Bu s in ess t r a ns fo r ma t i e i n de finan c i ë le sec to r1

Januari 2016

Het operationaliseren van een APF

APF in de steigers klik om logo in te voegen

Bus i ness t r ans f o rma t i e i n d e fina nc i ë le sec t o r2

Het APF neemt bestuurlijke taken op zich (dagelijkse sturing, vermogensbeheer, toezicht en uitbestedingsbeleid). Het bestuur hoeft daarbij geen afvaardiging van de deelnemende partijen te bevatten.

De pensioenregeling van een werkgever en/of pensioenfonds kan binnen een APF worden voortgezet binnen een eigen solidariteit kring met behoud van zeggenschap via het belanghebbendenorgaan.

Een APF kan verschillende regelingen (waaronder een combinatie van een DB- en DC regeling) uitvoeren met gescheiden vermogens. Fondsvermogens zijn daardoor niet van invloed op elkaar.

De kern van het APF, bundeling van pensioenregelingen, geeft mogelijkheid voor schaalvoordelen op het gebied van bestuurlijke lasten (bestuur en ondersteuning), vermogensbeheer en uitvoering.

Bestuurlijke ontzorging Behoud eigen identiteit Gescheiden vermogens Kostenreductie

Het Algemeen Pensioenfonds (APF)Een alternatief voor pensioenuitvoering dat financieel gescheiden pensioenregelingen mogelijk maakt

Een alternatief voor pensioenuitvoering is sinds 1 januari 2016 een feit: het APF (Algemeen Pensioenfonds). Het APF maakt een nieuwe vorm van bundeling mogelijk in de uitvoering van verschillende pensioenregelingen. Door het hanteren van gescheiden solidariteitskringen kan een APF verschillende pensioenregelingen financieel gescheiden van elkaar uitvoeren met behoud van de eigen identiteit. De doelgroep hoeft daarbij niet beperkt te zijn tot een bepaalde sector. Een APF kan hiermee de pensioenregeling uitvoeren van meerdere werkgevers en/of pensioenfondsen. Een APF kan worden opgericht door verzekeraars, uitvoeringsorganisaties, pensioenfondsen of service providers. Voor het eerst gaan pensioenfondsen met verzekeraars, maar ook onderling concurreren.

Een APF biedt diverse mogelijkheden

Een APF vanuit meerdere perspectievenAlle grote verzekeraars maar ook uitvoeringsorganisaties en een aantal pensioenfondsen hebben ondertussen al een APF opgericht. Een aantal partijen is nog bezig een keuze te maken: een APF opzetten of aansluiten bij een APF? Daarnaast zijn er partijen die onvoldoende voordelen zien bij het aansluiten en/of zelf oprichten van een APF. In de onderliggende slides gaan we nader in op de genoemde perspectieven.

• Toenemende wet- en regelgeving voor pensioenfondsen met als gevolg relatieve toename van de kosten.

• Invulling van de (bestuurs)organen van een pensioenfonds vormt, met de steeds hogere deskundigheidseisen, in toenemende mate een probleem.

• Het (kunstmatig) in stand moeten houden van meerdere pensioenfondsen binnen één onderneming.

• Onevenredige verhoging van de kosten en gebrek aan spreiding binnen krimpende of gesloten pensioenfondsen.

• DB regelingen die bij verzekeraars forse premies vereisen vanwege de lage rentestand en hoge garantiekosten.

Het aansluiten bij een APF

• Aansluiting bij een APF• Handhaving huidige

situatie (grote partijen)

Bu s ine ss t r an s fo rmat ie i n d e fin anc ië le s ec t o r3

Het APF biedt uitkomst voor veel, maar zeker niet alle situaties waar fondsen of werkgevers zich in bevinden

• Is het te verwachten kostenvoordeel, inclusief de afweging van hardheid garanties en te maken transitiekosten, voldoende om de stap te maken?

• Is de vereiste/gewenste medezeggenschap gewaarborgd?• Wat is de haalbaarheid van een zelfstandig bestaan (mede gezien de

‘toekomstbestendigheidsrisico’s van DNB)?• In welke mate kan de eigenheid van de regeling voortbestaan, c.q. hoe hoog

is de bereidheid tot standaardisatie van de pensioenregeling?• Wat is het belang van voortzetting van de bestaande uitbestedingsrelaties?

Ondernemings- pensioenfondsen

Werkgevers met DB regelingen

Beroeps pensioenfondsen

Ondernemingen met meerdere

pensioenfondsen

Aanleidingen

Verwacht voorkeursscenario van marktpartijen

• Aansluiting bij een APF• Aansluiting bij een zelf

opgerichte APF

• Aansluiting bij een APF• Aansluiting bij een

gezamenlijk opgerichte APF

• Handhaving huidige situatie (grote partijen)

• Aansluiting bij een APF• Aansluiting bij een

gezamenlijk opgerichte APF

• Aansluiting bij een APF• Geen wijzigingen (kleine

tot middelgrote partijen en/of ongunstige overgang)

Afwegingen

• Verplicht gestelde bedrijfstak pensioenfondsen zijn in de wet uitgesloten van APF deelname.

• Werkgevers met DC regelingen, door het ontbreken van serieuze voordelen.

APF is niet altijd een logisch alternatief• Bij ‘omvorming’ van een pensioenfonds naar een APF moeten deelnemers

instemmen met kans op ‘dwarsliggers’ (dit in tegenstelling tot liquidatie).• Is het einde van de PPI’s nabij met overgang naar een DC-kring van een

APF? • Heeft wachten op het nieuwe pensioenstelsel per 2020 zin?

Aandachtspunten

254

10 11

Circa 15.000

Niet verplicht gestelde bedrijfstak

pensioenfondsen

Het opzetten van een APF

• Kostenverlaging zal voor een aantal, veelal kleine en middelgrote, pensioenfondsen de reden zijn om zich om te vormen tot een APF.

• Het vervallen van de verplichting tot een (competent) bestuur per separaat pensioenfonds.

Bu s ine ss t r an s fo rmat ie i n d e fin anc ië le s ec t o r4

Diverse verzekeraars, uitvoeringsorganisaties en pensioenfondsen hebben een vergunningaanvraag voor een APF ingediend bij DNB

• Het APF verlaagt de barrières voor markttoetreding, waarbij specifieke servicepartijen, mogelijk in combinatie met elkaar, omzet vergroting kunnen behalen.

• Opzetten van een APF is omzetbehoud, gezien mogelijke kostenvoordeel voor klanten (geen kapitaaleisen van Solvency II en beperking van ‘last’ lage rente).

• Mogelijkheid voor omzet vergroting door toetreding van een nieuwe markt.

Pensioenfondsen Service providersPensioenverzekeraars• Potentiële kostenverlaging voor

bestaande klanten.• Mogelijkheid voor omzet

vergroting door m.n. pensioenfondsen die naar een APF willen overstappen.

Uitvoeringsorganisaties

De aanleiding om een APF op te zetten, verschilt per partij. Duidelijk is in ieder geval dat de mogelijkheden die een APF biedt, verschuivingen in de markt gaan veroorzaken.

• Wat wordt het verdienmodel en hoe combineren commerciële partijen de winstdoelstelling met de stichting als verplichte rechtsvorm? Hiervoor zijn diverse mogelijkheden t.a.v. uitbesteding, maar vereisen duidelijk aandacht.

• Hoe om te gaan met het risico dat het onafhankelijke APF bestuur in de toekomst kiest voor niet aan de oprichter gelieerde uitbestedingspartijen?

• Welke USP’s worden gebruikt om klanten aan te trekken c.q. te behouden?• Wat is het product portfolio / dienstenpallet en welke keuzemogelijkheden krijgen klanten?

Maatwerk versus standaardisatie?• Wat is het geboden prijsmodel en welke mate van kostentransparantie hoort daarbij?• In hoeverre profiteren partijen van toekomstige collectieve voordelen?

Aanleidingen

Afwegingen• Veel klanten twijfelen over de kostenvoordelen en

de mate waarin deze terugstromen.• Welke marktpotentie heeft het ‘APF-schap’? Wat

zijn de echte voordelen en komen er niet teveel partijen voor de beschikbare marktomvang?

• Kannibalisering op de bestaande omzet zal vaak een bewuste keuze zijn van vooral commerciële partijen.

Aandachtspunten

5

De globale stappen voor het aansluiten bij of het opzetten van een APF

Bus ine ss t r an s fo rmat ie i n d e fin anc ië le s ec t o r

1. Strategische beslissing

3. Operationalisering van de organisatie, processen en IT

4. Implementatie en transitie

Afwegen van de business case achter de oprichting van een APF in het licht van de ontwikkelingen in het Europese en Nederlandse pensioenstelsel.

Afhankelijk van de bestaande situatie, het realiseren van een operationeel APF. In deze fase kunnen de gesprekken en onderhandelingen concreet worden.

De voorbereidingen van twee kanten komen samen in de overgang van fondsen of werkgevers in de APF. Een projectmatige aanpak met hoge mate van zorgvuldigheid zal hiervoor veelal benodigd zijn.

Key vraagstukken:• Wat is het onderscheidend vermogen ten opzichte

van andere partijen?• Wat is de business case en welke onzekerheden

en risico’s kent deze? • Wat zijn de doelstellingen en zijn de middelen

daarvoor beschikbaar?

Key vraagstukken: • Hoeveel tijd kosten transities en hoe hard zijn de

performance beloften aan de klanten?• Wat is de transitiestrategie, zowel naar de interne

organisatie als naar externe partijen?• Wanneer en hoe kan het vermogen het beste

omgezet worden?

Key vraagstukken:• Welke klantproposities / bedieningsconcepten,

met welke keuzemogelijkheden in maatwerk?• Hoe vertaalt het bedieningsconcept zich naar

zaken als de besturing, procesinrichting, key controls en KPI’s?

• Wat is het prijsmodel voor de dienstverlening met welke mate van kostentransparantie?

De stappen om concreet tot (aansluiting bij) een APF te komen, verschillen sterk per situatie, maar vergen altijd zorgvuldige voorbereiding

2. Aanvraag DNB-vergunning

Oprichten van een APF vereist DNB-vergunning, met beschrijving van het volledige bedrijfsmodel.

Key vraagstukken:• Wat zijn de beleidsuitgangspunten van het APF

(doelstellingen, bestuurs- en verdienmodel)?• Hoe wordt het weerstandsvermogen

samengesteld?• Wat is de organisatorische opzet (samenstelling

en taakverdeling van gremia) en welke kringen komen er (indexatie ambities en risicoprofilering)?

Aansluiten bij een APF Opzetten van een APF

1. Strategische beslissing

Afweging van de voor- en nadelen van de overgang naar een APF, binnen de strategische kaders van de organisatie en de eerste verkenning van de opties.

2. Keuze APF-partner

Op basis van duidelijke visie en scherpe criteria een keuze maken voor partner(s) voor aansluiting bij een APF.

3. Voorbereiding transitie

De nieuwe situatie vergt zorgvuldige voorbereiding, zowel naar de interne organisatie als naar de deelnemers en werkgevers. Dit is m.n. het geval in een complexe samenvoeging.

Key vraagstukken:• Welke overwegingen hebben werkgevers,

werknemers en overige deelnemers met betrekking tot een mogelijke aansluiting?

• Wat voor soort APF geniet de voorkeur? • Welke (bestendigheid)risico’s loopt het fonds of

de werkgever?

Key Vraagstukken: • Welke inspraak en inzichten zijn er ten aanzien

van de implementatie en transitie?• Zijn de acceptatiecriteria voor de transitie

acceptabel en duidelijk?• Vindt afhechting van de ‘oude’ situatie goed

plaats, qua contracten, informatievoorziening en dergelijke?

Key vraagstukken:• Wordt voldoende aandacht besteed aan de

communicatie naar de betrokken partijen?• Welke organisatorische consequenties heeft het

aansluiten bij een APF?• Welke aanpassingen zijn benodigd voor zaken als

uitvoeringsovereenkomst en –reglementen?

Key vraagstukken:• Zijn de eigen visie en criteria scherp genoeg

gedefinieerd om in gesprek te gaan met mogelijke partijen?

• Welke betrokkenheid en invloed krijgen de deelnemers en werkgever(s)?

• Wat is tactisch het meest handige moment om in gesprek te gaan met APF aanbieders?

Bus i ness t r ans f o rma t i e i n d e fina nc i ë le sec t o r6

Over Voogt Pijl & Partners

Bus i ness t r ans f o rma t i e i n d e fina nc i ë le sec t o r7

Voogt Pijl & Partners staat voor realisatie van transformaties

GedrevenheidOnderscheidend in gedrevenheid voor het behalen van resultaten voor klanten.Professionele integriteitCollega’s die bewust kiezen voor een bureau waarin kwaliteit, professionele integriteit, inzet en ondernemerschap voorop staan.Toegevoegde waardeScherp in keuzes om daadwerkelijk toegevoegde waarde te leveren.Blijvende verbeteringSamenwerking met klant gericht op blijvende verbetering.Track recordToonaangevend track record met uitdagende, complexe opdrachten voor senior management.

Onze expertise richt zich op het beter laten functioneren van organisaties

Retail BankingCommerciële druk en eisen vanuit wetgeving. Juiste evenwicht tussen het centraal stellen van de klant en het managen van de balans van de bank. Private BankingWisselende klantbehoeften. Omni-channel versus personal touch. Transparantere dienstverlening, waarbij kwaliteit en zorgplicht belangrijk is. PensioenenEisen aan transparantie, governance en compliancy vragen flexibiliteit en innoverend vermogen van zowel besturen als uitvoerders.VerzekeringenVertrouwenscrisis en nieuwe wet- en regelgeving. Noodzaak tot andere verdienmodellen, transparantie, eenvoud en kostenoptimalisatie.Asset managementToenemende concurrentie en behoefte aan controle en inzicht. Noodzaak voor nieuwe business modellen passend bij de wijzigende markten.

(Her)inrichten organisatieFusies en integraties, besturingsvraagstukken, klant- en productmigraties, blauwdruk, product-mapping.Grip op de ketenProcesanalyse, proces(her)ontwerp, inrichten ketenregie, besturing, continue prestatieverbetering, invoeren regieorganisatie. Compliancy Vertaling nieuwe wet- en regelgeving naar interne bedrijfsvoering, implementatie, inbedding in houding & gedrag. KlantbedieningBedieningsconcepten, rationaliseren kanalen en dienstenportfolio, verdienmodellen, procesinrichting. Kosten optimalisatie Van gerichte besparingsacties tot fundamentele kosten- en opbrengstenoptimalisatie. Inrichting Agile organisaties, toegevoegde waarde analyse staf, herinrichting veranderbedrijf, business simplicity.

Lef, karakter en leiderschap Pure focus op financiële sector Bundeling van expertise

Bus i ness t r ans f o rma t i e i n d e fina nc i ë le sec t o r8

Track record van Voogt Pijl & PartnersVP&P heeft uitgebreide ervaring met het operationaliseren van nieuwe of wijzigende business modellen

Expertise Voogt Pijl & Partners Trackrecord

VP&P heeft de expertise om organisaties te ondersteunen bij het veranderen van hun samenwerkingsvormen en het operationaliseren van wijzigende business modellen.

Hierbij ligt onze kracht in het samen met de organisatie aanscherpen van de visie, te komen tot ambitieuze en haalbare doelstellingen en het realiseren van de plannen. Het komen tot daadwerkelijke migratie van producten en/of klanten naar de nieuwe situatie is veelal een delicaat proces waarin oog op klantbeleving, nauwkeurigheid en volledigheid kernsuccesfactoren zijn.

Wij kunnen uw organisatie ondersteunen vanuit zowel het perspectief van de aansluiting bij een APF als vanuit het perspectief van het opzetten van een APF.

Vanuit onze focus op de financiële sector hebben wij de afgelopen jaren een groot aantal opdrachten uitgevoerd voor verzekeraars, pensioenuitvoerders, pensioenfondsen en banken. Een deel van deze opdrachten richtte zich op samenwerkingsverbanden tussen partijen uit de verschillende deelsectoren.

Een selectie van opdrachten:

• Opzetten van een PPI met als partners een pensioenuitvoerder en bank, met focus op de organisatorische opzet, de vergunningaanvraag en inrichting IT en processen.

• Opzetten en realiseren van een nieuwe fondsstructuur van een top 10 pensioenfonds.

• Begeleiden van een groot aantal fusies tussen verzekeraars, pensioenuitvoerders en banken.

Bus i ness t r ans f o rma t i e i n d e fina nc i ë le sec t o r9

Klik voor invoegen logo

Voogt Pijl & Partners is een zeer ervaren partner van financiële instellingenSelectie van onze opdrachtgevers

Klik voor invoegen logo

Klik voor invoegen logo

Klik voor invoegen logo

Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo

Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo

Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logoKlik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo Klik voor invoegen logo

Bus i ness t r ans f o rma t i e i n d e fina nc i ë le sec t o r

Voogt Pijl & PartnersUtrechtseweg 35

3811 NA Amersfoort

033 4 570 460info@vp-p.nlwww.vp-p.nl

Meer informatie?

Wouter Pijl Wouter.Pijl@vp-p.nl

06 222 087 73

Rolien Fledderus Rolien.Fledderus@vp-p.nl

06 308 578 79

Lef · Karakter · Leiderschap

10