L-IMDINA

L-Imdina tinsab fuq għolja fin-nofs ta’ Malta. Minħabba f’hekk hi tidher minn kullimkien. Hi belt imdawra b’ħitan għoljin li nsejħulhom swar.

L-Imdina kienet mibnija fuq għolja biex l-għassiesa setgħu josservaw x’kien ikun qed jiġri madwarhom filwaqt li jilmħu lill-għadu ġej minn fuq il-baħar.

Meta kienu jinżlu l-ħallelin tal-baħar, in-nies mill-irħula tal-qrib kienu jaħarbu lejn l-Imdina biex jistkennu fiha. Il-ħallelin kienu jsibu l-irħula u l-irziezet vojta.

Meta mbagħad kienu jmorru jattakkaw lill-Imdina u jsibuha magħluqa u mgħassa sewwa bis-suldati, kienu jaqtgħu qalbhom u jmorru lura fuq ix-xwieni tagħhom.

Minħabba f’dawn l-attakki l-Imdina saret l-aktar post importanti ta’ Malta.

L-Imdina kienet ukoll il-belt kapitali ta’ Malta. Fl-antik l-aktar nies importanti tal-Gvern u l-Isqof bnew il-palazzi tagħhom hemm.

Fi żmien ir-Rumani l-Imdina kienet ikbar milli hi llum.

Min ċekken din il-belt u dawwarha bis-swar u ħaffer foss madwarha?

Ma nafux eżatt: jew l-Għarab jew il-Biżantini. Dan għamluh biex ikunu jistgħu jiddefenduha aħjar.

Kienu l-Għarab li semmewha Mdina u għadha jisimha hekk sal-lum.

Il-Perit Franċiż Francois

Mondion fetaħ il-Bieb

Prinċipali tal-Imdina.

Il-Bieb Prinċipali tal-Imdina

In-naħa ta’ ġewwa tal-Bieb Prinċipali tal-Imdina jidhru t-tliet qaddisin protetturi ta’ Malta: San Publiju, San Pawl u Sant’Agata.

Il-Palazz Vilhena Dan hu palazz fejn illum hemm il-Mużew

tal-Istorja Naturali li jżuruh ħafna tfal tal-iskola u turisti. Isejħulu Palazz Vilhena għax inbena mill-ġdid mill-Gran Mastru Vilhena biex imur joqgħod fih fis-sajf. Darba dan il-palazz kien ukoll sptar.

Mal-Granmastru Vilhena huwa marbut ukoll ir-restawr (tindif u rranġar ta’ bini) tal-Imdina

De Vilhena u l-palazz tiegħu

Dan il-bini huwa fuq stil barokk, jiġifieri li l-bini u l-faċċati tiegħu jkunu b’disinji kkumplikati.

It-Torri tal-Istandard Fl-antik dan kien torri tal-

għassa. Meta kienu jiġu l-ħallelin

tal-baħar jew l-għedewwa jattakkaw lil Malta, minn fuq dan it-torri kienu jqabbdu ħuġġieġa.

Meta l-Maltin kienu jaraw il-ħuġġieġa, kienu jindunaw li waslu l-għedewwa u jmorru jfittxu l-kenn fl-Imdina.

Illum iservi ta’ uffiċju ta’ informazzjoni għat-turisti.

Il-Katidral hu

ddedikat lil San Pawl.

Fl-1693, sar terremot li

għamel ħsara lill-Katidral. Għalhekk

waqqgħuh u reġgħu bnewh mill-ġdid. Il-

perit tal-Katidral kien il-

bravu Lorenzo Gafa’.

Il-Katidral minn

ġewwa.

Il-Katidral hu

magħruf l-aktar għall-koppla

maestuża tiegħu.

L-art tal-Katidral hija

miksija b'oqbra ta'

nies magħrufa, nobbli u

monsinjuri tal-Katidral li

kienu jgħixu f'dak

iż-żmien.

Il-Katidral huwa l-knisja prinċipali tad-Djoċesi Maltija.

Jgħidu li fejn hemm il-Katidral, ħafna snin ilu kien hemm il-Palazz ta’ Publiju, il-gvernatur Ruman ta’ Malta li kien laqa’ lil San Pawl għandu.

Jgħidu wkoll li xi snin wara kien hemm knisja ċkejkna.

Maż-żmien il-Maltin kellhom ikabbru din il-knisja iktar minn darba, għax bdew jaraw li ma kinitx kbira biżżejjed għalihom.

Illum għandna l-Katidral.

San Publiju u San Pawl

L-Arċisqof ta’ Malta

minn dejjem kellu l-palazz tiegħu fl-Imdina.

Dan jinsab imiss eżatt mal-Katidral.

Il-Mużew tal-Katidral Fil-Katidral minn dejjem kienu jużaw

affarijiet prezzjużi. Ħafna minn dawn m’għadhomx jużawhom illum (per eżempju: ħwejjeġ liturġiċi bħal dawk li jintlibsu għall-quddies, kalċijiet, statwi, pitturi, reġistri, missali u kotba oħra) Dari dan il-bini kien jintuża bħala seminarju.

 

Il-Kappella tal-Karmnu (stil Barokk) inbniet fl- 1659. Hawnhekk bdiet ir-rewwixta tal-Maltin kontra l-Franċiżi fl-1798.

Dan ġara meta l-Maltin raw lill-Franċiżi se jisirqu d-damask biex ibiegħuh. 

Ġewwa t-triq Villegaignon

Id-Dar Normanna Din hi dar kbira u antika ħafna. In-nies jafuha

bħala d-Dar Normanna għax mibnija kif kienu jibnu n-Normanni li kienu jikkmandaw lil Malta ħafna snin ilu. Imma l-isem propja ta’ din id-dar huwa Palazzo Falson.

Din tinsab ftit ‘il fuq mill-knisja tal-Karmnu.

Meta ħafna snin ilu l-Kavallieri ġew Malta, il-Gran Mastru L’Isle Adam qagħad f’dan il-palazz għal tmint ijiem. Dan il-palazz huwa t-tieni l-eqdem bini li nistgħu nsibu llum ġol-Imdina. Illum id-dar hi miftuħa għal min irid jarha.

Faċċata tal-kappella ta’ Sant’Agata hemm Casa Inguanez –palazz tas-seklu 14.

Dan ukoll jinsab fit-

triq prinċipali tal-Imdina, imsejħa Villegaignon.

Din hija l-usa’ triq ġewwa l-Imdina.

Illum l-Imdina hija attrazzjoni għat-turisti.

Dawn jieħdu gost imorru fit-toroq

dojoq u mgħawwġin

tagħha u jaraw il-bini sabiħ li

fiha.

Toroq ġewwa l-Imdina

It-toroq ġewwa l-

Imdina kienu dojoq u

mserpa biex il-Maltin u l-Kavallieri

setgħu jaħarbu u jistaħbew faċilment

mill-għadu.

Apparti minnhekk, f’każ ta’ xi attakk il-passaġġ tan-

nies ikun limitat u l-vleġeġ ma

jwasslux fit-tul. Fl-istess ħin id-djar kienu jkunu

protetti mix-xemx.

Fl-1530 Malta giet f’idejn il-Kavallieri ta’ San Ġwann, iżda billi l-istill tal-ġlied kien tbiddel, dawn stabbilixxew ruħhom fil-Birgu. Pero’, minħabba l-attakki spissi tal-furbani Torok, huma komplew isaħħu s-swar.

L-Imdina żammewha bħala s-simbolu ta’ awtorita’ fejn kienu jitilgħu l-Gran Mastri biex jieħdu l-ġurament tal-ħatra tagħhom.

Illum l-Imdina m’għadhiex belt importanti bħal qabel. Malli l-Kavallieri ta’ San Ġwann bnew il-Belt Valletta, in-nies importanti tal-Gvern, tal-Knisja u l-kbarat li qabel kienu joqogħdu l-Imdina, bnew il-palazzi tagħhom fil-belt il-ġdida. Minħabba f’hekk l-Imdina tilfet l-importanza tagħha u saret il-belt siekta.

Il-Belt Valletta

Entratura oħra għall-Imdina. Bieb il-Griegi, il-bieb l-antik li kien jintuża fis-seklu 15.

Minn fuq is-swar tal-Imdina, in-nies tista’ tara veduta sabiħa tal-postijiet ta’ madwar. Tista’ tara nofs Malta mill-Imdina.

L-Imdina kellha l-isem ta’ Citta Notabile wkoll. Ingħatalha dan l-isem għax ir-Re Alfonsu ħamsa ta’ Spanja kien għolla d-dinjita’ tagħha meta sejħilha ġawrha prezzjuża tal-kuruna tiegħu.

Issa aħsbu sew min huma dawn:

Ninsab fuq għolja fin-nofs ta’ Malta.

Tajna l-isem lil din il-belt u baqa’ hekk

sal-lum.

Għandi l-palazz tiegħi ħdejn il-

Katidral.

L-Imdina

L-Għarab

L-Arċisqof Pawlu

Cremona

Issa aħsbu sew min huma dawn:

Imsemmi għal Gran Mastru Vilhena u

llum jiena l-Mużew tal-Istorja Naturali.

Ġejna mibnija biex niddefendu l-

Imdina.Il-Katidral hu ddedikat lili.

Il-Palazz Vilhena

Swar

San Pawl

Issa aħsbu sew min huma dawn:

Aħna t-tliet protetturi ta’ Malta.

Ftaħt il-bieb prinċipali tal-

Imdina.Dari kont torri tal-

għassa, illum inservi ta’ uffiċju ta’

informazzjoni għat-turisti.

San Publiju,

San Pawl u Sant’ AgataIl-Perit Francois Mondion.It-Torri tal-Istandard

Ħarsu lejn dawn ir-ritratti ta’ bini importanti ġewwa l-Imdina

u għidu liema huwa. Għidu xi ħaġa dwarhom ukoll.

Ħarsu lejn dawn ir-ritratti ta’ bini importanti ġewwa l-Imdina

u għidu liema huwa. Għidu xi ħaġa dwarhom ukoll.

Ħarsu lejn dawn ir-ritratti ta’ bini importanti ġewwa l-Imdina

u għidu liema huwa. Għidu xi ħaġa dwarhom ukoll.

Attivita’ f’pari

F’pari, agħmlu lista ta’ dawk l-affarijiet li tgħallimtu llum dwar l-

Imdina. Wara aqsmuhom mal-kumplament ta’ sħabkom u araw x’lista toħolqu

lkoll flimkien.

TmiemMinn Ms. Elaine Muscat

u l-Istudenti tal-Ħames sena.Kulleġġ San Benedittu

Skola Primarja Mqabba.