ang krimen, pi-nalabas ng mga pasista na kasapiumano ng Bagong Hukbong Bayanang biktima.

Ang panunupil ng reaksyunar-yong estado ang nagtutulak sa mgadrayber ng habal-habal na direktangmag-ambag sa pagsusulong ng de-mokratikong rebolusyong bayan.Kabilang sa mga gawaing ginagam-panan nila ang regular na pagbibigayng suportang lohistikal at paniktik samga Pulang mandirigma.

ANG BAYAN Pebrero 7 , 2020 7

Paglaban ng mga manggagawang Nissen Electronics

Isang kumpanyang Japanese ang Nissen Electronics Philippines na guma-gawa ng fuse para sa mga sasakyan. Nagsusuplay ito sa mga kumpanya

tulad ng Toyota, Nissan, Ford at Isuzu. Ito ay lokal na subsidyaryo ngmultinasyunal na Nippon Seisen Cable, Ltd na nakapagtala ng kabuuang bentana 10 bilyong yen (P4.6 bilyon) noong Marso 2018.

Nagsimula ang operasyon ngNissen Electronics Philippines saSouthern Tagalog noong 2009 saLaguna Technopark Incorporatedbago lumipat sa Daiichi IndustrialPark noong 2016. Kasabay ng pag-lipat ng pagawaan ang pagbaba ngsahod ng manggagawa dahil masmababa ang minimum na sahod saCavite (P351.50) kumpara sa La-guna (P378.50).

Dagdag na abuso sa mgamanggagawa ng Nissen ang sapili-tang obertaym. Sa iskemang tina-tawag na "six to six," sapilitangpinatatrabaho ang mga manggaga-wa nang 12-oras kada araw. Hindibayad ang holiday at day-off, atpinababayaran din sa mga emple-yado ang kanilang mga unipormeat kagamitang pangkaligtasan.

Noong 2018, nasa 468 angmga kontraktwal sa kabuuang bi-lang na 493 manggagawa ng Nis-sen. Mayorya (412) sa kanila aybabae, habang 56 naman ang lala-ki. Pinagkukunan ng Nissen angahensyang Career Power Profes-sional Mgt. Services ng mgakontraktwal na manggagawa nito.Ang ahensya ay pagmamay-ari niEdgardo Etac. Pinalalabas ng Nis-sen na wala itong direktang obli-gasyon sa mga manggagawa dahilang ahensya umano ni Etac angnag-eempleyo sa kanila.

Paggigiit ng karapatanAng hangaring mapabuti ang

kanilang kalagayan ang nagtulaksa mga manggagawa ng Nissen naitatag ang Manggagawang Regularat Kontraktwal sa Nissen Electro-nics Phils.–Liga (Marekonep-Liga).Ito ang naging sandigan ng kani-

lang laban para sa regularisasyonna hinudyat ng paghahain ng isangempleyado ng petisyon para mag-inspeksyun ang Department of La-bor and Employment (DOLE)-Calabarzon sa pabrika noong Hul-yo 2018.

Sa sulat sa DOLE, inisa-isa ngmga manggagawa ang mga pagla-bag sa batas at hindi maayos napagtrato ng Nissen sa kanila. Ka-bilang sa kanilang inireklamo angpagpapatupad nito sa kontrak-twalisasyon, hindi pagsunod saitinakdang minimum na sahod,hindi pagbabayad ng obertaym at13th month pay, holiday at nightdifferential. Isinama nila pati anghindi pagbabayad ng serviceincentive leave, iligal na kaltas,diskriminasyon sa transportasyonat mga usapin sa kaligtasan ngmga manggagawa. Sinabayan angpaghahain ng petisyon ng kilosprotesta sa harap ng upisina ngDOLE sa Trece Martires City noongDisyembre 11, 2018 paramanawagan ng kagyat na paglala-bas ng desisyon para sa regulari-sasyon.

Bilang ganti, iligal na tinanggalng maneydsment ng Nissen ang 21manggagawang lumahok sa pro-testa mula Enero 3, 2019.

Sa halip na maduwag, lalongtumapang ang mga manggagawang Nissen. Isinabit nila ang kani-lang mga plakard at panawagan sabakod ng pagawaan ng Nissen.Ipinagsigawan nila ang kanilangmga kahilingan sa harap ng mgapulis at sundalong nagbabantay saloob at labas ng Daiichi IndustrialPark.

Hindi nilubayan ng mga

manggagawa ng Nissen ang DOLEhanggang sa maglabas ito ng de-sisyon noong Pebrero 2019 paborsa mga manggagawa. Idineklaranitong regular ang 502 kon-traktwal, kabilang ang 21 tinang-gal. Tagumpay ito ng sama-sa-mang pagkilos sa gitna ng pang-gigipit ng mga kapitalista.

Panibagong tanggalan,panibagong laban

Dahil walang pangil ang mgakautusan ng DOLE na inapela rinng kumpanya, patuloy ang pagla-bag sa karapatan ng mga mangga-gawa. Noong Setyembre 13, 2019muling nagtanggal ang kumpanyang 89 manggagawa. Karamihan samga tinanggal ay matagal nangempleyado ng Nissen.

Panibagong bugso ng mgapagkilos ang ikinasa ng mgamanggagawa. Nagprotesta sila saharap ng Daiichi Industrial Park.Regular din silang nagsasagawarito ng mga pagkilos at programakasabay ng pagpasok at paglabasng mga manggagawa sa engklabo.Panawagan nilang maibalik sa tra-baho at kilalaning regular ang mgakasamahan nilang iligal na tinang-gal ng kumpanya.

Hanggang ngayon ay patuloyang laban ng mga manggagawa ngNissen. Patuloy ring gumagawa nghakbangin ang Nissen upang supi-lin ang kanilang pakikibaka. Maaa-ring magtagal pa ang labang ito,ngunit isang bagay ang tiyak: nag-simula na ang kabiguan ng kapita-lista sa oras ng pagkamulat ngmanggagawa sa pagsasamantalangginagawa sa kanya.

Pebrero 7 , 2020 ANG BAYAN8

FMO sa Southern Tagalog

Pinaslang ng mga sundalo ng berdugong 4th IB ang mga sibilyan na sina MarkEderson Valencia Delos Santos at Jay-ar Mercado sa Barangay Happy

Valley, Socorro, Oriental Mindoro noong Enero 31. Si Mercado ay boluntir na or-ganisador ng Bigkis at Lakas ng mga Katutubo sa Southern Tagalog na dinukot ngmilitar noong Enero 26. Inilibing ng mga berdugo si Mercado noong Pebrero 1nang hindi ipinaalam sa kanyang mga kaanak. Matapos ang krimen ay pinalabasng militar na kasapi ng Bagong Hukbong Bayan ang dalawa.

Bahagi ang krimeng ito ng naka-pokus na operasyon (focused-military operation o FMO) ng Sout-hern Luzon Command (Solcom) sailang prubinsya ng Southern Tagalognoong Enero. Bukod sa paggalugadsa mga komunidad sa kanayunan,nagtayo rin ito ng mga tsekpoynt atwalang habas na naglapastangan sakarapatan ng mga katutubo at mag-sasakang nakatira sa erya ng kani-lang operasyon. Ang mga opera-syong ito ay dinidirehe ng ba-gong-talagang kumander ng Solcomna si Gen. Antonio Parlade. Laking-dibisyong tropa ang idineploy saQuezon at Mindoro.

Sa Quezon, ginalugad ng mag-kasamang pwersa ng 201st IBde atPNP-Calabarzon ang mga barangayng Villa Espina, Pisipis at Verganiasa bayan ng Lopez mula Enero 10hanggang Enero 30. Sinalakaynaman ng aabot sa isang batalyongpwersa ng 85th IB at PNP ang ilangbarangay sa Gumaca. Naglagay dinito ng tsekpoynt sa Gumaca at ibapang bayan sa Timog Quezon.

Gayundin, tinatayang isang ba-talyon ang idineploy mula sa 1st IB,PNP at CAFGU sa mga bayan ngReal at Sampaloc, Quezon; at Kala-yaan at Luisiana sa Laguna mula panoong ikalawang linggo ng Enero.

Mga interyor na barangay naman

sa Rizal at San Jose, Occidental Min-doro; at Bulalacao, Mansalay, Victo-ria at Socorro sa Oriental Mindoroang ginagalugad ng mga elemento ng203rd IBde at PNP-Mimaropa mulaEnero 8. Ayon sa ulat, dalawangkumpanya ang nag-ooperasyon sabawat eryang saklaw ng FMO.

Aabot naman sa 32 baryo sabahagi ng Timog Palawan angsaklaw ng FMO ng Western Com-mand ng AFP at Provincial TaskForce to End Local CommunistArmed Conflict. Idineploy ang 1stPolice Mobile Force Company ngPNP Palawan sa mga bayan ngQuezon, Rizal, Bataraza, Brooke'sPoint at Sofronio Española.

Sa panahon ng nakapokus naoperasyong militar naganap ang ma-titinding paglabag sa karapatang-taoat paggambala sa payapang pamu-muhay ng mga residente. Sa Gumaca,Quezon, pinahinto sa tsekpoynt at ili-gal na hinalughog ang isang dyip.Nag-istraping naman ang mga sun-dalo sa Rizal, Occidental Mindoro.Samantala, tatlong kabataang Tad-yawan ang dinahas noong Enero 12 saHappy Valley, Socorro, Oriental Min-doro. Sapilitan ding lumikas ang mgaresidente mula sa anim na sityo satatlong barangay ng Socorro at apatna sityo sa tatlong barangay ngVictoria mula Enero 13.

Hustisya para kay Randy Malayao

JIPCO: Kapayapaan para

sa mga kapitalista

BINATIKOS NG MGA grupo ngmangggagawa ang PNP mata-pos nitong i-anunsyo ang pag-tatayo ng mga Joint IndustrialPeace and Concern Office(JIPCO) sa mga sonang pang-ekonomya sa Central Luzonnoong Enero 22.

Ayon sa Center for TradeUnion and Human Rights,ililigalisa lamang nito angmalawakang paglabag sa ka-rapatang tao sa mga sonangpang-ekonomya. Pinagtibaydin nito ang mismong pataka-ran ng estado na gapiin angmilitanteng unyonismo sa ta-bing ng kampanyang kontra-terorismo, na ang ultimonglayunin ay tiyakin ang kita ngmga kapitalista.

Sa paglulunsad ng JIPCOsa Clark Freeport Zone, haya-gang sinabi ng Police RegionalOffice 3 na pangunahing layu-nin ng programang na pigilanang pag-oorganisa ng mga mi-litanteng unyon na maorganisaang mga manggagawa sa mgapabrika sa engklabo.

Para naman sa KilusangMayo Uno, direktang atakeang pagbubuo ng JIPCO sabatayang karapatan ng mgamanggagawa na magtayo ngunyon. Dagdag nito, hindi kai-lanman magkakaroon ng ka-payapaan kung ang mgapwersang panseguridad ngestado gaya ng PNP ay nagpa-patupad ng mga patakaran napumapaslang sa libu-libongmamamayan.

HUSTISYA ANG PANAWAGAN ng mga aktibista at kaanak ng konsultant ngNational Democratic Front of the Philippines na si Randy Felix Malayao, isangtaon matapos siyang paslangin. Nagprotesta sila noong Enero 30 sa harap ngCamp Melchor dela Cruz ng 5th ID sa Gamu, Isabela.

Marahas na binuwag ng mgapwersa ng militar ang protesta. Pa-ra guluhin ang programa, nagpwes-

to rin ang militar ng trak at ambu-lansya sa gilid ng kalsada at walangtigil na bumusina.

Bago ang pagkilos, nag-alayng misa ang grupo sa puntod niMalayao sa San Pablo, Isabela.

Pinaslang si Malayao ha-bang lulan ng bus sa Aritao,Nueva Vizcaya noong Enero 30,2019.

ANG BAYAN Pebrero 7 , 2020 9

19 magsasaka, iligal na inaresto

Sa Northern Samar, 15 magsasaka mula sa Barangay Osmeña, Palapag anginaresto noong Enero 22 at 23. Dinakip ng mga elemento ng 20th IB sina

Constancio Capate Martinico, Renaldo Longcop, Gonzalo Magayes, Jomar Orua,Delphin Meraya Jr. at JR Laoreno. Dinala ang anim na magsasaka sa kampo kungsaan sila ininteroga. Sa sumunod na araw, siyam na magsasaka naman ang dinalasa kampo ng 803rd IBde sa Catarman. Ipinailalim sila sa interogasyon at sapili-tang pinasurender. Pinagbawalan din ang mga kaanak na bumisita sa mga biktima.

Apat na lider magsasaka namansa Bukidnon ang inaresto noong Ene-ro 23 matapos makipagdayalogo kayRep. Manuel Zubiri. Kinilala ang apatna sina Jun Guinanao, tagapangulong Kasama-Bukidnon, June Makuteng Buffalo-Tamaraw-Limus (BTL),Danilo Menente at Albert Tanallion.Idinulog ng apat sa tanggapan ni Zu-biri ang pamamaslang sa mga magsa-saka sa Bukidnon, pagsasampa nggawa-gawang kaso sa mga aktibistaat ang kanilang panawagan para sasubsidyo sa agrikultura. Matapos ito,hinarang at dinakip sila ng mga ele-mento ng 88th IB at dinala sa kani-lang kampo sa Maramag. Inakusahanang apat na nagkakanlong umano ngmga sugatang kasapi ng BHB sa kani-lang sakahan sa BTL, Maramag.

Noong Pebrero 5, inaresto na-man at kasalukuyang nakadetine saOroquieta City Police Station si Engr.Jennefer Aguhob batay sa gawa-ga-wang kasong pagpaslang. Si Aguhobay kasapi ng Karapatan at Union ofPeople's Lawyers in Mindanao. Bagonito, noong 2018 at 2017, dumanas

siya ng pananakot at pandarahas samilitar.

Sa Laguna, natagpuan ang mgabangkay ng dalawang magsasaka nasina Emerito Pinza at Romy Candornoong Pebrero 5. Dinukot sila at pina-tay ng mga elemento ng Regional Mo-bile Force Battalion 4A noong Enero19. Pinalabas ng mga berdugo na na-sawi ang dalawa sa isang engkwentro.Upang itago ang kanilang krimen, ini-libing ang dalawa gamit ang inimben-tong mga pangalan sa Calamba Mu-nicipal Cemetery. Si Pinza at Candoray mga kasapi ng Pinagkaisang Ugna-yan ng mga Magsasaka sa Laguna.

Sa Bohol, binaril hanggang ma-patay ng pinaghihinalaang ahente ngestado si Pelagio Compoc sa kanyangbukid sa Barangay Dagohoy, Bilarnoong Enero 22. Si Compoc ay kasaping Humabol-Kilusang Magbubukid ngPilipinas at barangay tanod sa kani-lang komunidad. Bago ang pagpas-lang, makailang beses siyang duma-nas ng pandarahas dahil umano maykapatid siyang kumander ng BagongHukbong Bayan.

Sangtwaryo

ng mga Lumad sinalakay

ng mga paramilitar

ILANG ARAW MATAPOS i-u-tos ng Regional Peace andOrder Council 11 ang pagpa-pasara ng UCCP Haran Centersa Davao City, sinalakay itong mga paramilitar noongEnero 25. Bitbit ang mgasundang, sinira ng mga kasaping Alamara, grupong parami-litar na hawak ng berdugongmilitar, ang mga pader at ba-kod ng Haran kung saan tu-mutuloy ang may 500 Lumadna bakwit. Napilitang lisaninng mga bakwit ang kanilanglupang ninuno dulot ng ma-tinding militarisasyon.

May 50 paramilitar angumatake sa Haran. Ayon saulat, sapilitan nilang pinaba-balik ang mga nagbakwit sakanilang mga komunidad saKapalong at Talaingod, Davaodel Norte.

Dumating ang mga pulis salugar subalit tumanggi silangarestuhin ang mga kasapi ngAlamara. Sa halip ay pinigilanang midya na pumasok sa loobng bakuran.

Nanindigan naman angmga lider Lumad na manana-tili sa sangtwaryo hanggangmatiyak nilang ligtas na angkanilang mga komunidad.

Sa ika-33 taon ng Mendiola Massacre: Duterte Legacy, kagutuman at kamatayan

MULING NAGTIPON ANG mga progresibong grupo at kaanak ng mga biktimang Mendiola Massacre noong Enero 22 upang gunitain ang ika-33 taon ngmasaker. Anila, bigo ang rehimeng Duterte na bigyang hustisya ang pagkasa-wi ng 13 magsasaka noong Enero 22, 1987 sa Mendiola, Manila.

Ang 13 magsasaka ay kabilang salibu-libong nagtungo noon sa Mendio-la upang ipanawagan sa dating Pa-ngulong Cory Aquino na ipatupad angtunay na reporma sa lupa.

Para sa Kilusang Magbubukid ngPilipinas, bagamat ilang rehimen naang nagdaan ay nagpapatuloy pa rinang nakalulunos na kundisyon ng ma-

yorya sa mamamayang Pilipino. Dag-dag nila, kasinungalingan ang ipinag-mamalaki ng rehimen na "Duterte le-gacy." Sa loob ng 33 taon, wala paring lupa ang mga magsasaka, walapa ring hustisya at tunay na kapaya-paan.

Sa pahayag ng Unyon ng Mang-gagawa sa Agrikutura, mas matindi

ang pagpaslang sa mga magsasakasa ilalim ni Duterte. May 244 naang pinaslang sa kasalukuyan. Gu-tom din ang dinaranas ng mgamagbubukid dulot ng batas saliberalisasyon ng pag-aangkat ngbigas. Ayon sa Alyansa ng mgaMagbubukid sa Gitnang Luzon-Nueva Ecija, dinaranas ngayon ngmga magsasaka ang mababangpresyo ng palay. Halos wala na si-lang kinikita dahil sa pagpapatupadng naturang batas.

Pebrero 7 , 2020 ANG BAYAN10

Proyektong Aerotropolis, pasakit

sa mga mangingisda at mamamayan

Sa paligsahan ng mga kapitalista, itinuturing ni Ramon Ang na mapagpasyangpapabor sa kanya ang proyektong New Manila International Airport. Mas

kilala ito bilang Aerotropolis na itatayo ng San Miguel Holdings Corporation sa2,500 ektaryang baybay-dagat ng Barangay Taliptip, Bulakan, Bulacan. Ngunitpara sa mga mangingisda at residente sa lugar, sa laro ng malalaking negosyo,nakataya ang kanilang kabuhayan, paninirahan at preserbasyon ng kalikasan.

Tinatayang nasa 700 pamilyaang mawawalan ng tahanan at ka-buhayan sa nakaambang paglamonng dambuhalang proyekto sa buonglatian. Libu-libong pamilya pa angnanganganib na mapalayas dulot ngpinatinding ispekulasyon at planopara sa pagpapalit gamit ng lupa sakatabing mga bayan.

Ayon naman sa Advocates ofScience and Technology for the Peo-ple (Agham), tinatayang 24 na ektar-ya ng mga pangisdaan ang matata-bunan dulot ng malawakang reklama-syon. Mula pa noong Abril 2018 aypinagpuputol na ng hinihinalang mgatauhan ng SMC ang mga bakawanpara magbigay daan sa proyekto.Umaabot na sa 600 bakawan ang pi-nutol sa Barangay Taliptip. Kalakhansa mga pinutol ay ang mga piapi, ma-tibay na uri ng bakawan na nagsisil-bing tahanan ng mga isda at panang-ga sa mga alon.

Pribatisasyon ng pampublikongpangisdaan

Dahil sa kawalan ng tunay nareporma sa lupa, napagsasaman-talahan at itinataboy ang mga lu-milikha ng produkto mula sa pa-ngisdaan. Wala ring suporta angestado laluna matapos ang mgakalamidad, kaya't nawawalan ngkakahayan ang mga propitaryo namagpaunlad pa ng produksyon sakanilang mga palaisdaan at asinan.Kabilang sa pagtatayuan ngAerotropolis ay mga palaisdaan atasinan na binili ng SMC mataposmawasak ng sunud-sunod na mgakalamidad. Ito ang nagdulot ngdislokasyon sa kabuhayan ng mgamanggagawa sa mga palaisdaan,ng mga mag-aasin at maliliit namangingisdang nataboy mula sa

mga tiniwangwang na palaisdaan.Kaakibat nito ang militarisasyon nglugar upang supilin ang paglabanng mga residente.

Ipinatutupad ang proyektongAerotropolis alinsunod sa disenyong Manila Bay Coastal Strategies,isa sa mga mayor na programa ngGreater Capital Region sa ilalim ngprogramang Build, Build, Build ngrehimeng Duterte. Kinontrol ni Du-terte ang reklamasyon sa buongbansa upang pagtayuan ng mgaproyekto ng kanyang pinapaborangmalalaking kapitalista. Sa ManilaBay, ang malawakang reklamasyonang pumapatay sa kabuhayan ngmga mangingisda at iba pang na-kaasa rito.

Sa ilalim ng iskemang public-private-partnership (PPP), popon-dohan ng San Miguel Holdings Corp.ang konstruksyon ng Aerotropolisna nagkakahalaga ng P735 bilyon.Pagkatapos ng konstruksyon ayipapasa sa reaksyunaryong gubyer-no ang operasyon nito, at oobliga-hin ito na bayaran ang gastos sakonstruksyon nang may napakataasna interes. Gaya ng iba pang mgaproyektong PPP, ginagarantiyahannito ang bilyun-bilyong pisong kitakay Ramon Ang.

Bahagi rin ng proyekto angpaglalatag ng kalsadang sasagasasa mga sakahan sa Marilao, Bu-lacan para lamang idugtong angpaliparan at North LuzonExpressway. Bahagi rin nito angManila Integrated Flood Controland Coastal Defense ExpresswayProject ng San Miguel HoldingsCorporation kasosyo ang New SanJose Builders. Saklaw ng programaang buong Manila Bay mula Navo-tas hanggang Bataan.

Maanomalyang pondong

paniktik ng DICT

NALANTAD NOONG ENERO 31ang maanomalyang paggamit ngDepartment of Information andCommunications Technology(DICT) sa tagong pondo nitonoong 2019. Ginamit ng upisinaang P300 milyon para sa gawa-ing paniktik sa internet na labagsa malayang pamamahayag atposibleng pakikialam sa personalna impormasyon ng bawat Pili-pino.

Isiniwalat ito ni DICTUndersecretary Eliseo Rio Jr.kasabay ng kanyang pagbibitiwsa pwesto. Inilinaw niya na hindikasama sa mandato ng DICT anggawaing paniktik. Labas pa ditoang pag-akusa niya sa upisina samabagal nitong paglabas ngpondo sa gawaing operasyon nahawak ng upisyal.

Dahil dito, naghain ng reso-lusyon ang mga progresibo saKongreso noong Pebrero 5 atgayundin sa Senado para paim-bestigahan ang paggamit ngpondo ng ahensya para sa pa-niktik.

Sa harap ng tumitinding pa-sistang panunupil at malawa-kang Red-tagging sa mga prog-resibo at aktibista, isang mala-king banta sa malayang pama-mahayag ang paniniktik ngupisina. Ngayong taon, umabotpa sa P800 milyon ang tagongpondo ng kagawaran.